Evans Richard Paul (2) Na rozstaju drog

RICHARD PAUL EVANS Na rozstaju dróg Podziękowania Oto osoby, które zechcą przyjąć podziękowania za pomoc w pracy nad tą książką: moja córka Jenna, za jej mądrość, edytorskie podpowiedzi oraz wytrwałość w czasie podróży. To właśnie ona doradziła mi, gdzie mam zakończyć tę opowieść. Jestem z ciebie dumny, kochanie. Laurie Liss, po prostu za to, że jest. Doktor Steve Scholzman, za pomoc w bardzo trudnym dla mnie okresie. Jonathan Karp, za entuzjazm dla tej serii. Gypsy da Silva, Karen Thompson i Amanda Murray, za porady edytorskie. Liz Peterson i Chris Evans - za pomoc w Spokane. Kailamai Hansen, Kelly Glad, za nieustanną gotowość do udzielania odpowiedzi.

Pattie Servine z działu PR Centrum Medycznego Świętego Serca. Taylor Swift - po prostu dlatego, że lubię jego muzykę. Carl Evans i detektyw Corbett Ford z posterunku policji w Cottonwood Heights. Tony Bonney. Załoga statku wycieczkowego Amanda Millar, która w cudowny

Windstar,

zwłaszcza

sposób dostarczyła korektę tej książki na wyspę Virgin Gorda. Mój personel: Diane Glad, Barry Evans, Heather McVey, Fran Plat, Lisa Johnson, Lisa McDonald, Sherri Engar, Jed Platt oraz Doug Smith. Rodzina: Keri, Jenna i David, Allyson, Abigail, McKenna i Michael. Oraz, jak zawsze, mój Ojciec Niebieski.

Dla Karen Christoffersen Przystając pod lasem w śnieżny wieczór Wiem, czyj to las: znam właścicieli. Ich dom jest we wsi; gdzieżby mieli Dojrzeć mnie, gdy spoglądam w mroku W ich las, po brzegi pełen bieli. Koń nie wie, czemu go w pół kroku Wstrzymałem: żadnych zagród wokół; Las, lód, jeziora - tylko tyle W ten najciemniejszy wieczór roku. Dzwonkiem uprzęży koń co chwilę Pyta, czy aby się nie mylę. Tylko ten brzęk - i świst zawiei W sypiącym gęsto białym pyle.

Ciągnie mnie w mroczną głąb tej kniei, Lecz woła trzeźwy świat nadziei I wiele mil od snu mnie dzieli, I wiele mil od snu mnie dzieli. Robert Frost, tłum. Stanisław Barańczak Prolog Że słońce wstanie, to pewne. Niepewne jedynie jest to, czy my wstaniemy, aby je powitać. Z dziennika Alana Christoffersena Kilka miesięcy po tym, jak zostałem napadnięty, pchnięty nożem i pozbawiony przytomności przy autostradzie numer 2 w stanie Waszyngton, znajoma zapytała mnie, jakie to uczucie mieć rany zadane nożem. Odpowiedziałem, że bolesne. Jak opisać ból? Czasami lekarze proszą nas, abyśmy określili odczuwany przez nas

ból w skali od jeden do dziesięciu, jakby taki wskaźnik mógł cokolwiek wiarygodnie oddać. Moim zdaniem powinien istnieć bardziej obiektywny sposób oceny, jakiś system porównawczy, na przykład: czy zamieniłbyś swoje odczucia na leczenie kanałowe, czy może na bóle porodowe? A z czym porównać cierpienie psychiczne - z bólem fizycznym? Prawdopodobnie ból psychiczny jest gorszy od fizycznego. Czasami ludzie zadają sobie ból fizyczny, aby uśmierzyć cierpienie duchowe. Rozumiem to. Gdybym miał do wyboru: być ugodzonym nożem czy utracić moją żonę McKale jeszcze raz, wybrałbym nóż - bo gdyby nóż mnie zabił, przestałbym cierpieć. Gdyby mnie nie zabił, prędzej czy później rana by się zagoiła. Tak czy owak, ból by minął. Nie ma jednak żadnego sposobu na uleczenie bólu po utracie mojej

McKale. I nie sądzę, aby kiedykolwiek ból ten ustał w moim sercu. Mimo wszystko jest nadzieja - nie że ją zapomnę ani nawet że zrozumiem, dlaczego musiałem ją utracić - ale że pogodzę się z tym, co się stało, i będę starał się żyć dalej. Niedawno pewna kobieta powiedziała mi, że bez względu na to, co będę robił, McKale zawsze będzie częścią mnie. Pytanie tylko, jaką częścią? Źródłem wdzięczności i radości czy goryczy i cierpienia? Pewnego dnia będę musiał się zdecydować. Słońce wstaje codziennie. Niepewne jest jedynie to, czy ja wstanę, aby je powitać. Na razie tym, na co liczę najbardziej, jest nadzieja. Piesza wędrówka mi pomaga. Szkoda, że nie mogę być teraz na trasie. Wolałbym być gdziekolwiek, byle nie tu, gdzie obecnie jestem. Rozdział 1

Planujemy, że nasze życie będzie biegło niezakłócenie od realizacji jednego marzenia do spełnienia drugiego, przypominając tym samym mapę samochodową, na której nitki autostrad łączą ze sobą punkciki miast. Jednak z czasem przekonujemy się, że życie toczy się na bocznych drogach, w przymusowych postojów.

objazdach i

w

czasie

Z dziennika Alana Christoffersena Nazywam się Alan Christoffersen i zaczynam drugi tom zapisków z mojej wędrówki. W tej chwili piszę w szpitalnym pokoju w Spokane w stanie Waszyngton. Nie mam pojęcia, jak doszło do tego, że trzymacie w ręku tę książkę prawdę mówiąc, nie wiem nawet, czyją trzymacie - jeśli jednak czytacie moją opowieść, zapraszam was w tę podróż. Nie wiecie o mnie zbyt wiele. Mam trzydzieści dwa lata, jestem byłym prezesem

agencji reklamowej, szesnaście dni temu wyszedłem z mojego domu w Bridle Trails, dzielnicy Seattle, zostawiając wszystko, czego prawdę mówiąc, nie było dużo w tamtym momencie. Idę do Key West na Florydzie - to około pięciu tysięcy sześciuset kilometrów, z dokładnością do jednego czy dwóch kroków. Zanim zawalił się mój świat, byłem, jak to określił jeden z moich klientów, „chłopcem z plakatu reklamującego amerykański sen” - wziętym fachowcem od reklamy, szczęśliwym mężem wspaniałej kobiety (McKale), właścicielem świetnie prosperującej agencji reklamowej, na której ścianach wisiały liczne nagrody i dowody uznania, oraz wartego prawie dwa miliony dolarów domu, konia i dwóch luksusowych samochodów stojących w garażu. Jednak przyszedł moment, gdy szczęście odwróciło się ode mnie. W ciągu pięciu

tygodni straciłem wszystko. Moja tragedia zaczęła się w chwili, gdy McKale złamała kręgosłup w wyniku upadku z konia. Cztery tygodnie później zmarła z powodu powikłań. Gdy zajmowałem się nią w szpitalu, mój wspólnik Kyle Craig podkradł mi klientów, co doprowadziło do mojej katastrofy finansowej i w efekcie utraty domu z powodu długu hipotecznego komorników.

oraz

przejęcia

samochodów

przez

Po stracie żony, firmy, domu i samochodów spakowałem rzeczy niezbędne do tego, by przeżyć, i wyruszyłem w pieszą wędrówkę do Key West. Nie próbuję ustanowić żadnych rekordów ani trafić do gazet. Wiem, że nie jestem pierwszym, który na piechotę przemierza wszerz cały kontynent; jestem spóźniony co najmniej o cały wiek. Jeśli chodzi o fakty, pierwsza taka próba została podjęta ponad dwieście

lat temu przez podróżnika o nazwisku John Ledyard, który zamierzał przejść całą Syberię, potem statkiem handlującym futrami przepłynąć Cieśninę Beringa i dotrzeć do (obecnej) Alaski, po czym dojść do Waszyngtonu, gdzie Thomas Jefferson z pewnością gorąco by go powitał w Gabinecie Owalnym. Taki był Ledyardowi udało się dojść jedynie do Irkucka

plan.

na Syberii, gdzie z rozkazu carycy Katarzyny Wielkiej został aresztowany i deportowany na teren Polski. Od tamtego czasu co najmniej kilka tysięcy pionierów, poszukiwaczy oraz osadników przemierzyło Amerykę Północną bez butów z poduszkami powietrznymi, utwardzonych dróg ani, w co trudno uwierzyć, bez jednego McDonalda. Liczba osób, które osiągnęły ten cel w naszych czasach, również jest całkiem pokaźna. Jest wśród nich osiemdziesięciodziewięcioletnia kobieta,

która przeszła z Kalifornii do Waszyngtonu, oraz mężczyzna z New Jersey, który przebiegł trasę z Nowego Brunszwiku do San Francisco w równo sześćdziesiąt dni. Prawie każda z tych osób przemierzyła kontynent, by pokazać swoje wsparcie dla jakiejś ważnej sprawy, od reformy politycznej po otyłość u dzieci. Ze mną jest inaczej. Mnie motywuje jedynie miłość do mojej żony. Jeśli przypuszczacie, że miejsce, do którego chcę dojść, wybrałem ze względu na jego balsamiczny klimat, oślepiająco białe plaże oraz błękitne jak topaz wody, to jesteście w błędzie: Key West to po prostu punkt najdalej oddalony od miejsca, z którego wyruszyłem. Powinienem jeszcze dodać, że Key West to mój planowany cel wędrówki. Z mojego doświadczenia wynika, że nasze podróże przebiegają tak, jak chcemy. Steinbeck

rzadko

napisał, że „to nie my decydujemy o podróży, ale podróż decyduje o nas”. Istnieje różnica pomiędzy czytaniem mapy a rzeczywistą podróżą - tak duża jak różnica pomiędzy czytaniem karty dań a zjedzeniem potrawy. I to jest właśnie życie. Jak w znanym powiedzeniu: „Życie to jest to, co nam się przytrafia, gdy planujemy coś innego”. Od początku mojej wędrówki przekonuję się, jak prawdziwe są te słowa. Nawet odgałęzienia od mojej drogi głównej miały swoje odgałęzienia. W wyniku najnowszego takiego „odgałęzienia” znalazłem się na ostrym dyżurze szpitala Świętego Serca ze wstrząsem mózgu oraz trzema ranami zadanymi nożem, po tym jak zostałem napadnięty przez młodzieżowy gang około pięciu kilometrów przed Spokane. I tu właśnie do mnie dołączacie. Tych, którzy podążają za mną od pierwszego kroku (lub

wcześniej) mojej wędrówki, uprzedzam, że moja opowieść nie będzie z gatunku lekkich i nieskomplikowanych. To chyba jednak nie powinno stanowić zaskoczenia, nie ma przecież człowieka, którego losy byłyby proste i nieskomplikowane. Nikt nie przechodzi przez życie bez bólu - tego jestem pewien. Ceną za radość jest smutek. Ceną za posiadanie jest utrata. Można narzekać, lamentować i odgrywać rolę ofiary - i wielu tak robi - ale tak po prostu już jest. Miałem dużo czasu, aby to przemyśleć. To jedna z zalet pieszej wędrówki. W pierwszym dzienniku mojej podróży uprzedzałem was również, że być może nie uwierzycie albo nie będziecie jeszcze gotowi, by uwierzyć w to, o czym chcę wam opowiedzieć. To samo dotyczy tej książki. Nie ma to jednak znaczenia - przyjmijcie lub odrzućcie to, co chcecie.

Przeszedłem do tej pory zaledwie pięćset jedenaście kilometrów, mniej niż dziesięć procent odległości do Key West. Jednak już ta dotychczasowa podróż przyniosła mi głębokie przeżycia, ponieważ spotkałem ludzi, których, jak wierzę, miałem spotkać, i jestem pewien, że takich osób będzie więcej. Jest to opowieść o przeciwieństwach - o życiu i śmierci, nadziei i rozpaczy, bólu i ozdrowieniu, oraz o wąskich obszarach pomiędzy tymi skrajnościami, na których przebywa większość z nas. Nie wiem jeszcze, czy uciekam od przeszłości, czy idę w kierunku przyszłości - czas i kilometry pokażą, a nie brakuje mi żadnej z tych rzeczy. Mogę o sobie powiedzieć słowami Roberta Frosta: „I wiele mil dzieli mnie od snu”. Cieszę się, że mogę wam opowiedzieć o tym, czego doświadczyłem. Zapraszam was

w podróż. Rozdział 2 Jak dziwnie ułożyło się moje życie - kiedyś żyłem z dokładnością co do godziny i minuty, teraz nie wiem nawet, jaki jest dzień miesiąca. Z dziennika Alana Christoffersena Moja druga noc w szpitalu okazała się bardzo ciężka. Byłem mokry od potu i rozpalony z powodu wysokiej temperatury. Zacząłem kasłać, a każde kaszlnięcie było tak bolesne, jakby ktoś zadawał mi cios nożem w brzuch. Pielęgniarka sprawdziła moje bandaże i powiedziała, żebym nie kasłał, czym mi wcale nie pomogła. Pomimo środków, jakie dano mi na sen, większość nocy przeleżałem, nie zmrużywszy oka, samotny i cierpiący. Pragnienie, by zobaczyć McKale, było silniejsze niż chęć pozostania przy życiu. Zdecydowanie silniejsze.

Gdyby ona była przy mnie, na pewno nie byłbym w tym opłakanym stanie. W końcu, po jakimś czasie, zmogło mnie zmęczenie i zasnąłem około czwartej lub piątej nad ranem. Gdy obudziłem się rano, przy moim łóżku chodziła młoda pielęgniarka. Sprawdzała monitory i coś zapisywała na karcie. Od momentu przyjęcia mnie do szpitala kręciła się przy mnie cała gromada pielęgniarek i lekarzy, których dostrzegałem jedynie w krótkich przebłyskach świadomości jako ruchliwe, postaci. Nie zapamiętałem twarzy żadnej z

nieostre

nich. Ta pielęgniarka była pierwszą osobą, którą widziałem zupełnie świadomie. Była filigranowa, niewiele wyższa od lampy podłogowej. Przypatrywałem się jej przez chwilę. - Dzień dobry - odezwałem się. Podniosła wzrok znad karty, którą trzymała na podkładce. - Dzień dobry.

- Która godzina? - zapytałem. Było to trochę śmieszne pytanie, ponieważ nie wiedziałem nawet, jaki to dzień. Od kiedy wyruszyłem w drogę, straciłem rachubę czasu. - Prawie dwunasta trzydzieści - odpowiedziała i dodała: Piątek. Piątek. W piątek wyszedłem z Seattle, Byłem zatem w drodze od czternastu dni. Tylko czternaście dni, a dla mnie całe moje nowe życie. - Jak masz na imię? - zapytałem. - Norma. Jesteś głodny? - Mam jakieś szanse na McMuffina z jajkiem i bekonem? Uśmiechnęła się, wyraźnie rozbawiona. - Tak, jeśli znajdziesz gdzieś takiego z galaretki. Może trochę puddingu? Karmelowy jest jadalny. - Karmelowy pudding na śniadanie?

- Na lunch - poprawiła mnie. - Poza tym za parę godzin wysyłamy cię na tomografię komputerową całego ciała. - Kiedy będę mógł wyjąć cewnik? - Kiedy będziesz w stanie samodzielnie pójść do łazienki, co spróbujemy zrobić po otrzymaniu wyniku tomografii. Masz klaustrofobię? - Nie. - Czasami pacjenci dostają klaustrofobii w komorze tomografu. Mogę ci dać coś na uspokojenie. Valium. - Niczego nie potrzebuję - odparłem. Nie przejmowałem się tomografem, chciałem jak najszybciej pozbyć się cewnika. Z ostatnich czterdziestu ośmiu godzin mgliście pamiętałem, jak wyciągnąłem sobie cewnik i narobiłem bałaganu. Miałem dwa poważne powody, żeby chcieć się go pozbyć. Po pierwsze, dlatego że przysparzał mi bólu. Nikt nie powinien niczego wciskać w

tę część męskiej anatomii. Po drugie, infekcja spowodowana cewnikowaniem zabiła moją żonę. Im szybciej ten przedmiot zniknie z mojego ciała, tym lepiej. Około drugiej zjawił się młody, krzepki sanitariusz o piegowatej twarzy i w jaskrawofioletowym fartuchu. Odczepił przewody i rurki od mojego ciała, po czym przetoczył moje łóżko przez korytarz do pracowni radiologicznej. O tym, że nie była to moja pierwsza wizyta w tym miejscu, dowiedziałem się, gdy technik obsługująca tomograf powiedziała do mnie: - Witam ponownie. - Już tu byłem? - Tak, ale za pierwszym razem był pan nieprzytomny. * Badanie było żmudne, zadziwiająco głośne i trwało około godziny. Gdy się skończyło,

sanitariusze zawieźli mnie z powrotem do mojego pokoju, gdzie zasnąłem. Gdy się obudziłem, Angel znowu była przy mnie. Rozdział 3 Gdzieś pomiędzy ciosami noża a przebudzeniem się w szpitalu doświadczyłem czegoś, co trudno opisać. Nazwijcie to snem lub wizją, ale przyszła do mnie McKale. Powiedziała, że jeszcze nie nadeszła moja pora by umierać - że wciąż są ludzie, których mam poznać. Gdy ją zapytałem, kto to taki, odpowiedziała: „Angel”. Kim jest ta kobieta? Z dziennika Alana Christoffersena Gdy pierwszy raz obudziłem się w szpitalu, na krześle obok mojego łóżka siedziała nieznajoma kobieta. Była mniej więcej w moim wieku i miała na sobie dopasowany T - shirt

oraz jeansy. Gdy już mogłem mówić, zapytałem ją, kim jest. Powiedziała, że spotkaliśmy się kilka dni wcześniej tuż za niewielkim miastem Waterville. Siedziała w swoim samochodzie na poboczu drogi z powodu przebitej opony. Przypomniałem sobie. Próbowała samodzielnie wymienić koło, ale nakrętki wypadły jej z rąk i stoczyły się w dół stromego zbocza. Gdy się tam zjawiłem, była bezradna i wystraszona. Odkręciłem po jednej nakrętce pozostałych trzech kół i przymocowałem nimi

od

zapasowe koło. Zaproponowała, że podwiezie mnie do Spokane, ale nie zgodziłem się. Zanim odjechała, wręczyła mi swoją wizytówkę z numerem telefonu komórkowego, który (ponieważ wyrzuciłem swój telefon w pierwszym dniu wędrówki) był jedynym numerem kontaktowym, jaki znalazła przy mnie policja. Zadzwonili do niej, a ona,

z niezrozumiałych dla mnie powodów, przyjechała. Miała na imię Annie, ale powiedziała, abym zwracał się do niej Angel. - Tak mówią do mnie przyjaciele - wyjaśniła. Była przy mnie, gdy lekarka powiedziała, że będę potrzebował kilku tygodni rekonwalescencji w domu. - Jestem bezdomny - powiedziałem. Zapadło kłopotliwe milczenie. - Mogę go zabrać do siebie - odezwała się Angel. Od tego momentu przychodziła do mnie co wieczór i zostawała przez mniej więcej godzinę. Nasze rozmowy były sztywne i nienaturalne, jakbyśmy byli parą nastolatków na randce w ciemno. Nie przeszkadzało mi, że przychodzi czułem się samotny i byłem wdzięczny za towarzystwo - ale po prostu nie wiedziałem,

dlaczego przychodzi. Dzisiejsze odwiedziny (angeliczna wizyta, jak ją nazwała) miały miejsce później niż zwykle. Gdy się obudziłem, Angel czytała broszurową książkę o miłości wydaną przez amiszów. Gdy na nią patrzyłem, w mojej głowie zabrzmiały słowa piosenki: Jestem w siódmym niebie... Kilka paradoksalnie radosnych taktów odtwarzało się w kółko, denerwująco uporczywie, jak zacinająca się płyta winylowa. Była to melodia piosenki z początku lat siedemdziesiątych, którą pamiętałem dzieciństwa. Duet The Carpenters. Moja

z

mojego

mama ich uwielbiała. O Karen i Richardzie mówiła tak, jakby byli członkami rodziny. Nawet gdy umierała na raka, puszczała ich płyty. Szczególnie wtedy, gdy umierała. Mówiła, że ich muzyka podtrzymuje ją na duchu. Jako

dziecko znałem na pamięć słowa ich wszystkich piosenek. I nadal je pamiętałem. Close to you, Rainy Days and Mondays, Hurting Each Other. Pamiętam, jak kopiowałem ich logo na papier maszynowy, a potem próbowałem je poprawić, co prawdopodobnie było moją pierwszą wprawką w grafice reklamowej. Mama odtwarzała ich albumy na konsoli stereo marki Zenith w okładzinie z drewna orzechowego (było to ogromne urządzenie, zajmowało prawie całą wschodnią ścianę w

które

naszym salonie), a ich muzyka wypełniała cały dom, co dawało mi poczucie spokoju, ponieważ wiedziałem, że mama była wtedy w radosnym nastroju. Obserwując pochłoniętą czytaniem uświadomiłem sobie, dlaczego

książki

Angel,

pomyślałem o Carpentersach. Angel była podobna do Karen, choć nie całkowicie. Miała

blond włosy i była trochę ładniejsza, ale na tyle podobna, aby przyciągnąć drugie spojrzenie. Byłem ciekaw, czy Angel potrafi śpiewać. rozmyślałem o jej podobieństwie, podniosła

Gdy

wzrok. Uśmiechnęła się, widząc, że na nią patrzę. - Cześć - powitała mnie. Miałem spierzchnięte wargi i żeby móc coś powiedzieć, musiałem najpierw zwilżyć je językiem. - Cześć. - Jak się czujesz? - Trochę lepiej niż wczoraj. Długo tu jesteś? - Chyba około godziny. - Cisza. Po chwili dodała: Mówiłeś przez sen. - Powiedziałem coś sensownego? - Chyba wołałeś kogoś... McKay albo McKale? Drgnąłem, ale nic nie powiedziałem.

- Rozmawiałam z pielęgniarką. Powiedziała, że jeśli twoja tomografia nic nie wykaże, możliwe, że wyjdziesz już za kilka dni. Może nawet w poniedziałek. - Nieznacznie skrzywiła usta. - Halloween. Dzień strachów. - Byłoby fajnie - powiedziałem. Po chwili odezwała się ponownie: - Moja propozycja jest nadal aktualna. Chętnie zabiorę cię do siebie. Poprzestawiałam już niektóre sprzęty w mieszkaniu... - urwała, po czym dodała: - Na wszelki wypadek. - To bardzo miłe z twojej strony - powiedziałem ze sztuczną uprzejmością. Spojrzała na mnie z niepokojem. Upłynęła prawie minuta, zanim zadała mi pytanie: - Co o tym myślisz? Co ja o tym myślałem? W ostatnim czasie wielokrotnie rozważałem możliwości, jakie miałem do dyspozycji. Po tym, jak zawalił się mój świat,

moim jedynym przyjacielem była Falene, moja była asystentka z Seattle. Pomimo łączącej nas przyjaźni nie mogłem wrócić do tego miasta. Był jeszcze mój ojciec, który mieszkał w Los Angeles. Wiedziałem jednak, że jeśli pojadę do Kalifornii, nigdy nie wrócę na trasę mojej wędrówki. A ja musiałem wrócić. Musiałem dojść do celu. Po raz pierwszy od chwili, gdy wyszedłem z domu, zdałem sobie sprawę z tego, że moja wyprawa miała nie tylko wymiar fizyczny, ale również duchowy - podobnie jak wędrówki australijskich Aborygenów pierwotnych mieszkańców Ameryki

czy migracje

Północnej. Coś, co nie w pełni rozumiałem, zmuszało mnie do podążania naprzód. Poza tym siedząca obok mojego łóżka kobieta stała się częścią mojej podróży. Istniał

jakiś powód, dla którego nasze drogi się skrzyżowały. Na razie nie miałem pojęcia, jaki by to mógł być powód. Po chwili odpowiedziałem: - Jeśli nie sprawię zbyt wielkiego kłopotu. Jej wargi rozchyliły się w nieznacznym uśmiechu. Skinęła głową. - Żadnego. Rozdział 4 Czasami Matka Natura przedmiesiączkowego.

ma

zespół

napięcia

Z dziennika Alana Christoffersena Nagle zdałem sobie sprawę z daty - 28 października rocznica mojego ślubu z McKale. Dzień naszego ślubu nie był z rodzaju tych, o których się marzy i śni, jego przebieg

był raczej podobny do koszmaru. Prawie nic nie poszło tak, jak powinno, co, jak myślę, zdarza się wtedy, gdy w uroczystości nie biorą udziału matki nowożeńców - albo gdy bierze w niej udział Matka Natura. Zaplanowaliśmy skromną uroczystość w Arboretum i Ogrodach Botanicznych Arcadia kilka kilometrów od naszego domu i niedaleko toru wyścigowego w parku Santa Anita. We wschodniej części arboretum znajdował się śliczny ogród różany oraz opleciona winoroślą altana ogrodowa, której tył był wysunięty nad staw z pływającymi liśćmi lilii wodnych oraz ozdobnymi karpiami. Sceneria była doskonała. Pogoda niestety już nie. Zaczęło padać około ósmej wieczorem poprzedniego dnia i przestało dopiero na dwie godziny przed naszą ceremonią. Wszystko było mokre. Trawnik był nasiąknięty niczym gąbka z

morskich głębin i wypływały z niego strumienie wody. Powinniśmy byli wynająć duży namiot na wypadek złej pogody, jednak organizatorka naszego ślubu, Diane - kuzynka McKale - była tak przekonana o dopisującym jej szczęściu (na urządzanych przeze mnie imprezach nigdy nie pada, przechwalała się), że zarezerwowała jedynie mały baldachim o wymiarach sześć na sześć metrów. Gdy deszcz ustał, Diane i jej pomocnice zaczęły pospiesznie biegać i rozstawiać krzesła, rozrzucać płatki róż, przywiązywać wstążeczki, rozwieszać lampki i stawiać szerokie parasole z materiału, na wypadek gdyby deszcz znowu zaczął padać. Diane powiesiła na sznurkach białe, migoczące lampki, aby stanowiły ozdobne tło dla altany, przyniosła również dwa metrowej wysokości postumenty, na których postawiła

ogromne ceramiczne wazy. Gdy wszystko już przybrało realne kształty, członkowie kwartetu smyczkowego zajęli miejsca obok altany i zaczęli grać Kanon D - dur Pachelbela. Najwyraźniej Matka Natura czekała właśnie na ten moment, by uderzyć, ponieważ z chwilą, gdy zapinano wszystko na ostatni guzik - a Diane wyglądała na zadowoloną z siebie nadleciała trąba powietrzna. Od jednego potężnego podmuchu wygięły się wszystkie parasole lub uleciały w powietrze (widziałem któregoś z naszych gości, jak gonił jeden z nich po parkingu), wazy spadły z hukiem i roztrzaskały się, a płatki róży, rozrzucone tak starannie, zostały gwałtownie zdmuchnięte. Sytuacja byłaby nawet zabawna, gdyby nie była tak przerażająca. Nasi nieszczęśni goście biegali w panice po całym ogrodzie, przytrzymując

swoje kapelusze i części ubiorów lub ściskając kurczowo Wszędzie panował chaos.

swoich

współmałżonków.

Gdy już wszystko, co można było zniszczyć, zostało zniszczone, wiatr osłabł, jakby Matka Natura potrzebowała chwili czasu, by przyjrzeć się swemu dziełu. A potem znowu zaczął padać ulewny deszcz. Wielebny Handy, przyjaciel ojca McKale, wcześniej udzielał ślubu w innym miejscu i jadąc do nas, utknął w korku ulicznym spowodowanym załamaniem się pogody. Przyjechał zaledwie kwadrans przed umówioną godziną. Widziałem, w jakim osłupieniu patrzył na pobojowisko, którym stała się sceneria naszej ceremonii ślubnej. Widok ten przypominał nadawane w wiadomościach migawki kempingowego, przez które przeszło tornado totalna destrukcja.

z

pola

W południe stanąłem w ociekającej deszczem altanie w oczekiwaniu na pannę młodą, na czele niewielkiej grupy gości, którzy oparli się zawierusze, zebranych pod morzem falujących parasoli. I wtedy pojawiła się - z ojcem u jednego boku oraz zrozpaczoną i przemoczoną Diane z parasolem u drugiego. McKale była dla mnie jak słońce, gdy promieniejąc, szła ku mnie w kremowej sukience bez ramiączek. Gdy stanęła obok mnie, popatrzeliśmy sobie w oczy i cały chaos wokół nas przestał się liczyć. Wsunąłem obrączkę na jej palec, mając tylko nadzieję, że nie odczyta zawieruchy wokół nas jako złej wróżby dla naszego małżeństwa. Po tym, jak ogłoszono nas mężem i żoną, większość naszych gości szybko odeszła, natomiast ci, którzy pozostali, zebrali się pod ociekającym baldachimem w oczekiwaniu na

pokrojenie weselnego tortu. Gdy wyjeżdżaliśmy w podróż poślubną, McKale milczała, ciszę wypełniało jedynie rytmiczne szuranie wycieraczek na przedniej szybie. Gdy znaleźliśmy się sami w pokoju hotelowym, powiedziałem: - Przepraszam cię, że wszystko wyszło inaczej, niż planowaliśmy. Spodziewałem się, że wybuchnie gwałtownym płaczem, popatrzyła na swoją obrączkę wysadzaną

jednak

ona

brylantami, potem ujęła moją dłoń i pogładziła ją pieszczotliwie swoimi szczupłymi palcami. - Wyszłabym za ciebie nawet z plastikową obrączką i stojąc na wysypisku śmieci w czasie huraganu. Ten cały wystrój był dla innych ludzi. Mnie zależy wyłącznie na tobie. To najpiękniejszy dzień mojego życia. W tym momencie nabrałem pewności, że będziemy ze sobą na zawsze.

Angel była przy moim łóżku, gdy zdałem sobie sprawę, że nie mam obrączki McKale. Zacząłem gorączkowo klepać się po klatce piersiowej i karku. Na pewno wyglądało to tak, jakbym dostał ataku serca albo wylewu, ponieważ Angel się wystraszyła. - Co się stało? - zapytała. - Mam zawołać pielęgniarkę? - Nie ma. Musieli ją zabrać. - Czego nie ma? - Ślubnej obrączki mojej żony. Wisiała na łańcuszku na mojej szyi. Angel wyglądała na niemal tak zrozpaczoną jak ja. - Sprawdzę, czy pielęgniarki coś wiedzą. - Nacisnęła przycisk przywołania i po krótkiej chwili w drzwiach zjawiła się pielęgniarka, której dotąd nie widziałem, - Co się stało? - zapytała. - Alan nie wie, gdzie jest jego biżuteria - wyjaśniła Angel.

- Biżuterię zwykle zdejmujemy na oddziale ratunkowym. Zwróciła się do mnie. - A co to dokładnie było? - Damska obrączka z brylantami zawieszona na złotym łańcuszku - odpowiedziałem. - Prawdopodobnie jest w pańskiej skrytce. Jeśli pan chce, mogę sprawdzić. Ponownie oparłem głowę na poduszce. - Jak pani ma na imię? - Alice. - Alice, czy wiesz, gdzie jest reszta moich rzeczy? W chwili napadu miałem przy sobie plecak. - Nie wiem. Ale mogę zapytać tych z policji. Są na tym samym korytarzu. - Co tu robią? - Pilnują jednego z mężczyzn, którzy cię zaatakowali.

Zapomniałem. Zajmująca się mną lekarka w pierwszej dobie mojego pobytu w szpitalu powiedziała mi, że na tym samym piętrze przebywa również jeden z moich napastników. Nie żebym zamierzał wysłać mu kartkę z życzeniami powrotu do zdrowia, ale dobrze było o tym wiedzieć. - Policjanci chcą z tobą porozmawiać, kiedy będziesz się czuć na siłach, żeby rozmawiać z nimi. - Czuję się na siłach - zapewniłem szybko. Chciałem porozmawiać z policją z osobistych powodów: miałem pytania na temat tamtej nocy. W niecałe pięć minut po wyjściu pielęgniarki na progu mojego pokoju stanęło dwóch umundurowanych funkcjonariuszy. Policjant stojący trochę bliżej mnie, niski, szczupły mężczyzna, odezwał się jako pierwszy.

- Panie Christoffersen, jestem oficer Eskelson. To mój partner, porucznik Foulger. Możemy wejść? Spojrzałem na drugiego policjanta, który stał za nim. - Proszę. Eskelson wskazał na Angel. - To pana żona? - Nie - Angel odpowiedziała za mnie. - Znajoma. - Czy zgadza się pan, żeby była przy naszej rozmowie? - Mogę wyjść - powiedziała. - Niech zostanie - zadecydowałem. Angel pozostała na swoim miejscu. Oficer Eskelson podszedł do boku mojego łóżka. - Jak się pan czuje? - Poza wstrząsem mózgu i trzema ranami od noża? zapytałem.

- Przykro mi, postaram się nie przedłużać. - Przygotował notes i długopis. Chciałbym, żeby pan opisał własnymi słowami noc, kiedy miał miejsce napad. Nigdy nie rozumiałem, dlaczego ludzie mówią: „własnymi słowami”. Czyich słów miałbym użyć? - Około północy wszedłem do hotelu Hilton w Airway Heights, żeby wynająć pokój, ale nie mieli wolnych, więc musiałem dojść do Spokane. Uszedłem mniej więcej półtora kilometra, gdy usłyszałem nadjeżdżający samochód. Już z daleka było słychać głośny rap. Samochód podjechał blisko mnie, była to żółta impala z czarnym pasem. W środku zobaczyłem jakichś wyrostków. Domyślałem się, że to członkowie gangu. Zaczęli mnie zaczepiać, ale nie dawałem się sprowokować. W pewnej chwili zjechali na pobocze i

wyskoczyli z samochodu. - Rozpoznałby pan tych młodzików? - To znaczy w trakcie policyjnej konfrontacji? Policjant skinął głową potakująco. - Nie wiem. Niektórych. Myślałem, że macie ich w areszcie. - Mamy - odezwał się Foulger. - Co się zdarzyło po tym, jak zjechali na pobocze? zapytał Eskelson. - Chcieli, żebym im oddał plecak. Próbowałem ich zniechęcić. Wtedy któryś z nich powiedział, że i tak go sobie wezmą, jak mnie pobiją. - Tak właśnie powiedział: „pobijemy cię”? - W rzeczywistości użył innych słów, powiedział „wpierdolimy ci”. A ten, który dźgnął mnie nożem, dodał, że szukali kogoś, żeby mu „skopać tyłek”. Eskleson robił pospieszne notatki.

- Co się stało potem? - Podszedł do mnie. - Ten, który ugodził pana nożem? Skinąłem głową. - Uderzyłem go i upadł na ziemię. Jeden z pozostałych uderzył mnie czymś w głowę. Czułem, jakby to była rura albo kij do golfa. - To był kij bejsbolowy - powiedział porucznik Foulger, odchrząkując. - Louisville Slugger. - Prawie pozbawił mnie przytomności. Zobaczyłem gwiazdy, ale jakoś udało mi się utrzymać na nogach. A potem zaczęło się piekło. Wszyscy ruszyli na mnie jednocześnie. Ktoś powalił mnie na ziemię i wszyscy zaczęli mnie kopać. Dryblas deptał mi po głowie. Nagle przestali i ten mały wyjął nóż i zapytał, czy chcę umrzeć. Eskelson wyjął swój telefon i pokazał mi zdjęcie młodego mężczyzny na szpitalnym

łóżku. - To ten? Musiałem się przyjrzeć z bliska. Młodzik na zdjęciu bardzo różnił się wyglądem od pewnego siebie, wymachującego nożem zbira, którego pamiętałem. Połowę jego twarzy zasłaniał bandaż, a z nosa wychodziła doprowadzająca tlen. Wyglądał na małego i

rurka

kruchego. - Wygląda jak on. Policjant zapisał coś w notesie. - Dokładnie takie były jego słowa: „Chcesz umrzeć?” zapytał. - Jestem tego pewien. Policjant znowu coś zapisał. - A potem? - Nie pamiętam, jak dostałem ciosy nożem. Ktoś kopnął mnie w twarz i następną rzeczą, jaką pamiętam, są sanitariusze wkładający mnie na nosze, - Przeczesałem palcami

włosy do tyłu. - Jak to się właściwie stało, że nadal żyję? - Szczęśliwy przypadek - powiedział Eskelson, chowając notes do bocznej kieszeni albo Bóg nie chciał, żeby pan już umierał. Gdy się nad panem znęcali, z naprzeciwka nadjechała ciężarówka i siedzący w niej mężczyźni zobaczyli, co się dzieje. Na szczęście dla pana obaj mieli chęć i odwagę, żeby interweniować. - Oraz strzelby - dodał Foulger. - Wracali z polowania na kaczki - wyjaśnił Eskelson. Gdy zobaczyli, co się dzieje, nacisnęli na klakson i podjechali na miejsce przestępstwa. - Gdy wysiedli z ciężarówki - wtrącił się Foulger Marcus Franck, ten chłopak z nożem, rzucił się na jednego z nich, a ten do niego strzelił. - Co z nim? - zapytałem. - To znaczy z tym chłopakiem? - Kiepsko - powiedział Foulger, zaciskając usta. - Dostał strzał z kalibru dwadzieścia z

odległości siedmiu - ośmiu metrów. Paskudna sprawa. Prawdopodobnie nie przeżyje. - Pielęgniarka powiedziała, że go pilnujecie. - On na pewno nigdzie nie ucieknie - powiedział Foulger. - Bardziej interesuje nas to, kto do niego przyjdzie z wizytą. - Reszcie gangu myśliwi kazali się położyć na ziemi, a sami zadzwonili na 911 ciągnął oficer Eskelson. - Miał pan paskudny krwotok. Jeden z myśliwych udzielił panu pierwszej pomocy, zanim Uratowali panu życie.

przyjechało

pogotowie.

- Jak się nazywają? - zapytałem. - Ponieważ w grę może wchodzić spowodowanie śmierci, ich nazwiska są objęte tajemnicą. Ale mogę im przekazać, że chciałby pan z nimi porozmawiać. Informuję ich o stanie zdrowia zarówno pana, jak i tego chłopaka.

- Rozumiem. - Pana lekarka powiedziała, że będzie pan tu przebywał przynajmniej jeszcze kilka dni. A gdzie potem możemy się z panem skontaktować? zapytał Eskelson. - U mnie - odezwała się Angel. - Zostanie u mnie do czasu, aż wyzdrowieje. - Podała im numer swojego telefonu. - Ja panią chyba skądś znam - stwierdził Eskelson. - Jestem dyspozytorem w Wydziale Policji w Spokane. - Ja też pomyślałem, że skądś znam pani twarz powiedział Foulger. - Pielęgniarka powiedziała, że możecie coś wiedzieć o moim plecaku. - Jest na posterunku. Możemy go przynieść dziś wieczorem. - Dziękuję. Dacie mi znać, jak czuje się ten chłopak? Jasne. Przynajmniej jeden z nas

zostanie tu jeszcze dzień albo dwa. Jeśliby pan czegoś potrzebował albo przypomniał sobie coś, co ma związek z napadem, niech pan zadzwoni. - Życzę powrotu do zdrowia - powiedział Foulger. - Dziękuję. Po ich wyjściu Angel podeszła do mojego łóżka i położyła dłonie na metalowych poręczach. - Dobrze się czujesz? - Tak. Więc pracujesz w policji? - Niezupełnie. Jestem dyspozytorem. - Miałaś dyżur, gdy mnie zaatakowali? - Nie. To był ktoś z nocnej zmiany. - Poklepała mnie po ramieniu. - Pójdę już. Zrobiło się późno. Ale jutro jest sobota, więc przyjdę z rana. Ruszyła w stronę drzwi, ale po kilku krokach zatrzymała się. - Do tej pory nie znałam przebiegu

całego napadu. To cud, że przeżyłeś. Ostrożnie przesunąłem dłonią po brzuchu. - Chyba tak. - To daje do myślenia - stwierdziła poważnym tonem. Dobranoc. Wyszła z pokoju. Rozdział 5 Dziś próbowałem chodzić. Czuję się głupio, jakbym był małym dzieckiem, które stawia swoje pierwsze kroki. Przypuszczam, że tak samo wyglądałem. Z dziennika Alana Christoffersena Spałem, gdy policjanci przynieśli mój plecak. Po przebudzeniu zobaczyłem go w kącie pokoju. Poprosiłem pielęgniarkę dyżurną, by zajrzała do środka i wyjęła z niego mój

dziennik oraz długopis. Kilka godzin później zjawiła się Angel. Miała na sobie strój do ćwiczeń i włosy zaczesane do tyłu. Spostrzegłem głębokie, nieregularne blizny, które biegły od linii włosów prawą stroną twarzy aż do kości szczękowej. Byłem zaskoczony, że nie zauważyłem ich wcześniej. - Dzień dobry - powitała mnie. - Jak się czujesz? - Trochę lepiej. Możliwe, że dzisiaj każą mi już zacząć chodzić. - Wielki dzień. - Spojrzała z zaciekawieniem na oprawny w skórę notes leżący obok mnie. - Co to takiego? - Mój dziennik. Dokumentuję w nim swoją wędrówkę. - Naprawdę? Jest tam coś o mnie? - Oczywiście. - Szkoda, że sama kiedyś nie prowadziłam dziennika powiedziała. - W szkole

średniej robiła to jedna z moich koleżanek. Zmyślała w nim i koloryzowała. - Kłamała w swoim dzienniku? - Mówiła, że kiedy się zestarzeje i nie będzie mogła niczego sobie przypomnieć, zacznie czytać swój dziennik i pomyśli, że miała wspaniałe życie. Uśmiechnąłem się. - Jest w tym pewna logika. - Chyba tak. - Jakiś czas temu pisywałem teksty dla agencji reklamowej. Więc właściwie wcale tak bardzo się nie różnię od twojej koleżanki. To ją zainteresowało. - Naprawdę? Zawsze chciałam pisać. - A co takiego? - Scenariusze. Nawet jeden już zaczęłam.

- O czym? - To na razie szkic. Opowiada o kobiecie, która po tym, jak zdradza ją mąż oraz przyjaciele, finguje swoją śmierć i przyjmuje nową tożsamość. - Brzmi intrygująco. - Skończyłam już pierwszą połowę. Nie mogę tylko wymyślić dobrego początku. Coś przykuwającego uwagę, rozumiesz? - Jeśli chodzi o przykuwanie uwagi, to jestem specjalistą. Właśnie na tym polega praca speca od reklamy - trzydzieści sekund, by zawładnąć odbiorcą. Co byś powiedziała na coś takiego: „Choć policjanci przez całe przekopywali mój ogródek, nie znaleźli ani

popołudnie

jednego ciała”. Roześmiała się. - To na pewno jest intrygujące. A jeśli moja bohaterka nie

ma żadnych zwłok w swoim ogródku? - Każdy ma jakieś zwłoki - powiedziałem. Na jej twarzy zauważyłem nieznaczny grymas. * Pół godziny później do pokoju weszła Norma, trzymając długi, biały pas ze srebrną klamrą. - No, panie Alan, mam dobrą wiadomość oraz dobrą wiadomość. Którą chcesz usłyszeć jako pierwszą? - Zaskocz mnie. - Więc pierwsza jest taka, że podobno szukałeś tego oświadczyła, wręczając mi łańcuszek z obrączką McKale. Skwapliwie wyciągnąłem rękę.

- Dziękuję. Gdy zapinałem łańcuszek na szyi, Norma powiedziała: - A druga dobra wiadomość jest taka, że dobrze wypadłeś na tomografie. - Dostanę za to jakiś dyplom? - Dostaniesz coś znacznie lepszego. Pozwolenie, żeby chodzić. - Po pauzie dodała: Jeśli jesteś w stanie. - Co ma znaczyć to „jeśli”? W ciągu ostatnich dwóch tygodni przeszedłem prawie pięćset kilometrów. Norma ujęła się pod boki. - Biorąc pod uwagę twoje rany, chodzenie może się okazać trudniejsze, niż ci się zdaje. To tak, jakbyś zaliczył co najmniej dwa cesarskie cięcia. Więc niech twoim pierwszym celem będzie coś łatwego do osiągnięcia, na przykład łazienka.

- A potem runda honorowa po całym szpitalu - dodałem. - To się okaże - powiedziała, kładąc długi biały pas na moim łóżku. - Co to jest? - zainteresowałem się. - Pas do transportowania chorych - wyjaśniła. - Żebyś mi nie upadł. Uśmiechnąłem się rozbawiony wizją tego, jak Norma mnie podtrzymuje, ponieważ była ode mnie o połowę mniejsza. - Dasz radę uratować mnie przed upadkiem? - Jestem silniejsza, niż myślisz. To zaczynamy. Możesz usiąść? Rozbawiła mnie tym pytaniem. - Oczywiście. - Wysunąłem łokcie do tyłu i uniosłem klatkę piersiową. Ból, który przeszył cały mój brzuch, był tak paraliżujący, że wstrzymałem oddech. Krew odpłynęła mi z twarzy.

- O - syknąłem. Norma rzuciła mi znaczące spojrzenie, jakby chciała powiedzieć: „A nie mówiłam?”. - Zabolało trochę bardziej, niż się spodziewałem przyznałem. - Możesz przenieść nogi nad krawędzią łóżka? - zapytała Norma. Gdy tylko się poruszyłem, poczułem, jak bardzo moje nogi były zależne od mięśni brzucha. Zanosiło się na to, że chodzenie nie będzie tak łatwe, jak myślałem. W ciągu jednej fatalnej nocy cel, do którego pragnąłem dotrzeć, zmienił się z Key West na drzwi do łazienki. Potrzebowałem kilku minut, aby zwiesić nogi z krawędzi łóżka. - Świetnie. Teraz chwileczkę zaczekaj - powiedziała Norma. Wyjęła z szafki jakieś pantofle i uklęknąwszy, wsunęła je na moje stopy. Potem zacisnęła klamrą cewnik i zapięła pas wokół mojej talii. - Gotowy?

Kiwnąłem głową. - Gotowy. - To teraz wolno pochylaj się do przodu, opierając ciężar ciała na poduszkach stóp. Przysunąłem się do krawędzi łóżka, naciągając mój szpitalny fartuch na uda. Gdy stopami dotknąłem podłogi, pochyliłem się do przodu. W tym momencie całe moje ciało przeszył tak niewiarygodnie ostry ból, jakby poraził mnie prąd. - Aaa - zasyczałem. Wziąłem kolejny głęboki oddech. Byłem naprawdę zaskoczony intensywnością bólu. Nagłe łazienka wydała mi się odległa o setki metrów. - To jak będzie z tą rundą honorową? - zapytała Norma, Znowu wziąłem głęboki oddech. - Bardzo... boli.

- Chcesz próbować dalej? - Tak. - Dzisiaj rano przejdziemy tylko kilka kroczków powiedziała Norma i spojrzała na Angel. - Możesz mi pomóc? Angel wstała z krzesła. - Co mam robić? - Podsuń mu swoje ramię, żeby mógł się oprzeć. Obróciła się do mnie. - Pomożemy ci wstać. Stanęły po obu moich bokach i każda z nich ujęła mnie jedną ręką za plecy, a ja wsparłem się na ich ramionach. - Gotowy? - Tak. - To wstajemy.

Zacząłem zsuwać się z krawędzi łóżka. Oczy zaszły mi łzami i cicho jęknąłem. - Powolutku - powiedziała Norma. - Nigdzie się nie spieszymy. - Ja tak - mruknąłem przez zaciśnięte zęby. W pewnej chwili poczułem, że nareszcie stoję. Norma i Angel cofnęły swoje ręce, ale nadal były blisko. - Jak się czujesz? - zapytała Norma. - Jakby mnie ktoś przeciął na dwie części i posklejał na nowo. - Całkiem trafny opis. Zrobiłem mały krok prawą stopą, właściwie było to bardziej szurnięcie niż krok, długości około piętnastu centymetrów. Zrobiłem przerwę, potem przysunąłem lewą stopę do prawej. Fatalnie, pomyślałem. Świetnie - powiedziała Norma. - Udało się. A teraz kolejny krok.

Ponownie pociągnąłem nogą po podłodze, czując się jak starzec. W połowie drogi do łazienki przyszła mi do głowy myśl, że mogę nie dać rady wrócić do łóżka. - Lepiej już zawrócę. - W takim razie spróbujmy wykonać obrót - powiedziała Norma. Powłócząc nogami, zrobiłem kółko i stanąłem twarzą do łóżka. Trzy dni wcześniej odmierzałem moją wędrówkę w kilometrach. Teraz liczyłem kroki. Osiemnaście i już byłem wykończony. Dotarłem do łóżka, obróciłem się, oparłem się o bok i położyłem. Norma litościwie uniosła moje nogi i ułożyła je na materacu. - Wspaniale ci poszło - powiedziała. - Świetny początek. - W tym nie było nic wspaniałego - stwierdziłem. - Oczywiście, że było - zaprotestowała. - Tylko że twoje obrażenia są większe, niż

myślałeś. Aż do tego momentu oszukiwałem się, nie dopuszczając do siebie myśli, że mój stan jest poważny. Wmówiłem sobie, że wbrew ostrzeżeniom lekarzy zarzucę plecak na ramię i wyjdę ze szpitala. Rzeczywistość była jednak inna. Czekał mnie długi okres rekonwalescencji. Myśl ta boleśnie przypomniała mi o trwającej kilka tygodni szpitalnej rehabilitacji McKale po jej wypadku. - Wiem, że kilka kroków może nie wydawać się niczym wielkim, ale mięśnie twojego brzucha są poprzecinane. Musi minąć trochę czasu, zanim wszystko się zagoi. Ogarnęła mnie złość na wszystko, co przyczyniło się do mojego przymusowego postoju: moje ciało, hotel Hilton, w którym nie mieli wolnych pokoi, gang i szpetnego wyrostka z nożem, który przebywał na tym samym piętrze

szpitala. Gnicie w szpitalnym łóżku nie było częścią mojego planu. Czy nie dość już wycierpiałem? Co gorsza, pory roku też sprzysięgły się przeciwko mnie. Planowałem przejść wąski pas Idaho, potem Montanę i Wyoming i przy odrobinie szczęścia wydostać się z gór, zanim spadną największe śniegi i zablokują autostrady. Z tym mogłem się już pożegnać. Do czasu, aż znowu będę mógł chodzić, drogi staną się nie do przejścia. Czy mi się to podobało, czy nie, byłem uziemiony do wiosny. * Po wyjściu Normy Angel ponownie usiadła na krześle i przysunęła się bliżej mojego łóżka. - Dobrze się czujesz? - zapytała. - A jak myślisz? - warknąłem. - Chodzenie było jedyną

rzeczą, jaka mi pozostała. A teraz będę musiał tkwić aż do wiosny w tej zapomnianej przez Boga dziurze. Po jej twarzy przemknął cień bólu. - Przykro mi. Popatrzyłem na nią i westchnąłem. - Przepraszam. To nie twoja wina. Jestem bardzo rozgoryczony. Po kilku minutach ciszy odezwała się: - Wiesz, pójdę zrobić zakupy w sklepie spożywczym. Kupić ci coś? Nie mogłem uwierzyć, że jest dla mnie taka uprzejma po tym, jak na nią naskoczyłem. - Pop - tarty - powiedziałem. - Pop - tarty? - Truskawkowe. Uśmiechnęła się. - A więc pop - tarty. Zamówienie przyjęte. Przyniosę dziś

wieczorem. - Przyjdziesz dzisiaj jeszcze raz? - Jeśli nie masz nic przeciwko. - Nie mam. Nie rozumiem tylko, dlaczego chcesz tu przyjść. - Lubię spotkania z tobą - odparła. - Grasz w karty? - W pokera, serca i remika. - W takim razie przyniosę karty. - Wstała z krzesła. - Do wieczora. - Angel, naprawdę bardzo cię przepraszam. - Nie przejmuj się. Na twoim miejscu zachowywałabym się tak samo. - Lekko dotknęła mojego ramienia i wyszła z pokoju. Po jej wyjściu zacząłem o niej rozmyślać. Była naprawdę dobra. * Późnym popołudniem znowu zjawiła się Norma.

- Przyniosłam ci coś - oznajmiła, unosząc kartkę papieru. Affectus, qui passio est, desinit esse passio simulatque eius claram et distinctam formamus ideam. Popatrzyłem na tekst. Nic z niego nie rozumiałem. - Nie znam łaciny. - Ja też nie. To zdanie z jakiegoś dzieła filozofa Spinozy. Jest tu napisane, ale streszczę własnymi słowami, że „cierpienie przestaje nas dręczyć, jak tylko wytworzymy sobie jego wyraźny obraz”. Dostałam to od mojego ojca kilka lat temu, gdy urodziłam martwe dziecko. Pomogło mi się pozbierać. Wiem, że teraz czujesz wielki ból i frustrację. Ale to minie i zanim się zorientujesz, znowu będziesz chodzić. Obiecuję. Popatrzyłem na kartkę. - Możesz zawiesić to w takim miejscu, żebym widział?

- Bardzo chętnie. Pójdę tylko po kawałek taśmy powiedziała i wyszła z pokoju. „Cierpienie przestaje nas dręczyć, gdy wytworzymy sobie jego wyraźny obraz”. Może właśnie dlatego odczuwałem taką potrzebę pisania w moim dzienniku? Po powrocie Norma przykleiła kartkę na drzwiach mojej szafki. - I jak? - Idealnie. - Gotów do kolejnej przechadzki? - Jak najbardziej. Zaciskając zęby, przeniosłem stopy do boku łóżka i zsunąłem je w dół. Tym razem ból był większy. Norma nałożyła mi pas. - Tylko spokojnie. Po jednym kroku. Wziąłem głęboki oddech i zrobiłem pierwszy krok okupiony piekącym bólem. Chwila przerwy i jeszcze jeden krok. To samo. Po trzecim kroku zatrzymałem się.

- Nie jestem w stanie tego zrobić. - Nadal czujesz ból po porannej próbie - powiedziała Norma cicho. Położyła moją rękę na swoim ramieniu i pomogła mi powoli dojść do łóżka. Gdy usiadłem, chwyciła moje nogi i przeniosła je na posłanie. - Jutro spróbujemy ponownie. Zamknąłem oczy i westchnąłem. - Hej, głowa do góry. Ani się obejrzysz, a będziesz biegać w maratonach. - Poklepała mnie po nodze. - Zaraz kończy się moja zmiana. Zobaczymy się jutro. Po jej wyjściu próbowałem stworzyć wyraźny obraz mojego cierpienia. Mój ból wcale od tego nie minął. * Angel zjawiła się około siódmej wieczorem. Miała na sobie długi, granatowy płaszcz

z wełny, a w ręku trzymała plastikową torbę. - Mam twoje pop - tarty - oznajmiła, wyciągając z torby dwa pudełka. - Nie wiedziałam, czy chcesz z lukrem, czy bez, więc kupiłam oba rodzaje, - Położyła paczki na stoliku obok mojego łóżka. - Dziękuję. - Otworzyłem pudełko z lukrowanymi ciastkami, wyjąłem jedno opakowanie i zębami rozerwałem celofan. Wyciągnąłem dłoń z pop - tartem w stronę Angel. - Chcesz jednego? - Jasne. - Podchodząc do mnie, zauważyła cytat, który Norma przykleiła do drzwi szafki. - Co to takiego? - Norma mi to przyniosła. Zmrużyła oczy, czytając tekst. - Uczucie, które dręczy, zatrzymuje się... nie... przestaje dręczyć, gdy wytworzy się jego jasny i wyraźny obraz.

- Znasz łacinę? - Trochę. Uczyłam się w szkole średniej. Zaintrygowało mnie, że nie skomentowała tej wypowiedzi ani jej przesłania. Zdjęła płaszcz. - Twoja rodzina na pewno się zastanawia, dlaczego tak często ostatnio wychodzisz powiedziałem. - Nie mam żadnej rodziny - odparła. - Jestem sama. - W takim razie na pewno twoi znajomi zastanawiają się, co robisz. Na jej twarzy pojawił się sardoniczny uśmiech. - Nikt nie złoży doniesienia o moim zaginięciu, jeśli to miałeś na myśli. Jestem samotnikiem. Spojrzałem na nią ze zdziwieniem. - Nigdy bym cię tak nie określił.

- A to dlaczego? - Jesteś bardzo sympatyczną, życzliwą osobą. To się ze sobą kłóci. - To samo mogłabym powiedzieć o tobie. - Różne rzeczy się zdarzają. - No właśnie - powiedziała. - Różne rzeczy się zdarzają. Przez chwilę przypatrywała mi się w milczeniu. - Myślałam o obrączce, której szukałeś. Straciłeś żonę? - Tak. - Przykro mi. - Mnie też. Położyła dłoń na moim ramieniu. - Wiem, że to głupie pytanie, ale czy jest coś, co mogę dla ciebie zrobić? - Chciałbym, żeby tak było. - Po chwili zapytałem: - Byłaś kiedyś zamężna?

Zawahała się. - Nie. - Jesteś ze Spokane? - Tutaj się urodziłam. Ale gdy miałam osiem lat, moja rodzina przeniosła się do Minnesoty. Kilka miesięcy temu dostałam ofertę pracy i postanowiłam wrócić. - Jak to jest być policyjnym dyspozytorem? Wzruszyła ramionami. - Nie ma nudy, ale to przygnębiająca praca. Każdego dnia dowiaduję się o najgorszych ludzkich uczynkach. - Nigdy o tym nie myślałem w ten sposób. Z której części Minnesoty przyjechałaś? - Wayzata nad jeziorem Minnetonka. - Nigdy nie byłem w Minnesocie. Słyszałem, że jest tam pięknie. - Zimno - rzuciła szorstkim tonem. - Bardzo zimno.

Z wyrazu jej twarzy odgadłem, że nie mówiła jedynie o pogodzie. Rozdział 6 W college’u zaliczyłem kurs psychologii społecznej, ponieważ uważałem, że może mi się przydać w branży reklamowej. Jedną z rzeczy, które zapamiętałem z tego kursu, była analiza przypowieści o dobrym Samarytaninie. Wnioski psychologów skłaniają do przemyśleń. O tym, kto zatrzymał się, by pomóc nieznajomemu w potrzebie, nie zadecydowało współczucie, sumienie ani wyznanie religijne. Przystanęli ci, którzy mieli czas. Co każe mi się zastanowić, czy ja mam czas, by czynić dobro. Najwyraźniej Angel ma czas. Z dziennika Alana Christoffersena Wczesnym rankiem następnego dnia czytałem gazetę, gdy Norma weszła do mojego pokoju z kartą. Czytając, unosiłem na przemian to jedną, to

drugą nogę i trzymałem ją w powietrzu, co niestety można było mierzyć w ułamkach sekund. - Dzień dobry - powiedziała. Zauważyłem, że jest trochę spięta. Odłożyłem gazetę. - Jak samopoczucie? - zapytałem. - Dobrze. Pytanie za sto tysięcy dolarów brzmi: jak twoje samopoczucie? - Wciąż tu jestem. - Słyszałeś już...? - zawahała się. - Ten chłopak zmarł. Kto? - Ten chłopak, który pchnął cię nożem. Pokręciłem głową. - Nie. Nie wiedziałem, jak zareagować. Nie wiedziałem nawet, co powinienem czuć. Zadowolenie z zemsty, z wymierzonej sprawiedliwości, żal, smutek? Prawda była taka, że nie

czułem nic. - Po południu przyjdzie do ciebie lekarz - powiedziała po chwili Norma. - Powie mi, kiedy będę mógł wyjść? - Tak myślę. - Sprawdziła jeden z monitorów. - Jesteś gotów, żeby znowu spróbować chodzić? - Jasne. - Muszę jeszcze zajrzeć do kilku innych pacjentów, ale potem tu wrócę. Wyszła z pokoju. Położyłem się i westchnąłem. Nie czułem, aby w moim zdrowiu nastąpiła jakaś poprawa. Pół godziny po śniadaniu Norma przyszła z pasem. - No, to do dzieła - powiedziała. Po tym, jak zacisnęła klamrą mój cewnik, usiadłem i

przeniosłem nogi ponad krawędzią łóżka. Zrobiłem to jednak odrobinę zbyt szybko. Z bólu zacisnąłem zęby. - Chwileczkę - powiedziała Norma. - Zanim znowu spróbujesz, chcę cię o coś zapytać. Spojrzałem na nią wyczekująco. - Słucham? - Dlaczego chcesz chodzić? Jaki powód jest dla ciebie najważniejszy? - Żeby pozbyć się tego... - tu powstrzymałem się przed przekleństwem - cewnika. Popatrzyła na mnie w zamyśleniu. - Od Angel wiem, że idziesz do Key West. To prawda? - Taki mam zamiar. - Musi się za tym kryć jakiś poważny powód. Opuściłem wzrok. - Niedawno straciłem żonę, dom i firmę - powiedziałem po chwili milczenia.

Wyraz jej twarzy zmienił się. - Bardzo mi przykro. Nie wiedziałam. - Delikatnie dotknęła mojego ramienia. - Więc stąd ta piesza wędrówka. - Tylko ona trzyma mnie przy życiu. Bez Key West nie miałbym nic. Wolno skinęła głową. - Nie zapominaj o tym. A teraz zaczynamy nasz spacer. Postawiłem stopy na podłodze i powoli przeniosłem ciężar ciała. Ból nie był aż tak dotkliwy jak poprzedniego dnia. - Jestem gotowy. Norma chwyciła mnie za rękę, gdy dźwigałem się do pionu, przygotowany na kolejną falę bólu. Zrobiłem pierwszy krok. Ból przeszył moje ciało, jednak nie był już tak ostry jak wcześniej. Dam radę, pomyślałem. Zrobiłem kolejny krok, przystanąłem, potem jeszcze

jeden. - Chyba mi się uda - stwierdziłem. - Jestem tego pewna - powiedziała Norma. Po kolejnych sześciu krokach zatrzymałem się. Albo ból zelżał, albo moja determinacja wzmocniła się na tyle, by go zrównoważyć. Zrobiłem kilka następnych kroków, wyciągnąłem rękę i chwyciłem gałkę drzwi do łazienki. Norma uśmiechnęła się, - I udało się! Wziąłem głęboki oddech. - A teraz zobaczmy, czy dam radę wrócić. - Obróciłem się powoli, a potem bez przystawania doszedłem do łóżka. Norma klasnęła w dłonie. Układając się wygodnie w łóżku, zapytałem: - Czy teraz wyjmiesz mi cewnik? - Z radością. - Zamknęła drzwi pokoju, nałożyła

lateksowe rękawice i usunęła cewnik. - Nareszcie - powiedziałem z ulgą. - Zapracowałeś na to. - Skąd przyszło ci do głowy zapytać mnie, dlaczego chcę chodzić? - Z mojego doświadczenia wynika, że jeżeli człowiek skupi się na powodzie, dla którego coś chce zrobić, to zawsze znajdzie sposób, aby to osiągnąć. - Podeszła i dotknęła mojego ramienia. - Jestem z ciebie dumna. Wiedziałam, że dasz radę. Wpadnę tu jeszcze przed końcem mojego dyżuru. - Ruszyła w stronę drzwi. - Norma? Odwróciła się. - Tak? - Dziękuję. Uśmiechnęła się i wyszła. * Przez resztę poranka czytałem. Około drugiej przyszła Norma. W ręku trzymała plik

kolorowych odbitek. - Coś ci przyniosłam - oznajmiła. Przejrzałem kartki ze zdjęciami plaż i oceanu. - Co to takiego? - Widoki z Key West. Wydrukowałam je z Internetu. - Poznaję, ale po co je przyniosłaś? - Jako motywację. Mogę je tu porozwieszać, jeśli chcesz. Podałem jej kartki. - Zgoda. - Świetnie. Gotów do jeszcze jednej przechadzki? - Tak. Do łazienki. Położyłem dłonie na krawędzi łóżka i dźwignąłem się w górę. Dotarłem do łazienki w mniej więcej tym samym czasie co poprzednio, wszedłem do środka, zamknąłem drzwi i skorzystałem z toalety. Po kilku minutach wróciłem do pokoju.

- Znowu czuję się człowiekiem. - Jeden mały krok w stronę łazienki, ogromny skok w stronę godności. Uśmiechnąłem się, powoli zmierzając z powrotem do łóżka. - Rewelacja, Alan. Brawo - powiedziała Norma. - Dzięki, trenerze - powiedziałem, siadając na łóżku. Wzięła ze stolika zdjęcia z Key West. - To teraz je przykleję. Zdjęć było sześć. Zaczęła przytwierdzać je do dwóch ścianek mojej szafki. - Masz jakieś wielkie plany na dzisiejszy wieczór? zapytałem. - Mąż pracuje do późna, więc idę pomóc mojej mamie w sprzątaniu piwnicy. Ma ostatnio obsesję na punkcie porządków. - Brzmi atrakcyjnie. Żałuję, że nie mogę pomóc.

- Nie wątpię - powiedziała ironicznie. - A ty? Planujesz coś ekscytującego? Jazdę na deskorolce? Partię tenisa? - Chyba jednak posiedzę tutaj. Uśmiechnęła się. - Świetny pomysł. Twoja przyjaciółka dzisiaj przyjdzie? - Masz na myśli Angel? Kiwnęła głową potakująco. - Chyba tak. Nic nie mówiła. - Wczoraj sobie z nią pogadałam. Jest naprawdę interesująca. Jak długo ją znasz? - Właściwie to jej nie znam. Przykleiła ostatni obrazek i odwróciła się do mnie. - Jak to? - Poznałem ją trochę ponad tydzień temu, gdy zatrzymałem się, żeby wymienić koło w jej samochodzie. - To zabawne. Ona mówi o tobie, jakbyś był jej najlepszym przyjacielem. Wiesz,

zrobiła coś zadziwiającego. Zachwycałam się jej naszyjnikiem z szafirami, a ona zdjęła go z szyi i mi dała. Na pewno jest wart przynajmniej tysiąc dolarów. - Podarowała ci naszyjnik z szafirami? - Chciała. Ale go nie przyjęłam. Nie wiedziałem, co o tym sądzić. - Jest trochę zagadkowa. Trudno mi zrozumieć, dlaczego jest dla mnie taka życzliwa. - Może jest jedną z tych rzadko spotykanych osób, które szczerze troszczą się o innych. A może jest aniołem. - Aniołem? - W końcu tak ma na imię, prawda? - powiedziała, klepiąc mnie po ramieniu. - Doktor McDonald przyjdzie cię obejrzeć, zanim skończy swój dyżur, więc gdybyś został wypisany, nie wybiegaj bez pożegnania.

- Nie sądzę, żebym gdzieś pobiegł. Baw się dobrze przy sprzątaniu u mamy. Uśmiechnęła się. - Tego możesz być pewien. Trzymaj się. Dużo dzisiaj osiągnąłeś. Jesteś moim bohaterem. * Po wyjściu Normy zacząłem rozmyślać o Angel. Nie zamierzałem wątpić w szlachetność motywów jej postępowania - choć w głębi duszy trudno było mi w nią uwierzyć - ale naprawdę nie wiedziałem, co nią kierowało. Może była, jak sugerowała Norma, altruistką - współczesną świętą. Znałem takie osoby, choć nie było ich wiele. Taka była moja mama. A także moja była asystentka, Falene, która bez żadnego widocznego powodu lojalnie trwała przy mnie podczas całego zamieszania i kryzysu w moim życiu. Wbrew opisywanym

w gazetach okropieństwom nadal są wśród nas ludzie gotowi okazać bezinteresowną pomoc. Jednak moja mama była moją mamą, a Falene mnie znała. Angel natomiast była zupełnie obcą osobą. Coś tu nie pasowało. Doktor McDonald przyszła do mnie dopiero po siedemnastej. Rzuciła okiem na zdjęcia przyklejone do mojej szafki. - Key West przyszło do pana, jak widzę. - Podeszła do mojego łóżka. - Przepraszam za spóźnienie. Miałam pacjenta, którego postanowiło wziąć sobie urlop. Słyszałam, że

serce

zaczął pan chodzić. - Raczej powłóczyć nogami, ale doszedłem do łazienki. - Wspaniale. Tomografia nie wykazała żadnych innych uszkodzeń, stan pozostałych organów jest cały czas stabilny, wygląda na to, że zdrowieje pan bez żadnych powikłań, więc

zatrzymam pana tu jeszcze dwadzieścia cztery godziny, a potem może pan wyjść. - Rozumiem. - Wypisałam receptę na antybiotyk oraz na tygodniową dawkę doustnej morfiny przeciwko bólowi. Dawka wynosi dziesięć miligramów i będzie ją pan przyjmował tylko w razie konieczności, więc może pan odstawić lekarstwo, gdy nie będzie już potrzebne. Wyjdzie pan od nas w opatrunku i musi się pan zgłosić w przyszłym tygodniu na wyjęcie szwów. Proszę, oto pana recepty. - Położyła kartki na moim stoliku. - Słyszałam, że idzie pan do Key West. - Taki mam zamiar. - Miejmy nadzieję, że nie będzie pan miał już więcej żadnych przestojów. Uśmiechnęła się. - Powodzenia, panie Christoffersen.

* Angel zjawiła się mniej więcej dziesięć minut po wyjściu lekarki. Miała zaczerwienione oczy, jakby od płaczu. - Jak ci minął dzień? - zapytała. - Nieźle. A tobie? - W porządku - odparła i usiadła na krześle. - Chodziłem o własnych siłach. - I mnie przy tym nie było? - zapytała niczym rodzic, który nie widział pierwszych kroków swojego dziecka. - Przecież to nic ważnego - powiedziałem. - Oczywiście, że to coś ważnego. Szkoda, że mnie przy tym nie było. - Niedawno była u mnie lekarka. Powiedziała, że jutro już mogę wyjść. To ją najwyraźniej ucieszyło.

- Świetnie. W domu wszystko już przygotowane. Potrzebujesz jeszcze czegoś? - Muszę wykupić recepty - powiedziałem, wskazując na stolik. Wstała z krzesła i wzięła recepty. - Żaden problem. - Mój portfel jest w małej kieszonce zapinanej na zamek z tyłu plecaka. W środku jest karta kredytowa. - OK. Zaraz to załatwię. Zauważyłem, że wyszła, nie zabrawszy mojej karty. Rozdział 7 Są ludzie, którzy pojawiają się w naszym życiu równic pożądani jak chłodny wietrzyk w upalny dzień - i znikają z niego prawie tak samo szybko. Z dziennika Alana Christoffersena Następnego dnia Norma kręciła się po moim pokoju, a ja

wyczekiwałem nadejścia Angel. Planowała, że wyjdzie z pracy wcześniej, o pół do szóstej. Zjawiła się za kwadrans szósta, prawie bez tchu. - Przepraszam za spóźnienie - wysapała. - Miałam problemy z glukozą we krwi. - Z czym? - zapytałem. - Z poziomami cukru - wyjaśniła Norma. - Jesteś diabetyczką? - Tak, insulinozależną. Przez całe popołudnie walczyłam ze spadkami. - Chyba nie mieszkasz sama? - zapytała Norma. - Sama. Norma przekrzywiła głowę. - To może być naprawdę niebezpieczne. Tym bardziej cieszę się, że Alan będzie u ciebie mieszkał.

- Ja też - powiedziała Angel. Podniosła w górę papierową torebkę. - Wykupiłam twoje recepty. - Rozsunęła zamek w kieszonce mojego plecaka i wsunęła lekarstwa do środka. - Muszę się teraz ubrać - oznajmiłem. - W takim razie zapewnimy ci trochę prywatności powiedziała Norma. Po kilku minutach Norma zapukała do drzwi, a potem je otworzyła. - Gotowy? - Weszła, popychając wózek inwalidzki. Za nią szła Angel. - Chcesz zabrać ze sobą Key West? - zapytała Norma, zdejmując obrazki. Zwróciłem się do Angel: - Znajdzie się jakieś miejsce na ścianie? - Mnóstwo. - OK. W takim razie zabieram Key West. - Podjadę samochodem - powiedziała Angel. Uniosła mój

plecak, choć nie bez trudności. - Spotkamy się na dole. Wstałem z łóżka, podszedłem do wózka i usiadłem. - Będzie mi ciebie brakować - powiedziałem do Normy. - Mnie ciebie też. Przyślesz mi kartkę, gdy dojdziesz do Key West? - Tak. Zawiozła mnie do windy i nacisnęła parter. Chwilę później byłem już na zewnątrz. * Samochód Angel, stary, srebrnoszary chevrolet malibu, który pamiętałem z naszego pierwszego spotkania, zatrzymał się dokładnie na wprost nas. Angel zaciągnęła hamulec ręczny, obeszła samochód i otworzyła drzwi od strony pasażera. Spojrzałem na krawężnik i nagle przekroczenie go wydało mi się niewykonalne.

- Dam radę - powiedziałem, bardziej z nadzieją niż przekonaniem. Wolno wstałem, wspierając się na podłokietnikach. Nie mogłem uwierzyć, jak bardzo bolesny był każdy ruch. Nie wyglądało na to, żebym swoją poprzednią formę mógł odzyskać w ciągu jednego dnia. Przez chwilę stałem w miejscu, starając się utrzymać równowagę. - W porządku? - zapytała Norma. - W porządku. - To powodzenia - powiedziała. - Dziękuję. Za wszystko. Objęliśmy się, po czym ostrożnie krawężnik i wsiadłem do

przekroczyłem

samochodu. Wsunąłem nogi do środka. Angel pochyliła się nade mną, zapięła moje pasy bezpieczeństwa, a potem zamknęła drzwi. Norma uśmiechnęła się, posłała mi całusa, po czym

chwyciła rączki wózka i wprowadziła go do środka. Angel zajęła miejsce za kierownicą, uruchomiła silnik i zwolniła hamulec. - Norma była wspaniała - powiedziałem. - Teraz moja kolej, żeby się tobą zaopiekować - oznajmiła Angel, wrzucając bieg. Ruszyliśmy w stronę jej domu. Rozdział 8 Czuję się jak latawiec porwany przez huragan. Z dziennika Alana Christoffersena Angel mieszkała piętnaście minut drogi od szpitala na niewielkim przedmieściu we wschodniej części miasta. Gdy przejeżdżaliśmy przez tory kolejowe, chwyciłem się za brzuch i skrzywiłem z bólu. Angel rzuciła na mnie okiem. - Przepraszam - powiedziała. - Ale to już niedaleko.

Jesteśmy prawie na miejscu. W czasie jazdy krajobraz Spokane przesuwał się przed moimi oczami niczym sceny z nudnego filmu. Myślałem jedynie o tym,’ jak bardzo pragnę opuścić to miasto. Wydawało mi się tak samo ponure jak pogoda, choć prawdopodobnie był to jedynie wpływ mojego ponurego nastroju. Byłem już w Spokane wcześniej, dwa razy, i podobało mi się, jednak tym razem działało na mnie odpychająco. Spokane to drugie co do wielkości miasto w stanie Waszyngton, bardzo podobne do Seattle z wyjątkiem liczby mieszkańców, liczby firm, stopnia rozwoju gospodarczego, nadbrzeża, polityki, kawy... właściwie Spokane w niczym nie przypomina Seattle. Jestem pewien, że ludzie, którzy tu mieszkają, są tak samo przyjaźni, inteligentni i kulturalni jak mieszkańcy Seattle, a może nawet bardziej,

oraz, co dodam im na plus, nie dali światu muzyki grunge ani rappera Anthony’ego Raya znanego pod scenicznym pseudonimem Sir Mix - a - lot. Spokane jest po prostu inne. Zupełnie inne. Jak już powiedziałem, moim problemem nie było Spokane jako takie, lecz fakt, że musiałem przebywać w tym mieście dłużej, niż zamierzałem. Uciekałem jak najdalej od Seattle, a nagle utknąłem w miejscu zaledwie o kilka kilometrów od granicy z Idaho. Trudno mi nawet wyrazić słowami, jak bardzo pragnąłem opuścić stan Waszyngton. * Mieszkanie Angel znajdowało się w starym domu stojącym przy wysadzanej sosnami ulicy o nazwie Nora, leżącej kilka kilometrów na północ od Uniwersytetu Gonzagi. Dom, podzielony na trzy mieszkania, z krytym gontem, dwuspadowym, stromym dachem i

łuszczącą się żółtą farbą, wyróżniał się spośród innych na tej ulicy, nie tylko z powodu swojego koloru, ale również dlatego, że nie był zbudowany z cegły. Okna były dziwnie wąskie i nierówne, niektóre wyższe od pozostałych. Dom otaczały przerośnięte ostrokrzewy, a od strony ulicy rozciągał się dość duży ogródek. Okolica wydawała się spokojna i stateczna jak na bliskie sąsiedztwo uniwersytetu, co oznaczało, że okoliczne domy zamieszkiwali studenci albo poważnie traktujący swoje studia, albo skacowani po całonocnych imprezach. Miałem nadzieję, że w grę wchodził ten pierwszy powód. Mniej więcej połowa domów była przyozdobiona z okazji nadchodzącego Halloween, na niektórych wisiały wymyślne pajęczyny ogromnych rozmiarów lub inne strachy. Całą dekorację domu, w którym mieszkała Angel, stanowiła

sterta suchych łodyg kukurydzy leżąca obok drzwi wejściowych. Angel zatrzymała samochód przy krawężniku naprzeciw swojego domu i zgasiła silnik. - No to jesteśmy na miejscu. Otworzę ci drzwi powiedziała, wysiadając. Pokonując ból, obróciłem się do wyjścia, jednak był to już kres moich możliwości akrobatycznych. - Możesz mi pomóc? - Oczywiście. Wyciągnę cię w tempie na raz - dwa - trzy. - OK - powiedziałem, stawiając stopy na asfaltowej drodze. - Raz - dwa - trzy... - W rytm jej słów pochyliłem się do przodu, dźwignąłem się w górę i stanąłem prosto. Paraliżujący ból, który w tym momencie przeszył moje ciało, zaparł

mi dech w piersiach. - Chwileczkę - powiedziałem. - Zabolało? - Zaraz minie. - Zaczekałem, aż ból zelżał. - Już dobrze. Następny krok. Podeszła do mojego boku i ujęła mnie pod rękę. - Idziemy. - Przekroczyłem krawężnik i przystanąłem na pożółkłym trawniku. Popatrzyłem na chodnik. W końcu nadejdzie czas, gdy będę nim chodził w jedną i drugą stronę, ale w tamtej chwili dotarcie do domu i wejście po schodach wydało mi się celem niemal nieosiągalnym. Powłócząc nogami podszedłem betonowym chodnikiem do schodów prowadzących do mieszkania Angel. Betonowe stopnie były wąskie i strome, z poręczami z kutego żelaza, które

rdzewiały

u

nasady.

Chwyciłem poręcz

i

popatrzyłem sceptycznie na pierwszy schodek. - Dasz radę? - zapytała Angel. - Wejdę albo się wczołgam. - Pomogę ci. Połóż mi rękę na ramieniu. Prawą rękę położyłem na jej ramieniu, a lewą mocno chwyciłem się poręczy. Wziąłem głęboki oddech. - Idziemy. Z jej pomocą i zachętą przy każdym kroku dotarłem do podestu. - Świetnie sobie radzisz - powiedziała. - Naprawdę świetnie. Myślę, że przez „świetnie” rozumiała to, że nie upadłem. * Mieszkanie Angel znajdowało się na parterze i zajmowało tylną część domu. Wyjęła klucz z torebki i otworzyła nim drzwi.

- Nie ma to jak w domu - powiedziała. Pierwszą rzeczą, na jaką zwróciłem uwagę, był zapach jedzenia, choć nie rozumiałem, jak to było możliwe, skoro Angel przez cały dzień była w pracy. - Apetyczny zapach - powiedziałem. - Obiad w garnku do gotowania na wolnym ogniu wyjaśniła. Pokój dzienny był większy, niż się spodziewałem, a z jego panoramicznego okna rozciągał się widok na ogród za domem. Jedynymi meblami były kanapa oraz prostokątny stolik do kawy stojący na wprost przycupniętego na pokrytej fornirem szafce.

telewizora

Pokój nie był zagracony i miał ascetyczny wygląd. Znajdowały się w nim jedynie najpotrzebniejsze sprzęty. Poza tym coś go jeszcze wyróżniało - czegoś w nim brakowało - jednak nie potrafiłem

stwierdzić czego. Na końcu korytarza znajdowała się niewielka kuchnia z malutkim, pokrytym laminatem stołem. W pomieszczeniu panował nieład. Pomiędzy pokojem dziennym a kuchnią było troje drzwi. - A to twój pokój - powiedziała Angel, otwierając drzwi po południowej stronie i wchodząc do środka. Pierwszą rzeczą, jaka przyciągnęła mój wzrok, było duże łoże z baldachimem, dosunięte do dwóch stykających się w narożniku ścian. Wolna przestrzeń wzdłuż przodu łoża i jego drugiego boku wynosiła niecały metr. Poza łożem w pokoju znajdowała się niewielka szafa ubraniowa oraz komoda. - Mam nadzieję, że będzie dobry. - Aż nadto - zapewniłem ją. - Po obiedzie możemy tu zawiesić zdjęcia z Key West. Wyszła na korytarz. - Mój

pokój jest po drugiej stronie korytarza. Rozgość się. Przygotowuję uroczysty obiad z okazji twojego wyjścia ze szpitala. Mam nadzieję, że lubisz włoską kuchnię. - Uwielbiam. - Robię kurczaka cacciatore nadziewane warzywami.

i

pieczone

ravioli

- Najwyraźniej lubisz gotować. - Uwielbiam, ale rzadko to robię, bo dla samej siebie mi się nie chce. Potrzebuję jeszcze pół godziny, żeby skończyć. Chciałbyś poczytać czy obejrzeć coś w telewizji? - Coś, co nie wymaga myślenia. - Czyli telewizja. Muszę tylko znaleźć pilota. Powłócząc nogami, przyszedłem do pokoju dziennego i usiadłem na kanapie, która była niska i bardziej miękka, niż się spodziewałem. Zapadłem się w ozdobne poduszeczki,

jakby to były ruchome piaski. Byłem pewien, że nie wstanę z niej o własnych siłach. Angel podała mi pilota, który, jak się okazało, leżał na podłodze obok telewizora. - Muszę przynieść twój plecak z samochodu - stwierdziła. Wyszła frontowymi drzwiami, pozostawiając je lekko uchylone, i wróciła po chwili, dźwigając mój plecak na jednym ramieniu. Była trochę zdyszana. - Zaniosę do twojego pokoju. - Grazie. - Drobiazg. - Pozostawiwszy plecak w moim pokoju, zniknęła w kuchni. Przejrzałem wszystkie kanały i w końcu zdecydowałem się na trwającą już od jakiegoś czasu publicznej.

projekcję

Spartakusa

w

telewizji

* Angel przyszła do mnie mniej więcej czterdzieści pięć

minut później. - Obiad gotowy - oznajmiła. Pomogła mi wstać z kanapy. Gdy wszedłem do kuchni, zobaczyłem porcelanową zastawę oraz smukłą świecę migoczącą pośrodku stołu. - Zadałaś sobie wiele trudu - stwierdziłem. - Żaden trud, przecież to święto. Wysunęła moje krzesło, a ja powoli na nim usiadłem. Potem ona zajęła miejsce naprzeciwko mnie. - Buon appetito - powiedziała. - Nawzajem - odpowiedziałem. - Możesz jeść pierożki przy cukrzycy? - Węglowodany bywają zdradzieckie, ale po prostu uważam, żeby ich nie jeść za dużo. - Podniosła mały, cylindryczny przedmiot. - No i oczywiście szprycuję się. Przyrządzony przez nią posiłek był najsmaczniejszy ze

wszystkich, jakie jadłem od chwili opuszczenia Seattle, i powiedziałem jej o tym. Najwyraźniej ucieszyła się, widząc, że jestem zadowolony, - Przyjemnie gotować dla kogoś, kto umie to docenić. - Wiem już, że pracujesz i opiekujesz się niedołężnymi, a jakie masz rozrywki? - Rozrywki? - powtórzyła, jakby nie słyszała tego słowa od dłuższego czasu. Ostatnio nie mam zbyt dużo wolnego czasu, ale oglądam listę stu najlepszych filmów Amerykańskiego Instytutu Filmowego. Zaczęłam od ostatniego miejsca i zmierzam do pierwszego. - Na którym jest...? - Obywatel Kane. Kiwnąłem głową. - Orson Welles. Oczywiście.

- Wczoraj wieczorem oglądałam numer siedemdziesiąt osiem, Rocky. Dzisiaj kolej na numer siedemdziesiąt siedem. Może chciałbyś się do mnie przyłączyć? - Nie mam innych planów, tego jestem pewien. Co jest na miejscu siedemdziesiątym siódmym? - Amerykańskie graffiti - Nie widziałem tego filmu co najmniej dwadzieścia lat. - To klasyka - stwierdziła. - Ale oczywiście to samo można powiedzieć o wszystkich filmach z tej listy. Angel jadła powoli, uważając na to, ile je, i obserwując, jak ja robię dokładnie coś przeciwnego. Wyglądała na rozbawioną moim apetytem. Gdy w końcu odłożyłem widelec, zapytała: - Zjadłbyś coś jeszcze? Może wołowinę? Roześmiałem

się głośno. - Nie, chyba już się najadłem. Uśmiechnęła się. - To może idź teraz do pokoju. Pozmywam naczynia i do ciebie przyjdę. - Mogę ci pomóc - zaproponowałem. - Powinieneś oszczędzać nogi. Poza tym zabierze mi to tylko pięć minut. - Chciałbym na coś się przydać. - To zawrzyjmy umowę. Jak tylko będziesz w stanie obejść kilka ulic wokół domu, zacznę cię zaganiać do ciężkiej pracy. - To się nazywa motywacja. - Jako motywator mężczyzn jestem świetna - powiedziała. * Od stołu wstałem o własnych siłach, jednak musiałem się podeprzeć. Angel zajęła się naczyniami, a ja poszedłem do swojego pokoju. Trochę

swędziała mnie skóra pod bandażami, więc odchyliłem jeden z nich, aby przyjrzeć się ranie. Była lekko zaczerwieniona przy szwach, ale nie wyglądało na to, aby rozwijał się stan zapalny. W pewnej chwili usłyszałem dochodzące z zewnątrz dziecięce głosy. - Cukierek albo psikus! Wychyliłem głowę przez drzwi. - Chyba masz gości - zawołałem. Ku memu zaskoczeniu Angel nie poszła otworzyć drzwi. Poprawiłem bandaże i poczłapałem na kanapę. Kilka minut później Angel weszła do pokoju z misą miniaturowych batoników. otworzyła drzwi mieszkania, postawiła misę za progiem i zamknęła drzwi. - Wiesz, co się teraz stanie, prawda? - zapytałem. - Co takiego?

Szybko

- Jakieś dziecko zabierze całą misę. - Miej trochę zaufania - powiedziała, idąc ponownie do kuchni. - Mam zaufanie - odparłem. - Ja bym właśnie tak zrobił. - Już prawie skończyłam - powiedziała, puszczając moją uwagę mimo uszu. - Teraz muszę uprażyć trochę kukurydzy. Nie ma mowy o właściwym oglądaniu filmu bez prażonej kukurydzy. Kilka minut później wróciła z torebką uprażonej w mikrofali kukurydzy. Włożyła płytę do odtwarzacza DVD. - Gdybym pomyślała zawczasu, na dzisiejszy wieczór wypożyczyłabym numer osiemnaście. - Czyli co? - Psychozę Alfreda Hitchcocka. - Wyłączyła stojącą lampę, wzięła z kanapy jedną z

poduszek i usiadła na podłodze. - Tam chcesz oglądać? - Lubię siedzieć na podłodze. Masz dla siebie całą kanapę. Położyłem się na boku i pilotem włączyłem odtwarzanie filmu. Było już po jedenastej, gdy film się skończył. Angel wstała i zapaliła światła. - Świetny film - skomentowała. - Zapomniałem, że grał w nim Richard Dreyfuss powiedziałem. - Bardzo młody Richard Dreyfuss. - A także Suzanne Somers i Cindy Williams. Na jego podstawie powstało z tuzin sitcomów. - Jaka jest następna pozycja na liście? - Światła wielkiego miasta. - Nie znam.

- To stary film z Charliem Chaplinem. - Z Charliem Chaplinem - powtórzyłem, ciesząc się, że jeden z jego filmów znalazł się na tej liście. - Jest uważany za jeden z ostatnich wielkich filmów kina niemego. I muszę ci powiedzieć, że nie było łatwo go znaleźć. Zamówiłam go przez Internet, ale jeszcze nie przyszedł. - Podeszła do drzwi frontowych. Otworzywszy je, pochyliła się, aby podnieść misę. Nadal były w niej batoniki. - Myliłeś się. Nie jest tak źle z następnym pokoleniem. Poczęstuj się - powiedziała, rzucając mi miniaturowego batonika. - Przykład maksymalnego spinu - stwierdziłem. - To znaczy? - Przycinają baton do ułamka jego normalnej wielkości i nazywają to „frajdą”. Nie ma

żadnej frajdy z mniejszego batonika. Manipulacja słowami i tyle. - Jak w życiu - powiedziała Angel. Skinąłem głową. - Jak w życiu. Podeszła do mnie. - Pomogę ci wstać. - Schwyciła moje obie dłonie i odchylając się do tyłu, uniosła mnie z kanapy. Prostując się, jęknąłem z bólu. - Wstawanie to ciągle najtrudniejsza część. - Podać ci coś jeszcze, zanim pójdziesz się położyć? zapytała. - Nie. Niczego mi nie trzeba. Wiesz, jestem ciekaw, co zamierzasz robić, gdy skończysz oglądać sto filmów? Spojrzała na mnie z dziwnym wyrazem twarzy. - Wtedy nastąpi koniec - odpowiedziała w sposób, który wydał mi się jeszcze bardziej

dziwny. Uśmiechnęła się. - Prawdopodobnie będę już w pracy, gdy się obudzisz, więc zrobię ci wcześniej śniadanie. Nie zapomnij wziąć tabletek przeciwbólowych razem z jedzeniem. W łazience zostawię ci folię samoprzylepną. - Folię? - Pamiętaj, że nie powinieneś przemoczyć bandaży. Norma powiedziała, że nie wolno ci się kąpać przez co najmniej tydzień, a przed prysznicem masz owinąć się folią. Kiwnąłem głową. Byłem pod wrażeniem, że pamiętała takie rzeczy. - Powiedziała, że wystarczy owinąć się folią dwa razy. Nawet jeśli bandaż trochę się zamoczy, to nie stanie się nic wielkiego. - Jesteś bardzo dobrą pielęgniarką.

- Staram się. Poczłapałem do mojego pokoju. Angel szła obok mnie. Przy drzwiach odwróciłem się do niej. - Dzięki za wszystko. Jesteś kimś więcej niż tylko dobrą pielęgniarką, jesteś dobrym człowiekiem. Spojrzała na mnie wzrokiem, którego nie umiałem do końca rozszyfrować. - Chciałabym, żeby to była prawda - powiedziała, po czym zniknęła w drzwiach swojego pokoju. Rozdział 9 Dzisiaj doszedłem do chodnika przy ulicy. Nie wiem, czy powinienem się cieszyć z tego wyczynu, czy smucić, że uważam go za wielkie osiągnięcie.

Z dziennika Alana Christoffersena Gdy się obudziłem następnego ranka, Angel już nie było. Zostawiła dla mnie wiadomość na kuchennym stole. Śniadanie w piekarniku, wystarczy podgrzać. Sok pomarańczowy w lodówce. Proszę, wyłącz piekarnik. Będę w domu około piątej. Miłego dnia, Angel:) Podszedłem do piekarnika i z niemałym wysiłkiem pochyliłem się, żeby go otworzyć. W środku znajdowała się kwadratowa patelnia z czymś, co przypominało omlet - zdaje się, że potrawa ta nosi nazwę frittata. Angel niepotrzebnie zadała sobie tyle trudu, bo w zupełności wystarczyłaby mi miseczka płatków śniadaniowych. Wyłączyłem piekarnik, wziąłem uchwyt do gorących garnków, który Angel zostawiła na blacie, i wyjąłem naczynie. Angel zostawiła dla mnie nakrycie na stole, więc wyłożyłem

frittatę na talerz, a patelnię postawiłem na kuchence. Wyjąłem tabletki przeciwbólowe i ułożyłem je obok szklanki z sokiem pomarańczowym, który Angel nalała przed wyjściem do pracy. Usiadłem i zabrałem się do jedzenia. Potrawa z jajek była przepyszna. Po śniadaniu poszedłem do łazienki, aby wziąć prysznic. Obok umywalki leżało opakowanie folii samoprzylepnej. Rozebrałem się, dwukrotnie owinąłem swój tors folią i odkręciłem wodę. Gdy już miałem pewność, że temperatura wody jest odpowiednia, wszedłem pod natrysk. Był to mój pierwszy prysznic od wielu dni. Zamknąłem oczy i przez wiele minut poddawałem się strumieniom ciepłej wody. Wytarcie ciała do sucha nie było łatwe, a nałożenie ubrania zajęło mi prawie piętnaście

minut.

Wiedziałem

już,

że

zawiązanie

sznurowadeł w butach jest na razie dla mnie niewykonalne, więc poluzowałem sznurowadła, upuściłem buty na podłogę i wsunąłem w nie stopy. Gdy już byłem całkowicie ubrany, podszedłem do drzwi frontowych. Nie miałem klucza do mieszkania Angel, więc upewniłem się, że jej drzwi nie są zamknięte na klucz, a potem powoli doszedłem do drzwi wyjściowych. Otworzyłem je i wyjrzałem na świat. Ulica była cicha, dyniami.

przyozdobiona

kilkoma

W nocy, leżąc w łóżku, ułożyłem rekonwalescencji. Moim pierwszym

roztrzaskanymi plan

mojej

wielkim celem było obejście całego kwartału przed pierwszym śniegiem, co może się wydawać śmiesznie proste, jednak w tamtym czasie wydawało mi się równie trudne do osiągnięcia jak wejście na Mount Everest. Moim pierwszym małym celem było samodzielne zejście i

wejście po frontowych schodkach, drugim natomiast było przejście przez całą długość chodnika. Gdybym nie był tak obolały, wyśmiałbym absurdalność zamiarów. Jeszcze niedawno za cel

moich

nowych

stawiałem sobie przejście całego kraju. Teraz radość sprawiłoby mi dojście do chodnika na ulicy. Ująłem zimną poręcz z kutego żelaza i postawiłem prawą stopę na schodku poniżej, po czym dostawiłem do niej lewą stopę. Kolejny krok, kolejny schodek. W sumie sześć. Ludzie nie liczą stopni schodów, może z wyjątkiem tych, którzy mają nerwicę natręctw, po prostu zbiegają po nich jak najszybciej, dla mnie natomiast były kamieniami milowymi. Zejście do ostatniego schodka zabrało mi trochę czasu, ale osiągnąłem ten cel przy minimalnej ilości bólu. Czułem się całkiem dobrze,

dlatego postanowiłem dokuśtykać jeszcze do ulicy. Gdy tam dotarłem, przystanąłem i rozejrzałem się po najbliższej okolicy. Dom, w którym mieszkała Angel, stał w połowie drogi pomiędzy dwiema bocznymi ulicami i dzieliły go od nich w każdą ze stron cztery inne domy. Byłem zadowolony, że udało mi się tak daleko dojść. Osiągnąłem swój pierwszy cel. Poza tym przyjemnie było znowu znaleźć się pod gołym niebem. Drzewa straciły prawie wszystkie liście, powietrze było rześkie i zapowiadało zmianę pogody. Postanowiłem, że w następnym tygodniu dojdę do końca ulicy, a do połowy miesiąca spróbuję obejść cały kwartał - chyba że spadnie śnieg. Wtedy chodzenie mogłoby okazać się zbyt niebezpieczne. Nie mogłem sobie pozwolić na upadek. Wykonując serię drobnych kroczków, obróciłem się w

kierunku domu, w którym teraz mieszkałem, i nie ruszając się jeszcze z miejsca, przyglądałem mu się przez kilka minut. Wiele różniło go od wartej dwa miliony dolarów rezydencji, z której kazano mi się wynieść, jednak byłem wdzięczny Angel, że tak wspaniałomyślnie zaoferowała mi gościnę w swoim mieszkaniu. Trudno było przewidzieć, jak długo w nim pozostanę. Wziąłem głęboki oddech i wolno skierowałem się do domu. Wejście po schodach okazało się o wiele trudniejsze niż zejście i gdy wszedłem na szczyt schodów, przystanąłem, aby przeczekać falę bólu. Gdy tam stałem, z domu wyszła lokatorka jednego z pozostałych mieszkań, młoda kobieta o długich, brązowych włosach, z plecakiem zarzuconym na ramię. Minęła mnie bez słowa, jednak uśmiechnęła się. Po powrocie do mieszkania Angel poszedłem z powrotem do

łóżka, aby odpocząć. * Angel wróciła do domu trochę przed piątą. Była jakaś zmieniona. Wyglądała na przygnębioną. - Jak minął ci dzień? - zapytałem. Pokręciła głową. - Pijany kierowca wjechał w czteroosobową rodzinę. Przeżył tylko ojciec, który jest teraz na oddziale intensywnej opieki i walczy o życie, a ten pijany kierowca wyszedł oczywiście z tego bez szwanku. I to wyszedł w dosłownym znaczeniu, bo porzucił swój samochód i uciekł z miejsca wypadku na piechotę. Spojrzała na mnie smutnym wzrokiem. Dlaczego tak się dzieje, że winni żyją, a niewinni umierają? Czasami właśnie takie było życie. - Nie wiem - przyznałem.

- Jeśli Bóg istnieje, to ma chore sprawiedliwości. Nieomal taka sama myśl

poczucie

przyszła mi do głowy, gdy spojrzałem w lustro w dniu pogrzebu mojej żony, jednak nie spodziewałem się usłyszeć takich słów z ust Angel. Zaskoczyło mnie, że ktoś o takim imieniu źle wyraża się o Bogu. - Na obiad zrobię klopsa - powiedziała. - Muszę wstawić mięso do piekarnika. - Obejrzymy dziś kolejny film? - Nie wiem - odparła. Najwyraźniej nie miała ochoty rozmawiać, więc gdy zaczęła przygotowywać obiad, poszedłem do swojego pokoju i zająłem się czytaniem. Pół godziny później zawołała mnie i siedliśmy do stołu. Przez jakiś czas jedliśmy w milczeniu. Nagle zapytała: - Jak myślisz, ile czasu tu zostaniesz?

Podniosłem wzrok znad talerza. - Już masz mnie dość? - Oczywiście, że nie. Tylko tak się zastanawiałam. - Gdy odzyskam formę na tyle, żeby dalej iść, ze Spokane będę mógł wyruszyć dopiero wtedy, gdy drogi przez Montanę i Wyoming będą czyste, a to może oznaczać nawet kwiecień. Ale zawsze mogę poszukać sobie jakiegoś innego lokum. - Nie, nie. Chcę, żebyś tu został. - Zajęła się jedzeniem. Po chwili odezwała się: Wierzysz w życie pozagrobowe? Jej pytanie wydało mi się dziwnym sposobem na zmianę tematu. - Tak. - Dlaczego? - zapytała. - Przecież nie istnieją żadne dowody. - Ty nie wierzysz w życie po życiu?

- Myślę, że śmierć to koniec. Wielki finał. Zejście ze sceny, po którym gasną wszelkie światła. Potem nie ma nic. Żadnego życia, żadnej pamięci. - To bardzo przygnębiająca wizja - stwierdziłem. - Dla niektórych byłby to raj. - Raj? Już nigdy nie zobaczyć tych, których się kochało? - Może to brzmi tragicznie, ale tak nie jest. Nie pamiętalibyśmy tego, co było. Osoba, która urodziła się niewidoma, nie wie, czym jest wzrok. Patrzyłem na nią i zastanawiałem się, dlaczego skierowała naszą rozmowę na ten temat. Ponieważ nic nie powiedziałem, dodała: - Przynajmniej ja na coś takiego liczę. Na słodkie zapomnienie. Po zjedzeniu kilku kolejnych kęsów powiedziałem: - W Davenport poznałem kobietę, która twierdzi, że

doświadczyła swojej śmierci. - Ci ludzie są chorzy. - Nie sprawiła na mnie takiego wrażenia. - Więc wierzysz w biblijną wersję życia wiecznego z wrotami z pereł dla jednych i ogniem piekielnym dla drugich? - We wrota z pereł i ogień piekielny nie. Ale wierzę, że duch i umysł żyją dalej, podobnie jak związki międzyludzkie. - Trochę zaskoczyła mnie siła moich przekonań. Było widać, że zdenerwowało ją to, że nie podzielam jej poglądów, i w jej głosie pojawiła się napastliwa nuta. - Czy ty lub ktokolwiek inny może przedstawić jakiś dowód, że istnieje coś po tym życiu? Odłożyłem widelec.

- Nie chcę się z tobą spierać. Szczerze mówiąc, przez większą część mojego życia nie zastanawiałem się nad tym, w co wierzę, aż do... urwałem, wahając się, ile wyjawić. Angel wpatrywała się we mnie w napięciu, - Aż do czego? - Dzień po pogrzebie McKale postanowiłem odebrać sobie życie. Już miałem połknąć tabletki, gdy usłyszałem głos. - Jaki głos? - Nie wiem, jak go opisać. Miałem wrażenie, że to słowa kogoś, kto stoi przy mnie, więc rozejrzałem się po pokoju. Głos wydawał się dochodzić jednocześnie z mojego wnętrza, jak i spoza mnie. Wiem na pewno, że nie były to moje myśli. A potem, po napadzie, zanim sanitariusze przywrócili mnie do życia, miałem kolejne przeżycie. Przypominało sen, ale ja

wiem, że to nie był sen. To było coś o wiele bardziej wyrazistego. Myślę, że widziałem McKale. - Twoją żonę? Skinąłem głową potakująco. - Rozmawiałem z nią. I ona mi coś powiedziała. - Co takiego? - Powiedziała, że istnieje powód, dla którego jesteśmy na tej ziemi, oraz że są ludzie, których mam poznać. Ludzie, których losy mają zetknąć się z moimi. - Popatrzyłem jej w oczy. - Powiedziała, że poznam ciebie. - Mnie? - Powiedziała, że spotkam „Angel”. Gdy obudziłem się w szpitalu, ty siedziałaś przy moim łóżku. Angel zajęła się jedzeniem, jakby potrzebowała czasu,

aby przemyśleć to, co jej powiedziałem. Odezwała się po chwili. - Nie wiem, co na to powiedzieć. - Ja też nie. W milczeniu dokończyliśmy posiłek. Wstałem, aby sprzątnąć i pozmywać naczynia, ale ponownie mnie powstrzymała. - Proszę, pozwól, że ja to zrobię. Poszedłem do swojego pokoju i zacząłem czytać. Gdy wyszedłem z niego, aby powiedzieć dobranoc, światła w kuchni i korytarzu były wygaszone. Angel poszła już spać. Rozdział 10 Doświadczenie nauczyło mnie, że zaprzeczenie, tym słabszy powód, by w nie wierzyć. Z dziennika Alana Christoffersena

im

silniejsze

Położywszy się do łóżka, zacząłem rozmyślać o naszej rozmowie. Tym, co uderzyło mnie, były nie tyle jej przekonania, ile złość i napastliwość, z jaką kwestionowała moje. Życie nauczyło mnie, że najgłośniej wykłócają się ci najmniej pewni swoich poglądów. Tamtego wieczoru po raz pierwszy zdałem sobie sprawę z ciemnej strony osobowości Angel. Następny ranek wyglądał podobnie. Angel wyszła do pracy, zanim się obudziłem. Na śniadanie zjadłem talerz owsianki z brązowym cukrem i orzechami włoskimi, a potem w ramach rekonwalescencji wyszedłem z domu. Pamięć o tym, że mam za sobą pomyślne pokonanie schodów, dodawała moim krokom pewności. Doszedłem do chodnika przy ulicy, a potem do krańca posesji. Przyszło mi do głowy, że mógłbym pójść dalej, byłem jednak sam i uznałem, że lepiej być ostrożnym i z niczym nie

przesadzać. I tak byłem z siebie bardzo zadowolony. Zrobiłem wyraźne postępy. Czułem, że gdyby nie pogoda, mógłbym wyruszyć w drogę już w styczniu. Dokuśtykałem z powrotem do domu i wszedłem po schodkach, tym razem bez uczucia, że za chwilę stracę przytomność. Dokończyłem poranną toaletę i zacząłem się zastanawiać, co robić przez resztę dnia, gdy usłyszałem dzwonek u drzwi. Wyszedłem z mojego pokoju, aby je otworzyć. W progu stała kobieta. Elegancko ubrana, o rudych włosach opadających do ramion, z wyglądu trochę starsza ode mnie. W ręku trzymała kartkę papieru. - Mogę w czymś pomóc? - zapytałem. Było widać, że jest zaskoczona. Spojrzała ukradkiem na trzymaną przez siebie kartkę, a potem znowu na mnie.

- Przepraszam, ale czy tu mieszka Nicole Mitchell? - Nicole? - Pokręciłem głową. - Tu nie ma nikogo o takim imieniu. Jej wzrok powędrował ku pozostałym drzwiom na korytarzu. - Przepraszam, najwyraźniej pomyliłam mieszkania. Orientuje się pan może, czy taka osoba mieszka w tym domu? Wzruszyłem ramionami. - Przykro mi, ale jestem tu nowy. Nie znam pozostałych lokatorów. Przez chwilę stała w miejscu, niepewna, co ma zrobić. - Mogłaby pani zapukać do pozostałych drzwi zasugerowałem. - Dziękuję. Właśnie tak zrobię. Przepraszam za kłopot. - Nic się nie stało - powiedziałem i zamknąłem drzwi. Angel wróciła do domu tuż po piątej.

- Jak było w pracy? - zapytałem w nadziei, że był to lepszy dzień od poprzedniego. - W porządku - odpowiedziała cicho. - A tobie jak minął dzień? - Dobrze. Kiwnęła głową. - W drodze powrotnej kupiłam kurczaka z rożna. Lubisz farsze? Mam Stove Top. - Uwielbiam - zapewniłem ją, zadowolony, że jest w lepszym nastroju, niż gdy widzieliśmy się ostatnio. W czasie gdy przygotowywała nadzienie, nakryłem do stołu i nalałem wody do naszych szklanek. Kilka minut później usiedliśmy, by zjeść. - Przepraszam za mój nastrój wczoraj wieczorem powiedziała. - Czasami tak się zachowuję, gdy mam niski poziom cukru. - Nic się nie stało.

- Chcę, żebyś wiedział, że nie zamierzałam się ciebie pozbyć. Naprawdę cieszę się, że tu jesteś. - Nie odebrałem tego w ten sposób. Ja też się cieszę, że tu jestem. Zobaczyłem na jej twarzy wyraz ulgi. - To opowiedz mi teraz, co dzisiaj robiłeś, - Uzupełniłem swój dziennik - odpowiedziałem. - I oglądałem w telewizji sędzinę Judy. Hardkorowa babka. Angel uśmiechnęła się. - Pewnie dlatego chodzenie?

jest tak popularna.

Ćwiczyłeś

- Udało mi się dojść do granicy posesji i z powrotem. - Moje gratulacje. Robisz duże postępy. - Zwłaszcza w porównaniu z moją pierwszą próbą dojścia do szpitalnej łazienki. -

Widelcem oderwałem kawałek piersi Chciałem cię już wcześniej o coś spytać.

kurczaka.

-

Kiedy w Spokane spada pierwszy śnieg? - Ostatni raz byłam w Spokane zimą jeszcze jako dziecko, ale o ile pamiętam, pierwsze śniegi przychodzą tu około połowy listopada. - Postawiłem sobie za cel obejść kwartał, zanim spadnie śnieg. Angel odkrawała mięso z piersi kurczaka. Nie podnosząc na mnie wzroku, powiedziała: - Dasz radę. Świetnie ci idzie. Wziąłem kolejny kęs. - Masz sąsiadkę o imieniu Nicole? Gwałtownie podniosła głowę. - Dlaczego pytasz? - Po południu była tu jakaś kobieta i szukała Nicole. - Jaka kobieta?

- Nieznajoma. - Jak wyglądała? - Chyba trochę starsza od nas. Rude włosy do ramion, ładnie ubrana. - Co jej powiedziałeś? - Że żadna Nicole tu nie mieszka. Przez chwilę Angel wpatrywała się we mnie, po czym zaczęła jeść, równie nagle jak wcześniej przerwała jedzenie. - Nie, nie ma tu nikogo o takim imieniu. Chcesz jeszcze farszu? Spojrzałem na nią zaskoczony, po czym podałem jej talerz. - Jasne. Po obiedzie udało mi się przekonać Angel, aby pozwoliła mi pomóc w zmywaniu naczyń. Gdy skończyliśmy, zrobiła popcorn i poszliśmy do pokoju obejrzeć kolejny film.

Światła wielkiego miasta jeszcze nie nadeszły, więc przeskoczyliśmy jedną pozycję na liście. Miejsce siedemdziesiąte piąte zajmował Tańczący z wilkami, w którym Kevin Costner był reżyserem oraz odtwórcą głównej roli. Widziałem już ten film - chyba dwa razy - ale było to ponad dziesięć lat temu. Oglądałem go razem z McKale. Pamiętam, że na koniec płakała, co jednak nie było takie zaskakujące, ponieważ płakała również przy telewizyjnych reklamach kartek Hallmarku. Film zdobył siedem nagród Akademii, między innymi dla najlepszego filmu. Większość scen nakręcono w Południowej Dakocie i Wyoming, a więc dwóch stanach, przez które planowałem przejść, gdy znowu ruszę w drogę. Tańczący z wilkami to jeden z najdłuższych filmów spośród wszystkich na liście, trwa prawie cztery godziny i Angel zasnęła na długo przed jego

końcem. Gdy na ekranie pojawiły się napisy końcowe, pochyliłem się i delikatnie nią potrząsnąłem. - Hej, już się skończyło. Jej powieki drgnęły. Podniosła wzrok i spojrzała na mnie, jakby nie wiedziała, kim jestem. Potem zamrugała kilka razy i szeroko otworzyła oczy. - Och. Już koniec? - Tak. Potarła oczy. - A jak się skończył? - Indianie przegrali. - Tak myślałam - powiedziała, wstając. Nabrałem powietrza głęboko w płuca, a potem o własnych siłach podniosłem się z kanapy. Nadal potrzebowałem chwili, aby wyrównać oddech.

- Przecież mogłam ci pomóc - powiedziała Angel zaspanym głosem, sama ledwie stojąc na nogach. - Wiem. - Zacząłem iść w kierunku mojego pokoju. Dobranoc. - Dobranoc, Kevin. Spojrzałem na nią. - Kevin? - Alan - poprawiła się szybko. Uśmiechnąłem się. - Przykro mi, ale nie jestem Costnerem. - Costnerem? - zapytała zdziwiona, po czym powiedziała: - Aha. Dobranoc. * Obudziłem się w środku nocy. W pokoju było ciemno, więc obróciłem się na drugi bok, by spojrzeć na elektroniczny budzik, który stał na nocnym stoliku obok mojego łóżka. Trzecia siedem. Jęknąłem, po czym położyłem się na wznak, zdziwiony, że obudziłem się tak

wcześnie. I wtedy coś usłyszałem, jakby cichy, tłumiony jęk. W pierwszej chwili pomyślałem, że to zamiauczał jakiś kocur za oknem, ale potem uświadomiłem sobie, że dźwięk dochodzi z mieszkania. Przez kilka minut leżałem bez ruchu i nasłuchiwałem. Dźwięk brzmiał jak płacz. Uniosłem się i wstałem z łóżka, po czym cicho otworzyłem drzwi mojego pokoju. Dźwięk dochodził z pokoju Angel. Podszedłem do jej drzwi i przyłożyłem do nich ucho. Angel płakała, choć odgłos jej płaczu był stłumiony, jakby zasłaniała twarz poduszką. Był to pełen bólu, rozdzierający serce szloch. Miałem ochotę ją pocieszyć, ale nie byłem pewien, czy mogę to zrobić. Mogła nie życzyć sobie mojej pomocy. Po kilkunastu minutach płacz osłabł i przeszedł w łkanie, a potem ucichł całkowicie.

Pokuśtykałem z powrotem do łóżka, a w mojej głowie kłębiły się pytania. Im dłużej przebywałem z Angel, tym wyraźniej uświadamiałem sobie, jak słabo ją znam. Właściwie nie znałem jej wcale. Rozdział 11 Wszyscy jesteśmy jak księżyc. Czasami nasze ciemne strony są lepiej widoczne niż nasze światło. Z dziennika Alana Christoffersena Następny tydzień upłynął mi na przyzwyczajaniu się do nowego trybu życia i przezwyciężaniu słabości ciała. Pewien postęp dokonał się również w moim stanie emocjonalnym. Prawdopodobnie nowe spowodowało, że przestałem zadręczać się

otoczenie

myślami o utracie McKale, jak gdybym zdołał przekonać samego siebie, że wyjechałem w

podróż służbową, a ona czeka na mnie w domu. Możliwe też, że ta przemiana wynikała z faktu, że wokół mnie nie było niczego, co by mi ją przypominało. Tak czy owak, dla mojej psychiki była to ulga. Każdego dnia wychodziłem z domu i szedłem kawałek dalej. Po powrocie siadałem nad atlasem samochodowym, porównywałem ze sobą różne drogi i zakreślałem je na żółto, wytyczając dla siebie jak najlepszą trasę. Postanowiłem, że gdy już moje ciało i pogoda mi na to pozwolą, pójdę na wschód wzdłuż autostrady międzystanowej numer 90 do Coeur dAlene w Idaho, potem skieruję się na południe do Narodowego Parku Yellowstone i przez wschodnią przełęcz udam się do Rapid City w Południowej Dakocie. Wybrana przeze mnie trasa prawdopodobnie nie była ani najkrótsza, ani najłatwiejsza. Chodziło jednak o to, że

byłem w Yellowstone jako dziecko i pragnąłem ponownie zobaczyć park. Nie wytyczyłem trasy mojej wędrówki poza granice Południowej Dakoty z tej samej przyczyny, dla której jej pierwszą część zaplanowałem jedynie do Spokane: było to coś, czego nauczył mnie mój ojciec. Za każdym razem gdy denerwowałem się, czy dam radę wykonać jakieś trudne zadanie, ojciec pytał mnie: „A jak byś zjadł słonia?”. Patrzyłem na niego, jakby stracił rozum, a wtedy on odpowiadał: „Po jednym kęsie naraz”. Rapid City, leżące ponad tysiąc sto dwadzieścia kilometrów od Spokane, było moim następnym „kęsem”. Przekonałem Angel, aby pozwoliła mi gotowaniem. W porównaniu z nią

zająć się

wypadałem blado, ale też nie najgorzej. W moim poprzednim życiu byłem lepszym kucharzem od McKale, która, jak sama mówiła, jedyne, co

umiała zrobić, to rezerwacje. Nasze seanse filmowe odbywały się dość regularnie i dostarczały nam różnorodnej rozrywki. Chyba byłoby trudno wyobrazić sobie bardziej eklektyczny dobór filmów: od westernów poprzez klasykę aż po science fiction. W ciągu jednego tygodnia obejrzeliśmy Gorączkę złota, Wichrowe Wzgórza, Ben Hura, Forresta Gumpa i Francuskiego łącznika. Zacząłem wątpić w kryteria, którymi kierował się Amerykański Instytut Filmowy. Forrest Gump to według mnie wyzwanie dla widza, więc - z całym szacunkiem dla Dustina Hoffmana - dlaczego jeszcze Tootsie? * Nie powiedziałem Angel, że słyszałem, jak płakała tamtej nocy. Uznałem, że jeśli sama zechce powiedzieć mi, co ją dręczyło, to tak zrobi. Jednak tamto zdarzenie sprawiło, że

zacząłem zastanawiać się nad nią oraz jej przeszłością, której nie znałem, a o której ona wypowiadała się bardzo oględnie. Z wyjątkiem sporadycznych napadów złego humoru była dla mnie bardzo miła, zachęcała mnie do kolejnych spacerów i chwaliła moje postępy Jednak pod powłoką jej serdeczności i gościnności wyczuwałem skrywany smutek i samotność - uczucia,

głęboko

które rozumiałem aż nadto dobrze. Wyczuwałem też w jej zachowaniu narastający dystans, jakby każdego dnia odsuwała się o jeden krok ode mnie i świata, i to mnie niepokoiło. Nie miałem pojęcia, jak zmniejszyć ten dystans, ani czy w ogóle powinienem próbować to zrobić, mimo to nie mogłem przestać się o nią martwić. Dziesiątego dnia po wyjściu ze szpitala Angel zawiozła mnie do przychodni przy

szpitalu Świętego Serca na wyjęcie szwów. Przy okazji zajrzeliśmy na oddział intensywnej opieki, aby odwiedzić Normę, ale niestety był to jej dzień wolny od pracy. Kondycja moich mięśni powoli poprawiała się wraz z gojeniem się ran i pod koniec drugiego tygodnia mojego pobytu u Angel potrafiłem wstać z kanapy i wejść po schodach bez uczucia, że dokonałem czegoś godnego wzmianki w prasie. Nie nadawałem się jeszcze do udziału w Strongmanie, ale na razie moja forma była zadowalająca. * Jedenastego listopada osiągnąłem mój pierwszy poważny cel. Doszedłem do zakrętu, skręciłem na południe i doszedłem do końca ulicy. Choć wraz z Angel mijałem ten zakręt samochodem, zupełnie innym doświadczeniem było dojście do tego miejsca na własnych

nogach. Mniej więcej w połowie ulicy, w którą skręciłem, znajdowała się szkoła Montessori, a na boisku za budynkiem szkoły kilkudziesięciu chłopców grało w piłkę nożną. Przystanąłem i oparłem się dłońmi o metalową siatkę, żeby na nich popatrzeć. Mieli na sobie długie, granatowe swetry i białe czapki, co trochę upodabniało ich do kolekcjonerskich laleczek. Świadomość, że jestem na powietrzu i tak daleko od domu, napawała mnie poczuciem wolności. Wracając, celowo szedłem powoli. Obejście kwartału było niewielkim wyczynem w porównaniu z czterdziestoma czy pięćdziesięcioma kilometrami, które dziennie pokonywałem przed napadem, ale to było nieistotne. Śnieg już spadł w Wyoming i Montanie, a wjazd do Yellowstone od wschodu został zamknięty dla

samochodów. W najbliższym czasie nigdzie nie wyruszę. Rozdział 12 Do drzwi zadzwonił właściciel domu i zapytał o Nicole. Czego nie wiem? Z dziennika Alana Christoffersena Pierwszy większy śnieg spadł w Spokane 14 listopada. Jego warstwa była grubsza, niż się spodziewałem - około dwunastu centymetrów - i całkowicie pokryła chodniki. Dobra wiadomość była taka, że - jak powiedział pan od pogody przed końcem tygodnia po śniegu nie miało być już śladu. Skoro chodzenie na dworze było zbyt ryzykowne, postanowiłem w domu wykonać lekkie ćwiczenia wzmacniające, a potem, razem z instruktorem z telewizji, przerobić najmniej

forsowny aerobik. W pewnej chwili usłyszałem szum mechanicznego odśnieżacza. Przerwałem gimnastykę, rozchyliłem firanki i wyjrzałem przez okno. Starszy mężczyzna usuwał śnieg ze ścieżek przed domem. Mężczyzna miał na sobie brązową parkę, wełniany szalik i myśliwską czapkę z opuszczonymi i zawiązanymi pod brodą nausznikami. Pomyślałem, że jest trochę za stary, żeby oczyszczać ścieżki i że gdybym tylko był w formie, wyszedłbym mu pomóc. Mniej więcej pół godziny później, gdy kończyłem drugi cykl ćwiczeń, usłyszałem pukanie do drzwi mieszkania. W progu stał mężczyzna, którego widziałem przez okno. Jego czapka i ramiona były przyprószone śniegiem. - Dzień dobry, czy Nicole jest w domu? Popatrzyłem na niego zaskoczony.

- Nie, tu mieszka Angel Arnell. Zmarszczył czoło, po czym powiedział: - A zastałem Angel? - Nie, jest w pracy. - Bill Dodd, właściciel tego domu. Chciałbym na chwilę wejść i obejrzeć mieszkanie. Miałem pewne opory, żeby wpuścić nieznajomego człowieka do mieszkania Angel, zwłaszcza że pomylił jej imię, jednak wyglądał niegroźnie i widziałem, jak odgarniał ścieżki. Poza tym wyczuwałem od niego wodę kolońską Old Spice. Czy z takim zapachem mógł być złym człowiekiem? - Niech pan wejdzie - powiedziałem, odsuwając się na bok. - Angel na pewno nie miałaby nic przeciwko temu. Otrzepał buty i wszedł do środka. Obejrzenie całego mieszkania zabrało mu mniej niż

dziesięć minut. Przed wyjściem zagadnął mnie: - Jak ma pan na imię? - Alan. Zdjął jedną z mitenek i wyciągnął do mnie rękę. - Miło cię poznać, Alan. Uścisnąłem jego dłoń. - Mnie też jest miło. - Powiesz Angel, że byłem? I podziękuj jej za kartkę z życzeniami powrotu do zdrowia. Uśmiałem się. - Jasne. Wyszedł za próg. - Wspaniała dziewczyna z tej Angel. Wielka szkoda, że się wyprowadza. Mam już chętnych na to mieszkanie, ale jakby Angel zmieniła zdanie, to zatrzymam je dla niej. Bardzo bym się ucieszył. Chciałbym mieć więcej takich lokatorów jak ona. Jego słowa mnie zaskoczyły.

- Kiedy kończy się jej termin wynajmu? - Pierwszego lutego. Ma jeszcze parę miesięcy. - Nałożył mitenki. - To do widzenia. - Do widzenia. - Zamknąłem drzwi. - Nic z tego nie rozumiem - powiedziałem na głos. Angel ani słowem nie wspominała o wyprowadzce. Gdy wieczorem jedliśmy kolację, powiedziałem jej o odwiedzinach. - Był tu dzisiaj właściciel domu. Odśnieżał ścieżki. - Bill? - Chyba tak ma na imię. - Bardzo go lubię. Nie rozumiem, dlaczego tak się upiera, żeby samemu odśnieżać ścieżki. Ma mnóstwo pieniędzy i osiemdziesiąt dwa lata. Uśmiechnęła się ze smutkiem. Myślę, że próbuje dostać ataku serca. Podniosłem wzrok znad spaghetti.

- Powiedziałaś to poważnym tonem. - Bo to nie do końca był żart. Dwa lata temu zmarła jego żona. Myślę, że on już nie chce dalej żyć. - Potrafię go zrozumieć - powiedziałem. Albo nie usłyszała moich słów, albo celowo je zignorowała. - Zbiera modele pociągów elektrycznych - ciągnęła. Byłam u niego w domu. Cała piwnica to jeden wielki tor kolejowy. Imponujący widok. Musisz kiedyś to zobaczyć. Pochyliła się do przodu. - A właściwie dlaczego przyszedł? - Prosił, żeby ci podziękować za kartkę z życzeniami powrotu do zdrowia. Powiedział też, że jeśli zmienisz zdanie co do wyprowadzki, to on chętnie zatrzyma dla ciebie mieszkanie.

- Aha. Liczyłem, że powie coś o wyprowadzce, jednak milczała. Zjadłem jeszcze jeden kęs spaghetti, po czym zapytałem: - Wyprowadzasz się? Zawahała się. - Gdy się tu wprowadziłam, nie miałam pewności, jak długo zostanę, więc podpisałam umowę tylko na pół roku. Zadzwonię do Billa jutro w przerwie na lunch - powiedziała i ponownie zajęła się jedzeniem. - Wiesz, wyglądało to trochę na dziwny zbieg okoliczności - odezwałem się - bo gdy otworzyłem mu drzwi, nie pytał o ciebie. Zapytał o Nicole. Angel nie podniosła wzroku. - Wydało mi się to trochę zagadkowe - ciągnąłem - po tym, jak tamta kobieta też pytała o...

Weszła mi w słowo. - Nie znam żadnej Nicole. - Nabrała na widelec kolejny kęs spaghetti. Przypatrywałem się jej przez chwilę, po czym ponownie zająłem się jedzeniem. Gdy milczenie przedłużało się i stawało się krępujące, Angel zapytała: - Chodziłeś dzisiaj? - Nie. Uprawiałem aerobik przy telewizorze. - Wycisk przy starych przebojach? - Coś w tym stylu - odparłem. - To jaki film dzisiaj oglądamy? - zapytała. Zostałem ekspertem od listy. - Numer sześćdziesiąt dziewięć. Jeździec znikąd. - To ten o detektywie z Harlemu? Popatrzyłem na nią, a potem uśmiechnąłem się ironicznie. - Mówisz o Shafcie. Jeździec znikąd to western z Jackiem

Palance’em. - Byłam blisko - stwierdziła. Oboje wybuchnęliśmy śmiechem. Tego wieczoru nic więcej nie zostało powiedziane o Billu ani o Nicole. Rozdział 13 Ludzie nie są stworzeni do życia w samotności. Nawet w tak ekstremalnych warunkach, jakie panują w więzieniach, pojedyncza cela wciąż uważana jest za najokrutniejszą karę. Z dziennika Alana Christoffersena Gdy następnego ranka jadłem zrozumiałem, co jest nie tak z

śniadanie,

nagle

mieszkaniem Angel. Nie było w nim żadnych fotografii. Ani jednej. Żadnych zdjęć matki, ojca, siostry, brata czy przyjaciół. W całym mieszkaniu nie było nawet jednego wizerunku

ludzkiej istoty. Właściwie nic w tym mieszkaniu nie świadczyło o tym, że ta kobieta ma jakiekolwiek kontakty z innymi ludźmi. To samo dotyczyło jej wypowiedzi. W żadnej z naszych rozmów nie wspominała o swojej rodzinie czy przyjaciołach, nawet ze złością. Jednak istniało jedno zdjęcie. Przypomniałem sobie, że gdy zatrzymałem się za Davenport, żeby jej pomóc, zobaczyłem fotografię małego chłopca wiszącą na wstecznym lusterku obok krucyfiksu. Jaka osoba żyje jak Eleanor Rigby (Postać z piosenki The Beatles pod tym samym tytułem, symbol kobiety, która żyje i umiera w całkowitej samotności.), a potem zaprasza zupełnie nieznanego mężczyznę, aby zamieszkał z nią przez nie wiadomo jak długi czas? A może właśnie to była przyczyna, dla której mnie zaprosiła

- aby obok niej był drugi człowiek? Bardzo możliwe. Ludzie potrzebują innych ludzi. Gdzie zatem byli oni w świecie Angel? Miałem coraz więcej pytań na jej temat. Jej płacz w nocy nasza rozmowa o śmierci i jej nadzieja na zapomnienie, dwie osoby pytające o Nicole - oraz dziwna reakcja Angel, gdy jej o tym powiedziałem. Kim była Angel i dlaczego zaprosiła mnie do swojego mieszkania? Intuicja podpowiadała mi, że cokolwiek dręczyło Angel, miało to coś wspólnego z Nicole, ale nie potrafiłem rozgryźć tej zagadki. Nie znałem jej nazwiska. Żałowałem, że nie wykazałem się większą dociekliwością, gdy tamta kobieta pytała o Nicole. Z drugiej strony jednak dlaczego miałbym się tym zainteresować? Wtedy wyglądało to na zwykłą pomyłkę. Przyszło mi do głowy, że być może pozostali mieszkańcy tego domu wiedzą coś o

Angel, i postanowiłem z nimi porozmawiać. Pierwsza okazja nadarzyła się już tamtego popołudnia. * Postanowiłem zwiększyć liczbę dziennych spacerów do dwóch. Tuż po czternastej rozciągałem się w holu, gdy ponownie spotkałem sąsiadkę Angel, młodą kobietę, z którą minąłem się w czasie mojego pierwszego wyjścia z domu. Weszła do budynku wolnym krokiem i ze spuszczoną głową. Na mój widok lekko drgnęła. - Ale mnie pan wystraszył. - Przepraszam. - Nic się nie stało, tylko że zwykle nikogo tu nie spotykam - wyjaśniła. - Rozumiem. Faktycznie cicho tu i spokojnie. Wszystkie mieszkania są wynajęte?

- Może trudno w to uwierzyć, ale tak. Bill nie wynajmuje nikomu, kto jest bardziej hałaśliwy od niego. Więc mieszkają tu same ciche myszki. - Bill czyli właściciel? - Zgadza się. Wyciągnąłem dłoń. - Alan Christoffersen. Uścisnęliśmy sobie ręce. - Christine Wilcox. Miło mi. Mieszkasz pod trójką? Skinąłem głową potakująco. - Wprowadziłem się do Angel dwa tygodnie temu. A ty długo tu mieszkasz? - Jak dla mnie - długo. Dwa lata. Jestem na ostatnim roku u Gonzagi. - Po plecaku domyśliłem się, że jesteś studentką powiedziałem. - Standardowe wyposażenie. - Dwa lata - powtórzyłem. - Więc pewnie znasz wszystkich lokatorów? - Owszem. Ale niebyt dobrze. Każdy tutaj ceni swoją

prywatność. - Ale może wiesz, czy tu kiedykolwiek mieszkała osoba o imieniu Nicole? Zmarszczyła brwi. - Nicole? Na pewno nie, od kiedy tu mieszkam. A dlaczego? - Niedawno przyszła jakaś kobieta i szukała Nicole. - Ach tak, faktycznie. Zostawiła kartkę w moich drzwiach. Ale nie. Nie od kiedy tu mieszkam. Ale możesz zapytać Billa. - Dzięki. Chyba tak zrobię. Miło było cię poznać, Christine. - Mnie ciebie też. Miłego biegania. - Sięgnęła do kieszeni po klucze. - Aha, pozdrów Angel ode mnie. Kiedyś obiecałyśmy sobie, że się spotkamy, ale za każdym razem, gdy do niej przychodzę, nie otwiera drzwi. Już zaczynam podejrzewać, że mnie unika. - Przekręciła

klucz w zamku drzwi do swojego mieszkania. - Miłego dnia. - Nawzajem. Weszła do mieszkania. Wyszedłem z budynku i ruszyłem na przechadzkę. Wieczorem zrobiłem na kolację zupę z owoców morza. - Mogę zapytać o twoją żonę? - powiedziała Angel, gdy jedliśmy. - Oczywiście. - Jaka była? Uśmiechnąłem się ze smutkiem. - Doskonała. To znaczy doskonała dla mnie. Może powinienem powiedzieć, że była doskonale niedoskonała. Oboje straciliśmy matki jako dzieci i żadne z nas nie miało rodzeństwa, to sprawiło, że ciągnęło nas do siebie i bardzo się ze sobą zżyliśmy. Pasowaliśmy do siebie jak dwie części pękniętego talerza. Nie wyobrażam sobie, aby mógł kochać kogoś

innego tak mocno jak ją. - Właśnie tak powinno być. Choć chyba taka miłość to rzadkość. Dlaczego idziesz do Key West? - Chcesz wiedzieć, dlaczego Key West czy dlaczego idę? - Jedno i drugie. - Key West wybrałem, dlatego że jest daleko. Idę, dlatego że po stracie McKale straciłem również dom, samochody i firmę. Oddalenie się od wszystkiego wydało mi się jedynym rozsądnym rozwiązaniem. - Czasami musimy uciec - powiedziała, kiwając głową, jakby mnie rozumiała. - W jaki sposób straciłeś firmę? - Wspólnik mnie zdradził. W czasie gdy opiekowałem się McKale, on podkradł moich klientów i założył własną firmę.

- Karygodne. - Też tak uważam. - Jak się nazywa? - Kyle Craig - odpowiedziałem powoli. - Nigdy nie wierz nikomu z dwojgiem imion. - Nienawidzisz go? Jej pytanie kazało mi się nad tym zastanowić. - Chyba tak. Nie lubię go i staram się o nim za dużo nie myśleć. Nie chcę, żeby zajmował w moim życiu więcej miejsca, niż na to zasługuje. - Mądrze z twojej strony - stwierdziła. Zjadła kolejną łyżkę zupy, po czym zapytała: Nienawidzisz tego wyrostka, który dźgnął cię nożem? - On nie żyje. Nie ma sensu go nienawidzić. - Wiele osób nienawidzi zmarłych. - To prawda. - Odchyliłem się do tyłu i popatrzyłem jej w

oczy. - Jest ktoś, kogo ty nienawidzisz? - Parę osób mogłabym wymienić. - Kogoś w szczególności? Na chwilę zapadła cisza. Gdy się odezwała, w jej głosie zabrzmiała osobliwa nuta. - Chyba przede wszystkim samą siebie. Rozdział 14 Pomimo że chodzenie nadal sprawia mi trudności, wygląda na to, że bez żadnych trudności pakuję się w kłopoty. Z dziennika Alana Christoffersena Kolejne znaczne opady śniegu przyszły do Spokane rankiem 17 listopada. Po południu tego dnia dwa razy obszedłem kwartał, prawie nie odczuwając bólu, z wyjątkiem momentu, w którym się poślizgnąłem i nieomal upadłem.

W drodze powrotnej, skręciwszy na naszą posesję, zobaczyłem Billa. Mozolnie popychał odśnieżacz po chodniku prowadzącym do domu. Przystanąłem obok niego i kiwnąłem mu ręką. - Cześć, Bill. Przystawił rękę do ucha. - Cześć! - krzyknąłem. Pochylił się i wyłączył odśnieżacz. Ciężko oddychał z powodu wysiłku. Wierzchem mitenki przetarł oprószone śniegiem okulary. - Słucham pana? - Jestem Alan Christoffersen. Poznaliśmy się kilka dni temu. Wpatrywał się we mnie z wielką uwagą, jakby usiłując sobie przypomnieć. - Jestem znajomym Angel. Czy Angel skontaktowała się z tobą w sprawie wynajmu? Widziałem, że nadal nie wie, kim jestem.

- Nie. Jeszcze nie - odpowiedział. - Mówiła, że ma taki zamiar. - To powiedz jej, żeby nie czekała z tym za długo. Mam już chętnego. - Powiem na pewno. - Bill zaczął się pochylać, aby ponownie uruchomić odśnieżacz. Mogę cię o coś zapytać? - Przecież już zapytałeś. Puściłem jego uwagę mimo uszu. - Gdy kilka dni temu przyszedłeś do mieszkania, pytałeś o Nicole. Kim jest Nicole? Jego twarz przybrała zacięty wyraz. - Jakby Angel chciała, żebyś wiedział, toby ci sama powiedziała. - Staram się jej pomóc. Możliwe, że jestem jej najbliższym znajomym. Zmarszczył czoło. - Jakbyś był najbliższym znajomym, tobyś już wiedział. Schylił się i pociągnął za

linkę, aby uruchomić odśnieżacz. Maszyna z rykiem odpaliła od pierwszego razu. Odsunąłem się, a staruszek ruszył do przodu, rozrzucając śnieg na boki. Angel wróciła z pracy trochę później niż zwykle, gdy na dworze było już zupełnie ciemno. Od razu było widać, że miała za sobą kolejny zły dzień, ponieważ prawie w ogóle się do mnie nie odzywała. Znowu nie w sosie, pomyślałem. Siadając do obiadu, zapytałem: - Dobrze się czujesz? Kiwnęła głową, ale nic nie powiedziała. - Dzisiaj czeka nas Amerykanin w Paryżu.

numer

sześćdziesiąt

Żadnego komentarza. Jedynym dźwiękiem, towarzyszył naszemu posiłkowi, było

osiem, jaki

pobrzękiwanie noży i widelców. Kolejny raz cisza stawała się przykra. Zauważyłem, że Angel unika kontaktu wzrokowego i

zacząłem się zastanawiać, czy jej nastrój nie ma czegoś wspólnego ze mną. W końcu przerwałem ciszę. - Święto Dziękczynienia już za tydzień. Masz jakieś plany? - Nie. - Chcesz gdzieś wyjść? - Nie obchodzę Dziękczynienia. I znowu zapadła cisza. W połowie posiłku poddałem się. - OK, czy zrobiłem coś, co cię uraziło? Powoli podniosła na mnie wzrok, jakby zastanawiając się, czy odpowiedzieć. - Widziałam się dzisiaj z właścicielem. Powiedział, że z nim rozmawiałeś. - Natknąłem się na niego, gdy odśnieżał przed domem. - Byłabym ci bardzo wdzięczna, gdybyś nie wtrącał się do moich osobistych spraw. -

Wstała z miejsca i poszła do swojej sypialni. Przez chwilę siedziałem w osłupieniu, a potem wstawiłem naczynia do zlewu i poszedłem do swojego pokoju. Tego wieczoru nie zamieniliśmy już ze sobą ani jednego słowa. W nocy znowu obudził mnie jej płacz. Rozdział 15 Teraz widzę wszystko wyraźnie. Jak mogłem być taki tępy? Z dziennika Alana Christoffersena Następnego ranka, po raz pierwszy od kiedy zamieszkałem z Angel, przyszła mi do głowy myśl, by się wyprowadzić. Nie byłem w stanie kontynuować mojej wędrówki, nie byłem jeszcze gotów, pogoda też nie była odpowiednia, jednak mogłem sobie znaleźć jakieś inne lokum w Spokane. Przejrzałem książkę telefoniczną i znalazłem hotel

oferujący przedłużony pobyt. Znajdował się trzy kilometry od miejsca mojego obecnego zamieszkania. Angel nie miała innego telefonu poza swoją komórką, więc nie mogłem zadzwonić do hotelu z pytaniem o wolne pokoje, ale uznałem, że trzy kilometry to odległość, którą już dam radę przejść. Zacząłem w myślach planować swoje wyjście, ale w pewnej chwili zastanowiłem się. Po tym wszystkim, co Angel dla mnie zrobiła, czy mogę tak po prostu ją zostawić? Nie mogłem. Martwiłem się o nią. Ponadto wciąż pamiętałem o wizji, jaką miałem po napadzie, i wierzyłem, że istniał powód, dla którego poznałem Angel. Samolubnie założyłem, że poznanie jej okaże się korzystne dla mnie, podobnie jak w przypadku innych „aniołów”, które do tej pory napotkałem w czasie mojej wędrówki, jednak teraz

przyszła mi do głowy myśl, że być może to ja miałem zrobić coś dobrego dla niej. Czułem, że Angel przeżywa jakiś kryzys, nie wiedziałem tylko, z jakiego powodu ani jak głęboki. Pewne dla mnie natomiast było to, że ja, jedyna osoba żyjąca tak blisko niej, byłem prawdopodobnie jej jedyną nadzieją. Postanowiłem zostać tak długo, jak długo istniała szansa, by jej pomóc. * Od dwóch dni nie było nowych opadów śniegu i ulice oraz chodniki były w miarę czyste, postanowiłem więc wybrać się na pierwszy daleki spacer i przejść z pustym plecakiem cztery kilometry do granic przedmieścia, a potem wrócić, czyli w sumie pokonać osiem kilometrów. Początkowo szło mi się dobrze, przynajmniej przez

pierwsze trzy kilometry, jednak potem zaczęły mnie boleć uda i łydki, nie tyle z powodu odniesionych ran, ile z powodu braku kondycji. Plecak, choć pusty, wydawał mi się cięższy niż kiedyś. Posuwając się w żółwim tempie, dotarłem w końcu na ulicę Nora, zadowolony, że wracam do domu. Wchodząc do budynku, przystanąłem, by podnieść kartkę. Była to wiadomość od telewizji kablowej z napisem „ZWROT DO NADAWCY”. Telewizja kablowa Larcom uprzejmie przypomina: Nasz drogi kliencie, twoja umowa wygaśnie za 90 dni. Mając na względzie twój dobrze pojęty interes, informujemy, że jeśli przedłużysz umowę już teraz, podarujemy ci w prezencie dwa miesiące najlepszej rozrywki w Spokane całkowicie ZA DARMO. Oprócz tego prześlemy ci kupon na darmową pizzę dużych rozmiarów z dwoma składnikami do

odbioru w PIZZA HUT. Oferta jest czasowa, więc podejmij decyzję już teraz, aby nadal korzystać z atrakcyjnych programów! U dołu kartki widniało ręcznie napisane zdanie: „Proszę anulować moją umowę, nie będę już korzystać z telewizji”. Sprawdziłem datę na stemplu pocztowym. Kartkę przysłano trzy dni wcześniej. Angel znowu późno wróciła do domu i spodziewałem się kolejnego wieczoru wypełnionego niezręczną ciszą. Zaraz po wejściu do mieszkania zawołała mnie po imieniu. - Alan! Wyszedłem z kuchni do korytarza. Na mój widok uroczo się uśmiechnęła. - Cześć! - powiedziała wesołym tonem. Całkowita zmiana nastroju!

- Cześć - odpowiedziałem. - Masz ochotę zjeść na mieście? - Zrobiłem już obiad. - A możemy go zamrozić? Chciałabym cię gdzieś zaprosić. - No dobrze - zgodziłem się lekko zdezorientowany. - Masz ochotę na chińszczyznę? W Gwieździe Azji podają rewelacyjne pierożki, a po ich krewetkach z orzechami włoskimi życie już nigdy nie jest takie samo. - Przekonałaś mnie. Włożyliśmy obiad do zamrażarki, po czym od razu pojechaliśmy do restauracji, która znajduje się blisko uniwersytetu i zawsze pełno w niej studentów. Gdy kelnerka przyjęła nasze zamówienia i odeszła od naszego stolika, Angel westchnęła. - Tęsknię za szkołą. Człowiek ma wtedy w sobie taką fajną energię - powiedziała.

- Jak długo chodziłaś? - Musiałam przerwać na trzecim roku, kiedy... - urwała w połowie zdania. Spuściła na chwilę wzrok, po czym spojrzała mi w oczy. Miała inny wyraz twarzy, wyglądała na skruszoną. - Przepraszam, że ostatnio byłam taka drażliwa. Pewnie myślisz, że mieszkasz z jakąś wariatką. - Skądże - odparłem. - Martwię się o ciebie. Jeśli tylko mogę ci jakoś pomóc, jeślibyś na przykład słuchaczem.

chciała

pogadać,

to

jestem dobrym

- Dziękuję - powiedziała, ale nie dodała nic więcej. Odchrząknąłem. - Wiesz, tak sobie pomyślałem, że mógłbym przygotować obiad z okazji święta Dziękczynienia. - Ja nie obchodzę tego święta.

- Wiem. Ale może zrobiłabyś wyjątek, żebym mógł ci podziękować za wszystko, co dla mnie zrobiłaś. - Nie musisz dziękować. Poza tym w czwartek pracuję. - To zjemy, jak wrócisz. Przez chwilę milczała, jakby nad czymś się zastanawiała. Spojrzała na mnie. - OK - oświadczyła. - Zgadzam się. Miła propozycja. - W takim razie w czwartek jemy dziękczynny obiad. Po wyjściu z restauracji podjechaliśmy pod sklep z filmami wideo, aby kupić następną pozycję z naszej listy. Nie mieli filmu, na który akurat przyszła kolej, Trzeciego mężczyzny z Josephem Cottenem i Orsonem Wellesem, ale mieli za to M*A*S*H, film zajmujący miejsce pięćdziesiąte szóste. Jako dziecko nie przegapiłem chyba ani jednego odcinka serialu telewizyjnego pod

tym tytułem, jednak nigdy nie widziałem filmu z Donaldem Sutherlandem i Elliottem Gouldem. Jak można się było spodziewać, film był bardziej ponury i ostrzejszy niż serial i miał antyreligijny wydźwięk podany w formie tak samo subtelnej jak męskie bikini. Mniej więcej w połowie filmu ma miejsce scena, w której Waldowski, dentysta obozowy, postanawia popełnić samobójstwo. Oczywiście Sokole Oko i Traper stroją sobie z tego żarty i proponują Waldowskiemu „czarną pigułkę”, która w rzeczywistości nieszkodliwa, Waldowski jednak wierzy, że

jest

spowoduje u niego nagłą śmierć. W kulminacyjnym momencie (będącym parodią Ostatniej wieczerzy Leonarda da Vinci) mężczyźni czekają na śmierć Waldowskiego, a żołnierz śpiewa piosenkę zatytułowaną Samobójstwo nie boli.

Moje ostatnie przemyślenia na temat życia i śmierci spowodowały, że fragment ten obejrzałem z zakłopotaniem. Zerknąłem na Angel, żeby zobaczyć, czy ją to rozbawiło. Ku memu zaskoczeniu płakała. W tym momencie wszystko zrozumiałem. Jak mogłem nie dostrzec tak oczywistych faktów? Rozdział 16 Jeśli droga do piekła jest wybrukowana dobrymi intencjami, to dzisiaj położyłem całkiem spory kawał asfaltu. Wyrządziłem już wystarczająco dużo krzywdy. Pora, żebym odszedł. Z dziennika Alana Christoffersena Miałem przed sobą klasyczne samobójczych, tak jednoznaczne i

objawy

myśli

dosadne jak neonowa reklama kasyna w Las Vegas.

Nieprzedłużenie umowy na wynajem mieszkania i na korzystanie z telewizji kablowej, nieprzemijający smutek, nadzieja na zapomnienie. Pozbywanie się osobistych przedmiotów, na przykład naszyjnika z szafirami, który chciała podarować Normie w szpitalu. Zamiary Angel były oczywiste - nie znałem tylko ich powodu. Gdy po zakończeniu filmu na ekranie zaczęły się przewijać napisy końcowe, Angel zapaliła lampę i podniosła się z miejsca. - Gotów do spania? - zapytała. - Chciałbym porozmawiać. Powaga mojego tonu nie uszła jej uwagi. Spojrzała na mnie nerwowo. - Trochę już późno. - Ale to ważne - nie ustępowałem.

Przez chwilę na mnie patrzyła, po czym usiadła na kanapie. - OK - powiedziała, splatając palce dłoni. - O czym chcesz porozmawiać? Przysunąłem się do niej i położyłem swoje ręce na jej dłoniach. - Nie wiem, jak zacząć, więc po prostu powiem, co mnie martwi. Po pierwsze, chcę, żebyś wiedziała, że twoje dobro bardzo leży mi na sercu. Jestem ci bardzo wdzięczny za wszystko, co zrobiłaś, żeby mi pomóc. - Mnie twoje dobro też leży na sercu - powiedziała, ściągając nerwowo brwi. - To widać. Okazujesz mi wiele troski. Ale widzę, że dzieje się coś złego. - Wiem, że to może tak wyglądać, ale wszystko jest w porządku - zapewniła. Naprawdę. Możesz mi wierzyć. Po prostu ostatnio byłam trochę rozdrażniona.

- Angel, widzę, że tu chodzi o coś więcej. - Popatrzyłem jej głęboko w oczy i zrobiłem powolny wydech. - Proszę, żebyś była ze mną całkowicie szczera. Kim jest Nicole? Patrzyła na mnie z niedowierzaniem, - Prosiłam, żebyś nie wtrącał się do moich spraw powiedziała ostrym tonem. - Nie będę mógł ci pomóc, jeśli nie będziesz ze mną szczera. Czy ta Nicole ma coś wspólnego z twoim smutkiem? - Nie masz pojęcia, o co prosisz. - Masz rację, nie mam. Ale chcę się dowiedzieć. Chcę pomóc. Myślę, że właśnie dlatego nasze drogi się zbiegły. Jej twarz wykrzywił grymas wściekłości. - Bzdura! Nasze drogi się nie zbiegły. Nie ma czegoś takiego jak przeznaczenie. Nie ma żadnego Boga. Jedyne, co istnieje, to chaos i

przypadek. Jesteś tu tylko z powodu zbiegu okoliczności. - Jestem tu, ponieważ zatrzymałem się, żeby ci pomóc, a ty wyczułaś, że możesz mi zaufać. Zaczęła płakać. - Wiem, dlaczego wróciłaś do Spokane - dodałem. - To mnie oświeć - rzuciła ze złością. - Dlaczego według ciebie wróciłam? - Wróciłaś, żeby tu umrzeć. Przez moment wpatrywała się we mnie, a potem wstała. - Przestań - zażądała. - Angel... - Zostaw mnie w spokoju. - Nie. - Popełniłam błąd, nie powinnam była przyjeżdżać do ciebie! - wykrzyczała. - Znalazłaś dokładnie to, czego szukałaś.

- Czyli co takiego? - Nadzieję. Przez chwilę milczała. - To, co robię z moim życiem, to moja i wyłącznie moja sprawa - oświadczyła. Ruszyła gwałtownie w stronę drzwi, jednak zatrzymała się jeszcze w progu. - I nie mów mi o nadziei. Nie ma żadnej nadziei. Jedyną nadzieją jest zapomnienie. - Wyszła z pokoju, trzaskając drzwiami. Do miejsca, gdzie siedziałem, dobiegł odgłos jej płaczu. Podszedłem do jej drzwi i oparłem się o nie czołem, - Naprawdę chcę ci pomóc, Angel. Obchodzi mnie, co się z tobą stanie. - Nikogo to nie obchodzi. Odejdź. - Mylisz się.

- Odejdź, proszę. Poszedłem do swojego pokoju i położyłem się na posłaniu. Minęła co najmniej godzina, zanim w końcu zasnąłem. * Przez następne trzy dni Angel nie odzywała się do mnie. Wracała do domu późno i szła prosto do swojego pokoju. Próbowałem nakłonić ją do rozmowy, ale wszystkie moje starania spotkały się z jej wrogim przyjęciem. Nie przestawałem się o nią bać. Najbardziej bałem się tego, że zrobi sobie jakąś krzywdę. Chciałem jej pomóc i poniosłem porażkę. Było to nawet coś gorszego niż porażka - czułem, że popchnąłem ją w kierunku przepaści. Milczenie i napięcie stawały się nie do zniesienia. Nic nie wskazywało na to, że sytuacja zmieni się na lepsze. We wtorek około trzeciej po południu podjąłem decyzję. Na

dobre czy na złe, postanowiłem odejść. Jednak nie bez pożegnania. To byłem jej winien. Spakowałem swoje rzeczy i czekałem, aż Angel wróci do domu. Rozdział 17 Mój ojciec zwykł powtarzać, że z ludźmi jest jak z książkami: nic o nich nie wiesz, dopóki ich nie otworzysz. Przed Angel nie znałem nikogo, przy kim czułbym się takim analfabetą. Z dziennika Alana Christoffersena Siedziałem na kanapie ze spakowanym plecakiem u stóp, gdy malibu Angel zatrzymało się na ulicy na wprost domu. Słysząc, że Angel wchodzi do mieszkania, wstałem z miejsca. Na mój widok znieruchomiała, popatrzyła na plecak, a potem ponownie na mnie. - Co się dzieje? - zapytała. Wziąłem plecak do ręki.

- Odchodzę. Czekałem tylko, żeby się pożegnać. - Dlaczego? Podszedłem do niej. - Dziękuję za wszystko, co dla mnie zrobiłaś. Przykro mi, że tak to się skończyło. Zrobiłbym wszystko, aby to cofnąć, z wyjątkiem udawania, że jest OK. Patrzyła na mnie bez słowa. - Mam nadzieję, że wiesz, że nie zamierzałem cię skrzywdzić - ciągnąłem. - Tego bym nigdy nie chciał zrobić. Jesteś wspaniałym człowiekiem. Przełknęła. - Dokąd zamierzasz iść? - O to nie musisz się martwić. Dość już dla mnie zrobiłaś. Na stole zostawiłem pieniądze. - Pochyliłem się i pocałowałem ją w policzek. - Powodzenia, Angel. Mam nadzieję, że odnajdziesz spokój. Nie znam nikogo, kto by bardziej na niego zasługiwał.

Skierowałem się do drzwi. - Kto będzie się tobą opiekować? - zapytała ze łzami w oczach. - Sam potrafię się sobą opiekować. Wyszła za mną na korytarz. - A kto zaopiekuje się mną? Spojrzałem na nią. - Jeśli nikomu nie pozwolisz, to nikt. Nie zamierzam tu zostać i biernie się przyglądać, jak niszczysz siebie. To ponad moje siły. Za bardzo cię cenię. - Poprawiłem plecak i zacisnąłem pasek. Gdy podniosłem wzrok, zobaczyłem, że Angel zakrywa twarz rękami i płacze. - Powodzenia - powtórzyłem. Wyszedłem frontowymi drzwiami i zszedłem po schodach. Padał drobny śnieg, a gasnące słońce ustępowało miejsca zmierzchowi. Gdy byłem w połowie chodnika,

zimnemu

usłyszałem, jak za mną otwierają się drzwi. - Alan. Nie odwróciłem się. Wtedy zawołała łamiącym się głosem: - To ja jestem Nicole! Przystanąłem i odwróciłem się. Po jej twarzy spływały strumienie łez. - Jestem Nicole - powtórzyła. Upadła na kolana. - Proszę, nie zostawiaj mnie. Jesteś moją jedyną nadzieją. - Opuściła głowę i chwyciła się za włosy. - Proszę, pomóż mi. Zrzuciłem z ramion plecak i podszedłem do niej, najszybciej jak tylko mogłem. Uklęknąłem i objąwszy ją ramionami, przycisnąłem do siebie. Angel wtuliła twarz w moją pierś i szlochała. Rozdział 18

mocno

Jeśli planujesz rozbić czyjąś bańkę mydlaną, pamiętaj, aby trzymać w pogotowiu swoje obie dłonie. Z dziennika Alana Christoffersena Oboje byliśmy obsypani śniegiem, gdy wprowadzałem Angel do mieszkania i sadzałem ją na kanapie. Płakała jeszcze prawie kwadrans, a potem ucichła, wstrząsana jedynie sporadycznymi spazmami. Gdy już była w stanie wydobyć z siebie głos, zaczęła mówić. - Zapytałeś mnie kiedyś, co mam zamiar zrobić, gdy obejrzę ostatni film z listy. Zaplanowałam, że po ostatnim filmie wyjdę z domu i zjem, na co tylko będę miała ochotę. Połówki dużego banana przełożone karmelem i bitą śmietaną z wiśniami. - Spojrzała mi w oczy. - A potem miałam wrócić do domu i przedawkować insulinę.

Powiedziała to tak spokojnie, że potrzebowałem chwili, aby dotarł do mnie sens jej słów. - Łatwo się zabić, gdy jest się diabetykiem. Nikt by nawet nie podejrzewał samobójstwa. Z powodu braku glukozy w mózgu straciłabym świadomość i byłabym martwa, zanim ktokolwiek by mnie znalazł. Kciukiem potarłem jej policzek. - Dlaczego chciałabyś odebrać sobie życie? - Nie znasz mojego życia. - Znam ciebie. - Nieprawda. Naopowiadałam ci kłamstw. Fałszywe jest nawet moje nazwisko. Zabicie nazwiska było początkiem zabijania samej siebie. Nicole była dla mnie już martwa. - Co takiego się stało, Nicole? Zwiesiła głowę.

- Nie chciałbyś wiedzieć. Wsunąłem dłoń pod jej podbródek i delikatnie uniosłem go tak, aby patrzyła mi w oczy. Zrobiła głęboki wydech. - Moje życie rozpadło się, gdy miałam osiemnaście lat. Właśnie zaczęłam college, kierunek filmoznawstwo. - Pokręciła głową. - Bardzo przydatna specjalizacja. Ścisnąłem jej dłoń. - Mieszkałam jeszcze w domu, gdy moja mama znalazła nową pracę i zaczęła się obracać w nowym środowisku. Zmieniła się pod wpływem nowych znajomych. Zaczęła spędzać z nimi czas po pracy, chodzić do barów i klubów. Coraz częściej wracała do domu pijana. Ojciec to znosił, bo uważał, że to przejściowy etap i minie. Jednak tak się nie stało. Po kilku miesiącach mama oświadczyła tacie, że chce rozwodu. Był zdruzgotany. Błagał, żeby

została, ale ona już podjęła decyzję. Po dwudziestu dwóch latach małżeństwa potraktowała go jak obcego. Ojciec przez cały czas zmagał się z depresją, więc gdy go porzuciła, nie dał sobie z tym rady. - W jej oczach pojawiły się łzy. - Pewnej nocy odebrał sobie życie. - Nicole otarła oczy. - Tamten okres pamiętam jak przez mgłę. Jedno wielkie zamieszanie. Przestałam chodzić do szkoły, moja siostra uciekła ze swoim chłopakiem, potem mama poinformowała mnie, że wprowadza się z powrotem z jednym ze swoich znajomych, więc ja muszę sobie znaleźć inne mieszkanie. Zrezygnowałam ze szkoły i poszłam do pracy. Nie miałam żadnych kwalifikacji, więc zaczęłam pracować na dziennej zmianie w „Dairy Queen”. Tam poznałam Kevina. Był właścicielem. Dużo starszy ode mnie, prawie piętnaście lat. - Na jej twarzy malował się ból. - Wydawało się, że będzie dobrze. Był właścicielem firmy. Miał dom i ładny

samochód. A przede wszystkim interesował się mną. To znaczy, miało to swoją cenę, robił ze mną, co tylko chciał, ale nie przeszkadzało mi to. Nic mi nie przeszkadzało. Po prostu pragnęłam kogoś, kto by mnie chciał. Pewnego wieczoru powiedział, że jest zaręczony z inną, ale jej nie kocha. Że kocha tylko mnie. - Nicole znów otarła oczy. - Wiem, że źle zrobiłam, że powinnam była od niego odejść, ale bardzo bałam się znowu zostać sama. Poprosił, żebym za niego wyszła. Nie pomyślałam o tej drugiej kobiecie ani o tym, jak bardzo ją to zrani. Nie martwiłam się nawet jego niewiernością. Bardzo chciałam go mieć dla siebie, więc się zgodziłam. Kevin zerwał zaręczyny ze swoją narzeczoną, choć byli już w trakcie przygotowań do ślubu. Jego matka, Barbara, była wściekła. Nigdy mnie nie zaakceptowała. Parę tygodni przed ślubem znalazłam się sam na sam z Barbarą. Przyparła mnie do muru i

zapytała, co ja kombinuję. Nie zrozumiałam jej pytania. Powiedziałam: „Wychodzę za mąż za twojego syna”. A ona na to: „Omotałaś zaręczonego mężczyznę. Jesteś zwykłą zdzirą”. Rozpłakałam się. Powiedziałam jej, że nie wiedziałam o zaręczynach. Nazwała mnie kłamczuchą. I zapytała: „Jesteś na tyle głupia, żeby wierzyć, że jemu zależy na tobie? Jesteś dla niego jedynie zabawką. Jak tylko się tobą znudzi, wyrzuci cię jak stare śmieci”. Potem wyciągnęła książeczkę czekową i zaproponowała mi pięć tysięcy dolarów, jeśli odejdę i nigdy nie wrócę. Nie wierzyłam własnym oczom. Gdy odmówiłam, powiedziała: „Nie myśl sobie, że to małżeństwo przetrwa. Nigdy nie staniesz się częścią tej rodziny”. Od tego momentu robiła wszystko, aby uprzykrzyć mi życie. Kevin i ja pobraliśmy się, ale był to jeden z najgorszych dni w moim życiu. Barbara nie odezwała się do mnie ani słowem przez cały

dzień. Liczyłam, że w końcu mnie zaakceptuje, ale było coraz gorzej. Za każdym razem, gdy Kevin się z nią spotykał, po powrocie do domu urządzał mi ciche dni. Ona go zatruwała swoim jadem. Zaczęłam prosić go, aby trzymał się od niej z daleka, ale on się tylko wściekał i mówił, że jej nie rozumiem i że powinnam być wdzięczna za wszystko, co ona dla nas robi. Barbara miała nad nim władzę, emocjonalną i finansową. Była właścicielką pakietu kontrolnego „Dairy Queen”. Przed naszym ślubem musiałam podpisać intercyzę małżeńską, w której zrzekłam się wszelkich praw do jego pieniędzy. Kevin powiedział, że gdybym tego nie zrobiła, matka pozbawiłaby go firmy i bylibyśmy zrujnowani. Podpisałam ten kontrakt, żeby udowodnić Barbarze, że nie jestem naciągaczką. Zrobiłam to bez żalu, nie zależało mi na jego pieniądzach. Chciałam być kochana. Ale dla niej to nie miało żadnego znaczenia.

Wbiła sobie do głowy, że jestem miernotą i nic nie było w stanie tego zmienić. Gdy zaszłam w ciążę z Aidenem, pomyślałam, że wnuk w końcu przekona Barbarę, że niczego nie kombinuję, ale ona jeszcze bardziej starała się nas rozdzielić. Spraszała do domu różne kobiety, aby poznały Kevina. Jesteś w stanie w to uwierzyć? Zapraszała kobiety, aby poznały jej żonatego syna. I w tym wszystkim byłam ja, w ciąży i przekonana o własnej nieatrakcyjności. Kevin mówił: „Jestem żonaty, mamo” a ona przewracała oczami i odpowiadała: „Na razie”. - Skąd wiesz, że tak robiła? - zapytałem. - Kevin mi opowiadał. Początkowo trzymał moją stronę przynajmniej na tyle, na ile się odważył - ale po narodzinach Aidena to się zmieniło. Prawda była taka, że Kevin nie chciał brać na siebie odpowiedzialności związanej z

byciem ojcem i obwiniał mnie za to, że nim został. Przestał wracać do domu. Prawie co wieczór szedł grać w karty i pić z kolegami. Myślałam, że przebywa tylko w męskim towarzystwie do czasu, aż ktoś mi powiedział, że widział go z inną kobietą. Z tego powodu doszło między nami do kłótni, w czasie której Kevin powiedział, że zaszłam w ciążę, żeby go usidlić. „Po co niby miałabym cię usidlić? Przecież jesteśmy małżeństwem!”, a on na to: „Na razie”. Następnego dnia przeprosił mnie za to, ale nie da się tak naprawdę wymazać z pamięci takich słów. Nie miałam nikogo bliskiego poza moim synkiem. I zbudowałam całe swoje życie wokół niego. W jej zachowaniu zaszła zmiana. Jej oczy patrzyły gdzieś w dal. - To był dzień jego czwartych urodzin. Odebrałam go wcześniej z przedszkola i

mieliśmy pojechać do zoo. Po drodze zatrzymaliśmy się przy „Dairy Queen” żeby kupić lody w rożku. Kevin był w pracy i między nami wywiązała się kolejna wielka awantura. Byłam tak zła, że chwyciłam Aidena za rączkę i wyszłam. - Urwała, a do jej oczu napłynęły łzy. Wyjechałam z parkingu bez rozglądania się. Nie wiadomo skąd, nadjechał samochód. Policja powiedziała potem, że kierowca jechał sto trzydzieści kilometrów na godzinę, a to była strefa, gdzie można było jechać sześćdziesiąt. Uderzył w mój samochód od strony pasażera, mniej więcej trzydzieści centymetrów za mną, tam, gdzie Aiden siedział w swoim foteliku. Zginął natychmiast. - Urwała i zaczęła szlochać. - Strażacy musieli mnie wyciągać za pomocą nożyc hydraulicznych. Cała byłam poraniona. Miałam krwotok wewnętrzny i dwadzieścia złamanych kości. - Opuściła wzrok. - Na moje nieszczęście uratowali mi życie.

Umilkła, niezdolna, by mówić. Gdy odezwała się ponownie, musiałem wytężać słuch, aby ją usłyszeć. - Gdy leżałam w szpitalu, przyszły do mnie tylko dwie osoby. Najpierw przyszła matka tego mężczyzny, który prowadził samochód. Zginął w czasie zderzenia. Oskarżyła mnie, że to ja spowodowałam wypadek. Leżałam, niezdolna, by wydobyć z siebie słowa, a ona nade mną krzyczała. W końcu pielęgniarka usłyszała ją i wezwała ochronę. Siłą wyciągnęli ją z pokoju. Drugą osobą była Barbara. Przyszła powiedzieć mi, że zabiłam jej wnuka i że to była dla mnie kara za to, że ukradłam męża innej kobiecie. I dodała, że żałuje, że nie umarłam. Poczułem, że do oczu napływają mi łzy. - Co jej powiedziałaś? - zapytałem. Podniosła na mnie wzrok.

- Że ja też tego żałuję. Byłam jeszcze w szpitalu, gdy doręczono mi papiery rozwodowe. Miałam połamane nadgarstki i pielęgniarka musiała mi otworzyć kopertę i przeczytać pismo. Zamrugała oczami, a po jej policzkach pociekły strużki łez. - Doszłam do wniosku, że moje życie nie jest nic warte, więc wróciłam do Spokane, aby je zakończyć. Gdy się spotkaliśmy, właśnie wracałam z Seattle. Chciałam jeszcze raz zobaczyć ocean. Chciałam stanąć na Bullman Beach, poczuć wiatr we włosach i posłuchać szumu fal. Znasz Bullman Beach? Pokręciłem przecząco głową. - Leży niedaleko zatoki Neah, po zachodniej stronie Olympic National Park. - Wiem, gdzie to jest - stwierdziłem. - Kiedyś tam przejeżdżałem. Piękne miejsce.

- Gdy miałam siedem lat, nasza rodzina mieszkała w malutkim hoteliku na plaży. To był cudowny pobyt. Chciałam zobaczyć to miejsce po raz ostatni. - Zrobiła głęboki wydech. Moja mama nadała mi wtedy przezwisko. - Jakie? Spojrzała mi w oczy. - Angel. Rozdział 19 Przychodzimy na świat jako egocentrycy. Gdy w czasie burzy słychać grzmoty, dzieci wierzę, że Bóg jest na nie zły za coś, co zrobiły; gdy rozwodzę się rodzice, dzieci są przekonane, że to ich wina, bo nie były wystarczająco grzeczne. Potem dorastamy, dojrzewamy i wyzbywamy się tego rodzaju egocentryzmu. Jednak wielu dorosłych zachowuje ten dziecięcy sposób myślenia o świecie. I choć ich

samobiczowanie się bywa bolesne, wolę wierzyć, że ich kłopoty wynikają z ich błędów, bo to pozwala im myśleć, że panuję nad swoim życiem. Takim postępowaniem robię z siebie głupców oraz fałszywych bogów. Z dziennika Alana Christoffersena Trzymałem Nicole w ramionach przez ponad godzinę. Przytuliła się do mnie niczym mała dziewczynka, która szuka schronienia, i mogło to być bliskie prawdy. W pewnym momencie znowu zaczęła płakać i uspokoiła się dopiero po dwudziestu minutach. Gdy odsunęła się ode mnie, wyglądała na przygaszoną i bezbronną. - Myślisz, że Bóg mnie ukarał? - zapytała. Pokręciłem przecząco głową. - Nie ponosisz winy za śmierć Aidena. Winien był kierowca, który jechał z nadmierną prędkością. Ale rozumiem, dlaczego zadajesz sobie to

pytanie, ponieważ ja też przez jakiś czas miałem takie same myśli w związku z McKale. Kiedyś jedna z moich pracownic przyszła do pracy zapłakana. Lekarz właśnie poinformował, że nie będzie mogła mieć

ją

dzieci. Kobieta powiedziała do mnie: „To kara od Boga”. Zapytałem, dlaczego Bóg mógłby chcieć ją ukarać. Odpowiedziała: „Ponieważ nie chodzę do kościoła”. Tego samego ranka przeczytałem w gazecie artykuł o narkomance, prostytutce, którą zaaresztowano za to, że włożyła swoje nowo narodzone dziecko do kontenera na śmieci. Powiedziałem do mojej znajomej: „Mówisz, że Bóg nie da ci dziecka, bo nie chodzisz do kościoła, ale dał dziecko tej prostytutce, żeby je zabiła? To nie ma żadnego sensu”. - To znaczy, że nie wierzysz, że Bóg wymierza nam karę? zapytała Nicole. - Nie wiem, czy wymierza, czy nie. Ale nie wierzę w

Boga, nad którym mam władzę stwierdziłem. - Moim zdaniem On jest o wiele bardziej zainteresowany pomaganiem nam niż potępianiem nas. Wierzę, że gdy jesteśmy w potrzebie, On stawia właściwych ludzi na naszej drodze. Zastanów się tylko, czy to nie dziwne, że ktoś, kto rozumie, co znaczy stracić wszystko, trafia pod twój dach akurat w czasie, gdy jest ci najbardziej potrzebny? Po chwili odpowiedziała: - Tak. - Zaledwie sześć tygodni temu trzymałem w ręku tabletki przeciwbólowe i butelkę whisky, gotów, by skończyć ze sobą, A teraz jestem tu z tobą. To zakrawa na cud. Przez dłuższą chwilę wpatrywała się w podłogę. - Jak żyć, gdy już nie chce się dłużej żyć? Ile razy sam sobie zadawałem to pytanie? - pomyślałem.

- Po jednym dniu naraz - odpowiedziałem cicho, - Po jednym dniu naraz. Tego wieczoru nic nie jedliśmy. Nawet nie opuściliśmy kanapy. Trzymałem Nicole w ramionach, dopóki nie usnęła. Nie byłem jeszcze na tyle silny, by ją przenieść, więc ją obudziłem i pomogłem przejść do jej pokoju. Ściągnąłem jej buty i położyłem ją do łóżka w ubraniu. Pocałowałem ją w czoło i poszedłem do swojego pokoju. Leżąc w łóżku, odtwarzałem w myślach naszą rozmowę. Byłem ciekaw, jak Nicole zachowa się rano. Rozdział 20 Pierwszy krok wędrówki jest zawsze najdłuższy. Z dziennika Alana Christoffersena Obudziłem się tuż po wschodzie słońca i zacząłem rozmyślać o poprzednim wieczorze. W pewnym momencie rozległo się pukanie do moich drzwi.

- Proszę! - zawołałem. Weszła Nicole w szlafroku. Miała włosy w nieładzie, - Spałam w ubraniu - powiedziała, odgarniając kosmyk włosów z twarzy. - Ale nie pamiętam, kiedy ostatnio spało mi się tak dobrze. Patrzyła na mnie z wdzięcznością. Dziękuję za wczorajszy wieczór. - Proszę bardzo. Przysiadła w rogu mojego łóżka. - Idziesz do pracy? - zapytałem. - Nie, zadzwoniłam i powiedziałam, że jestem chora. Wzięła głęboki oddech. - Chcę cię prosić o wielką przysługę. - Śmiało. - Pomożesz mi Uśmiechnąłem się.

zacząć

- Oczywiście. - Od czego mam zacząć?

moje

życie

od

nowa?

- Zaczniemy od powrotu Nicole. Przez chwilę wpatrywała się w podłogę. Potem nabrała powietrza i wyciągnęła do mnie rękę. - Nazywam się Nicole Mitchell. Miło cię poznać. - Mnie też miło cię poznać, Nicole - powiedziałem. Nicole zasługuje na to, by uczcić jej ujawnienie Dziękczynienia.

się.

Proponuję

zacząć

w

święto

- To już jutro. - W takim razie musimy poszukać ludzi, którzy nie mają jeszcze planów na ten dzień. Znasz kogoś, kto Dziękczynienia?

może

być

samotny w

Zastanowiła się. - Bill - powiedziała. - Właściciel tego domu. - A Christine, twoja sąsiadka?

święto

- Możemy ją zapytać - zaproponowała. - Jest jeszcze jedna rzecz, którą Nicole musi zrobić powiedziałem. Przyjrzałem się jej z powagą. - To nie będzie łatwe. Znów nabrała powietrza, przygotowując się do tego, co zamierzałem powiedzieć. - Nicole miała syna. Syna, którego bardzo kochała. Aiden również musi powrócić. Jej oczy zalśniły od łez. - Jak mam to zrobić? - Mów o nim. Postaw w mieszkaniu jego zdjęcia. Otarła oczy. - OK. Przypatrywałem się jej przez chwilę. - Witaj z powrotem, Nicole. Uścisnęła moją dłoń, po czym wstała. - W takim razie idę się ubrać. Czeka nas mnóstwo pracy przed jutrzejszym świętem.

Pół godziny później zasiadłem wraz z Nicole przy kuchennym stole, aby ułożyć listę zakupów. W dłoni trzymałem ołówek. - No więc - zacząłem - potrzebujemy indyka i nadzienie. - Zapisz tartą bułkę, seler i cebule - powiedziała Nicole. - Mam. Poza tym będzie nam potrzebna puszka sosu z żurawin i bataty... - Dobrze mi wychodzą bataty kandyzowane - oznajmiła Nicole. - Robię je na sposób „śmierć diabetyka”, w brązowym cukrze i z orzeszkami pecan. - Czyli ty w całości bierzesz na siebie bataty zadecydowałem. - Zapisz połówki pecanów i masło. - Bułki? - Piekę świetne bułki Parker House. - Fantastycznie. Indyk, nadzienie, sos z żurawin, kandyzowane bataty, bułki. Sos

pieczeniowy. Właściwie to ja mogę pieczeniowy - stwierdziłem. - Masz mąkę

zrobić

sos

kukurydzianą? - Mam. - Ile porcji powinniśmy przygotować? - zapytałem. - Przynajmniej trzy. Bill przyjął zaproszenie. - Już do niego zadzwoniłaś? - Kiedy brałeś prysznic. Bardzo się ucieszył. - W porządku, szykujemy na cztery osoby. W najgorszym razie zostaną nam resztki. Biorę na siebie indyka, nadzienie i sos. Aha, oraz ajerkoniak. Musimy mieć ajerkoniak. Wszyscy go lubią. - Nie wszyscy - sprzeciwiła się Nicole. - Nie lubisz ajerkoniaku? - Nie lubię, i cukrzyca nie ma z tym nic wspólnego. Możesz wypić mój przydział.

Popatrzyłem na nią. - Serio, Angel? Nie lubisz ajerkoniaku? - Przykro mi. - Ajerkoniak to chyba najlepszy napój, jaki istnieje. - Nazwałeś mnie Angel. - Nieprawda. - Prawda. - Przepraszam. Więcej tego nie zrobię. - Lepiej nie - powiedziała. Przyjrzałem się naszej liście. - Wciąż nie mamy nic na deser - stwierdziłem. - Tarta dyniowa - zaproponowała Nicole. - Tarta dyniowa i tłuczone ziemniaki. Mówisz tłuczone czy gniecione? - Tłuczone. „Gniecione” brzmi tak, jakby coś je rozgniotło. Przejrzałem listę. - Myślę, że jesteśmy gotowi.

- Tarty za bardzo mi nie wychodzą - powiedziała Nicole. - To możemy je kupić. - W Safeway jest całkiem niezła cukiernia. - Masz ziemniaki? - Nie. - A mleka nam wystarczy? - Sprawdzę. - Otworzyła lodówkę. - Lepiej dokupić. Zwłaszcza że część zużyjesz na ten bajerkoniak. - Nie musisz ubliżać mojemu ajerkoniakowi oświadczyłem z udawanym oburzeniem.

-

* Włożyliśmy płaszcze i wyszliśmy z mieszkania. Przed wyjściem z budynku zapukaliśmy do drzwi Christine, Stanęła przed nami w spodniach od dresu i T - shircie drużyny koszykówki Uniwersytetu Gonzagi. Nasz widok wyraźnie ją zaskoczył.

- Angel - powiedziała. - I Steven... - Alan - poprawiłem. - Oczywiście, Alan. Przepraszam. - A do mnie zwracaj się Nicole. Angel to było tylko przezwisko. - Ale mam wymieszane - stwierdziła Christine. - Nieważne, jak się będziesz do nas zwracać powiedziałem. - Przyszliśmy cię zaprosić na jutro na trzynastą na naszą ucztę z okazji święta Dziękczynienia. Usta Christine rozciągnęły się w szerokim uśmiechu. - Poważnie? - Jeśli nie masz już innych planów. - Nie mam. - Ku naszemu zaskoczeniu jej oczy zaszły łzami. - Przepraszam powiedziała, ocierając je ukradkiem. - Myślałam, że spędzę ten dzień samotnie. Dziękuję.

- Sprawisz nam radość swoją obecnością. - Co mam przynieść? - Tylko siebie - odpowiedziała Nicole. - Robię naprawdę dobry zapiekany mincemeat. - Dobry mincemeat to oksymoron - stwierdziłem. Nicole spojrzała na mnie z niedowierzaniem. - Nie wierzę, że to powiedziałeś. - To cię przepraszam. Ale dla mnie mincemeat wygląda jak coś, co rozjechał samochód. - To było jeszcze gorsze - powiedziała. - Wiem, trzeba czasu, aby się rozsmakować w mincemeacie - przyznała Christine. Ale bez obaw, robię również wyśmienitą szarlotkę oraz tartę dyniową, wartą żeby dać się dla niej pobić.

Nicole zerknęła na mnie znacząco. - Warta, żeby dać się dla niej pobić - powtórzyła. - To ci dopiero musi być tarta - stwierdziłem. Przekonałaś mnie. W takim razie odpowiadasz za tarty. Czyli widzimy się jutro około pierwszej? - O pierwszej. Bardzo wam dziękuję. - Cała przyjemność po naszej stronie - powiedziała Nicole. Ująłem Nicole pod ramię i poszliśmy na zakupy. * Specjaliści od indyków zalecają od czterystu do sześciuset gramów indyka na osobę, co oznacza, że dwuipółkilogramowy indyk powinien nam w zupełności wystarczyć. Ale jako że mam słabość do pozostałości po potrawach z indyka, wybrałem ponad trzykilogramowego. Poza

tym

kupiłem

prawie

czterolitrową

butelkę

ajerkoniaku, co Nicole uznała za grubą przesadę. - Poza tobą nikt tego nie będzie pił - powiedziała. - Ale przecież wszyscy lubią ajerkoniak - upierałem się. - Nie wszyscy - odparła. - Niektórzy mają dobry smak. - Rozejm w sprawie ajerkoniaku? - zaproponowałem. - Rozejm. Oprócz jedzenia kupiliśmy jeszcze kilka akcesoriów związanych z okresem świątecznym: świece zapachowe, jemiołę, ozdoby choinkowe

oraz sznury bożonarodzeniowych lampek. Przez cały czas Nicole była w radosnym nastroju. Gdy przeglądałem dział z produktami rolnymi, Nicole podeszła, aby mi pokazać ozdobną ramkę na zdjęcia. - Podoba ci się? - zapytała, - Ja uważam, że jest ładna. To srebro standardowe. - Śliczna - powiedziałem. - Na co? - Zdjęcie Aidena. - Będzie idealna. - Wiesz, wezmę dwie - powiedziała po chwili zastanowienia. - Myślę, że Bill też by taką chciał. Kilka minut później zapytałem ją: - Masz jakąś bożonarodzeniową muzykę? - Nie.

- A stereo? - Mam odtwarzacz CD oraz ipoda. - Wystarczy. - Kupiłem bożonarodzeniowe płyty z nagraniami Burla Ivesa, Mitcha Millera oraz oczywiście duetu The Carpenters. Pokazując płyty Nicole, zapytałem: - Czy ktoś ci kiedyś powiedział, że jesteś podobna do Karen Carpenter? - Nie. - Naprawdę? - Wcale nie jestem do niej podobna. Przede wszystkim jestem blondynką. - Zgoda. Jesteś blond wersją Karen Carpenter. - Nie jestem do niej podobna - oświadczyła stanowczo i odeszła. Ruszyłem za nią z wózkiem pełnym naszych zakupów. - A ja uważam, że jesteś - powiedziałem do siebie.

Poprosiłem Nicole, aby zaczekała na mnie przy drzwiach wyjściowych, a sam poszedłem do działu z filmami DVD i wybrałem dwa tytuły. Gdy do niej wróciłem, bardzo zaciekawiły ją opakowania, które trzymałem w dłoni. - Jakie filmy kupiłeś? - Zobaczysz. - Powiedz - poprosiła, śmiejąc się. - Zobaczysz w swoim czasie. W odległym rogu pasażu handlowego znajdował się dział z choinkami. - Musimy mieć jeszcze drzewko - zadecydowałem. - Ja coś wybiorę. To mój dom - oznajmiła. - Zgoda. Nicole wyszukała ładnie ukształtowaną wysokości około stu osiemdziesięciu

daglezję

centymetrów. Mężczyzna, który sprzedawał drzewka - o

imieniu Maximilian (ale proszę mi mówić Max) - okazał się tak wielkim pasjonatem swoich drzewek, że już zaczynałem się dziwić, że w ogóle chce się z nimi rozstać. Oprócz daglezji odeszliśmy od niego z mnóstwem bezużytecznych informacji, o które wcale nie prosiliśmy. Na przykład dowiedzieliśmy się, że: ■ Daglezja nie jest świerkiem. Należy do rodziny sosnowatych. ■ Daglezja to jedno z nielicznych drzew, które naturalnie rosną w postaci stożka. ■ Daglezja otrzymała swoją nazwę na cześć Davida Douglasa, szkockiego botanika, który badał ten gatunek w XIX wieku. ■ Daglezja zajęła drugie miejsce w amerykańskim rankingu drzewek bożonarodzeniowych, ustępując jedynie Frasera, który, jak przypuszczam, na pewno jest świerkiem.

świerkowi

■ Max sprzedaje wyłącznie daglezje. Max przywiązał nasze drzewko do bagażnika na dachu malibu Nicole i wróciliśmy do domu. Gdy już wnieśliśmy wszystkie zakupy i włożyliśmy jedzenie do lodówki, wziąłem nóż do steków, aby przeciąć sznur, i poszedłem po drzewko. Drzewka nie było. Nie wierzyłem własnym oczom. Zawołałem Nicole, która zaraz przybiegła do mnie na ganek. - Co się stało? - Ktoś ukradł nasze drzewko. - Niemal na naszych oczach? - I pod naszym nosem. - Popatrzyłem na nią. - Kto kradnie drzewko bożonarodzeniowe? - Cóż, w końcu to była daglezja - powiedziała - drugie

najpopularniejsze drzewko bożonarodzeniowe świata. Uśmiechnąłem się. - Myślisz, że istnieje czarny rynek daglezjowy? - Oczywiście. Ogromny uprowadzonych drzewek.

rynek

skradzionych

i

Prawdopodobnie wkrótce dostaniemy list z żądaniem okupu. - Pewnie się nasz złodziej zdziwi, kiedy się dowie, że to nie jest świerk. - Tylko podróbka - dodała Nicole. - To tak, jakby ktoś myślał, że kradnie pierścionek z brylantem i dowiedział się, że to tylko cyrkonia. - Dokładnie tak samo - zgodziłem się. Oboje wybuchnęliśmy śmiechem. A potem pojechaliśmy po następne drzewko. Max sprzedał je nam z dziesięcioprocentowym upustem, który rezerwował „dla przyjaciół i

rodziny”. Wieczorem ubraliśmy nasze drzewko. Gdy skończyliśmy, Nicole przyniosła srebrną ramkę ze zdjęciem swojego uśmiechniętego synka. Postawiła je na telewizorze. - Ładny chłopiec - powiedziałem. Uśmiechnęła się ze smutkiem. - Witaj z powrotem, synku. Rozdział 21 Nie ma radości bez wdzięczności. Z dziennika Alana Christoffersena Następnego ranka Nicole energicznie zastukała do moich drzwi i zaraz potem weszła do środka. - Dzień dobry! - Wszystkiego najlepszego z okazji święta Dziękczynienia - przywitałem ją.

- Nawzajem. Dzisiaj znowu zadzwoniłam do pracy i powiedziałam, że jestem chora. - Jak to przyjęli? - Moja szefowa nie była zadowolona. Czuję, że mi nie wierzy. - Próbowałaś mówić tak, jakbyś była chora? - Owszem, ale nie za bardzo mi to wyszło. Ciekawe, czy mnie wyleją. - Uważam, że sama powinnaś odejść. - Dlaczego? Zależy mi na tej pracy. - Nie wątpię. Ale cię przygnębia. - Masz rację, ale nie mogę jej rzucić. Potrzebuję pieniędzy. Poza tym jakie mam możliwości po filmoznawstwie? nieskończonym filmoznawstwie.

Dodajmy,

po

- Mogłabyś pracować w kinie. Mogłabyś na przykład sprzedawać popcorn. Wymierzyła mi klapsa na niby.

- Na pewno bym zarobiła na opłacenie rachunków. - Musimy ci znaleźć pracę, która daje więcej pozytywnej energii. - Rzuciłem okiem na zegar. - Ale teraz musimy się zabrać do przygotowania potraw. Kiedy powinniśmy wstawić indyka do piekarnika? - Trzykilogramowy, tak? - Tak. - Potrzebuje co najmniej trzech godzin. Potrzymałabym go od trzech i pół do czterech, tak na wszelki wypadek. - Czyli najwyższy czas go wstawić - stwierdziłem, wyskakując z łóżka. - Już się do niego biorę. * Nicole zaczęła robić bułki. - Zaplanowałeś oglądanie filmów na dziś wieczór? -

zapytała. - Zgadza się. - Powiesz mi, co kupiłeś? - To wspaniałe życie, - Świetnie. Klasyka w sam raz na Boże Narodzenie. Tylko po co ta aura tajemniczości? - ... oraz Obywatela Kane’a. Jej uśmiech zgasł i przestała ugniatać ciasto. - Dlaczego to wybrałeś? - Chcę zburzyć oś czasu, którą tworzyłaś przez kilka miesięcy. Patrzyła na mnie przez chwilę, po czym wróciła do wyrabiania bułek. - Jesteś bardzo mądry - stwierdziła. - Też tak myślę. Rzuciła we mnie garścią mąki.

* Bill zjawił się wcześniej (zapach jego Old Spice’a zjawił się o kilka sekund przed nim), tuż przed dwunastą. Był wystrojony, jakby wybierał się do kościoła: kapelusz, szelki oraz czerwona mucha w kropki. Przyniósł pudełko karmelków z orzechami włoskimi oraz butelkę Cold Duck. - Dziękuję za zaproszenie - powiedział do Nicole, zdejmując kapelusz zaraz po wejściu. - Bardzo bym się ucieszył, gdybyś się jednak nie wyprowadzała. - Zwrócił się do mnie. - Nie miałem lepszego lokatora od Angel. - Postanowiłam zostać - powiedziała Nicole. - Przynieś mi nową umowę. - Umowę na nowe życie - dodałem. Uśmiechnęła się radośnie. - Można tak to określić. I możesz mówić do mnie Nicole. Bill się uśmiechnął.

- Bardzo chętnie. - Jeszcze nie skończyliśmy przygotowywać obiadu powiedziała Nicole. - Chciałbyś może pooglądać mecz w telewizji? - Nie, nie interesuje mnie to. Jeśli nie będę wam przeszkadzał, to zostanę tu, gdzie dzieją się najważniejsze rzeczy. - Nie będziesz przeszkadzał - zapewniła Nicole. - Napijesz się ajerkoniaku? - zapytałem. Machnął ręką w moim kierunku. - Nie piję tego, nie toleruję laktozy. - Jeszcze jeden kieliszek dla ciebie - szepnęła Nicole złośliwie. Christine zapukała do naszych drzwi o ustalonej porze. Miała na sobie sweter w soczystych bożonarodzeniowych kolorach oraz kolczyki w kształcie choinkowych bombek. Drzwi do jej mieszkania były szeroko otwarte.

- Pomożesz mi przynieść moje ciasta? - Chętnie - powiedziałem. - Ile ich zrobiłaś? - Trzy. Z jabłkami, dynią oraz z... mincemeatem. - A mincemeat tylko po to, żeby zrobić mi na złość, co? Uśmiechnęła się. - Lubię mincemeat - powiedziała. I zaraz dodała: - Poza tym chciałam zrobić ci na złość. - Mincemeatu nie biorę - oświadczyłem. Przynieśliśmy wszystkie cista. Nicole aż sapnęła z zachwytu, gdy nas zobaczyła. - Wyglądają fantastycznie - powiedziała. - Dziękuję. Uwielbiam piec, ale nie mam dla kogo. Spojrzałem na Nicole. - Myślę, że musicie się spotkać. - Właśnie się spotkałyśmy - powiedziała. - Cześć, Bill - powiedziała Christine, wchodząc do

kuchni. - Witaj, Chris - powiedział Bill. - To jest może mincemeat? - Zgadza się. - Bardzo się cieszę. Nie ma to jak dobry mincemeat. Christine rzuciła mi wymowne spojrzenie, a Nicole się uśmiechnęła. - Wygląda na to, że twój ajerkoniak nie będzie miał szans przy mincemeacie powiedziała. Wzruszyłem ramionami. - Nie ma sensu dyskutować o gustach niektórych osób. - Mam dokładnie takie samo zdanie - powiedziała. - A jak diabetyczka poradzi sobie w czasie świątecznej wyżerki? - zapytałem. - Dzisiaj nie jestem diabetyczką. - Jak to? - Żartowałam, chodzi o to, że po prostu wezmę więcej

insuliny. Wiem, że to nie jest zbyt mądre, ale jeden taki dzień w roku... mi nie zaszkodzi. * Pół godziny później zakończyliśmy przygotowania i zasiedliśmy do stołu. - Prawdziwa uczta - powiedział Bill, patrząc na potrawy. - Nie pamiętam takiej obfitości od czasów June. - Wszyscy wiedzieliśmy, o kim mówi. - Chciałabym zmówić modlitwę - powiedziała Nicole. Wyciągnęła dłonie i chwyciła rękę Billa oraz moją. Bill wziął rękę Christine, Christine moją i tak połączyliśmy się w kręgu. Nicole pochyliła głowę. - Drogi Ojcze, w tym wyjątkowym dniu jestem wdzięczna za moich przyjaciół oraz za Alana i jego troskę. Wszyscy jesteśmy wdzięczni za potrawy na tym stole oraz za to, że

mamy tyle powodów do wdzięczności. Prosimy o błogosławieństwo dla tych, którzy są tego pozbawieni, oraz o to, żebyśmy znaleźli sposób, aby im pomóc. Jesteśmy również wdzięczni za tych, którzy odeszli z naszego życia. Amen. - Amen - powiedziałem. - Amen - zawtórowali Bill i Christine. - Zanim zaczniemy jeść - powiedziała Nicole chciałabym jeszcze coś powiedzieć, jeśli się zgodzicie. - Oczywiście - odezwał się Bill. - Musi być przemowa. - Nie, to nie będzie przemowa. W lepszych czasach przed jedzeniem każdy członek mojej rodziny zawsze dziękował za jedną rzecz. Chciałabym, żebyśmy zrobili to samo. Wszyscy się zgodziliśmy. - Alan, możemy zacząć od ciebie?

Rozejrzałem się. Wszystkie oczy zwróciły się ku mnie. - Oczywiście. - Wyprostowałem się trochę. - To moje pierwsze święto bez McKale. Gdybyście rok temu zapytali mnie, za co jestem najbardziej wdzięczny, odpowiedziałbym, że za McKale. Gdybyście mnie teraz zapytali, odpowiedziałbym to samo. Chyba czasami nasze szczęście polega na tym, że mamy kogoś, za kim możemy tak mocno tęsknić. Nicole uśmiechnęła się ze smutkiem. - Jestem wdzięczny, że mogę tu być dzisiaj z wami wszystkimi, za te potrawy, za ten dom. Jestem wdzięczny za to, że czuję się coraz lepiej. A przede wszystkim jestem wdzięczny za Nicole, za to, że się mną zaopiekowała i wspiera mnie przez cały czas. Nie wiem, jak bym sobie bez niej poradził. To tyle - powiedziałem. Bill pokiwał głową w zamyśleniu.

- To teraz ja - powiedziała Christine, zwracając się do Nicole. - Jestem wdzięczna za to, że zaprosiliście mnie, żebym mogła z wami zjeść ten obiad. Myślałam, że będzie to kolejne beznadziejne święto Dziękczynienia spędzone w samotności. Z pieniędzmi u mnie krucho, więc do domu polecę dopiero po zakończeniu zajęć. Jestem więc wdzięczna, że mam przyjaciół, dzięki którym mam za co dziękować. - Amen - powiedziała Nicole. - A ty, Bill? - zapytałem. Opuścił wzrok na swój talerz. Po chwili rozejrzał się po naszych twarzach i ostatecznie jego wzrok spoczął na Nicole. - Od kiedy straciłem moją June, jestem dość samotny. I wygląda na to, że jestem trochę jak Christine - też myślałem, że to będzie kolejne beznadziejne święto Dziękczynienia

spędzone tylko ze wspomnieniami. Dziękuję Bogu, że są tacy ludzie jak ty, Nicole, którzy chcą zaprosić starego świątecznego stołu.

człowieka

do

swojego

- To przyjemność, Bill - powiedziała Nicole. Nabrała powietrza głęboko w płuca. Teraz chyba moja kolej. W zeszłe Dziękczynienie leżałam osamotniona na szpitalnym łóżku i przeżywałam najtrudniejsze chwile w moim życiu. Dziś jestem wdzięczna za to, że jestem tu z wami. Wszyscy powiedzieliście takie miłe słowa. Nie macie pojęcia, ile to dla mnie znaczy. Szczególnie jestem wdzięczna za to, że właśnie teraz Alan pojawił się w moim życiu. Chwyciła moją dłoń. - Myślałam, że jadę do szpitala, żeby ci pomóc. Nie zdawałam sobie sprawy z tego, że robię to dla siebie. Dziękuję ci, że mnie nie zostawiłeś tak jak inni ludzie. Dziękuję za twoją troskę. - Patrzyłem jej głęboko w oczy. Nicole mówiła dalej. - Dziś

najbardziej jestem wdzięczna za życie. Wygląda na to, że w ostatnim czasie wszyscy przeżywaliśmy ciężkie chwile. Nie wiem, jak ty, Christine, ale każcie z naszej trójki straciło kogoś, kogo bardzo kochało. Ale choć ostatnie lata były naprawdę ciężkie, jestem za nie wdzięczna. Jestem wdzięczna za wszystkie dobre dni, które przeżyłam. Ostatnio takich dni nie było zbyt wiele, ale liczę, że będzie lepiej. I mam nadzieję, że to samo dotyczy również was. Christine miała rozpromienione oczy, a Bill wyglądał na wzruszonego. Podniosłem swój kieliszek z ajerkoniakiem. - Nasze zdrowie! Pozostali również wznieśli swoje kieliszki i wypiliśmy toast. - A teraz bierzmy się do jedzenia, zanim wszyscy umrzemy z głodu - powiedziała

Nicole. Wstałem, aby pokroić indyka, a potem rozdałem wszystkim porcje. - Angel, czy możesz podać mi ziemniaki? - zapytała Christine, - Ona teraz ma na imię Nicole - odezwał się Bill. - No tak. Przepraszam. - Angel to był mój pseudonim - wyjaśniła Nicole. - Ale już go nie potrzebuję. Popatrzyłem na nią z dumą. Obiad był wyśmienity, a rozmowa obejmowała szeroki zakres tematów, od

ożywiona

i

tego, jak powstał mincemeat, do tego, gdzie było każde z nas, gdy wybuchł wahadłowiec kosmiczny Challenger. Dzień w całości był o wiele lepszy niż jego części składowe. Czworo samotnych ludzi rozmawiało ze sobą i żartowało jak starzy przyjaciele, którzy nie mają żadnych zmartwień. I

może w tym czasie rzeczywiście tak było. Wszyscy wzięliśmy się do sprzątania i zmywania naczyń, nawet Bill, który oświadczył, że pod rządami swojej żony pełnił dyżury w kuchni. Gdy w kuchni zapanował porządek, Bill objął Nicole. - Dziękuję. - Nie zostaniesz, żeby obejrzeć film? - Nie, wolę się jednak położyć. Dziękuję ci za wszystko. To był wspaniały obiad. Bardzo przyjemnie spędziłem czas. - Mnie też było przyjemnie - powiedziała Nicole. Musimy się znowu kiedyś spotkać. Jego twarz się rozpromieniła. - Bardzo chętnie. We trójkę obejrzeliśmy To wspaniałe życie. Christine spędziła z nami większość

wieczoru, ale wyszła przed zakończeniem filmu. Uściskała nas oboje i umówiła się z Nicole na wspólne wyjście na miasto. Jimmy Stewart klęczał, błagając o życie, gdy usłyszeliśmy pukanie do drzwi. Nicole podniosła się z miejsca. - Na pewno Christine czegoś zapomniała. - Zapauzuję - powiedziałem. - Nie musisz. Widziałam to już z milion razy. Spojrzałem w kierunku drzwi. Nie dojrzałem sylwetki, ale usłyszałem męski głos. Nicole coś powiedziała, a potem odwróciła się do mnie. - Alan, ktoś do ciebie. - Do mnie? Podeszła parę kroków w moim kierunku. - Twój ojciec.

Rozdział 22 Przyjechał mój ojciec. Od tego, ważniejsze dla mnie było to, że mnie

co

powiedział,

szukał. Z dziennika Alana Christoffersena Patrzyłem na Nicole z niedowierzaniem. - Mój ojciec? Kiwnęła głową potakująco. Wstałem z kanapy i podszedłem do drzwi. Na korytarzu stał mój ojciec w wiatrówce z logo Los Angeles Lakers. Przez chwilę wpatrywaliśmy się w siebie. Potem ojciec zrobił krok w moją stronę i porwał mnie w ramiona. - Synu. Ojciec rzadko mnie obejmował i nigdy w obecności innych osób, więc poczułem się dziwnie. Ojciec trzymał mnie w objęciach prawie minutę, po czym odsunął się o krok, nie zdejmując jednak rąk z moich ramion. Dopiero wtedy

zauważyłem, że ma zaczerwienione oczy. - Dzięki Bogu, że żyjesz. Kiedy się dowiedziałem, że zostałeś pchnięty nożem... Urwał pod wpływem wzruszenia. Otarł oczy wierzchem dłoni. - Jak się czujesz? - O wiele lepiej niż cztery tygodnie odpowiedziałem. Na usta cisnęło mi się

temu

-

wiele pytań. - Jak mnie znalazłeś? - Falene do mnie zadzwoniła. Jego odpowiedź jeszcze powiększyła liczbę pytań, które rodziły się w mojej głowie. Falene była moją asystentką w Madgic, mojej byłej agencji reklamowej, i jedyną osobą z personelu, która pozostała wobec mnie lojalna, gdy Kyle ukradł moich klientów. Po śmierci McKale, gdy postanowiłem wszystko zlikwidować, poprosiłem Falene, aby sprzedała to, co

jeszcze do mnie należało, a pieniądze wpłaciła na moje konto. Wiedziałem, że nie marnowała czasu - dowodem była rosnąca na moim koncie suma jednak nie rozmawiałem z nią od czasu opuszczenia Seattle. - Skąd Falene wiedziała, gdzie jestem? - Nie wiedziała. Śledziła twoją drogę dzięki transakcjom, których dokonywałeś kartą kredytową. Kiedy nagle urwały się przed Spokane, zdenerwowała się, że coś ci się stało, i zadzwoniła do mnie z pytaniem, czy coś o tobie wiem. Kiedy mi powiedziała, że wybrałeś się w pieszą wędrówkę przez cały kraj, nie wierzyłem własnym uszom. Nie wiedziałem nawet o tym, że opuściłeś Seattle. - Przepraszam. Powinienem był ci powiedzieć. - Prawda jednak była taka, że ojciec i ja nigdy nie byliśmy sobie bardzo bliscy. Nawet do głowy mi nie przyszło, żeby do niego

zadzwonić. - Po jej telefonie natychmiast zadzwoniłem na posterunek policji w Spokane. Powiedzieli, że zostałeś napadnięty i zabrany do szpitala. Zadzwoniłem tam, ale nikt nie potrafił odpowiedzieć, gdzie jesteś, więc przyleciałem i rozpytywałem się tak długo, aż trafiłem na kogoś, kto wiedział, gdzie teraz przebywasz. - Norma - stwierdziłem. - Pielęgniarka, blondynka, mniej więcej tego wzrostu. Ułożył dłoń poziomo na wysokości swojej klatki piersiowej. - To ona - powiedziałem. Cofnąłem się trochę. - Proszę, wejdź. Pogadamy. Ojciec wszedł do środka. Nicole wyłączyła odtwarzacz DVD. Stała obok kanapy i obserwowała nas. -

Tato,

to

moja

przyjaciółka

Nicole.

To

ona

zaproponowała, że weźmie mnie do siebie, gdy wychodziłem ze szpitala. Nicole podeszła do nas i uścisnęła dłoń mojego ojca. - Miło pana poznać, panie Christoffersen. Proszę, niech pan usiądzie. - Dziękuję. Ojciec podszedł do kanapy i usiadł. Zamknąłem drzwi na korytarz i również usiadłem na kanapie, jednak w pewnej odległości od ojca. - Zostań z nami - powiedziałem do Nicole. Usiadła. - Masz na imię Nicole? - zapytał ojciec. - Powiedzieli mi, że mój syn pojechał do domu kobiety o imieniu Angel. - Angel to był mój pseudonim. Ojciec skinął głową. - Nicole, chcę ci podziękować, że zaopiekowałaś się moim synem. - Cała przyjemność po mojej stronie. Można by nawet

powiedzieć, że to on opiekuje się mną. Ojciec odwrócił się do mnie. - Falene powiedziała, że idziesz na Key West na Florydzie. - Taki mam zamiar. Opuścił wzrok, jakby myślał nad moją odpowiedzią. - Nawet nie wiem, jak na to zareagować. Powiedziałeś, że twoja firma ma pewne problemy, ale nie powiedziałeś, że padła, ani że straciłeś dom. - To wszystko stało się bardzo szybko. Ojciec skinął głową. - Najważniejsze, że żyjesz. Chyba nie masz zamiaru dalej iść, co? - Wyruszę, jak tylko pogoda pozwoli. Jestem tu uziemiony do wiosny. Zmarszczył czoło.

- Dałbyś się przekonać do zmiany decyzji? Pokręciłem głową. - Nie. - Może bym cię jakoś przekupił? - Nie. Ojciec usiadł wygodniej. - Droga jest niebezpieczna. - Na pewno - odezwała się Nicole. - Jak się poznaliście? - zapytał ją ojciec. - Szczęśliwe zrządzenie losu - odpowiedziała. Spotkaliśmy się jakieś sto pięćdziesiąt kilometrów stąd, gdy Alan zatrzymał się, żeby wymienić koło w moim wozie. Policja wezwała mnie po tym, jak został napadnięty. - Rzeczywiście szczęśliwy przypadek. Policja złapała tych zbirów?

- Tak - powiedziałem. - O ile wiem, są w więzieniu. A ten wyrostek, który mnie pchnął nożem, nie żyje. Twarz mojego ojca przybrała wyraz, którego nigdy u niego nie widziałem - połączenie szoku i podziwu. - Zabiłeś go? - Nie, straciłem przytomność. Chłopak zaatakował mężczyzn, którzy uratowali mi życie, i to jeden z nich go postrzelił. Chłopak zmarł w tym samym szpitalu, w którym leżałem. Ojciec pokręcił głową. - Co za czasy. Gdzie są rodzice? Nicole pochyliła się. - Panie Christoffersen... - Bob. Mów mi po prostu Bob. - Może jesteś głodny?

- Jakiś czas temu zjadłem burgera. - To niedopuszczalne w święto Dziękczynienia. W lodówce mamy pełen zestaw świąteczny. Może coś ci przygotuję? - Jeśliby to nie był zbyt wielki kłopot. - Najmniejszy. Posiedźcie sobie tutaj, bo jestem pewna, że macie o czym rozmawiać powiedziała i popędziła do kuchni. - Miła dziewczyna - stwierdził ojciec, gdy Nicole wyszła. - To prawda. Ojciec splótł obie dłonie na kolanach. - Kiedy Falene powiedziała mi, że straciłeś dom... Podniósł na mnie wzrok. Dlaczego do mnie nie zadzwoniłeś? Mogłem ci jakoś pomóc. - Wszystko się na mnie zwaliło jednocześnie. - Nie wątpię, ale poza tym nie przyszło ci to do głowy,

prawda? Spuściłem wzrok. - Prawda. - Przykro mi z tego powodu. Naprawdę bardzo mi przykro. Dziesięć minut później zjawiła się Nicole. - Kolacja gotowa. Ojciec uśmiechnął się i wstał z kanapy. Poszedłem za nim do kuchni. Na stole stały półmiski oraz jeden płytki talerz, a obok niego sztućce. - Prawdziwa uczta - powiedział ojciec. Mój ojciec, który nigdy nie był łakomczuchem, zaskoczył mnie: najpierw nałożył sobie duże porcje i zjadł je z wielkim apetytem, a potem dołożył sobie każdej potrawy. Usiadłem obok niego i zjadłem bułkę przełożoną zimnymi plastrami piersi indyka. - Do kiedy planujesz zostać w Spokane? - zapytała Nicole.

- Nastawiłem się, że zostanę tak długo, jak będzie trzeba. Zerknął na mnie, - Ale teraz, kiedy odnalazłem mojego syna, to chyba wyjadę jutro. - A może zostaniesz na weekend? - zapytałem. - Byłoby miło, gdybyśmy spędzili ze sobą trochę czasu. Widziałem, że spodobała mu się moja propozycja. - Bardzo chętnie. - Gdzie się zatrzymałeś? - zapytała Nicole. - W hotelu na lotnisku Ramada. - Mógłbyś zostać tutaj - zaproponowała. - Prześpię się na kanapie. - Nie, nie. Wszystkie moje rzeczy zostały w hotelu, a dojazd samochodem to kwestia paru minut. - Najadłeś się do syta?

- Tym jedzeniem nasyciłaby się mała wioska. Macie może ajerkoniak? Nicole uśmiechnęła się. - Mnóstwo. Naleję ci kieliszek. - Rozcieńczę sobie mlekiem, pół na pół. - Jaki ojciec, taki syn - powiedziała. * Ojciec wylewnie podziękował Nicole za kolację. Potem odprowadziłem go do wypożyczonego przez niego samochodu. Zapalił silnik, włączył odmrażacz i wycieraczki, po czym wysiadł. - Dziękuję, że przyjechałeś - powiedziałem. - Nie mogłem postąpić inaczej. - W zimnym powietrzu oddech zamarzał przed jego twarzą. - Od telefonu Falene nie przespałem porządnie ani jednej nocy. Więc jeśli nie masz

nic przeciwko, to jutro pośpię dłużej. - Bardzo dobry pomysł. Skinął głową. - W takim razie przyjadę po południu. Dobranoc, synu. - Dobranoc, tato. Otworzył drzwi samochodu. - Miła dziewczyna z tej Falene. Mógłbyś do niej zadzwonić. Naprawdę się tobą przejmowała. - Jeszcze dzisiaj do niej zadzwonię. - Na pewno się ucieszy. - Wsiadł do samochodu i wolno ruszył z miejsca. W drzwiach czekała na mnie Nicole. - Aż trudno mi uwierzyć, że przyjechał - powiedziałem, - I lubi ajerkoniak. - To prawda. - Cieszę się, że ktoś go lubi - stwierdziła. - Bo nadal mamy go ponad trzy litry.

Rozdział 23 Budowanie przyjaźni przypomina karmienie wiewiórek w parku. Na początku w tych małych zwierzątkach jest jedynie chęć, żeby chwycić jak najwięcej i uciec. Jednak nasza wytrwałość, delikatność i czas powodują, że wkrótce jedzą nam z ręki. Z dziennika Alana Christoffersena Pożyczyłem telefon Nicole, aby zadzwonić do Falene. Po sześciu dzwonkach odezwała się poczta głosowa. Rozłączyłem się, nie nagrawszy żadnej wiadomości. Ponownie wybrałem jej numer. Pamiętałem, że Falene rzadko odbierała telefony od numerów, których nie znała, czasami jednak decydowała się odebrać, gdy dzwoniący próbował się z nią ponownie skontaktować. Ponownie zabrzmiały kolejne dzwonki i już miałem się rozłączyć,

gdy usłyszałem jej głos. - Słucham. - Mówi Alan. Cisza. - Jesteś tam? - zapytałem. - Co się z tobą działo? Nie byłem pewien, czy pytanie Falene jest retoryczne, czy rzeczywiście oczekuje odpowiedzi. - Jestem w Spokane. - Ty sobie jesteś w Spokane - z każdą sylabą mówiła coraz głośniej - a ja tu zamartwiam się na śmierć. Twój ojciec wyjechał cię szukać a ja obdzwoniłam wszystkie szpitale stąd aż do Denver. O tobie wiem jedynie tyle, że leżałeś martwy na poboczu jakiejś drogi. Ze wszystkich samolubnych... - Falene...

- Jeszcze nie skończyłam. Nie znalazłeś pięciu minut, żeby do mnie zadzwonić? Nie jestem warta pięciu minut twojego czasu? Ja tu zaharowuję się, żeby się wszystkiego pozbyć, dostaję nędzne pieniądze od handlarzy i odpowiadam na te wszystkie pytania... - Falene, bardzo cię przepraszam. zachowałem się jak egoista.

Masz

rację,

- Nie, nie jak zwykły egoista, tylko jak największy egoista. Jesteś najbardziej samolubnym, niewrażliwym... - Falene. Proszę, przestań. Ku memu zaskoczeniu zamilkła, jednak nadal ciężko oddychała. - Dziękuję - powiedziałem. - Gdzie jesteś? - wysyczała ze złością. - W Spokane - powtórzyłem. - Twój ojciec pojechał do Spokane, żeby cię odszukać.

- Znalazł mnie. - Powiedział, że zostałeś pchnięty nożem. To prawda? - Zostałem napadnięty przez gang. Dostałem trzy ciosy nożem. - Gdzie? - Przed Spokane. - Chodzi mi o to, w którą część ciała? - W brzuch. Na szczęście ciosy ominęły najważniejsze organy. - Jak się czujesz? - Minęło kilka tygodni, zanim znowu mogłem chodzić, ale teraz można powiedzieć, że prawie odzyskałem dawną formę. Powoli wypuściła powietrze z płuc. - Przepraszam, że tak na ciebie naskoczyłam. Od trzech tygodni żyję w okropnym strachu. Czułam, że przytrafiło ci się coś złego, i miałam

rację. - Przepraszam, że nie zadzwoniłem. Nie chcę się usprawiedliwiać, ale nie mam już swojej komórki, więc przestałem myśleć o telefonach. - A co się stało z twoją komórką? - Wrzuciłem ją do jeziora. Nie zapytała dlaczego. - Nie wiedziałem, że mnie śledzisz. - To chyba oczywiste. - Jak sobie radzisz? - zapytałem. - Dobrze. Pozbyłam się wszystkich mebli z biura. Mniej więcej połowa mebli z twojego domu nadal stoi w komisie. Na koncie jest około czterdziestu sześciu tysięcy. Mam nadzieję, że nie masz nic przeciwko temu, że potrąciłam sobie cztery tysiące na moją pensję i żeby zapłacić bratu za pomoc. - Zaproponowałem ci połowę tego, co dostaniesz.

- Wiem, ale to za dużo. Aż tyle nie potrzebowałam. Poza tym mam nową pracę. Jestem kierownikiem biura w Tiffany’s Modeling. Występuję teraz jako modelka trzy razy częściej i mam za darmo zdjęcia portretowe. - Cieszę się, że ci się układa. - Ale wiesz, pracując u Tiffany’ego, spotykam ludzi z agencji, z którymi rywalizowaliśmy. Ciągle o ciebie pytają. - Co im mówisz? - Ze dostałeś pracę w BBDO (Międzynarodowa sieć agencji reklamowych.) w Wielkiej Brytanii. Roześmiałem się. - Dlaczego po prostu nie mówisz im prawdy? - To nie ich interes. Wczoraj widziałam się z Jasonem Staceyem z Sixty - Second. Powiedział mi, że Kyle traci klientów prawie tak samo szybko jak własne włosy, i że rozstał

się z Ralphem. Ralph odszedł do jakiegoś towarzystwa kredytowego i robi graficzne projektowanie wnętrz. - Długo razem nie wytrzymali - stwierdziłem. Kyle był moim wspólnikiem w Madgic. W czasie gdy opiekowałem się McKale, on skrycie założył własną agencję reklamową, podkradł mi klientów i namówił Ralpha, mojego głównego projektanta graficznego, aby został jego wspólnikiem. Sam zatrudniłem i osobiście wyszkoliłem Ralpha, więc jego zdrada była dla mnie szczególnie bolesna. - Raptem dwa miesiące. - Najwidoczniej oszustom się nie wiedzie. Powiem ci jeszcze coś. Nigdy nie zgadniesz, kto do mnie niedawno zadzwonił. Phil Wathen. Na dźwięk tego nazwiska moje ciało przeszył ból. Phil był deweloperem i planował wybudowanie ekskluzywnego osiedla mieszkaniowego. W

czasie gdy robiłem dla niego prezentację, która miała zakończyć się podpisaniem umowy na sześć milionów dolarów, dowiedziałem się o wypadku McKale. - I co miał ci do powiedzenia? - Chciał wiedzieć, czy przyjąłbyś go ponownie jako swojego klienta. Domyślam się, że Kyle nie bardzo mu się podoba. - Karma jest nieubłagana - powiedziałem. Roześmiała się. - Brakuje mi ciebie. - Mnie ciebie też. - Mam pewne dokumenty podatkowe, które muszą być przez ciebie podpisane. Gdzie mam je przesłać? - Mieszkam teraz w domu znajomej. Możesz przysłać je tutaj. - A może przywiozę je osobiście? Jej propozycja mnie

zaskoczyła. - Nie musisz zadawać sobie aż tyle trudu. - Żaden trud. Poza tym mam wolne pomiędzy Bożym Narodzeniem a Nowym Rokiem i bardzo chciałabym cię zobaczyć. - Świetny pomysł. - W takim razie przyjadę. - Westchnęła. - Chyba pora kończyć. Wesołego święta Dziękczynienia. - Oby dla ciebie również było wesołe. - Teraz nareszcie jest - powiedziała. Zakończyłem połączenie. Już zdążyłem zapomnieć, jak dobrze mi się z nią rozmawia. Rozdział 24 Oglądaliśmy Obywatela Kane’a. W tym przypadku cieszy mnie, że film kończy się zupełnie inaczej, niż powinien.

Z dziennika Alana Christoffersena Długie rozmowy nie były częścią mojego życia z ojcem, gdy dorastałem, krótkich rozmów zresztą też nie było dużo, dlatego obawiałem się, że po południu nie będziemy mieli o czym rozmawiać. Martwiłem się jednak niepotrzebnie. Ojciec przyjechał około południa i od razu zaczął myszkować po mieszkaniu Nicole w poszukiwaniu czegoś do naprawy. Majsterkowanie to jego ulubione zajęcie. Efekty jego inspekcji wymagały dwóch wyjazdów do składu materiałów budowlanych. Zanim usiedliśmy, aby obejrzeć mecz Alabama Auburn, ojciec zdążył naprawić cieknący kran, uszczelnił dwa okna i wymienił żarówkę w lodówce. Nicole wróciła z pracy o zwykłej porze. Na obiad zjedliśmy resztki pozostałe po uczcie ze święta Dziękczynienia. Na koniec umówiłem się

z ojcem na lunch następnego dnia. Po jego wyjściu razem z Nicole uprażyłem trochę kukurydzy, a potem usiedliśmy, aby obejrzeć Obywatela Kane’a. Gdy film się skończył, Nicole powiedziała: - Wiedziałeś, że Obywatel Kane to historia Williama Randolpha Hearsta? Był właścicielem kilkunastu gazet i gdy ten film wszedł na ekrany, nie tylko zakazał jakichkolwiek wzmianek w swoich czasopismach, ale zagroził też, że wycofa swoje reklamy z każdego kina, które będzie go wyświetlać. - Nie powiem, żebym mu się dziwił - stwierdziłem. - Ale to dobitnie świadczy o jego bezwzględności. Film nigdy nie bił rekordów kasowych. Ostatecznie zniszczył dwóch ludzi - Hearsta i Wellesa. - Skąd to wszystko wiesz?

- Nie zapominaj, że studiowałam filmoznawstwo. - No tak. - Ten sam los spotkał również To wspaniałe życie. - Też się nie spodobał Hearstowi? Roześmiała się. - Nie, chodzi mi o to, że film nie odniósł sukcesu kasowego. Ludzie uważali, że jest zbyt przygnębiający. Zastanowiłem się. - Ale teraz nam się podoba. Uśmiechnęła się. - I to bardzo. Rozdział 25 Ludzie dzielę się na dwa typy. Na tych, którzy wspinają się na góry, oraz tych, którzy siedzę w cieniu gór i krytykuję wspinających się. Z dziennika Alana Christoffersena Następnego dnia, zgodnie ze swoją naturą, ojciec

przyjechał dokładnie pięć minut przed dwunastą. „Jeśli nie jesteś o pięć minut wcześniej, to jesteś spóźniony” powtarzał zawsze. Przy tej okazji dodam, że punktualność cenił równie wysoko jak oszczędność, co by na was zrobiło właściwe wrażenie, gdybyście wiedzieli, do jakiego stopnia był oszczędny. Choć była to już pora lunchu, pojechaliśmy do IHOP - u (IHOP (International House of Pancakes), amerykańska sieć restauracji specjalizujących się w daniach śniadaniowych.) na naleśniki. IHOP to dla mnie tradycja. Za każdym razem gdy pracowaliśmy w agencji całą noc, wszyscy lądowaliśmy w IHOP - ie, czasami o trzeciej nad ranem. Obaj zamówiliśmy czubate talerze - on placków z mąki gryczanej, ja naleśników z czarnymi jagodami. Gdy zamówienia, ojciec zapytał:

już

otrzymaliśmy

nasze

- Jak sobie radzisz po stracie McKale? - Są chwile, gdy jest mi ciężko. Popatrzył mi w oczy. - Wiesz, po śmierci twojej mamy niektórzy koledzy próbowali namówić mnie, żebym zaczął spotykać się z innymi kobietami, ale nie dałem się przekonać. To był błąd. - W tej chwili nie jestem zainteresowany randkami powiedziałem. - Nie twierdzę, że powinieneś, na to jest zbyt wcześnie. Mam tylko nadzieję, że pewnego dnia weźmiesz to pod uwagę. - Dlaczego ty tego nie zrobiłeś? - Cóż, są kłamstwa, które sobie wmawiamy, i jest prawda. Wmawiałem sobie, że nie chcę ciebie denerwować przyprowadzaniem do domu obcej kobiety. Ale prawda była taka, że bałem się jeszcze raz zaryzykować. Zawsze byłem nieśmiały, więc twoja mama była jedyną

kobietą, z jaką się umawiałem. Z nią mi się poszczęściło. Byłem przekonany, że mężczyzna nie powinien liczyć, że szczęście spotka go dwa razy w ciągu jednego życia. - Ojciec polał swoje placki syropem klonowym. - Chodzi mi o to, żebyś nie był takim tchórzem jak ja. Życie jest krótkie. Człowiek powinien szukać miłości, jeśli tylko ma taką szansę. Jego słowa mnie zaskoczyły. - Przecież ty nie jesteś tchórzem. - Oczywiście, że jestem. Tchórze zawsze kryją się za brawurą albo stoicyzmem. Trzeba odwagi, żeby okazywać uczucia. - Ugryzł kęs. - A z innych rzeczy, to dużo myślałem o twojej wędrówce. Jak doszło do tego, że wybrałeś taki cel? - To był najdalszy punkt na mapie. Skinął głową, jakby rozumiał. - Byłeś kiedyś na Key West? - zapytał. - Nie.

- Ja też nie. W każdym razie nie jestem przeciwny - to znaczy twojej wędrówce. - Zmieniłeś zdanie? - Chyba nigdy nie miałem wyrobionego. Kiedy się dowiedziałem o twoim zamiarze, nie potrafiłem zrozumieć, dlaczego chcesz zrobić taką zwariowaną rzecz, ale im dłużej o tym myślałem, tym więcej sensu dostrzegałem w twoim pomyśle. Sądzę, że wiem, dlaczego musisz iść. Byłem ciekaw jego zdania, zwłaszcza że sam nie do końca byłem przekonany. - Dlaczego? - zapytałem, - Kiedy miałem dwadzieścia kilka lat, przeczytałem książkę napisaną przez niemieckiego psychiatrę, który przeżył Oświęcimiu. Książka ta wywarła na mnie

obóz

w

głęboki wpływ. Pewne słowa tego człowieka zapadły mi w pamięć na zawsze. Może to tylko

moja interpretacja, ale zasadniczo napisał on, że gdy człowiek traci swoją wizję przyszłości, umiera. W obecnych czasach dużo się mówi o życiu dniem dzisiejszym, ale jeśli nie ma się przyszłości, to nie ma mowy o teraźniejszości, A dowody widać na każdym kroku. Ludzie przechodzą na emeryturę, a po kilku miesiącach w gazecie ukazują się ich nekrologi. Będę z tobą szczery. Kiedy straciłem twoją mamę, bywały dni, że chciałem przyłożyć sobie strzelbę do głowy. Jednak nadal miałem ciebie. I miałem swoją pracę oraz przyjaciół rotarian. Wszystkie te rzeczy pomogły mi przetrwać najgorsze chwile. Ty niestety nie miałeś tyle szczęścia. Straciłeś wszystko. Ludzie mniejszego formatu w takiej sytuacji załamaliby się. A ty znalazłeś sobie coś, co cię napędza. Myślę, że to godne podziwu. Myślę nawet, że to coś więcej. To jest objaw męstwa.

Nie pamiętałem, abym kiedykolwiek usłyszał z ust mojego ojca słowa tak wielkiego uznania. W pierwszym odruchu próbowałem zmniejszyć wartość swojego dokonania. - Prawie się poddałem. - Prawie nie ma żadnego znaczenia na tym świecie. Najmniejszego. Nie poddałeś się i tylko to się liczy. - Odłożył widelec i pochylił się do przodu. - Wiesz, dlaczego ludzie wspinają się na góry? Spojrzałem na niego zaskoczony. - Dlatego, że istnieją? - Dlatego, że doliny są dobre na cmentarze. Czasami, gdy przydarza się tragedia, ludzie tracą nadzieję, że jeszcze mogą oczekiwać czegoś od życia, podczas gdy prawdziwym celem człowieka powinno być dążenie do odkrycia, czego życie oczekuje od nas. Rozumiesz?

- Tak, rozumiem. - To teraz mój umysł dyplomowanego księgowego każe mi zapytać cię, czy masz środki finansowe na pokrycie kosztów wyprawy? - Tak myślę. Mam około czterdziestu sześciu tysięcy dolarów. - Jeśli nie będziesz się zatrzymywał w „Four Seasons”, powinno ci to wystarczyć do końca wędrówki. Chyba nie nosisz tych pieniędzy przy sobie, co? - Nie. Korzystam z karty kredytowej i bankomatów ATM. Falene upłynniła wszystkie nasze aktywa i wpłaciła pieniądze na konto. - Nie podobają mi się opłaty w ATM - powiedział tonem pasującym bardziej do księgowego niż do ojca - ale domyślam się, że nie są do uniknięcia. Zakładam, że konto jest oprocentowane.

- Prawdę mówiąc, nie mam pojęcia. Zmarszczył czoło. Nigdy nie rozumiał, dlaczego jestem taki niedbały w kwestiach finansowych. - Jeśli z jakiegokolwiek powodu zabrakłoby ci pieniędzy, zwróć się do mnie. Może cię to zaskoczy, ale odłożyłem sporą sumę na tak zwaną czarną godzinę. - Wcale nie jestem zaskoczony. Jesteś pracowity i nigdy nie spotkałem bardziej oszczędnej osoby od ciebie. Gdybym był bardziej podobny do ciebie, nie miałbym teraz takich kłopotów. - Gdybyś był bardziej podobny do mnie, byłbyś znudzonym, nieszczęśliwym, starym człowiekiem. Tymi słowami naprawdę mnie zaskoczył. - Wiem, że nie raz i nie dwa krytykowałem cię, że nie

postępujesz rozsądnie ze swoimi pieniędzmi, ale teraz powiem ci całkowicie szczerze - do pewnego stopnia podziwiam cię za to. Ty i McKale używaliście życia. Czerpaliście z niego radość. I teraz masz co wspominać. Ja postępowałem inaczej, a twoja mama i ty cierpieliście z tego powodu. Ja też cierpiałem z tego powodu. - Ale przeżyliśmy powiedziałem.

również

radosne

chwile

-

- Oczywiście, ale nie było ich wiele i zdarzały się rzadko. Gdy żyła twoja mama, wiele rzeczy odkładałem na później. Żałuję tego do dzisiaj. W któreś Boże Narodzenie powiedziała, że chce pojechać do Włoch. Błagała mnie, żebym się zgodził. Powiedziała, że nie chce niczego innego na Boże Narodzenie ani na swoje urodziny, powiedziała, że będzie wycinać kupony, weźmie dodatkową pracę i będzie oszczędzać.

Nawet już załatwiła opiekunkę dla ciebie. - Pokręcił głową. - A ja, idiota, nie zgodziłem się. „Za drogo”, powiedziałem. „Strata pieniędzy”. Zamiast Yellowstone.

tego

pojechaliśmy

do

parku

- Pamiętam ten wyjazd. Bardzo miło go wspominam. Mama chciała jechać? - Nie zorientowałbyś się, gdyby nie chciała, ale ja wiedziałem, że jej serce tęskniło za Włochami. - Nagle do jego oczu napłynęły łzy. - Nie wiedziałem, że to będą nasze ostatnie wspólne wakacje. - Odchrząknął. - A najgorsze w tym jest to, że mieliśmy pieniądze, nawet w tamtych czasach. Odkładałem pieniądze na emeryturę, i po co? Żeby oddać je komuś innemu? Mieszkam sam i nadal codziennie chodzę do pracy. Nie jestem w stanie wykorzystać nawet połowy tych pieniędzy, więc zostawię je tobie. Właściwie powinienem je dać tobie już teraz,

bo ty wiedziałbyś, co z nimi zrobić. - Straciłbym je - powiedziałem. - A przynajmniej kiedyś tak bym zrobił. - Ostatecznie wszyscy je tracimy. Pamiętaj o tym. Na koniec nie mamy niczego. Pomyślałem, że to dziwne stwierdzenie w ustach człowieka, który przez całe swoje zawodowe życie doradzał ludziom, jak nie stracić pieniędzy. Nie wiedziałem, czy mój ojciec się zmienił, czy też może nigdy nie znałem go od tej strony. Prawdopodobnie jedno i drugie. Dokończyliśmy posiłek, a potem ojciec odwiózł mnie do domu Nicole. Gdy zatrzymaliśmy się przy krawężniku, zapytał mnie w swój bezpośredni, pragmatyczny sposób: - Jest jeszcze coś, o czym powinniśmy porozmawiać? - Nie. - W takim razie jutro wrócę do domu.

- OK. - To mamy uzgodnione. Wysiadłem z samochodu. Gdy uszedłem kilka kroków, ojciec opuścił szybę. - Synu! Odwróciłem się. - Tak? - Kocham cię. Popatrzyłem na niego przez kilka sekund. - Wiem. Ja ciebie też - powiedziałem. Wrzucił bieg i odjechał. Rozdział 26 To zabawne, że potrafimy czekać tak wiele lat, aby usłyszeć tak niewiele stów. Z dziennika Alana Christoffersena Przed wyjazdem ojciec przyjechał do mnie jeszcze raz. Tego dnia też miał na sobie

kurtkę i czapeczkę Lakersów. Wszedł do budynku, ale nie do mieszkania Nicole. - Dobrze było cię zobaczyć, synu. - Dziękuję, że przyjechałeś. - A gdzie jest Angel? Chciałbym się z nią pożegnać. - Nicole - poprawiłem go. - Jest w mieszkaniu. Zawołałem ją i po chwili Nicole do nas wyszła. - Chcę ci podziękować za opiekę nad moim synem powiedział ojciec. - Cała przyjemność po mojej stronie. A ja z kolei dziękuję za te wszystkie naprawy. - Lubię pokręcić się po domu. Gdyby kiedykolwiek było coś, co bym mógł dla ciebie zrobić, po prostu zadzwoń. - Dziękuję - powiedziała Nicole. Przez chwilę patrzyli na siebie, potem Nicole wyciągnęła dłoń.

- Bezpiecznej podróży. - Dziękuję. Ojciec położył rękę na moim ramieniu. - Odprowadź mnie do samochodu, dobrze? Wyszedłem z nim na zewnątrz. Gdy stanęliśmy przy samochodzie, ojciec powiedział: - Proszę cię o trzy rzeczy. Po pierwsze, weź to. - Podał mi mały i tani model telefonu komórkowego z rodzaju tych, jakie dostaje się przy podpisaniu nowej umowy. - Na wszelki wypadek. Nikt nie musi znać tego numeru, a ty możesz mieć telefon wyłączony. Ja do ciebie nie będę dzwonił, ale ty zadzwoń od czasu do czasu. Nie wymagam, żebyś to robił codziennie, ale choć raz na dwa tygodnie, żebym wiedział, że nie dzieje się nic złego. Po drugie, jeśli będziesz potrzebował pomocy, przyjedziesz do mnie. Chcę, żebyś mi to

przyrzekł. - Przyrzekam - powiedziałem, i mówiłem poważnie. - Dobrze. I trzecia rzecz. - Otworzył bagażnik samochodu i wyjął z niego małą torbę. To ładowarka do twojej komórki. I jeszcze jedna rzecz, którą musisz mieć przy sobie. Przyjrzałem się przedmiotowi, który mi podawał. - Pistolet? - Dziewięciomilimetrowy. Zabezpieczony i bez amunicji. Odsunąłem od siebie jego dłoń. - Nie używam broni palnej. - Jeśli chcesz iść dalej na piechotę, lepiej, żebyś to miał przy sobie. Jeszcze nawet nie opuściłeś granic stanu, a już niemal straciłeś życie. Masz przed sobą tysiące kilometrów i na pewno będziesz przechodził przez miejsca o wiele niebezpieczniejsze niż Spokane.

Patrzyłem sceptycznie na pistolet. - Sam nie wiem. - Jeśli nie dla siebie samego, zrób to chociaż dla mnie. Dla mojego spokoju. - To legalna broń? - Zarejestrowana na moje nazwisko. Ale założę się, że twój ewentualny napastnik nie będzie się tym interesować. Wziąłem pistolet do ręki i chwilę go potrzymałem. - Zgoda. - Cieszę się. Nie zapomnij kupić nabojów. Jedno opakowanie powinno wystarczyć, Otarł nos wierzchem dłoni, - Pójdziesz przez Kolorado? - Jeszcze nie wiem. - Jeśli pójdziesz, odwiedź Laidlawsów. Nie widziałem się z nimi od lat. - Jeśli będę w pobliżu, na pewno do nich wstąpię. Zrobił

krok w moim kierunku i objął mnie. - Uważaj na siebie. Cieszę się, że jesteś moim synem powiedział. Ze wzruszenia wydusiłem z siebie jedynie: - Dzięki. Na te słowa czekałem całe życie. Rozdział 27 I zabrzmiał głośniej, mocniej dzwon; „Pan nie umarł i nie śpi On”. Henry Wadsworth bożonarodzeniowe

Longfellow,

Dzwony

Z dziennika Alana Christoffersena Moja mama często powtarzała, że najlepszym sposobem na uleczenie własnego bólu jest uleczenie bólu kogoś innego. Nigdy wcześniej nie miałem okazji przekonać się, jak

bardzo prawdziwe były jej słowa. Troszcząc się o Nicole, prawie zapomniałem o własnej stracie i smutku. Według wszelkich przesłanek w okresie świątecznym powinienem być zrozpaczony, a przynajmniej przygnębiony, i oczywiście były chwile, gdy tak się czułem, ale nie zdominowały one mojego nastroju w tym czasie. Nie zapomniałem o McKale - to nie było możliwe. Zacząłem natomiast inaczej o niej myśleć, skupiając się bardziej na pięknie tego, co mi dała, niż na pustce, którą zostawiła po sobie. W Nicole również zachodziła wyraźna przemiana, jak gdyby powrót do jej właściwego imienia dał początek kolejnym zmianom w jej życiu. Po powrocie z pracy nie mówiła już o okropieństwach, z którymi się zetknęła, a zaczęła opowiadać o pozytywnych zjawiskach, na przykład o tym, jak policja pomaga dzieciom w okresie świątecznym, albo o

ludziach, którzy z narażeniem własnego życia ratowali zupełnie nieznajome osoby. Przestaliśmy oglądać filmy z jej listy obejrzeliśmy jedynie te o tematyce bożonarodzeniowej - Cud na 34. ulicy, Białe Boże Narodzenie oraz A Charlie Brown Christmas - ponieważ bardziej zależało uczestniczeniu w świątecznych imprezach niż

nam na

na siedzeniu przed telewizorem. W teatrze byliśmy na Opowieści wigilijnej, w planetarium obejrzeliśmy prezentację Gwiazda betlejemska, a w hotelu Davenport, mieszczącym się w centrum Spokane, uczestniczyliśmy w paradzie drzewek zatytułowanej Christmas Tree Elegance. Pewnej soboty pojechaliśmy do Coeur d’Alene w Idaho, aby zobaczyć niezwykły pokaz świątecznych światełek: ponad półtora miliona lampek rozpiętych nad jeziorem.

Z wyjątkiem eskapady do Coeur d’Alene wszędzie zabieraliśmy ze sobą Billa (wraz z jego zapachem Old Spice), między innymi był z nami na wspólnym śpiewaniu kolęd w mieszczącej się po sąsiedzku szkole Przyjemnie było patrzeć, jaką radość

Montessori.

sprawiają mu nasze zaproszenia. Stało się dla mnie jasne, że to, co ja robiłem dla Nicole, ona robiła teraz dla Billa. Świąteczny i beztroski nastrój tych dni powodował, że wypieraliśmy ze świadomości myśl o zbliżającym się kresie przydzielonego nam czasu. Każde z nas na swój sposób pragnęło wmówić sobie, że kres ten nie nadejdzie. Takie samooszukiwanie się może wydawać się dziwne, jednak do pewnego stopnia każdego dnia postępuje tak każdy z nas. Rozdział 28 Tradycja

częstowania

bożonarodzeniowym

keksem

przekazywana jest z pokolenia na pokolenie. Dlatego że nikt nie ma na niego ochoty. Z dziennika Alana Christoffersena Wigilia Bożego Narodzenia. Christine poleciała do Portland, aby spędzić święta z rodziną, Bill natomiast przyjął nasze zaproszenie. We troje zasiedliśmy do wigilijnej wieczerzy złożonej z pieczonej szynki, zapiekanki z ziemniaków, szparagów oraz sałatki owocowej. Bill przyniósł keks, co przypomniało mi wypowiedź Johnny’ego Carsona na temat keksów: „W historii ludzkości upieczono tylko jeden keks - i w każde Boże Narodzenie krąży po całym świecie przekazywany z rąk do rąk”. Po wieczerzy wręczyliśmy sobie upominki. Nicole otrzymała ode mnie kolekcję wszystkich filmów Alfreda Hitchcocka oraz roczny zapas

kukurydzy do prażenia w kuchence mikrofalowej. Billowi podarowałem flakon Old Spice’a. Pogłaskał go czule, jakby to była butelka dobrego wina. - Skąd wiedziałeś, że lubię ten zapach? - zapytał. - Po prostu udało mi się zgadnąć - odparłem. Nicole wręczyła mu srebrną ramkę. - W życiu nie widziałem piękniejszej - powiedział Bill. - Pomyślałam, że mógłbyś włożyć do niej zdjęcie June. W oczach Billa pojawiły się łzy, a jego podbródek lekko zadrgał. Zdołał jedynie wypowiedzieć: - Dziękuję. Ja otrzymałem od niej coś znacznie mniej sentymentalnego - parę butów turystycznych marki Nike oraz siedem par wełnianych skarpet dla sportowców.

Gdy odprowadzaliśmy Billa do delikatnie prószył śnieg, nadając

jego

samochodu,

światu błogi, pokojowy nastrój. Bill uścisnął moją dłoń, a potem mocno przytulił do siebie Nicole. - Dziękuję, moja droga. Nie umiem wyrazić słowami, ile dla mnie znaczy twoja przyjaźń. Niech cię Bóg błogosławi. - I ciebie też, Bill. Wesołych Świąt. Nie zapomnij, że jutro jemy razem brunch. Przyjedziemy po ciebie około jedenastej. - Od rana nic nie będę jadł. - Nie zapomnij też o naszej szalonej sylwestrowej. Oczekuję, że przed jej

imprezie

zakończeniem będziesz nosił na głowie abażur od lampy. Bill zachichotał radośnie. - To ci dopiero będzie widok. Przyjdę, chyba że nie będę się czuł na siłach. Przez was

młodych ostatnio kładę się spać prawie w nocy. Od lat nie przesiadywałem do tak późna. - Dobrze ci to robi - stwierdziła Nicole. - Wierzę ci na słowo. - Pochylił się i pocałował ją w policzek. - Dobranoc, moi drodzy. Gdy odjechał, Nicole powiedziała: - Miły staruszek. - Nie sądzę, żebyś miała pojęcie, ile dla niego znaczysz powiedziałem. - To działa w obie strony - stwierdziła, uśmiechając się. Chwyciła mnie za rękę. Mam dla ciebie prezent. - Przecież już mi dałaś. - Skądże, to były jedynie towary pierwszej potrzeby. Gdy weszliśmy do mieszkania, Nicole poprosiła, abym usiadł na kanapie, a sama

pobiegła do łazienki. Pokój wypełniało naprzemiennie zapalających się i gasnących

światło

lampek na choince. Nicole wróciła kilka minut później z paczuszką w ręku. - Jesteś osobą, dla której i łatwo, i trudno wybrać prezent. Bo z jednej strony, co dać mężczyźnie, który nie ma nic? - Cokolwiek - odpowiedziałem. - Właśnie. Ale z drugiej strony, co dać mężczyźnie, który dźwiga cały swój dom na plecach? - Wyraz jej twarzy złagodniał. - Albo mężczyźnie, który uratował ci życie? Wręczyła mi paczuszkę. - Mam nadzieję, że to ci się spodoba. Zdarłem papier i ujrzałem jubilerskie Podniosłem wieczko. Na gniecionym

pudełko.

aksamicie leżał łańcuszek i medalik z białego złota z podobizną świętego Krzysztofa.

- Święty Krzysztof jest patronem tych, którzy są w podróży - powiedziała Nicole. Podoba ci się? Chwyciłem łańcuszek i wyjąłem go z pudełka wraz z medalikiem. - Jest piękny. - Zapiąłem łańcuszek na szyi. - Mam nadzieję, że pomyślisz o mnie za każdym razem, gdy poczujesz go na swojej skórze. Pocałowałem ją w policzek. - Słuchaj, a może by tak kieliszek ajerkoniaku? - zapytała nagle. - Chcesz powiedzieć, że napiłabyś się ze mną? - Nie, ale będę na ciebie patrzeć. Roześmiałem się. - Zgoda. Rozdział 29

Najwspanialszym podarunkiem, jaki otrzymałem w te święta, był spokój. Z dziennika Alana Christoffersena Dzień Bożego Narodzenia upłynął beztroskiej atmosferze. Tuż przed

w

radosnej

i

dwunastą pojechaliśmy po Billa i zabraliśmy go na świąteczny brunch do hotelu Davenport w centrum miasta. Bill nalegał, aby zapłacić rachunek. - Zaczynam się czuć jak podopieczny organizacji charytatywnej - powiedział. Po posiłku wróciliśmy do mieszkania Nicole i resztę dnia spędziliśmy, grając w karty. Przerwaliśmy, gdy Bill poczuł się zmęczony. Wtedy odwieźliśmy go do domu. W drodze powrotnej Nicole zapytała: - Jak minęły ci święta? - Wspaniale. - Popatrzyłem na nią i uśmiechnąłem się. Trochę to niesamowite,

prawda? Myślałem, że będę miał myśli samobójcze, a zamiast nich czuję wewnętrzny spokój. Przez chwilę milczała, a potem na jej twarzy pojawił się szeroki uśmiech. - Mogę ci powiedzieć coś okropnego? Popatrzyłem na nią z zaciekawieniem. - Co takiego? - Cieszę się, że dostałeś nożem. - Wypowiedziawszy te słowa, szybko zakryła dłonią usta. Popatrzyłem na nią, a potem wybuchnąłem śmiechem. - Ja też. * Następnego dnia rano Nicole musiała pójść do pracy. Ja natomiast ćwiczyłem chodzenie, które zaniedbałem w okresie świątecznym. Przeszedłem duży odcinek, jedenaście kilometrów, i odczułem to w nogach. Po powrocie do

domu wziąłem prysznic i resztę dnia spędziłem, czekając na Falene. Przyjechała około pół do trzeciej bmw w kolorze czerwieni wozu strażackiego. Wyszedłem przed dom i dałem jej znak ręką, aby się zatrzymała. Miała na sobie okulary przeciwsłoneczne Chanel oraz jednoczęściową sukienkę z wełny.

dopasowaną,

- Alan! - zawołała. - Hej! Podbiegła do mnie i padliśmy sobie w ramiona. - Nie masz pojęcia, jak się cieszę, że cię widzę powiedziała, całując mnie w policzek. - Bardzo za tobą tęskniłam. - Ja za tobą też. Jadłaś lunch? - Nie, jedynie wlewałam w siebie puszki dietetycznej coli.

- Jak zwykle. Pojedziemy na burgera? - O, tak. Nie ma to jak prawdziwe jedzenie. Proszę powiedziała, podając mi kluczyki od swojego samochodu. - Ty prowadzisz. * Pojechaliśmy do restauracji, gdzie ja zamówiłem sałatkę, a Falene podwójnego cheeseburgera, ogromne frytki i czekoladowy deser Frosty oraz dietetyczną colę dla przeciwwagi. - Od głodzenia się robi mi się niedobrze - wyjaśniła więc czasami muszę zaszaleć. - Co tam w Seattle? - zapytałem, podkradając jedną z jej frytek. - Dużo deszczu - odpowiedziała. - A potem jeszcze więcej deszczu. - Nie ma rady, trzeba pokochać ten deszcz. A skoro już jesteśmy przy burzach,

powiedz mi coś więcej o Kyle’u i Ralphie. Falene uśmiechnęła się. - Jeden temat łączy ci się z drugim? - Oczywiście. - Wciąż jesteś w świetnej formie. Jak ci już mówiłam, rozstali się. Ale jest jeszcze lepsza wiadomość. Albo gorsza, zależy po której jest się stronie. Żona Ralpha w końcu dowiedziała się, że ją zdradzał. - Możliwe, że mam z tym coś wspólnego - powiedziałem. - Ty jej o tym powiedziałeś? - Przypadkiem spotkałem Ralpha i Cheryl na Przełęczy Stevensa. Nie poznali mnie, bo miałem brodę i okulary, ale powiedziałem do niego coś o zdrajcach. Falene pokręciła głową. - Należało się tej gnidzie. Był niczym, dopóki ty go nie

zatrudniłeś, a potem spiskował za twoimi plecami i ukradł ci agencję. - A co z Kaylem? - Pamiętasz, jak się przechwalał, że zawsze potrafi gadaniem wywinąć się ze wszystkiego? - Jasne, że pamiętam. - Wygląda na to, że przyszedł czas, że ludzie zaczęli oczekiwać od niego rezultatów. Spójrzmy prawdzie w oczy, w Madgic wszystkie błyskotliwe pomysły były twojego autorstwa. Kyle i Ralph ukradli ci agencję i zabrali nagrody ze ścian, ale nie byli w stanie ukraść twojej kreatywności. Kwestią czasu było tylko, kiedy się ta ich spółka rozpadnie. Zjadła łyżkę deseru. - Muszę ci powiedzieć, że przeszedłeś kawał drogi. Mnie zmęczyło już pokonanie tego samego odcinka samochodem.

- Jestem dopiero na początku wędrówki. - Naprawdę zamierzasz przejść całą drogę na piechotę? - Wciąż mam taki plan. - Jakie to uczucie dostać cios nożem w brzuch? - Bolesne. Na jej twarzy pojawił się szeroki uśmiech. - No tak, to zrozumiałe. Nadal cię boli? - Już nie. Czuję w tym miejscu niewielkie zdrętwienie, ale to nic w porównaniu z tym, co czułem na początku. - Mogę zobaczyć? - Jasne. - Podniosłem koszulę i pokazałem jej rany. Bandaży nie nosiłem już od kilku tygodni, więc trzy świeże blizny były dobrze widoczne. Falene skrzywiła się. - Biedaku. Szkoda, że nie zostałeś ze mną.

- Musiałem opuścić Seattle. Zauważyłem, że przechodzący obok nas facet zapatrzył się na Falene. Zdążyłem już zapomnieć, że mężczyźni zawsze w ten sposób reagowali na jej widok. Ona natomiast już tego nie zauważała. - Jak poznałeś Nicole? - zapytała. - Spotkałem ją na trasie mojej wędrówki. Miała przebitą oponę, więc zatrzymałem się, żeby wymienić jej koło. - Zawsze dobry samarytanin, co? - Nie zawsze. - Gdy następnym razem coś ci się przydarzy, zadzwoń do mnie. - Przyrzekam, że gdy znowu dostanę nożem w brzuch, będziesz pierwszą osobą, do której zadzwonię.

Uśmiechnęła się. - Jak przebiega upłynnianie mojego majątku? - Dobrze. Myślę, że dostaniemy kolejne dwadzieścia tysięcy za meble. - Nie wiem, jak ci dziękować za to, co robisz. - Może zacznij od tego, że będziesz ze mną w kontakcie. Raz na tydzień. - Masz moje słowo. - ... A gdy dotrzesz do Key West, chcę tam być. Nie byłem pewien, jak zareagować na jej prośbę. - Zastanowię się nad tym - powiedziałem po chwili zawahania. - OK. Zastanów się. Siedzieliśmy i rozmawialiśmy prawie dwie i pół godziny. W tym czasie lód w coli Falene zdążył się całkowicie rozpuścić, a słońce zaczęło zachodzić. Po wyjściu z restauracji

pojechaliśmy oświetlenie.

do

centrum

pooglądać

świąteczne

Gdy wróciliśmy do domu, samochód Nicole stał na ulicy. Zaparkowałem tuż za nim. Zaprowadziłem Falene do domu i otworzyłem drzwi mieszkania. - Nicole! - zawołałem. - Jesteśmy! Nicole weszła do pokoju. - Nicole - powiedziałem - przedstawiam ci Falene. - Witam - Nicole wyciągnęła rękę. - Miło cię poznać. - Cała przyjemność po mojej stronie - powiedziała Falene. - Teraz zameldujemy Falene w hotelu, a potem idziemy na kolację - powiedziałem. Przyłączysz się? - Nie, jestem pewna, że po takim czasie macie sobie wiele do powiedzenia, - Na to mamy jeszcze mnóstwo czasu - powiedziałem. Proszę, jedź z nami.

- Właśnie - dodała Falene. - Byłoby miło. - Ale ja jestem już umówiona - powiedziała Nicole. Spojrzałem na nią zaskoczony. - Serio? Z kim? - Z Billem. Idziemy zobaczyć rzeźby w lodzie w parku Candlelight. - Bardzo romantycznie - powiedziała Falene. Zacząłem się śmiać. - Bill to właściciel dziewięćdziesiąt lat.

tego

domu.

Ma

chyba

z

- Tak? Według ciebie nie można być romantycznym w wieku dziewięćdziesięciu lat? zapytała Falene. Nicole uśmiechnęła się. - No właśnie. Poza tym Bill ma dopiero osiemdziesiąt siedem - powiedziała żartobliwym tonem. - Jestem pewna, romantycznie. Bill jest prawdziwym

że

będzie

dżentelmenem. - Przepraszam - powiedziałem. - Bawcie się dobrze. Wyszedłem z Falene do samochodu. Otworzyłem jej drzwi, a potem obszedłem samochód i wsiadłem od swojej strony. Jeszcze raz spojrzałem za siebie. Nicole wciąż stała w oknie i obserwowała nas. Pomachała nam ręką. Ja również do niej pomachałem, po czym wrzuciłem bieg i ruszyliśmy. Rozdział 30 Starzy przyjaciele to personifikacja naszych wspomnień. Z dziennika Alana Christoffersena Falene zameldowała się w hotelu Davenport. Kolację postanowiliśmy zjeść w Palm Court Grill w hotelowym holu. W restauracji było cicho i spokojnie. Usiedliśmy w rogu sali, z dala od innych osób, aby nikomu nie przeszkadzać.

Przyjemnie było znowu się śmiać. Falene pamiętała każdą zabawną anegdotę z czasów, gdy razem pracowaliśmy, między innymi moją kampanię na prima aprilis dla radia KBOX 107.9. Wymyśliłem dla nich billboardową z aluzjami do części ciała

kampanię

prezenterów tego radia. MUZYKALNE UCHO MARKA A obok powiększone zdjęcie ucha Marka. Na innym billboardzie widniał napis: DANNY MA NOSA I zdjęcie nosa Danny’ego. OK, nie była to może moja najlepsza kampania, ale się sprawdziła. Ponieważ początek kampanii wyznaczono na prima aprilis, dla żartu kazałem drukarzowi zmienić niektóre słowa przyniosłem billboard do stacji radiowej.

i

osobiście

Danny w milczeniu obserwował, jak odsłaniam billboard. Obok dużego zbliżenia jego nosa

znajdowały się słowa: DANNY MA WAS W NOSIE Danny osłupiał. Wtedy powiedziałem mu, że w ostatniej chwili kazałem zmienić napisy na wszystkich trzydziestu tablicach. - Właśnie w tej chwili je tu wiozą - dodałem. Myślałem, że padnie trupem. Nawet po tym, jak mu wyjaśniłem, że to był tylko żart, potrzebował jeszcze pół godziny, żeby się uspokoić. Falene niemal zakrztusiła się drinkiem, gdy wspominaliśmy to zdarzenie. - Bywały fajne uśmiechnęła się.

chwile

-

powiedziałem.

Falene

- Było wiele fajnych chwil. Po pewnym czasie nasza rozmowa stała się poważniejsza i zaczęliśmy rozmawiać o bardziej istotnych sprawach.

- Na pogrzebie McKale bardzo się o ciebie martwiłam powiedziała Falene. Patrzyłam, jak stoisz samotnie w deszczu przy jej trumnie - spuściła wzrok - i myślałam, że mi serce pęknie. - Byłaś wtedy jedyną osobą, która się mną zajęła. Zawahała się. - Obawiałam się, że możesz odebrać sobie życie. - Szczerze mówiąc - powiedziałem cicho - bałem się tego samego. - Chwyciłem jej dłoń. - Nie wiem, jak bym sobie poradził bez ciebie. - Cieszę się, że mogłam ci pomóc. Zapadło przyjemne powiedziałem:

milczenie. Po dłuższej

chwili

- Na pewno jesteś zmęczona. - Faktycznie, trochę jestem. Nie spałam dobrze tej nocy. - Pora kończyć. Cieszę się, że przyjechałaś.

- Ja też. Wstała z miejsca. - Musisz mi jeszcze podpisać te dokumenty podatkowe. Zrobimy to dzisiaj czy jutro rano? - zapytała. - Jutro rano. Kiedy wracasz? - Jutro po południu. Mój brat właśnie skończył rehabilitację i zamieszkał u mnie na jakiś czas. - Zawsze dobra samarytanka. - Nie zawsze - odparła. - Śniadanie około dziesiątej? - Świetnie. Dobranoc, Falene. - Dobranoc. - Pocałowała mnie w policzek i odeszła. Gdy przechodziła obok innych stolików, odwróciło się w jej kierunku kilka męskich głów. W pewnej chwili Falene przystanęła i pomachała mi ręką. Gdy wstałem i ruszyłem do wyjścia, jeden z mężczyzn

powiedział do mnie: - Szczęściarz z pana. Odszedłem bez komentarza. W miesiącach straciłem żonę, firmę,

ostatnich

dwóch

dom, zostałem pobity i pchnięty nożem. A teraz byłem „szczęściarzem”. Idąc do samochodu, zacząłem się śmiać. Rozdział 31 Kiedy kusi mnie, żeby porównywać swoje życie do losów Hioba, przypominam sobie, że on nigdy nie miał kogoś takiego jak Falene. Z dziennika Alana Christoffersena Rano podjechałem po Falene do hotelu. Zdążyła już się wymeldować i stała ze swoim bagażem przy drzwiach wejściowych. Ułożyłem jej rzeczy na tylnym siedzeniu i pojechaliśmy do IHOP. Nasza rozmowa znowu potoczyła się wartko, było jeszcze wiele

tematów, których nie zdążyliśmy poruszyć wcześniej. Falene powiedziała, że odkryła ją jedna z bardziej liczących się agencji modelek i zaproponowała jej przeniesienie się do Nowego Jorku. - Chyba się zgodzisz? - zapytałem. Lekko się zirytowała. - Jeszcze nie wiem. W tej chwili jestem potrzebna mojemu bratu. Zobaczymy. Gdy skończyliśmy jeść, podpisałem podatkowe, a potem Falene zawiozła

dokumenty

mnie pod dom Nicole. Zatrzymaliśmy się przed furtką. Falene zaciągnęła hamulec ręczny. - Dziękuję, że przyjechałaś - powiedziałem. - Sprawiłaś mi wielką przyjemność. - Ja też się cieszę z naszego spotkania. Nadchodzący rok na pewno będzie dla ciebie lepszy. - To nie oznacza zbyt wysoko postawionej poprzeczki stwierdziłem.

Falene roześmiała się. - Chyba nie - przyznała. Odgarnęła włosy z twarzy. - Nie zapomnij, że masz się namyślić, czy mogę przyjechać do ciebie na Key West... - Dam ci znać. - ... i dzwoń do mnie co tydzień. - Co tydzień. Obiecuję. Przechyliła się w moim kierunku i objęliśmy się. - Uważaj na siebie, Alan. - Ty też. Wysiadłem z samochodu i pomachałem jej ręką. Ona również do mnie pomachała i uruchomiła silnik. Gdy jej samochód zniknął za rogiem, poszedłem do domu. Falene była naprawdę urocza. Byłem ciekaw, kiedy ją znowu zobaczę. Rozdział 32

Jest takie chińskie przekleństwo: obyś żył w ciekawych czasach. Marzę, aby ten rok okazał się nudny. Z dziennika Alana Christoffersena Sylwester to dzień szaleństw i pijaństwa, w którym policyjni dyspozytorzy odbierają zgłoszenia i łączą rozmowy z intensywnością telefonistek z lat pięćdziesiątych XX wieku. Nicole pracowała do ósmej wieczorem, do pory, kiedy „zaczynało się robić interesująco”, jak to określiła. Bill miał przyjechać do nas najpóźniej o pół do dziewiątej, ale się nie pojawił. Nie zdziwiło to nas jednak, ponieważ wcześniej zadzwonił do Nicole i powiedział, że czuje się trochę gorzej i prawdopodobnie się położy. „Wy, młodzi, zamęczacie mnie jak wynajętego muła”, powiedział.

Christine, która wróciła już z Portland, przyszła około szóstej, aby pomóc mi w smażeniu pączków. Smażenie sylwestrowych pączków było jednym z ulubionych zwyczajów moich i McKale. Christine i ja rozwałkowaliśmy ciasto, wykroiliśmy pączki i usmażyliśmy we frytkownicy. Gdy nabrały złotobrązowego koloru, ułożyliśmy je na papierowych ręcznikach porozkładanych w całej kuchni. Usmażyliśmy ponad sto pączków, co niewątpliwie stanowiło zapas na kilka miesięcy. Gdy dziś wspominam tamten wieczór, widzę, że nasza radość nie tyle wypływała z nadejścia nowego roku, ile z pożegnania starego - roku, którego ani ja, ani Nicole nigdy nie zapomnimy, choć bardzo byśmy chcieli. Sylwestrowa impreza wydała mi się najlepszym sposobem na ostateczne rozprawienie się ze smutkiem, który przyniósł stary rok.

We troje usiedliśmy na kanapie przed telewizorem i patrzyliśmy, jak na Times Square Dick Clark odlicza ostatnie sekundy do północy i ogłasza początek Nowego Roku. O północy nasi zwykle spokojni sąsiedzi wyszli ze swoich domostw, aby odpalić petardy i walić w garnki. - Szczęśliwego Nowego Roku! - zwróciłem się do Nicole i Christine. - Nawzajem, Alan - powiedziała Nicole. - Wszystkiego najlepszego, Christine. - Tego samego wam obojgu - powiedziała Christine. Mam nadzieję, że za rok znowu będziemy tutaj razem. Zerknąłem na Nicole. - Byłoby miło - powiedziałem. Nicole uśmiechnęła się. - Byłoby miło. *

Rano pospaliśmy dłużej. Była sobota i Nicole miała wolne. Wstałem pierwszy, więc zrobiłem gofry z bitą śmietaną i plasterkami truskawek, a potem zawołałem ją na śniadanie. Zjawiła się w piżamie. - Muszę cię jakoś zatrzymać - stwierdziła. - Możliwe, że dźgnę cię nożem. Skrzywiłem się. - Tym mnie tylko odstraszyłaś. Gdy skończyliśmy jeść, Nicole powiedziała: - Proponuję, żebyśmy wzięli kilka pączków i pojechali do Billa złożyć mu noworoczne życzenia. - Świetnie, mamy mnóstwo pączków. Zaraz zapakuję do torebki. Bill mieszkał niedaleko szpitala, w South Hill, jednej ze starszych i zamożniejszych dzielnic miasta. Był to dom z czerwonej cegły, otoczony

bujnymi roślinami zimozielonymi. Jego pikap stał na podjeździe. Nicole i ja podeszliśmy kamienną ścieżką do frontowej werandy. Nicole nacisnęła dzwonek, ale Bill nie otworzył. Po chwili zapukała do drzwi, ale ponownie nie było żadnej reakcji. Odwróciła się do mnie. - Mógłbyś sprawdzić, czy jest w garażu albo za domem? - Jasne. Obszedłem dom. Drzwi garażu były zamknięte, a na podwórku za domem oraz na patio leżał nieodgarnięty śnieg. Postanowiłem sprawdzić, czy dostanę się do środka przez tylne drzwi. Nagle usłyszałem krzyk Nicole. Pobiegłem z powrotem do drzwi wejściowych. Były otwarte. Wszedłem do środka i zobaczyłem Nicole klęczącą na podłodze obok Billa. Wykonywała mu reanimację. - Wezwij 911 - powiedziała.

Znalazłem telefon w kuchni i wybrałem numer. - Jaki tu jest adres? - krzyknąłem do Nicole. - Yuma 2213. Odłożywszy słuchawkę, wróciłem do Nicole i uklęknąłem obok niej. Przyłożyłem dłoń do szyi Billa. Nie wyczułem pulsu. Jego ciało było zimne. - On nie żyje, Nicole - powiedziałem. Nadal uciskała jego klatkę piersiową. - Nicole, on nie żyje. - Wiem. - Przestała uciskać, zakryła dłońmi oczy i rozpłakała się. Rozdział 33 Stracić możemy jedynie to, do czego wcześniej rościliśmy sobie prawo. Z dziennika Alana Christoffersena Nicole wyszła z domu, usiadła w samochodzie i płakała., niezdolna, by przebywać w

tym samym pokoju co ciało Billa. O nią martwiłem się bardziej niż o niego. Byłem pewien, że on jest tam, gdzie chciał być. Czekałem przed domem na przyjazd sanitariuszy z pogotowia i gdy zjawili się, wprowadziłem ich do środka. Po zbadaniu Billa nie podjęli próby jego reanimacji. - Kiedy ostatnio widział go pan żywego? - zapytał jeden z sanitariuszy. - Znajoma spotkała się z nim dwa dni temu. - Wygląda na to, że od jego śmierci nie minęła jeszcze doba. * Wkrótce po tym, jak sanitariusze powiadomili biuro koronera, zjawił się pojazd i zabrał ciało Billa. Gdy zostaliśmy sami, Nicole zaczęła przeglądać rzeczy Billa w

poszukiwaniu numerów telefonów osób, które należało poinformować o jego śmierci. Zostawiłem ją na górze i zszedłem do piwnicy zobaczyć kolejkę elektryczną, o której tyle słyszałem. Makieta o wymiarach około trzy na sześć metrów robiła imponujące wrażenie. Została umieszczona na podwyższeniu z ciężkich desek. Znajdowały się na niej dziesiątki metrów torów, liczne tunele oraz miniaturowe miasteczka z plastikowymi budynkami. Bill zostawił podłączone zasilanie i gdy nacisnąłem dźwignię, mała lokomotywa zaczęła krążyć po lilipuciej krainie. A więc to w taki sposób staruszek spędzał czas, pomyślałem. W trakcie przeszukiwania rzeczy Billa Nicole natrafiła na wizytówkę Larry’ego Snarra, prawnika Billa. Na szczęście na wizytówce był również numer jego telefonu

komórkowego. Gdy Nicole poinformowała go o śmierci Billa, prawnik zapewnił ją, że się wszystkim zajmie. Po południu Snarr oddzwonił do Nicole. - Właśnie dostałem wiadomość z biura koronera powiedział cichym głosem. - Bill zmarł wskutek rozległego zawału serca tuż po północy. Bill nie życzył sobie ceremonii pogrzebowej. Powiedział, że i tak nikt by nie przyszedł, więc pochowa go zakład pogrzebowy. - To nie w porządku - zasmuciła się Nicole. - Czy możemy przynajmniej odprawić skromną ceremonię przy grobie? - Niech to pani ustali z domem pogrzebowym - powiedział Snarr. - Ciało Billa znajduje się w domu pogrzebowym Larkina. I proszę potem dać znać - chciałbym przyjść.

* Bill został pochowany dwa dni później obok swojej żony. Pracownicy zakładu pogrzebowego odgarnęli śnieg z miejsca wytyczonego na jego grób. Nicole zapytała, czy wygłoszę kilka zdań, ale odmówiłem. Pogrzeb McKale był ciągłe żywy w mojej pamięci. Przy trumnie było nas tylko czworo: Nicole, Christine, Snarr i ja. Staliśmy w lodowato zimnym powietrzu, a przed nami kłębiły się nasze zmrożone oddechy. Nicole położyła na wieku trumny bożonarodzeniowy przywiozła z domu. Zabrała głos.

wieniec,

który

- Chciałabym powiedzieć, że jestem bardzo wdzięczna losowi, że dane mi było poznać Billa. Jestem pewna, że ja zyskałam na naszej przyjaźni więcej niż on. Nigdy nie zapomnę jego miłości i wierności wobec żony. I cieszę się, że teraz oboje są znowu razem.

Skończywszy, zapytała, czy ktoś z nas chciałby coś powiedzieć. W pierwszym odruchu pokręciłem głową, ale zaraz zmieniłem zdanie. - Bardzo polubiłem Billa - powiedziałem. - Miał dobre serce. - Ledwie wypowiedziałem ostatnie słowa, poczułem się głupio. Gdyby Bill miał dobre serce, nadal by żył. Po mnie zabrała głos Christine. - Bill był zawsze dla mnie bardzo dobry. Powiedział mi, że martwi się, że mogę poślizgnąć się na lodzie, więc specjalnie dla mnie dodatkowo posypał ścieżkę solą. Może to się wydawać błahostką, ale dla mnie to miało duże znaczenie. Było mi miło, że ktoś o mnie dba. Cieszę się, że mogłam z nim spędzić święto Dziękczynienia. - Był szlachetnym człowiekiem - odezwał się Snarr.

I to zakończyło naszą skromną ceremonię. W drodze do domu Nicole powiedziała: - Pewnie teraz będę musiała się wyprowadzić. - Dlaczego? - zdziwiłem się. - Bo przyjdą nowi właściciele. - Wstrzymałbym się jeszcze z pakowaniem powiedziałem. - Jestem pewien, że minie

-

jakiś czas, zanim cokolwiek się zmieni. Poza tym dom został podzielony na mieszkania. Każdy, kto przejmie dom, będzie potrzebował lokatorów. - Obyś miał rację. Nie chciałabym się nigdzie wyprowadzać. Trzy dni później ćwiczyłem aerobik w pokoju dziennym. W pewnej chwili usłyszałem pukanie do drzwi. W holu stał mecenas Snarr. - Czy zastałem Nicole? - zapytał. - Niestety jest w pracy.

- Muszę porozmawiać z nią na temat majątku pana Dodda. Orientuje się pan, kiedy ona wróci? - Zwykle jest w domu około pół do szóstej. - Czy sprawiłbym kłopot, gdybym wpadł tu dzisiaj jeszcze raz? - Nie, skądże. - Cieszę się. W takim razie do zobaczenia wieczorem. Nicole wróciła równo o pół do szóstej. Powiedziałem jej o wizycie Larry’ego Snarra, jak tylko weszła w drzwi. - Powiedział, o co chodzi? - zapytała. - Chce porozmawiać z tobą o majątku Billa. - Na pewno każe nam się wynieść - stwierdziła. - Albo podniesie czynsz. A ja wiem, że nigdzie nie znajdę mieszkania za taką cenę. - Nie zamartwiaj się przedwcześnie - powiedziałem. - Na to zawsze jest czas.

* Kilka minut po szóstej Snarr podjechał pod dom samochodem marki Mercedes - Benz starszego typu. Miał na sobie wełniany płaszcz i szalik, a w ręku niósł skórzaną aktówkę. Wyszedłem po niego do holu budynku. - Proszę - powiedziałem, Nicole czekała na niego w drzwiach mieszkania i ruchem dłoni wskazała mu kanapę. - Proszę, niech pan usiądzie. - Dziękuję. Snarr i ja zajęliśmy miejsca na kanapie, a Nicole usiadła w fotelu naprzeciwko nas. - Co pana sprowadza? - zapytała nerwowo Nicole. - Przyszedłem tu jako wykonawca testamentu Williama Dodda. - Czy Nicole jest w nim wymieniona? - zapytałem.

- Nicole jest jego jedyną beneficjentką. - Prawnik zwrócił się do Nicole. - Bill zostawił pani wszystko. - Słucham? - wyjąkała Nicole. Snarr otworzył swoją aktówkę i wyciągnął dokumenty. - W tych dokumentach jest szczegółowy opis majątku pana Dodda. Składają się na niego fundusze powiernicze, polisy ubezpieczeniowe na życie, kilka funduszy wzajemnych oraz kilka obiektów podlegających wynajmowi, między innymi ten dom. Wartość całego majątku wynosi około trzech milionów sześciuset tysięcy dolarów. Nicole wydała z siebie zdławiony okrzyk. - Pan chyba żartuje - powiedziałem. - Nie, proszę pana. - Ale dlaczego ja? - zapytała Nicole.

- Zmiana w testamencie została dokonana zaledwie dwa tygodnie temu. Bill zostawił dla pani list, możliwe że on wszystko wyjaśni. - Prawnik wyciągnął kilka kartek z pliku, który trzymał. - Musi pani złożyć swój podpis w kilku miejscach. Zgodnie z zapisem w testamencie przed wypłaceniem pieniędzy z funduszy potrącę sobie koszt moich usług. - Podał Nicole kilka kartek. - Zaznaczyłem miejsca, w których musi pani podpisać. Nicole złożyła podpisy i oddała Snarrowi dokumenty. Prawnik schował je do aktówki, po czym wręczył jej brązową kopertę. - To list, który pan Dodd zostawił. - Dziękuję - powiedziała Nicole. Snarr wstał z kanapy. - Proszę bardzo. - Podał Nicole wizytówkę. - Gdyby miała pani jakiekolwiek pytania,

proszę bez wahania dzwonić o dowolnej porze. Nicole odprowadziła go do drzwi. - Dziękuję, że się pan pofatygował. - Zrobiłem to z przyjemnością. Gdy zamknęła za nim drzwi, odwróciła się w moim kierunku i otworzyła kopertę. Wewnątrz znajdował się list napisany drżącą ręką. Droga Angel, mam nadzieję, że nie masz mi za złe, że się tak do Ciebie zwracam. To na pewno odpowiednie imię. Przede wszystkim proszę, żebyś cieszyła się razem ze mną, ponieważ znowu jestem z moją rodziną. Ostatnie dwa lata były dla mnie bardzo trudne. Od kiedy odeszła moja ukochana, co noc leżałem samotnie w zimnym łóżku, rozmyślałem o swoich starczych dolegliwościach i marzyłem, żeby nareszcie któraś z nich mnie pokonała. Najgorsza jednak była samotność. Jak

wiesz, June odeszła kilka lat temu. Nasz jedyny syn Eric zmarł prawie dwadzieścia lat temu. Nie żyją też moi dwaj bracia i siostra, a także większość moich znajomych. Nie mam nikogo. A raczej nie miałem nikogo, aż do ostatniego święta Dziękczynienia, kiedy Ty mnie zaprosiłaś do siebie. Zaproszenie starego człowieka do swojego stołu może się wydawać drobną rzeczą, ale dla mnie znaczyło bardzo wiele. Następnego dnia obudziłem się w radosnym nastroju. Tego uczucia nie znałem już od lat. Ty jednak na tym nie poprzestałaś. Wciągałaś mnie do wszystkich wyjazdów i rozrywek. Zapraszałaś mnie nawet wtedy, gdy był z Tobą ten młody mężczyzna, który u Ciebie mieszka. Dzięki Tobie poczułem, że znowu żyję. Stałaś się moim przyjacielem. Mam nadzieję, że przyjmiesz mój dar na pamiątkę naszej przyjaźni. Nie znam nikogo,

kto bardziej by na niego zasługiwał niż Ty. Jeśli się zgodzisz, chciałbym, żebyś przedłużyła Christine darmowy wynajem aż do czasu, gdy skończy studia. Dziękuję Ci z całego serca. Dzięki Tobie stary człowiek znowu zaczął się uśmiechać. Niech Cię Bóg błogosławi, Bill Rozdział 34 Wybaczenie to klucz do kajdan, w które zakute jest serce. Z dziennika Alana Christoffersena Jak się można było spodziewać, Nicole była oszołomiona. - Nic nie wiem o funduszach powierniczych ani o nieruchomościach. Jak ja sobie z tym wszystkim poradzę? -

zapytała. - Pomożesz mi? Nieomal parsknąłem śmiechem. - To tak jakby wiódł ślepy kulawego. Ale znam kogoś, kto się zna na takich sprawach. - Kto to? - Mój ojciec. On wie, jak zarządzać pieniędzmi. - Oby tylko się zgodził - powiedziała Nicole. Jedynym numerem wprowadzonym do pamięci mojego telefonu komórkowego był numer mojego ojca. Zadzwoniłem powiedziałem mu o nieoczekiwanym

do

niego

i

wzbogaceniu się Nicole. Ucieszył się i było mu miło, że został poproszony o pomoc. - Lubię, kiedy dobre rzeczy przytrafiają się dobrym ludziom - stwierdził. Następnego dnia Nicole poszła do pracy i wręczyła wymówienie z dwutygodniowym wyprzedzeniem. Kilka dni później pojechałem z nią na

Uniwersytet Gonzagi, gdzie zapisała się na zajęcia od semestru wiosennego. Postanowiła nareszcie skończyć filmoznawstwo i zrobić drugi fakultet z literatury amerykańskiej. Poza tym zaczęła pisać nowy scenariusz, który według mnie dobrze się zapowiadał. - To historia młodej dyspozytorki policyjnej - powiedziała - która angażuje się w życie kogoś, kto jest związany ze zgłoszonym w czasie jej dyżuru przestępstwem. Byłem ciekaw, czy zacznie szukać większego domu, ale okazało się, że nie miała takiego zamiaru. - Nie chcę zbyt wielu zmian na obecnym etapie mojego życia - wyjaśniła. - Wolę politykę drobnych kroczków. - Mówisz zupełnie jak mój ojciec. - Bo to są jego słowa - odparła.

W następnych trzech miesiącach działo się tak dużo, że czas mijał bardzo szybko. Nicole stała się nową osobą, albo mówiąc dokładniej, znowu stała się sobą. Powrót na uczelnię sprawił jej prawdziwą radość. Zaczęła zabierać się na zajęcia samochodem Christine, dzięki czemu w ciągu dnia miałem jej samochód do własnej dyspozycji. Częściej bywałem poza domem i kilka dni w tygodniu spędzałem w bibliotece. W połowie stycznia Nicole zadzwoniła do swojej siostry Karen. W głosie Karen wyraźnie było słychać ulgę. Przeprosiła Nicole, że nie wspierała jej po wypadku ani w czasie pogrzebu Aidena. - Byłam wtedy w psychicznej rozsypce - powiedziała. Ale to mnie oczywiście nie usprawiedliwia. Powinnam była cię podtrzymywać na duchu. Mam nadzieję, że mi kiedyś

wybaczysz. - Wybaczam ci już teraz - powiedziała Nicole. Te cztery ważne słowa były potrzebne obu kobietom. Zaplanowały wspólny wyjazd na Bullman Beach, śladami dawnych czasów. * Czekając na lepszą pogodę, zintensyfikowałem moje ćwiczenia fizyczne. Wychodziłem na przechadzki dwa razy dziennie, a gdy pogoda była niesprzyjająca, pływałem na basenie w dzielnicowym domu kultury. Studiowałem atlas drogowy tak wiele razy, że potrafiłem z pamięci recytować nazwy miast i miasteczek, przez które planowałem przejść w drodze do Południowej Dakoty, Odbudowałem masę mięśniową, a ból był już tylko złym wspomnieniem. Zaczynałem się denerwować i niecierpliwić i z każdym nowym dniem

coraz silniej czułem zew drogi. Zima tego roku była w Spokane łagodna i na początku marca śnieg już całkowicie zniknął. Codziennie oglądałem prognozy pogody, a Nicole zaofiarowała się codziennie dzwonić do Parku Narodowego Yellowstone, aby dowiadywać się o warunki na drogach. Gdy w sobotę 19 marca wróciłem z porannej przechadzki, zastałem Nicole siedzącą na schodach przed wejściem do naszego domu. Czekała na mnie. - Jak ci się chodziło? - zapytała. Wyglądała na zmartwioną. - Co się stało? - Wolałabym nie mówić. - Czego wolałabyś nie mówić? - Żeby odpowiedzieć na to pytanie, musiałabym ci wszystko powiedzieć, a właśnie

tego nie chcę zrobić. - Wstała i weszła do środka. Poszedłem za nią. Gdy zamknąłem powiedziała:

drzwi

do

mieszkania,

Nicole

- Wschodni wjazd do Yellowstone został otwarty. - Aha. Przez chwilę oboje milczeliśmy. - Kiedy chcesz wyruszyć? - zapytała. - Myślę, że za dwa dni. Spuściła wzrok. - W takim razie mamy dwa dni. Jak chcesz je spędzić? - Muszę się przygotować. - Coś jeszcze? - A co ty chcesz robić? - Wszystko mi jedno. O ile będę z tobą. Rozdział 35 Nie tyle uważam to za ludzką słabość, ile za przekleństwo,

że piękno jakiejś rzeczy potrafimy w pełni dostrzec dopiero wtedy, gdy ją utracimy. Z dziennika Alana Christoffersena We wtorek obudził mnie zapach boczku i kawy. Włożyłem spodnie od dresu i wyszedłem ze swojego pokoju. Nicole - była w kuchni. Zrobiła mi śniadanie. - Dzień dobry, Dezerterze - powitała mnie. - Dzień dobry. - Czy chce pan kawy, panie Zbiegu? Uśmiechnąłem się, szczerze rozbawiony. - Czy to konieczne? - Tak myślę, panie Ucieczkowiczu. Może pan zostanie do jutra? - Jutro powiesz dokładnie to samo. - Na tym polega magia jutra. Nigdy nie nadchodzi. Usiadłem przy stole, a Nicole

zajęła miejsce naprzeciwko mnie. - Jak daleko planujesz dzisiaj dojść? - zapytała. - Chciałem dotrzeć do Coeur prawdopodobnie dam radę tylko

d’Alene,

ale

przekroczyć granicę z Idaho. Wzięła kawałek boczku i ugryzła go. - Nieźle - rzuciła. Patrząc na nią, uświadomiłem sobie, że byliśmy razem przez ostatnich pięć miesięcy. Trudno mi było wyobrazić sobie, że teraz zabraknie jej w moim życiu. To była przykra myśl. Ciężkie przejścia powodują, że między ludźmi nawiązuje się wyjątkowa więź. Staliśmy się sobie bliżsi niż przyjaciele. Nicole była dla mnie jak siostra, której nigdy nie miałem. W jej oczach pojawiły się łzy. - Nie masz pojęcia, jak bardzo będzie mi ciebie brakować - powiedziała cicho.

Po śniadaniu wziąłem prysznic i ogoliłem się, rozkoszując się gorącą wodą, której już wkrótce miałem być pozbawiony, a potem poszedłem do swojego pokoju, aby jeszcze raz sprawdzić zawartość plecaka. Gdy byłem gotowy, nałożyłem kapelusz Akubra i zaniosłem plecak do pokoju dziennego. - Na mnie już pora - powiedziałem. Nicole wyszła ze swojej sypialni. Miała zaczerwienione i opuchnięte oczy. Wzięła mnie za rękę i razem wyszliśmy z jej mieszkania. Przystanęliśmy w drzwiach wejściowych domu. - Lepiej, żebym dalej już nie szła - powiedziała Nicole bo mogę cały czas iść za tobą. Oparłem plecak o ścianę i chwyciłem jej obie dłonie. Chwila ta była smutna i słodka jednocześnie, niczym lukier na dziegciu. Spojrzałem w jej oczy.

- Wiesz już, dlaczego przyjechałaś, żeby mi pomóc? - Możliwe, że jestem typem dziewczyny, która ratuje bezdomne szczenięta. Ścisnąłem jej dłonie. - Zdałam sobie sprawę, że najszczęśliwsze chwile swojego życia przeżyłam wtedy, gdy się kimś opiekowałam - Aidenem, tobą, potem Billem. Będzie mi brakować kogoś, kim mogłabym się opiekować. - Mam przeczucie, że ten stan nie potrwa długo, - Dlaczego tak mówisz? - Bo na świecie pełno jest bezdomnych szczeniąt. Uśmiechnęła się ze smutkiem. - Masz swojego świętego Krzysztofa? - Tak - odpowiedziałem, wyciągając łańcuszek spod koszuli. Przez chwilę patrzeliśmy sobie w oczy, a potem Nicole zarzuciła mi ramiona na szyję i przytuliła głowę do mojej

piersi. Znowu zaczęła płakać. - Zadzwonisz do mnie, gdy dojdziesz do Key West? - Oczywiście. Podniosła głowę i spojrzała mi w oczy. - Proszę, nie zapomnij o mnie. Otarłem łzę z jej policzka. - Myślisz, że to byłoby możliwe? - Będziesz na mnie zły, jeśli czasami do ciebie zadzwonię? Obiecuję, że nie będę cię prześladować. - Dzwoń, kiedy tylko będziesz miała taką potrzebę. I korzystaj z pomocy mojego ojca. Wpatrywała się we mnie, a z jej oczu ciekły łzy. Pocałowałem ją w czoło, a ona ponownie przytuliła twarz do mojej piersi. - Co by się ze mną stało, gdybyś się nie zjawił? W milczeniu tuliłem ją do siebie. Nie chodzi o to, że nie było nic do powiedzenia -

było aż nadto, jednak słowa były niedoskonałym wyrazem naszych uczuć. Po jakichś dziesięciu minutach Nicole westchnęła i zrobiła krok w tył. - Możesz już iść - powiedziała cicho. Chwyciłem plecak i zarzuciłem go na ramię. Nicole stała z założonymi rękami, ocierając od czasu do czasu łzy z policzków. Nabrałem powietrza głęboko do płuc. - Do zobaczenia - powiedziałem. - Do zobaczenia - powtórzyła jak echo. Wyszedłem z domu. Znowu byłem sam. Rozdział 36 Zeszłej nocy uświadomiłem sobie, co mnie czeka, gdy opuszczę dom Nicole. Moi byli kompani podróży - Samotność i Rozpacz - przez cały czas cierpliwie czekali za drzwiami, aby dołączyć do mnie, gdy tylko wyruszę w dalszą drogę.

Z dziennika Alana Christoffersena Moje rozstanie z Nicole okazało się tak trudne i wzruszające, że nawet nie pomyślałem o innych problemach, z jakimi już wkrótce miałem się zmierzyć. Zycie w ciepłym i wygodnym zaciszu domu Nicole zamieniałem na długą i męczącą wędrówkę pod gołym niebem. Śniegi już stajały i drogi były przejezdne, jednak powietrze nadal było lodowate. Na wschodniej części nieba dostrzegłem ciemne chmury kłębiące się niczym rozzłoszczony tłum. Widok ten przypomniał mi burzę gradową, którą przeżyłem w baraku niedaleko Leavenworth. Idąc ulicą Nora na wschód, doszedłem do Dakota Street, potem skręciłem na południe i minąłem szkołę Montessori. Przy budynku Misji skręciłem w lewo i przez kilka kilometrów

szedłem na wschód aż do Greene. Tam skręciłem na południe i wkrótce doszedłem do Trent, drogi, która miała mnie zaprowadzić do granicy stanu Waszyngton z Idaho. Krajobraz wzdłuż Trentu zmienił się radykalnie na gorsze, gdy przedmieścia ustąpiły zabudowie przemysłowej - minąłem budynki ze stali i aluminium, złomowisko, ciepłownię, punkt wynajmu sprzętu i maszyn, warsztaty samochodowe oraz wypożyczalnię wideo dla dorosłych „U Bobo”. Nazwy barów kawowych nie były jednak mniej wymyślne od tych, które widziałem pomiędzy Seattle a Spokane: the Grind Finale, Grind Central Station, Caffiends Espresso, Sorrentino’s Espresso oraz ist Shot Gourmet Espresso. Mniej więcej po czterech godzinach zatrzymałem się, aby wypić kawę w

wędrówki

Java the Hut, a potem usiadłem za drewnianym

pawilonikiem i zjadłem swój lunch. Gdy popijałem kawę odblaskowy napis: Kwarantanna jabłkówki

z

z

filiżanki,

powodu

spostrzegłem

występowania

duży

nasionnicy

Informacja ta skłoniła mnie do zadania sobie kilku pytań: czy rzeczywiście ludzie przenoszą jabłkówkę, a jeśli tak, to czy ten znak jest w stanie ich przed tym powstrzymać? Czy są obszary, gdzie jabłkówka nie jest uważana za szkodnika? Czy inne robaki byłyby mile widziane? Czy pewnego dnia nasionnica jabłkówka stanie się gatunkiem zagrożonym i zaczniemy widywać na zderzakach samochodów nalepki z napisem OCALIĆ NASIONNICĘ JABŁKÓWKĘ? Odpoczywałem mniej więcej pół godziny, po czym wstałem i ruszyłem w drogę. Po południu krajobraz znowu się zmienił i szedłem przez

zalesione obszary, które po pewnym czasie ustąpiły miejsca rozległej krainie należącej do koni. Obok drogi stała klacz rasy quarter horse, która maścią bardzo przypominała konia McKale. Przypatrywała mi się z głową uniesioną ponad winylowym płotem. Przystanąłem i pogładziłem jej nozdrza, a potem wyjąłem jabłko z plecaka i dałem jej na rozprostowanej dłoni. Godzinę później doszedłem do granicy z Idaho, Fakt ten miał dla mnie duże znaczenie psychologiczne. Po sześciu miesiącach od wyjścia z Seattle nareszcie opuściłem stan Waszyngton. To niewielkie osiągnięcie nadawało wartość mojej podróży i umacniało moją nadzieję, że może rzeczywiście pewnego dnia dojdę do celu. Kilka kilometrów dalej, w miejscowości Post Falls,

wszedłem na stację benzynową, aby kupić napój energetyczny oraz zapytać o kwatery w najbliższej okolicy. Pani stojąca za ladą poinformowała mnie, że do Coeur d’Alene mam tylko szesnaście kilometrów. - To tylko kilka minut jazdy - dodała. Najwyraźniej nie zauważyła mojego plecaka. - A może znajdę coś bliżej? - zapytałem. - Kawałek dalej jest Comfort Inn, ale na pana miejscu pojechałabym jednak do Coeur d’Alene. Dużo pensjonatów i bardzo ładne miasto. Podziękowałem jej, zapłaciłem za napój i wyszedłem na drogę. Kilka przecznic dalej po północnej stronie autostrady zobaczyłem Comfort Inn. Wypiłem napój energetyczny i ruszyłem w kierunku hotelu. Comfort Inn jest mały, schludny i niedrogi - nocleg z kontynentalnym śniadaniem

kosztuje tam tylko siedemdziesiąt pięć Zapłaciłem kartą kredytową i udałem się do

dolarów.

pokoju na drugim piętrze. Położyłem plecak na podłodze obok szafy i wyciągnąłem się na łóżku, żeby chwilę odpocząć przed zejściem na posiłek. Obudziłem się następnego dnia rano. Rozdział 37 Dziś Bóg postawił na mojej drodze kolejną osobę. Z dziennika Alana Christoffersena Obudziłem się oszołomiony. Przez okno wpadały jasne promienie słońca. Przewróciłem się na drugi bok i spojrzałem na elektroniczny zegar. Była 9.09. Dopiero po chwili dotarło do mnie, że jest rano, a nie wieczór. Wciąż miałem na sobie ubranie i buty i leżałem na narzucie łóżka. W nogach czułem ból, więc usiadłem i zacząłem masować łydki. Wziąłem prysznic, ubrałem się i z plecakiem zszedłem na parter. Wziąłem sobie

jabłko i drożdżówkę z serem z hotelowego bufetu i wymeldowałem się. Zatrzymałem się, aby wypić kawę w barze o bardzo trafnie dobranej nazwie: Jumpstart Java. Do Coeur d’Alene dotarłem tuż przed południem. * O Coeur d’Alene wiedziałem trzy rzeczy. Po pierwsze, tamtejsze obchody Bożego Narodzenia miały nadzwyczajną oprawę. Nicole i ja Zgodnie przyznaliśmy, że warto było pojechać do tego miasta, aby zobaczyć świąteczne oświetlenie. Po drugie, samo miasto jest wyjątkowo piękne. Biura podróży podkreślają w swoich reklamach, że Barbara Walters nazwała Coeur d’Alene „małym kawałkiem niebios” i umieściła na swojej liście „najbardziej fascynujących miejsc wartych odwiedzenia”. Trzecia rzecz, jaką wiedziałem o tym mieście, była rażąco

odmienna od dwóch poprzednich - do 2004 roku Coeur d’Alene było główną siedzibą organizacji neonazistowskiej o nazwie Narody Aryjskie, głoszącej ideologię supremacji białych. W 1998 roku o Coeur d’Alene zrobiło się bardzo głośno w mediach z powodu aktów przemocy dokonanych przez miejscowych członków tej organizacji. O tym, że Coeur d’Alene jest miastem sprzeczności, świadczy już jego nazwa. Brzmi romantycznie, jednak to tylko pozory. Coeur d’Alene serce szydła - albo serce jak ostrze szydła - to przezwisko, jakie francuscy handlarze futer nadali Indianom z miejscowego plemienia z powodu ich nieustępliwości w targowaniu się. Zatrudnieni do tworzenia wizerunku miasta spin doktorzy albo zignorowali prawdziwe znaczenie tej nazwy, albo usiłowali ją opacznie tłumaczyć,

jednak rodzimi użytkownicy języka francuskiego przyznają, że nie brzmi pochlebnie.

ona

Po wejściu do miasta zatrzymałem się w małym sklepie i kupiłem butelkowaną wodę, bułki drożdżowe, mieszankę turystyczną, kilka jabłek i pomarańczy, tabliczki czekolady, ser pecorino, opakowanie wysokokalorycznych batonów, karton białek jaj (który włożyłem do plastikowej torby wypełnionej lodem) oraz trochę suchego salami. Dźwigając znacznie cięższy plecak, szedłem Sherman przypatrywałem się urokliwym sklepom i

Avenue

i

butikom, których pełno w centrum miasta. Coeur d’Alene to rodzaj miasta, jaki na pewno spodobałby się McKale. W ciągu dnia zwiedzałaby je i zbierała ciekawe fakty z życia mieszkańców, a wieczorem wracałaby do naszego pokoju hotelowego obwieszona torbami pełnymi

zakupów, opowiadając mi o wszystkim, czego się dowiedziała. Żałowałem, że nigdy jej tu nie zabrałem. Mieszkańcy Coeur d’Alene (CDA, jak nazywają swoje miasto w skrócie) są równie gadatliwi jak sympatyczni - co jest stwierdzeniem, że uwielbiają rozmawiać. W

grzecznym

kilku sklepach z trudem udało mi się zakończyć pogawędkę i wyjść. Nie mam nic przeciwko okazywaniu życzliwości, chodzi o to, że po prostu nie miałem na nią czasu. Po opuszczeniu centrum miasta podszedłem drogą dojazdową do autostrady I - 90, dość ruchliwej arterii, która jednak, jak wcześniej sprawdziłem, jako jedyna prowadziła przez góry. Ruch na niej był większy niż na „dwójce” w stanie Waszyngton i samochody jechały znacznie szybciej. Jej niewątpliwą zaletą było natomiast szersze pobocze. Po przejściu

niecałych dwóch kilometrów ujrzałem znak informujący o następnej miejscowości: Kellogg, Idaho 58 km Odległość była zbyt duża, bym zdołał ją przejść przed nocą, więc czekało mnie znalezienie sobie jakiegoś obozowiska po drodze. Około południa przeszedłem przez most Stulecia, z którego roztacza się zapierający dech w piersiach widok na jezioro Coeur d’Alene. Na powierzchni jeziora unosiły się łodzie mieszkalne, a wzdłuż brzegów stały wypoczynkowe. Tuż za mostem droga zaczynała

domki

stromo opadać. Nigdzie nie było miejsca, w którym mógłbym zejść z autostrady i zjeść lunch, więc bez zatrzymywania się na postój zjadłem wysokokaloryczny baton i pomarańczę. Dwie i pół godziny później, gdy przeszedłem około szesnastu kilometrów, jezioro ustąpiło miejsca

pastwiskom i łąkom, po których chodziły krowy. Stojąca przy drodze tablica informowała, że droga wchodzi na teren lasów państwowych. Za moimi plecami słońce zaczynało się chylić ku zachodowi, gdy doszedłem do terenów rekreacyjnych wokół przełęczy the Fourth of July. Byłem już zmęczony i marzyłem, by znaleźć miejsce na rozbicie namiotu i zjedzenie kolacji. Skręciłem w drogę zjazdową z autostrady, która kończyła się skrzyżowaniem w kształcie litery T. Zatrzymałem się niepewny, którędy pójść. Górny znak był zwrócony w prawo i wskazywał tereny rekreacyjne dla zmotoryzowanych, położone gdzieś poza zasięgiem wzroku na rozległym i stromym wzgórzu. Na tablicy wiszącej niżej widniał napis MULLAN TREE, a strzałka była skierowana w lewo i wskazywała schodzącą w dół drogę asfaltową, która dla zmęczonych

nóg wydawała się nieskończenie bardziej zachęcająca. Wybrałem drogę w lewo. Nie miałem pojęcia, że wybór, którego właśnie dokonałem, wywrze wpływ na życie wielu osób. * Przeszedłem nad autostradą międzystanową i idąc niewielkim zboczem, doszedłem do żwirowej drogi. Brązowa tablica informowała, że Mullan Tree to sosna

służby

leśnej

wydmowa, w której około stu pięćdziesięciu lat temu wyryto rzeźbę przedstawiającą żołnierzy generała Johna Mullana, aby upamiętnić ukończenie budowy Mullan Military Road, pierwszej znaczącej drogi na Wybrzeżu Północno Zachodnim. Droga Mullana biegła od Fort Benton w Montanie do Walla Walla w stanie Waszyngton. (Nazwisko Mullana zapadło mi dobrze w pamięć, bo jak się wkrótce przekonałem, Mullan

miał skłonność do nazywania wszystkiego swoim nazwiskiem). Droga rozdzieliła się ponownie, a przydrożny znak informował, że słynne drzewo znajduje się przy lewej odnodze. Nie było jednak informacji, jaką odległość trzeba przejść, aby je zobaczyć. Uznałem, że nie mam dość siły w nogach ani dość ciekawości, aby iść w górę stromą ścieżką. Poza tym zapadał już zmrok. Wybrałem zatem prawą odnogę drogi, która kończyła się mniej więcej pięćdziesiąt metrów dalej przy dużym kamiennym posągu na cześć generała Mullana. Postanowiłem gdzieś w pobliżu rozbić namiot. Poniżej drogi zauważyłem mały, płaski placyk, na którym stało kilka stołów piknikowych oraz wychodek. Zszedłem z drogi żwirowej w dół zbocza. Powietrze było chłodne i nasycone zapachem mchu. Nie przejąłem się rozstawionymi

wszędzie tablicami z napisem ZAKAZ OBOZOWANIA W NOCY. Wątpiłem, czy ktokolwiek zagląda do tego odległego zakątka, a nawet gdyby ktoś się zjawił, bez trudu zdołałbym ukryć namiot w gęstych zaroślach. Przeszedłem obok stolików i rozstawiłem namiot za kępą drzew, gdzie nie byłby widoczny z drogi nawet w świetle dziennym. Byłem głodny jak wilk. Bułki, które kupiłem w Coeur d’Alene, spłaszczyły się w plecaku o połowę, ale nadal świetnie smakowały. Ukroiłem grube plastry salami i pecorino, a zgniecione pieczywo posmarowałem majonezem musztardą wyciśniętymi z jednorazowych

i

opakowań, które zabrałem z jednego z barów szybkiej obsługi, w których jadłem po drodze. Tak przyrządzoną kanapkę spałaszowałem bardzo szybko, więc zrobiłem sobie jeszcze jedną i zjadłem ją z batonem migdałowym Hershey’s.

Skończyłem drugą kanapkę i wsunąłem się do namiotu. W pewnym momencie usłyszałem chrzęst żwiru pod kołami nadjeżdżającego samochodu. Pojazd zatrzymał się gwałtownie niedaleko mojego Usłyszałem trzask otwieranych drzwi oraz

szybko

obozowiska.

kilka głosów, głównie niskich, męskich, oraz jeden wyższy, typowo kobiecy. Mężczyźni śmiali się głośno i rozmawiali z Pomyślałem, że to prawdopodobnie grupa

ożywieniem.

podpitych dzieciaków z college’u. Wszędzie zalegały już cienie i za ciemniejącą zasłoną zarośli byłem niewidzialny dla przybyszów. Byłem pewien, że nie mam powodu do obaw, jednak od czasu napadu nie potrafiłem wyzbyć się nerwowości. Wyciągnąłem z plecaka pistolet, który dostałem od ojca. Z osobnej kieszonki wyjąłem magazynek z nabojami i załadowałem go. Tak na wszelki

wypadek. W tym momencie rozległ się krzyk dziewczyny. - Zostawcie mnie w spokoju! Zaraz potem usłyszałem odgłos zatrzaskiwanych drzwi i stłumiony rechot. - Przestańcie! - krzyknęła znowu dziewczyna. Nie dosłyszałem, co mówili mężczyźni, ale ton ich głosów był wyraźnie szyderczy. Sprawdziłem, czy pistolet jest zabezpieczony, wsunąłem go za pasek spodni i wypełzłem z namiotu. Cicho podszedłem w górę zbocza, wyglądając zza drzewa, aby zobaczyć, co się dzieje. Na żwirowej drodze stał czterodrzwiowy dodge pikap, a jego reflektory oświetlały pomnik. Przy prawym boku samochodu trzech młodych mężczyzn otaczało kręgiem wyraźnie młodszą od nich kobietę, która odganiała się od nich

rękami. Był jeszcze jeden mężczyzna, tyczkowaty blondynek. Stał z boku i nerwowo próbował bronić dziewczyny. Mężczyzna, który zachowywał się jak przywódca grupy, z wyglądu dwadzieścia jeden - dwa lata, był zwalisty i muskularny niczym zapaśnik. W jednej ręce trzymał puszkę z piwem. Odwrócił się do blondynka i warknął, żeby „zamknął ryja”. Nawet w słabym świetle widziałem okrucieństwo na jego twarzy. Dziewczyna splunęła na niego, a on uderzył ją wierzchem dłoni. Upadła na ziemię. - Proszę, przestań - zaszlochała, trzymając się za policzek. - Podwieźliśmy cię, to teraz musisz za to zapłacić powiedział zapaśnik. Rzucił w nią na wpół opróżnioną puszką. Resztka piwa rozlała się u jej stóp. - Nie jestem wam nic winna - powiedziała. - Pozwólcie mi odejść.

Zapaśnik podszedł do niej. - Dopiero, jak nam zrobisz dobrze. Ściągaj ciuchy. - Nie. - Dobra, sami je z ciebie ściągniemy. - Jesteś gwałcicielem? - krzyknęła. - To ciężkie przestępstwo, za to idzie się do więzienia. - Zwróciła się do pozostałych. - Wy też jesteście gwałcicielami? Zaimponowała mi swoją odwagą. Jej słowa zrobiły też wrażenie na wszystkich mężczyznach z wyjątkiem przywódcy. - Zamknij się! - wrzasnął. - Wyskakuj z ciuchów, ale już! - Sam będziesz musiał to zrobić. - Słyszeliście? - rzucił do kumpli. - Poprosiła mnie. Zrobił ruch w jej stronę, a ona poderwała się z ziemi i zaczęła uciekać. Ruszył za nią i chwycił ją za włosy. Waliła w niego rękami, ale na

próżno. Jej ciosy spowodowały, że wściekł się jeszcze bardziej. Gardłowym głosem zaczął wykrzykiwać przekleństwa i chwycił jej koszulkę, rozdzierając ją na ramieniu. Dłużej tego nie mogłem znosić. Wyszedłem na skraj żwirowej drogi. - Zostaw ją! - krzyknąłem. Wszyscy odwrócili się w moim kierunku. Mężczyźni patrzyli na mnie w osłupieniu, nie mogąc uwierzyć, że poza nimi ktoś jeszcze przebywa w tym odludnym miejscu. Przez chwilę nikt się nie poruszył ani nie wypowiedział słowa. Podszedłem kilka kroków bliżej. - Odejdź od niej. I to już. Przywódca mierzył mnie wściekłym spojrzeniem. - To nie twoja sprawa. Odejdź, bo tobą też się zajmiemy. Szedłem w ich kierunku, nie

spuszczając wzroku z przywódcy. - Powiedziałem, odejdź od niej - powtórzyłem. Na twarzy przywódcy malowało się bezgraniczne zdumienie. - Nie umiesz liczyć, czy co? Nas jest czterech, a ty jeden. Nie masz żadnych szans. Zatrzymałem się około sześciu metrów przed nimi. Wyciągnąłem pistolet zza paska. Podniosłem go w górę i odbezpieczyłem. - Nie mam żadnych kłopotów z liczeniem. Was jest czterech, a w tym magazynku szesnaście kul. Cztery na jednego. Wszyscy czterej wpatrywali się w pistolet. Skierowałem lufę w brzuch blondynka. - Mój plan wygląda tak: natychmiast zostawiacie dziewczynę w spokoju albo zaczynam strzelać. Zaczynam od tego wysokiego, potem walę w tego z dużymi uszami,

potem tłuściocha, a ciebie zostawiam na koniec. Dźgnąłem blondynka, ściskając pistolet obiema rękami. - Macie pięć sekund, żeby odejść. Trzęsąc się na całym ciele, blondynek podniósł ręce do góry, choć wcale go o to nie prosiłem. - Ja nic nie zrobiłem. Tim, zostaw ją i spadamy. - Facet blefuje - rzucił przywódca. - Tak myślisz? - zapytałem. - Posłuchaj, pięć miesięcy temu dostałem ciosy nożem od takich zbirów jak wy. Od tamtego czasu zawsze noszę przy sobie tę spluwę. Zastrzelę każdego z was i nawet mi powieka nie drgnie. Ale dość gadania. Zaczynam odliczać, a potem strzelam. Chudy, jesteś gotowy? Jeden... Blondynek trząsł się jak osika. - Spokojnie, stary, zaraz odjeżdżamy. Tim! - wrzasnął. Odejdź od niej!

- ... dwa... trzy. Przywódca kopnął dziewczynę, zaśmiał się pogardliwie i odwrócił do niej plecami. - Spadamy - powiedział do dwóch kumpli, którzy stali obok niego (na ich twarzach było wyraźnie widać ulgę). - Do samochodu. - Oddajcie mi plecak - zawołała dziewczyna. - Gdzie jest? - zapytałem. - Na pace - odpowiedziała. Tyczkowaty chłopak podszedł do samochodu i wyciągnął z paki średniej wielkości plecak. Postawił go na ziemi. - Proszę bardzo - powiedział zaskakująco grzecznie. Przywódca podszedł do szoferki, mamrocząc coś pod nosem. Skierowałem w niego lufę pistoletu, - Stój! - zawołałem. Zastygł.

- Gdyby przyszło ci do głowy rozjechać samochodem mnie albo dziewczynę, to będę strzelał tak długo, aż powystrzelam was wszystkich. A gdyby ci odbiło, żeby przyjechać tu później, to będę czekał na ciebie w ciemności, jak to robiliśmy w czasie Pustynnej Burzy. Zabiję bez ostrzeżenia. I nie łudźcie się, że was nie usłyszę. Ten żwir strzela jak petardy. Usłyszałem, że nadjeżdżacie, jak tylko zjechaliście z autostrady. Chłopak, którego określiłem jako „tego z dużymi uszami”, odezwał się po raz pierwszy: - Bez obaw, stary. Już nas tu nie ma. Gdy wsiadali do samochodu, nadal mierzyłem do nich z pistoletu. Przywódca kilka razy podkręcił obroty silnika, a potem wrzucił bieg. Pikap ruszył ostro z miejsca, ale minął mnie w bezpiecznej odległości. Zanim odjechali, puścili

jeszcze w moją stronę wiązankę przekleństw. Gdy zniknęli z pola widzenia, zabezpieczyłem pistolet i wsunąłem go z powrotem za pasek. Odwróciłem się do dziewczyny. - Nic ci nie jest? - Nie - odpowiedziała, podnosząc się z ziemi. - Byłaś dzielna - powiedziałem. - Ty też. - Nie, po prostu miałem pistolet. - Podszedłem do niej. Jak się znalazłaś w ich towarzystwie? - Jechałam stopem i oni się zatrzymali. - Ryzykowałaś. - Nie wiedziałam, że to czubki. - Nie była wcale tak wstrząśnięta, jak się

spodziewałem. - Rzeczywiście byłeś w armii? - Nie. W reklamie. Uśmiechnęła się ironicznie. - A chociaż ten pistolet jest prawdziwy? - Tak. Otrzepała tył swoich spodni, potem podniosła plecak z ziemi. Gdy podeszła do mnie, wydała mi się młodsza, niż sądziłem wcześniej. Oceniłem ją na siedemnaście lat. - Masz coś do jedzenia? - zapytała. - Mogę zrobić ci kanapkę. Mam ser i salami. - Zjem wszystko, co mi dasz. - Chodź ze mną. Zaprowadziłem ją do namiotu. - Jak masz na imię? - zapytała. Wsunąłem się do namiotu i wyciągnąłem plecak. - Alan. A ty? Usiadła przy jednym z piknikowych stolików, położywszy swój plecak naprzeciwko

siebie. - Kailamai. - Kej - la - mej? - powtórzyłem, wyraźnie wymawiając każdą sylabę. Kiwnęła głową potakująco. - Zgadza się. - Hawajka? - Samoanka. - Nie wyglądasz na Samoankę. - Wiem. Wyjąłem bułkę, mięso i ser. - Bułka jest trochę zgnieciona. - Nie jestem wybredna. Wyciągnąłem nóż i ukroiłem plaster sera, a potem salami. - Z majonezem? - zapytałem.

- Tak, proszę. Przekroiłem bułkę na pół, po czym wyjąłem saszetkę z majonezem i wycisnąłem go na pieczywo. Na wierzch położyłem plaster sera i podałem jej gotową kanapkę. - Dziękuję. - Zachłannie ugryzła pierwszy kęs. Byłem ciekaw, kiedy ostatnio jadła. - Głodna? - zapytałem żartobliwie. Odgryzła kolejny kęs. Odpowiedziała z pełnymi ustami. - Od wczoraj nic nie jadłam. - Mam więcej, jeśli chcesz. - Dziękuję - odpowiedziała, nie przestając jeść. Gdy pochłonęła sporą część kanapki, zaczęła jeść wolniej. - To prawda, że dostałeś ciosy nożem? - Prawda. Trzy pchnięcia. Napadł mnie gang, gdy szedłem autostradą w kierunku

Spokane. - Dużo chodzisz? - Można by tak powiedzieć. - A teraz dokąd idziesz? - Key West. - Gdzie to jest? - Na Florydzie. Popatrzyła na mnie, jakby próbowała ocenić, czy żartuję. - To masz przed sobą strasznie daleką drogę. Usiadłem na skraju piknikowej ławki. - A ty dokąd się wybierasz? - Na wschód, żeby zamieszkać u ciotki. - A gdzie dokładnie? - Do Bostonu. - Daleka droga jak na autostop. Wzruszyła ramionami.

- Nie mam samochodu. - Mogłaś polecieć samolotem. Albo pojechać autobusem. - Owszem, gdybym miała pieniądze. - Ile masz lat? Moje pytanie najwyraźniej ją wystraszyło. Przestała jeść, a potem wolno podniosła na mnie wzrok. - Chyba nic mi nie zrobisz, co? - Czy właśnie nie uratowałem cię przed tymi oprychami? - Może tylko miałeś ochotę mieć mnie dla siebie. - Nie jestem facetem tego rodzaju. - Myślałam, że wszyscy faceci są tego rodzaju. - Zapewniam cię, że nie wszyscy. Przez chwilę milczała. - Mam prawie osiemnaście. - Gdzie są twoi rodzice?

- Mama nie żyje. Co do ojca, to nie mam pojęcia, gdzie jest - powiedziała jakby od niechcenia, przeżuwając kolejny kęs kanapki. - Współczuję ci. Przełknąwszy, zapytała: - Z jakiego powodu? Że mama nie żyje czy że nie wiem, gdzie jest ojciec? - Z obu powodów. - Ojca mam gdzieś. Nawet nie wiem, kto to jest. Z tego, co wiem, każdy mógł nim być, nawet ty. To znaczy gdybyś był starszy. I nie jest mi wcale przykro, że moja mama nie żyje. Nikt po niej nie płacze. Popatrzyłem na nią. - To z tego powodu też ci współczuję - powiedziałem. W zimnym powietrzu mój oddech zamienił się w białawy obłoczek. Kailamai kończyła kanapkę. Przez kilka minut żadne z nas nic nie mówiło.

- Smakowało ci? - zapytałem. - Tak. Dziękuję. - Mam jeszcze czekoladę Hershey’s, gdybyś miała ochotę. - Bardzo chętnie. Wyciągnąłem tabliczkę z plecaka. - Częstuj się. Jeśli chcesz zostać ze mną, możesz spać w namiocie. - Dziękuję - powiedziała, biorąc ode mnie czekoladę. Odwinęła ją tak, jak zdejmuje się skórkę z banana. - To przed czym uciekasz? - Dlaczego myślisz, że przed czymś uciekam? - Jesteś miłym facetem, gadasz inteligentnie, jesteś przystojny, więc nie ma takiej opcji, żebyś nie odszedł od czegoś typu dziewczyna albo praca. Na bank od czegoś uciekasz. Zaimponowała mi swoim sposobem rozumowania. - Miałem żonę. - Aha - kiwnęła głową, jakby zrozumiała. - Paskudny

rozwód. - Nie rozwód. Ona umarła. Moje słowa wyraźnie ją poruszyły. - Bardzo mi przykro. Na co zmarła? - Miała wypadek. Koń, na którym jechała, wystraszył się i ją zrzucił. - Bardzo mi przykro - powiedziała jeszcze raz. - Mnie też. Była dla mnie wszystkim. Żyłem dla niej. Po chwili milczenia powiedziała: - Ale to jednak musi być miłe mieć dla kogo żyć. - Tak, dopóki się nie straci tej osoby. - Podałem jej butelkę wody. Upiła długi łyk i oddała mi butelkę. - Chyba już pójdę spać powiedziałem. - Jak mówiłem, możesz spać w namiocie. - A ty gdzie?

- Pod gwiazdami. - Jest zimno. - Nic mi nie będzie. Odwróciła się i popatrzyła na namiot. - Nie mam nic przeciwko temu, żebyśmy razem spali w namiocie. Ufam ci. Poza tym będzie nam cieplej. Istniał przynajmniej z tuzin powodów, abyśmy nie spali razem w namiocie, jednak zimne powietrze przechyliło szalę. - Zgoda - powiedziałem. - Masz dość jedzenia na jeszcze jedną kanapkę? - Jasne. Zrobiłem jej jeszcze jedną kanapkę, potem wszedłem do namiotu, zdjąłem z siebie ubranie i wsunąłem się do śpiwora. Mniej więcej pięć minut później usłyszałem jej głos: - Puk, puk!

- Możesz wejść - powiedziałem. Najpierw wrzuciła do środka swój śpiwór, a potem sama się wczołgała. Wsunęła się do śpiwora w ubraniu, które miała na sobie. - Jest fajnie - odezwała się po minucie. - W namiocie? - Tak. - Znowu cisza. - Nie będzie ci przeszkadzać, jeśli się pomodlę? - Nie. Położyła się na brzuchu i zakryła twarz rękami, - Ojcze, który jesteś w niebie, dziękuję ci za kolejny dzień. Dziękuję za wszystko, co mi dałeś. Dziękuję, że dzisiaj zesłałeś mi anioła. Jestem wdzięczna za Alana, za to, że mnie obronił, podzielił się ze mną swoim jedzeniem i dał mi schronienie. Proszę dla niego o łaskę spokoju i bezpieczeństwa i wszystkiego, czego potrzebuje. Modlę się też za innych, którym

dzisiaj dzieje się krzywda, i proszę, abyś zesłał anioły, żeby oni też zostali uratowani. Modlę się o to, żeby faceci z pikapa nie wrócili. W imię Jezusa, amen. Przez chwilę oboje milczeliśmy. Kailamai położyła się na wznak. - Myślisz, że ci faceci wrócą? - Nie. - A ja nie jestem taka pewna. To świry. - Nawet nie chcę sobie wyobrażać, co by się stało, gdybym się nie zjawił powiedziałem. - To samo, co zawsze - stwierdziła i odwróciła się do mnie plecami. - Dobranoc. Po tych słowach zasnęła. Rozdział 38 Zastanawiam się, co by McKale powiedziała, gdyby mnie teraz zobaczyła. Chociaż

właściwie wiem. Zawołałaby „ty stary dziwaku!”. Albo wymierzyłaby mi policzek. Z dziennika Alana Christoffersena Następnego ranka obudziłem się o wschodzie słońca. Wewnątrz namiotu było ciepło i na winylowym sklepieniu zebrały się kropelki wilgoci. Dopiero po chwili przypomniałem sobie, dlaczego nie jestem sam i kto śpi obok mnie. Kailamai nadal spała na boku, lekko pochrapując. Ubrałem się wewnątrz śpiwora i wyszedłem z namiotu. Poranne powietrze było zimne i rześkie, przez korony drzew przebijały się promienie słońca. Las wypełniały piskliwe pohukiwania sowy, ukrytej gdzieś wśród gałęzi ponad moją głową. W nocy niewiele spałem. Nie dawało mi spokoju zdanie, które Kailamai

wypowiedziała tuż przed zaśnięciem. „To samo, co zawsze”. Rozmyślałem o jej rodzicach ojcu (czy też właściwie jego braku) i nieżyjącej matce, po której nikt nie płakał, łącznie z samą Kailamai. Z kilku kamieni wielkości melona ułożyłem palenisko, a potem poszedłem nazbierać gałęzi i wróciłem ze sporym naręczem. Do przygotowania śniadania mogłem użyć palnika turystycznego, ale ranek był zimny i marzyło mi się ciepło ogniska. Przypuszczałem, że mojej towarzyszce również. W środku paleniska umieściłem trzy kamienie i gdy płomienie miały wysokość około trzydziestu centymetrów, położyłem na nich patelnię. Minutę później wrzuciłem na nią zawartość kartonika z białkami jajek. Na skwierczącą masę położyłem cienkie plastry pecorino i salami.

Mniej więcej pięć minut później Kailamai wyłoniła się z namiotu. - Cześć - powiedziała. Odwróciłem się. Do tej pory oglądałem ją jedynie w zapadającym zmierzchu, teraz po raz pierwszy widziałem ją wyraźnie. Miała szeroką twarz, była szczupła i niewysoka, około metra sześćdziesięciu. Ładniejsza obdarzona klasyczną urodą, o wysokich

niż

myślałem,

kościach policzkowych i smukłym nosie niczym u kobiet z obrazów Botticellego. Ciemne włosy w nieładzie. Oraz kolczyki, których wcześniej nie zauważyłem, po trzy na każdym uchu i jeden w nosie. - Cokolwiek robisz, pachnie apetycznie - oznajmiła. - Inny sposób przyrządzenia składników, które jadłaś wczoraj. Omlet z pecorino i salami.

- Rewelacja. - Usiadła okrakiem na ławce przy piknikowym stole jak najbliżej ciepła ogniska. - Głodna? - zapytałem. - Urodziłam się już głodna. - Weź menażkę. - Co? - Menażkę. Taką srebrzystą puszkę, leży na wierzchu mojego plecaka. Podniosła menażkę. - O to ci chodzi? - Tak. Podaj mi ją. - Skąd taka nazwa? - Nie wiem. Używają jej w armii. - Mówiłeś, że nie byłeś w armii. - Bo nie byłem. - Otworzyłem menażkę i położyłem omlet

na jedną z części. - Proszę. Wzięła jedzenie i usiadła przy stoliku plecami do ogniska. - Dziękuję. Zmówię modlitwę dziękczynna. Zdjąłem patelnię z ognia. - W porządku. - Ojcze, dziękuję za to jedzenie. Pobłogosław Alana za to, że się nim ze mną dzieli. Niech to jedzenie da nam zdrowie, abyśmy mogli Tobie służyć. Amen. - Amen - powiedziałem. Zsunąłem resztę omletu na swoją miskę i usiadłem obok niej. - Dużo się modlisz - stwierdziłem. - Przed posiłkami. Gdy wstaję. Gdy się kładę spać. Gdy się boję. Gdy jestem za coś wdzięczna. - Uśmiechnęła się do mnie. - Czyli prawie cały czas. - Wzięła do ust kawałek omletu. - Dobrze jest zjeść gorące śniadanie. - Szkoda, że nie mam kawy - powiedziałem z

westchnieniem. Ugryzłem spory kawałek omletu. - Jakie masz plany na dzisiaj? Znowu autostop? - Chyba tak, - Opuściła wzrok, skubiąc swój omlet. Gdybyś nie miał nic przeciwko temu, to chciałabym iść z tobą przez jakiś czas. W pierwszej chwili nie wiedziałem, co myśleć o jej prośbie. - Dziennie pokonuję ponad trzydzieści kilometrów. Dałabyś radę? - Postaram się. Wolno przeżuwałem kolejny kęs, zastanawiając się, co jej odpowiedzieć. - Jeśli nie chcesz, żebym z tobą szła, to nie ma problemu, zrozumiem - powiedziała. - W porządku - zadecydowałem. - Przyda mi się towarzystwo. Uśmiechnęła się. - Fajnie, mnie też.

Gdy skończyła jeść, wstała od stolika. - Pójdę się rozejrzeć, może znajdę wodę do zmywania naczyń. Kilka minut później wróciła z czystą i ociekającą wodą patelnią. - Znalazłam kran z bieżącą wodą - oznajmiła. - Myślisz, że jest zdatna do spożycia? - zapytałem. - To znaczy? - Czy nadaje się do picia? - Nie wiem. Nie było napisu, że nie jest. - To pewnie jest. W takim razie nabierzemy jej na zapas. Upiłem duży łyk z mojej manierki, a potem wziąłem dwie plastikowe butelki. Gdzie ten kran? - O, tam - powiedziała, wskazując ręką. - Za pomnikiem. Napełniłem naczynia, po czym wróciłem i polałem ognisko wodą z jednej z butelek. W górę z sykiem buchnął obłok

dymu i pary. Poszedłem do kranu, ponownie napełniłem butelkę i włożyłem ją do plecaka. Zwinęliśmy nasze śpiwory, a potem Kailamai pomogła mi złożyć namiot. Nałożyłem kapelusz i okulary przeciwsłoneczne. Gdy wszystko zostało spakowane, zapytałem: - Gotowa? Zarzuciła plecak na ramiona. - Gotowa. Opuściliśmy nasze obozowisko. doszliśmy do rozwidlenia. Gdy

Żwirowaną

drogą

mijaliśmy tablicę służby leśnej, zapytałem: - Widziałaś Drzewo Mullana? - Nigdy o czymś takim nie słyszałam. Warto je zobaczyć? Spojrzałem w górę drogi, w kierunku, który wskazywała strzałka, i ruszyłem dalej. - Najwyraźniej nie - stwierdziłem.

Przeszliśmy nad autostradą I - 90, a potem weszliśmy na nią drogą wjazdową. Szliśmy na wschód, więc musiałem opuścić rondo mojej Akubry, ponieważ raziło mnie słońce. - Fajny kapelusz - powiedziała Kailamai. - To Akubra - wyjaśniłem. - Kupiłem go w Australii. - Byłeś w Australii? - Jakieś pięć lat temu. Miałem klienta w Melbourne. - Super. Zawsze chciałam tam pojechać. - Słyszałem, że Boston to ładne miasto. Masz tam ciotkę? - Zmyśliłam to. To była pierwsza nazwa, jaka przyszła mi do głowy. - Dokąd tak naprawdę idziesz? - Nie wiem. Pomyślałam, że jeśli będę długo iść, to w końcu coś znajdę. - Gdzie jest twój dom? -

Nie

mam domu.

Prawnie

jestem uciekinierką.

Przynajmniej w papierach stanowych. Ale jeszcze tylko przez miesiąc. - Co to znaczy? - Większość życia spędziłam w rodzinach zastępczych. W mojej ostatniej rodzinie nie dało się żyć, więc uciekłam. - Ale dlaczego nie wróciłaś pod opiekę władz stanu? - To byłoby bez sensu. Za miesiąc kończę osiemnaście lat i wtedy stan przestanie być za mnie odpowiedzialny. Będę „za stara” na ich opiekę, jak to się mówi. Będę zdana sama na siebie. - A jesteś do tego przygotowana? - Zobaczymy. Podobno nie mam wielkich szans. Moja opiekunka społeczna powiedziała mi, że istnieje sześćdziesiąt pewności, że w dwa lata po „zestarzeniu się”

procent

będę w ciąży, w więzieniu, bez domu albo martwa. Ale ja nie mam zamiaru do tego dopuścić. Chcę coś zrobić ze swoim życiem. Myślę o tym, żeby pójść do college’u. - Wiesz już, co byś chciała studiować? - W przyszłości chciałabym zostać sędzią. Skinąłem głową. - Wspaniały cel. Każdy musiałby zwracać się do ciebie „wysoki sądzie”. Uśmiechnęła się wyraźnie zadowolona. - Byłoby świetnie. Może stałabym się kimś takim jak sędzina Judy i miałabym swój własny show w telewizji. Sędzina Judy nie bierze byle czego. - Fakt - stwierdziłem. - Nie bierze. Zaczynałem lubić tę dziewczynę. Rozdział 39 Dzisiaj Kailamai opowiedziała mi dowcip:

Żona pyta męża: - Jak było dzisiaj na golfie? - Okropnie - odpowiada mąż. - Przy dziewiątym dołku Harry dostał ataku serca i zmarł, - O, nie! - wykrzyknęła żona. - To straszne! - Nawet nie masz pojęcia, jak bardzo - mówi mąż. - Przy następnych siedmiu dołkach waliłem w piłeczkę, przeciągałem Harry’ego, waliłem w piłeczkę, przeciągałem Harry’ego... Z dziennika Alana Christoffersena Po przejściu około czterech kilometrów doszliśmy do parku stanowego Stara Misja. Kościół Starej Misji pod wezwaniem Świętego Serca zbudowali jezuiccy księża w 1853 roku i jest to najstarszy stojący budynek w Idaho. Budowla imponuje swoją masywną sylwetką nawet według dzisiejszych standardów i aż trudno

uwierzyć, że wzniesiono ją w tym odludnym miejscu bez korzystania ze składu materiałów budowlanych i bez pomocy ciężkiego sprzętu. Wszelkie braki budowniczowie nadrobili ciężką pracą i

techniczne

poświęceniem. Park był otwarty dla zwiedzających i razem z Kailamai przez godzinę spacerowałem po centrum dla gości. Tego ranka dowiedziałem się dwóch rzeczy o Kailamai. Po pierwsze, że jest dowcipna. - Ilu psychiatrów potrzeba do zmiany żarówki? - zapytała. - Nie mam pojęcia. - Wystarczy jeden. Ale żarówka sama musi chcieć się zmienić. Uśmiechnąłem się rozbawiony. - Fajne, W zanadrzu miała kolejny dowcip.

- Na bank napadają faceci w maskach. Gdy już wychodzą, jeden z klientów ściąga maskę któremuś z rabusiów, żeby zobaczyć, jak ten wygląda. Rabuś mówi do niego: „Widziałeś moją twarz, musisz umrzeć” i zabija go strzałem z pistoletu. Rabuś rozgląda się, a wszyscy odwracają głowy albo zakrywają oczy. „Ktoś jeszcze widział moją twarz?”, pyta rabuś. W kącie wolno unosi rękę pewien Irlandczyk. „Widziałeś moją twarz?”, pyta rabuś. „Nie, ale zdaje się, że moja żona rzuciła na ciebie okiem”. Wybuchnąłem śmiechem. Drugim odkryciem było to, że potrafiła zjeść więcej ode mnie. Zrobiłem kanapki z salami, dałem jej jabłko oraz dwa wysokokaloryczne batony. Pochłonęła wszystko. Pod koniec dnia, gdy słońce zaczynało już zachodzić, dotarliśmy do granic miasta Kellogg. Kailamai była wyczerpana, więc znacznie zwolniłem

tempo, aby była w stanie, dotrzymać mi kroku. Ani razu nie poskarżyła się na długość trasy, ale kilka razy przeprosiła, że przez nią muszę iść wolniej, i powiedziała, że jeśli chcę, to mogę ją zostawić. Nie chciałem. Polubiłem jej towarzystwo. Pod pewnymi względami przypominała mi McKale z młodych lat: bystra, dowcipna, ironiczna. * Kellogg to osobliwe miasto, podzielone autostradą międzystanową na część starą oraz nową, w której znajduje się ośrodek narciarski z największymi na zachodniej półkuli wagonikami kolejki linowej. Według miejscowej legendy miasto zostało założone przez osła. W dosłownym znaczeniu tego słowa. Otrzymało nazwę na cześć badacza o nazwisku Noah Kellogg.

Pewnego ranka w 1885 roku osiołek Kellogga oddalił się od jego obozowiska. Po kilku godzinach Kellogg znalazł zwierzę obok ogromnej odkrywki galeny rudy ołowiu, w której znajdują się znaczne ilości srebra. Odkrycie to spowodowało powstanie kopalni i huty Bunker Hill, które działały przez ponad sto lat, aż do zamknięcia w 1981 roku. Napis na tablicy u wejścia do miasta głosi: Miasto założone przez osła i zamieszkane przez jego potomków Kailamai zapewniła mnie, że to prawda. - Wiem, bo tu kiedyś mieszkałam - powiedziała. Udaliśmy się do starszej części miasta i weszliśmy do hotelu o nazwie Silverhorn Motor Inn. Sala od frontu była mała i wypełniona różnymi przedmiotami na sprzedaż lub do wypożyczenia: tubkami pasty do zębów, szczoteczkami do zębów, szamponami, kremami

do golenia; jedna ściana zapełniona była starymi taśmami VHS. Poprosiłem o dwa pokoje, ale Kailamai zaprotestowała. - Za drogo. Lepiej weźmy jeden pokój z dwoma łóżkami. - To niestosowne - stwierdziłem. - W namiocie leżałeś o parę centymetrów ode mnie odparła. Miała rację. Poprosiłem o jeden pokój. Recepcjonistka podała mi klucz do pokoju 255 i poinformowała nas, że w każdym pokoju znajduje się odtwarzacz wideo, a kasety można wypożyczyć za darmo. Ponadto ostrzegła nas, abyśmy byli ostrożni na drodze, bo poprzedniego wieczoru jedna z kelnerek została potrącona przez niedźwiedzia. - Wybiegł z lasu i walnął w bok jej samochodu. Biedna dziewczyna trzęsła się jak

osika. Wysłałem Kailamai do restauracji, a sam zaniosłem oba nasze plecaki do pokoju, po czym zszedłem do niej na dół. - Nie mam za dużo pieniędzy - powiedziała, przeglądając jadłospis. Zjadła już jedną z bułeczek podawanych do obiadu i smarowała masłem następną. - Nie martw się, ja płacę. Spojrzała na mnie z wdzięcznością. - Dzięki. - Proszę bardzo. Zamówiłem dla nas dwa burgery Nancy Melts specjalność zakładu - burger na grillowanym chlebie z boczkiem, grillowanymi cebulkami, szwajcarskim serem i podsmażanymi grzybami, a na deser tartę z czarnymi jagodami oraz lodami.

Gdy wieczorem leżeliśmy w łóżkach, Kailamai zapytała: - Jak myślisz, ile dzisiaj przeszliśmy? - Około czterdziestu kilometrów. - Jeszcze nigdy tyle nie przeszłam. - Przez chwilę milczała. - A jutro ile przejdziemy? - Mniej więcej tyle samo - odpowiedziałem. - OK. To dobranoc, - Świetnie się dzisiaj spisałaś, Kailamai. Jestem z ciebie dumny. - Dzięki. - Uklękła przy łóżku i zmówiła modlitwę. Rozdział 40 Dziś dotarliśmy do Montany, Po drodze spotkaliśmy bardzo ciekawą postać - Pete’a poszukiwacza. Najwyraźniej na niebie jest wiele gwiazd, które wytyczają kursy ludzkich wędrówek. Z dziennika Alana Christoffersena

Następnego ranka zjedliśmy śniadanie w hotelowej restauracji - naleśniki i jajecznicę na boczku. Po opuszczeniu hotelu zatrzymaliśmy się w pobliskim sklepie spożywczym, aby kupić butelkowaną wodę, mieszankę turystyczną i paski suszonej wołowiny. Nie martwiliśmy się o kolację. Na trasie naszej wędrówki było kilka miast i byliśmy pewni, że wieczorem zjemy posiłek w restauracji. Przeszliśmy kładką nad autostradą i ruszyliśmy w dalszą drogę. Po przejściu kilku kilometrów Kailamai powiedziała: - Może to głupie pytanie, ale czy wiesz, jak dojść do Key West? Uśmiechnąłem się w duchu. - W ogólnym zarysie, tak. Mam mapy. - Nie powinniśmy kierować się bardziej na południe? - Za Butte w Montanie zamierzam iść na południowy

wschód przez Yellowstone. - Pójdziemy przez Yellowstone? Mojej uwagi nie uszła użyta przez nią liczba mnoga, co znaczyło, że postanowiła towarzyszyć mi w dalszej wędrówce. - Taki mam plan - odpowiedziałem. - Słyszałam, że jest tam dużo bizonów. Zawsze chciałam zobaczyć bizona na własne oczy. - Na pewno byłaby to atrakcja - stwierdziłem. Mniej więcej po godzinie zapytała: - Wierzysz w UFO, kosmitów i tego typu rzeczy? - Nie. Ale wiem, gdzie znajdują się kręgi w zbożu powiedziałem. - W Wilbur w stanie Waszyngton. Przechodziłem tamtędy. - Chyba doszłam do tego, skąd biorą się kosmici. - Skąd? - zapytałem, szczerze zainteresowany jej teorią.

- Z Ziemi. - Wyjaśnij - poprosiłem. - Moja teoria jest taka, że kosmici nie podróżują latającymi spodkami, ale wehikułami czasu. - To znaczy? - Tylko pomyśl. Jeśli podróż w czasie jest możliwa. - Bardzo duże jeśli. - No tak, ale kiedyś to samo ludzie mówili o lataniu. A teraz każdy lata albo ma taką możliwość. Więc załóżmy, że są zjawiska dotyczące czasu, których jeszcze nie rozumiemy, co jest logiczne, a przynajmniej możliwe, zgadza się? - Z tym mogę się zgodzić, - Więc jeśli jest możliwe przemieszczanie się w czasie, to oznacza, że są tu już ludzie z przyszłości i nas obserwują.

- A niby dlaczego mieliby to robić? - Z tego samego powodu, dla którego my uczymy się historii. Poza tym nie chciałbyś zobaczyć przeszłości, gdybyś mógł? Zobaczyć, jak Lincoln przemawia w Gettysburgu, albo posłuchać Kazania na Górze? - Gdyby tacy ludzie tu byli, tobyśmy ich widzieli. Fizyk Stephen Hawking powiedział, że „nieobecność turystów z przyszłości to argument przeciwko istnieniu podróży w czasie”. - Nigdy nie czytałeś żadnej książki na ten temat? Ludzie z przyszłości nie mogą się nam pokazywać ani ingerować w nasze życie, bo mogliby wszystko pokręcić i zmienić bieg historii. - Historia jest pokręcona. - Zgoda, ale gdyby tak robili, mogłoby nie dojść do ich narodzin. No wiesz, jak w tych

wszystkich filmach science fiction, - Więc kosmici to ludzie z przyszłości? - To ma sens, nie uważasz? Z opisów wynika, że kosmici mają dwoje oczu i kształty ciał podobne do naszych, tylko mniejsze. Gdy technologia zdominuje nasze życie, to następstwem może być to, że nasze mózgi się rozrosną, a ciała zmaleją. - Jesteś bardzo interesującą młodą kobietą - stwierdziłem. - Dzięki. Gdy dochodziliśmy do granic miasta, Kailamai wskazała ręką salon samochodowy znajdujący się na północ od autostrady. - To Dave Smith Motors. Jeden z największych salonów samochodowych na świecie. Wydało mi się dziwne, że tak duży salon znajduje się tak daleko od centrum miasta. - Chodziłam tu do szkoły, o tam, obok placu z używanymi

samochodami. Dave Smith zburzył moją szkołę podstawową i wybudował ten salon. Nazywaliśmy się Słoneczne Jednorożce. - Słoneczne Jednorożce? - Głupie, nie? Pewnie dobrze się stało, że facet zburzył tę szkołę. * Mniej więcej siedem kilometrów dalej zobaczyliśmy znaki prowadzące do miejsca o nazwie Sunshine Miners Memorial, co wydało mi się wyjątkowo pogodną nazwą dla pomnika ku czci tragicznie zmarłych górników. Nie zatrzymaliśmy się. Po południu przeszliśmy przez Silverton oraz przedgórza Bitterroot. Zeszliśmy z autostrady w mieście Wallace, które samo sobie nadało nazwę „srebrnej stolicy świata”.

Lunch zjedliśmy w restauracji hotelu Brooks. Restauracja chlubiła się „słynnym” barem sałatkowym, który w rzeczywistości okazał się najzwyczajniejszym barem sałatkowym, kiedykolwiek widziałem. Pewnie uważano,

jaki

że jest sławny na tej samej zasadzie jak, powiedzmy, sławna jest sałata. Właściwie roszczenie do światowej sławy należy uznać za niezwykłe jak dla Idaho. W stanie Waszyngton prawie wszystko jest reklamowane jako „światowej sławy” jednak od kiedy wszedłem na teren Idaho, nie widziałem ani jednego koktajlu czy burgera światowej sławy. Za to wszystko w tym stanie jest „historyczne”. Drzewa, drogi, kościoły, skały, kopalnie, prawie wszystko, do czego można przytwierdzić tablicę. Po lunchu poszliśmy do sklepu spożywczego, aby zaopatrzyć się w wodę, owoce i

napój gatorade, a potem ruszyliśmy w stronę autostrady. Będąc już na szczycie drogi wjazdowej, zobaczyliśmy na poboczu mężczyznę, który machając prawą ręką z wystawionym kciukiem, próbował złapać okazję. Był to starszy pan z krzaczastą, siwą brodą opadającą do połowy szyi. Na głowie miał czapkę konduktora pociągu, oczy chronił okularami z jasnożółtymi szkłami i był ubrany w farmerki z prążkowanej bawełny, z jakiej kiedyś szyto garnitury. Pomachał do nas ręką. - Cześć! - zawołał. - Dzień dobry - odpowiedziałem. - Hej - bąknęła Kailamai z trochę niepewną miną. - Jak połowy? - zapytałem. - Połowy?

- Zatrzymywanie kierowców - wyjaśniłem. - Aha - powiedział, mrużąc oczy. - O tej porze dnia z Wallace nie wyjeżdża za dużo samochodów. Obrazicie się, jak pójdę z wami kawałek? - Jasne, że nie. Podszedł na skraj drogi i podniósł z ziemi niewielki płócienny plecak, po czym podbiegł do nas znacznie zwinniej, niż się spodziewałem po człowieku w jego wieku. - Pete jestem - przedstawił się. - A ja Alan. To Kailamai, Uchylił czapki. - Szanowanie pani. - Hej - powiedziała Kailamai. - Gdzie idziecie? - Na wschód - odpowiedziałem. - Daleko na wschód. Zerknąłem na niego. Choć szedł z nami, nadal wystawiał kciuk.

- To ja mam krótszą drogę. Co tydzień idę do Mullan, żeby zobaczyć się z kumplami. - Mieszka pan w Wallace? - Prawie całe życie. Nazbierało siedemdziesiąt lat. Kailamai szła z

się

już

tego

opuszczoną głową i nie brała udziału w rozmowie. - A co pan robi w Wallace? - pytałem dalej. - Z czego się pan utrzymuje? - Głównie z szukania. Czasami robię przy ścinaniu drzew, ale głównie szukam. - Złota? - Zawsze złota. Chociaż to nie całkiem prawda. Zdarzało się, że szukałem srebra, ale głównie złota. - Dopisywało panu szczęście? - Ja zawsze mam szczęście - odparł, parskając krótkim śmiechem. - Tylko że czasami trafiam na dobry rodzaj, a czasami na zły. Częściej na to

drugie. - Ma pan rodzinę? - Zrobiłem, co się dało. Dzieciaki mieszkają w pobliżu. Czasami się odzywają. - A żona? Już sam wyraz jego twarzy wystarczyłby za odpowiedź. - Skończyłem z nią. Albo ona ze mną. Nie pamiętam już, jak to było. - A przez te wszystkie lata poszukiwań zdarzyło się panu znaleźć żyłę złota? Machnął ręką. - Nie. Kilka razy myślałem, że znalazłem, ale była wyschnięta. - Od ilu lat jest pan poszukiwaczem? - Od kiedy tylko byłem w stanie utrzymać sito. I ciągle szukam. - Jak pan to znosi? Siedemdziesiąt lat i żadnych sukcesów?

- Żadnych sukcesów? - zapytał. - Żyję, mam nie najgorsze zdrowie, dobrych kumpli, dzieciaki nie siedzą w więzieniu. Nie wiem, jaka jest twoja definicja sukcesu, ale moja jest właśnie taka. - Oczywiście - powiedziałem, wyczuwając przyganę. Chodziło mi o to, że przez te wszystkie lata nie znalazł pan tego, czego pan szukał... - No tak. Pytanie tylko, co by się stało, jakbym znalazł taką żyłę? - Skierował na mnie swój kościsty palec. - Najgorsze, co można zrobić człowiekowi, to dać mu to, czego chce. W życiu chodzi o to, żeby szukać. Jak człowiek dostaje to, czego szukał, droga się kończy Uśmiechnął się. - Ale ty jesteś jeszcze młody. Kiedyś sam się przekonasz. Gdy zastanawiałem się nad jego słowami, stary pikap dodge zjechał z szosy i zatrzymał się na poboczu przed nami. - Ja się zabieram.

Jedziecie ze mną? - zapytał Pete. - Nie, wolimy iść. - Pogoda w każdym razie wam sprzyja. Uważajcie na siebie, czasami ciężarówki ze ściętymi drzewami przejeżdżają trochę za blisko pobocza. - Otworzył drzwi od strony pasażera i wsiadł do pikapa. Tego dnia trasa była łatwa i szło się nam dobrze, pobocza były szerokie i w większości ocienione. Kailamai i ja dużo ze sobą rozmawialiśmy, poruszając tematy od tak rozległych jak religia do tego, dlaczego nigdy nie miałem psa. No i oczywiście Kailamai opowiadała dowcipy. - Lekarz rozmawia ze swoim pacjentem i mówi tak: „Mam dla pana złą wiadomość i straszną wiadomość”. Pacjent pyta: „Jaka jest ta zła wiadomość?”. „Zostały panu dwadzieścia

cztery godziny życia”, odpowiada lekarz. Pacjent na to: „To okropne! Co może być straszniejsze od takiej wiadomości?”. A lekarz: „Od wczoraj usiłuję się z panem skontaktować”. * Po przejściu mniej więcej trzydziestu kilometrów weszliśmy do lasu państwowego Coeur d’Alene i droga ponownie zaczęła się wznosić. Tereny wzdłuż drogi schodziły stromo w dół i nie nadawały się do rozbicia namiotu. Robiło się już ciemno, gdy dotarliśmy do ośrodka narciarskiego Lookout Pass na granicy z Montaną. Podeszliśmy do drzwi wejściowych budynku schroniska, ale choć na ziemi wciąż leżał śnieg, schronisko było już zamknięte. Miejsce wyglądało na opustoszałe, więc rozłożyliśmy namiot za głównym budynkiem. Mocowałem ostatni kijek, gdy Kailamai szepnęła:

- Alan! Dyskretnym ruchem głowy wskazywała mężczyznę, który stał obok budynku i przyglądał się nam. - Można wiedzieć, Wyprostowałem się.

co

tu

robicie?

-

zapytał.

- Dobry wieczór - powiedziałem. - Tu nie wolno obozować - powiedział mężczyzna opryskliwie. - To teren prywatny. Podszedłem do niego. - Bardzo przepraszam, ale w pobliżu nie ma innego miejsca, a robi się ciemno. Obiecuję, że wyniesiemy się stąd, zanim ktokolwiek zjawi się tu rano. Spojrzał na Kailamai, potem znowu na mnie. - Macie kłopoty z prawem? Kailamai podeszła i stanęła przy moim boku.

- Nie - powiedziała. - Dobrze pan wie, że gdyby tak było, tobyśmy się nie przyznali, ale nie, nie mamy kłopotów z prawem. Przepraszam za wtargnięcie na teren. Wynajęlibyśmy pokój, ale nikogo tu nie było. - Zamykamy piętnastego - wyjaśnił mężczyzna. - Proszę, niech nam pozwoli zostać - odezwała się Kailamai. - Jestem bardzo zmęczona. Odejdziemy z samego rana. Mężczyzna głośno westchnął, a potem pokręcił głową. - Bierzcie swoje plecaki i chodźcie za mną. Zostawiliśmy namiot i poszliśmy za nim na tył budynku. Mężczyzna wyjął pęk kluczy i jednym z nich otworzył drzwi. - Możecie tu przenocować - powiedział, wskazując pomieszczenie. - Na łóżkach nie

ma pościeli, ale domyślam się, że macie śpiwory. Łóżko zawsze wygodniejsze niż ziemia. Możecie odkręcić ogrzewanie, ale nie zapomnijcie go skręcić, jak będziecie wychodzić. - Może panu zapłacę? - zapytałem. Pokręcił przecząco głową. - Nie trzeba. Nie zniszczcie tylko niczego i wyjdźcie przed dziesiątą. - Obiecujemy. - Dziękujemy - powiedziała Kailamai. Mężczyzna odwrócił się i odszedł. Nieoczekiwanie okazał nam dobroć. Nie poznałem nawet jego nazwiska. Rozdział 41 Napoleon powiedział: „Moje życie odmieniło się w dniu, w którym dowiedziałem się, że człowiek gotów jest zginąć dla błękitnej wstążki”, Moje życie odmieniło się w dniu, w

którym o tym przeczytałem. Z dziennika Alana Christoffersena Opuściliśmy schronisko o pół do dziewiątej rano. Droga po stronie Montany prowadziła w dół stromego zbocza. W południe dotarliśmy do Haugan i wstąpiliśmy do sklepu przy motelu Mangold’s. Uzupełniwszy prowiant, przeszliśmy około czterdziestu pięciu metrów do baru z grillem o nazwie Montana. Przed wejściem leżał duży czarny labrador. Nie ruszył się, więc przestąpiliśmy go. Wnętrze baru było ozdobione skórami niedźwiedzi i pum, porożami baranów, łosi i jeleni oraz osobliwym zestawem kadłubów pojazdów śnieżnych. Gdy weszliśmy, Kailamai popatrzyła na zwierzęta i powiedziała: - Witajcie w sali śmierci. Płynącej z głośników muzyce country towarzyszyły

elektroniczne brzęki i dzwonki dobiegające od strony automatów do gry w wideo pokera. W dużym kominku z polnych kamieni trzaskał ogień. Na ścianie za wyłożonym zielonym suknem stołem bilardowym wisiał odręczny napis: Tu możesz zagrać w ósemkę. Wbij czarną bilę i odbierz wygraną. Barman musi widzieć wbicie. Cena rozgrywki $1. Jeden mężczyzna siedział przy barze, drugi grał w wideo pokera. Gdy weszliśmy, barman zawołał do nas: - Siadajcie, gdzie chcecie! Zajęliśmy miejsca przy stole nieopodal wejścia. Barman podszedł z kartą. - Co tu jest dobre? - zapytałem. - Specjalnością zakładu są skorupiaki gotowane na parze w czosnku i białym winie.

Dam wam chwilę na przejrzenie oferty. Podać piwo? - Nie. Ja poproszę wodę. - Ja też - powiedziała Kailamai. Skorupiaki gotowane na parze nie są daniem, którego można się spodziewać w kowbojskim barze w północnej Montanie, ale okazały się całkiem smaczne i zjadłem dużą porcję. Kailamai zamówiła talerz zupy pomidorowej oraz grillowaną kanapkę z serem. Gdy kończyliśmy jeść, Kailamai powiedziała: - Chciałabym cię o coś zapytać. - Słucham. - Gdy wtedy wyciągnąłeś pistolet, dlaczego skierowałeś go na tego chudziaka? Akurat on jako jedyny nic złego mi nie robił. - To kwestia psychologii - odparłem. Zmrużyła oczy. - Psychologii?

- Bo to jest tak. Człowiek jest gotów umrzeć w obronie swojego honoru. Gdybym wycelował w przywódcę, to albo wyszedłby na tchórza, albo by zaryzykował, a wtedy ja bym musiał go zastrzelić - oba scenariusze złe. Gdybym wycelował w dwóch pozostałych, poczuliby się pod ogromną presją ze strony przywódcy, więc też mogliby zrobić coś głupiego i musiałbym ich zastrzelić. Chudziak już udowodnił, że nie chciał brać w tym udziału, więc wybierając go, dałem tamtym szansę, żeby mogli uratować kumpla, zachować twarz, poczuć się jak bohaterowie i odejść. Trzeba stwarzać ludziom wyjście z sytuacji, w przeciwnym razie sprawy wymkną się spod kontroli. - Człowieku, ale ty jesteś mądry. Naprawdę przemyślałeś to wszystko w tak krótkim czasie?

- Nie. Chudziak po prostu stał najbliżej. Pomyślałem, że chyba nie spudłuję. Kailamai zaczęła się śmiać. - Jesteś nieźle szurnięty. Skończyliśmy jeść i wyszliśmy z baru, ponownie przestępując psa. - Montana przypomina mi, że Dziki Zachód nadal istnieje stwierdziłem. - Zaczekaj, aż zobaczysz Wyoming - powiedziała Kailamai. * Tego dnia przeszliśmy czterdzieści trzy kilometry, idąc przez piękne i dzikie tereny. Około ośmiu kilometrów za Haugan minęliśmy znak z napisem HISTORYCZNA SZKÓŁKA LEŚNA. Nie tyle zdziwiło mnie określenie „historyczna”, ile istnienie szkółki w środku lasu. Szkółka leśna w krainie bezkresnych lasów wydała mi się czymś tak samo

absurdalnym jak słonowodne jezioro pośrodku oceanu. - Może właśnie dlatego szkółka jest historyczna stwierdziła Kailamai. - A opowiadałam ci ten dowcip o igle? - Nie przypominam sobie. - To posłuchaj. Zatonął statek. Uratowała się tylko igła i fortepian. Przyszła fala i otworzyła klapę fortepianu. Przyszła kolejna fala i fortepian zaczął grać. Po jakimś czasie fortepian zwraca się do igły: „Igło, słyszysz, jak pięknie gram?”. A na to igła: „Nic nie słyszę, mam wodę w uchu”. Przestałem się śmiać chyba dopiero po pięciu minutach. Rozdział 42 Istnieję dwa rodzaje ludzkiego cierpienia. Takie, które nas goni, oraz takie, za którym my uporczywie gonimy.

Z dziennika Alana Christoffersena W następnym tygodniu naszej wędrówki dotarliśmy do Butte, mijając po drodze St. Regis, Clark Fork, Missoula, Drummond i Phosphate. Z każdym wspólnie spędzonym dniem Kailamai i ja czuliśmy się coraz lepiej w swoim towarzystwie, ale choć dziewczyna otwierała się przede mną coraz bardziej, nadal unikała mówienia o swojej przeszłości, która zaczynała wzbudzać moje zainteresowanie. Po drodze nie było miejsc noclegowych, więc co wieczór rozbijaliśmy nasz namiot. Wyjątkiem był wieczór w Clark nieoczekiwanie dostaliśmy zaproszenie na

Fork,

gdzie

kolację. Zapadał już zmierzch i zeszliśmy z autostrady w stronę rzeki. Tablica przy wejściu na tereny wędkarskie St. Johns ostrzegała: Zakaz obozowania w nocy

Na wiszącej niżej tablicy widniały nazwy i zdjęcia ryb występujących w rzece Clark Fork: Pstrąg byczy, Pstrąg tęczowy, Pstrąg potokowy, Łosoś Clarka Gdy szliśmy wzdłuż rzeki, z uchylonych drzwi przyczepy kempingowej wystawił głowę mężczyzna. - Jedliście już? Przystanąłem. - Słucham? - Jedliście już? - Nie. - No to chodźcie. Zaraz będę smażył. Kailamai spojrzała na mnie i wzruszyła ramionami. - Chyba już czas coś zjeść - stwierdziłem. Mężczyzna otworzył szerzej drzwi przyczepy. - Ostrożnie - ostrzegł. Podał Kailamai rękę i pomógł jej wejść po schodkach.

Wszedłem do środka i zamknąłem za sobą wąskie drzwi. Przyczepa była dołączona do forda pikapa. Jej wyposażenie nie było bardzo stare, ale nosiło wyraźne ślady używania. Była tam lodówka, zestaw stereo, telewizor, kuchenka gazowa z piekarnikiem, stół z blatem z laminatu oraz kilka wyściełanych siedzeń, na których można było siedzieć lub spać. Nasz gospodarz miał rudawe, rzednące włosy i był wysoki, prawdopodobnie miał powyżej stu osiemdziesięciu centymetrów wzrostu. Miał na sobie typowo wędkarski strój: flanelową koszulę i kamizelkę obwieszoną haczykami. - Smażę trochę tęczowego i potokowego - powiedział. Po południu miałem dobre branie, więc jest mnóstwo jedzenia. Rozgośćcie się, przy stole jest dużo miejsca. - Świetnie - powiedziałem, usiłując nadać głosowi swobodne brzmienie. Dostrzegłem

niepewną minę Kailamai. Domyślałem się, że nie wie, co myśleć o tej sytuacji ani o naszym gospodarzu. Mężczyzna umiał sobie radzić z rybami. Filetował ryby z taką wprawą, że na pewno potrafiłby to robić również z zawiązanymi oczami. Obserwując go, przypomniałem sobie, jak kiedyś McKale przyniosła do domu pstrąga z pobliskiego Safeway. Mój ojciec nie wędkował ani nie polował, więc nie wiedziałem, co zrobić z tą rybą. - Podobno byłeś skautem - powiedziała McKale. - Bardzo, bardzo dawno temu - odparłem i zaraz dodałem - w bardzo, bardzo odległej galaktyce. I nigdy nie musiałem niczego filetować ani patroszyć. - Nie jeździliście pod namiot? - zapytała. - Jeździliśmy.

- I co wtedy jedliście? - Głównie pop - tarty. - Jakżeby inaczej - stwierdziła ironicznie. * Mężczyzna precyzyjnie przeciął brzuch ryby, rozłożył oba płaty na boki i wyłuskał kręgosłup, nie łamiąc żadnej ości. Wnętrzności wrzucił do plastikowej torby wiszącej na gałce szafki. Następnie odciął głowę i ogon, wrzucił do innej torby i zabrał się do kolejnej ryby. - Co pan z tym robi? - zapytała Kailamai, wskazując drugą torbę. - Daję kotom. Gdy już wszystkie ryby zostały wypatroszone, włożył je do brązowej

sfiletowane

i

torby z ciastem naleśnikowym, potrząsnął nią, po czym kładł po dwie ryby na patelnię z

gorącym tłuszczem i smażył. Zrumienione i chrupiące ryby ułożył na papierowych talerzach wraz z kawałkiem wieprzowiny i fasolą. - Możecie zjeść w środku - powiedział, otwierając drzwi. - Ja wolę jeść na zewnątrz. Spojrzałem na Kailamai. - Zimno mi - powiedziała. - Zostań w środku - zadecydowałem. - A ja wyjdę. Wziąłem swój talerz i wyszedłem za naszym gospodarzem.. Siedział już na rozkładanym krzesełku, twarzą zwrócony do rzeki. - Weź sobie krzesełko - powiedział, ruchem dłoni wskazując identyczne krzesełko oparte o pikapa. Rozłożyłem je jedną ręka i usiadłem obok niego. Nabiłem na widelec kawałek pstrąga i wziąłem go do ust. - Pyszny - powiedziałem. - Na powietrzu wszystko lepiej smakuje - stwierdził

mężczyzna. Wziąłem kolejny kęs. Mieszkając w Seattle, jadałem w najlepszych restauracjach serwujących dania rybne, jednak nigdy żadna ryba nie smakowała mi tak bardzo jak ten pstrąg. - Wiesz, chyba nie dosłyszałem twojego imienia powiedziałem między jednym kęsem a drugim. - Czy tak nie jest lepiej, niż zawracać sobie głowy imionami i nazwami? Tylko być. Tutaj, pod gołym niebem, imiona są zbędne. I tak powinno być. Szczerze mówiąc, zawsze uważałem, że imiona to dobra rzecz, jednak po jego diatrybie nie śmiałem dopytywać się o jego imię ani podawać mojego. Mężczyzna wyjął z kamizelki fajkę i zapałki. Przytrzymał zapaloną zapałkę nad główką fajki i wciągnął płomień. Gdy tytoń się zapalił,

rzucił zapałkę na ziemię, głęboko się zaciągnął, po czym wolno wypuścił dym. - Długo jesteś w drodze? - zapytał. - Jakiś czas. Idę z Seattle. - Spory kawałek. A gdzie idziesz? - Na Key West. Popatrzył na mnie sceptycznie. - Naprawdę? - Naprawdę. Zaciągnął się. - Spędziłem trochę czasu na Keys, łowiąc marliny. Siedziba papy Hemingwaya, Tennessee Williamsa i Jimmy’ego Buffeta. - Wygląda na to, że sporo łowisz. - Można tak powiedzieć. - Skąd jesteś? - W poprzednim życiu byłem z Queens.

- Queens w Nowym Jorku? Kiwnął głową twierdząco. - Jak długo jesteś żonaty? - Siedem lat - odpowiedziałem, ciekaw, jak się domyślił. - Siedem? To w Seattle prawo nie zabrania poślubiania nieletnich? - Chodzi ci o... - Przypomniałem sobie, że nie mieliśmy używać imion, więc wskazałem kciukiem na przyczepę. - Ona tylko ze mną idzie. Moja żona umarła pół roku temu. - Współczuję. - Głęboko zaciągnął się dymem. - Miałem kiedyś żonę. I też ją straciłem. Nie powiedział nic więcej, więc po chwili zapytałem: - Umarła? - Nasze małżeństwo umarło. - Spojrzał na mnie. -

Zamordowałem je swoją pracą. - Gdzie pracowałeś? - W Young and Rubicam. Tego się nie spodziewałem. Young and Rubicam to jedna z największych i najbardziej prestiżowych agencji reklamowych świata. - Pracowałeś w reklamie? - upewniłem się. - Czyli słyszałeś o tej firmie - stwierdził, wcale nie ucieszony tym faktem. - Też kiedyś pracowałem w reklamie - wyjaśniłem. Czym się zajmowałeś? - Obsługa klienta, zarządzanie kontem, czy jak to się teraz nazywa. Byłem odpowiedzialny za kontrakt z Chanel. - Potężny klient. - Sto pięćdziesiąt milionów dolarów - powiedział wolno. - Takim klientem jak Chanel

się nie zarządza, to on zarządza tobą. Nigdy nie było mnie w domu. Nie spędzałem z rodziną rocznic, nie obchodziłem urodzin, nie byłem na grillach u sąsiadów ani pogrzebie mojego teścia. Żona stała się dla mnie obcą osobą. Potrafiłem dokładnie powiedzieć, jakich perfum używają Amerykanki w dowolnym mieście Stanów i w dowolnej grupie wiekowej. Ale nie potrafiłem powiedzieć, jakie kwiaty lubi moja żona. Nie potrafiłem nawet powiedzieć, jakie lubi perfumy. Któregoś dnia wróciłem z podróży służbowej i zastałem ją z innym mężczyzną. Facet był przerażony. Jestem pewien, że myślał, że go zabiję w szale zazdrości. Powiedział: „Przysięgam, nie wiedziałem, że jest mężatką”. Na co moja żona: „To zupełnie tak samo jak mój mąż”. Pokręcił głową. - Muszę jej oddać, że to była trafna riposta w tych okolicznościach. Zawsze

była błyskotliwa. Nie wiedziałem, jak zareagować. - Oczywiście rozwiedliśmy się. Zrezygnowałem z pracy, kupiłem tego pikapa i zacząłem łowić ryby. - Postawił swój talerz na ziemi. Domyślam się, że twoja żona nigdy nie chciała od ciebie odejść. Popatrzyłem na rzekę. - Nie, nigdy. - Ponownie zwróciłem wzrok na niego. Próbowałeś pogodzić się z żoną? - Gdy minęła mi złość, poprosiłem ją, żeby została. Nawet powiedziałem jej, że zrezygnuję z pracy. Ale było już za późno. - W Seattle miałem małą agencję - powiedziałem. - Też dużo pracowałem, ale moja żona była zaangażowana w moją pracę. Przynajmniej na tyle, na ile miała ochotę.

- To nie mogłoby mieć miejsca w dużej agencji stwierdził. - Fakt, w dużej agencji by to nie przeszło - zgodziłem się. Mój rozmówca wydmuchnął duży obłok dymu. - Myślę, że byłem uzależniony od stresu - powiedział. - Wiem, jak to działa. Stres to narkotyk. Też zabija. Spojrzałem na niego. - Dlatego łowisz ryby. - Dlatego łowię ryby. - Ponownie głęboko się zaciągnął i wolno wypuścił dym. - Co zrobisz, jak już dojdziesz do Key West? - Nie wiem. Może zjem tartę z limonką. Zaczął się śmiać, z początku prawie niezauważalnie, potem tak serdecznie, że niemal pokładał się ze śmiechu. - Tartę z limonką - powtórzył. - Zje tartę z limonką.

* Gdy skończyliśmy jeść, było już ciemno. - Dziękuję za kolację - powiedziałem. - Powinniśmy już iść. Musimy rozbić namiot. - A gdzie dzisiaj obozujecie? - Jeszcze nie wiem. Na pierwszym polu namiotowym, na jakie trafimy. - To czeka was daleka droga. W pobliżu niczego nie ma. Możecie zostać ze mną. W tyle jest piętrowe łóżko. Ja mogę się przespać w szoferce. - Podobno tu nie wolno obozować w nocy. - Ja nie obozuję - powiedział. - Tylko parkuję. Od razu widać, że pracował w reklamie, pomyślałem. Spałem w niszy nad szoferką, a Kailamai na wyściełanych siedzeniach, które zsunęliśmy po obniżeniu blatu stołu. Nadal odnosiła się trochę nieufnie do naszego

gospodarza i gdy zgasiłem światła, szepnęła do mnie: - On chyba nie jest seryjnym zabójcą, jak myślisz? - Nie - odpowiedziałem również szeptem. - Kimś gorszym. - Kim? - Specem od reklamy. Już zasypiałem, gdy znowu usłyszałem jej głos. - Dwie muffinki siedzą w piekarniku i jedna mówi do drugiej: „Ale tu gorąco”, a ta druga w krzyk: „O rany! Gadająca muffinka!” Rozdział 43 Idąc przez Montanę, ma się nieodparte wrażenie, że znaczna część budżetu tego stanu poszła na pomniki i tablice pamiątkowe. Z dziennika Alana Christoffersena Nasz gospodarz (nie wyjawił swojego imienia) usmażył nam na śniadanie potrawę własnego pomysłu, mieszankę, którą nazwał „myrdu -

dyrdu”, składającą się z posiekanych pomidorów, jajek, sera cheddar, pstrąga, cebuli i boczku. Muszę przyznać, że miała całkiem dobry smak. Podziękowaliśmy mu, życzyliśmy mu powodzenia i ruszyliśmy w kierunku Missoula. - Facet wybierał się na ryby - powiedziała Kailamai. - Każdy potrzebuje powodu, żeby rano wstać z łóżka. W miarę jak zbliżaliśmy się do Missoula, ruch na drodze był coraz większy i tylko czekałem, kiedy zatrzyma nas policja drogowa, ale jakoś do tego nie doszło. Gdy szliśmy drogą zjazdową w kierunku miasta, minęliśmy billboard reklamujący „Festiwal jąder”. - Jak myślisz, o co w tym chodzi? - zapytała Kailamai. - Nie chcę nawet się domyślać - odparłem. Po południu wstąpiliśmy do sklepu spożywczego na stacji benzynowej, aby kupić

wodę oraz tartę jabłkową Hostess dla Kailamai. Po wyjściu ze sklepu przeszliśmy obok ogromnego ciągnika siodłowego tankującego paliwo. Kierowca siedział na przednim zderzaku swojego pojazdu. - Siemano - zawołał do nas, nieznacznie unosząc swoją czapkę. Miał na sobie flanelową koszulę i klamrę u paska wielkości naleśnika. - Wie pan może, gdzie jest najbliższy hotel? - zapytałem. - Zależy, w którą stronę idziecie. Na wschód czy zachód? - Wschód. - Może być z pięćdziesiąt kilometrów. Jęknąłem. - Dzięki. - Odwróciłem się. - Może podwieźć? Akurat jadę w tamtą stronę. - Nie, dzięki. Wolimy iść. - OK. Tylko uważajcie na siebie.

Kierowcy ciężarówek są na ogół bardzo życzliwi. Po dwóch godzinach marszu coś mi przyszło do głowy. - Wiesz, Kailamai, dokonałem pewnego odkrycia powiedziałem. - Jakiego? - Odkryłem prawidłowość w nazwach miast i miasteczek Montany. Wybierasz sobie jakieś zwierzę, a potem część jego ciała i łączysz obie nazwy w jedną. Kailamai popatrzyła na mnie, jakby mi odbiło. - Ale tylko posłuchaj, a dojdziesz do tego samego wniosku - zapaliłem się. Przechodziliśmy przez Bobrowy Ogon, Niedźwiedzi Pysk, Bycze Oko - liczba możliwości jest nieskończona. - Emm, czuję, że byłabym w tym dobra - stwierdziła. Następne miasto moglibyśmy nazwać Łosiowe Rogi.

- Świetnie - przyznałem. - Albo Wydrzy Ogon. - Królicza Łapa. - Borsuczy Pazur. - Posłuchaj, mam coś ekstra. Małpi Tyłek, Montana. Oboje wybuchnęliśmy śmiechem. Naprawdę lubiłem tę dziewczynę. Nazwa następnego miasta na naszej trasie nie pasowała do wymyślonego przeze mnie modelu - Drummond - ale pierwsza restauracja, którą minęliśmy, nosiła nazwę Pod Byczym Zadem. Napis na tablicy przed wejściem głosił, że TU POWSTAJE SOS PAULINE DO GRILLA i był umieszczony pod poprawnym anatomicznie rysunkiem byczego tyłka. Nic dziwnego, że restauracja świeciła pustkami. - Ohyda - skomentowała Kailamai. - Czy to może kogokolwiek skusić, żeby tu coś zjeść?

- I właśnie dlatego istnieją agencje reklamowe powiedziałem. Kawałek dalej na tej samej ulicy zobaczyliśmy Frosty Freeze, podniszczony budynek z dwuspadowym dachem i rozsuwanym okienkiem służącym do wydawania zamówień na wynos. Na stojącej przed frontem budynku tablicy ze sklejki wymalowana świnia trzymała amerykańską flagę pod napisem ZASMAKUJESZ WE WŁOSKICH HAMBURGERACH! Miejsce wyglądało na opustoszałe, ale w okienku wisiała kartka z informacją OTWARTE. Gdy podeszliśmy bliżej, za ladą pokazała się sprzedawczyni. - Co podać? - zapytała. Wraz z jej oddechem napłynął do nas gryzący zapach dymu z papierosa, którego trzymała za plecami. - Wezmę tego waszego włoskiego hamburgera powiedziałem. - A ty, Kailamai?

- Ja też poproszę o włoskiego hamburgera. I tater tots (Tater Tots: nazwa firmowa przekąski wyrabianej ze startych ziemniaków smażonych na głębokim tłuszczu w formie małych cylindrów.). - Dla mnie też tater tots i dietetyczną colę. - Sprzedajemy tylko produkty Pepsi - powiedziała sprzedawczyni. - W takim razie dietetyczną pepsi dla mnie i sprite dla niej. - Nie sprzedajemy produktów Sprite, tylko Pepsi. - To coś podobnego do sprite’a - zadecydowałem. - Sierra Mist - rzuciła sprzedawczyni i odeszła od okienka, aby przygotować nasze zamówienia. Włoski hamburger okazał się amerykańskim hamburgerem z dodatkiem sera provolone, cebuli i czosnku i miał zaskakująco dobry

smak, choć Kailamai powybierała cebulę ze swojej porcji. Wieczorem rozbiliśmy namiot w pobliżu pola golfowego. - Grasz w golfa? - zapytała Kailamai. - Kiedyś tak - odpowiedziałem, rozwijając swój śpiwór. - Pewien facet grał w golfa z kumplami. Już miał odbić piłeczkę, gdy obok nadjechał karawan, a za nim kondukt pogrzebowy. Facet odłożył kij, zdjął czapeczkę, przyłożył ją do serca i przyciskał ją tak długo, aż kondukt odjechał. „Nigdy nie widziałem, żebyś okazywał zmarłym taki szacunek”, zdziwił się jeden z jego kumpli. „Chociaż tyle mogłem zrobić”, odparł facet „Byliśmy małżeństwem przez trzydzieści dwa lata”. Rozdział 44 Dziś poznałem przeszłość Kailamai. W to, że ktoś tak ciężko doświadczony wciąż ma

w sobie tyle nadziei, jest niemal tak samo trudno uwierzyć, jak w to, że są ludzie uprzywilejowani przez los, którzy nie żywią żadnej nadziei. Z dziennika Alana Christoffersena Następnego ranka ponownie znaleźliśmy się w pobliżu rzeki, która już wcześniej sporadycznie pojawiała się wzdłuż trasy wędrówki. Nie mam pojęcia, dlaczego szum

naszej

rzeki działa na mnie uspokajająco - słyszałem, że ma to coś wspólnego z naszymi przeżyciami w łonie matki - ale faktem jest, że niewiele rzeczy uspokaja mnie tak bardzo jak dźwięk szybko płynącej wody. Być może właśnie szum rzeki i okolica, przez którą przechodziliśmy, wpłynęły na to, że Kailamai w końcu opowiedziała mi swoją historię. Przez kilka minut szliśmy w milczeniu i w pewnej chwili powiedziała:

- Właściwie to nic mi jeszcze nie opowiedziałeś o swojej mamie. - Umarła, gdy miałem osiem lat. - Pamiętasz, jaka była? - Cudowna. Była uosobieniem widziałem, jak dała pieniądze

dobroci.

Kiedyś

żebrakowi na ulicy. Tata wściekł się na nią. „On te pieniądze na pewno zaraz przepije” powiedział. A na to mama: „Może w tej chwili właśnie tego najbardziej potrzebuje”. Gdyby na świecie byli tylko tacy ludzie jak ona, nie byłoby wojen ani biedy. - Zmarszczyłem czoło. Bardzo mi jej brakuje. Po tylu latach nadal za nią tęsknię. - Chciałabym mieć taką mamę - powiedziała Kailamai. Spuściła głowę i przez jakiś czas szliśmy w milczeniu. - Chcesz wiedzieć, dlaczego oddano mnie do rodzin zastępczych? zapytała po chwili.

- Jeśli masz ochotę mi o tym opowiedzieć. - To trochę długa opowieść. - Przed nami długa droga. - OK. - Wzięła głęboki oddech. - Moja mama była całkowitym przeciwieństwem twojej. Znęcała się nade mną. A właściwie znęcały się nade mną obie, mama i moja siostra. Gdy dorastałam, byłam przekonana, że bicie to część mojego życia. Siostra biła mnie prawie codziennie, a mama spuszczała mi wielkie lanie przynajmniej raz na tydzień. Kiedyś pobiła mnie tak bardzo, że dopiero po godzinie byłam w stanie doczołgać się do mojego pokoju. W tym momencie zrozumiałem, dlaczego nie było jej przykro, że jej mama nie żyje. - Nie pojmuję, jak mogły to robić. Dlaczego cię biły? zapytałem. - Nie wiem. - Odgarnęła włosy z twarzy. - Pewnie dlatego, że mogły. Byłam mniejsza

od nich, a one były prymitywne i złośliwe. Nigdy nie mówiły „przepraszam”, ani tego typu rzeczy, tylko odpychały mnie na bok albo ciągnęły za włosy. Dopiero w czwartej klasie uświadomiłam sobie, że nie każdy ma taką rodzinę jak ja. Nie mogłam uwierzyć, że niektórzy koledzy i koleżanki z mojej klasy naprawdę lubili swoich rodziców. - To przerażająco smutne - powiedziałem. - Mama była alkoholiczką. Żyła bezrobotnych, z kuponów na żywność i

z zasiłku dla

z tego, co dawali jej faceci. Gdy trochę podrosłam, faceci, których mama przyprowadzała do domu, zaczęli mnie zauważać. Co parę miesięcy któryś z nich dawał mi wycisk. Wiedziałam, że mama wie, co oni robią, ale zachowywała się tak, jakby to jej nie obchodziło. W końcu wyszła za jednego z tych swoich przyjaciół i on się do nas wprowadził. Kurt - wymawiając

jego imię, wykrzywiła nieznacznie usta. - Kurt był uzależniony od metamfetaminy i wciągnął w to mamę i moją siostrę. Ja nie chciałam brać żadnych dragów, więc mnie nie znosił. Kiedyś, jak siostra mnie biła, on siedział z boku i jej kibicował. To było najgorsze lanie, jakie od niej dostałam w życiu. On też mnie bił. Ale nie dlatego, że był zły, tylko dlatego, że to go kręciło albo coś takiego. Wściekał się na mnie z najbardziej głupich powodów, na przykład mówił, że nie zmieniłam rolki papieru toaletowego i że za to należy mi się wycisk. Lubił długo się znęcać. Kiedyś zamknął mnie w garażu i musiałam czekać całą godzinę, aż on przyjdzie i spuści mi lanie. Zwykle to się odbywało tak, że kazał mi ściągnąć majtki i bił mnie po gołym tyłku, - Dlaczego nikomu o tym nie powiedziałaś? - zapytałem. Kopnęła kamyk.

- To nie takie łatwe - powiedziała. - Kiedy nie znasz innego życia, to się z tym godzisz. Ściągnąłem brwi. - Za to w szkole było mi dobrze. Kiedy poszłam do ponadpodstawowej, moje życie się odmieniło. Miałam wspaniałą nauczycielkę historii, która mnie lubiła. Pani Duncan. Ona mi powiedziała, że jestem zdolna. Kiedyś najwyższą ocenę ze sprawdzianu i pani

dostałam

Duncan uniosła moją kartkę w górę i powiedziała o tym całej klasie. Dała mi nawet numer swojej komórki i powiedziała, że mogę do niej zadzwonić, kiedy tylko będę miała jakieś pytanie. Nigdy nie zadzwoniłam, ale fajnie było wiedzieć, że mogę. Pewnego dnia, krótko przed zakończeniem roku, szkolna pielęgniarka zawołała mnie do swojego gabinetu. Zaczęła mnie wypytywać o siniaki

na moich rękach. Powiedziałam, że spadłam ze schodów. Wtedy zapytała o moją mamę. Wystraszyłam się i powiedziałam, że w domu jest wszystko dobrze, ale ona wiedziała, że kłamię. W końcu, chyba po godzinie zadawania mi pytań, załamałam się i wszystko jej opowiedziałam. Słuchała mnie i robiła notatki. Kiedy skończyłam mówić, powiedziała, żebym poszła do domu i spakowała swoje rzeczy do walizki, bo ktoś po mnie przyjdzie. Nie powiedziała, k t o po mnie przyjdzie. Poszłam do domu, zastanawiając się, co dalej ze mną będzie. Kiedy weszłam, od razu zobaczyłam, że mama jest wściekła. Krzyczała na mnie, że zostawiłam w kuchni chlew, i doskoczyła do mnie. Nie uciekłam przed nią, bo od tego wściekała się jeszcze bardziej. Stałam, a ona mnie okładała.

Biła mnie też po twarzy. W pewnym momencie upadłam na podłogę, a z nosa ciekła mi krew. Kiedy mama to zauważyła, zaczęła mnie kopać w tyłek i krzyczeć, żebym zmyła tę krew z wykładziny, a potem wyniosła się do swojego pokoju. Starłam krew, a kiedy szłam do pokoju, ona powiedziała coś, co zabolało mnie bardziej niż bicie. Powiedziała: „Szkoda, żeś w ogóle przyszła na świat”. Nie wytrzymałam i powiedziałam: „Już nie musisz się o mnie martwić. Zaraz ktoś przyjdzie i mnie stąd zabierze”. Zaczęła się śmiać. „Kto by chciał wziąć takie gówno jak ty?”, powiedziała. I zdarzył się cud. Zadzwonił dzwonek u drzwi. Mama spojrzała na drzwi, potem na mnie i znowu na drzwi. Jakby ją zamurowało. Rozległo się pukanie i jakiś mężczyzna zawołał: „Otwierać drzwi. Policja!”. Mama otworzyła. Weszło sześciu policjantów. To było

naprawdę przerażające. Dwóch chwyciło mamę i zaczęło na nią krzyczeć, a jeden podszedł do mnie. Myślałam, że będzie na mnie krzyczeć, ale on zapytał, czy jestem Kailamai. Powiedziałam, że tak. Wtedy kazał mi iść na górę i zabrać swoje rzeczy. Pobiegłam na górę i wrzuciłam wszystko, co miałam, do poszewki na poduszkę, potem zeszłam na dół. Jeden z policjantów powiedział: „Jeśli chcesz, możesz się pożegnać z mamą”. Podeszłam, żeby ją objąć, ale ona nie chciała. Policjant zdenerwował się i powiedział: „Niech pani obejmie swoją córkę!”. Objęła mnie, ale tylko dlatego, że się bała. Kiedy wychodziliśmy, zaczęłam płakać i odwróciłam się do niej, a ona powiedziała: „Diabelski pomiot”. Jeden z policjantów powiedział: „Czyli pani jest diabłem. Zajmiemy się panią

później”. A potem kazali mi wsiąść do tyłu samochodu policyjnego. - To musiało być przerażające - stwierdziłem. - Było. To znaczy policjant był miły i w ogóle. Zapytał mnie, jaką stację radiową lubię. Ale i tak nadal się bałam. Myślałam, że jadę do więzienia. Ale zawieźli mnie w góry do takiego miejsca, gdzie czekały na nas dwa inne samochody. Z jednego wysiadła wysoka, rudowłosa kobieta. Była moją opiekunką społeczną. Z drugiego wysiadła kobieta z córką. Lois i Mabel Thompson. Były moją pierwszą rodziną zastępczą. Byłam chyba dwudziestym przydzielonym im dzieckiem, więc wiedziały, co robią. Były naprawdę miłe. Po półtora roku władze stanowe odesłały mnie z powrotem do mojej mamy. Sąd kazał jej pójść na kurs, jak być dobrą matką, i gdy mnie przywieźli, była słodka jak miód. Ale to

trwało krótko i po dwóch godzinach znowu była taka, jak przedtem. Gdy szłam spać, uderzyła mnie w głowę i powiedziała, że przeze mnie miała masę wszelkiego rodzaju kłopotów i teraz jej za to zapłacę. Następnego dnia jej mąż zabrał mnie do garażu i kazał mi zdjąć majtki, a potem zlał mnie paskiem od spodni. Sąsiad usłyszał, jak krzyczałam, i wezwał policję. Przyjechali i natychmiast mnie zabrali. Zawieźli mnie do takiego miejsca, które się nazywa Dziecięca Wioska. Byłam tam przez kilka miesięcy, a potem wysłali mnie do szpitala psychiatrycznego. - Dlaczego wysłali cię do tego szpitala? - Bo napisałam list do sędziego, który zajmował się moją sprawą, że jeśli znowu odeślą mnie do mamy, to popełnię samobójstwo. Sędziemu to się nie bardzo spodobało. Popatrzyłem uważnie w jej oczy.

- A zrobiłabyś to? - Możliwe. Myślałam o tym. Jak wyszłam ze szpitala, wysłali mnie do Davida i Karlynne. Bardzo miłe małżeństwo, ale nigdy wcześniej nie mieli przybranego dziecka, więc nie bardzo rozumieli, jak to jest. Karlynne pracowała i musiała często wyjeżdżać, a ja zostawałam w domu z jej mężem. David nigdy nie zrobił mi żadnej krzywdy, ale nie ufałam mężczyznom, więc powiedziałam Karlynne, że boję się zostać z nim sama przez cały tydzień. Ale ona musiała pracować, więc wyjechała, a ja następnego dnia spanikowałam i zadzwoniłam do mojej opiekunki. Przyjechali i mnie zabrali. - Ale nie wygląda na to, żebyś bała się być ze mną powiedziałem. - Ty jesteś inny, - A czym się różnię od innych mężczyzn?

- Nie wiem. Po prostu cię lubię. - Ja też cię lubię - powiedziałem. - I co było dalej? - Przydzielili mi inną opiekunkę, Moja nowa opiekunka była okropna. Nie wierzyła, że moja mama tak źle mnie traktowała, jak wszystkim opowiadałam, i złożyła wniosek o odesłanie mnie z powrotem do domu. Powiedziałam jej, że odbiorę sobie życie, a ona na to, że próbuję manipulować otoczeniem i wiem, jak wykorzystywać system. Zadzwoniłam do jej przełożonego i zmienili ją. - Ile miałaś wtedy lat? - zapytałem. - To było całkiem niedawno. Może pół roku temu. W czasie gdy władze stanowe zastanawiały się, co ze mną zrobić, mama zrzekła się praw rodzicielskich do mnie. I zmarła tydzień później. - Kailamai spojrzała na mnie. Prawdziwa historia.

- Na co zmarła? - Nie wiem. Była bardzo gruba, miała cukrzycę i wysokie ciśnienie, więc stwierdzili, że zmarła z przyczyn naturalnych. Jestem pewna, że zabił ją jej mąż. Ale nikt już tego się nie dowie - nie zrobili tego, co się robi, żeby stwierdzić przyczynę śmierci. - Sekcji zwłok? - No właśnie. Sekcji zwłok. - Wsunęła ręce do kieszeni. Na jakiś czas umieścili mnie w ośrodku. A potem wysłali mnie do nowej rodziny zastępczej, do Brysonów. Byli bardzo surowi i negatywnie nastawieni i ja po prostu tam nie wytrzymywałam i w końcu od nich uciekłam, gdy pani Bryson wyszła na zakupy. Od tamtego czasu przenoszę się z jednego miejsca do drugiego. - Co doprowadziło do tego, że się spotkaliśmy powiedziałem. Skinęła głową,

- Dość niezwykły życiorys, co? - Dla mnie niezwykłe jest to, że po tym wszystkim udało ci się zachować tyle pozytywnego nastawienia. Znam cię od ponad tygodnia i ani razu nie słyszałem, żebyś na coś narzekała. Uśmiechnęła się. - Usłyszałam kiedyś, jak ktoś powiedział, że żaden problem nie jest zbyt duży, żeby go nie można było pogorszyć biadoleniem. Roześmiałem się. - Ja to widzę tak - ciągnęła - wszyscy mamy problemy. Chodzi tylko o to, jak do nich podchodzimy. Niektórzy ludzie wolą biadolić, że jest im trudno, inni wolą pokonywać trudności. Jedni wolą być ofiarami, inni wolą zostać zwycięzcami. Położyłem dłoń na jej ramieniu.

- Ty jesteś z gatunku tych, co twierdzą, że szklanka jest do połowy pełna, a nie że do połowy pusta. - Nie. Ja jestem wdzięczna za tę szklankę. Uśmiechnąłem się. - Dojrzała mądrość w ustach dziecka - powiedziałem. Dojrzała mądrość w ustach dziecka. Rozdział 45 Zdarzają się momenty, gdy kosmiczny architekt pozwala nam rzucić okiem na swój projekt, abyśmy mogli wykonać naszą część dzieła. Z dziennika Alana Christoffersena Dwa dni później dotarliśmy do Butte, które ma najbardziej pomysłowy symbol miasta, jaki kiedykolwiek widziałem - starą wieżę wiertniczą obwieszoną białymi światełkami.

Butte to miasto z prawdziwego zdarzenia, z kinami, centrami handlowymi oraz przynajmniej tuzinem hoteli. Wybrałem Hampton Inn. Recepcjonista, zapytany o miejsce, gdzie można dobrze zjeść, polecił nam pobliską restaurację o nazwie Montana Club serwującą głównie steki. Gdy czekaliśmy na przystawki, doznałem nagłego olśnienia. Najwyraźniej stan ten uwidocznił się na mojej twarzy, ponieważ Kailamai rzuciła mi zdziwione spojrzenie. - Co? - Nic - odparłem. - To dlaczego patrzysz na mnie takim wzrokiem? - Coś mi przyszło do głowy - odpowiedziałem wymijająco. - Zadam ci pytanie. Gdybyś miała takie możliwości, to jak byś chciała ułożyć sobie życie?

- Chodzi ci o coś typu, gdybym została Queen of the World albo Britney Spears? Uśmiechnąłem się rozbawiony. - Myślałem o czymś trochę bardziej realistycznym. Przez chwilę zastanawiała się nad odpowiedzią. - Skoro mogę fantazjować, to chciałabym mieszkać w ładnym domu blisko uczelni, żebym mogła uczyć się i potem zostać prawnikiem. Nie musiałabym mieć rezydencji, po prostu ładne miejsce, które przyjemnie pachnie. Nie chciałabym już nigdy być traktowana jak przybrane dziecko, ale chciałabym zamieszkać z kimś, kto byłby trochę starszy ode mnie i mógłby nauczyć mnie tego wszystkiego, co ludzie z normalnych domów już wiedzą. Ale żeby ta osoba była wesoła, zabawna i nie gnoiła mnie przez cały czas. Ktoś jak ty. - Nie jestem zabawny.

- Ale umiesz żartować - odparła. - Chodzilibyśmy do kina od czasu do czasu albo na kręgle, albo na wycieczki. Poszłabym do szkoły i znalazła pracę i pomagałabym w domu, bo nie chciałabym, żeby ta osoba uważała mnie za darmozjada. - Jesteś pewna, że tego byś naprawdę chciała? zapytałem. - Czułabym się jak w raju. - A gdybym sprawił, że to będzie możliwe? Popatrzyła na mnie zaskoczona. - To bym powiedziała, że jesteś aniołem albo kimś takim. - Aniołem, mówisz? - Podniosłem się z miejsca. - Muszę gdzieś zadzwonić. * Następnego ranka pospaliśmy dłużej, co było dla nas prawdziwym luksusem. Każde z nas wzięło prysznic, ubraliśmy się i zeszli na śniadanie.

- Yellowstone czeka - powiedziała rozsmarowując serek śmietankowy na

Kailamai,

bajglu. - Gotowy do drogi? - Nie. Nie dzisiaj. - Nie? - Ostatnio przeszliśmy mnóstwo kilometrów. Pomyślałem, że powinniśmy zrobić sobie dzień odpoczynku. Zrelaksować się. Jej oczy rozbłysły z radości. - Serio? - Uważam, że w pełni na to zasłużyliśmy. Powinniśmy pójść na kręgle, zjeść dobry lunch, może zrobić zakupy. Uśmiechała się z coraz większym zachwytem. - Rewelacja! - Mam nadzieję, że nie będzie ci przeszkadzać, że przyłączy się do nas moja

przyjaciółka. - Masz przyjaciółkę w Butte? - Nie. Mieszka samochodem.

w

Spokane. Przyjedzie

do nas

- Jest kimś w rodzaju twojej dziewczyny? - Nie, to po prostu moja przyjaciółka. - Kiedy przyjedzie? - Powinna tu być lada chwila. Stałem przy recepcji i słuchałem recepcjonisty, jak dojść do najbliższej

wskazówek

kręgielni, gdy do hotelowego holu weszła Nicole. Na mój widok uśmiechnęła się. - Alan! Objęliśmy się. - Miło cię widzieć - powiedziałem. Minęło dopiero osiemnaście dni, ale miałem takie uczucie, jakby minął rok, od kiedy wyszedłem ze Spokane.

Nicole rozejrzała się po holu. - Gdzie ona jest? - Kailamai, chodź tutaj - powiedziałem, przywołując ją ruchem ręki. - Poznaj moją przyjaciółkę. Kailamai obserwowała moje powitanie z Nicole. Odstawiła talerz z naleśnikami i podeszła do nas. - Moja przyjaciółka, Nicole - przedstawiłem. - Dzień dobry - powiedziała Kailamai oficjalnym tonem. Miło mi poznać, - Ciebie też miło poznać - powiedziała Nicole. - Alan dużo mi o tobie opowiedział. - Mam nadzieję, że dobre rzeczy. - Wyłącznie dobre - powiedziała Nicole. - Zgodziłabyś się, żebym spędziła dzisiaj z wami trochę czasu?

- Nie ma problemu. Nicole zwróciła się do mnie. - To jaki jest plan? - Moglibyśmy zacząć od kręgli - zaproponowałem. - Lubisz grać w kręgle? - Nicole zapytała Kailamai. - A kto nie lubi? - W takim razie chodźmy na kręgle - zadecydowała Nicole. Kailamai spojrzała na mnie, potem na Nicole. - Jeśli wolelibyście być sami... - Skądże - zaprzeczyłem. Nicole pokręciła głową. - Przykro mi, ale jesteś na nas skazana. Kailamai uśmiechnęła się. - To fajnie. Wsiedliśmy do malibu Nicole i pojechaliśmy do oddalonej od hotelu o parę kilometrów kręgielni Kingpin Lanes. Okazało się, że każde z nas dość kiepsko gra w kręgle, i

nawet nasze połączone wyniki nie dałyby w sumie przyzwoitego IQ, ale to tylko powodowało, że świetnie się bawiliśmy. Po jednym z uderzeń Kailamai zapytała: - Co łączy każdą z moich kul i pijanego? - Co? - zapytałem. - Oboje mają równe szanse, że wylądują w rowie. Po wyjściu z kręgielni poszliśmy do centrum handlowego. Nicole i Kailamai chciały pooglądać ubrania, więc rozdzieliliśmy się. Najpierw pobuszowałem w księgarni, a potem usiadłem na dziedzińcu i popijając sok pomarańczowy, czytałem magazyn. - Zobacz, co Nicole mi kupiła! podekscytowana Kailamai, unosząc w górę

zawołała

jeansową kurtkę z białymi ściegami i kryształkami. Ekstra kurtkę! - Sama ją wypatrzyła - powiedziała Nicole. - Ma świetny

gust. Pomogła mi znaleźć idealną parę jeansów. Uśmiechnąłem się. Czułem, że się polubiły. Po wyjściu z centrum pojechaliśmy do Montana Club na lunch. Gdy wchodziliśmy do restauracji, Nicole zatrzymała się w holu, aby odebrać telefon, a ja z Kailamai zajęliśmy miejsca przy stole. - Co myślisz o Nicole? - zapytałem. - Powinniście się pobrać. Uśmiechnąłem się cierpko. - Nie o to pytałem. - Myślę, że jest naprawdę super. Powinna pójść z nami do Yellowstone. - Niestety, musi wrócić na uczelnię. Kailamai zrobiła zawiedzioną minę. Po kilku minutach Nicole weszła do restauracji i usiadła obok Kailamai, a

naprzeciwko mnie. - Wszystko w porządku? - zapytałem. - Moja siostra - odparła Nicole, przewracając oczami. Często teraz dzwoni. Zwróciła się do Kailamai. - Co tu dają dobrego? - Wczoraj jadłam frytki ze słodkich ziemniaków i francuski dip - powiedziała Kailamai. - Obie rzeczy były pyszne. Muszę kiedyś sama spróbować zrobić takie frytki. - Umiesz gotować? - zapytała Nicole. - Potrafię zrobić kilka rzeczy. Na przykład średnio opiekaną kanapkę z serem i ciasto na pizzę. Kiedyś myślałam, żeby zostać kucharzem. Albo prawnikiem. Nicole roześmiała się. - Masz różnorodne zainteresowania. - W obu zawodach trzeba uważać, żeby niczego nie zepsuć.

- Masz rację - przyznała Nicole - masz absolutną rację. Zjawiła się kelnerka i przyjęła nasze zamówienia, a potem Kailamai odeszła od stołu, żeby skorzystać z toalety. - I co myślisz? - zapytałem Nicole, gdy zostaliśmy sami. Uśmiechnęła się. - Myślę, że jest wspaniała. Twój pomysł też jest wspaniały. - A jeśli się nie uda? - To się będziemy martwić, gdy do tego dojdzie - jeśli w ogóle zajdzie taka potrzeba. Ale ja się nie obawiam. Mam dobre przeczucia. I cieszę się, że znowu będę miała towarzystwo. - Sama ją chcesz o to zapytać, czy ja mam to zrobić? - Może będzie lepiej, jak ty ją zapytasz. Kailamai wróciła po kilku minutach i usiadła przy stole. - Pamiętasz naszą wczorajszą rozmowę, gdy powiedziałaś

mi o swoim wymarzonym życiu? Rozłożyła serwetkę na kolanach. - Jasne. - Mówiłaś poważnie? Spojrzała na mnie zaskoczona. - Jasne, ale to było tylko marzenie, chociaż mam nadzieję, że któregoś dnia się spełni. - Ten dzień właśnie nadszedł. Spoglądała to na mnie, to na Nicole. - Nie rozumiem. - Nicole nie przejechała z tak daleka tylko po to, żeby pograć Z nami w kręgle. Przyjechała, żeby cię poznać. Kailamai spojrzała na Nicole. - Ale dlaczego? - Dlatego - podjąłem - że Nicole to spełnienie twoich marzeń. Jest inteligentna,

zabawna, mieszka zaledwie parę kilometrów Uniwersytetu Gonzagi i jest gotowa przyjąć

od

cię do swojego domu i pomóc ci dostać się na uczelnię. Wszystko pod warunkiem, że będziesz dostawać dobre stopnie, pomagać w domu i dobrze się zachowywać. Kailamai nerwowo wodziła wzrokiem ode mnie do Nicole i z powrotem. - Nabijacie się ze mnie? - Co o tym myślisz? - zapytała Nicole. Po chwili Kailamai odpowiedziała: - To byłoby spełnienie moich marzeń. - Zwróciła się do Nicole. - Dlaczego chciałabyś to zrobić? Przecież mnie nie znasz. - To prawda, ale znam Alana i mam zaufanie do jego opinii. Do oczu Kailamai napłynęły łzy. - Nie mogę w to uwierzyć.

Kelnerka przyniosła nasze potrawy. Gdy odeszła, powiedziałem: - Jest jeden mankament. - Jaki? - zapytała Kailamai. - Musisz jechać z nią dzisiaj po południu. Nicole wraca do Spokane zaraz po lunchu. Na twarzy Kailamai odmalowało się zaskoczenie. - Ale... Yellowstone. - Yellowstone nigdzie nie ucieknie - powiedziałem. Spojrzała na swój talerz. - Wow, po raz pierwszy w życiu nie jestem głodna. - Jaka jest twoja decyzja? - zapytała Nicole. Na twarzy Kailamai pojawił się szeroki uśmiech. - Zgoda. Dziękuję. Gdy skończyliśmy jeść, Nicole zawiozła nas do hotelu. Zostałem z Nicole w hotelowym holu, a Kailamai pobiegła na górę po swoje rzeczy.

- Pamiętasz, co ci powiedziałam w dniu, w którym się ode mnie wyprowadziłeś? Najszczęśliwsze chwile spędziłam, troszcząc się o kogoś innego. - Uśmiechnęła się do mnie. Po raz kolejny odmieniłeś moje życie. - Nikt nie zasługuje na życiową szansę bardziej niż Kailamai. Ma szczęście, że będziesz jej mentorką. Dziewczyna daleko zajdzie. Na twarz Nicole pojawił się promienny uśmiech. - Dziękuję. Kilka minut później Kailamai zeszła do holu ze swoim plecakiem. - Gotowa? - zapytałem. - Tak. Wyszliśmy na zewnątrz. Plecak Kailamai włożyłem do bagażnika malibu. - Będzie mi brakować tej naszej wędrówki - powiedziała Kailamai. Popatrzyłem na nią ze wzruszeniem.

- Mnie też. Bądź grzeczną współlokatorką. I dobrym sędzią albo szefem kuchni. Chcę być z ciebie dumny. - Postaram się. Obiecuję. - Spuściła wzrok. - Zobaczymy się jeszcze kiedyś? - Oczywiście. Uściskała mnie, a potem odwróciła się do Nicole. - W drogę, współlokatorko - zawołała i wsiadła do samochodu. Nicole podeszła i objęła mnie. - Jeszcze jedno pożegnanie. Już za pierwszym razem było mi bardzo ciężko. - Nie znoszę pożegnań - oświadczyłem. - Dlatego powiem: „do zobaczenia”. - Słowo? - Słowo. Zadzwonię, żeby zapytać, co u was. - Będę czekać. - Wzruszenie ścisnęło ją za gardło, więc szybko pocałowała mnie w

policzek, wsiadła do samochodu i uruchomiła silnik. - Pa! - zawołała czule. - Cześć! Gdy ruszyły, Kailamai pomachała mi ręką. - Znowu sam - powiedziałem do siebie. Nabrałem powietrza głęboko w płuca, wróciłem do swojego pokoju i wziąłem długą, gorącą kąpiel. Rozdział 46 Znowu jestem sam. Nie chodzi o to, że nie lubię swojego towarzystwa, rzecz w tym, że znam już wszystkie swoje opowieści. Z dziennika Alana Christoffersena Następnego ranka zszedłem na śniadanie - płatki śniadaniowe z otrębami zalane odtłuszczonym mlekiem, banan i szklanka pomarańczowego. Siedzący przy sąsiednim

soku

stoliku mężczyzna miał na szyi smycz, na której napisano

niebieskim markerem CZEŚĆ, NA IMIĘ MAM TONY. Oglądał ESPN w telewizorze wiszącym na ścianie jadalni. - Przepraszam - zagadnąłem go. - Wie pan może, jak stąd najszybciej dojść do autostrady numer dwa? Odwrócił się do mnie. - Jasne. Po wyjściu z hotelu skręci pan w prawo i potem na południe jakieś trzy kilometry aż do znaku MT2. Powinien pan trafić bez problemu. - Dziękuję. - A gdzie pan jedzie? - Idę do Yellowstone. - Stąd do Yellowstone na piechotę? - Tak naprawdę moim celem jest Key West. - Na Florydzie?

- Tak. Popatrzył na mnie przez chwilę, po czym powiedział: - Wie pan, też bym tak chciał. O ósmej wyruszyłem w drogę. Gdy tylko znalazłem się na trasie, zatęskniłem za Kailamai. Brakowało mi jej pogody ducha. Brakowało mi nawet jej dowcipów. Opuściwszy Butte, wszedłem na autostradę numer dwa w kierunku na Whitehall W ciągu następnych trzech dni przeszedłem przez Silver Star, Twin Bridges i Sheridan. Silver Star to małe, ale prawdziwe miasteczko. Jest tam złomowisko, wypychacz zwierząt oraz sklepik o nazwie Granny’s Country Store, przed którym stoi tablica: DARMOWA KAWA, ŚRODA - SOBOTA, 10 - 6. Wstąpiłem do tego sklepiku i kupiłem w nim poradnik surwiwalowy dla wędrujących

przez dzikie tereny oraz broszurkę, która ponoć pomaga przewidzieć pogodę z pomocą mądrości naszych przodków. Książeczka pełna była perełek w rodzaju: Poranna trawa rosą skąpana Nie zobaczysz deszczu do jutra rana. Poranna trawa sucha jak pieprz Jeszcze przed nocą zleje cię deszcz. Oraz najbardziej (według książeczki) przydatna wróżba pogody: Czerwone niebo z wieczora Dla żeglarza radość spora. Czerwone niebo z rana Żegluga odwołana! W toalecie napełniłem manierkę wodą z kranu, a w sklepie kupiłem płatki śniadaniowe z miodem oraz zawinięte w celofan kanapki, które wziąłem sobie ze sklepowej lodówki. Dowiedziałem się, że pani, która prowadzi sklep, jest też jego właścicielką, co zgodnie z nazwą sklepu powinno oznaczać, że jest babcią.

Wyglądała najwyżej na czterdzieści lat, miała długie, ciemne włosy, które sięgały jej aż do pasa, i chodziła boso po podłodze z twardego drewna. Minąłem Jefferson Camp (gdzie obozowała wyprawa Lewisa i Clarka), a kilka kilometrów dalej przeszedłem przez rzekę Jefferson i Szlakiem Lewisa i Clarka dotarłem do Twin Bridges. Twin Bridges reklamuje się jako „małe miasto, któremu zależy”. W większości sklepowych witryn widnieją tablice NAPRZÓD, SOKOŁY!. Kolację zjadłem w

z

napisem

restauracji Wagon Wheel, która ku memu zaskoczeniu okazała się zatłoczona. W prowiant zaopatrzyłem się w Main Street Market. Noc spędziłem w motelu King’s, który jak informowała tablica przed wejściem, miał

pokoje UHONOROWANE NAGRODAMI, co dla mnie stanowiło miłą odmianę od miejsc „światowej sławy” czy „historycznych”. sceptycznie nastawiony do zapewnienia o

Byłem

nagrodach, ale tylko do czasu, aż właściciel - Don, ubrany w strój wędkarza, wyglądem przypominający Ernesta Hemingwaya w szortach oprowadził mnie po motelu. Pokoje były przytulne, wyłożone drewnianą boazerią, i miały aneksy kuchenne. Cena za dobę wynosiła siedemdziesiąt trzy dolary, a w ramach premii Don zaprosił mnie na poranne wędkowanie. Powiedziałem mu, że wędkowanie podarować, ale wynajmę jeden z pokoi.

muszę

sobie

Sheridan leży zaledwie trzynaście kilometrów od Twin Bridges. Większość terenu pomiędzy tymi miastami to płaskie, zielone łąki, na których pasą się owce. Sheridan jest większe od poprzednich trzech miast, przez które przeszedłem. Jest tam bank oraz sklep Napa

z częściami samochodowymi, a obok Ruby Saloon, który reklamował swoje PODCHMIELONE BUŁKI. Zaintrygował mnie ten napis i doszedłem do wniosku, że albo chodzi o nasączone alkoholem wypieki, albo jest to aluzja do pracujących tam dziewczyn (Użyte w oryginale buns może oznaczać bułki lub pośladki.). Wstąpiłem do Sheridan Bakery&Cafe i zamówiłem bułkę z szynką i serem oraz drożdżówkę z cynamonem. Na ścianie obok mojego stolika wisiała tabliczka. Mamy prawo odmówić obsługi każdemu i o każdej porze. Żadnych wyjątków, Steve, Joe i Allen Na tablicy suchościeralnej wiszącej na ścianie po drugiej stronie mojego stolika widniał napis: PYTANIE Z WIEDZY OGÓLNEJ: Gdzie znajduje się fontanna di Trevi?

Pod spodem ktoś nabazgrał: „W Trevi?” Każdy, kto poprawnie odpowie na to pytanie, miał dostać darmowe ciastko z lukrem klonowym, które, jak miałem nadzieję, nie zostało upieczone na początku konkursu, ponieważ pytanie powieszono miesiąc wcześniej i nadal nie było zwycięzcy. Zapytałem kierowniczkę, panią o imieniu Francie, czy mogę odpowiedzieć. - Się rozumie, skarbie. Gdzie znajduje się fontanna di Trevi? - zapytała z napięciem w głosie, godnym prowadzącego telewizyjny quiz. Byłem z McKale w Rzymie na dwóch firmowych wycieczkach integracyjnych i widziałem piękną fontannę Neptuna, która znajdowała się u wylotu starożytnych rzymskich akweduktów. - Fontanna di Trevi znajduje się trochę na wschód od Via Veneto, niecały kilometr od

Hiszpańskich Schodów. Pani pokręciła głową. - Niestety - powiedziała ze smutkiem. - Znajduje się w Rzymie. Jedynie się uśmiechnąłem. - No cóż, próbowałem. Następnego dnia szedłem wzdłuż rzeki Ruby, która w latach sześćdziesiątych XIX wieku była nazywana przez górników Rzeką Śmierdzącej Wody. W jakiś czas później przemianowano ją na Ruby z powodu szlachetnych kamieni, jakie w niej znaleziono, które jednak okazały się granatami, a nie rubinami. Stojąca nad rzeką tablica informowała interesujących faktach: po pierwsze,

o

wydobywane tam kiedyś złoto wykorzystano finansowania Uniwersytetu Harvarda na

kilku do

początku XX wieku. Po drugie, rzeka Ruby leżała na

szlaku Vigilante (obszarze działania samozwańczych strażników wymierzających sprawiedliwość poza oficjalnym prawem) i budzące strach liczby 3 - 7 - 77 miały znaczenie historyczne, choć tablica nie wyjaśniała jakie. Następne miasteczko na mojej trasie, Newada City, było zamknięte. Dosłownie. Ciekawe w nim jest to, że wciąż wygląda jak w czasach Dzikiego Zachodu. Znajduje się tam autentyczna sala muzyczna, kuźnia, zakład fryzjerski, warsztat rymarza i co najmniej jeden saloon. Miasteczko wygląda jak dekoracja do westernu - i taką rolę wielokrotnie spełniało, o czym informuje tablica z długą listą filmów, które nakręcono na jego terenie. Na jednym z budynków widnieją liczby 3 - 7 - 77. Może to data, pomyślałem. 7 marca 1877 roku. Trzynaście kilometrów dalej leży Christine City, które

również powstało w czasach gorączki złota na Dzikim Zachodzie i zachowało jeszcze bardziej autentyczny wygląd niż Newada City, choć nie jest tak barwne. Na szczęście dla mnie miasteczko było otwarte. Wstąpiłem do małego sklepiku z pamiątkami i zapytałem jego właścicielkę o znaczenie 3 - 7 - 77. Wyglądała na zadowoloną z pytania. - Jeśli strażnicy umieścili na czyimś domu te liczby, to znaczyło, że osoba ta miała trzy dni, siedem godzin i siedemdziesiąt siedem minut, żeby wynieść się z miasta, w przeciwnym razie groziło jej, że zostanie zakopana w grobie szerokim na trzy stopy, długim na siedem stóp i głębokim na siedemdziesiąt siedem cali. Jednak niektórzy uważają, że liczby te miały związek z miejscową lożą masońską, w której w latach sześćdziesiątych XIX wieku było trzech diakonów, siedmiu braci starszych oraz

siedemdziesięciu siedmiu członków. Pani powiedziała mi również, że w miasteczku znajduje się „butowe wzgórze”, to znaczy miejsce, w którym chowano ofiary grup samosądowych w taki sposób, aby ich buty były zwrócone w stronę przeciwną do słońca. Lunch zjadłem w restauracyjce o nazwie Outlaw Cafe. Gdy zapytałem kelnerkę Corę, czy jedzenie jest smaczne, odpowiedziała: - I to bardzo. Zanim zaczęłam tu pracować, wyglądałam jak Twiggy, a teraz niech pan tylko popatrzy. - I okręciła się, prezentując mi swoje krągłości. Powiedziałem jej o mojej wędrówce, a ona przypomniała sobie, że jakiś czas temu przez Christine City przechodził mężczyzna o imieniu Tim, który również przemierzał cały kraj.

- Niesie ze sobą krzyż - dodała. Cora dała mu dodatkowe torebki herbaty i saszetki z cukrem, żeby zimą miał się czym rozgrzać. Trochę było mi żal opuszczać to miasto. Maszerowałem aż do zmroku i noc spędziłem w mieście Ennis, którego nazwy, pomimo wielokrotnych prób, ani razu nie udało mi się dobrze przeczytać. Następne dwa dni należały do najnudniejszych chyba w całej mojej dotychczasowej wędrówce. Widoki były dwojakiego rodzaju: płaski, monotonny krajobraz z drzewami albo płaski, monotonny krajobraz bez drzew. Drogi były gładkie, z szerokimi poboczami, ale nie było wzdłuż nich niczego, co by chroniło wędrowca przed złą pogodą. Jedynym urozmaiceniem był rzucony we mnie plastikowy kubek z mijającego mnie w pędzie

samochodu. Po siedmiu dniach od wyjścia z Butte znalazłem się na terenie lasu państwowego Gallatin i doszedłem do jeziora Earthquake. Jezioro to ma w sobie coś niesamowitego. W jego wodach pełno jest mchu, a ponad jego powierzchnią sterczą wierzchołki martwych drzew, niektóre nawet na jego środku. Mniej więcej trzy kilometry od wejścia na teren Obszaru Geologicznego Jeziora Earthquake znajduje się punkt obserwacyjny, a na nim tablica: 17 sierpnia 1959 roku trzęsienie ziemi o sile 7.5 spowodowało potężne osunięcie się ziemi. 80 milionów ton skał - połowa góry - osunęło się i zablokowało koryto rzeki Madison, tworząc jezioro mające obecnie ok. 7,5 kilometra długości i średnią głębokość 58 metrów.

To wyjaśniało drzewa pośrodku jeziora. Następnego dnia doszedłem do Zachodniego Yellowstone. Rozdział 47 Gdy ostatnio byłem w Yellowstone, miałem na sobie majtki z Supermanem. Z dziennika Alana Christoffersena Gdy miałem siedem lat, wraz z rodzicami przyjechałem do parku narodowego Yellowstone (to właśnie o tej wycieczce opowiadał mi ojciec w IHOP). Było to wiele lat temu, w niezwykłej epoce, gdy fascynacja Ameryki samochodami była tak samo silna jak nasz strach przed piszczącymi rosyjskimi satelitami. Panowało wtedy romantyczne, a tak naprawdę wybitnie naiwne postrzeganie Yellowstone coś w rodzaju zbiorowego zamknięcia oczu na rzeczywistość. Park uważano za wielką scenę pod gołym niebem, na której występują

zwierzęta - aktorzy, których jedynym celem istnienia było dostarczanie zwiedzającym rozrywki. Łosie, niedźwiedzie, wiewiórki nosiły imiona i były przedstawiane jako uczłowieczone stworzenia, które uwielbiały piknikowe kosze oraz turystów i nie posiadały się ze szczęścia, gdy mogły pozować do zdjęć. Trzeba było dopiero kilku makabrycznych ataków na turystów, aby zmienił się ten paradygmat. Gdy mama stała w kolejce do toalety w pobliżu Old Faithful Inn, ojciec i ja przypatrywaliśmy się turystce (pamiętam, że wyglądała jak większa wersja Lucille Ball), która podeszła do bizona, żeby zrobić sobie atrakcyjną fotkę. Jej mąż, patrzący na nią przez obiektyw aparatu Brownie, popychał ją słownie: „Troszeczkę bliżej, Madge. Tak, jeszcze kilka kroczków. Świetnie! Właśnie tak! A teraz pogłaszcz go po szyi”.

Bizon patrzył na kobietę szklistymi oczami wielkości tenisowych piłeczek, jakby była najgłupszym stworzeniem na ziemi (całkiem możliwe), zastanawiając się, czy odejść z pogardą, czy może rozdeptać ją dla dobra puli genetycznej gatunku ludzkiego. Ojciec obserwował tę scenę z mieszaniną zaciekawienia i rozbawienia. W końcu bizon odszedł, nie zrobiwszy kobiecie żadnej krzywdy. Czasami przyroda lituje się nad ludzką głupotą. Trudno zgadnąć, co bizon sobie wtedy myślał, ale bardzo prawdopodobne, że było to pytanie: „Jak to możliwe, że oni są na szczycie łańcucha pokarmowego?”. * Podobnie jak w przypadku wielu innych rzeczy w życiu oczekiwanie i przygotowania były nawet lepsze niż sama wycieczka. Kilka tygodni

przed wyjazdem mama zabrała mnie do sklepu Buster Brown, żeby kupić mi nowe buty tenisówki z zielonego płótna żaglowego z białymi podeszwami - oraz nowy T - shirt z obrazkiem Charliego Browna biegnącego do piłki trzymanej przez Lucy. (Dygresja: dlaczego, ach, dlaczego Charles Schulz nie pozwolił Charliemu Brown kopnąć piłki w ostatnim komiksie - jaką nadzieję dałby wtedy ludzkości!). Jazda samochodem była długa, w moim młodocianym odczuciu trwała tyle samo co cały rok szkolny, ale ostatecznie warto było się pomęczyć. Jako jedynak byłem pozbawiony przyjemności walki z bratem czy siostrą (On zajął moje miejsce! Pokazał mi język! On pierwszy mnie dotknął!), ale do niewątpliwych zalet mojej sytuacji należało to, że miałem dla siebie całe tylne siedzenie. Mieliśmy czerwonego forda galaxy 500, nieco większego

od rzecznej barki, ale ze znacznie od niej gorszym zużyciem paliwa. Pamiętam, jak kiedyś wjeżdżaliśmy na wzniesienie i ojciec wskazał na wskaźnik poziomu paliwa i powiedział:” A teraz patrzcie”. Nacisnął pedał gazu, a wskaźnik wyraźnie opadł o kreskę lub dwie. W czasie wycieczki do Yellowstone ojciec był wyjątkowo hojny. Nie tylko pozwolił mi, ale nawet zachęcił mnie, żebym kupił sobie jakąś pamiątkę. Zdecydowałem się na ceramicznego misia z futerkiem wymalowanym we wszystkich właściwych miejscach oraz na pudełko z wypalonym w drewnie rysunkiem Old Faithful. Pamiętam, jak trudno mi było podjąć decyzję, czy wybrać autentyczny, ręcznie szyty indiański portfel (wyprodukowany na Tajwanie), czy pudełko. Ostatecznie wygrało pudełko, ponieważ było wyposażone w

prawdziwy zamek z kluczykiem. Wraz z rodzicami stałem w tłumie innych turystów przy Old Faithful, najsławniejszym gejzerze w Yellowstone. Old Faithful swą nazwę zawdzięcza temu, że często i dość regularnie tryska z niego woda. Pamiętam, jak w czasie erupcji ojciec stał z rękami głęboko wciśniętymi w tylne kieszenie, a stojąca obok niego mama trzymała mnie mocno za rękę, jakby w obawie, że pod wpływem nagłego impulsu pobiegnę i wskoczę pod wrzący prysznic. Old Faithful nie jest ani najbardziej widowiskowym, ani najwyższym spośród wszystkich gejzerów w parku. Sławę przyniosła mu jego niezawodność i krótkie przerwy pomiędzy erupcjami. Według danych NASA (nie mam pojęcia, dlaczego miałyby ich obchodzić takie rzeczy) w latach pomiędzy 1870 a 1966

cykl erupcji Old Faithful zmienił się w bardzo niewielkim stopniu. Zanim prawo federalne wprowadziło przepisy chroniące to miejsce, ludzie wrzucali do gejzera swoje pranie, co (jak się dowiedziałem) dawało szczególnie dobry efekt w przypadku wyrobów z lnu i bawełny, jednak powodowało rozdarcie wełnianych ubiorów na strzępy. Ujście gejzera nie jest czymś, przy czym stawia się straż, ponieważ odstępy między erupcjami wynoszą od czterdziestu pięciu do stu dwudziestu pięciu minut, co oznacza, że można czekać nawet dwie godziny, aby zobaczyć wybuch wody trwający jedynie półtorej minuty - trafna analogia do ludzkiego życia. Nie pamiętam, ile trwała erupcja w czasie naszego pobytu, pamiętam jedynie, że ojciec wpatrywał się w wylot gejzera i mruczał pod nosem: „Coś niesamowitego...”.

Nawet z pistoletem przyłożonym do głowy nie umiałbym nikomu wytłumaczyć, dlaczego woda tryskająca z dziury w ziemi przyciąga miliony turystów. Mogę natomiast śmiało stwierdzić, że był to jedyny przypadek, kiedy nagle pojawiający się strumień wody nie sprowokował mojego ojca do przekleństwa ani do wezwania hydraulika. Następnym miejscem, przy którym zatrzymaliśmy się tamtego dnia, były źródła Morning Glory Pool. Obecnie to niezwykłe, niebiesko zielone zagłębienie jest ogrodzone, jednak w tamtych czasach nie istniała żadna zapora oddzielająca turystów od gorącej wody. Wokół źródeł biegła wyłożona deskami Przeszedłem po niej z duszą na ramieniu.

ścieżka.

Woda jest krystalicznie czysta i widać znajdujące się w niej skały, które wyglądem przypominają otwartą paszczę, więc choć źródła mają głębokość tylko siedmiu metrów,

wydaje się, że prowadzą prosto do środka ziemi. Gdy szliśmy wokół źródeł, trzymałem się kurczowo ręki mamy, przerażony, że mogę wpaść do wody i zginąć w głębinie. Nie przyszło mi do głowy, że w temperaturze blisko 80°C ugotowałbym się na długo przed dotarciem do dna. Od pewnego czasu źródła są ironicznie nazywane Fading Glory - Blaknącą Chwałą. Tony (tak, tony!) wrzucanych do nich śmieci zablokowały naturalne ujścia wody, co spowodowało obniżenie jej temperatury, rozwój sinic i zmianę koloru. Nie pojmuję, co skłania ludzi do wrzucania śmieci do tych pięknych źródeł, i to w takich ilościach. Jakby w Yellowstone nie było setek tysięcy hektarów terenów nadających się na składowiska. „Clyde, kochanie, może weźmiesz śmieci i wrzucisz je do tego krystalicznie czystego źródła? Dzięki, skarbie”. Ale też nigdy nie

przyszło mi do głowy, żeby wyprać swoje rzeczy w Old Faithful. Może coś jest ze mną nie tak. Wyjeżdżałem z Yellowstone przekonany, że kiedyś, w skórzanej kurtce z frędzlami, będę samotnie przemierzać dzikie tereny, żywiąc się suszonym mięsem i upolowaną dziczyzną. Co w zasadzie opisywało moją obecną sytuację. Powinniśmy być ostrożni z naszymi marzeniami, bo najwyraźniej życie, albo Bóg, ma poczucie humoru. Ojciec lubił prowadzić nocą i dlatego przespałem większość jazdy do domu. Do dziś pamiętam zapach i dotyk zimnego winylu na mojej twarzy. Nawet nie wiedziałem, kiedy i jak znalazłem się w moim łóżku, otulony miękką, białą pościelą. Tęsknię za tym. Takie rzeczy tworzą magię dzieciństwa. Od tamtego czasu nigdy już nie byłem w Yellowstone.

Rozdział 48 Nic nie oczyszcza umysłu (ani okrężnicy) tak bardzo jak spotkanie z niedźwiedziem grizzly. Z dziennika Alana Christoffersena Zanim wszedłem na teren parku, spędziłem noc w zajeździe Brandin’ Iron, nad którego wejściem znajduje się duża replika pułapki na niedźwiedzie. Na śniadanie zjadłem jajecznego McMuffina, Yellowstone.

a

potem

wszedłem

do

Od pieszych, tak samo jak od zmotoryzowanych, pobiera się opłatę w wysokości dwunastu dolarów, która jest ważna przez siedem dni. Stojąca kilkanaście metrów za bramą wejściową ogromna tablica poinformowała mnie, że właśnie wszedłem na teren stanu Wyoming.

Po przejściu kilku kilometrów zobaczyłem otoczony drzewami staw, a na nim dwa łabędzie trębacze. Poczułem radość, że znowu jestem na łonie natury i mogę czuć jej kojące działanie. Wieczorem rozbiłem namiot w miejscu o nazwie Whiskey Flats. Następnego ranka trasa prowadziła mnie obok Midway Geyser Basin oraz Biscuit Basin, gdzie przystanąłem, żeby popatrzeć, jak tryskający z gejzerów ukrop spływa żłobionymi w piaskowcu rowkami, by schłodzić się w rzece. Napotkany godzinę później znak informował, że Old Faithful znajduje się półtora kilometra dalej. Przeszedłszy tę odległość, skręciłem z drogi w stronę słynnego gejzera. Doszedłszy na miejsce, najpierw skorzystałem z toalety, ale gdy wyszedłem, było już po erupcji. Po krótkim namyśle postanowiłem, że nie będę czekać na następną. Wróciłem do

głównej drogi i poszedłem na południowy wschód w kierunku West Thumb Junction. Po czterech godzinach marszu dotarłem do działu wodnego znajdującego się na wysokości dwóch i pół tysiąca metrów. O dziale tym wiedziałem następujące rzeczy: wody po jego stronie zachodniej spływają do Oceanu Spokojnego, a wody po stronie wschodniej do Oceanu Atlantyckiego. Nie wiedziałem natomiast, że dział nie jest ogromną, prostą szczeliną, tylko raczej krętą linią, i natknąłem się jeszcze na dwa inne znaki informujące o jego istnieniu. Tamtej nocy obozowałem nielegalnie, ukryty w gęstym lesie czterdzieści pięć metrów od drogi. W trzecim dniu wędrówki przez Yellowstone dotarłem do West Thumb - które zostało tak nazwane z powodu podobnej do kciuka odnogi jeziora Yellowstone - i rozpocząłem marsz

wzdłuż zachodnich brzegów jeziora. Widoki zachwycające, a powietrze czyste i rześkie,

były

podobnie jak wtedy, gdy autostradą przemierzałem stan Waszyngton.

dwa

numer

W pewnym momencie tego spokojnego dnia miało miejsce zdarzenie, na które w Yellowstone liczą wszyscy posiadający samochody, a którego panicznie boją się ci zdani na własne nogi. Napotkałem niedźwiedzia Zatrzymałem się na polanie, żeby coś zjeść,

grizzly.

gdy z lasu w odległości około trzydziestu metrów ode mnie wyszedł niedźwiedź. Wolnym ruchem sięgnąłem do plecaka po pistolet, modląc się w duchu, żebym nie musiał go użyć, ponieważ niedźwiedź miał nade mną zdecydowaną przewagę. Oglądałem kiedyś na kanale PBS film dokumentalny o atakach niedźwiedzi i zapamiętałem pewien fakt: przemiana niedźwiedzia jest tak wolna, że nawet po strzale

materii

prosto w serce zwierzę to jest jeszcze w stanie przebiec od dwustu do trzystu metrów. Z pistoletem małego kalibru miałem znikome szanse, żeby trafić w serce biegnącego niedźwiedzia - zwłaszcza przy moim braku wprawy - a dziewięciomilimetrowe kule mogły jedynie jeszcze rozjuszyć zwierzę. Nie mam pewności, czy niedźwiedź mnie zobaczył, czy nie, ale przypuszczałem, że przynajmniej wyczuł moją obecność. Przez mrożących mi krew w żyłach minut pozostał

kilka

w tym samym miejscu, podrapał pazurami drzewo, a potem wolno poczłapał do lasu. Nie sądzę, abym do tego momentu odważył się oddychać. Odczekałem dziesięć minut, aby mieć pewność, że naprawdę odszedł, a potem wstałem i wróciłem na drogę. Po południu szedłem przez wielkie połacie lasu, który spłonął w pożarze, o czym

świadczyły zwęglone resztki drzew i ciężki zapach siarki w powietrzu. Dopiero po zmroku znowu wszedłem na zielone tereny. Dzięki znakom drogowym wiedziałem, że nareszcie zbliżam się do wschodniego wjazdu do parku, ale byłem wyczerpany, więc wszedłem do lasu i rozbiłem namiot. Wciąż przeżywałem incydent z niedźwiedziem, więc noc miałem niespokojną i budziłem się przy każdym trzasku gałązki i wyciu kojota. Rankiem okazało się, że obozowałem zaledwie kilometr od wschodniego wjazdu. Mostem Fishing (jak wskazuje nazwa, obleganym przez wędkarzy) przeszedłem na drugą stronę rzeki Yellowstone i zrobiłem zakupy w sklepie wielobranżowym. Choć oficjalnie opuściłem już teren parku Yellowstone, nie zdawałbym sobie z tego sprawy, gdyby nie oznakowanie, ponieważ droga prowadziła przez Shoshone, kolejny park

narodowy. Jedząc lunch, rozłożyłem mapę i przyjrzałem się trasie. Dokładając sobie kilka kilometrów do dziennej normy, mógłbym w ciągu trzech dni dotrzeć do mojego następnego celu: Cody w stanie Wyoming. Rozdział 49 Jeśli człowiek płacze na pustkowiu i nikt go nie słyszy, to czy robi to na głos? Z dziennika Alana Christoffersena Cody w stanie Wyoming zawdzięcza swą nazwę sławnemu (lub niesławnemu, zależnie od tego, którą biografię się Williamowi „Buffalo Billowi” Cody’emu.

przeczyta)

Cody był zwiadowcą w armii amerykańskiej w czasie wojny secesyjnej, a potem showmanem, który zorganizował widowisko przedstawiające wydarzenia z historii Dzikiego Zachodu i pokazywał je mieszkańcom wschodniego wybrzeża Stanów Zjednoczonych, a

także koronowanym głowom Europy. Jego widowisko cieszyło się tak wielką popularnością, że mówiono nawet, że przyczyniło się do poprawy stosunków pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Wielką Brytanią. Cody, który miał wrodzony talent do autopromocji, stał się popularny najpierw jako postać literacka w cyklu sprzedawanych po dziesięć centów powieści z Dzikiego Zachodu autorstwa Prentissa Ingrahama, który chciał w ten sposób zaspokoić wielkie zainteresowanie społeczeństwa wszystkim, co wiązało się z Zachodem. Była to rola, którą prawdziwy William Cody odegrał z taką samą łatwością, z jaką nakładał miękkie kowbojskie buty. Dotarłem do Cody około dziewiątej maszerując przez ostatnie dwie i pół

wieczorem,

godziny po ciemku - czego zazwyczaj unikałem, ponieważ po zmroku na ciepłym asfalcie

lubią się wygrzewać węże. Tego dnia przeszedłem około pięćdziesięciu kilometrów przyciągany światłami miasta, do którego zmierzałem. Marzyłem o ciepłym pokoju, miękkim łóżku, długim, gorącym prysznicu oraz posiłku, którego bym nie musiał odwijać z folii. Autostrada skręciła w Sheridan, stając się główną ulicą prowadzącą przez całe miasto. Cody to prawdziwie kowbojskie miasto. Czasami myślimy o kowbojach jako o postaciach z przeszłości naszego kraju, zapominając, że oni ciągle żyją i mają się dobrze - a przynajmniej ciągle żyją. Kowboje to odrębna grupa społeczna, wyraźnie odróżniająca się od innych, ze swoim własnym językiem, kulturą, historią, literaturą i strojami - charakterystycznymi kapeluszami, jeansami Wrangler, butami „kowbojkami” i dużymi klamrami przy paskach, im większymi, tym lepiej. Można ich też rozpoznać po charakterystycznych sylwetkach:

pałąkowatych nogach i przygarbionych sylwetkach, jakby bolały ich plecy. Przeszedłszy około dwóch i pół kilometrów przez miasto, wstąpiłem do Rib & Chop House, żeby coś zjeść. Zamówiony przeze mnie posiłek okazał się ogromny i smakowity. Obsługiwała mnie kelnerka o imieniu Kari, studentka pielęgniarstwa o młodzieńczym wyglądzie i pewnym siebie sposobie bycia, która podobnie jak ja, odstawała od mieszkańców Cody. Była pierwszą od wielu dni osobą, z którą rozmawiałem. Posiłek zjadłem bez pośpiechu, a gdy w końcu wstałem, poczułem kurcze w udach. Poszedłem, czy też raczej pokuśtykałem, kilka przecznic dalej i wynająłem pokój w hotelu Marriott. W mieście odbywał się zjazd wytwórców pikowanych tkanin i w hotelu kłębiły się tłumy zarówno wytwórców, jak i kowbojów, dwóch grup związanych ze sobą kulturowo.

Wieczorem bardzo długo moczyłem się w hotelowym jacuzzi. Gdy przyszedłem, w wodzie był już jakiś mężczyzna - kowboj, jak się mogłem spodziewać - i miał na głowie kapelusz. Uchylił go, gdy wchodziłem do wody. Ściągnąłem z siebie T - shirt, rzuciłem go na stojące nieopodal winylowe krzesełko i zanurzyłem się w bąbelkowej kąpieli, - Siemasz, chłopie - powiedział do mnie kowboj. - Siemasz - odpowiedziałem, nie bardzo rozumiejąc, dlaczego przeszedłem na „kowbojski”. Mężczyzna wskazał blizny na moim brzuchu. - Widzę, brachu, żeś stoczył walkę. - Nie ma o czym mówić - odparłem, zanurzając się głębiej. - Ja też mam co pokazać - powiedział. Uniósł się nieco ponad wodę, odsłaniając bliznę

po ranie od noża biegnącej w poprzek jego kości mostkowej. - Żałuj, żeś nie widział tego drugiego gościa - zaśmiał się. Zamknąłem oczy w nadziei, że zostawi mnie w spokoju. - Skąd żeś? - zapytał. - Seattle. - Przyjechałeś wędkować czy jesteś Popatrzyłem na niego przez chwilę,

przejazdem?

po czym powiedziałem: - Przyjechałem na zjazd wytwórców pikowanych tkanin. - Aha. - Opuścił rondo kapelusza i zanurzył się po brodę w wodzie. Po minucie wstał i wyszedł z jacuzzi. Noc przespałem dobrze, pomimo że miałem męczący sen. Szedłem autostradą przez opustoszałe okolice, jakich wiele mijałem podczas swojej wędrówki, i w pewnym momencie

zobaczyłem idącą przede mną kobietę. To była McKale. Krzyknąłem do niej i ona na moment odwróciła się do mnie, ale nic nie powiedziała ani nie zatrzymała się. Przyspieszyłem kroku i w końcu zacząłem biec, ale ona przyspieszała na równi ze mną. Cały czas była w zasięgu mojego wzroku, jednak była nieosiągalna. Gdy się obudziłem, pościel była mokra od potu. Rozdział 50 Dziki Zachód nigdy nie był tak nudny jak obecnie. Z dziennika Alana Christoffersena Cały następny dzień poświęciłem na odpoczynek. Zjadłem duże śniadanie w hotelowej restauracji, a potem obejrzałem film - jeden z serii o Bournie - w telewizji kablowej, w której płaci się tylko za obejrzany program. Jeśli chodzi o film, to trudno się rozczarować, gdy gra w nim Matt Damon.

Potem postanowiłem zrobić porządek w plecaku. Gdy zacząłem wykładać z niego wszystkie rzeczy, po pokoju rozszedł się zapach stęchlizny i pleśni. Okazało się, że w środku leżał całkowicie zepsuty i poczerniały banan, spleśniała bułka oraz dwa na wpół zjedzone wysokokaloryczne batony. Wyprałem plecak pod prysznicem i powiesiłem przy oknie, aby wysechł. Rozłożyłem mapę, a potem na kartce z hotelowego notatnika spisałem listę zakupów, kierując się trasą, jaką miałem zamiar przejść. Wciąż byłem daleko od Rapid City. Wciąż czekała mnie daleka droga. Prześledziłem trasę za pomocą plastikowej nasadki od hotelowego długopisu. Powinienem iść autostradą I - 90 aż do rozwidlenia znajdującego się czterysta pięćdziesiąt kilometrów na wschód od Cody. Mogłem udać się na

północ międzystanową dziewięćdziesiątką przez Spearfish i Sturgis Południowej Dakocie albo wybrać mniejszą

w

drogę na południe do Custer, również w Południowej Dakocie. Każda z tych tras była mniej więcej tak samo długa. Zaletą drogi na południe było to, że poruszało się po niej mniej pojazdów. Wadą była mniejsza liczba miejsc, w których mógłbym coś zjeść lub się przespać. Po namyśle postanowiłem skierować się na południe. Schowałem mapę i poszedłem kupić prowiant. * Gdy następnego ranka opuszczałem Cody, czułem się przytłoczony, nie dlatego że dźwigałem większy ciężar, ale dlatego że było mi ciężko na duszy. Dwupasmowa autostrada, podobnie jak moje życie, zdawała się prowadzić donikąd. Okolice były rolnicze, z dużymi

połaciami przeznaczonymi pod uprawy lub do wypasu widoki te oglądałem w czasie lotów samolotem w moim poprzednim życiu, W ciągu następnych dwóch tygodni czułem się tak, jakbym psychicznie zrobił wielki krok do tyłu. Mógłbym wymienić listę miejsc, w których się zatrzymałem, ale tylko bym was zanudził - wiem, bo sam też się nudziłem. Przestałem pisać w swoim dzienniku. Przestałem się golić. Przestało mi zależeć. Na trasie mojej wędrówki leżało niewiele miast, największym z nich było Gillette liczące dwadzieścia tysięcy mieszkańców. Gillette nadało sobie nazwę „energetycznej stolicy kraju”, ponieważ w okolicy znajdują się bogate złoża węgla, ropy i metanu. Miasto było brudne i szare i na tym, żeby je opuścić, zależało mi jeszcze bardziej niż na tym, żeby do niego wejść. Wszędzie wyczuwałem marazm, tak samo namacalny jak tytoniowy zaduch w

każdej restauracji, do której zajrzałem. Wyoming to jeden z ostatnich bastionów oporu przeciw przepisom antynikotynowym i palenie jest tam tak samo częścią miejscowej kultury jak wielkie niczym tablice rejestracyjne klamry przy paskach. Mówiąc po prostu, każdy publiczny lokal papierosów.

cuchnie

dziesięcioma

tysiącami

Znałem kilka osób z Wyoming (przychodzi mi tu na myśl jeden z przedstawicieli mojej agencji) i słyszałem opowieści o naturalnym pięknie tego stanu, o jego sympatycznych i swojskich mieszkańcach, ale z ręką na sercu wyznaję, że w tej części Wyoming, przez którą szedłem, niczego takiego nie doświadczyłem. Wyoming przygnębiło mnie do szpiku kości, choć jestem pewien, że moje odczucia nie tyle były wynikiem okoliczności zewnętrznych, ile stanu mojego umysłu - mojego bólu zrodzonego z połączenia samotności i fizycznego

dyskomfortu. Pozimowy, szaro - żółty teren otaczający autostradę każdego dnia wyglądał tak samo jak poprzedniego i miałem uczucie, że trudzę się niczym mitologiczny Syzyf, który codziennie toczył kamień na górę, a następnego ranka zaczynał wszystko od nowa. Przypomniałem sobie coś, co na kilka dni przed śmiercią powiedział mi Bill, właściciel domu, w którym mieszkała Nicole. Bez żony jego życie było jak droga przez opuszczoną okolicę. Każdy dzień wydawał mu się bezcelowym wysiłkiem, ponieważ nie było przy nim nikogo, komu by na nim zależało, nikogo, kto by zapytał o jego samopoczucie, o jego myśli, o jego bolącą okrężnicę. Czułem dokładnie to samo. Można by powiedzieć, że wędrówka przez Wyoming była trafną metaforą mojego życia bez McKale. Jak już kiedyś

pisałem, byłem samotny, ale nie sam - moimi towarzyszami była rozpacz, samotność i strach. I było to rozgadane towarzystwo. W tym trudnym okresie raz zadzwoniłem do ojca i dwa razy do Falene. Ojciec przez pół godziny opowiadał mi o swojej ostatniej grze w golfa i po raz pierwszy w życiu rozkoszowałem się każdym jego słowem. Falene od razu wyczuła moje zniechęcenie i postarała się poprawić mi nastrój. Zaproponowała nawet, że po mnie przyjedzie samochodem, i byłem już niebezpiecznie bliski wyrażenia zgody. Jednak głos wewnętrzny kazał mi samotnie iść dalej przez te połacie szarzyzny, mówił, że i tak kiedyś będę je musiał przejść - jeśli nie teraz, to później. Tak więc szedłem dalej, ale im dłużej szedłem, tym ciężej mi było. Mój umysł zaczął

działać przeciwko mnie, koncentrując się jedynie na tym, co nieprzyjemne i bolesne, i dostrzegając jedynie szarość i cienie, a nie słońce. Po tysiąckroć odtwarzałem w pamięci ostatnie dni i chwile życia McKale. A co najgorsze, zacząłem wątpić w sens mojej wędrówki. Na co ja się porwałem? - pytałem samego siebie. Pomysł, żeby przejść cały kraj, był chory - nic nie czekało mnie ani po drodze, ani u celu. Byłem obolały od wysiłku, ale ból ciała był niczym w porównaniu z udręką psychiczną. Wiedziałem, że jest ze mną źle, ale w mrocznych chwilach naszego życia nie liczy się to, co wiemy, ale to, co czujemy. A ja czułem, że nie ma już we mnie nadziei. Wątpiłem w sens tego, co robię. Wątpiłem, czy kiedykolwiek ukończę wędrówkę. W pewnej chwili, chwili szczególnie czarnego nastroju, zacząłem żałować, że po pogrzebie McKale nie połknąłem śmiercionośnych tabletek. Gdyby

nie to, co przydarzyło mi się już wkrótce w Południowej Dakocie, nie wiem, jak długo bym jeszcze wytrzymał. Rozdział 51 Noc spędziłem w Custer w Południowej Dakocie. Mam nadzieję, że teraz będzie mi sprzyjać więcej szczęścia niż do tej pory, Z dziennika Alana Christoffersena W trzynastym dniu od wyjścia z Cody dotarłem do wschodniej granicy Wyoming. Przejście z Wyoming do Południowej Dakoty było podobne do chwili, w której Dorota wychodzi ze swojego skromnego domku, porwanego przez trąbę powietrzną w Kansas, do bajecznie kolorowej Krainy Oz (Chodzi o bohaterkę powieści Czarnoksiężnik z Krainy Oz L. Franka Bauma.). Drogi, którymi teraz szedłem, nie były pokryte nierównym i wyboistym asfaltem, ale

wylane gładkim betonem w różowawym odcieniu. We wschodnim Wyoming typowym obrazkiem były brudne domy z prefabrykatów, wokół których w wysokich chwastach walały się wraki starych samochodów i porzucone sprzęty kuchenne, natomiast w Południowej Dakocie, tuż za granicą stanu, rozciągały się tereny z bujną zielenią i stały zadbane farmy w sąsiedztwie pięknych, czerwonych stodół. Wieczorem wszedłem do Custer i nastrój nieco mi się polepszył. W pizzerii zjadłem kolację (pochłonąłem całą pizzę średniej wielkości) i znalazłem sympatyczny, jasno oświetlony hotelik pełen turystów podekscytowanych, by zobaczyć Mount Rushmore oraz inne atrakcje turystyczne, które znajdowały się w okolicy. Przed hotelem stał długi rząd zaparkowanych motorów Harley - - Davidson, których kierowcy prawdopodobnie byli w drodze do Sturgis, choć

oficjalny zlot harleyowców miał mieć miejsce dopiero za sto dni. Cały następny dzień przeleżałem w łóżku, pogrążony w melancholii, przekonany o porażce. Przeszedłem ponad tysiąc sześćset kilometrów, i po co? Co to dało? McKale nie wróciła, a moje serce nadal było złamane. Tego dnia nic nie jadłem. Nie wyszedłem z pokoju, zachowując się jak pustelnik, którego zaczynałem przypominać z powodu całkiem już długiej i zmierzwionej brody. W drugim dniu poczułem się tak głodny i wynudzony, że zwlokłem się z łóżka około południa, poszedłem zjeść lunch w restauracji Subway, a potem pojechałem autobusem wahadłowym zobaczyć pobliski Mount Rushmore oraz pomniki Szalonego Konia. Gdy przyjechałem pod Mount prezydentów były zasłonięte

Rushmore,

rzeźby

chmurami, co uznałem za typowy dla mojego życia pech, a ponieważ autobus wracał do Custer dopiero za godzinę, poszedłem zaczekać w centrum dla zwiedzających, gdzie twarze czterech prezydentów umieszczono na przedmiocie, od kart do gry po pałeczki do

każdym

jedzenia ryżu. W pewnej chwili usłyszałem, jak ktoś woła: - Patrzcie, widać ich! Wyszedłem na zewnątrz. Chmury rozpraszały się, stopniowo odsłaniając twarze prezydentów: najpierw Waszyngtona, potem Jeffersona, Roosevelta i Lincolna. Stale się słyszy opinie: „Mount Rushmore nie jest tak duży, jak się spodziewasz”, ale nawet w moim ówczesnym stanie umysłu pomnik wydał mi się imponujący. Intryguje mnie każdy rodzaj sztuki, a tak potężne dzieło zrobiło na mnie szczególne

wrażenie, więc przeszedłem chodnikami u podnóża góry, a potem kręciłem się po centrum dla zwiedzających i muzeum aż do zmroku. Pomimo że było już późno, zacząłem się zastanawiać, czy wrócić do hotelu, czy może pojechać do pomnika Szalonego Konia. Szczerze mówiąc, Szalony Koń był dla mnie atrakcją marginalną. O pomniku nie wiedziałem nic, poza tym że jest nieukończonym jeszcze wizerunkiem indiańskiego wodza Szalonego Konia - kogoś, o kim nie wiedziałem nic, ani niczego nie chciałem się dowiedzieć. Z całą pewnością majestatem nie dorównuje Mount Rushmore. Jednak w końcu ciekawość wzięła górę i pojechałem autobusem wahadłowym pod pomnik. Nie przeczuwałem, jak wielki wpływ wywrze on na mnie, moje życie i moją wędrówkę. Rozdział 52 Niektórzy ludzie patrzę na góry jak na przeszkody.

Inni jak na tworzywo. Z dziennika Alana Christoffersena Rzeźbienie Szalonego Konia rozpoczął w 1948 roku amerykański rzeźbiarz polskiego pochodzenia Korczak Ziółkowski. Ziółkowski urodził się w 1908 roku w Bostonie, w drugim roku życia został sierotą. Dzieciństwo spędził w domach dziecka i rodzinach zastępczych z biednych dzielnic Bostonu. Nigdy nie ukończył żadnej szkoły artystycznej, ale będąc nastolatkiem, pracował jako czeladnik okrętowego, po pracy natomiast rzeźbił w

u

cieśli

drewnie i tworzył artystyczne meble. Swoją pierwszą rzeźbę w marmurze stworzył, gdy miał dziewięć lat. Było to popiersie sędziego Fredericka Pickeringa Cabota, przyjaciela wielu dzieci z rodzin zastępczych w Bostonie i okolicy, człowieka, który wzbudził w Ziółkowskim zainteresowanie sztuką. W

1939 Ziółkowski przeprowadził się do Gór Czarnych w Południowej Dakocie, aby pomagać w rzeźbieniu pomnika Mount Rushmore. W niecały rok później wykonane przez niego marmurowe popiersie Ignacego Józefa Paderewskiego, pianisty, kompozytora i premiera Polski, zdobyło główną nagrodę na Wystawie Światowej w Nowym Jorku. Wkrótce potem zwróciło się do niego kilku wodzów indiańskich z plemienia Lakota z prośbą, aby stworzył pomnik ku czci rdzennych mieszkańców Ameryki. Wódz Henry Standing Bear napisał do Ziółkowskiego: „My, wodzowie, chcielibyśmy, aby biały człowiek wiedział, że czerwony człowiek też ma swoich bohaterów”. Ziółkowski przyjął zlecenie i rozpoczął przygotowania oraz projektowanie pomnika. Trzy lata później prace zostały wstrzymane, ponieważ

Ziółkowski zaciągnął się do armii Stanów Zjednoczonych. Został ranny na plaży Omaha w czasie inwazji na Normandię. Po wojnie Ziółkowski wrócił do Gór Czarnych i rozpoczął poszukiwania odpowiedniej góry. Uznał, że pasmo Teton w Wyoming będzie lepiej się nadawać niż Góry Czarne ze względu na rodzaj skał, jednak Indianie Lakota uważali Góry Czarne za święte miejsce i chcieli, aby pomnik stanął właśnie na ich terenie. „Lakota nie mieli ani pieniędzy, ani góry”, powiedział Ziółkowski.” Ale zawsze uważałem, że zostali źle potraktowani, i dlatego się zgodziłem”. Ukończony pomnik, trójwymiarowa rzeźba indiańskiego wodza Szalonego Konia siedzącego na szarżującym wierzchowcu, największą rzeźbą świata. Będzie mieć

będzie

wysokość stu siedemdziesięciu dwóch metrów - więcej niż pomnik Mount Rushmore - i długość stu dziewięćdziesięciu pięciu metrów. Głowa wodza wraz z wojennym pióropuszem mogłaby pomieścić głowy prezydentów z Mount Rushmore.

wszystkich

czterech

Ziółkowski zmarł trzydzieści cztery lata po rozpoczęciu pracy nad rzeźbą, w chwili gdy była ona jeszcze daleka od ukończenia. Jego ostatnie słowa do żony brzmiały: „Musisz skończyć rzeźbę. Ale pracuj powoli, żeby zrobić to dobrze”. Wpatrywałem się w pomnik niemal dwadzieścia minut. Zaczął padać deszcz, ale ja nawet tego nie zauważyłem. To przedsięwzięcie było szaleństwem. Kolosalnym szaleństwem. Człowiek bez pieniędzy, bez technicznego wykształcenia, bez ciężkiego sprzętu postanawia rzeźbić w skale. Szaleństwem, ale i inspiracją. W szalonym przedsięwzięciu Ziółkowskiego

znalazłem to, czego szukałem. Rozdział 53 Zadałem sobie pytanie, co by powiedziała mi McKale, i od razu znałem odpowiedź: „Rusz tyłek, bierz plecak i ruszaj w drogę”. Z dziennika Alana Christoffersena Następnego dnia przez cały ranek leżałem na hotelowym łóżku i wpatrywałem się w sufit. Po raz pierwszy od chwili gdy wyruszyłem w drogę, wiedziałem dokładnie, dlaczego idę. Moja wędrówka nie była ucieczką od przeszłości, była pomostem do mojej przyszłości i każdy, nawet najmniejszy krok był aktem wiary i nadziei, zapewnieniem siebie samego, że warto żyć. I wraz z uświadomieniem sobie tej prawdy zniknął przytłaczający mnie ciężar brzemię mojej rozpaczy i użalania się nad sobą. Nadeszła

pora, aby przestać się nad sobą rozczulać i kontynuować dzieło, którego się podjąłem. Nadeszła pora, aby przestać pytać, co mogę dostać od życia, ale zapytać, czego życie oczekuje ode mnie. Rozłożyłem mapę na łóżku i palcem prześledziłem trasę. Nadeszła pora, aby skierować się w cieplejsze okolice. Pora, aby pójść na południe. Moim następnym celem było Memphis w stanie Tennessee. Ogoliłem się, wziąłem plecak i wyszedłem z hotelu. Znowu miałem cel, znowu czułem przypływ energii. Gdy przechodziłem przez hotelowy hol, zauważyłem starszą kobietę siedzącą na jednym z krzeseł przy recepcji. Siwowłosa, w długim, wełnianym płaszczu z ciemnowiśniową apaszką wokół szyi.

Była piękna, a na pewno kiedyś taka była, i miała w sobie coś, co sprawiało, że trudno było od niej oderwać wzrok. Nasze spojrzenia się spotkały. Gdy byłem blisko, powiedziała: - Alan. Zatrzymałem się. - Słucham? - Alan Christoffersen? Spojrzałem na nią ze zdumieniem. - Tak. - Wie pan, kim jestem? Coś w niej wydało mi się znajome. Po chwili odpowiedziałem: - Nie. - Jest pan pewien? W tym momencie, wpatrując się w jej oczy, zrozumiałem, kim ona jest.

- Poszukuję pana od wielu tygodni - powiedziała. Epilog Wszyscy jesteśmy w ruchu. Zawsze. Ci, którzy nie wspinają się ku czemuś, spadają w nicość. Z dziennika Alana Christoffersena To, co mój ojciec powiedział o górach, jest prawdą. Wspinamy się na góry, ponieważ doliny są pełne cmentarzy. Sekretem przetrwania jest wspinaczka, nawet w ciemnościach, nawet wtedy, gdy wspinaczka wydaje się bezsensowna. To wspinaczka jest ważna, nie szczyt. A wielcy ludzie nie tylko wspinają się na góry, ale również w nich rzeźbią. Marzenie Korczaka Ziółkowskiego niemożliwe do zrealizowania - jeden

wydawało

się

człowiek miał wykuć rzeźbę wielką jak cała góra. Potrafię sobie wyobrazić te kąśliwe

przytyki jego krytyków, a miał ich całe zastępy. „Oszalałeś, jesteś głupcem, nigdy ci się nie uda”, wykrzykiwali z dołu, ze swoich na wpół wykopanych grobów. „Ten pomnik nigdy nie zostanie ukończony”. Jednak Ziółkowski wiedział, że nie należy słuchać cmentarnych duchów. Dzień po dniu wspinał się na swoją górę, brał dłuto i cierpliwie wykuwał w twardej skale swoje marzenie. Wiedział, że nie doczeka ukończenia swojego dzieła, ale to go w żaden sposób nie powstrzymywało. Gdy tuż przed śmiercią zapytano go, czy czuje żal, że nie zobaczy ukończonego pomnika, odpowiedział: „Nie, najważniejsze to żyć na tyle długo, aby zainspirować innych do robienia wspaniałych rzeczy”. I tak się stało. Gdy masyw góry zaczął się przekształcać w rzeźbę, inni ludzie również

zaczęli marzyć. I zaczęli działać. Dziś miliony osób z całego świata przyjeżdżają, aby zobaczyć górę Korczaka Ziółkowskiego, a zespół profesjonalistów pracuje na okrągło, aby urzeczywistnić jego marzenie. Problemem już nie jest to, c z y pomnik zostanie ukończony, ale kiedy. Jednak największą spuścizną, Ziółkowski, nie jest potężna góra,

jaką

zostawił

nam

którą przeistaczał w rzeźbę, ale góra, którą najpierw musiał pokonać samotnie w samym sobie. W jego walce z przeciwnościami, ze zniechęceniem i zwątpieniem każdy człowiek może odnaleźć podobieństwo do własnych losów. W życiu każdego z nas bez wyjątku zdarzają się chwile, gdy musimy samotnie zmagać się z ciężkim losem, znosić ból i rozpacz gdy niczym w biblijnym Ogrodzie Oliwnym padamy na kolana i wykrzykujemy ku

niebiosom, że nas opuściły. Są to najwspanialsze i najcenniejsze chwile, ponieważ dają szansę, by pokazać hart naszego ducha. To nasze „najlepsze godziny”. To, że takie chwile są nam dane, nie jest ani przypadkowe, ani okrutne. Bez wysokich gór nie bylibyśmy w stanie wspiąć się na szczyty. A przecież urodziliśmy się po to, by znaleźć się na szczycie. Każdy z nas jest rzeźbiarzem własnego ducha i każdy, podobnie jak Korczak Ziółkowski, ma szansę wykonać pozornie niewykonalne zadanie - wykuć w twardej, opornej materii monument, który rozświetli wszechświat. Nasze dzieło, podobnie jak pomnik Ziółkowskiego, nie zostanie ukończone za naszego życia. A kiedyś przekonamy się, że nigdy nie rzeźbiliśmy sami. Ziółkowski powiedział: „Powtarzam moim dzieciom, żeby nigdy nie zapomniały, że

człowiek nie jest istotą kompletną. Istnieje coś większego od niego, co nim porusza”. Tak naprawdę nie mam pewności, czy dojdę do Key West, mam natomiast całkowitą pewność, że nigdy się nie poddam. I gdy będę stawiał ostatni krok, to fakt, czy doszedłem do celu czy nie, nie będzie ważny, ponieważ będę innym człowiekiem niż wtedy, gdy opuszczałem Seattle. Nigdy nie rzeźbiłem góry. Rzeźbiłem samego siebie.

Document Outline Podziękowania Prolog Rozdział 1 Rozdział 2 Rozdział 3 Rozdział 4 Rozdział 5 Rozdział 6 Rozdział 7 Rozdział 8 Rozdział 9 Rozdział 10 Rozdział 11 Rozdział 12 Rozdział 13 Rozdział 14 Rozdział 15 Rozdział 16 Rozdział 17 Rozdział 18 Rozdział 19 Rozdział 20 Rozdział 21

Rozdział 22 Rozdział 23 Rozdział 24 Rozdział 25 Rozdział 26 Rozdział 27 Rozdział 28 Rozdział 29 Rozdział 30 Rozdział 31 Rozdział 32 Rozdział 33 Rozdział 34 Rozdział 35 Rozdział 36 Rozdział 37 Rozdział 38 Rozdział 39 Rozdział 40 Rozdział 41 Rozdział 42 Rozdział 43 Rozdział 44 Rozdział 45 Rozdział 46 Rozdział 47 Rozdział 48

Rozdział 49 Rozdział 50 Rozdział 51 Rozdział 52 Rozdział 53 Epilog

Table of Contents Podziękowania Prolog Rozdział 1 Rozdział 2 Rozdział 3 Rozdział 4 Rozdział 5 Rozdział 6 Rozdział 7 Rozdział 8 Rozdział 9 Rozdział 10 Rozdział 11 Rozdział 12 Rozdział 13 Rozdział 14 Rozdział 15 Rozdział 16 Rozdział 17 Rozdział 18 Rozdział 19 Rozdział 20 Rozdział 21 Rozdział 22

Rozdział 23 Rozdział 24 Rozdział 25 Rozdział 26 Rozdział 27 Rozdział 28 Rozdział 29 Rozdział 30 Rozdział 31 Rozdział 32 Rozdział 33 Rozdział 34 Rozdział 35 Rozdział 36 Rozdział 37 Rozdział 38 Rozdział 39 Rozdział 40 Rozdział 41 Rozdział 42 Rozdział 43 Rozdział 44 Rozdział 45 Rozdział 46 Rozdział 47 Rozdział 48