Evans Richard Paul Dzienniki pisane w drodze 01 Dotknac nieba

Evans Richard Paul Dzienniki pisane w drodze 01 Dotknąć nieba Co byś zrobił, gdybyś stracił wszystko: pracę, dom i miłość swojego życia? „Niektórzy uznają to za opowieść o miłości. Dla nieznających miłości będzie to dziennik podróży. Dla mnie jest to wędrówka człowieka w poszukiwaniu nadziei”. Alan nie był nikim ważnym ani sławnym. Nie miało to jednak dla niego żadnego znaczenia, bo kochał i był kochany. Niestety, życie dość szybko nauczyło go, że aby latać, najpierw trzeba pogodzić się z możliwością upadku. Alan poznał więc także smak cierpienia. Pewnego dnia, podczas konnej przejażdżki, jego ukochana żona miała wypadek. Potem Alan stracił wszystko. I wtedy właśnie postanowił odejść. Iść przed siebie, jak najdalej stąd... Jaki sens ma jego wędrówka? Co ofiarują mu napotkani po drodze ludzie? I jaką tajemnicę skrywa Angel, kobieta, która bez wahania zgodziła się pomóc doświadczonemu przez los nieznajomemu?

Podziękowania Przede wszystkim pragnę podziękować mojemu przyjacielowi Lawrencebwi Thomasowi (Tomowi) Gandleyowi, który zaangażował się uczuciowo w tę powieść bardziej niż ktokolwiek inny. Wiem, że czasami z dużym trudem przychodziło Ci opowiadanie o utracie Twojej „McKale", i dlatego jestem tak bardzo wdzięczny za Twój wkład. Ponadto dziękuję Karen Christoffersen oraz jej ukochanemu Alowi. Oby jego imię było znane całemu światu dzięki tym książkom. Pragnę również podziękować ekipie moich stałych współpracowników z niewielkimi zmianami w składzie. Przede wszystkim mojemu przyjacielowi oraz byłemu redaktorowi, Sydny'emu Minerowi. Przyjemnością było pracować z Tobą przez ponad dziesięć lat. Życzę Ci wszystkiego dobrego. Amando, cieszę się na dalszą wędrówkę z Tobą. Dzięki za pomoc. Davidowi Rosenthalowi oraz Carolyn Ready dziękuję za to, że uwierzyli w ideę przyświecającą tej serii. Gypsy da Silva jestem wdzięczny za znoszenie z uśmiechem moich trudnych do zniesienia terminów. Liss dziękuję za to, że jest moim obrońcą i przyjacielem. Uwielbiam Cię.

Doktorowi Brentowi Mabeyowi oraz Caitlin James dziękuję za pomoc w researchu. Wspaniałemu personelowi z Hotelu Marriott w Redmond w stanie Waszyngton dziękuję za skierowanie nas na właściwą drogę. Oto nazwiska kolejnych osób, którym składam swoje podziękowania: Lisa Johnson, Barry Evans, Michę Barbosa, Diane Glad, Heather McVez, Judz Schiffman, Fran Piatt, Lisa McDonald, Sherri Engar, Doug Smith oraz Barbara Thompson. Wdzięczny jestem też mojej rodzinie: Keri, Jennie i Davidowi Welchom, Allyson-Danice, Abigail, McKennie oraz Michaelowi. Jenna, dzięki za pomoc, miłość oraz wnikliwość. Teraz skończ własną książkę! Dziękuję również oczywiście moim drogim czytelnikom. Zapraszam wszystkich do wędrówki. Richard

Mojemu ojcu, Davtdowi O. Evansowi

Prolog Drogi Alanie, ponieważ spisujesz historię swojej wędrówki, udzielę ci pisarskiej rady pochodzącej od Lewisa Carrolla, jednego z Twoich ulubionych autorów: „Zacznij od początku, dobrnij do końca i tam się zatrzymaj". Z dziennika Alana Christoffersena Nazywam się Alan Christoffersen. Nie znacie mnie. „Jeszcze jedna książka w bibliotece" powiedziałby mój ojciec, „nieotwierana i nieczytana". Nie macie pojęcia, jak daleko doszedłem ani co straciłem. A co ważniejsze, nie macie pojęcia, co znalazłem. Nie jestem nikim ważnym ani sławnym. To jednak nie ma żadnego znaczenia. Lepiej jest być kochanym przez jedną osobę, która zna twoją duszę, niż przez miliony, które nie znają nawet numeru twojego telefonu. Kochałem i byłem kochany tak głęboko, jak tylko człowiek może sobie wymarzyć, co oznacza, że spotkało mnie szczęście. I co również oznacza, że poznałem smak cierpienia. Zycie bowiem nauczyło mnie, że aby latać, najpierw trzeba pogodzić się z możliwością upadku.

Nie wiem, czy ktokolwiek przeczyta to, co piszę. Jeśli jednak trzymacie w ręku tę książkę, to znaczy że chcecie poznać moją historię. Jesteście teraz moimi kompanami. Jeśli w mojej podróży odnajdziecie coś, co pomoże wam w waszej, wykorzystajcie to z pożytkiem dla waszego życia. Niektórzy uznają to za opowieść o miłości. Dla nieznających miłości będzie to dziennik podróży. Dla mnie jest to wędrówka człowieka w poszukiwaniu nadziei. Przydarzyły mi się rzeczy, w które prawdopodobnie będzie wam trudno uwierzyć. Poznałem prawdy, na których przyjęcie wy może jeszcze nie jesteście gotowi. Nie ma to jednak znaczenia. Przyjmijcie lub odrzućcie to, co chcecie. Uprzedzę was zawczasu - czego nikt nie zrobił wobec mnie - że historia, którą przeczytacie, nie jest prosta. Mimo to warto ją opowiedzieć. To opowieść o mojej wędrówce.

Rozdział 1 „A nade wszystko nie utrać chęci chodzenia. (...) Nie znam żadnej myśli aż tak przytłaczającej, żeby nie można się było od niej uwolnić, chodząc". Søren Kierkegaard Z dziennika Alana Christoffersena Jak mówi legenda, kiedy piasek Key West znajdzie się w twoich butach, nie będziesz mógł wrócić tam, skąd przyszedłeś. W moim przypadku na pewno jest to prawda. Stoję samotnie na plaży i oglądam krwistoczerwone słońce skąpane w Zatoce Meksykańskiej. I nie ma dla mnie powrotu do tego, co zostawiłem za sobą. Powietrze wypełnia zapach słonej wody i wodorostów oraz szum rozbijających się fal i krzyk mew. W głębi mojej duszy tli się nadzieja, że to wszystko jest tylko snem, i że po obudzeniu się znowu będę w Seattle, a McKale będzie delikatnie wodzić paznokciami po moich plecach. „Nie śpisz już, mój kochany?" -wyszepcze. A ja odwrócę się do niej i powiem: „Nigdy nie uwierzysz w to, co mi się śniło". Jednak to nie sen. Przeszedłem w poprzek cały kraj, a kobieta, którą kocham, nigdy nie wróci.

Woda przede mną ma taki sam niebieski odcień jak płyn do wycieraczek samochodowych. Przedwieczorna bryza muska moją nieogoloną i spaloną słońcem twarz. Zamykam oczy. Przeszedłem daleką drogę, by tu dojść - ponad pięć tysięcy sześćset kilometrów. Jednak pod pewnymi względami pokonałem o wiele więcej. Nie zawsze wędrówkę należy mierzyć w kategoriach odległości fizycznej. Zsuwam plecak z ramion i siadam na piasku, żeby rozwiązać sznurowadła i zdjąć buty. Ściągam przetarte, bawełniane skarpetki, niegdyś białe, teraz brudnoszare, które lepią się do moich stóp. Idę parę kroków boso po mokrym, usianym muszelkami piasku i czekam, aż cofająca się woda powróci i obmyje moje stopy. Setki godzin spędziłem na rozmyślaniu o tej chwili i czuję, jak teraz napływa do mnie wszystko: wiatr, woda, przeszłość i teraźniejszość, świat, który zostawiłem za sobą, ludzie, których poznałem, i miejsca, które zobaczyłem po drodze. Trudno mi uwierzyć, że nareszcie tu dotarłem. Po kilku minutach zawracam, siadam ze skrzyżowanymi nogami na piasku obok mojego plecaka i robię to, co zawsze robię w kluczowych momentach mojego życia: wyjmuję długopis, otwieram dziennik i zaczynam pisać. Regularne zapiski zacząłem prowadzić dawno temu - na długo zanim zacząłem pisać ten dziennik, na długo zanim wyruszyłem w tę wędrówkę. Gdy miałem osiem lat, na Boże Narodzenie mama dała mi pierwszy w moim życiu dziennik. Była to mała

książeczka w okładce z żółtego plastiku z głęboko wytłoczonymi ozdobnikami. Najbardziej podobało mi się to, że dziennik był wyposażony w mosiężny kluczyk oraz zameczek. Posiadanie czegoś, co pozwalało mi kryć moje sprawy przed światem, dawało mi poczucie ważności. W tamten świąteczny wieczór po raz pierwszy w życiu umieściłem zapis w moim dzienniku. Uznałem, że z powodu zameczka i kluczyka jedyną osobą, która będzie czytać mój dziennik, będę tylko ja, więc pisałem do samego siebie, co stało się moim zwyczajem na resztę życia.

Tych słów dotykałem tak często, że są już prawie nieczytelne. Wpis mojej mamy był jedną z tych rzeczy, o których wtedy napisała, tych, które uważamy za ważne dopiero po czasie. Mama zmarła na raka piersi czterdzieści dziewięć dni później - w walentynki. Wcześnie rano, przed porą, kiedy zwykle wstawałem do szkoły, tato zaprowadził mnie do pokoju mamy. Na stoliku nocnym obok jej łóżka stała w wazonie żółta, jeszcze nierozwinięta róża oraz zrobiona przeze mnie walentynkowa kartka z rysunkiem serca przebitego strzałą. Było tam ciało mamy, jednak jej tam nie było. Mama by się do mnie uśmiechnęła i by mnie przywołała. Pochwaliłaby mój rysunek. Byłem pewien, że jej tam nie ma. Powściągliwy charakter mojego ojca sprawił, że nigdy nie poruszyliśmy tematu jej śmierci. Nie rozmawialiśmy o uczuciach ani o ich przyczynach. Tamtego ranka zrobił mi śniadanie, a potem usiedliśmy przy stole i wsłuchiwaliśmy się w ciszę. Do naszego domu przyszli ludzie z kostnicy i po pewnym czasie wyszli, a mój ojciec zaczął załatwiać wszystkie sprawy z opanowaniem i niewzruszonością biznesmena. Nie chcę przez to powiedzieć, że nic nie czuł. Jedynie to, że nie wiedział, jak okazywać własne uczucia. Taki był mój ojciec. Ani razu go nie pocałowałem. Po prostu taki już był. Powód, dla którego zaczynamy coś robić, rzadko jest powodem, dla którego robimy to dalej. Z dziennika Alana Christoffersena Zacząłem pisać w moim dzienniku, ponieważ życzyła sobie tego moja mama. Po jej śmierci pisałem nadal, ponieważ

zaprzestanie oznaczałoby zerwanie więzi, która mnie z nią łączyła. Z czasem, stopniowo, zmieniło się nawet to. Wtedy nie zdawałem sobie z tego sprawy, ale powód, dla którego pisałem, ciągle się zmieniał. Gdy dorastałem, pisałem, aby dać dowód swojego istnienia. Piszę, więc jestem. Jestem. Myślę, że w każdym z nas drzemie pragnienie, aby -bez względu na rezultat - świat dowiedział się o tym, że istnieliśmy. Oto moja opowieść - świadectwo mojego istnienia oraz zapis najważniejszej wędrówki mojego życia. Zaczęła się w chwili, gdy się tego najmniej spodziewałem. W chwili, gdy uważałem, że na pewno nie wydarzy się nic złego.

Rozdział 2 Ogród Edenu to archetyp tego, co utracone, tym samym symbol losu całej ludzkości. Ponieważ mieć znaczy utracić, tak jak żyć znaczy umrzeć. Mimo to zazdroszczę Adamowi. Bo choć utracił Eden, nadal miał swoją Ewę. Z dziennika Alana Christoffersena Zanim zawalił się mój świat, pracowałem jako prezes agencji reklamowej w Seattle, choć, prawdę mówiąc, tytuł ten brzmi odrobinę pretensjonalnie w przypadku kogoś, kto ozdobił swoje biuro figurkami Aquamana oraz plakatami z Einsteinem. Byłem po prostu specem od reklamy. Być może ciekawi was, co skłoniło mnie do wyboru tej branży, ale nie umiałbym wam odpowiedzieć na to pytanie. Wiem, że nigdy nie chciałem robić niczego innego. Może powodem było to, że chciałem być Darrinem w Bewitched (jako chłopak podkochiwałem się w Elizabeth Montgomery). W 1998 roku ukończyłem projektowanie graficzne i udało mi się dostać pracę, jeszcze zanim wysechł atrament na moim dyplomie. Odnosiłem sukcesy w świecie reklamy i cieszyłem się sławą młodej, wschodzącej gwiazdy. Cudowne dziecko. W pierwszym roku zdobyłem dwie nagrody ADDY i cztery w następnym.

Potem, po trzech latach nabijania kabzy moim szefom, zdecydowałem się na krok preferowany przez agencje reklamowe, prawników oraz zorganizowane grupy wyznaniowe i założyłem własną firmę. Miałem zaledwie dwadzieścia osiem lat, gdy na drzwiach mojego biura zawisła plastikowa tabliczka z wytłoczoną w niej nazwą mojej agencji. MADGIC Reklama oraz projektowanie graficzne Liczba pracowników wzrosła z dwóch do dwunastu w przeciągu dziewięciu tygodni, a ja zarabiałem więcej niż konik sprzedający bilety na Barbrę Streisand. Jeden z moich klientów obwołał mnie „chłopcem z plakatu reklamującego amerykański sen". Po dwóch latach miałem wszelkie atrybuty sukcesu materialnego: własną firmę, sportowego lexusa coupé, wakacje w Europie oraz piękny, wart niemal dwa miliony dolarów dom w Bridle Trails -ekskluzywnym, lesistym osiedlu na północ od Bellevue z parkiem do jazdy konnej oraz trasami jeździeckimi zamiast chodników. Aby obraz mojego sukcesu był kompletny, dodam, że miałem żonę, którą ubóstwiałem - piękną brunetkę o imieniu McKale. Gdy potencjalni klienci pytali mnie, czy potrafię sprzedać ich produkty, pokazywałem im zdjęcie McKale i mówiłem: „Przekonałem ją, żeby za mnie wyszła", a wtedy oni kiwali głowami z podziwem i powierzali mi swoje sprawy. McKale była miłością mojego życia i w sensie dosłownym dziewczyną z sąsiedztwa. Poznałem ją wkrótce po moich dziewiątych urodzinach, mniej więcej cztery miesiące po śmierci mojej mamy oraz po tym, jak wraz z ojcem przeprowadziłem się z Kolorado do Arcadii w stanie Kalifornia.

Było to pod koniec lata. McKale siedziała sama w ogródku przed domem przy stoliku do gier karcianych i sprzedawała zimny napój ze szklanego dzbanka. Miała na sobie krótką, sięgającą powyżej kolan spódniczkę oraz różowe, kowbojskie buty. Zapytałem ją, czy mogę jej pomóc, a ona zlustrowała mnie wzrokiem i powiedziała krótko: „Nie". Pobiegłem na górę do mojej sypialni i narysowałem dla niej duży napis na tekturze wielkości plakatu.

Byłem dumny ze swego pomysłu. Wróciłem do niej pędem i pokazałem jej moje dzieło. Spodobało jej się na tyle, że pozwoliła mi usiąść obok siebie. Myślę, że to był właśnie powód, dla którego wybrałem reklamę: aby zdobyć tę dziewczynę. Rozmawialiśmy i popijaliśmy z kubeczków jednorazowych jej eliksir z wiśni, za który nadal kazała mi płacić. Była piękna. Miała doskonałe rysy: długie, brązowe włosy w kolorze kawy, piegi oraz oczy koloru czekoladowej polewy, których nawet spec od reklamy nie byłby w stanie przereklamować. Tamtego lata spędziliśmy ze sobą mnóstwo czasu. A właściwie od tamtej pory spędzaliśmy ze sobą już każde następne lato. Tak jak ja McKale była jedynaczką. I podobnie jak ja miała za sobą ciężkie przeżycia. Jej rodzice rozwiedli się mniej więcej dwa miesiące przed tym, jak my sprowadziliśmy się do Arcadii. Z jej opowiadania wynikało, że nie był to zwykły rozwód, który nastąpił po serii awantur, kłótni i tłuczenia

przedmiotów. Jej mama pewnego dnia po prostu wyszła i nie wróciła, pozostawiając ją z ojcem, Samem. Dla McKale był to wielki cios i w myślach stale drążyła ten temat, do tego stopnia nawet, że czasami sprawiała wrażenie jakby nieobecnej, zablokowanej, podobnie jak komputer, który się zawiesił, a ty siedzisz przed nim i wpatrujesz się w klepsydrę, czekając, aż coś się zmieni. Szkoda, że ludzie nie są wyposażeni w przyciski do resetowania. * Nasze bolesne przeżycia zbliżyły nas do siebie. Powierzyliśmy sobie nasze najskrytsze tajemnice, opowiadaliśmy o naszych lękach, niepewności, a czasami również o uczuciach. Gdy miałem dziesięć lat, zacząłem nazywać ją Mickey. Spodobało się jej to. W tym samym roku zbudowaliśmy domek na drzewie w ogrodzie na tyłach jej domu. Spędzaliśmy w nim mnóstwo czasu. Graliśmy w nim w gry planszowe, takie jak Pułapka na myszy i Sorry, a nawet nocowaliśmy tam. W dniu jej jedenastych urodzin zastałem ją tam płaczącą rozpaczliwie w kącie. - Jak mogła mnie zostawić? Jak matka może zrobić coś takiego? - zapytała, gdy już była w stanie mówić, i otarła ze złością oczy. Nie potrafiłem jej na to odpowiedzieć. Sam też się nad tym zastanawiałem. - Masz szczęście, że twoja mama umarła - powiedziała po chwili. Nie spodobało mi się to. - To szczęście, że moja mama umarła? - zapytałem z niedowierzaniem.

Szlochając, powiedziała: - Twoja mama zostałaby z tobą, gdyby tylko mogła. Moja postanowiła mnie zostawić. I gdzieś teraz mieszka. Wolałabym, żeby zamiast tego umarła. Usiadłem obok niej i objąłem ją. - Ja ciebie nigdy nie zostawię. Położyła głowę na moim ramieniu. - Wiem - powiedziała. Stała się moim przewodnikiem po świecie kobiecości. Pewnego razu zapragnęła się całować, żeby zobaczyć, o co tyle hałasu i o co w tym tak naprawdę chodzi. Całowaliśmy się około pięciu minut. Mnie się podobało. Nawet bardzo. Jej natomiast chyba nie, bo nigdy więcej tego nie zaproponowała, więc już się nie całowaliśmy. I tak było ze wszystkim. Jeśli McKale coś się nie podobało, to tego nie robiliśmy. Nigdy nie rozumiałem, dlaczego to ona ustanawia zasady, mimo to zawsze ich przestrzegałem. W końcu uznałem, że tak po prostu musi być. Była bardzo szczera. Czasami pytałem ją o różne rzeczy, a ona mówiła: „Nie wiem. Dla mnie to też coś nowego". Gdy miała trzynaście lat, zapytałem ją, dlaczego nie ma koleżanek. Odpowiedziała takim tonem, jakby już wcześniej dobrze przemyślała ten temat. - Nie lubię dziewczyn. - Dlaczego? - Bo im nie ufam. - I dodała: - Lubię za to konie. McKale jeździła konno prawie co tydzień. Mniej więcej raz na miesiąc zapraszała mnie, żebym z nią pojeździł, ale zawsze odpowiadałem, że nie mam czasu. W rzeczywistości

bałem się koni. Przed laty, gdy miałem siedem lat, tato, mama i ja w czasie letnich wakacji pojechaliśmy do Wyoming na farmę o nazwie Juanita Hot Springs oferującą aktywny wypoczynek. W drugim dniu pobytu wybraliśmy się na jazdę konną. Mój koń miał srokate umaszczenie i nosił imię Cherokee. Nigdy wcześniej nie siedziałem na koniu, więc jedną ręką kurczowo trzymałem się kulbaki, a drugą ściskałem wodze i cały czas marzyłem tylko o tym, żeby to się już skończyło. W którymś momencie przejażdżki część kowbojów postanowiła się ścigać, a mój koń postanowił się do nich przyłączyć. Gdy ruszył z kopyta, wypuściłem z rąk wodze i przywarłem do kulbaki, wrzeszcząc co sił w płucach o pomoc. Na szczęście jeden z kowbojów zawrócił, żeby mnie uratować, nie krył jednak pogardy dla zachowania „chłopaka z miasta". Jedyne słowa, jakie wypowiedział, brzmiały: „Jeżdżę od trzeciego roku życia". Nic dziwnego, że nie byłem w stanie podzielać miłości McKale do koni. * Poza jazdami konnymi byliśmy prawie zawsze razem, począwszy od szkoły podstawowej, poprzez wstydliwy okres dojrzewania, w tym lata gimnazjum - czas przepoczwarzania się. W wieku piętnastu lat McKale dojrzała fizycznie i chłopaki ze średniej zaczęli kręcić się wokół jej domu niczym osy wokół grilla. Oczywiście ja też zauważyłem zmiany w jej wyglądzie i doprowadzało mnie to do szaleństwa. Nie powinno się czuć takich rzeczy wobec najlepszego przyjaciela. Byłem siny z zazdrości. Nie miałem cienia szansy przy tamtych chłopakach. Mieli zarost. Mieli trądzik. Mieli szybkie

sportowe samochody. Ja miałem bilet miesięczny na autobus. Byłem wybitnie obciachowy. Styl wychowawczy ojca McKale można było najlepiej opisać jako laissez-faire*, i kiedy w gimnazjum pozwolił jej umawiać się na randki, ledwie ogarniała wszystkie swoje spotkania towarzyskie. Po randkach przychodziła do mojego domu, żeby zdać mi sprawozdanie, co trochę przypominało opisywanie właśnie zjedzonego przysmaku komuś, kto skręca się z głodu. Pamiętam, jak po jednej z takich randek zapytała: - Dlaczego faceci zawsze chcą mieć kobietę dla siebie? Pokręciłem głową. - Nie wiem - odpowiedziałem, nie marząc o niczym bardziej niż o tym, żeby ją mieć tylko dla siebie. Jej sytuacja przypominała mecz bejsbolowy: zawsze jeden gracz był przy piłce, inny już czekał na swoją kolej, a dwa tuziny innych chłopaków siedziały na ławce rezerwowych w nadziei, że zaliczą wszystkie bazy z moją najlepszą przyjaciółką. Ja natomiast czułem się raczej jak sprzedawca hot dogów na trybunach niż jak jeden z graczy. Czasami McKale pytała mnie o radę w sprawie jakiegoś konkretnego chłopaka, ja udzielałem jej odpowiedzi, która miała na celu jedynie moje dobro, a wtedy ona patrzyła na mnie z wyrazem rozbawienia na twarzy. Zachowywałem się żałośnie, ale czułem się nieszczęśliwy. Kiedyś powiedziała, że ponieważ jestem jej najlepszym przyjacielem, więc gdy ona będzie wychodzić za mąż, będę musiał być jej druhną, czyli będę * Z fr. niewtrącanie się, zezwolenie na całkowitą swobodę (wszystkie przypisy pochodzą od tłumaczki).

musiał ogolić nogi, i czy podoba mi się szyfon? Nie wiem, czy dręczyła rnnie celowo, czy robiła to niechcący Przełom nastąpił, gdy miałem szesnaście lat. W krótkim czasie z niepozornego chłopaczka wyrosłem na wysokiego młodzieńca i nagle zaczęła się mną interesować płeć przeciwna. Zjawisko to miało ciekawy wpływ na McKale. Choć wcześniej o swoich randkach opowiadała mi z bolesnymi dla mnie szczegółami, o moich nie chciała w ogóle słuchać. Zaprowadziła politykę „nie pytamy, nie mówimy". Pamiętam, jak pewnego jesiennego popołudnia przyszły się ze mną zobaczyć dwie dziewczyny, akurat w czasie, gdy McKale i ja rozmawialiśmy na frontowej werandzie jej domu. Dziewczyny podeszły do nas niepostrzeżenie i zobaczyliśmy je dopiero, gdy stanęły przed nami. Jedna z nich coś do mnie czuła i obie zaczęły robić na ten temat wyraźne aluzje. W pewnym momencie McKale zerwała się i wbiegła do domu, zatrzaskując za sobą drzwi. - A jej co się stało? - zapytała jedna z dziewcząt. - Atak zazdrości - skomentowała druga. Pamiętam, że wtedy poczułem przypływ nadziei. Jeśli jednak McKale żywiła wobec mnie jakieś romantyczne uczucia, to dobrze je ukrywała, a ja przez większość czasu cierpiałem w milczeniu. I słusznie. McKale była moją najlepszą przyjaciółką, a nie ma lepszego sposobu, żeby zniszczyć przyjaźń, niż wyznać miłość komuś, kto tego uczucia nie odwzajemnia. Na szczęście nigdy nie musiałem tego robić. Pewnego ciepłego, czerwcowego dnia - były to moje siedemnaste urodziny - leżeliśmy obok siebie w hamaku w ogrodzie na tyłach jej domu. McKale ułożyła swoje drobne, nagie stopy przy moim ramieniu. Łagodnie kołysaliśmy się

i dyskutowaliśmy o tym, czy Beatlesi osiągnęliby to samo bez Yoko, gdy nagle McKale powiedziała: - Wiesz, pewnego dnia się pobierzemy. Nie mam pojęcia, skąd jej to przyszło do głowy - pamiętam tylko, że na mojej twarzy pojawił się niesamowicie duży uśmiech. Postanowiłem jednak zachowywać się powściągliwie. - Tak myślisz? - rzuciłem. - Ja to wiem. - Skąd? - Bo jesteś we mnie tak szaleńczo zakochany, że nie możesz tego już wytrzymać. Uznałem, że nie ma sensu zaprzeczać. - Zauważyłaś? - Jasne - odparła rzeczowym tonem. - Wszyscy to zauważyli. Listonosz też. Poczułem się głupio. Ściszyła głos. - I... ja czuję to samo do ciebie. Przerzuciła nogi przez bok hamaka i usiadła, zbliżając swoją twarz do mojej. Wpatrywała się we mnie wilgotnymi oczami. - Wiesz, że cię kocham, prawda? Nigdy bym nie mogła żyć bez ciebie. Po tych słowach poczułem to, co prawdopodobnie czuje gracz na loterii, gdy zostanie wyczytany jego numer. W tym momencie nasza siedmioletnia przyjaźń zniknęła, a pojawiło się coś nowego. Zaczęliśmy się całować i tym razem wiedziałem, że jej się to podoba. Na liście najwspanialszych wydarzeń mojego życia ta chwila miała zająć drugie miejsce. Pierwsze zajął dzień naszego ślubu.

Zawieranie małżeństwa wiąże się z pewnym problemem. Człowiek zawsze się denerwuje, że pewnego dnia ta druga osoba rozczaruje się i odejdzie. Lub, co znacznie gorsze, zjawi się ktoś inny, lepszy od nas, i nam ja zabierze. W moim przypadku to nie był ktoś inny. I nie było to nic dobrego.

Rozdział 3 Podejście do czasu to jedno z najgłupszych zachowań ludzkości. Mówimy sobie, że zawsze jest jutro, choć przewidywanie tego, co stanie się jutro, jest jeszcze trudniejsze niż przewidywanie pogody. Odkładając do jutra urzeczywistnienie naszych marzeń, sami się z nich ograbiamy. Z dziennika Alana Christoffersena Pobraliśmy się z McKale młodo, choć wtedy uważałem zupełnie inaczej. Miałem uczucie, jakbym czekał na ten moment całe swoje życie, i chciałem, żeby nastąpił jak najszybciej. Nabyliśmy mieszkanie w Pasadenie, niecałe pięć kilometrów od miejsca, w którym dorastaliśmy. McKale dostała pracę sekretarki w małej kancelarii prawniczej, a ja poszedłem do szkoły w Art Center College of Design, o kilka przystanków autobusowych od naszego domu. To były dobre lata. Zdarzały się nam kłótnie - wszystkie małżeńskie pary muszą się dotrzeć - ale nigdy nie trwały długo. Jak można zadawać ból osobie, którą się kocha bardziej niż siebie samego? To tak jakby się sobie samemu wymierzało cios w głowę. Nabrałem wprawy w przepraszaniu, ale zwykle

McKale mnie w tym ubiegała. Czasami przychodziło mi na myśl, że walczymy ze sobą jedynie po to, żeby potem przeżywać przyjemność godzenia się. Najczęstszym powodem naszych kłótni były dzieci. McKale pragnęła od razu powiększyć rodzinę. Ja byłem temu przeciwny z powodów logistycznych i finansowych, i tym argumentem zawsze wygrywałem nasze spory. „Zaczekajmy przynajmniej do czasu, aż ukończę szkołę", mówiłem. Gdy tylko ukończyłem college i zacząłem moją pierwszą stałą pracę, McKale ponownie poruszyła ten temat, jednak ja ponownie powiedziałem jej, że nie jestem gotowy. Chciałem zaczekać, aż nasze życie stanie się bardziej stabilne. Ależ ze mnie był głupiec. * Po trzech latach pracy dla Conan Cross Advertising w październiku 2005 roku zdecydowałem się na otwarcie własnej firmy. W tym samym czasie w całym mieście porozwieszałem billboardy, aby się zareklamować. Widniał na nich następujący tekst: AL CHRISTOFFERSEN OSZALAŁ Moja kampania wywołała pewne poruszenie, zadzwonił do mnie nawet pewien adwokat i zagroził, że pozwie mnie do sądu w imieniu swojego klienta, który nosił takie samo nazwisko jak ja. Zatem po trzech tygodniach wprowadziłem pewne zmiany w moim billboardzie. Napis prezentował się tak:

AL CHRISTOFFERSEN OSZALAŁ NA PUNKCIE REKLAMY (Prowadzi wyłącznie skuteczne kampanie) Chwyt ten zaowocował przyznaniem mi kolejnej nagrody ADDY oraz przysporzył mi trzech bardzo dużych klientów. Wcześniej wydawało mi się, że praca u mojego poprzedniego pracodawcy to ciężkie galery, jednak w porównaniu z pracą w mojej własnej firmie było to jak picie popołudniowej herbatki. Całe dnie spędzałem na prezentacjach i spotkaniach z klientami, a wieczory poświęcałem na realizację zleceń. Kilka razy w tygodniu McKale przynosiła mi obiad do biura. Siedząc na podłodze, zjadaliśmy chińszczyznę na wynos i rozmawialiśmy o tym, jak każdemu z nas minął dzień. W miarę jak przybywało mi pracy, stawało się jasne, że potrzebna mi będzie pomoc. Pewnego dnia wkroczyła ona do mojego biura w osobie Kylea Craiga, mężczyzny dwojga imion, który poprzednio pracował jako przedstawiciel miejscowej stacji telewizyjnej, tej w której wykupiłem czas antenowy. Od tamtego momentu Kyle Craig śledził dynamiczny rozwój mojej agencji. Złożył mi następującą propozycję: za pensję oraz piętnaście procent wartości firmy przejmie kontakty z klientami i reklamę w mediach, dzięki czemu ja mógłbym skupić się na marketingu i realizacji zleceń. Była to dokładnie taka oferta, jakiej potrzebowałem. Kyle był dobrze ubrany, ambitny i czarujący: ucieleśnienie sprzedawcy doskonałego. Typ człowieka, który potrafiłby namówić zakonnicę do comiesięcznego kupowania drogich cygar. McKale jednak nie lubiła go. Nie ufała mu. Powiedziała mi, że w czasie ich pierwszego w życiu spotkania Kyle zaczął

ją podrywać. Potraktowałem jej słowa lekceważąco. „On tylko robi takie wrażenie", powiedziałem. „Jest nieszkodliwy". Prawda była taka, że ja go lubiłem. Mieliśmy ze sobą wiele wspólnego. Obaj byliśmy szczwanymi lisami, byliśmy młodzi, umieliśmy się podlizać i prawić gładkie słówka, ciężko zasuwaliśmy, ale cholernie lubiliśmy swoją pracę. Oraz wygłupy. W tamtym czasie było ku temu sporo okazji. Jedna z nich przytrafiła się, gdy urzędnicy z biura władz okręgowych w Seattle poprosili nas, żebyśmy przygotowali propozycję reklamy dla ich targów rolnych, które wciąż miały staromodną formułę. W poprzednim roku w trakcie targów miała miejsce strzelanina na tle porachunków między gangami, co spowodowało, że frekwencja i zyski drastycznie spadły. Przewidywano, że w nowym roku będzie jeszcze gorzej. Dyrektor okręgowego wydziału usług słyszał, że jesteśmy dobrzy, i poprosił nas, żebyśmy urządzili dla nich prezentację. Wymyśliłem projekt zabawnej kampanii z gadającymi krowami. (Było to przed kampanią RADOSNA KRÓWKA Kalifornijskiego Stowarzyszenia Producentów Sera i Masła. Można powiedzieć, że wpadłem na pomysł z gadającymi krowami, zanim stały się cool). Ani Kyle, ani ja nie znaliśmy ludzi, dla których mieliśmy zrobić prezentację, więc pomyślałem, że aby przełamać lody pokażę im wymyśloną dla picu kampanię billboardową. W historii poronionych pomysłów mój był odpowiednikiem betonowego spadochronu. Nie wziąłem pod uwagę, że biurokraci nie mają poczucia humoru. Gdy przedstawiciele działu marketingu z okręgowego wydziału usług wkroczyli do naszego biura, temperatura spadła o parę kresek. Było ich troje i wszyscy byli sztywni

i ponurzy - opięci tak ciasno, że tylko czekałem, kiedy odpadną im głowy. Nie znałem ich nazwisk, więc na poczekaniu wymyśliłem im przezwiska: Kapelusznik, Parafianka oraz Kapitan Spodniasty. Usiedli przy stole w naszej salce konferencyjnej i spojrzeli na mnie wyczekująco. Daję słowo, że bywałem na pogrzebach mniej poważnych niż to spotkanie. Wbrew temu, co podpowiadał mi rozsądek, postanowiłem trzymać się planu i pokazałem pierwszy ze slajdów, które przygotowałem dla zgrywy. Słowa zostały napisane czcionką przypominającą graffiti. Walcie na targ GANG już tu jest Nasi goście wpatrywali się w napis z absolutnym niedowierzaniem. - Gang... - zaskrzypiała Parafianka. - A oto następne hasło - powiedziałem. Oczy Kylea wręcz wychodziły z orbit. Pokażcie swoje PRAWDZIWE OBLICZE przyjdźcie na targi rolnicze Przez chwilę panowało absolutne milczenie, potem odezwał się Kapelusznik: - Oblicze? To znaczy twarze? Ignorując jego pytanie, pokazałem następne przezrocze.

Na targach rolniczych czeka was ZABÓJCZA rozrywka Ich podobne do rybich pyszczków usta rozwarły się jednocześnie. Parafianka gwałtownie wciągnęła powietrze. Kapitan Spodniasty opuścił wzrok i poprawił swoje okulary. - Chyba trafiliśmy pod niewłaściwy adres - powiedział. Kyle skoczył na równe nogi. - Hej, my tylko się z państwem droczymy - zawołał. -Tylko tak się wygłupiamy. - To prawda - dodałem. - Pomyślałem, że wtrącając elementy humorystyczne, trochę rozluźnimy atmosferę. Kapitan zmierzył Kylea zimnym wzrokiem funkcjonariusza urzędu imigracyjnego. - To tak pan rozumie humor? Kyle wskazał na mnie. - Jeśli chodzi o ścisłość, to on tak rozumie humor. - Dla mnie to nie jest wcale zabawne - oświadczyła Parafianka, podnosząc się z miejsca. Zebrali swoje rzeczy i wyszli z sali, a Kyle i ja zostaliśmy tam, patrząc na siebie w oszołomieniu. - Dobrze wypadło - powiedział Kyle. - Myślisz, że wrócą? - zapytałem. -Nie. - Taa, też tak myślę. - Zgraja wielbicieli krów - powiedział Kyle. - Mam nadzieję, że na ich tegorocznej wystawie świń Crips* wystąpią z własną reklamą.

* Crips - gang uliczny z Los Angeles, jeden z największych w USA.

(Uwaga: Agencja reklamowa, na którą ostatecznie się zdecydowali, wyprodukowała najnudniejszą kampanię, jaką widziałem w życiu: serię reklam telewizyjnych z udziałem dwóch babsztyli przypominających wyglądem Ciotkę Bee z Mayberry*, które popijając herbatkę, gadały o starych dobrych czasach, kiedy to do miasta zawitał targ wiejski).

* Mayberry - fikcyjne miasteczko w północnej Karolinie, w którym toczyła się akcja dwóch amerykańskich sitcomów The Andy Griffith Show oraz Mayberry R.F.D.

Rozdział 4 W życiu często jest tak, że najzwyklejsze decyzje mają najstraszniejsze konsekwencje. Z dziennika Alana Christoffersena Początek katastrofy nastąpił w dniu niewyróżniającym się spośród wielu innych. Gdy o szóstej zadzwonił budzik, wyciągnąłem rękę i nacisnąłem przycisk odwlekający pobudkę o kilka minut. McKale przylgnęła do mnie miękkim, ciepłym ciałem i zaczęła delikatnie muskać paznokciami moją klatkę piersiową, co jest dla mnie jedną z najmilszych pieszczot. Westchnąłem z rozkoszy. - Nie przestawaj. Pocałowała mnie w ka rk. - Co dzisiaj robisz? - Pracuję. - Zadzwoń i powiedz, że jesteś chory. - Przecież to nasza firma. Do kogo niby miałbym zadzwonić? - Do mnie. Dam ci wolne. Odwróciłem się w jej stronę. - Za dobre zachowanie?

- No co ty. Wcale nie jesteś grzeczny. Uśmiechnąłem się i pocałowałem ją. Każdego ranka budziłem się zdumiony, że ta kobieta nadal jest w moim łóżku. - Bardzo bym chciał zostać w domu, ale dzisiaj robimy prezentację dla Wathena. - Ale chyba od takich spraw masz Kylea? Czy on nie może się tym zająć? - Nie dzisiaj. To duża rzecz, do której przygotowywałem się cały miesiąc. Muszę przy tym być. - Ale z ciebie nudziarz. - Ktoś musi płacić rachunki. Wyraz jej twarzy zmienił się. Ponownie położyła się na plecach. - Dobrze, że poruszyłeś ten temat... Wsparłem się na ramieniu. - O co chodzi? - Potrzebuję więcej pieniędzy. - Znowu? - Jeszcze nie zapłaciłam raty za dom. - Za ten miesiąc czy zeszły? Zrobiła minę. - ... za zeszły. - McKale - jęknąłem ze złością. - W zeszłym tygodniu zadzwonili do mnie do biura z firmy leasingowej i powiedzieli, że zalegamy z ratami za dwa ostatnie miesiące. - Wiem. Załatwię to. Nie znoszę tych finansowych spraw. Nie radzę sobie z pieniędzmi. - Za to bez problemu je wydajesz. Zmarszczyła czoło. - To było podłe.

Popatrzyłem na nią i złagodniałem. - Przepraszam. Przecież wiesz, że to dla ciebie je zarabiam. Pochyliła się i pocałowała mnie. - Kocham cię - powiedziała. - Ja też cię kocham. Powiem Steve'owi, żeby przelał pieniądze na twoje konto. - Usiadłem. - Możliwe, że dziś wieczorem będziemy świętować. Albo nie. Tak czy owak, rozerwijmy się jakoś. Mamy przed sobą cały weekend. Na jej twarzy pojawił się szeroki uśmiech. - Mam pewien pomysł. -Jaki? - Nie powiem ci. - Położyła palec na moich ustach. Zapewniam cię, że tego weekendu nigdy nie zapomnisz. Żadne z nas nie miało pojęcia, jak bardzo prawdziwe miały się okazać jej słowa.

Rozdział 5 Ludzie marnują zbyt wiele czasu na zamartwianie się o sprawy, które nigdy im się nie przydarzą. Z mojego doświadczenia wynika, że największe tragedie to te, których prawdopodobieństwa zaistnienia nawet nie bierzemy pod uwagę - i które spadają na nas niespodziewanie w piątkowe popołudnie, kiedy planujemy nadchodzący weekend. Albo kiedy jesteśmy w trakcie prezentacji usług swojej firmy. Z dziennika Alana Christoffersena Wjechałem na moje prywatne miejsce parkingowe mniej więcej dwadzieścia minut po dziewiątej. Kyle już był w złym humorze. - Fajnie, że jesteś - rzucił kwaśno, gdy wszedłem do biura. Byłem do tego przyzwyczajony. Zawsze był spięty przed poważną prezentacją. - Wyluzuj, Kyle - powiedziałem do niego spokojnym tonem. Za Kyleem pojawiła się Falene. - Dzień dobry, Alan. - Witaj, Falene.

Falene to mój żeński Piętaszek - olśniewająca piękność greckiego pochodzenia o oliwkowej skórze, którą Kyle poznał na castingu dla modelek i zatrudnił jako naszą asystentkę wykonawczą oraz jako wabik dla klientów. Nawet jej imię (matka urodziła ją tego wieczoru, kiedy obejrzała Bambi) było egzotyczne. - Wyluzuj? - powtórzył Kyle zdenerwowanym głosem. -Dziś jest nasz Superbowl. Poważni gracze nie spóźniają się w dniu meczu. Szedłem pierwszy, Kyle i Falene podążali za mną. - Już przyjechali? - zapytałem. -Nie. - No to się nie spóźniłem. - Chcecie coś przed spotkaniem? - odezwała się Falene. - Może środek na uspokojenie dla Kylea? - zaproponowałem. Falene uśmiechnęła się cierpko. Mimo że Kyle ją zatrudnił, nigdy za nim nie przepadała. A w ostatnim czasie wyglądało na to, że ich stosunki jeszcze się pogorszyły. - Zobaczymy się w sali konferencyjnej - burknął Kyle. Rozumiałem, dlaczego Kyle był taki niespokojny. Klientem, którego mieliśmy nadzieję do siebie przekonać, była firma Wathen Development, a kampania miała dotyczyć osiedla mieszkaniowego o nazwie Most. Było to przedsięwzięcie warte dwieście milionów dolarów, obejmowało czterysta luksusowych mieszkań, dwa kluby sportowe oraz pole golfowe z osiemnastoma dołkami. Ich roczny budżet na reklamy przekraczał trzy miliony dolarów.

Wathen, czterdziestokilkuletni, arogancki mężczyzna z wieczną opalenizną, przyjechał mniej więcej kwadrans później. U jednego boku miał swego księgowego Stuarta, a u drugiego Abby, Brytyjkę, której nigdy wcześniej nie widzieliśmy i której rasa była trudna do odgadnięcia. Gdy weszli do naszego biura, Kyle i ja uścisnęliśmy im dłonie. - Co podać do picia? - zapytał Kyle. - A co macie? - Co tam mamy w beczce, Falene? - zapytał szorstkim tonem Kyle. Falene spiorunowała go wzrokiem i zwróciła się do Wathena: - Panie Wathen, mamy... - Mów mi Phil. Falene uśmiechnęła się. - OK, Phil. Mamy soki: żurawinowy, jabłkowy, ananasowy i pomarańczowy. Mamy również wodę sodową o smaku waniliowym i brzoskwiniowym oraz colę, colę dietetyczną, pepsi, perrier... - Nadal produkują perrier? - Niestety tak. Wathen roześmiał się. - Poproszę sok z żurawin. Mogłabyś go zmieszać z odrobiną ananasowego? - Oczywiście. Wathen zwrócił się do Abby. - A ty czego się napijesz? - Niczego. - Poproszę o waniliową wodę sodową - odezwał się Stuart. - Świetnie - powiedziała Falene. - Zaraz przyniosę.

Po wyjściu Falene Kyle zaprosił wszystkich do sali konferencyjnej. Gdy zajmowaliśmy miejsca wokół stołu, zdarzyła się bardzo dziwna rzecz - i trudna do wytłumaczenia. Nagle poczułem ostry ból w górnej części kręgosłupa, a zaraz potem lęk oraz dojmujące uczucie ucisku, które zdawało się całkowicie wstrzymywać mój oddech. W pierwszej chwili pomyślałem, że mam atak serca albo udar, a potem że to napad paniki. Cokolwiek to było, przeszło tak szybko, jak przyszło. Nikt nie zauważył, że ciężko oddycham. Zaprojektowałem naszą salę konferencyjną w taki sposób, aby dobrze się w niej prezentowały moje rozliczne nagrody. Na ścianach, pokrytych tynkiem, a potem pomalowanych na kolor oberżyny, wisiały w złotych ramkach nagrody za pomysły i kampanie reklamowe. Na południowej ścianie wisiały dwie półki gęsto zastawione naszymi trofeami. Nagrody na ścianie wschodniej były zasłonięte ekranem, który zwisał z sufitu. Gdy już wszyscy siedzieli za stołem, włączyłem projektor i na ekranie ukazało się logo Wathen Development. Weszła Falene i zaczęła rozdawać napoje, zaczynając od Wathena. - To dla pana, to znaczy dla ciebie, Phil. Żurawiny z odrobiną ananasa. Życzysz sobie coś jeszcze? - Tylko tego, żeby mieć znowu dwadzieścia lat - zażartował Wathen. Falene przewróciła oczami. Rozdała pozostałe drinki, w tym colę dla Kyle a, co, jak spostrzegłem, zrobiła bez patrzenia na niego. - W porządku - powiedział Kyle. - Jeśli nie masz nic przeciwko, to zaczynamy. Wathen kiwnął głową potakująco, a Kyle przygasił światła pilotem.

- Chciałbym podziękować za danie nam szansy pracy przy tym przedsięwzięciu. Naszym celem jako waszej przyszłej agencji jest przeprowadzenie kampanii, która zaowocuje nie tylko zasiedleniem waszego nowego osiedla, ale również wytworzeniem zapotrzebowania na nie, które pozwoli na stałe zwiększanie jego wartości rynkowej. W naszej kampanii wykorzystujemy środki multimedialne, takie jak telewizja, radio, prasa, internet oraz reklama uliczna. Proponujemy rozpocząć kampanię od ustawienia pięćdziesięciu billboardów, których celem będzie wprowadzenie nazwy osiedla do świadomości ludzi. Osiągniemy to poprzez trójfazową reklamę uliczną, której pierwsza faza zacznie się, jak tylko będziecie gotowi pociągnąć za spust, że tak powiem. - Zrobił gest w moją stronę. - Al... Nacisnąłem guzik na pilocie i naszym oczom ukazał się pierwszy billboard. Most w budowie Tablica była żółto-czarna i wyglądem przypominała ostrzegawczy znak drogowy. Kyle i ja równocześnie spojrzeliśmy na Wathena, który nie okazał żadnej reakcji ani żadnych emocji, co wyraźnie zdenerwowało Kylea. - To kampania teaserowa - wyjaśnił Kyle. - Te billboardy stałyby przez dwa miesiące, skierowane zarówno na południe, jak i północ, na drogach I-5 oraz I-45. - Wygląda jak znak objazdu - zauważyła Abby. - Zgadza się - przytaknąłem. - A jeśli ludzie pomyślą, że rzeczywiście jakiś most jest w budowie? - ciągnęła Abby.

- Właśnie na to liczymy - odparłem. - Każdego dnia wasi potencjalni klienci przejeżdżają obok setek billboardów i nauczyli się je ignorować. Inaczej ma się sprawa ze znakami drogowymi. W końcu ludzie odkryją, że zostali wprowadzeni w błąd, ale wtedy będą już znali tę nazwę. Po trzydziestu dniach zaprezentujemy drugi billboard. - Nacisnąłem odpowiedni guzik. Otwarcie Mostu 16 czerwca - W tym dniu rozpoczniemy kampanię w telewizji i w radiu powiedział Kyle. - Do tego momentu kampania celowo będzie oszczędna, ascetyczna, jednak od tego dnia zaczniemy prezentować aspekt luksusu: zamożnych, pięknych, eleganckich i radosnych ludzi cieszących się życiem i urokami waszego ekskluzywnego osiedla. Zauważcie, że jaskrawożółty kolor pierwszego billboardu został subtelnie zmieniony na złoty. - I wtedy - odezwałem się - wraz z początkiem Fazy 1, dajemy końcowy billboard. Most już otwarty Przejdź po nim ku lepszemu życiu Wathen uśmiechnął się i nieznacznie skinął głową. Stuart pochylił się, żeby szepnąć coś Wathenowi. Abby też się uśmiechała. W tym momencie weszła Falene. Wyszeptała jedynie moje imię: -Al! Kyle spojrzał na nią z niedowierzaniem. Falene dobrze wiedziała, że nie wolno przeszkadzać w tak kluczowym momencie.

Krótko potrząsnąłem głową w jej kierunku. Wtedy podeszła do mojego boku i przykucnęła. - Alan, to bardzo pilne. McKale miała wypadek. - Jaki wypadek? - zapytałem na tyle głośno, że wszyscy na mnie spojrzeli. - Przy telefonie jest wasza sąsiadka. Mówi, że to poważne. Wstałem z miejsca. - Przepraszam, ale moja żona miała wypadek. Muszę odebrać telefon. - Oczywiście, odbierz go tutaj - powiedział Wathen, wskazując ruchem dłoni aparat pośrodku stołu. Falene rozjaśniła światła. Podniosłem słuchawkę i nacisnąłem błyskający klawisz. - Mówi Al. - Alan, tu wasza sąsiadka, Karen Olsen. McKale miała wypadek. Serce mi zamarło. - Jaki wypadek? - Spadła z konia. - Jak bardzo jest poszkodowana? - Pogotowie zabrało ją do Overland. Zawirowało mi w głowie. - Czy to coś poważnego? Mów prawdę. Zawahała się, a potem nagle zaczęła płakać. - Jest podejrzenie, że złamała kręgosłup. - Jej głos ścichł. -Ona... - urwała. - To straszne, ale ona powiedziała, że nic nie czuje poniżej pasa. Musisz jechać do Overland. -Jużjadę. - Odłożyłem słuchawkę. - Coś poważnego? - zapytał Wathen. - Jest bardzo źle. Muszę jechać do szpitala.

- Jedź, ja skończę prezentację - powiedział Kyle. Gdy wychodziłem z sali, Falene położyła swoją dłoń na moich plecach. - Potrzebujesz czegoś? - spytała. - Modlitw. Mnóstwa modlitw. * Gnałem do szpitala, nie zważając na świat wokół mnie. Droga wydawała się nie mieć końca i przez cały czas w mojej głowie toczył się podsycany adrenaliną dialog - walka pomiędzy dwiema skrajnie różnymi siłami. Pierwszy głos zapewniał mnie, że nasza sąsiadka po prostu spanikowała i że wszystko jest dobrze. Ale wtedy zaczynał krzyczeć drugi głos: Jest gorzej, niż mówią. Gorzej niż w najgorszym koszmarze. W momencie przyjazdu do szpitala byłem oszalały ze strachu. Zaparkowałem w strefie dla niepełnosprawnych przy podjeździe dla karetek, wbiegłem do izby przyjęć i skierowałem się do pierwszego okienka, jakie zobaczyłem. Za szklaną szybą siedziała kobieta w średnim wieku z grubymi okularami na nosie. Wpatrywała się w ekran komputera. Zapukałem w szybę. - Tu jest moja żona - powiedziałem histerycznym głosem. Kobieta podniosła na mnie wzrok. - McKale ChristofFersen. Jestem jej mężem. Wystukała nazwisko na klawiaturze komputera. - A, tak. Chwileczkę. - Podniosła słuchawkę telefonu i wybrała jakiś numer. Powiedziała coś po cichu, po czym odłożyła słuchawkę i odwróciła się do mnie. - Zaraz ktoś tu przyjdzie porozmawiać z panem. Proszę usiąść i zaczekać.

Usiadłem na krześle, zakryłem oczy dłońmi i zacząłem się kołysać w przód i tył. Nie mam pojęcia, jak długo trwało, zanim poczułem czyjąś dłoń na ramieniu. Uniosłem wzrok. Byli to nasi sąsiedzi, Karen i Tex Olsenowie. W chwili gdy zobaczyłem ich ściągnięte bólem twarze, coś we mnie pękło. Zacząłem płakać. Karen objęła mnie. - Tak nam przykro. - Rozmawiałeś już z lekarzami? - zapytał Tex. Pokręciłem głową. - Nadal się nią zajmują - powiedziała Karen. Odwróciłem się do niej. - Widziałaś, jak do tego doszło? Uklęknęła obok mnie. - Nie, znalazłam ją kilka minut po wypadku. Jej koń czymś się wystraszył i zrzucił ją. - W jakim była stanie? Pragnąłem od niej usłyszeć pocieszające słowa, lecz ona pokręciła głową. - Złym. Dziesięć minut później z oddziału nagłych przypadków przyszła do poczekalni młoda kobieta o chłopięcej twarzy, z krótko przyciętymi włosami, w spodniach i jedwabnej bluzce. Na szyi miała zawieszoną plastikową tabliczkę z nazwiskiem. Kobieta za szklaną szybą wskazała na mnie, choć nie było to wcale konieczne. Nietrudno było wśród wszystkich czekających osób rozpoznać załamanego mężczyznę. - Pan Christoffersen? Podniosłem się z krzesła. -Tak. - Shelly Crandall. Jestem pracownikiem socjalnym szpitala.

Przysłali pracownika socjalnego? - pomyślałem. - Chcę zobaczyć moją żonę. - Przykro mi, ale lekarze nadal się nią zajmują. - Co się dzieje? - Pana żona doznała złamania górnej części kręgosłupa. Lekarze stabilizują jej stan. - Jest sparaliżowana? - przez moje zaciśnięte gardło przedarło się pytanie, które musiałem zadać. Zawahała się. - Jest za wcześnie, żeby to stwierdzić. W przypadku urazów takich jak ten występuje rozległy obrzęk i może on mieć wpływ na nerwy. Zwykle odczekujemy siedemdziesiąt dwie godziny, aby dokonać precyzyjnego rozpoznania uszkodzenia rdzenia kręgowego. - Kiedy mogę ją zobaczyć? - To musi potrwać jeszcze kilka godzin. Obiecuję, że zaprowadzę pana, jak tylko będzie to możliwe. Przykro mi, panie Christoffersen. Ciężko opadłem na krzesło. Karen i jej mąż usiedli naprzeciwko mnie, milcząc. Czekanie było udręką. Każda minuta, jaką odmierzał zegar, wydawała się wykradać mi nadzieję. Nerwowo wsłuchiwałem się w wypowiadane ponad moją głową komunikaty o kolejnych wypadkach i nieszczęściach ludzkich, zastanawiając się, czy mówią one o McKale. * Po niemal dwóch godzinach od chwili gdy przyjechałem do szpitala, pracownica socjalna zaprowadziła mnie przez

podwójne drzwi na oddział nagłych przypadków. Gdy zobaczyłem moją żonę, w pierwszej chwili pomyślałem, że przez pomyłkę przyprowadzono mnie do innego pokoju. McKale miała dużo energii i była silna. Kobieta, która leżała na łóżku w szpitalnej koszuli, wyglądała na wątłą i chorą. Okaleczoną. McKale była okaleczona. Miała zamknięte oczy, a jej włosy leżały w nieładzie na poduszce wokół głowy. Po obu stronach łóżka stały monitory. Do jej prawej ręki biegła kroplówka. Ze zdziwieniem zobaczyłem, że moja żona ma nadal brudną twarz. Spadła głową w dół, ale w trakcie wykonywania najpilniejszych zabiegów nikt nie zadbał o to, by ją umyć. W nogach poczułem nagle taki ciężar, jakby moje ciało ważyło tonę. Oparłem się o bok łóżka, a do oczu napłynęły mi łzy. - Mickey... Na dźwięk mojego głosu McKale zamrugała i spojrzała na mnie. Uścisnąłem jej dłoń. - Jestem przy tobie. Jej oczy napełniły się łzami. - Przepraszam - powiedziała cicho. Siłą powstrzymałem własne łzy. Musiałem być silny ze względu na nią. - Za co przepraszasz? - Wszystko zniszczyłam. - Nie, skarbie. Wyjdziesz z tego. Wszystko będzie dobrze. Patrzyła na mnie przez chwilę, po czym zamknęła oczy. - Nie, nie będzie.

Następne dwadzieścia cztery godziny były koszmarem. Kroplówka płynął do McKale nieustannie strumień morfiny i gdy siedziałem przy niej, na przemian traciła świadomość i ją odzyskiwała. W pewnym momencie obudziła się i zapytała, czy to sen. Jakże żałowałem, że nie mogłem jej odpowiedzieć: „Tak!". Około ósmej wyszedłem z jej pokoju, aby odbyć kilka rozmów telefonicznych. Najpierw rozmawiałem z ojcem McKale. Rozpłakał się i obiecał, że przyleci pierwszym samolotem. Potem zadzwoniłem do mojego ojca. Spokojnie słuchał, gdy mu opowiadałem, co się stało. - Współczuję ci, synu. Potrzebujesz czegoś? - Cudu. - Żałuję, że nie mogę go sprawić. Chcesz, żebym przyjechał? - Nie. - OK. - Nie miał z tym absolutnie żadnego problemu. Ja też nie. Tak po prostu miały się sprawy. Później dostałem telefon od Kylea. - Co z McKale? - zapytał. - Chwileczkę - powiedziałem. Wyszedłem z pokoju McKale. Ma złamany kręgosłup. Jest źle. Tylko jeszcze nie wiemy, jak źle. - Ale nie jest sparaliżowana... Nienawidziłem tego słowa. - Jeszcze nie wiemy, ale nie może poruszać nogami. Kyle jęknął. -Ale jest jakaś nadzieja, prawda? Cuda zdarzają się każdego dnia. - W tym cała nasza nadzieja. Zapadło milczenie.

- Zadzwoniłem, żeby ci powiedzieć, że dostaliśmy zlecenie od Wathena - powiedział po chwili. Potrzebowałem co najmniej minuty, żeby zrozumieć sens jego słów. Uświadomiłem sobie, że sprawa, która przez wiele tygodni całkowicie pochłaniała moje myśli, teraz nie ma dla mnie najmniejszego znaczenia. Gdyby ten sukces zdarzył się innego dnia, świętowalibyśmy w Canlis przy drogim posiłku i butelce szampana. Ale w moim życiu wszystko się zmieniło. Tamten świat nagle wydał mi się odległym wspomnieniem. Był mi obcy. Zdobyłem się jedynie na zdawkowe: -Aha. Po raz kolejny zapadła długa cisza. W końcu odezwał się Kyle. - Posłuchaj, nie musisz się o nic martwić, mam wszystko pod kontrolą. - Dziękuję. - Nie ma za co. Czy McKale dostała kwiaty, które jej posłałem? - Tak. Dziękuję. - Pozdrów ją ode mnie. I o nic się nie martw. Ubezpieczam twoje tyły.

Rozdział 6 Nie ma nic bardziej wyniszczającego niż czekanie na werdykt ławy przysięgłych. Może z wyjątkiem samego werdyktu. Z dziennika Alana Christofrersena Następne trzy doby upłynęły mi w stanie surrealistycznego zawieszenia. Moje serce miotało się szaleńczo pomiędzy nadzieją a rozpaczą. Lekarze powtórzyli to, co powiedziała pracownica socjalna - rzeczywisty rozmiar uszkodzenia nerwów poznają dopiero po upływie siedemdziesięciu dwóch godzin. W ciągu siedemdziesięciu dwóch godzin może się dużo zdarzyć, powtarzałem sobie w myślach. Możliwe, że gdy obrzęk się zmniejszy, McKale odzyska czucie i władzę w nogach. Moja żona musiała wrócić do zdrowia. W łóżku, unieruchomiona - to była tak nienaturalna rzecz, że nie potrafiłem jej sobie nawet wyobrazić. Reszta mojego świata przestała istnieć. W ciągu dnia siedziałem przy McKale, a w nocy spałem obok niej na rozkładanym łóżku, a przynajmniej próbowałem spać, ponieważ co dwadzieścia minut przychodziły pielęgniarki, żeby coś

sprawdzić. Nie chciałem, żeby po obudzeniu się McKale nie widziała mnie przy swoim boku. Jej ojciec przyjechał do szpitala w sobotę po południu i wtedy po raz pierwszy opuściłem szpital. Pojechałem do domu, aby wziąć prysznic i się przebrać. Nie było mnie najwyżej przez dwie godziny. W poniedziałek rano nie pojechałem do domu. Właśnie wtedy mijały siedemdziesiąt dwie godziny od wypadku i wiedzieliśmy, że lekarze przyjdą przeprowadzić badanie. Nareszcie mieliśmy poznać rozmiar uszkodzenia. Sam zjawił się około dziesiątej. Żadne z nas nie mówiło o badaniu. McKale rozmawiała z ojcem o jego nowym domu na Florydzie, potem zapytała mnie o pracę. Uświadomiłem sobie, że nie powiedziałem jej o zleceniu od Wathena. - To dobra wiadomość - stwierdziła McKale. Sam był bardziej podekscytowany niż my dwoje. - Brawo, mój chłopcze. Świetna robota, naprawdę. Udałem, że się uśmiecham. Nic mnie to nie obchodziło i wspomniałem o tym jedynie po to, by odciągnąć nasze myśli od poważniejszych spraw. Około pół do dwunastej do pokoju weszło troje lekarzy, dwóch mężczyzna i kobieta, którą widziałem w dniu wypadku. Jeden z lekarzy trzymał w ręku małą plastikową teczkę, drugi podkładkę do pisania. - Jestem doktor Hardman. Pan jest mężem McKale? - zapytała mnie lekarka. -Tak. - A pan jest jej ojcem? Sam skinął głową potakująco. - Proszę, aby obaj panowie wyszli na czas przeprowadzanego przez nas badania.

W pierwszym odruchu chciałem zapytać dlaczego, ale się powstrzymałem. Pokładałem dużą wiarę w tych lekarzach. Później zdałem sobie sprawę, że nie wierzyłem w tych ludzi, tylko miałem nadzieję, że McKale zostanie wyleczona. Sam odsunął się, a jeden z lekarzy zaczął zaciągać zasłony wokół łóżka. - Możemy stać za zasłoną i słuchać? - zapytałem. - Oczywiście - odpowiedziała lekarka. Pochyliłem się i pocałowałem McKale w czoło. - Kocham cię - powiedziałem. - Ja też cię kocham. Rozchyliłem zasłonę, wyszedłem na zewnątrz i stanąłem obok Sama. - Jak się czujesz, McKale? - zapytała doktor Hardman. McKale odpowiedziała coś niewyraźnie. - Przykro mi. Przeprowadzimy teraz kilka testów. Są proste i nie powinny być bolesne. - Dobiegł nas odgłos szurania i jęk bólu McKale, gdy lekarze przewrócili ją, żeby przyjrzeć się jej kręgosłupowi. Usłyszałem, jak ktoś rozpina teczkę, a potem jeden z lekarzy powiedział: - Doktor Schiffman dotknie różnych części twojego ciała tym przyrządem. - (Po badaniu obejrzałem ten przyrząd. Przypominał średniowieczne narzędzie tortur. Miał kształt koła, z którego środka wychodziły promieniście szpilki). - Będziemy dotykać nim różnych części twojego ciała i pytać, co czujesz. Jesteś gotowa? - Tak - odpowiedziała potulnie McKale. Potem usłyszałem, jak jeden z lekarzy pyta: - Czujesz to, McKale? -Tak.

Serce zadrżało mi z radości. Chciałem przybić piątkę z Samem, ale on wpatrywał się w podłogę. - OK, teraz spróbujemy poniżej pasa. Czujesz to? Zapadła długa cisza. - Nie - powiedziała McKale. - A to? Kolejna pauza. - Nie. - Tym razem w głosie McKale było słychać lekkie napięcie. Poczułem skurcz żołądka. Postaraj się, McKale. - A to? McKale zaczęła łkać. - Nie. Zacząłem w duchu się modlić. Boże, proszę, niech ona coś poczuje. - A to? Teraz McKale już płakała. - Nie. Sam zakrył oczy rękami. - A to? - Nie. Nic nie czuję! - krzyczała McKale. - Nic nie czuję! Rozchyliłem zasłony, ale doktor Hardman pokręciła przecząco głową. Cofnąłem się. - A teraz zrobimy badanie sprawdzające uszkodzenie głębszych nerwów. Czasami zdarza się, że uszkodzenie nerwów dotyczy jedynie skóry i pacjenci zachowują czucie głębiej. Wkłuję teraz tę igłę w twoją nogę, a ty powiesz, czy coś czujesz. Czekałem na jakiś dźwięk, ale McKale milczała. Opadłem na krzesło i objąłem głowę rękami. Zrobiło mi się niedobrze. McKale nie miała czucia. Była sparaliżowana.

Rozdział 7 Jako chłopiec usłyszałem tę historię w kościele. Pewien mężczyzna naprawiał pochyły dach na wysokim budynku i w pewnej chwili zaczął się zsuwać. Zbliżając się do krawędzi, zaczął się gorączkowo modlić: „Uratuj mnie, Panie, a będę chodzić do kościoła w każdą niedzielę, przestanę pić i stanę się najlepszym człowiekiem w tym mieście". Gdy tylko wypowiedział ostatnie słowo swojej modlitwy, jego spodnie zahaczyły o wystający gwóźdź i w ten sposób został uratowany. Mężczyzna wzniósł oczy ku niebu i krzyknął: „W porządku, Panie Boże. Sam sobie poradziłem". Trudno o prawdziwszy obraz ludzkiej natury. Z dziennika Alana ChristofFersena Choć nerwy McKale doznały trwałego uszkodzenia, jej kręgosłup wymagał naprawy i musiała się poddać kolejnej operacji. Minęła jeszcze jedna doba, zanim szpital znalazł dla niej miejsce w harmonogramie zabiegów. Tamtego ranka Sam musiał polecieć do domu, więc byłem jedyną bliską jej osobą, gdy wieziono ją na salę operacyjną. Potem usiadłem w poczekalni i czekałem w napięciu.

Gdy chirurg wyszedł z sali, żeby udzielić mi informacji, na twarzy miał szeroki uśmiech. - Bardzo dobrze nam poszło. Nawet lepiej, niż się spodziewaliśmy. Udało się nam naprawić jej kręgosłup bez żadnych większych problemów. Ton jego głosu podniósł mnie na duchu. - Czy to znaczy, że będzie mogła znowu chodzić? Chirurg spoważniał. - Nie. To znaczy jedynie, że zostały naprawione kości kręgosłupa. Jak mi wiadomo, istnieje typowy schemat reakcji na tragedię, który każdy musi przejść. Pierwsze trzy etapy to zaprzeczenie, złość i negocjacje. Przypuszczam, że przeszedłem je wszystkie jednocześnie. Obiecałem Bogu wszystko. Oddać swoje pieniądze biednym i spędzić resztę życia na budowaniu domów dla bezdomnych. Innymi słowy byłem gotów zrobić wszystko, aby tylko zyskać Jego łaskę. I nawet podsunąłem Bogu pomysł, jak miałoby to wyglądać. Po prostu obudziłbym się, a ta tragedia okazałaby się jedynie złym snem. Nikt by się nigdy nie dowiedział, co się stało. Jednak nie obudziłem się z tego snu. Bóg miał inne plany.

Rozdział 8 Jesteśmy takimi głupcami. Wymierzamy karę naszym przyjaciołom i nagradzamy naszych wrogów o wiele częściej, niż jesteśmy skłonni to przyznać. Z dziennika Alana Christoffersena W środę po południu zadzwoniła Falene. Nie miałem ochoty odbierać telefonów od niej, ale uznałem, że w końcu jednak powinienem to zrobić. W ciągu ostatniego tygodnia próbowała się ze mną skontaktować wiele razy i zostawiała wiadomości, że pilnie musi ze mną porozmawiać. Gdy odebrałem, była wyraźnie zdziwiona. - Alan? - Cześć, Falene. - Co z McKale? - Uszkodzenie nerwów okazało się trwałe. Cicho westchnęła. Gdy się odezwała, w jej głosie było słychać smutek. - Bardzo wam współczuję. - Po chwili dodała: - Mogę jakoś pomóc? - Nikt nie może pomóc - odparłem ze złością. - Gdyby można było coś zrobić, już byśmy to zrobili. - Falene

milczała. - Po kolejnej pauzie powiedziałem: - Przepraszam. Zle się czuję. - Rozumiem. - O czym tak pilnie chciałaś ze mną porozmawiać? Zawahała się. - To może zaczekać - odparła. - Wszystko się ułoży. Pozdrów ode mnie McKale. Jej odpowiedź mnie zaintrygowała, ale postanowiłem chwilowo się nią nie przejmować. - W porządku, porozmawiamy później. Wieczorem tego samego dnia zadzwonił Kyle. - Co z McKale? - Jest sparaliżowana. Przez chwilę milczał. - Współczuję, stary. Szkoda, że nie mogę pomóc. Pociągnąłem nosem. - No właśnie. - Dziś rano spotkałem się z Wathenem. Pytał, co u ciebie. - Podziękuj mu za zainteresowanie. I za kwiaty. - Możesz na mnie liczyć. Chciał się dowiedzieć, kiedy mogliby zobaczyć ostateczne projekty graficzne, więc wyznaczyłem do tego Ralpha. Poza tym masz studio zarezerwowane na zdjęcia do Tuesdays Coiffeur. Wybrałeś już modelkę? Przeczesałem palcami włosy. - Nie. Casting modelek zaplanowałem na czwartek. - Czwartek, to znaczy jutro? Nie miałem pojęcia, jaki to dzień. - Przepraszam. Dasz radę to załatwić? - Na casting modelek zawsze znajdę czas i siły. Zrobiłem głęboki wydech.

- Przepraszam, że zwalam to wszystko na ciebie, Kyle. Ale nie mogę jeszcze wrócić do tego świata. - Nie musisz się o nic martwić. Przypilnuję wszystkich i wszystkiego. Przy okazji, Falene dzwoniła może do ciebie ostatnio? - Dziś po południu. Zrobił pauzę, po czym zapytał: - Mówiła coś? - Niewiele. Zapytała tylko o stan McKale. - Tak? - W jego głosie zabrzmiało zdziwienie. - To dobrze. Nie będę cię dłużej zajmował. Pozdrów ode mnie McKale. - Dzięki, Kyle. - Cała przyjemność po mojej stronie.

Rozdział 9 Im bardziej ktoś cię zapewnia, że wszystko jest w porządku, tym większą możesz mieć pewność, że jest inaczej. Z dziennika Alana ChristofFersena Następnego dnia McKale została przeniesiona z oddziału intensywnej opieki medycznej do skrzydła szpitala, gdzie mieścił się oddział rehabilitacyjny. Przy jej boku spędziłem kolejne trzy tygodnie. Co wieczór zostawałem z nią do momentu, aż zasypiała. Jednego wieczoru byłem tak wyczerpany, że zacząłem się zbierać do wyjścia, zanim zdążyła zasnąć, ale poprosiła mnie, żebym został. Bała się i przywarła do mnie tak, jak człowiek przywiera do konara drzewa nad skrajem wodospadu. Możliwe, że zrobiła to z tego samego powodu. Nienawidziłem oddziału rehabilitacyjnego. Nienawidziłem nazwy tego miejsca. Była fałszywa. Nie było tam żadnej rehabilitacji. Myślę, że zabiegi nie miały innego celu poza przyzwyczajeniem McKale do życia na wózku inwalidzkim, co okazało się trudniejsze, niż się spodziewaliśmy, ponieważ McKale nie miała dość siły fizycznej w górnej części ciała, żeby sobie z tym dobrze radzić.

Oprócz terapii fizycznej stosowano również „podbudowę emocjonalną". Od licznego zastępu psychologów usłyszeliśmy więcej obietnic niż podczas nadawanej późnym wieczorem reklamy informacyjnej. „Jesteś w stanie przenosić góry, możesz żyć normalnym życiem, twoje życie może być tak samo pełne jak poprzednio, ple, ple, ple". McKale nazywała to „żałosnymi pociechami dla skazańców". Nie dała się nabrać. * W pierwszych tygodniach po wypadku jedynymi osobami związanymi z pracą, które próbowały się ze mną skontaktować, poza Kyleem i Falene, byli moi klienci, Wathen i ktoś z Coiffeur, jednak nie odebrałem żadnego z ich telefonów. Za każdym razem, gdy dzwonili, wysyłałem wiadomość do Kylea, aby się nimi zajął. Po prostu nie mogłem żyć w dwóch światach. Ale choć bardzo ceniłem to, że Kyle mnie zastępuje, wiedziałem, że to nie może trwać w nieskończoność. Pod koniec trzeciego tygodnia, gdy szykowałem się do przewiezienia McKale do domu, zacząłem nastawiać się psychicznie na powrót do pracy. Zadzwoniłem na komórkę Kylea, żeby usłyszeć raport o naszych klientach, ale on, ku memu zaskoczeniu, nie odebrał telefonu. Powtarzało się to przez kolejne trzy dni. Zacząłem się zastanawiać, czy przypadkiem nie zgubił swojego telefonu. W piątek po południu zadzwoniłem do Tawny, naszej recepcjonistki, żeby dowiedzieć się, gdzie jest Kyle. - Madgic, mówi Falene. - Dlaczego to ty odbierasz telefony? - zapytałem. - Gdzie Tawna?

- Nie ma jej. - Wyszła wcześniej? - Nie, już tu nie pracuje. Wszyscy odeszli, poza mną. Równie dobrze mogła do mnie mówić po chińsku, efekt byłby taki sam. Nie pojmowałem sensu jej słów. - Odeszli? O czym ty mówisz? - Kyle i Ralph otworzyli własną firmę. Zabrali wszystkich ze sobą. Szok nie mijał. - Kyle i Ralph odeszli? - Otworzyli własną agencję. Agencja reklamowa Craig Jordan. - A co z naszymi klientami? - Przejęli wszystkich. Kyle im powiedział, że Madgic padnie z powodów finansowych - powiedziała ze złością Falene. Robiłam, co mogłam, żeby ich zatrzymać. Nakłoniłam Wathena i CoifFeur, żeby najpierw zadzwonili do ciebie, ale powiedzieli, że nie odbierasz ani nie oddzwaniasz. - Straciliśmy wszystkich? - Co do jednego. Potarłem twarz dłońmi. - Nie mogę w to uwierzyć. - A ja nie chcę w to uwierzyć. Powiedz, co teraz. W głowie czułem takie napięcie, jakby zaraz miała eksplodować. - Nie wiem, Falene. Trzymaj się. W sobotę McKale wraca do domu. Spotkajmy się w poniedziałek rano, żeby się naradzić. Jak stoimy z pieniędzmi? - Dzwoniłam do Stevea w sprawie wypłat. Powiedział, że prawie nic nie mamy.

- Niemożliwe. Powinniśmy byli otrzymać comiesięczne honoraria od każdego z klientów. - Wiem tyle, ile mi powiedział. - Kyle - stwierdziłem, myśląc na głos. - Przekonał klientów, żeby to jemu zapłacili honoraria. - Nie możesz pozwać go do sądu? - Na pewno nie ujdzie mu to na sucho. Falene westchnęła. - Przykro mi, Al. Wiem, że niepotrzebny ci jeszcze jeden kłopot. - Przetrzymamy to, Falene. Pogadamy w poniedziałek i ułożymy plan. - OK. Pozdrów ode mnie McKale - powiedziała już trochę spokojniejszym tonem. - Falene. -Tak? - Jestem ci wdzięczny, że nie odeszłaś. - Proszę bardzo. Zresztą nie ma takich pieniędzy, za które zgodziłabym się pracować dla tej mendy.

Rozdział 10 Nigdy nie przestanie mnie zadziwiać ludzka zdolność do samooszukiwania siebie, gdy w grę wchodzi dbanie o własny interes. Interes własny jest ślepy. Z dziennika Alana Christoffersena Chyba wystukiwałem numer Kylea co najmniej dwadzieścia razy, zanim w końcu odebrał. - Alan - powiedział wesołym głosem, w którym jednak pobrzmiewała nuta niepokoju. - Coś ty zrobił? - Mógłbyś powiedzieć, o co ci chodzi? - Ukradłeś moją agencję. - Siedziałem w pustej sali dla pacjentów. Mówiąc te słowa, wstałem i zacząłem chodzić w jedną i drugą stronę. - Bzdura, stary. Madgic jest nadal twoja. Poszedłem jedynie w twoje ślady i założyłem własną. - Zabierając moich klientów. - Nieprawda, zabierając moich klientów. Nie zapominaj, kto ich skaptował. - Skaptowałeś ich w czasie, za który ja ci płaciłem, wykorzystując moje nazwisko, moje pieniądze, moją agencję oraz

moją kreatywność - wyrecytowałem dobitnie, starając się panować nad głosem. - To sprawa dyskusyjna. Jestem partnerem, więc to także był mój czas, poza tym zapominasz o kreatywności Ralpha i Coryego. Ale mniejsza z tym. To klienci decydują, do kogo przechodzą. Wybrali mnie. Ty ich porzuciłeś. A ja się nimi zająłem. Możesz mieć do nich o to pretensje? - Do nich nie mam pretensji, tylko do ciebie. Powiedziałeś, że będziesz mnie zastępować. - I zrobiłem dokładnie to, co obiecałem. Zająłem się klientami. - Nieważne, w jakie słowa to ubierzesz, Kyle, i tak jesteś szują. Ufałem ci, a ty zadałeś mi cios w plecy w czasie, gdy opiekowałem się moją żoną. W piekle są specjalne miejsca dla takich jak ty. - Oszczędź mi tej gadki o moralności. To biznes. Chcę robić interesy, moi klienci też. - Odpłacę ci za to, Kyle. I temu zdrajcy Ralphowi też. Nie ujdzie wam to na sucho. Na chwilę w telefonie zapadła cisza. - W takim razie powodzenia - powiedział Kyle i rozłączył się. McKale miała co do niego absolutną rację. Biłem się z myślami, czy jej o tym powiedzieć, czy nie, i w końcu postanowiłem zatrzymać to dla siebie do momentu, aż dowiem się, jak źle wygląda sytuacja. Jak zwykle od razu zauważyła, że coś jest nie tak. - Udało ci się w końcu złapać Kylea? - zapytała. - Tak. - Usiadłem na krześle przy jej szpitalnym łóżku. - Co się dzieje? - Słaba i bezradna, uważnie wpatrywała się we mnie.

- Takie tam typowe problemy. Opóźnienia i napięte terminy. W poniedziałek muszę pojechać do pracy. - Uścisnąłem jej rękę. Popatrzyła na mnie ze smutkiem. - Tak się domyślałam. Przykro mi, że zabrałam ci tyle czasu i uwagi. - Nie zabrałaś niczego, co by ci się nie należało - odparłem. Na jej ustach zadrgał słaby uśmiech. - To jak Kyle sobie radzi? - Jest bardzo zajęty - odpowiedziałem, starając się ukryć złość. - Nie wątpię. Wygląda na to, że źle go oceniłam. - Wzniosła oczy ku górze, jakby nie mogła uwierzyć we własną głupotę. Przypatrywałem się jej przez chwilę. - Zgadza się. Okazał się... bardzo zaradny. - W tym roku powinniśmy dać mu naprawdę dużą premię na Boże Narodzenie. Nie byłem w stanie tego dłużej znosić. - Muszę skorzystać z łazienki - powiedziałem. Wybiegłem na korytarz i wszedłem do łazienki. Zamknąłem się w kabinie i kopałem w plastikowy kosz na śmieci tak długo, aż rozpadł się na kawałki.

Rozdział 11 Dziś McKale wróciła do domu. Jednak radości z jej powrotu towarzyszy narastająca świadomość, że nasze życie już nigdy nie będzie takie jak dawniej. Oczywiście mogło być gorzej. Mogłem wrócić do domu sam. Z dziennika Alana Christoffersena Choć mój świat zatrząsł się w posadach, dzień, w którym McKale wróciła do domu, był radosny i odświętny niczym Boże Narodzenie. A przynajmniej do momentu, gdy ułożyłem ją do snu. Wtedy dała o sobie znać twarda rzeczywistość. Na automatycznej sekretarce nagrano około stu wiadomości. Część z nich stanowiły telefony z wyrazami współczucia, jednak większość pochodziła od naszych wierzycieli wzywających nas do spłaty długów. Usiadłem z długopisem i kartką papieru i zacząłem je wszystkie spisywać. Wierzyciele nagrywali się wielokrotnie, a każde następne wezwanie brzmiało dobitniej i groźniej. Nie tylko McKale nie radziła sobie z pieniędzmi. Choć mój ojciec był księgowym, nie odziedziczyłem po nim dyscypliny finansowej. Madgic błyskawicznie zaczęła przynosić ogromne dochody i wraz z McKale zapragnęliśmy od razu wszystkiego.

Kupiliśmy największy dom, na jaki było nas stać, drogie samochody, wyjechaliśmy na wakacje i zafundowaliśmy sobie wiele innych rzeczy, na jakie przyszła nam ochota. Prawie co wieczór jadaliśmy poza domem. McKale nie była dobrą kucharką. Lubiła powtarzać: „Jedyne, co umiem zrobić, to rezerwacje". Jakby tego było mało, McKale była niezwykle hojna i dawała datki prawie każdej organizacji charytatywnej, jaka się pojawiła na horyzoncie - od March & Dimes po Towarzystwo Ratujące Charty. W naszej spiżarni stało kilka nieotwartych pudeł z ciasteczkami kupionymi od skautek. Za każdym razem gdy stwierdzaliśmy, że zaczyna nam brakować pieniędzy, McKale mówiła: „Jesteś bystry. Zarobisz". Przed jej wypadkiem (i przed zamknięciem agencji) mieliśmy kłopoty finansowe. Zalegaliśmy ze wszystkimi rachunkami, wisiała nad nami druga pożyczka hipoteczna na nasz dom, a nasze karty kredytowe były wyczyszczone do zera. Naszą sytuację finansową można by opisać jako balansowanie na bardzo cienkiej linie. Której jeden koniec ktoś właśnie odciął. McKale była odpowiedzialna za regulowanie naszych rachunków i najwyraźniej od jakiegoś czasu nie wywiązywała się z tego obowiązku. Oprócz wiadomości nagranych na sekretarkę była jeszcze spora sterta rachunków na podłodze pod tylnymi drzwiami. Gdy po raz pierwszy zacząłem je przeglądać, w pewnym momencie nie wytrzymałem i dałem sobie spokój. Ktoś kiedyś powiedział: „Możemy uciec od rzeczywistości, ale nie możemy uciec przed konsekwencjami naszej ucieczki od rzeczywistości". Pierwsza z tych konsekwencji dała o sobie znać w niedzielę po południu. Właśnie zmywałem po lunchu, gdy zadzwonił dzwonek u drzwi. Otworzywszy je, zobaczyłem dwóch mężczyzn. Pierwszy był mniej więcej mojej budowy

ciała i mojego wzrostu, wyglądał jednak na dziesięć lat starszego ode mnie i miał początki łysiny. Drugi miał żółtawe włosy i posturą przypominał wspomagającego z drużyny Seattle Seahawks. Mówienie wziął na siebie ten pierwszy. - Alan Christoffersen? -Tak. - Jesteśmy z Avait Leasing. Przyszliśmy zająć sportowego lexusa coupe oraz cadillaca escalade. Rzuciłem szybkie spojrzenie na jednego, potem na drugiego mężczyznę. - Posłuchajcie, panowie. Moja żona właśnie wyszła ze szpitala. Może moglibyśmy znaleźć jakieś rozwiązanie? - Niestety, na to już od dawna jest za późno. A teraz proszę nas zaprowadzić do samochodów. Popatrzyłem na niego w nadziei, że ujrzę jakieś przejawy litości, ale był niewzruszony. Interesowało go jedynie wykonanie przydzielonego mu zadania. - Są w garażu. Zaraz otworzę - powiedziałem. Mężczyźni odsunęli się na bok, żebym mógł przejść. Otworzyłem drzwi garażu, wystukując kod na klawiaturze numerycznej. - Jedną chwilę, dobrze? Zabiorę tylko nasze rzeczy. - Nie ma sprawy. Pozbierałem nasze rzeczy - okulary przeciwsłoneczne, płyty kompaktowe, ładowarki do telefonów komórkowych - typowe przedmioty, jakie ludzie wożą w swoich samochodach. Gdy skończyłem, zdjąłem kluczyki z breloczków i podałem je mężczyźnie, który ze mną rozmawiał. Ten rzucił kluczyk od cadillaca swojemu towarzyszowi, a sam wsiadł do mojego lexusa. - Sorry - rzucił mi na do widzenia.

Patrzyłem, jak odjeżdżają naszymi samochodami. Gdy zniknęli mi z oczu, zamknąłem drzwi od garażu i wróciłem do domu. - Kto to był? - zapytała McKale. Zmarszczyłem czoło. - Komornicy z firmy leasingowej. Zabrali nasze samochody. - Tak mi przykro. - Nie mogła mi patrzeć w oczy i uciekła wzrokiem w bok. - Nie przejmuj się - powiedziałem lekkim tonem. - To tylko samochody. - Prawda jednak była taka, że czułem się jak szumowina. * Nie był to koniec złych wieści. Gdy tamtego wieczoru przeglądałem pocztę, trafiłem na pierwszy z rachunków za leczenie. Ponad ćwierć miliona dolarów. Dasz sobie z tym radę, powiedziałem do siebie. Tylko nie popadaj w panikę. Żadnej paniki. McKale cię potrzebuje. To było silniejsze ode mnie. Spanikowałem.

Rozdział 12 Dzisiaj zdarzyło się coś nadzwyczajnego. McKale zaczęła ruszać nogę. Jeszcze nie otwieramy butelki z szampanem, ale może to znaczy, że nareszcie skończył się nasz pech? Z dziennika Alana Christoffersena W poniedziałek o szóstej rano pomogłem McKale podnieść się z łóżka. Wykąpałem ją, pomogłem jej skorzystać z toalety i ubrałem ją. Potem usadziłem ją w wózku i zrobiłem jej śniadanie. Wykonując kolejne czynności tego porannego rytuału, przypomniałem sobie powiedzenie: Dziś jest pierwszy dzień reszty twojego życia. Pasowało do mojej sytuacji, choć nie miało tak optymistycznego wydźwięku, jaki mu przypisano. Tamtego dnia zacząłem nowy rytuał - który miałem wykonywać aż do naszej późnej starości. Z bólem zostawiłem ją samą, ale nie miałem wyboru. I tak musiałoby się to stać któregoś dnia. - Na pewno dasz sobie dziś radę? - Oczywiście. Musimy się przyzwyczaić do takich sytuacji odpowiedziała. Pocałowałem ją w czoło, po czym poszedłem szykować się do wyjścia. Gdy brałem prysznic, usłyszałem krzyk McKale.

- Al! Chodź tu szybko! Owinąłem się ręcznikiem i ociekając wodą, pognałem do pokoju. McKale uśmiechała się. Był to pierwszy uśmiech, jaki u niej zobaczyłem od dnia wypadku. - Co się stało? - Popatrz - powiedziała, wskazując jedną nogę. Poruszała się. Wpatrywałem się w nią w całkowitym osłupieniu. - Coś się stało, widzisz? - Masz w niej czucie? - Nie. Ale mam takie wrażenie, że ona chce się poruszyć. Serce podskoczyło mi z radości. To był pierwszy od tygodni przebłysk nadziei. - Cokolwiek robisz - powiedziałem - rób to dalej. - Aleja nic nie robię - stwierdziła McKale. - Noga sama zaczęła się ruszać. Nareszcie, pomyślałem, stało się coś dobrego. Dziękuję ci, Boże.

Rozdział 13 Dziś pojechałem do biura pierwszy raz od dnia, w którym z niego w pośpiechu wybiegłem. To było jak powrót na zgliszcza domu - czułem się, jakbym wszedł między dymiące ruiny i zwęglone resztki. Falene była jedyną ocaloną z katastrofy. Z dziennika Alana Christoffersena Na całe szczęście zdążyłem wziąć w leasing samochód do przewozu osoby na wózku inwalidzkim, zanim staliśmy się ryzykownymi kredytobiorcami. Przesiadłem się z luksusowego samochodu sportowego do samochodu służącego do przewozu osób niepełnosprawnych. Trafna metafora naszej nowej rzeczywistości. Zjawiłem się w agencji za dziesięć dziewiąta. Wyglądała, jakby jej personel wyszedł właśnie na lunch. Światła i komputery były nadal włączone. Długopisy i kartki papieru nadal leżały na biurkach. Miałem wrażenie, że oglądam scenografię do jednego z odcinków Nierozwiązanych tajemnic. Z tą różnicą, że nie było żadnej tajemnicy. Wiedziałem, że sprawcą tego stanu był Kyle. Zniknęła ponad połowa nagród i jedyne, co po nich zostało, to puste haczyki na ścianach sali konferencyjnej.

W moim biurze ktoś zrobił przegląd szafy z dokumentami, a na moim biurku walały się teczki. Zniknął mój rolodex. Byłem wciąż w swoim biurze, gdy Falene otworzyła drzwi frontowe. Wyszedłem, żeby się z nią przywitać. Na mój widok uśmiechnęła się cierpko. - Witaj na starych śmieciach - powiedziała. Objęliśmy się. Próbowałam ci o tym wszystkim powiedzieć. - Wiem. - Rozejrzałem się po biurze. - Wygląda na to, że Grinch w tym roku zaatakował wcześniej. - I zabrał nawet ostatnią puszkę Who-Hash*. - Pokręciła głową. - A mówiąc o Grinchu, rozmawiałeś z tym gnojkiem Kyleem? -Tak. - I co powiedział? - Zasadniczo odszedł, dlatego że zaniedbałem agencję. Działał jedynie w jak najlepiej pojętym interesie klientów. - Wow, patrzcie, co za bohater - skomentowała złośliwie. -Typowa manipulacja Kylea. Jedynym interesem, o który Kyle zawsze dbał, był wyłącznie jego własny. Tę swoją krecią politykę zaczął jeszcze przed wypadkiem McKale. Spojrzałem na nią zaskoczony. - Co takiego? - Na dzień przed waszą prezentacją dla Wathena powiedział mi, co planuje zrobić, i zapytał, czy odejdę razem z nim. Miałam zamiar ci o tym powiedzieć po wyjściu Wathena i jego świty, ale potem wszystko stanęło na głowie. Ta wiadomość nadała nowy wymiar całej sprawie. * Aluzja do sceny z filmu Grinch: świat nie będzie opartego na bajce Doktora Seussa.

- A to pieprzony gnojek. - Spojrzałem na swoje biurko, zastanawiając się, czy Kyle osobiście je tak splądrował. - Gnojek - przytaknęła Falene. Oparła dłonie na biodrach. Więc od czego zaczynamy, szefie? - Zadzwoń do wszystkich naszych klientów według listy i umów spotkania z każdym, kto zechce się ze mną zobaczyć. - Czy dajesz mi pozwolenie na wykorzystanie poczucia winy? - Jak najbardziej. Mamy jakieś nowe tropy? - Było kilka zapytań. Niewielkie zlecenia, ale dają szansę na przetrwanie. Spis trzymam w swoim biurze. Ukrywałam je przed Kylem. - Dzielna dziewczyna. Każde z nas poszło do swojego biura. Cały ranek poświęciłem na rozmowy z klientami z listy Falene, a także ze Steve'em, naszym księgowym. Nasza sytuacja finansowa nie była aż tak tragiczna, jak nam się początkowo wydawało. Nie było dobrze, ale też nie było katastrofalnie. A przynajmniej w tamtej chwili. Wpłynęło kilka dużych należności i na naszym koncie bankowym znajdowało się około dwunastu tysięcy dolarów -dość, by pokryć nasze płatności. Około drugiej Falene weszła do mojego biura. - Wychodzę na sałatkę. Przynieść ci coś? - Dzięki, ale muszę wpaść do domu i sprawdzić, co u McKale. Jak ci idzie z telefonami? - OK. Wathen powiedział, że żałuje, ale są zbyt zaawansowani, żeby teraz coś zmieniać. Ale będzie o nas pamiętał w przyszłości. Pokręciłem głową. - Przecież minęły tylko cztery tygodnie.

- Wiem. Miał trochę nieszczery głos. Jestem pewna, że Kyle go urabia. Ale Coiffeur, iTex i DynaTech są chętni, żeby się spotkać w przyszłym tygodniu. - Na początek. Dobra robota, Falene. - Dzięki. A co u McKale? Uśmiechnąłem się. - Dzisiaj rano zaczęła się ruszać jedna z nóg. - To wspaniale! - Przy tym wydarzeniu wszystko inne wydaje się możliwe do osiągnięcia. - Wstałem z miejsca, zabierając ze sobą kilka teczek. - Wrócisz dzisiaj? - zapytała Falene. - Jutro. - To do jutra. I nie martw się, Al. Damy radę. Odbudujemy Madgic na jeszcze większą skalę niż poprzednio. Spojrzałem na nią i uśmiechnąłem się. - Przy okazji, awansuję cię na wiceprezesa. Na jej twarzy pojawił się szeroki uśmiech. - Dziękuję. - Objęła mnie. - Widzisz? Już idzie ku lepszemu.

Rozdział 14 Dziś wieczorem zawiozłem McKale z powrotem do szpitala. Jej stan się pogorszył. Czuję się tak, jakby otworzyły się nad nami wrota Piekła. Gdzie jest Bóg? Z dziennika Alana Christoffersena Gdy wróciłem do domu, McKale siedziała na wózku. Na kolanach trzymała książkę, jednak nie czytała. Wpatrywała się w ścianę przed sobą. - Witaj, moja dziewczyno - zawołałem. - Wróciłem. Powoli odwróciła się w moją stronę. Jej noga nadal się poruszała, ale na twarzy nie było już uśmiechu. - Szkoda, że przeżyłam ten upadek - powiedziała. - McKale... Jej oczy zalśniły od łez. - Sam widzisz, jak wygląda moje życie. Jeżdżę po domu, przykuta do tego wózka. Objąłem ją i przytuliłem. - Na poprawę trzeba trochę poczekać. Spuściła wzrok.

- Przepraszam, źle się czuję - powiedziała cicho. - Chyba mam gorączkę. Pocałowałem ją w czoło, a potem przyłożyłem do niego policzek. Miała wilgotną i bardzo gorącą skórę. - Jesteś rozpalona. Dlaczego do mnie nie zadzwoniłaś? - Masz tyle pracy. Nie chciałam ci zawracać głowy. - No nie, Mickey, nie opowiadaj głupstw. Zmierzę ci temperaturę. Gdzie trzymamy termometr? - W szafce z lekarstwami w łazience dla gości. Przyniosłem termometr i włożyłem jej pod język. Miała czterdzieści stopni gorączki. - Masz wysoką temperaturę. Natychmiast dzwonię do lekarza - oznajmiłem. Doktor Hardman była nieosiągalna, ale lekarz, który odebrał, powiedział, żebym przywiózł McKale do szpitala. Czterdzieści pięć minut później byliśmy ponownie na ostrym dyżurze w szpitalu Overland. Natychmiast sprawdzono pracę podstawowych organów ciała McKale, zmierzono jej ciśnienie krwi i temperaturę, potem pobrano do badania próbki jej krwi i moczu. Jej temperatura wzrosła do czterdziestu i pół stopnia. Przed upływem kolejnych trzydziestu minut doktor Probst, krępy, rudowłosy mężczyzna pod sześćdziesiątkę, kazał przewieźć McKale na OIOM, gdzie ponownie w jej ręce wkłuto kroplówki, a w żyłę szyjną wprowadzono wenflon, aby dostarczyć antybiotyki bezpośrednio do jej krwi. Personel wykonywał sprawne i szybkie ruchy. Im dłużej przyglądałem się ich pracy, tym większą czułem obawę. Przez cały czas byłem przy McKale i trzymałem ją za rękę. Prawie w ogóle się nie odzywała, czasami tylko pojękiwała. Gdy już skończyło się największe zamieszanie, doktor poprosił mnie o rozmowę na zewnątrz.

- Pan jest jej partnerem? - zapytał. - Mężem. Co się stało? - Wygląda na to, że u pańskiej żony doszło do infekcji przewodu moczowego wywołanej cewnikowaniem. Na nieszczęście zakażenie przedostało się do krwiobiegu i rozwinęła się sepsa. - Patrzył na mnie, jakby czekając, aż dotrze do mnie cała powaga jego słów. - Co to oznacza? Dacie jej więcej antybiotyków? Wpatrywał się we mnie z wielką powagą. - To niezwykle groźny stan. Możemy ją stracić. - Stracić? Przecież to tylko infekcja. - Infekcje nie są łatwe do wyleczenia, zwłaszcza jeśli organizm został wcześniej poważnie osłabiony. Gdy dojdzie do takiego stadium jak u pana żony, infekcje stanowią poważne zagrożenie dla życia. - To co robicie? - Zwiększyliśmy dawkę antybiotyków. Teraz uważnie monitorujemy pana żonę i czekamy na to, jak zareaguje jej organizm. Ponadto daliśmy jej środki uspokajające. Tak wysoka gorączka jest niezwykle nieprzyjemna. Odgarnąłem włosy do tyłu. - Trudno mi w to uwierzyć. Dzisiaj rano bardzo się ucieszyliśmy, ponieważ jedna z jej nóg zaczęła się ruszać. Pomyśleliśmy, że odzyskuje czucie. - Mimowolne skurcze mięśni - stwierdził lekarz. - Wywołane infekcją. - Patrzył na mnie z taką troską i napięciem, że zacząłem się zastanawiać, czy czegoś przede mną nie ukrywa. - Chcę, żeby pan był przygotowany na najgorsze. - Dotknął mojego ramienia, po czym odwrócił się i odszedł. Patrzyłem, jak się oddala, a potem poszedłem do męskiej toalety.

Było to pomieszczenie z jedną kabiną. Zablokowałem drzwi, uklęknąłem na podłodze i zacząłem się modlić. - Boże, jeśli jesteś, oddam Ci wszystko, tylko ocal jej życie. Błagam, nie zabieraj mi jej. - Klęczałem jeszcze dziesięć minut, do czasu, aż ktoś spróbował otworzyć drzwi. Czy można się jeszcze bardziej ukorzyć? - pomyślałem. Klęczałem na podłodze w publicznej łazience. Bóg na pewno wysłucha mojej modlitwy. Ale prawda była taka, że czułem, jakbym modlił się do pustki. Równie dobrze mógłbym modlić się do pisuaru. Podniosłem się i wróciłem do pokoju McKale. Wyglądała na jeszcze bledszą. - Co ci powiedział? - zapytała cichym głosem. Nie chciałem jej straszyć. - Ze to niewielka infekcja - odparłem. - Nie czuję, żeby była niewielka... - powiedziała, krzywiąc się. Popatrzyła na mnie. - Na pewno jesteś tym wszystkim zmęczony. Ująłem ją za rękę. -Jestem zmęczony tym, że ty musisz przez to wszystko przechodzić. - To już nie potrwa długo - powiedziała. Spojrzałem na nią badawczo. - Co chcesz przez to powiedzieć? Zamknęła oczy. - Bądź przy mnie blisko.

Rozdział 15 Nie oszukuj się. Zawsze może być gorzej. Z dziennika Alana Christoffersena Srodki przeciwbólowe zaczęły działać i McKale zasnęła na trzy godziny. Jej temperatura obniżyła się do czterdziestu stopni i pozostała na tym poziomie. Wszystko inne wydawało się bez zmian, co mogło być zarówno dobrą, jak i złą oznaką. Około dziewiątej wieczorem McKale otworzyła oczy. Były mętne od gorączki. Chciała coś powiedzieć, jednak słowa sprawiały jej trudność i były niewyraźne i początkowo nie mogłem jej zrozumieć. Przyłożyłem ucho do jej ust. - Co powiedziałaś? Jej głos był ledwie słyszalny. - Wyspa Orcas. Spojrzałem na nią, nie rozumiejąc. -Co? - To tam chciałam cię zabrać. Orcas to największa z wysp archipelagu San Juan, leżącego u północnych wybrzeży stanu Waszyngton. To właśnie na tej wyspie świętowaliśmy ukończenie przeze mnie collegeu,

w pensjonacie zbudowanym na bazie wyremontowanego budynku gospodarskiego. Z tamtego pobytu pochodzą jedne z moich najmilszych wspomnień. Nigdy nie byłem tak szczęśliwy ani tak zakochany jak wtedy. - Wiesz, kiedy stwierdziłam, że za ciebie wyjdę? - Kiedy? - Wtedy w klubie. Powiedziałeś, że nigdy mnie nie opuścisz. Zmarszczyła czoło, prawdopodobnie w równym stopniu z powodu bólu, co skupienia. - Pamiętasz? - Tak. Przełknęła. - Nigdy mnie nie opuściłeś. - I nigdy nie opuszczę. Zamilkła na chwilę. - Odchodzę - powiedziała. Wpatrywałem się w jej twarz. Miała oczy pełne łez. - Nie mów takich rzeczy, McKale. - Obiecaj mi... - Mickey, nie... - Proszę. Obiecaj mi dwie rzeczy. Moje serce biło jak oszalałe. - Co? - zapytałem. - Nie opuszczaj mnie. - Nigdy. Tego możesz być pewna. Przełknęła. - Nie chcę umierać w samotności. Jej słowa zmroziły mnie. - Mickey, nie mów takich rzeczy. Nie umrzesz. - Przepraszam. - Dasz radę to pokonać. Oboje damy radę.

- OK. OK. - Słowa te raczej wydyszała, niż wypowiedziała. Ponownie zamknęła oczy. Kilka minut później weszła pielęgniarka, żeby sprawdzić monitory. Zmarszczyła czoło. - Coś się stało? - zapytałem. - Spada ciśnienie krwi. - Co to oznacza? Zawahała się. - Sprowadzę lekarza - powiedziała i wyszła z pokoju. Minutę później McKale otworzyła oczy, jednak nie spojrzała na mnie ani nic nie powiedziała. - Nie możesz mnie zostawić, Mick. Nie potrafię żyć bez ciebie. - Milcząc, popatrzyła mi w oczy. - Gdybym tylko został w domu, tak jak chciałaś, nie byłoby cię tutaj. Schwyciła mnie za rękę najmocniej jak potrafiła. Po moim policzku spłynęła łza i otarłem ją ukradkiem. Spojrzałem w twarz McKale. - Mickey, a ta druga rzecz? Nie zareagowała. - Powiedziałaś, że chcesz, abym ci obiecał dwie rzeczy. Jaka jest ta druga rzecz? Przez chwilę patrzyła w dół, przełknęła, a potem ściągnęła wargi i wolno nimi poruszyła. Przyłożyłem ucho do jej ust. - Co, kochanie? Z najwyższym wysiłkiem wydobyła z siebie jedno słowo. - Żyj. Wyprostowałem się i spojrzałem w jej oczy. Zaraz potem McKale je zamknęła. Do pokoju weszła pielęgniarka z lekarzem. - Proszę się odsunąć - powiedział lekarz. Zrobił McKale zastrzyk przez wenflon, po czym wziął rurkę respiratora i włożył ją poprzez jej usta do gardła. Zaczęło

mi się kręcić w głowie. Działy się rzeczy które nie powinny się dziać. Jej ciało gasło. Nie pamiętam dokładnej kolejności zdarzeń. Słowa i obrazy dochodziły do mnie jak przez mgłę, chaotyczne, odrealnione, niczym z filmu o kimś innym. - Jest w szoku. - Nadal spada. - Tętno wciąż rośnie. Działania pielęgniarki i lekarza stawały się coraz bardziej gorączkowe, poruszali się jak w szaleńczym, wirującym tańcu, w powietrzu gęstniejącym od napięcia. W pewnej chwili McKale zaczęła inaczej oddychać. Z najwyższym wysiłkiem wciągała długie hausty powietrza, po których następowały długie przerwy. - Niewydolność oddechowa. Nagle w kakofonii innych hałasów rozległ się najbardziej przerażający ze wszystkich dźwięków. Przeszywający, przeciągły pisk. - Zatrzymanie akcji serca! Lekarz zaczął gorączkowo wykonywać reanimację. Po minucie zawołał: - Wyłączcie to! Pisk ustał. Lekarz nadal uciskał klatkę piersiową McKale. Siedem minut później taniec ustał. Moja najlepsza przyjaciółka odeszła czterdzieści osiem minut po północy. Ostatnie słowa, jakie do niej powiedziałem, brzmiały: - Kocham cię, Mickey. Nigdy nie przestanę.

Rozdział 16 Wszystko stracone. Z dziennika Alana Christoffersena Obok mnie stała pracownica socjalna. Nie wiem, od jak dawna tam była. Nie zauważyłem, kiedy weszła. Nic nie mówiła. Po prostu stała. Nie podnosząc wzroku, powiedziałem: - Odeszła.

Rozdział 17 Oddałbym wszystko, aby tylko ją odzyskać. Wszystko. Ale nie miałem nic, co mógłbym dać w zamian. Nawet mojego życia. Zwłaszcza mojego życia. Jaką wartość miałoby życie tak nędzne jak moje? Z dziennika Alana Christoffersena Następne dwa dni pamiętam jedynie jako mglistą sekwencję zdarzeń. W odrętwieniu poddałem się procedurze narzuconej przez zakład pogrzebowy, stając się opornym uczestnikiem niechcianej ceremonii. Przypomniałem sobie wtedy, jak zachowywał się mój ojciec po śmierci mamy. Przestałem go potępiać. Podobnie jak on przed laty, teraz ja chłodno i rzeczowo ustaliłem szczegóły pogrzebu: wybrałem trumnę, nagrobek, napisałem nekrolog, podpisałem dokumenty i dostarczyłem sukienkę, w której McKale miała zostać pochowana - z szyfonową narzutką, ozdobioną koralikami i zebraną na przedzie. Miała ją na sobie podczas ubiegłorocznej ceremonii wręczania nagród WAF. W moich oczach była najpiękniejszą kobietą na sali. Uświadomiłem też sobie, jak bardzo odciąłem się od innych ludzi. McKale i ja, poza sobą nawzajem, nie mieliśmy prawdziwych przyjaciół, a jedynymi ludźmi,

z którymi utrzymywaliśmy kontakty, byli nasi pracownicy. Nigdy nie myślałem, że potrzebny mi jest ktoś inny. I to był błąd. Sam przyjechał w czwartek po południu z Glorią, macochą McKale. Spotkałem się z nimi w zakładzie pogrzebowym. Gdy Sam zobaczył swoją córkę, załamał się. „Moja dziewczynka", powtarzał, szlochając. „Moja dziewczynka". Mój ojciec przyjechał dwa dni później, w przeddzień pogrzebu. W typowy dla siebie sposób mówił niewiele, z czego, mówiąc szczerze, byłem zadowolony. Czułem, że mi współczuje, i to mi wystarczyło. Zatrzymał się u mnie i spał w pokoju gościnnym na dole. * Przez całą noc padał deszcz. Siedziałem w kuchni i słuchałem, jak miliony kropel uderzają w ziemię. W żaden sposób nie byłem w stanie zasnąć. O trzeciej nad ranem do kuchni wszedł mój ojciec. Siedziałem przy kuchennym stole nad filiżanką zimnej kawy bezkofeinowej i wpatrywałem się pustkę. - Też nie mogę spać - powiedział. - Mogę się przysiąść? Kiwnąłem głową. Odsunął krzesło po przeciwnej stronie stołu. Przez chwilę obaj siedzieliśmy w milczeniu. Potem ojciec odchrząknął. - Gdy umarła twoja mama, czułem się tak, jakby ktoś odciął mi połowę ciała. Tę połowę, gdzie jest serce. Z początku nie byłem pewny, czy dam radę dalej żyć. Mówiąc szczerze, nie byłem nawet pewny, czy w ogóle chcę dalej żyć. - Spojrzał na mnie łagodnym wzrokiem. - Nie wiem, co bym wtedy zrobił, gdybym nie miał ciebie. Nie mogłem sobie pozwolić na załamanie.

- McKale chciała mieć dzieci - powiedziałem. - Ale ja ciągle powtarzałem, że musimy z tym zaczekać. - Potarłem oczy. Jakby przyszłość była czymś pewnym. Ojciec nic na to nie powiedział i po moich słowach zapadła cisza. - Chcesz wrócić na jakiś czas do domu? - zapytał po chwili. Pokręciłem głową. - Nie. - Jak sobie radzi twoja firma? - Nie za dobrze. - To może przez jakiś czas powinieneś się jej całkowicie poświęcić. Nie odezwałem się. Ponownie zapadła cisza. - Tato. -Tak? - Jak sobie poradziłeś? - Nie mam pojęcia. - Siedział z pochyloną głową. - Kocham cię, synu - powiedział, po czym podniósł na mnie wzrok. - Wiem. Kilka minut później wstał i poszedł do pokoju gościnnego. Położyłem głowę na stole i rozpłakałem się.

Rozdział 18 Moje serce zostało pochowane razem z nią. Byłbym szczęśliwy, gdyby również i reszta mojego ciała została pochowana w tym samym grobie. Choć wiele myślałem na ten temat, nie widzę sposobu na uleczenie mojego cierpienia. Aby nigdy nie cierpieć z powodu śmierci bliskiej osoby, nie należałoby nigdy nikogo kochać. Z dziennika Alana Christoffersena Następnego ranka nadal padał deszcz. Niczym automat wziąłem prysznic, ogoliłem się i ubrałem. Patrząc na siebie w lustrze, powiedziałem: - Bóg cię nienawidzi. Było to jedyne wytłumaczenie tego, co się zdarzyło w moim życiu. Kochałem dwie kobiety i On zabrał mi je obie. Nienawidził mnie. Czułem do Niego to samo. Kwadrans przed jedenastą przyjechałem wraz z ojcem do domu pogrzebowego. Na godzinę przed ceremonią otwarto trumnę. Stanąłem obok nieruchomego ciała kobiety, którą kochałem. Deja vu. Gdy na trumnę nałożono wieko, chciałem zawyć z rozpaczy. Chciałem wejść do środka i spocząć w grobie razem z nią.

Nabożeństwo było skromne. „Ładnie", usłyszałem czyjś szept. Głos zabrał pracownik zakładu pogrzebowego, potem kilka słów wygłosił pastor, również wynajęty przez zakład pogrzebowy. Nie pamiętam, co powiedział. Trwałem w stanie otępienia. Chyba mówił coś o przeznaczonej do życia wiecznego naturze człowieka. Gloria, macocha McKale, odśpiewała hymn Jakże jesteś wielki. Potem ojciec McKale powiedział kilka słów, a przynajmniej chciał powiedzieć, ponieważ nie potrafił opanować łkania. Odmówiliśmy modlitwę, po czym wstał pracownik zakładu pogrzebowego i wydał polecenie rozpoczęcia ceremonii pogrzebowej. Trumnę niósł ojciec McKale wraz z czterema swoimi przyjaciółmi oraz mój ojciec. Wyszli na zewnątrz, umieścili trumnę w czekającym już karawanie, po czym wszyscy wsiedliśmy do swoich samochodów. Przejechawszy około pół kilometra, zatrzymaliśmy się. Ci sami mężczyźni wnieśli trumnę na niewielki pagórek. Postawili trumnę na ziemi, odpięli kwiaty ze swoich butonierek i ułożyli na wieku. Podszedł do mnie Sam. - Nosiłem ją, gdy była małą dziewczynką. Taki los nigdy nie powinien spotkać żadnego ojca. Grób McKale znajdował się blisko środkowej części cmentarza, w otoczeniu znacznie starszych grobów. Zakład pogrzebowy ustawił brezentowy baldachim, który chronił rodzinę przed deszczem. Inni żałobnicy zbili się w małe grupki pod parasolami. Cały czas padało. Jednostajny początkowo deszcz

przeszedł w ulewę, która pod koniec ceremonii sprawiła, że wszyscy pospiesznie uciekli do swoich samochodów. * Gdy rozpierzchał się tłum żałobników, podeszła do mnie starsza kobieta. Byłem pewien, że nigdy jej nie spotkałem, choć coś w jej wyglądzie wydało mi się dziwnie znajome. Było widać, że jest załamana, miała zaczerwienione i opuchnięte od płaczu oczy. Gdy stanęła blisko mnie, powiedziała: - Jestem Pamela. Popatrzyłem na nią, nie kojarząc jej w żaden sposób. - Przepraszam. Czy my się znamy? - Jestem matką McKale. Zamrugałem oczami. Nadal jej nie poznawałem. - McKale nie ma... - Nagle zrozumiałem. Zawsze myślałem ojej matce jako o zmarłej. Widok tej kobiety przypomniał mi ból, jaki czuła i o jakim opowiadała McKale od chwili naszego poznania. Fakt, że jej matka tu przyszła, wzbudził we mnie wielki gniew. Miałem ochotę wszystko jej wygarnąć. Powstrzymałem jednak wściekłość, na tyle, na ile byłem w stanie, i wycedziłem przez zaciśnięte zęby: - Czego pani chce? - Cały czas powtarzałam sobie, że pewnego dnia wszystko jej wytłumaczę. Niestety, ten dzień nigdy nie nadszedł. -Jakby przyszłość była komuś zagwarantowana - mruknąłem ponuro. - Słucham? Potarłem nos. - Ma pani pojęcie, jak bardzo McKale przez panią cierpiała?

Widziałem, że moje słowa głęboko ją poruszyły. - Bardzo mi przykro. Przez chwilę patrzyłem na jej zmęczoną, pooraną zmarszczkami twarz. - Straciła pani okazję poznania kogoś wyjątkowego. McKale była piękną kobietą. I choć bardzo cierpię z powodu swojej straty, jednak bardziej współczuję pani z powodu tego, co pani straciła. Do jej oczu napłynęły łzy. Postała jeszcze chwilę, po czym obróciła się i odeszła. Niedługo potem podszedł do mnie Sam. - Poznałeś Pamelę - stwierdził. Skinąłem głową. Sam objął mnie, przytulając głowę do mojego ramienia. - Wiesz, jak bardzo McKale cię kochała? Byłeś całym jej światem. - A ona była moim - odpowiedziałem. Obaj zaczęliśmy płakać. - Bądź w kontakcie - powiedział. Gloria ujęła go za rękę. -Gdybyś czegokolwiek potrzebował, Alan, odezwij się. - Dziękuję. Zeszli ramię w ramię w dół zbocza w stronę swojego samochodu. Podszedł do mnie mój ojciec. W ręku trzymał parasol. - Jesteś gotowy, synu? Pokręciłem głową. - Nie mogę jej zostawić - powiedziałem. Kiwnął głową ze zrozumieniem. - Wrócę z Texem. Wyciągnął do mnie parasol, ale pokręciłem przecząco głową. Ojciec dotknął ręką mojego ramienia, po czym wolno odszedł.

Obserwowałem, jak ostrożnie schodzi w dół zbocza. Bardzo się postarzał w ostatnich latach. Miałem wiele pretensji do mojego ojca. Ale w końcu kto ich nie ma? Wygląda na to, że obwinianie naszych rodziców za nasze problemy to ulubione zajęcie naszego społeczeństwa. Jednak w tamtej chwili czułem wyłącznie współczucie. On przeżył to samo. I wytrzymał. Był lepszym człowiekiem niż ja. * Po odejściu wszystkich żałobników zostałem sam przy grobie McKale, skąpany w deszczu, przemoczony do suchej nitki. Było mi to obojętne. Nie istniało na ziemi inne miejsce, w którym chciałbym być. Pół godziny później podeszła do mnie Falene. Nie odjechała wraz z innymi uczestnikami pogrzebu. - Alan, już wystarczy - powiedziała. Nie poruszyłem się. Dotknęła mojego ramienia. - Posłuchaj. Cały jesteś przemoczony. Rozchorujesz się. Odwróciłem do niej twarz, bardziej zalaną łzami niż deszczem. W tamtej chwili pękła tama powstrzymująca moją rozpacz. - Nie mogę jej zostawić... Falene objęła mnie i przytuliła do siebie. Staliśmy w strugach deszczu. - Tak mi przykro. Tak mi przykro - powtarzała. Nie mam pojęcia, jak długo tak staliśmy. Zdawało się, że całą wieczność. A gdy już czułem, że nie mam więcej łez, popatrzyłem w oczy Falene. Ona też płakała.

- Proszę, jedź ze mną. - Wzięła mnie za rękę. - Zaopiekuję się tobą. Zaprowadziła mnie do swojego samochodu i otworzyła przede mną drzwi dla pasażera. Potem usiadła na miejscu dla kierowcy, przechyliła się i przeciągnęła pas przez moją pierś. Zawiozła mnie do swojego mieszkania. W czasie jazdy żadne z nas nie odezwało się ani słowem.

Rozdział 19 W mrocznych czasach światło przyjaźni jaśnieje najmocniej. Z dziennika Alana Christoffersena Gdy podjechaliśmy pod jej blok, Falene zaparkowała pod wiatą, po czym wyszła z samochodu, otworzyła drzwi od mojej strony i zaprowadziła mnie do swojego mieszkania. Budynek, w którym mieszkała, miał cztery piętra. Jej mieszkanie znajdowało się na parterze. Falene wyjęła klucze z torebki, otworzyła zamek i popchnęła drzwi. - Wejdź - powiedziała. W środku było prawie ciemno, spod na wpół opuszczonych rolet wpadało niewiele światła. W pokoju pachniało kawą. Falene najpierw pomogła mi zdjąć płaszcz i powiesiła go na oparciu krzesła, a potem zdjęła swoje okrycie. Zapaliła światło i zaprowadziła mnie na niewielką, zaokrągloną sofę obitą aksamitem. - Zrobię ci gorącej herbaty. Nie jest ci tu za zimno? Zaprzeczyłem ruchem głowy, pomimo że w ogóle się nad tym nie zastanowiłem. Nie bardzo rozumiałem, dlaczego Falene przywiozła mnie do swojego domu. Z tego, co wiedziałem o modelkach, wynikało, że myślą wyłącznie o sobie. Falene

była inna. W biurze zawsze o mnie dbała, ale tłumaczyłem sobie, że postępuje tak, bo uważa to za część swoich służbowych obowiązków. Nigdy nie przyszło mi do głowy, że jest rzeczywiście troskliwa i opiekuńcza. Falene poszła do swojej sypialni. Wróciła, gdy zagwizdał imbryk do herbaty. Najwyraźniej przebrała się, ponieważ miała na sobie jeansy i sweter. Podała mi ręcznik, po czym zestawiła imbryk z palnika i napełniła wrzątkiem moją filiżankę. - Mam nadzieję, że lubisz ziołowe herbaty. Zrobiłam miętową z pomarańczą. Myślę, że pomoże ci się wyciszyć. Chcesz cukru? -Tak. Wsypała łyżeczkę i zamieszała. Wziąłem filiżankę z jej rąk. Upiłem łyk, a ona usiadła obok mnie. Odstawiłem filiżankę. Przez chwilę żadne z nas się nie odzywało. - Jesteś moim jedynym przyjacielem. Zmarszczyła czoło. - Skądże. Masz wielu przyjaciół. - Nieprawda. Miałem tylko McKale. Nikt więcej nie był mi potrzebny. - Upiłem kolejny łyk i spojrzałem na nią. - Dlaczego jesteś dla mnie taka dobra? Moje pytanie trochę ją speszyło. Uśmiechnęła się ze smutkiem. - Bo jesteś wspaniałym człowiekiem. - Opuściła wzrok. -Zdaję sobie sprawę z tego, że nie wiesz o mnie zbyt wiele. Kiedy zaczęłam pracować w Madgic, nie myślałam, że zostanę w firmie na dłużej. Kyle namówił mnie, żebym do was przyszła, na tym polega jego praca, umie namówić ludzi do różnych rzeczy, ale ja nie czułam się dobrze, nie czułam się na właściwym miejscu. I nie ufałam Kyleówi. Tobie zaufałam nieomal

od razu. Okazywałeś mi szacunek. W tamtym czasie tkwiłam w związku bez żadnej przyszłości. - Carl - powiedziałem. Wzdrygnęła się na dźwięk tego imienia. - On mnie najzwyczajniej w świecie wykorzystał. Ale jakaś część mnie nie miała mu tego za złe. Po prostu myślałam, że to jest normalny sposób, w jaki wszyscy mężczyźni traktują kobiety. - Patrzyła na mnie z bolesnym grymasem na twarzy. - I wtedy poznałam ciebie. Choćbyś nie wiem jak był zajęty, zawsze odbierałeś telefony od McKale. I nawet gdy byłeś zestresowany albo zdarzyło się coś złego, ty zawsze byłeś dla niej miły. Gdy przyjeżdżała do agencji, traktowałeś ją jak królową. Początkowo nie wierzyłam, że to szczere. Nigdy wcześniej nie widziałam, żeby mężczyzna w ten sposób odnosił się do kobiety, chyba że czegoś od niej chciał. Byłeś dla McKale taki dobry. Pokazałeś mi, czym jest prawdziwa miłość. Pamiętasz naszą rozmowę sprzed mniej więcej pół roku, gdy szykowaliśmy się do kongresu w Denver? - Odchyliła się do tyłu. Pokręciłem przecząco głową. - Powiedziałeś: „Można dużo powiedzieć o człowieku, obserwując, jak odnosi się do ludzi, wobec których nie musi być miły". Wiedziałam, że dla ciebie to nie były czcze słowa. Sesja zdjęciowa dla Coiffeur, pamiętasz? Ta kelnerka rozlała na ciebie colę. Carl wydzierałby się na nią tak długo, aż by się popłakała. Natomiast ty nie byłeś zadowolony, ale nadal odnosiłeś się do niej z szacunkiem. Uświadomiłam sobie wtedy, że zadowalam się śmieciem, choć na świecie istnieją diamenty. To z twojego powodu rzuciłam Carla, i była to najlepsza rzecz, jaką w życiu zrobiłam. Ocaliłeś mnie przede mną samą. Milczałem. Ujęła mnie za rękę.

- Kiedyś McKale powiedziała mi, że jesteś powietrzem, którym oddycha. Uznałam to za najbardziej wzruszające wyznanie, jakie kiedykolwiek słyszałam. - Spojrzała na mnie i powiedziała: - Chodź tu. - Położyłem głowę na jej ramieniu, a ona mnie objęła. - Tak mi przykro, mój przyjacielu. Bardzo chciałabym ulżyć ci w twoim cierpieniu. - Trzymała mnie w objęciach tak długo, aż przestałem płakać. Potem położyła poduszkę z jednej strony sofy. — A teraz trochę odpocznij. To były ostatnie słowa Falene, jakie zapamiętałem, zanim zapadłem w sen. * Obudziłem się następnego ranka. Było nieco po ósmej. Najwyraźniej po tym, jak zasnąłem, Falene zdjęła mi buty i przykryła mnie wełnianym kocem. Na stoliku do kawy, obok moich kluczy, leżała kartka z pospiesznie napisaną wiadomością. Alan, musiałam wyjść na zdjęcia. Poprosiłam znajomego, żeby zawiózł mnie na cmentarz po twój samochód. Stoi przed domem. Kluczyki leżą na stole. Wrócę około drugiej. Czuj się jak u siebie. Masz kawę w dzbanku i kilka pop-tartów (wiem, że je lubisz). Jeśli będziesz musiał odejść, zrozumiem. Bardzo, bardzo proszę, zadzwoń do mnie. Zależy mi na tobie. Trzymaj się, Falene Włożyłem buty i wziąłem kluczyki ze stolika. Na kartce napisałem „Dziękuję". Potem pojechałem do domu.

Rozdział 20 W każdym działaniu przychodzi moment, po którym nie ma już odwrotu. Po przekroczeniu krawędzi przepaści, po naciśnięciu spustu pistoletu czy opuszczeniu młota, niczego nie da się już zatrzymać. Z dziennika Alana Christoffersena Powrót do pustego domu okazał się trudniejszy, niż myślałem. Im byłem bliżej, tym dotkliwszy stawał się ból. Dwie przecznice od domu zatrzymałem się przed znakiem stopu i nieomal dostałem ataku paniki, gdy jadący za mną samochód zatrąbił. Poczułem gniew na siebie. - Weź się w garść, człowieku - mruknąłem pod nosem. Mój ojciec już wyjechał. Zostawił dla mnie karteczkę na kuchennym stole. Napisał na niej jedynie: „Mam lot o ósmej. Zadzwoń, jak będziesz mógł". Przeszedłem kolejne pomieszczenia domu, nie bardzo wiedząc, co powinienem robić. Co nie znaczy, że nie było nic do zrobienia. Dom był w katastrofalnym stanie. W zlewie piętrzyły się niepozmywane naczynia, kosze na bieliznę pęczniały od brudnych ubrań, a na kuchennym blacie walały się torebki

i opakowania po fast foodach. Pod drzwiami wejściowymi nadal leżała sterta nieotwartych listów. Położyłem się, jednak nie przyniosło mi to żadnej ulgi ani ukojenia, zabrałem się więc do prania. Wziąwszy do ręki jeden z podkoszulków McKale, przycisnąłem go do twarzy. Nadal nosił jej zapach. * Po południu pod moimi drzwiami zjawił się listonosz. Miał w ręku podkładkę do pisania oraz list. - Musi pan to podpisać - powiedział. - Co to jest? - Polecony. Muszę mieć pana podpis na dowód, że pan to otrzymał. O, tutaj. - Wskazał krótką linię. Podpisałem i listonosz odszedł. Zamknąwszy za sobą drzwi, rozerwałem kopertę. Było to pismo z banku informujące mnie, że mój dom został przejęty za niespłacone raty kredytu i w przyszły czwartek zostanie wystawiony na przetarg. Upuściłem list na podłogę. Nie zrobiło to na mnie żadnego wrażenia. Nic już nie zdoła zrobić na mnie wrażenia. Mój świat legł w gruzach, więc czy jedna lub dwie cegły więcej mogły zrobić jakąś różnicę? * Tamtego wieczoru nic nie jadłem. Na samą myśl o włożeniu jedzenia do ust zaciskało mi się gardło. Około ósmej zadzwoniła Falene, ale nie byłem w stanie odebrać telefonu. Nawet od niej. Ze wszystkich stron osaczała mnie rozpacz, czarna i gęsta jak

smog. Po zapadnięciu zmroku mój nastrój jeszcze się pogorszył, a w sercu rozpoczęła się walka podobna do bokserskiego pojedynku - jakby dwóch przeciwników walczyło ze sobą o to, do którego z nich będzie należała moja przyszłość. Z niebieskiego narożnika, w białych spodenkach, do walki staje ZYCIE. Natomiast w czerwonym narożniku, w czarnych spodenkach, stoi ŚMIERĆ. Walka ta rozpoczęła się, jeszcze zanim zdałem sobie z niej sprawę. Możliwe, że już w chwili gdy zobaczyłem McKale na szpitalnym łóżku. Po dziewięciu rundach ŚMIERĆ zdobywa przewagę i nie okazuje ŻYCIU żadnej łaski. ZYCIE chwieje się i zatacza od nieustannych ciosów. ZYCIE nie jest już pewnym siebie zwycięskim zawodnikiem, który jeszcze kilka tygodni temu paradował po ringu jako mistrz. ŻYCIE opadło z sił. Leży na linach. ŚMIERĆ czuje bliskie zwycięstwo i podchodzi, by zadać ostateczny cios. Jest bezwzględna i raz za razem wymierza celne uderzenia. ŻYCIE kuli się, zmęczone i oszołomione, niezdolne nawet do tego, by osłonić się przed ciosami. Tłum czuje krew i zaczyna dziko wyć. Widzom wszystko jedno, kto wygra, zależy im tylko na dobrym widowisku. O drugiej nad ranem zaczęła się końcowa runda pojedynku. Siedziałem przy kuchennym stole, trzymając w ręku dwie buteleczki z resztką przepisanych McKale tabletek oksykodonem i kodeiną - których jednak było dość, bym mógł nareszcie zakończyć tę walkę. Pod ręką miałem również coś do ich popicia - otwartą butelkę Jacka Danielsa. Ironia losu polegała na tym, że w pierwszych miesiącach pracy mojej agencji zrobiłem za darmo zlecenie dla działającego w Seattle Stowarzyszenia na Rzecz Zapobiegania

Samobójstwom. Słowa, które napisałem jako hasło dla ich kampanii radiowej, nadal rozbrzmiewały w mojej pamięci: Samobójstwo - nieodwracalne rozwiązanie chwilowego problemu. Mądre słowa i chwytliwy slogan, który jednak teraz nie był dla mnie niczym więcej jak tylko pustosłowiem. Nic, co wiązało się ze śmiercią McKale, nie było chwilowe. Straciłem wszystko. Firmę, samochody dom, a nade wszystko ukochaną kobietę. Moją nadzieję. Nie zostało mi nic - nic, co by trzymało mnie przy życiu poza wrodzoną ludzką awersją do śmierci. Ale nawet i ta bardzo osłabła. Czułem, jak mnie opuszcza, wypierana przez przemożny ból, rozpacz i złość. Złość na życie. Złość na Boga. Jednak przede wszystkim złość na samego siebie. Spojrzałem na tabletki. Na co jeszcze czekałem? Przyszedł czas, aby wykonać ten krok. Czas, aby zacząć ostatni akt. Wysypałem wszystkie tabletki na dłoń. Właśnie miałem przekroczyć punkt, poza którym nie ma już odwrotu, gdy nagle stało się coś nieoczekiwanego. Coś, czego nie doświadczyłem nigdy wcześniej. Coś, co jak wierzę, przyszło od Boga - lub części Jego świata. Gdy byłem dzieckiem, mama opowiadała mi o Bogu. Była Jego wyznawczynią. Nawet gdy umierała. Zwłaszcza gdy umierała. Modliła się, ale nie tak jak robi to część ludzi, powtarzając czy odśpiewując gotowe modlitwy, czy wypowiadając je w pustkę. Moja mama modliła się tak, jakby Bóg znajdował się obok niej w tym samym pomieszczeniu. Zdarzało się, że w czasie jej modlitw otwierałem oczy i rozglądałem się, aby zobaczyć, do kogo ona mówi.

Gdy już byłem o włos od połknięcia tabletek, na ułamek sekundy przed przekroczeniem tej linii, ktoś do mnie przemówił. Nie umiem stwierdzić, czy słowa te rzeczywiście usłyszałem, ponieważ zdawały się jednocześnie pochodzić z moich myśli, jak i do nich napływać z zewnątrz, ale wiem na pewno, że zabrzmiały z mocą o wiele większą, niż ja sam byłbym w stanie z siebie wykrzesać. Było to sześć słów, które mnie zmroziły. Nie do ciebie należy odbieranie życia. W pierwszym odruchu rozejrzałem się wokół siebie, aby zobaczyć, kto je wypowiedział. Gdy stwierdziłem, że jestem sam, upuściłem tabletki na podłogę. I wtedy usłyszałem drugi głos. Cichszy. Głos mojej ukochanej. Żyj. Po raz pierwszy w pełni zrozumiałem obietnicę, jaką kazała mi złożyć McKale. Znała mnie. Wiedziała, że bez niej nie będę chciał dalej żyć. Opadłem na kolana i zacząłem płakać. Nie pamiętam, co działo się potem. Nie pamiętam nic.

Rozdział 21 Nie zabrano mi domu, jedynie cegły i zaprawę murarska, które tworzyły jego zewnętrzną osłonę. Z dziennika Alana Christoffersena Następnego ranka obudził mnie dźwięk otwieranych przez kogoś drzwi. W domu było ciemno. Choć słońce już wstało, niebo było zasnute gęstą warstwą chmur, co jest typowe dla tej pory roku. Ale przynajmniej już nie padało. Drzwi otworzyły się, zanim zdołałem się podnieść. Do przedpokoju wszedł mężczyzna w eleganckim garniturze z szarej wełny i białej koszuli z ciemnowiśniowym krawatem. Za nim weszły dwie starsze kobiety. Przekręcili włącznik światła i zrobiło się jasno. Jedna z kobiet dostrzegła mnie. - Ojej - krzyknęła cicho. Druga kobieta i mężczyzna odwrócili się i zaczęli się przyglądać, jak niezgrabnie próbuję wstać. Musiałem stanowić osobliwy widok: rozczochrany, nieogolony facet plus butelka mocnego alkoholu i rozsypane na podłodze tabletki. Kobiety patrzyły na mnie z przestrachem.

- Przepraszam - odezwał się mężczyzna, a w jego głosie bardziej było słychać złość niż skruchę - powiedziano nam, że dom jest pusty. - Nie jest - mruknąłem. - Najwyraźniej. - Mężczyzna sięgnął do kieszeni płaszcza i wyciągnął swoją wizytówkę. Podszedł z nią do mnie. - Nazywam się Gordon McBride i jestem przedstawicielem Banku Pacific. Pan oczywiście zdaje sobie sprawę, że pański dom został przejęty za niespłacony kredyt. Nie przyjąłem od niego wizytówki. - Nie marnujecie czasu, co? Zmieszał się. - No, wie pan. Czas to pieniądz. - Nieprawda. - Możemy przyjść później - odezwała się jedna z kobiet. - Nie, nie ma problemu - powiedziałem. - Róbcie swoje. Pozbieram rzeczy. W domu jest bałagan. Poszli do salonu. Pochyliłem się i zgarnąłem tabletki z powrotem do buteleczek, po czym poszedłem do sypialni. Tamci oglądali resztę domu. Wziąłem prysznic i ubrałem się. Zanim wyszli, McBride mnie odszukał. - Kiedy się pan wyprowadzi? W moim własnym domu poczułem się jak dziki lokator. Którym jednak w myśl prawa byłem. - Zaraz - odpowiedziałem. * Odpowiadając na pytanie tego mężczyzny, mówiłem jak najbardziej poważnie. Nie mogłem się doczekać, aby opuścić

ten dom.. Bez McKale nie był już moim domem. Więź, jaką z nim czułem, nie była silniejsza od tej, jaka łączyła mnie z miejscową biblioteką. Po tym, jak został urzędowo przejęty przez inne osoby, pragnąłem z niego odejść. Pozostawało jedynie pytanie: Dokąd?

Rozdział 22 Jestem głęboko przekonany o tym, że pomimo wszystkich ograniczeń, jakimi się zniewalamy, istnieje w naszej psychice pierwotne pragnienie swobodnej wędrówki. Z dziennika Alana Christoffersena Pomysł, aby udać się na wędrówkę, po raz pierwszy przemknął mi przez głowę, gdy patrzyłem, jak przedstawiciel banku wycofuje swoje srebrne audi z mojego podjazdu. W tym momencie chodnikiem przechodził jeden z moich starszych wiekiem sąsiadów - pan Jorgensen, mieszkający trzy domy dalej. Pan Jorgensen miał na sobie jasnoniebieską kurtkę, a na głowie słomiany kapelusz. Chorował na Parkinsona i choć podpierał się laską, trząsł się przy każdym kroku. Nie potrafię wytłumaczyć, dlaczego jego widok wywołał u mnie tę myśl -zresztą czy ktoś wie, skąd biorą się nasze pomysły? Jedno wiem na pewno - w tamtej chwili jasno uświadomiłem sobie, co mam zrobić. Możliwe, że po prostu nie miałem innego wyboru. Musiałem odejść stamtąd jak najdalej. Patrząc wstecz, stwierdzam, że myśli o dalekiej wędrówce przychodziły mi do głowy już wcześniej. Gdy miałem

piętnaście lat, przeczytałem książkę o mężczyźnie, który na piechotę przeszedł wszerz całą Amerykę, i od tamtego czasu skrycie marzyłem, aby pójść jego śladami. Jak najbardziej dosłownie. Nie sądzę, abym był w tym pragnieniu odosobniony. Jestem głęboko przekonany, że pomimo wszystkich ograniczeń, jakimi się zniewalamy, pierwotna część ludzkiej psychiki ma no-madyczną naturę, przejawiającą się jako pragnienie swobodnej wędrówki. Świadectwem tego pragnienia jest przemieszczanie się australijskich aborygenów oraz duchowe wędrówki pierwotnych mieszkańców Ameryki. Pragnienie to manifestuje się również w naszej kulturze, wyrażane poprzez muzykę i literaturę, od Thoreau, przez Steinbecka, do Kerouaca. Każde pokolenie uważa, że to ono odkrywa „zew drogi". Nie jest on jednak niczym nowym. Wędrówka to odwieczne marzenie człowieka. W głębi serca każdy z nas pragnie swobodnie wędrować. * Choć może jednak nie każdy. Gdy wyjawiłem swoje sekretne marzenie McKale, powiedziała: - To nie dla mnie. Wolałabym latać samolotami. - Ale wtedy wszystko by cię ominęło - zauważyłem. - Nie wszystko. Tylko to, co nudne. - Nieprawda, ominęłoby cię to, co prawdziwe. Prawdziwa Ameryka. Miasteczka o nazwach typu Chicken Gristle i Beaverdale. - No właśnie - stwierdziła. - Czyli to, co nudne. Nie dawałem za wygraną.

- Chcesz mi powiedzieć, że nigdy nie miałaś ochoty spakować się i na piechotę ruszyć w drogę? - Nigdy. Ale żyj swoim marzeniem, ty stary dziwaku. Przyszedł mi na myśl cytat z jednego z moich ulubionych komików: „Do każdego miejsca można dojść na piechotę, jeśli ma się dość czasu"*. Tego akurat miałem dużo. Czasu. O wiele więcej, niż chciałbym mieć. Ze swojego pokoju przyniosłem atlas drogowy Randa McNallyego, znalazłem mapę całych Stanów Zjednoczonych i rozłożyłem ją na kuchennym stole. Studiowałem ją przez chwilę, po czym przejrzałem kuchenne szuflady w poszukiwaniu sznurka. Spośród przedmiotów, na które natrafiłem, najbardziej podobne do sznurka było opakowanie sznurowadeł. Rozerwałem je, wyciągnąłem jedno i położyłem jedną z jego plastikowych końcówek na Bellevue, następnie pociągnąłem sznurowadło do przeciwległego krańca mapy, przesuwając je w górę i w dół wschodniego wybrzeża, aby określić najdalszy punkt, do którego można dojść na piechotę. Key West na Florydzie. Key West było najdalszym miejscem, do którego mogłem dojść z miejsca, w którym stałem. To tam postanowiłem dojść. Godzinę później zadzwoniłem do Falene. Wyraźnie się ucieszyła. - Wszystko u ciebie w porządku? - zapytała. - Tak. Przepraszam, że nie zadzwoniłem. - OK. Po prostu martwiłam się. - Muszę cię prosić o przysługę. - Mów śmiało.

* Steven Wright.

- Chodzi o coś poważnego. Chcę, żebyś wszystko zakończyła. Sprzedaj całe wyposażenie agencji, meble, komputery, wszystko. Wystaw na eBay'u albo Craigstlist. SMS-em prześlę ci numer konta bankowego, na który wpłacisz to, co za to dostaniesz. - A co z twoimi rzeczami osobistymi? - Nie zależy mi na nich. Zatrzymaj, co chcesz. Resztę wyrzuć. - A twoje nagrody? Nagrody. Moje złote bożki. - Wyrzuć je. - Co?! - Poza tym są jeszcze rzeczy w moim domu. Meble. - Przecież będziesz ich potrzebował. - Już nie. Bank przejął mój dom. Falene jęknęła. - Mebli i sprzętów jest tu za ponad sto tysięcy dolarów. Chyba wystawię to wszystko na eBayu albo czymś podobnym. - Moja ciotka jest właścicielką komisu meblowego powiedziała Falene. - Mogą przysłać do ciebie ciężarówkę. - Świetnie. Furgonetkę oddaj firmie leasingowej. - Urwałem. Jest jeszcze Cynamon... - Cynamon był koniem McKale. Dowiedz się, czy wziąłby go właściciel stajni. - Załatwione - powiedziała. - Z tego, co za wszystko dostaniesz, zatrzymaj dla siebie połowę, resztę wpłać na moje konto. - A ty gdzie będziesz? - Wybieram się w pieszą wędrówkę. - Dokąd? - zapytała z wyraźnym zdziwieniem. - Key West.

Przez chwilę milczała. Jestem pewien, że zastanawiała się, czy żartowałem. - Key West na Florydzie? - zapytała dla pewności. -Tak. - Więc chcesz dojść pieszo do Key West na Florydzie -powiedziała z niedowierzaniem. - Dlaczego? - To najdalej położone miejsce, do którego mogę dojść na piechotę. - Słyszę, że mówisz poważnie - stwierdziła ze smutkiem. Kiedy wyruszasz? - Dziś po południu. Jak tylko skończę się pakować. - Muszę się z tobą zobaczyć, zanim wyjdziesz. Mogę być u ciebie za czterdzieści pięć minut. Nie wychodź, dopóki tam nie dotrę. Obiecaj. - Zaczekam. - Zaraz tam będę. Nie wychodź - powtórzyła i rozłączyła się. Skończywszy rozmowę z Falene, wybrałem numer Stevea, mojego księgowego. Poinstruowałem go, aby uregulował wszystkie nasze płatności, potem wniósł sprawę do sądu o rozwiązaniu naszej korporacji, następnie zlikwidował wszystkie nasze konta bankowe i przeniósł ewentualną resztę pieniędzy na moje konto prywatne. Był rozczarowany, że tracimy firmę, ale nie zaskoczony. W świetle tego, co działo się w ostatnim miesiącu, wszystko było możliwe. Przeanalizowaliśmy spodziewane wpływy agencji, a potem dałem Steveówi numer telefonu Falene, na wypadek gdyby napotkał jakieś problemy. Podziękowałem mu za jego usługi i powiedziałem, że ponownie skontaktuję się z nim za kilka miesięcy. Jedna z jego ostatnich rad dla mnie brzmiała: „Stosuj filtry przeciwsłoneczne".

Falene przyjechała przed upływem godziny. Od razu poznałem, że płakała. Objęliśmy się na powitanie, potem chodziliśmy z pokoju do pokoju i dyskutowaliśmy o tym, co zrobić z meblami. Nie było niczego, z czym nie potrafiłbym się rozstać. Na koniec przyszliśmy do przedpokoju. - To jak, pomożesz rni? -- zapytałem. - Oczywiście. Ale połowa zysku to za dużo. Odciągnę tylko swoją pensję. - Będzie z tym mnóstwo roboty. Będziesz musiała wynająć kogoś, żeby ci pomógł. - Poproszę mojego brata. Jest bez pracy. Podałem jej kartkę papieru. - Tu jest numer konta bankowego. Kilka minut temu rozmawiałem ze Steveem. Zlikwiduje nasze firmowe konta i przeniesie resztę pieniędzy na to konto. Powiedziałem, żeby w razie jakichś pytań zadzwonił do ciebie. Zgadzasz się? - Jasne. Popatrzyłem jej w oczy. - Jesteś pewna, że dasz sobie radę? - Oczywiście, przecież jestem teraz wiceprezesem, pamiętasz? Uśmiechnąłem się nieznacznie. - Ale czy jesteś pewna, że chcesz to zrobić? ~ Nie chcę. Gdybym miała taką władzę, chciałabym, żeby wszystko było znowu tak jak dawniej. Ale to niemożliwe, prawda? - Możemy jedynie pomarzyć - powiedziałem. Rzuciła okiem na kartkę, po czym włożyła ją do swojej torebki. - Jak będę mogła się z tobą skontaktować? - zapytała.

- Nie dasz rady. To ja będę dzwonił co jakiś czas. Nie wiedziała, co jeszcze powiedzieć. - Dziękuję, Falene. Twoja przyjaźń jest jedyną dobrą rzeczą, jaka wyniknęła z tego wszystkiego. Jesteś jedną z pierwszych osób, z którymi spotkałem się po śmierci McKale. Objęła mnie i przez chwilę staliśmy przytuleni do siebie. Gdy się od siebie odsunęliśmy, Falene otarła z twarzy łzy - Wolałabym, żebyś tego nie robił. - A mam wybór? Popatrzyła na mnie ze smutkiem, po czym pocałowała w policzek. - Uważaj na siebie - powiedziała. Wychodząc z domu, ocierała łzy. Nie byłem pewien, czy jeszcze kiedykolwiek ją zobaczę. Wśród rzeczy znajdujących się w domu były również i takie, których absolutnie nie mogłem wyrzucić. Przede wszystkim pragnąłem zatrzymać biżuterię McKale. Nie miała jej dużo -preferowała styl mało ozdobny - jednak miała kilka ładnych przedmiotów, które ofiarowałem jej z różnych okazji. Każdy z nich miał dla mnie wartość sentymentalną, każdy przypominał mi czas i miejsce, w którym jej go dałem, oraz jej reakcję. Jej ślubną obrączkę nałożyłem na złoty łańcuszek i zawiesiłem go na szyi. Resztę - pierścionek z opalem, naszyjnik z rubinem i szmaragdami, broszkę z różowym szafirem i brylantami włożyłem do małego woreczka, który następnie wsunąłem do kieszeni. Innymi przedmiotami, które miały dla mnie ogromną wartość, były moje dzienniki. Obejmowały ponad dwadzieścia lat

mojego życia. Gdy je przeglądałem, natrafiłem na dziennik, który kupiłem podczas wycieczki do Włoch kilka lat wcześniej i w którym jeszcze nic nie napisałem. Jego okładka była wykonana z miękkiej, ciemnobrązowej skóry, a całość opasywał skórzany rzemyk. Uznałem, że będzie to odpowiedni dziennik podróży. Pozostałe dzienniki włożyłem do pudła, które następnie okleiłem taśmą, dołączając kartkę dla Falene, aby wysłała pudło na adres mojego ojca. Wiedziałem, że McKale życzyłaby sobie, aby jej ubrania zostały przekazane do schroniska dla kobiet, więc zapakowałem je do pudeł, które odpowiednio oznaczyłem, aby Falene wiedziała, gdzie ma je dostarczyć. Zrobiłem jeden wyjątek. Zatrzymałem dla siebie jedną z jej jedwabnych koszulek na cienkich ramiączkach. A potem zacząłem pakować rzeczy, które zamierzałem zabrać na wędrówkę. * Jeden z byłych klientów mojej agencji był właścicielem miejscowego sklepu o nazwie Alpinnacle sprzedającego dobre jakościowo akcesoria do pieszych wędrówek. Było to nasze najmniejsze zlecenie. Zwykle nie robiłem prezentacji dla tak drobnych klientów, ale w tym przypadku odstąpiłem od tej zasady, ponieważ McKale i ja uwielbialiśmy piesze wędrówki i oboje byliśmy fanami produktów tej firmy. Co roku tworzyliśmy dla Alpinnacle katalog i po sesji zdjęciowej dostawaliśmy od nich w prezencie wszystkie fotografowane produkty. Przy podziale łupów miałem prawo pierwszeństwa i w ten sposób stałem się posiadaczem kilku plecaków,

przenośnej, jednopalnikowej kuchenki na propan, poncha, puchowego śpiwora z samopompującą się matą oraz jednoosobowego namiotu. Właśnie takiego sprzętu potrzebowałem. Wybrałem najlepszy z plecaków i zapakowałem do niego pozostałe przedmioty. Nasz sprzęt turystyczny przechowywaliśmy w szafie w piwnicy, więc zszedłem na dół po inne przydatne podczas wędrówki przedmioty: radio z latarką LED i ręczną korbką, zapalacz do ognia oraz szwajcarski nóż oficerski. Wszystko włożyłem do plecaka. Gdy przeglądałem zawartość szafy, natrafiłem na mój ulubiony kapelusz: Akubra Coober Pedy, australijski kapelusz wytwarzany ze sfilcowanego puchu króliczego, ze skórzaną opaską ozdobioną małym opalem (miasto Coober Pedy to słynne zagłębie australijskich opali). Kupiłem ten kapelusz przed sześcioma laty, podczas wyjazdu służbowego do Melbourne. Podobał mi się bardzo, jednak nosiłem go rzadko, ponieważ McKale nabijała się, gdy miałem go na głowie. Mówiła, że wyglądam jak bohater filmu Człowiek znad Śnieżnej Rzeki, który osobiście uważałem za dobry. Kapelusz miał szerokie, solidne rondo i był przeznaczony do noszenia w trudnych warunkach pogodowych australijskiego interioru, zarówno w czasie ostrego słońca, jak i deszczu ze śniegiem. Nałożyłem go na głowę. Nadal świetnie pasował. Wróciłem na górę i zabrałem moje okulary przeciwsłoneczne Ray-Ban dla podróżnych. Wziąłem również rolkę papieru toaletowego, sześć par skarpetek, dwie pary sportowych spodni, parkę, manierkę oraz pięć zmian bielizny. Włożyłem na siebie spodnie dresowe, skarpetki z grubej wełny, T-shirt oraz sportową bluzę z logo Seattle Supersonics.

Na szczęście miałem dobre buty do pieszych wędrówek. Lekkie, wytrzymałe i rozchodzone. Usiadłem i zawiązałem sznurowadła. Potem zarzuciłem plecak na ramię. Nie był zbyt ciężki, ważył może z dziewięć kilogramów. Drzwi zamknęły się za mną automatycznie. Bez jednego klucza w kieszeni wyszedłem na patio. Potem, nie oglądając się za siebie, ruszyłem w drogę.

Rozdział 23 Wiem, dokąd zmierzam; nieważne, jaką dojdę tam ścieżką. Rozpocząłem moją wędrówkę. Z dziennika Alana Christoffersena Wan li Jr sying, shr yu dzu sya". Nawet najdłuższa droga zaczyna się od pierwszego kroku. Słowa te przeczytałem na karteczce ukrytej w chińskim ciasteczku z wróżbą. Ściśle rzecz biorąc, nie była to wróżba - raczej przysłowie -i pewnie nie było nawet chińskie. Najprawdopodobniej był to jeden z masowych wytworów jakiegoś amerykańskiego copy-writera na usługach firmy produkującej ciasteczka. Lata pracy w reklamie nauczyły mnie cynizmu. Jednak bez względu na pochodzenie przysłowia było ono jak najbardziej odpowiednie w mojej sytuacji. Trochę trudno było mi ustosunkować się psychicznie i emocjonalnie do drogi aż do Key West. Równie dobrze moim końcowym celem mogłyby być Chiny. Potrzebowałem celu doraźnego, na tyle dalekiego, by mnie motywował, oraz na tyle bliskiego, by nie osłabił mojej woli. Takie miejsce znajdowało się po drugiej stronie stanu Waszyngton. Nastawiłem się na dotarcie do Spokane.

Jazda samochodem z Seattle do Spokane autostradą I-90 trwa około czterech godzin. Ja jednak nie przemieszczałem się samochodem, a I-90 jest autostradą międzystanową. Policja drogowa z całą pewnością miałaby zastrzeżenia, gdybym szedł po niej na piechotę. Trasą polecaną (czyli legalną) dla motocyklistów i turystów pieszych jest „dwójka", dwupasmowa szosa wspinająca się przez malownicze tereny Gór Kaskadowych aż do Przełęczy Stevensa, jednego z ośrodków narciarskich stanu Waszyngton. Wiedziałem, że o tej porze roku na przełęczy będzie leżał śnieg, ale chwilowo odpędziłem tę myśl od siebie. Postanowiłem, że zacznę się przejmować, gdy tam dotrę. Drogą 132 Avenue North dotarłem do Redmond Road, a następnie przeszedłem około dziesięciu kilometrów na północny wschód w kierunku na Redmond. Gdy znalazłem się w centrum miasta, było już około drugiej po południu i na ulicach panował duży ruch. Idąc przez centrum Redmond z plecakiem i śpiworem zarzuconym na jedno ramię, czułem, że zwracam na siebie uwagę i przyciągam zaciekawione spojrzenia, ale było mi to zupełnie obojętne. Pierwszą ofiarą upadku na samo dno jest próżność. Z serca Redmond udałem się na północ drogą Avondale. Trasa wiodła po płaskim terenie, pobocze było mokre i gąbczaste, usłane sosnowymi igłami w miedzianym odcieniu, które spadły z drzew rosnących wzdłuż drogi. W miarę jak oddalałem się od miasta, czułem, że stopniowo się odprężam. Śpiew ptaków, szum wody, rytmiczne uderzenia moich stóp o podłoże oraz chłodne i świeże powietrze powoli oczyszczały mój umysł z przykrych wspomnień z poprzedniej nocy. Zawsze wierzyłem, że porządny spacer w lesie jest równie skuteczny

jak psychoterapia. Przyroda jest, i zawsze była, najlepszym z uzdrowicieli. W Woodinville - około dwudziestu pięciu kilometrów od Bellevue - poczułem zmęczenie w nogach, co było złym objawem. Byłem co prawda zapalonym piechurem i biegaczem, jednak w ostatnich czterech tygodniach zaniedbałem wszystkie swoje zajęcia, łącznie z ćwiczeniami, na rzecz opieki nad McKale. Nic dziwnego więc, że straciłem masę mięśniową i przybrałem na wadze - przynajmniej tyle, że ledwie się dopinałem w pasie. Na skraju miasta znajdował się sklep spożywczy Safeway. Wstąpiłem do niego po prowiant. Kupiłem dwie prawie litrowe butelki wody, półlitrową butelkę soku pomarańczowego, opakowanie wysokokalorycznych batoników z masłem orzechowym i czekoladą, dwa opakowania lukrowanych pop-tartów jagodowych, dwa jabłka Braeburn, gruszkę Bartlett, torebkę wysokokalorycznej mieszanki dla turystów oraz prawie półkilogramowe opakowanie suszonego mięsa. Instynktownie obawiamy się osób z brodami (na przykład Świętego Mikołaja lub bezdomnego mężczyzny, który siada obok nas w autobusie), chociaż, patrząc na to z historycznego punktu widzenia, bardziej powinniśmy się bać mężczyzn z wąsami (Hitler, Stalin, John Wilkes Booth). Z dziennika Alana ChristofFersena Po namyśle kupiłem też podróżne opakowanie szamponu oraz paczkę jednorazowych golarek i żel do golenia. Miałem zamiar zapuszczać brodę do czasu, aż bym wyglądał jak

członkowie ZZ Top*, ale się rozmyśliłem. Prawda była taka, Że nigdy nie lubiłem brody. Kiedyś zdarzyło mi się wyhodować małą bródkę, ale McKale powiedziała, że sprawiam jej ból podczas pocałunków i zagroziła, że będzie robić uniki, dopóki jej nie zgolę. (Powiedziała również, że z brodą wyglądam jak Szatan. Nie mam pojęcia, skąd wiedziała, jak wygląda Szatan, ale bródka zniknęła jeszcze tego samego wieczoru). Gdy wychodziłem z Safeway, mój plecak był wyraźnie cięższy. Nadal szedłem drogą na północ aż do siedziby Zgromadzenia Chrześcijan w Maltby, gdzie dotarłem do autostrady 522 i skręciłem na wschód. Nareszcie opuściłem tereny zabudowane. Z obu stron otaczał mnie gęsty las, pełen paproci, zimozielonych roślin i porośniętych mchem topoli kalifornijskich. Pomimo dodatkowego balastu maszerowało mi się teraz lżej, ponieważ droga stopniowo schodziła w dół, a plecak wydawał się mnie popychać. Seattle jest miastem ziemnowodnym. Nawet gdy nie widać wody, zawsze ją słychać, zawsze gdzieś w pobliżu płynie podziemny strumień lub akwedukt albo szumi przydrożny wodospad. W tych warunkach inne miasta prawdopodobnie by porosły pleśnią - ale po tej stronie stanu Waszyngton wilgoć jest naturalnym zjawiskiem - podobnie jak wilgoć na skórze salamandry. O pół do piątej zaczęło się robić ciemno. Wraz z nadejściem zmroku temperatura spadła poniżej dziesięciu stopni. Uznałem, że dalsza wędrówka mogłaby się okazać ryzykowna i bezpieczniej będzie znaleźć miejsce na obozowisko.

* Amerykańska grupa rockowa.

Znajdowałem się w okolicach jeziora Echo. W pew nej chwili mój wzrok przykuła skarpa wznoszącą się ponad dziesięć metrów w głąb gęstego lasu, stanowiąca zasłonę od strony drogi. Wspiąłem się po niej, chwytając się paproci i gałęzi, aby nie zsunąć się w dół grząskiego zbocza. Na szczycie spojrzałem w dół i zobaczyłem małą odnogę jeziora. Nie byłem pierwszym, który odkrył to miejsce. Na płaskim kawałku ziemi ktoś już obozował, o czym świadczyło okolone kamieniami palenisko. Zszedłem w dół wąwozu, znalazłem suche miejsce i złożyłem na nim swój plecak. Ponownie rozejrzałem się dookoła, aby sprawdzić, czy na pewno jestem sam, po czym wyciągnąłem z plecaka namiot. Choć napisałem broszurkę reklamową o tym namiocie, tak naprawdę nigdy sam go nie rozkładałem. Na szczęście okazał się łatwy do ustawienia, tak jak obiecałem w reklamie. Ucieszyło mnie to. Bez względu na to, czy zachwalałem namioty czy polityków, najczęściej pisałem o tym, jaki dany produkt powinien być, niekoniecznie natomiast o tym, jaki naprawdę był. Moja praca uczyniła ze mnie zawodowego kłamcę. Przynajmniej w przypadku tego namiotu powiedziałem prawdę. Rozwinąłem samopompujący się materac i ułożyłem na nim puchowy śpiwór. Rozebrałem się, wszedłem do środka i położyłem się, wystawiając głowę z namiotu. Niebo przysłaniały warstwy cienkich, czarnych chmur. Mój wzrok powędrował w stronę paleniska. Gdy miałem dwanaście lat, na zajęciach ze skautingu instruktor powiedział nam, że pierwszą rzeczą, jaką powinniśmy zrobić, jeśli się zgubimy w lesie, jest rozpalenie ogniska.

Zapytał nas, dlaczego to takie ważne. Padło wiele odpowiedzi: „Żeby się ogrzać". „Żeby było jasno". „Żeby odstraszyć dzikie zwierzęta". - Każda z waszych odpowiedzi jest dobra - powiedział instruktor - ale czekałem na coś innego. Należy rozpalić ognisko, aby nie ulec panice. Powinienem był rozpalić ognisko. Wraz z gęstniejącymi ciemnościami popadałem w coraz bardziej mroczny nastrój. Zacząłem zdawać sobie sprawę z tego, że nie idę sam. W ślad za mną podążało troje towarzyszy mojej wędrówki: smutek, gorycz i rozpacz. Bywało, że im uciekałem, jednak one zawsze mnie doganiały. Wyobrażałem ich sobie jako trzy ludzkie postaci i zastanawiałem się, jak mocne są ich nogi. Jak długo będą mi towarzyszyć - przez granice ilu stanów. Przez całą drogę? Ledwie mogłem uwierzyć, że jeszcze rano mieszkałem w wartym prawie dwa miliony dolarów domu chronionym skomputeryzowanymi systemami, że miałem ogromne łoże z baldachimem, komfortowym materacem, pościelą z egipskiej bawełny o wskaźniku gęstości włókien sto tysięcy. (Możliwe, że przesadziłem z tą liczbą). Teraz mieszkałem w namiocie. Mój świat został wywrócony do góry nogami. Chciałem powiedzieć o tym McKale. Nazwałaby mnie starym dziwakiem. Powiedziałaby: „Nie mogę uwierzyć, że to robisz". A potem by dodała: „A właściwie wierzę. Jesteś marzycielem". Uświadomiłem sobie, że właśnie tak będzie od tej chwili wyglądać moje życie - niekoniecznie w namiocie, ale na pewno krańcowo inaczej od mojego poprzedniego życia. Podobnie jak w kalendarzu gregoriańskim wydarzenia oznacza się albo

jako przed naszą erą, albo naszej ery, tak ja będę mówił o swoim życiu przed i po McKale. Byłem z nią tak długo, że nie tylko wszystko mi ją przypominało, ale też wszystko, co mnie spotykało, rozpatrywałem w odniesieniu do niej - czy jej się to spodoba, czy nie, z czego będzie się śmiała lub zniesie jedynie ze względu na mnie. Myśl, że resztę mojego życia spędzę bez niej, była nie do zniesienia.

Rozdział 24 Dziś poznałem człowieka bez rąk. Jest chodzącą metajorą mojego obecnego życia. Z dziennika Alana Christoffersena Obudziły mnie ptaki. Nie wiem, do jakiego gatunku należały, jedynie to, że do bardzo hałaśliwego. Prawdopodobnie to ja byłem powodem ich wrzasku. Skrzeczały, ponieważ wtargnąłem do ich świata. Prawie natychmiast po tym jak się obudziłem , powrócił ból. Jeśli przeżyliście utratę kogoś bliskiego, wiecie, o czym mówię. Tak zaczynał się każdy poranek od śmierci McKale - wraz z budzącą się świadomością powracał przytłaczający smutek. Gdy zawodzi nas wszystko inne, przynajmniej on jest niezawodny. Usiadłem w namiocie i zacząłem rozmasowywać nogi. Czułem ból w łydkach - to dawała o sobie znać pokonana poprzedniego dnia droga. Obliczyłem, że przeszedłem prawie trzydzieści kilometrów. Tak dużej odległości nie zaliczyłem w ciągu jednego dnia od czasu, gdy McKale zgłosiła nas do zbiórki pieniędzy na rzecz osób z dystrofią mięśniową. Przed pójściem spać powinienem był zrobić ćwiczenia rozciągające.

Nie pomyślałem o tym. Zbyt wiele innych spraw zajmowało moje myśli. * Otworzyłem plecak i wyjąłem opakowanie pop-tartów oraz butelkę soku pomarańczowego. Zjadłem tylko jednego pop-tarta, a drugiego włożyłem z powrotem do paczki. Wypiłem całą butelkę soku. Potem wyjąłem golarkę oraz krem i poszedłem na brzeg odnogi jeziora się ogolić. Wzdrygnąłem się, opłukując twarz lodowato zimną wodą. Zmiękłem, pomyślałem. Wydelikatniałem. Dla mnie i McKale synonimem życia w ciężkich warunkach był hotel bez całodobowego room serwisu. Kiedyś przeczytałem, że na Dzikim Zachodzie mężczyźni unikali kąpieli, ponieważ uważali, że ciepła woda ich osłabia. Bardzo możliwe, że mieli rację. Mnie na pewno osłabiła. Gdy chowałem golarkę, zadzwonił mój telefon komórkowy. Drgnąłem na jego dźwięk. Zapomniałem, że go mam. Odruchowo sprawdziłem, kto dzwoni, ale nie rozpoznałem numeru, więc nie odebrałem. Telefon był ostatnim ogniwem łączącym mnie ze światem, który zostawiłem za sobą. Właściwie był czymś więcej niż tylko ogniwem - to nowoczesne urządzenie zawierało listę kontaktów, połączeń i przypomnień - było więc mikroświatem, od którego chciałem odejść jak najdalej. Zrobiłem to, na co w marzeniach od czasu do czasu ma ochotę każdy użytkownik telefonu komórkowego. Wziąłem duży zamach i wrzuciłem go do jeziora. Zniknął pod powierzchnią wody, nie powodując niemal żadnego chlupotu.

Wepchnąłem wszystkie rzeczy z powrotem do plecaka i opuściłem swoje pierwsze obozowisko. Wspiąłem się po wysokiej skarpie, po czym zacząłem schodzić z jej drugiej strony, aby na powrót znaleźć się na drodze. Poślizgnąłem się na wilgotnym zboczu i zjechałem w dół, brudząc się błotem i kawałkami paproci. Na dole wstałem, otrzepałem siedzenie i plecak, po czym ruszyłem w dalszą drogę. * Po dwóch godzinach marszu dotarłem do Monroe. Zapytałem o to miasteczko kasjerkę z Safeway w Woodimdlle. Powiedziała, że jest malutkie. Jej ocena była jednak błędna. Okazało się większe, niż się spodziewałem. Stanąłem i przeciągnąłem się przy znaku powitalnym przy wjeździe do miasta. Każde miasto ma taki znak, odpowiednik wycieraczek z napisem „Witamy". Pomysłowość większości twórców takich tablic ogranicza się do zakomunikowania nazwy, jednak bardziej ambitne miasta wykorzystują te tablice jako reklamy. Żaden znak nie mówi tego, co tak naprawdę się za nim kryje: „POSŁUCHAJ, PRZYBYSZU. WYDAJ U NAS PIENIĄDZE, A POTEM WRACAJ DO DOMU". Idąc główną ulicą Monroe, miałem świadomość, że jestem obserwowany z okien biur, od strony parkingów i z przejeżdżających samochodów. Jest to zjawisko, do którego nigdy w pełni się nie przyzwyczaję, ale które będę musiał znosić. W małym mieście nieznajomy idący ulicą budzi łagodną podejrzliwość lub ciekawość, a zwykle obie te rzeczy naraz. Nie miałem wątpliwości, że przynajmniej jedno z miast leżących wzdłuż mojej

trasy pewnego dnia wydrukuje artykuł, który będzie miał następującą treść: Nieznany mężczyzna w kapeluszu przybył do naszego miasta We wtorek około siedemnastej naszymi ulicami przeszedł nieznany mężczyzna w kapeluszu. Nie podał powodów, dla których przybył do naszego miasta, i szybko je opuścił, wywołując u niektórych mieszkańców Beauville uczucie rozczarowania. Pani Wally Earp, jedna z naszych mieszkanek, powiedziała reporterowi gazety „Bugle": „Liczę, że ten mężczyzna wróci i zatrzyma się u nas na jakiś czas. Na pewno przekona się, że potrafimy być gościnni. Przecież w ogóle nie spróbował mojej tarty z jabłkami". Inni mieszkańcy, na przykład Jack Calhoun spod nr 76 na Main Street, byli zadowoleni, że tajemniczy przybysz sobie poszedł. „Po facecie w takim kapeluszu nie można się spodziewać niczego dobrego. Pewnie socjalista". Natomiast Miliicent Turnpikes, właścicielka Millie's Glad Rags przy Nutmeg Street, wyraziła się następująco: „Nie wiem, co kombinował, ale miał fajny kapelusz". Niestety nie udało się uzyskać komentarza ze strony nieznajomego mężczyzny w kapeluszu. Przeszedłszy niecały kilometr ulicami Monroe, minąłem otynkowany budynek, z którego frontu wystawał szyld z siedzącym metalowym dinozaurem. (Nie jestem pewien, co dinozaur miał wspólnego z aparatem nazębnym, ale zwierzę prezentowało równy rząd zębów rozrywających kawałki mięsa).

DOKTOR BILL GABINET ORTODONTYCZNY Dobra reklama, pomyślałem. Każdy chłopak w mieście będzie chciał nosić aparat. Dawno już zdążyłem spalić węglowodany, które zjadłem na śniadanie, ale od głodu silniejsza była moja niechęć do spotkań z ludźmi, a ponieważ w restauracjach, do których zaglądałem, było tłoczno, więc szedłem dalej. Minąłem kilka kafejek serwujących espresso, co w stanie Waszyngton jest częstym i mile widzianym zjawiskiem. Jestem pewien, że w Seattle liczba kawiarń na głowę mieszkańca jest większa niż w jakimkolwiek innym mieście na świecie. Nic dziwnego, że to stąd wywodzi się Starbucks. Blisko granic miasta znajdowała się restauracja sieci Jack in the Box. Prawdopodobnie była równie zatłoczona co wcześniej mijane przeze mnie jadłodajnie, ale była to moja ostatnia szansa na zjedzenie gorącego posiłku, poza tym burczało mi w brzuchu, więc wszedłem do środka. Wewnątrz od razu poczułem na sobie ukradkowe i zaniepokojone spojrzenia osób siedzących przy stolikach. Nie miałem brody, więc uznałem, że ich niepokój może wzbudzać jedynie mój plecak. W myślach ułożyłem szybko językowy łamaniec: Niepokojący nieznajomy niepokoi niepokojącym plecakiem. Przejaw zawodowej sprawności mojego umysłu. Albo dowód na jego awarię. Zamówiłem kanapkę z jajkiem i kiełbaską oraz dwa kartoniki soku pomarańczowego, po czym usiadłem

w pustym kącie sali, aby zjeść. Wziąłem ze stołu „Seattle Times" i zacząłem przeglądać nagłówki. Nie zauważyłem, kiedy podszedł do mnie jakiś mężczyzna. - Hej, przepraszam, że przeszkadzam, ale mógłbyś mi pomóc ze śniadaniem? Uniosłem wzrok. Stał przede mną facet z krzaczastym zarostem i potarganymi włosami, które wyglądały, jakby nie były myte co najmniej od roku. W poprzek jego brody biegło kilka głębokich blizn, które jednak nie rzucały się w oczy tak bardzo jak brązowe, podobne do brodawek znamiona, przypominające zaschnięte plamy błota. Mężczyzna miał na sobie jasnoniebieskie spodnie od stroju chirurgicznego, tak luźne, że zsunęły się dużo poniżej pasa, nieomal obnażając go. Zdziwiło mnie, dlaczego ich nie podciągnął, gdy nagle moje spojrzenie padło na jego dłonie. To znaczy, na miejsce, gdzie powinny się znajdować. Sądząc z wyglądu kikutów, jego dłonie zostały chirurgicznie odcięte w przegubach. Co mogłoby wymagać amputacji obu dłoni? - ... Duża porcja naleśników kosztuje trzy dolary - powiedział mężczyzna. Kilka dni wcześniej jakakolwiek prośba ze strony tego człowieka wprawiłaby mnie w duże zakłopotanie. Teraz nie czułem niczego takiego. Chyba nawet odczuwałem pewnego rodzaju więź. Obaj byliśmy bezdomni. Otworzyłem swój portfel i wyjąłem z niego cztery dolary. - Proszę - powiedziałem. - Dzięki. - Wyciągnął ręce i ścisnął banknoty pomiędzy dwoma kikutami. - Jestem wdzięczny. Poszedł do części frontowej, upuścił banknoty na ladę i powiedział coś do młodej kasjerki o wystraszonej minie, która

omijała go wzrokiem. Po chwili wrócił do części jadalnej z torbą jedzenia. Usiadł przy sąsiednim stole. Zerknąłem, ciekaw, jak bez rąk poradzi sobie zjedzeniem naleśników. - Jeszcze raz dzięki - powiedział do mnie. - Nie ma sprawy. - Ponownie zająłem się gazetą, jednak cały czas spoglądałem w jego kierunku. Z naleśnikiem poradził sobie podobnie jak z pieniędzmi. Ścisnął go między kikutami, podniósł do ust i zaczął jeść. Po chwili zagadnąłem go. - Jak masz na imię? Odwrócił się w moją stronę. - Will. - Miło cię poznać, Will - powiedziałem. Wyciągnął do mnie jedno ramię. Wrażenie było trochę szokujące, ale uścisnąłem je. Co się stało z twoimi dłońmi? Nie wyglądał na zmieszanego moim pytaniem. - Problem w tym, że lubię rowery - powiedział. - Rowery? - A jak. Górskie. Diamondbacki. No i wzgórza. Coś w sobie mają. No wiesz, pokusę. Wzgórza to pokusa. Na jednym z nich miałem wypadek. Lekarze uratowali mi życie, ale musieli mi uciąć to - uniósł w górę ramiona. - Jednak uratowali mi życie. To dobrze. - Naprawdę? Spojrzał na mnie ze zdziwieniem, po czym znowu ścisnął naleśnik, uniósł go i odgryzł kolejny kęs. Na jego tacy stały małe, plastikowe pojemniki z syropem, ale do ich otwarcia były potrzebne palce. - Chcesz, żebym ci otworzył syrop? - zapytałem. - No. Dzięki.

Podważyłem paznokciem koniec wieczka na pojemniku z syropem, pociągnąłem je do tyłu i polałem syropem jego naleśniki. Nie wiem, dlaczego tak się zainteresowałem tym człowiekiem. - Masz rodzinę? - zapytałem. Uciekł wzrokiem w bok i zauważyłem, że drgnął. - Tak - mruknął. - Gdzie mieszkasz? - drążyłem dalej. - W schronisku, jak jest zimno. - Czyli teraz? - Teraz nie jest jeszcze zimno. - Jest tu schronisko gdzieś w pobliżu? - W Seattle. Byłem ciekaw, co robi w Monroe. Oczywiście, sobie samemu mógłbym zadać to samo pytanie. Nigdy nie przyszło mi do głowy, że bezdomni, których widywałem w pobliżu mojej agencji, mogli mieć jakieś plany, zajęcia czy terminy. - Co robisz w ciągu dnia? - Chodzę - odpowiedział. - Kiedyś chodziłem po centrum handlowym, ale nie bardzo mnie tam lubili. Ochrona mnie prześladowała. Kiedyś pobili mnie dla zabawy, więc już tam nie chodzę. Tylko wyobrażam sobie, że tam chodzę. Łatwiej jest udawać, że się chodzi po centrum. Tak jest lepiej. Zresztą miejsce nie jest ważne. Potrafię sobie wyobrazić każde miejsce. Na przykład, że jestem w kinie. Albo w restauracji. Mogę pojechać do Nowego Jorku albo Paryża, albo Moskwy. Nic mnie to nie kosztuje. Jest tak samo, tylko że łatwiej. Ale lepiej jednak czytać książki. - Lubisz książki? - zapytałem.

- Jasne. Ale nie lubię księgarń. Źle tam na mnie patrzą. Nigdy mnie nie pobili, ale w księgarniach mają jedzenie i kawę, z wyjątkiem księgarń Crown, ale nie ma ich już tak dużo. Nie powinno się jeść ani pić przy książkach. To nie jest w porządku. Lubię Kinga. - Stephena Kinga? Pochylił się w przód. - Znasz pana Kinga? - Słyszałem o jego książkach. - Lubię Dumasa i Mitchuma. Nie znam się na podręcznikach. Nagle jego twarz spoważniała. - W szkole nauczyciel miał książkę dla nauczyciela. Były w niej wszystkie odpowiedzi. Dlaczego nie dają tej książki uczniom? Wtedy znaliby wszystkie odpowiedzi. Czy nie po to chodzą do szkoły? Wiesz, wszędzie gdzie jestem... szukam książki dla nauczyciela. Gdybym ją znalazł, wtedy byłoby... - Obrzucił mnie badawczym wzrokiem. Czułem, że próbuje ustalić, czy może mi zaufać, czy nie. Pochylił się w moją stronę i zaczął mówić ściszonym głosem: - Wiesz, kiedyś ją znalazłem i zacząłem czytać, ale zemdlałem, zanim poznałem wszystkie odpowiedzi. Leżałem na ziemi bez przytomności. To była zbyt duża wiedza. Tak jak w Biblii, bo są rzeczy, o których ludzie powinni wiedzieć, i Bóg je ukrywa w księgach. Nie mogę znaleźć książki nauczyciela. Gdybym tylko ją znalazł... są w niej wszystkie odpowiedzi. - Nie ma w niej wszystkich odpowiedzi - powiedziałem. -Nie ma takiej rzeczy, która by zawierała wszystkie odpowiedzi. Skrzywił się. - W książce nauczyciela są.

- Nie istnieje żadna książka nauczyciela - zaoponowałem ze złością. Popatrzył na mnie z zaciekawieniem, potem powiedział: - Nie wiesz, co się stanie za chwilę. Czas jest względny. Możliwe, że cała historia ludzkości to jedynie chwila. Tego nie wiemy. Czasami wydaje mi się, że czytam każdą książkę świata w ciągu mrugnięcia okiem. Każdą książkę świata oprócz książki nauczyciela. - Nie ma żadnej książki nauczyciela - krzyknąłem. - Nie ma żadnych odpowiedzi. Straszne rzeczy dzieją się bez żadnej przyczyny. Spójrz tylko na swoje dłonie. Patrzył na mnie, jakbym był wariatem. Inni ludzie w jadalni również mi się przypatrywali. Po chwili Will powiedział: - Przestałem czytać książki. Udaję, że czytam. I je ochraniam. Kiedyś książki były piękne, miały taką... no wiesz... twardą okładkę. Trzeba je chronić. Zwłaszcza jeśli są w pobliżu kawy i jedzenia, jak w tych dzisiejszych księgarniach. Skończyłem jeść kanapkę, wypiłem duszkiem ostatni kartonik soku i wstałem z krzesła. Miałem dość rozmowy z tym człowiekiem. Wyciągnąłem z portfela banknot pięciodolarowy i rzuciłem na stolik obok jego naleśników. - Kup sobie za to lunch - powiedziałem. - Dzięki. - Na powrót zajął się swoim śniadaniem. Zarzuciłem plecak na ramię i ruszyłem w dalszą drogę. Mniej więcej jedną przecznicę od Jack in the Box znajdował się zjazd prowadzący do autostrady numer 2. Chociaż przeszedłem już prawie czterdzieści kilometrów, miałem wrażenie, że dopiero teraz stawiam pierwszy krok mojej podróży. Pierwszym budynkiem, jaki minąłem, było zoo z gadami. Z zewnątrz wyglądało jak zniszczona restauracja sieci Cracker

Barrel*. Wyobraziłem sobie wnętrze: wiele szklanych terrariów z grzechotnikami o szarych oczach oraz z jadowitymi heloder-mami arizońskimi. To zastanawiające, dlaczego tak bardzo fascynuje nas to, co może nas zabić. Kiedy indziej zatrzymałbym się i zapłacił siedem dolarów za wstęp, bo lubię takie rzeczy. Zawsze je lubiłem. Nie zatrzymałem się jednak. Niecałą przecznicę dalej minąłem stary autobus szkolny, który został przekształcony na restaurację o nazwie BBQ. McKale lubiła barbecue. Spodobałoby się jej, pomyślałem. Około ośmiu kilometrów za Monroe zobaczyłem niewielki budynek, który najwyraźniej postawił jakiś wyznawca. Na frontowej ścianie znajdował się zniszczony napis, który wymalowano fantazyjnym, staroświeckim stylem: Kaplica Wayside Przystań. Odpocznij. Pomódl się. Kaplica przypominała drewnianą szopę, na której postawiono iglicę. Przeszedłem na drugą stronę drogi, aby zajrzeć do środka. Przed drzwiami wejściowymi znajdowały się plastikowe kwiaty w jaskrawych kolorach, pokryte warstwą kurzu. Wolno otworzyłem drzwi, na wypadek gdyby ktoś znajdował się w środku, ale było pusto. Na frontowej ścianie wisiał duży, drewniany krzyż, zbity z dwóch barwionych desek. Każda z czterech ławek mogła pomieścić najwyżej dwie osoby.

* Sieć restauracji połączonych ze sklepami upominkowymi w stylu Południa Stanów.

Podszedłem do frontowej części kaplicy. Na kazalnicy leżały listy i kartki pozostawione przez przechodniów. Na przedniej ławce ktoś pozostawił stertę płyt CD: Marvin Pobożny i Święci Śpiewacy - Zaśpiewaj Radosnym Głosem, Było tam zdjęcie Marvina i jego grupy w spodniumach z pomarańczowego poliestru. Fryzurę Marvina należałoby opisać jako skrzyżowanie „mulleta", typowej dla lat osiemdziesiątych męskiej fryzury z przedłużonym tyłem, oraz kępy szałwii hiszpańskiej. Oprawny w białą skórę duży egzemplarz Biblii leżał otwarty na liście do Tesaloniczan. „Sam zaś Pan nasz Jezus Chrystus i Bóg, Ojciec nasz, który nas umiłował i przez łaskę udzielił nam niekończącego się pocieszenia i dobrej nadziei..."* Dobra nadzieja, powtórzyłem w myślach. Zamknąłem Biblię. Umiłował nas? W nagłym przypływie złości rzuciłem księgą o ścianę. Miłość i pocieszenie? Miłość, pocieszenie i łaska? Co za żart. Wyszedłem stamtąd, żałując, że się w ogóle zatrzymałem. Dopiero po przejściu około dwóch kilometrów odzyskałem spokój. Ale złość czułem nadal. To uczucie zawsze było we mnie, ukryte pod pozorami grzeczności. Kaplica jedynie je wyzwoliła. Zacząłem zwracać uwagę na drogę. Autostrada biegła teraz bardziej prostą linią, dzięki czemu mogłem zobaczyć wyraźny zarys gór w oddali. Ich szczyty były białe od chmur i czap śniegu. Z zaśnieżonych zboczy sterczały drzewa niczym sztywne

* Drugi List do Tesaloniczan 2, 16.

włosy zarostu. Te góry były moim celem. To rzeczywiście daleka droga, pomyślałem. Pokręciłem głową, rozbawiony naiwnością swojego spostrzeżenia. To było nic w porównaniu z odległością, jaką chciałem ostatecznie pokonać. Miałem do przejścia cały kraj. W tym co najmniej pół tuzina przejść górskich, przy których to najbliższe będzie wyglądało jak wzniesienie dla miotacza bejsbolowego. Po około dwudziestu kilometrach doszedłem do miasta Sułtan. Jedyna droga do miasta prowadziła przez wąski, metalowy most, na którym nie było chodnika dla pieszych, i po którym samochody mknęły z prędkością osiemdziesięciu kilometrów na godzinę albo szybciej. Nie wiedziałem, co zrobić. Przejście w takich warunkach wydawało się pewnym sposobem na to, żeby zostać potrąconym. Dla jasności: nie obawiałem się śmierci. Obawiałem się prawie śmierci. To dwie różne rzeczy. Przez chwilę zastanawiałem się, co zrobić, i w końcu znalazłem rozwiązanie. Niedaleko był drugi most, biegnący równolegle do tego przeznaczonego wyłącznie dla samochodów. Był to most kolejowy. W przypadku potrącenia przez pociąg nie ma czegoś takiego jak prawie śmierć. Pociągi nie wykonują nagłych skrętów w bok. Wszedłem na most kolejowy i zacząłem wolno iść, stawiając kroki pomiędzy ciężkimi, zardzewiałymi torami a drewnianą balustradą. Most miał około sześćdziesięciu czterech metrów długości i przejście po nim zabrało mi sporo czasu. Na drugą stronę dotarłem bez żadnego problemu. Wyglądało na to, że linia nie była w ogóle używana. Byłem nawet trochę tym rozczarowany. Zszedłem z torów i wkroczyłem do miasta.

Wstąpiłem na lunch do delikatesów. Nie jestem pewien, czy miały w ogóle jakąś nazwę, co z perspektywy czasu oceniam jako rozsądne posunięcie ze strony kierownictwa. Zamówiłem kanapkę z szynką i serem, coca-colę oraz mały pojemnik sałatki ziemniaczanej. Byłem bardzo głodny, jednak zjadłem niewiele. Jedzenie było okropne. Do tego stopnia, że gdyby dano mi do wyboru to danie albo połknięcie brzytwy, zacząłbym się poważnie zastanawiać, co wybrać. Przed wyjściem stamtąd wyciągnąłem z plecaka jednego pop-tarta i zjadłem go, idąc. Następnym miastem, do jakiego zawitałem, było Startup, tak małe, że wystarczyłoby mrugnąć okiem, aby je przeoczyć. Wyglądało na to, że są w nim głównie przyczepy kempingowe oraz wysoka trawa. Jak kiedyś przenikliwie zauważył Bill Bryson, amerykańskie miasta i miasteczka zazwyczaj noszą nazwy „po pierwszym białym człowieku, który przybył do tego miejsca, albo po ostatnim Indianinie, który je opuścił". Pomyślałem, że Startup stanowi wyjątek od tej reguły. Pomyliłem się jednak. O pochodzeniu nazwy miasteczka dowiedziałem się z tabliczki wiszącej niedaleko stacji benzynowej, do której wstąpiłem, żeby skorzystać z łazienki. Okazało się, że pierwotna nazwa miasteczka brzmiała Wallace na cześć pierwszego białego osadnika, jednak przesyłki pocztowe były ustawicznie kierowane do Wallace w stanie Idaho, przeprowadzono więc głosowanie i nazwa została oficjalnie zmieniona na Startup, jednak nie na cześć jakiegoś ambitnego startu, ale na cześć Georgea Startupa, dyrektora Wallace Lumber Company. Bryson nie miał racji. Nazwy miast, jak wszystko na tym świecie, są funkcją pieniędzy i polityki.

Następnym miastem było Gold Bar, które na powitalnej tablicy zapewniało, że jest Wrotami Gór Kaskadowych. W centrum miasta znajdował się ogromny totem oraz kilka kafejek: The Coffee Coral, Lets Go Espresso oraz Espresso Chalet. Idąc przez te małe miasteczka, nie mogłem nie rozmyślać o ich mieszkańcach. Co sprawiło, że tu się osiedlili oraz, co jeszcze dziwniejsze, dlaczego zostali. Czy żyli tu, dlatego że po prostu tak chcieli? Czy ludzka natura rzeczywiście każe nam kurczowo trzymać się miejsc? W Gold Bar również stał przydrożny kościół, Kościół Chrześcijańskiej Witalności, nieco większy od tego, do którego wstąpiłem wcześniej. Była to jednoizbowa szopa z dużym krzyżem przybitym gwoździami do zewnętrznej ściany. Tym razem jednak miałem dość rozsądku, aby nie zatrzymywać się, tylko iść dalej. W ciągu dnia co jakiś czas padał deszcz - na tyle słaby, żeby nie powstrzymać mnie od wędrówki, jednak na tyle intensywny, żeby przemoczyć moje ubranie i sprawić, że poczułem się zziębnięty. Miałem za sobą ponad trzydzieści kilometrów i zaczynałem rozglądać się za miejscem na obozowisko, gdy zobaczyłem reklamę baru dla zmotoryzowanych o nazwie „U Zekea" - znanego na całym świecie ze swoich koktajli mlecznych. To zastanawiające, że prawie wszystkie przydrożne punkty gastronomiczne mają w ofercie coś, co rzekomo przyniosło im światową sławę. Byłem ciekaw, czy był to jedynie chwyt reklamowy, czy też rzeczywiście zdarzyło się coś, co upoważniało właściciela do takiego twierdzenia. Obok baru stał czerwony wagon mieszkalny. Gdy podszedłem bliżej, zauważyłem, że teren znajdujący się za wagonem był

oznaczony tablicami z napisem „ZAKAZ WSTĘPU". Postanowiłem zjeść obiad i zapytać o sąsiedztwo. Jadłospis namalowano ręcznie na kawałku dykty zawieszonej na zewnętrznej ścianie. Oprócz typowych dla barów dla zmotoryzowanych dań Zeke serwował również własną specjalność - burgera ze strusia. W przeciwieństwie do mnie McKale lubiła próbować nowych potraw i od razu przyszło mi do głowy że prawdopodobnie zamówiłaby tego burgera. Przy okienku stał wysoki mężczyzna o jasnorudych włosach i patrzył, jak się zbliżam. Grill za jego plecami rozbłyskiwał od zapalających się resztek tłuszczu. Gdy byłem o trzy metry od okna, mężczyzna zapytał: - Co podać? - Jak smakuje burger ze strusia? Po entuzjazmie, z jakim mi odpowiedział, domyśliłem się, że był już o to pytany z dziesięć tysięcy razy. - Mięso strusia jest popularne. Czerwone, tak jak wołowina, ale chudsze. Dużo chudsze. Idealne dla ludzi, którzy pilnują swojej sylwetki. McKale na pewno by je zamówiła. Ja wprawdzie ostatnio wcale nie musiałem pilnować swojej sylwetki, ale byłem ciekawy. - Poproszę jednego - powiedziałem. - Jaka jest różnica między zwykłym burgerem ze strusia a burgerem deluxe? - Ser i pikle. - Poproszę deluxe. - Chce pan do tego frytki? - Oczywiście. Zapisał moje zamówienie kikutem ołówka. - I chciałbym jeden z tych pana koktajli światowej sławy dodałem, kładąc nacisk na światowej sławy, jak gdybym

ujmował te słowa w cudzysłów, jednak mężczyzna nie zareagował. - Który? Przynajmniej dwie trzecie menu stanowiła lista koktajli oraz napojów ze słodem o całej gamie smaków, od bananowo-karmelowego do miętowego. Poza tym w ofercie znajdowały się dwa koktajle sezonowe, piernikowy i rabarbarowy. Zapytałem, który jest smaczniejszy. - To zależy. - Od czego? - Od tego, czy woli pan smak piernika czy rabarbaru. Zadajesz głupie pytanie, to masz. - Poproszę rabarbarowy. - Dobry wybór - stwierdził. Wystukał na kasie wartość mojego zamówienia. Podałem mu banknot dziesięciodolarowy, a on podał mi resztę oraz paragon. - Ma pan numer trzydzieści cztery oznajmił, co mnie lekko rozbawiło, ponieważ poza mną nie było innych czekających. - Czy ten lasek za barem należy do pana? - Nie. Nie mam pojęcia, kto jest właścicielem. To prywatna własność. Pewnego dnia nagle pojawiły się te tablice z zakazem wstępu. - Czy ktoś będzie mnie prześladował, jeżeli postawię namiot tam z tyłu? - Wątpię. Od czasu do czasu widuję, jak rano ktoś stamtąd wychodzi. Powiem panu nawet, że mieliśmy tu faceta, który mieszkał w tym lesie przez ponad rok. Nikt z tego nie robił problemu. A facet wcale się z tym nie krył. Wybudował sobie szałas. Nie pamiętam, jak miał na imię. - Odwrócił się

do dziewczyny stojącej przy grillu. - Jak miał na imię gość, co mieszkał tam z tyłu w szałasie? Dziewczyna coś powiedziała, a on skinął głową. - Racja. - Odwrócił się do mnie. - Miał na imię Itch. Jego ojciec był bardzo ważnym politykiem z Seattle. Itch mieszkał tu przez ponad rok. Nie mam pojęcia, dlaczego wybrał to miejsce. Chyba po prostu mu się spodobało. Chodził po autostradzie w tę i z powrotem i zbierał zgubione przez ludzi drobne pieniądze i aluminiowe puszki, a jak już miał dość pieniędzy, przychodził tu coś zjeść. Pewnego dnia po prostu zwinął się i odszedł. Od tamtego czasu już go nie widziałem. A czemu pan pyta? Zapomniałem już, o co pytałem. - O coś pytałem? - O to, czy może pan postawić namiot tam z tyłu. - Szukam miejsca na noc. - Zmoknie pan. Już pada. - Za jego plecami rozbłysnął kolejny płomień. - Skąd pan jest? - Z Seattle. Przez chwilę przyglądał mi się, po czym powiedział: - Może pan spać w wagonie. Spojrzałem na wielki czerwony wagon. - W tym? Jeszcze jedno głupie pytanie. - Jedyny jaki mam. W środku nie ma już materacy. Ale jest drewniana podłoga, jeśli to panu odpowiada. - Dziękuję. Wspaniałe schronienie. - Numer trzydzieści cztery! - krzyknął ktoś za plecami mężczyzny. Odwrócił się i starannie włożył moje zamówienie do torby, po czym podał mi ją razem z koktajlem.

- Jak pan skończy jeść, niech pan tu wróci, to otworzę panu wagon. - Dziękuję. Jadalnia znajdowała się w osobnym budynku za barem. Pomieszczenie było czyste, stało w nim sześć piknikowych stolików. Na ścianach wisiały mapy ze szlakami turystycznymi, był też artykuł o atakach niedźwiedzi. (Artykuł został opublikowany przez miejscową Izbę Handlu, więc miał do powiedzenia o niedźwiedziach dużo dobrych rzeczy). Usiadłem przy stoliku i odwinąłem burgera z woskowanego papieru. Mięso strusia może i wygląda jak wołowina, jednak nie jest równie smaczne. Musiałem nałożyć na nie większą porcję ketchupu. Moje stopy z ulgą przyjęły odpoczynek. Nie zmieniałem skarpetek od poprzedniego dnia i czułem, jakby wrosły w moje ciało. Marzyłem już o chwili, gdy je zdejmę. Musiałem jednak najpierw się najeść. * Gdy skończyłem jeść, sprzątnąłem ze stołu i poszedłem z powrotem do baru. Stały przed nim trzy samochody, a przed okienkiem utworzyła się kolejka, mimo to właściciel zaraz mnie zobaczył. - Niech pan jeszcze chwilę wytrzyma - powiedział. - Muszę panu otworzyć. Po około dwudziestu minutach wyszedł bocznymi drzwiami. - Tędy - powiedział. Poszedłem za nim za budynek baru. Mężczyzna wyciągnął breloczek z kluczami i otworzył drzwi wagonu. Obaj weszliśmy

do środka i stanęliśmy w wąskim przejściu, które biegło przez całą długość wagonu. Wnętrze zostało pomalowane na stalowy kolor i pachniało świeżą farbą. - Niech pan nie korzysta z kibla - powiedział mężczyzna. - Nie działa i tylko by pan sobie narobił kłopotu. Może pan korzystać z łazienki za barem. Nie zamknę drzwi na klucz. Zaskoczyło mnie to, jak bardzo ufał zupełnie nieznanemu człowiekowi. - Dziękuję. - Nie ma sprawy. Wyszedł, zamykając za sobą drzwi. Nigdy przedtem nie przebywałem w wagonie (chyba że policzymy przejazd kolejką w Disneylandzie), nie mówiąc już o spaniu. Kuszetka była długą, drewnianą ramą, na której kiedyś chyba leżał materac. Rozwinąłem swoje legowisko i położyłem się na nim, żeby zobaczyć, czy jest wygodne. Nie było źle. Twardo, ale zaczynałem się już do tego przyzwyczajać. Większość delikatnych rzeczy zniknęła z mojego życia. Wraz z zapadnięciem nocy deszcz przybrał na sile i uderzał zaciekle w drewniany wagon. Cieszyłem się, że mam solidny dach nad głową. Wyciągnąłem z plecaka latarkę oraz mój dziennik podróży i napisałem kilka zdań o mijającym dniu. Opisałem spotkanie z bezdomnym mężczyzną w Jack in the Box. Przyszło mi do głowy pytanie, czy z czasem nie stanę się kimś takim jak on -facetem gadającym o czymś, czego inni nie są w stanie zrozumieć. Na przykład o książce nauczyciela. Nie znosiłem nocy i demonów, które tylko czekały, aby pojawić się o zmroku. Choć przez cały dzień rozmyślałem o McKale, a czasami nawet o Kyleu i jego zdradzie, światło

dnia i wędrówka powodowały, że potrafiłem utrzymać moje demony na dystans. Jednak w ciszy i bezruchu nocy tłumnie wychodziły ze swoich kryjówek. W takich chwilach czułem się, jakbym był obcym we własnym umyśle, błąkającym się w tajemniczym i niebezpiecznym otoczeniu. Myślę, że to Mark Twain napisał: „Przypuszczam, że jestem podobny do reszty ludzkości: niezupełnie zdrów na umyśle w nocy".

Rozdział 25 Noc spędziłem w wagonie mieszkalnym. Nie potrafię sobie wyobrazić, co przyniesie nowy dzień poza, co oczywiste, dalszą wędrówką. Oraz dalszymi opadami. Z dziennika Alana Christoffersena Gdy się obudziłem, było cicho i spokojnie. Wschodzące słońce jeszcze nie zdążyło wspiąć się ponad szczyty gór i nadal panował niebieskawo-szarawy mrok. Powietrze było tak zimne, że widziałem obłoczki swojego oddechu. Spakowałem rzeczy. Już nie padało, ale świat na zewnątrz nadal był wilgotny, jak gdyby deszcz ustał dopiero godzinę lub dwie wcześniej. Poszedłem do ciemnego jeszcze budynku baru i popchnąłem drzwi łazienki. Ucieszyłem się, gdy się otworzyły. Ogoliłem się w ciepłej wodzie, a potem napełniłem manierkę zimną, świeżą wodą. Zarzuciłem plecak na ramię i skierowałem się w stronę drogi. Autostrada biegła ponad rzeką i w dole zauważyłem grupkę ludzi wyładowujących kajaki z ciężarówki. Nikt z nich się nie spieszył. Uświadomiłem sobie, że ja też nigdzie się nie spieszę. Po raz pierwszy zdałem sobie sprawę z prostoty mojego nowego życia. Żadnych terminów. Żadnych spotkań ani

narad. Żadnych e-maili ani telefonicznych konferencji. Martwić się musiałem jedynie o rzeczy absolutnie niezbędne do życia - wodę, jedzenie i czasami dach nad głową. Drogę przede mną zasnuwały mgliste, zimne opary. Trudno było zorientować się, czy unosiły się z asfaltu, czy też może opadały z nieba. Po kilkukilometrowej wspinaczce stromą drogą ujrzałem wodospady na północnej stronie gór. Na południe ode mnie płynęła rzeka Skykomish. Nawet w moim ówczesnym stanie umysłu nie potrafiłem pozostać obojętnym na piękno krajobrazu. Około dziesiątej dotarłem do hrabstwa King i do miasta Baring, gdzie w przydrożnych delikatesach zjadłem proste, lecz smaczne śniadanie złożone z jajek i kiełbasy. Dzień był spokojny, szary i ponury. Nawet gdy niebo nie było zachmurzone, nadal szedłem w mroku z powodu bujnego listowia. Drzewa były zielone od mchu i porostów i nawet betonowe balustrady mostów były pokryte łachami mchu. Późnym popołudniem dotarłem do pola kempingowego Moneycreek. Zatrzymałem się, żeby odpocząć, zjeść jabłko, suszone mięso oraz dwie garści mieszanki turystycznej. Droga stała się węższa i bardziej niebezpieczna. Sytuację pogarszał fakt, że w Moneycreek nie tolerowano powolnych kierowców. To jedyne miejsce, w którym widziałem znaki grożące kierowcom mandatami, jeśli będą mieli za sobą więcej niż pięć samochodów. Sugerowanym rozwiązaniem była jazda „ramię w ramię", co stanowiło oczywiste zagrożenie dla rowerzystów oraz pieszych. W Baring nie należy chodzić po zmroku. Przynajmniej nie wtedy, gdy chce się żyć. W Skykomish zatrzymałem się w Sky Deli, jedynym miejscu, jakie nadawało się do tego, by zjeść w nim lunch. Następne miasto było zbyt daleko, bym zdołał do niego dojść, więc

pogodziłem się z myślą, że jest to mój ostatni gorący posiłek tego dnia. Zamówiłem spaghetti z sosem ragu i chlebem czosnkowym. Dałem sobie trochę czasu na strawienie posiłku, po czym wróciłem na główną drogę. Przeszedłem prawie czterdzieści kilometrów pod górę, z czego zdawałem sobie sprawę nawet bez znaków mówiących o wzniesieniu terenu, które postawiono na poboczu w regularnych odstępach. Czułem ten wysiłek w łydkach. Pierwszy znak informujący o wzniesieniu terenu znajdował się na wysokości czterystu pięćdziesięciu siedmiu metrów i tam po raz pierwszy napotkałem śnieg na drodze. Późnym popołudniem poczułem kurcze w nogach i zacząłem poważnie rozglądać się za miejscem na obozowisko. Trudno mi było na cokolwiek się zdecydować, ponieważ teren po obu stronach drogi wznosił się stromo. Po godzinie bezskutecznych poszukiwań zacząłem się zastanawiać, jak daleko dam radę jeszcze ujść, i zbeształem się za to, że nie zatrzymałem się gdzieś wcześniej. Przyszło mi nawet do głowy, żeby cofnąć się jedenaście kilometrów do miejsca, w którym widziałem ostatnie pole namiotowe, jednak myśl o zmarnowaniu kilometrów pokonanych z tak wielkim trudem była zbyt bolesna i zdecydowałem się iść do przodu. Na przestrzeni następnych niecałych dwóch kilometrów teren wzniósł się o dziewięćdziesiąt metrów, do wysokości pięciuset czterdziestu ośmiu metrów, co było też widoczne po coraz większej ilości śniegu na poboczu drogi i na zboczach. W udach i łydkach czułem piekący ból, a przed twarzą miałem zamarzający obłok mojego oddechu. Byłem już u kresu wytrzymałości, gdy w zapadającym zmroku zobaczyłem znak wskazujący kemping przy wodospadzie Deception. Poczułem ogromną ulgę.

Przeszedłem na drugą stronę drogi i przekroczyłem łańcuch zagradzający wejście na teren kempingu. Kemping był nieczynny z powodu zakończenia sezonu. Na parkingu stały tablice z napisem „ZAKAZ OBOZOWANIA", ale nie były w stanie mnie odstraszyć. Padałem z nóg. Nie miałem innego wyboru, jak tylko się tam zatrzymać. Wszystkie domki były zamknięte na klucz. Ścieżką prowadzącą przez zarośla zszedłem w dół ciemnej, wilgotnej doliny. Rzeka i wodospad huczały tak głośno, że zagłuszały hałas przejeżdżających samochodów. Gęste, zielone poszycie było gdzieniegdzie pokryte łachami śniegu. Mech zdawał się porastać wszystko i byłem pewien, że jeśli zostanę w tym miejscu wystarczająco długo, ekosystem zagarnie również i mnie. Woda nie spadała z wysoka, bo z około trzydziestu metrów, jednak miała ogromną siłę, jakby rwące rzeki górskie zmówiły się, by jednocześnie rozbijać się o serię poszarpanych, skalistych stoków. Według informacji na stojącej nieopodal tabliczce wodospad uderzał z siłą siedmiu ton. U dołu tabliczki znajdował się cytat. „Nie ma nic równie słabego jak woda, ale gdy uporczywie atakuje, nic nie jest w stanie się jej oprzeć". Lao Tse Pod cytatem widniał ręczny dopisek. Wszystkie wodospady są tymczasowe. Pewnego dnia wytrą się do cna i wody będą się swobodnie przemieszczać z jednego miejsca na drugie. Wszystko przemija wraz z upływem czasu.

Każdy jest filozofem, pomyślałem. Możliwe, że piszący te słowa miał rację, jednak nie przypuszczałem, żeby takie zmiany miały miejsce w ciągu mojego życia. W dole również stały znaki zakazujące obozowania. O tej porze roku turystom nie wolno było nawet przechodzić w tym miejscu. Wątpiłem, aby strażnicy parku patrolowali ten teren tak późno po zakończeniu sezonu, jednak na wypadek gdyby jednak się pojawili, poszukałem miejsca niewidocznego ze szlaku, i tam postawiłem swój namiot. Gdy skończyłem, było już ciemno. Wewnątrz namiotu było znacznie cieplej, ale hałas wodospadu był tylko nieznacznie stłumiony. Rozłożyłem materac i śpiwór, po czym ściągnąłem buty i skarpetki, aby dać odpocząć moim stopom. Huk wody zagłuszał nie tylko odgłosy sporadycznie przejeżdżających samochodów, ale również moje myśli. Po raz pierwszy od kilku dni spałem mocnym snem.

Rozdział 26 Dziś spotkałem starego przyjaciela. To znaczy kogoś, kogo błędnie uważałem za przyjaciela. Ralpha-Judasza. Zdrajcy to najnędzniejsze z boskich stworzeń, nienawidzeni przez tych, których zdradzają, a także skrycie pogardzani przez tych, którym służą. Z dziennika Alana Christoffersena Obudziły mnie dziwne głosy. Jacyś ludzie rozmawiali w obcym języku. Po niemiecku, a może litewsku. (Nie wiem, skąd mi to przyszło do głowy. Przecież nie mam pojęcia, jak brzmi język litewski). Tak czy owak, głosy wkrótce się oddaliły. Moje nogi były ze zrozumiałych powodów obolałe, więc wyciągnąłem je na tyle, na ile pozwalał mi śpiwór. Powietrze było tak zimne, że widziałem swój oddech, który gromadził się na winylowym dachu namiotu w postaci brzuchatych kropli. Siadając, otarłem się o bok namiotu i strząsnąłem na siebie lodowaty prysznic. Otworzyłem plecak i wyciągnąłem wodę oraz pop-tarty. Byłem bardzo głodny, więc zjadłem dwa całe opakowania, czyli w sumie cztery ciastka. Przypomniały mi się hobbity Tolkiena,

które jadły chleb lembas. Tylko że moim podstawowym pożywieniem były pop-tarty. Po raz pierwszy żałowałem, że nie kupiłem sobie czegoś innego. Ubrałem się w parkę, czapkę i rękawice, po czym wydostałem się z namiotu. Poszedłem nad brzeg, żeby się ogolić, ale woda była paraliżująco lodowata i słusznie uznałem, że jednodniowy zarost nie zrobi nikomu krzywdy. Złożyłem namiot i spakowałem swoje rzeczy w ciągu zaledwie paru minut. Nawet z bólem w nogach pragnąłem jak najszybciej iść dalej. Według mojej mapy Przełęcz Stevensa była położona o jedenaście kilometrów w górę drogi. Na miejscu znajdowała się łazienka, toaleta i restauracja. Marzyłem o tym, żeby zjeść gorący posiłek i wypocząć w cieple, a potem przejść na drugą stronę gór. Tę prowadzącą w dół. Wspiąłem się ścieżką z powrotem na pole namiotowe, wyrzuciłem śmieci - puste butelki i zużyte opakowania - do stojących tam pojemników, a potem poszedłem w stronę głównej drogi, przechodząc nad wodospadem, który huczał w dole. W świetle poranka wyraźnie widziałem wznoszącą się przede mną górę, białą i milczącą. Byłem mniej więcej w połowie jej wysokości. Plecak wydawał mi się cięższy niż poprzedniego dnia, choć wiedziałem, że to niemożliwe. Byłem po prostu wyczerpany. Na przestrzeni następnych pięciu kilometrów droga wzniosła się na wysokość prawie ośmiuset metrów i jej pobocza były całkowicie zasypane śniegiem, choć na szczęście pługi śnieżne odgarnęły go z pasa dla rowerów. Moje szarobrązowe buty zabarwiły się na kolor ciemnej umbry, ale były suche w środku (jeśli nie liczyć mojego potu) i byłem zadowolony, że kiedyś porządnieje zaimpregnowałem.

Po kolejnej godzinie marszu zauważyłem, że na poboczu leży ponad trzydzieści centymetrów śniegu. Byłem pewien, że zbliżam się do szczytu, ponieważ prawie wszystkie samochody, które mnie mijały, były obładowane nartami i siedziskami do zjeżdżania. Idący na piechotę człowiek musiał wyglądać absurdalnie nie na miejscu. Pomiędzy wodospadem a Przełęczą Stevensa różnica wzniesień wynosi około trzystu pięciu metrów. Przełęcz Stevensa jest jednocześnie nazwą przełęczy, jak i ośrodka narciarskiego przycupniętego na jej szczycie. Na miejsce dotarłem sporo przed południem. Znak przed ośrodkiem informował o wzniesieniu liczącym tysiąc dwieście trzydzieści osiem metrów. Różnica wysokości, którą pokonałem w ostatnich dwóch dniach, wynosiła ponad siedemset sześćdziesiąt dwa metry. W ośrodku było tłoczno. Zaśnieżony parking po północnej stronie autostrady był prawie całkowicie zastawiony, a po obu stronach drogi czekały kolejne samochody, aby na niego wjechać. Dołączyłem do grupki idących energicznym krokiem narciarzy i doszedłem do schroniska. Wewnątrz kłębił się tłum ludzi w kurtkach i czapkach narciarskich w jaskrawych kolorach. Skupiska ludzi już nie wywoływały u mnie niechęci, nie oznaczało to jednak, że czułem się całkowicie swobodnie. Zsunąłem plecak z ramienia i wszedłem do budynku. Pierwsze kroki skierowałem do łazienki, która ze zrozumiałych względów była dla mnie wytęsknionym luksusem. Zwłaszcza gorąca woda. Nie ogoliłem się. W męskiej toalecie panował na to zbyt duży ruch. Ale nie spiesząc się, umyłem w ciepłej wodzie ręce i twarz. Potem poszedłem do restauracji zamówić coś do jedzenia.

W jadalni robiło się tłoczno z powodu zbliżającej się pory lunchu. Udało mi się jednak znaleźć wolny stolik blisko frontowego okna i zarezerwowałem go, kładąc na nim swój plecak. Potem podszedłem do lady, wziąłem plastikową tacę i zamówiłem dużą gorącą czekoladę, lukrowanego pączka, podwójnego cheeseburgera z chili oraz ekstra dużą porcję frytek z serem. Jedzenie było drogie w porównaniu z tym, co płaciłem wcześniej, i po raz pierwszy skorzystałem ze swojej karty debetowej. Ucieszyłem się, gdy przyjęto ją bez zastrzeżeń. Nie miałem przecież pojęcia, ile pieniędzy było na moim koncie. Przyniosłem jedzenie do stolika i spałaszowałem je z wielkim apetytem. Gdy skończyłem jeść, kupiłem jeszcze jedną dużą porcję gorącej czekolady oraz frittery jabłkowe. Po raz pierwszy w życiu tak wielkie obżarstwo nie wywołało u mnie wyrzutów sumienia. Cały czas traciłem na wadze i wiedziałem, że prawdopodobnie do obiadu spalę wszystkie kalorie. Zdjąłem parkę i powiesiłem ją na oparciu krzesła, po czym usiadłem i maczając frittery w czekoladzie, chłonąłem atmosferę miejsca. Dziwiłem się, dlaczego nigdy nie przyjechałem tu z McKale. Przy stole za mną dwoje rodziców typu yuppie, odróżniających się ubiorami od reszty gości, próbowało namówić swoją małą córkę, żeby znowu pojeździła na nartach. Dziewczynka nie miała na to ochoty i protestowała tak ostentacyjnie, że mogli się o tym dowiedzieć i jej rodzice, i wszystkie inne osoby przebywające w jadalni. Tłok i poziom hałasu był jednak na tyle duży, że nikt nie zwracał uwagi na jej krzyk. Rodzice byli całkowicie bezradni. Początkowo próbowali ją przekupić parką z nadrukiem HELLO KITTY, ale szybko podbili stawkę

urządzeniem do karaoke, po czym wypalili z ciężkiego działa i zaproponowali szczeniaka, jednak nie miało to żadnego wpływu na ich córkę (która jednak miała ogromny wpływ na swoich rodziców) i absolutnie nie chciała się uspokoić. Gdy rozmyślałem o rozterkach tamtej pary, ujrzałem, jak do jadalni, kiwając się z boku na bok, wchodzi niski, pękaty mężczyzna z opuszczoną do pasa górną częścią kombinezonu narciarskiego. Coś w jego chodzie i figurze wydało mi się znajome. Gdy zdjął gogle narciarskie, poczułem ostre ukłucie w klatce piersiowej. Od razu rozpoznałem te rude włosy i wąskie usta. (Oraz twarz podobną do fretki). Był to Ralph, mój były kierownik działu projektów, a obecnie nowy partner Kylea. Usiadł zaledwie o trzy stoły ode mnie, obok swojej żony i dzieci. Jego rodzina już siedziała i coś jadła. Ich stolik znajdował się przy drzwiach wejściowych, więc na pewno wchodząc do jadalni, przechodziłem obok nich. To dziwne, że nie poznałem jego żony, Cheryl, jednak jeszcze bardziej zdziwiło mnie to, że nadal z nim była. W ostatnim roku rzadko ich razem widywałem, częściowo dlatego, że Cheryl nie interesowała się jego pracą ani też nim samym, ale bardziej prawdopodobnym powodem było to, że Ralph miał romans z kobietą, którą poznał rok wcześniej na konferencji grafików. Nie wiem, dlaczego zaskoczyło mnie to, że mnie zdradził. Zdrajcy zdradzają. Skoro zdradzał swoją żonę, dlaczego miałby być lojalny wobec mnie? Zawrzałem gniewem. Miałem ochotę go znokautować albo mu naubliżać, a najchętniej obie te rzeczy jednocześnie. Jednak obserwując, jak rozmawia z żoną i dziećmi, zrezygnowałem z tego zamiaru. W ostatnim czasie zmagałem się z prawdziwą

burzą emocji i taka upokarzająca konfrontacja w obecności jego żony i dzieci - bez względu na to, jak bardzo na nią zasłużył -na pewno nie poprawiłaby mojego samopoczucia. Nałożyłem okulary przeciwsłoneczne i naciągnąłem głębiej moją czapkę. Stałem się niewidzialny. Gdy popijałem czekoladę, zarówno Ralph, jak i Cheryl spoglądali kilkakrotnie w moją stronę, ale żadne z nich mnie nie rozpoznało. W moim stroju i z zarośniętą twarzą nawet Brad Pitt byłby nie do rozpoznania. Jednak tak bliskie sąsiedztwo Ralpha zepsuło mi odpoczynek. Dopiłem czekoladę, nałożyłem parkę i zarzuciłem plecak na ramię. Gdy zbliżyłem się do stołu Ralpha, usłyszałem, jak mówi do swojego syna Erica: - Skąd to masz? Erie, dwunastolatek o słomianych włosach, bawił się jakimś rodzajem radia. Spojrzał na ojca wyzywająco. - Znikąd. Ktoś to zostawił na stole. - Odłóż to - powiedział kategorycznym tonem Ralph. -Nie jest twoje. - Spokojnie - odezwała się Cheryl. - Przecież on to znalazł. - Nieważne. Nie należy do niego. Ironia tych słów była zbyt wielka, bym mógł przejść obojętnie. Los sam podsunął mi okazję. - Twój tato ma rację - zwróciłem się do Erica. - Nie powinieneś przywłaszczać sobie czegoś, co nie należy do ciebie. To byłoby niemoralne. - Zwróciłem się do Ralpha. - Prawda? Ralph i Cheryl patrzyli na mnie, mrugając oczami ze zdziwienia. - Słucham? - powiedział Ralph.

- Tak, tak, słuchaj dobrze. - Pochyliłem się w jego stronę. Pamiętaj, Ralphie, nie ma znaczenia, czy zdradzasz Cheryl, czy mnie. Zdrajca zawsze kończy tak samo - jako ofiara innego zdrajcy. Odwróciłem się i wyszedłem ze schroniska, pewien, że Ralph nie odrywa ode mnie wzroku. Prawdopodobnie domyślił się, kim jestem, ale to był teraz najmniejszy z jego problemów. Nareszcie on i Cheryl mieli temat do rozmowy. Maszerując w stronę autostrady, czułem, jak mróz szczypie mnie w twarz. Po wschodniej stronie przełęczy droga prowadziła w dół, bezsporna zaleta dla piechurów, jednak warunki drogowe po tej stronie góry były mniej sprzyjające dla pieszych turystów, na dodatek śnieg zasypał linie oznaczające pas dla rowerów. Nie byłem w stanie stwierdzić, czy to wschodnie wiatry spowodowały tak niekorzystne warunki po tej stronie góry, ale ponieważ przez przełęcz biegła linia oddzielająca hrabstwo King od hrabstwa Chelan, domyślałem się, że powodem takiego stanu dróg jest bardziej polityka niż pogoda. Nawet w butach o bardzo dobrej przyczepności przekonałem się, że nawierzchnia jest bardzo śliska. Po opuszczeniu ośrodka poślizgnąłem się i upadłem przed sznurem samochodów, co było bardziej upokarzające niż bolesne. Miałem tylko nadzieję, że nie widział tego Ralph. Po tym, jak kawałek dalej dwa razy poślizgnąłem się i omal nie wywróciłem, zacząłem w myślach układać dosadną skargę do wydziału dróg hrabstwa. Na szczęście późnym popołudniem zszedłem na wysokość ośmiuset pięćdziesięciu trzech metrów i śnieg na drodze zalegał jedynie miejscami w postaci niewielkich i nielicznych łat, które bez problemu przekraczałem.

W myślach cały czas wracałem do mojego spotkania z Ralphem. Zastana wiałem się, czy Cheryl już wiedziała, że on ją zdradza. Nie żałowałem swoich słów. Zemsta, jak mówią, to danie, które najlepiej serwować na zimno. Nie mam pojęcia, co to powiedzenie znaczy, ale wydało mi się bardzo stosowne dla ośrodka narciarskiego. Tak czy owak, mogłem się zachować znacznie gorzej. O zmroku zwolnił obok mnie jadący w dół acura MDX. Blond nastolatka wychyliła się z okna dla pasażera. - Podwieźć pana? - zapytała. Byłem pewien, że piła. Głośniki wewnątrz samochodu dudniły od muzyki Coldplay. - Nie, dziękuję. - Gdzie pan idzie? - Na Florydę. - Gdzie? - zapytała nastolatka siedząca za kierownicą. Miałem nadzieję, że ona nie była po alkoholu. W tym momencie z tyłu nadjechał inny samochód, zatrąbił i ominął nas ostrym łukiem. - Mówi, że na Florydę - powiedziała blondynka z okna. Dziewczyna za kierownicą powiedziała coś, czego nie dosłyszałem. Blondynka ponownie wychyliła się z okna. - Możemy pana podwieźć. - Dzięki. Wolę iść pieszo. Parsknęła śmiechem. - To przyjemności! Samochód ruszył z piskiem opon. Trzy kilometry dalej na drodze i poboczach nie było już śniegu, co mnie bardzo ucieszyło, ponieważ przyszła pora na rozbicie

obozowiska. Według mojej mapy przede mną znajdowało się miasto, nie byłem jednak pewien, jak jest daleko ani jak jest duże i czy będę miał się gdzie zatrzymać. Miałem nadzieję, że coś znajdę. Byłem przemarznięty do szpiku kości i rozpaczliwie potrzebowałem gorącej kąpieli oraz miejsca do wyprania moich przepoconych ubrań. Pomimo przerwy, jaką sobie zrobiłem na przełęczy, tego dnia udało mi się pokonać znaczną odległość - najdalszą do tej pory prawie pięćdziesiąt kilometrów. Nogi mi nie dokuczały z wyjątkiem kolan, które trochę bolały przy schodzeniu w dół. Gdy mijałem łagodny zakręt, ujrzałem za drzewami niewielkie budynki. Od drogi odchodził nieutwardzony, wyżwirowany zjazd, a niedaleko za nim stała grupa walących się żółtych baraków. Sądząc z wyglądu, były to jednopokojowe domki wynajmowane narciarzom, ale wszystko wskazywało na to, że od dawna stały opuszczone. Jeden z domków był całkowicie zrujnowany, jego kryty azbestowymi płytami dach leżał na ziemi, porośnięty mchem i zasłany liśćmi. Pozostałe domki również były w mniejszym lub większym stopniu zniszczone. Było coś w tym miejscu, co wywoływało u mnie niepokój, i gdy zbliżałem się do pierwszego baraku, do głowy nagle przyszła mi makabryczna myśl, że być może w środku zobaczę coś, czego bym nie chciał zobaczyć. Przypuszczam, że okolica przypominała mi miejsca, w których seryjni mordercy ukrywają zwłoki swoich ofiar. Sam nie wiem, skąd wzięła mi się ta myśl. Zajrzałem do pierwszego domku. Nie było tam żadnych ciał, ale od razu zorientowałem się, że nie byłem pierwszym, który odkrył to miejsce. W pomieszczeniu walały się najdziwniejsze śmieci - puste butelki po piwie, spleśniały materac, wojskowa

kurtka, tylne siedzenie od forda pinto, fioletowy biustonosz oraz strzępy gazet. Wnętrze było ludzką wersją szczurzej nory. Sprawdziłem pozostałe domki. W nich również podłogi były zawalone swoistym konglomeratem pamiątek po byłych lokatorach. W dwóch z nich nadal znajdowały się pozostałości po pierwotnej wykładzinie - zgniłe i upstrzone czarnymi plamami pleśni. Wszystkie okna były wybite i właściwie domki stanowiły liche schronienie, jednak jest coś w dachu nad głową, co kojarzy mi się z bezpieczeństwem. Barak, na który się zdecydowałem, był najsolidniejszy ze wszystkich czterech i miał kominek, który nie został zniszczony. Zbadałem palenisko i komin, po czym przyniosłem drewna z jednego z zawalonych domków i rozpaliłem ogień. Palenisko było pełne wilgotnych liści, a komin częściowo niedrożny, więc dym cofał się do środka, co jednak nie było problemem, ponieważ w dachu i ścianach były dziury. Płomienie były pięknym zjawiskiem, ponieważ napełniły pomieszczenie ciepłem i światłem. W nocy ktoś mógł zauważyć ogień, ale nie przejmowałem się tym. Przejeżdżający drogą ludzie spieszyli się do jakichś miejsc. Nie mieli czasu zwracać uwagi na takie rzeczy. Rozłożyłem swój materac i śpiwór, a potem wyciągnąłem z plecaka wszystko, co nadawało się do zjedzenia. Nie było tego dużo - jabłko, suszone mięso, mieszanka suszonych owoców i orzechów oraz dwa wysokokaloryczne batony. Powinienem był coś kupić w schronisku narciarskim na przełęczy. Miałem taki zamiar, ale trochę zbyt pospiesznie stamtąd wyszedłem. Skończyłem mieszankę owoców i orzechów oraz suszone mięso, a potem usiadłem wygodniej i powoli zjadłem jabłko.

Odniosłem pewnego rodzaju zwycięstwo. Zanim wyruszyłem na moją wędrówkę, śnieg i góry przerażały mnie bardziej, niż sam się przed sobą przyznawałem, ale okazało się, że nie było tak źle. Strach miał wielkie oczy. Chciałem komuś powiedzieć o tym, jak sobie poradziłem, jednak nie było nikogo, kto by chciał mnie wysłuchać. McKale na pewno chciałaby się wszystkiego dowiedzieć. Wrzuciłem ogryzek jabłka do ognia, a potem wsunąłem się do śpiwora.

Rozdział 27 Znowu to mi się zdarzyło. Czasami najstraszliwsze rzeczy dzieją się w naszej własnej głowie. Z dziennika Alana Christoffersena W nocy obudziła mnie gwałtowna burza gradowa. Kawałki lodu przebijały się przez gęstą koronę drzew i waliły w dach baraku z siłą stu metalowych młotków. Zmrożone kulki wielkości jajka wpadały przez okno i odbijały się od podłogi niczym popcorn, po czym lądowały w kącie, zbijając się w białą stertę. Gdy lodowa kulka wpadała do kominka, z głośnym sykiem topiła się na ledwie tlących się kawałkach drewna. Już chciałem wstać i na nowo wzniecić ogień, ale rozmyśliłem się. Było mi zbyt zimno i czułem niechęć do wyjścia ze śpiwora. W pewnej chwili coś zaczęło się dziać z moim organizmem. Poczułem ucisk w klatce piersiowej i płucach, skóra się zrobiła gorąca, serce zaczęło walić jak młotem. Nie był to mój pierwszy atak paniki. Zdarzały mi się często przez kilka miesięcy po śmierci mamy. Nigdy nie powiedziałem o nich mojemu ojcu. McKale była jedyną osobą, która o nich wiedziała. Była też jedyną osobą, która umiała mnie w takiej sytuacji uspokoić.

Teraz dopadł mnie atak z jej powodu. A raczej z powodu jej braku. Usiadłem i przez kilka minut trząsłem się na całym ciele. Wsunąłem rękę pod koszulę i chwyciłem za obrączkę, która wisiała na łańcuszku. Potem przyciągnąłem do siebie plecak I po omacku zacząłem w nim szukać koszulki McKale. Wyjąłem ją i ukryłem w niej twarz. Tuląc jedwabną tkaninę do ust, krzyknąłem: - Dlaczego mnie zostawiłaś?! Dlaczego kazałaś mi obiecać, że będę żył? Nie było odpowiedzi, tylko uderzenia gradu. Naciągnąłem śpiwór na głowę i próbowałem ponownie zasnąć. Nie mogłem przestać się trząść. *. Nie pamiętam, kiedy zasnąłem, ale obudziłem się o świcie. Grad ustał, a zamiast niego zaczął padać intensywny deszcz. Usiadłem. Od spania na twardym podłożu bolały mnie plecy. Wydostałem się ze śpiwora i przez kilka minut po prostu siedziałem, słuchając deszczu i obserwując, jak jednostajny strumień wody spływa po wschodniej ścianie i tworzy kałużę obok kominka. Wciąż czułem ucisk w klatce piersiowej, pozostałość przeżyć minionej nocy. Po raz pierwszy żałowałem, że nie mam swojego telefonu komórkowego. Czułem się samotny. Chciałem z kimś porozmawiać. Nieważne z kim. Z kimś, kto zechciałby mnie słuchać. Bolały mnie nie tylko plecy i klatka piersiowa. Właściwie czułem ból w całym ciele, ale powodem nie był marsz, nie byłem też chory. A przynajmniej nie fizycznie.

Popatrzyłem na deszcz i westchnąłem. Nie miałem najmniejszej ochoty iść dalej. Jedyną rzeczą bardziej bolesną od chodzenia było siedzenie w środku zawilgoconej, zapleśniałej budy i rozmyślanie. Poza tym nie miałem już prawie nic do jedzenia. Wyjąłem z plecaka wysokokaloryczne batony. Wziąłem do ręki jednego, odwinąłem z papierka i zjadłem. Potem zjadłem drugiego, pozbywając się w ten sposób resztki moich zapasów. Papierki po batonach rzuciłem na podłogę - na dowód mojej bytności w tej norze. Gaszenie ognia nie było konieczne. Tym już zdążył się zająć deszcz. Na parkę naciągnąłem poncho, na głowę wcisnąłem kapelusz, plecak zarzuciłem na ramię i wyszedłem na deszcz. Leśne poszycie było błotniste i usłane zielonymi liśćmi i gałęziami zerwanymi przez burzę gradową. Gdy tylko wyszedłem spod gęstej osłony drzew, deszcz głośno zabębnił o mój kapelusz i poncho. Byłem bardzo zadowolony z mojego kapelusza. Była to jedyna rzecz, która mnie naprawdę cieszyła. W myślach wyobrażałem sobie australijskich pasterzy gdzieś na odludnych terenach, jak strzegą owiec lub kangurów, lub jakichś innych zwierząt, a deszcz spływa z ich kapeluszy Akubra i spada na ramiona. Im bardziej padało, tym bardziej podobał mi się mój kapelusz. Byłem ciekaw, czy będzie wyglądał śmiesznie na ulicach Key West. Ruch na drodze był niewielki, ale czy dlatego, że było jeszcze wcześnie, czy może dlatego, że poza mną wszyscy byli na tyle mądrzy, żeby nie wychodzić na dwór, tego nie byłem w stanie

stwierdzić. Droga nadal stopniowo się obniżała, choć już nie tak bardzo jak na przestrzeni pierwszych kilometrów od przełęczy. Byłem z tego zadowolony, jako że nie tylko mój duch był niechętny marszowi, ale również moje ciało. Czułem, że zmuszam się do każdego kroku. Miałem nadzieję, że w najbliższym mieście znajdę jakiś nocleg. Półtorej godziny później ujrzałem budynek, restaurację o nazwie ,,59'er Diner". Była to typowa amerykańska przydrożna jadłodajnia - ale dość ambitna, jak dla miasteczka zbudowanego przy stacji benzynowej. Zbudowano ją w stylu lat pięćdziesiątych, obwieszono jaskraworóżowymi chorągiewkami i ozdobiono neonowym napisem, który obwieszczał, że w tej restauracji serwuje się ŚWIATOWEJ SŁAWY KOKTAJLE. Poczułem dziką radość. Obok budynku restauracji, po jego wschodniej stronie, znajdował się mały ogródek z dorodną trawą, otoczony drewnianym płotem obwieszonym eklektyczną kolekcją przypominającą wystawę rzeczy używanych. Były tam stare rowery i czerwone wagoniki Radio Flyer, parkometr, różowe flamingi i zestaw głośników z kina dla zmotoryzowanych. Za ogródkiem stał rząd małych, czystych bungalowów w jaskrawych kolorach, mniej więcej dwa razy większych od baraku, w którym spędziłem ostatnią noc. Prawdopodobnie właśnie tak moje ostatnie lokum wyglądało przed dziesięciu lub dwudziestu laty. Podszedłem do restauracji. Przytrzymałem drzwi, ponieważ akurat wychodziły trzy kobiety, a potem zanurzyłem się w cieple i przyjemnym zapachu lodów oraz ciasta naleśnikowego. Wnętrze również było urządzone w duchu lat pięćdziesiątych. Z oświetlonej neonem szafy grającej winylowe

„czterdziestki piątki" płynęła głośna muzyka - Więzienny rock Elvisa. Znajdował się tam również kontuar barowy z rurkami doprowadzającymi napoje gazowane oraz plastikowe stołki na chromowanych nóżkach. Miejsce to poważnie traktowało swoje hasło o słynnych na cały świat koktajlach. Na tablicy suchościeralnej widniała liczba sprzedanych od początku roku koktajli, 23 429, oraz apel o pomoc w pobiciu rocznego rekordu wynoszącego 27 462. Podeszła do mnie wysoka kobieta o włosach płowych jak len. Do jej różowego fartuszka była przypięta przywieszka z imieniem BETTY SUE. - Ładny kapelusz - powiedziała. - Sam jesteś, złotko? - Owszem. - To proszę tędy. Poprowadziła mnie do okrągłego stolika z blatem z laminatu w tylnej części restauracji. - Może być tutaj? - zapytała. - Świetnie. Dziękuję. - Zaraz podejdzie do ciebie kelnerka. Zsunąłem z ramion plecak i oparłem go o ścianę, potem zdjąłem kapelusz i poncho. Kapelusz położyłem na stole, natomiast poncho zrolowałem i włożyłem do plecaka. Usiadłem i rozejrzałem się. Ściany były ozdobione kolażem pamiątek z lat pięćdziesiątych, starymi tablicami rejestracyjnymi, okładkami magazynu „Life", zdjęciami Elvisa, okładkami płyt, zabytkowymi symbolami Coca-Coli i Pepsi oraz zdjęciami gwiazd filmowych z tamtych lat: Marilyn Monroe, Marlona Brando, Jamesa Deana i Lucille Bali. Były tam również drukowane reklamy z lat pięćdziesiątych, wśród nich jedna zachwalająca żelazko, które prasowało

o trzydzieści procent szybciej (używane przez wiele kobiet!) oraz druga opiewająca zalety chłodzących kompresów na „zmęczone oczy". Na ścianie nade mną wisiał mały, cZarno-biały telewizor, w którym wyświetlano The Three Stooges z napisami w języku angielskim. Wysiłek, jaki włożono w to miejsce, zrobił na mnie ogromne wrażenie, i to nie tylko dlatego, że ostatnią noc spędziłem w miejscu przypominającym wysypisko śmieci. Ze stojaka na stole wyciągnąłem jadłospis i przejrzałem dania śniadaniowe. Bananowe naleśniki dwujajeczne za dwa dziewięćdziesiąt dziewięć. Placki z wiejskim sosem za trzy czterdzieści dziewięć. Wszystko wyglądało smacznie. W tym momencie zjawiła się kelnerka. Była niewysoka, najwyżej metr sześćdziesiąt wzrostu, i tak szczupła, że niezupełnie wypełniała sobą własne jeansy. Jej niewątpliwą ozdobą były długie, brązowe włosy zaczesane do tyłu w koński ogon oraz ciemne oczy w kształcie migdałów. Spojrzała na mnie tak, jakby mnie rozpoznała. - Witam. Ładny kapelusz. - Dziękuję. - Jestem Flo. - Nie musiała się wcale przedstawiać, ponieważ jej imię było wyraźnie wypisane na wiszącej na jej fartuszku przywieszce wielkości tablicy rejestracyjnej. - Flo - powtórzyłem. - A jakie jest twoje prawdziwe imię? Uśmiechnęła się. - Pracuję tu trzy lata i jesteś pierwszym, który o to zapytał. Mam na imię Ally. - Miło cię poznać, Ally. Oparła dłonie na biodrach. - Dobrze się czujesz? - zapytała.

Zaskoczyła mnie tym pytaniem. - Oczywiście. Trochę zmokłem. To znaczy bardzo. Ale nic mi nie jest - odparłem. Kiwnęła głową. - OK. Zdecydowałeś się już, co zamówić? - Tak. Poproszę naleśnik bananowy i placek z wiejskim sosem. - Głodny - stwierdziła, zapisując moje zamówienie. - Głodny i przemoczony. Coś do picia? - Sok pomarańczowy i gorąca czekolada. - Sok pomarańczowy. Gorące kakao - powiedziała. - Zaraz wracam. - Obróciła się i odeszła. Minutę później wróciła z kubkiem. Pianka sięgała nieomal połowy wysokości kubka. - Proszę. Mam nadzieję, że kakao chciałeś z bitą śmietaną. Trochę z nią zaszalałam. Zbiorę ją, jeśli ci nie odpowiada. - Ale ja lubię bitą śmietanę - powiedziałem. - To dobrze. - Wiesz coś na temat tych bungalowów tam z tyłu? - Wiem. A co cię interesuje? - Któryś jest wolny? - Na pewno. - Ile kosztuje? - Około setki za noc. - Jest gorąca woda? Uśmiechnęła się. - Oczywiście, że jest. To są małe pokoje hotelowe. - Jak wynająć jeden bungalow? - Przyniosę ci ulotkę. Wyszła przez wahadłowe drzwi, a po chwili wróciła z małym, kolorowym prospektem. Podobnie jak restaurację, każdy

z bungalowów urządzono w odrębnym stylu: western, raj na tropikalnej wyspie oraz lata pięćdziesiąte, który wyglądał jak przybudówka restauracji. - Wszystkie są wolne. Dziewięćdziesiąt osiem dolarów za noc - powiedziała Ally. - Ale jestem pewna, że załatwię ci taniej. - Dziękuję. - Twoje śniadanie powinno być zaraz gotowe - zapewniła i odeszła szybkim krokiem. Zjawiła się kilka minut później, trzymając duży talerz i gorącą podstawkę. - Proszę. Tylko uważaj, bo talerz jest bardzo gorący. Puszyste, lekko zrumienione placki były polane wiejskim sosem i udekorowane listkami pietruszki oraz paskami papryki. Gdy Ally stawiała talerz na stole, spostrzegłem dwie głębokie blizny biegnące w poprzek jej prawego przegubu. Zauważywszy moje spojrzenie, szybko cofnęła rękę i przycisnęła ją do swego boku. - Rozmawiałam z właścicielem - powiedziała. - Wynajmie ci jeden bungalow za pięćdziesiąt dziewięć dolarów za noc. I możesz go od razu zająć. - Dziękuję. Bardzo się cieszę. - Jak skończysz jeść, pokażę ci je wszystkie. Chciałbyś jeszcze coś? Spojrzałem na stół. - Mój sok. - Oczywiście. Przepraszam. - Pobiegła na zaplecze i po chwili wróciła z wysoką szklanką soku pomarańczowego. Podała mi ją lewą ręką. - Na mój koszt. Smacznego.

- Dziękuję. Jedzenie było wyśmienite. Zwłaszcza placki z sosem. Gdy skończyłem jeść, Ally podeszła z rachunkiem. - Coś jeszcze? - Nie, dziękuję. - Podałem jej kartę debetową. - Wbiję to do kasy, a potem pokażę ci bungalowy. Chwilę później wróciła z moją kartą, rachunkiem oraz trzema kluczami zawieszonymi na drewnianych breloczkach mniej więcej wielkości wiosła. Na każdym breloczku widniała nazwa jednego z bungalowów. Podpisałem rachunek, nałożyłem kapelusz, chwyciłem mój plecak i wyszedłem za nią przez tylne drzwi. Pierwszy bungalow, do którego mnie zaprowadziła, miał tropikalny wystrój. Na ścianach namalowano jaskrawymi kolorami liście i egzotyczne ptaki, przede wszystkim różne gatunki papug. Nie byłem wybredny co do miejsca, w którym miałem się zatrzymać, i powiedziałem to Ally, jednak ona nalegała, żeby mi pokazać swój ulubiony bungalow, ten w stylu lat pięćdziesiątych. - Uważam, że jest najładniejszy ze wszystkich - powiedziała, otwierając kluczem drzwi. Wnętrze było czyste. Na ścianach, pomalowanych na błękit jaj drozda wędrownego, identyczny z kolorem opakowań od Tiffanyego, wisiały zdjęcia z lat pięćdziesiątych: Sinatry, Brando, Elvisa, głównie jednak Marilyn Monroe, między innymi olbrzymi plakat, na którym gwiazda klęczy na łóżku. W pokoju od frontu, wyłożonym płytkami w czarno-białą kratkę, stała kanapa i telewizor. Niewielka kuchnia była wyposażona w kuchenkę mikrofalową, mały stół z blatem z laminatu, dwa krzesełka

z chromowanymi oparciami, niewielka lodówkę, elektryczny wiatrak oraz porcelanowy zlew, nad którym zwisały z sufitu dwie pluszowe kostki do gry. W łazience znajdował się prysznic oraz plastikowe zasłony z nadrukowanymi sylwetkami dziewcząt w rozkloszowanych spódniczkach. - Idealny - stwierdziłem. Oparłem swój plecak o frontową ścianę. - Biorę go. - A nie chcesz obejrzeć jeszcze tego w stylu western? - Nie, sama powiedziałaś, że ten podoba ci się najbardziej. Polegam na twoim słowie. - W takim razie tu masz klucz. - Podeszła do drzwi wejściowych. - Dziś wieczorem pracuję do siódmej, więc gdybyś czegoś potrzebował, to wiesz, gdzie mnie znaleźć. - Dziękuję. - Proszę bardzo. Miłego pobytu. Wyszła, zamykając za sobą drzwi. Pierwszą rzeczą, jaką zrobiłem, było wyrzucenie całej zawartości plecaka na podłogę w pokoju od frontu. Wszystko było brudne, wilgotne i śmierdzące. Napuściłem gorącej wody do wanny i włożyłem do niej wszystkie swoje ubrania, łącznie z tymi, które właśnie z siebie zdjąłem. Uklęknąłem, nalałem szamponu i wyprałem wszystko ręcznie. Woda zabarwiła się na kolor słabej kawy. Wypuściłem ją, napełniłem wannę świeżą, gorącą jak ukrop wodą i zostawiłem ubrania, aby się dobrze wymoczyły. Owinąłem się ręcznikiem, otworzyłem drzwi wejściowe i wytrząsnąłem z plecaka wszelkie okruszki, resztki orzeszków oraz inne zanieczyszczenia. Wróciłem do łazienki, odkorkowałem odpływ w wannie i zacząłem ręcznie wyżymać ubrania, po czym porozwieszałem je, gdzie tylko było można: na oparciach krzeseł, kanapie,

poręczy do ręczników, wezgłowiu łóżka. Ubrania, których potrzebowałem najpierw, powiesiłem w kuchni obok wiatraka. Przez chwilę zastanawiałem się, czy spodni dresowych nie włożyć do mikrofali, ale zrezygnowałem z tego pomysłu. Pożar był ostatnią rzeczą, jakiej potrzebowałem. Z kosmetyczki wyjąłem nową golarkę i ponownie poszedłem do łazienki. Odkręciłem prysznic i poczekałem, aż pojawi się para, po czym wszedłem pod natrysk i zaciągnąłem plastikową zasłonę. Spływające po moim ciele strumienie gorącej wody sprawiały mi niebywałą, wręcz luksusową przyjemność. Najpierw ogoliłem twarz i szyję, potem mydłem i myjką wyszorowałem całe ciało. Gdy już byłem czysty, zatkałem odpływ wanny i napuściłem wody do pełna, po czym położyłem się i zakryłem oczy myjką. Leżąc tak prawie godzinę, czułem, jak woda koi nie tylko moje obolałe mięśnie i stawy, ale również umysł. Gdy wyszedłem z wanny, czułem się jak nowo narodzony. Wytarłem się i poszedłem sprawdzić ubrania, które zawiesiłem przy wentylatorze. W większości były już prawie suche, z wyjątkiem części spodni dresowych. Postanowiłem pomóc sobie suszarką do włosów. Ubrałem się i poszedłem do restauracji, żeby zjeść lunch. Dochodziła druga i w lokalu panował duży ruch. Ally była w części frontowej. Widząc mnie, uśmiechnęła się. - Jak tam pokój? - zapytała. - Świetny. Wziąłem kąpiel. - To zawsze dobrze robi. Widzę, że również się ogoliłeś. Proszę, siadaj tutaj. - Zaprowadziła mnie do boksu w przedniej części restauracji i podała mi jadłospis. - Wiesz już, co chcesz, czy potrzebujesz trochę czasu?

Rzuciłem okiem na spis potraw. - Jak smakuje burger Elvis? - zapytałem.. -Jak normalny hamburger, tylko że z dodatkiem masła orzechowego i banana. - Wygłupiasz się, co? - Jasne. Burger Elvis jest po prostu... mięsny. Jakieś dwadzieścia deka wołowiny plus frytki i duży ogórek konserwowy. - Duże jest dobre. Wezmę jednego oraz ten wasz znany na cały świat placek z jagodami. - Bardzo dobry wybór. Coś do picia? - Tylko wodę. - Przyjęłam. Po kwadransie zjawiła się z jedzeniem. Był tam również duży talerz frytek. - Na mój koszt - zaznaczyła, wskazując frytki. Dotknęła mojego ramienia. - Jeśli będziesz jeszcze czegoś potrzebować, to po prostu głośno zawołaj. - Dzięki. W czasie gdy jadłem, pod restaurację zajechał autokar i wysypała się z niego grupa młodych kobiet w sportowych strojach. Wyglądały jak drużyna siatkarek. Ally uwijała się między stolikami niczym pszczoła na krzaku azalii. Skończyłem jeść i spokojnie czekałem, aż Ally do mnie podejdzie. Nigdzie się nie spieszyłem i było mi z tym bardzo dobrze. W końcu Ally podeszła do mojego stolika z rachunkiem. - Przepraszam, że to tak długo trwało. Podjeżdżają autokary i ratuj się, kto może. Roześmiałem się. Rozbawił mnie ten. idiom. - Nic się nie stało - powiedziałem. - Zarabiasz na swoją pensję.

- Pensja to nic. Największy dochód mam z napiwków. Tylko że te dzieciaki z collegeu dają beznadziejne napiwki. W zeszłym tygodniu ktoś mi zostawił piłkę do golfa. Chciałbyś coś jeszcze? - Tak. - Wyjąłem pieniądze z portfela, pamiętając o hojnym napiwku, i położyłem na rachunku. - Chcę cię o coś zapytać. Spojrzała na mnie z zaciekawieniem. - Słucham. - Dlaczego zapytałaś, czy się dobrze czuję? Zmarszczyła czoło. - Sama nie wiem. Po prostu wyczuwałam, że coś jest nie tak. Myliłam się? - Nie. - Czujesz się źle? Pokręciłem głową. - Nie. Przez chwilę patrzyła na mnie w zamyśleniu. - Kończę około siódmej - powiedziała. - Jeślibyś nie był zbyt zajęty, to przyniosę kolację do twojego bungalowu i moglibyśmy pogadać. - Po pauzie dodała: - Jeśli chcesz być sam, to nie ma sprawy, ja to rozumiem. Ale jakbyś chciał towarzystwa... - Bardzo chcę towarzystwa. - W takim razie przyjdę około siódmej. Czasami kończę trochę później. To zależy od tego, jaki jest ruch. - Wzięła rachunek. Módl się, żeby nie było żadnych autokarów. - Oby nie było żadnych autokarów. Reszta dla ciebie powiedziałem, wskazując pieniądze. - Dziękuję. - Uśmiechnęła się i poszła do kuchni.

Wróciłem do bungalowu. Sprawdziłem swoje ubrania. Wszystkie były nadal wilgotne, więc nastawiłem termostat na wyższą temperaturę. Wyjąłem swój dziennik podróży i przez chwilę w nim pisałem, a potem położyłem się na łóżku i wpatrywałem się w powolne obroty wiatraka pod sufitem. W którymś momencie zasnąłem. Obudziło mnie pukanie. W pokoju było ciemno. Usiadłem i rozejrzałem się dookoła, nie pamiętając, gdzie jestem. Rozległo się ponowne pukanie. Zapaliłem lampę i poszedłem otworzyć drzwi. Na zewnątrz stała Ally. W jednej ręce trzymała dwie papierowe torby, a drugą przyciskała do ciała dwa kubki z mlecznym napojem słodowym. Swój kelnerski strój zmieniła na obcisły sweterek. - Obudziłam cię? - Skąd, ja tylko... - Uśmiechnąłem się. - Rzeczywiście spałem. Wejdź, proszę. - Dziękuję. - Poszła prosto do kuchni. - Przyniosłam dwa nasze sandwicze, jeden Spankys Clubhouse, trójwarstwowy z indykiem, szynką, bekonem, i drugi z klopsem. Dan robi pyszne klopsy. Możesz dostać, który wolisz. Przyniosłam też pieczonego ziemniaka z dodatkiem taco, koszyczek cebulowych pierścionków oraz oczywiście nasz słynny na cały świat czekoladowo-czekoladowy mleczny napój słodowy z dodatkową ilością słodu. Torby postawiła na kuchennym stole, a napoje umieściła w lodówce. - Chcesz już jeść? - Tak... - bąknąłem, spoglądając na swoje białe majtki rozwieszone na oparciach krzeseł - ale chyba najpierw powinienem to usunąć.

Uśmiechnęła się. - Z mojego powodu nie musisz... Szybko pozbierałem swoją bieliznę, a potem przysunąłem dla niej jedno z krzeseł. - Usiądź. - Dziękuję. Rzuciłem bieliznę na łóżko, wróciłem do kuchni i usiadłem na drugim krześle. - Przynajmniej teraz nie muszę pytać: bokserki czy slipy -zażartowała. - Fajnie, że to już mamy z głowy. Wyjęła jedzenie z toreb i rozłożyła je na stole. - Przyniosłaś tego tyle, że wystarczyłoby dla małej wioski zauważyłem. - Nie musimy zjeść wszystkiego - powiedziała, ustawiając przede mną metalowe naczynia ze zręcznością kelnerki. - Nie znoszę jeść z plastikowych naczyń. Może podzielmy się san-dwiczami? - Jestem za. Przekroiła sandwicze na pół i wręczyła mi po jednej połowie z każdego rodzaju. Oba były pyszne. - Więc zrobiłeś pranie - stwierdziła. - No właśnie. Mam tylko nadzieję, że wszystko zdąży wyschnąć, zanim stąd wyjdę. Przyszło mi nawet do głowy, żeby suszyć w mikrofali. Słysząc to, uśmiechnęła się. - Kiepski pomysł - skomentowała. - Pokój ci się podoba? - To czterogwiazdkowy hotel w porównaniu z miejscem, w którym spałem zeszłej nocy. - Czyli gdzie?

- Jakieś osiem kilometrów stąd w górę drogi. Zauważyłem w lesie nieduże baraki, a właściwie powinienem powiedzieć: rozwalające się budy. - Wiem, o jakim miejscu mówisz - powiedziała z ustami pełnymi jedzenia. - Jest ich cztery czy pięć. Jeden już się zapadł. - To te. - Latem miejscowa młodzież jeździ tam imprezować. Ugryzłem kęs sandwicza z klopsem. - Więc jesteś stąd? - zapytałem. - Nie. Z Dallas. -Jak ktoś z Dallas trafia do restauracji w stanie Waszyngton? - Miałam kiedyś chłopaka, który sprowadził się tu, żeby wyremontować dom swojej ciotki, i przyjechałam za nim. Zmarszczyła czoło. - A potem on odszedł z inną. - I zostawił cię tutaj? - Nikt mnie tu nie trzyma na siłę. Przynajmniej na razie. Nikt tu nie zostaje na zawsze. Z wyjątkiem Dana. - Kto to jest Dan? - Właściciel tej restauracji. - Umoczyła cebulowy pierścionek w ketchupie. - Masz piękne oczy - powiedziała. - Smutne, ale piękne. - Dziękuję. - Proszę bardzo. Skąd jesteś? - Ostatnio z Seattle. Ugryzła kęs. - A wcześniej? - Urodziłem się w Kolorado, dorastałem w Pasadenie.

- Kiedyś spędziłam lato w Boulder w Kolorado. Dużo chodziłam po okolicy. Było świetnie. Od jak dawna jesteś w drodze? - Od niedawna. Pięć, sześć dni. - A dokąd idziesz? - Daleko. Kiwnęła głową. - To trochę... mało precyzyjne określenie. - Gdy wychodziłem z Bellevue, postanowiłem dojść tak daleko, jak tylko można na tym kontynencie, czyli do Key West na Florydzie. - Idziesz pieszo do Key West? -Tak. - Wow. Jaka to odległość? - Cztery tysiące osiemset kilometrów z kawałkiem. Zamyśliła się. - Podziwiam cię - powiedziała po chwili. - Myślę, że większość ludzi marzy o czymś takim, ale nigdy tego nie robi. Życie narzuca na nas zbyt wiele ograniczeń. Jak to jest zostawić wszystko i odejść? Na pewno miałeś pracę, przyjaciół, rodzinę. - Miałem. - To znaczy, zanim to wszystko zostawiłeś? - Nie, raczej to mnie zostawiono. Kiwnęła głową, jakby nagle zrozumiała. - Chcesz o tym porozmawiać? Ku własnemu zaskoczeniu chciałem. - Klasyczna historia typu od bogactwa do nędzy. Miałem idealne życie. I w niecałe sześć tygodni straciłem wszystko. - A co robiłeś w tym idealnym życiu?

- Byłem właścicielem agencji reklamowej w Seattle. - Mój głos stał się cichszy. - Ale to była tylko część mojej idylli. Pewnego dnia moja żona spadła z konia. Została sparaliżowana od pasa w dół. Miesiąc później zmarła z powodu powikłań. W czasie gdy się nią opiekowałem, mój wspólnik ukradł moją agencję, a mój dom został przejęty z powodu niespłaconej hipoteki. Straciłem wszystko. I wtedy postanowiłem odejść stamtąd jak najdalej. - Do końca byłeś ze swoją żoną. Kiwnąłem głową. - Oczywiście. - To wspaniałe. Współczuję ci z powodu żony. To musiało być bardzo bolesne. - Skinąłem głową potwierdzająco. -Współczuję ci też z powodu tego, co zrobił ci ten drań twój wspólnik. W piekle jest specjalne miejsce dla takich jak on. - Podobno. Przez chwilę jedliśmy w milczeniu, rozmyślając o tym, jak poważna stała się nasza rozmowa. Ally spojrzała na mój prawie pusty talerz. - Chcesz napój słodowy? - Poproszę. Wyciągnęła z lodówki oba kubki i usiadła na swoim krześle, podsuwając mi jeden z nich. - Twoja przygoda ma jeden niewątpliwy plus. Pokonując takie odległości, prawdopodobnie możesz jeść, ile tylko chcesz. - Przypuszczam, że spalam około pięciu tysięcy kalorii dziennie. Czyli pewnie tyle, ile ma ten światowej sławy napój. Uśmiechnęła się szeroko. - Sama go zrobiłam. Zasługuje na sławę. Możesz mi wierzyć.

Wziąłem do ręki łyżkę. - Więc jak długo planujesz tu mieszkać? - zapytałem. -Ja właściwie nie mieszkam tu, tylko kawałek dalej, w Peshastin. Ale nie wiem. Może jeszcze rok lub dwa. Chyba po prostu czekam. - Na co? Wzruszyła ramionami. - Na lepszą propozycję. - Zjadła kolejną łyżkę napoju, a potem zapytała: - A ty? Wyruszasz z rana? - Taki mam plan. Jakie jest następne duże miasto? - Też Leavenworth, centrum miasta. Jakieś dwadzieścia cztery kilometry dalej. Byłeś tam kiedyś? -Nie. - Gdybyś tam już był, tobyś pamiętał. To atrakcja turystyczna. - Jakiego rodzaju? - W przeszłości Leavenworth było miastem pracowników zatrudnionych w tartaku. Ale gdy zamknięto tartak, miasto niemal wymarło. I wtedy ktoś wpadł na pomysł, żeby przekształcić je w bawarską wioskę. - Co takiego? - Bawarską wioskę. Kawałek Niemiec w środku stanu Waszyngton. Teraz nie możesz nawet kichnąć, jeśli nie robisz tego po niemiecku. Mieszkańcy twierdzą, że organizują największy Oktoberfest poza Monachium. Żałuj, że nie zjawiłeś się wcześniej. - Złe wyczucie czasu - stwierdziłem bez cienia żalu. - W każdym razie plan uratowania miasta wypalił. Obecnie do Leavenworth przyjeżdżają co roku miliony turystów. Jest tam centrum, kilka parków oraz - jedna z atrakcji - największe

na świecie muzeum dziadków do orzechów. Znajduje się tam około pięciu tysięcy różnych eksponatów. - Będę musiał to sprawdzić - powiedziałem. - Nie wątpię, że to zrobisz - powiedziała żartobliwym tonem. Wiesz, to zakrawa na ironię, ale gdyby przed laty sytuacja tego miasta tak bardzo się nie pogorszyła, to teraz jego mieszkańcy nie byliby tak zamożni. To dowód na to, że nie wszystkie złe rzeczy są złe. - Po raz kolejny zanurzyła łyżkę w napoju. - Musisz być chyba zmęczony po takim marszu. - Trochę. Dojście na Przełęcz Stevensa zaśnieżoną drogą nie należało do najłatwiejszych. - Na pewno. Jak twoje stopy? - Bolą. - Chodź ze mną. - Wstała z krzesła, wzięła mnie za rękę i zaprowadziła do kanapy. - Siadaj. - Posłusznie zrobiłem, jak kazała. Ally usiadła po turecku na podłodze przede mną i zaczęła rozwiązywać sznurowadła w moich butach. - Jesteś pewna, że chcesz to zrobić? - zapytałem. - Jak najbardziej. To znaczy, jeśli ty nie masz nic przeciwko temu. - Nie będę cię powstrzymywał. Zdjęła mi buty, po czym zaczęła delikatnie masować moje stopy. - Powiedz, gdy będę masować zbyt mocno lub za słabo. - Jest w sam raz. Przez kilka minut oboje siedzieliśmy w milczeniu. Nie mogłem uwierzyć, jak przyjemnie jest być dotykanym. Usiadłem wygodniej i zamknąłem oczy. - Opowiedz mi o sobie - odezwała się Ally. - Przecież już to zrobiłem.

- To było twoje poprzednie ja. Nikt, kto przeżył tyle co ty, nie pozostaje taki sam. Otworzyłem oczy. - A co chcesz wiedzieć? - To, co ważne. Na przykład, co zamierzasz zrobić, gdy już dotrzesz do Key West? - Nie wiem. Może nie będę się zatrzymywać i wejdę do morza. - Tego nie rób - powiedziała, uśmiechając się. - Co jeszcze chcesz wiedzieć? Zastanawiała się przez chwilę. - Wierzysz w Boga? - To dopiero jest pytanie. - Odpowiesz? - Powiedzmy, że jestem na Niego zbyt zły, żeby nie wierzyć. - Obwiniasz Boga za to, co cię spotkało? - Może. Chyba tak. Zmarszczyła czoło i spochmurniała. Było dla mnie jasne, że moje słowa ją poruszyły. - Nie chciałem cię urazić - powiedziałem. - Nie uraziłeś. Tylko się zastanawiam, dlaczego mamy pretensje do Boga o wszystko z wyjątkiem tego, co dobre. Czy miałeś do Niego pretensje, że postawił na twojej drodze twoją żonę? Ile osób na tym świecie ma szansę przeżyć taką miłość? Spuściłem wzrok. - Nie twierdzę, że nie masz prawa być zły. Życie potrafi dać w kość. - Z tonu jej głosu wywnioskowałem, że za jej słowami kryło się więcej, niż dotąd wyjawiła. Przypomniałem sobie jej blizny. - Czy mogę cię zapytać, co się stało z twoimi przegubami?

Przestała masować moje stopy. Przez chwilę wpatrywała się w podłogę, a kiedy uniosła wzrok, w jej oczach zobaczyłem siłę, jakiej do tej pory u niej nie widziałem. - No cóż - odezwała się cichym głosem - jak już mówiłam, życie potrafi dać w kość. Mój ojczym molestował mnie seksualnie, od kiedy skończyłam siedem lat. Gdy miałam dwanaście, doszłam do wniosku, że jedyną ucieczką od tego piekła będzie podcięcie sobie żył. Nie wiedziałam, jak to zrobić skutecznie, więc tylko dostałam krwotoku. Dziewczyna od sąsiadów zadzwoniła pod dziewięćset jedenaście. W szpitalu pracownica socjalna wydobyła ze mnie, dlaczego próbowałam się zabić. W rezultacie mój ojczym trafił do więzienia na siedem lat. Moja matka uważała, że to ja byłam winna całej sytuacji. Oskarżyła mnie, że go uwiodłam. Wyrzekła się mnie. Tak więc w wieku trzynastu lat zostałam oddana do pierwszej z wielu rodzin zastępczych. Gdy miałam piętnaście, uciekłam z szóstego domu zastępczego z moim dziewiętnastoletnim chłopakiem, który pewnego dnia miał mnie dość i odszedł. Mieszkałam na ulicach Dallas przez prawie rok, do chwili, gdy zostałam złapana za kradzież w sklepie i odesłana na trzy miesiące do Ośrodka Zatrzymań dla Nieletnich Hrabstwa Dallas. Tam poznałam Leah. Była ode mnie starsza i pracowała jako wolontariusz. Została moją przyjaciółką i mentorką. Gdy wyszłam z ośrodka, Leah chciała, żebym z nią zamieszkała, ale zgodziłam się zostać u niej tylko przez tydzień. Była jednak dla mnie taka dobra, że przedłużałam pobyt o kolejne tygodnie. Uśmiechnęła się nieznacznie pod wpływem miłych wspomnień. Wyprowadziłam się od niej, dopiero gdy

skończyłam dwadzieścia lat i wyjeżdżałam do collegeu. Podciągnęła rękaw, odsłaniając dwie grube blizny na swoim przegubie. - Może to dziwne, ale cieszę się, że je mam. Przypominają mi o czymś. - O czym? Spojrzała mi w oczy. - O tym, żeby żyć. W mojej pamięci odżyło niedawne zdarzenie. - Po śmierci McKale o mało nie odebrałem sobie życia. Już trzymałem w ręce tabletki. - Co cię powstrzymało? - Głos. - Mówiąc to, czułem się głupio, ale Ally wcale nie zareagowała ironicznie. - Co powiedział ten głos? - Ze nie do mnie należy odbieranie życia. - Potarłem swoją brodę. - Tuż przed swoją śmiercią McKale prosiła, żebym jej obiecał, że będę żyć. Skinęła głową. - Myślę, że wszyscy musimy dokonywać wyboru pomiędzy życiem a śmiercią. Codziennie w restauracji widuję martwych ludzi. - Jak to? - zdziwiłem się. - To znaczy ludzi, którzy zrezygnowali. Tylko tyle potrzeba, żeby zawładnęła nami śmierć: rezygnacji z życia. W myślach zadałem sobie pytanie, czy jestem jedną z takich osób. - Rzecz w tym, że jedynym rzeczywistym symbolem życia jest rozwój. A rozwój pociąga za sobą cierpienie. Więc decyzja, żeby żyć, oznacza zgodę na cierpienie. Niektórzy ludzie zadają sobie tak wiele trudu, żeby uniknąć cierpienia, że rezygnują

z życia. Nie dopuszczają do głosu swoich uczuć albo odurzają się dragami lub alkoholem do tego stopnia, że już nie są w stanie nic czuć. Ironia polega na tym, że w końcu ich ucieczka przed cierpieniem staje się bardziej bolesna niż to, przed czym uciekają. Przez chwilę siedziałem z opuszczonym wzrokiem. - Wiem, że masz rację. Ale nie jestem pewien, czy potrafię żyć bez McKale. Jakaś część mnie umarła razem z nią. - Współczuję ci - powiedziała, pocierając moją łydkę. -Ale wiesz, ona tak naprawdę nie odeszła. Nadal jest częścią ciebie, twojego życia. Ale to, jaką częścią, zależy już od ciebie. McKale może być źródłem wdzięczności i radości albo goryczy i cierpienia. Zależy to wyłącznie od ciebie. Nigdy wcześniej nie przyszła mi do głowy myśl, że McKale może mieć na mnie zły wpływ. - Musisz nauczyć się inaczej postrzegać cierpienie. - To znaczy? - Leah nauczyła mnie, że największy sekret życia polega na tym, że znajdujemy dokładnie to, czego szukamy. Pomimo wszystkiego, co nam się przytrafia, ostatecznie to my decydujemy, czy nasze życie jest dobre czy złe, brzydkie czy piękne. Przez chwilę rozważałem jej słowa. - Leah opowiedziała mi następującą historię. Pewna gazeta przeprowadziła eksperyment. Nie pamiętam, w jakim to było mieście, ale poprosili mężczyznę ze skrzypcami, aby zszedł na stację metra i coś zagrał. Było to w godzinie szczytu i przechodziły obok niego tysiące ludzi. Kilka osób rzuciło mu pieniądze, ale poza tym nikt nie zwrócił na niego żadnej uwagi. Gdy skończył, po prostu stamtąd odszedł.

Nikt z przechodzących nie wiedział, że tym muzykiem był Joshua Bell, jeden z największych skrzypków świata. Był właśnie po koncercie w Carnegie Hall, na który wyprzedano wszystkie bilety, a każdy kosztował sto dolarów. Utwór, który grał, należał do najtrudniejszych i najpiękniejszych, jakie kiedykolwiek napisano, a zagrał go na skrzypcach Stradivariusa wartych dwa miliony dolarów. - Ally uśmiechnęła się do mnie. -Uwielbiam tę historię, ponieważ dużo mówi o Leah. Ona by się zatrzymała, żeby posłuchać tego skrzypka. Wieczorem w przededniu mojego wyjazdu do college u Leah powiedziała do mnie: „Ally, niektórzy ludzie przestali poszukiwać piękna, a potem dziwią się, że ich życie jest takie brzydkie. Nie stań się jedną z takich osób. Zdolność do podziwiania piękna pochodzi od Boga. Zwłaszcza piękna w drugim człowieku. Poszukuj piękna w każdym, kogo spotkasz, a na pewno je znajdziesz. Każdy nosi w sobie odprysk boskości. I każdy, kogo spotykamy, ma nam coś do przekazania". Przyszedł mi na myśl Will, bezdomny z Jack in the Box. - Często widujesz się z Leah? - zapytałem. - Nie. Odeszła, gdy byłam na pierwszym roku collegeu. -Oczy Ally zaszły łzami. - Umarła na raka. Ale miałam szczęście być przy niej w ostatnich chwilach jej życia. Opuściła głowę. Otarła oczy i podniosła na mnie wzrok. - W nocy przed jej śmiercią siedziałam przy jej łóżku. Wyciągnęła dłoń i pogładziła mój policzek, a potem powiedziała: „Gdy przywieźli cię do ośrodka, wszyscy widzieli w tobie młodą dziewczynę sprawiającą kłopoty. Aleja wiedziałam, że jesteś wyjątkowa, już w chwili gdy po raz pierwszy na ciebie spojrzałam. I miałam rację, prawda? Nigdy nie zapominaj, Ally, że Bóg

zawsze stawia ludzi na naszej drodze z jakiegoś powodu. Tylko pomagając innym, możemy ocalić samych siebie". Skinąłem wolno głową. - Dlatego zapytałaś, czy dobrze się czuję. - Miałam uczucie, że jesteś jedną z tych osób, które miałam spotkać. - Cieszę się, że tak się stało - powiedziałem. Delikatnie ścisnęła moją stopę. - Powinieneś już się położyć. Nie powinnam cię dłużej zatrzymywać. W głowie wciąż kręciło mi się od jej słów. Nie chciałem, żeby odeszła. - Pracujesz jutro? - zapytałem. - Nie. Obiecałam koleżance, że pomogę jej wymalować pokój. Wstałem, chwyciłem jej dłoń i pomogłem jej podnieść się z podłogi. Podeszliśmy do drzwi. Przez chwilę patrzyliśmy na siebie. - Dziękuję - powiedziałem. - Za masaż stóp, za strawę dla ciała i za strawę dla ducha... - Mam nadzieję, że pomogłam. - Objęła mnie. Gdy odsunęliśmy się od siebie, powiedziała: - Odezwiesz się, gdy dotrzesz do Key West? - Jasne. Tylko jak? - Jestem na Facebooku. Allyson Lynette Walker. - Nazywasz się Walker? Uśmiechnęła się. - Tak. To ty powinieneś tak się nazywać. Roześmiałem się. - Na pewno się odezwę. Przyślę ci trochę piasku.

Rozdział 28 Tak naprawdę nie wiemy, co zawiera książka, dopóki jej nie otworzymy. Z dziennika Alana Christoffersena Obudziwszy się następnego ranka, postanowiłem jeszcze przez jakiś czas poleżeć w łóżku. Musiałem spokojnie pomyśleć. Zaszła we mnie przemiana i była znacząca. Po raz pierwszy od dłuższego czasu nie czułem przytłaczającego smutku. Pojawiło się za to coś innego. Myślę, że była to nadzieja. A może odżyła we mnie McKale. Ta prawdziwa McKale, a nie zrodzony z rozpaczy upiór, jaki z niej stworzyłem. Wstałem, wziąłem prysznic i pozbierałem swoje rzeczy. Wszystkie ubrania były suche z wyjątkiem dwóch par moich najgrubszych skarpet, które zwinąłem i również włożyłem do plecaka. Zamknąłem bungalow na klucz i poszedłem do restauracji, mając nadzieję, że zobaczę tam Ally. Jednak nie było jej w pracy. Jej zmienniczka miała przywieszkę z imieniem PEGGY SUE. Nie zapytałem o jej prawdziwe imię.

Oddałem klucz od bungalowu, a potem zamówiłem stos naleśników bananowych oraz jedną ze specjalności zakładu: jajecznicę z jednego jajka z szynką, cebulą, pomidorem i zieloną papryką, posypaną serem cheddar i polaną kwaśną śmietaną. O pół do dziewiątej już maszerowałem. Droga nadal lekko opadała i biegła w pobliżu rzeki Wenatchee, która płynęła w tym samym kierunku, przemieszczając się niewiele szybciej ode mnie. Szedłem cały dzień, zatrzymując się tylko na parę minut, żeby zjeść lunch - banan, jabłko i parę muflinek, które kupiłem jeszcze w restauracji. Innego jedzenia nie miałem. Peggy Sue, kelnerka, powiedziała mi, że w Leavenworth jest sklep spożywczy. Leavenworth okazało się dokładnie takie, jak opisała je Ally. Wyglądało tak, jakby całe miasto ktoś przeniósł z Alp prosto w środek hrabstwa Chelan. Wzdłuż głównej ulicy stały latarnie w europejskim stylu, z których zwisały ozdobne płatki śniegu. W mieście znajdowało się przynajmniej tuzin hoteli i zajazdów. Zdecydowałem się na ten, który wyglądał na najmniej drogi: Der Ritterhof Motor Inn. Atmosfera tego miasta sprawiła, że poczułem apetyt na niemieckie potrawy. Znalazłem odpowiednią restaurację i zamówiłem pełen zestaw: Wiener Schnitzer, Leberkäse, Rotkraut i spätzle z sosem Jäger. Przypomniałem sobie, jak pewnego razu zabrałem McKale do niemieckiej restauracji. To nie było miejsce dla niej, tak samo jak fabryka czekolady nie jest miejscem dla chorego na cukrzycę. Zapytała mnie, czy podają tam coś poza olbrzymimi,

wyszukanymi hot dogami. Skończyło się na tym, że potem zabrałem ją do McDonalda. Wspomnienie to rozbawiło mnie. Uświadomiłem sobie, że po raz pierwszy myślenie o McKale nie było bolesne jak cios w brzuch.

Rozdział 29 Noc spędziłem w Leavenworth - replice bawarskiego miasteczka w stanie Waszyngton. Zjadłem duży posiłek złożony z samych niemieckich potraw, które, jak przypuszczam, będę wspominać przez następne dwa tygodnie. Niemcy mają takie powiedzenie: „Dobry posiłek jest wart, by się dla niego dać powiesić". Jestem pewien, że to, co zjadłem, „powisi" w moim brzuchu przez jakiś czas. Z dziennika Alana Christoffersena Wstałem wraz z nastaniem świtu. Wziąłem prysznic i ubrałem się, a potem poszedłem na drugą stronę ulicy do Bistro Espresso, gdzie zamówiłem lekkie śniadanie złożone z kawy oraz drożdżówki z serem. Czułem, że nadal trawię wieczorny posiłek. Po wyjściu z bistra poszedłem do banku. Włożyłem kartę do bankomatu i nacisnąłem guzik, aby sprawdzić stan mojego konta. Wynosił dwadzieścia osiem tysięcy siedemset dziewięćdziesiąt siedem dolarów. Gdy opuszczałem Bellevue, na koncie znajdował się niecały tysiąc. Falene nie marnowała czasu. Uwielbiam tę kobietę, pomyślałem.

Wróciłem do mojego pokoju hotelowego, spakowałem swoje rzeczy, a następnie wymeldowałem się. Poszedłem do położonego o trzy przecznice dalej sklepu spożywczego Food Lion, gdzie kupiłem wszystko, co było mi potrzebne (łącznie z ding dongami marki Hostess). A potem wyruszyłem w drogę. Przed upływem godziny minąłem osiedle Peshastin, w którym mieszkała Ally. Przez cały ranek w myślach odtwarzałem naszą rozmowę. Z jakiegoś powodu było mi lżej ze świadomością, że Ally jest gdzieś w pobliżu. Dwie godziny później dotarłem do Cashmere. Wszędzie rozpościerały się sady z ogołoconymi z liści drzewami. Na polach stały wielkie wiatraki, a na gałęziach wszystkich drzew łopotały srebrne chorągiewki. Był tam również ogromny budynek, który, jak się domyślałem, pełnił funkcję magazynu. Na jego bocznej ścianie widniało wymalowane logo soku jabłkowego produkowanego przez spółdzielnię sadowników Tree Top. Kiedyś próbowałem zdobyć od nich zlecenie. Nie mogłem sobie przypomnieć, dlaczego do tego nie doszło. Wszędzie, gdzie tylko spojrzałem, widziałem symbole owoców - jabłek, moreli, wiśni oraz gruszek - minąłem też z tuzin pustych przydrożnych straganów. Poza sezonem miejsce to stawało się miastem duchów. Na skraju miasta usiadłem na kawałku pożółkłej trawy i zjadłem lunch - dwie porcje burrito, które kupiłem w Food Lion. Zaskoczyło mnie, jak bardzo krajobraz zmienił się w porównaniu z tym, co widziałem kilka dni wcześniej. Teren był teraz rozległy i płaski, co stanowiło zdecydowany kontrast w porównaniu z gęstymi lasami i wzniesieniami, które

pokonywałem w poprzednim tygodniu. Marsz po płaskiej drodze jest znacznie łatwiejszy niż mozolne pięcie się w górę, jednak mimo wszystko wolałem góry. Odpowiadało mi poczucie bezpieczeństwa i spokoju, jakie stwarzał górski las. Tuż za Wenatchee zatrzymałem się i zjadłem prosty posiłek, na który składała się bagietka z masłem orzechowym, które rozsmarowałem moim szwajcarskim nożem. Uznałem, że centrum miasta leży zbyt daleko od autostrady, żeby tracić czas na dojście do niego. Zależało mi, żeby jak najszybciej dotrzeć do Spokane. Tamtej nocy spałem w jabłkowym sadzie pod gwiazdami.

Rozdział 30 Długi marsz, głównie wśród sadów. Całkowicie odmienny krajobraz. Teren jest płaski, jak gdyby natura przejechała po ziemi wałkiem do ciasta. Zatrzymałem się, aby pomóc jakiejś kobiecie przy samochodzie. Z dziennika Alana Christoffersena W nocy zaczął padać deszcz i około trzeciej nad ranem wstałem, aby postawić namiot, w czym zaczynałem nabierać coraz większej wprawy. Gdy obudziłem się o świcie, już nie padało, ale ziemia była mokra i zanim wyszedłem z sadu, moje buty pokryły się kilkucentymetrową warstwą błota. Przystanąłem, aby je zetrzeć i zeskrobać, i dopiero potem ruszyłem w drogę. W Orondo City, gdzie szosa rozdziela się, skręciłem na wschód w kierunku na Waterville i Spokane. Znajdowałem się w sercu owocowego zagłębia stanu Waszyngton. Zmienił się nie tylko krajobraz. Również wpływy kulturowe. Zauważyłem, że większość napisów na sklepach była w języku hiszpańskim. W barze na stacji benzynowej przy rozwidleniu drogi zjadłem bułkę z masą mięsno-jajeczną. Byłem jedyną osobą w tym lokalu, która nie mówiła po hiszpańsku.

Kilka kilometrów dalej krajobraz stał się bardziej górzysty i przez większą część drogi po mojej prawej stronie rozciągał się szeroki wąwóz, którym biegła wąska ścieżka. Nawierzchnia autostrady była mokra i opryskiwał mnie niemal każdy przejeżdżający samochód. Droga znowu zaczęła się wznosić prawie tak stromo jak przed przełęczą - ale zauważyłem, że jestem silniejszy niż na początku mojej wędrówki, bo prawie nie musiałem zwalniać kroku. Po dwóch godzinach znowu zaczął padać deszcz. Przystanąłem, narzuciłem na siebie poncho i ruszyłem dalej. Na jednym z ostrzejszych zakrętów górskich zobaczyłem samochód. Stał na poboczu tuż obok barierki. Miał otwarty bagażnik i migające światła awaryjne. Paskudne miejsce na awarię, pomyślałem. Gdy podszedłem bliżej, zauważyłem, że samochód, srebrnoszary Chevrolet malibu, stoi na podnośniku, a na ziemi obok niego leżą dwa koła, z przebitą oponą oraz zapasowe. Podszedłem do okna od strony kierowcy. W środku siedziała kobieta. Była mniej więcej w moim wieku, może trochę starsza, około trzydziestu pięciu lat. Miała jasne włosy do ramion. W ręku trzymała telefon komórkowy. Obok wstecznego lusterka wisiał sosnowy odświeżacz powietrza, krucyfiks oraz zdjęcie małego chłopca. Drzwi samochodu były zamknięte, a szyba podkręcona. Gdy zastukałem, kobieta wzdrygnęła się. Spojrzała na mnie przestraszonym wzrokiem. - Potrzebuje pani pomocy? - zapytałem. Opuściła szybę o parę centymetrów. - Słucham? - Mogę pani jakoś pomóc?

- Nie, nie - odpowiedziała nerwowo. - Mąż już poszedł do miasta po pomoc. Zaraz powinien być z powrotem. -OK. Nie wiem dlaczego, ale zerknąłem na jej palec serdeczny i zauważyłem, że nie ma na nim obrączki. Pozostawienie samotnej kobiety w potrzebie, zwłaszcza na tak niebezpiecznej drodze, absolutnie nie leży w mojej naturze. Ponownie spojrzałem na przebitą oponę. - Tutaj nie jest pani bezpieczna. Widzę, że ma pani zapasowe koło. Jeśli to tylko wymiana, mogę to zrobić. Zawahała się, złapana w pułapkę swojego kłamstwa. Po chwili powiedziała: - Tylko że ja zgubiłam... te rzeczy. Nie zrozumiałem. - Jakie rzeczy? - Te metalowe. To znaczy śruby. Jeszcze raz spojrzałem na koło i pojąłem, co miała na myśli. Brakowało nakrętek. - Co się z nimi stało? - Zdjęłam je, ale... Zdjęła je. - ... potoczyły się w dół. Zaraz za barierką znajdowało się kilkudziesięciometrowe strome zbocze. Po nakrętkach nie pozostał nawet ślad. - Jak to się stało? - Przez moją niezdarność. A więc nie było nakrętek. Prawdopodobnie nie było również zasięgu dla telefonu komórkowego. Kobiecie pozostawało jedynie czekać na pojawienie się patrolu drogowego, co, biorąc

pod uwagę, gdzie się znajdowała, mogło oznaczać bardzo długie oczekiwanie. - Mogę pani nałożyć to koło. Spojrzała na mnie zdezorientowana. - Przecież nie ma śrub, żeby je przykręcić. - Ale możemy je pożyczyć - powiedziałem. Nadal wyglądała na zdenerwowaną, ale wyraz jej twarzy trochę złagodniał. - Właściwie tak. - Zaciągnęła pani hamulec ręczny? - Tak. - ... i wyłączyła pani biegi? -Tak. Postawiłem plecak na ziemi. Z bagażnika jej samochodu wziąłem klucz do nakrętek i odkręciłem po jednej nakrętce od każdego z pozostałych kół, po czym przymocowałem zapasowe koło tymi trzema nakrętkami. To wystarczało, aby mogła dojechać do celu. Opuściłem lewarek, wyjąłem go spod samochodu i włożyłem do bagażnika wraz z przebitą oponą i kluczem. Podszedłem do jej okna. - Może pani teraz jechać. Zdjąłem po jednej nakrętce z każdego z pozostałych kół. Ale po powrocie do domu niech pani podjedzie do mechanika. Po raz pierwszy zobaczyłem na jej twarzy uśmiech. - Dziękuję. - Nie ma za co. - Podniosłem plecak i zarzuciłem go najpierw na jedno, potem na drugie ramię. - Miłego dnia. - Chwileczkę, może panu zapłacę? - Wykluczone. Szerokiej drogi. - Poprawiłem kapelusz i zacząłem iść.

Kobieta zaczekała, aż przejedzie jakiś samochód, potem wyrzucając żwir spod kół, wyjechała z pobocza na szosę. Minęła mnie i zatrzymała się około czterdziestu pięciu metrów przede mną, w miejscu gdzie było niewielkie odgałęzienie. Gdy doszedłem tam, opuściła szybę po swojej stronie. - Może chociaż pana podwiozę? Przez wiele kilometrów przy tej drodze nie ma nic. No i pada. Przemoknie pan. - Przywykłem do wilgoci - powiedziałem. - Dziękuję za troskę, ale nic mi nie będzie. Cieszę się, że mogłem pomóc. -Moje ostatnie zdanie zabrzmiało tak górnolotnie, jakby padło z ust Supermana (Robię to, co do mnie należy, proszę pani), co, mówiąc szczerze, trochę mnie zawstydziło. Einstein kiedyś powiedział: „Wolę skrywaną cnotę w odróżnieniu od ostentacyjnej". I ja się z nim zgadzam. Kobieta wyraźnie zmartwiła się tym, że nie może mi pomóc. Sięgnęła do swojej torebki, wyjęła z niej wizytówkę i podała mi ją. - Proszę. Gdyby pan czegoś potrzebował, niech pan dzwoni. To numer mojego telefonu komórkowego. Wziąłem od niej kartonik, nawet na niego nie rzuciwszy okiem, i wsunąłem go do przedniej kieszeni spodni. - Dzięki. - To ja dziękuję. Miłego dnia. - Nawzajem. Odsunąłem się, aby nie ochlapała mnie woda pryskająca spod kół jej samochodu. Patrzyłem przez chwilę, jak znika za zakrętem. Byłem ciekaw, jak długo tkwiła unieruchomiona w tym miejscu, i co by się z nią stało, gdybym się nie pojawił. Gdy dotarłem do małego miasteczka Waterville, deszcz już nie padał i słońce świeciło wysoko na niebie. Autostrada biegła

przez środek miasteczka i nazwa miejscowej kawiarni, „Dwójka", była jak najbardziej odpowiednia. Wszedłem do niej na kawę w wysokim kubku, muffinkę żurawinowo-pomarańczową oraz biscotti di Prato w czekoladowej polewie. Potem usiadłem na betonowym tarasie przed kawiarnią i zacząłem studiować mapę. Wyglądało na to, że przez następnych kilka dni będę wędrować przez jałowe pustkowia - tereny, które podczas jazdy samochodem przejeżdża się jak najszybciej i z podkręconymi głośnikami. Mnie też zależało, żeby mieć je już za sobą. Domy w Waterville stały wzdłuż drogi przelotowej i po raz pierwszy od chwili gdy opuściłem Bellevue, szedłem przez małe, bo małe, ale jednak przedmieście. Waterville wydało mi się dziwną nazwą dla miasteczka, które przypominało Dolinę Śmierci, zwłaszcza w porównaniu z okolicami, przez które przechodziłem w poprzednich dniach. Z początku pomyślałem, że nadanie takiej nazwy było chwytem marketingowym, takim samym, jaki zastosowano w przypadku na przykład Grenlandii - która jest tak samo zielona jak kostka lodu, tylko dużo zimniejsza. Potem jednak przypomniałem sobie, czego wcześniej dowiedziałem się o nazewnictwie miast, i doszedłem do wniosku, że widocznie kiedyś jakiś pan Waterville był właścicielem banku albo pożyczał wszystkim na hipotekę. Nie umiałem sobie wyobrazić, jaki rodzaj rozrywki mają ludzie w tak małym miasteczku, dopóki nie ujrzałem Lodziarni Roddy'ego oraz pola golfowego. Idę o zakład, że przeciętny obywatel Waterville potrafi wybijać piłeczkę golfową niczym sam Jack Nicklaus. Przeszedłszy trzydzieści dwa kilometry, dotarłem do Douglas. Przy drodze nie było stacji benzynowej ani restauracji,

więc zszedłem jakieś sto metrów na bok i rozbiłem swój namiot. Gdy słońce zaszło, zrobiło się bardzo zimno, temperatura na pewno wynosiła niewiele powyżej zera stopni. Chciałem rozpalić ognisko, jednak wokół nie było niczego, co nadawałoby się na rozpałkę. Po raz pierwszy w czasie mojej wędrówki wyjąłem z plecaka kuchenkę turystyczną. Otworzyłem puszkę spaghetti, którą kupiłem w Leavenworth, ustawiłem ją nad błękitnym płomieniem propanu i zaczekałem, aż się zagotuje. Niestety zapomniałem kupić sztućce, oderwałem więc kawałek bagietki i zjadłem spaghetti za jego pomocą. Na deser spałaszowałem ding donga. Foliowe opakowanie po ciastku zgniotłem w kulkę i rzuciłem nią w królika, który przypatrywał mi się zza obrzeży mojego obozowiska. Chybiłem. Pierwszy raz od wielu dni gwiazdy były widoczne. Była to jedna z tych chwil, gdy wznosząc oczy ku nocnemu niebu, czujemy się mali i nic nieznaczący. To napełniło mnie nadzieją. Pomyślałem sobie, że może Bóg ma więcej rzeczy na głowie niż niszczenie mojego życia. Wsunąłem się do namiotu i zasnąłem.

Rozdział 31 Nadeszła pora, powiedział wędrowiec, aby porozmawiać o wielu sprawach. O kręgach w zbożu i UFO oraz o turystach, którzy przyjeżdżają obejrzeć te rzeczy... (Przepraszam Lewisa Carrolla) Z dziennika Alana Christoffersena Podczas następnych kilku dni mojej wędrówki nie wydarzyło się nic ciekawego ani wartego zapamiętania. Przemieszczałem się kolejno z Douglas do Coulee, z Coulee do Wilbur i z Wilbur do Davenport, pokonując średnio dziennie około czterdziestu pięciu kilometrów. Na szczęście po drodze napotykałem miejsca, w których mogłem się zatrzymać i coś zjeść. W Coulee wynająłem pokój w motelu Ala Cozy i zjadłem buritto z zielonym chili w Big Wally's na znajdującej się obok motelu stacji Shell. Żałowałem tylko, że nie sprzedają tam T-shirtów. Coulee ma wyraźnie przemysłowy charakter, co sprawiło, że jeszcze bardziej zatęskniłem za górami. Uświadomiłem sobie, jak bardzo byłem uprzywilejowany, pokonując pierwszą część mojej wędrówki wśród lasów i mogąc napawać się kojącymi widokami, dźwiękami i zapachami. Natomiast w tych

okolicach nie pozostawało piechurowi nic innego jak tylko iść i rozmyślać. Odległość do Wilbur - jak do tej pory największego napotkanego przeze mnie miasta - wynosiła czterdzieści osiem kilometrów. Wilbur to miasto z prawdziwego zdarzenia: jest w nim bank, biuro handlu nieruchomościami oraz ośrodek zdrowia. Zatrzymałem się w hotelu Eight Bar B, który chlubi się „największymi pokojami w hrabstwie", co wydawało się uczciwym postawieniem sprawy. Hotel był umiejscowiony obok niewielkiego baru o nazwie Billy Burger. Zostawiłem plecak w hotelowym pokoju i poszedłem do baru coś zjeść. Byłem bardzo głodny i zamówiłem burgera Wild Goose Bill nazwanego tak na cześć założyciela Wilbur, niejakiego Wild Goose Billa1. Byłem pewien, że jest z tym związana jakaś historia, ale nie zdobyłem się na to, żeby o nią zapytać. Na półkach wzdłuż ścian lokalu stoi największa (i jedyna) kolekcja solniczek i pieprzniczek, jaką kiedykolwiek widziałem. Można tam zobaczyć między innymi parę kostek do gry ze złotym napisem Vegas, dwie dziewczęta tańczące hula, kilka politycznie niepoprawnych pieprzniczek w kształcie czarnoskórych, pralko-suszarkę oraz figurkę siedzącego Johna F. Kennedyego. Ponadto są tam sprzedawane T-shirty z napisem „BILLY BURGER" oraz książka opowiadająca historię Wilbur, co do której mam poważne wątpliwości, czy kiedykolwiek trafi na listę bestsellerów „New York Timesa", choć zdarzały się już dziwniejsze rzeczy. Zauważyłem, że prawie wszystko w Wilbur zaczyna się na literę B, i zapytałem o to kobietę stojącą za ladą. Jak się okazało, miała na imię Kate. 1 Owiane legendą przezwisko Samuela Wilbura Condona (1835-1895).

- Dobre pytanie - pochwaliła. - Wybitny obywatel Wilbur, Benjamin B. Banks, miał ośmiu synów. On i jego żona, Belva, nadali im wszystkim imiona zaczynające się na B. Banks przywiązywał wielkie znaczenie do ciężkiej pracy, więc kazał swoim dzieciom założyć firmy albo wziąć się do innych przedsięwzięć, aby były w stanie zarobić na swoje czesne w college u. Bar Billy Burger był pomysłem Billy ego. Sprzedał go, gdy wyjeżdżał do szkoły. To wyjaśniało również nazwę hotelu: the Eight Bar B. Jedząc, zauważyłem tabliczkę na ścianie: Dyplom Wdzięczności Podziękowania dla kosmitów, którzy wybrali Wilbur na miejsce swoich wakacji. Pod tabliczką wisiała oprawiona w ramkę strona gazety ze zdjęciami kręgów w zbożu. Widziałem już te zdjęcia gdzieś indziej, ale nie skojarzyłem, że pochodzą ze stanu Waszyngton. Wstałem od stołu i podszedłem, aby przeczytać artykuł. Najwyraźniej miasteczko Wilbur zostało wyróżnione kręgami w zbożu nie raz, lecz dwa razy. Pierwszy krąg został odkryty przez samolot opryskujący pola wiosną 2007 roku. Drugi dwa lata później, w 2009. - To się tutaj zdarzyło? - zapytałem Kate. - Jak najbardziej. Dwa razy. Na polu Jesseego Bealesa. - Co to było, wygłup miejscowej młodzieży? Kate spoważniała. - Nie, proszę pana. Nikt stąd tego nie zrobił. Kręgi pochodzą z nieba. Nie było żadnych śladów prowadzących na pole ani z pola. Te ścieżki, co je pan widzi na zdjęciu, wydeptali turyści i poszukiwacze UFO.

- Turyści przyjechali do was je oglądać? - Owszem. Z całego świata. O Wilbur zrobiło się naprawdę głośno. Ci kosmici mieli na głowach kaski jak do futbolu owinięte folią aluminiową i szaty jak Jezus. Beales mówi, że są mu winni pięćset dolarów i ma zamiar je od nich wydostać, nawet jeśli będzie musiał je wyciągać z ich, za przeproszeniem, zielonych tyłków. - Już widzę te tytuły w gazecie - zamyśliłem się. - Farmer atakuje kosmitów widłami. Koniec świata. Kobieta nie uśmiechnęła się. - Pan Beales powinien pobierać od turystów opłatę za wstęp na pole - zasugerowałem. Spojrzała na mnie, jakbym właśnie rozwiązał problem światowego głodu. - Bardzo dobry pomysł. Powiem o tym Bealesowi, jak tu wpadnie następnym razem. - Więc pani wierzy, że kręgi w zbożu zrobili kosmici? - Ale skąd! Popatrzyłem jej w oczy. - Przecież powiedziała pani, że pochodzą z nieba. - Air Force - powiedziała, ściszając głos, jakby nie chciała, aby ktoś inny ją usłyszał. - To oni to zrobili. - Air Force? - Jasne. Kawałek drogi stąd, w Fairchild, mamy bazę Air Force. Wojskowi ciągle przeprowadzają jakieś ściśle tajne operacje. Prawdopodobnie zastosowali wiązkę laserową najnowszej generacji. Do głowy przyszedł mi kolejny nagłówek, ale nie wypowiedziałem go na głos: „Air Force wypowiada wojnę farmerowi Bealesowi! Air Force wypala kręgi w zbożu".

- Ale to mogli też być po prostu kosmici - dodała ugodowym tonem. - Różne rzeczy się dzieją na tym świecie. Nigdy nic nie wiadomo. - To prawda - przytaknąłem. - Nigdy nic nie wiadomo. -Wróciłem do stolika i skończyłem jeść. - Smaczny burger. Dziękuję. - Mamy też napoje mleczne. O międzygalaktycznej sławie.

Rozdział 32 Dobrze jest po prostu iść przed siebie. Nawet jeśli trzeba gdzieś dojść. Z dziennika Alana Christoffersena Kusiło mnie, żeby zobaczyć kręgi w zbożu, ale nie byłem ich aż tak ciekaw, żeby nadkładać drogi. Dwanaście kilometrów za Wilbur zatrzymałem się, aby zjeść śniadanie w przydrożnej restauracyjce w maleńkim rolniczym miasteczku Creston, którego nazwa wydała mi się o wiele bardziej odpowiednia dla lądowiska kosmitów. Zamówiłem puszyste placki, smażoną szynkę oraz jajecznicę, którą obficie doprawiłem sosem tabasco. Kucharz i właściciel restauracyjki w jednej osobie (przedstawił się jako pan Saville) był łysiejącym weteranem wojny z Koreą z tatuażem piechoty morskiej oraz posturą kucharza z podrzędnej gar-kuchni. Miałem wrażenie, jakby pan Saville nie rozmawiał z nikim od lat, ponieważ mówił nieustannie o wszystkim, co mu akurat przyszło do głowy, najwięcej o teorii spiskowej Nowego Porządku Świata oraz populistycznym kandydacie na prezydenta z roku 1992 i byłym dowódcy Delta Force, „Bo" Gritzu.

Pan Saville mieszkał w Creston całe życie i z dumą poinformował mnie, że Harry Tracy, ostatni członek bandy Hole in the Wall, został zastrzelony na rancho w Creston niecałe pięć kilometrów od restauracji. Każde miasto ma prawo do sławy. Zapłaciłem rachunek, obiecałem przeczytać książkę pana Gritza i ruszyłem w dalszą drogę. Dzień upłynął mi na długiej i monotonnej wędrówce. Atrakcją popołudnia był widok rysia przechodzącego przez autostradę około czterdziestu pięciu metrów przede mną. Nie byłem pewien, czy powinienem się bać tego zwierzęcia, czy też nie. Czytałem, że rysie rzadko atakują, a jeśli to robią, to tylko gdy są chore na wściekliznę, co wcale nie jest pocieszające, ponieważ gdybym mógł w takiej sytuacji wybierać, wolałbym, żeby zaatakował mnie ryś bez wścieklizny. Na wszelki wypadek schyliłem się po duży kamień leżący na poboczu drogi, co okazało się całkowicie zbyteczną fatygą, ponieważ gdy się wyprostowałem, rysia już nie było. Zapadał zmrok, gdy dotarłem do Davenport - miasta z prawdziwego zdarzenia, z symbolem Lion's Club przy wjeździe. Znajduje się tam też całkiem dobra meksykańska restauracja, w której zamówiłem talerz burrito z zielonym chili oraz flan na deser. McKale zawsze zamawiała flan. Płacąc rachunek, zapytałem kelnerkę, gdzie mógłbym spędzić noc. Spojrzała na mnie w sposób, od którego zrobiło mi się trochę nieswojo, i już zacząłem się obawiać, że zaproponuje mi nocleg u siebie. Ulżyło mi, gdy poleciła pensjonat na Morgan Street kilka przecznic dalej. Zostawiłem jej pięć dolarów napiwku, wziąłem plecak i wyszedłem na poszukiwanie pensjonatu.

Rozdział 33 Właścicielka pensjonatu była na Bali, w Chinach, Nepalu, Europie oraz na granicy życia i śmierci. Choć w innej niż ta kolejności. Z dziennika Alana Christoffersena Pensjonat na Morgan Street okazał się urokliwym domem w stylu wiktoriańskim, wybudowanym w 1896 roku. Jak na wiktoriańską budowlę był prosty, posiadał jednak ozdobne balaski, duży, opadający od frontu dach oraz wieżyczkę w stylu królowej Anny, zwieńczoną kopułą w kształcie dzwonu. McKale by się tu spodobało, pomyślałem. McKale była miłośniczką pensjonatów. Jak pisałem już wcześniej, tuż przed swoim wypadkiem, w tajemnicy przede mną zaplanowała dla nas weekendowy pobyt w pensjonacie na Wyspie Orcas. Kiedyś zrobiła listę pensjonatów u północno-zachodnich wybrzeży stanu Waszyngton i co kilka tygodni jechaliśmy do jednego z nich. Pewnego razu, gdy byłem zbyt zajęty pracą, pojechała sama. Pchnąłem bramę z kutego żelaza i wszedłem na ganek. Drzwi wejściowe były zamknięte, więc nacisnąłem dzwonek i niemal natychmiast dobiegł mnie odgłos kroków. Zgrzytnęła

zasuwka, drzwi się otworzyły i ujrzałem siwowłosą kobietę w średnim wieku. Miała na sobie sukienkę w czerwony wzorek oraz żółty sweter. Zza okularów w niebieskich oprawkach patrzyły na mnie życzliwe oczy. - Słucham? - Dzień dobry. Czy macie państwo wolne pokoje? Uśmiechnęła się. - Tak, mamy wolne pokoje. Proszę wejść. - Odsunęła się od drzwi. Wszedłszy do środka, stanąłem na perskim chodniku. W eleganckim pomieszczeniu było ciepło. - Niech pan postawi plecak, o tam - powiedziała, wskazując podłogę obok schodów. - Dziękuję. Podeszła do stojącego pod ścianą wiktoriańskiego sekreta-rzyka z mahoniu i z jednej z przegródek wyciągnęła książkę meldunkową. - Jest pan sam? - zapytała. - Tak. - Zsunąłem plecak z ramienia i oparłem go o ścianę. - Poproszę o pańskie nazwisko. - Alan Christoffersen. Uniosła wzrok. - Jest pan spokrewniony z tym piosenkarzem? - Nie. Moje nazwisko ma inną pisownię. Ponownie pochyliła się nad książką. - Rozumiem. Mamy dziś tylko jednego gościa, więc może pan wybrać sobie pokój. Wszystkie są ładne, chyba że ma pan awersję do schodów. - Schody mi nie przeszkadzają. Jakie są ceny?

- Wszystkie pokoje są w tej samej cenie z wyjątkiem apartamentu dla nowożeńców. Ale nie przypuszczam, żeby właśnie o taki panu chodziło. - To prawda. - Nazywam się Colleen Hammersmith. Ale może pan do mnie mówić Colleen. - Dziękuję. - Umieszczę pana w pokoju zielonym. Jest tam ładny, nowy materac i dodatkowa kołdra, którą sama wybrałam. Jeszcze tylko potrzebuję pana karty kredytowej i jakiegoś dowodu tożsamości. Wyjąłem portfel, a z niego wymagane dokumenty. - Proszę. Przesunęła przez czytnik moją kartę i podała mi ją wraz z moim prawem jazdy oraz kartką i długopisem. - Proszę tu podpisać. Złożyłem swój podpis na formularzu. - A tu jest pana klucz. - Podała mi długi, mosiężny klucz. -Ma pan pokój C, zaraz na szczycie schodów. Łazienka jest na końcu korytarza. Jest wspólna z drugim pokojem, ale dziś wieczorem będzie pan jedynym gościem na pierwszym piętrze. Mój pokój znajduje się w tym korytarzu, po lewej stronie, obok kuchni. Proszę dać mi znać, gdyby pan tylko czegoś potrzebował. - Dziękuję. Na pewno sobie poradzę. - Podniosłem plecak i wszedłem z nim po schodach. Otworzyłem kluczem drzwi i wszedłem do pokoju. Jego wnętrze rozświetlała jedynie mosiężna lampa stojąca, więc zapaliłem górne światło. Pokój był schludny, kobiecy, ozdobiony w typowo wiktoriańskim stylu. Na kremowych ścianach wisiały oprawione w ramki obrazki kwiatów - lilii oraz żonkili - oraz lustro

w złotej ramie i szklane gablotki ze staroświeckimi zabawkami. Stała tam też staroświecka, wysoka szafa na ubrania w stylu francuskim oraz mały, okrągły stolik na nóżkach zakończonych kulami w szponach i z pokrytym tłoczoną skórą blatem. Pośrodku pokoju znajdowało się ogromne łóżko z solidnym, mahoniowym wezgłowiem. Leżała na nim wysoka sterta złożona z kwiecistej kołdry oraz dekoracyjnych, obszytych koronką powłoczek na poduszki. Zsunąłem z ramienia plecak i oparłem go o ścianę, potem zdjąłem z siebie parkę i zwiniętą ułożyłem na wierzchu plecaka. Podszedłem do okna i rozchyliłem zasłony. Widok miałem jedynie na dom pogrzebowy Stratę oraz parking po drugiej stronie ulicy. Opuściłem roletę, rozebrałem się i ułożyłem przy łóżku swoje ubrania oraz buty. Ozdobną kołdrę odciągnąłem w stronę nóg łóżka, dekoracyjne powłoczki ułożyłem w kącie pokoju i położyłem się na posłaniu. Pościel pachniała świeżością, co od razu przypomniało mi zapach prania, które McKale wyjmowała z suszarki. Właściwie w całym pokoju unosił się przyjemny, lawendowy zapach, który, jak się domyśliłem, rozchodził się z fioletowego woreczka leżącego na stoliku nocnym. Ogromna różnica w porównaniu ze zrujnowanym barakiem, w którym nocowałem na początku tygodnia. W pewnej chwili z zamyślenia wyrwało mnie pukanie do drzwi. A właściwie kopnięcie w drzwi. - Chwileczkę! - zawołałem. Wstałem, zarzuciłem na siebie szlafrok, który wisiał na drzwiach szafy, i otworzyłem drzwi. W progu stała pani Hammersmith z koszyczkiem jagodowych bułeczek w zgięciu jednej ręki i spodkiem z filiżanką parującej wody oraz wiklinowym koszyczkiem wypełnionym herbatą i słodzikami w drugiej.

- Pomyślałam, że może przed snem miałby pan ochotę na herbatę. - Dziękuję. Przeszła obok mnie i ustawiła wszystko na nocnym stoliku. - Wszystko wliczone w cenę. - Uśmiechnęła się do mnie. -Nic tak nie pomaga zasnąć jak dobra herbata. - Podeszła do drzwi. Już więcej nie będę panu przeszkadzać. Dobranoc. - Dobranoc. - Zacząłem zamykać drzwi. - Panie Christoffersen, zapomniałam jeszcze zapytać, o której jutro chciałby pan zjeść śniadanie? - Myślę, że o siódmej, może pół do ósmej. - Jestem rannym ptaszkiem, więc do tego czasu będę już miała rozwiązaną krzyżówkę. Upiekę moje muffinki z malinami i zrobię fritattę z jajkami. Czy pan jada szynkę? - Owszem. - Czyli fritatta z cheddarem i szynką. - Odwróciła się i zeszła po schodach. Zamknąłem drzwi na klucz i wyłączyłem górne światło. Pokój oświetlała jedynie stojąca lampa. Usiadłem na łóżku i wrzuciłem torebkę herbaty do filiżanki. Gdy się parzyła, sięgnąłem po jedną z bułeczek. Była smaczna, ale nie czułem się głodny, więc odłożyłem ją z powrotem do koszyczka. Wyjąłem z filiżanki torebkę i ułożyłem ją na spodku, po czym wsypałem do herbaty dwie torebki słodzika. Zamieszałem napój łyżeczką i zacząłem go wolno popijać. Było mi wygodnie i ciepło, ale coraz mniej mi się to podobało. Wolałbym spać na ziemi w zimnym namiocie. Ten pokój zbyt mocno przypominał mi to, co przeżyłem razem z McKale. Czułem się tak, jakbym przyszedł na przyjęcie, na którym zabrakło gospodyni.

Poczułem tak ostre ukłucie żalu i tęsknoty, że zacząłem się obawiać kolejnego napadu paniki. Odstawiłem herbatę, zgasiłem światło i zakopałem się w pościeli, mając nadzieję, że usnę, zanim dopadną mnie zmory. Obudziłem się około siódmej. Poranne słońce wdzierało się szparami po obu stronach opuszczonych rolet. Ubrałem się w szlafrok, wyszukałem w plecaku czyste ubrania i bieliznę i poszedłem do łazienki, gdzie wziąłem prysznic i się ogoliłem. Wracając do pokoju, usłyszałem pobrzękiwanie naczyń stołowych w jadalni i poczułem dochodzący z dołu smakowity zapach domowego jedzenia. Odwiesiłem szlafrok, wyjąłem z plecaka atlas samochodowy i zszedłem na dół. Ku memu zaskoczeniu nie zastałem tam innych gości. Widząc mnie, pani Hammersmith uśmiechnęła się. - Dzień dobry, panie Christoffersen - powitała mnie pogodnym głosem. - Proszę mówić mi Alan. - A więc witaj, Alanie. Mam bratanka o imieniu Alan. Jest całkiem dobrym wiolonczelistą. - W takim razie imię jest jedyną rzeczą, jaka nas łączy -stwierdziłem. - Moje muzyczne zdolności wystarczają jedynie do obsługi ipoda. Uśmiechnęła się. - Mam nadzieję, że jesteś głodny. Mam kłopot z przygotowywaniem jedzenia dla tak niewielu osób. Zawsze zrobię go za dużo. - Umieram z głodu. Gdzie mam usiąść?

- Gdzie chcesz. Myślę, że stół przy oknie jest przyjemny. Podszedłem do wskazanego stołu i usiadłem. - Jestem jedynym gościem? - Teraz już tak. Gandleyowie wyjechali kilka minut przed twoim zejściem na dół. Gigi bardzo chciała wrócić już do domu w Boise. Napijesz się kawy? - Tak, poproszę. Podeszła do stojącego na boku stolika po dzbanek z kawą. - Dobrze spałeś? Było ci wygodnie? - zapytała. Nie spałem dobrze, ale łóżko nie miało z tym nic wspólnego. - Łóżko jest wspaniałe. Bardzo miękkie. - Mam nadzieję, że nie za bardzo miękkie. To ten nowy materac. A pokój? - Jest piękny. Moja żona... - urwałem. - Tak? - Nic - odparłem. Patrzyła na mnie przez chwilę, a potem zaczęła nalewać kawę. - Miło mi słyszeć, że pokój ci się podoba. Muszę ci powiedzieć, że jedna czy dwie osoby narzekały na widok z okna. Nie spodobał im się widok domu pogrzebowego. Osobiście uważam, że bały się śmierci. - Cóż, potrafię to zrozumieć. Każdy boi się śmierci. Przestała nalewać kawę i postawiła dzbanek na stole. - Ja nie - powiedziała. - A przynajmniej przestałam się jej bać, gdy miałam dwanaście lat. Spojrzałem na nią z zaciekawieniem. - Dlaczego właśnie wtedy? - Bo właśnie wtedy umarłam - odparła. - Zaraz przyniosę twoje śniadanie.

Wyszła z jadalni, jak gdyby jej oświadczenie nie wymagało żadnego wyjaśnienia, pozostawiając mnie z domysłami. Wróciła mniej więcej trzy minuty później, trzymając w ręku płaski talerz. - Oto twoja fritatta z szynką i serem. Oraz malinowa muffinka z kruszonką. Na pewno będzie ci smakować. Mam ten przepis z Cukierni Magnolia w Nowym Jorku. Jest nieziemsko pyszna. Postawiła talerz na stole. Na widok jedzenia ślinka napłynęła mi do ust, jednak bardziej intrygowało mnie jej wyznanie. - Co chciała pani powiedzieć przez to, że umarła w wieku dwunastu lat? - To, że umarłam. Poczułem, że czegoś nie rozumiem. - Ale przecież pani żyje. - Owszem. Bo wróciłam. - Z tamtego świata? Skinęła głową potakująco. Moje zainteresowanie wzrosło jeszcze bardziej. Zawsze fascynowały mnie opowiadania o przeżyciach z pogranicza śmierci. - Mogłaby pani mi o tym opowiedzieć? Przypatrywała mi się przez chwilę. - Lepiej nie. Takie rzeczy na ogół ludzi trochę... - zastanowiła się - wytrącają z równowagi. - Proszę. To dla mnie ważne. Znowu przez chwilę na mnie patrzyła, po czym westchnęła. - No dobrze. Zacznij jeść, a ja ci opowiem. Usiadła na krześle naprzeciwko mnie. - Tego lata, gdy miałam dwanaście lat, mój młodszy brat i ja wdrapaliśmy się na drzewo, które stało przed naszym

domem. Nie zauważyliśmy, że drzewo rozrosło się aż do linii wysokiego napięcia, i wspinając się, przypadkowo chwyciłam jedną z nich. Pamiętam jedynie rozbłysk światła i głośny trzask. Przez moje ciało przebiegło siedem tysięcy woltów. W podeszwach tenisówek miałam dziury i spalone dłonie w miejscach styku z linią. - Uniosła rękę. - Zostało mi na całe życie. -W poprzek jej placów biegło zabliźnione głębokie wyżłobienie. Spojrzała na mnie. - Ale ty nie jesz. - Przepraszam. - Wziąłem do ust jeden kęs. - Spadłam z wysokości mniej więcej trzech i pół metra. Mój brat zszedł z drzewa i pobiegł do domu, wołając naszą mamę. Wiem o tym, ponieważ biegłam za nim. Z tego, co się ze mną stało, zdałam sobie sprawę dopiero wtedy, gdy drzwi zatrzasnęły się tuż przede mną, a ja przez nie przeniknęłam. Popatrzyłem na nią, nie bardzo rozumiejąc. - To znaczy pani duch? - Moja dusza - powiedziała, jakby słowo „duch" nie wydało się jej właściwe. - Mama natychmiast wybiegła z domu i wszyscy popędziliśmy zobaczyć moje ciało. Mogę ci powiedzieć, że oglądanie siebie samego z góry to niezwykłe przeżycie. Nie zdajemy sprawy, ale nasze widzenie siebie samych bierze się z oglądania własnych zdjęć albo z patrzenia na siebie w lustrze czyli zawsze w dwóch wymiarach. Uświadomiłam sobie, że tak naprawdę nigdy wcześniej siebie nie widziałam. To znaczy nie w taki sposób, w jaki widzieli mnie inni ludzie. Wyglądałam inaczej, niż myślałam. Mama zaczęła potrząsać moim ciałem, a ja stałam obok niej i patrzyłam, jak ona to robi. Mówiłam do niej: „Tutaj jestem, mamo", ale ona mnie nie słyszała. Przyłożyła ucho do mojej klatki piersiowej.

Nagle przecie mną pojawiło się światło. Na pewno słyszałeś o tym świetle. Podobno trzeba iść w jego stronę. Ja chyba nie poszłam. Myślę, że to ono przyszło do mnie. I przeniknęło przeze mnie. Znalazłam się w innym miejscu, a obok mnie stała istota ze światła. Poczułam tak wielką radość, jak w najszczęśliwszych momentach mojego życia, jak we wszystkie poranki Bożego Narodzenia, jak w czasie wszystkich letnich wakacji, albo jak przy zakochaniu się, wszystko to razem, ale jeszcze coś więcej. Tego uczucia po prostu nie da się opisać. Istota powiedziała mi, że nie powinno mnie tam być i że muszę wracać na ziemię. Pamiętam, że nie chciałam stamtąd odejść. Błagałam Go, żeby pozwolił mi zostać. Ale On powiedział, że odchodzę tylko na krótką chwilę i że po wypełnieniu mojej misji wrócę do Niego. I wtedy znalazłam się z powrotem w moim ciele. Leżałam na ziemi i zaczęłam płakać z bólu. Tamtego wieczoru mama powiedziała mi, że nie słyszała bicia mojego serca i myślała, że już nie żyję. Dopiero kilka lat później powiedziałam jej, co się ze mną stało. - Uwierzyła? - Tak. Zawsze mi wierzyła. Nigdy nie dałam jej powodu, żeby wątpiła w moje słowa. - Co o tym myślała? - Tego nie wiem, ale powiedziała, że cieszy się, że musiałam wrócić. - Wcześniej mówiła pani coś o swojej misji. Co miała pani na myśli? - Każdy człowiek przychodzi na świat z jakimś zadaniem. Ja jeszcze nie wypełniłam swojego.

- A na czym polega pani misja? - Nic, co trafi na nagłówki gazet, jeśli to cię ciekawi. Prawdę mówiąc, długo się nad tym zastanawiałam. Sporo lat minęło, zanim zdałam sobie sprawę, że samo poszukiwanie jest celem. Takie to było proste. Moją misją jest żyć. I przyjmować to, co przynosi mi los, do czasu aż będę musiała wrócić do domu. Mojego prawdziwego domu. - Mówi pani, jakby cieszyła się na ten powrót. - Bo chyba tak jest. Nie szaleję z niepokoju na myśl o tym, co będę musiała przejść, żeby tam wrócić, ale mogę cię zapewnić, że ten cel wart jest trudu podróży. To jakby podróż na Bali. - Była pani na Bali? - Na Bali, w Nepalu, Włoszech, Chinach, na Tajwanie. To, że mieszkam w Davenport, nie znaczy, że nie widziałam świata. - To szczęście mieć takie przeżycie jak pani. - Tak się powszechnie uważa, aleja nie jestem taka pewna. Moje życie stało się przez to trudniejsze. Zawsze czułam się inna, jakbym nie była stąd. Ale, zdaje się, w tym rzecz. Nikt z nas nie jest stąd. Jesteśmy obcy na tej planecie. Wzmianka o obcych przypomniała mi Wilbur. - Gdy byłam starsza, miałam dużo pytań. Rozmawiałam z psychiatrą, ale uważał, że jestem chora, i dał mi receptę na prozac. Zwierzyłam się księdzu, a on powiedział, żebym o tym nie opowiadała. Nigdy tego nie zrozumiałam. Gdy miałam dziewiętnaście lat, dowiedziałam się, że istnieją grupy osób, które miały przeżycia podobne do moich. Pojechałam na jedno z ich spotkań. Przekonałam się, że nie jestem odosobniona, ale ci ludzie nie byli wcale szczęśliwi. Osoby po NED2, tak

2 Z ang. Near Death Experience - doświadczenie z pogranicza śmierci. 2.3 7

się nas nazywa, mają problemy z utrzymaniem pracy i małżeństw. Myślę, że chodzi o to, że nudzi nas to, co tu mamy. Inni ludzie, to znaczy ci, którzy nigdy nie mieli takich doświadczeń, nie wiedzą, co jest po drugiej stronie, i dlatego żyją tak, jakby poza życiem ziemskim nie było już niczego innego. Na przykład pani Santos, która mieszka niedaleko stąd, na ranchu Delgado. Najdalszą podróż w swoim życiu odbyła do Seattle. Nie ma pojęcia o reszcie świata. Nie jest w stanie nawet wyobrazić sobie, jak mgła unosi się znad jeziora Sun Moon albo jak włoskie słońce złoci winnice w Chianti. W pewnym sensie właśnie tak zachowują się ściskacze. - Ściskacze? - Przepraszam, sama wymyśliłam to słowo. Chodzi mi o „ściskających życie", o ludzi, którzy kurczowo trzymają się tego życia, bo myślą, że jest największym szczęściem. Ale mylą się, myśląc, że mogą zatrzymać to życie. Wszystko na tym świecie przemija. Wszystko. Nie można zatrzymać ani jednej rzeczy. Bóg jednak wie, że ludzie próbują to zrobić. Niektórzy nawet zamrażają swoje ciała, żeby ktoś ich obudził w przyszłości. Głupcy. Wystarczy, żeby się rozejrzeli, a zobaczyliby, że tutaj nic nie jest wieczne. - No, ale nie wszystkim dany jest przywilej oglądania drugiej strony - próbowałem się bronić. - Nie, ale wszędzie są świadectwa istnienia drugiej strony. Zapytaj tylko kogoś, kto pracuje blisko śmierci - na przykład lekarzy geriatrów albo pracowników hospicjów. Każda z tych osób powie ci, co się dzieje, gdy ktoś umiera. Bardzo często zdarza się, że umierający wznosi oczy i wita przybysza z drugiej strony. To zasada, a nie wyjątek. Tylko że nikt o tym nie mówi. Ludzie nie mówią nawet o śmierci, jakby milczenie na

ten temat mogło sprawić, że jej nie będzie. Jak można zrozumieć życie, jeżeli nawet nie rozumie się śmierci? - Spojrzała na mój talerz. - Widzę, że nic nie zjadłeś. Wszystko wystygło. Pójdę i ci podgrzeję. Wzięła mój talerz i zaniosła go do kuchni. Przyszło mi do głowy, że to, co pani Hammersmith powiedziała o ściskaczach życia, pokrywało się z moją opinią o mieszkańcach małych miasteczek, przez które przechodziłem, zastanawiając się, czy wiedzą, jaki ogromny i ciekawy jest świat. Prawda jednak była taka, że niczym się od nich nie różniłem. Też byłem ściskaczem życia. Wróciła kilka minut później, trzymając mój talerz przez ochronną rękawicę. - Uważaj. Talerz jest gorący - ostrzegła, stawiając go przede mną. - Dziękuję. - Wziąłem do ręki widelec. - Również za to, że opowiedziała mi pani swoją historię. - Nigdy nie zapominaj o jednej rzeczy, Alan. Śmierć jest początkiem. Teraz mamy Zimę. Po niej przyjdzie Wiosna. -Westchnęła. - Powinnam nareszcie wziąć się do pracy. Prowadzenie pensjonatu jest jak wychowywanie dziesięciorga dzieci. Powiedziawszy to, wyszła z jadalni. Skończyłem śniadanie i wróciłem do swojego pokoju. Wyjąłem mapę i przestudiowałem ją, po czym pozbierałem wszystkie swoje rzeczy i ponownie zszedłem na dół. Pani Hammersmith sprzątała z mojego stołu. - Wychodzisz? - zapytała. - Wracam na trasę. Czy wie pani może, ile kilometrów jest stąd do Spokane?

- Około pięćdziesięciu siedmiu, może jeden lub dwa więcej. Uśmiechnęła się. - Mam nadzieję, że podobał ci się pobyt tutaj. - Bardzo. - Podszedłem do drzwi. - Jeszcze raz dziękuję, że opowiedziała mi pani swoją historię. Dała mi pani naprawdę do myślenia. - Proszę bardzo - powiedziała serdecznie. - Och, zaczekaj moment. - Pobiegła do kuchni i po małej chwili wróciła z muffinką owiniętą w papierową serwetkę. - To na drogę. Wróć tu do nas jeszcze. Wyszedłem pełen wdzięczności za to, że mogłem spędzić kilka godzin w tym miejscu. * Opuszczając granice Davenport, zacząłem się zastanawiać, czy uda mi się dotrzeć do Spokane przed nocą. Do tej pory najdłuższy odcinek, jaki przeszedłem jednego dnia, wynosił pięćdziesiąt kilometrów i przejście go kosztowało mnie sporo wysiłku. Mimo to zależało mi, żeby osiągnąć swój pierwszy cel. Postanowiłem przekonać się, co przyniesie mi ten dzień. Bez zapasów żywności w plecaku szło mi się znacznie lżej, dzięki czemu utrzymywałem niezłe tempo. Lunch zjadłem w barze dla zmotoryzowanych „U Deana ". Tam również podawano koktajle mleczne światowej sławy, choć zawężono to roszczenie do koktajli z czarną jagodą. O drugiej po południu wkroczyłem na teren hrabstwa Spokane, a trzy godziny później dotarłem do zachodniego krańca Bazy Lotniczej w Fairchild. Baza rozciąga się na ogromnym obszarze i stanowi

miasto samo w sobie. Ciekawe, dlaczego wojskowi nie wypalili kręgów w zbożu na własnym terenie. O ósmej zatrzymałem się, aby zjeść kolację w restauracji Hong Kong w mieście Airway Heights. Nadal nie byłem do końca zdecydowany, czy iść dalej do Spokane, czy nie, ale ponieważ czułem się dobrze, więc po posiłku złożonym z krewetek gongbao oraz chińskich pierożków ruszyłem w drogę. Swoje szanse na dotarcie do Spokane oceniałem optymistycznie aż do jedenastej, kiedy to moje ciało się zbuntowało. Wydawało mi się, że uderzyłem w niewidzialną ścianę, możliwe, że taką samą, o jakiej opowiadają maratończycy. Zupełnie nieoczekiwanie całkowicie opadłem z sił i pomyślałem, że nie ujdę już ani kroku dalej. Parłem jednak naprzód aż do momentu, gdy w oddali zobaczyłem hotel. Nieomal słaniając się na nogach, wszedłem do Hilton Garden Inn stojącego obok restauracji Rusty Moose. Ku memu zaskoczeniu w hotelu nie było wolnych pokoi. Mężczyzna za kontuarem nonszalancko poradził mi, żebym podjechał kilka kilometrów do Spokane. W pierwszej chwili pomyślałem, że dam odpocząć moim nogom w cieple hotelowego holu, jednak rozmyśliłem się z obawy, że jeżeli usiądę, mogą chwycić mnie kurcze. Podziękowałem recepcjoniście i poszedłem z powrotem na autostradę, obiecując sobie, że przez cały następny dzień będę odpoczywał. I dotrzymałem tej obietnicy, jednak z powodów, których nie mogłem w tamtej chwili przewidzieć.

Rozdział 34 Wygląda na to, że Złota Reguła Etyczna zmieniła brzmienie na „czyń drugiemu to, co potrzebne, aby odebrać mu jego złoto". Z dziennika Alana Christoffersena Temperatura spadła poniżej dziesięciu stopni, a moje nogi zrobiły się ciężkie jak z ołowiu. Przeszedłem ponad pięćdziesiąt kilometrów i prawie zasypiałem na stojąco. Było już po północy, gdy błysnęły za mną przednie reflektory jakiegoś samochodu. Gdy samochód podjechał bliżej, usłyszałem, jak zwalnia. Pomyślałem, że może ktoś chce zapytać mnie o drogę, albo, co wydało mi się bardziej prawdopodobne, zaproponować mi podwiezienie. Odwróciłem się. Był to starszy model chevroleta, czterodrzwiowa, zdezelowana impala, żółta z czarnym pasem wyścigowym. Już z oddali usłyszałem dudniący rytm rapu. Kierowca podjechał blisko mnie i dostosował prędkość do mojego kroku. Z okna wychylił się małolat o szpetnej, dziobatej twarzy. - Hej, koleś, co jest? Zauważyłem, że w samochodzie pełno jest podobnych do niego wyrostków. - Nic - odparłem. - Idę.

- Ale co ty właściwie kombinujesz? - Nic. - Nie zatrzymywałem się, licząc, że dzieciakom się znudzi. Przejechał jakiś samochód. Małolat powiedział coś do kierowcy i samochód z piskiem opon zajechał mi drogę. Drzwi się otworzyły i wyskoczyło pięciu młodzików. Chłopak, który ze mną rozmawiał, był najmniejszy z całej grupy. Był wśród nich rosły dryblas, co najmniej piętnaście centymetrów wyższy ode mnie. Na jego skrzyżowanych na piersi rękach dostrzegłem blizny i tatuaże. Wszyscy szybko mnie otoczyli. - Co masz na plecach? - zapytał szpetny małolat. - Nic, co by cię mogło zainteresować. - Dawaj mi to. - Wcale nie chcesz tego zrobić - powiedziałem. Rzucił mi wściekłe spojrzenie. - Nie mów mi, czego chcę, dobra? - warknął. - Nie rzucaj się, staruszku, bo ci wpierdolimy - powiedział ktoś za moimi plecami. Moje oczy zaczęły biegać nerwowo od jednego do drugiego chłopaka. - Możecie sobie wziąć mój plecak. - I tak go sobie weźmiemy, jak z tobą skończymy - odezwał się nowy głos. - Właśnie mieliśmy komuś skopać tyłek - powiedział małolat. - No i ty się napatoczyłeś. - Nie wygłupiajcie się - powiedziałem. - Wsiądźcie do samochodu... Małolat zwrócił się do dryblasa: - Gościu znowu gada. Powinieneś go uciszyć. Krąg wokół mnie zacisnął się.

Zdjąłem plecak z ramienia. - Poczekajcie, po co zaraz... Nie skończyłem. Pierwszy cios trafił mnie w tył głowy. To nie była pięść. Coś drewnianego, prawdopodobnie kij do golfa. Wszystkie świeczki stanęły mi w oczach, ale jakoś zdołałem utrzymać się na nogach. Gdy chwyciłem się za głowę, dwóch z nich podeszło do mnie, małolat i jakiś inny. Zamachnąłem się gwałtownie na małolata i uderzyłem go na tyle mocno, że udało mi się go przewrócić. Jeden z jego kumpli zaczął się z niego śmiać. Małolat szybko się pozbierał, głośno wykrzykując przekleństwa. Ponownie ruszył na mnie. Następnych kilka minut minęło jakby w zwolnionym tempie, niczym w koszmarze, kiedy chce się uciec, ale nie można się ruszyć z miejsca. Zostałem powalony na ziemię, a następnie bity i kopany ze wszystkich stron. Uniosłem ręce, aby zasłonić twarz, gdy największy członek bandy deptał mi głowę butami, które wydawały się ważyć pięćdziesiąt kilogramów. Nagle ich atak ustał. Przewróciłem się na bok, kaszląc i plując. Moja twarz ociekała krwią. Małolat stanął nade mną z nożem w ręce. - Chcesz umrzeć, frajerze? Podniosłem na niego wzrok, zamglony z powodu ciosów. Oto moja szansa, pomyślałem. Szpetny małolat mógł zrobić to, czego ja nie chciałem lub nie potrafiłem. Życie lub śmierć. Poczułem, że wybór naprawdę należy do mnie. - Nie. Nie chcę - wymamrotałem. - Nie ty będziesz decydować - warknął małolat. I wymierzył mi potężnego kopniaka prosto w twarz, pozbawiając mnie przytomności.

Rozdział 35 Kierkegaard napisał, że „rozumiemy nasze życie do tyłu, ale musimy żyć do przodu". Miał oczywiście rację, jednak oceniając po czasie uderzenia rzeźbiarskiego młotka, które ukształtowały i wycyzelowały nasze dusze, zaczynamy rozumieć więcej niż tylko nasze życie i więcej nawet niż nas samych - zaczynamy pojmować samego rzeźbiarza. Z dziennika Alana Christoffersena To, co się potem ze mną działo, można by opisać jako doświadczenie pozacielesne, gdyby nie ból. Straszliwy ból. Ktoś klęczał przy moim boku. Wokół mnie rozlegały się jakieś głosy, inne od głosów moich prześladowców. Starsze. Wyraźniejsze. Dobiegały z różnych stron, wirowały wokół mnie, mówiły coś o mnie, ale żaden z nich nie mówił do mnie - jakby mnie tam nie było. I chyba w pewnym sensie było to prawdą. Nie mogłem mówić. Nie mogłem nawet chrząknąć, żeby dać znać, że słyszę głosy. Miałem zamknięte lub prawie zamknięte oczy i nie widziałem postaci ludzi, jedynie smugi

kolorów poruszających się w świetle reflektorów przejeżdżających co jakiś czas samochodów oraz w oślepiającym świetle stojącej nade mną latarni, choć mógł to być też księżyc. Gdzieś obok mnie błyskało czerwono-niebieskie światło. Zacząłem rozróżniać głosy. Jakiś rozzłoszczony, starszy głos krzyknął: „Zostań na ziemi!". Uznałem, że nie były to słowa skierowane do mnie. W pewnej chwili ktoś ucisnął mój bok i poczułem ból w całym ciele. Ciemna smuga powiedziała coś, czego nie zrozumiałem. Potem zjawiły się dwie jaśniejsze smugi i ciemna postać zniknęła. Nacisk na mój bok zwiększył się. Poczułem, jak coś mokrego spływa po moim brzuchu. Ktoś podciągnął w górę moją koszulę. Tkanina przywarła do mojego boku i czułem, jakby odrywano coś od mojej skóry, coś podobnego do bandaża. W lewym boku poniżej żeber czułem rwący, pulsujący ból, podobnie jak w prawej części głowy. Moje włosy były mokre. Dlaczego były mokre? Ktoś chwycił mój nadgarstek i ścisnął palcami w poszukiwaniu tętna. Wokół przedramienia nałożono mi mankiet. Usłyszałem ostre trzaski radia. Rozmowa odbywała się bliżej i była wyraźniejsza. - Tętno stałe. Ciśnienie krwi niskie, sześćdziesiąt na dwadzieścia. Stracił dużo krwi. Zawiadomcie Święte Serce. - Chyba lepiej kogoś z jego najbliższej rodziny. Ma jakieś dokumenty? - Sprawdziliście wszystkie jego kieszenie? Poczułem, jak jakaś ręka przesuwa się w dół mojej prawej nogi. A potem lewej.

- Tu coś jest. Podniesiono mnie z ziemi i nałożono mi plastikowa maskę na nos i usta. W tym momencie dało o sobie znać moje poprzednie życie. Życie speca od reklamy. Wymyśliłem hasło. „Stopić się z czernią".

Rozdział 36 Śmierć nie jest końcem. Z dziennika Alana Christoffersena Na początku napisałem, że prawdopodobnie nie uwierzycie w niektóre ze zdarzeń, które mi się przytrafiły. Między innymi miałem na myśli to, co się ze mną działo od momentu, gdy zabrało mnie pogotowie. Możecie pominąć tę część. Albo ją przeczytać. Tylko nie mówcie potem, że was nie ostrzegałem. Do dziś nie potrafię stwierdzić z całą pewnością, co się wtedy działo. Najlepiej więc będzie, gdy po prostu opiszę wszystko tak, jak zapamiętałem, a wy sami wyciągniecie wnioski - co, jestem pewien, i tak byście zrobili. Zdecydowana większość ludzi więcej czasu poświęca na podtrzymywanie swoich wyrobionych poglądów niż na dochodzenie do prawdy. Gdzieś w mglistym, szarym półmroku pomiędzy świadomością a snem przyszła do mnie McKale. Nazwijcie to snem lub majakami, jeśli będziecie się z tym lepiej czuli, ale tak było. Zjawiła się. Widziałem ją. Słyszałem ją. Dotknąłem jej. Jak napisał Bard: „Są rzeczy na niebie i na ziemi, o których nie śniło się filozofom". Jest to szczególnie prawdziwe teraz,

w czasach powszechnego braku wiary i sceptycyzmu. Szczerze mówiąc, nie będzie miało dla mnie znaczenia, jeśli nie uwierzycie, że to się zdarzyło, o ile uwierzycie, że ja w to wierzę. * McKale klęczała przy moim boku. Ale nie na podłodze. Ani ona, ani ja nie znajdowaliśmy się na podłodze. Nie mam pojęcia, gdzie byliśmy. Gdzieś, gdzie było miękko i biało. McKale wyglądała niewiarygodnie pięknie. Jej skóra była świeża i promienna, jak gdyby prześwitywało przez nią płynące z jej wnętrza światło. Była doskonała. McKale obdarzyła mnie radosnym uśmiechem. A gdy przemówiła, jej głos był czysty niczym dźwięk kryształu. - Witaj, mój kochany. - McKale. - Chciałem usiąść, ale nie byłem w stanie się ruszyć. - Czy oni mnie zabili? - zapytałem z nadzieją. - Nie. Wpatrywałem się w nią. - Czy jesteś prawdziwa? - Oczywiście. - Czy to sen? Nie odpowiedziała. - Gdzie byłaś do tej pory? - Blisko. Bardzo blisko. Śmierć jest jak wyjście do pokoju obok. - Czy znowu będziemy razem? Uśmiechnęła się, a ja wiedziałem, jaka jest odpowiedź, zanim zdążyła coś powiedzieć. Jednak odpowiedź nie przyszła od niej. To było tak, jakbym ją sobie przypomniał.

- Oczywiście. Ale jeszcze nie teraz. Nie nadeszła twoja pora. Są ludzie, którzy cię potrzebują. Oraz ludzie, których ty potrzebujesz. - Nie potrzebowałem nikogo poza tobą. Jej słowa były pełne miłości, ale i stanowcze. - To nigdy nie była prawda. Twoim przeznaczeniem są jeszcze inne osoby. - Jakie osoby? Kto się jeszcze pojawi? - Wielu. Angel. - Angel? Co za Angel? - pytałem. - Możesz mi to wyjaśnić? Pochyliła się i pocałowała mnie i była to najsłodsza rzecz, jakiej kiedykolwiek doświadczyłem. - Nie martw się, mój kochany. Twoje przeznaczenie cię szuka. Ona cię odnajdzie. Powiedziawszy te słowa, zniknęła.

Rozdział 37 Nie wiem, co jest za horyzontem, jedynie to, że droga, która podążam, była mi przeznaczona. To mi wystarczy. Z dziennika Alana Christoffersena Obudziłem się w miękkim łóżku, opatulony w czystą, białą pościel. Plastikowa rurka, która biegła wokół mojego ucha, wdmuchiwała tlen do mojego nosa. Po obu moich bokach znajdowały się metalowe poręcze. Coś krępowało moje ruchy. Mój brzuch był obwiązany bandażami. Nagle zdałem sobie sprawę, że obok mnie siedzi jakaś kobieta. Odwróciłem się, żeby na nią spojrzeć. Nadal widziałem nieostro, a ona siedziała na tle okna, i wpadające przez nie światło sprawiało, że miałem wrażenie, jakby jej sylwetkę otaczała poświata. Nie wiedziałem, kim ona jest, choć coś w niej wydało mi się znajome. Nie wiedziałem nawet, gdzie ja sam jestem. - Witam ponownie - powiedziała cicho kobieta. Przez chwilę jedynie się w nią wpatrywałem. Miałem suche usta. Gdy spróbowałem coś powiedzieć, musiałem oderwać język od podniebienia. - Gdzie jestem? - W szpitalu Świętego Serca w Spokane.

- Kim pani jest? - Kobietą, której pan pomógł za Waterville. Nic z tego nie rozumiałem. - Waterville? - Pamięta pan? Zmienił mi pan koło? Przypomniałem sobie. Miałem wrażenie, jakby od tamtego zdarzenia minęły wieki. - Powinienem był zabrać się z panią. Uśmiechnęła się cierpko. - Też tak uważam. Nie mogłem zrozumieć jej obecności przy moim łóżku. Właściwie niczego w tamtej chwili nie rozumiałem. - Dlaczego pani tu jest? - Policja do mnie zadzwoniła. Znaleźli wizytówkę, którą panu dałam. Powiedzieli, że to był jedyny numer telefonu, jaki pan miał przy sobie. - Wyciągnęła rękę i dotknęła mojego ramienia. Jak pan się czuje? - Boli mnie. Wszystko. - Jakby na potwierdzenie moich słów nagle przez moje ciało przepłynęła fala tak porażającego bólu, że aż jęknąłem. - Ostrożnie - powiedziała kobieta. - Co się ze mną stało? - Napadł na pana gang. Paskudnie pana pobili. - Myślałem, że mnie zabiją. - Możliwe, że by do tego doszło, gdyby nie nadjechało dwóch mężczyzn. Wracali z polowania i mieli strzelby. Prawdopodobnie uratowali panu życie. Zamknąłem oczy. - Mam numery telefonów tych mężczyzn. Na wypadek gdyby chciał im pan podziękować.

- Zabrali moje rzeczy? - Policja ma wszystko. Chyba zatrzymali jako dowód czy coś takiego. Kilka minut później do pokoju weszła lekarka. Była młoda i trochę podobna do Karen, mojej byłej sąsiadki, z tą różnicą, że miała krótkie i rude włosy. Przyjrzała się kroplówce, a potem popatrzyła na mnie. - Jak pan się czuje? - Żyję. Uśmiechnęła się. - Właśnie na to liczyłam. Jestem doktor Tripp. Był pan o włos od śmierci. Stracił pan mnóstwo krwi. - Jak długo tu jestem? - Przywieźli pana około pierwszej w nocy, a teraz jest... -spojrzała na swój zegarek - prawie druga. Kręciło mi się w głowie. - Druga w nocy? - zapytałem. - Nie, po południu. - Co mi się stało w brzuch? - Został pan ugodzony nożem. Musiał pan dostać transfuzję. - Ile ciosów dostałem? - Ma pan dwie głębokie rany w brzuchu i jedną powierzchowną w boku. Na szczęście napastnicy nie trafili w wątrobę, bo inaczej byłby pan w o wiele gorszym stanie. - Wygląda na to, że jestem szczęściarzem. Uśmiechnęła się. - Tak trzymać! Ma pan jeszcze wstrząs mózgu. - To stąd ten ból głowy - stwierdziłem. - Dryblas kilka razy się po niej przeszedł.

- W ogóle paskudnie pana potraktowali. Musi pan się rozejrzeć za gronem nowych znajomych. - Będę o tym pamiętał. - Policja chce z panem porozmawiać, gdy już będzie pan się czuł na siłach. Są w korytarzu. - Tutaj? - Jeden z tych młodych ludzi, którzy pana zaatakowali, został postrzelony. Jest na OIOM-ie. Niech się pan nie martwi -dodała. On stąd nie wyjdzie. Jedynie do więzienia. - Zwróciła się do kobiety siedzącej obok mojego łóżka. - Pani jest żoną? - Znajomą. Zrobiłem powolny wydech. - Jak długo tu zostanę? - zapytałem. - Jakiś czas. Przynajmniej kilka dni. Może tydzień. - Aleja muszę iść dalej. Lekarka zmarszczyła brwi. - Przykro mi, ale to musi pan odłożyć na później. Pana stan absolutnie wyklucza jakikolwiek forsowny wysiłek. Pańskim następnym przystankiem jest dom. Nic na to nie odpowiedziałem. - Gdzie jest pana dom? - zapytała kobieta. - Jestem bezdomny. - Poczułem wstyd, wypowiadając te słowa na głos. - Mogę go zabrać do siebie - powiedziała kobieta. Lekarka skinęła głową. - OK. Porozmawiamy o tym, gdy przyjdzie czas. Wpadnę tu znowu za kilka godzin, zobaczyć, jak się pan czuje. - Dotknęła mojego ramienia. - Cieszę się, widząc, jak pan dochodzi do siebie - powiedziała i wyszła z pokoju.

Zwróciłem się do kobiety. - Dziękuję, ale przecież pani mnie w ogóle nie zna. - Wiem, że jest pan typem człowieka, który zatrzymuje się, żeby pomóc nieznanej osobie. Poza tym pan o mnie też nic nie wiedział, gdy postanowił mnie wybawić z opresji. Zwracam tylko zaciągnięty dług wdzięczności. - Skąd pewność, że nie jestem seryjnym mordercą? - Gdyby tak było, toby pan nie odmówił mi, gdy zaproponowałam panu podwiezienie. - Chyba nie. - Wyprostowałem się i wziąłem głęboki oddech. A więc kolejny objazd na trasie mojej wędrówki. A także trafna metafora mojego życia. - Nawet nie znam pani imienia - powiedziałem. - Przepraszam. - Pochyliła się i dotknęła mojej dłoni. - Jestem Annie. Ale wszyscy mówią do mnie Angel.

Epilog Gdy byłem chłopcem, uczniem drugiej klasy, nasz nauczyciel przeczytał nam brazylijską bajkę ludową zatytułowaną Krowa. Mędrzec wędrował wraz ze swoim uczniem od wioski do wioski. Pewnego razu ujrzeli małą, walącą się chałupę na kawałku nędznej ziemi. - Idź do tych biedaków - nakazał Mędrzec. - Idź i zapytaj, czy podzielą się z nami swoim jadłem. - Ale nam go nie brakuje - powiedział uczeń. - Czyń, jak ci każę. Posłuszny uczeń podszedł do chaty. W jej drzwiach stanął wieśniak wraz z żoną i siedmiorgiem dzieci. Mieli na sobie brudne i postrzępione ubrania. - Bądźcie pozdrowieni - powiedział uczeń. - Mój pan i ja jesteśmy w podróży i zgłodnieliśmy. Przyszedłem, aby zapytać, czy możecie dać nam coś do jedzenia. Rzekł na to wieśniak: - Jadła mamy niewiele, ale podzielimy się z wami tym, co mamy. - Odszedł i po chwili wrócił z kawałkiem sera oraz skórką chleba. - Przykro mi, ale nam się nie przelewa.

Uczeń nie chciał brać od nich jedzenia, jednak zrobił tak, jak mu kazano. - Dziękuję. Wielkie jest wasze poświęcenie. - Żyje się ciężko - rzekł chłop. - Ale jakoś dajemy sobie radę. Choć jesteśmy ubodzy, mamy jeden wspaniały skarb. - Jakiż to skarb? - zapytał uczeń. - Nasza krowa. Daje nam mleko i ser, którym się żywimy, a resztę sprzedajemy na targu. Nie ma tego dużo, ale wystarcza nam, żeby przeżyć. Uczeń powrócił do swego mistrza z lichą porcją jedzenia i opowiedział o niedoli wieśniaka i jego rodziny. Mędrzec na to rzekł: - Cieszy mnie ich hojność, ale smuci wielce ich los. Zanim stąd odejdziemy, mam dla ciebie jeszcze jedno zadanie. - Mów, panie. - Wróć do tej ubogiej chałupy i przyprowadź tu ich krowę. Uczeń nie rozumiał, dlaczego ma tak postąpić, wiedział jednak, że jego pan jest miłosierny i mądry, wypełnił zatem jego polecenie. Gdy wrócił z krową, zapytał swego pana: - Zrobiłem, jak mi kazałeś, panie. Co teraz chcesz uczynić z tą krową? - Widzisz tamto urwisko? Zaprowadź krowę na najwyższą skałę i zepchnij ją w przepaść. Uczeń spojrzał na niego z przerażeniem. - Ależ, Mistrzu... - Czyń, jak ci każę. Uczeń z ciężkim sercem wypełnił nakaz swego pana, a potem obaj udali się w dalszą drogę. *

W następnych latach uczeń stał się mądrzejszym i lepszym człowiekiem. Jednak za każdym razem, gdy wracał myślą do biedaka i jego rodziny, czuł wielkie wyrzuty sumienia. Pewnego dnia postanowił wrócić do nich i przeprosić za swój czyn. Jednak gdy przybył do ich zagrody, nie ujrzał nigdzie walącej się chałupy. Na jej miejscu stała ogromna, ogrodzona płotem willa. - Och, nie! - wykrzyknął. - Więc ta biedna rodzina została stąd usunięta z powodu mojego niegodziwego czynu. Postanowił dowiedzieć się, co się stało, poszedł więc do willi i zapukał do jej wspaniałych drzwi. Drzwi otworzył służący. - Chciałbym rozmawiać z panem tego domu - powiedział. - Jak pan sobie życzy - odparł służący. Po chwili na powitanie ucznia wyszedł uśmiechnięty i dobrze ubrany mężczyzna. - Czym mogę panu służyć? - zapytał. - Proszę mi wybaczyć ciekawość, ale czy mógłby mi pan powiedzieć, co stało się z rodziną, która kiedyś mieszkała na tej ziemi? - Nie wiem, o kim pan mówi - odpowiedział mężczyzna. Moja rodzina mieszka w tym miejscu od trzech pokoleń. Uczeń wpatrywał się w niego zaskoczony. - Wiele lat temu przechodziłem tą doliną i poznałem tu rodzinę z siedmiorgiem dzieci. Ale oni byli bardzo biedni i mieszkali w nędznej chacie. - No tak - rzekł mężczyzna z uśmiechem. - To była moja rodzina. Ale moje dzieci już dawno dorosły i mają teraz własne posiadłości. Uczeń nadal nie mógł wyjść ze zdumienia. - Ale pan nie jest biedny. Co się stało? - Bóg wpływa na nasze życie w najróżniejszy sposób -rzekł mężczyzna, uśmiechając się. - Przed wielu laty mieliśmy

małą krowę, która zaspokajała nasze najbardziej niezbędne potrzeby, dawała nam dość, byśmy mogli przeżyć, ale niewiele ponadto. Cierpieliśmy biedę, ale nie oczekiwaliśmy od życia niczego więcej. I pewnego dnia nasza krowa oddaliła się od domu i spadła z urwiska. Wystraszyliśmy się, że bez niej pomrzemy, więc zaczęliśmy robić wszystko, żeby przeżyć. I wtedy przekonaliśmy się, że mamy większe zdolności i więcej siły, niż myśleliśmy, o czym jednak nigdy byśmy się nie dowiedzieli, gdybyśmy nadal polegali na tej krowie. Utrata tej krowy była dla nas prawdziwym błogosławieństwem. * Właśnie tego się nauczyłem. Możemy użalać się nad sobą i opłakiwać to, co straciliśmy, albo możemy wykorzystać porażki i stratę jako bodziec do rozwoju. Ostatecznie wybór zawsze należy do nas. Możemy być ofiarami sytuacji oraz okoliczności lub panami własnego losu, jednak nie popełniajmy błędu: nie możemy być i tym, i tym. Wszyscy jesteśmy w trakcie wędrówki. Możliwe, że nie wszyscy wędrują tak dosłownie jak ja, jest to jednak wędrówka. Nie wiem, co mnie czeka. Ale mam cztery tysiące osiemset kilometrów, aby się o tym przekonać. Gdzieś są ludzie, których mam poznać, oraz ludzie, którzy czekają, aż zjawię się w ich życiu, aby mogli wzbogacić swoją wędrówkę. Nie wiem, kim ani gdzie są, ale wiem na pewno, że czekają. Nie znacie mnie. Nie jestem nikim ważnym ani sławnym. Ale podobnie jak wy zjawiłem się tu z biletem powrotnym. Pewnego dnia powrócę do miejsca, z którego przybyłem. Wrócę do domu, w którym czeka na mnie McKale.

Gdy się spotkamy, spojrzę jej w oczy i powiem, że dotrzymałem obietnicy - że wybrałem życie. Ona roześmieje się i powie: „Nie wierzę, że przeszedłeś cały kontynent, ty stary dziwaku". Właśnie tak to sobie wyobrażam, tak widzę to w swoich myślach. Mogę się pomylić, ale to mało prawdopodobne. Czasami w moich snach McKale przychodzi do mnie i szepcze, że czeka. W takich chwilach wiem, że ona jest blisko. Jak mi powiedziała: „Śmierć jest jak wyjście do pokoju obok". Może to tylko projekcja moich marzeń. Może przejaw miłości. A może czegoś znacznie lepszego. Nadziei.