John Altman - Obserwatorzy

OBSERWATORZY JOHN ALTMAN Przekład Jan Hensel

Tytuł oryginału The Watchmen Redakcja stylistyczna AnnaTłuchowska Ilustracja na okładce Getty Images/Flash Press Media Opracowanie graficzne okładki Studio Graficzne Wydawnictwa Amber Skład Wydawnictwo Amber Druk Finidr, s.r.o.. Ćesky Têsin Ponowna oprawa 2006, Wojskowa Drukarnia w Łodzi Copyright © 2004 by John Altman. All rights reserved. For the Polish edition Copyright © 2004 by Wvdawnictwo Amber Sp, z o.o. ISBN S3-241-2492-6 WYDAWNICTWO AMBER Sp z o.o 00-060 Warszawa, ul. Królewska 27 tel. 620 40 13,620 81 62 www.wydawnictwoainber.pl

Dla Sarah

PROLOG Al Guhrair zobaczył go - siedział samotnie przy jednym ze stolików ulicznej kawiarenki. Z filiżanką w dłoni obserwował ludzi przechodzących przez rynek. Tak jak przy pierwszym spotkaniu, zaskoczyła go drobna postura mężczyzny. Mały zabójca był bardzo drobny; ciemne ubranie wisiało na nim jak na wieszaku. W omiatających zatłoczony targ oczach było coś nerwowego. Coś ze ściganej ofiary, pomyślał Al Guhrair, a nie łowcy. I znów, tak jak za pierwszym razem, Al Guhrair poczuł przypływ wątpliwości. Czy ten drobny człowieczek rzeczywiście zasługiwał na swoją reputację? Trudno w to uwierzyć. Machina jednak została puszczona w ruch - musieli więc działać zgodnie z ich decyzją, bez względu na własne rozterki. I ruszył w stronę kawiarenki na umówione spotkanie. Wokół niego starodawny Marché Rue Mouffetard tętnił życiem, rozbrzmiewając głosami kupujących, którzy tłoczyli się przy bogato zaopatrzonych straganach. Sprzedawano tu skorupiaki, ośmiornice i trzciną cukrową, doprawione czosnkiem ślimaki, wonne koła serów i tradycyjne francuskie przyprawy kuchenne. Gdy Al Guhrair podszedł do kawiarni, spojrzenie ciemnych oczu mężczyzny uniosło się i spoczęło na jego twarzy. Błysnęło w nim rozpoznanie. Al Guhrair usiadł, wygodnie sadowiąc się na krześle. Ładna kelnerka przechwyciła jego spojrzenie. Wskazał na kawę swojego towarzysza; dziewczyna kiwnęła głową. Przez kilka chwil milczeli jak dobrzy przyjaciele, których nie krępuje chwila ciszy. Późnopopołudniowe światło dnia zaczynało przygasać. Kelnerka przyniosła 7

filiżankę kawy. Al Guhrair odczekał, aż odejdzie. Potem sięgnął po teczkę i położył ją na stole. Otworzył zatrzaski, uniósł wieko i wyjął pierwszy przedmiot. Obserwował, jak zabójca otwiera paszport i sprawdza obwiązany gumką plik papierów wetkniętych między kartki: prawo jazdy, kartę ubezpieczeniową i kilkaset dolarów amerykańskich. Jego twarz pozostała obojętna, nic nie można było odczytać z jej wyrazu. Al Guhrair znów poczuł wątpliwości. Zwykle, gdy komuś robi się fałszywą tożsamość, wybiera się narodowość inną od tej, w której będzie działał. Ale zabójca nalegał, aby uchodzić za Amerykanina i wtopić się w otoczenie lepiej niż jakikolwiek obcokrajowiec. Al Guhrair zamyślił się. Trudno było określić pochodzenie zabójcy - wyglądał na Europejczyka, ale jego rysy sugerowały innych przodków. Jest jakąś mieszaniną ras, stwierdził Al Guhrair. Ameryka jest pełna takich mieszańców. Może jednak miał rację, upierając się przy obywatelstwie amerykańskim. Mimo to Al Guhraira wciąż dręczyły wątpliwości. Paszport wraz z pozostałymi papierami zniknął w fałdach czarnej koszuli mężczyzny - tak luźnej, że można by ją nazwać tuniką. Al Guhrair sięgnął do aktówki i wręczył zabójcy cienką kartonową teczkę. Wewnątrz znajdowały się dwa plany. Jeden przedstawiał rozmieszczenie budynków otaczających tajny ośrodek CIA, drugi - rozkład pomieszczeń w głównym gmachu. Zabójca pochylił się, oglądając plany w bladym przedwieczornym świetle. Potem opadł na oparcie krzesła i zamknął teczkę. Odłożył ją na stół, a Al Guhrair znów sięgnął do aktówki. Ostatnim przedmiotem była druga tekturowa teczka zawierająca zdjęcie celu. Zabójca wziął ją, odgiął okładkę, z obojętnym wyrazem twarzy zajrzał do środka, po czym zamknął. Al Guhrair odchrząknął. - W przyszłym tygodniu wracam do Nowego Jorku - powiedział po angielsku. - Jeśli z jakiegoś powodu będziesz musiał się z nami skontaktować... Wyciągnął portfel z cielęcej skóry i wyjął tłoczoną wizytówkę. W spojrzeniu zabójcy, gdy ją przyjmował, Al Guhrair dostrzegł coś, co go zaskoczyło: drapieżny błysk, zupełnie niespodziewany, jeśli wziąć pod uwagę jego spokój. Zabójca wstał. Wziął teczki, rzucił na stół obok filiżanki nietkniętej kawy monetę i zniknął w tłumie. 8

Al Guhrair odprowadził go wzrokiem. Sięgnął po swoją filiżankę i upił łyk kawy. Spotkanie było krótsze, niż przewidywał. Uświadomił sobie, że zabójca nie odezwał się ani słowem. Upił kolejny łyk, szukając wzrokiem mężczyzny, ale tamten zdążył już zniknąć. Czy da radę? Był niski i szczupły, niemal chuderlawy. Ale ten zastanawiający błysk w oczach... Al Guhrair znowu uniósł do ust filiżankę i zatopił się w myślach.

CZĘŚĆ 1

ROZDZIAŁ 1 Finneyowi zaparło dech w piersiach. Odczekał chwilę, żeby zapanować nad drżeniem rąk, potem przyłożył do oczu lornetkę i przemierzył wzrokiem tę samą drogę co przed chwilą nad zmurszałymi sztachetami płotu, za stajnię, aż do splątanych zarośli na skraju lasu. Tam. Pokrzewka Bachmana. Siedziała na niskiej gałęzi i zdawała się patrzeć wprost na niego. Pokrzewka Bachmana była najrzadziej spotykanym ptakiem śpiewającym Ameryki Północnej. Po czarnym kapturku na łebku Finney rozpoznał samca. Gdy mu się przyglądał, ptak wydał charakterystyczny odgłos: niskie, zgrzytliwe bzz-bzz-bzz. Potem odfrunął i zniknął z pola widzenia. Finney opuścił lornetkę. Serce waliło mu jak młotem. Wciąż wstrzymywał oddech. Wiedział, że więcej jej nie zobaczy, ale nie czuł się zawiedziony. W ciągu siedmiu lat spacerów po lesie za farmą nigdy jeszcze nie zobaczył pokrzewki Bachmana. Stał przez kilka chwil, jakby zatrzymując na dłużej poczucie satysfakcji, które i tak zaczęło się już rozwiewać. Wreszcie odetchnął głęboko. Spojrzał na zegarek. Za dziesięć dwunasta. Jego gość wkrótce przyjedzie. Jeszcze chwilę patrzył w kierunku zarośli, łudząc się wbrew swojej wiedzy, że ptak wróci. Potem odwrócił się i ruszył wolnym krokiem z powrotem w stronę przebudowanej farmerskiej chaty, którą nazywał domem. Już otwierając drzwi, zrozumiał, że Arthur Noble nie czuje się dobrze. 13

Resztki włosów zniknęły; gładka skóra na bokach głowy lśniła pod rondem filcowego kapelusza. Podpierał się laską, trzymając ją oburącz. Twarz, która zawsze przypominała pysk basseta, zapadła się; fałdy skóry obwisły. Potrafił jednak samodzielnie przyjechać samochodem, pomyślał Finney, a teraz nawet zdobył się na uśmiech. - Witaj - powiedział Noble. - Witaj - odparł sztywno Finney. Odwrócił się i poprowadził Noble'a do gabinetu. Gabinet umeblowany był dwoma fotelami z wiśniowego drewna i biurkiem w stylu królowej Anny. Na ścianach wisiały liczne świadectwa ornitologicznych zainteresowań gospodarza: kalendarze, plakaty, fotografie dzięciołów, zimorodków, bażanta i dzierzby. Z ogrodu przez otwarte okno dochodziło leniwe brzęczenie trzmieli. Szarogłowy drozd przysiadł na miedzianym poidle dla ptaków, patrząc majestatycznie w dal. Finney wskazał jeden z foteli. Noble usiadł ostrożnie, nie zdejmując kapelusza. Wygląda dziesięć lat starzej, niż ma w rzeczywistości, pomyślał Finney. Z nagłym przejęciem zaczął się zastanawiać, czy wywarł na Noble'u wrażenie równie zgrzybiałego. Siwiejąca broda była prawdopodobnie rozwiana po porannym spacerze; posturę miał tak samo przygarbioną jak zwykle. Spróbował się wyprostować, ruszając za biurko, a potem spoczął na obitym skórą fotelu. Przez kilka chwil przyglądali się sobie w milczeniu. Potem Noble znów się uśmiechnął. - Miło cię widzieć - powiedział. Finney pokiwał tylko głową. - Gdzie jest Lila? - Noble rozejrzał się dookoła, jakby mogła ukryć się gdzieś w pokoju. - Minął taki szmat czasu. Chciałbym nacieszyć stare oczy jej widokiem... Finney potrząsnął głową. Upłynęła kolejna chwila. - Tak mi przykro, Louis. - To było błogosławieństwo - burknął Finney. - Pod koniec. Znów zapadła cisza, tylko w oddali słychać było zawodzący śpiew wilgi. Oczy Finneya dostrzegły plamkę na krtani Noble'a. Pieprzyk czy coś takiego. Noble wyciągnął ciemną chusteczkę i przycisnął ją do szyi. Potem zakasłał; chusteczka powędrowała odruchowo do ust. Finney spostrzegł, że pieprzyk krwawi. To nie pieprzyk, zrozumiał nagle. 14

Noble znów odkaszlnął; jego twarz nabrała kolorów. Podniósł wzrok i zobaczył minę Finneya. Uśmiechnął się ponuro, opuszczając chusteczkę na kolana. Pokiwał głową. - Mięsak Kaposiego - wyjaśnił. - Dobry Boże - szepnął Finney. - Dają mi miesiąc. - Dobry Boże. - Cieszę się, że zgodziłeś się ze mną spotkać. Chciałbym... nie mieć wrogów, kiedy opuszczę ten świat. Zwłaszcza takich, których kiedyś zaliczałem do grona przyjaciół. Umilkł. Z przedpokoju dochodziło nieubłagane tykanie starego zegara. Znów zaczął mówić - ale doktor Louis Finney już go nie słuchał. Wspominał. Przypomniał sobie młodą kobietę, która nie chciała spojrzeć mu w oczy. Patrzyła na swoje dłonie, splecione mocno na kolanach. W pokoju stały tylko zwykłe drewniane krzesła, na których siedzieli. Jeśli nie liczyć weneckiego lustra, przez które ich obserwowano, pomalowane cytrynową farbą ściany były zupełnie nagie. Finney czekał. W końcu się poruszyła. Kiedy podniosła wzrok, jej oczy nie należały już do Susan Franklin, lecz do Robin, najsilniejszej spośród jej alternatywnych osobowości. Te oczy wwierciły się w Finneya i zabłysły. Po chwili zakryła usta. To mdłości, zrozumiał od razu. W świadomości SusanRobin jej osobowości mieszkały w brzuchu. Kiedy jedna występowała na pierwszy plan, druga wycofywała się w głąb. Zrozumiałe, że taka zamiana miejsc powodowała sensacje żołądkowe. Krztusiła się przez moment, potem przełknęła ślinę. Jej oczy znów skupiły się na nim. Lśniące, inteligentne, oskarżycielskie. Napięta i trupio blada twarz. Aby uzyskać dostęp do wszystkich osobowości, poddali Susan Franklin ostrym zabiegom, które trwały sześć miesięcy. Stosowali na przemian brak snu, amytal sodu, elektrowstrząsy, torazynę i hipnozę. Wyniszczali ją, pomyślał Finney. Lekarze uczestniczący w badaniach radośnie odrzucili przysięgę Hipokratesa. Zadawali jej ból, z egzaltacją osłaniając się pojęciem „bezpieczeństwa narodowego”... 15

- Mogą cię na chwilę przeprosić? - mruknął Finney. Nie czekając na odpowiedź, wstał zza biurka, wyszedł na korytarz i zatrzymał sią nagle. Chowanie urazy było bezcelowe. Zwłaszcza wobec człowieka stojącego nad grobem i to takiego, jak wyraził sią Noble, którego zaliczało sią niegdyś do grona przyjaciół. Mimo to nie potrafił sią zdobyć na słowa przebaczenia. To bowiem oznaczałoby, że Noble nie ponosi całej odpowiedzialności za to, co razem robili. A jeśli tak, to ciężar winy musiałby, przynajmniej częściowo, spaść na barki kogoś innego. Być może na barki Finneya. Ale był taki młody, kiedy zaczęli razem pracować. Ufał Noble'owi, jak uczeń ufa mądremu nauczycielowi. No, oczywiście, miał swój udział w tym, co robili. Oczywiście, że miał. Ale był zbyt młody, żeby wiedzieć, co jest słuszne. To Noble był winny. Nie on, nie oni, wyłącznie Noble. Jaki jednak sens miało to spotkanie, jeśli nie był gotów wybaczyć? Stał jeszcze przez chwilę, marszcząc brwi. Potem wyprostował się i wrócił do gabinetu. Oczy Noble'a śledziły go, gdy siadał za biurkiem. W tym spojrzeniu było coś nieprzebłaganego i lekko pogardliwego. Finney otworzył usta, ale rozmyślił sią w ostatniej chwili. To, co chciał powiedzieć, nie pasowało do rozmowy, jaką mogliby prowadzić dwaj dorośli mężczyźni. A może nie pasowało po prostu do rozmowy tych właśnie dwóch mężczyzn: dumnych i nieskorych do przyznawania sią do błędów. Ufałem ci, mógłby zacząć. Dałem ci się poprowadzić - i dlatego dręczyły mnie koszmary, które dopiero niedawno zostawiły mnie w spokoju. Albo w mniej oskarżycielskim tonie i może bardziej szczerze: „Jeśli przyjmę twoje przeprosiny, Arthurze, przyjmę również odpowiedzialność. A nie jestem przekonany, czy to słuszne”. Ale czy właściwie Noble go przeprosił? Na pewno nie wprost. Chusteczka znów powędrowała do szyi. Teraz Noble patrzył na niego z ledwo skrywanym zniecierpliwieniem człowieka, który nie ma chwili do stracenia. - Nie powinienem czuć potrzeby tłumaczenia się przed tobą - powiedział nagle. Finney zamrugał. - Nie powinienem - powtórzył Noble. - Ale czuję. Od piętnastu lat nie przyjąłem żadnego rządowego zlecenia. Ale złe sny wciąż powracają. - Ufałem ci - usłyszał swój głos Finney. 16

- A ja poprowadziłem cię bardzo wyboistym szlakiem. Przepraszam cię za to. Czy przyjmiesz te przeprosiny, czy nie, to twoja sprawa. Wilga znów zaśpiewała: ti-di-di, ti-di-di. Minęła chwila, potem druga. Finney już miał odpowiedzieć, gdy Noble podjął: - W każdym razie przyjechałem do ciebie z jeszcze jednego powodu. Jak powiedziałem, od piętnastu lat nie przyjąłem rządowego zlecenia. Ale to nie do końca prawda. W zeszłym tygodniu otrzymałem telefon. I uznałem, iż mimo wszystko sprawa jest zbyt ważna, żeby ją zlekceważyć. Finney nie umiał ukryć zaskoczenia. - Przy twoim stanie zdrowia...? - Masz rację. To może potrwać parę tygodni albo parę miesięcy. Może nawet rok. Jego oczy błysnęły niemal figlarnie. - Nie mam na to zdrowia - przyznał. - Ale ty... Szofer zatrzymał limuzynę przy windzie towarowej i odszukał w lusterku wzrok Al Guhraira. Al Guhrair oblizał wargi. Od betonowych ścian podziemnego garażu odbijało się echo pracujących silników. - Pięć minut - powiedział, otwierając drzwiczki. Przestąpiwszy dwa kroki, znalazł się w windzie. Nacisnął przycisk najwyższego piętra, a potem guzik zamykający drzwi. Nic się nie stało. Nacisnął jeszcze raz, nie zdejmując palca z guzika, dopóki drzwi nie zaczęły się zasuwać. Chwilę później winda niosła go już na górę. Sięgnął do wewnętrznej kieszeni płaszcza i wydobył pistolet Heckler & Koch P7. Pierwszy raz od prawie trzech lat broń opuściła szufladę biurka w jego gabinecie. Al Guhrair nigdy z niej nie wystrzelił. Zastanawiał się, czy teraz będzie do tego zdolny, gdy zajdzie potrzeba. Wszystko to takie proste - magazynek był już naładowany, wystarczy jeden ruch kciuka, by odbezpieczyć zamek. Ale Al Guhrair nie nadawał się do wymachiwania pistoletem. Miał sześćdziesiąt cztery lata, chore serce, zaawansowany artretyzm i zabawy z bronią palną nie były dla niego. Jednak poradzi sobie - jeśli zajdzie taka potrzeba. Drzwi rozsunęły się. Przed wejściem do apartamentu Al Guhrair stał przez chwilę w windzie, nasłuchując. Mieszkanie było ciche i pogrążone w mroku. W powietrzu unosił się lekki zapach cytryn. Przez ostatnie dwanaście lat, od drugiego rozwodu, mieszkał tu sam. 17

Ale zabójca, jeśli się gdzieś czaił, nie robiłby hałasu. Czy hałasował, kiedy zabijał pozostałych członków komórki? Ci ludzie byli znacznie młodsi od Al Guhraira - niektórzy o całe dziesięciolecia - i paru miało za sobą przeszkolenie wojskowe. A mimo to zabójca pozbył się ich bez widocznych trudności. Wątpliwe, by robił niepotrzebny hałas. A może mieszkanie rzeczywiście było puste. Al Guhrair znów zwilżył wargi i ruszył. Przez wielkie, lśniące czystością okna po prawej stronie zobaczył pogrążony w mroku Central Park. Za nim - roziskrzony East Side, obsypany klejnotami świateł. Po lewej stronie biegł korytarz wiodący do kuchni przez hol - gdzie znajdowały się drzwi głównej windy, którą specjalnie ominął - aż do sypialni. Ruszył powoli w głąb korytarza, trzymając oburącz pistolet. Sypialnia była pusta. Stał w drzwiach pełne dwie minuty, zanim zapalił światło. Potem podszedł do szafy i zajrzał do środka. Przykucnął z pewnym wysiłkiem, żeby zajrzeć pod łóżko. Pchnął drzwi do łazienki i powiódł wzrokiem po marmurach i lśniącym mosiądzu. Żadnego śladu intruza. Położył pistolet na łóżku, wydobył z szafy walizkę i zaczął się pośpiesznie pakować. Skończył, zamknął wieko, zasunął zamek i wziął pistolet. Teraz sejf. Wrócił do spowitego w ciemnościach salonu. Jeśli zabójca tu jest, jak zaatakuje? Dwie z ofiar zostały zasztyletowane, trzecia zmarła rzekomo na zawał. Otruta. Wszystkie morderstwa zostały zainscenizowane tak, aby wydawały się wytłumaczalne - jedno jako napaść na tle rabunkowym, drugie jako nieudane włamanie. Jednak Al Guhrair znał prawdę: wietrzny duch eliminował dokładnie tych ludzi, którzy go wynajęli. W ciągu dwunastu dni od spotkania na Marché Rue Mouffetard wszyscy członkowie komórki oprócz Al Guhraira zginęli. Zacisnął mocniej dłonie na kolbie pistoletu i powiódł wzrokiem po pokoju. Po długiej narożnej sofie. Po zakurzonych regałach z książkami, po pianinie. Patrzył na te zwyczajne sprzęty każdego dnia, jednak teraz czuł się tak, jakby widział je po raz pierwszy. Przypomniał sobie paryski targ, zdumiewająco drobną postać zabójcy. Wietrzny duch mógł się kryć za każdym z tych mebli albo za żadnym. Przeszedł przez pokój. Włożył pistolet do kieszeni, potem zdjął ze ściany obraz - mało znanego Hoppera, którego jednak zawsze darzył szczególnym szacunkiem. Postawił obraz na podłodze i przekręcił szyfrowy zamek. 18

W środku znajdowały się cztery pękate koperty. Schował je do kieszeni, zamknął sejf i odwrócił się. Czy kiedykolwiek wróci do tego mieszkania? Odpowiedź trzeba było odłożyć na przyszłość. Póki co musiał uciekać - i to jak najdalej. Chwycił walizkę i ruszył z powrotem do windy towarowej. Dawniej służba tą drogą wywoziła śmieci i wwoziła zakupy, tak aby mieszkańcy apartamentu nigdy nie musieli zaprzątać sobie głowy przyziemnymi aspektami konsumpcji. Teraz jednak czasy się zmieniły. Dostawcy i służące używali windy głównej. Tędy wwożono tylko szczególnie kłopotliwe lub zawstydzające przedmioty; z towarowej windy prawie nikt nie korzystał. A mimo to nie czekała na niego. Ktoś sprowadził ją na dół. Zmarszczył brwi. Odbezpieczył kciukiem pistolet. Mijały sekundy. Al Guhrair słyszał zgrzyty dźwigu, gdy winda wjeżdżała na górę. Zaczął się pocić, mimo że apartament był dobrze klimatyzowany. Drzwi rozsunęły się. Winda była pusta. Odetchnął głęboko, wziął walizkę i wszedł do środka. Zabójca zmienił pozycję ciała, kucając na dachu windy. Dźwig zazgrzytał i ruszyli w dół. Przez uchyloną lekko klapę włazu obserwował ofiarę. Mężczyzna nie podniósł jeszcze wzroku. Okazał się mniej przezorny, niż zakładał. Zabójca mógłby go dopaść w apartamencie, wolał jednak zachować ostrożność, tak jak go uczono. Ofiara trzymała pistolet - ale zadanie i tak wydawało się niemal zbyt łatwe. Morderca włożył palce głębiej pod klapę włazu. Następnie uniósł ją i płynnym ruchem zsunął nogi w dół. Spadł z przygiętymi kolanami, zmieniając się w ludzki sztylet. Trafił cel w lewy bok, przewrócił go, amortyzując jego ciałem własny upadek. Zarzucił lewe przedramię na gardło mężczyzny. Prawą dłonią przycisnął jego głowę tuż pod lewym uchem. Precyzyjnie odmierzony nacisk odczepił czaszkę od kręgosłupa. Śmierć nastąpiła natychmiast. Zabójca wyprostował się. Jego dłonie przebiegły po zwłokach ofiary, sprawdzając kieszenie. Znalazł cztery koperty i schował je do tuniki. Następnie zatrzymał windę na drugim piętrze, otworzył drzwi i zaczął nasłuchiwać. 19

Kuchnia: cicha i pusta. Z lewej strony dochodziły dźwięki włączonego telewizora. Po prawej: lśniący korytarz prowadzący do głównego wejścia. Poruszał się bezgłośnie przeplatanym krokiem, plecami przy ścianie. Opuścił mieszkanie i zdjął kaptur. Schował go pod kołnierz, wygładził tunikę i ruszył w stronę schodów. Kiedy przechodził przez recepcję, kiwnął głową do portiera, który pożegnał go tym samym gestem i znów zajął się spoczywającą na kolanach gazetą. Wjechali do małego miasteczka. Główna ulica wyglądała jak współczesna wersja staromodnej okładki „Saturday Evening Post”. Finney spostrzegł szkołę z czerwonej cegły, kościół, sklep wędkarski, pizzerię i sklepik sprzedający zastawy stołowe. Żaden z budynków nie miał więcej niż dwie kondygnacje, najwyraźniej w miasteczku obowiązywały surowe przepisy zagospodarowania przestrzeni. Wbrew sobie poczuł lekki zawód. Idylliczna okolica w niczym nie przypominała atmosfery pracy, jaką zapamiętał sprzed lat. Wtedy było ekscytująco i egzotycznie: podróże samolotem na koszt rządu, tajne eksperymenty, szyfrowane sygnały na zagranicznych lotniskach informujące, że teren jest bezpieczny. Zastanawiał się, czy Noble nie zmylił drogi. Czy na pewno przywiózł go we właściwe miejsce? Być może choroba zmąciła mu umysł... - Jeszcze jedno - odezwał się Noble. Finney odwrócił wzrok od okna. Noble miał na głowie ten sam filcowy kapelusz, co wczoraj; jego twarz wyglądała jeszcze bardziej blado. Przez bandaż, którym obwiązał szyję, przesiąkała krew. - Pamiętaj, że dom jest na podsłuchu: weneckie lustra, ukryte mikrofony. Finney zesztywniał. - To oczywiście standardowe zabezpieczenia w tego typu ośrodkach. Ale nie będzie żadnych eksperymentów. Masz na to moje słowo. Finney odprężył się. Odwrócił głowę i znowu wyjrzał przez okno. Zjechali z głównej ulicy na wysypaną żwirem drogę, która pięła się po zalesionym wzgórzu. Mijali rzędy skromnych domków, równie sielskich i widokówkowych, jak samo miasteczko. Stary mercedes Noble'a krztusił się, pokonując wzniesienie. Wkrótce domki przerzedziły się; otworzyła się przestrzeń. Ośrodek znajduje się możliwie jak najdalej od skupisk ludzkich, pomyślał Finney. Nie było w tym nic dziwnego. Z tego, co mówił Noble, wynikało, że prowadzone tam przesłuchania mają olbrzymie znaczenie. 20

Obiektem przesłuchań był niejaki Ali Zattout. Dwa tygodnie wcześniej został przywieziony z Pakistanu, gdzie schwytano go podczas wspólnej obławy zorganizowanej przez CIA i Międzyresortowe Służby Wywiadowcze Pakistanu, i umieszczony w tym odizolowanym północno-wschodnim zakątku Ameryki. Zattout zasłużył sobie na szczególną uwagę, wyjaśnił Noble, ponieważ zajmował kluczową pozycję w al-Kaidzie: należał do ścisłego kierownictwa organizacji od najwcześniejszych dni jej istnienia. Co więcej, okazał się skłonny do współpracy. Do tej pory przesłuchania prowadzono łagodnie i CIA zależało na tym, by tak zostało. Wprawdzie nie dowiedzieli się od Zattouta niczego szczególnie ważnego, ale nadal wiązali z nim wielkie nadzieje. Martwiono się jednak łatwością, z jaką przebiegały rozmowy. Zattout mieszkał w Anglii, Niemczech, Pakistanie i Stanach Zjednoczonych. Był doskonale obeznany z cywilizacją Zachodu i wykazywał świetne zrozumienie różnych kultur. Dzięki temu był idealnym obiektem do przesłuchań; nie trzeba było tracić czasu na wyjaśnianie rzeczy oczywistych i można się było obyć bez tłumaczy. Potencjalna waga znanych mu informacji, a także gotowość ich udzielenia - według Noble'a Zattout żałował tego, co robił w imieniu al-Kaidy, i pragnął odkupić swoje winy - czyniły zeń bezcennego współpracownika. Co oczywiście budziło podejrzenie, że jest podwójnym agentem nasłanym przez wroga, aby dezinformować amerykański wywiad. Praca Noble'a - a teraz także Finneya - miała polegać na obserwowaniu jeńca podczas przesłuchań i ocenianiu jego prawdomówności. Należało stworzyć jego portret psychologiczny, zwracając uwagę na to, w którym kierunku zwraca oczy podczas udzielania odpowiedzi i jak to się ma do jego silniejszej ręki. Na ogół człowiek spogląda w stronę słabszej ręki, kiedy odtwarza informację, czyli gdy mówi prawdę. Kiedy zaś zmyśla, patrzy w kierunku ręki silniejszej. Obserwator miał opracować kompletny profil zachowania, który zostanie następnie wykorzystany przez przesłuchującego. Czy pytania powinno się zadawać rano, czy raczej wieczorem? Czy należy stawiać je w sposób agresywny, czy łagodnie? Czy stosować poligraf, czy też Zattout potrafi uwierzyć, że mówi prawdę, nawet kiedy kłamie? (Według Noble'a przeszedł już pozytywnie dwa testy wykrywacza kłamstw, jednak ocena wyników była dyskusyjna). Czy powinno się go odizolować, oszołomić substancjami chemicznymi, uciec do gróźb? Jeśli tak, to jakich? Jeśli niejakie inne rozwiązania mogą okazać się skuteczne? Noble obiecał, że Finney będzie się zajmował wyłącznie obserwacją. Nie będzie 21

bezpośrednio zaangażowany w przesłuchania i nie będzie brał udziału w stosowaniu zaleconych przez siebie metod. I Finney się zgodził. Sam brak uczestnictwa nie usuwał oczywiście ciężaru odpowiedzialności za wskazanie określonych technik, ale przecież toczyła się wojna. Zastanawiał się, jaką radę mogłaby mu dać Lila, i to właśnie przyszło mu do głowy: „Jesteśmy w stanie wojny, Louisie”. Nadal wyglądał przez okno, mimo że zmarszczki na czole pogłębiły się jeszcze bardziej. Dłoń powędrowała do kieszeni na piersi w poszukiwaniu talizmanu kocyka szczęścia, jak mówiła złośliwie Lila. Odnalazł go, wyciągnął i obrócił w palcach. Był to dublon: osiem eskudów, sto trzydzieści osiem reali. Data wybicia: 1614. Na dole wybito imię Filipa IV. Moneta była chropawa w dotyku, pokryta gruzełkowatą warstwą skamieniałego kurzu. Dostał ją w prezencie od Lili i mimo docinków wiedział, że cieszyło ją to, jak przypadła mu do gustu. Skręcili na węższą dróżkę. Żwir zastąpił piasek. Finney spostrzegł srokę, która przycupnęła na konarze powalonego drzewa. Sroki rzadko zapuszczały się na wschód dalej niż do Krainy Wielkich Jezior. Czasem jednak któraś z nich traciła orientację i trafiała aż tutaj. Finney poczuł nagłą sympatię do zbłąkanego ptaka. A może to była empatia? Zobaczył drewnianą bramę przecinającą piaszczystą drogę z budką stojącą po lewej stronie. Kiedy samochód zwolnił, z budki wyszedł umundurowany mężczyzna. W wyraźnie wyeksponowanej kaburze przy pasie tkwił pistolet. - Zupełnie jak za starych czasów - zauważył obojętnie Noble, gdy zatrzymali się przed bramą. Otworzył drzwiczki i wysiadł ostrożnie z auta, żeby poddać się kontroli osobistej. Finney schował dublon do kieszeni i zrobił to samo.

ROZDZIAŁ 2 Pięć minut po dziesiątej rano czternastego kwietnia granatowy dwudrzwiowy samochód włączył się do ruchu na międzystanowej autostradzie numer 95 nieco na północ od mostu Waszyngtona. Przez ponad godzinę wóz trzymał się dziewięćdziesiątkipiątki, kierując się na północ. Potem skręcił na zachód. Porozrzucane bezładnie farmerskie zabudowania pstrzyły wiejską okolicę; co jakiś czas między wzgórzami błyskały turkusowe 22

wody rzeki. Samochód poruszał się z maksymalną dozwoloną prędkością, mimo że drogi w powszedni dzień były niemal puste. Słońce wspięło się do zenitu i zaczęło wędrówkę w dół. Granatowy wóz wjechał do małego miasteczka o niskich zabudowaniach i staromodnym uroku. Przy głównej ulicy stał kościół, pizzeria, szkoła z czerwonej cegły i sklep wędkarski. Minąwszy miasteczko, samochód jechał dalej na zachód przez prawie pół godziny. Domki znowu zniknęły, ustępując miejsca lesistym pagórkom. Kiedy zaczęło zmierzchać, przy szosie wyrosła tablica ZJAZD DWUDZIESTY CZWARTY z piktogramami stacji benzynowej, motelu i restauracji. Zadzwonił dzwonek przy drzwiach; Sonya Jacobs oderwała wzrok od małego telewizora ustawionego na kontuarze. Mężczyzna, który wkroczył do recepcji motelu Sleepy Hollow, był bardzo niski - najwyżej metr sześćdziesiąt, pomyślała Sonya, i to w kapeluszu. Miał ciemne ostrzyżone krótko włosy, szeroko rozstawione czarne oczy, orli nos i wydatne, pozbawione wyrazu usta. Amerykanin, stwierdziła, ale z jakąś domieszką - może bliskowschodnią albo latynoską. Podszedł do kontuaru i wykrzywił wargi w rodzaju uśmiechu. Sonya ściszyła telewizor. Aktorzy z opery mydlanej zaczęli odgrywać swoje sceny w pantomimie. - W czym mogę pomóc? - zapytała. Pozbawiony modulacji i akcentu głos przybysza nie zdradzał jego pochodzenia. - Chciałbym wynająć pokój - powiedział uprzejmie. - Na jak długo? - Na jedną noc, ale może zostanę dłużej. Kiwnęła głową i podsunęła mu formularz meldunkowy. Kiedy go studiował, przyjrzała mu się dokładniej. Znów uderzyły ją lekko egzotyczne rysy. Jego angielszczyzna była poprawna, ale sztywna. Zaczął pisać drobnymi, kształtnymi literami. Nie był przystojny według ogólnie przyjętych standardów - w każdym razie nie ze swoim metrem sześćdziesiąt wzrostu. A jednak... Sonya chrząknęła. - Cena wynosi sześćdziesiąt dwa dolary za noc. Jeśli zdecyduje się pan zameldować na tydzień, udzielam rabatu. Tydzień kosztuje trzysta pięć dolarów. Nie podniósł wzroku. - Bezpłatną kawę podajemy codziennie od szóstej do dziesiątej rano w recepcji. Czy życzy pan sobie informacji na temat lokalnych atrakcji? Mam broszury... 23

- Będę zajęty pracą - odparł. - Ale dziękuję. - Muszę jeszcze zobaczyć pańskie prawo jazdy. Płaci pan gotówką czy kartą? Wyciągnął prawo jazdy wydane przez stan Connecticut i podał je Sonyi wraz z wypełnionym formularzem. - Gotówką - powiedział. W dokumencie widniało nazwisko Simon Christopher. Wprowadziła dane klienta do komputera, a potem obróciła się na krześle i spojrzała na ścianę z kluczami. - Pokój dla palących czy niepalących? - Dla niepalących. Dziękuję. - Podjedzie pan na prawo i zaparkuje przy schodach. Ma pan pokój numer 22, na pierwszym piętrze. Telefony miejscowe są bezpłatne... Z drukarki spłynął rachunek. Oddarła go i położyła na kontuarze obok prawa jazdy i klucza. - Sześćdziesiąt siedem dolarów i dwanaście centów. Z podatkiem. Podał jej trzy dwudziestki i dziesiątkę. Wydała resztę i uśmiechnęła się uprzejmie. - Życzę miłego pobytu. Poruszył wargami bezgłośnie, odwrócił się i wyszedł. Dzwonek przy drzwiach zadzwonił. Sonya patrzyła w przeszklone skrzydło, czekając, aż przejedzie za nim samochód. Wkrótce go zobaczyła: mały granatowy coupé. Opadła na oparcie krzesła, bawiąc się kosmykiem jasnych włosów. Tajemniczy nieznajomy, pomyślała. Śniady, tajemniczy nieznajomy. Do tego przystojny - w pewien dziwny, ulotny sposób. Jaka praca tak go zajmowała, że nie miał czasu na zwiedzanie okolicy? Może był poetą - wydawał się taki skoncentrowany i odpowiednio mroczny. Tutaj, w tej zapadłej dziurze poeta mógłby sporo napisać. A może to ktoś inny. Ostatnio niczego nie można brać za dobrą monetę. Mężczyzna niewiadomego pochodzenia, którego angielszczyzna jest gładka, ale sztywna - czy za tą fasadą nie kryje się strach? - na dobrą sprawę mógł być każdym. Na przykład terrorystą. A może po prostu się nudziła. Upłynęło kilka chwil. Przestała okręcać włosy wokół palca i wyciągnęła rękę w strona telewizora. Włączyła dźwięk i na jakiś czas zapomniała o ciemnowłosym, 24

tajemniczym nieznajomym, który wynajął pokój w motelu jej rodziców na co najmniej jedną noc. Za drewnianą bramą, na końcu półkilometrowej, wijącej się między drzewami drogi stała druga brama: ze lśniącego metalu, zwieńczona zwojami drutu kolczastego. Po obu jej stronach wznosił się wysoki kamienny mur. Na jego szczycie osadzono reflektory błyszczące w promieniach popołudniowego słońca. Za murem biegł następny odcinek drogi. Finney zobaczył topole, dęby, jesiony, drzewa świętojańskie, hikory. Wydeptane ścieżki odbijały na boki i znikały w lesie. Co jakiś czas mijali chatki stojące głęboko w cieniu. W kilku z nich można było dostrzec ruch. Finney zdał sobie sprawę, że wszystkie służyły jako strażnice. Najwyraźniej Noble nie przecenił wagi sprawy. Mercedes znów wyjechał na otwartą przestrzeń. Stała tu kolejna wartownia, wiły się wysypane żwirem ścieżki, między którymi rosły z rzadka kępy krzewów. Nie było już drzew - ani niczego, za czym mógłby się ukryć intruz. Uwagę Finneya przykuła samotna postać. Dopiero po sekundzie zrozumiał, że to strach na wróble, rozpięty krzywo na drewnianym krzyżu i wpatrzony ślepo w pole przed sobą. Właściwy ośrodek mieścił się w piętrowym domu farmerskim, podobnym do tego, który należał do Finneya. Na podwórzu stało sześć samochodów. Noble zaparkował obok nich i zgasił silnik. Wysiedli z wozu i weszli do holu umeblowanego przeszkloną pensylwańską szafą, stolikiem z klonowego drewna i antyczną komódką. Olejne obrazy na ścianach przedstawiały sielskie krajobrazy: jeziora, morskie wybrzeże, pagórki i wąwozy. Ale Finney zauważył, że przydałoby się zamiatanie. - Najpierw - oznajmił Noble - pokażę ci dom. Poprowadził Finneya przez salon z klonowymi meblami, a potem przez kuchnię z kamienną posadzką i dużą spiżarnią. Przeszli przez jadalnię, mały, prawie nieurządzony gabinet oraz pokój, w którym podawano śniadania. Noble pokazał mu drugi ganek, zwrócony na zachód. Następnie wrócili do holu. Finney zmarszczył brwi. Coś nie zgadzało się w rozplanowaniu pomieszczeń. Przeszli przez cały parter, a mimo to od wewnątrz dom wydawał się mniejszy niż z zewnątrz. Nagle przypomniał sobie, jak stoi z ojcem w publicznej bibliotece i przegląda z nim książkę, duży, gruby album o lśniących kartkach - zbyt ciężki, aby Finney mógł go sam unieść. Ojciec wziął album w silne dłonie i zaniósł do stolika. Na kartach widniały obrazy zwodzące oko - ryby przemieniające się w ptaki i znowu w ryby; ludzie na schodach, którzy zdawali się iść jednocześnie w górę i w dół. 25

W świecie artysty nie można było ufać temu, co się widzi na pierwszy rzut oka. Finney czuł niemal zapach fajkowego dymu na ubraniu ojca, słyszał zagadkowy szept deszczu na zewnątrz. W kącie biblioteki stało wiadro, do którego ciurkała monotonnie woda z przeciekającego sufitu... Noble wspinał się po szerokich schodach powoli i z wysiłkiem. Finney szedł za nim, starając się go nie poganiać. Piętro, w przeciwieństwie do parteru, odpowiadało wyobrażeniu, jakie wyrobił sobie, patrząc na dom od zewnątrz. Mieściło się tu sześć sypialni, z których żadna nie wyglądała na zbyt czystą. - Zamieszkasz tutaj - powiedział Noble, kiedy weszli do ostatniego i najmniejszego pokoju. - Każę przynieść ci tu bagaże. Mam nadzieję, że ci się podoba. Finney mruknął przyzwalająco. Sypialnia była mała, ale wygodna - z łóżkiem osłoniętym baldachimem, biureczkiem i osobną łazienką. Za oknem rozciągał się ładny widok na pole ze strachem na wróble, patrzącym nieruchomo przed siebie. - A teraz - oznajmił Noble z figlarnym błyskiem w oku - pokażę ci resztę. Weszli do spiżarni pachnącej owocami i octem. Noble dotknął czegoś na ścianie i nacisnął. Okazało się, że to klamka, a ściana to drzwi. Po drugiej stronie znajdował się pokój. Na każdym kawałku wolnej powierzchni piętrzyły się chaotycznie porozrzucane urządzenia: aparat Reitera do elektrowstrząsów, mikrofony, transformatory i magnetofony, wysterylizowane strzykawki w plastikowych torebkach. Ekrany monitorów ukazywały bezpośrednie otoczenie domu. W ścianach, na poziomie oczu, wbudowano okienka o zabarwionych na niebiesko szybach. Patrząc w nie, Finney zdał sobie sprawę, że widzi te same sielskie krajobrazy, co w monitorach, ale w półprzezroczystym odwróceniu. Na polany i trawniki nakładał się obraz salonu, jadalni i holu. Trzymając się kurczowo poręczy, Noble zszedł ostrożnie prowadzącymi w dół schodami, pozostawiwszy zakamuflowane drzwi niedomknięte - Finney zauważył solidną zasuwę po ich wewnętrznej stronie. - Zattout jest tu od dwunastu dni - rzucił Noble przez ramię. - Cały czas siedzi w małej piwnicznej celi. Nawet nie wie o istnieniu domu. Widzi tylko celę. Przesłuchujemy go cztery razy po dwie godziny. Dobrze go traktujemy. Żadnych narkotyków i trzy porządne posiłki dziennie. W miarę upływu czasu poziom jego komfortu psychicznego może się obniżyć, ale na razie nie ma na co narzekać. Pomieszczenie, do którego zeszli, oświetlała okryta metalową kratką żarówka. Na umeblowanie składał się stół - stał na nim włączony magnetofon szpulowy 26

trzy puste krzesła i weneckie lustro. Po drugiej stronie lustra znajdowała się cela Zattouta. On sam siedział na pryczy: wysoki i wychudzony, z bujną czarną brodą i długimi kościstymi palcami, którymi poruszał zręcznie, podkreślając to, co mówi. Naprzeciwko niego na drewnianym krześle siedział drugi mężczyzna. Oprócz pryczy, krzeseł, nagiej żarówki, klozetu i umywalki w celi nie było niczego. Nie słyszeli słów. Noble podszedł do stołu i przekręcił czerwony przełącznik na małej konsoli. Głośnik zainstalowany w rogu sufitu obudził się do życia: - Nie więcej niż jednego za każdym razem. Bratu każe się zapamiętać wszystkie niezbędne informacje. - Niezbędne? - przerwał przesłuchujący. - Imię, nazwisko, zawód, miejsce zamieszkania... miejsce i datę urodzenia, lokalne dialekty, charakterystyczne elementy otoczenia... - Rozumiem. - Jak powiedziałem, brat musi mieć piętnaście lat. Często młodsi są za bardzo przejęci. Ponosi ich fantazja... Noble znów pstryknął przełącznikiem; głos umilkł. - Jakie pierwsze wrażenia? Finney przez kilka chwil przyglądał się gestykulującemu mężczyźnie. - Bez wątpienia mówi rękami - stwierdził. - Mhm. - Jest eksternalizatorem. Potrzebuje uwagi. To oczywiście wcale nie znaczy, że aby ją zdobyć, nie ucieka się do kłamstwa. - Mhm. - Łatwo przystosowuje się do nowych sytuacji. Giętka osobowość, w dodatku charyzmatyczna. - Zgadzam się. - Robiłeś mu test Wechslera? - Tak. Ale nie miałem jeszcze czasu... Reszta słów utonęła w nagłym ataku kaszlu. Noble usiłował go powstrzymać, zasłaniając usta. Poza, w której stał, przywiodła Finneyowi na myśl Susan Franklin. Nagle poczuł się bardzo zmęczony. Noble zakrywał usta jeszcze przez kilka chwil, a potem popatrzył Finneyowi w oczy. Finney milczał. Noble wyprostował się. 27

Chodźmy na obiad - powiedział oficjalnym tonem. - Potem przedstawimy cię Tomowi Warrenowi, oficerowi dowodzącemu operacją. Musi się tu gdzieś kręcić. Odwrócił się i ruszył w stronę schodów, powłócząc nogami bardziej niż zwykle. Przez moment Finney pomyślał, że nie uda mu się wejść na górę o własnych siłach. Wyciągnął rękę, gotowy pomóc. Ale Noble podjął samodzielną wspinaczkę, z trudem, lecz uparcie pokonując kolejne stopnie. Finney odczekał chwilę i podążył za nim. Zastali Thomasa Warrena II za kuchennym stołem, z telefonem komórkowym przy uchu. Był typem agenta CIA, jakiego Finney pamiętał z dawnych czasów: dobrze wykształcony członek Ivy League, o anglosaskim typie urody, z kwadratową szczęką, lśniącymi błękitnymi oczyma i nienagannie uczesanymi blond włosami. Kiedy Noble i Finney wyszli ze spiżarni, podniósł wzrok. - Dobrze - powiedział do telefonu. - Odezwę się później. Wstał, a następnie energicznie uścisnął dłoń Finneya. - Wiele o panu słyszałem, doktorze. Nie mogę się doczekać pracy z panem. Finney kiwnął głową. - Jeśli będzie pan czegoś potrzebował - powiedział Warren z szerokim uśmiechem - proszę się do mnie zwrócić. Nie da się zmienić tego ośrodka w czterogwiazdkowy hotel, ale nie ma powodu znosić niewygody, gdy nie jest to konieczne. I proszę nie wierzyć w to, co o mnie mówi doktor Noble. To kłamstwa, same kłamstwa. Noble uśmiechnął się kwaśno. - Jeszcze do tego nie doszedłem. - Czyli że mam czyste konto? - Warren uśmiechnął się jeszcze szerzej, po czym natychmiast spoważniał. - Cóż - powiedział, spoglądając na zegarek. - Jedliście już obiad? Szkolny autobus ruszył spod krawężnika z hydraulicznym sykiem. Sonya Jacobs zauważyła, że samochód nieznajomego zniknął. Czyżby już odjechał? Zmarszczyła brwi. Potem zarzuciła plecak na ramię i poszła do recepcji. Jej matka siedziała za biurkiem. - Maria dzwoniła, że jest chora - powiedziała, nie podnosząc wzroku. - Będziesz musiała posprzątać pokoje. Sonya skrzywiła się boleśnie. - I daruj sobie te miny - dodała matka. 28

Sonya pokazała jej ukradkiem język i przeszła przez biuro do mieszkania. Położyła plecak na łóżku, weszła do łazienki i umyła się. Spojrzała w lustro, oglądając najnowszy kolczyk - czwarty w prawym uchu. Zdawał się niezdecydowany, czy wywołać zakażenie, czy nie. Po chwili stwierdziła, że na razie jest w porządku. Potem poszła szukać wózka z pościelą i ręcznikami. Na niskich pagórkach wokół motelu szumiała wiosna: owady i wiewiórki, ćwierkające ptaki, liście szeleszczące na wietrze. Jeśli uda jej się szybko wysprzątać pokoje, może zdąży wyjść na dwór, zanim zajdzie słońce. Jej ulubione sekretne miejsce przy strumyku, który spływał kaskadą z Czarciej Góry, będzie tego dnia całe w kwiatach. A Sonya miała jeszcze prawie pełną paczką papierosów schowaną pod materacem, która aż się prosiła o taką okazją. Na parterze tylko trzy pokoje były wynajęte. Uporała się z nimi prędko, zmieniając pościel oraz ręczniki i wymieniając buteleczki szamponu i mydełka w łazienkach. Potem wprowadziła wózek do windy i wjechała na piętro. Tutaj tylko dwa pokoje wymagały jej uwagi. Później będzie wolna i może wyjść. Pokój numer 22 należał do mężczyzny, który przyjechał poprzedniego dnia. Zapukała dwukrotnie do drzwi. - Obsługa! - zawołała. Ale przecież samochód zniknął z parkingu. Bez względu na to, czy gość się wymeldował, czy nie, nie ma go tutaj. Wyciągnęła zapasowy klucz i weszła do środka. Łóżko wyglądało, jakby nikt z niego nie korzystał. Ona każdego ranka znajdowała na podłodze swoją zmiętoszoną kołdrę. Jej siostra, która spała na górze piętrowego łóżka, często narzekała, że Sonya wierci się i rzuca. A ten facet albo spał jak zabity, albo w ogóle nie położył się do łóżka. Zmieniła pościel i przeszła do łazienki. Gość ograniczył się do skorzystania z jednego ręcznika, który wisiał złożony równiutko na wieszaku. Wymieniła go na świeży, a potem pobieżnie odkurzyła pokój miotełką z piór. W rogu pod biurkiem leżała mała torba z czarnej skóry. Więc jednak postanowił zostać jeszcze dzień dłużej. Przyjrzała się torbie, a potem odwróciła wzrok. Zajęła się odkurzaniem. Przed wyjściem z pokoju znów zerknęła na torbę. Poeta? Czy terrorysta? Skrzywiła usta. Rozejrzała się dookoła, jakby ktoś mógł ją obserwować, i szybciutko uklękła przy torbie. Sięgnęła po suwak. 29

Nie powinnam tego robić, pomyślała. Zawsze tak myślała, gdy myszkowała w bagażach gości. Nie robiła tego zbyt często, ale już jej się to zdarzyło i to w przypadku ludzi, którzy budzili jej ciekawość w znacznie mniejszym stopniu. Zanim zagłębiła dłoń we wnętrzu, przyjrzała się ułożeniu poszczególnych rzeczy, żeby nie pozostawić żadnych śladów. Na wierzchu leżała tekturowa teczka i paszport. Pod spodem ubrania: kilka sztuk, głównie czarnych. Para sztruksów, koszulka z krótkimi rękawami i dziwna ciemna tunika. Kiedy jej dotknęła, wyczuła coś dziwnego - jakiś twardy przedmiot został wszyty w materiał. Wyjęła tunikę. W jednym z rękawów umieszczono kilka małych metalowych sztabek. Nie były to ozdoby, ponieważ wszyto je wewnątrz. Zmarszczyła brwi. Po co ktoś to zrobił? Pod tuniką leżało coś jeszcze. Zobaczyła metaliczny błysk. Sięgnęła znowu do torby i zorientowała sią, że ktoś stoi za jej plecami. Mężczyzna wszedł do pokoju zupełnie bezszelestnie. Patrzył na nią zimnymi czarnymi oczyma. Sonya wstała. Nagle ugięły się pod nią kolana, lecz gdy się odezwała, jej głos był mocny i opanowany. - A, jest pan - powiedziała. - Mamy tu mały problem z myszami. Chciałam się upewnić, że pańska torba, eee... Wciąż na nią patrzył. - Wygląda na to, że wszystko jest w porządku - dokończyła niezgrabnie. Cóż. Już schodzę panu z drogi. Ruszyła do przodu, w kierunku drzwi. Zbliżając się do nich, oplotła ramionami tułów. Miała wrażenie, że mężczyzna może zrobić jej krzywdę. Minęła go, wymknęła się szybko na korytarz i skręciła pośpiesznie w prawo, gdy nagle przypomniała sobie o wózku. Zatrzymała się i odwróciła. Wózek stał przy drzwiach do pokoju. Mężczyzna wciąż tam był i wciąż na nią patrzył. Zawróciła, uśmiechając się przepraszająco. - Zapomniałam o wózku. Nie odpowiedział. Chwyciła poręcz wózka i wykręciła. Oparła się pokusie, by spojrzeć przez ramię. Zresztą nie musiała. Czuła oczy nieznajomego wwiercające się w jej plecy. Dotarła do windy i wcisnęła guzik. Zdawało się, że upłynęła cała wieczność, zanim drzwi w końcu się otworzyły. 30

Patrzył, jak dziewczyna wsiada do windy i jak zasuwają się za nią drzwi. Potem wrócił do pokoju. To nic. Nastolatka bez wątpienia nudzi się jak mops w tej dziurze. Na pewno myszkuje w bagażach wszystkich gości z nudów. Niczego nie podejrzewa. Spokojnie. Zamknął drzwi i usiadł na podłodze. Rozluźnił barki, wyprostował plecy. Zamknął oczy i zaczął oczyszczać umysł. Medytacja go uspokoi. Trzydzieści sześć razy zacisnął łagodnie szczęki, czując, jak napięcie ustępuje. Nie ma powodu do niepokoju, pomyślał. Znał miejsce pobytu swojego celu. Dzięki zdrajcy w szeregach wroga poznał plany ośrodka, zabezpieczenia, geografię otaczającego terenu. Wkrótce będzie po wszystkim. Wkrótce. Spokojnie.

ROZDZIAŁ 3 - Dzisiaj w nocy - powiedział Thomas Warren z powagą. Zawiesił głos, jakby dawał Finneyowi czas na oswojenie się z wiadomością. - Zapalenie płuc - dodał i znowu zamilkł. Finney podparł się na łokciu. Ładna mi pobudka, pomyślał niewdzięcznie. - Szpital jest jakieś trzydzieści kilometrów stąd - podjął Warren po odpowiedniej pauzie. - Myślę, że wieczorem uda nam się wygospodarować trochę czasu na odwiedziny. Jeśli nie dzisiaj, to jutro. Zostanie tam co najmniej kilka dni. Finney pokiwał głową z roztargnieniem. - Póki co mamy jednak robotę. Dam panu parę minut na dojście do siebie. Kiedy będzie pan gotowy, proszę dołączyć do mnie na dole. - Uczynił kolejną pauzę. - Jestem przekonany, że doktor Noble życzyłby sobie, żebyśmy kontynuowali bez niego - dodał. Siedział w milczeniu jeszcze przez chwilę, jakby pogrążony w myślach. Potem rozchmurzył się, klepnął Finneya w kolano i wyszedł z pokoju. Finney został w łóżku. Patrzył w okno. Chciał się znowu położyć, nakryć głowę kołdrą i nie ruszać z łóżka przez cały dzień - tydzień - aż do końca świata.

31

Zamiast tego darował sobie jeszcze pięć minut. Dzień musiał toczyć się dalej, z Arthurem Noble'em czy bez. Za oknem zaćwierkał ptak - pip-lo, pip-lo. Finney wstał. Zattout zastanowił się przed udzieleniem odpowiedzi. Długie, smukłe palce prawej dłoni zacisnęły się na szklance. Finney nie mógł się skupić. Myślał o Noble'u, o krótkiej rozmowie telefonicznej, jaką odbył z nim po śniadaniu. Noble sprawiał wrażenie oszołomionego, być może lekami, mamrotał niewyraźnie grubym głosem. Finney obiecał, że wkrótce go odwiedzi, ale Noble zdawał się zupełnie nie rozumieć i wcale go do tego nie próbował zachęcić. Zagłębił dłoń w kieszeni, odszukując dublon. Jednak nie znalazł w nim zbytniej pociechy. - ...pan i doktor Noble zajmowaliście się dysocjacją osobowości - mówił Warren. - Czy tak? Finney zamrugał i przytaknął. - Można stworzyć odrębną osobowość - kontynuował Warren - a potem ją uśpić i zaktywizować za pomocą posthipnotycznej sugestii. O to chodzi? - W dużym skrócie, tak. - I pierwotna osobowość nie będzie wiedziała niczego o tej drugiej. Można nagle wyłączyć w człowieku oddanego patriotę, tak jak wyłącza się światło, a władzę nad nim obejmie osobowość sabotażysty albo zamachowca. - Zgadza się. W teorii. - Więc może Zattout nawet nie wie, że kłamie. Może dlatego przeszedł na wykrywaczu kłamstw. Finney nie odpowiedział. Odwrócił się znowu do okna. Śniadanie ciążyło mu w żołądku niczym kamień. Z początku myślał, że w ogóle nie będzie w stanie niczego przełknąć. Jak może jeść, skoro jego mentor leży w szpitalu, a czas na wybaczenie mu kurczył się gwałtownie? Rozwiązanie okazało się nader proste. Wystarczyło włożyć do ust jedzenie, przeżuć i połknąć. Człowiek jest zdolny do bardzo wielu rzeczy, pomyślał Finney, gdy zachodzi taka konieczność. Dowodziła tego jego obecność w tym miejscu... Pomyślał o Lili. „Jesteśmy na wojnie, Louis”. Kiedy prowadzili eksperymenty na Susan Franklin, również toczyła się wojna. Była to zimna wojna, ale jednak wojna. Widmo kontroli nad umysłem wydawało się wtedy nie tylko rzeczywiste, lecz także groźne.

32

Lęk zrodził się u progu lat pięćdziesiątych - ściślej w roku 1949. Tego roku władze Węgier postawiły przed sądem kardynała Josefa Mindszentyego, oskarżając go o zdradę stanu. Podczas składania zeznań Mindszenty (Finney czerpał ironiczną przyjemność z brzmienia tego nazwiska) wykazywał charakterystyczne cechy człowieka z rozpadem osobowości. Brak intonacji w jego głosie oraz szkliste spojrzenie przywodziły na myśl innych „zbrodniarzy”, którzy udzielali podobnie nieprzekonujących zeznań podczas powojennych procesów w krajach bloku komunistycznego. Potem zwrócono uwagę na amerykańskich jeńców wojennych, którzy uciekli z Korei Północnej i w drodze do domu przekroczyli granice Związku Radzieckiego. Ludzie ci cierpieli na szczególną amnezją, obejmującą pewien etap podróży - pobyt w Mandżurii. Dało to asumpt do spekulacji, iż komuniści poddali ich wtedy tajemniczemu praniu mózgów. Jeśli zatem czerwoni posiedli sztukę kontrolowania umysłu, Amerykanie musieli zrobić to samo. Pierwszy projekt badawczy nosił kryptonim „Błękitny Drozd”. Z biegiem lat „Błękitny Drozd” stał się projektem „Karczoch”. Kiedy w latach sześćdziesiątych na pokład wkroczyli Finney i Noble, projekt „Karczoch” włączono już do programu „Mkultra”. Eksperymenty przeprowadzano na więźniach, żołnierzach i pacjentach szpitali dla psychicznie chorych. Uczestniczący w badaniach lekarze radośnie wyrzucili za burtę przysięgę Hipokratesa, ale też wszyscy oni byli przekonani, że robią to dla dobra kraju i świata. Jednak nawet wówczas Finney wiedział, że postępowali niesłusznie. Susan Franklin nie była wrogiem. Warren notował coś w zeszycie. Finney powrócił do rzeczywistości, próbując się skoncentrować. Na razie był tylko obserwatorem. Na to mógł się zgodzić. Jeśli sprawy zajdą dalej... ... ale przekroczy tę granicę, gdy okaże się to konieczne. Ponownie skupił uwagę na człowieku po drugiej stronie szyby. Świat śpi najmocniej między trzecią a piątą nad ranem. Dwadzieścia minut po drugiej zabójca wyszedł na korytarz motelu. Noc była deszczowa i bezksiężycowa - idealna do jego celów. Miał na sobie czarną tunikę, ale torbę i dokumenty zostawił w pokoju. Jeśli przyłapią go na prowadzeniu bez prawa jazdy, może mieć problemy. Wolał jednak raczej podjąć to ryzyko niż narażać na szwank swoją fałszywą tożsamość.

33

Simon Christopher to nazwisko równie dobre jak każde inne. W świątyni nazywano go „małą myszką” - to przezwisko od początku budziło w nim sprzeciw. W pewnym sensie zaczął już myśleć o sobie jako o Simonie Christopherze. Było to poważne, męskie nazwisko, pozbawione odniesień do jego drobnej postury. Przekradł się bezszelestnie przez korytarz; wszystko wokół było pogrążone we śnie. Lekkim krokiem zszedł po schodach, cień pośród cieni. Podszedł do stojącego na parkingu samochodu. Wślizgnął się za kierownicę, poczekał, aż deszcz przybierze na sile, zagłuszając warkot silnika. Przekręcił kluczyk w stacyjce. Wyjechał na szosę i dopiero wtedy włączył światła. Sonya Jacobs wykradła się na deszcz, trzęsąc się z zimna. Owinęła sweter ciaśniej wokół ciała, wciskając się w załom muru przy wejściu do biura. Wyciągnęła papierosy i wetknęła jednego do ust. Musiała zapalić - ta chęć ją obudziła. Uzależnienie od nikotyny sprawiało, że Sonya czuła się bardzo dorosła. Oczywiście, nie robiła tego jeszcze tak, jak trzeba. Paliła trzy albo cztery papierosy dziennie, gdy tylko znajdowała czas i odpowiednią kryjówkę. Ale pracowała nad tym. Niedługo będzie ćmić pół paczki, a nawet całą paczkę dziennie. Już wyobrażała sobie minę matki, kiedy się dowie, że jej córka jest palaczką. Gdyby jednak teraz matka przyłapała ją na paleniu, rozpętałoby się prawdziwe piekło. Dlatego Sonya wycofała się głębiej w mrok, zapalając zapałkę, i starała się zachowywać jak najciszej. Niedługo skończy liceum. Za kilka miesięcy znajdzie się w college'u. Wtedy będzie mogła poświęcić nowemu nałogowi tyle uwagi, ile wymagał. Kiedy rodzice przyjadą z wizytą, zastaną wyrafinowaną młodą kobietę, która pali długie, eleganckie papierosy - a nie marlboro, które podprowadziła Jimmy'emu Batterberry'emu na imprezie w zeszłym tygodniu. Będzie palić virginia slims. Czy są slimy mentolowe? Brzmiało to tak dorośle, że na samą myśl zakręciło się jej w głowie. Coś poruszyło się w ciemnościach. Wydmuchnęła dym, instynktownie chowając rozżarzony czubek papierosa za sobą. Przez chwilę myślała, że to przywidzenie. Padał deszcz, krople wirowały na wietrze. Była zmęczona. Kto mógł chodzić w środku nocy po parkingu przed motelem? Ktoś jednak wsiadł do samochodu, małego granatowego coupé tajemniczego nieznajomego. 34

A potem znowu nic się nie działo. Sonya wyrzuciła papierosa i przydepnęła go butem. Wstała, obejmując się ramionami, wciąż wpatrzona w samochód. Płynęły kolejne minuty. W końcu uznała, że coś się jej przywidziało. Zwykły sen. Co ona tu w ogóle robi, paląc w środku nocy? To nie w jej stylu. Rok wcześniej myśl o papierosie wydałaby się jej idiotyczna. Rok temu była grzeczną dziewczynką; zachowywała się, jak należy; nigdy by nie zapaliła. Cały ostatni rok był jak sen. Imprezy, trawka, Jimmy Batterberry obściskujący ją w sypialni rodziców... Deszcz przybrał na sile i samochód ruszył. Patrzyła, jak wycofał się z miejsca parkingowego, a potem wjechał na szosę. Zapaliły się reflektory. Po chwili zniknął. Sonya stała nadal wpatrzona przed siebie, drżąc z zimna. Wyciągnęła papierosy i ostrożnie, po cichu, zapaliła następnego. Wojna uwielbia pożerać młode ofiary. Choć Sofokles napisał te słowa w V wieku przed naszą erą, dzisiaj są one równie aktualne, jak wtedy. Sonya Jacobs nie była jedyną młodą osobą, która miała zapłacić najwyższą cenę w tej nowej wojnie, która ogarnęła świat. Na dolnym Manhattanie młody człowiek wszedł do urzędu pocztowego. Miał na sobie za dużą sportową kurtkę, workowate dżinsy marki DKNY i czarną bandanę obwiązaną wokół głowy. Przed rzędem okienek czekała kolejka otępiałych klientów. Po lewej stały automaty sprzedające znaczki. Nad głową widniały hasła: WSPOMÓŻ WALKĘ Z RAKIEM PIERSI, POCZTA MIEJSCEM PRZYJAZNYM I BEZPIECZNYM I DZIĘKUJEMY ZA CIERPLIWOŚĆ. W głębi przy ścianie stały rzędy skrytek pocztowych. Podszedł do nich spokojnym krokiem i wyjął kluczyk z kieszeni. Wsunął go w zamek i sprawdził zawartość skrzynki. Wewnątrz leżała koperta. Chłopak wyjął ją i zamknął skrytkę. Odwrócił się, utkwił aksamitne oczy w brudnej podłodze i wyszedł na ulicę. Chłopak nazywał się Muhammad Nassif. Dopiero niedawno zaczął używać tego imienia. Kiedy był dzieckiem, nazywał się Mickey. Matka pragnęła odciąć się od swoich korzeni i zamerykanizowała najmłodszego syna najlepiej jak umiała. Proces, który doprowadził Nassifa do powrotu do prawdziwego imienia, rozpoczął 35

się, dość dziwnie, w trakcie kłótni z Lisą. Siedział właśnie na podłodze w swoim pokoju i omawiał przez telefon zbliżający się bal maturalny. Lisa domagała się, żeby wynajął limuzynę. Była upartą, pewną siebie dziewczyną, lubiła piercing i koszulki odsłaniające pępek. Tego dnia - po raz pierwszy i jedyny - odważył się skrytykować jej ubiór. „To co mam twoim zdaniem nosić - ofuknęła go z miejsca burkę?” W gruncie rzeczy, pomyślał wtedy - czemu nie? Burka i tak byłaby lepsza od ciuchów taniej kurwy. Ale nie śmiał powiedzieć tego Lisie. Tak mocno wrósł w społeczeństwo, w którym go wychowano, że nie rozumiał swoich praw mężczyzny. Lisa w słuchawce trajkotała mu do ucha, z plakatu na ścianie spoglądały mętne oczy Ala Pacino. Pacino opierał o balustradę balkonu karabin maszynowy, a na jego twarzy rysował się jadowity uśmieszek. POZDRÓW MOJĄ MAŁĄ PRZYJACIÓŁKĘ - głosił podpis u dołu. Nagle wszystko wydało się Nassifowi nienaturalne - dziewczyna w słuchawce, plakat na ścianie, brud panujący w bloku i smród chińszczyzny unoszący się w powietrzu. Czy nie zasługuje na więcej? Czy tylko to jest mu pisane? Czyż nie tak brzmiała lekcja, której powinien się nauczyć od starszego brata że jednak został przeznaczony do czegoś ważniejszego? Starszy brat Nassifa zawsze wykazywał większe przywiązanie do kultury, z której się wywodził, niż on. Nawet jako nastolatek chodził do meczetu, spotykał się z rodakami, którzy wprowadzali go w świat przodków. Za namową braci w wierze wybrał się na pielgrzymkę do Mekki. Później ostatecznie zerwał z Ameryką. Powrócił do kraju, z którego przywędrowała jego rodzina, aby pracować na rzecz świętej sprawy. Jak można było przewidzieć, matka była zdruzgotana i przerażona. Wiele lat wcześniej przez fundamentalistów straciła męża. Teraz utraciła również starszego syna. Wszystkie wysiłki skupiła więc na utrzymaniu Nassifa przy sobie, na zaszczepieniu w nim przywiązania do Ameryki, nowoczesności i laicyzmu. W nagrodę otrzymał zdzirowatą dziewczynę, nędzne mieszkanie, nieusuwalny smród starego makaronu. Wiedział, co zrobić, jeśli dojdzie do wniosku, że jest na to wszystko za dobry. Brat podał mu nazwisko. Iqbal Ajami był człowiekiem, który skierował życie jego brata na właściwe tory, przekonał do powrotu do ojczyzny i poświęcenia się wielkiej sprawie. W tej chwili Nassif doznał nagłego oświecenia naprawdę jest na to wszystko za dobry. 36

Tego samego dnia poszedł więc do meczetu i postawił pierwszy krok na drodze, która doprowadziła go tu, gdzie znalazł się teraz. W meczecie były oddzielne wejścia dla kobiet i mężczyzn. Nassif nauczył się zachowania w świątyni, obserwując innych. Zdjął buty, obmył twarz i dłonie przy hammamie i poszedł wysłuchać piątkowego kazania kutby - choć wtedy nie rozumiał jeszcze, o czym była mowa. Prawie połowę ludzi w meczecie stanowili czarni. Słuchali arabskiego kazania z takimi samymi uprzejmymi, nieruchomymi wyrazami twarzy jak Nassif; obco brzmiące słowa były dla nich zupełnie niezrozumiałe. Mimo to modlili się tak, jakby wiele to dla nich znaczyło. Klęcząc w równych rządkach falowali niczym ludzki ocean, dotykając czołami ziemi, a potem znowu się prostując. Kiedy modły dobiegły końca, Nassif podszedł do kobiety w długim białym hidżabie - ale bez pomalowanych paznokci i makijażu, zauważył z aprobatą - i zapytał ją, czy zna Ajamiego. Wskazała mu elegancko ubranego czterdziestoparoletniego mężczyznę o błyszczących oczach, gęstych czarnych wąsach i niewątpliwym poczuciu misji, otoczonego przez grupę słuchaczy spijających z jego ust każde słowo. Nassif podszedł, kiedy grupa się rozeszła. Przedstawił się jako brat swojego brata. Twarz Ajamiego rozświetliła autentyczna radość. Potem wysłuchał pierwszego wykładu: o jedności muzułmanów i o tym, że każdy młody brat ma obowiązek poświęcić się dla umacniania tej jedności. Było jasne, że Ajami jest człowiekiem, który wie o rzeczach o wiele większych i ważniejszych od Ala Pacino i balów maturalnych. Tamtego dnia Ajami nie pogłębił tematu, ograniczając się do lekcji wstępnej. Nie wspomniał o ideologii leżącej u podstaw ich sprawy - nie mówił o historii Bliskiego Wschodu ani o zagrożeniu ze strony Amerykanów i syjonistów. Nie złożył też Nassifowi żadnej propozycji, zaprosił go tylko do meczetu w przyszły piątek, aby wysłuchał kutby. Tydzień później Nassif wrócił do świątyni. Po zakończonych modłach Ajamiego znowu otoczyli sykofanci i gorący wyznawcy i znów Nassif podszedł do niego, gdy grupa się rozeszła. A potem zgłosił swoją gotowość działania dla sprawy. Ajami zlustrował go od stóp do głów z błyskiem w oku. „Jeśli mówisz poważnie powiedział w końcu - wróć za tydzień”. Nassif spodziewał się, że będzie to ostatni tydzień, jaki spędzi w Ameryce. Po następnym spotkaniu w meczecie bez wątpienia zostanie wysłany do obozu 37

szkoleniowego w Afganistanie. Tam nauczy się posługiwać bronią, żeby walczyć za sprawę. Jednak zadanie, do jakiego zwerbował go Ajami, okazało się zupełnie prozaiczne. Otrzymał numer skrytki pocztowej i klucz, który pasował do jej zamka. Raz w tygodniu miał sprawdzać zawartość, to, co przyszło, zabrać do domu, zakleić w nową kopertę i wysłać do Ajamiego. Polecono mu zniszczyć kartkę z tym adresem. Ale Nassif nie ufał własnej pamięci, dlatego schował kartkę na dnie szuflady razem z kluczem. Do niedawna w szufladzie leżały przedmioty zdecydowanie innej natury: fifki, foliowe torebeczki i waga, bibułki i lusterko. Teraz zastąpiło je coś, co naprawdę się liczyło. Była to jego druga wizyta na poczcie - i po raz drugi znalazł w skrytce kopertę. Odebrał ją i pojechał metrem do domu. Wspiął się po schodach na trzecie piętro. Zmarszczył nos, czując smród ryby w korytarzu, wszedł do mieszkania i ruszył do swojego pokoju. Schował kluczyk w szufladzie komody, a następnie przeczytał karteczkę, włożył list do drugiej, większej koperty i zaadresował ją do Ajamiego. Znalazł w lodówce batonik i zjadł go, stojąc przy kuchennym blacie. Nie tak dawno temu spędziłby popołudnie na jaraniu trawy, słuchaniu hip hopu i gadaniu przez telefon z Lisą. Strata czasu. Wrócił do pokoju, przykucnął i wyciągnął spod łóżka dywanik modlitewny. Używanie dywanika sprawiało, że czuł się dziwacznie i niepewnie. Wciąż była to dla niego nowość. Nadal nosił dawne ciuchy, jadł to samo co kiedyś i żył niemal tak jak zawsze. Z czasem się zmieni, póki co, stara się, jak może. Zresztą publiczne okazywanie nowo odkrytej pobożności nie wyszłoby mu na dobre. Lepiej stąpać wśród wrogów jako jeden z nich. Sam Ajami ostrzegał go przez zbyt częstymi wizytami w meczecie i powiedział, żeby nie zapuszczał brody i nie zwracał na siebie uwagi. Rozwinął dywanik na podłodze, czując niejasno oczy Ala Pacino wwiercające się w jego plecy. Kiedyś zdejmie ten plakat ze ściany, bo należy do jego starego życia. Ale na razie trzeba zachować pozory. Plakat został. Ukląkł. Modlitwa była dla niego czymś obcym; nigdy nie wiedział, w którą stronę się zwrócić. Starał się jednak, jak umiał, klękając i dotykając czołem podłogi. Allah go poprowadzi, jeśli tylko otworzy umysł. W sąsiednim mieszkaniu ktoś rzucił na patelnię następny rybny filet; odgłos skwierczącego oleju wypełnił wąskie korytarze czynszówki. 38

ROZDZIAŁ 4 Sonya czekała, aż mężczyzna wyczuje jej obecność. Po chwili rzeczywiście ją zauważył. Uniósł wzrok znad pralki ustawionej w betonowym atrium na tyłach motelu. Przekładał pranie do suszarki i stał właśnie z mokrym tłumokiem w dłoniach. Sonya przysunęła się bliżej, próbując przyjrzeć się ubraniom. Czy była wśród nich czarna tunika, która z jakiegoś niezrozumiałego powodu miała ozdoby wszyte wewnątrz rękawów zamiast na zewnątrz? Zanim zdążyła ją zobaczyć, wcisnął rzeczy do suszarki. Potem sięgnął do kieszeni dżinsów, wyciągnął garść monet i zaczął w nich przebierać. Podeszła do niego, uważając, żeby trzymać wysoko podbródek. Całymi godzinami ćwiczyła ten krok: łabędzie ruchy, pełne chłodnej rezerwy, płynne i zwiewne. - Cześć - zagadnęła. Zaczął wrzucać ćwierćdolarówki do maszyny i nie odpowiedział. Sonya odczekała kilka chwil. Mimo zwiewnych i płynnych ruchów zdawał się specjalnie ją ignorować. Prawdopodobnie dlatego, że była od niego dwa razy młodsza. Ale czy starsi faceci nie mają słabości do młodych kobiet? Jeżeli ona mogła przymknąć oko na jego wiek, to on z pewnością mógł się zdobyć na to samo w stosunku do niej. - Widziałam cię wczoraj w nocy - wyrwało jej się nagle. Nie zareagował. Wrzucił ostatnią monetę, ustawił program i włączył suszarkę. To była głupia odzywka, pomyślała Sonya. Ale teraz, skoro już to powiedziała, nie miała wyboru i musiała brnąć dalej. - Była jakaś trzecia nad ranem. Paliłam papierosa. Nie widziałeś mnie. Ale ja ciebie tak. Odwrócił się od pralki. - Wyglądałeś jak złoczyńca albo ktoś w tym stylu - zauważyła i uśmiechnęła się nerwowo. - Nie włączyłeś świateł, póki nie wyjechałeś na szosę. - Naprawdę? - Stałam przy drzwiach biura. Paliłam papierosa. I widziałam cię... Zaczynała czuć nieprzyjemne mrowienie w brzuchu, takie samo jak wtedy, gdy myszkowała w rzeczach gości i wiedziała, że robi coś, czego nie powinna. - To cholernie dziwne - podjęła. - Wykradasz się do samochodu, potem wsiadasz i ruszasz, nie zapalając świateł. W środku nocy. No, dziwne, nie? 39

Przypatrywał jej się przez chwilę. - Ile masz lat? - zapytał wreszcie. - Osiemnaście. - Wyprężyła się, dodając sobie wzrostu. - Prawie. - Może za parę lat - powiedział - nauczysz się nie wtykać nosa w cudze sprawy. Ruszył w stronę schodów, Sonya podążyła za nim. - Widzisz moje kolczyki? - zapytała. - Są na zewnątrz. Nie byłoby fajnie, gdybym miała je wewnątrz, prawda? To by była durnota. Ale co mi tam? W sumie nieważne. Przykro mi, jeśli uważasz, że się wtrącam. Ale tak już mam. To dlatego, że jestem ciekawa. I nie wydaje mi się, żeby w ciekawości było coś złego. Ale... Doszli do schodów. Zatrzymał się raptownie. - Ale nieważne - powtórzyła. Podała mu dłoń, luźną w nadgarstku, jak u damy. - Jestem Sonya. Spojrzał na jej rękę. - Sonyu - powiedział po chwili. - Czy twoi rodzice wiedzą, że szpiegujesz gości? Poczuła ten sam mroczny, ekscytujący dreszczyk. Cofnęła dłoń. - Podejrzewają - odparła poważnie. Potem nie wytrzymała, roześmiała się. Po co wymykasz się z motelu w środku nocy, Simon? Mężczyzna spochmurniał. Przez kilka sekund myślała, że się zagalopowała. Przygryzła wargę, splotła ręce za plecami i zakołysała się na piętach. Odwrócił się i ruszył schodami w górę. - Simon! - zawołała. Nie odwrócił się. - Jakieś dziesięć kilometrów stąd, koło autostrady jest monopolowy. Lubię stoliczną. Zignorował ją. - Możesz mi ją kupić, a ja ci później zapłacę. I nie powiem nikomu o tym, co widziałam. Doszedł do szczytu schodów i zniknął jej z oczu. Jeszcze przez kilka chwil stała z zadartą głową, wciąż przygryzając wargę. Jego ubrania tkwiły w suszarce. Mogłaby je przejrzeć i przekonać się, czy jest wśród nich dziwna tunika. Nagle jednak pomysł nie wydał się jej aż tak pociągający. Grzebanie ludziom w rzeczach jest niegrzeczne. A ona nie była nieuprzejmą dziewczyną. Przynajmniej w tej chwili. Poza tym niedługo miał się zacząć Ostry dyżur. A potem Speed. 40

Patrzyła na schody jeszcze przez chwilę. Potem odwróciła się i ruszyła z powrotem do recepcji. Fotografia ukazywała Lilę tak, jak wyglądała w sobotni ranek podczas ich miodowego miesiąca: uśmiechała się do słońca z zielonymi oczami lśniącymi jaśniej niż turkusowa woda w tle. Louis Finney potrzymał zdjęcie przez chwilę. Pociągnął nosem - początki przeziębienia, pomyślał - i postawił oprawioną fotografię na biurku. Wrócił do rozpakowywania bagaży. Z małą sypialenką niewiele dało się zrobić, ale zaczynał się w niej zadomawiać. Zdjęcie Lili stało teraz na biurku, tuż obok najnowszego biuletynu Amerykańskiego Towarzystwa Ornitologicznego. Ubrania leżały poukładane w szufladach, ulubiony szlafrok wisiał w szafie. Talizman szczęścia położył na nocnym stoliku obok taniej powieści i palącej się łagodnym światłem lampki. Na parapecie umieścił lornetkę w aksamitnym futerale. Rozległo się pukanie do drzwi. Finney znowu pociągnął nosem i poszedł otworzyć. Thomas Warren junior wyglądał, jakby właśnie wziął prysznic, z wilgotnymi blond włosami nastroszonymi od szybkiego suszenia ręcznikiem. Miał na sobie świeżą błękitną koszulę i kremowe spodnie. - Mam nadzieję, że w niczym nie przeszkodziłem - powiedział. - Nie. - Dzwoniłem do szpitala. Doktor Noble był dziś wieczorem przez kilka minut przytomny. Może powinniśmy go jutro odwiedzić, jeśli znajdziemy czas. Finney pokiwał głową. - Póki co - powiedział Warren - pomyślałem o wieczornym drinku. Przyłączy się pan? - Wydaje mi się, że złapałem grypę. Chyba położę się wcześnie spać. Finney spróbował zamknąć drzwi, ale coś stanęło mu na przeszkodzie - stopa Warrena. Siedzieli na oszklonym zachodnim ganku ze szklankami w garściach. Warren nalał sobie whisky z wodą. Finney ograniczył się do wody. Cokolwiek mocniejszego zwaliłoby go z nóg. Oczy kleiły mu się ze zmęczenia, gdy przyglądał się widokowi: zachodowi słońca, strachowi na wróble, stróżówce, parkingowi, na którym stało sześć lśniących samochodów, i majaczącym w oddali nad koronami drzew reflektorom na szczycie kamiennego muru. 41

Warren wyciągnął paczkę cameli light. - Pewnie pan nie pamięta - powiedział - ale poznał pan mojego ojca. Nadzorował eksperyment we Frankfurcie w siedemdziesiątym drugim roku. Pan i doktor Noble braliście w nim udział. - Na zlecenie Agencji? - Kwantytatywna analiza elektroencefalograficzna występujących naturalnie i wywołanych substancjami chemicznymi stanów psychotycznych u kobiet. Pamięta pan? - Ten eksperyment? Tak. - A mojego ojca? - To było tak dawno - odparł Finney wymijająco. Teraz jednak wydało mu się, że pamięta Warrena seniora. Był odlany z tej samej eleganckiej formy co syn - należał do ludzi, których w Agencji nazywano „rojalistami”. Rekrutowanie kandydatów wychowanych w wieży z kości słoniowej od samego początku stanowiło w CIA standardową procedurę operacyjną, przejętą po OSS. Pod dowództwem Dzikiego Bilia Donovana OSS werbowało agentów głównie spośród złotej młodzieży wywodzącej się z establishmentu wschodniego wybrzeża - do tego stopnia, że sierót nazwy (Organization of Secret Service) zaczęto rozszyfrowywać jako „Oh So Social” - Och, jakże towarzyscy. Warren wydmuchał kącikiem ust dym z papierosa. - Musi się pan czuć trochę dziwnie, wracając do gry po tak długiej przerwie. - Trochę - przyznał Finney. - Mam wrażenie, doktorze, że odnosi się pan z pewną rezerwą do tego, co tu robimy. A więc dlatego facet wyciągnął go na drinka. Finney wzruszył obojętnie ramionami. - Wycofał się pan z prowadzenia prywatnej praktyki - powiedział po chwili Warren. - Tak. - Co pan robi z taką ilością wolnego czasu, jeśli wolno spytać? - Nadmiar czasu raczej nie stanowi dla mnie problemu. - Ma pan rodzinę? Finney spojrzał na rozmówcę, który z pewnością czytał jego akta i wiedział o Lili. - Nie - odrzekł krótko. Warren pił dalej whisky i palił papierosa. Wypuszczał dym ustami i wdychał go z powrotem przez nozdrza. 42

- Powiem panu prawdę - oświadczył w pewnym momencie. - Ciekawi mnie, dlaczego zgodził się pan wziąć udział w operacji. Oczywiście ufam osądowi Noble'a. Ale pan, doktorze, wydaje mi się jakby z innej bajki. - Jestem tu, żeby wyświadczyć przysługę staremu przyjacielowi. - Ma pan na myśli doktora Noble'a. - Oczywiście. - Czytałem artykuł, który opublikował pan jakieś dziesięć lat temu. Wydawało mi się, że świadczy on o pewnym braku sympatii między panem i naszym poczciwym doktorem. Finney uniósł brew. - W czasopiśmie psychiatrycznym. Poczynił pan pewną uwagę na temat źródeł finansowania jego badań i zasugerował, że Noble przez wiele lat fabrykował dowody. - Nie fabrykował - poprawił Finney. - Raczej naginał fakty do teorii. - Ale uważa go pan za przyjaciela, mimo że dzieliła was różnica zdań? - Niech mi pan pokaże parę starych przyjaciół, którzy się zawsze zgadzali - odparł Finney z lekkim uśmiechem - a zacznę się zastanawiać, jak stara jest ich przyjaźń. Warren nie odwzajemnił uśmiechu. - Czy Noble podziela pańskie... mieszane uczucia... wobec pracy dla rządu? Finney przypomniał sobie wizytę Noble'a. „Od piętnastu lat nie przyjąłem żadnego rządowego zlecenia. Ale złe sny wciąż powracają”. Potrząsnął głową. - Musi go pan o to zapytać osobiście. - Jutro złożymy mu wizytę w szpitalu. Może wtedy będę miał okazję. A teraz, czy ma pan jakieś życzenia? Służę pomocą. - Jeśli coś przyjdzie mi do głowy, na pewno dam panu znać. Po chwili Warren powrócił do tematu swojego ojca. Opowiadał z dumą o jego osiągnięciach - jako agent CIA Warren senior uczestniczył w programie kontrolowania ludzkich zachowań od samego początku, pracował ramię w ramię ze Stanleyem Lovellem, przeprowadzając eksperymenty z amytalem sodu, benzedryną i amnezją wywołaną elektrowstrząsami. Jeśli nawet Warren junior odczuwał jakikolwiek niesmak na myśl o roli, jaką jego ojciec odegrał w badaniach, w ogóle tego nie okazał. W jego litanii pobrzmiewają jednak jakieś wyrzuty sumienia, pomyślał Finney. Zbyt chętnie opowiada szczegóły o biografii ojca. Warren mówił przez prawie dziesięć minut, przeskakując z tematu na temat. Opowiadał o doświadczeniach ojca w Agencji, o nadziejach związanych z przesłuchiwaniem Zattouta, o własnych teoriach związanych z agresywnymi technikami 43

przesłuchań. Zapytał Finneya, co sądzi o skuteczności metody Page'a i Russella, o stosowaniu psychotropów i elektrowstrząsów. - Z moich doświadczeń - powiedział Finney - wynika, że ostre metody są często przeciwskuteczne. Lepiej zyskać zaufanie przesłuchiwanego. Warren wyglądał na nieprzekonanego. - Quinlan chybaby się z panem zgadzał. Joseph Quinlan prowadził rozmowy z Zattoutem - miał około czterdziestu pięciu lat, ziemistą cerę i zmęczone oczy. Tego dnia przy śniadaniu Finney wyczuł w jego oddechu alkohol. Jedno z zagrożeń zawodu, uznał. - Ale nie możemy czekać na wyniki całą wieczność - podjął Warren. - W tym garnku miesza wiele kucharek. FBI, INS, Departament Stanu, Ceł, Skarbu... wszyscy stoją mi nad głową. Gdzieś na dworze zaśpiewała jaskółka - słodką, drgającą nutą, która po chwili przeszła w tryl. Finney rozejrzał się, lecz ptak ukrył się skutecznie przed jego wzrokiem. - Wydaje mi się, że Quinlan specjalnie się ociąga - powiedział po chwili Warren. - Nie odniósł pan takiego wrażenia? Finney spojrzał na rozmówcę. Uważał, że potrafi czytać między wierszami. Do tej pory Zattout dostarczył im tylko informacji o dość błahym znaczeniu. Powiedział zaledwie o jednej nieznanej im uśpionej komórce w Pakistanie i skupił się na ogólnikowym opisie zasad werbunku i technik operacyjnych al-Kaidy. Jeśli w najbliższej przyszłości nie uda się wydobyć z niego ważniejszych informacji, użyte zostaną agresywne metody przesłuchania. Zapewne Quinlan dał jasno do zrozumienia, że nie weźmie w nich udziału. Warren próbował więc wysondować, jak daleko posunie się Finney. - Quinlan jest na właściwej drodze - odparł. - Należy zyskać zaufanie przesłuchiwanego, poznać jego silne i słabe strony. Cierpliwość się opłaca. - Na miód łapie się najwięcej much? - Mniej więcej. - A co z możliwością, o której poprzednio rozmawialiśmy: że Zattout wierzy, iż mówi prawdę, ale jego odpowiedzi zostały uprzednio zaprogramowane? - To bardzo mało prawdopodobne. - Ale możliwe? Finney potrząsnął głową. Sztucznie wywołane rozszczepienie osobowości było spektakularną ideą, która podobnie jak środki psychodeliczne i mikrofale działała na wyobraźnię rojalistów z CIA, żyjących w ciągłym strachu, iż przeoczą jakieś 44

przełomowe odkrycie. Jednak stworzenie w warunkach laboratoryjnych wtórnej tożsamości nie było takie łatwe. W przypadku Susan Franklin nie uformowali nowej osobowości, lecz tylko doprowadzili do ujawnienia się tej, która już istniała. Wzięli chorą młodą kobietę i wykorzystali jej chorobę. Przez pewien czas zespół wielości osobowości cieszył się wzięciem w niektórych kręgach psychiatrów. Nazwali go dysocjacyjnym zaburzeniem tożsamości, w nadziei, że ten termin nie wzbudzi skojarzeń z literaturą science fiction i kiepskimi powieściami. Zwolennicy istnienia choroby opierali swoje wnioski na pewnym bezdyskusyjnym fakcie. Dzieci często wyrażają różne strony swojej osobowości w postaci „wyimaginowanych przyjaciół”; nadają tym manifestacjom imiona, przypisują wzorce zachowań, zbiory przekonań. W rzeczywistości są to jednak tylko różne strony tej samej psychiki i gdy dziecko dojrzewa, dodatkowe osobowości są wchłaniane i poddawane sublimacji. Czasami szczątki odmiennych tożsamości pozostają - szczególnie w przypadkach patologicznych, jak u Susan Franklin. I jest nader prawdopodobne, że każdy dorosły człowiek, z Alim Zattoutem włącznie, ma w psychice zalążki, którym można by nadać wyraźniejszą formę poprzez zabiegi medyczne. Jednak jeśli Zattout nie jest szczególnie podatny na rozszczepienie osobowości - jeśli nie jest de facto umysłowo chory - nikt nie umiałby wykreować w jego psychice odrębnej tożsamości, bez względu na zastosowane metody. - Nie ma żadnych cudownych rozwiązań - powiedział Finney. - Kluczem do sukcesu w przesłuchaniach jest cierpliwość i umiejętność przystosowania. - Na pewno ma pan w zanadrzu coś jeszcze - zauważył Warren poufałym tonem. - Ma pan doświadczenie z hipnozą? - Cały pobyt tutaj jest dla Zattouta rodzajem hipnozy. Za każdym razem, kiedy wciąga pana jakaś powieść albo film, panie Warren, wprowadza się pan w pewien rodzaj hipnotycznego transu. Środki, które stosujemy, aby wzmóc podatność na sugestię, są znacznie subtelniejsze od wahadełka. Warren palił papierosa, wpatrzony w ciemne niebo. Ciszę przerywało tylko od czasu do czasu cykanie świerszczy. Potem ziewnął, zgniótł pod podeszwą niedopałek i spojrzał na zegarek. - Cóż - powiedział. - Napije się pan jeszcze? - Raczej nie. Dziękuję. Wstali. - Było mi bardzo miło - zapewnił Warren. - Miłych snów, doktorze. I powodzenia w walce z przeziębieniem. 45

Finney kiwnął lekko głową. - Dobranoc. Wrócili do domu i weszli po schodach na piętro. W pokoju Finney zbliżył się do okna. Stał tam przez chwilę, wpatrując się niewiążącym wzrokiem w przestrzeń i żałując, że nie napił się jednak alkoholu. Nie sądził, by dziewczyna stanowiła prawdziwe zagrożenie. Siedział za kierownicą granatowego coupé i przyglądał się budynkowi stojącemu dwadzieścia metrów dalej. Był to bezpretensjonalny jednorodzinny domek przy ulicy podobnych domków. W różowym świetle brzasku zauważył samochód zaparkowany na podjeździe - wysłużony ford escort. Na parapecie stała skrzynka z kwiatami; poruszane wiatrem dzwoneczki dzwoniły na ganku. Drzwi wejściowe potrzebowały malowania. Zwyczajny dom należący do zwyczajnej podstarzałej wdowy. Lokatorka domu przy Sycamore Drive 62 nazywała się Miriam Lane. Według jego informacji mieszkała tu od czternastu lat. Cztery lata wcześniej umarł jej mąż. Miriam Lane żyła samotnie. Nie spuszczając wzroku z ganku domu pod numerem 62, przemyślał wszystko raz jeszcze. Dziewczyna nie stanowi zagrożenia. Po prostu się w nim zadurzyła, próbowała tylko zwrócić na siebie uwagę. A jeśli coś podejrzewała, to komu mogła o tym powiedzieć? Rodzicom? I co takiego właściwie by powiedziała? Nocna przejażdżka samochodem to nie przestępstwo. Jednak myśl o tym rozpraszała go. Dziewczyna grzebała w jego rzeczach. Tunika była w torbie, wraz z pozostałym sprzętem. Raczej nie znalazła schowka, pomyślał. Ale to, co zobaczyła, mogło wystarczyć. Co z tego zrozumiała? Frontowe drzwi uchyliły się. Miriam Lane miała na sobie biały kostium, niosła dużą damską torebkę. Kiedy ruszyła w stronę escorta, sięgnął po kluczyk w stacyjce. Zegar na desce rozdzielczej pokazywał szóstą czterdzieści sześć. Według informatora, w dzień pracowała w ośrodku od siódmej rano do czwartej po południu. Dzisiaj się spóźni. Ale zaskoczyła go: prowadziła samochód szybko i sprawnie. Kiedy dojechała do piaszczystej drogi wiodącej do strzeżonej przez żołnierzy drewnianej bramy, na zegarze była szósta pięćdziesiąt siedem. Więc jednak będzie punktualnie na czas. Patrzył, jak zakręca, potem jeszcze przez pięć minut jechał żwirową drogą i zawrócił na autostradę. Pół godziny później wszedł do swojego pokoju w motelu i zaryglował drzwi. 46

Znowu pomyślał o dziewczynie. Może znajdzie coś innego, co pochłonie jej uwagę. Dzieci nie potrafią się na niczym dłużej skupić. Powinien pozostawić ją samej sobie, a jutro będzie zajmować się tym, co ją ciekawi oprócz grzebania w bagażach obcych ludzi. Rozpostarł na biurku plany i odgonił od siebie myśl o dziewczynie. Skoncentruj się, powiedział sobie w duchu. Główny obiekt otaczały dwa ogrodzenia. Pierwsze było drewniane, wysokie na trzy metry, patrolowane w trzygodzinnych odstępach przez ludzi z psami. Drugie, pół kilometra w głębi - z kamienia, wysokie na siedem metrów. Oprócz drutu kolczastego i reflektorów muru strzegły wieże strażnicze ustawione w równych odstępach - w sumie było ich osiem. Na każdej z wież pełniło wartę dwóch żołnierzy piechoty morskiej, uzbrojonych w karabin maszynowy M-63 AI o dwukilometrowym promieniu rażenia, wystrzeliwującym siedemset pocisków na minutę. W lesie między ogrodzeniami zainstalowano promienie fotoelektryczne i mikrofalowe czujniki, reagujące na ruch. Promienie fotoelektryczne w przypadku przecięcia uruchamiały alarm. Czujniki reagujące na ruch włączały alarm w przypadku zarejestrowania efektu Dopplera w przedziale od dwudziestu do stu dwudziestu herców. Częstotliwości te odpowiadają ruchowi człowieka. Fakt, iż sensory były nastawione na wykrywanie obecności ludzi, nie oznaczał od razu, że nie można ich przejść. Aby uniknąć fałszywych alarmów - powodowanych przez zmiany pogody, roślinność i wędrującą zwierzynę - czujniki umieszczone na zewnątrz nie były zbyt wrażliwe. Mimo to wolałby je ominąć. Oba ogrodzenia były również wyposażone w czujniki reagujące na drgania. Przy próbie sforsowania wysyłały sygnał alarmowy do głównej strażnicy, umieszczonej przy stalowej bramie w kamiennym murze. Między kamiennym murem a domem, w którym przetrzymywano jeńca, znajdował się lesisty teren o powierzchni dwóch kilometrów kwadratowych, zabezpieczony promieniami fotoelektrycznymi i czujnikami mikrofalowymi. Na całym obszarze zainstalowano kamery aktywizowane przez ruch. Promienie, czujniki i kamery można było ominąć, idąc ścieżkami - ale to oznaczało ryzyko natrafienia na któryś z patrolów. Przestrzeń w najbliższym otoczeniu domu zabezpieczono jeszcze lepiej . Za każdym razem, gdy przez ganek lub przez przeszklone drzwi na tyłach budynku wychodził ktoś, czyje ciało wysłało falę promieniowania cieplnego o długości pomiędzy siedem a czternaście mikronów, uruchamiały się i zaczynały go śledzić 47

kamery na podczerwień. Tu również umieszczono czujniki mikrofalowe, ukryte w poszyciu i w koronach drzew. Co trzy godziny teren patrolowali żołnierze uzbrojeni w zmodyfikowane karabiny maszynowe tec 9 mm, prowadzący na łańcuchach dobermany, które można było spuścić z uwięzi jednym ruchem kciuka. „Możesz mi ją kupić, a ja ci później zapłacę”, powiedziała dziewczyna. „I nie powiem nikomu o tym, co widziałam”. Co takiego widziała? Tylko to, że wymknął się w środku nocy do samochodu. To nie przestępstwo. „Widzisz moje kolczyki? Są na zewnątrz. Nie byłoby fajnie, gdybym miała je wewnątrz, prawda?” Wyprostował się, odrywając wzrok od planów leżących na biurku. Chodziło o tunikę, pojął nagle - o kawałki metalu zaszyte w rękawach. Westchnął. Będzie musiał zorientować się, co dziewczyna wie albo myśli, że wie. Jednak uciszenie jej może okazać się błędem i wzbudzić zainteresowanie. Uznał, że zrobi wszystko, co konieczne. Nie pozostawi niczego przypadkowi. Nie ma powodu do pośpiechu. Pośpiech, jeśli mu się podda, może go zgubić. Cierpliwości, pomyślał. Po chwili pochylił się znów nad biurkiem i powrócił do studiowania planów. Palec wskazujący Zattouta uniósł się do bladej blizny w kształcie półksiężyca na prawym uchu. Finney sięgnął po notatnik. Zawsze gdy Zattout odczuwał rozdrażnienie, niepewność lub lęk - silną negatywną emocję, którą wolałby ukryć przed przesłuchującym - jego dłoń podnosiła się do blizny. Potem zaczął mówić - wyjaśniał sprawy, które według zapisu jego rozmów z Quinlanem zostały po kilkakroć opowiedziane wcześniej. Przesłuchujący, pomyślał Finney, zmierza do ustanowienia swojej dominacji, zmusza więźnia do skakania przez obręcze. Z racjonalnego punktu widzenia było to jak najbardziej zrozumiałe - metoda pozwalała na osiągnięcie dwóch celów jednocześnie: sprawdzała zeznania Zattouta i utwierdzała pozycję Quinlana jako tego, który rozdaje karty. Miała jednak poważną wadę: groziła zamknięciem się więźnia. Heroina i opium, mówił Zattout monotonnym głosem, były przemycane przez Azję Mniejszą, Bułgarię i Chorwację, a potem ukrywane w górskich miasteczkach pod granicą macedońską. Kiedy al-Kaida potrzebowała zastrzyku funduszy, jej ludzie udawali się do kryjówek i przekazywali narkotyki albańskiej mafii, która szmuglowała je do Europy Zachodniej... 48

Joseph Quinlan miał na sobie brązowy sweter i nosił okulary w srebrnej oprawie. W ostrym świetle jego blada skóra wyglądała na niemal przezroczystą. Poprawił okulary na nosie i przerwał: - To się nie zgadza z informacjami, które otrzymaliśmy z innych źródeł. Na przykład z bazy marynarki w Diego Garcia. I innych. Zattout potarł bliznę. - Taka jest prawda - odparł. - To wszystko, co mogę powiedzieć. Quinlan przewrócił kartkę z notatkami. - Chciałbym wrócić do innego tematu, o którym już rozmawialiśmy - jeśli nie masz nic przeciwko temu. Chodzi o zabójstwo Abdullaha Azzama... Zattout bezbarwnym głosem objaśniał poprzednie zeznanie. Abdullah Azzam był duchowym przywódcą al-Kaidy w czasach, gdy grupa nazywała się jeszcze Maktab al Kidmat lil-Mudżahedin al-Arab, w skrócie MAK. Azzam, nauczyciel Osamy bin Ladena, powołał do życia tę organizację w Pakistanie w 1984 roku, wspólnie ze swoim uczniem. Pierwotnym zadaniem al-Kaidy, które to słowo oznacza „Bazę”, była walka z siłami radzieckimi w Afganistanie. W ciągu czterech lat grupa przeszła jednak ewolucję. Sprzymierzyła się i połączyła siły z innymi organizacjami terrorystycznymi, w szczególności z Grupą Islamską i Egipskim Islamskim Dżihadem. Jej cel został rozszerzony. Poza walką z wojskami radzieckimi które wówczas wycofywały się już z Afganistanu - planowano ataki wymierzone w niewiernych z Zachodu. Między bin Ladenem i Azzamem doszło do poważnej różnicy zdań. Azzam nie miał zamiaru uderzać w niewinnych cywilów, bin Laden owszem. W 1988 roku w Peszawarze wybuchła bomba, która zabiła Azzama, torując bin Ladenowi drogę do objęcia pełnej i niepodzielnej władzy w al-Kaidzie. - Wspomniałeś o transportach płynących przez Morze Czarne. Jak mówisz, statki zmieniają banderę nawet dwa razy dziennie. Wypływają z Konstancy z rumuńską załogą. W Maroku na pokład wchodzą nowi ludzie. Statek zmienia nazwę i banderę... Gdzieś ze skraju świadomości Finneya dobiegł karcący głos, który upomniał go, że nie znalazł jeszcze czasu, by odwiedzić Noble'a. Cóż, wkrótce to zrobi. Teraz musiał popracować, zaczynając od analizy wyników testu Wechslera na inteligencję, które powinny rzucić światło na to, jak postępować z Zattoutem w trakcie kolejnych przesłuchań. Quinlan mówił dalej. Zattout słuchał. Nagle prawa powieka zadrgała mu nerwowo. Finney zanotował to. Od ponad dwóch tygodni więzień nie wychodził z 49

celi; nie widział słońca i nie kontaktował się z żadnym człowiekiem oprócz przesłuchującego. Przedtem przez wiele lat ukrywał się lub uciekał. Stopniowa utrata kontroli nad odruchami była zatem do przewidzenia. Wszystko powinno potoczyć się zgodnie z planem, o ile Quinlan nie zacznie naciskać zbyt mocno, zmuszając Zattouta do zamknięcia się w sobie. Powieka znów podskoczyła. Prawa noga zaczęła podrygiwać nerwowo. Finney patrzył, zapisując wszystko w notatniku.

ROZDZIAŁ 5 - Obsługa! - zawołała Sonya Jacobs. Sięgała właśnie po zapasowy klucz, gdy wyczuła za plecami czyjąś obecność. Odwróciła się i zobaczyła Simona Christophera. Ciemne oczy wydawały się bardziej przenikliwe niż zazwyczaj i błyszczały oskarżycielsko. Podniósł prawą rękę i Sonya ujrzała, że trzyma w niej litrową butelkę stolicznej. Przez jej ciało przebiegł dreszcz emocji. Dlaczego facet miałby jej dawać butelkę wódki, mimo że przyłapał ją na szperaniu? Ponieważ robił coś złego. Widziała zawartość jego torby - teczkę, paszport, dziwną czarną tunikę z ozdobami wszytymi w rękawy. A teraz próbował kupić jej milczenie. Siostra wyśmiałaby ją, gdyby przyznała się do tych wymysłów. Ale podniecenie, jakie czuła, kiedy dawała się im ponieść, było cudowne, prawie zniewalające. Dlaczego nie miałaby wierzyć, że ten człowiek jest terrorystą? Kto mógł temu zaprzeczyć? Potrząsnął butelką. Rozejrzała się dookoła, upewniając się, że matki nie ma w pobliżu, i wyciągnęła rękę. - Dzięki - powiedziała. Stali twarzą w twarz. Sonya czuła, jak rumieniec oblewa jej policzki. - Chcesz ją ze mną wypić? - zapytała. Jego głowa przekrzywiła się lekko w prawo. - Pokażę ci moje sekretne miejsce - zaproponowała z bezczelną bezpośredniością. - Oczywiście, jeśli chcesz. Jest odlotowe. Przy strumyku. Przyglądał jej się jeszcze przez chwilę. - Czemu nie? - odparł w końcu. - Mam jeszcze parę pokoi do posprzątania. - W porządku. - Skończę za pół godziny. 50

-

Dobrze. Zapukam do ciebie. Dobrze - powtórzył.

Przed pójściem do jego pokoju wróciła do siebie i wydobyła z ukrycia papierosy. Przejrzała się w lustrze. Miała wypieki. Wyluzuj się, pomyślała. Bądź elegancka i zwiewna. Podbródek w górę. Rumieniec zniknął, ale wciąż czuła dreszczyk podniecenia. Poszła na piętro i zapukała do drzwi, zadzierając wysoko podbródek. Milcząc, ruszyli wspólnie do lasu. Było późne popołudnie, zbliżała się pora nazywana w Hollywood „magiczną godziną”. Magiczna godzina wypadała dwa razy dziennie - o świcie i o zmierzchu. Była to pora dnia, gdy światło stawało się złociste, a gwiazdy kina i amanci wyglądali najbardziej atrakcyjnie. Sonya czytała o tym w czasopismach swojej przyjaciółki Pauli. Paula prenumerowała „Premiere and Entertainment Weekly” i „Teen People” i w zeszłym roku spędzały razem większość czasu, siedząc w pokoju Pauli, przeglądając kolorowe magazyny i gadając o ulubionych aktorach i aktorkach. Było to, zanim Sonya poznała Jimmy'ego Batterberry'ego, zanim odkryła papierosy i wódkę. Teraz nie przyjaźniła się już z Paulą. Paula traktowała ją ostatnio z oschłą pogardą. Pewnie dlatego, że jej zazdrościła. Paula nie miała chłopaka. Nie znała starszych facetów, którzy zabieraliby ją do lasu o magicznej godzinie, żeby pić stoliczną i palić papierosy. Miała tylko te durne czasopisma. Powalone drzewa i stare, porosłe mchem pnie urozmaicały krajobraz; ze zbocza Czarciej Góry spływał potok pachnący zielenią. Szli dwadzieścia minut, aż odgłosy z odległej autostrady utonęły w ciszy. Wreszcie dotarli do małej polany. Sonya usiadła na płaskim głazie przy strumieniu, mężczyzna tuż obok, nie dotykając jej. Zaczęła się mocować z zakrętką. - Dokładnie o tej porze kręci się większość filmów - zauważyła. - Bo wszystko wtedy najładniej wygląda. Nie odpowiedział. Sonya otworzyła butelkę i pociągnęła solidny łyk. Powstrzymała się od kaszlnięcia i podała mu wódkę. W gałęziach nad ich głowami śpiewał ptak. Strumień pienił się i szumiał. Woda była cudownie czysta, różnokolorowe kamyczki na dnie układały się w bajeczną mozaikę. Sonya wyciągnęła papierosy i zapaliła jednego różowym bikiem. Tym razem zakasłała - ale tylko trochę. - W zeszłym roku zagadnęła - piłam tylko browar. Dopiero w lutym spróbowałam wódki. Ale myślę, że jest lepsza. I nie tuczy. 51

Uśmiechnął się przelotnie - co Sonya uznała za wielki sukces, napił się powściągliwie i oddał jej butelkę. - Podoba ci się tutaj? - spytała. - Jest bardzo miło. - Przychodzę tu, kiedy chcę być sama. Kiedy muszę pomyśleć. To moje szczególne miejsce. Myślisz, że to głupie? Nie odpowiedział. - Jesteś dopiero drugą osobą, którą tu przyprowadziłam - powiedziała i zawiesiła znacząco głos. - Kto był pierwszą? - zapytał po chwili. - Mój chłopak. To znaczy niezupełnie. Tak naprawdę nie jest moim chłopakiem. Nawet nie za bardzo mi się podoba. Jest trochę przygłupi. Kobiety dojrzewają wcześniej niż chłopcy, wiesz? Ale w sumie fajny z niego koleś. Papieros zgasł. Przypaliła go znowu, osłaniając dłonią płomień. - Co w ogóle porabiasz? - zapytała z papierosem w ustach. - Słucham? - Czemu tu przyjechałeś? Jaką masz pracę? Wrzucił do potoku suchą gałązkę i powiódł za nią wzrokiem, patrząc, jak odpływa. - Jestem geografem. Sporządzam wstępną analizę terenu. - Po co? - Kiedy złożę raport, przyjadą tu geodeci i dokonają pomiarów, które zostaną wykorzystane w Globalnym Systemie Nawigacyjnym. - Takim do samochodów, który podpowiada, w którą stronę skręcić? Pokiwał głową. Wypiła kolejny łyk wódki i podała mu butelkę. - Nie cierpię takich rzeczy - powiedziała, chichocząc. Znów się uśmiechnął. - To musi być strasznie nudna robota - wyjaśniła. - Bez urazy. - Wcale nie czuję się dotknięty. - Jak ja pójdę do pracy, to będę robić coś... bo ja wiem. Coś innego. Zaciągnęła się papierosem, a patem wrzuciła niedopałek do strumienia, który poniósł go ze sobą w ślad za gałązką. - Może gwiazdą porno - powiedziała i spojrzała mu prosto w oczy. Jego twarz pozostała obojętna, nieodgadniona. - To znaczy moja koleżanka - powiedziała Sonya. - To ona chce być gwiazdą porno. Ja nie. W przyszłym roku idę do college'u. Ale gdybym nią została, wiem, jaki bym miała pseudonim. Ginger Bayard. A ty znasz swój pseudonim porno? 52

Uniósł brwi. - Każdy ma pseudonim porno - oświadczyła. - Bierzesz imię ukochanego zwierzaka z dzieciństwa i nazwę ulicy, na której dorastałeś. Zanim się tu przeprowadziliśmy, mieszkałam na Bayard Street w Filadelfii. A mój pies wabił się Ginger. Więc jestem Ginger Bayard. Albo bym nią była. Gdybym została gwiazdą porno. - Hm. - Miałeś w dzieciństwie jakiegoś zwierzaka? Pokiwał głową. - Psa. - Jak się wabił? - Ringo - powiedział. - A na jakiej ulicy mieszkałeś? - Birch Street. - No to jesteś Ringo Birch. - Hm - powtórzył. Poczuła, że kręci jej się w głowie. Przysunęła się do niego o parę centymetrów. - Ginger Bayard i Ringo Birch. Nie odpowiedział. Odchyliła głowę, nadstawiając usta do pocałunku. Już wstawiona, o tak, trochę. Jej oddech muskał jego policzek. Dlaczego jej nie całował? Dlaczego z nią tu przyszedł, skoro nie zamierzał jej pocałować? Może jest po prostu nieśmiały. Pochyliła się lekko, żeby jej oddech łaskotał jego szyję. Jeśli był nieśmiały, ona powinna grać trudną do zdobycia. Chłodną i zwiewną, pomyślała. Przez kilka minut żadne z nich się nie odzywało. Słońce zaczęło się chować za horyzontem; wydłużyły się cienie drzew. Chłodny dreszcz przebiegł Sonyi po plecach, na jej ramionach pojawiła się gęsia skórka. Objęła się, dygocąc, i łyknęła wódki. Poruszył się. - Zimno ci? - Trochę. Objął ją ramieniem. Wtuliła się w jego pierś. Jego ręka okazała się niespodziewanie twarda. Miał muskulaturę długodystansowca albo pływaka: był szczupły i żylasty. Podała mu butelkę, ale potrząsnął głową, więc sama się napiła. Robiła się naprawdę pijana. Przysunęła się jeszcze bliżej. Serce zabiło jej szybszym rytmem. Pocałowała go - przeciągle musnęła wargami jego usta. Odchyliła się do tyłu i spojrzała mu w oczy. 53

Popatrzył na nią chłodnym wzrokiem. Parsknęła śmiechem. Na początku był to tylko nerwowy chichot. Potem przytłumiony śmiech. Aż wreszcie głośny rechot. - O mój Boże - wykrztusiła, zanosząc się śmiechem. - To takie dziwne. Uśmiechnął się. - Wariactwo - powiedziała. Zakręciła butelkę i postawiła ją na ziemi, wydając z siebie dziwne prychnięcie, co jeszcze bardziej ją rozśmieszyło. - O... Boże - wykrztusiła. Odetchnęła głęboko, starając się zapanować nad sobą. Spoważniała. Znowu go pocałowała. Tym razem był to prawdziwy pocałunek; ruchliwy język wsunął się śmiało w głąb jego ust. Usiadła mu na kolanach. Nie przejął inicjatywy, ale też jej nie odtrącił. Zaczęła pieścić wargami jego ucho. - Simon - szepnęła. Jego dłonie znalazły się na jej biodrach. Ukąsiła go lekko. - Simon - wymruczała znowu. - Po co ci paszport, jeżeli jesteś tym... no... - Geografem. - Ale nie jesteś Amerykaninem? Nie odpowiedział. - Kłamiesz - szepnęła, a potem pchnęła go, aż położył się na plecach. Przylgnęła do niego mocno. Znowu go pocałowała. Tym razem ujął jej głowę w szczególny sposób, bardzo ostrożnie, jakby opiekuńczo. Wreszcie odwzajemni pocałunek. I będzie zupełnie inaczej niż z Jimmym Batterberrym. To starszy doświadczony mężczyzna. Tajemniczy nieznajomy, który coś ukrywa. Kiedy zdejmie jej stanik, nie będzie się szarpał przez pięć minut, usiłując znaleźć sprzączkę. Rozepnie go jak Fonzie ze starego głupiego serialu, który widziała na Nickelodeonie. Po prostu pstryknie palcami. Znowu się śmiała. To przez to, że wyobraziła go sobie pstrykającego palcami jak Fonzie. Powinna się opanować, pomyślała. Zepsuje nastrój właśnie w chwili, gdy był tuż-tuż, żeby naprawdę ją pocałować. Nie potrafiła się jednak powstrzymać. Wódka szumiała jej w głowie, potęgując to oszołamiające poczucie, że robi coś naprawdę okropnie, strasznie, niezaprzeczalnie złego. Zanim zauważyła, jęknęła: 54

- Ajjjjj. Potem znowu parsknęła śmiechem, opadając na jego ciało. - Przepraszam - wykrztusiła, chichocząc. - Nie wiem, co mi się stało. Jego dłonie wciąż błądziły po jej karku, odszukując mięśnie szyi, lokalizując podstawę czaszki. Nakryła wargami jego usta. Ale nie odwzajemnił pocałunku. Wszystko zepsuła. Odpowiedni moment minął. I robiło się zimno, słońce przestało grzać. Na jej ramionach znów pojawiła się gęsia skórka. Nagle stwierdziła, że wcale nie chce tu być. Może dlatego się śmiała, niszcząc własne plany. Jakaś jej część patrzyła na to wszystko z zewnątrz i ta właśnie część wiedziała, że to, co robi, jest złe. Próbowała się odsunąć, ale jego dłonie trzymały ją mocno i pewnie. - Simon - szepnęła. Znów poruszył jej głową - wykręcił ją pod trochę niewygodnym kątem. - Nie wiem, czy... chyba tego nie chcę. W gruncie rzeczy była pewna, że tego nie chce. Znów spróbowała się odsunąć. Ale trzymał ją mocno u podstawy czaszki, a druga dłoń powędrowała na jej policzek. Teraz ma zamiar ją pocałować, czy się na to godziła, czy nie. - Simon... proszę. - Odpręż się - powiedział. Zamknęła oczy i objęła się ramionami. Finney kichnął siarczyście. Nie mógł znaleźć chusteczki, ale Joseph Quinlan już podawał mu papierową serwetkę, na której stała szklanka. Finney kiwnął w podzięce głową i wydmuchał nos. Złożył serwetkę, schował ją do kieszeni i spojrzał na rozmówców, zanim zaczął mówić dalej. Za grubymi szkłami okularów oczy Josepha Quinlana były chłodne i obojętne. Być może lśniły w nich małe iskierki współczucia - „wiosenne przeziębienia”, zdawały się mówić iskierki, „są najgorsze”. Może jednak nie. Bijąca od niego zimna rezerwa była nieprzenikalna. Quinlan, pomyślał Finney, kultywuje tę niedostępność jako mechanizm obronny. Jakaś część jego psychiki odczuwa wstyd za to, czym się w życiu zajmował podczas przesłuchań manipulował więźniami, traktując ich jak zabawki - używał więc lodowatej powściągliwości jako środka przeciw spodziewanej krytyce. Jednak ten chłodny dystans nie wystarczał, by ukoić jego sumienie. Właśnie dlatego po raz kolejny jego oddech zalatywał alkoholem, co Finney poczuł, pochylając się, 55

by przyjąć chusteczkę. Wcześniej tylko podejrzewał, a teraz nabrał pewności: przezroczysty płyn w szklance Quinlana nie był wodą. W przeciwieństwie do niego oczy Thomasa Warrena były gorące. Nie podobało mu się to, co Finney zalecał w sprawie dalszych przesłuchań. Warren pragnął szybkich postępów, w końcu to on odpowiadał za wyniki przed rozmaitymi agencjami zaangażowanymi w śledztwo. Gdyby to zależało od niego, podejrzewał Finney, już zastosowaliby bardziej „agresywne” metody przesłuchań - nękanie lub tortury. Granica między obu pojęciami była celowo rozmazana. Według konwencji genewskich torturowanie jeńca wojennego było nielegalne. Jednak prawo Stanów Zjednoczonych dopuszczało nękanie więźniów. Eufemizm ten oznaczał pozbawienie jedzenia, snu, wody lub opieki medycznej, w przeciwieństwie do aktywnych metod zadawania cierpienia. Finney pociągnął nosem, a potem podjął: - Przy ocenie psychiki przesłuchiwanego trzeba zawsze brać pod uwagę to, że Zattout naprawdę chce z nami współpracować. Pragnie tego z dwóch podstawowych powodów. Po pierwsze dlatego, że współpraca wiąże się z nagrodami: pozwoleniem na wyjście z celi, przyznaniem innych przywilejów, a wreszcie z wypuszczeniem go na wolność. Po drugie, co jest równie ważne, chce się przypodobać tym, którzy go pokonali. Pragnienie przypochlebienia się autorytetowi leży po prostu w ludzkiej naturze. Mówiąc krótko, Zattout chce zasłużyć na order. Quinlan pokiwał głową. - Jednocześnie jednak - powiedział Finney - został poddany wpływom, które zaszczepiły w nim wiarę w pewne wartości. W głębi ducha współpraca z nami jawi mu się jako zdrada tych wartości. - Więc nasze zadanie - podchwycił Quinlan polega na dostarczeniu mu odpowiedniego usprawiedliwienia. - Słusznie. Musimy zapewnić mu taki model współpracy, w którym będzie w stanie uznać, że podjął właściwą decyzję. W miarę trwania przesłuchań musimy go przekonać, że wartości, które mu wpojono, są błędne. To zaś wiąże się z pozyskaniem jego zaufania. Im dłużej będziemy go trzymać w niewoli, tym łatwiej będzie mu przyjąć nasz sposób myślenia. W tym sensie czas działa na naszą korzyść. Nawet kiedy pierwsza faza przesłuchań dobiegnie końca - kiedy będzie się zdawało, że wyciągnęliśmy od niego wszystko, co wiedział - powinniśmy kontynuować rozmowy jeszcze przez co najmniej sześć miesięcy. Musimy być przygotowani na to, że powie nam jeszcze więcej. 56

Chęć współpracy ze strony Zattouta, zasugerował, powinna zostać nagrodzona. Dopiero wtedy przesłuchiwany nauczy się oczekiwać dalszych nagród w zamian za pełniejszą współpracę. Na początek można mu zaoferować wieczorny kieliszek wina, żeby okazać wdzięczność za dotychczasową pomoc, a jednocześnie rozwiązać mu język... Warren skrzywił się z niesmakiem. - Wino... - powtórzył. - Zattout ma elastyczną osobowość, łatwo przystosowuje się do nowych sytuacji. Powinniśmy wykorzystać tę naturalną skłonność, sprawiając, by to nowe doświadczenie było dla niego bardzo przyjemne. Ponadto jest eksternalizatorem, w związku z czym alkohol powinien sprawić, że stanie się bardziej rozmowny. Zaczął tłumaczyć, na czym polega System Oceny Osobowości stworzony w latach czterdziestych ubiegłego wieku przez pracującego w Norman w stanie Oklahoma doktora Johna Gittingera. Włóczędzy, podróżujący do Kalifornii, często próbowali się dostać do jego szpitala, żeby przeczekać zimę. Gittinger wykorzystał to, nakłaniając ich do rozwiązywania testów psychologicznych. Wielu z tych „sezonowych schizofreników”, zanim mrozy zmusiły ich do symulowania choroby psychicznej, pracowało w tanich jadłodajniach jako kucharze albo pomywacze. Wkrótce Gittinger dostrzegł w zebranych danych pewne regularności. Kucharze wykazywali dużą zdolność do zapamiętywania ciągów liczb, dzięki czemu lepiej radzili sobie z realizacją kolejnych zamówień klientów. Pomywacze wypadali w tej części testu Wechslera znacznie słabiej. Nadawali się lepiej do prac, które można wykonywać w samotności, z dala od rozgardiaszu rozpraszającego uwagę. Obserwacje te stały się podstawą Systemu Oceny Osobowości. Według kryteriów Gittingera, kucharze byli internalizatorami, którzy potrafią zamknąć się w sobie i odgrodzić od otaczającego ich zgiełku. Pomywacze natomiast byli eksternalizatorami, zbyt zaaferowanymi bodźcami zewnętrznymi, aby dokonać tej sztuki. W miarę jak system się rozwijał, ujawniły się inne cechy osobowości. Część testu Wechslera poświęconą układaniu klocków można było wykorzystać do określenia, czy ktoś jest osobą uregulowaną, czy elastyczną. Osoba uregulowana charakteryzowała się łatwością nabywania nowych umiejętności, ale nie pojmowała ich znaczenia, powtarzając po prostu wyuczone czynności. Osoba elastyczna była niezdolna do nauczenia się zadania, jeśli nie zrozumiała uprzednio szczegółowo, na czym ono polega. 57

Obserwacje dowodziły, że internalizatorzy wykazują tendencję do zamykania się w sobie po spożyciu alkoholu, podczas gdy eksternalizatorzy stają się bardziej ożywieni i gadatliwi. Czyjąś reakcję na alkohol można było zatem przewidzieć, analizując to, jak dana osoba poradziła sobie z testem na zapamiętywanie ciągów liczbowych. Mechanizm działał w obie strony - podpatrując czyjeś zachowanie po wypiciu paru kieliszków, można było zaklasyfikować człowieka w Systemie Oceny Osobowości, przewidując jego zdolność lub niezdolność do zapamiętywania rzędów cyfr. Warren spojrzał na Finneya z powątpiewaniem. - Zaleca pan nagradzanie przesłuchiwanego, doktorze, mimo że jednocześnie stwierdził pan, że Zattout powstrzymuje się od udzielania nam informacji - przynajmniej tych, które dotyczą uśpionych komórek al-Kaidy. - Zattout nie jest głupi. Jako świadomy człowiek rozumie, że nie jesteśmy jego przyjaciółmi. Trudno się dziwić, że obserwujemy u niego oznaki oporu. Jak powiedziałem, całe dotychczasowe życie wyrobiło w nim uznanie dla pewnych wartości. Nie pozbędzie się ich ot, tak, przez jedną noc. Na pocieszenie, panie Warren, mogę panu powiedzieć, że Zattout z całą pewnością nie jest podwójnym agentem. Gdyby chciał wprowadzić nas w błąd, okazałby znacznie większą gotowość do rozmowy i kłamstw. - Ale to nie zmienia istoty rzeczy. Zattout i tak kłamie - przemilczając prawdę. - Zwracając mu na to uwagę w tej chwili, zaryzykowalibyśmy ostry konflikt. A to położyłoby kres wysiłkom, by zyskać jego zaufanie. Musimy mu wskazać drogę, a potem go nią poprowadzić. - Za pomocą hipnozy? - zapytał Warren. - Człowieka nie można zahipnotyzować wbrew jego woli. Możemy zwiększyć jego podatność na sugestię, pomóc mu uzyskać stan autohipnozy. Ale musimy pamiętać, że dzięki temu pozwalamy tylko dojrzeć naturalnemu pragnieniu współpracy i zakończenia przesłuchań. - Czemu mamy ograniczyć się do wina? - prychnął Warren. - Czemu nie dawać mu dobrych cygar? A może wyślemy go do jakiegoś ekskluzywnego kurortu? - Nie lubię go tak samo jak pan - odparł szorstko Finney. - Ale czy chce pan zemsty, czy rezultatów? - Mam wrażenie, że uzyskalibyśmy lepsze i szybsze wyniki, stosując bardziej agresywne metody. - Człowiek narażony na ból mówi cokolwiek, aby uniknąć dalszych cierpień. To, co mówi, niekoniecznie jest prawdą. - A jeśli zabrniemy w ślepy zaułek? - spytał Warren. - Co wtedy? Finney zawahał się. 58

- Wtedy - przyznał - możliwe, że rzeczywiście uciekniemy się do bardziej brutalnych technik. - Na przykład? - Rozważmy najczarniejszy scenariusz: przesłuchiwany zupełnie się wycofuje. Nasze wysiłki, by zyskać jego zaufanie, zostają zaprzepaszczone. Wtedy możemy spróbować uzyskać dostęp do zawartości jego umysłu bez jego współpracy. Trudno jednak zagwarantować skuteczność takiej taktyki. - Jak byśmy się do tego zabrali? Finney znów się zawahał. - Jeśli zawiodą środki przymusu - odparł powoli - możemy wziąć pod uwagę dekonstrukcję osobowości. Więzień zostanie zredukowany do poziomu warzywa za pomocą elektrowstrząsów, pozbawienia snu oraz izolacji sensorycznej. W stanie pełnej dekonstrukcji nie będzie umiał samodzielnie się odżywiać, panować nad czynnościami fizjologicznymi, nie będzie potrafił podać własnego imienia ani aktualnej daty. Wówczas zaczniemy odbudowywać jego osobowość. Jednak w żadnym wypadku zabieg ten nie zalicza się do naukowych metod. O wiele lepiej jest zapewnić sobie współpracę przesłuchiwanego. Działać z nim, a nie przeciwko niemu. Warren nadal marszczył brwi. Nie chciał słyszeć o tym, że nie istnieje żadne proste rozwiązanie. Pragnął, aby Finney zamachał magiczną różdżką psychoanalizy i podał mu pełną współpracę Zattouta na tacy. Sprawy wyglądały jednak inaczej, tortury mogły nie zaprowadzić ich tak daleko, jakby sobie tego życzyli. Milczał. Potem zapisał coś w notatniku. - Cóż - powiedział. - Wygląda na to, że wiemy, co robić. Myślę, że możemy zamknąć dyskusję. Z pewną ulgą Finney zamknął swój notatnik. Poprzedniej nocy nie spał do późna, analizując wyniki Zattouta w teście Wechslera. Przeziębienie nie tylko nie ustąpiło, ale wręcz zyskiwało na sile. Gdyby teraz pracował zbyt wiele, wkrótce stałby się całkowicie niezdolny do pracy. Mimo to wróciwszy do pokoju zmarnował pięć minut, patrząc tępo w okno. W końcu coś przywołało go do rzeczywistości: gwizd przejeżdżającego w oddali pociągu. „Najbardziej samotny dźwięk na świecie”, mawiał jego ojciec. Zerknął na zdjęcie Lili, na jej błyszczące zielone oczy, przyćmiewające blask wody za jej plecami. Ziewnął. Potem wstał i poszedł do łazienki, aby poddać się wieczornym ablucjom. 59

Gdy gwizd pociągu rozpłynął się w ciszy, zabójca wyłonił się z lasu za motelem Sleepy Hollow. Postarał się ominąć główne biuro. Przez okno widział matkę dziewczyny rozmawiającą przez telefon głosem na tyle donośnym, że przenikał na drugą stronę szyby. - Miarka się przebrała - mówiła poirytowana. - To ten chłopak Batterberrych, Tino, jestem tego pewna... W pokoju umył ręce i twarz. Przebrał się i spakował torbę. Potem usiadł po turecku na podłodze i oddał się medytacji. Trzy godziny później wstał. Wyprężył grzbiet i rozruszał stawy. Zaczynały go piec przedramiona. Wykopał grób gołymi rękami, używając płaskiego kamienia jako łopaty. Parę minut po północy opuścił pokój na zawsze. Wkrótce jechał już autostradą na wschód. Potem skręcił na południe, w stronę Nowego Jorku. Jego powrót do miasta był trochę szybszy, niż zaplanował. Ale zmusiły go do tego okoliczności. W płytkiej mogile zwłoki dziewczyny mogły przeleżeć w ukryciu dzień lub dwa - kiedy je znajdą, musi już być daleko. To było dopuszczalne. Wykonał na tyle rozległy rekonesans, że mógł zachować wewnętrzny spokój. Obecność w mieście dostarczy mu okazji, by odwiedzić mechanika i zachęcić go do wykonania zlecenia. Pięć po trzeciej nad ranem osiemnastego kwietnia granatowe coupé zatrzymało się na parkingu przed supermarketem. Zabójca zebrał rzeczy i upewnił się, że samochód stoi tuż pod latarnią, tak aby sodowe światło usunęło wszystkie odciski palców. Pieszo oddalił się z parkingu. Kiedy dotarł do motelu Arlington, dochodziła czwarta. Motel nie różnił się niczym od pół tuzina moteli stojących przy tej samej ulicy: był obskurny i niepozorny. Dwie litery neonowego napisu WOLNE POKOJE mrugały, zapalając się i gasnąc. W recepcji było ciemno. Podszedł do drzwi, nacisnął dzwonek i poczekał. Wkrótce przyczłapał zaspany mężczyzna o zapuchniętych oczach i rozczochranych włosach, ubrany w koszulkę z krótkim rękawem i spodnie od dresu. Kiedy zabójca wkroczył do nowego pokoju, zaczynało świtać. Wziął prysznic i ustawił laptop na biurku, które wyglądało, jakby ostatni raz odkurzano je na przełomie wieków. Napisał krótki list i zaadresował kopertę do Miriam Lane, Sycamore Drive 62. Wyłączył komputer i położył się do łóżka. Zamknął oczy i przez dziesięć następnych godzin spał głębokim, kamiennym snem. 60

ROZDZIAŁ 6 Kiedy się obudził, wszystkie stawy i ścięgna pulsowały od wczorajszego wysiłku. Znów wziął prysznic - teraz rozglądając się wokół siebie. Łazienkę pokrywała warstwa szarego błota i czarnej wody. Pomimo brudu stał pod natryskiem niemal dwadzieścia minut, pozwalając, by strumienie wody rozmasowały obolałe mięśnie. Kiedy się ubrał, zegarek pokazywał szóstą wieczorem: za późno, żeby odwiedzić warsztat samochodowy. Mimo to wyszedł na zewnątrz, wrzucił list do skrzynki i wybrał się na spacer. Okolica roiła się od sklepików spożywczych, budek ze smażonymi kurczakami z ręcznie malowanymi literami na oknach, restauracyjek specjalizujących się w kuchni latynoskiej. Kusiło go, by wejść do jednej z nich i zamówić posiłek. Nawet kilka uprzejmych słów zamienionych z kelnerką poprawiłoby mu złe samopoczucie. Zbyt długi pobyt w miejscu publicznym wydawał mu się jednak nierozsądny. Zamówił kolację na wynos, wrócił z nią do pokoju i zjadł w samotności, oglądając w kolejnych kanałach prognozy pogody. Po posiłku ku swojemu zdziwieniu natychmiast znowu położył się do łóżka. Przez jakiś czas wpatrywał się w sufit. Uliczne światła przed motelem rzucały kolorowe refleksy na ścianę: czerwone, żółte, zielone. Dziewczyna przypominała mu Ranę. Naprawdę, trudno zaprzeczyć. Sonya była blondynką, Rana szatynką - Sonya była średniego wzrostu, Rana wysoka i smukła. A jednak mimo powierzchownych różnic coś w obu dziewczynach potrącało w nim tę samą strunę. Obie były energiczne i buntownicze; obie nie akceptowały reguł narzucanych im przez rodziców. Teraz Rana Shaykh jest kobietą, nie dziewczyną. Próbował sobie wyobrazić, jak wygląda, już nie tak szczupła, z grubszymi nogami. Ale jej włosy wciąż pewnie są długie i tak czarne, że człowiek czuł się, jakby wpadał w przepaść, gdy na nie patrzył. Czy wyszła za mąż? Ostatnim razem, gdy ją widział, była zaręczona. Zaręczyny doszły do skutku, kiedy miała trzynaście lat. Pewnego dnia wybrała się z koleżankami na tańce i wpadła w oko jednemu z muzyków - członkowi wiejskiej starszyzny, grającemu na derbake, tradycyjnym glinianym bębnie obciągniętym kozią skórą. Po tańcach starzec zbliżył się do matki Rany poprosił o rękę córki. Matka wyraziła zgodę. Uznała, że to małżeństwo da córce szansę wyrwania się z baraku 61

z żużlowej cegły, w którym się wychowała. Jednak dla Rany był to po prostu kolejny ślepy zaułek. „Nie wyjdę za niego”, oświadczyła stanowczo. Siedzieli na podwórzu za jej szkołą, pośród smrodu śmieci i ścieków. Z pobliskiego placu zabaw dobiegała dziecięca piosenka, śpiewana bez entuzjazmu: Sukkar, mukkar, la la la. Rodzice zabójcy nie żyli dopiero od dwóch lat, radził sobie samodzielnie zaledwie od roku. Nie nauczył się jeszcze obojętności i sceptycyzmu. Wierzył Ranie, kiedy mówiła: „Ucieknę stąd. Na Zachodzie dzieci bawią się każdego dnia. Nie robią nic innego, tylko się bawią”. Teraz był starszy i mądrzejszy. Wiedział, że Rana musiała wyjść za starszego mężczyznę mimo protestów. To było dla niej jedyne wyjście, choć wtedy nie chciała tego przyjąć do wiadomości. Dlaczego w ogóle o niej myśli? To było tak dawno... pewnie teraz nawet go nie pamięta. Światła uliczne mrugały na ścianie. Ktoś leżał w łóżku obok niego. „Zimno ci?” „Trochę”. Sonya Jacobs, pomyślał. Nie dziewczyna, ale jej duch. Była zimna jak lód. Leżała w ziemi zaledwie od dwudziestu czterech godzin, lecz robactwo już zalęgło się w najdelikatniejszych partiach ciała: w oczach, uszach, pod pachami, w genitaliach. Jej oddech cuchnął zgnilizną. Słyszał czerwie żerujące w jej wnętrznościach. Zachichotała. „Przepraszam”, powiedziała. „Nie wiem, co mi się stało”. Zamknął powieki. Odetchnął. Kiedy znowu zerknął na bok, dziewczyna zniknęła. Rano pójdzie do warsztatu samochodowego. Skoncentruje się na tym - na pracy, którą musi wykonać. Rano. Doczekać do rana. Kolejny gorący prysznic. Potem ruszył na wschód, do dzielnicy, która była jeszcze gorsza od tej, gdzie zamieszkał. Po drodze minął budkę bukmachera, opustoszały parking, pizzerię z zasłoniętymi oknami. Dalej było zarośnięte chwastami szkolne boisko, potem pralnia chemiczna, magazyn, sex-shop. Wzdłuż ulicy stały wraki samochodów pozbawione opon i kół. 62

Przed warsztatem potłuczone szkło zachrzęściło mu pod stopami. Po jednej stronie budynku była witryna z napisem SKUP CZEKÓW, po drugiej - MAGAZYN. Na samym warsztacie wisiała tablica: ZŁOTA GWIAZDA - AUTO-MOTO. Na podjeździe parkował pieczołowicie odrestaurowany ford mustang rocznik 1965, groteskowo wyróżniający się z szaroburego otoczenia. Za biurkiem stał otyły mężczyzna. Odczytywał coś z trzymanej w dłoni kartki. Kiedy zadzwonił dzwoneczek przy drzwiach, podniósł wzrok. - W czym mogę pomóc? - Jest Sal? - Sal! - ryknął mężczyzna i skupił się z powrotem na lekturze. Upłynęło kilka chwil. Przez otwarte drzwi za biurkiem słychać było radio grające południowoamerykańskie piosenki. Zabójca usiadł na plastikowym krześle. Na niskim stoliku po lewej stronie leżał stos gazet i czasopism. Popatrzył na nie, a potem odwrócił wzrok. Spojrzał znowu, wyciągnął „Timesa” i przebiegł wzrokiem pierwszą stronę. Na dole w prawym rogu znajdował się tytuł, który przykuł jego uwagę: POSZUKIWANIA ZAGINIONEJ NASTOLATKI NADAL TRWAJĄ. Zwilżył wargi i pochylił się nad gazetą. Mimo trwających poszukiwań nie natrafiono na żaden ślad dziewczyny, która zniknęła we wtorek wieczorem z małego, prowadzonego przez rodziców motelu w Catskills. Mimo dotychczasowego braku wyników władze nie tracą nadziei, iż szesnastoletnia Sonya Jacobs zostanie odnaleziona. Dzisiaj, gdy helikoptery i ludzie z psami przeszukiwali okoliczne lasy, policja podała rysopis...

- Słucham? - spytał ktoś. Głos należał do Sala Santiorego - potężnego mężczyzny mierzącego około metra osiemdziesięciu pięciu wzrostu i ważącego sto kilkanaście kilogramów. W błękitnych oczach nie pojawił się cień rozpoznania. Zabójca odłożył gazetę. - Byłem tu parę tygodni temu - powiedział. - W sprawie hondy. Sal pstryknął palcami. - No tak, racja. Proszę do mojego gabinetu. Gabinet okazał się kątem warsztatu widocznym przez otwarte drzwi za biurkiem. Na ścianie wisiała rozkładówka z „Playboya”, pod nią stał kubek wypełniony brązowymi od tytoniu plwocinami. Sal zaczął przeglądać papiery ułożone na wymontowanym silniku. - Honda powiedział. - Honda, honda. Racja. Przebudowa. Posłałem ją kumplowi 63

,z wyspy... O, tu jest. Kolega mówi, że mój wstępny kosztorys był trochę niedoszacowany. Zabójca czekał. - Jak się umawialiśmy, na siedemset? Kolega mówi, że pomyliłem się o trzysta. Czyli że mówimy o tysiącu. - Kiedy mogę się zgłosić po odbiór? - Jeżeli dzisiaj da mi pan połowę tych trzech stów w gotówce - w środku przyszłego tygodnia? Kiwnął głową. - Proszę do mojego gabinetu - powiedział znowu Sal. Tym razem gabinetem okazało się główne biuro. Otyły mężczyzna zniknął. Sal podszedł do kasy i wcisnął guzik. Szuflada odskoczyła. - Sto pięćdziesiąt. Przyjął trzy banknoty pięćdziesięciodolarowe, obejrzał je pod światło, odznaczył każdy flamastrem i umieścił pod tacką w szufladzie kasy. - Proszę zajrzeć w środę - powiedział. - Wtedy będzie wiadomo, na czym stoimy. Za tydzień. Opóźnienie, pomyślał. Ale czy zyskałby coś, wykłócając się? Wątpliwe. - A skoro już pan tu jest... - Sal sięgnął pod biurko i wyciągnął małą puszkę aerozolu. Napis na etykiecie głosił: Fotomgła: Spray antyradarowy”. - Dwadzieścia dziewięć dolców i dziewięćdziesiąt pięć centów. Wystarczy pół minuty, żeby spryskać tym tablice rejestracyjne. Środek niewidoczny gołym okiem, ale żaden aparat z fleszem nie złapie pańskich numerów. Światło natychmiast się odbije. A najpiękniejsze w tym wszystkim, że to na sto procent legalne. - Dziękuję, ale niczego takiego nie potrzebuję. - Jak pan chce. - Aerozol zniknął pod biurkiem. - W takim razie do przyszłej środy. - Do środy. Sal uśmiechnął się szeroko, ukazując rząd drobnych i krzywych niczym u piranii zębów. - Robienie z panem interesów to prawdziwa przyjemność - powiedział. W drodze powrotnej do motelu Arlington wstąpił do sklepu i kupił gazetę. Wróciwszy do pokoju, zaryglował drzwi, usiadł na łóżku i zaczął czytać. Policja podała dzisiaj rysopis mężczyzny, którego widziano z panną Jacobs wkrótce przed jej zniknięciem. Poszukiwany mężczyzna ma od dwudziestu pięciu do czterdziestu lat, jasną karnację, drobną budowę ciała i żadnych znaków szczególnych. Rzecznik 64

policji oświadczył, że nie wyklucza podania dalszych informacji na temat poszukiwanego na późniejszym etapie śledztwa. -

Jeśli ktokolwiek wie, gdzie jest nasza córeczka - błagała dziś rano Dorothy

Jacobs, matka Sonyi - prosimy o skontaktowanie się z policją. Sonya nigdy nikogo nie skrzywdziła. Chcemy tylko znowu ją zobaczyć. Grupa okolicznych mieszkańców zgłosiła gotowość do uczestniczenia w przeczesywaniu lasów, jednak do dzisiejszego ranka, kiedy nasz numer szedł do druku, policja...

Złożył gazetę. Coupé został porzucony i wytarty do czysta. Tożsamość, którą się posługiwał, już nie istniała. Jego rysopis - skoro to wszystko, co mieli - był nieprecyzyjny i ogólnikowy. Nie mogli go namierzyć. A jeśli agenci z ośrodka CIA w jakiś sposób połączą zabójstwo dziewczyny z nim i Zattoutem? Ta myśl go zaniepokoiła. Należał do tych zabójców, którzy byli bezgłośni, niewidzialni i działali z zaskoczenia. Jeśli wróg poznał jego twarz, być może powinien zrezygnować. Usiadł po turecku na podłodze. Odetchnął głęboko, wydychając całe powietrze, a potem znów napełniając płuca. Powtórzył ćwiczenie siedemdziesiąt dziewięć razy. Przy osiemdziesiątym oddechu powstrzymał się od wciągnięcia powietrza. Opuścił głowę tak, że podbródek dotknął piersi, i ocenił równowagę energii we wnętrzu ciała. Szlak był czysty: od podniebienia do tętnicy płucnej, od przepony do splotu słonecznego, pępka i genitaliów. Usatysfakcjonowany, zaczął znowu oddychać. Zmienił pozycję, prostując nogi i pochylając się do przodu, aż dotknął czołem kolan. Policzył dziewięć razy do dziewięciu. Teraz najlepsze rozwiązanie ukaże mu się samoistnie, jeśli tylko się na nie otworzy. Odpowiedź uniosła się z podświadomości niczym senna iskierka ulatująca z huczącego ognia. Człowiek wewnątrz. Quinlan. Jeżeli pojawiła się przeszkoda - jeśli połączyli jego misję z dziewczyną i ludzie z ośrodka spodziewają się ataku - Quinlan napisał o tym w swoim raporcie. Uniósł głowę z kolan, zastanawiając się. Skrytka pocztowa, do której Quinlan przesyłał raporty, była mu znana. Wiedza pochodziła od pierwszego zabitego człowieka, który udzielił szczegółowych wyjaśnień, zanim zabójca obdarzył go łaską śmierci. Człowiek ten, Talamus Wahab, dostarczył mu informacji na temat pozostałych osób zaangażowanych w zamach na Zattouta: ich nazwiska, role, jakie 65

odgrywali, sprawowane funkcje i metody komunikacji. Wahab mówił z entuzjazmem, jakby wierzył, że współpraca ocali mu życie. Nie mieściło mu się w głowie, że zabójca którego poznał kilka tygodni wcześniej w miłych okolicznościach potraktuje go tak bezwzględnie. Wahab popełnił fatalny błąd w ocenie. Skrytobójca nie czuł żadnych zobowiązań wobec tych ludzi ani ich sprawy. Wszystkie ślady trzeba było zatrzeć. Tylko Ajami musiał pozostać przy życiu, żeby przelać umówioną kwotę po wykonaniu zadania. Jeśli śmierć dziewczyny naraziła operację na szwank, kret powiadomi o tym w raporcie. Poczeka parę dni, a potem sam odbierze list ze skrzynki, zanim Ajami zdoła do niej w ogóle dotrzeć. Rozruszał stawy w kolanach, kostkach i łokciach. Teraz, gdy miał plan działania, poczuł się spokojniejszy. Znalazł i włożył tunikę, potem wysunął z prawego rękawa jedno z zaszytych tam narzędzi. Ukryte narzędzia pełniły dwie funkcje. Razem, w mankiecie, mogły służyć jako osłona przed uderzeniem ręki lub noża. Oddzielnie miały rozmaite przeznaczenia. Uniósł wytrych, obejrzał miękkie zakrzywienie metalu, po czym zręcznym ruchem nadgarstka schował go z powrotem w tunice. Niczego nie skojarzyli, pomyślał. Agenci w ośrodku nie powinni zwracać uwagi na zniknięcie nastolatki z miasteczka oddalonego o pięćdziesiąt kilometrów. Ale zawsze lepiej zachować ostrożność. Muhammad Nassif, stojąc w drzwiach kawiarni, odchylił się do tyłu i próbował stłumić w sobie poczucie lęku. Od pięciu minut przekrwionymi oczyma obserwował wejście na pocztę. Nie spostrzegł niczego niezwykłego - a mimo to niepokój nie ustępował. To nauczy go, żeby nie poddawać się presji rówieśników, pomyślał. To go nauczy, żeby nie zachowywał się jak dzieciak. Wcześniej tego popołudnia dał się namówić na skręta dwóm kumplom z Queens Bridge Locals. Gdyby odmówił, zaczęliby się zastanawiać dlaczego; sztachnął się więc trzy razy, uważając, żeby nie zaciągać się zbyt mocno. Trawka przysporzyła mu tępego bólu głowy i niewyraźnego, uporczywego poczucia lęku. Teraz stał przygarbiony w drzwiach kawiarni, obserwując urząd pocztowy z powodów, których nie potrafił do końca wyjaśnić. Tak dla pewności, pomyślał. Ale o jaką pewność właściwie chodziło? Po pięciu minutach przeszedł na drugą stronę ulicy i starając się nie wyglądać jak ścigany przestępca, przekroczył próg poczty. Urząd był niemal pusty. Nassif miał wrażenie, jakby znalazł się w akwarium, 66

dokładniej w gigantycznym pustym basenie. Podchodząc do skrytek pocztowych, czuł się, jakby wspinał się na trampolinę. Wsunął kluczyk do zamka, obrócił go i stwierdził, że skrzynka jest pusta. Klucz powędrował z powrotem do kieszeni. Nassif obrócił się i ruszył do wyjścia. Dlaczego jarzeniówki biją tak jasnym blaskiem? Pochłonięty tym niepojętym zjawiskiem, szedł z zadartą wysoko głową, chłonąc światło. Kiedy zderzył się z kobietą, znów ogarnęły go podejrzenia. - Ej - powiedziała. - Uważaj, jak idziesz. Spojrzał jej w twarz i zobaczył zmrużone w uśmiechu oczy. Miała jakieś trzydzieści lat; plakietka przypięta do uniformu pocztowego nad lewą piersią identyfikowała ją jako Rose. - Przepraszam - mruknął i spróbował ją wyminąć, ale ona skręciła w tę samą stronę. Przez parę sekund dreptali w tę i z powrotem niczym postaci z wodewilu. W końcu Nassif dał susa w prawo, unikając kolejnej kolizji. Kiedy wychodził z budynku - z akwarium - czuł na plecach jej wzrok. Obserwowała go. Na ulicy panika go nie opuściła. Obejrzał się spiesznie przez ramię. Czy Rose nadal go śledzi? Nie. Ale pojawił się mężczyzna. Niski, ubrany na czarno. Nie patrzył na niego, tylko w szybę kawiarni, pozornie zaintrygowany przyklejonym do szkła menu. Nassif odwrócił od niego wzrok i ruszył przed siebie. Nałożył słuchawki na uszy i włączył diskman przypięty do pasa. Pięć minut później schodził na peron stacji metra. Po dwóch minutach wsiadł do kolejki, zatracony w dźwiękach muzyki, nieświadomy faktu, że mężczyzna w czerni wskakuje do następnego wagonu, zaledwie kilka metrów dalej. Panika ustąpiła aż do chwili, gdy wsuwał klucz w zamek drzwi do mieszkania. Wtedy powróciła ze zdwojoną siłą. Coś było nie tak. Wyłączył diskman i zdjął słuchawki. Powiesił je na szyi. Nadstawił uszu. Usłyszał dzwonienie kaloryfera, dźwięki popołudniowej kreskówki oglądanej w mieszkaniu obok, odległy, powolny furkot śmigieł helikoptera. Maryśka, pomyślał. Po co w ogóle ją palił? I to teraz, kiedy powinien być przygotowany na wszystko... Przekręcił klucz i otworzył drzwi. Mieszkanie było puste i duszne. W przedpokoju położył plecak na podłodze. Czasami, kiedy wchodził, czuł, że wrócił do domu. Tym razem nie. Dziś mieszkanie 67

wydało mu się takie jak zawsze, kiedy był nieszczęśliwy - traktował je jako tymczasowy punkt zaczepienia, miejsce, do którego trafili razem z matką przez czysty przypadek. To nie był jego dom i nigdy nie mógłby się nim stać. Domem będzie Mekka, miejsce, gdzie są jego korzenie. Jednak nawet ta myśl w tym momencie nie brzmiała prawdziwie. Prawda wydawała się taka, że żył na pograniczu dwóch światów i nie należał do żadnego z nich. Tęsknił za Lisą. Fajnie byłoby spędzić z nią to popołudnie. Pójść razem do jego pokoju i zaryglować drzwi tak, jak robili to wiele razy na jesieni i w zimie. Leżeć na łóżku, słuchać muzyki, pieścić ją i dotykać, podczas gdy ona odpycha go od siebie. Za każdym razem, gdy go odpychała, robiła to słabiej. Chichotała coraz rzadziej, a jej oddech stawał się coraz wolniejszy. Gdyby ze sobą nie zerwali, zaliczyłby już co najmniej trzecią bazę. Ale dokonał wyboru. Teraz uczestniczył w czymś większym i ważniejszym. A żołnierze tacy jak on musieli się obyć bez miłości kobiet. Lęk zaczął się przeradzać w przygnębienie. Potrząsnął głową i ruszył w głąb mieszkania. W kuchni nalał sobie szklankę soku pomarańczowego. Wypił ją pochylony nad blatem, czując, jak zimny płyn chlupie mu nieprzyjemnie w żołądku. Potem obmył szklankę wodą i poszedł do swojego pokoju. Schował kluczyk z powrotem do szuflady i usiadł na łóżku. Znowu odniósł wrażenie, że ktoś go obserwuje. Spojrzał na niedomknięte drzwi szafy. Czyżby z wnętrza wpatrywały się w niego czyjeś oczy? Czy spod łóżka? A może za oknem unosił się zły duch? To tylko marihuana. Nadal jednak wpatrywał się w szparę w drzwiach. Nagle z niezbitą, niezachwianą pewnością, jakiej nie doświadczył nigdy w dzieciństwie, poczuł, że w środku czai się potwór. Człowiek, ale zarazem nieczłowiek. Warował tuż przy ziemi, a jego oczy obracały się, śledząc go nieustannie - nawet kiedy wstał, idąc w stronę szafy w zwolnionym tempie, z powrotem w basenie wypełnionym czarną wodą. Oczy obracały się, a cuchnący oddech wydobywał się z sykiem przez ostre zakrzywione kły... Otworzył drzwi na oścież. Piłka nożna. Deskorolka. Zimowa kurtka. Stos starych komiksów, kaset i bejsbolówek. I żadnego potwora. Wykrzywił usta. 68

Ostatni raz dał się namówić do wypalenia jakiegokolwiek świństwa. Muszą zauważyć, że się zmienił, niech sobie myślą, co im się podoba. Nie powtórzy drugi raz tego samego błędu. Lęk już zamieniał się w zawstydzenie. Zamknął drzwi. Przez sześć godzin zabójca siedział bez ruchu. Chłopak kręcił się po pokoju - odrabiał lekcje, rozmawiał krótko przez telefon, wykonał serię leniwych pompek. Gdy popołudnie zamieniło się w wieczór, do mieszkania weszła kobieta. Chyba jego matka. Zjedli razem kolację przy małym stoliku w kuchni. Potem ona oglądała telewizję, a chłopak wrócił do swojego pokoju. Znowu odrabiał lekcje, a potem siedział przed komputerem. Ale nie zajrzał już do szuflady, w której przedtem schował kluczyk. Kto to jest? Zabójca siedział po turecku na dachu po drugiej stronie ulicy, rozważając sytuację. O wpół do jedenastej światła w całym budynku zaczęły gasnąć. Matka nie spała jeszcze przez godzinę, oglądając występ jakiegoś komika. Chłopak nie położył się jeszcze przez następną godzinę, wciąż tkwiąc przy komputerze. Około wpół do pierwszej rozebrał się do bokserek. Zniknął w łazience, a potem pojawił z nastroszoną czupryną. Przez dziesięć minut czytał w łóżku komiks, wreszcie zgasił światło. Zabójca czekał dalej. W końcu opuścił swoje stanowisko. Sześciogodzinną inwigilację poprzedziła dwugodzinna obserwacja poczty; był zmęczony, głodny i zniechęcony. Przekrzywił na bok głowę, pozbywając się bólu karku, rozciągnął stawy nadgarstków, aż chrupnęły kości, i zmobilizował się do działania. Zszedł po schodach pożarowych na chodnik i ruszył przez ulicę do frontowych drzwi czynszówki. Sięgnął do prawego rękawa tuniki, wyciągając cienki wytrych. Potem wślizgnął się do klatki schodowej, oklejonej ulotkami restauracji z dostawą do domu i cuchnącej chińszczyzną. Wspiął się po schodach na trzecie piętro, odnalazł drzwi, które powinny prowadzić do właściwego mieszkania. Przystanął, nasłuchując. W środku panowała cisza. Drzwi miały trzy zamki. Podniósł wytrych. Bezszelestnie otworzył drzwi i wniknął w ciemności po drugiej stronie. Naprzeciwko znajdowała się kuchnia, z której dobiegał chrobot harcujących myszy. Po prawej pokój chłopaka. Wszedł do niego i znów zatrzymał się, nasłuchując. Chłopak spał, oddychał wolno i miarowo. Zasłony w oknie były odsłonięte, 69

wpuszczając do środka nienaturalne światło nocnego miasta. Zabójca przemierzył na palcach pokój i otworzył szufladę, do której chłopak schował kluczyk. Po chwili trzymał go już w ręku. Więc Ajami polecił nastolatkowi sprawdzać zawartość skrytki, zamiast robić to samemu. Dlaczego właśnie teraz wykazał dodatkową ostrożność? Czyżby coś poszło nie tak? Czyżby Amerykanie skojarzyli go z martwą dziewczyną? A co ważniejsze: jak powinien się zachować? Chłopak komplikował sprawy. Pozostawienie go przy życiu pozbawiłoby zabójcę kontroli nad sytuacją. Czy powinien kręcić się ustawicznie koło poczty, żeby mieć pewność, że zajrzy do skrytki, zanim chłopak go uprzedzi? Zostałby zauważony. Czy powinien zatem wkradać się tutaj co noc, żeby przeszukać pokój i sprawdzić, czy chłopak odebrał list? Niepotrzebne ryzyko. Poza tym wiadomość mogła zostać odebrana i przesłana do Ajamiego jeszcze tego samego dnia. Ale śmierć chłopca mogła spowodować kolejne problemy. Zabójca nie znał związków łączących dzieciaka z Ajamim ani roli, jaką odgrywał. Chłopak stanowił niewiadomą. Nie lubił niewiadomych. Podjął decyzję. Zabierze klucz i usunie niewiadomą z równania. Nawet jeśli wynikną z tego problemy, zachowa kontrolę nad sytuacją. Będzie miał klucz. Schował klucz do kieszeni i zamknął szufladę. Odwrócił się i podszedł do łóżka. Kiedy wyciągnął rękę, chłopak uniósł powieki. Miał szczególny wyraz twarzy. Nie wyglądał na zaskoczonego. Przez kilka sekund patrzyli sobie w oczy. Potem zabójca łagodnie zakrył mu usta i nos obleczoną w rękawiczkę dłonią. Ali Zattout uniósł kieliszek i poruszając nim lekko pod nosem, powąchał bukiet. Upił łyk, rozprowadził płyn w ustach i wreszcie przełknął. - Czuje pan? - zapytał. Quinlan uniósł brew. - Posmak brett - wyjaśnił Zattout. - Dzikich drożdży, często spotykanych w burgundach. Niektórzy znawcy brzydzą się nimi. Ale tylko delikatny posmak... jak tutaj... dodaje wyrafinowania. Przez kilka chwil smakowali wino w milczeniu. Zattout był teraz bardziej swobodny niż wcześniej, stwierdził Finney. Bo na odmianę nie przesłuchiwali go. Nagradzali go po prostu - częstowali znakomitym winem i nie zadawali przy tym 70

żadnych pytań. Kiedy zaoferowano mu trunek, Zattout nie okazał entuzjazmu. Czoło pokryły mu zmarszczki pod nieubłaganym światłem w celi, we wgłębieniu kości obojczykowej pojawiły się kropelki potu. Uznał, że to podstęp. Nie umiał jednak odgadnąć, na czym polega. Póki Quinlan sam nie spróbował wina, Zattout bał się umoczyć w nim usta. Potem podejrzliwie podniósł swój kieliszek. Teraz, zaledwie po paru łykach, wpływ alkoholu stawał się widoczny. Burkliwy, zamknięty w sobie więzień, jakiego Finney widział do tej chwili, zniknął. Teraz miał przed sobą człowieka znającego się na winie i umiejącego się nim rozkoszować. Zwracał Quinlanowi uwagę na soczystą głębię smaku. Ciekawe, pomyślał Finney, że Zattout tak dobrze się w tym orientuje. Gdyby w dotychczasowym życiu był naprawdę pobożnym muzułmaninem, jak często zapewniał, w ogóle nie tknąłby alkoholu. Najwyraźniej było inaczej. Od momentu schwytania ani razu nie poprosił o dywanik modlitewny ani nawet o egzemplarz Koranu; o subtelnościach smaku burgundów mówił natomiast ze znawstwem, które mogło dawać jedynie doświadczenie. Była pewna historia - prawdopodobnie apokryficzna - która cieszyła się niesłabnącą popularnością wśród amerykańskich agentów wywiadu oddelegowanych do walki z terroryzmem. W ciągu kilku miesięcy poprzedzających I wojnę światową wojska Stanów Zjednoczonych stacjonujące na Filipinach stały się celem ataków grup islamskich ekstremistów. W odpowiedzi Black Jack Pershing nakazał ująć pięćdziesięciu podejrzanych i przywiązać ich do słupów. Na oczach bezbronnych więźniów zaszlachtowano dwa prosiaki. Dla pobożnych muzułmanów świnie są zwierzętami plugawymi; kontakt z ich krwią oznaczał zakaz wstępu do raju. Czterdzieści dziewięć pocisków unurzano w świńskiej krwi. Kul tych użyto następnie do rozstrzelania czterdziestu dziewięciu mężczyzn. Żołnierze Pershinga wykopali rów i na ciałach więźniów rozrzucili świńskie mięso i wnętrzności. Pięćdziesiąty jeniec został wypuszczony na wolność. I przez czterdzieści dwa lata - głosił morał historii - w żadnym miejscu na świecie nie doszło do ataku muzułmanów na wojsko amerykańskie. Nawet jeśli ta linia rozumowania była prawidłowa a Finney miał co do tego wątpliwości - było oczywiste, że Zattout nie okazałby się podatny na podobną strategię. Wciąż rozwodził się nad smakiem wina, choć Quinlan usiłował zmienić temat. 71

Quintan chciał pomówić o al Masadzie, Jaskini Lwa. Zattout wyglądał na rozczarowanego. Uświadomił sobie, że nie dostanie niczego za darmo. Posłusznie odpowiedział jednak na pytanie, opisując, jak niewielka grupka ludzi, którzy się tam spotkali, stała się jednym z filarów międzynarodowej organizacji terrorystycznej. Wierni bin Ladenowi działacze rozproszyli się po świecie, osiadając w Hiszpanii, Niemczech, Bośni, Arabii Saudyjskiej i Stanach Zjednoczonych. Zajęli się zakładaniem uśpionych komórek al-Kaidy już wówczas, gdy sam bin Laden, wykorzystując możliwości rodzinnej firmy budowlanej, tworzył sieć podziemnych tuneli w górach Dżadżi. - Ale czy - spytał Zattout - nie dość już o tym jak na jeden dzień? Wracając do wina... Quinlan przytaknął. Przez kilka minut Zattout rozwodził się nad zaletami smaku burgunda. Agent słuchał łaskawie - a potem, kiedy Zattout przerwał, żeby zaczerpnąć tchu, szybko powrócił do tematu rozrzuconych po świecie komórek alKaidy. Zaczął się na głos zastanawiać, czy Zattout wie o jakichś konkretnych komórkach, o których istnieniu, z tego czy innego powodu, jeszcze nie wspomniał. Zattout spojrzał na prawo, w kierunku swojej silnej ręki. Nie, odparł po chwili. Jeśli chodzi o uśpione komórki, powiedział już wszystko, co wie. Ale nie może o tym dalej rozmawiać - potrzebuje przerwy. Winem takim jak to, wyjaśnił, należy się delektować... W kącie salonu Finney znalazł wysłużony szezlong. Nabrał nawyku siadania na nim po zakończeniu sesji, aby w spokoju przejrzeć notatki. Jak przewidywał, wino rozwiązało Zattoutowi język. Jednak Quinlan nie zdołał pokierować rozmową w taki sposób, żeby mogli to wykorzystać. W przyszłości trzeba będzie zaplanować bardziej konkretny zestaw pytań... Kiedy Thomas Warren II stanął w drzwiach, coś w mowie jego ciała nakazało Finneyowi mieć się na baczności. Noble poczuł się gorzej, pomyślał. Może nawet umarł. Finney utracił ostatnią szansę, by mu wybaczyć. Bez wątpienia człowiek większego formatu odnalazłby w sobie dość wspaniałomyślności, żeby u kresu odsunąć na bok stare urazy i odwiedzić konającego. Ale najwyraźniej nie był człowiekiem większego formatu. Warren zacisnął wargi. Finney wiedział, że zaciśnie wargi dokładnie w ten sposób. Widział to już wcześniej, może we śnie. Mógł przewidzieć słowa, które miały za chwilę paść. „Obawiam się, że mam złe wieści”, zacznie Warren. - Obawiam się, że mam złe wieści - powiedział Warren. „Właśnie dzwoniłem do szpitala...” 72

Ale Warren powiedział: - Mamy nagły kryzys. Quinlan i ja musimy pojechać do Langley. Bezzwłocznie. - Odmierzył odpowiednią pauzę. - Chciałbym, żeby zajął się pan Zattoutem pod naszą nieobecność. Finney nie odpowiedział. - Rozumiem, że nie na to pan się pisał. - Głos Warrena był rozsądny, obniżony o pół oktawy. - Zdaję sobie również sprawę, że zmiana przesłuchującego może nas narazić na cofnięcie się. Ale nie możemy na to nic poradzić. Gdybyśmy byli zmuszeni wprowadzić kogoś zupełnie nowego, cofnęlibyśmy się jeszcze bardziej. Pan, doktorze, zapoznał się już ze sprawą. To tylko rozwiązanie tymczasowe, do naszego powrotu... Spojrzał na Finneya. Prowokacyjny błysk w jego oczach zadawał kłam wystudiowanej, spokojnej modulacji głosu. - Może się pan nad tym zastanowić parę minut - oświadczył łaskawie.

ROZDZIAŁ 7 Dwanaście godzin po przekonaniu Finneya do objęcia dodatkowych obowiązków Thomas Warren II wkroczył do głównego holu siedziby CIA w Langley w stanie Wirginia. Kiedy sprawdzano mu przepustkę, jego wzrok padł na posąg Dzikiego Bilia Donovana, stojący przy ścianie. Donovan był szefem poprzedniczki CIA, OSS. Rzeźba przedstawiała go w kowbojskiej pozie, z kciukiem zatkniętym beztrosko za pas. Biblijny cytat obok mówił: I POZNASZ PRAWDĘ, I PRAWDA CIĘ OSWOBODZI. Pojechał windą na szóste piętro, po czym przestąpił próg drzwi z napisem: 7D70 - DYREKTOR CENTRALI WYWIADOWCZEJ. Minął kolejne stanowisko ochrony i wszedł do wyłożonego boazerią gabinetu. Dyrektor stał przy olbrzymim lśniącym stole konferencyjnym. Za oknem nad jego ramieniem błyski słonecznego światła tańczyły po falach Potomacu. Odwrócił się, gdy tylko Warren pojawił się w drzwiach. Powitał go oszczędnym gestem wskazującym krzesło. Warren usiadł, zaczerpnął tchu, a potem złożył raport tak, jak przećwiczył to w samochodzie. Recytował pośpiesznie zdania w niekończącym się słowotoku, starając się powiedzieć wszystko, zanim przełożony zdoła cokolwiek wtrącić. Rozmowy z dyrektorem, odkrył Warren, z reguły przebiegały lepiej, gdy na samym początku 73

przejmowało się prowadzenie. Kiedy szef dostrzegał szansę przejęcia kontroli, nigdy się nie wahał. Działając zaś z pozycji władzy, forsował swoje zdanie tak długo, aż przyciśnięty do muru oponent składał bezwarunkową kapitulację. Gdy Warren mówił, na czole dyrektora pojawiły się pionowe zmarszczki. Agent brnął dalej, starając się dobierać optymistyczne sformułowania. Kret w ich szeregach został zidentyfikowany. Właśnie w tej chwili Quinlan był przesłuchiwany w ośrodku w Maryland. To, co na pierwszy rzut oka wyglądało jak wpadka, mogło się w rzeczywistości okazać wspaniałą okazją. Należało się skoncentrować na przyszłości, a nie na... - Wykorzystujecie specjalistę? - przerwał mu dyrektor. Warren pokiwał głową. Czyżby szef był niezadowolony z tej decyzji? Czyżby uznał użycie specjalisty za zbyt okrutne? Wyjaśnił więc - chociaż dyrektor doskonale o tym wiedział - że nie mieli innego wyboru. Poligraf, zamiast wykrywać kłamstwa, badał jedynie zmiany bicia serca, oddech oraz ton i drżenie głosu. Człowiek znający się na rzeczy, który poświęcił dość czasu na trening, potrafił zapanować nad reakcjami fizjologicznymi i przechytrzyć urządzenie. Joseph Quinlan, którego przeszkoliła sama Agencja, z całą pewnością należał do ludzi znających się na rzeczy. Zwyczajne sztuczki, które tworzyły zrąb agencyjnej strategii śledczej, okazałyby się bezwartościowe przy przesłuchiwaniu kogoś, kto sam spędził dziesiątki lat na ich opanowywaniu i doskonaleniu. Trzeba się było uciec do bardziej agresywnych metod. Kiedy strumień słów ustał, nagła cisza wydała się zniechęcająca. Czoło dyrektora było nadal zmarszczone. - Jak to się, do cholery, stało? - zapytał w końcu. Zdawał się mówić głównie do siebie; jego oczy za grubymi szkłami okularów wpatrywały się w sufit. - Jak, do cholery, mogliśmy do tego dopuścić? Pytanie było retoryczne. Warren milczał. Teraz szef zabrał głos. Wielu ludzi okazało dobrą wolę - powiedział - trzymając się z daleka od przesłuchań Zattouta. FBI, Departament Obrony, INS, Urząd Ceł wszyscy chcieli się zaangażować w operację. Ale gdzie kucharek sześć, tam nie ma co jeść, więc zgodzili się nie wtrącać. Teraz, kiedy okazało się, że Warren nawalił że dopuścił, aby kret naraził na szwank całą operację tuż pod jego nosem - ci ludzie nie kryją niezadowolenia. Na słowo „nawalił”, Warren najeżył się. - Osiągamy postępy w przesłuchaniach - zaczął się bronić. - A przeciek nie jest zbyt niebezpieczny. Dwa listy w ciągu dwóch tygodni. To jeszcze nie koniec świata. Ponadto skoro Quinlan przekazał wrogowi informacje, zanim znalazł się pod 74

dowództwem Warrena, z całą pewnością to nie Warren ponosi za to odpowiedzialność. Zamilkł na chwilę, pozwalając, by wnioski wypływające z tego stwierdzenia zawisły w powietrzu. Nie zamierzał wziąć na siebie całej winy za zdradę Quinlana. A jeśli nie ponosił odpowiedzialności za wszystko, to kto nawalił? Kierownik kontrwywiadu, do którego obowiązków należało tropienie i eliminacja kretów? A może problem sięgał wyżej - do samego szefa centrali? - Byłoby naprawdę niedobrze, gdyby to trafiło do gazet - dorzucił twórczo Warren... ...ale nadzieje nie zostały jeszcze zaprzepaszczone. Wciąż mogli obrócić sytuację na własną korzyść. Bez względu na to, z jaką komórką komunikował się Quinlan, można ją było zidentyfikować, a potem w ten czy inny sposób użyć tego kanału, aby wprowadzić dezinformację w szeregach al-Kaidy. Przede wszystkim jednak należało zrozumieć, co się stało, oraz kiedy i jak do tego doszło. Po przejrzeniu akt Quinlana Warren zdążył już wpaść na kilka obiecujących tropów. Siedem lat temu, oznajmił, Quinlan ciężko przeżył rozwód. Od tamtego czasu na kilku koktajlach nieodpowiedzialnie nadużył alkoholu i mówił zbyt wiele na temat swojej pracy. W końcu ktoś w Agencji zasugerował, że Quinlan nie zasługuje na dostęp do ściśle tajnych informacji. Wkrótce potem poddano go serii testów psychologicznych. Ostatecznie wyszedł z nich zwycięsko i zachował swój status. Ale to, jak ostro Agencja się z nim obeszła - bo tak zdaniem Warrena to odebrał pogłębiło wcześniejszy uraz. Rozczarowanie życiem osobistym zmieniło się w rozczarowanie CIA. To, jak i kiedy skontaktował się z al-Kaidą, pozostawało tajemnicą. Jednak nawet na to pytanie Warren mógł dostarczyć prawdopodobnej odpowiedzi. Zachowawszy dostęp do ściśle tajnych dokumentów, Quinlan mógł się dowiedzieć, w sprawie których meczetów, organizacji edukacyjnych i fundacji charytatywnych toczyło się śledztwo. Odwiedzając je w czasie wolnym od pracy, mógł nawiązać kontakt z al-Kaidą. W najbliższej przyszłości Warren będzie w stanie dostarczyć coś więcej niż tylko przypuszczenia. Specjalista wyrwie odpowiedzi z ust zdrajcy. Szef popatrzył na niego surowo. - Byłbym spokojniejszy - powiedział - gdybym wiedział dokładnie, jaki jest rozmiar wyrządzonych szkód. Warren poprawił się na krześle. Wyjaśnił powody, dla których sądzi, że szkody - przynajmniej te, do których doszło pod jego komendą - nie są szczególnie groźne. 75

Przez ostatni miesiąc raz w tygodniu Quinlan opuszczał wieczorem ośrodek. Jego trasa była zawsze taka sama: parkował samochód na końcu Main Street, wybierał się na spacer, zjadał kolacją w jedynej restauracji w mieście, co stanowiło miłą odmianę po posiłkach podawanych w ośrodku. W drodze powrotnej do samochodu wrzucał do skrzynki list. Naruszał tym regulamin - podczas udziału w tajnej operacji całą korespondencję ze światem zewnętrznym powinno się przed wysłaniem dawać do wglądu przełożonemu. Quinlan nie krył się specjalnie z tym, co robił, ale też nigdy tego nie zgłosił. Gdyby Warren nie powziął dodatkowych środków ostrożności i nie nakazał obserwować Quinlana podczas jego wycieczek do miasta, nigdy nie dowiedzieliby się o listach. Zawiesił głos, aby podkreślić fakt, że wykazał ostrożność, zabezpieczył wszystkie posterunki. Dzięki jego dalekowzroczności problem został rozpoznany, zanim sprawy zaszły za daleko. Na dyrektorze nie wywarło to szczególnego wrażenia. Splótł dłonie i oparł na nich podbródek. - Ale nie zwrócił się pan z tym bezpośrednio do Quinlana. - Przeczytawszy list, uznałem, że miał powody, żeby mi go nie pokazywać. Dotyczył dość osobistych spraw. - Więc pan odpuścił. - Przesłałem list dalej. Ale wcześniej skopiowałem go do swoich akt. - I co dalej? - Za drugim razem historia się powtórzyła. Coś mi nie pasowało, ale nie znalazłem w liście żadnych informacji objętych klauzulą tajności i przesłałem go dalej. Za trzecim razem uznałem, że lepiej chuchać na zimne. - Ma pan przy sobie tę korespondencję? Warren sięgnął do teczki, podał listy ponad biurkiem, a potem patrzył, jak szef czyta ostatni z nich: 15 IV Droga Alexandro, w zeszłym tygodniu rozważyłem dokładniej kwestie, o których rozmawialiśmy, zanim wyjechałem. Prawo upadłościowe, nieruchomości czy prawo karne - po upływie tak długiego czasu wciąż masz tak blade pojęcie o tym, co chciałabyś zrobić ze swoim życiem? Problem nie w tym, jaka gałąź prawa jest dla Ciebie najlepsza, ale dlaczego w tym wieku sama nie znasz na to pytanie odpowiedzi. Obawiam się, że dostrzegam tu tę samą starą prawidłowość. Jeśli podejmę decyzję, którą 76.

oboje uznaliśmy przecież za bardzo ryzykowną, mówisz, że wszystko rzucisz, ale jednocześnie tak bardzo brakuje Ci pomysłu na życie i wiary w siebie, że nie potrafisz nawet wybrać kierunku dalszych studiów. Mogę Ci dać tylko jedną radę: po prostu zastanów się głębiej nad sobą i przestań oczekiwać, że inni podejmą za Ciebie wszystkie trudne decyzje. Przypuszczam, że za jakiś czas będzie mnie stać na utrzymanie mieszkania w mieście i jednoczesny zakup domu gdzieś w okolicy. Zgadzam się, że byłoby wtedy „bardzo miło”. Jednak perspektywa dwóch tak znacznych wydatków naraz trochę mnie niepokoi. Podejrzewam, że łatwiej jest myśleć o tym, jak będzie miło, gdy propozycja wiąże się z nadwerężaniem stanu cudzego konta. Szczerze wyznam, że zapewne jestem w tej chwili za bardzo skupiony na pracy, aby poświęcić jakiemukolwiek związkowi uwagę, jakiej wymaga. Bez wątpienia nie interesuje mnie założenie nowej rodziny w najbliższej przyszłości. Ale staram się nie zamykać oczu na Twoje plany w tym względzie, wiedząc, że przy podejmowaniu wszystkich życiowych decyzji musisz brać pod uwagę swój wiek. Zdaję sobie również sprawę z tego, że już to omawialiśmy, ale sądząc z tonu naszej ostatniej rozmowy, punkt ten wymaga powtórzenia. Przykro mi, jeśli brzmi to zbyt oschle, jak często mi to wypominasz. Ale lepiej, żebyśmy oboje wiedzieli, na czym naprawdę stoimy. Szczerość, zapewniam Cię, zawsze popłaca. Obecnie nie zamierzam dokonywać żadnych poważnych inwestycji. W sprawie odleglejszej przyszłości nie mam jeszcze ustalonych i sprecyzowanych planów. Na razie nie widzę powodu, żeby martwić się budżetem i rachunkami. Wiem, że musisz się skupić na ważniejszych problemach. Napisałem do swojego doradcy finansowego list uprawniający Cię do podjęcia sumy 11 500 dolarów z mojego konta w banku JBA - numer telefonu: 540-677821-989. Pomimo wszystkich zastrzeżeń, Alexandro, mam nadzieję, że dobrze się miewasz, i liczę, że znów się spotkamy, gdy tylko wrócę z delegacji. Pozdrawiam bardzo gorąco, Joseph

Dyrektor podniósł wzrok. - Co na to kryptolog? - Jesteś przy komputerze? - zapytał kryptolog. - Chwileczkę - wymamrotał Warren. Wygramolił się z łóżka - piąta trzydzieści sześć rano według jego radiobudzika; słońce właśnie zaczynało wstawać za oknem - i usiadł przy komputerze. 77

Z kuchni wydobywał się kwaśny smród mleka, które wylał do zlewu wieczorem, zaraz po powrocie z pierwszego spotkania z szefem. Mieszkanie stało puste od prawie sześciu tygodni; skisłe mleko miało konsystencję sztywnej galarety. Jego odór wciąż unosił się w powietrzu, mimo że Warren wlał do spływu hektolitry wody, próbując je spłukać. - Wysyłam ci e-maila - oznajmił kryptolog i po chwili w skrzynce Warrena pojawiła się nowa wiadomość. Otworzył ją i przeczytał: VENI VIDI VICI Wlepił wzrok w krótki tekst. - Muszę przyznać - powiedział kryptolog - że zajęło mi to trochę czasu. W jego głosie słychać było zmęczenie, ale zarazem satysfakcję. Najwyraźniej nie zamierzał od razu podzielić się z Warrenem swoimi wynikami. Najpierw musiał opisać drogę, jaką przebył, i tym samym wywrzeć na rozmówcy większe wrażenie. Z ekspertami zawsze jest tak samo, pomyślał Warren. Odczuwali ogromną potrzebę wygłaszania wykładów. - Od razu spostrzegłem, że mamy do czynienia z szyfrem. Całkiem zmyślny systemik, muszę przyznać. Kodowanie i rozkodowywanie nie wymaga żadnego sprzętu, nie trzeba zapamiętywać niczego oprócz prostego hasła, w tym przypadku: veni, vidi, vici. Ale musiałem do tego dojść metodą prób i błędów. Warren wciąż wpatrywał się w ekran, czekając. - Każdy list zawiera ciąg cyfr. Numer telefonu w trzecim, szczegóły finansowe w drugim, numer karty kredytowej w pierwszym. Te liczby stanowią klucz do szyfru. Ale sprytnie to wymyślili. Klucz do trzeciego listu znajduje się w liście drugim - masz przed sobą te listy? - Tak. - Widzisz ciąg liczb? Widział. Drugi list dotyczył negocjacji w sprawie wynajmu, które prowadziła Alexandra. - Usuń znaki dolara oraz przecinki, zredukuj sumy do ciągu cyfr. Otrzymujesz, co następuje. Usłyszał palce przebiegające po klawiszach klawiatury z prędkością serii z karabinu maszynowego. Potem na ekranie pojawił się drugi e-mail. Warren otworzył go i zobaczył długi rząd cyfr: 514 920.... i dalej. - Tak? - powiedział. - Teraz spójrz na trzeci list. Zaczynamy od końca. „Pozdrawiam bardzo gorąco, 78

Joseph”. Odlicz pięć liter od tyłu, co otrzymujesz? Warren odliczył. - O - powiedział. - Tak. Następna liczba to jeden, czyli J. Ale jeśli rozkodujesz w ten sposób cały list, uzyskasz wiadomość, która tylko czasem ma sens. Metodą prób i błędów doszedłem do wniosku, że większość cyfr trzeba traktować jako części liczby dwucyfrowej. W rzeczywistości druga liczba to czternaście - jeśli liczysz od poprzedniej do tyłu, M. Musiałem to wszystko rozpracować... Znowu odgłosy wklepywania. Kolejny e-mail. Kryptolog wciąż mówił, gdy Warren czytał wiadomość. - Pozbyli się najtrudniejszych liter - F i V - i zastąpili je przez E i U. Czyli że E oraz U mogą oznaczać same siebie albo litery, za które zostały podstawione. Znowu można się o tym przekonać tylko metodą prób i błędów. Zadali sobie sporo trudu, żeby Quinlan nie musiał mieć ze sobą żadnego urządzenia szyfrującego ani książki z kodami. Ostatecznie, kiedy zastosujesz ciąg liczb z listu drugiego do tekstu listu trzeciego, posuwając się od końca do początku i lekceważąc zdanie z numerem telefonu - jest to wyrażenie „zerowe”, odnoszące się do następnej wiadomości, a nie do tej - otrzymujesz, co następuje... Warren przeczytał e-mai 1. OM P T DYN Z... - I tak dalej. No i masz swoją wiadomość. Chwila ciszy. - I co to znaczy? - Zastosuj hasło do liter. Znowu moment ciszy. - Główne hasło - powtórzył kryptolog. - Patrz... Kolejny e-mail, podobny do pierwszego: VENI VIDI VICI. Ale z dodatkiem : VEN I DC. - Wybierasz hasło, które łatwo zapamiętać. Potem usuwasz powtarzające się litery i spacje. Nadążasz? - Tak. - To twój główny klucz. Ten, kto odbiera listy, podobnie jak Quinlan nie potrzebuje żadnej książki kodów, ponieważ ma klucz. W tym wypadku... Piąty e-mail. Warren przeczytał: ABCDEFGHIJKLMNOPRSTUVWXYZ VENIDCABFGHJKLMOPQRSTUVWXYZ.

- No i masz - powiedział kryptolog. - Twój ciąg cyfr to w tym wypadku odetchnął głęboko i podjął: -51492022. 79

- Mam - powiedział Warren. Liczby pojawiły się na jego ekranie: 514920221313411122011122415172211131120715... - To daje ci zaszyfrowany tekst... Kolejna seria trzasków: OMPTDYNZNLVEJVHSPHRVFLINVKGNWPBNVFPAJEFGZVZMFB. - Następnie, wykorzystując klucz, otrzymujesz zwyczajny tekst. Który wygląda tak: PORUEYCZCNABLAKTRKSAINDCAMJCWRHCAIRGLBIJZAZOIHTRPSNRT. Zwyczajny tekst, pomyślał Warren. Rozbolała go głowa. - Teraz to już pestka - powiedział kryptolog. - Odwróć go. - Jak to? - Patrz... Znowu stukot klawiszy. Warren przeczytał: TRNSPRTHIOZAZJIBLGRIACHRWCJAMCDNIASKRTKALBANCZCYEUROP. - Niektóre słowa prawie od razu stają się widoczne. Na przykład dorzucasz parę liter i masz „TRANSPORT”. Warren wlepił oczy w tekst. TRNSPRT, zobaczył. - Można dostrzec również inne. Sam się przekonaj. Na monitorze pojawił ten sam ciąg liter, ale ze spacjami. TRNSPRT HIO Z AZJI BLGRIA CHRWCJA MCDNIA SKRTK ALBANCZCY EUROP. - Powiem ci, co widzę - podjął kryptolog. - Transport z Azji. SKRTK może znaczyć skrytka; jeśli chodzi o HIO, to nie wiem... Nagle Warren poczuł, jak zasycha mu w gardle. - Nie HIO - powiedział - tylko H i O. Heroina i opium. W jednej chwili pojął znaczenie wiadomości - jaśniej niż sam kryptolog. TRANSPORT H I O Z AZJI BUŁGARIA CHORWACJA MACEDONIA SKRYTKA ALBAŃCZYCY EUROPA. Tematy omawiane w czasie ostatnich sesji z Zattoutem. Wysłane prosto z tajnego ośrodka. Wysłane do kochanki Quinlana - albo kogokolwiek innego, kto odbierał listy ze skrytki pocztowej na Manhattanie. - A to sukinsyn - zaklął. Dyrektor przeczytał list jeszcze raz. 80

- Nie ma żadnej kochanki - poinformował go Warren. - Skrytka pocztowa jest zarejestrowana na „Alana Smitha”. Alana Smitha też nie ma. Listy musiały iść prosto do al-Kaidy i przekazywały wszystko, co Zattout nam wyjawił. Dyrektor uniósł dłoń i zaczął rozmasowywać grzbiet nosa. Warren znów poprawił się na krześle, czekając na werdykt. - Osoba, która pojawi się, żeby odebrać list - rzekł dyrektor - nie powinna być zatrzymywana. Warren pokiwał głową. - Będziecie ją śledzić. Chcę wiedzieć, kto należy do tej komórki, jak nawiązali kontakt z Quinlanem, jak dużo im powiedział, zanim odkryliśmy zdradę. Warren zauważył liczbę mnogą. Nie oponował. Przytaknął. - Nie możemy siedzieć zbyt długo na tej beczce prochu. Jeśli Biuro dowie się o przecieku, zanim podamy wszystko do publicznej wiadomości, ktoś będzie musiał za to polecieć. Tym kimś, zrozumiał Warren, będzie on sam. W końcu to pod jego komendą wykryto kreta. To on dopuścił do powstania zagrożenia. - Proszę mi dać parę dni - powiedział miarowym głosem. - Załatwię to. Dyrektor opadł na oparcie fotela. Westchnął. - Obyś się nie mylił - odrzekł. - Dla dobra nas obu. Warren pojął intencję szefa. Miał na myśli tylko własne dobro - i kropka. - Skorzystaj z kamienicy na Jedenastej. Weź Cassa i Moore'a. I Hoyle'a. To dobrzy ludzie. I niczego nie wygadają. Musimy utrzymać wszystko w ścisłej tajemnicy. - Oczywiście. - Załatw tę sprawę, Tommy. I to szybko. Warren uśmiechnął się uprzejmie, wziął raport i wstał. - Nie ma problemu - zapewnił. O wpół do piątej zaczęło padać. Zabójca kroczył w wiosennej mżawce, przechodnie wokół rozkładali nad głowami gazety, biegnąc pośpiesznie do autobusów lub na przystanki metra. Na ciemniejącym niebie blada tęcza nakryła łukiem śródmiejskie drapacze chmur. Przeszedł przez jezdnię, klucząc między zderzakami tkwiących w korku aut, a potem zatrzymał się, żeby sprawdzić, czy nikt nie obserwuje wejścia na pocztę. Ulica była tak zatłoczona, że mógł mieć kłopot z rozpoznaniem grupy wywiadowczej, jeśli rzeczywiście istniała. Być może za długo zwlekał ze sprawdzeniem 81

skrzynki. Ale chciał się upewnić, że list zdąży dojść, i tym samym uniknąć zbędnego ryzyka. Wyłowił w tłumie nieruchome postaci, które mogły stać na czatach. Skośnooką kobietę z pękiem tanich parasolek, zachwalającą podniesionym głosem swój towar. Bezdomnego w kartonowym pudle, które szybko nasiąkało wodą. Mężczyznę siedzącego na schodku i czytającego gazetę, jakby nie zauważał deszczu. Kolejnego mężczyznę, schowanego w bramie i ćmiącego papierosa. Zauważył ich wszystkich - nie mógł uczynić nic więcej bez przeprowadzenia długiego rekonesansu, a gdyby robił to za każdym razem, kiedy musiał sprawdzić zawartość skrytki, wyrządziłby sobie więcej szkody niż pożytku. Następnie pchnął ciężkie drzwi i wkroczył do środka. Po prawej stronie stała kolejka osób czekających przy okienkach. Po lewej ludzie tłoczyli się przed automatami sprzedającymi znaczki. Wszyscy byli przemoczeni, zmęczeni i wyraźnie nieszczęśliwi. Deszcz bębnił o okna, zostawiając na szybach przezroczyste, wijące się wężyki. Skrytki pocztowe znajdowały się w głębi sali. Zanim do nich podszedł, przystanął raz jeszcze, wodząc wzrokiem po twarzach obecnych. O ile mógł to stwierdzić, nikt nie obserwował skrzynek. Wszyscy klienci wyglądali na zwykłych ludzi, przytłoczonych obowiązkami i śpieszących się do domu, sfrustrowanych i zmęczonych. Nie miał powodu do niepokoju. Dzięki chłopakowi zdobył klucz, nie zachodziło więc ryzyko zwrócenia na siebie uwagi użyciem wytrycha. Podszedł do skrytki i otworzył ją. Pusta. Nie zmienił wyrazu twarzy. Zamknął skrzynkę i ruszył z powrotem w stronę drzwi. Człowiek z ośrodka nie wysłał żadnego listu. Brak wiadomości to dobra wiadomość, pomyślał. Związek między zniknięciem dziewczyny i Zattoutem nie został odkryty. Mógł działać dalej zgodnie z planem. A może lepiej dla ostrożności poczekać parę dni i ponownie sprawdzić zawartość skrytki... Wyszedł na chodnik i zdał sobie sprawę z obecności mężczyzny, który nie zwracał na niego uwagi. Był to ten sam człowiek, który poprzednio siedział na schodkach, czytając gazetę. Teraz stał, patrząc w drugą stronę z tak ostentacyjną nonszalancją, że natychmiast przykuł wzrok zabójcy. Miał ponad metr osiemdziesiąt pięć wzrostu, był solidnie zbudowany, ubrany w kurtkę i czapkę drużyny Yankees... i mówił do swojego kołnierza. Z walącym sercem zabójca odwrócił się i zniknął w deszczu. Obserwowali skrytkę. Czekali na niego. Na niego czy na chłopca? 82

Później się nad tym zastanowi. Nie oglądając się za siebie, skręcił w najbliższą przecznicę. Przez parę sekund myślał, że uda mu się wymknąć. Niebo rozcięła błyskawica, potem grzmot. Za plecami usłyszał odgłosy zamieszania. Obejrzał się przez ramię. Mężczyzna w kurtce Yankees wpadł na przechodnia. Bezdomny wyskoczył z kartonowego pudła - z pistoletem w dłoni. Przyspieszył kroku i wmieszał się w tłum. Zboczył w prawo, na jezdnię, żeby wyminąć ludzi zagradzających przejście. Potem w lewo, z powrotem na chodnik. Ktoś usiłował go dogonić, wyciągając ku niemu ręce. Ale ścigający był zbyt potężny, miał trudności z poruszaniem się w tłumie. Zabójca skulił się i przemknął między parą trzymającą się za ręce. Dobiegł do skrzyżowania, zobaczył przerwę między samochodami i puścił się pędem przez jezdnię, nie bacząc na klaksony. Wskoczył na chodnik po drugiej stronie, przebiegł po foliowej płachcie, na której leżały pirackie płyty i kasety wideo. Handlarz obrzucił go wyzwiskami. Chwilę później okolica zmieniła się nie do poznania. Przemykał teraz między straganami z owocami i rybami, sklepikami spożywczymi i mrocznymi restauracyjkami. Znikły europejskie twarze, pojawili się ludzie w dalekowschodnim typie. Po bokach migały szyldy reklamujące po angielsku i chińsku AKUPUNKTURA, ZIELARZ, ŻYWE ŚLIMAKI. Po prawej dostrzegł błotnistą alejkę. Wszedł w nią, stawiając jedną stopę pod kątem dziewięćdziesięciu stopni do ciała, a drugą pod kątem stu trzydziestu pięciu stopni na zewnątrz. W efekcie jego ślady wyglądały, jakby poruszał się w dwóch przeciwnych kierunkach jednocześnie. W oddali znów zagrzmiało. Wyszedł z alejki i zobaczył skręcającego w nią ciemnego sedana. Naprzeciwko znajdowały się otwarte drzwi do biurowca. Dopadł ich, kątem oka widząc z tyłu odskakujące drzwiczki samochodu. W holu tablica z chińskimi i angielskimi nazwiskami, w głębi - winda, za nią - schody. Popędził klatką schodową na górę, ciężko dysząc. Na drugim piętrze wybiegł na korytarz. Na jego końcu znajdowały się pojedyncze drzwi - JAMES RONG, DENTYSTA. Kiedy wtargnął do środka, recepcjonistka spojrzała na niego zza biurka. Otworzyła usta, ale nim zdążyła się odezwać, zabójca już był przy oknie i mocował się z klamką. Na wijącej się w dole ulicy wciąż stał ciemny sedan z otwartymi drzwiczkami. Wzdłuż muru wznosiło się rusztowanie, jego brzegi ochraniały zwoje drutu kolczastego, metalowa powierzchnia lśniła od deszczu. Zabójca przełożył nogę 83

przez parapet i opuścił się na śliską kładkę. Potem schylony, trzy kondygnacje nad miastem, ruszył dalej. Czekali na niego. Dlaczego? Później. Dotarł na skraj rusztowania. Z okna naprzeciwko wyjrzała starsza kobieta, szeroko otwarła usta ze zdumienia. Wybił łokciem szybę w najbliższym oknie. Ostrożnie wsunął rękę do środka i przekręcił klamkę. Pomieszczenie okazało się kolejnym biurem, zamkniętym na noc. Przekradł się po wyłożonej wykładziną podłodze. Przez okienko w drzwiach salki recepcyjnej zobaczył korytarz. Ludzie z pistoletami w dłoniach zaglądali do gabinetu dentystycznego, przez który właśnie przeszedł. Jeden po drugim zniknęli w pomieszczeniu. Wymknął się z powrotem na korytarz. Znów na klatkę schodową. Po stopniach w dół, tupiąc nogami i dysząc głośno bez względu na to, jak bardzo starał się nad sobą zapanować. Kiedy dotarł na parter, zawahał się na ułamek sekundy. Potem ruszył dalej w dół. Byli tam, na ulicy. Czekali. Schody doprowadziły go do piwnicy. Nie zapalając światła, przekradł się między piramidą skrzynek i dudniącym bojlerem do okna. Zamknięte. I tak było za małe, żeby się przez nie przecisnąć. Zabrnął w ślepy zaułek. Jego wzrok padł na żarówkę zwisającą z sufitu. Podskoczył, zamachnąwszy się na nią. Przy drugim podskoku trafił, rozbijając szkło. Powinno się udać przy pierwszej próbie. Jest zmęczony. Przyczaił się w kącie i przykucnął. Pajęczyny kleiły mu się do karku; mrok zdawał się wilgotny i ciężki. Z zewnątrz słyszał strugi deszczu siekące asfalt. Czekał, patrząc nie na drzwi, lecz na boki - raz w jedną, raz w drugą stronę. Środkowa część oka z komórkami czopkowymi, bezużyteczna w mroku, rejestruje obraz w centrum pola widzenia. Za postrzeganie obiektów oglądanych z dołu, z góry i z boku pod kątem od pięciu do dziesięciu stopni odpowiadają komórki pręcikowe, wrażliwe na światło. Aby fotoreceptory pręcikowe funkcjonowały lepiej tak by człowiek widział dobrze w ciemności - oko musi pozostawać w ciągłym ruchu. Bojler buczał monotonnie. Zabójca odzyskiwał powoli kontrolę nad oddechem i biciem serca. Przez cały czas jego wzrok przesuwał się z boku na bok. Po dwóch minutach uchyliły się drzwi - brązowy pas pośród czerni. 84

Spuścił oczy, żeby nie odbiły światła. Jego ręka powędrowała do kołnierza i nasunęła kaptur na głowę i twarz. Potem wyjął z rękawa nóż, zakrywając dłonią ostrze. Zmusił się do patrzenia na podłogę. Tu, w ciemnościach, był w swoim żywiole. Rozległo się pstryknięcie włącznika do światła. Męski głos przeklął pod nosem. Po chwili błysnęła latarka. Krąg światła przesuwał się po podłodze; kątem oka zabójca dostrzegł lep na karaluchy, skrzynkę i kawał żelastwa. Promień latarki powędrował do kąta, w którym się schował. Zmrużył powieki. Upłynęło pięć sekund. Odgłos zamykanych cicho drzwi. Wytężył słuch, usiłując przeniknąć dudnienie bojlera. W końcu wstał. Ręce mu drżały. Zanim znowu ruszył, odczekał, aż się uspokoiły. Potem podkradł się do drzwi i wyszedł na parter. Nie zauważywszy nikogo, wysunął się na ulicę. Sedan zniknął; deszcz przybrał na sile. Po chwili zobaczył samochód na następnej przecznicy; właśnie odjeżdżał, omiatając reflektorami drzwi domów. Odwrócił się i ruszył w przeciwną stronę, niknąc w strugach deszczu.

CZĘŚĆ 2

ROZDZIAŁ 8 Więzienie odcisnęło na Alim Zattoucie swoje piętno. Oczy, które podniosły się, kiedy Finney wkroczył do celi, były osadzone w twarzy bardziej kanciastej niż zaledwie poprzedniego dnia. Jej bladość nabrała żółtawej barwy; prawa noga podrygiwała nieustannie, bezskutecznie próbując wyładować nadmiar nerwowej energii. Mimo to Zattout na tyle umiał się opanować, że ukrył zaskoczenie na widok nowej osoby. Jego czoło było zmarszczone, gdy odchylił się do tyłu, patrząc na przybysza. Finney obrócił krzesło, usiadł i zaczął szukać słów, którymi miał się przedstawić. Czuł na sobie wzrok więźnia i przekonał się, że formułki, które przygotował i przećwiczył, uciekły mu z głowy. Kiedy był po drugiej stronie lustra, traktował Zattouta jak przedmiot, zbiór cech i odruchów, które można było poddać analizie i interpretacji. Teraz Finney stanął naprzeciw człowieka, a ten patrzył prosto na niego. Wiedział, że niedocenienie go byłoby poważnym błędem. Zattout przekonał wielu ludzi do swojej sprawy tak, iż gotowi byli dla niej umrzeć; od lat żył w ukryciu. I teraz, mimo prawie czterech tygodni przymusowego odosobnienia w grobowej celi, zachował nie tylko jasny umysł, ale też niewiarygodne opanowanie. Louis Finney nie był jednak fajtłapą. Odczekał kilka chwil, po czym odchrząknął i powiedział: - Dzień dobry. Zattout kiwnął leniwie głową. - Jestem doktor Finney. Od tej pory to ja będę z panem rozmawiał. Po twarzy Zattouta przemknęło zdziwienie. Nie zapytał, dlaczego Quinlan został odsunięty od przesłuchań ani co się z nim stało. Oczy wpatrywały się w Finneya; noga wciąż podrygiwała. 89

Finney zdobył się na uśmiech. - Jak się pan dzisiaj czuje? Zattout wzruszył ramionami. - Wydaje mi się - powiedział Finney, rozglądając się po celi - że przydałaby się panu odrobina świeżego powietrza. Zattout pochylił się do przodu, siadając na pryczy. - Rzeczywiście - odparł. - W takim razie może pójdziemy na spacer i zapoznamy się w przyjemniejszej atmosferze? - Chętnie. - Dobrze - oznajmił Finney. - Zobaczę, co da się zrobić. Przez pierwsze parę minut spaceru Zattout w ogóle się nie odzywał. Szedł z odrzuconymi do tyłu ramionami, jego oczy napawały się błękitem nieba i zielenią roślinności. Finney pozwolił trwać ciszy, czekając na właściwą chwilę, by podjąć rozmowę. Minęli wartownię, potem dwóch żołnierzy piechoty morskiej, stojących na baczność z kamiennymi twarzami. Dotarli do polanki porośniętej tu i ówdzie samotnymi drzewkami, przez jej środek wiła się wysypana żwirem dróżka. Sto metrów na lewo szemrał strumyk. - Możemy podejść do potoku? - spytał Zattout. Finney potrząsnął głową. Teren poza ścieżką był zabezpieczony czujnikami; gdyby zboczyli z drogi, uruchomiliby alarm. Nie było jednak powodu, żeby informować o tym Zattouta. - Nie dzisiaj - powiedział po prostu. Zattout nie protestował. Szli dalej. James Hawthorn - człowiek, który zastąpił Thomasa Warrena w obowiązkach dowódcy operacji - podążał kilka metrów za nimi. Przez chwilę, gdy wiatr zmienił kierunek, Finney poczuł mdły zapach nawozu. Świeciło słońce, ciepłe i kojące. - Miłe słońce - zauważył Zattout. - Tak. Z góry nad ich głowami dał się słyszeć warkot samolotu, z lasu po lewej zgrzytliwy śpiew gajówki: zi-zi-zi-zi-zi-zi-zi. Szli dalej ścieżką; Finney pogrążył się w zadumie. Gajówka, potok, człowiek obok niego - jak się tutaj znalazł? Dzięki Arthurowi Noble'owi, pomyślał. Dzięki Noble'owi. 90

Młody profesor zjawił się na zajęciach z pięciominutowym opóźnieniem, lekko zdyszany i ubrany w białą koszulę z plamami potu pod pachami. Finney wciąż pamiętał zapach tamtej sali: delikatny odór kredowego pyłu, stęchłe powietrze obracane przez wiatrak wentylatora. Kiedy Noble rozłożył papiery na pulpicie, studenci wymienili niepewne spojrzenia. Czy to naprawdę legendarny uczeń G.H. Estabrooksa? Potem Noble zszedł z katedry i zbliżył się do tablicy. - W ciągu niespełna godziny - oświadczył dźwięcznym głosem - „normalnego” człowieka można skłonić do porzucenia wszystkiego, czego go nauczono o moralności. Ten dość niepokojący fakt został udowodniony przez instytucję tak światłą jak Uniwersytet Yale. Następnie przystąpił do opisu eksperymentu przeprowadzonego w Yale, notując na tablicy najważniejsze dane. W zeszłym roku - 1963 - wyłoniono grupę czterdziestu młodych mężczyzn, którzy odpowiedzieli na ogłoszenie w prasie. Wolontariuszom powiedziano, iż eksperyment dotyczy ludzkiej pamięci. Wytypowano ich z różnych klas społecznych, ras, narodowości i religii. Wszyscy zgodzili się na wynagrodzenie w wysokości czterech dolarów i pięćdziesięciu centów. Zaraz po przybyciu do ośrodka każdy z badanych znalazł się w poczekalni z dwoma innymi mężczyznami. Jeden z nich był ubrany w biały laboratoryjny fartuch. Drugiego przedstawiono jako innego wolontariusza, który odpowiedział na ogłoszenie - chociaż w rzeczywistości należał do organizatorów eksperymentu. Człowiek w fartuchu wyjaśnił, że niewiele wiadomo o wpływie kary na funkcjonowanie pamięci. Czy gdy człowiek zostanie poddany karze po udzieleniu fałszywej odpowiedzi, szanse, że na następne pytanie odpowie poprawnie, wzrosną? Ustalenie tej korelacji stanowi cel eksperymentu. Obaj wolontariusze ciągnęli losy, aby rozstrzygnąć, kto będzie nauczycielem, a kto uczniem - żaden los jednak nie wskazywał ucznia. Prawdziwy badany zawsze zostawał nauczycielem, ponieważ to jego zachowanie stanowiło rzeczywisty przedmiot eksperymentu. Finney robił pośpiesznie notatki, starając się nadążyć za rosnącą liczbą danych na tablicy. Noble przerwał. Wybrał trzech studentów, z którymi nawiązał kontakt wzrokowy - jednym z nich był Finney - a potem podjął wykład. Ucznia wprowadzano do przyległego pokoju i sadzano na atrapie krzesła elektrycznego. Na jego skórę nakładano pastę, do ciała przyczepiano elektrody. Pasta, oświadczał laborant, miała za zadanie minimalizować oparzenia. Nauczyciela prowadzono do innego pokoju, gdzie ustawiono kopią generatora prądu oraz ekran, na którym miały się wyświetlać udzielane odpowiedzi. Badanemu 91

wręczano plik kartek z pytaniami testowymi i instruowano go, aby stosował elektrowstrząsy po każdej fałszywej odpowiedzi. Ponadto nauczyciel miał zwiększać napięcie prądu przy kolejnych błędach ucznia, przekręcając tarczę na konsoli „generatora”. Zgodnie z uprzednimi ustaleniami odpowiedzi ucznia były błędne w trzech na cztery przypadki. Dopóki nauczyciel nie podniósł napięcia do trzystu woltów, z pokoju obok nie dochodziły żadne odgłosy. Przy trzystu woltach dawało się słyszeć łomotanie w ścianę. Jeśli w tym momencie badany wykazywał sprzeciw wobec kontynuowania doświadczenia, ponaglano go serią komend. Najpierw: „Eksperyment wymaga, abyś kontynuował”. Potem: „Jest absolutnie konieczne, abyś kontynuował”. Jeśli badany wciąż odmawiał: „Nie masz wyboru. Musisz kontynuować”. Rzecz jasna, powiedział Noble, nikogo nie torturowano elektrowstrząsami, zaś związek między funkcjonowaniem pamięci a karą cielesną interesował psychologów tyle, co zeszłoroczny śnieg. Celem eksperymentu było przekonanie się, jak daleko posunie się nauczyciel - jak szybko, wobec obleczonego w biały fartuch autorytetu nauki, badani porzucą to, co od dziecka wpajano im na temat moralnego zachowania. Kolejna znacząca pauza. Trzy kolejne spojrzenia w stronę studentów. Skrobanie stalówek o papier umilkło. Z czterdziestu badanych osób, podjął po chwili Noble, żadna nie przerwała elektrowstrząsów, zanim napięcie nie wzrosło do trzystu woltów. Przy trzystu woltach, gdy dało się słyszeć walenie o ścianę, a na ekranie przestały się pojawiać odpowiedzi, tylko pięciu z czterdziestu badanych odmówiło dalszej współpracy. Ostatecznie zaledwie czternaście z czterdziestu osób - trzydzieści pięć procent badanych - sprzeciwiło się rozkazom eksperymentatorów. Sześćdziesiąt pięć procent kontynuowało doświadczenie, dopóki tarcza na konsoli „generatora” nie wskazała maksymalnego napięcia prądu. Kiedy Noble skończył relacjonować eksperyment, jego mina wyrażała triumf. Możliwe, że ta satysfakcja wiązała się z wrażeniem, jakie wykład wywarł na słuchaczach. Raczej jednak wynikała z tego, jak postrzegał własną pracę. Według Noble'a eksperyment dowodził, że moralność jest subiektywna. W związku z tym ktoś taki jak on - ktoś, o czym Finney jeszcze nie wiedział, kto brał już udział w programie „Mkultra” - nie mógł ponosić winy za zapuszczanie się na etycznie podejrzane tereny. Każdy prawdziwy naukowiec postąpiłby na jego miejscu tak samo; nie istniało bowiem nic takiego jak prawdziwa moralność. W pojęciu Noble'a relacjonowany eksperyment dostarczał mu usprawiedliwienia. 92

Tamtego dnia zajął się też problemem etyki w czasie wojny. Wojna, mówił, odwraca wszystkie tradycyjne wartości. W zachodnim społeczeństwie ludzi wychowywano tak, by troszczyli się o swoją własność i bogacili. Jednak w czasie wojny od człowieka oczekiwano, że podzieli się jedzeniem z towarzyszem broni, a nawet, że odda życie za kompana, którego poznał zaledwie parę tygodni wcześniej. Wynikało z tego, że zasady i nakazy „moralności” były sztucznym konstruktem, którego zalecenia ulegały takim przekształceniom, jakich wymagały okoliczności... Minęło niemal ćwierć wieku od owego wykładu, gdy Finney natknął się na bardziej szczegółowe omówienie szokującego eksperymentu przeprowadzonego w Yale. Siedział samotnie w swoim gabinecie, przeglądając stare książki po śmierci Lili. W jednej z nich znalazł artykuł zatytułowany Behawioralne badania nad posłuszeństwem, napisany przez Stanleya Milgrama, naukowca, który zawiadywał doświadczeniami. I odkrył, że doktor Arthur Noble nie powiedział całej prawdy, gdy omawiał wyniki eksperymentu. Noble zapomniał wspomnieć o zachowaniu badanych „nauczycieli” - gdy przekraczali granice moralnego działania. JEDNĄ Z OZNAK NAPIĘCIA, PISAŁ MILGRAM, BYŁY POWTARZAJĄCE SIĘ REGULARNIE NAPADY ŚMIECHU. CZTERNASTU Z CZTERDZIESTU BADANYCH WYKAZYWAŁO WYRAŹNE OZNAKI NERWOWEGO ŚMIECHU. ŚMIECH WYDAWAŁ SIĘ CAŁKOWICIE NIE NA MIEJSCU, A NAWET DZIWNY. W PRZYPADKU TRZECH BADANYCH PRZYBRAŁ POSTAĆ NIEKONTROLOWANYCH ATAKÓW. JEDEN Z BADANYCH DOSTAŁ TAK SILNYCH KONWULSJI, ŻE TRZEBA BYŁO ZAKOŃCZYĆ EKSPERYMENT. OSOBNIK TEN, CZTERDZIESTOSZEŚCIOLETNI KOMIWOJAŻER SPRZEDAJĄCY ENCYKLOPEDIE, BYŁ SZCZERZE I POWAŻNIE ZAWSTYDZONY SWOIM NIEODPOWIEDZIALNYM I NIEOPANOWANYM ZACHOWANIEM.

W TRAKCIE WYWIADÓW PRZEPROWADZONYCH PO ZAKOŃCZENIU EKSPERYMENTU BADANI Z WŁASNEJ INICJATYWY GORĄCO ZAPEWNIALI, ŻE NIE SĄ SADYSTAMI, A ŚMIECH NIE OZNACZAŁ, ŻE DRĘCZENIE LUDZI ZA POMOCĄ ELEKTROWSTRZĄSÓW SPRAWIA IM PRZYJEMNOŚĆ. I dalej na tej samej stronie: WIDZIAŁEM DOJRZAŁEGO I Z POCZĄTKU OPANOWANEGO BIZNESMENA, KTÓRY WKROCZYŁ DO LABORATORIUM Z UŚMIECHEM I PEWIEN SIEBIE. W CIĄGU DWUDZIESTU MINUT CZŁOWIEK TEN ZMIENIŁ SIĘ W ROZEDRGANY, MAMROCZĄCY KŁĘBEK NERWÓW I W SZYBKIM TEMPIE ZMIERZAŁ DO STANU CAŁKOWITEGO ZAŁAMANIA.

CAŁY CZAS TARŁ UCHO I WYKRĘCAŁ SOBIE DŁONIE. W PEWNEJ CHWILI PRZYCISNĄŁ PIĘŚĆ DO CZOŁA I JĘKNĄŁ: „BOŻE, SKOŃCZMY Z TYM”. A JEDNAK NIE PRZESTAŁ REAGOWAĆ NA POLECENIA I POZOSTAŁ POSŁUSZNY DO SAMEGO KOŃCA. 93

W oczach Noble'a eksperyment stanowił usprawiedliwienie. Według Finneya ukazywał coś wręcz przeciwnego - zwracał uwagę na wszystkie moralne dwuznaczności drogi, jaką sam dał się poprowadzić. Czyż naukowcy nie wyeliminowali potrzeby eksperymentu po prostu przez jego podjęcie? Czyż własnym zachowaniem nie udowodnili - nie zdając sobie z tego sprawy - że zasady moralne można naginać, zniekształcać i łamać? Czy fakt, że wywołali u nieuświadomionych wolontariuszy ataki śmiechu, napady histerii i załamanie nerwowe, spędzał im sen z powiek? Czy może raczej zdołali zracjonalizować swoje postępowanie i uciekli się do wymówki, że działali w imię tak zwanego postępu naukowego? Gdy Finney znalazł artykuł, siedząc w gabinecie z oknem otwartym na ogród, od dawna nie był już młodym studentem, na którym wykład Noble'a wywarł tak wielkie wrażenie. Zyskał bezpośrednią wiedzę na temat programu „Mkultra” i poprzednich projektów badawczych. Eksperymenty nad Susan Franklin poprzedzała długa tradycja doświadczeń medycznych. W 1950 roku Marynarka Wojenna Stanów Zjednoczonych rozpyliła nad San Francisco chmurę bakterii, aby sprawdzić odporność populacji na atak biologiczny. Na terenie całego miasta zainstalowano urządzenia monitorujące skutki rozprzestrzeniającej się infekcji. Trzy lata później nad Minneapolis, Maryland i Wirginią wypuszczono w postaci gazu siarczek cynkowo-kadmowy. W tym samym roku tysiące obywateli Stanów Zjednoczonych na Manhattanie i w San Francisco wystawiono na działanie Serratia marcescens i Bacillus globigii. A był to dopiero początek. W roku 1955 w Savannah, Georgii i Avon Park wojsko wypuściło komary zainfekowane żółtą febrą. W 1965 roku więźniów Stanowego Zakładu Karnego w Holmesburg w Filadelfii wystawiono na działanie dioksyn, a potem badano pod kątem zachorowań na raka. W roku 1990 tysiącowi pięciuset sześciomiesięcznych niemowląt murzyńskiego i latynoskiego pochodzenia podano w Los Angeles nielicencjonowaną szczepionkę przeciwko odrze. Rodziców nie poinformowano o tym, że lek miał charakter eksperymentalny. Badania nad syfilisem w Tuskegee, program wszczepiania elektrod do mózgu, eksperyment o kryptonimie „Zielony wyciek”, gdy z Ośrodka Jądrowego w Hanford wylano substancję zawierającą radioaktywny jod 131, a następnie dopuszczono, by z nurtem rzeki dopłynęła do śródmieścia Spokane... Nie było nic dziwnego w tym, że jako kontynuator takiej tradycji Noble potrafił rozgrzeszyć się przed samym sobą z badań, które nadzorował. Być może nie było 94

nic zaskakującego również w tym, że Finney pozwolił sobie na to samo. Człowiek owładnięty poczuciem misji potrafi w zdumiewającym stopniu poświęcić dla niej inne wartości. A wojna przyspiesza ten proces. Rozległo się ciche, gardłowe warczenie psa. Finney zobaczył, jak zwierzę usiłuje zerwać się z uwięzi. Trzymający smycz żołnierz z łatwością je poskromił, ale Zattout - mimo iż doberman miał na pysku kaganiec - wpadł w panikę. Nagle Finney znowu stał się psychiatrą, a Zattout przestał być człowiekiem i zmienił w łamigłówkę, którą trzeba rozwiązać. Arab cofnął się trwożnie, chowając za Finneyem. - Mogę już wracać - oznajmił ściszonym głosem. W mentalnym notatniku, gdzie prowadził nieprzerwanie spis reakcji badanego, jego popędów i obaw, pasji i słabości, Finney otworzył kolejną kolumnę. „Kynofobia”, lęk przed psami. To było coś, co można wykorzystać. Jeśli oczywiście kiedykolwiek się na to zdobędzie. Wiedział, że nikt nie zaoponuje, gdyby kazał przywiązać Zattouta do krzesła i spuścić ze smyczy dobermana. Noble nie uczestniczył już w śledztwie. Hawthorne nadzorował jedynie organizacyjną stronę operacji, a nie założenia merytoryczne. Lecz nawet gdyby ci ludzie byli zaangażowani w przesłuchania, prawdopodobnie przyjęliby tę inicjatywę z entuzjazmem. Gdy ruszyli w drogę powrotną, Finney starał się myśleć o teraźniejszości, o sprawach mających rzeczywiste znaczenie. Gdyby udało mu się pokierować Zattoutem w taki sposób, by wyjawił prawdę i przestał się ukrywać za zasłoną przemilczeń, ocaliłby prawdopodobnie wiele ludzkich istnień. Ale wspomnienie eksperymentu wciąż mu towarzyszyło; nie wstrzymując kroku, uniósł dłoń, aby rozetrzeć tępy ból między oczami. Przy pełnej zieleni uliczce w centrum Manhattanu stała pięciopiętrowa kamienica licowana brązowym piaskowcem. Ogrodzenie z kutego żelaza ostrzegało amatorów pięknej zabudowy, aby się nie zbliżali, lecz uparci przechodnie mogli przez okna salonu obejrzeć tekowe meble lub zabytkowy kominek w bibliotece na drugim piętrze. Wszyscy gapie byli filmowani przez kamerę umieszczoną nad frontowym wejściem, drugą - zainstalowaną na dachu, lub trzecią, wbudowaną w uliczną latarnię stojącą kilka metrów dalej, między innymi budynkami z przełomu wieków. 95

Pokój, do którego wszedł Thomas Warren, nie miał ani odrobiny uroku, jakim kusiła fasada kamienicy. Niski sufit straszył łuszczącą się białą farbą, przy brudnych ścianach stały rzędy starych kartotek, a pośrodku dwa metalowe biurka zawalone stosami papierów. Za jednym z nich siedział Anthony Cass w czapce i kurtce drużyny Yankees. Na blacie przed nim spoczywały sterty akt z fotografiami przytwierdzonymi zszywaczem do tekturowych okładek. Były to teczki najemników, szpiegów i osób podejrzanych o terroryzm, wyciągnięte z archiwów CIA i FBI oraz depesze i listy gończe dostarczone przez amerykańską agendę Interpolu. W sumie na biurku leżało ponad sto życiorysów mężczyzn w wieku od dwudziestu pięciu do czterdziestu pięciu lat. Jeden z nich mógł być człowiekiem, który odwiedził urząd pocztowy, a potem wymknął się im z taką łatwością. Kiedy Warren wszedł, Cass podniósł wzrok. - Jakieś postępy? - spytał Warren. Cass pokręcił głową, a potem uniósł rękę, żeby zakryć ziewnięcie. Był wyraźnie zmęczony, Warren nie mógł mu jednak pozwolić na odpoczynek. Cass był tym agentem, który znalazł się najbliżej człowieka z poczty, jedynym, który widział jego twarz. - Mój ojciec mawiał: „Bądź jak znaczek pocztowy: nie odpadaj, póki nie dotrzesz do celu”. Cass nie wyglądał na zainspirowanego. Zdjął czapkę, przesunął dłonią po czole i coś mruknął. Warren próbował sobie przypomnieć inne odpowiednie powiedzonka ojca. „Nie bój się przeciwności; latawiec unosi się pod wiatr, a nie z wiatrem”. Albo: „Wielkie dzieła nie wymagają siły, lecz wytrwałości”. Bez wątpienia to zmotywowałoby Cassa do pracy. Oczywiście oklepane frazesy miały ograniczoną siłę perswazji. Ale okazały się wystarczająco skuteczne w wypadku Warrena seniora, którego kariera w szeregach CIA była wprost wzorowa. Rozpoczął pracę w tajnych służbach w 1951 roku. Uczestniczył w programie „Gaduła”, serii eksperymentów, podjętych przez marynarkę wojenną, mających na celu wynalezienie serum prawdy. W ciągu następnych dziesięcioleci - gdy projekt „Gaduła” został przejęty przez CIA i stał się częścią programu „Karczoch”, który włączono później do programu „Mkultra”, zaś leki, z którymi eksperymentowano, zmieniały się od deksedryny poprzez THS do LSD - Thomas Warren senior zdołał wytyczyć sobie między rafami i mieliznami szlak prowadzący niezmiennie ku bezpiecznemu portowi. Mimo dziesięcioleci prób i testów program „Mkultra” nie dał nigdy spodziewanych 96

wyników. Jednak Thomas Warren senior wyszedł z niego bez skazy. Syn usiłował podążać śladami ojca. Chodził do właściwych szkół, uprawiał odpowiednie sporty. Opanował łacinę, aby czytać klasyków, jak należy, w oryginale. Robił wszystko, co wedle jego pojęcia powinien robić. A mimo to skończył tutaj prowadząc operację, która wymykała się spod kontroli, u progu katastrofy. Jego ojciec przewróciłby się w grobie, gdyby Warrenowi powinęła się teraz noga. I słusznie, pomyślał. W tym świecie trzeba mieć kręgosłup, a Thomas Warren II najwyraźniej nie był dość twardy. Za bardzo przejął się zwietrzałymi ideałami akademickich intelektualistów. Ojciec zdołał się przed nimi ustrzec. Słabości Warrena juniora ujawniły się podczas pierwszego ważnego zadania, jakie otrzymał po ukończeniu studiów. Jednego dnia tkwił w świecie klubów dyskusyjnych i wieczorków poetyckich przy lampce wina, następnego - zajmował się rozmieszczeniem stanowisk artyleryjskich i pól minowych, które miały uniemożliwić desant amfibii na południowe wybrzeże Kuwejtu. Wypowiedziany w porę aforyzm, jak się prędko przekonał, nie liczył się w pracy oficera łącznikowego pentagońskiego Centrum Wywiadu. Ale na pewno potrafi zmotywować Anthony'ego Cassa do odrobiny wysiłku przy przeglądaniu akt. Każdy kompetentny kierownik średniego szczebla umiałby tego dokonać. Kawa może być pomocna. Bez słowa ruszył w głąb korytarza, mijając drugi nisko sklepiony pokoik, gdzie Nathan Hoyle rozmawiał przez telefon. W kuchni znalazł dzbanek od ekspresu wypełniony wczorajszą kawą. Wylał ją do zlewu, a potem otworzył szafkę. Właśnie kiedy zamierzał nasypać świeżej kawy do filtra, zawibrował telefon przy pasku. - Warren. - Jestem na poczcie... Dzwonił Ron Moore - agent odpowiedzialny za zebranie zeznań świadków. Tkwił na mieście od dobrych kilku godzin; Warren przestał już liczyć na jakiekolwiek wyniki. Teraz z nadzieją wstrzymał oddech. - ...rozmawiam z pewną uroczą młodą damą - podjął Moore - która może będzie w stanie nam pomóc. - Jak? - Pracuje na poczcie. I parę dni temu zauważyła, jak ktoś zagląda do skrytki... - Dawaj ją tutaj - rzucił Warren. 97

W słuchawce rozległ się drugi sygnał. Połączenie nie było najlepsze, coś trzeszczało na linii. Sądził, że wykręcił niewłaściwy numer albo kobieta wyszła z domu, chociaż nie potrafił sobie wyobrazić dokąd, kiedy odezwał się zdyszany głos: - Halo? - Pani Miriam Lane? - Tak? - Tu Jack Atelier z hurtowni części samochodowych „Atelier”. Mam przyjemność poinformować, że została pani finalistką w naszej stanowej kampanii reklamowej. Znalazła się pani w pierwszej trójce, panno Lane. - W pierwszej trójce? - Tak jest, proszę pani. - W czym? - Jak zawiadamialiśmy w korespondencji - wyrecytował gładko - została pani wylosowana do udziału w naszej akcji promocyjnej. Hurtownia Części Samochodowych „Atelier” jest wiodącym dostawcą części samochodowych w stanie Nowy Jork. Jako finalistka naszego konkursu ma pani zagwarantowaną wygraną w wysokości pięciuset dolarów w gotówce, a także szansę wygrania nagrody głównej: zupełnie nowej hondy accord. Cisza. - Pani Lane? - Tak? - Ostateczne losowanie odbędzie się jutro wieczorem tutaj, w naszym głównym biurze. Jeśli wygra pani główną nagrodę, będzie pani miała również okazję wziąć udział w naszej reklamie telewizyjnej. Zapewnimy pani przelot do Nowego Jorku, gdzie dokonamy nagrania. Trzy noce i dwa dni w hotelu Park Méridien, gdzie zespół stylistów i wizażystów... - Co to takiego? - zapytała. - Kampania promocyjna - odparł. - Czy w ogóle otworzyła list? - Wygrałam coś? - Tak jest, proszę pani. Pięćset dolarów. Ale ma pani również duże szanse na otrzymanie nagrody głównej. Zupełnie nowej hondy accord. - O, mój Boże... - Jak powiedziałem, ostateczne losowanie odbędzie się jutro wieczorem. Potem skontaktuję się z panią i poinformuję o wynikach. - O, mój Boże... 98

- Tak, proszę pani. To bardzo radosna wiadomość. - Co muszę zrobić? - Zupełnie nic. Skontaktuję się z panią ponownie z wynikami losowania. Pojutrze. - Losowania? - Tak jest, losowania, w którym wyłonimy osobę, która otrzyma główną nagrodę. Znowu cisza. - Zupełnie nową hondę accord - dopowiedział. - Byłoby wspaniale. - Cóż - odparł. - W takim razie proszę trzymać kciuki. Rozłączył się, usiadł na brzegu łóżka i wbił wzrok przed siebie. A więc przystąpił do kolejnego etapu. Coś poszło nie tak. Obserwowali urząd pocztowy. Postanowił jednak działać dalej. Będzie ostrożny. Dzięki czujności i cierpliwości dowie się, czy Ajami został namierzony przez wroga, czy też dopuścił się zdrady. Zbierze informacje i podejmie rozsądną decyzję o tym, co ma zrobić. Ale będzie działać dalej, bez względu na to, czego się dowie. Usiadł na podłodze. Aby umknąć uwagi wroga - jeśli rzeczywiście dom Ajamiego jest pod obserwacją - potrzebny był niezmącony umysł. Człowiek pozbawiony spokoju ducha nie może stać się niewidzialny. Samochód będzie gotowy dopiero w środę, trzydziestego. A więc nadal miał czas. Jutro przeprowadzi rekonesans i dowie się, jak Amerykanie wyniuchali skrytkę na poczcie. Nie będzie się śpieszył. Pośpiech jest niewskazany. Zamknął oczy, pochylił głowę.

ROZDZIAŁ 9 - Czasami - powiedział w zadumie Ali Zattout - zastanawiam się, jak do tego doszło, czy naprawdę taka jest wola Allaha. Mówił tonem dżentelmena, gawędzącego przy kominku o poezji po wykwintnej kolacji z przyjaciółmi. Jego wygląd przeczył jednak wytwornej modulacji głosu. Policzki zapadły się jeszcze bardziej, prawa noga podskakiwała gwałtowniej niż przedtem. Oczy nabrały pożółkłej, przekrwionej intensywności ślepi zwierzęcia w potrzasku. Louis Finney mruknął zachęcająco. 99

Zattout wskazał ruchem dłoni ciasną celę, wyrażając tym jednym gestem całą swoją pogardę. - Kiedyś nie miałbym żadnych wątpliwości. Życie było wtedy prostsze. Ale teraz... Zamilkł. Gdyby siedzieli przy kominku, w tym momencie wypiłby łyk porto. - Żałuje pan? - zapytał Finney. Zattout pogładził się po brodzie. - W pewnym sensie - odparł wreszcie - jestem za to wdzięczny. Pobyt tutaj daje mi możliwość naprawienia zła, które wyrządziłem... przynajmniej częściowo. - Kolejna pauza. - Ale wątpię, żeby ktokolwiek czuł się w pełni usatysfakcjonowany, żyjąc w celi. Byłoby nieuczciwe, gdybym stwierdził, że niczego nie żałuję. - Rozumiem. - Oczywiście zdaję sobie sprawę, że to tymczasowe rozwiązanie. Ale trudno o tym pamiętać, kiedy cela zaczyna się raptownie kurczyć. Myśli pan, że mógłbym wyjść dzisiaj na zewnątrz? - Jeżeli rano poczynimy dostateczne postępy, to może po południu. - Liczę na to - zapewnił szczerze Zattout. Finney odczekał, by przekonać się, czy przesłuchiwany nie doda czegoś więcej. Kiedy uznał, że nie, odwrócił kartkę w notatniku, a potem opisał szlak przemytniczy wzdłuż granicy afgańsko-pakistańskiej. Ostatnio bezzałogowe samoloty szpiegowskie zarejestrowały zwiększoną aktywność na tym pustynnym szlaku: konwoje konne i piesze, które na pierwszy rzut oka wyglądały jak karawany uchodźców. Ale wiadomo było, że w przeszłości z trasy tej korzystała al-Kaida. Czy Zattout mógł dostarczyć informacji na ten temat? Mógł. Tereny przygraniczne były kontrolowane przez Pasztunów, którzy nie czuli się związani z pakistańskim rządem. Plemienni przywódcy mogli równie dobrze przygarniać zbiegów z al-Kaidy. Właściwie, powiedział Zattout, pytanie zostało źle postawione. Dopóki Amerykanie nie zrozumieją, że ich wróg i plemienni przywódcy są jak dwie strony jednej monety, nadal będą tylko marnować czas i siły. Odpowiedź była nieistotna i wymijająca. Zattout wykorzystał ją jako wstęp do dygresji, która zupełnie nie interesowała Finneya - do uwag na temat równowagi tlenków w skałach regionu. Z tamtych okolic - a także z legendarnych himalajskich kopalni po drugiej stronie granicy Pakistanu, w pobliżu Indii - pochodziły jedne z najpiękniejszych szafirów świata, oświadczył. Czy Finney wiedział, że słowo „szafir” pochodzi od hebrajskiego sapphir, co oznacza „opowiadanie historii”? W starożytności wierzono, że szafir jest niedojrzałym rubinem, a szafiry z Kaszmiru uważano za najcenniejsze... 100

Finney zmienił taktyką. - Pozwoli pan, że zmienię temat. Interesuje mnie związek między al-Kaidą i Syryjskim Bractwem Muzułmańskim. Zattout pokiwał głową. Zaczął opowiadać o trwającej dziesięciolecia wojnie między Syryjskim Bractwem Muzułmańskim a laickimi władzami Syrii. Jednym ze skutków konfliktu było zbliżenie interesów SBM i al-Kaidy. Przed jedenastym września członkowie obu organizacji pracowali wspólnie w komórkach w Aachen i Hamburgu. Dysponowali już bardziej szczegółowymi informacjami na ten temat. Zattout wie, co robi, pomyślał Finney. Kiedy mówił, w kącikach jego ust igrał figlarny uśmieszek. - Ciekawe - zauważył Finney. - Ale dziwnie podobne do tego, o czym mówiliśmy przed chwilą. - Tak? - spytał Zattout ze zdziwioną miną. - Wie pan, sam też chętnie zaczerpnąłbym świeżego powietrza. Ale odpowiadam przed przełożonymi. Mam obowiązek dostarczyć im wartościowych informacji w zamian za taką nagrodę. - Uważa pan, że to, co do tej pory powiedziałem, jest bezwartościowe? Finney wzruszył ramionami. - Interesuje pana jakość wyników - zapytał Zattout - czy ilość? - To nie ja ustalam kryteria. Ale chyba nie pomylę się, jeśli powiem, że interesuje nas zarówno ilość, jak i jakość. Wie pan, jak działa ten mechanizm. Nie ma nic za darmo. Zattout spojrzał na niego pożółkłymi oczyma. - A skoro mowa o świeżym powietrzu. - Finney odwrócił kartkę; papier zaszeleścił cicho pod jego palcami. - Podczas naszego spaceru zauważyłem, jak zareagował pan na dobermana. Od jak dawna boi się pan psów? - Ja boję się psów? - Tak. Wyraźnie się pan przestraszył. Zattout potarł bliznę na uchu. Pokręcił głową. - Musiało się panu przywidzieć. - Tak pan sądzi? Znów dotknął blizny. - Z całą pewnością. Finney ruszył dalej. Z ironiczną uprzejmością poprosił Zattouta o podzielenie się całą swoją wiedzą na temat niemieckiego handlarza bronią, który sprzedawał wyrzutnie rakietowe podstawionym agentom CIA. Niestety, odparł Zattout - nic o nim nie wie. Ale nie ma w tym nic dziwnego. Organizacja al-Kaidy jest rozbita na 101

wiele autonomicznych komórek. To stanowi jej największą siłę - ale oczywiście Finney już o tym wie. - Istotnie, wiem. Ale pan zajmował bardzo wysoką pozycję w hierarchii. Musi pan mieć przynajmniej jakieś przypuszczenie, jeśli nie wiedzę. - Przypuszczenia? Jeżeli pan chce, mogę podzielić się swoimi przypuszczeniami. Ale czy usatysfakcjonuje to pańskich przełożonych, to zupełnie inna sprawa... - Powróćmy w takim razie do tematu uśpionych komórek al-Kaidy na ziemi amerykańskiej. Gdyby przypomniał pan sobie coś, co jeszcze nie zostało wspomniane... choćby przypuszczenia... - Coś pan sugeruje? - zapytał Zattout. - Słucham? - Już dwukrotnie powiedziałem wam, co wiem o amerykańskich rezydenturach. Wszystko, co wiem. - Upewniam się tylko, że nic nie zostało przeoczone. - Nic nie zostało przeoczone - stwierdził z naciskiem Zattout. - Cóż, zawsze lepiej się upewnić. - Oczywiście. - Jeśli coś się panu przypomni, proszę się nie wahać. - Oczywiście - powtórzył Zattout. Gdy Finney zadawał następne pytanie - rozległe, dotyczące informacji uzyskanych od więźniów w Guantanamo o metodach, jakimi mogliby się posłużyć w przyszłości porywacze - przesłuchiwany wyraźnie przestał się koncentrować. Kiedy Finney skończył mówić, zaległa cisza. Finney pochylił się do przodu. Zattout był obecny ciałem, ale nie duchem. Nerwowe odruchy ustąpiły jeden po drugim. Najpierw noga przestała podrygiwać. Potem znieruchomiały ręce. Wymamrotał coś pod nosem. - Mógłby pan powtórzyć? - poprosił Finney. Oczy Zattouta ożywiły się. - Odbiegłem myślami od rozmowy - powiedział. - Czy to za dużo na jeden dzień? Możemy zakończyć sesję, jeśli pan sobie życzy. Chociaż obawiam się, że nie zyskaliśmy nic, co usprawiedliwiłoby dzisiejszy spacer. - Proszę pytać dalej. - Przyszli porywacze. Słyszeliśmy plotki o nasączonych taliach kart... o plastikowej broni palnej ukrywanej wśród dziecięcych zabawek... Zattout znów odpłynął, oczy zaszły mu mgłą. Jak zahipnotyzowany wpatrywał się w żarówkę. 102

Upłynęło pół minuty. Finney zapisał odnośną notatkę. Potem Zattout zamrugał. - Przepraszam - powiedział. - Nie ma za co. - Nie mogę... nie potrafię się skoncentrować. - Hm. - Jeżeli chce pan, żebym myślał jasno, musi mnie pan wyprowadzić z tej celi. Jego głos był znużony, ale oczy - zauważył Finney - nienawistne i przebiegłe. - Obawiam się, że bez wyników nagroda będzie niemożliwa - odparł. - Skoro nie jesteście zadowoleni z dotychczasowych rezultatów, być może powinniście zastanowić się nad poprawą warunków, w których przebywam. Sam pan powiedział, doktorze: nie ma nic za darmo. Popatrzyli sobie w oczy. - Zdaje się, że mamy impas - zauważył Finney. - Staram się, jak mogę. Ale bez świeżego powietrza, choć raz dziennie... - Być może uda się to załatwić. - Dwa razy dziennie. Finney nie odpowiedział. - Po długim dniu przesłuchań dwa spacery nie są chyba wygórowanym żądaniem... - Ma pan rację. Zobaczę, co da się zrobić. - I nie zawadziłby drugi komplet ubrań. Nie domagam się niczego eleganckiego. Wystarczy coś czystego. - Hm - powiedział Finney. Zattout znów pogładził się po brodzie. - Może jeszcze gazeta, od czasu do czasu. Poza tym mydło, które dostałem, jest dosyć marnej jakości... Finney wyszedł z celi i dosłownie wpadł na Jamesa Hawthorne'a. Jedno z oczu Hawthorne'a było szklane i błyszczało nienaturalnie w cieniu. Po raz drugi Finney poczuł, że przeżywa déjà vu. Był tutaj już przedtem. Widział to lśniące w mroku szklane oko. I wiedział, co Hawthorne powie, zanim ten otworzył usta. „Ciekawe podejście, doktorze. Spełniać każdą zachciankę więźnia. Coraz trudniej się połapać, kto tak naprawdę prowadzi przesłuchanie...” - Chodzi o Noble'a - oznajmił Hawthorne. Położył dłoń na ramieniu Finneya. - Jest jeszcze czas. 103

Plakietka na piersi kobiety identyfikowała ją jako Rose. Po krótkim przesłuchaniu Warren poprosił ją, żeby porozmawiała z rysownikiem, którego ściągnął z nowojorskiej policji. Teraz siedziała z nim w zalanym słońcem salonie. Szkic na kolanach portrecisty był dopiero w połowie gotowy; rysownik oderwał się od pracy, aby wygłosić improwizowany wykład na temat doniosłości swojej profesji. - Najmniej doceniana praca w policji - mówił do Rose. - Większość ludzi, słysząc o rysowniku portretów pamięciowych, wyobraża sobie jakiegoś gliniarza, który chciał być malarzem, ale okazał się za słaby. Nic z tych rzeczy. Aby zostać policyjnym rysownikiem, trzeba mieć za sobą pięć lat służby w siłach porządkowych, dwieście godzin warsztatów z różnych technik malarskich, ustny i pisemny egzamin, a także wiele listów rekomendacyjnych. To nie hobby. To pasja. Bez policyjnych rysowników nigdy nie złapano by Teda Bundy'ego. Bez policyjnych rysowników nie złapano by Richarda Allena Davisa... Kolejny ekspert odczuwający potrzebę wykładu, pomyślał ponuro Warren. Ale darowanemu koniowi nie zagląda się w zęby. Stał przy drzwiach, palił camela lighta i usiłował powstrzymać się przed przerwaniem rozmowy. Obok niego Ron Moore rozmasowywał kark poplamionymi nikotyną palcami. - Rozgadałem się - zreflektował się rysownik. - Dokończmy portret. Czy widziała pani, jak się uśmiechał? Rose pokręciła głową. - Szkoda. Uczyłem się również odontologii, wie pani? To nauka o zębach. Potrzeba właśnie takiego rozległego wykształcenia, żeby być naprawdę dobrym rysownikiem policyjnym. Sprawa nie kończy się po prostu na budowie kości czaszki. Uczyłem się odontologii, anatomii, psychologii... Warren spojrzał na zegarek. Dopalił papierosa, wrzucił niedopałek do styropianowego kubeczka i chwycił za następnego camela. Moore wciąż masował sobie kark. Znalezienie Rose stanowiło dobry początek. Ale potrzebowali przełomu - prawdziwego przełomu. Bez tego rozchybotany pociąg kariery Warrena szybko się wykolei. Wprost fizycznie czuł, jak jego koła ślizgają się po torach, tracąc przyczepność. I to wszystko, na co zasługiwał. Niektórzy zostali stworzeni do wielkich celów. Inni byli skazani nato, że nigdy nie zrealizują tkwiącego w nich potencjału... Przełom nastąpił dwie godziny później. Zanim portret pamięciowy został wydrukowany w postaci ulotki Poszukiwany, pewien detektyw rozpoznał chłopaka: może szesnastoletniego, o oliwkowej 104

karnacji, kruczoczarnych włosach i dużych łagodnych oczach, które lśniły wrażliwością nawet na dwuwymiarowym czarno-białym rysunku. Dziesięć minut później Thomas Warren II trzymał w dłoniach policyjny raport dotyczący śmierci niejakiego Muhammada Nassifa. Raport został spisany przez człowieka, z którym właśnie rozmawiał przez telefon. Trzy dni temu, powiedział Warrenowi, Nassif obudził się martwy, ha ha. Przyczyną śmierci była asfiksja pozycyjna. Co oznacza tyle - bez względu na to, jak wydaje się nieprawdopodobne - że chłopak źle spał. Spał tak niedobrze, że „zapomniał się obrócić” i udusił o własną poduszkę. - Wolne żarty - powiedział Warren. - To nie żarty. Autopsja mogłaby wykazać co innego. Ale w tym mieście na wyniki sekcji zwłok trzeba czekać jakieś dziesięć, dwanaście dni. - O własną poduszkę? - Według sanitariusza - tak. Ja uważam, że to prochy. Chłopak z takiej dzielnicy, z narkotykową przeszłością, zatrzymywany za chuligaństwo... prawdopodobnie naćpał się jakiegoś świństwa i w nocy zakrztusił własnymi wymiocinami. Tyle że w drogach oddechowych nie znaleźliśmy wymiocin. - Dziwne. - Postaram się przyspieszyć tę autopsję. Skoro to taka ważna federalna sprawa. A póki co... Póki co podał Warrenowi adres i nazwisko matki chłopca. Odnalazł mieszkanie numer 49 i nacisnął odpowiedni guzik. Minęła chwila. Trzask głośnika. Potem kobiecy głos z lekkim obcym akcentem. - Halo? - Pani Nassif? - Tak? - Tu Tom Warren. Rozmawialiśmy przez telefon... Rozległ się brzęczyk. Thomas Warren zerknął na stojącego obok Rona Moore'a, a potem pchnął drzwi. Weszli po schodach na trzecie piętro; na korytarzu unosił się zapach gotowanych potraw i lizolu. Matka chłopca powitała ich w drzwiach mieszkania. Była ładna w swojej żałobie: blada i wymizerowana, uroczo bezbronna. Zaprowadziła ich do wysłużonej sofy w mrocznym pokoju, zaproponowała kawę i herbatę, niemal nie słuchała ich, kiedy odmówili. Potem opowiedziała swoją historię, popłakując w papierowe chusteczki, których całe pudełko trzymała na kolanach. 105

Moore wyciągnął notes i zaczął spisywać zeznanie. Warren po prostu słuchał, kiwając współczująco głową. Muhammad umarł trzy dni temu, zupełnie niespodziewanie, we śnie. Policjanci uważali, że to przez narkotyki, oznajmiła. Nie ośmielili się powiedzieć tego na głos, ale wyczytała to w ich oczach. Ale to nie przez narkotyki. Jej syn nie brał narkotyków. To przez coś innego... słowa uwięzły jej w gardle. - Proszę się nie śpieszyć - powiedział łagodnie Warren. Jej syn był dobrym chłopakiem. Zadarł parokrotnie z prawem, ale nie przeskrobał nic poważnego. Trudno było dorastać w takiej dzielnicy i nie zadrzeć parokrotnie z prawem. Raz aresztowano go za chuligaństwo, raz za posiadanie marihuany. Ale był nieletni; sędzia okazał wyrozumiałość; jego akta były czyste. Zawsze miał dobre stopnie. A niedawno bardzo się poprawił, powiedziała. Jednak w ciągu ostatnich paru miesięcy zaczął się angażować w coś innego. I właśnie to go zabiło. Nie wiedziała jak i nie wiedziała dlaczego. Ale była tego pewna. Warren starał się, żeby jego oczy lśniły odrobiną tej wrażliwości, jaką podpatrzył na portrecie chłopaka. - Proszę mówić dalej - zachęcił. Westchnęła spazmatycznie, wytarła nos chusteczką i mówiła dalej. Parę miesięcy temu Muhammad zainteresował się nagle swoim muzułmańskim pochodzeniem - bez wątpienia pod wpływem starszego brata, który w październiku zeszłego roku wrócił do Arabii Saudyjskiej. Muhammad go ubóstwiał. Zaczął się kręcić koło meczetu na Brooklynie. Poznał ludzi, tych samych, których znał jego brat. Tych samych, którzy jakoś byli odpowiedzialni za śmierć jej męża w Syrii w 1994 roku. Wtedy za spust pociągnął agent Mosadu. Ale to nie była wina Mosadu. Winiła ludzi z meczetu, którzy wciągali jej rodzinę w tę okropną, potworną, straszną sprawę... - Wie pani, kogo poznał w meczecie? Potrząsnęła głową, przytykając chusteczkę do nosa. - Pozwoli pani, że się rozejrzymy? - Jak ten detektyw? - Jej oczy rozbłysły. - Rozglądał się przez całe pięć minut. Mój syn w ogóle go nie obchodził. Powiedzieli, że zabiła go poduszka. - Roześmiała się chrapliwie. - Poduszka! Pozostawili kobietę płaczącą cichutko na sofie. Pokój, w którym umarł Muhammad, okazał się typową sypialnią nastolatka, z plakatem na ścianie i niedomkniętą szafą, w której zalegały stosy komiksów i sprzętu sportowego. Samo łóżko zostało rozebrane do gołego materaca. 106

Ron Moore zajął się przeszukiwaniem szafy. Warren podszedł do komody i otworzył szufladę. Pod schludnie poukładanymi T-shirtami znalazł zmięty banknot dwudziestodolarowy, breloczek w kształcie trupiej czaszki i lśniącą fotografię. Zdjęcie przedstawiało szczupłego poważnego chłopca o zmęczonych ciemnych oczach obejmującego ramieniem atrakcyjną dziewczynę o blond włosach. Schował fotografię do kieszeni. Urzędniczka z poczty - Rose - będzie musiała dokonać identyfikacji. Z salonu wciąż dochodził płacz kobiety. Na prowizorycznym biurku stał komputer. Gdy Moore przekopywał hałaśliwie wnętrze szafy, Warren wyciągnął rękę i poruszył myszkę. Monitor nie rozbłysł. Więc komputer nie działał w stanie uśpienia. Został wyłączony - czy ktoś w nim grzebał? Będzie musiał zawieźć CPU do brązowej kamienicy, gdzie przyjrzą się mu eksperci. Nawet jeśli chłopak wyczyścił cache, usunął e-maile i ulubione miejsca w sieci, informatycy zrekonstruują zaginione pliki. Otworzył szufladę biurka i znalazł koperty, dyskietki, gumki, znaczki, klej, ołówki i zszywacz. Potem, nie wiedząc gdzie się obrócić w ciasnym pokoiku, znów stanął naprzeciwko komody. Sięgnął do następnej szuflady i przegrzebał się przez zwinięte skarpety FUBU. Kolejna szuflada: bielizna. Na dnie leżał kawałek papieru. Podniósł go do światła. Na karteczce widniał adres i nazwisko - Iqbal Ajami. Kiedy Iqbal Ajami wysiadł z windy, Pegaz już czekał, witając go cienkim poszczekiwaniem. Ajami pochylił się, podrapał teriera za uszami, a potem odstawił teczkę i ruszył do kuchni po kawał kości. Przyglądał się, jak Pegaz zanosi go zaborczo do miski przy lodówce, i poczuł niemal bolesne ukłucie przywiązania. Mały piesek, uświadomił sobie nagle, był jedynym stworzeniem na świecie, które mógł nazwać przyjacielem. Gdyby zdecydował się uciec, za Pegazem tęskniłby pewnie najbardziej. Wziął gorący prysznic, nalał sobie drinka i usadowił się przed telewizorem, żeby obejrzeć wieczorne wiadomości. W New Jersey FBI aresztowało mężczyznę podejrzanego o terroryzm. Na chwilę Ajamiego ogarnęło przygnębienie. Potarł ciemne półkola pod oczami. Zmęczenie i depresja dawały mu się we znaki. Ale nie zamierzał się im poddać. Należało pamiętać, że kolejni szuhadzi czekali już, by zająć miejsce schwytanego człowieka. Tak jak inni zastąpią Ajamiego, jeśli poniesie klęskę. 107

Ruch miał wielu członków, wiele twarzy. Były wśród nich szeregowe oddziały piechoty. Byli uśpieni agenci, tacy jak on, którzy tak długo mieszkali wśród wrogów, że na pozór stali się od nich nieodróżnialni. Byli amerykańscy Arabowie, którzy wyjeżdżali za granicę, aby szkolić się w afgańskich obozach, i arabskie ciężarne kobiety, które przyjeżdżały do Stanów Zjednoczonych tylko po to, by ich dzieci uzyskały obywatelstwo amerykańskie i za dwadzieścia lat mogły bezkarnie przekroczyć granicę. Byli ideowcy i cynicy, marionetki i ci, którzy pociągają za sznurki, członkowie innych organizacji wchłoniętych przez Bazę. Było ich tysiące, z milionami kolejnych czekających w odwodzie. I poza zabójcą, który zwrócił się przeciwko mocodawcom, a teraz zacierał za sobą ślady i mącił Ajamiemu sen - nie było powodów do niepokoju. Listy Quìnlana przekonały go, że Zattout wydał tylko jedną komórkę w Rawalpindi. Rzucił swoim oprawcom nędzne ochłapy: paru ludzi, parę podręczników chemii i bomb z zegarkami casio jako zapalnikami czasowymi. Nie zdradził komórki, do której należał Ajami. Ani nie ujawnił innych uśpionych rezydentur, o których wiedział. Zattout wytrzyma... na tyle długo, aż zabójca dotrze do niego. Był rozkojarzony. Przyłapał się na tym, że nie patrzy już w telewizor, ale na pokój: na antyki z orzechowego drewna i stary stojący zegar, na sceny łowieckie pędzla George'a Stubbsa i orchidee. Z kuchni dobiegał chrupot gryzionej przez Pegaza kości, słyszalny nawet mimo włączonego odbiornika. Napił się znowu wódki, odtwarzając w głowie wydarzenia mijającego dnia i zastanawiając się, czy nie popełnił żadnego błędu. FBI zalewały pozwy sądowe, wnoszone przez islamskie fundacje charytatywne. W związku z tym organizacje, z którymi się dziś kontaktował, cieszyły się odrobiną swobody od federalnego nadzoru. Mimo to gdzieś w środku Ajami wiedział, że jest pod obserwacją. A przelewy tak dużych sum w tak krótkim czasie jeszcze bardziej narażały go na podejrzenia. Ale nie miał wyboru. Musi sobie założyć zagraniczne konto - instynkt podpowiadał mu ten krok. Musiał również przygotować drugą ratę zapłaty, żeby zabójca nie miał powodu go ścigać. I musi zrobić to wszystko tak, aby nie ucierpiała na tym jego praca w kancelarii prawniczej i aby w żaden inny sposób nie zwrócić na siebie uwagi. Westchnął ciężko. Tego popołudnia przelał siedemdziesiąt pięć tysięcy dolarów z fundacji o nazwie Dobroć bez Granic na szwajcarskie konto zabójcy. Z firmy o nazwie Imperatyw Cyfrowy pożyczył świeżo wyprane pięćdziesiąt tysięcy i ulokował je na własnym koncie. Czy to nie za dużo, nie za szybko? 108

Przypomniał mu się sen z ostatniej nocy - ten sam, który śnił mu się co noc, odkąd skrytobójca zaczął mordować członków komórki. We śnie Ajami wspinał się po schodkach na scenę. Był młody, miał dwadzieścia parę lat. Jego wąsy były czarne jak węgiel. Nie pamiętał, dlaczego wychodzi na estradę. Nie miał nic do odegrania. Widownię naprzeciwko wypełniało białe światło i dławiący bezruch. Popukał w mikrofon, wywołując pisk głośników, a następnie wziął głęboki wdech. Przez chwilę była tylko cisza: cisza i zniewalający blask gorącego białego światła. Potem zaczął recytować. Później, po przebudzeniu, nie potrafił sobie przypomnieć ani jednego słowa poematu. Nie wiedział, czy w ogóle wiersz zawierał jakiekolwiek słowa. Ale był piękny i żarliwy; pamiętał przynajmniej tyle. Kiedy skończył deklamować, ostatnie echo jego głosu rozpłynęło się w powietrzu. I znowu nastała cisza, ciężka i zawiesista... A potem szydercze oklaski jednej pary dłoni. Zszedł ze sceny, ostrożnie stąpając po schodkach, i ruszył w stronę drzwi w głębi sali. Czuł, jak ktoś wstaje z fotela. Lecz nie przyspieszył kroku. Pośpiech zdradziłby strach. A to, pojął nagle, oznaczałoby dla niego koniec. Dotarł do drzwi. W tym samym momencie usłyszał złowróżbny metaliczny szczęk klingi dobywanej z pochwy. Nie odwrócił się jednak. Odwracając się, przypieczętowałby tylko swój los. Poczuł ostry, przeszywający ból między żebrami. Potem zachwiał się i osunął na podłogę, a serce zamarło mu w piersi. W oddali niesamowity, wzywający do modlitwy śpiew muezina rozbrzmiewał nad starym miastem... To tylko sen. Spróbował skupić się znowu na telewizyjnych wiadomościach - zająć czymś uwagę. Ale nawet tutaj, na czterdziestym piętrze wieżowca, nie czuł się bezpieczny. Zabójca był niewidzialnym duchem, bezszelestnym zabójcą, okiem Allaha. Jeśli miał przyjść po Ajamiego, nic nie było w stanie go powstrzymać. Kwadrans po szóstej wstał, wyłączył odbiornik i zmęczonym krokiem ruszył do sypialni. Wolałby zostać wieczorem w domu, odespać zarwane noce. Jednak umówił się na spotkanie, którego nie mógł odwołać. Dziś przy kolacji zamierzał poprosić Davida Goldsteina o przysługę, a mógł to zrobić tylko osobiście. Zapinając mankiety, powtórzył w myślach słowa, jakich użyje. Chciał poprosić Goldsteina, aby przetrzymał przez kilka dni u siebie pewną sumę pieniędzy, a następnie ją odesłał. W trakcie procesu rozwodowego Goldstein zaciągnął u niego dług wdzięczności, wiele zyskawszy na tym, że Ajami go reprezentował; teraz powinien się zrewanżować. Tak więc żyd pomoże wielkiej sprawie. Żyd - nie 109

wiedząc o tym - nasyci żądzę sprawiedliwości, trawiącą Ajamiego. Miał kłopoty ze spinkami. Był zmęczony. A koszmarny sen nie odstępował go na krok. Czyżby słabł po dwudziestu latach dążenia do sprawiedliwości? Czyżby za długo żył w nęcącym luksusie Zachodu? Głód sprawiedliwości zbudził się w Ajamim, kiedy był dzieckiem, otoczonym brudem i biedą w obozie dla uchodźców w Sabrze. Ale skrystalizował się, kiedy miał dwadzieścia siedem lat i trzymał na kolanach głowę matki, umazany jej krwią. Był wrzesień 1982 roku. Wojska izraelskie wkroczyły do zachodniego Bejrutu, biorąc na cel Ośrodek Badawczy OWP i palestyńskie obozy w Sabrze i Szatili. Ale syjoniści nie zamierzali brudzić sobie rąk obozami - nie, mieli innych, którzy chętnie ich zastąpili. Milicja falangistów chciała pomścić palestyńską masakrę chrześcijan w Damur w 1976 roku, izraelscy dowódcy rozkazali jej zatem wkroczyć do obozów i wybić zwolenników OWP. W tym świecie zawsze znalazła się masakra z przeszłości, która domaga się zemsty. Tamtego dnia w 1982 roku wydarzyła się jeszcze jedna - ta, za którą ponad dwadzieścia lat później szukał pomsty Ajami. Na siedemdziesiąt dwie godziny wojska izraelskie zamieniły ciemność w dzień, oświetlając racami obozy, by ułatwić zadanie nasłanym katom. Milicjanci przedzierali się przez osiedla, mordując każdego, kogo napotkali. Czy matka Ajamiego była terrorystką? Nie. Była wdową i matką. A mimo to zastrzelono ją z zimną krwią. Ajamiego nie było tam, by ją obronić. Wyszedł z domu, żeby się przekonać, czy plotki są prawdziwe - czy śmierć zstąpiła na ich obóz, zabierając wszystkich bez wyjątku. Nieszczęście okazało się rzeczywiste. I zagarnęło również jego bezbronną, niewinną matkę. Jako dwudziestosiedmiolatek Ajami był już za stary, by zostać szeregowym żołnierzem w wielkiej świętej wojnie. Ten zaszczyt należał do młodych, do mudżahedinów, którzy mogli spalić siebie i wrogów w blasku chwały. Ajami wziął na siebie inną rolę w organizacji - pozycję mniej satysfakcjonującą, lecz niezbędną. Skoro syjoniści doskonalili się w sztuce pozostawania w ukryciu i pociągania za sznurki swoich marionetek, bojownicy świętej sprawy musieli posiąść te same umiejętności. Pracował ciężko, aby stworzyć sobie nowe możliwości. Wydostał się z obozu i przeprowadzał z miasta do miasta coraz bardziej na zachód, od jednego krewnego do następnego. Wynalazł siebie na nowo, podjął studia i ostatecznie uzyskał dyplom prawa w Londynie. Tam zaczął uczęszczać na modły do miejscowego meczetu, gdzie zetknął się z ludźmi werbującymi ochotników do al-Kaidy. Potem 110

przybył do al Masady, Lwiej Jaskini, pierwszego obozu szkoleniowego w Afganistanie. Przedstawiono go amerykańskiej kobiecie, która była gotowa wyjść za niego za mąż i w ten sposób zapewnić mu obywatelstwo Stanów Zjednoczonych. Kiedy małżeństwo zostało rozwiązane, przeniósł się na Manhattan i rozpoczął żmudną wspinaczkę po szczeblach kariery, aż wreszcie zapewnił sobie obecną pozycję. Z biegiem lat zaczął rozumieć znaczenie przysłowia: „Zemsta to potrawa, która najlepiej smakuje na zimno”. Zemsta, którą łatwo osiągnąć, nie byłaby satysfakcjonująca. Dopiero kiedy odstawiło się talerz na bok, aby stygł przez lata, potrawa nabierała pełnego aromatu. Istniało jednak ryzyko, że po zbyt długim oczekiwaniu głód minie i potrawa nigdy nie zostanie skonsumowana. Przez te lata Ajami wielokrotnie czuł, że jest o krok od utraty wiary. Otaczali go bowiem ludzie, którzy okazali się dobrzy i przyjaźni, mimo swojego amerykanizmu. Od zbyt dawna przebywał tu, w obozowisku wrogów. Ich retoryka zaczęła do niego przemawiać. Od czasu do czasu ogarniała go chęć opowiedzenia się za kompromisem. Kompromis, pokój, przerwanie spirali przemocy. Czy to naprawdę tylko mrzonka? Tak. Nawoływanie o pokój, wiedział to w głębi serca, oznaczałoby zdradę pamięci matki. Wybrał parę włoskich butów. Pochylił się, żeby wyjąć prawidła, kiedy nagle poczuł, że ktoś za nim stoi. Obrócił się i wpatrzył w mrok. Nikogo. Nawet Pegaza. Nerwy, pomyślał. Ale nagle sen znów się pojawił: postać bez twarzy, z głębokimi, ciemnymi oczyma. Potrząsnął głową. Potem znowu się pochylił, wyjął prawidła i wsunął buty na nogi. W kącie szafy stała spakowana walizka. Mógł ją wziąć i uciec, dosłownie w jednej chwili. Przelał na konto dość pieniędzy. Wiedział jednak, że zabójca go odnajdzie - bez względu na to, gdzie się ukryje. Dokładnie w tej chwili rozległo się wściekłe ujadanie Pegaza. Przez chwilę brał pod uwagę przemówienie zabójcy do rozsądku. Przelał pieniądze na konto. Wykonał swoją pracę. I w przeciwieństwie do pozostałych członków komórki nigdy nie widział jego twarzy. Nie musiał umierać. Nie miałby jednak czasu na wyjaśnienia. Nie żyłby, zanim zobaczyłby skrytobójcę - tak jak we śnie. 111

Podszedł do szafki nocnej przy łóżku. Glock, którego wyjął z szuflady, zawierał magazynek z siedemnastoma pociskami parabellum, kaliber 9 mm; jeden by wystarczył. Zacisnął dłoń na kolbie, zastanawiając się, czy powinien zaatakować, czy pozwolić zabójcy wykonać pierwszy ruch. Postanowił czekać. Oprze się plecami o ścianę i przeżyje to, jeśli Allah pozwoli... Pegaz wciąż ujadał. Ajami usłyszał trzask wyważanych drzwi do mieszkania; po chwili huk i błysk granatu. Wymierzył pistolet w drzwi do sypialni. Ciemna postać w korytarzu... Wystrzelił. Cień uskoczył. Następny wybuch: tym razem bliżej, w sypialni. Jaskrawy błysk uderzył go w oczy. Cofnął się, oszołomiony. Lecz gdy ciemna postać znów się pojawiła, zdołał oddać kolejny strzał. Cień odpowiedział ogniem. Ajami odstąpił jeszcze krok do tyłu. Uderzył o ścianę i zsunął się na podłogę, czując, jak koszula zwija mu się na plecach. Kopnął mnie koń, pomyślał. Koń, który kopnął go w kilka miejsc jednocześnie - w ramiona, w pierś, w głowę. Przypomniał mu się sen. Wezwanie do modlitwy, niosące się echem nad miastem; przeszywający ból ostrza wsuwającego się między żebra. Nigdy nie wyobrażał sobie, że umrze w ten sposób: stratowany przez kopyta, z nieelegancko podwiniętą koszulą. Słyszał śpiew muezina. Odległy, cichy, lecz bezsprzecznie realny. Dwaj mężczyźni w hełmach i kamizelkach kuloodpornych weszli do sypialni, rozglądając się na boki, z bronią gotową do strzału. Za ich plecami stali już dwaj następni. Potem dołączył do nich Thomas Warren II z pistoletem trzymanym oburącz na wysokości barku. Do tego czasu Ajami podążył już za wołaniem muezina w stronę światła. Kiedy się zbliżyli, jego zamglone oczy wpatrywały się w wieczność.

ROZDZIAŁ 10 Noble wyglądał jak trup. Finney i Hawthorne weszli cicho do szpitalnego pokoju. Usiedli na plastikowych krzesłach. 112

W pokoju nie było żadnych kart z życzeniami. I żadnych kwiatów. Tylko stary chory człowiek, umierający w samotności. Więc Finney nie był jedynym, którego Noble'owi udało się do siebie zrazić. Odepchnął ich wszystkich - i studentów, i protektorów, i przypochlebiających się zwolenników. I taką dostał za to nagrodę. Finney westchnął i potarł dłonią grzbiet nosa. Kto będzie siedział przy jego łóżku, kiedy nadejdzie czas? Thomas Warren II? James Hawthorne? Mało prawdopodobne. Będzie równie samotny jak Noble. Nawet bardziej, uświadomił sobie po chwili. Bo już absolutnie nikt nie złoży mu wizyty. Hawthorne wytrzymał na krześle jakieś pięć sekund. Potem powiedział: - Kawy? Finney pokręcił głową. Hawthorne wstał, ukłonił się z dziwnym namaszczeniem i wyszedł z pokoju. Noble miał cienie pod oczami. Skóra była w tym miejscu fioletowa, poprzecinana ciemnymi żyłami. Oddychał chrapliwie i płytko. Louisa Finneya ogarnęło osobliwe uczucie rozprężenia. Dokładnie tak samo czuł się, patrząc, jak umierała Lila. Zanim nadeszła śmierć, targały nim sprzeczne, bolesne emocje. Jednak w chwili, gdy oddała ostatni dech, wina i złość ustąpiły rezygnacji i uldze, a wszystko to na tle tego nadnaturalnego, dziwnie kojącego rozprężenia. Zanurzył dłoń w kieszeni, odnajdując dublon. - Arthurze - szepnął. Brak odpowiedzi. - Arthurze - powtórzył. - To ja. Noble wydał z siebie piskliwe rzężenie. Usta rozwarły się w krzywym grymasie. Po chwili zaczął się trząść. Kolana podskoczyły mu gwałtownie do góry, prawie do klatki piersiowej. Finney zerwał się z krzesła. Odszukał guzik alarmowy i nacisnął go mocno. Młoda pielęgniarka, która wbiegła do pokoju, popatrzyła na Noble'a, potem na Finneya i zrobiła współczującą minę. - Co się dzieje? - spytał Finney. - Zachwianie równowagi elektrolitów. To tylko odruch. Nie wiąże się z bólem. Noble zamrugał, otwierając oczy. - Może pić? - zapytała łagodnie pielęgniarka. Podniosła kubek i przechyliła go do warg chorego. Woda spłynęła po podbródku. Pielęgniarka wzięła chusteczkę i otarła go sprawnym ruchem. Hawthorne wszedł z kubkiem kawy w dłoni i zatrzymał się, patrząc na całą scenę. 113

- Valium powinno rozluźnić mięśnie - powiedziała pielęgniarka. - Jeżeli wyjdą panowie na chwilę... Finney wyszedł za Hawthorne'em na korytarz, druga pielęgniarka minęła ich w przejściu i zamknęła za sobą drzwi. Upłynęły trzy minuty. Pielęgniarki opuściły pokój. Młodsza zwróciła się do Finneya z tym samym współczującym wyrazem twarzy. - To może być dzisiaj albo jutro... albo za wiele dni. - Będziecie nas informować? - upewnił się Hawthorne. - Oczywiście. Hawthorne popatrzył na Finneya. - Cóż - powiedział. Finney oglądał siebie od zewnątrz: oglądał aktora, odtwarzającego jego postać w filmie o jakimś innym szpitalu, w jakimś innym świecie. - Wrócimy rano, jeśli nie zadzwonią - mówił Hawthorne. - Póki co, mamy... - Zostaję - powiedział Finney. Lekarz pokazał mu, jak zwilżać wacikiem spierzchnięte wargi konającego. Finney znów został z Noble'em sam na sam. Usta chorego układały się w kształt przypominający rozgwiazdę. Ilekroć Finney przykładał do nich wilgotny wacik, rozgwiazda rozwierała się i zamykała. Minął dzień. Finney zszedł raz do stołówki i wmusił w siebie jedzenie. Wrócił do pokoju z kubkiem kawy i nie tknąwszy go, postawił na stoliku. Kiedy nadszedł wieczór, Noble znów dostał drgawek. Kolana podskoczyły mu do klatki piersiowej. Finney spostrzegł jego penisa pod fartuchem, przyciśniętego do ciała. Odczuł to jak brutalne naruszenie prywatności. Ale Noble nie mógł się tym już przejmować. Nacisnął guzik, przyszła pielęgniarka i wstrzyknęła pacjentowi valium. Po chwili uspokoił się. Co parę minut Finney zwilżał mu wargi wacikiem. O ósmej kobieta, której wcześniej nie widział, zajrzała do pokoju. - Godziny odwiedzin dobiegły końca - oznajmiła. Finney zgromił ją wzrokiem. Wycofała się, zamykając za sobą drzwi. Przed północą Noble poruszył się tylko raz. Otworzył oczy, potem usta. Usiłował coś powiedzieć. Finney nachylił się bliżej, wytężając słuch. Ale Noble nie wydobył z siebie żadnego dźwięku. Zamknął usta, potem powieki. W końcu Finney zsunął ze sobą dwa plastikowe krzesła. Usiadł na jednym z nich, a na drugim oparł nogi. Kiepski substytut łóżka, ale musiał wystarczyć. 114

Nie zasnął aż do późna, wsłuchując się w płytki oddech chorego. Za każdym razem, gdy oddech się urywał, opuszczał prowizoryczne posłanie i sprawdzał, co u Noble'a. Za każdym razem, gdy chory znów zaczynał oddychać, wracał do swoich krzeseł. Około drugiej zapadł w sen. Za oknem rozległ się ptasi śpiew: odległe, nosowe piti-pit-pit. Finney rozpoznał lelka. Zwykle lelki spotykało się w cieplejszych południowych klimatach. Jeden z nich zapuścił się tak daleko na północ, to sensacja. Podniósł się z plastikowych krzeseł i na zdrętwiałych nogach podszedł do okna. Śnił mu się cmentarz: Lila stała przy nim, namawiając go, żeby położył kamień na mogile. „Przebaczenie to nie dar, który się wręcza innym”, powiedziała. „Nie musisz dłużej dźwigać tego ciężaru. Pozbądź się go, Louisie”. We śnie obserwował ich pies - doberman, który wystraszył Zattouta, płowy i lśniący. Lecz teraz pies, podobnie jak Lila i lelek, stał się niewidoczny. Za oknem był tylko opustoszały parking spowity przedporannym mrokiem. Nagle zatęsknił za Lila tak mocno, że ugięły się pod nim kolana. Była mądrą kobietą, pomyślał. I piękną - jej uroda to nie tylko olśniewające szmaragdowe oczy. O poranku często leżał obok niej i liczył nowe zmarszczki na jej twarzy. Obserwował, jak zmieniała się z dziewczyny w kobietę, a potem w jego towarzyszkę życia. Zdarzały się im dobre i złe chwile; i te drugie też sobie cenił. Do pewnego stopnia nawet bardziej od dobrych. Czy to możliwe, że rzeczywiście odeszła? Że naprawdę zostawiła go samego? Za jego plecami leżał Arthur Noble. To mogła być ostatnia szansa, aby mu wybaczyć. Mógł to zrobić. Zrobi to. Odwrócił się od okna i podszedł do łóżka. Lecz domyślił się prawdy, zanim się zbliżył. Ścisnęło go w gardle. Wyciągnął rękę, żeby się oprzeć o poręcz. Oczy Arthura Noble'a były zamknięte. Usta znowu się otworzyły. Uniesiona dłoń o zakrzywionych niczym szpony palcach chwyciła powietrze. Arthur Noble nie żył. Z sześciu nazwisk na liście Thomasa Warrena - sześciu najbliższych znajomych Iqbala Ajamiego, znalezionych w notesie obok łóżka - trzy zostały skreślone. Nazwiska należały do Arabów. Ludzie, którzy je nosili, byli jednak zamerykanizowani w tym samym stopniu co Ajami. Stanowili uśpioną komórkę, której 115

zakres wpływów sięgał dalej, niż Warren się spodziewał. Byli potężni, świetnie zorganizowani. Ajami brał udział w czymś wielkim. Ale komórka już nie istniała. Sprawdzając kolejne nazwiska, Warren przekonywał się, że trafił na ten ślad zbyt późno. Ktoś eliminował tych ludzi równie metodycznie, jak krupier w kasynie zgarniający żetony. W kamienicy na Manhattanie było gwarno. Do operacji dołączyło jeszcze pół tuzina ludzi: specjaliści od cyfrowej obróbki obrazu, kryptolodzy i eksperci, których funkcji Warren nie znał. Dyrektor nie byłby szczęśliwy, gdyby się o tym dowiedział. Dyrektora interesowała przede wszystkim ochrona własnego tyłka, co oznaczało utrzymanie sprawy w tajemnicy. Warren pragnął jednak przede wszystkim znaleźć człowieka w czerni, który wymknął się im spod poczty - a żeby tego dokonać, nie wystarczyliby trzej agenci i rysownik wypożyczony z nowojorskiej policji. Spojrzał z powrotem w notatnik, starając się zignorować harmider. Za oknem pokoju rozciągał się taras z widokiem na ogród. Byłoby miło zrobić sobie kilkuminutową przerwę, wyjść na zewnątrz i zażyć trochę słońca. Albo - jeszcze lepiej wkraść się do jednej z sypialni, wgramolić na tapczan i uciąć sobie drzemkę. Nie mógł sobie na to pozwolić, nie teraz. W drzwiach stał Nathan Hoyle. Zbliżył się do Warrena i obdarzył go przyjaznym uśmiechem. - Mów. - Kobieta z poczty zidentyfikowała chłopaka na zdjęciu. To Muhammad Nassif sprawdzał zawartość skrytki. Warren pokiwał głową. - Wciąż nie mamy raportu z autopsji. Ale pracujemy nad tym. Kiedy Hoyle odszedł, Warren spojrzał znowu w notatnik. Trzech z najbliższych znajomych Ajamiego nie żyło. Chłopak nie żył. Bez wątpienia śledztwo przyniesie wiadomości o kolejnych zgonach. Może to samobójstwa, pomyślał. Może natrafił na mudżahedinów nowego typu, którzy odbierali sobie życie tylko po to, by zatrzeć ślady. Lecz jeśli popełniali samobójstwa, to ktoś im w tym pomagał. Jeden zginął podczas ulicznego napadu na tle rabunkowym, drugi w trakcie włamania do domu. Trzeci najwyraźniej umarł na zawał. Czwarty, o którym właśnie dowiedział się przez telefon, ucierpiał w dość szczególnym wypadku: poślizgnął się, jadąc windą, i przewrócił tak nieszczęśliwie, że skręcił kark. No i jeszcze chłopak. Zabity przez własną poduszkę. 116

Pomyślał o drobnym mężczyźnie na poczcie. Zdołał uciec z pułapki, z której nie powinien się wymknąć. On nie podzielił losu pozostałych. Ponieważ... ponieważ sam ich zabił. Czyżby w komórce coś się zepsuło? Czyżby ktoś wynajął człowieka w czerni, żeby zlikwidował jej członków tak, aby wyglądało to na serię wypadków? Czy też mężczyzna działał na własną rękę, z pobudek osobistych? Być może z CIA wyciekła informacja o zdemaskowaniu Quinlana. Może dlatego ktoś uprzątnął komórkę - żeby zeznania Quinlana zaprowadziły agencję donikąd. W jej szeregach mógł być drugi kret, który wciąż wysyłał raporty... Nie. Większość zgonów nastąpiła, zanim jeszcze zdrada Quinlana została wykryta. Zresztą nie ma dowodu na to, że ktokolwiek w ogóle cokolwiek uprzątał. Seria śmierci mogła być po prostu bardzo mało prawdopodobnym zbiegiem okoliczności. Zadzwonił do specjalisty od przesłuchań, który piskliwym, lecz spokojnym głosem doniósł, że Quinlan niczego nie ujawnił. To potrwa, wyjaśnił. Quinlan przez dziesięciolecia doskonalił siew fachu... Warren rozłączył się, a potem spojrzał w notatnik. Jedno z nazwisk na liście mogło dostarczyć wskazówek. O ile którykolwiek z noszących je ludzi nadal żył. Co było wątpliwe. Trzeba się skupić na martwych. Ajami miał w szafie spakowaną walizkę i przygotowane konto za granicą. Dlaczego? Ponieważ się bał. Ponieważ obawiał się odwiedzin, zgadywał Warren. Odwiedzin mężczyzny w czerni. Osunął się na oparcie krzesła, wyglądając na taras. Zadzwonił telefon. Wysłuchał wiadomości, a potem sięgnął po długopis i skreślił następne nazwisko na liście. To nie samobójstwa. Ci ludzie zostali zlikwidowani - metodycznie, bez skrupułów. Przez mężczyznę w czerni. Teraz był tego pewien. Mężczyzna odwiedził każdego z nich, po kolei. Musiał pozostawić jakiś dowód swoich wizyt. W końcu nie był niewidzialny. Warren znów sięgnął po telefon. - Zatrzymaj powiedział. Specjalista od obróbki obrazu zatrzymał klatkę. Cyfry w prawym dolnym rogu ekranu cofnęły się do 07:31:26-4-12. 117

Puścił jeszcze raz całą sekwencję. Nagranie pochodziło z kamery monitorującej recepcję w apartamentowcu, w którym mieszkał Al Guhrair. Ukazywało mężczyznę ze spuszczoną głową, mijającego biurko portiera. Wyszedł z klatki schodowej i po trzech sekundach zniknął w drzwiach prowadzących na ulicę. - Wyczyszczę to - powiedział specjalista. Podczas pracy tłumaczył, co robi, wdając się w szczegóły, które były Warrenowi zupełnie obojętne. Rozjaśnił obraz, potem podwyższył kontrast, uzyskując wyraźniejsze kontury. Ekspert od obróbki wideo był pulchnym rudzielcem o zielonych irlandzkich oczach. Przez kilka sekund wpatrywał się w ziarnisty obraz; myszka w jego dłoni klikała rytmicznie. - Współczynnik sygnału i szumów wynosi trzydzieści decybeli, czyli że obraz powinien dać się poprawić. Zastosujmy filtr, żeby wyakcentować ruch. Procedura matematyczna oblicza przybliżoną prędkość i przyspieszenie obiektu, a komputer kompensuje to na poziomie poszczególnych pikseli... Puścił sekwencję jeszcze raz. Postać z opuszczoną głową stała się najbardziej wyraźnym obiektem na ekranie: szczupły mężczyzna ubrany na czarno. Specjalista zrobił zbliżenie. Teraz twarz na ekranie wyglądała jak abstrakcyjny portret, prostokąty szarości i bieli, rodzaj iluzji optycznej, która mogłaby się ułożyć w sensowny kształt, gdyby obserwator odsunął się do tyłu i ogarnął wzrokiem całość. Rudy Irlandczyk postukał paznokciem w przednie zęby. - A teraz następna sztuczka... Obraz nabrał ostrości. Warren patrzył na zdjęcie mężczyzny, które mogło zostać wykonane przez jednorazowy aparat fotograficzny. Ciemne oczy zwrócone ku dołowi, specjalnie unikające obiektywu. Warren przywołał Anthony'ego Cassa. Agent podszedł, trzymając w dłoniach bejsbolówkę. Spojrzał w ekran. Kiwnął głową.

ROZDZIAŁ 11 Finneyowi ciekło z nosa. Uniósł chusteczkę, żeby go wydmuchać. Ręce drżały mu lekko, więc zadanie okazało się trudniejsze, niż powinno. Minęli miasteczko. Podjechali pod górę. Przepuszczono ich przez drewnianą 118

bramę, potem przez punkt kontrolny w kamiennym murze. Kiedy służbowy wóz wypluł ich przed głównym budynkiem, Finney ruszył prosto do frontowych drzwi. Wspiął się po schodach do swojego pokoju. Jego ręce nie przestawały się trząść. Przycisnął je do siebie i splótł w mocny węzeł. Wreszcie drżenie ustało. W oddali rozległ się gwizd lokomotywy. Najbardziej samotny dźwięk na świecie, pomyślał. Potem nieśmiałe pukanie. Finney nie zareagował. Drzwi uchyliły się; James Hawthorne zajrzał do środka. - Mam nadzieję, że nie przeszkadzam. Finney nie odpowiedział. Hawthorne usiadł na łóżku obok niego. Był niski, ale solidnie zbudowany, materac zaskrzypiał pod jego ciężarem. Zwrócił się twarzą do okna, spoglądając w sine niebo. Szklane oko zezowało na lewo. - Chciałem złożyć kondolencje - powiedział po chwili. Finney kiwnął głową. - Porozmawiam z Warrenem w sprawie organizacji pogrzebu. Ale może to potrwać nawet parę tygodni. Nie wie pan przypadkiem, czy Noble miał jakieś plany...? O ile Finney wiedział, odwlekanie pochówku było niezgodne z wiarą zmarłego. Ale pokręcił tylko głową. Hawthorne splótł dłonie i potarł kciukiem o kciuk, świadomie lub nie małpując zachowanie Finneya. Potem zaczął mówić. Wyjaśniał bez ogródek, że jeśli operacja „Karczoch” nie zacznie przynosić szybkich rezultatów, doprowadzi to do nieodwracalnych szkód. Hawthorne zna mentalność Arabów. Jest to mentalność plemienna. W świecie arabskim łagodność równa się słabości... Finney wiedział od Warrena, że ma do czynienia z agentem, który pracował w kierownictwie tajnych operacji. Dwadzieścia lat temu wyjechał do Afganistanu, gdzie zbroił rebeliantów walczących przeciwko wojskom radzieckim. Teraz ci sami rebelianci zjednoczyli się, tworząc al-Kaidę. Ich uwaga, a także ofiarowana przez CIA broń, zwróciły się przeciwko Amerykanom. To dlatego Hawthorne sądzi, że zna niuanse mentalności plemiennej. W końcu walczył u boku tych ludzi. I najprawdopodobniej w tej walce stracił oko. - ...za każdym razem, gdy Zattout dostaje kieliszek wina albo pozwolenie na spacer, poczytuje to za dowód naszej słabości. Nie chcę wkraczać w pańskie kompetencje, doktorze. Pan ma swoje doświadczenie, a ja swoje. Ale nie może pan zaprzeczyć, że nasze dotychczasowe wyniki są, oględnie mówiąc, dość mizerne. 119

Finneyowi przypomniał się fragment książki, gdzie autor porównywał religijne symbole Zachodu i muzułmańskiego Wschodu: kanciastą, geometryczną kompozycję chrześcijańskiego krzyża i żydowskiej gwiazdy Dawida z miękkimi, zaokrąglonymi kształtami półksiężyca. Symbole Zachodu były prostolinijne, miały jasno wyodrębnione kontury. Sierp półksiężyca był niewyraźnym, jakby rozdwojonym łukiem. W świecie arabskim, twierdził autor - w świecie „mentalności plemiennej”, jak to ujął Hawthorne - ludzie mogli usiąść i przełamać się chlebem, a po zakończonym posiłku wciąż uważać się za śmiertelnych wrogów. Świat Arabów był elastyczny, zmienny. Przywódca rządził tylko tak długo, jak długo nie zjawił się ktoś silniejszy, kto pozbawiłby go władzy. Traktując te prymitywne klany jak nowoczesne miejskie społeczeństwa - dowodził autor - Zachód sam wpędza się w pułapkę. Przywódcy arabscy udawali, że akceptują zasady dyplomacji, ale wystarczyło się odwrócić, by chwycili za noże. W czasie wojny ludzie starają się, oczywiście, odczłowieczyć wroga. Załatwienie całej arabskiej kultury mianem wykwitu „mentalności plemiennej” trudno było uznać za wyważoną opinię. - Miałem okazję przeczytać pański raport - powiedział Hawthorne. - Zdaje pan sobie sprawę, doktorze, że ofiarami komórek, o których Zattout tak uparcie milczy, nie będą żołnierze, tylko niewinni cywile. Finney mruknął przytakująco. - Jeśli zdecyduje się pan zrobić, co trzeba, osiągnie pan z Zattoutem szybsze postępy. Łagodne metody okazały się nieskuteczne. Czas przejść do następnej fazy. Finney nie odpowiedział. Bez względu na wątpliwe uwagi o mentalności plemiennej Hawthorne miał sporo racji. Z jakiegoś powodu Finney nie naciskał Zattouta tak mocno, jak by mógł. Być może obawiał się konsekwencji. Bał się, dokąd może ich zaprowadzić taka konfrontacja. - Jest niezwykle ważne, żebyśmy ich ścigali na ich własnym terenie. Nie możemy czekać, aż zjawią się na naszej ziemi. Ocean leżący między Ameryką a ludźmi, którzy postawili sobie za cel zniszczenie naszej wolności, nie czyni nas bezpiecznymi... Mur między przeszłością i teraźniejszością stał się przezroczystą kotarą. Czuł, że Susan Franklin stoi tuż obok, po drugiej stronie. Lila też tam była, obserwowała go. I gdzieś w mroku za nimi, Arthur Noble. Był to Noble, jakim go znał przed laty, młody i pewny siebie, z podbródkiem wysuniętym arogancko do przodu. - Jak się tresuje psa? Ilekroć nabroi, daje mu się po nosie gazetą. Ci ludzie są 120

tacy sami. Będą robić, co im się żywnie podoba, jeśli im się przepuści. W pewnym momencie trzeba im dać po nosie, żeby zrozumieli, kto tu rządzi. Finney pomyślał o generale Pershingu, który rozstrzelał czterdziestu dziewięciu muzułmanów podejrzanych o terroryzm kulami unurzanymi w świńskiej krwi - i zapobiegł atakom ekstremistów na ponad czterdzieści lat. - Zgadzam się - powiedział. Hawthorne otworzył szeroko oczy. - Naprawdę? - zapytał po chwili. Finney pokiwał głową. Nie zamierzał poddawać więźnia dekonstrukcji osobowości. To była ostateczność. Ale miał w zanadrzu środki, których do tej pory nie zastosował. Gdyby Zattout został odurzony, stałby się bardziej podatny na manipulację. Wtedy Finney mógłby zidentyfikować uraz, który wywołał kynofobię. Mógłby wyizolować i wykorzystać dziecko tkwiące w jego psychice. Mógłby postawić problem przemilczania informacji o uśpionych komórkach z pozycji władzy. - Od tej pory - oświadczył - przestajemy się patyczkować. Podążając za komendantem policji Hankiem Repsem w głąb lasu na tyłach motelu Sleepy Hollow, Thomas Warren II starał się odwrócić myśli od kiepskich dowcipów, które krążyły mu po głowie. Nie mógł się powstrzymać. W tajnym ośrodku czuł się odgrodzony od świata, zaszyty gdzieś w lasach na północy Ameryki, w kamienicy na Manhattanie od rzeczywistości oddzielała go nowoczesna technologia. Teraz, gdy wszędzie wokół słyszał wieczorny szum liści i zagłębiał się w ciemny las za skaczącym światłem latarki komendanta, czuł na własnej skórze, że znalazł się w Catskills. A może pamięć podrzucała mu kiepskie dowcipy z innego powodu - żeby odwrócić jego uwagę. Chociaż ciało dziewczyny zabrano dwanaście godzin wcześniej, wchodzili na teren, gdzie zamordowano dziecko. Czarny las wypełniał sugestywny, zawodzący szum wiatru. W tej atmosferze łatwo było wyobrazić sobie, że duch dziewczyny wciąż nawiedza miejsce, gdzie pośpiesznie pogrzebano jej ciało. I aż nazbyt łatwo mógł sobie wyobrazić, że gdy podejdzie z komendantem Hankiem Repsem do płytkiego grobu, wiatr zadmie gwałtownie, a latarka zacznie mrugać i zgaśnie... „Kiedy się urodziłem, ojciec przez trzy tygodnie usiłował wykryć jakiś przekręt w moim akcie urodzenia”. Thomas Warren senior - pod każdym innym względem człowiek o wyrafinowanym smaku - uwielbiał ten szmonces. Kto go opowiadał? 121

Jackie Vernon? A może Shecky Greene? W świetle latarki mignęła przed nimi żółta policyjna taśma. Idący obok komendant mówił spokojnym tonem, najwyraźniej nie podzielając lęków Warrena. - Mój szwagier - powiedział. - To on do mnie zadzwonił. Parę dni temu przy grillu opowiadałem mu o naszym głównym podejrzanym. Uznał, że facet z waszego zdjęcia jest bardzo podobny do gościa, którego mu opisałem... więc wysłał mi fotkę, a ja pokazałem ją rodzicom dziewczyny. Nie mieli wątpliwości. To na pewno on. Simon Christopher. Dotarli do płaskiego głazu przy brzegu strumienia. Oświetlona latarką policyjna taśma zadrżała na wietrze. - Jak pan widzi, było tu trochę szamotaniny... Warren spojrzał we wskazane miejsce, ale nic nie zobaczył, tylko bystry potok, kępki trawy, ziemię. Jakieś ślady na piasku - chaotyczne esy-floresy - ale skąd wniosek, że pozostawiła je młoda dziewczyna walcząca o życie? Komendant Reps był widocznie drugim Sherlockiem Holmesem. Gdyby Warren był bardziej wypoczęty, sam odczytałby ślady. Osiągnął jednak taki poziom niewyspania, że z trudem kojarzył cokolwiek, a o błyskotliwej dedukcji w ogóle nie było mowy. Kiedy jechał na miejsce zbrodni, tak bardzo zaabsorbował go zachód słońca między drzewami - liście przemieniające się w złoto, alchemia w najczystszej postaci - że o mało nie wypadł z szosy i nie zarył w rów. Komendant poprowadził go głębiej w las. Warren zapalił papierosa; nikotyna pobudziła organizm, wyostrzając zmysły. - Wymeldował się z motelu tego samego wieczoru, kiedy zniknęła. Nikt nie widział ich razem... ale to nic nie znaczy. Ostatnio dziewczyna była coraz bardziej skryta. Tak to już jest z nastolatkami. Sam mam dwie córki. Jedenaście i trzynaście lat. Na myśl, że mogłoby je spotkać coś takiego... po prostu bym tego nie przeżył. W każdym razie znaleźliśmy ją tutaj. Często chodziła samotnie do lasu. Ale tym razem musiała go zabrać ze sobą. W grobie znaleźliśmy butelkę wódki. Po to się tu zaszyli, tak sądzimy. Dół został wykopany ręcznie. Trudno to teraz zauważyć, bo odkryliśmy go koparką... Znowu policyjna taśma, powiewająca ponuro na wietrze. Koparka, która odkopała grób, usypała ziemię w dwie kupki w kształcie cząstek pomarańczy. Warren znów się zamyślił: dlaczego dziewczyna została zamordowana? Może za dużo widziała. A może zabójca był gwałcicielem. Ciekawe, czy znaleziono ślady molestowania seksualnego. - Nie tknął jej - odpowiedział Hank Reps, zanim padło pytanie. - Oczywiście 122

oprócz tego, że skręcił jej kark. Gołymi rękami, jak mówi koroner. Jaki człowiek jest w stanie skręcić dziewczynie kark gołymi rękami? Nie w sensie fizycznym, ma się rozumieć, tylko tu, w środku. Stali, patrząc na rozkopaną ziemię. Warren zadrżał i przypomniał sobie kolejny dowcip: „Znałem kapelę, w której tylko jeden muzyk trzymał się harmonii. Akordeonista”. Ach, wujek Milty. Sypał nimi jak z rękawa. Nagle Warrenowi zrobiło się niedobrze. Odwrócił się od płytkiego grobu, zgniótł papierosa podeszwą buta, a potem, tknięty wyrzutami sumienia, schował niedopałek do kieszeni. Człowiek w czerni przebywał więc o pięćdziesiąt kilometrów od tajnego ośrodka. Dlatego że Quinlan przekazywał mu informacje? Czyżby istniał jeszcze drugi, nieznany kanał komunikacyjny? Gdyby wzięli Ajamiego żywcem, mogliby wydusić z niego odpowiedź. Niestety, stało się inaczej. Być może Quinlan się załamie i zacznie zeznawać. Ale Warren raczej na to nie liczył. Przynajmniej znali nazwisko - Simon Christopher. Mieli zdjęcie. A teraz dysponowali również dowodami, że jest mordercą. - Musicie sprawdzić, czy nie zrobił czegoś takiego wcześniej - zauważył komendant. - To, że znaleźliśmy jedno ciało, nie znaczy, że nie ma ich więcej. Z doświadczenia wiem, że tacy faceci nie kończą na jednym razie. Z doświadczenia! - pomyślał Warren. Doświadczenie Hanka Repsa z seryjnymi mordercami, mimo jego iście holmesowskiej zdolności dedukcji, najprawdopodobniej zaczynało się i kończyło na telewizyjnej Kronice kryminalnej. W czysto mechanicznym odruchu Warren wetknął w usta kolejnego papierosa. Komendant policji nadal wpatrywał się w grób, wykrzywiając wargi. Jak powiedział, sam ma dwie córki. Dla faceta takiego jak on zabójstwo dziecka było sprawą osobistą. Dokonał w myślach szybkiej kalkulacji. Rozesłali zdjęcie podejrzanego do wszystkich posterunków policji w stanie Nowy Jork - wypatrywało go kilka tysięcy par oczu. Ale ilu obywateli miało nastoletnie córki, tak jak szeryf? Znacznie więcej niż kilka tysięcy. Ich oczy będą bardziej czujne od oczu gliniarzy. Warrenowi przypomniał się następny żart. „Nigdy nie podnoście rąk na własne dzieci. Macie wtedy nieosłonięte krocze”. 123

Uśmiechnął się lekko. Red Buttons, pomyślał. Jedyny i niepowtarzalny. W dzisiejszych czasach nie można było opowiadać takich kawałów. W przemocy wobec nieletnich nie było już oczywiście nic śmiesznego. Ludzie tacy jak stojący obok komendant - i niezliczone rzesze innych - podnieśliby wielki raban, słysząc taki dowcip. Pomyślał o tych wszystkich ludziach, o ich nastoletnich córkach i czujnych parach oczu... Wielki raban, zakołatało mu w głowie, gdy zapalał papierosa. Zabójca siedział na ławeczce w Central Park West z twarzą zwróconą w stronę jasnego porannego słońca. Jego głowa była nieruchoma, ale oczy przesuwały się równomiernie tam i z powrotem, od wieżowca po drugiej stronie ulicy - w którym mieszkał Ajami - do agentów rządowych, którzy również obserwowali budynek. Przy skrzyżowaniu kręcił się mężczyzna z psem na smyczy. Mogło się zdawać, że wyprowadził buldoga na spacer po parku. Tyle że tkwił tam już od piętnastu minut; zwierzę dawno zdążyło załatwić wszystkie potrzeby. Na drugim końcu ulicy ustawił się następny agent, który udawał pucybuta. W ciągu ostatniego kwadransa zaczepiło go dwóch pieszych, prosząc o wyczyszczenie obuwia. W obu przypadkach odmówił, uciekając się do wyjaśnień, które najwyraźniej nie przekonały sfrustrowanych klientów. Obserwowali nie tylko skrytkę, ale również człowieka od pieniędzy. Jak go znaleźli? Czy Ajami okazał się nieostrożny? A może dotarli do niego przez chłopaka? Zabójca wstał. Niespiesznym krokiem ruszył zachodnim skrajem parku. Dotarłszy do Sześćdziesiątej Szóstej ulicy, skręcił na zachód. Może w gazecie znajdzie więcej informacji na temat zniknięcia dziewczyny. Może wyczyta tam wskazówkę, która powie mu, czy skojarzyli ją z nim, Ajamim i Quinlanem. Wokół rozbrzmiewała miejska kakofonia dźwięków: alarmy samochodowe, syreny, huczące radioodbiorniki, klaksony. Powietrze było ciężkie i wilgotne; czuł, jak klei mu się do karku. Zbliżył się do Broadwayu i zauważył kiosk. Kiedy ruszył w jego kierunku, mężczyzna sprzedający przyciski do papieru z wieżami WTC powiódł za nim zimnym, czujnym wzrokiem. Zabójca zmarszczył brwi, ale handlarz wciąż się gapił. Dopiero kiedy go minął, odwrócił wzrok. Nic dziwnego, pomyślał. Jest spięty. Emanuje złą energią. Musi się uspokoić. 124

Stanął przed kioskiem, sięgnął do kieszeni po monetę i popatrzył na gazety. DZIECIOBÓJCA- ostrzegały wielkie litery w „Star-Ledger”. Pod spodem - jego zdjęcie, wypełniające całą pierwszą stronę. Zimne ciarki przebiegły mu po grzbiecie. Obok „Star-Ledger” leżał „New York Post”. Tutaj tytuł przybrał formę pytania: SERYJNY ZABÓJCA? Fotografia była mniejsza; dzielił pierwszą stronę ze zdjęciem Sonyi Jacobs. Miała na sobie strój do hokeja na trawie i uśmiechała się do obiektywu, jej policzki były pucołowate od dziecięcego tłuszczyku, który zniknął do czasu, gdy ją poznał. „USA Today”. Główny tytuł dotyczył trąby powietrznej na Środkowym Zachodzie. „New York Times”. Tu też pierwszą stronę poświęcono trąbie powietrznej. Ale tuż nad zgięciem zauważył zapowiedź innej historii: Policja zidentyfikowała podejrzanego o... Gdyby odwrócił gazetę, żeby zobaczyć, co wydrukowano na dole, ujrzałby tę samą fotografię. Skąd ją wzięli? Obok niego chodnikiem przeciskała się rodzina: mąż, żona, dziecko. Mąż przesunął obojętnym wzrokiem po jego twarzy. Potem spojrzał ponownie, z błyskiem w oku. Paraliż ustąpił. Znów ruszył w głąb Broadwayu. Jego krok wydawał mu się sztywny; kolana nie chciały się zginać. Czy mąż wciąż go obserwował? Na rogu, do którego się zbliżał, stało dwóch policjantów. Po lewej - mężczyzna czytający „Posta”. Mężczyzna podniósł wzrok. Popatrzył znowu w gazetę. Znowu w górę. Zabójca zawrócił w stronę Central Parku. Mężczyzna z gazetą przyłożył do ucha telefon. Dzwonił na policję. Z walącym sercem przyspieszył kroku. Na skraju parku skręcił na południe. Gdyby obejrzał się przez ramię, zwróciłby na siebie uwagę. A z twarzą widniejącą na pierwszych stronach wszystkich gazet nie mógł sobie na to pozwolić. Musiał się stąd wydostać. Potrzebował taksówki, natychmiast. Zerknął do tyłu... i zobaczył dwóch policjantów. Szli za nim szybkim krokiem - w tym samym tempie co on. Wskazał go mężczyzna z „Postem”, pomyślał. Ale nie biegli, nie próbowali go dogonić. Zapewniali tylko wsparcie. To znaczy mieli kogo wspierać. Po chwili zauważył policyjny radiowóz stojący na światłach pół przecznicy przed nim. I następny, zbliżający się do skrzyżowania. Skręcił w lewo, do parku. Jeden z gliniarzy coś krzyczał. Nie dosłyszał słów, ale ton nie pozostawiał wątpliwości: pilne ostrzeżenie. 125

Poprawił torbę, którą niósł na ramieniu, przycisnął ją mocno do piersi, żeby nie krępowała ruchów. Potrząsnął prawym nadgarstkiem, wysuwając z rękawa nóż. Park był prawie wyludniony. Pobiegł truchtem dalej na południe. Po lewej rozciągał się porośnięty drzewami trawnik. Przemierzył go kilkoma susami i wyskoczył na ścieżkę przecinającą park równolegle do poprzedniej. Uciekając dalej w głąb zarośli, słyszał za sobą echo głosu policjanta. Nad głową przeleciał helikopter. Przystanął pod drzewem, kryjąc się w cieniu korony. Po paru sekundach szum śmigła zaczął cichnąć. Ruszył dalej na południe. Między zaroślami po lewej widział jezdnie przecinające park. Na światłach czekała wolna taksówka. Kuszące - ale niebezpieczne. Ruch mógł się w każdej chwili zatrzymać. Złapaliby go. Najpierw musi zmylić pogoń. Przed sobą znów ujrzał granatowy mundur. Policjant wyglądał na absurdalnie zszokowanego. Cofnął się pośpiesznie, sięgając do kabury. Ostrze poszybowało w powietrze i wbiło się w jego gardło. Zabójca minął ciało, zanim upadło na ziemię, potem przemknął pod baldachimem gałęzi, obok kobiety pchającej dziecięcy wózek. Zbliżał się do południowego krańca parku. Słyszał ryk silników, pisk hamulców. Co najmniej jeden człowiek za jego plecami krzyczał. Helikopter powrócił, łopocząc śmigłami. Uskoczył w lewo, prosto w grupę turystów. Potem nagle wypadł na Pięćdziesiątą Dziewiątą ulicę. Po przeciwnej stronie, przed rzędem luksusowych hoteli, było jeszcze więcej granatowych mundurów - falanga policji, bez wątpienia poinformowana przez radio o jego obecności. Za nim gromadziło się więcej policjantów. Nad głową kołował helikopter. Następna fala turystów wylała się na chodnik, zapewniając na kilka cennych chwil ochronny parawan. Tu, na południowym krańcu parku, roiło się od pieszych, wózków z hot dogami, karykaturzystów. Kolejka staromodnych powozów czekała, oferując romantyczne przejażdżki pod drzewami. Wkrótce w ten tłum wedrą się ścigający go policjanci. Zadziałał odruchowo, ciało wyprzedziło umysł. Podszedł do pierwszej dorożki w kolejce, wyjmując z rękawa drugi nóż. Chwycił najbliższą kobietę z tłumu - ładną rudowłosą dziewczynę mniej więcej w jego wieku, ubraną w koszulkę odkrywającą pępek i spodnie biodrówki, z piegami na nosie. Ani odrobinę nie przypominała Rany. Złapał ją za nadgarstek. Szeroko otwarła oczy. Przysunął się bliżej, zasłaniając 126

nóż przed oczami przechodniów, gdy przycisnął ostrze do jej żeber. - Nie zrobię ci krzywdy - szepnął jej do ucha. Mijali ich zajęci swoimi sprawami ludzie. Gdzie są policjanci? Już blisko. - Nie krzycz - powiedział. - Zachowaj spokój. Nie zrobię ci krzywdy. Potem poprowadził ją do powozu. Z początku nie chciała się ruszyć. Pchnął ją nożem na tyle mocno, że ostrze rozcięło skórę. Jęknęła. Uniósł ją i na wpół wspięła się, na wpół upadła na siedzenie pod baldachimem. Dwa bukiety kwiatów zatknięte na dachu dorożki zaszeleściły na wietrze. Obrócił się twarzą do woźnicy, który też się odwracał, wyczuwszy nagły ciężar. Uśmiechnął się. - Raz dookoła parku - powiedział. Dorożkarz odwzajemnił uśmiech. - Piękny dzień na przejażdżkę - odpowiedział i szarpnął lejcami, gdy zabójca usadowił się obok dziewczyny. Koń ruszył do przodu, dzwoniąc kopytami o chodnik. Kobieta zbladła. Oblizała nerwowo wargi. - Proszę - powiedziała. - Proszę nie robić mi krzywdy. Jestem w ciąży. W drugim miesiącu... Pchnął ostrze w płuca, przekłuwając serce. Stęknęła cicho, jakby w jej ustach pękła mydlana bańka. Puścił nóż i ujął w dłonie jej twarz. Potem nachylił się i przycisnął usta do jej warg, odwracając się tyłem do parku. Słyszał tupot kroków. Policjanci szukali samotnego mężczyzny w czarnym ubraniu, przedzierającego się pieszo przez tłum, a nie całującej się pary, odbywającej romantyczną przejażdżkę dorożką po Central Parku. Krew zalewała gardło kobiety, sączyła się z nosa. Zakrztusił się, ale nie odchylił głowy. Ciepła posoka obmywała mu usta i podbródek. Upłynęło pięć sekund, wciąż jechali na północ. Zmusił się, żeby się nie ruszać. Dolna część twarzy zrobiła się mokra i lepka. Odchylił głowę do tyłu i wyjrzał ukradkiem z dorożki. Policjantów przybywało - wybiegali z parku z dobytą bronią. Pocałował martwą kobietę jeszcze raz. Po jakimś czasie zaryzykował i ponownie zerknął za siebie. Na razie droga była wolna. Odepchnął nieżyjącą dziewczynę. Jej ciało opadło na siedzenie, krew zalała bluzkę. 127

Wyślizgnął się cicho z dorożki, ocierając rękawem twarz. Po chwili zniknął wśród drzew.

ROZDZIAŁ 12 Cienka igła z łatwością przebiła korek. Louis Finney przycisnął powoli tłok; koktajl z nembutalu, torazyny i sekonalu powędrował ze strzykawki do butelki. Ostrożnie wyciągnął igłę, a potem przyjrzał się swemu dziełu, upewniając się, że nie pozostawił żadnych śladów. Nic. Ali Zattout nie domyśli się, że wino zostało zmieszane z narkotykami, póki nie będzie za późno. Torazyna wywoła senność i ospałość. Jej skutki zrównoważy nembutal, powodując strach i poczucie zagubienia. Sekonal wygładzi to wszystko, zamaże kontury. Nawet jeśli Zattout zacznie podejrzewać, że został odurzony, nie będzie tego pewny - i jeśli wszystko pójdzie gładko, wcale się o to nie postara. W ten sposób Finney zyska nad nim przewagę. Będzie mógł zbadać uraz związany z psami. Przyciśnie go do muru, stawiając na ostrzu noża sprawę uśpionych komórek al-Kaidy, co do których - jak zdążył się zorientować - Zattout nie był do końca szczery. I da mu jasno do zrozumienia: brak współpracy nie będzie nagradzany, lecz zaowocuje wyrafinowanymi technikami śledczymi. Nic nie zyska na powstrzymywaniu się od szczerych i wyczerpujących zeznań, ponieważ jest całkowicie zdany na ich łaskę. Pociągnął nosem, otarł go ręką, a potem z butelką i kryształowym kieliszkiem w rękach ruszył po ciemnych schodach do piwnicy. - W mojej hamula - powiedział Zattout - mężczyzna z pańską brodą nie przetrwałby nawet jednego dnia. Siedział na brzegu kojca z lampką wina - wciąż nietkniętą - w obu dłoniach. Jego oczy były zamglone; mała kropelka śliny lśniła w kąciku ust. Uniósł kieliszek, po czym opuścił go, nawet nie zamoczywszy warg. - Dzieciaki z okolicy złapałyby pana i ogoliły. Deptałyby po pańskiej twarzy. Uważają, że mężczyzna nie powinien nosić takiej brody. Zostałby pan ukarany i poniżony. Finney powstrzymał się od pogładzenia brody. Więzień odczytałby to jako objaw słabości. - Cieszą się, że nie mieszkam w twojej hamula. - Takie rzadziutkie włoski, tyle siwizny. Przecież to nie jest żadna broda. - Nasze kultury różnią się pod tym wzglądem - zauważył Finney. 128

Zattout znów uniósł kieliszek. I znów go opuścił. - Gdyby był pan w stanie zobaczyć to, co widzę - powiedział. - Kiedy jestem w nocy sam, odwiedza mnie moja prababka. Mówi, że się mnie wstydzi. Że okryłem rodzinę hańbą. Czy McDonald's jest aż tak straszny? Właśnie tego boją się najbardziej, wie pan? Hamburgerów. Obłęd. Mówi, że jestem szohet. I ma rację. Nie widzę nic złego w McDonald'sie. Czy byłbym tutaj, gdybym myślał inaczej? Pokręcił energicznie głową jak pies potrząsający łbem po wyjściu z jeziora. Następna część rozmowy rozegrała się tylko w głowie Zattouta. Zmarszczył brwi, zaczął wodzić palcem po brzegu kieliszka. Zamknął oczy. Przez trzydzieści sekund siedział tak, kiwając się lekko w przód i w tył. W końcu zamrugał i spojrzał na Finneya z zaskakującą przenikliwością. Uniósł kieliszek; oczy Finneya podążyły za jego ręką. Opuścił rękę; oczy Finneya wciąż śledziły jego ruch. Znowu podniósł. Opuścił. Potem parsknął zgrzytliwym śmiechem i wyciągnął rękę z kieliszkiem w stronę przesłuchującego. - Niech pan to wypije. Finney nawet nie drgnął. - Śmiało - zachęcił Zattout. - Proszę. - Nie piję. - W winie są narkotyki. - Na własne oczy widziałeś, jak wyciągałem korek. - To proszę się napić. Finney przyjął kieliszek. Upił łyczek i podał trunek więźniowi. - Więcej, doktorze. Życie jest zbyt krótkie, żeby odmawiać sobie takich przyjemności. - Dziękuję. Ale szczerze mówiąc, wolałbym powrócić do tematu... - Póki się pan nie napije, niczego nie powiem. Finney westchnął. Wypił następny, większy łyk. - Dobrze - powiedział. - A teraz do rzeczy. Chciałbym wrócić do tematu transportów przez Morze Czarne. Zdaje się, że powstały pewne niejasności dotyczące komunikacji. Czy statki są w kontakcie z al-Kaidą? Jeżeli nie, to jak informuje się załogę o zmianach planów? Zattout patrzył na niego z wykalkulowanym chłodem. Nie odpowiedział. - Nie usłyszałeś? Chcę się dowiedzieć, jak załoga kontaktuje się z al-Kaidą. Jak dostarczane są rozkazy i jak przekazuje się ich zmiany. Brak odpowiedzi. 129

- Może to nie najlepszy dzień - powiedział Finney. - Nie wydajesz się w nastroju do współpracy. Pewnie wolałbyś pobyć przez jakiś czas sam... - Proszę dopić wino. - Czego to dowiedzie? - Wszystkiego. Finney zawahał się, a potem uniósł kieliszek. Gdyby się teraz wycofał, straciłby w oczach więźnia cały autorytet, być może nieodwołalnie. Zattout odkryłby jego blef. Wszelkie gadki o obopólnym zaufaniu trzeba by włożyć między bajki. Ale gdyby własnym przykładem udało mu się skłonić Zattouta do picia z drugiego kieliszka, ich szanse by się wyrównały. Nie, niezupełnie. Finney nadal miałby przewagę - w końcu wiedział, czego się spodziewać. Skoncentruje się, a potem skończy wcześniej przesłuchanie i ucieknie, ratując twarz. - Jeśli będę dalej pił - powiedział - będziesz zadowolony? - Całkowicie. - W takim razie przyłączysz się do mnie? Zattout pokiwał głową. Finney czuł, że postępuje trochę lekkomyślnie. Wszystko będzie dobrze, pocieszył się w duchu. Zattout pójdzie za jego przykładem. Sesja zostanie uratowana. Ale jeśli więzień odmówi picia... Skąd ta lekkomyślność? Czy narkotyki zaczęły działać już po dwóch łykach? Niemożliwe. Wychylił pół kieliszka. - Proszę - powiedział. - Do dna. - Nie mogę. Jak mówiłem, właściwie nie piję. Ale może ty... - Nie, dziękuję. - To świetne wino. Bardzo polecam. - Nie w tej chwili. Dziękuję. - Jak chcesz. - Naleganie byłoby teraz niewskazane. Finney odstawił kieliszek. - Wróćmy do transportów na Morzu Czarnym. Jakie są kanały komunikacyjne? - Już to tłumaczyłem. Nie słuchał mnie pan? - Słuchałem. Ale potrzebuję dodatkowych wyjaśnień. - Bo co? - Zattout patrzył na niego z drwiną. - Zamkniecie mnie w celi i odurzycie narkotykami? - Wiesz, jakie mogą być skutki. Będziesz przeniesiony do Diego Garcia. Koniec ze spacerami, koniec z winem. 130

- Źle pan spał, doktorze? Wygląda pan na poirytowanego. - Nie przejmuj się mną. Odpowiedz na pytanie. - A jakiej nagrody mogę się spodziewać w zamian? - Chciałbyś znowu wyjść na spacer? - Myślę raczej o dalszych perspektywach. - Noga Zattouta zaczęła podrygiwać; przycisnął dłonie do kolana, unieruchamiając ją. - Czego mogę się spodziewać, kiedy to wszystko się skończy? - Decyzja w tej sprawie nie należy do mnie. Napij się. - Finney sięgnął po butelkę. Stała niezupełnie tam, gdzie mu się wydawało, o kilka centymetrów bardziej na prawo. Zacisnął dłoń na szyjce i w skupieniu napełnił kieliszek. Ale kiedy podał go Zattoutowi, więzień tylko pokręcił głową. Finney trzymał kieliszek mocno, uważając, żeby nie wylać wina. - Porozmawiajmy o psach - zaproponował. Musiał odzyskać przewagę. Ale usta miał pełne waty, przełknął ślinę i dopiero mówił dalej: - Przypominasz sobie incydent, który tłumaczyłby twój lęk? - Nie boję się psów. - Może nawet o tym nie wiesz. Ale jakaś część twojej osobowości naprawdę się ich lęka. Podejrzewam uraz... Wargi Zattouta wygiął krzywy uśmiech. - Dobrze się pan czuje, doktorze? - Tak. - Finney zmrużył powieki, światło żarówki kłuło go w oczy. - Napij się wina. - Raczej nie. Zdaje się, że panu nie posłużyło. - O co ci chodzi? Nie mówił tak wyraźnie, jakby sobie życzył. Chciał wrócić do przesłuchania, odzyskać przewagę - ale nagle zapomniał, o co ma zapytać. - Czy do końca życia będę przebywać w odosobnieniu, doktorze? Czy moje winy zostaną kiedyś wybaczone? Świat rozmazał się Finneyowi w oczach, zrobiło mu się gorąco. - Myślę, że to drugie - odparł z trudem. Mówiąc to, zerknął w notatki. Zmrużył powieki, usiłując odczytać pierwsze słowo. „Jemen”. Zapyta Zattouta o związek między Jemenem i... - Ale nigdy nie uwierzycie, że okazałem pełną współpracę. Zawsze będziecie mieli wątpliwości. Nie sądzę, żebym kiedykolwiek wyszedł na wolność. - Musisz mi zaufać. - Chociaż usiłował mnie pan odurzyć? 131

Sekonal przytępił w Finneyu czujność, neutralizując niepokój. Niedobrze. Ale to takie kojące uczucie, szybować na skrzydłach zapomnienia... czym się tu przejmować? - Przed kim pan odpowiada? Od kogo zależy mój los? Finney potrząsnął głową. - Od moich... przełożonych. - Chciałbym porozmawiać z tymi przełożonymi. Da się to załatwić? - Trudno powiedzieć. - Przejrzałem pana na wylot - oznajmił Zattout chłodno. - Źle pan ostatnio sypia, prawda, doktorze? Finney nie mógł odpowiedzieć. Czuł, jak jego głowę wypełnia blask słońca, jaskrawy i oślepiający. Zamknął notatnik i wcisnął go pod ramię. - Proszę przekazać swoim przełożonym wiadomość. Niech pan im powie, że nie zamierzam tracić czasu na rozmowy z głupcem. Jeśli chcą się czegoś dowiedzieć, niech pomówią ze mną osobiście. Zattout podniósł się i wyminąwszy Finneya, zwrócił się do weneckiego lustra. - Słyszycie? - zapytał własne odbicie. - Przyślijcie mi kogoś, kto się zna na rzeczy, albo skończcie z tym. Koniec zabawy. Finney stanął na niepewnych nogach, wziął butelkę. - Wyśpij się, doktorze - rzucił Zattout pogardliwie. - I nie wracaj tu więcej. Przyślij kogoś, kto naprawdę zna się na rzeczy. - Potem do lustra: - To dwóch. Kto następny? Finney ruszył chwiejnym krokiem do drzwi. Otworzył je, wymknął się z celi i wypuścił z rąk butelkę i kieliszek. Kiedy rozbiły się o podłogę - trzask, prask oparł się plecami o drzwi, zamykając je. Zattout wciąż stał twarzą do lustra. Hawthorne patrzył na Finneya szyderczo. Siedział naprzeciw kominka w salonie, z głową w dłoniach. Uświadomił sobie, że słyszy jakieś ciche bzyczenie. Szumi mi tylko w głowie, pomyślał. Od narkotyków. A może od przeziębienia? Chciał się położyć na kanapie, zasnąć tu i teraz. Nie, dźwięk dochodził znad kominka. Skupił wzrok na dwóch świeczkach na kamiennej półce. Kamery, pojął nagle. „Pamiętaj, że dom jest na podsłuchu”, przestrzegał go Arthur Noble. Wspomniał o weneckich lustrach i ukrytych mikrofonach. Ale zapomniał powiedzieć o kamerach. A może wyobraźnia płatała mu figla? Do pokoju wszedł James Hawthorne. Nie odezwał się, lecz Finney i tak znał jego zdanie, wszelkie słowa były zbędne. „Nie nadajesz się do tego”, mówił Hawthorne, nie 132

otwierając nawet ust. Finney usiłował się skupić. W myśli zasunął kotary, osłaniając się przed słońcem. - Zmieniamy podejście - oświadczył. Hawthorne milczał wyczekująco. - Przechodzimy do manipulacji na poziomie behawioralnym. Nie wykluczam dekonstrukcji osobowości. Hawthorne pokiwał głową. - Dwadzieścia cztery godziny bez jedzenia i wody - powiedział Finney. - Potem posiłek z trzydziestoma centymetrami sześciennymi enterotoksyny gronkowca. Niech spróbuje uniknąć narkotyków, kiedy głód zajrzy mu w oczy. - Enterotoksyny gronkowca? - Żeby spowodować nudności. Od razu wszystko zwymiotuje. Ale toksyna pozostanie w krwiobiegu jeszcze przez sześć godzin. Będzie cierpiał. Hawthorne znów pokiwał głową. - Będziemy wyrywać go ze snu. Złamiemy go. Zrozumie, kto tu rządzi. A jeśli nie, rozwalimy jego osobowość na czynniki pierwsze. Wtedy zobaczymy, co ma w głowie, z jego pomocą czy bez. - Wszystko, co pan zaleci, doktorze. Finney czuł, że powinien powiedzieć coś jeszcze. Ale nie potrafił się dłużej skoncentrować. Rozmasował skronie. - Chciałbym się położyć na parę minut - wymamrotał. Hawthorne kiwnął głową raz jeszcze i zniknął za drzwiami. Finney usiłował wstać z kanapy i wrócić do swojego pokoju, ale nie mógł ruszyć nogami. Opadł na poduszki i skulił w pozycji embrionalnej. Pogrążając się we śnie, znów usłyszał buczenie, ciche, lecz nieustępliwe - w głowie i poza nią. Nie był postawnym mężczyzną. Wpatrując się w swoją twarz w lustrze nad brudną umywalką, zastanawiał się nad tym faktem. Czy mu się to podobało, czy nie, najbardziej charakterystyczną cechą jego wyglądu był niski wzrost, reszta nie rzucała się w oczy. Ludzie byli skłonni przenosić na jego rysy własne przeświadczenia. Jedni opisaliby go jako przystojnego, inni jako niemęskiego, a nawet zniewieściałego. Można go było uznać za białego, Latynosa, Azjatę albo Araba. Jedni dawali mu dwadzieścia pięć lat, inni - czterdzieści. Wszyscy jednak uważali go za niskiego. Za plecami rozległ się trzask naciskanej mocno klamki. 133

- Otwierać - powiedział męski głos. - Minutkę - zawołał. - To toaleta publiczna, do cholery. Gdyby rzeczywiście była taka publiczna, pomyślał zabójca, w drzwiach nie zamontowano by zamka. Znów skupił uwagę na odbiciu w lustrze. Jest niski i szczupły. Najlepszy byłby kamuflaż zamazujący te cechy. Buty na koturnach, wiele warstw ubrań. Powinien stać się większym, solidnie zbudowanym mężczyzną. Szkoda, że musi się ograniczyć do narzędzi, jakie ma w torbie. Zestaw do charakteryzacji mógł zmienić rysy twarzy, ale nie posturę. Przyglądał się sobie jeszcze przez kilka chwil, po czym przystąpił do pracy. Zmieni się w starszego mężczyznę z lekką nadwagą. Otworzył kuferek i po wykładał jego zawartość na brzeg umywalki: talerzyk do mieszania farbek, lusterko, pędzelki, waciki, pincetę, klej - wszystko, co mieściło się w pojemniku nie większym od kasety wideo. Zaczął nakładać punktowo podkład, aby stworzyć wrażenie blizn po trądziku. Sześciomilimetrowym pędzelkiem z sierści sobola podkreślił krągłość policzków i opuchliznę pod oczami. Opłukał włosie, a następnie domalował czerwonawe cienie, używając poprzecznych pociągnięć, aby poszerzyć optycznie twarz. Kiedy skończył, z lustra nie patrzył już na niego młody mężczyzna o regularnych rysach. Miał przed sobą podstarzałego jegomościa o nalanej, okrągłej twarzy... ale niedokończonego, tylko w połowie rzeczywistego. Za drzwiami zaległa cisza. Facet ruszył dalej, pomyślał zabójca, na poszukiwanie innej toalety w parku. Dodał warstwę rozświetlającego pudru. Potem popękane naczynka, używając twardej, porowatej gąbki. Ciemnobrązowym ołówkiem podrysował cienie pod dolną wargą, stwarzając iluzję drobnych, pełnych ust, starczych i zgorzkniałych. Przyjrzał się osiągniętemu efektowi, wytarł kredkę i spróbował jeszcze raz. Lepiej. Biała farbka na pędzelku do rzęs rozjaśniła brwi. Nałożył ją pod włos, aby brwi sprawiały wrażenie bardziej krzaczastych. Teraz włosy. Rozbielił je delikatnymi pociągnięciami miękkiego pędzla. Doklejane owłosienie budzi podejrzenia. Jeśli ktoś szukał człowieka w przebraniu, peruki i gęste wąsy od razu rzucały się w oczy. Zamiast tego zabójca wykorzystał to, co dała mu natura, próbując osiągnąć bardziej subtelny efekt. Siwiejące skronie, kilka srebrnych kosmyków tu i ówdzie. Używając żelu, zaczesał włosy od czoła do tyłu, eksponując lekko cofającą się linię zarostu. Późny wiek średni, pomyślał, ale nie 134

starość. Najważniejsze, żeby nie przesadzić. Kiedy uporał się z włosami, z lustra patrzył na niego obcy człowiek. Nałożył lateksowy nos. Był większy od naturalnego, z zaokrąglonym czubkiem. Mężczyzna, którego udawał, często nadużywał alkoholu, postanowił. Był zamożny, mieszkał w mieście. Wyjeżdżał na północ, żeby łowić ryby - najprawdopodobniej, aby mieć wymówkę do picia w ciągu dnia. Przyciął nadmiar lateksu, starając się zachować jak najmniej regularne kontury. Proste krawędzie trudno zakamuflować. Cienka warstewka kleju na spirytusie przytwierdziła sztuczny nos do twarzy. Owiniętymi wilgotnym papierowym ręcznikiem palcami docisnął brzegi. Spojenia wypełnił dodatkowo płynnym lateksem, a potem poczekał, aż wyschnie. Nieznajomy w lustrze był jednak wyraźnie sztucznym tworem. Powoli i sumiennie nałożył na nos lekki makijaż, aby nadać cerze jednolity wygląd. Lepiej. Trzy woskowe pieprzyki - dwa w okolicach ust, jeden pośrodku prawego policzka. Odwrócił wzrok, po czym znów popatrzył w lustro. Dostrzegł wady w charakteryzacji: różnice odcieni, zbyt gładką cerę. Poprawił to. Wreszcie twarz w lustrze wyglądała niemal autentycznie. Oglądana z pewnej odległości lub przy nieco gorszym świetle nie powinna budzić podejrzeń. Wysiadł z taksówki i przez pięć minut obserwował drzwi swojego pokoju w motelu Arlington. W końcu zebrał się na odwagę i wszedł do środka. Nie zauważył żadnych śladów. Zabrał laptop i parę osobistych rzeczy, których nie zapakował jeszcze do torby. Dwie minuty później był już z powrotem na zewnątrz. Złapał następną taksówkę, wsiadł i zawahał się na moment. Nie miał dokąd jechać - ale nie mógł zostać tutaj. - Na ulicę Leonard - powiedział, podając pierwszy adres, jaki przyszedł mu do głowy. - Na Greenpoint. Taksówkarz włączył licznik. Jechali około ośmiu minut, mijając pralnie samoobsługowe i fast foody. Potem znaleźli się na szosie biegnącej pod mostem z torami kolejowymi; zabójca spostrzegł zarośniętą wnękę pod przęsłem. Będzie tam bezpieczny na tyle, by obmyślić następny krok. Odczekał kilka sekund. Kiedy zatrzymali się na światłach, powiedział do taksówkarza: - Zapomniałem czegoś - proszę mnie tutaj wysadzić. Następnie zawrócił do upatrzonej kryjówki. Miejsce śmierdziało moczem i gnijącą kapustą. Przed wejściem sprawdził, czy nie ma włóczęgów. Potem schyliwszy się, aby ominąć pajęczyny, wszedł do środka i pośród 135

pustych butelek i puszek znalazł dostatecznie suche siedzenie - starą drewnianą paletę, próchniejącą, lecz stabilną. Dwudziesty dziewiąty kwietnia, pomyślał, sadowiąc się na brudnych deskach. Dopiero nazajutrz mógł odebrać hondę. Jeśli nie później. A jeżeli Sal Santiori widział gazetę? Wtedy pokazanie mu się - nawet w charakteryzacji - byłoby niebezpieczne. Agenci rządowi obserwowali pocztę. Pilnowali budynku Ajamiego; szanse na drugą część wypłaty zdawały się nikłe. Znali jego twarz. Już samo wydostanie się z kraju bez aresztowania było dostatecznie trudne. Po co brnąć dalej? Ponieważ musiał coś udowodnić. Bardziej sobie niż komukolwiek innemu. W świątyni nazywano go małą myszką. A przecież był zdolny - zdolniejszy od pozostałych. Podjął się tego zadania przede wszystkim ze względu na skalę trudności. Nie zamierzał udawać lepszego, niż jest, ale też nie chciał poprzestawać na małym. Rzeczywiście był małą myszką. I to powinno wystarczyć - jeśli pozostanie sobą. Kiedy udowodni swoją wartość, to, co osiągnął, stanie się widoczne na jego twarzy. Wewnętrzny spokój przekuwa się w zewnętrzną siłę. Gdy wykona zadanie, jego twarz już nie będzie niepozorna. A potem, kiedy znów odnajdzie Ranę... ...będzie wysiadała z limuzyny, pomyślał, podczas wypadu na szalone zakupy. Jej mąż będzie bajecznie bogaty; będą jej usługiwać lokaje i szoferzy. Ale góry pieniędzy nie mogą jej uszczęśliwić. Rana jest na to zbyt skomplikowana, za dobra. Najpierw pewnie nie przypomni go sobie. Ona była dla niego jedyną osobą, która okazała mu życzliwość w tym nieprzyjaznym świecie, ale dla niej zabójca był tylko kolejnym urwisem ze wsi. Nie będzie go pamiętać, choć wywrze na niej wrażenie postać nieznajomego mężczyzny, który zbliży się i poprosi o chwilę rozmowy. Pojmie - nawet bez bogactw, które niosła ze sobą druga część zapłaty że mężczyzna, który przed nią stoi, jest największym człowiekiem na świecie. Nawet jej nie przypomni, że raz już ją spotkał, wiele lat wcześniej, w świecie brudu i upodlenia... Marzenie było zbyt kruche. Samo myślenie o nim mogło sprawić, że się ulotni. I wtedy nic mu już nie pozostanie. Skupił się na konkretnych sprawach, na najbliższej przyszłości. Musi spędzić w mieście jeszcze jedną noc. Z charakteryzacją zapewne da sobie radę. Będzie unikał moteli i miejsc publicznych, stanie się na krótko jednym z włóczęgów. Potem odbierze hondę. Już to samo w sobie niosło pewne zagrożenie. Czy Sal wydałby swojego klienta władzom? Przecież w ten sposób sam postawiłby 136

się w złym świetle. Ich transakcja była w gruncie rzeczy nielegalna. Poradzi sobie jakoś. Potem opuści miasto. Przed przystąpieniem do następnego etapu będzie musiał wysłuchać prognozy pogody. Bez odpowiedniej osłony - bez gwarancji dwudziestoczterogodzinnych opadów deszczu - nie podejmie próby przeniknięcia do tajnego ośrodka. Najpierw jednak musi przetrwać noc. To jego priorytet. Z zewnątrz usłyszał jakieś odgłosy. Pijak - nawet stąd czuł smród potu. Sowimi oczyma usiłował przeniknąć mrok. - Kto tam? Zabójca wziął torby i wstał. - Właśnie sobie idę - odparł. - I dobrze - oświadczył włóczęga z łachmaniarską arogancją. - Idź, idź. Tak też zrobił, wyszedł na zewnątrz, a potem ruszył wzdłuż torów, poszukując miejsca na tyle ustronnego, by w nim przenocować. W kamienicy na Manhattanie Thomas Warren II leżał na łóżku w pokoiku przylegającym do salonu, usiłował zignorować hałasy zza drzwi i trochę się zdrzemnąć. Wcześniej tego dnia rozmawiał z dyrektorem. Spodziewał się nagany za to, że operacja wymknęła się spod kontroli, jednak szef był teraz mniej przejęty konsekwencjami dotychczasowych porażek, a bardziej zainteresowany osiągnięciem pozytywnych wyników. Z własnej inicjatywy zadzwonił do sekretarza obrony i do Narodowej Agencji Zwiadowczej, zapewniając pomoc satelitów i samolotów szpiegowskich podczas obławy. Wysiłki dyrektora w zdobyciu odpowiedniego wsparcia technicznego stanowiły podwójną pociechę. Najwyraźniej szef musiał odczuwać silniejsze naciski, niż skłonny był przyznać podczas ich spotkania w Langley. Najprawdopodobniej nie był aż tak pewny, że uda mu się zrzucić całą odpowiedzialność za spapraną operację na barki Warrena. Nareszcie zaczął działać. W którymś z sąsiednich mieszkań ktoś oglądał w telewizji mecz tenisowy. Warren słyszał niewyraźne odgłosy piłki: paf... paf... paf... oklaski. Poczuł, jak powoli zapada w niespokojny sen. Może jednak uda mu się zdrzemnąć. Rytm tenisowej rozgrywki działał kojąco - długa cisza, gdy piłka przelatywała nad siatką, potem dźwięk uderzenia rakiety. Taki rytm, pomyślał niejasno, pomaga człowiekowi zasnąć. Jeden z głosów w pokoju obok mówił o zwłokach, które znaleźli w dorożce w 137

Central Parku. Ciało należało do młodej kobiety, niejakiej Liz Halloway; jej mąż dokonał pozytywnej identyfikacji. Mężczyzna, którego szukali, użył ciała dziewczyny jako kamuflażu, wymykając się z parku tuż pod nosem policji. Ładna sztuczka, pomyślał Warren. Ale ostatnia, jaką facet wykona. Dzięki dyrektorowi przez dwadzieścia cztery godziny na dobę mieli dostęp do krążących wokół Ziemi wojskowych satelitów szpiegowskich, które w każdej chwili mogły sfotografować dowolne miejsce na świecie i z szybkością czterystu osiemdziesięciu tysięcy kilometrów na sekundę przesłać obraz do centrum operacyjnego agencji zwiadowczej. Mieli dwa samoloty Canberra PR-9, wyposażone w kamery z systemem SYERS o zasięgu ponad dwustu kilometrów, co pozwalało im lecieć na wysokości gwarantującej, że nie zostaną dostrzeżone przez cywilów. Przy takim sprzęcie facet musiałby być prawdziwym magikiem, żeby im uciec. Ale przecież nim jest, pomyślał Warren. Wystarczy spojrzeć na sztuki, jakich dotąd dokonał. Może znów zmyli ich kuglarstwem i pozostawi z niczym. Przemawiało przez niego wyczerpanie. Sen uciszy niepokój. Choćby na parę minut. Dwa inne głosy - rozpoznał, że należą do Nathana Hoyle'a i Anthony'ego Cassa - rozmawiały o mediach. Dziennikarze chcieli się dowiedzieć, czy w incydent w Central Parku był zamieszany terrorysta i jak wszystko się zakończyło. Cass podjął kierowniczą decyzję: na razie żadnych komentarzy. Spytał, czy Hoyle skontaktował się już z policją stanową. Hoyle potwierdził, że to zrobił. Na wszystkich drogach prowadzących z miasta w pięćdziesięciokilometrowych odstępach postawiono blokady. Mundurowi woleliby nie blokować dróg przez więcej niż cztery godziny. Co najmniej sześć, odparł Cass, i nie przyjmujcie odmownych odpowiedzi. Dobry człowiek, pomyślał Warren. Wsłuchał się znowu w mecz tenisa. Paf... paf... paf. Chwila ciszy, potem oklaski. Zadzwonił telefon. Usłyszał, jak Cass wydaje kolejne rozkazy. Mężowi martwej kobiety - Liz Halloway - przekazać szczere kondolencje, ale powstrzymać się od wyjaśnień. Sprawdzanie okolicznych moteli - kontynuować. Warrenowi można przeszkadzać tylko w wypadku przełomu w śledztwie... Przewrócił się na drugi bok. Tenisiści wciąż grali. Po raz pierwszy zastanowiło go, kto, do cholery, ogląda ten mecz? Iluzjonista, pomyślał. Wyobraził sobie królika wyciąganego z kapelusza. Drobny mężczyzna w czerni trzymał go za uszy i pokazywał publiczności. „A teraz, panie i panowie, moja następna sztuczka...” 138

- Teraz? - zapytał Hoyle. Coś w tonie jego głosu sprawiło, że Warren otworzył oczy. Po chwili Hoyle stanął w drzwiach, z telefonem komórkowym przy uchu. - Tom - powiedział, ale Warren już był na nogach.

ROZDZIAŁ 13 W ciągu trzydziestu paru lat prowadzenia interesu właściciel motelu Arlington, Ted Mudgett, widział wiele rzeczy. Nigdy jednak nie był jeszcze świadkiem czegoś takiego, co działo się u niego od dwudziestu minut. Wszystko zaczęło się, gdy wysoki mężczyzna w źle dopasowanej marynarce wkroczył do recepcji i pokazał mu fotografię. Wysoki mężczyzna, pojął Ted, pracował dla rządu. Żeby zrozumieć ten prosty fakt, nie musiał nawet prosić o pokazanie legitymacji. Wyczytał to z obcesowego zachowania, z otaczającej przybysza aury wyższości i z wybrzuszenia pod źle dopasowaną marynarką, tuż nad prawym pośladkiem. Ted rzucił okiem na zdjęcie, a potem pokiwał głową, przemieszczając wykałaczkę z jednego kącika ust do drugiego. - Taa... - powiedział, po czym pochylił się i zajrzał do księgi meldunkowej. Kiedy jego palec przesuwał się po kolejnych nazwiskach, wykałaczka znów przeskoczyła na drugą stronę. - John Wilson. Pokój numer 21. To było dwadzieścia minut temu. Od tej pory Ted Mudgett napatrzył się na rzeczy, które dotąd oglądał tylko w filmach. Agent rządowy połączył się z kimś przez supernowoczesne walkie-talkie i przekazał szyfrem jakąś krótką wiadomość. Po niecałych czterech minutach na krawężniku przed motelem pojawiła się pierwsza furgonetka. Miała zaciemnione szyby i napis VERIZON. Wtedy agent zrzucił z siebie źle dopasowaną marynarkę, obnażając kaburę na prawym biodrze, i założył kevlarowa kamizelkę. W ciągu pięciu następnych minut do czarnej furgonetki przed motelem dołączyły dwie następne. Ted Mudgett został za kontuarem i obracając w zębach wykałaczkę, obserwował rozwój wypadków. Z każdego wozu wysiadł jeden człowiek. We trzech pochylili się nad recepcyjnym blatem, studiując plany architektoniczne budynku. Zamierzali wtargnąć do pokoju Johna Wilsona, rzecz jasna. Naoglądał się dość filmów, by rozpoznać brygadę antyterrorystyczną na pierwszy rzut oka. Zaczął się 139

zastanawiać, co takiego zrobił John Wilson, że zasłużył na taką uwagę. Zastanawiał się również, kto zgłosił jego obecność w motelu. Ted Mudgett nie czytał ostatnio żadnej gazety. Następnie wprost na jego oczach agenci rządowi zajęli się rozpracowywaniem strategii. Wysoki oświadczył, że zamierza wtargnąć do pokoju pierwszy. Oddziały wsparcia zabezpieczą wszystkie możliwe drogi ucieczki. Jeden zajmie pozycję na tyłach motelu, drugi, z karabinami, na dachu budynku naprzeciwko. - Jakie jest najłatwiejsze wejście na dach? - zapytał Teda wysoki. Ted wzruszył ramionami. - Chyba schody pożarowe. Znów go zignorowali. Siedemnaście minut po tym, jak wysoki facet w źle dopasowanej marynarce wszedł do motelu, drzwi czarnych furgonetek otworzyły się w tym samym momencie. Wybiegli z nich ludzie uzbrojeni w karabiny, rozdzielając się na dwie grupy - jedna ruszyła na tyły motelu, druga - w stronę schodów pożarowych budynku naprzeciwko. Ci, którzy studiowali plany architektoniczne, założyli kevlarowe kamizelki. Przyglądając się im, Ted zdał sobie nagle sprawę, że zgryzł wykałaczkę na miazgę. Wyrzucił ją do kosza i wyjął z szuflady nową. Wysoki agent wyciągnął karabin, do którego załadował trzycalową łuskę. Ted Mudgett wybiegł za całą trójką na chodnik. Obserwował dalszy rozwój wypadków, stojąc pół metra od pierwszej furgonetki, tej z napisem VERIZON. Trzej mężczyźni wspięli się po schodach do pokoju numer 21. Dwaj, z wysokim włącznie, ustawili się na prawo od drzwi. Trzeci zaczaił się z lewej. Na dachu naprzeciwko w świetle słońca błysnął celownik karabinu. Ted dostrzegł także snajpera, schowanego do połowy za billboardem z reklamą cameli. Potem wysoki podniósł strzelbę, zrobił krok do przodu i władował pocisk w drzwi na poziomie klamki. Huk przetoczył się po uliczce i odbił echem od murów. Zanim ucichł, wysoki agent zdążył wyważyć drzwi kopniakiem. O kurwa, pomyślał Ted Mudgett ze swojego punktu obserwacyjnego na chodniku. Bodaj najbardziej podniecająca rzecz, jaką kiedykolwiek widział. Był tak podekscytowany, że nawet nie przyszło mu do głowy przejmować się zniszczeniem swojej własności. Trzej agenci wbiegli do pokoju. Kobieta z dwudziestkiczwórki wychyliła głowę, a potem szybko ją cofnęła. Faceci w kevlarowych kamizelkach wyszli z dwudziestkijedynki. Wysoki mówił coś podniesionym głosem do walkie-talkie. Nawet z chodnika Ted mógł się domyślić, że w pokoju nie było nikogo. 140

Kolejna wykałaczka zamieniła się w miazgę. Wypluł ją, patrząc jeszcze przez chwilę, jak agent wrzeszczy do krótkofalówki, a potem wrócił do recepcji i otworzył szufladę. Kiedy sięgał ręką do środka, nagle uświadomił sobie, że zniszczyli zupełnie porządne drzwi, chociaż cały czas miał pod ręką zapasowy klucz. Zmarszczył brwi. Podniecenie opadło ze zdumiewającą gwałtownością, gdy zaczął zachodzić w głowę, jak, do cholery, wydębi od tych facetów zwrot kosztów. Sal Santiori rozpoczął ostatni dzień swego życia od spotkania z nowym klientem z Baltimore. Przeszli przez zwykłe wstępy, pijąc kawę i sondując się nawzajem w zapyziałym biurze warsztatu. Omówili wczorajszy mecz, potem sytuację w okolicy, potem pogodę. Zima była kurewsko zimna, wiosna też do dupy, powiedział klient z Baltimore. Cały czas leje. Sal grzecznie przyznał mu rację. Ale przez ostatnich parę dni nie było aż tak źle. Poza tym, zauważył, kwietniowe deszcze wróżą słoneczny maj. Wymienili anegdotki o człowieku, który ich ze sobą skontaktował. Opowiadali je lekko, jakby przychodziły im do głowy ot, tak, w tej właśnie chwili. W rzeczywistości były szczegółowo przygotowane i miały na celu ustalenie, że obie strony zdają sobie sprawę z nielegalnego charakteru interesów. Przekonawszy się o dobrej wierze rozmówcy, Sal zapewnił go, iż mogą współpracować. Jego ludzie potrafili pozbyć się numerów seryjnych wozu i zaopatrzyć go w fałszywą identyfikację z podrobionymi chipami komputerowymi i kodami kreskowymi włącznie w niespełna czterdzieści osiem godzin. Przez dwadzieścia minut omawiali finansową stronę przedsięwzięcia. Potem Sal opadł na oparcie krzesła, przybierając zamyślony wyraz twarzy. Pstryknął palcami. - Wiesz - powiedział. - Skoro już tu jesteś... Zaprowadził klienta na tyły warsztatu, gdzie czekała przerobiona honda. Pochylił się nad tylnym siedzeniem, szukając luźnego rąbka tapicerki. - Sam wykonałem tę robotę - oświadczył. - Lubię od czasu do czasu zmierzyć się z nowym wyzwaniem. Facet, który złożył zamówienie, powiedział, że chce mieć skrytkę o takich to a takich wymiarach. Da mi pan chryslera, mówię mu, i nie ma problemu. W dużych samochodach jest od groma niewykorzystanej przestrzeni. A on mi na to, że musi być honda accord. Bo taki samochód nie wzbudza podejrzeń. Kiedy chodzi o przemyt, służby graniczne zwracają raczej uwagę na sedany albo furgonetki. Weźmiesz takie małe autko i nikt się nawet drugi raz nie obejrzy. W takim wozie niczego nie da się schować, myślą. Ale voilà... 141

Uniósł róg tapicerki, odkręcił śrubki na płycie i odchylił ją, ukazując skrytkę. Klient z Baltimore pochylił się do przodu, wyraźnie pod wrażeniem. - Uszczknąłem trochę przestrzeni z bagażnika, trochę z tylnego siedzenia, ale nikt niczego nie zauważy, dopóki nie zmierzy wszystkiego z linijką w ręku. Można zaglądać pod podwozie, przeszukać bagażnik i wnętrze, a i tak niczego się nie znajdzie. - Co się stało z facetem, który to zamówił? - Zabawna historia. - Sal włożył do ust szczyptę tytoniu. Zamontował z powrotem płytę, potem wygramolił się z samochodu i splunął na asfalt. - Mały facecik. Kolumbijczyk albo Kubańczyk. Więc chodzi o przewóz heroiny albo koki. Wolę nie pytać. Nie wtykam nosa w cudze sprawy, po prostu wykonuję swoją robotę. Ale pracując, tak sobie myślę: hera albo koka... Człowiek z Baltimore pokiwał głową. - ...a tu nagle gęba gościa trafia na pierwsze strony gazet. Okazuje się, że to pedofil. Zbokal. - O kurde. - Myślałem, że to schowek na prochy. Ale teraz widzę: jest w sam raz na małą dziewczynkę. - O kurde. Sal pokiwał głową. Znów splunął. - Więc pierdolić chuja - powiedział. - Jak się tu znowu pokaże, tak mu wjebię, że przez tydzień będzie pluł krwią. Sam mam małą córeczkę. Ale to oznacza, że zostałem z wózkiem, przy którym, nie chwaląc się, odwaliłem kawał dobrej roboty. Muszę się go pozbyć. Więc jest okazja. - Nie wiem, czy mi się przyda. - Taką ofertę szkoda odrzucić. - Zastanowię się. - Dobrze. Uścisnęli sobie dłonie. Klient wsiadł do range rovera i wyjechał na ulicę, zatrąbiwszy jeden raz na pożegnanie. Sal patrzył, jak się oddala, a potem wrócił do biura. Spojrzał na zegar wiszący na ścianie. Jedenasta czterdzieści. Kiedy po dwudziestu minutach wyszedł znowu na zewnątrz, nad jego głową przeleciał wojskowy helikopter. Zabrał kochankę do kina. Siedzieli w ostatnim rzędzie, migdaląc się jak nastolatki. Audrey naprawdę na niego działa, bez dwóch zdań. Czuł się podobnie jak przed laty, gdy był świeżo po 142

ślubie z Kristą. Kiedy się całowali, jego ręce przesuwały się po jej bluzce, aż mu się w głowie kręciło. Na ekranie dwaj Włosi planowali zabójstwo. Mieli należeć do mafii. Sal, śledząc akcję jednym uchem, uznał przedstawione postaci za zupełnie nieprzekonujące. Gorzej, film powielał negatywne stereotypy. Teraz gangsterami nie byli Włosi, ale czarni, Kolumbijczycy i Ruscy. A prawdziwe filmy gangsterskie nie miały nic wspólnego z tą odgrzewaną szmirą, pełną powtarzanych od dziesięcioleci klisz, które powoli traciły popularność, dopóki nie nakręcono Rodziny Soprano. Prawdziwe filmy gangsterskie to te o głodnych dzieciakach. Widział taki jeden, Miasto Boga, o gangach młodocianych w Rio... Audrey rozpięła mu rozporek. Pochyliła się. Sal opadł wygodnie na oparcie fotela. Zamknął oczy, jednym uchem słuchając kiepskich aktorów powielających stereotypy o włoskich mafiosach, i coraz bardziej kręciło mu się w głowie. Kwadrans po drugiej był z powrotem w biurze. Czekały go jeszcze niecałe trzy godziny życia. Jego ostatnie popołudnie upłynęło w sennej atmosferze. Siedział za biurkiem, czytał gazetę i żuł tytoń, spluwając od czasu do czasu do popękanego kubka. Zamiast na lunch poszedł zobaczyć się z Audrey, więc o trzeciej dwadzieścia wybrał się do sklepu i kupił kanapkę z pieczoną wołowiną. Zjadł ją przy biurku i postanowił uciąć sobie drzemkę. Poszedł na zaplecze warsztatu, do zawalonego gratami pokoiku, i wyciągnął się na poprzypalanej papierosami kanapie. Kiedy się obudził, światło było już blade i rozproszone. Usiadł powoli, przecierając oczy. Stopniowo się rozruszał. Wrócił do biura i spojrzał na zegar. Za dziesięć piąta. Przespał połowę popołudnia. Nagle przypomniał sobie, że miał odebrać Phila z treningu piłki nożnej, a potem podjechać po Trish, która była u koleżanki. Był spóźniony. Duży Tony gdzieś się urwał, ale warsztat zamykali o szóstej. Poradzą sobie jakoś bez niego. Odszukał kluczyki, wyszedł z biura i wcisnął się za kierownicę swojego mustanga. Pół przecznicy od warsztatu poczuł, że coś jest nie tak. Wyczuł czyjąś obecność na tylnym siedzeniu. Zanim zdążył to sobie uświadomić, coś poruszyło się za jego plecami. Druciana pętla oplotła mu szyję, przytwierdzając głowę do obicia fotela. - Jedź dalej - syknął mu do ucha glos. 143

Ciało dało Salowi znać, że powinien wykonać rozkaz. Drut zaciskał się wokół gardła i gdyby nie posłuchał, człowiek na tylnym siedzeniu z łatwością odciąłby mu dopływ powietrza - jeśli nie całą głowę. Zerknął we wsteczne lusterko. Postać za jego plecami była ciemna i przykurczona. Za nią w oknie widział ruch uliczny w godzinie szczytu - niezbyt duży, tutaj na przedmieściach. W centrum byłby większy. A gdyby był większy, ktoś w innym samochodzie mógłby zauważyć potężnego faceta z drutem wokół szyi za kierownicą mustanga i ciemną postać przycupniętą na tylnym siedzeniu. Ale nie byli w centrum. - Patrz na drogę - rozkazał głos. Oczy Sala ześliznęły się z lusterka i skupiły na drodze. Przez kilka chwil jechali w milczeniu. - Robisz wielki błąd - oświadczył Sal. Zaskoczył go opanowany ton, jakim to powiedział. Targały nim strach i gniew - który na moment wziął górę - a po obu można było oczekiwać drżenia głosu. Mówił jednak ze spokojną determinacją człowieka stwierdzającego niezbity fakt. - Wielki błąd, kurwa - powtórzył dosadniej. Z tylnego siedzenia nie padła żadna odpowiedź. - Próbujesz mnie nastraszyć? - podjął Sal. - Bo jeśli tak, to się nie boję. To ty powinieneś się bać. Rozwalę ci za to łeb, skurwysynu. - Skręć w lewo - rozkazał głos. Sal nie włączył migacza. Drut wpił się mocniej w gardło, odcinając dopływ powietrza. Sal przeklął, włączył migacz i skręcił. Wjechali w boczną uliczkę, kierując się w stronę mostu. Drut rozluźnił się nieco; Sal wziął palący wdech. - Jesteś od Liguoriego - powiedział. Michael Liguori groził Salowi od jakichś ośmiu miesięcy, odkąd Sal zaczął mu włazić na terytorium. Sal nie bał się Liguoriego, który tylko zgrywał wielkiego gangstera, a tak naprawdę był jedynie płotką nieznającą swojego miejsca w hierarchii. Tego się jednak nie spodziewał. Uważał, że pogróżki to zwykły blef. Najwyraźniej się pomylił. Facet nasłał na niego tego człowieka, aby napędzić mu strachu... albo nawet zrobić coś gorszego. Znów zerknął we wsteczne lusterko. Twarz nieznajomego tonęła w cieniu. Oprócz oczu, zimnych jak wypalony proch. - Nie boję się ciebie - powiedział Sal. Ale zbielałe kłykcie dłoni zaciśniętych na kierownicy przeczyły jego słowom. Pot wystąpił mu na czoło. Poprawił się w fotelu i drut wpił się głęboko w skórę. - Cholera jasna - warknął - popuść trochę. 144

- Skręć w prawo. Tym razem wykonał polecenie bez protestów. Wjechali na parking na tyłach rybnej restauracji. Parking był pusty. Za nim rozciągało się morze. Most błyszczał niczym klejnot w świetle późnego popołudnia. - Zaparkuj za śmietnikiem. Sal wprowadził samochód za śmietnik. Teraz nikt od strony restauracji nie mógł ich zauważyć, byli ukryci przed wzrokiem wszystkich, z wyjątkiem ludzi przejeżdżających przez most, którzy nie zwróciliby uwagi na mustanga. Z góry zobaczyliby tylko wóz zaparkowany przy brzegu. Myśleliby, że to para nastolatków szukających ustronnego miejsca, żeby się kochać. Przypomniał sobie, jak całował się w kinie z Audrey, jak kręciło mu się w głowie. Gdyby wcześniej zdjął z mustanga dach, pomyślał. Wtedy byliby widoczni. Ale czekał na lato. Zima była kurewsko zimna, a wiosną ciągle lało i po raz pierwszy od dziesięciu lat doczekał końca kwietnia, nie zdjąwszy z mustanga dachu. - Unieś ręce - powiedział mężczyzna. - Pierdol się - warknął Sal, a potem obrócił się, żeby chwycić faceta za gardło. Pokaże skurwielowi, co to znaczy zadrzeć z Salem Santiorim. Przekaże Michaelowi Liguoriemu niedwuznaczną wiadomość. Przez ułamek sekundy cieszył się, że tak się stało - będzie miał okazję rozwalić komuś łeb; wyśle aż nazbyt czytelny sygnał wszystkim, którzy uważają, że Sala Santioriego można zastraszyć i wykurzyć z zajętego terytorium. Myśleli, że się zestarzał, roztył, zmiękł. Mylili się. Jak tylko złapie dupka za gardło, pokaże im wszystkim... Zdołał się obrócić tylko do połowy. Drut zacisnął się wokół szyi tak mocno, że most rozbłysł jasnym światłem, które zalało wszystko wokół. Przenikliwy ból rozkwitł w jego czaszce. Cały świat stał się bólem i światłem, gardłem i czaszką. Kiedy drut się rozluźnił, Sal już nie czuł gniewu. Teraz opanował go wyłącznie strach. - Jezu Chryste - wycharczał. - Ręce. Posłusznie uniósł ramiona, starając się wstrzymywać oddech, ponieważ nabieranie powietrza sprawiało, że garota wrzynała się głębiej w tchawicę. Potem druga pętla drutu oplotła się wokół jego nadgarstków, pętając mu ręce nad głową. Człowiek w czerni zacisnął ją mocno bez miłosierdzia. Odruchowo Sal spróbował opuścić ramiona na kolana - tak byłoby wygodniej lecz mężczyzna przytrzymał je w górze. Sal znów dostrzegł jego oczy w lusterku. Teraz zimny proch zaczął się żarzyć. 145

Przez kilka sekund patrzyli na siebie. Z tępym ukłuciem zaskoczenia zdał sobie sprawę, że rozpoznaje te oczy. Twarz, w której były osadzone, zmieniła się - postarzała, zaokrągliła. Ale oczy należały do niskiego mężczyzny, który zamówił przerobioną hondę. Do pedofila. - Zadam ci pytanie - powiedział. - Jezu Chryste - powtórzył Sal. - Czy mówiłeś o mnie komukolwiek? - Kurwa... Drut zacisnął się znowu na gardle. Coś w rękawie czarnej tuniki mężczyzny zadźwięczało cichutko, jak dzwoneczek przy drzwiach do warsztatu. Kiedy drut się rozluźnił, Sal dostał ataku kaszlu. Zmieszana z krwią plwocina plasnęła w kierownicę. Zawisła na chwilę, po czym spłynęła powoli w dół. - Czy mówiłeś o mnie komukolwiek? Sal miał wrażenie, jakby jego gardło było rozcięte na pół. Pojedyncza łza stoczyła się po policzku. Potrząsnął głową; ruch sprawił, że ból rozpalił mu tchawicę. - Nawet policji? - Nikomu. - Samochód jest gotowy? Pokiwał głową tak lekko, jak to tylko było możliwe. - A kluczyki? - W... w biurze. Do uszu Sala dotarło ciche przeciągłe trzeszczenie. Znał ten dźwięk - taśma izolacyjna odlepiana od rolki. Obleczona w rękawiczkę dłoń wychyliła się do przodu i przytknęła taśmę do jego warg. Jakimś sposobem druty wokół nadgarstków i gardła ani na chwilę się nie rozluźniły. Znowu odgłos odlepianej taśmy. Drugi kawałek zalepił Salowi oczy. Potem został rzucony na fotel pasażera niczym wór kartofli. Pozostało w nim dość zdrowego rozsądku, by zdziwiła go siła drobnego mężczyzny. Chwilę później mały człowieczek usiadł za kierownicą. Ruszyli. Sal leżał ze spętanymi nadgarstkami, z zalepionymi oczyma i ustami. Mógłby zaatakować napastnika, pomyślał. Mógł skoczyć na niego i mimo związanych rąk poddusić. Ale miałby większe szanse z wolnymi ramionami... Zaczął kręcić nadgarstkami, badając sytuację. Drut trzymał mocno, ale wyczuł trochę luzu. Nie przestawał obracać dłońmi, usiłując się wyswobodzić. 146

- Nie podnoś się - powiedział głos. Ręka przycisnęła mu głowę do fotela. Leżał więc dalej, kręcąc nadgarstkami. Po minucie znowu skręcili. Przez ten czas Salowi niemal udało się wyswobodzić prawą dłoń, ale słysząc chrzęst żwiru pod oponami, zdał sobie sprawę, że zajechali przed warsztat. Czy Duży Tony wciąż jest w środku? Czy wyjrzy na zewnątrz i zobaczy, co się dzieje? Silnik zgasł. Otworzyły się drzwiczki. Mężczyzna idzie obejrzeć hondę, zrozumiał Sal. Wciąż próbował oswobodzić ręce, nadgarstki były mokre od krwi. Ale to dobrze, krew służyła jako nawilżacz. Minęło pięć sekund i miał wrażenie, że za chwilę uda mu się wyjąć prawą dłoń. Jeszcze tylko dziesięć sekund... Mężczyzna wrócił do samochodu. - Wygląda dobrze - powiedział obojętnie. Chwycił Sala za ręce, zaciskając mocniej pęta. Sal wydobył z siebie zduszony jęk. Potem znów usłyszał odgłos odrywanej taśmy. Taśma zakleiła mu nos - odcinając dopływ powietrza. Niedobrze, pomyślał Sal. Zaczął rzucać głową na boki. Wargi pod kneblem pracowały jak u konia przeżuwającego obrok. Potworne gorąco rozpaliło mu skronie. Szamotał się z taką siłą, że wyrwał ręce z uścisku mężczyzny, unosząc je, żeby zedrzeć taśmę z twarzy. Mężczyzna chwycił drut na nadgarstkach, powstrzymując go. Lodowate zimno zmroziło Salowi wnętrzności i rozlało się po całym ciele. Zaczął wierzgać, kopiąc w tablicę rozdzielczą. Usiłował wydostać się z samochodu stopy biły o kierownicę i przednią szybę. Tony, pomyślał, co się z tobą dzieje, do cholery, wyjrzyj przez okno, na litość boską... Purpurowe smugi przecięły mrok. Potrzeba oddychania mijała. Wszystkie potrzeby mijały. Oczy wybałuszyły się pod kawałem taśmy. Gwałtowny wstrząs przeszedł przez ciało, opróżniając trzewia. Jeszcze przez pół minuty zabójca ściskał na wszelki wypadek nadgarstki Santioriego. Potem je puścił. Związane ręce opadły Salowi na brzuch, kiedy obracał się bezwładnie na bok, nadziewając się żebrami na dźwignię skrzyni biegów. Zabójca wysiadł z mustanga i zabrał swoje torby. Odwrócił się i zajrzał do wnętrza samochodu. Sal leżał twarzą do dołu na fotelu pasażera. Skórzana tapicerka była poplamiona krwią, śliną i śmierdzącym kałem. 147

Przypatrywał się ciału jeszcze przez dwie sekundy. Potem odwrócił się i ruszył w stronę warsztatu. Sześć kilometrów dalej syn Sala patrzył, jak ostatni z kolegów z drużyny wita się z rodzicami i wsiada do auta. Phil Santiori westchnął i spojrzał na zegarek. Gdzie się podziewa Sal?

ROZDZIAŁ 14 30 kwietnia, godz. 21.00. O godz. 16.30 podano obiad. Do 17.05 więzień nie tknął ani jedzenia, ani wody. Przez cały czas stał zwrócony twarzą do lustra, manifestując swój bunt. Jego siła woli okazała się jednak krótkotrwała i o godz. 17.05 przystąpił do konsumpcji, którą zakończył o godz. 17.15. Nudności wystąpiły o 17.40 i okazały się silniejsze od spodziewanych. (Na przy3

szłość zmniejszyć dawkę enterotoksyny gronkowca: 20 cm ?). Przez dwadzieścia minut więzień wymiotował do klozetu, pocąc się obficie i drżąc na całym ciele. Wkrótce po godz. 18.00 wczołgał się na łóżko, gdzie leżał bez ruchu przez prawie godzinę. O godz. 18.55 więzień zaczął mówić do siebie. Wymowa była bełkotliwa i powolna, same słowa - niesłyszalne. Mimo to wzrost zdenerwowania i stresu jest niewątpliwy. Tendencje dysocjacyjne przejawiają się w licznych manieryzmach, takich jak podrygiwanie nogi, kompulsywne gładzenie się po brodzie, tarmoszenie blizny na prawym uchu oraz nadekspresyjna dziecięca mimika. O godz. 19.40 nudności najwyraźniej powróciły. Następnie więzień położył się do łóżka i zapadł w niespokojną drzemkę. Światło w celi zostało zgaszone, aby pobudzić mózg do przejścia z fazy alfa do fazy beta i stworzyć warunki sprzyjające popadnięciu w trans. Sen będzie przerywany co dwie godziny przez całą noc, co powinno wzmocnić tendencje dysocjacyjne. Wczesnym rankiem zostanie przeprowadzona rozmowa, aby stwierdzić, czy zastosowane metody okazują się skuteczne. Jeśli nie, w każdej chwili można rozpocząć dekonstrukcję osobowości.

- Pani Miriam Lane? - Tak? Za jego plecami matka beształa dwójkę dzieci. Przygarbił się, wciskając się głębiej pod zadaszenie nad telefonem i podnosząc głos, aby zagłuszyć hałas. 148

- Tu Jack Atelier z hurtowni części samochodowych „Atelier”. Wyczuł napięcie na linii. Zdał sobie sprawę, że kobieta wstrzymuje oddech. - Mam dobrą wiadomość - oświadczył. - Ostateczne losowanie w naszej kampanii promocyjnej rozstrzygnęło, że zwycięzcą głównej nagrody jest - pani, panno Lane! Wypuściła głośno powietrze. - Bogu niech będą dzięki - powiedziała. - Jak się pani czuje? - Bogu niech będą dzięki - powtórzyła. - Wygrała pani pięćset dolarów i nową hondę accord. Najpierw oczywiście wygrana musi zostać potwierdzona przez sekcję do spraw kompensacji naszego działu promocji. Hurtownia części samochodowych „Atelier” rezerwuje sobie prawo nieprzyznania lub odebrania wygranej, jeżeli wykryte zostanie oszustwo po stronie beneficjenta. W mocy pozostają również inne warunki. Cisza. - Pani Lane? - Tak? - W terminie dwudziestu jeden dni roboczych odbierze pani czek na pięćset dolarów. W ciągu siedemdziesięciu dwóch godzin otrzyma pani nową hondę accord. Przyda się pani nowy samochód, panno Lane? - Bóg mi świadkiem, że tak. - Dostarczymy samochód bezpośrednio pod pani drzwi. Chcielibyśmy, aby od razu zaczęła pani z niego korzystać, jeśli nie stwarza to problemu. Ponieważ za dwa tygodnie przyleci pani do Nowego Jorku, gdzie weźmie pani udział w nagraniu reklamy telewizyjnej, byłoby dobrze, gdyby do tego czasu spędziła pani trochę czasu za kółkiem, żeby szczerze opowiedzieć o swoich wrażeniach. - To takie ekscytujące - powiedziała. - Z całą pewnością. W Nowym Jorku zamieszka pani w ekskluzywnym hotelu Parker Meridien przy Pięćdziesiątej Siódmej ulicy. Ale w tej sprawie zadzwonię do pani w przyszłym tygodniu, aby podać wszystkie szczegóły. Dzisiaj chciałem tylko poinformować panią o wygranej i o terminie przekazania pani samochodu. - Jeszcze nigdy w życiu niczego nie wygrałam. - Zawsze jest ten pierwszy raz - odparł radosnym głosem. - Jak powiedziałem, w ciągu siedemdziesięciu dwóch godzin dostarczymy samochód pod pani drzwi. Nie ma potrzeby, aby była pani w domu w momencie dostawy; kluczyki będą na panią czekały w skrzynce pocztowej albo jeśli ma pani w drzwiach otwór na listy... 149

- Tak, mam. - W takim razie, jeśli nie będzie pani na miejscu, aby osobiście odebrać nagrodę, kluczyki zostaną wrzucone przez otwór na listy. Jak powiedziałem, prosimy, aby zechciała pani od razu używać nowego samochodu. Tak, aby kiedy wystąpi pani w reklamie, mogła pani opowiedzieć, jak się nim jeździ. - To wspaniale, po prostu wspaniale. - Szczerze mówiąc, pani Lane, to jest właśnie część pracy, którą lubię najbardziej. Kiedy mogę zrobić coś na rzecz społeczności. - Nie wiem, co powiedzieć. - Nie szkodzi - zapewnił. - Ważne, aby wymyśliła pani coś do czasu rozpoczęcia zdjęć. A jeśli nie, być może będę mógł pomóc pani w dobraniu odpowiednich słów. - Dziękuję, panie Atelier. Niech Bóg pana błogosławi. - Nawzajem - odparł. - Nie mogę się już doczekać, aby poznać panią osobiście, panno Lane. - Proszę... proszę mi mówić Miriam. - Miriam - powiedział. Podał jej numer telefonu, pod który powinna zadzwonić, gdyby miała jakiekolwiek pytania. Nadmienił jednak, że może mieć kłopoty z uzyskaniem połączenia. W takim wypadku, zasugerował, powinna odczekać parę dni i spróbować ponownie. Odwiesiwszy słuchawkę, odwrócił się od automatu telefonicznego i z pochyloną głową przeszedł przez atrium dla podróżujących - zwieńczonej kopułą budowli ze szkła i stali, w której mieściły się kioski, fast foody i kawiarnie. Przemierzył parking i wsiadł do hondy. Przed wyjazdem zatankował bak do pełna. O godzinie ósmej czternaście wieczorem włączył się znowu do ruchu na autostradzie, kierując się - po raz ostatni - na północ. Pochmurne niebo zmieniło szosę w monochromatyczną wstęgę. Ustawił hondę na prawym pasie, przyspieszył do osiemdziesięciu kilometrów na godzinę, a potem włączył radio, przeskakując ze stacji na stację, aż znalazł prognozę pogody. Czeka nas więcej opadów deszczu, oznajmił z żalem synoptyk. Jeszcze tej nocy z północnego zachodu nadciągnie niekorzystny front atmosferyczny, który utrzyma się przez cały tydzień. W ciągu najbliższych dni nastąpią ulewne deszcze i burze, ale w weekend... Wyłączył radio, usatysfakcjonowany. Rozpoczął wstępną fazę swojego rytuału medytacyjnego. Nie zamierzał zajść zbyt daleko, siedząc za kierownicą. Nie wprowadzi się w trans, ryzykując wypadek drogowy. Ale położy fundamenty, tak aby później, kiedy nadejdzie czas, bez kłopotów osiągnąć wymagany stan ducha. 150

Dokładnie o dziewiątej pierwsza kropla deszczu uderzyła o przednią szybę. Zabójca zamknął okno i włączył wycieraczki. Odkąd natrętna myśl zagnieździła się w głowie Thomasa Warrena, nie mógł się jej pozbyć. Gdyby nie był pogrążony w niespokojnym półśnie, mógłby skąpać ją w jasnym świetle rozumu. Wywlekłby ją na słońce, gdzie by spłonęła i sczezła. Ale tu, w królestwie mroku, nie potrafił od niej uciec. Człowiek, którego ścigali, wcale nie jest człowiekiem. Obrócił się na drugi bok, mamrocząc. Chciał wstać, ruszyć znowu do akcji, dopilnować polowania. Bez jego pomocy nie schwytają poszukiwanego bez względu na to, iloma satelitami i samolotami zwiadowczymi będą dysponowali, bez względu na zdjęcia na pierwszych stronach gazet i ogromną obławę. Bo to wcale nie jest człowiek, pomyślał. Postać w czerni, pozostawiająca noże w gardłach policjantów, wymykająca się z sieci niczym woda przeciekająca przez najdrobniejsze szczeliny. Coś, czego jeszcze nigdy nie widzieli. To nie człowiek. To demon. Przemęczony umysł nie przestawał pracować jak język napierający bez przerwy na rozchwiany ząb. Z noża znalezionego w Central Parku udało się zdjąć odciski palców. Ale ani w bazie danych IAFIS w Clarksburgu, ani w żadnej zagranicznej agencji, do której mieli dostęp, nie było ich odpowiednika. Ponieważ ten człowiek nie jest człowiekiem... Próby zaśnięcia były bezcelowe. Im dłużej leżał, tym natrętna myśl zyskiwała na sile. Poszedł do Hoyle'a, zapytać, czy są jakieś nowe wiadomości. Zastał go w kuchni, jak wyskrobywał jogurt z dna pojemnika. Podwładny poinformował go, że w ciągu ostatnich pięciu minut nie zaszły żadne zmiany. Warren wrócił do pokoju. Położył głowę na poduszce. Odpoczywaj. Kto wie, kiedy nadarzy się następna okazja? Odpłynął w sen. Pewnego razu wybrał się na spacer z babcią. Mieszkała w Georgii, na terenie dawnej plantacji. Kiedy szli, Warren zwrócił uwagę na dziwną roślinę, której nigdy wcześniej nie widział. Bluszcz, ale nie bluszcz. Była wszędzie, płożyła się po ziemi, oplatała rynny, obrastała skalne zbocza i mury stodoły. „To kudzu”, powiedziała babcia. „Chwast. Nie można się go pozbyć. Lgnie do wszystkiego i nie chce puścić, Tommy”. Jak myśl w jego głowie. Usiłował ją wyrwać, ale natychmiast odrastała i lgnęła 151

do niego nowymi pędami. Ten człowiek to nie człowiek... Zadzwoniła komórka. Wymacał ją na stoliku, nie zapalając światła. - Warren. Dzwonił spec od przesłuchań. Oznajmił, że stracili Quinlana. Po tym oświadczeniu zaległa ponura cisza. Czyżby facet oczekiwał reprymendy za to, że pozwolił sprawie wymknąć się z rąk? Warren nie miał na to siły. Podziękował tylko i zakończył rozmowę. Spojrzał z zadumą w ciemność. Quinlan odszedł. Kolejny trop doprowadził donikąd. Nic nie szkodzi, nie potrzebowali Quintana. Złapią człowieka w czerni bez jego pomocy. Żeby im teraz uciec, musiałby zapaść się pod ziemię. Co pewnie zrobi. Ponieważ nie jest człowiekiem. Odwrócił głowę, żeby zerknąć na zegar. Minuta po północy. Pierwszy dzień nowego miesiąca, uświadomił sobie. W pierwszy dzień nowego miesiąca dobrze było wymówić: „królik, królik”, zanim powie się cokolwiek innego. Podobno przynosi to szczęście. - Królik, królik - rzucił w ciemność. Wyobraził sobie króliki wyciągane z kapeluszy. Noże tkwiące w gardłach. Ludzi, którzy nie są ludźmi, zapadających się pod ziemię. Abrakadabra. Presto. Westchnął, wciskając głowę w poduszkę. Przez całą noc deszcz bawił się z nim w kotka i myszkę. Teraz przybrał na sile, chłoszcząc samochód strugami wody. Zobaczył zjazd z autostrady, majaczący w świetle reflektorów. Skręciwszy z estakady, przez pięćdziesiąt kilometrów jechał wiejską drogą biegnącą na zachód, w głąb czarnych pól. Nieruchome traktory stały wśród upraw jak prehistoryczne stwory. Błyskawica rozcięła niebo, zatrzymując milion srebrnych kropelek w locie w stop-klatce. Zaparkował w gęstym zagajniku, wyłączył silnik i światła. Noc wdarła się, aby go pochłonąć; deszcz zmienił hondę w dudniący bęben. Niewiele myśląc, pozbył się charakteryzacji, po omacku schował sztuczny nos do torby i wytarł policzki z makijażu. Wysiadł z auta. Nieopodal stał jesion kołyszący się na wietrze. Z łatwością znowu go odnajdzie. Położył pod drzewem laptop i nakrył go liśćmi i gałęziami. Komputer mógł się wprawdzie zepsuć od deszczu, ale to nie szkodzi, byle tylko zniszczenia nie naruszyły twardego dysku z danymi. 152

Wróciwszy do samochodu, splótł palce i założył je na kark, zakrywając dłońmi uszy. Kciukami nacisnął delikatnie podstawę czaszki. Poczuł bicie własnego tętna. Wykonał serię płytkich oddechów: wdech i wydech, dziewięć razy. Położył ręce na udach. Obrócił tułów w lewo, potem w prawo. Dwadzieścia sześć razy. Dłonie przesunął na poziom nerek. Zaczął oddychać głębiej, nasycając krew tlenem. Serce pracowało coraz wolniej. Myśli wybiegły ku przyszłości. W wyobraźni ujrzał drogi ucieczki. Trasa numer jeden pozwalała wymknąć się niezauważenie; zakładała ominięcie wszystkich czujników i zminimalizowanie ryzyka napotkania patrolu. Trasę drugą wytyczył, biorąc pod uwagę przede wszystkim szybkość. Gdyby coś poszło nie tak, musiał wydostać się poza teren ośrodka jak najprędzej... Nie potrafił się skoncentrować. Opróżnił płuca i napełnił je ponownie. Stał się niczym - nie miał ciała, nie miał umysłu. On i świat materialny należeli do dwóch różnych, nieprzecinających się porządków rzeczywistości. Był wietrznym duchem, bezszelestnym zabójcą. Burza nasilała się i słabła, deszcz zmieniał się to w mżawkę, to w rzęsistą ulewę. Ali Zattout schował nóż o drugiej czternaście nad ranem. Do tej pory tace i naczynia były zabierane natychmiast po posiłku. Tym razem wszystko pozostawiono w celi, ponieważ jedzenie zawierało kolejną dawkę enterotoksyny. Taca leżała na podłodze pośrodku celi, razem z plastikowymi sztućcami i papierowymi serwetkami. Niespełna kwadrans po drugiej - wkrótce po włączeniu światła - Zattout poruszył się na łóżku. Jego ręka opadła luźno z materaca, jakby we śnie. Po chwili dłoń przesunęła się w stronę tacy. Zza weneckiego lustra Finney przyglądał się całej scenie. Zattout chwycił nóż, ukrył go za nadgarstkiem, a następnie jakby nigdy nic wsunął pod materac. Pozornie ciągle spał. Finney spojrzał na Hawthorne'a. On też wszystko widział. - A nie mówiłem? - powiedział. - Dać mu choćby cień szansy, a dźgnie człowieka w plecy. Finney popatrzył na więźnia: bladego jak śmierć, skulonego na łóżku, z kroplami wymiocin na brudnej brodzie. - Plastikowym nożem - zauważył. - Jeśli wykolę nim panu oko, nie będzie panu do śmiechu. - Ciekawe, czyby mu się udało. 153

- Może tak. Może nie. Naprawdę chce się pan o tym przekonać? Finney pokręcił głową. Otworzyli drzwi do celi. Hawthorne szedł pierwszy. Chwycił Zattouta, przyciskając przedramieniem gardło, i wyszarpnął go z łóżka. Finney zbliżył się ze strzykawką. Zattout zaklął. Wierzgnął. Finney uchylił się. Drugi kopniak dosięgnął plastikowej tacy, która wirując, trzasnęła o ścianę. Hawthorne wzmocnił uścisk; twarz Zattouta posiniała gwałtownie. Finney złapał więźnia za lewe ramię. Kiedy wstrzykiwał środek uspokajający, Zattout wydał z siebie wściekły ryk. Hawthorne rzucił go brutalnie na podłogę. Wraz z Finneyem wycofał się z celi. Zattout skoczył na równe nogi i znów zwrócił twarz do lustra. Splunął. Uderzył pięścią w zbrojone szkło, najpierw prawą, potem lewą. Zawył chrapliwie i zaczął walić w szybę. Finney i Hawthorne czekali. Przez dwie minuty więzień awanturował się, przeklinał, wrzeszczał i bił pięściami w lustro. Stopniowo uderzenia i krzyki słabły. W końcu poddał się. Zaczął krążyć po celi, mamrocząc pod nosem i spoglądając na boki. Wreszcie usiadł na podłodze i spod na wpół przymkniętych powiek wpatrywał się w lustro. Oparł się plecami o łóżko - blisko miejsca, gdzie ukrył nóż, zauważył Finney. Finney odliczył do trzydziestu i spojrzał na Hawthorne'a. Znowu weszli do celi. Hawthorne wsunął rękę pod materac i wydobył plastikowy nóż. - Co to jest? - zapytał, wymachując nim Zattoutowi przed nosem. - Co to jest? Zattout uśmiechnął się sennie. - Ja się tym zajmę - powiedział Finney. Hawthorne nie wyszedł. Wciąż pokazywał Zattoutowi nóż, gromiąc więźnia wzrokiem. - Zajmę się tym - powtórzył Finney. - Daj mi minutę. Nic mi nie będzie. Możesz iść. Hawthorne posłał Zattoutowi ostatnie groźne spojrzenie. Potem odwrócił się, wziął tacę i walający się w kącie plastikowy widelec i wyszedł. Finney usiadł na krześle. Zattout dalej tkwił na podłodze, uśmiechając się głupkowato. 154

- Wiem, że mnie słyszysz - powiedział Finney. Rozpoczęło się amatorskie przedstawienie. Na twarzy więźnia malowało się zmęczenie, uśmiech zniknął. Powieki zatrzepotały sennie. Zattout odetchnął chrapliwie. Zamknął oczy, potem otworzył je na chwilę i znowu zamknął, symulując utratę przytomności. Głowa Zattouta opadła bezwładnie na piersi. - Chcę ci dać jeszcze jedną szansę. Współpracuj z własnej woli. Twoja sytuacja się poprawi. Z oddali, przez las, mury domu, drzwi spiżarni, schody i weneckie lustro przetoczył się niski grzmot pioruna. Finney wychylił się do przodu. Zattout udawał. Czy dlatego, że pragnął uniknąć rozmowy w chwili słabości, czy też dlatego, że nadal planował ostatnią, desperacką próbę ucieczki? Jeśli więzień zaatakuje, Finney zdoła się obronić. Zattout był wycieńczony; Hawthorne czekał tuż za drzwiami. - Powiedz mi coś wartościowego - szepnął błagalnym głosem. - Coś, co nam się przyda. Zattout znów się uśmiechnął. - Kaffir - wymamrotał, nie otwierając oczu. - Po angielsku. - Niewierny. - To twoja ostatnia szansa. Później nie będziesz mógł nas powstrzymać, nawet jeśli postanowisz współpracować. Bo nie będziesz mógł mówić. - Kasjun. - Ogolimy ci głowę. Elektrody trzeba przyczepiać do gołej skóry. - Psi syn - wybełkotał Zattout. - Nie musi do tego dojść. Możemy traktować cię w sposób cywilizowany. Decyzja należy do ciebie. Zattout otworzył oczy. - Pierdol się - powiedział wyraźnie. Finney wstał. Wygładził ręką koszulę, a potem wyszedł z celi. Pierwszy aparat do elektrowstrząsów Reitera został zamówiony w 1942 roku przez psychiatrę Paula H. Wilcoksa. Urządzenie Cerlettiego i Biniego, które stosowano ówcześnie w leczeniu, porażało pacjenta prądem o napięciu znacznie wyższym, niż wydawało się to konieczne do wywołania ataku epileptycznego. Doktor Wilcox wysunął hipotezę, że w skutecznej terapii wystarczą wstrząsy o znacznie mniejszej sile. Znalazł więc inżyniera 155

elektryka, niejakiego Reubena Reitera, który zobowiązał się skonstruować urządzenie odpowiadające wskazówkom Wilcoksa. Aby można je było uznać za skuteczny środek leczenia schizofrenii czy depresji, atak epileptyczny musiał trwać dwadzieścia pięć sekund. W pierwszym aparacie Reitera efekt ten osiągano poprzez kumulację słabszych elektrowstrząsów, dawkowanych przez lekarza za pomocą przełącznika. Po nastąpieniu pożądanego ataku sesja dobiegała końca. Z myślą o polepszeniu skuteczności kuracji do urządzenia podłączono elektrody, które mocowało się na głowie pacjenta, tak aby prąd docierał bezpośrednio do odpowiednich płatów mózgu. Po wprowadzeniu w 1943 roku do użytku aparat Wilcoksa i Reitera zyskał ogólne uznanie. Jednak w roku 1956 na kongresie Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego doktor David Impastato oświadczył, że lekarze stosujący elektrowstrząsy jako rutynową część terapii stwierdzili, że urządzenie nie wywołuje pożądanych zmian w zachowaniu pacjentów. Okazało się, że stary aparat Cerlettiego i Biniego - który aplikował prąd o silniejszym napięciu - dawał, co nie wydaje się dziwne, lepsze efekty, powodując, że pacjenci stawali się ulegli i apatyczni. Rok później Wilcox, Reiter i Impastato połączyli wysiłki, by stworzyć nowy model aparatu. Molac II - najnowsze z urządzeń do elektrowstrząsów wyprodukowanych w Stanach Zjednoczonych - stał teraz na stole przed celą Zattouta. Podobnie jak aparat Cerlettiego i Biniego, molac mógł generować elektrowstrząsy o znacznie większym napięciu, niż było to konieczne do wywołania ataku epilepsji. Początkowy wstrząs o sile stu dziewięćdziesięciu woltów sprawiał, że pacjent tracił przytomność. Po nim następowały wstrząsy o dziewięćdziesiąt woltów słabsze, aplikowane według uznania osoby obsługującej przyrząd. Inaczej niż w przypadku dawnych modeli, konstruktorzy zrezygnowali z zabezpieczeń, które ograniczały długotrwałość jednokrotnego porażenia prądem. Aparat działał tak długo, jak długo wciśnięty był czarny guzik. Finney nie widział tego urządzenia od ponad dwudziestu lat. Molac II wyglądał tak samo jak zawsze. To nie tortura, pomyślał. Nie. To coś gorszego. Bo Zattout nie może zgodzić się na współpracę w czasie trwania zabiegu, a tym samym położyć kresu dalszym cierpieniom. Po pierwszym elektrowstrząsie straci przytomność. Potem rozpocznie się dekonstrukcja osobowości. Hawthorne stał obok Finneya i obserwował. Po drugiej stronie lustra Zattout siedział bez ruchu na podłodze. Finney sięgnął do kieszeni i zacisnął palce na dublonie. Potem kiwnął głową.

CZĘŚĆ 3

ROZDZIAŁ 15 Trzecia nad ranem. Otworzył oczy. Uruchomił silnik. Włączył wycieraczki i pojechał na Sycamore Drive 62. Wsunął kluczyki od hondy przez otwór na listy, podszedł do forda escorta, włamał się do środka, otworzył maskę i przeciął przewód zapłonu. Wrócił do hondy, odchylił luźny kawałek tapicerki. Odkręcił śrubki, schował je do kieszeni i wyjął płytę. Schowek wyglądał na mały. Przytroczył torbę do klatki piersiowej, tuż pod mostkiem. Potem ułożył się na tylnym siedzeniu w pozycji półleżącej, z kolanami w górze. Wziął wdech, wypinając brzuch. Wypuścił powietrze i przycisnął pępek do kręgosłupa. Powtórzył ćwiczenie pięć razy, szukając pożądanego środka. Wtedy ruszył ku górze. Jego duch wspinał się po kolejnych szczeblach, otwierając, rozpychając i oddzielając wszystkie kręgi na szlaku. Wyczuł resztki napięcia w klatce piersiowej i barkach. Zbadał je. Rozmasował duchowe ścięgna i rozluźniwszy je, ruszył znowu ku górze. Siedem kręgów szyjnych zawiodło go do rdzenia mózgowego. Kiedy znajdzie się w schowku, będzie musiał zachować nieruchomą pozycję przez ponad szesnaście godzin, aż o trzeciej minie go patrol. Wtedy mózg włączy się do akcji. Na razie jest wyłączony. Podczas drogi w dół zatrzymał się, aby tchnąć powietrze w gardło, serce, splot słoneczny, wreszcie w sam środek. Położył się na brzuchu, wyciągnął ręce nad głowę. Potem wygiął grzbiet tak, aż pośladki zetknęły się z barkami. Następny ruch podciągnął kolana do łokci. Złożył się wpół. Nie rozprostowując ciała, podźwignął się ostrożnie. Przedramiona zadrżały z wysiłku, gdy opuszczał się z siedzenia na podłogę. 159

Zaczął się wciskać do schowka. Najpierw wsunął do środka pośladki. Potem chwila układania się: znalezienie właściwego kąta. Uniósł miednicę i przemieścił się o następne kilka centymetrów. Biodra przywarły ciasno do ścian. Wnętrze schowka miało dziwnie szpitalny zapach. Kolejny ruch. Kolana, stykające się już z łokciami i skroniami, wniknęły głębiej do środka. Następna duchowa wędrówka wzdłuż kręgosłupa w poszukiwaniu otwartości. Znowu w głąb schowka. Przemieścił się o następne pięć centymetrów. Moment odpoczynku. Klaustrofobia mogła nadejść w każdej chwili. Ale jego tu nie było. Był gdzie indziej - w miejscu, którego odnalezieniu poświęcił ostatnie godziny. Było ono ciche, mroźne i spokojne. Następne pchnięcie i znalazł się w środku po piersi. Torba przycisnęła się mocniej do brzucha. Plecy, nogi i biodra napierały na ściany schowka. Zaczerpnął powietrza. Wepchnął się głębiej - aż po barki. Dwie minuty później, ostatni wysiłek. Całe ciało zniknęło pod tylnym siedzeniem. Prawe ramię miało jeszcze ograniczoną możliwość ruchu. Odnalazł płytę i wstawił ją z powrotem na miejsce. Zamknął oczy i przeniósł się do mroźnego, cichego zakątka. Na zewnątrz liście szeleściły na wietrze. Grom rozdarł powietrze. Błyskawica rozświetliła niebo, rzucając poszarpane cienie na ganek domku przy Sycamore Drive 62. Burza przycichła, a potem znów przybrała na sile. Thomas Warren II popatrzył na czerwone cyfry na ekranie budzika: dziesięć po trzeciej. Zamknął z wysiłkiem powieki i pogrążył się w niespokojnym letargu. W jego śnie człowiek, który nie był człowiekiem, wyciągał króliki z kapelusza. Za nim kudzu zarastało mury starej stodoły. Przed nim klęczał Ali Zattout. Zattout miał na sobie granatowy biznesowy garnitur i targał biały kołnierzyk takim samym gestem jak Rodney Dangerfield. Thomas Warren senior uwielbiał ten skecz: „Za grosz szacunku do człowieka nie mają”. Ale Zattout nie tarmosił kołnierzyka dla żartu. Robił to, żeby odsłonić kark. Potem skłonił głowę na pieniek. Drobny człowieczek, który wcale nie był człowiekiem, ciągle wyjmował z kapelusza króliki. Ale ostatnią i popisową sztuczką, pojął nagle Warren, będzie wyczarowanie topora. Potem zamachnie się i odrąbie Zattoutowi głowę. Abrakadabra, presto. Dlaczego? Zattout i ten człowiek należą do tej samej frakcji. No niezupełnie. Mały magik w czerni pozabijał członków komórki. Mordował swoich. 160

Ale to też niezupełnie tak. Nie mordował swoich, ponieważ nie był jednym z nich. Był inny. Był kimś z zewnątrz. Z kapelusza wyskoczyły różowe piłeczki. Magik zaczął żonglować. Trzema piłeczkami, potem czterema, potem sześcioma, dziesięcioma - aż w powietrzu zawirowało tyle różowych kulek, że Warren nie widział już człowieka wprawiającego je w ruch. Po niebie przeleciał samolot; nad nim mrugający lampkami satelita. Ale piłeczki zasłaniały kuglarza przed samolotami i satelitami podobnie jak przed oczami Warrena. Wciąż widział Zattouta - z odsłoniętym karkiem i głową na pniu. Czekającego cierpliwie. Bo nie miał dokąd uciec. Nie mógł się wymknąć. Magik w czerni zabił innych z komórki. A teraz zabije Zattouta, gdy tylko zakończy żonglerską sztuczkę. Wreszcie piłeczki pospadały na ziemię. Występ dobiegał końca. Zerwał się wiatr. Liście kudzu zaszeleściły o mury obory. Magik ukłonił się i zaczął wyciągać coś z kapelusza. Warren ujrzał lśniącą klingę, ostrą jak brzytwa. Zattout przyglądał się katowi żałosnym wzrokiem. Czy znał tego człowieka - to złe, przebiegłe stworzenie, które miało odebrać mu życie? Niezupełnie. Bo magik nie był jednym z nich. Był inny. Był z zewnątrz. Ale zadawał się z Arabami. Zadawał się z al-Kaidą... Warren otworzył oczy. Miał rozwiązanie pod samym nosem. Tak blisko, że nawet go nie zauważył. Zattout był już złapany. Quinlan odszedł, ale rysopis ściganego można przekazać więźniowi... Może Zattout zdradzi im jakieś pomocne szczegóły. Chwycił pośpiesznie za telefon leżący na nocnym stoliku, strącając na podłogę deszcz drobniaków i papierosów. Finney nalał whisky. Podał ją Hawthorne'owi. Hawthorne, wyraźnie wstrząśnięty, wychylił drinka, nie czekając, aż Finney napełni drugą szklankę. Szalejąca burza trzaskała o okiennice, nie wywierając na obu mężczyznach widocznego wrażenia. Siedzieli naprzeciwko siebie w pokoju oświetlonym jedną słabą lampką. Kamery w świecach na kominku buczały cichutko. Przed wywołaniem pierwszego elektrowstrząsu Finney wstrzyknął więźniowi propofol i chlorek sukcylocholiny - środek znieczulający i lek zwiotczający mięśnie - aby zredukować ryzyko złamań. Molac II wysyłał impuls o sile tysiąckrotnie przewyższającej zwykłą 161

aktywność elektryczną mózgu. W efekcie dochodziło do gwałtownych skurczów mięśni. Zanim lekarze stosujący terapię elektrowstrząsową zaczęli podawać leki paraliżujące, złamane kości stanowiły częsty skutek uboczny leczenia - szczególnie często zdarzały się złamania kręgosłupa. Do czaszki Zattouta przymocowano elektrody. Pierwszy wstrząs - o sile stu dziewięćdziesięciu woltów - trwał trzy sekundy. Wywołany nim atak drgawek ustąpił po czterdziestu dziewięciu sekundach. Przed przystąpieniem do następnego etapu Finney sprawdził, czy nie doszło do zagrażających życiu komplikacji: zawału serca lub bezdechu. Atrofia kory mózgowej, arytmia serca, tachykardia, padaczka. W najbliższej przyszłości u Zattouta mogła się pojawić każda z tych dolegliwości. A wszystko w wyniku jednego dnia pracy, pomyślał Finney z goryczą. Przysięga Hipokratesa? Zdaje się, że kiedyś coś o niej słyszał. Ale w tej chwili nie potrafił sobie przypomnieć ani słowa. Drugi wstrząs, o sile stu woltów, trwał dwie sekundy. Trzeci - cztery sekundy. Człowiek po terapii elektrowstrząsowej może prowadzić normalne życie, odezwał się w nim lekarz. Na przykład Susan Franklin. Osiem miesięcy po jej zwolnieniu spod ich kurateli Finney i Noble poszli złożyć jej wizytę. Zamierzali zbadać stopień, w jakim skutki przeprowadzonych zabiegów nadal się utrzymują. Być może Noble odwiedzał dawną pacjentkę także później; ale wtedy Finney zerwał już z nim stosunki i nic o tym nie wiedział. Klinika za żelazną gotycką bramą otoczona była trawnikiem, na którym kwitły hortensje i stokrotki. Po krótkiej konsultacji ze skwaszonym lekarzem, doktorem Youngiem, zostali wprowadzeni do świetlicy. Zobaczyli tam Susan Franklin. Robiła na drutach i z nieobecnym wyrazem twarzy wpatrywała się w telewizor. Zaskakująco przybrała na wadze; jej jeszcze niedawno wymizerowana twarz stała się okrągła i nalana. Finney jednak od razu ją rozpoznał - po oczach. Nawet jeśli i ona go poznała, w żaden sposób nie dała o tym znać. Wydawało się całkiem prawdopodobne, że dzięki hipnozie i amnezji wywołanej elektrowstrząsami w ogóle nie pamiętała eksperymentu. Kiedy skwaszony doktor Young przedstawił ich jako swoich „kolegów”, prawie nie zareagowała. Podziękowali lekarzowi za poświęcony im czas. Potem razem z Susan Franklin poszli na spacer po ogrodzie. Noble mówił łagodnym, rozsądnym, kojącym głosem. Skomentował pogodę, zapytał o podawane w zakładzie jedzenie. Susan Franklin słuchała, odpowiadając cicho, ilekroć padało jakieś pytanie. Zdawała się boleśnie 162

nieśmiała, ale całkowicie przytomna. Pytania Noble'a stawały się coraz bardziej dociekliwe. Czy dobrze się czuła przez ostatnie osiem miesięcy? Czy była zadowolona z leczenia w Klinice Cartera? Odpowiadając, mówiła o wzorcach zachowań, nowych sposobach reagowania podczas terapii. Z pomocą doktora Younga uczyła się, jak rozpoznawać swoje wzory i jak je zmieniać. Wypowiedziała to z modulacją, która wydała się Finneyowi dziwnie znajoma. Po chwili zdał sobie sprawę, że słyszał ją u samego Younga; Susan zapamiętała nie tylko słowa, ale także samą melodię frazy. Szli dalej, mijając ogrodnika ze szlauchem, a potem krzew forsycji. W pewnej chwili Noble zagwizdał pod nosem. Był to początek arii Mimi z Cyganerii - sygnał wywoławczy, który stosowali, aby zyskać dostęp do Robin, najsilniejszej spośród wtórnych osobowości Susan Franklin. W psychice kobiety odnaleźli siedem odrębnych osobowości. Wszystkie ukształtowały się we wczesnym dzieciństwie, przybierając z początku postać wyimaginowanych przyjaciół. Susan nadała każdej z nich twarz, widoczną tylko w jej sypialnianym lustrze. Z upływem czasu Robin - niezwykle spostrzegawcza osobowość o ciętym języku - zmusiła inne tożsamości do wycofania się. Stała się dla Susan główną wyrazicielką negatywnych emocji - gniewu, żalu i cierpienia. I zawzięcie trzymała się dzieciństwa, zachowując wieczną młodość, mimo że sama Susan Franklin i jej pozostałe osobowości podlegały procesom starzenia. Noble przestał gwizdać i spojrzał na Susan z ukosa. Wypatrywał oznak nudności, zorientował się Finney. Bladości, krótkiego oddechu, trzepoczących gwałtownie powiek. Kobieta szła jednak dalej, całkiem obojętna. Aria była dla niej tylko arią. Rany, jakie jej zadali, zdawały się zabliźniać. Noble wrócił do niezobowiązującej rozmowy. Usiłował nawiązać bardziej osobisty kontakt, poruszając temat amantów kina tamtego okresu: Paula Newmana, Steve'a McQueena, Johna Wayne'a. Susan odpowiadała uprzejmie, ale bez entuzjazmu. Wtedy Noble zanucił inną melodię. Sygnał wywoławczy osobowości o imieniu James. I znów Susan Franklin nie przejawiła żadnej reakcji. Noble przestał gwizdać. Zachwycił się pięknem ogrodu, po którym spacerowali. Przypomniał mu się wiersz: Pieśń o traw soczystej zieleni! Pieśń o ulic miejskich zapomnieniu; pieśń o farmach - o żyznych polach pieśń. Nawet jeśli Nina - tożsamość, którą wywoływali za pomocą tego wersu - usłyszała te słowa, zachowała to dla siebie. Susan Franklin po prostu pokiwała głową. Rzeczywiście, powiedziała, ogród jest śliczny. Zanim wrócili do kliniki, Noble spróbował nawiązać kontakt z czterema spośród siedmiu osobowości. Za każdym razem bez skutku. Pożegnawszy się i podziękowawszy 163

Susan, Finney nabrał przekonania, że kobieta może wrócić do zdrowia. Skrzywdzili ją, ale być może nie na zawsze. W późniejszych latach zastanawiał się, czy Noble dał jej spokój. Wizyta odbyła się kilka miesięcy przed tym, jak ich drogi się rozeszły; między mistrzem a niepokornym uczniem zaiskrzyło napięcie. Noble nie naciskałby Susan Franklin zbyt mocno w obecności Finneya, bo naraziłby się na ostry spór. Możliwe jednak, że wrócił do kliniki sam, tego roku albo później, aby odszukać osobowości, które niegdyś z taką łatwością przyzywali. Może nawet wypisał Susan Franklin z Kliniki Cartera, zamknął znowu w celi i poddał działaniu elektrowstrząsów, hipnozy i narkotyków... A może jednak wróciła do zdrowia. I prowadziła normalne życie mimo tego, jak zabawiali się z jej umysłem. Zadzwonił telefon. Hawthorne zdążył sobie nalać drugiego drinka. Teraz odstawił go i sięgnął po komórkę przy pasie. - Tak - powiedział. Zamilkł, wysłuchując rozmówcy. - Myślę, że robimy postępy - odparł. Finney wziął butelkę i napełnił swoją szklankę. - Jest ze mną - oznajmił Hawthorne i podał mu aparat. Zimny ogień zapłonął w jego członkach. Mógłby to być ból, pomyślał. Gdyby wciąż przebywał w swoim ciele, ten zimny ogień mógłby go sparzyć do żywego. Ale był gdzie indziej, wysoko w górach na południe od Morza Kaspijskiego. Liczył uderzenia serca. Tętno zwolniło do czterdziestu uderzeń na minutę. Policzywszy do dwudziestu tysięcy, zstąpił w swoje ciało tylko na tyle, by ocenić sytuację. Deszcz bębnił o karoserię samochodu. Krew krążyła zbyt wolno w dłoniach i stopach. Ale spodziewał się tego. Kiedy zacznie się ruszać, krew popłynie szybciej. Policzył kolejnych dziesięć tysięcy uderzeń serca. Noga zapulsowała. Chciała rozproszyć jego uwagę, ściągnąć go z powrotem na ziemię. Bez medytacji oszalałby od klaustrofobii. Wyizolował ból i odsunął go ostrożnie poza siebie, za okno świadomości. Powietrze wydawało się zaskakująco zimne. To wrażenie wywołało w nim tylko ciekawość, nic więcej. Był spokojny, cierpliwy. Był cichą małą myszką. Miał czas - całą nieskończoność uderzeń serca. Deszcz wciąż padał. 164

Kiedy następnym razem zstąpił do ciała, coś go przywołało. Dźwięk, odczucie. Silnik hondy zaczął pracować, uświadomił sobie niejasno. Mechaniczny pomruk napełniał przestrzeń, grzechotał mu w kościach. Więc już ranek. Chwilę później samochód ruszył. Nie potrafił stwierdzić, czy skręcali w prawo, czy w lewo; rzucało nim na obie strony. Coś ostrego ukłuło go w skroń, o mało nie rozcinając skóry. Tylne opony szumiały jednostajnie, tuż przy jego uchu. Potem silnik zawył na szybszych obrotach. Zabójca zachował dość świadomości, by wzmocnić uścisk dłoni na płycie i przytrzymać ją w miejscu. Nie czuł ręki ani płyty. Ale widział je w mroku. Powietrze sączyło się do schowka przez niewidoczne szczeliny. Wyczuł w nim wilgoć. Czas płynął - niepoznawalny czas, czas bez właściwości. Znowu się zatrzymali. Potem znowu ruszyli. Usłyszał coś jakby gęganie gęsi. Za blisko tego świata. Musiał wznieść się wyżej, wyłączyć się jeszcze na parę godzin. Wrócił w wysokie zimne góry. Jednak drobna cząstka jego istoty zachowała świadomość, rejestrując kolejne wrażenia: zakręt, potem chrzęst żwiru pod kołami. I wreszcie - gdy znowu się zatrzymali, przytłumione głosy: - Nowy wóz, panno Lane? - Nie uwierzysz, Ray. Wygrałam go w konkursie. - No proszę. Nie wierzę. - Jeszcze nigdy w życiu niczego nie wygrałam - powiedziała. Dalsza rozmowa, porwana przez wiatr. Potem: - ...przykro mi, ale... proszę wysiąść z wozu. Otwierano bagażnik. Potem zamknięto. Otworzyły się tylne drzwiczki. Po chwili ktoś je zatrzasnął. - Przepraszam, panno Lane, po prostu musiałem się upewnić... - Miłego dnia, Ray. - Nawzajem. Zapowiada się parszywie, ale będę się starał... Samochód ruszył dalej. Zabójca pogłębił oddech, wypełniając płuca tlenem, spowalniając bicie serca. Przed nim jeszcze wiele godzin w bezruchu. Wiele godzin spokoju i cierpliwości. Nie podda się podnieceniu. Jeszcze nie. Ale odczuwał podniecenie. Bo samochód pojechał dalej w porannym deszczu, którego nie widział. Nie widział, ale wiedział: udało mu się. 165

Przedostał się przez bramę. Finney umilkł i przyglądał się uważnie więźniowi. Nie sądził, że opis wywoła jakąkolwiek widoczną reakcję. Zabieg został wykonany na tyle niedawno, że przesłuchiwany, nawet gdyby odzyskał przytomność, pozostałby w stanie katatonii. Jednak stało się inaczej: na twarzy Zattouta pojawiła się reakcja. Była to ta sama dziecięca mina: zmarszczone czoło, rozdęte nozdrza. „Niski mężczyzna”, powiedział Finney, używając tych samych słów, co Thomas Warren. „Ciemny ubiór. Szczupła budowa ciała. Mistrz ucieczki i kamuflażu...” Zattout jęknął. Zarzucił głową. Finney odchylił się do tyłu, rozmyślając. Dekonstrukcja postępowała. Dziecięcy lęk na twarzy badanego - ten sam, który Finney widział w reakcji Zattouta na dobermana - wskazywał, iż proces nabrał przyspieszenia. W miarę jak dorosła osobowość rozpadała się, na czoło wysuwała się tożsamość dziecięca. A dziecko było po prostu przerażone. Jednak nie był to strach racjonalny. To coś innego. Strach przed wypowiedzianymi słowami, pomyślał Finney. Coś znaczyły dla Zattouta - więcej niż dla niego. Kolejny trop do wykorzystania, a raczej byłby nim, gdyby informacja dotarła kilka godzin wcześniej. Teraz jednak rozpoczęła się dekonstrukcja. Zattout utracił zdolność mówienia. Póki jednak nie przystąpili do następnego etapu zabiegu, nadal słyszał i reagował. - Chcę, żebyś odnalazł w sobie uczucie błogości - powiedział Finney. Twarz więźnia skrzywiła się gwałtownie. - Błogostan - powtórzył Finney. - Poczucie siły i ukojenia, i spełnienia. Znajdź je w swoim ciele. Zattout jęknął znowu, cicho i żałośnie. - Już dobrze - powiedział Finney łagodnie. - Pozwól sobie na coś dobrego. Dość się już nacierpiałeś, prawda? Więcej oznak niezadowolenia. Zattout wciąż stawiał opór. „Daj spokój”, mruknął do siebie Finney. Trzeba kontynuować dekonstrukcję. Ale proces odbudowywania osobowości więźnia pochłonąłby wiele miesięcy, a Thomas Warren pilnie potrzebował informacji. Człowiek, o którym chciał się dowiedzieć więcej, był członkiem uśpionej komórki, która mogła być znana Zattoutowi. Wraz z lapidarnym rysopisem Warren przekazał zdumiewającą wiadomość. Człowiek ten eliminował członków swojej komórki. Prawdę mówiąc... tu Warren 166

zawahał się, jakby zdawał sobie sprawę z absurdalności swojego przypuszczenia...możliwe, że mężczyzna w czerni zamierza zlikwidować samego Zattouta. Potem z pośpiechem zaznaczył, że ochrona natychmiast pozbyłaby się każdego, kto wtargnąłby na teren ośrodka. Ale warto pamiętać o tym w trakcie rozmowy z więźniem: można to wykorzystać jako punkt zaczepienia. Finney przeanalizował jeszcze raz wszystkie fakty. Pewien człowiek eliminował członków własnej organizacji terrorystycznej. Zattout mógł się znajdować na jego liście. Więzień zareagował na rysopis tego człowieka. Reakcja pochodziła z dziecięcej części jego psychiki, która zyskała na sile po rozpadzie dorosłej osobowości. Przynajmniej ta cząstka jego psychiki wierzyła, że Zattout jest zagrożony. Stąd przerażenie. Poza tym więzień nie wiedział o ukrytych czujnikach ani o tym, ilu żołnierzy piechoty morskiej pilnuje ośrodka. Dla niego myśl o wtargnięciu intruza wcale nie była absurdalna. - Odnalazłeś błogość? - zapytał łagodnym głosem. Brak reakcji. - Skoncentruj się na tym uczuciu. Wyobraź sobie, że przeżywa je dziecko. Dzieci odczuwają w sposób czysty, prawda? Jakże wspaniale i szczęśliwie czuje się takie dziecko. Zattout zabełkotał, wydając z siebie ciąg samogłosek. - Przygarnij to dziecko. Daj mu znać, że jesteś tu, żeby ukoić cierpienie, że może czuć się błogo. - Aaaa - powiedział Zattout. Finney odczekał. - Aaa. - To ty jesteś tym dzieckiem, prawda? Zattout zarzucił głową. - Możemy przestać, jeśli chcesz. Nie chcesz przygarnąć tej błogości? Jeśli sprawimy, że dziecko poczuje się lepiej, ty też poczujesz się lepiej. Ale musisz zaakceptować dziecko. Przytul je mocno. Przez kilka chwil Zattout się opierał. Potem nastąpiła zmiana. Na jego twarzy odmalowała się akceptacja, potem przerażenie i wstyd. - Dobrze - powiedział Finney. Przyglądał się kilka sekund, żeby sprawdzić, czy regresja się utrzyma. Spostrzegł, że zyskuje nawet na sile. Efekt był niesamowity: dorosły mężczyzna o twarzy nieszczęśliwego, zalęknionego dziecka. 167

Finney obserwował więźnia jeszcze przez chwilę. Potem wstał jak najciszej. Wyszedł z celi i zgasił światło, pogrążając Zattouta w mroku.

ROZDZIAŁ 16 Przy świątyni czarna skała poprzecinana żyłkami agatu opadała stromym zboczem ku dolinie. W oddali, nad jeziorem, drobinki spienionej wody podrywały się w górę, wypełniając powietrze mgłą. Bogowie są dziś niespokojni, powiedziałby mistrz. Jednak zabójca spoglądał na mgłę i widział tylko działanie wichru. Bliżej łukowatego wejścia dwa motyle utrzymywały się nieruchomo w powietrzu mimo wietrznej pogody. Między wiatrem i wodą, między motylami i świątynią panowała równowaga - lecz bogowie nie mieli z nianie wspólnego. Mistrz siedział przed marmurową kapliczką. Przez kilka chwil zabójca obserwował go, stojąc w bramie świątyni. Potem zebrał w sobie odwagę i ruszył w jego stronę. - Nie zrozumiałem dzisiejszej nauki powiedział do pleców mistrza. Wiatr zaświszczał między ciemnymi szczytami gór. Wreszcie mistrz gestem dłoni zaprosił ucznia, aby usiadł koło niego na zimnej posadzce. Przemówił, nie odrywając wzroku od kapliczki, głosem tak spokojnym i skupionym, jak jego oczy. - Mała myszko - powiedział. - O wszystko się dopytujesz. Zabójca powściągnął język. - Twój umysł jest tylko w połowie tutaj - ciągnął dalej mistrz. - Reszta wciąż przebywa na zewnątrz. Nie możesz się uczyć, jeśli słuchasz tylko połowicznie. Ogarnął go palący wstyd. Była to oczywiście wina Rany. Część jego duszy została przy niej. Ale nie można było pobierać nauk u mistrza i oczekiwać powrotu do społeczeństwa. Starożytnej mądrości nie wolno było wykorzystywać w zewnętrznym świecie. Używano jej wyłącznie do rozstrzygania starożytnych waśni osobistych starożytnych waśni. - Nie udawaj - powiedział mu mistrz. - Bądź ze sobą szczery. Zawsze. Wizja pojawiła się znikąd. Usiłował ją odepchnąć. Musiał zachować skupienie, pozostać w miejscu ciszy i osamotnienia. Jednak wizja, jeśli rzeczywiście nią była, natychmiast przylgnęła do niego z 168

powrotem. Bo nie jestem ze sobą szczery, uznał. Bo unikam otwartych odpowiedzi na pewne pytania. Dlaczego ryzykował życie dla sprawy, w którą nie wierzył? „Bądź ze sobą szczery. Zawsze”. Dla Rany. Co za nieostrożność. Dziecinada. Pewnie Rana nawet go nie pamięta. Zachowywał się jak zakochany szczeniak... Niech więc tak będzie, pomyślał. Postąpi wbrew temu, czego go nauczono w świątyni. Wykorzysta wiedzę uzyskaną od mistrza dla materialnej korzyści, a potem dzięki niej zdobędzie miłość kobiety. Niech tak będzie. Użyje starożytnych technik w zewnętrznym świecie w niedozwolonym celu. I kto go powstrzyma? Nie było bogów panujących nad wiatrem i wodą. Poczekał na deszcz. Sam panował nad pogodą, w pewnym sensie. Ale czuł się zagubiony, nieszczęśliwy. Schowek był jak trumna. Bogowie byli przeciwko niemu... Bogowie nie mieli z tym nic wspólnego. Tak ciemno i zimno, i mokro. Każdy straciłby skupienie, spoglądając w taką otchłań. Ale było już prawie po wszystkim. Jeśli wytrwa jeszcze kilka godzin, będzie po wszystkim. Ktoś był razem z nim w schowku. Dziewczyna. Jej ciało napuchło; śmierdziała zgniłymi jajami. Robaki żerujące w jej trzewiach mnożyły się. Wkrótce pergaminowa skóra już ich nie utrzyma. Wyleją się z niej i zaczną pełzać po nim, wnikając do nosa i ust. A on będzie tu uwięziony, bezbronny, niezdolny do ruchu, gdy zaczną składać jajeczka w miękkich, delikatnych miejscach... Utracił koncentrację. Wybaczył to sobie. Znów odnalazł świątynię. Za nią, w górskim zboczu znajdowała się lodowa jaskinia. Ostrożnie ruszył w jej kierunku. Znalazłszy się w środku, uklęknął i oddał się medytacji. Na ramieniu Thomasa Warrena II spoczęła czyjaś dłoń. Podniósł głowę. Był ranek, ale na dworze wciąż panowała ciemność, nadal lał deszcz. Wszedł do kuchni, żeby zjeść coś na śniadanie; przygotował sobie miskę płatków z mlekiem i kubek kawy, lecz zaraz potem złożył głowę na stole i zamknął oczy. A teraz ktoś położył mu dłoń na ramieniu... 169

Popatrzył w górę i zobaczył dyrektora CIA. Szef nie pojawiłby się we własnej osobie, gdyby nie miał do przekazania złych wieści. Złe wieści dotyczyły oczywiście samego Warrena. Nie wykorzystał swojej szansy. Kierownictwo operacji powierzą komuś innemu, pójdzie w odstawkę. Gdyby dyrektor nie przyjaźnił się z jego ojcem, stałoby się to już wcześniej. - Tommy - powiedział szef. Za grubymi szkłami okularów jego oczy nabrały wyrazu wujowskiego przywiązania i żalu. - Trzymasz się jakoś? Warren potarł dłonią twarz i pokiwał głową. Podniósł kubek z zimną kawą i znowu go odstawił. - Chyba przydałaby ci się odrobina świeżego powietrza - powiedział dyrektor. - Może pójdziemy na spacer? Po drodze do wyjścia minęli Hoyle'a, Cassa i Moore'a, którzy pochylali się nad biurkami w pozach najwyższego skupienia. Z powodu braku nowych informacji nie było zbyt wiele do zrobienia - ale patrząc na nich, miało się wrażenie, że czynią ogromne postępy. Oczywiście, nie może być inaczej, pomyślał Warren. W końcu w klasie pojawił się dyrektor szkoły. Wyjęli parasole z dekoracyjnego stojaka przy drzwiach, a potem wyszli na zimną mżawkę. Podczas pierwszej rundki wokół domu żaden nie odezwał się ani słowem. Warren czuł, że powoli trzeźwieje ze snu. Nadchodzący świt z trudem przedzierał się przez deszcz; ciemna szarość jaśniała stopniowo, w subtelnych odcieniach zastygającego wosku. W połowie drugiego okrążenia Warren postanowił podjąć rozpaczliwą próbę powstrzymania tego, co nieuniknione. - Co pana do nas sprowadza? - zapytał. Dyrektor popatrzył na niego wszechwiedząco. - Robimy postępy - zapewnił Warren. Przerzucił parasol do drugiej ręki i wydobył z kieszeni paczkę cameli light. Wyciągnął papierosa, zapalił go i odkaszlnął. - Zdaję sobie sprawę, że wyniki nie są oszałamiające. Ale wie pan, co mawiał mój ojciec: problemy to okazje w przebraniu... - Jakie wyniki, Tommy? - Mamy rysopis. Mamy zdjęcie w każdej gazecie w trzech stanach... - I żadnych rezultatów. - Na Szóstej Alei rozładowywano ciężarówkę dostawczą. Tragarze przenosili w deszczu kartonowe pudła. - Powiem ci, co mamy. Przygotuj się. Warren się przygotował. - Mamy dziennikarzy, którzy krzyczą na całe gardło, że nie potrafimy złapać nawet jednego człowieka. 170

Warren nie całkiem się z tym zgadzał. Dziennikarze myśleli, że poszukiwania prowadzi policja, a nie Agencja. Wspominanie o tym w tej chwili wydawało mu się jednak niewłaściwe. - Za dużo środków władowaliśmy w tę operację - podjął dyrektor. - Spuściliśmy gacie do samych kostek. Jeśli Biuro postanowi kopnąć nas w tyłek, trudno im będzie chybić celu. Teraz nadarzała się okazja. Teraz Warren mógł podjąć temat. „Pozwoli pan, że rzucę pomysł - zacząłby - tak żeby zobaczyć, co pan na to”. Pozornie sprawy rzeczywiście wyglądały fatalnie. Gdyby był na miejscu szefa, sam zdjąłby siebie z dowodzenia operacją. Ale przecież naprawdę posunął się w śledztwie. Były to jednak postępy, o których trzeba mówić z niezwykłą ostrożnością, ponieważ - w gruncie rzeczy - sprawiały wrażenie absurdalnych. Wiem, gdzie znaleźć człowieka, którego szukamy, powiedziałby dyrektorowi. Gotowy pan? Powodem, dla którego nie możemy go zobaczyć, jest to, że mamy go pod samym nosem. A miejscem, w którym go znajdziemy, jest... sam tajny ośrodek. Słysząc to, szef uniesie dłoń w geście szyderstwa. Ale Warren wpadnie mu w słowo, wytaczając przekonujące argumenty. Nie wspomni o śnie, w którym sztukmistrz wyciąga z kapelusza topór, a w tle szeleszczą liście kudzu. Ograniczy się do twardych faktów. Ścigany eliminował po kolei wszystkich członków swojej komórki. Dlaczego ktoś miałby zabijać ludzi z własnej organizacji? Oczywiście po to, żeby zatrzeć ślady. A kto był jedynym pozostałym przy życiu członkiem alKaidy związanym z komórką? Zattout. Dyrektor okaże sceptycyzm. Nikt nie odważyłby się wtargnąć do tajnego ośrodka, mógłby zaoponować - w każdym razie nikt przy zdrowych zmysłach. A gdyby człowiek, którego ścigają, był niespełna rozumu, już dawno udałoby im się go schwytać. Ale Quinlan, odrzekłby Warren, dostarczył al-Kaidzie informacje na temat zabezpieczeń. Szkice, wrażenia, może nawet plany. Jeśli mężczyzna w czerni dysponował szczegółowymi planami... Ale nic by z tego nie wyszło. Gdyby coś takiego zasugerował, dyrektor uznałby go za wariata. A Warren nie był do końca pewien, czy ten wniosek byłby błędny. Lepiej, pomyślał, zacząć się targować. Pozwoli szefowi pozbawić się dowodzenia pościgiem. Jeśli tylko ten utrzyma go na stanowisku kierownika operacji „Rybitwa”. - To już koniec, Tommy. 171

Dotarli właśnie na róg ulicy, zawrócili do kamienicy. Dyrektor starannie unikał jego wzroku, kiedy podjął: - Miałeś swoją szansę. Teraz muszę ci ją odebrać. Warren palił papierosa. „Pozwoli pan, że rzucę pomysł - mógłby zacząć tak żeby zobaczyć, co pan na to”. Ale dyrektor nie dałby się przekonać. - Niech mi pan chociaż zostawi operację „Rybitwa” - usłyszał swój głos. - Nie wiem, czy wyniki usprawiedliwiają taką decyzję. - Proszę tylko o trochę czasu. Jesteśmy blisko przełomu. - Kiedy ostatnio patrzyłeś w lustro, Tom? Zrobił to tuż przed śniadaniem - jeśli zaśnięcie przy misce płatków można było nazwać „śniadaniem”. Ciemne smugi pod jego oczami przybrały purpurowofioletową barwę sińców. - Potrzebujesz wakacji - oświadczył dyrektor. - Jeszcze tydzień. Dyrektor potrząsnął głową. - Tommy - powiedział. - Zwalniam cię z dotychczasowych obowiązków. Prześpij się. Potem pojedziesz do ośrodka zabrać swoje rzeczy. I wybierzesz się gdzieś na południe na zasłużony urlop. - A co będzie, kiedy wrócę? Pełna współczucia mina dyrektora nie pozostawiała wątpliwości co do odpowiedzi. - Zobaczymy - odparł, a potem machnął ręką, przepuszczając Warrena przodem, kiedy wchodzili na schody. Ali Zattout stał na szczycie skały otoczonej spienionymi falami morza. Grunt pod nogami był zdradliwy, śliski od mokrych wodorostów. Tuż pod powierzchnią widział ostre krawędzie rafy. Właśnie na nich rozwali sobie czaszkę, jeśli się ruszy. Mógł postawić jeden krok, może nawet dwa. Potem stopy straciłyby grunt; jego ramiona zaczęłyby wywijać rozpaczliwe młyńce. Ostatnią rzeczą, jaką by zobaczył, byłby przechylający się ukośnie klif... Ale nie mógł tu zostać. Bo szedł po niego asziszin*. * Asziszin (arab.) - zabójca, asasyn. Asasyni - skrajna sekta muzułmańska, działająca w XI-XIII wieku w Persji. Ich zadaniem było zabijanie odszczepieńców religijnych i politycznych w łonie islamu. Według legend sekta istnieje nadal, po jej wytrzebieniu w XIII wieku (przyp. red.).

Wiedział to w głębi ducha z całkowicie niezbitą pewnością. Nie pamiętał słów Louisa Finneya, jednak ich znaczenie przeniknęło do samego rdzenia jego istoty. 172

Dlaczego Amerykanie pytali go o asziszina? Ponieważ jego bracia wysłali wietrznego ducha, aby zamknąć mu usta. Nie mógł ich za to winić. Na ich miejscu uczyniłby to samo. I zasłużył na los, który mu zgotowali. Zadał się z wrogiem. Nie zdradził wszystkiego, zaledwie marny ułamek. Ale to wystarczało. Teraz zapłaci za swoją słabość. Jęknął. Bał się, odczuwał wstyd i zmieszanie. Był sierpień. Przyjechał w odwiedziny do letniej rezydencji młodego człowieka, który wraz z rodziną prowadził dużą firmę budowlaną. Rezydencja stała w tropikalnej zatoce. Był to bardzo luksusowy dom. Właśnie tam Zattout po raz pierwszy wszedł na zdradliwe, śliskie skały. Z początku przepełniała go radość: szampan szumiał w mu głowie, po zatoczce pływały kajaki, a on wspinał się na wierzchołek skały. Chwilę później młodzieniec, który go gościł, zniknął wraz z kajakami. Zattout nie mógł dopłynąć sam do domu. Nigdy nie nauczył się pływać; to była jego pierwsza podróż w tropiki. Wychował się na Półwyspie Arabskim i w wieku siedemnastu lat nie był za granicą dalej niż w Syrii. Teraz jednak znalazł się tutaj, na zdradliwej skale pośród fal. Nie mógł pozostać na miejscu - bo dosięgnie go ręka asasyna. Ale nie mógł też zejść ze zdradliwej skały... Blizna na prawym uchu zaczęła swędzieć. Otaczali go bracia, głośno skandując. Miał czternaście lat i był prawiczkiem, ale nie na długo. Francuzi nazywali to tournantes, „po kolei”. Jako najmłodszy Zattout miał być pierwszy. Za kilka chwil straci dziewictwo... Wtedy dziewczyna zamachnęła się, usiłując zadrapać mu twarz i trafiając w ucho. Ból rozrywanego ciała eksplodował mu w czaszce. Zastanawiał się, czy nie odebrać sobie życia. Wtedy ucho przestanie wreszcie swędzieć. Jak mógł to zrobić? Zrzucić się ze skały do wody i utonąć. Tyle że się bał. Nie chciał umierać. Umrze jednak tak czy inaczej, może lepiej przejąć inicjatywę... - ale na to było za późno. Asziszin już po niego przyszedł. Istota w celi była jak podmuch powietrza z krypty, eteryczna i trująca. Przeniknęła przez kratkę wentylacyjną, przez rysy w ścianach. Zattout nie mógł się powstrzymać. Zaczął mamrotać w błagalnej modlitwie. „Litości”, stęknął, „Litości...” W ciemnościach mignął mu kontur postaci. Była ubrana na czarno: w czarny płaszcz, czarną tunikę. Ukarze Zattouta za jego występki przeciw Allahowi. Z rąk tego człowieka doświadczy cierpienia gorszego niż to, jakiego spodziewał się od Amerykanów. 173

A może to wszystko sen? Był w celi z mężczyzną w czarnym płaszczu; ale również stał na szczycie skały, usiłując zebrać w sobie odwagę, by wrócić na brzeg. Kiedy dziewczyna zadrapała mu ucho, zdzielił ją w twarz na odlew. Potem najstarszy z braci stwierdził, że teraz nadeszła jego kolej, mimo że Zattout nie dokończył dzieła. Z zakurzonego podwórza przyglądał im się pies. Uśmiechał się albo tak się tylko Zattoutowi zdawało. Pies wystawił jęzor. Pojedyncza kropla krwi spłynęła chłopcu po policzku. Dziewczyna go zraniła. Będzie miał bliznę na pamiątkę... W pewnym okresie życia, gdy miał dwadzieścia kilka lat, wybudował sobie wspaniałą salę projekcyjną, gdzie oglądał film za filmem. Filmy nakręcono w Hollywood. Podobały mu się wszystkie. Wpatrywał się w ekran, sącząc szampana i często obejmując ramieniem piękną kobietę. Ale było to dawno temu. Od tamtej pory stał się bardziej pobożny. Przez parę lat, zanim został schwytany, żył według surowych zasad religii i tradycji. Jednak w środku jakaś część jego duszy nadal lubiła Hollywood i dobrego szampana. Zasłużył na swój los. Żył, pławiąc się w luksusie, tarzając w grzechu. Współpracował z wrogiem. A teraz przyszedł po niego wietrzny duch. Mały kundel śmiał się z niego. Kropla krwi spłynęła Zattoutowi po szczęce na szyję. Jakaś okrutna cząstka jego duszy mamiła go nadzieją. Może uda mu się przekonać zabójcę, że nie zdradził Amerykanom całej prawdy. Może przebłaga go, wykazując skruchę. I może ocali życie. W końcu też miał coś do zaoferowania. Poznał obóz wroga od wewnątrz. Nie zdradził tajemnic swoich braci. W każdym razie nie najważniejszych. Gdyby tylko udało mu się przekonać o tym asziszina... Czy to jawa, czy sen? Nieważne. Mógł mówić i nie brać odpowiedzialności za swoje słowa. Mógł otworzyć usta i wyrzucić z siebie wszystko, błagać o życie. Został oswobodzony. Przez prąd, który przepłynął przez jego ciało... przez trans, w jaki wprowadzili go przesłuchujący... Przełknął ślinę i zwilżył zaschnięte usta. - Niczego im nie zdradziłem - powiedział po arabsku. - Zdradziłeś nas. Odpowiedź też padła po arabsku - szorstkim, łamanym narzeczem. Więc to jawa. Wietrzny duch nie był jednym z nich. Pochodził ze Wschodu. Ale teraz był tutaj. Zattout potrząsnął głową. - Okłamywałem ich, nie zdradziłem prawdy. Asziszin milczał. 174

Zattout wziął głęboki wdech. Przełknął ślinę, zwilżając usta na tyle, by wypowiedzieć słowa, których potrzebował. Jeśli będzie mówił dostatecznie szybko jeśli będzie się dostatecznie szybko ruszał - może uniknie upadku ze skały; może uniknie złego losu. Opowiedział wszystko, w skrótowych, na wpół sensownych zdaniach, w gorączkowym pośpiechu przekonując zabójcę, że zasłużył na łaskę. Po drugiej stronie weneckiego lustra Louis Finney obserwował to, co się dzieje. Nie widział wyraźnie w mroku; nie rozumiał słów Zattouta. Ale Hawthorne stojący w celi nad więźniem, ubrany w czarną szatę z kapturem - zrozumie. A taśma odwijająca się powoli ze szpuli zarejestruje każde zdanie nerwowego monologu, umożliwiając późniejszą analizę. Jego ocena Zattouta okazała się trafna: opis zabójcy rzeczywiście wywołał lęk, dziecięca osobowość istotnie doszła w pełni do głosu. Więzień mówił coraz szybciej. Nagle zapragnął wyrzucić z siebie wszystko, co wie. Kiedy skutki wstrząsu miną - kiedy zacznie odzyskiwać zdolność racjonalnego myślenia - uświadomi sobie, że został oszukany. Ale wtedy będzie już za późno. Finney wciąż obserwował. Z jego wargami działo się coś dziwnego, coś, czego dawno nie doświadczył. Wrażenie wydało się tak obce, że dopiero po paru sekundach zdołał je rozpoznać. Dziwny skurcz mięśni twarzy był początkiem uśmiechu.

ROZDZIAŁ 17 Ali Zattout nie przestawał mówić, póki zupełnie nie ochrypł. Czasami - podczas czterogodzinnego monologu - zachowywał się niemal rozsądnie; niekiedy gadał całkiem od rzeczy. Raz przez sześć minut błagał tylko o życie. Gdy rano, siedząc w salonie przy kominku, przeglądali wyniki, znaleźli w tym bezładnym bełkocie wiele cennych informacji. Rozsiane wskazówki stanowiły pierwszorzędny materiał do dalszych przesłuchań. Kiedy zakończyli wstępną analizę danych, Finney był na skraju wycieńczenia. Miał zatkane zatoki; bolała go głowa. Poszedł na górę i tak jak stał - w ubraniu padł na łóżko. Spał przez cztery godziny, aż do drugiej po południu pierwszego maja. 175

Kiedy się obudził, nadal lało. Spał jak zabity. Przez pięć minut siedział nieruchomo na łóżku, wsłuchując się w deszcz. Swędziało go w nosie. Zawartość zapchanych zatok spłynęła w dół. Przeziębienie mija, pomyślał. Jeszcze nie minęło, ale wszystko jest na najlepszej drodze. W tunelu zamigotało światełko. Wziął prysznic, a potem ubrał się w czyste rzeczy. Włożył wczorajsze ubrania do szuflady z brudną bielizną, zastanawiając się, czy założy je jeszcze podczas pobytu w tajnym ośrodku. Przesłuchania będą toczyć się dalej; ale on wykonał swoje zadanie. Ktoś, kto przejmie jego obowiązki, będzie miał pod dostatkiem amunicji. Zszedł na dół, odczuwając dziwną lekkość. Kobieta, która zajmowała się gotowaniem i sprzątaniem - Miriam Lane - podała mu zupę i kanapkę. Krzątała się po kuchni, wycierała blaty, wkładała naczynia do zmywarki i narzekała na pogodę. Taka ulewa, powiedziała, zaleje drogę do miasta, będzie miała szczęście, jeśli uda jej się dotrzeć wieczorem do domu. Finney słuchał, zjadł już zupę i połowę kanapki, gdy ze spiżarni wyłonił się James Hawthorne. Gosposia szybko wycofała się z kuchni. Hawthorne wyglądał na zmęczonego. Szklane oko zezowało na prawo bardziej niż zwykle, jeden z kosmyków włosów sterczał do góry. Ale sposób, w jaki usiadł, wskazywał, że czuje ulgę. - Co pan proponuje na najbliższe godziny? - zapytał. Finney otarł serwetką usta. - Niech się wyśpi. Kiedy się obudzi, damy mu jeść. Hawthorne pokiwał głową. - Potem zostawimy go samego na tak długo, aż zacznie sobie uświadamiać, co się stało. Myślę, że następna noc powinna wystarczyć. A rano przystąpimy do przesłuchania. - On naprawdę wierzy, że ktoś po niego idzie - powiedział Hawthorne z nutą zdziwienia w głosie. - Częściowo tak. Dziecko w nim w to wierzy. To lęk irracjonalny. O podłożu emocjonalnym. - Bez podstaw w rzeczywistości? Finney uśmiechnął się lekko. - Gdyby od tygodni nie siedział zamknięty w celi... i to po latach spędzonych na ukrywaniu się i uciekaniu... nie wspominając już o przejściu przez pierwszą fazę dekonstrukcji... innymi słowy, gdyby jego mechanizmy obronne nie były w zupełnej rozsypce, nigdy by w to nie uwierzył. 176

Hawthorne popatrzył na własne paznokcie. - Thomas Warren znowu dzwonił - oznajmił. - Kiedy pan spał. Finney podniósł kanapkę. W salonie gosposia włączyła odkurzacz. - Poprosił, żebym podwoił częstotliwość patroli - powiedział Hawthorne. Finney odłożył kanapkę na talerz. Jego wewnętrzny zegar wybił dwunastą. Dwunasta była porą mocy. O tej dwunastej - dwunastej w południe - rozpocznie proces przemiany, która sprowadzi go z powrotem do świata żywych. Dwanaście godzin później, o północy, przystąpi do wykonania ostatniego etapu misji. W duchu otworzył oko, ale w rzeczywistości jego powieki pozostały zamknięte. Wycofał się powoli z lodowej jaskini, stawiając ostrożnie kroki. Szedł długim ciemnym tunelem. Stopniowo, jedno uderzenie serca po drugim, koncentrował energię na powrocie do świadomości. Wniknięcie do obozu wroga utrudniały dwa czynniki: bariery i patrole. Dzięki ufności kobiety zdążył już minąć wszystkie bariery. Oba mury - z wieżami strażniczymi i reflektorami - znalazły się za nim. Między nimi były drzewa i siekący deszcz. Musiał się jeszcze uporać z patrolami - obchodzącymi dom co trzy godziny, uzbrojonymi w karabiny tec 9 z trzydziestoma nabojami w magazynku. Strażnicy prowadzili psy: po jednym dobermanie na dwóch żołnierzy. No i elektroniczne zabezpieczenia - czujniki i kamery. Na razie się tym nie przejmował. Udrożnił odpowiednie kanały duchowe, przyśpieszając krążenie krwi w żyłach i wpompowując ją w zdrętwiałe członki. Wkrótce całe ciało zacznie go mrowić. Odetchnął głęboko i skontrolował po kolei wszystkie wewnętrzne organy. Wypuścił powietrze i pozwolił sobie na chwilę odpoczynku. W końcu dokonał pełnej przemiany. Otworzył oczy. Leżał zgięty wpół w ciasnym schowku pod tylnym siedzeniem hondy; wokół panował mrok, powietrze wciąż miało szpitalny zapach. Deszcz dudnił rytmicznie o karoserię samochodu. Jego prawa dłoń dotykała płyty. Pchnął ją i płyta wypadła na podłogę z głuchym, przytłumionym dźwiękiem. Szarawe światło wdarło się do schowka, sprawiając, że zmrużył oczy. Przekręcił nadgarstek, spojrzał na zegarek. Za dwadzieścia druga. Zaczął wydobywać się ze schowka. Gdzieś na skraju świadomości odczuwał głód. Jaśniej i wyraźniej - pragnienie. Odsunął oba uczucia na bok. 177

Dziesięć po drugiej wydostał się ze schowka. Leżąc na podłodze, przewędrował w górę i w dół kręgosłupa, odnajdując punkty napięcia i pozbywając się ich. Rozciągnął mięśnie. Sprawdził krew i oddech, po czym powrócił do środka. Naciągnął kaptur na twarz, a potem wślizgnął się na tylne siedzenie i przyjął pozycję, która pozwalała mu wyjrzeć przez okno. Zorientował się w terenie, lokalizując stracha na wróble, rozłożysty dąb przy parkingu, wreszcie sam dom. Patrol o godzinie trzeciej spóźnił się o pięć minut. Strażnicy chowali głowy w ramionach, chroniąc się przed deszczem; szli przez szarą zawieruchę, nie rozglądając się na boki. Nie są czujni, pomyślał zabójca. Ale natychmiast się skarcił. Niedocenienie przeciwnika jest amatorskim błędem. Czekał. Teraz patrol znów wyłonił się z deszczu, doberman szedł powoli, ostrożnie omijając kałuże. Kiedy strażnicy zniknęli, odczekał kolejne dwie minuty. Potem wziął głęboki oddech i sięgnął po klamkę od drzwiczek. Zattout się obudził, siedział na brzegu pryczy. Wyglądało na to, że powraca do siebie po przebytych cierpieniach; oczy sprawiały wrażenie przytomnych, choć lekko zamglonych. W jego twarzy Finney wyczytał mieszaninę zagubienia, ulgi i strachu. Nie było to bezrozumne, dziecięce przerażenie, jakie widział poprzednio, lecz prawie racjonalny lęk człowieka, który wie, że dał się oszukać - i zdaje sobie stopniowo sprawę z tego, że gra dobiegła końca. Obserwował więźnia przez trzy minuty. Potem wszedł po schodach na piętro i zajrzał do sypialni Hawthorne'a. Słysząc pukanie do drzwi, Hawthorne podniósł wzrok znad swojego siga p226. Gestem ręki zaprosił Finneya do środka. Pokój był urządzony jeszcze bardziej spartańsko niż sypialnia Finneya. Rzeczy osobiste ograniczały się do brązowej walizki stojącej w kącie i otwartej książki leżącej okładką do góry na biurku. Zza okna dochodził gulgot wody płynącej rynną pod dachem. Finney usiadł na krześle przy biurku i wskazał części pistoletu rozłożone na łóżku. - Spodziewa się pan kogoś? - Rutynowe czyszczenie - odparł Hawthorne, ale Finney miał co do tego pewne wątpliwości. Hawthorne podniósł prowadnicę, przyjrzał się jej i dmuchnął. Finney zmusił się, żeby nie gapić się na jego szklane oko. - Pomyślałem, że moglibyśmy omówić mój wyjazd - powiedział. 178

Hawthorne wziął wycior i zaczął bez słowa czyścić lufą. - Zostanę tak długo, jak to uznacie za konieczne. Ale gdybym chociaż w przybliżeniu wiedział... - Będzie pan musiał porozmawiać z Warrenem. Jeśli poczeka pan dzień albo dwa, na pewno znajdzie dla pana czas. - Dzień albo dwa? Odniósł wrażenie, że Hawthorne z trudem powstrzymuje się od jakiegoś komentarza. Ale agent wciąż zajmował się pistoletem i zapytał tylko: - Po co ten pośpiech? Finney poprawił się w krześle; nie odpowiedział. - Zawsze mamy zapotrzebowanie na dobrych obserwatorów - podjął Hawthorne. - Może powinien pan zastanowić się... - Chciałbym wrócić do domu. - ...nad tym, jak najlepiej rozplanować zajęcia... - Chciałbym wrócić do domu. - ...znaleźć jakiś rodzaj równowagi, zamiast... - Skończyłem z tym - powiedział Finney. - Miałem tego dość już dwadzieścia lat temu. - Wielka szkoda. Finney wzruszył ramionami. - Nie musi się pan angażować od razu na sto procent. - Ostry ton w głosie Hawthorne'a zdradzał już tłumiony gniew. - Dobrze pan sobie poradził z Zattoutem. Ale to tylko początek. Zawsze znajdzie się jakieś inne zadanie do wykonania. - Właśnie tego się obawiam - odparł Finney i pozostawił Hawthorne'a sam na sam z jego pistoletem. Lewe tylne drzwiczki hondy uchyliły się nieznacznie. Ruch nie został zarejestrowany przez kamery na podczerwień, gdyż samochód nie wydzielał ciepła. Choć z wnętrza wyłoniła się postać, która wypadła na mokry żwir, kamery pozostały w stanie uśpienia. Ciemna tunika na ciele postaci obniżała długość fali promieniowania cieplnego z jedenastu do ośmiu mikronów. Zimny siekący deszcz zdziałał resztę. Dzięki spadkowi temperatury nawet kamery zainstalowane w bezpośrednim sąsiedztwie mogły wychwycić zaledwie falę cieplną długości siedmiu mikronów - mniej niż wynosił próg wymagany do aktywacji. Sieć mikrofalowych czujników wokół parkingu także nie wysłała sygnału alarmowego do głównej strażnicy. Sensory zostały zaprogramowane na ostrzeganie o 179

efekcie Dopplera w granicach od dwudziestu do stu dwudziestu herców - częstotliwości charakterystycznych dla ruchu człowieka. Bardziej wrażliwe nastawienie czujników doprowadziłoby do nieustannych fałszywych alarmów, powodowanych opadami lub ruchami drobnej zwierzyny. W związku z tym system miał poważną wadę: znając dokładne rozmieszczenie czujników, można było maksymalnie wykorzystać osłonę drzew i samochodów, blokujących mikrofale. Jeśli w dodatku człowiek przemieszczał się powoli, w równym tempie, mógł ominąć sensory, nie aktywując alarmu. Postać, która wyłoniła się z hondy, poruszała się powoli i w równym tempie. Jej dłonie były zwrócone ku dołowi, łokcie blisko ciała, nogi szeroko rozstawione. Tylko zakapturzona głowa unosiła się ponad piętnaście centymetrów od podłoża, gdy oczy wodziły na boki, rozpoznając teren. Nachylenie ciała przypominało grzbiet skradającego się kota; postać poruszała się też z podobną płynną gracją. Najpierw wyciągały się ręce. Potem lewa noga przesuwała się do przodu. Ciężar ciała spoczywał na przedramionach i nodze, od kostki po kolano. Po wykonaniu tych ruchów - i przemieszczeniu się o kilka centymetrów - ciało rozluźniało się i pochylało do ziemi. Te same ruchy powtarzały się przy przesunięciu drugiej nogi. Był to jednak proces ciągły, gładki i płynny marsz naprzód. Deszcz lał z nieba gęstymi strugami, siekąc dom i samochody, przeinaczając do suchej nitki mężczyznę w czerni, który przekradał się powoli przez parking. O wpół do czwartej po południu dotarł na drugi koniec parkingu. Dalej stał potężny, rozłożysty dąb - jego najbliższy cel. Kiedy znajdzie się za pniem dębu, będzie zasłonięty zarówno przed czujnikami, jak i ludzkim wzrokiem. Deszcz i tunika gwarantowały, że nie pozostawi po sobie zapachu. Za drzewem przeczeka bezpiecznie do północy. Potem przekradnie się szlakiem, który właśnie przebył, i wniknie do wnętrza domu. Po minucie zajął pozycję za dębem. Westchnął z wysiłku, ale ostrożnie - płytko. Usiadł po turecku, schylił zakapturzona głowę i utkwił wzrok w ziemi, aby nikt nie dostrzegł błysku oczu. Korona drzewa zapewniała pewną ochronę przed deszczem, ale nie pełną. Czarny materiał tuniki kleił się do skóry; przesiąknięta torba była ciężka od wody. Wyciszył myśli. Zamknął oczy, wycofując się w głąb w siebie. O czwartej trzydzieści pięć minął go patrol. Zza drzewa zarejestrował to niemal podświadomie. A więc zmieniono częstotliwość obchodów. Zbył tę myśl, nie wnikając w nią głębiej. Zastanawianie się nad tym mogło wywołać strach; gdyby poddał się lękowi, pies by to wyczuł. 180

Doberman był zmęczony i mokry; chciał jak najszybciej wrócić do budy. Obchód o czwartej trzydzieści przebiegł bez zakłóceń. Zabójca odnotował patrol o szóstej podobnie jak poprzedni. Wkrótce po przejściu żołnierzy honda accord wyjechała z parkingu w stronę bramy. Miriam Lane wracała do domu. Obchód o siódmej trzydzieści był nader pobieżny. Żołnierze szli pospiesznie przez ulewę, światła ich latarek penetrowały teren w promieniu zaledwie jednego metra. Pies rozglądał się bardziej uważnie niż dwaj marines, trzymając wysoko łeb. Jednak wszyscy chcieli jak najszybciej uciec przed deszczem. Zabójca zarejestrował to wszystko. Siedział po turecku pod drzewem z pochyloną głową i czekał, aż nadejdzie północ. Thomas Warren II jechał autostradą. Osiągnął taki stan wyczerpania, że nie potrafił skupić uwagi na jednej myśli. Monotonny, bezlitosny pisk wycieraczek o szybę działał mu na nerwy; stojak na kubek po prawej stronie był pusty i zamierzał to jak najszybciej zmienić. Jechał do tajnego ośrodka wypożyczoną toyotą corolla, jedynym samochodem, jaki udało mu się dostać w tak krótkim terminie. Żałował, że w McDonaldzie nie sprzedają do kawy prawdziwego mleka, tylko okropną sztuczną śmietankę w plastikowych pojemniczkach, żałował również, że nie udało mu się znaleźć czegoś lepszego od starej, rozklekotanej toyoty. Ostatnio miał wrażenie, że trudno dostać w McDonaldzie nawet sztuczną śmietankę, która nie byłaby dosmaczana - do wszystkich dodawano kretyńskie, drobnomieszczańskie dodatki, sztuczną esencję orzechową albo kawę mokkę, i wszystkie smakowały chemikaliami i plastikiem. Część jego myśli krążyła wokół kawy w McDonaldzie, druga część skupiała się na przemożnej chęci zamknięcia oczu i zapadnięcia w sen; jeszcze inna przeprowadzała kalkulacje. Był w trasie od prawie trzech godzin, co oznaczało, że zostały mu jeszcze dwie. Przewidywany czas dotarcia na miejsce: dwunasta trzydzieści w nocy. Przemierzył dwieście dwadzieścia kilometrów, co znaczyło, że zostało jeszcze sto sześćdziesiąt. Co kilka minut przeprowadzał kolejne działania, układając w słupki nowe liczby. Rachując, ćmił papierosy, dopalał je do samego filtra, wgniatał pety w popielniczkę i pięć minut później sięgał po następnego. Mimo deszczu ustawił maksymalny nawiew - miał nadzieję, że podmuchy zimnego powietrza nie pozwolą mu zasnąć. Radio było ustawione na WXRK, nowojorską stację grającą rocka, ale im dalej jechał na północ, tym częściej gubił sygnał. Mimo to nie wyłączył radia, nawet kiedy z głośnika dochodził już tylko monotonny 181

szum. Niebo przybrało barwę umbry posrebrzanej kroplami deszczu, lśniącymi w świetle reflektorów. Z prawej strony wyrosła tablica informacyjna: MIEJSCE WYPOCZYNKU - PIĘĆ KM. Wkrótce z przodu zamajaczył zjazd z autostrady. Warren skręcił, naciskając lekko na hamulec. Wjechał na okrągły parking, w którego środku stał pawilon z łazienkami i automatami sprzedającymi słodycze. W siekącym deszczu pobiegł do toalety. Kiedy wyszedł znowu na zewnątrz, ulewa trochę zelżała. Przeprowadził w głowie następną kalkulację - analizę czasu i liczby kilometrów, jakie miał jeszcze do przebycia. Zaczął się martwić, że jeśli deszcz przybierze na sile, droga prowadząca do ośrodka zmieni się w błotne grzęzawisko. Jednocześnie przyszło mu na myśl, że kiedy ostatecznie dojedzie do ośrodka, zastanie tam magika w czerni, bez względu na wzmocnioną ochronę. Jednak musiał dojechać, musiał zobaczyć, co się tam dzieje. I na tym, uznał, należało się na razie skupić. Wrócił na autostradę i przyspieszył do stu dwudziestu kilometrów na godzinę pomimo śliskiej nawierzchni. Finney postawił właśnie czajnik na fajerce, gdy usłyszał coś na zewnątrz. Odsłonił zasłonę kuchennego okna i wytężył wzrok, próbując przeniknąć ciemność. Po pół minucie błysk piorunu rozświetlił parking, drzewa, wartownię i strugi deszczu. Ale nic więcej. Zasunął zasłonę. Spojrzał na korytarz. Rozproszone światło wylewało się z salonu, gdzie James Hawthorne siedział przy kominku z książką - i jak zauważył Finney - z pistoletem w kaburze. Znowu popatrzył na czajnik. Kuchnia pachniała drewnem. Zdawało się, że deszcz wydobył z domu jego naturę: ściany i podłogi wydzielały żywiczny aromat, w kącie przyczaił się pająk. Finney czerpał z tego zjawiska dziwne ukojenie. Przypominał mu się własny dom. Jutro albo pojutrze porozmawia z Thomasem Warrenem. Zattout wyjawił im w ciągu czterech godzin więcej niż podczas czterech poprzednich tygodni - było tego dość, by Warren i jego analitycy mieli zajęcie przez dobrych kilka miesięcy. Obecność Finneya nie wydawała się już konieczna. Spełnił swój obowiązek. Wiatr zawył ponuro za oknem. Deszcz maszerował po dachu batalionami kropli. Czajnik zagwizdał. Finney zaparzył herbatę i zaniósł kubek do pokoju. Przeziębienie okazało się podstępne - przewędrowało z głowy do piersi. Finney wgramolił się do łóżka i naciągnął kołdrę pod samą szyję. Ustawił kubek na brzuchu 182

i zaczął wpatrywać się w połyskliwą ceramiczną powierzchnię. Choroba pozwalała mu usprawiedliwić bezczynność. Ból w płucach sprawiał mu niemal przyjemność dawał dobry powód, by zostać w łóżku, gdy wiatr świszczał za oknami, a Hawthorne pełnił straż na dole. Przez piąć minut wpatrywał się w kubek. Potem odstawił go na nocny stolik, nie łyknąwszy nawet herbaty. Wziął książkę, ale po chwili ją odłożył. Chciał po prostu zasnąć. Uciec. Zapomnieć. Zgasił lampkę, pogrążając się w mroku. Burza tańczyła z lasem, przyginając gałęzie drzew i chłoszcząc liście, wprawiała źdźbła traw w roztrzęsioną uległość. Zjeżdżając z autostrady, Warren wiedział już, że droga będzie zalana. Nie dotrze do ośrodka dziś w nocy. Pozostawił za sobą estakadę. Otarł dłonią czoło, wsłuchując się w pisk wycieraczek, które nie nadążały z usuwaniem deszczu z szyby. Oczywiście droga będzie zalana. Istotnie została zamknięta; policja ustawiła u jej wylotu barykadę. Warren zatrzymał toyotę na poboczu, opuścił o parę centymetrów szybę w oknie, zapalił kolejnego papierosa i popatrzył ponuro na nową przeszkodę. Za nią droga płynęła wartkim potokiem. Ale znajdował się u podnóża pagórka, przy spływie. Gdyby udało mu się przejechać pierwsze kilkadziesiąt metrów i nie zalać silnika, miałby szansę. Po kilku zaciągnięciach się dymem stwierdził, że wilgotna mgiełka wdzierająca się przez szparę w oknie przemoczyła mu papierosa. Wyrzucił niedopałek, otworzył drzwiczki i ruszył przez błoto, które usiłowało wessać mu buty. Chwycił za barierkę i przesunął ją o kilka metrów na bok. Wrócił za kierownicę. Wrzucił bieg i zawahał się przez chwilę. Aż nazbyt łatwo mógł sobie wyobrazić, że toyota przejedzie parę metrów, a potem zostanie zalana. Silnik odmówi posłuszeństwa, a on będzie tu tkwił do rana. Chyba że zdecyduje się pokonać resztę trasy pieszo. W takim wypadku, zanim dotrze do ośrodka, nabawi się gorączki i ciężkiego przeziębienia, zakładając, że w ogóle trafi na miejsce bez świateł samochodowych. Ale jak mawiał jego ojciec: kto nie ryzykuje, niczego nie zyskuje. Nacisnął pedał gazu. Spod kół toyoty bryznęły dwa łuki wody. Przycisnął gaz do dechy. Silnik zarzęził z wysiłku. Po chwili samochód odbił w lewo - właściwie nie odbił, a popłynął. Warren wytężał mięśnie, usiłując utrzymać prosto kierownicę. 183

Silnik zawył. Opony uderzyły o twardy grunt. To krztusząc się, to rwąc ponownie do przodu, toyota posuwała się pod górę. Jego przeczucie okazało się fałszywe. Szybkimi, okrężnymi ruchami przedramienia otarł zamgloną szybę. Radio wciąż szumiało cichutko. Wyłączył je. Rozważał zapalenie następnego papierosa - ale teraz był już prawie na miejscu; nie miałby czasu go dopalić. Smród unoszący się z pełnej popielniczki i tak przyprawiał go o ból głowy. Za dużo dymu, za dużo kiepskiej kawy, za mało prawdziwego jedzenia i odpoczynku. Odpocznie, kiedy na własne oczy przekona się, że wszystko jest w porządku. Wtedy się naje i wyśpi. Rano zastanowi się, co zrobić z resztą swojego życia, skoro dyrektor zwolnił go z obowiązków. Nazwał to „urlopem”, choć niezupełnie o to mu chodziło. Ale i w tym mogła tkwić jakaś szansa. Na prawo zamajaczyła wysypana żwirem droga prowadząca do pierwszej bramy. Wziął zakręt, wzbijając spod kół toyoty kolejną falę wody. Patrol o dziewiątej nie zabawił na dworze zbyt długo. Każdy krok po leżących na ścieżce, przesiąkniętych wodą liściach wywoływał głośny chlupot. Wkrótce przemoczeni żołnierze i pies ruszyli z powrotem do kwater. Deszcz ciągle lał. Ubranie było przesiąknięte, ciało zziębnięte i sztywne. Umysł przyglądał się wszystkiemu z daleka, z obojętnością przyjmując do wiadomości niewygody. Patrol o dziesiątej trzydzieści wytrzymał na zewnątrz tylko dwanaście minut. Z kroku żołnierzy wywnioskował, że pili. Czekał. O północy spożycie alkoholu przez strażników stało się jeszcze bardziej wyraźne. Jeden z nich opowiedział dowcip, drugi wybuchnął zbyt hałaśliwym śmiechem i nie przestawał chichotać, kiedy obaj wracali do wartowni. Potem cień oderwał się od innych cieniów wokół parkingu. Pełzał tuż przy ziemi, przedzierając się przez strugi wody, mokre liście i mrok, powoli, lecz pewnie zbliżając się do budynku. W środku wciąż paliło się światło. Ale ominie światło; ominie ukryte we wnętrzu kamery. Jeśli tylko utrzyma skupienie do chwili, gdy dotrze pod ganek. Jeśli tylko nie da się porwać niepewności i pośpiechowi... Dobiegł go przypominający brzęk osy warkot silnika; najpierw cichy, potem coraz głośniejszy i głębszy. Zbliżał się jakiś samochód. 184

Ujrzał dwa snopy światła migające w deszczu. Kto to? Nie ma czasu na zastanawianie się nad tym. Najniższy stopień drewnianych schodków przed gankiem znajdował się niemal w zasięgu ręki. Po chwili wydostał się poza zasięg czujników i kamer. Odetchnął głęboko i lekko zadrżał. Przekradł się pod drzwiami i ukrył w gęstym mroku przy ścianie. Potem wysunął z rękawa ostrze i przykucnął. Tym razem Finney był pewien, że coś usłyszał. Wygramolił się z łóżka i wyjrzał przez okno. W ciemnościach dostrzegł zatrzymujący się samochód. Po chwili zamrugały tylne światła i zgasły przednie reflektory. Tom Warren, pomyślał. Wraca na służbę. Możliwe, że w towarzystwie Quinlana. W takim razie Finney może ustalić termin swojego wyjazdu nawet wcześniej, niż przewidywał. Wyjął z szafy biały szlafrok. Właśnie wychodził z pokoju, gdy coś błysnęło na nocnej szafce, zwracając jego uwagę. Dublon. Zatrzymał się, wrócił do sypialni, wsunął monetę do kieszeni szlafroka i wyszedł na pachnący drewnem korytarz. Nad jego głową deszcz bębnił cichutko o dach. Zszedł po schodach na parter. Było tu zupełnie ciemno; jedynie w salonie ćmiło się rozproszone światło lampki. Wszedł tam, myśląc, że zastanie Warrena, Hawthorne'a i prawdopodobnie także Quinlana. Ale w salonie był tylko Hawthorne. Podniósł wzrok znad książki, marszcząc brwi. - Gdzie Warren? - spytał Finney. Hawthorne zrobił zdumioną minę. - Właśnie zajechał jakiś samochód - powiedział Finney. - Od przodu. Hawthorne zmarszczył czoło jeszcze bardziej. Odłożył książkę, wstał i ruszył w kierunku drzwi frontowych, z dłonią zaciśniętą na kolbie pistoletu. Finney ruszył za nim. Thomas Warren II wjechał na parking przed domem o godzinie zero dwadzieścia siedem - trzy minuty przed spodziewanym czasem. Zgasił silnik. Zamknął okno i otworzył drzwi. Kałuże chlupotały mu pod stopami; włosy, wilgotne po przygodzie z blokadą policyjną, przyklejały się do czoła. Wszedł po drewnianych stopniach i odgarnął włosy do tyłu. Chwycił klamkę. James Hawthorne szedł mu na spotkanie, Louis Finney - idący o jeden krok za nim - włączył światło na ganku. 185

Żarówka pod zadaszeniem rozświetliła mrok i strugi deszczu spływające z okapu. Cienie na ganku zadrgały. Thomas Warren II instynktownie wyczuł z boku czyjąś obecność. Odwrócił głowę, zaciskając mocniej dłoń na klamce. Ktoś był na ganku oprócz niego. Drobna ciemna postać. Magik w czerni.

ROZDZIAŁ 18 Starszy kapral piechoty morskiej Josh Wayne Abbott odwrócił się od rzędu monitorów, sięgnął po butelkę jim beana i wlał dwie kapki whisky do swojej kawy. Na zewnątrz grzmot pioruna przetoczył się po dolinie. Żadne znaki na niebie i ziemi nie wróżyły prędkiego końca ulewy. To będzie długa, paskudna noc, pomyślał Abbott. Dolał whisky do kubka jeszcze na jeden palec, po czym podniósł irlandzką kawę do ust, smakując pierwszy łyk. Jego wzrok powędrował z powrotem w kierunku monitorów. Czujniki mikrofalowe nie wykazywały śladu ruchu. Kamery pozostawały w stanie uśpienia. Spojrzał na szereg ekranów po prawej, ukazujących wnętrze domu. James Hawthorne, który przedtem siedział w salonie i czytał książkę, zniknął. Abbott odnalazł go na innym ekranie - podchodził do frontowych drzwi z doktorem Finneyem za plecami. Wyszli na spotkanie Warrenowi, pomyślał kapral. Półtorej minuty wcześniej Warren przejechał przez drugą bramę, tuż pod oknem wartowni. Napił się znowu doprawionej kawy. W głębi pokoju Toby Grant pochylał się nad krzyżówką. - Rodzaj konia - powiedział Grant. - Sześć liter. Coś w pytaniu wydało się Abbottowi zabawne. Parsknął śmiechem. Potem obrócił się niepewnie na krześle. - Chlapnij sobie - poradził kumplowi, wyciągając w jego kierunku butelkę. Zapaliły się światła; mężczyzna przy drzwiach zauważył go. Ręka zabójcy wykonała szybki zamach. Ostrze przecięło powietrze i utkwiło w prawym oku Thomasa Warrena. Warren zacisnął szczęki. Z gardła wyrwało mu się westchnienie - niemal 186

beknięcie. Potem zgiął się wpół, padając na podłogę. Uderzył twarzą o twarde deski, a ostrze noża wbiło się głębiej w mózg. Drzwi uchyliły się. Zabójca wyprostował się, przywierając plecami do ściany. Zręcznym ruchem nadgarstka wyjął z rękawa drugi nóż. W mankiecie zostały jeszcze tylko dwa. Powinno wystarczyć. Każdy, kto wyjdzie zza drzwi, podzieli los człowieka leżącego na ganku. Byle tylko strażnicy nie zdali sobie sprawy z jego obecności przez następne dziewięćdziesiąt sekund - tylko tyle potrzebował. Do domu, do spiżarni, schodami do celi. Zrobi to, po co przyszedł. Potem tą samą drogą wyjdzie na zewnątrz i poza teren ośrodka. Drzwi otworzyły się szeroko. Ale nikt nie wyszedł. Oczywiście dlatego, że na podłodze leżało martwe ciało. Nie przyjdą do niego. W takim razie on przyjdzie do nich. Oderwał plecy od ściany. James Hawthorne ujrzał na ganku ciało leżące twarzą do ziemi. Thomas Warren; rozpoznał go po mokrych jasnych włosach. Spod głowy wypływała ciemna kałuża krwi. Warren właśnie przed chwilą zginął, uświadomił sobie Hawthorne, a przyczyna śmierci wyskoczyła z ciemności, unosząc rękę. Hawthorne wyszarpnął pistolet z kabury. Ale był zbyt wolny i wiedział o tym. Lśniące ostrze opuściło dłoń skrytobójcy. Świsnęło w powietrzu i ugodziło Hawthorne'a w gardło, pozbawiając go tchu. Nagle znalazł się na krawędzi życia... patrzył, jak odchodzi, żegnając się melancholijnie ze światem. Za nim stał doktor Finney. Dalej, w głębi domu, spał więzień. Intruz przybył, żeby zabić Zattouta, zrozumiał Hawthorne. Ale nigdy mu się to nie uda. Zbyt wiele kamer, liczna straż. Myśli te przebiegły mu przez głowę w ułamku sekundy, gdy krew zaczęła spływać po ostrzu noża, które tkwiło w gardle. Ujrzał różowy blask na nocnym niebie, za chmurami. Zorza polarna? W wyciągniętej ręce wciąż trzymał pistolet, mimo że czuł, jakby przedzierał się przez zimną melasę. Lewą dłonią złapał się framugi, żeby odzyskać równowagę. Ale teraz nogi ugięły się pod nim. Tonął. Człowiek, który go zabił, przeciskał się obok. Próbował wejść do domu. Hawthorne poczuł ciało ocierające się o niego, zaskakująco zimne pod mokrym ubraniem. Zabiłeś mnie, pomyślał sennie. Paliło go w gardle. To ten nóż. Zostawił ślad. Potem opadł na kolana. Przewrócił się do tyłu, gdy zabójca bezceremonialnie 187

odepchnął jego ciało. Uderzył głową o podłogę, oczy powędrowały do góry. Zobaczył doktora, do góry nogami, wycofującego się w mrok. I zabójcę wkradającego się do środka. Uniósł pistolet nad głowę. Ale nie miał siły wycelować. Palec zacisnął się na spuście. Przypadkowy strzał... Trafiony, pomyślał. Potem rozstąpiły się chmury. Za nimi rozciągała się przestrzeń i miliony gwiazd. - Szkapa - powiedział Grant. - To musi być to, nie? Josh Wayne Abbott nie odpowiedział. Opuścił butelkę, spoglądając przez ramię do tyłu. Coś się działo we wnętrzu domu. Ganek był poza zasięgiem kamer, ale doktor wycofywał się spod frontowych drzwi, jakby przed czymś uciekał. Potem podłużny cień wniknął do środka. Targnęło nim nagle i obrócił się. Abbott zamrugał oczami. Cień zniknął, wymknął się dokładnie poza zasięg kamer, jakby wiedział, gdzie je zainstalowano. Doktor nadal się poruszał skręcił, przebiegł przez korytarz, wpadł na szafę i pognał do kuchni. - A może „źrebak”? - zapytał Grant. Abbott podniósł kaptur zabezpieczający guzik alarmu. Wcisnął go z całej siły: wycie syreny rozdarło ciszę. Finney zobaczył błysk światła przy gardle Hawthorne'a. Za Hawthorne'em, na ganku, znajdował się jakiś przedmiot. Intuicyjnie rozpoznał w nim bezwładną masę martwego ciała. A obok - coś szybkiego i ruchliwego niczym żywe srebro. Potem to drugie, to szybkie, natarło na niego. Usiłowało przepchnąć się obok Hawthorne'a, który stał, blokując przejście, a światełko wciąż lśniło na jego gardle niczym medalik na łańcuszku. Ale Finney już uciekał. Wycofał się tyłem na korytarz, wpadł na pensylwańską szafę, niczego nawet nie czując. Minął antyczną komodę i obrazy na ścianach. Spiżarnia. W spiżarni było bezpiecznie; zamknie się w niej od środka. Śmierć, która przyszła po Lilę, nie była tak szybka. Podchodziła powoli, stąpając ostrożnie i cicho. W oczach Lili był strach i ból, i gniew. Te oczy odpychały go, nawet gdy próbował się zbliżyć. Ale śmierć Lili należała tylko do Lili. Pomimo 188

spędzonych wspólnie lat nie mógł dźwigać z nią tego ciężaru. Czy to tłumaczyło gniew w jej oczach? Czy oczekiwała od niego więcej? Robił, co mógł, żeby z nią być, ale to nie było dość. Siedział przy jej łóżku, a ona umierała samotnie. Wszyscy umierają samotnie. Coś eksplodowało: pistolet w dłoni Hawthorne'a. Intruz zachwiał się i dał Finneyowi kilka sekund, których potrzebował, żeby wbiec do kuchni - wystrzał, pojął na wpół przytomnie. Był w kuchni, chwilę później w spiżarni. Wymacał ukryte drzwi; puszki z konserwami pospadały z półek z łoskotem. Otworzył drzwi i wpadł do środka, i - Bogu niech będą dzięki - jego dłoń bezbłędnie odnalazła zasuwkę. Zabójca nie poczuł bólu. Zamiast tego doznał miażdżącego uderzenia. Rozpędzona lokomotywa przetrąciła mu bark. Siła kolizji zarzuciła nim. Zakręcił się i stracił równowagę (nie) lecz zachował dość rozsądku, by natychmiast przeturlać się poza zasięg kamer. Z powrotem na nogi. Bark wciąż dawał o sobie znać. Człowiek, którego zabił, postrzelił go. Mężczyzna już nie żył; to był tylko odruch. Ale pech (nie, nie pech) pech (los) pech, bez wątpienia. Postać w głębi odwróciła się, wpadła na jakiś mebel, a potem zniknęła. Awaryjna droga ucieczki, pomyślał. Może uciec. Ale jest już tak blisko. Za blisko, żeby się poddać. Wystrzał zaalarmował straże. Ile czasu upłynie, zanim dotrą na miejsce? Trzydzieści sekund? Czterdzieści pięć? Wystarczy. Złapał oddech i ruszył za człowiekiem, który pobiegł do kuchni. Dźwięk alarmu rozdarł ciemność, uwalniając z niej świat. Oczy Finneya powędrowały do rzędu monitorów, które ukazywały teren wokół domu. Wszędzie rozbłysło światło, zalewając krajobraz, zmieniając noc w dzień, zamrażając krople deszczu w srebrne sopelki. Spojrzał na ekrany z nakładającymi się obrazami wnętrza domu. Gabinet, salon, jadalnia, sień. Wszędzie ciemno, tylko w Salonie pali się lampka. Ale nie ma tam czarnej postaci. Jest tu, w spiżarni... naciska klamkę. 189

Finney obrócił się i pochylił nad stolikiem, na którym leżały strzykawki, fiolki i mikrofony. Chwycił strzykawkę, rozdarł opakowanie, potem znalazł morfinę i roztrzęsionymi rękami napełnił nią strzykawkę. Klamka przestała grzechotać. Zasuwa powstrzyma intruza przed wtargnięciem. Syreny wyły; pomoc była już w drodze. Oblizał spierzchnięte wargi. Wziął strzykawkę w prawą dłoń, lewa powędrowała do kieszeni szlafroka i wydobyła z niej dublon. Dla Hawthorne'a było już za późno. Ale dla niego i Zattouta... Usłyszał cichy metaliczny chrobot. Potem drugi. Zasuwa. Wycofał się w kąt pokoiku. Serce podskakiwało mu do gardła, usiłując wyrwać się z piersi. Pomyślał o lśniącym nożu wyrastającym z gardła Hawthorne'a niczym jakiś potworny, niewyobrażalny guz. Potem, nie wiedzieć czemu, przypomniał mu się ojciec: pokazywał mu książkę w bibliotece, album z obrazami, które mamiły oko. Drzwi otwarły się powoli. Na dźwięk alarmu ramiona zabójcy pokryła gęsia skórka. Potem światło zalało kuchnię, wdzierając się do spiżarni przez otwarte drzwi. Tak blisko. Za blisko, żeby zawrócić. Spokojnie, pomyślał desperacko. Zdjął obudowę zamka. Wcisnął zastawkę w zapadnię. Obrócił wytrych w kierunku przeciwnym do wskazówek zegara, otwierając zasuwę. Zwolnił nacisk na zastawkę - za szybko: wyskoczyła z zamka wraz ze sprężyną, przelatując nad jego rannym barkiem. Nieważne. Skoncentrował się. Przesunął zasuwę siłą. Schował wytrych do rękawa i wyjął jeden z dwóch pozostałych noży. Musi jak najprędzej dotrzeć do celu, a potem uciec drugą z przygotowanych tras - tą szybszą. Odsunął się na bok i otworzył drzwi. Trzeci człowiek wciąż tam był: pocił się, drżał z przerażenia i trzymał coś w ręku. Broń. Zabójca obrócił ostrze, używając go jak lusterka. Zobaczył wąskie odbicie starszego brodatego mężczyzny w białym szlafroku. Gdy świetlisty refleks padł na jego twarz, drgnął nerwowo. Broń w jego dłoni okazała się po prostu strzykawką. Skrytobójca natarł na niego, zablokował rękę ze strzykawką i wbił nóż w klatkę piersiową. 190

Ostrze przecięło skórę, wniknęło w ciało, a potem utknęło. Zabójca usiłował je wyciągnąć, szarpiąc rękojeść - bezskutecznie. Po drugiej próbie zrezygnował, wymknął się na schody, zanim ofiara zdążyła upaść na podłogę. Cios nie był czysty, ponieważ syreny, światła i kula w barku wytrąciły go z równowagi. Mężczyzna zdołał zablokować pchnięcie lewą ręką, ale zabójca nie mógł sobie pozwolić na powrót i dokończenie dzieła. Syreny nadal wyły. Straż musiała się już być w domu. Wszystkie te światła... nie uda mu się wyjść z tego żywcem. Sonya Jacobs śmiała się do rozpuku. Trzema susami zbiegł do piwnicy. Drzwi do celi były zbrojone. Musi się zatrzymać i znów włamać za pomocą wytrycha. Spokojnie, pomyślał, ale było to tylko słowo i nie znaczyło nic. Po drugiej stronie okna stał Zattout - zbudzony przez alarm wpatrywał się w szybę pod niemiłosiernym blaskiem nagiej żarówki. Zamek zaskoczył. Drzwi stanęły otworem. Zattout znieruchomiał. Potem krzyknął, ale zabójca był już w celi. Sięgnął po ostatni nóż. Zattout zareagował na jego obecność, ale z opóźnieniem, prawie jak na zwolnionym filmie. Co Amerykanie mu zrobili? Coś dziwnego. Miał przed sobą nie człowieka, lecz jego cień. Śmierć będzie dla niego miłosierdziem. Lewą dłonią chwycił Zattouta za podbródek, zadzierając mu głowę. Cień człowieka próbował się bronić - ale poruszał się według jakiegoś innego zegara, spóźniał się. Zabójca rozpłatał mu gardło. Zattout wydał z siebie rzężący gulgot. Skrytobójca pchnął ciało w tył, na pryczę. Gdzieś z krainy umarłych Sonya Jacobs wciąż zanosiła się śmiechem. Wybiegł z celi na schody. Sokół wędrowny zataczał kręgi na czystym błękitnym niebie. Louis Finney przyjrzał się mu, a potem rozpostarł ręce. Teraz też będzie latał. Wzbije się w górę, zrówna z sokołem, a potem minie go, wznosząc się jeszcze wyżej, i może będzie tam Lila z otwartymi ramionami i roześmianymi oczami. Ale nie unosił się z ziemi. Nadaremnie wyciągał ręce. Nie mógł latać; nie dołączy do sokoła ani do Lili w czystym błękitnym niebie. Jeszcze nie teraz. 191

Prawa dłoń powędrowała na żebra, znalazła ranę pod lewą ręką. Jego lewa ręka była przytwierdzona nożem do klatki piersiowej; klatka piersiowa przypominała w dotyku bardzo mokre usta. Wizja sokoła rozproszyła się i znalazł się z powrotem tutaj, w spiżarni, otoczony odłamkami potłuczonego szkła, smrodem własnego potu i ostrym zapachem owoców, z lewą ręką przyszpiloną do piersi. Doznał kolejnej wizji, zaskakująco jasnej i wyraźnej. Pistolet Hawthorne'a. Przyglądał się jego częściom rozłożonym na łóżku i Hawthorne'owi czyszczącemu metodycznie po kolei każdą z nich. Czuł w nozdrzach zapach smaru. Potem ujrzał pistolet tak, jak leżał w tej chwili: na podłodze przy drzwiach obok ciała Hawthorne'a, w kałuży krwi. Spróbował wstać, ale wygłodniałe usta w jego boku wysysały łapczywie powietrze. Opadł na kolano. Wczołgał się do spiżarni, następnie podciągając się prawą ręką, zdołał wpełznąć do kuchni. Oślepiające światło wdzierało się przez okna. Syreny wyły monotonnym rytmem. Przypomniał mu się sokół kołujący jednostajnie na niebie, pętla za pętlą, pętla za pętlą. Pistolet wydawał się tak daleko. Zwymiotował. Potem przeturlał się po kamiennej posadzce, lądując na ręce przyszpilonej do piersi. Zasyczało uciekające powietrze. W ranie było coś jeszcze, stwierdził - między ostrzem noża a sercem. Mały, twardy metalowy przedmiot. Dublon. Zapomniał, że go trzymał. Znowu pomyślał o pistolecie; nagle ciemna postać wyłoniła się ze spiżarni. Zabójca w czerni. Finney zamknął oczy, udając trupa. Przed wyjściem ze spiżarni zabójca uniósł nóż, używając go jako lusterka. Ostrze spływało krwią. Wytarł je do czysta o rękaw i spojrzał jeszcze raz. Spiżarnia była pusta. A więc cios okazał się bardziej nieudany, niż przypuszczał. Mężczyzna w szlafroku nie tylko przeżył, ale na dodatek zdołał się wydostać. Jednak Zattout, na którym mu najbardziej zależało, nie żył. Zabójca przekradł się ze spiżarni do kuchni. Reflektory za oknami oświetlały ciało martwego mężczyzny leżące na podłodze. Wyczołgał się ze spiżarni tylko po to, żeby skonać tutaj. Na zewnątrz: krzyki i ujadanie psów. 192

Ruszył do salonu, kuląc się i omijając w miarę możliwości kamery. Przeszklone drzwi prowadziły na tylny dziedziniec - drugą drogę ucieczki. Przez szybę spostrzegł żołnierzy. Sześciu rozbiegło się na boki. Zajmowali pozycje wokół domu. Co potem? Gaz łzawiący? Nie będzie go tu, żeby to zobaczyć. Zanim ruszył dalej, sprawdził pośpiesznie, czym jeszcze dysponuje. Nóż w dłoni. Wytrych w rękawie. W torbie na piersi hak na łańcuchu. Odetchnął. Szybkość, ale nie pośpiech. Już prawie po wszystkim. Uda mu się. Na ramionach wciąż miał jednak gęsią skórkę. Pod determinacją krył się strach. W głębi duszy był przecież tylko małą zalęknioną myszką. Żołnierze zatrzymali się. Zajęli pozycje, unosząc lufy karabinów pod srebrzystymi kroplami deszczu. Za nimi był las, psy, wieże strażnicze, mur... Głuchy trzask. Rozpryskujące się szkło. Petarda z gazem łzawiącym wleciała do pokoju, eksplodując. Ruszył. Znalazł się poza pozycjami żołnierzy, zanim zdążyli zareagować. Pocisk świsnął mu koło ucha. Drugi zarył w ziemię, rozbryzgując błoto. Gnał przed siebie ze schyloną głową, kierując się w stronę drzew. Jeden z dobermanów wyrwał się do pościgu. Ale był daleko - jeszcze nie stwarzał zagrożenia. W następnej sekundzie dobiegł do lasu, zaszywając się w mroku, ale snop światła już za nim podążał, próbując go odnaleźć. Pies też się zbliżał. Odwrócił się, uniósł rękę i wyprowadził cios nożem. Doberman padł martwy z cichym skowytem - ale najpierw zatopił kły w jego przedramieniu, tuż nad cienkim kawałkiem metalu, który mógł zapewnić osłonę. Kolejny pocisk trafił w pień drzewa, rozpryskując kawałki kory. Reflektor znów oblał zabójcę światłem. Lecz on już się poderwał, bezskutecznie usiłując wyszarpnąć nóż z psiego ciała. Ruszył dalej. Ramię krwawiło. Odsunął od siebie ból. Poślizgnął się na błocie, ale złapał równowagę. Przez płytki potok. Dwa następne psy; czuł, jak naprężają się mięśnie, gotując do skoku. Nie zwalniając, sięgnął po torbę i otworzył ją jednym ruchem. Chwycił hak na łańcuchu i wyszarpnął go, obracając się jednocześnie do tyłu. Jeden z psów 193

był już w powietrzu. Trafił go w pysk ostrzem haka. Zakrzywiony metal zagłębił się w mięsie, łańcuch wymsknął się zabójcy z dłoni. Drugi doberman atakował. Dał mu to samo krwawiące przedramię, które capnął pierwszy pies. Kiedy kły wbiły się w ciało, wepchnął kciuk w lewe oko zwierzęcia. Poturlali się po ziemi. Doberman skowytał, ślepy, lecz żywy. Zabójca wyszarpnął rękę. Odnalazł hak i wyciągnął go z mięsa. Potem poświęcił ułamek sekundy na pozbycie się torby. Ruszył znowu dalej, trzymając hak w obu dłoniach. Po prawej stronie, na skraju lasu grupa żołnierzy zajmowała stanowiska ogniowe. Znów oblało go światło reflektora, w ślad za nim posypał się grad kul. Rzucił się na ziemię, padając na ranną rękę. Z piersi wyrwał się głośny krzyk. Znowu na nogi, znowu przed siebie. Przed oczami wyrósł pierwszy mur. Pięćdziesiąt metrów dalej - wieża strażnicza z karabinem M-63 AI, który mógł wystrzelić siedemset pocisków na minutę. Ale tylko wówczas, gdy go namierzą. A na to był za szybki, bez względu na rany. Zarzucił hak na szczyt muru. Potem zaczął się drapać w górę, jego stopy ledwo dotykały kamieni, bark pulsował od bólu. Przez ułamek sekundy stał na szczycie muru w mroku między snopami światła, z drutem kolczastym wokół kostek. Wiedział, że M-63 obraca się, biorąc go na cel, ale po sekundzie był już na dole, po drugiej stronie. Nie zdążył zabrać haka. Będzie miał kłopot z drugim ogrodzeniem. Kiedy biegł przez las, z krwawiącym barkiem i przedramieniem, z piekącymi płucami, przypomniała mu się pewna historyjka. Człowiek idący przez las napotkał tygrysa. Uciekając, dobiegł na skraj przepaści, gdzie zobaczył lianę. Chwycił ją i zaczął spuszczać się w dół. Trzęsąc się ze strachu, spojrzał w przepaść i zobaczył drugiego tygrysa. Co gorsza, liana zaczynała pękać. Wtem zauważył truskawkę rosnącą na zboczu urwiska. Trzymając się liany jedną ręką, wyciągnął ramię i zerwał owoc. Jakże słodko smakował! Taki był koniec opowieści. Znów się poślizgnął, lądując w błocie, ale zerwał się na nogi i ruszył dalej. Strażnicy nie mogli się wydostać poza pierwszy mur, mimo że hak wskazywał im drogę. Byli zbyt powolni, zbyt słabi. A teraz wyrosła przed nim druga ściana... 194

Podskoczył, usiłując złapać się górnej krawędzi i - ku własnemu zaskoczeniu udało mu się za pierwszym razem. Podciągnął się, pogryzione ramię zapulsowało z bólu, przestrzelony bark palił żywym ogniem. Ale uda mu się, mimo wszystko. Za ogrodzenie, do lasu. Potem będzie uciekał, jak jeszcze nigdy dotąd. Będzie omijał drogi. Nic im nie pomogą ich maszyny. Brodząc w potokach, zmyli trop. Na szosach będą blokady, ale przedrze się dalej, niż mogą sobie wyobrazić, zanim zdobędzie samochód; w ten sposób ominie blokady. A co potem? Najbliższa była granica z Kanadą. Przed jej przekroczeniem musi zdobyć pieniądze i jakiś dowód tożsamości. Torba została za murem. Ale Ameryka to kraj wielkich możliwości. Poradzi sobie. Potem przez granicę, do Kanady. A może to błąd? Właśnie tego się spodziewali: że ruszy na północ. Może rozsądniej byłoby skierować się na południe. Meksykańska granica słynie ze słabych patroli. Kiedy wydostanie się z kraju, zniknie. Nie w Europie - to za blisko, za dużo tam policji. W Ameryce Południowej, pomyślał. Zaszyje się gdzieś na jakiś czas, przeczeka. Potem znowu ruszy na Wschód - odnaleźć Ranę. A może wyjechała na Zachód? „Na Zachodzie dzieci bawią się każdego dnia”, powiedziała. „Nie robią nic innego, tylko się bawią”. Tracił koncentrację. Ludzie przy ogrodzeniu celowali do niego. Dał susa przed siebie, kuląc się i koziołkując, gdy nagle rozległ się terkot karabinu. Coś drasnęło mu lewą skroń. Świat rozhuśtał się, a on wylądował na lewym boku, tracąc grunt pod stopami. Stracił dech. Więc już jest po wszystkim. Tylko że żołnierze przestali strzelać. Zamiast tego ruszyli w jego stronę - chcieli wziąć go żywcem. Głupcy. Odetchnął głęboko. Jeden ze strażników już podchodził. Drugi został z tyłu, z karabinem gotowym do strzału. Syreny wciąż wyły, wiał wiatr, smagał deszcz. Psy szczekały. Ale nie mogły wydostać się za mur. Musiały biec dookoła, przez bramę. Podźwignął się na kolana, potem wstał. Zatoczył się, udając oszołomienie. Zwrócił się do nich plecami, położył dłonie na głowie. Kiedy żołnierz wyciągnął po niego rękę, lewą nogą zrobił krok w prawo. Okręcił się gwałtownie i chwycił ramię wroga - w dłoni zadzwoniły mu kajdanki. Obrócił strażnika, wykręcił mu ręce za plecy i zakuł w jego własne kajdanki. 195

Zasłonił się ciałem strażnika przed drugim żołnierzem. Inni biegli już w jego stronę. Tygrysy na górze; tygrysy na dole. I żadnej truskawki, tylko siekący deszcz. Schylił się, podniósł pistolet upuszczony przez zakładnika i zastrzelił drugiego strażnika. Potem przystawił lufę do skroni jeńca i znów pociągnął za spust. Głosy, odbijające się echem po lesie. Snopy światła, wyławiające go z mroku. Ujadanie zbliżających się psów. Upuścił ciało żołnierza i zrobił krok w tył. Seria z karabinu rozryła ziemię; uskoczył w przeciwną stronę. Zaterkotał pistolet maszynowy. Czyjaś ręka chwyciła go za łydkę. Przygiął nogę, oświetlony reflektorami. Potem został otoczony. Kilkunastu ludzi rozbiegło się wokół niego, z psami na łańcuchach. Zaczęli się zbliżać, ale dziwnie wolno, jakby był miną, która mogła wybuchnąć. Postanowił ich sprowokować do zabicia go. Lepsza jest śmierć niż niewola. W ostatniej chwili, gdy ręce wyciągały się po niego, rzucił się na jednego z żołnierzy, wystawiając się innym na strzał. Równowaga między nim a światem zaburzyła się, gdy jego ciało obróciło się, miotane pociskami. Coś przemieściło się gwałtownie; zaczął dryfować. Potem dłonie przygniotły go do ziemi. Kajdanki zatrzasnęły się na nadgarstkach. Chwytali go palcami mokrymi od jego krwi, usiłując go utrzymać. Prześliznął się między nimi, gibki i lekki niczym mgła. Odwrócił się, patrząc na siebie. Otaczali jego ciało leżące na czerwieniejącej ziemi. Zdawało się, że pod kałużą krwi lśni biel śniegu. Po chwili zrozumiał: ta czerwień nie była krwią, ale pulsującym światłem. A śnieg nie pochodził z miejsca, które opuszczał. Był tam, dokąd się udawał - w zimnej, lodowej krainie wysoko w górach. Jeszcze nie wiedzieli, że im uciekł, ostatni raz. Pochylali się nad jego ciałem, próbowali powstrzymać krwawienie, wołali sanitariuszy. Ale był dla nich za szybki. Uśmiechnął się. Misja zakończyła się powodzeniem. Zattout nie żył. A on, kolejny raz, zdołał się wymknąć wrogowi. Podjechał samochód. Ciało ułożono na noszach. Jeszcze się nie poddali. Zamknęły się drzwi karetki, po chwili ruszyła na sygnale. Ale zabójcy nie było już w środku. Popatrzył za oddalającym się pojazdem, a potem odwrócił się i spojrzał znowu na śnieg i lód. Ruszył przed siebie, w stronę mrozu. 196

ROZDZIAŁ 19 Sezon obserwacji ptaków miał się ku końcowi. W zeszłym tygodniu, w biały dzień, Finney dwukrotnie podpatrzył puszczyka mszarnego: złociste oczy otoczone drobnymi piórkami, czarny kołnierz kontrastujący ze śnieżną bielą tułowia. Po śniadaniu wybrał się do lasu za domem z lornetką w jednej ręce i futerałem w drugiej. Przez kilka godzin przedzierał się przez zarośla, trawiąc czas na bezowocnych poszukiwaniach. Po południu zerwał się silny wiatr i obserwacja ptaków straciła sens. Finney pokuśtykał więc z powrotem do domu - utykając bardziej, niż musiał, jak powiedziałby lekarz - i wrócił do gabinetu. Usiadł w fotelu za biurkiem, starając się wymyślić jakiś inny powód, żeby nie odwiedzić dzisiaj cmentarza, skoro spacer po lesie nie wchodził już w grę. Kiedy był dzieckiem, miał golden retrievera - sukę, która wabiła się Wendy. Imię wybrała jego matka, wielka miłośniczka Piotrusia Pana. Niektóre z najwcześniejszych wspomnień Finneya dotyczyły właśnie tego psa - radosnego zwierzęcia, które merdało ogonem tak energicznie, że na smagniętej nim skórze chłopca zostawała czasami piekąca czerwonawa smuga. Kiedy Finney dorastał, stając się nastolatkiem, Wendy coraz bardziej się starzała. Zaczęła się bać piorunów. Zawsze podczas burzy chowała się do szafy, gdzie zwijała się trwożnie w kłębek. Finney godzinami próbował nakłonić ją do wyjścia na zewnątrz. Pewnego dnia ojciec wziął go na bok, położył potężne dłonie na jego barkach - nastolatkowi nie spodobał się ten fizyczny kontakt - i wyjaśnił, że może lepiej zostawić Wendy w spokoju. Jeśli w szafie czuła się bezpieczna, czemu nie pozwolić jej tam leżeć? Potraktuj szafę, powiedział, jako jej norę. Finney nie wiedział, dlaczego przypomniała mu się ta historia. A może jednak wiedział. Od pogrzebu Noble'a nie ruszał się ze swojej farmy dalej niż do pobliskiego miasteczka. Zrobiwszy zakupy, wracał natychmiast do domu, do lasów i swojego gabinetu. Z podkulonym ogonem. Przerażony, tchórzliwy pies - wkraczający z wieku średniego w starość. Pogrzeb odbył się w szary, chmurny poranek; obfite kwietniowe deszcze nie ustały wraz z nadejściem maja. Na południe od cmentarza znajdowało się miniaturowe miasteczko, wyglądające 197

jak makieta przy torze zabawkowej kolejki. Przyglądając mu się przez moment, Finney odwrócił się i spojrzał na kantora. Kantor wydmuchał nos i uśmiechnął się przepraszająco. „Wiosenne przeziębienie”, zdawał się mówić ten uśmiech. Potem schował chusteczkę do kieszeni i odwrócił się do dwóch mężczyzn stojących nad otwartym grobem. - Idąc przez życie - zaczął - rozdajemy wiele dobroci. Mężczyzna obok Finneya słuchał ze spuszczoną głową i splecionymi rękami. Miał może pięćdziesiąt pięć lat, skrojony na miarę ciemny garnitur i lśniącego roleksa na nadgarstku. Finney nie przypominał sobie, aby go wcześniej widział. Czyżby to był brat Noble'a? Wuj albo kuzyn? A może dawny przyjaciel, który po latach zjawił się, aby oddać szacunek zmarłemu? - Za wiele z tych dobrych uczynków nie oczekujemy nagrody. Kiedy sąsiad pyta, czy mógłby pożyczyć szklankę cukru, spełniamy prośbę ze zwykłej dobroci serca. W głębi duszy zdajemy sobie jednak sprawę, że pewnego dnia nasze role mogą się odwrócić. Któregoś dnia to my możemy potrzebować dobroci serca, to my możemy potrzebować szklanki cukru. Czy przez to nasz uczynek staje się gorszy? Nie. Jednak najczystsza forma dobroci, dobroć jako akt bezinteresowny, ma miejsce wtedy, gdy wiemy, że nie możemy oczekiwać przyszłego rewanżu. Słuchając przemówienia, Finney poczuł wstręt. Częściowo uczucie to brało się z ilości pogrzebów, w jakich musiał uczestniczyć w krótkim czasie. Tydzień wcześniej pochowano Thomasa Warrena. Na przyszły tydzień zaplanowano pogrzeb Jamesa Hawthorne'a, chociaż Finney nie rozstrzygnął jeszcze, czy się na nim pojawi. Kumulacja wymagań zmarłych wobec żywych budziła w nim bunt i opór. - Dobroć, jaką okazujemy dzisiaj Arthurowi Noble'owi, jest dobrocią w najczystszej postaci. Sypiąc ziemię na jego trumnę, okazujemy mu swoją dobroć. Jednak ponieważ opuścił już ten świat, wiemy, że nie możemy oczekiwać wzajemności. Kiedy nabierzecie ziemię, uczynicie to spodnią częścią łopaty, a to dlatego, że łopata użyta w tym celu nie jest narzędziem. Poprzez odwrócenie stanie się ona przedmiotem świętym. Nieznajomy obok Finneya otarł oczy. Przyjaciel, kolega z klasy, nauczyciel, inny szpieg? A może ktoś jeszcze inny - ktoś, kogo Finney nie potrafił sobie nawet wyobrazić. Zadziwiające, pomyślał, jak mało wiedział o Arthurze Noble'u, który tak dramatycznie wpłynął na jego życie. - Nie pragniemy, aby to zadanie było dla nas łatwe. Przeciwnie, chcemy, by było trudne. I dlatego użyjemy spodu łopaty. Podejmując się tego trudnego zadania i nie oczekując od Arthura Noble'a żadnej przysługi, okazujemy mu najwyższą dobroć - dajemy najwyższe błogosławieństwo. 198

Gdy kantor wziął łopatą, Finney przeniósł wzrok na następny rząd mogił. Zobaczył trzy kamienie nagrobne: Margaret, Emily i Elizabeth Hastings. A obok nich grób Judda Hastingsa i jego żony Marianne – NIECH SPOCZYWA W POKOJU. Za nimi ciągnęły się następne rzędy grobów. Grobów nie było tak wiele, aby nie można ich ogarnąć wzrokiem - cmentarz należał do niedużych - lecz zbyt dużo, by dały się łatwo zliczyć. A nazwisk też było za dużo, by dały się zapamiętać. Kantor zbliżył się do kopczyka obok otwartej mogiły. Obrócił łopatę i nabrał nieco ziemi. Obsypał nią trumnę Noble' a. Potem podniósł wzrok, spojrzał w oczy mężczyzny z roleksem i kiwnął głową. Mężczyzna przyjął łopatę, zagłębił ją w kopczyku i spodnią częścią nabrał ziemię, którą wrzucił następnie do grobu. Popatrzył na Finneya, podając mu szpadel. Finney zesztywniał. Przełknął ślinę. Pokręcił głową. Na twarzach kantora i mężczyzny odmalowała się dezaprobata, ale żaden nie powiedział ani słowa. Kantor wytarł nos chusteczką, mężczyzna z roleksem wbił łopatę z powrotem w ziemię. - O, Panie, Tyś moim Pasterzem, tak dobrym, że nic mi nie zbraknie. Do źródeł wód żywych mnie wiedziesz, prostymi ścieżkami prowadzisz... Po zakończeniu ceremonii Finney i mężczyzna z połyskliwym roleksem ruszyli do swoich samochodów. Mężczyzna przedstawił się jako Roger Ford, kolega Noble'a ze szkolnych lat. Zapytał, czy Finney nie wypiłby drinka, by uczcić pamięć zmarłego. Finney zgodził się, wdzięczny, że nadarza się okazja, by oddać cześć swojemu mentorowi w sposób, który nie wymaga tego, co kantor nazwał „najwyższym błogosławieństwem”. Pięć kilometrów od cmentarza znajdował się pasaż handlowy z restauracjami, sklepami przemysłowymi, multipleksami i stacjami benzynowymi. Znaleźli otwarty bar w restauracji serwującej dania z rusztu. Obaj zamówili ulubioną whisky Noble'a: Cutty Sark. Wznieśli milczący toast. W szkole, oświadczył Roger Ford, wszyscy wiedzieli, że Noble daleko zajdzie, jednak nikt nie zdawał sobie sprawy, że stanie się aż tak sławny. Ford nie zdziwiłby się, gdyby nazwano jego imieniem jakąś instytucję bibliotekę albo fundację. Uniósł szklaneczkę, potrząsając kostkami lodu. Świat był teraz gorszy niż wtedy, gdy Noble zaszczycał ich jeszcze swoją obecnością… Finney zdołał wymamrotać kilka własnych pochlebstw. Noble był inteligentny 199

i ambitny. Potem zaległa cisza: obaj czuli się niezręcznie, a zarazem próbowali się nawzajem ośmielić. Roger Ford spojrzał na butelki ustawione za barem. - Cóż - powiedział. - Ten drink był dla Arthura. Może następny wypijemy dla siebie? Wybrał lepszą markę szkockiej i zamówił następną kolejkę. Znów napili się w milczeniu. Ford zagłębił palce w miseczce z orzeszkami. Włożył jednego do ust i przeżuł. W jego mowie ciała nastąpiła zmiana: kark i barki naprężyły się, sygnalizując wzrost napięcia. Finney zauważył to i przygotował się na mniej przyjemną rozmowę. - Niech pan posłucha... - powiedział Ford. Finney nadstawił ucha. - Rzeczywiście znałem Arthura ze szkoły. Ale nie tylko. Potem przez lata pracowaliśmy razem. Więc jednak szpieg, pomyślał Finney. Jakoś wcale go to nie zdziwiło. - Przez ostatnie parę tygodni musiałem się mocno gimnastykować, żeby znaleźć ludzi, którzy by go zastąpili. Naprawdę był niesamowitym człowiekiem. Był tak aktywny do samego końca... Ford zawiesił znacząco głos. - Aktywny? - powtórzył Finney. - „Rybitwa” nie była jedyną operacją, w którą się zaangażował. Pracował jako obserwator również przy dwóch innych ważnych przesłuchaniach. Ale najtrudniej będzie znaleźć dla niego zastępstwo tam, gdzie zarządzał programami. - Wziął następnego orzeszka, popatrzył na niego, a potem odłożył na blat baru. - Zwłaszcza w jednym - powiedział. - O kryptonimie „Czarny Koń”. Finney milczał. Wypił solidny łyk whisky. - Wiem, że ma pan... mieszane uczucia... wobec pracy dla rządu. A po tym, co pan ostatnio przeżył, trudno się panu dziwić. Ale jak powiedziałem, trzeba obsadzić także stanowiska kierownicze. Żadnych bezpośrednich badań. Sprawa jest jednak delikatna. Nie możemy przyjąć do pracy kogoś z ulicy. Wolelibyśmy kandydata, który już dowiódł, co potrafi... jak pan, doktorze. - Arthur powiedział mi, że od lat nie przyjął żadnego rządowego zlecenia zauważył Finney. - Bo w przeciwnym razie nie chciałby pan z nim rozmawiać. Takie małe niewinne kłamstwo. Finney znów się napił. - Proszę wziąć moją wizytówkę - powiedział Ford. - I jeśli zacznie pan myśleć 200

o tym, żeby zrobić coś dla kraju... Wyciągnął wizytówkę z portfela. Położył ją na barze obok orzeszka i przesunął w kierunku Finneya. Finney po chwili wziął ją tylko po to, żeby uniknąć niezręcznej sytuacji. - Będzie nam go brakowało - powiedział Ford. Znów otarł oczy, choć o ile Finney zdołał się zorientować, wcale nie płakał. Wizytówka gdzieś się zawieruszyła. Teraz zastanawiał się, gdzie ją odłożył. Czy była na dnie szuflady, pod stertą czasopism ornitologicznych? Czy też wyrzucił ją do śmieci? I dlaczego w ogóle o tym myśli? Ponieważ siedzenie w gabinecie, tchórzliwe ukrywanie się przed światem, przestało mu odpowiadać. Ponieważ wyczuwał frustrację Lili, nawet zza grobu, z powodu tego, kim się stał. Przecież jednak żyje, prawda? „Więc dlaczego nie zaczniesz się tak zachowywać?” - dopytywała się Lila. Na zewnątrz jesienny deszcz przybrał na sile. Zapragnął poczuć spadające krople. Bez parasola wyszedł na ulewę. Po trzydziestu sekundach był przemoczony do suchej nitki. Mimo to szedł dalej, między drzewami, które utraciły kolor w szarym świetle. Przeziębienie prześladowało go przez prawie całe lato, zmieniwszy się w bronchit, zanim zdołał je zwalczyć. Teraz powróci jako zapalenie płuc, pomyślał. Niech tam. Kichnął, otarł nos rękawem, znów kichnął i ruszył dalej. Noble kłamał, kiedy twierdził, że od piętnastu lat nie przyjął rządowego zlecenia. Czy mogło dziwić, że Finney nie mógł czcić pamięci człowieka, który raczył go samymi kłamstwami? Ale nie było to do końca sprawiedliwe. Na początku kłamstwa były zbędne. Ściśle tajne eksperymenty za granicą, rządowe pieniądze, posmak niebezpiecznej przygody; wszystko to pozwoliło Finneyowi odsunąć na bok obawy, jakie odczuwał przed przystąpieniem do programu „Mkultra”. Znalazł się pod opiekuńczym skrzydłem błyskotliwego młodego naukowca i część blasku, jakim emanował Noble, udzieliła się także jemu. Widział zazdrość w oczach innych studentów, gdy na niego patrzyli. Nawet Lila, pomyślał, była pod wrażeniem jego sukcesów. Nie, nie miał żadnych obaw, o których warto by wspominać - przynajmniej na początku. Jednak wkrótce rzeczywistość dała o sobie znać. Wyniki kliniczne były mgliste, 201

trudne do oceny; mimo to Noble retuszował je zgrabnie w raportach, które dziwnym zbiegiem okoliczności wysyłał zawsze wtedy, gdy trzeba było pozyskać nowe fundusze. Pośpieszne i luźne interpretacje rezultatów pozbawiły go złudzeń. Ale był to jedynie wierzchołek góry lodowej. Znacznie bardziej niepokoiła go natura wroga - „druga strona”, jak wtedy mówiono. W praktyce druga strona składała się z pacjentów szpitali dla umysłowo chorych, więźniów i żołnierzy z ich własnej armii. Była to nieczysta gra; a gdy się w nią grało, trudno było nie pobrudzić sobie rąk. Lecz ktoś musiał w nią grać. Noble lubił ilustrować ten pogląd cytatem z George'a Orwella: „Ludzie śpią spokojnie w swoich łóżkach, ponieważ inni strzegą ich i gotowi są użyć przemocy w ich imieniu”. Finney dostrzegał mądrość kryjącą się w tych słowach. Pragnienie ochraniania ludzi, którzy śpią spokojnie w swoich łóżkach - obok poczucia wyróżnienia oraz pieniędzy - stanowiło główną motywację udziału w programie „Mkultra”. Jednak kiedy stanął oko w oko z konsekwencjami swoich wyborów... kiedy stanął oko w oko z Susan Franklin... przeniósł całą odpowiedzialność na Noble'a. Tchórzliwie, pomyślał. Okazał słabość, tchórzostwo, wybujałą dumę i próżność. Przypomniał sobie sen: Lila stoi obok niego przy mogile Noble'a, przekonując go, aby położył kamień na płycie nagrobnej. „Przebaczenie to nie dar, który ofiarowuje się komuś innemu”, powiedziała. „To dar, który ofiarowujesz samemu sobie”, dokończył w myślach. Zatrzymał się. Przez prawie dwie minuty stał nieruchomo w siekącym deszczu. Znowu kichnął. Potem obrócił się i ruszył z powrotem do domu, szybkim krokiem mijając zarośla i stajnie. Tylko głupcy i szaleńcy stoją na deszczu. Wizytówka leżała na dnie szuflady, między taśmą klejącą a książeczką czekową. Położył ją obok telefonu i wpatrywał się w nią przez pięć minut. Potem otarł nos chusteczką, potrząsnął głową, odganiając jakąś niewyartykułowaną myśl, i podniósł słuchawkę. Wykręcił numer. - Biuro Rogera Forda - powiedziała młoda kobieta. Ford udał miłe zaskoczenie. - Pan doktor! - wykrzyknął. - Wie pan, że o mały włos nie przestałem na pana liczyć? Ile to już czasu, sześć miesięcy? Ale tak się składa, że wciąż nie udało nam się obsadzić stanowiska, o którym panu wspomniałem. Było... - Powiedział pan: „żadnych bezpośrednich badań” - przerwał mu Finney. 202

- Oczywiście. Jeśli to pański warunek. Będziemy zaszczyceni, jeśli postanowi pan do nas dołączyć w jakiejkolwiek... - Sam fakt, że nie przeprowadza się badań osobiście - powiedział Finney z naciskiem - nie usuwa ciężaru odpowiedzialności. Kilka chwil ciszy. - Nie - przyznał ostrożnie Ford. - Ale jeśli przedsięwzięcie jest wartościowe, przyjęcie odpowiedzialności może okazać się przyjemnością. A eksperymenty, o których mówimy, doktorze, są zupełnie niewinne. Nikt nie cierpi. Podobno badani wręcz je lubią. Finney zacisnął palce na dublonie i nie odpowiedział. - Wie pan co? Może pan tu przyjedzie i sam to oceni? Mogę przysłać po pana samochód. Proszę tylko podać dzień i godzinę. - Nie wyprę się swoich ideałów. - Wcale o to nie proszę. - Nie wyprę się ich nigdy - powtórzył Finney. - Proszę przyjechać i rozejrzeć się - ponowił zaproszenie Ford. - I sam pan zdecyduje. Umówił się na następny poniedziałek. Potem nalał sobie mocnego drinka. A po nim następnego. Obudził go dzwonek do drzwi. Jakimś sposobem udało mu się zasnąć w fotelu za biurkiem: niezły wyczyn, biorąc pod uwagę otwarte okno i wpadający do środka ostry zimny wiatr. Finney dźwignął się na nogi, gdy usłyszał drugi dzwonek. Wziął laskę, opartą o biurko, i pokuśtykał do sieni. Zważywszy ilość godzin spędzonych w lecie na leśnych eskapadach, jego ciągły brak sił wydawał się zaskakujący. Według lekarza cielesne rany całkowicie się zagoiły. A jednak Finney nie był tym samym człowiekiem co kiedyś. Wątpił, czy kiedykolwiek się nim stanie. W drodze do drzwi przystanął, żeby wziąć wiklinowy koszyk, który postawił na stoliku w korytarzu. W koszyku leżały dwa tuziny małych batoników Milky Way. Większość słodyczy i tak się zmarnuje: tylko ośmioro dzieci docierało w Halloween do stojącego na pustkowiu domu, a i to rzadko. Teraz dzieci Tylerów były już prawdopodobnie w szkole średniej. Mógł więc liczyć tylko na czwórkę pozostałych: na trzy siostry Travaglioni i małego Williama Finnerana, który co roku przebierał się w to samo granatowe prześcieradło z krzywo wyciętymi dziurami na oczy. 203

Tym razem były to siostry Travaglioni. Finney otworzył drzwi, a potem cofnął się z udawanym przerażeniem na widok księżniczki, syrenki i wiedźmy. Za nimi stała pani Travaglioni bez przebrania, ściskając w dłoni kluczyki od samochodu i uśmiechając się z afektacją. - Sztuczka albo cukierek! - zawołały dziewczynki chórem. Finney położył rękę na piersi. Po dojściu do siebie podał im koszyk. - Weźcie po dwa - namawiał. - Po trzy. Bo się zmarnują. Dziewczynki usłuchały, a syrenka wzięła nawet cztery. Potem odwróciły się, rzucając się do ucieczki; matka zatrzymała je, rozkładając ramiona. - Panie Finney - powiedziała. - Jak pan się czuje? - Dziękuję, dobrze. A pani? - Dobrze, dobrze - odparła. - Dziewczynki, macie coś do powiedzenia panu Finneyowi? Dzieci wymamrotały pod nosem podziękowania, nie patrząc mu w oczy. Finney mógł sobie jedynie wyobrażać, jakie robi na nich wrażenie: tajemniczy starszy pan z laską, mieszkający w starym murszejącym domu, tylko co miesiąc zjawiający się w miasteczku, żeby zrobić zakupy. Straszny, bez wątpienia, zwłaszcza w Halloween. Nawet nie podejrzewały jak bardzo. Pani Travaglioni uśmiechnęła się jeszcze szerzej. - Dobrze pan wygląda - zauważyła. - Dziękuję - odparł. - Obawiam się, że musimy uciekać. Musimy jeszcze obejść tylu sąsiadów! powiedziała, jak gdyby liczba domów do odwiedzenia nie ograniczała się do pięciu, a i to tylko jeśli zdecyduje się wozić dzieci po trzydzieści kilometrów w obie strony. - Szczęśliwego Halloween, panie Finney! Pożegnajcie się, dziewczynki. Kiedy odjechały, Finney wrócił do gabinetu. W połowie drinka odsunął szklankę, spoglądając przez okno na zmierzchające niebo. Może jutro odwiedzi cmentarz. Położy kamień na grobie Noble'a. Nie będzie to symbolizowało przebaczenia, pomyślał. Nie zamierzał zmuszać się do czegoś, czego nie czuł. Ale będzie to swego rodzaju symbol. Czego? Odpuszczenia... czy wręcz przeciwnie? Przyjęcia... wzięcia odpowiedzialności. Bo w końcu to nie Noble potrzebował przebaczenia. W poniedziałek spotka się z Fordem i przekona się, czego dotyczy „Czarny Koń”. Potem podejmie decyzję. Zdecyduje samodzielnie. Tym razem będzie miał oczy szeroko otwarte... 204

Znów ktoś zadzwonił do drzwi. Podniósł się z fotela, znalazł laskę i pokuśtykał do sieni. Wziął wiklinowy koszyk i otworzył drzwi. Nikogo nie zobaczył. Przez dziewięćdziesiąt sekund wodził wzrokiem po podwórzu, po czarnych szkieletach drzew na tle ostatnich, bladych promieni słońca tuż nad horyzontem. Sztuczka, pomyślał. Być może dzieci Tylerów wyrosły z proszenia o cukierki w Halloween i wolały złośliwe sztuczki. To tylko okoliczne nastolatki. Pod jego stopami leżała latarnia, którą wyciął z dyni wczoraj po południu. Po zadaniu sobie całego tego trudu nie miał już sił wstawić do środka świeczki. Odechciało mu się pracy. Teraz nagle wzburzyło go to do głębi. Nie dokończył w życiu zbyt wielu spraw. Podjął się zbyt wielu zadań, które potem zarzucił. Jak z Susan Franklin, pomyślał. Co powstrzymywało go od odwiedzenia jej ponownie, od sprawdzenia, czy rany, jakie jej zadali, istotnie się zagoiły? Może Roger Ford będzie umiał podać mu jej obecny adres. Może Finney znajdzie w sobie siłę, żeby dokończyć sprawy wymagające dokończenia. Susan Franklin; odwiedziny grobu Noble'a; służba dla kraju... Nie zamierzał brać niczego za dobrą monetę. Nie miał żadnej gwarancji, że sprawy przyjmą korzystny obrót. Ale jeśli nie spróbuje, nigdy się o tym nie przekona. Poszedł do kuchni, wziął nóż i świeczkę. Wrócił z powrotem na ganek, przysiadł ze stęknięciem i wyciął otwór u podstawy latarni. Postawił w środku świeczkę i zapalił knot. Pełgający płomień rozświetlił oczy wydrążonej dyni. Przez kilka sekund nie ruszał się z miejsca, przyglądając się swemu dziełu. Potem odwrócił się. Zapadła już ciemność. Pokuśtykał do domu i obmył ostrze noża z nasion. Zamiast wyrzucić je do zlewu i spłukać, zebrał garstkę śliskich malutkich dysków i wsypał je do szklanki. Przez resztę wieczoru już nikt nie zadzwonił do drzwi. Jednak parę minut po północy usiadł na łóżku z walącym sercem. Jakiś dźwięk z dworu. Następna złośliwa sztuczka. Podszedł do okna i wyjrzał na zewnątrz. Nie zobaczył niczego oprócz latarni z wydrążonej dyni - zdążyła zgasnąć, lecz wciąż stała niezłomnie na straży przed drzwiami. Dalej, na podwórzu, przesuwające się czarne cienie. Tylko drzewa i wiatr. Wrócił do łóżka, lecz tej nocy znów nie udało mu się zasnąć.

PODZIĘKOWANIA Dziękuję Robertowi i Jane Altmanom, doktorowi Markowi Branonowi, Kevinowi Connellowi, Richardowi Curtisowi, Brendanowi Dufry'emu, Jedowi Freemanowi, Richardowi Galganskiemu, Nedowi Higginsowi, Pierre'owi Honeggerowi, Evanowi Metcalfowi, Neilowi Nyrenowi i Sarze Silbert.