Konstytucja Wolnego Miasta Krakowa z 1818

Konstytucja Wolnego Miasta Krakowa i jego okrêgu z 1818 Artyku³ 1 Religia katolicka apostolska rzymska (wyznawana od wiêkszej czêœci mieszkañców Wolnego Miasta Krakowa i jego okrêgu) utrzymuje siê jako religia kraju. Bêdzie zawsze przedmiotem szczególniejszych starañ rz¹du, nie uw³aczaj¹c w niczym wolnoœci innych wyznañ chrzeœcijañskich, które wszystkie bez ¿adnego wy³¹czenia bêd¹ mog³y byæ wyznawanymi wolno publicznie pod opiek¹ rz¹du. Artyku³ 2 Wszystkie wyznania chrzeœcijañskie nie stanowi¹ ¿adnej ró¿nicy w prawach towarzyskich. Artyku³ 3 Prawa teraŸniejsze rolników bêd¹ utrzymane. Ka¿demu wieœniakowi wolno jest przenieœæ osobê swoj¹, równie¿ jak swoj¹ w³asnoœæ wedle form ustawami przypisanych. Stosunki w³oœcianina wzglêdem w³aœciciela gruntu stanowi umowa b¹dŸ domniemana, b¹dŸ wyraŸna; równie pierwsza jak druga œciœle zachowan¹ byæ powinna. Wzglêdem ziem onemu do uprawiania u¿ytecznej, uwa¿aæ go nale¿y jako dzier¿awcê, op³acaj¹cego dzier¿awê swoj¹ to pieniêdzmi, b¹dŸ ziemiop³odami, b¹dŸ te¿ pos³ugami osobistymi. Równie w³aœcicielowi jako dzier¿awcy wolno jest zrzec siê umowy domniemanej i zawrzeæ nowe umowy. Ka¿dy rolnik ma niezaprzeczaln¹ zdolnoœæ u¿ywania wszelkich praw cywilnych i politycznych b¹dŸ czynnych (actifs), b¹dŸ biernych (passifs), je¿eli posiada w³asnoœci przez konstytucjê ¿¹dane. W obliczu prawa wszyscy obywatele s¹ równi i wszyscy zostaj¹ pod równ¹ onego¿ opiek¹, bez ¿adnej ró¿nicy stanów lub kondycji. Prawo tak¿e opiekuje siê cudzoziemcami, którzy mieszkaj¹ i mieszkaæ bêd¹ w Wolnym Mieœcie Krakowie i jego okrêgu; wyj¹wszy ludzi spod broni usz³ych lub od prawa œciganych, którzy s¹ zbiegami. Po przemieszkanych piêciu latach, przy sprawowaniu siê nienagannym i po nabyciu w³asnoœci, cudzoziemcy bêd¹ u¿ywaæ praw spo³ecznych i politycznych i bêd¹ mogli byæ mianowani na urzêdy publiczne. Senat jednak¿e mocen jest przeci¹g ten czasu skróciæ lub z w³asnej woli nadaæ prawo obywatelstwa jakiemu b¹dŸ cudzoziemcowi. Ka¿demu obywatelowi wolno jest opuœciæ ojczyznê. pod opiek¹ prawa zostaj¹ tak¿e wyznania tolerowane. Artyku³ 4 Rząd Wolnego Miasta Krakowa i jego okrêgu zostaje w Senacie, z³o¿onym z dwunastu cz³onków nazwanych senatorami i jednego prezesa. Senat sprawuje w całej zupe³noœci w³adzê wykonawcz¹. Wszelka w³adza wykonywaj¹ca lub administracyjna