LeBron James. Krol jest tylko j - Marcin Harasimowicz

Książkę tę dedykuję świętej pamięciBabci Jadzi, która uczyła mnie pisać mojepierwsze wypracowania, oraz wszystkim mającymwielkie marzenia i odwagę,aby o nie walczyć.

SŁOWO GORTATA Moje pierwsze spotkanie z LeBronem Jamesem, w 2008 roku, było bardzo ekscytujące. Możliwość poznania tak wyjątkowego koszykarza, który potrafi grać praktycznie na wszystkich pozycjach, robiła duże wrażenie. Pod względem warunków fizycznych jest on wybrykiem natury. Jako koszykarz potrafi wszystko – biegać, skakać, rzucać. W tym momencie jest zdecydowanie najlepszym koszykarzem w NBA. LeBron od początku patrzył na mnie jak na zawodnika młodego, ambitnego i ciężko pracującego. To prawda, teoretycznie jestem od niego starszy, ale mimo to przewyższa mnie stażem, ograniem i doświadczeniem. Nasze relacje zawsze były bardzo dobre. Za każdym razem, gdy się widzimy, mówimy sobie „cześć” i chwilę rozmawiamy. Kilka razy pytał: „Jak mam do ciebie mówić – Marcin czy Hammer?”. Zawsze witał mnie serdecznie. W czasie meczu także regularnie rozmawiamy. Parę razy zdarzyło się, że wsadził nade mną piłkę do kosza. Z drugiej strony – kilkakrotnie udało mi się go zablokować. Nie ma nie tylko koszykarza, ale w ogóle sportowca, który miałby przy takim wzroście równie fenomenalną koordynację ruchową. W 2009 roku spotkaliśmy się w finale Konferencji Wschodniej. To są piękne wspomnienia, bo przecież wygraliśmy i awansowaliśmy do wielkiego finału. Wtedy po raz pierwszy pokazałem wszystkim, że jestem wartościowym zawodnikiem. Pokazałem się także przed LeBronem. Byłem problemem i przeszkodą na drodze do kosza. W tamtej serii zablokowałem go trzy razy – raz nawet dość spektakularnie, bo później znalazłem się dzięki temu w powtórkach telewizyjnych. To był dla mnie sympatyczny moment, bo przede wszystkim on się tego nie spodziewał. Zagramy przeciwko sobie jeszcze niejednokrotnie, więc mam nadzieję, że taka sytuacja się powtórzy. Chętnie znów go zablokuję, a jak! W końcu jest numerem jeden, najlepszym z najlepszych. Marcin Gortat Center Washington Wizards

LEBRON JAMES: CIĄG DALSZY NASTĄPI Jedenaście lat temu, przy okazji losowania kolejności wyborów ówczesnego draftu NBA, napisaliśmy z Pawłem Wujcem do „Gazety Wyborczej” felieton zatytułowany LeBron Uszatek. Przywitaliśmy nową gwiazdę i zapowiedzieliśmy nadejście nowej ery: „Losowanie wygrali Cleveland Cavaliers i to oni mają za kilka lat rządzić w NBA. Bo tak się składa, że w tym roku w drafcie z numerem pierwszym wybrany zostanie zawodnik uważany za największy koszykarski talent od kilkunastu lat. Nazywa się LeBron James. Ma 18 lat”. Takiego szaleństwa na punkcie gracza, którego mało kto w ogóle widział w akcji (to były inne czasy, nie było YouTube’a ani Face-booka, a okołodraftowe serwisy internetowe publikowały co najwyżej zdjęcie delikwenta, relacje mniej lub bardziej rozentuzjazmowanych ekspertów oraz porównania do ówczesnych zawodników NBA), nie było chyba nigdy. LeBronmania rozpoczęła się dwa lata wcześniej, kiedy 16-letni James został zaproszony przez Michaela Jordana na obóz treningowy poprzedzający kolejny powrót MJ-a do NBA. James dostał wtedy od Michaela numer jego prywatnej komórki (który zresztą Jordan musiał później zmienić, bo dorwali się do niego nastoletni koledzy LeBrona i wykonywali mnóstwo głuchych telefonów). Mecze drużyny koszykarskiej Jamesa ze szkoły St Vincent – St Mary w Akron w stanie Ohio były transmitowane przez największe stacje sportowe w Stanach. Odbywały się przy pełnych trybunach, na których zasiadało mnóstwo koszykarskich sław, trenerów i ekspertów. Wiedzieliśmy wtedy, że LeBron przychodzi do NBA, umiejąc więcej niż inne 18-latki. Niektórzy – jak Eddie Curry, Kwame Brown czy Leon Smith – okazywali się totalnymi niewypałami, talenty innych – takich jak Kobe Bryant, Kevin Garnett czy Tracy McGrady – eksplodowały dopiero z czasem. Wiedzieliśmy, że James jest cholernie silny (zwłaszcza jak na nastolatka), dynamiczny, przebojowy i fantastyczny w ataku. Pewny siebie, wygadany i odważny. Wiedzieliśmy, że podkoszowe loty sprawiają, iż mówi się o nim jako o następcy Michaela Jordana. Że nieźle broni, zbiera i znakomicie podaje – stąd obok porównań do MJ-a pojawiały się odwołania do Magica Johnsona. Że jest sympatyczny, dowcipny i że świetnie daje sobie radę z dziennikarzami. Że ma nawet sympatyczną niedoskonałość – odstające uszy (z latem zanikła – a może załatwiła to minioperacja plastyczna). Że podpisał z Nike siedmioletni kontrakt wart 90 milionów dolarów jeszcze przed rozegraniem pierwszego meczu w NBA. Że był chyba ciągle zapatrzonym w siebie dużym dzieckiem, a pokój miał oblepiony plakatami – głównie Jordana, ale także Magica, Iversona, T-Maca, Kobego, no i samego siebie. Że na urodziny dostał nowiutkiego hummera H2 wartego 75 tysięcy dolarów. I że wymyślił sobie ksywkę, świadczącą o tym, że problemów z samooceną raczej mieć nie będzie – Król James. Ale najważniejsze było to, że już wtedy wiedzieliśmy, że LeBron James znakomicie czuje grę i że potrafi grać w koszykówkę jak żaden z jego rówieśników. Dziś jesteśmy o 11 lat mądrzejsi, LeBron ma 29 lat i jest mniej więcej w połowie swojej koszykarskiej kariery. Niektóre oczekiwania spełnił, innych nie. Na niczym spełzła zwłaszcza przepowiednia, że Cleveland Cavaliers będą za jakiś czas rządzić w NBA. LeBron raz (2007) wygrał z nimi Konferencję Wschodnią i wprowadził ich do finałów, ale przegrał tam do zera z San Antonio Spurs. Owszem – przez dwa sezony (2008/09 i 2009/10) Cavaliers w NBA rządzili. Ale tylko w sezonie zasadniczym (dwukrotnie najlepszy bilans w całej lidze), bo kiedy przychodziło do

prawdziwej walki o najwyższe laury, przegrywali w playoffach z bardziej doświadczonymi rywalami z Orlando i Bostonem. W końcu James podjął decyzję, że w Cleveland więcej nie osiągnie i latem 2010 roku wydawało się, że popełnił PR-owe samobójstwo, ogłaszając przenosiny do South Beach, najbardziej snobistycznej dzielnicy Miami, gdzie jego talenty połączyły się z talentami Dwyane’a Wade’a i Chrisa Bosha. LeBron wychował całe rzesze „LeBron haters” i „LeBron lovers”, toczących w internecie niekończące się wojny na obelgi. Ci pierwsi częściej mieszkają w Ohio, ci drudzy – na Florydzie. Ci pierwsi kładą nacisk na to, że poniósł w Cleveland klęskę i że skapitulował, ci drudzy – że w Miami triumfuje (a Heat rządzą w NBA – trzy finały z rzędu, czwarty zapewne w drodze, dwa tytuły mistrzów NBA). Ci pierwsi uważają, że przeprowadzka do Miami to pójście na łatwiznę. Ci drudzy – że poświęcenie, zwłaszcza finansowe (aby w składzie mogła się zmieścić cała Wielka Trójka, wszyscy panowie zgodzili się na obniżkę pensji) w imię wyższych celów, czyli tytułów mistrza NBA. Ci pierwsi mówią, że nigdy nie będzie Jordanem, ci drudzy podkreślają, że pierwszy tytuł mistrzowski zdobył w wieku 27 lat, czyli wcześniej niż Michael. Pierwsi uważają, że w pojedynkach o najwyższą stawkę drżą mu ręce, a w kluczowych momentach decydujących meczów nie trafia albo oddaje piłkę kolegom. Drudzy przypominają, że w szóstym meczu ostatnich finałów zerwał opaskę i porwał swoich kolegów do walki, wygrywając przegrany – jak się wydawało – mecz i że w meczu numer siedem zaliczył 37 punktów, 12 zbiórek i 4 asysty. I tak dalej, i tak dalej, żadna grupa nie jest w stanie przekonać przeciwników (choć to tym drugim z każdym rokiem przybywa argumentów). Ale faktem jest, że choć Kawalerzystów LeBron do najwyższych trofeów nie poprowadził, to dziś już mało kto wspomina medialną szopkę towarzyszącą podejmowanej w 2010 roku „Decyzji” – przedłużyć kontrakt z Cleveland czy też przeprowadzić się gdzieś, gdzie o tytuł mistrzowski będzie może łatwiej. A wątpiących w wielkość LeBrona jest coraz mniej. Kiedy ogłaszał buńczucznie, że „nie przyszliśmy tutaj, żeby zdobyć jeden tytuł mistrzowski, nie dwa, nie trzy, nie cztery, nie pięć, nie sześć, nie siedem…”, wydawało się to narcystycznym absurdem. Mimo to wróćmy na chwilę raz jeszcze do Michaela: a gdyby tak Jordan nie zrobił sobie dwóch lat przerwy po zdobyciu trzech pierwszych tytułów…? A gdyby nie zakończył kariery po raz drugi, zaraz po zdobyciu trzech kolejnych…? Takie gdybanie i wróżenie przyszłości LeBrona z fusów jest oczywiście pozbawione sensu. Na razie jest czterokrotnym finalistą NBA, dwukrotnym mistrzem i dwukrotnym MVP finałów. Czterokrotnie był wybierany MVP sezonu zasadniczego. Dziesięć razy wystąpił w Meczu Gwiazd (dwukrotnie był tam wybierany MVP). Siedmiokrotnie wybierano go do Pierwszej Piątki NBA, pięciokrotnie – do piątki najlepszych obrońców w lidze. Raz (w sezonie 2007/08 w Cleveland) był królem strzelców. I to na pewno nie koniec, bo przecież powiedzieliśmy sobie, że znajduje się mniej więcej w połowie swojej sportowej drogi. A dziś jest dużo bardziej doświadczony, otrzaskany w meczach o najwyższą stawkę, pewniejszy siebie i sprytniejszy. Ba, nawet paznokcie przestał obgryzać, z czego tak naśmiewali się jego przeciwnicy. LeBron James wielkim koszykarzem jest i kilka lat po zakończeniu kariery trafi do Galerii Sław NBA. Wcześniej, w 2021 roku, kiedy NBA będzie obchodziła swoje 75-lecie, będzie 36-latkiem. I jeśli tak jak ogłoszono 50 najlepszych przy okazji jubileuszu 50-lecia, zostanie wtedy ogłoszona lista 75 najlepszych koszykarzy w historii NBA, to LeBron na pewno się na tej liście znajdzie. Zwłaszcza że jeśli utrzyma tempo, a zdrowie nadal będzie dopisywało (przez pierwsze 11 lat gry w NBA LeBron nigdy nie miał dłuższej przerwy w grze, opuszcza co najwyżej kilka meczów rocznie i

praktycznie zawsze zdobywa średnio ponad 2000 punktów w sezonie), to będzie wtedy drugim najlepszym strzelcem w historii NBA (za Kareemem Abdul Jabbarem). Jeśli się postara, to może nawet i na tę listę trafi z numerem jeden. Mogłoby się wydawać, że o LeBronie Jamesie powiedziano już wszystko. Jest to tym dziwniejsze, że do dziś nie doczekał się za oceanem biografii z prawdziwego zdarzenia, obejmującej całą jego dotychczasową karierę. LeBron James: narodziny gwiazdy (2003) Davida Lee Morgana i Dream Team LeBrona: jak piątka przyjaciół przeszła do historii (2010) Buzza Bissingera traktują o dzieciństwie i początkach kariery Jamesa, jeszcze przed czasami NBA (podobnie jak znakomity film dokumentalny Kristofera Belmana, Więcej niż mecz). Książki wydawane, kiedy jeszcze grał w Cleveland: Klub: LeBronJames i przemiana Cleveland Cavaliers (2007) i LeBron James: tak rodzi się MVP (2009) Terry’ego Pluto i Briana Windhorsta, opisują pogoń za tytułami dla Cavaliers. Od czasu, kiedy trafił do Miami Heat, nie napisano o LeBronie za oceanem nic, oczywiście poza milionami felietonów, artykułów, notek na blogach i tym podobnych. Tym sympatyczniej, że takiego zadania podjął się Polak. Marcin Harasimowicz, mieszkający w Stanach dziennikarz i pasjonat koszykówki, wykonał tytaniczną pracę, przeczytał wszystkie dotychczasowe książki poświęcone LeBronowi, przebrnął przez archiwa i setki wywiadów, przekopał się przez statystyki tysięcy meczów, odtworzył chronologicznie całą karierę, a nawet całe życie gwiazdy – od dzieciństwa, przez rozpoczęcie przygody z koszykówką, pierwsze sukcesy w szkole średniej i na studiach, wielkie oczekiwania towarzyszące pojawieniu się w NBA, lata rozczarowań w Cleveland, rozstanie i burzliwą przeprowadzkę, pierwszy sezon w Miami zakończony klęską w finale, dwa sezony mistrzowskie i wreszcie trwający sezon, który ma przynieść wymarzony threepeat. Autor sam odbył setki wywiadów, udało mu się porozmawiać praktycznie ze wszystkimi osobami, które przewinęły się przez karierę Króla. Nie udało się jedynie napisać zgrabnego zakończenia, ale to dlatego, że jesteśmy dopiero w połowie kariery LeBrona Jamesa. Zakończenie tej książki napisze za Marcina samo życie. Michał Rutkowski

ROZDZIAŁ 1

TRUDNE DOJRZEWANIE Akron to niewielka miejscowość w stanie Ohio, położona na południowy wschód od Cleveland, w której mieszka, według oficjalnych statystyk, dokładnie dwieście tysięcy osób – czyli tyle co w Częstochowie, Radomiu albo Krośnie. Do niedawna uchodziła za „światową stolicę przemysłu gumiarskiego”, teraz jest jednak znana jako miejsce, gdzie na świat przyszedł jeden z najsłynniejszych koszykarzy w historii. Tożsamość biologicznego ojca LeBrona nie jest dokładnie znana. Przynajmniej kilka osób zgłaszało pretensje do tego miana, w tym jeden z lokatorów więzienia stanowego w Ohio. Długo krążyła plotka, że jest nim Roland Bivins, który grał w koszykówkę w Akron Central-Hower, ale został zastrzelony niedługo po ukończeniu szkoły średniej. Sam LeBron nigdy nie poznał ojca, unika również jakichkolwiek wypowiedzi na ten temat. Miał za to „ojca zastępczego” w osobie Eddiego Jacksona, przyjaciela Glorii, jego matki, który wspierał ją w procesie wychowawczym, a później nawet pomagał jemu samemu w wynegocjowaniu pierwszego kontraktu z firmą obuwniczą. Gdy LeBron przyszedł na świat w 1984 roku, jego matka miała zaledwie szesnaście lat. Mieszkała wtedy w domu wynajmowanym wspólnie z czterema innymi rodzinami na Hickory Street, w pobliżu torów kolejowych oraz centralnej części Akron. Po urodzeniu dziecka wróciła do szkoły średniej, by kontynuować edukację, a noworodkiem zajmowała się jej matka Freda. Niestety w kolejnych miesiącach doszło do dwóch tragedii, które zmieniły życie rodziny Jamesów. Najpierw zmarła babcia Glorii, a następnie – w Boże Narodzenie 1987 roku – Freda nagle dostała ataku serca i również odeszła. Od tego momentu wszystko bardzo się skomplikowało. Gloria wraz z dwójką braci, Curtem i Terrym, starała się zatrzymać dom, ale nie było ich stać na ogrzewanie starego budynku. Sąsiadka, która odwiedziła ich tej zimy, wspominała po latach na łamach magazynu „ESPN”: „Dom był zaniedbany, z brudnymi naczyniami walającymi się w zlewie oraz wielką dziurą w podłodze w salonie. Powiedziałam im, że tutaj nie jest bezpiecznie”. Wanda Reaves, bo tak nazywała się sąsiadka, zaprosiła Glorię z LeBronem do siebie. Jamesowie przybyli z jedną walizką i wypchanym, błękitnym słonikiem, aby wspólnie zająć miejsce na kanapie w pokoju gościnnym. Tak przemieszkali kilka miesięcy. Później przeprowadzili się do kuzyna Glorii, a następnie do jednego z jej chłopaków. W 1993 roku w ciągu trzech miesięcy przenosili się aż pięciokrotnie. Nieustannie żyli na walizkach. „Miałem swój plecak, a w nim wszystko, czego potrzebowałem. Mówiłem sobie to, co zawsze – czas w drogę!”, wspomina LeBron. W tym czasie Gloria, mocno nadwerężając limit dobrej woli ze strony znajomych, ciągle czekała z nadzieją na przyznanie jej jednego z dotowanych przez miasto mieszkań dla ubogich rodzin. Rozpoczynając naukę w czwartej klasie, LeBron nadal spał na kanapie w jednopokojowym mieszkaniu należącym do znajomego Glorii – lub raczej „kolejnego na długiej liście znajomych”. Jego matka właśnie rzuciła robotę w Payless Shoes. W budynku ciągle odbywały się huczne imprezy, regularnie musiała interweniować policja. Chłopakowi trudno było przespać całą noc. Gloria żyła wtedy z pomocy społecznej i zasiłku dla bezrobotnych. Dostawała tak zwane food stamps na darmowe jedzenie dla ubogich i w ten sposób karmiła dorastającego syna. Lubiła imprezować i ciągle wychodziła do nocnych klubów lub barów, zostawiając go pod opieką kumpli albo samego. LeBron najczęściej siedział godzinami, gapiąc się w telewizor albo grając na komputerze. Tak wspominał później tamten czas w swej autobiografii, LeBron’s Dream: „Pomiędzy

piątym a ósmym rokiem życia przeprowadzałem się dwanaście razy. Narzekanie niczego dobrego by jednak nie przyniosło – tylko nałożyłoby dodatkową presję na mamę, która i tak czuła się wystarczająco winna. Zresztą narzekanie nie leżało w mojej naturze”. Latem Gloria miała właśnie zostać wyrzucona z kolejnego mieszkania, gdy pod domem zaparkował Bruce Keller – lokalny łowca talentów. Jego zadaniem było wyszukiwanie ośmio- i dziewięciolatków, z których można było zrobić futbolistów. Gdy dostrzegł LeBrona, zapytał: „Lubisz futbol amerykański?”. W odpowiedzi usłyszał: „To jest mój ukochany sport!”. Jego życie wkrótce miało się zmienić... Kelker właśnie rozpoczynał swój pierwszy pełny sezon jako opiekun East Dragons – zespołu futbolowego dla dzieciaków poniżej dziesiątego roku życia. Mottem klubu było „uczenie chłopców sportowego trybu życia i pracy w drużynie”. Kelker kochał jednak wygrywać i rozpisał aż trzydzieści stron zagrywek, które następnie starał się wpoić swoim podopiecznym podczas wyczerpujących treningów. Sam wcześniej, w szkole średniej, z powodzeniem grał w futbol, ale, jak sam przyznaje, „kolejną dekadę spędził, pijąc na umór i biorąc narkotyki”. Teraz jako abstynent pragnął odbudować swoją reputację poprzez stworzenie popisowego zespołu. Na pierwszych zajęciach kazał biegać dzieciakom sto jardów1 wokół parkingu i zapowiedział: „Ten, który dotrze do mety jako pierwszy, będzie grał na pozycji biegacza2”. LeBron zwyciężył łatwo, z przewagą piętnastu jardów. Zapytany przez osłupiałego trenera o swoje doświadczenie w grze w futbol, odpowiedział nieśmiało, lecz szczerze: „Zerowe”. Kelker kazał mu wrócić następnego dnia na pierwszy oficjalny trening. Wtedy Gloria zaprotestowała, że nie ma pieniędzy na strój sportowy ani samochodu, aby podwozić go na zajęcia. „O nic się nie martw! Ja się wszystkim zajmę, poza tym będę zabierać chłopaka swoim autem”, zapewnił trener. Pierwszy występ LeBrona w barwach Dragons wyglądał następująco – dostał podanie od rozgrywającego, następnie przebiegł z piłką osiemdziesiąt jardów, taranując wszystkich po drodze po swoje przyłożenie numer jeden. Od tego momentu Gloria układała plany na weekend wokół meczów futbolowych z udziałem syna. Koledzy LeBrona byli pod wrażeniem jego talentu, choć on sam uchodził za cichego i nieśmiałego. Kelker odbierał go przed każdym spotkaniem, a następnie zawoził z powrotem do domu. „W pewnym momencie miałem już dosyć, bo oni ciągle zmieniali adres. Zdarzało się, że pojawiałem się na wyjątkowo podłym osiedlu tylko po to, aby się dowiedzieć, że oni właśnie przenieśli się do zupełnie innej dzielnicy”, wspomina pierwszy trener przyszłego MVP ligi NBA. Na dwa tygodnie przed rozpoczęciem sezonu zaproponował, aby LeBron z nim zamieszkał, co nie spodobało się matce. Wtedy zasugerował, żeby Gloria również spakowała walizki i wprowadziła się do niego. To z kolei nie przypadło do gustu partnerce życiowej Kelkera. Gloria udobruchała ją jednak obietnicą, że będzie smażyć hamburgery dwa razy w tygodniu i dorzuci się do czynszu. Jednocześnie zaczęła brać aktywny udział w życiu drużyny. Przyjeżdżała przed każdym meczem i na treningi, napełniała bidony z wodą i przynosiła ręczniki. LeBron w swoim pierwszym sezonie zaliczył 17 przyłożeń. Gloria często biegała w pobliżu linii końcowej i, jak wspomina trener, „wydzierała się niczym maniak”. Pewnego dnia wskoczyła szczęśliwa na syna celebrującego przyłożenie tak mocno, że… uszkodziła mu ramię. On sam ciągle trzymał się z dala od rówieśników. Był zamknięty w sobie i nieufny. Często opuszczał zajęcia, bo albo nie znał planu lekcji, albo nie wiedział, jakim autobusem powinien dotrzeć do szkoły. Wyglądał niczym Guliwer w krainie liliputów. Trenerzy drużyn przeciwnych nie wierzyli, że ten nienaturalnie wyrośnięty chłopak ma zaledwie dziewięć lat, i zaczęli się domagać oficjalnego aktu urodzenia.

Późną wiosną 1993 roku dziewczyna Kelkera zaczęła mieć dość życia w czwórkę w małym mieszkaniu – Gloria ze swoim synem musieli się wyprowadzić. Przez moment zastanawiała się nad wysłaniem LeBrona do dalekiej rodziny w Youngstown albo do Nowego Jorku, gdzie mógłby potencjalnie dostać jakieś sportowe stypendium, ostatecznie jednak najlepszą ofertę złożył Frank Walker, kolejny trener młodzieżowej drużyny futbolowej z regionu. Zasugerował, że LeBron może mieszkać z jego rodziną, o ile pozostanie w drużynie Dragons. Walkerowie mieli trójkę dzieci, a LeBron dzielił pokój z Frankiem juniorem. Po raz pierwszy w życiu „czuł się członkiem prawdziwej rodziny”, jak później wielokrotnie powtarzał w wywiadach. Frank senior pracował w Akron Metropolitan Housing Authority, a jego żona Pam w biurze lokalnego kongresmena z ramienia demokratów, Toma Sawyera. „Nie mieliśmy pojęcia, jak on się odnajdzie w naszym otoczeniu. Nigdy wcześniej nie zaprosiliśmy nikogo, aby zamieszkał wspólnie z nami w domu”, wspomina Pam Walker. Okazało się, że James potrzebował rodzinnego ciepła. Otrzymywał je na co dzień od swoich „przybranych rodziców”. Ci wspominają po latach, że „od samego początku ujmował grzecznością i serdecznością”, każde zdanie zaczynał od „proszę” albo „dziękuję” i generalnie nie sprawiał żadnych kłopotów wychowawczych. LeBron w ramach obowiązków musiał w każdy weekend szorować łazienkę. Gdy dobrze wykonał swoją pracę, Frank ścinał mu włosy każdej soboty. Pam piekła dla wszystkich tort czekoladowy. LeBron musiał wstawać o szóstej rano, aby odrobić zadanie domowe, zanim dostawał zgodę na zabawę z piłką do kosza – co stało się z czasem jego ulubioną czynnością poza futbolem. Frank uczył dziewięciolatka, jak kozłować i rzucać do kosza lewą ręką, a następnie zapisał go do miejscowej drużyny, samemu obejmując funkcję asystenta trenera. „Mogłem zauważyć, że chłopak staje się zdecydowanie lepszy właściwie z dnia na dzień”, wspomina Kelker. Walkerowie umieścili LeBrona w Portage Path Elementary – jednej z najstarszych szkół w Akron, uczęszczanej głównie przez lokalną biedotę, gdzie aż dziewięćdziesiąt procent uczniów kwalifikowało się do otrzymywania posiłku. Administracja dbała jednak o wszechstronną edukację. Późniejszy gwiazdor NBA szczególnie upodobał sobie lekcje muzyki, plastyki oraz (oczywiście) WF-u. Od tego momentu nie opuścił ani jednego dnia szkoły. Nawet gdy po roku wyprowadził się wraz z matką, która znalazła wreszcie stałą pracę (jako kelnerka) i mieszkanie, pozostał wierny zasadom wpojonym mu przez starszego opiekuna. „On dobrze zna reguły – najpierw zadanie domowe, a później koszykówka”, mówiła po latach Gloria. Miłość LeBrona do basketu rozpoczęła się znacznie wcześniej, gdy na lekcjach rysował w zeszycie logo Los Angeles Lakers. To jednak Walker zachęcił go do wspólnych zajęć z trenowanymi przez siebie Summit Lake Hornets, lokalnym zespołem młodzieżowym. Od tego momentu w osobistej hierarchii chłopaka koszykówka zaczęła systematycznie wypierać futbol. Po kilku latach potrafił już dryblować obiema rękami, rzucać, podawać i twardo bronić. „Zawsze uważałem, że może zostać naprawdę dobrym graczem. Skala jego talentu uwidoczniła się jednak tak naprawdę dopiero w ósmej klasie. Wtedy byłem już pewien, że mamy do czynienia z wyjątkowym koszykarzem”, mówił po latach Eddie Jackson. „On miał jeden wyjątkowy dar: gdy czegoś go uczyłeś, błyskawicznie to przyswajał”, opowiadał z kolei Walker w wywiadzie dla „Cleveland Plain Dealer”. Po latach, podczas prezentacji nagrody MVP w 2009 roku, James powiedział: „Pam i Frankie Walkerowie odegrali ważną rolę na mojej drodze do otrzymania tego wyróżnienia”. Piękny gest, ale również świadectwo prawdy – podziękowanie za dużą przysługę w najtrudniejszych chwilach. „Oni nauczyli mnie dyscypliny – przypomina LeBron, dodając: – Kazali mi wstawać codziennie rano i iść do szkoły. Zdarzały się dni, kiedy nie miałem na to ochoty, ale robiłem to, co

musiałem. Będąc częścią ich rodziny, czułem się, jakbym dorastał z bratem i dwiema siostrami. To było niesamowite doświadczenie dla kogoś w tak młodym wieku. Otworzyło mi oczy na rzeczywistość. Uczyniło tym człowiekiem, którym jestem teraz”. „LeBron miał zdolność do adaptowania się w każdych warunkach. Szybko się uczył”, ocenia Frank Walker, a Pam dodaje: „Bardziej musieliśmy zmuszać do nauki własnego syna Frankiego niż LeBrona. On lubił szkołę”. W piątej klasie James stał się dobrym uczniem, mając średnią ocen B3 w całej szkole średniej. Jednocześnie zawsze sprawiał wrażenie bardzo dojrzałego jak na swój wiek – nie tylko fizycznie, ale również psychicznie. „LeBron ma taką osobowość, że robi wszystko, co w jego mocy, aby dostosować się do panujących warunków. W pierwszej kolejności pragnie być lubiany i akceptowany. Na przykład jadł bez grymaszenia wszystko, co mu podawałam na talerzu, nawet brokuły! Wszystko mu smakowało”, mówi Pam. LeBron nigdy nie mówił „nie” i słuchał się swoich przełożonych. Po latach Gloria opowiadała, że „nigdy nie była zmuszona go uderzyć”. „Pamiętam, jak ostatnio przypomniałem mojej żonie, że w tamtych czasach oglądaliśmy LeBrona grającego w samotności. Dziś dalej go oglądamy, ale wraz z całym światem”, podsumowuje Frank.

ROZDZIAŁ 2

PRZYJAŹNIE, KTÓRE PRZETRWAŁY W gimnazjum LeBron dołączył do ekipy Shooting Stars zrzeszonej w Amateur Athletic Union (AAU) – jednej z największych sportowych organizacji non profit na świecie. Szybko zaprzyjaźnił się z trzema kumplami z szatni, a byli to: Dru Joyce III, Willie McGee i Sian Cotton. Wspólnie zostali nazwani Fab Four, na wzór legendarnej Fab Five z uczelni Michigan na początku lat dziewięćdziesiątych, która zmieniła koszykarską kulturę w Ameryce. Należące do tej grupy dzieciaki łączyła na parkiecie wyjątkowa „chemia” – w latach 1996–1999 wygrali ponad dwieście meczów i znaleźli się na drodze do kolejnych mistrzowskich tytułów. LeBron zaczął podróżować po całej Ameryce i, jak przyznaje, pierwsza podróż samolotem napawała go lękiem. Gdy dotarł na lotnisko, aż drżał ze strachu! Na początku piątej klasy wraz z kolegami pojechał na wycieczkę do Parku Narodowego Cuyahoga Valley, gdzie nie był nigdy wcześniej. Zresztą w ogóle rzadko opuszczał Akron. Nowa nauczycielka, Karen Grindall, przyznawała, że miała obawy – wychowankowie z najgorszych dzielnic miasta z reguły sprawiali problemy. LeBron był jednak inny. Wspinał się przy wodospadzie, biegał po leśnych alejkach. „Sprawiał wrażenie szczęśliwego”, wspomina Grindall. Shooting Stars stali się lokalną sensacją. „Chłopcy grali ze sobą od jedenastego roku życia i prawie zawsze plasowali się w pierwszej dziesiątce ogólnokrajowych mistrzostw AAU”, opowiada Dru Joyce, który zaczynał od trenowania syna w lokalnych turniejach dla dzieci, aż w końcu objął funkcję opiekuna Shooting Stars, którą łączył z pełnym etatem jako akwizytor firmy sprzedającej produkty spożywcze. Pomagał mu w tym Lee Cotton, ojciec Siana, kierowca ciężarówki dla Federal Express. Tak rozpoczęła się wielka przygoda, później tak pięknie pokazana w filmie More Than a Game Kristophera Belmana. „LeBron zawsze był o krok przed wszystkimi. Gdy w ósmej klasie pojechaliśmy na ogólnokrajowe mistrzostwa, po prostu dominował”, przyznaje Joyce junior. Coach Dru dodaje: „On jest jednym z tych zawodników, o których każdy trener chciałby powiedzieć: to ja go wychowałem. Ja jednak nie powiem. Mogę tylko stwierdzić, że trzymaliśmy go z dala od ulicy i problemów, kierowaliśmy uwagę na koszykówkę i pokazywaliśmy to, co sami wiemy. On chłonął wszystko jak gąbka”. „Szukałem tej bliskości i przyjaźni. Z chłopakami z Fab Four znalazłem dokładnie to, czego potrzebowałem”, mówi LeBron, a Cotton uzupełnia: „Byliśmy jak rodzina. W każdy weekend spaliśmy w czwórkę w czyimś domu”. Ogólnokrajowe mistrzostwa AAU odbyły się w lipcu 1999 roku w Orlando na Florydzie. Aby zebrać środki na wyjazd, coach Dru zorganizował zbiórkę funduszy, a dzieciaki – w tym LeBron – dorabiały, szorując samochody w pobliżu stacji benzynowych oraz najbardziej popularnych skrzyżowań. „Sprzedawaliśmy taśmy klejące, smażyliśmy ryby na grillu. Robiliśmy wszystko, co tylko mogliśmy, aby zebrać fundusze”, wspomina trener Shooting Stars. Ostatecznie udało się i cała grupa pojechała minivanem (w dziewiątkę!) na Florydę. Tam nikomu nieznani chłopcy z Akron stali się prawdziwą sensacją, pokonując kolejne przeszkody i docierając aż do wielkiego finału. „Wtedy LeBron stał się zawodnikiem przerastającym wyraźnie całą resztę. Na parkiecie widać było różnicę. Był lepszy od wszystkich”, opowiada coach Dru. W finale z Southern California All Stars, zespołem z dużo bardziej prestiżowego programu koszykarskiego, James miał szansę na przesądzenie o zwycięstwie. W ostatnich sekundach, przy

dwupunktowej przewadze rywali, piłka znalazła się w jego rękach. „Myślałem sobie: to jest chwila, o której zawsze marzyłem – wspomina LeBron. – Piłka na pewno wpadnie do kosza. Ta jednak odbiła się od obręczy. Moje marzenie legło w gruzach”. On oraz Mały Dru szybko przejęli kontrolę nad resztą zespołu. „Od samego początku mieliśmy tę unikalną zdolność do perfekcyjnego zrozumienia na parkiecie. Dru dysponował rzutem, o którym krążyły legendy. Ja byłem szybki i lubiłem atakować. Mogłem jednak żyć bez grania w obronie. Sian kontrolował strefę podkoszową, a pozostali po prostu znaleźli swoją niszę w drużynie”, wspominał James w książce LeBron’s Dream.

ROZDZIAŁ 3

A MOŻE JEDNAK FUTBOL? „LeBron kocha futbol”, mówi z przekonaniem Jay Brophy, trener drużyny futbolowej St Vincent – St Mary, w której James spędził aż trzy lata. „Byłby najlepszym zawodnikiem stanu Ohio, gdyby wrócił na czwarty sezon”, dodawał Mark Murphy, jego asystent, który wcześniej spędził aż dwanaście lat jako gracz zawodowej ligi NFL. Brophy sam miał za sobą karierę w NFL (cztery sezony) i sporo w życiu widział. Jego słowa można więc traktować z należytą powagą. To żadna przesada, facet wie, co mówi. „LeBron był w stanie celnie podać piłkę na odległość sześćdziesięciu jardów – wspomina Brophy. – Podczas treningów często ustawialiśmy go jako rozgrywającęgo drużyny przeciwnej tylko po to, aby pracować nad skuteczną defensywą pierwszego składu. Był bardzo silny, miał mocne ramiona i do tego wystarczający wzrost, aby widzieć ponad głowami obrońców liniowych. Najbardziej imponował mi jednak jego intelekt. Wystarczyło, że powiedziałeś mu coś raz, a on to pamiętał. Znał formacje defensywne i ofensywne. Wiedział, po jakich flankach ma biegać i w którą stronę. Umiał odczytać reakcje obrony przeciwnika”. Jak na byłego defensywnego obrońcę ligi NFL – całkiem przyjemna rekomendacja. Brophy nie miał najmniejszych wątpliwości, twierdząc, że „LeBron idealnie nadawał się do gry na pozycji rozgrywającego”, czyli de facto kogoś będącego mózgiem zespołu, jak Peyton Manning albo John Elway, legendy zawodowego futbolu. W szkolnej drużynie funkcja rozgrywającego była już jednak zajęta – na tej pozycji występował z powodzeniem Willie McGee, zresztą kolega Jamesa z Shooting Stars. LeBron został ustawiony jako skrzydłowy. Szybko okazało się, że właśnie w tej roli może wykorzystać swoją wrodzoną szybkość oraz siłę. Brophy wspomina, że „do dziś ma listy z wielu uczelni NCAA pytających o LeBrona w kontekście zaoferowania mu futbolowego stypendium”. Mierzący już ponad dwa metry James miał łatwość przejmowania piłki w niemal wszelakich sytuacjach. „Rywale kierowali na niego dwóch albo trzech zawodników formacji defensywnej, a on nadal potrafił przechwycić piłkę w odpowiednim momencie. Widziałem go jako kogoś, kto w przyszłości może się stać skrzyżowaniem Harolda Carmichaela i Randy’ego Mossa. Ludzie mówili, że byłby także świetnym końcowym. Ja jednak uważałem go w pierwszej kolejności za skrzydłowego”, wspomina były szkoleniowiecSt Vincent – St Mary. Pod koniec pierwszego sezonu był czołową postacią zespołu. W regionalnym półfinale, w przegranym 14:15 spotkaniu z Wyckliffe High, złapał sześć podań na łączną odległość stu jardów. Jego partnerem w drużynie był Maverick Carter, z którym mocno się zakolegował, i ta przyjaźń (oraz relacja biznesowa) przetrwała do dziś. „Maverick był seniorem i główną opcją w ofensywie, ale LeBron go z czasem zdystansował. Wykonał niesamowitą robotę”, komplementował trener Wyckliffe High. LeBron ciągle nie był pewien, jakiej dyscyplinie sportu chce się poświęcić w stu procentach. W jego sercu stopniowo zaczęła wygrywać koszykówka. W sezonie 2001/02 zdobył aż 11 przyłożeń, ale w jednym ze spotkań nabawił się groźnej i bolesnej kontuzji palca. Wtedy dotarło do niego, że dalsza gra w futbol może zaszkodzić jego koszykarskiemu rozwojowi. Po zakończeniu sezonu podjął więc trudną decyzję, aby skoncentrować się wyłącznie na baskecie. Większość obserwatorów uważała, że postąpił słusznie. „On jest jednym z największych młodych talentów koszykarskich w Ameryce. Ma ponad dwa metry wzrostu i ciało dorosłego faceta. Jeśli chcesz się przekonać, ile potrafi – nie oglądaj go na tle mocnych rywali. Obejrzyj go w konfrontacji z BARDZO mocnymi rywalami. Ten

dzieciak zdominował najlepszych zawodników w swojej kategorii wiekowej w całym kraju!”, perorował Van Coleman, analityk koszykarski. Brophy z kolei wspomina: „Powstała duża presja, aby LeBron nie wrócił na kolejny, trzeci sezon do drużyny futbolowej. Szefowie koszykarskiego programu bali się, że może doznać kontuzji. To zrozumiałe. Jamesowi brakowało jednak przyjaciół. Ciągle do nas przychodził i nawet jeśli już nie trenował, to chciał przebywać w pobliżu swoich kumpli”. Pierwszy mecz nowego sezonu, przeciwko szkole średniej Garfield, oglądał ubrany w skórzaną kurtkę, siedząc tuż za ławką Irish i dopingując ich tak głośno, jak się tylko dało. Po wygranym spotkaniu wspiął się na płot i wbiegł na boisko, ciesząc się z wygranej wraz z innymi zawodnikami. Kilka dni później oznajmił przełożonym, że chce wrócić. Opiekunowie drużyny futbolowej sami nie mogli podjąć takiej decyzji, musieli skonsultować się z władzami szkoły. Gdy ci przegłosowali na „tak”, LeBron dostał oficjalną zgodę. Tylko Gloria obawiała się, że to może zaszkodzić jego przyszłej karierze koszykarskiej. „Ciągle mi powtarzała – troszcz się o mojego chłopaka! Nie używaliśmy LeBrona w schematach defensywnych. Nie rysowaliśmy także zagrywek, w których musiał łapać piłkę w środkowej strefie boiska. Nie chcieliśmy, aby sobie zrobił krzywdę”, ocenia Brophy. „LeBron był łatwy do trenowania. Potrafił słuchać i zachowywał się z szacunkiem dla przełożonych. Chciał po prostu przynależeć do zespołu”, dodaje Murphy. W tym sezonie James złapał piłkę 61 razy na łączną odległość 1245 jardów. Zanotował 16 przyłożeń w 13 spotkaniach. Jak zgodnie oceniają jego ówcześni trenenerzy, „futbol był dla niego formą odreagowania stresów związanych z drużyną koszykarską i ciążącą nad nim odpowiedzialnością”. Nic dziwnego, że po latach, po przegranym finale z Dallas, zastanawiał się nad grą w NFL... „On miał najlepszą koordynację ruchową oraz refleks, jakie kiedykolwiek widziałem – ocenia były trener drużyny futbolowej St V Jim Meyer. – Potrafił zrobić na boisku rzeczy, których nie jesteś w stanie nauczyć. Po prostu skakał do góry i zgarniał piłki prosto z nieba”. Ceniony analityk futbolu Tom Lemming nazwał go „jednym z dziesięciu największych talentów na pozycji skrzydłowego, jakie widział w ostatnich dwudziestu latach”. W wywiadzie dla „Chicago SunTimes” tłumaczył: „Ma najdłuższe ręce spośród wszystkich futbolistów, jakich widziałem. Do tego ma tak wielkie dłonie, że potrafi chwycić piłkę w niemal każdej sytuacji. Wiem, że koszykówka jest jego przyszłością. Kto wie jednak, jak daleko mógłby zajść, gdyby skoncentrował się na futbolu”. James do samego końca zostawiał sobie otwarte drzwi do futbolowej kariery – był to swego rodzaju plan B. Gdy w szkole pojawił się w roli skauta trener drużyny uczelnianej Ohio State Jim Tressel, poprosił, aby mu go przedstawiono. „Gdyby w ostatniej chwili zdecydował się na studia i przyjęcie futbolowego stypendium, zdecydowałby się właśnie na Ohio State”, ocenia Brophy. Dopiero złamany nadgarstek podczas próby wsadu w trakcie wiosennego turnieju koszykarskiego w Chicago zmusił go do porzucenia drugiej dyscypliny sportu. „LeBron powiedział mi, że gdyby nie ten nadgarstek, to nie skończyłby z futbolem, i ja mu wierzę. W naszym zespole czuł się bowiem znakomicie – mówi Brophy. – Cieszę się, gdy podkreśla, że w NBA gra niczym futbolista. Uważam, że doświadczenie futbolowe pomogło mu stać się lepszym koszykarzem. Lepiej znosi wszelkie fizyczne ciosy i uderzenia na parkiecie. Stał się twardszym zawodnikiem”. W szkole średniej James zaprzyjaźnił się z Maurice’em Clarettem, wtedy najlepszym młodym graczem w regionie, kreowanym na przyszłą supergwiazdę NFL. Ich kariery nie mogły ostatecznie potoczyć się w bardziej odmienny sposób. Tressel przyjechał do Akron, aby spotkać się właśnie z Clarettem, nazywającym siebie samego „The Greatest”, i wkrótce zabrał go ze sobą do Ohio State. Niedługo później zawodnik ogłoszony „Ofensywnym Graczem Roku” w kategorii uczniów szkół

średnich w plebiscycie „USA Today” miał rozbłysnąć w NCAA. Tam stał się jeszcze większą gwiazdą, prowadząc „Buckeyes” do pierwszego mistrzostwa USA od trzydziestu czterech lat! Któż mógł przypuszczać, że wielki finał z 2003 roku będzie także ostatnim wielkim występem tego atletycznego biegacza? Clarett zszedł jednak na złą drogę, choć wtedy wydawało się, że obaj wspólnie z Jamesem na lata zostaną wizytówką stanu. LeBron właśnie stawał się ogólnoamerykańską sensacją i nie zapominał o kompanie. Zabrał go ze sobą do strefy VIP na koncert 50 Centa, poznał z Jayem Z, a także Snoop Doggy Doggiem. Dzień 10 września 2003 roku zmienił jednak jego życie na zawsze. Szkolna administracja oznajmiła, że na skutek śledztwa przeprowadzonego przez NCAA został zawieszony na cały drugi sezon ze względu na „przyjmowanie niedozwolonych prezentów wartych tysiące dolarów”. Wielu sportowców znajdowało się w podobnym położeniu, ale Clarett dał się złapać. „Będę dla niego przez dwadzieścia cztery godziny na dobę, siedem dni w tygodniu. Wiem, że to doświadczenie uczyni go mocniejszym. Jednocześnie chcę, aby wiedział, że ma moje bezwarunkowe wsparcie”, mówił wtedy w wywiadzie LeBron. Życie miało jednak napisać zgoła inny scenariusz. Podczas roku banicji młody futbolista ze złamaną karierą (petycja o złagodzenie kary została odrzucona 24 maja 2004 roku) głównie imprezował, spał z przygodnymi kobietami i popadł w alkoholizm oraz uzależnienie od Tylenolu4. Denver Broncos ostatecznie wybrali go w trzeciej rundzie draftu 2005 roku, ale nie zaproponowali kontraktu, ucinając ze składu podczas obozu przedsezonowego. Clarett miał być milionerem, a został żebrakiem. „W tym czasie LeBron dostawał dziewięćdziesiąt milionów za sam podpis na umowie, a ja byłem nikim. Nie chciałem się z nim więcej identyfikować”, wspominał po latach na łamach „ESPN”. Rok później napadł z bronią w ręku na dwóch przechodniów, po czym sam zgłosił się na policję. W tym czasie leczył się z depresji. Zwolniony za kaucją, miał się stawić na procesie 14 sierpnia. Pięć dni wcześniej, będąc pod wpływem alkoholu, zaczął uciekać policji samochodem, jednak opony odmówiły mu posłuszeństwa. Funkcjonariusze znaleźli przy nim kamizelkę kuloodporną i cztery pistolety, a także w połowie pustą butelkę wódki Grey Goose. W momencie prowadzenia samochodu dzwonił do „ESPN” oraz… LeBrona, który przebywał wtedy z reprezentacją USA na mistrzostwach świata w Japonii. Pięć lat później Clarett opuścił zakład karny w Toledo i nawet znalazł zatrudnienie w półamatorskiej United Football League. Drogi jego i NFL rozeszły się definitywnie, lecz jej działacze zaprosili go jednak do wygłoszenia emocjonalnego referatu na sympozjum dla debiutantów – ku przestrodze. „Z całą pewnością wierzę w to, że o różnicy pomiędzy sukcesem a porażką decyduje plan gry. LeBron myślał z wyprzedzeniem o tym, jak dobierać znajomych i kogo chce mieć u swojego boku”, ocenia Clarett. Poprawka. LeBron miał zawodowców, którzy robili to za niego – przedstawiali szalenie utalentowanego nastolatka wpływowym przedstawicielom świata sportu. Tej roli podjął się Chris Dennis, fanatyk basketu, który organizował letnie obozy koszykarskie w Akron, kończące się turniejem o nazwie „Król Parkietu”. Młodszy brat Dennisa grał dla Shooting Stars wcześniej, tak więc słyszał o LeBronie i jego kolegach. Szybko doszedł do wniosku, że James i spółka zasługują na większą promocję. Wykonał telefon do Dru Joyce’a II i powiedział, że chce pomóc – zwiększona uwaga pomogłaby choćby innym zawodnikom w dostaniu uczelnianego stypendium. Sam LeBron był perłą w koronie. Dennis najpierw zachęcił go do udziału w towarzyskim turnieju z udziałem zawodników z college’ów oraz zawodowców (choć raczej niższej rangi), a następnie zwrócił się do szefa programu Slam-N-Jam w Oakland Calvina Andrewsa, aby zaprosił Jamesa na mecze towarzyskie w Kalifornii. Początkowo jego sugestia została odrzucona. Dennis jednak nalegał, wiedząc że LeBron musi pokazać się poza stanem Ohio. Ostatecznie jego petycja została przyjęta. To

była krótka wycieczka, która jednak pozwoliła świetnie wypromować młodziutkiego gwiazdora w konfrontacji z najbardziej zdolnymi nastolatkami w regionie (wśród nich był między innymi późniejszy mistrz NBA z Boston Celtics Leon Powe). Andrews wspominał po latach: „W pierwszym meczu grał nieźle. W trzech kolejnych był fenomenalny!”. Po powrocie do Akron Dennis ostro zabrał się do roboty. Nagrał na taśmę (która po latach obrosła legendą) mecz pomiędzy St V i Villa Angela – St Joseph, w którym lider zespołu zdobył 18 punktów, a następnie wręczył ją Sonny’emu Vaccaro oraz szefom Adidasa. Skontaktował się również z przedstawicielami Nike, którzy od tego momentu wzięli chłopaka pod lupę. Jednocześnie prezentował go w kolejnych turniejach pokazowych. Latem 2000 roku najważniejsza okazała się wyprawa do kliniki Howarda Garfinkela w Pittsburghu w stanie Pensylwania, gdzie młode talenty szkoliły się pod okiem tak wybitnych szkoleniowców jak Bob Knight, Rick Pitino i Chuck Daly. Na zajęcia o nazwie Five-Star Camp wpadali regularnie uznani koszykarze NBA, jak choćby Grant Hill, Stephon Marburyczy nawet sam Michael Jordan. Sesje treningowe trwały pięć dni i James zaimponował wszystkim bez wyjątku. Ludzie przecierali oczy ze zdumienia. Zachował się oryginalny wywiad, którego wtedy Garfinkel udzielił reporterowi „Akron Beacon Journal” Terry’emu Pluto. Na tytułowe pytanie „jak dobry jest naprawdę LeBron James?” organizator obozu odpowiedział: „Aż boję się wyznać prawdę…”.

ROZDZIAŁ 4

NA ZAWSZE RAZEM Koledzy z gimnazjum postanowili, że będą kontynuować swoją przygodę z koszykówką wspólnie i wybiorą tę samą szkołę średnią. Po latach LeBron miał pójść tą drogą raz jeszcze, ale już jako zawodowiec w NBA… Początkowo wszystko wskazywało, że wybiorą Buchtel, gdzie coach Dru dostał posadę asystenta – sprytne posunięcie władz szkoły, które koniec końców okazało się nietrafione. Młodzi chłopcy mieli jednak inny pomysł. Joyce junior chciał się wyzwolić spod ojcowskiej kurateli i namówił kolegów na zmianę decyzji. Początkowo wydawało się to szaleństwem – w Buchtel dominowali czarnoskórzy uczniowie, a St Vincent – St Mary była szkołą katolicką, głównie dla białej klasy średniej. Mały Dru oznajmił ojcu: „Uważam, że bardziej rozwinę się koszykarsko pod okiem coacha Dambrota”. Tata tylko pokiwał głową, przez kilka dni się gniewał, ale ostatecznie pogodził się z decyzją. Losy Małego Dru i Buchtel miały się jeszcze spleść w niedalekiej przyszłości. Mały Dru obawiał się, że niski wzrost ograniczy jego szanse rozwoju w Buchtel. Dambrota znał od pewnego czasu i wiedział, że ten w niego wierzy. Postanowił więc kierować się instynktem. St Vincent – St Mary nie miała równie dobrej reputacji co Buchtel, jeśli chodzi o program koszykarski. Konkurencyjna szkoła była znana z umieszczania najlepszych absolwentów na stypendiach sportowych na uczelniach z Division I i Division II. W ostatniej chwili przedstawiciele Buchtel zaczęli nagabywać Glorię James, aby wpłynęła na syna. Ostateczną decyzję podjął jednak Mały Dru. „Powiedziałem, że idę do St V. Mieliśmy umowę, więc koledzy poszli tam razem ze mną”, wspomina. Członkowie „Fab Five” mieli tam napisać własną historię. „Kiedy Mały Dru zadecydował, LeBron czuł, że spadła z niego ta presja. Był typem chłopaka, który wolał pójść za czyimś przykładem”, ocenia szkoleniowiec St Vincent – St Mary. Keith Dambrot w każdą niedzielę prowadził zajęcia koszykarskie dla dzieci w Jewish Community Center. Tam właśnie spotkał po raz pierwszy Joyce’a juniora – wówczas mierzącego 160 centymetrów „w kapeluszu”, ale wyróżniającego się olbrzymią ambicją i drapieżnością na parkiecie. Dambrot był człowiekiem po przejściach. Mając zaledwie trzydzieści trzy lata, objął funkcję szkoleniowca na uczelni Central Michigan. W sezonie 1992/93 doszło do incydentu, który zmienił jego życie. Po kolejnej porażce, starając się zmobilizować swoich zawodników, w szatni użył słowa nigger („czarnuch”). Jeden z nich – ciągle nie wiadomo, który dokładnie – złożył donos u dyrekcji uniwersytetu. Dambrot został zaproszony na dywanik, a następnie bezceremonialnie zwolniony. Próbował odzyskać posadę w procesie sądowym, ale przegrał. W wieku trzydziestu pięciu lat jego kariera była praktycznie skończona. Nadmierna poprawność polityczna kazała trzymać takie osoby na marginesie społeczeństwa. „Popełniłem błąd – wspominał po latach. – To było z mojej strony nieprofesjonalne i naiwne. Nie chciałem nikogo zranić ani nikomu ubliżyć, lecz zapłaciłem srogą cenę. Myślałem, że już nigdy nie będę mógł trenować na żadnym poziomie”. Przez pięć lat bezskutecznie składał CV w różnych miejscach, nawet w najmniej prestiżowych programach koszykarskich w stanie Ohio. Wszędzie spotykał się z odmową. Tak często bywa – gdy raz ktoś przyczepi ci łatkę, trudno się jej pozbyć. Gdy pojawiła się szansa zatrudnienia w SV – SM, nawet nie negocjował zarobków. Zgodził się pracować za trzy tysiące dolarów miesięcznie „w okamgnieniu”. Wtedy dostał w swoje ręce LeBrona Jamesa. „Wiedziałem, że jest dobry. Nie miałem jednak pojęcia, że aż tak!”.

Kto tworzył „Fab Five” – unikalny zespół, z którego przyjaźnie przetrwały do dziś? Mały Dru miał kompleks niskiego wzrostu i zdawał sobie sprawę, że to ograniczy jego szanse na zawodową karierę. Czasem, gdy wychodził na parkiet w zespole Shooting Stars, publiczność w hali przeciwnika reagowała śmiechem. Dru lubił jednak uciszać widzów kolejnymi rzutami z dystansu, które stanowiły jego specjalność. Przy tym bardzo kochał koszykówkę, grał od małego. Ciągle pracował nad poszczególnymi elementami swojego warsztatu. „Od początku widziałem w nim olbrzymią pasję. Z wielkim zaangażowaniem wykonywał wszystkie ćwiczenia treningowe”, ocenia Dambrot. Mały Dru miał czasem problemy z temperamentem, łatwo się „gotował”, ale jednocześnie imponował kolegom swoim charakterem i nieustępliwością. Willie McGee, podobnie jak LeBron, wychowywał się bez ojca. Mieszkał ze swoim bratem Ilyą, byłym zawodnikiem uniwersytetu Akron, i kuzynką, z którymi przeprowadził się wspólnie z Chicago. Matka Dambrota uczyła Ilyę w szkole, tak więc trener dobrze znał swojego nowego podopiecznego. Willie i LeBron zaprzyjaźnili się bardzo szybko – połączyły ich podobne, trudne historie z dzieciństwa. Potężny Sian Cotton grał w tym zespole na pozycji centra, ale jego najważniejszą dyscypliną był futbol. Później zresztą dostał stypendium jako obiecujący futbolista. W tej drużynie stał się specjalistą od zbiórek i defensywy w strefie podkoszowej. Romeo Travis, który dołączył do czwórki kolegów, początkowo trzymał dystans, mając opinię raczej mało rozmownego typa. Wychowany w slumsach sam po latach stwierdził, że „gdyby nie gra w tym zespole, to pewnie skończyłby marnie, jako diler narkotyków albo jeszcze gorzej”. Z czasem złapał kontakt z rówieśnikami i stał się częścią „Fab Five”. Od samego początku oczekiwania wobec szkoleniowca były olbrzymie. „Nigdy nie czułem w swoim życiu większej presji niż jako trener LeBrona. Wiedziałem, że już niebawem przestanie się martwić o to, gdzie dostanie kolejny posiłek. Byłem pewien, że zostanie zawodowcem i zarobi dużo pieniędzy. Dlatego naciskałem go jeszcze mocniej, motywowałem bardziej niż innych”, wspomina Dambrot. W pierwszym sezonie jego zespół osiągnął bilans 16:9. Warto w tym miejscu wyjaśnić, że system rozgrywek szkół średnich w Stanach Zjednoczonych jest bardzo chaotyczny i skomplikowany. Wszystko opiera się na subiektywnych rankingach, bo przecież najlepsi nie zawsze grają przeciwko sobie. Bardziej przypomina strukturę boksu zawodowego, gdzie kolejność jest ustalana na podstawie tego, z kim i kiedy wygrała dana drużyna. James wyróżniał się od pierwszego dnia. Był twarzą zespołu. Zaczął regularnie dawać autografy – na korytarzach czy w szkolnej stołówce. Jednocześnie jednak skrupulatnie stawiał się na wszystkich zajęciach. Dambrot wspomina, że „prowadził ten zespół, jakby to byli studenci z uniwersytetu, a nie dzieciaki ze szkoły średniej”. Zajęcia opierały się na ścisłej dyscyplinie taktycznej. Zawodnicy do znudzenia trenowali zagrywki opracowane przez szkoleniowca. „Byłem bardzo surowy wobec LeBrona, bardziej niż wobec innych – przyznaje trener. – Uznałem jednak, że on ma najwięcej do stracenia, jeśli sprawy pójdą w złym kierunku. Rozmawiałem z nim o wszystkich pokusach. O dziewczynach i o narkotykach. Nie chciałem, aby zszedł na złą drogę”. Pod wodzą Dambrota St Vincent – St Mary okazali się ogólnokrajową sensacją, torując sobie drogę do drugiego miejsca w rankingu „USA Today”. W spotkaniu ze słynną szkołą Oak Hill, istną kuźnią przyszłych zawodowców, nikt nie dawał im żadnych szans. Rywale mieli potężnego centra DeSaganę Diopa (który później spędził wiele lat w NBA) oraz dwóch snajperów: Billy’ego Edelina i Rasha Carrutha, stypendystów prestiżowych uczelni, a konkretnie Syracuse i Kentucky. To jednak LeBron skradł show w Columbus, zdobywając aż 33 punkty. Niestety spudłował wolne w końcówce oraz rzut, który mógł zapewnić wygraną. Ostatecznie drużyna Oak Hill uratowała twarz, triumfując 79:78. To jednak James okazał się sensacją. „Muszę przyznać otwarcie, że nigdy nie

grałem przeciwko lepszemu zawodnikowi”, powiedział Carruth. Sam James wspominał później: „Ten mecz wprowadził mnie na koszykarską mapę. Czułem, że nikt nie może mnie zatrzymać. Od tego spotkania robiłem postępy właściwie z tygodnia na tydzień”. Jego Irish bronili mistrzostwa stanowego, a on sam zdobył aż 41 punktów przeciwko Benedictine. Ponad osiemnaście tysięcy widzów przyszło do Value City Arena, budynku klubowego uczelni Ohio State, aby obejrzeć zwycięstwo drużyny Jamesa 63:53 nad Casstown Miami East. On sam został wybrany MVP, a następnie trafił do składu All American. Zaczęła na niego zwracać uwagę cała Ameryka… LeBron pod okiem Dambrota notował systematyczny progres. W czterech kolejnych sezonach liceum zdobywał średnio 18, 25, 29 i w ostatnim roku 31 punktów. Dambrot nie może jednak rezerwować tylko dla siebie miana tego, który szlifował koszykarski diament o nazwisku James. Po dwóch sezonach zdecydował się bowiem przyjąć lepiej płatną pracę asystenta na uniwersytecie Akron, a jego miejsce zajął dobry znajomy – Dru Joyce II z Lee Cottonem i Steve’em Culpem w roli asystentów. Z początku chłopcy byli w równym stopniu podłamani co oburzeni. Poczuli się zdradzeni przez Dambrota, zostawieni sobie samym w środku drogi. Na szczęście trafili pod skrzydła kogoś, kto znał ich doskonale. Tego lata (2001 roku) przyszłość koszykówki zetknęła się z jej przeszłością. Podczas lipcowego obozu ABCD5 LeBron zrobił tak duże wrażenie, że usłyszał o nim sam Michael Jordan – szykujący come back do NBA z zespołem Washington Wizards w wieku trzydziestu ośmiu lat. Dlatego zorganizował w Chicago prywatne mecze sparingowe z udziałem głównie zawodników z NBA i NCAA. Nieoczekiwanie zaproszenie dostał także szesnastoletni LeBron. Jak do tego doszło? Kluczową rolę odegrał Sonny Vaccaro, który od dłuższego czasu miał na oku zdolnego młodzieńca. Jako zaledwie piętnastolatek James był jedynym koszykarzem ze szkół średnich de facto znajdującym się pod patronatem Adidasa – dostawał komplety darmowego obuwia od firmy. Podczas sparingów zakolegował się z dużo starszym Antoine’em Walkerem, wówczas gwiazdą Boston Celtics, czołowej drużyny Konferencji Wschodniej. Po latach LeBron wspominał, że Jordan podszedł do niego i powiedział: „Hej, dzieciaku, na parkiecie wyglądałeś naprawdę świetnie”. Jak sam stwierdził: „Dla mnie to był jeden z najpiękniejszych momentów mojego życia. Poznałem Michaela, Tracy’ego McGrady’ego i Jaya Z. Chciałem, aby to lato trwało dłużej”. W tych treningowych gierkach brali udział także Juwan Howard (późniejszy partner Jamesa w Miami), Penny Hardaway, Michael Finley, Ron Artest, Marcus Fizer, Jamal Crawford, Tyson Chandler oraz emerytowany członek Galerii Sław Charles Barkley. LeBron był zdecydowanie najmłodszy z tego grona, ale wyglądał dużo dojrzalej. Kilka miesięcy później lobbysta sportowy Wes Wesley zaaranżował spotkanie pomiędzy Jamesem i Jordanem po meczu Wizards – Cavs w Cleveland. Szesnastolatek oglądał z rozdziawionymi ustami, jak jego idol wygrywa mecz dla swojej drużyny celnym rzutem w ostatniej sekundzie. Następnie obaj pogadali i nawiązali kontakt. Rok później, gdy LeBron nabawił się kontuzji nadgarstka, Jordan pomógł mu znaleźć odpowiedniego specjalistę. Później James przechodził rehabilitację u jego osobistego trenera Tima Grovera. Pomimo prowadzenia kariery sportowej na dwa fronty, w koszykówce i futbolu, w szkole średniej James nie był wcale złym uczniem. Jego ulubionym przedmiotem był język angielski. W pierwszych latach miał średnią ocen 2,8, a w ostatniej klasie – 3,0 (w skali 0–4, gdzie 0 oznacza najgorszą ocenę – F, a 4 najlepszą – A). Nauczycielka angielskiego Beth Harmon wspomina, że zaimponował jej swoim wypracowaniem na temat Romea i Julii. Administrator szkoły Patty Burdon dodaje: „Gdy podróżował na Mecze Gwiazd i opuszczał zajęcia, zawsze powtarzał: »Muszę jak

najszybciej wrócić do szkoły, bo mam zaległości«. Wszystko chciał zrobić samemu. Wiele innych dzieciaków w jego sytuacji szukałoby wymówek”. Harmon opowiada: „Nauczanie LeBrona było dużą przyjemnością. Pamiętam go jako solidnego, punktualnego i bardzo ułożonego chłopca. Pomagał mi segregować dokumenty, a nawet kładł cukierki na moim biurku. Często zasiadał w sąsiednim pokoju, w którym na ogół panowała cisza, i odrabiał lekcje”. Najtrudniejszy był końcowy rok w szkole. „W ostatnich tygodniach towarzyszyło mu olbrzymie zamieszanie. Pamiętam, że prosto z zajęć leciał do innego miasta na rozmowy w sprawie wielomilionowego kontraktu z firmą obuwniczą. Zdarzało się, że opuszczał sporo zajęć. Zawsze jednak odrabiał zaległości i przynosił prace domowe. Nigdy nie opuścił lekcji z powodu choroby”, mówi Barbara Wood, szefowa szkolnej biblioteki, w której młodziutki LeBron lubił spędzać wolne chwile, buszując między półkami. Rysunek, jaki wykonał podczas zajęć nad analizą Makbeta, po latach został oprawiony w ramy. Równocześnie LeBron dojrzewał jako koszykarz. „To wyjątkowy zawodnik. Ma w sobie element Magica Johnsona, bo naprawdę potrafi podawać. Widzę w nim również trochę Kobego Bryanta i odrobinę Tracy’ego McGrady’ego – oceniał Dambrot. – Najbardziej imponuje mi jednak swoją koszykarską inteligencją. On po prostu rozumie tę grę. W wielu wypadkach kieruje się instynktem, ale na pewno wyróżnia się intelektem. Aby się stać lepszym graczem, trzeba mieć umiejętność słuchania tego, co ktoś do ciebie mówi. LeBron jest pod tym względem fantastycznym uczniem. Miejmy nadzieję, że taki pozostanie na zawsze. Wszyscy go lubią. Budzi powszechną sympatię”. Już wówczas, latem 2001 roku, zastanawiał się nad… przejściem na zawodowstwo. „Nie wiem, czy wrócę na kolejny rok do szkoły. Ale chyba wrócę”, pisał w swoim pamiętniku dla magazynu „SLAM”, co najlepiej oddawało jego stan ducha. Ciągle słyszał podszepty, że jest gotowy na grę z dorosłymi koszykarzami. Przedstawiciele Adidasa i Nike nie mogli się doczekać, aż będą mogli zaoferować mu kontrakt reklamowy. Adidas na razie po cichu przysyłał komplet sportowego wyposażenia do St Vincent – St Mary. Na kampusie roiło się od dziennikarzy, którzy zadawali przeróżne pytania. Czy przejdzie na zawodowstwo? Czy zatrudni prawnika i wytoczy proces NBA, aby umożliwić zniesienie ograniczeń wiekowych? W takiej sytuacji łatwo zwariować, ale cenną lekcją pokory okazał się wyjazd na kolejny obóz ABCD, gdzie spotkał o rok młodszego wychowanka nowojorskich ulic, zarozumiałego, ale nieprzeciętnie zdolnego Sebastiana Telfaira z legendarnej Abraham Lincoln High School. „Bassy” potrafił robić z piłką takie sztuczki, o jakich wielu się nie śniło. W meczu pokazowym piętnastolatek przyćmił LeBrona, co było niespodzianką. Chociaż obaj dostali wspólnie nagrody MVP, to jednak Telfair zrobił na wszystkich większe wrażenie. Mijał rywali pierwszym krokiem, popisywał się cross-overami6 i no-look passami7. Później obaj zaprzyjaźnili się i nawet trafili wspólnie na okładkę „SLAM” jako „gwiazdy przyszłości”. Ta przepowiednia miała się jednak spełnić tylko w przypadku Jamesa. Telfair spędził kilka sezonów w NBA, ale nigdy nie okazał się nikim więcej niż graczem zadaniowym, najczęściej jedynie zmiennikiem na pozycji rozgrywającego w Portland Trail Blazers, Boston Celtics, Minnesota Timberwolves, Cleveland Cavaliers, Phoe-nix Suns i Los Angeles Clippers. Od 2013 roku gra w lidze chińskiej, w zespole Tianjin Ronggang, mając opinię niespełnionego talentu. Jak wielu przed nim nie potrafił dokonać przeskoku ze świata dzieci do świata dorosłych – był nastoletnią supergwiazdą, która nie zaświeciła pełnym blaskiem w świecie zawodowej koszykówki. Przyszłość LeBrona miała wyglądać zgoła inaczej.

ROZDZIAŁ 5

OKŁADKA „SPORTS ILLUSTRATED”, CZYLI ŚWIAT ZWARIOWAŁ Kolejny sezon Irish rozpoczęli z nowym trenerem Dru Joyce’em II i znakomitym bilansem 15:1. Wtedy doszło do mocno oczekiwanego rewanżu z największym rywalem – Oak Hill. W ekipie przeciwnika zagrał Carmelo Anthony, inny zawodnik, któremu wróżono (i słusznie) wielką karierę. Mecz był zresztą reklamowany jako pojedynek LeBrona i Melo. Od dłuższego czasu obaj byli do siebie porównywani. Dwaj wybitni snajperzy, zdolni przejąć kontrolę nad przebiegiem każdego spotkania. Ich losy miały się od tego momentu spleść nierozłącznie. Mecz rozgrywano w Sovereign Bank Arena w Trenton, w odległości godziny jazdy samochodem od Filadelfii, gdzie akurat odbywał się Weekend Gwiazd ligi NBA. Cóż za perfekcyjne zrządzenie losu! W dniu Meczu Gwiazd – a nawet komisarz David Stern nie uniknął pytań dotyczących LeBrona od mediów – pełną jasnością rozbłysła zupełnie inna gwiazda. Mając na sobie buty Adidasa z wygrawerowaną amerykańską flagą (prezent od Kobego Bryanta), James od początku prezentował znakomitą formę, ale Anthony nie dawał za wygraną. LeBron zakończył swój występ zdobyciem 36 punktów, ale jego wielki rywal wywalczył ich 34 i zapewnił Oak Hill wygraną 72:66. Obaj jednak ściągnęli na siebie powszechną uwagę. Trener Oak Hill Steve Smith nie mógł uniknąć porównań. Powiedział wtedy następujące słowa: „Carmelo jest jednym z pięciu najlepszych zawodników, jakich kiedykolwiek trenowałem. Nie ulega jednak wątpliwości, że LeBron to najlepszy koszykarz, który kiedykolwiek zagrał przeciwko prowadzonej przeze mnie drużynie”, stwierdził szkoleniowiec, który wychował takie gwiazdy jak Jerry Stackhouse, Ron Mercer oraz Stephen Jackson. Od tego momentu sprawy błyskawicznie przyspieszyły. Na początku 2002 roku ukazało się wydanie „Sports Illustrated” ze zdjęciem Jamesa na okładce i dużym tytułem The Chosen One („Wybraniec”). Po raz pierwszy w historii tego prestiżowego magazynu na okładce znalazł się zawodnik występujący na co dzień w szkole średniej. W jego życiu zaszły jeszcze większe zmiany. Na każdym kroku był proszony o autografy – często na wspomnianym egzemplarzu „SI” – a także wspólne zdjęcia. „Wszyscy do mnie przychodzą, prosząc o autografy. Dorośli mówią, że to dla ich dzieci. Później jednak sprzedają je na eBayu”, skarżył się James, który szybko zaczynał pobierać pierwsze lekcje dorosłego życia i wszystkiego, co z tym związane. W sezonie 2001/02 wykonał kolejny milowy krok, notując średnio 29 punktów, 8,3 zbiórek i 5,3 asyst, ale jego zespół nie obronił mistrzostwa stanowego. Ponad osiemnaście tysięcy widzów oglądało porażkę SVSM przeciwko Roger Bacon High School z Cincinatti (63:71). Nie pomogły 32 punkty Jamesa. Rywale skutecznie bronili, zdominowali walkę na tablicach i w strefie podkoszowej, gdzie ociężały Cotton nie potrafił ich zatrzymać. LeBron bardzo przeżył tę przegraną, ale zachował klasę, wyciągając po meczu rękę do zawodników drużyny przeciwnej. W przyszłości miał się w podobnej sytuacji zachować zupełnie inaczej… „Ta porażka uczyniła nas lepszym zespołem. Wiedzieliśmy bowiem, jakie to parszywe uczucie, i nie chcieliśmy go ponownie przeżywać. Nie graliśmy naszej normalnej koszykówki. Byliśmy zdekoncentrowani wieloma rzeczami, które działy się wokół zespołu”, mówił później, a jednocześnie, jak na prawdziwego, coraz dojrzalszego lidera przystało, w pierwszej kolejności obwiniał za to niepowodzenie siebie. James raz jeszcze został wytypowanyMr.

Basketball stanu Ohio oraz zespołu All-USA wybranego przez „USA Today”. Do tego doszła nagroda Gatorade’s National Basketball Player of The Year (Zawodnik Roku według Gatorade). W tym czasie pojawiły się plotki, że LeBron w wieku siedemnastu lat zrezygnuje z ostatniego roku nauki w szkole średniej i rozpocznie karierę w Europie, gdzie mógłby od zaraz zacząć zarabiać duże pieniądze. Plotka głosiła, że jeden z włoskich klubów zaproponuje mu roczne wynagrodzenie w wysokości aż dziewięciu milionów dolarów! Inna pogłoska dotyczyła możliwego transferu na jeden rok do Oak Hill Academy, gdzie miałby zastąpić w składzie Carmelo Anthony’ego, który właśnie odszedł (również na jeden rok – by poprowadzić Pomarańczowych do akademickiego mistrzostwa USA) na uczelnię Syracuse. Mimo to w rozmowach z prasą Gloria utrzymywała: „Nigdy nie mieliśmy żadnego innego planu niż zdobycie dyplomu w St V. Gdyby LeBron rzeczywiście miał odejść, to już by go dawno tutaj nie było. Doceniamy to, że wszyscy w szkole są dla niego bardzo dobrzy”. LeBron potwierdzał jej słowa: „Na pewno do tego nie dojdzie. Nie zamierzam nawet poddawać się takiej presji. Ludzie zareagowali histerycznie zupełnie bez powodu, mam na myśli zwłaszcza reporterów, ale to akurat normalne. Nieważne, i tak nigdzie się nie wybieram. Zostanę. Mam tutaj trzech najbliższych kumpli i chcę odebrać dyplom szkoły średniej razem z nimi. Nie dostałem żadnej oferty z Europy, nie rozmawiałem z żadnym klubem, nie znam nawet nazw drużyn z tamtego kontynentu”. Wszyscy wiedzieli, że mają do czynienia z koszykarskim brylantem. „Cleveland Plain Dealer” opublikował w trzech kolejnych wydaniach historię życia nastolatka, z tytułami takimi jak Fenomen LeBrona albo Wgląd w najbliższe otoczenie LeBrona. Sam zawodnik pisał comiesięczny pamiętnik dla kultowego magazynu „SLAM”. Wszyscy go chwalili, tylko Kobe Bryant przestrzegał, mówiąc: „Jeśli zdecydujesz się na przyjście do NBA, to lepiej bądź gotowy i ciężko pracuj, bo nikt ci nie da taryfy ulgowej”. Te słowa James miał sobie wziąć do serca. Dambrot tak komplementował swojego zawodnika: „On nie ma w sobie grama egoizmu. Potrafi przejść przez cały mecz, zupełnie nie zwracając uwagi na swój dorobek punktowy. To bardzo rzadkie, jeśli jesteś najlepszym zawodnikiem w zespole. Gdy był freshmanem, powiedziałem dziennikarzom: »Oto najlepszy koszykarz w stanie Ohio«. Popatrzyli na mnie jak na szaleńca. Dopiero podczas turnieju stanowego zaczęli pojmować. LeBron świetnie podaje, ma niesamowity instynkt”. Wtedy o LeBronie wiedzieli już wszyscy skauci w NBA. Niczym pielgrzymi zjawiali się tłumnie na wszystkich meczach. „Rozmawiałem na temat Jamesa z kilkoma skautami, których znam i szanuję. Wszyscy powtarzają, że co prawda woleliby najpierw sprawdzić, jak poradziłby sobie w college’u, ale jednocześnie nie mieliby obiekcji z wybraniem go w drafcie już teraz – mówił Bernie Bickerstaff, wieloletni trener i generalny menedżer różnych klubów w NBA, w tym Washington Wizards. – Cierpliwość jest w tej sytuacji kluczem. Nie zapominajmy, że Kobe Bryant, Tracy McGrady oraz Kevin Garnett potrzebowali trzech sezonów, aby w pełni rozwinąć swój talent i stać się zawodnikami produktywnymi dla zespołu. LeBron w wielu aspektach przypomina mi McGrady’ego. Zwłaszcza sposób, w jaki się porusza i podaje »po koźle«”. „USA Today” tak pisał pod koniec grudnia 2002 roku: „Garnett, Bryant i McGrady wyglądali w jego wieku jak dzieciaki – wychudzeni i nadmiernie podekscytowani. LeBron wygląda jak niski skrzydłowy w zawodowej lidze. Ma ciało koszykarza NBA, dojrzałość psychiczną koszykarza NBA i gra na poziomie koszykarza NBA”. Na temat LeBrona wypowiadały się największe gwiazdy koszykówki. „Oczywiście widziałem go w akcji i jest to wyjątkowy talent”, oceniał Michael Jordan. „On zrobi sporo zamieszania w NBA. Zasługuje na wszystkie peany, które płyną pod jego adresem”, dodawał Shaq. LeBron wzbudzał coraz większe emocje. Nie zawsze pozytywne. Jak pisał w swoim

pamiętniku dla miesięcznika „SLAM, „przynajmniej trzy czwarte osób na widowni życzy nam porażki i dopinguje przeciwko nam. Każdy chce upadku giganta. Mimo to lubię, jak ludzie są przeciwko mnie. Pragnę tego”. Wiadome było jedno – że zostanie pierwszym numerem nadchodzącego draftu ligi NBA. Co do tego nikt nie miał najmniejszych wątpliwości. LeBron stał się sensacją internetu i znalazł się na ustach całej Ameryki. Gigant na rynku dystrybutorów sieci kablowej Time Warner postanowił dołączyć do lokalnej oferty mecze St Mary – St Vincent (rozgrywane przed własną publicznością) w systemie pay-per-view, w cenie 7,95 dolara za spotkanie. „Akron Beacon Journal” dołączył do niedzielnego wydania wielki, kolorowy plakat LeBrona. Cały nakład rozszedł się błyskawicznie. Zamieszanie wokół Jamesa było już tak duże, że telewizja ESPN po raz pierwszy w historii pokazała w ogólnokrajowym paśmie mecz rozgrywek zasadniczych szkół średnich. LeBron zdobył 31 punktów, 13 zbiórek i 6 asyst, Romeo Travis również spisywał się fenomenalnie, a St Vincent – St Mary nieoczekiwanie rozgromili rozstawionych z numerem pierwszym w rankingu Oak Hill 65:45. To była gigantyczna promocja wschodzącej gwiazdy amerykańskiego sportu. Na trybunach pojawili się przedstawiciele dziesięciu klubów NBA, a także wiele wpływowych postaci z Adidasa i Nike. Spotkanie komentował guru koszykówki uniwersyteckiej Dick Vitale wraz z wielkim Billem Waltonem. „Mam nadzieję, że Kobe oglądał ten mecz”, powiedział James. Bickerstaff komentował: „On powinien być najlepszą wersją siebie samego. Jordan i Kobe już zdali swój egzamin, nie potrzebują kolejnej kopii”. „USA Today” pisał: „LeBron James nie jest mitem. W pełni zasługuje na szum, jaki powstał wokół niego. Udowodnił to na antenie ogólnokrajowej, grając przeciwko najwyżej notowanemu rywalowi”. Sam LeBron wspominał później ten mecz jako najważniejszy moment w swojej szkolnej karierze. „Przegrywaliśmy z nimi w dwóch kolejnych sezonach, będąc bardzo blisko zwycięstwa. Gdy w końcu pokonaliśmy ich różnicą dwudziestu punktów, i to na antenie ogólnokrajowej telewizji, to było wielkie osiągnięcie moje oraz moich kolegów”, oceniał James. W innym prestiżowym spotkaniu z Mater Dei (64:58) na trybunach zasiedli szefowie Adidasa (Vaccaro) oraz Nike (Phil Knight). Vaccaro miał szepnąć przed meczem Knightowi na ucho: „No to zaczynamy nasze igrzyska”. Wiadomo było bowiem, że dwaj najwięksi giganci na rynku obuwia sportowego stoczą zawziętą wojnę o podpis „nowego Mesjasza koszykówki”. Niestety sprawy skomplikowały się 18 grudnia 2002 roku. LeBron po raz pierwszy wpadł w poważne tarapaty. Zaczęło się niewinnie. James dostał wyjątkowy prezent na swoje osiemnaste urodziny od ukochanej mamy, która postanowiła mu sprawić… nowiutkiego, luksusowego hummera H2 w kolorze platyny, z trzema odbiornikami telewizyjnymi, systemem gier wideo, odtwarzaczem DVD oraz skórzanym fotelem z napisem „King James”. Biorąc pod uwagę, że chłopak nie pobierał żadnego wynagrodzenia, a rodzina żyła w skromnej dzielnicy, ta zaskakująca rozrzutność Glorii wzbudziła uzasadnione podejrzenia. Jak to możliwe? Czyżby potencjalni, przyszli sponsorzy LeBrona podpłacali swoją gwiazdeczkę pod stołem, wbrew wszelkim przepisom, regulującym amatorski status rozgrywek szkół średnich? Jakim cudem kobieta żyjąca w biedzie, w skromnym mieszkanku, była w stanie wyłożyć osiemdziesiąt tysięcy dolarów na zakup luksusowego auta? W ten sposób wybuchła „Hummergate”. Gloria przedstawiła dokumenty, że kupiła auto na raty, które systematycznie spłaca, ale smród pozostał. Tym razem jeszcze się rodzinie Jamesów upiekło, ale – jak to w takich sytuacjach bywa – ludzie zaczęli zwracać baczną uwagę i patrzeć LeBronowi oraz jego matce na ręce. Podczas kolejnego meczu na trybunach pojawiły się złośliwe transparenty z napisem „moja mama nie kupiła mi hummera”.

Zaledwie kilka tygodni później osiemnastolatek przyjął kolejny prezent. Właściciel lokalnego sklepu Next Urban Gear and Music wręczył mu dwie pamiątkowe koszulki (futbolową Gale’a Sayersa z Chicago Bears i koszykarską Wesa Unselda z Washington Bullets) w zamian za złożenie autografów na zdjęciach. To było jawne pogwałcenie przepisów. Koszulki były wyceniane na mniej więcej osiemset pięćdziesiąt dolarów, podczas gdy regulamin dopuszczał możliwość akceptowania podarków „o wartości równej bądź niższej niż sto dolarów”. Afera odbiła się głośnym echem w mediach. CNN informował o niej na przemian z doniesieniami o… wojnie w Iraku i kryzysie nuklearnym w Korei Północnej. Tym razem na LeBrona czekała surowa kara ze strony OHSAA. Został zawieszony na dwa mecze. Jeden z nich zakończył się porażką drużyny, która omal nie przekreśliła szans na triumf w rozgrywkach krajowych. „Za to chciałbym przeprosić najbardziej – zawiodłem swoich kolegów z zespołu. Kocham ich nad życie. Bez tych chłopaków nie ma LeBrona”, mówił ze łzami w oczach. Później jednak we wspomnieniach zaznaczył: „Nadal nie mogę uwierzyć, że zostałem ukarany tak surowo za coś równie błahego”. Początkowo OHSAA zawiesiła go do końca sezonu, ale James wynajął lokalnego prawnika Freda Nance’a, który założył sprawę w sądzie, kwestionując zasadność decyzji komisji stanowej. Apelacja okazała się skuteczna i LeBron mógł wrócić do gry. Zrehabilitował się tuż po powrocie, grając z furią i szczczególną motywacją – poprowadził SVSM do zwycięstwa, zdobywając aż52 punkty. Po raz pierwszy musiał sobie radzić z negatywnym odbiorem mediów oraz wrogimi reakcjami publiczności na meczach wyjazdowych. W autobiografii napisał: „»Los Angeles Times« ukrzyżował nas, gdy pojawiliśmy się na Zachodnim Wybrzeżu. Następnie dziennikarze tej gazety śledzili każdy nasz krok przy okazji meczu przeciwko Mater Dei, jakbyśmy byli Los Angeles Lakers. »Plain Dea-ler« miał reportera, który stale zajmował się zespołem, następnie zatrudnił kolejnego, którego jedynym obowiązkiem było szukanie brudów. ESPN osiągnął znakomite wskaźniki oglądalności (najlepsze na ESPN2 od czasu pogrzebu Dale’a Earnhardta8 dwa lata wcześniej). W tym czasie Bill Walton i Dick Vitale prowadzili jednak debaty o tym, że nasza szkoła jest za bardzo eksponowana w mediach. Ale to przecież oni ją eksponowali, a nie my”. W tym samym czasie ojczym LeBrona Eddie Jackson wylądował w więzieniu stanowym za „przestępstwa finansowe”. Trafił tam, ponieważ już na początku lat dziewięćdziesiątych znalazł się za kratkami z powodu zamieszania w handel narkotykami. LeBron nie odwrócił się od „kochanego taty”, jak go publicznie nazywał. Ostatecznie Eddie został zwolniony za kaucją i nawet towarzyszył Jamesowi w wyjeździe na obóz ABCD w New Jersey. Coraz większą rolę w życiu Jamesa odgrywał jednak jego starszy kolega z zespołu we wczesnych latach w St V, Maverick Carter. Choć nie byli spokrewnieni, lubili mówić do siebie per „kuzynie”, czy wręcz nazywać się braćmi. „Mav” z czasem stawał się prawą ręką Jamesa. W ostatniej klasie szkoły średniej Maverick był dla niego jednocześnie ochroniarzem, PR-owcem, partnerem w zajęciach indywidualnych, menedżerem i najbardziej zaufaną osobą. Ta relacja przetrwała do dziś w niemal niezmienionej formie. Carter jest menedżerem LeBrona i zarządza jego wieloma biznesami. W ostatnim spotkaniu rozgrywek zasadniczych Irish rozgromili 90:43 Firestone, a Dru Joyce zdobył aż 31 punktów. Z bilansem 18:1 jego zespół znów miał szanse na mistrzostwo stanowe. Przez play-offy przeszli jak burza. W spotkaniu, które miało być jego ostatnim w oficjalnych rozgrywkach szkół średnich, SVSM zmierzyli się z Arch-bishop Alter High School z Kettering, Ohio. W filmie More Than a Game możemy zobaczyć bardzo emocjonalną przemowę coacha Dru w przerwie meczu: „Rozejrzyjcie się po szatni. Tu nie chodzi już o same założenia taktyczne. Postarajcie się

zrozumieć powagę sytuacji. Dostaliście wielką szansę. Bądźmy realistami – wielu z was już nigdy nie zagra w koszykówkę na tym poziomie. Fakt, że znajdujecie się w takiej sytuacji, stanowi wielkie wyróżnienie. Zrozumiecie to tak naprawdę dopiero na dalszym etapie swojego życia. Przez te lata mieliśmy mnóstwo pięknych momentów, wspaniałe wspomnienia. Zakończmy to we właściwy sposób”. James i spółka byli zdecydowanymi faworytami, ale niespodziewanie napotkali na duży opór. Do przerwy przegrywali 14:19 i grali słabo. Przebudzili się dopiero po zmianie stron. Mecz był bardzo zacięty do samego końca i ostatecznie zakończył się triumfem drużyny LeBrona 40:36. „Nie chcę teraz o niczym myśleć, a jedynie zachować wspomnienie z dzisiejszego dnia, pamiętać ten moment!”, mówił szczęśliwy zwycięzca w wywiadzie telewizyjnym. Kilka dni później władze SVSM postanowiły zawiesić koszulkę Jamesa pod kopułą miejscowej hali, honorując w ten sposób swoją największą gwiazdę w historii. LeBron zakończył ten etap kariery, mając na koncie 2657 punktów, 892 zebrane piłki oraz 523 asysty. Po raz trzeci z rzędu został wybrany do składu All-USA oraz zyskał tytuł Mr. Basketball stanu Ohio. Przed przystąpieniem do draftu miał jeszcze tylko wystąpić w trzech meczach pokazowych, które jeszcze bardziej podbiły bębenek. Wszyscy wiedzieli, że mają do czynienia z wyjątkowym talentem. Pierwszym przystankiem była 26. McDonald’s High School All-American Game, rozgrywana w hali Gund Arena należącej do Cleveland Cavaliers. Bilety rozeszły się jak świeże bułeczki i na trybunach zasiadła rekordowa publiczność w liczbie 18 728 widzów. Całe wydarzenie bardziej przypominało Weekend Gwiazd ligi NBA – było dużo imprez towarzyszących, takich jak konkurs wsadów, rzutów z dystansu czy wizyty w lokalnych szpitalach. Co ciekawe, LeBron wystartował w konkursie wsadów i zdecydowanie wygrał. Później, po rozpoczęciu zawodowej kariery, już nigdy nie zdecydował się na udział w tego typu konkurencji. Czyżby nasycił się tym triumfem na dobre? Gwoździem programu był jednak sam mecz, w którym James potwierdził dominację w swojej kategorii wiekowej. Jeden ze skautów NBA kręcił głową, mówiąc: „On jest na zupełnie innym poziomie niż reszta tych dzieciaków”. Po parkiecie biegał z numerem 32 – hołd dla Magica Johnsona. Nie mógł nosić 23, honorując w ten sposób Michaela Jordana, ponieważ organizatorzy mu zabronili. LeBron popisał się kilkoma spektakularnymi asystami do Charliego Villanuevy, atletycznego skrzydłowego, który w przyszłości także miał trafić do NBA. „Grając z Jamesem w zespole, wiesz, że jeśli będziesz biegał do kontrataków, to zostaniesz obsłużony podaniem w idealnym momencie”, mówił Villanueva. LeBron zakończył swój występ, zdobywając 27 punktów oraz zaliczając 7 zbiórek i 7 asyst, co oczywiście dało mu tytuł Zawodnika Meczu i nagrodę imienia legendarnego trenera Johna Woodena. Na trybunach pojawił się również Jay-Z, wówczas jeden z najpopularniejszych artystów hiphopowych w Ameryce, który interesował się LeBronem od dłuższego czasu. Raper spóźnił się, wkraczając z pompą do hali po piętnastu minutach spotkania. Mecz oglądał w towarzystwie lokalnej gwiazdki Dajuana Wagnera, wówczas gracza Cavs, który, choć był sensacją jako nastolatek, miał nigdy nie spełnić oczekiwań jako zawodowiec. Zupełnie inaczej niż James… Pięć dni później cyrk o nazwie „LeBron Na Drodze do NBA” dotarł do Chicago. Sponsorowany przez EA Sports i Adidas Annual Roundball Classic został wymyślony przez Vaccaro w 1965 roku. Nazwisko Jamesa przyciągnęło na trybuny 19 678 osób – w ten sposób został pobity kolejny rekord. W legendarnej hali United Center, w której na co dzień występują Chicago Bulls – ulubiona drużyna LeBrona z dzieciństwa – osiemnastolatek pokazał cały swój arsenał. Na oczach ówczesnych gwiazd Byków, Eddy’ego Curry’ego, Jamala Crawforda i Donyella Marshalla, zdobył 28 punktów (12/21 z

gry), 6 zbiórek i 5 asyst. Spotkanie było bardziej zacięte niż to rozgrywane w Cleveland, a poszczególni zawodnicy rywalizowali z większą furią i ambicją, chcąc się pokazać skautom NBA z jak najlepszej strony. Ostatnie słowo należało jednak do LeBrona, gdyż jego celny rzut o tablicę zadecydował o wygranej jego zespołu 120:119. James zabrał do domu kolejną statuetkę MVP, a media piały z zachwytu. Trzy tygodnie później młody gwiazdor wystąpił w swoim ostatnim meczu przed oficjalnym rozpoczęciem zawodowej kariery – w Jordan Brand Capital Classic, odbywającym się w MCI Center, hali Washington Wizards. Dla uhonorowania swojego idola LeBron, ciągle wahający się nad wyborem firmy obuwniczej, z którą podpisze kontrakt na wyłączność, w tym spotkaniu założył Air Jordans XVIII. Znów był najlepszy na parkiecie (34 punkty, 12 zbiórek), choć tym razem nagroda MVP przypadła, co zaskakujące, Coreyowi Jonesowi. W meczu tym wyróżniał się również Shannon Brown – późniejszy partner LeBrona w Cavs i dwukrotny mistrz NBA z Los Angeles Lakers. Kolejnym krokiem było ogłoszenie oczekiwanej przez wszystkich decyzji o przystąpieniu do draftu. Następnego dnia „Akron Beacon Journal” napisał w nagłówku: „Wczoraj o 8.26 wieczorem LeBron został profesjonalnym sportowcem”.

WYWIAD Z JAMALEM CRAWFORDEM Gdy zobaczyłeś LeBrona po raz pierwszy, pomyślałeś: „Ten chłopak w przyszłości zostanie gwiazdą NBA”? Tak. Wiedziałem, że to wyjątkowy dzieciak. Do tego sprawiał wrażenie bardzo dojrzałego jak na swój wiek. Świetnie radził sobie z całym zamieszaniem wokół własnej osoby. Pomimo nieustannej obecności w mediach ciągle w pierwszej kolejności chciał znaleźć dla siebie miejsce w zespole i jak najwięcej się nauczyć. Polubiłem go i do dziś jesteśmy przyjaciółmi. Jak się poznaliście? Pojechałem na zaproszenie Michaela Jordana na cykl gierek treningowych, na których pojawił się również LeBron. Byli tam także Charles Barkley, Antoine Walker, Michael Finley i wielu innych graczy. Michael szykował come back i chciał dojść do formy. Spędziliśmy ze sobą sporo czasu i tak zaczęła się nasza przyjaźń. Czy przez te wszystkie lata wierzyłeś, że w końcu zdobędzie tytuł mistrzowski? Nie miałem najmniejszych wątpliwości. Jego koszykarska wielkość nie podlega dyskusji. To, czego dokonał, przerosło najśmielsze oczekiwania. Zarobił sto milionów dolarów, zanim postawił stopę na zawodowym parkiecie. Na pewno jest jednym z najwybitniejszych graczy w historii. Wielu zawodników mówi, że gra z LeBronem w drużynie to duża frajda. Dokładnie. Nie jest samolubem i na pierwszym miejscu stawia dobro zespołu. Wszyscy koledzy z drużyny go uwielbiają. Słyszałem także o wielu wspaniałych rzeczach, jakie robi poza parkietem. To dobry, poczciwy człowiek. Czy myślisz czasem, jakby to było, gdybyś grał z LeBronem w jednym zespole? To byłaby wspaniała sprawa. Tym bardziej że znam go jeszcze z czasów, gdy chodził do szkoły średniej. Niezależnie jednak od tego, jak potoczą się nasze losy koszykarskie, i tak na zawsze pozostaniemy przyjaciółmi.

ROZDZIAŁ 6

CUDOWNE DZIECKO OHIO Cavaliers mieli oko na lokalny talent od dłuższego czasu. W czerwcu 2002 roku trener John Lucas gościnnie przemawiał na bankiecie podsumowującym sezon St Vincent – St Mary i odbył kurtuazyjną rozmowę z Jamesem. Następnie Cavs zaprosili go do wzięcia udziału w pokazowym treningu z udziałem kilku zawodników profesjonalnej drużyny, a także graczy uczelnianych z regionu i „wolnych agentów” szukających zatrudnienia w NBA. Gdyby nikt się o tym nie dowiedział, podobna praktyka uszłaby działaczom z Cleveland na sucho. Nie tylko jednak lokalny „Cleveland Plain Dealer” opublikował reportaż z workoutu. Zacytował nawet słowa ówczesnego opiekuna Cavs Johna Lucasa: „Musimy go dostać!”. David Stern wpadł w furię i zareagował błyskawicznie. Cavs zostali obciążeni grzywną w wysokości stu pięćdziesięciu tysięcy dolarów, a Lucasa zawieszono w obowiązkach szkoleniowca na dwa mecze sezonu 2002/03. Powód? Oczywiście „złamanie przepisu o niemożności inicjowania kontaktu z zawodnikiem niebędącym zgłoszonym do draftu”. Co ciekawe, kilka lat wcześniej Kobe Bryant jako siedemnastolatek wziął udział w treningowej gierce Philadelphia 76ers i wtedy komisarz NBA nie zareagował. Podobnie jak rok wcześniej, gdy LeBron uczestniczył w letnim sparingu organizowanym przez Michaela Jordana, wtedy wiceprezesa Washington Wizards. Na to również Stern przymknął oko. Teraz jednak postanowił wkroczyć do akcji. Kilka lat później komisarz miał raz jeszcze zaznaczyć swoje autorytarne podejście do przepisów, gdy zablokował transfer Chrisa Paula z Nowego Orleanu do L.A. Lakers, a dwa dni później zezwolił na przejście tego samego zawodnika do Clippers, co na długo odmieniło układ sił w Los Angeles i pośrednio wpłynęło na wyścig Jamesa po mistrzowskie tytuły. Jednocześnie Cavs „tankowali” aż miło. Choć nikt tego otwarcie nie przyzna – podobną praktykę stosuje przynajmniej kilka zespołów każdego sezonu – celowo przegrywali mecze, aby na koniec mieć najgorszy bilans i zarazem największe szanse na pierwszy numer draftu. W pewnym momencie sfrustrowany skrzydłowy Lamond Murray, przyspawany przez Lucasa do ławki rezerwowych, powiedział mediom: „Plan jest oczywisty. Cavs potrzebują większego wsparcia ze strony kibiców i chcą koniecznie dorwać tego chłopaka. Odmładzają skład i używają różnych wymówek, aby usprawiedliwić przegrywanie meczów w celu otrzymania tego numeru jeden w drafcie”. Mocne słowa, ale wręcz brutalnie prawdziwe. Nic dziwnego, że Murray nie zagrzał miejsca w NBA. Przed draftem James udzielił wywiadu na okładkę „SLAM”: „Znajduję się obecnie w takiej sytuacji, że wzbudzam rekordowe zainteresowanie wszystkich, począwszy od mediów. Myślę, że jestem teraz dużo lepszym koszykarzem niż parę lat wcześniej, ale mogę się wznieść na znacznie wyższy poziom. Fizycznie czuję się gotowy na NBA. Biorąc pod uwagę fakt, że zaczynam trafiać do kosza z większą regularnością, spodziewam się udanego debiutanckiego sezonu. Uwielbiam wyzwania, więc już nie mogę się doczekać”. Najpierw jednak musiał, wspólnie z agentem Aaronem Goodwinem, podjąć pierwszą ważną decyzję. Decyzję, która miała uczynić go milionerem. Gdy oficjalnie opuścił szkołę średnią, mógł wreszcie podpisać pierwszy profesjonalny kontrakt z firmą obuwniczą. Wszyscy giganci ustawili się pokornie w kolejce, czekając na audiencję na dworze „Króla Jamesa”. Adidas miał najdłuższą relację z LeBronem, ale nawet Sonny Vaccaro po cichu przyznawał, że nie wierzy w przelicytowanie ofert Reeboka lub Nike, które dysponowały znacznie większym budżetem na cele marketingowe. Mimo to przedstawiciele Adidasa załatwili Jamesowi i

jego kumplom przelot do Los Angeles oraz dzień w eleganckiej willi. Zrobili prezentację w słońcu, na basenie, w bardzo relaksującej atmosferze. Pokazali specjalne billboardy z podobizną koszykarza i hasłem „Czy chcesz być następną supergwiazdą?” oraz „Czy zrobisz coś większego niż gra w koszykówkę?”. W tym czasie – jak wynika ze sprawdzonych, choć niepotwierdzonych źródeł i jak głosi plotka środowiskowa – Reebok zaprosił LeBrona do siedziby głównej w Bostonie, na dzień dobry wręczając podpisany czek na sumę dziesięciu milionów dolarów, z obietnicą wieloletniego kontraktu na sumę przekraczającą sto milionów! Już wcześniej LeBron dostał model z limitowanej serii Iversona z podpisem gwiazdy Philadelphia 76ers. Szefowie Nike ruszyli do boju jako ostatni, ale wyciągnęli największe działa. Prezentacja dokonana w Portland, gdzie mieści się siedziba potentata na rynku obuwia sportowego, była wręcz przytłaczająca, z dużym natężeniem multimediów, modelami na wybiegu i proponowanymi dodatkami do specjalnej kolekcji firmowanej przez Jamesa. Pokazano kilkanaście różnych wersji proponowanego buta z numerem 15 oraz inicjałami osienastoletniej nadziei basketu. Pewien smaczek w całym tym wyścigu stanowił fakt, że latem 2002 roku Nike przyjęła na staż młodego chłopca o nazwisku Maverick Carter. Przypadek? Niekoniecznie. Wygląda na to, że szefowie koncernu mieli dobrych informatorów i świetnie zdawali sobie sprawę, „co w trawie piszczy”. Od tego momentu sprawy potoczyły się bardzo szybko. Vaccaro jako pierwszy przyznał, że wycofuje się z wyścigu, i Adidas odpadł z gry. Reebok liczył się do samego końca, ale Nike w decydującej chwili nie tylko wyrównała ofertę, ale dokonała korzystniejszych dla Jamesa zapisów w kontrakcie, który zamknął się na rekordowej sumie dziewięćdziesięciu milionów dolarów na siedem lat oraz dziesięciu milionów płatnych „od zaraz”. Co to znaczyło dla LeBrona i jego matki, ciągle mieszkających w biednej dzielnicy Akron, nie trzeba wyjaśniać. James podpisał także lukratywny kontrakt z Upper Deck, producentem kart koszykarskich, i zanim rozegrał pierwszą minutę na parkietach NBA, jego wartość brutto przekraczała sto milionów dolarów! „Moje życie w ogóle się nie zmieniło. Może mam tylko troszkę więcej pieniędzy. Jestem jednak tym samym gościem co wcześniej”, mówił LeBron. A co się stało z pozostałymi członkami „Fab Five”? Mały Dru dostał stypendium na uniwersytecie Akron, gdzie w latach 2003–2007 był podstawowym rozgrywającym. W seniorskim roku gry na uczelni ustanowił jej rekord w liczbie asyst. Później spędził dwa sezony w niemieckiej Bundeslidze, w barwach Ratiopharmu Ulm, gdzie należał do wyróżniających się zawodników. Latem 2008 roku wystąpił, z rekomendacji LeBrona, w Lidze Letniej NBA w barwach Cavaliers. Rok później trafił do Polski, gdzie podpisał kontrakt z Czarnymi Słupsk. W kolejnym sezonie został zmiennikiem Krzysztofa Szubargi w Anwilu Włocławek, z którym sięgnął po wicemistrzostwo kraju. Z naszą ekstraklasą rozstał się jednak w nie najlepszym stylu, podpisując jednocześnie kontrakt z niemieckim klubem TBB Trier. Działacze Anwilu wydali wtedy oświadczenie, że „Joyce utracił zaufanie trenera Igora Griszczuka”. Willie McGee trafił na Uniwersytet Fairmont State w Wirginii Zachodniej, gdzie otrzymał stypendium futbolowe. Początkowo starał się dostać na Howard University, ale zabrakło mu środków. „Zadeklarowałem, że opłacę mu pierwszy rok studiów, ale w swoim stylu odmówił”, wspomina LeBron. W sezonie 2008/09 dołączył do sztabu szkoleniowego St Vincent – St Mary, jednocześnie studiując marketing sportowy. Romeo Travis zrobił karierę na Uniwersytecie Akron, gdzie został Graczem Roku Mid-American Conference w sezonie 2006/07 oraz najlepszym strzelcem swojej drużyny. Później był zawodowcem w Hiszpanii i Niemczech, gdzie grał wspólnie z Małym Dru, a także dwukrotnie próbował swych sił w Lidze Letniej w barwach Cavs.

Pozostaje w bliskim kontakcie z Jamesem. Z kolei Sian Cotton wybrał swoją pierwszą miłość – futbol. Dostał stypendium na prestiżowym Ohio State, ale zszedł na złą drogę, zaczął imprezować i został wyrzucony w 2006 roku. Przeniósł się na mniejszy Uniwersytet Walsh w stanie Ohio i tam zdobył wykształcenie. W 2010 roku przystąpił do draftu NFL, ale nie odniósł większych sukcesów. Dru Joyce II został wybrany Trenerem Roku 2003 przez „USA Today”, a w sezonie 2008/09 poprowadził St Vincent – St Mary do kolejnego mistrzostwa. Podczas ośmiu sezonów w roli opiekuna drużyny zaliczył imponujący bilans 158:42. Jednocześnie prowadzi turnieje charytatywne o nazwie King James Shooting Stars Classic oraz letni obóz koszykarski. LeBron często przyznaje, że lata spędzone w St Vincent – St Mary były najszczęśliwszymi w jego życiu. W biografii Shooting Stars napisanej przez Buzza Bissingera (autora bestsellera Friday Night Lights) przyznał się jednak do wielu „błędów młodości”. Otwarcie stwierdził, że w wieku siedemnastu lat palił marihuanę (i nawet się zaciągał), oraz że sława i zainteresowanie mediów trochę go zepsuły. „W pewnym momencie staliśmy się zarozumiałymi dupkami. Szczególnie ja. Sami jesteśmy sobie winni, ale odpowiedzialność ponoszą również dorośli, którzy nie zwracali nam uwagi, siedząc z boku i obserwując naszą autodestrukcję [...]. Byłem aroganckim typem, sam siebie nazywałem »Wybrańcem«. Powinienem siedzieć cicho, ale wtedy byłem tylko rozkapryszonym dzieciakiem, za którym biegał każdy reporter w Ameryce”.

ROZDZIAŁ 7

„THE CHOSEN ONE” Ceremonia draftu odbyła się 26 czerwca w bocznej sali słynnej Madison Square Garden w Nowym Jorku. Dla Polaków była to wyjątkowa data, bo po raz pierwszy w historii w wybranej sześćdziesiątce znalazło się aż dwóch naszych rodaków. Maciej Lampe z numerem 30 powędrował do New York Knicks, a Szymon Szewczyk z 35 do Milwaukee Bucks. Ostatecznie obaj kariery w NBA nie zrobili. Lampe miał opinię wielkiego talentu, niektóre media nazywały go nawet (mocno na wyrost) nowym Dirkiem Nowitzkim. Analityk ESPN Dick Vitale spekulował, że polskiego skrzydłowego, który jako osiemnastolatek regularnie występował w Realu Madryt, z numerem 5 wybiorą Miami Heat. Ci jednak ostatecznie zdecydowali się na mało znanego absolwenta skromnej uczelni Marquette o nazwisku… Dwyane Wade. Kto wie, jak potoczyłaby się współczesna historia NBA, gdyby podjęli wówczas inną decyzję. Lampe ostatecznie nie rozegrał nawet jednego spotkania w barwach Knicks, a później próbował szczęścia w Phoenix Suns, New Orleans Hornets i Houston Rockets, aby dwa lata później wrócić do Europy. Szewczyk walczył o kontrakt z Bucks w Lidze Letniej, ale nie dał rady. Był to więc polski draft, z czego Amerykanie nie zdają sobie sprawy. Dla nich ten dzień zapamiętany zostanie z jednego powodu – osiemnastoletni „Mesjasz koszykówki” uścisnął dłoń Davida Sterna, założył czapeczkę Cavs i oficjalnie rozpoczął swoją karierę w NBA. „Wiem, że oczekiwania będą ogromne. Mam nadzieję, że Cavaliers będą lepszym zespołem niż w poprzednim sezonie i ludzie to docenią”, mówił LeBron. Pierwszym trenerem Jamesa w NBA został weteran Paul Silas, który jako zawodnik zdobył trzy tytuły mistrzowskie w latach siedemdziesiątych (dwa z Boston Celtics i jeden ze Seattle SuperSonics), dwukrotnie wystąpił w Meczu Gwiazd, a później z różnym powodzeniem prowadził San Diego Clippers (gorzej) i Charlotte Hornets (lepiej). W 2003 roku wygrał los na loterii – generalny menedżer Cavaliers Jim Paxson powierzył mu drużynę, która poprzedni sezon zakończyła z beznadziejnym bilansem 17:65, a następnie zdobyła prawo do wyboru z pierwszym numerem draftu. Nikt nawet nie bawił się w żadne spekulacje wszyscy wiedzieli, że tym wyborem będzie James. „Rozświetlę Cleveland niczym Las Vegas!”, zapowiadał LeBron, ale swoją profesjonalną karierę rozpoczynał w bardzo trudnej sytuacji. Zespół miał nowego centra, dawnego All Star, w osobie Litwina Žydrūnasa Ilgauskasa, oraz grupę niepasujących do siebie zawodników o dość swobodnym podejściu do obowiązków zawodowych. Za najbardziej utalentowanych graczy uchodzili Ricky Davis oraz Darius Miles – ten pierwszy rzucał stanowczo za często, z najbardziej szalonych pozycji, a ten drugi odznaczał się fantastycznym atletyzmem, uprawniającym go do wielkiej kariery, ale wcale nie potrafił rzucać i na dodatek w ogóle nie próbował się nauczyć. Jego nastawienie było skandaliczne. Na treningach obijał się, a na spotkanie z mediami przed rozpoczęciem sezonu zwyczajnie… zaspał, chociaż sesja była zaplanowana w godzinach popołudniowych. To jednak on został początkowo najlepszym kumplem LeBrona w zespole. Obaj trzymali się blisko, lecz w lutym Miles odszedł w ramach wymiany za rozgrywającego Jeffa McInnisa. Gdy dziennikarze spytali Jamesa, czy nie jest wkurzony na decyzję działaczy, ten odpowiedział pragmatycznie: „Potrzebowaliśmy rozgrywającego”. Silas w czterech poprzednich sezonach doprowadził Hornets do playoffów i generalnie był uważany za trenera, który „potrafi wycisnąć z drużyny maksimum potencjału, a nawet więcej”. „Uważaliśmy, że Paul, jako były zawodnik oraz szkoleniowiec z

pewnymi sukcesami, wniesie do szatni autorytet i dyscyplinę”, oceniał generalny menedżer Jim Paxson. Sam Silas nie spodziewał się jednak, z jak trudnymi charakterami będzie miał do czynienia. To nie była łatwa droga. Pewnego razu wściekły gonił młodego skrzydłowego Irę Newble’a po klubowym budynku, gdy ten zaczął głośno narzekać na zbyt małą (jego zdaniem) liczbę minut, które dostawał w każdym meczu. Prawdziwą zmorą był Davis – jeden z tych koszykarzy młodego pokolenia zainspirowanych koszykówką uliczną, który uważał, że cały świat kręci się wokół niego. Nic nie miało dlań większego znaczenia niż indywidualne statystyki. W poprzednim sezonie zasłynął z tego, że próbował oddać rzut na własny kosz, bo… brakowało mu jednej zbiórki do osiągnięcia triple double. Gdy w szatni Cavs pojawił się LeBron, od razu traktował go z wrogością, jako zagrożenie dla swojej pozycji. W tym momencie jego dni w Cleveland były policzone. „LeBron nie miał bliskich relacji z resztą drużyny – wspomina Silas. – Wiem, że zdarzały się momenty, gdy czuł się samotny. Miał tylko osiemnaście lat i nie mógł chodzić po nocnych klubach jak inni gracze. Dlatego nasz ochroniarz Marvin Cross spędzał z nim większość wolnego czasu. Najbardziej denerwowało mnie jednak to, że zawodnicy, którzy nie osiągnęli niczego w tej lidze, byli dla LeBrona szczególnie surowi”. To właśnie Silas był drugą najbliższą osobą dla niezwykle utalentowanego nastolatka, który nagle znalazł się w centrum zainteresowania całego sportowego (a czasem nie tylko) świata. James trafił do słabej drużyny, a oczekiwania wobec niego były ogromne i musiał im sprostać właściwie od pierwszego dnia pobytu w NBA. „Miał o tyle trudniej, że występowaliśmy praktycznie bez rozgrywającego. Rozmawiałem o tym z LeBronem, a on sam zasugerował, że może grać na tej pozycji. Był wyjątkowy od samego początku. Nauczył się mojej ofensywy szybciej niż ktokolwiek inny. Grał zupełnie nieegoistycznie. Wiedziałem, że proszę go o bardzo wiele, ale zacząłem go poznawać i wierzyć, że zawsze może sprostać moim oczekiwaniom”, mówi były opiekun Cavs. Cavaliers rozpoczęli przygotowania do sezonu pod koniec wrześ-nia 2002 roku, a jeden z analityków ESPN kontrowersyjnie zasugerował, że „James będzie w NBA tylko przeciętnym zawodnikiem”. Pierwszy występ w spotkaniu sparingowym przyniósł jednak rozczarowanie – LeBron trafił tylko cztery na czternaście oddanych rzutów przed własną publicznością w Cleveland, a mimo to z pewnością siebie w głosie stwierdził: „Pewnego dnia moja koszulka zawiśnie pod dachem tej hali”. W kolejnym spotkaniu przedsezonowym Cavs grali w Staples Center przeciwko Los Angeles Lakers, a transmisję przeprowadziła ogólnokrajowa telewizja. James znów sprawiał wrażenie zagubionego – trafił jedynie cztery rzuty na siedemnaście, niecelnie podawał, tracił piłkę. Następnego dnia recenzje w prasie były bardzo krytyczne. Silas uspokajał jednak media, mówiąc: „Oczekiwania są ogromne, po prostu zbyt wielkie. LeBron ma wszelkie dane ku temu, aby stać się wspaniałym zawodnikiem, ale to zajmie trochę czasu”. Jednocześnie przesunął swoją młodziutką gwiazdę z naturalnej dla niego pozycji niskiego skrzydłowego na rozegranie. Przed oficjalnym debiutem Jamesa w NBA nie brakowało sceptyków. Mniej więcej w tym samym czasie zrobiło się głośno o Freddym Adu, który w wieku czternastu lat podpisał kontrakt z Nike i miał zbawić amerykański soccer. W profesjonalnej MLS debiutował zaledwie rok później i wielu krytyków porównywało go do młodego Pelégo. Po dziesięciu latach okazało się, że Adu ani nie został gwiazdą światowego futbolu, ani nie podbił żadnej ligi europejskiej, ani nawet nie wywalczył stałego miejsca w przeciętnej reprezentacji USA. Wypalił się, zanim zdążył rozbłysnąć pełnym blaskiem.

„LeBron nigdy nie był moim problemem. Inni gracze z tej drużyny owszem – wspomina Silas. – Już podczas jednego z pierwszych treningów zauważyłem, że gdy podzieliliśmy graczy na grupki rzucających osobiste, nikt nie chciał stanąć w jednym szeregu z Jamesem. Wielu zawodników prawie w ogóle się nie odzywało”. 29 października 2003 roku na mecz w ARCO Arena akredytowanych zostało aż trzystu dziennikarzy – więcej niż podczas choćby jednego meczu playoffów w poprzednim sezonie, choć przecieżKings uważani byli wówczas za jedną z najlepszych drużyn NBA, najgroźniejszego rywala panujących miłościwie Los Angeles Lakers i San Antonio Spurs. TNT przeprowadziła transmisję w ogólnokrajowym paśmie. Nike i Coke, czyli główni sponsorzy Jamesa, wykupili wielomilionowe bloki reklamowe. Magazyn „ESPN” dał na okładkę twarz debiutanta z wielkim napisem „Istota bycia LeBronem”. Na trybunach pojawili się celebryci i znani sportowcy, jak Reggie Jackson, Terrell Owens oraz Dusty Baker. Media chciały szturmem wtargnąć do szatni Cavs, ale wszyscy nie pomieściliby się w tym pomieszczeniu, więc LeBron musiał zorganizować przedmeczową konferencję. Nawet jeśli miał tremę, w ogóle nie było tego po nim widać. Cavs rozpoczęli mecz w składzie: LeBron na rozegraniu, Davis na dwójce, Miles na trójce, Carlos Boozer jako silny skrzydłowy i Ilgauskas w roli centra. Na ławce siedli tak anonimowi gracze jak Chris Mihm, J.R. Bremmer, Kevin Ollie i DeSagana Diop. James już w pierwszej kwarcie zdobył 12 punktów, trafiając – wbrew temu, co mówił raport skautów – kilka rzutów z półdystansu. Później popisał się dwoma spektakularnymi wsadami, raz po podaniu nielubiącego go Davisa. Zrewanżował mu się tym samym w kolejnej akcji. „Zrobiłem to, co należy do obowiązków rozgrywającego”, mówił skromnie. Ostatecznie swój występ zakończył, trafiając 12 na 20 rzutów, zdobywając 25 punktów, do tego notując 9 asyst, 6 zbiórek i 4 przechwyty. Mimo to Kings łatwo zwyciężyli 106:92. „To był największy mecz sezonu zasadniczego, jaki kiedykolwiek mieliśmy w Sacramento”, kręcił głową właściciel Kings Joe Maloof. Ogólny odbiór występu Jamesa był jednak bardzo entuzjastyczny. Silas wspomina: „LeBron miał tyle do udowodnienia. Cały świat go oglądał i czekał na to, co pokaże. W tym momencie przekonałem się dobitnie – on to w sobie ma. Będzie wielkim graczem. Widzi na parkiecie rzeczy, których nie dostrzegają inni. To jego niesamowita wizja gry. Decyduje się na podania, których inni nawet nie potrafią sobie wyobrazić”. Warto dodać, że Michael Jordan w swoim debiucie w Chicago Bulls miał 16 punktów, na marnej skuteczności 5/16 z gry. Nikt nie miał tak spektakularnego pierwszego występu w NBA, przynajmniej żaden nastolatek. Ryan Jones, dziennikarz popularnego miesięcznika „SLAM”, tak pisał w swojej książce King James. Believe the Hype: „Czy poradzi sobie z przegrywaniem? To pytanie wydaje się najbardziej odpowiednie, ponieważ przegrywanie – jako że przynajmniej w najblizszym czasie nie ma większych szans na awans do playoffów – wydaje się bardzo realistyczne. LeBron zmagał się z wieloma problemami w swoim życiu, takimi jak bieda, brak stabilności w rodzinie, kontrowersje, negatywny odbiór oraz gigantyczne zainteresowanie mediów. Nigdy jednak nie musiał się mierzyć z porażką podczas większości spotkań. Jego zespół w szkole średniej wygrał dziewięćdziesiąt procent meczów w ciągu czterech lat. Szybko stało się jasne, że w pierwszym sezonie gry w NBA James przegra więcej meczów niż w całym dotychczasowym życiu”. Rzeczywiście, w swoim drugim meczu LeBron robił, co mógł (21 punktów, 12 zbiórek i 8 asyst), ale Cavs ulegli Phoenix Suns. W Portland rozegrał swój trzeci mecz w ciągu czterech dni i wypadł słabiej – tylko 8 punktów na skuteczności 3/12 i kolejna porażka. W czwartym spotkaniu doszło do najbardziej oczekiwanego pojedynku dwóch superdebiutantów – James kontra wybrany w drafcie z numerem 3 Carmelo Anthony, czyli wybitny

snajper, który właśnie poprowadził uczelnię Syracuse do mistrzostwa NCAA. To miała być rywalizacja na miarę tej, którą przez lata toczyli Magic i Bird. W transmitowanym przez ogólnokrajową telewizję meczu obaj nie należeli jednak do pierwszoplanowych postaci. LeBron trafił tylko 3/11 rzutów, zdobywając 7 punktów i notując 11 zbiórek oraz 7 asyst. „Melo” miał 14 punktów, ale jego Nuggets zwyciężyli 93:89. Dwa dni później James zanotował 23 punkty, lecz Cavs w dramatycznych okolicznościach ulegli Indiana Pacers i w ten sposób rozpoczęli sezon z bilansem 0:5. Niekoniecznie był to znak nowych czasów. Współpraca LeBrona z Davisem układała się coraz gorzej. W Phoenix dotychczasowy lider Cavs oddał aż 25 rzutów, zdobywając ostatecznie22 punkty. W Portland podczas timeoutu ostentacyjnie wydzierał się na Jamesa. Nadal uzurpował sobie prawo do bycia pierwszoplanowym graczem zespołu. Kilka dni później zignorował polecenia trenera, następnie został posadzony na ławce na całą czwartą kwartę spotkania w Atlancie, a potem Silas wyrzucił go z treningu, a wreszcie – nie zabrał na pokład samolotu do Nowego Orleanu. Czarę goryczy przelał dowcip, jaki Davis zrobił sobie wspólnie z Chrisem Mihmem, chowając obok kosza telefon komórkowy. Wściekły Silas poszedł prosto do gabinetu Paxsona i wymógł transfer. Po serii porażek trener postanowił zmienić Jamesowi pozycję. „Poprosiłem go, aby przeszedł do roli niskiego skrzydłowego – z reguły takie eksperymenty robi się w przypadku weteranów, którzy mają za sobą pięć lat w tej lidze. Nie chciałem tego robić, ale ostatecznie nie miałem wyjścia. On jednak w ogóle nie narzekał. Nauczył się nowych zagrywek i w kółko powtarzał, że tylko pragnie wygrywać. Powiedziałem mu: po prostu graj. Jeśli masz czystą pozycję, to rzucaj. Jeśli masz otwartą drogę do kosza, wjeżdżaj!”. James wygrał swój pierwszy mecz w NBA 8 listopada przeciwko Washington Wizards (111:98) – zdobył 17 punktów i zanotował 9 asyst i 8 zbiórek. Następnie Cavs pokonali New York Knicks 94:80, jednak seria sześciu kolejnych porażek na początku grudnia spowodowała, że po klęsce z Clippers mieli beznadziejny bilans 4:15. LeBron zanotował rekordowe 33 punkty w przegranym po dwóch dogrywkach starciu z Memphis Grizzlies, ale w sumie grał w kratkę. Słynny reżyser i kibic koszykówki Spike Lee mówił jednak: „Na tym chłopaku spoczywa gigantyczna presja. On wręcz musi grać na najwyższym poziomie w każdym meczu. Ludzie nie chcą zrozumieć, że ma zaledwie osiemnaście lat. Po prostu na tyle nie wygląda. Jego budowa ciała powoduje, że wygląda znacznie dojrzalej. Z czasem jednak najbardziej zaimponuje wszystkim swoją inteligencją. To niesamowite, jak on potrafi czytać grę”. Druga połowa grudnia była lepsza, a 19 grudnia LeBron poprowadził Cavs do pierwszego wyjazdowego zwycięstwa nad Philadelphia 76ers, rządząc po obu stronach parkietu na drodze do 36 punktów. „W wieku osiemnastu lat jego dojrzałość i fakt, że nie ma w sobie za grosz egoizmu, są czymś absolutnie wyjątkowym”, mówił doświadczony skrzydłowy Cavs Eric Williams. Na pięć dni przed swoimi dziewiętnastymi urodzinami znów wypadł spektakularnie w pojedynku z ówczesną supergwiazdą ligi Tracym McGradym – w oglądanym przez całą Amerykę bożonarodzeniowym starciu zdobył 34 punkty. Krytycy nadal zwracali uwagę na jego nierówny rzut z półdystansu oraz dużą liczbę strat, ale wszyscy widzieli, że LeBron rośnie w siłę i przejmuje pełną kontrolę nad zespołem. „Ten sezon sprawia mi więcej frajdy niż na samym początku. Wiem, że teraz mogę wreszcie grać swoją grę – mówił w wywiadzie dla »SLAM«. – Na początku nie byłem pewien, czego dokładnie zespół ode mnie oczekuje. Zdawałem sobie sprawę, że mogę mieć wpływ na drużynę, ale czekałem, aż dostanę zielone światło na bycie liderem. Myślę, że udało mi się zapracować na respekt w tej lidze, a na tym mi zależało”. 30 grudnia 2003 roku Ian O’Connor tak pisał na łamach „USA Today”: „Młody Mozart był prawdopodobnie ostatnim nastolatkiem, który w

jego wieku robił cokolwiek równie perfekcyjnie. Dziewiętnastoletni Tiger Woods nie potrafił tak uderzać kijem, Lance Armstrong pedałować, Muhammad Ali bić, a Michael Jordan podawać. Czy James jest kolejnym Magikiem Johnsonem albo Larrym Birdem? Zapomnijcie! On ma więcej krzepy w dużym palcu u prawej nogi niż Magic i Bird razem wzięci. Nie musicie sprawdzać statystyk, aby wiedzieć, że LeBron w debiutanckim sezonie wzbił się na poziom nieosiągalny dla Kobego Bryanta, Kevina Garnetta, Tracy’ego McGrady’ego i każdego nastolatka, który uścisnął dłoń Davida Sterna. […] Transfer z Bostonem zmienił wszystko. James gra o wiele lepiej bez takiego seryjnego losera obok siebie jak Ricky Davis. Zamiast niego Cavs mają teraz Erica Williamsa i Tony’ego Battiego, którym nie przeszkadza fakt, że ich liderem jest dzieciak, i myślą tylko o dobru drużyny”. James szybko przejmował bowiem ster okrętu o nazwie Cavaliers, prowadząc go na coraz głębsze wody. „Oni wiedzą, że jestem naturalnym przywódcą. Byłem liderem przez całe życie. To wynika z tego, że wychowywałem się jako jedynak”, mówił. LeBron nie został zaproszony do udziału w Meczu Gwiazd – jak się okazało po raz jedyny w swojej karierze – ale za to wystąpił w Meczu Debiutantów, w którym dał prawdziwy popis, sięgając po nagrodę MVP. W Los Angeles kamery towarzyszyły mu na każdym kroku. Na oficjalnych imprezach All Star zwracał na siebie większą uwagę niż choćby Paris Hilton, Dennis Rodman czy P. Diddy. Twardo stąpał jednak po ziemi i imponował wszystkim swoją wiedzą o koszykówce. „Pewnego dnia mówił, jak Bill Laimbeer [gwiazda Detroit Pistons w latach osiemdziesiątych], oddając rzut, zawsze robił krok do przodu. Któż by pomyślał, że dzieciak w tym wieku w ogóle wie, kim jest Laimbeer”, nie mógł się nadziwić Silas. Dziennikarze spytali LeBrona, kto jego zdaniem zostanie numerem jeden draftu w 2004 roku. „Dwight coś tam. Howard? Tak, Dwight Howard” – LeBron wymienił nazwisko mało znanego centra ze szkoły średniej Southwest Atlanta Christian. Jak się okazało – miał stuprocentową rację. Howard w tym samym czasie mówił mediom: „Jeśli zdecyduję się na zawodowstwo, to będę dominował od samego początku. LeBron wysoko zawiesił poprzeczkę. Pokazał nam wszystkim, zawodnikom ze szkół średnich, że możemy nawiązać rywalizację z dorosłymi facetami w NBA. Myślę, że ostatecznie osiągnę więcej od niego”. Tutaj jednak miał się pomylić, i to bardzo. LeBron żartował w rozmowie z dziennikarzami: „Wszyscy uciekną ze szkół średnich do NBA. Ja miałem fart. Cavs wybierali z numerem pierwszym w drafcie i wskazali na mnie tylko dlatego, że mieszkałem trzydzieści mil dalej, w Akron. Nie rozumiem ich wyboru. Przecież ja w ogóle nie potrafię grać w koszykówkę”. Na półmetku sezonu Cavs mieli bilans 20:33, co oznaczało, że wygrali już o trzy mecze więcej niż w całych poprzednich rozgrywkach. Luty zakończyli czterema zwycięstwami w sześciu meczach, w tym nad bardzo mocnymi Spurs. Po kolejnej serii siedmiu wygranych nieoczekiwanie znaleźli się w grupie pościgowej do playoffów. James nie zwalniał tempa – w meczu z New Jersey Nets zanotował aż ٤1 punktów, z czego 10 w ostatnich dwóch minutach, i poprowadził swój zespół do wygranej 107:104. Niestety kontuzja McInnisa wiele kosztowała drużynę w ostatnich tygodniach. Ostatecznie Cavs zakończyli sezon z bilansem 35:47 i do ósmego miejsca zabrakło im zaledwie jednego zwycięstwa. LeBron okazał się najmłodszym koszykarzem w historii, który zdobył łącznie ponad 1000 punktów w sezonie. Obok Jordana i Oscara Robertsona był jedynym debiutantem notującym średnio 20 punktów, 5 zbiórek i 5 asyst. Liderował Cavs w kategorii punktów, przechwytów oraz minut gry. I chociaż wielu dziennikarzy uważało, że na tytuł Debiutanta Roku bardziej zasłużył Anthony, który poprowadził Nuggets do playoffów, ten tytuł rówież trafił do rąk LeBrona. „On miał niesamowity debiutancki sezon – mówił Silas. – W pewnym momencie

oczekiwałem, że będzie więcej rzucał oraz komunikował się z kolegami. Dokładnie to zrobił. Gdy wrócił na drugi sezon, nauczył się na pamięć wszystkich zagrywek z naszego zeszytu – nie tylko swoich, ale także pozycji każdego zawodnika w każdej zagrywce! Bardzo niewielu zawodników potrafi odrobić zadanie domowe w ten sposób. LeBron był jednak wyjątkowy. Wiedziałem, że to tylko kwestia czasu, kiedy zostanie MVP ligi i zdominuje NBA”. Warto dodać, że w pierwszym sezonie Jamesa frekwencja na meczach Cavs wzrosła średnio z 11 497 do 18 288 widzów. „The Chosen One” zaczął się udzielać charytatywnie. Wraz z matką założył The LeBron James Family Foundation, pomagającą rozbitym rodzinom w potrzebie i sponsorując między innymi YMCA i Akron Urban League przez przyznawanie stypendiów zdolnym uczniom. Kolejny sezon rozpoczął się od kontrowersji. Wybrany na początku drugiej rundy draftu w 2003 roku Boozer okazał się rewelacją na pozycji silnego skrzydłowego, ale latem wykorzystał zapis w kontrakcie i przy użyciu fortelu odszedł do Utah Jazz, którzy zaproponowali mu wyższy kontrakt. James nie ukrywał wściekłości, gdyż absolwent uczelni Duke był bez wątpienia drugim najbardziej utalentowanym graczem w drużynie. Publiczność w Cleveland również miała mu to za złe. „Boozer loser!” (przegrany), krzyczeli fani Cavs, gdy pojawił się w ich hali. LeBron wtedy jeszcze nie wiedział, że sam kiedyś znajdzie się w podobnym położeniu.

ROZDZIAŁ 8

LEKCJA OLIMPIJSKIEJ POKORY James i Boozer spotkali się raz jeszcze w jednym zespole – reprezentacji USA na igrzyskach olimpijskich w Atenach. Obaj odgrywali drugoplanowe role w drużynie, w której za liderów uchodzili zawodnicy o zupełnie sprzecznych osobowościach, czyli krnąbrny indywidualista Allen Iverson oraz stoicko spokojny, całkowicie poświęcony koncepcji zespołowości Tim Duncan. Larry Brown, który właśnie poprowadził Detroit Pistons do niespodziewanego mistrzostwa NBA, zabrał na pokład samolotu najzdolniejszych debiutantów – Jamesa, Anthony’ego, Dwyane’a Wade’a oraz młodego skrzydłowego Phoe-nix Suns Amar’ego Stoudemire’a – zapomniał jednak powiedzieć, że będzie w stopniu marginalnym korzystał z ich usług. Były opiekun Jamesa w szkole średniej, Keith Dambrot, wspominał: „On uporał się z tym całkiem dobrze. Jestem przekonany, że oczekiwał większej liczby minut gry w kolejnych meczach, ale nigdy nie powiedział tego publicznie. Zawsze potrafi odpowiednio dobrać słowa do okazji”. Cóż, tak było do czasu… Wyjazd na igrzyska okazał się kompletną klapą. Reprezentacja USA przypominała na parkiecie zgraję indywidualistów o przerośniętym ego, grupę zawodników zupełnie niepasujących do siebie zarówno pod względem osobowości, jak i stylu gry. Brown w największym stopniu zaufał takim zawodnikom jak Richard Jefferson, Stephon Marbury czy Lamar Odom, którzy nie potrafili sprostać oczekiwaniom. Amerykanie ostatecznie przegrali aż trzy spośród ośmiu rozegranych spotkań i musieli się zadowolić brązowym medalem. Złoto trafiło do Argentyny, która po drodze pokonała ekipę Browna. LeBron nigdy nie zdołał wywalczyć mocnej pozycji u szkoleniowca starej daty, który konsekwentnie wolał stawiać na przeciętnych weteranów. W spotkaniu z Australią dostał 18 minut gry i swój występ zakończył zdobyciem 10 punktów oraz5 zbiórek. W kolejnym, przegranym meczu z Litwą przebywał na parkiecie jednak tylko przez 6 minut. Następnie rozegrał 27 przeciwko Angoli (11 punktów) i gdy wydawało się, że zaczyna się rozkręcać, Brown dał mu zaledwie łącznie 10 w dwóch ostatnich, czyli najważniejszych spotkaniach. Łącznie James notował średnio 5,4 punktu w ciągu zaledwie 12,1 minuty gry. Po raz pierwszy i ostatni w karierze został zredukowany do roli rzadko wykorzystywanego gracza zadaniowego, a frustrację z tego powodu nosił w sobie głęboko aż do połowy kolejnego sezonu. Wtedy wyładował emocje przy pierwszej okazji spotkania z Brownem – zdobywając 41 punktów w meczu przeciwko prowadzonym przez niego Pistons. Jednocześnie w amerykańskiej prasie rozgorzała dyskusja. To był drugi z rzędu nieudany turniej dla reprezentacji USA, która dwa lata wcześniej (w innym składzie) zajęła kompromitujące szóste miejsce w mistrzostwach świata w Indianapolis. Czyżby era bezwzględnej dominacji Amerykanów w światowym baskecie właśnie się skończyła? Nowo mianowany szef federacji Jerry Colangelo rozpoczął działania mające na celu zmianę tego trendu. Spotkał się z koszykarzami, w tym Jamesem, który otwarcie powiedział, że Brown nie miał pomysłu na zespół i źle traktował młodych zawodników. Nowym selekcjonerem został Mike Krzyzewski – legenda Duke i koszykówki uniwersyteckiej w Stanach, człowiek powszechnie szanowany i akceptowany. Jednocześnie Colangelo wynegocjował z grupą zawodników – w tym między innymi LeBronem, Anthonym, Wade’em i Kobem Bryantem – zobowiązanie do reprezentowania barw narodowych przez trzy lata, aż do najważniejszego turnieju, czyli igrzysk w Pekinie w 2008 roku. Poprosił o to najlepszych spośród najlepszych. Jego propozycja została zaakceptowana. LeBron już nie był popychadłem

Browna, ale kluczowym elementem w układance Krzyzewskiego. Tamtego lata wracał jednak do domu mocno rozczarowany. „Nie grałem zbyt wiele na igrzyskach. Po powrocie miałem w sobie tyle energii, że chciałem od razu spotkać się z kolegami z drużyny”, mówił. Gorycz olimpijskiej porażki osłodziły mu narodziny pierwszego dziecka – 6 października na świat przyszedł LeBron James junior. Niektórzy zastanawiali się, czy aby „Mesjasz koszykówki” nie jest zbyt młody jak na ojca, ale raz jeszcze wykazał się dużą dojrzałością i odpowiedzialnością – tym razem poza parkietem. Cavaliers rozpoczęli nowy sezon od trzech kolejnych porażek, ale zakończyli pierwszy miesiąc z bilansem 9:5. LeBron grał fenomenalnie, notując w listopadzie średnio 26,3 punktu, 7,8 zbiórki i 6,1 asysty, co dało mu tytuł Zawodnika Miesiąca w NBA. „Wiedziałem, że poczyni postępy, ale nie sądziłem, że aż tak wielkie – mówił Silas. – On naprawdę stał się wyjątkowym graczem. Czasem jest na granicy bycia zawodnikiem spektakularnym, a czasem nawet… tę granicę przekracza. Do tego wszystkiego pozostał sobą. Najbardziej imponuje mi to, jak szybko zrozumiał i zaakceptował swoją rolę w zespole”. David DuPree pisał na łamach „USA Today”: „Nominalnie uznawany za niskiego skrzydłowego LeBron posiada mentalność rozgrywającego, a umiejętności rzucającego obrońcy, silnego skrzydłowego i centra. Drybluje równie skutecznie w lewą, jak i prawą stronę, wszędzie dociera z łatwością, nawet jeśli defensywa rywala jest skoncentrowana wyłącznie na zablokowaniu mu drogi do kosza”. W Nowy Rok Cavs mieli bilans 17:12 i większość fachowców przewidywała, że bez problemów zakwalifikują się do playoffów. Sam James został wybrany z największą liczbą głosów do pierwszej piątki drużyny Wschodu na tradycyjny Mecz Gwiazd. „Jest wiele rzeczy, które LeBron, jeśli tak postanowi, może robić jeszcze lepiej. Może bardziej efektywnie poruszać się bez piłki. Uważam, że jest w stanie zostać najlepszym obrońcą w tej lidze. Tak naprawdę to może osiągnąć wszystko, na co tylko ma ochotę”, prorokował Dambrot. Jak zwykle miał rację. W styczniu LeBron nie zwolnił tempa, a media zaczęły go nawet wymieniać w szerokim gronie kandydatów do nagrody MVP. W połowie miesiąca w spotkaniu z Portland Trail Blazers jako zaledwie dwudziestolatek zanotował swój pierwszy triple double na parkietach NBA, zdobywając 27 punktów, 11 zbiórek oraz 10 asyst. Wszystko to robił w masce na twarzy – efekt mocnego uderzenia łokciem w wykonaniu Dikembe Mutombo, który złamał mu w ten sposób kość policzkową. Weterani ze starej szkoły nie zamierzali ułatwiać młokosowi drogi po zaszczyty. Trzy dni później James zgromadził28 punktów, 12 zbiórek i 10 asyst w meczu z Golden State Warriors. Wszystko układało się jak w bajce. Do sukcesów na parkiecie doszły dodatkowe atrakcje, jak udział w reklamie Bubblicious, emitowanej w najlepszym paśmie w trakcie Super Bowl, a także udzielenie głosu w słynnej kreskówce Simpsonowie. Wreszcie przyszedł czas na Weekend Gwiazd. Rok wcześniej LeBron nie został wybrany, a gdy dziennikarze zasugerowali, że ciągle może się znaleźć na liście rezerwowej, w przypadku gdy któryś z graczy nabawi się kontuzji, odparł z przekonaniem: „Nie interesuje mnie to. Jestem jedynakiem, nigdy nie kończę jako drugi”. Mecz odbywał się w Denver, ale przyjaciel i wielki rywal Jamesa, Melo, rozgrywał odrobinę słabszy sezon i nie wybrano go do drużyny Zachodu, ale za to został MVP tradycyjnego spotkania Debiutanci – Drugoroczniacy. Media towarzyszyły Jamesowi na każdym kroku. Był atrakcją numer jeden wszędzie, gdzie tylko się pojawił. Pracownicy działu public relations Cavaliers mieli ręce pełne roboty. Samo spotkanie uwidoczniło całemu światu skalę talentu LeBrona, który pozwolił Iversonowi na strzeleckie popisy oraz zabranie do domu statuetki MVP. Sam prezentował zespołową koszykówkę, notując13 punktów, 8 zbiórek i 6 asyst. Wschód wygrał po zaciętym spotkaniu, w

którym obie strony do końca i jak najbardziej na serio walczyły o zwycięstwo. „Tym, co imponuje mi w nim najbardziej, jest fakt, że w pierwszej kolejności dba o kolegów z zespołu. Nie można go uznać za koszykarza egoistycznego. Z takim partnerem mogę grać w kółko przez cały rok. Może w przyszłości uda mi się go namówić, aby dołączył do mnie w Denver?”, mówił Anthony. Warto dodać, że LeBron przyleciał do Denver z Minneapolis prywatnym jetem, z gorączką, katarem i przenikliwym bólem głowy. Problemy z zatokami powodowały, że czuł się fatalnie, znakomicie jednak uzupełniał na parkiecie Iversona i Dwyane’a Wade’a, który również był w fantastycznej formie. „Mój czas w takich meczach dopiero nadejdzie”, prorokował LeBron. W pierwszym meczu po przerwie na All Star Cavs pokonali Chicago Bulls 100:91 i wydawali się pewniakiem do playoffów. Były to jednak miłe złego początki. Na przełomie lutego i marca drużyna Jamesa przegrała sześć kolejnych spotkań. Sam LeBron nie spuścił z tonu, nadal zdobywał sporo punktów i rozdzielał piłki pomiędzy partnerów, ale przestało to wystarczać do odnoszenia zwycięstw. W Toronto dokonywał wręcz nadludzkich czynów – zdobył56 punktów, trafił 14/15 osobistych i zanotował 10 zbiórek. Mimo to Cavs nie dali rady, ponosząc kolejną, dziewiątą porażkę. Następnego dnia Silas stracił pracę. Nowy właściciel, biznesmen z Michigan Dan Gilbert właśnie kupił Cavaliers z rąk wieloletniego prezesa Gordona Gunda i na samym wstępie chciał wprowadzić zmiany. Dymisja Silasa była jego pierwszym znaczącym posunięciem. Doświadczony szkoleniowiec miał świetny kontakt z Jamesem, ale kłócił się z niektórymi weteranami, zwłaszcza z rozgrywającym Erikiem Snowem, który z Philadelphia 76ers brał udział w wielkim finale NBA w 2001 roku. Do końca sezonu drużynę miał prowadzić dotychczasowy asystent Brendan Malone, z którym nawet Cavs odnieśli zwycięstwo już w pierwszym spotkaniu. To był jednak klasyczny „wypadek przy pracy” – ekipa już do samego końca nie odnalazła właściwego rytmu i przegrała wyścig z New Jersey Nets o ósme miejsce w Konferencji Wschodniej, a następnie, z bilansem 42:40, zakończyła sezon tuż poza playoffami. O ile rok wcześniej nikt nie spodziewał się po Cavs miejsca w elicie Wschodu, o tyle drugi z rzędu finisz poza czołową ósemką został odebrany z mieszanymi odczuciami. Nikt jednak nie mógł mieć pretensji do samego LeBrona, który ze swoimi statystykami (27,2 punktu, 7,4 zbiórki i 7,2 asysty) ugruntował swoją pozycję koszykarskiej supergwiazdy. Tym samym został zaledwie piątym graczem w historii NBA, który notował średnio przynajmniej 25 punktów, 7 zbiórek i 7 asyst w sezonie. Wcześniej na tej liście znalazły się takie legendy jak John Havlicek, Oscar Robertson, Larry Bird oraz Michael Jordan – członkowie Galerii Sław. Z tej drogi już nie było odwrotu.

ROZDZIAŁ 9

MIKE BROWN WCHODZI NA POKŁAD Po sezonie LeBron rozstał się ze swoim agentem Aaronem Goodwinem, powierzając tę funkcję wieloletniemu przyjacielowi Maveri-ckowi Carterowi. Jednocześnie dołączył do nowo uformowanej firmy menedżerskiej związanej ze słynnym raperem Jayem Z. Obaj pojawili się na okładce sierpniowego magazynu „XXL”, przez co scementowali powstałą relację biznesową. W tym czasie posadę stracił także Paxson i Gilbert ponoć rozważał kandydaturę Larry’ego Browna na stanowisko generalnego menedżera i wiceprezesa klubu. Do tej nominacji nigdy jednak nie doszło i trudno przypuszczać, czy LeBron maczał w tym palce, ale… Ostatecznie stanowisko GM-a trafiło w ręce byłego supersnajpera Cavs Danny’ego Ferry’ego, a nowym szkoleniowcem został Mike Brown. Było to olbrzymie zaskoczenie. Brown nigdy wcześniej nie pracował jako samodzielny trener, ale znakomicie wywiązywał się z obowiązków asystenta i specjalisty od defensywy w Indiana Pacers, Denver Nuggest, Washington Wizards oraz San Antonio Spurs. Guru wśród szkoleniowców NBA Gregg Popovich wystawił mu świetne referencje. Nic dziwnego, bowiem w 2003 roku wspólnie zdobyli tytuł mistrzowski. Podczas godzinnej prezentacji Brown ujął Gilberta swoim czarem – ten sam trick miał później powtórzyć z Jimem Bussem w Los Angeles Lakers. „To była najlepsza rozmowa o pracę, jaką kiedykolwiek przeprowadziłem”, powiedział później właściciel Cavs. Brown wielokrotnie powtarzał, że „defensywa wygrywa tytuły”, i obiecał poprowadzić drużynę z Cleveland do głównej nagrody. Pytany o swoją relację z Jamesem odparł: „LeBron pozwala mi siebie trenować”, co wielu odebrało – bardzo słusznie zresztą – jak przekazanie władzy w drużynie najlepszemu zawodnikowi. Nowy opiekun Cavs tłumaczył jednak później: „Nauczyłem się od »Popa«, że najlepszym sposobem na trenowanie zawodników jest przekazanie im dużej części odpowiedzialności za decyzje podejmowane na parkiecie”. Po objęciu funkcji od razu zaprosił LeBrona na rozmowę do… parku rozrywki Cedar Point w pobliżu Northwestern Ohio. Lider Cavs wcześniej zrobił research, pytając o Browna swoich kumpli z Pacers, w tym Jermaine’a O’Neala, który wyrażał się o młodym szkoleniowcu w samych superlatywach. „Pierwszą rzeczą, której potrzebowali Cavs i LeBron, była stabilizacja, którą możesz osiągnąć przez zatrudnienie odpowiedniego trenera i właściwych zawodników oraz wprowadzenie pasującego systemu gry. Później musisz dać drużynie trochę czasu na rozwój”, mówił Ferry. Zarówno on, jak i Brown byli wiernymi wyznawcami szkoły Popovicha, mocno ukształtowanymi przez filozofię zarówno koszykarską, jak i życiową tego wieloletniego opiekuna Spurs. Nowy trener Cavs błyskawicznie mianował LeBrona kapitanem zespołu. „James może być liderem w tak młodym wieku ze względu na silny charakter oraz wspaniałą etykę pracy. Ma także wysokie koszykarskie IQ. Potrzebował tylko stabilnej organizacji”, mówił Brown. Z kolei Ferry oceniał: „W tej lidze dobry trener to taki, który ma w sobie wystarczająco dużo pewności siebie, aby przekazać część kontroli niektórym zawodnikom. Nawet jako dwudziestolatek LeBron ma w sobie zdolności przywódcze, których drużyna potrzebuje”. Pod wodzą Browna Cavs uczynili wielki postęp, rozpoczynając sezon wynikiem 7:2, a kończąc z imponującym bilansem 50:32. „Na pewno wygramy pięćdziesiąt meczów!”, zapowiadał przed sezonem i słowa dotrzymał. Jednocześnie nie przestawał zadziwiać. W zwycięskim 109:87 spotkaniu z New Orleans Hornets trafił 5 kolejnych rzutów z dystansu, a łącznie 6, zamykając usta tym, którzy twierdzili, że poza strefą podkoszową jest właściwie bezużyteczny. 13

kwietnia 2005 roku, w meczu z Orlando Magic, przekroczył granicę czterech tysięcy punktów zdobytych na zawodowych parkietach. Nie to jednak miało dla niego największą wartość, ale fakt, że kolega z zespołu, Donyell Marshall, trafił zwycięski rzut z dystansu. LeBron zdobywał średnio 31 punktów na mecz i z rekordową liczbą głosów (2,2 miliona) został wybrany do pierwszej piątki drużyny Wschodu na Mecz Gwiazd. W Houston cały świat oglądał spektakularne show w wykonaniu nowej supergwiazdy NBA. Wszyscy czekali na jego występ, po tym jak w dwóch kolejnych spotkaniach, transmitowanych przez ogólnokrajową telewizję, najpierw zdobył 44 punkty w wygranej konfrontacji ze Spurs, a następnie 43 punkty oraz11 zbiórek przeciwko Boston Celtics. Miejscowa publiczność liczyła na wielki występ lokalnych gwiazd Tracy’ego McGrady’ego i Yao Minga, ale to był wieczór LeBrona. James trafił dwa decydujące rzuty z dystansu w samej końcówce oraz wybronił akcję McGrady’ego, która mogła dać Zachodowi zwycięstwo. Notując 29 punktów, został wybrany najmłodszym MVP w historii, dystansując w tej kategorii wielkiego Oscara Robertsona. Z kolei w głosowaniu na MVP zajął bardzo wysokie drugie miejsce. Wyprzedził go jedynie Steve Nash, lider rewelacyjnych Phoenix Suns, będących bez wątpienia największą sensacją sezonu. Rosnąca pozycja Jamesa w hierarchii NBA nie podlegała dyskusji. James po raz pierwszy awansował do playoffów (a Cavs pierwszy raz od 1998 roku, gdy ich najlepszym zawodnikiem był ociężały Shawn Kemp), ale kibice w Cleveland oczekiwali ich z niepokojem. LeBron nie wystąpił w ostatnim spotkaniu rozgrywek zasadniczych przeciwko Atlanta Hawks z powodu kontuzji kostki. Nerwowo obserwował ten mecz z linii bocznej, ostatecznie świętując jednopunktowe zwycięstwo Cavs, które przypieczętowało przewagę własnego parkietu. W pierwszej rundzie jego drużyna natrafiła na groźnych Washington Wizards z supersnajperem Gilbertem Arenasem w składzie. 22 kwietnia, w swoim debiucie w playoffach, James nie tylko występował od pierwszej minuty, ale i sprawiał wrażenie gracza kompletnie nie do zatrzymania, notując triple double. Cavs zwyciężyli 97:86. Po czterech meczach seria była jednak wyrównana 2:2 i spotkanie numer pięć miało olbrzymią stawkę. To była niezwykle zacięta potyczka, rozstrzygnięta na trzy sekundy przed końcem. LeBron minął trzech obrońców i zakończył akcję layupem9, po drodze omal nie wyszedł jednak poza linię końcową! „Gdybym miał na sobie buty numer osiemnaście albo dziewiętnaście, to sędziowie odgwizdaliby aut i nie wygralibyśmy tego meczu. Na szczęście mój numer to szesnaście. Byłem więc w stanie jakoś przecisnąć się obok linii końcowej, aby trafić ten layup”, mówił po meczu. Drużyna z Cleveland zwyciężyła także w spotkaniu numer sześć i przebiła się do półfinału konferencji, gdzie jednak odpadła po ciężkiej, siedmiomeczowej batalii z Detroit Pistons. Cavs prowadzili nawet 3:2, wygrywając piąty mecz, w Auburn Hills, dzięki 32 punktom LeBrona oraz zwycięskiemu layupowi silnego skrzydłowego Drew Goodena, przegrali jednak kolejne spotkanie u siebie różnicą zaledwie dwóch punktów, a następnie zostali rozbici 79:61 w konfrontacji numer siedem w Detroit. Mistrzowskie doświadczenie Chaunceya Billupsa, Richarda Hamiltona i Rasheeda Wallace’a okazało się decydujące. Pistons momentami wręcz potrajali Jamesa w obronie, który jednak mimo to grał dobrze, notując w trakcie playoffów średnio 30,8 punktu, 8,1 zbiórki oraz 5,5 asysty. Jednocześnie wzrosła jego aktywność na rynku reklamowym. Producenci zawzięcie rywalizowali o możliwość skorzystania z wizerunku młodziutkiej gwiazdy. Nike namówiła go do udziału w serii reklamówek o nazwie The LeBrons, podczas kręcenia których musiał się wykazać talentem aktorskim. Coca-Cola wykorzystała go w spotach napojów Sprite i Vitamin Water, a firma ubezpieczeniowa State Farm obsadziła w komediowej roli, w której robił sobie żart kosztem

dobrego kumpla Richarda Paula. LeBron poprowadził także prestiżowe ESPY Awards i jako drugi koszykarz w historii (po Jordanie) był gospodarzem Saturday Night Live w NBC. Zaliczył nawet epizody w serialach On, ona i dzieciaki oraz Ekipa. W 2010 roku, pod koniec pobytu w Cleveland, jego łączne wpływy z reklam osiągnęły sumę stu trzydziestu milionów dolarów. Kilka miesięcy wcześniej Dan Gilbert zabrał go na seminarium w Sun Valley w stanie Idaho z udziałem takich miliarderów jak Warren Buffett, Barry Diller, Michael Eisner, Paul Allen i Mark Cuban, kontrowersyjny właściciel Dallas Mavericks. Kariera biznesowa LeBrona miała się rozwijać równolegle z jego karierą koszykarską. James znalazł się u szczytu popularności, a jeden z weteranów zdobył się na dość kontrowersyjną i szeroko komentowaną podpowiedź. W programie Quite Frankly Iverson tak doradzał LeBronowi: „Jeśli nie chcesz być uznany za złego chłopca NBA, jak ja obecnie, to najlepiej nie bądź sobą, udawaj kogoś innego. W przeciwnym razie czeka cię kiedyś ten sam los. Chciałbym powiedzieć, abyś wyciągnął wnioski z moich błędów. LeBron, teraz wszyscy cię kochają. Wystarczy jednak, że wydarzy się jakiś incydent – tylko czekają, aby móc zacząć cię nienawidzić”.

ROZDZIAŁ 10

COACH K MÓWI, ŻE MOGĘ BYĆ LIDEREM Przed rozpoczęciem kolejnego sezonu James poleciał z reprezentacją USA na mistrzostwa świata. Media spekulowały, że pod nieobecność leczącego kontuzję kolana Bryanta to on zostanie naturalnym liderem drużyny Krzyzewskiego. Kadra najpierw spotkała się na zgrupowaniu w Las Vegas, a dopiero później udała się do Japonii. „LeBron był młodziutkim graczem i coach K to rozumiał. Obaj słyszeli o sobie nawzajem bardzo wiele, ale się nie znali. Pierwsze wrażenie było bardzo ważne”, ocenia Colangelo. „Na początku wszyscy zawodnicy i trener starali się znaleźć odpowiednią płaszczyznę porozumienia. To było takie »wyczuwanie się« nawzajem – wspomina z kolei Mike d’Antoni, wówczas asystent Krzyzewskiego. – Dlatego właśnie Colangelo wymagał deklaracji na trzy lata, aby mieć czas na zdefiniowanie ról poszczególnych graczy. Za pierwszym razem zawsze jest to dla wszystkich pewien szok. Pierwszego lata nie zrealizowaliśmy wszystkiego, co chcieliśmy, ale kontynuowaliśmy pracę nad detalami. Wiedzieliśmy, co LeBron może dać tej drużynie. Coach K przeprowadził z nim wiele rozmów i w końcu do niego dotarł. On był jednym z zaledwie trzech zawodników, którzy przepracowali z nami trzy kolejne letnie zgrupowania. To okazało się dla nas kluczowe. A także dla niego, bo na sam koniec w pełni zrozumiał, o co nam chodzi”. Amerykanie wygrali sześć pierwszych spotkań z taką łatwością jak dawne Drużyny Marzeń i wszyscy prorokowali, że bez problemów sięgną po złoto. Wtedy jednak w półfinale zostali nieoczekiwanie rozbici przez Greków. To była wielka sensacja. Prowadzeni przez doświadzonego rozgrywającego, gwiazdę Euroligi Theofilisa Papaloukasa, koszykarze bezwzględnie egzekwowali akcje pick-and-roll10, na które rywale nie mieli żadnej odpowiedzi. W kółko robili to samo, korzystając ze sprawdzonej zagrywki i rozgramiając zdumionych, sfrustrowanych Amerykanów. To była lekcja pokory – ostatnia, jaką reprezentacja USA musiała znieść na drodze do przyszłej chwały. Po tej porażce Krzyzewski spotkał się w hotelu na prywatnym meetingu z LeBronem, Wade’em oraz Anthonym. Powiedział im, że mają walczyć o brązowy medal, jakby to była najważniejsza stawka, choć przecież „nagrody pocieszenia” nie leżą w mentalności amerykańskich sportowców. Doświadczony szkoleniowiec wiedział jednak, co robi, starając się odbudować morale młodych podopiecznych po bolesnej klęsce – tym bardziej że reprezentacja USA mogła wykorzystać ten mecz do wyrównania rachunków z Argentyną, która pokonała ją w ostatnim turnieju olimpijskim. LeBron rozpoczął ten mecz jako rozgrywający i wypadł znakomicie. Zdobywając 22 punkty, 9 zbiórek i 7 asyst, poprowadził Amerykanów do łatwego zwycięstwa 96:81. „Gdy jesteś megagwiazdą, stajesz również przed rzadką szansą zostania liderem. To, co robisz na parkiecie, inspiruje wtedy twoich kolegów z drużyny. Jako trenerzy zespołu staraliśmy się pokazać mu, co może zrobić dla tej reprezentacji. LeBron miał wszelkie dane ku temu, aby zostać wielkim liderem. Już wtedy był jednym z najlepszych koszykarzy świata. W odpowiednim momencie stanął na wysokości zadania. Reprezentował narodowe barwy najlepiej, jak mógł”, wspomina D’Antoni. „Cały czas słyszę, jak ludzie używają słowa »presja«. Wiem, że ona mi towarzyszy, ale sam jej na siebie nie nakładam. Wierzę, że jeśli będę grał po swojemu, sprawy same pójdą we właściwym kierunku”, mówił LeBron. Sezon 2006/07 miał się okazać dla niego kolejnym przełomem.

ROZDZIAŁ 11

WRESZCIE W FINALE Po zakończeniu sezonu 2005/06 James siadł do stołu negocjacyjnego z działaczami Cavaliers i ostatecznie przedłużył kontrakt do 2010 roku. Po powrocie z Japonii dostał od Browna wolne, aby nabrał sił i odpoczął przed kolejną kampanią. Postanowił oszczędzać go w spotkaniach przedsezonowych, LeBron rozpoczął jednak w wyjściowej piątce pierwszy mecz z Washington Wizards, który Cavs wygrali. Od samego początku sprawiali wrażenie drużyny jeszcze mocniejszej niż rok wcześniej. Podobnie sam James. „Każdy prosi go o coraz więcej, a on słucha i daje nam to, czego potrzebujemy”, komentował opiekun zespołu. James znów dał popis w Meczu Gwiazd, zdobywając 28 punktów w ciągu 32 minut gry. Mimo to w trakcie sezonu najpierw Larry Hughes, a następnie sam LeBron głośno wyrażali głośno niezadowolenie z powodu zbyt schematycznych zagrywek w ataku i niepotrzebnego spowalniania tempa w ofensywie. Zdaniem lidera Cavs powinni więcej biegać, a ich najlepsi zawodnicy wykorzystywać swą szybkość i siłę. Brown zorganizował spotkanie z Hughesem i Jamesem, podczas którego obie strony wyjaśniły sobie kwestie sporne. W rezultacie Cavs przyspieszyli tempo gry, jak bowiem stwierdził Brown: „Ja podejmuję wszystkie ostateczne decyzje, ale w tym procesie muszę się komunikować z zawodnikami. Jako trener chcesz mieć najlepszego zawodnika po swojej stronie. Gdyby pomiędzy mną a LeBronem sprawy stanęły na ostrzu noża, tylko trzy osoby na całym świecie opowiedziałyby się po mojej stronie: moja matka, mój ojciec i moja żona”. James dodał: „Mike Brown dobrze mnie zna, a ja dobrze znam Mike’a Browna. Czujemy się komfortowo w swoim towarzystwie. Łączy nas więź, którą od dłuższego czasu konsekwentnie wzmacniamy”. Cavs zakończyli sezon z bilansem 50:32, identycznym jak rok wcześniej, i, także jak przed dwunastoma miesiącami, w pierwszej rundzie zmierzyli się z Wizards. Tym razem jednak nie było powtórki z rozrywki, czyli zaciętej rywalizacji i dramatycznych końcówek. James i spółka rozprawili się z przeciwnikiem ze stolicy w czterech łatwych spotkaniach. W półfinale konferencji czekała na nich doświadczona drużyna New Jersey Nets, zbudowana wokół weteranów Jasona Kidda, Richarda Jeffersona i Vince’a Cartera. To była trudniejsza seria, ale Cavs ostatecznie zwyciężyli 4:2. Mimo to w kolejnej rundzie nikt nie dawał im większych szans w konfrontacji z Pistons, uważanymi wówczas przez większość fachowców za najlepszą drużynę w NBA. „Obecni w lidze są tylko Spurs i Pistons, a następnie długo, długo nikt”, mówił na antenie TNT Charles Barkley. Rywalizacja rozpoczęła się zgodnie z przewidywaniami. Ekipa z Detroit wygrała pierwszy mecz, po którym media doszczętnie skrytykowały LeBrona za to, że w ostatniej akcji zamiast rzucać, podał piłkę do znajdującego się na czystej pozycji Marshalla. „Nadal jestem tym samym zawodnikiem co zawsze. Jeśli mój partner znajdzie się na czystej pozycji, a sam zostanę podwojony, wówczas podam do lepiej ustawionego kolegi. Jestem liderem tego zespołu. Biorę na siebie pochwały za zwycięstwa, ale również krytykę w przypadku porażek”, mówił James. W drugim meczu Pistons znów triumfowali w końcówce, a LeBron spudłował ostatni rzut, przez ręce Richarda Hamiltona. DobitkaHughesa, a następnie Andersona Varejão, również okazała się niecelna. Cavs potrafili obronić własny parkiet, wygrywając dwa spotkania w Cleveland. W meczu numer trzy James zdobył 32 punkty,8 zbiórek i 9 asyst, a jego drużyna zwyciężyła 88:82. W kolejnym

pojedynku drużyna z Cleveland zwyciężyła 91:87. LeBron zdobył14 ze swoich 25 punktów w czwartej kwarcie, do tego dołożył 11 asystoraz 7 zbiórek. A następna potyczka przeszła do historii. Mecz numer pięć od początku do końca miał wyrównany przebieg. Na 20 sekund przed ostatnią syreną Pistons prowadzili różnicą dwóch punktów, ale LeBron trafił trudny rzut i doprowadził do dogrywki. James w pojedynkę walczył z całą doświadczoną ekipą „Tłoków” z Detroit. Doprowadził do remisu w pierwszej dogrywce, następnie trafił szalony rzut z dystansu, aby wyrównać stan w drugiej części doliczonego czasu gry. Na 11 sekund przed końcem Brown poprosił o czas. Wszyscy wiedzieli, że to LeBron odda ostatni rzut. Pistons, słynący z najlepszej wówczas defensywy w NBA, nie potrafili temu zaradzić. James dynamicznie wbił się pod kosz i na dwie sekundy przed końcem popisał się zwycięskim layupem. Zdobył 29 spośród ostatnich 30 punktów Cavs w tym meczu, a łącznie aż 48. To był bodaj najbardziej spektakularny występ indywidualnego zawodnika w playoffach od czasów niesamowitej eksplozji strzeleckiej Michaela Jordana w Boston Garden w 1986 roku, gdy Larry Bird nazwał go „Bogiem przebranym za koszykarza”. ESPN później uznała występ Jamesa za czwarty najlepszy w całej historii NBA. Ani Jordan, ani nawet Wilt Chamberlain nie mogą poszczycić się meczem, w którym zdobyli ostatnie 25 punktów dla swojej drużyny. „Miałem kilka udanych zagrań, które potrafiłem wykończyć. Nikt mi jednak nie ułatwiał zadania. Nie było wcale tak, że rywale otwarli drogę do kosza i zaprosili do środka”, tłumaczył James. LeBron grał bardzo dobrze także podczas spotkania numer sześć – zdobywając 20 punktów, 14 zbiórek i 8 asyst. W decydujących momentach wykorzystał fakt, że rywale kryli wyłącznie jego. Podawał na czyste pozycje do młodziutkiego Daniela „Boobiego” Gibsona, który trafił wszystkie pięć rzutów z dystansu, zdobywając nieoczekiwanie aż 31 punktów. Wcześniej nikt nawet nie wiedział, kim jest ten debiutant! „Widziałem, że dziś miał w sobie to coś. Jego stopy były perfekcyjnie ustawione, podobnie jak ramiona. Wiedział, że LeBron poda mu piłkę. Gdy zaczynasz trafiać seriami – jesteś bardzo skoncentrowany na każdym rzucie. Obręcz staje się automatycznie szersza, gra się spowalnia… Czujesz się, jakbyś grał w kosza przed swoim domem”, mówił były kolega Jamesa z zespołu Dru Joyce III, oglądający ten mecz w hali w Cleveland. LeBron w całym spotkaniu oddał zaledwie 11 rzutów. „Kiedy zastanawiałem się nad przyszłością Jamesa w NBA, widziałem go bardziej jako nowego Magica niż drugiego Jordana. Był najlepiej podającym zawodnikiem, jakiego kiedykolwiek zobaczyłem na własne oczy. Myślałem, że zostanie liderem ligi w kategorii asyst. Wtedy jednak zaczął trafiać jak szalony, co nie jest dla niego typowe. LeBron stanowi połączenie Magica i Jordana. To jeden z niewielu zawodników zdolnych pokazać obie twarze w zależności od potrzeb. Ta cecha czyni go wielkim koszykarzem”, oceniał Keith Dambrot. Cavs dobili podłamanych Pistons, pewnie zwyciężając 98:82. W ciągu zaledwie czterech lat James przemienił najgorszy zespół w całej NBA w drużynę, która po raz pierwszy w historii klubu awansowała do wielkiego finału! Czy była w stanie pokonać jeszcze jedną przeszkodę? Na jej drodze stanęli jednak weterani z San Antonio – zespół imponujący dyscypliną, organizacją gry i wręcz mechaniczną precyzją w egzekwowaniu planu rozrysowanego przez genialnego stratega Popovicha. Mike Brown miał się zmierzyć ze swoim nauczycielem. Żadna kopia nie jest jednak lepsza od oryginału. Popovich miał mu udzielić surowej lekcji. Spurs od początku skoncentrowali cały system obronny na LeBronie, który nie miał łatwego życia. Tym bardziej że jego partnerzy nie sprostali wyzwaniu – stawka ich przerosła. Spurs wygrali pierwszy mecz 85:76, a następnie kolejny 103:92. W spotkaniu numer trzy James nie trafił ostatniego rzutu z dystansu, który mógł doprowadzić do dogrywki, i w konsekwencji Cavs przegrali 72:75.

LeBron zdobył 12 ze swoich 25 punktów w czwartej kwarcie, ale po meczu wszyscy zwracali uwagę na ten jeden spudłowany rzut. Żaden zespół nigdy nie zdobył tytułu, ulegając w serii finałowej 0:3. Spurs mieli zadać ostateczny cios w spotkaniu numer cztery. Mecz miał bardzo zacięty przebieg, ale raz jeszcze weterani z San Antonio zatriumfowali, tym razem 83:82, zdobywając swój trzeci tytuł mistrzowski w odstępie pięciu lat. Gdy zdruzgotany LeBron schodził z parkietu, Duncan podszedł do niego i szepnął na ucho: „Pewnego dnia ta liga będzie należeć do ciebie!”. James nie chciał zostać na ceremonii wręczenia nagród i szybkim krokiem ruszył prosto do szatni. „Nawet się nie odwróciłem w tamtym kierunku. Widziałem w przeszłości zespoły zdobywające mistrzowskie tytuły, oglądałem przecież różne finały w telewizji. Na tę ceremonię nie miałem ochoty patrzeć”, wspominał. Filigranowy rozgrywający z Francji, Tony Parker, został wybrany MVP finałów. LeBron kończył więc sezon z dużym rozczarowaniem, które osłodziły nieco narodziny drugiego syna – Bryce Maximus James przyszedł na świat 14 czerwca 2007 roku. Ojcem chrzestnym został przyjaciel LeBrona, rozgrywający New Orleans Hornets Chris Paul. Zaraz po finałach James stwierdził: „Absolutnie muszę się stać lepszym zawodnikiem. Jeśli ja wzniosę się na wyższy poziom, wówczas cały zespół urośnie w siłę. Zrobię wszystko, co w mojej mocy, abyśmy za rok zostali mocniejszą drużyną”. Nie spodziewał się jednak, że był to jego jedyny finał w koszulce Cavs. Strategia Spurs była prosta – zablokować drogę do kosza, odciąć niesamowicie szybkiemu i dynamicznemu skrzydłowemu ekipy z Cleveland możliwość penetracji i zmusić do oddawania rzutów za trzy albo z trudnych pozycji na dalekim półdystansie. Frustracja LeBrona pogłębiała się z upływem serii – nawet na linii rzutów wolnych pokazywał nerwy, trafiając jedynie 69 procent. Inna sprawa, że nie miał wystarczającego wsparcia. Dopiero rywalizacja ze Spurs uwidoczniła wszelkie braki Cavs – jak mocno byli oni uzależnieni od jednego zawodnika i jak bardzo ograniczoną pulą talentu dysponował Mike Brown. Na domiar złego Larry Hughes, teoretycznie drugi najlepszy gracz w drużynie, cierpiał z powodu kontuzji i w dwóch meczach zaliczył tylko epizody, zdobywając łącznie dwa punkty. Ilgauskas grał fatalnie przeciwko Duncanowi, trafiając jedynie 45 procent z gry i notując średnio 7,8 punktu. W tej sytuacji największą pomoc Jamesowi dał średniej klasy silny skrzydłowy Drew Gooden, bardziej typowy „walczak” niż koszykarski wirtuoz, który zdobywał 12,8 punktu i 8,3 zbiórki. „Zmierzyliśmy się z zespołem silniejszym od nas – mówił LeBron. – Muszę się stać dziesięć razy lepszym koszykarzem. Nasz zespół musi być dziesięć razy lepszy. Wszystko zaczyna się jednak ode mnie. W trakcie całego sezonu czułem się świetnie, ale na tym etapie każdemu coś dolega, głównie zmęczenie. Nie szukam żadnych wymówek, wiem jednak, że duża liczba strat w finałach nie jest czymś dla mnie typowym. Wynikała najczęściej z prostych błędów, źle obliczonych podań. Takie rzeczy mogę i powinienem kontrolować”. Rzeczywiście, w czterech meczach zanotował aż 22 straty, a ponadto trafiał do kosza na marnej skuteczności 36 procent z gry. Po zakończeniu sezonu LeBron poprowadził ESPY Awards, wspólnie z komikiem i gospodarzem popularnego talk show Jimmym Kimmelem. Następnie udał się do Las Vegas na zgrupowanie reprezentacji USA, która musiała walczyć o zakwalifikowanie się do igrzysk podczas FIBA Americas Tournament z udziałami najlepszych drużyn narodowych z regionu. Tym razem do ekipy dołączył zdrowy Bryant, a także uważany wówczas za najlepszego rozgrywającego w lidze Jason Kidd. Dla Jamesa było to bardzo ciekawe spotkanie, bo raptem kilka tygodni wcześniej wyeliminował Kidda z playoffów. Teraz jednak grali w tej samej drużynie i o ten sam cel – odbudowanie potęgi amerykańskiej koszykówki w wydaniu reprezentacyjnym. Pierwszy etap

zakończył się całkowitym sukcesem, gdyż reprezentacja gromiła przeciwnika za przeciwnikiem. Imponował zwłaszcza Kidd, który w dwóch spotkaniach nie oddał ani jednego rzutu, ale w pełni kontrolował przebieg wydarzeń na parkiecie, obsługując partnerów rewelacyjnymi asystami. „On jest jednym z najlepszych rozgrywających w historii koszykówki. Dla mnie osobiście to było świetne doświadczenie – móc obserwować, jak poświęca się dla zespołu i stawia dobro drużyny na pierwszym miejscu”, komentował James. Po raz pierwszy poznał także z bliska Bryanta, który zainspirował go do jeszcze większych poświęceń i ostrzejszego reżimu treningowego. Obaj gwiazdorzy nie zaprzyjaźnili się, ale na pewno zyskali dla siebie wielki szacunek. „Kobe stał się dla LeBrona punktem odniesienia, nawet jeśli on sam nie zdawał sobie z tego sprawy”, oceniał Colangelo. „Ja jestem typowym graczem zespołowym – mówił James, dodając: – Poświęcę wszystko, co tylko mogę, aby osiągnąć sukces ze swoją drużyną. Kobe jest wielkim, wielkim, wielkim koszykarzem. Dlatego nie mamy żadnych problemów ze znalezieniem wspólnego języka na parkiecie”. LeBron zaskoczył wszystkich w tym turnieju, trafiając aż 23 na 37 prób z dystansu. Inna sprawa, że linia rzutów za trzy punkty była wtedy w meczach rozgrywanych pod egidą FIBA o prawie metr bliżej. Role w reprezentacji USA zostały dokładnie podzielone. Kidd był jego „duszą”, Bryant zawodnikiem, do którego piłka trafiała w najważniejszych momentach, a James – liderem często zabierającym głos w szatni. „Nigdy nie widziałem młodego człowieka, który dojrzewał w tak astronomicznym tempie”, oceniał Colangelo.

WYWIAD Z ANDERSONEM VAREJÃO Nikt nie dawał Cavaliers szans na awans do finału w 2007 roku, a jednak tego wspólnie dokonaliście. Mieliśmy bardzo trudną drogę do finału, ale każdy z nas mocno wierzył, że możemy sprostać wyzwaniu. Ta wiara dodała nam sił i okazała się kluczowa do sukcesu. Wielu ludzi w nas wątpiło, kwestionowało nasz charakter i umiejętności, ale jednak potrafiliśmy ich zaskoczyć. W finale konferencji Detroit Pistons uchodzili za zdecydowanego faworyta i nawet objęli prowadzenie 2:0 w serii. Jak byliście w stanie odwrócić losy tej rywalizacji i wygrać cztery kolejne spotkania? Dokładnie, Pistons prowadzili 2:0, jadąc do Cleveland, i gdyby wygrali choćby jedno spotkanie na naszym terenie, to wówczas znaleźlibyśmy się w beznadziejnym położeniu. Na szczęście nic takiego nie nastąpiło. Obroniliśmy własny parkiet, wygraliśmy przełomową konfrontację na wyjeździe i przed meczem numer sześć poczuliśmy się bardzo mocni. Wiedzieliśmy, że mamy ich w garści. Jak wspominasz występ LeBrona w meczu numer pięć? To było absolutnie niewiarygodne! Czułem się, jakbym brał udział w grze komputerowej w wersji 3D. LeBron wykonał fantastyczną robotę. Już do dłuższego czasu był supergwiazdą NBA, ale ciągle potrafił nas zaskakiwać niemal każdego dnia, zarówno na treningach, jak i w trakcie spotkań. Pokazywał naprawdę niezwykłe zagrania. W kolejnych sezonach to Cavs byli faworytami, ale już nigdy nie zagrali w finale NBA. Dlaczego? W tej lidze strasznie trudno się wygrywa, a co dopiero awansuje do wielkiego finału. Czasem wydaje ci się, że masz lepszy zespół, ale nie wyjdzie ci jeden mecz, nie sprostasz wyzwaniu i

odpadasz. Pamiętam, jak przegraliśmy z Magic w 2009 roku. W pierwszym meczu prowadziliśmy różnicą dwudziestu punktów, ale mimo to daliśmy się zaskoczyć. Później rywale mogli nam zaserwować nawet „sweep”11. Raz uratował nas LeBron, trafiając zwycięski rzut równo z syreną, ale to było za mało. Strasznie żałuję, bo uważam, że wtedy mieliśmy zespół na miarę mistrzowskiego tytułu. Niestety nie było nam dane go zdobyć. Jak dowiedziałeś się o „decyzji” LeBrona o odejściu do Miami Heat? Byłem w Brazylii i powiedzieli mi o tym koledzy, którzy oglądali telewizję. Nie ukrywałem zaskoczenia. Cóż jednak mogę poradzić… To jest jego życie i jego decyzje. Może robić to, co w danej chwili uważa za stosowne. Na sam koniec zdobył dwa tytuły mistrzowskie w Miami, więc pewnie nie żałuje. Czy uważasz, że teraz James jest innym koszykarzem niż w latach gry w Cleveland? Oczywiście. Jest bardziej dojrzały, doświadczony. Z roku na rok staje się coraz lepszy. Wiele osób zastanawia się: „Przecież to nie do pomyślenia. Najlepszy koszykarz świata może być jeszcze lepszy?”. On systematycznie udowadnia, że tak. Jak już powiedziałem wcześniej – swego czasu potrafił nas zaskakiwać każdego dnia. Teraz zaskakuje cały świat. Czy powitałbyś go z otwartymi ramionami, gdyby zdecydował się wrócić do Cleveland? Choćby nawet jutro! (śmiech).

ROZDZIAŁ 12

W POSZUKIWANIU DRUGIEJ OPCJI James zawsze słynął z tego, że wracał po letnich wakacjach w świetnej formie fizycznej – bez zbędnych kilogramów i zadyszki po pierwszych treningach biegowych. Gdyby Shaq i Charles Barkley mieli podobną etykę pracy, pewnie zdobyliby po kilka mistrzowskich tytułów, dominując na parkietach NBA przez dwadzieścia sezonów. LeBron dbał o dietę, korzystając z usług prywatnego kucharza. Po meczach zawsze jadł świeże owoce, grillowaną rybę i sushi. Jego jedyną słabością w szatni były „chicken fingers”. Od początku profesjonalnej kariery sprawdzał we wszystkich produktach zawartość cukru oraz tłuszczów. Z reguły wybierał posiłki z dużą ilością warzyw. Wreszcie po pięciu latach w zawodowej lidze stał się zapalonym miłośnikiem jogi. „Dbanie o własne ciało na co dzień to dyscyplina i poświęcenie – mówił. Zresztą pod tym względem wzorował się na Jordanie: czytał książki i oglądał programy na temat swojego idola. – Joga to nie tylko praca nad ciałem, ale również trening umysłu. Ta technika bardzo mi pomogła. Musisz się skoncentrować, ponieważ czasem ustawiasz się w pozycjach, w których możesz sobie zrobić krzywdę, jeśli nie oddychasz we właściwym tempie”. James zaraził się miłością do jogi latem 2007 roku, gdy Mike Mancias, asystent dyrektora Cavs od przygotowania fizycznego, dołączył do niego podczas zgrupowań reprezentacji USA w Las Vegas i Chinach. Kareem Abdul Jabbar był pierwszym słynnym koszykarzem uzależnionym od jogi, później Phil Jackson wprowadził tego typu zajęcia w mistrzowskim sezonie 1997/98 z Chicago Bulls. Jamesa zainspirował także Alan Henderson, weteran na pozycji skrzydłowego w ekipie z Cleveland, który przywiązywał dużą wagę do ćwiczeń rozciągających – głównie z piłkami lekarskimi. Jak sam twierdził, w ten sposób wydłużył sobie karierę w NBA przynajmniej o kilka lat. W zawodowej lidze nie brakowało zawodników, którzy zupełnie nie zwracali uwagi na ten aspekt życia profesjonalnego sportowca – skrajne przypadki to Olivier Miller (kończył karierę w Pruszkowie) czy Robert „Tractor” Traylor (popełnił samobójstwo)12, którzy nawet w czasach gry w NBA przypominali bardziej zapaśników sumo. James dbał o zdrowie w sposób całościowy. Bill Simmons tak pisał w swojej Book of Basketball: „W 2008 roku LeBron ewoluował w stronę surrealnego połączenia Doctora Ervinga z czasów ABA (gra w kontrataku), Scottiego Pippena z 1992 roku (dominujący atletyzm po obu stronach parkietu) i Bo Jacksona (nadludzka siła) z pewną dozą waleczności Jordana i braku egoizmu w stylu Magica… a to wszystko zmiksowane niczym koktajl Mołotowa w ważącym prawie trzysta funtów13 ciele Karla Malone’a. Mając zaledwie dwadzieścia trzy lata i żadnych opanowanych manewrów podkoszowych, nadal potrafił z łatwością zdobywać trzydzieści punktów każdego wieczoru. Gdyby ktoś mi powiedział: »W dwóch kolejnych sezonach ten dzieciak wywalczy dwie kolejne nagrody MVP z taką różnicą nad rywalami jak Shaq w roku 2000«, uwierzyłbym. LeBron stał się pierwszym od czasów Jordana zawodnikiem, którego musisz zobaczyć przynajmniej raz w swoim życiu na własne oczy. Fani przychodzili wcześniej na mecze wyjazdowe jego drużyny tylko po to, aby zobaczyć LeBrona nieustannie biegającego, skaczącego do alley-oopów, rzucającego jedną ręką z połowy boiska i skaczącego z radością na plecy Shaqa niczym perfekcyjnie skoordynowany, czteroletni mutant cierpiący na zawyżony poziom cukru we krwi”. Jednocześnie James stawał się w równym stopniu ikoną popkultury. Kilkakrotnie wystąpił w popularnym talk show Davida Lettermana w CBS, gościł też u Jaya Leno w NBC. Doświadczony

specjalista od wizerunku, nowojorczyk Keith Estabrook, promował go bardzo skutecznie. W 2008 roku LeBron został trzecim mężczyzną w stuszesnastoletniej historii „Vouge’a”, który znalazł się na okładce magazynu (dwaj pozostali to aktorzy Richard Gere i George Clooney). Na zdjęciu, autorstwa słynnej Annie Leibowitz, towarzyszyła mu brazylijska topmodelka Giselle Bundchen. James trafił także na okładki „Men’s Fitness”, „Forbes”, a nawet „Wall Street Junior”. Stawał się medialną sensacją. „Szybko się zorientował, że może być jednocześnie twarzą swojego zespołu, twarzą NBA oraz światową gwiazdą mediów”, oceniał Jeff Phelps, telewizyjna osobowość z Cleveland. LeBron nie mógł się doczekać rozpoczęcia kolejnego sezonu, ale chyba pomyliły mu się daty, bo na noc otwarcia postanowił wziąć sobie wolne. 31 października Cavs przegrali 74:92 z Dallas Mavericks, a James po raz pierwszy (i jak do tej pory ostatni) w karierze nie zdobył ani jednego punktu! Zrehabilitował się jednak dwa dni później, gdy przeciwko New York Knicks zanotował 45 punktów, 7 zbiórek oraz 7 asyst. Prasa zgodnie odtrąbiła zwycięstwo – „Król” wrócił do swojej normalnej dyspozycji. LeBron kontynuował działalność charytatywną, podejmując gościną aż osiemset rodzin, większość bezdomnych, podczas Święta Dziękczynienia na specjalnej kolacji w hali Quicken Loans Arena. Po uroczystym posiłku wszyscy zgromadzeni obejrzeli przedpremierowy pokaz filmu Alvin i wiewiórki. James rozdawał także karty na darmowe zakupy w sklepie spożywczym oraz oprowadził zainteresowanych po szatni Cavs. „To wspaniałe uczucie, gdy widzę uśmiech na twarzach dzieciaków – mówił. – To jest dla mnie rzecz najważniejsza. To wszystko naprawdę wiele znaczy zarówno dla mnie, jak i dla nich”. Tymczasem układ sił w NBA uległ zasadniczej zmianie. Danny Ainge, generalny menedżer Boston Celtics, którzy zakończyli poprzedni sezon jako jeden z najgorszych zespołów w lidze, dokonał latem dwóch zaskakujących transferów, ściągając Raya Allena z Seattle i Kevina Garnetta z Minnesoty, tworząc w ten sposób oryginalną Wielką Trójkę, mającą później zainspirować Pata Rileya w Miami. W ten sposób najbardziej utytułowany klub NBA stał się nagle wielkim faworytem do mistrzowskiego tytułu i poważną przeszkodą dla Cavs na drodze do ponownego udziału w finale. Na Zachodzie pozycja Spurs wydawała się niezagrożona, aż do momentu, gdy niezadowolony Kobe Bryant wymógł wzmocnienia na działaczach Los Angeles Lakers. W transferze, który Popovich uznał za „szkodliwy i kuriozalny”, Lakers ściągnęli z Memphis, niemal za bezcen, wszechstronnego, znakomicie wyszkolonego technicznie centra Paua Gasola. W ten sposób Paul Pierce dostał olbrzymie wsparcie w Bostonie, a Bryant w Los Angeles. Tylko LeBron nie mógł się doczekać, ale początkowo nic sobie z tego nie robił. W pierwszym miesiącu rozgrywek grał jak w transie. Pomiędzy 14 a 27 listopada w siedmiu kolejnych spotkaniach notował przynajmniej 30 punktów, a do tego średnio zaliczał 9,3 zbiórki i 10 asyst. Cavs byli na fali aż do kończącego miesiąc meczu z Detroit Pistons, w którym LeBron wybił palec wskazujący u lewej ręki podczas próby złapania piłki w locie. Uraz nie był poważny, jednak zmusił Jamesa do opuszczenia pięciu spotkań. Wszystkie zakończyły się porażką Cavs, co tylko uwypukliło narastający problem – brak wsparcia dla lidera ekipy z Cleveland ze strony pozostałych zawodników. Po powrocie Jamesa drużyna grała w kratkę. Po dwóch miesiącach miała bilans 14:17 i nie brakowało obaw, czy w ogóle zdoła się zakwalifikować do playoffów. Danny Ferry i jego współpracownicy rozpaczliwie szukali wzmocnień. Ostatecznie pozyskali z Chicago dwóch weteranów, wysokich Joego Smitha i Bena Wallace’a, a także snajpera Wally’ego Szczerbiaka i niepokornego obrońcę Delontego Westa ze Seattle. Byli to jednak w komplecie gracze zadaniowi, podczas gdy James potrzebował partnera na poziomie All Star.

LeBron grał w kilku meczach ze spuchniętą, skręconą kostką, ale nie pozwolił okrętowi zatonąć. Cavs zakończyli sezon z bilansem 45:37, pomimo dużej liczby opuszczonych spotkań przez Gibsona oraz Ilgauskasa, i szykowali się do obrony prymatu w Konferencji Wschodniej, rozstawieni z numerem czwartym. „Było nam bardzo trudno. Często nie wiedzieliśmy nawet, kto może zagrać w następnym meczu. Niektórzy wypadali ze składu na kilka spotkań, a inni na kilka tygodni”, mówił LeBron. Dla Jamesa był to kolejny udany sezon, a za punkt kulminacyjny trzeba uznać występ w Meczu Gwiazd, ukoronowany zdobyciem nagrody MVP. W rozgrywkach zasadniczych zaliczył siedem triple doubles, a w lutym w spotkaniu z Celtics przekroczył liczbę dziesięciu tysięcy punktów na zawodowych parkietach. Kilka dni później wyprzedził również Brada Daugherty’ego na liście najlepszych strzelców Cavaliers wszech czasów. Ze średnią powyżej 30 punktów na mecz po raz pierwszy został także królem strzelców NBA – wynik zaiste imponujący dla zawodnika, który przecież nigdy nie uchodził za typowego snajpera, szukającego głównie własnego rzutu. „LeBron pokazuje klasę na poziomie MVP ligi”, pisano w „USA Today”. W artykule autorstwa Chrisa Colstona czytamy: „Brown przyznał: »LeBron powoduje, że wielu zawodników staje się lepszymi graczami. Ja dzięki niemu wyglądam na lepszego trenera. Mam wiarę i zaufanie w umiejętności naszych koszykarzy, ale prawda jest taka, że nie możemy zajść daleko bez Jamesa. Statystyki, które wyprodukował w tym sezonie, można porównać z wynikami osiąganymi może tylko przez dwóch innych zawodników w całej historii«”. Rzeczywiście, od kiedy w NBA wprowadzono kategorię przechwytów, żaden koszykarz nie notował średnio przynajmniej 30 punktów, 7,9 zbiórki, 7 asyst, 1,8 przechwytu i jednego bloku na mecz. „Bilans Cavaliers eliminuje Jamesa z wąskiego grona kandydatów do nagrody MVP, bo na sam koniec liczy się sukces drużyny. Nie ulega jednak wątpliwości, że rozgrywa sezon na poziomie Oscara Robertsona ze szczytu kariery”, stwierdził analityk ESPN Jon Barry. Rywale szykowali się na Jamesa w playoffach. Jako pierwsi wyzwanie rzucili starzy znajomi z Waszyngtonu. To była bardzo brutalna seria. Zaczęło się od publicznych przechwałek DeShawna Stevensona, który nazwał LeBrona „przereklamowanym” i zapowiadał, że zatrzyma go bez najmniejszych problemów. „Te zespoły bardzo się nie lubią”, mówił na antenie ESPN Stephen A. Smith. W meczu numer dwa center Wizards Brendan Haywood agresywnie powalił Jamesa na parkiet i został za to wyrzucony z boiska. Przewaga własnego parkietu okazała się jednak decydująca – Cavs w bólach, ale ostatecznie zwyciężyli w sześciu meczach, eliminując rywali ze stolicy USA po raz trzeci z rzędu. W półfinale konferencji czekali jednak na nich Celtics ze swoją Wielką Trójką. To była niezwykle zacięta rywalizacja, chociaż po pierwszych dwóch meczach i łatwych zwycięstwach Celtów (76:72, 89:73) zanosiło się na „sweep”. LeBron poprawił skuteczność w dwóch kolejnych spotkaniach i Cavs wyrównali stan serii. Po następnych dwóch potyczkach było 3:3 i mecz numer siedem, pokazywany w najlepszym czasie antenowym, zgromadził przed telewizorami rekordową widownię. Kibice mogli podziwiać pojedynek strzelecki dwóch gwiazd, niczym w 1988 roku, gdy Larry Bird i Dominique Wilkins stworzyli niezapomniany spektakl, wspominany po dziś dzień. Przypomnijmy – w meczu numer siedem, zakończonym zwycięstwem ekipy z Bostonu 118:116, Wilkins zdobył 47 punktów, z czego 16 w czwartej kwarcie, a Bird 34, ale aż 20 w czwartej kwarcie. Pierce i James nawiązali do tamtej „strzelaniny”, którą Ainge po meczu określił mianem „epickiej bitwy”. LeBron od początku wyglądał na człowieka z misją, tocząc niemal samodzielną walkę z bardzo mocnym, doświadczonym zespołem z Bostonu. Jego 45 punktów nie pomogło jednak Cavs, którzy przegrali 92:97 z prowadzonymi przez Pierce’a (41 punktów) Celtics i odpadli z dalszej

rywalizacji. „Duch Reda Auerbacha towarzyszył nam w kluczowych momentach”, skomentował szczęśliwy lider Celtics. „Nasza taktyka na to spotkanie była prosta – dać piłkę Paulowi i sp……ać mu z drogi”, oceniał żartobliwie Garnett. James powiedział wtedy: „Mnie przypadła dziś rola Wilkinsa. Zdobyłem więcej punktów, ale mimo to przegraliśmy. Znajduję się w takim momencie kariery, że jeśli nie wywalczę mistrzowskiego tytułu, okażę się rozczarowaniem. Nie jestem najlepszym snajperem ani najlepszym obrońcą, ani nawet najlepszym zbierającym. Potrafię jednak robić wszystkie rzeczy na takim poziomie, aby w końcu stać się koszykarzem kompletnym”. Celtics ostatecznie awansowali do finału, gdzie w sześciu meczach pokonali Lakers i zdobyli pierwsze mistrzostwo od 1986 roku. Pierce został MVP, ale najważniejszy dla niego był upragniony pierścień. LeBron na swój musiał jeszcze poczekać.

ROZDZIAŁ 13

ZESPÓŁ ODKUPIENIA James udał się do Vegas na ostatnie zgrupowanie kadry USA przed wylotem na igrzyska do Pekinu. Szybko stało się jasne, że to on jest liderem zespołu. Inni zawodnicy zaakceptowali przywództwo młodszego kolegi bez żadnych oporów. „Na poprzednich igrzyskach nie mieliśmy lidera i nie byliśmy dobrą drużyną. Awansowaliśmy do półfinału ze względu na indywidualne umiejętności poszczególnych graczy. Teraz sytuacja jest zupełnie inna – mówił LeBron. – Wiedziałem, że inicjatywa musi przyjść od kogoś z nas. Niezależnie od tego, jak znakomici są poszczególni gracze – jeśli nie masz lidera, sprawy nie ułożą się w całość. Wziąłem na siebie odpowiedzialność od pierwszego dnia. Powiedziałem, że będę liderem tego zespołu”. Krzyzewski pozwolił mu na to, aby kierował ćwiczeniami na treningach, a także zabierał głos podczas narad i timeoutów. „Gdy spotkałem go po raz pierwszy, był świetnym, młodym zawodnikiem. Z czasem stał się wielkim graczem. Nie przypuszczałem jednak, że pewnego dnia będzie wspaniałym liderem. Znakomicie odnajduje się w tej roli. Jest jednym z najlepszych liderów, jakich kiedykolwiek widziałem”, komplementował Jamesa Krzyzewski. Reprezentacja USA zyskała przydomek „Redeem Team” (Zespół Odkupienia), który miał wynagrodzić kibicom porażki z poprzednich lat i przywrócić Amerykanom pozycję globalnego hegemona. LeBron rozpoczął turniej jako rozgrywający, ale często zajmował także pozycję silnego skrzydłowego. D’Antoni rozrysował kilka zagrywek, w których grał tyłem do kosza, niczym klasyczny „wysoki”. Potrafił wówczas samemu wykańczać akcje, a także podawać na czyste pozycje – był to przedsmak tego, co oglądaliśmy kilka lat później, gdy przeprowadził się na słoneczną Florydę. „Możesz go umieścić w dowolnym miejscu na parkiecie i wszędzie będzie efektywny jako rozgrywający. Nie grał jako klasyczny rozgrywający, ale wiele akcji przechodziło przez niego. Zawsze jest jednym z największych i najsilniejszych zawodników na boisku”, oceniał D’Antoni. Amerykanie dominowali wyraźnie od samego początku turnieju olimpijskiego. W pierwszej fazie pokonali Chiny, Angolę, Grecję, Hiszpanię oraz Niemcy średnią różnicą 32,2 punktu. W ćwierćfinale najpierw uporali się z Australią, a później w półfinale wygrali łatwo z Argentyną. W meczu o złoto, 24 sierpnia w Pekinie, Hiszpania z Pauem Gasolem w szczytowej formie stawiała opór, ale drużyna Krzyzewskiego ostatecznie triumfowała 118:107. Tego dnia najlepszym strzelcem był Wade, który zdobył 27 punktów. Bryant dodał 20, a James14 i 6 zbiórek. „Zdobycie złotego medalu olimpijskiego było jednym z najważniejszych momentów w moim życiu. Wyjechałem z Pekinu z przekonaniem, że jeśli mogę być liderem zespołu z Dwyane’em Wade’em, Carmelo Anthonym, Kobem Bryantem i Jasonem Kiddem, to mogę być liderem każdego zespołu na świecie – oceniał James. – Po klęsce w 2004 roku rozmawialiśmy ze sobą i podjęliśmy zobowiązanie, że wspólnie spróbujemy wygrać turniej olimpijski cztery lata później. Włożyliśmy w to dużo czasu i serca. Poświęciliśmy letnie urlopy. Satysfakcja jest jednak olbrzymia. Stałem się lepszym koszykarzem, od strony fizycznej, mentalnej i emocjonalnej”. Jego kolega z Cavs, litewski center Žydrūnas Ilgauskas, komentował: „Wielokrotnie ludzie widzą, jakie rzeczy wyczynia na parkiecie, i mówią pod nosem: »Wow!«. Nie zdają sobie jednak sprawy, że 99,9 procent pracy wykonuje się przed meczem. Godziny spędzone na analizie zapisu wideo, godziny w siłowni, treningi rzutowe... LeBron dba o każdy element”. Colangelo tak podsumował cały eksperyment o nazwie

Redeem Team: „Wszyscy członkowie tego zespołu zostali na zawsze połączeni szczególną więzią”. James wreszcie triumfował, mógł zabrać do domu główną nagrodę. To tylko zaostrzyło jego apetyt na sukces w NBA.

ROZDZIAŁ 14

NAJLEPSI W NBA. DO CZASU Przed rozpoczęciem sezonu 2008/09 media zaczęły analizować sytuację kontraktową Jamesa, który niebawem miał się stać wolnym agentem. Rosły obawy, że zdecyduje się porzucić klub z małego miasta i przeniesie się do New York Knicks, gdzie jego gwiazda – również od strony marketingowej i czysto komercyjnej – świeciłaby pełnym blaskiem. Sam LeBron uspokajał kibiców w Cleveland, mówiąc: „Fani Cavs powitali mnie oraz moją rodzinę z otwartymi ramionami. Jako biznesmen rozumiem, że jeśli w 2010 roku sytuacja będzie wyglądać dobrze, wówczas zostanę w Cleveland. Nie chcę jednak przedwcześnie stawiać wszystkiego na jedną kartę. To nie byłoby mądre posunięcie. W tym momencie jestem tutaj szczęśliwy. Zobaczymy, co wydarzy się w 2010 roku”. Niektórzy wypominali mu jednak, że w 2007 roku pojawił się na meczu playoffów ligi baseballa pomiędzy Cleveland Indians a New York Yankees, mając na sobie czapeczkę… drużyny przeciwnej. Otwarcie dopingował rywali miejscowego zespołu. LeBron wyjaśnił szybko, że owszem, wspiera lokalne drużyny, ale ma także od dziecka ustalone preferencje: jeśli chodzi o baseball od zawsze jest fanem Yankees, o futbol – Dallas Cowboys, a o NBA – Chicago Bulls. „Oczywiście poza dniami, kiedy gramy przeciwko Bulls. Wtedy życzę im jak najgorzej”, śmiał się James, starając się obrócić kontrowersje w żart. Na chwilę znalazł się jednak na cenzurowanym. Po wywalczeniu olimpijskiego złota LeBronowi pozostał już tylko jeden cel do osiągnięcia – upragnione mistrzostwo NBA. Działaczom Cavaliers wreszcie udało się sprowadzić zawodnika, który mógł mu pomóc w zdobywaniu punktów – znakomitego strzelca Mo Williamsa. Przyszedł on z Milwaukee Bucks po to, aby „być Robinem dla Batmana”. Ten nabytek okazał się na wagę złota. Williams znakomicie zaaklimatyzował się w nowym otoczeniu, dając LeBronowi duże wsparcie w ofensywie. W efekcie zdobywał średnio 17,8 punktu i po raz pierwszy w karierze wywalczył nominację do udziału w Meczu Gwiazd. James przygotowywał się do tego sezonu szczególnie starannie. Wierzył, że to może być jego moment. Uskrzydlony sukcesem w Pekinie i znaczącą rolą, jaką odegrał w tym procesie, sprawiał wrażenie bardziej skoncentrowanego i zdeterminowanego niż kiedykolwiek wcześniej. „Za wszelką cenę pragnie być numerem jeden. Nienawidzi przegrywać. Chce zwyciężyć w każdym aspekcie, niezależnie od tego, co w danym momencie robimy”, oceniał Gibson. James z reguły jako pierwszy, wcześnie rano, pojawiał się na treningu i opuszczał halę jako ostatni. Wytrwale pracował nad swoim rzutem z dystansu oraz osobistymi. Zawsze także pierwszy zjawiał się na lotnisku na zbiórkach przed wylotem na mecz wyjazdowy. Starał się dawać przykład i służyć za wzór do naśladowania dla swoich kolegów z drużyny w niemal każdej dziedzinie życia. Mając za sobą pięć sezonów w NBA, brał pod swoje skrzydła debiutantów, choć przecież sam był ciągle bardzo młodym zawodnikiem. „Ludzie zapominają, ile tak naprawdę mam lat [dwadzieścia trzy – przyp. aut.]. Nazywam debiutantów dzieciakami, a tak naprawdę to oni są ledwie o dwa albo trzy lata młodsi ode mnie”. „LeBron zawsze był bardzo życzliwy i pomocny. Od dnia, w którym trafiłem do Cleveland, traktował mnie jak młodszego brata”, wspomina Gibson. Sezon 2008/09 był znakomity w wykonaniu LeBrona, który liderował drużynie w aż pięciu ważnych kategoriach – zdobywanych punktów, zbiórek, asyst, przechwytów i bloków. Ustanowił rekordy kariery w blokach (93), skuteczności rzutów wolnych (78 procent) i trafionych osobistych (594). Aż czterokrotnie był wybierany na Zawodnika Miesiąca w Konferencji Wschodniej – zaszczyt bez precedensu w

najnowszej historii NBA. Jednocześnie Cavs rozgrywali najlepszy sezon w historii. Zakończyli go z bilansem 66:16 – zdecydowanie najlepszym w lidze. Biorąc pod uwagę fakt, że Lakers mieli 65:17, wszyscy oczekiwali nieuchronnego starcia dwóch największych gwiazd ligi i dwóch przedstawicieli zupełnie różnych pokoleń: LeBrona Jamesa oraz Kobego Bryanta. To miały być prawdziwe „gwiezdne wojny” w wydaniu NBA. Nike wypuściła nawet serię specjalnych reklamówek, nawiązujących do wielce prawdopodobnego pojedynku. Nikt nie dopuszczał innej możliwości – tym bardziej że ze względu na kontuzję kolana Garnetta oraz odejście Jamesa Poseya do Nowego Orleanu Celtics byli zdecydowanie słabsi niż przed rokiem. W pierwszej rundzie Cavs rozbudzili nadzieje kibiców jeszcze bardziej, demolując Detroit Pistons 4:0. Joe Dumars zdecydował się na eksperyment ze ściągnięciem do Auburn Hills Allena Iversona, który kompletnie nie wypalił i zakończył się całkowitym demontażem niegdyś mistrzowskiej drużyny. James notował w tej serii średnio 32 punkty, 11,3 zbiórki i 7,5 asysty. Kibice w hali w Cleveland krzyczeli głośno: „MVP!” i słowo stało się ciałem. 4 maja ogłoszono wybór dziennikarzy – LeBron dostał 109 głosów na 121 możliwych, wyprzedzając Bryanta oraz Wade’a. Dostąpił tego zaszczytu jako pierwszy zawodnik w historii Cavaliers. Ceremonia wręczenia statuetki odbyła się w symbolicznym dla niego miejscu – sali SVSM, gdzie rozgrywał tyle pamiętnych spotkań w lidze szkół średnich. James podziękował swojej rodzinie oraz kolegom z drużyny. „Gdy dorastasz w Akron, nie spodziewasz się, że kiedykolwiek spotka cię coś podobnego. Nie oczekiwałem, że to wydarzy się tak szybko”, powiedział najmłodszy MVP ligi od czasów Mosesa Malone’a w 1979 roku. „To miasto nie wywalczyło mistrzowskiego tytułu w żadnej dyscyplinie sportu od 1964 roku. Gdy weźmiesz pod uwagę ekonomię, stopę bezrobocia, korupcję lokalnego systemu politycznego, odbieranie ludziom domów za niespłacone raty kredytu… Dla tych ludzi LeBron jest światłem, do którego się garną. Chcą się z nim utożsamiać. Mówią: »On jest jednym z nas!«”, oceniał były trener Cavaliers, a wówczas analityk stacji TNT Mike Fratello. Cavaliers sprawiali wrażenie niemożliwych do pokonania w kolejnej serii, w której odprawili z kwitkiem Atlanta Hawks. W dotychczasowych ośmiu meczach playoffów zwyciężyli ośmiokrotnie. Droga do wielkiego finału była niczym usłana różami. Aż do momentu, gdy stanęli na niej Orlando Magic. Zespół z Marcinem Gortatem na pozycji rezerwowego centra teoretycznie nie wydawał się dużym zagrożeniem. Cavs dominowali przez większą część spotkania numer jeden, ale niespodziewanie przegrali w samej końcówce. Mecz numer dwa miał dramatyczny przebieg. LeBron trafił cudowny rzut z dystansu, z szalenie trudnej pozycji, równo z końcową syreną, i doprowadził do zwycięstwa 96:95. Na sekundę przed końcem Williams wybijał piłkę zza linii końcowej. „Powiedziałem Mo: »Niezależnie od tego, co będę musiał zrobić, na pewno wyjdę na pozycję i będę gotowy do przejęcia podania. Wtedy dostanę piłkę w ręce i trafię rzut!« – wspominał LeBron. – Oglądasz klasyczne mecze w telewizji, zwycięskie rzuty Jordana i Jerry’ego Westa czy też jump hook14 Magica Johnsona przeciwko Celtics… Oglądasz to wszystko i myślisz sobie: chciałbym kiedyś, choćby raz, znaleźć się w podobnej sytuacji. Te mecze nadal żyją swoim życiem, są ciągle przypominane w programach powtórkowych. Marzysz więc, że kiedyś zrobisz coś spektakularnego na największej scenie”. Magic mieli jednak bardzo efektywny system stworzony przez kontrowersyjnego stratega Stana Van Gundy’ego – operującego w środku atletę Dwighta Howarda otaczało zawsze czterech snajperów, potrafiących trafić z każdej pozycji, w tym rozgrywający najlepszy sezon w karierze Rashard Lewis i Hedo Türkoğlu. To oni poprowadzili Magic do wygranej w dwóch kolejnych spotkaniach i nieoczekiwanie Cavs znaleźli się o krok od wyeliminowania z playoffów! Zespół

Browna zupełnie nie radził sobie z ofensywą ekipy z Orlando. W dwóch poprzednich rundach defensywa Cavs pozwalała przeciwnikom na zdobywanie zaledwie 78,1 punktu na mecz, teraz – 104,3! „Magic prowadzą 3:1 i gdyby nie cudowny rzut Jamesa w ostatniej sekundzie spotkania numer dwa, byłoby już po wszystkim. LeBron nadal dostaje minimalne wsparcie od graczy zadaniowych. Podczas gdy Michael Jordan miał Scottiego Pippena w latach chwały Chicago Bulls, James ciągle nie może się doczekać wartościowego partnera, który zdejmie z niego część presji i odpowiedzialności”, pisano w USA Today. Rzeczywiście, w meczu numer cztery przegranym przez Cavs w dogrywce 114:116 Williams trafił tylko5 na 15 rzutów, zresztą w całej serii grał znacznie poniżej oczekiwań. Zawiódł w najbardziej nieodpowiednim momencie. Magic trafili aż 17 rzutów z dystansu, łącznie notując pięćdziesięcioprocentową skuteczność z gry! „Już niemal czujemy w ustach smak wielkiego finału. Wiemy, że musimy wygrać jeszcze jeden mecz i że nie będzie łatwo. Ale już czujemy ten smak”, mówił szalony rozgrywający Rafer Alston, zastępujący w składzie kontuzjowanego All Star Jameera Nelsona, który zdobył aż 26 punktów, trafiając 6 na 12 rzutów za trzy punkty. Van Gundy przestrzegał jednak: „Naszą sytuację widzę w następujący sposób: prowadzimy różnicą dwóch punktów w trzeciej kwarcie. I tyle. Ta seria wcale nie jest zakończona. Przed nami jeszcze długa droga”. Lewis dodawał: „Po meczu w szatni panowała taka atmosfera, jakbyśmy przegrali. Trener mówił nam jednak, że nie możemy sobie pozwolić na relaks. Wszystko może się jeszcze wydarzyć. Teraz lecimy do Cleveland z nadzieją na zamknięcie tej serii”. W Quicken Loans Arena duma Cavs pozwoliła im przetrwać. W meczu numer sześć w Orlando nie wystarczyła jednak determinacja Jamesa, który zdobył 25 punktów. Magic triumfowali i zapewnili sobie sensacyjny udział w finale, gdzie zresztą gładko ulegli w pięciu spotkaniach Lakers. Kobe nie miał godnego siebie przeciwnika, kogoś na poziomie LeBrona, a sam James kończył sezon w kiepskim stylu. Zaraz po przegranym spotkaniu numer sześć poszedł prosto do szatni, nie podając ręki żadnemu z rywali. „Nie uważam tego za niesportowy gest. Jeśli ktoś właśnie cię pokonał, nie musisz mu wcale gratulować. Ja kocham rywalizację. Taki już jestem. Nie miało dla mnie żadnego sensu, aby podejść do przeciwnika i uścisnąć mu dłoń po takim meczu”, tłumaczył z rozbrajającą szczerością lider Cavs, dodając, że wysłał Howardowi e-mail z gratulacjami. „Pokazał swoje prawdziwe oblicze – zepsutego dzieciaka z brakiem klasy”, oceniał bardzo ostro na antenie ESPN Skip Bayless. Znów nie udało mu się wywalczyć tytułu. W tym roku rozczarowanie było jednak większe, podobnie jak oczekiwania kibiców i mediów. Zespół z Cleveland po raz pierwszy nie sprostał roli głównego faworyta. LeBron postanowił jednak dać sobie jeszcze jedną szansę. Mimo to najpierw poświęcił lato działalności charytatywnej i promowaniu swojej książki Shooting Stars napisanej wspólnie z Buzzem Bissingerem i opowiadającej o koszykarskich początkach w Akron. W tym samym czasie do kin trafił film dokumentalny More Than a Game, którego James został koproducentem. Jednocześnie w mediach rozgorzała debata – kto jest w tym momencie najlepszym koszykarzem na świecie: Kobe czy LeBron? Decydujący głos należał do legendy NBA Jerry’ego Westa, który niespodziewanie wskazał na Jamesa, twierdząc, że „właśnie na naszych oczach przerósł Bryanta”. Lider Cavs musiał to jednak najpierw udowodnić na parkiecie. Przed rozpoczęciem sezeonu Ferry w poszukiwaniu wzmocnień niespodziewanie ściągnął z Phoenix weterana Shaquille’a O’Neala, znajdującego się u schyłku kariery czterokrotnego mistrza NBA. LeBron był jednak bardzo zadowolony z tego transferu – liczył, że obecność dominującego centra w strefie podkoszowej stworzy dla niego więcej wolnego miejsca na obwodzie i półdystansie. O’Neal nadal zresztą

prezentował przyzwoity poziom. W poprzednim sezonie w barwach Phoenix Suns notował średnio 17,8 punktu i 8,4 zbiórki, a także został MVP Meczu Gwiazd (wspólnie z Bryantem). Shaq w swoim stylu pompatycznie ogłosił nową misję o nazwie „Ring for the King” („Pierścień dla Króla”), zobowiązując się do tego, że zostanie wiernym adiutantem lidera Cavs, wnosząc jednak do zespołu swoje doświadczenie. „Mam nadzieję, że przeprowadzę ten zespół i to miasto przez ostatnią przeszkodę”, mówił trzydziestosiedmioletni O’Neal. Obaj gwiazdorzy od początku dogadywali się bez problemów. Były asystent Cavs John Kuester tak wypowiadał się w mediach: „W pierwszej kolejności to LeBron wpłynie na Shaqa pozytywnie. Czasem zawodnicy po prostu potrzebują zmiany otoczenia. To jest świetna okazja dla Shaqa, który sprawia wrażenie kompletnie poświęconego wspólnemu celowi, jaki przyświecał zawodnikom Cleveland. Widzę to jako udane połączenie”. Co więcej, obaj synowie LeBrona wręcz przepadali za „wujkiem Shaqiem” i często bawili się w jego towarzystwie. „Wspólnie z Shaqiem tworzymy świetny duet w ofensywie – mówił James, dodając: – Wiem, że będziemy razem dominować. W międzyczasie masz jednak na parkiecie trzech innych partnerów oraz dziesięciu kolejnych na ławce rezerwowych i musisz dbać o każdego spośród nich”. O’Neal w wydanej później, także w Polsce, autobiografii Shaq bez cenzury (Wydawnictwo SQN 2012) tak wspominał grę u boku Jamesa: „LeBron był wielką gwiazdą. Równie wielką jak ja w 2000 roku w LA, kiedy zdominowałem ligę. Moje dzieci są zbyt młode, żeby pamiętać tamte czasy. Moi synkowie kochają LeBrona bardziej niż mnie. Trochę jestem o to zazdrosny. Zbliżasz się do LeBrona i widzisz, że jest dokładnie taki, jak sobie wyobrażasz. Silny chłopak, pewny siebie, ciężko pracuje, aż do utraty tchu. Jeszcze może nie jest na poziomie Kobego, ale na pewno kiedyś będzie. Nie spocznie, zanim nie zdobędzie kilku tytułów mistrzowskich. Świetnie też pracuje w zespole i w tym aspekcie jest od Kobego lepszy. Zrobi wszystko, żeby wygrać – wie, że może w każdej chwili wziąć zdobywanie punktów na siebie, ale rozumie też, że trzeba wykorzystywać kolegów z drużyny. LeBron przyjmuje porażki trochę inaczej niż inne supergwiazdy, z którymi grałem. Nie jest typem, który dostaje szału po kiepskim meczu. Nie będzie ci wrzeszczał w twarz, plując na ciebie. Nieraz słyszałem, jak mówi: »W sezonie mamy osiemdziesiąt dwa mecze, nie można się aż tak przejmować«. Był jeszcze młody, a już zachowywał się jak weteran. Tylko od czasu do czasu, kiedy chłopcy nie grali tak jak trzeba, zdarzało mu się podejść, rzucić jakimś bluzgiem i powiedzieć: »Moglibyście postarać się bardziej. Wiem, że możecie«. LeBron miał niezłe umiejętności mentorskie. Nieraz nakręcał Mo Williamsa i Boobiego Gibsona na rywali”.

ROZDZIAŁ 15

POŻEGNANIE Cavs rozgrywali kolejny fantastyczny sezon, który zakończyli z rezultatem 61:21 i pole position15 na Wschodzie. W spotkaniu z Chicago Bulls LeBron został najmłodszym zawodnikiem w historii NBA, który przekroczył granicę piętnastu tysięcy zdobytych punktów. Stał się także lepszym obrońcą. „Musisz na niego zwracać uwagę w każdej sekundzie meczu. Czasem jest groźniejszy bez piłki, niż będąc w jej posiadaniu”, mówił opiekun Celtics Doc Rivers. W połowie sezonu do Cavs dołączył ceniony snajper Wizards Antawn Jamison, który miał zostać ową drugą opcją, której brakowało drużynie Mike’a Browna. O mały włos Ferry nie ściągnął także gwiazdora Suns Amar’ego Stoudemire’a, ale w ostatniej chwili pożałował młodego i dobrze rokującego (jak się wówczas wydawało) skrzydłowego J.J. Hicksona i wymiana nie doszła do skutku. Jak się później okazało, popełnił błąd, wtedy jednak nikt zdawał się tym nie przejmować. Cavs grali świetną koszykówkę, a Jamison szybko znalazł dla siebie miejsce w systemie ofensywnym obok Jamesa. Po raz drugi z rzędu LeBron został wybrany MVP ligi i wydawało się, że wreszcie ponownie awansuje do wielkiego finału. W pierwszej rundzie Cavs łatwo uporali się z Chicago Bulls w pięciu meczach. Wtedy jednak zmierzyli się z doświadczoną ekipą z Bostonu. Po trzech meczach prowadzili 2:1 i wydawało się, że mają wszystko pod kontrolą. Niestety przegrali kolejne spotkanie, a następnie kluczową, piątą konfrontację we własnej QuickenLoans Arena. To był jeden z tych meczów, które powinny być tematem jednego z odcinków serialu Z archiwum X. LeBron nagle zupełnie się zablokował. W najważniejszym meczu sezonu trafił zaledwie trzy spośród czternastu rzutów, zdobywając jedynie 15 punktów, mniej nawet od trzydziestoośmioletniego O’Neala. „Jeśli Shaq na tym etapie kariery jest twoim najlepszym strzelcem, to wiesz, że masz problem – mówił na antenie TNT Charles Barkley. Po czym kontynuował. – Przez cały rok mówiłem, że LeBron to najlepszy koszykarz świata, ale teraz jestem rozczarowany na całej linii. Nie chodzi nawet o fakt, że słabo rozegrał mecz. Ale jego mentalność… Pamiętam, jak grałem przeciwko Michaelowi Jordanowi, Karlowi Malone’owi, Patrickowi Ewingowi. Ich magazynek był pusty wraz z zakończeniem spotkania, bo wystrzelali wszystkie naboje. Dziś tego nie widziałem. To było bezdyskusyjnie najważniejsze spotkanie tego sezonu. Nie widziałem tej agresji, której potrzebujesz od MVP we własnej hali”. Cavs zostali rozbici 88:120, a LeBron wygwizdany przez kibiców. Grał jednak fatalnie, swoje pierwsze punkty z gry zdobył przy wysokim prowadzeniu rywali w połowie trzeciej kwarty. W jego grze widać było brak pewności siebie, a w jego oczach rezygnację. Po trzech ostrych faulach wysokich zawodników Celtics zupełnie zrezygnował z firmowych agresywnych wejść pod kosz, a zamiast tego oddawał rzut za rzutem z dalszej odległości. Raz piłka nawet nie dotknęła obręczy. „To była noc, w której profesjonalna koszykówka w Cleveland została zamordowana – pisał Bill Simmons w Book of Basketball. – W pierwszej kolejności przychodzi na myśl widok totalnie zrezygnowanego LeBrona. Pamiętam, co Barkley powiedział w pomeczowym show w TNT. Niegdyś wielcy gracze chcą, aby ich następcy także byli wspaniali. To jest tak ekskluzywny klub, trudno się tam dostać, ale gdy już ci się uda, wówczas legendy cieszą się na twój widok. »Gratulacje, usiądź obok nas. Czy chcesz jedno z cygar MJ-a? Czy Russell może zrobić ci drinka? Cieszymy się, że do nas dołączyłeś«. LeBron wydawał się pewniakiem do Klubu Legend – aż do momentu, gdy zawalił

mecz numer pięć. Twarz Barkleya najlepiej uwieczniła ten moment. Sprawiał wrażenie zdruzgotanego. Zupełnie jakby dowiedział się o śmierci bliskiej osoby”. Schodząc do szatni, w geście wściekłości zdjął z siebie koszulkę z numerem 23 i cisnął ją na ziemię. Jak się okazało – zakładał ją po raz ostatni w Quicken Loans Arena jako zawodnik drużyny z Cleveland. To było jego pożegnanie z publicznością, dla której grał przez siedem lat. Po meczu, gdy już ochłonął, starał się być dyplomatą, mówiąc: „Gdybym był fanem z Cleveland oglądającym ten mecz, to również bym gwizdał”. Celtics wygrali również mecz numer sześć i awansowali do finału konferencji, gdzie uporali się z Orlando Magic. Wielki finał stanowił rewanż za rok 2008 i tym razem Lakers stanęli na wysokości zadania, zwyciężając po dramatycznej serii 4:3. Kobe Bryant zdobył swój piąty mistrzowski pierścień i został okrzyknięty prawdziwym królem NBA. Dla LeBrona najgorsze dopiero miało nadejść. Shaq w swojej książce przywołuje tamte chwile: „Nie ma co dyskutować, w meczu numer pięć LeBron rzeczywiście nie był sobą. Pierwszy raz trafił do kosza jakoś pod koniec trzeciej kwarty, a z dystansu trafił bodaj raz na jedenaście prób. Ale to wcale nie jest takie nadzwyczajne. To się zdarza. Widywałem mnóstwo supergwiazd, którym przytrafiał się gorszy mecz i które wpadały w depresję. Pamiętam takie mecze w wykonaniu Dominique’a, a nawet Larry’ego Birda. Strzelcy potrafią się zablokować, kiedy im nie idzie. I z każdym niecelnym rzutem coraz bardziej się frustrują. Wielu kolegów z drużyny mówiło mi później, że próbowali wtedy pogadać na ławce z LeBronem, ale nie reagował. Był, jak to powiedział jeden z chłopaków, jakby w katatonii. Nie próbowałem z nim rozmawiać tamtego wieczoru. Przez cały sezon byliśmy na pierwszym miejscu. Koleś wszystko kontrolował i – mówiąc szczerze – nigdy nie wyglądał na kogoś, kto czegoś ode mnie potrzebuje. Przyjąłem do wiadomości, że to on jest liderem, i trzymałem się w cieniu. To była jego drużyna. Nie czułem się upoważniony do tego, żeby po tym, jak przez cały sezon zostawiałem go samego, zacząć na niego wrzeszczeć podczas piątego meczu finałów konferencji. Tylko LeBron wie, co go wtedy dręczyło. Może jakieś problemy osobiste, może bolał go łokieć, może nie mógł sobie poradzić z całą tą presją i oczekiwaniami. Trudno powiedzieć”. W innym miejscu czytamy: „Wszyscy chcieliby się dowiedzieć, co się tak naprawdę stało w playoffach 2010. Było mnóstwo szalonych historii na ten temat. […] Celci byli sprytniejsi. Wygrali z nami finał konferencji, bo potrafili się odpowiednio nakręcić. Próbowałem powiedzieć LeBronowi, że jak dostanie piłkę, musi szybko robić swoje, by nie dać im czasu na reakcję. Ale on czekał z jordanowskim spojrzeniem w oczach, Kendrick Perkins miał wystarczająco dużo czasu, żeby go dogonić na obwodzie, a Paul Pierce zdążył się obrócić. Gdybyśmy więcej rozgrywali piłkę, może byśmy wygrali. Ale pozwalając im na powrót do obrony, nie mogliśmy ich pokonać”. Shaq odniósł się również do tego, co nastąpiło później: „Kiedy opuściłem Cleveland latem 2010 roku, życzyłem LeBronowi szczęścia w roli wolnego agenta, ale nie miałem zielonego pojęcia, gdzie trafi. Po swoim wyjeździe już nigdy z nim nie rozmawiałem. Żałuję, że nie dano mi szansy, żeby bardziej pomóc Cavaliers. Wciąż wierzę, że byłbym w stanie coś zrobić, ale nie każdy w Cleveland tak uważał. Siedziałem cicho, spakowałem się i wróciłem do domu”. Z perspektywy czasu trudno znaleźć jedną przyczynę, dla której LeBron nigdy nie został mistrzem NBA w koszulce Cavaliers. Argument, że nie miał wystarczającego wsparcia, jest jednak bardzo mocny i trudny do obalenia. Rzeczywiście management Cavs nie potrafił przez lata sprowadzić drugiej prawdziwej gwiazdy, nie mówiąc nawet o trzeciej czy czwartej. Ani Mo Williams, ani Antawn Jamison nie nadawali się w pełni do tak eksponowanej i odpowiedzialnej funkcji. Z kolei Shaquille O’Neal czy też Ben Wallace – koszykarze z bogatym CV i tytułami na koncie – trafili do

Cleveland u schyłku kariery. „Gdyby zamienić LeBrona i Kobego na miejsca pracy, to Cavs z Bryantem może awansowaliby do playoffów. Lakers z Jamesem byliby niepokonani. Może wygraliby nawet siedemdziesiąt pięć meczów i ustanowili rekord wszech czasów w rozgrywkach zasadniczych”, mówił w 2010 roku ekspert ESPN Chris Broussard. Inna sprawa, że James w koszulce Cavs nie był jeszcze w pełni dojrzałym, ukształtowanym zawodnikiem. Przypominał bardziej Michaela Jordana z lat 1984–1991. Kolejne przegrane bitwy i upokorzenia hartowały jego osobowość i siłę woli. Czyniły go mocniejszym. Musiał zebrać swoją porcję razów, zanim wdrapał się na sam szczyt.

WYWIAD Z MO WILLIAMSEM Mo Williams – weteran, obecnie w Portland Trail Blazers, w latach 2008–2010 główny partner LeBrona Jamesa w Cleveland Cavaliers, opcja numer dwa w ataku. Październik 2013 roku. LeBron jako kolega z zespołu... Wspaniały kolega z zespołu. Jeden z najlepszych, jakich kiedykolwiek miałem, w całej swojej karierze. Jaki ma to wpływ na całą drużynę? Taki zawodnik jak LeBron jest źródłem motywacji i inspiracji. Pomimo statusu supergwiazdy nie ma w sobie egoizmu, ale stara się pomóc innym graczom. Dużo daje od siebie, wzmacnia psychicznie partnerów z zespołu. Czyli nie uważasz go za faceta z wielkim ego w szatni? Oczywiście, że ma wielkie ego, jak każda gwiazda NBA. Nie jest jednak egocentrykiem – kimś, kto myśli wyłącznie o sobie i stawia siebie ponad grupę. Po prostu chce być najlepszym koszykarzem świata, bardzo dużo od siebie wymaga i ciężko pracuje, aby to osiągnąć. Dlatego teraz zbiera owoce. W 2009 roku jako zawodnik Cavaliers zostałeś nominowany do występu w Meczu Gwiazd. Jak bardzo pomogła ci w tym gra u boku LeBrona? On był główną przyczyną, dla której się tam znalazłem. Jemu to zawdzięczam. Obecność LeBrona na parkiecie powoduje, że każdemu z jego partnerów z drużyny gra się zdecydowanie łatwiej. Dzięki temu miałem więcej miejsca dla siebie. Czuję się mocny w grze jeden na jednego, potrafię rzucać z czystych pozycji na niezłym procencie, tak więc wykorzystywałem swoje szanse. LeBron koncentruje na sobie defensywę przeciwnika do tego stopnia, że miałem mnóstwo okazji. Nic dziwnego, że właśnie w Cavs rozegrałem najlepsze sezony w karierze. Każda minuta spędzona na parkiecie wspólnie z Jamesem dawała mi mnóstwo satysfakcji. Co zmieniło się w grze i postawie LeBrona, że w końcu zaczął wygrywać najważniejsze mecze w playoffach i zdobywać tytuły mistrzowskie? Po prostu dojrzał. Każdy z wielkich koszykarzy musiał przez to przejść. Z roku na rok stawał się coraz lepszy, aż w końcu przyszedł ten moment, że był gotowy. Po to pracował nad sobą i poszczególnymi elementami swojej gry, aby przekroczyć tę barierę i zostać mistrzem. Wiedziałem, że prędzej czy później do tego dojdzie. Niemal wszystkie największe gwiazdy NBA przeżyły wielkie rozczarowanie na drodze do swojego pierwszego tytułu. Dla Michaela Jordana były to pamiętne starcia z Detroit Pistons w końcówce lat osiemdziesiątych, dla Kobego Bryanta – słynne „niedoloty” w serii z Utah Jazz w 1997 roku. Czy dla LeBrona takim momentem były nieoczekiwanie przegrane potyczki w playoffach z

Orlando Magic i Boston Celtics w latach 2009 oraz 2010? Tak mi się wydaje. Zawiedliśmy wtedy w kluczowych spotkaniach. Nie potrafiliśmy wygrać decydujących serii. Z jednej strony, to bardzo bolało, ale z drugiej – na pewno zmotywowało go jeszcze bardziej, aby pracować nad sobą i wznieść się na wyższy poziom. Dlatego został mistrzem. Ja niestety ciągle czekam na swój pierwszy pierścień. Czy rozmawiałeś z nim, gdy wywalczył swój tytuł z Miami Heat w 2012 roku? Tak, rozmawialiśmy przez telefon. Pogratulowałem mu. Mam nadzieję, że kiedyś on zrobi to samo. Na pewno warto mieć tytuł mistrzowski w swoim CV. Czy James ma szansę zostać jednym z najlepszych koszykarzy w historii? On już jest jednym z najlepszych koszykarzy w historii. Bez najmniejszych wątpliwości.

WYWIAD Z BRIANEM WINDHORSTEM Brian Windhorst – pracownik ESPN, współautor książki o LeBronie Making of the MVP. W 2010 roku Cavs byli powszechnie uważani za najmocniejszy zespół w NBA, mieli najlepszy bilans po sezonie zasadniczym, a mimo to nie potrafili awansować choćby do wielkiego finału. Dlaczego? Zadecydowało o tym kilka czynników. W pierwszej kolejności Shaquille O’Neal złamał kciuk i wypadł ze składu na kilkanaście tygodni, a zanim wrócił, problemów zdrowotnych nabawił się świeżo pozyskany Antawn Jamison. Paradoksalnie Cavs zagrali po raz pierwszy w składzie z Shaquillem i Jamisonem jednocześnie na otwarcie playoffów. To brzmi aż niewiarygodnie! W playoffach Cavs wystawili skład, w którym nie zagrali ani razu w rozgrywkach zasadniczych! Wtedy wydawało mi się, że jest to rozwiązanie bardzo ryzykowne, chociaż trenerzy bronili się, mówiąc, że nie mieli innej opcji. Zespół stracił jednak wypracowany rytm gry. Drugi powód – Celtics grali wtedy absolutnie fantastycznie. Cavs wygrali pierwszy mecz tej serii, ale w pięciu kolejnych drużyna z Bostonu prezentowała niesamowitą koszykówkę. Nie sądzę, aby zespół z Cleveland był na to przygotowany. Gdy Celtics przycisnęli – wówczas nie potrafili im sprostać. Do tego LeBron rozegrał w tej serii swoje najgorsze spotkania z przekroju całego sezonu. Z reguły, jeśli dysponujesz mistrzowskim składem i twoja supergwiazda rozegra dwa gorsze mecze, możesz jakoś sobie poradzić. Cavs nie potrafili. Ponieważ nie mieli mistrzowskiego składu. Czy można zaryzykować stwierdzenie, że Mike Brown jest wytworem Jamesa i jemu przez lata zawdzięczał wysoką pozycję w NBA, a dopiero teraz widać jego braki warsztatowe? Mike Brown na pewno nauczył LeBrona gry w defensywie. Zanim trafił do Cleveland, James w ogóle nie przejmował się obroną – po części oczywiście dlatego, że miał zaledwie dwadzieścia lat. W tym wieku żaden zawodnik nie myśli zbytnio o defensywie. Brown go tego nauczył. Sposób, w jaki dziś broni LeBron, jest w dużej mierze jego zasługą. Nie ulega jednak wątpliwości, że ostatecznie James wyniósł Browna na szczyty. Młody szkoleniowiec bez żadnego doświadczenia w roli pierwszego trenera w swoim debiutanckim sezonie prowadzi zespół do pięćdziesięciu zwycięstw, a w kolejnym – do wielkiego finału. To był jeden z najbardziej imponujących początków kariery szkoleniowej w historii. Wszystko dzięki LeBronowi. Z czasem Mike uczynił Jamesa bardziej partnerem w podejmowaniu decyzji niż podopiecznym. Nie wiem, w jakim stopniu cały zespół darzył trenera respektem, ale myślę, że to był problem. Zwłaszcza w krytycznych sytuacjach autorytet szkoleniowca odgrywa ważną rolę, a tego zabrakło.

Czy Dan Gilbert zwolnił Browna przed „Decyzją” latem 2010 roku po to, aby przypodobać się Jamesowi? Czy to była forma zachęty? Zdecydowanie. Działacze odnieśli wrażenie, że LeBron nie będzie chciał dłużej grać dla Mike’a i w związku z tym muszą wzmocnić pozycję trenera. Początkowo starali się ściągnąć Toma Izzo z Michigan State. Taki był ich cel numer jeden, ale nie zdołali go zrealizować. Moim zdaniem sam LeBron bardziej obawiał się o poziom talentu w zespole niż szkoleniowca. Wolał grać w jednej drużynie z zawodnikami pokroju Bosha i Wade’a. W końcu poszedł do Miami dla swoich kolegów z drużyny, a nie dla trenera – przecież Erik Spoelstra nie miał wtedy reputacji wybitnego coacha. Cavs ostatecznie popełnili błąd. Fakt, że LeBron w ogóle nie chciał brać udziału w procesie szukania nowego szkoleniowca – nie zgodził się nawet na rozmowę telefoniczną z Izzo, więc nic dziwnego, że ten później odmówił – był bardzo niepokojącym sygnałem dla klubu z Cleveland. Cavs faktycznie chcieli zwolnić Browna, aby zdobyć akceptację Jamesa, ale dokonali niewłaściwego wyboru. Mike byłby dobrym trenerem dla młodego zespołu, który ostatecznie mieli w kolejnym sezonie. Zamiast tego zatrudnili Byrona Scotta, który lepiej radzi sobie z weteranami. Wszystko nie mogło ułożyć się gorzej dla Cavs. Dlaczego management Cavs nigdy nie potrafił zbudować mocnego składu wokół Jamesa, zatrudnić odpowiednio silnych partnerów? W celu znalezienia odpowiedzi na to pytanie musimy się cofnąć do 2005 roku, gdy działacze Cavs postanowili budować klub w oparciu o wolnych agentów. Ściągnęli wtedy Larry’ego Hughesa, Donyella Marshalla i Jumaine’a Jonesa, a pozbyli się wyborów w drafcie. Nie chcieli tworzyć drużyny w oparciu o draft. Problem polega jednak na tym, że w Cleveland trudno zbudować zespół na bazie zatrudniania wolnych agentów, bo za każdym razem musisz przepłacać. Nie jest to miasto, do którego najlepsi zawodnicy koniecznie chcą trafić. Poza tym pula wolnych agentów jest mocno ograniczona. W efekcie nakręciła się swoista spirala – działacze Cavs próbowali korygować swoje błędy, robiąc… jeszcze większe pomyłki. Ściągneli Bena Wallace’a w schyłkowej fazie kariery, następnie Wally’ego Szczerbiaka i Shaquille’a. Także Jamison był już zaawansowany wiekowo. W komplecie znalazły się więc wielkie nazwiska, ale co z tego? Wszyscy najlepsze lata mieli dawno za sobą. Rok 2010 był więc konsekwencją pięciu poprzednich. Wiele klubów w przeszłości dokonywało transferów po to, aby pozyskać doświadczonych zawodników. Cavs jednak ściągnęli nie tych weteranów, co powinni. W 2005 roku, który – jak się później okazało – miał zadecydować o całej karierze Jamesa w Cleveland, mieli do wydania dwadzieścia osiem milionów dolarów i postanowili wydać całą sumę od razu. Na krótką metę okazało się to skuteczne, bo dwa lata później awansowali do finału, ale nie zbudowali trwałej konstrukcji na dłuższą metę. Na sam koniec LeBron uznał, że ten model nie gwarantuje sukcesów, i odszedł do Miami. Co się tak naprawdę stało z LeBronem w tym słynnym meczu numer pięć z Boston Celtics? To jest jedno z pytań, na które LeBron będzie musiał kiedyś odpowiedzieć w napisanej po zakończeniu kariery autobiografii. Na pewno od około miesiąca dolegał mu uraz prawego łokcia. Pamiętam, jak przed meczem był poddawany zabiegom, i wyraźnie widziałem, że odczuwał ból. Nie można jednak tego uznać za czynnik decydujący, bo przecież mimo wszystko parę dni wcześniej zdobył 30 punktów. Moim zdaniem po prostu wystraszył się odpowiedzialności i spanikował. We wczesnej fazie kariery LeBron miał kłopoty w najważniejszych meczach. Zresztą w finałowej serii z Dallas, swojej pierwszej w Miami Heat, spanikował po raz kolejny. Dopiero w 2012 roku zupełnie zmienił podejście. Przed rozpoczęciem playoffów wyłączył telefon komórkowy, przestał surfować po

internecie, a nawet czytać książki. Zrobił to po to, aby w pełni skoncentrować się na koszykówce. W przeszłości miał z tym problemy. Ciągle oglądał telewizję, czytał komentarze w internecie. Krytyka docierała do jego umysłu i wpływała na formę w kolejnych spotkaniach. Myślę, że tego dnia doszło do kulminacji wszystkich negatywnych czynników – słabszy występ, bolący łokieć i zszargane nerwy. Recepta na katastrofę. Potrzebował kolejnych dwóch lat, aby wzmocnić kondycję psychiczną. Teraz ma nerwy ze stali, ale musiał dotrzeć do tego punktu. Czy „Decyzja” była dla Ciebie zaskoczeniem? Czy może spodziewałeś się takiego rozstrzygnięcia? Gdy LeBron odmówił udziału w poszukiwaniach nowego trenera, odebrałem to jako „czerwoną flagę” i bardzo zły znak. Jeśli bowiem wiążesz swoją przyszłość z tym zespołem, czy nie chciałbyś zabrać głosu w sprawie zatrudnienia szkoleniowca, z którym miałbyś pracować? Tak więc domyślałem się, że to nie rokuje najlepiej dla Cavs. Następnie on oznajmił, że ogłosi decyzję w Greenwich w stanie Connecticut. Gdyby postanowił o pozostaniu w Cleveland, czyż nie zwołałby konferencji prasowej w Ohio? Wtedy byłem przekonany – może nie na sto procent, ale prawie – że nie pozostanie w Cavs. Zresztą w dniu ogłoszenia „Decyzji” prawie wszyscy w mediach mówili, że wskaże na Miami, więc przyjąłem to ze spokojem. Bardziej zaskoczyła mnie reakcja wielu kibiców, zwłaszcza tych z Cleveland, którzy byli w szoku. Tylko dlaczego, skoro w telewizji od samego rana trąbiono, że LeBron wybierze Heat? Ludzie w Ohio mieli obsesję na punkcie decyzji Jamesa od wielu miesięcy, byli wyczuleni na wszelkie spekulacje medialne. Czy specjalnie blokowali w sobie negatywne informacje? Nie mam pojęcia! Gdybyś mi powiedzał w lutym tamtego roku, że LeBron pójdzie do Miami, byłbym bardzo zaskoczony. Tego dnia zdawałem sobie jednak sprawę z tego, co się właśnie stanie. Analitycy często mówili, że LeBron nie ma w sobie „instynktu zabójcy” charakterystycznego dla Michaela Jordana czy nawet Kobego Bryanta. Czy to prawda, czy może w obecnych czasach w koszykówkę gra się jednak nieco inaczej niż w latach dziewięćdziesiątych? Być może. Mimo to LeBron znajduje się w trudnej sytuacji, rywalizuje z „duchami”. Nigdy nie było mu dane się zmierzyć z Kobem w wielkim finale. Strasznie szkoda, bo obaj zagrali łącznie w pięciu ostatnich, ale nigdy przeciwko sobie. Jeśli chodzi o Jordana – walczy z legendą. Nie można więc spekulować na temat sytuacji, których nawet nie można poddać obiektywnej ocenie. Same porównania z Jordanem są jednak swoistym komplementem i oznaką szacunku dla osiągnięć Jamesa. W koszykarskiej hierarchii LeBron wzniósł się tak wysoko, że rywalizuje z pomnikami. Nigdy nie osiągniesz poziomu stuprocentowej satysfakcji. James na razie jeszcze nie udowodnił, że jest bardziej dominującym zwycięzcą niż Jordan czy nawet Kobe. Może nawet nie zdobędzie podobnej liczby tytułów mistrzowskich, co ludzie uważają za najlepszy miernik. Pomijając jednak politykę i publicity, trzeba obiektywnie przyznać, że jest jednym z trzech–czterech najlepszych koszykarzy w historii. W przyszłości analitycy, oceniając wielkich graczy, będą mówić: „Świetny, ale to nie LeBron James”. I o to tak naprawdę chodzi. Jak będzie wyglądać „Decyzja numer dwa”? Czego się spodziewasz? Nikt tak naprawdę nie wie, co się wydarzy. W 2010 roku nauczyliśmy się jednej rzeczy – nie robić przedwczesnych, stuprocentowych deklaracji. Zobaczymy, jak na koniec ułożą się poszczególne elementy domina. LeBron postawił sprawę jasno, że chce co roku walczyć o mistrzostwo NBA. Jego decyzja będzie zależeć od tego czynnika. Niemal na pewno nie dojdzie do gigantycznej produkcji – spodziewam się znacznie skromniejszej oprawy. Jeśli zostanie w Heat, to być może ograniczy się do

zwykłego komunikatu dla mediów. LeBron jest o cztery lata starszy i mądrzejszy, ma zupełnie inną perspektywę. Czy w Miami mogą liczyć na jego bezwarunkową lojalność, czy raczej niekoniecznie? Odpowiedź na to, czy kieruje się lojalnością, poznaliśmy już w 2010 roku… Raz już opuścił swoje miasto w poszukiwaniu nowych wyzwań. Oczywiście nie chcesz tego scenariusza powtarzać w nieskończoność. Ludzie mówią jednak rzeczy w stylu: on zapuścił korzenie w Miami, kręcił reklamówki dla miasta… Prawda jest taka, że nigdzie nie miał większych korzeni niż w Cleveland, u siebie w domu. Heat mają zdecydowanie lepsze argumenty, aby nakłonić LeBrona do pozostania niż Cavs w tamtym okresie, ale trudno powiedzieć, by miało to przesądzić sprawę. Lojalność nie będzie dla niego równie ważna, jak szansa na zdobycie kolejnych tytułów. Nadzieje na powrót do Cleveland są jednak iluzoryczne? LeBron sam powiedział, że chciałby kiedyś wrócić do Cleveland. Cavaliers mieli cztery lata na przygotowanie odpowiedniego gruntu i przebudowanie zespołu. Niestety powtórzyli stare błędy, a także popełnili nowe ze złymi wyborami w drafcie. Mieli pierwszą szansę i ją zmarnowali. Dostali drugą i wszystko wskazuje na to, że także ją zmarnują. W tym wszystkim najsmutniejsze jest to, że sami są sobie winni.

ROZDZIAŁ 16

DECYZJA W czerwcu kontrakt Jamesa wygasł i działacze Cavaliers zaczęli drżeć w obawie przed utratą swojej gwiazdy i twarzy całej organizacji. Dlatego pierwszym posunięciem Gilberta było zwolnienie obwinianego (na równi z LeBronem) za porażkę w playoffach Browna i zastąpienie go popularnym wśród zawodników Byronem Scottem. Zamiary lidera Cavs były jednak trudne do odczytania. Cały czas powtarzał, że rozważa różne opcje. Poza Gilbertem zaprosił do swojej rezydencji także przedstawicieli Dallas Mavericks, New Jersey Nets, Chicago Bulls, New York Knicks, Los Angeles Clippers i Miami Heat. Plotek było co niemiara. Najpierw w internecie gruchnęła wieść, że James – jako wieloletni kibic Bulls – namówił wychowanego w Chicago Wade’a, by wspólnie dołączyli w „Wietrznym mieście” do Derricka Rose’a, tworząc Drużynę Marzeń. Następnie Chris Broussard i Stephen A. Smith donosili na łamach „ESPN” o sekretnym spotkaniu Jamesa z Wade’em i Chrisem Boshem, którzy mieli rzekomo postanowić o wspólnej grze w Miami, będąc zresztą w kontakcie z Patem Rile-yem. Gdy Bosh podpisał kontrakt z Heat, spekulacje osiągnęły punkt szczytowy. LeBron oznajmił jednak wtedy, że ogłosi swoją „Decyzję” w transmitowanym na żywo godzinnym paśmie w telewizji ESPN, a dochód z programu przeznaczy na cele charytatywne. To uspokoiło nieco kibiców w Cleveland. Zastanawiali się: przecież nie poszedłby do studia wielkiej telewizji, aby ogłosić opuszczenie lokalnego zespołu. Takiego świństwa by nam przecież nie zrobił… Prawda…? „Gdybym był LeBronem, zadałbym sobie jedno pytanie: »Gdzie mogę zdobyć najwięcej tytułów mistrzowskich?«”, komentował David Falk, najpotężniejszy agent w latach dziewięćdziesiątych, reprezentujący wielkiego Michaela Jordana. „To największe medialne zamieszanie od czasów ostatniego powrotu Jordana do NBA. Nie sądzę, aby ludzie zdawali sobie sprawę z wagi tego wydarzenia”, mówił z kolei Brandon Steiner, ekspert od marketingu sportowego. Akcje Madison Square Garden poszły w górę na Wall Street tylko dlatego, że „istniała szansa na przyjście LeBrona do Knicks”. 8 lipca 2010 roku LeBron usiadł w studiu ESPN naprzeciwko Jima Graya – emerytowanego dziennikarza telewizyjnego, byłej gwiazdy NBC i CBS. Gray zasłynął z wywiadów z Kobem Bryantem w 2003 i 2004 roku, czyli w trakcie apogeum jego konfliktu z Shaquille’em O’Nealem, a także z największymi gwiazdami zawodowego boksu. Gdy latem 2004 roku Kobe został oskarżony o gwałt, on jako pierwszy błyskawicznie wystąpił w jego obronie na antenie ESPN w programie Sportscenter. Później jako jedyny przeprowadził ekskluzywne wywiady z Barrym Bondsem, oskarżoną o doping supergwiazdą baseballa. The Decision było jego autorskim pomysłem, który następnie przedstawił obozowi Jamesa. ESPN zaoferował LeBronowi godzinę czasu antenowego i pełny zysk z jakichkolwiek reklam sprzedanych w tym bloku w zamian za ekskluzywny materiał. Propozycja została zaakceptowana. W letni wieczór obaj panowie usiedli na wysokich krzesłach, w pomieszczeniu organizacji Boys and Girls Club w Greenwich w stanie Connecticut – wybranej przez Jamesa jako instytucja charytatywna, która miała zostać dofinansowana z zysków wygenerowanych przez transmisję. W kulminacyjnym punkcie programu, gdy cała sportowa Ameryka (i nie tylko) wstrzymała oddech, padły następujące pytania i odpowiedzi. Teraz odpowiedź, którą wszyscy chcą poznać. LeBron, jaka jest twoja decyzja?

Było bardzo trudno… Postanowiłem jednak zabrać swój talent na South Beach i dołączyć do Miami Heat. Do takiego wniosku doszedłeś, wstając dziś rano z łóżka? Do takiego wniosku doszedłem, wstając dziś rano z łóżka. Dlaczego? Jak już wspomniałem wcześniej – takie rozwiązanie stworzy mi najlepszą okazję do wygrywania, i to w trakcie kilku kolejnych lat. Wygrywania nie tylko w rozgrywkach zasadniczych czy też pięciu kolejnych spotkań. Chcę sięgać po tytuł mistrzowski i tego mogę dokonać właśnie w Miami. Spółka Nielsen Holdings ogłosiła kilka dni później, że 9 948 000 mieszkańców Stanów Zjednoczonych obejrzało cały program ESPN, a 13,1 miliona oglądało show w momencie, gdy LeBron ogłosił swoją decyzję. We wszystkich sieciach kablowych było to najchętniej oglądane show tego dnia. Jamesowi i jego współpracownikom udało się zebrać 2,4 miliona dolarów na cele charytatywne – ta kwota wzrosła zresztą do 3,5 miliona po podsumowaniu wpływów z reklam. A jednak nikt nie mówił o sukcesie komercyjnym ani nie chwalił koszykarza za dobroduszność. Wokół LeBrona rozpętała się prawdziwa burza – fala krytyki w mediach oraz eksplozja nienawiści w rodzinnym stanie Ohio. Fani Cavaliers zaraz po obejrzeniu The Decision zaczęli rytualnie palić koszulki klubu z Cleveland z numerem 23 i nazwiskiem James na plecach, niczym niegdyś fani Barcelony po odejściu Luisa Figo do Realu Madryt. LeBron stał się symbolem zdrady i wszystkiego co najgorsze. Znany dziennikarz z Cleveland Scott Raab wydał głośną książkę zatytułowaną Dziwka z Akron. W poszukiwaniu duszy LeBrona Jamesa, w której napisał między innymi: „Boże, i to jest miejsce, gdzie LeBron pragnie grać w koszykówkę? Na oczach spalonych w słońcu kretynów, którzy muszą być opłacani, aby udawać, że interesują się basketem oraz tym zespołem. Tam, gdzie inna supergwiazda jest Mężczyzną w szatni oraz na parkiecie? Tam, gdzie żaden dziennikarz nie wspomni o jego nerwowym załamaniu w meczu z Celtics; wyimaginowanym urazie łokcia i ciągłych wymówkach oraz negowaniu absolutnych faktów, że zawsze zawodził w najważniejszych spotkaniach?”. Odbiór The Decision był jednoznacznie negatywny. „Jest wąska granica pomiędzy podkręcaniem napięcia a rozwścieczeniem widowni. ESPN ją przekroczyła”, napisał Sean Gregory w „Time Magazine”. „Dzięki temu przedstawieniu LeBron już nigdy nie będzie takim samym człowiekiem, a ESPN taką samą telewizją. Z pewnością tysiące pracowników stacji przecierało oczy ze zdumienia w poczuciu winy, że nieświadomie stali się częścią czegoś podobnego. […] Nam wszystkim towarzyszy lęk, że przecież ujrzeliśmy prawdziwą, ciemną twarz zawodowego sportu i nie będziemy potrafili się z tego otrząsnąć. Dziś bycie kibicem stało się głupotą”, skonstatował Will Leitch na łamach „New York Magazine”. Najboleśniejszy cios nadszedł jednak z własnego, do niedawna, podwórka. Już niespełna dwie godziny po transmisji The Decision właściciel Cavs Dan Gilbert – ten sam, który jeszcze dzień wcześniej wiązał przyszłość klubu i miasta ze swoją sportową supergwiazdą – napisał niezwykle emocjonalny list otwarty, zamieszczony na oficjalnej stronie cavs.com. To było wydarzenie bezprecedensowe, porównywalne z samym programem. Gilbert wylał całą żółć na LeBrona: „Jak dobrze już wiecie, nasz niedawny bohater, który dorastał w tym regionie, opuszczonym przez niego w dzisiejszy wieczór, nie jest już zawodnikiem Cleveland Cavaliers. Zostało to ogłoszone podczas przygotowywanej od kilku dni narcystycznej autopromocji, której kulminacja nastąpiła podczas specjalnego wydania programu telewizyjnego, nieporównywalnego z niczym w historii sportu, a nawet prawdopodobnie także całej branży rozrywkowej. Oczywiście, jest

to dla nas gorzkim rozczarowaniem. Mamy jednak także dobrą wiadomość – właściciele klubu oraz pozostali pracownicy, wierni i lojalni miastu Cleveland, nigdy was nie zdradzili i nie zdradzą. Tyle można powiedzieć o wydarzeniach z nieodległej przeszłości oraz więcej niż ekscytującej przyszłości. […] Zwyczajnie nie zasługujecie na tego typu tchórzliwą zdradę. Daliście z siebie tyle, że zasługujecie na więcej. W tym czasie chcę złożyć jedną deklarację. OSOBIŚCIE GWARANTUJĘ, ŻE CLEVELAND CAVALIERS ZDOBĘDĄ MISTRZOSTWO SZYBCIEJ NIŻ SAMOZWAŃCZY KRÓL. Macie to jak w banku. Jeśli do dzisiejszego wieczoru uważaliście, że jesteśmy wyjątkowo zmotywowani, aby ściągnąć tytuł mistrzowski do Cleve-land, mogę obiecać, że ta wstydliwa demonstracja egocentryzmu w wykonaniu jednego z mieszkańców tego stanu zwiększyła nasz poziom »motywacji« do poziomu, jakiego nigdy wcześniej nie doświadczyliśmy. Wybacz, ale to nie działa w ten sposób. Ten szokujący akt braku lojalności ze strony wychowanego na tej ziemi »wybrańca« wysyła jasny sygnał, czego nie chcemy uczyć naszych dzieci i na kogo nie chcemy, aby wyrosły w przyszłości. Dobrą informacją jest jednak to, że to bezduszne, podłe zachowanie może stanowić antidotum dla tak zwanej klątwy ciążącej nad Cleveland. Samozwańczy król zabierze klątwę ze sobą na południe kraju. I dopóki nie odkupi swoich win względem Cleveland i Ohio, James (i miasto, w którym będzie grać) zostanie niefortunnym beneficjentem tego przekleństwa i negatywnej karmy. Sami zobaczycie!”. 12 lipca David Stern ukarał Gilberta za ten list grzywną w wysokości aż stu tysięcy dolarów, jednocześnie jednak krytykującJamesa za to, jak „rozegrał okres bycia wolnym agentem”. W tym samym czasie Heat zorganizowali niezwykłą paradę w centrum Miami z udziałem Wielkiej Trójki, która miała symbolizować początek nowych czasów. Bosh, Wade i James paradowali w meczowych koszulkach, przy głośnej muzyce, na oczach tysięcy kibiców oraz uśmiechniętego Pata Rileya. W kulminacyjnym momencie LeBron obiecał mistrzowskie tytuły, gestykulując i wykrzykując w stronę Wade’a: „Nie jeden! Nie dwa! Nie trzy! Nie cztery! Nie pięć! Nie sześć! Nie siedem!”. Charles Barkley skomentował to złośliwie w swoim stylu: „Po raz pierwszy w historii NBA klub zorganizował paradę mistrzowską przed zdobyciem tytułu. On nigdy nie będzie Jordanem. W Cleveland mógł zbudować własną legendę, stworzyć coś wyjątkowego. Wystarczyło, aby wywalczył dla tego miasta tylko jeden tytuł mistrzowski. Tymczasem niezależnie od tego, ile pierścieni wygra w Miami, Heat zawsze będą zespołem Dwyane’a Wade’a”. Natomiast sam Jordan stwierdził: „Nigdy nie przyszłoby mi do głowy, aby zadzwonić do Magica Johnsona i Larry’ego Birda ze słowami: »Hej, może zagramy w jednym zespole?«. Rozumiem jednak, że czasy się zmieniły. Ci chłopcy widzą wspólną szansę. Ja wolałbym jednak ich pokonać, niż grać w jednej drużynie”. Bill Simmons stwierdził z przekąsem w swojej książce: „Po zakończeniu sezonu pisałem, że LeBron ma przed sobą jedną z największych decyzji w historii sportu. Może wybrać wygrywanie (Chicago), lojalność (Cleveland) albo szansę na nieśmiertelność (Nowy Jork). Nie przypuszczałem, że wybierze opcję »pomocy, ratunku!«”. Dalej czytamy: „Znamienne jest, że powiedział: »Zabieram swój talent na South Beach«. Nie do Miami Heat czy samego Miami. Na South Beach. Do miejsca, w którym, z tego co się orientuję, nie ma koszykarskiej hali, gdzie gwiazdy mogą się zachowywać jak gwiazdy, gdzie życie jest łatwe i przyjemne, gdzie słońce zawsze świeci, gdzie wygląd oznacza znacznie więcej niż cokolwiek innego, gdzie piękne kobiety ustawiają się praktycznie sznurkiem. To piękne miejsce, pełne luzu. Jeśli szukasz alternatywy dla Cleveland, South Beach wydaje się odpowiednim wyborem. I to jest właśnie wybór, jakiego LeBron dokonał – nie Miami, nie Heat, ale South Beach. Sam to

zresztą powiedział. Jako facet, który kiedyś również miał dwadzieścia pięć lat, nie mogę mu mieć tego za złe. Jako kibic koszykówki – nie mogę mu jednak wybaczyć”. Powszechnie mówiono: „LeBron wbił nóż w plecy miastu, które go wychowało”. Dziś sam James wie, że popełnił błąd i nie powinien w ten sposób i z takim rozmachem podejmować decyzji o zmianie klubu. Jego wizerunek znacząco na tym ucierpiał. W 2010 roku aż trzydzieści cztery procent mieszkańców USA miało do Jamesa „pozytywny stosunek” – w świecie wielkiego marketingu i reklam to niemal jak status „ikony sportu”; dokładnie taki sam wskaźnik widniał przy nazwisku Peytona Manninga, bohatera ligi NFL. Po „Decyzji” akceptacja LeBrona spadła do poziomu szesnastu procent. „Mistrzostwo nie zmieni pozycji LeBrona na rynku amerykańskim, ale specjaliści od wizerunku chcą przeprowadzić globalną kampanię zwłaszcza w Chinach i w Europie. W USA nie spodziewam się gwałtownego wysypu reklam z LeBronem. W Chinach ludzi nie bardzo obchodzi, co się stało w Cleveland. Ale w USA chyba rzeczywiście będzie potrzebował nie trzech, nie dwóch, ale ośmiu tytułów. Marketing działa bowiem nie dzięki obietnicom, ale faktom”, oceniała na łamach „ESPN” specjalistka Michelle Steele. Okładka „Sports Illustrated” wspólnie z Boshem i Wade’em oraz tysiące publikacji prasowych i setki programów telewizyjnych… Tak wyglądało lato 2010 roku. Jeśli LeBron spodziewał się znacznego wzrostu oczekiwań – nie mógł przewidzieć, że będzie on tak horrendalny. Nagle znalazł się pod ścianą, sam przeciwko całemu światu. Każdy inny wynik poza zdobyciem mistrzowskiego tytułu – tu i teraz, bez żadnych wymówek! – miał zostać potraktowany jako epicka klęska. O czym już niebawem miał się przekonać…

WYWIAD Z J.A. ADANDEM J.A. Adande – czołowy dziennikarz ESPN, uważany za jednego z największych ekspertów NBA w USA. Jak oceniasz po latach „Decyzję”? Czy sam LeBron tego żałuje? Myślę, że sam LeBron uważa teraz, iż mógł to jednak zrobić trochę inaczej – dać ludziom znać z wyprzedzeniem, gdzie podpisze kontrakt, przynajmniej takim osobom jak właściciel i działacze Cavaliers, którzy o wszystkim dowiedzieli się z telewizji. Mimo wszystko jednak zdołał zgromadzić pieniądze na rzecz organizacji Boys and Girls Club. Miejsce, w którym się wychowywałem, ma teraz nowoczesne boisko do koszykówki, sfinansowane dzięki środkom, które wpłynęły z The Decision. Tak więc to nie była najgorsza rzecz, jaka się kiedykolwiek zdarzyła w NBA. Oczywiście – nie była też najlepsza, ale na pewno została wyolbrzymiona poza granice zdrowego rozsądku. LeBron nagle stał się wrogiem publicznym. Niby dlaczego? Ponieważ oznajmił na antenie telewizji, gdzie będzie grał w kolejnym sezonie? Zawodnicy ze szkół średnich ogłaszają w ten sposób wybór uczelni, a koszykarze z ligi uniwersyteckiej wybór klubu, gdy przechodzą na zawodowstwo. Paradoksalnie więcej osób obejrzało The Decision niż prawie wszystkie mecze playoffów z udziałem LeBrona! Telewizory włączyło ponad dziewięć milionów ludzi. Z biznesowego punktu widzenia decyzja była więc bardzo mądra. Program miał największą oglądalność w ESPN w trakcie całego lata 2010 roku. Jak to się stało, że jeden z najsympatyczniejszych koszykarzy w NBA, powszechnie uważany za idealnego lidera w szatni i kumpla dla reszty drużyny, stał się najbardziej znienawidzonym sportowcem w Ameryce?

Ludzie nie są zadowoleni, gdy widzą, jak zawodnicy przejmują kontrolę nad swoim życiem i karierą. Żyjemy w erze fantasy leagues, wielu osobom wydaje się, że mogą decydować o tym, gdzie dani gracze powinni występować. Teraz każdy może sobie wytransferować LeBrona Jamesa, nie ruszając się z domu. Poza tym ciągle pokutuje myślenie, że zawodnik jest niewolnikiem klubu, który wybrał go w drafcie, i powinien w nim pozostać, dopóki działacze sami nie zrezygnują z jego usług. Przywilej bycia „wolnym agentem” został jednak wywalczony i przeforsowany po to, aby z niego korzystać. Dzięki temu koszykarze mogą grać tam, gdzie chcą. Prawdę mówiąc, nie znam żadnej innej profesji, w której krytykujemy ludzi za to, że podejmują zatrudnienie tam, gdzie im się najbardziej podoba. Z jakichś względów wiele osób obraziło się na LeBrona za jego decyzję, podczas gdy pewnie większość z nich, mając do wyboru pracę w Cleveland albo w Miami, wolałoby tę drugą opcję. Myślę jednak, że wszystkim najbardziej przeszkadzało to, że on zanegował system, przejął kontrolę nad swoją przyszłością i dołączył do innej supergwiazdy w jego własnym mieście – coś, co nigdy wcześniej w NBA się nie zdarzyło. Tego samego dnia, niedługo po wyemitowaniu The Decision, Dan Gilbert napisał słynny list otwarty do kibiców. Jak odebrałeś ten kontrowersyjny ruch właściciela Cavaliers? Moja pierwsza reakcja to było: „Wow! Nigdy czegoś podobnego nie widziałem!”. Początkowo myślałem, że Gilbert odgryzł się LeBronowi i wygrał to starcie, ale później wszystko przeanalizowałem i doszedłem do wniosku, że to jednak było dziecinne zachowanie. Grzmiał, mówiąc: »Jak śmiałeś opuścić Cleveland?«. Cóż, miał do tego prawo i z niego skorzystał. Co ludzie by sobie pomyśleli, gdyby zawodnik został wytransferowany bez swojej zgody i w odpowiedzi napisał list otwarty adresowany do prezesa? Zastanawiałem się także nad innym aspektem całej sprawy – jak Gilbert zamierza przekonać innych wolnych agentów do przyjścia, jeśli tak traktuje swoją największą gwiazdę i zarazem koszykarza, którego za wszelką cenę chciał zatrzymać. Jeżeli bowiem miałeś tak negatywną opinię na temat LeBrona, jaką zawarłeś w swoim liście, to dlaczego tydzień wcześniej zaoferowałeś mu sto milionów dolarów? Skoro jest taki beznadziejny, to po co chcesz mu wypłacić maksymalny kontrakt? Gilbert zadeklarował również, że Cavs szybciej sięgną po tytuł mistrzowski niż „samozwańczy król koszykówki”… Ups (śmiech). Założę się, że tych słów żałował w tej samej minucie, w której je opublikował. Teraz jednak właściciel Cavs uderza w zupełnie inne struny i realnie liczy na to, że James wróci do Cleveland latem 2014 roku! Czy to jest w ogóle możliwe? W zawodowym sporcie żaden rozwód nie jest na zawsze… Nigdy nie spodziewaliśmy się, że Phil Jackson i Kobe Bryant będą w stanie pracować ze sobą po raz drugi, ale nie tylko to uczynili, ale nawet wspólnie wywalczyli dwa tytuły mistrzowskie w latach 2009–2010. Podobnie w przypadku Phila i Jerry’ego Bussa. W sporcie nawet największe podziały i pretensje odkłada się na bok dla realizacji wspólnego celu. Jeżeli Gilbert chce wygrać mistrzostwo NBA, to z kim ma większe szanse, jeśli nie z LeBronem? I James rzeczywiście może dać się skusić? Wierzę, że jest to możliwe rozwiązanie, choć niejedyne, rzecz jasna. Czysto spekulując – to miałoby sens. Jeśli LeBron zdoła sięgnąć po trzeci tytuł z rzędu i opuści Heat w poszukiwaniu kolejnego wyzwania, to nikt w Miami nie może mieć do niego pretensji. Uczynił z tego miasta stolicę światowej koszykówki, dał mu bardzo wiele. Sięgnięcie po tytuł w Cleveland – mieście tak wygłodniałym sukcesów, byłoby dla LeBrona idealnym wyzwaniem.

W którym momencie LeBron przeobraził się z wielkiej gwiazdy NBA w najlepszego koszykarza na świecie, mistrza i zwycięzcę? Czy był taki jeden definiujący moment? Dla mnie tym najważniejszym momentem był mecz numer sześć z Boston Celtics w playoffach 2012 roku, gdy niemal w pojedynkę odmienił losy rywalizacji i wygrał kluczowe spotkanie dla swojej drużyny. To był legendarny wyczyn. Nigdy nie widziałem lepszego indywidualnego występu. Michael Jordan zdobył 63 punkty w Boston Garden, ale jego zespół przegrał. Gdyby Heat nie wygrali tego meczu, to kto wie – może Pat Riley rozbiłby Wielką Trójkę i cały eksperyment zostałby zakończony. LeBron zmienił jednak bieg historii.

WYWIAD Z MARY SCHMITT BOYER Mary Schmitt Boyer – główna reporterka koszykarska „Cleveland Plain Dealer”. Dlaczego LeBron nie wywalczył mistrzowskiego tytułu z Cleve-land Cavaliers? Ponieważ nie miał wystarczająco dobrych partnerów w drużynie. Działacze próbowali wielu różnych rozwiązań oraz zawodników, nigdy jednak nie znaleźli na tyle dobrej grupy koszykarzy, aby zdołali oni zapewnić wsparcie LeBronowi w drodze do mistrzowskiego tytułu. On ze swojej strony zrobił wszystko, co mógł, za każdym razem na drodze do sukcesu stawał jednak naprawdę mocny zespół – dwukrotnie Boston Celtics, raz Orlando Magic. Czy Cavs popełnili błąd, nie decydując się na transfer Amar’ego Stoudemire’a w lutym 2010 roku? Nie jestem co do tego przekonana. Od tego czasu Amar’e nie zwojował w NBA wcale tak wiele… Z powodu problemów zdrowotnych nie okazał się supergwiazdą na miarę oczekiwań NY Knicks. Cavs ściągnęli nawet Shaqa, ale ten eksperyment się nie powiódł. Żaden transfer tak naprawdę do końca nie wypalił. Wszyscy myśleliśmy, że Antawn Jamison będzie tym brakującym ogniwem, ale się pomyliliśmy. Działaczom nigdy nie udało się stworzyć odpowiednio naoliwionej maszyny – trudno powiedzieć, czy bardziej dotyczyło to kompetencji zawodników, czy atmosfery w szatni. Jak LeBron jest odbierany w Cleveland w roku 2014? Zmienia się na lepsze. Nadal jednak wiele osób go nienawidzi. Ostatnio pojawia się sporo plotek o jego możliwym powrocie do Cavs i za każdym razem, gdy drukujemy artykuły na ten temat, pada sporo zróżnicowanych komentarzy. Ciągle dostaję sporo e-maili z prośbą, abyśmy już więcej nie pisali na temat LeBrona, bo ludzie nie chcą nawet o nim czytać. W najłagodniejszych słowach twierdzą, że „mają go gdzieś”. Muszę jednak przyznać, że za każdym razem, gdy przyjeżdża do hali z zespołem Heat – ilość braw, które otrzymuje, systematycznie wzrasta. Nadal dostaje mnóstwo gwizdów i obelg, ale są również tacy, którzy okazują mu sympatię. Nie wiem, czy kiedykolwiek dostanie większe owacje – przynajmniej jako członek innej drużyny – ale nastawienie fanów Cavs nieznacznie się zmienia. Jakby nienawidzili go odrobinę mniej. Jak wspominasz pisanie o LeBronie i towarzyszenie mu podczas jego okresu gry w barwach Cavaliers? Bardzo lubiłam LeBrona. Towarzyszyłam mu przez wszystkie siedem lat, od debiutanckiego sezonu – początkowo jako pomocniczy reporter, a później główny, odpowiedzialny za Cavs. Zawsze uważałam Jamesa za bardzo inteligentnego człowieka, z którym można rozmawiać na wiele różnych tematów. Pamiętam, jak ktoś w Toronto zapytał go o Bobby’ego Orra [w przeszłości słynnego kanadyjskiego hokeistę] i czy w ogóle wie, o kogo chodzi. James nie tylko potwierdził, ale wdał się w długą

dyskusję. Z upływem lat poświęcał mniej czasu reporterom lokalnych mediów. Na początku rozmawiał przy każdej okazji – po treningach strzeleckich, przed każdym meczem i po każdym meczu. Po siedmiu latach ograniczył swoje spotkania z dziennikarzami, ale pozostał bardzo uprzejmy i wygadany. Rozmawianie z nim zawsze sprawiało mi dużą przyjemność. Czy teraz, po latach spędzonych w Miami, jest innym człowiekiem? Sprawia wrażenie bardziej pewnego siebie, szczęśliwszego, znającego własną wartość. Zdobycie pierwszego mistrzowskiego tytułu zdjęło z niego olbrzymi ciężar. Dojrzał jako człowiek i jako koszykarz. Niedawno, czekając na samolot, wdał się w długą dyskusję z kibicami na Twitterze. Odnoszę wrażenie, że jest człowiekiem zadowolonym z życia. Ma do siebie większy dystans. Nie chodzi o to, że w Cleveland czuł się źle. To jest naturalny proces, do tego potrzeba czasu. Czy wierzysz, że kiedykolwiek wróci do Cavs? Nie wiem. I nie sądzę, aby on sam wiedział. Nie przekreślałabym jednak takiej możliwości. Myślę, że LeBron tęskni za domem i chciałby wychowywać swoje dzieci w Akron. Czy kiedykolwiek to nastąpi? Nie mam pojęcia. Wiele zależy od tego, jakie oferty dostanie i jak wyglądać będzie przyszłość Miami Heat. Cavaliers grają w tym sezonie poniżej oczekiwań, co na pewno nie pomaga. LeBron zawsze był jednak przywiązany do rodzinnych stron. To nadal jest nasz chłopak z Ohio!

ROZDZIAŁ 17

ZOSTAWIONY NA LODZIE Połowa listopada 2013 roku. Trzydziestosiedmioletni Antawn Jamison długo rozmawia z lokalnymi dziennikarzami po kolejnym meczu Los Angeles Clippers w Staples Center, swojej obecnej drużyny, w którym nawet na chwilę nie podniósł się z ławki rezerwowych. Jeden z najinteligentniejszych graczy w NBA doskonale zdaje sobie sprawę, że znajduje się na ostatnim okrążeniu swojej profesjonalnej kariery. Jego długa droga – w trakcie której był dwukrotnym uczestnikiem Meczu Gwiazd (2005, 2008) oraz Najlepszym Rezerwowym (2004) – właśnie się kończy. Bardziej służy swoim doświadczeniem i radami na treningach, wpływa na przebieg poszczególnych spotkań. Gdy jednak w połowie sezonu 2009/10 trafił do Cleveland, ciągle miał opinię wyróżniającego się ofensywnego gracza w tej lidze, a zarazem gwiazdy, która zbyt długo wegetowała w słabej drużynie Washington Wizards. Miał być „numerem dwa” dla króla LeBrona i pomóc mu w zdobyciu tytułu. „Było naprawdę blisko. Niestety trafiliśmy na naszej drodze na Boston Celtics, którzy akurat znaleźli się u szczytu formy. (Rajon) Rondo grał fenomenalnie, pozostali zawodnicy również, tak więc po przegraniu meczu numer pięć znaleźliśmy się w krytycznym położeniu i już nie zdołaliśmy odwrócić karty. Mieliśmy niezłą drużynę, ale zmierzyliśmy się z zespołem, który był lepiej zgrany i akurat prezentował swoją najlepszą koszykówkę w całym sezonie. Tamta seria miała rozległe konsekwencje, wywołała efekt domina i odmieniła przyszłość NBA. Z powodu tej porażki Cavs LeBron poszedł do Miami i od tego czasu Heat wygrali trzy kolejne playoffy w Konferencji Wschodniej. Tak się jednak czasem sprawy układają”, wspomina Jamison, którego kariera spośród wszystkich zawodników w NBA najbardziej ucierpiała na skutek „Decyzji”. Po odejściu LeBrona rozegrał dwa niewiele znaczące sezony z Cavs, następnie był już tylko rezerwowym z minimalnym kontraktem – najpierw w Lakers, a następnie w Clippers16. „Decyzja” miała bezpośredni wpływ na przebieg kariery tego powszechnie lubianego weterana. „Dowiedziałem się, podobnie jak wszyscy inni, z telewizji. To był jego wybór. Jako wolny agent chciał zbadać, jakie opcje daje mu rynek. Byłem bardzo zaskoczony, że wybrał Miami. Wtedy nie przypuszczałem, że Heat są realną możliwością. Prawdę mówiąc, nie spodziewałem się, że odejdzie z Cleveland. On jest z Ohio, ludzie go kochali. Na pewno trudno mu było podjąć tę decyzję – mówi Jamison z nieznaczną nutą bólu w głosie. – Oczywiście, że byłem wściekły! Zostałem sprzedany do Cleveland i sam zaakceptowałem ten transfer tylko po to, aby grać wspólnie z LeBronem. Później było mi bardzo trudno, ponieważ dopiero zostawiłem zespół w przebudowie w Waszyngtonie, grałem przez trzy miesiące w drużynie o mistrzowskim potencjale, a następnie znów musiałem zaczynać wszystko od nowa. Czułem się strasznie rozczarowany. Rozumiem jednak, że podjął decyzję, która wydawała mu się najlepsza. I cieszę się, że mogłem z nim grać przynajmniej przez te parę miesięcy”. Teraz, będąc dwunastym graczem w hierarchii L.A. Clippers, pracuje na co dzień z Dokiem Riversem, który cztery lata wcześniej jako szkoleniowiec Boston Celtics zatrzasnął przed nim wrota do wielkiego finału NBA. Jednocześnie obserwuje z dystansu sukcesy byłego partnera z Cavs. „Zdobycie pierwszego tytułu zdjęło z niego olbrzymią presję. Ciężar całego świata spadł z jego ramion w momencie, gdy sięgnął po upragnione mistrzostwo. Od tego czasu mógł wreszcie mieć frajdę z gry w koszykówkę i samej rywalizacji na najwyższym poziomie. Teraz jego pewność siebie osiągnęła maksymalny pułap. LeBron już nie musi nikomu niczego udowadniać. Może się

koncentrować na wygrywaniu kolejnych meczów bez takiej presji jak wcześniej. Zawsze był jednym z najlepszych, jeśli nie najlepszym zawodnikiem w lidze. Ludzie jednak często to podważali i krytykowali go za to, że nie potrafi zdobyć tytułu. Gdy jednak w końcu to osiągnął – od razu zaczęli dostrzegać te wszystkie niezwykłe rzeczy, które potrafi robić na parkiecie”. Czy to oznacza, że James musiał przejść tę samą „drogę krzyżową” co wszyscy wielcy mistrzowie z Michaelem Jordanem na czele? Najwybitniejszy koszykarz wszech czasów – według stanu na rok 2014 – regularnie przegrywał wyczerpujące, fizyczne boje ze „złymi chłopcami” z Detroit pod koniec lat osiemdziesiątych, zanim ostatecznie zdołał pokonać także i tę przeszkodę i sięgnął po tytuł. Kobe Bryant zakończył swój pierwszy udział w playoffach, wiosną 1997 roku, na trzech air-ballach17 w decydującym, przegranym spotkaniu z Utah Jazz. „W oczach opinii publicznej, tak. Wszyscy wiedzieli, że jest najlepszym koszykarzem na świecie. A jednak wielu zastanawiało się: zaraz, nie możesz uchodzić za najlepszego, jeśli nie masz na koncie mistrzowskiego tytułu. Teraz, gdy już ten cel osiągnął, media oraz kibice zaakceptowali go jako wybitnego zawodnika. Po zdobyciu dwóch tytułów zaczął być wymieniany w dyskusjach na temat najlepszych graczy, którzy kiedykolwiek występowali w NBA. Od dawna było wiadomo, że prędzej czy później do tego dojdzie. Musiał jednak zostać mistrzem, aby wreszcie zostać wymienianym w tej samej kategorii co Jordan, Magic Johnson czy Larry Bird”. Jamison doskonale pamięta moment, w którym trafił do Cavs. „Byłem podekscytowany! Nigdy wcześniej nie grałem w zespole z realnymi szansami na mistrzostwo NBA. W Cleveland przywitano mnie z otwartymi ramionami. Czułem się znakomicie. LeBron, Mo Williams i pozostali zawodnicy zaakceptowali mnie w drużynie od pierwszego dnia. Nie musiałem niczego zmieniać. Chcieli, abym był sobą – tym samym graczem co zawsze”. Inaczej było w przypadku Jamesa. „LeBrona mocno krytykowano za to, że właśnie powinien być większym egoistą na parkiecie – wspomina Jamison. – Zwłaszcza po tej przegranej serii z Bostonem wiele osób mówiło, że powinien samemu wykańczać akcje, a nie podawać partnerom. Ja jednak zawsze go szanowałem przede wszystkim za to, że niezależnie od tego, co powtarzały media albo kibice, nie pozwolił nikomu decydować, jak powinien grać w koszykówkę. Pozostał wierny swojej drodze i swoim przekonaniom. LeBron ma bardzo wysokie koszykarskie IQ, doskonale rozumie tę grę. Wie, że sam sobie ułatwi życie przez aktywizację innych zawodników na parkiecie. Tak się zachowuje. Ludzie myślą: on jest tak wielki i utalentowany, że nie powinien nikomu podawać, tylko samemu zdobywać punkty w kolejnych akcjach. LeBron rozumie jednak, że nie może alienować partnerów z drużyny w trakcie spotkania. Powoduje, że stale są »pod grą« i czują się potrzebni”. Szatnia Clippers powoli się wyludnia. Zawodnicy wychodzą, są w dobrych humorach, bo właśnie wygrali ważny mecz z Brooklyn Nets. Na koniec pytam Jamisona, czy wierzy w plotki, że LeBron może latem 2014 roku wrócić do Cleveland. Antawn tylko wykrzywia się znacząco, jego twarz przybiera wyraz kompletnej dezaprobaty. „A niby po co ma wracać? Przecież w Miami ma wszystko ustawione pod siebie. Zdobył dwa tytuły, ma Dwyane’a Wade’a oraz organizację, która zrobi wszystko, aby zapewnić mu kontynuację wygrywania. Nie widzę powodu, dla którego miałby to zostawiać”. Po chwili jednak dodaje: „Jeśli wróciłby do Cleveland, byłaby to zapewne kolejna bolesna transformacja. Jak ponownie ułożyłby sobie stosunki z właścicielem klubu? Ale głowy sobie uciąć nie dam”. Dwaj zawodnicy i dwie różne kariery. W 2010 roku byli liderami Cavs. Obaj mogli zostać mistrzami. Ostatecznie uczynił to tylko jeden z nich.

ROZDZIAŁ 18

KOSZYKARSCY BEATLESI Początek sezonu 2010/11. W downtown Miami wielki plakat ze zdjęciami trzech supergwiazd zespołu Heat niemal sąsiaduje z posterem The Beatles wydrukowanym na potrzeby akcji reklamowej Apple’a. LeBron James, Dwyane Wade i Chris Bosh już tworzą jeden z najsłynniejszych zespołów koszykarskich na świecie, ale to dopiero początek drogi, którą wspólnie obrali – wbrew przeciwnościom losu. Jak w piosence 2Paca „sami przeciwko całemu światu”. Początek nie był jednak łatwy. W pierwszym meczu sezonu LeBron zdobył aż31 punktów, ale Heat zdecydowanie ulegli Celtics 80:88. Publiczność w Bostonie krzyczała głośno: „Przereklamowany!” za każdym razem, gdy James dochodził do piłki. „Dopiero wyczuwamy się nawzajem. Mamy tak wiele różnych opcji. To coś, do czego nie byłem przyzwyczajony – do takiej skali talentu w moim zespole”, tłumaczył LeBron. Podczas kolejnego spotkania w Filadelfii kibice gwizdali, buczeli i wyzywali Jamesa przez cały mecz. LeBron szybko miał się przekonać, co oznacza być najbardziej znienawidzonym sportowcem w Ameryce. Heat – pomimo wysokiego poziomu wrogości ze strony widzów – potrafili jednak odnieść pierwsze zwycięstwo 97:87. Zespół z Miami grał w kratkę, ale jego gwiazdor numer jeden miał kilka spektakularnych występów, jak 12 asyst w konfrontacji z Minnesota Timberwolves czy też 20 punktów, 14 asyst i 11 zbiórek przeciwko Utah Jazz. „Tak więc to miejsce nigdy nie będzie dla chłodnych i lękliwych dusz, które nie znają smaku zwycięstwa ani przegranej”, to zdanie kończące tekst znajdujący się na kartce przybitej do szafki LeBrona Jamesa w szatni Miami Heat. A w zasadzie – jednej z dwóch szafek. LeBron jest jedynym koszykarzem NBA (oraz jedynym mi znanym, od kiedy pracuję przy tej lidze, czyli od trzynastu lat), który może pochwalić się takim wyróżnieniem. Złośliwi żartują, że w jednej nie zmieściłoby się jego rozbuchane ego. Miejscowy pracownik public relations wyjaśnia jednak od razu – ta druga szafka początkowo należała do innego zawodnika, który nie zmieścił się w składzie na sezon zasadniczy, więc chwilowo zajął ją James. To jednak kolejny przykład, że „The King”, który ciągle walczy o prawdziwą koronę króla zawodowej koszykówki i pierwszy królewski pierścień, nie ma łatwego życia. Czegokolwiek nie zrobi czy nie powie – zawsze znajdzie się wielu takich, którzy będą go krytykować. Niejako sam sobie po części na to zasłużył, bo lipcowa „Decyzja” ogłoszona na antenie ESPN przejdzie do historii zawodowego sportu jako jeden z najbardziej niefortunnych spektakli z dziedziny public relations, posunięcie niemal samobójcze, jeśli chodzi o ochronę dobrego wizerunku. Od tego czasu LeBron, chcąc nie chcąc, stał się dla większości Ameryki (nie tylko Cleveland) wrogiem publicznym, a Miami Heat – najbardziej znienawidzonym zespołem. Zupełnie jak Detroit Pistons w drugiej połowie lat osiemdziesiątych, choć z zupełnie innych powodów. Zostawiając emocje oraz kulisy „Decyzji”, można było się zastanawiać, czy Wielka Trójka zasłużyła na aż tak negatywny odbiór w większości miast Ameryki. Przecież w lidze, w której każda gwiazda ma gigantyczne ego i przede wszystkim chce świecić jak najjaśniejszym blaskiem, trzech kumpli poświęciło indywidualne ambicje dla wspólnego celu. Chris Bosh mógł być supergwiazdą w Toronto i nawet w innych zespołach, a skromnie wybrał status trzeciej opcji w Miami. Sam LeBron pojechał do miasta, które zawsze będzie należeć do Dwyane’a Wade’a, wybranego przez Heat w drafcie zdobywcy pierwszego, historycznego tytułu w 2006 roku. Teoretycznie każdy tekst o Wielkiej Trójce powinien być pochwałą myślenia zespołowego, triumfu większych ambicji nad ambicjami

jednostki. Przecież każdy z tych graczy, Wade w największym stopniu, dobrowolnie zgodził się na cięcia w kontrakcie, aby niemożliwe stało się faktem. A jednak tak nie jest. Heat na ogół nie mają dobrej prasy. Są pod stałym obstrzałem – wszędzie poza Miami, a czasem nawet tam. Dziennikarze mieli używanie, gdy rozpoczęli sezon od kiepskiego bilansu 11:8. W krytycznym momencie LeBrona czekała najtrudniejsza podróż – do Cleveland, na pierwszy mecz przeciwko swojej byłej drużynie. Była to podróż emocjonalna, bolesna i niebezpieczna. „Mam olbrzymi szacunek dla tych kibiców i dla tego miasta”, mówił James, ale niestety nie mógł liczyć na żadną taryfę ulgową ani zrozumienie. Eksplozja nienawiści tłumu towarzyszyła mu od momentu wejścia do Quicken Loans Arena aż do opuszczenia hali. Kibice gwizdali za każdym razem, gdy jego twarz albo sylwetka pojawiała się na zawieszonych pod dachem telebimach lub gdy akurat znajdował się przy piłce. Wykrzykiwali obraźliwe hasła, wywiesili transparenty takie jak „Quitness” (ironiczne nawiązanie do kampanii reklamowej LeBrona sprzed lat) albo „graj tak jak w meczu numer pięć” – przypominając wstydliwe spotkanie w playoffach przeciwko Celtics. Pięciu fanów miało koszulki z literami, tworzącymi łącznie wyraz „LeBum”. Na trybunach pojawiło się mnóstwo celebrytów, niczym na największych walkach o mistrzostwo wagi ciężkiej w zawodowym boksie, żądnych krwi i emocji. Znaleźli się tam Drew Carey, popularny gospodarz show telewizyjnego, a także ikona Cleveland Browns Bernie Kosar czy gwiazda futbolu Terrell Owens. Nikt nie dostał większych owacji niż prezes Cavaliers Dan Gilbert, autor kontrowersyjnego listu otwartego. To jednak nie on śmiał się jako ostatni… LeBron wyszedł na parkiet zmotywowany bardziej niż kiedykolwiek wcześniej. Jego dziesięć punktów pozwoliło Heat na serię 18:0 w pierwszej kwarcie, która rozłożyła Cavs na łopatki. To był teatr jednego aktora. James trafiał z dystansu, efektownie wsadzał piłkę do kosza, dryblował, podawał i zbierał. Robił wszystko, co chciał i kiedy chciał. Swój występ zakończył z dorobkiem 38 punktów, w tym aż 24 w kluczowej, trzeciej kwarcie, dodając do tego 8 asyst i 5 zbiórek. Heat zwyciężyli 118:90. We wspomnianej trzeciej kwarcie LeBron zaczął odpowiadać w stronę trybun, a także wykonywać gesty pod adresem swoich byłych partnerów. „Grał świetnie. Po prostu – skomentował lakonicznie opiekun Cavs Byron Scott, dodając: – W pewnym momencie odwróciłem głowę i zobaczyłem, że robi to co zawsze. Zaczepia zawodników z drużyny przeciwnej…” „Ten mecz miał atmosferę playoffów. Po raz pierwszy zobaczyłem jednak komunikację i zrozumienie pomiędzy poszczególnymi zawodnikami. Wreszcie funkcjonowaliśmy jako zespół”, stwierdził Erik Spoelstra. Sam LeBron nie wykorzystał pomeczowej konferencji na triumfalizm i szansę na zaatakowanie Gilberta. Wypowiadał się skromnie, choć zarazem stanowczo: „Miałem tyle różnych myśli… Nie powiem jednak złego słowa o miejscowych kibicach. Wspólnie rośliśmy w siłę. Od siedemnastu zwycięstw na sezon przed moim przyjściem do najlepszego bilansu w rozgrywkach zasadniczych w ostatnim roku, który spędziłem w Cleveland. Rozumiem ich frustrację. Sam także byłem sfrustrowany, ponieważ nie osiągnęliśmy celu, jaki sobie wspólnie obraliśmy. Życzę tej organizacji oraz wspaniałym fanom wszystkiego, co najlepsze”. Media po meczu podkreślały dominację LeBrona. „Dzięki Bogu, że to już KONIEC – napisał Chuck Yarbrough z »Cleveland Plain Dealer«, dodając: – Spełnił się najgorszy możliwy scenariusz. LeBron rozegrał swój najlepszy mecz dla Miami Heat. To ironia losu, że swój talent zademonstrował w pełni nie na South Beach, ale w Cleveland”. W sondzie przeprowadzonej przez portal cleveland.com kibice mieli wskazać dwa najgorsze elementy tego spotkania. Wybrali „sympatię pomiędzy Jamesem i zawodnikami Cavs” oraz „brak intensywności naszej drużyny”. „To było upokarzające! – głosił jeden z komentarzy. – Kibice z Cleveland wyrazili swoje emocje… Przez

chwilę naprawdę wierzyli, że hasło »jeden za wszystkich, wszyscy za jednego« coś naprawdę oznacza. Nie zajęło im jednak dużo czasu zrozumienie, kogo tak naprawdę stracili. Tego, jak bardzo go teraz nienawidzą, nie da się nawet porównać z faktem, że dużo bardziej im go brakuje”, napisał felietonista „Miami Herald” Israel Gutierrez. Po średnio udanym początku sezonu Heat wygrali dwadzieścia jeden z dwudziestu dwóch kolejnych spotkań. Wade oraz James zaczęli ze sobą doskonale współpracować, tworząc duet niemożliwy do zatrzymania, a Chris Bosh często dawał im wsparcie pod koszem, nawet jeśli był zawodnikiem bardziej finezyjnym niż siłowym i dlatego samodzielnie nie załatwiał najpilniejszych potrzeb zespołu. Te były bardzo łatwe do zdefiniowania. Nawet z Wielką Trójką w składzie Heat nadal mieli problem na pozycjach centra i rozgrywającego, choć podjęte zostały kroki, aby pozyskać Nene oraz Chaunceya Billupsa. Ostatecznie w koszulce Heat zagrali Mike Bibby i Žydrūnas Ilgauskas, znajdujący się na ostatniej prostej swoich koszykarskich karier. Było to rozwiązanie kompromisowe, ale niebędące odpowiedzią na bolączki zespołu, o czym Pat Riley miał się w swoim czasie boleśnie przekonać. Na początku stycznia, gdy odwiedziłem Miami, entuzjazm sięgnął zenitu, bo Heat grali naprawdę doskonałą koszykówkę. „Ten zespół może zdobyć mistrzostwo nawet jeszcze w tym sezonie”, zaczęli przebąkiwać miejscowi dziennikarze. LeBron pod wpływem emocji nazwał swoją drużynę „The Heatles”. „Bo wzbudzamy tak wielki entuzjazm we wszystkich halach, w których gościmy”, tłumaczył. Media od razu żartowały, że o ile James byłby w tej sytuacji odpowiednikiem Johna Lennona, a Wade Paula McCartneya, o tyle żartowniś Bosh, który latem nakręcił własny film o byciu wolnym agentem, bardziej pasuje do Ringo Starra niż małomównego George’a Harrisona. Jedna z gazet opublikowała zdjęcia Wielkiej Trójki wzorowane na okładkę płyty Meet the Beatles z… rzadko wykorzystywanym weteranem Juwanem Howardem w roli czwartego. Czy dlatego, że też jest arcyspokojny, zupełnie jak niegdyś Harrison? Dziennikarze mieli jednak spore pole do popisu. „LeBron, jedna dobra rada – unikaj na przyszłość tej postawy w stylu »jestem większy od Jezusa«, której niegdyś próbował Lennon. To się wtedy nie skończyło najlepiej, a teraz również nie zadziała, bo chrześcijanie też w końcu nauczyli się korzystać z internetu. Tylko ostrzegam”, napisał Kurt Helin. W innym artykule czytamy: „Na to jest za wcześnie. The Beatles byli największą grupą rockową wszech czasów, a wy jeszcze niczego nie osiągnęliście. Nikt was nawet nie zaprosił do show Eda Sullivana. A przy okazji – spróbujcie najpierw sprzedać komplet biletów we własnej hali. Myślicie, że Beatlesi nie mieli kompletu na koncertach w Liverpoolu? Może i ludzie chcą was oglądać na wyjeździe, ale każdy przybłęda może w tym momencie pójść do kasy i bez problemów kupić wejściówkę na wasz mecz”. Mocne słowa, ale w dużej mierze prawdziwe. Aż trudno w to uwierzyć, ale hala Heat na większości spotkań w połowie świeciła pustkami. Nie najlepiej sprzedawały się zwłaszcza te droższe miejsca, czyli bliżej parkietu, co bardzo kiepsko wyglądało w kamerach stacji telewizyjnych. Media ciągle trąbiły o gwiazdach z Miami, mecze na okrągło były transmitowane w ogólnoamerykańskich stacjach, ale wszystko sprawiało wrażenie trochę wirtualnej rzeczywistości. Atmosfera w American Airlines Arena daleka była od choćby tej, która panuje w Madison Square Garden. Celebryci, znani aktorzy i piosenkarze jakoś także woleli chodzić na mecze w Los Angeles czy Nowym Jorku. Pod tym względem Heat wciąż pracowali na swoją markę. Znane twarze pojawiły się dopiero pod koniec grudnia w klubie Coco de Ville, aby wspólnie z LeBronem świętować jego dwudzieste szóste urodziny. James nie chodzi bowiem na żadne inne imprezy poza tymi, które sam

organizuje. Tego dnia wśród jego gości byli między innymi Jamie Foxx, Ne-Yo, Cedric the Entertainer, Spike Lee, Timbaland, Michael Bay, Ciara, Serena Williams, Lil’ Wayne oraz Vivica A. Fox. A także Wade oraz Bosh. James chciał jednak przede wszystkim wygrywać. Zabawa mogła poczekać. South Beach jest w stanie wycisnąć z zawodnika całą energię, o czym przekonał się swego czasu Shaq, któremu dopiero transfer do Phoenix pomógł w odbudowaniu kariery. Pokusy są wszędzie. Na razie, w połowie sezonu 2010/11, „Heatles” byli wielkim planem budowy, koncepcją drużyny, jakiej jeszcze nie było w historii NBA. Już radzili sobie nieźle, choć apetyty były większe. W grudniu wybrałem się do Miami, gdzie spotkałem się z LeBronem i – na początku stycznia 2011 roku – przeprowadziłem wywiad.

WYWIAD Z LEBRONEM JAMESEM Ostatnio porównałeś Miami Heat to The Beatles, nazywając Wasz zespół „The Heatles”. Czy uważasz sam siebie za Johna Lennona? Oj, przestań! Ten wywiad skończy się chyba po dziesięciu sekundach (śmiech). Ja nie rozdzielam naszego zespołu na indywidualności. Jesteśmy jednością. A dlaczego The Heatles? Wszędzie, gdzie się pojawiamy, w każdej hali, budzimy emocje. Raz lepsze, raz gorsze, ale niezmiennie ogromne. Ostatnio znalazłeś świetne porozumienie na parkiecie z Dwya-ne’em Wade’em. Mało kto spodziewał się, że będziecie w stanie funkcjonować razem aż tak dobrze… Te wszystkie mecze, które rozegraliśmy od początku sezonu, na pewno pomogły w zbudowaniu lepszej komunikacji. Oprócz tego wszystkie wspólne seanse wideo, treningi, przebywanie we własnym towarzystwie, rozmowy o koszykówce… Razem staramy się kombinować – co zrobić, aby nasza gra wyglądała coraz lepiej, gdzie jeszcze zostało coś do poprawy. Najważniejsza jest drużyna. Jeśli klucz do zwycięstwa leży w tym, że obaj przebywamy na parkiecie w tym samym czasie – super. Jeżeli jeden z nas musi usiąść na ławce – nie ma problemu. Czy uważasz, że tego duetu Wade – James nie da się zatrzymać? Zawsze uważałem, że jestem nie do powstrzymania. Serio. Nie ma na świecie koszykarza, który jest w stanie bronić przeciwko mnie jeden na jednego. Nie ma! Jeśli chodzi o nasz duet, to po prostu staramy się grać ofensywnie, zająć te miejsca na parkiecie, z których mamy najlepszą skuteczność, oraz pomagać pozostałym zawodnikom. W jakim stopniu pomaga wam to, że jesteście przyjaciółmi i spędzacie ze sobą sporo czasu poza meczami i treningami? Dwyane niedawno był na twoich urodzinach… To zawsze pomaga. Ale najważniejszym sprzymierzeńcem jest czas. My się znamy z Dwyane’em już bardzo długo. Od siedmiu lat przyjaźnimy się, chodzimy razem na kolacje, różne imprezy. Tak więc to nie jest dla nas nowe doświadczenie. Fakt, że teraz wiemy, iż będziemy w jednym miejscu przez długi okres, na pewno ma jednak znaczenie. W ostatnich sześciu tygodniach wygraliście wszystkie mecze na wyjeździe. Z reguły miejscowa publiczność traktuje was bardzo wrogo. Jak bardzo wam to pomaga, bo raczej nie deprymuje? Oj, absolutnie pomaga! Obaj przyzwyczailiśmy się do tego typu reakcji. Od początku kariery grałem przeciwko wrogo nastawionej publiczności. Pamiętam, że to się zaczęło w Waszyngtonie, w pierwszych moich latach pobytu w ekipie Cavs. Nasze mecze przeciwko Wizards w playoffach toczyły się w bardzo gorącej atmosferze. To były wspaniałe serie, mnóstwo emocji. Później z tym samym spotkałem się w Detroit. Wreszcie przez ostatnie lata mieliśmy rywalizację z Boston Celtics.

Tak więc zarówno ja, jak i D-Wadedojrzeliśmy koszykarsko w podobnych warunkach i doskonale wiemy, jak sobie w nich radzić. W takich momentach zawsze staramy się zamienić tę negatywną energię w coś pozytywnego i poprowadzić nasz zespół do zwycięstwa. Znasz Dwyane’a od dłuższego czasu. Czy nauczyłeś się o nim czegoś nowego w tym roku, gdy został twoim kolegą z drużyny? Raczej nie. Dwyane jest taki sam, od kiedy go znam. Zawsze podziwiałem jego ambicję, determinację oraz poświęcenie. To wspaniały kolega z drużyny. Pomaga wszystkim, jak tylko może – zarówno na parkiecie, jak i poza nim. To wartość dodana i przekonuję się o tym na każdym kroku. Spotykam go codziennie i wiem, że nigdy nie brakuje mu motywacji oraz koncentracji na tym, co najważniejsze dla Miami Heat. Jak oceniasz rolę Erika Spoelstry w tym, że wygraliście dwadzieścia dwa z ostatnich dwudziestu trzech meczów? W czym pomógł najbardziej? Spo wykonał fantastyczną robotę. Najważniejsze, co zrobił, to gdy w listopadzie przeżywaliśmy kryzys, pomógł nam przetrwać ten trudny okres. Dzięki niemu zrozumieliśmy, że potrzebujemy czasu oraz mnóstwa poświęcenia, aby stać się wielkim zespołem – że to nie nastąpi z dnia na dzień. Nie graliśmy dobrej koszykówki, ale on ciągle podtrzymywał w nas pozytywne nastawienie. Nigdy nie zboczył z raz obranego kursu. Nie panikował. Szanuję go za to. Od tego momentu staraliśmy się mu odwdzięczyć za to zaufanie i grać najlepiej, jak potrafimy. Czy uważasz, że jesteście w tej chwili najlepszym zespołem w NBA? Nie będziemy porównywać naszej drużyny do pozostałych. Musimy się koncentrować na tym, aby z dnia na dzień robić postępy, lepiej grać. To musi być nasz znak firmowy. To musi być koszykówka à la Miami Heat! Obecnie prezentujemy się nieźle, co widać po wynikach. Wszyscy jednak rozumiemy, że ciągle stać nas na więcej. Dlatego pozostaniemy skromni. Wiemy, że nie możemy odpuścić ani jednego treningu, musimy przychodzić punktualnie na zajęcia rzutowe, sumiennie wykonać to wszystko, co sobie zaplanowaliśmy. Wiesz, co najbardziej mi się podoba i nastraja optymistycznie? Fakt, że już byliśmy w dołku. Przeżyliśmy to, wiemy, jak smakuje, i na pewno nie chcemy tam wrócić. Będziemy pokornie pracować i robić kolejne kroki naprzód. Liczysz na to, że uda ci się zdobyć nagrodę MVP po raz trzeci z rzędu? Nie. Myślę, że w tym roku dostanie ją ktoś inny. Dwyane ma większe szanse, ale on chyba też jej nie otrzyma. Tutaj, w Miami, wszystko poświęciliśmy drużynie. To jest najważniejsze. A nagroda dla Najlepszego Defensora? Przeszło mi to przez myśl (śmiech). Ale to zależy od wielu czynników. Jestem zawodnikiem, który operuje w głównej mierze na obwodzie, a ta nagroda z reguły trafia do graczy podkoszowych, którzy mają więcej szans na wysokie statystyki w zbiórkach oraz blokach. Oczywiście zdarzają się wyjątki. Michael Jordan był najlepszym przykładem, z obecnych graczy takim zawodnikiem jest Ron Artest… Ale będzie trudno. Czy uważasz, że stałeś się lepszym obrońcą? To chyba twój najlepszy rok, jeśli chodzi o grę w defensywie. Myślę, że od trzech–czterech lat gram w obronie naprawdę dobrze. Stałem się graczem defensywnym, który może dominować na tym polu. Jestem za to bardzo wdzięczny Mike’owi Brownowi, Mike’owi Malone’owi oraz innym osobom, które pracowały ze mną w Cleveland Cavaliers. Oni stworzyli system gry w obronie, w którym ja zacząłem dobrze funkcjonować. Postawiłem sobie za cel, aby być najlepszym obrońcą w drużynie, i go zrealizowałem. Staram się

dokładnie kryć zawodnika drużyny przeciwnej, trzymać go przed sobą, zabrać mu jak największą przestrzeń. Lubię jednak także pomagać w defensywie. Jakie cele postawiłeś przed sobą na nowy rok? Stawać się coraz lepszym zawodnikiem i osiągnąć sukces z Miami Heat. Mamy tutaj pewne plany, które chcemy zrealizować. Wierzę, że nas na to stać.

ROZDZIAŁ 19

PRZYSTANEK DALLAS Heat rozkręcali się na dobre w drugiej połowie rozgrywek zasadniczych. 3 lutego, gdy lecieli do Orlando na mecz z miejscowymi Magic, jednym z głównych rywali do prymatu na Wschodzie, mieli bilans 34:14. Zwyciężyli 104:100, a James zdobył 51 punktów,11 zbiórek i 8 asyst, potwierdzając kompletną dominację. Później zanotował triple double w Meczu Gwiazd, co jednak tym razem nie zaowocowało nagrodą MVP, ponieważ triumfowała drużyna Zachodu. James zakończył sezon ze średnią 26,7 punktu, co dało mu drugie miejsce na liście najlepszych snajperów NBA, tuż za Kevinem Durantem z Oklahoma City Thunder. Wade był czwarty – z 25,5 punktu. Wspólnie zdobyli aż 4052 punkty, tworząc zdecydowanie najbardziej produktywny duet ofensywny w lidze. Obaj wiedzieli jednak, że prawdziwa gra zaczyna się w playoffach. W pierwszej rundzie Heat bez problemów rozbili Philadelphia 76ers w pięciu spotkaniach, ale już w kolejnej czekali na nich dobrzy znajomi z Bostonu. Celtics w poprzednim roku wyeliminowali w pierwszej rundzie Heat z Wade’em w składzie, a w drugiej Cavs z LeBronem. Nadarzała się idealna okazja do rewanżu. Emocje były ogromne, adrenalina aż kipiała. Heat wygrali pierwsze spotkanie u siebie 99:90, a następnie kolejne 102:91. „To był nasz dopiero siódmy mecz wspólnie rozegrany w playoffach. Ciągle stajemy się lepszym zespołem”, mówił LeBron. Celtics zwyciężyli w meczu numer trzy 97:81, ale stracili nadzieję w kolejnym, w którym James wystawił im rachunek za wcześniejsze upokorzenia. Zdobywając 35 punktów i 14 zbiórek, na dobre uciszył publiczność w Bostonie. Heat wygrali tam po raz pierwszy od pięciu lat. W meczu numer pięć podopieczni Spoelstry dopełnili formalności, triumfując 97:87. Shaq tak pisał w wydanej później autobiografii: „Nie zdajecie sobie nawet sprawy, jak fizycznie rozpieprzony był w tamtym sezonie Kevin Garnett. Nogi i kolana miał kompletnie rozwalone. Grał, walcząc z bólem, przez cały rok. Założę się, że sam też się zastanawiał nad zakończeniem kariery. Oglądałem tę serię. Miami nie miało nikogo pod koszem, co bolało jeszcze bardziej. W meczu, w którym zagrałem, Heat próbowali wejść pod kosz, ale wystarczyło, że ich dotknąłem, i już więcej nie próbowali. LeBron, D-Wade, Chris Bosh – każdy dwa razy by się zastanowił nad wejściem pod kosz, bo wiedzieli, że zamierzam zużyć wszystkie sześć fauli. […] Miami z nami wygrało. LeBron był jak bestia. Nigdy wcześniej nie widziałem, żeby tak grał. Z pewnością nie grał tak też później w finałach przeciwko Dallas”. W ten sposób awansowali do finału konferencji, gdzie czekali na nich rozstawieni z numerem pierwszym Chicago Bulls, mający w składzie aktualnego MVP ligi Derricka Rose’a. Cała sportowa Ameryka zacierała ręce, czekając na tę rywalizację. „Dobry chłopak” Rose kontra „bad boy” LeBron. Bohater i antybohater. Ulubieniec kibiców przeciwko najbardziej znienawidzonemu koszykarzowi świata. Pierwsze starcie należało do Rose’a. Bulls pod wodzą Toma Thibodeau, specjalisty od defensywy w mistrzowskich Boston Celtics z 2008 roku, stali się najlepiej broniącą drużyną w lidze. Sercem zespołu był potężny Joakim Noah, syn byłej gwiazdy tenisa, a wtedy wschodząca gwiazda NBA, ale za najlepszego zawodnika uchodził Rose. Absolwent uczelni Memphis poprowadził ekipę z Chicago do druzgocącego zwycięstwa 103:82. Mało kto spodziewał się jednak, że to będzie ostatnia wygrana Bulls w tej serii. LeBron zagrał lepiej w spotkaniu numer dwa, a Heat zwyciężyli w United Center 85:75. Bohaterem trzeciego meczu był Bosh, który zdobył 34 punkty, a w czwartym Heat triumfowali dopiero w dogrywce. Ostatecznie wykończyli rywali w

piątym spotkaniu serii, wygrywając 83:80, a decydujące słowo należało do Jamesa. Teraz wystarczyło im pokonanie Dallas Mavericks, którym mało kto dawał szanse, i zostaliby mistrzami w pierwszym roku istnienia eksperymentu o nazwie Wielka Trójka. Cóż, łatwo powiedzieć, trudniej zrobić… Mavericks byli „czarnym koniem” rywalizacji na Zachodzie. Teoretycznie od czterech lat uchodzili za pretendenta do mistrzowskiego tytułu, ale nikt na nich poważnie nie stawiał. Rozstawieni z numerem trzecim już w półfinale Konferencji Zachodniej natrafili na dwukrotnych mistrzów NBA, celujących w threepeat Los Angeles Lakers. Spodziewano się, że w ostatnim roku pracy trenerskiej Phila Jacksona Lakers spokojnie awansują do finału. W serii z Mavs mieli przewagę własnego parkietu, ale grali nonszalancko, roztrwonili dużą przewagę w pierwszym meczu, a następnie przegrali kolejny. Mavs dobili zaskoczonego przeciwnika w Dallas, a następnie uporali się z młodziutką, niedoświadczoną ekipą Oklahoma City Thunder. Dirk Nowitzki prezentował życiową formę, ale przed finałem zdecydowana większość fachowców stawiała na Heat. „Wygrają w sześciu meczach”, zapowiadał Skip Bayless. „Stawiam na Heat w siedmiu spotkaniach, ponieważ Dirk w tych playoffach gra fenomenalnie”, mówił z kolei Stephen A. Smith. Pierwszy mecz w American Airlines Arena zdawał się to potwierdzać. Gospodarze dominowali od samego początku. W trzeciej kwarcie LeBron zaprezentował prawdziwy koncert gry, zdobywając łącznie 24 punkty, 9 zbiórek i 5 asyst. Mavs nieoczekiwanie odpowiedzieli jednak w kolejnym spotkaniu, wygrywając na wyjeździe po dramatycznej końcówce 95:93. Heat odzyskali kontrolę nad serią w meczu numer trzy, zwyciężając w Dallas 88:86. Wydawało się, że teraz już nikt nie zdoła ich zatrzymać. Błąd. Mavs doprowadzili do wyrównania serii, wygrywając 86:83 w kolejnej potyczce. LeBron zawiódł tego dnia na całej linii – miał tylko osiem punktów. „Cały dzień robiłem sobie wyrzuty. Gdyby to był Super Bowl, nigdy bym sobie tego nie darował. Na szczęście w NBA o mistrzostwie decyduje rezultat serii. Niezależnie od tego, czy masz za sobą słaby występ, możesz się zrehabilitować w następnym meczu”, stwierdził lider ekipy z Miami. Niestety, nie tak miały się potoczyć losy rywalizacji finałowej. „Ten mecz i osiem punktów Jamesa zmieniły bieg serii. On nie był w stanie wpłynąć na wydarzenia na parkiecie w momencie, gdy Heat potrzebowali tak naprawdę jednej udanej akcji, aby wyjść na prowadzenie 3:1”, pisał Brian Windhorst. W meczu numer pięć LeBron zagrał lepiej, notując triple double (17 punktów, 10 zbiórek, 10 asyst), ale to nie wystarczyło i Heat polegli 103:112. Nie brakowało krytyków, którzy twierdzili, że powinien brać na siebie większą odpowiedzialność w czwartej kwarcie. „W oczach wielu osób rozegrałem słabe spotkanie. Rozumiem ich punkt widzenia – mówił LeBron. – Myślę, że mecze koszykarskie mogą być stresujące dla zawodnika: niezależnie od tego, czy chodzi o finały, finał konferencji, czy też pierwszą rundę. Playoffy sprowadzają się do tego, czy i w jakim wymiarze jesteś w stanie sprostać presji”. Skip Bayless dzień później niszczył Jamesa na antenie ESPN: „Niewiele jest rzeczy pewnych we współczesnym sporcie, ale znikanie LeBrona w decydujących momentach spotkań z pewnością do nich należy. Raz jeszcze został obnażony na największej scenie. Zobaczyliśmy, jak niewiele ma w sobie z prawdziwej supergwiazdy. To był atak paniki przerażonego człowieka. LeBron tak naprawdę wybrał Miami, aby Dwyane Wade wygrał dla niego kilka tytułów”. Mecz numer sześć dopełnił frustracji „Króla”. Zdobył 21 punktów, ale nie potrafił wystarczająco wpłynąć na losy spotkania, które Mavs wygrali 105:95, świętując pierwsze w historii klubu mistrzostwo przed osłupiałą widownią w Miami. LeBron patrzył przed siebie tępym wzrokiem, z niedowierzaniem, jakby nie docierało do niego to, co się właśnie wydarzyło. Bosh nawet płakał. Tym

razem jednak James pokazał większą dojrzałość niż dwa lata wcześniej i pogratulował rywalom, mówiąc: „Mavs wykonali świetną robotę, blokując moje penetracje pod kosz i wysyłając z pomocą drugiego obrońcę za każdym razem, gdy tego próbowałem. Są bardzo niedocenianym, defensywnym zespołem. Oczywiście ta porażka niezwykle boli, ale nie zamierzam chodzić ze spuszczoną głową. Wiem, ile pracy włożyliśmy w ten sezon jako zespół i ile włożyłem ja indywidualnie”. To spotkanie stanowiło jednak symboliczne podsumowanie jego gry w całej serii. Rozpoczął świetnie, bo od szybko zdobytych 9 punktów w początkowych minutach. Wydawało się, że to będzie jego wieczór i w końcu da gawiedzi to, na co ta czekała. Niestety w kolejnych trzydziestu sześciu minutach zanotował zaledwie 5 punktów. Nerwowo szukał okazji do podania piłki do najbliższego zawodnika. Na jego twarzy malowało się przerażenie. Gdy przebywał na parkiecie, Mavs zdobyli o 24 punkty więcej od miejscowej drużyny. Heat prezentowali się lepiej, gdy James… odpoczywał na ławce rezerwowych. Swoje zadania wykonali Mario Chalmers (18 punktów, 7 asyst, 3 przechwyty), Udonis Haslem (11 punktów, 9 zbiórek) oraz Chris Bosh (19 punktów, 8 zbiórek), nawet jeśli w defensywie zbyt często dawał się ogrywać Nowitzkiemu. Najbardziej zawiódł ten, na którego liczono najmocniej.

WYWIAD Z JUWANEM HOWARDEM Gdy eksperyment o nazwie Wielka Trójka stał się faktem, jakie miałeś nadzieje, a jakie obawy? W pierwszej kolejności moją uwagę przykuł fakt, jak bardzo każdy chciał się poświęcić dla dobra ogółu. Oczywiście wielu zawodników zgodziło się na niższe zarobki tylko po to, aby grać ze sobą w jednej drużynie. Ale nie tylko to miałem na myśli. Poświęcenia dotyczyły również obowiązków i przywilejów na parkiecie. D-Wade, który potrafił dominować w ofensywie zupełnie jak LeBron, czy też Chris Bosh, który był zawodnikiem numer jeden w Toronto – obaj zaakceptowali mniej znaczące role. Poświęcili liczbę minut gry oraz rzutów dla wspólnego celu, jakim było zdobycie mistrzowskiego tytułu. Ta recepta okazała się skuteczna, bo w trzech kolejnych latach awansowaliśmy do finału. Bez poświęceń ze strony poszczególnych graczy nie zdołalibyśmy tego dokonać. Jak często koledzy zwracali się do ciebie, najstarszego i najbardziej doświadczonego zawodnika w zespole, z prośbą o radę w trudnych sytuacjach? Jak często zabierałeś głos w szatni w takich momentach? Wielokrotnie byłem proszony o to, aby zabrać głos w dyskusji albo służyć radą. Pamiętam, jak w pierwszym sezonie mieliśmy w pewnym momencie bilans 9:8 i sprawy generalnie nie układały się po naszej myśli. Właśnie przegraliśmy ma wyjeździe z Mavericks i po meczu w Dallas doszło do narady w szatni. Wtedy przypomniałem moje doświadczenia z gry na uczelni Michigan, gdzie jako członek Fab Five byłem częścią drużyny, która ciągle musiała sobie radzić z niechęcią i nienawiścią z różnych stron. Wtedy również wszyscy poświęcaliśmy indywidualne ambicje dla dobra zespołu. Cieszyłem się, że ten przekaz dotarł do zawodników. W pokoju zapanowała kompletna cisza. Słychać było kapiące krople wody w łazience. To pokazało, jak duży szacunek mieli do mnie koledzy z zespołu, i sprawiło mi satysfakcję. Przyznam szczerze – sam byłem trochę podenerwowany, zanim zdecydowałem się grać dla Heat. Nie byłem pewien, czy inni gracze będą szanować mnie i moje opinie. Okazało się jednak, że zostałem przyjęty bardzo ciepło. Sam jednak uważałem, aby zabierać głos w odpowiednich momentach. Wiedziałem, gdzie i kiedy powinienem przemawiać, aby wiadomość dotarła do reszty drużyny.

Czego wam zabrakło w pierwszych finałach z Mavericks? W tych finałach nauczyliśmy się wiele o sobie nawzajem, co zaprocentowało w przyszłości. Sam fakt, że zaszliśmy tak daleko w zaledwie pierwszym sezonie wspólnej gry, był dużym osiągnięciem. Wiele osób oczekiwało, że wygramy, ponieważ mieliśmy w składzie tak wiele utalentowanych graczy. Tak naprawdę to jednak stanowiło utrudnienie, gdyż jak wspomniałem, zgranie takiej drużyny wymaga poświęceń. Polegliśmy w meczu numer sześć i zostaliśmy poddani miażdżącej krytyce. Sami jednak nauczyliśmy się, że powinniśmy analizować nie same problemy, ale rozwiązania tych problemów. I że wtedy osiągniemy sukces. Czy wszechobecna nienawiść wobec Heat przywołała u ciebie od razu wspomnienia z Michigan? Absolutnie. Bez najmniejszych wątpliwości! W każdym meczu wyjazdowym i każdej obcej hali byliśmy odbierani skrajnie negatywnie. Miało to duży związek z osobą LeBrona i tym, w jaki sposób ogłosił swoją decyzję poprzedniego lata, a także z faktem, że dołączając do D-Wade’a, zaczął współtworzyć duet supergwiazd. Kiedy grałem dla Michigan, wszyscy życzyli nam jak najgorzej, ale jednak mieli frajdę, oglądając koszykówkę w naszym wykonaniu. Podobnie wyglądała sytuacja z Heat. Na wszystkie nasze mecze wyjazdowe bilety były wyprzedane. Każdy chciał nas zobaczyć na własne oczy, niezależnie od poziomu antypatii (śmiech). Jak dużą radość sprawiło ci zdobycie mistrzowskiego tytułu po niemal dwudziestu sezonach w NBA? Olbrzymią. Sam wiele przeszedłem w trakcie mojej kariery, sporo doświadczyłem. Zdarzały się lepsze momenty oraz potknięcia. W zaawansowanych latach gry w NBA zacząłem się obawiać, że już nigdy nie dostanę szansy walki o tytuł. Gdy znalazłem się w wielkim finale, po raz pierwszy byłem najpierw szczęśliwy, a później bardzo smutny, ze względu na to, jak się wszystko zakończyło. Wtedy poważnie zastanawiałem się nad zakończeniem kariery. Poważnie wątpiłem bowiem, że w końcu może mi się udać, jednak w głębi serca czułem, że warto spróbować. Skonsultowałem się z rodziną i dostałem „zielone światło”. Dzień, w którym pokonaliśmy Oklahoma City, pamiętam jak przez mgłę, taki byłem szczęśliwy. Czułem, że spadł mi z barków olbrzymi ciężar. Zawsze chciałem zakończyć to wszystko jako zwycięzca. W końcu nadszedł ten moment i to było naprawdę niesamowite uczucie. Rok później powtórzyliśmy ten sukces po niesamowitej serii ze Spurs i wtedy wiedziałem, że nie mogę sobie wyobrazić lepszego momentu na zakończenie kariery. LeBron przyszedł do Miami jako zawodnik niedowartościowany, zawodzący w kluczowych momentach i krytykowany ze wszystkich możliwych stron. Jak bardzo się zmienił od tego czasu? Bardzo dojrzał w Miami. Zawsze miał serce małego dziecka, bo to bardzo dobry chłopak. Jego poziom dojrzałości w momencie przyjścia do Heat oraz teraz różni się niczym dzień i noc. Musiał przeżyć wiele trudnych chwil – nikt w tej szatni niczego podobnego nie doświadczył i nie doświadczy. Jego osobiste przeżycia, nienawiść z wielu stron… Gdy dwa lata temu w końcu sięgnął po tytuł – nie wiem, czy cieszyłem się bardziej jego szczęściem, czy swoim własnym (śmiech). Jest wspaniałym chłopakiem, najlepszym partnerem z drużyny, jakiego kiedykolwiek miałem. Do tego ma w sobie gigantyczną pasję do grania w koszykówkę. Ludzie nakładali na niego gigantyczną presję. Oczekiwali, że musi stać się lepszy od Michaela [Jordana]. Nie dostrzegali jednak, że będzie, po prostu, najlepszym LeBronem, jakiego kiedykolwiek oglądaliśmy…

ROZDZIAŁ 20

BOLESNY UPADEK Po meczu numer sześć z Mavs James znalazł się w koszykarskim piekle. „Zupełnie jak w poprzednim sezonie w Cleveland jego występ w kluczowych momentach był absolutnym zaprzeczeniem tego, czego wymaga jego talent i historia”, pisał Brian Windhorst dla „ESPN”. Mark Cuban, wcześniej wściekły na LeBrona za to, że zupełnie zlekceważył Mavs przy wyborze nowego klubu, mówił z wyraźnym triumfalizmem w głosie: „Nie obchodzą mnie Miami Heat i ich problemy, mam to w nosie. Oni mieli swoją celebrację, teraz my mamy swoją”. Nawiązał w ten sposób do kontrowersyjnej, przedsezonowej parady w Miami. Nikt nie chciał słuchać wyjaśnień LeBrona. Po tych finałach krytyka jego gry była druzgocąca. Nie brakowało opinii, że „po prostu nie ma w sobie genu wygrywania” charakteryzującego wielkich mistrzów. Nadal wściekły na swoją byłą gwiazdę Dan Gilbert wysłał za pośrednictwem Twittera gratulacje do Mavericks, pisząc z nieukrywaną złośliwością (i satysfakcją): „Krótka lekcja z tego doświadczenia: nie ma żadnej drogi na skróty”. Gubernator stanu Ohio John Kasich poszedł o krok dalej – nazwał Mavs i ich kibiców „honorowymi mieszkańcami Ohio”! W internecie krążył dowcip: „Ktoś dał LeBronowi dolara do rozmienienia i w odpowiedzi dostał siedemdziesiąt pięć centów. James wzruszył ramionami: »Przecież wiesz, że nie mam czwartej kwarty«”. Było to oczywiście nawiązanie do kiepskich statystyk LeBrona w decydujących ostatnich dwunastu minutach spotkań finałowych. Ostatecznie w serii z Mavs James notował średnio 17,8 punktu, 6,8 asysty i 7,1 zbiórki. Niby nieźle, ale jednak od najlepszego koszykarza na świecie wszyscy oczekiwali dużo więcej, tym bardziej że w porównaniu z rozgrywkami zasadniczymi jego średnia spadła o 8,9 punktu – był to największy regres w historii NBA dla zawodników zdobywających przynajmniej 25 punktów na mecz. „Ci sami ludzie, którzy życzyli mi jak najgorzej, nadal muszą jutro wstać z łóżek i żyć tym życiem co wcześniej. Nadal będą mieli te same problemy osobiste co dotychczas. Ja mam zamiar żyć po swojemu i być szczęśliwy wraz z moimi najbliższymi”, mówił wyraźnie rozgoryczony LeBron. „Przez cały czas wierzyłem, że w pewnym momencie się przełamie i odwróci losy rywalizacji, ale z jakiegoś powodu tak się nie stało – ani w starciu z Celtics w roku 2010, ani gdy grał przeciwko Mavericks w 2011. To było dziwne. Fajnie, że czasem podajesz, ale to przecież ty jesteś Wybrańcem. Oglądałem finały z Dallas i widziałem podanie do LeBrona, który będąc na czystej pozycji, oddał piłkę do Mario Chalmersa. Przecież to bez sensu”, pisał Shaq w swojej autobiografii. MVP finałów został zasłużenie Dirk Nowitzki – pierwszy Europejczyk, który dostąpił zaszczytu bycia MVP sezonu zasadniczego (2007) w historii NBA. Wtedy jednak jego Mavs odpadliw pierwszej rundzie playoffów. Teraz w końcu triumfowali. Kluczowe role odegrali jednak także szalony snajper Jason Terry oraz kierujący defensywą podkoszową olbrzym Tyson Chandler. Koszykarze Mavs świętowali zdobycie tytułu nie tylko na oczach kibiców w American Airlines Arena. Prosto z hali pojechali do klubu Liv – ulubionego lokalu LeBrona i jego kolegów – wynajętego na noc przez ekscentrycznego Cubana, który pławił się w szampanie i robił sobie zdjęcia w towarzystwie Nowitzkiego oraz miejscowych ślicznotek. Generalnie kpił sobie z całego Miami. Do Liv zabrał Puchar Larry’ego O’Briena, a na miejscu zamówił ponad sto butelek alkoholu dla siebie, zawodników, przyjaciół i generalnie wszystkich, którzy chcieli wypić za zdrowie Mavs…

Tymczasem LeBron w smutku i zadumie konsumował gorycz porażki. „Czasem to masz, a czasem tego nie masz. Najwyższy wie, kiedy nadejdzie mój czas. To jeszcze nie było teraz”, podsumował. Jak się miało okazać – wcale się nie mylił. To nie była ostatnia szansa, którą dostał od Opatrzności.

WYWIAD Z ARASHEM MARKAZIM Arash Markazi – dziennikarz ESPN, a wcześniej miesięcznika „SLAM”. Dlaczego LeBron James nie został mistrzem NBA w swoim pierwszym roku gry w Miami Heat? To był bardzo dziwny sezon. Dallas Mavericks objawili się całemu światu praktycznie znikąd – nikt ich nie traktował jako poważnego kandydata do tytułu. Miami Heat powinni byli ich pokonać w finale i wszystko do pewnego momentu układało się po ich myśli. Ostatecznie jednak nie sprostali gigantycznej presji, która na nich ciążyła. Nie miało znaczenia, co LeBron zrobi w rozgrywkach zasadniczych albo w trakcie playoffów. On po prostu musiał sięgnąć po tytuł mistrzowski! Na sam koniec ta presja do niego dotarła i trochę spętała nogi. Dlatego nie chciał oddawać rzutów w kluczowych momentach, wolał podać piłkę partnerom. Pamiętam, jak w kilku sytuacjach znajdował się na czystej pozycji, ale jednak nie zdecydował się na rzut. Na pewno w tej serii finałowej nie był sobą. Po tych finałach spotkała go olbrzymia fala krytyki. Media kwestionowały jego zdolności przywódcze i umiejętność wygrywania. LeBron poprowadził swój zespół do wielkiego finału NBA, ale po porażce z Mavericks jego reputacja osiągnęła najniższy poziom w historii. Pojawiło się mnóstwo negatywnych komentarzy, a także żartów nawiązujących do faktu, że nie chciał rzucać w ważnych momentach spotkań. Piękno sportu polega jednak na tym, że możesz zwalczyć krytykę, pozbyć się jej, osiągając sukcesy w przyszłości. Rok po tej klęsce w decydujących momentach finałów Konferencji Wschodniej oraz wielkim finale LeBron zagrał fantastycznie. Brał na siebie ciężar gry, oddawał decydujące rzuty. Był sobą i pokazywał to na parkiecie. Zamknął wszystkim krytykom usta. Udowodnił, że jest wielkim zwycięzcą, co przecież tak długo kwestionowano. Dlaczego tak długo czekał na swój pierwszy pierścień? Czemu zajęło mu to ostatecznie więcej czasu niż powszechnie oczekiwano? Oczekiwania względem niego były niewiarygodnie wysokie od momentu, gdy znalazł się w NBA w 2003 roku. Gdy cztery lata później awansował z zespołem Cavaliers do wielkiego finału – nikt nie spodziewał się, że wygrają, bo mimo wszystko za wielkich faworytów uchodziła ekipa Spurs. Może tylko trochę zaszkodziło mu to, że Cavs przegrali do zera. Wszyscy jednak docenili, że przeniósł przeciętną drużynę przez playoffy w Konferencji Wschodniej praktycznie na swoich plecach. To było imponujące. Krytyka pojawiła się w ostatnich latach gry LeBrona w Cleveland, gdy jego zespół miał najlepszy wynik w rozgrywkach zasadniczych, ale w playoffach przegrywał najpierw z Orlando Magic, a następnie Boston Celtics. Wiele osób zastanawiało się: no tak, on jest naprawdę dobry w sezonie zasadniczym, ale w playoffach zawodzi. Reasumując, czy Jamesowi zajęło dłużej niż innym zdobycie tytułu mistrzowskiego? Porównując go choćby do Michaela Jordana, chyba nie. Biorąc jednak pod uwagę, że musiał zmagać się z wielką presją od pierwszego dnia gry w NBA, na pewno tak. Nie zapominajmy jednak, że LeBron ciągle jest obiektywnie młodym zawodnikiem. Porozmawiajmy o jego relacji z Dwyane’em Wade’em. Gdy LeBron przychodził do Miami Heat, trafił do zespołu Wade’a, ale obecnie jest to jego drużyna.

Pamiętam, jak w tym apogeum nienawiści towarzyszącej LeBronowi po jego decyzji o opuszczeniu Cleveland wiele osób podkreślało, że dołącza do zespołu, który już ma lidera w osobie Dwyane’a Wade’a. Fachowcy prognozowali, że Wade będzie Batmanem, a LeBron Robinem. Nikt już nie wypowiada się w ten sposób. LeBron do dłuższego czasu jest najlepszym zawodnikiem w drużynie Heat i udowadnia to na parkiecie. Wtedy jednak, w dniu, w którym trafił do Miami, wiele osób porównywało go do Scottiego Pippena, tak określając jego przyszłą rolę w ekipie z Florydy. Heat jednak szybko stali się zespołem LeBrona. Nie można bowiem zaklinać rzeczywistości i kwestionować wielkości zawodnika. Sporo koszykarzy NBA krytykowało tę współpracę dwóch wspaniałych graczy, przytaczając przykład Magica i Birda, którzy nigdy nie zgodziliby się na połączenie sił. Czy Wade czasem żałuje, że oddał eksponowane miejsce w drużynie? Musiał niejako poświęcić swoje ego i status super-gwiazdy NBA. Na pewno musiał sporo poświęcić, ale jednocześnie zdobył dwa kolejne tytuły mistrzowskie, których nie wywalczyłby w pojedynkę. Gdyby obecni Heat nie osiągnęli sukcesu, pewnie zastanawiałby się, czy nie popełnił błędu. Powiedzmy sobie szczerze – on oddał ten zespół LeBronowi. A teraz ma trzy tytuły, za chwilę może wywalczyć czwarty. Dorobek koszykarzy NBA jest oceniany na podstawie pierścieni mistrzowskich. Wade już zapewnił sobie eksponowane miejsce w historii. Jak długo ten eksperyment potrwa? Kiedy skończy się era Wielkiej Trójki? Myślę, że to jest ostatni sezon. Nadchodzi koniec Wielkiej Trójki. Nowy system wynagrodzenia spowoduje, że Miami Heat będą musieli się pozbyć jednej z maksymalnie opłacanych gwiazd – niewykluczone, że Wade’a albo Chrisa Bosha. Zresztą NBA przeforsowała te przepisy, aby uniemożliwić powstanie kolejnej Wielkiej Trójki. Szefowie ligi chcą, aby w jednej drużynie grała jedna, maksymalnie dwie supergwiazdy, ale nie więcej. To będzie ich ostatnie tango. Heat walczą już tylko z historią. Jeśli awansują do wielkiego finału, będą pierwszym zespołem od czasów Boston Celtics z lat 1984–1987, który tego dokonał. Jeśli wygrają po raz trzeci, powtórzą sukces Lakers z lat 2000–2002. Gdyby im się ta sztuka nie powiodła – cały eksperyment i tak można uznać za sukces.

ROZDZIAŁ 21

WRESZCIE MISTRZ! Koszykarze Heat mieli wiele czasu, aby odczuć na dnie żołądka gorycz finałowej porażki. Zgodnie z oczekiwaniami komisarz NBA David Stern wprowadził lokaut. Nie wiadomo było, czy kolejny sezon w ogóle się odbędzie. LeBron zasugerował – pewnie bardziej żartem niż serio – gotowość zmiany dyscypliny i walkę o miejsce w NFL, co spotkało się jednak z negatywnymi czy po prostu złośliwymi komentarzami. Ostatecznie władze ligi doszły do porozumienia ze związkiem zawodowym (w którym LeBron aktywnie się udzielał, choć nie jako lider) i rozgrywki miały wystartować w pierwszy dzień Bożego Narodzenia. Stern sprawił wszystkim nie lada psikusa, ale nie sposób go o to winić – myślał głównie o uzyskaniu wysokich wskaźników oglądalności. W pierwszym meczu rozgrywek doszło do rewanżu za wielki finał, a to oznaczało, że gracze Heat będą obserwatorami wieszania mistrzowskiej flagi pod kopułą hali w Dallas! Erik Spoelstra oszczędził jednak swoim zawodnikom upokorzenia – kazał im zostać na czas ceremonii w szatni. Później LeBron i spółka zabrali się do pracy. Błyskawicznie uciszyli entuzjastyczną z początku publiczność. Już w pierwszej kwarcie dominowali niepodzielnie, prowadząc 32:17. Po drugiej ich przewaga wzrosła do 21 punktów, a po trzeciej – do 32. To był prawdziwy pogrom i demonstracja siły ze strony Heat. Żądny rewanżu LeBron rzucił się na rywali niczym wygłodniały chart, rozgramiając ich na każdym kroku. Swój występ zakończył zdobyciem 37 punktów, 10 zbiórek oraz 6 asyst. I chociaż Wade mówił w szatni, że „to był tylko jeden zwykły mecz sezonu zasadniczego”, wszyscy zdawali sobie sprawę, że wartość tego zwycięstwa jest znacznie większa. Heat wyciągnęli upiora z szafy, spalili nieszczęsną kukłę. Nie mogli wymarzyć sobie lepszego startu drogi po upragniony tytuł. „Lepiej rozumiemy siebie nawzajem”, stwierdził Wade. Ekipa z Miami nie zwalniała tempa i po dwudziestu spotkaniach mogła się pochwalić bilansem 15:5. Wtedy właśnie doszło do prestiżowego starcia dwóch ostatnich triumfatorów nagrody MVP, czyli Jamesa oraz Derricka Rose’a. W American Airlines Arena LeBron zaliczył kolejny genialny mecz, zdobywając 35 punktów i prowadząc swoją drużynę do zwycięstwa 97:93. Rose miał 34 punkty, ale spudłował trzy spośród czterech rzutów wolnych w samej końcówce, gdy ważyły się losy spotkania. To był jednak pojedynek godny dwóch supergwiazd światowej koszykówki. „Nie spodziewamy się pogromów, ale więcej meczów tego typu. Bulls są świetnym zespołem i na pewno jeszcze staną na naszej drodze”, oceniał Bosh. Srodze się jednak pomylił. Rose nabawił się ciężkiej kontuzji kolana już w pierwszym spotkaniu pierwszej rundy playoffów z Philadelphia 76ers i do dziś, a więc do wiosny 2014 roku, nie wrócił do pełni sił. Osłabione Byki nie sprostały niżej notowanemu rywalowi, Heat nie spodziewali się jednak łatwej drogi do finału. Pierwszą przeszkodą byli marzący o powrocie do dawnej świetności New York Knicks z dwiema wielkimi gwiazdami w składzie: będącym w życiowej formie Amar’em Stoudemire’em i Carmelo Anthonym. W poprzednim sezonie obaj poprowadzili Knicks do playoffów po dziesięcioletniej przerwie, ale w pierwszej rundzie ekipa z Wielkiego Jabłka została zdemolowana przez weteranów z Boston Celtics. Teraz miało być inaczej. Już pierwszy mecz pokazał jednak, że Heat są zespołem z innej półki. LeBron nie znalazł godnego siebie rywala, trafiając 10 na 14 rzutów, zdobywając 32 punkty i prowadząc Heat do oszałamiającego zwycięstwa 100:67. Po meczu przyznał, że „w tym roku nie czuje żadnej dodatkowej presji”. „Czujemy się bardziej komfortowo, co wynika z faktu, że trenujemy i gramy w tym składzie od prawie dwóch lat”, stwierdził James, który w jednej akcji

został powalony zapaśniczym chwytem przez Tysona Chandlera, co jednak nie zrobiło na nim większego wrażenia. Podniósł się z parkietu i dalej dominował, zupełnie tak jak wcześniej. Chandler, podstawowy center Mavs w poprzednich finałach, tym razem nie zrobił różnicy na korzyść Knicks. W drugim spotkaniu Heat triumfowali 104:94 i wyszli na zdecydowane prowadzenie 2:0 w serii. W pewnym momencie kamera pokazała zbliżenie ochraniacza na szczękę w ustach LeBrona z dużym napisem rzymskimi cyframi „XVI”. „Zrobiłem to przed rozpoczęciem playoffów. To jest inspiracja. Musisz wygrać szesnaście meczów na drodze do mistrzostwa, ale jednocześnie liczysz każdy z osobna – stwierdził »The King«, dodając: – Jesteśmy trudni do pokonania, gdy każdy złapie odpowiedni rytm i ma dobre samopoczucie. Tak właśnie to wyglądało dziś wieczorem”. Knicks próbowali różnych sposobów na wygranie tego spotkania, ale momentami sprawiali wrażenie bezradnych. Wściekły Stoudemire zaraz po końcowym gwizdku, w drodze do szatni, wyładował frustrację na zawieszonej na ścianie gaśnicy przeciwpożarowej. Waląc pięścią, rozbił szybkę, ale jednocześnie rozciął sobie dłoń w kilku miejscach. Rany okazały się na tyle poważne, że wyeliminowały go z udziału w meczu numer trzy, co miało przejść do historii jako jedna z najbardziej idiotycznych kontuzji w dziejach koszykówki. W Madison Square Garden Knicks znów nie mieli nic do powiedzenia, przegrywając 70:87. James i Wade zdobyli wspólnie 52 punkty, kontrolując przebieg spotkania od początku do końca. Wymagająca, nowojorska publiczność żegnała swoich pupili gwizdami. Wcześniej próbowała zdeprymować LeBrona, bucząc przeraźliwie za każdym razem, gdy dochodził do piłki, ale w ten sposób tylko naładowała go dodatkową energią. „To nie miało żadnego znaczenia. Ja tylko chciałem egzekwować zagrywki i pomóc drużynie w odniesieniu zwycięstwa”, tłumaczył MVP ligi. Niewiele brakowało, a Heat musieliby sobie radzić bez Chrisa Bosha, który dzień wcześniej w trybie nagłym poleciał do Miami, aby towarzyszyć przy narodzinach swojego syna Jacksona. Po nieprzespanej nocy wsiadł na pokład powrotnego samolotu, a w drodze do hali spędził dwie godziny w korkach i omal nie spóźnił się na prezentację. Nie tylko jednak zagrał, ale był efektywny, zdobywając 9 punktów i 10 zbiórek. „Rodzina jest najważniejsza, więc musisz w pierwszej kolejności zadbać o najbliższych. Trudno jednak zostawiać rodzinę w takiej sytuacji, opuszczać swoje nowo narodzone dziecko i wracać do gry w koszykówkę. Ja to uczyniłem. Chris zrobił podobnie”, skomentował James, którego drugi syn przyszedł na świat pomiędzy drugim a trzecim meczem wielkiego finału w 2007 roku. W meczu numer cztery Heat mieli szansę na „sweep”. Anthony wreszcie jednak udowodnił, że jest jednym z najwybitniejszych snajperów, i zdobył aż 41 punktów, masakrując broniącego go Shane’a Battiera. Tego dnia niemal wszystkie rzuty wpadały do kosza. Heat mogli zwyciężyć, ale w końcówce spudłowali kilka rzutów wolnych i ostatecznie przegrali 87:89. Mimo to w piątym spotkaniu serii nie zostawili rywalom żadnych złudzeń, wygrywając 106:94 i awansując do półfinałów konferencji. W kulminacyjnym momencie Wade efektownie zablokował Melo, a James znów dominował na parkiecie, uzyskując 29 punktów, 8 zbiórek i 7 asyst. Powrót Stoudemire’a również się nie udał – gwiazdor Knicks zdobył tylko14 punktów i spadł za 6 fauli. Teraz na drodze Heat stanął zespół młody, ambitny i szalenie niebezpieczny, czyli Indiana Pacers. Ta seria miała oznaczać początek wielkiej rywalizacji. „To będą wspaniałe mecze. Pacers mają świetnego trenera oraz idealny balans pomiędzy grą w środku i na obwodzie”, zapowiadał James. Zespół z Indianapolis przechodził długi okres przebudowy po znakomitych latach dziewięćdziesiątych, zwieńczonych awansem do wielkiego finału w 2000 roku. Reggie Miller i Jalen Rose już zakończyli kariery, ale wreszcie doczekali się godnych siebie następców. Wyrównana drużyna z jedną (wtedy) gwiazdą w

osobie Danny’ego Grangera stanowiła realne zagrożenie dla ekipy Erika Spoelstry. Mecz numer jeden był jednak popisem Jamesa, który w czwartej kwarcie zdobył tyle samo punktów co zespół rywali (16), a w sumie aż 32, do czego dołożył aż 15 zbiórek i 5 asyst. Oprócz tego zupełnie wyłączył z gry Grangera, który trafił zaledwie jeden z 10 rzutów gry. Czy tak podziałała na niego przedmeczowa prezentacja, gdy odebrał z rąk komisarza Davida Sterna trzecią w swojej karierze statuetkę dla MVP? „Musimy wykreować dla Danny’ego lepsze pozycje rzutowe. Nie wiem jednak, czy będzie w tej serii błyszczał w ataku, skoro musimy bronić przeciwko LeBronowi po trzydzieści osiem minut w meczu. Oczywiście James zasługuje na tytuł MVP również dlatego, że jest najlepszym defensywnym graczem w NBA”, oceniał młody opiekun Pacers Frank Vogel. Heat zwyciężyli 95:86, ale mieli umiarkowane powody do zadowolenia, ponieważ kontuzji mięśni brzucha (okolice przepukliny) nabawił się Chris Bosh. „Zawsze gdy tracisz partnera z drużyny, masz pewne obawy. Gdy upadł na ziemię, widziałem, jak się na mnie popatrzył, i od razu zrozumiałem, że to coś poważnego”, tłumaczył Wade. Jego przeczucia okazały się słuszne. Kontuzja Bosha zmieniła oblicze tej serii. Przynajmniej do pewnego momentu. Szczupłego centra zabrakło w kolejnym spotkaniu i wysiłki duetu Wade – James, którzy wspólnie zdobyli 52 punkty, na niewiele się zdały. Pozostali zawodnicy nie dali wystarczającego wsparcia, notując łącznie zaledwie 26 oczek, i goście wywieźli z jaskini lwa bezcenne zwycięstwo 78:75. „Witamy w playoffach! Tak na to spoglądamy. Ta seria rozpoczęła się w momencie, gdy rywale skradli nam przewagę własnego parkietu”, oceniał Spoelstra. Losy spotkania rozstrzygnęły się w trzeciej kwarcie, którą Pacers wygrali 28:14, osiągając 11-punktową przewagę. Dramatyczny pościg gospodarzy okazał się nieskuteczny. James zdobył 28 punktów (przy skuteczności 10/22), ale w ostatniej minucie został przy wejściu pod kosz efektownie zablokowany przez młodziutkiego Paula George’a. Później spudłował oba rzuty wolne. „W następnym meczu na pewno trafię!”, deklarował LeBron. Pacers wracali jednak do Indianapolis z przewagę psychologiczną, którą wykorzystali w kolejnym spotkaniu. Przy nieobecności Bosha i fatalnym występie Wade’a (5 punktów, 2/13 celnych rzutów z gry) podopieczni Vogela spuścili rywalom tęgie lanie, triumfując 94:75. Żarty się skończyły. Media zaczęły się zastanawiać, czy nie jest to aby koniec mitrzowskich marzeń Heat, a może i całej Wielkiej Trójki. Dominacja Pacers nie podlegała dyskusji. Bankers Life Fieldhouse aż wrzała od kipiących energią fanów i stała się najgorętszą halą w całej NBA. Kibice żegnali swoich ulubieńców owacją na stojąco. „Wszystko im wychodziło”, tłumaczył Chalmers, który tego dnia jako jedyny wykonał swoje zadania, zdobywając 25 punktów. James zanotował 22 punkty, ale tylko 3 asysty. Goście przegrali walkę na tablicach 36:52 i trafili zaledwie 37,2 procent rzutów z gry. Najbardziej rzucał się w oczy brak Bosha. W geście desperacji Spoelstra wystawił w pierwszej piątce rzadko wykorzystywanego debiutanta Dextera Pittmana, tylko po to, aby zdjąć go z parkietu po czterech minutach. „Zawodnicy, którzy wcześniej toczyli boje w playoffach, wiedzieli, że to będzie wyrównana seria. Mimo to na pewno możemy grać lepiej. Wiemy, że jeśli pokażemy determinację w kolejnym spotkaniu, to doprowadzimy do remisu 2:2”, zapowiadał Battier. Słowa te miały okazać się prorocze. To był popis dwóch wielkich gwiazd i wielkich indywidualności. Przyciśnięci do muru odpowiedzieli niczym prawdziwi mistrzowie. James zdobył 40 punktów, a Wade 30 (oraz 9 zbiórek i 6 asyst) i Heat zwyciężyli w meczu, który mógł ich pogrążyć, 101:93. „To był wyjątkowy występ”, skomentował Battier. Pacers prowadzili różnicą10 punktów pod koniec pierwszej kwarty, ale od tego momentu magiczny duet przejął kontrolę. W decydującej trzeciej kwarcie obaj zdobyli po 14 oczek.

„Czułeś, jak zmienia się oblicze tego spotkania”, mówił LeBron, który także zanotował aż 18 zbiórek (o jedną mniej niż wynosi rekord jego kariery) oraz 9 asyst. To była koszykówka w wykonaniu najlepszego gracza świata. „Wiedziałem, że muszę być bardziej agresywny, po tym jak zostaliśmy przez nich upokorzeni w meczu numer trzy”, dodał lider Heat. Losy serii zostały odmienione bezpowrotnie. We własnej hali ekipa z Miami nie zmarnowała szansy i roztarła Pacers na pył 115:83, kończąc mecz w wielkim stylu. Sfrustrowani goście próbowali brzydkich zagrywek – Tyler Hansbrough nie tylko powalił w pewnym momencie Wade’a na parkiet, ale paznokciami zadrapał go w okolicach oka, powodując krwawienie. Sędzia nawet nie odgwizdał przewinienia. „Moja twarz to nie piłka!”, mówił po meczu wściekły Wade. Swoją drogą znów rozegrał świetne zawody, zdobywając 28 punktów przy skuteczności 10/17. James zanotował 30 punktów, 10 zbiórek i 8 asyst. Wielki duet po raz kolejny wybił z głowy młodym wilczkom z Indiany marzenia o sukcesie. Spotkanie zakończyło się w brzydkim stylu, bo nerwy zaczynały powoli puszczać kolejnym zawodnikom. Pittman w obrzydliwy sposób zdzielił łokciem prowokującego go Lance’a Stephensona. Obaj zostali zawieszeni na koleny mecz, podobnie zresztą jak Haslem, który uderzył w twarz Hansbrougha w rewanżu za jego faul na Dwyanie. James zakończył swój występ na ponad cztery minuty przed końcem i dostał brawa na stojąco. Wcześniej Stephenson zrobił znak „duszenia” (popularny w NBA), gdy LeBron stał na linii rzutów wolnych. Ten spokojnie jednak trafił oba osobiste, pokazując pewność siebie, której brakowało mu rok wcześniej. „Nadal zamierzamy koncentrować się na mocnej defensywie. Wtedy, kiedy bronimy i zbieramy większość piłek, możemy uruchamiać szybkie ataki i być naprawdę groźnym zespołem”, tłumaczył. D-Wade sporo się nasłuchał w trakcie sezonu. Fachowcy, w tym nawet jego dawny kompan ze wspólnych reklam T-Mobile Charles Barkley, twierdzili, że „najlepsze lata ma za sobą, stracił szybkość i eksplozywność w nogach”. Długo kumulował w sobie złość, aż wreszcie eksplodował w spotkaniu numer sześć. To był jego prawdziwy popis. I odpowiedź dla tych, którzy zwątpili. Wade przeniósł wszystkich w czasie do 2006 roku, gdy został MVP wielkiego finału. Zdobył41 punktów przy rewelacyjnej skuteczności 17/25. Do tego dołożył jeszcze 10 zbiórek. „Grał spektakularnie od początku do końca”, stwierdził James, który sam uzyskał 28 punktów. Ekipie gospodarzy bardzo przydały się również cztery trójki Millera. Heat zwyciężyli 105:93 i zapewnili sobie miejsce w finale konferencji. „Grali na tak wysokim poziomie, że tego dnia chyba nikt nie zdołałby ich pokonać”, przyznał Vogel. LeBron i spółka później obejrzeli mecz numer siedem pomiędzy Sixers a Celtics, czekając na rywala w kolejnej rundzie. Los znów skojarzył ich z zespołem, z którym zwłaszcza James miał sporo zadawnionych porachunków. To był bardzo doświadczony, zaawansowany wiekowo zespół z Bostonu, który jednak jednocześnie walczył, twardo bronił i miał w sobie sporo mistrzowskiej dumy sprzed czterech lat. Zgodnie z oczekiwaniami w spotkaniu numer jeden podopieczni Doca Riversa odczuwali zmęczenie siedmiomeczową serią z Sixers i polegli dość łatwo 79:93. Nie mieli żadnego sposobu na zatrzymanie Jamesa, który zdobył 32 punkty i 13 asyst. Goście głośno narzekali na sędziów, co zakończyło się przewinieniami technicznymi dla Riversa, Raya Allena i Rajona Rondo. LeBron uspokajał jednak hurraoptymistów, mówiąc: „Niezależnie od tego, ile mają kontuzji, i niezależnie od wyniku pierwszego spotkania Celtics są dla mnie zespołem mistrzowskiego kalibru”. Spoelstra dodał: „Niczego jeszcze nie osiągnęliśmy i doskonale zdajemy sobie z tego sprawę. Oni już w czwartej kwarcie koncentrowali się na meczu numer dwa”.

Obawy szkoleniowca Heat potwierdziły się, choć nie do końca. Celtics prowadzili do przerwy oraz w czwartej kwarcie, ale gospodarze ostatecznie wydarli im zwycięstwo w dogrywce (115:111). James uzyskał 34 punkty, 10 zbiórek i 7 asyst, ale to nie on królował tego dnia na parkiecie American Airlines Arena. Prawdziwy koncert gry na najwyższym poziomie dał bowiem młody rozgrywający Celtics Rajon Rondo, który zanotował statystycznie jeden z najlepszych występów w historii playoffów: 53 minuty gry, 44 punkty (16/24), 8 zbiórek, 10 asyst. „To, co dzisiaj pokazał, przejdzie do kronik koszykówki. Cieszę się, że mogłem wziąć udział w tym meczu i zakończyć go jako zwycięzca”, skomentował LeBron. „To trudne, gdy nie wygrywa się spotkania po takim indywidualnym popisie. Rajon wszystko robił na parkiecie perfekcyjnie. To jest na pewno zmarnowana szansa, bo mieliśmy wiele okazji na przyklepanie zwycięstwa”, oceniał Rivers, który musiał teraz kombinować, jak odbudować morale drużyny przed przeniesieniem serii do Bostonu. Jak przystało na jednego z najlepszych szkoleniowców w NBA, znów świetnie odrobił zadanie domowe. W trzecim meczu Celtics mieli nóż na gardle, LeBron grał znakomicie (34 punkty), ale ostatnie słowo należało do weterana. Garnett w wieku trzydziestu sześciu lat uchodził za dinozaura koszykówki, jednak zdobył się na jeszcze jedną „złotą jesień” swojej kariery. Jego 24 punkty, 11 zbiórek i doskonała defensywa zrobiły różnicę. Ekipa z Bostonu wyrównała stan serii w kolejnym spotkaniu. LeBron spudłował decydujące rzuty wolne, Wade nie trafił ostatniego rzutu i gospodarze ostatecznie triumfowali 93:91. Co gorsza, James musiał opuścić parkiet z powodu sześciu przewinień. „W ostatniej akcji to ja byłem faulowany. Sześć przewinień? To nie w moim stylu. To mi się w ogóle nie zdarza”, narzekał MVP sezonu. Heat sami skomplikowali sobie życie. Przywrócili weteranom z Bostonu wiarę w sukces, a ci skwapliwie postanowili z niej skorzystać. Pierce spudłował w swojej karierze wiele ważnych rzutów, choć kilka istotnych również trafił. 5 czerwca 2012 roku w American Airlines Arena uciszył ponaddwudziestotysięczną publiczność, gdy na 52,9 sekundy przed końcem odpalił trójkę prosto sprzed nosa LeBrona Jamesa, a następnie zawiadiacko uśmiechnął się w stronę kamer. Po tym rzucie Celtics prowadzili 90:86 i już nie stracili przewagi, wygrywając 94:90. Telewizja ESPN pokazała rozdziawione ze zdziwienia usta Bosha. Jak to możliwe? Jak to się w ogóle wydarzyło? Heat znaleźli się o jedną porażkę od wyeliminowania z playoffów. LeBron nie grał źle, zanotował 30 punktów i 13 zbiórek, Wade także zrobił swoje (27 punktów), ale to było za mało. Stary lis Pierce śmiał się jako ostatni. „On jest wybitnym specjalistą od decydujących rzutów. Zawsze nim był”, chwalił podopiecznego Rivers. „Nie ma sensu się nad tym roztkliwiać. Musimy po prostu pojechać do Bostonu i wygrać. To jest największe wyzwanie w całej naszej zawodowej karierze”, stwierdził Bosh. Media w nich zwątpiły. Pojawiły się opinie w stylu: czy to już koniec eksperymentu w Miami? LeBron znalazł się w krytycznym punkcie. Z desperacji zrodził się jednak mistrz. Następny mecz miał oznaczać początek nowej ery w NBA. Różne są momenty eksplozji geniuszu. Dla najwybitniejszego trębacza w historii Milesa Davisa był to album Kind of Blue. Dla Diego Maradony taki moment stanowił mecz z Anglią na mundialu w 1986 roku, gdy objawił światu oba swoje oblicza – skandalisty oraz wirtuoza. Przełomowa data i miejsce dla LeBrona to 7 czerwca 2012 roku i TD Garden w Bostonie. Koniec Celtics, początek mistrzowskiej dynastii Heat. Jeden mecz, który zmienił wszystko. „Mam nadzieję, że teraz media przestaną w końcu gadać, że LeBron nie potrafi grać w najważniejszych spotkaniach. Ta dyskusja została właśnie na zawsze zamknięta”, stwierdził przygaszony Rivers, po tym jak James zdobył 45 punktów, 15 zbiórek i 5 asyst na drodze do pogromu jego drużyny 98:79. Trafił 19 na 26 oddanych rzutów z gry, i to ze wszystkich możliwych pozycji. Był natchniony, zdeterminowany i nieustępliwy.

Stał się pierwszym zawodnikiem od czasów Wilta Chamberlaina (1964 rok), który zanotował takie osiągnięcia statystyczne w playoffach. „Starałem się tylko liderować swojej drużynie najlepiej, jak potrafię. Jestem zadowolony wyłącznie ze zwycięstwa i z tego, że wracamy do domu na mecz numer siedem”, mówił skromnie LeBron. „James był absolutnie nieustraszony i swoim podejściem zaraził resztę zespołu. Nikt nie lubi, jak mu się rzuca grudy ziemi na twarz, choć nie jest jeszcze wcale nieboszczykiem”, skomentował barwnie Spoelstra. W trzech pierwszych kwartach LeBron nie zszedł z parkietu nawet na sekundę. Usiadł na ławce dopiero w końcówce, gdy losy zwycięstwa były przesądzone. „To był chyba najbardziej spektakularny występ zawodnika w historii playoffów. Nigdy w życiu nie widziałem, aby jeden gracz pokonał cały zespół”, perorował na antenie ESPN Stephen A. Smith. U siebie Heat dokończyli dzieła, wygrywając 101:88. Nikt nie spodziewał się innego rozwiązania. Z Celtics zupełnie uszło powietrze i chociaż prowadzili po pierwszej połowie, zostali rozbici w dwóch ostatnich kwartach. „To był przywilej”, skomentował Allen, który wiedział, że rozgrywa swój ostatni mecz w zielonej koszulce. Nie zdawał sobie jednak pewnie sprawy, że w kolejnym sezonie dołączy do swoich pogromców… James zdobył 31 punktów i 12 zbiórek, raz jeszcze okazując się najlepszym graczem na parkiecie. To jednak wracający do zdrowia Bosh okazał się kluczowym wzmocnieniem, kiedy wszedł z ławki i zanotował 19 punktów przy skuteczności 8/10. „Cóż to była za przygoda – stwierdził LeBron. – Najlepszym nauczycielem życia jest doświadczenie. Teraz czuję się komfortowo z samym sobą i jestem gotowy. Przeżyłem wystarczająco wiele. Nic mnie już nie jest w stanie zaskoczyć. Jestem gotowy fizycznie i psychicznie”. Jego wielki moment chwały miał właśnie nadejść. Przed rozpoczęciem finałów popularny gospodarz programu radiowego Dan Patrick przeprowadził sondę: „Komu bardziej dopingujecie: LeBronowi czy Tigerowi Woodsowi?”. Siedemdziesiąt procent respondentów wskazało na Woodsa, skompromitowanego niedługo wcześniej w seksaferze i ukrzyżowanego przez amerykańskie media. Mimo wszystko upadły król golfa budził większą sympatię niż koronowany król koszykówki. Wygrana seria z Celtics poprawiła jego sportowy image, ale tylko zdobywając tytuł, mógł wreszcie uciszyć gigantyczną falę krytyki towarzyszącą mu od momentu ogłoszenia „Decyzji”. Przed rozpoczęciem finałów rezerwowy rozgrywający Celtics Keyon Dooling wracał jeszcze raz pamięcią do poprzedniej serii, mówiąc: „Nasza drużyna została stworzona po to, aby zdobyć mistrzostwo. Mieliśmy wszystkie składniki – doświadczenie, jedność, wolę i determinację. W idealnym momencie osiągnęliśmy szczytową formę. Mieliśmy perfekcyjną kombinację właściwych zawodników. Na sam koniec przegraliśmy jednak z wybitnym talentem. LeBron jest zwyczajnie bardziej utalentowany od innych zawodników w NBA. Prywatnie lubię tego faceta. To najwspanialszy koszykarz tego pokolenia, przeznacza środki na cele charytatywne, wspaniale wychowuje swoje dzieci, pomaga kolegom. Jest najlepszym atletą, ale jednocześnie najbardziej nieegoistyczną supergwiazdą. Powinniśmy go doceniać i celebrować jego sukcesy, a nie starać się za wszelką cenę zdołować”. W podobnym tonie wypowiadał się również Barkley: „Tak wiele osób życzy mu jak najgorzej, co naprawdę mnie wkurza. Liderem tego peletonu jest ten stary głupek Skip Bayless. LeBron w momencie zakończenia kariery na pewno będzie jednym z dziesięciu najlepszych graczy w historii koszykówki. Gdy słuchasz niektórych reporterów i analityków, to rozumiesz, że oni po prostu kochają nienawidzić. Jak można tak bardzo nie lubić kogoś, kto tak znakomicie wykonuje swoją pracę? Gdy tacy ludzie starają się ciebie zranić, tak

naprawdę chcą powiedzieć: »Twoje życie jest wspaniałe. Moje jest do dupy. Pozwól, że ściągnę cię do swojego poziomu«”. Media ostrzyły sobie zęby na finałową rozgrywkę. Już dawno w finale nie spotkało się aktualnie dwóch najlepszych koszykarzy świata. Na drodze LeBrona do upragnionego pierścienia stanął trzykrotny król strzelców NBA, supersnajper Kevin Durant. Drużyna przyszłości, jak wszyscy nazywali Oklahoma City Thunder, była prowadzona przez czterech zawodników w wieku od dwudziestu dwóch do dwudziestu trzech lat: kandydata na MVP Duranta, niesamowicie szybkiego i atletycznego rozgrywającego Russella Westbrooka, nieustraszonego Jamesa Hardena aka „wielka broda” oraz skaczącego pod sufit Serge’a Ibakę. Na dodatek na pozycji centra Sam Priesti zatrudnił starego wojownika Kendricka Perkinsa, doskonale znanego Heat z ich dramatycznych bitew z Celtami. Do tego Chesa-peake Energy Arena uchodziła za jedną z najgłośniejszych hal NBA, a miejscowi fani – za najwierniejszych sympatyków swojej drużyny. Wystrojeni w koszulki z napisem „Beat the Heat” dopingowali OKC od pierwszej do ostatniej minuty, a Durant i spółka zrewanżowali się zwycięstwem w meczu numer jeden (105:94). Młodziutki gwiazdor Thunder zaprezentował całą paletę swoich możliwości, zdobywając 17 ze swoich 36 punktów (12/20 z gry) w czwartej kwarcie. To jednak agresywna gra Westbrooka (27 punktów, 11 asyst, 8 zbiórek) pozwoliła gospodarzom odwrócić losy meczu. Heat prowadzili różnicą 11 punktów po pierwszej kwarcie, a w drugiej zwiększyli tę przewagę do 13 oczek. W drugiej połowie Thunder rozbili ich jednak 58:40. „Musieliśmy rozwiązać kilka łamigłówek na parkiecie i zajęło nam to około półtorej kwarty, ale ostatecznie stanęliśmy na wysokości zadania. Myślę, że w drugiej połowie meczu odpowiedzieliśmy rywalom, grając z większą intensywnością i lepiej dzieląc się piłką – mówił szkoleniowiec OKC Scott Brooks. – Oni w pierwszej połowie trafili 6 rzutów z dystansu, a tyle wynosi ich średnia na mecz w playoffach. Fakt, że mimo wszystko prowadzili różnicą zaledwie 7 punktów, napawał mnie optymizmem”. LeBron znów miał problemy w czwartej kwarcie – w pierwszych dziesięciu minutach zdobył zaledwie 7 punktów i trafił tylko jeden rzut. Czyżby wracały demony przeszłości? „To był taki mecz, w którym oba zespoły starają się wyczuć siebie nawzajem. Przyjechaliśmy tutaj z wielką energią, staraliśmy się »ukraść« spotkanie numer jeden, a teraz możemy wrócić do tablicy i przed kolejną potyczką tej serii rozrysować lepszy plan. Myślę, że pokazaliśmy próbkę tego, do czego jesteśmy zdolni jako drużyna – stwierdził James. – Trzecia kwarta nas zabiła. Durant miał kilka pozycji rzutowych, na które nie powinniśmy byli pozwolić. Trafiał, nie mając wokół siebie żadnego obrońcy. Na pewno musimy to poprawić”. Złość koszykarzy Heat widać było już w pierwszej kwarcie kolejnego spotkania, którą wyjątkowo umotowywani podopieczni Spoelstry wygrali aż 27:15, prezentując firmową defensywę. I chociaż z upływem czasu gospodarze coraz odważniej dochodzili do głosu i wygrali drugą połowę, tym razem ekipie z Miami udało się utrzymać prowadzenie do samego końca i zwyciężyć 100:96. LeBron i jego koledzy pokazali żelazne nerwy na linii rzutów osobistych, wykorzystując aż 22 spośród 25. Sam „King” nie pomylił się w żadnej z 12 prób, co nawet jak na jego standardy stanowiło rzadkość. W kluczowych momentach wziął na siebie także krycie Duranta, który – owszem – zdobył aż 32 punkty, ale nie trafił rzutu, który mógł doprowadzić do dogrywki. „Starałem się maksymalnie utrudnić mu zadanie”, stwierdził LeBron, który sam uzyskał 32 punkty, 8 zbiórek i 5 asyst. Kluczowe okazało się jednak wsparcie Bosha (16 punktów, 15 zbiórek) Wreszcie wykurował się on w pełni i wyszedł w piątce po raz pierwszy od feralnego spotkania z Pacers. „Wiedzieliśmy, że będziemy bardziej skuteczni w defensywie. Mieliśmy konkretny plan na ten mecz, który

musieliśmy wyegzekwować”, oceniał. Dramatyczny pościg Thunder, prowadzony przez superzmiennika Hardena (21 punktów) tym razem się nie udał i Heat stanęli przed szansą dokonania czegoś, co jako ostatnim udało się Detroit Pistons w finałach 2004 roku – wygrania trzech kolejnych meczów u siebie i zapewnienia sobie mistrzowskiego tytułu. Spotkanie numer trzy nie należało do szczególnie pięknych i efektownych. Oba zespoły szukały słabych punktów u przeciwnika. Heat trafiali na marnej skuteczności 37,8 procent z gry i musieli w większym stopniu polegać na twardej defensywie. Po efektownej akcji Westbrooka na półtorej minuty przed końcem gospodarze prowadzili zaledwie 86:85, ale później Bosh i James znakomicie poradzili sobie na linii rzutów wolnych. Ekipa z Miami znów pokazała niesamowitą odporność psychiczną, trafiając aż 25 spośród 27 osobistych w decydujących kwartach. LeBron po raz kolejny potwierdził, że jest najlepszym koszykarzem na parkiecie (29 punktów, skuteczność 11/23, 14 zbiórek, 3 asysty), a także momentami uprzykrzał życie Durantowi (25 punktów). „Bardzo podobało mi się opanowanie, jakie pokazał w drugiej połowie. Źle rozpoczął kwartę, pudłując kilka rzutów, więc dałem mu chwilę odpoczynku. Przegrywaliśmy wtedy różnicą 10 punktów. Gdy jednak wrócił na parkiet, miał takie spojrzenie, że byłeś pewien, co zobaczysz w jego wykonaniu”, mówił Spoelstra. Dopiero kolejny mecz miał jednak ugruntować jego legendę. W bodaj najważniejszym spotkaniu serii finałowej, na niewiele ponad pięć minut przed końcem, LeBron został zniesiony z parkietu przez rezerwowego weterana Juwana Howarda oraz fizjoterapeutę Jaya Sabola. Publiczność w American Airlines Arena zamarła. „King” do tego momentu grał wyśmienicie, potrzebował zaledwie dwóch zbiórek do triple double (ostatecznie zakończył występ z dorobkiem 26 punktów, 9 zbiórek i 12 asyst), ale przez dłuższą chwilę wydawało się, że nie jest w stanie nawet chodzić o własnych siłach, a co dopiero kierować grą pretendenta do mistrzowskiego tytułu. Okazało się, że to tylko skurcze, chociaż początkowo nie było to wcale takie pewne. „Wiedziałem, że nie jestem kontuzjowany – mówił później James. – Mięśnie praktycznie odmówiły mi posłuszeństwa. Chciałem dojść do ławki o własnych siłach, ale nie byłem w stanie”. Spoza linii końcowej LeBron obserwował, jak Durant najpierw wykorzystuje oba rzuty wolne, doprowadzając do remisu, a następnie daje Thunder dwupunktowe prowadzenie. W budynku zrobiło się cicho, słychać było tylko szmery zaniepokojonych widzów. WtedyJames wstał z ławki. W kolejnej akcji Bosh trafił z półdystansu i zrobiło się 94:94. Chwilę później rywale odpuścili krycie, a kulejący, ledwo człapiący po parkiecie „King” celnie przymierzył z dystansu. Ten rzut odmienił losy spotkania, a prawdopodobnie także całej serii. „Chciałem tylko zrealizować jakąś zagrywkę, mając świadomość niewielkiej mobilności”, tłumaczył LeBron. Ostatnie słowo należało do cichego bohatera tego meczu, czyli Mario Chalmersa. Rozgrywający Heat zdobył łącznie aż 25 punktów, w tym 5 ostatnich dla swojej drużyny. „Ten chłopak ma cojones. Czegoś takiego nie da się nauczyć. Potrzebowaliśmy takiego wsparcia punktowego od jednego z naszych graczy drugiego planu”, oceniał Spoelstra. Końcówka tego spotkania miała przebieg wręcz hollywoodzki i zakończyła się po myśli gospodarzy, pomimo heroicznych wysiłków Westbrooka, który co chwilę dziurawił kosz Heat i zdobył aż 43 punkty. „Nauczyliśmy się bardzo wiele z łamiącej serca porażki z Dallas w poprzednich finałach. Ta klęska nas uodporniła. Najpierw musisz nauczyć się czołgać, zanim zaczniesz chodzić. Tak właśnie uczyniliśmy”, tłumaczył obrazowo Wade. Jego drużyna miała jednak do wykonania jeszcze jeden krok. Szampany mroziły się już w lodówkach, ale w szatni Heat panowała mobilizacja. LeBron jeszcze nigdy nie był tak blisko upragnionego tytułu, który znajdował się niemal na wyciągnięcie ręki. Nie

stracił mobilizacji. Mecz numer pięć rozpoczął wyjątkowo skoncentrowany i postawił kropkę nad i kolejnym arcydziełem w swoim wykonaniu – zanotował 26 punktów, 13 asyst i 11 zbiórek na drodze do pewnego zwycięstwa 121:106 i zasłużonego tytułu MVP. Heat systematycznie budowali przewagę, a gdy w trzeciej kwarcie sięgnęła ona 25 punktów, fani zaczęli szampańską zabawę. Prawdziwą frajdę na parkiecie miał Mike Miller, nieoczekiwany kat OKC, który trafił aż 7 z 8 rzutów z dystansu! „To była czysta adrenalina”, skomentował Spoelstra. Ostatnie minuty członkowie Wielkiej Trójki spędzili przy linii końcowej, w szaleńczym tanie. James śmiał się od ucha do ucha – po raz pierwszy uszło z niego napięcie i pokazał swoje prawdziwe oblicze, które koledzy z szatni znają na co dzień, czyli życzliwego i sympatycznego człowieka. Gdy odbierał nagrodę MVP, powiedział: „Wreszcie nadszedł ten cholerny czas!”. „James wzniósł bycie najlepszym koszykarzem świata do nowego, jeszcze wyższego poziomu. Robił to przez cały sezon – mówił Wade. – Od kiedy sześć lat temu zdobyłem pierwszy tytuł, bardzo wiele przeszedłem w życiu prywatnym i zawodowym. Ten sukces znaczy dla mnie dużo więcej”. James jako pierwszy koszykarz w historii zanotował aż trzynaście występów, w których uzyskał co najmniej 25 punktów, 5 zbiórek oraz5 asyst. Dotychczasowi rekordziści, czyli Michael Jordan i Larry Bird, zatrzymali się na liczbie jedenastu takich meczów. Gwiazda LeBrona wreszcie rozbłysła pełnym blaskiem. Dan LeBetard, felietonista „Miami Herald”, tak pisał we wstępie książki A Ring for the Kings: „Czy pamiętacie, jak zostali przedstawieni? Z dymem i muzyką, które wspólnie utworzyły falę pogardy. Zachowywali się niczym mistrzowie, zanim piłka została po raz pierwszy rzucona na parkiet. Ameryka zwróciła się przeciwko Miami Heat z powodu tej pompy, ustawiając się w relacji typu »my przeciwko całemu światu« i zespalając zespół z miastem niewidzialną nicią jedności. Każda drużyna walcząca o mistrzostwo buduje obywatelską dumę. To jest największa wartość sportu, powoduje, że skaczesz z radości i krzyczysz przed odbiornikiem telewizyjnym w sposób, w jaki byś tego nigdy nie zrobił w przypadku innej dziedziny życia. Południowa Floryda nie mogła się wcześniej poszczycić zespołem tak wyrazistym, głośnym, sławnym i zarazem fascynującym. Im bardziej cały kraj ich nienawidził, tym bardziej my ich kochaliśmy. To intensywne uczucie połączyło nas przeciwko 49 i 7/8 stanów życzących Heat jak najgorzej. Byliśmy w tej podróży razem, niezależnie od tego, jak bardzo bolały nas brzuchy, i czuliśmy się jak skacząc na bungee w dniach, gdy cała Ameryka śmiała się z drużyny z Miami. 20 czerwca miasto i zespół wreszcie uczyniły tamtą oryginalną celebrację czymś rzeczywistym, namacalnym”.

WYWIAD Z THABO SEFOLOSHĄ (OKLAHOMA CITY THUNDER) Jako zawodnik o reputacji znakomitego defensora podziel się swoją wiedzą i opinią – jak można skutecznie grać w obronie przeciwko LeBronowi? W zespole masz pięciu zawodników, tak więc na pewno musisz polegać na pomocy partnerów, zwłaszcza w akcjach typu pick--and-roll. Jednocześnie śledzisz dokładnie, jak zachowuje się danego dnia. Jeśli trafi kilka kolejnych rzutów – bronisz blisko i otwierasz drogę do kosza, licząc, że tam inni zawodnicy przyjdą z pomocą. Jeśli pudłuje – dajesz mu trochę więcej wolnego miejsca i zamykasz możliwość penetracji. Jak wspominasz tamten finał z 2012 roku? Dlaczego przegraliście? Koszykarze Heat zdecydowanie lepiej dzielili się piłką w ataku. Potrafili znaleźć snajperów na odpowiednich pozycjach i oddawać rzuty we właściwych momentach. My z kolei pudłowaliśmy

stanowczo zbyt często. Czasem nawet z czystych pozycji… To była podstawowa różnica. Wiele osób uważa, że LeBron odblokował się w serii z Boston Celtics i to go uskrzydliło przed meczami finałowymi. Zgadzasz się z tym? Nie oglądałem meczów Miami z Bostonem, koncentrowałem się na swoich playoffach. Miałem inne zmartwienia. Na pewno jednak wiara w siebie jest ważną częścią tego sportu. Jeśli wierzysz w siebie, wówczas wszystko wydaje ci się zdecydowanie łatwiejsze.

WYWIAD Z MARIO CHALMERSEM Jako zawodnik związany z Miami Heat przez całą karierę – jak odebrałeś to, co wydarzyło się latem 2010 roku? Prawdę mówiąc to bardziej wtedy interesowała mnie sprawa mojego kontraktu. Sam nie wiedziałem, czy zostanę w Miami, czy będę szukał innego klubu. Później oczywiście bardzo cieszyłem się, że LeBron i Chris dołączyli do zespołu. Co się zmieniło w szatni wraz z pojawieniem się LeBrona? W szatni Heat zawsze byliśmy sobie bliscy. LeBron pomógł scementować te relacje jeszcze bardziej. Powiedział niedawno, że „jesteście dla siebie jak rodzina”. To prawda. Traktujemy każdego z osobna jak brata. Zawsze pomagamy sobie nawzajem. Koledzy z zespołu wiedzą, że mogą na mnie liczyć, i odwrotnie. Czy zdobycie tego pierwszego tytułu mistrzowskiego stworzyło wyjątkową więź? Ta więź łączyła nas już wcześniej. Wiedzieliśmy, że tylko w ten sposób możemy wygrać mistrzostwo NBA. Czy czujesz, że jesteście w trakcie tworzenia historii sportu? Tak. Threepeat jest naszym celem, ale nie wybiegamy myślami tak daleko. Chcemy wygrać każdy kolejny mecz. Takie nastawienie jest potrzebne. Czy myślisz sobie czasem: „Jestem dwukrotnym mistrzem NBA i nikt już mi tego nie odbierze?”. Nie. Jestem pazerny. Chcę zdobyć więcej pierścieni mistrzowskich. Tyle, ile tylko się da!

ROZDZIAŁ 22

ZBRODNIA, KARA I ODKUPIENIE LeBron James przeżył swoje osobiste piekło, aby trafić do koszykarskiego nieba. To wielki triumf wybitnego koszykarza i wielkiego talentu. „Bez bólu nie ma nagrody”, napisał zaraz po zakończeniu sezonu J.A. Adande z ESPN. Koszmar się skończył. Najbardziej znienawidzony, krytykowany koszykarz w historii tej dyscypliny wreszcie triumfował. W dziewiątym sezonie gry w NBA zdobył swój pierwszy upragniony pierścień mistrzowski. Czekał na niego dłużej niż Michael Jordan (siedem lat) i Kobe Bryant (pięć). „Teraz wszyscy mówią, że jest najlepszy, bo ma pierścień. To głupota. On jest najlepszym koszykarzem na świecie od trzech–czterech lat – skomentował Charles Barkley. – Krytyka LeBrona była idiotyczna. On rozpoczął karierę w NBA w wieku osiemnastu lat i grał wspaniale od samego początku. Kobe i inni przeszli przez okres adaptacji, dojrzewali powoli. On był znakomity od pierwszego sezonu. Shaquille O’Neal dodał: „LeBron pokazał wielką dojrzałość i ufał swoim partnerom z zespołu. Porażka w zeszłorocznym finale tylko go wzmocniła, uczyniła jeszcze lepszym”. „Może teraz wszystkim powiedzieć, żeby się zamknęli”, napisał w swoim felietonie dla „Hoopshype” były skrzydłowy NBA Eddie Johnson. LeBron James długo unikał pytań dotyczących słynnego listu prezesa Cleveland Cavaliers Dana Gilberta, napisanego po sławetnej „Decyzji”. Gilbert, przypomnijmy, nazwał wtedy swoją byłą gwiazdę tchórzliwym dezerterem i obiecał, że „Cavaliers zdobędą mistrzostwo szybciej niż samozwańczy król”. Zadeklarował także, że James sprowadził na siebie klątwę. Jego słowa oczywiście się nie sprawdziły. LeBron potrzebował dwóch sezonów, aby sięgnąć po upragniony pierścień z Miami Heat. Długo jednak nie chciał szczerze ustosunkować się do krzywdzącej wypowiedzi Gilberta. Zrobił to dopiero po wywalczeniu tytułu na słynnej kanapie w programie Opry Winfrey. „Bardzo mnie zabolały te słowa, ponieważ sam wiem, ile zainwestował w tę organizację, ile każdorazowo zostawiałem wysiłku i ambicji na parkiecie. Robiłem to za każdym razem i przed każdym meczem. Rozumiem jednak, że każdy ma prawo do własnej opinii. Każdy może mówić, na co ma ochotę. Nic nie jestem w stanie na to poradzić”, stwierdził bardzo dojrzale James. Sam Gilbert starał się dyplomatycznie wybrnąć z sytuacji – jednocześnie zachować klasę i… nie pochwalić bezpośrednio byłego „dezertera”. Po ostatnim meczu finałowym napisał na Twitterze: „Wspaniały sezon NBA. Playoffy bardzo mi się podobały. Gratulacje dla Miami i OKC za ekscytujące finały. Teraz wracam do pracy i przygotowuję się do bardzo obiecującego dla Cavs draftu”. Erik Spoelstra powiedział LeBronowi przed rozpoczęciem sezonu: „W zależności od rywala będziesz musiał grać w obronie przeciwko zawodnikom na różnych pozycjach, od 1 do 5”. James bez słowa sprzeciwu przyjmował każde wyzwanie. Wychodził na parkiet jako silny skrzydłowy, niski skrzydłowy; grał pod koszem i na obwodzie, krył małych i szybkich oraz dużych i silnych. Robił wszystko, o co go proszono, a nawet więcej. Potraktował porażkę w serii z Dallas Mavericks jako źródło wyjątkowej motywacji i latem zabrał się do pracy nad swoim warsztatem. Poleciał na prywatne zajęcia do Hakeema Olajuwona i wreszcie zaczął odpowiednio wykorzystywać swoją siłę pod koszem. Widzieliśmy to zwłaszcza w serii finałowej. LeBron lubił grać tyłem do kosza i przy podwojeniu, które z reguły następowało po kilku sekundach – odrzucał piłkę na obwód do Mike’a Millera, Mario Chalmersa, Norrisa Cole’a czy też Shane’a Battiera. To nie jest przypadek, że

Chalmers i Battier błyszczeli w finale, a Miller zdobył najwięcej punktów w piątym, decydującym meczu. Sytuacje te prowokował James, który wykorzystywał już nie tylko wspaniałą wizję tego, co dzieje się na parkiecie, ale również umiejętność gry tyłem do kosza. To zrobiło wielką różnicę w porównaniu z czerwcem 2011 roku. W finałach przeciwko Oklahoma City Thunder był liderem zespołowym po obu stronach parkietu. Zdobywał najwięcej punktów, ale także momentami potrafił wyłączyć z gry Kevina Duranta. „Wreszcie zrozumiał, że są rzeczy, które robi lepiej niż ktokolwiek inny, oraz jedna, którą robi gorzej, a mianowicie – rzut z dalekiego półdystansu”, ocenia Skip Bayless z ESPN. „Jest Królem Jamesem i teraz tylko to się liczy”, skomentował Stephen A. Smith. A Erik Spoelstra na gorąco oceniał: „Dużo oczekiwałem od LeBrona, ale to, czego dokonał, przerosło te oczekiwania. Dał naszej drużynie więcej, niż mogłem się spodziewać. Rozegrał sezon historyczny, absolutnie wyjątkowy. Jesteśmy z niego dumni. Często nie mogłem zrozumieć krytyki, z jaką się zmagał przez ostatnie dwa lata. My go znamy bardzo dobrze i wiemy, jak wspaniałym jest człowiekiem oraz kolegą z drużyny”. Ta zbiorowa niechęć nie wynikała z braku zdobycia mistrzowskiego tytułu w poprzednich sezonach, ale osławionej „Decyzji”. Sam James dziś wie, że popełnił błąd i nie powinien w ten sposób i z takim rozmachem podejmować decyzji o zmianie klubu. Jego wizerunek znacząco wówczas ucierpiał. Jak zostało wspomniane, w 2010 roku aż trzydzieści cztery procent mieszkańców USA miało do Jamesa „pozytywny stosunek”. Po „Decyzji” akceptacja LeBrona spadła do poziomu szesnastu procent. Latem 2012 roku wynosiła dziewiętnaście, co najlepiej pokazuje, że w biznesie rany bliźnią się bardzo wolno i zmiana wizerunku to proces długi i bolesny. Tym bardziej że aż dwadzieścia siedem procent ma do LeBrona „stosunek negatywny”, a trzydzieści dziewięć procent go „nie lubi”. Z kolei skrzydłowy Durant wzbudza teraz większe niż wcześniej zainteresowanie reklamodawców – podpisuje kolejne kontrakty i zagrał nawet w filmie, który będzie miał swoją premierę latem 2014 roku i luźno nawiązuje tematyką do Kosmicznego meczu z MichaelemJordanem w roli głównej, z połowy lat dziewięćdziesiątych. To jednak LeBron ma swój pierścień, a nie skrzydłowy Thunder. W przypadku Duranta odliczanie dopiero teraz się rozpocznie… Czy James właśnie zapewnił sobie miejsce w historii koszykówki? To nie podlega dyskusji. Eksperci różnią się tylko w hierarchii tego miejsca. Rok temu Scottie Pippen zaszokował opinię publiczną mówiąc, że „Michael Jordan był najlepszym snajperem w historii basketu, a LeBron James jest prawdopodobnie najlepszym koszykarzem”. Wzbudziło to olbrzymie kontrowersje i falę krytyki. Pippenowi zarzucano, że zwyczajnie zazdrości swojemu byłemu koledze z drużyny i do dziś nie może się pogodzić z rolą gracza numer dwa w Chicago Bulls. Co jednak, jeśli w podobnym (choć jednak łagodniejszym) stylu wypowiada się teraz Charles Barkley, czyli prywatnie bliski przyjaciel Wielkiego Mike’a? W trakcie finałów analityk TNT stwierdził na antenie telewizji: „LeBron już w tym momencie jest jednym z dziesięciu najlepszych koszykarzy wszech czasów. Myślę, że w chwili, gdy będzie kończył karierę, zasadne stanie się pytanie: kto był lepszy – on czy Jordan? Widzę na to realną szansę. I nawet nie musi zdobyć sześciu mistrzowskich tytułów, aby przejść do historii jako jeden z najwspanialszych zawodników. Ile tytułów wywalczył Wilt Chamberlain? Dwa. Oscar Robertson także nie zdobywał pierścienia za pierścieniem. Gdyby ten czynnik decydował, wówczas za najlepszego w dziejach koszykówki uchodziłby nie Michael, ale Bill Russell”. Nie do końca się z nim zgadzam. Obowiązują dwie różne teorie. Pierwsza mówi, że Jordan miał lepsze zespoły, bo w jego Bykach grali zawodnicy tego formatu co wspomniany Pippen, a także wybitni role playerzy18 jak Horace Grant, B.J. Armstrong, Ron Harper, Dennis Rodman czy Toni Kukoč. LeBron natomiast nigdy

nie dostał w Cleveland odpowiedniego wsparcia, nie miał klasycznej „gwiazdy numer dwa”, bo przecież za takiego trudno uznać trzydziestodziewięcioletniego Shaqa, Larry’ego Hughesa czy też Antawna Jamisona. Jeden z moich kolegów wytoczył jednak następujący argument – to Jordan „zrobił” Pippena tym, kim się ostatecznie stał. Do NBA Scottie trafił z małej uczelni z Arkansas, ale codziennie na treningach musiał bronić przeciwko najlepszemu koszykarzowi świata, więc siłą rzeczy stał się świetnym zawodnikiem. To Jordan nieustannie go motywował, inspirował, poganiał, zachęcał. A jednocześnie stanowił przykład do naśladowania. Rzeczywiście, brzmi to przekonująco. Na Jordana jednak patrzymy przez pryzmat historii. James dopiero swoją historię pisze… Pamiętam felieton, który napisałem niedługo po tym, jak LeBron wywalczył swój pierwszy tytuł mistrzowski, co zbiegło się z finałami mistrzostw Europy, które akurat odbywały się w Polsce. LeBron James zasługuje na szacunek i uwielbienie za to, w jakim stylu poprowadził Miami Heat do mistrzowskiego tytułu. Najlepszy sposób na „hejterów”? Można laczkiem, można z kopyta, ale można także sięgając po tytuł mistrzowski w iście jordanowskim stylu, czyli dominując przez cały sezon od początku do końca. To był prawdziwie niezwykły czwartek. Najpierw Cristiano Ronaldo zamknął usta wygwizdującym go kmiotkom z Narodowego – czy to aby na pewno nie był Stadion Dziesięciolecia? – a później LeBron zrobił swoje. Jeśli chodzi o Ronaldo, to zachowania publiczności zupełnie nie rozumiem. Niestety jest to wstyd dla Polski, bo zamiast cieszyć oko grą wirtuoza, wybrano bezinteresowną zawiść i chęć szkodzenia innym, choć wierzyłem, że ta nasza cecha narodowa powoli odchodzi w niepamięć. Zastanawiam się, co takiego portugalski geniusz zrobił złego Polakom, i nie mogę sobie przypomnieć. Obraził papieża? Nie. Wytarł buty o polską flagę? Też nie. Opowiadał polish jokes? Mówił o „polskich obozach śmierci”? Nie. Zrobił Polce dziecko, a następnie ją zostawił? Też nie, aczkolwiek nawet jeśli, to nie jest to nasz biznes. Otóż Ronaldo nie zrobił nam absolutnie nic złego. Mało tego – w jesienne popołudnie 2006 roku na Stadionie Śląskim w Chorzowie dał sobie na wstrzymanie i pozwolił sobą pomiatać jakiemuś Grzegorzowi Bronowickiemu, dzięki czemu raz na dwadzieścia lat pokonaliśmy rywala z europejskiej czołówki i przez chwilę poczuliśmy się naprawdę dobrze. W ten sposób wręcz przysłużył się polskiej piłce. A już bardziej serio niż żartem – nie rozumiem, dlaczego nie można po prostu dopingować kogoś, a nie przeciwko komuś. Zachowanie kmiotków z Narodowego bardzo mnie zasmuciło, bo to zwyczajne buractwo, i tyle. LeBron także przeżył wiele i trochę piwa sobie sam nawarzył. Nie będę atakować kibiców Cavaliers za to, że do czwartku życzyli mu, aby nigdy nie zdobył mistrzowskiego tytułu. Oni mają swoje powody. W pewnym momencie poczuli się zdradzeni, opuszczeni. Poczuli się jak dziewczyna, która cię rzuca, a którą spod progu odbiera nowy narzeczony – bogatszy i przystojniejszy od ciebie. Tak, w takich momentach można się uprzedzić. LeBron pamiętną „Decyzją” zaszkodził najbardziej sam sobie. W konsekwencji musiał przejść prawdziwą drogę krzyżową, która jednak w czwartek dobiegła końca. Przez cały rok nosił na sobie piętno porażki, gonił swoje marzenie niczym widmo przez lat dziewięć. W końcu jednak doszedł do Ziemi Obiecanej. I to w jakim stylu! Oglądaliśmy jeden z pięciu najlepszych występów w historii playoffów. Oglądaliśmy wielkiego koszykarza, który ból przekuł na motywację, a cierpienie na jeszcze większy głód doskonałości. Już nie jest królem bez korony. Jest zasłużonym królem NBA. Zasłużonym jak mało kto. Cristiano Ronaldo. LeBron James. To są wirtuozi, którym należy się szacunek, bo dzięki nim sport nas pasjonuje. Oni wytyczają standardy. Nie zapominajmy o tym. Od tego czasu zmieniło się tylko jedno. Przyznaję, że Cristiano Ronaldo jednak wyprzedził Leo Messiego o jedną długość, a z kolei LeBron o podobny dystans odskoczył od swoich konkurentów z

NBA.

WYWIAD Z MIKIEM MILLEREM Czy przełomowym momentem dla Miami Heat i dla samego LeBrona był pamiętny mecz numer sześć w Bostonie? To było dla nas kluczowe zwycięstwo. Po przegraniu wielkiego finału rok wcześniej teraz Celtics prowadzili w serii 3:2 i znaleźliśmy się pod ścianą. Wtedy jednak LeBron wyszedł na parkiet i w decydującym spotkaniu osiągnął statystyki rodem z rozgrywek szkół średnich. Sam rozprawił się z całą ekipą z Bostonu, wziął wszystko na siebie – od pierwszej do ostatniej minuty. Zdjął z pozostałych graczy większość presji, co pozwoliło nam bardziej uwierzyć w siebie. Cóż, takich rzeczy oczekujesz jednak od najlepszego koszykarza na świecie… Czy przewidywałeś taką eksplozję strzelecką LeBrona, czy byłeś tym zaskoczony? Przewidywałem. Widziałem, jak systematycznie rośnie w siłę w ostatnich trzech sezonach, staje się zawodnikiem dojrzalszym i bardziej wszechstronnym. Ludzie zapominają, że kiedy przyszedł do Miami, miał zaledwie dwadzieścia pięć lat. To, że gra w NBA od dawna, nie zmienia faktu, iż każdy zawodnik potrzebuje czasu, aby okrzepnąć i nabrać doświadczenia. To jest naturalny proces. Dla mnie LeBron stanowi inspirację, ponieważ pracuje bardzo ciężko każdego lata, aby dołączyć do swojego warsztatu coś nowego. Jeśli najlepszy koszykarz świata poświęca się tak bardzo, aby stać się jeszcze lepszym – na pewno jest to wzór do naśladowania i źródło motywacji. Mo Williams powiedział mi: „Świetny zawodnik, ale jeszcze lepszy kolega z zespołu”. Czy uważasz podobnie? Absolutnie. On wszystkim ułatwia życie na parkiecie, ale jednocześnie dba o ciebie jako człowieka, chce, abyś był szczęśliwy. Tym mi najbardziej zaimponował. Jego zdjęcia trafiały na okładki „Sports Illustrated” i innych topowych gazet, od kiedy miał czternaście lat, a mimo to traktuje wszystkich ludzi tak samo, z życzliwością i klasą. Zawsze był do dyspozycji kolegów z zespołu. To mówi wiele o nim i jego wartościach. Myślę, że matka LeBrona wykonała fantastyczną robotę, wychowując go na takiego człowieka. Czy uważasz, że był traktowany trochę nie fair i nie do końca zrozumiany? Krytykowano go za przyjście do Miami oraz fakt, że podawał piłkę partnerom, zamiast rzucać w kluczowych momentach. A przecież obie te rzeczy są zaprzeczeniem egocentryzmu. Gdy jesteś najlepszym koszykarzem na świecie, krytyka towarzyszy ci nieustannie. Tylko od ciebie zależy, jak sobie z tym poradzisz. LeBron zareagował znakomicie. Jestem przekonany, że w swoim życiu popełniał błędy, ale jednocześnie zawsze miał dobre intencje. Miał pełne prawo przyjść do Miami i walczyć tutaj o mistrzowskie tytuły. Powinien zawsze robić to, co jest najlepsze dla niego i jego rodziny. Każdy na jego miejscu zachowywałby się podobnie. LeBron dźwigał na swoich barkach ciężar całego świata, żaden sportowiec nigdy nie znajdował się pod równie wielką presją. A jednak potrafił temu sprostać! Dlatego jestem przekonany, że będzie mu się wiodło. Jakie jest twoje ulubione wspomnienie ze zdobywania dwóch mistrzowskich tytułów? Samo uczucie wygrywania i sięgania po tytuł. Poświęcasz całe swoje życie, aby taka chwila nastąpiła. Żyjesz dla takich momentów. To jest coś, czego nigdy nikt nie odbierze – ani mnie, ani naszemu zespołowi. Cztery lata temu mieliśmy wspólne marzenie i gigantyczny bagaż oczekiwań. Oczy całego świata były skierowane na nas. Wiele osób życzyło nam jak najgorzej. Mimo to

potrafiliśmy awansować do trzech kolejnych finałów NBA i wygrać dwukrotnie. Już na zawsze będziemy rodziną, te wspólne boje połączyły nas mocną więzią. Pierścienie pozostaną jako pamiątka i symbol sukcesu.

ROZDZIAŁ 23

„JEŚLI NIE MOŻESZ POKONAĆ,TO SIĘ PRZYŁĄCZ” Przed rozpoczęciem kolejnego sezonu LeBron, Kobe, Durant i spółka polecieli do Londynu, aby bronić olimpijskiego złota. Raz jeszcze potwierdzili swoją wielkość i znów w finale pokonali Hiszpanię, tym razem 107:100. LeBron po raz kolejny udowodnił, że jest najlepszym koszykarzem na świecie, dominując w spotkaniu finałowym – zwłaszcza w czwartej kwarcie. Nawet przez moment nie ulegało wątpliwości, że to jest jego zespół. Zdobył 19 punktów oraz zaliczył7 zbiórek, 4 asysty i 2 przechwyty. Stał się drugim, obok Jordana, koszykarzem w historii, który tego samego roku został mistrzem NBA, MVP sezonu oraz mistrzem olimpijskim. Po zakończonym spotkaniu finałowym długo stał w uścisku z Mikiem Krzyzewskim, który później w swojej książce The Gold Standard nazwał go „wspaniałym liderem”. LeBron pokazał swoją wartość zwłaszcza w nerwowej końcówce spotkania z Litwą, którego losy ważyły się do ostatniej minuty. Amerykanie ostatecznie wygrali 99:94, dzięki skutecznym akcjomJamesa. „LeBron powiedział: »Mam to, biorę to na siebie«. I tak zrobił”, mówił selekcjoner amerykańskiej drużyny narodowej. James dodał: „Chcesz zostać przetestowany na tym poziomie. Najlepsze zespoły lubią takie wyzwania. Gdy na parkiecie spotykają się najlepsi koszykarze świata, tego właśnie oczekujesz. I dokładnie to dostaliśmy”. Pod wodzą Krzyzewskiego i przywództwem LeBrona reprezentacja USA wygrała wszystkie mecze od 2005 roku, z wyjątkiem tego jednego, feralnego spotkania z Grecją. James zanotował pierwsze triple double amerykańskiego zawodnika w igrzyskach, w meczu z Australią. Brał także udział w niecodziennym pogromie Nigerii, w którym kadra USA zdobyła aż 156 punktów. W wiosce olimpijskiej zwracał powszechną uwagę, jak na jednego z najpopularniejszych sportowców przystało. Potem szybko musiał wrócić do codziennego życia koszykarza Miami Heat. Najpierw jednak dotarła do niego elektryzująca informacja. Mistrz NBA z 2008 roku, wielokrotny uczestnik All Star i – bez najmniejszych wątpliwości – przyszły członek Galerii Sław, trzydziestosześcioletni Ray Allen, podjął latem zaskakującą decyzję. Odszedł bowiem z Boston Celtics do obozu największego wroga, czyli Miami Heat. Kevin Garnett publicznie ogłosił, że „usunął jego numer telefonu”, choć wcześniej bardzo się przyjaźnili. W Miami Allen miał stanowić kluczowe wsparcie dla mistrzowskiego tercetu LeBronJames, Dwyane Wade, Chris Bosh. Nikt chyba jednak nie zdawał sobie sprawy, że w wielu ważnych momentach okaże się postacią decydującą. Ale po kolei. Ostre wypowiedzi Garnetta były szeroko komentowane, ponieważ obaj koszykarze mieli ze sobą bliski kontakt przez ostatnie lata. Allen twierdził jednak, że ma dystans do wypowiedzi dawnego towarzysza. „Nie traktuję tego zbyt poważnie. Historia naszej znajomości jest dłuższa, niż ludzie sądzą. Najpiękniejsze w tym wszystkim jest to, że po zakończeniu kariery usiądziemy i będziemy wspominać, jak wspólnie zdobyliśmy mistrzostwo NBA. Nieważne, co się od tego momentu wydarzy, nikt nie zmieni przeszłości. To zawsze zostanie z nami – mówi nowy zawodnik Miami Heat, który byłych kolegów z drużyny nadal uważa za swoich »braci«. – Do końca życia pozostanę celtem. Gdy grasz dla tego klubu, już na zawsze w twoich żyłach płynie zielona krew. Gdy grasz dla Celtics i zdobywasz z nimi mistrzostwo, nie ma znaczenia, do jakiego klubu odejdziesz”. Allen ma sporo dobrych wspomnień z Bostonu. Ma jednak także złe. Uważa, że w ostatnim sezonie Doc Rivers stracił do niego zaufanie, a klubowi działacze starali się go sprzedać za wszelką

cenę. „Wcale nie chciałem odchodzić z Bostonu. Moja rodzina czuła się tam znakomicie. Kiedy jednak Celtics skompletowali skład i podpisali kontrakt z Jasonem Terrym, wysłali mi jasny sygnał na zasadzie: jak chcesz, to wracaj, a jak nie, to i tak mamy gotowy zespół. Wtedy pomyślałem: to jest biznes. Nie odszedłem do Miami, aby zrobić na złość Celtics. Rozważałem kilka ofert i ta była po prostu najlepsza”. Allen ma żal zwłaszcza do Danny’ego Ainge’a oraz Riversa. „W połowie sezonu Danny zadzwonił do mnie i powiedział: »Mam na stole gotowy transfer, idziesz do Memphis w wymianie za O.J. Mayo. Co o tym sądzisz?«. Odparłem: »Nie podoba mi się to, wcale nie chcę wyjeżdżać z Bostonu«. On na to: »Mam nadzieję, że rozumiesz moje stanowisko«. Stwierdziłem więc: »Wiem, że chcesz budować potencjał zespołu, ale wcale nie jestem z tego powodu zadowolony«. Zadzwoniłem do najbliższych i kazałem pakować walizki. Po czterdziestu pięciu minutach odebrałem telefon od Danny’ego, że transfer nie doszedł do skutku. Później w szatni spotkałem Paula [Pierce’a], który powiedział mi: »Wiesz co, Ray, mało co nie sprzedali mnie do New Jersey!«. »No widzisz, Paul, a mnie praktycznie sprzedali do Memphis…« Obaj się z tego śmialiśmy”. Gorzką pigułką do przełknięcia był dla Allena moment, gdy stracił miejsce w pierwszej piątce na rzecz młodego, ale jeszcze nieopierzonego Avery’ego Bradleya. „Nie rozumiem, dlaczego przestali ze mnie korzystać. Trudno powiedzieć. W 2008 roku zdobyliśmy mistrzostwo, ponieważ każdy zawodnik znał swoją rolę. James Posey, P.J. Brown, Leon Powe, Sam Cassell… Na zasadzie: rób swoje, ale nie staraj się robić zbyt wiele. Niestety, później z roku na rok moja pozycja w drużynie była coraz mniej znacząca. Doc nie widział mnie w akcjach pick-and-roll. A przecież grając w Seattle, byłem w tym elemencie najbardziej efektywny! Nigdy tego nie rozumiałem. W Miami dali mi wolną rękę. Mogę robić wiele rzeczy, na które nie miałem zgody w Bostonie”.

WYWIAD Z RAYEM ALLENEM Po raz pierwszy w karierze wchodzisz na parkiet z ławki rezerwowych. Jak odnajdujesz się w tej roli w zespole Heat? To dla mnie niewątpliwie duże wyzwanie, ale bardzo się z tego cieszę. Lubię stawiać sobie nowe cele. Wchodzenie na parkiet z ławki rezerwowych tak naprawdę nie wpływa na to, co musisz zrobić w trakcie spotkania. I tak za każdym razem staram się mieć duży wpływ na przebieg meczu. Zarówno w defensywie, jak i w ataku – chcę być jednym z liderów tego zespołu, zmieniać go na lepsze. Bardzo pozytywnie oceniam swoją przyszłość z Heat. Z niecierpliwością czekam na to, co los zaplanował dla mnie w tym sezonie. Wchodząc na parkiet z ławki, możesz także trochę oszczędzać swoje nogi na playoffy. Moje nogi nie potrzebują żadnego oszczędzania, jestem w świetnej formie! Ale owszem, status zmiennika i mniej minut w każdym meczu pozwalają ci grać bardziej agresywnie i efektywnie. Nigdy nie musisz się martwić o poziom energii oraz brak sił. Na razie ten nowy wariant się sprawdza. Bardzo dobrze czuję się w Heat i jestem w stanie każdorazowo dużo wnieść do tej drużyny. Mamy w składzie wielu klasowych zawodników i każdy chce grać jak najwięcej. To dobrze, że różni gracze dają nam wsparcie. Mogę się skoncentrować na tym, co robię najlepiej. Opowiedz o wspólnej grze z LeBronem Jamesem. Jaki ma wpływ na swoich partnerów z drużyny?

LeBron jest wybitnym graczem ofensywnym, co wpływa na nasz styl gry na różne sposoby. Staramy się zrobić dla niego jak najwięcej wolnego miejsca, aby mógł atakować obronę przeciwnika. To powoduje, że rywale muszą podjąć decyzję. Czy pozwolimy mu zdobywać punkty, czy wyślemy dodatkowych graczy z pomocą? Wtedy każdy z nas ma więcej przestrzeni i może to wykorzystać. Przed rozpoczęciem sezonu media żyły twoim konfliktem z Kevinem Garnettem. Nie ma żadnego konfliktu. Z Kevinem jeszcze pewnie nieraz będziemy się spotykać i wspominać, jak wspólnie zdobyliśmy mistrzostwo w 2008 roku. W Bostonie czułem się znakomicie i zawsze w głębi serca będę celtem. Uznałem jednak, że nadszedł czas na zmianę. Moja rola w poprzednim zespole stawała się coraz bardziej marginalna. Uznałem, że na chwilę obecną bardziej przydam się Miami Heat. Allen nie mógł wybrać sobie trudniejszego meczu w debiucie w barwach Heat, gdyż NBA zaplanowała, że na otwarcie nowego sezonu mistrzowie zagrają z Boston Celtics. Trzydziestosiedmioletni weteran pokazał jednak, że jest stuprocentowym profesjonalistą i nawet w takich momentach emocje nie biorą u niego góry nad chłodną oceną rzeczywistości. Już w tym pierwszym spotkaniu pokazał, jak wiele może pomóc ekipie z Miami – zdobył 19 punktów w spotkaniu zakończonym wygraną 120:107. „Zostawialiśmy go na czystych pozycjach, a przecież powinniśmy wiedzieć najlepiej, czym to się na ogół kończy”, narzekał Doc Rivers. „To jest stuprocentowy zawodowiec”, komplementował z kolei James, który sam pokazał wielką dyspozycję, notując 26 punktów i 10 zbiórek. Heat sprawiali wrażenie świetnie naoliwionej maszyny, ale w kolejnych dwóch miesiącach grali w kratkę. Przegrali z Knicks (dwukrotnie), Celtics, Pacers, a nawet słabiutkimi Wizards. Na początku lutego wydawało się, że Spoelstra może mieć problem. Wtedy jednak jedno wydarzenie zmieniło kurs całego sezonu. 3 lutego rozgrywali mecz z Toronto Raptors, a po jego zakończeniu zamiast wrócić do domu, zostali, aby wspólnie obejrzeć Super Bowl. „To byłoby takie nieamerykańskie – wracać samolotem do Miami, zamiast oglądać Super Bowl. Ostatecznie poszliśmy wspólnie do baru i spędziliśmy kilka godzin we własnym gronie”, wspomina Allen. „Żartowaliśmy, śmialiśmy się, wspaniale się wspólnie bawiliśmy – dodaje Wade. – To był najbardziej unikalny moment budowania atmosfery w zespole, jakiego kiedykolwiek doświadczyłem. Wytworzyła się między nami bardzo mocna więź. Gdy w drodze powrotnej na lotnisko wsiedliśmy do autokaru, Shane [Battier] wygłosił przemówienie. Motywem przewodnim były słowa »dotykaj ludzi«. Powtarzał to w kółko”. LeBron podsumowuje: „Takiego magicznego momentu nie da się powtórzyć. W ten sposób zrodziło się braterstwo”. Zaraz później zrodziła się drużyna, której nikt nie był w stanie zatrzymać… Odrobinę wcześniej, bo 29 stycznia 2012 roku, LeBron ponownie rzucił koszykarski świat na kolana. Tym razem powtórzył wyczyn Vince’a Cartera z igrzysk olimpijskich z 2000 roku, gdy ten przeskoczył ponad francuskim centrem Frederikiem Weissem, a następnie włożył piłkę do kosza. John Lucas III to zawodnik o mniejszych gabarytach, co nie umniejsza osiągnięcia gwiazdora Heat. W pewnym momencie spotkania Heat – Bulls LeBron po prostu wyskoczył w górę i przeleciał ponad rezerwowym rozgrywającym ekipy z Chicago. „Zawodnik, za którego odpowiadałem w defensywie, postawił zasłonę na Richardzie Hamiltonie, więc musiałem przejąć krycie LeBrona przy linii końcowej. Czasem trudno jest wybrnąć z sytuacji, która gwarantuje ci sławę i pieniądze. Jeśli nie masz szans na wymuszenie przewinienia w ataku, to najlepiej uciekaj jak najdalej albo przynajmniej zasłoń przyrodzenie, aby nie zostać kastratem! – wspomina Lucas III, dodając: – W tym przypadku nie spodziewałem się podania lobem, więc tylko odwróciłem głowę i zobaczyłem stopy LeBrona

przelatujące ponad moją głową. Pomyślałem: czy to się właśnie wydarzyło naprawdę? Później, w trakcie timeoutu, obejrzałem powtórkę na telebimie i powiedziałem sobie: o mój Boże! Właśnie zostałem antybohaterem zagrania roku. Kiedy po meczu sięgnąłem po telefon, miałem w nim czterdzieści nowych SMS-ów. Tata zostawił mi dziesięć wiadomości głosowych, a jedne z jego słów brzmiały: »Uczyniłeś naszą rodzinę sławną«. Całe zdarzenie miało jednak swoje plusy. Gdy wróciłem do domu, zobaczyłem, że moje nazwisko na Twitterze zaświeciło się na niebiesko. Tak, zostałem oficjalnie zaznaczony przez LeBrona”.

WYWIAD Z ERIKIEM SPOELSTRĄ Jaka była twoja pierwsza reakcja, gdy dowiedziałeś się, że Wielka Trójka będzie grać dla Ciebie w Miami? Pat [Riley] wspominał mi oryginalnym pomyśle już dwa lata wcześniej. Tak więc mieliśmy taką ideę od pewnego czasu i staraliśmy się wcielić ją w życie. Od Pata nauczyłem się, aby mierzyć wysoko i nigdy się niczemu za bardzo nie dziwić. Miałem za sobą zaledwie dwa lata w roli głównego trenera Heat. Kiedy skończyliśmy wizyty rekrutacyjne i czekaliśmy na decyzje zawodników, czuliśmy się bardzo zestresowani, bo naprawdę nie byliśmy w stanie przewidzieć, w którą stronę to wszystko pójdzie. Kiedy LeBron ogłosił, że przychodzi do Miami i wszystkie elementy układanki zaczęły się powoli dopasowywać, moją pierwszą myślą było: teraz muszę się jak najszybciej wziąć do roboty! Pamiętam, że 10 lipca ogłosiłem: „Musimy błyskawicznie opracować plan dla tego zespołu, jakże wyjątkowego i bardzo różniącego się od innych”. Czy brałeś pod uwagę, że ewentualny sukces Heat może wynieść cię na wyżyny w twoim zawodzie, a ewentualne niepowodzenie – pogrzebać ze względu na olbrzymią presję oczekiwań? Spodziewaliśmy się, że nasza drużyna będzie przykuwać zwiększone zainteresowanie mediów oraz kibiców. Nie wiedzieliśmy jednak, jak bardzo. Na pewno nie oczekiwałem, że na początku sezonu stanie się to problemem. Tymczasem rozpoczęliśmy od bilansu 9:8 i nagle zaczęła towarzyszyć nam olbrzymia presja. Wszyscy czuliśmy się niekomfortowo, zarówno ja, jak i zawodnicy. Rozmawialiśmy o tym wcześniej, ostrzegaliśmy siebie wzajemnie, ale dopóki nie znajdziesz się w takiej sytuacji, tak naprawdę nie wiesz do końca, jak się zachować. Wtedy jednak doszło do przełamania. Powiedzieliśmy sobie: „To jest świat, w jakim żyjemy. Nie jest ani zły, ani dobry, ale po prostu prawdziwy. Musimy więc sobie z tym poradzić”. Wiedzieliśmy, że nie mamy innego wyjścia. Początkowe problemy na pewno nas zbliżyły, pomogły się zjednoczyć. Gdy wspominasz finały z Dallas Mavericks – czy myślisz o nich bardziej jak o niewykorzystanej szansie na tytuł, czy może źródle motywacji, która okazała się kluczowa na drodze do mistrzostwa w 2012 i 2013 roku? Czy tych dwóch sukcesów nie byłoby bez niepowodzenia w tamtej serii z Mavs? Myślałem o tym na wiele różnych sposobów. Prawda jest jednak taka – nie ma dnia, w którym nie żałuję straconej szansy w rywalizacji z Mavericks. Mówię to, mając jednocześnie olbrzymi respekt dla klubu z Dallas. Rozegrali wspaniałą serię. W meczach z nami Dirk Nowitzki osiągnął szczytową formę, nigdy nie grał lepiej w playoffach. Rzuciliśmy na niego wszystkie siły obronne, nawet „zlew kuchenny”19 – bez powodzenia. Za każdym razem, gdy widzę w telewizji powtórkę jego słynnego rzutu w meczu numer dwa albo nawet samo zdjęcie – czuję ukłucie w żołądku. Wielcy koszykarze wyróżniają się tym, że wznoszą się na wyżyny w kluczowych momentach. Dirk tak właśnie zrobił.

Nie oznacza to jednak, że nie żałuję tej serii, którą mimo wszystko mogliśmy wygrać. To jest jednak paragraf 2220, z dwóch powodów. Po pierwsze – z perspektywy czasu, mając tę wiedzę co obecnie, zrobiłbym kilka rzeczy inaczej. Po drugie – ta porażka i ból z niej wynikający zmusiły mnie do szukania nowych rozwiązań, które zaprocentowały w przyszłości. Wszyscy musieliśmy się zmienić. Nie sądzę, abyśmy potrafili dojść do tych wniosków bez traumy po finałach z Dallas. Czyli de facto ta porażka miała bezpośrednie przełożenie na wygrane tytuły w dwóch kolejnych sezonach? Na pewno zmusiła mnie do opuszczenia mojej własnej strefy komfortu. Musiałem zacząć myśleć bardziej niekonwencjonalnie, aby wykorzystać potencjał tej grupy. Im bardziej robiłem rzeczy w sposób zbliżony do innych zespołów albo tego, co mieliśmy wcześniej w Miami, tym gorzej to funkcjonowało dla obecnej drużyny. Ta grupa jest wyjątkowa. Stanowi rzadką mieszankę supergwiazd, zawodników wszechstronnych, weteranów z olbrzymim doświadczeniem z playoffów… Myślenie w sposób konwencjonalny ograniczało ich kreatywność, wręcz krępowało im ręce. To było niczym włożenie ich do wielkiego pudełka, zamknięcie, a następnie wyrzucenie kluczy w powietrze. Spędziłem wiele godzin na analizowaniu tego stanu rzeczy i doszedłem do wniosku, że najlepszą receptą na ten zespół jest gra bez przypisywania konkretnych pozycji poszczególnym graczom. Uznałem, że nie ma sensu klasyfikować zawodników w klasyczny sposób. Zaczęliśmy grać bez przyznawania kategorii. Każdy miał na parkiecie bardziej wszechstronne obowiązki. LeBron nie jest typowym niskim skrzydłowym ani nawet rozgrywającym. To najbardziej wszechstronny koszykarz w NBA. Ma tyle unikalnych, zróżnicowanych talentów. Może grać jako center, bo świetnie sobie radzi w strefie podkoszowej. Nie miałbym problemów z wystawieniem go na „dwójce”. Można go ustawić w ofensywie inside-out21, a także jako snajpera kończącego akcje rzutami z wyskoku. Niedawno udowodnił, że z powodzeniem może bronić wszystkich graczy na pozycjach od jedynki do piątki. W pierwszym roku istnienia zespołu nie potrafiliśmy tego wykorzystać. To jest ta rzecz, której najbardziej żałuję i która czasem nie daje mi spać po nocach. Co jest największym wyzwaniem w procesie trenowania LeBrona? Przede wszystkim nadążanie za jego systematycznym rozwojem. LeBron nie jest tym samym zawodnikiem, zmienia się z roku na rok, czy nawet z miesiąca na miesiąc. Staje się coraz lepszy, zmusza siebie do pokonywania kolejnych barier. Tak więc musimy ciągle rzucać mu nowe wyzwania, stawiać przed nim nowe cele. Zmuszamy go, aby szukał pola do poprawy, a nie utrzymywał stan obecny, który i tak bez najmniejszych wątpliwości gwarantuje mu status najlepszego koszykarza świata. LeBron tak naprawdę rywalizuje już wyłącznie sam z sobą. Nikt nie wie, jaki jest szczytowy punkt jego rozwoju, swoisty „sufit możliwości”. Ciężko pracuje każdego dnia. Ma niesamowity charakter. Nigdy nie potrafiłbym w jego przypadku stwierdzić: „To już wszystko, lepszy już na pewno nie będzie”. Jak wiele te mistrzowskie tytuły znaczyły dla ciebie? Niewielu trenerów w NBA może się pochwalić podobnym osiągnięciem – piętnaście spośród dwudziestu dwóch ostatnich tytułów trafiło w ręce zaledwie dwóch szkoleniowców – Phila Jacksona i Gregga Popovicha. Dwa ma Rudy Tomjanovich i teraz ty. To jest ścisła elita w nowożytnej erze koszykówki! Nie myślę o tym w ten sposób. Czuję się wielkim szczęściarzem, że tak potoczyła się moja kariera. W Miami Heat dostałem swoją pierwszą pracę. Tutaj zaczynałem jako koordynator wideo. Pracowałem dla trenera Rileya. Wielu z nas zaczynało tutaj kilkanaście lat temu. Gdy Micky Arison został właścicielem, to wspólnie z Patem starali się stworzyć rodzinną organizację, w której każdy

czułby się blisko związany z pozostałymi. Każdy klub tak mówi o sobie, ale prawda wygląda zupełnie inaczej. Heat są wyjątkiem. Jesteśmy jedną wielką rodziną. Cenimy sobie lojalność. Tak jak wspomniałem – na korytarzach widzisz te same twarze od dwudziestu lat. O sobie zbyt wiele nie myślę. Widziałem, ile ta grupa zawodników poświęciła, aby wspólnie cieszyć się z sukcesów, i z jaką falą niechęci zmagała się od pierwszego dnia istnienia. Jako trener odczuwam więc olbrzymią satysfakcję, że pomogłem tym chłopakom w realizacji marzeń. Czy w tym roku rzeczywiście droga do tytułu jest trudniejsza niż w poprzednich latach? Czy Indiana Pacers 2013 są lepsi niż Boston Celtics 2011? Czy Oklahoma City Thunder są teraz bardziej niebezpiecznym rywalem z Kevinem Durantem pretendującym do nagrody MVP? Jest trudno. Bardzo trudno. Jak co roku (śmiech). Każdy sezon jest inny. Zdobycie mistrzowskiego tytułu to najtrudniejszy cel do zrealizowania w profesjonalnym sporcie. Spodziewamy się kolejnego wielkiego wyzwania. Kochamy rywalizację, więc nie chcemy niczego za darmo. Podejmiemy rękawicę od każdego, kto rzuci ją w naszym kierunku. Spoelstra rzeczywiście miał najwięcej do zyskania, ale i do stracenia. Gdy LeBron, Bosh i Wade postanowili grać w jednej drużynie, powszechne były opinie, że to jego koniec. Media przywoływały przykład z początku sezonu 2005/06, gdy Pat Riley zdymisjonował Stana Van Gundy’ego („odchodzę z przyczyn rodzinnych”. Tak, akurat…) po zaledwie czterech meczach, aby samemu zająć jego miejsce i później poprowadzić Heat (z Wade’em, Haslemem i Shaqiem w składzie) do pierwszego tytułu w historii. Wielu analityków spodziewało się podobnego scenariusza, jeśli sprawy nie zaczęłyby się układać po myśli zespołu z Miami. „Spo” przetrwał jednak trudne chwile, okrzepł i szybko pokazał swoją wartość. Riley nie po raz pierwszy miał nosa. Młody, ambitny szkoleniowiec, prawdziwy fanatyk basketu w każdej postaci, sam grał w przeszłości w lidze niemieckiej, tak więc potrafił do swojego warsztatu szkoleniowego przemycić elementy charakterystyczne dla koszykówki europejskiej – wymienność pozycji czy schematy „do środka i na zewnątrz”. Do swoich podopiecznych znakomicie pasował również charakterologicznie. Sam nie miał dominującej osobowości, która mogłaby doprowadzić do konfrontacji, zyskał jednak szacunek gwiazd dzięki swemu poświęceniu oraz wyrozumiałości.

ROZDZIAŁ 24

25, 26… MAŁO! Przez kolejne dwa miesiące koszykarze Heat przenieśli się z efektownych limuzyn do odrzutowca, włączyli prędkość kosmiczną i zwyczajnie odfrunęli rywalom. Pomiędzy 1 lutego a 27 marca nie przegrali ani jednego spotkania, wygrywając dwadzieścia siedem kolejnych, co stanowiło drugą najdłuższą serię po wyczynie Los Angeles Lakers (trzydzieści trzy triumfy z rzędu) w sezonie 1971/72. W trakcie tej niesamowitej passy oglądalność meczów z udziałem Heat w lokalnej telewizji Sun Sports wzrosła o trzydzieści dwa procent, a łączna sprzedaż pamiątek drużyny aż o trzydzieści sześć procent. W przypadku koszulek Jamesa wzrost wyniósł dwadzieścia procent. Lider obrońców tytułu grał na nieludzkim wręcz poziomie, trafiając 57,5 procent rzutów z gry. Gdy mistrzowie NBA ostatecznie ulegli Chicago Bulls w United Center 97:101, Bosh stwierdził: „Może przegraliśmy jeden mecz, ale nie straciliśmy z pola widzenia najważniejszego celu. Ten dopiero przed nami”. Warto przypomnieć, że Heat pokonali kolejno: Raptors, Bobcats, Rockets, Clippers, Lakers, Blazers, Thunder, Hawks, Bulls, Sixers, Cavs, Kings, Grizzlies, Knicks, Wolves, Magic, Sixers, Pacers, Hawks, Sixers, Bucks, Raptors, Celtics, Cavaliers, Pistons, Bobcats i Magic. W bodaj najważniejszym spotkaniu w tym czasie Heat w prestiżowym starciu na wyjeździe pokonali Thunder 110:100, a James znów stanął twarzą w twarz z Durantem. To był pojedynek dwóch godnych siebie rywali. LeBron zakończył swój występ z 39 punktami, 12 zbiórkami i 7 asystami, a Durant ustrzelił 40 oczek. Fachowcy byli zgodni – w zespole Heat wszystko zaczęło funkcjonować niczym w szwajcarskim zegarku, poszczególne tryby doskonale się uzupełniały. Zach Lowe tak pisał dla portalu branżowego Grantland: „W ciągu ostatnich trzech lat Heat niemal odkryli na nowo swoją ofensywę i jednocześnie dokonali czegoś niezwykle rzadkiego. W ubiegłym sezonie byli sklasyfikowani na ósmym miejscu, jeśli chodzi o współczynnik »liczby zdobytych punktów na sto posiadań piłki«. Obecnie zdecydowanie prowadzą. Zdobywają o 7 punktów więcej niż wynosi ligowa średnia. Zanotowali gigantyczny skok jakościowy, o aż 5 punktów. Jak rzadkie jest to osiągnięcie? Od sezonu 1953/54 tylko pięćdziesiąt jeden zespołów w historii NBA mogło się pochwalić tak dużym postępem, w tym zaledwie cztery, które rok wcześniej notowały bilans powyżej ligowej przeciętnej”. Spoelstra dokonał transformacji słynnego systemu Orlando Magic z sezonu, w którym awansowali do finału (2008/09), opartego na czterech zawodnikach ciągle zmieniających pozycję na obwodzie i jednym (center Dwight Howard) okupującym miejsce w środku, pod koszem. W strategii Heat cała piątka biega po obwodzie, szukając luk w defensywie przeciwnika. „Teraz ich gra opiera się na rozszerzeniu przestrzeni dla strzelców, a nie wyłącznie dominowaniu piłki przez gracza kozłującego. Mieliśmy szczęście, że trafiliśmy na nich w pierwszym roku wspólnego grania, a nie teraz”, komentował Dirk Nowitzki. „Są na niewiarygodnym poziomie. Osiągnęli go jednak systematyczną pracą”, oceniał Larry Drew, szkoleniowiec Atlanta Hawks. Lowe z kolei napisał: „W sezonie 2010/11 byli niezwykle utalentowanym zespołem, który bazował na indywidualnych umiejętnościach zawodników i grał jak każdy inny w tej lidze. W sezonie 2012/13 są drużyną, która wypracowała wyjątkowe zrozumienie i samoświadomość, a do tego stworzyła system znakomicie wykorzystujący jej atuty”. Oczywiście wszystko kręciło się wokół LeBrona, którego nikt nie potrafił zatrzymać. Rywale często uciekali się do brutalnych fauli. Gdy James poskarżył się mediom, że „sędziowie nie zauważają wielu brudnych zagrywek przeciwko niemu”, generalny menedżer Celtics

Danny Ainge skomentował, że „takie słowa są kompromitujące”. W odpowiedzi Pat Riley stwierdził dobitnie, że „Ainge powinien się przymknąć”. Dzień później Heat pokonali New Orleans Hornets, a LeBron zanotował 36 punktów przy skuteczności 13/20, trafiając aż 7 rzutów z dystansu. „Chciałem okazać swoją wdzięczność wobec prezesa – powiedział. – Nadal zamierzam być sobą na parkiecie oraz poza nim. W końcu przyszedłem tutaj po to, aby zdobywać tytuły mistrzowskie”. Czwarty w karierze tytuł MVP wydawał się formalnością. Michael Wallace tak pisał dla ESPN: „LeBron w chwili obecnej nie ma żadnych wad. Potrafiąc systematycznie trafiać z dystansu, odnalazł komfort w każdym aspekcie gry w koszykówkę. Jedyną szansą na powstrzymanie Jamesa jest faulowanie go przy rzucie i liczenie na to, że spudłuje jeden z osobistych”. Heat szykowali się do playoffów w świetnych nastrojach, wiedząc jednak, że konkurencja nie śpi i przynajmniej kilka zespołów szykuje im niespodzianki. Byli jednak zdecydowanym faworytem do mistrzowskiego tytułu, jeszcze większym niż dwanaście miesięcy temu. „Myślę, że jesteśmy lepszym zespołem niż przed rokiem – oceniał Spoelstra. – Zaczęło się od chęci wykonania kolejnego kroku naprzód. Już w okresie przedsezonowym mówiliśmy sobie: »Nie możemy być tą samą drużyną, musimy się wznieść na jeszcze wyższy poziom. Każdy z osobna powinien poprawić swoje umiejętności«. Staramy się rosnąć w siłę z miesiąca na miesiąc”. Heat zakończyli sezon absurdalną wręcz serią 37:2 w ostatnich trzydziestu dziewięciu meczach. Łącznie wygrali sześćdziesiąt sześć spotkań, co stanowiło najlepszy bilans w historii klubu. Jako pierwsi na pożarcie zostali rzuceni Milwaukee Bucks z duetem przebojowych, ale jednocześnie wyjątkowo egocentrycznych rozgrywających Jennings – Ellis. Ósma drużyna Konferencji Wschodniej nie miała żadnych szans, przegrywając gładko 0:4. LeBron już w pierwszym meczu (110:97) zaznaczył swoją obecność na parkiecie, zdobywając 27 punktów, 10 zbiórek, 8 asyst. „Pokazał dokładnie to, do czego nas przyzwyczaił w rozgrywkach zasadniczych”, pisano na portalu ESPN. Heat dostali spore wsparcie od pozyskanego w trakcie sezonu szalonego centra Chrisa Andersena, typowego „energy guya”, tworzącego także znakomitą atmosferę w szatni. „Powiedziałem Erikowi, że jeśli jeszcze raz rzuci tekstem, że mam podpisać Andersena, to go uduszę!”, żartował Riley, ale zrobił dokładnie to, o co prosił go trener. Nie żałował swojej decyzji. „Birdman” miał odegrać ważną rolę w playoffach, pomagając ekipie z Miami tam, gdzie teoretycznie wyglądała najgorzej – w defensywie pod koszem i walce na tablicach. W czwartym spotkaniu serii Spoelstra dał odpocząć Wade’owi, który ciągle zmagał się z bólem kolana, co jednak w żaden sposób nie przeszkodziło Heat w dopełnieniu „sweepu” i odniesieniu kolejnego zwycięstwa (88:77). James zamknął pierwszą rundę, notując 30 punktów, 8 zbiórek i 7 asyst i demolując defensywę Bucks. „Jestem zadowolony z tego, co pokazaliśmy w tej serii, ale nasza praca dopiero się rozpoczęła. Musimy utrzymać właściwe nastawienie”, skomentował. Czy łatwa przeprawa z Bucks rozkojarzyła obrońców tytułu? Przebieg pierwszego meczu z osłabionymi (przez brak przechodzącego długą rehabilitację Rose’a, a także Luola Denga i Kirka Hinricha) Bulls zdawał się na to wskazywać. „Oni przeszli wspólnie przez wiele bitew. To są wojownicy, nie możemy ich lekceważyć”, zapowiadał Bosh, ale chyba nikt specjalnie go nie słuchał. 6 maja w American Airlines Arena doszło do sensacji. Twarda obrona, znak firmowy Bulls pod wodzą Tima Thibodeau, zatrzymała Bosha (9 punktów przy skuteczności 3/10), Wade’a (14 punktów przy skuteczności 7/16) oraz znacząco ograniczyła poczynania Jamesa (24 punkty przy skuteczności 8/17). LeBronem zaopiekował się młody Jimmy Butler, biegając za nim niczym szalony od początku do końca spotkania, a inny kluczowy gracz drugiego planu, Nate Robinson, trafiał wariackie rzuty na drodze do niespodziewanego zwycięstwa

93:86. Skazywani na pożarcie Bulls objęli prowadzenie w serii, ale tak naprawdę głównie rozdrażnili Heat, którzy w kolejnym spotkaniu wyszli na parkiet ze zwiększoną motywacją i roznieśli ich 115:78. LeBron już w pierwszej kwarcie rozszarpał obronę Byków dynamicznymi wejściami pod kosz, a także mądrze rozdzielał piłki w ataku. Mecz był rozstrzygnięty już po pierwszej połowie i „King” mógł odpocząć. Przed meczem numer trzy mówił: „Zdaję sobie doskonale sprawę, że to będzie bardzo fizyczna rywalizacja, i właśnie tego oczekuję. Mamy porachunki z tym zespołem. My nie lubimy Bulls, oni nie lubią nas. Tak to wygląda”. Jednocześnie raz jeszcze zwrócił uwagę, że akurat ten przeciwnik lubuje się w nieczystych zagraniach, na co sędziowie powinni zwrócić baczniejszą uwagę. „Gram w koszykówkę na wysokim poziomie. Gram agresywnie. Niektóre zagrania rywali są jednak na pograniczu koszykówki i innej dyscypliny sportu. To bywa frustrujące. Nie mam pojęcia, co powinienem z tym zrobić”. Heat polecieli do Chicago na dwa spotkania i wrócili do domu z tarczą, wygrywając najpierw 104:94, a następnie 88:65. James przeciągnął zespół na własnych barkach, ale media zaczęły zwracać uwagę na pewien problem – grającego grubo poniżej swojego nominalnego poziomu i wyraźnie nie w pełni sprawnego Wade’a. Ograniczony z powodu przenikliwego bólu kolana gwiazdor numer dwa w ekipie obrońców tytułu w playoffach był do tej pory cieniem samego siebie: zdobył jedynie 12,3 punktu przy przeciętnej skuteczności 43,9 procent. Coraz rzadziej decydował się na firmowe wejścia pod kosz, a zamiast tego decydował się na trudniejsze rzuty z dalekiego półdystansu. „Czy Heat powinni się bać o Wade’a?”, zastanawiał się felietonista ESPN Brian Windhorst. Na szczęście drugi spośród liderów ekipy z Miami dał wsparcie LeBronowi w zamykającym serię spotkaniu numer pięć. Na drodze do zwycięstwa 94:91 Wade zanotował 18 punktów, 5 zbiórek i 6 asyst, a James 23 punkty, 8 asyst i 7 zbiórek. Heat rozwiali wszelkie dotychczasowe wątpliwości, wygrywając osiem na dziewięć spotkań w playoffach. Prawdziwy test miał jednak dopiero nadejść, gdy na ich drodze stanęli starzy znajomi z Indianapolis – głodna sukcesów drużyna Pacers. Fachowcy spodziewali się epickiej serii. „Tak właśnie powinna wyglądać rywalizacja z udziałem dwóch najlepszych zespołów w konferencji. Oni są lepsi niż przed rokiem, my również. Wszystko rozstrzygnie się na parkiecie”, zapowiadał Wade. „Poprzedni rok nie ma żadnego znaczenia. Oba zespoły wzniosły się w tym czasie na wyższy poziom”, podsumował LeBron. W pierwszym meczu finału konferencji Andersen okazał się jokerem w talii Spoelstry – trafił wszystkie 7 prób na drodze do 16 pun-któw. To jednak LeBron dał zwycięstwo Heat w spotkaniu, które miało stanowić idealną zapowiedź emocji czekających nas w całej serii. Najlepszy zawodnik na parkiecie wykonał ostatnią akcję w dogrywce, wchodząc pod kosz i zapewniając Heat ciężko wywalczoną wygraną 103:102. Wykorzystał zagapienie George’a, który do tego momentu grał fenomenalnie – trafił pod sam koniec czwartej kwarty akrobatyczny rzut z dystansu, a następnie oba osobiste na 2,2 sekundy przed końcem doliczonego czasu gry. Pacers mieli zwycięstwo na tacy, ale pozwolili je sobie wydrzeć. George prawdopodobnie stanie się wielką gwiazdą w najbliższej przyszłości, ale obecnie NBA nadal należy do LeBrona. W 2009 roku obaj spotkali się na obozie organizowanym przez Nike. George, mający za sobą udany debiutancki sezon na uczelni Fresno State, został poproszony o grę w obronie przeciwko zawodnikowi uważanemu już wtedy za najlepszego na świecie. „Lubię wyzwania, a to na pewno było jedno z nich – wspomina rzucający obrońca Pacers. – Po raz pierwszy grałem przeciwko zawodnikowi takiego kalibru. Miałem sporo frajdy. Dużo się nauczyłem”. Po latach ich rywalizacja przeniosła się na parkiety NBA. Dwudziestoośmiolatek z

czterema tytułami MVP i mistrzowskim tytułem przeciwko dwudziestotrzylatkowi, któremu fachowcy wróżą drogę na sam szczyt – ten pojedynek zdominował finał konferencji. Obrońcy tytułu przekonali się na własnej skórze, że nie będą mieli łatwo. W drugim meczu Pacers zaatakowali już na samym początku i zasłużenie zwyciężyli 97:93. Kolejny słabszy występ Wade’a (14 punktów, 6 zbiórek) spowodował, że LeBron nie miał należytego wsparcia. On sam rządził na parkiecie, trafiając rzut za rzutem i kończąc wjazdy pod kosz efektownymi wsadami. Łącznie zdobył 36 punktów przy niesamowitej skuteczności 14/20, zaliczył także8 zbiórek i 3 asysty. Niestety ostatnie wrażenie popsuło to ogólne, bo w końcówce zdarzyły mu się dwie kosztowne straty. Pacers w większym stopniu przypominali zbilansowany zespół, w którym każdy rozumie swoją rolę. Nagle okazało się, że grają zupełnie bez respektu dla mistrzów. Do Miami przylecieli po jedno zwycięstwo i swój cel osiągnęli. Olbrzymi center Roy Hibbert, w wolnych chwilach parający się aktorstwem w popularnym serialu Parks and Recreation, tym razem wystąpił w roli głównej, dominując pod koszem (29 punktów, 10 zbiórek). Wszyscy najlepiej jednak zapamiętali monstrualny wsad George’a, który wręcz wbił w parkiet Andersena. „Rywale wyssali z nas żywotność. Spowodowali, że odeszliśmy od naszego pomysłu na grę. Nie możesz tego robić w playoffach. Teraz zostaliśmy postawieni pod ścianą i sami musimy znaleźć wyjście z kryzysowej sytuacji”, mówił Bosh, który zanotował 17 punktów i 5 zbiórek. Mimo to rywale komplementowali Jamesa. „Jest tylko jedna osoba we wszechświecie, której boję się bardziej niż LeBrona, a mianowicie Pan Bóg – powiedział rozgrywający George Hill. – Gdybyśmy patrzyli mu prosto w oczy, bylibyśmy strasznie stremowani. Staram się unikać jego wzroku. LeBron jest MVP, bo na to zasłużył. To w tej chwili najlepszy koszykarz na świecie”. Wielcy koszykarze odczuwają dumę, która czasem wznosi ich ponad aktualne fizyczne możliwości. Wade musiał znosić negatywne komentarze pod swoim adresem od momentu rozpoczęcia playoffów. W meczu numer trzy dał jednak odpowiedź krytykom, znów prezentując się jak jeden z najlepszych koszykarzy świata. Nie tylko zdobył 18 punktów (przy świetnej skuteczności 8/1٤), ale również zanotował 8 zbiórek i 4 asysty, a co najważniejsze – dominował w pierwszej połowie, która ustawiła przebieg całego spotkania. Aktualni czempioni zgotowali pretendentom prawdziwą lekcję basketu na najwyższym poziomie. Skarcili ich niczym stary nauczyciel zdolnego uczniaka, wygrywając w zionącej nienawiścią przeciwko Heat hali w Indianapolis 114:96. Jak pisano w „ESPN”, „staranowali defensywę numer jeden w lidze”, zdobywając w pierwszej połowie aż 70 punktów. LeBron szukał dla siebie pozycji bliżej kosza, gdzie wykorzystywał przewagę fizyczną nad kryjącym go indywidualnie George’em. Swój występ zakończył z 22 punktami i 4 zbiórkami. George nie miał żadnej odpowiedzi na podkoszowe manewry Jamesa. Cichym bohaterem okazał się skrzydłowy Udonis Haslem, który trafił 8 na 9 rzutów z gry. „To się zdarzyło po raz pierwszy i ostatni”, syknął wściekły szkoleniowiec Pacers Frank Vogel. „On rzadko zabiera głos, ale gdy mówi, to każdy słucha. Ten chłopak ma wielkie serce. Jest zawodnikiem, który zawsze poświęca się dla zespołu”, oceniał Wade. Prasa zwróciła szczególną uwagę na grę LeBrona tyłem do kosza, która w tym wypadku okazała się znacząca. „Staram się umiejętnie czytać grę i analizować opcje, jakie mam w danym momencie. Cierpliwość to klucz – tłumaczył James. – Na pewno czuję się bardziej komfortowo pod koszem niż jeszcze dwa–trzy lata temu, ale ciągle się denerwuję i wiem, że mogę się poprawić. Jestem jednak w stanie operować w tej strefie nawet przez cały mecz, jeśli tego potrzebuje drużyna. Mogę stać pod koszem od świtu do zmierzchu”. Kluczowe okazały się wspólne treningi z Hakeemem Olajuwonem latem 2011 roku. Specjalista od tak zwanego dream shake’a22,

dwukrotny mistrz NBA z Houston Rockets w latach 1994–1995, pracował z Jamesem (oraz innymi zawodnikami; z jego porad korzystał również Marcin Gortat) nad manewrami podkoszowymi. To pozwoliło wykorzystać liderowi Heat jego niezwykłe warunki fizyczne. „Cokolwiek Pacers teraz wymyślą, znajdziemy na to odpowiedź. Jeśli zaczną mnie podwajać, wówczas będę podawać do naszych strzelców na czystych pozycjach. Mogą więc sobie wybrać truciznę, od której chcą zginąć”, mówił z dużą pewnością siebie MVP ligi. Rywale nie zamierzali jednak umierać. Przynajmniej jeszcze nie teraz. W spotkaniu numer cztery Pacers postawili na sprawdzoną kartę – potężnego centra Roya Hibberta. To on zapewnił im wygraną 99:92 i wyrównanie serii. Hibbert dominował pod koszem, trafiając 10 na 16 rzutów, uzyskał 23 punkty i 12 zbiórek. Bosh zupełnie z nim sobie nie radził, a co gorsza, podczas jednej z prób obrony skręcił lewą kostkę i do końca spotkania nie był w stanie zbyt wiele pomóc swojej drużynie. Ani on (7 punktów, 3 zbiórki przy skuteczności 1/6), ani Wade (16 punktów przy skuteczności 5/15) nie pomogli wydatnie LeBronowi, który robił, co mógł (24 punkty, 6 zbiórek,5 asyst), ale również czuł się sfrustrowany i w czwartej kwarcie puściły mu nerwy. Nieustannie prowokowany przez pyskatego Stephensona zaliczył cztery przewinienia w ostatnich sześciu minutach spotkania, a po faulu ofensywnym w końcu wyleciał z boiska. Sędziowie wyraźnie nie mieli dobrego dnia – ich ciągłe pomyłki doprowadziły do nerwowych sytuacji po obu stronach parkietu. „W decydujących momentach chcesz pomóc swojej drużynie, ale dziś nie byłem w stanie tego uczynić. Czasem tak układa się mecz. W czwartej kwarcie prześladowały mnie kłopoty z faulami”, skomentował LeBron. Spoelstra narzekał, że jego zespół znów stracił szanse na zwycięstwo w końcówce: „Sprezentowaliśmy im wygraną w meczu numer dwa, a teraz również nie wykorzystaliśmy wielkiej okazji. Sami skomplikowaliśmy sobie życie. Teraz ta seria zamienia się w prawdziwy wyścig szczurów”. „I David [West], i ja – mówił Roy Hibbert – mamy przewagę na swoich pozycjach. Teraz wszystko sprowadza się do tego, który z zespołów bardziej pragnie końcowego zwycięstwa”. Aktualnych mistrzów NBA czekała kolejna próba sił. „Jeśli chcecie, abym wypowiadał się o indywidualnych pojedynkach ze Stephensonem, to zapomnijcie. Wiedzcie jednak, że nie mogę się doczekać meczu numer pięć”, zapowiadał James. Znów był tym zmobilizowanym, złym w środku LeBronem, który poprowadził Heat rok wcześniej do kluczowego zwycięstwa w Bostonie. Mecz numer pięć był jego kolejnym arcydziełem. W pierwszej połowie nie czuł się najlepiej, ale w przerwie zmienił buty i… w trzeciej kwarcie sam rozstrzelał całą drużynę Pacers 16:13. Tym razem rzadziej wchodził pod kosz, ale trafiał rzut za rzutem z półdystansu. Wade(10 punktów) i Bosh (7 punktów) znów zawodzili, ale raz jeszcze przypomniał o sobie Haslem, trafiając 8 na 9 rzutów z gry i notując 16 oczek. Gdy tylko rywale go lekceważyli, zostawiając samego w okolicach „trumny”, zaczął karcić ich z precyzją zawodowego zabójcy. Heat zagrali sprytnie, pilnując wszystkich strzelców i pozwalając Hibbertowi oraz Westowi robić swoje pod koszem. Dwaj wysocy gracze Pacers zdobyli 61 spośród pierwszych 70 punktów całego zespołu – ale co z tego? Ekipa z Miami kontrolowała ten mecz od początku do końca i zwyciężyła 90:79. „Jesteśmy teraz na łożu śmierci, ale się nie poddajemy. Mecz numer sześć pokaże, czy dojrzeliśmy przez ostatni rok jako zespół”, mówił George. Jego słowa okazały się prorocze, a odpowiedź na zadane pytanie – jak najbardziej twierdząca. Dwanaście miesięcy wcześniej Heat wykończyli Pacers w szóstym meczu przed ich własną publicznością. Tym razem życie napisało zgoła inny scenariusz. Nawet wirus nie potrafił zatrzymać Davida Westa oraz jego kolegów. Znajdujący się w krytycznej sytuacji podopieczni Vogela zamknęli

Heat drogę do kosza, pozwalając im na zdobycie zaledwie 77 punktów – najmniejszej liczby w całym sezonie. Nie byli w stanie zatrzymać LeBrona (29 punktów, 7 zbiórek oraz 6 asyst), ale bez problemów poradzili sobie z duetem Wade (10 punktów przy skuteczności 3/11) – Bosh (5 punktów przy skuteczności 1/8), który ponownie zawiódł na całej linii. D-Wade po raz pierwszy zaczął publicznie narzekać na „zmarginalizowaną rolę w ofensywie”. Czyżby na perfekcyjnej relacji dwóch liderów Heat pojawiły się pierwsze rysy? Bosh był bardziej samokrytyczny: „Muszę po prostu pójść na salę treningową i popracować nad sobą, bo gram słabo”. James motywował swoich kolegów, mówiąc: „Przez cały sezon zasadniczy pracowaliśmy na przewagę własnego parkietu w playoffach, którą teraz musimy wykorzystać. Nawet jeśli nie wykonaliśmy roboty na wyjeździe, teraz możemy dokończyć dzieła przed własną publicznością. W takiej znajdujemy się sytuacji, jesteśmy profesjonalistami i doskonale rozumiemy swoje położenie. Jako mistrzowie znajdziemy odpowiednie rozwiązanie. Jestem liderem zespołu i pomogę chłopakom przy wyborze właściwej opcji”. Mecz numer siedem zapowiadał się jako jedno z najgorętszych wydarzeń we współczesnej historii zawodowej koszykówki. Starcie dwóch godnych siebie rywali, prawdziwa sportowa uczta. Idealna scena dla najlepszego koszykarza świata. „Nie możemy ciągle liczyć na to, że LeBron wykona robotę za nas wszystkich i będzie zdobywał po 50 punktów na mecz. Musimy wykonać naszą część zadania”, deklarował Bosh. On sam zbyt wiele nie pomógł (9 punktów przy skuteczności 3/13, 8 zbiórek), ale James wreszcie dostał duże wsparcie. Grający w kratkę Wade znalazł w sobie wystarczająco dużo sił, aby w meczu numer siedem dominować jak za dawnych lat. Był wyjątkowo zmotywowany – wręcz skakał rywalom po plecach, wyszarpując im aż 9 zbiórek i zdobywając przy tym 21 punktów. A sam „King”? Znów był Królem przez duże K. Bawił się z George’em w kotka i myszkę, udzielając młokosowi srogiej lekcji basketu. Rządził po obu stronach parkietu. Swój występ zakończył zdobyciem 32 punktów i 8 zbiórek, choć w czwartej kwarcie głównie już odpoczywał. Heat stłamsili przeciwnika, wygrywając lekko, łatwo i przyjemnie 99:76. „Dwyane Wade powrócił na czas”, pisał dla „ESPN” Michael Wallace. Dalej czytamy: „Wreszcie zapewnił pomoc LeBronowi, który tak desperacko jej wypatrywał w trakcie całej trudnej serii”. Sam koszykarz stwierdził: „Nie czuję się w pełni sił, ale zacisnę zęby i będę się starał pokonać ból, bo tego wszyscy ode mnie oczekują”. Z kolei James mówił przed kamerami telewizji TNT: „Od początku wiedziałem, że czeka nas bardzo trudna seria. Pacers są potężnym zespołem z Hibbertem w środku i wspaniałymi zawodnikami na skrzydłach. Przed meczem numer siedem powiedziałem Chrisowi i Dwyane’owi, że ich potrzebuję i nie mogą grać tak jak w poprzednim spotkaniu. W końcu wszystko sprowadza się do naszej trójki i tego, czego jesteśmy w stanie wspólnie dokonać na parkiecie”. Heat mieli przed sobą jeszcze jedną przeszkodę. Od kilku lat media przed każdym sezonem skreślały San Antonio Spurs, twierdząc, że są „zbyt starzy”, ale powszechnie uważany za najlepszego szkoleniowca w NBA Gregg Popovich ciągle potrafił zbudować wokół złotej trójki weteranów bardzo mocny, świetnie uzupełniający się zespół. Po raz pierwszy od 2007 roku Spurs awansowali wreszcie do wielkiego finału, demolując w finale Konferencji Zachodniej bardzo groźnych Memphis Grizzlies i wygrywając do zera. Teraz mieli się zmierzyć z Heat. Wiedzieli, że z Popovichem i Duncanem byli już w czterech finałowych seriach i za każdym razem zdobywali tytuł mistrzowski. Czy teraz miało być podobnie? Czy Duncan miał szansę się zrównać w liczbie tytułów (pięć) z Kobem Bryantem i skraść mu miano najbardziej utytułowanego koszykarza XXI wieku? Odpowiedź mieliśmy poznać w czerwcu.

ROZDZIAŁ 25

DWA SAMCE ALFA Latem 2010 roku LeBron trafił do zespołu Dwyane’a Wade’a, który z czasem oddał mu pozycję absolutnego lidera. Dwa samce alfa, dwaj wielcy sportowcy i dominujące osobowości. Nauczyli się koegzystować dla wspólnego dobra. Ich wzajemna relacja przechodziła przez różne etapy, ale na razie nie obrała kursu kolizyjnego. „Nie są przyjaciółmi, ale mają do siebie przyjazne nastawienie”, napisano w październiku ubiegłego roku na łamach tygodnika „ESPN” i to stwierdzenie chyba najlepiej oddaje stan rzeczy. „To, co aktualnie odbywa się w Miami, jest zjawiskiem bezprecedensowym w historii NBA. Scottie Pippen przyszedł do zespołu Michaela Jordana i zawsze był tym drugim. Michael nie musiał nikomu oddawać miejsca na piedestale”, ocenia Sam Smith z „Chicago Tribune”, jeden z najbardziej szanowanych felietonistów koszykarskich w Ameryce. „Czasem widzę frustrację na twarzy Dwyane’a. Potrafi ją jednak przełamać. Wygrywanie mu w tym pomaga, jest lekiem na całe zło. Przegrywanie może stawiać sprawy na ostrzu noża”, dodaje ekspert TNT, a w przeszłości pięciokrotny mistrz NBA Steve Kerr. „To jest czasem frustrujące, bo wiem, że mam więcej do zaoferowania. Musiałem kompletnie zmienić swoją grę. Starałem się jednak robić to, co uważałem za najlepsze dla zespołu. Czy było to również najlepsze dla mnie jako indywidualnego gracza? Możliwe, że nie”, powiedział sam Wade. LeBron dodał: „Jednym z moich najważniejszych zadań jako lidera jest wyczuwanie problematycznych kwestii. Na razie jestem to w stanie w porę zaobserwować. Czasem widzę emocje na twarzy D-Wade’a. Wtedy wiem – to jest ten moment, w którym powinienem mu podać piłkę albo wypracować łatwą pozycję do zdobycia punktów”. Najtrudniejszym momentem była seria finałowa Konferenji Wschodniej w 2013 roku, w której Heat stoczyli pasjonujący siedmiomeczowy bój z Indiana Pacers. W spotkaniach numer pięć i sześć James zdominował ofensywę, oddając 47 rzutów. „Czułem się jak w czasach gry w Cleveland”, komentował. Wade dla odmiany miał tylko 19 rzutów i dał wyraz swojej frustracji, mówiąc: „Musimy próbować pomagać sobie nawzajem w tej szatni, a nie kierować się indywidualnymi zachciankami”. Zdaniem mediów relacja dwóch supergwiazd koszykówki znalazła się wtedy w punkcie krytycznym. Wygrany mecz numer siedem pomógł zabliźnić rany. Wade zanotował aż 21 punktów, najwięcej w playoffach do tego momentu, a LeBron (32 punkty) robił wszystko, aby w początkowej fazie spotkania piłka trafiała jak najczęściej do jego partnera. Jednak już statystyki finałów NBA przyniosły kolejne wątpliwości. Analitycy wyliczyli, że w pierwszych sześciu spotkaniach rywalizacji z San Antonio Spurs Heat byli na plusie (+48 punktów), gdy LeBron przebywał na parkiecie, a Wade siedział na ławce, z kolei na minusie (−56), gdy obaj gwiazdorzy grali jednocześnie. Znów jednak siódmy mecz okazał się lekiem na całe zło. James zaliczył historyczny występ i zdominował rywalizację, a Wade dał mu olbrzymie wsparcie ze swoimi 23 punktami i 10 zbiórkami. „Dwyane rozumie, że występuje w jednej drużynie z wyjątkowym zawodnikiem i w najważniejszych momentach piłka będzie znajdować się w rękach LeBrona – ocenia Pat Riley. – Jednocześnie zdaje sobie jednak sprawę, że to niczego nie zmienia odnośnie do jego wartości dla zespołu. Jeśli nadal będą wygrywać i traktować to jako priorytet, wówczas przejdą do historii jako jedna z najlepszych drużyn wszech czasów. Wyzwanie to trzymać obrany kurs i zachowywać się niczym ojcowie chrzestni dla własnych dzieci. Wszystko musi pozostać w rodzinie”.

Wade dodaje: „Gdybym był egoistą, ten zespół nigdy by nie powstał. Eksperyment nie miałby prawa się udać. I ja, i LeBron jesteśmy samcami alfa. Nauczyliśmy się jednak wszystkim dzielić”. Później, pod koniec roku, zwierzał się w telewizyjnym wywiadzie dla ESPN: „Po przegranym finale [z Mavericks – przyp. aut.] sam postanowiłem zmienić swoją rolę w zespole. Wykonałem krok w tył. Zdecydowałem, że już nie będę ubiegać się o koronę króla strzelców w NBA (śmiech). Pytanie dotyczyło tego, czy muszę należeć do najlepszych strzelców ligi i czy naprawdę zależy mi na tym, co ludzie o mnie mówią i sądzą. Czy może jednak ważniejsze dla mnie są: rodzina, organizacja Heat i zdobywanie mistrzowskich tytułów. Nie było mi wcale łatwo walczyć z własną dumą i ego, które wszyscy posiadamy i których potrzebujemy. Zwłaszcza gdy czujesz, że pracowałeś tak ciężko, aby zdobyć uznanie i zapracować na uznanie oraz pozycję w świecie zawodowej koszykówki. Mimo to cieszę się, że dokonałem tego wyboru”. D-Wade dotknął także trudnego tematu oddania przywództwa w drużynie Jamesowi. „LeBron przyszedł z Cleveland do klubu, który wszyscy nazywali moim klubem. To ja byłem twarzą tej organizacji. I chociaż LeBron jest świetnym koszykarzem i moim dobrym kumplem, to jako zawodnik na pewno nie chcesz nikomu nastąpić na odcisk… Na początku zbyt często spoglądaliśmy na siebie na parkiecie. Jeden chciał być w porządku wobec drugiego. Na zasadzie: teraz powinienem podać piłkę Dwyane’owi, bo tak wypada. Tego było za wiele! W ten sposób nie da się grać w koszykówkę”. Wade przyznał także, jak bardzo frustrujące są dla niego problemy zdrowotne – było tak zwłaszcza wówczas, gdy musiał opuścić kilka spotkań na początku sezonu 2013/14. „Nienawidzę tego! Nienawidzę faktu, że nie mogę być z nim ciągle na parkiecie. Nie mogę znieść, że nie jestem zawsze w stanie dać swojemu klubowi takiego poziomu gry, do którego wszystkich przyzwyczaiłem”. Carmelo Anthony zwierzał się w grudniu Ahmadowi Rashadowi: „LeBron, Chris i Dwyane postąpili bardzo mądrze i przezornie, decydując się na wspólną grę w Miami. To był ich niezależny wybór”. W lutym tego roku, w głośnym wywiadzie udzielonym NBA TV reprezentowanej przez Steve’a Smitha, wielokrotnego All Star w latach dziewięćdziesiątych, LeBron powiedział bardzo ważną rzecz: „Mając bilans 9:8 w pierwszym roku istnienia tego zespołu zaczęliśmy się z Dwyanem zastanawiać, czy to wszystko ma sens i czy po to zjednoczyliśmy siły. Wtedy on zaproponował, że dla powodzenia wspólnej misji wykona krok w tył i da mi w tym projekcie główną rolę”. Robert de Niro i Al Pacino w jednym filmie? Obaj spróbowali, przykładem jest pasjonująca Gorączka, ale w późnej fazie kariery przydarzył im się obraz o nazwie Zawodowcy, który okazał się kompletną klapą. James i Wade stworzyli lepszy duet, bardziej korzystny dla każdego z nich w tym momencie.

ROZDZIAŁ 26

THRILLER W SIEDMIU AKTACH Fachowcy byli zgodni – to może być jeden z najlepszych finałów wszech czasów. Wielka Trójka z Miami z LeBronem w roli głównej kontra grający koszykówkę totalną, fantastycznie zgrany i prowadzony sprawną ręką przez wyśmienitego trenera zespół Spurs. Obrońcom tytułu bardzo zależało na udanym początku serii, w której mieli przewagę własnego parkietu. Mecz numer jeden w American Airlines Arena spełnił oczekiwania koneserów, ale miejscowa publiczność wracała do domów zawiedziona. Jeden z rywali Jamesa w wyścigu po nagrodę MVP, rozgrywający życiowy sezon Tony Parker, trafił w samej końcówce z niewiarygodnej pozycji, zapewniając Spurs zwycięstwo 92:88. Francuski rozgrywający zagrał jak na prawdziwego lidera drużyny przystało – mimo słabszego początku meczu w czwartej kwarcie uzyskał 10 ze swoich 21 punktów, w tym oddał zwycięski rzut. Wszystko to pomimo zmiany krycia i faktu, że odpowiedzialność za Parkera wziął na siebie sam LeBron. „Wiedziałem, że on w końcu się mną zajmie – mówił Parker. – Kluczem do sukcesu w tej serii będzie dla mnie cierpliwość i wybieranie odpowiednich momentów na zwiększenie agresywności. Jeśli LeBron mnie pilnuje, muszę próbować grać w ten sam sposób co normalnie i mieć zaufanie do partnerów. Jesteśmy zespołem. Każdy musi dołożyć swoją cegiełkę”. Tim Duncan dodał: „Tony podjął kilka wspaniałych decyzji, wymuszając na rywalach zmianę krycia. Doskonale zdajemy sobie sprawę, że gdy ważą się losy meczu, LeBron jest ich najlepszym obrońcą. W takich chwilach będzie blisko Tony’ego. Pozostali zawodnicy muszą więc wypracować dla niego jak najwięcej wolnej przestrzeni”. To było dziwne spotkanie, w którym James robił co mógł, kończąc swój występ z efektownym triple double (18 punktów, 18 zbiórek i 10 asyst). W czwartej kwarcie gospodarze sprawiali jednak wrażenie stremowanych stawką meczu, trafiając zaledwie 27 procent rzutów z gry. „Popełniliśmy mentalne błędy – tłumaczył James. – Jest tylko kilka zespołów w lidze, przeciwko którym nie możesz sobie na to pozwolić. Spurs zajmują pierwsze miejsce na tej liście”. Zatrzymanie Parkera (13 punktów, 5 asyst, tylko 5/14 z gry) okazało się kluczem do sukcesu w meczu numer dwa. Heat rozbili rywali w drugiej połowie dzięki LeBronowi (17 punktów, 8 zbiórek, 7 asyst) oraz Mario Chalmersowi (19 punktów), ostatecznie wygrywając nadspodziewanie wysoko: 103:84. Obaj poprowadzili zespół do niesamowitej serii 33:5. „Czułem, że mamy rywali w garści. Powiedziałem Mario: »Teraz musimy dobić przeciwnika«. On na to: »Bardzo chętnie!«”, mówił po meczu James. To wystarczyło, pomimo słabszej dyspozycji Wade’a, dla którego całe te playoffy były jedną długą jazdą rollercoasterem. Raz w górę, raz w dół. Spurs też mają swoją Wielką Trójkę, ale tego dnia wielką tylko z nazwy – Parker, Duncan i Manu Ginóbili spudłowali 23 ze swoich 33 rzutów. „W tej serii o końcowym wyniku zadecydują szczegóły, ponieważ potencjał obu zespołów jest praktycznie idealnie równy. Kluczowe znaczenie mają więc drobne rzeczy – walka o bezpańskie piłki, zbiórki, egzekucja zagrywek, pewność siebie poszczególnych graczy”, tłumaczył coach Spo. W drugim meczu LeBron znacznie częściej zajmował pozycję w strefie podkoszowej, gdzie nie tylko próbował zdobywać punkty, ale także rozdzielać piłkę pomiędzy partnerów. „Chciałem, aby każdy znalazł dla siebie miejsce w ofensywie. Wiem, że zwracam na siebie dużą uwagę obrony przeciwnika. Nasz zespół został jednak zbudowany w ten sposób, że mamy zawodników, którzy potrafią zrobić z takich sytuacji użytek”, mówił. Niepokojącym sygnałem dla Heat była eksplozja

strzelecka Danny’ego Greena, który trafił 5 na 6 rzutów z dystansu. Najgorsze miało jednak dopiero nadejść. Trzecie spotkanie okazało się dla ekipy z Miami najgorszym w historii klubu, jeśli chodzi o playoffy. To był blamaż, kompromitacja, upokorzenie – niepotrzebne skreślić. Koszykarze Spurs strzelali do rywali jak do kaczek na chronionej farmie. Green, wcześniej zawodnik niechciany w Cleveland, gdzie w sezonie 2009/10 rozegrał epizody w raptem dwudziestu meczach z ławki rezerwowych, skąd podziwiał najczęściej wyczyny LeBrona, przypomniał o sobie, trafiając7 na 9 trójek. Inny dubler Gary Neal sześciokrotnie celnie przymierzył z dystansu. Od momentu, gdy na tablicy widniał remis 44:44, Spurs przejęli całkowitą kontrolę, wygrywając w AT&T Center 113:77. James spudłował 11 spośród 13 pierwszych rzutów (ostatecznie trafił 7/21), będąc znakomicie krytym przez atletycznego drugoroczniaka Kawhiego Leonarda. W sumie zdobył tylko 15 punktów – po raz trzeci z rzędu zanotował mniej niż 20, a poprzednio taka seria przydarzyła mu się w… finałach z Mavericks. Czyżby upiory przeszłości miały powrócić i prześladować go na nowo? „Nie poznawałem naszej drużyny. Dostaliśmy to, na co sobie zasłużyliśmy”, narzekał Spoelstra, a James stwierdził: „Niczego nie zrobiliśmy dobrze. Nie możemy tak grać po obu stronach parkietu, jeśli chcemy wygrać tę serię”. Po tym spotkaniu LeBron po raz pierwszy od dłuższego czasu został poddany krytyce w mediach. Analitycy zastanawiali się, czy obrońcy tytułu podniosą się po takim laniu, mając w perspektywie dwa kolejne spotkania w San Antonio. „Plan gry Spurs zupełnie pomieszał LeBronowi w głowie. Podobnie jak w finałach z 2007 roku rywale zachęcają go do oddawania rzutów z dalszej odległości i rezultat jest podobny. Statystycznie w rzutach z półdystansu należał w tym sezonie do najlepszych w NBA, ale w kluczowym momencie jego pewność siebie gdzieś uleciała”, pisał Tom Haberstroh z „ESPN”. Na tych samych łamach Ethan Sherwood Strauss zauważył: „Heat znaleźli się w olbrzymich tarapatach, ponieważ LeBron nie gra dobrze. Nie ma także żadnych przesłanek ku temu, że się poprawi. Spurs zablokowali mu drogę do kosza i James nie wie, jak sobie z tym poradzić”. „Król” potrzebował pomocy, a ta nadeszła w najbardziej wyczekiwanym momencie. W spotkaniu numer cztery Heat walczyli o przeżycie, bo jeszcze żadna drużyna w historii nie zdobyła tytułu, przegrywając 1:3 w serii finałowej. Zupełnie jak w najważniejszym spotkaniu z Indiana Pacers dwaj wielcy liderzy wzięli sprawy w swoje ręce. LeBron wzniósł się na wyżyny, a krytykowany przez wszystkich Wade dotrzymał mu kroku. Wspólnie uratowali serię finałową dla Heat. LeBron zdobył 33 punkty i 11 zbiórek, atakując kosz i trafiając rzuty z półdystansu, a Wade – 32 punkty przy skuteczności 14/25 i 6 zbiórek. Grał niczym młodsza wersja samego siebie i jeden z trzech najlepszych koszykarzy świata. Do tego dołączył się Bosh, zdobywając 20 punktów i 13 zbiórek. „Gdy wszyscy trzej gramy na najwyższym poziomie, jesteśmy nie do pobicia”, skomentował James. Nawet wysiłek weterana Duncana (20 punktów, 5 zbiórek) na niewiele się zdał. „Heat odpowiedzieli ciosem na cios przeciwnika”, napisał „US Today”. „W poprzednim meczu rywale skopali nam tyłek, więc wyszliśmy na parkiet z dodatkową agresją”, stwierdził Wade. Natomiast LeBron skomentował: „Potrzebowałem przerwy na uzupełnienie paliwa, ponieważ silnik już nie miał jak pracować. Teraz naładowałem baterie na resztę serii finałowej. Nie myślałem o poprzednim meczu. Nie mam wyższego wykształcenia, nie poszedłem na uczelnię, więc nie mam nawyku analizowania tego, co się zdarzyło. Wychodzę z założenia, że najważniejsze jest to, co czeka cię jutro”. Wygrywając przełomowy mecz numer pięć, Heat mogli przejąć kontrolę nad rywalizacją o

tytuł i zapewnić sobie dwie szanse na wykończenie przeciwnika przed własną publicznością. Spurs mieli jednak inne plany i absolutnie nie zamierzali się poddawać. Spośród trzech weteranów ekipy z San Antonio jeden zawodził szczególnie. Manu Ginóbili, zazwyczaj wchodzący na parkiet w roli pierwszego zmiennika i dający Spurs olbrzymie wsparcie, nie mógł się odnaleźć w serii finałowej. Stary lis Popovich zaryzykował jednak i przed piątym spotkaniem wstawił go do wyjściowego składu. To ryzykowne zagranie okazało się majstersztykiem w wykonaniu „Popa”. Ginóbili został bohaterem, zdobywając 24 punkty oraz10 asyst i w kluczowych momentach trafiając szalone rzuty z dystansu, przez ręce rywali. Zainspirował tym Parkera, który mimo bólu kontuzjowanego ścięgna uda trafił aż 10 na 14 rzutów z gry na drodze do 26 punktów. Wreszcie niesamowity Green poprawił należący do Raya Allena rekord liczby trafionych trójek w historii finałów NBA (22), oddając celny rzut ponad… kryjącym go Allenem. Do tego w jednej z akcji efektownie zablokował LeBrona, wzbudzając aplauz publiczności. Atmosfera w AT&T Center sięgnęła zenitu. Spurs zwyciężyli 111:104 i potrzebowali już tylko jednej wygranej do zdobycia upragnionego mistrzostwa. Niesamowita seria finałowa znów zmieniła swój kierunek. Teraz Heat znaleźli się pod ścianą, bez marginesu na choćby najmniejszy błąd. Żarty się skończyły. „Nadszedł ten moment, kiedy nie mamy już innego wyjścia, musimy wygrać dwa kolejne mecze w tej serii. Mam już dość!”, mówił James, który – jak wyliczył „Sports Illustrated” – trafił w tym spotkaniu zaledwie ٤٠ procent rzutów w strefie podkoszowej. Była to zaiste zaskakująca statystyka jak na standardy „Króla”. James zdobył 25 punktów, ale miał serię dwudziestu minut, w których nie oddał ani jednego rzutu! „Wszystko zaczyna się od nas. Myślę, że zarówno ja, jak i Dwyane spudłowaliśmy dzisiaj bodaj z 12 prób spod samego kosza. Nie trafialiśmy w kontratakach. Sam przestrzeliłem nawet próbę wsadu. Normalnie w takich sytuacjach zdobywamy punkty – przekonywał LeBron, dodając: – Muszę zaliczyć wielki występ w meczu numer sześć, to nie podlega dyskusji”. Następne trzy dni zdefiniują ostatnie trzy lata Miami Heat”, pisał Brian Windhorst dla „ESPN”. Dalej czytamy: „Jeśli pokonają Spurs w dwóch kolejnych spotkaniach, to zostaną mistrzami po raz drugi z rzędu, co będzie najlepszą i najpełniejszą odpowiedzią na zmasowaną krytykę w dziejach NBA. Jeśli jednak stanie się inaczej, to LeBron będzie miał bilans 1:3 z udziału w wielkich finałach, czyli taki, z którym raczej nie trafia się do historii. Tim Duncan dla odmiany wygra swój piąty finał, w tym drugi w konfrontacji z Jamesem, co pozostanie jego przewagą do końca życia. Różnica pomiędzy byciem zwycięzcą i pokonanym na tym etapie rywalizacji jest olbrzymia. Żaden jednak zespół nie miał gorszych perspektyw w przypadku porażki jak obecni Heat”. Tom Haberstroh pisał z kolei: „Pod względem fizycznym LeBron to wybryk natury – zbudowany niczym Karl Malone, ale biega szybciej, skacze wyżej i generuje więcej mocy niż ktokolwiek inny w tej lidze. Nie jest jednak stworzony w laboratorium naukowym – to człowiek z krwi i kości. Przypomina nam o tym za każdym razem, gdy dochodzi do finałów. Do tej pory znalazł się w nich czterokrotnie i za każdym razem jego produktywność spadała. W tym roku trafia przy skuteczności 43,6 procent – dla porównania w sezonie zasadniczym miał 56,5 procent. Coraz rzadziej rzuca osobiste. Jego średnia zdobywanych punktów spadła do 21,6 na mecz. Ludzie mówią często: »Jest słaby psychicznie, nie ma tego instynktu zabijania co Jordan«. Może jednak prawda leży zupełnie gdzie indziej? Może jest po prostu zmęczony albo wręcz fizycznie wyczerpany?”. Klasa „Króla” znów była podawana w wątpliwość. Jak się jednak miało okazać – po raz ostatni. Mecz numer sześć miał dziwny, wręcz niecodzienny przebieg. Od początku wydawało się, że przybrał scenariusz wręcz idealny dla podsumowania wielkiej kariery Duncana. Stary mistrz od

pierwszych minut dominował jak za najlepszych czasów, niszcząc rywali pod koszem. Spurs budowali przewagę, która rosła, i na cztery minuty przed końcem trzeciej kwarty wynosiła 13 punktów. Wtedy wściekły LeBron rzucił w kąt opaskę i sam podjął ostatni bój z doświadczoną ekipą rywali. Niemal w pojedynkę doprowadził do remisu i wydawało się, że ta samodzielna misja zakończy się sukcesem. Wtedy jednak weterani z San Antonio zdobyli się na ostatni zryw. Na 1 minutęi 27 sekund przed końcem Parker, robiąc krok do tyłu i pomimo dokładnego krycia samego LeBrona, trafił bardzo trudny rzut z dystansu, doprowadzając do remisu 89:89. Następnie przechwycił podanie Chalmersa i chwilę później wykończył akcję w swój ulubiony sposób, trafiając ze środka „trumny”. Później dwie kolejne straty Jamesa spowodowały, że Manu Ginóbili czterokrotnie stanął na linii osobistych. Trafił trzy razy i już było 94:89 dla ekipy z San Antonio. Na niespełna trzydzieści sekund przed końcem wydawało się, że jest „pozamiatane”. Spurs prowadzili różnicą 5 punktów i spora grupa kibiców zaczęła kierować się do wyjścia. Wolontariusze z ramienia NBA zaczęli rozciągać żółtą wstęgę, aby oddzielić publiczność od miejsca, gdzie przewidziano prezentację nowych mistrzów, San Antonio Spurs. Wszystko było już praktycznie przesądzone. Wtedy jednak doszło do sekwencji zdarzeń, która na zawsze przejdzie do historii amerykańskiego sportu. Na dwadzieścia sekund przed końcem LeBron spudłował z dystansu, ale Wade w jakiś cudowny sposób zdołał odbić piłkę, która znów trafiła w ręce Jamesa. Tym razem lider Heat się nie pomylił – było 92:94. Do końca pozostawało zaledwie pięć sekund. Gospodarze błyskawicznie sfaulowali Leonarda. Gdyby młody koszykarz Spurs trafił obie próby, przypieczętowałby mistrzostwo NBA dla swojej drużyny. Drugoroczniakowi jednak puściły nerwy. Trafił tylko raz. W ostatniej akcji regulaminowego czasu gry LeBron zdecydował się na desperacki rzut z dystansu. Spudłował. Na parkiecie nie było jednak Duncana – błąd Popovicha, wytknięty mu później przez wszystkich bez wyjątku, jakże rzadki dla utytułowanego i szanowanego powszechnie szkoleniowca – a najwyższy pod koszem Chris Bosh zebrał piłkę na atakowanej tablicy. „Gdy tylko zauważyłem, że Chris zgarnął tę zbiórkę, błyskawicznie przesunąłem się w stronę rogu boiska. Nie byłem pewien, czy znajduję się we właściwym miejscu. Kierowany doświadczeniem postanowiłem zająć swoją normalną pozycję”, wspominał Ray Allen, do którego trafiła piłka. Na 5,2 sekundy przed końcem, cofając się za linię oznaczającą trzy punkty, oddał jeden z najważniejszych rzutów we współczesnej historii koszykówki. Trafił, doprowadzając do dogrywki. Tam Heat nie dali już sobie wydrzeć zwycięstwa, triumfując 103:100. James odpowiedział krytykom w najlepszy możliwy sposób – notując 32 punkty, 11 asyst i 1٠ zbiórek. W czwartej kwarcie sam zdobył prawie tyle samo punktów co cała ekipa Spurs. To jednak nie on, ale trzydziestosiedmioletni weteran Allen okazał się bohaterem najważniejszej akcji. „Nie mam żadnego problemu z tym, że to Ray oddał decydujący rzut. Ten człowiek to chodząca zimna krew. Nawet jeśli miałby skuteczność 0/99 w trakcie spotkania, to gdy znajdzie się w pozycji do wygrania meczu ostatnim rzutem, tak właśnie zrobi. Jest przygotowany do każdego pojedynku. Ufamy mu bezgranicznie – skomentował James podczas konferencji prasowej. Z uśmiechem na ustach, oznaczającym w równym stopniu zadowolenie co ulgę, dodał: – To był najlepszy mecz koszykówki, w jakim kiedykolwiek wziąłem udział!” Spurs nie pomogło 8 strat Ginóbilego, który przyznał, że „czuje się załamany i nie wie, jak się pozbierać przed meczem numer siedem. To bardzo trudna chwila. Sekundy dzieliły nas od mistrzostwa i pozwoliliśmy, aby tytuł wymknął nam się z rąk”, mówił zasępiony Argentyńczyk. Parker trafił tylko 6/23 prób z gry i chociaż jego dwa rzuty w ostatnich fragmentach czwartej kwarty omal nie dały Spurs zwycięstwa, to jednak trudno było taki występ uznać za udany. Okazało się, że

kontuzja dokucza mu bardziej niż powszechnie sądzono. Duncan zdobył w pierwszej połowie 25 ze swoich 30 punktów, dołożył 17 zbiórek i wydawało się, że to będzie ukoronowanie jego pięknej kariery. Nic z tych rzeczy. Dramatyczną końcówkę oglądał z ławki, bo tak postanowił trener. „Popovich jest najlepszym coachem w NBA. Nie jest jednak idealny. Mecz numer sześć nie przejdzie do historii jako jego arcydzieło. Zamieniając w końcówce Duncana na Borisa Diawa, poświęcił wzrost pod koszem dla większej mobilności do obrony akcji pick-and-roll. Gdy jednak Diaw biegał za LeBronem na obwodzie, aby przeszkodzić mu w rzutach z dystansu, Spurs nie mieli nikogo pod koszem, aby zebrać piłkę”, pisał Kurt Helin dla „NBC Sports”. W dogrywce James nie miał sobie równych, a w ostatniej sekundzie Bosh zablokował rzucającego z rogu boiska Greena. Heat zwyciężyli 103:100. „To był najlepszy mecz finałów, jaki widziałem. Jednocześnie złamał mi serce”, komentował Skip Bayless, ekspert telewizji ESPN znany ze swojej sympatii wobec Spurs. Kilka miesięcy później Popovich przyznał, że „nadal myśli o spotkaniu numer sześć każdego dnia”. Nie tylko on. LeBron tak wspominał kluczowe momenty szóstego spotkania: „Spurs prowadzili różnicą pięciu punktów i wtedy spojrzałem w stronę ich ławki rezerwowych. Zobaczyłem Tracy’ego McGrady’ego i DeJuana Blaira ściskających się nawzajem i świętujących zwycięstwo. Nasi kibice zaczęli opuszczać salę. Widziałem żółtą taśmę i doskonale zdawałem sobie sprawę, co to oznacza. Rywale szykowali się do świętowania tytułu. To automatycznie przywołało wspomnienia z finału w 2011 roku, gdy przegraliśmy mecz numer sześć z Dallas Mavericks. Do końca ciągle jednak pozostawało trochę czasu, więc powiedziałem: »Grajmy swoje i zobaczmy, co się wydarzy«. Gdy sfaulowaliśmy Ginóbilego, pomyślałem: jeśli spudłuje jeden rzut, wtedy mamy szansę dokonać czegoś wyjątkowego. Średnia Manu w całej karierze wynosi jednak ponad 80 procent. Logika wskazywała, że nie ma prawa spudłować. Połowa hali opustoszała, wszyscy siedzieli cicho. Ginóbili nie trafił i w odpowiedzi byliśmy w stanie wyegzekwować szybką zagrywkę, zakończoną moim celnym rzutem za trzy. Wtedy Kawhi stanął na linii wolnych i trafił tylko jeden, więc mieliśmy okazję doprowadzić do wyrównania. Na szczęście udało nam się odtworzyć jedną z naszych tradycyjnych zagrywek, które graliśmy do znudzenia przez cały sezon, tę o nazwie „Pistol”. Mario Chalmers rozgrywał piłkę, Chris postawił zasłonę, a ja miałem czystą pozycję. Pomyślałem: to jest moja wielka chwila! Ale spudłowałem. Kiedy zobaczyłem, jak CB zgarnął zbiórkę, zacząłem krzyczeć: »Proszę, dajcie mi piłkę, chcę spróbować raz jeszcze!«. Oczywiście wiemy, jak się to wszystko skończyło. Gdy wyrównaliśmy, wiedziałem, że musimy ich zatrzymać. Tego chcieli bogowie koszykówki. Co ciekawe, do dzisiaj, gdy oglądam ten mecz, czuję się, jakbym nie znał rozstrzygnięcia. W ostatniej minucie z nerwów boli mnie brzuch. Mówię sobie: stary, przecież grałeś w tym meczu i wiesz, jak to się zakończyło. Nie pomaga”. Ostatni akt dramatu w siedmiu aktach stanowił doskonałe podsumowanie całej serii. Prowadzenie zmieniało się od początku do końca. Spurs nie zamierzali się poddawać – do tej pory czterokrotnie w historii klubu awansowali do finałów i za każdym razem sięgali po tytuł, co dawało im olbrzymią pewność siebie. LeBron wziął jednak sprawy w swoje ręce. Jakby zaprzeczając obiegowym, nieprawdziwym opiniom, już przed tym spotkaniem miał średnią punktową z meczów numer siedem w całej karierze na poziomie 33,8 – najwyższym spośród wszystkich graczy w historii NBA. Tego dnia jeszcze ją poprawił, notując 37 punktów, 12 zbiórek i 4 przechwyty. Trzydziestosiedmioletni Duncan znów błyszczał, dając z siebie sto dziesięć procent, zdobywając 24 punkty i 12 zbiórek, ale w ostatnej minucie spudłował dwa łatwe rzuty spod kosza, które mogły

doprowadzić do wyrównania. Po chwili ze wściekłości walił pięścią w parkiet. W odpowiedzi LeBron trafił z odchylenia, z półdystansu, i przesądził losy tytułu na rzecz Heat. „Pracuję nad swoją grą przez całe lato po to właśnie, aby trafiać takie rzuty. Nie mam słów na opisanie tego, co czuję!”, mówił zaraz po meczu. Słusznie został wybrany MVP serii finałowej. „Daliśmy z siebie absolutnie wszystko. To była najtrudniejsza seria w moim życiu”, dodał Wade, który wykonał swoją część zadania, zdobywając 23 punkty i 10 zbiórek. Tylko Bosh (0 punktów) zupełnie spalił się psychicznie, ale nieoczekiwanie wyskoczył Battier, trafiając aż 6 trójek! Rok wcześniej cichym bohaterem decydującego spotkania okazał się Miller, a teraz w tej roli zastąpił go były kolega klubowy z Memphis Grizzlies. Popovich znów nakazał swoim zawodnikom, aby zostawiali LeBronowi miejsce na obwodzie, w pierwszej kolejności blokując dostęp do kosza. Znów jednak dokonał złego wyboru. James nie był tym samym zawodnikiem co sześć lat wcześniej. Tym razem nie wahał się wykorzystać przestrzeni i trafił aż 5 rzutów z dystansu. „To była wielka seria i wszyscy mieliśmy tego świadomość. Pomimo porażki odczuwam satysfakcję z tego, co wspólnie osiągnęliśmy. Oczywiście nie jest frajdą przegrywać, ale ulegliśmy zespołowi, który był od nas lepszy”, powiedział Popovich, nazywając mecz numer siedem „torturą dla każdego trenera”. Zapewne żałował, że nie miał w pełni sprawnego Parkera (tylko 10 punktów przy skuteczności 3/12) albo kilka lat młodszego Ginóbilego (18 punktów, ale również 4 kluczowe straty), jednak Spurs przegrali ten finał „o ułamek sekundy”. Albo, jak powiedział sam Manu, „w meczu numer sześć, którego nie byliśmy w stanie wyrzucić z pamięci”. Całe Miami znów mogło się bawić do samego rana – zwłaszcza James, który ugruntował swoją pozycję w historii NBA. „On zawsze wznosi się na najwyższy poziom w najważniejszych momentach, kiedy rywal stawia największe wymagania”, oceniał Spoelstra. „LeBron był niesamowity. Nie potrafiliśmy znaleźć sposobu, aby go zatrzymać – stwierdził Duncan, po czym dodał: – Sam podejmowałem złe decyzje w końcówce. Wspomnienie meczu numer siedem będzie mnie prześladować do końca życia”. Danny Green oceniał po kilku miesiącach: „Już zawsze będę pytany o te dwa ostatnie mecze. To było jak oglądanie horroru z własnym udziałem. W szatni panowała kompletna cisza, i to bardzo długo. Chcieliśmy zdobyć to mistrzostwo dla Tima, który grał fenomenalnie. Strasznie żałuję, że się nie udało”. Na imprezie mistrzowskiej w nocy po zdobyciu tytułu bawił się także James Blair, dwudziestojednoletni fanatyk LeBrona Jamesa i prezes założonego przez siebie fan clubu. Pijąc piwo w wyjątkowej cenie trzynastu dolarów za butelkę wraz z kumplem z Nowego Jorku Kenfordem Abramsem, spoglądał w stronę strefy VIP, gdzie zauważył DJ-a Clevenad Cavaliers Stepha Flossa, który – podobnie jak on – przyleciał do Miami, aby kibicować Jamesowi. Chwilę później Floss zawołał LeBrona, który pomachał do skaczącego na parkiecie Blaira. James wspominał ten moment w rozmowie ze „Sports Illustrated”. „Fakt, że w ogóle pamiętał moją twarz w takiej chwili, to niesamowita sprawa. Pomyślałem: wow, on naprawdę wie, kim jestem!”, wspomina Blair, student mieszkający z rodzicami w Ashtanbule, godzinę drogi samochodem na północny wschód od Cleveland. Od kilku lat ma prawdziwą obsesję na punkcie LeBrona – jego pokój jest wyłożony plakatami (ostatni kupił na eBayu za sto dolarów), a szafę wypełnia trzydzieści koszulek Jamesa z różnych okresów kariery, począwszy od tej z St Vincent – St Mary. Blair bardzo przeżył odejście „Króla” z Cleveland, ale pozostał wierny swojemu idolowi. Podczas meczu na początku 2013 roku wbiegł na parkiet z koszulką, którą zdobił napis „Tęsknimy za tobą” (z przodu) i „Wróć w 2014” (z tyłu). Zanim został wyprowadzony przez ochronę, zdążył zwrócić uwagę Jamesa. Blair, o którym magazyn „ESPN” opublikował długi artykuł, ma pięć tysięci followerów na Twitterze, a od roku

wśród nich znajduje się… sam LeBron. To był – jak sam przyznaje – najszczęśliwszy moment jego życia. „Myślę, że zrealizowałem najważniejszy cel, jaki sobie postanowiłem, a mianowicie zdobycie reputacji fana LeBrona Jamesa numer jeden na świecie”, przyznał Blair.

WYWIAD Z SHANE’EM BATTIEREM Jak wspominasz siódmy mecz wielkiego finału ze Spurs. Czy czułeś się tego dnia trochę jak mini-LeBron? Hahaha! Nie, po prostu czułem się dobrze! Czułem, że mogę pomóc drużynie. W tamtych playoffach długo nie mogłem znaleźć odpowiedniego rytmu i pudłowałem mnóstwo rzutów. Na szczęście zrehabilitowałem się w tym spotkaniu, którego stawka była najwyższa. Po zdobyciu mistrzostwa NCAA z Duke bardzo długo czekałeś na swój pierwszy tytuł w NBA. Tym bardziej doceniasz więc jego wartość? Tak. Nigdy nie możesz traktować wygrywania jako coś normalnego, co ci się należy z urzędu. Zdobywanie mistrzowskich tytułów na każdym poziomie to dla zawodowego sportowca rzecz najtrudniejsza do osiągnięcia. Dopiero gdy to uczynisz – najpierw po raz pierwszy, a później po raz drugi – dociera do ciebie, jaką to ma wartość. Nie ma lepszego uczucia w całym świecie niż wygrywanie mistrzostwa NBA. Co najbardziej zaskoczyło cię w LeBronie po tym, jak dołączyłeś do Heat? LeBron jest znacznie bardziej normalnym człowiekiem, niż sugeruje to jego komercyjny wizerunek. Każdy chce z niego zrobić na siłę kogoś zupełnie innego. Jak na supergwiazdę LeBron jest skromnym, spokojnym i koleżeńskim gościem. Opowiedz, jak przebiegał twój proces rekrutacyjny do Heat. Powiem tak: za każdym razem, gdy dzwoni do ciebie LeBronJames, odbierasz telefon… Powiedział mi, że bardzo chce, abym przyszedł do Miami. Mówił, że moje umiejętności pasują do stylu gry jego oraz całego zespołu. Zgodziłem się z tym i na szczęście podjąłem właściwą decyzję. Wszystko ułożyło się znakomicie. Jak ważną rolę w procesie osiągania sukcesu odgrywa atmosfera w szatni? Nie jest konieczne, aby wszyscy byli przyjaciółmi, aby wspólnie zdobyć mistrzowski tytuł, ale na pewno musisz się dogadywać ze swoimi partnerami z drużyny. Bez tego nie da się wygrać głównej nagrody. My wszyscy lubimy ze sobą pracować. Wiemy, jak ze sobą grać, darzymy się szacunkiem i podchodzimy do siebie profesjonalnie. Potrafimy wyczuć, kiedy jest czas na wygłupy, a kiedy na mobilizację. Najważniejsze, aby każdy miał frajdę z udziału w tej wspólnej przygodzie. Obecnie walczycie o trzecie mistrzostwo z rzędu. Czy przywołuje to wspomnienia z dzieciństwa i oglądania Chicago Bulls z Michaelem Jordanem w składzie? Tamten zespół w latach dziewięćdziesiątych uzyskał threepeat dwukrotnie. Nigdy w pełni nie pojmiesz tej podróży, dopóki nie dobiegnie ona końca… Obecnie znajdujemy się w środku drogi, tak więc trudno mieć do tego dystans. Zacznę myśleć o podobnych porównaniach, gdy nasza przygoda się skończy. Nie robisz żadnych porównań? Nie. Trzymasz głowę nisko, z daleka od chmur, i każdego dnia starasz się zachować maksymalny poziom zaangażowania, licząc, że to koniec końców wystarczy do osiągnięcia celu. Tylko tyle możesz zrobić. Jeśli się uda – świetnie. Jeśli nie – wykonałeś swoją robotę. Nie możesz myśleć o

ustanowieniu rekordów albo o tym, jak świat będzie cię wspominał w przyszłości. Twoja praca musi mówić sama za siebie.

ROZDZIAŁ 27

MIEJSCE W HISTORII LeBron James mógł odetchnąć z ulgą i z czystym sumieniem pojechać na długie wakacje. Zdobywając drugi z rzędu tytuł mistrzowski, potwierdził, że jest nie tylko numerem jeden w NBA, ale prawdopodobnie najlepszym koszykarzem XXI wieku. Gdy dwa lata temu Scottie Pippen powiedział, że Michael Jordan był najlepszym strzelcem w historii NBA, ale z kolei LeBron James jest prawdopodobnie najlepszym zawodnikiem, powszechnie odsądzono go od czci i wiary i uznano za heretyka. Teraz jednak nawet Charles Barkley, wielki przyjaciel „Air Mike’a” zaczyna przebąkiwać, że LeBron pracuje na to, aby po zakończeniu przez niego kariery taka dyskusja stała się jak najbardziej zasadna i potrzebna. Po tym jak dwa razy z rzędu poprowadził Miami Heat do Ziemi Obiecanej, będąc liderem zespołu oraz MVP serii finałowej, nie musi już nikomu niczego udowadniać. Seria z San Antonio Spurs miała kluczowe znaczenie dla całościowej oceny jego kariery. Gdyby jego bilans z wielkich finałów spadł do 1:3, wtedy znów musiałby stawić czoła wielkiej krytyce. A tak statystycy sięgnęli po liczby, a z nich można wyczytać ciekawe rzeczy. Otóż obaj, Jordan i James, zdobyli swój drugi tytuł w trakcie ósmych playoffów w karierze. LeBron uczynił to jednak jako dwudziestoośmiolatek, czyli będąc o rok młodszy niż były gwiazdor Chicago Bulls. Do tego James przed sięgnięciem po drugie mistrzostwo poprowadził swoje drużyny do dziewiętnastu wygranych serii w playoffach z odsetkiem wygranych 68,3 procent. Jordan? Tylko do trzynastu i 58,7 procent. Jeśli chodzi o zdobyte statuetki MVP przed drugim tytułem – również triumfuje James 4:3. Wybory do All Star Game? 9:8 dla LeBrona. Biorąc więc pod uwagę suche statystyki – lider Miami Heat jest na dobrej drodze do zdystansowania zawodnika uważanego dotychczas za najlepszego koszykarza w historii. A co na to eksperci? „LeBron jest lepszy od Jordana. I mówię to jako trzydziestosześciolatek, który wychował się na Jordanie – ocenia słynny pięściarz Floyd Mayweather Jr. – Nie chodzi wyłącznie o same tytuły mistrzowskie, bo w przeciwnym razie bezkonkurencyjny byłby Bill Russell. Nie chodzi także o to, kto lepiej dunkował, bo pod tym względem Dr. Erving nie wypada gorzej od Jordana. Jeśli jednak mam wskazać najlepszego koszykarza, to wybieram LeBrona”. Ponoć Mayweather Jr. postawił u bukmacherów sześć milionów dolarów na wygraną Heat w siódmym meczu wielkiego finału! „Jordan jako koszykarz był globalną ikoną. Spowodował, że wszyscy, którzy pojawili się później, zostawali porównywani do niego. LeBron stał się ucieleśnieniem ducha gry zespołowej. Prawdziwym liderem, który prowadzi swoją drużynę i gra dla swoich kolegów. Na sam koniec dochodzimy do porównania – co jest lepsze: pomarańcze czy jabłka? Obaj są wyjątkowi na swój sposób”, uważa Michael Eric Dyson, profesor socjologii Uniwersytetu Georgetown. Zwolennicy tezy, że nigdy nie było i nie będzie gracza lepszego od Jordana, przywoływali jego legendarny „instynkt zabójcy”, jakiego – zdaniem wielu obserwatorów – nie ma James. LeBron wypowiedział się w tej sprawie dla ESPN: „Są różne techniki polowań. Nieustannie oglądam Discovery i obserwuję zachowanie dzikich zwierząt. Wszystkie gatunki mają różne pomysły na wyżywienie swoich młodych. Każdy zabija na swój sposób. Lwy robią to strategicznie – dwie samice idą przodem, a cała reszta za nimi. Hieny po prostu rzucają się na ofiary. Są różne sposoby zabijania, z czego wiele osób nie zdaje sobie sprawy. Każdy jednak chce, aby koszykarze »zabijali« na wzór Jordana albo Kobego. A choćby Magic »zabijał« w inny sposób niż wspomniana dwójka.

Kareem podobnie. Ale czy to oznacza, że nie mieli »instynktu zabójcy«? Identycznie sprawy mają się w przypadku Birda. Tim Duncan też nie »zabija« jak Kobe albo Jordan, ale grałem przeciwko niemu w dwóch finałach NBA i gwarantuję, że wie, jak to robić. Jeśli ludzie uważają, że Jordan nigdy się nie uśmiechał i z nikim nie rozmawiał na parkiecie, to mają nie po kolei w głowie. Widziałem zapis wideo, choćby akcji, w której zablokował Charlesa Barkleya, gdy po chwili obaj leżeli na parkiecie i pękali ze śmiechu. Teraz, gdy ja zablokuję Kevina Duranta albo Carmelo Anthony’ego i obaj będziemy żartować na ten temat, to od razu zostanę skrytykowany (śmiech)”. Pippen znów pozwolił sobie na komentarz: „LeBron skopałby Jordanowi tyłek w grze jeden na jednego”, natomiast sam Jordan stwierdził w 2013 roku: „Pokonałbym LeBrona u szczytu swojej kariery. Za moich czasów koszykówka była bardziej fizyczna. W każdym meczu dostawałem dużo więcej ciosów. Płaciłem za to swoją cenę. Współczesne dzieciaki nie mają pojęcia, przez co zawodnicy z mojego pokolenia musieli przejść każdego wieczoru. Może tylko Kobe miałby szanse mnie pokonać, bo ukradł wszystkie moje zagrania”. Głos w tej osobliwej dyskusji zabrał także Magic Johnson: „Szanuję LeBrona jako najlepszego obecnie koszykarza świata. Gdyby jednak rozegrał dziesięć meczów jeden na jednego z Jordanem w szczytowym punkcie jego kariery, to Michael wygrałby wszystkie dziesięć”. Nawet D-Wade stwierdził: „Jordan to najlepszy koszykarz w historii. Trudno będzie komukolwiek przeskoczyć ten poziom”. „LeBron mógłby zdobywać średnio 37 punktów w meczu. To zupełnie realistyczne”, ocenił szkoleniowiec Heat Erik Spoelstra. Ostatnim zawodnikiem, który notował tak wybitne osiągnięcia snajperskie, był Jordan (w sezonie 1986/87). Nikt już jednak nie porównuje Jamesa z Kobem Bryantem, choć jeszcze dwa–trzy lata temu wielu zastanawiało się, kto faktycznie jest najlepszym graczem w NBA. Obu gwiazdorom nie było nigdy dane się spotkać w bezpośrednim pojedynku o mistrzostwo, choć o takim scenariuszu marzyli zapewne Stern i jego współpracownicy. Na takie rozstrzygnięcie zanosiło się w sezonie 2008/09, gdy Cavs LeBrona i Lakers Kobego niepodzielnie rządzili w swoich konferencjach w sezonie zasadniczym, wygrywając ponad sześćdziesiąt pięć meczów. Nike wypuściła wtedy serię reklamówek z kukiełkami przedstawiającymi obie ikony koszykówki w zabawnych sytuacjach. Realia playoffów popsuły jednak wszystkim ową zabawę oraz wyczekiwanie na „pojedynek stulecia”. Cavs nieoczekiwanie przegrali bowiem w finale Konferencji Wschodniej z Orlando Magic. Następnie Lakers łatwo rozprawili się z zespołem Dwighta Howarda, a rok później obronili tytuł po siedmiomeczowym thrillerze z Boston Celtics. Wtedy Kobe – dwukrotny mistrz i dwukrotny MVP finałów – był na absolutnym topie. To jednak legendarny Jerry West jako pierwszy przyznał wówczas, że „LeBron prześcignął Bryanta, jeśli chodzi o indywidualne umiejętności, i jest teraz w NBA numerem jeden”. Ten status James musiał dopiero potwierdzić na parkiecie, po pokonaniu wielu przeszkód. „Nie myślę zbyt wiele na ten temat. Nie staram się gonić niczyjej legendy – stwierdził niedawno LeBron w obszernym wywiadzie dla tygodnika »ESPN«. – Nie ścigam Kobego ani Magica. Chcę po prostu wykorzystać wszystkie okazje, zmaksymalizować swoje szanse na zwycięstwo. Rozegrałem pierwsze dziesięć sezonów w swojej karierze w NBA na wysokim poziomie i podobnie zamierzam uczynić z dziesięcioma kolejnymi. […] Wiem, że większość uważa Jordana za najlepszego koszykarza w historii. Debaty na ten temat będą się odbywać zawsze, niezależnie od okoliczności. Część osób będzie bardziej lubić Jordana, część LeBrona, a inni Kobego, Magica, Birda i tak dalej. Ja nie zaprzątam tym sobie głowy. Nie myślę nic w stylu: w porządku, muszę dogonić Jordana. Mówiłem, że chcę być najlepszym koszykarzem, i mam taką szansę ze względu na swoje umiejętności oraz świadomość, że mogę się jeszcze w wielu elementach

poprawić. Na razie M.J. na pewno jest dla mnie wzorcem i numerem jeden wszech czasów. Gdyby nie on, nie byłoby LeBrona. To on mnie zainspirował i dał mi, jako dzieciakowi, nadzieję. Podczas ostatnich wakacji oglądałem jego nagrania: Come Fly With Me, Jordan’s Playground i His Airness. Cały czas go oglądam, chcąc czegoś się nauczyć. Nawet poprzedniej nocy, to naprawdę zabawne, włączyłem zapis spotkania, w którym zdobył 51 punktów jako zawodnik Washington Wizards. Zrobił to zaraz po meczu, w którym nie rzucił nawet 10. Zdobył 51 przeciwko Hornets. Tak, to jest to, o czym mówię!”. Warto dodać, że Jordan miał wtedy prawie czterdzieści lat… Jakie są obecnie prawdziwe relacje pomiędzy Jamesem a Jordanem? Stephen A. Smith ma chyba rację mówiąc, że „żaden z nich nie chce wykonać pierwszego kroku w stronę ewentualnego zbliżenia”. Ekspert ESPN stwierdził: „Jeśli LeBron szuka kontaktu z M.J., ten nie jest wcale tak trudny do znalezienia. Siedzi w swoim gabinecie prezesa w Charlotte, przynajmniej w trakcie sezonu. W razie czego James może szybko zdobyć jego numer telefonu. Uwierzcie mi na słowo, nie miałby z tym żadnego problemu”. Skip Bayless dodał: „LeBron dorastał, idealizując Jordana do poziomu wręcz zastanawiającego. Później starał się go kopiować na każdym kroku, nosząc koszulkę z jego numerem czy też rozsypując w powietrzu puder przed rozpoczęciem spotkania. Nie wydaje mi się, aby Michael był z tego powodu zachwycony. Obaj nie mogliby bardziej się od siebie różnić. LeBron ma nadal w sobie trochę dużego dzieciaka, takiego o wielkim sercu. To bardzo dobry człowiek. Michael ma serce zawodowego mordercy”. „To prawda. Kobe bardziej przypomina z charakteru Jordana niż LeBron. Dwight Howard powiedział niedawno, że Bryant nie ma serca. On z kolei jest wrażliwym chłopakiem, bardziej jak James”, dodał Smith. LeBron przez lata ciężko pracował nad swoim rzutem, zwłaszcza w okresie wakacyjnym, pod okiem Chrisa Jenta – byłego drugoplanowego zawodnika NBA z początku lat dziewięćdziesiątych. W tym aspekcie gry poprawił się najbardziej. Przypomnijmy, że w pamiętnych finałach Cavs – Spurs z 2007 roku, zakończonych zawstydzającym „sweepem”, nie tylko rzadko decydował się na rzuty z dystansu, ale w całej serii trafił zaledwie 4 na 20 oddanych. Sześć lat później Gregg Popovich znów zdecydował się zagęścić strefę podkoszową, aby uniemożliwić Jamesowi zabójcze akcje penetracyjne. Ten jednak w decydującym meczu numer siedem aż pięciokrotnie celnie przymierzył z dystansu, co ostatecznie przesądziło – obok równie imponującej eksplozji Shane’a Battiera, strat Manu Ginóbilego i zaskakującej apatii Tony’ego Parkera w drugiej połowie spotkania – o losach tytułu. „Można powiedzieć o dopełnieniu pewnego cyklu”, mówi Brian Windhorst z „ESPN”. „Chris Jent ostro zabrał się do pracy. Trenowali codziennie, niezależnie od tego, czy byli akurat w Chinach, czy w Los Angeles. Od tego momentu procent skuteczności LeBrona z gry rósł proporcjonalnie z roku na rok. Przez sześć kolejnych lat! W tym sezonie skończył na 56 procentach z gry oraz 41 procentach rzutów za trzy punkty. Przypomnijmy, że jako debiutant trafiał z dystansu zaledwie 28 procent rzutów. Teraz może wygrywać mecze na wiele różnych sposobów. W serii ze Spurs pokazał, jak wielkie zrobił postępy i jak świetnie teraz radzi sobie z presją. A pamiętajmy, że rzut nie jest częścią jego natury. Dynamiczne wsady, layupy kończone mocnym odbiciem piłki o tablicę – owszem. Rzucać musiał się nauczyć”, ocenia Windhorst. W zaledwie trzy lata po „Decyzji”, która okazała się samobójstwem w zakresie public relations, Jamesowi udało się odbudować pozytywny wizerunek. Obecnie jest prawdziwą ikoną świata sportu. W zeszłym roku na kontraktach reklamowych zarobił czterdzieści dwa miliony dolarów i pod tym względem ustąpił jedynie Tigerowi Woodsowi, Rogerowi Federerowi (obaj zgromadzili po sześćdziesiąt pięć milionów) i Philowi Mickelsonowi. Zdaniem „Forbesa” zdobycie drugiego tytułu

zaprocentuje kolejnymi pięcioma–siedmioma milionami dolarów. Dla porównania – Peyton Manning zarobił „tylko” dwanaście milionów, Aaron Rodgers sześć, a Usain Bolt dwadzieścia cztery. Według „Forbesa” LeBron zajmuje piętnaste miejsce pod względem rozpoznawalności w internecie. W tej kwestii jest najpopularniejszym sportowcem na świecie i ogólnie rzecz biorąc, ustępuje jedynie między innymi Justinowi Bieberowi oraz Jennifer Lopez. Wyprzedza nawet Davida Beckhama i Leo Messiego! W Chinach stał się absolutną ikoną popkultury. Jest teraz na szczycie, zarówno jako sportowiec, jak i osoba publiczna. Musi jednak starannie przemyśleć następny krok. „Na pewno nauczyłem się na błędach popełnionych w przeszłości”, deklaruje. Jednocześnie przyznaje, że „na razie nie myśli o lecie 2014”. Wtedy jednak najprawdopodobniej dojdzie do „Decyzji numer dwa”. Może już nie przed kamerami ESPN oraz z całą towarzyszącą temu fanfaronadą, ale skutki, jeśli chodzi o układ sił w NBA i reminiscencje czysto sportowe, będą podobne. „Decyzja numer dwa” albo ugruntuje, albo zupełnie zmieni mapę najlepszej ligi świata. Przypomnijmy, że każdy z Wielkiej Trójki (nawet jeśli została ona wielką już wyłącznie z nazwy) ma w kontrakcie opcję rozwiązania umowy z wczesnym wypowiedzeniem właśnie po sezonie 2013/14. Trudno się spodziewać, aby nękany kontuzjami i starzejący się nieuchronnie (choć ciągle zdolny do heroicznych wyczynów) Dwyane Wade zdecydował się na taką opcję – tym bardziej że Miami jest dla niego domem i klubem, z którym związał całą swoją dotychczasową karierę. Zapewne podobnie postąpi Chris Bosh, który notował bardzo słabe występy w niektórych ważnych spotkaniach playoffów, a w meczu numer siedem wielkiego finału nie zdobył nawet jednego punktu. Później w programie Conana O’Briena w TBS robił dobrą minę do złej gry, ale zapewne mistrzowski szampan miał dla niego trochę słodko-gorzki smak. Nikt wizerunkowo nie stracił na ostatnim finale bardziej niż Bosh. Dla wielu ekspertów nie jest już graczem nie tyle elitarnym, ale nawet na poziomie All Star. Stephen A. Smith zasugerował na antenie ESPN, że „szanse, aby Heat wymienili go przed rozpoczęciem nowego sezonu, ocenia pięćdziesiąt na pięćdziesiąt”. Jeśli nawet sam Pat Riley później stanowczo zaprzeczył, że chce się pozbyć Bosha, to trzeba przyznać, że problem jednak istnieje. To właśnie on z całej Wielkiej Trójki zarabia najwięcej. Za sezon 2014/15 ma zagwarantowane 20 590 000 dolarów, a za sezon 2015/16 – 22 112 500. Na papierze nie wygląda to jako recepta na sukces. Można śmiało stwierdzić, że jeśli nie zajdą jakieś drastyczne zmiany, to obecny trzon Miami Heat ma przed sobą tylko jeden, „ostatni taniec”, jak to kiedyś barwnie określił w swojej książce Phil Jackson. Co LeBron zrobi, jeśli uda mu się skompletować threepeat? Wróci z South Beach z powrotem do Cleveland? Wybierze czerwony dywan w Los Angeles i purpurowozłote barwy Lakers? Sam wypowiedział się na ten temat bardzo dyplomatycznie, chyba świadom dawnego faux pas. „Nie myślę o lecie przyszłego roku. Interesuje mnie tylko obecny sezon. Chcę wrócić, będąc jeszcze lepszym koszykarzem, bo jestem to winny swoim kolegom z drużyny – stwierdził. – Sukces jest moją obsesją. Jeśli wrócimy w tym samym składzie, to na pewno będziemy walczyć o mistrzostwo. Moja głowa nigdy nie odpoczywa. Ciągle myślę o tym, co mogę zrobić lepiej i jakie postawić sobie wyzwania. Jeśli uda nam się pozyskać wysokiego gracza albo kogoś na skrzydło, to świetnie. Na pewno jednak nie chcę wysłać sygnału pod tytułem »LeBron potrzebuje pomocy«. Damy sobie radę w obecnym składzie”.

WYWIAD Z UDONISEM HASLEMEM Jak zareagowałeś, gdy Chris Bosh i LeBron James zdecydowali się przyjść do Miami?

Oczywiście byłem bardzo szczęśliwy. Wzmocniło nas dwóch przyszłych członków Galerii Sław, wielokrotni uczestnicy All Star. Wiedziałem, że w osobie LeBrona zyskujemy najlepszego koszykarza świata. Domyślałem się, że mając na pokładzie zawodników tego kalibru, nasze perspektywy kształtują się znakomicie. Teraz można z pełną odpowiedzialnością powiedzieć, że misja się udała. Wtedy, w 2010 roku, towarzyszyła wam jednak olbrzymia presja. Jak wspominasz wasze wspólne początki, gdy walczyliście o pierwsze mistrzostwo NBA? Wszyscy nas nienawidzili. Byliśmy ciągle krytykowani. Nikt tak naprawdę nie życzył nam sukcesu. Na początku nie bardzo wiedzieliśmy, jak grać ze sobą. W efekcie ciągle deptaliśmy sobie po piętach, wchodziliśmy w drogę… Wszystkiego musieliśmy się nauczyć. To był proces, który wymagał czasu. Czy przegrany finał z Dallas Mavericks był ostatnim elementem budowania zespołu? Czy też zrodził wściekłość, która później dała wam dwa tytuły? Na pewno pomógł nam się jeszcze bardziej zjednoczyć. Turbulencje oraz wrogość zewnętrzna połączyły nas bardzo mocną nicią braterstwa. W takich momentach możesz zareagować w dwojaki sposób – albo się poddajesz, albo stajesz się mocniejszy. My wybraliśmy tę drugą opcję. Zamiast upaść na dno, wznieśliśmy się na wyżyny. Co było przełomowym momentem? Seria finałowa Konferencji Wschodniej z Celtics w 2012 roku? Tak. Celtics przycisnęli nas do ściany. Nie mieliśmy już żadnego marginesu na błędy, jadąc do Bostonu na mecz numer sześć i przegrywając w serii 2:3. LeBron przeciągnął nas na swoich barkach. To był jeden z najlepszych indywidualnych występów, jakie widziałem w życiu. On nas wtedy uratował. Czy jako dzieciak oglądałeś, jak Michael Jordan prowadził Chicago Bulls do trzech kolejnych tytułów? Czy teraz, będąc w podobnej sytuacji, walcząc o trzecie mistrzostwo z rzędu, przypominasz to sobie? Mam już trzy tytuły mistrzowskie, ale faktycznie – threepeat to coś absolutnie wyjątkowego. Regularnie oglądałem tamte mecze Bulls. Zdobywali tytuły w takim stylu, jakby to było dla nich bardzo łatwe. Dopóki jednak samemu nie znajdziesz się na tej drodze – nie zdajesz sobie sprawy, jak trudno sięga się po mistrzostwo NBA raz, a co dopiero trzykrotnie. Tego nie da się wyobrazić ani zaplanować od początku do końca. Nie ma żadnego przepisu na threepeat. To jest na pewno największe wyzwanie dla tej grupy zawodników. Ścigamy się z historią. Jak wyjątkowe jest to dla ciebie – zawodnika związanego z Miami Heat od początku profesjonalnej kariery? To była dla mnie wspaniała podróż, która nadal trwa. Sam nie mogłem napisać lepszego scenariusza. Zdobyłem trzy tytuły mistrzowskie w swoim rodzinnym mieście, w którym urodziłem się i wychowałem. Grałem w jednej drużynie z jednymi z najlepszych zawodników, którzy kiedykolwiek wzięli do ręki piłkę do koszykówki. To jest wspaniała kariera.

WYWIAD Z NORRISEM COLE’EM Jakie znaczenie ma dla ciebie fakt, że od początku kariery w NBA grasz w zespole o mistrzowskich aspiracjach i zdążyłeś tak szybko sięgnąć po dwa pierścienie?

To ma dla mnie olbrzymią wartość. Już w początkowej fazie kariery zebrałem mnóstwo doświadczeń, które zaprocentują na wiele lat. Gra w takiej drużynie jak Heat jest dla mnie prawdziwym błogosławieństwem. Nic jednak nie przychodzi za darmo. Sam Cassell zdobył dwa tytuły z Houston Rockets (1994 i 1995) w dwóch pierwszych latach kariery w NBA i później trudno było mu podtrzymać tak wysokie standardy. Nie boisz się, że możesz zostać trochę rozpieszczony przez te sukcesy? Jestem rozpieszczony, ale chcę być rozpieszczony jeszcze bardziej (śmiech)! Wygrywanie zupełnie mnie nie męczy. Mam nadzieję, że będzie mi towarzyszyć do końca kariery. Co czyni waszą drużynę wyjątkową? Przede wszystkim skala talentu. To bez wątpienia jeden z najbardziej utalentowanych zespołów, jaki kiedykolwiek zbudowano. Do tego dochodzi doświadczenie. Prawie każdy z tych zawodników był uczestnikiem Meczu Gwiazd albo zdobywał tytuły na poziomie NBA lub uniwersyteckim. Rzadko trafia się na tak wyjątkową grupę graczy w jednej drużynie. Od początku istnienia byliście tym zespołem, który wszyscy „kochają nienawidzić”. Czy przeciwności losu pomogły wam się zjednoczyć? Uodporniły na krytykę? Na pewno. Zawsze, gdy na swojej drodze napotykasz na tego typu przeszkody, to albo cię one złamią, albo zbudują. Jako zespół wytrwaliśmy w jedności i dzięki temu zdobyliśmy mistrzowskie tytuły. Zawsze pozytywnie reagujemy na przeciwności losu. Potrafimy sobie z nimi radzić. Jak wspominasz finały ze Spurs? Wielu obserwatorów uważa je za najlepsze w historii. To była wspaniała podróż po drugi tytuł. Jezus [Shuttlesworth, przydomek Raya Allena – przyp. aut.] zstąpił z niebios i uratował nas, gdy znaleźliśmy się w tarapatach. Trafił jeden z najważniejszych rzutów w historii. Cieszę się, że mogłem uczestniczyć w tak fantastycznej rywalizacji. Jak oceniasz LeBrona jako lidera Heat? On lideruje poprzez dawanie odpowiedniego przykładu na parkiecie. Zawsze jest gotowy do gry na najwyższym poziomie.

ROZDZIAŁ 28

LEBRON, CZYLI BIZNESMEN Wielkie pieniądze towarzyszyły LeBronowi, zanim jeszcze rozpoczął profesjonalną karierę – podpisał przecież kontrakt z Nike na sumę dziewięćdziesięciu milionów dolarów przed rozegraniem pierwszego meczu w NBA. Niedługo później powiedział, że chce zostać „pierwszym koszykarzem miliarderem” w historii. Zawsze kręciło się wokół niego sporo bogatych i wpływowych osób. Jay Z, słynny raper oraz miliarder, będący nawet współwłaścicielem Brooklyn Nets, zwrócił uwagę na LeBrona, gdy ten miał zaledwie piętnaście lat. Od tego czasu stał się jego mentorem i doradcą w zakresie biznesu. Przechwycił go także jako klienta własnej (prowadzonej wraz z magnatem muzycznym Steve’em Stoute’em) agencji reklamowej Translation, która następnie pośredniczyła przy podpisywaniu przez niego umów, choćby na słynne spoty dla firmy ubezpieczeniowej State Farm. W 2004 roku James zatrudnił oficjalnego doradcę finansowego w osobie Paula Wachtera. „Mają relację niczym mistrz Yoda i Luke Skywalker – czytamy w magazynie »ESPN«. – Wachter wykorzystał swoje wpływy wśród elit świata biznesu i Hollywood, przedstawiając swego klienta osobom pociągającym za sznurki we współczesnym świecie”. W 2006 roku Wachter poznał LeBrona z jednym z najbogatszych ludzi na ziemi, potentatem giełdowym Warrenem Buffettem. Od tego czasu Buffett zawsze odbierał telefony od gwiazdora NBA i służył poradą. „Nasza przyjaźń daje mu większą wiarę w siebie, jeśli chodzi o podejmowanie decyzji finansowych”, skomentował multimiliarder. W 2008 roku Wachter doprowadził do współpracy Jamesa z innym baronem branży muzycznej, Jimmym Iovine’em, z którym gwiazdor wyprodukował film dokumentalny More Than a Game. Następnie Iovine uczynił LeBrona partnerem w firmie Beats Electronics, założonej wspólnie z raperem Dr. Dre, produkującej słuchawki. Nic dziwnego, że obecnie zdecydowana większość koszykarzy NBA korzysta z tych właśnie słuchawek. Zaczęło się od Jamesa i agresywnej kampanii z jego udziałem. Teraz Carlyle Group chce odkupić udziały LeBrona za – uwaga! – pięćset milionów dolarów. Kolejnym krokiem na biznesowej drodze słynnego koszykarza był świat filmu i telewizji. W 2010 roku Wachter przedstawił LeBrona Tomowi Wernerowi, głównemu producentowi Bill Cosby Show oraz właścicielowi baseballowego klubu Boston Red Sox Johnowi Henry’emu. Doprowadziło to do podpisania umowy z Fenway Sports Group, reprezentującej prawa reklamowe Jamesa na wyłączność. Kontrakt jest tak skonstruowany, że wszelkie prowizje trafiają z powrotem do należącej do Jamesa agencji LRMR. W ten sposób do kieszeni LeBrona trafiają dodatkowe pieniądze. James uchodzi za zawodnika raczej lubianego w kręgach NBA. Jego najlepszym przyjacielem i od niedawna także partnerem biznesowym jest rozgrywający Los Angeles Clippers Chris Paul. W 2008 roku James zaprosił go na spotkanie z Buffettem i Billem Gatesem, czyli według „Forbesa” drugim i trzecim potentatem na liście najbogatszych ludzi świata. Niedawno firma Translation wyprodukowała spoty reklamowe dla State Farm z udziałem Paula, a on sam został, z namaszczenia „Króla”, wybrany szefem związku zawodowego koszykarzy NBA. „LeBrona trzeba poznać, aby go zrozumieć. Nie jest gadułą, a do tematów finansowych podchodzi z dużą przezornością – zdradzał Buffett w rozmowie z »Miami Herald«. – To niesamowite, jak wielką wykazuje dojrzałość. Gdybym ja został milionerem w jego wieku, to miałbym poważny problem z utrzymaniem stóp na powierzchni ziemi”. W kwietniu 2011 roku James dołączył do Johna Henry’ego, wykupując pakiet akcji Liverpoolu i stając się w ten sposób jednym z mniejszościowych właścicieli owego słynnego klubu piłkarskiego.

Wkrótce w jego ślady poszedł Kevin Garnett, inwestując w pakietAS Romy. „Osiemnaście mistrzowskich tytułów. To dla mnie standard do naśladowania”, skomentował LeBron, który zarabia nie tylko dla siebie, ale również dla osób związanych z nim biznesowo. Jak wyliczył „Forbes”, wartość Miami Heat wzrosła od lata 2010 roku o sto jedenaście milionów dolarów netto. Tak więc właściciel klubu Micky Arison może zacierać ręce, a jednocześnie „chuchać i dmuchać” na kurę, która znosi mu złote jajka. Nic więc dziwnego, że wcale nie protestuje, gdy przychodzi do płacenia ligowego „podatku od luksusu”, i pokornie sięga po książeczkę czekową, gdy tylko trzeba wydać kolejne miliony na wzmocnienia. Na początku lutego David Beckham ogłosił swoją inwestycję w klub piłkarski z Miami. Media zaczęły łączyć z nim także nazwisko Jamesa. LeBron wyraził zainteresowanie pakietem w tej nowej organizacji. „Ciągle pozostało trochę szczegółów do wyjaśnienia, ale rozmawiamy. To ciekawy projekt”, stwierdził lider Heat.

ROZDZIAŁ 29

THREEPEAT? Lato 2013 było dla LeBrona wyjątkowe. Nie tylko mógł wreszcie odpocząć, ale przede wszystkim poślubił swą wieloletnią partnerkę Savannah Brinson, matkę jego dwójki dzieci, z którą był związany od czasów wspólnej nauki w szkole średniej. Wesele odbyło się we wrześ-niu w Grand Del Mar w San Diego, a zjawili się na nim między innymi przyjaciele Jamesa z zawodowych parkietów, czyli Wade, Chris Paul i Carmelo Anthony. Nie zabrakło również Jaya Z i Beyonce. LeBron poprosił Savannah o rękę pierwszego dnia 2012 roku. „Byłem zdenerwowany jak przed meczem finałów”, wyznał w programie Opry Winfrey. Pierścionek zaręczynowy kosztował dwieście pięćdziesiąt tysięcy dolarów – bagatelka przy czterech milionach, które musiał zapłacić Kobe Bryant, gdy dziesięć lat wcześniej przepraszał żonę Vanessę za zdradę… Do ślubu nie mogło dojść poprzedniego lata, gdyż James wraz z reprezentacją USA poleciał na igrzyska do Londynu, skąd wrócił ze swoim drugim złotym medalem olimpijskim. Rok później już nic nie stało na przeszkodzie. Klimat do świętowania również był idealny. James znalazł się w absolutnie szczytowym punkcie kariery. Wesele trwało trzy dni, bo rozpoczęło się od piątkowego barbecue, a skończyło uroczystym niedzielnym obiadem. LeBron mógł wreszcie zwolnić tempo. Z dala od presji oczekiwań i negatywnych komentarzy wybrał się w długą podróż poślubną, a następnie wraz z dziesięcioma osobami, głównie członkami rodziny, wyruszył w rejs jachtem wzdłuż wybrzeży południowej Francji. Państwo Jamesowie mieszkają na co dzień w ekskluzywnym domu w Coconut Grove, który LeBron kupił za dziewięć milionów dolarów. Mają także olbrzymią posiadłość w Akron, w której znajduje się między innymi prywatna kręgielnia i salon fryzjerski. Przede wszystkim cenią sobie prywatność, rzadko biorą udział w imprezach publicznych, nie chodzą na premiery filmowe ani żadne ceremonie wręczenia nagród. Na obozie treningowym pod koniec września James zjawił się szczęśliwy i zrelaksowany. Nie zapominał jednak o historycznej szansie, jaka właśnie przed nim się otworzyła. W nowożytnej erze NBA, a ta zdaniem fachowców rozpoczęła się w sezonie 1979/80, gdy do ligi trafili Magic i Bird, tylko dwa zespoły potrafiły zdobyć trzy mistrzowskie tytuły z rzędu – Chicago Bulls (dwukrotnie, w latach 1991–1993 i 1996–1998) oraz Los Angeles Lakers (w latach 2000–2002). James mógł do tej historii dopisać własny rozdział. Potrzebował tylko jeszcze jednego tytułu w sezonie 2013/14. Zadanie wydawało się trudniejsze niż w poprzednich dwóch latach. Indiana Pacers, będący wiosną o krok od wyeliminowania Heat w finale konferencji, zyskali doświadczenie oraz wzmocnili ławkę rezerwowych, pozyskując świetnego weterana Luisa Scolę oraz niezłego snajpera i walczaka Lewisa Copelanda z New York Knicks. Właściciel Brooklyn Nets Siergiej Prochorow w ogóle nie liczył się z kosztami – szastał pieniędzmi, ściągając z Bostonu Garnetta i Pierce’a, a także swego rodaka Andrieja Kirilenkę. Spurs byli głodni rewanżu, Clippers, zatrudniając Doca Riversa i ściągając supersnajpera J.J. Redicka,potwierdzili mistrzowskie aspiracje, a Houston Rockets z duetem Harden – Howard także wtrącili do konwersacji swoje trzy grosze. Również Oklahoma City Thunder i Chicago Bulls z wracającymi do zdrowia po długiej przerwie odpowiednio Russellem Westbrookiem i Derrickiem Rose’em chcieli odebrać prymat ekipie z Miami. Przed rozpoczęciem sezonu LeBron skupiał się na zdominowaniu strefy podkoszowej w jeszcze większym stopniu. Ćwiczył do znudzenia grę post up23, tyłem do kosza oraz high pick-and-rolle.

„Myślę, że ten element pomaga naszej drużynie bardziej niż jakikolwiek inny – mówił James w wywiadzie dla magazynu »ESPN«. – Nie mamy zbyt wielu konwencjonalnych graczy podkoszowych. Oczywiście, C.B. [Chris Bosh] może operować w tej strefie, ale w większym stopniu bazuje na rzutach z półdystansu i pick-and-rollach. Myślę, że spędzając mniej czasu na obwodzie, a więcej pod koszem, zmieniłem rozkład sił w zespole”. Dlaczego zajęło mu kilka lat, aby dojść do wniosku, który dla wielu wydawał się oczywisty? Dlaczego dopiero po finałowej porażce z Mavs zaczął w pełni wykorzystywać dar od Boga – absolutnie unikalne warunki fizyczne, czyli potężny wzrost i siłę? „Nie jest tak, że nie lubiłem gry w strefie podkoszowej. Po prostu nie czułem się tam komfortowo. Poza tym jestem gotów na wszystko, co powoduje zwiększenie wartości zespołu oraz każdego z naszych zawodników z osobna. Jeśli mam grać bez piłki i ścinać w stronę kosza, jeśli mam rozgrywać, występować na pozycji centra, robić cokolwiek, aby pomóc drużynie wygrywać mecze – możecie na mnie liczyć. Czułem, że w celu zdynamizowania gry ofensywnej muszę się przesunąć w stronę strefy podkoszowej. To stwarza rywalom problemy defensywne. Przeciwnicy nie mogą skutecznie bronić przeciwko mnie jeden na jednego, a gdy nadchodzi podwojenie, wykorzystuję swój wzrost oraz koszykarski intelekt i znajduję partnerów na czystych pozycjach. Inne zespoły nie mają takiego atutu”. W obozie Heat przygotowania do sezonu szły pełną parą. Wade wziął sobie do serca krytyczne opinie fachowców podważających jego wartość i twierdzących, że najlepszy okres ma już zdecydowanie za sobą. Dlatego latem pracował z guru przygotowania fizycznego Timem Groverem, niegdyś osobistym trenerem Michaela Jordana, głównie starając się wzmocnić mięśnie nóg. Działacze Heat znów zaryzykowali, podpisując kontrakt z dwoma pierwszymi numerami draftu w 2008 roku, którzy jednak z różnych względów znaleźli się poza NBA. Center Greg Oden z powodu chronicznych urazów kolana nie grał w koszykówkę od czterech lat, a Michael Beasley systematycznie roztrwaniał talent (i pieniądze), balując w nocnych lokalach. Mimo to dostali od Rileya ostatnią szansę pokazania, że przynależą do NBA. Generalny menedżer Heat podjął jedną bardzo bolesną decyzję, amnestiując kontrakt Mike’a Millera, co pozwoliło klubowi zaoszczędzić trzydzieści trzy miliony dolarów (na sumę tę składały się dwa ostatnie lata obowiązywania umowy oraz ligowy podatek od wzbogacenia), ale pozbawiło zespół bardzo lubianego i popularnego zawodnika. Na spotkaniu z mediami przed rozpoczęciem sezonu LeBron stwierdził: „Chcę być najlepszym koszykarzem w historii. To proste. Na razie jednak do tego mi daleko”. Jako jeden konkretny element, który musi poprawić, wymienił rzuty osobiste. W poprzednim sezonie trafiał 75,3 procent, podczas gdy najwięksi gracze wszech czasów – Jordan, Bryant czy Magic – trafiali sporo powyżej 80 procent. To i tak lepiej niż w latach poprzednich, ale nie wystarczająco dobrze jak na standardy Jamesa, który w ten sposób ustalił sobie cel priorytetowy. „80 procent jest moim celem na ten sezon. Jestem bardzo skoncentrowany, aby tego dokonać – stwierdził czterokrotny MVP, dodając: – Oczywiście, to jest głównie kwestia mentalna. Jednego dnia trafiasz 11 na 12, następnego tylko 6 na 13, po czym zmieniasz technikę rzutu, co jest szaleństwem. Dlatego ostatniego lata cały czas rzucałem w ten sam sposób, niezależnie od efektów. Wszystko po to, aby wypracować pewien rytm i systematyczność”. Jednocześnie przypomniał: „Trafiałem 85 procent w swoim pierwszym roku szkoły średniej i od tego czasu było tylko gorzej. Po prostu zdobywanie punktów przychodziło mi zbyt łatwo, więc zapomniałem o wolnych”. Te słowa wypowiedział koszykarz, który w ciągu

ostatnich dwudziestu miesięcy rozegrał ponad dwieście meczów, wygrał dwa mistrzowskie tytuły, cztery nagrody MVP (sezonu i finałów) oraz mistrzostwo olimpijskie! Na otwarcie nowego sezonu Heat pokonali Bulls 107:95, i to pomimo powrotu kontuzjowanego przez całe poprzednie rozgrywki Rose’a. LeBron bez większego wysiłku zdobył 17 punktów, 8 asyst i 6 zbiórek, a przewaga wypracowana już w drugiej kwarcie była tak duża, że Erik Spoelstra posłał do boju rezerwy. Przykra niespodzianka czekała na mistrzów już w kolejnym meczu, gdy uważani za jeden z najsłabszych zespołów NBA Philadelphia 76ers odnieśli sensacyjne zwycięstwo 114:110, prowadzeni przez niesamowitego debiutanta Michaela Cartera Williamsa. „Jeszcze nie jestem w optymalnej formie. Dajcie mi kilka tygodni, a zobaczycie prawdziwego LeBrona”, zapowiadał James, który spudłował decydujący rzut. W kolejnym spotkaniu Heat ulegli 100:101 Brooklyn Nets po trafieniu starego wroga Pierce’a i nieoczekiwanie po trzech meczach mieli negatywny bilans 1:2. Później zaczęli łapać odpowiedni rytm. Rozbijając Orlando Magic (120:92) w Święto Dziękczynienia, odnieśli piąte zwycięstwo z rzędu, zbliżając się do liderujących na Wschodzie Pacers. LeBron mówił: „Nie oddajemy pola rywalom. Chcemy być numerem jeden w konferencji i numerem jeden w całej lidze. Najważniejsze jest jednak to, aby wygrać ostatni mecz sezonu”.

ROZDZIAŁ 30

WITAMY W HOLLYWOOD! Na początku grudnia LeBron ogłosił publicznie to, o czym plotkowano już od dłuższego czasu – oficjalne wejście do świata Holly-wood. Gwiazdor Heat wystąpi w filmie obok słynnego komika i aktora Kevina Harta. Ten ostatni będzie zresztą autorem scenariusza filmu pod tytułem Ballers. Ma to być komedia o fikcyjnym obozie koszykarskim, gdzie postać grana przez Harta stara się pójść w ślady sławnego brata, sportowca (LeBron). Biorąc pod uwagę różnicę wzrostu pomiędzy głównymi bohaterami – popularny komik mierzy niespełna sto siedemdziesiąt centymetrów – krytycy z miejsca porównali tę produkcję do hollywoodzkiego hitu sprzed lat pod tytułem Bliźniacy, z Arnoldem Schwarzeneggerem i Dannym de Vito. „Mamy do siebie wzajemny szacunek i traktuję to jako okazję do zrobienia czegoś fajnego – skomentował LeBron. – Oczywiście teraz nie zaprzątam tym sobie głowy, ale to będzie ciekawe zajęcie na okres po zakończeniu sezonu. Dobrze rozumiem ten temat – tych wszystkich chłopaków grających w fantasy leagues i marzących o byciu zawodowymi koszykarzami. Obecnie Kevin szlifuje scenariusz i już nie mogę się doczekać finalnego produktu”. Pomysł filmu narodził się w 2008 roku, gdy James był jeszcze zawodnikiem Cleveland Cavaliers. Rok później w projekt zaangażował się słynny producent Brian Grazer wraz ze swoją firmą Imagine Entertainment. Ruszyły prace nad scenariuszem o roboczym tytule Fantasy Basketball Camp. Ostatecznie patronat nad wszystkim objęło studio Universal Pictures. Wybór reżysera należał do Jamesa, który wskazał na Malcolma Lee – autora hitu The Best Man Holiday. Początkowo zdjęcia miały się odbyć latem 2010 roku w Las Vegas, ale w ostatniej chwili producenci zdecydowali się na przełożenie ich w obawie o negatywne publicity, będące konsekwencją „Decyzji”. Paradoksalnie partner Jamesa w Miami, Dwyane Wade, jest gospodarzem takiego jak w filmie koszykarskiego campu dla dorosłych w prawdziwym życiu, a prywatnie kumplem Harta, ale nie zdecydował się na udział w projekcie. Zamiast tego został koproducentem sitcomu o nazwie Three the Hard Way, opowiadającego o gwieździe NBA samotnie wychowującej dzieci. Temat jak najbardziej na czasie, biorąc pod uwagę niedawny rozwód Wade’a… Wycieczka Jamesa do świata show-biznesu została w kręgach NBA odebrana różnie. George Karl, weteran wśród trenerów, mający na koncie wiele sukcesów w zawodowej lidze, a także wygraną wojnę z rakiem, nie krył swoich wątpliwości. „Coraz więcej zawodników koncentruje się na innych rzeczach niż koszykówka. Nagrywanie płyt hiphopowych, udział w maratonach, kręcenie filmów… Pat Riley na pewno nie pozwoli LeBronowi na karierę aktorską w trakcie sezonu. Latem nie powinno być z tym jednak problemu. On i tak poświęca okres sezonowy wyłącznie na swoją karierę koszykarską – stwierdził były opiekun Seattle SuperSonics, Milwaukee Bucks i Denver Nuggets, zastanawiając się również nad talentem aktorskim LeBrona: – Myślę, że sobie poradzi. Ludzie stojący po drugiej stronie kamery mają wszystkie narzędzia potrzebne do tego, abyś wyglądał znakomicie. Sam wziąłem udział w dwóch filmach: jednym była Gra o honor, a drugim obraz z Eddiem Murphym i Carmelo Anthonym, więc wiem, że to może być powolny i uciążliwy proces”. W tym samym czasie, w pierwszym tygodniu grudnia, Heat stracili Wade’a z powodu jego kolejnych problemów z kolanem i w konsekwencji przegrali dwa mecze z rzędu, najpierw z Detroit Pistons, a następnie z Chicago Bulls. „W naszym mieście nikt nie lubi zespołu z Miami. Mamy zadawnione porachunki!”, mówił dziennikarzom po spotkaniu center Byków Joakim Noah. Ta

porażka, w rozmiarach 87:107, pokazana na antenie ogólnokrajowej telewizji TNT, bolała szczególnie, bo przecież chodziło o prestiżową rywalizację. Heat nie mogli zwalić wszystkiego na nieobecność Wade’a, jako że Bulls grali bez wykluczonego (ponownie) na cały sezon lidera Derricka Rose’a. W obu spotkaniach podopieczni Spoelstry zebrali o 32 piłki mniej niż rywale i pozwolili sobie rzucić łącznie aż 104 punkty w strefie podkoszowej. „To jest powracający problem, z którym wreszcie musimy sobie poradzić – wyjaśniał James. – Sam muszę zbierać więcej piłek. Oczywiście chciałbym, abyśmy trafiali połowę rzutów w każdym meczu, ale w niektórych spotkaniach musimy być zdolni wyszarpać zwycięstwo przeciwnikowi”. W tym czasie Kobe Bryant w wieku trzydziestu pięciu lat, po ciężkiej kontuzji ścięgna Achillesa, przedłużył kontrakt z Lakers o dwa lata, na sumę, która wielu wprawiła w osłupienie – było to czterdzieści osiem milionów dolarów!„D-Wade zasługuje na podobną umowę, gdy przyjdzie jego czas”, oznajmił James. Jednocześnie LeBron na łamach „ESPN” przybliżył niektóre szczegóły planu gry swojej drużyny. „Nie jest ważne, kto w danej chwili oddaje rzut. Przeszliśmy transformację z zespołu, który grę w ataku opiera na »izolacjach«, do zajmującego zawsze pierwsze albo drugie miejsce w lidze w kategorii asyst. W naszej ofensywie każdy czuje się komfortowo. Sprawnie przemieszczamy piłkę z jednej strony parkietu na drugą i robimy miejsce dla strzelców z dystansu”. James od dawna w detalach analizuje różne aspekty gry w koszykówkę. „Ofensywa Heat systematycznie staje się coraz lepsza. Czuję się znakomicie, widząc, w jakim miejscu znajdujemy się obecnie. Gramy w rekordowym tempie, notujemy sporo asyst, świetną skuteczność z gry i za trzy punkty. W każdym elemencie spisujemy się znakomicie. Wszyscy musieliśmy się zdobyć na poświęcenia, ale to działa. Postęp nie dokonał się z dnia na dzień, musiało minąć trochę czasu. Na pewno jednak nie jesteśmy tym samym zespołem, który przegrał finał NBA z Dallas Mavericks”. LeBron wypowiedział się także w szczegółach o swoich partnerach z zespołu. Jego zdaniem Chris Bosh jest kluczowym zawodnikiem dla ofensywy Heat, choćby ze względu na to, że w mistrzowskim sezonie 2012/13 trafiał rekordowe 53 procent rzutów z dalekiego półdystansu. „To staje się poważnym problemem do obrony dla rywali. Za każdym razem, gdy udaje się wyciągnąć spod kosza takich defensorów jak Roy Hibbert, Dwight Howard, Tyson Chandler albo Marc Gasol, który również świetnie chroni strefę pod tablicą, stwarza to okazję do penetracji dla mnie i D-Wade’a. Wiele wynieśliśmy z tego przegranego finału NBA. Wiedzieliśmy, że musimy stosować więcej ruchu bez piłki, lepiej dzielić się nią w ataku, a także stworzyć więcej wolnej przestrzeni. Mniej kozłowania w miejscu, dryblowania oraz »izolacji«”, stwierdził lider Heat. Jednocześnie bardzo precyzyjnie opisał rolę Wade’a w zespole: „Przez te wszystkie lata nauczyliśmy się efektywnej gry bez piłki. D:Wade zwykle wspaniale ścina pod kosz i to bez wątpienia pomaga nam zdobywać punkty w strefie podkoszowej. To są najłatwiejsze punkty. Oczywiście koszykówka bardzo zmieniła się w ostatnich latach. Rzuty z dystansu wzrosły na wartości, ale nadal najłatwiej zdobywa się punkty spod kosza i trzeba o tym pamiętać. Gramy mieszaną ofensywę, stosujemy sporo spacingu24, dużo pick-and-rolli… Mamy jednak zawodników, którzy świetnie wchodzą pod kosz. D-Wade kończy w ten sposób z powodzeniem 65 procent swoich akcji. To robi dla nas wielką różnicę”. Faktycznie, Wade w sezonie 2012/13 osiągnął taką skuteczność przy liczbie aż 549 oddanych rzutów w strefie podkoszowej! Król James bardzo skrupulatnie uwypukla rolę odgrywaną przez graczy zadaniowych. „Nasza ofensywa w dużej mierze zależy od spacingu. Mamy snajperów, którzy potrafią rozszerzyć pole gry, takich jak Shane, Ray, Mario i James Jones. Potrafią wejść na parkiet, zrobić na nim więcej miejsca dla wszystkich i trafić rzut, gdy zostawisz im zbyt wiele otwartej przestrzeni”. Kiedy atakuję kosz

przeciwnika, skupiam na sobie wiele uwagi i zdaję sobie z tego sprawę. Z różnych dziwnych względów rywale zdają się jednak zapominać, że Ray Allen to najlepszy snajper, jaki się kiedykolwiek urodził. Ja potrzebuję tylko ułamka sekundy, aby podać mu piłkę, a jemu wystarczy ułamek sekundy do oddania celnego rzutu. Gdy widzę, że obrońca zaledwie patrzy w moim kierunku, już wiem, co mam zrobić. Podaję do Raya”. Na początku grudnia Heat trafiali z dystansu ze znakomitą skutecznością 41 procent, co dawało im czwarte miejsce pod tym względem w całej NBA. „Wiem, że w grze jeden na jednego poradzę sobie z każdym przeciwnikiem. Najczęściej jednak z odsieczą przychodzi drugi, a nawet trzeci obrońca, a ja potrafię dokładnie przewidzieć, kiedy to nastąpi. Wszyscy członkowie rodziny powtarzają mi: »Powinieneś się nauczyć grać w szachy. To jest gra, do której jesteś stworzony!«”, mówił król NBA. Cóż, na razie całkiem nieźle radzi sobie w koszykówce…

WYWIAD Z RAYEM ALLENEM Jakie widzisz różnice pomiędzy tytułem mistrzowskim, który zdobyłeś z Miami Heat, oraz tym wywalczonym z Boston Celtics? Wiem jedno – zdobywanie tytułów mistrzowskich jest rzeczą szalenie trudną. Wielu zawodników grało nawet osiem–dziesięć sezonów w drużynach pretendujących do mistrzostwa NBA, a mimo to nigdy nie potrafili tego osiągnąć. W takich sytuacjach masz wrażenie, że cały świat sprzysiągł się przeciwko tobie. Oba mistrzowskie sezony wyglądały względnie podobnie. Masz pewną filozofię, a następnie wszystko sprowadza się do tego, kto w danym momencie stanie na twojej drodze i kogo musisz pokonać. Co daje ci pewność siebie, która pozwala trafiać takie rzuty jak w końcówce meczu numer sześć ze Spurs w ostatnim finale NBA? Świadomość, że robię to każdego dnia. Codziennie, idąc do sali treningowej, wiem, na czym polega moja praca i za co mi płacą. Ćwiczę różne warianty. Staram się postawić w najtrudniejszych możliwych sytuacjach. Do tego stopnia, że gdy mam oddać rzut w trakcie meczu, przychodzi mi to na ogół łatwiej niż na treningach. Wtedy właśnie czuję się najbardziej komfortowo. Mecze są najłatwiejsze – masz zrobić tylko to, co już robiłeś tysiące razy w przeszłości. Nie odczuwasz żadnej presji? Nie. Presja jest odbierana głównie przez oceniających z zewnątrz. Ja jej nie czuję. Jestem w centrum wydarzeń i wiem, co powinienem zrobić. Wszystko jest w moich rękach. Czy to był najważniejszy rzut w twojej karierze? Tak. Bez najmniejszych wątpliwości. Miał olbrzymi wpływ na przyszłość tego zespołu, grupy zawodników oraz całej organizacji. Zdajesz sobie sprawę, co by się stało, gdyby piłka nie wpadła do kosza? Wszystko mogło się zawalić. Tej drużyny, która obecnie walczy o trzeci tytuł mistrzowski z rzędu, mogłoby już w ogóle nie być. Jak oceniasz LeBrona w charakterze lidera zespołu? LeBron jest świetnym liderem. Każdego dnia wychodzi na parkiet i daje z siebie maksimum. Nie szuka wymówek, zawsze w pierwszej kolejności bierze odpowiedzialność na siebie. To jest połowa twoich obowiązków, jeśli jesteś liderem. Wszystko bierzesz na siebie. W swojej długiej karierze grałeś w różnych zespołach – z Celtics i Heat walczyłeś o mistrzostwo, a z Bucks czy Sonics nie miałeś na to większych szans. Jak bardzo różni się gra dla zespołu, z

którym wiesz, że możesz sięgnąć po główną nagrodę, od gry dla pozostałych? Jest trudniej, ze względu na rozliczne oczekiwania. Za każdym razem, gdy przegrasz mecz, czujesz się, jakbyś miał żelazną obrożę zaciskającą się na szyi. Czujesz się jak członek najgorszego zespołu na świecie. Do tego dochodzi zwiększone zainteresowanie mediów. Musisz zwracać uwagę na więcej szczegółów, bo każdy najmniejszy błąd zostanie ci wytknięty. Ludzie zastanawiają się, czy naprawdę jesteś dobry, czy może jednak nie. Po to jednak codziennie chodzimy na treningi. Każdy z nas nosi na głowie koronę, którą dwadzieścia dziewięć pozostałych zespołów chce strącić. W latach dziewięćdziesiątych zagrałeś główną rolę w filmie Spike’a Lee Gra o honor. Czy po zakończeniu kariery zamierzasz wrócić do aktorstwa? Mam firmę produkcyjną, tak więc na pewno będę brał pod uwagę pracę w show-biznesie i wiążące się z tym wyzwania. Życie koszykarza NBA jest naprawdę piękne – nie tylko zarabiasz duże pieniądze, ale również poznajesz wiele interesujących osób, nawiązujesz mnóstwo kontaktów. Tak naprawdę możesz robić, na co tylko masz ochotę. Poza tym sposób, w jaki codziennie trenujemy, zmagamy się z wyzwaniami, przekłada się na podejście do wszystkich pozostałych rzeczy, jakie znajdują się na naszej drodze. Ta etyka pracy i mobilizacja przydają się w różnych okolicznościach.

ROZDZIAŁ 31

PACERS, CZYLI PRETENDENT POKAZUJE PAZURY W grudniu w NBA odbyło się kilkaset meczów, ale dwa przykuły uwagę całej Ameryki. Heat oraz Pacers – bezsprzecznie dwa najlepsze zespoły Konferencji Wschodniej, typowane do morderczej rywalizacji o miejsce w wielkim finale – spotkały się ze sobą dwukrotnie. Prowadzeni przez nową supergwiazdę ligi, robiącego gigantyczne postępy George’a, Pacers wyszli na pierwsze miejsce na Wschodzie, notując doskonały start. „LeBron James jest najlepszym koszykarzem świata, ale to Paul George prowadzi obecnie w wyścigu po nagrodę MVP”, oznajmił w połowie grudnia Stephen A. Smith. Nie był w tym odczuciu odosobniony. Zbudowani wokół ofensywy George’a i rządzącego pod koszem defensywnego centra Hibberta Pacers zaczęli już nie tylko stwarzać zagrożenie dla dynastii Heat. Zdaniem wielu analityków, w tym byłej gwiazdy NBA Jalena Rose’a, to ekipa z Indianapolis grała w tym momencie najlepszą koszykówkę w lidze. „Oni zdobędą mistrzostwo!”, deklarował Rose, który sam grał w barwach Pacers w przegranym (z Los Angeles Lakers) wielkim finale w 2000 roku. Pierwszy mecz potwierdził, że Pacers są poważnym pretendentem do tytułu mistrzowskiego. 10 grudnia w głośnej jak zwykle Bankers Life Fieldhouse, przy euforii publiczności gospodarze zasłużenie zwyciężyli 90:84. Pacers prowadzili przez większość meczu, dowodzeni przez George’a i Hibberta, pozwalając Heat na zaledwie 37 punktów w drugiej połowie spotkania. James i Wade trafili tylko 12 na 30 oddanych rzutów. „Oni są defensywnym zespołem numer jeden w NBA i teraz widać dlaczego – przyznał uczciwie LeBron. – Powodują, że oddajesz rzuty nie z tych pozycji, z których chcesz, i zachowujesz się na parkiecie inaczej, niż powinieneś. Mimo to mieliśmy swoje szanse na wygranie tego meczu, ale nie potrafiliśmy ich wykorzystać”. Przed rewanżem w Miami występ LeBrona stał pod dużym znakiem zapytania z powodu jego kontuzjowanej, spuchniętej kostki.James nabawił się tego urazu w poprzednim meczu, wygranym 117:94 z najsłabszymi w lidze Utah Jazz. Lider Heat nie tylko jednak wyszedł w pierwszej piątce, ale zanotował 24 punkty (przy skuteczności 8/14 z gry), 9 zbiórek i 7 asyst. Reporter ESPN oceniał: „No i jak tam chora kostka? Odpowiedź przyszła już po kilku pierwszych eksplodujących wsadach. Jeśli tak wygląda kontuzjowana kostka, to chętnie sam nabawię się kontuzji. LeBron w trzeciej kwarcie zamienił Luisa Scolę w słup soli”. Co więcej, James wziął na siebie krycie George’a i zupełnie go zablokował. Najlepszy snajper Pacers nie zdobył nawet 10 punktów, trafiając tylko 3 rzuty z gry. „Z upływem czasu w tym sezonie oni będą zawsze patrzeć nam na ręce, a my będziemy robić to samo – mówił po meczu Bosh. – Te spotkania są bardzo ważne, ponieważ nikt z nas nie wie, co może się okazać decydujące na samym końcu”. Dzień później niektóre media zrobiły wielką aferę z krótkiej sprzeczki słownej pomiędzy Jamesem i Chalmersem. W zasadzie bliższe prawdy jest jednak stwierdzenie, że to LeBron nawrzeszczał na młodszego kolegę. Obaj przyznali jednak, że „takie sytuacje zdarzają się w wirze walki i czasem są potrzebne”. Mimo to Bayless w swoim stylu wbił Jamesowi szpileczkę, twierdząc, że „traktuje Chalmersa niczym worek treningowy”. Tuż przed Bożym Narodzeniem LeBron zrobił sobie, drużynie i fanom prezent – spektakularny wsad ponad debiutantem Benem McLemore’em z Sacramento Kings, pokazywany później do znudzenia przez wszystkie stacje telewizyjne. „LeBron po prostu wbił dzieciaka w ziemię!”, komentowano. Takie momenty Amerykanie nazywają being posterized – zawodnik drużyny przeciwnej trafia na plakaty, ale bynajmniej nie z własnego wyboru. James popisał się swoim

firmowym „tomahawkiem”, upokarzając rywala. „Bardzo mi przykro, że trafiło akurat na Bena, bo osobiście bardzo go lubię – mówił po meczu wygranym pewnie przez Heat 122:103. – Starałem się wymusić przewinienie w ataku, a on po prostu nade mną przeskoczył – opowiadał McLemore. – Później doszedłem do wniosku, że powinienem był go jednak sfaulować. Wiedząc, że to LeBron, sędziowie i tak pewnie nie odgwizdaliby faulu w ataku. Starałem się jednak wszystko zrobić w sposób podręcznikowy. Tak jak mnie uczono”. Trener Kings bronił później nastolatka, mówiąc że „dokonał słusznego wyboru. Jestem z niego dumny. Wielu zawodników na jego miejscu uciekłoby na bok, aby uniknąć upokorzenia. On jednak zawsze walczy, ma w sobie gen rywalizacji”. Innego zdania był Battier. „W takiej sytuacji uciekasz, gdzie pieprz rośnie! W przeciwnym razie ryzykujesz kontuzję. Wybierasz mniejsze zło. Ben jest jednak debiutantem, nie mógł tego wiedzieć po rozegraniu zaledwie dwudziestu meczów w lidze”, tłumaczył weteran słynący jako bodaj najlepszy specjalista w NBA od wymuszania fauli w ataku. Po tym meczu Heat mieli bilans 20:6 i zbliżyli się do Pacers na odległość jednej wygranej. Fachowcy podkreślali drugą młodość Allena, który nie tylko trafiał z dystansu, ale biegał po całym parkiecie i nawet zaliczył dwa efektowne wsady. „Wyglądał, wypisz wymaluj, jak Jesus Shuttles-worth!”, mówił LeBron, nawiązując do słynnego filmu Spike’a Lee Gra o honor z 1996 roku, w którym Allen zagrał główną rolę młodego koszykarza z ambicjami. „Oglądałem ten film wczoraj. Ray sporo wtedy dunkował”, dodał James. W Boże Narodzenie mistrzowie NBA nie zawiedli. Miami Heat wygrali szósty mecz z rzędu, pokonując osłabiony zespół Los Angeles Lakers w ich Staples Center 101:95. Największa amerykańska telewizja ABC wykupiła prawa do transmisji tego spotkania, aby pokazać starcie dwóch megagwiazd światowej koszykówki – weterana, zdobywcy pięciu tytułów Kobego Bryanta oraz najlepszego obecnie zawodnika na świecie LeBrona Jamesa. Ci jednak zupełnie nie mają od siebie szczęścia. Od momentu, gdy w 2009 roku Nike rozpoczęła wielką kampanię reklamową z udziałem obu tych legend, skazywani na walkę o trofea nigdy nie spotkali się w bezpośredniej rywalizacji o mistrzostwo NBA. Nie było im dane również spotkać się na parkiecie w Boże Narodzenie. Powrót Bryanta po długiej rehabilitacji zerwanego ścięgna Achillesa trwał tylko sześć spotkań, gdyż trzydziestopięcioletni lider Lakers nabawił się kolejnego urazu, tym razem kolana. LeBron stwierdził tylko: „Gra przeciwko Lakers bez Kobe’ego w składzie nie jest tym samym doświadczeniem co zwykle. Tego się nawet nie da porównać”. Obaj koszykarze po meczu czule się wyściskali. „Mamy dla siebie wielki wzajemny szacunek”, stwierdził James. Lakers z Bryantem nie są nawet jedną z ośmiu czołowych drużyn na Zachodzie. Bez niego mają potencjalnie jeden z gorszych składów w NBA. Mike D’Antoni potrafił jednak wycisnąć maksimum z zawodników niechcianych w innych drużynach, takich jak Wesley Johnson, Xavier Henry czy szalony Nick Young. Przeciwko aktualnym mistrzom ta oryginalna zbieranina znów zagrała z szaloną ambicją i niemal do końca miała szanse na zwycięstwo. W trzeciej kwarcie spustoszenie na parkiecie siał Young, który dwukrotnie – przy aplauzie publiczności – trafił do kosza tuż pod nosem LeBrona, będąc na dodatek faulowanym przez lidera Heat. Po jego akcji trzy plus jeden atmosfera w hali osiągnęła poziom kulminacyjny. Wygwizdywany przez miejscowych fanów James miał przeciętny występ, jak na swoje standardy, notując 19 punktów i 8 zbiórek. W decydujących chwilach w ataku ciężar gry brali na siebie Dwyane Wade (23 punkty, 7 asyst, 6 zbiórek) i Chris Bosh (23 punkty, 11 zbiórek), który w pewnym momencie drugiej kwarty zdobył 12 punktów z rzędu, siejąc spustoszenie pod koszem Lakers. „Jego agresja okazała się kluczem do sukcesu. Gdy Chris potrafi znaleźć dla siebie miejsce pod koszem, jest tam zabójczo skuteczny”, ocenił Erik Spoelstra. „Jestem poirytowany, bo

naprawdę graliśmy dobrze i mieliśmy szanse na zwycięstwo, ale zaniedbaliśmy kilka szczegółów, jak choćby zabezpieczenie własnej tablicy”, stwierdził D’Antoni. Oba zespoły zmierzają w zgoła innych kierunkach. Heat walczą o mistrzostwo, a Lakers o honor i sprawianie pojedynczych niespodzianek. Tego dnia zmagali się jednak jak równy z równym. „Za to telewizja płaci grube pieniądze”, śmiał się po meczu LeBron, który zachwycił kibiców dwukrotnie, wsadzając piłkę do kosza po podaniach Wade’a. Akrobatyczne wyczyny LeBrona – zatytułował swój artykuł reporter ESPN Michael Wallace. Dalej czytamy: „James kontynuuję swoją misję dunkowania na wszystkich, którzy wejdą mu w drogę, począwszy od debiutantów, a skończywszy na weteranach. Nie robi to dla niego większej różnicy”. Na deser James został wybrany przez agencję Associated Press sportowcem roku 2013, jako zaledwie trzeci koszykarz w historii. Wcześniej ten zaszczyt spotkał jedynie Jordana i Birda.

WYWIAD Z LEBRONEM JAMESEM Wygraliście właśnie sześć meczów z rzędu i z bilansem 22:6 zajmujecie drugie miejsce w Konferencji Wschodniej. Czy jesteś zadowolony z tego, w jakim punkcie obecnie się znajdujecie? Czujecie się komfortowo? Znajdujemy się w dobrym punkcie. Celowo nie używam słowa „komfortowym”, bo go nie lubię. Komfort nie powinien nam towarzyszyć do momentu, gdy ostatecznie sięgniemy po trofeum. Staramy się systematycznie rozwijać. Mieliśmy kilka pagórków na drodze, ale na pewno zrobiliśmy więcej kroków naprzód niż wstecz. Jestem podekscytowany, gdy myślę, w jakim punkcie możemy się znaleźć na zakończenie sezonu. Latem mówiłeś, że kluczem do sukcesu będzie koncentracja wyłącznie na najbliższym sezonie, a nie myślenie o tym, co może się stać z zespołem w dalszej przyszłości. Czy tak właśnie postępujecie? Zasadniczo tak. Oczywiście gdy wracasz na nowy sezon po zdobyciu mistrzowskiego tytułu, zawsze potrzebujesz dodatkowej motywacji, dodatkowych impulsów. Ciągle masz w głowie wiele wspaniałych wspomnień i niejako żyjesz przeszłością. Robisz porównania, analizujesz pod kątem tego, co już się zdarzyło. Programy telewizyjne, ceremonia zawieszenia bannera pod kopułą hali – takie momenty tylko pogłębiają nostalgię. Mimo to przez większość czasu nasza koncentracja jest na niezłym poziomie. Mamy w składzie wielu weteranów, którzy rozumieją, że to jest proces. Nie zamierzamy grać na mistrzowskim poziomie w grudniu. Chcemy podnosić nasz poziom systematycznie, z miesiąca na miesiąc, a następnie osiągnąć punkt szczytowy w maju i czerwcu. Wiosną włączymy piąty bieg. Czy jesteście lepszym zespołem niż przed rokiem? Lepszym niż w momencie zdobywania tytułu? Na pewno nie. Takie są fakty. Mam jednak nadzieję, że w czerwcu będziemy lepsi – jeśli tylko wszyscy zawodnicy utrzymają pełną koncentrację i pozostaną wierni etyce pracy. Czynnik zdrowotny również odgrywa olbrzymią rolę. Mieliśmy w ostatnich tygodniach problemy z kontuzjami. Jeśli jednak rozpoczniemy playoffy w optymalnym składzie, to mamy duże szanse. Zapewne nie byłeś zadowolony z tego, że w święta Bożego Narodzenia musisz grać z dala od domu. Powiem tak – gdy jako dziecko oglądałem te mecze w telewizji, wydawało mi się, że istnieje pewna zasada. Drużyna, która zdobyła mistrzostwo, powinna rozgrywać mecze bożonarodzeniowe u siebie.

Nie przypominam sobie, aby Michael Jordan rozgrywał tego dnia spotkanie wyjazdowe. Może raz w Madison Square Garden? Ale chyba też nie. Zdobywanie tytułów mistrzowskich powinno się wiązać z pewnymi przywilejami. My od dłuższego czasu przebywamy na tournée wyjazdowym. Trudno, trzeba to zaakceptować. Mieliście czas na świętowanie? Wcale. Spotkaliśmy się rano w hotelu, pojechaliśmy na mecz, i tyle. Czy ostatnie problemy zdrowotne Bryanta pokazują, że nie można wygrać z upływem czasu? Nie myślę o tym, staram się żyć chwilą. Bóg jeden wie, ile jeszcze mi zostało czasu na parkietach zawodowej ligi. Kiedy postanowi, że to już koniec, będę musiał to zaakceptować. Wszyscy musimy kiedyś zakończyć karierę. Żaden z nas nie będzie grać wiecznie. Czy żałujesz, że nigdy nie spotkaliście się z Bryantem w wielkim finale NBA? Na pewno obaj tego pragnęliśmy. W 2009 roku ja nie wykonałem swojej części zadania, gdy Orlando Magic stanęli na naszej drodze do wielkiego finału. Nie pamiętam, co się stało z Lakers dwa lata wcześniej, kiedy moi Cavs wygrali Konferencję Wschodnią. Szkoda, że nie doszło do takiej konfrontacji. Nie wiem, czy kiedykolwiek dojdzie. Co powoduje, że utrzymujesz się w dobrym zdrowiu, bez większych kontuzji, już przez ponad dziesięć lat profesjonalnej kariery? Zacznijmy od pukania w niemalowane drewno, bo licho nie śpi… Wracając do tematu – nie mam szczególnego przepisu na to, jak unikać kontuzji. Na szczęście cieszę się dobrym zdrowiem. Staram się robić wszystko, co w mojej mocy, aby utrzymywać organizm w jak najlepszej kondycji. „Ojciec czas” zawsze na koniec wygrywa, ale dopóki możesz, starasz się ten proces możliwie spowolnić. W przerwie letniej staram się utrzymywać formę do tego stopnia, że gdy rozpoczyna się sezon, od samego startu mogę funkcjonować na pełnych obrotach. Gdy przydarzy mi się jakiś uraz, rehabilitacja przebiega szybciej niż normalnie, właśnie dlatego, że dbam o siebie na co dzień. Nie mam jednak stuprocentowej recepty na sukces w tym zakresie. O czym rozmawialiście z Bryantem chwilę po meczu? To była kurtuazyjna rozmowa dwóch zawodników mających dla siebie olbrzymi szacunek. Pod względem historycznym Lakers są jednym z największych klubów w NBA, a Kobe był od 1996 roku jego kluczową postacią, zdobył pięć mistrzowskich tytułów. Jego znaczenie dla całej ligi nie podlega dyskusji. Czy uważasz, że jeszcze wróci do wysokiej formy? Jak najbardziej. Nie chcę nawet słuchać głupot w stylu: „Kobe jest już skończony”. Spodziewam się, że nie tylko wróci, ale będzie zdobywać powyżej 20 punktów na mecz. Będzie grać na wysokim poziomie. To jest samiec alfa i wielki wojownik. Ludzie często robią porównania pomiędzy tobą a Bryantem albo tobą a Jordanem. Jesteśmy zupełnie innymi zawodnikami. Bryant i Jordan mają więcej cech wspólnych. To, w jaki sposób rzucają, kozłują albo ustawiają się tyłem do kosza. Ja jestem bardziej graczem siłowym. Używam swoich warunków fizycznych. Na pewno jednak obaj stanowili dla mnie inspirację. Zawsze warto się uczyć od najlepszych. A Kobe i Jordan to jedni z największych zawodników w historii koszykówki. W przeciwieństwie do wspomnianej dwójki zdecydowanie częściej podajesz, notujesz więcej asyst. Podawanie piłki jest częścią mojego DNA. To mój największy atrybut.

Czy dwa monstrualne wsady po podaniach Wade’a przebiły to, co zrobiłeś z Benem McLemore’em w spotkaniu z Kings? Nie wiem, muszę to obejrzeć raz jeszcze na wideo… Dwyane ma niesamowite wyczucie, jeśli chodzi o podawanie w takich sytuacjach. Przy drugim wsadzie mogłem sięgnąć piłkę tylko lewą ręką, po odbiciu od tablicy, co zwiększyło skalę trudności.

ROZDZIAŁ 32

W POSZUKIWANIU MOTYWACJI W kolejnym spotkaniu z Królami z Sacramento król NBA musiał radzić sobie bez odpoczywających Wade’a i Allena. Mecz zakończył się niespodziewaną porażką z ligowym outsiderem, po dogrywce 103:108. W ten sposób Heat przerwali serię dziewiętnastu kolejnych zwycięstw w konfrontacjach z zespołami z Konferencji Zachodniej. LeBron dwoił się i troił, zdobył 33 punkty, 8 asyst i 8 zbiórek, ale spudłował rzut z dystansu, który mógł zapewnić jego drużynie zwycięstwo w regulaminowym czasie gry, a następnie schodził z parkietu, kuśtykając z powodu drobnego urazu pachwiny. Ponadto był niewidoczny w dogrywce, co oczywiście znów dało pożywkę krytykom. Po raz kolejny dały o sobie znać problemy ekipy z Miami pod koszem, gdzie defensywę Heat demolował DeMarcus Cousins (27 punktów, 17 zbiórek). Marne pocieszenie dla LeBrona stanowił fakt, że wyprzedził Birda i Gary’ego Paytona na liście graczy z największą liczbą punktów zdobytych w meczach NBA. W kolejnym spotkaniu pauzował, a ponieważ D-Wade również odpoczywał, nikt nie dawał obrońcom tytułu szans w starciu z najgorętszą wówczas drużyną ligi, czyli Portland Trail Blazers. Mimo to Chris Bosh udowodnił, że to właśnie on z całej Wielkiej Trójki poświęcił się najbardziej, i pod nieobecność sławniejszych kolegów w pełni udowodnił swoją wartość, zdobywając 37 punktów, 10 zbiórek i trafiając zwycięski rzut z dystansu (z bardzo trudnej pozycji) równo z końcową syreną. Heat ostatecznie zwyciężyli 108:107, a Wade nie mógł przestać chwalić partnera z zespołu, powtarzając w kółko: „To była egzekucja wykonana bez mrugnięcia okiem. Z zimną krwią”. LeBron wrócił w kolejnym meczu, a mistrzowie uporali się z Denver Nuggets 97:94 dzięki jego 26 punktom, 10 asystom i 6 zbiórkom. Zimny prysznic nastąpił zaraz po Nowym Roku, gdy mistrzowie zostali rozgromieni (114:123) przez łapiących wiatr w żagle Golden State Warriors. Stephen Curry zachowywał się jak kowboj na pustej strzelnicy, zdobywając w hali mistrzów aż 36 punktów, ośmiokrotnie trafiając z dystansu, a do tego zaliczając 12 asyst. „Jak skutecznie bronić przeciwko Curry’emu? Heat, podobnie jak reszta zespołów NBA, nie mają zielonego pojęcia”, pisał Tom Haberstroh dla „ESPN”. LeBron skomentował: „Jeśli zawodnik rzuca w trakcie meczu tak jak Steph, możesz tylko się modlić, że w końcu spudłuje”. W hali znajdowało się wielu VIP:ów, takich jak Julius Erving, Johny Manziel, Guy Fieri i Jamie Foxx. Wszyscy oglądali, jak Curry kradnie show Jamesowi. „Trafił więcej trójek niż ja próbowałem rzutów z gry! – mówił LeBron. – Jest jednym z najlepszych snajperów w historii NBA. Ma zawsze nie tyle zielone światło na oddawanie rzutów, jego światło jest wręcz fluorescencyjne”. Heat odbili sobie to niepowodzenie na słabych Magic, a później Raptors. LeBron nie pojawił się na treningu w poniedziałek, dzień po meczu z drużyną z Toronto. Dostał wolne na świętowanie swoich dwudziestych dziewiątych urodzin, więc zamiast tego… pojechał wraz z żoną na strzelnicę. To od pewnego czasu jego ulubiony sposób na relaks. ESPN poinformował, że „King” w wolnych chwilach lubuje się w militarnych grach komputerowych. Strzelnica to inny sposób na rozładowanie emocji. „Zrobili rezerwację, pojawili się na czas, jak pozostali klienci, i mieli mnóstwo frajdy – poinformował media Mike Pryor, generalny menedżer Lock & Load Miami Machine Gun Experience & Range. – Wszyscy jesteśmy fanami Heat, więc miło było zobaczyć u nas kogoś takiego. LeBron był szalenie uprzejmy zarówno dla naszych pracowników, jak i innych klientów”. Pryor potwierdził, że James „konsultował się z naszymi specjalistami” oraz „korzystał z broni typu H&K, MP5 oraz M249. Jednocześnie zarówno on, jak i Savannah przeszli

szkolenie u boku byłych oficerów i emerytowanych pracowników policji. „Mam nadzieję, że do nas wrócą, choć nie chciałbym robić z tego medialnego spektaklu. Działamy niczym restauracja. Szanujemy jego prywatność. Chcemy, aby się dobrze bawił”. Trening strzelecki przydał się Jamesowi przed meczem z New York Knicks. W Madison Square Garden trafił 12 na 17 rzutów i zdobył 32 punkty, choć Heat doznali zaskakującej porażki 92:102 w starciu z jednym z najgorszych w tym momencie zespołów Konferencji Wschodniej. Knicks pokazali pazur, grali z poświęceniem, a stary wróg Anthony zaliczył jeden z tych występów, kiedy był wprost nie do powstrzymania (29 punktów). Po tym meczu LeBron nazwał Melo „jednym z najbliższych przyjaciół, jakich posiada”. Nowojorskie media spytały go, co doradziłby Anthony’emu w kontekście wygasającego kontraktu z Knicks i decyzji, jaką ma do podjęcia nadchodzącego lata. James odparł szczerze: „Powinien zrobić to, co uczyni go szczęśliwym. W końcu liczy się tylko to. Jeśli jesteś szczęśliwy, wówczas gra w koszykówkę sprawia ci przyjemność. Staraj się być świetny w tym, co robisz każdego dnia, a wtedy zostaniesz nagrodzony. Pieniądze nigdy nie dawały mi szczęścia. Wygrywanie – owszem. Wygrywanie czyniło mnie szczęśliwym i tak jest do dzisiaj. Najważniejsze jest dla mnie postawienie się w sytuacji, w której mam szansę na odnoszenie zwycięstw”. Wycieczka do Nowego Jorku nie była szczególnie udana dla obrońców tytułu, którzy przegrali także drugi mecz z wracającymi na właściwy szlak Brooklyn Nets. „Kwaśne Jabłko” – napisał serwis ESPN, nawiązując oczywiście do Wielkiego Jabłka, jak powszechnie nazywa się jedno z najsłynniejszych miast świata. Nets do zwycięstwa 104:95 potrzebowali dwóch dogrywek oraz twardej, momentami wręcz brutalnej defensywy. Na niespełna dziewięć minut przed końcem czwartej kwarty LeBron w swoim stylu wszedł dynamicznie pod kosz, ale został powalony iście zapaśniczym chwytem przez Mirzę Teletovicia. Wściekły, omal nie rzucił się z pięściami na Bośniaka, musiało go przytrzymać dwóch kolegów. „Złapał mnie mocno za szyję. To nie jest gra w koszykówkę”, kipiał po meczu LeBron. Teletović się bronił: „To był normalny faul. Nie powinien reagować w ten sposób”. James w pierwszej dogrywce spadł za sześć fauli, co mu się zdarzyło w rozgrywkach zasadniczych po raz pierwszy od 2008 roku (5 kwietnia w Charlotte). W decydującej akcji sędziowie odgwizdali przewinienie w ataku na Shaunie Livingstonie. „Akurat ten faul mogli podyktować, ale wcześniej Shaun symulował, [Andriej] Kirilenko zresztą również”, tłumaczył James, który zakończył swój występ zdobyciem 36 punktów, 7 zbiórek i 5 asyst. Heat zagrali bez Wade’a, Battiera i Chalmersa, lecz mimo to powinni się byli uporać z tym przeciwnikiem. Joe Johnson rozstrzelał defensywę mistrzów, zdobywając 22 ze swoich 32 punktów już w pierwszej kwarcie. „Nie szukamy wymówek, ale jednak graliśmy bez trzech podstawowych zawodników. Nawet z głęboką ławką rezerwowych trudno jest zastąpić trójkę ważnych graczy”, tłumaczył LeBron, który tym razem zagrał w koszulce z napisem „King James”. Krytycy znów mieli używanie. „Heat grają bardzo przeciętnie, a zawodnicy zaczynają mieć problemy z motywacją. W ciągu ostatniego tygodnia LeBron przebywał na parkiecie 199 minut, rozegrał pięć meczów w odstępie siedmiu dni i jest rozdrażniony. Dopiero brutalny faul Teletovicia obudził uśpiony zespół”, napisał Brian Windhorst dla ESPN.com. Sam James wyjaśniał: „To dla nas bardzo trudny i wyczerpujący sezon. Przez ostatnie cztery lata rozegraliśmy mnóstwo meczów i nasze ciała noszą wiele blizn z tych bitew. Psychicznie jesteśmy zmęczeni. W tym momencie staramy się znaleźć optymalną motywację”. Prosto z Nowego Jorku Heat udali się do Waszyngtonu, gdzie przed meczem z miejscowymi Wizards (i naszym Marcinem Gortatem) odwiedzili dobrze znany już sobie adres – Biały Dom i jego rezydenta Baracka Obamę. Spotkanie przebiegało w bardzo luźnej atmosferze. Obama jest znany z

tego, że w wolnych chwilach gra w koszykówkę, czasem nawet z zawodowcami, i – jak przyznał zaangażowany w jego kampanię były All Star Grant Hill – ma „bardzo dobry rzut z półdystansu” oraz „głównie kozłuje lewą ręką”. „Chętnie zagrałbym z nim jeden na jednego”, powiedział LeBron. Zapytany, czy zamieniłby się sprawowanymi funkcjami z prezydentem USA przynajmniej na jeden dzień, odparł: „Nie, tego nie da się nawet porównać. On nie tylko musi dbać o cały naród amerykański, ale ma także wiele innych spraw związanych z różnymi regionami świata. Kontroluje mnóstwo rzeczy, czasem niezwykle skomplikowanych. To ciężka praca. Nie znam dokładnie wszystkich szczegółów i jego rozkładu dnia, ale z pewnością nie zamieniłbym się z nim nawet na chwilę. Dlatego jest tak ważne, aby głosować na odpowiedniego kandydata. Kogoś, kto potrafi sprostać roli lidera największego kraju, bo to się łączy z ogromną liczbą obowiązków i wielką odpowiedzialnością”. Gdy rok wcześniej LeBron stanął na podium obok Obamy, krzyknął do kamer: „Mamo, udało mi się!”. Tym razem zażartował, że „potrzebuje tygodnia wolnego, tak jak cała drużyna Heat”. Obama również dowcipkował: „Przedstawiciele Kongresu z obu opcji politycznych solidarnie dopingują wasz zespół. Wiemy, że nic nie zbliża Amerykanów równie skutecznie jak Miami Heat”. Jednocześnie James stał się prawdziwą sensacją mediów społecznościowych, ale bynajmniej nie w taki sposób, w jaki by sobie tego życzył. Internauci zaczęli tak zwany „LeBroning” – publikowanie na YouTubie zabawych materiałów filmowych, gdzie ktoś naśladował lidera Heat upadającego na parkiet i domagającego się przewinienia. Było to odpowiedzią na jego skargi po meczu z Nets. „Ciągle nie mogę się nadziwić, że publiczność nie daje Jamesowi należytego respektu. Czy w latach dziewięćdziesiątych ktoś odważyłby się na podobne żarty z Michaela Jordana?”, zastanawiał się naczelny hejter LeBrona, Skip Bayless. Analitycy zauważyli także, że osiągnięcia statystyczne „Króla” nieznacznie spadły w porównaniu z poprzednim rokiem. Większość znajdowała jednak obiektywne wytłumaczenie tego faktu. „LeBron prowadzi Heat do jednego z najlepszych startów w historii, i to pomimo poważnych problemów zdrowotnych. Przed każdym meczem musi dokładnie przeanalizować, jak się czuje, kogo ma do swojej dyspozycji na parkiecie i ile musi dać z siebie w danym momencie, aby poprowadzić zespół do zwycięstwa”, napisał Michael Wallace. J.A. Adande dodał na łamach „ESPN”: „Jest w szczytowym punkcie swojej kariery. Nigdy nie grał lepiej. Nigdy nie rozumiał koszykówki bardziej niż obecnie. Wystarczy spojrzeć na jego niesamowitą skuteczność z gry. Najbardziej zdumiewa mnie jednak fakt, że jego atletyzm jest ciągle na tym samym poziomie, mimo że spędził już dziewięć i pół sezonu w NBA”. James Herbert z „Hardwood Paroxyms” dodał: „Jest lepszy niż kiedykolwiek wcześniej, nawet jeśli statystyki wskazują na coś innego. Zwiększył swoją efektywność i w każdej chwili jest w stanie zdominować grę po obu stronach parkietu”. Sam James przyznał, że czasem zazdrości Durantowi liczby rzutów w kolejnych spotkaniach. „Bywa, że patrzę na statystyki z kolejnych spotkań i widzę, że miał skuteczność z gry 16/32 i 14/34. Myślę sobie wtedy: o cholera! Widzę, że sam miałem 12/16 i zastanawiam się, dlaczego nie oddałem sześciu albo siedmiu rzutów więcej. Na pewno zacząłem zwracać na to uwagę”. Kryzys Heat pogłębił się w konfrontacji z Wizards, którzy rozbili mistrzów na własnym parkiecie 114:97, zadając im trzecią porażkę z rzędu. Tylko Bosh stanął na wysokości zadania (26 punktów, 7 zbiórek), podczas gdy LeBron i Wade rozegrali słabsze spotkanie. Jedynym plusem dla obrońców tytułu był wielce oczekiwany debiut Odena – byłego numeru jeden w drafcie 2007 roku, a później walczącego z nałogiem alkoholika – który wreszcie rozegrał swój pierwszy mecz w NBA po przerwie wynoszącej dokładnie 1501 dni. Przyzwoicie w tej konfrontacji wypadł nasz Gortat (12

punktów, 9 zbiórek). Heat w końcu przełamali złą passę, wygrywając w Filadelfii 101:86, chociaż Wade w swoje trzydzieste drugie urodziny znów zaprezentował fatalną dyspozycję, niewiele pomagając drużynie. LeBron napisał na Twitterze: „Niezależnie od tego, co się stanie – bracia na zawsze”. Wzbudziło to kolejne spekulacje na temat możliwego odejścia z Miami w najbliższej przyszłości Jamesa… albo Wade’a. Później jednak MVP ligi się rozpisał: „Przyszedłem do Miami z dwóch powodów – aby grać z tobą i aby zdobyć mistrzowskie tytuły. Przyjaźń, którą nawiązaliśmy na obozie przed draftem, zawsze była czysta i szczera. Oczywiście nie spodziewaliśmy się, że w przyszłości zostaniemy kolegami z drużyny, a także nie przeczuwaliśmy towarzyszących temu konsekwencji”. James wyjaśnił podczas spotkania z dziennikarzami, że „bardziej koncentrował się na aspekcie przyjaźni niż przyszłości, a każdy może interpretować jego słowa inaczej”. Heat nie przekonali nikogo w kolejnym meczu, wygranym dopiero po dogrywce z przeciętną (aby nie powiedzieć słabą) drużyną Charlotte Bobcats. LeBron znów musiał wziąć odpowiedzialność na siebie (34 punkty, 8 zbiórek i 6 asyst), ponieważ jego partnerzy popełniali błąd za błędem. Sam również miał swoje lepsze i gorsze momenty – po trafieniu pierwszych 5 rzutów spudłował 9 kolejnych, aby… trafić 8 z 11 w czwartej kwarcie i doliczonym czasie gry. „Zobaczyłem odrobinę determinacji w naszym zespole. Zawodnicy nie byli zadowoleni ze swojej gry i po przerwie postanowili wziąć się do roboty, co przełożyło się na lepszą obronę”, mówił Spoelstra. Styczeń okazał się dla Heat wyjątkowo niepomyślny, czego kulminacją była klęska w konfrontacji z Atlanta Hawks 114:121. Heat pozwolili na zdobycie rekordowej liczby punktów rywalowi niesłynącemu raczej z wybitnej ofensywy. Pod względem obrony zespołowej był to najgorszy mecz obrońców tytułu w całym sezonie. Nieobecność Wade’a, narzekającego na ból raz jednego, raz drugiego kolana, zaczynała być poważnym problemem. W tym momencie gwiazdor numer dwa w ekipie z Miami opuścił dwanaście z czterdziestu dwóch rozegranych spotkań, a Heat mieli piętnasty bilans miesiąca w NBA, zaledwie 5:5. „Nie ukrywam, że jest to dla nas trudna sytuacja – przyznał w końcu James. – Ta drużyna jest zbudowana na określonej »chemii« oraz jedności, tak więc absencja Dwyane’a robi różnicę. Zaburza nasz naturalny rytm. Nie jestem jednak doktorem i nie wiem, kiedy będzie gotów na sto procent. Do tego czasu musimy się wziąć w garść i zacząć grać lepiej. Nie szukamy wymówek, ale naprawdę nie jest nam łatwo”. W poprzednim sezonie w meczach bez Wade’a Heat mieli bilans 11:2, teraz zaledwie 6:6. „W ubiegłym roku, gdy Dwyane wypadał ze składu, na jego miejsce wchodził Mike Miller, który doskonale znał nasz system i potrafił się dopasować. Teraz w podobnych sytuacjach szansę dostają zawodnicy, którzy nie mają za sobą takiej praktyki oraz doświadczenia z ważnych meczów. To był duży atut Mike’a”, oceniał na chłodno „King”. Pod nieobecność Wade’a Spoelstra zaczął częściej wykorzystywać trzydziestoośmioletniego Allena, który w konsekwencji rzucał na najniższym procencie skuteczności w całej karierze. Najgorzej radził sobie w starciach z Pacers. W dwunastu meczach z tym przeciwnikiem na przełomie dwóch ostatnich lat zdobywał średnio niespełna 6 punktów przy fatalnej skuteczności 28 procent. „Poziom paniki w obozie Heat w skali od jeden do dziesięciu na chwilę obecną oceniłbym na dziewięć. Powiem więcej: ekipa z Miami ma szanse pokonać Indiana Pacers w playoffach tylko wówczas, gdy LeBron będzie grał na szczytowym poziomie Michaela Jordana z lat dziewięćdziesiątych”, mówił Stephen A. Smith w programie First Take. Z kolei znany analityk Charley Rosen przestrzegał na łamach serwisu Hoopshype: „Jeden zawodnik, a mianowicie Lance Stephenson, jest asem w rękawie i kluczem do zdetronizowania Heat przez Pacers. Balansuje on pomiędzy szaleństwem i geniuszem. Wszystko zależy od tego, które oblicze pokaże”.

WYWIAD Z PAULEM GEORGE’EM (grudzień 2013) Jak logicznie wytłumaczyć ostatnie sukcesy waszej drużyny? Wszyscy mamy dokładnie określone role i wiemy, czego możemy się po sobie spodziewać. W czym obecny zespół Pacers jest lepszy od tego z poprzedniego sezonu? Wiedziałem, że ta drużyna ma olbrzymi potencjał i w końcu zacznie grać na tak wysokim poziomie. Nie oczekiwałem jednak, że tak szybko dojrzeje. To stanowi wielką różnicę. Wygrywamy zarówno mecze, w których mamy dużą przewagę, jak i takie, gdzie wynik waży się do samego końca, a jednak decydująca akcja należy do nas. Czy wyrównana seria z Miami w ostatnich playoffach zbliżyła was do siebie i natchnęła wiarą w przyszłość? Absolutnie. Wspólnie postanowiliśmy, że latem będziemy trenować indywidualnie i na obóz przygotowawczy każdy z nas wróci z poprawionym przynajmniej jednym elementem gry. Teraz widać to w kolejnych meczach. To dlatego obecnie idzie nam tak dobrze. Czy wierzysz, że możesz poprowadzić swój zespół do tytułu mistrzowskiego? Oczywiście. Tego lata podciągnąłem się w paru aspektach gry, które powinienem był skorygować już w poprzednich latach, ale – cóż – wszystko wymaga czasu… Na pewno stałem się lepszym zawodnikiem i to może zrobić różnicę na naszą korzyść. Byłem pilnym studentem, przeszedłem twardą szkołę życia i koszykówki. Niewątpliwie lepiej rozumiem tę grę i proces wygrywania. Lepiej znam siebie jako zawodnika. Jestem graczem dojrzalszym i pewnym własnej wartości. Czego się nauczyłeś w ostatnim czasie? Wielu rzeczy. Niżej kozłuję, przez co lepiej kontroluję piłkę. Mam lepsze rozeznanie, kiedy skorzystać z zasłony albo zagrać akcję pick-and-roll. Nauczyłem się także bardziej efektywnej współpracy z wysokimi graczami. Niedawno zdobyłeś 35 punktów i poprowadziłeś Pacers do wygranej w Madison Square Garden nad Knicks, trafiając kluczowe rzuty w dogrywce. W ubiegłym sezonie chyba bałbym się wziąć na siebie tak dużą odpowiedzialność za wynik. Teraz mam większą wiarę w siebie. Czuję, że tego oczekuje ode mnie zespół. Jak ważne jest dla was zajęcie pierwszego miejsca na Wschodzie w sezonie zasadniczym? To będzie szalenie istotne! Wszyscy wiemy, ile znaczy przewaga własnego parkietu w playoffach. Jeśli będziemy mieli szansę na zapewnienie sobie pierwszego miejsca, to na pewno z niej skorzystamy. Aktualnie jesteście numerem jeden z przewagą dwóch zwycięstw nad Miami Heat. Co musicie zrobić, aby utrzymać prowadzenie? Musimy być systematyczni. Nie możemy sobie pozwolić na wahania formy. Kluczowa będzie dyscyplina, trzymanie się planu gry nakreślonego przez sztab trenerski oraz twarda defensywa w każdym meczu. Do tego musimy ufać sobie nawzajem na parkiecie.

ROZDZIAŁ 33

KRÓL W OBRONIE TRONU Przed kolejnym meczem w Bostonie na krześle przy szafce każdego zawodnika położono kartki z napisem (dużymi, czerwonymi literami) „Pamiętajmy, kim jesteśmy”. To był pomysł Spoelstry. „Mógł nam wysłać wiadomość mailem, aby zaoszczędzić na papierze. Najwyraźniej chciał jednak, aby przekaz do nas dotarł”, mówił Bosh. Mimo to Heat omal nie roztrwonili 18-punktowej przewagi i ostatecznie minimalnie pokonali jeden z najgorszych zespołów w lidze, będący w stanie kompletnej przebudowy, 93:86. „Nie możemy lekceważyć żadnego przeciwnika. Każdy się na nas dodatkowo mobilizuje”, mówił James, który 17 ze swoich 29 punktów uzyskał w drugiej połowie. Bosh dołożył 29 punktów i 13 zbiórek, a Wade znów pauzował. Również fatalni w styczniu Los Angeles Lakers podjęli rękawicę w Miami, ale ostatecznie duet James (27 punktów, 13 zbiórek, 6 asyst) – Bosh (31 punktów przy skuteczności 15/22) uchronił mistrzów od kompromitacji. Prawdziwym wyznacznikiem aktualnej formy Heat miało być kolejne starcie, z San Antonio Spurs, czyli wielki rewanż za jeden z najwspanialszych finałów w historii. Rok wcześniej Popovich dał odpocząć swoim gwiazdom w takim spotkaniu i tym razem pewnie żałował, że nie postąpił podobnie. Heat z łatwością zwycieżyli 113:101, głównie dzięki dominującemu Jamesowi (18 punktów, 7 zbiórek, 6 asyst) i Boshowi (24 punkty, 9/10), którzy do znudzenia egzekwowali akcje pick-and-roll, rozrywając defensywę Spurs. Trzeci do brydża, D-Wade, wreszcie wrócił do gry, wchodząc na parkiet jako zmiennik po raz pierwszy od 2008 roku. Na pewno był daleki od optymalnej formy, trafiając zaledwie 3 rzuty i zdobywając 8 punktów, ale i tak wszyscy w Miami odetchnęli z ulgą. „Psychicznie jestem bardzo mocny. Po prostu wiem, że muszę sobie radzić z tymi wszystkimi problemami zdrowotnymi. Zdaję sobie sprawę z własnych ograniczeń”, komentował Wade, pod którego nieobecność Bosh stał się opcją numer dwa w ataku obrońców tytułu. Wydarzeniem tego spotkania było również trzynaście minut na parkiecie rehabilitanta Odena. Center, który nie miał prawa wrócić do NBA po CZTERECH latach leczenia kontuzji, nie tylko wyglądał dobrze, ale w kolejnych akcjach najpierw efektownie zablokował Tima Duncana, a następnie włożył piłkę do kosza ponad głową najlepszego silnego skrzydłowego wszech czasów. „Dzięki Odenowi Heat mogą grać w bardziej tradycyjnym ustawieniu, z typowym centrem na środku”, oceniał Brian Windhorst na łamach „ESPN”.

WYWIAD Z GREGIEM ODENEM Wróciłeś do NBA po długiej przerwie i trafiłeś do najmocniejszej drużyny w lidze. Jak się czujesz, będąc częścią właśnie tego zespołu? Jestem szczęśliwy. To dla mnie wielki zaszczyt, że mogę grać z tymi zawodnikami – przyszłymi członkami Galerii Sław. Jestem wdzięczny Miami Heat, że dostałem od nich tak wspaniałą szansę. Zachowuję pokorę i znam swoje miejsce w szeregu. Czuję, że Heat dali mi drugie życie. Było przecież już po wszystkim, a jednak wyciągnęli mnie z niebytu. Czy rzeczywiście miałeś momenty, gdy myślałeś, że już nigdy nie zagrasz w NBA? Skłamałbym, gdybym powiedział, że nie. Oczywiście, że tak. Byłem bliski całkowitej rezygnacji. W jakim punkcie znajdujesz się obecnie?

W tym momencie liczy się wyłącznie każdy najbliższy mecz. Nie mogę myśleć długofalowo. Staram się za każdym razem powolutku robić postępy – odzyskać siłę w nogach, dynamikę i szybkość. Występujesz w zespole z LeBronem, który potrafi skutecznie grać tyłem do kosza i dominować niczym klasyczny wysoki zawodnik. Jesteś zaskoczony tym, co potrafi? LeBron potrafi wszystko. Wystarczy obejrzeć go w akcji raz, a wiesz, że masz do czynienia z zawodnikiem totalnym. Potrafi dominować w strefie podkoszowej oraz na obwodzie, a także kreuje grę dla pozostałych zawodników. W tym sezonie rzeczywiście bardziej wykorzystuje swoją siłę pod koszem. Jak oceniasz swoją rolę w zespole? Chcę wnosić energię, wchodząc na parkiet z ławki rezerwowych. Moja specjalność to defensywa i zbiórki. Na kolejne spotkanie czekała cała Ameryka. Starcie dwóch najlepszych koszykarzy świata i prawdopodobnie także dwóch najlepszych drużyn w NBA (dla tych, którzy nie doceniają Pacers) budziło olbrzymie emocje. „LeBron jest najlepszym koszykarzem na ziemi, ale w tym momencie jego najważniejszą przewagą nad Durantem są mistrzowskie pierścienie. To jednak lider Thunder jest dla mnie, jak na razie, MVP bieżącego sezonu”, mówił na antenie ESPN P.J. Carle-simo, pierwszy trener Kevina Duranta w NBA (w sezonie 2007/08 w Seattle SuperSonics). Samo spotkanie obnażyło wszystkie wady Heat i wzbudziło poważne niepokoje w obozie mistrzów. Zaczęło się od prowadzenia gospodarzy 15:2, gdy szkoleniowiec OKC Scott Brooks zaskoczył mocno ryzykownym posunięciem, zastępując podstawowego centra Kendricka Perkinsa niskim Jeremym Lambem. Thunder przyspieszyli grę i błyskawicznie zostawili rywali w tyle. Trafiając 16 rzutów z dystansu, ustanowili nowy rekord klubu od czasów przeprowadzki do Oklahoma City (2008). W starciu supergwiazd górą był Durant (33 punkty przy skuteczności 12/23), który dwukrotnie oddał celny rzut tuż pod nosem Jamesa. LeBron miał34 punkty, ale tylko 3 asysty i 3 zbiórki, w mniejszym stopniu kreując niż normalnie grę dla swoich partnerów. W American Airlines Arena zrobiło się cicho jak makiem zasiał. „Mamy do wykonania mnóstwo roboty”, przyznał po meczu Spoelstra. LeBron komplementował rywala, mówiąc, że „nikt na świecie nie jest w stanie zatrzymać Duranta”. Na szczęście Heat zrehabilitowali się w Madison Square Garden, przerywając passę czterech kolejnych zwycięstw miejscowej drużyny i pokonując Knicks 106:91. LeBron był kluczem do sukcesu, notując niemal triple double: 30 punktów, 8 zbiórek i 7 asyst. Do tego zupełnie wyłączył z gry Anthony’ego. Wade wreszcie mu pomógł, zdobywając 22 punkty. „Gdy Dwyane wchodzi pod kosz, wówczas wiesz, że sprawy idą we właściwym kierunku. Bardzo go potrzebujemy”, komentował James. Przed rozpoczęciem długiego tournée po Zachodzie, z terminarzem gęsto wypełnionym spotkaniami z czołowymi drużynami ligi, lider Heat emanował optymizmem. „Poza stratami i punktami rywali z kontrataków, na które pozwoliliśmy w spotkaniu z OKC, gramy naprawdę dobrze. Widać, że wracamy do optymalnej formy”. Za punkt przełomowy obrońcy tytułu przyjęli Super Bowl. Rok wcześniej właśnie to wydarzenie posłużyło jako inspiracja do wzniesienia się na wyższy poziom i rozpoczęło drugą najdłuższą serię zwycięstw w historii NBA – dwadzieścia siedem kolejnych meczów. „To jest ten moment w trakcie sezonu, kiedy musimy zademonstrować naszą siłę. Od kilku miesięcy ciężko pracujemy i nie jesteśmy jeszcze gotowym produktem. Czasem robimy krok w tył, aby następnie wykonać dwa naprzód – tłumaczył Spoelstra. – To pewnie nie będzie identyczna motywacja, jaką stanowił dla nas Super Bowl w ubiegłym roku. Tym razem

musimy sięgnąć głębiej. Na pewno potrzebujemy magicznego momentu, aby osiągnąć szczytowy punkt rozwoju”. Pierwszym etapem podróży było Los Angeles, gdzie Heat zmierzyli się z bardzo niebezpieczną drużyną Clippers. Zespół Doca Riversa nie mógł co prawda skorzystać tego dnia z dwóch kluczowych zawodników – przyjaciela Jamesa Chrisa Paula oraz superstrzelca J.J. Redi-cka – ale i tak stanowił poważne zagrożenie, z rozgrywającym życiowy sezon Blakiem Griffinem oraz nieobliczalnym Jamalem Crawfordem w składzie. Obaj zdobyli łącznie 74 punkty (Griffin 43, najwięcej w sezonie), ale ostatnie słowo należało do LeBrona. Nie tylko bowiem trafił kluczowy rzut z dystansu w końcówce, zaliczył 31 punktów,12 asyst i 8 zbiórek, ale również – co zdarzyło się chyba po raz pierwszy w historii – bronił zamiennie przeciwko zawodnikom Clippers na wszystkich pięciu pozycjach! „Dlatego powinienem zostać wybrany Defensywnym Zawodnikiem Roku. Nikt nigdy wcześniej nie zrobił niczego podobnego”, tłumaczył lider Heat. „L.J. pokazał cały swój arsenał w defensywie. Bronił graczy na pozycjach od jedynki do piątki, na obwodzie, pod tablicami, w strefie podkoszowej… Zaliczył nawet jeden z tych swoich słynnych bloków z pomocy”, wyliczał Spoelstra. Heat zwyciężyli 116:112, rozpoczynając długie tournée w dobrym stylu. Po meczu LeBron i Wade siedzieli w szatni, śmiejąc się i dyskutując o spotkanym w Staples Center aktorze Jasonie Sudeikisie, który przyszedł ze swoją nową dziewczyną, aktorką Olivią Wilde. „Mówię ci, stary, to się nazywa wygrać główną nagrodę”, mówił Wade. A LeBron dorzucił: „Muszę to Jasonowi oddać. Ona jest bardzo piękna”.

WYWIAD Z CHRISEM BOSHEM Ty, Dwyane i LeBron – bardziej koledzy z zespołu czy przyjaciele? Zdecydowanie przyjaciele! Dwyane i LeBron są dwoma najbliższymi kumplami, jakich kiedykolwiek miałem w swojej drużynie. Obaj nie są egoistami, zawsze troszczą się o dobro zespołu i pozostałych zawodników. Wspaniali goście. Na parkiecie świetnie się uzupełniamy, a poza nim po prostu lubimy fajnie spędzać czas. To pozwoliło nam zbudować świetną relację. Jaki to ma wpływ na sukcesy – jedność w drużynie i atmosfera w szatni? Olbrzymi. Chcesz mieć przyjaciół w swoim zespole. Nie wszystkie dni bywają przyjemne. Zdarzają się gorsze chwile, kiedy potrzebujesz tej bliskości, kogoś, na kim możesz się oprzeć. Nawet jeśli zdarzają się nerwowe wymiany zdań, łatwiej o nich zapominasz i przechodzisz do porządku dziennego. Co jest najlepszą częścią tego doświadczenia z gry dla Miami Heat? Wygrywanie (śmiech)! Rzadko zdarza się, że zespół w NBA dostaje szansę zdobycia dużej liczby tytułów mistrzowskich, a my właśnie znajdujemy się w takim położeniu. Budzimy emocje w całej Ameryce. W każdym meczu uwaga wszystkich skupia się na nas.

WYWIAD Z LEBRONEM JAMESEM Czy jesteś najbardziej wszechstronnym obrońcą w NBA? Spo przypiął mi etykietkę i muszę teraz sprostać jego oczekiwaniom. Jeśli trzeba, to jestem w stanie bronić przeciwko każdemu zawodnikowi w tej lidze. Zrobię wszystko, czego ode mnie oczekuje. Przez te cztery lata zbudowaliśmy wzajemne zaufanie i zrozumienie. To nam pomaga. Nigdy nie wyglądasz na zawodnika zmęczonego. Co robisz, aby utrzymać tak znakomitą formę

fizyczną i świeżość? Podróże, mecze i treningi każdego dnia – to wszystko może męczyć. Jednak w zespole wzajemnie się mobilizujemy, a poza tym organizujemy różne aktywności, które wprowadzają wyluzowany nastrój w szatni. Musimy mieć takie momenty, które pozwolą nam naładować baterie. W ubiegłym sezonie zaraz po Super Bowl złapaliście wiatr w żagle i mieliście tę imponującą serię zwycięstw. Czy jesteś w stanie wyczuć ten moment, kiedy możecie „odjechać” rywalom? Wszystko polega na systematyczności. W tej chwili gramy bardzo dobrą koszykówkę i musimy to kontynuować. Budowanie takiej świadomości trwa. Zajmuje przynajmniej kilka tygodni, a nie dwa– trzy mecze. Czasami zdarza się, że rozgrywasz świetne spotkanie, a mimo wszystko przegrywasz. Generalnie jednak będąc na parkiecie, czujesz, kiedy wszystko należycie funkcjonuje zarówno w ofensywie, jak i w obronie. Czy czujesz, że zrealizowałeś swoje cele sprzed dekady, z czasów, kiedy miałeś osiemnaście lat i trafiłeś do NBA? Na pewno. NBA to są Himalaje koszykówki. Nie ma wyższego poziomu. Świadomość, że mogę odgrywać w tej lidze znaczącą rolę, napawa mnie olbrzymią satysfakcją. Zdarzały się niespodzianki, ale również wspaniałe nagrody. Na pewno nic nie przychodzi za darmo, o czym przekonujesz się na każdym kroku. Czy byłbyś innym koszykarzem, gdybyś musiał spędzić jeden rok w uczelnianej lidze NCAA? Trudno powiedzieć. W Miami mamy mieszankę różnych typów. Ja i Rashard [Lewis] nigdy nie graliśmy na uczelni, Michael[Beasley] i Greg [Oden] odeszli po roku. D-Wade występował w NCAA, a Ray Allen i Shane Battier byli tam gwiazdami. Każda droga jest więc inna. Czy nauczyłbym się czegoś w college’u? Zapewne tak. Życie z dala od rodziny w wieku osiemnastu lat, na uniwersyteckim campusie, z pewnością byłoby wyzwaniem i prawdopodobnie również ciekawym doświadczeniem. Nie żałujesz, że nigdy nie wziąłeś udziału w konkursie wsadów podczas Weekendu Gwiazd? Nie, ponieważ najlepsze wsady wykonuje się w trakcie meczów o stawkę. Blake [Griffin] czy Durant powiedzą ci to samo. Gdybym chociaż potrafił wymyślić coś zupełnie nowego. Nie mam jednak pomysłu na swój udział w konkursie wsadów. Czy sprawdzasz wyniki Pacers w tym sezonie? Sprawdzam, bo generalnie oglądam bardzo dużo koszykówki w telewizji. Niejako mimochodem wiem, jak radzą sobie poszczególne zespoły. Z drugiej strony jako drużyna Heat koncentrujemy się na sobie i na tym, co możemy poprawić, a nie naszych przeciwnikach. Niestety dwa dni później koszykarze Heat sprawili swoim kibicom bardzo przykrą niespodziankę, przegrywając sensacyjnie w Salt Lake City z najgorszą drużyną Konferencji Zachodniej. Asystent w Jazz Sidney Lowe poprosił rozgrywającego Treya Burke’a, aby podczas przedmeczowej rozgrzewki obserwował trening strzelecki Raya Allena. Później debiutant trafił kluczowy rzut w końcówce, umożliwiając gospodarzom zaskakującą wygraną 94:89. LeBron przez cały wieczór nie był sobą, notując najgorszy występ w sezonie. MVP ligi trafił zaledwie 4 z 13 rzutów, zdobywając raptem 13 punktów przeciwko obiektywnie słabej defensywie ekipy z Utah. Czyżby rozkojarzenie albo lekceważenie rywala? Co bardziej szokujące, grający na tej samej pozycji Marvin Williams, znany głównie z tego, że godzinami tylko czeka na obwodzie na okazję do rzutu z dystansu, okazał się lepszy w bezpośrednim pojedynku (23 punkty). „Miałem cztery straty w trzeciej kwarcie i to zupełnie wybiło mnie z rytmu. Takie mecze zdarzają się raz, może dwa razy w roku. To o niczym nie

świadczy”, uspokajał LeBron. Odbił sobie dzień później, urządzając pokaz wsadów na treningu – filmowany amatorską kamerą. Znów pojawiły się krytyczne głosy: dlaczego w takim razie nie wystartuje w oficjalnym konkursie podczas Weekendu Gwiazd? Ale James wolał gromadzić energię na najważniejszą część sezonu. Zanim jednak wybrał się do Nowego Orleanu, miał dwie szanse na zmazanie plamy z Utah, w spotkaniach wyjazdowych z Phoenix Suns i Golden State Warriors. W pełni je wykorzystał. To był powrót tego wściekłego, poirytowanego Jamesa z playoffów w 2012 roku. W Phoenix zdobył 37 punktów i 9 zbiórek, a do tego w kluczowych momentach skutecznie bronił przeciwko rewelacyjnemu Goranowi Dragiciowi, uważanemu przez wielu ekspertów za najlepszego rozgrywającego na Zachodzie w tym sezonie. „Uważam, że przez ostatnie dwa lata zasłużyłem na nagrodę dla Defensywnego Gracza Roku”, powiedział po zakończeniu spotkania, wygranego przez Heat 103:97. W Oakland LeBron rozegrał najlepszy mecz w rozgrywkach zasadniczych, nie tylko zdobywając 36 punktów, 13 zbiórek i 9 asyst, ale przede wszystkim trafiając zwycięski rzut z dystansu ponad rękoma cenionego obrońcy Andrego Iguodali. LeBron wykonał długi krok w lewą stronę, po czym odpalił trójkę z bardzo trudnej pozycji. James nie trafia zwycięskich rzutów? Panikuje w końcówce? Dobre sobie! „Od początku tej akcji wiedziałem, że ostatni rzut będzie należeć do mnie. Świetna ofensywa pokona świetną defensywę w każdej sytuacji”, mówił LeBron, który znów musiał radzić sobie bez pomocy odpoczywającego Wade’a. Jednocześnie dodał, że należy mu się miejsce w koszykarskiej wersji Mount Rushmore, czyli słynnego Wzgórza Prezydentów, obok Michaela Jordana, Larry’ego Birda i Magica Johnsona, co znów wzbudziło kontrowersje. „Na pewno zakończę karierę jako jeden z czterech najwybitniejszych koszykarzy w historii”, oznajmił w wywiadzie dla NBA TV. Okazało się, że LeBron ma złamany nos i musi opuścić mecz z Chicago Bulls, ale rozpędzeni Heat poradzili sobie z tą przeszkodą. Wade (23 punkty) i Bosh (28 punktów) pokazali, że mogą poprowadzić zespół do zwycięstwa nawet przy absencji Króla. James wrócił na kolejny mecz z NY Knicks z wielką czarną maską na twarzy. Niektórzy porównywali go do Batmana, inni do Upiora w Operze, a jeszcze inni do Hannibala Lectera. „Moja gra zupełnie się nie zmieni”, zapowiadał LeBron i słowa dotrzymał. Zdobył 31 punktów przy rewelacyjnej skuteczności 13/19, prowadząc Heat do komfortowej wygranej 108:82. Również kolejne spotkanie z Orlando Magic potwierdziło dominację ekipy z Miami. LeBron swój wieczór miał jednak przede wszystkim w poniedziałek 3 marca, gdy postanowił „wyżyć się” na biednej ekipie Charlotte Bobcats. Kibice, którzy przyszli do American Airlines Arena na ten z pozoru zwykły mecz, nie spodziewali się zapewne, że obejrzą najlepszy statystycznie występ Jamesa w całej jego karierze. Lider Heat wpadł niemal w trans, zdobywając aż 61 punktów i trafiając przy tym 22 spośród 33 rzutów. W pewnym momencie nie spudłował ośmiu kolejnych prób z dystansu! Raz jeszcze potwierdził, że nie ma dla niego rzeczy niemożliwych. Gdy schodził z parkietu po raz ostatni, na niewiele ponad minutę przed końcem, publiczność skandowała głośno: „MVP!”. Po meczu LeBron zapowiedział, że chętnie poleci do Cleveland na ceremonię zastrzeżenia koszulki swojego dobrego kumpla Žydrūnasa Ilgauskasa, co następnie uczynił. Wszystko układało się tak dobrze, że mało kto zauważał nadciągające czarne chmury…

WYWIAD Z KEVINEM DURANTEM Oklahoma City Thunder mają najlepszy bilans na półmetku rozgrywek zasadniczych. Jak to

wytłumaczyć, biorąc pod uwagę długą absencję Russella Westbrooka? Na pewno szczególna pochwała należy się trenerowi, który przygotowuje nas do każdego meczu, wykonując niesamowitą robotę. Cała grupa zawodników prezentuje dużą odporność psychiczną i ducha walki. Nic nie jest w stanie nas zepchnąć z obranej drogi. Zachowujemy jedność i mobilizację. Przegraliśmy kilka spotkań na początku sezonu, ale zupełnie nas to nie zdeprymowało. Podejmując kolejne wyzwania, staramy się być konsekwentni. Analitycy mówią, że jesteś teraz głównym kandydatem do nagrody MVP. Co o tym sądzisz? Takie decyzje nie należą do mnie. Ja tylko staram się grać najlepiej, jak potrafię, i prowadzić swój zespół do zwycięstw. Nie lubię się chwalić ani mówić o sobie. Niech mówią o mnie moje wyniki. W ostatnich tygodniach można było zaobserwować medialną wymianę poglądów pomiędzy tobą i LeBronem. Czy wasza rywalizacja nabiera rumieńców? Nie było żadnej wymiany poglądów, ponieważ ja się na jego temat nie wypowiadałem. Chcę się komunikować za pomocą gry, nie słów. Przygotowuję się skrupulatnie do kolejnych meczów i zostawiam na parkiecie wszystko, co danego dnia mam do zaoferowania. Czy zwracasz uwagę na to, co LeBron i Miami Heat robią w tym sezonie? Nie bardziej niż na inne drużyny. Oczywiście, trudno uciec od mediów społecznościowych… Staram się jednak koncentrować na sobie i na zespole Thunder. Reszta nie ma znaczenia. Nikt nie spodziewał się, że marzec będzie najgorszym miesiącem dla Heat oraz samego LeBrona. Sześć porażek w dziewięciu meczach, w tym z tak słabymi zespołami jak przebudowywani Boston Celtics i Denver Nuggets (u siebie) zadziwiło nawet największych krytyków mistrzowskiej drużyny. Spoelstra próbował różnych rozwiązań, nawet przesuwając Odena do pierwszej piątki (jednocześnie ciągle ograniczając jego liczbę minut na parkiecie), ale obrońcy tytułu zderzyli się ze ścianą niemożności. James miał jeden doskonały występ – jak zwykle – w Cleveland, gdzie zdobył 25 punktów w pierwszej kwarcie (łącznie 43), ale znów zaczął zawodzić w decydujących fragmentach, jak za dawnych, „młodzieńczych” lat. Jednocześnie powiedział coś bardzo niepokojącego, a mianowicie że powrót Wade’a do optymalnej formy „zaszkodził jego grze”, co krytycy w stylu Baylessa odebrali jako możliwą rysę na przyjaźni i współpracy dwóch gwiazd. Pojawiły się porównania do turbulencji na linii Westbrook – Durant w Oklahoma City. Sam Wade oceniał: „Ciągle wierzę w ten zespół. Gdy wszyscy jesteśmy zdrowi, możemy pokonać każdego przeciwnika i sięgać po kolejne tytuły”. Bosh dodawał po porażce z Bostonem: „Nie jesteśmy przyzwyczajeni do tak niestabilnej formy zespołu. Chyba ciągle szukamy odpowiednich rotacji i rozwiązań na parkiecie. Nie jestem jednak zaniepokojony, bardziej wkurzony, bo takie występy nie powinny mieć miejsca”. W trakcie tej serii Heat zdarzały się lepsze mecze, jak choćby wygrana 113:104 z silnymi Rockets, gdy każdy z Wielkiej Trójki zagrał na wysokim poziomie, niemniej niepokój pozostał. „Przez trzy lata nie mieliśmy takiego kryzysu, który przyszedł nagle i znikąd. Nikt jednak nie obiecywał, że będzie łatwo. Przed nami kolejne wyzwanie, z którym musimy się zmierzyć”.

EPILOG

KU (JESZCZE) LEPSZEJ PRZYSZŁOŚCI Co się stanie z Miami Heat, jeśli LeBron zdecyduje się na zmianę otoczenia? Jaki to miałoby wpływ na dalszą karierę Wade’a? Sam Dwyane postawił sprawy jasno pod koniec ubiegłego roku: „To miałoby olbrzymi wpływ na wszelkie aspekty związane ze mną i zespołem. Mam trzydzieści jeden lat, trzy tytuły na koncie i przy dobrym układzie jeszcze cztery–pięć lat gry na solidnym poziomie. Osiągnąłem wszystko. Nie mam już nic do udowodnienia. Gram dla kolejnych tytułów, braterstwa w drużynie oraz z miłości do koszykówki. W każdej chwili mogę jednak odejść, zakończyć karierę z poczuciem spełnienia”. „Byłoby świetnie, gdyby LeBron zdecydował się na powrót do Cleveland. Moim zdaniem nigdy nie powinien stamtąd odchodzić – powiedział Charles Barkley w wywiadzie dla »US Today«. – Cavs mają wspaniałych kibiców. Heat niekoniecznie. Ludzie wychodzili z hali przed końcem meczu numer sześć finału ze Spurs. Tak nie zachowuje się wierna publiczność”. Sam LeBron stwierdził: „Chciałbym spędzić resztę kariery w Miami i walczyć o kolejne mistrzostwa. To byłoby idealne rozwiązanie. Nie wiemy jednak, jak sprawy się potoczą po zakończeniu sezonu. Taka jest natura tego biznesu. Nie wiesz, co przyniesie jutro”. Pat Riley uciszał wszelkie spekulacje: „Gdy nadejdzie rok 2014, będziemy gotowi… Podobnie jak byliśmy gotowi cztery lata wcześniej. Będziemy elastyczni, bierzemy pod uwagę każdy wariant”. Brylantynowy Pat zachowywał stoicki spokój. Niczym wytrawny pokerzysta wiedział, że ma w ręku najlepsze karty. „Szanse są pięćdziesiąt na pięćdziesiąt. LeBron nadal jest właścicielem wielkiej rezydencji w Akron, nie bez przyczyny – mówił w styczniu Stephen A. Smith. – Micky Arison jest wspaniałym właścicielem, a Miami Heat fantastyczną organizacją. Nikt o zdrowych zmysłach nie powinien nawet rozważać odejścia z tego klubu. LeBron czuje jednak silną więź z rodzinnymi stronami. To jest jego dom. On ma coś w sobie, w środku, co każe mu myśleć, że ma dług wobec Cleveland, który musi spłacić po wypełnieniu swojej misji w Miami”. Dwa miesiące później Cavs znajdowali się jednak w fatalnym położeniu, bez szans choćby na ósme miejsce na Wschodzie. Anthony Bennett okazał się być może najgorszym numerem jeden draftu w historii, za co posadą zapłacił generalny menedżer Chris Grant. Do tego młode gwiazdy Kyrie Irving i Deon Waiters zamiast współpracować na obwodzie, kłóciły się o to, kto powinien być częściej przy piłce. „LeBron byłby szaleńcem, gdyby z własnej woli dołączył do tego cyrku”, komentował Smith. Tym bardziej że swojej drugiej szansy nie wykorzystał Mike Brown – jego dobry znajomy z dawnych lat, którego warsztat został obnażony po raz kolejny po nieudanym epizodzie w Los Angeles Lakers. Cóż, przekonamy się latem… „Decyzja numer dwa”? Być może, ale teraz Król na potwierdzenie swojej wielkości ma królewskie pierścienie. I tego nikt nie jest w stanie zakwestionować. Jak powiedział sam Barack Obama w niedawnym wywiadzie telewizyjnym dla TNT: „Nie ma drugiego koszykarza, który łączyłby ten wzrost, siłę i umiejętności. LeBron może dominować na parkietach NBA nawet przez najbliższe osiem–dziesięć lat”. Jestem przekonany, że wtedy powstanie druga część tej książki. A może nawet i kolejne? Los Angelesmarzec 2014

POSŁOWIE Pamiętam ten czerwcowy upalny wieczór w nowojorskiej Madison Square Garden, gdy jako reporter „Przeglądu Sportowego” przyleciałem na kilka dni na ceremonię draftu ligi NBA, w którym po raz pierwszy wybierano dwóch Polaków oraz przy okazji także nastolatka o nazwisku LeBron James. Pamiętam, że do warszawskiego mieszkania przywiozłem wtedy między innymi okładkę magazynu „ESPN” z wielkim zdjęciem dziecięcej twarzy zawodnika okrzykniętego powszechnie „Wybrańcem” oraz „przyszłością koszykówki”. Nikt nigdy wcześniej nie rozpoczynał zawodowej kariery z takim bagażem oczekiwań, nawet Magic Johnson i Michael Jordan, choć również nikt nie posiadał na koncie – bagatelka! – stu milionów dolarów przed rozegraniem choćby jednego meczu. LeBron nie miał lekkiego życia od pierwszego dnia w NBA, choć zapewne żyło mu się poza parkietem łatwiej niż wielu innym dzieciakom wychowanym w slumsach przemysłowego, zasmrodzonego Akronu – bez ojca i stałego dachu nad głową, w teoretycznie beznadziejnej sytuacji. James uczył się walki o swoje od małego. To go wzmocniło i uczyniło mistrzem, a zarazem najbardziej rozpoznawalnym, obok Leo Messiego i Cristiano Ronaldo, sportowcem świata. Poleciałem również na otwarcie sezonu 2003/04 – znów do Nowego Jorku. Pamiętam, jak siedzieliśmy w barze na Penn Station z kolegą Michałem Tomasikiem z „Życia Warszawy” i oglądaliśmy transmisję z debiutu nowego gwiazdora w barwach Cavs w konfrontacji z czołową drużyną ligi Sacramento Kings. Mniej więcej w przerwie popatrzyliśmy na siebie i doszliśmy do oczywistej konkluzji – ten dzieciak jest niesamowity. Zdecydowałem się spędzić ponad rok na zbieraniu materiałów, przeglądaniu dziesiątków książek, tysięcy publikacji oraz milionów stron internetowych, aby przedstawić obraz sportowca wyjątkowego – powszechnie lubianego, budzącego sympatię oraz oddanego idei gry zespołowej. W przeciwieństwie do Kobego Bryanta, z którym porównywano go przez wiele lat, nie „ja” było dla niego najważniejsze. Stał się swoistą hybrydą – zawodnikiem dominującym we wszelkich możliwych kategoriach statystycznych. Potrafił grać na każdej pozycji od rozgrywającego do centra, narzucał nowe trendy, od nowa definiował koszykarskie standardy. LeBrona nie można zamknąć w żadnej szufladce. Dobrze to ujął jego były kolega z drużyny Juwan Howard, mówiąc: „On nie jest drugim Jordanem, ale nie będzie też drugiego LeBrona Jamesa”. Dwaj wielcy mistrzowie, ale zarazem zupełnie inne charaktery. Nie ulega jednak wątpliwości, że w tej chwili żyjemy w epoce Jamesa. Na naszych oczach szczyt swojej kariery przeżywa jeden z najlepszych (dwóch? Trzech? Pięciu?) koszykarzy w historii. LeBron postawił kropkę nad i, zdobywając mistrzowskie tytuły w latach 2012 i 2013. Gdy piszę te słowa, właśnie rozgrywa ostatnie dwa miesiące sezonu zasadniczego 2013/14, prowadząc Heat do możliwej obrony tytułu i historycznego threepeatu25. Postanowiłem się w tej książce skupić na okresie jego gry w Miami, bo po pierwsze, mieszkając od sześciu lat w Ameryce, towarzyszyłem mu w wielu etapach tej podróży, a po drugie lata te definiują całą jego dotychczasową karierę, oznaczają wejście na koszykarski Olimp i rozwianie ostatnich wątpliwości. Sporo miejsca poświęciłem kontrowersyjnej „Decyzji”, gdyż podobnego spektaklu medialnego nie obejrzeliśmy nigdy wcześniej ani prawdopodobnie nigdy już nie zobaczymy. LeBron z dnia na dzień stał się wrogiem publicznym, sportowcem powszechnie potępianym i chyba jednak niezrozumianym. Tego dnia stał mi się również znacznie bliższy.

Sam wiosną 2008 roku spakowałem walizki i nie znając nikogo, poleciałem do Los Angeles, zostawiając na miejscu dwie dobrze płatne prace: komentatora sportowego w Sportklubie i dziennikarza w „Życiu Warszawy”, a także piękne mieszkanie w Warszawie oraz (ech, nie mogę odżałować) dziesiątki pięknych Polek. Postanowiłem jednak postawić wszystko na jedną kartę i zmierzyć się ze swoimi najskrytszymi marzeniami. Pragnąłem spędzić cały sezon jako reporter przy Los Angeles Lakers, ukończyć szkołę aktorską, zagrać w jednym filmie i wystąpić na scenie słynnego komediowego klubu Comedy Store. Po sześciu latach ciężkiej pracy i wielu wyrzeczeń udało mi się osiągnąć wszystkie cele, choć – podobnie jak LeBron, lecz na nieporównywalnie mniejszą skalę – musiałem zmagać się z zawiścią i negatywnymi komentarzami. Swoje oberwałem, ale taki już jestem, że gdy sobie coś założę, nie ma takiej opcji, abym zszedł z obranej drogi, dopóki tego nie osiągnę. Najtrudniejszy był rok 2011, kiedy przez kilka miesięcy czekałem na decyzję w sprawie przyznania mi zielonej karty (którą dostałem ostatecznie za „wybitne zasługi w propagowaniu amerykańskiego sportu w świecie”) i nie mogłem pracować. Byłem zawieszony w próżni. Żyłem z oszczędności, które się kończyły. Z Polski dochodziły mnie złośliwe komentarze, że „zwariowałem” i „się ośmieszam”. Ja tylko zaciskałem zęby i harowałem – od szóstej rano do pierwszej w nocy. Siedem dni w tygodniu, cztery tygodnie w miesiącu, dwanaście miesięcy w roku. W tym samym czasie LeBron przegrywał Finał NBA z Miami Heat. W kiepskim stylu. Krytyka go miażdżyła, zrzucała na kolana, tłamsiła. On jednak miał w sobie siłę, aby przezwyciężyć złą passę i rok później wzbić się na absolutne wyżyny. Ja musiałem znaleźć w sobie siłę, aby pokonać własne słabości, udowodnić coś przede wszystkim sobie i zaznać satysfakcji. Udało się. Już w 2012 roku wszystko zaczęło się układać. Nigdy nie musiałem tak ciężko pracować, ale nagroda jest cudowna. Ci nieliczni, którzy przy mnie zostali, stanowią moje wąskie grono przyjaciół. Podobnie LeBron nadal otacza się kolegami z Fab Five, którzy w szkole średniej zastępowali mu rodzinę. Aha, jeszcze jedno, o czym pewnie nie wiecie – w sumie jednak jest ode mnie i sławniejszy, i bogatszy. Tak jakiś bilion razy. Od sześciu sezonów śledzę z bliska Lakers, jestem na prawie każdym meczu i na pewno w niedalekiej przyszłości napiszę książkę o tej drużynie. Publikuję regularnie w Wielkiej Brytanii, USA, Japonii i Polsce. Byłem w dwóch prestiżowych szkołach aktorskich, zagrałem w ponad dwudziestu filmach i kilku serialach. Wreszcie – produkuję i prowadzę największe show w Comedy Store, które od roku jest największym hitem w mieście. Po co to piszę? Bo warto czasem podejmować trudne wybory. Warto walczyć o najwyższe cele, które dla każdego są oczywiście inne. Dla jednego będzie to przebiegnięcie maratonu, dla drugiego skok na spadochronie, a dla jeszcze innego – noc z Miss Polonią. LeBron zapowiada, że kiedyś wróci do Cleveland. Ja pewnie kiedyś wrócę do Warszawy albo rodzinnego Wrocławia, z poczuciem satysfakcji i dobrze wykonanej roboty. W trakcie pisania tej książki zrozumiałem, że James jest mi bardzo bliski. „Co cię nie zabije, to cię wzmocni”. On to dobrze wie. W tym miejscu muszę podziękować wielu osobom, bez których powstanie tej książki nie byłoby możliwe, a w pierwszej kolejności: wiceprezesowi Miami Heat Timowi Donovanowi za organizowanie wywiadów z trenerem i zawodnikami, wiceprezesowi L.A. Clippers Sethowi Burtonowi i wiceprezesowi L.A. Lakers Johnowi Blackowi, władzom NBA i NBA Europe z Tomem Marchesim i Catherine Mumford. Na specjalne podziękowanie zasługują koledzy po fachu – J.A. Adande, Brian Windhorst, Arash Markazi, Mary Schmitt Boyer, Stephen A. Smith, Dave McMenamin – oraz zawodnicy, trenerzy i osoby ze środowiska – Erik Spoelstra, Mike D’Antoni, Chris Paul, Antawn Jamison, Anderson Varejao, Greg Oden, Chris Bosh, Dwyane Wade, Mario Chalmers, Ray

Allen, Shane Battier, Norris Cole, Mo Williams, Jamal Crawford, Kevin Durant, Paul George, Thabo Sefolosha, Mike Miller, Juwan Howard, Marcin Gortat, Michał Micielski, Udonis Haslem, Pat Riley, Doc Rivers oraz wreszcie sam LeBron. Podczas pracy nad książką miałem okazję przekonać się, że Miami Heat zasłużyli na miano jednego z najbardziej profesjonalnych i najlepiej zorganizowanych klubów sportowych świata. W książce wykorzystałem fragmenty następujących publikacji: LeBron’s Dream, Making of The MVP, LeBron: Believe the Hype oraz Book of Basketball Billa Simmonsa, a także materiały „ESPN”, „USA Today”, NBC, CBS, ABC, SLAM, „Sports Illustrated”, „Los Angeles Times”, „New York Times”, „New York Post”, „Miami Herald” i „Cleveland Plain Dealer”. Wreszcie osobiste podziękowania składam Michałowi Hernesowi – wspaniałemu wrocławskiemu dziennikarzowi, serdecznemu koledze, bez pomocy którego ta książka nigdy by nie powstała, rodzicom, Janowi i Halinie, siostrze Małgosi, kolegom z magazynu „MVP”, właścicielom i menedżerowi Comedy Store oraz szefom wydawnictwa SQN. Tak, podlizuję się, aby wydali mi kolejne książki, ale co tam! Pisząc biografię LeBrona, chciałem, aby jej lektura stanowiła uzupełnienie pasjonujących rozgrywek NBA. Marcin HarasimowiczLos Angeles, marzec 2014

UDZIAŁ WZIĘLI Marcin Gortat – najsłynniejszy polski koszykarz wszech czasów. Od 2007 roku w NBA, uczestnik finałów w 2009 roku. Występował w Orlando Magic, Phoenix Suns i Washington Wizards. Na parkietach zawodowej ligi zarobił już trzydzieści pięć milionów dolarów, co czyni go najlepiej zarabiającym polskim sportowcem, tuż przed Robertem Lewandowskim. Jamal Crawford – trzydziestoczteroletni snajper Los Angeles Clippers, znany z wybitnych umiejętności w dryblowaniu piłką oraz rzucaniu ze wszystkich pozycji. Zdobywał 50 albo więcej punktów w jednym meczu dla trzech różnych zespołów (New York Knicks, Chicago Bulls, Golden State Warriors). Laureat nagrody dla Najlepszego Szóstego Gracza NBA w 2010 roku. Anderson Varejao – trzydziestojednoletni zawodnik mogący występować na pozycji silnego skrzydłowego albo centra. Specjalista od zbiórek i gry w obronie, mało przydatny w ofensywie. Od 2004 roku niezmiennie w Cleveland Cavaliers. Reprezentant Brazylii. Zanim trafił do NBA, przez dwa lata występował w Barcelonie. Mo Williams – trzydziestodwuletni kluczowy zmiennik w zespole Portland Trail Blazers. Wcześniej występował w Utah Jazz, Milwaukee Bucks, Cleveland Cavaliers, Los Angeles Clippers i ponownie w Jazz. Uczestnik Meczu Gwiazd w 2009 roku. Brian Windhorst – czołowy dziennikarz koszykarski w „ESPN”. Główny specjalista od LeBrona Jamesa, któremu towarzyszył jako lokalny reporter „Akron Beacon Journal” od czasów szkoły średniej. Następnie pracował w „Cleveland Plain Dealer”. Współautor książek The Franchise: LeBron James and the Remaking of the Cleveland Cavaliers i The Making of an MVP. Od 2010 roku w Miami, gdzie pisze dla „ESPN” o meczach Heat oraz LeBronie. J.A. Adande – od kilku lat czołowy dziennikarz i felietonista „ESPN”, wcześniej związany z „Los Angeles Timesem”, gdzie był głównym reporterem odpowiedzialnym za koszykówkę. Mary Schmitt Boyer – główny reporter „Cleveland Plain Dealer”. Na bieżąco opisywała LeBrona Jamesa w okresie gry dla Cavaliers w latach 2003–2010. Jeździ z zespołem na wszystkie mecze wyjazdowe. Antawn Jamison – trzydziestoośmioletni skrzydłowy, który w lutym został sprzedany przez Los Angeles Clippers do Atlanta Hawks. Grał także w Golden State Warriors, Dallas Mavericks, Washington Wizards, Cleveland Cavaliers i Los Angeles Lakers. Dwukrotny uczestnik Meczu Gwiazd (2005, 2008). Najlepszy Rezerwowy ligi w 2004 roku. Członek reprezentacji USA na mistrzostwach świata w 2006 roku. Zdobył ponad 20 tysięcy punktów na parkietach NBA (jako 39. zawodnik w historii). Juwan Howard – członek słynnego Fab Five, czyli drużyny z uniwersytetu Michigan, która w latach 1991–1993 okazała się ogólnokrajową sensacją. W latach 1994–2013 w NBA, gdzie występował w Washington Bullets (Wizards), Denver Nuggets, Dallas Mavericks, Orlando Magic, Houston Rockets oraz Miami Heat. Weteran dwóch mistrzowskich składów Heat (2012–2013). Uczestnik Meczu Gwiazd w 1996 roku. Obecnie asystent Erika Spoelstry w Miami, odpowiedzialny głównie za pracę z wysokimi graczami. Arash Markazi – dziennikarz „ESPN” mieszkający w Los Angeles, znany z programu Forum. Wcześniej publikował regularnie na łamach „Playboya” i miesięcznika „SLAM”.

Dwyane Wade – najsłynniejszy i najbardziej utytułowany koszykarz w historii Miami Heat, z którymi jest związany od początku kariery w NBA (2003). Trzykrotny mistrz NBA, MVP finałów w 2006 roku. Dziesięciokrotny uczestnik Meczu Gwiazd. Najlepszy snajper NBA w 2009 roku. Złoty medalista olimpijski (2008), brązowy medalista olimpijski (2004) i brązowy medalista mistrzostw świata (2006) z reprezentacją USA. Uważany przez wielu fachowców za jednego z dwudziestu najlepszych koszykarzy w historii. Thabo Sefolosha – trzydziestoletni rzucający obrońca Oklahoma City Thunder, wcześniej w Chicago Bulls. Urodzony w Szwajcarii. Podczas lokautu w NBA (2011) grał krótko w Fenerbahçe Stambuł. Specjalista od defensywy na obwodzie. Mario Chalmers – jego rzut zadecydował o zdobyciu przez Kansas akademickiego mistrzostwa USA w 2007 roku. Od początku kariery w NBA związany z Miami Heat, gdzie występuje na pozycji rozgrywającego. Odegrał ważną rolę w zdobyciu obu mistrzowskich tytułów. Mike Miller – trzydziestoczteroletni skrzydłowy specjalizujący się w rzutach z dystansu. Kluczowy zmiennik w mistrzowskich składach Miami Heat. Obecnie w Memphis Grizzlies, gdzie występował już w latach 2003–2008. Grał również w Orlando Magic, Minnesota Timberwolves i Washington Wizards. Debiutant Roku 2001 w NBA. Reprezentant USA i złoty medalista mistrzostw Ameryki pod egidą FIBA w 2007 roku. Ray Allen – Jeden z najwybitniejszych snajperów z dystansu w historii NBA. Dziesięciokrotny uczestnik Meczu Gwiazd, dwukrotny mistrz NBA (2008, 2013). Występował w Milwaukee Bucks, Seattle SuperSonics, Boston Celtics oraz Miami Heat. Złoty medalista igrzysk olimpijskich w Sydney (2000). Zagrał główną rolę w głośnym filmie Spike’a Lee Gra o honor, wcielając się w rolę Jesusa Shuttleswortha, młodej supergwiazdy koszykówki, narażonej na liczne pokusy. Postać ta była ponoć inspirowana historią nastoletniej legendy Goda Shammgoda, który przez chwilę związany był z Polską i grał w barwach Czarnych Słupsk. Erik Spoelstra – czterdziestotrzyletni główny trener Miami Heat (od 2008 roku). Wychowanek Pata Rileya, który przeprowadził go przez wszystkie szczeble kariery, poczynając od funkcji koordynatora nagrań wideo. Wcześniej przez dwa lata w niemieckim Tus Herten również pełnił funkcję asystenta. Shane Battier – trzydziestopięcioletni skrzydłowy, który był wielką gwiazdą w college’u i poprowadził Duke do akademickiego mistrzostwa USA w 2001 roku. W NBA głównie gracz zadaniowy – specjalista od defensywy, wymuszania fauli w ataku oraz rzutów z dystansu. Często wybierany w anonimowych sondach „jednym z ulubionych zawodników, z którymi chciałbyś grać w jednym zespole”. Występował w Memphis Grizzlies (2001–2006), gdzie był mentorem pierwszego Polaka w NBA, Cezarego Trybańskiego, następnie w Hou-ston Rockets, ponownie w Grizzlies oraz w Miami Heat. Udonis Haslem – trzydziestoczteroletni skrzydłowy, od początku kariery w NBA (2003) występujący w Miami Heat, z którymi zdobył trzy mistrzowskie tytuły (2006, 2012, 2013). Wcześniej, nie będąc wybranym w drafcie, spędził jeden sezon w lidze francuskiej, choć o mały włos nie trafił do wrocławskiego Śląska. Specjalista od defensywy, zbiórek i rzutów z półdystansu. Przez lata podstawowy zawodnik Heat, w obecnym sezonie pełni jednak marginalną rolę w drużynie. Norris Cole – dwudziestopięcioletni dubler Mario Chalmersa na pozycji rozgrywającego w Miami Heat, gdzie gra od 2011 roku. Kluczowy zmiennik w mistrzowskich składach.

Paul George – dwudziestoczteroletni skrzydłowy przez wielu uważany za trzeciego najlepszego koszykarza w NBA zaraz za LeBronem Jamesem i Kevinem Durantem. Gwiazda Indiana Pacers. Dwukrotny uczestnik Meczu Gwiazd, laureat nagrody Most Improved Player w 2013 roku. Greg Oden – dwudziestosześcioletni absolwent uczelni OhioState, wybrany z pierwszym numerem draftu w 2007 roku przez Portland Trail Blazers. Typowany jako „drugie wcielenie Billa Russella” i uważany za fenomenalnego obrońcę, nigdy nie spełnił pokładanych w nim oczekiwań ze względu na chroniczne problemy z kolanami. W latach 2009–2013 w ogóle nie grał w koszykówkę. Później Miami Heat postanowili zaryzykować i wyciągnęli pomocną dłoń. Chris Bosh – trzydziestoletni center Miami Heat, członek Wielkiej Trójki. Dziewięciokrotny uczestnik Meczu Gwiazd, złoty medalista olimpijski (2008) oraz brązowy medalista mistrzostw świata (2006) z reprezentacją USA. Najlepszy strzelec w historii Toronto Raptors, w barwach których występował w latach 2003–2010. Kevin Durant – główny konkurent LeBrona do miana najlepszego koszykarza świata. Dwudziestopięcioletni lider Oklahoma City Thunder. Wybitny snajper, który trzy lata z rzędu (2010– 2012) zostawał najlepszym strzelcem sezonu w NBA. Złoty medalista igrzysk olimpijskich (2012) i mistrzostw świata (2010) z reprezentacją USA. Pięciokrotny uczestnik Meczu Gwiazd. Sportowiec Roku w USA (2010).

Mecz przeciwko Mater Dei był popisem szesnastoletniego LeBrona Fot. John W. McDonough/Getty Images

W koszulce drużyny St Vincent – St Mary stał się najlepszym zawodnikiem szkół średnich w USA. Prasa zaczęła widzieć w nim przyszłą gwiazdę

Fot. Steve Grayson/Getty Images

Finały w 2007 roku były twardą lekcją dla LeBrona. Tutaj w starciu z doświadczoną defensywą Spurs Fot. John W. McDonough/Getty Images

Tak się wszystko zaczęło. Uścisk dłoni komisarza Davida Sterna podczas ceremonii draftu w 2003 roku

Fot. Manny Millan/Getty Images

Wielka radość po zdobyciu pierwszego tytułu

Fot. Ronald Martinez/Getty Images

LeBron i Anderson Varejão Fot. Sporting News Archive/Getty Images

LeBron i Shaq w końcówce czwartej kwarty pamiętnego meczu numer pięć z Bostonem

Fot. David Liam Kyle/Getty Images

LeBron w locie po pierwszy tytuł mistrzowski. Finały Heat – Thunder w 2012 roku Fot. Ronald Martinez/Getty Images

Fot. Mike Ehrmann/Getty Images

Dwukrotny mistrz NBA

Fot. Nathaniel S. Butler/Getty Images

Wielki finał ze Spurs, mecz numer siedem. LeBron w swoim historycznym występie Fot. Kevin C. Cox/Getty Images

LeBron kontra Kevin Durant, czyli Gwiezdny Pojedynek na samym szczycie

Fot. Mike Ehrmann/Getty Images

Dwie wielkie gwiazdy i partnerzy biznesowi wraz z małżonkami. Od lewej: Jay Z, Beyoncé, LeBron, jego żona Savannah Fot. Stephen Lovekin/Getty Images

Wielka Trójka z Miami, czyli niespotykana kolekcja supergwiazd

Fot. Issac Baldizon/Getty Images

LeBron i jego cztery statuetki MVP Fot. Jesse D. Garrabrant/Getty Images

LeBron i Kevin Durant tym razem w jednej drużynie – zdobywając złoty medal olimpijski w Londynie Fot. Christian Petersen/Getty Images

Po prostu najlepszy na świecie Fot. Andrew D. Bernstein/Getty Images

Mecz numer siedem z Indiana Pacers w finale konferencji 2013. Duet James – Wade w poczuciu dobrze wykonanej roboty

Fot. Mike Ehrmann/Getty Images

[1] 1 jard odpowiada 0,91 metra. [2] Biegacz (running back), rozgrywający (quarter back), tylny obrońca (defensive back), skrzydłowy (wide receiver) – nazwy pozycji w futbolu amerykańskim. [3] B to odpowiednik polskiej piątki. A to szóstka. [4] Tylenol – środek przeciwbólowy zawierający paracetamol. [5] Obóz dla zdolnej młodzieży koszykarskiej. [6] Cross-over – zagranie zawodnika kozłującego, który markuje zwód w jedną stronę, a następnie idzie w drugą. [7] No-look pass – podanie bez patrzenia w stronę odbiorcy. [8] Amerykański kierowca wyścigowy. [9] Tak zwany rzut kelnerski, czyli prosta forma rzutu o tablicę w łatwej sytuacji. [10] Pick-and-roll – podstawowe zagranie w koszykówce pomiędzy dwoma zawodnikami, w którym jeden stawia zasłonę dla kozłującego, a następnie „rolluje” pod kosz, gdzie otrzymuje podanie i kończy akcję. [11] Wygranie serii do zera. [12] To jedna z hipotez. Traylor został znaleziony w swoim apartamencie w Isla Verde w Portoryko 11 maja 2011 roku. Oficjalna przyczyna zgonu – atak serca – była kwestionowana przez media. W momencie zgonu miał 34 lata. [13] 1 funt odpowiada 0,54 kilograma. [14] Jump hook – rzut hakiem. [15] Pole position – określenie używane głównie w Formule 1, gdzie kierowca startuje jako pierwszy. Inaczej – najlepsza sytuacja wyjściowa. [16] Pod koniec lutego 2014 r. został wymienony do Atlanta Hawks. [17] Niecelny rzut, po którym piłka nie trafia nawet w obręcz. [18] Role player – zawodnik drugiego planu, zadaniowy. [19] Throwing a kitchen sink at someone – angielski idiom, często używany w terminologii sportowej. Oznacza skierowanie całej strategii defensywnej na jednego zawodnika drużyny przeciwnej. [20] Nawiązanie do powieści Amerykanina Josepha Hellera pod tym samym tytułem. Oznacza sytuację, w której aby osiągnąć cel, należy spełnić dwa wykluczające się warunki. [21] Inside-out – gra „do środka i na zewnątrz”: center albo obsługuje podaniami snajperów na obwodzie, albo sam kończy akcję. [22] Dream shake – zagranie polegające na licznych zwodach, mających na celu oszukanie obrońcy pod koszem. [23] Post up – gra tyłem do kosza w strefie podkoszowej, z rywalem za plecami. [24] Spacing – strategia gry polegająca na zwiększeniu przestrzeni pomiędzy zawodnikami w ataku. Jest ustawiana głównie pod strzelców na obwodzie. [25] Threepeat – zdobycie trzech mistrzowskich tytułów z rzędu (wszystkie przypisy pochodzą od autora).

Spis treści Okładka Strona tytułowa Słowo Gortata LeBron James: ciąg dalszy nastąpi Rozdział 1. Trudne dojrzewanie Rozdział 2. Przyjaźnie, które przetrwały Rozdział 3. A może jednak futbol? Rozdział 4. Na zawsze razem Rozdział 5. Okładka „Sports Illustrated”, czyli świat zwariował Rozdział 6. Cudowne dziecko Ohio Rozdział 7. „The Chosen One” Rozdział 8. Lekcja olimpijskiej pokory Rozdział 9. Mike Brown wchodzi na pokład Rozdział 10. Coach K mówi, że mogę być liderem Rozdział 11. Wreszcie w finale Rozdział 12. W poszukiwaniu drugiej opcji Rozdział 13. Zespół odkupienia Rozdział 14. Najlepsi w NBA. Do czasu Rozdział 15. Pożegnanie Rozdział 16. Decyzja Rozdział 17. Zostawiony na lodzie Rozdział 18. Koszykarscy Beatlesi Rozdział 19. Przystanek Dallas Rozdział 20. Bolesny upadek Rozdział 21. Wreszcie mistrz! Rozdział 22. Zbrodnia, kara i odkupienie Rozdział 23. „Jeśli nie możesz pokonać,to się przyłącz” Rozdział 24. 25, 26… mało! Rozdział 25. Dwa samce alfa Rozdział 26. Thriller w siedmiu aktach Rozdział 27. Miejsce w historii Rozdział 28. Lebron, czyli biznesmen Rozdział 29. Threepeat? Rozdział 30. Witamy w Hollywood! Rozdział 31. Pacers, czyli pretendent pokazuje pazury Rozdział 32. W poszukiwaniu motywacji Rozdział 33. Król w obronie tronu Epilog Ku (jeszcze) lepszej przyszłości Posłowie Udział wzięli Zdjęcia

Strona redakcyjna

LEB RON J AMES KRÓL JEST TYLKO JEDEN? Copyright © by Marcin Harasimowicz 2014 Foreword copyright © by Marcin Gortat 2014 Foreword copyright © by Michał Rutkowski 2014 Copyright © for the Polish edition by Wydawnictwo SQN 2014 Redakcja i korekta – Joanna Mika-Orządała, Kamil Misiek / Editor.net.pl Opracowanie typograficzne i skład – Joanna Pelc Projekt okładki – Paweł Szczepanik / BookOne.pl Front cover photograph: Issac Baldizon / Getty Images Photographs inside the book: Getty Images All rights reserved. Wszelkie prawa zastrzeżone. Książka ani żadna jej część nie może być przedrukowywana aniw jakikolwiek inny sposób reprodukowana czy powielana mechanicznie, fotooptycznie, zapisywana elektronicznie lub magnetycznie, ani odczytywana w środkach publicznego przekazu bez pisemnej zgody wydawcy. Wydanie I, Kraków 2014 ISBN EPUB: 978-83-7924-179-8 ISBN MOBI: 978-83-7924-180-4

Szukaj w dobrych księgarniach i na

www.labotiga.pl www.wsqn.pl

Giganci NBA!

Poznaj Shaqa i Rodmana takich, jakimi są naprawdę. Bez ugrzecznień, poza cenzurą. Zajrzyj za kulisy NBA. Soczyste historie, liczne kontrowersje, dramatyczne wydarzenia i porządna dawka sportowych emocji.

Szukaj w dobrych księgarniach i na

www.labotiga.pl

Koszykówka z SQN Dream Team to porywające spojrzenie na wyjątkową drużynę działającą w wyjątkowych czasach. www.wsqn.pl Rzut bardzo osobisty – szczera opowieść o kulisach, wzlotach, triumfach oraz upadkach i porażkachlegendy polskiej koszykówki.