Kerry Drewery Cela 7 01 Cela 7

Tytuł oryginału: CELL 7 Copyright© Kerry Drewery, 2016 Copyright © 2016 for the Polish edition by Wydawnictwo Debit, Młody Book Copyright © 2016 for the Polish translation by Wydawnictwo Debit Originally published in the English language as Cell 7 by Hot Key Books, an imprint of Bonnier Zaffre Limited, London. The right of Kerry Drewery to be identified as Author of this work has been asserted by her in accordance with the Copyright, Designs and Patents Act 1988. Projekt okładki: Jet Purdie Images: Bar © Gualtiero Boffi Dreamstime.com, Eye © rdonar shutterstock.com Wykonanie okładki: Monika Drobnik-Słocińska Redakcja: Jolanta Olejniczak-Kulan Korekta: Iwona Wyrwisz, Edyta Malinowska-Klimiuk, Aneta Iwan ISBN: 978-83-8057-149-5 Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione i wiąże się z sankcjami karnymi. Książka, którą nabyłeś, jest dziełem twórcy i wydawcy. Prosimy, abyś przestrzegał praw, jakie im przysługują. Jej zawartość możesz udostępnić nieodpłatnie osobom bliskim lub osobiście znanym. Ale nie publikuj jej w internecie. Jeśli cytujesz jej fragmenty, nie zmieniaj ich treści i koniecznie zaznacz, czyje to dzieło. A kopiując ją, rób to jedynie na użytek osobisty. Szanujmy cudzą własność i prawo! Polska Izba Książki Więcej o prawie autorskim na www.legalnakultura.pl WYDAWNICTWO DEBIT Sp. z o.o. Pl. Grunwaldzki 8-10, 40-127 Katowice tel. 32 782 64 77, fax 32 253 77 28 e-mail: [email protected] www.mlodybook.com.pl www.facebook.com/MlodyBook E-wydanie 2017 konwersja.virtualo.pl

Spis treści

Dedykacja Motto Prolog Cela 1 Cela 2 Cela 3 Cela 4 Cela 5 Cela 6 Cela 7 Po egzekucji Przypisy

Dla Rebekki Mascull i Emmy Pass, które znają drogę

Istnieje sąd wyższy niż sądy sprawiedliwości i niż osąd sumienia. Góruje nad innymi sądami. GANDHI

Prolog W mojej głowie rozbrzmiewają dwa dźwięki. Rozdzierający ciszę HUK wystrzału. I mój własny głos krzyczący: „Uciekaj!”. Oba odbijają się głośnym echem. Czuję ucisk w piersi. Gorąco. Jak nerwowe chodzenie w ciemności nocy albo pukanie do drzwi, kiedy jestem sama w domu. Ten zamęt w żołądku. Kręci mi się w głowie, ale oddycham. Jestem przytomna. Żywa. „Co ja zrobiłam?” Te słowa powtarzają się raz za razem. I znowu, i znowu, i znowu. Ciemność się kruszy. Mój oddech zgrzyta w niej; serce mi dudni. Słyszę w oddali syrenę; widzę przyćmione światła. „Mogłabyś uciec” – myślę. – Nie ma sensu – odpowiadam na głos. – To szansa, żeby coś zrobić. Coś zmienić. Muszę. Syrenę słychać wyraźniej, reflektory są jaśniejsze. Zmieniają kierunek, zalewają mnie białym światłem. Podnoszę rękę z pistoletem i osłaniam sobie oczy. Na mojej skórze pulsują niebieskie rozbłyski. Błysk, czerń, błysk, czerń, błysk… I strumień światła na ciało u moich stóp. Pokazuje, że leje się z niego czerwień. „Co ja zrobiłam?” Ciągle to echo w mojej głowie. – To, co musiałaś – odpowiadam. – To był jedyny wybór. Jedyna szansa. Strumienie światła zniżają się. Z samochodów wysiadają ciemne mundury, rozmawiają, wydają rozkazy. Nie słucham. Upuszczam broń, kładę ręce na głowę. – Ja to zrobiłam! – krzyczę. – Zastrzeliłam go! Zabiłam Jacksona Paige’a. Nie jestem pewna, co mówią w odpowiedzi. W ich oczach, gdy na mnie patrzą, widzę obrzydzenie, kajdanki na moich nadgarstkach są zimne jak ich serca. Mieszkają w bańce przy Alejach i w City, żyją w blasku i nie interesuje ich,

co jest na zewnątrz. Umrę za siedem dni, ponieważ muszę, ale potem ich bańki pękną i wszyscy poznają prawdę.

CELA 1

Wiadomości – Najnowszą wiadomością tego poranka jest szokujące morderstwo dokonane na cieszącym się wielką sławą Jacksonie Paige’u. Paige, który zdobył serca całego kraju swoimi występami w reality TV oraz niestrudzoną działalnością charytatywną, został zastrzelony zaledwie kilka metrów od miejsca, w którym stoję, na Crocus Street, w części miasta znanej jako High Rises. Zdumiewające jest to, że sprawczyni, która po oddaniu strzału została na miejscu zbrodni, przyznała się już do winy. Policja ustaliła, że jest to szesnastoletnia Martha Honeydew. Honeydew, aresztowana przez policję, zgodnie z prawem Siedmiu Dni Sprawiedliwości została dziś rano osadzona w Celi śmierci numer 1. Będzie to niewątpliwie przełomowa sprawa, ponieważ Honeydew, jako szesnastolatka, jest pierwszą nastolatką, jaka stanie w obliczu kary śmierci, a t a k ż e będzie pierwszą nastoletnią osobą osądzoną zgodnie z unikatowym systemem naszego kraju, Głosowanie dla Wszystkich, najbardziej demokratycznym wymiarem sprawiedliwości na świecie, w którym wy, drodzy widzowie, zadecydujecie o losie oskarżonej. Oczywiście będziemy stale relacjonować siedem ostatnich dni jej życia, bo nimi zapewne będą. Możecie na bieżąco czerpać informacje z naszych zwykłych portali społecznościowych, a także z naszego całodobowego kanału telewizyjnego Oko za Oko. Podczas naszego programu Sprawiedliwością Jest Śmierć, nadawanego codziennie od osiemnastej trzydzieści, będziemy analizować szczegóły tej doprawdy odrażającej zbrodni, jak również życia oskarżonej, i zadamy pytanie, co mogło ją doprowadzić do tego, że została zabójczynią mordującą z zimną krwią. Fakt, że ochoczo przyznała się do popełnienia zbrodni, być może już jej zapewnił miejsce na krześle elektrycznym – o czym się przekonamy siódmego dnia po podliczeniu publicznych głosów i zweryfikowaniu wyników. Drodzy widzowie, nie zmarnujcie szansy oddania głosu w tej historycznej sprawie. Mówił Joshua Decker. Przekazuję głos Kristinie ze studia.

Doradztwo Martha siedzi przy stole pośrodku pogrążonego w półmroku pokoju. Długie włosy ogolono jej do skóry, a ubrania zamieniono na biały kombinezon. Zerka na ścianę i patrzy, jak sekundnik wielkiego zegara z głośnym tyknięciem przeskakuje na dziewiątą pięć. Potem, z wydęciem policzków i ciężkim westchnieniem, odwraca się i przez okratowane okno spogląda na wróbla, który przycupnął na drzewie obok pozwijanych, pożółkłych i poczerwieniałych liści. Ptak otwiera dziób i znów go zamyka; Martha wie, jak powinien brzmieć jego świergot, ale go nie słyszy. Łańcuchy skuwające jej nadgarstki i kostki brzęczą, kiedy lekko porusza się na krześle i patrzy na siedzącą naprzeciw niej kobietę w średnim wieku, o cienkich jasnych włosach i wodniście niebieskich oczach. – Czy strażnik powiedział ci, kim jestem? – pyta kobieta ciepłym, miłym głosem, kontrastującym z chłodem pomieszczenia. Martha potrząsa głową. – Nazywam się Eve Stanton. Jestem twoim doradcą z urzędu. – Nie potrzebuję doradcy. – Być może docenisz możliwość rozmowy w miarę zbliżania się do… – urywa, pocierając sobie zgryzione paznokcie i najwyraźniej szukając właściwego słowa. – …egzekucji? – Martha rzuca swojej rozmówczyni gniewne spojrzenie, kończąc za nią zdanie. – Wiem, że umrę – mówi. – Jestem winna. Zabiłam go. Eve mruga i odwraca wzrok. – Skoro tak mówisz – mamrocze. – Czemu miałabym kłamać? – Właśnie. Czemu ktoś miałby kłamać, zeznając coś takiego? – Tiaa. Znowu zapada między nimi milczenie. Zegar tyka. Wróbel odlatuje z drzewa. – Dlaczego mam doradcę? – pyta Martha. – Bo jestem nastolatką? – Nie – wyjaśnia Eve. – Wszystkim więźniom przysługuje porada. – Czemu? Eve splata palce.

– Niektórzy nie godzą się z karą śmierci, zwłaszcza wymierzaną osobom nastoletnim. To jest… u s t ę p s t w o na ich rzecz. Coś, na co rząd może wskazać i wytknąć: „Tak, ale spójrzcie na ten nasz łaskawy gest”. – Uśmiecha się z zaciśniętymi ustami. – Przebłysk człowieczeństwa w czasach, kiedy niektórzy czują, że je zatraciliśmy. – Człowieczeństwo? I właśnie to straciliśmy? – odzywa się Martha, przesuwając palcami po odrastającej szczecinie na głowie. – A co pani o tym myśli? Eve widzi napięcie na twarzy dziewczyny i czający się w jej oczach niepokój. Ani jedno, ani drugie nie pasują do wypowiadanych słów i do przyjętej postawy. – Nie ma znaczenia, co ja o tym myślę – odpowiada. – Takie jest prawo. – Jakie? Oko za oko? – rzuca Martha. – Nie zgadzasz się z nim? – A pani? – odparowuje Martha. Eve uśmiecha się kpiąco. – Zapytałam pierwsza. – I co z tego? Nie liczy się przecież, co ja myślę, prawda? Niech pani odpowie. Czy zgadza się pani z tym, żeby głosowano za czyimś życiem lub śmiercią? Bez sądów. Bez świadków. Bez dowodów… ławników… niczego. – Czy system, w którym cała publiczność ma prawo głosu, nie oznacza, że każdy jest sędzią? Że wszyscy oni wpływają na werdykt? Martha przewraca oczami. – Zawsze odpowiada pani pytaniami na pytania? Eve nie reaguje. – Jest pani taka sama jak cała reszta z City – kwituje Martha, odwracając wzrok. – I ci, którzy mieszkają przy Alejach dokoła. Nie, jest pani gorsza, bo myśli, że robi coś wartego zachodu, a tak nie jest. W każdym razie prawo można zmienić, no nie? – Nie mieszkam w City ani przy Alejach. Niezupełnie. Bardziej na obrzeżach. – Tiaa, no, to już coś. Nie pochodzi pani z Rises, prawda? – Prawda. – Jak powiedziałam, jest pani taka sama jak reszta. Wysuwa nogi przed siebie najdalej, jak jej pozwalają łańcuchy, i krzyżuje ręce na piersi. – Jak często mam się z panią widywać? – pyta. – Codziennie – odpowiada Eve. – Oprócz dnia siódmego. – Dnia siódmego? Mojego ostatniego?

– Potencjalnie twojego ostatniego. – A co z innymi wizytami? – Żadnych. – Co? Nikt nie może mnie odwiedzić? Eve potrząsa głową. Wróbel wraca na drzewo z robakiem w dziobie. Martha przypatruje mu się, po czym nachyla się do przodu. – A co z wiadomością? – szepcze. – Czy może pani przekazać dla mnie wiadomość? – Nie mogę – brzmi odpowiedź. – Przykro mi. – Ale nikt się nie dowie. – Martha rozgląda się po pomieszczeniu. – Nie ma tu żadnych kamer. Nikt nie zobaczy. – Nie mogę… Na zewnątrz wiatr porusza gałęziami drzewa, przyciskając je do szyby, a wróbel podskakuje na swoim miejscu. – Dla kogo miałoby to być przeznaczone? – pyta Eve. – A co to panią obchodzi? Powiedziała pani, że tego nie zrobi. – Twojej matki… – Czytała pani moją kartotekę? – Kajdanki na nadgarstkach Marthy brzęczą, gdy postukuje w leżącą na stole teczkę. – Więc wie pani, że moja matka nie żyje. Eve odchyla się powoli na krześle i bierze głęboki wdech. – Wiem, że twoja matka nie żyje – mówi łagodnie. – I przykro mi z tego powodu. Chciałam powiedzieć, że twojej matki nie ma już z nami, a twój ojciec uciekł, zanim się urodziłaś. Komu więc miałabyś wysłać wiadomość? Do kogo byś ją napisała? – Mam przyjaciół. – Czyżby? – Eve bierze teczkę ze stołu i otwiera ją. – Ponieważ tu napisano, cytuję: „Martha w szkole nigdy nie była towarzyska. Z trudem nawiązywała przyjaźnie, sama stawiała się poza nawiasem i nie czyniła żadnego wysiłku, by dołączyć do rówieśników”. – To nauczycielska gadka. Nigdy mnie nie lubili. Eve podnosi palec. – „…aczkolwiek była bardzo inteligentną młodą damą i gdyby się przyłożyła, mogłaby zajść daleko”. – „Gdyby się przyłożyła?” – Martha parska szyderczo. – Czy to inne określenie na: „gdyby się dała wydudkać”? – Nie, myślę, że raczej inne określenie na „gdyby miała sposobność”.

Wbijają w siebie wzrok. Zegar tyka. Gałęzie drzewa drapią w okno. – Musiałam rzucić szkołę – szepcze Martha. – Żeby płacić czynsz. Wie pani? Eve kiwa głową. – Gdybym nie mogła… gdyby zaczęli wypytywać… nie chciałam być… – Powietrze świszcze w jej piersi podczas wdechu. – Władzom umknął fakt, że jesteś sierotą, ponieważ płaciłaś czynsz? – Zdaje się, że tak. W innym razie odebraliby mi mieszkanie i wsadziliby mnie do jednego z tych miejsc prowadzonych przez instytucje opieki, razem z tamtymi wszystkimi dzieciakami. Nie mogłabym… – Pociera rękami oczy i odwraca się w bok. Eve przysuwa jej pudełko z chusteczkami higienicznymi. – Rozumiem – mówi. Martha patrzy na nią ze łzami w oczach. Głośno pociąga nosem i strąca pudełko ze stołu. – Sranie w banie – burczy. – Może pani próbować, ale nigdy się pani nie uda. Minuty mijają w milczeniu. Pudełko wciąż leży na podłodze. – Miałam kogoś – szepcze Martha. – Bliskiego. – Jak miała na imię? Martha zerka na Eve. – M i a ł na imię – poprawia ją. – To był on, facet. Chłopak. – Znowu siąka. – Jak m i a ł na imię? – pyta Eve. Martha z powrotem odwraca się w stronę Eve. – Czy to rozmowa poufna? – szepcze. – Jak u lekarza? Eve kiwa głową. – Oczywiście. – Jeżeli coś pani powiem, nie pójdzie pani z tym do gazet ani do tego programu Sprawiedliwością Jest Śmierć i nie powie im pani? – Nie – szepcze w odpowiedzi Eve. – Ani nie napisze pani do nich? – Nie – odpowiada. – Obiecuję. Martha nachyla się nieco bardziej nad stołem i głośno przełyka ślinę. – On… poznałam go… po tym, jak zabito moją matkę… on… Za nimi otwierają się zamaszyście metalowe drzwi i z trzaskiem uderzają w ścianę.

Martha obraca się gwałtownie, gdy do pokoju wkracza strażnik więzienny. Brzuch trzęsie mu się nad spodniami od munduru, a guziki z trudem utrzymują zapięcie niebieskiej koszuli. Klawisz wymachuje pałką, którą trzyma w prawej ręce. Eve wbija w niego wzrok. – Powiedziałam, że dam panu znać, gdy skończymy. Strażnik wzrusza ramionami. – Myślałem, że pani wzywała. – Nie… – zaczyna Eve. Oczy Marthy śmigają po pomieszczeniu. – Czy są tutaj kamery? – pyta dziewczyna, podczas gdy strażnik zbliża się do niej. – Czy to jest nagrywane? Czy to idzie do telewizji? – mówi coraz głośniej. – Myślałam, że ta rozmowa jest poufna. – Krzesło zgrzyta na podłodze, gdy wstaje, a łańcuchy brzęczą, kiedy z rozpaczą unosi ręce. – Powiedziała pani… – Nachyla się nad Eve. Ale strażnik łapie za łańcuchy, szarpie Marthę do tyłu i dziewczyna upada na podłogę. Leży u jego stóp, a on góruje nad nią z pałką uniesioną nad głową i szyderstwem na twarzy. – Stop! – krzyczy Eve. – No, dalej! – podjudza go Martha. – Bij! Uderz bezbronną dziewczynę, jeśli myślisz, że taki z ciebie kozak! Klawisz patrzy na nią z ukosa. – Przestańcie! – krzyczy Eve. – To zabójczyni, ta tutaj – mówi strażnik. – Bestia. Powinno się ją traktować jak zwierzę. Martha próbuje kopnąć strażnika, ale on odciąga ją na bok, przez co jej głowa i bark uderzają o futrynę drzwi, – Martha – odzywa się do niej Eve. – Wszystko tu jest poufne, daję ci na to słowo. Strażnik prycha. – Taak, o ile ja tego nie słyszę, bo wtedy… Martha znowu się z nim szarpie. Na moment jej siła wytrąca go z równowagi i mężczyzna przechyla się w przód, ale znów chwyta za łańcuchy i wyżej podnosi nad nią pałkę. – Proszę przestać! – Eve rzuca się naprzód. Wyjmuje z kieszeni telefon i celuje nim w strażnika. – Chce pan, żeby to się znalazło w gazetach? – grozi. – W telewizji? Chce pan, żeby głosujący dowiedzieli się, jak tutaj jest naprawdę? Mężczyzna wlepia w nią wzrok.

– Nie zrobi pani tego. – Przekonajmy się – syczy Eve. – Przez takie cholerne mięczaki jak pani… – mówi do niej klawisz; opuszcza pałkę i dźga palcem w jej twarz – …kraj przedtem wpakował się w bajzel. Mordercom uchodziło na sucho z powodu jakichś technicznych głupot, pedofilów wypuszczali, bo nie było dowodów. Najlepsze, co zrobiliśmy, to to, że pozbyliśmy się sądów. Nie było w nich żadnej sprawiedliwości. To – wskazuje na drzwi wiodące na korytarz i do cel – to jest sprawiedliwość. Śmierć jest sprawiedliwością i w tym układzie nie ma miejsca na głupie pomysły mięczaków. Potrząsa głową, pot perli się na jego czole. – Wiem, do cholery, jak będę głosować, i to nie jeden raz. – Szarpie Marthę, by wstała. – Nieważne, ile mnie to będzie kosztowało. Wydam całą miesięczną pensję, żeby mieć pewność, że się usmażysz, dziewczyno. Gdyby to ode mnie zależało, już jutro siedziałabyś na krześle. Owija sobie łańcuch wokół pięści i przyciąga jej twarz do swojej. – Jak mogłaś to zrobić? – syczy. – Jak mogłaś zabić Jacksona Paige’a? Ten człowiek nigdy nikogo nie skrzywdził. Patrz na tych wszystkich ludzi, którym pomógł. Całą jego charytatywną robotę. Mógł wyjechać z kraju z tą całą kasą, którą miał, ale tego nie zrobił. Został tu i pomagał takim jak ty. Był ikoną! – Był pieprzonym kłamcą! – syczy Martha. Cios z główki odrzuca ją w tył. Strażnik puszcza łańcuchy i dziewczyna leci na ścianę, po czym osuwa się na bok. Eve, zszokowana, stoi jak wryta. – Złapała to pani? – zwraca się do niej klawisz. – Ma to pani w telefonie? Zrobiła pani dobre ujęcie? Bo mi to wisi, mam gdzieś. Niech pani sprzeda zdjęcia gazetom. Dadzą je na pierwsze strony i zostanę bohaterem. – Wydyma policzki i z drwiną szczerzy zęby. – Zapłacą mi, żebym to zrobił jeszcze raz. Martha patrzy, jak ochrypły śmiech wstrząsa całym ciałem mężczyzny. Rysy jej tężeją, oczy się zwężają, wstaje, przygważdża go wzrokiem i pluje mu w twarz. Zanim strażnik zdąży zareagować, Eve chwyta Marthę i wyciąga ją z pomieszczenia na korytarz. – Proszę się opanować! – woła, odwracając się za siebie. – Dopilnuję tego. Uspokoję ją. Na korytarzu jest sześcioro metalowych drzwi, zamkniętych z wyjątkiem niewielkich wizjerów, przez które spoglądają anonimowe oczy. Siódme drzwi, ostatnie, na samym końcu, są całe zamknięte na głucho. – Co zrobiłaś, dziewczyno? – odzywa się głęboki męski głos z jednej z cel.

– Naplułam mu w tępą gębę – odpowiada Martha. Głos wybucha serdecznym śmiechem. – Sprawiłaś mi wielką radość – mówi. – Jesteś z Rises? – Dajcie spokój – upomina ich Eve. – Nie wolno wam z nikim rozmawiać. Strażnik zaraz tu będzie. Tak – odpowiada na pytanie tamtego. – No jasne. Co cię tutaj sprowadza? Co ta dziewczyna zrobiła takiego złego? – Zastrzeliłam Jacksona Paige’a – odpowiada Martha. – Nie chrzań! – Nie chrzanię. – Dziewczyno, uszczęśliwiłaś mnie na całe życie! Prawo dla Rises! – woła mężczyzna i przez szczelinę wizjera wysuwa zaciśniętą pięść z różą wytatuowaną na boku dłoni. – Spokojnie – napomina znów Eve, ale Martha wyrywa się jej, pędzi do tamtych drzwi i przykłada dłoń do pięści mężczyzny. Przyciska twarz do wizjera. – Co zrobiłeś? – szepcze. Z celi wpatrują się w nią ciemne oczy. – Jedyne, co zrobiłem złego, to to, że się urodziłem w niewłaściwym miejscu. – Martha, ruszaj się! Chodź szybko. – Powodzenia – szepcze dziewczyna do więźnia i oddala się. Eve otwiera ciężkie drzwi celi. – Nie powinnaś była… – zaczyna. – Ten strażnik… – A co to zmienia? – rzuca Martha w odpowiedzi, wchodząc do środka. – Obrzydzi ci życie. – Resztkę życia, która mi została, tak? – Martha wzrusza ramionami. – To, co się dzieje tutaj, nie ma znaczenia. Liczy się to, co się wydarzy na zewnątrz.

Martha Nie poszedł za mną do celi. Ciekawe, czy Eve go zatrzymała. Czy mogę jej ufać? Cela jest mała i zimna. Ściany jaskrawobiałe, bez jednej plamki. Wysoko w zewnętrznej ścianie jest okno z białymi kratami, pewnie się nie otwiera, a w ścianie naprzeciwko – białe metalowe drzwi. Teraz zamknięte na cztery spusty, klapka wizjera też. Jakbym siedziała w pudełku. Gdyby na korytarzu wybuchł pożar, upiekłabym się jak kurczak. Właściwie wszystko tu jest białe: białe łóżko pod ścianą, biała pościel i biała poduszka, a w rogu biała ubikacja i biała umywalka. I tyle. Żadnych półek, biurka, stołu, lampy, szafy (po co miałabym mieć szafę?), książek, długopisów… nic. Czemu miałabym potrzebować czegokolwiek? Jedyna zbędna rzecz to zegar wiszący na ścianie wysoko, nad drzwiami. Tyka, odliczając sekundy, które mi zostały w życiu. I też jest biały, z neonowymi wskazówkami. Pomieszczenie kompletnie pozbawione wszystkiego. Wszelkich bodźców. Jakby mi przytłumiono oczy albo jakbym nagle zachorowała na dziwną ślepotę barw – nie żebym ich nie rozróżniała, tylko po prostu ich nie ma. Kombinezon więzienny, w który mi się kazano ubrać, też jest jaskrawobiały, odebrali mi nawet moje brązowe włosy. Zgolili i wrzucili do kosza. Czuję się, jakbym straciła połowę siebie. Włosy były częścią mnie, ubranie też. Czego się spodziewałam? To jest więzienie, Chryste Panie. Cele śmierci. Nie może być przecież miło, nie? Tak tutaj jasno, że pieką od tego oczy i boli głowa. Nie widać, skąd się bierze światło – nie ma żarówki ani żadnych lamp u sufitu. Może stamtąd, u góry po prawej, gdzie ściana styka się z sufitem, ale… Czy ściany tak się jarzą? Może to jakaś emitująca światło farba? Jakaś tortura, którą wymyślili dla więźniów? Chciałabym zamknąć oczy, położyć się do łóżka i odpłynąć stąd, ale nawet kiedy zamykam powieki, wciąż jest jasno. Pewnie nie pośpię tutaj dużo i zdaje się, że o to im chodzi. Tortura? Taak, chyba tak.

Może wpadli na pomysł, że najlepszy sposób na poradzenie sobie z sytuacją to przespanie jej. Nie chcą, żeby człowiek sobie poradził; chcą, by cierpiał. Tak naprawdę nie mogłabym przespać swojego ostatniego tygodnia, no nie? Ostatnie siedem dni oddychania i życia. Teraz już nawet mniej. Ile to godzin? Minut? Sekund? Nie chcę wiedzieć. Ale co innego jest tu do roboty niż spać i wspominać? Leżę, zamykam oczy i naciągam pościel na głowę, żeby było ciemniej. Jestem jednak pewna, że robi się jaśniej. Po co mieliby mnie torturować, skoro i tak mam umrzeć? Chowam głowę w materac, zaciskam oczy, skupiam się na panującej w nich ciemności i próbuję przypomnieć sobie ciebie. Poznaliśmy się w ciemności. Ukrywałeś się w mroku tak jak ja, obserwując ulicę, stare samochody wlokące się po dziurawym asfalcie, wdychając smród spalin. Nie bywałeś tam co wieczór, jak ja, czasami nie zostawałeś długo, ale ja musiałam tam przychodzić, wiesz? Nie mogłam zasnąć, póki nie powiedziałam jej „dobranoc”. Boże, nie chcę pamiętać. Brak mi jej, brak mi ciebie. Nie cierpię tego, co robię. Nie chcę być miękka. Kiedy podniosłam tamten pistolet, miałam ją w pamięci, ale nie zrobiłam tego tylko dla niej. Kazałam ci tamtej nocy uciekać dla wszystkich innych, których można uratować, dla sprawiedliwości i dla prawa. Chciałeś obalić system; wszystko, czego ja początkowo pragnęłam, to doprowadzić do upadku jednego człowieka. Nie chciałam go zabić, choć tak właśnie się stało, tylko pokazać, czym naprawdę jest. Zanim dobiegnie końca moich siedem dni, nawet ci, którzy go w tej chwili kochają, ściągną jego pamięć z tego piedestału, na którym go postawili, i moje zadanie zostanie wypełnione. Będę spoczywać w pokoju, a ostatecznie wszyscy inni też odetchną spokojnie. Mamy swoje role do odegrania, ja i ty, określone przez miejsce, w jakim się wychowaliśmy: ty możesz być bojownikiem, ja – męczennicą. Bądź co bądź to wszystko, co może zrobić dziewczyna z Rises, taka jak ja. Nie jestem na tyle sprytna ani pewna siebie, by działać, nie mam pieniędzy ani nie miałam przyszłości, nawet zanim tu jeszcze trafiłam. Myśleliśmy, że możemy być razem, ale to okazało się marzeniem głupiego. Kochaj mnie tak mocno, żeby mi pozwolić odejść.

STUDIO TELEWIZYJNE 18.30 – Zaczyna się program Sprawiedliwością Jest Śmierć Na ciemnoniebieskim ekranie brzęczą i trzeszczą białe cętki, przypominając wyładowania elektryczne. Pośrodku pojawia się nadnaturalnej wielkości oko o lodowato niebieskiej tęczówce. Mruga i dokoła czarnej źrenicy zaczynają wirować słowa: „Oko za Oko”. MĘSKI GŁOS LEKTORA: Wytwórnia Oko za Oko przedstawia… Słowa przestają wirować. Znów słychać elektryczne trzaski i napis z gładkiego staje się wyszczerbiony. Oko czerwienieje i zamyka się. MĘSKI GŁOS LEKTORA: …program Sprawiedliwością Jest Śmierć, którego gospodarzem jest… Błękit blednie i rozbłyskują światła, ukazując efektowne studio. W srebrzystoniebieskiej podłodze odbijają się liczne zapalone lampy. Po lewej na nadnaturalnej wielkości ekranie widnieje logo z okiem – słowa obracają się na nim wolno i oko mruga. Nieco po lewej od środka pomieszczenia lśni łukowate biurko z porozstawianymi z tyłu i po bokach wysokimi, połyskliwymi stołkami, zwróconymi w stronę zgromadzonej w studiu publiczności, obecnie ukrytej w cieniu. MĘSKI GŁOS LEKTORA: …Kristina Albright! Światła wydobywają z cienia stojącą z lewej strony sceny Kristinę. Jest wysoka i smukła, blond włosy okalają idealną twarz, białe zęby uśmiechają się do kamery. Obcisła czerwona sukienka pasuje do szminki i butów. KRISTINA: Witajcie w programie Sprawiedliwością Jest Śmierć! Dookoła w studiu rozbrzmiewają aplauzy. Kristina z uśmiechem posyła publiczności skinienie.

KRISTINA: Nazywam się Kristina Albright. Dzisiejszego wieczoru mamy dla was ekscytujące wiadomości. Wysokie obcasy stukają na podłodze, kiedy prezenterka podchodzi do ekranu po prawej. Oko ustępuje miejsca fotografii przedstawiającej przystojnego, uśmiechniętego mężczyznę z ładną żoną i nastoletnim synem. KRISTINA: Wczoraj zaszokowała nas wiadomość o brutalnym zamordowaniu cieszącego się wielkim uznaniem multimilionera Jacksona Paige’a. Na ekranie pojawia się zdjęcie tego samego mężczyzny z rękami podniesionymi w triumfalnym geście wśród wiwatującego tłumu. KRISTINA: Jackson zdobył sobie miejsce w sercach milionów ludzi po szeregu wystąpień w telewizyjnych reality show w ciągu minionych dziesięciu lat. Wywodzący się z dzielnicy nędzy High Rises, nazywanej tak od wieżowców zbudowanych w celu rozwiązania kryzysu mieszkaniowego… Ekran pokazuje panoramę obszaru High Rises – kilkanaście wysokich betonowych bloków pnących się ku ponuremu niebu; wychudzonego bezpańskiego psa, puste opakowania po jedzeniu na wynos poniewierające się w brudnych rynsztokach oraz młodego chłopaka z papierosem w jednej ręce i puszką piwa w drugiej. KRISTINA: Mądrze inwestował swoje nagrody i ciężko pracował, dzięki czemu sam wydźwignął się z biedy i stał się inspiracją dla wszystkich… Szare blokowisko znika, a jego miejsce zajmuje duży biały dom z wysokim metalowym ogrodzeniem i soczyście zielonym trawnikiem ciągnącym się wzdłuż granicy posesji. W rozstawionych tu i tam koszach oraz na rabatach bujnie kwitną różowe, pomarańczowe i żółte kwiaty. Na podjeździe lśni w słońcu czerwony sportowy samochód. Obok niego pozuje do zdjęcia uśmiechnięty mężczyzna – Jackson. KRISTINA: …swoimi publicznymi wystąpieniami, swą niestrudzoną pracą charytatywną i oczywiście, nie zapominajmy o… Na ekranie przewijają się portrety Jacksona: uśmiechającego się do obiektywu na czerwonym dywanie podczas jakiejś gali; ubranego w smoking

i wygłaszającego mowę; wręczającego ponadnaturalnej wielkości czek ustawionym w szeregu pielęgniarkom. KRISTINA: …bezinteresownym akcie adoptowania osieroconego w wyniku tragicznego wypadku.

małego

chłopca,

Wyświetla się czarno-białe zdjęcie. Jackson, ze zmarszczonym czołem, lśniącymi od łez oczami i wykrzywionymi ustami, przyciska do piersi płaczącego sześcioletniego chłopca. Za nimi wysokie bloki dzielnicy Rises są szare i zamazane, ale na spękanym chodniku zaznacza się ledwie widoczny jedyny kolor – strużka czerwieni. Kristina składa ręce jak do modlitwy i przytrzymuje je przed ustami. W studiu panuje milczenie. Prezenterka unosi głowę, przymyka i otwiera powieki, po czym patrzy prosto w kamerę. KRISTINA (cicho): Więcej o Jacksonie Paige’u później. Zwróćmy teraz uwagę na zbrodnię i sprawczynię. Jakaż osoba mogła popełnić czyn tak okropny? Połączmy się z naszym sprawozdawcą Joshuą Deckerem. Josh? Odwraca się do ekranu. U góry pojawia się na nim niebieski pasek, z małym mrugającym okiem w lewym rogu oraz iskrzącym się pośrodku napisem: „Joshua Decker – sprawozdawca”. U dołu przewija się nieustannie informacja tekstowa: „Cela 1 – nastoletnia zabójczyni – Martha Honeydew”. Na środku ekranu pojawia się Joshua z mikrofonem – w czarnym płaszczu z postawionym kołnierzem, w skórzanych rękawiczkach, z błyszczącymi oczyma i uśmiechem na ustach mimo listopadowego chłodu i wiatru. JOSHUA: Tak, Kristino, witaj. Mam nadzieję, że mnie słychać, choć dookoła wyje wiatr. Tu, w Rises, jest naprawdę zimno. Mówię wam, nie mogę się doczekać, kiedy wrócę do domu na ciepłą kąpiel i kieliszek wina. Mruga porozumiewawczo. Na widowni słychać pomruk kobiecych głosów. JOSHUA: Stoję około stu metrów od miejsca, w którym popełniono zbrodnię. Do wiadomości tych naszych widzów, którzy tu nigdy nie byli – blisko stąd do stacji kolejowej, z której odjeżdżają pociągi do City i do

okolicznych Alej. Nie bez powodu nazywają to miejsce przejściem podziemnym. Kieruje w górę dłoń ubraną w rękawiczkę. Kamera odsuwa się od niego i pokazuje spodnią stronę dużej kładki komunikacyjnej, ciemną i zawilgoconą, z połamanymi barierkami i na wpół skruszonymi słupkami, które miały powstrzymywać motocyklistów od korzystania z tej drogi dla pieszych. Za nią, już poza zasięgiem jej cienia, ciągnie się podrzędna ulica z szeregiem sklepów o porozbijanych albo zabitych deskami witrynach. W oddali majaczy ledwie widoczne blokowisko z punkcikami świateł w oknach. JOSHUA: Po tej stronie dworca znajduje się strefa często odwiedzana przez dilerów narkotyków i bezdomnych. KRISTINA: Joshua, powiedz nam, co się tam dzieje. Co ludzie mówią o zabójczyni? JOSHUA: Cóż, Kristino, rzecz w tym, że nie mówią. Nikt nie zabiera głosu. Mieszkańcy High Rises zachowują się tak, jakby się nic nie stało. W przeciwieństwie do reszty społeczeństwa, co zapewne widzicie wokół mnie. Joshua rusza spacerem, a kamera podąża za nim, pokazując, jak reporter zatrzymuje się przy leżących na ziemi kwiatach, przytulankach, zdjęciach, odręcznie napisanych słowach i płonących zniczach. Klęcząca kobieta dokłada kolejne kwiaty, dwóch mężczyzn obejmuje się wśród szlochów. JOSHUA: To tutaj został zastrzelony. Ci ludzie nie posiadają się z żalu. Napływali nieprzerwanym strumieniem przez cały ranek. Nastoletni uczniowie, wiezieni przez rodziców do szkoły, kilku lekarzy specjalnie nadłożyło drogi przed operacjami, pielęgniarki złożyły mu hołd zaraz po nocnej zmianie. Większość była zbyt poruszona, żeby rozmawiać, a gdyby nawet byli w stanie mówić, nie potrafiliby ubrać w słowa odczuwanego smutku i przeżytego wstrząsu. Ale… jeśli się prosi o opinię okolicznych sklepikarzy, młode matki odprowadzające dzieci do szkoły, nastoletnich chłopców sterczących na rogach ulic, ludzi stojących w kolejce po zasiłek… nikt nie chce komentować.

KRISTINA: Bardzo dziwne. JOSHUA: Właśnie. Najwyraźniej szeregi są zwarte. Ale śpieszę donieść, że wasz sprawozdawca zdołał dostać wyłączność na… Uśmiecha się przekornie i przechyla głowę w bok. KRISTINA (uśmiechając się do widowni): Nie będę go pytać, jak zdobył wyłączność, ale domyślam się, że ma to coś wspólnego z jego urokiem osobistym! Publiczność śmieje się. JOSHUA (puszczając oko): Tak, Kristino, mamy zapis wideo chwil tuż po dokonaniu morderstwa. Myślę, że ten materiał mówi sam za siebie. Obraz reportera kurczy się do ramki po lewej stronie ekranu, a ramkę po prawej wypełnia rozedrgany film. JOSHUA: To zapis z policyjnej kamery czołowej. Początkowo sądzono, że alarm wszczęto za pośrednictwem kamer monitoringu, ale okazuje się, że te w najbliższej okolicy były uszkodzone. Na filmie widać pędzące w stronę kamery, pogrążone w półmroku ulice; deszcz i szyba samochodowa przesłaniają wszystko z wyjątkiem tego, co oczywiste. W oddali majaczą ciemne sylwetki wysokich bloków, jak kamienie nagrobne na tle wieczornego nieba, a dookoła nich wiją się drogi niczym poczerniałe rzeki. Niebieskie rozbłyski policyjnych świateł odbijają się od mokrych jezdni i metalowych żaluzji na budynkach; syreny wyją gniewnie. Rozpędzona sceneria zwalnia. Przednie reflektory omiatają zakręt i zalewają bielą obszar zwany przejściem podziemnym. Wóz policyjny zatrzymuje się. Skąpana w świetle stoi Martha, długie włosy ma mokre od deszczu, a oczy szeroko otwarte jak u królika; ręce trzyma w górze, w jednej tkwi pistolet. Obraz chwieje się podczas wysiadania z samochodu. Przed kamerą pojawiają się dwie wyciągnięte ręce z dłońmi zaciśniętymi na rewolwerze celującym w Marthę. POLICJANT (zza kadru): Rzuć broń i ręce na głowę!

Dziewczyna pochyla się i upuszcza pistolet na ziemię. Kamera, drżąc, zbliża się do niej. Martha kładzie sobie ręce na głowie. Kamera skupia się na jej twarzy, teraz wypełniającej cały ekran. MARTHA: Ja to zrobiłam! Zastrzeliłam go! Zabiłam Jacksona Paige’a. Na ekranie w studiu film w ramce po prawej zatrzymuje się na twarzy dziewczyny, podczas gdy w ramce po lewej Joshua wzdycha i wolno potrząsa głową. KRISTINA (cicho): Dziękuję ci, Joshua. Połączymy się z tobą ponownie jutro wieczorem. Na chwilę opuszcza głowę, po czym podnosi ją i znowu patrzy w kamerę. KRISTINA: Martha Honeydew może wyglądać tak słodko, jak brzmi jej nazwisko1, ale czy w rzeczywistości z zimną krwią zabiła człowieka i odebrała nam jedną z najsławniejszych, najbardziej uwielbianych postaci naszych czasów? Sama mówi, że tak. MARTHA (nagranie puszczone zza kadru): Ja to zrobiłam! Zastrzeliłam go! Zabiłam Jacksona Paige’a. KRISTINA: To jej słowa, drodzy widzowie. Miała w rękach pistolet. Na zatrzymanej w kadrze twarzy na ekranie pojawia się słowo stempel: „ZABÓJCZYNI”. Kristina, wciąż spoglądając w kamerę, idzie w stronę łukowatego biurka; w górze przygasają światła. KRISTINA: Zatem sprawa otwarta i zarazem zamknięta. To pierwsza nastolatka w celi śmierci i wygląda na to, że najpewniej będzie też pierwszą, która zostanie stracona. Bądź co bądź dlaczego wy, głosujący, mielibyście wątpić w jej słowa? Zdjęcie Marthy znika, na ekranie znów dominuje oko. Kristina siada z gracją na stołku przy końcu biurka, układając nogi z boku w pełnej wdzięku pozie. Światła rozbłyskują ponownie, ukazując siedzącego po lewej niskiego mężczyznę. Gość ma przygarbione ramiona i zwieszoną głowę,

włosy sterczą mu bezładnie w kępkach. KRISTINA: Ale zanim przejdziemy do kolejnego lokatora cel śmierci, przez moment zwróćmy uwagę na to, co nasza zabójczyni, Martha Honeydew, może porabiać w tej chwili i jak się przypuszczalnie czuje. Uśmiecha się do mężczyzny. KRISTINA: Witamy, Gus. Gość unosi twarz. Posyła jej przelotny uśmiech i unika wzrokiem widowni. Podenerwowany, przesuwa palcem po wewnętrznej stronie kołnierzyka koszuli i skubie rękawy marynarki. KRISTINA: Pięć lat temu byłeś jednym z tych ludzi. Wtrąconym do więzienia pod zarzutem popełnienia zbrodni, od którego uwolniło cię publiczne głosowanie. Masz więc pełne doświadczenie, aby powiedzieć nam, jak ona może się teraz czuć. Co w tej chwili dzieje się w jej umyśle? GUS (cicho): Emmm… Noo, taak, jak powiedziałaś, byłem oskarżony o morderstwo… Jego przyciszony głos drży ze zdenerwowania. KRISTINA: Przepraszam, Gus, czy mógłbyś mówić głośniej? Mężczyzna robi głęboki wdech i prostuje się. GUS (nieco głośniej): Taak… taak… emm… pięć lat temu byłem oskarżony o zamordowanie kogoś, ale… ale dzięki waszym widzom… Zwraca się do kamery, uśmiecha się szeroko, lecz z zakłopotaniem; publiczność bije brawo. GUS: Zostałem wypuszczony. KRISTINA: I jak było, Gus? Jak przeżyłeś tę pierwszą noc? Jak nasza więźniarka się czuje, mając przed sobą ostatnie dni swego życia?

GUS: No, pierwsze co, jak widzowie wiedzą, prawda, została aresztowana wczoraj, ale postawili jej zarzut i dali ją w system i tak dalej, więc do celi śmierci trafiła dopiero dziś rano, czyli że, jak powiedziałaś, dziś jest jej pierwszy dzień. Dzień pierwszy – Cela 1. Do wschodu słońca, tak jest. O wschodzie zmieniasz celę. KRISTINA: A jak jest w Celi 1? Gus znowu przesuwa palcem po wewnętrznej powierzchni kołnierzyka, teraz przesiąkniętego potem. Spuszcza wzrok, marszczy czoło. KRISTINA: Gus, wiemy, że musi ci być ciężko i prosimy o wiele, ale jestem pewna, że rozumiesz, to dla nas bardzo ważne, skoro mamy oddać głosy. Musimy mieć pełne pojęcie o sytuacji, aby się upewnić, że zagłosujemy właściwie. Wiele razy już sugerowałam, że przekaz wideo bezpośrednio z cel dałby głosującym znacznie pełniejszy ogląd i możliwość zrozumienia oskarżonej osoby. Zwraca się do publiczności. KRISTINA (kiwając głową): Zgadzacie się ze mną? Widownia wiwatuje i klaszcze. KRISTINA: Gus? Cela 1. Powiedz nam. Podnosi głowę i przesuwa wzrokiem po wyczekujących twarzach, prostuje się, dotyka ręką prawego ucha i bierze wdech. GUS: …skromnie. Było łóżko i… emm… zlew i… ubikacja… KRISTINA: Ubikacja w tym samym pokoju, w którym się śpi? Mężczyzna znowu dotyka dłonią ucha i zdobywa się na wymuszony śmiech. GUS: Ee… nie… nie, była łazienka. To miałem na myśli. I też nie zlew, tylko umywalka… a ubikacja w łazience. I prysznic. Z trudem przełyka ślinę i bierze wdech.

GUS: W celi… są… książki, mnóstwo książek… i telewizor… ee… i obrazy na ścianach… Splata dłonie. KRISTINA: Nie tak, jak można by się spodziewać, że zostanie potraktowany zbrodniarz, Gus. GUS (cicho): Pewnie nie… KRISTINA: Wygląda na to, że nasza Martha w ogóle nie poczuje, że spotkała ją jakaś kara. Może powiesz mi jeszcze, że drzwi zostawia się otwarte! Gus dotyka ucha, zerka w kamerę i patrzy z powrotem na Kristinę. GUS: Zostawia się. Kristina odchyla się w tył, szczęka jej opada, a dłonie się otwierają. GUS: A oni… znaczy, więźniowie… mogą ze sobą rozmawiać. Kristina głośno cmoka. KRISTINA (do kamery): Pomyślmy o tym, drodzy widzowie, dobrze? Ta dziewczyna powiedziała, że to zrobiła. Przyznała, że z zimną krwią zastrzeliła człowieka i patrzyła, jak uchodzi z niego życie. Przyznała to dobrowolnie, nie wykazując żadnej skruchy, a teraz siedzi sobie, ogląda telewizję, gawędzi, zajada… Gus, co ona może teraz jeść? GUS (mamrocząc): Dziś rybę z frytkami, a na deser pudding o smaku toffi. I budyń waniliowy. KRISTINA: Cóż, drodzy widzowie, sprawiedliwość jak zawsze jest w waszych rękach. Przyjrzyjmy się wszystkim tym ważnym numerom i informacjom związanym z głosowaniem. W tej chwili u dołu swoich ekranów widzicie numery telefonów. Wybierzcie 0909 87 97 77 i dodajcie 7, jeśli ją uznajecie za winną, albo 0, jeżeli ją chcecie uniewinnić. Możecie również głosować, wysyłając na numer 7997

SMS o treści ŚMIERĆ lub ŻYCIE. By oddać głos online, odwiedźcie naszą stronę internetową www.wytworniaokozaoko.com, kliknijcie u góry zakładkę „Martha Honeydew nastoletnia zabójczyni” i wpiszcie swój głos. Za połączenie telefoniczne obowiązuje najwyższa opłata, prosimy uzyskać pozwolenie osoby płacącej rachunki telefoniczne, SMS kosztuje dodatkowe 5 funtów oprócz standardowej opłaty waszego operatora, głosowanie online to koszt 5 funtów po uiszczeniu wstępnej opłaty rejestracyjnej w wysokości 20 funtów. Wyszczególnienie wszystkich warunków głosowania znajdziecie na naszej stronie internetowej. U dołu ekranu pojawia się niebieski pasek, po którym przesuwają się srebrzyste numery i inne szczegóły. KRISTINA: Gus, jak zwykle fascynująco się z tobą rozmawiało, a jeszcze tyle zostało do omówienia: motyw, stracone dzieciństwo, brak ojca, śmierć matki, ale mamy siedem dni na rozmowy. GUS (mamrocząc): I doradczynię. KRISTINA: Doradczynię? Wyjaśnij nam to. GUS (wolno, jakby po kimś powtarzał): Jej doradczynią jest Eve Stanton. Jedyny doradca, który jeszcze nie wystąpił w tym show. Nigdy nie udziela wywiadów ani nic takiego. Nie komentuje swojej pracy. KRISTINA: Znakomite spostrzeżenie, Gus. Kamera skupia się tylko na niej. KRISTINA: I ekscytujące, drodzy widzowie, gdyż będziemy was prowadzić przez najbliższe siedem dni; wiele mamy do omówienia i wiele kamieni, pod które należy zajrzeć. Dołączcie do nas znów po wiadomości od naszego sponsora – Cyber Secure – kiedy będziemy śledzić ostatnie godziny oskarżonego obecnie przebywającego w Celi 7. Co mu przyniesie wasz osąd? Życie? Czy śmierć? A po siedmiu dniach co czeka naszą najnowszą lokatorkę, nastoletnią zabójczynię Marthę Honeydew?

Światła w studiu przygasają. Gus wyrywa sobie z ucha słuchawkę i jak burza wypada z planu.

Eve – Co oglądasz, mamo? Eve zdejmuje okulary i przeciera oczy. Uśmiecha się przelotnie, patrząc, jak jej syn, Max, wchodzi do kuchni, kładzie swój laptop na stole jadalnianym, otwiera lodówkę i zagląda do środka. Kobieta instynktownie zgarnia na kupkę leżące przed nią na blacie papiery, niektóre przewraca tekstem w dół, inne wkłada do teczek, by usunąć z widoku zdjęcia i nazwiska. – Nic takiego – mamrocze. – Po prostu jest włączony. Max zerka na stojący w kącie telewizor. – Sprawiedliwością Jest Śmierć? – Zdejmuje z uszu słuchawki, z których buchają ciężkie gitarowe dźwięki. – N i g d y tego nie oglądałaś! Bierze butelkę soku i opada na krzesło naprzeciwko matki. Otwiera napój, patrząc, jak ona zbiera swe dokumenty. – Jesteś jej doradcą? Tej dziewczyny? Tej, która zabiła Jacksona Paige’a? – Kto m ó w i, że zabiła…? – Spokojnie, a więc jesteś, prawda? – A ty nie wiesz, czy ona jest… – Zamyka oczy, kładzie łokcie na stole i opiera głowę na rękach. Syn przez chwilę patrzy, po czym bierze pilot i wyłącza telewizor. – Nie oglądaj tego – mamrocze. Wstaje, nalewa kawy z ekspresu i stawia przed nią. – To badziew. Manipulują człowiekiem. – Max… – Wszyscy to wiedzą, tylko nikt nie mówi. To gówno, a nie sprawiedliwość. Matka wzdryga się. Syn pociąga łyk swojego napoju. – Jadłaś coś? – pyta. – Jeszcze nie – mruczy Eve. – Wcześniej… śniadanie… w południe kanapkę. Max kręci głową. – Chodź. – Bierze ją za łokieć i prowadzi przez pokój na sofę. – Nie ma potrzeby, żebyś się o mnie troszczył – protestuje matka. – A kto się o ciebie zatroszczy? Siadaj. Eve opada na poduszki, a on kładzie jej nogi na siedzeniu. – Zostań tu. Zrobię ci coś do jedzenia.

Gdy wraca z miską makaronu, matka mocno śpi. Max okrywa ją kocem, przygasza światło i wraca do strefy kuchennej. Przy stole podnosi kęs do ust i zastyga, wpatrzony w leżące przed nim dokumenty i teczki. Żując, zerka na matkę. Eve leży wtulona twarzą w oparcie sofy i ciężko oddycha. Max odkłada widelec i przewraca pierwszą stronę.

Martha Coś mnie wyrywa ze snu. Nie zdawałam sobie sprawy z tego, że zasnęłam. Oczy mnie bolą od jasności, gdy je otwieram. Słyszę głosy. Ktoś śpiewa czy modli się, ktoś inny płacze. Czy w każdej celi ktoś siedzi? Siedem cel i siedmioro ludzi czekających na śmierć? Wątpię. Słyszałam, że nigdy nie jest pełno. Groźba śmierci podobno miała sprawić, że ludzie sporządnieją. Mówiło się o budowie cel śmierci w Birmingham, Manchesterze i innych miastach, ale skończyło się na gadaniu. Nie powstało ich więcej. Przysyłają oskarżonych z całego kraju tu, do Londynu. Że nie ma przy nich bliskich? Rodziny? A co to, do cholery, kogo obchodzi? I tak nie przyjmują wizyt. Więzień, kiedy jest oskarżony, traci wszelkie prawa. Powiedziałeś, że rządzą z żelaznym uśmiechem. Ludziom z zewnątrz pasuje widzieć tylko uśmiech, my czujemy żelazo. Naprawdę mi na tym nie zależy, chciałam po prostu zobaczyć upadek tego drania Paige’a. Albo przynajmniej tak się to zaczęło. Ale życie nie jest takie proste, prawda? A więc ilu osadzonych? Kto nie śpi i płacze? Czy ktoś daje radę przespać dłużej niż pięć minut? Ciekawe, czy ich zobaczę, gdy rano będzie zmiana cel. Na razie jednak daleko do świtu; za oknem jest ciemno. Chcę wyjrzeć na zewnątrz. Wlokę łóżko pod okno; skrzypi na podłodze, ale nikt się na ten hałas nie zjawia. Staję na posłaniu i wyciągam się w górę, lecz okno jest ustawione pod kątem, przez co pozwala mi widzieć tylko niebo. Teraz, kiedy odwróciłam się tyłem do światła, dostrzegam, że to nie czerń, jak się wydawało, ale głęboki, aksamitny granat usiany gwiazdami. Owijam dłonie wokół oczu, by je osłonić przed światłem. Księżyc w pełni spogląda na mnie tak samo, jak zeszłej nocy spoglądał na ciebie i mnie razem. Zanim się tak spieprzyło. Może powinniśmy byli uciec razem. Zapomnieć o Paige’u i o tym, ile ściągnął na ludzi utrapień, ułożyć sobie życie i przyszłość… Kogo ja próbuję oszukać? Ból zżerałby mnie dalej, aż nie zostałoby nic i oboje bylibyśmy zmuszeni patrzeć, jak dzięki korupcji bogaci bogacą się jeszcze bardziej, biedni biednieją, a sprawiedliwość załamuje się zupełnie. – Niebo to wszystko, co kiedykolwiek mogliśmy mieć wspólnego, Isaac –

mówię ledwie dosłyszalnie. Przesuwam rękę przez kraty i wyciągam najdalej, jak się da, pozwalając, by blask księżyca padł mi na skórę. – Czy ty też teraz wyglądasz na zewnątrz? Napływają chmury i przesłaniają księżycową tarczę. Mam nadzieję, że to jest tego warte.

CELA 2

Doradztwo Martha siedzi naprzeciw Eve w rozmównicy. Jej twarz jest prawie tak biała jak cela, w której spędziła noc. Więzienny kombinezon ubrudził się wokół nadgarstków i kostek od kajdan, a z przodu zrobiły się szare linie tam, gdzie przebiegają i łączą się łańcuchy. Pobrzękuje, poruszając się na siedzeniu, i podzwania, kładąc ręce na stole przed sobą, jej palce bawią się brzegiem teczki Eve, notatnikiem i piórem. – Jak ci się spało? – pyta Eve. Martha wzrusza ramionami. – Trochę za jasno? Mają tu takie zabawne metody. – Prześmieszne – odpowiada Martha. Eve nachyla się ku niej lekko. – Tak zaprojektowane, żeby człowiekiem zatrzęsło. – Świetnie. Czy to oznacza, że dziś będzie coś nowego? Eve puszcza jej uwagę mimo uszu. – Teraz zostało niecałe sześć dni – mówi. – Wie pani, jak pocieszyć – rzuca w odpowiedzi Martha. Odwraca wzrok i patrzy na zakratowane okno, za którym wiatr porusza gałęziami drzewa, ocierając nimi o szybę. – Nie powinni byli sadzić drzewa tak blisko budynku – zauważa. Eve spogląda przez ramię. – Dlaczego? – Czy to nie oczywiste? Korzenie podważą fundamenty. Spowodują zawalenie się czy coś takiego. Budynek zniszczeje. Założę się, że nie wpadną na to, aż będzie za późno. Eve prawie się uśmiecha. – Dużo wiesz. – Dlaczego posadzili tutaj to drzewo? – Dziewczyna marszczy czoło. Zegar tyka, a Eve obserwuje Marthę, jak ta otwiera usta, żeby coś powiedzieć, lecz znów je zamyka; patrzy, jak dziewczyna wierci się na krześle, krzyżuje ręce na piersi, wyciąga je ponad swą ogoloną głowę, po czym bębni palcami na stole. – Ja je posadziłam – mówi Eve. – P a n i? – Martha zwraca się do niej z uniesionymi brwiami. – Ha. Czemu? – Pomyślałam, że więźniom będzie miło na nie popatrzeć – odpowiada. –

Wróbel uwił sobie na nim gniazdo. – Odwraca się, żeby znów na nie popatrzeć. – W tej chwili go nie ma, ale wróci. – Widziałam go wczoraj. Może pani otworzyć okno? Wpuścić trochę świeżego powietrza? – Nie. – Eve kręci głową. – Jest zamknięte na stałe. – Oczywiście – mamrocze Martha. Znowu spogląda na Eve. – Wygląda pani na zmęczoną – stwierdza. – Nie jesteśmy tu po to, żeby rozmawiać o mnie. Powiedz, jak się czujesz. – Nie widzę w tym sensu – odpowiada dziewczyna. – I tak niczego to nie zmieni. Umrę za sześć dni. – O ile w głosowaniu uznają cię winną. – Powiedziałam, że ja to zrobiłam. Czemu mieliby głosować inaczej? – Może ci nie uwierzą. Może pomyślą, że to zbyt łatwe, albo się zastanowią, dlaczego się przyznałaś, nawet jeżeli to zrobiłaś. Martha znowu krzyżuje ręce na piersi. – Ludzie nie stawiają sobie takich pytań, za dużo wysiłku. Po co się trudzić? – Co masz na myśli? – Nie chcą poznać prawdy, po prostu wierzą w to, co się im podsuwa. „Niech ktoś inny weźmie na siebie myślenie, my pójdziemy sobie za tłumem”, tak rozumują. „Nie obchodzi nas, czy wyssaliście historyjkę z palca, o ile brzmi ona jak dobry skandal”. Owce. – Martha… – Beczące owce, całe w ochach i achach, czytające plotkarskie nagłówki, które nie są niczym innym jak kupą zmyślonego gówna napędzającego sprzedaż gazetom. Eve marszczy brwi, nachyla się do przodu i opiera ręce na stole. – Martha, powiedziałaś policji, że jesteś winna. Mają nagranie, na którym mówisz: „Ja to zrobiłam. Zastrzeliłam go, zabiłam Jacksona Paige’a”. Dziewczyna kiwa głową. – Próbujesz mi powiedzieć, że tego nie zrobiłaś? Chcesz zmienić swoje zeznanie? Mogę im to przekazać. Martha wpatruje się w doradczynię. – Czy chcesz zmienić swoje zeznanie? Dziewczyna mruga, w jej oczach pojawia się błysk niepokoju. – Powiedz mi – głos Eve ścisza się do syku. – Zrobiłaś to czy nie? To nie był twój pistolet. Ktoś był tam z tobą, prawda? Martha nie porusza się.

– Jeśli jesteś niewinna, musisz to wytłumaczyć. Nie możesz brać na siebie winy za czyjąś zbrodnię. – To moja sprawa – odpowiada dziewczyna, szybko ocierając łzę z twarzy. – Czemu się tak pani przyczepiła? Niech się pani zamknie i już. – Kto to zrobił? Jeśli mi powiesz, mogę pomóc. Martha przełyka głośno ślinę i ciężko oddycha. Wpatruje się w Eve. – Mówiłam pani – szepcze. – Ja to zrobiłam. To była moja broń. Kupiłam ją od faceta mieszkającego w Rises. – Ale był tam ktoś z tobą, prawda? – Powiedziałam, że ja to zrobiłam! – krzyczy Martha. – Czego jeszcze pani chce? Nic innego nie ma znaczenia! Ani czy ktoś ze mną był, ani czy to mój pistolet, czy nie. Ja to zrobiłam! Zastrzeliłam Jacksona Paige’a! – Dlaczego? – Bo… bo… Nie jesteśmy w tym waszym starym sądzie! Nie muszę odpowiadać. Zabiłam go po prostu dlatego, że miałam na to ochotę. Okej? – Gdyby to był sąd, gdybyśmy nadal mieli sądy, mogliby cię w nim zapytać, dlaczego go zastrzeliłaś dokładnie w tym samym miejscu, w którym została zabita twoja matka. Twarz Marthy tężeje. – Zbieg okoliczności – bąka dziewczyna. Mruga i mruga, oddycha jeszcze ciężej. Wpatruje się w Eve oczyma pełnymi jadu, otwiera usta, żeby coś powiedzieć, lecz nie wydobywa się z nich żaden dźwięk. Wstaje i podchodzi do okna. Gałęzie chwieją się na wietrze, a ona unosi rękę i dotyka szyby pomiędzy kratami. Eve nie rusza się z miejsca. Każda jest w swoim świecie, obie milczą. Zegar tyka. W korytarzu na zewnątrz zbliżają się ku nim ciężkie kroki, po czym się oddalają. W jednej z cel ktoś krzyczy coś niezrozumiałego, gardłowego, bolesnego. – To był wypadek samochodowy, a sprawca zbiegł, prawda? – odzywa się Eve, przerywając milczenie. – Zostałaś osierocona i samotna. Martha nie odpowiada. – Oskarżono o to i aresztowano syna twojej sąsiadki, prawda? Był tutaj, w celach śmierci. Został skazany. Dziewczyna z brzękiem łańcuchów krzyżuje ręce na piersi. – Niech się pani zamknie z tymi pytaniami. – Wyobrażam sobie, że ciężko ci przebywać w tej samej celi, w której

wcześniej siedział zabójca twej matki. To samo łóżko… – Myślałam, że doradztwo ma coś wspólnego z podnoszeniem na duchu? – przerywa jej Martha. – Może usiądziesz? Dziewczyna puszcza to mimo uszu. – Zapewne poczułaś ulgę, kiedy złapali go tak szybko, zabójcę twojej matki? Jak on się nazywał? Oliver… – Ollie – poprawia Martha. – Wszyscy wołali go Ollie. – Pewnie byłaś zadowolona. – Czytała pani w tabloidach, co o nim pisali? – Nie czytam tabloidów… Martha odwraca się od okna, przesuwa sobie dłonią po głowie i znów siada przy stole. – A ludzie głosujący w Sprawiedliwością Jest Śmierć czytają. Przeczytali i uwierzyli. Opiekował się mną, kiedy moja mama pracowała. Ale o tym nie napisali. Nie wspomnieli, że nauczył mnie grać w szachy, naprawił silnik w pralce, gdy się zepsuła, ani że świętowaliśmy razem z nim i jego mamą, kiedy dostał pracę, że upiekłam dla niego ciasto, gdy kupił sobie pierwszy samochód. – Ten, którym potem przejechał twoją matkę? Wpatrują się w siebie nawzajem. – Tak, oczywiście, poczułam ulgę, kiedy go aresztowali. – Dziewczyna nie odrywa wzroku od Eve. – Byłam p o d e k s c y t o w a n a, gdy go stracili. Kto by się nie cieszył? – Twoim zdaniem to nie on był winny? Martha cmoka z przyganą. – Czemu tak to panią interesuje? – Ponieważ najwyraźniej to dla ciebie ważne. – Musiała go pani spotkać. Był tutaj. – Nie jestem doradcą każdego – odpowiada Eve. – Jest nas kilkoro. – Doradzała mu pani? Eve składa dłonie i unosi je do twarzy. – Nie pamiętam – szepcze. Dziewczyna wbija w nią wzrok. – Czas się skończył – mówi. Wstaje i rusza do drzwi. – Martha… – Niech pani wciśnie guzik, przywoła strażnika. – Nie jest łatwo patrzeć, jak ludzie przez to przechodzą, wiedzieć, że

najprawdopodobniej umrą. – Ale zasługujemy na to, prawda? Eve nie komentuje tego ani słowem. Martha wielkimi krokami wraca do stołu, kładzie ręce na blacie i wpatruje się w Eve. – Prawda? – Jeśli… – mruczy Eve, krzyżując ręce na piersi i odchylając się na krześle – jeśli… – powtarza przyciszonym głosem – …to zrobiłaś… – Wzrusza ramionami. – Prawo stanowi, że jeżeli oskarżony zostanie uznany winnym odebrania komuś życia, należy odebrać życie jemu. – Culpae poenae par esto – mówi Martha. – „Kara ma odpowiadać winie”. Wiem, co stanowi prawo. Pytałam o pani zdanie. – Moje zdanie nie ma znaczenia, liczy się to, co robię. Wykonuję tę pracę, ponieważ uważam, że każdemu przysługuje wsparcie w chwilach, które mogą być jego ostatnimi. Nikt nie powinien iść ku śmierci sam. I robię to również dlatego, że… – z trudem przełyka ślinę i odgarnia luźny kosmyk włosów z twarzy – możesz mi wierzyć lub nie, dlatego że mi zależy. Martha siada, patrząc na Eve, a wiszący nad nimi zegar wciąż odmierza sekundy. Jakiś ruch w oknie przyciąga jej uwagę. Rzuca okiem ponad ramieniem kobiety i widzi wróbla, który wrócił na drzewo. – Niech pani udowodni, że pani zależy – szepcze. – I zrobi coś dla mnie. Wyciąga rękę, sięga przez stół i przysuwa do siebie notatnik z długopisem. Osłaniając się lewą ręką przed wzrokiem Eve, zaczyna pisać. – Chcę, żeby to pani komuś przekazała. – Nie podnosi wzroku. – Ale nie chcę, żeby pani czytała, okej? Powiedziała pani, że pani zależy. Jeśli tak, w takim razie proszę to dla mnie zrobić. – Nie jestem upoważniona do… – Zdaje się, że nie była też pani upoważniona do sadzenia drzewa pod oknem. – Kończy pisać, wyrywa kartkę z notatnika, składa ją i pisze coś na odwrocie. – Dokąd mam to zanieść? – pyta Eve. Martha zerka na nią, przez kąciki jej ust przemyka uśmiech. – Adres jest tutaj. – Popycha kartkę po stole i wsuwa pod teczkę. – Niech pani obieca, że nie przeczyta. – Obiecuję. – Teraz chcę już sobie iść. Eve spuszcza rękę pod stół i wciska guzik wzywający strażnika. Klucz zgrzyta już w zamku, gdy Martha odwraca się do niej i marszczy brwi.

– Mówiła pani, że nazywa się Stanton. – Tak – odpowiada Eve. – Ma pani coś wspólnego z Jimem Stantonem? Strażnik wchodzi do pomieszczenia. – Skończone, tak? – pyta. Ignorując go, Eve powolnym skinieniem potakuje w stronę Marthy, kładzie ręce na stole i obraca na palcu obrączkę. Dziewczyna człapie do drzwi, podzwaniając łańcuchami, ale odwraca się i spogląda na kobietę. – Jeżeli to cokolwiek znaczy – szepcze – zdaje się, że był miłym człowiekiem.

Eve Eve, za kierownicą samochodu, przejeżdża obok kwiatów i innych rzeczy składanych w hołdzie Jacksonowi, po czym zatrzymuje wóz na skraju drogi. Gasi silnik i przygryza sobie paznokieć, rozglądając się po okolicy. Chodniki są brudne, niektóre pokruszone; na rogach i w rynsztokach piętrzą się puste torebki po chipsach, opakowania po frytkach i burgerach, za nimi zaś suchy, przerośnięty chwastami trawnik prowadzi na plac zabaw, gdzie straszą dwie zardzewiałe huśtawki, połamane drabinki i drewniana ławka, w której zostały do siedzenia tylko dwie belki. Dookoła rozsiadła się grupka młodzieży w kapturach nasuniętych na głowy; dzieciaki kulą się blisko siebie na zimnym wietrze. Sklep obok trawnika ma okna zabite deskami i na wpół oświetlony szyld, którego kilka ostatnich żarówek z najwyższym trudem błyska w ciemności. Pod sklepem gawędzi kilkoro młodych ludzi, chroniących się przed wiatrem podniesionymi kołnierzami i trzymających ręce w kieszeniach. Bloki High Rises wszystko i wszystkich pogrążają w jeszcze ciemniejszym cieniu. Wysokie budynki z szarego betonu ponuro rysują się na tle ołowianego, pochmurnego nieba. Betonowe drzewa w betonowej dżungli. Eve wysiada z samochodu, otula się ciaśniej płaszczem, owija sobie szyję szalikiem i zakłada wełnianą czapkę. W jej kieszeni szeleści kartka Marthy. Kiedy przechodzi przez ulicę i zmierza przez trawnik w stronę High Rises, czuje na sobie oczy dzieciaków z placu zabaw. – Hej, kobieto! – woła jeden z nich. – Zabłądziłaś? Za wcześnie zjechałaś z autostrady! Eve kryje twarz w szaliku. – Nie ma tam nic dla takich jak ty. Chyba że chcesz skończyć jak Jackson Paige! – Jego rechot niesie się w lodowatym powietrzu. Eve patrzy przed siebie, oczy ma utkwione w coraz bliższych High Rises, ale słyszy, że ktoś za nią biegnie. Tupot jest coraz głośniejszy, aż kroki zwalniają i Eve czuje obok siebie czyjąś obecność. – Pani z prasy? – pyta nieznajomy. – Turystka? Mogę pokazać, gdzie go zastrzelono. Wciąż widać krew na ścieżce. Może pani sfotografować. Eve ignoruje natręta. – Mogę pani mnóstwo o nim opowiedzieć. Za opłatą. Wiem wszystko o tym,

co się tutaj dzieje, rozumie pani? Mogę dostarczyć sensacyjny materiał dla pani gazety. Nie przerywając marszu, Eve spogląda na niego z ukosa. – Nie jestem z prasy – mówi. – No to z telewizji. Pewnie uda mi się namówić którąś z tych kobiet, żeby dała wywiad za ładną sumkę. Znaczy, o ile nie podacie mojego nazwiska. Eve zatrzymuje się. – Jakich kobiet? – pyta. – Mówi pan o Jacksonie Paige’u? Sugeruje pan, że miał romans? Mężczyzna prycha szyderczo. – Wy tam zamykacie się w swojej wieży z kości słoniowej i nie macie zielonego pojęcia, co się dzieje na dole. Każdy tu wie, że miał romanse! I wiedzą, co się naprawdę wydarzyło tamtej nocy. – Jesteś Gus. Widziałam cię w Sprawiedliwością Jest Śmierć. Mężczyzna spuszcza wzrok, potrząsa głową i szura nogami. – Nieee, pomyłka, to nie byłem ja. Eve robi niepewnie krok naprzód i wpatruje się w niego, a gdy wysuwa twarz spod szalika, tamten cofa się lekko. – Tak, to pan – upewnia się cicho Eve, patrząc, jak mężczyzna drapie się po twarzy brudnymi paznokciami. – Dlaczego pan skłamał? – pyta. – Dlaczego mówi pan nieprawdę o celach? Tam jest zupełnie inaczej. – Nooo, chyba wiem, jak tam jest, nie? – Czy to, że pan przebywał w celach śmierci, to też kłamstwo? Gus milczy przez chwilę. – Niech pani to powie. – Nie. To pan mi powie, co pan wie o Paige’u. – Znam zasady informatora. Wiem, że nie daje się za darmo niczego, za co ludzie tacy jak pani mogą zapłacić. Eve idzie dalej. – Nie zapłacę – mruczy. Gus rusza za nią. – Ale chce się pani dowiedzieć, tak? – Nie sądzę, żeby miał pan dla mnie cokolwiek – woła do niego przez ramię. – No, ale mam. Krążę po okolicy, wie pani? Patrzę, ludzie załatwiają tu swoje interesy i takie tam. Nie jestem tępy, umiem dodać dwa do dwóch, nie? – Wciąż panu nie wierzę. – Dobra, wiem, że miał tutaj romanse z kobietami.

– To już pan powiedział. – Wiem, że jedną z nich mogę namówić, żeby z panią porozmawiała, za opłatą. Widzi pani, to dlatego ciągle tu wracał. Po to i żeby sprzedawać prochy. Gus zatrzymuje się, wciska ręce głęboko w kieszenie i kopie grudkę ziemi. Zimny wiatr wieje mu w twarz i oczy zachodzą łzami, gdy patrzy na Eve. – Nie mam pretensji, że mnie pani nie pamięta! – krzyczy pod wiatr. – Znaczy, rozmawialiśmy z sobą wszystkiego może z siedem godzin, nie? Eve staje jak wryta. – Nie ma potrzeby czuć jakieś wyrzuty czy coś. Łapię, że są w pani życiu ważniejsze rzeczy niż to, że ludzie tacy jak ja umierają. Albo nie umierają, jak się złożyło. Eve wraca do niego, krzycząc przez zieleniec: – Czy jest pan patologicznym kłamcą? Pogrywa pan sobie w jakąś niepoważną grę? Czego pan chce? Pieniędzy? O to panu chodzi? – Pieniądze, pieniądze, pieniądze, z wami to tylko o pieniądzach. – To pan próbuje wziąć ode mnie opłatę za informacje. – Człowiek musi jeść. Eve odwraca się na pięcie. – To nie ma sensu. – Pięć lat temu. W lecie. Od dwudziestego pierwszego do dwudziestego siódmego lipca. Najbardziej upalne lato od Bóg wie ilu lat. Żadnej klimy w tych waszych pokojach. Oni, policjanci, powiedzieli, że kropnąłem człowieka za to, że rąbnął mi prochy. Mieli ciało i wszystko. Obudziłem się i leżał w moim mieszkaniu. Mało się nie posrałem ze strachu. Zaraz potem wyważyli moje drzwi. Eve wlepia w niego wzrok. – Mówiłem im, że nigdy nie brałem żadnych prochów, ale znaleźli jakieś w moim mieszkaniu, no nie? Mówiłem, że są podrzucone. Ciało też. Prosiłem o badanie krwi na dowód, ale nie chcieli o tym słyszeć. Zimny wiatr smaga ich oboje, śmieci przelatują u ich stóp i pędzą po zachwaszczonej trawie, w oddali powietrze świszcze w łańcuchach huśtawki, jakby wokół nich gwizdały duchy. Gus grzebie butem w ziemi. – Musiałem coś zrobić. Nie mogłem się tak po prostu poddać, nie? Nie chciałem, żeby ludzie zapamiętali mnie jako morderczego ćpuna. Nie mieli racji. Zrobiłem więc jedyne, co mogłem. Przestałem… – Przestał pan jeść – wchodzi mu w słowo Eve cichym głosem, gdy napływają do niej z powrotem wspomnienia.

– Taak – potwierdza Gus. – A potem również pić. – Przez chwilę Eve obserwuje wyraz jego twarzy. – Wygląda pan teraz zupełnie inaczej – mówi. – Nie poznałam pana. Mężczyzna wzrusza ramionami. – Przykro mi – ciągnie Eve. – Powinnam była wtedy więcej dla pana zrobić, ale… – Próbowała pani – zapewnia Gus. – Przemyciła pani dla mnie czekoladę, pamięta pani? Próbowała mnie pani skusić, ale nie podziałało. Teraz to i tak nieważne. – Ważne, ale… – Eve pociera sobie dłonią czoło. – Przynajmniej się pan wyrwał. Gus się śmieje. – Tiaa, racja. – Co? Nie rozumiem. – No proszę! To przecież był szwindel. Cała ta szopka. Była ustawiona, bo kogoś chcieli. Pamięta pani tamtego lekarza, który przyszedł do mojej celi? To nie był żaden lekarz. Dał mi wybór, a jakże. „Mogę cię z tego wyciągnąć, mówi do mnie, wyczyścić kartotekę, ale musisz coś dla nas zrobić”. „Co mam niby zrobić?”, pytam, a on się tylko śmieje i nic nie gada. „Mam cię”, myśli. Wie pani, po co to wszystko jest? Żeby udowodnić, że nas mają. Mogą z nami zrobić, co zechcą. Oskarżyć, osadzić, oczernić. Wie pani, gdzie mnie teraz mają? Bierze ją za rękę i łagodnie rozgina jej palce. – Właśnie tutaj. – Dotyka wnętrza jej dłoni. – Mają mnie w garści i nic na to nie poradzę. Nie mogę tego zmienić, nie mogę wyjść z układu, nic nie mogę. Chcą się czegoś dowiedzieć, muszę to dla nich znaleźć. Chcą, żebym kogoś śledził? To go śledzę. Jestem ich popychadłem czy czymś takim. A kiedy zrobię coś, co się im nie spodoba… – Zaciska jej dłoń w pięść. – Już po mnie… – W takim razie skąd mam wiedzieć, czy mogę panu zaufać? – pyta Eve. – Skąd mam wiedzieć, czy pan im nie powie, że tu byłam? Kimkolwiek o n i są. Gus wzrusza ramionami. – Gdybym miał im wygadać o tym, że pani tu była, po co bym to wszystko mówił? Jestem uczciwym facetem w kupie gówna. Wcisnę im jakiś kit, coś zataję. – Czy nie jest to niebezpieczna gra? – No, niektórzy nie zasługują, żeby na nich donosić. – Jak Martha? Gus łagodnie opuszcza jej rękę. – Inna sprawa, no nie?

Przez chwilę stoją w milczeniu. Chmury nad nimi ciemnieją i obniżają się; w powietrzu wisi burza, czuć zbliżający się deszcz i elektryczność czekającą na wyładowanie w postaci pioruna. Eve ciaśniej otula się płaszczem i wsuwa brodę pod kołnierz. – Niech mi pani powie, dokąd idzie, a ja dopilnuję, żeby pani dotarła bezpiecznie. – A potem będzie się pan domagał zapłaty? – pyta Eve z nutką uśmiechu w głosie. – Niee – odpowiada Gus. – Zrobię to, bo jestem miły. Eve zerka na niego kątem oka. – Żonkilowy Dom – mówi. – Osiemnaste piętro. Mieszkanie jedenaste. Mężczyzna marszczy brwi. – To nie jest mieszkanie Marthy, tylko drzwi obok, u pani B. Po co tam pani idzie? Eve puszcza to mimo uszu. – W porządku, niech pani nie mówi. – Znał pan Marthę, prawda? – Nic na to nie powiem. Nawet jeśli pani zapłaci. – Próbuję jej pomóc – bąka Eve. – Taak – odpowiada Gus. – Pewnie, że tak. No to chodźmy. – Rusza przed siebie. – To ten środkowy. Nie wygląda zbytnio jak żonkil, nie? – Dziękuję – odzywa się Eve. – Za co? – Za to, że tyle mi pan powiedział za darmo. – Posyła mu krótki uśmiech.

Martha Nie wiedziałam, że będę się czuć tak samotna. Myślałam, że pozwolą mi na jakieś wizyty czy coś takiego. Albo że będzie coś do roboty. Może do czytania albo że dadzą mi wyjść z celi, porozmawiać z innymi oskarżonymi. Nie tak jak jest. W celi przez dwadzieścia trzy godziny na dobę. Nic, tylko własne myśli i niepokoje. Stare wspomnienia, mało które dobre. Nigdy nie czułam się tak osamotniona. Kiedy mama chodziła na noc do pracy, a ja leżałam w łóżku, nasłuchując rozlegających się dookoła stuków i skrzypień, wiedziałam, że rano wróci. Po tym, jak została zabita, towarzystwa dotrzymywała mi telewizja, a pani B. zawsze była w mieszkaniu obok i wpadała, żeby sprawdzić, czy u mnie w porządku. Tęsknię za panią, pani B. Tęsknię za obiadami z panią i Olliem, gdy mama zginęła. Obie byłyśmy bardzo smutne, ale nic nie mówiłyśmy. Co mogłybyśmy powiedzieć? Była pani dla mnie jak ciocia, tak mi przykro. Tyle pani wycierpiała i była taka dobra dla mnie i dla mamy. Mam nadzieję, że pani rozumie. Gdy Ollie został aresztowany i płakała pani w moich ramionach, powtarzając w kółko, że on tego nie zrobił, wierzyłam pani, bo już wtedy wiedziałam – tak samo jak wszyscy mieszkańcy całych Rises – ale to nie miało znaczenia, prawda? „Jak mógł ją potrącić, skoro jego samochód został ukradziony?” – krzyczałyśmy do telewizji i do programu Sprawiedliwością Jest Śmierć. Wszyscy, których znałyśmy, głosowali za jego uniewinnieniem, nawet ludzie, których nie znałyśmy, podchodzili do nas na ulicy i mówili, że głosowali tak samo jak ich matka, brat, ojciec, siostra, ciotka, wujek, sąsiad, i nawet tak samo głosowałby ich cholerny pies, gdyby mógł! Ponieważ wszyscy wiedzieliśmy, kto to zrobił – ten obleśny, dziadowski łajdak, z wszystkimi jego pieniędzmi i celebryckimi kolesiami, znajomościami w policji i całym tym gównem. Jackson Paige. Nie mieliśmy szans z jego kasą, niby jak? Mógł nastawić swój telefon na ponowne wybieranie i głosować setki, tysiące, a nawet miliony razy. My pruliśmy kanapy, żeby znaleźć drobne na kolejne głosowanie. – Najemy się porządnie w przyszłym tygodniu – pamiętam, jak pani mówiłam. – Zapłacimy rachunki, czynsz… wszystko w przyszłym tygodniu.

Poszłam z panią na jego egzekucję. Prasa miała używanie. „Córka ofiary towarzyszy matce zabójcy” – głosił jeden nagłówek. „Przebaczenie w obliczu sprawiedliwości?” – pytał inny. Sprawiedliwości? Jakiej sprawiedliwości? Nie pozwolili pani nawet po raz ostatni uściskać syna. Kiedy potem prasa podetkała nam przed twarze mikrofony, otworzyłam usta, żeby powiedzieć, co myślę, ale zanim zdążyłam się odezwać, ludzie Jacksona powlekli nas stamtąd, załadowali do samochodu i wyrzucili pod drzwiami Żonkilowego Domu. Potem odstawili panią na boczny tor, prawda? Nikt się nie interesuje. Ktoś inny stoi przed krzesłem. Kogo to obchodzi, czy jest winny, czy nie. Chodzi o rozrywkę, prawda? Gorzkie? Taak, wie pani co? Robię się zgorzkniała. Ale jestem też teraz zdeterminowana. Mogę się czuć samotna przez tydzień. A potem umrzeć. Ludzie zobaczą, usłyszą, co mam do powiedzenia, i może, może zrozumieją. Może w końcu to do nich dotrze, potrząśnie nimi i tak dalej, a ja wypełnię swoje zadanie. Potem ty przejmiesz pałeczkę, Isaacu, żeby wykorzystać tę falę szoku i zmienić coś na lepsze.

Eve Drzwi windy w Żonkilowym Domu otwierają się z szarpaniem i Eve wychodzi z kabiny na korytarz na osiemnastym piętrze, światła nad nią mrugają, oświetlając gołe ściany i brudną podłogę. – Nie pachnie też jak żonkile – mruczy pod nosem. Żółta taśma policyjna i znaki zakazu wstępu prowadzą ją jak po sznurku pod numer dwunasty. Obok znajduje się zwyczajny, niepozorny numer jedenasty. Eve oddycha głęboko, puka i czeka, podczas gdy gdzieś w oddali rozbrzmiewa syrena policyjna i wyją alarmy samochodowe. Po kilku minutach słychać zgrzyt rygli i obrót klucza w zamku. Drzwi uchylają się ze skrzypnięciem i w szparze zabezpieczonej łańcuchem ukazuje się para otoczonych zmarszczkami oczu zerkających zza rogowych okularów. Oczy otwierają się szeroko. – Eve Stanton – chrypi kobieta. – Co panią sprowadza do moich drzwi? – Mam dla pani wiadomość. Oczy wciąż się w nią wpatrują. – A więc? – pyta pani B. – O co chodzi? Eve wyjmuje z kieszeni złożoną kartkę, zatrzymuje się na sekundę, patrząc na papier, po czym wsuwa go w szparę. Pani B. bierze od niej kartkę i zanim Eve zdąży cokolwiek powiedzieć, zatrzaskuje jej drzwi przed nosem. Eve potrząsa głową i zamyka oczy, które ją bolą od światła mrugającego w ciemności. – Świetnie – mruczy do siebie. – Co mam teraz zrobić? – Ale zanim podejmuje decyzję, łańcuch po drugiej stronie brzęczy i klamka opada ze skrzypnięciem. – Proszę wejść, jeśli pani chce – mówi pani B. Eve wchodzi do środka i zamyka za sobą drzwi. – Nie mam pani nic do powiedzenia, ale zrobię herbaty, jeśli ma pani ochotę. – Pani B. znika w drzwiach z boku. – Jest pani moim pierwszym gościem od długiego czasu – woła stamtąd. – Może mam herbatniki… – Proszę się nie kłopotać, wystarczy herbata, dziękuję. Przedpokój prowadzi do przestrzeni dziennej – spokojnej, czystej i zachęcającej. Na sofie leży wełna, druty do robótek i magazyny; telewizor, obok doniczkowa roślina na trójnożnym stoliku. Eve robi kilka kroków w głąb

i zatrzymuje się przed wiszącymi na ścianie zdjęciami. Na jednym widnieje młody mężczyzna z niesfornymi włosami i szerokim uśmiechem, opierający się o maskę czerwonego samochodu; na innym ta sama osoba, tylko znacznie młodsza, w spodniach od szkolnego mundurku powypychanych od kolan w dół, w bluzie trochę za szerokiej w ramionach oraz swetrze o rękawach zakrywających dłonie. Trzyma w rękach widokówkę, jego palce dotykają kopuł soboru Wasyla Błogosławionego na placu Czerwonym w Moskwie. – Pierwszy dzień w szkole średniej – mówi pani B. za plecami Eve. – Mój bystry chłopiec. Nigdy nie mogliśmy sobie pozwolić, żeby wrócić i zobaczyć się z krewnymi, więc wysłaliśmy im zdjęcie. Chcieliśmy pokazać, że o nich myślimy. – Czy to Ollie? – pyta Eve. Pani B. przytakuje i kładzie na stole tacę z dwiema niepasującymi do siebie filiżankami i spodkami, które też do nich nie pasują. Do tego imbryk z uszczerbioną pokrywką, cukierniczkę o spłowiałym wzorze i sosjerkę służącą jako dzbanuszek na mleko. A wśród tego nierozpakowaną paczkę herbatników. – Więc pani jest pewnie panią Barkovą. – Proszę mi mówić pani B., tak jak wszyscy. – Nalewa herbaty do filiżanek. – Widzi pani to zdjęcie na końcu, w białej ramce? To najszczęśliwsze wspomnienie mojego życia. Eve idzie we wskazanym kierunku i pochyla się, by zobaczyć twarze. – Kto na nim jest? – pyta. – To Boże Narodzenie dziewięć lat temu. Po prawej ja, obok Beth, mama Marthy, dalej mała Martha, miała może siedem lat. Obok niej, bez świątecznego nakrycia głowy, to mój Ollie. – Oczywiście – przytakuje Eve. – Ma kręcone włosy. – Tak, ma. – Odstawia imbryk na tacę. – Miał – szepcze. – Proszę usiąść, napić się. Wygląda pani na zmęczoną. Eve siada obok niej na sofie. – Jest pani drugą osobą, która mi to dzisiaj mówi. – Upija łyk herbaty. – Pierwszą była Martha. Pani B. patrzy na nią z rękami złożonymi na podołku. – A jak tam nasza Martha? Eve zdmuchuje parę znad powierzchni napoju. – Uparta – mówi. Pani B. się uśmiecha. – Zdenerwowana, myślę. Smutna. Ale nie powie mi dlaczego. – Eve pociąga

kolejny łyk i stawia filiżankę z powrotem na tacy. – Nie zrobiła tego – mówi dalej – ale uparcie twierdzi, że tak. Pani B. nie rusza się ani nie odzywa. – Czy to była wiadomość dla pani? – pyta Eve. – Czy mogłaby jej pani odpisać i namówić ją, żeby zmieniła zeznanie? – Wiadomość nie była dla mnie. Przekażę ją właściwej osobie. – Dlaczego nie poprosiła, żebym ja to zrobiła? Pani B. się śmieje. – Bo nie chciała, żeby się pani dowiedziała, kto to jest! Ale chyba się pani domyśli. Przypuszczalnie się spotkacie, zanim to się skończy. Drugie pytanie? Nie, nie mogę jej namówić, żeby zmieniła zeznanie. – Dlaczego? – Dlaczego? Dlaczego co? Dlaczego wszystko? Pani Stanton, gdy występuje naprzód osoba o donośnym głosie, większości łatwo jest za nią podążać. I pójdą za nią dokądkolwiek, o ile wszyscy inni też to zrobią. Wyłamać się z paczki może tylko ktoś dzielniejszy od reszty. Dzielny człowiek, który wyrazi odmienną opinię. Czasami najlepszy do tego jest ktoś najmniej pasujący. Najmizerniejszy wygra bitwę, wystąpi naprzód. – Więc mówi pani, że Martha… – Nic nie mówię, tylko słucham, patrzę i mam nadzieję. Nadzieję, że dobro wyniknie ze złego. Nadzieję, że Bóg zwycięży. Nadzieję, że zostanie przywrócony… jak to się mówi… równo…? Eve spogląda zdziwiona. Pani B. marszczy czoło z wysiłkiem. – Angielski jest trudniejszy od rosyjskiego. Jak to szło? Przywrócona waga? – O. Ma pani na myśli równowagę – podpowiada Eve. – Tak, tak, właśnie. Patrzyłam, jak Martha wyrasta na uroczą dziewczynę i zamienia się w silną młodą kobietę, choć wszystko jej odebrano. Wpadła w dołek, z którego, myślałam, nigdy się nie wydobędzie. A potem, pani Stanton, obserwowałam, jak w jej życiu pojawia się przebłysk nadziei i jej twarz rozjaśnia się, ponieważ m o g ł o ułożyć się lepiej. W jej oczach widziałam szczęście, a na jej twarzy uśmiech, którego tam nie było od długiego czasu. – Odwraca wzrok. – Serce mi się kroiło, kiedy tamto się stało. – Co się wydarzyło? – Nie mnie o tym opowiadać. W Rises są setki Marth, gdzieś dalej tysiące, a jeszcze dalej miliony. Ona to robi nie tylko dla siebie, ale dla wszystkich takich Marth i dla Olliech też.

– Ale poświęca życie za coś, czego nie zrobiła. Umrze przez to. – Nieprawda! Nie rozgląda się pani ani nie słucha! – Palec gospodyni dźga powietrze. – Mamy nadzieję i modlimy się, i wydajemy na głosowanie ostatni grosz. Sprawiedliwość… – Pani B., najwyraźniej wie pani więcej ode mnie o pobudkach Marthy, ale mogę pani zagwarantować, że o ile dziewczyna nie zmieni swojego zeznania, umrze w ciągu pięciu dni. Pani B. spogląda na Eve nad okularami. – Nie przepowiada pani przyszłości. Nie wie pani wszystkiego. Jest czas i szansa dla niej, żeby w głosowaniu uznano ją za niewinną. – Mówię pani, że nie ma od tego ucieczki. Nawet jeśli zmieni teraz swoje zeznanie, zmiana nastawienia ludzi względem niej będzie wymagała wiele pracy. – Pani Stanton, pora, żeby pani już poszła. – Dlaczego pani ją tak zostawia? – Nie zostawiam. – Patrzyła pani, jak dziewczyna dorasta, a teraz będzie pani patrzyć, jak umiera? – Nie, pani Stanton. – Czy chce pani, żeby ludzie ją tak zapamiętali? Jako morderczynię? Ponieważ tak się właśnie stanie. – Chcę, żeby pani już wyszła. – Gospodyni wstaje, bierze z tacy herbatniki i zmierza do drzwi. Eve idzie za nią. – Jestem rozczarowana. Pani B. zatrzymuje się z ręką na zasuwce. – Też jestem rozczarowana. Życiem. Systemem. Sprawiedliwością. Rozczarowana, że zabito moją przyjaciółkę, że mój syn został stracony i że teraz jedyna osoba, jaka mi pozostała w życiu, też może umrzeć. Ale to jej własna decyzja. I… i muszę ją uszanować. Jestem pewna, pani Stanton, że ze wszystkich ludzi na świecie pani zrozumie to najlepiej. – Ale… – Nie ma żadnego ale. Nie mogę nic powiedzieć ani zrobić. Eve, znużona, pociera sobie czoło. – Jednak jest coś, co mogłaby pani dla niej zrobić. Mogłaby pani zostać jej reprezentantką. Potrzebuje kogoś. – Co, iść do tego show? – Tak. I przemówić w jej imieniu. Powiedzieć im, ile ona dla pani znaczy. Powiedzieć im o… o B o ż y m N a r o d z e n i u i… o tym, jaka jest dla pani

ważna. Pani B. się waha. – To nie byłoby złamaniem żadnej obietnicy ani wystąpieniem przeciwko niej, ani nic z tych rzeczy. Ludzie powinni zobaczyć ją jako osobę, a pani może tego dokonać. Myślę, że to może być jej jedyna nadzieja. Pani B. przekręca klucz w zamku. – Może tak zrobię. Może. Muszę to przemyśleć. Popycha drzwi, żeby się otworzyły. – Niech pani weźmie herbatniki – mówi, wciskając je w ręce Eve. – To dla Marthy.

Sprawiedliwością Jest Śmierć Ciemnoniebieski ekran, brzęczą i trzeszczą białe cętki. Logo z okiem, wirują słowa „Oko za Oko”. MĘSKI GŁOS LEKTORA: Wytwórnia Oko za Oko przedstawia… Słowa przestają wirować. Znów elektryczne trzaski, napis staje się wyszczerbiony, oko czerwienieje i zamyka się. KRISTINA: Dobry wieczór, panie i panowie, witajcie w dzisiejszym programie Sprawiedliwością Jest Śmierć. Studyjne światła lśnią na białych zębach prezenterki. Ma na sobie dopasowaną niebieską sukienkę i pasujące do niej buty na wysokim obcasie. Gra żwawa muzyka na wejście, z rytmem bijącego serca w tle, a tymczasem kamera unosi się, przesuwa ponad bijącą brawo publicznością, omiata studio i skupia się na Kristinie, która porządkuje papiery na biurku, siedząc na swoim miejscu z boku. Po finałowym werblu muzyka cichnie i światło nad publicznością przygasa. Kristina się uśmiecha. KRISTINA: W dzisiejszym programie… Kamera się odsuwa, w polu widzenia po prawej ukazuje się wielki ekran. KRISTINA: Przeanalizujemy statystyki kryminalne. Na ekranie przewijają się słowa. KRISTINA: Przyjrzymy się temu, jak wskaźniki przestępczości w wielu rejonach spadły, odkąd dziesięć lat temu wprowadzono system Głosowania dla Wszystkich.

Słowa na ekranie ustępują miejsca fotografii mężczyzny w ciemnym garniturze i jasnoniebieskiej koszuli, której mankiety spięto błyszczącymi spinkami; na nadgarstku zwraca uwagę drogi zegarek. KRISTINA: Porozmawiamy o tym, dlaczego ten bankier z City, obecnie osadzony w Celi 6, jest oskarżony o zabicie dilera narkotyków i czemu tak wiele osób uważa, że został wrobiony. Czy będziemy mieli jutro dla was egzekucję, drodzy widzowie? To, oczywiście, zależy od was. Choć jeszcze ważniejsza… Teraz na ekranie widnieje zdjęcie o miękkim zarysie przedstawiające uprzejmie uśmiechniętego Jacksona Paige’a. KRISTINA: …jest tocząca się tragiczna historia Jacksona Paige’a. Pozbawione sensu, brutalne morderstwo dokonane na jednym z bohaterów naszego kraju. Prześledzimy jego inspirujące, zdumiewające życie, zobaczymy, jak wykorzystał swą drogę do sławy, by pomagać innym, wspierać akcje charytatywne i tych, którym nie poszczęściło się tak jak jemu. Będzie smutno, drodzy widzowie, nie zapomnijcie zaopatrzyć się w chusteczki. Ale w pierwszej kolejności mamy dla was wywiad udzielony na wyłączność. Zapraszam na wideokonferencję… Miejsce Jacksona na ekranie zajmuje pomarszczona twarz starszego mężczyzny. Górną wargę przesłaniają mu wąsy, zza grubych okularów ledwie widać oczy. Na głowie ma więcej włosów, niż sugerowałby jego wiek, są jednak przyprószone siwizną. KRISTINA: …z byłym przewodniczącym Sądu Najwyższego, czcigodnym panem Justice’em Cicerem. Justice Cicero zyskał złą sławę na długo przed wprowadzeniem systemu Głosowania dla Wszystkich. Zasłużył sobie na nią wieloma procesami, którym przewodniczył, zwłaszcza dotyczącymi zabójstw dokonanych przez Castle’a. Cicero uwolnił go od zarzutów, oparłszy się na wniosku obrony o braku wystarczających dowodów, po czym sprawca, Antoine Castle, popełnił liczne naprawdę straszliwe zbrodnie, zamordował niewinnych ludzi.

Prezenterka zwraca się do widniejącego na ekranie rozmówcy. KRISTINA: Sprawiedliwość jednak w końcu wygrała, prawda, panie przewodniczący? Sprawca został skazany na śmierć? CICERO (wolno potakując głową): Po siedmiu latach spędzonych w celach śmierci – starych celach śmierci, oczywiście – został stracony. KRISTINA: I to była jedna ze spraw, które doprowadziły do zmian w naszym wymiarze sprawiedliwości? CICERO (wzdychając): Zgadza się. Wśród innych argumentów rząd wysunął ten, że zbyt kosztowne jest trzymanie więźnia w celach śmierci przez tak długi czas. KRISTINA: Niehumanitarne, myślę, że właśnie tego słowa użyto, panie przewodniczący. Bądź co bądź był winien, co do tego nie było wątpliwości. CICERO: Istniał system, którego należało się trzymać… KRISTINA: …i który wymagał aktualizacji. CICERO: Czy powinienem pani przypomnieć o sprawie Państwo przeciw Dasherowi? Dasher był oskarżony o zamordowanie trojga swoich krewnych i przebywał w celach śmierci przez dziesięć lat, wciąż utrzymując, że jest niewinny. W końcu uwolniono go od zarzutów, gdy nowo wynaleziona technologia pozwoliła udowodnić, że nie było możliwe, by popełnił te zbrodnie. Gdyby się nie trzymano tamtego systemu, niewinny człowiek poszedłby na śmierć. KRISTINA: Ale teraz mamy już tę technologię. CICERO: Jednak nasz obecny sposób wymierzania sprawiedliwości z niej nie korzysta! KRISTINA: Dokładnie tak. CICERO: Niedokładnie. Teraz nie pytamy o dowody, nie pytamy nawet

o motywy. To nie jest wymiar sprawiedliwości, tylko rzeźnia, otwarta na oścież dla korupcji, fałszerstw, łapówkarstwa… KRISTINA (z uśmiechem): Odchodzimy od sedna, panie sędzio. O, przepraszam, zdaje się, że pomyliłam pański tytuł… Przykłada sobie rękę do ucha, kiwa głową i odwraca się. KRISTINA: Jako że z powodu zmiany systemu wymiaru sprawiedliwości nie praktykuje już pan w zawodzie prawnika, nie jest pan sędzią, nie zasiada pan w trybunale i właściwie nie ma pan żadnej władzy. W rzeczywistości jest pan po prostu zwykłym obywatelem, prawda? CICERO: Do diaska, aż za dobrze pani wie, że nie mamy już żadnego systemu sądowniczego. Najpierw oddaliśmy telefonicznemu głosowaniu wymierzanie sprawiedliwości w sprawach morderstw i nieumyślnego spowodowania śmierci, a teraz mamy ten niedorzeczny show Dzwoń po Sprawiedliwość dla lżejszych przestępstw! A więc nie, nie jestem już sędzią, ponieważ nie ma sądów, w których mógłbym wykonywać swój zawód! KRISTINA (z uśmiechem): Dobrze słyszeć, że zna pan ten show. Tak, wielki sukces programu Dzwoń po Sprawiedliwość, nadawanego w każdy dzień powszedni od dwunastej do pierwszej, a potem znowu od piątej do szóstej…. CICERO (wchodząc jej w słowo): Kto przy zdrowych zmysłach mógłby w ogóle pomyśleć o systemie prawnym, o w y m i a r z e s p r a w i e d l i w o ś c i, w którym o czyjejś winie orzeka przyciśnięcie elektrycznego dzwonka? KRISTINA (ze śmiechem): Zapewne wymyślono to po to, aby ułatwić sprawę, panie Cicero! Bądź co bądź zasiada tam wiele osób, liczy się większość głosów oddanych brzęczykiem. CICERO: Pięć osób, Kristino, i wszystkie kupują sobie ten zaszczyt. KRISTINA: A jakiż to będzie zaszczyt dla twórców programu, kiedy usłyszą, że były sędzia Sądu Najwyższego jest zapalonym widzem tego show!

CICERO: Ależ ja prawie nie… KRISTINA: Tak czy inaczej, znów odchodzimy od sedna, panie Cicero; obawiam się, że zaczynamy nudzić naszą publiczność. Spogląda po widowni zgromadzonej w studio, a potem patrzy w kamerę. Jej uśmiech gaśnie, twarz poważnieje. KRISTINA (przyciszonym głosem): Jesteśmy tu po to, aby porozmawiać o Jacksonie Paige’u i Marcie Honeydew. Bezsensowne zabójstwo, które społeczeństwu odebrało taką ikonę, jest postrzegane jako ogromna niesprawiedliwość. Zwraca się do Cicera. KRISTINA: Proszę mi powiedzieć, jako osoba przeciwna naszemu obecnemu wymiarowi sprawiedliwości, przeciwna temu, by prawo głosowania przysługiwało każdemu, kto ma swoje zdanie w sprawie… CICERO: Przeinacza pani moje słowa. KRISTINA: Czy uważa pan, że to zrobiła? Cicero zamyka oczy. Publiczność milczy. Kristina czeka. CICERO: Nie. Na widowni rozlegają się westchnienia zaskoczenia, szuranie, pomruk wymienianych zdań. KRISTINA: Ale się przyznała. Cicero nachyla się w stronę kamery. CICERO: Proszę zadać sobie pytanie – zapytać s a m y c h s i e b i e – dlaczego miałaby to zrobić. Proszę pomyśleć, zastanowić się… nie polegać na niedorzecznym brzęczyku czy telefonicznym głosowaniu! KRISTINA (z niedowierzaniem): Ponieważ jest w i n n a?

CICERO: Proszę zadać sobie pytanie, dlaczego miałaby go zabić? Dlaczego on tam był? Co robił w pobliżu High Rises? Jakie mogły być jej motywy? Proszę się zastanowić nad faktami! KRISTINA (do kamery): Drodzy widzowie, bracia w głosowaniu, nie zapominajmy, że kiedy przyjechała policja, Martha miała w dłoni pistolet. Widzieliśmy to wczoraj na materiale filmowym nagranym przez policyjną kamerę czołową. CICERO: To, że miała w ręce pistolet, nie oznacza, że również pociągnęła za spust. Czy ktoś sprawdzał odciski palców na tej broni? KRISTINA: Dlaczego mieliby marnować na to czas i pieniądze? Cicero, wydaje mi się, że pańskie pojęcie o sprawiedliwości utknęło w poprzedniej epoce. Zrobiliśmy postępy. Dziś sprawiedliwość jest gładka i szybka, skuteczna i opłacalna… CICERO: Nie. Jest w niej za dużo apatii. To n i e m o ż e działać. Popełnia się błędy! Niewinnym ludziom odbiera się życie, a winni wychodzą na wolność! KRISTINA: Błędy? Mówiliśmy o pańskich wcześniejszych błędach, p a n i e Cicero, a z pewnością zabójstwa Castle’a nie były jedynym przypadkiem. Mogłabym wymienić morderstwa Mossa, uwolnionego tylko z przyczyn technicznych, strzelaninę Shepherda – tę sprawę oddalono z powodu przecieku dowodów… CICERO: A ja mógłbym wymienić setki tysięcy właściwych wyroków w długiej historii naszego sądowego wymiaru sprawiedliwości o r a z dziesiątki chybionych decyzji od momentu wprowadzenia a b s u r d a l n e g o systemu Głosowania dla Wszystkich. Na każdą niesłusznie skazaną na śmierć osobę przypada kolejna, uwolniona mimo jej ewidentnej winy. KRISTINA: W historii próbowano znieść karę śmierci, jak pan zapewne wie, panie Cicero. Chyba że nie odrobił pan lekcji? W 1965 roku karę śmierci zawieszono, lecz w p r o w a d z o n o j ą p o n o w n i e

w 1970 pod wpływem nacisków publicznych oraz licznych szeroko nagłośnionych spraw. Czy mam je tutaj przypomnieć, na wypadek gdyby zawodziła pana pamięć? Trzech zastrzelonych policjantów, morderstwa na wrzosowiskach… CICERO: Znam te sprawy! KRISTINA: Dziesięć lat temu my jako społeczeństwo p o s t a n o w i l i ś m y odebrać władzę sądom i zdecydowaliśmy, że najlepszą, najbardziej p r z e j r z y s t ą metodą wymierzania sprawiedliwości będzie równouprawnienie – oddanie głosu wszystkim osobom w tym kraju, liczenie się z opinią każdego; w myśl tego systemu każda osoba, bez względu na swoje pochodzenie i miejsce w społeczeństwie, staje się sędzią. Każdy jest równy. CICERO: Ale nie wszyscy są przecież równi! KRISTINA: Przypomnijmy sobie, drodzy widzowie, straszliwe zbrodnie… CICERO (krzycząc): NIE są równi! Wali pięścią w biurko, przy którym siedzi. CICERO: I NIE każdy z nich oddaje głos! Głosują tylko ci, których na to STAĆ! Na tym polega różnica! Nie jest to najbardziej demokratyczny system w świecie, ale przypuszczalnie najbardziej n i e d e m o k r a t y c z n y… Ekran miga, obraz przesłaniają zakłócenia i linie. CICERO: Ludzie myślą, że rząd daje im władzę, ale to złudzenie! Błędne mniemanie! Rząd kontroluje prasę, a prasa manipuluje ludźmi! Rząd nie dba o właściwe wymierzanie sprawiedliwości – tych ludzi obchodzi tylko władza! To ich jedyny cel… Jego głos staje się zniekształcony i przerywany. CICERO: Na papierze statystyki przestępcze są niskie… system na pozór wygląda dobrze… ludzie czują, że mają władzę… poparcie wyborcze… to tylko

część historii. Dźwięk się urywa. KRISTINA (marszcząc brwi): Zdaje się, że mamy jakieś problemy techniczne. Cicero? Czy pan mnie słyszy? Cicero? Jego obraz powraca, palec wycelowany w kamerę, usta otwierają się i zamykają, ale nie słychać dźwięku. Obraz znowu mruga. KRISTINA: Będziemy próbować ponownie nawiązać łączność, a tymczasem podsumujmy, co miał do powiedzenia pan Cicero, b y ł y przewodniczący Sądu Najwyższego, który stracił pracę w wyniku wprowadzenia systemu publicznego głosowania. Podchodzi pewnymi krokami do widowni zgromadzonej w studiu. KRISTINA: Ludzie nie są równi – stwierdził – system Głosowania dla Wszystkich jest a b s u r d a l n y, ponadto n i e d e m o k r a t y c z n y, a wy, widzowie, jesteście a p a t y c z n i i z m a n i p u l o w a n i. Ten b y ł y sędzia, który przewodniczył procesom w sprawie zabójstw Castle’a, a także wielu innym farsom sądowym, wyraził pogląd, że Martha Honeydew jest niewinna. Cóż… Prezenterka spogląda za siebie. Twarz Cicera majaczy niewyraźnie na ekranie, jego usta wciąż poruszają się bez dźwięku. KRISTINA: …najwyraźniej nie uda się nam ponownie połączyć z panem Cicerem, ale przyjrzyjmy się temu, co ma do powiedzenia o naszym wymiarze sprawiedliwości były prawnik, który w swojej karierze prawniczej reprezentował gwiazdy, a obecnie jest naszym premierem. Trzeszczący obraz z twarzą Cicera znika w końcu, a na jego miejsce po jednej stronie ekranu pojawia się tekst na niebieskim tle, po drugiej stronie zaś widnieje zdjęcie szczupłego, trzydziestokilkuletniego mężczyzny o idealnej fryzurze, uśmiechu i białych zębach – premiera. Kristina cofa się o kilka kroków i w studiu rozbrzmiewa wcześniej nagrany głos, zdecydowany, ale pełen ciepła i spokojny.

PREMIER: Nasz niepowtarzalny system jest dowodem na to, że w naszym kraju osiągnęliśmy najwyższy stopień demokracji. Wszyscy są objęci tym prawem, mają prawo wyrażania własnej opinii, każdy zgodnie z prawem jest cennym członkiem społeczeństwa. Nasz system propaguje tę równość, każdemu z nas daje prawo głosu w sprawach wpływających na bezpieczeństwo państwowe. Razem prowadzimy ten świat. Razem jesteśmy głosem sprawiedliwości. Publiczność w studiu wiwatuje i bije brawo. Kristina uśmiecha się szeroko i dyskretnie ociera sobie oczy chusteczką – akurat w tym momencie, gdy pokazuje ją kamera. KRISTINA: Panie i panowie, jestem pewna, że nasz premier, mimo że obecnie przebywa na zasłużonym urlopie, nie odrywa w tej chwili oczu od telewizora i ogląda, jak rozwija się ekscytująca sprawa naszej pierwszej nastolatki osadzonej w celach śmierci. Pochyla głowę, podczas gdy widownia przyjmuje jej słowa z aplauzem. KRISTINA: Dziękujemy naszemu dzisiejszemu gościowi i przepraszamy za to, że nie udało się kontynuować fascynującej rozmowy na temat jego interesujących, choć już cokolwiek przestarzałych, poglądów na sprawiedliwość. Pamiętajcie, by oddać głos w sprawie Marthy Honeydew. Czy uważacie ją za winną przerażającego morderstwa dokonanego na zasłużonym działaczu charytatywnym Jacksonie Paige’u, czy też, jak nasz dzisiejszy kontrowersyjny gość, skłaniacie się ku jej niewinności? Czy chcemy, aby po naszych ulicach chodził na wolności kolejny zabójca? Rzućmy okiem na wszystkie ważne numery i dotyczące głosowania informacje. Wybierzcie 0909 87 97 77 i dodajcie 7, jeśli ją uznajecie za winną, albo 0, jeżeli ją chcecie uniewinnić. Możecie również głosować, wysyłając na numer 7997 SMS o treści ŚMIERĆ lub ŻYCIE. By oddać głos online, odwiedźcie naszą stronę internetową www.wytworniaokozaoko.com, kliknijcie u góry zakładkę „Martha Honeydew nastoletnia zabójczyni” i wpiszcie swój głos. Za połączenie telefoniczne obowiązuje najwyższa opłata, prosimy uzyskać pozwolenie osoby płacącej rachunki telefoniczne, SMS kosztuje dodatkowe 5 funtów oprócz standardowej opłaty waszego operatora, głosowanie online

to koszt 5 funtów po uiszczeniu wstępnej opłaty rejestracyjnej w wysokości 20 funtów. Wyszczególnienie wszystkich warunków głosowania znajdziecie na naszej stronie internetowej. Los Marthy jest w waszych rękach. Nie odchodźcie od odbiorników, drodzy widzowie, ponieważ po przerwie dołączy do nas były pracownik obecnego lokatora Celi 6, który wyjaśni nam, dlaczego uważa, że oddany ojciec trójki dzieci został wrobiony w zabójstwo. Logo z okiem wiruje na ekranie, światła przygasają.

Eve Eve wyłącza telewizor. W pokoju jest ciemno, w domu panuje cisza. Z tyłu deszcz stuka w zasłonięte okno, przed nią stoi stół zasłany teczkami i papierami; migający pomarańczowy blask z otwartego kominka rzuca ruchliwe cienie, a lampka stołowa oświetla malutkie kółko na blacie. Pośrodku stygnie niedopita kawa, na brzegu podręcznika leży niedojedzona kanapka. – Spartaczyłeś to, Cicero – mruczy Eve pod nosem. Odchyla się na krześle i kątem oka dostrzega ustawione na kominku zdjęcie przedstawiające Jima, Maxa i ją samą. Pociera sobie twarz dłońmi i znowu zerka na fotkę. – Jakbym od nowa, od początku traciła ciebie – szepcze ledwie dosłyszalnie. Ogień podskakuje i trzaska, jak gdyby z nią rozmawiał. – Dlaczego ona twierdzi, że to zrobiła? Jest w tym samym wieku co Max i zginie, a ja nie umiem temu zapobiec. – Potrząsa głową, po jej policzkach płyną łzy. – Wcześniej nie dano mi możliwości. Zrobiłam to, bo nie miałeś nikogo. W a l c z y ł a m o doradców. W a l c z y ł a m, żeby oni, ty, żebyście mieli z kim porozmawiać, ale… – Głos jej się załamuje i zacina. – Boli za każdym razem, jednak teraz jest… gorzej… wiesz, że jest gorzej… bo… bo… i nie mogę… tego już więcej… robić. Ona będzie ostatnia. Głowa jej opada i całe ciało drży, wstrząsane szlochami. – Brak mi cię – łka Eve. – Brakuje mi ciebie, brakuje, brakuje i to moja wina. Bez ciebie jest… gdyby nie Max… Odzywa się dzwonek u drzwi. Nie zwracając na niego uwagi, Eve kryje twarz w dłoniach. Znowu rozlega się dzwonek. Eve przez chwilę nasłuchuje odgłosów deszczu, a potem wstaje z sofy i idzie cicho przez dom do frontowych drzwi, wycierając sobie twarz i nos w rękaw swetra. – Chwileczkę! – woła z holu schrypniętym, łamiącym się głosem. Przekręca klucz i otwiera drzwi. – Max, zapomniałeś… – Urywa. – Nie jesteś Max. W panującej na zewnątrz ciemności nie dostrzega twarzy; głowę nieznajomego skrywa głęboko nasunięty kaptur, ubrania są ciemne i mokre. Nic go nie wyróżnia, jest w każdym calu obcy.

– Nie. – Eve popycha drzwi, ale on wkłada stopę w szparę i przysuwa się bliżej światła bijącego z holu. Jest od niej wyższy i budzi lęk. – Eve Stanton? – pyta głębokim głosem. – Wynocha – odpowiada Eve. – Wezwę policję. – Proszę tego nie robić – mówi tamten. – Nie chcę żadnych kłopotów. Wiem, że pani syna nie ma w domu. Wiem, że jest pani sama, ale proszę nie krzyczeć. Nie zrobię pani krzywdy. – Czego chcesz? Pieniędzy? – Nie. – Nieznajomy śmieje się. – Przysługi i obietnicy. – Nie mogę… – Widziała się pani dziś z panią B., przyniosła pani wiadomość od Marthy. – Skąd o tym…? – Czytała ją pani? – Śledziłeś mnie? – Czytała ją pani? – pyta tamten głośniej. – Nie – odpowiada Eve. – Nie. Intruz przygląda się jej. – Dowiadywałem się o pani. Wiem, co się przydarzyło pani mężowi. Wiem, że pani syn chodzi do szkoły Foxton. Jest w ostatniej klasie. – Grozisz mojej rodzinie? – Nie. Chcę wiedzieć, czy mogę pani zaufać. – Nie możesz, więc odejdź. – Eve znowu napiera na drzwi, ale ręce nieznajomego blokują jej wysiłki. Jego twarz znalazła się bliżej światła, widać ciemne włosy pod kapturem i zarys szczupłej twarzy. – Nie mogę – odpowiada natręt. – Potrzebuję przysługi i obietnicy. – Co takiego? – pyta Eve. Tamten puszcza drzwi, sięga do kieszeni i wyjmuje z niej białą kopertę. – List, który zaniosła pani do pani B., był do mnie. To moja odpowiedź. Proszę, niech pani przekaże ją Marcie. – Nie można korespondować z więźniami. Nie wolno im się kontaktować z nikim z zewnątrz. – Tylko z panią. Ale musi pani przyrzec, że pani tego nie przeczyta. – Nie powinnam tego robić. Jeżeli odkryją, wyrzucą mnie. – Ale się nie dowiedzą. – A jeżeli odmówię? – Nie sądzę, że pani odmówi, ponieważ myślę, że jest pani inna. Że pani zależy.

Eve wpatruje się w ciemność pod kapturem przybysza, próbując dostrzec coś więcej z jego twarzy, ale on odsuwa się z powrotem w mrok. Eve bierze od niego list. – Kim jesteś? – pyta. On cofa się od jej drzwi. – Jeszcze się pani tego nie domyśliła? Szkoda… Robi kilka kroków i znika w ciemności.

Martha Czytałam kiedyś, że ludzie zbyt długo pozostający w samotności zaczynają widzieć ludzkie twarze w przedmiotach, jakby ich mózg poszukiwał towarzystwa, ale ja nic takiego nie widzę. Cela 2 jest bardzo podobna do 1, tylko wyciszona. Ściany pokryte brudną bielą, pościel też przybrudzona. Wszystko jakby zużyte i stare, do tego czuć wilgoć. Okno chyba jest mniejsze. Pomieszczenie zdecydowanie tak. Może następna cela będzie jeszcze mniejsza, kolejna mniejsza, aż ostatnia będzie mieć wymiary skrzynki. Trumny. Ciemno tu dziś, na zewnątrz zachodzi słońce. W środku żadnego światła, żadnych świec czy płonących pochodni. Pomijając kamienną podłogę w korytarzu, nie jest jak w średniowieczu, ale tych kamieni i tak stąd nie widzę, bo drzwi są zamknięte. Drzwi zawsze są zamknięte. Przez szybę i kraty w okienku wpada księżycowa poświata. Podoba mi się. Kiedy zrobię zeza zbieżnego, tak żeby widzieć tylko ciemność i blask księżyca, mogę prawie zapomnieć o ścianach, w których mnie trzymają. Na zewnątrz pada deszcz. Słyszę, jak stuka w szybę, a z boku okna jest przeciek. Deszczówka dostaje się do środka. Kap, kap, kap. Może jeśli będzie lało, lało i lało, do celi przecieknie tyle wody, że ją wypełni i utonę. Kap, kap, kap. Leżę na łóżku Kap, kap, kap. patrząc na krople Kap, kap, kap. w świetle księżyca Kap, kap, kap. czekam, aż każda Kap, kap, kap. wybije rytm. Kap, kap, kap. Gnij, gnij, gnij. Kap, kap, kap. Giń, giń, giń. Kap, kap…

O, do cholery. Kap, kap, cholerny kap! Niech to przestanie, do cholery, kapać. Kap, kap, kap. Bam, bam, bam. Strzał, strzał, strzał. Giń, giń, giń. Śmierć, śmierć, śmierć. Kap, kap, kap. Arrr! Stać! Stać, stać, stać. Niech to szlag, to się nie skończy. Szlag, szlag, szlag. Przestańcie, proszę. Nie, nie, nie. Proszę. Ma, mo, ma… Nie. Ol, lie, Ol… Nie słucham. I, saac, I… Dość! Nie dam się torturować cholerną kapiącą wodą. Zatrzymam to. Wyskakuję z łóżka i podchodzę do okna. Miejsce, w którym deszczówka odrywa się od ściany i kapie na podłogę, znajduje się mniej więcej na wysokości mojego ramienia. Przytykam do tego punktu palce i teraz woda spływa po nich i po ręce. – Powstrzymałam cię – szepczę do niej. Deszczówka jest chłodna i pod jej wpływem zwalnia bicie mojego serca. Czuję się, jakbym znów dotykała zewnętrznego świata. – Poskromiłam – mówię jeszcze ciszej. Rozcieram wodę dłonią i rozmazuję ją sobie na twarzy. Potem staję pod strużką, opieram głowę o ścianę i pozwalam deszczówce spływać po moich ramionach, po skórze i mam wrażenie, że już nie jestem w tej celi. – Zostań tu. Zrobię ci coś do jedzenia. Jestem na zewnątrz. Znów stoję na Crocus Street, jak co wieczór, odkąd została zabita. Znajduję się w cieniu przejścia podziemnego – to skrót prowadzący z dworca do Rises. Bezdomni szukają tutaj schronienia w betonowych zakamarkach, gdzie wiatr

nagromadził śmieci, lecz za to nie dociera deszcz. Bezdomni wiedzą, że tu jestem, widujemy się z pewnej odległości co wieczór, ale nie zbliżam się do nich. Nie przeszkadzają mi, a ja nie przeszkadzam im. Ten z psem na sznurku widział, jak ona zginęła. Powiedział o tym policji. Mówił, że to nie było przypadkowe potrącenie i ucieczka z miejsca wypadku, ponieważ ten facet na początku nie siedział w wozie. Wsiadł do samochodu, włączył silnik, a potem celowo wpadł prosto na nią. Bezdomny powiedział im, a później mnie, że auto zatrzymało się, wysiadł z niego krępy, dobrze ubrany mężczyzna, zobaczył, co zrobił, po czym wsiadł z powrotem i odjechał. – To wcale nie był Ollie B. – zapewniał mnie. – Ani jego samochód. Ale ja już wiedziałam. W swoim wspomnieniu jestem w przejściu podziemnym. Stoję w jedynym miejscu, gdzie deszcz przecieka przez dziurę na górze. Nie mam okrycia i woda płynie mi prosto na głowę, spływa po twarzy. Wkładam kaptur i bokiem przesuwam się do cienia. Po drugiej stronie ulicy ciągną się rzędem stare sklepy, jedne mają powybijane szyby, inne są zabite deskami, pobazgrane sprejem i popstrzone poniewierającymi się wszędzie ulotkami. Żaden nie jest otwarty. Robię jeszcze jeden krok w bok i widzę coś, nie… k o g o ś w wejściu starego sklepu ze słodyczami. Ciemny cień wychodzi na deszcz z twarzą ukrytą pod kapturem i rękami w kieszeniach. Jest wysoki, ma szerokie ramiona i wpatruje się we mnie. Idzie do przodu, z determinacją, pewnymi krokami przechodzi przez ulicę i kieruje się prosto na mnie, a ja nie mogę się ruszyć. – Widziałam cię wcześniej – mówię, kiedy się zbliża. – Ukrywasz się w tamtym wejściu. Wiem, kim jesteś, i doniosę na ciebie. A tamci ludzie? Ci bezdomni? Patrzą i pilnują mnie. Nie możesz mi nic zrobić. Powiedzą policji… Serce mi wali, a on jest coraz bliżej i bliżej. Kiwa głową. – Jasne – przytakuje – bo nikt tu nie może zostać zabity, żeby policja i media nie wiedziały dokładnie, kto jest sprawcą – mówi przyciszonym głosem. Ciepłym, przyjaznym, ale opanowanym i niewzruszonym. Gapię się w jego twarz na wpół ukrytą w cieniu. – Czego chcesz? – pytam. Zatrzymuje się, podnosi ręce i zdejmuje kaptur, a wtedy w pomarańczowym, zamglonym świetle odległych ulicznych latarń ukazuje się twarz, którą tysiąc razy widziałam w gazetach, magazynach i telewizji. Syn Jacksona Paige’a. – Przeprosić – odpowiada.

CELA 3

Eve Przenieśli mnie tu, do Celi 3, jeszcze przed wschodem słońca. Jakiś klawisz, którego nigdy wcześniej nie widziałam, wparował o piątej trzydzieści rano i odciągnął mnie od ściany, przy której zasnęłam, przemoczona do suchej nitki. – Co robisz? – wrzasnęłam do niego. – Co mi robisz? – Zamknij się, szumowino! – krzyknął w odpowiedzi. Potem obudziłam się tutaj. Głowa mnie boli. Palce mam spuchnięte. Czuję się przemoknięta i zziębnięta do szpiku kości, ale przez jeszcze mniejsze okno sączy się słaby przebłysk słońca i rozprasza cienie. Patrzę na igrające w nim drobiny kurzu i żałuję, że nie jestem taka beztroska jak one, taka mała jak one, by stąd odlecieć do ciebie i po raz ostatni poczuć cię blisko siebie. Wychylam twarz w stronę słonecznego ciepła i zamykam oczy. – Weź moją kurtkę – rzekł. Było mi zimno i przemokłam, kiedy tak stałam w deszczu, a on patrzył na mnie z góry, ale potrząsnęłam głową. – Nie chcę mieć z tobą nic wspólnego. – Ruszyłam przed siebie, przecięłam Crocus Street i minęłam zabite deskami sklepy. – Widziałam, że mnie obserwujesz! – zawołałam za siebie. – Zostaw mnie w spokoju. Szedł jednak obok mnie. – Jak sobie dajesz radę? – spytał. – Jak sobie radzisz z pieniędzmi? Czemu pozwalają ci zostać w mieszkaniu bez matki? Odbiorą ci je? Zatrzymałam się i wlepiłam w niego wzrok. Deszcz lał mi się po twarzy, przesiąkał przez ubranie. Syn Paige’a zdjął przedtem kurtkę i teraz drżał w przyklejonej do ciała koszulce i w mokrych dżinsach. Włosy, które zapewne przedtem były idealnie ułożone, przylgnęły do głowy. – Co cię to obchodzi? – Gdyby nie obchodziło, nie byłoby mnie tutaj. Szłam dalej, przemierzając park. – Myślałam, że przychodzisz się ponapawać swoją mocą – rzuciłam przez ramię. – Popatrzeć na nas z góry, ze swojego podium, z tymi wszystkimi waszymi pieniędzmi, znajomościami, wpływami i całym tym gównem. Taka biedaturystyka czy coś w tym stylu. Nie odstępował ode mnie, wciąż idąc z kurtką w ręce.

– Wiem, że Oliver Barkova nie zabił twojej matki. – Ollie B.?! – wykrzyknęłam w deszczu i wietrze. – Tak, ja też to wiem. Wszyscy wiedzą. – I chciałem cię przeprosić. Moje buty chlupotały na trawie. – To nie byłeś ty, no nie? Jakiś postawny facet. Za co chcesz przepraszać? Deszcz przemoczył mnie do suchej nitki. Stopy miałam w kałużach. W tle bloki Rises wznosiły się jak wieże strażnicze górujące nad ludźmi. Młody Paige zrównał się ze mną i zarzucił mi swoją kurtkę na ramiona. Miałam ochotę strząsnąć ją, żeby spadła, lecz nie zrobiłam tego. Nie chciałam poczuć ciepła ani jego zapachu. – Nie wiem… po prostu pomyślałem… – Myślisz, że zrobił to jeden z was, tak? Słyszałeś jakieś plotki, że widziany samochód był tak nowy i lśniący, że nie mógł należeć do nikogo z tych stron? – Dlaczego? Kto widział, jak to się wydarzyło? Parskam szyderczo. – Dobra, przeprosiłeś, możesz już sobie iść – rzekłam. – Nie jesteś zła? Deszcz rozpadał się mocniej, niebo pociemniało i chmury się obniżyły, jakby nas przygniatały do ziemi. W oddali przetoczył się grzmot. Ruszyłam swoim tempem. – Tak – powiedziałam. – Nie. Nie wiem. A co to ma za znaczenie? – Chcę coś dla ciebie zrobić. Roześmiałam się i szłam dalej. – Po to, żebyś się nie czuł winny, mając swoje miliony, podczas gdy my nie mamy nic? – Nie… ponieważ chcę, żeby ci się żyło lepiej. – Nie potrzebuję jałmużny – warknęłam. Dotarłam do wejścia do Żonkilowego Domu akurat w momencie, gdy niebo rozcięła błyskawica i zagrzmiało. Zatrzymałam się z ręką na klamce. – Wiem, co możesz zrobić, żeby mi było lepiej. – Pchnęłam drzwi i jego kurtka opadła na ziemię. – Co tylko powiesz – zapewnił. – Możesz się odpieprzyć – odparłam. I zatrzasnęłam za sobą drzwi. – Spotkajmy się jutro w przejściu podziemnym! – zawołał z drugiej strony.

Eve Cicero stawia przed nią filiżankę kawy i siada naprzeciwko. – Biała bez cukru – mówi. – Zapamiętałeś – zauważa Eve, patrząc, jak Cicero sypie dwie saszetki cukru na pianę swego cappuccino. – Wiesz, naprawdę nie powinieneś… – Zależy mi na ludziach, bardzo. Eve wzrusza ramionami i miesza łyżeczką napój. – Wiesz, że ktoś cię śledził? – zagaduje Cicero. Eve wyjmuje łyżeczkę i patrzy, jak ścieka z niej płyn. – Masz na myśli mężczyznę przy oknie, w niebieskim szaliku? – pyta. – Pracuje dla „National News”. Chodzi za mną, odkąd to się zaczęło. – Złapie nas razem na zdjęciu. – Raczej nie – odpowiada Eve. – Ale i tak nie wyobrażam sobie, żeby to mogło jeszcze bardziej zaszkodzić. – Wolno upija łyk kawy i odstawia kubek na stół. – Spartaczyłeś to wczoraj. – Przeinaczyli moje słowa. – Nie s p o d z i e w a ł e ś s i ę tego? Czemu, u diabła, na to poszedłeś? Było do przewidzenia, że… – Musiałem się odezwać, Eve! Nie powinienem był wpadać w gniew, ale musiałem coś zrobić. – Przemawia cichym, pełnym napięcia głosem. – Dziś już dzień trzeci! A wiesz, jakie są wyniki? – Nie, nie śledzę wyników… – Jej wzrok wędruje w dół. – Nie, oczywiście, że nie śledzisz, ale… Wiem, że źle postąpili z Jimem. Pamiętam, jak to wyglądało w jego przypadku, wszyscy myśleliśmy, że z tego wyjdzie. Pamiętam. – Miał dziewięćdziesiąt pięć procent głosów za uniewinnieniem w szóstym dniu, Cicero. – Wiem, i wszyscy myśleli, że wróci do ciebie do domu. – Dziewięćdziesiąt pięć procent! – syczy Eve. – Nie można ufać wynikom! – Martha ma dziewięćdziesiąt dziewięć za skazaniem. – Cicero nachyla się do przodu, patrząc ponad okularami. Eve odpowiada gniewnym spojrzeniem. – A od twojego wystąpienia w tym programie pewnie sto. – Eve – Cicero zniża głos – oni ją zabiją. Musiałem coś zrobić. Musiałem

spróbować. Eve odwraca od niego oczy i spogląda ponad morzem klientów w kawiarni. Jeden trzyma gazetę z nagłówkiem Morderczyni Martha w napadzie szału, inny: Honeydew kradnie zapasy dla więźniów. – To wszystko kłamstwa – mówi Eve. Inny klient, siedzący bliżej, opuszcza swoją gazetę na stół; zdjęcie Marthy na miejscu zbrodni zajmuje całą pierwszą stronę. Większa część fotografii jest ciemna, ale reflektory wozu policyjnego oświetlają dziewczynę wyraźnie, ukazując jej uniesione ręce i leżący u stóp pistolet. Skąpane w świetle mokre chodniki lśnią, jakby były srebrne, ukrywając okoliczny brud i zamieniając scenę w teatralną fikcję lub kadr z filmu. Z tyłu znajduje się przejście podziemne zamieszkane przez bezdomnych, pomarańczowy blask ogniska pada na zgromadzone dookoła twarze. Eve marszczy brwi, przyglądając się zdjęciu. Jest na nim coś niedokładnie widocznego. Cienie wyglądają dziwnie. Nierówno. Kątem oka wyłapuje ruch koło okna. – Idzie sobie, ten gość z „National News”. Pewnie już ma, czego chciał – zauważa Cicero. Eve odprowadza go wzrokiem. – Zeszłego wieczoru ktoś mnie odwiedził. – Sięga do torebki, wyjmuje białą kopertę i kładzie ją na stole. – Dał mi to dla Marthy. Najwyraźniej odpowiedź na wiadomość, którą zaniosłam do pani Barkovej. Matki Olivera, pamiętasz go? – Tak, oczywiście. – Cicero marszczy czoło i przysuwa się do przodu. – Zaniosłaś jej wiadomość? Od Marthy? – Tak. Wiem, że nie powinnam była, ale… Cicero przechyla głowę w zamyśleniu. – Dziwne – mówi. – Kto to był? – Nie wiem. Mężczyzna. Młody. Wyższy ode mnie. Ciemne włosy. Nie widziałam jego twarzy. Ładnie się wyrażał; znajomy głos, ale go nie rozpoznałam. – Rozmawiałaś z nim? Eve kiwa głową. – Niewiele mówił. Był zaskoczony, że się nie domyśliłam, kim jest. Cicero marszczy czoło. – Skąd mielibyśmy to wiedzieć? I skąd on zna Marthę? – Nie mam pojęcia. Nie wiem też, skąd on zna panią B. Cicero wodzi palcami po wgnieceniach napisu na kopercie.

– Zamierzasz otworzyć? – pyta. – Nie – odpowiada Eve. Cicero unosi kopertę pod światło. – To musi być ktoś, kogo ona zna. Może szkolny przyjaciel. – Obraca kopertę, bawi się zaklejonym brzegiem. – Ten list mógłby nam podsunąć coś, co dowiedzie jej niewinności. – Nie mogę otworzyć. To by było nie fair. – Szkoda – mówi Cicero, odkładając kopertę na stół. – A rozwiązanie mogłoby być tuż przed tobą. – Co to w końcu za różnica? Nawet gdyby leżało tu podpisane zeznanie prawdziwego mordercy, oni już mają sprawcę, którego chcą. – Tracisz też wiarę w społeczeństwo, Eve… – Już ją straciłam. Walczyłam o tę pracę, ponieważ była to jedyna droga, by coś zmienić. Nie mogłam walczyć o zmiany w systemie prawnym, mogłam tylko pomóc tym, którzy wpadli. Ale wiesz co? Nie wiem, czy im to faktycznie pomaga. A mnie samą rani. Bardzo boleśnie. Nie mogę już tego dłużej robić i nie mogę walczyć z systemem. To nie jest sprawiedliwość, ale ich interpretacja. Możemy się tylko modlić, żeby coś takiego nie przydarzyło się nam. – Ale tobie się przydarzyło. – Nie m n i e… – Twojemu mężowi… – Cicero przesuwa dłoń, by ją położyć na ręce Eve, lecz ona cofa swoją i zakrywa sobie usta. W oczach ma łzy. – Jim był dobrym człowiekiem – szepcze Cicero. Eve kiwa głową. – Zabił tamtego w samoobronie i ty doskonale o tym wiesz. Byłaś przy tym. – Nie ma jednak numeru, na który można by głosować za o k o l i c z n o ś c i a m i ł a g o d z ą c y m i, prawda? Jest tylko winny lub niewinny. Rozmawialiśmy o tym tysiące razy, Cicero… To szara strefa… – Ale nie pozwala się na szarość! Ma być tylko czarne lub białe! – Cicero podnosi głos i blednie z gniewu. Ludzie zaczynają się ku nim obracać. Eve bierze swoją filiżankę i opada na oparcie krzesła. – Oko za oko – mówi Cicero z grymasem niesmaku. – Prawo zupełnie oszalało. – Podnosi swoją kawę i pociąga łyk; piana osiada mu na wąsach. – Gdyby nie zareagował, tamten przypuszczalnie by cię zabił. Albo was oboje. Jim uratował ci życie. – Za cenę własnego.

– Nie możesz tak myśleć, Eve. Sądzisz, że tego by chciał? Eve podaje mu serwetkę. – Może w tej Marcie jest coś szczególnego. – Cicero osusza sobie wąsy. – Coś więcej, niż widzimy. – Co masz na myśli? – Nie jestem pewien, ale wydaje mi się, że ta dziewczyna ukrywa coś w rękawie. – Nic, co mogłoby cokolwiek zmienić. Cicero wzrusza ramionami, bierze łyżeczkę i zaczyna się bawić pozostałą pianą. – Ktoś musi walczyć – mówi. – Nie ja – zastrzega Eve. – Nie mogę… – Wobec tego kto? Eve przypomina sobie słowa pani B.: potrzebny jest „ktoś dzielniejszy od reszty. (…) Czasami najlepszy do tego jest ktoś najmniej pasujący (…)”. Odsuwa filiżankę i chowa list do torebki. – Muszę iść – mówi. – Widzę się z nią za godzinę. Wstaje, a wraz z nią Cicero i razem zmierzają między stolikami do wyjścia. Stają na chodniku na zewnątrz. Cicero pochyla się i całuje Eve w policzek. – Idź do tego programu – mówi. – Co to może teraz zaszkodzić? Odwracają się i każde z nich rusza w swoją stronę, ale Eve zatrzymuje się zaledwie po kilkunastu krokach przed sprzedawcą gazet. – Zobaczcie dowody na własne oczy! – wykrzykuje gazeciarz. – Zdjęcia ze słynnego zabójstwa, u nas na wyłączność! Eve bierze gazetę ze stojaka – tę samą, którą widziała w kawiarni. Zdjęcie Marthy w przejściu podziemnym, pistolet, Jackson Paige, bezdomni. Eve przechyla czasopismo w stronę światła, przybliża do twarzy, wpatruje się. W mrokach przejścia podziemnego majaczy jakiś kształt, widoczny tylko, gdy się dobrze przyjrzeć, i łatwy do przeoczenia. Eve wrzuca pieniądze do ręki gazeciarza i oddala się.

Doradztwo Strażnik prowadzi Marthę do rozmównicy. Dzisiaj dziewczyna ma ręce związane z tyłu. – Co się dzieje? – pyta Eve. Martha podnosi głowę i ukazuje się jej podbite oko oraz spuchnięta twarz. – Co się stało? – dopytuje się Eve. – Weszła na drzwi – odpowiada klawisz. – Musiała wcześnie przenieść się do innej celi i była taka zaspana, że weszła na drzwi. – To dlaczego ma ręce skute z tyłu? Nie jest niebezpieczna. – Jest zabójczynią – odparowuje strażnik. – Proszę ją rozkuć i stąd wyjść! Klawisz przez sekundę wpatruje się w Eve. – I dopilnować, żeby nie było łańcuchów ani kajdan. Nie potrzebujemy ich tu. – Proszę bardzo – rzuca drwiąco strażnik. Nieśpiesznie szuka właściwego klucza i zdejmuje kajdanki. – Dziękuję – mówi Eve po rozkuciu. – Mam nadzieję, że czuje się pani bezpieczna – mruczy mężczyzna. Wychodzi, a drzwi zamykają się za nim z trzaskiem. Eve okrąża stół i siadają z Marthą naprzeciw siebie. – Jak to się stało? – pyta. – I czemu masz mokre włosy? – Ogląda dziewczynę z góry na dół. – Kombinezon też przemoczony. Dlaczego? Martha nie odpowiada. Eve przygląda się jej. – Zeszłej nocy padało, prawda? Oczywiście. – Zdejmuje z oparcia krzesła swój żakiet i okrywa nim ramiona dziewczyny. – Dopilnuję, żeby dali ci suchy kombinezon – mówi. – Większość osadzonych używa materaca… jeżeli… przecieka… Powinnam ci była powiedzieć, ale wciąż coś zmieniają… czasami nie robią nic… czasem dodają coś nowego. – Nieważne. – Próbowałam się z nimi spierać, ale zaprzeczają albo powołują się na umowę, którą podpisuje się w momencie przyjęcia. – Powiedziałam, że nieważne – odpowiada Martha i przesuwa się na krześle do tyłu. Opiera stopy na brzegu siedzenia i przyciska sobie kolana do piersi. – Wróbel wrócił – zauważa, skinieniem głowy pokazując drzewo za oknem.

Eve się odwraca, by rzucić okiem na okno. – Na świecie wszystko w porządku, jeżeli wróbel jest na swoim drzewie, co? – zagaduje Martha. – Chciałabym, żeby tak było – odpowiada Eve. – Pokój na świecie byłby łatwy do utrzymania, a ja odkryłabym prawdę o tym, co się wydarzyło pomiędzy tobą a Jacksonem Paige’em. Martha się uśmiecha. – Czy mam to pani przeliterować? Zastrzeliłam go. Eve kładzie na blacie list i uśmiech Marthy znika. Dziewczyna wpatruje się w kopertę, wyciąga do niej palce, zerka na krawędzie i na swoje imię. – Czytała go pani? – szepcze. – Nie. Martha bierze list i podnosi go sobie do twarzy, zamyka oczy i ciężko oddycha. – Skąd go pani ma? – szepcze. – Doręczono mi go osobiście. Oczy dziewczyny strzelają w stronę Eve. – Kto… – A jak myślisz? Martha wpatruje się w nią z nieruchomą twarzą i miną bez wyrazu. – Nie wiem – mówi. – Sądzę, że wiesz. – Eve pochyla się, sięga do torebki i wyjmuje z niej gazetę, którą następnie kładzie na stole. Martha patrzy na swoje zdjęcie na stronie tytułowej. – Kto je zrobił? – pyta. – To kadr z policyjnej kamery czołowej. – Mówiłam, że ja go zabiłam. – Ta fotka pojawia się wszędzie. Nagranie wideo pokazywano w Sprawiedliwością Jest Śmierć, było w wiadomościach. Omawiano je również w radiu. „Udowadnia jej winę bez wątpienia”, stwierdzono. – Widzi pani? – Ja tak nie uważam. Nie pociągnęłaś za spust. Nie celowałaś w niego. – Jednak go zastrzeliłam. Upuściłam broń, kiedy przyjechała policja. Kazali mi. Nie chciałam, żeby mnie zastrzelili. – Dlaczego? Żeby móc spędzić siedem dni tutaj i umrzeć w inny sposób? – Nie… Eve stuka palcem w zdjęcie. – Spójrz tutaj – mówi. – Patrz. Widzisz? Bezdomni skupieni wokół ogniska.

Przypuszczalnie wiedzą, co się wydarzyło, ale dziwnym trafem wszyscy się gdzieś podziali. Wczoraj, kiedy pojechałam zobaczyć się z panią B., zaparkowałam tam, a później, kiedy już widziałam to zdjęcie, przejechałam tamtędy. Wygląda na to, że od dnia strzału wszyscy znaleźli sobie inne miejsce na mieszkanie i wszyscy mają pieniądze na ciepłe ubrania i gorącą zupę. – Wzrusza ramionami. – Ale spójrz tutaj. – Stuka palcem w mroczny zarys na skraju fotografii. – Widzisz tę postać? Martha wlepia oczy w Eve. – Właściwie nie musisz patrzeć, ponieważ sądzę, że wiesz, kto to. Nie jakiś bezdomny. Za dobrze ubrany. – Nie da się tego wyraźnie zobaczyć – przerywa jej Martha. – Obraz jest zamazany. To pewnie tylko zwykła plama z druku. Eve podnosi na nią wzrok. – Masz rację, nie da się tego zobaczyć. Dlatego gdy skończę tę rozmowę, poszukam kogoś, kto mi to zdjęcie wyczyści i wyostrzy. – Strata czasu. – Ponieważ sądzę, że ta postać tutaj – znów dźga palcem gazetę – to ta sama osoba, która poprzedniego wieczoru dała mi tę kopertę. Może on mi powie, dlaczego chcesz umrzeć za coś, czego nie zrobiłaś. Dziewczyna nie porusza się ani nie odzywa. – A może ma to coś wspólnego z tym, co pani B. mówiła o przeciwstawieniu się większości… – Pieprzyć większość, nie interesuje mnie. – Myślę, że jednak tak. – Niech sobie pani myśli, co chce, nie przejmuję się tym. – Nie rozumiem, dlaczego miałabyś go zastrzelić. Martha nachyla się nad blatem. – Nic mi po tym, żeby pani zrozumiała, ale zrozumie pani, tak jak wszyscy. – Kiedy? Gdy powiesz swoje ostatnie słowa? Wiesz przecież, że się rozmyślili i nie pozwalają skazańcom wygłosić mowy pożegnalnej. Więc jak wszyscy mają to zrozumieć? – Nie ma pani o niczym pojęcia. – Zatem wyjaśnij mi. Dziewczyna wzrusza ramionami, krzyżuje ręce na piersi i rzuca: – Nie. W pokoju zapada cisza, jeżeli nie liczyć tykania zegara odmierzającego sekundy i minuty. Żadna z dwóch rozmówczyń nie patrzy na drugą. Martha

oddycha nierówno; po długich, powolnych oddechach następują krótkie, rwane. Gapi się przez okno na wirujące na wietrze czerwone i pomarańczowe liście. W końcu bierze ze stołu kopertę, otwiera ją i wyjmuje z niej kartkę. Trzymając papier blisko siebie, czyta, a przy tym mruga, mruga coraz więcej, w miarę jak jej oczy przesuwają się w dół strony. Po przeczytaniu siąka nos, ociera sobie twarz rękami, składa kartkę i chowa ją z powrotem do koperty. – Czasami – szepcze – kiedy nie robisz nic, w rzeczywistości robisz coś bardzo ważnego. Jesteś trybikiem w maszynie, obracasz się, bo robią to wszystkie inne trybiki, a stawianie oporu byłoby zbyt ciężkie. Spogląda na Eve. – Ale wie pani, przychodzi taki moment, kiedy musisz podjąć decyzję; albo będziesz się kręcić dalej, patrząc, jak maszyna staje się coraz większa i silniejsza, a przy tym niszczy, co jej stanie na drodze, albo zrobisz jedyną rzecz, jaką możesz: wykonasz jeden mały ruch w inną stronę, modląc się, żeby mechanizm się przez to zaciął lub żeby zauważono awarię. Nie planowałam, że tak się to potoczy… prawda powinna być prosta, no nie? Ludzie powinni wiedzieć… ale Paige, on… – urywa, spogląda w dół na list, a potem znów na Eve. – Co pani o nim wie? Eve wzrusza ramionami. – Milioner, gwiazda reality TV, ambasador działalności charytatywnej, piękna żona, była modelka, nastoletni syn. Tabloidy go uwielbiają. Publiczność też. – Może wasza publiczność. Niech pani popyta o niego ludzi mieszkających koło Rises. Proszę poszukać Gusa Evansa, może mu pani zaufać, zawsze był dla mnie w porządku, niech go pani zapyta, co on o tym myśli. – Spotkałam go wczoraj, gdy dostarczałam twoją wiadomość. – Więc niech pani wróci i go wypyta. Albo znajdzie tych starych bezdomnych i zapyta ich o tę noc, kiedy zginęła moja mama. Niech ich pani zapyta, kto dał im wtedy pieniądze, żeby z n i k n ę l i. Proszę zapytać, kiedy przestały działać kamery monitoringu w przejściu podziemnym. – Gus rzeczywiście coś wspomniał… ale co sugerujesz? – Nie sugeruję, tylko mówię. Jackson Paige nie jest tym człowiekiem, za którego uważa go publiczność, w a s z a publiczność. – W a s z a publiczność? Kogo masz na myśli? Martha się śmieje. – Ludzi takich jak pani, z pieniędzmi, mieszkających w City albo w Alejach, którzy widzą glazurę, a pod spodem nie zauważają pęknięć, bo tak jest im łatwiej.

– Ja widzę pęknięcia. – Jeśli widzi pani pęknięcia, to jest pani jeszcze gorsza od tych, którzy ich nie dostrzegają. – Czemu? – Bo gówno pani robi w tej sprawie. – Ależ robię! Dziewczyna znów się śmieje. – Tiaa, jasne. Schodzi pani ze swojej wieży z kości słoniowej na nasze niziny, żeby się poczuć lepiej. O, prawda, i posadziła pani drzewo. – Nie czuję się lepiej z tego powodu. – Nie, zapewne nie. – Martha rzuca ukradkowe spojrzenie w bok. – Robi to pani ku pamięci swojego męża? Ponieważ uważa pani, że coś mu zawdzięcza po tym, gdy widziała pani, jak zabił człowieka i skończył tutaj? – Tamten człowiek… bił go… i zabiłby Jima… – Czy to powiedziała pani policjantom, kiedy przyjechali? Że stała pani obok i nic nie robiła? – Martha fuka. Eve wbija w nią wzrok, niezdolna wykrztusić słowo. – Nie musi się pani tłumaczyć, ale to dlatego pani nie odpuszcza, tak? Dlatego posadziła pani drzewo. Dlatego wykonuje pani tę pracę. I dlatego nie pójdzie pani do Sprawiedliwością Jest Śmierć, bo czuje się pani winna. On stracił życie, a pani swoje zachowała. Oczy Eve napełniają się łzami. – Zdaje się, że czytałaś dokumenty, oglądałaś wiadomości. – Tam, gdzie mieszkam, ludzie wiedzą, o co chodzi, nie z tabloidów i takich tam, tylko dlatego że słuchają i patrzą. Proszę zapytać kogokolwiek. My, pani i ja, jesteśmy do siebie bardziej podobne, niż pani myśli. – Nie chcę o tym rozmawiać – mówi Eve. – Ani ja. Obie znów milkną; żadna nie patrzy na drugą. Zegar tyka. Wiatr znowu dmucha w drzewo i porywa ze sobą jesienne liście. Martha zerka na Eve i znów odwraca wzrok. – Musiał panią bardzo kochać – szepcze – skoro to zrobił. Pewnie wiedział, że czeka go egzekucja. Eve z trudem bierze oddech. – Musi cię bardzo kochać – mówi. – Kto? – pyta Martha szeptem.

Eve ruchem głowy wskazuje kopertę. – Ten młody człowiek, który zeszłej nocy przyszedł do mnie do domu. Ten, do którego napisałaś. Kąciki ust dziewczyny unoszą się w leciutkim uśmiechu. – Skąd wiedział, gdzie mieszkam? – pyta Eve. – Nie wiem – odpowiada Martha. – Powinnam się niepokoić? – Ani trochę. Eve znowu sięga do torebki. – Twoja sąsiadka to bardzo miła kobieta – mówi. – I dużo o tobie myśli. Martha wzrusza ramionami. – Przesłała ci to. – Eve kładzie na stole paczkę herbatników. – Nie wydaje mi się… czy mogę… czy mi na to pozwolą? – Nie, ale – Eve otwiera opakowanie – póki jesteś tu ze mną, kto się o tym dowie?

Martha Przez całe popołudnie czuję w ustach smak herbatników. Nie tknęłam jedzenia, które mi dali później, bo wygląda jak sraczka i pewnie tak samo smakuje. Wciąż mam nadzieję, że znajdę jeszcze jakieś okruchy ciastek z tyłu za zębami. Dzięki Bogu za panią B. I za Eve. Wszyscy wiemy, jak to było z jej mężem, Jimem. Oficjalnie powiedzieli policji, że jakiś koleś zaskoczył ich wieczorem, kiedy wracali do domu. Walnął Jima kilka razy w głowę, żeby go ogłuszyć, a potem próbował ją zgwałcić. Jim doszedł do siebie szybko, złapał kawał żelaza i parę razy grzmotnął tamtego w głowę, by go powstrzymać. Zabił go. Powtarzał, że nie miał takiego zamiaru, że to było w samoobronie i żeby ochronić żonę, ale ludzie są skomplikowani, no nie? Taak, wiem, powinnam popatrzeć na siebie. Przyganiał kocioł garnkowi i takie tam. Prawda to dziwna rzecz, nie zawsze dobrze jest ją znać czy wywlekać na wierzch. Jednak lubię ją, tę Eve. Jest miła, ale taka sama jak cała ich reszta. Nie pozwoliła mi zatrzymać listu. Powiedziała, że na pewno go znajdą. To bez znaczenia, bo i tak pamiętam każde jego słowo. Kiedy tak leżę i zamykam oczy, słyszę go, jak wypowiada to, co napisał. Mój Boże, brak mi go. Szkoda, że już mnie nie będzie, żebym zobaczyła, co się wydarzy, jak ludzie odkryją prawdę. Jeżeli istnieje niebo czy jakieś zaświaty, może mogłabym popatrzeć. A może będę duchem i wrócę na ziemię, żeby widzieć, jak wszystko się rozwija, gdy ludzie dowiadują się prawdy. Mogłabym być wtedy przy nim. O, co za skandal. Ciekawe, czy wyczułby moją obecność. Gdyby mógł mnie zobaczyć. Ciekawe… o Boże… ciekawe, czy znajdzie sobie kogoś innego. Oczywiście, że tak. Dlaczego miałby nie znaleźć? Ciekawe, czy będzie mnie zawsze pamiętał. Jak to jest umrzeć? Czy będzie bolało? Jezu Chryste, dziewczyno, zatkaj się, do cholery.

Pomyśl o dobrych, szczęśliwych czasach. Pomyśl o tamtej nocy w deszczu z nim… Powiedziałam sobie tamtej nocy, kiedy wspinałam się, jedne schody po drugich, bo winda się znów zepsuła, że nie ma takiej możliwości, żebym spotkała się z nim znów następnego dnia, ale tu pojawił się problem. Nie chciałam się z nim spotkać, jednak chodziłam tam co wieczór, tak właśnie robiłam, a skoro i tak miałam się tam znaleźć, miło byłoby z kimś porozmawiać. Może. Więc następnego wieczoru sterczałam w tym zadaszonym wejściu do zabitego deskami sklepu naprzeciw przejścia podziemnego, nie czekając na niego, tylko czekając tak po prostu na coś. Czułam smród kocich sików, dokoła poniewierały się opakowania po jedzeniu i niedopałki, ale nie padało na głowę i można było patrzeć na przechodzących ludzi, a oni cię nie widzieli. To właśnie tutaj stał, kiedy go zobaczyłam po raz pierwszy. Nadchodził drugą stroną ulicy, w kapturze na głowie, z rękami w kieszeniach, w ciemnych dżinsach i ciemnych adidasach. Nie rzucał się w oczy. Mógł być kimkolwiek i przybywać skądkolwiek. Ale nie dla mnie. – Nie byłem pewien, czy się zjawisz – powiedział, stając obok mnie w wejściu. – Nie miałam nic innego do roboty – odparłam. – Więc pomyślałam, że równie dobrze mogę przyjść. Odwrócił się i w świetle lamp ulicznych zobaczyłam, że się uśmiecha. Przez kilka minut po prostu patrzyliśmy na siebie. Poza naszą niszą deszcz bębnił o beton i asfalt, ponad nami dudniły przejeżdżające samochody, ale tu, w tym schronieniu, byliśmy tylko my. Przez kilka sekund – w mojej głowie – byliśmy wszystkim, co istnieje w świecie. Nagle wróciłam do świadomości, zerknęłam w bok i na swoje stopy tkwiące w śmieciach. – Chcesz iść gdzie indziej? – spytałam. – Tak – odrzekł. – Gdzie jest miło? – W okolicy znam tylko jedno takie miejsce. Nie byłam w Bracken Woods od dłuższego czasu, niż mi się zdawało. Ostatnim razem miałam dziesięć lat? Może osiem? Wracając tam, uświadomiłam sobie, że wśród zieleni zachowały się fragmenty mojego dzieciństwa. W tym lasku znowu miałam osiem lat – czy dziesięć –

szukałam z mamą kasztanów, unikałam pokrzyw zagrażających gołym nogom, bałam się oczu patrzących na mnie z ciemności. Teraz wszystko wydawało się tam mniejsze, jakbym spoglądała na las z wyższego poziomu. Korony drzew okazały się na tyle gęste, że zatrzymywały większość deszczu i spacerowaliśmy w półmroku, podczas gdy krople stukały po liściach, a strużki wody ściekały po korze pni i łodygach. – Co to za miejsce? – zapytał. – Fantastyczne! Uśmiechnęłam się do niego. – Tędy – powiedziałam i poprowadziłam go obok największego dębu, a potem po wyboistej ścieżce. – Skąd mam wiedzieć, że mogę ci ufać? – szepnął. – Możesz mnie wciągać w pułapkę. Zatrzymałam się i odwróciłam do niego. – Skąd mam wiedzieć, że mogę zaufać tobie? – spytałam. Ledwie go widziałam w ciemności. Słuchałam, jak kilka kropli spadło na jego kaptur, po czym spłynęło po kurtce, i patrzyłam na jedną, która zalśniła w blasku księżyca i kapnęła na jego twarz. – Przepraszam za to, co się stało z twoją mamą – szepnął. Potrząsnęłam głową i zamrugałam, gdy woda dostała mi się do oczu. – Ty tego nie zrobiłeś – odpowiedziałam jeszcze ciszej. – Ani Oliver B. Ty jednak wiesz, kto to zrobił, prawda? – spytał. Wciąż wpatrywałam się w niego. Czułam, jak coś we mnie wzbiera: frustracja i gniew, i wszystko, a nie chciałam, by się wyzwoliło. – Nie – udało mi się wyszeptać. – Dlaczego? Ty wiesz? Patrzyłam na ciemny zarys jego sylwetki w połyskliwej poświacie, gdy ściągnął kaptur, i poczułam bijący od niego smutek. Zbyt długo patrzył na mnie bez słowa. – To byłeś t y? – zapytałam. – To dlatego chodzisz do przejścia podziemnego? Bo czujesz się winny? Masz wrażenie, że musisz coś zrobić, żeby się poczuć lepiej? – Nie – odrzekł. – Nie, Martha, to nie byłem ja, tylko… – Kłamiesz, tak? – wyrzuciłam z siebie. – To b y ł e ś ty. Jasne, teraz ma to sens. – Nie, daję słowo, że nie. – W takim razie… – To był mój tato. Okej? To był Jackson. Widziałem samochód, gdy wrócił

tamtego wieczoru. Bóg jeden wie, jak mu się udało dojechać. Wiem, co się wydarzyło i, Martha, tak mi przykro. Powinienem był… Jego słowa przestały do mnie docierać. Nie miałam pojęcia, co do mnie mówi. Czułam się, jakby ktoś dał mi w twarz lub zrzucił mnie ze schodów. Byłam otępiała. Pusta. Ale zraniona. Pełna sprzecznych uczuć i niedowierzania. – Co? – wystękałam, trzymając się za głowę. – Co? Co u…? Jak mogłeś wiedzieć i nic nie zrobić? Jak mogłeś pozwolić, żeby umarł za to ktoś inny? Ollie, o Boże, do ciężkiej cholery, Ollie z g i n ą ł. Zabili go. Pozwoliłeś, żeby go zabili. Jezu Chryste. Chyba chodziłam tam i z powrotem wśród drzew; chyba walnęłam w któreś pięścią, ponieważ potem miałam zakrwawione knykcie, pobrudzone czymś zielonym i brązowym. – Jak mogłeś? Jak…? – Martha… Podszedł do mnie z uniesionymi pokojowo rękami, ale palnęłam go w pierś, a potem trzasnęłam w twarz. Podniósł ręce, żeby się osłonić, lecz nie próbował mnie powstrzymać. – Odczep się ode mnie! – krzyczałam. – Moja mama została zabita! Ollie był moim sąsiadem, z nim i panią B. byliśmy jak rodzina. Jak mogłeś? JAK MOGŁEŚ? – Martha – odezwał się spokojnym, opanowanym głosem. – Przykro mi. Strasznie, okropnie mi przykro, nie mogłem nic zrobić… – Mogłeś komuś powiedzieć! Mogłeś to powstrzymać! Podniosłam z ziemi sękatą, szpiczastą gałąź i trzymałam ją w górze, gotowa zaatakować. – Ja to zrobię – zapowiedziałam. – Co zrobisz? Zabijesz mnie? Czy to coś pomoże? – Oko za oko – syknęłam. – Naprawdę w to wierzysz? Oko za oko? Jak w tym głupim wymiarze sprawiedliwości, który zabił Olliego? Który nie pyta o dowody, nie zapewnia obrońcy? Który nie znalazł należytego, sprawiedliwego rozwiązania w sprawie twojej mamy? – Mogłeś go uratować! – Naprawdę tak uważasz? – Mogłeś pójść na policję. – Nie słuchaliby mnie. – Albo do prasy… albo… albo do Sprawiedliwością Jest Śmierć… albo

zadzwonić, żeby… albo… albo… – O, daj spokój! Przecież wiesz, jak to się naprawdę odbywa, nie? Wiesz o korupcji i zawieranych układach. Wiesz, że Jackson mógł po prostu kupić połączenia telefoniczne. Nie ma prawdziwej sprawiedliwości, wszystko to manipulacje i kłamstwa. Gapiłam się na niego. Wiedziałam, jak się sprawy mają, wszyscy wiedzieliśmy. Ale… Zamknął oczy i spuścił głowę. Czy chciałam zemsty? Czy to była zemsta, to grożenie mu kijem? Próbowałam pomyśleć… uspokoić się… oddychać… Miał rację i w głębi serca wiedziałam o tym. Jego słowa wżarły mi się w duszę. Siedziałam w pokoju i patrzyłam na spływający po oknie deszcz, na słońce wspinające się po niebie i schodzące z powrotem. Nie mogło mi się pomieścić w głowie, że ktoś wiedział i nic nie zrobił, a przez to Ollie zginął. Czy bardziej byłam zła o to, czy o fakt, że Jackson nie został pociągnięty do odpowiedzialności za zabicie mamy? Nie wiedziałam. Godziny upływały, a ja w myślach krzyczałam na niego, waliłam go i kopałam z wrzaskiem, ale w rzeczywistości jedynie płakałam. „Co byś zrobiła na jego miejscu? – wciąż zadawałam sobie to pytanie. – Co byś zrobiła?” Zanim się ściemniło, uświadomiłam sobie, że nigdy nie dostanę na nie odpowiedzi. Wiedziałam, że muszę wyjść mimo deszczu. Miałam dość fochów. Był tam, czekał znów na mnie, ale tym razem z termosem gorącej czekolady, kocem i parasolem. – Przykro mi – powiedział. – Żałuję, że czegoś nie zrobiłem, ale wtedy… Wyciągnęłam ręce i nie do końca wierząc w to, co robię czy czuję, wzięłam go za przemoczone deszczem dłonie. – Nie jesteś za niego odpowiedzialny – wyszeptałam. – To nie twoja wina. Nie wypuszczając jego ręki, poprowadziłam go za Rises, z powrotem do Bracken Woods, i znów poszliśmy ścieżką, ale tym razem dalej między drzewa, aż dotarliśmy do polany, którą pamiętałam z dzieciństwa. Obeszłam ją dookoła, jakbym odwiedzała dom starego krewnego, i znów przywołałam wspomnienia sprzed lat, tyle że inne: szałas zrobiony z patyków pozapadał się miejscami, ale połatano go nowym drewnem; drewniana ławka była bardziej zniszczona, wyryto na niej jakieś inicjały, belki porozszczepiały się głębiej. Materac, poplamiony Bóg wie czym i przypuszczalnie zapchlony, na wpół

zarósł krzakami, obok leżało kilka pustych butelek i puszek po piwie, ale z drugiej strony, gdzie akurat padał blask księżyca, uchowała się kępka oskubanych kwiatów. Usiedliśmy w szałasie i u jego wejścia, gdzie było sucho, rozpaliliśmy ognisko na tyle duże, żeby ogrzać się przy nim choć z przodu, jeśli już nie wysuszyć przemoczonych pleców. Początkowo trudno nam było mówić; nie wiedziałam, co mam mu powiedzieć. Czułam się dziwnie i niezręcznie, oboje sprawdzaliśmy grunt, robiąc uwagi o liściach, drzewach czy kwiatach. Myślałam o mamie. Jakaś część mnie chciała się dowiedzieć wszystkiego o tamtej nocy, spojrzeć na to z jego punktu widzenia – w jakim stanie był samochód, gdy wrócił z wypadku, co o tym powiedział Jackson, jak sam wyglądał. Czy był zdenerwowany. Ale inna część wolała dać temu spokój; wiedziałam, że nic w tym dobrego. On znowu próbował przepraszać i choćbym nie wiedzieć jak chciała gniewać się na niego, sprawić, by zapłacił za winę, z jakiegoś powodu nie mogłam. Czułam, że jest szczery. Z wolna przysunęliśmy się do siebie. Potem, kiedy się nieco przejaśniło, on zwrócił się do mnie. – Cieszę się, że cię poznałem – rzekł. – Czemu? – spytałam. – Czujesz się zobowiązany do opieki nad córką kobiety, którą zamordował twój ociec? Skrzywił się i odwrócił wzrok. – Nie, wcale nie. – W takim razie: bo czujesz się winny? Znów na mnie popatrzył. – Bo mi się podobasz – odparł. Zaniemówiłam na te słowa. Nie umiałam nic zrobić, spoglądałam tylko na gwiazdy na nocnym niebie. Powiedziałam sobie w duchu, że to nic dobrego, że nikogo nie potrzebuję. Prościej jest być samotnym. Łatwiej. Ale tak nie uważałam. – Nic na siłę – powiedział. – Wcale. Nigdy. Moglibyśmy spróbować się zaprzyjaźnić. – Isaac Paige – odezwałam się, zwracając się do niego. – Syn znanego milionera Jacksona Paige’a przyjaźni się z Marthą Honeydew, osieroconą dziewczyną z Rises. To dopiero byłby nagłówek. – Ściśle rzecz biorąc, jestem jego adoptowanym synem.

– No to może tak: „Isaac Paige, nastoletni kawaler roku Pogawędek z Celebrytami i ambasador młodocianych przestępców w »National News«, widywany w dzielnicy nędzy”. – Roześmiałam się. – Nie przypinaj mi etykietek – odparł. – A całe to gówno z kawalerami i ambasadorami nic nie znaczy. Odsunął się ode mnie. Dotknęłam czułej struny. – Tak czy inaczej – dodałam ciszej – w realnym świecie to nie może mieć przyszłości. Jest niemożliwe. Mamy zbyt różne życie. Co by powiedział twój ojciec? – Nie obchodzi mnie, co on powie. – Chyba że cię wydziedziczy i odetnie ci kieszonkowe – parsknęłam. – Nie jestem taki. – Isaac – szepnęłam – jedyne, co możemy mieć ze sobą wspólnego, to niebo i gwiazdy nad nami, nie rodzinę ani nie przyjaciół… Znów się do mnie odwrócił. – W takim razie miejmy to niebo i gwiazdy, cieszmy się nimi, dopóki możemy. Póki ta chwila trwa, dopóki jest prosto. Spojrzałam mu w oczy i wiedziałam, że ta chwila nie będzie trwać, że sprawy nie będą proste. Odniosłam wtedy przedziwne wrażenie, że coś się poruszyło w powietrzu, jakby mrówki na karku albo elektryczne zakłócenie zwiastujące burzę. Na tyle wyczuwalne, by je zauważyć, ale nie tak silne, żeby mnie powstrzymało – nachyliłam się do przodu, dotknęłam ręką jego twarzy i kiwnęłam głową na zgodę. Siadam prosto na łóżku i gapię się w okno. Niebo ciemnieje i pojawiają się gwiazdy. – Nasze niebo, Isaac – szepczę w powietrze. – Przez rok mieliśmy wspólne niebo i gwiazdy. Cały rok. Osiem miesięcy przed tym, jak zaczęło się psuć. Dziesięć przed tym, jak zaczął nas śledzić, jedenaście przed jego ultimatum. To była tylko kwestia czasu. Jeśli chcieliśmy być bezpieczni, nie powinniśmy byli bujać w obłokach. Ale miałam rację, nie? Wiedziałam, już tamtej pierwszej nocy, kiedy spojrzałam na niego w świetle księżyca, że ma coś na myśli. Tylko nie wiedziałam wtedy, co to takiego. Właśnie.

To jego rozgrywka, nie moja. Jest silniejszy. Bardziej inteligentny. Ma więcej pieniędzy. Więcej wpływów i władzy. W końcu kto by mnie posłuchał, osieroconej dziewczyny z Rises? Ja odegrałam swoją rolę. Dopilnuję, żeby ludzie poznali prawdę, i zdobędę swoje punkty. Ale co z resztą? To nie moja walka. To on ma ją rozegrać. On ma zmienić świat.

Sprawiedliwością Jest Śmierć Ciemnoniebieski ekran, brzęczą i trzeszczą białe cętki. Logo z okiem, wirują słowa „Oko za Oko”. MĘSKI GŁOS LEKTORA: Wytwórnia Oko za Oko przedstawia… Słowa przestają wirować. Elektryczne trzaski, napis staje się wyszczerbiony, oko czerwienieje i mruga. KRISTINA: Dobry wieczór, panie i panowie, witajcie w dzisiejszym programie Sprawiedliwością Jest Śmierć! Rozbrzmiewa głośna muzyka na wejście, z dudnieniem serca w tle. Prezenterka w jasnoczerwonej sukience z głębokim dekoltem, na wysokich obcasach i z idealnie ułożoną fryzurą idzie przez studio w stronę ekranu. Muzyka wycisza się, aplauz zamiera, Kristina spogląda z uśmiechem. KRISTINA: Tego wieczoru, panie i panowie, obiecujemy wam ekscytujące, zapierające dech w piersi show, jako że odbędzie się końcowe głosowanie na żywo dotyczące więźnia Celi 7, Antona Kinselli. Na ekranie po jej prawej stronie pojawia się fotografia mężczyzny w średnim wieku, o zaokrąglonej twarzy, stalowoniebieskich oczach i siwiejącej brodzie. KRISTINA: Czy czeka go krzesło elektryczne? Czy wieczorem posypią się iskry, czy przeciwnie – Anton wróci do domu? Nie możemy się doczekać waszego werdyktu! Publiczność bije brawo. KRISTINA: Będziemy śledzić wyniki, prosić was o opinie na temat przestępstwa i sprawcy oraz połączymy się na żywo z Celą 7, podczas gdy zegar będzie odmierzał potencjalne ostatnie godziny i minuty osadzonego.

Miejsce zdjęcia oskarżonego zajmuje przekaz na żywo z Celi 7. W górnym rogu timer odlicza czas, podczas gdy Anton Kinsella, ubrany w biały kombinezon, chodzi tam i z powrotem obok krzesła ze skórzanymi paskami na kostki i stopy oraz metalową opaską na głowę. KRISTINA: Nie przestawajcie głosować, drodzy widzowie. To wasza decyzja. Wy, ludzie, przesądzacie o sprawiedliwości i wy, ludzie, wymierzacie ją. Spogląda w dół na monitor umiejscowiony na biurku. KRISTINA (marszcząc brwi): Chyba wygląda na zdenerwowanego. Lecz najpierw skierujmy nasze myśli na historię, która przyciąga powszechną uwagę… Słychać stukanie obcasów, gdy prezenterka podchodzi do biurka. KRISTINA (z uśmiechem): …dokonanego z zimną krwią zabójstwa narodowego skarbu, jakim był Jackson Paige. Dziś Martha Honeydew spędza swój trzeci dzień w celach śmierci, a w tym dniu zazwyczaj, kiedy opadnie fala szoku i ostygną nieco emocje, mamy gościa, który występuje jako reprezentant oskarżonego czy oskarżonej i przemawia w jego bądź jej imieniu. Zatrzymuje się przy biurku. KRISTINA: Szczerze mówiąc, drodzy widzowie, jestem bardzo zainteresowana tym, co ten reprezentant czy raczej reprezentantka będzie miała do powiedzenia w imieniu kogoś, kto przyznał się do winy – co właściwie można powiedzieć? – ale jesteśmy zobowiązani przedstawić wam jasne, zrównoważone informacje. Wśród widowni rozlega się pomruk zadowolenia. KRISTINA: I nie tylko to, ponieważ mamy dla was coś naprawdę wyjątkowego. N i g d y dotąd ż a d n e g o reprezentanta nie gościliśmy dwa razy! A właśnie to wydarzy się dzisiaj – tak, naprawdę, ta reprezentantka będzie tu z nami po raz d r u g i! Czy uwierzycie?

Prezenterka minę ma poważną, w oczach chłód, ale z odrobiną uśmiechu. KRISTINA: Tak, drodzy widzowie, ale sytuacja się komplikuje – ta osoba poprzednio reprezentowała swojego syna, który ostatecznie został stracony za brutalne zamordowanie matki Marthy Honeydew, Beth. Oczywiście, jestem pewna, że pamiętacie tę sprawę. Oto ta osoba przybywa ponownie, pojawia się dziś w godzinach największej oglądalności w wiodącym na świecie kanale, jedynym zajmującym się sprawiedliwością, by przemówić w imieniu córki ofiary swojego syna! Przerywa z ustami otwartymi w udawanej zgrozie. Widownia głośno nabiera powietrza i wstrzymuje oddech. KRISTINA: Wiem – cóż za zwrot wypadków! Jestem n a d z w y c z a j zaintrygowana tym, co ta osoba może powiedzieć i d l a c z e g o postanowiła podjąć się tej roli. Panie i panowie, oto przed wami pani Lydia Barkova. Publiczność bije brawo, rozlega się elektryzująca muzyka na wejście i z tyłu sceny wynurza się pani B., ubrana na czarno, z niesfornymi włosami związanymi na tę okazję z tyłu. Zmierza w stronę Kristiny, a ta z uśmiechem wskazuje jej siedzenie po lewej. Podczas gdy gość siada, prezenterka okrąża biurko i zajmuje miejsce pośrodku. Muzyka cichnie, brawa ustają. KRISTINA: Witamy w naszym show, pani B. Zdaje się, że właśnie tak wszyscy się do pani zwracają… pani B.? PANI B. (kiwając głową): Zgadza się. Dla przyjaciół jestem „pani B.”. KRISTINA: Dosko… PANI B. (przerywając jej): Pani powinna mnie nazywać panią Barkovą. Twarz Kristiny drga z boku nierównym półuśmiechem. PANI B: Nie znam pani. Nie jest pani moją przyjaciółką. Prezenterce uśmiech spełza z twarzy, ale tylko na krótko.

KRISTINA: Zmieniając temat albo niezupełnie zmieniając, porozmawiajmy o pani poprzednim występie w naszym studiu, kiedy reprezentowała pani swojego jedynego syna, Olivera. PANI B: Na ten temat nie mam nic do powiedzenia. KRISTINA: Nie chciałaby pani skomentować, dlaczego to właśnie pani broni Marthy Honeydew? Czy czuje się pani za nią odpowiedzialna? Kieruje panią poczucie winy? PANI B: Winy? Dlaczego winy? KRISTINA (ze śmiechem): Ponieważ pani syn zabił jej matkę! Zapewne żałuje pani, że nie wychowała go lepiej! PANI B: Mój syn nie zabił Beth. KRISTINA: Ma pani na myśli panią Honeydew? PANI B: Tak, oczywiście, że tak. Byłyśmy przyjaciółkami, nazywam ją Beth. KRISTINA: Więc zabił pani przyjaciółkę? PANI B: Mówię pani, że jej nie zabił… KRISTINA: Jednak publiczność uznała go za winnego. Próbuje pani stwierdzić, że… Zerka do swoich notatek. KRISTINA: …sześćset tysięcy czterysta osiemdziesiąt dziewięć osób, które oddały głos za jego winą, popełniło błąd? PANI B. (spokojnie): Znam swojego syna. KRISTINA: Zostawmy to na minutę na boku i wróćmy do wątku, który wniosła pani przed chwilą – pani i Beth Honeydew byłyście przyjaciółkami? PANI B: Tak, bardzo dobrymi przyjaciółkami. Mieszkałyśmy obok siebie, drzwi w drzwi.

KRISTINA: Bardzo pani pomagała? PANI B: Tak, owszem. Była dobrą osobą. Jej córka jest dobrą dziewczyną i to dlatego… KRISTINA: Zaraz do tego przejdziemy, pani B. Jak powiedziałam… PANI B: Mówiłam, żeby zwracała się pani do mnie po nazwisku – pani Barkova. KRISTINA: Przepraszam. Jeszcze raz, jak powiedziałam, Beth pomagała pani, jako że pani środowisko… pani pochodzenie, powiedzmy – jest bardzo odmienne od naszego, prawda? Pani wartości odbiegają od tradycji naszego kraju, nieprawdaż? PANI B: Przybyłam do tego kraju, gdy miałam trzy lata. KRISTINA: Jednak jeśli spojrzymy na pani historię, możemy zacząć rozumieć, jak sprawy drastycznie się dla pani pogorszyły. PANI B: Co się pogorszyło? KRISTINA: Wychowywał panią sam ojciec, a ponieważ nie było go stać na opiekunkę do dziecka, zabierał panią do pracy, a pracował w dokach i stoczniach. PANI B: Mój ojciec był dobrym człowiekiem. KRISTINA: I tam nauczyła się pani niepoprawnego angielskiego. PANI B: Pani Albright, opowiada pani głupoty. Nie przyszłam tu po to, żeby wysłuchiwać… KRISTINA: Pani B., może w pani kulturze nie dba się o maniery, ale w mojej zdecydowanie tak, proszę mi dać dokończyć… PANI B: Maniery? To są maniery? Zaprasza mnie tu pani na rozmowę o Marcie i obraża mnie pani. Nie, nie dam pani, do cholery, skończyć, bo mówi pani bez sensu. Gada pani bzdury i kłamie. Nie jestem tu po to, żeby

rozmawiać o moim synu czy ojcu, niech spoczywają w pokoju, ani o pięćdziesięciu pięciu latach, jakie przeżyłam w tym kraju, jestem tu po to, żeby mówić o pannie Marcie. KRISTINA: Panie i panowie, mówi, że ma maniery, a klnie jak szewc! Publiczność się śmieje. PANI B: Znowu pani przerywa; podoba się pani rozmowa tylko w pani stylu. A teraz proszę zamknąć twarz i słuchać. Kristina odchyla się na swoim krześle, krzyżuje ręce na piersi i unosi brwi. KRISTINA: Proszę więc mówić, pani B. PANI B: Nie ma znaczenia, skąd pochodzę. Liczy się, kim jestem. Umiem odróżnić dobro od zła. Mój syn też umiał. I Martha także. Przyszłam tu, ponieważ Martha nie ma nikogo, jest sama na świecie. Jestem tu, żeby powiedzieć, że nie zasługuje na tę śmierć. KRISTINA: Twierdzi pani, że Martha kłamie? PANI B: Przeszła przez bardzo ciężkie przeżycia. Nie ma rodziny. Musiała rzucić szkołę, by iść do pracy i zarobić na czynsz. KRISTINA: Przepraszam, pani B., ale jaki czynsz? Jest niepełnoletnia, powinna mieszkać w instytucji dobroczynnej na koszt państwa. PANI B. (z westchnieniem): Nie, nie jest taka. Mówi, że to gówniane miejsca. Płaci czynsz za mieszkanie swojej matki, a potrzebuje także pieniędzy na jedzenie. Ciężko pracuje, długimi godzinami sprząta toalety i podobne miejsca. To uprzejma dziewczyna. I życzliwa. Opiekuje się mną, odkąd Ollie został stracony. Zachodzi do mnie codziennie. Czasami jemy razem podwieczorek, czasem zostaje u mnie do późna. W ten sposób płacimy za ogrzewanie tylko jednego mieszkania. Kristina pochyla się do przodu i splata przed sobą ręce. KRISTINA (cichym głosem): Zatem gotuje pani dla niej i pozwala jej siedzieć

u siebie. To bardzo miło z pani strony. PANI B: Jest uroczą, kochaną dziewczyną. Nigdy nie zrobiła nic złego. To, co się dzieje, łamie mi serce. Ona jest jeszcze dzieckiem. Jej matka byłaby… Pani B. wyjmuje z kieszeni chusteczkę, ociera sobie oczy i wydmuchuje nos. Kristina kiwa głową i kładzie rękę bliżej swojej rozmówczyni. PANI B: Staram się jej pomóc. Brakuje mi syna i przyjaciółki, a teraz, wkrótce… To dobra dziewczyna, mówię wam. Jej matka, Beth, dobrze ją wychowała i chciałaby, żeby ludzie widzieli, jaka z niej dobra dziewczyna, i nie zapamiętali jej jako morderczyni. Ona lepiej by sobie z tym poradziła niż ja, sprawiłaby, że ludzie zobaczyliby i zrozumieli. Głośno przełyka łzy. KRISTINA: Myślę, pani B., że panią też życie bardzo ciężko doświadczyło. Słyszę – i jestem pewna, że publiczność też słyszy – o pani niedoli i zmartwieniach. Życzymy pani szczęścia w przyszłości. Pani przyjaciółka może być z pani dumna, prawda, panie i panowie? Kiwając głową, patrzy na widownię i w studiu rozlegają się głosy poparcia. KRISTINA: Spełniła pani swój obowiązek, Martha miała swoją reprezentantkę, poinformowała nas pani o tym, przedstawiła jej sprawę i społeczeństwo jest pani za to wdzięczne. PANI B: To bardzo bystra dziewczyna. Wie, co się dzieje, widzi korupcję i chce, żeby… Jej głos zostaje nagle odcięty. Kristina ignoruje ją i wstaje. Reflektor podąża za nią w stronę widowni, a światła wokół biurka i nad panią B. gasną. KRISTINA: Zamykając to spotkanie, drodzy widzowie, podsumujmy, czego dowiedzieliśmy się dziś od reprezentującej Marthę osoby, która, według jej własnych słów, zna ją lepiej niż ktokolwiek inny. Pani Barkova, imigrantka wychowana w stoczniach i dokach, która przez ponad pięćdziesiąt lat nie nauczyła się mówić poprawnie naszym językiem, oznajmiła, że Martha rzuciła szkołę, że nielegalnie płaciła

czynsz za nienależące do niej spółdzielcze mieszkanie, za duże jak na jej potrzeby. Poinformowała nas też, że Martha uważała się za zbyt dobrą jak na opiekę instytucji państwowych. W mroku koło biurka dają się słyszeć ciche odgłosy szamotania, ale zagłusza je wypowiedź Kristiny. KRISTINA: Dowiedzieliśmy się też, że oskarżona odwiedzała panią Barkovą codziennie i objadała ją z żywności, zapewne kupionej za z trudem zarobione pieniądze, lecz sama za nią nie płaciła. Mimo to samotna pani Barkova uparcie twierdzi, że dziewczyna nie zasługuje na śmierć. Pytam was, drodzy widzowie, czy to pasuje do opisu niewinnej dziewczyny, czy raczej jest to głos samotnej starszej pani, tragicznie zmanipulowanej przez młodocianą sąsiadkę? Nie ja o tym zdecyduję. My możemy jedynie przekazywać wam posiadane informacje. Z tyłu za nią światła powoli gasną, a pani B. tymczasem zniknęła. KRISTINA: Zostawimy was z tym pytaniem, drodzy widzowie, abyście się zastanowili, jak głosować, i przeniesiemy się teraz z powrotem do Celi 7. Na ekranie za prezenterką ukazuje się przekaz wideo z Celi 7. Mężczyzna siedzi w kącie na podłodze, głowę opiera na rękach. KRISTINA: Za niespełna dwie godziny głosowanie zostanie zamknięte, spójrzmy więc na obecne wyniki. Ekran pokazuje dwie kolumny z nagłówkami: WINNY i NIEWINNY. Obie ruszają do góry, czemu towarzyszy odgłos tykania. Kolumna NIEWINNY zatrzymuje się prawie w połowie, podczas gdy druga, WINNY, rośnie, a tykanie staje się coraz głośniejsze. Zatrzymuje się z huknięciem i na ekranie wyświetla się czerwony napis: „75%”. KRISTINA: Widzicie, panie i panowie, siedemdziesiąt pięć procent. By to odwrócić, potrzebne byłyby sprawne palce. Zdaje się, że dziś wieczorem dojdzie do egzekucji. Bądźcie z nami po przerwie.

Prezenterka się uśmiecha i ekran blaknie.

Eve Eve rzuca pilotem w telewizor. Ekran pęka i gaśnie. – Jedyna szansa, żeby ktoś wstawił się za nią. Jedna jedyna. A ta krowa… Do pokoju wchodzi Max. Patrzy na matkę i na zniszczony telewizor. – Pamiętasz tę kamerę, którą dawno temu zainstalowałem przy drzwiach wejściowych? Eve zamyka oczy i opiera się o szafki kuchenne. – Co z nią? – Wyostrzyłem obraz twojego wczorajszego gościa. Nie zgadniesz, kto to był. Matka natychmiast otwiera oczy. – Pokaż mi – mówi.

Martha Zostawili drzwi celi otwarte. Ale i tak nie mogę wyjść, w wejściu są kraty. Wcześniej ich nie zauważyłam; pewnie znajdują się na ścianie od zewnątrz. Niewiele widzę – ścianę naprzeciwko i drzwi do rozmównicy – ale słyszę ruchy i głosy dobiegające z dalszej części korytarza. Myślę, że wiem czemu. Widzisz, jest siedem cel, ale nie siedmiu ludzi, ponieważ niecodziennie ktoś kogoś morduje czy wsadza do więzienia. Nie wiem, ilu jest osadzonych. Nie tylko ja, ale nie sądzę, żeby każda cela była zajęta. Jedno jest jednak pewne – najwyraźniej ktoś siedzi w siódemce. To będzie ten, którego widziałam pierwszego dnia, ten, który się śmiał, kiedy mu powiedziałam, że zabiłam Jacksona Paige’a. Nie powinnam mu była tego mówić, morderstwo nie może być przedmiotem śmiechu, tak samo jak czyjaś śmierć. Nigdy nikomu nie życzyłabym śmierci. Wolałabym, żeby się odpieprzyli i zostawili mnie w spokoju, stali się lepszymi ludźmi albo wynieśli gdzieś na odludzie, z daleka od wszystkich czy coś takiego, lecz nigdy nie życzyłabym im śmierci. Ciekawe, czy to ten spod siódemki płakał, kiedy słyszałam wtedy łkanie. Ciekawe, jak się nazywa, co zrobił. Albo czego nie zrobił. Nie wiem, gdzie się podział klawisz. Może nas zostawił. Może nie pilnuje nas cały czas. Jesteśmy pozamykani, więc skąd mielibyśmy to wiedzieć? Przez chwilę krążyła mi po głowie myśl o tym, że wybuchnie pożar, a my wszyscy upieczemy się tu jak kurczaki, ale potem doszłam do wniosku, że co by to w końcu zmieniło, i zastanowiłam się, czy wcześniej już o tym nie myślałam. I czy nie popadam w szaleństwo. Podobno można zwariować od samotności. Do tego jeszcze brak snu i to cholerne wczorajsze kapanie. Nie zdziwiłabym się, gdybym oszalała. Siedem dni piekła, na końcu będę ich błagała, żeby mnie zabili. Gdzieś tam drzwi się otwierają i zamykają, chłodny przeciąg, głośne, poważne głosy, potem ktoś się śmieje. Ktoś inny szlocha. – Nie, nie, nie! – słyszę. Męski głos. – Proszę, nie! Czy to on? Facet z Celi 7? – Winny! – słyszę. Chór głosów. Jakieś wiwaty, oklaski. – Zabić drania! – krzyczy ktoś.

– Oko za oko! – woła ktoś inny. Ciekawe, czy on faktycznie to zrobił. Czy rzeczywiście kogoś zabił. Z zimną krwią. Przychodzą mi na myśl Eve i jej mąż – to była samoobrona, no, coś w tym rodzaju. A jeśli zabił kogoś przypadkowo? Jest tyle szarości. Ale nie ma już miejsca na szarość. Zrobiło się cicho, zapanowała jakaś dziwna atmosfera. Czuję się przytłoczona smutkiem i nagle zaczynam płakać. Siadam na podłodze, a łzy toczą mi się po nosie i opadają na posadzkę. Kap, kap. Maleńkie kropelki robiące równie małe, ciemne ślady. Sięgam ręką do policzka, żeby je otrzeć, i nagle zostaję rzucona w przeszłość, a ty stoisz przede mną. Zamykam oczy. – Wiedzieliśmy, że to nie będzie trwało długo – powiedziałeś, gdy Jackson po raz pierwszy nabrał podejrzeń. – Pamiętasz tamtą noc w lesie? Stwierdziłaś, że nie ma dla nas przyszłości. Że jedyne, co kiedykolwiek możemy mieć wspólnego, to niebo i gwiazdy nad nami, nie rodzinę, nie przyjaciół… – Mieliśmy wspólną panią B. Ona nas akceptowała. – Wpadałam w panikę. – Ale nikt inny. Zgodziliśmy się żyć tak, dopóki się da, póki to było proste. Teraz już nie jest… – Kończysz naszą znajomość? – Martha, jeśli my nie skończymy, on skończy to za nas. Skończy z nami! – Czy nie warto zawalczyć? – Gdyby chodziło tylko o mnie, zaryzykowałbym wszystko. Ale jak mogę ryzykować twoje życie? Wiesz, co on by zrobił. Nie mogę ryzykować, że cię skrzywdzi, i nie mogę ryzykować, że ktoś inny za to zapłaci. Wzięłam go za rękę i wpatrywałam się w niego. – Czego chcesz, Isaac? – szepnęłam. – Czego naprawdę chcesz od życia, od swojej przyszłości? O czym marzysz? – Zanim cię spotkałem – odszepnąłeś – chciałem czegoś innego… ale to się zmieniło. Chyba zawsze wiedziałem, jaki mój tato jest zdeprawowany, a te zabójstwa… – urwał i potrząsnął głową. – Jednak, i to zabrzmi okropnie, musiałem je ignorować, żeby jakoś żyć. W przeciwnym wypadku nie wiem, nie sądzę, żebym dał sobie radę. Patrzyłem, jak się udziela charytatywnie i wiesz, podobało mi się to, lubiłem chodzić z nim w różne miejsca i myślałem, że mógłbym wykorzystać jego pieniądze i znajomości, żeby zrobić coś dobrego dla świata. Spróbować trochę zrównoważyć zło… Ale gdy cię poznałem… Otworzyłaś mi oczy i sprawiłaś, że zobaczyłem, ile jest do zrównoważenia;

znacznie więcej, niż kiedykolwiek mi się wydawało. – Przerwałeś i z trudem przełknąłeś ślinę. – Ale ty też mnie zainspirowałeś. Dzięki temu dostrzegłam, że mogę spróbować zmienić rzeczywistość. Na wielką skalę. Poruszyłam się z zakłopotaniem. Uśmiechnąłeś się. – Jesteś taka silna. Maleńka osoba w tym wielkim świecie, w dodatku bez pieniędzy, prawie bez wykształcenia, bez rodziny… – Kurczę, dzięki. – Wysłuchaj mnie. Nie masz nic z tych rzeczy, ale chcesz walczyć, żeby pokazać ludziom prawdę o tym, co się wydarzyło, choć wcale nie musisz tego robić. – Jestem im to winna. Potrząsnąłeś głową. – Wcale nie, ale jesteś dobrą osobą. Jednak ja mam pieniądze, znajomości i wykształcenie, i jakąś tam pokręconą rodzinę, i co robię? Nic. A ty… ty… – Znowu przysunąłeś się bliżej, po czym ująłeś moją twarz w dłonie. – …dałaś mi to marzenie, że można zmienić świat na lepsze, dla mnie, dla ciebie, dla każdego. – Wszyscy wiedzą, że wymiar sprawiedliwości jest wypaczony – szepnęłam. – Ale się boją, że zostaną złapani po niewłaściwej stronie. Naprawdę myślisz, że mógłbyś to zmienić? Potrząsnąłeś głową. – Nie sam – odrzekłeś. – My razem? – spytałam. Skinąłeś głową. Sprawiedliwość i prawda dla mojej mamy i Olliego były wszystkim, na co ośmielałam się mieć nadzieję. To, o czym rozmawialiśmy, było zupełnie poza moją ligą, ale w tamtym momencie odważyłam się myśleć, że może Isaac ma rację – może, jeśli każde z nas odegra swą rolę, wspólnymi siłami zdołamy coś zmienić. Wracam do teraźniejszości i rozglądam się po celi; zimno i nieprzyjemnie, i tak samotnie, jednak przez to okratowane wejście nieco inaczej. W tamtych chwilach nie myślałam, że rzecz, na którą się chcemy porwać, będzie miała tak wielki finał, ale to właśnie jest moja rola i prawie ją odegrałam. Staram się, jednak zawsze byłam, jestem i będę tylko osieroconą dziewczyną z Rises.

Z zewnątrz dobiega jakieś szuranie – z korytarza, a może z którejś celi. Żołądek mi się przewraca z zaskoczenia czy strachu. – Jak masz na imię? – pyta czyjś głos. – Co? – rzucam. Siadam prosto i ocieram twarz, próbując dociec, skąd płynie głos. – Na imię? – powtarza. Męski głos, chropawy, jakby tamtemu człowiekowi coś utkwiło w gardle. – Martha – odpowiadam. – A ty? – Emilio – mówi. – Jesteś więźniem? – pytam. – W której celi? – Eee, chyba w czwartej – mruczy. – Jakoś straciłem rachubę. – Ja jestem w trzeciej. – No to ja pewnie w czwartej, ale nie wiem, czy to nie będzie, cholera, piąta. Jesteś kobietą? – Emm, dziewczyną, jak sądzę. Mam szesnaście lat. – Szesnaście? Co tutaj robisz? – Zabiłam człowieka. – Przyznajesz się do tego? Bo ja zabiłem, ale się nie przyznam. Niewinny, idę w zaparte, udowodnijcie, że było inaczej. Nie, żeby mieli udowodnić… Kogo zabiłaś? Swojego chłopaka? – Nie. Jacksona Paige’a. Jego śmiech rozbrzmiewa echem w korytarzu i celach. – Jacksona Paige’a? Co, t e g o Jacksona Paige’a? – Tak – odpowiadam. Znów się śmieje. – Cudownie – mówi. – Najwyższy czas, żeby go ktoś zdjął z tego piedestału, na który się wdrapał. Cudownie. – Ale on nie żyje. – Dziewczyno, jeśli się go pozbyłaś, przypuszczalnie u r a t o w a ł a ś życie wielu ludziom. Nie p r z y p u s z c z a l n i e, tylko n a p e w n o. Powinni ci przyznać medal, a nie posyłać cię na krzesło elektryczne! – Mimo to – wyjaśniam – nie można chodzić po świecie i zabijać ludzi tylko dlatego, że się z nimi nie zgadzamy. Na chwilę milknie. Słyszę jego ciężki oddech i poruszanie się ciała. – Taak, noo, wiesz… skomplikowane to, no nie? Jasne, że to nie tak, jakbyś zabiła go dla zabawy. Musiał być powód. – Jasne, był powód, ale i tak umrę – szepczę.

Emilio znowu milczy. Z drugiej strony korytarza dobiega dźwięk szurania krzeseł i skrzypienia drzwi. – Nie będę ci kłamał – odzywa się. – Bo pewnie umrzesz, tiaa. Miał zbyt wielu ludzi w kieszeni. Ale jeśli się stąd wydostanę, wydam ostatnie pensówki, jakie znajdę, żeby głosować za twoją niewinnością. – Emilio… – Ale to i tak nic nie da. On zrobił z siebie maskotkę całego kraju. Jednak pewnego dnia, zgadza się, pewnego dnia ludzie zobaczą, jacy byli głupi. Z drugiej strony korytarza rozlegają się głosy, również jakieś śmiechy i turkot metalowych kółek. – Naprawdę to zrobiłaś? – pyta Emilio. Drzwi na końcu korytarza otwierają się z trzaskiem, aż podskakuję. – Z r o b i ł a ś to? – powtarza. Przez okratowane wejście widzę jadący korytarzem wózek, kółka kręcą się po kamiennej posadzce, pchają go dwie pary butów. Podnoszę wzrok i widzę leżące na wózku ciało w takim samym białym więziennym kombinezonie jak mój; z boku zwisa bezwładnie ręka, palce wyglądają jak serdelki z lodówki, bokiem biegnie tatuaż przedstawiający różę. Człowiek, którego widziałam swojego pierwszego dnia w celach. Patrzę, jak przesuwa się obok mnie na wózku, odprowadzam go wzrokiem i słyszę, jak inne drzwi zamykają się z hukiem. – Mieliśmy taki pomysł – szepczę. – Co? Drzwi znowu się otwierają i pojawia się strażnik. – Czas do łóżka, panienki! – woła. Brzęczą klucze, rozlega się metaliczne łupnięcie i drzwi celi zaczynają się zamykać. Pośpiesznie podnoszę się na kolana, przyciskam twarz do krat, podczas gdy drzwi suną już ku mnie. – Mieliśmy ten szalony pomysł! – krzyczę do Emilia. Między kraty wciska się pałka i wali mnie po palcach. Wrzeszczę, ale nie puszczam. – Że możemy to zmienić na lepsze! – wołam znowu, lecz wszystko dokoła ciemnieje. Coś mnie budzi. Jakiś syk. Jakby rozpylany dezodorant czy odświeżacz powietrza. Potem ustaje. Leżę na podłodze koło drzwi. Jest ciemno. Bardzo ciemno – mogłabym

pomyśleć, że się unoszę w kosmosie. Nie, ciemniej, bo tu nie ma gwiazd. Jest także zimno. I teraz zupełnie, kompletnie cicho. Skóra na moim czole sprawia dziwne wrażenie. Kiedy unoszę rękę i dotykam jej, czuję, że coś łuszczy mi się pod palcami. „Zaschnięta krew? – dziwię się. – Kopnął mnie?” Z ciemności wyłaniają się kształty – łóżka, ubikacji, zlewu – taak, tego, co zwykle. A w górze okienko. Niebo przyciąga mnie do siebie. Kocham je. Ciekawe, jak tam jest, jak to jest być tam wysoko i czuć taką samotność. Tak jak tu? Pytam sama siebie. Nie, tam panuje spokój, błogość. Swoboda. I nie ma tego całego gówna co na Ziemi. Powinnam żyć tam. Stworzyć kolonię. Tiaa, jeszcze czego, może w snach. Sny to wszystko, co mi tu zostało. I wspomnienia. Wlokę się po podłodze i kładę na łóżku. „Ta cela jest zwyczajna” – myślę. Ale wtem mrugam, mrugam znów i widzę, że coś wynurza się z mroku i zbliża do mnie. Ktoś do mnie podchodzi. Sylwetka początkowo jest ciemna, potem się rozjaśnia i przyjmuje kształt. Kobieta, włosy do ramion, krótsze od moich, szczupła, ale o okrągłej twarzy. Ciemne oczy, szeroki uśmiech, ręce wyciągnięte do mnie. Mrugam i mrugam. Zamykam oczy, zaciskam je. „Nie, nie, nie, nie, nie” – powtarzam sobie w myślach. – „Nie daj się omamić”. Znowu otwieram oczy. Stoi przede mną. Pochyla się ku mnie, uśmiecha się do mnie, wyciąga do mnie ręce. – Mama? – szepczę. – Martha – odpowiada. – Tak dobrze cię widzieć. – Ale… ale… mamo, czy ty… czy ty…? – Musiałam przyjść, żeby cię zobaczyć – mówi. Głos ma taki ciepły, tak miły i przynoszący otuchę. Dobrze jest znów ją słyszeć. I widzieć. Siadam. – Bardzo za tobą tęskniłam – wyznaję. – Dobrze cię widzieć. – Musiałam przyjść, żeby się z tobą zobaczyć i powiedzieć ci… – zatrzymuje się i wpatruje we mnie. Coś się zmieniło, coś jest nie tak w jej twarzy,

wygląda… – Żeby ci powiedzieć, jak bardzo jestem tobą rozczarowana. – C-co? Nachyla się tuż nade mną, jej twarz jest blisko mojej. – Jak mogłaś? Jak mogłaś? Moja córka zabójczynią, morderczynią. Co ty sobie myślisz, jak ja się przez to czuję? – Ale… Prostuje się i zaczyna chodzić po celi tam i z powrotem. – Nie po to cię wychowałam! Ty… ty… nieczuła… – zatrzymuje się i gwałtownie zwraca do mnie – …zimnokrwista SUKO! – Co? Ale mamo, musisz zrozumieć. – Rozumiem; nie myśl sobie, że nie. – Jej głos staje się mocniejszy, wypełnia całe pomieszczenie i wibruje na ścianach. – Podziurawiłaś bohatera narodowego! Naszpikowałaś ikonę kulami! Rozstrzelałaś jego ciało na STRZĘPY! I czemu? – Nie. – Łapię się rękami za głowę i kołyszę w przód i w tył. – Nie, mamo, nie. To nie było tak. To była jedna kula, jedna, tylko jedna, a on… – POMYLIŁAŚ SIĘ! Wiesz o tym? – O czym? – Jackson Paige nie zabił mnie! – krzyczy. – Isaac SKŁAMAŁ. Jest KŁAMCĄ, NIENAWIDZI cię! – On, on by nie… – Jesteś morderczynią i NIENAWIDZĘ cię! Przez ciebie przewracam się w grobie! – Nie, proszę, nie mów tak! Mamo, mamo, kocham cię, nie rób tego, proszę! To nie było tak, nie było, nie. Proszę. – Naciągam na siebie pościel i opadam na posłanie. – Przepraszam, przepraszam. Mamo, proszę, proszę, przebacz mi. – Łkam i łkam, a jej kroki cichną w oddali. – Martha? – inny głos. – Daj mi spokój – mówię. – Proszę, idź sobie. – Już mi to kiedyś powiedziałaś, ale nie chciałaś, żebym sobie poszedł. – Znam ten głos. – Właściwie powiedziałaś, żebym się odpieprzył, pamiętasz? Kiedy spotkaliśmy się po raz pierwszy. Koło bloków. – Pamiętam – szepczę. „Jasne, że pamiętam”, myślę. – Nie chcesz mnie widzieć? Wśliznąłem się. Ukradłem klucz klawiszowi. – Bardzo chcę cię zobaczyć – mówię. Chyba słyszę kroki przemierzające podłogę. Odwracam się. Wpadający przez okno blask księżyca połyskuje na jego skórze i skrzy się w oczach. Uśmiech sprawia, że robi mi się ciepło na ciele i duszy.

– Isaac – szepczę ledwie dosłyszalnie i rozluźniam się. – O Boże, tak dobrze cię widzieć. Myślałam, że nigdy cię już nie zobaczę. Myślałam… – Płaczę teraz, lecz z ulgą. – Jak się tutaj dostałeś? Zabierzesz mnie z sobą? Nie mogę oderwać od niego wzroku. Cała jego postać jest dla mnie pociechą i ulgą. – Chciałabyś tego? – pyta. – Uciec, tylko ty i ja. Zacząć życie gdzieś w bezpiecznym miejscu, gdzie moglibyśmy być razem? Kiwam głową. – Tak, tak, o, byłoby świetnie. Byłoby tak dobrze. Tak, Isaac, tak, proszę, ucieknijmy. – No, ładne GÓWNO! – Doskakuje do mnie i wykrzykuje mi w twarz. – Dlaczego miałbym się zadawać z ZABÓJCZYNIĄ? Bo właśnie tym jesteś. MORDERCZYNIĄ! Nie mogę się poruszyć. Otwieram usta, ale nie umiem nic wykrztusić. – Myślisz, że cię kochałem? Hej? Naprawdę myślisz, że ktoś taki jak ja pokochałby kogoś takiego jak ty? – pluje we mnie słowami. – Ja… ja… – jąkam się oniemiała. – Nigdy cię nie kochałem. NIGDY! Jesteś zwyczajną brudną dziwką, niczym więcej. Szmatą. Tak jak powiedział mój ojciec. W y k o r z y s t a ł e m cię! – Isaac, proszę, nie! – Z oczu płyną mi łzy i nie potrafię ich powstrzymać. Świat mi się wali. Rozpadam się na kawałki. Ginę. Nie mogę… nie mogę… – Idź na śmierć, ty szmato, z tymi słowami dzwoniącymi w uszach: Nigdy… cię… nie… kochałem! Łapiesz?! – krzyczy. Wpatruję się w te oczy, w których kiedyś widziałam tyle skierowanej do mnie miłości. – Łapiesz?! – powtarza. Kiwam głową, ponieważ dotarło do mnie. Odwraca się, a ja próbuję złapać go za rękę, ale nie trafiam. Zamykam oczy, naciągam pościel na głowę i opadam na łóżko. Serce mi krwawi. Dusza płonie. Jestem pusta. Płaczę. Szlocham. Aż zaczyna mi łupać w głowie i czuję się wyczerpana. Dopiero wtedy wystawiam głowę spod pościeli. Prawie spodziewam się zobaczyć ich oboje, ale ich nie ma, rzecz jasna. Nawet w półmroku z zapłakanymi oczami widzę, że drzwi są wciąż zamknięte na głucho, a okienko małe. „Wiesz, że nie byli prawdziwi, tak? To były hologramy albo halucynacje czy jeszcze inne cholerne dziwactwo”.

Głowa mi ciąży. Mam w ustach dziwny posmak. Czuję się jak ścierwo. Odwracam się na plecy i gapię przed siebie. Znów słyszę tamten syk. „Co to jest?” Mrugam i siadam. Oczy mam zapuchnięte od płaczu i ociężałe, ale widzę coś koło drzwi… Coś się spod nich wydobywa i blask księżyca matowieje w tym miejscu. Jakby mgła… albo opar… albo… gaz… Wpuszczają mi tutaj gaz? Jaki? Czemu? – Bo mogą! Odwracam głowę i widzę, że przy łóżku stoi Ollie, obracając kluczyki od samochodu na palcu. Kręcone włosy opadają mu na wszystkie strony. – Bo cię nienawidzą, bo mają nad tobą w ł a d z ę, bo mają władzę nad wszystkim… – Nie, nie, nie. – Z trudem zwlekam się z łóżka, ciągnąc za sobą pościel. – Nie jesteś prawdziwy. Nie słucham cię. – Jesteś słaba i bezużyteczna, i nigdy nic nie osiągniesz… – Nie słucham, nie słucham. – Opadam na podłogę. – Nie uratowałaś mnie, prawda? Nie oddałaś zbyt wielu głosów. A ja cię kochałem. Byłaś dla mnie jak siostra. Pełznę do drzwi i teraz czuję to nawet na rękach – opar, gaz, cokolwiek to jest. „To nie fair – myślę. – Jak mogą to robić, jak?” – Chcesz wiedzieć, jak to jest, kiedy się umiera? – Jego głos brzmi tak ochryple. Przyciskam pościel do szpary pod drzwiami, wpycham ją palcami jak najgłębiej. – Chcesz wiedzieć, jaki to ból? Staram się nie słuchać. – Wiesz, że nikt cię nie lubi. I nikt cię nie lubił, tylko ja, a ty pozwoliłaś mi umrzeć. Isaac cię wykorzystał. Jak mogłaś w ogóle myśleć… Wstaję i gapię się na zjawę Olliego. Pokój obraca się wokół mnie, w głowie mam gęstą watę, ale nie dam się tak łatwo. – Zamknij się, do cholery – bełkoczę. – Nie jesteś prawdziwy, a ja cię nie słucham. Nogi się pode mną uginają i nagle osuwam się na podłogę. Leżę jak po ciężkiej walce, emocje odpływają ze mnie jak krew.

CELA 4

Eve Kobieta przy biurku bawi się długopisem, obracając go w palcach, a przy tym nie odrywa wzroku od ekranu komputera. Eve stoi przed nią. – Może pani powtórzyć swoje nazwisko? – pyta, wciąż patrząc w monitor. – Eve Stanton. – Nie wpuszczamy nikogo tak po prostu, pani Stanton – mówi recepcjonistka. – To bardzo ważny, cieszący się powszechnym szacunkiem program telewizyjny. Nasza uczciwość i sumienność wymagają, byśmy w najściślejszym stopniu trzymali się wyznaczonych zasad. Goście przybywają z reguły na specjalne zaproszenie; do podzielenia się swoimi opiniami wybieramy jedynie osoby najbardziej kompetentne w ich dziedzinie działalności, jako że wypowiedziane słowa mogą wpłynąć na głosującą publiczność, a tym samym wypaczyć bieg sprawiedliwości. – Czy pani to czyta? – pyta Eve. Tamta podnosi wzrok. – Nie. Eve odwraca się. Na przeciwległej ścianie znajduje się rząd siedmiu ekranów telewizyjnych; ponad nimi widnieją numery każdej z cel. Eve zwraca się znów do recepcjonistki. – To są… czy to…? – To coś, co wypróbowujemy właśnie w naszym wewnętrznym środowisku i mamy nadzieję wprowadzić na rynek, aby było dostępne we wszystkich domach, biurach i firmach w abonamencie przez dwadzieścia cztery godziny na dobę. – Przekaz z cel? – Tak, proszę pani. Z cel. Mamy możliwość powiększenia, funkcję noktowizora, transmisję dźwięków… – Oglądacie ich? – I pani też wkrótce będzie mogła to robić dzięki naszemu nowemu, dostępnemu wyłącznie w subskrypcji kanałowi poświęconemu najlepszemu wymiarowi sprawiedliwości. – Ale to naruszenie prywatności więźniów. – Naruszając nasze prawa społeczne – wzrok prezenterki znowu wędruje na monitor – więźniowie pozbawili się roszczeń do prywatności.

– To pogwałcenie praw człowieka. – Zgodnie z brzmieniem umowy, którą podpisują, wchodząc do celi śmierci, zrzekają się swoich praw człowieka. – Czy wiedzą, że są obserwowani? – Informacja odnosząca się do wykorzystania wszelkich danych została zawarta w umowie i zapisana drobnym drukiem; jest dla więźniów dostępna w momencie, gdy zostają poproszeni o podpisanie umowy. Eve marszczy brwi i znów spogląda na ekrany. Robi krok w ich stronę i skupia się na Celi 4 – Martha leży na łóżku z głową ukrytą pod pościelą. Eve podnosi palec i dotyka ekranu. – Od kiedy okna są mniejsze? – pyta. – Nie jesteśmy upoważnieni do rozmowy o architekturze cel, lecz stale dokładamy starań, aby zapewnić wysoką jakość gwarantującą przyjemność płynącą z oglądania. Eve spogląda na ścianę. – Jest jeszcze jedno gniazdo – zauważa. – Siedem ekranów na siedem cel, a po co to dodatkowe gniazdo? Twarz kobiety rozjaśnia się w uśmiechu, oczy podnoszą się na Eve. – To będzie nasza ostatnia innowacja. Nasz ósmy interfejs. Zostanie tam zamontowany monitor komputera z przekazem na żywo z naszego supernowoczesnego WD. Eve podchodzi z powrotem do biurka. – WD? Wideo Dramatu? – Wirtualnego Doradcy – poprawia recepcjonistka radośnie. – Słucham? – Po przeprowadzeniu badań wśród oglądającej publiczności odkryto, że ogromna większość czuje niedosyt z powodu braku dostępu do oskarżonego, w szczególności zaś do jego myśli, które mogły go doprowadzić do popełnienia przestępstwa. Jestem pewna, że pani, jako widz, zrozumie, iż to może niewłaściwie wpłynąć na głosującą publiczność, a tym samym… – Wypaczyć bieg sprawiedliwości. Recepcjonistka podnosi głowę i uśmiecha się szeroko. – Tak się składa – ciągnie Eve – że nie jestem widzem. Uśmiech spełza z twarzy kobiety, jej usta otwierają się. – Och. – Nie oglądam. Uważam, że bieg sprawiedliwości już został wypaczony poprzez wprowadzenie systemu, który opiera się na pieniądzach.

– Och, ale… Eve podnosi rękę. – Nie. W rzeczywistości… – urywa i rozgląda się wokół siebie. – Czasami, panno… Przepraszam, nie znam pani nazwiska… czy czasami nie znajduje się pani w jakiejś sytuacji i nie zastanawia, jak się w nią, u licha, wplątała? Znowu spogląda na ekrany. – Nie mogę się powstrzymać od myśli, że w jakimś punkcie naszej historii obraliśmy zły kierunek; że w którymś momencie ktoś musiał mieć możliwość i władzę, by zaoponować, ale z jakiegoś powodu nie zrobił tego. To tak, jakby pchnięto w dół zbocza kulę, żeby sprawdzić, co się stanie, ale teraz nikt nie potrafi jej zatrzymać. – Jaką kulę? – pyta recepcjonistka. – A teraz… – Eve podnosi głos – …teraz kula jest tak duża i silna, że… że… i wszyscy ci ludzie, którzy mogli być niewinni… są… a my tkwimy w tym piekielnym miejscu. – Czy mogłaby pani powtórzyć swoje nazwisko? – pyta kobieta, trzymając w ręce telefon. – Dzwoni pani po ochroniarzy? – mówi Eve. – Oszczędzę pani kłopotu. – Odwraca się i oddala. – Eve Stanton! – woła za siebie. – Doradczyni z urzędu oskarżonej! Zatrzaskuje za sobą szklane drzwi i wychodzi na ulicę.

Martha Głowa mi pęka. Twarz mam opuchniętą. I chyba połamane palce. Nie chcę się ruszać z łóżka, a myślę, że i tak nie dałabym rady. Już mi nie zależy. Jestem wyczerpana. Pusta. Wykończona. Nie chcę już więcej dni. Chcę, żebyście zabili mnie zaraz. Nie chcę być waszą zabawką do tortur. Nie chcę halucynacji, którym ulegnę. Albo które mnie złamią. Gdybym wam wcześniej nie powiedziała, że jestem winna, na pewno zrobiłabym to teraz, żebyście przestali. Ciekawe, o której będzie tu dzisiaj Eve. Co powie? Czy coś zrobi? Co to ma w końcu za znaczenie? Jestem w Celi 4, ale nie wiem, jak się tutaj znalazłam. Ostatnie, co pamiętam, to to, że osunęłam się na podłogę z myślą, jakie to wszystko gówniane. Zastanawiałam się, czy naprawdę mama, Isaac i Ollie myślą o mnie to, co od nich usłyszałam, i doszłam do wniosku, że pewnie tak. Potem głowiłam się nad tym, jak z prześcieradła zrobić stryczek i skończyć z tym wszystkim od razu. Następna rzecz, jaką pamiętam, to to, że obudziłam się tutaj z uczuciem, jakbym i tak była już na pół martwa. Wiem, że jestem w czwórce, bo ktoś napisał na ścianie dużymi, brązowoczerwonymi literami: „JESZCZE 3 DNI”. Gapię się na ten napis i zastanawiam, jak go zrobiono, skoro nie ma tutaj ołówków ani nic takiego. Na ścianie jest coś jeszcze, u samej góry, gdzie łączy się ona z sufitem, jakby pudełko czy coś takiego. Nie wiem. Odwracam się twarzą do ściany. Trzy dni. Trzy noce do przespania. Trzy wschody słońca za okienkami, które z celi na celę robią się coraz mniejsze. O ile w następnych celach w ogóle będzie jakieś okno. Trzy kolejne zachody słońca. Czy moglibyśmy kilka pominąć? Czy możemy to zrobić teraz i po sprawie? Nie, zaraz, zaraz, cztery zachody słońca. Oczywiście, egzekucja odbywa się o takiej porze, żeby każdy zdążył zjeść obiad, wyprowadzić psa i usiąść

wygodnie przed telewizorem do wieczornej rozrywki z filiżanką herbaty albo lampką wina, zależnie od dnia. Błogość. Nie wiem, która godzina. Nie chcę patrzeć na zegar. Będę tu leżeć cały dzień. Leżeć i spać. Spać i leżeć. Albo umierać, proszę. Boże, głowa mnie boli. Rzucam się na posłaniu, żeby chłód pościeli przyniósł mi ulgę, i łóżko odsuwa się nieco od ściany. Coś w tym miejscu przykuwa mój wzrok. Rąbek słowa czy wzoru. Wpatruję się w niego przez chwilę. Nie chcę ciekawości. Nie mogę się na nic wysilić. Nie chcę wiedzieć, co to takiego. Ale… „Nie, Martha, po prostu się prześpij, zostaw to, nie zwracaj uwagi”. Ale… Nie wiadomo skąd wydobywam z siebie energię, odpycham łóżko od ściany i wtedy widzę więcej. Odpycham jeszcze dalej i… Ściana za łóżkiem jest pokryta czerwonymi napisami. Siadam – nie mogę się powstrzymać – i przyglądam się uważniej. Ted McNally. Thomas Redfearn. Alison Holmes. Craig Stiller. Marcus Allcock. Ahmed Johnson. John Reinbeck. Oscar DeVillo. Clarice Netenberg. Napisy są niezdarne. Zamazane. Niektóre czymś usmarowane, ze smugami. Zrobiono je krwią. Ciągną się i ciągną. Setkami. Nagle znów jestem rozbudzona, ożywiona, zależy mi. „To nie była twoja mama ani nie był Isaac – odzywa się moja wewnętrzna cząstka, teraz silniejsza, a ja jej słucham. – Wpuścili ci jakiś gaz, sprawili, że zaczęłaś widzieć własne obawy, ale mama i Isaac tak nie myślą, nigdy tak nie myśleli ani nie będą. A ty o tym wiesz. Nie pozwól, żeby łajdacy wygrali”. Kiwam głową. „Wiem” – odpowiadam w duchu. „Bądź silna. Trzymaj się”. Znowu spoglądam na nazwiska. Po plecach przebiega mi dreszcz. Ilu ludzi przebywało w tej celi, mając przed sobą zaledwie trzy dni życia, podczas gdy tyle zostało im do powiedzenia i zrobienia? Do przeproszenia, wyjaśnienia, błagania o zrozumienie czy o prawo i autentyczną sprawiedliwość. Czytam nazwiska, jakbym miała zobowiązanie wobec dusz tych ludzi. Boris Axenborough. Corrine Hamah. Edith Chalabi. Oliver Barkova.

Ollie. Mój sąsiad, mój opiekun z dzieciństwa, mój przyjaciel. Mój powiernik i moje poczucie winy. Wychylam się i łapię palcem sprężynę łóżka, a ona wbija mi się w skórę i cieknie czerwona krew. Ściskam palec i wypływa jej więcej, niczym kapnięcie atramentu. Kiedy tak stoję, na ścianie za mną rozlega się brzęczenie. Odwracam głowę i jestem pewna, że pudełko pod sufitem się porusza. Patrzę na nie.

Sprawiedliwością Jest Śmierć Ciemnoniebieski ekran, brzęczą i trzeszczą białe cętki. Wiruje logo z okiem. Przez obraz przesuwa się napis – „Sobotnia Sofa” – czemu towarzyszy muzyka wolniejsza i słodsza aniżeli w dni powszednie, z cichszym dudnieniem serca w tle. Napis znika w przytłumionym rozbłysku i światła rozjaśniają bardziej kameralne studio. Kristina, ubrana w dopasowane szare spodnie i opiętą na piersi różową bluzkę, siedzi na jednej z ustawionych w rzędzie zwalistych skórzanych sof, przed nią stoi stolik zasłany magazynami i gazetami. Obok niej rozsiada się Joshua Decker w dopasowanych spodniach i nieco za mocno rozchełstanej koszuli. Melodia cichnie. KRISTINA (z uśmiechem): Dobry wieczór, drodzy widzowie, witajcie w specjalnym, sobotnim wydaniu programu Sprawiedliwością Jest Śmierć. Ze strony widowni dobiegają łagodne brawa. KRISTINA: Jest z nami dzisiaj nasz terenowy sprawozdawca Joshua Decker, któremu ze względu na zimową pogodę pozwolono zostać w studiu. Rozlegają się głośniejsze brawa i szmer damskich głosów. JOSHUA: Dziękuję, Kristino, to przyjemność być tutaj z wami. KRISTINA: W rzeczy samej. Cóż, zawsze w sobotę, drodzy widzowie, mamy dla was coś szczególnego i ten tydzień nie będzie wyjątkiem, jako że do mnie i Joshuy dołączy dziś dwoje gości! Pierwszym z nich jest nie kto inny, jak Rafi Mannan, prezes zarządu korporacji medialnej Life Visions, firmy, która przejęła nasz wymiar sprawiedliwości i zamieniła go w wiodący, innowacyjny system, jaki mamy dzisiaj.

Jak twierdzi wielu, jest to najsprawiedliwszy wymiar sprawiedliwości w świecie. Każdy z was, naszych widzów, jest w tym systemie sędzią i wpływa na podjętą decyzję. Dobry wieczór, Rafi. Kamera pokazuje Rafiego siedzącego na innej sofie – wyluzowanego, z opadającymi włosami, w dżinsach i swetrze. RAFI: Dobry wieczór, Kristino, Joshua. JOSHUA: Drugim naszym gościem jest redaktor naczelny „National News” Albert DeLonzo. Z drugiego końca sofy wychyla się szczupły mężczyzna w białej koszuli i szarej kamizelce, unosi rękę i uśmiecha się. ALBERT: Miło mi być tutaj z wami. KRISTINA: Dziękuję wam obu za przybycie. Rafi, jeżeli mogę zwrócić się do ciebie w pierwszej kolejności, zdaje się, że masz dla naszych widzów ekscytujące wieści. RAFI: Rzeczywiście, bardzo ekscytujące wieści. Jak być może jesteście świadomi, Life Visions stale wypróbowuje metody wzbogacenia doświadczeń wynikających z oglądania cel. Staramy się naszych głosujących przybliżyć do oskarżonych i do cel śmierci, a w ten sposób umożliwić im dokonywanie wyborów w oparciu o informacje z pierwszej ręki. Porównując i analizując wyniki ankiet przeprowadzonych wśród widzów, doszliśmy do wniosku, że nie byli oni w pełni zaangażowani w to przeżycie, zatem z wielką przyjemnością ogłaszam, że aby udoskonalić ich wrażenia, jesteśmy teraz w stanie zaoferować innowacyjny i sięgający znacznie dalej system, pozwalający na jeszcze większe zaangażowanie widzów bez względu na to, gdzie się znajdują. JOSHUA: Nie trzymaj nas w niepewności… RAFI: Dokładnie w tym momencie uruchamiany dwudziestoczterogodzinny przekaz na żywo z wszystkich siedmiu cel!

Publiczność bije brawo. Rafi uśmiecha się szeroko i skłania głowę. Po przeciwnej stronie sofy kiwa głową DeLonzo. RAFI: W ramach miesięcznego abonamentu widzowie będą mogli za pomocą telewizorów, komputerów, smartfonów, bez względu na system, w jakim pracują ich urządzenia, nawiązać osobistą łączność z naszymi oskarżonymi, którzy przebywają w celach. N i g d y d o t ą d w h i s t o r i i nie było czegoś takiego. Będziecie mogli oglądać każdy ich ruch, każdy wyraz twarzy, poznacie każdą rysę i skazę na ich charakterze, a także każdą wymówkę, wytłumaczenie czy motyw, jakie mieliby na swoją obronę, przemawiający za ich n i e w i n n o ś c i ą. KRISTINA: Rafi, to coś, co sugerowałam już od dawna. Tak się cieszę, że to w końcu zaowocowało. RAFI: W Life Visions zawsze bierzemy na poważnie naszą odpowiedzialność wobec widzów i wobec oskarżonych. Rozumiemy, jakie załamanie może przeżyć głosujący, jeśli z jakiegoś powodu w którymś momencie w przyszłości odkryje, że zagłosował nieprawidłowo. I oczywiście, zdajemy sobie sprawę z tego, jakie to może mieć konsekwencje dla oskarżonego. To prawie tak, jakbyśmy zapraszali więźnia do swojego domu, oczywiście bez najmniejszego niebezpieczeństwa! JOSHUA: I zdaje się, że masz dla nas tu i teraz wyjątkową ofertę, Rafi. RAFI: Właśnie tak. Aby rozpropagować tę ekscytującą postępową usługę, oferujemy ją bezpłatnie przez najbliższe siedemdziesiąt dwie godziny. To oznacza, że możecie nastawić kanał już teraz, za pomocą czerwonego przycisku wybrać, którą z cel chcecie oglądać, zmieniać cele, ile razy i jak zechcecie, i patrzeć non stop aż do wtorkowego wieczoru, kiedy to będziecie mogli wybrać pakiet po obniżonej, promocyjnej cenie, dostępny w subskrypcji już dzisiaj. Nasza oferta, rzecz jasna, umożliwi wam oglądanie Marthy Honeydew w Celi 7, czyli w jej ostatniej celi. KRISTINA: Będziemy ją oglądać, w miarę jak czas poprowadzi nas do doniosłej decyzji. Oglądać Marthę podczas jej ostatnich godzin, a na to, że będą ostatnie, wydaje się wskazywać wszystko na ziemi i niebie. I cóż za znakomite zgranie w czasie – wprowadzamy tę innowację

akurat w trakcie przełomowej sprawy, kiedy w celach śmierci po raz pierwszy przebywa nastoletnia oskarżona. RAFI: To nasze ogromne szczęście, że mamy możliwość być aktywną częścią całego wymiaru sprawiedliwości, zwłaszcza w sprawie takiej jak ta. Prawdziwie sprawnie działająca demokracja. Domagaliśmy się bezpieczniejszego świata i otrzymaliśmy go, ale dodatkowo z odpowiedzialnością, w ramach której rozważamy nie tylko utracone życie ofiary, lecz także zagrożone życie oskarżonego. JOSHUA: Drodzy widzowie, przed końcem programu będziemy mieli wyłączną możliwość wypróbowania tego nowego systemu, kiedy połączymy się bezpośrednio z Celą 4, w której przebywa Martha Honeydew, a więc zostańcie z nami. Ale zanim do niej zajrzymy, zwróćmy się do naszego drugiego gościa, redaktora naczelnego „National News” Alberta DeLonzo. Miło nam cię gościć, Albert. ALBERT: Cała przyjemność po mojej stronie. Muszę powiedzieć, że jestem n i e s a m o w i c i e podekscytowany nowym projektem wprowadzonym przez Life Visions! Wow, to będzie dobre, moi czytelnicy na pewno ochoczo rzucą się na ten smakowity kąsek. Nie ma to jak podglądanie ludzi, prawda? JOSHUA (z uśmiechem): O, u w i e l b i a m to! KRISTINA: Albert, trzymasz dłoń na pulsie społeczeństwa; powiedz mi, co ludzie teraz o tym myślą. Co c z u j ą? ALBERT: Interesujące pytanie, Kristino, a sprawa jest f a s c y n u j ą c a. JOSHUA: Mimo to otwarta i zamknięta, prawda? ALBERT: Można by tak pomyśleć. Obserwujemy wielki gniew i urazę skierowaną do Marthy Honeydew. Jesteśmy świadkami publicznego masowego wyrażania żalu. Na przykład ulicami przeciągnął pochód zapalonych świec, który zakończył się pod wejściem do posiadłości Jacksona. Zgromadził około pięciu tysięcy osób. W katedrze założono księgę kondolencyjną, do której ustawiła się długa na ponad milę

kolejka ludzi czekających na możliwość dokonania wpisu. Ponadto – co bodaj najbardziej uderzające – n i e u s t a j ą c o rośnie liczba kwiatów i prezentów zostawianych na miejscu zbrodni, które staje się istnym d y w a n e m smutku. KRISTINA: Zdaje się, że mamy fotografię tego miejsca. Wyświetla się teraz na państwa ekranach. Kamera się odsuwa. W mniejszym, weekendowym studiu umiejscowiony po prawej ekran wydaje się większy. Wypełnia go zdjęcie miejsca przestępstwa – w tle surowe, pozbawione wyrazu betonowe blokowisko High Rises, szare, bezbarwne niebo i asfaltowa droga; na pierwszym planie eksplozja kolorów. Kwiaty, pluszowe zabawki, ozdobne, ręcznie malowane wstęgi z imieniem i nazwiskiem Paige’a, rośliny doniczkowe, lśniące krzyże, zdjęcia jego uśmiechniętej twarzy, a na wszystko to rzucają blask zapalone świece. Obok grupka ludzi z dłońmi złożonymi do modlitwy i czuwający policjant. ALBERT (szeptem): Spójrzcie tylko na to! Nic nie świadczy lepiej o człowieku niż to, co myśli się o nim po jego śmierci. Setki tysięcy ludzi pielgrzymują do Rises, dokąd jeszcze niedawno przypuszczalnie baliby się zapuścić. A teraz… proszę spojrzeć. Na ekranie kamera przybliża małą dziewczynkę z czerwoną różą w ręce i łzą spływającą po policzku spod przymkniętej powieki. W studiu zapada milczenie. Fotografia gaśnie. Kamera ponownie skupia się na sofie, gdzie Kristina dyskretnie ociera sobie oczy, Albert chowa chusteczkę z powrotem do kieszeni, a pozostali dwaj mężczyźni potrząsają głowami we wspólnie odczuwanym oburzeniu. ALBERT: Odebrano nam bohatera naszych czasów. JOSHUA: Ta tragedia dotyka tak wielu osób. RAFI: Możemy tylko dziękować naszemu systemowi, ponieważ sprawia, że akty takie jak ten zdarzają się stosunkowo rzadko i są przykładnie karane.

KRISTINA: Zdaje się, Albert, że masz też dla nas jakieś ploteczki, coś zasłyszanego na gorąco. ALBERT: Cóż, Kristino, nie tyle zasłyszanego, ponieważ widziałem to na własne oczy. KRISTINA: Opowiadaj! Gość nachyla się do przodu, kamera przybliża jego twarz. ALBERT: Wczoraj byłem świadkiem spotkania dwóch ważnych postaci, które w przeszłości wypowiadały się przeciwko naszemu obecnemu systemowi. Jedną z nich jest nie kto inny, jak Justice Cicero. KRISTINA: P a n Cicero. ALBERT (ze śmiechem): Oczywiście, p a n Cicero, pił kawę razem z doradczynią przydzieloną z urzędu oskarżonej, panią Eve Stanton. Jeden z moich fotografów zdołał uwiecznić to na zdjęciu. Kamera znów się odsuwa i na ekranie po prawej ukazują się Cicero i Eve sfotografowani razem w kawiarni. On nachyla się do niej, spoglądając ponad okularami, podczas gdy ona ze spuszczonym wzrokiem opiera głowę na rękach. JOSHUA: Smutne zdjęcie. ALBERT: Zastanawiam się, o czym rozmawiają. O zbrodni Marthy, naszym wymiarze sprawiedliwości, o tym, że Martha przypuszczalnie będzie pierwszą nastolatką straconą w celach śmierci? Albo o tym, jak mogą ją z tego wydostać? KRISTINA: Przyniosłeś nam prawdziwie sensacyjny materiał. Pan Cicero, kiedy pojawił się w naszym show, był bardzo pewien swoich poglądów. ALBERT: Jednak Eve Stanton stanowi swego rodzaju zagadkę. Wiadomo, że jej mąż został stracony po tym, jak zabił człowieka, który – jak oboje twierdzili – zaatakował ich dwoje. Pani Stanton zgłosiła następnie petycję o wprowadzenie roli doradcy, przy czym powoływała się

na prawa człowieka. KRISTINA: Więźniom nie wolno przyjmować gości. ALBERT: Dokładnie tak argumentowała, że to nieludzkie pozbawiać ich kontaktu z innymi. RAFI: Skoro kogoś zabili, to czego oczekują? ALBERT: Prawdziwą sensacją byłaby teraz rozmowa z nią. KRISTINA: Coś, co mnie w tej sprawie zastanawia, to brak komentarza ze strony rodziny Paige’a. Następnego dnia po morderstwie, rano, jego rzecznik wydał krótkie oświadczenie, ale nie usłyszeliśmy nic od żony zmarłego ani od jego syna. JOSHUA: Być może są dosłownie przytłoczeni smutkiem. ALBERT: Tak, zgadzam się z tobą, Josh. Smutek ich najprawdopodobniej przygważdża i nie są w stanie wydać żadnego komentarza. My, jako publiczność, musimy uszanować ich prywatność w żałobie, w tym najstraszliwszym dla nich czasie, i cierpliwie czekać za kulisami na ich słowo. Obecnie kilku moich dziennikarzy obozuje pod ich posiadłością, czekając na moment, kiedy któreś z tych dwojga będzie w stanie mówić. Cóż jednak będą nam mogli przekazać oprócz wyrażenia szoku, zgrozy czy poczucia nieogarnionej straty wobec tego tragicznego zabójstwa. Bezsensownego zabójstwa dokonanego przez dziecko, co więcej – dziewczynę, która według społecznych oczekiwań powinna być wzorem niewinności. Na ekranie pojawiają się dwa zdjęcia. Po lewej widnieje Martha w szkolnym mundurku: piegowata, uśmiechnięta, z długimi włosami związanymi z tyłu. Po prawej jej policyjna fotka: biały kombinezon więzienny, załzawiona twarz, świeżo ogolona głowa. ALBERT: Aby zakończyć temat, postawię kilka pytań. Czy to typowe dla niepełnych rodzin? Czy do tego właśnie dochodzi, kiedy w domu obecny jest tylko jeden model rodzicielski, a jeśli tak, jaka czeka nas przyszłość? Spoglądając na te dwie fotografie, Marthy uczennicy

i Marthy morderczyni, zapytajmy, jak matka mogła tak bardzo zawieść w swej roli wychowawczej i dopuścić, żeby z córki wyrosła taka dziewczyna jak ta po prawej? KRISTINA: Naprawdę fascynujący wgląd w sprawę, Albert, dziękuję ci. Zwraca się do kamery. KRISTINA: A teraz, tak jak obiecaliśmy, mamy dla państwa wyłączną możliwość wypróbowania nowości. Rafi, czy to nie ekscytujące? RAFI: Kristino, czekałem na ten moment od tak dawna. KRISTINA: Jestem pewna, że nasi widzowie przed ekranami i w studiu są tak samo podekscytowani jak my. Ze strony widowni dobiega pomruk. Kristina przykłada sobie dłoń do ucha. KRISTINA: Tak, możemy się w tej chwili połączyć na żywo z Celą 4 i sprawdzić, co porabia Martha Honeydew, mając przed sobą potencjalnie tylko siedemdziesiąt osiem godzin życia. Ekran wypełnia się czymś białawym – miejscami ciemnym, miejscami zgniecionym i pomarszczonym. KRISTINA: Zdaje się, że to jakaś techniczna drobnostka, panie i panowie. Zostańcie z nami jeszcze… Przykłada sobie palec do ucha, nasłuchuje i marszczy brwi. KRISTINA: Najwyraźniej nie mamy… Biaława rzecz porusza się, przesuwa, ciągnie się przez ekran i zostaje zabrana. Ukazujący się obraz początkowo jest zamazany, lecz zaraz się wyostrza. Pośrodku Celi 4 stoi Martha z zakrwawionymi palcami, a w rękach trzyma prześcieradło, które właśnie ściągnęła z kamery. Kristina z klapnięciem zasłania sobie usta dłonią.

JOSHUA: O mój… RAFI: Cholera. ALBERT: Ożeż! Więzienne łóżko zostało przewrócone i ciśnięte o drzwi. Wyraźnie widać wszystkie dotąd ukryte nazwiska, a ponad nimi pomazany, poplamiony, tłusto czerwony napis ze smugami i zaciekami głosi: „ILU NIEWINNYCH?”. Kamera skupia się kolejno na nazwiskach, na twarzy Marthy, na jej skrwawionych rękach. Dziewczyna upuszcza prześcieradło i osuwa się na podłogę. Obraz zastyga na jej zamkniętych powiekach. JOSHUA: Powinno się sprowadzić do niej lekarza. Po chwili na ekranie pojawia się tablica zachęcająca do dokonania subskrypcji na transmisję z cel.

Martha Wybudził mnie ze snu, w którym nawet nie wiedziałam, że tkwię. Przywrócił mi powód do tego, żeby co rano wstawać z łóżka, i przypomniał, dlaczego powinnam wdychać i wydychać powietrze. Oświecił mnie. Uśmiechnęłam się po raz pierwszy od niepamiętnych czasów. Sprawił, że dostrzegłam dla siebie możliwość ratunku. Gdyby to tylko mogło potrwać dłużej. Przez osiem miesięcy życie było dobre. Zostawiałeś samochód na granicy i przychodziłeś do mnie. Czasami przynosiłeś ciastka albo jedzenie na wynos. Siadaliśmy na podłodze mojego mieszkania i jedliśmy, jakby to był piknik. Albo spacerowaliśmy po lesie, który stał się naszym miejscem. Kiedyś przeciął nam drogę jeleń, na horyzoncie wschodziło słońce i piękne pomarańczowo-różowe światło ogrzewało nam twarze, gdy zapatrzyliśmy się na ten widok. Przyszła wiosna i w końcu poczułam się na tyle silna, żeby uporządkować rzeczy mamy. Ale ciepłe wspomnienia wzbudzane przez zdjęcia i kartki pocztowe zniknęły, kiedy odkryłam te listy. Gdy spotkaliśmy się tamtego wieczoru, ledwie mogłam mówić. – Co się stało? – spytałeś, a ja pokazałam ci, co znalazłam. Mam obandażowane palce i nadgarstki. Słowa, które napisałam, oraz nazwiska zostały umyte i zamalowane. Czy to na ścianie to kamera? Jeśli tak, ciekawe, kto mnie ogląda i kto widział, co zrobiłam. Mogłabym spytać o to Eve, jeśli pozwolą mi się z nią zobaczyć. Słyszałam, jak krzyczała po drugiej stronie drzwi, kiedy jakiś sanitariusz zakładał mi bandaże. Miałam nadzieję, że Eve przyniesie mi kolejną wiadomość. Wciąż widzę słowa tamtej, kiedy zamknę oczy: „Proszę, nie rób tego. Powiedz Eve, że chcesz zmienić zeznanie. Powiedz jej prawdę. Kocham Cię. Chcę być z Tobą. xx”. Czy coś dobrego wyniknęło kiedyś z prawdy? Ollie powiedział prawdę. I to by było tyle.

Są ważniejsze rzeczy od bycia razem, a my nigdy nie moglibyśmy być z sobą. Mieliśmy swój czas, ale on się skończył. Zostały tylko wspomnienia. Bolą mnie palce. Nadgarstki. Głowa. Dusza jest zbyt zmęczona tym, co musi znosić. Gdy będę siedzieć na tym krześle, przypięta pasami, czekając, aż porazi mnie elektryczność, zobaczę twoją twarz. W tym życiu nie możemy być razem, ale będę czekać na ciebie w przyszłym.

Eve Eve nalewa sobie duży kieliszek wina i opada na sofę. Max rozpalił ogień w kominku, przygotował obiad i posprzątał. „Taki syn to błogosławieństwo” – myśli Eve. Ktoś puka miękko do drzwi salonu i chłopak wsuwa głowę do pokoju. – Mamo, on znów przyszedł. Eve głośno przełyka wino i prostuje się na siedzeniu. – Wprowadź go, Max. – Wiesz, jak to mogłoby wyglądać? To nie jest dobry pomysł. Matka odstawia kieliszek na stół. – Dziękuję – mówi szorstko. – Rozumiem, ale… – A tamten facet z gazety wysłał kogoś, żeby cię śledził. Pokazywali twoje zdjęcie w telewizji. Jeśli sfotografują cię z… – Dzięki ci, Max, ale możesz go wprowadzić. Słyszy, jak syn cmoka z dezaprobatą i mamrocze pod nosem, idąc do drzwi wejściowych. Potem dobiega jego opryskliwy głos z holu, gdy wpuszcza gościa i każe mu zdjąć buty. Znowu rozlega się delikatne pukanie do drzwi i Eve wstaje. Wchodzi młody mężczyzna w kurtce z kapturem. Bez butów. Wyciąga do niej rękę, a drugą ściąga kaptur. – Dziękuję, pani Stanton – mówi, skłaniając lekko głowę. Ściskają sobie dłonie. – Proszę usiąść, panie Paige. – Proszę. – Gość śmieje się z zakłopotaniem. – To brzmi, jakby się pani zwracała do mojego ojca. – Przykro mi – odpowiada Eve, siadając. – To musi być dla pana bardzo bolesne. Chłopak patrzy na nią zmieszany i krzyżują spojrzenia o ułamek sekundy za długo, po czym on odwraca wzrok i zajmuje miejsce na sofie naprzeciw niej. – Proszę mnie nazywać Isaac. – Napijesz się wina, Isaac? – Nie, dziękuję, pani Stanton. – Eve. Isaac kiwa głową.

– To był paskudny dzień, Isaac. – Eve ponownie podnosi kieliszek do ust. – Oglądałem wcześniej ten show z Marthą. Ona… – urywa, traci wątek. – To, co robią więźniom w celach, jest szokujące. Nie jest to forma wymierzania sprawiedliwości czy rozrywki, z którą chciałabym być kojarzona, ale boję się o przyszłość i nie mogę przejść nad tym do porządku dziennego. – Pod wpływem wypitego wina Eve staje się rozmowna. – Rząd udaje, że działa w imieniu społeczeństwa, ale to kłamstwo. Premier i jego sługusy manipulują nami, żebyśmy się zachowywali, jak nam każą. – Dopija kieliszek i nalewa sobie następny. – A jeśli ktoś wyrazi sprzeciw, wiesz, co się dzieje? Nie czeka na odpowiedź gościa. – Jasne, że wiesz. Sprawują władzę za pomocą strachu i nasz strach daje im j e s z c z e w i ę c e j władzy. Przykro mi z powodu twojego ojca, ponieważ ktokolwiek go zabił, a jestem pewna, że to nie Martha, bez wątpienia nie zostanie znaleziony. A to, panie Paige, Isaac, jest tragedią was obojga. Ale oboje wiemy, że nie ma już sprawiedliwości. Isaac się nie odzywa. Siedzą w milczeniu. Blask z otwartego kominka migocze w pokoju i na ich twarzach, wszystko inne tonie w cieniu i półmroku. – Cieszę się, że wróciłeś – mówi Eve. – Ale Max… nie jest zbytnio zadowolony. – Wygląda na to, że się o panią martwi. Eve pociąga kolejny łyk wina i spogląda w ogień, czując na twarzy gorąco buchające od rozżarzonych do białości węgielków. – Widziałeś występ pani B. w tym programie? – pyta. – Tak – odpowiada Isaac. – Mam wyrzuty, że ją do tego zachęciłam. – Proszę się nie obwiniać. Ona jest z tego zadowolona. Musiała spróbować. Eve kiwa głową, odwraca się od ognia i łapie jego spojrzenie. – Skąd się dowiedziałeś, gdzie mieszkam? – Nie jest to takie trudne, pani… Eve… – Dla kogoś z twoimi pieniędzmi i wpływami? – Nie – odpowiada, patrząc prosto na nią. – Dla każdego, kto ma telefon albo komputer i Internet. – To nie każdy. Isaac przysuwa się do niej na siedzeniu. – Wiem – mówi. – To, że noszę nazwisko swojego ojca, nie oznacza, że podzielam jego poglądy etyczne.

– Jaki ojciec, taki syn… – Eve upija kolejny łyk. – Jeżeli naprawdę tak uważasz, to nie jesteś osobą, za którą cię brałem. Albo za dużo wypiłaś. – Nie jestem taką osobą, jaką bym chciała, Isaac. – Odstawia kieliszek na stół. – Nie sądzę, żebym nią kiedyś została, i przykro mi z tego powodu. Naprawdę mi przykro, ale nie daję już rady. Marnujesz swój czas, przychodząc tutaj. Oszukiwałam samą siebie. Nic właściwie nie udaje mi się zrobić dla więźniów w celach śmierci. Mam dość patrzenia, jak umierają. Ludzie, którzy mogą być niewinni, ale nikogo to nie obchodzi, dopóki jest z tego rozrywka, a statystyki przestępczości utrzymują się na niskim poziomie. Och, i oczywiście, dopóki ktoś zarabia na tym pieniądze. – Mylisz się. Robisz dla nich dużo. – Nic mi o tym nie wiadomo, ale to i tak bez znaczenia. Martha to mój ostatni przypadek, czy mi się to podoba, czy nie. Zastąpi mnie w i r t u a l n y d o r a d c a. – Co takiego? – Nie do wiary, prawda? Zastąpi mnie program komputerowy. Ekran gadający do więźniów. Przeszuka bazy danych i udzieli odpowiedzi. K o m p u t e r o w o g e n e r o w a n a e m p a t i a. – Kiedy to się stanie? – Jutro. Albo pojutrze. Nie jestem pewna. Jeszcze to dogrywają. Tak czy inaczej, włączą w tym tygodniu. – W takim razie musisz skłonić Marthę do mówienia. Eve wolno nachyla się w stronę Isaaca, marszcząc brwi, jakby usilnie skupiała się na jego twarzy, i uporczywie patrzy mu w oczy. – Dlaczego tu jesteś? – szepcze. – Czemu wysłała do ciebie list? Skąd pani B. zna twój numer telefonu? Isaac pochyla głowę i wbija wzrok w podłogę. – Martha nie zabiła mojego ojca – mówi szeptem. – Wobec tego kto to zrobił? Chłopak opiera łokcie o stolik kawowy i wspiera głowę na dłoniach. Eve przemierza pokój, zamyka drzwi i siada na sofie obok niego. – Powiedz mi, kto to zrobił – prosi ledwie dosłyszalnie. – I dlaczego ona bierze winę na siebie. Isaac podnosi wzrok. Twarz ma bladą, pokrytą plamami. – Czy uznajesz obietnice, Eve? Czy uważasz, że jeżeli coś obiecasz komuś, kogo kochasz z wzajemnością, to musisz dotrzymać słowa, nawet jeśli to oznacza,

że ta osoba z tego powodu umrze? Eve wpatruje się w niego i przez głowę przewija się jej wspomnienie Jima, tamtej nocy i obietnicy, którą mu złożyła. – Ty i Martha Honeydew… – Nawet jeżeli to przyrzeczenie było jej pomysłem, a ona doskonale wiedziała, co dla niej oznacza dotrzymanie słowa? – Powiedz mi – nalega Eve. – Podziel się tym ze mną. Pozwól, że wam pomogę. – Nie mogę. – Ledwie dosłyszalny szept. – Nie mogę zawieść jej zaufania. – Wiesz, kto zabił twojego ojca? Skinienie głową. – Wiesz na pewno, że to nie ona? Znów skinienie. – Możesz to udowodnić? Szydercze parsknięcie. – Co to miałoby za znaczenie? Kto zwraca uwagę na dowody? Isaac bierze rozedrgany wdech. – Za dużo powiedziałem. Nie przyszedłem tu po to. Miałem nadzieję, że odpowiedziała na mój list – kończy raptownie szorstkim tonem. – Przykro mi – mamrocze Eve. – Niech do mnie zadzwoni z twojego telefonu. – Wstając do odejścia, podaje jej kawałek papieru z wypisanym numerem. – Jeśli pozwolą mi się z nią zobaczyć… – Pięć minut temu mówiłaś, że nic dla nich nie robisz. Teraz masz szansę. Swoją ostatnią szansę. Musisz się z nią zobaczyć. – Odwraca się. – Dlaczego ona kogoś kryje? – pyta Eve za jego plecami. Isaac się zatrzymuje. – Mieliśmy taki pomysł, plan, ale sytuacja szybko się zmieniła. Mój ojciec, on… – urywa. – Muszę jej powiedzieć, że miałem czas na przemyślenie i sprawa wcale nie musi się toczyć tym torem. Nie chcę, żeby się tak toczyła. Zbytnio się pośpieszyliśmy. A ty powinnaś też znaleźć Gusa. Zapytaj go o papiery, które zostawili Isaac i Martha. A kiedy do niego pójdziesz, upewnij się, że nikt cię nie śledzi, bo inaczej wszystko będzie na nic.

Martha Moja mama polubiłaby cię. Moja prawdziwa mama, nie to halucynacyjne dziwadło z zeszłej nocy. Pani B. cię polubiła. Po tym, jak wyszła z pierwszego szoku. – Co ty, do cholery, robisz z Paige’em? Oni nic dobrego – powiedziała w tym swoim języku podłapanym od ojca, który z kolei uczył się angielskiego od dokerów i rybaków. – Udają ślag wie co, malowane buźki, ale to źli ludzie. A ty o tym wiesz, do diabła. – On jest inny – odrzekłam. – Tak czy inaczej, to przybrany syn, nie jest prawdziwym Paige’em. – Aaa… co za różnica… Urodził się goły na ciele i duszy. Środowisko, wychowanie, sama wiesz, gruszki spadające z wierzby. – Ma pani na myśli jabłka – zachichotałam. – Niedaleko pada jabłko od jabłoni. Dwa tygodnie później zaprosiła cię na obiad. – Ta cholerna gruszkowa latorośl spadła daleko od swojego drzewa – stwierdziła, kiedy poszedłeś do domu. – Jabłko od jabłoni, pani B. – Roześmiałam się. Wkrótce potem zastałam ją siedzącą na podłodze pośrodku jej saloniku w otoczeniu starych gazet. Postukała w najbliższą z nich. – Zajęło mi trochę czasu, zanim to znalazłam – rzekła. – Ale już sobie przypomniałam. Przykucnęłam obok niej i wzięłam gazetę do ręki. Na zdjęciu uśmiechał się ciemnowłosy mężczyzna. – Boże, wygląda jak… – Bo to jest ojciec Isaaca – oznajmiła. – Zmarł, kiedy chłopak był mały. Na raka. Głębokie oczy mężczyzny przyciągały mnie jak magnes. – Przystojny, co? – zagadnęła, trącając mnie łokciem. – Jak Isaac. Twarz zaczęła mi płonąć. – Ja… n-nie… wiem… – wyjąkałam. Śmiech pani B. wypełnił pokój, aż zaczęły od niego drżeć ściany. – Nigdy cię tak nie zatkało! – stwierdziła. – Tak, przystojny, no nie? – Poklepała mnie po plecach swoją wielką ręką, a jej szeroko otwarte oczy

zamigotały. – Uważaj na siebie, dziewczyno: tacy chłopcy sprawiają, że majtki spadają. Schyliłam głowę, czując gorąco na policzkach. – Pani B.! Nie wiem, o czym pani mówi! – Myślę, że wiesz. – Pokiwała głową. Zmrużyła oczy, spoglądając na mnie przez okulary. – Pilnuj swojego słoiczka z miodem. – Co? – Parsknęłam śmiechem. – Swojej brzoskwinki, muszelki, kwiatuszka, dziureczki. Słyszałam na to różne nazwy. Wiesz, o czym mówię. Nie masz matki, żeby ci to powiedziała, dlatego mówię ja. Zabezpiecz się. Policzki płonęły mi żywym ogniem. – Pani B., naprawdę nie musi się pani martwić. Umiem zadbać o swoją… o swój słoiczek z miodem… Znowu trąciła mnie łokciem. – Śmieszne, kiedy jesteś zakłopotana – powiedziała. Otoczyła mnie ramieniem, uściskała mocno i wybuchnęła gromkim, serdecznym śmiechem. Śmiałam się razem z nią. Miło jest czuć w piersi uśmiech. Tamte związane z tobą wspomnienia są dobre. Tutaj wspomnienia są wszystkim, co pozwala mi zabić czas. Oraz wizje nadziei na bardziej sprawiedliwy świat. Lepszy świat, o który będziesz mógł walczyć, gdy odejdę… Kiedy kilka dni później spotkałam cię, jak wychodziłeś z pociągu w przejściu podziemnym, byłeś o godzinę spóźniony; miałeś na sobie inną kurtkę, większą, z wielkim kapturem założonym na głowę. – Próbowałam się do ciebie dodzwonić – powiedziałam. – Coś nie tak? – Chyba coś zrobił z moim telefonem – odparłeś. – Wie, dokąd chodzę. Pewnie coś podejrzewa. Wciąż robi kpiące uwagi o dziewczynach. Zagaduje, kiedy przyprowadzę do domu jakąś ładną dziewczynę mieszkającą w Alejach. – Co? Potrząsnąłeś głową. – Zapomnij o tym, to nieważne. Ale… – Wziąłeś mnie za rękę i zaprowadziłeś w cień. – Jest coś innego. Gdzie moglibyśmy porozmawiać? – szepnąłeś. – Nie w twoim mieszkaniu, tam mogliby nas znaleźć. Jakieś bezpieczne miejsce. Coś znalazłem. Rozpiąłeś kurtkę i w pomarańczowym świetle latarni ulicznych ujrzałam zrolowane dokumenty oraz kartki poupychane, gdzie się dało.

– Skopiowałem je. Wlepiłam w nie wzrok. – Znam kogoś – rzekłam. – Możemy mu zaufać. Mina ci zrzedła, gdy Gus otworzył drzwi swojego mieszkania. – Nieporządek nie odbiera człowiekowi zaufania – szepnęłam, kiedy wchodziliśmy do środka. Wśród rozrzuconych ubrań, opakowań po chipsach, puszek po napojach i brudnych talerzy przeglądaliśmy uważnie dokumenty, które zabrałeś z biura swojego ojca: odręcznie napisane listy, wyciągi bankowe z kont na różne nazwiska, dane finansowe z różnych krajów. – Nic z tego wszystkiego nie rozumiem – wyznałam. – Ja też nie – odparłeś. Potem znaleźliśmy listę: nazwiska oficerów policji, wysoko postawionych urzędników, dziennikarzy, osobistości z telewizji, szefów międzynarodowych koncernów… Obok każdego figurowały duże sumy, niektóre ze szczegółami popełnionych przestępstw i wykroczeń, jakich nikt nie chciałby wydobyć na światło dzienne. – Wszystkich ma w kieszeni? Może zrobić, co zechce, pomachać im rachunkiem nad głową i rzecz się rozejdzie po kościach? – Na to wygląda – powiedziałeś. Trzymałam listę w ręce, wpatrując się w nazwiska. – To szaleństwo – powiedziałam. – Gruba sprawa. Jak to możliwe, że nikt nie został ukarany za wszystkie te zbrodnie? Te… m o r d e r s t w a i g w a ł t y, i… J e z u… – Ktoś może został – zauważyłeś. – Taak, pewnie, ale ktoś niewinny! – Czegoś tu nie rozumiem – zastanawiałeś się na głos. – Jak on to zorganizował? Jest prostym człowiekiem. A to wymaga sprytu i przebiegłości. Brakuje mu inteligencji. – Myślisz, że ktoś inny…? – Nie wiem. Naprawdę nie wiem. Żadne z nas nie ośmieliło się wymówić na głos zbrodni, przeczytaliśmy listę bezgłośnie. Nie umiałam przeklinać ani krzyczeć. Nawet zapłakać ze wstydu, jaki poczułam na myśl, że jestem częścią społeczeństwa, w którym to się dzieje. – Nie chodzi już teraz tylko o mnie i ciebie, o to, czy możemy się widywać, czy nie – powiedziałam. – Chodzi o wszystkich. O moją mamę, twoją, o Olliego, panią B., Gusa, wszystkie ofiary, które nie doczekały się prawdziwej

sprawiedliwości, o ludzi w celach śmierci, pozbawionych obrony… wszystkich. – Każdy wie, że system przeżarła korupcja, ale nikt o tym nie mówi. Nikt się nie ośmieli. Nie wiedzą jednak, że jest aż tak źle. – Zatoczyłam ręką krąg nad leżącymi papierami. – Nie sądzisz… – Myśli kłębiły mi się w głowie. – Nie wydaje ci się, że moglibyśmy to jakoś wykorzystać? – I co z tym zrobić? – zapytałeś. – Moglibyśmy to ukryć tutaj, z listem, który znalazłam, i zainteresować tym kogoś. Żeby pokazać to wszystkim. – Kogo? Wiesz, co się stanie. Wspomnij o tym komuś, kto może coś zrobić, dziennikarzowi czy policjantowi, a jakimś cudem zginą albo te dokumenty, albo my. O ile ktoś nas w ogóle wysłucha. – Może nie posłuchaliby sieroty z Rises – powiedziałam – ale wysłuchają chyba syna Jacksona Paige’a. – Ale… – Wyobraź sobie… gdybyśmy mogli doprowadzić do jego upadku, pociągnąłby za sobą wszystkich powiązanych. Pomyśl, ilu ludzi uratujemy, a jeżeli udowodnimy korupcję, może to zmieni cały system sprawiedliwości, przywróci w nim zdrowe zasady. Dla Olliego, mojej i twojej mamy już za późno, ale dla innych… Tego przecież chciałeś. Kiedy tamtego wieczoru wróciłam do domu, moje mieszkanie było zdemolowane. Rzeczy powyrzucano z szafek, rozpruto sofy i krzesła, przewrócono szafy, zdjęcia wydarto z ramek i roztrzaskano szkło. Pamiętasz? Pamiętasz, jak ci odebrało mowę, kiedy ci powiedziałam o groźbie wysmarowanej na ścianie u mnie w pokoju? Czy to był dla ciebie punkt zwrotny? To, że twój tak zwany ojciec zagroził mojemu życiu, jeśli znowu się z tobą spotkam? A wtedy jeszcze nawet nie wiedzieli o tych dokumentach. Czy przyszło ci to do głowy tego wieczoru, kiedy zginął Jackson Paige? Bo mnie, do cholery, tak. – Mogę być męczennicą – powiedziałam ci tamtej nocy, z pistoletem w ręce, gdy Jackson leżał na ziemi. – Ale ty musisz być wojownikiem. Niebieski blask policyjnych świateł padł na twoją twarz i rozbłysnął w twych oczach. Mój Boże, tak cię kochałam, wciąż kocham. – Nie – odparłeś. Chciałam ci powiedzieć, że możemy uciec i zawsze być razem, ale to byłoby egoistyczne. Staliśmy przed możliwością dokonania zmian, wprowadzenia autentycznej sprawiedliwości i ostatecznego wyświetlenia prawdy; nie mogłam

się od niej odwrócić. – Musi tak być – rzekłam. – Ty masz znajomości i pieniądze. Ludzie cię posłuchają. Możesz to zrobić. Ja nie. Ale ja mogę zrobić to tutaj. Jeżeli zamknę teraz oczy, tu, w tej celi, przypominam sobie, jak poczułam na ustach jego ostatni pocałunek. A jeśli natężę wyobraźnię, czuję przy sobie jego zapach i ciepło. I słyszę ostatnie słowa, jakie mi powiedział – że mnie kocha. – Uciekaj! – krzyknęłam do niego tamtej nocy i patrzyłam, jak jego cień znika w ciemności. Wiedziałam, że widzę go ostatni raz w życiu.

CELA 5

Eve Samochód Eve toczy się po Crocus Street. Ciemne okulary osłaniają jej nabiegłe krwią oczy, ale kobieta zdejmuje szkła, gdy przez przednią szybę dostrzega coś, od czego mruży oczy i w zaskoczeniu unosi brwi. Kwiaty i przedmioty składane w hołdzie dla Jacksona zajmują już całą długość ścieżki i wylewają się na jezdnię. Szary, spękany chodnik i asfalt pokryte są miękkimi płatkami w pięknych kolorach. – Ile ich jeszcze? – wzdycha Eve sama do siebie. Kręci głową i skręca w inną drogę, a wtedy widzi wreszcie to, czego szukała. Zwalnia i zatrzymuje się obok młodego mężczyzny w workowatych dżinsach i bluzie, w kapturze na głowie osłaniającym twarz. Eve otwiera okno, a on rzuca na nią spojrzenie z ukosa. – Znów pani – mówi. – Wsiadaj do wozu, Gus – rzuca Eve. On idzie dalej. – Co? – Wsiadaj do wozu! – Do diabła, nie. Uczono mnie, żeby nie wsiadać do samochodu z obcymi – odpowiada Gus. – A pani jest prawie tak obca jak inni. – Wsiadaj do cholernego wozu, zanim wezwę policję i zostaniesz aresztowany za coś, co wymyślę! Mężczyzna się zatrzymuje. – Jezu, ty szalona kobieto! Dobrze, już dobrze. Gramoli się do środka i Eve odjeżdża.

Martha Jeszcze dwie noce do przespania. Dwa wschody słońca oglądane przez coraz mniejsze okna. Dwa śniadania złożone z zimnej grzanki i soku pomarańczowego. Trzy obiady. Trzy kolacje, zanim umrę. Rozglądam się po celi. Przygniata duszę. Otępia mózg. Zżera nadzieję. Wzbudza szaleństwo i wszystko to, co rozwala człowieka zupełnie. Czuję się wyczerpana. Dni kręcą się wokół jedzenia i spania, od wschodu do zachodu słońca. Czy wolno mi będzie wybrać, co dostanę do jedzenia ostatniego dnia? Moja ostatnia kolacja, na której nie będzie wina ani przyjaciół przy stole. Tak czy inaczej, nie mam tylu przyjaciół, by zapełnili miejsca przy stole, a ostatnie godziny i tak chciałabym dzielić tylko z jedną osobą. Nie mogliśmy się spotykać jak normalni ludzie. W jego części City paparazzi ciągnęli do niego jak pszczoły do miodu. Gdyby go zobaczyli ze mną, dziewczyną z Rises, zaraz obsmarowałyby go wszystkie tabloidy w mieście. Powiedział, że mu na tym nie zależy, ale mnie owszem, zależało. Na mnie też by coś wygrzebali. Coś związanego z zabiciem mamy. „Córka matki, która zginęła w wypadku, a sprawca zbiegł” albo „Osierocona przez sąsiada zabójcę”. Wszystkie te gówniane kłamstwa. Świat opiera się na kłamstwach i półprawdach. Nie chciałam, aby rzuciło to cień na mnie i Isaaca, przypominając nam obojgu, że to jego ojciec zabił moją mamę. Ale zaraz, zdaje się, że to właśnie doprowadziło do naszego spotkania. Gdybym mogła wybrać sobie ostatnią kolację, poszłabym na nią z nim. Wieczór w lesie, pomarańczowy zachód słońca prześwitujący przez gałęzie, cisza, tylko ptaki śpiewają. Mniejsza o jedzenie – coś, od czego mój oddech nie zaśmierdnie ani nie będzie mi się po tym odbijać – lepki pudding o smaku toffi, jaki przyrządzała moja mama, albo ciasto miodowe od pani B. Jadłabym powoli, ciesząc się każdym kęsem i każdą sekundą spędzaną z nim. Pewnej letniej nocy siedzieliśmy w parku na dwóch ostatnich huśtawkach. Było

to około miesiąca po tym, jak jego ojciec zaczął wypytywać o to, gdzie syn spędza czas i z kim, a nasze rozmowy stały się bardziej poważne. Czuliśmy się zagrożeni. Staraliśmy się wycisnąć jak najwięcej z każdej wspólnej sekundy, zanim nastąpi to, co nieuniknione. – Wieczorem w dniu tamtego wypadku – powiedział mi Isaac, a nasze huśtawki zgrzytały równie głośno, jak hałasowały w oddali samochody – przyszedł do domu, awanturował się i rzucał. Było późno. Może jedenasta czy północ. Słyszałem, jak mówił do telefonu. Wcześniej pił. Matka krzyczała do niego, histeryzowała. „Znów byłeś u tej suki!” – wrzeszczała. – Miał jakiś romans? – Miał ich całkiem sporo, wszystkie z kobietami z High Rises, ale moja matka, p r z y b r a n a matka, dobrze wyglądała u jego boku, a jej rodzina miała pieniądze; nigdy by jej nie zostawił… Na swój sposób ta kobieta ma wielkie wpływy. Tak czy inaczej, byli za domem, kłócili się i wrzeszczeli na siebie, zwlokłem się więc z łóżka i poszedłem zobaczyć, o co ta awantura. Nie dało się nie zauważyć samochodu, był… – Bezdomny facet powiedział mi, że przejechał ją wóz z napędem na cztery koła – wtrąciłam. Kiwnął głową i odwrócił wzrok, gdy nasze huśtawki mijały się w przelocie. – Samochód Olliego był malutki. Klekotał, kiedy przekraczał sześćdziesiąt na godzinę. Żartowaliśmy, żeby uważał na lisy, bo gdyby któregoś potrącił, skasowałby wóz. – Samochód był uszkodzony – rzekł Isaac, szurając nogami po ziemi i zatrzymując huśtawkę. – Był… cały przód… no, nie musisz tego wiedzieć. Zatrzymałam się obok niego. Żarówki lamp ulicznych w parku przepaliły się dawno temu i nikt ich nie wymienił. Było ciemno. Widziałam zarys jego sylwetki na tle świateł odległej drogi, ale nic więcej. – Pół godziny później pojawili się jacyś faceci w ciężarówce. Ojciec ich wpuścił. Widziałem, że dał im pieniądze w gotówce i uścisnęli sobie ręce. Dwóch z nich zabrało się do roboty przy wozie. – Co robili? – Naprawiali go. Dla mnie samochód wyglądał na beznadziejnie rozbity, ale oni przywieźli nową maskę i lakier… – Westchnął, wziął mnie za rękę i rozhuśtaliśmy się równocześnie. – Ale zdążyłem pstryknąć zdjęcia – szepnął. – I próbowałem nagrać telefonem rozmowę ojca z innym mężczyzną, ale jakość okazała się nie za dobra. Wymknąłem się z domu i poszedłem za nimi, gdy wyszli. Nie wiem, dlaczego to zrobiłem. Łatwiej byłoby wrócić do łóżka, naciągnąć

kołdrę na głowę i nic nie wiedzieć, ale coś mnie powstrzymywało. Zaparkowałem tam, na starym parkingu – pokazał poza Crocus Street, w kierunku zamkniętego baru. – Kluczyłem w cieniu i ukrywałem się w wejściach sklepów. Uścisnął moją rękę. – Podsłuchiwałem ich, gdy rozmawiali, stojąc nad nią, potem poszedłem za nimi w stronę High Rises. A kiedy walili w samochód Olivera B., żeby wyglądał jak po stłuczce, chowałem się wśród kubłów na śmieci. Tak przy tym hałasowali, że nie wyobrażam sobie, żebym był jedynym, który ich widział. – Więc dlaczego nic nie zrobiłeś? Jego dłoń przesunęła się po moich włosach i zatrzymała na policzku. – Zadzwoniłem na policję i po pogotowie – rzekł – ale co mogłem zrobić więcej? – Powiedzieć o tym komuś, kto mógłby coś zdziałać? – Niby komu, Martha? – Policji? Prasie? Dziennikarzom? Komuś… – Nikt by mi nie uwierzył… – Miałeś dowód! To byłby dla nich sensacyjny materiał. Mogłeś im powiedzieć, co zrobił twój ojciec, pokazać im zdjęcia, nagranie wideo. Byliby wniebowzięci, zamieściliby ten skandal na pierwszych stronach. Uniósł moje dłonie do swojej twarzy i ucałował je. – Chciałbym – szepnął. – Naprawdę żałuję, że tak się nie stało. Ale wiesz, że to by nie zadziałało. Historia ledwie wyszłaby z czyichś ust i zaraz by zniknęła, a z nią wszelkie dowody. Wiesz o tym, Martha. Czy zastanawiałaś się kiedyś, co jest najpotężniejszą rzeczą na tym świecie? – Jakaś osoba? Ktoś, kto ma na uwadze dobro innych. Albo przynajmniej tak powinno być. – Powinno, ale nie jest. Najpotężniejszą rzeczą w świecie jest władza. Ktoś, kto ją ma, może robić, co zechce. Zdobywają ją nawet zgodnie z prawem, ale to, jak się przy niej utrzymują, jak ją powiększają i wykorzystują, to napawa niepokojem. – To nie fair. Nawet mając te wszystkie dowody, nie możemy nic zrobić. Po co próbować? Jak w ogóle skłonimy kogokolwiek do słuchania albo komuś coś pokażemy? Przyciągnął mnie do siebie i poczułam na twarzy jego ciepło, gdy się pocałowaliśmy. – Nie poddajemy się – powiedział ledwie dosłyszalnie. – Tu… teraz… ty i ja… razem znajdziemy jakiś sposób.

Puścił moje ręce i wstał. – Dosyć smęcenia – rzekł i zakręcił huśtawką, na której siedziałam, wkoło i wkoło. Łańcuchy oplotły się wokół siebie, a siedzenie ścieśniło się i nieco uniosło. – Trzymaj się – przykazał. – I patrz w górę. Zrobiłam, jak chciał, a on puścił huśtawkę. Patrzyłam, jak punkciki gwiazd nade mną wirują najpierw w jedną stronę, potem w drugą, znów w pierwszą i tak dalej, aż łańcuchy pozbyły się całkiem energii i siedzenie zatrzymało się. – To szaleństwo – powiedziałam, stając chwiejnie na trzęsących się nogach. Kręciło mi się w głowie, gdy znów go pocałowałam. Brzęczenie kamery na ścianie przywraca mnie do rzeczywistości i odbiera uśmiech, który przywołało wspomnienie. Zdaje się, że sposób znalazł nas, Isaac. Podnoszę głowę i spoglądam w obiektyw. Ilu ludzi mnie teraz ogląda? Wszyscy ci z Alej i z City, którzy wynieśli Jacksona Paige’a na piedestał? Ilu więcej będzie mnie oglądało za dwa dni? Wkrótce poznają prawdę.

Eve Eve zatrzymuje samochód przy przejściu podziemnym, skąd widać górę rzeczy złożonych w hołdzie Paige’owi. Gus cmoka. – Co? – pyta Eve. – To gówno – odpowiada mężczyzna. – Ludzie są tacy głupi. – Ty w takim razie znasz prawdę? – Jestem chyba jedynym człowiekiem, który zna całą prawdę, ale to nie oznacza, że ją pani powiem. – Ponieważ za to nie zapłacę? – Taak, to też, i ze względów honorowych. – O, nie wciskaj mi kitu. – Co, myśli pani, że jak jestem z Rises i nie mam kasy, a władza zawdzięcza mi to i owo, to nie mam też żadnych zasad? – Nie powiedziałam, że… – Nie musisz mówić, kobieto. To pani nie ma zasad, żeby mnie zmuszać do wsiadania do wozu. Grozić mi. – Nie groziłam ci. Tak czy inaczej, dlaczego władze nie wiedzą? Czemu im nie powiedziałeś? – Bo nie pytali. Nie chcą wiedzieć. I jak już mówiłem, ze względów honorowych. Eve bębni palcami w kierownicę. – Gdzie mieszkasz? – pyta. Gus odwraca się do niej gwałtownie. – Bo co? – Ponieważ masz mi przekazać jakieś dokumenty i listy. – Nie mam żadnych dokumentów ani innego gówna. – Owszem, masz. Isaac mi powiedział. – Nie zabiorę pani do siebie. A co, jeśli ktoś zobaczy? – Dlatego przyjechałam w nocy. – To nic nie zmienia. Nie wezmę pani do swojego mieszkania, koniec i kropka. A nawet gdybym dał pani całe to świństwo, i tak nie dowie się pani, kto go zabił ani dlaczego. – Czytałeś coś z tych papierów?

Mężczyzna wzrusza ramionami. – Co wobec tego z listem Marthy? Gus wlepia w nią wzrok. – Noo… I tak nie ma tam ani słowa o tym, kto go zabił. – Ale są dowody. – I co z nich za pożytek? Nie można nic z nimi zrobić. Kto będzie chciał słuchać? Kto to wydrukuje? Bez sensu. – Odwraca się i spogląda przez okno na policjanta chodzącego tam i z powrotem przed pamiątkami złożonymi na cześć Jacksona. – Wiesz, mam tego dość – mówi Eve. – Próbuję zrobić coś właściwego, a ludzie mi to utrudniają. Martha z całą pewnością nie jest winna, ale tego nie przyzna. Isaac mniej więcej przyznał, jednak nie powie mi nic więcej z powodu jakiejś obietnicy, nawet jeżeli ona przez to umrze. Ty mówisz, że wiesz wszystko, ale mi nie powiesz. A przez cały ten czas zbliża się chwila, kiedy ta niewinna dziewczyna zostanie zabita, podczas gdy ja nie mogę nic na to poradzić. Po prostu daj mi te papiery. – A jeśli pani powie komuś, że ma je ode mnie albo że to ja je ukrywałem? Hę? Jak pani myśli, co się wtedy ze mną stanie? Będą mnie mieli jak na tacy. Pani się za mną nie obejrzy, pójdę do piachu i nikt się nawet nie dowie. – Nikomu nie powiem. – Poprawka. Nikomu nie c h c e pani powiedzieć, ale czasami człowiek nie ma wyboru. Eve zwiesza głowę i opiera ją na rękach. – Nikt ci nic nie zrobi tylko dlatego, że zaopiekowałeś się jakimiś papierami. – Do cholery, sama w to nie wierzysz, kobieto! Eve włącza silnik, zapina pasy i blokuje centralnym zamkiem drzwi. – Co pani robi? Proszę mnie wypuścić! Silnik pracuje na coraz wyższych obrotach i policjant przy kwiatach przestaje chodzić. – Myślisz, że ten policjant chciałby się dowiedzieć, że wskoczyłeś do mojego samochodu i zażądałeś ode mnie pieniędzy? – Nie zrobi pani tego. – A może dam mu powód do przeszukania twojego mieszkania? Eve przyciska gaz, nie ruszając z miejsca, i funkcjonariusz gapi się teraz na nich. – A jeśli znajdzie dokumenty? Pomyśli, że włamałeś się do domu Jacksona i je ukradłeś. Co wtedy będzie?

Samochód toczy się naprzód. Policjant sięga po krótkofalówkę. – Niech pani nie… – Oboje wiemy, co będzie, prawda? Sam to powiedziałeś. Jak to było? „Będą mnie mieli jak na tacy. Pani się za mną nie obejrzy, pójdę do piachu i nikt się nawet nie dowie”. Jakoś tak, prawda? – Wie pani, myślałem, że jest pani uczciwa. – Widywali się, prawda? Martha i Isaac Paige? – Co? – Widywali się? – Taak, taak, widywali się ze sobą. Samochód przetacza się nieco bliżej. – Jak się poznali? – Nie gadam… – Szarpie za klamkę, ale drzwi nie puszczają. – Cholera, kobieto! Cholera! Dobra… wporzo… Poznali się, kiedy jej mama zginęła. Isaac zaczął się tu wtedy kręcić. – Czemu? – O Jezu, kobieto, głupia jesteś? Z poczucia winy, rzecz jasna. Z powodu jej mamy. – Dlaczego czuł się winny? Nie miał z tym przecież nic wspólnego, prawda? Gus w desperacji unosi ręce. – Nie zabił jej mamy, jeśli o to pani pyta. Jest uczciwym gościem… – A co z Jacksonem? Wiedział, że się widują? Auto toczy się dalej, funkcjonariusz odpina broń. – Jackson? Cholera, z a k a z a ł im się widywać. Zdemolowali jej mieszkanie, powiedział, że ją zabije, jeśli się nie przestaną spotykać, i to nie były czcze pogróżki. – Więc poszedł i znalazł ją tamtej nocy? Policjant zaczyna iść w stronę samochodu. – Cholera, proszę, niech mnie pani wypuści! – Kto zabił Jacksona? Czyj to był pistolet? – Nie mogę powiedzieć. Eve zaciąga ręczny hamulec, a funkcjonariusz świeci do wnętrza latarką przez przednią szybę. – Pistolet był Jacksona. Jego własny. Jackson mówił, że ją zastrzeli, powiedział jakieś gówniane bzdury o jej mamie, coś naprawdę obrzydliwego… Policjant robi krok w ich stronę. – Kto go zastrzelił?

– Nie mogę! To ze mnie nie wyjdzie! – Kto tam był? Kto widział, jak to się stało? – Ja… on… Jezu, kobieto, puść mnie! Utknąłem tu. Wdepnąłem w jakiś cholerny trójkąt. Władze, Martha i Isaac, i teraz jeszcze pani, a ja nic nie zrobiłem! Funkcjonariusz puka w okno kierowcy. – Jak się nazywa twoja ulica? – Co? – Szybko, ulica, przy której mieszkasz. – Snowdrop Close, Jezu kurwa Chryste, Snowdrop Close! Eve przyciska guzik, szyba osuwa się z brzęczeniem, do środka wpada chłodne powietrze. Gus pochyla głowę. – Dobry wieczór pani, czy mogę spytać, co pani robi tu wieczorem? Eve uśmiecha się do policjanta. – Przepraszam, panie władzo – mówi. – Przyjechaliśmy obejrzeć wyrazy czci. – A pan? – Funkcjonariusz świeci latarką Gusowi w twarz. – Tiaa, ja też – mamrocze Gus. Policjant spogląda znów na Eve. – Żadnych problemów, proszę pani? – Żadnych, dziękuję. – Cóż, w takim razie nie przeszkadzam. Odsuwa się od wozu. Gus oddycha z ulgą. – O! – woła Eve przez otwarte okno. – Przepraszam, panie władzo, jeszcze jedno. Czy mógłby mi pan pokazać drogę do Snowdrop Close? Policjant znów podchodzi. – Snowdrop Close? Czemu ktoś taki jak pani miałby się tam wybierać? – Jestem prawnikiem – kłamie Eve. – Muszę podrzucić dokumenty do klienta. – Rozumiem. Pod który numer? – Pokażę pani drogę – wtrąca Gus. – Nie ma potrzeby, panie władzo. Ja panią pokieruję. – To bardzo miło z pana strony – mówi Eve z uśmiechem. Funkcjonariusz się oddala. Eve zamyka okno, znowu zapala silnik i rusza. – Wie pani, wy, ludzie z Alej, przyjeżdżacie tutaj załatwiać wasze brudne interesy, wciągacie nas w swoje gówniane sprawy, a na nas spada wina, bo macie pieniądze, żeby się z tego wyłgać. Gówno zawsze opada na dno, kobieto. Zaraz trzeba stanąć. Dam pani to badziewie, te listy i tak dalej, obiecuję,

ale powiem pani też coś jeszcze… tu stanąć. – Słucham? – Niech pani zatrzyma wóz koło przejścia podziemnego. Tu, właśnie tutaj. Eve zjeżdża na bok. – Widzi pani to tam na ścianie? – Wychyla się do przodu i pokazuje palcem przez przednią szybę. – Kamera monitoringu. Wisi tutaj od lat. Mówili, że to dla naszej ochrony. A kiedy jej potrzebujemy, gadają, że nie działa. – Ale…? – Niech pani odblokuje drzwi. – Myślisz, że jestem głupia? Uciekniesz. – Nieee. Obiecałem i dotrzymam słowa. A teraz niech pani patrzy na kamerę. Wysiada z samochodu i przecina ulicę. Eve patrzy, jak kamera obraca się za nim i go śledzi.

Doradztwo – Nie myślałam, że jeszcze pozwolą nam się zobaczyć – mówi Martha, podnosząc wzrok na Eve. Nadgarstki i dłonie ma obandażowane. – Stałam się przekonująca – odpowiada Eve. – Jak się miewasz? Wyglądasz na zmęczoną. – Bo jestem. To… – gubi wątek. – Chcesz o tym porozmawiać? Martha wpatruje się w Eve, pierś podnosi się jej i opada w miarę oddychania, palce poruszają się na kolanach. Przesuwa sobie dłonią po ogolonej głowie. – Nie – szepcze. Eve odpowiada skinieniem głowy. Martha bierze głęboki wdech i nachyla się do przodu. – W jakiś sposób – odzywa się szeptem – gdy to nadejdzie, będzie uwolnieniem. Nie sądziłam… że to… że to będzie… – Krzyżuje ręce na piersi. – Nie wiem… – mamrocze. – Czy zobaczymy się jutro? – Mam nadzieję – odpowiada Eve. Dziewczyna obejmuje się ramionami. – Klawisz powiedział, że nie będzie już doradców z urzędu. Mówił, że są tylko ci wirtualni w pokoju, gdzie gada do ciebie sam głos. – Wiem… Dowiedziałam się dopiero wczoraj. Zabrali cię do czegoś takiego? – Nie. – Patrzy ponad ramieniem Eve na okno. – Wie pani, cieszę się, że posadziła pani to drzewo. Miło jest widzieć coś zielonego. Coś właściwego. – Jeśli cię zabiorą do wirtualnego doradcy, nie musisz nic mówić. Martha kieruje wzrok na Eve. – To idzie na żywo na zewnątrz – ostrzega Eve. – A kamery w celach? – Też. – Oglądają mnie cały czas? – Nie zdawałaś sobie z tego sprawy, kiedy dałaś ten popis z hasłem na ścianie? – Niezupełnie. Myślałam, że ci w biurze może to zobaczą… czy ja wiem… Co? Poszło do telewizji? – Było w telewizji, Internecie… za darmo. No, za darmo będzie do około szóstej godziny twojego siódmego dnia.

– Potem będą musieli zapłacić za oglądanie? Eve kiwa głową. – Było widać te wszystkie nazwiska na ścianie? Znów skinienie. – To dobrze – szepcze Martha. – A moją wiadomość? – O tak. Przez twarz dziewczyny przemyka cień uśmiechu. – Oglądała mnie pani? Eve wierci się na siedzeniu. – Tylko trochę zeszłego wieczoru. – Ha, cieszę się, że nie byłam na wizji poprzedniej nocy. – Której? Martha wzrusza ramionami. – Chyba w Celi 3. Jakoś tak się zlewają ze sobą. Eve krzyżuje ręce przed sobą. – Pewien więzień powiedział mi raz, że do jednej z cel, jak mu się zdawało, wpuszczany jest gaz powodujący halucynacje. – To właśnie to. Popieprzone, wariackie gówno. Martha wciąga ręce w rękawy kombinezonu i krzyżuje ramiona na piersi. Zsuwa się niżej na krześle. – Dla niektórych to pewnie zabawne. – Może dla tych okrutniejszych. – Taak, a teraz mogą to jeszcze oglądać. Jakby to było coś śmiesznego, rozrywka, jakieś dziwaczne zoo czy coś takiego. – Przesuwa sobie rękami po twarzy i głośno wypuszcza powietrze. – Jeżeli gazu nie widać, to byłoby pocieszne, nie? Wyglądałabym jak jakaś porąbana wariatka. Nie wiadomo, może jakimś porządnym ludziom by się to nie spodobało, może byłby jakiś oddźwięk ze strony publiczności, ktoś by zauważył… bo ja wiem… że to przeciw prawom człowieka czy coś. Bo chyba tak jest. Gazowanie człowieka i w ogóle. Przerywa i zamyśla się. – O której godzinie pani oglądała? – Około czwartej czy piątej rano – odpowiada Eve. – Obudziłam się i nie mogłam z powrotem zasnąć. – Więc patrzyła pani, jak śpię? – Martwiłam się o ciebie. To… było… To był jedyny sposób, by się dowiedzieć, jak się miewasz. Denerwujesz się przez to? Wolałabyś, żebym tego nie robiła?

– Dlaczego pani się o mnie martwiła? Bo to pani praca? Eve rozmyśla przez chwilę. – Niepokoi mnie to, co oni ci tutaj robią. Chcę wiedzieć, jak się czujesz. Nie dlatego, że jesteś moją klientką, ale ponieważ… ponieważ jesteś tu bezbronna. I samotna. – Bo jestem nastolatką? – Nie, niezupełnie. Ponieważ jesteś człowiekiem. Ponieważ nie lubię cierpienia. Ani bólu. Ponieważ niepokoję się o ciebie. Ponieważ czuję się bezużyteczna. Ponieważ nie chcę, żebyś została stracona. Eve patrzy, jak Martha ociera sobie wierzchem dłoni oczy. – Ponieważ myślę, że się boisz. Oddech zacina się dziewczynie w piersi. – Nie będę więcej patrzeć – obiecuje Eve. – Nie szkodzi – odpowiada Martha. – Tylko poczułam się trochę dziwacznie, to wszystko. – Chcesz o tym porozmawiać? – Ha, rzeczywiście brzmi pani jak doradca z urzędu, kiedy powtarza: „Chcesz o tym porozmawiać?”. – Teraz to jest dziwaczne – mówi Eve z uśmiechem. Na zewnątrz gałęzie drzewa gną się na silnym wietrze, ptaki z trudem walczą z wichurą. Martha spogląda w bok. – Wie pani, w każdej celi jest zegar i cały czas głośno tyka, tak jak ten. Myślałam, że się do tego przyzwyczaję, ale nie umiem. – Pamiętam, jak jeden więzień – wspomina Eve – miał na imię Jorge, wspiął się jakoś po futrynie drzwi i strącił zegar ze ściany. Roztrzaskał go na kawałki. – Są obudowane metalową kratką. – Właśnie od tamtego czasu. Martha uśmiecha się szeroko. – Czy jest pani upoważniona, żeby mi mówić takie rzeczy? Ramiona Eve unoszą się lekko. – Co będzie z pani pracą, kiedy wprowadzą tych wirtualnych doradców? – Jesteś moją ostatnią klientką. Dziewczyna porusza się z zakłopotaniem. – W takim razie nie zapomni mnie pani? – I tak bym nie zapomniała – odpowiada Eve. Sięga do torebki i wyjmuje z niej nową paczkę herbatników, tym razem z kremem budyniowym.

– Dzięki – mówi Martha. – To moje ulubione, ale nie chcę stracić figury. – Znowu próbuje się uśmiechnąć. Eve popycha ku niej ciastka po stole. – Zjedzże całą paczkę. Dziewczyna z niewiarygodną pieczołowitością otwiera opakowanie na końcu, wyjmuje jeden herbatnik i nadgryza kawałeczek z brzegu. Eve patrzy na nią. – Jak długo byłaś w związku z Isaakiem Paige’em? – pyta. Na sekundę usta Marthy przestają się poruszać. Dziewczyna patrzy na Eve, a jej całe ciało wydaje się spinać. – Z kim pani rozmawiała? – Z Isaakiem, panią B., Gusem z High Rises. Czy wiesz, że kamera monitoringu była skierowana dokładnie w to miejsce, w którym, jak twierdzisz, zastrzeliłaś Jacksona? Martha wkłada sobie do ust resztę ciastka. – Skoro pani to wie, wie pani również, że to bezcelowe – mamrocze przez okruchy. – Wszystkie nagrania monitoringu są archiwizowane. Dziewczyna przełyka. – I co to zmienia? Nie chcę przez to wszystko przechodzić. Nie chcę o tym myśleć, rozmawiać ani nic. Nic. Skończone. Bierze drugiego herbatnika i gryzie go na dwa razy, patrząc, jak Eve wyjmuje z kieszeni telefon komórkowy i dotyka ekranu. – Nie wolno pani… – zaczyna Martha. Eve kładzie palec na ustach, żeby ją uciszyć, a kiedy podnosi komórkę do ucha, obie patrzą na siebie nawzajem. – Halo, tak, to ja, jestem tu – mówi Eve do telefonu. – Yhm, mh. Tak, siedzi przede mną. Je herbatniki, które przesłałeś. Miałeś rację, to jej ulubione. Martha robi zdumioną minę. Oczy jej mrugają i mrugają. – Przekazuję aparat. Nie, świetnie, nie ma tu żadnych kamer, wszystko w porządku. Wyciąga do dziewczyny rękę z komórką. – Chce z tobą porozmawiać. Martha gapi się z otwartymi ustami. – Weź, trzymaj. Martha kręci głową. – Bierz do ręki – syczy Eve. – To Isaac. – Przesuwa telefon po stole. Martha wolno wyciąga drżącą rękę, niepewnie dotyka aparatu palcami,

po czym z oczyma utkwionymi w Eve chwyta nagle komórkę i przyciska ją sobie do ucha. – Halo – szepcze. Odwraca wzrok od Eve, kuli się, unosi kolana i jedną ręką przyciska je do piersi. Przycupnięta na krześle, kołysze się w przód i w tył. – Ja też za tobą tęsknię – szepcze ledwie dosłyszalnie. Kiwa głową i uśmiecha się lekko przez łzy. – Oglądałeś? A pani B.? Tak? Widziała jego imię i nazwisko? – Sekunda i mina Marthy rzednie. – Nie mogę. Nie… – Opiera głowę na kolanach. – Nie mogę – mówi do telefonu. – Nie… nie mogę im powiedzieć, że… Nie zrobię tego… Ociera sobie oczy ręką. – Kto mi uwierzy? – szepcze. – Wiem… ale dowody… kamera… – Potrząsa głową, podczas gdy mówi Isaac. – Nie, rozmawialiśmy o tym… nawet z tym… nie, Isaac, proszę… Nie zmienię zdania… Przez sekundę spogląda na Eve, ale twarz jej się załamuje, oczy napełniają łzami, a ona sama kuli się na siedzeniu z pochyloną głową. Oddech przechodzi w tłumione szlochanie. – Ja też cię kocham – mówi ledwie dosłyszalnie. Wyłącza telefon i upuszcza go na podłogę. Eve obchodzi stół, wyciąga ręce i mocno obejmuje roztrzęsioną, zapłakaną Marthę.

Sprawiedliwością Jest Śmierć Rozbrzmiewa żwawa muzyka na wejście z rytmicznym dudnieniem serca w tle. Ciemnoniebieski ekran, brzęczą i trzeszczą białe cętki. Logo z okiem, wokół źrenicy wirują słowa „Oko za Oko”. Muzyka cichnie. Logo przesuwa się na brzeg ekranu, słowa przestają wirować, rozbłyskują światła i rozjaśniają wnętrze starej sali sądowej z wyłożonymi dębową boazerią ścianami, podwyższoną drewnianą ławą przysięgłych pełną publiczności oraz z ogromnymi drewnianymi stołami i pięcioma ozdobnymi dębowymi mównicami. Obok przylegającego do rzeźbionych paneli stołu z prostymi drewnianymi krzesłami po obu stronach stoi Kristina ubrana w elektryzująco niebieski spodnium z głębokim dekoltem i wciętą talią. Na czubku nosa ma sztuczne okulary, a na głowie długą sędziowską perukę. KRISTINA: Dobry wieczór, witajcie w Sobotnim sądzie! Widownia bije brawo. KRISTINA: Jak zawsze w Sobotnim sądzie mamy dla was przekaz na żywo z historycznego budynku – Old Bailey2 – który stoi tu, w centrum Londynu, od końca siedemnastego wieku, a jego mury były świadkami osądzenia braci Kray oraz procesu wytoczonego Oscarowi Wilde’owi. Po tym, jak sądy stopniowo przestały funkcjonować, zabytek uratowano przed zamknięciem, zamieniając go w studia telewizyjne, z których transmitujemy dla was Sobotni sąd oraz ostatnio regularnie zupełnie nowy program – Dzwoń po Sprawiedliwość – nadawany dwa razy dziennie przez siedem dni w tygodniu. Przerywa, by uśmiechnąć się do kamery.

KRISTINA: Tutaj, w wytwórni Oko za Oko, z ekscytacją wdrażamy ten nowy pomysł. Prawdopodobnie widzieliście już zwiastun albo namierzyliście kanał. Zapewniam, że nie będziecie rozczarowani. To dla was okazja, jako zwyczajnych członków publiczności, by stać się częścią ławy przysięgłych zasiadających przed oskarżonym, który opowiada wam swoją historię. Uważacie, że jest winny? Przyciskacie brzęczek! Jako że ławników jest pięciu, tylko większość głosów decyduje o tym, czy ktoś trafi do więzienia. Chcecie zostać ławnikami? Zajrzyjcie na naszą stronę internetową i dowiedzcie się, jak kupić bilet. Zdaje się, że kolejka oczekujących rośnie, nie zwlekajcie więc i wskoczcie do niej jak najszybciej! Publiczność bije brawo. Zęby Kristiny i jej diamentowy naszyjnik błyskają w świetle reflektorów studyjnych. KRISTINA: Do dzisiejszego programu dołącza nasz czarujący sprawozdawca Joshua Decker. Do pomieszczenia wpada Joshua ubrany w designerski trzyczęściowy garnitur z krawatem. Uniesionymi rękami macha do publiczności, która klaszcze i gwiżdże radośnie. Joshua po drodze do kilku osób puszcza oko, a jedną bierze za rękę i z uśmiechem składa pocałunek na jej dłoni. KRISTINA: Dziękujemy, że do nas dołączyłeś, Joshua. Chyba nie masz dziś zbyt wielu spraw w terenie? JOSHUA: Dlatego przybyłem niezwłocznie do ciebie i naszej uroczej widowni. Wśród zebranych kobiet rozbrzmiewa pomruk zadowolenia. KRISTINA: Joshua, w naszym Sobotnim sądzie oczywiście musisz założyć perukę. Podaje mu białą sędziowską perukę, krótszą niż jej własna. Reporter zakłada ją z uśmiechem i zwraca się do kamery. JOSHUA: I jak, drodzy widzowie? Wytwornie? Rozlegają się gwizdy podziwu. Joshua pozuje zalotnie.

KRISTINA (przekrzykując gwizdy): Poważnie rzecz biorąc, drodzy widzowie… Joshua podnosi ręce, żeby uciszyć publiczność. KRISTINA: Dzisiaj wyłącznie na naszym kanale dyskutować będzie dla państwa zespół ekspertów. Omówią sprawę nastoletniej zabójczyni Marthy Honeydew, aby wam pomóc podjąć opartą na rzetelnej wiedzy decyzję odnośnie do waszych głosów. Czy naprawdę jest winna, jak sama twierdzi? Czy naprawdę odebrała nam jeden z naszych skarbów narodowych? W studiu zapada cisza. Kamera robi najazd na twarz Kristiny – wilgotne oczy, drżenie ust. JOSHUA: Niech więc zaczynają! Joshua i Kristina przesuwają się w stronę pustych mównic. KRISTINA: Przy mównicy numer jeden psycholog pracująca z gwiazdami, Penny Drayton! Widownia klaszcze, podczas gdy zza kulis wychodzi krępa kobieta i machając ręką do kamery, wstępuje na pierwszą z szeregu mównicę. KRISTINA: Przy mównicy numer dwa – detektyw inspektor Hart z wydziału kryminalnego miejskiej policji. Na swoje miejsce kroczy barczysty mężczyzna w świeżo wyprasowanym niebieskim mundurze ze lśniącymi epoletami i rzędem medali. Jego twarz nic nie wyraża. Oczy są zimne. Aplauz ze strony publiczności odrobinę cichnie. JOSHUA: Mównica numer trzy jest przeznaczona dla poczytnego autora książki Dlaczego nastolatki zabijają, Iana Chobury’ego. Brawa nasilają się nieco, gdy z boku wychodzi mężczyzna w średnim wieku. Światło reflektorów odbija się od jego łysej głowy i grubych okularów, gdy pisarz wita się krótkim skinieniem głowy, macha ręką i staje przy wyznaczonym pulpicie.

KRISTINA: I wreszcie przy mównicy numer cztery twarz znana już naszym widzom, gość zaproszony na naszą dzisiejszą dyskusję w ostatniej chwili – były przewodniczący Sądu Najwyższego, pan Cicero. Cicero poprawia sobie okulary na nosie, sunąc na swoje miejsce. Wąsy mu drgają, gdy próbuje się uśmiechnąć. Splecione ręce kładzie na pulpicie. Gdyby kamera pokazała go w zbliżeniu, ukazałyby się kropelki potu zbierające mu się wokół kołnierzyka na szyi. Aplauz ucicha. Po obu stronach mównic Kristina i Joshua zajmują podwyższone miejsca niegdyś przeznaczone dla świadków. Każde z nich trzyma w ręce sędziowski młotek. KRISTINA: Cicero, może zaczniemy od pana. To pańskie drugie wystąpienie w dyskusji nad sprawą Marthy Honeydew. Skąd takie zainteresowanie? Cicero przesuwa sobie dłonią po siwiejących włosach. CICERO: Interesuje mnie sprawiedliwość dla wszystkich. Dla ofiar, dla osieroconych rodzin, lecz także dla oskarżonych. DI HART: Dla oskarżonych? O s k a r ż e n i tracą prawo do sprawiedliwości, gdy popełniają przestępstwo! CICERO: Uważa ją pan za winną, podczas gdy jest zaledwie o s k a r ż o n a. Co się stało z „niewinną”, dopóki nie UDOWODNI jej się winy? DI HART: Jest przeżarta winą do szpiku kości. Moi ludzie złapali ją na gorącym uczynku. Przyznała się. Czego pan jeszcze chce? CICERO (krzyczy): DOWODU! Chcę DOWODU! Na litość boską! Joshua stuka delikatnie młotkiem w drewnianą podstawkę. Goście milkną i patrzą na niego. Reporter się uśmiecha. JOSHUA: Zdaje się, że w naszą dyskusję wkradło się trochę za dużo emocji, nie sądzisz, Kristino?

KRISTINA: W rzeczy samej. Skupmy może uwagę na gościu przy mównicy numer trzy, Ianie Choburym. Ian jest autorem kilku bestsellerowych powieści kryminalnych, pisanych jednocześnie z perspektywy zabójcy oraz detektywa, zatem potrafi dać nam wgląd w umysły zarówno… CICERO (przerywając): To fikcja! KRISTINA: …zarówno naszej oskarżonej, jak i ofiary, Jacksona Paige’a. Powiedz nam, Ian, czy naleganie na dowody jest ważne? CHOBURY (spokojnie): Dziękuję, Kristino. Jestem przekonany, że ważne jest, by pamiętać, czym właściwie jest dowód, dlaczego miałby być niezbędny i do czego miałby posłużyć. W procesach, którym nasz uczony przyjaciel, pan Cicero, przewodniczył w swojej karierze, dowód faktycznie był nadrzędnym elementem, ponieważ to on instruował, co sędziowie przysięgli zobaczą, co im pomoże w zrozumieniu sprawy i wpłynie następnie na ich decyzję. Jednak nasz współczesny wymiar sprawiedliwości ewoluował od tamtych czasów do znacznie lepszego, sprawiedliwszego i bardziej demokratycznego systemu. Wszyscy jesteśmy sędziami i ławnikami. Wszyscy mamy równe prawo głosu… CICERO: Nieprawda! CHOBURY: Z całym szacunkiem, panie Cicero, wolno mi wygłosić moją opinię. JOSHUA (przerywając): Pan Cicero jak zawsze wypowiada się bez ogródek, ale zwróćmy się teraz do naszej ekspertki, pani psycholog Penny Drayton. Miło nam cię tutaj widzieć, Penny. Puszcza do niej oko, a ona chichocze w odpowiedzi. JOSHUA: Jak myślisz, co mogło zmotywować tę młodą damę do zabicia Jacksona Paige’a? DRAYTON: Nie trzeba sięgać daleko w przeszłość, by odkryć, co jest najbardziej prawdopodobną motywacją panny Honeydew. Jeśli spojrzymy na jej dzieciństwo, ujrzymy zamęt, jaki musiała znosić

w życiu. Ojciec zniknął, zanim przyszła na świat, matka dzień w dzień, noc w noc zostawiała ją samej sobie, twierdząc, że idzie do pracy, podczas gdy w rzeczywistości spotykała się z mężczyznami. CICERO: Gówno prawda! I pani o tym wie! DRAYTON: Wszystko to prowadziło do ogromnej niestabilności w psychice młodej damy. Nie zapominajmy również o śmierci jej matki. To fascynujące, jak wszystkie te wydarzenia musiały wpłynąć na jej osobowość. Uważam, że motywacją panny Honeydew była zazdrość i zawiść. Nie ma wątpliwości co do tego, że miała ciężkie życie – bez pieniędzy, bez miłości, bez opieki ani współczucia. Widziała, jak żyją bogaci i sławni, i skupiła na nich swoją uwagę. Zwabiła tam Jacksona Paige’a na śmierć. CICERO (krzycząc): DLACZEGO? DLACZEGO miałaby zwabić jednego z n a j b o g a t s z y c h i n a j s ł a w n i e j s z y c h w świecie ludzi, zabić go i p r z y z n a ć s i ę do tego? DLACZEGO miałaby to zrobić? Wali pięścią w mównicę. CICERO (krzycząc): To nie ma żadnego sensu, a pani nie próbuje go znaleźć! Kristina głośno stuka swoim sędziowskim młotkiem w drewnianą podstawkę. KRISTINA: Przywołuję pana do porządku, panie Cicero! W przeciwnym razie zostanie pan wyproszony z sali rozpraw! DI Hart śmieje się do Cicera. DI HART: Powiedziała, że jest winna, Cicero, ty tępy ośle. Czemu miałaby tak mówić, gdyby nie było to prawdą? CICERO: Cóż, skoro jest pan inspektorem, mógłby pan zrobić coś zasadniczego, na przykład przeprowadzić śledztwo! Zadawać pytania! Jeżeli jest pan przekonany o jej winie, dowiedzieć się, dlaczego to zrobiła. WYKONYWAĆ, DO CHOLERY, SWÓJ OBOWIĄZEK!

DI Hart odwraca się w stronę Cicera i wygraża mu palcem. DI HART (krzycząc): Zrobiłem, co do mnie należy, ty tępaku! Aresztowałem zabójczynię! Mam pistolet, którym się posłużyła, i podpisane przez nią zeznanie. Mam ją w celach śmierci, gdzie jej miejsce, i za dwa dni będę tam, by popatrzeć, jak rozdziera ją elektryczność, jak smaży jej mózg, bo na to z a s ł u g u j e. Gdybyś ty wykonywał porządnie s w o j ą robotę przez te wszystkie lata, nie mielibyśmy teraz zabójców na ulicach. To t y ich wypuszczałeś, nie m y. Dzięki nam na ulicach jest bezpiecznie. Robi krok od swojej mównicy w stronę Cicera. DI HART (sycząc z gniewu): Martha Honeydew zabiła z zimną krwią i zasługuje na śmierć! Cicero wyskakuje zza swojego pulpitu, dopada Harta i jednym ciosem powala go na podłogę. Do sali wbiega ochrona. Przewracają się krzesła. Ludzie krzyczą. Kamera kieruje się na Kristinę i Joshuę, którzy stoją teraz obok siebie w poprzekrzywianych perukach. JOSHUA (przyciszonym głosem): Silne emocje w bardzo delikatnej sprawie. Kristina z otwartymi ustami patrzy na niego, marszcząc czoło. JOSHUA: I, drodzy widzowie, tutaj, w Sobotnim sądzie, nigdy nie jest nudno! KRISTINA: Zdecydowanie masz rację, Joshua! Zawsze ekscytująco, a nieraz z odrobiną skandalu! Bądźcie z nami po krótkiej informacji od naszego sponsora, Cyber Secure. Najpierw jednak przypomnijmy szczegóły dotyczące głosowania. Ekran robi się niebieski, dźwięki oddalają się. Pojawia się pierzasty biały obłok, przez który przewija się wstęga zamazanych napisów. W rogu zaciska się kłódka, napisy znikają, a u dołu przesuwa się lista wszystkich oskarżonych oraz numery do głosowania.

Eve Otwarty ogień w kominku trzaska i pluje iskrami, pomarańczowy blask odbija się od twarzy Eve i Isaaca, siedzących naprzeciw siebie z głowami zwieszonymi w zmartwieniu. Na stoliku kawowym leżą teczki i dokumenty, które ukrywał u siebie Gus, obok notesy zabazgrane wynotowanymi informacjami, puste kubki i talerze z okruchami pozostałymi z kanapek oraz opakowania po jedzeniu. Max siedzi w kącie pokoju z laptopem na kolanach, wodzi wzrokiem od swojej matki do Isaaca i z powrotem, cmoka od czasu do czasu i spogląda na zegarek. – Powiecie mi, co się dzieje? – odzywa się w końcu. Eve przeczesuje sobie włosy palcami, ale nie podnosi wzroku. – Nie – mówi. – Lepiej, żebyś nie wiedział. – Traktujesz mnie jak dziecko. Słychać dzwonek u drzwi. – Ale spodziewasz się, że otworzę, tak? Wstaje i wychodzi z pokoju, a Isaac zwraca się do Eve: – Powinnaś mu powiedzieć. – Staram się go chronić. – Przez wzgląd na to, co się stało z twoim mężem? – Nie rozumiesz. – Rozumiem, że nie informując go, narażasz go na jeszcze większe niebezpieczeństwo. Do pokoju wchodzi Cicero i opada na sofę obok Eve. Sięga do kieszeni marynarki, wyjmuje pęk kluczy i rzuca je na stolik. Eve, Isaac i Max gapią się na nie. – Tego właśnie chcieliście, prawda? – pyta, rozcierając sobie rozcięcia i siniaki na knykciach. – Tak, ale… – szepcze Eve. – Byłeś dzisiaj wspaniały w telewizji, Justice – mówi Max. – Kiedy walnąłeś tego policjanta… to było… wow! Cicero odwraca się do niego, wąsy rozciągają mu się w niewesołym uśmiechu. – Dzięki. To nie było coś, co zrobiłbym w normalnych okolicznościach. – Było – zapewnia Max i zbliża się o kilka kroków, skupiając wzrok

na kluczach. – Czy to…? – Rozpoznaje breloczek ze znajomym herbem. – Wziąłeś jego klucze? Cicero patrzy na Eve i z powrotem na Maxa. – Nooo… – Wzrusza ramionami. – Wypadły mu z kieszeni. – Że co? – Max bierze pęk kluczy do ręki. – Wdałeś się w tę bijatykę tylko po to, żeby je zdobyć? – Nie pochwalam przemocy, Max, ale czasami trzeba zrobić, co konieczne. – Zrobiłeś to, tak? Co właściwie planujesz? Eve wstaje i patrzy na syna. – Nie wolno ci nikomu o tym wspomnieć… – Zaufaj mi, mamo. Eve przez chwilę milczy, wpatrując się w Maxa. – Ta kamera – mówi. – Przy przejściu podziemnym. Była włączona tamtej nocy i tego wieczoru, kiedy zginęła jej matka. Wszystkie nagrania są archiwizowane. Max obraca klucze w rękach. – Wiesz, że nie trzeba iść na komendę policji, żeby się dobrać do plików komputerowych. Nie musieliście kraść mu kluczy.

Martha Okno w tej celi jest tak małe, że gdybym do niego sięgnęła, mogłabym je zakryć dłonią. Nie ma szyby i wiatr świszcze w nim jak wilk albo jakaś oszalała bestia próbująca wyzwolić się z czegoś. Nie ma tu nawet włącznika światła. Ani żadnej żarówki, jak w poprzednich, ale jest znacznie ciemniej. Szukałam czegoś takiego, gdy słońce zaczęło zachodzić, a teraz wszystko się już zamazuje, zarysy rzeczy zlewają się z sobą. Czy takie będzie umieranie? Wszystko się zamaże, rozmyje? Oczy zaczną mi ciążyć i poczuję się, jakbym zasypiała? Czy będzie bolało? To elektryczność, musi boleć. Ile to potrwa, zanim zejdę? Czy najpierw stracę przytomność, a potem umrę, czy raczej będzie się to odbywało równocześnie? Boże, ależ tu zimno. Ten wiatr jest przenikliwy. Szkoda, że nie mogę umrzeć od ciasta czekoladowego. Zjeść kawałek i zapaść w sen. Odpłynąć. Nie żeby było zatrute, bo to mogłoby boleć. Może nafaszerowane prochami. Nie pamiętam, kiedy ostatnio jadłam ciasto czekoladowe. Chyba u pani B. Ona dobrze piecze. Pani B. wierzy w Boga. Modliła się do Niego, gdy Ollie został aresztowany, prosiła o uwolnienie syna, ale nic to nie dało. Sama tak powiedziała. Stwierdziła, że Bóg przegrał rundę, ale nie walkę, i dodała, że wie, iż Bóg zaopiekuje się Olliem do czasu, gdy ona go spotka ponownie. Myśl o tym, że na pewno znowu zobaczy syna, była dla niej wielką pociechą. Przypomniałam jej o mojej mamie i powiedziałam, że Bóg przegrywa ostatnio wiele rund, ale nie odpowiedziała mi na to. Zawsze myślałam, że kiedy umrze ktoś z moich bliskich, będę w jakiś sposób w i e d z i a ł a, że miewa się dobrze. To brzmi głupio, bo zmarli wcale nie mają się dobrze, skoro nie żyją, ale myślałam, że jakoś to sobie ułożę w głowie, że spoczywają w pokoju czy coś takiego. Jednak nie udało mi się to z mamą. Odeszła. Koniec i kropka. Za kilka dni ja też odejdę. Koniec i kropka. Byłoby łatwiej, gdybym w coś wierzyła. Odejdą wszystkie moje myśli o tobie, Isaac. Ty będziesz musiał nosić wspomnienia o tym, jak się poznaliśmy, o naszych wieczorach w parku, naszych spacerach w lesie, o tym, jak poznałeś panią B., jak pierwszy raz wzięliśmy się

za ręce, pierwszy raz całowaliśmy się i kochali. Będziesz je nosił w sercu, a kiedy ty umrzesz, to będzie tak, jakby się nigdy nie zdarzyło. Jakby nas nigdy nie było. Nic do pokazania, żadnych śladów, nagrań. Mój Boże. Kto będzie wspominał mamę, kiedy ja odejdę? Jezu. Boże. Cholera. Mamo, przykro mi. Pamiętam, jak mi ściskałaś rękę przed bramą szkoły, jak mnie tuliłaś do snu, jak mnie wołałaś na podwieczorek, ale nie mogę znowu ujrzeć twojej twarzy. Gdy zamknę oczy, widzę ją na fotografiach zrobionych w parku, na ślubie, kiedy podnosisz kieliszek uwieczniona w tym momencie, ale nie stajesz przede mną jak żywa. Słyszę, jak płaczesz, jak próbujesz przekonać przez telefon ludzi, którym nie możesz zapłacić. Miałaś ciężkie życie. Zawsze się starałaś postępować jak najlepiej dla mnie. Sięgam pamięcią wstecz. Odsuwam wspomnienia o twoim smutku i próbuję sobie przypomnieć co innego. Słyszę, jak się śmiejesz. Jest Boże Narodzenie. Siedzimy u pani B. przy stole razem z nią i Olliem. Zaoszczędziliśmy pieniądze – zamiast kupować crackersy3, Ollie i ja zrobiliśmy je sami. Nie było przy nich wybuchów, ale nam to nie przeszkadzało. Napisaliśmy głupawe żarciki, które nie były nawet zabawne, i to wystarczyło. Przeczytałaś jeden… Pamiętam to… „Dlaczego krowy noszą dzwonki? Bo nie mają klaksonów”. Nie było śmieszne, ale wybuchnęłaś śmiechem, a my popatrzyliśmy na ciebie i też zaczęliśmy się śmiać. Nie mogliśmy przestać. Boki mnie bolały. Widzę twoją rękę ocierającą oczy z łez, ale nie widzę całej twarzy. Nie szkodzi. Słucham twojego śmiechu. Słyszę twoje szczęście. Jesteś moją mamą i mam powód do dumy. Cieszę się, że jestem twoją córką. Pani B., niech pani trzyma dla mnie to wspomnienie. Była tam pani, będzie pani pamiętać. Proszę, niech pani trzyma to wspomnienie, kiedy mnie nie będzie. Przechowuje je bezpiecznie. Zatrzyma ją przy sobie. Mijają godziny. Zimno mi. Zamarzam. W celi zrobiło się ciemniej, okienko jest teraz najjaśniejszą rzeczą. Ciekawe, jak dzisiaj wygląda księżyc. Musi być duży, ponieważ na zewnątrz jest tak jasno, że widać przesuwające się po niebie chmury.

Wiatr wieje coraz mocniej. Palce mi zgrabiały, a tych u nóg już nie czuję. Mózg wciąż chce obliczyć, ile zostało mi godzin, ale mu nie pozwalam. Przemarzłam do szpiku kości. Może nie doczekam egzekucji, zamarznę dziś w nocy na śmierć. Wejdą rano, a ja będę jak kostka lodu. Będą musieli połamać mi ręce i nogi, żeby mnie rozprostować. Podniosą mnie i upuszczą na posadzkę, a ja roztrzaskam się na milion odłamków. Przypuszczalnie i tak będą ciągnęli swoją głupią komedię i posadzą te moje potrzaskane, połamane kawałeczki na krześle elektrycznym. „Nie mogę tak spędzić nocy” – myślę. Trzęsę się. Rozlega się jakieś rytmiczne stukanie czy pstrykanie. Rozglądam się, próbując odgadnąć, co to może być – mysz przebiegająca po mnie w ciemności albo pająk szczękający szczypcami. „To twoje zęby” – mówię sobie. Muszę się rozgrzać albo przynajmniej już bardziej nie zmarznąć. Staram się wymyślić, co zrobić, ale nic nie przychodzi mi do głowy. „Hipotermia. Wpływa na funkcjonowanie mózgu”. Szkoda, że nie mam nic więcej do przykrycia, tylko to parchate prześcieradło. „Zapukać do drzwi, poprosić o koc albo kołdrę”. Tia, jasne. Nie mogę się ruszyć. Zmęczenie. Cieknie mi z nosa. Myślałam, że zamarznie, a nie że się zakatarzy. Gilowe sople u nosa. Może dali sobie spokój z psychicznymi torturami i przerzucili się na fizyczne. Trzęsę się, drżę i dygoczę jak czterolatka, której chce się siku. Nie mogę leżeć nieruchomo. Wkładam ręce pod poduszkę. Zmieniam zdanie. Przyciskam je do piersi. „Utrzymaj ciepło w środku”. Nie czuję stóp. „Chciałabym, żebyś był ze mną, Isaac – myślę. – Ogrzał mnie. Uściskał. Przytulił”. „Jestem – odpowiada w mojej głowie. – Jestem tu obok ciebie. Zapomnij o zimnie. Patrz razem ze mną w gwiazdy. Wciąż możemy mieć wspólne niebo”. „To musi się jednak skończyć, prawda?” „Gdyby mój ojciec nie…” „Byliśmy naiwni”. „Nie, byliśmy zakochani”.

„Byliśmy?” „Jesteśmy”.

CELA 6

Martha Z pięknego snu, w którym byłeś ze mną, budzi mnie trzeszczący dźwięk. Otaczało mnie ciepło twoich ramion, twój oddech na mojej skórze, twe bicie serca, twoja pierś unosząca się i opadająca we śnie. To zapewne sprawiło, że moje serce wciąż rozprowadzało krew po zamarzającym ciele. Przypomniał mi się czas spędzony w Bracken Woods, kiedy leżeliśmy na kocu, pomarańczowy zachód słońca oświetlał ci twarz, a ja przeklinałam samą siebie za to, że się w tobie zakochałam. Byłam szczęśliwsza niż kiedykolwiek w życiu, ale spodziewałam się krachu, który nastąpi z takim hukiem, że zniszczy nam życie. Trzaski stają się głośniejsze, myśli o tobie odpływają i siadam na łóżku. Ta cela jest maleńka. Miejsca tyle co na materac, muszlę klozetową umocowaną do ściany i obok niej umywalkę. Nie ma okna, tylko podłużny otwór bez szkła, tak wąski, że nie potrzeba krat. Wciskam się we wpadającą przez tę dziurę smugę słońca. Trzeszczenie przypomina stary głośnik, ale nie widzę tu niczego takiego. Milknie. Cisza brzmi teraz dziwnie. Czekam. – Śmierć – odzywa się jakiś głos. – Nieodwracalne ustanie wszelkich funkcji życiowych organizmu. Przerwanie życia. Zagłada. Morderstwo albo zabójstwo. Nie widzę, skąd to dobiega. – Zabić: pozbawić życia. Sprowadzić śmierć. Spowodować krańcowy ból albo wywołać dolegliwość. Doprowadzić kogoś do śmierci. To brzmi jak mój stary nauczyciel angielskiego. Cedzi monotonnie wyrazy. – Umrzeć. Chyba puścili to trochę głośniej. – Przestać żyć. Stać się martwym. Skonać. O Boże. – Przestać funkcjonować. Wysiąść. Wygasnąć. Zejść z tego świata. Wyzionąć ducha. Wynik morderstwa. Kładę się i przyciskam poduszkę do uszu. – Morderstwo: zabicie innej osoby bez uzasadnienia czy powodu. Położyć kres. Zniszczyć. Zabić brutalnie lub nieludzko. W szczególności zadając ból. Jak długo to się będzie ciągnąć?

– Ból: nieprzyjemne uczucie… Nie mów…

W domu Stantonów – To była tylko obietnica – mówi Cicero. Wyjmuje kartę pamięci, wyłącza komputer i spogląda na Isaaca. – Dla ciebie obietnica nic nie znaczy? – pyta Isaac. – Nie, jeżeli ktoś niewinny ma zginąć przez to, że się jej dotrzyma! – Rzuca kartę na stół. – Jak mogłeś to zrobić? – Bo ją szanuję! Bo nie jestem jakimś tam dorosłym, który myśli, że wszystko wie najlepiej, podczas gdy jest przeciwnie! Ona wie, co robi. Oboje wiemy. – Oni ją zabiją! – krzyczy Cicero. – Myślisz, że tego chcę? – ripostuje Isaac. – Nie sądzisz, że wolałbym, żeby powiedziała prawdę i walczyła z tym? – Szczerze? Nie! – Martha ma prawo do własnej decyzji! Muszę to uszanować. I ty też! – Porywa kartę pamięci ze stołu i pędzi do drzwi. – Nie możesz tego zabrać! – woła za nim Cicero. Isaac zatrzymuje się, odwraca na pięcie i wlepia wzrok w rozdrażnionego mężczyznę. – Przestań myśleć, że wiesz, jak będzie najlepiej – mówi opanowanym, zrównoważonym tonem. – Bo nie zawsze tak jest. Ani ty, ani ja. Ani Martha, ani Eve, ani nawet Max czy ten obdartus z High Rises, Gus. Ale razem możemy i musimy zaufać sobie nawzajem, żeby zrobić to, co właściwe. Może mi się udać. Z pomocą Maxa, waszym wsparciem i wiarą, że zrobię, co właściwe, może mi się udać. Zaufajcie mi. Zostawia ich, zamykając cicho za sobą drzwi, a Cicero zaczyna nerwowo chodzić po pokoju. – Jezu Chryste – mówi, przeczesując sobie palcami włosy. – Cholera, Jezu Chryste. – Łapie marynarkę wiszącą na oparciu krzesła i wypada za Isaakiem. W domu zapada cisza. Eve siada ciężko na krześle przy stole i opiera sobie głowę na rękach. Do pokoju wślizguje się Max. Rzuca okiem na matkę, przemyka do kuchni, nalewa wody do czajnika i włącza go. Eve się nie rusza. Syn sypie do kubka łyżkę kawy i bierze mleko z lodówki, a Eve nadal nie porusza się ani nie odzywa. Po zagotowaniu wody Max napełnia kubek, dolewa mleka, miesza i stawia napój przed matką.

Eve podnosi wzrok. – Dziękuję – szepcze cicho. Max siada naprzeciwko niej, bierze z puszki herbatnik i kładzie go obok kubka. – Co o tym myślisz, Max? – pyta matka. Chłopak zamyka oczy, pozwalając, by otoczyła ich cisza. – O Isaacu i Marcie? Myślę, że się kochają – mówi w końcu.

Martha Martha siedzi na białym obrotowym krześle w małym białym pokoju. Nie ma tam nic innego oprócz ustawionego przed nią ekranu komputerowego. – Witaj, Martho – mówi powolny, metaliczny głos wydobywający się zza monitora. Dziewczyna nie odpowiada. – Jak się dzisiaj miewasz? – Każda sylaba wypowiadana jest oddzielnie, a nieudolne naśladowanie melodii ludzkiego głosu daje dziwny efekt. Martha kręci się na swoim krześle to w prawo, to w lewo, to w prawo, to w lewo. – Chcielibyśmy z tobą porozmawiać. Dziewczyna kręci się dalej, po czym zatrzymuje krzesło, siedząc tyłem do ekranu. – Jesteś szczęśliwą pierwszą użytkowniczką naszego nowego skomputeryzowanego serwisu doradczego, Wirtualnego Doradcy. Martha drapie się po głowie. – Widzowie w domach chcieliby, żebyś się odwróciła. Chcieliby widzieć twoją twarz. Dziewczyna się nie porusza. – Aby osiągnąć pełną korzyść z Wirtualnego Doradcy, nieodzowne jest, żebyś się odwróciła. Rozlega się brzęczenie i krzesło przemieszcza się samo. Martha walczy z nim, zapiera się bosymi stopami o podłogę, ale siedzenie i tak obraca się, zatrzymuje i zablokowuje w pozycji, w której dziewczyna znów siedzi twarzą do ekranu. Martha się wierci, podciąga nogi i odwraca się na siedzeniu tyłem do monitora. – Nieodzowne jest, żebyś się odwróciła. – Pieprz się – rzuca Martha. Nagle gasną światła i pokój pogrąża się w czerni. Słychać, jak gdzieś otwierają się drzwi. – Hej! – krzyczy Martha. W ciemności rozlegają się przytłumione stąpnięcia, dzwonienie kluczy, szamotanie ciał, kilka łupnięć i głuchy krzyk. Cisza. Światła rozbłyskują ponownie.

Martha siedzi przypięta pasami przodem do ekranu. Czerwona na twarzy. – Dziękuję za współpracę – odzywa się komputer. – Chcielibyśmy się dowiedzieć, jak się dzisiaj czujesz. Brak odpowiedzi. – Do twojej możliwej egzekucji pozostały trzydzieści cztery godziny i piętnaście minut. Poprawka: trzydzieści cztery godziny i czternaście minut. Jak się czujesz? – Chcę rozmawiać z Eve. Jest moim doradcą z urzędu – mówi Martha. – Stanowisko doradcy z urzędu już nie istnieje. Pani Eve Stanton nie jest już twoim doradcą. Obecnie o twoje potrzeby dbamy my, WD, Wirtualny Doradca. Możesz rozmawiać z nami. – Nie chcę z tobą gadać. – Z naszą nieograniczoną bazą wirtualnego doświadczenia możemy ci pomóc w radzeniu sobie z twoimi emocjami, możesz z nami dzielić swoje problemy, uczucia i sekrety. Czy chciałabyś teraz podzielić się z nami jakimś sekretem? – Nie. – Przykro nam to słyszeć. Wyczuwamy w twoim głosie napięcie. – Napięcie? A to coś dziwnego? Wiesz, w jakiej jestem sytuacji – urywa gwałtownie. – Czy chciałabyś zwierzyć się ze swoich uczuć? – Nie. – Chcielibyśmy poznać twoje uczucia i dzielić je z tobą. Albo może masz jakiś problem, który chciałabyś omówić. – Właściwie tak, tak. Mam problem. Możesz to dla mnie załatwić? – Możemy wysłuchać i okazać empatię. Możemy zasugerować sposób, w jaki poradzisz sobie z problemem. – Okej. Mój problem polega na tym, że wszyscy jesteście dupkami. – Przykro nam to słyszeć. Choć wyczuwamy, że twój problem wynika z subiektywnego punktu widzenia… – Z subiektywnego punktu widzenia i cholernych tortur. – …i sugerowalibyśmy ci, żebyś spojrzała na ten problem obiektywnie. To może ci ulżyć w bólu. – Nie skończyłam. – Mów zatem dalej. – Mam mnóstwo problemów. Możemy omówić je wszystkie? – Nasz serwis został wdrożony po to, by wspierać cię w twej potrzebie. Jeśli omówienie wszystkich twoich problemów będzie dla ciebie wsparciem,

omówimy je wszystkie. – Dziękuję. Mój pierwszy problem, nie licząc tego wszystkiego… cholera… co dzieje się w celach, to brak herbatników. Jestem przez to smutna. Brakuje mi herbatników. – Przykro nam słyszeć, że jesteś smutna i że brakuje ci herbatników. Obsługa cel śmierci, w których zostałaś osadzona, dostarcza ci trzy posiłki dziennie i żaden z nich nie zawiera herbatników. Przeszukanie baz danych wykazuje, że w planach nie przewidziano włączenia do menu herbatników, a po przeanalizowaniu wyników dotyczących twojej nieuchronnej śmierci wydaje się nieprawdopodobne, żebyś została uwolniona. Polecamy ci zatem, abyś w przyszłości unikała popełniania przestępstw, które prowadzą do uwięzienia. Mamy nadzieję, że to rozwiązuje twój problem. Martha kiwa głową. – Zgadza się. Cóż, mój drugi problem jest taki, że zanim umrę, chciałabym jeszcze raz zobaczyć drzewo. Miło jest patrzeć na coś zielonego. – Przykro nam, że nasz obecny serwis nie obejmuje wykorzystania drzew. Jeśli jednak chciałabyś zobaczyć coś zielonego, z przyjemnością informujemy cię, że w dzisiejszym jadłospisie jest groszek. – Fantastycznie – odpowiada Martha. – Dziękuję. – Czy masz trzeci problem? – Tak. Powiedz mi, komputerze, czy to jest pokazywane w telewizji? – Jest. – Na żywo? Ile osób ogląda? – Na żywo. Biorąc pod uwagę bieżące statystyki, oceniamy, że oglądalność wynosi w tej chwili około… dwudziestu jeden milionów. – Wow, całkiem dużo. – Szacuje się, że twoja egzekucja przyciągnie znacznie większą liczbę widzów. Naszym celem jest przekroczenie wartości dwudziestu czterech milionów stu pięćdziesięciu tysięcy. Tyle osób włączyło odbiorniki, aby oglądać wiadomości o zamordowaniu Kennedy’ego. – Mogłabym pobić Kennedy’ego. – Bieżące statystyki oglądalności wskazują, że stale jesteś w pierwszej dwudziestce. – Założę się, że chcielibyście dostać jeszcze więcej, co? Poza ekranem mechanizm komputera zdaje się pstrykać i brzęczeć. – Jesteśmy tu po to, żeby omawiać twoje problemy. Jesteśmy twoim Wirtualnym Doradcą i naszym celem jest udzielanie ci wsparcia.

– Taak, taak, ale jeszcze więcej ludzi… Mogłabym wam w tym pomóc. Komputer nie odpowiada. – Mam pewien sekret… Komputer wciąż milczy. – Coś, co mogłabym wyznać waszym widzom, byliby zszokowani, trudno by im było uwierzyć… ale mogę to udowodnić. – Po przeanalizowaniu twojej osobistej historii, twojego dzieciństwa, związków rodzinnych i kontaktów ze znajomymi, a także twoich wyników w szkole i wyborów życiowych wydaje się wielce nieprawdopodobne, że naprawdę posiadasz sekret, którym mogłabyś zaszokować naszych widzów, tak że trudno by im było uwierzyć, stąd nasza odpowiedź brzmi: niestety, nie wierzymy ci. – Ale jesteście ciekawi. – Nie wierzymy ci. Martha lekko wzrusza ramionami i unosi brwi w niemym pytaniu. – Choć nie wierzymy, że twój sekret kogoś zaszokuje, możesz nam go teraz powierzyć, jeśli sobie życzysz. Pozbycie się ciężaru może ci ulżyć i pomóc w spokojnym odpoczynku. – Niedługo umrę, czemu miałabym teraz odpoczywać? Nie, jeśli chcecie poznać mój sekret, musicie coś dla mnie zrobić. W pokoju zapada cisza. Z boku ekranu mruga czerwone światełko. – Powierz nam swój sekret. – Nie. Najpierw musicie coś dla mnie zrobić. – Powiedz nam, czego dotyczy, a może ponegocjujemy. Martha zamyka oczy w zamyśleniu, rozciąga ręce, na ile pozwalają jej na to klamry. – Okej. Zgodzicie się, żebym jeszcze raz zobaczyła się z panią Eve, zaraz, już. Chcę się z nią widzieć teraz, a w zamian powiem wam, kogo dotyczy sekret. – Nie uważamy, żeby można ci było ufać. – Śpieszcie się – ponagla Martha. – Sądzimy, że znalezienie pani Stanton może być trudne. – Nie wydaje mi się. Najprawdopodobniej pani Eve już tu jest. Znowu zapada cisza. – Wyrażamy zgodę, żebyś zobaczyła się z panią Stanton jeszcze raz. Martha tłumi uśmiech. – Dobrze. Mój sekret dotyczy Paige’a i mojego z w i ą z k u z nim, powiedzmy. Klamry na jej nadgarstkach rozluźniają się.

– Powierzysz nam swój sekret, gdy porozmawiasz z panią Stanton. Otwierają się drzwi i wchodzi strażnik. Martha potrząsa głową. – Nie. Powiem wam swój sekret, wszystko, co wiem, jutro, podczas mojego ostatniego słowa. Tuż przed śmiercią.

Isaac – Co ty robisz? – syczy Isaac. Siedzi przed wiszącym na ścianie ogromnym ekranem telewizyjnym i patrzy, jak strażnik wyprowadza Marthę. Biały pokój porad znika i ukazuje się niebieskie studio. Na czerwonych ustach Kristiny maluje się udawana zgroza, jej grubo pomalowane tuszem oczy są uniesione ku niebu. Obok niej widnieje logo z okiem, wokół którego wolno obracają się litery. – Wyłącz te bzdury. – Do pokoju wchodzi matka Isaaca, ubrana w różowe aksamitne spodnie i białą bluzę. Wyciera sobie ręcznikiem mokrą głowę, włosy ma lekko wilgotne. – Nie dość, że straciłam męża, to jeszcze wszędzie, gdzie się obrócę, muszę znosić twarz tej dziewczyny. – On był też moim ojcem. – Mniej więcej. Ale nie wydajesz się zbytnio przygnębiony jego stratą, nie? – Daj spokój, Patty. Wiesz, jaki był. Wiesz, co wyrabiał w High Rises. – Jeśli nazywasz go swoim ojcem, mnie możesz nazywać matką. – Pamiętam swoją matkę; była dobrą kobietą, nie dorastasz jej do pięt. – Jeżeli ją pamiętasz, wiesz też, że była dziwką! – Spała z mężczyznami za pieniądze, żeby wykarmić siebie i mnie. Tylko w ten sposób mogliśmy przetrwać. A jaki ty masz powód? Wymierzony policzek pali go w twarz i zapiera dech w piersi. – Cokolwiek robił – syczy kobieta – nie oznacza to, że zasługiwał na śmierć. – A oko za oko? – Isaac patrzy na Patty z oburzeniem. Na jego policzku wykwita czerwony ślad jej ręki. – Taak, oko za oko. Zabiła go, więc sama zasługuje na śmierć. – Inna zasada dla nich, inna dla nas, tak? A skąd wiadomo, że go naprawdę zabiła? – Chrystusie niebieski, Isaac, naprawdę jesteś aż taki naiwny? Wiesz, kim ona jest, miała wszelkie powody, by chcieć skrzywdzić twojego ojca. Nigdy bym jednak nie pomyślała, że rzeczywiście się odważy. – O czym ty mówisz? – Muszę iść. – Nie, matko. – Łapie ją za nadgarstek, a ona staje jak przygwożdżona. – Teraz nazywasz mnie matką, kiedy czegoś chcesz. – Spogląda na swą unieruchomioną rękę. – Isaac, złotko, nie zamartwiaj się tym. Wiem, że

to przygnębiające. To znaczy, jestem zszokowana, ale twój ojciec był głupi. Można było przewidzieć, że to nastąpi. Tylko myślałam, że zrobi to raczej matka, nie córka… Nadal trzymając ją za nadgarstek, chłopak przysuwa twarz do jej twarzy. – Przejechał jej matkę – szepcze – ale nie o tym mówisz, prawda? Coś wiesz? – Wiem wiele rzeczy, ale to nie twój interes. – Rzeczy związanych z Marthą? – Puszcza jej rękę. – Chyba powinniśmy porozmawiać. – Nie sądzę. – Patty poprawia sobie ubranie i włosy. – Muszę iść. – Matko, to ważne. – Podobnie jak lunch z przyjaciółmi. – Ważniejszy niż rozmowa z synem? – Ja nie mam syna – odpowiada kobieta. – A jeśli chcesz dobrej rady, lepiej sobie przemyśl, po czyjej jesteś stronie.

Martha – Nie zabijaj – rozlega się głos. – Jedno z Dziesięciorga Przykazań, zwanych też Dekalogiem, które… Drzwi do celi Marthy otwierają się i wchodzi Eve. – …dwukrotnie zostały zawarte w hebrajskiej Biblii… – Pamiętaj o kamerze – szepcze Martha, wstając z leżącego na podłodze materaca, który jej służy za łóżko bez ramy. W celi nie ma żadnego krzesła. – …po raz pierwszy w Księdze Wyjścia… Eve odpowiada skinieniem głowy. – Co to za głos? – pyta. – …następnie w Księdze Powtórzonego Prawa… – Coś w rodzaju nieustannego moralnego komentarza – mówi Martha cichym, monotonnym głosem. – Rano w kółko leciały na cały regulator definicje słownikowe. – …niektórzy twierdzą, że Bóg wypisał… Eve pytająco marszczy brwi. – Na przykład definicje zabójstwa i morderstwa – wyjaśnia Martha. – Śmierci i takie tam. – …swoje przykazania na kamiennych tablicach… – Wygląda na to, że przeszliśmy do moralności religijnej – dodaje dziewczyna. – Nie uwierzy pani, jakiego gówna wysłuchuję. – …i wręczył je Mojżeszowi… Martha osuwa się na podłogę. Twarz ma wymizerowaną, worki pod oczami, usta rozchylają się, jakby trudno było nad nimi zapanować. Kiwa głową. – Nie uwierzy… Nie, to nieważne. – …na górze Synaj… – Teraz przejdą do islamu – mamrocze dziewczyna. – To jakiś cykl. Przynajmniej leci ciszej niż tamte definicje słownikowe. – …Koran zawiera podobne wersety, niektórzy uczeni nazywają je… – Słyszy pani? Eve kiwa głową i siada obok dziewczyny. – Spójrz na mnie – mówi. – Postaraj się na chwilę to zablokować. Posłuchaj mnie. Martha przysuwa się i odwraca do niej.

– Taak – zgadza się. – …wskazówki, jak… – Ta cela jest malutka – szepcze cicho Eve. – Nigdy w żadnej nie byłam. Martha wzrusza ramionami. – Wiele mi nie potrzeba – stwierdza. – Mniejsza, niż wygląda w telewizji – ciągnie Eve. – I sufit wydaje się niżej. – Wrażenie jak w trumnie – mówi Martha. – Ale jest cieplej niż w poprzedniej, więc… Siedzą na materacu tyłem do kamery. Eve kładzie torebkę u swoich stóp i otwiera ją. – …zawarte w Koranie dwukrotnie… – To najbliższe, co mogłam przynieść zamiast drzewa – szepcze i wyjmuje gałązkę długości zaledwie swojej dłoni. Na patyczku trzymają się jeszcze liście, złociście żółte, gotowe do opadnięcia. – Ale nie są już zbyt zielone. Dziewczyna się uśmiecha. – Powiedziałam to ze względu na panią – wyjaśnia. – Zrobiła pani coś dla nas. – Dziękuję – mówi Eve. – Powinnam była pomyśleć, że ci to odbiorą, ale… – wzrusza ramionami. Głos wciąż rozbrzmiewa, lecz Martha pociera palcami szorstką korę, dotyka suchych, umierających liści i próbuje skupić się na rozmowie. – Poszłam do Gusa – szepcze Eve. Martha zerka na nią. – I ma pani…? Eve ostrożnie kładzie palec na ustach i ledwie dostrzegalnie potwierdza skinieniem. – Wszystko przeczytałam – oznajmia bardzo cicho. – Nawet…? – List twojej mamy? Tak. Eve wyjmuje z torebki paczkę herbatników, otwiera ją i kładzie przed Marthą, poza zasięgiem kamery. – Była pani zszokowana? – Nie. Teraz to wszystko ma sens. A ty byłaś zszokowana, gdy przeczytałaś? Dziewczyna odgryza kawałek ciastka i żuje nieśpiesznie, po czym przełyka i patrzy z ukosa na Eve. – Żal mi mamy. Eve kiwa głową. – Rozumiem – mówi. – Kto jeszcze wie?

– Pewnie niewiele osób, inaczej trudno byłoby mu to utrzymać w tajemnicy. – Myślisz, że to coś zmienia? – Nie samo w sobie, nie, ale daje nam więcej amunicji, żeby ich skłonić do słuchania. Do wysłuchania Isaaca w każdym razie. – Wiesz, że kamera monitoringu przy przejściu podziemnym działała tamtej nocy, gdy przejechano twoją mamę? – pyta Eve. Martha odwraca się do niej. – Nie, nie wiedziałam. – Mogłabyś udowodnić, że to on ją zabił. – A jednak samo to nie wystarczy, by coś zmienić na lepsze, nie? – Jak to? – Bo pokazuje tylko, że miałam doskonały motyw! – Gniew i zemstę? Dziewczyna kiwa głową. – Dlaczego ty i Isaac nie przemyśleliście tego dobrze zawczasu? – Ha. Zapomina pani o czymś zasadniczym. – O czym? – O tym, że dopóki Jackson nie pojawił się tamtej nocy, nie mieliśmy sposobu, żeby cokolwiek zdziałać. Mieliśmy papiery, które ukradł Isaac, i list mojej mamy, ale nie było nic, co dałoby się z nimi zrobić. Nikt ważny by nas nie wysłuchał. Żaden policjant by ich nie tknął. Ani polityk, ani dziennikarz. A nawet gdyby ktoś wysłuchał, zainteresował się czy cokolwiek, nic by nie zrobił. Jackson miał zbyt szerokie znajomości. Wszystko, czego kiedykolwiek chciałam, to prawda i sprawiedliwość dla mamy i Olliego, ale doszliśmy do wniosku, że razem, Isaac i ja, moglibyśmy zdziałać więcej, gdybyśmy tylko znaleźli sposób. To pewnie głupie, bo w końcu kim niby jesteśmy? Powinien się tym zająć ktoś taki jak pani czy pan Cicero. Nie nastolatki, ale… Wzrusza ramionami, zmiata sobie z kolan okruchy ciastek i znowu spogląda na Eve. – Dopóki Jackson nie upadł na ziemię z dziurą w głowie i nie przyjechały wozy policyjne na sygnale, z niebieskimi światłami, nie mieliśmy sposobu, by to przeprowadzić. Nagle u moich stóp leżało ciało jednego z najsławniejszych ludzi w kraju, policja była w drodze, przypuszczalnie też media, i już wiedziałam, co robić. Plan, jeśli to można nazwać planem, to było kilka słów, które zamieniliśmy w ciągu paru minut, zanim zjawiła się policja. Przedtem mieliśmy tylko nadzieję. – Więc czemu to zrobiliście?

Dziewczyna nachyla się do gościa i zniża głos. – Ponieważ przychodzi czas, gdy trzeba wybrać między apatią i działaniem. Mogłam się cofnąć z powrotem w mrok i dalej żyć z dnia na dzień, klepiąc biedę i patrząc, jak rośnie góra niesprawiedliwości. Myślałabym sobie pewnie: „Co by było, gdybym zrobiła tak czy tak, to znów taka sprawa jak z mamą, a tamta taka jak z Olliem”. Albo mogłam postawić się twardo i powiedzieć światu, że mam dość, jak wielu przede mną, b a r d z o wielu, ponieść konsekwencje i modlić się, żeby zmieniły one przyszłość. – Ale, Martha, zanim to nastąpi, zanim ludzie czy to za sprawą twojego ostatniego słowa, czy za sprawą mowy, którą Isaac wygłosi w imieniu ofiary, pożałują, że nie głosowali za twoją niewinnością, dla ciebie będzie już o wiele za późno. Martha fuka na te słowa. – Nie chodzi o to, żeby mi uratować życie. Gdyby tak było, nie przyznawałabym się do winy. Chodzi o coś większego. Jutro umrę, ale ludzie dowiedzą się prawdy o mamie, o Olliem i o Jacksonie, o wszystkim, w co był wmieszany. A przy tym, mam nadzieję, powstanie szansa, że narodzi się nowa sprawiedliwość. Lepsza, w której ludzie mają oczy otwarte i nie dają się manewrować mediom i różnym działaniom pod publiczkę. – Jesteś pewna, że chcesz umrzeć za taką wątpliwą nadzieję? – Gdybym nie uważała, że przynajmniej coś zacznę, jaki byłby sens tego wszystkiego? – W ciągu całej mojej tutejszej kariery nikt nie przyznał się do winy tak ochoczo ani nie mówił tak otwarcie o swojej śmierci. Nie wiem, co z tobą zrobić. Mam wrażenie, że cię zawiodłam. Martha wpatruje się w nią przez chwilę. – Naprawdę? – szepcze. – N i k t nie przyznał się do winy tak ochoczo? Eve potrząsa głową i marszczy brwi. Martha nachyla się ku niej. – A co z pani mężem? – szepcze jej do ucha. W Eve zamiera oddech. – W Rises wszyscy wiemy – ciągnie dziewczyna. – To nie on zabił tego człowieka, tylko pani. W samoobronie, ale założę się, że wziął na siebie winę, żeby pani mogła żyć, wychować Maxa. – Martha, nikt… Max nie… Powiedziałam Jimowi, żeby nie… Ja nie… – Nawet pan Cicero nie wie? Eve znowu potrząsa głową.

– Wiem, że dlatego mnie pani rozumie, i wiem, że pani rozumie, dlaczego to robię. Drzwi za nimi znowu się otwierają. Eve wpycha herbatniki pod materac i chwyta swoją torebkę. – Pora kończyć, pani Stanton – odzywa się strażnik. Obie kobiety wstają. – Nie będę mogła już więcej się z tobą zobaczyć – szepcze Eve. – Co będzie jutro? – Jutro? – Eve bierze ją za rękę. – Spędzisz dzień w Celi 7. Jest większa od tej. Widziałaś ją w telewizji? W tym programie? – Widziałam, kiedy Ollie został stracony… ale nie pamiętam. – Powiedziano, że pora kończyć – przypomina klawisz. – Jest tam też krzesło. – Krzesło? To krzesło, które… na którym ja… – głos jej się łamie. Eve potwierdza skinieniem głowy. Martha robi nieśmiało krok w jej stronę. Zatrzymuje się na sekundę, potem zamyka oczy i zwiesza głowę, chowając ją w dłoniach. – Boję się – wyznaje szeptem. Eve delikatnie odejmuje ręce Marthy od jej twarzy. – Nigdy cię nie zapomnę – mówi, a w jej oczach wzbierają łzy. Dziewczynie oddech się rwie, ciało drży, w miarę jak panika bierze górę, Martha przełyka i przełyka głośno, by się uspokoić. – Jutro – szepcze Eve – zamknij oczy i wyobraź sobie drzewo na wietrze. Bądź ptakiem, który usiadł na gałęzi, i pozwól sobie odlecieć. Martha nachyla się do niej. – Niech pani powie Isaacowi… niech mu pani powie, że mi przykro… Powie mu… że go kocham. Strażnik odciąga Eve i łzy płyną jej po policzkach. – Powiem mu! – woła, ciągnięta przez klawisza. – Obiecuję, że mu powiem. Drzwi się zatrzaskują. W celi Martha osuwa się na materac. Odwraca się od kamery i owija kocem. – Bądź ze mną, Isaac – prosi ledwie dosłyszalnie i zamyka oczy. – Przytul mnie, żebym nie czuła się tak samotna. W jej wyobraźni on jest tuż przy niej i otacza ją ramionami. Szepcze jej do ucha, że ją kocha i że zawsze już będą razem.

Sprawiedliwością Jest Śmierć Program trwa już od kilku godzin. Światła są przygaszone. W półmroku Kristina siedzi na swoim zwykłym miejscu przy końcu długiego biurka, obok niej zajmuje stołek Joshua. Ekran widoczny po prawej pokazuje Marthę leżącą na materacu tyłem do kamery. Cela wydaje się większa, czyściejsza, jaśniejsza, bielsza. Materac wygląda na grubszy, koce – miększe, a nietknięte jedzenie na tacy – bardziej apetyczne. KRISTINA: Właśnie dlatego konieczne było zredukowanie stanowiska doradcy z urzędu. Problem w przypadku ludzkiej interakcji, jak państwo widzą, stanowią uczucia i emocje, które mogą zachwiać państwa osądem. JOSHUA: Wygląda na to, że doradczyni Stanton rozwinęła u siebie coś w rodzaju przywiązania do naszej oskarżonej. KRISTINA: W rzeczy samej, a to po prostu niewłaściwe. Należy zachować zawodowy dystans. Ta kobieta sympatyzuje z dziewczyną już od Celi 1. JOSHUA: Zastanawiam się jednak, Kristino, drodzy widzowie w studiu i przed ekranami, czy nie jest to bezpośredni wpływ jej własnych tragicznych doświadczeń. KRISTINA: Tragicznych? Akurat! Joshua zerka na nią krótko. JOSHUA (ze śmiechem): Cóż… wyobrażam sobie, że sytuacja, gdy twój mąż zostaje stracony, zajmuje całkiem wysokie miejsce na skali stresu, Kristino!

Zwraca się do publiczności, a ona śmieje się razem z nim. JOSHUA: To była niesławna sprawa. Jim Stanton, mąż Eve, został skazany na śmierć za zabicie człowieka, który, jak twierdził, zaatakował go. Mówił, że działał w samoobronie, a zabójstwo było przypadkowe. Nastąpił zwrot opinii publicznej, jakiego nie mieliśmy nigdy przedtem ani potem: dziewięćdziesiąt dwa procent osób głosowało za jego niewinnością, aż do wieczora Celi 6, kiedy do prasy wyciekł raport policyjny wskazujący na to, że tamten człowiek zginął od ciosu zadanego w tył głowy, a więc nie była to samoobrona, tylko tchórzliwy atak. KRISTINA: Trzeba przyznać, że masz pamięć do faktów, Josh! JOSHUA (z uśmiechem): Cóż, Kristino, przecież to wszystko jest w mojej nowej książce, nie wiesz o tym? Pokazuje tom w twardej oprawie, z rzucającym się w oczy tytułem „Na co zasługują?”, i otwiera ją z przodu, żeby pokazać własne zdjęcie w środku. JOSHUA: Z moją czarującą fotką. Puszcza oko i przez widownię przebiega szmer. JOSHUA: Ale poważnie mówiąc, ta książka bada opinie publiczności w kwestii tego, co jej zdaniem powinno spotkać sprawcę przestępstwa. KRISTINA: Zdaje się, że śmierć. JOSHUA: W wielu przypadkach tak, jednak nie we wszystkich. To interesujące, że stara maksyma „oko za oko” wciąż znajduje głęboki oddźwięk u wielu moralizatorsko nastawionych osób. Maksyma, która stała się inspiracją dla prawa, tego przedsiębiorstwa i projektantów naszego logo. Maksyma, którą znajdujemy w Biblii, ale często niewłaściwie interpretujemy ją dosłownie… KRISTINA: Dziękuję ci, Joshua, ale może przerwijmy tutaj, zanim za bardzo zagłębimy się w twoje poglądy.

Kamera robi na nią najazd. KRISTINA: Jak zawsze w przypadku więźniów Celi 6, odbieramy od was, głosujący widzowie, telefony, aby poznać w a s z e poglądy na daną sprawę. Zanim to jednak nastąpi, spójrzmy jeszcze raz na to, co czyni tę sprawę tak ważną i fascynującą dla wielu osób. Uprzejmie wyjaśni nam to nasz wspaniały premier. Uśmiecha się do kamery, ta zaś następnie zwraca się w stronę ekranu po prawej, na którym widnieje posąg Temidy wieńczący gmach sądu Old Bailey i górujący nad City z rozpostartymi ramionami, z wzniesionym obosiecznym mieczem w jednej ręce i wagą z szalkami na tym samym poziomie w drugiej. Od prawej strony zaczyna przez ekran sunąć hasło: Culpae poenae par esto. Pod spodem pojawia się tłumaczenie: „Niech kara odpowiada winie”. I zaraz następna łacińska myśl: Bonis nocet quisquis malis pepercit, z tłumaczeniem: „Kto oszczędza zło, krzywdę czyni dobru”. GŁOS PREMIERA: Nasze prawa i zasady moralne były dla nas kompasem przez wiele lat i prowadziły nas przez wojny, powstania, niepokoje społeczne, kryzysy i zamieszki na tle religijnym. Dzięki tym prawom nawet kiedy byliśmy wystawiani na próbę, postępowaliśmy właściwie względem ludzi tworzących nasz naród. Obraz na ekranie zmienia się – kamera podąża długim, mrocznym korytarzem, wzdłuż którego ciągną się pozamykane metalowe drzwi, a z góry sączy się przytłumione światło. Przed kamerą zatrzaskuje się krata, rozbrzmiewa donośny szczęk. GŁOS PREMIERA: Ci, którzy wchodzą w konflikt z moralnymi zasadami, odczują na sobie pełny ciężar prawa. Kamera cofa się korytarzem, ekran z wolna wypełnia się światłem, aż w końcu widać na nim tylko jaskrawą biel. GŁOS PREMIERA: Sześć dni temu popełniono przestępstwo, które wstrząsnęło

naszym narodem do głębi. Na ekranie migają fotografie Jacksona: wychudzony sześcio- czy siedmioletni chłopiec siedzący w rynsztoku koło High Rises, brudny na twarzy, z kawałkiem chleba zaciśniętym w ręce. Młody nastolatek w obcisłych dżinsach, z szyderczą miną i z papierosem w ręce, a przed nim stojący policjant. Młodzieniec około osiemnastki, obejmujący szczupłą kobietę o długich włosach, oboje z butelką wina w ręce. GŁOS PREMIERA: Jackson Paige mógł na zawsze pozostać kimś takim, jednak wybrał co innego. Dorastał w najokropniejszych, trudnych do wyobrażenia warunkach, ale pracował na to, żeby się wydźwignąć z nędzy i mieć życie, na jakie naprawdę zasłużył. Obraz znowu się zmienia. Ukazuje się fotka przedstawiająca dwudziestokilkuletniego Jacksona z wysłużoną walizką w ręce i nerwowym uśmiechem na twarzy, machającego do obiektywu. GŁOS PREMIERA: Po raz pierwszy zwrócił na siebie powszechną uwagę, kiedy wystąpił w telewizji w przełomowym reality show – Oni przeciw nam – konfrontującym najbogatszych obywateli kraju z najbiedniejszymi. Jego urok osobisty podbił nasze serca i Jackson wyszedł ze studia nie tylko z wygraną liczącą dobrze ponad milion funtów… Na ekranie tryskający energią Jackson stoi z wieńcem kwiatów na szyi, z pieniącą się butelką szampana w ręce i z uśmiechniętą młodą kobietą u boku. GŁOS PREMIERA: …lecz także ze swoją przyszłą żoną, młodą gwiazdą salonów Patty West. Pojawia się ślubna fotografia zamieszczona na okładce magazynu „Celebrity Goss!”. GŁOS PREMIERA: Razem królowali na łamach celebryckich czasopism, na przyjęciach, zapraszani przez bogatych i sławnych, byli częstymi gośćmi rozmów telewizyjnych, nieskończenie wiele razy pokazywali się publicznie i stali się wiodącymi

postaciami licznych akcji charytatywnych, które Jackson wspierał w miarę rozwoju swojej kariery i wzrostu pozycji społecznej. Stanowili idealną parę. Szereg zdjęć następuje jedno po drugim, na każdym Patty i Jackson wyglądają olśniewająco, wręczając nadnaturalnej wielkości czeki lub siedząc przy łóżku chorych czy potrzebujących. GŁOS PREMIERA: Najznamienitszym przykładem ich troski o wspólne dobro było adoptowanie dziecka. Jackson wracał wówczas z miejsca, które wspierał finansowo – z jadłodajni dla ubogich mieszczącej się w pobliżu jego starego domu w High Rises. Nagle z balkonu rzuciła się nieradząca sobie z trudnościami życia młoda matka. Jackson znalazł się tam jako pierwszy i – przejęty niedolą nieuchronnie czekającą osieroconego chłopca – razem z Patty przygarnął go i usynowił. Nie szczędził wydatków na wychowanie małego sieroty oraz podjął kolejne działania dobroczynne w obrębie dzielnicy Rises. Na ekranie widnieje czarno-białe zdjęcie o dużej ziarnistości: Jackson na kolanach obok zapłakanego małego chłopca. GŁOS PREMIERA: Dla wielu był uosobieniem nadziei, dla wszystkich – działaczem charytatywnym oraz idolem publiczności. Prawdziwym księciem, mimo żebraczych korzeni. I został nam odebrany bezmyślnym, szokującym aktem przemocy. Z wolna pojawia się kadr z policyjnego nagrania wideo – skrwawione ciało Jacksona leży na mokrej drodze na wpół ukryte w mroku przejścia podziemnego. Zaczyna grać muzyka: rozbrzmiewa wolna, przemawiająca do emocji melodia skrzypiec. Przez ekran przewijają się fotografie ludzi zdjętych smutkiem – zapłakane twarze, boleść malująca się w spojrzeniach. Małe dzieci kładą własne rysunki w miejscu, gdzie ofiara upadła na ziemię. Nastoletnie dziewczyny, każda z różą w ręce, dorośli mężczyźni poklepujący się nawzajem po plecach, kobiety z dłońmi

przyciśniętymi do ust, chłopcy pochylający głowy, z twarzami skrytymi w kapturach. GŁOS PREMIERA: A wszystko z powodu tej dziewczyny. Z ekranu bije jasne szkolne zdjęcie uśmiechniętej Marthy. Młoda uczennica ma kręcone włosy, wyprasowaną bluzkę, czysty fartuszek szkolny. GŁOS PREMIERA: W zeszły poniedziałek o ósmej trzydzieści wieczorem Martha Elizabeth Honeydew wzięła tę broń… Ukazuje się policyjna fotka pistoletu. GŁOS PREMIERA: …i opróżniła cały magazynek, strzelając w Jacksona Paige’a, aż jego ciało upadło przed nią na ziemię, a krew zbroczyła asfalt. Odtwarzane jest nagranie o dużej ziarnistości – widok z policyjnej kamery czołowej, przemykają ulice, błyskają niebieskie światła, reflektory samochodowe padają na Marthę wybiegającą im naprzeciw z pistoletem w ręce, na skierowany na nią policyjny rewolwer. POLICJANT: Rzuć broń! Rzuć broń! Martha upuszcza pistolet i kładzie sobie ręce na głowę. MARTHA: Ja to zrobiłam! Zastrzeliłam go! Zabiłam Jacksona Paige’a. Znów zmiana na ekranie: duże pomieszczenie o jednej ścianie przeszklonej, lite drzwi i goła posadzka. Przytłumione światło rozjaśnia fragmenty pokoju, lecz kąty i obrzeża pozostają mroczne. Pośrodku stoi solidne drewniane krzesło, wysokie, o prostym oparciu, z pięcioma skórzanymi pasami: dwoma na wysokości kostek, dwoma na podłokietnikach i jednym na oparciu krzesła na wysokości piersi siedzącego. U góry na regulowanym wysięgniku przymocowano metalową obręcz na głowę. GŁOS PREMIERA: Nad czym tu debatować? Muzyka cichnie, ekran ponownie zajmuje logo z okiem, kamera kieruje się

z powrotem na Kristinę i Joshuę. W studiu panuje posępna cisza. KRISTINA: W rzeczy samej. Składamy podziękowania premierowi za to, że będąc na urlopie, znalazł czas, by nagrać dla nas te słowa. Zapewniamy, że znaczy to dla nas bardzo wiele. Robi przerwę, wyjmuje z kieszeni chusteczkę, osusza sobie oczy i zwraca się z powrotem do kamery. KRISTINA (z półuśmiechem): Ale w naszym programie i w naszym kraju jesteśmy dumni z naszego demokratycznego systemu Głosowania dla Wszystkich. Przyłączcie się, drodzy widzowie, do dyskusji na portalach społecznościowych, dzielcie się swymi opiniami, dzwońcie do nas i nagrywajcie swoje wiadomości. Wrócimy na antenę po kilku słowach od naszego sponsora, Cyber Secure, aby posłuchać waszych słów. Najpierw jednak przypomnijmy szczegóły dotyczące głosowania…

Martha W głowie mi się dziś kłębi. Tyle sprzecznych myśli. Przypływają, mieszają się i odpływają, a potem wracają. Nie mogę się opanować. Nie usiedzę spokojnie. Mój mózg nie potrafi się wyciszyć. Wiesz, zaskoczyło mnie to, ile czasu kiedyś spędzałam na rozmyślaniu o przyszłości. Nie o wielkich rzeczach, tylko o tym na przykład, co zjem następnego dnia na podwieczorek, co będzie w telewizji w przyszłym tygodniu. Czy spadnie śnieg tej zimy. O takich przyziemnych sprawach. Dowiem się, co będzie na podwieczorek, i o to właśnie chodzi. Trudno jest myśleć o nieuchronnie zbliżającym się n i c z y m. O tym, jak to będzie, kiedy już… mnie n i e b ę d z i e. Żadnych myśli. Żadnych wspomnień. Żadnej telewizji w przyszłym tygodniu ani śniegu w zimie, ptaków śpiewających na wiosnę ani… ani żonkili, kasztanów, tęczy… ani burzy… ani… Cholera, dziewczyno, zatkaj się już. Zatkaj. Się. Już. Zamykam oczy i staram się nie dopuszczać do głosu własnych obaw, ale wtedy wciąż widzę pod powiekami tę głupią krowę sięgającą po broń i wrzeszczę sama do siebie: „Odłóż to! Nie rób tego!”. Wystrzał był taki głośny, a rozbłysk tak jasny i wszystko to trwało raptem ułamek sekundy – maleńki ruch palcem zakończył czyjeś życie. Jak to powiedział ten uczony? Newton chyba. Każdej akcji towarzyszy równie silna, ale przeciwna reakcja? Nie wydaje się to do końca prawdziwe. Poruszasz palcem wskazującym i ktoś ginie. Jutro będzie tak samo, prawda? Wybierz kilka cyfr w swoim telefonie, a przeminę. Mają władzę nad moim życiem, obowiązek wykonania tego, co trzeba. My mieliśmy obowiązek tamtej nocy, a wtedy po raz pierwszy władza była po naszej stronie. Patrząc wstecz teraz, kiedy jestem w celi, widzę, że wszystko zmierzało niepowstrzymanie do pewnego punktu w czasie, którego nie dostrzegałam, i musiało dobiec kresu w jakimś punkcie, a im dłużej się toczyło, tym większej

nabierało prędkości i tym większe spustoszenie miało zrobić, kiedy się z konieczności zatrzyma. Mój Boże, to narobi potężnego bałaganu. Ludzie będą o tym mówili. Zapamiętają. Mam nadzieję, że zadziałają. To było miesiąc przed t a m t ą n o c ą. Jedliśmy obiad z panią B. Ty przyniosłeś jedzenie, ona je ugotowała. Nie widziałyśmy mięsa od długiego czasu i kiedy zapach gotowanej potrawy rozszedł się przez korytarz po całym piętrze, myśleliśmy, że wzbudzimy zamieszki. Nigdy nie dawałeś nam poznać, że masz pieniądze, a my nie. Byłeś najlepiej zachowującym się snobem, jakiego w życiu spotkałyśmy! Ale nie byłeś snobem, prawda? Bo tak naprawdę pochodziłeś z Rises. – Te pochwały, jakie Jackson dostał za to, że cię przygarnął – powiedziała pani B., gdy kroiłeś kurczaka. – Gazety go wychwalały pod niebiosa. – Nie pamiętam – wtrąciłam. – Miałaś sześć lat, tak jak on. A ty, Isaac? Pamiętasz? Potrząsnąłeś głową. – W ogóle nie pamiętam, pani B. Choć myślę, że gdybym w dzieciństwie mieszkał koło pani, nie chciałbym się wynieść. Uśmiechnęła się do ciebie – wiedziałeś, jak oczarować słowem. – Historia twojej matki była tragiczna – rzekła. – Dobra kobieta, zrobiłaby dla ciebie wszystko. Nigdy nie zrozumiałam, czemu to zrobiła. – Podała ci talerz. – Znała ją pani? – zapytałam. – Widywałam w okolicy. Mieszkała koło mojej przyjaciółki w Dzwonkowym Domu. Przyjaciółka mówiła mi, że zawsze się uśmiechała, człowiek nie pomyślałby, że była w takiej depresji. Isaac odłożył nóż na talerz. – A potem zamieszanie… b a j z e l. Jasne, wstawili kraty w oknach, żeby nikt więcej nie wyskoczył. Zamknąłeś oczy. Położyłam dłoń na twojej nodze. Pani B., potrząsając głową, ciągnęła swoją opowieść: – Zadziwiające, jak szybko Jackson dostał się do waszego mieszkania. Powiedział, że wpadł tam, żeby sprawdzić, czy wszystko okej, myślał, że może wychylisz się i zobaczysz ją martwą albo że sam wypadniesz. Wyszedł z tobą w ramionach, płakałeś. Na dole już była prasa z tą kobietą, Patty. – Widział, jak to się stało? – spytałam. – Co on tam w ogóle robił? – Powiedział, że wspominał miejsce, z którego pochodził, swoje, jakie

to słowo… kornie? – Korzenie – poprawiłam. – Taak, właśnie. Powiedział, że wrócił, żeby rozdawać jedzenie i inne rzeczy, zobaczyć się z młodymi rodzinami, pomagać im przetrwać. Co myślę? Że to nie było takie proste. – Wzruszyła ramionami, kąciki ust jej opadły. – Kim jestem, żeby się wypowiadać. Może akurat przechodził, gdy to się wydarzyło. Patrzyłam, jak palcami postukała się po ustach, i czekałam na ciąg dalszy, ale nie nastąpił. Kiedy w rozmowie pojawiał się Jackson Paige, zwykle oznaczało to, że w powietrzu zaroi się od wszelkich znanych jej przekleństw, przy czym pani B. nie dbała o to, czy ktoś ją usłyszy albo czy komuś będzie to pasowało. Co ją powstrzymało? To, że siedział z nami Isaac, i nie chciała przy nim źle mówić o jego ojcu? Ujęło mnie, że była wobec niego taka taktowna. – Ale skąd wiedział, które to mieszkanie? – dociekałam. Spojrzała na mnie z uniesionymi brwiami, jakby mi chciała powiedzieć, że coś ze mną nie tak. – Dużo pytań, panno Martho, powinnaś zostać policjantką! Nie znam odpowiedzi. Odpuściłam. Cokolwiek pomyślałam lub pomyślała ona, albo nawet pomyślał Isaac, pozostawało faktem, że Jackson go wychował. Adoptował, choć wcale nie musiał. Mógł go odstawić do sierocińca lub innej instytucji. Dlaczego? Ten dobry czyn nie równoważył śmierdzącego gówna, jakie ten człowiek robił wokół siebie. Ale tobie świtało coś w głowie. – A co z Patty? – spytałeś, napoczynając Yorkshire pudding. – Twoją macochą? Skinąłeś głową. Włożyłeś sobie kęs do ust i żując, nie spuszczałeś wzroku z pani B. Podniosła sosjerkę i wzruszyła ramionami. – Na własne oczy widziałam ją tylko raz. Była ładna. P i ę k n a. – Sprytna? – spytałeś. – Nie mogę powiedzieć. – Zdolna do manipulacji? – Nie mogę powiedzieć – powtórzyła. Nagle, jakby nie mogła już tego dłużej powstrzymać, postawiła sosjerkę z powrotem na stole i westchnęła. – Jakie tu macie powiedzenie… pod wielkim mężczyzną… nie… za wielką kobietą… – Za każdym wielkim mężczyzną stoi kobieta? – podsunąłeś. Pani B. przytaknęła i uśmiechnęła się.

– Właśnie tak! Popatrzyliście na siebie znacząco i jej uśmiech zgasł. – Właśnie tak – powtórzyła pani B. szeptem i skinęła głową. Coś się wydarzyło między wami dwojgiem, czego ja nie byłam uczestnikiem, ale po raz pierwszy zastanowiłam się, czy Patty jest rzeczywiście tą tępą blondynką, jaką zgrywa. Potem skończyliśmy jeść i we dwoje wróciliśmy do mojego mieszkania. Usiedliśmy na podłodze w maleńkim saloniku z zasuniętymi zasłonami i zgaszonym światłem. Za kominek służyła nam jedna z tych szklanych brył wyglądających jak węgiel, ze światełkiem pod spodem i wiatraczkiem. Zdjęłam szkło, nastawiłam światełko i wiatraczek, a potem leżeliśmy, patrząc, jak na suficie tańczą pomarańczowe i żółte kształty. W tle rozlegał się szmer rozmów prowadzonych gdzieś w sąsiednich mieszkaniach, warkot samochodu za oknem, syrena policyjna, ale wszystko to było oddalone. Byliśmy sami i wiedzieliśmy, że nasz czas dobiega końca. Przetoczyłam się na bok i patrzyłam na światła na twojej twarzy. Kąciki ust uniosły ci się w uśmiechu, gdy przyłapałeś mnie na tym, a ja powiodłam po nim palcem. – Łaskocze – powiedziałeś, więc przesunęłam palcem po policzku i po linii szczęki. A potem po szyi i jabłku Adama. I na pierwszy guzik twojej koszuli. Oddech ci przyśpieszył. – Martha – szepnąłeś. – Ciii – odpowiedziałam, nachyliłam się i pocałowałam cię w usta. Moje palce odpięły drugi guzik, dotknęły twojej piersi. Odsunąłeś się łagodnie, odgarnąłeś włosy z mojej twarzy i spojrzałeś na mnie. – Martha – szepnąłeś znowu. – Ja nigdy jeszcze… Reszta zdania zawisła w powietrzu. – Ja też nie – odrzekłam. – Jesteś pewna, że chcesz? Kiwnęłam głową. Pamiętasz, co działo się potem. Jak mógłbyś zapomnieć? Też mnie pocałowałeś. Całowaliśmy się nawzajem. Rozpłynęliśmy się w sobie, nerwowo i niezgrabnie, z hormonami, pragnieniem i pożądaniem, o których nie wiedziałam, że we mnie mieszkają. Zdjęliśmy ubrania, twoja skóra była gorąca i miękka, klatka piersiowa pokryta meszkiem, ramiona mocne, palce delikatne, ale niezręczne.

Chciałam pieścić cię wszędzie, ale się bałam. Pragnęłam cię, kochałam cię, nie wyobrażałam sobie, że ktoś inny miałby mieć prawo do mojego pierwszego razu. Własna nagość wprawiała mnie w zakłopotanie, ale tak samo twoja. Patrzyliśmy sobie w oczy, żeby sobie nawzajem dodać pewności, chichotaliśmy ze swojego braku umiejętności, uśmiechaliśmy się dla otuchy, wsłuchiwaliśmy się w swoje rwane oddechy. Gdy połączyliśmy się i poruszali, nasze serca biły coraz szybciej, ciała przywarły do siebie, wśród potu i nerwów dywan palił nas w kolana i łokcie. Mieliśmy wspólne niebo, wspólne gwiazdy, a teraz wspólny pierwszy raz. Ściągnęłam z sofy narzutę i leżeliśmy pod nią nadzy. – Uwiodłaś mnie – powiedziałeś z uśmiechem. Roześmiałam się z tego. – Nie sądzę! – odparłam. – Nie narzekam. W sąsiednim mieszkaniu zegar wybił dwunastą. – Północ – zauważyłam. – Twoi rodzice nabiorą podejrzeń. Oparłeś się na łokciu. – Szkoda, że nie mogę zostać. Pomyślałam to samo, ale potrząsnęłam głową. – Nie dawaj im powodów, żeby cię tu śledzili – powiedziałam. – Wiesz, to, co pani B. mówiła przedtem… Myliła się, on nie przyszedł tu, żeby rozdawać paczki żywnościowe. – Wiem – przytaknęłam. – Wiesz, moja matka, moja p r a w d z i w a matka, nie Patty, no, po tym, jak ojciec umarł, ona i Jackson byli… Przekręciłam się na bok i patrzyłam, jak oczy ci błyszczą w świetle. – Był u niej w mieszkaniu, zanim… – To już nie ma znaczenia – szepnęłam. – Ma – odpowiedziałeś. – Wiem, że nie wyskoczyła sama. Spoglądałam na kolory odbijające się na twojej skórze i czułam twój ból. – Miała swoje problemy, ale nigdy nie złamała obietnicy, nawet w najgorszych dniach. Następnego dnia były moje urodziny, dokładnie następnego dnia, a ona obiecała zabrać mnie do zoo, zdobyła już bilety, przygotowała nawet prowiant na piknik. Była w dobrym nastroju. To nie miało sensu. – Mówisz, że ją wypchnął? Dlaczego miałby to zrobić? – szepnęłam. – Nie wiem – odparłeś. – Może zagroziła jego ułożonemu życiu. Może

mu odbiło, chciał coś udowodnić; a może po prostu tak mu się podobało. Patrzyłam, jak targają tobą wspomnienia, jak na nowo przeżywasz lata, kiedy próbowałeś to sobie poukładać, a jednocześnie w mojej głowie tłukło się pytanie, którego, jak wiedziałam, nie powinnam zadawać. – Isaac – szepnęłam, kładąc dłoń na twoich rękach. – Dlaczego on cię adoptował? Twoja twarz wolno odwróciła się ku mojej. – Jeszcze bardziej poprawiło mu to wizerunek, nie? Przygarnął mnie, biednego sierotę z Rises. Dzięki temu wygląda na życzliwego i pełnego współczucia. Ludzie go za to uwielbiają, wiesz. Lubią go. Szanują. „Jaki to dobry facet”, myślą. – Potrząsnąłeś głową. – Nie wydaje mi się, żeby to był jego pomysł. Im więcej o tym myślę, tym bardziej dochodzę do wniosku, że ktoś pociąga za te jego sznurki. A im bardziej utwierdzam się w tym przekonaniu, tym bardziej jestem wściekły. – Nie ma sensu się wściekać – odszepnęłam. – To i tak nic nie zmieni. – Nic się nigdy nie zmieni – powiedziałeś. – Im dłużej to trwa, tym bardziej jestem tego pewien. Wszystko jest bezcelowe. Wiesz o tym tak samo dobrze jak ja. Ale z tymi słowami coś mnie tknęło, to uczucie omyło mnie niczym fala chłodnego morza. Jakbym się obudziła z drgnieniem albo przegapiła stopień, schodząc ze schodów. – Owszem, zmieni się – oznajmiłam z absolutnym przekonaniem. – Coś się stanie i sytuacja się zmieni. Na pewno. I coś się wydarzyło, prawda? Coś się, do cholery, stało.

CELA 7

Martha Otwierają się drzwi do Celi 7 i wchodzę do środka. Krzesło stoi na środku podłogi, wokół niego pasy, czekają na mnie. Zatrzymuję się, nie mogę się ruszyć. Rozlega się brzęczenie, podnoszę wzrok wysoko na ścianę i widzę wycelowaną w siebie kamerę. Chcę się do niej uśmiechnąć, pomachać, wystawić środkowy palec albo wrzasnąć, ale nie potrafię nic zrobić. Drzwi zatrzaskują się za mną, aż podskakuję. Wyrywa mi się okrzyk, czego natychmiast żałuję. Nie chcę okazać słabości, ale serce mi wali tak mocno, że pewnie wszyscy widzą, jak całe ciało się od tego trzęsie. Staję w mroku bez ruchu, gapiąc się na krzesło i pasy. Na ścianie tyka zegar. – Godzina – obwieszcza zdeformowany elektroniczny głos. – Ósma rano. Pozostało: trzynaście godzin do twojej możliwej egzekucji. Obecne wyniki to: dziewięćdziesiąt siedem procent za, trzy procent przeciw. Zaktualizujemy je za: jedną godzinę. Cholera.

Isaac Isaac w swoim pokoju wyłącza telewizor. Robi głęboki wdech i patrzy na rzeczy ułożone na biurku: zdjęcia, dokumenty, kartę pamięci… Bierze kopertę, na której napisano „Testament”, i wkłada do niej pozostałe przedmioty. Spogląda na zegarek. – Dwanaście godzin i pięćdziesiąt osiem minut do twojej możliwej egzekucji – mówi.

Eve Eve siedzi ze wzrokiem utkwionym w lustro swojej toaletki. Włosy ma uczesane, ale na twarzy brakuje makijażu. – Wiesz, że wywloką sprawę taty – odzywa się Max od drzwi. Jego matka kiwa głową. – Wiem – szepcze. – Ale muszę to zrobić. – Chcesz, żebym poszedł z tobą? Eve odwraca się do niego. – Nie mam nic przeciwko – zapewnia syn. – Byłoby dobrze – mówi Eve ze skinieniem.

Cicero – Nie jesteś już sędzią – mówi sam do siebie Cicero, rozsmarowując sobie na twarzy piankę do golenia. – Nie liczy się to, co myślisz. Nikt się tym nie przejmuje. Wyciera zaparowane lustro, tak że widać w nim tylko jego oczy, i wpatruje się w nie. – Ale rozpoznaję niewinność, gdy ją widzę – szepcze. – I dostrzegam korupcję. Przeciąga maszynką do golenia po skórze. – Czas, kiedy miałeś coś do powiedzenia, przeminął, staruszku – mówi do siebie. – Teraz możesz być tylko wsparciem dla tych, którzy będą działać. – Zarost chrobocze pod ostrzem. – Słabym, bezużytecznym wsparciem – mruczy.

Sprawiedliwością Jest Śmierć Na ciemnoniebieskim ekranie brzęczą i trzeszczą białe cętki, przypominając wyładowania elektryczne. Mruga wielkie oko i dokoła czarnej źrenicy zaczynają wirować w koło słowa: „Oko za Oko”. MĘSKI GŁOS LEKTORA: Wytwórnia Oko za Oko przedstawia… Słowa przestają wirować. Znów słychać elektryczne trzaski i napis z gładkiego staje się wyszczerbiony. Oko czerwienieje i zamyka się. MĘSKI GŁOS LEKTORA: …program Sprawiedliwością Jest Śmierć, którego gospodarzem jest… Błękit blednie i rozbłyskują światła, ukazując Kristinę siedzącą na swoim zwykłym miejscu, z idealną fryzurą i idealnym makijażem. MĘSKI GŁOS LEKTORA: …Kristina Albright! KRISTINA: Dzień dobry, drodzy widzowie. Cóż za ekscytujący tydzień w naszym programie Sprawiedliwością Jest Śmierć. Zaserwowaliśmy wam sporą dawkę sprawiedliwości! Publiczność w studiu bije brawo. KRISTINA: Trzy egzekucje w ciągu trzech dni z całą pewnością sprawią, że na naszych ulicach będzie bezpieczniej. Możecie wracać do domu ze szkoły czy z pracy, mając świadomość, że na tym świecie chodzi o trzech przestępców mniej. We współpracy z policją i dzięki wsparciu waszych głosów robimy coś dobrego, przez co nasz kraj staje się lepszym miejscem. Aplauz w studiu narasta.

KRISTINA: I wygląda na to, że dzisiejszego wieczoru znów dokonamy czegoś takiego, ale zostało jeszcze kilka godzin. Zerknijmy szybko, by sprawdzić, co nasza oskarżona porabia dokładnie w tej chwili. Prezenterka wstaje i podchodzi do ekranu widniejącego po prawej stronie. KRISTINA: Drodzy widzowie, oto nasz przekaz na żywo z Celi 7. Tym z was, którzy nie są zaznajomieni z tematem, przypominam, że Cela 7 jest zarazem pomieszczeniem egzekucji. Oskarżona spędza tu cały dzień, może chodzić, wypróbować krzesło, zjeść ostatnią kolację, zanim głosowanie zakończy się o dwudziestej trzydzieści dziś wieczorem. Przerywa i spogląda na ekran. Martha stoi na nim przed drzwiami, w białym kombinezonie więziennym, z bosymi stopami na betonowej podłodze. Kristina się uśmiecha. KRISTINA: Wygląda na odrobinkę przerażoną, prawda? Widzowie się śmieją. KRISTINA: Pilnie odbieraliśmy wasze telefony dotyczące naszej zabójczyni, Marthy, czytaliśmy wasze SMS-y i mejle i zaraz przyjrzymy się im, a wraz z nami jedyny w swoim rodzaju Joshua Decker. Na plan wchodzi Joshua ubrany w dopasowany szary garnitur z krawatem. Podnosi rękę, żeby pomachać publiczności, która wita go wiwatami i radosnymi okrzykami. KRISTINA: Cudownie jest widzieć cię tu ponownie, Joshua, a ostatnio naprawdę często cię widywaliśmy. JOSHUA: Dziękuję, Kristino. Wizyta w studiu to dla mnie zawsze przyjemność. Zwraca się do widowni i uśmiecha; dokoła podnosi się przychylny pomruk. JOSHUA: I mam nadzieję, że będę mógł jeszcze częściej widywać się z wami w przyszłości. W uśmiechu Kristiny pojawia się skaza, prezenterka odwraca się i skupia uwagę

na ekranie. KRISTINA: Przyjrzyjmy się teraz kilku opiniom widzów. JOSHUA: Oczywiście. Reporter dotyka interaktywnego ekranu, wyciąga ramki z wiadomościami tekstowymi, stuka w niektóre i powiększa je. JOSHUA: Jak widzisz, Kristino, emocje rosną. Najwyraźniej widzowie mają niewiele współczucia dla „Bezlitosnej Marthy”, jak okrutnie nazywa ją prasa. KRISTINA (ze śmiechem): Nie słyszałam tego określenia! Jej rozmówca wskazuje na ekran. JOSHUA: Spójrz na niektóre z nich. „Powinna gnić w piekle” – pisze Tony. „Jak nastolatka może być taka zła?” – pyta Chandra. „To hańba dla społeczeństwa, które pozwala, by pleniła się niemoralność” – naprawdę mocne słowa ze strony Caswell. Ale moją uwagę szczególnie przyciągnęła inna wiadomość: „Czego innego społeczeństwo może się spodziewać niż rozpasanie śmierci i zniszczenia, jeśli od tak wielu lat nasze zasady moralne są w stanie upadku? Nic dziwnego, że nastolatka dopuszcza się takiej zbrodni, skoro dzieci wychowują się w rozbitych rodzinach. Wina spoczywa na jej matce”. To napisała bądź napisał Geri, nie podając swojego nazwiska. Ale czy aby na pewno możemy złożyć winę na barki matki, która w zgodnej opinii wszystkich borykała się z własnymi… KRISTINA (przerywając): Cóż, drodzy widzowie, to waszą opinię chcielibyśmy poznać. Co o tym myślicie? Ten argument, rzecz jasna, słyszeliśmy już wcześniej. Ile odpowiedzialności spoczywa na matce? JOSHUA: W tej chwili mamy telefon w tej sprawie. Halo, z kim mam przyjemność rozmawiać? I DZWONIĄCY (STEVIE): Mam na imię Stevie i chciałbym porozmawiać o kamerze wideo.

Kristina i Joshua wymieniają skonsternowane spojrzenia. JOSHUA: Przepraszam, Stevie, pytamy teraz, czy niepełna komórka rodzinna może wpływać na zachowanie dziecka. STEVIE: Taak, wiem, kumam, ale noo, wczoraj w nocy złapali mnie na spaniu w przejściu podziemnym i policjanci powiedzieli, że widzieli mnie na… noo, monitoringu. Tak się to nazywa, nie? Więc jeśli ta kamera działa, to czemu nie nagrała, kiedy zginął Jackson? KRISTINA: Stevie… STEVIE: Bo tak mi się zdaje, że może jest nagranie, tylko go nie pokazują, nie? Zastanówcie się, hej, czemu go nie pokazują. Noo, tak mi się widzi, że… Połączenie się urywa. JOSHUA: Stevie? Stevie… KRISTINA (z uśmiechem): Wybaczcie, drodzy widzowie, zdaje się, że straciliśmy to połączenie. Ciekawe, swoją drogą, skąd Stevie wziął pieniądze na telefon… JOSHUA: Czy mamy następnego rozmówcę? Tak, mamy. Halo, przedstaw się nam, prosimy, i podziel z nami swoją opinią. II DZWONIĄCY (LUKA): Witajcie. Mam na imię Luka, a chciałabym zadać pytanie o Marthę i wasz program z poprzedniego dnia. JOSHUA: Pytaj śmiało. LUKA: Wasz gość powiedział, że nie potrzeba dowodu, ponieważ macie motywy, ale ich nie przedstawił. Czy możecie powiedzieć, jakie motywy kierowały oskarżoną, by chciała zabić Jacksona Paige’a? Kristina zerka w bok. KRISTINA: Ee… cóż, Luka, omówiliśmy to dogłębnie poprzedniego wieczoru,

sugeruję więc, żebyś się zalogowała na naszą stronę internetową i obejrzała dokładnie program, a jestem pewna, że znajdziesz odpowiedź na swoje pytanie. LUKA: Zalogowałam się. Nie ma odpowiedzi. Powiedziałam wam, gość nie podał motywów, a ja nie pojmuję, dlaczego to zrobiła. I czemu się przyznała, skoro wiedziała, że przez to sama zginie? JOSHUA (cicho): Może czuła, że nie ma po co żyć… LUKA: I jaki sekret ma nam wyjawić? A jeśli on wszystko zmienia? Gdy go poznamy, będzie za późno, prawda? KRISTINA: Dziękuję ci za rozmowę. Czy mamy następnego dzwoniącego? Przykłada sobie palec do ucha. Nad jej górną wargą gromadzi się pot. KRISTINA: Tak, mamy. Halo, witamy na antenie. III DZWONIĄCY: Witaj, Kristino. Mam wielką nadzieję, że mojego połączenia nie przerwiecie jak tamtych, co? Prezenterka śmieje się nerwowo. III DZWONIĄCY: W latach poprzedzających wprowadzenie systemu powszechnego głosowania skazano na karę śmierci i stracono ponad dwa tysiące pięciuset ludzi. Już po wykonaniu wyroku znaleziono dowody na to, że ponad pięćdziesięciu z nich było niewinnych, ale nie przeanalizowano wszystkich przypadków. KRISTINA: Co oznacza, że dwa tysiące czterystu pięćdziesięciu było winnych. III DZWONIĄCY: Potencjalnie. A także ponad pięćdziesięciu zabójców nie odpowiedziało za swoją zbrodnię. Również w tamtych czasach rosnące koszty utrzymania sprawiły, że dla około czterdziestu pięciu procent ludności telefon i Internet stały się dobrami niedostępnymi, wykraczającymi poza ich możliwości finansowe…

KRISTINA: Mogą korzystać z publicznych systemów… bibliotek… III DZWONIĄCY: Co również jest odpłatne, znów daleko poza zasięgiem finansowym wielu osób oraz w coraz mniejszym stopniu dostępne. Spoglądając na dokumentację dotychczas oddanych głosów, którą właśnie trzymam w ręku, można stwierdzić, że w bieżącym przypadku Marthy Elizabeth Honeydew dziewięćdziesiąt osiem i trzy dziesiąte procent stanowią głosy pochodzące z obszarów o przeciętnych dochodach takich samych jak w City i w Alejach. Co więcej, pięćdziesiąt sześć i dwie dziesiąte procent całości głosów, c a ł o ś c i oddanych głosów, pochodzi z jednego numeru telefonu. Z j e d n e g o numeru. Chcielibyście się dowiedzieć czyjego? KRISTINA: Przepraszam, drogi rozmówco, jak się nam przedstawiłeś? III DZWONIĄCY: Nie przedstawiłem się. Ten numer telefonu… KRISTINA: I jak zdobyłeś tę dokumentację? III DZWONIĄCY: Jak ją zdobyłem, to nie jest ważne. Kristino, przerywasz mi, żeby nie dopuścić do tego, by informacje dotarły do publiczności i lojalnych widzów? Zapewne szanujesz ich na tyle, by im pozwolić na dostęp do prawdy, tak aby ich wybór w głosowaniu opierał się na rzetelnej wiedzy? KRISTINA: Ja… III DZWONIĄCY: Jest to numer telefonu Williama Crawforda. Wiecie, kto to taki? To prawnik Jacksona Paige’a, wciąż działający w jego imieniu. Powiedz mi, Kristino, jak sądzisz, czemu on to robi? Dlaczego tak mu zależy na tym, żeby ta dziewczyna umarła? KRISTINA: Drodzy widzowie w studiu i przed ekranami, muszę was poprosić, byście nie brali pod uwagę tej informacji. Jest to oszczerstwo wymierzone w jednego z naszych najwybitniejszych i najbardziej wziętych prawników w kraju. Nie ma dowodu… III DZWONIĄCY: Słucham, Kristino, powiedziałaś „dowodu”? Teraz chcesz

dowodu? Nie wystarczy ci motyw? Cóż… Ekran miga i pojawia się na nim zestawienie numerów wybieranych z telefonu prawnika, z wyraźnie pokazanymi niezliczonymi połączeniami z numerem WINNY. Przez widownię przebiegają stłumione okrzyki zdumienia. KRISTINA: Drogi rozmówco, skąd to wziąłeś? To nielegalne. Tego nie można pokazywać w telewizji. Połączenie się urywa, ale billing telefoniczny wciąż widnieje na ekranie. Joshua bez słowa przygląda się publiczności, w kąciku jego ust czai się uśmieszek. KRISTINA: Drodzy widzowie, muszę przeprosić za to, że włamano się do naszego systemu oraz wykorzystano go w niewłaściwy sposób i przypuszczalnie sfałszowano dokumentację. Zobaczymy się znów po krótkiej wiadomości od naszego sponsora, Cyber Secure. Przywołuje na twarz plastikowy uśmiech.

Cicero Cicero ociera sobie ręcznikiem spoconą twarz i głośno wypuszcza powietrze. – Dobrze wypadłem? – pyta. – Świetnie – odpowiada Max. Bierze od niego telefon i zdejmuje nakładkę z mikrofonu. – Nigdy się nie dowiedzą, że to byłeś ty. – Lepiej, żeby nie wiedzieli. A tak na marginesie, jak właściwie zdobyłeś te billingi? Czy twoja matka o tym wie? – O, zrobiłem je na komputerze… – Co? – To tylko ilustruje, co się i tak dzieje, nie? Wiesz przecież, że wyniki głosowania są ustawione. – Niezupełnie, ale… – Nadziani ludzie nastawiają telefony, żeby dzwoniły i dzwoniły automatycznie, a to jest ustawianie, nie? Wszyscy wiedzą, jak to się dzieje. Daliśmy im tylko trochę do myślenia na ten temat. – Odłącza komputer od sieci. – Muszę iść, zaraz jadę z mamą do telewizji. – Będzie w Sprawiedliwością Jest Śmierć? Max kiwa głową.

Martha Ta cela jest najgorsza. Myślałam, że będzie mała, czysta i biała, z jasnymi światłami… kliniczna. Ale jest ciemna i nędzna. Zimno tu. Mam gęsią skórkę, stopy mi zamarzają od tego betonu, ale nie ma gdzie usiąść. Tylko to okropne krzesło z pasami. Przypomina mi starodawne krzesło dentystyczne. – Usiądź tutaj, dziewczynko – mówił dentysta w brudnym, zbryzganym krwią fartuchu i w masce na twarzy. – Założę ci te paski, będzie ci w ten sposób wygodniej. O, zatkaj się, Martha, po prostu się zatkaj. Ciężko mi myśleć o tym, że za kilka godzin wszystko, co dzieje się w mojej głowie, urwie się i przestanę istnieć. Czy w ogóle ktoś ma duszę? A ja mam? Pamiętam, oglądałam to w telewizji, mówili, że w momencie śmierci tracimy na wadze dwadzieścia jeden gramów. Niektórzy uznali, że tyle właśnie waży nasza dusza. Tracimy te gramy, ponieważ opuszcza ciało. Śmieszne. Czy to oznacza, że duch waży dwadzieścia jeden gramów? Nie wiem. Nic już nie wiem. Przechodzę do innej części pomieszczenia i opieram ręce o szklaną taflę oddzielającą celę od miejsca dla świadków. Kiedy zabieram ręce, widzę rozmazane odciski swoich dłoni i rozglądam się za śladami innych ludzi – może tego faceta, którego stracono wczoraj, tego, z którym rozmawiałam, albo poprzedniego. Klawisz powiedział, że dawno nie mieli tu takiego ruchu. Nie widzę jednak niczyich śladów poza własnymi. Pewnie myją tę szybę. Ciekawe, czy krzesło też czyszczą. Dziwnie się czuję, gdy pomyślę, że już tu kiedyś byłam, tylko po drugiej stronie szyby, patrząc na Olliego. Jako że byłam najbliższą i jedyną rodziną ofiary – mojej mamy – pozwolono mi wygłosić mowę. Wolałam tego nie robić. Miałam dużo do powiedzenia, ale to były prywatne sprawy, nie dla mediów i nieprzeznaczone do tego, żeby je potem cytowano w gazetach wyrwane z kontekstu i napędzano sobie nimi kasę. Zapytano mnie też, czy chciałabym, żeby opuszczono szybę. Bo wtedy

mogłabym lepiej widzieć egzekucję. Powiedziałam im, że gdyby to ode mnie zależało, w ogóle nie byłoby tej egzekucji, a gdyby już była konieczna, odbyłaby się w ustronnym miejscu, gdzie Ollie mógłby umrzeć w spokoju, a nie na oczach milionów wpatrujących się w niego anonimowych twarzy. Nie wiem, co wybierają inni ludzie. Nigdy nie oglądałam tego w telewizji. Może to był wyraz braku szacunku, ale czułabym się, jakbym ich podglądała. Tak czy inaczej, pani B. była zadowolona z mojego wyboru. No, na ile można być zadowolonym, kiedy ci zabijają syna. Po tamtej stronie szyby są krzesła. Ustawione rzędami, ciągną się daleko – nie widzę, ile ich tam stoi, jest za ciemno, a z poprzedniego razu nie pamiętam. Dziesięć rzędów? Może więcej. Jak w kinie, a ja jestem filmem. Film kręcony na żywo, co? Kto przyjdzie popatrzeć, jak umieram? Pani B.? Nie, nie sądzę, żeby to mogła znieść. Znajomi ze szkoły, których nie widziałam, odkąd zginęła mama i musiałam rzucić naukę? Może. Ludzie z Rises, tacy jak Gus? Tamci bezdomni, którzy byli tam tamtej nocy? Nie, nie wydaje mi się. Eve? Prasa? Isaac? Isaac, wiem, że będziesz. Wszystko, co posiadam, zostawiłam pani B., ale poprosiłam, żeby moje prochy przekazano tobie. Będziesz wiedział, gdzie chcę być rozsypana. Widzę cię teraz, kiedy zamykam oczy i opieram głowę o szybę; idziesz ścieżką w stronę lasu. Jest mroźno, zima, wiatr wyje wokół ciebie, rozwiewa ci włosy, masz podniesiony kołnierz, garbisz się, wbijasz wzrok w odległą linię drzew. Moje dwadzieścia jeden gramów idzie z tobą, lecz ty mnie nie widzisz. Chcę wsunąć rękę w twoją dłoń, włożyć ci ją do kieszeni i poczuć, jak twoje palce zaciskają się na moich. Mam nadzieję, że wyczuwasz mnie obok siebie, ale boję się, że tak nie jest. Na polanie pośrodku lasu, na miejscu, gdzie siedzieliśmy razem koło naszego ogniska, na miejscu, gdzie całowaliśmy się po raz pierwszy, gdzie leżeliśmy i słońce opromieniało nam skórę, tam zostawiasz moje prochy, a kiedy będziesz chciał przypomnieć sobie mnie i czas spędzony razem, to będzie miejsce, do którego wrócisz. A kiedy wszystko się spieprzy, gdy walka będzie ciężka, tu właśnie

przyjdziesz, by znów poczuć się mocnym. Będę za tobą tęsknić. Rozświetliłeś moje życie, kiedy wszystko tonęło w czerni. Obudziłeś mnie i dałeś mi siłę, bym znów była sobą. Dałeś mi powód, żebym co rano wstawała, posilała się i znowu uśmiechała. I chociaż jutro już mnie tu nie będzie, powód, dla którego umrę, jest tego wart. Ty tego dopilnujesz. – Godzina – o, znów ten głos – dziewiąta rano. Zostało: dwanaście godzin do twojej możliwej egzekucji. Obecne wyniki: dziewięćdziesiąt sześć i pięć dziesiątych procent za, trzy i pięć dziesiątych procent przeciw. Zaktualizujemy je za: jedną godzinę. To jest najgorsze. Żeby się już skończyło. Czekasz na mnie, mamo? Ollie, jesteś tam? Walę pięścią w szybę. – Zróbcie to teraz! – krzyczę, grzmocąc pięściami znowu i znowu. – Zabijcie mnie już! Kiedy przestaję, słyszę brzęczenie kamery, ale nic więcej. Osuwam się i opieram głowę na podłodze. Pamiętaj, co sobie powiedzieliśmy, Isaac – ja mogę być męczennicą, ale ty musisz być bojownikiem. Zamykam oczy. Widywaliśmy się od ośmiu miesięcy, gdy się o nas dowiedział. Bóg jeden wie, jak nam się udało tak długo trzymać to w tajemnicy. „Ponieważ jest zawsze bardzo zajęty – wyjaśniłeś mi – nie interesuje go, co robię”. Ale zacząłeś coś podejrzewać. Ojciec namierzał twój telefon, więc zostawiałeś go u znajomego. Robił też uwagi, powiedziałeś, o tym, jak ważne jest umawianie się z odpowiednimi osobami, i o tym, że nigdy nie przyprowadzasz do domu dziewczyn. Tej nocy, kiedy nas znalazł, a właściwie zobaczył, wyszłam po ciebie na stację, czekałam na peronie. Był ciepły letni wieczór, słońce właśnie przesuwało się za wysokie budynki, beton miał piękny pomarańczowy odcień. Słońce potrafi sprawić, że nawet High Rises wygląda atrakcyjnie. Uśmiechnąłeś się, gdy wysiadłeś z pociągu, wziąłeś mnie za rękę i razem poszliśmy dalej. – Chcesz iść do mnie? – spytałam. Potrząsnąłeś głową.

– Usiądźmy lepiej gdzieś w słońcu – odparłeś. Kupiliśmy jakieś napoje i chipsy w sklepie na rogu i poszliśmy ulicami w stronę parku. Ludzie dokoła byli w dobrym nastroju. Kilku, których znałam, zatrzymało się, żeby się przywitać i zapytać o ciebie. Nie mówiłeś im, że jesteś synem Jacksona, ale większość cię rozpoznawała. – Widziałem twojego starego, dużo się tu kręci – ostrzegł jeden z nich. Nie byłeś zaskoczony. Jeden koleś zapytał, czy masz jakiś towar od ojca. Odeszliśmy szybko. Kiedy tak szliśmy, otoczyłeś mnie ramieniem i przyciągnąłeś do siebie. Potem wziąłeś moją twarz w dłonie i nachyliłeś się, by mnie pocałować. – Dzięki Bogu nie jestem z nim spokrewniony – powiedziałeś. – Nie musisz się martwić, że zamienię się w jakiegoś psychola. Niewiernego, uganiającego się za kobietami dilera prochów. Uśmiechałeś się przy tym, lecz ja wiedziałam, że to nie jest żart. Uszliśmy potem może tylko kilka kroków, gdy usłyszeliśmy ryk silnika samochodowego. Oboje zamarliśmy, pamiętasz? Wóz zahamował przed nami z piskiem opon i wyskoczył z niego Jackson. Nie pamiętam całej rozmowy, jeśli to w ogóle można nazwać rozmową, całej tej awantury, tych wrzasków ani przekleństw, ale pamiętam, jak bardzo mnie przestraszył. Pamiętam też jedno, co powiedział: – Z tutejszymi kobietami uprawia się seks. Żeni się z innymi. Tu możesz wpadać, żeby sobie ulżyć, ale nie zabieraj tych tutaj do domu ani się nie daj złapać. Wtedy go uderzyłeś. Gdy się otrząsnął z szoku, oddał ci. Przewrócił cię na ziemię. Pochyliłam się nad tobą, żeby ci pomóc wstać, po czym spojrzałam na Jacksona. Pamiętam, że się trzęsłam, ale nie chciałam tego po sobie pokazać. – Zabiłeś moją matkę – syknęłam do niego. – Ha – odparł. – A co to za jedna? – Beth Honeydew. Ludzie zaczęli się zbierać, stawali koło mnie i ciebie, gapiąc się drwiąco na Jacksona. Zdaje się, że moje słowa wytrąciły go z równowagi. – Wiesz, kim jestem? – zapytałam go. Splunął na ziemię. – Szmatą, jak twoja matka – rzekł. Pamiętam swój strach, kiedy zerwałeś się z ziemi i rzuciłeś na niego.

Próbowałam cię odciągnąć, ale wyrwałeś mi się i dopadłeś go, a ja myślałam, że pewnie go zabijesz. Ludzie wokół nas krzyczeli i szydzili, nadeszli inni z parku i z przejścia podziemnego. Lecz zanim go zdążyłeś dotknąć, wszystko się zatrzymało. Owładnął mną strach. Cofnęłam się, a ze mną wszyscy pozostali, i zapanowała cisza. Przyłożył ci do głowy pistolet. – Stop – ostrzegł. – Nie ryzykuj życia dla takiego gówna jak ona. Twoją twarz wykrzywił gniew. – Nie zastrzelisz własnego syna. – Nie – odparł Jackson. – Gdybym miał syna, nie zastrzeliłbym go. Ale ty nie jesteś moim synem, prawda? Wściekłość gotowała się w tobie, byłeś jednak bezsilny. Wrzucił cię do samochodu i zabrał stamtąd, a ja mogłam jedynie stać i patrzeć. To Gus podszedł do mnie, objął mnie ramieniem i odprowadził do domu. – Nigdy dotąd nie widziałam pistoletu – wymamrotałam do niego. – I nie chcesz więcej zobaczyć – skwitował. – To dla mięczaków. – Co masz na myśli? – zapytałam. Nisko wiszące słońce rzucało długie cienie, które wyciągały się ku mnie jak ogromne palce. Podniósł rękę ze zwiniętymi palcami, tylko palec wskazujący odstawał. Gus zgiął go, udając, że strzela z pistoletu. – Więcej się trzeba wysilić, żeby pomyśleć, niż żeby nacisnąć spust – rzekł. Nigdy ci o tym nie mówiłam. Głębokie? Prawdziwe? Co o tym myślisz? Może, co? Ale kiedy jedyną możliwością jest umrzeć, człowiek nie zatrzymuje się na przemyślenia. Ha, i kto to mówi. Na dobrą sprawę, jeśli weźmie się pod uwagę, ile razy chodziliśmy razem po Rises, ile razy ludzie mówili nam, że Jackson jest w pobliżu, to nawet nie ma się czemu dziwić. Kiedyś by nas nakrył. Pistolet przyłożony do twojej głowy był pierwszym ostrzeżeniem, demolka mojego mieszkania – drugim. Zignorowaliśmy oba.

Eve Przed studiem zgromadził się tłum. Ludzie, pozawijani w płaszcze i szaliki, machają plakatami i wyśpiewują hasła. Życie za życie. Żądamy bezpiecznych ulic. Po drugiej stronie ulicy, w stosunkowo bezpiecznej odległości od tłumu stoi Gus z High Rises. Trzyma przemoczony kawałek kartonu, poplamiony jedzeniem i brudny. Na nim czarnym atramentem nasmarowano napis: „Jedna osoba – jeden głos”. Gus przyciska swój karton do piersi i przestępuje z nogi na nogę, by się rozgrzać. Jego cienka bluza i spodnie trzepoczą na wietrze. Nie ma kurtki, czapki, rękawiczek ani szalika. Drży z zimna. Zza rogu wyłania się taksówka i zwalnia, zbliżając się do zbiegowiska. Kilkoro ludzi zwraca się w stronę samochodu i zagląda przez szybę, by sprawdzić, kto jest w środku. – Doradczyni! – woła jeden z gapiów i kilka kolejnych osób spogląda w kierunku auta. – Eve Stanton! – krzyczy ktoś i w miarę jak wieść rozchodzi się wśród tłumu, ludzie zaczynają kłębić się wokół wozu. Stukają w okna, walą w maskę, w dach, hałas narasta i po kilku sekundach taksówka nie może już ruszyć ani w przód, ani w tył, kołysze się tylko gwałtownie coraz mocniej, popychana przez napierającą masę ludzi. Gus upuszcza swój karton i biegnie w tamtą stronę, torując sobie drogę przez tłum. Niektórzy nie chcą go przepuścić, ale wdziera się między nich, szamoce się i przepycha, aż udaje mu się dotrzeć do drzwi. Otwiera je jednym szarpnięciem, chwyta Eve i wyciąga ją z wozu. Max wysiada tuż za nią, a zaraz potem samochód przechyla się za mocno w jedną stronę i przewraca na dach. Tłum ryczy triumfalnie, ponieważ wielu myśli, że pasażerowie zostali w środku. Gus otacza Eve ramieniem i razem z Maxem przeciskają się przez ciżbę. Demonstranci wskakują na dachujące auto, śpiewają coraz głośniej i wymachują transparentami. Bezpiecznych ulic!

Zabić zabójców! Sprawiedliwością Jest Śmierć! – Szybko – popędza Gus Maxa i Eve. – Jeśli się skapną, że uciekliście, już po was.

Sprawiedliwością Jest Śmierć W studiu światło połyskuje na skórze siedzącego przy biurku Joshuy, gdy odwraca się on do kamery. Obok niego Kristina w prążkowanej cytrynowej sukience uśmiecha się, oglądając pokazywaną na ekranie scenę zniszczenia. JOSHUA: Kristino, zdaje się, że ten banner reklamuje nasz program! Prezenterka śmieje się do niego. KRISTINA: Najwyraźniej. Ale oczywiście jesteśmy po to, aby przekazywać najświeższe wiadomości i plotki o naszych oskarżonych i ich zbrodniach. A skoro o tym mowa, jaką dziś mamy sensację? Widownia w studiu głośno wstrzymuje oddech. JOSHUA: Jestem pewien, że nasi sokoloocy widzowie wypatrzyli gościa, który właśnie zmierza do studia. Tak, dziś przybywa do nas, żeby podzielić się swoją opinią o zabójstwie Jacksona Paige’a, nie kto inny, jak doradczyni z urzędu… KRISTINA (z uśmiechem): B y ł a doradczyni z urzędu! JOSHUA: Była doradczyni z urzędu Eve Stanton. Eve zdołała rozpętać burzę kontrowersji, ale zanim ją zaprosimy do środka, przypomnijmy raz jeszcze szczegóły związane z głosowaniem. Wybierzcie 0909 87 97 77 i dodajcie 7, jeśli uznajecie Marthę za winną, albo 0, jeżeli ją chcecie uniewinnić. Możecie również głosować, wysyłając na numer 7997 SMS o treści ŚMIERĆ lub ŻYCIE. By oddać głos online, odwiedźcie naszą stronę internetową www.wytworniaokozaoko.com, kliknijcie u góry zakładkę „Martha Honeydew nastoletnia zabójczyni” i wpiszcie swój głos. Za połączenie telefoniczne obowiązuje najwyższa opłata, prosimy uzyskać pozwolenie osoby płacącej rachunki telefoniczne, SMS kosztuje dodatkowe 5 funtów oprócz

standardowej opłaty waszego operatora, głosowanie online to koszt 5 funtów po uiszczeniu wstępnej opłaty rejestracyjnej w wysokości 20 funtów. Wyszczególnienie wszystkich warunków głosowania znajdziecie na naszej stronie internetowej. W dole ekranu przewija się niebieska wstęga z wypisanymi na srebrno numerami telefonu i szczegółami. Joshua spogląda w kamerę, ale się nie uśmiecha.

Isaac – Nie wiem, dlaczego wciąż wydzwaniasz, złotko, to strata pieniędzy. Prawnik twojego ojca już to załatwił, ta dziewczyna umrze. – Matka Isaaca przeciąga sobie różowym pędzelkiem po paznokciu kciuka przy stole kuchennym. Długie nogi wystają jej spod szlafroka, blond włosy opadają na ramiona. Isaac podnosi wzrok znad telefonu. – Serdeczna z ciebie osoba – prycha. – Cóż, dostanie, na co zasługuje. Chłopak siada naprzeciw macochy. – Naprawdę? Uważasz, że zasługuje na śmierć? – Zabiła Jacksona! – Czyżby? – Powiedziała, że tak. – Nigdy nie pomyślałaś, że powinno być więcej pewności, zanim podejmiemy decyzję o czyjejś egzekucji? Porządnego dowodu. – Jak powiedziała wczoraj moja fryzjerka, naszym obowiązkiem jako głosujących jest włączyć telewizor i oglądać Sprawiedliwością Jest Śmierć. Wszelkie niezbędne informacje usłyszysz tam od ekspertów. – Mamo, ten program jest stronniczy. – Wykonują dla nas ważną usługę. Zobacz, o ile bezpieczniejsze są ulice, odkąd pozbyliśmy się sądów. A my, jako ludzie majętni, mamy o b o w i ą z e k wobec społeczeństwa, żeby głosować, jak możemy. – Co z tymi, którzy nie mogą sobie na to pozwolić? – Cóż, właśnie dlatego powinniśmy głosować więcej. – Ale jeżeli są innego zdania niż my?! – krzyczy Isaac. – Dlaczego mieliby być innego zdania? Jest winna. Sama to powiedziała. Chłopak wstaje i z irytacji wyrzuca w górę ręce. – Jak możesz być taka tępa? Kobieta patrzy na niego z ukosa i nic nie mówi. – Tylko dlatego, że tak twierdzi, wcale nie znaczy, że to naprawdę zrobiła. – Jeżeli to prawda – kwituje Patty – dziewczyna zasługuje na śmierć za to, że jest tak cholernie głupia. Isaac wlepia wzrok w matkę. – Powinieneś się cieszyć, że ojciec zabrał cię stamtąd, dał ci dobre

wykształcenie i przyszłość. – Taak, porozmawiajmy o tym, dobrze? Dlaczego to zrobił? Czy to był naprawdę j e g o pomysł? Kobieta kończy malowanie paznokci i odkłada pędzelek do buteleczki. – Nigdy o to nie zapytałeś, kiedy Jackson żył. Dlaczego pytasz teraz, gdy nie żyje? Dlaczego powód ma znaczenie? Zrobił to, ponieważ był życzliwym, troskliwym człowiekiem, ot co. – Który zabijał ludzi, manipulował innymi, sprzedawał narkotyki i miał romanse… Patty staje przed nim, kładzie sobie palec na ustach i uśmiecha się. – Cóż, tak szybko dorastasz, prawda? Wiesz, czego się nauczyłam, kiedy byłam młodsza? Nauczyłam się, kiedy trzymać buzię na kłódkę i kiedy odwracać wzrok. – Zdejmuje sobie palec z ust i celuje nim w Isaaca. – Zanim uderzysz w górnolotne moralizatorskie tony, pomyśl, jak mogłeś skończyć, gdyby cię stamtąd nie wziął. Byłbyś taki jak ta bezużyteczna, porywcza osierocona dziewczyna. – Skoro Jackson zabił obie nasze matki, zdaje się, że już jestem taki jak ona. Patty uśmiecha się chłodno. – Adopcja pomogła mu w zbudowaniu wizerunku. Właściwie nam obojgu. – Z adopcją to był twój pomysł? – Jednak z tą dziewczyną powinniśmy byli rozprawić się dawno temu. Zawsze była uprzykrzoną, niezałatwioną sprawą. Dzięki tobie nareszcie mamy ją z głowy. – Co przez to rozumiesz? – Nieważne, kto pociągnął za spust tamtej nocy – szepcze Patty. Podnosi prawą rękę, układa palce w kształt pistoletu i celując w Isaaca, puszcza do niego oko. Chłopakowi rzednie mina ze zdumienia. Usta otwierają się, żeby coś powiedzieć, lecz nie wychodzą z nich słowa. – A my wciąż wyglądamy dobrze. O, i te wyrazy współczucia, które otrzymuję. – Ja… ty… – duka Isaac. – Odebrało ci mowę? To do ciebie niepodobne. – Martha… ona… – Zabawne, jak bardzo zależy ci na tych biedaczynach. Patty się śmieje, a Isaac, patrząc na jej wykrzywioną twarz, oddycha głęboko i bierze się w garść. – Ciekawe, czy wciąż będziesz się śmiała – rzuca – kiedy zostanie otwarty testament Jacksona. Śmiech zamiera na jej ustach.

– Co powiedziałeś? – O, nie wiedziałaś, że go zmienił? – Pomimo drżenia głosu Isaac mówi dalej. – Może zamiast zakładać, że znikał, żeby się przespać z inną, powinnaś była rozważyć tę możliwość, że odwiedzał prawnika. – Nie ośmieliłby się! – A jednak… – Niedopowiedzenie zawisa na chwilę w powietrzu. – Zdaje się, że miał już trochę dość tego, że ty wszystkim trzęsiesz. – Po tych słowach Isaac z uśmiechem wychodzi z pokoju.

Martha – Godzina: jedenasta rano. Zostało: dziesięć godzin do twojej możliwej egzekucji. Obecne wyniki: dziewięćdziesiąt pięć i pięć dziesiątych procent za, cztery i pięć dziesiątych procent przeciw. Zaktualizujemy je za: jedną godzinę. Nie pamiętam, żebym słyszała obwieszczenie godziny dziesiątej. Zasnęłam? Na pewno to puścili? Może odbierają mi godziny dla jaj. Następna będzie pierwsza albo nawet druga. Powiedzieli „dziewięćdziesiąt pięć i pięć dziesiątych procent za”. Czyli spada, tak? Może ten spadek się utrzyma. Ludzie nie uwierzą, że jestem winna. Nie umrę. Ale chciałam umrzeć. Powiedziałam, że to jedyny sposób. „Bo tak jest”. Ale jestem tylko dziewczyną z Rises. „Jesteś dziewczyną, której imię ludzie zapamiętają ze względu na zmiany, jakie się zaczną z twojego powodu”. Nie, to nie zadziała. A zresztą ja i tak już będę martwa. „To dlatego, że jesteś zabójczynią i zasługujesz na śmierć”. Nie, nie jestem! Wcale nie! Cholera, przestań gadać do siebie. Zaczynasz świrować. Przestań. „Popatrz, to on, tam za szybą. Widzisz go? Siedzi w pierwszym rzędzie. Macha do ciebie. Widzisz, jaki szczęśliwy?” Rzeczywiście, uśmiecha się, wygląda na szczęśliwego. „Widzisz, co trzyma w ręce?” Nie. „Tamtą kopertę. Z napisem »Testament«. Ostatnia wola jego ojca. Zapisał mu wszystko. Dlatego jest taki uradowany”. Czemu? Bo dostał pieniądze ojca? „Tak. Będzie patrzył, jak umierasz, i nic nie zrobi. Pozbyłaś się za niego ojca, rozumiesz? Teraz może z tymi całymi pieniędzmi robić, co mu się podoba”. Nieprawda! „Zobacz, wstaje i idzie, nie będzie sobie robił zachodu i czekał, aż umrzesz. Znowu do ciebie macha. Nie robi nic, tylko sobie idzie. Widzisz?” Nie! Nie, Isaac, nie! Zamknij się! Zamknij się! Przestań się ze mną spierać. Nie jesteś prawdziwa. Jesteś mną. Jesteś po prostu mną, zdenerwowaną i przerażoną. Zamknij się, zamknij!

Walę rękami w szybę, wciąż i wciąż. – Isaac! – wrzeszczę. – Isaac!

Sprawiedliwością Jest Śmierć Kristina potrząsa głową w stronę publiczności w studiu, na ekranie po prawej wyświetlany jest przekaz na żywo z celi Marthy, obok prezenterki siedzi Joshua. KRISTINA: Dawno nie widzieliśmy, żeby ktoś stracił panowanie nad sobą tak wcześnie, już przed południem, prawda, Joshua? JOSHUA: Zgadza się, Kristino, masz rację. I jakie to dziwne, że oskarżona wykrzykuje imię syna swojej ofiary. KRISTINA: Rzeczywiście. Nasi widzowie mają tu pole do domysłów. Teraz jednak zwróćmy uwagę na naszego dzisiejszego gościa. Na ekranie przekaz na żywo ustępuje miejsca fotografii przedstawiającej Eve wchodzącą do budynku więzienia. KRISTINA: W czasach, kiedy zajmowała stanowisko doradcy z urzędu, stanowczo odmawiała występowania w naszym show, teraz jednak wyłącznie dla was, drodzy widzowie, gościmy ją w studiu! JOSHUA: Powitajmy, proszę… Eve Stanton! Na ekranie pojawia się logo z okiem, a zza kulis wychodzi Eve. Głowę ma podniesioną, gdy występuje naprzód i wyciąga rękę do gospodarzy programu. Joshua wstaje i ściska jej dłoń z uśmiechem. Kristina ignoruje powitanie. Widownia milczy. JOSHUA: Eve, proszę, usiądź. Reporter przesuwa się przy wysokim biurku i Eve zajmuje miejsce pośrodku. Jej stołek jest nieco niższy od pozostałych. JOSHUA: Jakiż to zaszczyt gościć cię dzisiaj u nas.

EVE: Dziękuję. Widzowie w studiu i w domach słyszą jej głos jako cichy, ponieważ ściszono jej mikrofon. JOSHUA: Czy mogę zapytać, dlaczego po tylu latach unikania publicznych wystąpień postanowiłaś teraz, przy tej przełomowej sprawie, porozmawiać z nami? Eve uśmiecha się krótko. EVE: Cóż, szczerze mówiąc… z kilku powodów. Przede wszystkim nie chciałam przypadkowo wypaczyć biegu sprawiedliwości. KRISTINA: To cokolwiek przestarzałe sformułowanie. Nie słyszałam go od epoki jeszcze przed wprowadzeniem systemu Głosowania dla Wszystkich. W dzisiejszych czasach nie wydaje się już trafione… System powszechnego głosowania wykluczył taką możliwość, czyż nie? EVE: Tak, w konwencjonalnym sensie zgadzam się. Obawiałam się bardziej, że mogłabym nieumyślnie wnieść jakieś uczucia czy emocje, które przejęłabym od oskarżonych, może za pośrednictwem historii, którymi dzielili się ze mną, opowiadając o swoim dzieciństwie czy o swoich bliskich. Moje obawy dotyczyły tego, że współczucie, które przypadkowo okazałabym osobie, jaką oskarżony był kiedyś, zanim został zabójcą, mogłoby przybyć tutaj ze mną i nieopatrznie ujawniłabym je w tym, co mówię. KRISTINA: Mówi pani, że żywi współczucie do tych morderców? EVE: Mówię, że podczas spotkań ze mną oskarżeni często dzielili się swymi historiami, które przypominały mi o tym, kim byli, zanim kogoś zabili. JOSHUA: O tym, że kiedyś byli ludźmi? EVE: Że byli, tak, i że są nimi nadal. Obawiałam się, że udzielane przeze mnie odpowiedzi mogłyby być przez to zabarwione uczuciami, co z kolei mogłoby wpłynąć na głosowanie waszych widzów, a to sporo ludzi.

KRISTINA: O tak, zdecydowanie! EVE: I wpłynąć na głosowanie tych tysięcy… setek tysięcy… KRISTINA: Milionów. Nasza oglądalność regularnie zajmuje najwyższe miejsca w rankingach, sięgając takich wartości jak trzynaście i jedna dziesiąta miliona. Szacujemy, że dzisiejsza egzekucja przyniesie nam największą oglądalność od relacji z pogrzebu księżnej Diany. EVE: Więc proszę sobie wyobrazić, co by było, gdybym nieumyślnie powiedziała coś, co wpłynęłoby na decyzję tak wielu ludzi. JOSHUA: Faktycznie. Rozumiem twój punkt widzenia. Eve z uśmiechem patrzy na widownię zgromadzoną w studiu. EVE: Zawsze chciałam tu przyjść. To naprawdę mój ulubiony program. Mój syn i ja stale go oglądamy. Kristina prostuje się na siedzeniu. KRISTINA: Mimo że pani mąż został stracony na naszej antenie? Uśmiech spełza z twarzy gościa. Eve bawi się poobgryzanymi paznokciami. EVE: Muszę przyznać, że czasami jest ciężko. Bywały okresy, gdy każdy osadzony w celach śmierci wyglądał jak mój mąż i widywałam go znów siedzącego na tym krześle. Musiałam sobie jednak przypominać, że Jim nie był osobą, za jaką go uważałam, kiedy za niego wychodziłam. JOSHUA: Co przez to rozumiesz, Eve? Możesz się z nami podzielić tym przemyśleniem? W jej oczach wzbierają łzy. EVE: Poślubiłam uczciwego, ciężko pracującego, łagodnego i życzliwego człowieka. JOSHUA: A okazał się pozbawionym skrupułów zabójcą.

Reporter kładzie dłoń na jej ręce. JOSHUA: Przykro mi, Eve, ale wszyscy to znamy, prawda, drodzy widzowie? Spogląda na publiczność, a następnie w kamerę. JOSHUA: Nie w takim samym stopniu, ale wszyscy daliśmy się kiedyś komuś zwieść, poszliśmy na randkę czy nawet weszliśmy w związek z kimś, kto okazał się k ł a m c ą lub o s z u s t e m. Czyż nie, panie i panowie? Na widowni rozlegają się potakujące brawa. JOSHUA: Eve, czujemy twój ból. Wyciąga spod blatu pudełko chusteczek i podaje jej jedną. Eve ociera sobie twarz, siąka nos i podnosi wzrok na publiczność. EVE: Dziękuję. Minęło tyle lat i pewnie powinnam już się z tym uporać, ale wciąż wraca. Prześladuje mnie. Widownia znów brawami okazuje wsparcie. JOSHUA: I przypuszczam, że to kolejny powód, dla którego trudno ci było tutaj przyjść? Eve kiwa głową. JOSHUA: Wszyscy w tym studiu jesteśmy twoimi przyjaciółmi, Eve. Wspieramy cię. Patrzy w kamerę, potem na publiczność. JOSHUA: Prawda, drodzy widzowie? Uśmiecha się do nich, a oni wiwatują i klaszczą. JOSHUA: Ale, Kristino, jesteś strasznie milcząca. Masz coś do dodania? KRISTINA: Cóż… jestem ciekawa.

JOSHUA: Proszę, mów. KRISTINA: Jestem ciekawa, co panią skłoniło do wystąpienia w naszym programie akurat teraz. Eve bierze głęboki wdech, ociera sobie oczy, odgarnia włosy z twarzy i prostuje się na siedzeniu. EVE: Na pewno jesteście poinformowani o tym, że system osobistych doradców w celach śmierci został zmieniony… JOSHUA: O tak, co za skandal. Eve posyła mu uśmiech, Kristina gromi go wzrokiem. EVE: To naprawdę znakomity nowy system, daje widzom bezprecedensowy dostęp do oskarżonego… KRISTINA: Jestem zaskoczona, słysząc to od pani. EVE: Postęp powinien być mile widziany, nie uważasz? KRISTINA: Tak, ale w tym przypadku oznacza, że traci pani pracę, a była pani zagorzałą zwolenniczką systemu doradczego, który właśnie został wycofany. Eve bierze wdech, spogląda na Joshuę, na publiczność, w kamerę i z powrotem na Kristinę. Uśmiecha się przelotnie. EVE: Uważam, Kristino, że w życiu przychodzi taki moment, kiedy musimy zaakceptować, że nasz czas w jakimś miejscu dobiegł końca. Powody mogą być różne: wprowadzenie nowej technologii, innowacji, bardziej efektywnego systemu czy… Patrzy na Joshuę, a potem znów na Kristinę. EVE: …nadejście młodszego współprowadzącego. Stanowimy wówczas nadwyżkę wobec popytu czy potrzeb.

Twarz Kristiny tężeje. Na widowni rozlegają się pojedyncze chichoty. EVE: Możemy to albo przyjąć z godnością i wdziękiem, albo walczyć z tym i wypaść na głupców. Nie mogę powiedzieć, żebym radowała się każdą minutą na stanowisku doradcy z urzędu – bywało mi ciężko, ale praca ta dawała mi ogromną satysfakcję. Teraz jednak zawód ten skasowano, a skoro tak, mam ostatnią szansę wystąpienia w tym ikonicznym programie telewizyjnym. JOSHUA: Cóż, gościmy cię tutaj z radością i zawsze chętnie powitamy cię ponownie, prawda, drodzy widzowie? Widownia reaguje aplauzem. JOSHUA: Ale powiedz mi, czy oni, oskarżeni, czy rozmawiają o swych zbrodniach? Powierzają ci pikantne szczególiki? Publiczność wstrzymuje oddech. Eve zagryza wargę i rzuca okiem dokoła. EVE: I tak bym wam ich nie zdradziła, prawda? To byłoby wbrew zasadzie poufności. Znów się rozgląda. Kristina otwiera usta, żeby coś powiedzieć, ale Eve odzywa się pierwsza. EVE: Tak, Joshua, mówią mi o tym. Często. Czasami mam od tego koszmary. Czasem robi mi się fizycznie niedobrze. JOSHUA: Nawet ci, którzy twierdzą, że są niewinni? EVE: Oczywiście! Nie wiedziałeś? Wszyscy w celach śmierci są niewinni! Śmieje się ze swojego żartu i całe studio dołącza do niej. EVE: Ale mówiąc poważnie, przypomina mi to, dlaczego są tam, gdzie są, i dlaczego robimy to, co robimy. Przypomina mi to również, jak i dlaczego ewoluowała kara śmierci: od plutonu egzekucyjnego, poprzez

powieszenie, po śmierć na krześle elektrycznym. Od lat, miesięcy i tygodni spędzanych w celi po krótkie siedem dni. Od bitew toczonych w sądach przez prawników, od trudności z sędziami i ławnikami, skarg o nadużycia, niewłaściwych świadków, sfałszowanych czy zmanipulowanych dowodów po gładko działający, skuteczny system. Ten system to siła witalna i ewoluuje jak na siłę witalną przystało. Robi przerwę, patrzy na twarze zachwyconych widzów. EVE: I teraz, choć nie ma już takich zbrodni, z jakimi borykały się dawne sądy, cały system nadal będzie ewoluował. Dlaczego? Właśnie dlatego, że nasze ulice i domy są bezpieczniejsze. Dlatego, że nasze dzieci mogą spokojnie wracać ze szkoły, nasi dziadkowie mogą iść do sklepu, nasze córki mogą wychodzić same, a nasi synowie nie boją się gangów. Na widowni wybuchają gorące brawa, niektórzy ludzie wstają. Joshua kiwa głową i klaszcze. Kristina nie robi nic. Aplauz powoli cichnie. KRISTINA: Eve, pozwoli pani, że zapytam o opinię w sprawie obecnego przełomowego przypadku. Martha Honeydew jest, zdaje się, w tym samym wieku co twój syn Max. Jak byś się czuła, gdyby to on dziś wieczorem miał zostać stracony? EVE: Nie byłabym szczęśliwa. Nie dlatego, że czekałaby go egzekucja, tylko dlatego, że popełnił przestępstwo, za które zostaje skazany. Czułabym, że zawiodłam jako matka. JOSHUA: Właśnie o tym rozmawialiśmy zaledwie poprzedniego dnia. Ta dziewczyna to dziecko, jej wychowanie było… EVE: Ona nie jest dzieckiem, tylko młodą kobietą. KRISTINA: A więc uważa pani, że powinna zostać stracona? Eve spuszcza wzrok i zasłania sobie chusteczką usta. KRISTINA: Przepraszam, pani Stanton, nie dosłyszałam pani odpowiedzi.

Eve podnosi oczy na publiczność. EVE: Byłam doradcą z urzędu przez sześć lat i w tym czasie doradzałam ponad dwustu pięćdziesięciu osobom, które czekały na egzekucję. Spośród nich tylko niecałe dwadzieścia osób zostało wypuszczonych. Zanim dostałam tę pracę, byłam prokuratorem koronnym. Przez wszystkie te lata widywałam i spotykałam naprawdę okropnych ludzi, rozmawiałam z nimi i miałam sporo do czynienia. Ale widziałam też, że w obliczu śmierci płaczą jak dzieci. Widziałam, że błagają o litość, zwracają się do Boga o przebaczenie. Miałam również nieszczęście stykać się w pracy z autentycznie miłymi ludźmi. Mówię „nieszczęście”, ponieważ z jakiegoś powodu ludzie ci popadli w konflikt z prawem. Niektórzy byli winni, okoliczności jakimś sposobem wciągnęły ich w straszne sytuacje, na przykład bronili własnych dzieci. Czyż każdy z nas nie zrobiłby wszystkiego w obronie własnego dziecka? Na widowni rozlega się pomruk zrozumienia. EVE: Inni, nieliczni, zostali błędnie oskarżeni. JOSHUA: Okropne. KRISTINA: Skąd pani może o tym wiedzieć? Eve nie zwraca na nią uwagi. Nadal spogląda na widownię, a potem patrzy w kamerę. EVE: Przy całym doświadczeniu, które zdobyłam jako prokurator i później jako doradca, oraz po tym, jak przez lata byłam oszukiwana przez kogoś tak mi bliskiego, mogę powiedzieć z całą pewnością, że znam się na ludziach. Widzę to w nich. Publiczność spija z jej ust każde słowo. EVE: Widzę szaleństwo w kimś, kto za bardzo nie rozumie, co zrobił. Widzę gniew w kimś, kto dał mu się ponieść. Widzę nienawiść i jawną złośliwość, paskudną osobowość, która chce jedynie krzywdzić i szkodzić, albo chciwość kogoś, kto zabił dla własnego zysku. Ale…

Podnosi rękę, prostuje się na siedzeniu, patrzy po kolei w każdą twarz oraz prosto w obiektyw kamery. EVE: Widzę też wyrzuty sumienia u tych, którzy nie chcieli tego zrobić, widzę poczucie winy u tych, którzy sądzili, że nie mają innego wyboru, a także frustrację osób, które są niewinne. JOSHUA: Powiedz nam, co zobaczyłaś w oczach Marthy. Kristina cmoka z przyganą i krzyżuje ręce na piersi. EVE: Nie zobaczyłam u niej nic z tych rzeczy. Pozwala słowom wybrzmieć. Publiczność, Joshua i Kristina są zachwyceni. EVE: Widziałam rozpacz. JOSHUA: Rozpacz? EVE: Widziałam młodą kobietę ogarniętą rozpaczą. Żadnego gniewu, szaleństwa, złośliwości, chciwości ani nic z tych rzeczy. Widziałam kogoś zaszczutego, przypartego do muru. Kto walczył przez całe życie, które ciskało nim w różne strony, aż w końcu nie mógł już tego znieść i zrozpaczony postawił się, mówiąc: „Pieprzyć to”. Widzowie są zszokowani jej językiem. Joshua chichocze nerwowo. JOSHUA: Eve, muszę ci przypomnieć, że o tej porze dnia w telewizji nie używa się takich słów, proszę… EVE: Wybaczcie, za nic nie chciałabym obrazić waszych widzów, ale czasami… JOSHUA: Rozumiem, proszę, kontynuuj. Tylko bez niecenzuralnych słów. EVE: I co zabrzmi kontrowersyjnie… JOSHUA: Śmiało. Kamera robi najazd na Eve. Kobieta ma zamknięte oczy, głowę opuszczoną. Wśród publiczności w studiu i przed ekranami narasta oczekiwanie.

Eve podnosi głowę i otwiera oczy, a ich załzawiony błękit zdaje się sięgać w głąb ludzkich dusz. EVE: Uważam, że jest niewinna. Widzowie wstrzymują oddech. EVE: Uważam, że kryje kogoś, kto faktycznie zabił Jacksona Paige’a. Coś tutaj się nie zgadza. JOSHUA: Jednak… Urywa, wstrzymuje oddech, patrzy na widownię, potem na Kristinę. Dotyka sobie ucha. JOSHUA: Kontrola? Tak. Czy możecie przeszukać wczorajsze nagrania? KRISTINA (syczy): Co ty robisz? JOSHUA: Drodzy widzowie, nie jestem pewien, czy pamiętacie, ale… Znów skupia się na głosie w swej słuchawce. JOSHUA: Tak, ten fragment, w którym Martha Honeydew jest w nowym pokoju WD, tak, proszę, poszukajcie słowa „sekret”. Publiczność wydaje zduszony okrzyk zdumienia, po widowni przetacza się pomruk. Joshua patrzy w tamtą stronę. JOSHUA: Tak, nie jestem pewien, czy to pamiętacie, ale wczoraj w nowym pokoju Wirtualnego Doradztwa Martha miała do powiedzenia coś bardzo interesującego. A to można by łatwo powiązać z twierdzeniem naszego dzisiejszego szacownego gościa. Przykłada sobie palec do ucha. JOSHUA: Tak, mamy to, dziękuję wam, kontrola. Na ekranie pojawia się wczorajsze nagranie z pokoju Wirtualnego Doradztwa –

Martha potrząsa głową do monitora komputerowego. MARTHA: Nie. Powiem wam swój sekret, wszystko, co wiem, jutro, podczas mojego ostatniego słowa. Tuż przed śmiercią. Puszczają to po raz drugi. I jeszcze raz. Za trzecim razem zatrzymują obraz na twarzy dziewczyny patrzącej w kamerę. W studiu zapada cisza. JOSHUA: Załóżmy, że tym sekretem jest to, kto naprawdę zabił. A może ona jest niewinna? W milionach domów w całym kraju, w barach i restauracjach, w sklepach mających telewizję widzowie zatrzymują się i wpatrują w twarz Marthy Honeydew. JOSHUA: Możemy tylko czekać.

Martha – Godzina: szesnasta. Pozostało: pięć godzin do twojej możliwej egzekucji. Obecne wyniki to: siedemdziesiąt sześć i cztery dziesiąte procent za, dwadzieścia trzy i sześć dziesiątych procent przeciw. Zaktualizujemy je za: jedną godzinę. Cholera, musiałam sobie przysnąć. Boże, na zewnątrz jest ciemno. Przespałam swój ostatni dzień. Czwarta po południu, tak powiedział? Do diabła. Och, w głowie mi wiruje. Niedobrze mi. Zostało pięć godzin. To trzysta minut. To… osiemnaście tysięcy sekund. Na pewno? Teraz mniej. Cieszę się, że nie ma tu zegara. Jezu, ale zimna ta podłoga. Powinnam wstać. Zachoruję od tego leżenia. Ha, a jakie to ma znaczenie? Mogłabym teraz robić wszystko, czego normalnie nie wolno – chodzić na zewnątrz bez skarpet albo bez czapki, bo oczywiście przez głowę traci się najwięcej ciepła. Tak się przecież mówi dzieciom. Mogłabym sterczeć w deszczu. „Zaziębisz się na śmierć” – mawiała mama. Hej, nie zgadniesz, mamo! Idę na śmierć bez przeziębienia. Mogłabym palić, brać prochy, przechodzić przez ulicę bez rozglądania się i przez tory w niedozwolonym miejscu. Cokolwiek! Zaraz, zaraz, co on powiedział? Siedemdziesiąt sześć procent za? Nie tak było poprzednio. Kiedy tu weszłam, było więcej za, dziewięćdziesiąt ileś. Co się dzieje? Dlaczego to spada? Bo jesteś niewinna. Zamknij się. Nie zrobiłaś tego. Wiesz, kto zrobił. Stul gębę. Przecieram oczy i trzaskają drzwi za moimi plecami. Odwracam się gwałtownie. – Pomyślałem, że może zjadłabyś obiad, panienko – mówi strażnik. – No bo tak… no wiesz… Wstaję i podchodzę do niego. Czuję się niepewnie. W głowie mi się kręci. – Dziękuję – mruczę. Nigdy wcześniej nie widziałam tego klawisza. Normalnie nie wchodzą do cel, ale chyba tu jest inaczej. – Pachnie cudownie – mówię mu. – Kurczak tikka masala, ryż pilaw i peszawarski naan. Do tego lepki pudding o smaku toffi i budyń.

– Same moje ulubione dania – mamroczę. Strażnik uśmiecha się szeroko. – Dobre, no nie? Takie, jakimi raczyła cię twoja mamuśka, kiedy jeszcze żyła. Czuję, że na mojej twarzy pojawia się uśmiech. Spoglądam na jedzenie – gorące, parujące – a potem na strażnika, ale go tam nie ma. Zamiast niego jest mama. Zalewa mnie fala słabości. – Mamo? – mówię. – Boże, mamo, tak za tobą tęskniłam. Ona uśmiecha się do mnie, a moje oczy zachodzą łzami. Ocieram je szybko dłonią i wszystko się zamazuje. Mrugam, trę oczy raz po raz, wizja mi się klaruje i uświadamiam sobie, że nikt przede mną nie stoi. Nie ma mamy, jedzenia, nic. W głowie mi się przejaśnia. Chwiejnie przechodzę przez pomieszczenie i siadam na krześle śmierci. Podciągam sobie kolana pod brodę i rozglądam się po pustej celi. – Boję się – mówię. – Ale jest okej.

Eve Eve chwiejnie odchodzi za kulisy studia. Max czeka tu na nią, przejmuje ją i przytula mocno, podczas gdy ona płacze w jego ramionach, – Nie mówiłam tego poważnie – szepcze mu do ucha. – Tego o twoim ojcu. Wcale tak nie myślę. – Wiem, mamo – odpowiada chłopak, łagodnie kołysząc matkę. – On też to wie. Eve odsuwa się lekko od syna, łzy wciąż jej się leją po twarzy, ale on bierze ją za rękę i zabiera dalej od zgiełku, prowadząc w cień, na bok. – Miałaś widzów po swojej stronie. Jedli ci z ręki. – Nienawidzę się za to, co wygadywałam, ale musiałam sprawić, żeby mi uwierzyli – mówi Eve. – Jak wyglądają wyniki? – Zmieniają się – odpowiada Max, kiwając głową. – Mam nadzieję, że to wystarczy. A podczas gdy my robimy to wszystko, ona wciąż trzyma coś w rękawie i twierdzi, że jest winna. Nie rozumiem tego. Ona i Isaac coś knują.

Isaac Długa biała limuzyna zatrzymuje się przy wypielęgnowanym trawniku rezydencji Paige’ów. Isaac poprawia sobie krawat, strzepuje pyłki z garnituru i idzie do drzwi frontowych. – Przyjechali! – woła. Kiedy otwiera ubranej oficjalnie dwójce ludzi, mężczyźnie i kobiecie, po reprezentacyjnych schodach za jego plecami schodzi jego macocha. – Proszę – mówi Isaac. – Wejdźcie. Oboje ze skinieniem głowy wchodzą do domu i kierują się ku Patty, by uścisnąć jej dłoń. Chłopak się odwraca, dostrzega ją i zatrzymuje się raptownie, wlepiając w nią wzrok. – Nie możesz w tym wyjść – upomina. – Isaac – odpowiada jego macocha – proszę, nie przy gościach. – To niestosowne – prycha chłopak. Goście odwracają wzrok. – Spódnica jest za krótka – mówi Isaac – i różowa, a ta niby-bluzka… – wskazuje dłonią falbaniasty biały top – jest… Matko, widać ci stanik! – No i? – odbija piłeczkę Patty. – Idziemy na egzekucję – syczy chłopak. – Powinnaś okazać trochę szacunku. – Komu? Dziewczynie, która zabiła mojego męża? Odebrała mi szczęście? – Z każdym zdaniem bardziej podnosi głos. – Pani Paige – odzywa się mężczyzna. – Przed nami kilka spraw, które musimy dopiąć. Jesteśmy pracownikami ochrony i będziemy dziś towarzyszyć państwu w czekających was trudnych chwilach. Może moglibyśmy gdzieś usiąść, a pani i pani syn omówicie tę sprawę później. – Tak, proszę pana. Usiądę od razu z wami, ponieważ nie mam nic do omówienia z moim synem. – Patty zwraca się do Isaaca: – Naprawdę powinieneś się trochę rozchmurzyć. – Matko… Wysokie obcasy stukają na marmurowej posadzce, gdy pani domu kroczy, prowadząc gości do salonu. Isaac idzie za nimi, potrząsając głową. – Pani Paige – zwraca się do niej przybyła kobieta – pracujemy dla firmy prowadzącej Sprawiedliwością Jest Śmierć, program telewizyjny, który, jak zapewne pani wie, ma wyłączne prawa do relacjonowania spraw związanych

z celami śmierci. Między innymi zawiaduje ona systemem głosowania, zajmuje się więźniami i odpowiednimi przesłuchaniami oraz wywiadami, a także zarządza zarówno przygotowaniem oskarżonych do egzekucji, jak i samą egzekucją, a co za tym idzie, wszelkimi aspektami dotyczącymi krewnych zmarłych osób, w jej pieczy znajdują się również zasady odnoszące się do obecności podczas egzekucji. – Okej – odpowiada Patty. – Przybyliśmy tu, by omówić, co się dokładnie wydarzy, i odpowiedzieć na państwa pytania. Jest dla nas najwyższym priorytetem, by procedura dzisiejszego wieczoru przebiegła gładko, możliwie bez zakłóceń, oraz by nie przeżywali państwo niepotrzebnego stresu ani nie doświadczyli innych przykrości. Pracowaliśmy już z wieloma pogrążonymi w żałobie rodzinami, dlatego rozumiemy, jaki to może być dla państwa trudny czas. – Chętnie popatrzę, jak ta dziewczyna umiera, to będzie jedna z najszczęśliwszych chwil w moim życiu – oznajmia Patty. Pracownik ochrony bierze głęboki wdech i z zakłopotaniem wierci się na siedzeniu. – Mam obowiązek, pani Paige, przypomnieć pani, że nie jest pewne, czy dojdzie do egzekucji. Powinna pani mieć to na uwadze. Byliśmy już świadkami zaskakujących zmian dokonujących się w ciągu ostatnich godzin czy wręcz minut. – Już jest martwa. Wspomni pan moje słowa. – Matko, wyniki bardzo się dziś zmieniły. – Czyżby? – Tak, pani Paige. – Kobieta z ochrony stuka w urządzenie, które ma ze sobą. – W ciągu ostatnich ośmiu godzin liczba głosów oddanych za winą spadła o dwadzieścia trzy procent i obecny wynik to siedemdziesiąt cztery procent za. Malowane brwi Patty unoszą się w zdumieniu. – Cóż, a to niespodzianka. – Wdowa śmieje się nerwowo. – Dobrzy ludzie, przeproszę was na momencik. – Wstaje i wychodzi z salonu, po drodze wyjmując telefon z kieszeni. Wciska numer i będąc jeszcze w pokoju, zaczyna mówić: – Tak, tutaj Patty Paige, chcę rozmawiać z prawnikiem mojego męża, Williamem Crawfordem, to pilne. Nie, nie może zaczekać. Isaac patrzy na ludzi z ochrony. Wie, co się dzieje; wie, co robi jego macocha; jest pewien, że oni też wiedzą, chociaż się nie odzywają. Siedzą z opuszczonymi głowami, jakby ich ciała były tutaj obecne, ale umysły – nie. – William? Tak… Nie, to ty mnie posłuchaj, za to ci płacę… – Na chwilę głos

macochy cichnie i Isaac musi nadstawiać uszu, ale i tak słyszy jedynie niewyraźne mamrotanie. – DOPILNUJESZ! – wywrzaskuje nagle Patty. Goście podskakują w miejscu i podnoszą wzrok najpierw na Isaaca, a potem na siebie. – Nie obchodzi mnie, ile i czego trzeba! – krzyczy wdowa do telefonu. – Ani co musisz zrobić. Mój mąż i ja byliśmy względem ciebie lojalni, rozkręciliśmy ci biznes, jesteś nam to winien. Tak nam odpłacasz? I czy mam ci przypomnieć, że jestem w posiadaniu wiadomych informacji? – Wiecie, co ona robi, prawda? – pyta Isaac dwójkę świadków. – Jako że ani ja, ani obecny tu mój partner nie jesteśmy przedstawicielami prawa, cokolwiek robi pańska matka, nas to nie dotyczy – oznajmia kobieta. – Ustawia wynik głosowania. – To nie nasza sprawa. – Nie interesuje was sprawiedliwość? – Sprawiedliwość wymierzają ludzie. Milion oddanych głosów stanowi prawdziwie demokratyczną decyzję. – To jakiś żart. – Co jest żartem? – Patty wraca do pokoju lżejszym krokiem, z uśmiechem czającym się już na twarzy. – Nic – odburkuje Isaac. Macocha sadowi się obok niego. – Na czym stanęliśmy? – Pani Paige, mam kilka pytań, które muszę zadać, aby zapewnić gładki przebieg dzisiejszych procedur. Jest dostępnych wiele możliwości oglądania egzekucji, do państwa wyboru, i prościej będzie, jeśli omówimy je teraz. – Chcę widzieć jej twarz – oświadcza wdowa. Mężczyzna wlepia w nią wzrok. – W porządku. To może być odpowiedź na jedno z pytań, ale gdybym mógł prześledzić z państwem całe wydarzenie… – Nie ma potrzeby – zapewnia Patty. – Oglądałam program. Jest tam taka szyba, prawda? Szklana ściana czy jak? Zauważyłam, że czasami stoi, a czasem nie. – To się ostatnio zmieniło – odpowiada funkcjonariusz. – Jest okno ze szkłem bezpiecznym, oddziela patrzących od oskarżonego, ale odsuwanie go powodowało trudności. – Nie obchodzą mnie trudności! – Wynikały problemy związane z zapachami…

– Nic nie szkodzi. – Oskarżeni pluli czasami na oglądających. – Niech spróbuje, to ja jej napluję w twarz. – Tak czy inaczej – wyjaśnia dalej mężczyzna – ta szyba jest obecnie unieruchomiona i zamknięta przez centralny system komputerowy. Isaac spogląda w bok. Na sofie obok niego leży teczka; chłopak kładzie na niej rękę. – Jeszcze jedno pytanie, pani Paige, jeśli pani pozwoli – dodaje ochroniarz. – Czy któreś z państwa chciałoby wygłosić kilka słów do gości i prasy przed egzekucją? – Czy w środku będzie prasa? – pyta Isaac. Tamten przytakuje. – Zawsze jest. To dla nas niezwykle ważne, by procedura była poświadczona i aby dopełnić zobowiązań, jakie mamy wobec głosujących, oraz upewnić ich, że ich życzeniom w pełni staje się zadość. – Ja chciałbym wygłosić – oświadcza Isaac i zrywa się z miejsca. – To kończy nasze formalności – oznajmia kobieta i patrzy na zegarek. – Czas ruszać. – Już? – dziwi się Patty. – Obawiam się, że tak, pani Paige. Isaac, czując zalewającą go falę nerwowej słabości, bierze z sofy teczkę i wychodzi z domu za pozostałymi.

Martha – Godzina: dziewiętnasta. Pozostały: dwie godziny do twojej możliwej egzekucji. Obecne wyniki to: siedemdziesiąt siedem i sześć dziesiątych procent za, dwadzieścia dwa i cztery dziesiąte procent przeciw. Zaktualizujemy je za: trzydzieści minut. Już co pół godziny, tak? Zostały mi dwie godziny życia i cały ten czas można oglądać na żywo w telewizji. Teraz też w specjalnym abonamencie. Kto by pomyślał, że będę aż tak interesująca i ludzie zechcą zapłacić, żeby oglądać, jak umieram. To dopiero voyeuryzm. Ile ludzi będzie patrzyło na moje ostatnie tchnienie? Więcej, niż oglądało Jezusa, cha, cha! Boże, mam nadzieję, że się nie posikam ani nic takiego, wiesz, kiedy będę umierać. Ani nie puszczę bąka, bo to się podobno zdarza, nie? O, to by było okropne. Ale zaraz, skoro umrę, nie będzie mnie to obchodzić. Chyba że będę duchem, wtedy umrę ze wstydu. Nie przeszkadza mi, że inni zobaczą mnie w takim stanie, ale nie ty, Isaac, nie chcę, żebyś mnie tak zapamiętał. Chcę, żebyś mnie pamiętał uśmiechniętą, blisko ciebie, jak się trzymamy za ręce albo całujemy, ja w twoich ramionach. Zanim doszło do tego wszystkiego. Bezdomni zaczęli z powrotem napływać na swoje stare śmieci w przejściu podziemnym. Chroniło ich przed wiatrem i deszczem i pozwalało dłużej utrzymać ciepło z ognia, który palili w tych swoich metalowych puszkach. Jackson dał im pieniądze, żeby siedzieli cicho po tym, jak zabił moją mamę, i na jakiś czas pochowali się w hotelach czy pensjonatach, ale stopniowo wracali do miejsca, które pewnie uważali za swój dom. Paru z nich przywitało mnie podniesieniem ręki, kiedy przechodziłam tamtej nocy, kilku spuściło głowę, zapewne nie chcieli sobie przypominać tamtego zdarzenia. Widzisz, wszyscy oni wiedzieli, kim jestem. Mówili o mnie „ta sierota” albo „jej córka”, albo „ta biedna dziewczyna”. Tylko jeden czy dwóch znało mnie z imienia. To ci, którzy przyszli na pogrzeb

i stali ze spuszczonymi głowami, ze wstydu, że nie wolno im powiedzieć prawdy. „W porządku – powiedziałam im. – Wiem. Kumam. Rozumiem”. Gotowałam się, wrzałam z gniewu, ale nie na nich, tylko na społeczeństwo. Światła pociągu przecięły ponury mrok stacji. Ciepłe, przytulne przedziały, gdyby nie odór sików, potu i alkoholu. Widzisz, w Rises mieszka mnóstwo porządnych, miłych ludzi, ale jest też całkiem sporo pijaków, ćpunów i idiotów, tak jak wszędzie, i to oni wykorzystują pociąg do przesiadywania i załatwiania swoich spraw. Ty w pociągu trzymałeś się na uboczu, opierając się w kącie o ścianę, z kapturem nasuniętym na głowę i butelką w kieszeni, ponieważ to – jak mówiłeś – pozwala łatwiej wydostać się z kłopotów. Zobaczyłam, że wstajesz i podchodzisz do drzwi. Wysiadłeś, a twój uśmiech rozgrzał mnie bardziej niż gorący napój czy ognisko, które mogliśmy rozpalić tej nocy. Szliśmy przez mroźne powietrze, trzymając się za ręce i rozmawiając o tym, co moglibyśmy zrobić. Zatrzymaliśmy się pod latarnią i pocałowaliśmy się, a ty spojrzałeś na mnie i zobaczyłam to w twoich oczach. – Musimy coś zmienić – szepnąłeś. – Nie możemy tego tak ciągnąć. On wie, że nadal się widujemy. Skrzywdzi cię, wiesz o tym. – Niech skrzywdzi. – Nie… – Mam dość tego, jak on nas zastrasza, Isaac. Coś trzeba z tym zrobić. Nie tylko dla mnie. Ludzie muszą znać prawdę. – Nie uważasz, że i tak ją znają? – Trzeba im ją rzucić w twarz i zmusić ich do działania. Wyszliśmy z kręgu światła latarni i ruszyliśmy wzdłuż rzędu zabitych deskami sklepów, tam gdzie go pierwszy raz ujrzałam. Dalej na Crocus Street na skraju drogi zatrzymał się ciemny samochód. – Nie możesz zmusić ludzi do działania – powiedziałeś. Za nami trzasnęły drzwi auta i odwróciliśmy się oboje. Ktoś szedł w naszą stronę. Dlaczego się nie ruszyliśmy, nie uciekliśmy czy coś? Czemu staliśmy tam po prostu i czekaliśmy, aż on się z nami zrówna? – Martho Honeydew, jesteś tak samo brudną dziwką jak twoja matka. Rozpoznałam ten głos od razu. – I czas najwyższy, żeby uwolnić świat od twojego ciężaru. Byłaś błędem, do którego nigdy nie należało dopuścić. – Co? – odezwałeś się.

Usłyszałam kliknięcie, a kiedy się zbliżył, dostrzegłam blask księżyca odbijający się od lufy pistoletu. – Nie, tato. – Patrzyłam, jak ruszyłeś do przodu, ale moje stopy wrosły w ziemię. – Nie chcę cię skrzywdzić, Isaac, ale zabiję ją i dopilnuję, żeby usmażyła się za to jakaś pieprzona nędzna szumowina. Nikogo to nie obejdzie, a za kilka tygodni nikt już nawet nie będzie pamiętał. Dwa ptaszki jednym kamieniem. Dwa zdegenerowane gówna, bez których to miasto będzie lepsze. Nie jest dla ciebie dobra. Jest niczym, tylko głupią, bezwartościową szmatą jak jej matka. – Moja matka była dobrą kobietą! – krzyknęłam i zrobiłam krok w jego stronę. – Ale zostawiłeś ją z niczym! Z niczym, tylko ze mną! – O czym ty mówisz, durna dziwko? – Dobrze wiesz, o czym mówi – wtrąciłeś się. Krążyliśmy wokół siebie jak w jakimś eleganckim wolnym tańcu: jeden krok tu, jeden tam, nie wyprzedzając się nawzajem, ale przesuwając po Crocus Street w stronę przejścia podziemnego. – I mam też dowód – powiedziałam. – Dowód na co? – prychnął Jackson. – Zacznijmy od tego, że zabiłeś moją matkę, potem przejdziemy do reszty. – Niczego nie udowodnisz – rzucił. Kula gwizdnęła mi koło ucha, hałas odezwał się głośnym echem, po czym noc ponownie zastygła w ciszy. – Następnym razem nie chybię – rzekł. Lufa skierowana w twoją głowę, człowiek, którego kochasz, u twojego boku, twoja rodzina nie żyje, jesteś bez przyszłości, bez wykształcenia… cóż, to pozwala spojrzeć na sprawy z pewnej perspektywy. – Godzina – odzywa się elektroniczny głos – dziewiętnasta trzydzieści. Pozostała: jedna godzina i trzydzieści minut do twojej możliwej egzekucji. Obecne wyniki to: siedemdziesiąt dziewięć i sześć dziesiątych procent za, dwadzieścia i cztery dziesiąte procent przeciw. Zaktualizujemy je za: trzydzieści minut. Cholera.

Isaac Biała limuzyna zatrzymuje się przed bramą więzienia. Dokoła zgromadziło się wielkie zbiegowisko: media z mikrofonami i kamerami, ludzie z plakatami, turyści żądni przedstawienia. Tłum jest hałaśliwy, skanduje: „Śmierć dla oskarżonych”, „Oko za Oko”. Z boku zebrała się mniejsza grupka z transparentami, na których napisano: „Chcemy dowodów”, „Równe głosowanie dla wszystkich”, ale jej głosy są ciche i prasa je ignoruje. Gdy Isaac i jego macocha wychodzą z samochodu, zgiełk cichnie, mężczyźni zdejmują czapki z głów, przestają się przepychać. Ludzie stoją nieruchomo z pochylonymi głowami lub dłońmi na sercu. – Jackson był naszym bohaterem! – woła ktoś i Patty Paige uśmiecha się szeroko spod swoich ciemnych okularów. – Bohaterem ludu! – wykrzykuje ktoś inny, a reszta wiwatuje. – Gdybyście tylko znali prawdę – mruczy Isaac, lecz nikt go nie słyszy. Goście są prowadzeni dróżką z boku budynku, obok okratowanego okna i drzewa, na którym siedzi wróbel. W drzwiach zostają sprawdzeni pod kątem wnoszonych rzeczy. – Co to jest? – pyta strażnik Isaaca, wskazując teczkę. – Przemowa – odpowiada chłopak. – Zabiorę głos w imieniu mojej matki. Strażnik zgadza się i wpuszcza ich do środka. – Tędy, proszę – odzywa się kobieta z ochrony i prowadzi ich do dużego pomieszczenia. – Pragnę poinformować, że w tym momencie szyba jest oświetlona tylko na tyle, by dawać wgląd do celi. Oskarżona nie widzi was albo widzi bardzo niewiele. Isaac wchodzi do pomieszczenia. Wnętrze przypomina mu salę kinową albo teatralną. Ustawione w rzędach siedzenia ciągną się do tyłu i lekko w górę, światła są skierowane do przodu, pomiędzy pierwszym rzędem a „ekranem” pozostawiono płaską przestrzeń. Chłopak zatrzymuje się, zapatrzony w szybę, która znajduje się bliżej, niż się spodziewał. Nie ma żadnej kurtyny, która by się uniosła, zanim zacznie się projekcja czy spektakl, nie ma zastrzeżeń wiekowych ani zwiastunów czy reklam, ponieważ na scenie jest ona.

Oczy Isaaca spoczywają na niej i bezwiednie idzie ku niej, aż staje tuż przy szybie i wyciąga palce, żeby jej dotknąć. – Czy ona mnie słyszy? – pyta. – Nie, zdecydowanie nie – odpowiada kobieta z ochrony. – Może pan nazywać ją, jak chce, nie dotrze do niej nawet szept. Chłopak patrzy, jak dziewczyna siedzi na krześle z zaczerwienioną, plamistą twarzą i głową pozbawioną włosów. – Martha – szepcze. Drugi funkcjonariusz objaśnia coś jego matce, ale Isaac zupełnie o tym nie wie, serce go trzyma przy szybie. Martha z trudem spuszcza bose stopy z siedzenia. Nie skupia wzroku, gdy kieruje się chwiejnie w jego stronę. Oczy ma puste albo zagubione gdzieś głęboko we wspomnieniach, podnosi rękę i kładzie ją obok jego dłoni. – Widzisz mnie? – szepcze chłopak. – Słyszysz? Jej spojrzenie prześlizguje się po nim bez skupienia źrenic. – Kocham cię – mówi bezgłośnie Isaac. Martha wpatruje się intensywnie w szybę, patrzy na niego, potem pochyla się i chuchając mocno na szkło, tworzy zaparowaną chmurkę. Chłopak widzi, jak dziewczyna przesuwa palcem po białej powierzchni i zaczynając od swojej prawej, a jego lewej, wypisuje koślawe, zamazane litery, które układają się w napis: KOCHAM CIĘ. Martha przełyka ślinę, rzuca okiem za siebie i szybko zmazuje napis dłonią. Z tyłu wciąż toczy się rozmowa, lecz Isaac nie odrywa wzroku od dziewczyny. – Przykro mi – mamrocze. Martha potrząsa głową i znów chucha na szkło. PAMIĘTAJ O OBIETNICY Chłopak kiwa głową i zamyka oczy, a kiedy je otwiera, dziewczyna znów siedzi na krześle. – Dla państwa zarezerwowane są miejsca z przodu – informuje kobieta z ochrony, nagle zjawiwszy się tuż obok niego. – Będzie z państwem również kilku dygnitarzy, na czele z prezesem Life Visions, redaktorem naczelnym „National News” i reprezentantami Cyber Secure. Jeśli chcieliby państwo, aby usiadły z wami jeszcze jakieś osoby, to da się załatwić, może inni członkowie rodziny, bliscy przyjaciele… – Eve Stanton – mówi Isaac. – Co? Doradczyni? – dziwi się Patty. – Po co ci ona? Nawet jej nie znasz.

– I sędzia Cicero – dodaje chłopak. – Co? – powtarza jego macocha. Kobieta unosi rękę. – Pani Paige, włączenie takich ludzi do grona zaproszonych gości zapewne podwyższy zaciekawienie publiczne i zgromadzi przed odbiornikami więcej widzów. Możemy teraz wydać szybki komunikat dla mediów. Patty kiwa głową i oddalają się obie. Mężczyzna z ochrony zwraca się do Isaaca: – W uzgodnionym czasie z sufitu opuszczą się dwa ekrany telewizyjne: jeden po każdej stronie szyby, oba z przekazem na żywo programu Sprawiedliwością Jest Śmierć. Jakiś czas przed tym oświetlenie zostanie zmienione i oskarżona będzie widziała was, tak jak wy widzicie ją. Chłopak kiwa głową. – Oskarżona dostanie możliwość wygłoszenia ostatnich słów za mniej więcej… – zerka na zegarek – …pięćdziesiąt minut. Proszę nie zapominać, że zapowiedziała wyjawienie jakiegoś sekretu, przez co zapewne przyciągnie wielką uwagę. Spodziewamy się największej oglądalności w historii! To coś wielkiego. Pierwsza tego rodzaju sprawa: nastolatka oskarżona o zabicie kogoś takiego jak pański ojciec… – A kiedy ja mogę wygłosić swoją mowę? – przerywa mu Isaac. – Gdy linie telefoniczne zostaną zamknięte, a głosowanie zweryfikowane. Na pięć minut przed egzekucją, to jest o dwudziestej pięćdziesiąt pięć. – Jest pan bardzo pewien tego, że zostanie uznana za winną. – O, to już przesądzone. – Ochroniarz się śmieje.

Martha – Godzina: dwudziesta. Pozostała: jedna godzina do twojej możliwej egzekucji. Obecne wyniki to: dziewięćdziesiąt siedem procent za, trzy procent przeciw. Zaktualizujemy je za: trzydzieści minut. Powrót do wyników sprzed dwunastu godzin. Jak ten czas leci. Właśnie: ostatnia godzina. Policz sobie, Martha. Teraz już tylko minuty. Pięćdziesiąt dziewięć minut do mojej możliwej egzekucji… „Możliwej egzekucji”, do dupy z tym. Pięćdziesiąt dziewięć minut i umrę. A może już pięćdziesiąt osiem? O, szyba się zmieniła. Widzę, co jest po tamtej stronie. Jezu, mnóstwo siedzeń. Jak mogą się spodziewać, że je wszystkie zapełnią? A jednak! Ludzie się tam kłębią! Nie znam nikogo z nich! Ktoś odbiera od nich bilety i pokazuje im, gdzie mają usiąść. Mój Boże, to… to przerażające… O Boże… o cholera. Patrzą na mnie, oglądają mnie, jakbym była zwierzakiem w zoo czy czymś takim. Jezu! Chciałabym się schować, ale nie ma gdzie.

Sprawiedliwością Jest Śmierć Przy biurku Kristina i Joshua patrzą w ekran, na którym wyświetlany jest przekaz z Celi 7 i z pomieszczenia dla oglądających świadków. Reporter ma poważną minę, ruchy powolne i wyważone. Prezenterka uśmiecha się nieustannie, oczy jej błyszczą z ekscytacji. JOSHUA: Co o tym myślisz, Kristino? KRISTINA: Szczerze mówiąc, ledwie powstrzymuję podekscytowanie! Szkoda, że nie możemy tam być na żywo! Twarz reportera rozciąga się ni to w grymasie, ni to w udawanym uśmiechu. JOSHUA (ze śmiechem): Powinnaś była żyć w czasach gladiatorów w Rzymie. Najwyraźniej dobrze się bawisz, oglądając widowisko cierpienia! Uśmiech Kristiny gaśnie, prezenterka odwraca się od kamery ku koledze, ale on, ignorując to, mówi dalej. JOSHUA: Słyszałem, że bilety kupowano z drugiej ręki za ich czterokrotną wartość. KRISTINA: Tak, cóż, zupełnie szczerze, oddałabym nerkę, żeby się tam znaleźć! Widowisko cierpienia czy nie, to jedyna taka okazja w życiu. JOSHUA: Tak, miejmy nadzieję, że tak jest. Modlimy się, żebyśmy żyli w społeczeństwie, w którym zbrodnie takiego rodzaju nie zdarzają się zbyt często. KRISTINA: W rzeczy samej. Och, popatrz na to! Oboje skupiają się na ekranie. JOSHUA: O, mój…

KRISTINA: Cóż, a to niespodzianka. Zdaje się, że w pierwszym rzędzie mamy, o ile się nie mylę, nie tylko pogrążoną w żałobie rodzinę, rzecz jasna, lecz także pana Cicera oraz Eve Stanton! Czy możesz mi powiedzieć, o co chodzi? JOSHUA: Kristino, nie mam zielonego pojęcia!

Martha Eve, tak, jest Eve, i rozpoznaję też tamtego mężczyznę, to sędzia Cicero. Widzi mnie pani, Eve? Próbuję błagalnym spojrzeniem skłonić ją, żeby na mnie zerknęła, ale nie patrzy. I Isaac. On patrzy. Nie odrywa ode mnie oczu. O, niedobrze mi. Chce mi się płakać. Pomóżcie mi, niech ktoś mi pomoże. Ja nie… ja nie… Nie… nie rób tego… bądź silna…

Eve – Nie chcę tutaj być – szepcze Eve do Cicera. – Nie mogę na nią patrzeć. – Powinnaś – odpowiada Cicero. – Musisz być dla niej silna. Przemawiaj do niej oczami. – To jest złe – mówi Eve. – Nie powinno się zdarzyć. Ale nie wiem, co zrobić. Towarzysz nachyla się do niej. – Chłopcy coś zaplanowali. Eve marszczy brwi. – Chłopcy? Jacy chłopcy? Cicero mówi na wdechu: – Isaac i twój Max. – Max! – syczy kobieta. – Co on w tym wszystkim robi? Cicero, nie mogę pozwolić, żeby go w to wciągać. – Ciii – uspokaja ją mężczyzna. – Jest w porządku. Dał słowo, że się w to nie wmiesza. Nawet go tu nie będzie. – Jak w takim razie…? I skąd nagle wy dwaj jesteście w takiej komitywie? – Poznaliśmy się bliżej tamtego ranka, kiedy dzwoniłem do telewizji. Jest dobry w nowych technologiach, ten twój syn. – Co?

Martha – Godzina: dwudziesta trzydzieści. Pozostało: trzydzieści minut do twojej możliwej egzekucji. Obecne wyniki to: dziewięćdziesiąt siedem i cztery dziesiąte procent za, dwa i sześć dziesiątych procent przeciw. Zaktualizujemy je za: dziesięć minut. O Boże. Boże w niebiosach, pomóż mi. Chyba nie dam rady. Boję się umierać. Chcę zmienić zeznanie… Tamtej nocy, t a m t e j n o c y, pamiętasz? Tydzień temu! Cały tydzień temu! O tej porze w zeszłym tygodniu przecięłam mroźny park, wyszłam po ciebie na stację, spacerowaliśmy za rękę, cały czas wiedząc, czując coś… c o ś… I wtedy pojawił się on. Jackson gapiący się na nas z pistoletem w ręce, grożący… Nagle ujrzałam wszystko w innej perspektywie. Myślałam, że umrę. Że mnie zastrzeli, pozbędzie się mnie i znów będzie miał swoją słodką rodzinkę, jego sekret nie wyjdzie na jaw i wszystko cacy. Wystarczyło, że naciśnie spust. Wiedział o tym, wiedziałam ja, wiedziałeś ty, że nikt go za to nie pociągnie do odpowiedzialności. Będę po prostu kolejną. Twoja mama, moja, ja. Bo tylko o nich wiedzieliśmy. Wcześniej mówiliśmy, że coś musi się zmienić, i kiedy patrzyłam w lufę tego pistoletu, wiedziałam, że to już. Teraz albo nigdy. Krzyknęłam co sił w płucach i pobiegłam na niego. Nie strzelił, może z powodu zaskoczenia, a ja przewróciłam go na ziemię i usłyszałam łupnięcie, gdy walnął głową o asfalt. Zerwał się jednak i złapał mnie, kiedy próbowałam uciec. Spodziewałam się, że zaraz poczuję na skórze chłód broni, lecz tak się nie stało. – Isaac! – wrzasnęłam na ciebie. Wierciłam się i wyrywałam z uścisku, grzmotnęłam nawet Jacksona w twarz. – Suka! – syknął. Wymknęłam się w bok, ale nie dość szybko. Nagle znowu leżałam na ziemi

z piekącą twarzą i karuzelą w głowie. Jego buty widziałam tuż przed sobą i wtem poczułam kopnięcie w żołądek. Zabrakło mi powietrza, by krzyczeć. „Isaac, gdzie jesteś?” – myślałam. Zamrugałam, żeby otrząsnąć się z bólu, i niedaleko na asfalcie dostrzegłam pistolet Jacksona połyskujący w mroźnym powietrzu. „Nie dam rady” – pomyślałam, powietrze paliło mnie w płucach. „Dasz radę – spierałam się sama z sobą. – Musisz”. Próbowałam poczołgać się na kolanach. Drugie kopnięcie oberwałam w nogi, kolejny cios w głowę. Wszystko zawirowało. „O mój Boże, najgorszy sposób, by umrzeć, zostać pobitym na śmierć”. Kopniak w plecy. Wyciągnęłam rękę do pistoletu. „Musisz to zrobić” – powiedziałam sobie. Cios w ramię. Odrzucił mnie. O Boże, jak boli. Proszę, przestań. Proszę, pomóż mi. Znowu skupiłam wzrok. Tam leży. Wyciągnąć się do pistoletu. Wyciągnąć. Buty podeszły blisko moich palców, ręce podniosły broń tuż przede mną. Zwiotczałam. „Już po mnie. To koniec”. Usłyszałam czyjś głos. – Nie zrobisz tego – rzekł. – Zrobię – odezwał się drugi. Nie umiałam ich odróżnić. Przetoczyłam się. Ujrzałam obok siebie stopy Jacksona. – Odsuń się od niej. – Nie mogę, synu. Wiesz, że nie mogę. Mogłaby nas zniszczyć. Musimy się jej pozbyć. Podniosłam wzrok. Rozpinał sobie pasek. Wyjmował go ze szlufek. – Chciałeś powiedzieć, że mogłaby zniszczyć ciebie, nie nas. I mylisz się, nie ma żadnego „mogłaby”. Ona… nie, my, Martha i ja, zniszczymy cię, bo na to zasługujesz. – Isaac, nie myślisz poważnie. Dziewczyna zawróciła ci w głowie. – Nie, Jackson. – T a t o, jestem twoim tatą. – Nie, nie jesteś. Taak, adoptowałeś mnie, ale zabrałeś mnie stąd, żebym nie rozgadał, że wypchnąłeś moją mamę z balkonu, i żebyś miał szlachetny wizerunek! Dodałeś do niego szczyptę ludzkich odruchów! W i e m, że ją zabiłeś!

– Isaac… – Nie zaprzeczaj. – W porządku, jeśli chcesz to ode mnie usłyszeć, tak, zabiłem ją! Okej? Ale to nie dlatego cię przygarnąłem. Tylko dlatego, że… patrzyłeś na mnie tymi wielkimi niewinnymi oczyma i przypomniało mi się, jakie było moje życie w tym miejscu, zdałem sobie sprawę, co się teraz z tobą stanie. – Co? – odparowałeś drwiąco. – Miałeś rzadki moment współczucia? – Możesz mi wierzyć albo nie: tak, miałem. Ale Patty, ona zamieniła to w coś innego. – Prychnął i potrząsnął głową. – Patty… i reszta… to wszystko jej sprawka. – Nie. Patty nie sprzedaje narkotyków w Rises, nie wciąga ludzi w nałóg, żeby dostać więcej pieniędzy. Patty nie romansuje na prawo i lewo tylko po to, żeby udowodnić, że wciąż jest atrakcyjna, albo – sam nie wiem – żeby pokazać, jaką ma władzę. Patty nie zepchnęła mojej matki z balkonu, nie przejechała mamy Marthy, nie przekupuje ludzi, żeby śpiewali, jak im zagra, nie… – W PORZĄDKU! – Jego głos zabrzmiał echem w przejściu podziemnym. Kątem oka dostrzegłam, że pas prześliznął mu się przez ręce i zatrzymał na sprzączce. – Nie chcę być z tobą kojarzony – powiedziałeś. – Nie musisz – odrzekł. – Możesz odejść, żyć własnym życiem. – Pozwolisz, żeby prasa to zobaczyła? Rozbita rodzina? Ojcowskie niepowodzenie? Poczułam, że sunie bokiem w moją stronę. – Wcale nie muszą się dowiedzieć. Zamydlimy im oczy. Pokażemy, co chcą zobaczyć, a za kulisami załatwimy to po swojemu. – Skłamiesz? Zmanipulujesz prasę za pomocą swoich obrzydliwych znajomości? Taak, oczywiście, zawsze tak przecież robisz! – Po prostu odłóż już ten pistolet. Nie masz jasnego oglądu. Pozbędziemy się tej dziewczyny i wszystko może wrócić do normy. Zerknęłam w górę i zobaczyłam, że pokręciłeś głową. Jackson przysunął się bliżej mnie. Drżałam, patrząc, jak przeciąga pasek przez sprzączkę. Nie mogłam się ruszyć. – Musimy – oświadczył Jackson i już stał obok mnie. Poczułam zapach skórzanego paska, który chwiał się, trącając mnie w ramię. – Odsuń się od niej! – zażądałeś. – Nie. Dokończę to, a ty wrócisz do domu i zapomnimy o tej całej kompromitacji.

– Powiedziałem: odsuń się od niej! – Jesteś jeszcze dzieckiem. Nie wiesz, co robisz. Płakałam, rozpaczliwie chciałam uciec, ale nie mogłam się ruszyć, nie mogłam wykrztusić słowa. – ODSUŃ SIĘ! – krzyknąłeś. Jackson roześmiał się na to. – Ostrzegam cię! – Nie, wcale nie. Jesteś tylko małym chłopcem w świecie dorosłych ludzi i nie wiesz, jak się zachować. Pasek prześliznął się nad moją głową. Patrzyłam, jak stoisz z pistoletem w wyciągniętych rękach, z palcem na spuście, ze łzami w oczach. Poczułam skórę paska na szyi. – To ty mnie do tego zmusiłeś! – wykrzyknąłeś. – Niedaleko pada jabłko… Wystrzał z pistoletu skończył zdanie. Odwracam się plecami do tego obrzydliwego krzesła elektrycznego, które czeka, żeby mnie zabić, i podchodzę do szyby. Chcę ci powiedzieć, że mi przykro. Proszę, Isaac, spójrz na mnie. Powiedz, że wszystko będzie w porządku. Powiedz, że nie będzie bolało. Jezu, jak się boję. Pali mnie w piersi. Niedobrze mi. „Nie… uspokój się… oddychaj miarowo… nie daj się”. Coś dzieje się za mną. Drzwi się otwierają. To strażnik i… co to jest?

Isaac – Co t o jest? – pyta Isaac. Ochroniarz pochyla się ku niemu z rzędu z tyłu. – Nasza nowa maszyna. – Uśmiecha się do chłopaka i pokazuje na opuszczające się z sufitu ekrany telewizyjne. – Proszę patrzeć. Wkrótce przedstawią to w Sprawiedliwością Jest Śmierć.

Sprawiedliwością Jest Śmierć Kristina i Joshua stoją obok dużego ekranu. Oglądają animowaną wersję Celi 7, w której animowana Martha siedzi na krześle śmierci. Wokół nadgarstków, kostek i piersi ma zapięte pasy. Z góry na jej głowę opuszcza się metalowa opaska. KRISTINA (z uśmiechem): Tak, drodzy widzowie, nasza najświeższa innowacja, z której jesteśmy niezmiernie dumni. JOSHUA: Wielu tak uważa… KRISTINA: Pozwólcie, że wyjaśnię. Na ekranie widać, jak z tyłu celi otwierają się drzwiczki i wyjeżdża przez nie maszyna sunąca po przygotowanych wcześniej szynach. KRISTINA: Ten nowy wynalazek jest zupełnie zautomatyzowany, co eliminuje potrzebę zatrudniania kata. Kiedy maszyna dociera do animowanej Marthy, wysuwa się z niej ramię i podłącza wtyczkę z tyłu krzesła. Na wyświetlaczu pojawiają się: timer, bieżące wyniki głosowania oraz wskazanie woltomierza, w tej chwili wynoszące zero. KRISTINA: Gdy timer odliczy końcowe minuty i podsumuje głosy, automatycznie zapoczątkuje reakcję maszyny. Jeżeli werdykt zabrzmi „winna”, oddzielny timer odliczy trzy minuty… Na ekranie pojawia się animowana postać stojąca przy mównicy z przodu widowni, przemawiająca do tłumu oglądających. KRISTINA: …pozwalając rodzinie ofiary na wygłoszenie ostatniego słowa. Animowany człowiek wraca na swoje siedzenie, a gdy timer pokazuje zero, wskazania woltomierza rosną, co oznacza, że przez ciało animowanej Marthy

płynie prąd. Po kilku minutach napięcie elektryczne opada i oczy Marthy zamykają się. Joshua zwraca się do kamery. JOSHUA: Co o tym myślicie, drodzy widzowie? W studiu rozbrzmiewają brawa. KRISTINA: Widzicie, panie i panowie, w ten sposób sprawiedliwość i śmierć spoczywają bezpośrednio w waszych rękach. Teraz jesteście sędziami i przysięgłymi, a nawet dokonujecie egzekucji. Ta maszyna otrzymuje informacje bezpośrednio z linii telefonicznych i przekłada je na działanie, które ostatecznie eliminuje naszą oskarżoną. Robimy wszystko, by dać wam całościowe pełnomocnictwo!

Isaac – Czy to można zatrzymać, jeśli coś pójdzie nie tak? – pyta szeptem Isaac. Ochroniarz wzrusza ramionami. – Co może pójść nie tak? – Cokolwiek – mówi chłopak, potrząsając głową. – Ale to chyba zdarzało się dawno temu. Cicero odwraca się do niego. – Patrz, Isaac. W celi Martha wstaje z krzesła.

Sprawiedliwością Jest Śmierć Siedząc przy biurku, Kristina i Joshua odwracają się na swoich wysokich stołkach, żeby patrzeć na ekran, który pokazuje teraz przekaz na żywo, tylko w rogu wiruje logo z okiem. JOSHUA: Cóż, oto moment, na który czekamy. KRISTINA (ze śmiechem): Jeden z kilku takich! JOSHUA: Trudno mi wprost wyrazić, drodzy widzowie, moje podekscytowanie sekretem, który Martha ma nam teraz wyjawić. Jak długo wolno jej będzie mówić, Kristino? KRISTINA: Dostała na swoją wypowiedź trzy minuty, co mnie zaskakuje, jako że tyle samo przysługuje rodzinie ofiary. Wygląda to na zachwianie równowagi; oskarżeni zdecydowanie powinni mówić krócej. Przekaz na żywo pokazuje, jak strażnik skuwa Marcie nadgarstki i kostki, po czym przesuwa ją ku szybie. Joshua kładzie sobie palec na ustach i spogląda na zgromadzoną widownię. Dźwięk się zmienia, coś trzeszczy i w studiu rozbrzmiewa ciężki oddech Marthy.

Martha Martha skupia wzrok na Isaacu. Przesyła mu ledwie zauważalny uśmiech, po czym kieruje uwagę na zgromadzoną widownię. – Obiecałam wam sekret – mówi cichym, drżącym głosem. – Nie sądzę, żebyście go chcieli usłyszeć, ani też nie chciałabym wyjawiać go nigdy więcej. – Lećcie dalej i zabijcie ją w końcu! – woła ktoś. – Ale muszę zacząć od dawniejszych wydarzeń, więc proszę, znoście mnie jeszcze przez chwilę… – Bierze wdech i spogląda na pełne oczekiwania twarze. – Moja matka… – Twoja matka była prostytutką! – odzywa się jakiś damski głos. – W Rises jest ich pełno! Martha przerywa na chwilę. – Moja matka nie była kimś takim, ale to prawda, że w Rises są prostytutki. Co by pani wolała: sprzedawać seks czy przymierać głodem? – Poszłabym do pracy! Martha się wykrzywia. – Proszę, mam tylko trzy minuty, nie chcę ich zużyć na sprzeczkę na temat braku pracy, niskich zarobków i tego wszystkiego, proszę… Głos jej drży, wzrok przesuwa się po zgromadzonych, chwytając spojrzenia jednego widza po drugim. – Moja matka wierzyła w miłość. W prawdę i uczciwość. I zaufanie. Lubię wspominać ją jako idealistkę, ale tak naprawdę przypuszczam, że była naiwna. – Zerka na zegar. – Siedemnaście lat temu zakochała się w pewnym mężczyźnie. Dobrze wyglądał, był czarujący, rozpieszczał ją i obiecywał jej cudowne życie. Dorastała w nędzy, jej rodzina z trudem radziła sobie, żyjąc od wypłaty do wypłaty. – Nie licz na moje współczucie! – krzyczy jakiś mężczyzna. – Nic nie usprawiedliwia tego, co zrobiłaś! Kilkoro ludzi ogląda się na niego i gromi go wzrokiem; niektórzy uciszają go, kładąc palce na ustach. – Ostatnia rzecz, jakiej od was chcę, to wasze pieprzone współczucie! – odkrzykuje Martha. Oddycha głęboko i spogląda na Eve, która unosi ręce, jakby ją chciała uspokoić.

– Przepraszam – mówi dziewczyna znacznie ciszej. – Chcę tylko, żebyście posłuchali. Z otwartym umysłem. – Bierze wdech. – Przypuszczam, że była niedoświadczona. Powinna była lepiej znać się na życiu. Wiedziała, kim jest ten facet, widywała go wcześniej i słyszała, co o nim mówią. Przyjaciele próbowali ją ostrzec. Kiedy mi o tym opowiadała, twierdziła, że była głupia. Ja bym tego tak nie określiła, myślę, że ją zmanipulowano. Ten mężczyzna był sprytny. Wiedział, czego chce, wziął to, skończył ze swoją ofiarą i przeszedł do następnej. Ciągnął się za nim ślad zniszczonego czyjegoś życia, z czasem coraz większy i większy. Kiedy moja mama go poznała, ślad dopiero się zaczynał. Gdy powiedziała mu, że jest w ciąży, zostawił ją własnemu losowi. Nie znałam jego imienia ani nazwiska, nigdy mi ich nie zdradziła. Twierdziła, że tak będzie lepiej, a ja jej wierzyłam. Prawdopodobnie miała rację. Martha znów zerka na zegar – zostało jej półtorej minuty. – Ale pogrzebane sprawy mają dziwny nawyk wychodzenia na wierzch. Kiedy zmarła, kiedy została zamordowana, jakiś czas później, nie zaraz potem, bo nie miałam sił, żeby się za to zabrać, przejrzałam jej rzeczy. Nie chciałam tego robić. To były jej prywatne sprawy, ale musiałam. I znalazłam pewne listy. Trzymałam je w rękach, patrzyłam na jej nazwisko na kopercie, na serce narysowane na jednej z nich, i wiedziałam, że to muszą być listy od niego. Nie miałam pojęcia, dlaczego je zachowała, wiedziałam, że są na pewno od niego, mojego ojca, i… i… wyjęłam je z kopert… i przeczytałam. Ciało jej się trzęsie, dziewczyna krzyżuje ręce i pociera sobie dłońmi ramiona, przeciera oczy. Mruga i po jej policzkach płyną łzy. – Był tam jeszcze jeden list, z adresem wypisanym na maszynie, wyglądał bardzo oficjalnie. Ten też przeczytałam. To było pismo od prawnika, ugoda, którą matka podpisała. W zamian za to, że zgodziła się z nim nie kontaktować, to znaczy z moim ojcem, i za to, że zachowa jego tożsamość w tajemnicy, będzie otrzymywać pięćdziesiąt funtów miesięcznie do czasu, aż skończę osiemnaście lat. Pięćdziesiąt funtów miesięcznie za milczenie. Tamte odręczne listy były podpisane tylko jego inicjałami i pamiętam, jak wpatrywałam się w nie, myśląc, że to przecież nie może być ten człowiek, który mi przychodzi do głowy. – Roztrzęsiona, wciąga gwałtownie powietrze, patrzy na timer dający jej jeszcze trzydzieści sekund, a potem znów na publiczność. – Ale w piśmie od prawnika wymieniono go z imienia i nazwiska. Mój ojciec… moim ojcem… – Podnosi wzrok na widownię. – Był Jackson Paige.

Sprawiedliwością Jest Śmierć Sprawiedliwością Jest Śmierć

W studiu panuje cisza. I Kristina, i Joshua siedzą oniemiali, z otwartymi ustami. JOSHUA: Ha… cóż… drodzy widzowie… KRISTINA: Kłamstwa i oszustwo. To nie może być prawdą. JOSHUA: Kristino, zastanawiam się, dlaczego miałaby kłamać w takiej chwili.

Martha Wśród zebranych osób podnosi się pomruk, coraz głośniejszy i głośniejszy. – To dlatego go zabiłaś! – krzyczy ktoś. – Jackson Paige – Martha stara się przekrzyczeć zgiełk – regularnie odwiedzał High Rises. Jego działalność charytatywna była tylko przykrywką. Miał tam kochanki, sprzedawał narkotyki. Nie szanował ani nas, ani miejsca, z którego pochodził. Wykorzystywał nas! Podnosi się coraz większy hałas. Z tyłu podchodzi do Marthy strażnik i chwyta ją, lecz ona stoi twardo. – Moja matka zaszła z nim w ciążę, a on ją zostawił z niczym. Nic go nie obchodziło. Po prostu przerzucił się na inną. Był kłamcą i oszustem. Zdeprawowanym i niemoralnym. To on zabił moją matkę, a nie ten chłopak, którego za to stracono. Jackson wywinął się dzięki swoim pieniądzom! – Nienawidziła go! – krzyczy ktoś. – Była zazdrosna! – Chciała, żeby umarł! – Stracić ją! Strażnik odciąga Marthę w tył, na krzesło elektryczne, ale ona walczy z nim i wyrywa się. Doskakuje do szyby i wbija wzrok w widzów. – Nigdy nie chciałam, żeby umarł! – krzyczy. – Chciałam tylko prawdy dla mojej mamy i dla Olliego. Powinna być równa, dobra sprawiedliwość dla wszystkich, nie tylko dla ludzi, którzy mają pieniądze, żeby ją kupić! Eve, Cicero i Isaac wstają i biją brawo.

Sprawiedliwością Jest Śmierć KRISTINA: Kto by pomyślał? Cóż to za dziwna klika w pierwszym rzędzie – doradczyni, były sędzia i pogrążony w ż a ł o b i e syn zmarłego. Co się tutaj dzieje? JOSHUA: Wydaje mi się, Kristino, że ludzie wiedzą znacznie więcej niż my… KRISTINA: Niemożliwe! JOSHUA (potrząsając głową): Kryje się za tym więcej, niż widać na pierwszy rzut oka. To jeszcze nie koniec. Publiczność w studiu dziwnie milczy, widzowie z otwartymi ustami oglądają rozwój wypadków.

Martha – Proszę – woła Martha – mówię prawdę! – Twój czas się skończył, dziwko! – wykrzykuje kobiecy głos. Dziewczyna wpatruje się w publiczność i zatrzymuje wzrok na Isaacu, który na nią patrzy. Po jej policzkach płyną łzy. Na chwilę opuszcza głowę, ramiona jej drżą, kiedy oddycha z trudem. – Daję słowo, że zrozumiecie więcej – ciągnie swoje ostatnie słowa, znowu podnosząc wzrok – gdy usłyszycie wszystko. Przemyślicie sobie to, co właśnie wam opowiedziałam, i zastanowicie się. Ktoś mi kiedyś powiedział, że przychodzi taki czas, kiedy trzeba wybrać: zacząć działać albo zamilknąć na zawsze. Mam tylko szesnaście lat, ale widziałam apatię tych, którzy mogli coś zrobić, oraz frustrację tych, którzy nie mieli takiej możliwości. Może to jedyna rzecz, jaką mogę zrobić, m o ż e coś się zmieni. Od dnia, w którym naciśnięto spust i Jackson zginął, wiedziałam, że moją rolą jest zostać męczennicą. Ktoś inny, ktoś silniejszy ode mnie musi pociągnąć tę sprawę dalej. Strażnik odciąga Marthę na krzesło i wciska ją w nie. – Proszę, przestań – błaga dziewczyna. – Pozwól mi dokończyć, proszę! Pasy zapinają się mocno na jej nadgarstkach i nogach. – Przestań! – wrzeszczy Martha. – Proszę! Jej usta zostają zakneblowane, oczy rozszerzają się w strachu. Dziewczyna wyrywa się, szarpie i rzuca, ale nie może się uwolnić.

Sprawiedliwością Jest Śmierć KRISTINA: Jak powiedziałam, drodzy widzowie, kłamstwa i desperacja. JOSHUA (cicho): Nie zapomnijcie dołączyć do debaty na portalach społecznościowych i nie odchodźcie od odbiorników. Oglądajcie nasz przekaz na żywo i słuchajcie naszych komentarzy ze studia. Nawiasem mówiąc, Kristino, w Internecie rozpętało się małe szaleństwo, prawda? KRISTINA: W rzeczy samej. Panie i panowie, na pewno macie silne odczucia związane z tą przełomową sprawą, ale niech wam nie umknie fakt, że jest to tylko nastolatka zaburzająca wasze dotychczasowe opinie. Przed nami ostatnie pięć minut głosowania, niech wasze palce nie próżnują. I nie zapomnijcie, że dzisiejszego wieczoru to również wy przeprowadzacie egzekucję! Przypomnijmy szczegóły związane z głosowaniem…

Martha – Godzina: dwudziesta pięćdziesiąt. Pozostało: dziesięć minut do twojej możliwej egzekucji. Obecne wyniki to: dziewięćdziesiąt osiem i trzy dziesiąte procent za, jeden i siedem dziesiątych procent przeciw. Zaktualizujemy je za: pięć minut wraz z końcowym odliczaniem. Czyli to już. Założę się, że wszyscy uważają, że to sobie zmyśliłam. Że próbuję ich zszokować, żeby zyskać na czasie. Umrę, a wszystko, co o mnie będą wiedzieli i pamiętali, to kłamstwa. „Mówiła jakieś bzdury o sekrecie, a powiedziała nam, że Jackson był jej ojcem” – już to słyszę. „Pewnie chce się na nim zemścić albo po prostu jest zazdrosna. Suka z zimną krwią pociągnęła za cyngiel i zabiła naszego bohatera”. Tylko że to nie ja nacisnęłam spust, prawda? Rozciągnięta na tym zmrożonym asfalcie, pobita i skopana, miałam wrażenie, że upływają godziny. Wystrzał wciąż huczał mi w uszach. Gapiłam się na leżące koło mnie ciało Jacksona. Oczy miał otwarte i puste. A w głowie dziurę. Jedną, nie był przeszyty kulami, jak pisali w gazetach. Nie mogłam oderwać od niego wzroku. Nie zauważyłam, jak osunąłeś się tuż obok, tylko nagle wyczułam twoją obecność. – Ja… on… – Nie umiałam znaleźć słów. Nie potrafiłam tego pojąć, ogarnąć… – Zaraz tu będzie policja – szepnąłeś. Położyłam rękę na twojej. Zaczęło mi się przejaśniać w głowie. – Powiedzieliśmy sobie, że musi się coś zmienić, prawda? I mamy. – Martha, musisz iść. Nie chcę, żeby policja cię w to wmieszała. Nie chcę, żeby próbowali cię o to obwinić. – Niech obwinią – rzekłam. I wtedy do mnie dotarło. – Niech mnie obwinią. Wiesz, to może zadziałać, to może być to. – Wiedziałam, że dla mnie to będzie koniec wszystkiego. Nie miałam żadnej przyszłości. Postawiłam się w sytuacji bez wyjścia. Jedyne, czego chciałam w życiu, to sprawiedliwość i prawda, nie jego śmierć… Ale żeby wziąć winę na siebie?

– Isaac, to może zadziałać. To może naprawdę coś zmienić. Wywrzeć skutek, potrząsnąć ludźmi, zrobić coś dobrego. – Co? Ujrzałam blask księżyca w twoich oczach i podniosłam wzrok na niebo, które mieliśmy wspólne. – To jest to. Jeśli powiem, że ja go zabiłam, zrobi się wokół sprawy tyle szumu, a jeżeli w ostatnim słowie wyjawię, że jestem córką Jacksona, ludzie będą m u s i e l i posłuchać. Możesz zdobyć dowody. Potem, przy wygłaszaniu mowy ze strony rodziny ofiary, możesz im pokazać, co wyprawiał. Mamy to. Wszystko jest u Gusa. Pismo prawnika do mojej mamy, dokumenty, które skopiowałeś. Możesz im to wszystko pokazać i wtedy cię wysłuchają. Na to właśnie czekaliśmy. O tym mówiliśmy. Coś się na pewno zmieni. M u s i! – Nie. Nie pozwolę, żebyś wzięła na siebie winę. Ty możesz im pokazać dowody, i tak będzie wokół tego dość szumu! Pokręciłam głową. – Nie, nie mogę. Jestem tylko dziewczyną z Rises. Osieroconą dziewczyną z Rises, która nic nie znaczy i jest niczym. Nikt nie zwróci na mnie uwagi. Wiesz o tym. Ty jesteś synem Jacksona Paige’a. Ludzie cię wysłuchają. – Nie, Martha. Nie pozwolę ci na to. Mówisz w szoku. Nie zastanowiłaś się poważnie… – Dawno już tak poważnie nie myślałam. Posłuchaj, Isaac! Prasa zaraz mnie zdyskredytuje, wiesz, że tak będzie. Wyśmieją mnie i tak dalej… Ta lista, wszyscy ci niewinni ludzie będą na nic. A ciebie posłuchają! Jesteś wykształcony. Masz znajomości. Ludzie tacy jak ty. Wysłuchają. Ja mogę być męczennicą, Isaac, mogę to zrobić, ale bojownikiem musisz być ty. – Nie. – M u s i tak być. Masz znajomości i pieniądze. Ludzie cię wysłuchają. Możesz to zrobić. Ja nie mogę. Ale mogę zagrać tę rolę. W ciemności i ciszy zaczęły wyć syreny. W oddali rozbłysło niebieskie światło. Widzisz, do czego popycha nas desperacja, kiedy oddajemy życie dla zasady? Wziąłeś mnie za rękę. – Ale… nie chcę, żebyś umarła. To nie fair. Nie jesteś winna. To powinienem być ja. Trzęsłam się, czułam w swoim ciele każdy nerw, ale wiedziałam, że to właściwa decyzja. – Isaac, tu już nie chodzi o ciebie i mnie. Ta sprawa jest większa. Pomyśl

o wszystkich tych ludziach z listy. O rodzinach, które nigdy nie doczekały się sprawiedliwości, o niewinnych osobach, które zostały stracone albo trafiły do więzień, o winnych, których nie spotkała kara. I l u j e s z c z e? Syrena wyła głośniej. Niebieskie światło błyskało jaśniej. – Moglibyśmy to zmienić i ty o tym wiesz – szepnęłam. – Musimy przynajmniej s p r ó b o w a ć. Wziąłeś mnie w ramiona. – Kocham cię – powiedziałeś. – Nie rób… – Pozwól mi – poprosiłam. – Dla mojej mamy i twojej. Dla Olliego i wszystkich. Proszę, pozwól mi. Otoczyłeś dłońmi moją twarz, pocałowałeś mnie, a kiedy się odsuwałeś, zobaczyłam w twoich oczach niebieski odblask. – Obiecaj mi – mówiłam. – Obiecaj, że nie powiesz, obiecaj mi, że zrobisz wszystko, co się da. – Jeżeli tego chcesz – odparłeś – obiecuję. Całym sercem. Syrena wyła jeszcze głośniej, ciemność przecięły białe reflektory i niebieskie rozbłyski. – Uciekaj! – krzyknęłam. Teraz wszystko zależy od ciebie, Isaac. Przypięta pasami do krzesła patrzę, jak podchodzisz do mównicy. Cieszę się, że cię poznałam. Mieliśmy dla siebie tylko rok, ale to był najlepszy rok w moim życiu. W tym świecie nigdy nie moglibyśmy mieć nic więcej wspólnego. Pamiętasz nasz pierwszy spacer w lesie? Pamiętasz, jak patrzyliśmy w usiane gwiazdami, ciemne niebo? Pamiętasz, jak siedzieliśmy razem na huśtawkach? Pamiętasz, jak kochaliśmy się w moim mieszkaniu? – Będziemy mieć wspólne niebo – powiedziałeś. I zawsze tak było. Będzie mi ciebie brakowało. Zawsze będę cię kochać. – Godzina: dwudziesta pięćdziesiąt pięć i linie telefoniczne są zamknięte. Końcowe wyniki to: dziewięćdziesiąt osiem i sześć dziesiątych procent za, jeden i cztery dziesiąte procent przeciw. Twoja egzekucja nastąpi za: pięć minut. A więc to już.

Isaac – Panie i panowie, jestem świadom tego, że nie mamy wiele czasu, dlatego upraszam, by mi pozwolono mówić bez przerywania, ponieważ chciałbym, aby to, co mam do powiedzenia, usłyszała też w całości oskarżona. – Jak państwo wiecie, nazywam się Isaac Paige. Jestem adoptowanym synem Jacksona i Patty Paige’ów. Wiecie zapewne, że Jackson uratował mnie, zabierając z High Rises, ale zapewne nie wszyscy z was wiedzą, że miał związek również z moją matką. Śpieszę dodać, że nie jest moim biologicznym ojcem. Przerywa, rozgląda się i bierze wdech. – Moja matka nie wyskoczyła z balkonu swojego mieszkania. To on ją wypchnął. Tak, Jackson Paige jest, był mordercą. Nie, tego nie umiem udowodnić. Publiczność w studiu, świadkowie obecni obok celi i tłumy ludzi oglądających przekaz na zewnątrz zgodnie milczą. – Tamtej nocy, kiedy Beth Honeydew, matka Marthy, została zabita, Jackson wrócił do domu pijany. Byłem w łóżku; obudziła mnie kłótnia Jacksona i Patty. Wierzcie mi albo nie, często się kłócili, a ona zawsze wygrywała. Kiedy wyjrzałem przez okno, zobaczyłem, że przód jego samochodu jest mocno uszkodzony. Pomyślałem, że wóz pójdzie do kasacji. Była na nim krew. Zrobiłem zdjęcie. Wyjmuje z teczki fotografię formatu A4 i pokazuje ją publiczności. – Zrobiłem też zdjęcie ludziom, którzy się wkrótce zjawili, żeby naprawić auto. – Pokazuje fotkę. – I mam też to. Z głośników płynie pełne syków nagranie. – Uprzątnijcie to szybko. Głupia suka… nie, ta Honeydew… Nie wiem, jakoś tak. Jak to zazwyczaj robicie? Taak, dobrze, nie wiem, po prostu znajdźcie jakiś wóz i ubijcie go trochę… Dowiedzcie się, czyj jest, i skontaktujcie z prawnikiem… jest dobry w głosowaniu. Nagranie urywa się. Isaac mówi dalej. – Tego głosu nie można pomylić. I to. Na ekranie przekaz na żywo znika i zastępuje go zamazane czarno-białe nagranie wideo. U dołu widnieją data i godzina, a środek obrazu skupia się na drodze tuż obok przejścia podziemnego. W niewielkiej odległości czeka samochód, widać tablicę rejestracyjną. Z lewej strony nadchodzi kobieta niosąca

w torbie zakupy; kiedy schodzi z chodnika na jezdnię, słychać narastający ryk silnika. Kobieta, będąc na środku drogi, odwraca się, ale jest za późno. Wóz wpada na nią i wyrzuca ją wysoko w powietrze. Kilka metrów dalej zatrzymuje się z piskiem opon. Wysiada z niego mężczyzna, obraz skupia się na nim – wyraźnie widać, że to Jackson Paige. Podchodzi do ciała, pochyla się nad nim, po czym wraca do wozu. Oglądający zamierają na widowni. – Najwyraźniej kamery monitoringu p r a c o w a ł y tamtej nocy, kiedy zginęła matka Marthy – mówi Isaac. – Chłopak z sąsiedztwa, Oliver Barkova, został tutaj stracony, w tej celi za mną, za to, że rzekomo śmiertelnie potrącił Beth Honeydew i zbiegł z miejsca wypadku. Do końca powtarzał, że jest niewinny. Isaac zerka na widownię. – Wiedziałem, że to Jackson ją zabił, i wiedziałem, że zrobił coś takiego nie po raz pierwszy. Dlaczego tak postępował? Mogłem się domyślać, że incydent z moją matką był wynikiem nieszczęśliwie zakończonej kłótni albo że Jackson przejechał mamę Marthy, ponieważ była bliska złamania ugody i wydania go. Albo mogłem pomyśleć, że był po prostu psychopatą szukającym sposobu na to, by się wyżyć. Szkoda, że go tu nie ma, bo mógłbym go o to zapytać. Co by to jednak dało? Miał swój system, miał ludzi, którymi kierował. Ci ludzie wiedzą teraz, że o nich mi chodzi, i powinni się wstydzić. Przez nich niewinne osoby szły na śmierć. Wymiar sprawiedliwości w tym kraju nie działa. Jest zły i skorumpowany. Aby skazać kogoś za morderstwo czy inne przestępstwo, potrzeba dowodu. Potrzeba świadków. Nie powinno się tego załatwiać, oferując głosowanie tylko tym, których na to stać. Potrzebujemy zmian. Wiedziałem o tym, ale nic nie zrobiłem. Wina, jaką odczuwałem z powodu Beth Honeydew, sprawiła, że zacząłem zaglądać do High Rises. Co wieczór podchodziłem bliżej miejsca, w którym została zabita. Podczas tych nocnych czuwań kogoś tam poznałem. Dziewczynę. Powiedziała mi, że ją uratowałem, że dałem jej powód, by znów oddychała, by rano wstawała, ale tak naprawdę to ona uratowała mnie. Dała mi nadzieję na społeczeństwo, które w moich oczach było już stracone. Rozpoczęła się nasza znajomość, ale biorąc pod uwagę, kim byłem, kim jestem i skąd pochodziła ona, musieliśmy to trzymać w tajemnicy, przynajmniej przed osobami z mojej strony. Jednak, jak to mówią, wszystko, co dobre, dobiega końca. Gdy Jackson się o nas dowiedział, przyłożył mi pistolet do głowy i zakazał się widywać ze szmatami. Chłopak wzdycha ciężko, odwraca się i patrzy na Marthę oraz na licznik czasu. Zostały dwie minuty i trzydzieści sekund.

– Ale ja ją kochałem i wciąż kocham. Nie mogłem jej zostawić nawet pod groźbą, że Jackson mnie zabije. Była… jest dla mnie wszystkim. Jednak Jackson dotrzymywał słowa. Śledził mnie, namierzył i zastał mnie z nią. Z Marthą.

Sprawiedliwością Jest Śmierć JOSHUA: Och… O mój Boże. Nie sądziłem, że to pójdzie tym torem. Kristino, to prawdziwa love story, Romeo i Julia. Historia zbacza z toru. Skłócone rodziny. To… piękne. I t r a g i c z n e. KRISTINA: Drodzy widzowie, upraszam, byście nie zwracali na to uwagi. Jestem pewna, że to nieprawda. JOSHUA: Ale… KRISTINA (potrząsając głową): To całkiem niedorzeczne. Brakuje logiki. Dlaczego ktoś o jego pozycji miałby się zadawać z taką dziewczyną? Pomyśl o tym, ile pięknych dziewcząt zaoferowałoby się synowi Jacksona Paige’a. JOSHUA (marszcząc brwi): To miłość, Kristino, nie logika! Zerka na przekaz na żywo, a potem znów na nią. JOSHUA: Tak czy inaczej, słuchajmy dalej.

Isaac Chłopak gestem dłoni wskazuje Marthę. Widownia siedzi zasłuchana. – Była awantura, mnóstwo krzyku. Nigdy nie pomyślałem, że ktoś może być tak pochłonięty sobą czy ograniczony umysłowo. Dwa razy widziałem, jak się wywinął od morderstwa, widziałem, jak niszczy ludziom życie dla własnych korzyści. Ale przede wszystkim widziałem, jak wypacza bieg sprawiedliwości. Cóż, to tylko zdanie… Sprawiedliwość jest tutaj wymierzana za pomocą telefonu. Łatwe waszym zdaniem, prawda? Ale niełatwe, jeżeli was na to nie stać. Łatwo to zmienić i naprawić. Nie jest to uczciwy system. „Zabiję ją”, powiedział mi Jackson, kiedy się o nas dowiedział. I kilka miesięcy później, gdy znowu postawił ultimatum, ponieważ nie przestałem się z nią widywać, udowodnił, że nie rzuca słów na wiatr. Na ekranie pojawia się inny zapis z kamery monitoringu. Publiczność patrzy w milczeniu, jak Jackson celuje pistoletem w Marthę. Wśród widzów rozlegają się stłumione okrzyki, kiedy mężczyzna bije i kopie dziewczynę, ludziom zapiera dech w piersi, gdy widzą, jak Isaac podnosi broń, i zasłaniają sobie usta dłońmi, kiedy pasek opada na głowę i szyję Marthy. – Kiedy Martha go przewróciła, podniosłem broń i trzymałem go na muszce nie z powodu gniewu, lecz po to, żeby ocalić osobę, którą kocham, oraz dlatego, że machinę Jacksona trzeba w końcu zatrzymać. Isaac bierze głęboki wdech i prostuje się. Na ekranie biały rozbłysk oznacza, że chłopak nacisnął spust, i zaraz Jackson pada na ziemię. Publiczność milczy. – To ja zabiłem Jacksona Paige’a, nie Martha Honeydew – mówi Isaac. Na ekranie znów coś się zmienia – pojawia się opublikowana w prasie fotografia, kadr z policyjnej kamery. Zbliżenie jednak pomija Marthę i kieruje się na ledwie widoczny zamazany cień. Zdjęcie zostaje wyostrzone, przybliżone jeszcze bardziej, wyczyszczone, rozjaśnione i ukazuje się twarz uciekającego Isaaca. – Mieliście to cały czas przed oczami, ale woleliście nie widzieć. Martha nie chce, żebym się przyznał. Ale wiecie, dlaczego bierze na siebie winę? – Chłopak podnosi ręce w desperacji. – Ponieważ uważa, że mam lepszą niż ona pozycję potrzebną do tego, by zmienić system. Sądzi, że nikt jej nie będzie słuchał, bo jest t y l k o d z i e w c z y n ą z R i s e s. Moim zdaniem myli się. Myślę, że dość

już ludzi zginęło, odpowiadając za coś, czego nie zrobili. Isaac odchodzi od mównicy i wtem szyba oddzielająca celę od widowni zaczyna się odsuwać. Publiczność wydaje zduszony okrzyk, Martha patrzy ze zdumieniem. Wyświetlacz pokazuje, że pozostała minuta i pięćdziesiąt sekund. – Widzisz? – szepcze Cicero do Eve. – Mówiłem ci, że twój Max jest dobry w nowych technologiach.

Sprawiedliwością Jest Śmierć JOSHUA: Jak usunęli tę szybę? Miała już pozostać nieruchomo. Kristina gapi się tylko w ekran. JOSHUA: Czuję się osłupiały. Nie było jeszcze takiego precedensu. Co się wydarzy? W głosowaniu uznano ją za winną, ale teraz… Czy powinna zmienić zeznanie? Drodzy widzowie, po prostu nie wiem. Widownia milczy. JOSHUA (cicho): Martha jest niewinna…

Martha Isaac wskakuje do celi, pędzi do Marthy i wyciąga jej knebel z ust. – Musimy cię stąd zabrać, szybko – mówi i szarpie za metalowe klamry na jej nadgarstkach, lecz one ani drgną. Za nim do celi wbiegają Eve i Cicero. – Wypuśćcie ją! – krzyczy Eve. Widzowie siedzą przejęci i zszokowani, a tymczasem do celi wpadają ochroniarze i strażnicy więzienni. Wyświetlacz pokazuje, że została minuta. – Nie mogę rozpiąć – zwraca się Isaac do Eve i znów na próżno szarpie się z klamrami. – Zasilanie – wpada na pomysł Eve. – Możemy odciąć zasilanie? Cicero, pomóż mi wydostać z tego jej nogi! Na wyświetlaczu pięćdziesiąt dwie sekundy. Isaac miota się po celi. – Nie ma przewodu! – woła. – Nie mogę znaleźć przewodu! Eve i Cicero szamoczą się z metalowymi obejmami wokół nóg Marthy. – Nie puszczą. Nie ruszę ich! – mówi Cicero. – Przykro mi, Martha – szepcze Eve. – Ja… – W porządku – odpowiada jeszcze ciszej dziewczyna. – W porządku. Isaac patrzy na publiczność, a potem w kamerę. – Jak możecie to robić? – krzyczy. – Jak możecie ją teraz zabić? Jest niewinna, na litość boską. Wypuśćcie ją stąd! Zwraca się z powrotem do Marthy unieruchomionej na krześle. Łzy płyną mu po policzkach, kiedy przywiera do jej ręki. – Powiedz im prawdę. Niech to będzie nagrane. Niech ludzie się dowiedzą, do czego doprowadzili! – Nie! – krzyczy dziewczyna. – Nie, bo jeżeli to zrobię, wiesz, co się stanie. – Przełyka ślinę i ścisza głos. – Jeśli nie będą mogli zabić mnie, wezmą ciebie. Zabiją cię. Nie mogę próbować niczego zmienić. Mówiłam ci, nie jestem na tyle mocna. Ani sprytna, ani… – Jesteś! – szepcze Isaac. – Powiedz im, że jesteś niewinna, na litość boską! – domaga się. – Powiedz to i powiedz, że to ja go zabiłem. Muszą to usłyszeć od ciebie! Musisz zmienić zeznanie.

Martha wpatruje się w niego. Na wyświetlaczu czterdzieści sekund.

Sprawiedliwością Jest Śmierć KRISTINA: Ale… potrzebujemy egzekucji. Widzowie, g ł o s u j ą c y – nie można ich tak oszukać, powinni dostać, czego chcą. Za co z a p ł a c i l i. JOSHUA: A jednak ona jest niewinna. Zaraz zostanie stracona niewinna szesnastoletnia dziewczyna. No i co zrobić z tym, że właśnie do winy przyznał się Isaac? KRISTINA: Stracić oboje, jak sądzę. Joshua wlepia w nią wzrok ze zdumieniem.

Isaac Na wyświetlaczu trzydzieści pięć sekund. – Powiedz im prawdę! – błaga Marthę Isaac. – Muszą to usłyszeć od ciebie. To musi być nagrane. Proszę, Martha, zrób to dla mnie. Zaufaj mi. Powiedz im prawdę! – Ale… – Jesteś wystarczająco silna. Jesteś najsilniejszą osobą, jaką znam! Popatrz na siebie, jak ciężko pracowałaś, żeby się utrzymać, jak sobie dawałaś radę bez rodziców, ile radości sprawiałaś pani B., popatrz na przyjaźń, którą oferowałaś takim ludziom jak Ollie i Gus. Jesteś mocna. Jesteś dobrą osobą. Powiedz im prawdę! Jeśli cię zabiją, pójdziesz do grobu, ale wszyscy będą wiedzieli, że jesteś niewinna, bo jesteś! Martha podnosi wzrok na morze wyczekujących twarzy, potem na strażników blokujących dostęp ludziom, którzy próbują przedostać się do celi, na zapłakaną Eve, na próżno mocującą się z klamrami, na Cicera, usiłującego zepsuć maszynę, na timer odliczający czas… dwadzieścia sześć… dwadzieścia pięć… dwadzieścia cztery… i w końcu na Isaaca. Tak mało czasu i tak niewiele wyboru. – Ja… ja tego nie zrobiłam – szepcze. – Nie zastrzeliłam Jacksona Paige’a. Jej wzrok spoczywa na Isaacu. – Dalej! – błaga chłopak. – Powiedz im, kto to zrobił. Po twarzy dziewczyny płyną łzy, Martha powoli kręci głową. – Isaac – szepcze. – Isaac go zabił. Ale zrobił to dla mnie. Dwadzieścia trzy sekundy. – Mówiłem wam, tak?! – krzyczy chłopak. – A teraz ją wypuśćcie! Szarpie wściekle za klamry, ale nic się nie dzieje. – WY-PUŚĆ-CIE JĄ! Isaac, z załzawionymi policzkami, bierze twarz Marthy w dłonie i patrzy jej w oczy. – Tak mi przykro – mówi. – Tak przykro. Nigdy nie powinienem był się na to zgodzić. Nie mogę… Dwadzieścia sekund. Chłopak odwraca się na pięcie. – ZATRZYMAJCIE TO! – wrzeszczy na całe gardło.

– Isaac, musisz się odsunąć. – Eve chce go odciągnąć od krzesła. – Daj spokój – mówi Cicero. Piętnaście sekund. – Ktoś musi zapłacić! – woła męski głos z widowni. – Wydałem dużo pieniędzy, żeby zobaczyć egzekucję! – dołącza drugi. Strażnik chwyta Eve i odciąga ją. – Isaac, nic nie zrobisz, musisz się odsunąć! Elektryczność… Jeśli jej będziesz dotykał… – krzyczy na całą celę Eve. Drugi strażnik zabiera na bok Cicera. – Potwory! – wrzeszczy Isaac. Powietrze wibruje od siły jego głosu. Opaska zaczyna się opuszczać na głowę Marthy. Isaac rzuca się na urządzenie i próbuje oderwać opaskę, ale jest solidnie przymocowana. Jeden ze strażników chwyta chłopaka, lecz ten odwraca się gwałtownie i z rozmachem wali mężczyznę pięścią w twarz. – Czemu to robicie?! – krzyczy. – Jest niewinna! Ja to zrobiłem, powiedziałem wam. Martha też wam powiedziała. To ja jestem winny, nie ona! – Isaac, posłuchaj – odzywa się Martha. Dziewięć. Chłopak odwraca się do niej. Oboje mają zapłakane twarze. – Pozwól mi odejść – szepcze dziewczyna. – Nie… Siedem. – Zrobiłam, co chciałam. To będzie w papierach. Ludzie się dowiedzą. Teraz pozwól mi odejść. Sześć. Isaac potrząsa głową. Pięć. – M u s i s z. Dla mnie nie ma już ratunku, ale ty możesz walczyć w przyszłości, tak jak to planowaliśmy. Cztery. – Ale… Trzy. – Pozwól mi odejść i zadbaj o lepszą przyszłość. Obiecaj. Dwie. Po jego twarzy płyną łzy. – Pozwól mi odejść – prosi Martha. – I obiecaj, że będziesz walczył. Jedna.

– Obiecuję – szepcze Isaac i puszcza jej rękę.

PO EGZEKUCJI

Martha Rozlega się huk. Światła gasną. Nie ma bólu. Czy umarłam tak szybko? Niczego nie czuję. Niczego nie widzę. Dokoła ciemność. A ja siedzę i nie wiem, co się dzieje. Słychać, jak ludzie się wokół mnie ruszają. Ktoś coś mamrocze. Szurają stopy. Mrugam, rozglądam się, nic się nie zmienia. I to już? Jestem martwa? To jest to życie pozagrobowe, nad którym się zastanawiałam? Próbuję poruszyć rękami. Spodziewam się, że wciąż będą tkwić w klamrach, ale wysuwają się z nich bez wysiłku. Nogi też. Może jestem duchem. Podnoszę rękę i dotykam sobie twarzy. Z moich ust chyba wydobywa się oddech. Myślę… m y ś l ę… że klatka piersiowa unosi się i opada. Otwieram usta. – Isaac? – chrypię. W ustach mam sucho, ale je czuję. A skoro c z u j ę, to znaczy… Albo to moja wyobraźnia? Wyciągam ramiona i ręce, ostrożnie podnoszę się z krzesła i wstaję. Sunę do przodu, ale stopy nadal mam skute kajdankami. – Isaac? – odzywam się znowu i słyszę własny głos. – Martha? – Czuję wokół siebie jego ramiona. – Martha, Martha, o mój Boże, Martha, ty żyjesz. – Ściska mnie mocno, a ja przywieram do niego. Jego twarz jest tuż przy moim policzku i czuję na skórze jego łzy. Nasze ciała drżą, przesuwam po nim dłonie, by się upewnić, że to rzeczywiście on. – Kocham cię – mówię do niego. – Kocham cię, kocham i przepraszam. – Ty żyjesz! – powtarza Isaac. Uśmiecham się, ponieważ tak, żyję. Naprawdę. Osuwamy się razem na podłogę, przywierając do siebie w ciemności. – Jak to się stało? Jak się przerwało? – pytam. – To pewnie Max – odpowiada Isaac, ocierając mi łzy z twarzy. – Max? – Syn Eve… nieważne… wydostałaś się… jesteś bezpieczna… – Co teraz będzie? Uciekniemy? Powinniśmy się stąd wynieść. Gdzieś w bezpieczne miejsce. Chodź, pośpiesz się. Szybko.

Rozbłyskują latarki. Dokoła ukazują się twarze, jak duchy. – Chyba się nam nie uda – mówi Isaac. – Zapalić światła awaryjne! – komenderuje ktoś władczo. Gdzieś skrzypią otwierane drzwi. Kolejne buty i przesuwające się ciała. – Możemy spróbować – szepczę. – Chodź! Podnoszę się, lecz nagle jego palce rozluźniają się, a ręce odsuwają ode mnie. Słychać stłumione głosy, a potem coraz głośniejszy i bliższy tupot stóp. – Isaac? – Wyciągam do niego rękę. – Isaac? – powtarzam, ale nie mogę go teraz znaleźć. Opadam na czworaki i szukam go po omacku. – Isaac! – krzyczę. Ludzie przydeptują mi palce, potrącają mnie, a ja go nie odnajduję. – Isaac, proszę, gdzie jesteś?! – wołam znowu. Mruga zielone światło. Podnoszę oczy i przeszukuję wzrokiem dziwne półcieniste otoczenie. Jest jak we śnie… nie, bardziej jak w koszmarze. Albo może umarłam i to jakaś piekielna sztuczka. Zielone światło błyska teraz regularnie – tak szybko jak efekt specjalny w jakimś psychologicznym filmie, żeby zdezorientować widza albo wywołać u niego wymioty. Ale pomimo tego migotania widzę go. Wierzga nogami, wleczony do tyłu, wyrywa się trzymającym go rękom, usta ma wykrzywione z bólu lub frustracji. Ciągną go do drzwi celi! Wstaję i pędzę za nim. – Isaac! – krzyczę. Na jedno mgnienie zielonego światła nawiązujemy kontakt wzrokowy, lecz zaraz się potykam i tracę go z oczu. Wstaję i biegnę za nim. Widzę w zielonych rozbłyskach, że kopie i próbuje wyzwolić się od strażników. Ale zaraz przybywa kolejny klawisz, jest ich teraz trzech i próbują go obezwładnić. Ktoś zasłania mu ręką usta, czyjeś zgięte ramię otacza mu szyję, podnoszą mu nogi nad podłogę, a strażników przybywa, przybywa i przybywa. – Nie! – wrzeszczę. Z tyłu za Isaakiem otwierają się drzwi celi. Do pomieszczenia wdziera się białe światło i osłaniam oczy dłonią, bo prawie mnie oślepia. Na sekundę spoglądam przez palce i widzę jego ciemny kształt, jak znika w blasku ciągnących się z tyłu cel. Strażnicy kłębią się w takiej liczbie, że trudno to pojąć, Isaac jest bez szans.

Biegnę do drzwi. Może uda mi się wsunąć stopę, zanim się zamkną, może oni zmienią zdanie, puszczą go. Ale drzwi zatrzaskują się. Są solidne. Ciemne. Nie do ruszenia. Nadzieja jasnego światła zgasła. Jestem zaledwie pół metra od niego, ale równie dobrze mogłabym być w innym świecie. Nieświadomie, bez wstydu czy samokontroli zaczynam szlochać. Szlocham i szlocham, nie dbając o to, kto do cholery może mnie zobaczyć, co pomyśleć albo na to powiedzieć. Chcę walić w te drzwi, roznieść strażników na strzępy za to, że go zabrali. Chcę wrzeszczeć na pieprzonych ważniaków, którzy ustanowili ten system. Sprawić, żeby poczuli ból straty, beznadzieję, kiedy się patrzy, jak umiera ktoś znajomy, o kim wiadomo, że jest niewinny. Chcę, żeby poczuli wszystko, co sama czułam i przez co przeszłam: smutek, nienawiść, udrękę, samotność, zamęt i strach, i tę niekończącą się, cholerną, pieprzoną, zafajdaną rozpacz. Krzyczę pod drzwiami. Grzmocę w nie. Wrzeszczę. Kopię. Walę w drzwi, szarpię za klamkę, próbuję je wyrwać z futryny. – Oddajcie mi go! – krzyczę. – Oddajcie go! Robię wszystko, żeby przedostać się przez te drzwi, aż w końcu osuwam się wyczerpana na podłogę. „Ty bezużyteczna krowo – mówię sama do siebie. – Samolubna, bezużyteczna krowo”. – To pomyłka! – chcę wykrzyczeć, ale gardło i usta mam wysuszone na wiór. Ale przecież jest winny, prawda? Sam to powiedział, a ja potwierdziłam. Przygotują go do Celi 1, tak jak to robią z wszystkimi więźniami, i za tydzień to on będzie w tym pomieszczeniu, usiądzie na krześle, żeby czekać, aż timer odliczy czas do włączenia prądu. Kto zagłosuje za jego niewinnością, skoro nie ma miejsca na „okoliczności łagodzące”, na szarości? Jak on będzie teraz walczył? „Ty musisz walczyć – odzywa się głos w mojej głowie. – Zebrać wszystko, co masz, i wypróbować każdy możliwy sposób. On teraz siedzi tam zamiast ciebie. Musisz walczyć!” Czyjaś dłoń dotyka mojego ramienia. Odwracam się i widzę, że obok mnie przykucnęła Eve. Pozdrawiam ją skinieniem głowy. Obok niej stoi sędzia Cicero, mówi strażnikom, żeby mi dali spokój.

Zielone miganie spowalnia i zatrzymuje się, znów zastąpione przez białe światło, takie jak poprzednio. Za nami ponownie włącza się ekran i potężne oko mruga do nas, po czym gaśnie.

Sprawiedliwością Jest Śmierć Publiczność w studiu milczy. Kristina i Joshua patrzą w ekran z otwartymi ustami. Prezenterka zachowuje kamienną twarz, oczy ma zimne, ciało sztywne. Reporter cicho pociąga nosem, wyjmuje z kieszeni chusteczkę i ociera sobie oczy. PIERWSZY GŁOS Z WIDOWNI: Chcemy zwrotu naszych pieniędzy. Mieli ją usmażyć! Rozbrzmiewa aplauz. DRUGI GŁOS Z WIDOWNI: Uznano ją za winną! TRZECI GŁOS Z WIDOWNI: Kogo to obchodzi, że się wyparła winy? Za późno. CZWARTY GŁOS Z WIDOWNI: Powinno się oboje stracić za kłamstwo! Joshua podnosi rękę, a drugą przykłada sobie do ucha. Z uwagą kiwa głową. JOSHUA (cicho): Panie i panowie, sądzę, że nie ulega wątpliwości, iż byliśmy dziś wszyscy świadkami czegoś zupełnie niezwykłego, czego nie potrafiłbym chyba podsumować w słowach. Emocje są ogromne. Mamy do omówienia tyle spraw, że nie wolno nam tracić poczucia rzeczywistości. Oskarżenia o korupcję na najwyższym poziomie, insynuacje dotyczące nieprawidłowości w systemie prawnym, żądania zmian w jego funkcjonowaniu, zarzuty morderstwa. O mało nie doszło do egzekucji nastolatki, która była ewidentnie niewinna. Prawdziwa opera mydlana. Czy można by żądać więcej dramatyzmu? Cóż… Znowu przykłada rękę do ucha. KRISTINA (wtrącając się): To naprawdę była… JOSHUA: Czy mogę kontynuować, Kristino? Tak, nadal nie wiadomo, co się stało

z zasilaniem w celi i z krzesłem elektrycznym, ale bez wątpienia zostanie przeprowadzone drobiazgowe śledztwo. Chciałbym jednak zwrócić państwa uwagę na to, co się dzieje w tym momencie, dlatego proszę spojrzeć. Wstaje i podchodzi do wiszącego po prawej stronie ekranu. Obraz miga, mruga i ukazuje się widok pomieszczenia z łóżkiem, zlewem i ubikacją. Wysoko pod sufitem znajduje się okno. Wszystko jest białe i nijakie. Do pomieszczenia wchodzi młody człowiek w białym kombinezonie, ze skutymi rękami i nogami. Zostaje posadzony na krześle w celu ogolenia głowy. Spogląda w kamerę. Isaac. JOSHUA: Tak, panie i panowie, po tym jak Isaac Paige ujawnił, że to on zastrzelił Jacksona Paige’a, jest obecnie przygotowywany do osadzenia w Celi 1, pierwszej z siedmiu cel śmierci. Oczywiście, możecie tutaj śledzić jego drogę z codziennymi aktualizacjami. A tymczasem… Obraz na ekranie zmienia się. W celi 7 widać Marthę, Eve i Cicera oraz stojące za nimi krzesło, przypominające, jak blisko dziewczyna była egzekucji. JOSHUA: Czuję, że jesteśmy świadkami czegoś, co się właśnie zaczyna. Ta młoda dama, która zmagała się z nędzą, sieroctwem, samotnością, stratą i niesprawiedliwością, która została rzucona przed oczy publiczności podczas swojej prywatnej walki o prawo, ta osoba może się okazać bohaterką, za jaką, nie wiedząc o tym, tęskniliśmy. Bohaterką, która poprowadzi nas przez trudności do lepszego świata. Jestem pewien, że wszystkie media będą śledziły jej kroki, i wyczekuję jej kolejnych działań. Mogę uczciwie powiedzieć: jestem dumny z tego, że to nasz program zwrócił na nią uwagę widzów. Widownia bije brawo. Kristina milczy.

Martha Wszyscy wychodzą. Isaac zniknął. Żyję. Czy się cieszę? Nie wiem. Przede mną same trudności i nie rozumiem, jak mogę być właściwą osobą do ich pokonania. Nie mam żadnych pieniędzy. Ani gdzie mieszkać. Jestem małoletnia, bez rodziców ani prawnych opiekunów, wsadzą mnie do którejś z tych instytucji dobroczynnych. Co to za przyszłość? Potrząsam głową. To niemożliwe. Ja powinnam była tu umrzeć. Isaac powinien stać w tym miejscu, nie ja. Nie wiem, co robić. „Posłuchaj sama siebie – odzywa mi się coś w głowie. – Nie jesteś słaba. Nie poddawaj się. Nigdy się nie poddałaś, dlaczego miałabyś teraz? Wiesz, co masz robić: walczyć, walczyć i walczyć – mówię sobie. – Pokazałaś ludziom, co zrobił Jackson. Wiedzą, że zabił twoją mamę i mamę Isaaca. Zrobiliście to razem, ty i on. Jesteś to sobie winna, by ciągnąć dalej. Jesteś to winna jemu. D a s z r a d ę”.

Na zewnątrz Martha bierze Eve za rękę i razem zmierzają do wyjścia z budynku. Cicero idzie obok nich. Na ulicy jest ciemno, ale rozświetlają ją plamy latarń i światło sączące się z okien. Błyskają flesze reporterskich aparatów, ludzie pstrykają fotki telefonami, a rozbłyskujące dokoła iskierki sprawiają baśniowe wrażenie. Mylne i dezorientujące. Trójka znajomych idzie ścieżką i zatrzymuje się. – A więc to tak wygląda drzewo od tej strony – szepcze Martha. – Nigdy nie myślałam, że je zobaczę. – Przez chwilę przygląda się drzewu. – Jest znacznie wyższe, niż mi się zdawało. Na gałęzi przysiada wróbel. Ludzie ruszają dalej. Przy bramie czeka zebrany tłum, kilku dziennikarzy z kamerami i mikrofonami, grupa demonstrantów, która najwyraźniej opuściła swoje plakaty, a mniejsza, domagająca się uczciwego, lepszego systemu, podnosi swoje wysoko. Gus zniknął, nigdzie go nie widać. Cicero zatrzymuje się przed tłumem. – Co on robi? – pyta Martha. – Nie wiem – odpowiada Eve. – Czy mogę prosić o uwagę? – odzywa się Cicero. Tłum zwraca się do niego. – Czy macie włączone kamery? A mikrofony? Przytakują. – Zapewne jesteście poinformowani o tym, co się właśnie wydarzyło tam w środku, i na pewno wykażecie zrozumienie, kiedy poproszę o nieco prywatności dla Marthy w najbliższych dniach. Jest jednak coś, co muszę zrobić już teraz, w tym momencie. Przerywa i patrzy na kopertę, którą trzyma w dłoni. – Na krótko przed… wydarzeniami tego wieczoru wręczył mi to Isaac Paige. Powiedział, że gdyby sam nie mógł podzielić się tym po procedurze, mam to zrobić za niego. Nie wiem, co tu napisano, ale… Rozrywa kopertę i wyjmuje z niej zapisaną kartkę. Przez chwilę przebiega oczyma po tekście, po czym bierze głęboki wdech i podnosi wzrok na tłum. – Przeczytam to wam. Napisał Isaac. To jego słowa. „Byłem świadomy, co się

dzieje w społeczeństwie i w naszym wymiarze sprawiedliwości, ale dopiero kiedy poznałem Marthę, w pełni zrozumiałem ogrom następstw. Widziałem jej cichą frustrację po stracie, jakiej ona i inne osoby doznały z powodu bezwzględności mojego przybranego ojca i tego, jaką władzę miał nad innymi ludźmi, i uświadomiłem sobie, że coś należy zrobić. Nigdy nie planowałem, że go zabiję, ani nie chciałem, by Martha brała na siebie winę. Razem mieliśmy pewien pomysł: że moglibyśmy poszukać sprawiedliwości dla jej mamy, dla mojej oraz dla Olivera Barkovy. Mieliśmy nadzieję, że doprowadzimy do zmian. Jednak szukając uczciwszego wymiaru sprawiedliwości, nierozważnie wypaczyliśmy jej prawdziwy bieg – Martha miała wziąć na siebie winę za moje działania. Doszedłem do wniosku, że to hipokryzja. Ale złożyłem obietnicę – w pośpiechu, ponieważ nie było czasu na spory – jednak obietnica to obietnica i nie złamałbym jej”. Cicero zwraca się do Marthy i czyta dalej. – „Martha, jeżeli nie będę miał szansy, żeby Ci to powiedzieć, chciałbym, żebyś wiedziała kilka rzeczy. Po pierwsze, byłaś w błędzie. Wiem, że Ci się to nie spodoba, ale byłaś. Wątpiłaś w siebie i w swoje możliwości, ale wielu nie wątpi. Czerp siłę od tych, którzy cię otaczają, przyjmuj pomoc, kiedy jej potrzebujesz, i zawsze trwaj przy tym, w co wierzysz. Jedyne, co Cię powstrzymuje, to Ty sama, brak możliwości i, niestety, pieniędzy. Ledwie Cię stać na jedzenie, nie mówiąc już o nauce czy prowadzeniu walki zmierzającej do zmian. Z tego powodu wszystko, co posiadam, zapisałem Tobie. Nie jakieś tam rzeczy szesnastoletniego chłopaka, ale wszystko, co ku mojemu zaskoczeniu zostawił mi ojciec, z wyjątkiem niewielkiego zachowku dla Patty – myślę, że to wystarczy, żebyś dała sobie radę”. Cicero przerywa, aby odchrząknąć. – „Po drugie, w tej kopercie jest coś dla Ciebie, co należało do mojej rodzonej matki – pierścionek łamigłówka. Bawiłem się nim, kiedy byłem mały. Początkowo niełatwo go złożyć, mówiła mi mama, ale jeżeli wytrwasz, uda ci się. Mam nadzieję, że będziesz go nosić i pamiętać mnie, gdziekolwiek będę, i że zainspiruje Cię on do działania. Rozświetliłaś moje życie, Martho Honeydew; czas, żebyś rozświetliła też życie innych ludzi. Kocham Cię i nigdy nie przestanę, Isaac”. Cicero sięga do koperty, wyjmuje z niej pierścionek – pięć sczepionych ze sobą obręczy, ale niepołączonych w całość – i kładzie go na dłoni Marthy. – Będę cię pamiętała – szepcze dziewczyna. – Zawsze.

Sprawiedliwością Jest Śmierć Joshua odrywa wzrok od ekranu. Wyjmuje z kieszeni chusteczkę i znów osusza sobie twarz, ale nie może ukryć łez. Logo z okiem mruga w rogu monitora i zamyka się. JOSHUA: Ojej, panie i panowie, co za show, co za show mieliśmy dzisiaj dla was. Właściwie przez cały tydzień. Było dużo emocji. Prawdziwa huśtawka. I nie wstydzę się wam przyznać, że jestem wyczerpany. Kristino? Fryzura i makijaż prezenterki nadal są w idealnym stanie. Kristina siedzi sztywno wyprostowana na swoim siedzeniu przy wysokim biurku, ale uwaga publiczności jest teraz skupiona na reporterze. KRISTINA: W rzeczy samej, ale nie zapominajcie o głosowaniu… JOSHUA: A Jackson nie zostawił Patty żadnego majątku? O co tutaj chodzi? Przesuwa wzrokiem po widowni, bierze głęboki wdech i wstaje. Światło reflektora podąża za nim przez studio, zostawiając Kristinę w cieniu. Joshua zatrzymuje się przy ekranie wpatrzony w powiększone zdjęcie Marthy stojącej w celi z zapłakaną twarzą i oczyma skierowanymi w górę. JOSHUA: Martha Honeydew… co za dziewczyna. Zwraca się znów do publiczności, a na jego twarzy powoli rozlewa się uśmiech. JOSHUA: Panie i panowie, nie mogę się już doczekać tego, co nasza dobra panna Martha zgotuje nam następnym razem, a także tego, co będzie z Isaakiem pod koniec następnego tygodnia. Tymczasem pora zakończyć ten monumentalny epizod programu Sprawiedliwością Jest Śmierć. Miejmy nadzieję, że będziemy mogli państwu przedstawić wywiad udzielony nam przez naszą Marthę na wyłączność, a może

nawet zadamy jej pytanie, czy śmierć jest sprawiedliwością. Wytwórnia Oko za Oko żegna się z wami na razie, drodzy widzowie. Dziękujemy, że byliście z nami na antenie.

Podziękowania Ta książka nie znalazłaby się w Waszych rękach bez pomocy i wsparcia wielu ludzi; w moim odczuciu to niewiarygodne szczęście, że mam ich u swojego boku. Ogromne dzięki należą się grupie osób, która zawsze wita mnie, gdy wracam ze swojego odjechania, skłania mnie do śmiechu, przypomina mi, że poza moim laptopem istnieje życie, oraz w ciągu ostatnich kilku lat oferuje najcudowniejszą przyjaźń, w przemoczeniu, ubłoceniu, przepoceniu, walce o oddech i desperackim staraniu, by nie utonąć. A są to: John Sharp, Stephen Johnson, Martin Ball, Simon Sharp, Tracey Wilkinson, Kate i Richard Conway, Jo i Steve Hunt, a także oczywiście Jackie Hall. Dziękuję Peterowi Bretanowi za jego pełne wyczucia sugestie w sprawie imion oraz za napoje i ciasto, kiedy utknęliśmy pośrodku jeziora w noworoczny poranek. Kiedy po raz pierwszy myślałam o Celi 7, przeczytałam esej historyczny autorstwa Liz Homans zatytułowany Swinging Sixties: The Abolition of Capital Punishment (Swingujące lata sześćdziesiąte: zniesienie kary śmierci). Pragnę podziękować autorce za pouczającą i interesującą lekturę, która sprawiła, że zaświtała mi myśl: „Co by było, gdyby…?”. Składam podziękowania Ianowi Durantowi za to, że miał czas na rozmowy i zaproponował wgląd w obecny brytyjski system prawny, a także Miriam Barber za jej wprowadzenie. Społeczność YA (Młodych Dorosłych) udziela tak niewiarygodnie silnego wsparcia, że czuję się zaszczycona, będąc jej częścią, dlatego ślę gorące dzięki do wszystkich Manatees (Manaty, wiecie, o kogo chodzi!) oraz do Author Allsorts. Jesteście najlepsi. Szczególne wyrazy wdzięczności zechcą przyjąć pisarki Rebecca Mascull i Emma Pass, które czytały wczesne szkice mojej opowieści i były moją opoką, moimi powierniczkami i partnerkami w strapieniu. Wasze wsparcie, wasza przyjaźń i wasza życzliwość znaczą dla mnie więcej, niż sobie możecie wyobrazić. Gorące podziękowania kieruję do mojej wspaniałej agentki Jane Willis (z United Agents), w moim domu nazywanej agentką Jane. Wyposażona w pelerynę i moce superagentki, od samego początku okazywała mi wielki entuzjazm i nieustannie służyła wsparciem. Dziękuję również Julianowi Dicksonowi i Emily

Talbot (oboje z United Agents), a za wszelkie rzeczy związane z filmem i telewizją dziękuję Yasmin McDonald. Prawdziwym przywilejem było dla mnie ciepłe powitanie w rodzinie wydawnictwa Hot Key i chciałabym tu podziękować Emmie Matthewson za wszystkie jej cenne rady i ciężką pracę, jaką włożyła w doszlifowanie tej książki. Dziękuję Jenny Jacoby za jej czujne oko (i obiecuję, że więcej nie będę „burczeć”!), dziękuję też Ruth, Monique, Rosi oraz Jamesowi Fraserowi za niesamowitą okładkę. I wreszcie podziękowania, wyrazy miłości i obietnicę upieczenia sernika składam mojej znakomitej rodzinie. Mojemu mężowi Russowi, dzieciom: Jess, Danowi i Bowenowi, mojemu tacie Richardowi, przyrodniej mamie Ann i mojemu bratu Colinowi. Kocham Was wszystkich.

____________________________ 1 Honeydew – ang. „spadź, rosa miodowa” (przyp. tłum.). 2 Old Bailey – potoczna nazwa Centralnego Sądu Karnego Anglii i Walii (przyp. tłum.). 3 Crackers – tradycyjne brytyjskie słodycze, które rozpakowuje się podczas przyjęcia bożonarodzeniowego, pociągając za oba końce. Rozrywają się z trzaskiem, zawierają zabawne przedmioty lub wierszyki (przyp. tłum.).