Magdalena Knedler - N-i-e cal-kie-m bi-al-e Bo-ze Nar-odze-nie

SPIS TREŚCI

20 GRUDNIA 2016 21 GRUDNIA 2016 22 GRUDNIA 2016 23 GRUDNIA 2016 24 GRUDNIA 2016 25 GRUDNIA 2016 OD AUTORKI

Pojezierze Lubuskie, las w pobliżu Wschowy, pensjonat Mścigniew 20 GRUDNIA 2016

1.

Olga po cichu wymknęła się z pokoju i przekręciła klucz w drzwiach. Schody zaskrzypiały niemal od razu, kiedy tylko zeszła z pierwszego stopnia. Zaklęła w duchu. Wiedziała, co inni goście myśleli o jej porannych treningach, i słyszała nawet, jak nazywali nordic walking „wymachiwaniem kijami”. Przyjmowała wprawdzie do wiadomości fakt, że nie każdy musi rozumieć wstawanie o piątej dziesięć i chęć zażycia codziennej dawki ruchu, niezależnie od pogody, ale… bez przesady. Wymachiwanie kijami? Pokonała wreszcie upiornie skrzypiące schody i stanęła w hallu. Usłyszała dziwny dźwięk, przypominający szum wody. Taki szemrzący, szepczący leśny strumyczek. Dziwne… Olga podeszła do okna. Owszem, padał deszcz, a ciężkie krople dzwoniły o szyby, ale to nie był ten dźwięk. Chodziło o coś innego. W hallu panowała ciemność, lekko tylko rozproszona przez mdławe światło nocnej lampki ustawionej na kontuarze. Nie było tam teraz nikogo, co wydało jej się całkiem normalne. Od czterech dni, codziennie o piątej trzydzieści rano, powtarzała ten sam scenariusz – starając się robić jak najmniej hałasu, przemykała do hallu z kijkami do nordic walkingu, wkładała kurtkę i wychodziła na zewnątrz. Trenowała przez godzinę, po czym wracała do pensjonatu. Pan Tomasz, właściciel, zazwyczaj był już wtedy na nogach i sprzątał w hallu. Witał się z nią, jak zwykle rzucał uwagę o tym, że niebezpiecznie jest biegać po lesie o tak wczesnej porze, i zapraszał na szybką poranną kawę. Rozmawiali chwilę, Olga opróżniała małą filiżankę i ruszała na górę, by przed śniadaniem wziąć prysznic. Wszystko to trwało zaledwie od czterech dni, ale zdążyła już przywyknąć. Nie zdziwiła się więc, że i dziś hall był

pusty. A zatem skąd ten dziwny dźwięk? Szum jakby się nasilił. Odeszła od okna i rozejrzała się. Nie, to na pewno nie deszcz. Więc co? Minęła recepcję i ruszyła wzdłuż wąskiego korytarza. Wybór miała w gruncie rzeczy niewielki. Na parterze pensjonatu mieścił się tylko jeden pokój gościnny, mieszkanie właścicieli, jadalnia, kuchnia i palarnia na tyłach. Do pokoju gościnnego przylegała łazienka – jedyna, do której wchodziło się z korytarza, i jedyna z wanną. W pozostałych gospodarze zamontowali prysznice. O tę z wanną okropnie wykłócał się Niemiec. Olga dobrze to pamiętała, bo przyjechali do pensjonatu niemal równocześnie. Nastąpiła jakaś pomyłka przy rezerwacji i Niemiec awanturował się, że musi dostać łazienkę z wanną, bo ma usztywniony bark, a poza tym uwielbia kąpiele i nie rozumie, dlaczego nie miałby zażywać ich podczas swoich krótkich świątecznych wakacji. Właściciel dwoił się i troił, by naprawić błąd. Udało się. Niemiec miał wannę. Zignorował nawet fakt, że odpływ szwankuje i trzeba pilnować, by woda się nie przelała. Atmosfera się oczyściła, wszyscy odetchnęli z ulgą. A teraz to właśnie z tej nieszczęsnej łazienki dochodził dziwny szum. Olga z każdym krokiem zyskiwała co do tego pewność. Szła coraz wolniej, a jednocześnie jej oddech przyspieszył. Poza dziwnym szumem w budynku panowała przerażająca cisza. Coś tu się nie zgadzało… Zrobiła kolejny krok i tym razem usłyszała plaśnięcie, jak gdyby weszła w kałużę. Spojrzała w dół. Stała… w wodzie. Ale skąd na korytarzu wzięła się woda? Wreszcie wpadła na genialny pomysł, by zapalić światło. I zaraz potem dotarło do niej, że stoi w wodzie, a wolałaby jednak nie wystąpić w roli przewodnika prądu, jeśli instalacja ma jakąś wadę. Budynek jest co prawda po remoncie, mimo wszystko w tej sytuacji lepiej darować sobie zapalanie światła. Zresztą spod drzwi łazienki wydostaje się jasna smuga, więc o ile się postara, za chwilę jej wzrok przyzwyczai się do ciemności i będzie w stanie dojrzeć, skąd mniej więcej leje się woda. Cofnęła rękę wyciągniętą już pochopnie w stronę kontaktu. Przezorny zawsze ubezpieczony, a ona nie zamierzała ryzykować. Po dłuższej chwili Olga uniosła głowę i wbiła wzrok w drzwi łazienki. Wiedziała już, skąd wzięła się woda. Powinna się teraz wycofać, obudzić pana Tomasza i wrócić tu z nim. Tak postąpiłaby osoba rozsądna. Ale czy Olga kiedykolwiek zachowywała się w sposób rozsądny? Ruszyła przed siebie, rozchlapując wodę. Zawahała się tylko na moment, zanim nacisnęła klamkę. W łazience, której używał Niemiec, zalana była cała podłoga. Unosiła się w niej woń stęchlizny zmieszana z zapachem mydła. Olga ponownie przypomniała sobie słowa pana Tomasza: „Odpływ szwankuje. Trzeba pilnować, by woda się nie przelała…”. Niemiec nie wziął sobie tego do serca. Właśnie teraz woda szerokim strumieniem wylewała się na podłogę. W wannie Olga ujrzała zarys sylwetki

mężczyzny. Rozpoznała jego płowe włosy, które teraz wydawały się nieco ciemniejsze. Głowa wynurzyła się aż po czoło, oczy były zamknięte. Twarz sina, o ile zdążyła się zorientować. Olga poczuła szarpnięcie w żołądku. Potykając się i ślizgając, wybiegła z łazienki. Nie łudziła się nawet, że Niemiec jeszcze żyje. *** W jadalni zrobiło się tłoczno i duszno. Tomasz Malanowski, właściciel pensjonatu Mścigniew, krążył między stolikami i stawiał na nich filiżanki z kawą lub herbatą. Nie widziała, by robił to wcześniej, w końcu goście potrafili obsłużyć ekspres i czajnik elektryczny. Dziś jednak sytuacja była szczególna. Olga zauważyła, że bardzo starał się nad sobą panować, ale dłonie mu drżały i wydawał się jeszcze bledszy niż zazwyczaj. Nic dziwnego. Na pewno bał się, że ta paskudna historia z utopionym Niemcem odstraszy gości, którzy zaczną się domagać zwrotu pieniędzy za pobyt. Zbliżały się święta, a trupa w wannie nijak nie dało się wykorzystać do podkręcenia bożonarodzeniowej atmosfery. Ci, którzy przed kilkoma dniami zjechali do pensjonatu, marzyli przede wszystkim o tym, by odpocząć, pooddychać świeżym leśnym powietrzem, zjeść pierogi z kapustą i karpia, przyrządzone i podane przez kogoś innego, posiedzieć przy choince, wypić lampkę szampana w sylwestra i z rezygnacją wrócić do rzeczywistości. Pensjonat Malanowskich był wprost stworzony dla ludzi, którzy nie zamierzali przez cały grudzień z obłędem w oczach piec, gotować, sprzątać, biegać po prezenty, bombki i stroiki, a później przez kilka dni obżerać się do nieprzytomności, żeby się nie zmarnowało. Oglądając przy tym Kevina samego w domu, oczywiście. Do Malanowskich przyjeżdżało się po to, by z jednej strony zasmakować w atmosferze świąt, a z drugiej – nie przemęczyć się zanadto. I jeszcze nie doznać paraliżu twarzy na skutek częstego uśmiechania się do tych członków rodziny, których na co dzień ma się ochotę zamordować. W Mścigniewie można było pobyć samemu, a jednocześnie wśród ludzi. Olga miała wrażenie, że każdy przed kimś lub przed czymś tutaj uciekł. Zupełnie jak ona. Teraz jednak przede wszystkim współczuła Tomaszowi Malanowskiemu. Domyślała się, jak trudno było utrzymać taki pensjonat. Stary, dziewiętnastowieczny dworek wciąż wymagał remontu i nieustannie coś się w nim psuło. W zimie zamarzały rury, w lecie burze zrywały dachówki, na jesieni wilgoć dawała się we znaki, a wiosną… Olga nie wiedziała, co działo się wiosną, ale coś zapewne musiało. Mścigniew leżał na odludziu, pod lasem, oddalony o kilka ładnych kilometrów od najbliższych wiosek i kilkanaście od miast. A dokładnie jednego miasta, Wschowy, która również nie była jakąś wielką metropolią. To cud, że taki dom jeszcze całkiem nie popadł w ruinę. W dodatku Malanowski prawie wszystkim zajmował się sam. Redukował koszty, zatrudniając jedynie kucharkę

i sprzątaczkę, przy czym z tą ostatnią dzielił obowiązki. I na dokładkę opiekował się swoją chorą żoną. Olga nie miała pojęcia, co kobiecie dolegało, ale leżała w łóżku i doglądała jej pielęgniarka. O właśnie, pielęgniarkę też trzeba było opłacić. Tak, Malanowski nie miał łatwego życia. Dziwne, że jeszcze nie osiwiał i jakoś się trzymał. Ustawił w hallu wysoką choinkę, którą gęsto przyozdobił bombkami i migającymi lampkami, wszędzie powtykał pachnące gałązki świerku i non stop puszczał świąteczne piosenki. Wszyscy je słyszeli, ale nikt jak dotąd nie zlokalizował odtwarzacza. Głośniki natomiast Malanowski poustawiał chyba w każdym możliwym miejscu… Jeśli goście wyjadą przez ten incydent z utopionym Niemcem, biedny człowiek znajdzie się w opłakanej sytuacji. Nie zjawi się tu przecież nikt na ich miejsce, nie w tej chwili, przed samymi świętami. Przykry wypadek, bardzo przykry. W każdym razie Olga nie zamierzała wyjeżdżać. Była ciekawa, co się teraz wydarzy. Malanowski przyniósł ostatnią filiżankę z kawą i postawił ją przed elegancką damą w średnim wieku. Westchnął ciężko, po czym obrzucił wzrokiem zebranych. Tego ranka wszyscy goście zjawili się w jadalni jednocześnie. Malanowski uśmiechnął się przepraszająco. – Policja powinna być tu niebawem. Karetka już w drodze. A tymczasem… – Policja? To konieczne? – odezwała się elegancka dama. – Obawiam się, że tak, pani Kranz – powiedział właściciel pensjonatu. – Na pewno mają swoje procedury, muszą obejrzeć miejsce… To paskudny wypadek. Paskudny. Nigdy wcześniej nic takiego się tu nie wydarzyło, a prowadzę ten interes od dziesięciu lat. – Dlatego zabronił pan czegokolwiek tam ruszać? Bo należało wezwać policję? Czy podejrzewa pan…? To był młody mężczyzna w wełnianym golfie. Drogim, na tyle, na ile Olga potrafiła takie rzeczy ocenić, ale nie „efektownym”. Przyjechał tu ze swoim ojcem, ponoć wybitnym lekarzem. Sam lekarz miał niewyraźną minę i popijał kawę. Na wieść o wypadku rzucił się Niemcowi na ratunek, ale kiedy przekroczył próg łazienki, jego entuzjazm opadł. Niewiele było tam do zrobienia. Wszyscy zgodzili się co do tego, że należy wezwać karetkę i – najlepiej – radiowóz. Tak należało postąpić w razie niespodziewanego zgonu. Chłopak w golfie zadał więc swoje pytania chyba tylko dlatego, że chciał powiedzieć cokolwiek, a zdziwienie – czy nawet opór – eleganckiej damy było w tej sytuacji osobliwe. Malanowski ponownie podrapał się po głowie. – Nie, ja nic nie myślę, absolutnie nic takiego! – zaprzeczył gwałtownie. – Po prostu wydawało mi się słuszne… – Oczywiście, oczywiście. Proszę się uspokoić. O, herbata dla pana. Nam pan przyniósł, a o sobie nie pomyślał – odezwał się człowiek spod okna. Kolejny młody mężczyzna, nie w wełnianym golfie, ale w kraciastej koszuli

i dżinsach rurkach. Miał stylowo ułożone włosy, równie stylową brodę i pachniał bardzo przyjemnie, choć czuć go było na kilometr. Jedyną skazą na tym perfekcyjnym wizerunku były zaczerwienione dłonie, jak gdyby je sobie kiedyś odmroził. Do pensjonatu przyjechał ze swoją piękną i modną żoną, oszałamiającą blondynką. Pasowali do siebie idealnie. A przynajmniej na pozór… Od razu zapytali o to, czy istnieje możliwość przygotowania dla nich wegańskich potraw wigilijnych. Ćwiczyli jogę i medytowali. Olga nie bardzo rozumiała, dlaczego obchodzą Boże Narodzenie. Ale tutaj nikt nie zadawał zbędnych pytań. Właściciel pensjonatu z wdzięcznością sięgnął po kubek. Olga rozejrzała się dyskretnie. Wszyscy wydawali się poruszeni, ale jak to zwykle bywa – jedni bardziej, drudzy mniej. Elegancka dama w średnim wieku, Grażyna Kranz, co chwilę ubolewała nad tym, że świat zmierza w złym kierunku. Narzekała w sposób bardzo dystyngowany, należało przyznać. Chodziło jej zapewne o to, że Niemiec lubił sobie popić, o czym wszyscy w pensjonacie już zdążyli się dowiedzieć i co prawdopodobnie było przyczyną całego zajścia. A dokładniej – zejścia. Nie on pierwszy w stanie wskazującym przysnął w kąpieli. Grażyna Kranz mogła mieć rację. Olga zerknęła pod okno, na modne małżeństwo. Facet w rurkach, Olivier Potocki, czyścił swoje dizajnerskie okulary, z pewnością zaprojektowane przez Evę Minge lub innego Tommy’ego Hilfigera. Kobieta, Dagmara Potocka, obracała na palcu platynową obrączkę, w którą wetknięto małe diamenciki. Obrączka była tak szeroka, że bez problemu dało się dostrzec detale. Ciekawe, czy temu w rurkach naprawdę dano na imię Olivier. Dalej… Lekarz, który chciał pomóc topielcowi, nadal pił kawę, a jego syn dyskretnie żuł kawałek chleba z masłem. Pewnie był zażenowany, że w ogóle zachciało mu się jeść w takich okolicznościach. Klara Żukowska, kobieta, jak to się teraz mówi, „trzydzieści plus”, siedziała przy stole sztywno wyprostowana, z nieprzeniknionym wyrazem twarzy, i stukała paznokciem w pustą filiżankę. Jako jedyna nie zerkała co chwilę na telefon. Radek Inglot, mężczyzna pod czterdziestkę, nauczyciel języka polskiego, bawił się serwetką. Mieczysław Nowak, pan o siwiejących skroniach, ujmującym uśmiechu i w nienagannie wyprasowanej białej koszuli, również obracał coś na palcu. Olga wiedziała, że to nie obrączka, lecz różaniec. Nowak był praktykującym katolikiem, nie z tych w typie średniowieczno-inkwizycyjnym, ale raczej przykładnym chrześcijaninem, miłosiernie przyglądającym się wszelkim ludzkim przywarom. Przed kilkoma laty stracił żonę i musiał bardzo to przeżyć. Z pewnością zamierzał pozostać jej wiernym. Szkoda. Ciekawi mężczyźni, nawet podstarzali, zawsze idą na zmarnowanie. W jadalni brakowało jedynie właścicielki pensjonatu, pielęgniarki, która się nią opiekowała, i kucharki, zajętej smażeniem jajecznicy i mamrotaniem, że ktoś wybrał sobie tak fatalny moment na opuszczenie tego świata. Sprzątaczka nie

zdążyła jeszcze dojechać i Malanowski dał jej na dziś wolne. A poza tym – komplet. Wszystkie pokoje wynajęte, jeśli wliczyć w to kwaterę nieszczęsnego Niemca. O nim właściwie Olga wiedziała najmniej. Tylko tyle, że pochodził z Dortmundu i lubił kiełbasę i piwo. Idealnie wpasował się w narodowe stereotypy i wydawał się tym faktem bardzo rozbawiony. Jakby było się z czego cieszyć. Wstała od stołu i nie zawracając głowy Malanowskiemu, zrobiła sobie jeszcze jedną herbatę. Wsypała do kubka trzy czubate łyżeczki cukru i wrzuciła do niego dwa plastry cytryny. Wróciła na swoje miejsce i zaczęła ostrożnie dmuchać na gorący płyn. – Powinna pani obejrzeć film o cukrze – odezwał się z przekąsem Olivier w rurkach. – Wiedziałaby pani, jak wpływa na organizm, jakie spustoszenie w nim robi. A cytryna… Nie słyszała pani o tym, że herbata z cytryną prawie na pewno wywołuje alzheimera? – Oli, błagam – szepnęła teatralnie jego żona, zanim Olga zdążyła zareagować. Nie od razu zrozumiała, że „Oli” mówi do niej. I jeszcze, że Dagmara także nie jest zachwycona absurdalnym pomysłem, by pić herbatę z cukrem i cytryną. – Ja wychodzę z założenia, że na coś trzeba umrzeć – mruknęła tylko i kątem oka zauważyła, że Grażyna Kranz uśmiecha się lekko. Być może zaczęliby się nawet spierać o cukrzycę i alzheimera, gdyby nie fakt, że przed pensjonatem pojawiła się wreszcie karetka, a tuż za nią radiowóz. Niemal każda z osób zebranych w jadalni musiała opanować chęć udania się biegiem do hallu. Tak to już jest, pomyślała Olga. Człowiek zawsze da się wkręcić w kryminalną intrygę, nawet jeśli utrzymuje, że nie lubi morderstw i nie jest z natury ciekawski. Wzdrygnęła się nagle. Nie wiedziała, dlaczego na myśl przyszło jej akurat słowo „morderstwo”. 2.

Podinspektor Grzegorz Romanowski z Komendy Powiatowej Policji we Wschowie przeciągnął się i zajrzał do kubka z kawą. Na dnie został może łyk smętnej brunatnej cieczy. Romanowski skrzywił się, obrócił na krześle i zerknął w okno. Na zewnątrz zebrały się ciężkie chmury i nie zanosiło się na to, by deszcz miał dzisiaj przestać padać. Najgorszy grudzień, jaki można sobie wyobrazić. Plucha, błoto, wilgoć… Ohyda. Podinspektor skrzywił się jeszcze bardziej. Zupełnie nie czuł w tym roku atmosfery nadchodzących świąt. Tłumaczył sobie, że wszystkiemu winna jest pogoda, a nie fakt, że przed niespełna rokiem narzeczona porzuciła go dla krawca z Leszna. A przecież planowali ślub. Określenie, że został porzucony przed ołtarzem, nie wydawało się wcale aż takie na wyrost. Romanowski nie był już dwudziesto- ani nawet trzydziestolatkiem, nigdy nie miał

specjalnie romantycznego usposobienia, a jego relację z narzeczoną można by określić bardziej jako zdroworozsądkową niż namiętną, ale… przeżył to wszystko na swój sposób. Nie urodził się jednak wczoraj i wiedział, że takie rzeczy się zdarzają. I trudno. Trzeba robić swoje. Pracować nie tylko wtedy, kiedy przełożony patrzy mu na ręce, a po godzinach znaleźć sobie przyjemne, niekoniecznie ekstremalne, hobby. Romanowski skupił się więc na tym, co miało dla niego jakieś znaczenie. Pełnił funkcję zastępcy naczelnika Wydziału Kryminalnego, a wieczorami oglądał seriale – Doktor House, Mozart In The Jungle, Downton Abbey – choć uważał, że ta ostatnia seria niebezpiecznie zbacza w kierunku telenoweli, filmy Almodóvara i czytał opowiadania Munro. Przez chwilę łudził się nawet, że Almodóvar i Munro – którymi zainteresował się niestety pod wpływem narzeczonej – nauczą go czegoś o kobietach, ale tak się nie stało. Oglądał więc i czytał, bo… lubił. Lubił powściągliwość Munro, zawsze bardzo konkretnej pod względem stylu i fabuły, która, jeśli już zwraca uwagę na jakiś szczegół w tle, robi to celowo. Podobał mu się Volver, w którym Penelope Cruz ma mocno umalowane oczy i duże dekolty. Odpowiadał mu sposób ukazywania emocji. Tych na wierzchu i tych ukrytych, buzujących pod skórą jak wulkan. Grzegorz bardzo lubił także interesujące krawaty, które nosił codziennie. I święta Bożego Narodzenia. Odczuwał dziecięcą radość na widok choinki, czego oczywiście okropnie się wstydził. A w tym roku miał spędzić Boże Narodzenie samotnie. Po raz pierwszy od pięciu lat. Ponura perspektywa, i do tego jeszcze ten cholerny deszcz. Romanowski się zasępił. Usłyszał pukanie do drzwi, ale postanowił je zignorować. I tak wszyscy wiedzieli, że siedział w gabinecie, więc mogli sobie darować formalności. Jedyne, na czym kiedykolwiek dał się tutaj przyłapać, to podżeranie krówek ciągutek z szuflady. Miał podwyższony poziom cholesterolu we krwi i nadciśnienie, więc ciągutki były na czarnej liście. Niestety o tym również wszyscy wiedzieli. Pukanie się powtórzyło i podinspektor mruknął coś pod nosem. Po chwili przez szparę w drzwiach wsunęła się głowa funkcjonariusza, który pojechał niedawno do wypadku w Mścigniewie. Jakiś topielec w wannie, też sobie wybrał moment… Romanowskiego przechodziły ciarki na samą myśl o tym miejscu, a przecież do strachliwych nie należał. Nie rozumiał jednak, jak można dobrowolnie mieszkać w starym dworze pod lasem, z dala od cywilizacji. Owszem, był w stanie pojąć, że ludzie uciekali tam z miejskiej dżungli i zaszywali się na tydzień czy dwa. Ale właściciele? Jak oni to znosili przez okrągły rok? Jak byli w stanie się utrzymać? Słyszał przecież, że żona tego Malanowskiego na coś choruje. Więc jak? – Panie inspektorze, czy ja mogę…? – zapytał nieśmiało funkcjonariusz. Był tu nowy. Przeniósł się z… skądś. Młodszy aspirant… Jak on się

nazywał? Romanowski nie pamiętał. Może faktycznie nie powinien jeść tylu ciągutek? – Proszę – powiedział niechętnie i machnął ręką. – Wróciłem z tego pensjonatu… Mścisław… – Mścigniew. – Tak, właśnie. Przepraszam. – Nie szkodzi. Coś ciekawego? – zapytał podinspektor bez entuzjazmu. Nie pierwszy raz w swojej karierze słyszał o człowieku utopionym we własnej wannie. I niestety wiedział, że często ludzie topili się po pijaku albo pod wpływem innych upiększaczy rzeczywistości. I nie zawsze szwankował odpływ i przelewała się woda. Zdarzało się, że wanna nie była nawet wypełniona po brzegi. – Hm… sam nie wiem, co o tym myśleć. Romanowski cicho jęknął. Uwielbiał takie odpowiedzi i nadgorliwych młodych funkcjonariuszy, którzy bardzo chcieli trafić wreszcie na porządne morderstwo. A że we Wschowie mordercy, jeśli już się trafiali, nie działali w sposób zbyt wyrafinowany… Uniósł brwi i czekał, aż chłopak rozwinie wypowiedź. – Bo widzi pan, inspektorze, tam nikt nic o utopionym facecie nie wie. W sensie – nie potrafią powiedzieć o nim niczego konkretnego. – Ale chyba nie miał obowiązku spowiadać się z całego życia na wejściu, co? Może nie był towarzyski i chciał spędzić urlop w samotności. Co w tym dziwnego? – W sumie nic. A jednak… niby wszystko wygląda na wypadek, wie pan? Facet wszedł do wanny, odkręcił wodę, usnął. Utopił się, woda się przelała. Goście pensjonatu mówią, że lubił wypić, więc pewnie nie był trzeźwy, kiedy zechciał, że tak powiem, zażyć kąpieli. W łazience zastaliśmy bałagan, jak gdyby mężczyzna rozebrał się i po prostu rzucił ciuchy na podłogę. I buty. Brudne, dodam. Nie wszedł do łazienki w kapciach, tylko brudnych butach. – W łazience są tylko te jedne ślady? – Tak. I to też nie wydaje się aż takie dziwne. – Co więc wydaje się dziwne? – Rzuciły mi się w oczy trzy rzeczy. Po pierwsze – kapcie. Jak już mówiłem, facet wszedł do łazienki w brudnych butach, ale kapcie też ze sobą wziął. Leżały pod wanną. A raczej pływały. Dlaczego nie poszedł do łazienki od razu w kapciach? Po drugie – walizka. Przebywał w pensjonacie od czterech dni, ale w ogóle się nie rozpakował. Wszystkie ubrania są wciąż ułożone w walizce, razem z bielizną i kosmetykami. Musiał za każdym razem to wszystko wyjmować. Przyzna pan, że jeśli przyjeżdża się gdzieś nawet na kilka dni, to rozpakowuje się bagaże i umieszcza ciuchy na półkach, a kosmetyki w łazience. Dla wygody, choćby. A on zameldował się na szesnaście dni. I wreszcie po trzecie – wiadro.

– Wiadro? – Wiadro – potwierdził funkcjonariusz z powagą. – Właściciel pensjonatu co rano myje podłogę w hallu. Rozumie pan? Nie sprząta wieczorem, tylko rano, o świcie. Mówi, że wtedy ładnie pachnie, jest świeżo i takie tam. Ma dwa wiadra. Do jednego wlewa płyn, do drugiego czystą wodę. Myje podłogę dwa razy. Najpierw płynem, a potem samą wodą. Dziwna metoda, ale tak go podobno nauczyła babcia czy ktoś tam. I to wiadro z samą wodą, o którym mówię, a dokładnie z resztką wody na dnie, miało na ściankach osad. Taki… jakby z mydła. – Bo skoro zanurzył w nim brudny mop, który wcześniej moczył w płynie, to wiadomo… – Po pierwsze – jeszcze wtedy nic nie zamoczył, bo nie zaczął myć podłogi. Po drugie – z mydła! – Z mydła? – Z mydła! Nie z płynu do podłóg. Powąchałem. Pachniało jak mydło… – Którym mył się topielec? – Romanowski usiłował się nie roześmiać. Młodszy aspirant uniósł do góry palec wskazujący. – To nie wszystko. Znalazłem w tym wiadrze włosy. Dwa. Chłopak zawiesił głos. Romanowski ostatkiem sił powstrzymał się przed uderzeniem głową w blat biurka. Tego się właśnie spodziewał. Afery pseudokryminalnej z użyciem rekwizytu. W tym wypadku – wiadra. Pięknie. – Pomyślałem, że gdyby zbadać ten włos… – Hm? – No, przeprowadzić testy DNA… Bo ja oczywiście ten włos zdjąłem i zabezpieczyłem… – Hm?! – I gdybyśmy wzięli od tych ludzi materiał porównawczy, taki wie pan, na przykład ze szczotek albo ze szklanek, to wiedzielibyśmy, kto… no, ruszał to wiadro. I może okaże się, na przykład, że świętej pamięci nieboszczyk. A wtedy… – Co wtedy? Będziemy wiedzieli, że ruszał wiadro. A co nam to da? – zainteresował się uprzejmie Romanowski, uśmiechając się szeroko. – No… – zająknął się chłopak. – Właśnie. Myślisz, że ktoś nam wyda zgodę na zbadanie włosa i przeprowadzenie testów DNA, żebyśmy mogli się dowiedzieć, kto ruszał wiadro? Funkcjonariusz spuścił głowę i przestąpił z nogi na nogę. Romanowskiemu zrobiło się chłopaka prawie żal. Kiedyś też rozpierała go energia. Było to dawno temu, ale jednak… – Gdzie jest ta walizka? – zapytał. – To znaczy topielca? – Przywiozłem tutaj. – Jak on się nazywał?

– Heine Steiner. Był Niemcem, mieszkał w Dortmundzie. Zaraz będziemy namierzać jakichś jego krewnych. – Bardzo dobrze. Zawołam cię, jeśli będę miał jeszcze jakieś pytania. Chłopak wycofał się z gabinetu ze skwaszoną miną. Chyba naprawdę miał nadzieję, że jego teoria z wiadrem wzbudzi u podinspektora entuzjazm. Romanowski przymknął oczy. Wiadro nie wiadro… coś go w tej historii zainteresowało. Nierozpakowana walizka. Brudne buty. Kapcie pod wanną. Rzeczywiście – wszystko to wyglądało nieco dziwnie. Może i należałoby przyjrzeć się tej sprawie z bliska. Tylko jak? Nie chciał wypłoszyć gości z pensjonatu, to by nie przyniosło absolutnie niczego dobrego. Co więc mu pozostało? Romanowski wysunął się zza biurka. Na początek walizka. A później do kogoś zadzwoni. Wiedział jednak, że ta rozmowa nie będzie łatwa. *** Nie po raz pierwszy w życiu podinspektor Romanowski pomyślał, że wszystkie dziwne wypadki ze skutkiem śmiertelnym należy traktować jak ewentualne morderstwa, a całą scenerię – jak miejsce zbrodni. Pobożne życzenie. Nie łudził się, że w łazience Niemca ktoś zachował środki ostrożności i uważał, by nie zadeptać śladów. Teraz oczywiście Romanowski wysłał do pensjonatu techników, ale nie liczył na wiele. Chciał tylko, by się rozejrzeli. W łazience z pewnością zabezpieczą odciski palców samego Niemca, może też właścicieli pensjonatu i dziewczyny, która przychodzi sprzątać. Ewentualnie zamazane i niewyraźne odciski poprzednich lokatorów. Nikt nie sprząta przecież aż tak dokładnie, by nie został choćby najmniejszy ślad czyjejś obecności. Teraz wszystko da się wykryć. Ale co mu to da? Nie interesowali go poprzedni lokatorzy, a pobranie odcisków palców od pozostałych gości pensjonatu wzbudzi lekką panikę. Nie wiedział, jaką obrać strategię, i nie miał żadnych dowodów na to, że w Mścigniewie popełniono morderstwo. Wątek z wiadrem na razie sobie odpuścił, choć w głębi duszy czuł wdzięczność za zabezpieczenie tego feralnego przedmiotu przez nadgorliwego młodszego aspiranta. Nigdy nie wiadomo, co się przyda. Romanowski włożył rękawiczki i nachylił się nad walizką Steinera. Czyste ciuchy poukładane były w równą kostkę, brudne – zwinięte i poupychane w dużym płóciennym worku. Swetry, dżinsy, podkoszulki, skarpety… Naprawdę, nic ciekawego. Podinspektor mruczał pod nosem z coraz większym niezadowoleniem. Wreszcie zirytował się i wyrzucił wszystko z walizki na folię rozłożoną na stole. Następnie przyjrzał się samej walizce. Obrócił ją do góry dnem. Potrząsnął nią. Obmacał. Zawsze to robił w podobnych sytuacjach, ale rzadko na coś trafiał. Tym razem jednak trafił. Ponownie przejechał dłonią po wewnętrznej stronie walizki. Uśmiechnął się na widok starannie zacerowanego pionowego rozcięcia tuż przy szwie. Naprawdę, ledwo je zauważył. Sięgnął po nożyczki.

Przez kilka kolejnych minut obracał w dłoniach to, co znalazł pod podszewką. Mruczał z coraz większym niezadowoleniem. Wreszcie podjął decyzję i ruszył do gabinetu naczelnika. *** Główną zaletą wsi Lgiń było niewątpliwie jezioro. W lecie zjeżdżali tutaj turyści, choć ostatnio nie tak liczni jak dawniej, a także mieszkańcy Wschowy. Lgiń nie był może konkurencją dla Sławy, ale okolica zawsze wydawała się podinspektorowi Romanowskiemu całkiem ładna, woda w jeziorze dość czysta, a rozmiary tegoż jeziora – rozsądne. Wciąż pamiętał swoją samotną wyprawę łodzią wiosłową przez Jezioro Sławskie. Przecenił się nieco. Wypłynął dzielnie na środek, ale z powrotem miał już nie lada kłopot. W Lginiu takich problemów nie doświadczył. Dlatego też i jezioro, i miejscowość darzył sentymentem. W zimie jednak jakoś go tutaj nie ciągnęło. Zwłaszcza odkąd Wojtek Suzin kupił sobie dom na Wzgórzach Lgińskich – tym dziwnym osiedlu, które z ogródków działkowych przekształciło się w dzielnicę willową, ulokowaną wśród pól i lasów. Wojtek Suzin – były policjant i niegdyś jego najbliższy przyjaciel. Najlepszy detektyw, jakiego w życiu znał. Szkoda, że wybrał taką… dziwną drogę. Romanowski zaparkował samochód w błocie pomiędzy dwoma świerkami i z ociąganiem ruszył przez bramę wjazdową. Nie wiedzieć czemu, wolał zostawić samochód na gruncie neutralnym, nawet jeśli nieco podmokłym. Nie będzie mógł tak łatwo uciec, gdyby ogarnęły go jakieś wątpliwości. Po kilku minutach szybkiego marszu znalazł się przed bardzo gustownym białym domkiem, ze spadzistym brązowym dachem i drewnianymi okiennicami. No dobrze, może Suzin wybrał dziwną drogę, ale z pewnością z finansowego punku widzenia bardziej mu się to opłacało niż praca w policji. I nie miał też, jak to się teraz mówi, parcia na szkło. W mediach udzielał się rzadko i pewnie tylko dlatego nie był osobą zbyt rozpoznawalną. Romanowski miał cichą nadzieję, że jego dawny przyjaciel nie stał się zimnym materialistą i zgodzi się zrobić coś pro bono. W końcu idą święta… Podinspektor wspiął się po stopniach na ganek i nacisnął dzwonek. Serce biło mu wściekle i dręczyły go mgliste podejrzenia, do których dołączyło przekonanie, że w tej chwili bardzo głupio postępuje. Chciał się zabawić w Poirota z powieści Agathy Christie, który zawsze jeździ sobie na wycieczki, rozmawia z ludźmi, popija kawę, kroi tosty z marmoladą w równe kwadraciki, podkręca wąsa, często powtarza „bon” i „naturellement”, a na koniec bezbłędnie wskazuje, kto zabił. I to wszystko bez uciekania się do większości dostępnych obecnie technicznych udogodnień i metod naukowych. Tak, bardzo piękny plan. Poirot potrzebował Hastingsa. Podinspektor nie był jednak pewien, czy role w tej historii zostaną obsadzone po jego myśli. Zamek szczęknął i Romanowski poczuł mdłości. Nie pamiętał, kiedy

ostatnim razem aż tak się denerwował. Chyba na myśl o własnym ślubie. Może to i lepiej, że nigdy do niego nie doszło? – Grzech?! Podinspektor wbił wzrok w mężczyznę, który stał w progu, z dłonią opartą o framugę. Nie bez zazdrości skonstatował, że jego kumpel był teraz bardzo podobny do Roberta Biedronia. – Grzechu! Niech to cholera! Dzwoniłem do ciebie po przeprowadzce i napisałem chyba z pięćdziesiąt maili. Ani razu nie odebrałeś. I nie odpisałeś. Suzin wpatrywał się w Romanowskiego z wyrzutem, a podinspektor poczuł się naprawdę idiotycznie. Na dodatek było mu zimno. Suzinowi chyba też, bo zadrżał i odsunął się na bok. – Wejdź. Grzegorz wszedł posłusznie, a wcześniej starannie wytarł buty. Kiedy wieszał płaszcz, usłyszał słowa znanej świątecznej piosenki Mariah Carey – All I Want for Christmas. Poczuł również korzenny zapach pierników i choinki. Wspaniale. A przyszedł tutaj, by poruszyć iście świąteczny temat, czyli porozmawiać o Niemcu utopionym w wannie. No właśnie – Niemcu… W myślach wciąż go tak nazywał. – Wojciech? Wszystko w porz… O, dzień dobry! – Młoda kobieta, która nagle pojawiła się w korytarzu, zerknęła pytająco na Suzina. – Proszę wejść dalej, nie będziemy przecież tak tu stać. Laura – powiedziała jeszcze i podała mu rękę. – Grzesiek – mruknął i posłusznie podreptał za nią do salonu. Tego się nie spodziewał, a przecież powinien. Przez dziesięć lat wiele się może w życiu człowieka zmienić. Mężczyzna może się na przykład ożenić, zbudować dom, zasadzić drzewo, spłodzić syna… Romanowski rozejrzał się dyskretnie. Dom był, drzewa przed nim również, i żona, a przynajmniej jakaś kobieta, która czuła się tu na tyle swobodnie, by paradować w samych rajstopach i króciutkiej tunice, także. Czy był również jakiś syn? Romanowski uznał, że nie. Dzieci zawsze pozostawiały po sobie jakieś ślady, nawet jeśli rodzice bardzo się starali po nich sprzątać. Podinspektor wiedział to doskonale – miał trzech siostrzeńców. Na szczęście mieszkali w Zakopanem. Laura błysnęła w uśmiechu bielutkimi ząbkami. – Zrobię herbatę. A może wolisz kawę? Albo coś mocniejszego? – Przyjechałem autem. Herbata będzie w sam raz. Wychodząc z salonu, Laura musnęła delikatnie ramię Suzina. Romanowski poczuł ukłucie zazdrości. Nie dość, że Wojtkowi dobrze powodziło się finansowo, to jeszcze poukładał sobie życie osobiste. Z taką Laurą! Piękną, smukłą blondynką, na oko najwyżej trzydziestoletnią. Gdyby chociaż wyrósł mu garb albo wypadły włosy. Ale nie, wyglądał przecież jak Biedroń. Romanowski pomyślał, nie po raz pierwszy w życiu, że nie ma sprawiedliwości na tym świecie.

Mariah Carey oddała mikrofon Bingowi Crosby’emu, który zaczął rzewnym głosem uzewnętrzniać się na temat marzeń o białych świętach. Atmosfera naprawdę nie sprzyjała rozmowie o ewentualnym morderstwie. Podinspektor poczuł się nieswojo. – Wiesz co? – odezwał się z wahaniem. – Może to nie jest najlepszy moment… Przyjdę innym razem. – Ale, Grzechu, ty całkiem oszalałeś! Na co to nie jest dobry moment? Sam tu przyłazisz, wyglądasz, jakby cię gatki uwierały, nie widzieliśmy się od dziesięciu lat, olałeś moje maile, a teraz jeszcze mówisz, że przyjdziesz innym razem. No wybacz, ale ja już całkiem zgłupiałem. To po co przyszedłeś? Myślałem, że się wreszcie przestałeś dąsać. – Dąsać? Ja się nigdy nie dąsałem – oświadczył z godnością podinspektor. – A nie, no pewnie, że nie! – zawołał Suzin i roześmiał się. Niestety nie złośliwie, tylko ze szczerym rozbawieniem. Romanowski nie miał pretekstu, by udać, że poczuł się urażony. – Po prostu… – Po prostu odszedłem z policji i wyjechałem do Warszawy, a ty się obraziłeś. Nazwijmy rzeczy po imieniu. – Zostałeś pr… – Romanowski zająknął się. Nie cierpiał tych dwóch słów zestawionych ze sobą. Nigdy nie mogły mu przejść przez gardło. – Prywatnym detektywem. Możesz powiedzieć to głośno, raczej nie sądzę, by nagle huknął w ciebie piorun. – Pry…watny detektyw to zawsze wrzód na dupie policji. – Wrzód na dupie? To ty znasz takie słowa? Wiele się zmieniło przez te wszystkie lata… I zapewniam, że ja na serio nigdy nie byłem żadnym wrzodem. Albo przynajmniej nic o tym nie wiem. A zdarzyło mi się współpracować z policją nie raz, kilkakrotnie przy całkiem dużych aferach. Nadal nie rozumiem, o co się wkurzasz. – O nic. – Rzeczywiście, właśnie widzę. Do salonu wróciła Laura. Ustawiła na stoliku duży imbryk, filiżanki i talerz z ciasteczkami. Romanowski miał wrażenie, że przeniósł się nagle do dziewiętnastego wieku i został zaproszony na five o’clock do Elizabeth Gaskell. Gaskell również poznał dzięki swojej byłej narzeczonej. Zawsze wyobrażał sobie Cranford jako taki dawny, staroświecki Lgiń… – Teraz rozumiem – powiedziała, kiedy już rozłożyła serwetki i, na pewno srebrne, łyżeczki. – Ty musisz być tym policjantem ze Wschowy. Grzegorz Romanowski, prawda? Miło mi cię poznać. Wojciech często o tobie wspomina. – Naprawdę? – spytał zdumiony. – Pewnie. Między innymi o tym, jak kąpaliście się na waleta w jeziorze

i baba z wioski zaczęła w was rzucać jabłkami, a jej pies porwał wasze ubrania… To było właśnie w Lginiu, no nie? – O tym też ci powiedział?! – Romanowski spurpurowiał. Suzin zachichotał. – Super, że jesteś – powiedziała jeszcze Laura, chyba ze szczerym entuzjazmem. – Trochę tu nudno. Dobra, to ja was zostawię. Rozpakuję resztę ozdób świątecznych i zobaczę, co z tą choinką. Chyba trzeba będzie skombinować nową, bo ta, choć żywa i ładnie pachnie, to jakoś mi nie wygląda… Laura lekkim krokiem opuściła salon, nucąc pod nosem We Wish You a Merry Christmas. Romanowski miał wrażenie, że ich playlista zawiera wszystkie świąteczne szlagiery, jakie kiedykolwiek powstały. Tak, tej playlisty również trochę im pozazdrościł. Suzin rozsiadł się w fotelu i zaczął ze swobodą chrupać ciasteczko. Romanowski nalał sobie herbaty. Z głośnika wybrzmiał kolejny świąteczny hit. Suzin sięgnął po następne ciasteczko. Romanowski ciężko westchnął. – Chodzi o to, że… Pokrótce opowiedział Wojtkowi o tym, co wydarzyło się w Mścigniewie, o tym, co go w tej historii zainteresowało, i wreszcie – o tym, co znalazł pod podszewką w walizce zmarłego. Suzin odłożył na talerzyk niedojedzone ciastko. Bardzo starał się nie wyglądać na zainteresowanego. – No dobrze. Ciekawe, choć faktycznie wygląda na nieszczęśliwy wypadek. – Ale walizka… – Tak, walizka. Właśnie. Dzwoniłeś już do kogoś w tej sprawie? – Zleciłem. – I co zamierzasz? – Rozmawiałem z naczelnikiem. Widzisz, kłopot polega na tym, że nie chciałbym ich spłoszyć. Tych ludzi w pensjonacie. Boję się, że i tak wyjadą. Na wszelki wypadek posłałem tam z technikami jeszcze jednego policjanta, który zapewnił gości, że wszystko jest w jak najlepszym porządku i szkoda rezygnować z urlopu. To było oczywiście tandetne i na bank nie wypadło do końca naturalnie, ale jedynym wyjściem jest uznanie ich za podejrzanych i zatrzymanie na miejscu w celu przesłuchania. – To by było najrozsądniejsze. – Taaak… – Ale ty miałeś inny pomysł – domyślił się z uśmiechem Suzin. – Jedynym moim dowodem, że ktoś coś tu kręci i być może doszło do morderstwa, jest ta walizka. I nawet to, co w niej znalazłem, jest dowodem bardzo słabym. Właściwie żadnym. Nie musi o niczym świadczyć, facet i tak mógł zwyczajnie się urżnąć i zasnąć w wannie. Ale jeśli coś tam zaszło… jeśli zaczniemy działać oficjalnie, to oni też zaczną – kręcić i dorabiać sobie gęby.

Pokazywać się od jak najlepszej strony, żeby tylko na nich nie padło podejrzenie. A tak… mam szansę poznać ich naprawdę. – „A tak”? Czyli jak? – Muszę wejść między nich. – Aha, czyli jak w tych kryminalnych starociach. Panna Marple jedzie do jakiegoś uzdrowiska czy do koleżanki na wieś, robi szaliki na drutach i opowiada wszystkim o swoim wujku Henrym, a potem już wiadomo, kto zabił. – Bardzo śmieszne. Wiem, że… – Weź się nie unoś. Ja świetnie rozumiem. Jeśli okaże się, że jednak masz do czynienia z nieszczęśliwym wypadkiem, to się stamtąd zwiniesz i tyle. A przynajmniej spędzisz święta w starym, klimatycznym dworku, zapewne z wysoką pod sufit choinką i dobrym żarciem, którego nie będziesz musiał sam sobie przyrządzać. Wybacz, słyszałem o twojej narzeczonej – wyjaśnił przepraszająco. – Od kogo słyszałeś?! – A czy to ważne? Jesteś jakiś znerwicowany. Napij się jeszcze herbatki. Naczelnik dał ci zgodę na to… przedstawienie? – Wziąłem zaległy urlop. Nazbierało się… Ale o wszystkim go poinformowałem. – Może to i lepiej, nikt się nie będzie czepiał w razie czego. – Taaaak… Podinspektor Romanowski zebrał się w sobie i wreszcie wyjawił prawdziwy cel swojej wizyty. Mówił szybko, ale wyraźnie i składnie. Kiedy skończył, Suzin przez chwilę milczał. Następnie powiedział: „Chyba cię pogięło?”. A później uśmiechnął się szeroko. 3. Olga czuła, że coś jest nie tak. Coś się działo albo raczej – zaczynało się dziać. Do łazienki Niemca wrócił policjant i przyprowadził ze sobą techników. Tamci wyciągnęli swoje pędzelki i inne dziwne przyrządy, a mundurowy tłumaczył gościom pensjonatu, że wszystko jest w jak najlepszym porządku i nie należy się martwić. Czyli pewnie właśnie należało się martwić. Wszyscy o tym wiedzieli, a jednocześnie każdy zwlekał z decyzją o ewentualnym wyjeździe. Nic dziwnego. Pierwszy „uciekinier” wypadłby bardzo podejrzanie i nikt nie chciał nim być. Wiadomo – winni się tłumaczą, popełniają błędy, chcą jak najszybciej zniknąć. Niewinni zachowują spokój, nie mają się o co martwić. Piękna teoria. Dlaczego więc Olga czuła nieokreślony lęk? Czy dlatego, że nie rozumiała, co się właściwie działo? Co wydarzyło się w łazience Niemca? Owszem, facet lubił wypić. Nieraz widziała, jak się zataczał i bełkotał. Zawsze po niemiecku – kiedy wypił,

polszczyzna okazywała się dla niego za trudna. Zwłaszcza: „Czy mogłaby pani przynieść mi czysty ręcznik z suszarni na piętrze?”. Raz próbował, zwrócił się do dziewczyny, która przychodziła sprzątać, i naprawdę starał się wyartykułować prośbę po polsku. Długo to trwało. Najbardziej kłopotliwa okazała się „suszarnia”. Drugi raz biedny człowiek już nie próbował zmierzyć się z polszczyzną po pijaku. Kiedy był trzeźwy, radził sobie z nią natomiast całkiem dobrze, mówił z twardym akcentem, ale niemieckie słówka wtrącał rzadko. I tylko te, których musiał na co dzień używać, jak choćby „Grüß Gott”. W pensjonacie wciąż jeszcze nie zapadła cisza, mimo że dochodziła północ. W jadalni kilka osób popijało herbatę, w hallu na kanapie siedziało małżeństwo Potockich razem z Klarą Żukowską, a Tomasz Malanowski biegał w tę i z powrotem, dzieląc czas między gości, ekipę techników, która właśnie opuszczała budynek, i własną żonę, która poczuła się dzisiaj gorzej. Nic dziwnego, zważywszy na okoliczności. Olga wciąż stała na półpiętrze, niezdecydowana, czy powinna pójść do swojego pokoju, czy raczej dołączyć do kogoś na dole. Wydawało jej się, że dziś nikt nie chce zostać sam. Mundurowy może i starał się zamydlić wszystkim oczy, ale oni i tak wiedzieli swoje. Policja miała jakieś podejrzenia. To, że śmierć Niemca nastąpiła w wyniku wypadku, nie było aż tak oczywiste. Olga zeszła z półpiętra i po krótkim namyśle zbliżyła się do kanapy, na której siedzieli modni Potoccy i całkiem bezbarwna Żukowska. Po głowie kołatała jej się natrętna myśl, na pozór wcale nie tak osobliwy zlepek dwóch słów – „Grüß Gott”. Nie wiedziała tylko dlaczego. Przysiadła na oparciu i zaczęła skubać końcówkę warkocza. Był to jeden z tych wieczorów, a właściwie – jedna z tych nocy – kiedy nikt nie czuł oporów przed narzuceniem komuś swojego towarzystwa. „Oli” posłał jej niemal obojętne spojrzenie, a „Daga” lekko skinęła głową. Klara Żukowska była z całej tej trójki najbardziej poruszona. Denerwowała się i wierciła, spoglądała na drzwi, a później w korytarz, na którego końcu znajdowała się łazienka Niemca, następnie znowu na drzwi. Olga usiłowała nie gapić się na nią zbyt nachalnie. – Myślicie, że jeśli przyjechało CSI, to ktoś tego szkopa ukatrupił? – odezwał się Olivier, zakładając nogę na nogę. Nie próbował nawet zamaskować kpiącego wyrazu twarzy. Żona posłała mu karcące spojrzenie. Nie tak, jak gdyby chciała upomnieć niesforne dziecko, ale tak, jak gdyby próbowała komuś zasugerować, że jest głupim prymitywem. I zamanifestować jednocześnie swoją wyższość. – „Szkopa”? – zapytała ostro. – Nie powinieneś tak mówić. Lubisz, jak ktoś sobie robi jaja z Polaków? To takie… szowinistyczne. – Kochanie, odpuść sobie, co? Żartowałem. Mogłabyś czasem… – Urwał, jak gdyby nagle czegoś się wystraszył. Usiłował utrzymać dotychczasową minę

cwaniaka, ale unikał wzroku żony. – Nie będę z tobą w taki sposób rozmawiać – odpowiedziała mu Dagmara i zerwała się z kanapy. Pomaszerowała w stronę schodów, nawet się nie odwracając. Olivier pokręcił głową. Chciał chyba zgrywać pewnego siebie, ale tak naprawdę musiało mu być… wstyd? Tak, chyba o to chodziło, choć Olga nie dałaby głowy. Wiedziała już jednak, kto w ich związku był tą silniejszą połową, i „Oli” zapewne już obmyślał przeprosiny. Piękna złotowłosa Dagmara nie lubiła szowinistycznych tekstów. Samica alfa. W sumie miała rację. – To nie CSI – powiedziała nieśmiało Olga – tylko zwykli techniczni. – Zwykli techniczni przyjeżdżają do wypadku z topielcem w wannie? – spytał z powątpiewaniem. – Nie wiem – odpowiedziała zgodnie z prawdą. Nie miała pojęcia, dlaczego zależało jej, by teoria o morderstwie nie stała się jeszcze przedmiotem ogólnej dyskusji. Klara Żukowska potarła ramiona. Nadal nie odzywała się ani słowem. Wreszcie chyba znudziło ją spoglądanie na drzwi i w korytarz, bo również wstała z kanapy. – Pójdę się położyć – oznajmiła i nie czekała na ich reakcję. Zresztą żadnej konkretnej by się pewnie nie doczekała. Kiedy weszła na półpiętro, Olivier spojrzał na Olgę. – Myślisz, że to ona? Właśnie takiego pytania się spodziewała. Chciała nawet zdobyć się na złośliwość, ale zwyczajnie nie miała już dzisiaj siły. I nie pamiętała, by przechodzili na „ty”, ale tym akurat nie zamierzała się przejmować. Wzruszyła ramionami. – Nic nie myślę. – Wierzysz w to, że on sam się utopił? – A ty nie? – Jakoś nie bardzo. – Może sam go utopiłeś, a teraz chcesz być tym pierwszym, który rzuca na prawo i lewo podejrzeniami? – powiedziała powoli i ziewnęła. Czuła, jak po całym tym dziwnym dniu ogarnia ją zmęczenie. – A może to ty? – Olivier zmrużył oczy. – Łazisz wszędzie sama, prawie z nikim nie rozmawiasz, nie chcesz się integrować… Mogła na to odpowiedzieć na kilka sposobów. Mogła zasugerować, żeby się odpieprzył. Na przykład. Mogła też wyjaśnić mu, dlaczego chce być teraz sama i z jakiego powodu nie szuka przyjaciół. Albo zwrócić uwagę na fakt, że tutaj nikt nie próbuje się integrować. Po co jednak miałaby to zrobić? Nie znali się. „Oli” nic ją nie obchodził. Mogła też opowiedzieć mu o swoich własnych obawach, ale nie

były jasno sprecyzowane, więc właściwie nie wiedziała, jak ubrać je w słowa. Mogła jeszcze… zrobić wiele innych rzeczy. Ale nie zrobiła. Uniosła się leniwie i znowu ziewnęła. – Tak – powiedziała. – Może to ja. A potem poszła do swojego pokoju.

21 GRUDNIA 2016

4. Budzik zadzwonił jak zwykle – o piątej dziesięć. Olga działała automatycznie – wyłączyła go, zerwała się z łóżka, pobiegła do łazienki, umyła zęby i wskoczyła w dres. Chwyciła kijki i otworzyła drzwi. Dopiero wtedy przypomniała sobie, co stało się wczoraj. Policja powiedziała, że to wypadek. Nie musiała więc się bać. A jednak wspomnienie wczorajszego poranka skutecznie powstrzymało ją przez kolejnym krokiem w ciemność korytarza. Czy wypadek tego, niezbyt zresztą sympatycznego, Niemca powinien ją zniechęcić do ulubionego sportu? Olga wycofała się do pokoju i zamknęła drzwi. Zrzuciła sportowe buty i położyła się na łóżku. Pomyślała, że równie dobrze mogłaby zmienić godzinę treningu i przejść się po lesie o bardziej ludzkiej porze, kiedy na zewnątrz będzie już jasno. Mścigniew i tak leżał na odludziu, nie musiała się upierać przy tej piątej trzydzieści rano. Przez chwilę rozważała w myślach słowa Oliviera. Czy on naprawdę podejrzewał, że ktoś zamordował Niemca, czy tylko się z nimi droczył? Z nią, z Żukowską, a nawet z własną żoną? Miał irytujący sposób bycia i pewnie czerpał przyjemność z wkurzania ludzi. Nie on jeden. A jeśli naprawdę podejrzewał, że Niemiec nie utonął przez przypadek? I jeśli podobne przeczucie mieli także pozostali goście? W tym ona sama…? Rzeczywiście nikt nie wspomniał jeszcze na poważnie o wyjeździe. A przecież w takiej sytuacji ktoś powinien. Atmosfera przedświąteczna nieco się zwarzyła, tymczasem wszyscy znaleźli się tu po to, by w spokoju spędzić urlop. Olga podejrzewała, że każdy miał jakiś konkretny powód, by pojawić się na święta w Mścigniewie, zamiast zostać w domu. To był taki kompromis między tradycją i nowoczesnością. Z jednej strony choinka, świece i dobre jedzenie, a z drugiej – brak rodzinnego „spędu”. Każdy potrzebuje czasem uciec. Wszyscy goście pojawili się w Mścigniewie między piętnastym a szesnastym grudnia. Wszyscy zamierzali zostać do pierwszego stycznia. To było dość niezwykłe jak na zimowe, świąteczne urlopy. Rzadko zdarzało się, by ktoś brał wolne już od połowy grudnia, przeważnie wykorzystywano przerwę między Bożym Narodzeniem i Sylwestrem. Ale w ofercie Malanowskiego Olga trafiła na

propozycję „ferii świątecznych” – kilkunastodniowego pobytu w atrakcyjnej cenie, z bożonarodzeniowymi atrakcjami. Dla zapracowanych, znudzonych, chcących na nowo poczuć magię świąt. Dla tych, którzy mieliby ochotę na coś innego niż coroczne rodzinne zloty, lub też dla tych, którzy własnej rodziny nie mają i sprzykrzyły im się samotne święta. Do wyboru, do koloru. „Ferie świąteczne w Mścigniewie”. Oferta spadła Oldze z nieba. Teraz jednak nie chciała myśleć o swojej sytuacji życiowej. Próbowała sobie przypomnieć wszystko, co w jakiś sposób wiązało się z osobą Niemca, Heinego Steinera. Na pierwszy rzut oka wydawał się całkiem zwyczajny. Płowe, przydługie włosy, twarz przeciętna, może kiedyś niebrzydka, ale teraz poprzecinana zmarszczkami i ogorzała, jak gdyby przez lata pracował na powietrzu, narażony na działanie promieni słonecznych i wiatru. Może był marynarzem albo budowlańcem? Nosił obrączkę, więc miał żonę. Dlaczego nie spędzał z nią świąt? Pokłócili się, bo lubił sobie wypić? To było aż nadto oczywiste, że miał problem z alkoholem, każdy by się zorientował. Krok po kroku zaczęła sobie przypominać wszystko, co miało związek z Niemcem i łazienką. Domagał się, by przydzielono mu pokój z łazienką, w której jest wanna. Miał usztywniony bark i wolał kąpać się w wannie. Rzeczywiście – nie mógł zbyt wysoko unieść prawego ramienia i trochę utykał. Poza tym lubił się przecież kąpać i uważał, że wanna w pokoju to tak naprawdę żaden luksus. W Niemczech podobne pomyłki się nie zdarzają. I tak dalej, i tak dalej. Malanowski wytłumaczył mu, że jedyna łazienka z wanną w Mścigniewie znajduje się na parterze i wchodzi się do niej z korytarza. Oczywiście przylega do pokoju i gość dostaje do niej jedyny istniejący klucz, ale jednak, żeby się tam dostać, trzeba ten pokój na chwilę opuścić. Więc komfort mniejszy. Malanowskiemu chodziło pewnie o to, że do łazienki nie można przejść w samych gatkach lub na golasa, nie ryzykując podejrzenia przez innych mieszkańców, ale nie powiedział niczego takiego wprost. I nawet nie było potrzeby. Niemiec upierał się przy wannie i żadne okoliczności towarzyszące mu nie przeszkadzały. Nawet szwankujący odpływ. No to dostał wannę. Naprawdę, czasem nie warto się tak upierać… Olga zacisnęła powieki. Co jeszcze wiedziała? Heine Steiner mieszkał w Dortmundzie. Tyle im powiedział. Ale skąd pochodził? Czy także stamtąd? Przypomniała sobie jego twardy akcent i niemieckie wtręty. Nie znała niemieckiego biegle, więc nie mogła do końca skojarzyć, co jej tu nie pasowało. Otworzyła oczy, obróciła się twarzą do okna, a później zerknęła na zegarek. Dochodziła siódma. Przeleżała tak na łóżku, rozmyślając o Niemcu, prawie półtorej godziny. Na zewnątrz było teraz szaro i delikatnie sypał śnieg. Miła odmiana po wczorajszym, iście listopadowym deszczu. Do Wigilii zostały trzy dni. ***

Olga zbiegła na dół, ściskając w dłoni kijki do nordic walkingu. Na środku hallu Tomasz Malanowski porzucił dwa wiadra i mokry mop. Podłoga była umyta tylko do połowy. W drzwiach wejściowych stanęła młoda sprzątaczka i cicho zaklęła. Wytarła buty i strząsnęła śnieg z płaszcza. Malanowski stał za kontuarem. Na widok dziewczyny zamachał bezładnie rękami, ale ona znowu wymamrotała coś pod nosem, po czym powiedziała głośno: – Pan to już lepiej zostawi, ja dokończę! Poszła się przebrać, a na jej twarzy malowała się rezygnacja. No cóż. Z pewnością nie mogła liczyć na to, że wszystko w Mścigniewie będzie funkcjonowało po staremu zaledwie dzień po przykrej sytuacji z Niemcem. Olga ponownie spojrzała na Malanowskiego. Dopiero teraz zauważyła, że stał na recepcji nie bez powodu. Przy kontuarze tkwili dwaj mężczyźni. Jeden z nich był podobny do Roberta Biedronia. Miał na sobie elegancki wełniany płaszcz, za który mogłaby pewnie opłacić półroczny czynsz i jeszcze starczyłoby na internet. A za drobne z reszty kupiłaby nowe lustro do przedpokoju, bo stare się zbiło. To znaczy… zbiła je, kiedy rzuciła w nie szczotką. Poza tym „Biedroń” miał na stopach równie drogie buty, na ramieniu dużą torbę od Louisa Vuittona, a na szyi miękki szalik w kratę. Na pewno markowy, Burberry. Olga średnio znała się na modzie, ale są rzeczy, które po prostu się wie. Drugi mężczyzna nie prezentował się już tak imponująco. Był mniej więcej w wieku „Biedronia”, ale buty kupił sobie co najwyżej w CCC, a kurtkę – nie wiadomo gdzie, choć z pewnością dawno temu, bo zdążyła już stracić kształt i kolor. Pod nią włożył jednak zestaw bardzo interesujący. Spod rozpiętej kurtki wyzierała osobliwa kombinacja, na którą składała się zapięta do połowy bluza z kapturem, starannie wyprasowana popielata koszula i krawat w bałwanki… Człowiek ten wysilił się więc na pewną stylistyczną ekstrawagancję. Z wyglądu był nieco w typie Johna Malkovicha – w wersji z Niebezpiecznych związków, tylko bez siwej peruczki – co oznaczało, że na wszelki wypadek należy zacząć się martwić. Olga zbliżyła się do nich, kucnęła i udawała, że poprawia sznurówki. W hallu poza ich czwórką nie było nikogo, więc słyszała dokładnie, co mówili. – Musi być jakiś wolny pokój – upierał się „Malkovich”. – Pan wybaczy – przemówił z ujmującym uśmiechem „Biedroń”. – Ale… no… Grzesiu miał zrobić rezerwację na święta już dawno temu. Potem nieco nam się plany… skomplikowały i myśleliśmy, że już nie damy rady nigdzie wyskoczyć. A później znowu się wszystko odkręciło i szukamy czegoś na ostatnią chwilę. Nic się nie znajdzie? – Mamy właściwie komplet. Jest jeden wolny pokój, ale… widzą panowie… zdarzył się tam wypadek. Mężczyzna utopił się w wannie. Niemiec. Wczoraj. Bardzo przykra sprawa. Miałem obawy, że goście postanowią wyjechać, bo to

wydarzenie nieco zepsuło przedświąteczny nastrój, ale jakoś nikt na razie nie zrezygnował z pokoju. Olga niepostrzeżenie rozwiązała sznurówkę w drugim bucie, żeby móc ją z powrotem pieczołowicie zawiązywać. Chciało jej się śmiać. Malanowski wysławiał się tak, jak gdyby zagościła tu nagle królowa angielska do spółki z królową Danii. To pewnie przez eleganckiego, i na dodatek cholernie przystojnego, „Biedronia”. – No dobrze, ale to oznacza, że ktoś jednak zrezygnował z pokoju – odezwał się znowu „Malkovich”. – Ten Niemiec. Bo sam pan mówi, że się utopił, więc… siłą rzeczy jednak już z niego nie korzysta. – Yyy…? – wydukał tylko Malanowski. „Biedroń” kopnął „Malkovicha” w kostkę. Z dużym wdziękiem, ale boleśnie. „Malkovich” zakasłał i posłał „Biedroniowi” mordercze spojrzenie. – Grzesiu ma na myśli – wziął się za dyplomację „Biedroń” – że chętnie wynajmiemy ten pokój. I przyległą do niego łazienkę z wanną też. Jeśli oczywiście nikt nas nie ubiegł. – Ale… – Czy są jakieś podejrzenia, że to nie był wypadek? – „Biedroń” spoważniał. – Stąd pana rezerwa? – Ja… właściwie… nie wiem. Chyba nie. Policja tu była, ale powiedzieli, że wszystko w porządku. No więc… nie istnieje formalna przeszkoda… ale panowie… naprawdę chcą… akurat tam? Biedny Malanowski z obłędem w oczach spoglądał to na mężczyzn, to w głąb wąskiego korytarza, na końcu którego znajdowała się łazienka z wanną. „Biedroń” ponownie wyszczerzył się w uśmiechu. – Ależ oczywiście. Dla nas to nie problem, my się duchów nie boimy. „Malkovich” nie mógł być już bardziej czerwony na twarzy i Olga zaczęła się poważnie martwić o jego zdrowie. Zawiązała już od nowa sznurówki w obu butach i zaczęła zeskrobywać naklejkę z kijka do nordic walkingu. W hallu na chwilę pojawił się doktor Chojnacki, ten od syna w wełnianym golfie, podszedł do drzwi, wystawił głowę na zewnątrz, cofnął się do środka, mruknął: „Ale sypie”, i wrócił na górę. Na szczęście nie zwrócił uwagi na Olgę i jej dziwne machinacje przy naklejce na kijku, czego się przez chwilę obawiała. Ponownie skupiła się na rozmowie trzech panów. – W takim razie zaraz poproszę panią Kasię, żeby przygotowała pokój. Jest jeszcze jeden mały problem. Widzą panowie, tam… stoi tylko jedno łóżko i… Malanowski nie wiedział, gdzie oczy podziać. „Biedroń” nadal się uśmiechał, „Malkovich” zacisnął zęby tak mocno, że na pewno strzeliły mu wszystkie plomby, a Olga wstrzymała oddech. Odezwał się oczywiście „Biedroń”.

– Bardzo wąskie? – Słucham? – To łóżko. Czy jest bardzo wąskie? – No nie. Standardowa dwójka. Pokój z wanną często biorą małżeństwa z dziećmi, bo maluchy łatwiej wykąpać. Z łóżkami się robi wtedy dostawkę i… Ale co będę panom opowiadał… – Dostawkę? – zainteresował się po długim milczeniu „Malkovich”, nadal okropnie czerwony na twarzy. – Nie, Grzesiu. Nie będziemy panu robić problemów. Weźmiemy bez dostawki. Zabrałem ze sobą krople, nie będę chrapał. Słowo! – „Biedroń” zwrócił się znowu do Malanowskiego. – Wszystko jest w jak najlepszym porządku. To my sobie poczekamy, aż pokój będzie gotowy. Dostaniemy coś do jedzenia? „Malkovich”, wyraźnie bliski apopleksji, nie był już w stanie się odezwać, a Malanowski, nadal w ciężkim szoku, wskazał jadalnię. – Zaraz będzie śniadanie. Serwujemy od siódmej trzydzieści do dziesiątej. Oczywiście zapraszam. – Wspaniale! – rozentuzjazmował się „Biedroń”. – Bardzo panu dziękujemy. Uratował nam pan święta. O, tutaj są nasze dowody. Bardzo proszę. Przesunął po ladzie dwa plastikowe prostokąciki. Olga zeskrobała już wszystkie naklejki z kijków i nie miała żadnego pretekstu, żeby nadal kucać w hallu. Narzuciła kurtkę i wyszła w śnieg. Zanim zamknęła drzwi, usłyszała, jak „Biedroń” cicho śpiewa: „Czem prędzej się wyyyybierajcie…”. 5.

Grzegorz Romanowski z udawanym spokojem zgodził się z Malanowskim, że owszem, nazwisko jest oryginalne, i razem z imieniem bardzo trudne do wymówienia, zwłaszcza dla obcokrajowców. Ani on, ani Suzin nie dali właścicielowi pensjonatu prawdziwych dokumentów. Obaj mieli dyżurne lewe papiery, w których Wojtek nosił nazwisko „Dzięcioł”, a Grzegorz „Wrzeszcz”. Nie pierwszy raz rozmawiał o trudnościach artykulacyjnych związanych z tym słowem. I nie pierwszy raz zdał sobie sprawę, że podanie prawdziwej tożsamości, przynajmniej na razie, mogłoby się okazać bardzo ryzykowne. Wojtek Suzin był kimś w rodzaju Krzysztofa Rutkowskiego, z tą różnicą, że angażował się jedynie w zbrodnie bardzo wyrafinowane, oparte na wyszukanym koncepcie, niewiarygodnie skomplikowane. I powiązane ze światem elit towarzyskich oraz wielkimi pieniędzmi. Bo tam, gdzie były wielkie pieniądze, zawsze dobrze mu płacono. Grzegorz Romanowski musiał przyznać, że Suzin posiadł zdolność logicznego rozumowania. I był człowiekiem rozsądnym. Unikał mediów, rzadko pozował do zdjęć i kiedy nie pracował, siedział grzecznie w domu, zamiast

brylować na salonach w stolicy. Raz czy dwa musiał się oczywiście gdzieś pokazać, ale takie zachowanie nie weszło mu w nawyk. W związku z tym niełatwo było znaleźć Suzina w sieci – podobnie jak i samego podinspektora. Z jego osobą jednak, paradoksalnie, mieli większy problem. W Google’u natychmiast wyskoczyłby na stronie internetowej policji we Wschowie, z tym swoim krzywym uśmiechem i wystrojony w mundur. A przecież wiadomo, że teraz każdy każdego googluje. Przynajmniej przez jakiś czas lepiej było więc pozostać anonimowym. Z tego, co wiedział, w Mścigniewie nie pracował nikt ze Wschowy, a goście pochodzili z różnych stron Polski. Albo i z zagranicy, jak nieszczęsny Niemiec. Suzin po raz milionowy posłał Malanowskiemu uśmiech, ukłonił się i pociągnął Romanowskiego przez hall do wyjścia. Na pokój trzeba było jeszcze zaczekać, a w jadalni woleli pojawić się trochę później, kiedy już zejdą się tam pozostali goście, nawet ta dziewczyna, która ich podsłuchiwała, sto razy zawiązując sznurówki butów. Nie mieli wielkiego wyboru, więc w milczeniu przecięli podjazd i wsiedli do samochodu. Lepsze to niż marznięcie na wilgotnym powietrzu. Tu przynajmniej mogli swobodnie porozmawiać. Romanowski westchnął i osunął się na fotelu. – Wspólne, kurwa, łóżko? – spytał lodowato. Suzin zdębiał. – Lata w policji zniszczyły nawet ciebie. Nigdy nie lubiłeś słowa na „k” – powiedział. W jego głosie pobrzmiewała dezaprobata. – Nadal nie lubię. Ale no kurwa… – Właśnie słyszę. – Wspólne łóżko?! – Wreszcie jakaś ekspresja! O to chodziło, to chciałem uzyskać! Wiesz, jakoś nie kupuję tego twojego nowego wizerunku szarego skrzywionego pana, z lekko siwymi skroniami… – Szpakowatymi. – …szpakowatymi skroniami, co to przeprasza, że żyje, ziewa, bo się bezbrzeżnie nudzi, ale nie chce zmienić swojego życia, bo wiadomo. Jak zejdziesz z dziurawego i paskudnego chodnika na miękką i zieloną trawę, to też możesz zawsze wdepnąć w gówno. Ja rozumiem. No ale! Jakoś mi się teraz nie widzisz. Tylko te krawaty w bałwanki czy inne kwadraty… – Romby! – …romby pasują do dawnego ciebie. Romanowski wypuścił z sykiem powietrze. – Nie jestem dawnym sobą. Chciałeś mi w taki sposób pokazać, że ci się nie podoba mój nowy wizerunek? Naprawdę, akurat w taki? Śpiąc ze mną w jednym łóżku? – I tak nas wziął za gejów, a coś ty myślał?

– Ale… – I tak już nie raz spaliśmy w jednym łóżku. Pamiętasz obóz harcerski w Łebie? – W lesie pod Łebą. Ale ja nie o tym… – Masz rację, w lesie pod Łebą. Wtedy nie mieliśmy dwuosobowego. I co? Daliśmy radę. – Ale! – Myślisz, że on by teraz nam znalazł dwa osobne pokoje? Bądź poważny! Za cztery dni Wigilia, a tobie chodziło właśnie o to, żeby nikt stąd nie nawiał. No to nie nawiał, ciesz się! Dlaczego się nie cieszysz? Kiedyś umiałeś się cieszyć. A teraz? – Suzin, do k… – Znowu zaczynasz, zamiast mi dziękować. To była nasza jedyna szansa. Mamy pokój umarlaka i nawet jego łazienkę. Żyć nie umierać! Róbmy swoje. A na początek chodźmy na śniadanie! Jestem okropnie głodny. Romanowski przez chwilę łapczywie zasysał powietrze. Wreszcie zdał sobie sprawę, że to jednak nie zawał, tylko hiperwentylacja. Uspokoił oddech. I z rezygnacją wysiadł z auta. *** W jadalni cicho grało radio, w którym właśnie puścili nową wersję Jingle Bells. Podinspektor Romanowski jej nie lubił. Uważał, że hity świąteczne nie muszą być klasycznie rzewne i ślamazarne jak Przybieżeli do Betlejem wykonywane w pierwszy dzień świąt przez jedynego organistę prowincjonalnego kościoła, który nie odespał jeszcze pasterki. A jednak. Klimat jakiś powinno się przecież zachować. Dzwoneczki, radosny ton, nawet skoczna melodia, ale właśnie – melodia. Tekstu o tym, że miło sobie tak jechać białą drogą, ze świerkiem, o wirujących gwiazdach i w ogóle, nie można wyskandować przy chaotycznym „umcy-umcy”. Romanowski próbował nawet pokiwać głową do taktu, zanucić fragment, i nic. No po prostu się nie dało. Na szczęście skandaliczną wersję Jingle Bells wkrótce zastąpił Bill Nighy i jego Christmas Is All Around Me – świąteczna przeróbka przeboju Wet Wet Wet. Podinspektor lubił ten numer. Słowo „Christmas” z trudem mieściło się we frazie, ale klimat – klimat! – został zachowany. Melodia też była. Romanowski poczuł się niemal błogo. I prawie zapomniał o tym, że przez kilka najbliższych dni będzie musiał dzielić łoże z Suzinem. Szybko się okazało, że jednak nie wszyscy podzielali błogi nastrój podinspektora. Jakaś kobieta, na oko najwyżej trzydziestoletnia, zatrzymała się w progu jadalni i nie wiedzieć czemu spojrzała w sufit. Romanowski i Suzin automatyczne spojrzeli w to samo miejsce. Poza wątpliwej urody żyrandolem

niczego tam nie dostrzegli. Kobieta opuściła głowę i dla odmiany przyjrzała się im. Na jej twarzy malowało się wyraźne zaskoczenie. – Panowie są gośćmi? – zapytała i natychmiast się zaczerwieniła. – Przepraszam, to nie moja sprawa – powiedziała szybko i obróciła się w stronę szwedzkiego stołu, na którym kucharka ustawiała właśnie kosz z chlebem. Suzin poderwał się z krzesła, podszedł do kobiety i chwycił ją za łokieć. Romanowski zaklął w duchu. Wojtek zawsze musiał zrobić wszystko po swojemu. – Nie trzeba przepraszać – zapewnił, oczywiście z ujmującym uśmiechem, który musiał godzinami ćwiczyć przed lustrem, powtarzając sobie do upadłego: „A teraz rzygam tęczą”. – Może pani nam powie, co tu się dokładnie stało? Właściciel pensjonatu nie był zbyt wylewny. Wcale mu się nie dziwię, prawdę mówiąc. To znaczy my i tak wzięlibyśmy ten pokój, ale… Kobieta cofnęła się o krok. – Panowie wzięli pokój tego Niemca? Słowa „tego Niemca” wymówiła z mieszaniną strachu i obrzydzenia. Romanowski spojrzał na nich znad stołu i pomyślał, że póki w jadalni nie ma nikogo – kucharka, która przyniosła kosz z chlebem, czym prędzej wróciła do swoich zajęć – należy kuć żelazo. Chrząknął i wskazał kobiecie wolne krzesło. – Zapraszamy – wybąkał. Przy Suzinie zawsze czuł się mniej pewny siebie, ale ostatecznie sam go namówił na tę całą akcję. Wojtek o wiele lepiej radził sobie „w terenie”. Romanowski preferował budynek komendy. Dopiero kiedy wybrzmiało słowo „zapraszamy”, zdał sobie sprawę, że być może topielec nie jest najlepszym przedmiotem konwersacji przy śniadaniu. Kobiecie to jednak najwyraźniej nie przeszkadzało, bo nalała sobie kawy i dosiadła się do nich bez wahania. – Czyli panowie wiedzą o tym, co się wydarzyło, a i tak wzięli ten pokój… – powiedziała w zamyśleniu. Suzin przyniósł jeszcze dwie filiżanki kawy i Romanowski z ochotą przechwycił jedną z nich. – Sama pani rozumie, nie mieliśmy za bardzo wyboru. Ani czasu. Szukaliśmy czegoś przyjemnego na święta, sami nie lubimy gotować, za późno się za to wszystko wzięliśmy, a mamy za sobą ciężki rok, więc tak jakoś wyszło, no nie, Grzesiu? Wojtek ani razu nie zrobił pauzy na oddech. Romanowski wychylił duszkiem pół filiżanki kawy, parząc sobie język. – No nie – zgodził się po chwili. Kobieta kiwnęła głową i wsypała do swojej kawy łyżeczkę cukru. – Ach, przepraszam najmocniej. Powinniśmy się przedstawić, no nie, Grzesiu? Pani pozwoli. Grzesiu… To znaczy, przepraszam, przyzwyczajenie robi swoje… Grzegorz Wrzeszcz – powiedział, wskazując Romanowskiego, który

usiłował nie przewrócić oczami. – A ja jestem Wojtek Dzięcioł. Miło mi. – Klara Żukowska – przedstawiła się kobieta, która w ich towarzystwie zaczęła się czuć całkiem dobrze. – Panowie od dawna razem? Jeśli oczywiście mogę spytać. – Żadna tajemnica, pani Klaro, naprawdę żadna. Właśnie mija dziesięć lat, prawda, Grzesiu? Poznaliśmy się przed samymi świętami, w Zakopanem. Tam mieszka siostra Grzesia, a ja jeżdżę na nartach i tak jakoś się złożyło. Wojtek poklepał Grzegorza po dłoni. Grzegorz zebrał się w sobie, by jej nie cofnąć. Musiał przyznać, że kolega potrafi nieźle balansować na granicy kłamstwa i prawdy. Siostra Romanowskiego naprawdę mieszka w Zakopanem, a Suzin naprawdę jeździ na nartach. Ale oczywiście poznali się we Wschowie, w szkole podstawowej. Za króla Ćwieczka. I oczywiście – w ich spotkaniu nie było absolutnie niczego romantycznego, ale Wojtek potrafił ściemniać tak koncertowo, że Grzegorz musiał to sobie w myślach dopowiedzieć. – Zazdroszczę panom tej swobody we własnym towarzystwie. Nie każdy ma tyle szczęścia – powiedziała uprzejmie Klara. – A pani tutaj sama? – zdołał wtrącić Romanowski, zanim Suzin ponownie przejął kontrolę nad konwersacją. Klara Żukowska automatycznie zerknęła na swoją prawą dłoń. Na serdecznym palcu nosiła obrączkę. – To długa i dość nudna historia. Po prostu ja i mój mąż mieliśmy inną wizję tegorocznych świąt. I całego roku. I w ogóle przyszłości. I tak jakoś wyszło, ale przecież nie będę panom opowiadała historii mojego życia, dopiero się poznaliśmy. Chcieli panowie usłyszeć o tym wypadku. A zatem jedną chwileczkę… Klara urwała i poszła po kolejną kawę. Grzegorz nie wiedział, którą historię wolałby usłyszeć najpierw. Tę o kryzysie małżeńskim pani Żukowskiej czy raczej tę o wypadku. Nie wątpił, że w obu natrafiłby na ważne dla sprawy szczegóły. Nie chciał jednak, by kobieta odniosła wrażenie, że jest przesłuchiwana, a przynajmniej jeszcze nie teraz. Musiał jej dać wolną rękę. Miała rację – dopiero się poznali i trudno oczekiwać, by streściła im od razu całe swoje życie. Kiedy wracała do stołu z kawą, obejrzał ją dyskretnie od stóp do głów. Była szczupła, ale nie chuda, miała czarne proste włosy sięgające ramion, równie ciemne oczy i jasną cerę. Królewna Śnieżka, przyszło mu na myśl. Atrakcyjna kobieta, zadbana, korzystająca z przywilejów swojego wieku. Żadna nieopierzona smarkula, która udaje dorosłą. Chętna do zawierania nowych znajomości, ale nienarzucająca się. I jednocześnie… odrobinę niespokojna. Można to było wytłumaczyć wypadkiem i śmiercią Niemca. Ale czy tylko? Klara Żukowska usiadła i do swojej drugiej kawy również wsypała łyżeczkę cukru. – W nocy z dziewiętnastego na dwudziestego w łazience na parterze utopił

się Niemiec. Był oczywiście jednym z gości. Przyjechał kilka dni temu, nie wiem, kiedy dokładnie. Chyba piętnastego, jak kilkoro z nas. Sprawiał wrażenie samotnika. Nie wdawał się z nikim w dyskusje, jadał też sam. Tutaj… dużo jest takich jak on. Ale ten Niemiec jeszcze lubił sobie chlapnąć. Nawet bez towarzystwa. Raz tylko widziałam, jak siedział w hallu z jednym z gości, panem Nowakiem. Steiner na pewno pił wtedy alkohol, ale ten drugi miał w dłoni kubek z herbatą. Nowak to taki pobożny, cichy człowiek. Może próbował nakłonić Niemca, by zachował trzeźwość? – Jeśli Steiner już pił, to i tak było za późno – wymamrotał Grzegorz. Klara uśmiechnęła się. – Tak, ale Nowak na pewno próbował. A Steiner był jednak dla wszystkich bardzo uprzejmy. Taki… gburowaty, choć uprzejmy. Mówił po polsku z twardym niemieckim akcentem, ale dość dobrze. Tylko, rozumieją panowie, „pod wpływem” przechodził całkiem na niemiecki, bo widać procenty odbierały mu zdolności lingwistyczne. A tak to wtrącał czasem pojedyncze słówka. „Danke”, na przykład. Albo „Grüß Gott”. Grzegorz i Wojtek wymienili dyskretne spojrzenia. Romanowski dopił kawę. Czyli jednak. Niemiec nie był do końca ostrożny albo nie wszystko sobie dokładnie przemyślał. Tylko czy rzeczywiście coś z tego wynikło? Klara Żukowska machnęła ręką. – Wszyscy wiedzieli, że lubił się kąpać. Rozumieją panowie, w wannie. Romanowski i Suzin jak na komendę unieśli głowy. – Tak, tak, właśnie. Dobrze panowie słyszą. Zaznaczył to od razu, jak tylko przyjechał. Ja już wtedy… byłam tutaj. Przyjechałam na te całe „ferie świąteczne” jako pierwsza, można powiedzieć, że sobie przedłużyłam ofertę, bo wzięłam wolne na cały grudzień. Potrzebowałam odpocząć. Współczesne korporacje mogą wykończyć każdego. Ale wracając do tematu… Tak, teraz sobie przypominam, że to był piętnasty grudnia. Pan Steiner okropnie kłócił się o ten pokój z łazienką. Zaszło jakieś nieporozumienie i miał dostać coś innego w zamian. Na górze. A pokój z łazienką miał przypaść pani Grażynie Kranz. Ona jest… – Klara zamyśliła się. – No, taka… elegancka. Dystyngowana! To znacznie lepsze słowo. Zachowuje się jak w tym serialu angielskim… – Downton Abbey – wyrwało się Romanowskiemu. Posłał Suzinowi wyzywające spojrzenie. – Oglądamy sobie czasem wieczorami, no nie, Wojciechu? Uśmiechnął się słodko. Klara uniosła brwi, a Suzin posłał mu spojrzenie, w którym można było wyczytać: „Sorry, ale jesteś w tym naprawdę beznadziejny”. Żukowska jednak, po namyśle, potaknęła. – Tak, właśnie. Downton Abbey. Ja… no dobrze, powiem panom. Otóż ja ją rozpoznałam. Kranz była kiedyś aktorką, grała w Teatrze Polskim we Wrocławiu. Później wyjechała z kraju i osiadła w Anglii. Miała tam niby robić karierę, ale

chyba wyszła za mąż i przestała grać. Czyli pewnie po ślubie zajęła się domem. Nie było już o niej słychać w każdym razie, więc na pewno sukcesu za granicą nie odniosła. – Ile lat ma ta Kranz? – Grzegorz postanowił zadać Klarze konkretne pytanie, zanim Wojtek znowu zacznie dla niepoznaki uprawiać swoją konwersacyjną żonglerkę. – Będzie tak po pięćdziesiątce. – W takim razie jak może pani pamiętać ją z teatru? Ile lat temu wyjechała? Żukowska zaczerwieniła się i założyła włosy za ucho. – No wie pan, ja wcale nie jestem taka młoda. Mam trzydzieści siedem lat. Kranz też była jakoś po trzydziestce, kiedy wyjechała. A było to mniej więcej dwadzieścia lat temu. Może dziewiętnaście. Owszem, chodziłam już wtedy do teatru. Częściej niż teraz. Choć ostatnio staram się… Zresztą nieważne. Grzegorz i Wojciech przez chwilę się nie odzywali. Obaj z uwagą przyglądali się Żukowskiej. Nie wyglądała na trzydzieści siedem lat, co najwyżej na trzydzieści. Albo miała doskonałe geny, albo forsę na niezłego chirurga plastycznego. Klara musiała się poczuć zakłopotana, bo odstawiła filiżankę z brzękiem na spodek i podjęła przerwany wątek. – Kranz miała dostać pokój z wanną, a Steiner jakiś na piętrze. Ale on awanturował się o parter. Malanowski zaczął wydzwaniać do Kranz, której wtedy tu jeszcze nie było. Przyjechała dzień później. Okazało się, że ona wcale nie chciała pokoju z wanną, bo przecież „nie wiadomo, kto tam sadzał goły tyłek”, i rozeszło się po kościach. A Steinerowi jakoś nie przeszkadzało, że ktoś sadzał w wannie goły tyłek. I dostał ten pokój. Na swoje nieszczęście. Nie sądzę, żeby Kranz, podobnie jak on, upiła się, a następnie utopiła w wannie. Ale z drugiej strony po pijaku można się też przewrócić pod prysznicem, więc… Żukowska umilkła. Do jadalni weszło dwóch mężczyzn. Jeden koło sześćdziesiątki, drugi koło trzydziestki, albo może nieco młodszy. Na oko. Oczywiście Romanowski mógł się mylić, w końcu wieku Klary Żukowskiej nie udało mu się ustalić. Mężczyźni zbliżyli się do szwedzkiego stołu i krytycznym okiem zlustrowali jedzenie. Jeden z nich mruknął, że w jajecznicy są „gluty”, a drugi nałożył sobie na talerz dwa plastry żółtego sera i kajzerkę. Młodszy, ten z serem, wykonał slalom między stolikami i usiadł pod ścianą. Starszy, ten od „glutów”, zdecydował się na twarożek i po chwili zajął miejsce obok swojego towarzysza. Prawdopodobnie byli to ojciec i syn, choć Romanowski nie widział między nimi żadnego podobieństwa. Zwrot „tato”, którym młodszy posłużył się wobec starszego, rozwiał jednak wszelkie wątpliwości. Klara Żukowska zerknęła na nich przelotnie. Podniosła swoją filiżankę razem ze spodkiem.

– Jakoś nie jestem głodna – mruknęła. – Pójdę już, do zobaczenia. Zostają panowie do świąt? Czy do Nowego Roku? – zapytała jeszcze, zasuwając za sobą krzesło. – Do Nowego Roku – pospieszył z odpowiedzią Suzin i poklepał Romanowskiego po ramieniu. – To świetnie – skwitowała i wyszła z jadalni. Z głośników popłynęły pierwsze dźwięki Z kopyta kulig rwie, znowu w jakiejś heretyckiej aranżacji. Ojciec z synem zajęli się swoim jedzeniem i nie mieli zamiaru z nikim rozmawiać, nawet ze sobą nawzajem. Ojciec uniósł tylko lekko głowę i, podobnie jak wcześniej Klara Żukowska, spojrzał w sufit. Szukali tam odpowiedzi na ważne pytania natury egzystencjalnej? Grzegorz na wszelki wypadek ponownie zerknął w to samo miejsce – i ponownie zobaczył jedynie brzydki żyrandol. Prawdopodobnie chodziło o to, że zdarzył się tragiczny wypadek, a w jadalni ze stoickim spokojem puszczano świąteczną listę przebojów. Ale Romanowski nie miał pewności. Wiedział natomiast tyle, że jeśli natychmiast nie znajdzie się przy szwedzkim stole i nie zje czegokolwiek, umrze z głodu. Na szczęście Wojtek czuł podobnie. Burczenie w jego brzuchu było głośniejsze niż heretycka wersja Z kopyta kulig rwie. 6.

W powietrzu czuć było mróz i oddech Olgi zamieniał się w parę. Przyspieszyła kroku, bo dziś wyjątkowo nie mogła się rozgrzać. Szybko się męczyła i kręciło jej się w głowie. Pewnie dlatego, że za krótko spała. Położyła się do łóżka po północy – zaraz po zakończeniu rozmowy z irytującym „Olim” długo nie mogła zasnąć, a wstała o piątej dziesięć, jak co dzień. W dodatku śniły jej się potworne głupoty i co chwilę się budziła. Raz miała nawet wrażenie, że nie była w pokoju sama. Otworzyła oczy i nasłuchiwała, po czym roześmiała się głośno. Wstała z łóżka i sprawdziła, czy drzwi są zamknięte na klucz. Oczywiście były. To wszystko przez nerwy, pomyślała. Koszmary, płytki sen, dziwne wieczorne rozmowy, jeszcze dziwniejsze podejrzenia. A przecież wydarzył się wypadek. Tylko wypadek, nic więcej. Takie rzeczy zdarzają się ciągle, na całym świecie. Przykre to, ale prawdziwe. Dlaczego więc ciągle coś ją w tej sprawie zastanawiało? Zatrzymała się na ścieżce i zastygła w bezruchu. Miała wrażenie, że usłyszała jakiś dźwięk. Doświadczyła – tym razem przykrego – uczucia déjà vu. Wczoraj o poranku też zwrócił jej uwagę dziwny dźwięk. Wtedy był to szum wody przelewającej się przez krawędź wanny, a teraz… A teraz co? Olga obejrzała się przez ramię. Nikt nie nadchodził, była na ścieżce sama. Czy odeszła aż tak daleko? Nie, z pewnością nie. A zresztą słyszała, że ludzie chodzili tędy do Lginia, więc nie był to tak całkiem nieuczęszczany teren. Inaczej w ogóle nie zapuszczałaby się tutaj

sama. Nie była głupia. Las to las. Łatwo się zgubić. Olga odetchnęła głęboko, a mroźne powietrze załaskotało ją w gardło. Poczuła kłucie w boku i zgięła się wpół. Cholerna kolka. Chyba nie był to jednak najlepszy moment na trening. Wyprostowała się ostrożnie i zacisnęła palce mocniej na kijkach. Nie przesłyszała się. Dziwny dźwięk nie był złudzeniem. Ktoś… jęknął. Albo zacharczał. Olgę przeszedł dreszcz. Powinna obrócić się na pięcie i uciec z powrotem do pensjonatu. To byłoby rozsądne. Ale oczywiście Olga nie postąpiła tak, jak nakazywał rozsądek. Wsłuchała się w dźwięk i spróbowała ustalić, skąd dochodzi. Spojrzała na kępę gęstych krzewów oddalonych o kilka metrów od ścieżki. W pobliżu nie było nikogo. Nie słyszała też żadnego dźwięku, poza trzeszczeniem gałęzi i właśnie tym przykrym, zgrzytliwym charczeniem. Jeśli to zwierzę, z pewnością znajduje się w złym stanie, pomyślała. I jednocześnie wyzwała się w duchu od idiotek. Bardzo dobrze wiedziała, że to nie zwierzę. Szumiało jej w uszach, kiedy zbliżała się do kępy krzewów. Nogi miała jak z waty, a serce tłukło się szaleńczo. Nie mogła oprzeć się przekonaniu, że… głupio robi. Mimo to szła dalej. Wreszcie zatrzymała się i rozchyliła gałęzie. W tej chwili ktoś mógł się na nią rzucić. Zaatakować od tyłu, z przodu, z boku, cholera wie, skąd jeszcze. Mogła stracić życie i zdrowie. I to ostatnie z pewnością zostało nieco nadwątlone. Olga miała wrażenie, że ktoś uderzył ją z całej siły w splot słoneczny i nie była w stanie złapać tchu. Pociemniało jej w oczach i osunęła się na kolana. Wciągnęła do płuc mroźne powietrze i poczuła zapach wilgotnej ziemi. Zalała ją fala gorąca, która natychmiast ustąpiła miejsca uczuciu przeraźliwego zimna. W książkach i filmach to wszystko wygląda inaczej. I nie – nie można sobie tego tak naprawdę wyobrazić. Przeczołgała się na kolanach do przodu i pochyliła głowę. Mężczyzna był stary i pomarszczony. Jego twarz zalewała krew, która kapała również z ust i nosa. Tak, to właśnie on charczał. Olga przełknęła łzy. Zaczęła w panice szarpać kieszenie. Wzięła telefon. Na pewno. Zawsze brała, bo zbyt wiele naoglądała się kryminałów, w których ktoś atakował dziewczynę podczas treningu w lesie. Może i miała gorszy moment w życiu, ale nie spieszyło jej się na tamten świat i wolała zapewnić sobie minimum szans na wezwanie pomocy. Mężczyzna charczał jeszcze, ale coraz słabiej. Łzy zamarzały na jej policzkach, a zapach wilgotnej ziemi zmieszał się z metaliczną wonią krwi. Olga znalazła telefon. Mężczyzna ułożył wargi, jak gdyby chciał coś powiedzieć. Był w stanie otworzyć tylko jedno oko, bo drugie… Olga z trudem przełknęła ślinę. Gardło miała spuchnięte tak bardzo, że aż bolało. – Słucham? – wychrypiała i zbliżyła ucho do warg mężczyzny. – Co pan mówi? – Był… mmm m m m… bu… thhhy… buty… I to było wszystko. Słowa ponownie przeszły w zwierzęcy charkot.

Mężczyzna nadal wpatrywał się w Olgę jednym okiem, ale nie mógł jej już widzieć. *** Kiedy myślała o dwóch godzinach, które minęły, miała wrażenie, że ktoś przez cały ten czas na przemian gasił i zapalał światło. Zapalał wtedy, gdy siedziała przy ciele mężczyzny w kępie gęstych krzewów i szczękała zębami z zimna i ze strachu. Gasił wtedy, gdy wlokła się – podtrzymywana przez kogoś – z powrotem do pensjonatu. Zapalał, gdy facet podobny do Biedronia podał jej gorącą kawę i szklankę koniaku. Gasił, gdy przyjechała policja i zadawała rutynowe pytania, na które mechanicznie odpowiadała. Zapalał, gdy do jadalni wchodzili kolejni goście i usiłowali ją pocieszać, ale tak naprawdę budzili jedynie irytację. Gasił… zapalał. Po dwóch godzinach kręciło jej się w głowie ze stresu, zmęczenia i z powodu wypitego na pusty żołądek alkoholu. Ale, paradoksalnie, zaczynała myśleć racjonalnie. I pierwszym sensowym pytaniem, jakie sobie zadała, było: „Czy to przypadek?”. Czy to przypadek, że akurat dziś, dzień po wypadku Niemca, znalazła w lesie na wpół żywego mężczyznę, który umarł na jej oczach? Dlaczego akurat ona? Dlaczego aż dwie śmierci? Dlaczego tutaj? Dlaczego w tak krótkim czasie? Oczywiście na pozór nic tych dwóch spraw nie łączyło. Niemiec utopił się w wannie, a staruszek został zaatakowany w lesie i doznał obrażeń głowy, na skutek których – i dodatkowo z wyziębienia – zmarł. Na pozór… Olga nie mogła się oprzeć wrażeniu, że wokół nich działo się coś złego. Bynajmniej nie przypadkiem. Policja spisała jej zeznanie, obejrzała dokładnie miejsce, w którym leżał mężczyzna, a po ciało przyjechała karetka. Po Mścigniewie przez chwilę kręcił się jeszcze jakiś funkcjonariusz, który wkrótce wsiadł do radiowozu i także odjechał. Olga siedziała w jadalni, nad kubkiem parującej herbaty, nadzorowana przez Biedronia i Malkovicha. Tak naprawdę nazywali się Wojciech Dzięcioł i Grzegorz Wrzeszcz. Całkiem zwyczajnie, jak wszyscy. Wydawali się nawet mili. Z nimi również coś było nie tak. Odsunęła od siebie kubek z herbatą i spojrzała w sufit. Wrzeszcz i Dzięcioł podążyli za jej wzrokiem. Wrzeszcz chrząknął i odezwał się niepewnie. – Przepraszam, ale jest pani nie pierwszą osobą, która w zadumie spogląda na ten sufit. I ja nie mogę zrozumieć… dlaczego? Co jest w nim takiego niezwykłego? No… proszę mi wybaczyć, ale chciałbym wiedzieć. Bo może mnie coś omija? – Czyli jednak potrafisz mówić długo na jednym wydechu – mruknął Dzięcioł i ciężko westchnął. – Ja bardzo panią przepraszam, Grześ po prostu nie ma za grosz wyczucia chwili. – Radio. Albo jakiś odtwarzacz – mruknęła niemal jednocześnie Olga. –

Ciągle gra. Teraz leci ta piosenka z reklamy Coca-Coli. Bardzo fajnie, ja lubię świąteczne szlagiery, ale dziwnie tak… Ktoś przecież zginął. A tymczasem pan Malanowski postawił na piętrze drugą choinkę, żeby było klimatycznie. Bo ta w hallu stoi już od dawna, ale on uznał, że przyda się jeszcze jedna. Tutaj non stop lecą te piosenki. Z kuchni czuć zapach pierników. Jest tak… miło. Dość. Nawet śnieg zaczął prószyć. Mróz chwycił. Za cztery dni Wigilia. A tymczasem… tymczasem… – Głos jej zadrżał i poczuła ucisk w gardle. Nie znała tego człowieka z lasu, ale ogarniał ją ogromny smutek za każdym razem, kiedy o nim pomyślała. Z pewnością na to nie zasłużył. Nikt nie zasłużył na coś takiego. Olga pociągnęła nosem i spojrzała na mężczyzn, którzy teraz odgrywali najwyraźniej role jej aniołów stróżów. Przez chwilę przenosiła wzrok z jednego na drugiego. Wreszcie nie wytrzymała. – Jesteście z policji, prawda? – zapytała. – Od początku wiedziałam, że coś było nie tak ze śmiercią tego Niemca. Mężczyźni poruszyli się niespokojnie na krzesłach. Olga znowu pociągnęła nosem. Chciało jej się płakać, była przestraszona, zmęczona, nawet zła. A przecież planowała uciec. W spokoju spędzić cholerne święta. Przemyśleć swoje życie i zdecydować, co teraz. To nie! Musiała znaleźć jakieś zwłoki! Szlag by to jasny trafił. Wrzeszcz i Dzięcioł rzucali sobie teraz mało dyskretne spojrzenia i Oldze dla odmiany zachciało się śmiać. Osunęła się na krześle i ziewnęła. Ogarniała ją senność. – Jeśli potrzebujecie się naradzić, to śmiało. Ja poczekam. Wiem, jak to wygląda. Znalazłam jedne zwłoki, drugie. Każdy by pomyślał, że sama ich ukatrupiłam. Ale zastanówcie się. Popatrzcie na mnie. Jestem mała i chuda. Niemiec nie był może wysoki, ale jednak sporo większy ode mnie, i raczej barczysty. Nawet jeśli się, za przeproszeniem, urżnął jak świnia, nie miałabym siły wcisnąć go pod wodę. A może zwłaszcza jeśli się tak urżnął? Zresztą sama nie wiem… Czy miałabym siłę go utopić? Nigdy czegoś takiego nie próbowałam. To i skąd mam wiedzieć? Co do tego staruszka… – Oldze zadrżała broda. – Nie znałam go. Może i mogłabym mu przyłożyć, ale… z tego, co widziałam, oberwał więcej niż raz. Mocno. Inaczej by… inaczej… Ja nie dałabym rady. Chyba to widzicie? Nie, wcale nie musieli widzieć. Na pewno mieli jakieś swoje sposoby, by ocenić, kto jakie ciosy i komu mógł zadać. Przymknęła oczy. Usłyszała szepty i szuranie krzesłami. – Może dokończymy tę rozmowę u nas? To znaczy – w naszym pokoju? Powinnaś odpocząć. Olga uniosła ciężkie powieki. Wrzeszcz patrzył na nią wyczekująco. Skinęła głową, uniosła się z krzesła i poczłapała za nimi. Widocznie uznali, że mogą ją

wtajemniczyć w swoje działania. Cokolwiek tutaj robili. *** Na początek położyli przed nią dokumenty. Dowiedziała się, że nie tylko nie są Biedroniem i Malkovichem, ale i nie nazywają się Wrzeszcz i Dzięcioł. No cóż, powinna się tego od razu domyślić. Okazało się, że rzeczywistość była jeszcze w stanie ją zaskoczyć. Stali przed nią policjant i prywatny detektyw. Podinspektor Grzegorz Romanowski z policji we Wschowie i znany śledczy Wojciech Suzin, o którym nieraz słyszała i czytała. Byli tutaj, właśnie w tej chwili. I usiłowali dociec, co stało się z Niemcem, a teraz jeszcze z tym nieszczęśnikiem z lasu. Czyli jednak. Coś się działo, coś bardzo niedobrego. I akurat ona musiała się znaleźć w centrum wydarzeń. Zaczęła się snuć po pokoju i dopiero po chwili dotarło do niej, że Steiner też jeszcze niedawno tu mieszkał. Zatrzymała się przy oknie i oparła o parapet. Przypomniała sobie o czymś, co dręczyło ją już wcześniej. Niemiec z Dortmundu. „Grüß Gott”… Spojrzała na policjanta i detektywa. Milczeli. – Gdzie leży Dortmund? – zapytała cicho. – Zachodnie Niemcy, Nadrenia Północna-Westfalia, Zagłębie Ruhry – wyrecytował Wojciech Suzin. – Czyli nie południe. Nie Bawaria – powiedziała w zamyśleniu. – „Grüß Gott”. A nie „Guten Morgen” ani „Guten Tag”. Ciągle używał zwrotu „Grüß Gott”. Czyli… nie był z Dortmundu. Oczywiście mógł po prostu urodzić się gdzieś indziej i zachować stary nawyk. Gdzieś na południu Niemiec, w Bawarii na przykład. Albo nie w Niemczech, tylko w Austrii. Ale na pewno nie o to chodzi… Dlatego tu jesteście. Nasz Niemiec nie był tym, za kogo się podawał, prawda? Kłamał? Suzin opadł na łóżko i zastygł w pozycji półleżącej. – Dobra jest – mruknął i kiwnął na Olgę. – Jeszcze przed chwilą miałem wątpliwości, czy powinna się znaleźć w tym pokoju, ale teraz już nie mam. Trzeba sobie pomagać, prawda? Przez chwilę poczuła się jak przedmiot transakcji na targu niewolników. Zanim zdobyła się na jakąś wyszukaną, ciętą ripostę, przemówił ten drugi. – Oczywiście, że trzeba. Zresztą i tak bez sensu byłoby udawać, że nie jesteśmy z policji, skoro pani się już zorientowała. Ale wciąż nie mam pewności, czy pani przypadkiem… – No błagam! – zniecierpliwiła się. – Mogła pani działać z kimś w porozumieniu. A potem znaleźć ciało, niby przypadkiem. – Ciała – uściślili chórem Olga i Suzin. – Ciała – poprawił się natychmiast podinspektor. Wyglądał na zakłopotanego.

Olga również przysiadła na łóżku, ale nie miała odwagi zająć pozycji półleżącej. A przynajmniej jeszcze nie teraz. – Przestańcie się wygłupiać. To nie ja. Ale dobrze – dodała wspaniałomyślnie i poczuła się bardzo głupio – możecie mnie także wciągnąć na listę podejrzanych. – Wielkie dzięki – mruknął zgryźliwie policjant. – Weźmiemy to pod uwagę. – Skoro jednak odgadłam, kim jesteście – ciągnęła – przestańmy odstawiać cyrk. Mam na imię Olga. Zamierzacie się ujawnić? – Na razie nie – odparł bez namysłu Romanowski. – Choć przez moment było ciężko. Kiedy chłopcy przyjechali tu ze Wschowy do tego faceta w krzakach, miałem pewność, że się wygadają. Na szczęście w porę się ogarnęli. Zobaczymy, co będzie dalej. Jeśli wszyscy mają tak rozwinięty instynkt detektywistyczny, jak ty, to nie trzeba się będzie wcale ujawniać – dodał uszczypliwie. Suzin milczał i w zadumie drapał się po brodzie. Przyglądał jej się uważnie i Olga już wiedziała, co to oznacza. Spuściła głowę i przysłoniła twarz włosami uwolnionymi z warkocza. Ale Suzin nie dał się zwieść. Uniósł się z łóżka i podszedł do niej. Zacisnęła zęby. – No właśnie – mruknął. – Tak myślałem. Zaklęła w duchu. Bardzo brzydko. – Co myślałeś? – zapytał Romanowski, który już odgadł, że coś jest na rzeczy. – Kojarzysz ten talent show? Muzyczne ja? Oldze zrobiło się gorąco. – Nie wiem, jak ty, ale ja nie mam za bardzo czasu na oglądanie telewizji. – Ano racja, zapomniałem, że Wschowa to jak Bronx nocą. Kupa roboty przez całą dobę. Ciągle ktoś się morduje, co nie? – Po prostu preferuję inne rozrywki, jeśli już – odrzekł z godnością Romanowski. – Preferuję – mruknął z półuśmiechem Suzin. – Chyba House’a i Mozart In The Jungle. Ach tak, wiem też o Alice Munro i Almodóvarze. Czekaj, czekaj… U Munro to Amundsen, prawda? A u Almodóvara Volver? I jeszcze Downton Abbey, sam wspomniałeś w jadalni… – Skąd wiesz o Housie? – Powinieneś obejrzeć Julietę, miałbyś połączenie Almodóvara i Munro, bo to na podstawie jej opowiadań. Moim zdaniem połączenie wyszło nie najlepiej, ale oczywiście… – Skąd wiesz o Mozart In The Jungle? – Oczywiście – Suzin niezrażony brnął w temat – każdy ma prawo do własnej opinii. Niektórzy uważają, że nie wszystkie filmy Almodóvara muszą być takie buntownicze, perwersja, voyeuryzm, prowokacja i w ogóle, może facet po

prostu zatęsknił za czystym kinem i czytelnymi kadrami? Pomyślałeś o tym?! – Ale… – Romanowski zająknął się i wyglądał, jak gdyby nie bardzo wiedział, co się właśnie wydarzyło. – Przecież ja nie powiedziałem, że nie podobała mi się Julieta – powiedział słabo. – Czyli ci się podobała? – No… Skąd w ogóle wiesz o Almodóvarze?! – Podinspektor uznał widocznie, że pytanie jest za trudne, i postanowił przejść do ataku. Nie on jeden uciekał się do podobnej strategii. – Przecież pamiętam. Almodóvar kręci filmy już chyba z milion lat, a nie od wczoraj. A ty się wcale aż tak bardzo nie zmieniłeś. Jak widzę. Mężczyźni mierzyli się teraz wzrokiem i Olga nie wiedziała, czy może się trochę rozluźnić, czy jeszcze nie. Nie miała też pojęcia, czy oni faktycznie byli razem, czy tylko udawali. Chyba udawali, bo przecież gdyby mieszkali pod jednym dachem, znaliby nawzajem swoje upodobania telewizyjne i kinowe, i taką rozmowę mieliby już dawno za sobą. Nie zastanawialiby się nad wartością artystyczną Juliety w dniu, w którym popełniono morderstwo. A zresztą – co ona tam wiedziała o policjantach? Nigdy z żadnym nie rozmawiała, ale domyślała się, że przecież oni również muszą mieć jakieś swoje życie, słabości, wady, błędy, które zdarza im się popełniać mimo doświadczenia. Żaden człowiek nie jest maszyną zredukowaną do wykonywania poleceń i wypełniania obowiązków. Obserwowała ich przez chwilę z rosnącym zainteresowaniem. Kiedy Suzin odezwał się znowu, żołądek podszedł jej do gardła. – Ty jesteś Olga Mierzwińska! Brałaś udział… – Błagam… – W Muzycznym ja! Odpadłaś w pierwszym „lajfie”! Suzin był teraz z siebie bardzo zadowolony, a Romanowski zupełnie nie wiedział, o co chodzi. – W czym? – bąknął. – No w „lajfie”! – Suzin ze zniecierpliwieniem machnął ręką. – W odcinku na żywo. Wiesz, najpierw są odcinki nagrywane nie na żywo, a potem… W każdym razie śpiewa się. I się przechodzi dalej albo odpada. I ty odpadłaś. Romanowski uniósł brwi i wyglądał na niebotycznie zdziwionego. – Ty masz czas na oglądanie takich rzeczy? Myślałem, że… no, że pracujesz. Ciężko. Wielki świat i te sprawy. – Na przyjemności też trzeba znajdować czas. Mógłbyś skorzystać z tej rady, serio. I tak w ogóle to moja Laura ogląda ten program. A ja przy okazji. – Tia. – Przepraszam, ale… – próbowała się wtrącić Olga. – Moim zdaniem odpadłaś zupełnie niesłusznie. I to na rzecz tej gówniary. Twoje interpretacje były dojrzalsze, nawet jeśli ona ma więcej oktaw. Czy jak to

tam… Olga chciała coś odpowiedzieć. Najlepiej coś mądrego i – właśnie – dojrzałego. Że w życiu tak bywa i ona nie czuje złości. Że wszystko rozumie. Że show ma swoje prawa. Że nie trzeba wygrać programu, by zrobić karierę. Ale tak naprawdę miała już dwadzieścia sześć lat i w tym wieku powinna coś osiągnąć. Edyta Górniak, dajmy na to, osiągnęła w tym wieku wiele. W show-biznesie trzeba zaczynać wcześnie, dla emerytów nie ma miejsca. Dowodem na to był choćby fakt, że odpadła na rzecz nastolatki… A postawiła wszystko na jedną kartę. Powiedziała sobie, że teraz albo nigdy. Wzięła roczny urlop w szkole, pracowała nad własnym materiałem. Miała kilka niezłych kompozycji. I co? I dupa! Wróciła do domu, na dzień dobry odebrała od sąsiadki zaległą pocztę, składającą się głównie z niezapłaconych rachunków, a od matki – telefon, że znowu się nie udało i może trzeba zająć się „prawdziwym” życiem. Nie po raz pierwszy próbowała swoich sił w talent show. Najważniejszy jednak był fakt, że wcale nie zareagowała dojrzale. I w gruncie rzeczy nie myślała, że „w życiu tak bywa”. Wciąż ogarniała ją złość, kiedy to wszystko wspominała. Poczuła ból w szczęce i zorientowała się, że znowu mocno zaciska zęby. I pięści. Miała też, niestety, łzy w oczach. Nie cierpiała robić z siebie histeryczki. Przetarła powieki i poruszyła żuchwą. Suzin i Romanowski wpatrywali się w nią niemal z zakłopotaniem. – No cóż – powiedział cicho detektyw. – Nie tym razem, to… – Odpuść sobie. Nie był to może elegancki zwrot do nowo poznanego mężczyzny, starszego od niej i z nie lada osiągnięciami na koncie, ale podziałał. Suzin posłusznie umilkł. Olga wzięła kilka głębokich wdechów. – Może się na coś przydam, skoro już was rozgryzłam? Rozumiem, że coś wiecie o tym pseudo-Niemcu. Chyba że jednak był Niemcem, tylko takim z południa? – Nie. – Policjant wydawał się zrezygnowany, kiedy wypowiadał to słowo. – Nie był Niemcem. 7.

Podinspektor Romanowski nie miał pojęcia, czy dobrze robi, zgadzając się na współpracę z tą dziewczyną. Z tą całą niespełnioną piosenkarką, która odpadła z jakiegoś talent show, bo miała mniej oktaw niż inna niespełniona piosenkarka, dla odmiany młodsza. A przynajmniej tyle Grzegorz z tego wszystkiego zrozumiał. W każdym razie – Olga Mierzwińska raczej nikogo nie ukatrupiła albo też potrafiła doskonale symulować szok na widok martwego człowieka. Czy to znalezionego w wannie, czy w krzakach. Musiał na razie przyznać, że dziewczyna miała

w ostatnich dniach pecha. I na pewno wiedziała o gościach pensjonatu więcej niż on i Suzin. Poza tym jakimś cudem odkryła, że prowadzą ciche śledztwo, i domyśliła się, że Niemiec wcale nie był Niemcem. Bo nie był. Pochodził z Austrii, na co też sama wpadła, mimo znajomości jedynie podstaw niemieckiego. „Grüß Gott”… Dlaczego używał tego zwrotu? Na pewno nie wpadł na to, że ktoś w Mścigniewie będzie wyczulony na językowe niuanse. A jednak znalazł się ktoś taki. I zauważył, że tego zwrotu używa się w południowych Niemczech i w Austrii. Raczej nie w Dortmundzie, gdzie niby mieszkał. Z każdą godziną spędzoną w tym miejscu Romanowski coraz mniej wierzył w nieszczęśliwy wypadek. Zadzwonił na komendę i polecił zbadać dokładnie okoliczności śmierci mężczyzny z lasu i przede wszystkim – ustalić jego dane personalne. Na razie wiedział tyle, że człowiek miał rozbitą głowę i że na pewno nie rozbił jej sobie sam. W tym wypadku bez wątpienia w grę wchodziło morderstwo. I tyle. Romanowski nie dysponował żadnymi innymi danymi i musiał czekać. Bał się, że goście pensjonatu zaczną wreszcie wyjeżdżać, bo o ile Niemca w wannie dało się jakoś przeboleć, o tyle napad w pobliskich krzakach nie napawał optymizmem. Dlatego też na wszelki wypadek poprosił funkcjonariusza policji, by polecił wszystkim jeszcze przez jakiś czas pozostać na miejscu. Tak czy inaczej, wyszło na to, czego się najbardziej obawiał. Goście zostali poniekąd uznani za podejrzanych i zaczęli się niepotrzebnie spinać. Niedobrze to wyglądało. Ale na razie Romanowski musiał czekać na wieści ze Wschowy i grać dalej swoją niezbyt mądrą rolę. Wyjął z torby duży notes i czarny pisak. Zerknął na Olgę i Suzina, po czym klapnął na łóżko i narysował na kartce tabelkę. – No dobra – zwrócił się do Olgi – zróbmy spis gości. Pamiętasz, kto kiedy przyjechał? – Chyba tak – odparła i wetknęła sobie za plecy poduszkę. – Może najpierw Klara Żukowska. Była tu pierwsza, przyjechała na początku grudnia. Pensjonat stał wtedy prawie pusty, poza nią dwa pokoje na górze wynajmowali jacyś emeryci. Wyjechali dzień przed przyjazdem moim i Niemca. To znaczy – Steinera, tak go na razie umownie określajmy, zanim mi powiecie, jak się naprawdę nazywał. Czyli krótko mówiąc – Klara Żukowska, początek grudnia. Dalej ja i Steiner, piętnastego. Szesnastego grudnia cała reszta: Grażyna Kranz, Chojnaccy – ojciec i syn, Potoccy – małżeństwo, Radek Inglot i Mieczysław Nowak. I to już wszyscy. – Kto jeszcze, poza przyjezdnymi, przebywa przez całą dobę w pensjonacie? – Kucharka podobno dojeżdża z Lginia, kiedy jest mało gości. W sezonie i przy takich, no… ofertach, jak ta świąteczna, jest tu cały czas. Ma swój pokój na samej górze, wcale nie przy kuchni. Ale nie wiem, czy śpi tam co noc, w końcu mieszka blisko. Może zostaje wtedy, kiedy wie, że od rana do nocy będzie miała sporo pracy i chce zaoszczędzić czas. Poza nią oczywiście Malanowscy. Pan

Tomasz i jego żona, która choruje i leży w łóżku. Jest jeszcze pielęgniarka. Z Leszna. Podobno wcześniej dojeżdżała raz na tydzień, ale teraz, od kilku tygodni, mieszka tutaj, bo Malanowskiej się pogorszyło. – Co jest tej Malanowskiej? – wtrącił się milczący dotąd Suzin. – Nie wiem. Głupio mi było pytać. – No dobra. A sprzątaczka? – Dojeżdża. Jest z Lginia, jak kucharka. To podobno kuzynki. Ale nie mieszka w Mścigniewie i właściwie tylko pomaga. Większość spraw załatwia sam Malanowski. Sprzątaczka, Kasia, przydaje się chyba bardziej w sezonie, bo turyści są tutaj przez całe lato, bez przerwy. – Malanowski sam sprząta? – zapytał z niedowierzaniem Suzin. – To znaczy nie dziwi mnie, że potrafi sprzątać. Raczej że sam to wszystko ogarnia. Finanse, zaopatrzenie, reklama, strona internetowa i jeszcze sprzątanie. – Pewnie tnie koszty – powiedziała Olga. – Zapomniałeś o żonie – dodał Romanowski. – Malanowski opiekuje się jeszcze chorą żoną. – Tak – mruknął Suzin. – Po śmierci facet pójdzie prosto do nieba. Romanowski miał już na końcu języka wredną uwagę o tym, że nie wszyscy mają w życiu lekko i czasem trzeba się poświęcić, bo niestety nie każdemu udaje się zbić fortunę, zdobyć atrakcyjną partnerkę w kusej tunice i wybudować sobie dom na zadupiu tylko po to, by spędzać tam czas wolny od pracy. Suzin nie zamierzał chyba mieszkać na Wzgórzach Lgińskich przez okrągły rok. A jednak podinspektor ugryzł się w język i pominął jego uwagę milczeniem. Musiał przyznać, że poświęcenie i pracowitość Malanowskiego były tak samo godne podziwu, co podejrzane. Skoro musiał ciąć koszty i sam tyrać jak wół, by interes w ogóle się jakoś kręcił, dlaczego jeszcze nie sprzedał pensjonatu? W grę mogły wchodzić jakieś głupie sentymenty, owszem, ale na pewno niezwiązane z rodowym dziedzictwem i innymi takimi bzdurami. Romanowski wiedział o tym, że dwór bardzo długo stał pusty i przed dziesięcioma laty Malanowscy kupili go po okazyjnej cenie. Dlaczego zdecydowali się zamieszkać na takim odludziu i zaryzykować bankructwo? Pojezierze Lubuskie i okolice Wschowy nie były oblegane przez turystów na równi z Mazurami czy choćby Kaszubami, o Wybrzeżu nie wspominając. A więc dlaczego? – Dowiedziałaś się czegoś o gościach przez te kilka dni? – zwrócił się do Olgi, która zapatrzyła się w wyrysowaną przez niego tabelkę. Wzruszyła ramionami. – Trudno powiedzieć. Jakoś mało się integrujemy, chyba nikomu na tym nie zależy. Ludzie przyjechali tutaj właśnie po to, by w święta nie musieć się do nikogo sztucznie uśmiechać. A co do ewentualnego dowiadywania się czegokolwiek… No, sami rozumiecie. Wiem tyle, ile oni sami chcieli o sobie

powiedzieć lub po sobie pokazać. – I co sama zdołałaś zaobserwować – dodał Romanowski. – Hm… – Olga zamyśliła się. – Dobra, spróbujmy. Weźmy tę Klarę Żukowską. Bardzo atrakcyjna kobieta, koło trzydziestki, zadbana, dobrze ubrana, ale nie modnisia. Z tego wniosek, że raczej nieźle sytuowana. Ma pieniądze na kosmetyki i porządne ubrania, a także czas, by na przykład pójść do fryzjera i na manikiur. Być może jej praca tego wymaga. Jednocześnie nie jest typem pustej laluni. Żadnych tlenionych pasemek i tipsów. Makijaż dyskretny, ale obowiązkowy. Może jest prawniczką albo ekonomistką w jakiejś dużej firmie? – Wspomniała, że pracuje w korporacji. – To by się mogło zgadzać. Wygląda na zmęczoną i zgaszoną, choć nie jest gburowata. Nie unika rozmowy, jeśli ktoś ją zagada, ale sama rzadko odzywa się pierwsza. Nie zależy jej na zawieraniu nowych znajomości, choć nie unika obsesyjnie kontaktu z ludźmi. Jest… po prostu uprzejma. Dobrze wychowana i z klasą. Jedna z tych osób, których nie potrafię wyobrazić sobie krzyczących i rzucających talerzami. Ale z drugiej strony nie jest dystyngowana na oldskulową modłę, jak Grażyna Kranz. To trochę inny typ. Ma na pewno wyższe wykształcenie, ładnie się wysławia, nie przeklina. Mało mówi o sobie. – Nam wspomniała tylko, że ona i jej mąż mieli inną wizję świąt, dlatego przyjechała tutaj sama – dopowiedział Suzin. – Tak, przy mnie też o tym raz napomknęła – przyznała Olga. – Ale zdawkowo, bez wdawania się w szczegóły. Właściwie nie wiadomo, kim naprawdę jest. – A teraz powiedz, co ciekawego zauważyłaś – zachęcił Romanowski. Olga zawahała się. Poprawiła sobie poduszkę za plecami i zaczęła obracać w dłoniach kartkę z tabelką i listą nazwisk. – Kiedy utopił się Steiner, była niespokojna. Ciągle patrzyła na drzwi wejściowe. Jest coś jeszcze… Ale to zauważyłam już wcześniej. Otóż ona nigdy nie nosi przy sobie komórki. Suzin i Romanowski wbili w nią wzrok. – Kobieta koło trzydziestki, zatrudniona w korporacji, zamożna, zamężna. I nie nosi komórki? – zapytał z niedowierzaniem Wojtek. – Właśnie. – Nie nosi komórki. Patrzyła na drzwi – powtórzył cicho Romanowski. – No dobrze, coś jeszcze? – Nic mi na razie nie przychodzi do głowy. – A inni? Wiemy tyle, że Grażyna Kranz była aktorką Teatru Polskiego we Wrocławiu, a później wyjechała do Anglii, gdzie miała robić karierę, ale najprawdopodobniej wyszła za mąż i zajęła się domem, bo szum wokół niej ucichł. – Czyli wiecie więcej ode mnie – zauważyła Olga.

– Może się jednak odrobinę postarasz? – Suzin wyszczerzył zęby w uśmiechu. Olga zeskoczyła z łóżka i ponownie zaczęła przemierzać pokój wzdłuż i wszerz. Mamrotała coś pod nosem i raz po raz spoglądała na tabelkę, jak gdyby mogła wyczytać z niej coś odkrywczego. – Wczoraj rano, kiedy zebraliśmy się w jadalni po tym, jak… znalazłam w wannie Steinera, Kranz pytała, czy wezwanie policji było konieczne. A później narzekała, że świat schodzi na psy, ale robiła to w swoim stylu, czyli nie jakoś irytująco i zrzędliwie. Oprócz tego nie wydawała się szczególnie poruszona całą sytuacją. W przeciwieństwie do Żukowskiej, miała przy sobie komórkę, później, w hallu, dzwoniła do kogoś i rozmawiała dłuższą chwilę, ale nie gestykulowała szaleńczo, nie krzyczała, nie ekscytowała się. Była bardzo spokojna, najspokojniejsza z nas wszystkich. Narzekania na to, że świat schodzi na psy, nie można utożsamiać z autentycznym poruszeniem. Prawda? Zaryzykowałabym stwierdzenie, że niewiele ją obeszła śmierć Steinera. Jeśli już, to była odrobinę rozdrażniona. Chciała pewnie w spokoju spędzić święta, bez dodatkowych atrakcji. – Jak wy wszyscy – skwitował Romanowski poważnie. – Tak – potwierdziła. – Chyba jak my wszyscy. W spokoju… właśnie… – Do czego zmierzasz? – Już wiem, co mi nie grało w zachowaniu Kranz. Była najspokojniejsza z nas wszystkich, ale jak gdyby bardzo się na ten spokój siliła. Jak gdyby chciała go zachować za wszelką cenę. – Rozumiem. Coś jeszcze rzuciło ci się w oczy? – Bo ja wiem? Może Potoccy… Olga zaczerwieniła się i potarła kark. Romanowski wyjął z jej dłoni kartkę i zerknął na listę nazwisk. Potoccy – młode małżeństwo. Przymknął oczy i spróbował ich sobie przypomnieć. On z wystylizowaną czupryną, w absurdalnie wąskich spodniach, w których jakimś cudem mieściły się jeszcze nogi, i kraciastej koszuli. Ona w równie wąskich spodniach i obcisłym czarnym golfie, z długimi blond włosami. Oboje nosili okulary. Z pewnością w modnych oprawkach, ale Romanowski nie umiał tego stwierdzić na pewno. Tak samo jak nie potrafił sobie wyobrazić, że któreś z nich zechciałoby zanurzyć dłonie w wodzie z podejrzanymi mydlinami, by utopić Steinera, ani tym bardziej pobrudzić je, by kropnąć człowieka w krzakach. Chyba że stwarzali w ten sposób pozory i się maskowali. Romanowski bardzo w to wątpił. – Potoccy… – zaczęła powoli Olga. – Sama nie jestem pewna, co o nich myśleć. Są tacy, jak większość dzisiejszych trzydziestolatków. Pracują i pewnie nieźle zarabiają, modnie się ubierają i testują różne diety, ćwiczą jogę i… właściwie nic więcej nie wiem. Mają najnowsze modele iPhone’ów, wszędzie noszą ze sobą ładowarki. Poprosili o wegańskie wersje potraw świątecznych.

– A to w ogóle możliwe? Przygotować wegańskie wersje? Przecież śledzie albo… – zainteresował się Romanowski. – Na jakim ty świecie żyjesz? – przerwał mu zniecierpliwiony Suzin. – Śledzi wcale nie trzeba jeść, można równie dobrze sałatkę, pierogi z kapustą bez mięsa, a jeśli ktoś się bardzo uprze, to jest jeszcze szynka sojowa… – Mmmm! Pycha – mruknął Romanowski i wzdrygnął się. – To ty też jesteś teraz weganinem? Jakoś dzisiaj rano zażerałeś się fetą i naprawdę nie sądzę, by była to wegańska feta, a jeśli tak, to pojęcia nie mam, z czego ją zrobili, i wolę o tym nawet nie myśleć. – Moja Laura jest weganką! – Oczywiście, twoja Laura. Olga zamrugała powiekami i na jej twarzy pojawił się wyraz zrozumienia. – No właśnie, bo już się nad tym zastanawiałam i nie wiedziałam, jak zapytać. Laura. To znaczy pani Laura, która ogląda Muzyczne ja i jest weganką… Czyli wy nie jesteście ze sobą? – Ja i Laura? – zapytał zaskoczony Suzin. – Jesteśmy. Od dwóch lat. To znaczy nie wydaje mi się, abyśmy aż tak poważnie… – Miałam na myśli was. No… – Olga zatoczyła dłonią – was… – O nie, nie! Nie! Nie, nie, nie! – zaciął się Romanowski i zaczerpnął tchu. – Może wróćmy do Potockich, bo nam się off topic zrobił. – Nie sądziłem, że znasz… – Potoccy! Olga chciała chyba zadać jeszcze jedno pytanie, ale rozmyśliła się i powróciła do przerwanego wątku. – Nie wiem, czym się zajmują, ale na pewno znają języki obce, przynajmniej kilka. Słyszałam, jak rozmawiają przez te swoje nowiutkie iPhone’y nie tylko po angielsku, ale po niemiecku, francusku i jeszcze po jakiemuś, ale już nie byłam w stanie zidentyfikować tej mowy. Ze Steinerem też zamienili kilka słów po niemiecku. Sama słyszałam. Więc… – Urwała i zapatrzyła się w deski podłogowe. – Więc jeśli znali niemiecki tak dobrze, to musieli się też orientować w odmianach regionalnych – dokończył za nią Suzin. – I zwrócić uwagę na „Grüß Gott”. – Rzeczywiście, musieli to zauważyć wcześniej niż ja, ale być może się nie przejęli. Wtedy. Bo teraz to nie wiem. Może dodali dwa do dwóch i też roztrząsają ten problem. Albo nie. Równie dobrze mogą nic nie robić i czekać, aż sprawa sama się wyjaśni. A jednak wczoraj wieczorem Olivier Potocki zachowywał się dość dziwnie. Siedzieliśmy przez chwilę w hallu i nagle on powiedział, że Niemca pewnie ktoś ukatrupił. A dokładnie – że jeśli przyjechali technicy, to coś jest na rzeczy. – Kolejny z detektywistycznym zacięciem – mruknął Romanowski.

– Naprawdę ma na imię Olivier? – zainteresował się Suzin. – Pojęcia nie mam, też się nad tym zastanawiałam – pospieszyła z odpowiedzią Olga. – Naprawdę będziecie dumać nad imieniem Oliviera Potockiego? – zirytował się podinspektor i prawie tupnął nogą, jak obrażone dziecko. – Ale przyznasz… – Ten cały Olivier… – Romanowski uznał, że lepiej nie pozwolić Suzinowi dokończyć zdania. – Facet powiedział, że Niemca ktoś mógł ukatrupić. On i jego żona znają biegle niemiecki. Coś jeszcze? – Tylko tyle, że na pozór są doskonale dobrani, a w rzeczywistości lubią sobie działać na nerwy. A przynajmniej takie odniosłam wrażenie. Choć może to przez Oliviera. On ma chyba taki charakter, że dla przyjemności lubi czasem ludzi wkurzać. Ale nie mogę tego stwierdzić na sto procent. Poza tym wydaje się, że ma w sobie wiele sprzeczności. Zachowuje się jak cwaniak, na pewno jest bystry, ale bywa także taki… dziwnie spięty. Jak gdyby czegoś się obawiał. Lub kogoś. – Bardzo to wszystko ciekawe – powiedział powoli Romanowski. – Naprawdę? – zapytała Olga, nie kryjąc zdziwienia. – Nie, niespecjalnie – przyznał po krótkiej pauzie podinspektor. Właściwie sam nie wiedział, czy coś w całej tej sytuacji było naprawdę godne uwagi. A może wszystko było? Tylko powinien wiedzieć, na co patrzeć i czego słuchać? Zerknął na zegarek. Dochodziła czternasta. Mógłby zadzwonić do Wschowy, ale z pewnością niczego konkretnego mu jeszcze nie powiedzą. Oględziny terenu i autopsję przeprowadzano w tempie ekspresowym tylko w filmach, a oni na dodatek znajdowali się na prowincji i nachodziły święta. Dziwne było to wszystko. Romanowski wsunął kartkę z listą gości pensjonatu do szuflady i ruszył ku drzwiom. – Wrócimy do tej debaty później – zarządził. – Do szesnastej podają tu obiad i lepiej zająć dobre miejsce w jadalni. Radzę wam iść ze mną, nawet jeśli nie jesteście głodni. I Olga niech lepiej najpierw pójdzie się przebrać. Nie wiem, czy zdajesz sobie sprawę z tego, że ciągle masz na sobie dres. I jesteś cała w ziemi. I okropnie nabrudziłaś. Olga zerknęła na swoje ubłocone buty i nogawki. Powoli uniosła głowę. – Czy fakt natrafienia w krzakach na zwłoki jest jakąś okolicznością łagodzącą? Czy niezbyt? *** Olga wymknęła się z pokoju Grzegorza i Wojciecha tak dyskretnie, jak gdyby była dziewiętnastowieczną guwernantką, która nie chce zostać przyłapana na wizycie w pokoju majordomusa. Może to i słuszna strategia. Grzegorz miał

mętlik w głowie i niewielkie nadzieje na rychłe uporządkowanie faktów. Zwłoki w krzakach jeszcze bardziej skomplikowały sprawę, nawet jeśli tamten mężczyzna nie miał nic wspólnego z tutejszym topielcem. A na początek, by się niczym nie sugerować i nie tworzyć piętrowych teorii, należało uznać, że nie miał. Romanowski wiedział, co tak naprawdę liczyło się w śledztwie. Materiał dowodowy. I właściwie tyle. Profilerzy mogli sobie prowadzić szeroko zakrojone obserwacje świata i ludzi, badać otoczenie, podejmować rozmowy pozornie o niczym i zgłębiać tajniki ludzkiego umysłu. Ale policjanci gromadzili materiał dowodowy. Paluchy, ślina, krew, narzędzia, naoczni świadkowie, twarde dane. Żadnego zawieszonego w próżni pitolenia. Bez dowodów można sobie było gdybać, i tyle. A jakie miał dowody w związku ze sprawą topielca? Jakie miał przesłanki, by uznać, że denat w krzakach był związany z tym, co działo się w pensjonacie? Właściwie żadne. Nie mógł pójść za daleko w swoich domysłach, bo to nigdy nie prowadziło do niczego dobrego. Musiał jeszcze poczekać. Na konkret, przynajmniej jeden. Mężczyzna, którego znalazła Olga, coś powiedział. Dziewczyna zrozumiała jedynie słowo „buty”, cała reszta to nic nieznaczący bełkot. Ale „buty” również mogły się odnosić do wszystkiego i wszystkich. Buty… Ktoś już wspominał przy nim o butach. Ten młody funkcjonariusz, który przyjechał tutaj w pierwszym radiowozie. Mówił, że Steiner poszedł do łazienki w brudnych butach, chociaż wziął ze sobą też kapcie, które ustawił pod wanną. Dlaczego więc nie zdjął butów w pokoju? Ta informacja oczywiście mogła mieć jakieś znaczenie, ale wcale nie musiała. Znowu – zero konkretów. A jednak Romanowski musiał przyznać, że tamten młody policjant okazał się spostrzegawczy. Buty… Buty w łazience, buty, o których przed śmiercią wspomniał mężczyzna w lesie. Bardzo długo wytrzymał przy takiej temperaturze i obrażeniach. Pewnie stracił przytomność i napastnik po prostu go tak zostawił, nie sprawdziwszy, czy ofiara jeszcze żyje. Zaryzykował, ale tylko trochę. Prawdopodobieństwo, że przetrwa takie ciosy, było naprawdę niewielkie. Mężczyzna został najpewniej zaatakowany kilka metrów dalej, a następnie przeciągnięty w pobliże ścieżki, gdzie go znaleziono. Nie mogli liczyć na cud w postaci odcisku podeszwy, bo teren wokół przykrywały zeschłe liście i igliwie. Jedyne, na co trafili, to dziwny ślad, który wyglądał tak, jak gdyby ktoś w kilku miejscach wbił w ziemię łopatę. Co zamierzał zrobić? Wykopać dół? W zimie? Trudna sprawa. Ktoś tu postępował dziwnie. Albo… nie był na jakieś okoliczności przygotowany. Zresztą – pewnie tym właśnie ofiara została zaatakowana. Łopatą, której bez problemu można się było pozbyć, wrzucając ją do pobliskiego jeziora. Buty. Łopata. Podinspektor Romanowski wkroczył w milczeniu do jadalni. Nie wszyscy goście Mścigniewu narzekali na brak apetytu. Trzy stoliki były już zajęte. Przy

jednym siedzieli ojciec z synem, czyli Chojnaccy, przy drugim – facet w okularach, z pewnością nie tak modnych, jak te, które nosił Olivier Potocki, a przy trzecim – Grażyna Kranz. Facet w niemodnych okularach był pewnie Radkiem Inglotem, panem polonistą. Olga nic o nim nie wiedziała ponad to, że wszędzie chodził z książką, czytał gdzie popadło i sprawiał wrażenie, jak gdyby z rzadka tylko nawiązywał kontakt ze światem. Rzeczywiście – nie wyglądał na kogoś, kto mocno stąpa po ziemi. Kiwnął im teraz głową i wrócił do mielonego. A także do książki, bo czytał również przy jedzeniu. Suzin popchnął Romanowskiego w stronę wolnego stolika. – Nałożyć ci kotlecika czy zjesz rybkę? – zapytał. Romanowski przewrócił oczami, a Chojnacki ojciec na chwilę uniósł głowę. – Panowie zostają? – zapytał, wycierając usta serwetką. – Ma pan na myśli pensjonat? – odrzekł Grzegorz, zadowolony, że ktoś poruszył ten temat. – Oczywiście. Bo my się z Andrzejem zastanawiamy. Dziwne rzeczy się tu dzieją. Z drugiej strony… trochę szkoda, prawda? Wracać teraz do Warszawy, wszędzie lampki, Mikołaje, choinki tak kolorowe, że aż się niedobrze robi… Chojnacki urwał, a Grzegorz powstrzymał się przed wygłoszeniem uwagi o tym, że bardzo lubi lampki, choinki i Mikołajów. To właśnie od wczoraj robił najczęściej. Powstrzymywał się przed wygłoszeniem jakiejś uwagi. Miał poważne obawy, że niedługo się udusi. Przechylił głowę i przyjrzał się Chojnackiemu. Olga mówiła, że jest lekarzem i chciał nawet biec na ratunek topielcowi, ale kiedy dotarł do łazienki i zobaczył, jak się sprawy mają, zrezygnował z tego pomysłu. Bardzo słusznie. Tylko jak zachowa się teraz? Policjant poprosił gości, by na razie nie wyjeżdżali, ale nie mógł ich przecież do tego zmusić. Nikomu nie postawiono zarzutów. Romanowski zastanawiał się, czy nie lepiej byłoby się ujawnić i zagrać w otwarte karty. Powiedzieć, że jest z policji i chce im zadać kilka pytań, każdemu bez wyjątku. Gdyby to zrobił, nie musiałby kluczyć, wysilać się na aluzje i półsłówka. Pewne rzeczy mógłby powiedzieć wprost, tak jak lubił najbardziej. – Rzeczywiście, trochę szkoda – zaczął ostrożnie. Lekarz wciąż się w niego wpatrywał. – Ale z drugiej strony chyba nawet nie możemy wyjechać, przynajmniej na razie. Tamten funkcjonariusz… – A, funkcjonariusz! I pan by się nim naprawdę przejmował? Przecież oni nie mogą nas tutaj zatrzymać ot tak, na gębę. Muszą mieć solidne podstawy, a i to nie zawsze wystarcza, by kogoś usadzić w miejscu. Nie, ja się żadnym policjantem nie przejmuję. Martwi mnie raczej ten człowiek z lasu. Podobno miał poważne obrażenia. Romanowski już miał się wyrwać do odpowiedzi i oznajmić, że owszem, poważne, zadane najprawdopodobniej łopatą. I to prawdziwy cud, że nie umarł szybciej i po kilku godzinach na chwilę odzyskał przytomność. Ludzki organizm

działa niekiedy w sposób zaskakujący. Milczał jednak. Po pierwsze dlatego, że Chojnacki, jako lekarz, z pewnością wiedział wiele o ludzkim organizmie, a po drugie – oficjalnie podinspektor wiedział tyle, co inni goście. Musiał wybrnąć z tego inaczej. – Tak słyszałem. Policja ustala na razie, kim był i gdzie mieszkał. Może to jakieś osobiste lokalne porachunki – powiedział. – Chyba nie ma sensu wyjeżdżać, przynajmniej jeszcze nie teraz. Na pewno wszystko się wkrótce wyjaśni. – Ale przyzna pan, że dziwnie to wygląda – dołączył się do rozmowy syn Chojnackiego, Andrzej. – Najpierw topielec, później… – Te dwie sprawy na pewno nie mają ze sobą nic wspólnego – zaoponował ojciec. – To daleko idące wnioski. Nie znamy szczegółów. – Jak panowie myślą – wtrąciła się nagle Grażyna Kranz – czy to konieczne, by policja działała akurat tutaj? Słyszałam, że wszyscy zostaniemy przesłuchani w sprawie człowieka z lasu. Kobieta miała niezwykły głos, mocny, dźwięczny, aksamitny. Romanowski przez chwilę zachwycał się w duchu jego brzmieniem. Może i nie zrobiła kariery za granicą, ale warunki niewątpliwie posiadała. Wygląd, głos… Co do talentu aktorskiego nie miał pewności, ale już sama jej osoba robiła wielkie wrażenie, więc ostatecznie mogła grać siebie. Wielu aktorów grało na scenie i na ekranie siebie, bo to im wychodziło najlepiej. Kranz odłożyła sztućce. O ile zdążył się zorientować, jeszcze nie zaczęła jeść. Na jej talerzu stygła pieczona ryba i zielone warzywa. Musiała również dbać o dietę, podobnie jak małżeństwo w modnych okularach. Takie czasy… Romanowski uśmiechnął się. Miał nadzieję, że jego wyobrażenie na temat tego uśmiechu choć trochę pokrywało się z rzeczywistością, ale pełne politowania spojrzenie Suzina nie pozostawiało wątpliwości. Chrząknął. – Ja co prawda nie za bardzo się w tym wszystkim orientuję – skłamał – ale myślę, że to będą tylko rutynowe przesłuchania. Pokażą nam pewnie zdjęcie tego mężczyzny, zapytają, czy widzieliśmy go w pobliżu, czy ktoś z nas go zna, i tak dalej… Podinspektor urwał, bo nie miał pojęcia, czy faktycznie wyszło na to, że nie za bardzo orientuje się w sprawie. Zerknął na Grażynę Kranz, która przesuwała opuszkiem palca po krawędzi talerza. – Chyba nie mamy czym się przejmować – dokończył niepewnie. – Ależ ja się nie martwię tym, że mnie ktoś zechce aresztować – oświadczyła wyniośle, ale ze spokojem. – Po prostu przyjechałam tutaj na święta i nieszczególnie mam ochotę spędzać je w towarzystwie policji. Romanowski przełknął ślinę i posłał Suzinowi dyskretne spojrzenie, ale ten obrócił się właśnie na pięcie i oddalił w kierunku kotletów mielonych. Chojnaccy również wrócili do przerwanego posiłku, a Kranz przez chwilę bawiła się widelcem. Temat został chyba wyczerpany. Podinspektor powiódł jeszcze

wzrokiem po jadalni i na chwilę zatrzymał go na poloniście zatopionym w lekturze. Radek Inglot nie odrywał oczu od tekstu. Zachowywał się tak, jak gdyby nic, co tu się wydarzyło, nie dotyczyło go w żaden sposób. Świat przedstawiony powieści musiał być znacznie bardziej interesujący niż ten na zewnątrz. Nawet jeśli w tym na zewnątrz właśnie zginęły dwie osoby. Tak. Radek Inglot wydał się nagle podinspektorowi dość intrygujący. *** Nie zwracał uwagi na to, co jadł, ale uznał, że takimi sprawami pomartwi się później. Dotąd zanotował kilka innych szczegółów. W jadalni pojawili się Potoccy, którzy zjedli posiłek w milczeniu i chyba się na siebie dąsali. On co chwilę sprawdzał telefon, ona zerkała na tablet. Czytała jakiś artykuł o tematyce „lajfstajlowej”, z tego co Grzegorz zdążył się zorientować. Grażyna Kranz posłała im pełne dezaprobaty spojrzenie, dokończyła rybę z zielonymi warzywami i majestatycznym krokiem opuściła jadalnię. W głębi serca nawet ją rozumiał. Zachowanie Potockich mogło się niektórym wydać gorszące, ale prawda była taka, że ta dwójka niczym nie różniła się od większości młodych ludzi żyjących w krajach wysoko, a przynajmniej umiarkowanie, rozwiniętych. Romanowski przekroczył już czterdziestkę, mieszkał w małej miejscowości, był kawalerem – nie potrafił nazywać się singlem – i pod względem trybu życia nic go nie łączyło ze współczesnymi młodymi gniewnymi z dużych miast, ale on sam również coraz bardziej uzależniał się od komórki. Telefon był jak smycz, która nie pozwalała człowiekowi wyrwać się z wirtualnego świata. Życie wymagało tego, by przez cały czas pozostawać on-line. A z drugiej strony – jeśli kiedyś do posiłku czytano gazetę, dlaczego by teraz nie czytać artykułu na tablecie? Ostatecznie co w tym takiego złego? Romanowski snuł jeszcze przez chwilę swoje filozoficzne rozważania o kondycji współczesnego człowieka w świecie, po czym dokończył posiłek i kiwnięciem głowy przywitał się z Klarą Żukowską, która właśnie zeszła na obiad. Odpowiedziała skinieniem, ale nie podeszła do nich. Miała zaczerwienione oczy. Radek Inglot wstał od stołu, wcisnął książkę pod pachę i wyszedł. Był jak duch. Chojnaccy również skończyli jeść i przez chwilę sączyli jeszcze sok, wymieniając uwagi o tym, że kawy napiją się później. I może nawet wybiorą się do Wschowy na małe zakupy. Romanowski postanowił nie informować ich o tym, że w miasteczku nie ma wielkich galerii handlowych, do których widoku przyzwyczaili się zapewne w stolicy. Młodszy Chojnacki mruknął, że wolałby pospacerować po lesie, starszy – że po lesie to teraz lepiej nie, bo w krzakach może się jeszcze czaić psychol, młodszy – że ojciec przesadza z zakupami, przecież dzień po przyjeździe już wybrał się do Leszna, starszy – że kupił wtedy tylko czapkę, a nie wziął ze sobą z domu ciepłego szalika, i syn również powinien nosić coś na

głowie, bo… Po tej uwadze nastąpił mały wykład o chorobach zatok i Romanowski się wyłączył. Chojnaccy opuścili jadalnię i w drzwiach minęli się z Mieczysławem Nowakiem, „przykładnym chrześcijaninem”, jak określiła go Olga. Jak dotąd dowiedzieli się o nim niewiele więcej. Romanowski zauważył teraz, że coś go z tym człowiekiem łączyło. Upodobanie do koszul i krawatów. Z tą różnicą, że krawat Nowaka był gładki i elegancki, a koszulę zestawiono z rozpinanym swetrem, takim, jakie w serialach bogaci ludzie noszą w charakterze podomki. Romanowski również miał w domu kilka podobnych swetrów, ale trzymał je na „specjalne” okazje. On sam dobrał do swojej koszuli i krawata w bałwanki bluzę z kapturem. Jakoś się nie zastanawiał, czy pasuje, chodziło o to, by nie zmarznąć… Nowak przywitał się i podszedł do szwedzkiego stołu. Klara Żukowska zajęła miejsce pod oknem i zaczęła chrupać frytki. W zadumie nurzała je w keczupie i patrzyła na oszronioną szybę. Nawet w pensjonacie czuć było spadek temperatury. Nowak ze swoim talerzem zajął miejsce na drugim końcu sali. Po chwili w drzwiach pojawiła się również Olga, która ledwie powstrzymała się przed tym, by podejść do Romanowskiego i Suzina. W ślad za nią przybył Malanowski i zapytał, czy wszystko jest w porządku, a następnie przeprosił – po raz setny tego dnia – za zaistniałą sytuację. Jak gdyby to była jego wina, że ktoś kogoś zamordował. Chyba że była. Tak naprawdę Romanowski nie mógł tego wykluczyć, nawet jeśli Malanowski uchodził za człowieka pracowitego i skłonnego do poświęceń. Właściciel pensjonatu wykonał slalom między stolikami i zbliżył się do regału. Na najwyższej półce stało… jakieś urządzenie. Niewielkie, ledwie widoczne. Malanowski pacnął je lekko i z głośników natychmiast popłynęło Blue Christmas. Bardzo w punkt. Żukowska, Nowak i Olga automatycznie spojrzeli w sufit, po czym przenieśli wzrok na regał. Romanowski był w stanie się założyć, że mieli ochotę mruknąć coś w stylu: „Ahaaaa!”. Malanowski, prawie kłaniając się w pas, wybiegł z jadalni, spiesząc się pewnie do miliona innych obowiązków. To radio mógłby już sobie odpuścić, naprawdę. Zwłaszcza dziś. Olga, Nowak i Żukowska jak na komendę oderwali wzrok od regału. Żukowska wróciła do skubania frytek, Olga przy szwedzkim stole mocowała się z zapiekanką warzywną, a Nowak… Nowak wpatrywał się w Romanowskiego. Czyżby jemu też chodziło o wspólnotę krawatów? Podinspektor spiął się i uśmiechnął niepewnie. Nowak odpowiedział uśmiechem. Sytuacja robiła się dziwna. Wreszcie mężczyzna z różańcem na palcu przemówił półgłosem: – Właśnie dlatego nie możemy wyjechać. – Dlaczego konkretnie? – spytał Grzegorz. – Musimy zostać ze względu na niego. To nasz obowiązek. Nowak nic już więcej nie powiedział i z namaszczeniem pokroił sobie schabowego. Olga wspomniała wcześniej, że niedawno stracił żonę, która zmarła chyba po ciężkiej chorobie. Pewnie rozumiał Malanowskiego lepiej niż ktokolwiek

inny. Co nie zmieniało faktu, że działo się tutaj coś dziwnego. 8.

Na dworze zrobiło się już zupełnie ciemno, kiedy Olga stanęła przed drzwiami mieszkania Malanowskich. Pan Tomasz w całym pensjonacie zamontował głośniki i z hallu wyraźnie dobiegały dźwięki Rudolf the Red-Nosed Reindeer. Nie mogła mieć mu tego za złe. Starał się, jak umiał. Pociągnęła nosem i wyczuła w powietrzu zapach igliwia. To choinka tak pachniała, a raczej – choinki. Na parterze i na piętrze. Malanowski wciąż jeszcze dokładał jakieś ozdoby, znosił ze strychu łańcuchy i aniołki z bibuły, a dzień przed wypadkiem Steinera pojechał do Wschowy po nowe lampki, bo w starych przepaliło się kilka żarówek. Dbał o to, by zrealizować swoją świąteczną ofertę, mimo niesprzyjających okoliczności. Gospodarz na medal… Olga uniosła dłoń i zawahała się. Zgodziła się z podinspektorem Romanowskim co do tego, że warto zainteresować się osobą chorej żony Malanowskiego, której jak dotąd chyba nikt z gości na oczy nie widział, a jednocześnie miała wewnętrzne opory przed zawracaniem ludziom głowy. Nie lubiła, jak ktoś wtrącał się w jej sprawy i sama unikała wtrącania się w sprawy innych. Ale wiadomo – sytuacja była szczególna, a głupia konspiracja duetu Suzin & Romanowski wymagała poświęceń. Poza tym Malanowskiej rzeczywiście nikt nie widział na oczy. Pielęgniarka z Leszna mignęła Oldze przed oczami raz czy dwa. Młoda, dość ładna, wiecznie w biegu. Nikt się jej za bardzo nie przyglądał. Przed godziną pojechała do domu, żeby przywieźć sobie cieplejsze rzeczy, bo zima jak co roku wszystkich zaskoczyła. Olga słyszała, jak rozmawiała o tym z Malanowskim. Sam Malanowski udał się do Wschowy, by porozmawiać z policją na temat zachowania ewentualnych środków ostrożności wokół pensjonatu. Nikt nie łudził się, że przydzielą im całodobową ochronę, ale coś w ogóle przydałoby się zrobić. Przynajmniej dopóki sytuacja choć trochę się nie wyjaśni. Dla Olgi, w każdym razie, oznaczało to tyle, że teraz, chwilowo, Malanowska została pozbawiona towarzystwa. Druga taka okazja mogła się już nie trafić. Odetchnęła i zapukała do drzwi. Czuła się jak upierdliwy „ulotkarz” albo lepiej – domokrążca, który przyszedł do kogoś po to, by wcisnąć mu kit, ale udaje, że cel wizyty jest dużo ważniejszy. Za drzwiami panowała cisza. Olga przysunęła się bliżej i przez chwilę nasłuchiwała. Niestety – O Holy Night w skocznej wersji, która przywodziła na myśl krakowiaka skrzyżowanego z oberkiem, zagłuszała wszelkie inne dźwięki. Co jest, do cholery, z tymi kolędami? Olga czekała, aż ktoś wpadnie na to, by nagrać Mizerna cicha w hiphopowej aranżacji. Dlaczego nie? Nie była z tych, którzy uważali, że w święta trzeba słuchać smętów nad karpiem

w galarecie, ale chyba istniały jakieś granice? Całe szczęście przynajmniej podinspektor Romanowski się z nią zgadzał. Postanowiła zapukać jeszcze raz i dać sobie spokój. Biedna kobieta mogła spać albo zwyczajnie nie mieć ochoty nikogo oglądać. Malanowski i pielęgniarka przecież by nie pukali, więc musiała wiedzieć, że przyszedł jakiś intruz. Olga zastukała ponownie, tym razem nieco mocniej, i stanęła przy drzwiach. Oberkowe O Holy Night dobiegło końca i zanim Bryan Adams ochoczo ryknął Something About Christmas Time – ten utwór akurat lubiła – zdołała usłyszeć czyjś głos. Zastygła. Ktoś coś powtórzył, ale nie słyszała, co dokładnie, bo Bryan Adams zamienił ciszę we wspomnienie. Zaklęła. Zerknęła na klamkę. Tak, to była gruba przesada, ale teraz nie mogła się już powstrzymać. Nacisnęła klamkę i pchnęła drzwi. Znalazła się w małym, słabo oświetlonym przedpokoju z czworgiem drzwi. W jednym z pokoi paliło się mocniejsze światło. Stamtąd właśnie ponownie dobiegł ją ten dźwięk. Czyjś głos, cichy, ale nie słaby. Tyle po cholernym Muzycznym ja mogła odróżnić. Skierowała się do pokoju i stanęła w progu. Nie wiedziała, czego dokładnie się spodziewała, ale chyba jednak nie tego. Domyślała się oczywiście, że żona Malanowskiego nie ma stu lat i nie jest chylącą się ku ziemi starowiną, ale i tak poczuła się zaskoczona. Kobieta, która siedziała na łóżku, oparta o dwie wielkie poduchy, była piękna. Jej uroda nie traciła absolutnie niczego nawet w zestawieniu z flanelową piżamą i mało twarzowym szlafrokiem narzuconym na ramiona. Malanowska miała oliwkową cerę i burzę kręconych, czekoladowych włosów, które wyglądały oszałamiająco nawet teraz, choć przecież z pewnością nie układała ich godzinami przed lustrem. I przede wszystkim – była młoda. Miała najwyżej trzydzieści kilka lat. Wydawała się niewiele starsza od Olgi. – Dobry wieczór – odezwała się. Znowu cicho, choć jej głos nie wydawał się słaby. – Dobry wieczór – odpowiedziała Olga i poczuła się głupio. – Przepraszam, ja… Chciałam po prostu do pani zajrzeć. Sprawdzić, czy wszystko w porządku. Dzieją się tu dziwne rzeczy, a pani została sama. Martwiłam się – skłamała na jednym wydechu. Malanowska uśmiechnęła się blado i wskazała jej krzesło obok łóżka. Olga opadła na nie z ulgą. Nogi zaczęły jej dziwnie drżeć. – To miłe z pani strony. I niespotykane. Jeszcze nikt nie zrobił dla mnie czegoś takiego. Olga skrzywiła się. Bo nigdy nikt tu nie zginął, nikt nie węszył, nie prowadził głupich śledztw i nie podejrzewał nikogo o dokonanie zbrodni, nie mając żadnych dowodów i bazując tylko na wzmiance o butach, która mogła znaczyć wszystko i nic, pomyślała. I jeszcze dlatego, że każdy człowiek na świecie miał więcej rozsądku od niej.

– To nic takiego – powiedziała tylko. Była pewna, że pójdzie się za to smażyć w piekle. – Mam na imię Sabina. Mów mi po imieniu. – Malanowska wyciągnęła rękę. – Tak… Olga. Dłoń Sabiny była chłodna i lepka. Olga nie potrafiła ukryć zdumienia jej zachowaniem. Spodziewała się, że zostanie stąd wyrzucona w ciągu niecałej minuty, a tymczasem Malanowska pełniła honory gospodyni. Na tyle, na ile mogła. Chyba nawet próbowała się… zaprzyjaźnić. – Spodziewałaś się tutaj kogoś innego, prawda? Sabina wpatrywała się w nią z rozbawieniem. – Nie, ja tylko… Olga urwała i zasępiła się. Oczywiście, że spodziewała się kogoś innego. Każdy by się spodziewał. Ile można było kłamać w żywe oczy? Wzruszyła ramionami, po czym powoli pokiwała głową. Malanowska parsknęła urywanym śmiechem. – Szkoda, że nie widziałaś miny tej pielęgniarki, kiedy tu przyszła po raz pierwszy. Jest nowa, wiesz? Poprzednia odeszła, bo przeprowadziła się do Poznania i nie mogła już dojeżdżać. A zamieszkać tutaj na stałe nie chciała. Zresztą nic dziwnego. Nie możemy kogoś zatrudnić na stałe i nie możemy dużo zapłacić. Ta nowa jest młodziutka, dopiero po szkole. Ma dyżury w szpitalu, a przy mnie sobie dorabia. Teraz wzięła dwa tygodnie wolnego, żeby być tu przez cały czas. Mój mąż ma więcej obowiązków przed świętami, a ja nie mogę mu pomóc. Uśmiech znikł z twarzy Sabiny i kobieta spuściła wzrok. Olga dałaby wiele, by zebrać się na odwagę i zapytać ją, na co choruje, ale nie mogła się do tego posunąć. Musiała poczekać, aż sama zechce powiedzieć więcej. Na razie dostrzegła w pokoju stojak na kroplówkę, stolik zastawiony różnymi fiolkami, zarzucony pudełkami lekarstw, wacikami i strzykawkami. Zrobiło jej się zimno. – Obejrzysz ze mną Doktora House’a? – odezwała się znowu Malanowska i zamachała pilotem do telewizora. Olga drgnęła. Czy to wszystko działo się naprawdę? – Słucham? – Doktora House’a. Taki serial amerykański o genialnym lekarzu, który jest przy okazji strasznym dupkiem i wszystkich wnerwia. – Wiem… tylko… – Proszę. Siedzę tu ciągle sama. Tomek jest wiecznie zajęty, a ta nowa… wkurwia mnie. Przepraszam, ale czasem trzeba nazwać rzeczy po imieniu. Poza tym sama przyszłaś, więc… No dobrze. Miała rację, Olga sama przyszła. Mogła się teraz trochę poświęcić. Poza tym nie miała lepszego pomysłu na spędzenie wieczoru i jej jedyną alternatywą była rozmowa z duetem udawanych gejów lub snucie

domysłów na temat ewentualnego psychopatycznego mordercy, który mógł się czaić gdzieś w pobliżu. To już lepszy był Doktor House. – Dobrze – powiedziała po chwili. – Obejrzę. *** Olga zdążyła się zorientować, że był to pierwszy odcinek serialu i opowiedziano w nim historię kobiety, w której mózgu zagnieździł się tasiemiec. A przynajmniej tyle zrozumiała. Na wszelki wypadek nie zastanawiała się, czy to w ogóle możliwe, bo bała się, że od niezobowiązującego oglądania Doktora House’a przejdzie do stanu ekstremalnej hipochondrii. Nie uważała również za prawdopodobne, by w wypadku zagnieżdżenia się tasiemca w jej własnym mózgu znalazł się w Polsce taki upierdliwy diagnostyk, który zdołałby dociec prawdy. Dlatego lepiej było za dużo o tym nie myśleć. Grunt, że doktor House kobietę wyleczył i przed napisami końcowymi każdy do każdego się ciepło uśmiechał. Czyli standard. Kiedy Olga uświadomiła sobie to wszystko, odkryła jeszcze jeden problem. Otóż… zasnęła. Nie wiedziała, kiedy i dlaczego, bo przecież serial nie był wcale nudny. Nie rozumiała też, jak udało jej się zamknąć oczy i odpłynąć na tym cholernie niewygodnym krześle. Czuła ból w plecach, a kark miała zesztywniały. Otworzyła szerzej oczy i rozejrzała się. Po chwili uznała, że istotne są teraz jedynie dwie sprawy. Po pierwsze – Sabina Malanowska nie spała, tylko oglądała kolejny odcinek Doktora House’a. Po drugie – nie były same. Tomasz Malanowski przestąpił próg i wpatrywał się w nie ze zdumieniem i z trudem hamowaną wściekłością. Olga również patrzyła na niego przez moment, aż wreszcie dotarło do niej, że coś poszło bardzo nie tak. Zerwała się z krzesła i jęknęła, kiedy łupnęło jej w krzyżu. – Ja… ja przepraszam, martwiłam się – wydukała. – Czym się pani martwiła? – wycedził Malanowski. – Pana żona została sama i… – Pojechałem tylko do Wschowy na komendę. I po lampki. Intermarché leży prawie pod miastem, stąd to zaledwie kilkanaście kilometrów. Nie było mnie przez godzinę. Naprawdę uważa pani, że zaniedbałem swoją chorą żonę, opuszczając ją na godzinę?! – Nie, oczywiście, że nie. Chciałam tylko zajrzeć… Chyba zdenerwowały mnie te wszystkie dziwne wydarzenia – wyjąkała. Nie dodała, że kupowanie lampek choinkowych kilka godzin po tym, jak w krzakach pod pensjonatem znaleziono martwego człowieka, mogło wydawać się co najmniej osobliwe. I że złość Malanowskiego również była dziwna. Jego żona nie mogła przyjmować gości? Cierpiała na jakąś chorobę zakaźną? Poza tym nie było go dłużej niż przez godzinę, bo zdążyły z Sabiną nie tylko obejrzeć cały odcinek House’a, ale i zdrzemnąć się chwilę. To znaczy Olga się zdrzemnęła.

Sabina chwyciła pilota i wcisnęła pauzę. Uśmiechnęła się do męża. – Daj spokój, kochanie. Przecież nic się nie stało. Olga była bardzo miła. Odwiedzisz mnie jeszcze? Tomku, czy Olga mnie jeszcze odwiedzi? Kobieta wpatrywała się w męża z dziecięcą ufnością i nadzieją. Po twarzy Malanowskiego przebiegł nerwowy skurcz. Potaknął lekko. – Przepraszam, pani Olgo – zreflektował się. – To był długi, ciężki dzień. Odprowadzę panią do wyjścia. Sabina oderwała plecy od poduszek i chwyciła Olgę za rękę. Palce nadal miała chłodne i lepkie. – Nie zapomnij, co mi obiecałaś – szepnęła. – Obiecałam? – Że jeszcze przyjdziesz. Sabina puściła jej dłoń, a Oldze zrobiło się gorąco. Niczego takiego nie obiecała. Nie powiedziała, że przyjdzie, to tylko Malanowski skinął głową, łaskawie udzielił przyzwolenia. Pożegnała się i wyszła do ciemnego przedpokoju, a następnie na korytarz. Malanowski zamknął za sobą drzwi do mieszkania i oparł się o ścianę. Nie odzywał się, ale Olga wiedziała, że nie powinna jeszcze odejść i jego milczenie jest swego rodzaju preludium. Coś musiało się jeszcze wydarzyć. Nie miała pojęcia, dlaczego poczuła strach. Malanowski potarł czoło i wreszcie podniósł na nią wzrok. – Przepraszam, pani Olgo. Byłem nieprzyjemny. Niepotrzebnie się zdenerwowałem. Oczywiście nie chciała pani źle. Tylko… ten człowiek w lesie… I pan Steiner. Sytuacja nieco mnie przerosła. Boję się. Tego, co się wydarzyło i jeszcze może wydarzyć, a z drugiej strony także tego, że goście wyjadą. Niestety, taka jest nieładna prawda, że potrzebuję pieniędzy. A już z pewnością nie na rękę mi w tej chwili zła sława. Poznała pani moją żonę. Sabina… Urwał i zaczął się mocować z szalikiem, którego wciąż nie zdjął po powrocie do domu. Ruchy mężczyzny były nerwowe i chaotyczne. Olga dopiero teraz dostrzegła na jego twarzy oznaki zmęczenia. Pod oczami Malanowskiego widniały ciemne cienie, w kącikach rysowały się podłużne zmarszczki, a czoło przecinały głębokie bruzdy. Był wciąż przystojnym mężczyzną, ale życie go nie oszczędzało. – Pani Olgo – odezwał się znowu. – Usiłuję ratować sytuację. Sama pani rozumie. Nie wiem, czy ubieranie choinki i puszczanie świątecznych hitów to najlepsza strategia, ale chwilowo nie mam innych pomysłów. Za kilka dni Wigilia. A wszystko… wszystko się posypało. Liczyłem, że oferta świąteczna spotka się z zainteresowaniem, i tak się stało. Poczułem się pewnie. Zima to tutaj zawsze martwy sezon, żadnych atrakcji, ani gór, ani w ogóle nic. Nikt nie przyjeżdża. W lecie można kogoś chociaż skusić jeziorem. Ale teraz? Myślałem, że ta oferta świąteczna poratuje nas finansowo i… Olga przestała się już łudzić, że Malanowski w sposób sensowny zakończy

swoją wypowiedź. Był w złym stanie ducha i wcale mu się nie dziwiła. Ciekawiło ją oczywiście, na co choruje Sabina, a jeszcze bardziej – dlaczego tak się uparli, by mieszkać na odludziu i prowadzić biznes, który przynosił marne dochody, ale nie zadała ani jednego pytania. Malanowski z pewnością nie miał ochoty zwierzać się obcej osobie. I tak nie przewidział, że zastanie ją u swojej żony i przyjdzie mu się z czegokolwiek tłumaczyć. Miała teraz przed sobą człowieka, który postawił wszystko na jedną kartę i musiał się zmierzyć z widmem przegranej. Może i kłamał, może i był to wizerunek od początku do końca wykreowany, ale w tej chwili Olga chciała mu wierzyć. Dlaczego miałby ją oszukiwać? Pod wpływem impulsu poklepała Malanowskiego po ramieniu. Uniósł lekko głowę i uśmiechnął się smutno. – Czy mógłbym panią prosić o dyskrecję? Moja żona… – Oczywiście – zapewniła, świadoma, że znowu kłamie. Musiała przecież o wszystkim powiedzieć Romanowskiemu i Suzinowi. – Na jej leczenie idzie sporo pieniędzy, ale przecież to oczywiste, że prędzej nie zjem, niż zaoszczędzę na lekarstwach. Nawet jeśli nie mamy wielkich nadziei na poprawę. Sabina ma guza. W głowie. Jest właściwie nieoperacyjny i… Stąd jej dziwne zachowanie. Nie zawsze jest taka, ale często. Coraz częściej. Przepraszam, pani Olgo. Pójdę już. Jeszcze raz bardzo panią proszę o dyskrecję. Malanowski pchnął drzwi i zniknął w swoim mieszkaniu. Tym razem to Olga ciężko oparła się o ścianę. Nie mogła złapać tchu. Była przecież przed chwilą u Malanowskiej, rozmawiały, oglądały pieprzonego Doktora House’a o jakimś durnym tasiemcu w mózgu! Czy to właśnie dlatego wybrała ten odcinek? Miała nadzieję na… Na co właściwie? Malanowski użył słowa „nieoperacyjny”. Niech to jasny szlag! A ona spoglądała na niego z politowaniem, kiedy ubierał choinki i włączał świąteczne przeboje. Powinna wiedzieć, że każde dziwaczne zachowanie skądś się bierze. Teraz lepiej go rozumiała. I współczuła. Jemu, Sabinie, nawet tej pielęgniarce, która nie miała łatwego zadania. I która właśnie teraz pojawiła się w hallu, ciągnąc za sobą torbę na kółkach. Na widok Olgi stanęła niezdecydowana i rzuciła okiem na drzwi prowadzące do mieszkania Malanowskich. – Wszystko w porządku? – zapytała. – Tak, tak – odparła Olga pośpiesznie. – Chciałam tylko zapytać o coś pana Tomasza. Pielęgniarka minęła ją bez słowa i weszła do środka. Po chwili zza drzwi dało się słyszeć urywki rozmowy. Olga nie mogła się oprzeć pokusie i nastawiła uszu. – Miałaś dać jej środek nasenny! Sama mówiłaś, że musi odpocząć! – zawołał Malanowski. Coś trzasnęło i szurnęło. A później wybrzmiał stłumiony brzęk tłuczonego szkła. – Przepraszam, ja…

– Teraz to już za późno na przeprosiny! Rozmowa się urwała. Olga ponownie usłyszała szuranie i domyśliła się, że ktoś zamiata potłuczone szkło. Malanowski i pielęgniarka nie zamienili już ze sobą ani słowa. A przynajmniej nie na tyle głośno, by dało się to usłyszeć zza drzwi. Olga odkleiła plecy od ściany i ruszyła przez hall do pokoju Romanowskiego i Suzina. *** Podinspektor wysłuchał jej opowieści, gryząc końcówkę długopisu, a detektyw Suzin przez cały czas klepał SMS-y i nawet nie próbował tego ukryć. Wreszcie zaklął, wydobył z przepastnej torby marki Louis Vuitton butelkę wódki, odkręcił i upił potężny łyk, nawet się nie krzywiąc. Olga przerwała monolog i przekrzywiła głowę. Wyborowa. Doprawdy! Podejrzewała go o upodobanie do lepszych i droższych alkoholi. Zastanowiło ją nie tylko to, że nie potrzebował popitki, ale też to, że przełknął wódkę, jak gdyby to był soczek jabłkowy. Nie skrzywił się ani za drugim, ani za trzecim łykiem. I choć pił z gwinta, nie wahał się podzielić trunkiem z kompanami. Najpierw wyciągnął butelkę w stronę Olgi. Zawahała się. Owszem, nie miała nic przeciwko wódce. Kiedy odpadła z Muzycznego ja, spędziła nawet kilka dni w jej bliskim towarzystwie. Preferowała jednak bardziej cywilizowany sposób konsumpcji. – Nie macie coli? – spytała. Suzin złapał się za głowę i wyglądał na szczerze załamanego. – Przecież to profanacja! Romanowski również się załamał, ale raczej faktem, że znowu odbiegają od głównego wątku. – Kłopoty w raju? – zwrócił się ze złośliwym uśmiechem do Suzina. – Czy też jakiś lokalny polityk ze średniego miasteczka z ambicjami został zamieszany w morderstwo i chce ci zlecić znalezienie prawdziwego oprycha? Albo może prezydent wzywa cię do stolicy, bo chce ci powierzyć tajną i niebezpieczną misję, gdyż jeden z posłów wydaje się lekko podejrzanym osobnikiem, zagrażającym dobru państwa? – Ćwiczyłeś tę wypowiedź? Akurat dla tego prezydenta ja nic… A zresztą! Nie muszę ci się tłumaczyć! – Czyli chodzi o Laurę. Nie o prezydenta. I nie o prezesa. Ani nawet premiera. – Chyba o premier. To kobieta, jak ci zapewne wiadomo. Dla niej też nie… No dobra, ja mam dość. Tak, chodzi o Laurę. Tak, jest wkurzona. W ubiegłym roku również nie udało nam się spędzić świąt razem, bo akurat pracowałem. I tak, obiecałem jej, że w tym roku to się zmieni. Mieliśmy pojechać do jej matki, do Pisarzowic czy Prusinowic, czy cholera wie gdzie.

Romanowski spoważniał. – Przepraszam, to moja wina. Jeśli chcesz pojechać z Laurą do Prusinowic, to ja nie będę… – Z Laurą do jej matki, do Prusinowic. Na barszcz z uszkami. Dużo barszczu – uściślił Suzin z równie poważną miną i znowu pociągnął wyborowej. – To na czym stanęło? W serialu była kobieta z tasiemcem w mózgu. Dobrze pamiętam czy streszczam jeden ze swoich koszmarów? – Nie nabijaj się z Doktora House’a, to bardzo dobry serial! – zaprotestował podinspektor. Olga pomyślała, że ci dwaj z pewnością nikogo razem nie zamordowali, bo nigdy w życiu nie doszliby do porozumienia w kwestiach tak błahych, jak choćby narzędzie zbrodni czy sposób pozbycia się zwłok. Prawie odetchnęła z ulgą. – Gdzieżbym śmiał – odbił piłeczkę detektyw. – Przejdźmy może do konkretów, bo to był długi dzień. Kto miał w końcu tego cholernego tasiemca? Romanowski uśmiechnął się pod nosem i pochylił nad dużą kartką, na której rysował jakieś chmurki i tabelki. Olga dokończyła swoją opowieść i czekała, co będzie dalej. Wreszcie podinspektor zaprezentował swoje dzieło. Niewiele z tego zrozumiała. Zabrała mu kartkę i podetknęła sobie pod nos. Nie miała siły ani ochoty iść na górę po okulary, więc była w stanie odszyfrować tylko imiona i nazwiska oraz hasła, które określały zawody, tam gdzie dało się je określić. Ale małe bazgroły pod spodem nijak nie dawały się odczytać. Zmrużyła oczy i przyjrzała się szlaczkom wypisanym pod Radkiem Inglotem. – Noł – spróbowała. – La… nołlajf. Hm? – Hm? – zawtórował jej Suzin. – Nołlajf? O to ciebie nie podejrzewałem, naprawdę. Jesteś purystą językowym aż do wyrzygania i dopiero po dwudziestu latach przepracowanych w policji raczyłeś wymówić słowo „kurwa”. A teraz „nołlajf”? Jak to zapisałeś? – zainteresował się. – Odpieprz się. – Oho! – Tu chodzi o ekonomię językową – oświadczył Romanowski z mądrą miną, a Olga poczuła się jak na wykładzie. – Zamiast rozwodzić się nad tym, że Inglot wygląda mi na człowieka, który nie ma za bardzo własnego życia i specjalnie nie chce go mieć, bo woli czytać książki, to napisałem „nołlajf”. Od razu wiem, o co chodzi. – Twoim zdaniem ten Inglot utopił Steinera i kropnął tamtego faceta, bo mu się świat nie podoba albo na przykład chciał rzeczywistość upodobnić do jakiejś książki? – zapytał Suzin i obejrzał pod światło wyborową. Olga nie miała pojęcia po co. – Oszalałeś? Niczego takiego nie powiedziałem. To taka obserwacja psychologiczno-społeczna. Przy każdym z gości zrobiłem małą notatkę.

– Możliwą do odczytania tylko dla ciebie. – Wreszcie nie wytrzymała. – Przesadzasz – uciął Romanowski. Zabrał Suzinowi butelkę i postawił ją na parapecie. – A teraz się wreszcie skupmy. – Dobry pomysł – wciął się od razu Suzin, a Olga ciężko westchnęła. Oni mogli tak jeszcze długo. – Zaraz kolacja, a te całe obserwacje najlepiej nam idą przy żarciu, jak do tej pory. – Jeśli się przymkniesz, to powiem wam coś o facecie z lasu. Wojtek Suzin posłusznie umilkł, a Romanowski zaczerpnął tchu. Olga zobaczyła światełko w tunelu. Pojawiła się nadzieja na jakieś konkrety. – Dzwonili chłopcy ze Wschowy. Udało się ustalić tożsamość tego człowieka. Nazywał się Marian Marczewski, mieszkał w Lginiu, prowadził małe gospodarstwo. Kury, kaczki i tak dalej. Niezbyt dobrze mu szło, więc od czasu do czasu lubił opchnąć jakąś sarnę. – Zastawiał sidła nielegalnie? – domyślił się Wojtek. – Właśnie. To nie moja działka, więc o nim nie słyszałem, ale koledzy z komendy tak. Tylko że nikt go nigdy nie przyłapał na gorącym uczynku. Chodziły słuchy, a wiecie, co z tym można zrobić. W każdym razie nie jest już tajemnicą, po co poszedł do lasu w nocy lub wczesnym rankiem. Kilka metrów od miejsca, gdzie go znaleziono, natrafiono na sidła. Puste, na szczęście. – Ale myślicie, że dlatego zginął? – zapytała z powątpiewaniem Olga. – Bo ktoś go chciał ukarać za te sarny? – Dla niejednego byłby to dobry powód. Ale nie wydaje mi się, by akurat o to chodziło. Jeszcze kawałek dalej natrafiono na ślady łopaty. Znowu. Ktoś próbował wykopać dół. Obstawiam, że ktoś z miasta, kto z ziemią dotąd nie miał za wiele wspólnego. – Bo? – Bo każdy człowiek ze wsi wie, że trudno wykopać dół zimą, w zmarzniętej ziemi, nawet jeśli pogoda jest zmienna. To znaczy mógł próbować, owszem. Ale trochę by mu zeszło… – Chciał zakopać zwłoki? – wyrwał się Suzin. – Nie wiem, co chciał zakopać – przyznał podinspektor. – Ale nie wydaje mi się. Ślady wokół wskazują, że po ziemi ciągnął tylko Marczewskiego. A przecież zwłoki musiałby jakoś do tego lasu sprowadzić. Nie sądzę, by taszczył je na plecach ani że je przywiózł. Wydaje mi się, że mamy raczej do czynienia z przedmiotem. I że to coś było małych lub średnich rozmiarów. Ale ani tego przedmiotu, ani łopaty nigdzie nie znaleziono. – Pewnie są teraz na dnie jeziora – mruknęła Olga i posłała mężczyznom znaczące spojrzenie. – Blisko stąd do Lginia Dużego. Chyba się ze mną zgodzicie? To wygląda tak, jak gdyby ten cały kłusownik zdybał kogoś na próbie zakopania czegoś podejrzanego, a następnie oberwał solidnie w łeb, żeby przypadkiem

nikomu nic nie powiedział. Zakopywanie czegoś w lesie jest ryzykowne, prawda? Zwłaszcza jeśli, jak zauważył Grzegorz, człowiek nie ma za dużego doświadczenia z ziemią i łopatą. Oczywiście można się zastanawiać, dlaczego od razu nie wyrzucił przedmiotu do jeziora. Ale przecież to wymaga zachodu. Nie można wyrzucić przy brzegu, tylko trzeba wypłynąć dalej. Do tego obciążyć, żeby poszło na dno. I potem to już cisza, spokój. Jezioro nie jest morzem, marne szanse, że fale cokolwiek wyrzucą na brzeg. Zwłaszcza tutaj. Woda prawie stoi, a jest dość głęboko. – Żeby wypłynąć, trzeba mieć czym – zauważył Romanowski. – Każdy z gości mógł to zrobić. Malanowski ma małą przystań i dwie łódki. Nic szczególnego, ale zawsze coś, gdyby komuś przyszła ochota powiosłować. Trzyma je w takiej budzie, blisko brzegu. Łodzie są w dobrym stanie, wiosła też. Każdy z gości ma klucz do tego schowka. Podobnie jak do drzwi wejściowych pensjonatu. W nocy większość z nas śpi, więc ktoś mógł niezauważony wymknąć się z domu i załatwić sprawę. Brzmi to dość skomplikowanie, ale nie jest niemożliwe – powiedziała z przekonaniem. – Rzeczywiście, nie jest – przyznał detektyw, lawirując w stronę parapetu, na którym stała wyborowa. – Nie jest – zawtórował Romanowski. – Zwłaszcza dla bardzo zdesperowanego człowieka. – Wiem, że idziemy w naszych domysłach bardzo daleko, ale ten przedmiot… albo przedmioty… – zaczęła Olga. – Wszyscy myślimy o tym samym, prawda? – odezwał się spod okna Suzin. – Buty – powiedział Romanowski, a Olga kiwnęła głową. 9.

Zanim udali się na kolację, podinspektor Romanowski uznał za stosowne uporządkować fakty na temat Heinego Steinera. Jego współpracownicy ze Wschowy zdołali już uzyskać pewne informacje i należało zrobić z nich użytek. Najciekawsze wydawało się to, że Heine Steiner naprawdę właśnie tak się nazywał. Posługiwał się jednak fałszywym dowodem, w którym widniał niemiecki, dortmundzki adres. Steiner na wszelki wypadek woził ze sobą także prawdziwy dowód, wszyty pod podszewkę walizki. Austriacki. Na dokumencie, według panujących w tamtejszej administracji reguł, nie widniał żaden adres. Dopiero policja ustaliła, że mężczyzna mieszkał w Salzburgu. Czyli, jak słusznie podejrzewała Olga, Steiner nie pochodził wcale z Niemiec, z Zagłębia Ruhry, tylko z Austrii. Stąd częsty u niego zwrot „Grüß Gott”, którym posługiwał się automatycznie. Albo nie przyszło mu do głowy, że ktoś może zwrócić uwagę na taki szczegół, albo też nie zamierzał się szczególnie

pilnować. Z drugiej jednak strony – jeśli nie zamierzał się pilnować, to po co cała ta maskarada z dokumentami? Romanowski podejrzewał, że Steiner prowadził jakąś grę. Z kimś konkretnym. I chciał tę grę przedłużyć. Czy fałszywy dokument i próba zatajenia prawdziwej tożsamości miały związek z jego śmiercią? Grzegorz wiedział, że przeciętny człowiek raczej nie wyrabia sobie ot tak, bez powodu, lewych papierów, ale nie miał żadnego dowodu, by te dwie kwestie powiązać. Steinerem coś jednak musiało kierować. Dowód ktoś mu spreparował bardzo dobrze, ale tylko na pierwszy, ewentualnie drugi rzut oka. Niemieckie dowody tożsamości mają przecież specjalny chip z danymi, który umożliwia wylegitymowanie się także w formie elektronicznej. A dokument Steinera nie miał żadnego chipa. Był atrapą. Posługując się nim, mężczyzna ryzykował. Romanowski miał jednak wrażenie, że ten dowód był mu przede wszystkim potrzebny tutaj, aby mógł się zameldować u Malanowskiego, nie podając prawdziwych danych. Zachował inne środki ostrożności i do Polski nie przyleciał samolotem, a więc nie musiał legitymować się na żadnej bramce. Po prostu wsiadł w autobus lub pociąg, może nawet przyjechał samochodem, i bez przeszkód znalazł się na terytorium Polski. Dokument był mu potrzebny tak naprawdę jedynie w Mścigniewie. To tutaj zamierzał wcielić się w jakąś rolę. A Malanowski nie dociekał przecież, czy dowód jest fałszywy, czy nie. Spisał dane, i tyle. Reszta go nie ciekawiła. Steiner za wszystkie swoje zakupy płacił gotówką, nie posługiwał się kartami, nie wybierał pieniędzy z bankomatów. Trudno było więc prześledzić jego trasę i ustalić, skąd dokładnie przyjechał. Nie dostał mandatu, nie złapał go fotoradar. Ustalono na jego temat tyle, że mieszkał w Salzburgu od dziesięciu lat, pracował na budowie, nierzadko na czarno, i często wyjeżdżał. I tu trop się urywał. Dziesięć lat temu Steiner wyrobił sobie nowe dokumenty. Nie wiadomo, gdzie mieszkał poprzednio i czym się zajmował. Nikt nie potrafił jeszcze odpowiedzieć na pytanie, jak to możliwe, że człowiek aż tak dokładnie zatarł po sobie wcześniejsze ślady. Owszem, w Niemczech i Austrii żyło wielu mężczyzn, który nazywali się dokładnie tak samo, ale żaden z nich nie był tym Heinem Steinerem. Romanowski doszedł więc do wniosku, że mężczyzna musiał mieć konkretny i poważny powód, by zmienić dane personalne. Zapewne istniały sposoby, by dotrzeć do jego poprzedniej tożsamości, ale na to potrzeba było więcej czasu. Może miał coś na sumieniu? Może był recydywistą? Albo świadczył przeciwko komuś w sądzie i później się bał, a nie został objęty programem ochrony świadków, czy jak to tam się nazywało w Austrii? Może był zamieszany w jakąś aferę? Albo po prostu chciał się przed kimś ukryć? Mógł też zmienić nazwisko z jakichś innych, całkiem błahych powodów, ale tę teorię trudno było podinspektorowi przyjąć. Romanowski nie miał żadnych pewnych informacji, snuł jedynie domysły i gdybał, ale cała ta sprawa wydawała mu się coraz bardziej podejrzana. Bo

przecież utopił się akurat on. Człowiek z fałszywymi papierami, który ewidentnie zacierał po sobie ślady. Trafił tutaj, a teraz nie żył. Podinspektor z wolna przestawał wierzyć, że to nieszczęśliwy wypadek. Był raczej skłonny uznać, że Steiner celowo wybrał akurat Mścigniew. Umówił się tu z kimś? A może kogoś śledził? Olga twierdziła, że Steiner nie był towarzyski. Nie unikał rozmów z innymi gośćmi, ale sam nie szukał kontaktów. Zupełnie jak Klara Żukowska… Z tym że Klara była babką z klasą, a Steiner nie wylewał za kołnierz i nie krył się ze swoim nałogiem. Przebywał tu od kilku dni, a wszyscy już zdążyli się zorientować w sytuacji. Poza tym przynajmniej trzy osoby – Olga i Potoccy – zwrócili uwagę na jego „Grüß Gott”. Grażyna Kranz niepokoiła się przyjazdem policji. Malanowskiemu zależy na tym, by goście nie wyjechali, i mimo zaistniałej sytuacji tryska przedświątecznym entuzjazmem. Nie całkiem szczerym, bo przecież odkrył się nieco przed Olgą i krzyczał na pielęgniarkę. Prawie wszystkim zajmuje się sam, ma ograniczone środki finansowe, jego żona umiera. Radek Inglot czyta książki i nie wykazuje żadnej innej aktywności. Chojnaccy, ojciec i syn, nie cierpią na brak apetytu i chcą odpocząć od Warszawy, a wobec jednych i drugich zwłok wykazują umiarkowane zainteresowanie. Mieczysław Nowak ma nową misję – dać zarobić Malanowskiemu. Tak… bardzo to piękne. Podinspektor uznał, że o wszystkich zgromadzonych w Mścigniewie ludziach wie mało, ale najmniej – o pielęgniarce i kucharce. Obie kobiety stanowiły tło, były niemymi statystkami w tym przedstawieniu. Można by jeszcze zerknąć na sprzątaczkę, ale dziewczyna dojeżdżała na kilka godzin z Lginia, spędzała w Mścigniewie niewiele czasu i wydawała się mało podejrzana. Romanowski zlecił więc kolegom z komendy we Wschowie wyszukanie informacji na temat gości i personelu pensjonatu, martwego kłusownika, a także nakazał drążyć kwestię Steinera. Gdzieś musiał przecież zostać jakiś jego ślad. I czy ten nieszczęsny Marian Marczewski, który zastawiał sidła na sarny, rzeczywiście był przypadkową ofiarą? Pozostawał jeszcze motyw butów… Romanowski miał mętlik w głowie. Nie spodziewał się tego wszystkiego. Po raz trzeci przekroczył próg jadalni w Mścigniewie. I ku swojemu zaskoczeniu zastał tu wszystkich. Z głośników płynęły Tryumfy Króla Niebieskiego w skocznej – a jakże – aranżacji, z bardzo natarczywym saksofonem. Nikt jednak nie patrzył w sufit. Goście uznali widocznie, że tak po prostu musi być, a zresztą rzeczywiście zbliżają się święta i należy ten czas w miarę sensownie wykorzystać. Nikt nie zdecydował się jeszcze wyjechać i Romanowski cieszył się w duchu, że nie trzeba uciekać się do żadnych wyszukanych sposobów, by usadzić tych ludzi w miejscu. Bo oczywiście doktor Chojnacki miał rację – nic nie musieli. Prośba czy nawet polecenie policji nie oznaczały wcale aresztu domowego. Znanej z seriali formuły „Proszę nie opuszczać miasta” sam jakoś nie używał w swojej karierze za często.

W ślad za Suzinem udał się do szwedzkiego stołu i zadumał nad dwoma rodzajami sałatki z makaronem. Po namyśle wybrał tę z tuńczykiem. Przeżuwając pierwsze kęsy, obserwował Wojtka, który chwilowo odpuścił sobie odgrywanie roli i nie powtarzał co sekundę „prawda, Grzesiu?”, co Romanowski przyjął z ulgą. Uważał, że nadmierna ekspresja nie zawsze służy „aktorowi” i może położyć cały spektakl. Nie to go jednak teraz martwiło. Suzin był jakiś dziwny. Zgaszony, wyzuty z energii, choć przecież niedawno palił się do działania. Podinspektor był pewny, że ta sprawa, choć wiązała się tragicznymi wydarzeniami, bardzo go zainteresowała. Wrócił myślami do swojej wizyty na Wzgórzach Lgińskich – do pierwszego spotkania z Suzinem po wielu latach. Właściwie nic o nim nie wiedział. Kiedyś byli bliskimi przyjaciółmi, w szkole siedzieli w jednej ławce, jeździli razem na kolonie i obozy, chodzili na piechotę ze Wschowy do Lginia, przeważnie przez las, i kąpali się w jeziorze. Nawet jeśli zdarzyło się, że zapomnieli kąpielówek… Razem napili się po raz pierwszy alkoholu i zapalili papierosa. Choć „zapalili” to może za wielkie słowo, przynajmniej w odniesieniu do jednego z nich. Romanowski zaciągnął się, zsiniał, oddał Wojtkowi fajkę, po czym zgiął się wpół i zwymiotował. Nigdy nie miał tendencji do popadania w nałogi. A Suzin również zdecydowanie bardziej interesował się nurkowaniem w jeziorze, grą w podchody i dziewczynami. Później razem wstąpili w szeregi policji, bo żaden z nich nie miał lepszego pomysłu na karierę. Całkiem dobrze im szło. Wszystko to skończyło się przed dziesięcioma laty, kiedy Suzin uznał, że swój talent śledczy wykorzysta w inny sposób. Z pewnością ciekawszy i bardziej intratny. Romanowski w głębi duszy go rozumiał, ale i tak poczuł się w pewnym sensie zdradzony. Uważał, że co policjant, to policjant. Stróż prawa. A prywatny detektyw? Stróż czego…? Kogo? Nie wdawał się w szczegóły i nie próbował zrozumieć motywów Suzina. Wolał się obrazić, jak smarkacz. Później wielokrotnie tego żałował. A teraz miewał chwilami wrażenie, że jest tak jak kiedyś. Romanowski & Suzin, Drużyna A. Przekomarzali się i działali sobie na nerwy jak za dawnych lat. Typowo męska przyjaźń. Szorstka i surowa. Mogli się zwyzywać, nawet dać sobie po gębie, ale wszystko szczerze i prosto w oczy, nigdy za plecami. Grali w otwarte karty. Czy tak było nadal? Romanowski nie mógł liczyć na to, że dziesięć lat niczego nie zmieniło. On był nadal wolny, żył samotnie, nie miał żadnych zobowiązań. Mógł, jak dawniej, puścić się przez las do Lginia i spontanicznie wykąpać w jeziorze, nikomu się z tego nie tłumacząc. Nie myśląc o tym, że ktoś czeka w domu, że trzeba zrobić pranie i zakupy, bo kolacja w postaci chleba z żółtym serem nie każdego zadowoli. Ale Suzin miał Laurę. Żonę czy partnerkę – nie zapytał go o to jeszcze. Laura, w każdym razie, na niego czekała, była kimś, kogo włączył do swojego życia. Musiał się liczyć z tą kobietą. Z jej gniewem i pretensjami. Pewnie dlatego był teraz taki zgaszony. Zrozumiał, że to, co w tej

chwili robi, będzie miało konsekwencje. Podobnie jak jego nieobecność u matki Laury, w Pisarzowicach czy Prusinowicach, na barszczu. Romanowskiego ogarnęły wyrzuty sumienia. To przecież on go tutaj ściągnął. Wojtek zjadł kolację, złożył sztućce na talerzu i rozejrzał się po sali. Nachylił się w stronę Grzegorza. – Rozumiem, że Malanowski nie załatwił sobie akcyzy? Zero wina do kolacji, nie wspominając o czymś mocniejszym? – mruknął. Siedzący przy sąsiednim stoliku Radek Inglot drgnął i oderwał wzrok od książki. Romanowskiego bardzo to zainteresowało. Pierwszy raz widział na twarzy Inglota inny wyraz niż tylko zadumę. Mężczyzna przez chwilę spoglądał na nich, jak gdyby wahał się, czy rozpocząć rozmowę. Suzin, pochłonięty własnymi zmartwieniami, w ogóle tego nie zauważył. Grzegorz postanowił wziąć sprawy w swoje ręce. – Pan też napiłby się wina? – zagaił, kiedy Inglot miał już zamiar podjąć przerwaną lekturę. Był to jeden z jego najsłabszych tekstów w życiu, ale nic innego nie przyszło mu do głowy. Suzin skrzywił się i z pewnością miał na ten temat takie samo zdanie. Przeniósł wzrok na Inglota, który zsunął z nosa okulary i teraz nerwowo je przecierał. – Na terenie pensjonatu picie chyba nie jest zabronione? – Wojtek załapał wreszcie, że trzeba przystąpić do działania, bo okazja może się nie powtórzyć. Inglot pokręcił głową. – Nie, nie, przecież tamten Niemiec… Właśnie o nim teraz pomyślałem. Kiedy pierwszy raz go widziałem, wieczorem szesnastego grudnia, powiedział coś bardzo podobnego. Tylko chodziło o piwo. Mówił, że po obiedzie napiłby się piwa, najlepiej wersteinera. A zaraz później dodał, że mieszkał kiedyś w pobliżu takiej małej knajpki, która nazywała się… Co to była za nazwa? Podobna do walentynek. Zaraz… Już wiem! Valenta’s Stamm-Beisl. I że lubił tam chodzić na tradycyjne jedzenie i dobre lokalne piwo. Potem już nie wspominał o alkoholu. Sam dbał o zaopatrzenie… Inglot urwał i wrócił do książki, skubiąc jednocześnie resztki naleśnika. To była najdłuższa wypowiedź, jaką Romanowski dotąd usłyszał z jego ust. I nie zanosiło się w tej kwestii na zmiany. Inglot nie zamierzał się z nimi spoufalać, miał po prostu déjà vu. A to, co powiedział, było ciekawe. Piwo Wersteiner rzeczywiście produkowano w Niemczech i rozlewano w pobliżu miasteczka Werstein, które wchodziło w skład kraju związkowego Nadrenia Północna-Westfalia, podobnie jak Dortmund. Ten pub jednak… Suzin podzielał zdanie Romanowskiego, bo po kilku minutach przesunął w jego stronę swój telefon. Podinspektor zerknął na ekran. Widniało na nim logo knajpki, którą wymienił Inglot. Valenta’s Stamm-Beisl. I adres. Diefenbachgasse 46, Wien.

A zatem Heine Steiner zdradził, gdzie kiedyś naprawdę mieszkał, albo celowo napomknął akurat o tym miejscu. Miało wywołać skojarzenie lub wspomnienie. I ktoś to usłyszał. Grzegorz nie wątpił, że tak właśnie było. 10. Oldze nie dopisywał apetyt i wbrew „zaleceniom” Wojtka Suzina nie zeszła na kolację. Wzięła długi prysznic, owinęła się szlafrokiem, sięgnęła po leżącą na nocnym stoliku książkę i usiadła po turecku na łóżku. Książki nawet nie otworzyła. Wpatrzyła się w ścianę i zaczęła skubać końcówki mokrych włosów. Czuła się potwornie zmęczona, ale wiedziała, że jeszcze nie zaśnie. W głowie miała mętlik. Z chaosu własnych myśli starała się wyłowić kilka refleksji, które wydawały się jej dość sensowne. Tego dnia wiele się wydarzyło i Oldze niełatwo było się skupić. Chwilami zdawało się jej, że sytuacja w lesie nie miała miejsca dziś rano, ale dawniej, i zdążyła już przeistoczyć się w mgliste wspomnienie. Zaraz jednak widok umierającego mężczyzny wracał do niej ze zdwojoną siłą, jak gdyby zakrwawioną, pobladłą twarz oglądała kilka sekund temu, i wciąż czuła zimno, wilgoć i zapach zmarzniętej ziemi. Wiedziała, że nie jest to doświadczenie, nad którym człowiek przechodzi do porządku dziennego, ot tak, bez większych problemów. Bała się zamknąć oczy, bała się zasnąć. Owszem, nie znała tego kłusownika, Mariana Marczewskiego, który pewnie niejedno miał na sumieniu. Nie znała Steinera, którego lewy dowód także wskazywał na nieczyste sumienie. A jednak nie mogła powiedzieć, by ją to wszystko nie obeszło. Tak naprawdę zaczynało ją obchodzić dopiero teraz, kiedy na chwilę została sama ze sobą. Oczywiście mogłaby wyjechać. Wrócić do domu. Któregoś. Do swojej kawalerki we Wrocławiu lub pod Wałbrzych, do małej wsi, gdzie mieszkali jej rodzice. Nie, tam nie mogła pojechać. Pożegnała się z Muzycznym ja, a przecież wszyscy to oglądali. Pisali Oldze wiadomości, że będą na nią głosować, a tak naprawdę życzyli jej, by odpadła jak najszybciej. Znała ich. Gdyby utknęła w tej wsi na całe swoje życie, również stałaby się zgorzkniała i obrażona na świat. Bo szczęśliwi byli tam tylko ci, którzy uciekli z miasta i zapragnęli zamieszkać z dala od zgiełku, pozakładali „agroturystyki” albo pracowali w domach i zajmowali się cholera wie czym. A może po prostu mieli pieniądze i nie musieli robić nic. Reszta kisiła się we własnym sosie od wieków i umierała z nudów. A Olga się wyrwała. Pojechała do Wrocławia na studia, zdała na Akademię Muzyczną. Śpiewała i grała na fortepianie. Marzyła o wielkiej karierze, a została nauczycielką muzyki w podstawówce. To i tak było lepsze niż powrót na wieś, ale… Ale. Chciała czegoś więcej. Na razie się nie udawało. Nie mogła wrócić w rodzinne strony z poczuciem porażki. Nie chciała narazić się na pobłażliwe uśmiechy sąsiadek matki, które gotowały już zupki swoim wnukom. Ani też na zrzędzenie samej matki. Zawsze

miały inne spojrzenie na życie. Alternatywą dla rodzinnej wsi była kawalerka we Wrocławiu, pierogi z Tesco i Kevin sam w domu. Albo To właśnie miłość. Na sylwestra przygarnąłby ją któryś ze znajomych, ale na święta na pewno nie. Wszyscy mieli swoje plany. Prawie każdy założył już własną rodzinę lub przynajmniej z kimś się spotykał. Olga wolała więc zostać tutaj. Tutaj przynajmniej nie była sama. Uświadomiła sobie nagle, że nikt nie palił się do wyjazdu. Niby wszyscy o tym mówili i to rozważali, ale nikt nie podjął decyzji, by spakować walizki i rzeczywiście się stąd wynieść. Być może kierowały nimi podobne pobudki i również nie chcieli zostać sami. I gotowi byli tkwić w miejscu, w którym mogli liczyć przynajmniej na namiastkę prawdziwych świąt. Nawet jeśli coś tę atmosferę popsuło. Coś… Olga wzdrygnęła się. A może chodziło o zupełnie inną kwestię? I oni wszyscy tutaj… byli jak gapie na miejscu wypadku. Ciekawscy, których zachowanie opiera się na paradoksach, bo z jednej strony boją się widoku zmasakrowanego auta i ciała w czarnym worku, a z drugiej – wrastają w chodnik i nie potrafią odejść, oderwać wzroku, oszczędzić sobie ponurych wspomnień. Czy dlatego nikt stąd nie wyjeżdża? Bo po prostu wszyscy są ciekawi, co się jeszcze wydarzy? Albo też było tak, jak myślała na początku. Nikt nie chce podjąć decyzji o wyjeździe jako pierwszy, by przypadkiem to na niego właśnie nie padło podejrzenie. Niewinny nie ma powodu do wyjazdu. Tak, to była całkiem niezła teoria, gdyby pominąć kwestię bezpieczeństwa. Wszyscy przecież musieli się przestraszyć. Jeśli nie po tym, co stało się ze Steinerem, to na pewno po tym, co spotkało kłusownika Marczewskiego. Ona również czuła bliżej nieokreślony lęk. Ale nie wiedziała, czego lub kogo tak naprawdę się boi. Uznała, że wszystko sprowadza się do jednej, najważniejszej kwestii – ustalenia, czy między Steinerem i którymś z gości pensjonatu istniało jakieś powiązanie. Dopóki tego nie wiedzieli, sprawa przedstawiała się kuriozalnie. Nikt nie miał motywu i nikt nie chciał stąd wyjechać, choć przecież każdy mógł. Było zupełnie inaczej niż w Pułapce na myszy Agathy Christie, którą czytała z wielkim zainteresowaniem i raz widziała w teatrze. Tam każdy chciał opuścić pensjonat i zarazem miejsce zbrodni, ale nikt nie mógł, bo drogi zasypał śnieg, a linie telefoniczne zostały zerwane. Olga zerknęła w okno. Tutaj śnieg wprawdzie sypał, był nawet mróz, ale bez przesady. Mieli nie tylko sprawnie działające telefony, lecz także internet. I nikt… nikt nie wyjeżdżał. Przez krótką chwilę wspominała rozmowę z Sabiną Malanowską, a później z jej mężem. I doszła do wniosku, że drugiego człowieka trudno niekiedy poznać tak naprawdę. Albo też – w ogóle nie można go poznać. Nie było to zbyt odkrywcze, ale Olga wciąż nie potrafiła zapomnieć wyrazu twarzy Malanowskiego. Najpierw wściekłości, później zwątpienia i rezygnacji, a na koniec niemal rozpaczy. Tylko że później on krzyczał na pielęgniarkę. Miał do niej pretensje. Nie

brzmiał jak zbolały, udręczony człowiek, a raczej jak wkurzony szef, który rugał pracownika za zawalenie podstawowych obowiązków. Pielęgniarka miała dać Sabinie środek nasenny. Była nowa, pracowała tu od niedawna. A Sabina jej nie lubiła. Zachowywała się osobliwie, dwuznacznie. Czyżby bała się czegoś lub kogoś? Pytała męża o to, czy Olga może do niej jeszcze przyjść. Prosiła, by nie złamała „obietnicy”, której nikt nie złożył. Dlaczego w ogóle potrzebowała zgody męża? Nie mogła zadecydować samodzielnie? Czy to wszystko… nie było dziwne? Olga wzdrygnęła się, kiedy usłyszała zachrypnięty głos Adele. Spojrzała na swoją komórkę. Powinna zmienić ten dzwonek, wcale nie lubiła już Hello. To właśnie ten utwór śpiewała w swoim ostatnim odcinku Muzycznego ja. Wyciągnęła nawet wszystkie góry, każdy się, cholera, bardzo zdziwił. Ale i tak odpadła. Podobno nie miała charyzmy i osobowości scenicznej. Sam głos to nie wszystko. Ani słuch. Ani umiejętność gry na fortepianie. Ani nawet kilka świetnych własnych kompozycji. To nic, zupełnie nic. Bo nie ma charyzmy. Spojrzała w lustro zawieszone nad komodą i prześliznęła się wzrokiem po swoich brązowych, ni to prostych, ni to kręconych włosach, lekko zakrzywionym nosie i wysokim, jeszcze gładkim czole. Z wyglądu była podobna do nikogo. Nie uważała się ani za brzydką, ani za szczególnie piękną. Nie miała oryginalnego stylu, nie lubiła się malować. Nie robiła nic, by się jakoś wyróżnić. Rzeczywiście. Zero charyzmy, osobowość sceniczna żadna. To już wschowski podinspektor ze swoim krawatem w bałwanki był bardziej wyrazisty. Adele odezwała się znowu i Olga zdała sobie sprawę, że w ogóle nie starała się odebrać poprzedniego połączenia. Nie sprawdziła nawet, kto dzwonił. Rzuciła okiem na wyświetlacz i opanowały ją sprzeczne uczucia. Numer należał do Romanowskiego. Miała nadzieję, że zadzwoni i zmusi ją do spędzenia wieczoru w ich towarzystwie. Z drugiej strony nie powinna przecież aż tak bardzo interesować się tą sprawą. Ktoś zginął. Widziała to na własne oczy. A jednak nie potrafiła zdobyć się na powściągliwość. Nie czekała, aż zadzwoni po raz trzeci. Wybrała numer podinspektora i już po pierwszym sygnale usłyszała w słuchawce jego głos. Był zły. – Olga! Gdzie ty się podziewasz?! – Jestem u siebie – odpowiedziała zaskoczona, ale nie była w stanie rozwinąć wypowiedzi. – U siebie! A kolacja? – No… wiem, że mam niedowagę, ale… – Nie powinnaś znikać nam z oczu na tak długo! Wiesz, co tu się dzieje. Czekaliśmy na ciebie, brałem cztery dokładki i każda kolejna coraz trudniej przechodziła mi przez gardło! Złaź tu szybko. Mamy pomysł. Jęknęła cicho i rozłączyła się. Nie wątpiła, że mają pomysł. Romanowski może i wpadł na coś na trzeźwo, ale Suzin na pewno się czymś wspomógł.

W końcu oficjalnie nie był w pracy i nikt mu nie szefował. Kto bogatemu zabroni? Zeskoczyła z łóżka i przebrała się w dres. Na mokre włosy naciągnęła kaptur. Musiała spojrzeć prawdzie w oczy – wcale nie chciała spędzić wieczoru na czytaniu. Ani też w samotności. Nie teraz. *** Korytarz rozświetlała pojedyncza żarówka zamknięta w mlecznym kloszu i lampki choinkowe. Przez chwilę Olga czuła się jak na dyskotece, zwłaszcza kiedy złapała rytm skocznego Sleigh Ride Carpentersów. Przeszło jej przez myśl, że jedynymi miejscami, w których tej playlisty nie słychać, są pokoje gości. No dobrze, cisza nocna obowiązywała także na korytarzu, ale nie wybiła jeszcze błogosławiona godzina. Olga zanuciła pod nosem, że pogoda jest wprost idealna, by pojeździć na sankach, i stanęła jak wryta. Na schodach ktoś siedział. W słabym świetle dostrzegła zgarbioną sylwetkę, przycupniętą na ostatnim stopniu. Zbliżyła się odrobinę i udało jej się ustalić, że po pierwsze to mężczyzna, a po drugie – na szczęście żyje. Miła odmiana po niedawnych doświadczeniach. Musiał usłyszeć jej kroki, bo przecież się nie skradała, więc nie było sensu uciekać. Niestety – na dół nie prowadziła też żadna inna droga, więc tak czy inaczej należało tego człowieka minąć. Olga ruszyła ku schodom. Sylwetka drgnęła. Olga była coraz bliżej. Zobaczyła ciemne, krótko przystrzyżone włosy i śniady policzek. Człowiek na schodach obrócił głowę i uniósł dłoń w geście powitania. Andrzej Chojnacki. Zawahała się. Młody Chojnacki opuścił dłoń, ale nie odrywał od Olgi oczu. Powinna po prostu sobie pójść czy może na chwilę się przysiąść? Mężczyzna nadal patrzył na nią wyczekująco. Po namyśle przycupnęła na stopniu i wpatrzyła się w kolorową łunę bijącą z parteru. Tam też była przecież choinka. Balustradę udekorowano błyszczącymi łańcuchami i gałązkami świerka. Sypało się z nich igliwie, ale pachniało pięknie. Chojnacki również zapatrzył się przed siebie, dzięki czemu Olga poczuła się swobodniej. I choć w ogóle się nie znali, wydawało jej się, że mają prawo do tego dziwnego porozumienia. Sytuacja, w jakiej się znaleźli, znosiła wiele barier. – Niezła chryja, co? – odezwał się wreszcie. – To moje pierwsze święta bez matki. Umarła tuż po sylwestrze, więc w ubiegłym roku siedzieliśmy z ojcem non stop w szpitalu. Jakoś ten okres nie kojarzy nam się teraz dobrze, więc chcieliśmy go po prostu przetrwać. W domu było trudniej. A do ciepłych krajów nie pozwoliło nam polecieć zamiłowanie do tradycji. Tradycja nie umiera, co? Pokręciła głową. Przez chwilę oboje w milczeniu słuchali Lonely This Christmas i Olga pomyślała, że te utwory ktoś musi dobierać celowo. Była tak zaskoczona wyznaniem Andrzeja, że bała się wziąć głębszy oddech, by go nie spłoszyć. Chłopak stukał przez chwilę otwartą dłonią w kolano, po czym odezwał się znowu:

– Matka zmarła na raka. Ojciec jest zły na siebie, że nie potrafił jej pomóc. Uważa, że wybrał sobie złą specjalizację. Jest neurologiem. Bardzo dobrym, ale… Ale nie onkologiem, dodała w myślach. A zresztą, nawet gdyby był onkologiem, i to najlepszym, wcale nie musiałby odnieść na tym polu sukcesu. – I trafiliśmy akurat tutaj – kontynuował Andrzej, nadal na nią nie patrząc. – Wszystko w tym miejscu wydawało się zaletą. Odludzie, las, jezioro, cisza, oczywiście jeśli pominąć świąteczne hity, które na skutek traumy będę chyba nucił przez cały rok. Zero komercji. Ale żona właściciela… Olga rzuciła mu przeciągłe spojrzenie. Wiedział. Jakim cudem? Również poszedł ją odwiedzić? Usiłowała zebrać myśli i zadać mu jakieś sensowne pytanie, ale Andrzej obrócił się i – nieoczekiwanie – uśmiechnął. – Jesteś zaskoczona? Widziałem cię kilka godzin temu. Pukałaś do Malanowskich, a później weszłaś do środka. Właściciela nie było, pojechał gdzieś z tą młodą pielęgniarką. Postałem chwilę w hallu, ale nie wyszłaś, więc musiałaś ją widzieć. Rzeczywiście jest taka piękna? Ciebie też Malanowski prosił o dyskrecję? – Tak, ale… Olga urwała i uświadomiła sobie, o co ją zapytał. „Rzeczywiście jest taka piękna?” Czyli że on sam wcale jej nie widział. I na dodatek jakimś cudem odgadł, o czym myślała. – Nie, ja nie odwiedziłem Sabiny Malanowskiej. Zrobił to mój ojciec, w dniu naszego przyjazdu. Ma skrzywienie zawodowe, to pasjonat. Przypadkiem podsłuchał fragment rozmowy między właścicielem i pielęgniarką i nie byłby sobą, gdyby nie zapytał, co dolega jego żonie. A kiedy się dowiedział, że ma guza, znowu zrobił coś bardzo w swoim stylu, czyli zechciał ją zobaczyć. Tak właśnie powiedział. „Chciałbym ją zobaczyć”. Wyobrażasz sobie? – Jak zareagował Malanowski? – zapytała. Już nie obawiała się czynnie uczestniczyć w tej rozmowie. Zżerała ją ciekawość. – Oczywiście się nie ucieszył. Usiłował wybić ojcu z głowy ten pomysł i widać było, że wcale nie chce, by „oglądał” jego żonę. Nie dziwię się. Nikt nie lubi, kiedy ktoś mu się wpieprza w prywatne życie. Nawet jeśli jest wybitnym neurologiem. A jednak Malanowski to taki typ… służalczy. Albo udaje, żeby przypodobać się gościom. Słuszna strategia, goście to jego źródło utrzymania. I chyba dlatego się zgodził. Nie chciał urazić ojca. Poza tym to by chyba wyglądało podejrzanie, gdyby za wszelką cenę próbował odizolować żonę od ludzi, a już zwłaszcza od świetnego lekarza, który wyraża chęć pomocy. – I pana ojciec rzeczywiście widział Sabinę? Co o niej sądzi? – Uważa, że to dziwny przypadek. Nie może zrobić jej tu rezonansu ani tomografii i cholernie jest z tego powodu zawiedziony. Poczucie misji, rozumiesz. Na szczęście nie miał już na tyle tupetu, by prosić Malanowskiego o wyniki badań żony. Chybabym się zapadł pod ziemię, gdyby to zrobił… Ojciec już nie raz

odstawiał takie akcje, zwłaszcza po śmierci matki. Nie może sobie poradzić z poczuciem porażki. No ale! Mogło być gorzej. – Ale dlaczego uważa, że to dziwny przypadek? – drążyła Olga. To, że dziwny, wiedziała sama, a wcale nie była lekarzem. – On… – Andrzej urwał na chwilę i zamyślił się. Światełka w hallu na parterze zmieniały kolory, a z głośników tym razem płynęło Do They Know It’s Christmas?, do którego dołączyła Adele ze swoim Hello. Olga czym prędzej wydobyła z kieszeni telefon i odrzuciła połączenie od Romanowskiego. Andrzej zmierzwił włosy. – Nie pomyślisz sobie, że mój stary jest stuknięty? Zaskoczyło ją to pytanie. Cała rozmowa wydawała się nierzeczywista. – Wszyscy są na swój sposób stuknięci – powiedziała z przekonaniem, choć była to w gruncie rzeczy filozofia dla ćwierćinteligentów. Andrzej roześmiał się. – Tak, chyba masz rację. No więc on… uważa, że Malanowska choruje na coś innego. Że wcale nie ma żadnego guza. Ale ponieważ nie może przeprowadzić dokładnych badań, nie uzewnętrznia się szerzej ze swoją teorią. Olga wstrzymała oddech. Jasna cholera! To mogło być coś ważnego. Musiała się głębiej zastanowić, a przede wszystkim – opowiedzieć o całej sprawie Romanowskiemu i Suzinowi. Jak najszybciej. – Ale co dolega Malanowskiej według twojego ojca? Andrzej wzruszył ramionami. – Nie podzielił się ze mną swoją teorią. Pewnie dlatego, że w sumie jej za dokładnie nie zbadał, tylko właśnie „obejrzał”. A to za mało. W każdym razie uważa, że dziwny ten guz, bo nie daje żadnych typowych objawów neurologicznych. A podobno duży i nieoperacyjny. Zdaniem ojca jakieś objawy powinien jednak dawać. – Rozumiem – powiedziała powoli. – A raczej nie… Nic nie rozumiem. Chłopak uśmiechnął się, tym razem smutno. – Bywa, że ja też niewiele rozumiem – odparł, ale Olga nie bardzo wiedziała, do czego się teraz odnosił. Wstał ze schodów i pochylił się nad nią. – Mam dość na dziś. Ty chyba też powinnaś odpocząć. Wiele się wydarzyło. Jeszcze pogadamy, jeśli będziesz miała ochotę. – Jasne. Jasne, że będę – zapewniła. W gruncie rzeczy nie była to rozmowa, tylko jego monolog, przerywany jej krótkimi pytaniami. I dobrze. Andrzej ominął ją i poszedł na górę. Olga odczekała kilka minut, po czym popędziła na parter, do pokoju Romanowskiego i Suzina.

22 GRUDNIA 2016

11. – Nie to fiary! Czknięcie. Drzewa i krzewy przyprószone śniegiem połknęły słowa Suzina. Ale Romanowski i tak syknął z irytacją. – Cicho! Suzin ponownie czknął. – Dlaszego mi nie powiesz, szebym samknął mortę? – zapytał z wyrzutem. – Cicho! – syknęli tym razem w duecie z Olgą. Dziewczyna szczękała zębami, ale usiłowała zgrywać dzielną i twardą. Romanowski po raz kolejny poczuł się winny. To on ją namówił na tę eskapadę. A przecież wzięła już prysznic i na pewno zamierzała się położyć. Tymczasem najpierw musiała wysłuchać zwierzeń syna Chojnackiego i zreferować je swoim nowym „przyjaciołom”, po czym została nakłoniona do tego, by udać się na nocną wycieczkę do lasu. A dokładnie – nad jezioro. Właśnie teraz, dwie godziny po północy. W śniegu i na mrozie. Genialny plan. I to on go wymyślił – pan podinspektor, policjant z dwudziestoletnim stażem. Po prostu geniusz! Romanowskiemu przyszło oczywiście na myśl, że budę Malanowskiego, w której trzymał swoje dwie łodzie, a także przystań, powinni obejrzeć technicy, ale nie miał żadnego rozsądnego powodu, by ich tu wezwać. Nie chciał też, by ktoś zauważył jakieś podejrzane czynności. Goście pensjonatu często udawali się w te rejony na spacer i ryzyko było duże. Poza tym nie zdobył żadnego dowodu na poparcie tezy, że ktoś zamordował Mariana Marczewskiego i wypłynął łódką na jezioro, by utopić łopatę i ten tajemniczy przedmiot, który próbował zakopać. Pewnie tak właśnie było, ale póki co Romanowski jedynie snuł domysły. I wreszcie – pogoda w ostatniej dobie zmieniała się jak w kalejdoskopie. Śnieg sypał i topił się, przeistaczając w błotnistą breję, a mróz odpuścił, by teraz zaatakować na nowo, ze zdwojoną siłą. Buda Malanowskiego stała w jakichś chaszczach, niekarczowanych chyba od lata. Warunki idealne do oddania się podejrzanym czynnościom… Podinspektor przeniósł wzrok z Olgi na ciemną taflę wody, która wyraźnie odcinała się od białego brzegu. Ścisnął w dłoni klucz. Musiał otworzyć tę budę

i zerknąć na łódki. Nie robił sobie zbyt wielkich nadziei. Olga była przemarznięta, a Suzin… no cóż, wypił jeszcze trochę tej wyborowej. Laura obraziła się na niego śmiertelnie i przeżywał to na swój sposób. Też coś! Gdyby wszyscy pili z powodu obrażonych narzeczonych, świat roiłby się od alkoholików. – Fy mnie w ogóle nie słuchasie! – pożalił się znowu detektyw. – A przesiesz… Hm. Przecież to faszne. Ten Chujna… Chojnaski soś odkrył. Sami powiessie. – Wojciech Suzin – mruknął Romanowski, przekręcając klucz w zamku. – Wielki, kurwa, prywatny śledczy. – Snofu pszydko mófisz – skomentował Wojtek i naciągnął czapkę na uszy. Romanowski nie mógł zaprzeczyć. Odkąd przebywał w jego towarzystwie, słowo na „k” jakoś łatwiej przechodziło mu przez gardło. No ale to przecież była jawna patologia! Podinspektor szarpnął za drzwi i buda z łódkami stanęła otworem. – Miałeś mi pomóc, a nie nawalić się już pierwszego dnia – mruknął i zajrzał do środka. Suzin usiłował wyartykułować ripostę, ale nie odniósł sukcesu. Olga zastanawiała się nad czymś przez chwilę, po czym zebrała w garść śnieg i natarła mu twarz. Detektyw wciągnął gwałtownie powietrze i wyglądał na święcie oburzonego. – So ty…? – A teraz zrób tak sam kilka razy – przerwała spokojnie. – I poskacz w miejscu. Oceniła jego pierwsze próby natarcia twarzy śniegiem i skinęła głową z aprobatą. – Tak, właśnie. A teraz poskacz. Ratuj swój honor – powiedziała i dołączyła do Romanowskiego, który wciąż stał na progu drewnianej budy. Podinspektor uśmiechnął się pod nosem. – Masz jakieś doświadczenie z takimi jak on? – spytał. – Mój były chłopak kiedyś załatwił się na całego w sylwestra. Byliśmy u znajomych pod miastem, ja nie piłam, bo miałam prowadzić samochód. Nie chciałam zostawać do rana. No i auto nam się po drodze zepsuło. Zimno było jak cholera, śnieg, mróz, a ten pijany w trzy d… Więc mu natarłam gębę śniegiem i kazałam skakać. Trochę wytrzeźwiał. Przeczekaliśmy jakoś, aż przyjechała pomoc. – A potem? – Wróciliśmy do Wrocławia i poszliśmy spać. – Aha…? – I po kilku miesiącach on dostał pracę gdzieś na południu Grecji. Trudno mi powiedzieć, czy w zimie pada tam śnieg… – No dobrze – powiedział z ociąganiem. – To teraz zabaw się w Suzina i mi

powiedz, co tu widzisz. Olga zajrzała do środka i poświeciła sobie latarką z telefonu komórkowego. Milczała przez chwilę. Romanowski również rozglądał się po pomieszczeniu. – Na zewnątrz jest szlauch – odezwała się po długiej pauzie. – W tej chwili raczej nie można się nim posłużyć, bo jest mróz, Malanowski na pewno zakręcił wodę. Ale… jeśli ktoś chciał umyć lub chociaż opłukać łódkę, zawsze zostawało wiadro. Są tutaj dwa. Wystarczyło przynieść wodę z jeziora. Wczoraj nie było mrozu, powinno pójść w miarę łatwo. Oczywiście wszystko w rękawiczkach. Później mógł wciągnąć łódź tutaj. Odległość między jeziorem a budką jest niewielka, zaledwie kilkanaście kroków. Wewnątrz panuje duża wilgoć. Nie ma śladów butów, ale też wcale nie trzeba wchodzić do środka, by wepchnąć łódź. Dookoła chaszcze, które od dawna nie widziały sekatora. No i zobacz, jaki tu spokój. Kto by się zapuszczał w nocy do lasu i nad jezioro? W zimie? Po co? Trzeba być idiotą… albo mieć powód. – Właśnie. – Sprowadzisz tu techników? – Poproszę któregoś o pomoc. Zawsze mogę powiedzieć, że kłusownik też zginął niedaleko, więc lepiej wszystko dokładnie obejrzeć. – Ale nie masz wielkich nadziei, że coś tu znajdzie. – Nie mam żadnych. Jak sama zauważyłaś – jest tu wilgotno, prawie mokro. Kiepskie warunki do zachowania jakichkolwiek śladów. – Rozumiem. Ale wciąż przyjmujemy, że teoria z łodzią jest sensowna? – Przyjmujemy? – zapytał z nikłym uśmiechem. – No… – Oczywiście! – Uśmiechnął się szerzej. – Wiesz, żeby zrobić dobry test, moglibyśmy wypłynąć na jezioro i zobaczyć, jak to jest. I czy ktoś by nas zauważył. Ale wtedy musielibyśmy ruszyć łódź. – Możemy zrobić to jutro – odrzekł i sam się sobie zdziwił. Przecież to nie był mądry plan. A jednak musiał przyznać, że kusiło go, by wypłynąć nocą na środek jeziora. O ile do jutra woda nie zamarznie. Patrzyli na siebie z Olgą w milczeniu. Powinni już wracać, odpocząć. Romanowski miał niejasne wrażenie, że cała zabawa dopiero się rozkręca. Gdzieś nieopodal dało się słyszeć rytmiczne tupanie. – Słuchajsie, to jest fajne! Robię pajasyki! Fiesie, jak siepło? Romanowski przewrócił oczami, a Olga zaczęła się śmiać. Kiedy nieco się uspokoiła, wydukała: – Wiesz… Pierwsze wrażenie to on robi świetne, ale później… – Nawet nic nie mów. ***

Dwudziesty drugi grudnia. Ponury poranek, godzina ósma. Za oknem, wbrew oczekiwaniom, pięć stopni powyżej zera i deszcz. Romanowski nie miał pojęcia, jak to możliwe i co poszło nie tak. Przecież jeszcze przed kilkoma godzinami był na zewnątrz, chodził po lesie, drzewa przykrywała kołdra śniegu, a w powietrzu czuć było mróz. Skąd więc, do jasnej cholery, wziął się deszcz? Jednak to prawda, że trzeba segregować śmieci, kupować ekologiczne mydło, oszczędzać papier i wyciągać ładowarki z gniazdek. Inaczej świat czeka zagłada. Czy wiek, a nawet pół wieku temu komuś w ogóle przyszłoby do głowy, że pod koniec grudnia może jednego dnia padać śnieg, a drugiego deszcz? I jeszcze ten wiatr. Grzegorz przez chwilę z niepokojem obserwował wielką gałąź, która, choć wciąż zrośnięta z drzewem, raz po raz zbliżała się do szyby. Koniec był tuż-tuż. Zarówno ogólnoświatowy kataklizm, jak i totalne fiasko tego całego, pożal się Boże, śledztwa. Deszcz zmywał właśnie resztki śladów, na które być może dałoby się jeszcze natrafić koło budy z łodziami. Romanowski przeniósł wzrok z tańczącej gałęzi na bure niebo. Czyżby wszechświat próbował mu właśnie coś powiedzieć? Suzin chrapał głośno, ułożony w poprzek łóżka, z jedną ręką zwisającą nad podłogą. Z nim też trzeba pogadać. Ewidentnie miał jakiś problem. A przecież dwa dni temu wydawał się zupełnie zrelaksowany, pewny siebie, tryskał świetnym humorem i był taki… no… śliczny? Prywatny detektyw z sukcesami na koncie. Po prostu pozazdrościć. Co więc było z nim nie tak? Nie mogło chodzić tylko o tę całą Laurę. Romanowski nie uważał się za eksperta od związków damsko-męskich, ale jedno wiedział na pewno – gdyby Laura, weganka i wielbicielka muzycznych talent show, była wielką, prawdziwą miłością Wojtka, w życiu nie zostawiłby jej samej w święta. Nie przyjechałby tutaj, olewając swoją prawie teściową z Prusinowic. I jej barszcz. To jedna sprawa. A druga – on, profesjonalista, śledczy z pasją, zalał się w trupa, zanim zwęszył jakikolwiek trop. Zanim w ogóle cokolwiek się zaczęło. Grzegorz zerknął na zegarek i usiłował jeszcze przez moment ignorować ssanie w żołądku. Żałował, że nie może otworzyć okna i wywietrzyć pokoju. Zapach, który się tu unosił, dałoby się od biedy nazwać nieprzyjemnym, ale byłby to eufemizm roku. O ile nie stulecia. Człowiek, który ten zapach generował, niestety nie zdawał sobie sprawy z powagi sytuacji. Grzegorz westchnął ciężko. Zamierzał właśnie zagłębić się w treść jeszcze nieprzeczytanych maili, kiedy zawibrował jego telefon. Dzwonił człowiek wpisany do kontaktów jako „Przemysław Lubowicz”. A skoro był tak wpisany, to musiało znaczyć, że podinspektor go znał, choć za nic nie potrafił powiązać nazwiska z twarzą. Odebrał niechętnie i mruknął ciche: „Słucham?”. Nie wiedział, dlaczego ciche i z jakiego powodu tak się cackał z tym smętnym pijakiem rozwalonym w poprzek łóżka. – Panie inspektorze? – człowiek po drugiej stronie również szeptał. Szkoda, bo w efekcie nawet głosu nie dało się rozpoznać.

– Hm? – Śpi pan? Romanowski uwielbiał takie pytania. Do tego stopnia, że nigdy nie wiedział, jak ma na nie odpowiedzieć. I dlatego milczał. – Inspektorze, jest pan tam? Kolejne świetne pytanie. Miał ich więcej? – O co chodzi? – wyartykułował wreszcie wspaniałomyślnie, bo obawiał się, że repertuar głupich pytań okaże się niewyczerpany. – Jest pan tam? – powtórzył głos, tym razem nie szeptem. Tak, repertuar był niewyczerpany. W Romanowskim obudziła się jednak nadzieja. Wydawało mu się, że już wcześniej słyszał ten głos. – Gdzie? – zapytał niepewnie. – No w tej starej chałupie! To ostatnie nie budziło już żadnych wątpliwości. Chodziło o pensjonat, a głos należał do młodszego aspiranta, który towarzyszył ekipie dokonującej oględzin w łazience Steinera. I który okazał się bardzo gorliwy, czym początkowo rozśmieszył, a potem mocno zirytował Romanowskiego. Czyli nazywał się Przemysław Lubowicz! Dobrze wiedzieć… – Jestem – odparł po krótkiej pauzie. – To ja czekam na parkingu. Mam parasolkę. Młody się rozłączył, a Grzegorz nie od razu zrozumiał, co się właśnie wydarzyło – i co jeszcze miało się wydarzyć. Otóż musiał wyjść na deszcz. Nie cierpiał deszczu. Ubrał się z ociąganiem, odpuszczając sobie dzisiaj krawat, i narzucił na głowę kaptur kurtki, co okazało się bez sensu, bo po minucie spędzonej na zewnątrz był cały mokry. Łącznie – jakimś cudem – z włosami. Kiedy dotarł do auta, przy którym stał Lubowicz, skręcało go już ze złości. Młody jednak rozciągnął wargi w szerokim uśmiechu. Tylko tego brakowało. Porażającego entuzjazmu o poranku. Romanowski skinął głową w stronę auta. – Może wsiądziemy? Trochę pada. – Kolejny eufemizm roku. Lubowicz zerknął znacząco na parasol, dwuosobowy – należało mu to oddać – ale szybko zrozumiał, że jego trud nie zostanie doceniony. Mruknął coś, że na świeżym powietrzu lepiej się myśli, i otworzył drzwi. Jeździł małym tico, w którym szybko zaparowały wszystkie szyby i wkrótce nie było czym oddychać. Romanowski sam już nie wiedział, co gorsze. Potop czy komora gazowa. – Może odpal to i włącz nawiew? – zaproponował, całkiem zrezygnowany. Młody posłuchał. Niestety włączył również radio i z głośnika wybrzmiało Perfect Christmas S Club 7. Zaiste były to doskonałe święta, a oni trafili chyba do jakiegoś reality show, w którym nawet podkład muzyczny zdawał się idealnie dobrany. Romanowski nie miał siły protestować.

– Zmierzamy do czegoś konkretnego? – spytał słabo. – Tak. Nawet panu zgrałem na pendrive’a. – Ale co? – To, co udało mi się dowiedzieć o tych wszystkich ludziach stąd. No – prawie wszystkich. Szybko, prawda? Naprawdę się postarałem, choć nie było łatwo. Facebook okazał się niewystarczający – dodał z powagą. Jeśli miał nadzieję na pochwałę, to się przeliczył. Na nią przyjdzie mu jeszcze poczekać, mimo trudów związanych z „niewystarczalnością” Facebooka jako kompendium wiedzy o wszystkim i wszystkich. Romanowski uznał, że po prostu musi tę chwilę przetrwać. Nawet jeśli nie mógł rozprostować kolan, bo wehikuł Lubowicza zaprojektowano z myślą o krasnoludkach. W milczeniu przyjął pendrive’a i czekał na to, co jeszcze miało się wydarzyć. Młody wziął głęboki wdech, więc szykowała się dłuższa oracja. – Pan inspektor sobie później to wszystko przejrzy na spokojnie, a ja teraz na szybko zreferuję. – Świetnie. – Tak. A zatem… Zacznijmy od tych najnudniejszych i na pierwszy ogień weźmy Radosława Inglota. Polonista, uczy w liceum w Poznaniu, prowadzi kółko literackie i warsztaty kreatywnego pisania dla młodzieży. I jeszcze bloga książkowego. Z tego, co się zorientowałem, gustuje w literaturze ambitnej, ale nie pogardzi od czasu do czasu kryminałem. Jest bardzo surowy i ostro krytykuje tak zwaną literaturę kobiecą. To trochę szowinistyczne, nie uważa pan? Bo co to właściwie jest literatura kobieca? Romans? Wie pan, jakby się uprzeć, to Lalka też jest romansem, że o Quo Vadis nie wspomnę. I co? Nobel. No nie? Lubowicz umilkł, a Romanowski przez chwilę w ogóle się nie ruszał. Patrzył na niego szeroko otwartymi oczami i… nie wierzył. Po prostu nie wierzył, że naprawdę siedzi w tico-puszce, słucha kolęd i rozmawia o Noblu w dziedzinie literatury. To się nie mogło dziać. Młody policjant zauważył chyba, że coś jest nie tak, i zaczerwienił się. – Przepraszam. Moja mama jest polonistką, siostra filologiem klasycznym, a tata wykłada literaturę staropolską na UJ-ocie. Tylko ja coś zboczyłem z rodzinnej ścieżki. Mama zawsze mi powtarza, że coś takiego jak „literatura kobieca” nie… No dobrze, ale o czym to ja? A tak, Inglot. Otóż właśnie – to w zasadzie wszystko. – Hm? – Romanowski nie zdobył się na więcej, bo trwał jeszcze w szoku spowodowanym Lalką, romansami i rodzinnymi skłonnościami Lubowiczów. – No naprawdę. Wszystko. Inglot niczym więcej się nie zajmuje. Nie ma rodziny, a przynamniej bliskiej, mieszka sam, żyje pracą. Niekarany. Nikt się na niego nie skarżył. W swojej szkole ciągle wygrywa konkursy na nauczyciela roku. – Cudownie.

– Właśnie. Jeśli ma jakieś swoje przykre tajemnice, małe grzeszki, trupy w szafie, to nic o nich jeszcze nie wiemy. Będę szukał dalej, ale temat jest wybitnie nudny. Nie natrafiłem nawet na ślad jakiejś byłej dziewczyny. – Gej? – Ani chłopaka. No po prostu nic. – Dobrze, lećmy dalej, bo nam dnia nie starczy – powiedział Romanowski. „I powietrza” – dodał w duchu, czując, że coraz wyraźniej rysuje mu się w głowie wizja ponownego sterczenia na deszczu. – Dalej z nudziarzy mamy Klarę Żukowską. Mieszka we Wrocławiu, pracuje w banku, dobrze zarabia. Niecały rok temu wyszła za mąż, nie ma dzieci. – Niecały rok temu? – wtrącił się Grzegorz. – Nie wcześniej? – A dlaczego miałaby wychodzić wcześniej? Chodzi panu o to, czy była już poprzednio zamężna? – Nie, tylko… Ona ma trzydzieści siedem lat i pomyślałem… Pomyślał, że skoro jest w takim wieku, to musi być zamężna od dawna, mieć dłuższy staż. To by lepiej tłumaczyło ewentualny kryzys. Z drugiej jednak strony powiedziała, że ona i jej mąż mieli inną wizję świąt. Być może właśnie dlatego, że nigdy ich wcześniej razem nie spędzali – nie jako małżeństwo. Tylko czy to miało w gruncie rzeczy znaczenie? Lubowicz przyglądał mu się z niekłamanym zainteresowaniem. – Panie inspektorze… – zaczął ostrożnie. – Nie chciałbym pana urazić, ale teraz są takie czasy, że kobiety nie wychodzą za mąż w wieku dwudziestu lat, w dodatku za pierwszego, który się nawinie. Czasem w ogóle nie wychodzą. Bo i w sumie po co? Młody uśmiechnął się, chyba z… politowaniem? Tego było już za wiele! Czy jemu się wydawało, że Romanowski przyszedł na świat w epoce kamienia łupanego? Miał dopiero czterdzieści pięć lat. No dobrze – niektórym pewnie to „dopiero” mogło się wydawać dyskusyjne, ale cholera, bez przesady! Podinspektor bardzo w tej chwili żałował, że nigdy nie był mocny w pyskówkach. I dlatego… tak, milczał. I sam już nie wiedział, dlaczego informacja o stanie cywilnym Klary Żukowskiej miałaby się okazać ważna dla sprawy. Być może kobieta zachowywała się nieco dziwnie. Wydawała się lękliwa, patrzyła na drzwi, a wczoraj miała zaczerwienione oczy. I przede wszystkim – nie nosiła przy sobie komórki! Ale to przecież wcale nie musiało niczego oznaczać. – Kontynuować? – zapytał z nadzieją Lubowicz i nie czekając na odpowiedź, podjął: – Żukowska i jej mąż kupili niedawno dom pod Wrocławiem, cholernie drogi, oczywiście na kredyt, ale miesięcznej raty wolę sobie nawet nie wyobrażać. Mają dwa wypasione samochody, byli na egzotycznych wakacjach. Całe dnie siedzą w pracy. Życie jak w Madrycie. – Tak – mruknął Romanowski w zamyśleniu. – A więc co ona robi tutaj

sama? – Tego nie wiem, nie miałem wglądu w ich rozmówki małżeńskie – wytłumaczył się młody. – Z zewnątrz wszystko wygląda bardzo pięknie. I nudno. – I nudno… Grzegorz uznał, że lepiej będzie zepchnąć na razie temat Klary Żukowskiej na margines świadomości. Powód jej samotnego przyjazdu tutaj mógł być błahy. Albo też poważny, ale zupełnie niezwiązany ze śmiercią Steinera. Machnął ręką Lubowiczowi, by kontynuował. Policjant chrząknął i zrobił zbolałą minę. – Dalej mamy Potockich – oznajmił dziwnie oficjalnym tonem. – Coś z nimi nie tak? – Młodsza o niecałą dekadę wersja Żukowskiej i jej męża. Korporacja, wysokie zarobki, kredyt na ładne mieszkanie. Są z Łodzi. Pobrali się dwa lata temu, czyli jak na współczesne standardy wcześnie. Ona zarabia chyba więcej i jest z bogatej rodziny, tata chirurg plastyczny, mama dentystka, specjalistka od implantów. Potocka miała więc dobry start, ale sama też świetnie daje sobie radę, urodziła się chyba ze smykałką do pieniędzy. Potocki zarabia nieco gorzej, choć i tak nie powinien narzekać. – Skąd właściwie to wiesz? Zarobki nie są jawne. – Zerknąłem, czym się zajmują, i poszukałem informacji o stawkach na takich stanowiskach. Czyli wiem tylko mniej więcej, ale zawsze coś. A jeśli chodzi o ich tryb życia, to w tygodniu praca, w weekendy imprezy. Łatwo sprawdzić, bo dokumentacja jest na Facebooku. Wszystko, łącznie z fotkami pełnoziarnistych tostów na śniadanie, sałatki z kozim serem na lancz i pieczonego łososia na kolację. Nie wspominając już o selfikach z kieliszkiem wina, z obowiązkowym podpisem o „zasłużonym czilałcie i resecie”. Po co się bawić albo zdrowo odżywiać, jeśli nikt tego nie widzi? Głos Lubowicza ucichł i zapadła cisza, która jeszcze bardziej zagęściła atmosferę. Wyraz niesmaku na jego twarzy mówił wiele. Z pewnością miał wyrobioną opinię o współczesnej klasie średniej, modnych żonach i modnych mężach, przebojowych młodych ludziach z dużych miast. Był ich zaprzeczeniem. Policjant stuprocentowo zaangażowany w wypełnianie swoich obowiązków. Prostolinijny, logicznie myślący, choć ze skłonnością do nadinterpretacji danych. Syn intelektualistów. Romanowski mógł się założyć, że Lubowicz nigdy w życiu nie wrzucił na Facebooka zdjęcia swojego śniadania, na które składały się zapewne kanapki z pasztetem albo jakaś parówka podgrzana w mikrofalówce. Poczuł do niego cień sympatii, nawet jeśli szok spowodowany Lalką nadal nie mijał. – Coś na nich mamy? – zapytał nieśmiało. – Na tych Potockich? Bo trudno mi uwierzyć, by ich pieczone łososie i imprezy wiązały się z utopieniem Niemca. Lub tym bardziej z załatwieniem kłusownika w krzakach. Młody skrzywił się z niesmakiem, a sekundę później uśmiechnął szyderczo,

co stanowiło pewnie nie lada wyczyn. – Właśnie nic. Nudziarze. Może mają swoje ciemne sprawki, jakieś… hm… fantazje, ale tego to ja nie wiem. Każdy ma jakieś życie wewnętrzne, dziwne fascynacje, nie całkiem może zdrowe marzenia… Prawda? Romanowski zamrugał. No to powiało filozofią życiową. Przez chwilę gorączkowo zastanawiał się nad tym, czy on sam miał jakieś swoje nie całkiem zdrowe marzenia. I doszedł do wniosku, że chyba nie. Może powinien się martwić, że z jego psychiką nie wszystko jest w porządku? – Czy mogę dalej, inspektorze? – zagaił młody. – Bo temat hipsterów Potockich już chyba wyczerpałem. Przynajmniej na razie. No to tak… dalej mamy… Lubowicz zerknął do telefonu. – O, wreszcie robi się ciekawiej. Mieczysław Nowak. – Przykładny chrześcijanin – wyrwał się Romanowski. – Ano właśnie nie do końca, panie inspektorze. Nie do końca. 12. Olga obudziła się po ósmej i od razu uznała, że nocna eskapada do lasu z powodzeniem mogła jej zastąpić poranny nordic walking. Była w niezłej formie fizycznej i regularnie ćwiczyła, ale w tej chwili i tak bolały ją wszystkie mięśnie i czuła się zmęczona. Ciekawe, jak tam Suzin… Uśmiechnęła się na wspomnienie „pajasyków”. Wychodziły mu nieco kulawo i miał pewne kłopoty z koordynacją, ale dzięki temu przynajmniej trochę oprzytomniał. Do pensjonatu szedł pewnie i zatoczył się tylko raz. Drogę powrotną pokonali sprawniej, szybciej i przede wszystkim – ciszej. Suzin nie miał już do nich o nic pretensji, kroczył w milczeniu, pogrążony w zadumie. Pajacyki w śniegu na pewno pomogły mu się dotlenić, za to on w żaden sposób nie pomógł Romanowskiemu. Nie miała pojęcia, dlaczego podinspektor go tu przywiózł. A może nie wiedział, jak się sprawy mają? Podobno dawno się nie widzieli. Sława Suzina powinna go jednak do czegoś zobowiązywać. Olga polubiła ich obu, ale to do Romanowskiego czuła większą sympatię. Pewnie dlatego, że był podobnym do niej typem człowieka – takim, któremu nie wszystko się w życiu udało zaplanować. Wzięła szybki prysznic i wybiegła na korytarz. Miała jeszcze chwilę, by w spokoju zjeść śniadanie, ale mimo zmęczenia poczuła wolę działania. Nie wiedziała co prawda, od czego zacząć i do czego dążyć, jednak po konsultacji z podinspektorem powinni ustalić jakąś sensowną strategię. Dzisiaj w pensjonacie miał się pojawić policjant ze Wschowy, by zadać gościom kilka pytań w związku ze śmiercią kłusownika. Przecież człowiek zginął w pobliżu, może ktoś coś widział? Może ktoś coś… wiedział? Ona sama miała już zeznania za sobą, została

przepytana zaraz po tym, jak znalazła tego człowieka w lesie. Nie sądziła też, by rozmowa z gośćmi na temat całego zajścia faktycznie policji pomogła. Potrafiła przewidzieć jej przebieg – nikt zmarłego nie znał, nikt go wcześniej nie widział, nikt nie ma pojęcia, co się stało. Część będzie z pewnością mówiła prawdę. Ale ktoś skłamie. Olga zeszła do hallu, gdzie już migały kolorowe lampki na choince. Przed drzewkiem stał Olivier Potocki, jak zwykle w rurkach i koszuli – tym razem błękitnej, bez wzorków. Wpatrywał się w swoje dłonie. Stanęła obok niego. Drgnął i schował ręce do kieszeni. – Przepraszam. Przestraszyłam cię? Sama nie wiedziała, dlaczego w ogóle się do niego odzywa. Spodziewała się jakieś ciętej riposty, skomentowania sytuacji z właściwą Potockiemu zgryźliwością. Ale on tylko pokręcił głową. Ponieważ dłonie trzymał nadal w kieszeniach, zaczął się przyglądać migającym lampkom, aż oczy zaszły mu łzami. A później stało się coś, czego Olga nie przewidziałaby w żadnym, nawet najśmielszym scenariuszu. Olivier wyszarpnął dłoń z kieszeni, chwycił ją za łokieć i pociągnął przez hall do pokoju na tyłach domu, który obecnie służył za palarnię, a kiedyś musiał być czymś w rodzaju gabinetu czy kancelarii „pana na włościach”. Popielnice umieszczone przy fotelach i kanapie lśniły czystością, jak gdyby nikt ich od dawna nie używał. Rzeczywiście – Olga nie przypominała sobie, by od kogoś czuć było papierosowy dym. – Ten Niemiec… – zaczął, drapiąc się po karku. – Kim on był? – Słucham? – Miał akcent z południa, więc pewnie pochodził z Bawarii lub Austrii. I jeszcze ten zwrot „Grüß Gott” – raczej rzadko używany w rejonach Dortmundu. Oczywiście nie twierdzę, że to podejrzane, ale facet nie żyje i… Ja coś zauważyłem. Nie wiem, czy to ważne, pewnie nie, ale… – Co zauważyłeś? – Oldze zaschło w gardle. Zapomniała, jak bardzo jest głodna po nocnej przechadzce. – Chodzi o buty. – O buty – powtórzyła powoli. Tak, jeśli chodziło o buty i miało związek ze Steinerem, to musiało być ważne. Z jakiegoś powodu. Ale Olga jeszcze nie wiedziała, z jakiego. – Podobno policja znalazła w łazience Steinera buty. I kapcie. Wszystko oczywiście w wodzie, bo wylała się z wanny. – Podobno – powtórzyła znowu. Musiała uważać, żeby nie zdradzić, jak dużo wie. – No właśnie. Steiner miał problem ze stawami skokowymi. Sam mi o tym powiedział, bo przyuważyłem go, jak się męczył, by wejść po schodach na piętro. Zamierzał sobie tylko pozwiedzać. Myślę, że to właśnie dlatego chciał mieć pokój

na parterze, a wanna stanowiła bardziej elegancki pretekst, by się o niego wykłócić. W każdym razie facet z trudem wspinał się na górę, a tutaj schody są na dodatek stare i stopnie bardzo wysokie, jak w stuletnich kamienicach. Zapytałem… czy mu nie pomóc. Zmieszał się. – Wstydził się swoich problemów? – Chyba tak. Może miał nadzieję, że nikt nie zwróci na niego uwagi? Ale przy mnie poczuł się swobodniej, bo mówię biegle po niemiecku, więc nie musiał się skupiać na języku polskim. Przysiadł na schodach i właśnie wtedy opowiedział o tych swoich problemach. Podobno puchły mu kostki i czasami miewał nawet kłopoty z prowadzeniem auta. Lekarz kazał mu nosić specjalne, wysokie buty ortopedyczne, ale Steinerowi było w nich niewygodnie. I wyobraź sobie, że znalazł inne, w których dobrze mu się chodziło – zwykłe traperki z Deichmanna. Tak, naprawdę mi o tym wszystkim opowiedział. I jeszcze, że najchętniej chodziłby przez okrągły rok w klapkach. – Klapkach? – Właśnie… Bo on po pensjonacie nigdy nie chodził w butach… – Olivier zawiesił głos i spojrzał Oldze w oczy. – Nigdy, czyli przez te trzy dni, kiedy go tu widywałem. Oczywiście nie znam jego nawyków, ale dlaczego miałby kłamać? Po tych schodach też wchodził w klapkach. Na każdy posiłek przychodził w klapkach, choć w jadalni nie jest wcale aż tak ciepło. Malanowski oszczędza na ogrzewaniu. I wreszcie – widziałem kostki Steinera. Na pewno nie oszukiwał w kwestii swoich kłopotów z poruszaniem się. Olga miała ogromną nadzieję, że nie wygląda w tej chwili na bardzo poruszoną. Na wszelki wypadek pochyliła się i zaczęła skubać końcówkę warkocza. To była ważna informacja. Nie wiedziała dlaczego dokładnie, ale miała pewność, że nie mogła jej pominąć. Buty. Powracający motyw. Po prostu musiał mieć jakieś znaczenie. Olga wzięła głęboki wdech i usiłowała nadać swojemu głosowi spokojne brzmienie. – Ale dlaczego uważasz, że to ważne? Oczywiście nie musiała pytać. Chciała jednak usłyszeć, jak to mówi. Olivier Potocki znowu podrapał się nerwowo po karku. Nie wyglądał teraz na złośliwego hipstera, który wyrwał się na chwilę z jakiejś wyrafinowanej loży szyderców, by poirytować przeciętnych obywateli świata. – Bo w łazience były i buty, i kapcie. Nie sądzę, by Steiner zabrał ze sobą te cholerne buty do łazienki. Mieszkał tuż obok. Więc po co miałby to zrobić? – Był bardzo pijany – powiedziała bez przekonania, choć miała nadzieję, że zabrzmiało to pewniej. – Tak, to jedyne sensowne wyjaśnienie. Ale nawet… Jeśli Steiner łaził po pensjonacie w kapciach, to tym bardziej po pijaku nie zmienił ich na buty. Chyba że po prostu je wziął, bez głębszego zastanowienia. Innego wyjścia nie widzę.

Olga widziała. Ale oczywiście nie odezwała się na ten temat słowem. Po głowie krążyła jej teraz myśl nie tylko o nieszczęsnych kapciach i butach, które nie wiadomo, skąd wzięły się w łazience, ale też o tym, że kupiono je w Deichmannie. Znowu jednak nie miała pojęcia, skąd zalęgło się w niej dziwne podejrzenie. Olivier zmienił się na twarzy. – Jeśli tą sprawą zajmie się policja… Już się zajęła. – Albo może już się zajęła… To zaczną zbierać o nas różne informacje, prawda? – Tak myślę – odpowiedziała powoli. – Otóż właśnie. I wtedy będę musiał się do czegoś przyznać. Daga mnie zabije. – Twoja żona? Dlaczego? – Chciałem jej to powiedzieć po Nowym Roku. Widzisz… popełniłem błąd. W pracy. Niedawno, kilka dni przed naszym przyjazdem tutaj. Sprawa jeszcze się nie rozniosła. Pomyliłem się w obliczeniach i teraz kilka niemieckich firm, które obsługiwałem, znalazło się w kłopocie. Dostanę wypowiedzenie, to pewne. I pracy w branży już raczej nie znajdę. Daga mnie zabije – powtórzył na koniec. – Ale przecież ona na pewno… – Zrozumie? – zapytał gorzko. – Nie znasz jej. Okropnie trudno odzwyczaić się od pewnego trybu życia, jeśli się już na dobre w niego wsiąkło. Poza tym… ona nie zniesie wstydu. Ona… się na mnie… Olivier umilkł i Olga nie wiedziała, czy jest bardziej zakłopotany tym, co powiedział, czy raczej wystraszony. Odnotowała, że ponownie zerknął na swoje zaczerwienione i jakby odmrożone dłonie. – Bardzo mi przykro – powiedziała po prostu, bo nic innego nie przyszło jej do głowy. – Tak. Tak… Nie wygadaj się na razie, okej? Nie powinienem ci o tym mówić. Tylko że naprawdę się boję. A nasz ewentualny nagły wyjazd tylko pogorszyłby sprawę, prawda? – Chyba tak. Kiedyś… kiedyś będziesz musiał jej powiedzieć. – I to całkiem niedługo. Ale jakoś nie chcę tego przyspieszać i mieć już za sobą. Może dlatego, że wiem, jak się to wszystko zakończy. No a teraz… pójdę chyba obudzić Dagę. Przegapi śniadanie. Dzięki. Ty jedna tutaj wydajesz się całkiem normalna. Taaak. Pozory mylą, pomyślała. Olivier obrócił się na pięcie i wyszedł z palarni. Olga opadła na fotel. *** W jadalni poza Radkiem Inglotem nie było nikogo. Olga przestąpiła próg

i rozejrzała się niepewnie. Miała nadzieję, że spotka Romanowskiego i Suzina, ale pewnie odsypiali jeszcze nocną eskapadę. A przynajmniej jeden z nich. Jakoś nie potrafiła uwierzyć w to, że podinspektor również jeszcze się nie obudził. Dzielił przecież z kolegą łóżko i po powrocie z lasu na pewno nie było mu łatwo zasnąć. Biedny człowiek. Po krótkim wahaniu sięgnęła po miskę i nałożyła sobie owsianki. Była taka, jaką lubiła – gęsta, gorąca i na słodko. Wkroiła do niej banana i nasypała orzechów. Jej matka powiedziałaby, że to profanacja i nowomodny wymysł. Z miską owsianki i filiżanką kawy ruszyła do stolika. Zajęła oczywiście ten obok Inglota, na wszelki wypadek. Przeżuwając pierwszy kęs, wystukała SMS-a do Romanowskiego, z pytaniem, gdzie się podziewają i czy jeszcze żyją. Musiała mu przecież o wszystkim powiedzieć. Jedyne, czego się obawiała, to wyjawić swoje domysły. Nawet jeśli przeczuwała, że podinspektor ma na ten temat podobne zdanie. Radek Inglot oczywiście czytał książkę i Olga przez chwilę podziwiała, z jaką sprawnością obraca kolejne strony, jednocześnie jedząc jajecznicę i zagryzając ją chlebem. Przekrzywiła głowę, by zerknąć na tytuł. Morderstwo w Boże Narodzenie Agathy Christie. Była tak zaskoczona swoim odkryciem, że na chwilę zastygła w niewygodnej pozycji. Inglot oderwał wzrok od tekstu i spojrzał na nią nieprzytomnie, jak gdyby właśnie przebudził się z długiej śpiączki, w którą zapadł za prezydentury Aleksandra Kwaśniewskiego. Zaraz jednak zreflektował się, sam zerknął na okładkę i… zarumienił się. – Lubię klasykę kryminału – wydukał. – To takie… prawie przyjemne, prawda? Niby trup się ściele, ale atmosfera niemal sielska. Angielska prowincja, wszyscy elegancko ubrani i o nienagannych manierach, prowadzą światową konwersację, popijają herbatę z tycich filiżaneczek i małymi kęsami konsumują kanapki z ogórkiem, a detektyw ich obserwuje i słucha, po czym na koniec zaprasza do salonu, w którym wyjaśnia, dlaczego popełniono zbrodnię, i wskazuje winnego. Żadnych ekwilibrystycznych opisów trupa. I nikt nikogo przez pół książki nie goni. Z rzadka też bohaterowie dają sobie po gębach. Mam wrażenie, że to poniżej ich godności. A przynajmniej u Agathy Christie. Olga wreszcie się wyprostowała, a w jej szyi coś chrupnęło. Ten Inglot nie cierpiał jednak na wtórny mutyzm. I w dodatku w pełni podzielała jego zdanie. Poprawiła się na krześle i wrzuciła łyżkę do miski. – Ale przyzna pan… – Jestem Radek. – Inglot podniósł się i wyciągnął dłoń, którą lekko uścisnęła. – Olga. Czyli – przyznasz, że Morderstwo w Boże Narodzenie to jednak nie do końca optymistyczna powieść. Po pierwsze tutaj akurat mamy do czynienia z krwawą i brutalną zbrodnią. Po drugie Simeon Lee, powieściowa ofiara, jest

okropnie wrednym starym dziadem, który zaprasza rodzinę na święta tylko po to, by działać im na nerwy i grać na emocjach. Zmienię testament, nie zmienię, bla bla. Fantastyczne święta, nie ma co. I właściwie trudno się dziwić, że ktoś go w końcu ukatrupia. Każdy miał motyw i sposobność. Atmosfera się zagęszcza. Jest mało świątecznie, a winnym okazuje się… – …policjant. Spokojnie, już tę książkę czytałem. Policjant nie jest właściwie członkiem rodziny, która zjechała do Simeona, a jego nieślubnym dzieckiem. Człowiekiem, który przychodzi z zewnątrz i pozostaje poza podejrzeniami – w końcu mundur. I pozorny brak motywu. To trochę jak u nas. Żołądek podszedł Oldze do gardła i do reszty straciła apetyt. – Co masz na myśli? – zapytała. – Źle się chyba wyraziłem. Chodzi mi o brak motywu. Chyba każdy z nas domyśla się, że ten Niemiec sam się w wannie nie utopił, tylko ktoś mu pomógł. Bo dziwnym trafem następnego dnia w okolicy znajduje się kolejny trup. A dokładnie – ty go znajdujesz. To też dziwne, ale tę kwestię na razie odpuśćmy. Chyba nie mordowałabyś ludzi tylko po to, by później na nich niby przypadkiem natrafiać. – Miło, że tak uważasz – mruknęła. – Co do zwłok – kontynuował Inglot. – Raczej można się domyślić, że te dwie sztuki nie są luzem, tylko jakoś się ze sobą wiążą. Kłusownik to trudniejsza sprawa, ale Steinera wszyscy zdążyliśmy trochę poznać. Zginął w nocy, więc każdy z nas miał sposobność, by go zabić. Nikt tu raczej po ciemku nie łazi, więc trudno na kogoś wpaść. A Malanowski ma pokój z tyłu, koło palarni. Jeśli morderca zachowywał się cicho, nikt niczego nie podejrzewał. – Ale Steinera ktoś utopił. Myślisz, że można to zrobić cicho? – Prawdopodobnie generował tylko trochę głośniejsze dźwięki niż przy „normalnej” kąpieli. Jeśli wcześniej właził do wanny po kilku głębszych, to musiał się o coś obijać, coś mu spadło, plasnął tyłkiem w wodę i tak dalej, jak to po pijaku. Morderca przyszedł do niego pewnie wtedy, kiedy Steiner już siedział w wannie, bo chyba Niemiec nie urządzał nikomu striptizu? A skoro wcześniej zdrowo sobie chlapnął, to wetknąć mu głowę pod wodę nie było trudno. Inglot umilkł, a Olga dostrzegła w jego wzroku błysk ekscytacji. Czyli tak się sprawy miały. Cicha woda brzegi rwie… Pan polonista, co to niby książki czyta i tylko tyle daje z siebie światu. A w gruncie rzeczy wszystko i wszystkich obserwuje, nic się przed nim nie ukryje… Dziwna była ta sprawa. Każdy coś wiedział i coś zaobserwował. Może Romanowski powinien się jednak ujawnić? Co mu dawało tajne myszkowanie po kątach, oprócz tego, że kolega się spił i oglądali po nocach łódki? A może właśnie o to chodziło? By oni wszyscy zaczęli mówić sami z siebie? Bez presji? Bo przecież ani nie zmusiła do zwierzeń Potockiego, ani nie sprowokowała Inglota do

rozmowy o powieści Agathy Christie. A czegoś się dowiedziała. – W każdym razie – podjął po przerwie Inglot. – Wracam do braku motywu. W Morderstwie w Boże Narodzenie wszyscy mieli motyw, a w trakcie śledztwa nikt nie mógł wyjechać z majątku Simeona Lee. A u nas? Jeśli Steiner został zamordowany, to na pozór nikt z nas nie miał motywu. I póki co, każdy może wyjechać. Ale nikt nie wyjeżdża. Inglot uśmiechnął się i zaczął czyścić swoje okulary. Olga w zamyśleniu wypiła kawę. Jego wnioski wcale jej nie zaskoczyły – doszła już do tego samego. Tylko że… – A zatem chodzi chyba o to, by znaleźć motyw – podsumował i wrócił do lektury. Olga pokiwała głową. Nie była to odkrywcza puenta. A jednak Radka Inglota należało uważnie obserwować, bo albo był ciotecznym wnukiem panny Marple, albo… wiedział więcej, niż się wydawało. 13.

Podinspektor Romanowski poddał się przy Tryumfach Króla Niebieskiego i wyłączył radio. Nie miał siły słuchać o obudzonych pasterzach, stróżach dobytku, ponieważ jako pasjonat językoznawstwa zawsze zastanawiał się, która wreszcie forma jest tą bardziej poprawną – „pasterzów” i „stróżów” czy „pasterzy” i „stróży”, a może w ogóle „pasterzy” i „stróżów”, choć wtedy nie ma rymu? Czterdzieści pięć lat chodził po tym świecie, a w święta zawsze wracał dylemat z dzieciństwa. Po prostu nie mógł się powstrzymać przed roztrząsaniem tego problemu! A teraz na pasterzy i stróżów absolutnie nie miał czasu. Poza tym funkcjonariusz Lubowicz bawił się w mistrza suspensu i zawiesił głos, najwyraźniej delektując się swoimi słowami. Jego zdaniem Mieczysław Nowak nie do końca był przykładnym chrześcijaninem… Romanowski skłamałby, gdyby stwierdził, że ta kwestia nie wydała mu się ciekawa. Nowak, ze swoim uduchowionym wyrazem twarzy, różańcem na palcu, również na swój sposób rzygający tęczą, ale inaczej niż, na pierwszy rzut oka, Wojtek Suzin. Suzin tryskał optymizmem ludzi bogatych i pewnych siebie, przekonanych o tym, że nieszczęścia spotykają wyłącznie innych. Nowak sprawiał wrażenie człowieka, którego zahartowało cierpienie i który chciał, aby wszyscy hurtem poszli do Nieba i tam grali sobie wspólnie na harfie czy innej cytrze. Nie tylko chciał, ale i wierzył, że to możliwe. Skąd więc nagle „nie do końca”? Grzegorz przez chwilę jeszcze delektował się ciszą. Wreszcie obrócił głowę w stronę Lubowicza, który chuchał na przednią szybę. Naprawdę mały był ten samochód. – Zamierzasz dokończyć zdanie? – zapytał podinspektor z teatralną

uprzejmością. Młody ocknął się i zakasłał. – A tak, przepraszam. Zapatrzyłem się na ten dom. Bardzo ładny, ale pewnie trzeba mieć sporo forsy, żeby to utrzymać. – To prawda – przyznał. – Zastanawiałem się już, dlaczego Malanowscy tu zamieszkali. Nie są raczej bogaci, na dodatek kobieta choruje… – Ja chyba domyślam się, o co tu chodzi, ale… – powiedział powoli policjant, nie patrząc Grzegorzowi w oczy. – I nic nie mówisz? – Panie inspektorze! Powiedziałem: „ale”. To nie są jeszcze zweryfikowane informacje, więc się wstrzymam. Na razie zajmijmy się tymi, którzy są już trochę sprawdzeni. Najciekawsze przypadki zostawiłem na koniec, mówiłem, że najpierw odhaczymy nudziarzy. – A w której grupie znalazł się Nowak? – Tak pośrodku. – Naprawdę muszę cię zachęcać do kontynuowania tematu? – zapytał Romanowski z niedowierzaniem. Miał wrażenie, że Lubowicz za chwilę zacznie rysować palcem po szybie. – Nie, nie. Już mówię. Otóż Mieczysław Nowak może i jest przykładnym chrześcijaninem. Teraz. Rozumie pan? Wcześniej święty raczej nie był. Krótko mówiąc – lubił sobie wypić. Romanowski skrzywił się i westchnął ciężko. Miał wrażenie, że przez kilka ostatnich dni wciąż słyszał to hasło. „Lubił sobie wypić”. Steiner lubił sobie wypić, a teraz okazuje się, że święty Nowak też. Oczywiście alkoholizm nie jest jakąś rzadką egzotyczną chorobą, tylko dość popularnym nałogiem, ale mimo wszystko… Do tego dochodził jeszcze Suzin, który też miał w walizce dyżurną wyborową. Co oczywiście wcale nie musiało oznaczać, że był alkoholikiem, ale jednak dawało do myślenia. Romanowski nie pogardziłby dla odmiany zlotem członków klubu AA. – Czy oprócz tego, że lubił sobie wypić, ma na sumieniu jakieś inne, bardziej oryginalne grzeszki? – zapytał z rezygnacją. Okropna telenowela się z tego wszystkiego zrobiła… – Niestety tak. I domyślam się, że właśnie stąd ta jego przemiana, nawrócenie się i wieczna mina afrykańskiego misjonarza. Otóż… Mieczysław Nowak zabił swoją żonę. Romanowski zakrztusił się własną śliną. – Słu…cham? – Prowadził auto pod wpływem, ona była pasażerką. Lubowicz umilkł, bo właściwie nie musiał tego wątku kończyć. Takie historie zazwyczaj niewiele pozostawiały wyobraźni. Sformułowanie „pijany

kierowca” wyczerpywało temat. Podinspektor nie wiedział, czy miał Nowakowi współczuć, czy raczej go potępić. Z jednej strony wszystkich tych, którzy siadali za kółkiem pod wpływem alkoholu, a nawet tych, którzy prowadzili auta, jednocześnie pisząc SMS-y, miał ochotę poddać wymyślnym torturom. Z drugiej jednak wiedział, że oni już zostali ukarani. Nawet jeśli z różnych powodów udało im się uniknąć więzienia, nie mogli uciec od świadomości, co zrobili. To musiało człowieka zmieniać. Nowaka zmieniło. A przynajmniej Romanowski miał taką nadzieję, nawet jeśli stracił o nim dobre mniemanie. – Zginęła na miejscu? – zapytał tylko. Lubowicz kiwnął głową. – Z auta właściwie nie było co zbierać. On sam również ledwo z tego wyszedł. – Odsiedział? Ponowne kiwnięcie. – Cholera – syknął Romanowski. Historia Nowaka nieco nim szarpnęła i rzeczywiście stawiała „świętego” w nieco innym świetle, ale wcale nie musiała wskazywać na fakt, że ten człowiek miał coś wspólnego ze śmiercią Steinera i Marczewskiego. Podinspektor nie potrafił wyobrazić sobie sytuacji, w której Nowak bierze łopatę i rozbija kłusownikowi czaszkę. Chyba że był wyjątkowo dobrym aktorem. A przecież ktoś w tym pensjonacie musiał być dobrym aktorem. Romanowski uświadomił to sobie teraz ze zdwojoną siłą. Brał pod uwagę ewentualność, że zbrodnię – zwłaszcza jeśli szło o Mariana Marczewskiego – popełnił ktoś z zewnątrz. Ale bardzo w to wątpił. A już zwłaszcza trudno mu było uwierzyć, że ktoś z zewnątrz wszedł nocą do pensjonatu i utopił Steinera. Dom leżał w lesie, na odludziu. Tędy nie przechodziło się przypadkiem i nie trafiało się tu łatwo. Do tego miejsca każdy przyjeżdżał celowo. Gdyby morderca z zewnątrz chciał zaatakować Steinera i czekać na odpowiedni moment, musiałby tu jakoś dotrzeć. I czekać na dworze, na zimnie. Poza tym skąd wiedział, kiedy Steiner bierze kąpiel? Obserwował go? Od kilku dni? W jaki sposób? Nie, Romanowski nie wierzył w mordercę z zewnątrz, podobnie jak nie wierzył, że wszystko, co się stało, było tylko nieszczęśliwym wypadkiem. Nurtowała go jeszcze jedna kwestia. Czy rzeczywiście Malanowscy niczego nie słyszeli? Czy było to możliwe? – Powiedz mi, jak wygląda sprawa z formalnościami – odezwał się po namyśle. – Od technicznych to samo, co już panu mówiłem wcześniej. A nawet mniej, bo oni nie zwrócili uwagi na problem butów. – Bo oni nie są od tego, by zwracać uwagę na jakieś problemy. Patrzą na to, co jest, co da się znaleźć, sfotografować, zmierzyć, zabezpieczyć. Jakieś ślady, włosy i inne takie?

– Głównie Steinera. Na komendzie pojawił się już Malanowski, jego kucharka i sprzątaczka. Złożyli zeznania, na temat kłusownika nic ciekawego nie powiedzieli. Niedługo będzie na stole, pewnie jutro, prokurator dał zgodę na autopsję i Marian poszedł na początek kolejki. Tutaj akurat nie ma wątpliwości, że facet sam sobie nie przyłożył w łeb. Paskudna sprawa, dawno w okolicy nic podobnego się nie trafiło. Co do topielca, to jest szansa na sekcję dwudziestego czwartego, jeśli z Salzburga nikt się nadal nie zgłosi. – Naprawdę jest już zgoda na autopsję? – Romanowski szczerze się zdziwił. Spodziewał się, że będzie musiał przedstawić jakieś konkrety, by Steiner trafił do patologa. – Tak. Austriacy milczą, ale niby grzebią w jego papierach. Tylko wszystko trwa, bo podobno mają dużo roboty, a poza tym święta za pasem. Nie wnikam, nie znam się na ich metodach pracy. W każdym razie nie znalazła się żadna rodzina ani nikt bliski, kto by się Steinerem zainteresował, chciał sprowadzić ciało z Polski, urządzić pogrzeb i tak dalej. No i miał ten fałszywy dowód, wszystko ogólnie wygląda cholernie dziwnie… Może to przeważyło? A może prokurator miał akurat dobry humor? Nie wiem. Powiedziałem mu o swoich podejrzeniach… – O butach i włosach w wiadrze? – wtrącił się słabo Romanowski. – Wiadro odpuściłem, ale buty mnie zastanawiają – odpowiedział gładko Lubowicz i umilkł. Miał rację. I właściwie dobrze się spisał jak na nadgorliwego upierdliwca. Miał zadatki na niezłego śledczego. Przynajmniej chciało mu się pracować. Romanowski uśmiechnął się lekko. – Świetnie – powiedział, ku wielkiemu zdumieniu podwładnego. – Informuj mnie w tej sprawie. Młody zaczerwienił się i mruknął pod nosem, że będzie. – A teraz może przejdźmy do Grażyny Kranz? Panie inspektorze… W życiu pan nie uwierzy… 14.

Olga krążyła po hallu z telefonem przy uchu i na próżno usiłowała połączyć się z Romanowskim. Nie wiedziała, czy to już ten etap, kiedy powinna nagrać się na pocztę głosową, a następnie zintensyfikować poszukiwania. Komórka Suzina nie odpowiadała w ogóle. Olga naprawdę zaczęła się niepokoić. To się nie powinno dziać. Byli przecież w dziwnym miejscu, z bandą dziwnych ludzi, a wokół działy się dziwne rzeczy. I równie dziwne było milczenie nowo poznanego duetu śledczych. Jak zresztą całe ich zachowanie… Od początku wiedziała, że nie postępują w sposób standardowy i zgodny z procedurami, ale w końcu działali na offie, nie zostali tutaj oficjalnie przysłani. Nawet zeznania w sprawie śmierci

Marczewskiego, które składali goście pensjonatu, były – póki co – tylko formalnością. Nic się nie stało, nic się nie działo. Przeszła przez hall i stanęła przed drzwiami prowadzącymi do pokoju Romanowskiego i Suzina. Zapukała. Za drugim razem głośniej niż za pierwszym. Z trudem powstrzymała się przed szarpnięciem za klamkę. Była… chyba zła. Albo może rozczarowana. Że cokolwiek teraz robili – jej w to nie włączyli. Obróciła się na pięcie, pobiegła do swojego pokoju, ubrała się ciepło i wyszła na zewnątrz. Być może po lesie krążył jakiś psychol z łopatą, być może Steinera ktoś utopił, być może wreszcie – morderca przez cały czas pozostawał pośród nich. A jednak Olga miała dość siedzenia w miejscu. Ruszyła ścieżką w stronę przystani, przy której Malanowski trzymał swoje dwie łódki. Grzęzła w błocie niemal po kostki, a po twarzy smagał ją deszcz. Pochyliła się i mocniej naciągnęła kaptur na głowę. Wspaniały moment wybrała na spacer! Na złość mamie odmrożę sobie uszy… Kiedy dotarła nad jezioro, dygotała z zimna i była cała przemoczona. Jakoś nie pomyślała, żeby wziąć parasol lub postarać się o odpowiedniejsze obuwie. Przystanęła nad brzegiem i patrzyła, jak o zielonkawą taflę rozbijają się krople deszczu. Po białym puszystym śniegu, który w nocy otulał las, nie został ślad. Teraz było tu szaro, ponuro i mokro. Olga prawie nie widziała przeciwległego brzegu. Bożonarodzeniowy nastrój prysł i pogoda pasowała bardziej do Wszystkich Świętych. – Niech to cholera – mruknęła pod nosem, próbując jeszcze ciaśniej owinąć się szalikiem. Za plecami usłyszała trzask. Powtórzył się dwukrotnie, a po nim nastąpiło ciche plaśnięcie. Olga wstrzymała oddech i zastygła w bezruchu. Ktoś za nią stał. Była tego pewna. Tak pewna, że bała się odwrócić. Ostrożnie wypuściła powietrze z płuc i wysunęła dłonie z kieszeni. Były zgrabiałe z zimna, prawie ich nie czuła. Ponownie coś usłyszała. Tym razem szelest i znowu plaśnięcie. Tak, ktoś tam był. Nie mogła się odwrócić, a jednocześnie przecież musiała. Wiedziała, że nie poczuje ulgi, kiedy to się już stanie. Nie myliła się. Szelest. Plaśnięcie. Znowu. Ktoś stał, tak jak ona, po kostki w błocie. Teraz usłyszała też ciężki oddech. A później ktoś położył jej dłoń na ramieniu. Z bijącym szaleńczo sercem odwróciła się. Przed nią stał Mieczysław Nowak. 15.

Lubowicz rozpiął kurtkę i zaczął czegoś szukać w swojej torbie. Po chwili wyjął termos i kanapki. Romanowski poczuł, jak skręca go w żołądku. W pensjonacie z pewnością zjadłby lepsze śniadanie, ale na wizytę w jadalni na

razie się nie zanosiło. Było już po dziewiątej, a młody policjant jakby dopiero się rozkręcił. Fakt, że przygotował się do tej wizyty na tyle, by przynieść sobie kanapki, jeszcze pogarszał sprawę. Lubowicz miał dzisiaj wprawdzie przesłuchać gości pensjonatu i na pewno Malanowski zaproponowałby mu jakiś poczęstunek, ale chłopak wolał liczyć na siebie. W sumie słusznie. Jak gdyby z góry założył, że na śniadanie i poranną kawę nie zdąży. Podinspektor w milczeniu przyjął zawinięty w sreberko chleb z masłem i żółtym serem, który okazał się doskonale zwyczajny. Miał wrażenie, że w życiu przeżuł takich tysiące. Miał też rację co do funkcjonariusza Lubowicza – on nigdy nie zdobyłby się na to, by wrzucić na Facebooka zdjęcie swojego śniadania. Dla niego świat funkcjonował wedle odwiecznych reguł i jedzenie było po to, by zaspokoić głód, a nie po to, by nad nim cudować i uwieczniać je na fotografiach, które później pokazuje się znajomym. Lubowicz zdawał się tak zwyczajny, jak jego kanapki z serem. Wyróżniał się jedynie zapałem do pracy. I znajomością literackiej klasyki. Teraz w pośpiechu gryzł chleb, by móc przejść do rzeczy i opowiedzieć historię Grażyny Kranz, która miała ponoć być „niesłychana” i „nieprawdopodobna”. Podinspektor czekał, aż podwładny się posili, a w międzyczasie doszedł do wniosku, że od samego początku źle się za tę sprawę zabrał. Mógł drążyć temat morderstwa, nie iść na urlop, działać oficjalnie. Nie miał wprawdzie pojęcia, że ktoś zostanie zaatakowany w lesie, ani też nie zdobył dowodów, że Steiner nie zginął na skutek wypadku, ale gdyby się uparł… Był przecież doświadczonym policjantem. Powinien się zdać na intuicję, która podpowiadała mu, że coś jest nie tak, powinien lepiej wykorzystać fakt znalezienia w rzeczach Steinera lewego dokumentu, powinien… potrząsnąć tymi ludźmi. Z drugiej jednak strony wiedział, że miał za mało danych, by wszcząć formalne śledztwo. Naczelnik pokiwał głową na widok fałszywego i autentycznego dowodu Steinera, powiedział: „No, faktycznie”, i to by było na tyle. Teraz, kiedy w lesie zginął Marczewski, przemyślał sobie pewnie wszystko raz jeszcze, ale nadal między dwiema sprawami na pozór nie istniał żaden związek. Romanowski zdawał sobie również sprawę z tego, że tutaj trzeba było wyczucia, podejścia psychologicznego, a nawet lekkiej manipulacji rozmówcami. A on tego nie potrafił. To Suzin był dobry w przesłuchaniach. Ludzie prędzej czy później otwierali się przed nim i zaczynali mówić. Romanowski wolał zbierać i analizować dowody. Dlatego właśnie zabrał ze sobą Wojtka. Schował dumę do kieszeni. Liczył na pomoc. I co mu z tego przyszło? Musiał zmienić podejście do tej sprawy, ale z oficjalnymi działaniami postanowił poczekać na wyniki autopsji Steinera. Może patolog odkryje coś, co mu się przyda, czym będzie się mógł podeprzeć w dochodzeniu. Najważniejsze, że autopsja w ogóle zostanie przeprowadzona. Marczewski był ofiarą morderstwa, co

wydawało się oczywiste, ale sprawa topielca budziła wątpliwości. Wciąż. To właśnie informacje o nim mogły, a raczej – musiały, okazać się przełomowe. Romanowski miał pewność, że rozwiązanie zagadki kryło się w przeszłości Steinera. Co mu teraz pozostało? Zbiór ciekawych, skomplikowanych osobowości, zgromadzonych pod jednym dachem. Para nadzianych „dzieciaków” uzależnionych od mediów społecznościowych, nieszczęśliwa w małżeństwie pani z korporacji, oderwany od rzeczywistości nauczyciel, były alkoholik, który zabił żonę, prowadząc pod wpływem… Tyle na razie o nich wiedział. I miał świadomość, że wiele mogli ukrywać. Każdy przecież coś ukrywa. A spośród nich nikt na pozór nie miał motywu. I dlatego prawdziwa tożsamość Steinera była taka ważna. Musiało istnieć jakieś powiązanie. Romanowski z każdą chwilą utwierdzał się w przekonaniu, że nieszczęsny kłusownik zginął, bo znalazł się w niewłaściwym miejscu o niewłaściwej porze. Podinspektor przełknął ostatni kęs kanapki i z wdzięcznością przyjął kubek z parującą kawą. Była mocna, czarna i gorzka. Uśmiechnął się błogo. Lubowicz również zjadł już śniadanie i zwinął sreberko w kulkę. – Kranz? – zachęcił go Romanowski. – Tak. – Oczy młodego policjanta zwęziły się. – To ciekawy przypadek, panie inspektorze. Widziałem ją dotąd tylko raz, a już dała mi odczuć, że gardzi policją i nie zamierza tego ukrywać. Jest wyniosła i sprawia wrażenie wielkiej damy. Jak gdyby… no, rozumie pan. Pochodziła z lepszego świata czy coś. Denerwują mnie tacy ludzie, jeśli mogę wyrazić swoje zdanie. Feudalizm upadł – dodał filozoficznie. – Upadł – potwierdził krótko Romanowski. Chłopak marnował się we Wschowie. Powinien pisać rozprawy na tematy egzystencjalne i wstąpić do jakiejś lewicującej partii. Zrobiłby karierę. – Właśnie. W każdym razie Kranz kreuje się na lepszą od innych. Tak chce być postrzegana. Jest wyniosła, dumna, zimna i opanowana. – Tak, podobno po śmierci Steinera również wydawała się spokojna. Wszyscy byli choć trochę poruszeni, ale nie ona. Lubowicz uśmiechnął się przebiegle. Sięgnął po telefon, wszedł do sieci, otworzył jakąś stronę i podał komórkę podinspektorowi. Romanowski wpatrzył się w ekran. Zobaczył nagłówek, zdjęcie i pierwsze zdania artykułu w języku angielskim. Zdjęcie było niewyraźne, a osoba na nim miała oczy przesłonięte charakterystycznym czarnym paskiem. Grażyna F., Polish, wife of a famous British production designer, was arrested last night at The National Theatre, after having a fight with young actress, Juliet Grey. F. attacked Grey after the rehearsal, punched her in the face and broke her nose. Unexpectedly, the actress died. It appeared that Grey had a cerebral artery aneurysm, which she didn’t know about. So her death must have been caused

by a ruptured aneurysm. Everyone was shocked, including F., who started to repeat nervously: „I didn’t want to kill her! I didn’t mean to kill her!”. Police was called and F. got arrested… Z fragmentu wynikało, że niejaka Grażyna F. zaatakowała kochankę swojego męża, znanego brytyjskiego scenografa, i – mówiąc wprost – przyłożyła jej po gębie. Mogło się skończyć na skandaliku obyczajowym, rozdmuchanym przez tabloidy, ale wyszło inaczej. Podinspektor zamamrotał gniewnie pod nosem, a młodszy aspirant chrząknął. Ta sprawa nie wyglądała za dobrze. Dziewczyna, Juliet Grey, pożegnała się nie tylko z urodą, ale… w ogóle z życiem. Miała tętniaka, który pękł pod wpływem ciosu. Kiedy Romanowski skończył czytać artykuł, był już cały spocony. Spojrzał ze zdumieniem na Lubowicza i oddał mu telefon. Wyraz dziwnej satysfakcji nie schodził z twarzy policjanta. – I co? Nie taka znowu z niej dama – powiedział z przekąsem. – Ale… Ale przecież… Podinspektor zdjął kurtkę i cisnął ją na tylne siedzenie. Tego się nie spodziewał. Wszystkiego, tylko nie tego! – Można się zdziwić, prawda? – odezwał się znowu Lubowicz i nalał sobie kawy z termosu. – Oczywiście artykułów jest więcej, ale po co ma pan czytać wszystkie? Znalazłem ten, który opublikowało najwiarygodniejsze źródło. – Grażyna F. to nasza Grażyna Kranz? – Nie ma co do tego wątpliwości, już sprawdziłem. – Zweryfikowałeś informacje tak szybko? – Mało sypiam. – Ale może ci w Londynie sypiają? – Też niezbyt. – Rozumiem. – Romanowski westchnął. Koniecznie musiał wypchnąć tego chłopaka ze Wschowy i zmusić go do wypłynięcia na szersze wody. – Grażyna Kranz pracowała w Teatrze Polskim we Wrocławiu, była świetną aktorką, odnosiła sukcesy i tak dalej. Poznała brytyjskiego scenografa, George’a Flanagana, wyjechała do Londynu i wyszła za niego za mąż. Pewnie liczyła, że upiecze dwie pieczenie na jednym ogniu i oprócz uznanego w środowisku męża zyska również angaż w jakimś teatrze. W końcu Flanagan był znany w branży. Ale nic takiego się nie stało. Kranz mówiła po angielsku z charakterystycznym akcentem i żaden voice coach nie był jej w stanie pomóc. Ten sam kłopot miała kiedyś Pola Negri, nie wiem, czy pan słyszał… – Nie wątpię, że masz szerokie horyzonty, ale oszczędź mi Poli Negri, błagam… – Tak jest. W każdym razie Kranz nie znalazła pracy w teatrze i nie załapała się nawet do żadnego filmu. Dziwne, bo przecież w kinie zawsze trafiają się jakieś bohaterki, które są rosyjskimi emigrantkami albo niemieckimi szpiegami i takie

tam. Obcy akcent bywa przydatny. No ale jej się nie udało. Flanagan miał mnóstwo pieniędzy, więc Kranz nie musiała pracować. Była zabezpieczona materialnie, ale pewnie cierpiała z powodu niespełnionych ambicji. I nie koniec na tym. Któregoś dnia dowiedziała się, że jej mąż ma romans. Z aktorką Teatru Narodowego w Londynie, młodą, zdolną, piękną. Czara goryczy się przelała. Nie dość, że rywalka była młodsza i atrakcyjniejsza, to jeszcze grała w doskonałym londyńskim teatrze i odnosiła sukcesy. Więc Grażyna nie wytrzymała… – W głowie się nie mieści! – Racja. Ale faktycznie raczej nie chciała jej zabić. Skąd miała wiedzieć o tym tętniaku? Był ponoć niezdiagnozowany. Grey sama o nim nie wiedziała, niby skarżyła się na jakieś bóle głowy, z tego co wyczytałem w późniejszych artykułach, ale kto się teraz nie skarży? A czasem niewiele trzeba, żeby tętniak, zwłaszcza duży, pękł. Kranz dość mocno jej przyłożyła. – Co się później wydarzyło? Poszła siedzieć? – spytał z niedowierzaniem. – Zawiasy. Nieumyślne spowodowanie śmierci. Silne wzburzenie. Sam pan rozumie. Nikt nie dostaje nie wiadomo jakiego wyroku za przyłożenie komuś po gębie. A tu jeszcze okoliczności były szczególne. Zdrada, brak pracy, nerwy. Gdzieś tam można Kranz zrozumieć, że chciała przyłożyć rywalce, w końcu żony zawsze główną winą obarczają kochanki mężów, a samych mężów już mniej. Po prostu… obie miały pecha. – Pecha… – Wiem, to niefortunne słowo. Kranz mocno to ponoć odchorowała, wyniosła się z Londynu i ślad po niej zaginął. Do Polski wróciła kilka lat temu. Mieszka we Wrocławiu. – Z czego żyje? – Właśnie trudno powiedzieć. Nigdzie nie pracuje. Biedna nie jest, więc musi mieć jakiś kapitał. Mąż jej nie zabezpieczył po rozwodzie, ale może coś zaoszczędziła. Pojęcia nie mam. Będę jeszcze drążył ten temat, ale wie pan – takie rzeczy trudno ustalić. Może nie mieć żadnych lokat, tylko na przykład trzymać gotówkę w skarpetkach. Cholera ją wie. Różnie bywa. – To niestety prawda. Romanowski zasępił się. Coraz mniej mu się to wszystko podobało. Grażyna Kranz wyjechała z Londynu i ślad po niej zaginął, a do Polski wróciła kilka lat temu. Co robiła wcześniej? Między Londynem a Wrocławiem? Skoro teraz jest dwa tysiące szesnasty, a Żukowska mówiła, że Kranz wyjechała za granicę w dziewięćdziesiątym siódmym, to pozostaje dziewiętnaście lat… Z których siedem spędziła w Anglii. Do Polski wróciła cztery lata temu, w dwa tysiące dwunastym. Z jego obliczeń wynikało, że wycięła sobie z życiorysu osiem lat. Gdzie wtedy była? Czy poznała w tym czasie Heinego Steinera i miała z nim coś wspólnego? Jakieś, na przykład, interesy? Podinspektor nic przecież o tej kobiecie

nie wiedział. A przede wszystkim pomylił się co do niej. Nie przypuszczał, że pod pokładami spokoju i opanowania, pod maską chłodu i obojętności, buzuje wulkan. Bo przecież nawet jeśli pracowała nad sobą przez te lata i wyciszyła się, to wciąż pozostawała osobą, która kiedyś była zdolna do brutalnego zaatakowania rywalki. Która zdobyła się na akt agresji, stawiając na szali swoje dobre imię. Niewiele osób jest w stanie dopuścić się podobnego czynu. Pozory mylą. Znane od wieków stwierdzenie po raz kolejny okazało się słuszne. 16.

Kiedy wchodziła do pensjonatu, wciąż drżały jej dłonie. Zupełnie jak jemu, tam, nad jeziorem… Przeraziła się na widok Nowaka, w przemoczonym płaszczu i ze strugami deszczu spływającymi po twarzy. Oddychał ciężko i trząsł się. Dopiero po chwili zrozumiała, że policzki miał mokre nie tylko od deszczu. I nie od razu zauważyła również, co trzymał w dłoni. Kiedy wreszcie zdobyła się na to, by zerwać kontakt wzrokowy, zerknęła w dół i zobaczyła butelkę. Była zapieczętowana. Olga nie zwróciła uwagi na etykietkę, ale wiedziała, że to alkohol i że Nowak nie powinien go wypić. Zaciskał kurczowo palce na szkle i dygotał, a ona wkrótce wszystkiego się domyśliła. Nie przestała się bać, kiedy odginała po kolei jego palce, przejmowała butelkę i chowała ją sobie za plecami. Nowak wydawał się nieobliczalny, inny niż wcześniej. Na jego twarzy malowała się cała gama emocji – od złości, przez lęk, wstyd, aż po… ulgę. Był zażenowany z powodu tego spotkania, ale chyba też się z niego cieszył. Zdała sobie sprawę, że gdyby tu nie przyszła, pewnie wypiłby ten alkohol. A może… nie pił od dawna? Mimo że kiedyś mu się zdarzało – i to często? Może każdego dnia toczył walkę sam ze sobą? Stojąc po kostki w błocie na brzegu jeziora, Olga również doświadczyła wielu emocji. Przede wszystkim odświeżyła sobie starą prawdę, że pozory mylą. Nowak nie był święty – a przynajmniej nie był święty dawniej, choć teraz bardzo się starał. I jeszcze, że absolutnie każdy ma swoje tajemnice. Nie wiedziała, jak się powinna wobec niego zachować, więc po namyśle po prostu nieporadnie poklepała go po ramieniu. Zgarbił się i pokiwał głową. – Wylej to – powiedział cicho. – Słucham? – zapytała, choć przecież doskonale słyszała. – Wylej. Olga uporała się z zakrętką i przechyliła butelkę. Bursztynowy płyn chlusnął na błoto. Nowak przełknął ślinę i zapadł się w sobie. – Najgorzej jest w święta, wie pani? – Znowu zwracał się do niej formalnie. – Moja żona piekła chleb z rodzynkami. Mieliśmy taką własną tradycję. Wszyscy

się dziwili. Chleb w święta? A co w tym niezwykłego? Ale widzi pani, nikt inny nie potrafi upiec takiego samego. Próbowałem się nauczyć i nic mi z tego nie wyszło. Choć przecież pomagałem jej czasem. Jeśli akurat… byłem w stanie. Miała ze mną ciężkie życie. Słuchała go w milczeniu i nie śmiała się wtrącić. Kiedy urwał swoją wypowiedź i zapatrzył się na przeciwległy brzeg jeziora, przysłonięty mgłą, nie zadawała pytań. To był naprawdę osobliwy poranek. Najpierw Olivier, później Inglot, teraz Nowak… A wczoraj Malanowski i młody Chojnacki. Była ciekawa, czy oni wszyscy odkrywali swoje karty, czy uciekali w dziwną manipulację. Wiedziała przecież tyle, ile jej powiedzieli. I dlaczego to akurat z nią zechcieli porozmawiać? Malanowskiego jeszcze mogła zrozumieć, z uwagi na miejsce, w którym się spotkali. Próbował załagodzić sytuację i jakoś się wytłumaczyć. Ale reszta? Czyżby chodziło o to, że właśnie ona znalazła zwłoki? A może zdecydował przypadek? Spotkanie z Olivierem w hallu przy choince, z Inglotem w jadalni, z Nowakiem tutaj… W życiu zdarzały się przecież jeszcze dziwniejsze sytuacje. Tak, to było prawdopodobne. – Miała ze mną ciężko, ale to właśnie w święta zawsze najbardziej się starałem, wie pani? Wszelkie wątpliwości mojej żony rozwiewały się zawsze wtedy. Dlatego teraz jest tak trudno. Naprawdę nie chciałem. Przepraszam… Musiała mnie pani oglądać w takim stanie. Proszę o wybaczenie. I dziękuję. Gdyby nie pani… Nowak obrócił się powoli i ruszył w stronę lasu, ślizgając się i potykając. Deszcz padał jeszcze mocniej, poziom wody w jeziorze się podniósł, temperatura spadła. Olga nie usłyszała, co dokładnie zrobił Nowak i czego „naprawdę nie chciał”, ale była w stanie się tego domyślić. Powoli weszła na dróżkę prowadzącą do pensjonatu. Przemoknięta kurtka zaczęła jej ciążyć. Teraz stała w hallu, a wokół jej stóp tworzyła się coraz większa kałuża. Oparty o kontuar Malanowski uniósł brwi, po czym ocknął się i rzucił w jej stronę. – Czy pani oszalała? Spacery w taką pogodę? Jeśli pani potrzebowała czegoś ze sklepu, trzeba było mówić. Za godzinę jadę do Wschowy. Muszę dopilnować spraw z karpiami i… Ale proszę zdjąć już tę kurtkę i mi ją dać. Zaniosę do suszarni. O tak. Kiepsko wyglądają też buty, musi pani je zmienić. No już. Im prędzej, tym lepiej. W jadalni już sprzątnięte, ale zrobię pani herbatę z sokiem malinowym. Proszę tu później do mnie zejść. Kiwnęła głową bez słowa i poszła na górę. Towarzyszyła jej oczywiście kolejna znana świąteczna melodia. Tym razem była to prawdziwa kolęda. Cicha noc. Olga przypomniała sobie tamten poranek, kiedy znalazła Steinera w wannie. Cicha noc. Cichy świt. Wzdrygnęła się i przystanęła na piętrze. Korytarz wciąż rozświetlały choinkowe lampki, a w powietrzu unosił się zapach igliwia. Ale… nie tylko. Ktoś tu był, najpewniej stał za zakrętem. Olga poczuła słodką,

charakterystyczną woń perfum. Takich, jakich używała Grażyna Kranz. Poza tym nic się nie działo. Żadnych głosów, żadnych kroków. A jednak… musiała tu być. Olga wzięła się w garść i ruszyła przed siebie. Za zakrętem rzeczywiście zobaczyła Grażynę Kranz. Kobieta stała odwrócona do niej plecami, wyprostowana i sztywna jak manekin. Ręce miała ugięte w łokciach i chyba trzymała coś w dłoniach. Jej mięśnie wydawały się napięte, a ramiona tylko nieznacznie unosiły się i opadały. Olga ponownie poczuła bliżej nieokreślony lęk. Chrząknęła i zbliżyła się do niej. Kranz podskoczyła i krzyknęła. – Ach, to pani! Zawału można dostać! – Przepraszam, ja tylko… – Wiem, szła pani do swojego pokoju jak normalny człowiek. Ale się przestraszyłam! Niemniej to dobrze, że pani jest. Proszę mi pomóc. Nie zabrzmiało to wcale jak prośba, lecz jak rozkaz. Olga spojrzała na to, co kobieta trzymała w dłoniach, i otworzyła szeroko oczy. Zapomniała o przemoczonych butach i włosach przylepionych do twarzy. Dłonie Grażyny Kranz, aż po nadgarstki, były ubrudzone krwią. 17.

Lubowicz nie mógł się powstrzymać i wygłosił kilka standardowych uwag o tym, że pozory mylą i wszyscy na świecie są okropnie zakłamani, więc nikomu nie warto ufać. Romanowski uznał tę refleksję za dość gorzką jak na tak młodego chłopaka, ale przytłoczony nowymi informacjami nie miał już siły na polemikę i filozoficzne rozważania na temat ludzkiej natury. Pozwolił więc policjantowi się wygadać, po czym zgrabnie nawiązał do przerwanego wątku. Miał ogromną nadzieję, że zbliżają się do końca, bo nogi całkiem mu zdrętwiały, a telefon w kieszeni wibrował niemal bez przerwy. I na dodatek dzwoniła Olga, nie Suzin. Co oznaczało tyle, że ten drugi nadal spał. Inaczej na pewno również by zadzwonił. A przynajmniej na to podinspektor liczył. Bo jeśli Wojtkowi także przyszedł do głowy głupi pomysł, by utopić się po pijaku w wannie… – Musiałbym, inspektorze, pogrzebać jeszcze w życiorysach Malanowskich i ich pielęgniarki. Miałem za mało czasu, żeby coś sensownego znaleźć. Ale już się za to zabrałem. – Sprzątaczka i kucharka? – Sprawdzone. Nic ciekawego w tej kwestii nie mam do powiedzenia. Obie z Lginia, obie tylko w Mścigniewie pomieszkują, każdy je we wsi zna, i to od dawna, nigdy niczego podejrzanego nie zrobiły, żyją zwyczajnie i – nie bójmy się tego słowa – nudno… – Znały Mariana Marczewskiego – przerwał mu Romanowski. I nie było to pytanie.

– Ależ oczywiście! Jak wszyscy w Lginiu. Trudno się tam nawzajem nie znać, zwłaszcza wśród takich pięćdziesiąt plus. Wiem, wiem, chodzi o to, czy miały motyw, by kropnąć kłusownika. Prawda? – Lubowicz zamachał rękami, by Romanowski nie zdążył mu wejść w słowo. – Pojęcia nie mam i jakoś sobie tego nie umiem wyobrazić. Ale sprawdzamy. – Dobrze. O Steinerze Austriacy nadal milczą? – Na razie tak, ale wiem, że nad tym pracują i jesteśmy w kontakcie. Coś musi się wyjaśnić. Jestem pewien. – Oby. – I teraz… Jeśli pominąć Malanowskich i pielęgniarkę, o których jeszcze niewielkie mam pojęcie, to zostają Chojnaccy i Olga Mierzwińska. Chojnaccy idą na koniec, bo są najciekawsi. Znowu się pan inspektor zdziwi. A Mierzwińska… – Wiem, brała udział w Muzycznym ja i odpadła w pierwszym „lajfie” – pochwalił się Grzegorz. Lubowicz wstrzymał oddech i wytrzeszczył oczy. – A ja myślałem, że pan ogląda tylko Almodóvara i Mozart In The Jungle… – Naprawdę wszyscy o tym wiedzą?! – Prawie. Ale mnie się to bardzo podoba, sam lubię Almodóvara. Oglądaliśmy go w domu całą rodziną. – Świetnie. – No i ta Mierzwińska – gładko zmienił temat młodszy aspirant – faktycznie odpadła, choć nieźle sobie radziła. – Lubowicz wybrnął z sytuacji, unikając wzroku podinspektora. – Moim zdaniem śpiewała dobrze, ale tamta małolata chyba była bardziej medialna. I umiała tańczyć, a Mierzwińska to tak średniawo. W każdym razie o niej wiem tyle, że uczy muzyki, jest z Dolnego Śląska, z małej wioski, mieszka sama, obecnie przebywa na rocznym urlopie. Taka trochę szara myszka. Ma konto na Facebooku, ale jeśli coś tam wrzuca, to link z jakimś utworem albo zdjęcie książki, którą aktualnie czyta. No ubaw po pachy i w ogóle królowa życia. – Nikomu nie obiła nosa, na nikogo się nie rzuciła i nie ukatrupiła, choćby przypadkowo? – Romanowski nie mógł się powstrzymać przed zadaniem tego pytania. Sam poszukał już w sieci informacji o Oldze i starał się uważnie słuchać, co mówiła, ale skoro Lubowicz tak się pięknie postarał… Olga wydawała się sympatyczną dziewczyną, choć oczywiście Kranz też sprawiała dobre wrażenie, a okazało się, że miała diabła za skórą. Dziewczyna mogła równie dobrze, podobnie jak niespełniona aktorka, rzucić się na młodszą rywalkę z programu muzycznego i podrasować jej buźkę. – Nie, nic z tych rzeczy. Wróciła do domu i tylko dodała post na Facebooka, że dziękuje tym, którzy na nią zagłosowali. Zero skandali obyczajowych. Trochę szkoda, co? Romanowski miał na ten temat zgoła inne zdanie. Odetchnął z ulgą.

Widocznie Olga nie była zadziorną zazdrośnicą, i całe szczęście. Zaufał jej. Polubił ją. Miała talent śledczy, dobrą intuicję i nieźle się z nią współpracowało. Zrobiłoby mu się okropnie przykro, gdyby okazała się psychopatką lub morderczynią. – No, skoro z Mierzwińską wszystko w porządku, to może weźmy wreszcie Chojnackich – zaproponował. Ku jego wielkiemu zdumieniu Lubowicz cmoknął, a później wyszczerzył zęby w uśmiechu. – Tak, tak. Chojnaccy. Ich zostawiłem na deser. Bo naprawdę znowu… – Już mówiłeś. Znowu się zdziwię. Jak przy Kranz? – Bardziej. 18.

Olga wpatrywała się w dłonie Grażyny Kranz jak zahipnotyzowana. Krew brudziła bluzkę kobiety i kapała na spódnicę. Dopiero po chwili dało się dostrzec coś jeszcze. Kranz zaciskała palce na szkle. Znowu na szkle, jak w wypadku Nowaka. Tyle że tutaj nie była to butelka z alkoholem, a… po prostu szkło. Pokruszone. Wcześniej musiała to być szklanka lub kieliszek. Dłonie kobiety drżały, a na jej twarzy pojawił się grymas bólu. Cholera, właśnie! Musiała bardzo cierpieć. Olga zdjęła z szyi szalik, ale nie bardzo wiedziała, co powinna z nim zrobić. – Musimy wezwać pogotowie – powiedziała. – Trzeba powyciągać wszystkie odłamki z ran. Co się właściwie stało? – Szklanka pękła mi w dłoni. Pewnie wlałam za gorącą wodę, a to była taka zwykła, do soku. – Kranz syknęła z bólu i teraz nie wydawała się już taka spięta. Ani dystyngowana. – Mam lepszy pomysł! – Olgę nagle olśniło. – Przyprowadzę Chojnackiego, jest lekarzem. A jeśli go nie znajdę, pójdę po tę pielęgniarkę od Malanowskiej. Proszę się stąd nie ruszać. I lepiej niech pani usiądzie. Krew odpłynęła Kranz nie tylko z dłoni, ale też z twarzy. Kobieta zbladła i zachwiała się. Olga ruszyła biegiem na drugi koniec korytarza, gdzie znajdował się pokój Chojnackich. Przez głowę przemknęła jej myśl, że skoro Grażyna wlała do szklanki za gorącą wodę, to przecież ta woda powinna się wylać. A nigdzie nie zauważyła plamy. Zmieszała się z krwią? Być może. A jednak Olga nie mogła się oprzeć wrażeniu, że wszystko odbyło się inaczej. I Kranz po prostu tę szklankę… zgniotła. Teraz jednak nie było czasu na analizowanie podobnych teorii. Pokój numer… tak, to chyba ten. Olga uznała, że nie należy się zbytnio patyczkować. Zapukała energicznie, odczekała kilka sekund, powtórzyła pukanie i od razu nacisnęła klamkę. Drzwi ustąpiły. Stanęła w progu z uniesioną dłonią, a doktor

Chojnacki niemal jednocześnie zerwał się z fotela, na którym siedział. Przeżuwał coś. Zerknęła na stolik pod oknem, na którym stał do połowy zjedzony czekoladowy mikołaj. Sądząc po tym, co z niego zostało, musiał być naprawdę ogromny. Chojnacki zarumienił się i otarł usta wierzchem dłoni. – Ach, to! – zawołał, wyraźnie zakłopotany. – Taka moja słabość, widzi pani… Domyślała się, że teraz nastąpi złagodzona wersja przemówienia Nowaka, czyli wspominanie żony, która lubiła czekoladowe mikołaje, kupowała je zawsze na święta, stawiała na stoliku, kładła pod choinką i tak dalej. Wiedziała już od Andrzeja, że żona doktora zmarła i trudno im było bez niej w Boże Narodzenie. Bardzo panom współczuła, ale w tej chwili nie miała czasu na przyjmowanie, po raz kolejny dziś, roli spowiednika. Pociągnęła Chojnackiego za rękaw. – Za mną! Szybko! – rzuciła i wybiegła z pokoju. Grażyna Kranz oczywiście nie usiadła, tylko nadal stała na korytarzu oparta plecami o ścianę. Olga miała wyrzuty sumienia, że nie otworzyła jej drzwi i nie wprowadziła do pokoju. Biedna kobieta na pewno nie mogła poradzić sobie z kluczem. Chojnacki syknął na jej widok. – Proszę mi tylko nie mówić, że to jakaś próba samobójcza, bo będzie to za wiele nawet jak na moje stalowe lekarskie nerwy. – Gdzie ma pani klucz do pokoju? – wtrąciła się Olga, próbując się zrehabilitować za wcześniejsze zaniedbanie. Grażyna wskazała głową torebkę zwisającą z ramienia. Olga zaczęła przetrząsać jej zawartość. Wreszcie znalazła to, czego szukała. Chojnacki wprowadził Kranz do pokoju i posadził na łóżku. – Idę umyć ręce, a pani – zwrócił się do Olgi – niech biegnie na dół do tej świruski i sprowadzi pielęgniarkę! Nie mam żadnych przydatnych narzędzi, poza tym będę potrzebował asystenta. No już! Olga popędziła korytarzem w stronę schodów. Kiedy pokonywała kolejne stopnie, starała się wyrzucić z głowy to słowo. „Świruska”. Lekarz tak się właśnie wyraził i na pewno chodziło o Sabinę Malanowską. Bo o kogo innego? A przecież ona była tylko ciężko chorą, umierającą kobietą. Nie żadną… świruską… Zdyszana stanęła przed drzwiami prowadzącymi do mieszkania Malanowskich i uderzyła w nie kilka razy otwartą dłonią. To właśnie robiła od samego rana. Biegała z miejsca na miejsce, spotykała ludzi, którzy mówili jej dziwne rzeczy, i pukała do różnych drzwi. Jak w cholernym sennym koszmarze. Na szczęście pielęgniarka Malanowskiej się nie ociągała. Zamaszystym ruchem otworzyła drzwi, nie ucieszyła się z tego, co usłyszała, ale uznała widocznie, że nie może nie pomóc. Zniknęła na chwilę w mieszkaniu, ale chwilę później zjawiła się z powrotem na korytarzu, z apteczką w jednej dłoni i telefonem w drugiej. Nie

traciła czasu na szukanie Malanowskiego – po prostu do niego zadzwoniła i w kilku słowach poinformowała, jak się sprawy mają i że musi na moment zostawić Sabinę. Rozłączyła się akurat w momencie, kiedy dotarły na miejsce. Pielęgniarka wpadła do pokoju Grażyny, a Olga zdała sobie sprawę, że nawet nie wie, jak ta dziewczyna ma na imię. Poza tym chciała zadać jej kilka pytań o pracę, chorobę Sabiny, i wreszcie – dlaczego Chojnacki użył słowa „świruska”. Bo przecież musiała znać odpowiedź. Olga przestała mieć co do tego jakiekolwiek wątpliwości, kiedy zobaczyła, jak na siebie spojrzeli. Lekarz uśmiechnął się krzywo, a pielęgniarka spuściła wzrok i zajęła się zawartością apteczki. Dłonie jej drżały. Olga miała wrażenie, że czas się na chwilę zatrzymał, ale było to tylko złudzenie. Wszystko działo się szybko, każdy działał jak automat. Olga starała się nie przegapić żadnego szczegółu, choć na dobrą sprawę nie wiedziała, na co zwrócić uwagę. Pielęgniarka i lekarz pochyli się nad dłońmi Kranz i prawie stykali się głowami. Sama pacjentka była wciąż śmiertelnie blada, ale znosiła cierpienie z godnością. Z początku nikt nie odzywał się słowem. Olga wróciła myślami do swojego wcześniejszego dylematu – czy szklanka rzeczywiście pękła sama, czy Grażyna ją zgniotła? Być może wychodziło na to samo? Jeśli szklanka pęka sama, palce odruchowo się na niej zaciskają, tracąc opór. A przynajmniej tak to sobie wyobrażała. Mogła się mylić. Pamiętała jednak przerażający bezruch tej kobiety, jej napięte mięśnie, sztywno wyprostowaną sylwetkę. Zupełnie jak gdyby Kranz tłumiła… wściekłość. – Na szczęście skóra na dłoniach jest gruba – odezwał się Chojnacki. – A szkło nie wbiło się zbyt głęboko. Wystarczy opatrunek, nie trzeba szyć. Ktoś jednak będzie musiał pani pomagać w łazience. Może byłoby lepiej, gdyby pani wróciła do domu? Ma pani kogoś do po… Lekarz urwał i złapał pincetą kolejny odłamek szkła. Miał pretekst, by nie dokończyć pytania. Co to właściwie znaczyło „kogoś do pomocy”? Chodziło mu o bliską osobę czy jakąś gosposię? Grażyna Kranz zmieniła się na twarzy. Wyglądała teraz niemal tak, jak zwykle. Godnie i dumnie. – Nie zamierzam wyjeżdżać – oświadczyła. – Zapłaciłam za cały pobyt, aż do Nowego Roku, i nie planuję go skracać. – Będzie pani ciężko. Pewnie poradzi sobie pani z jedzeniem, ale z prysznicem i umyciem włosów już kiepsko. A opatrunek trzeba będzie zmieniać. – Ja pani pomogę – powiedziała pielęgniarka, siląc się na obojętny ton, co wyszło jej dość słabo. Lekarz znowu uśmiechnął się pod nosem i rzucił dziewczynie przelotne spojrzenie. – No tak. Pani Mariola, pielęgniarka z powołania. Zapomniałem. Bardzo

chwalebne. Mariola nie odpowiedziała, skupiona na swoim zajęciu. Olga widziała jednak, że zacisnęła zęby. Chojnacki postanowił najwyraźniej jeszcze ją podręczyć. Tylko dlaczego? – Dla Malanowskiego musi być pani prawdziwym skarbem. – Po prostu wykonuję swoją pracę – odpowiedziała krótko. – Ja również bardzo pani dziękuję – włączyła się do rozmowy Kranz. – Na pewno nie będzie pani na tym… stratna. Mariola zaczerwieniła się. – Jeśli chodzi pani o dodatkowe wynagrodzenie, to dziękuję, nie trzeba. – Ale na pewno przyda się pani trochę… – Daję sobie radę. Pan Malanowski zatrudniał mnie również z myślą o tym, bym w razie potrzeby mogła pomóc gościom. – Czy jest pani też taką higienistką? – mruknął Chojnacki. Teoretycznie nie używał słów, które można by uznać za obraźliwe, ale sposób, w jaki mówił, nie pozostawiał wątpliwości co do intencji. Olga była również pewna, że Mariola wcale nie została zatrudniona w Mścigniewie po to, by w razie potrzeby pomagać gościom. Była osobistą pielęgniarką Sabiny. Teraz jednak odrzuciła propozycję Kranz, by sobie nieco dorobić. A przecież dobrowolnie przyjęła na siebie więcej obowiązków, przynajmniej do Nowego Roku. Nie chciała dorabiać za plecami Malanowskiego? Wstydziła się przyjąć dodatkowe pieniądze? Duma jej nie pozwoliła? Pytanie Chojnackiego pozostało bez odpowiedzi. – Mieszka tu pani na stałe? – odezwała się znowu Kranz. – Teraz mam urlop i przeniosłam się tu na trochę. Na co dzień mieszkam w Lesznie i dojeżdżam. Mam jeszcze normalną pracę. W szpitalu. – Normalną… – powtórzył cicho Chojnacki. Mariola ponownie zacisnęła zęby. Na jej szyi pojawiły się różowe plamy. Musiała być bardzo zdenerwowana, ale panowała nad sobą i ponownie nie odpowiedziała lekarzowi. – A co dolega pani pacjentce? – Kranz uznała chyba, że powinna ratować napiętą sytuację. – Nie powinnam o tym… – zaczęła, ale gwałtownie urwała. Chojnacki postukał się pięścią w głowę. Gest był bardzo wymowny i trzy kobiety przez chwilę wpatrywały się w niego bez słowa. – Chce pan powiedzieć, że ona… – Grażyna Kranz również nie dokończyła wypowiedzi. Lekarz jakby się zreflektował. – A, nie, nie! Ma guza. Proszę tak na mnie nie patrzeć, pani Mariolu, przecież tutaj prawie wszyscy o tym wiedzą. Pan Malanowski opowiedział kilku

osobom, więc chyba nie robi z tego wielkiej tajemnicy. Zresztą – po co miałby robić? Przecież to nic wstydliwego, prawda? Ot, zwykła, choć smutna historia. Pielęgniarka nie odpowiedziała. Zajęła się opatrywaniem drugiej dłoni Kranz, a Chojnacki wstał i przeciągnął się. – No, to ja już chyba swoje zrobiłem. Gdyby coś się jeszcze działo, proszę mnie zawiadomić – powiedział i wyszedł z pokoju, zanim któraś z nich zdążyła się odezwać. Kranz lekko wzruszyła ramionami i tym razem powstrzymała się od komentarza. Mariola metodycznie owijała bandaż wokół jej dłoni. A Olga… Olga zaproponowała, że przyniesie coś ciepłego do picia. Kiedy ponownie przemierzała korytarz, próbowała przypomnieć sobie słowa Andrzeja Chojnackiego. Wtedy, gdy spotkała go na schodach, powiedział po pierwsze, że jego ojciec podsłuchał rozmowę Malanowskiego z pielęgniarką. A po drugie – że nie sądzi, by Malanowska miała guza i jego zdaniem choruje na coś innego. Przed chwilą doktor Chojnacki postukał się w głowę, a wcześniej użył słowa „świruska”. On… wcale się nie domyślał, że Sabina nie ma guza. On doskonale wiedział, co jej dolegało. A Olga mogła przynajmniej po części odgadnąć prawdę. I jeszcze ta pielęgniarka. Spięta, ale powściągliwa. Tutaj naprawdę działo się coś dziwnego. 19. – Chojnaccy – przemówił uroczyście Lubowicz, a Romanowski postanowił na razie mu nie przerywać. – Ojciec i syn. Karol Chojnacki – neurolog, Andrzej Chojnacki – programista. Obaj z Warszawy, ale syn mieszka w Krakowie. Ojciec ma sześćdziesiąt lat, syn dwadzieścia osiem. Obaj dobrze zarabiają. Ojciec – wiadomo, etat w szpitalu, w prywatnej klinice, własny gabinet, do tego godziny na uczelni. Tytuł profesora i guru w dziedzinie neurologii. A syn ma chyba najlepiej opłacaną w tym kraju profesję. Programiści już na dzień dobry mogą sobie sporo zaśpiewać. A Andrzej Chojnacki jest ponoć całkiem niezły. – Pracoholicy? – domyślił się Romanowski. – Ale wygląda na to, że w pozytywnym sensie. Po prostu pracowici. Zasłużyli na sukces. – Ten Karol ma chyba dobre relacje z synem – powiedział podinspektor. – A przecież, jeśli tyle pracuje i pracował, na pewno nie poświęcał mu za wiele czasu. – Widzi pan, z tego, co się dowiedziałem, Chojnaccy to zawsze była taka książkowa, modelowa rodzina. Bogaci, wykształceni, zgodni, żadnych awantur. Ojciec lekarz, matka była kiedyś położną, ale zrobiła studia pedagogiczne i zaczęła pracować z trudną młodzieżą. Miała na swoim koncie spore sukcesy, podopieczni

ją uwielbiali. Na pogrzeb przyszło podobno ponad sto osób… Syn zawsze się dobrze uczył. Lubowicz znacząco zawiesił głos. Romanowski wpatrzył się w mokrą od deszczu szybę. Zaczynały go tak naprawdę martwić dwie kwestie – że przez kilka dni można było całkiem sporo dowiedzieć się o gościach pensjonatu, ale prawie nic o samym Steinerze. Kiedy wreszcie wysiądzie z tego samochodu, będzie musiał jeszcze raz przeanalizować to, co jednak o nim wie. A sprawę kłusownika każe na razie traktować osobno i rozejrzeć się wśród mieszkańców Lginia – może ktoś akurat miał motyw i osobiste zatargi z biednym Marianem. Nie spodziewał się, że coś znajdą, ale brak działań na tym polu byłby rażącym zaniedbaniem. Póki nie miał dowodów na powiązanie między Steinerem i Marczewskim, musiał się zdać na zdrowy rozsądek. Oczywiście policjanci stracą czas, ale innej rady nie widział. Heine Steiner… prawie nic o nim, a sporo o ludziach, którzy go przez ostatnie dni otaczali… – Cholerne ideały, co? – Z zadumy wyrwał go głos Lubowicza. – Chyba tak – przyznał podinspektor niechętnie, choć nie lubił tego zestawu słów. Zawsze wydawało mu się, że wskazywał na zawiść osoby, która go używała. Ale Chojnaccy faktycznie byli aż niewiarygodnie idealni. Romanowski liczył na dociekliwość młodszego kolegi. – Zaraz pewnie mi powiesz, że znalazłeś rysę na szkle? – To za chwilę. I naprawdę nie chodzi o taką rysę, o jakiej pan myśli. Czyli żadnych dziwnych tajemnic, które przypadkiem wyszły na światło dziennie, nikomu nie puściły nerwy, jak Grażynie Kranz, nikt nikogo nie zabił w wypadku samochodowym ani po kryjomu sobie nie popijał. – Więc co…? – Rodzina faktycznie była jak z obrazka. Wszyscy mili, uczynni, przyjacielscy. Lubiani w pracy. – Ten doktorek to mi trochę wygląda na zgorzkniałego albo nawet odrobinę złośliwego. – Podobno stał się taki po śmierci żony. Chojnacka zmarła niecały rok temu, po długiej walce z nowotworem. Lekarze nie potrafili jej pomóc. No i Chojnacki wyrzucał sobie, że sam okazał się bezradny. W końcu lekarz. I właśnie od tego czasu trochę się zmienił, stał się nieco mniej sympatyczny, ale wie pan, inspektorze – nadal nic szokującego nie widać. – Więc…? – powtórzył Romanowski, bo suspens w wykonaniu Lubowicza był wyjątkowo męczący. – Jakim cudem w ogóle tak dużo się o nich dowiedziałeś? Na temat Klary Żukowskiej, Potockich i Inglota nie sypałeś z rękawa aż tyloma informacjami. – Chwila, chwila! Teraz będzie najciekawsze… – Niech będzie nawet nudne, byleby już!

– Otóż wiem aż tyle, bo rok temu koledzy z Warszawki mieli okazję trochę o Chojnackich popytać tu i tam. – Czyli jednak coś przeskrobali? – Nie. – Byli o coś podejrzani? – Nie. – Wiesz, młody, ja naprawdę mam sporo cierpliwości, ale no kurwa… Lubowicz skulił się, zrobił zbolałą minę i przycisnął dłonie do klatki piersiowej. – A my wszyscy byliśmy pewni, że pan inspektor nie potrafi wymówić tego słowa – wyszeptał. Romanowski musiał wyglądać groźnie, bo Lubowicz zreflektował się i ponownie podał mu telefon. Oby tylko nie kazał mu czytać kolejnego artykułu po angielsku, o tym, jak jedna kobieta przyłożyła drugiej i niechcący wysłała ją na tamten świat. – Nie możesz mi po prostu zreferować? – zapytał z nadzieją. – Mogę, ale proszę sobie zerknąć. Potem panu prześlę mailem. A nuż się przyda. Nie zdążyłem zgrać tego na pendrive’a. Tym razem to nie artykuł, tylko zebrane informacje, które udało mi się zdobyć z Warszawki. – Poprawna nazwa to Warszawa, ale tyle przecież wiesz – Romanowski machnął ręką. – Dobra, lepiej mów. – Otóż wszystko zaczęło się niemal dokładnie rok temu, na początku grudnia. Miesiąc przed śmiercią Chojnackiej. Kobieta wiedziała już, że leczenie nie przyniesie rezultatów, i ze szpitala przeniosła się do domu. Chojnacki w tym czasie mniej pracował, ale żona nie chciała, by całkiem zaniedbał obowiązki. Syn dojeżdżał z Krakowa, zaplanował sobie dłuższy urlop w święta i w styczniu, żeby… wiadomo. Ale na początku grudnia wydarzyło się coś dziwnego. Chojnacka zadzwoniła na policję i powiedziała, że miała dziwne telefony. Najpierw ktoś się nie odzywał, później… hm… sapał, a jeszcze później się śmiał. Chciała zbagatelizować sprawę, ale wystraszyła się na dobre, kiedy dostała kilka dziwnych przesyłek. – Jakie to były przesyłki? – Puste kartki… Razem z telefonami nie wyglądało to dobrze. – Oczywiście żadnych śladów ani nic? – Nic. – Co dalej? – No właśnie… to ciekawe. Chojnacka po prostu z dnia na dzień wycofała zgłoszenie. – Dlaczego? – Powiedziała, że winowajca sam się zgłosił. Był to ponoć jakiś młody

chłopak, który urządzał sobie żarty, ale dopadły go wyrzuty sumienia i przyznał się do wszystkiego. Nie mógł znieść myśli, że zakłóca spokój chorej kobiecie. Ona oczywiście mu darowała, nie chciała chłopakowi robić problemów. Uznała, że dla niej to czas wybaczania, poza tym doskonale rozumiała młodych ludzi z problemami. Nie wyjawiła jego tożsamości. – Aha? – No właśnie. Prosiła jeszcze, by o niczym nie informować jej syna, bo nie chciała go denerwować. – A mąż? – Był z początku bardzo przejęty, ale później potwierdził wersję żony. Młody chłopak, żarty, sam się przyznał. Chojnacki również wiedział, kto to, ale nie zamierzał wyjawić nazwiska policji. – Anioły wyrozumiałości – mruknął Romanowski i przejechał dłonią po policzku. – Tia… Ale sam pan przyzna, inspektorze – to wszystko trzyma się kupy. Poza tym policja przy takich zgłoszeniach zawsze dopuszcza ewentualność, że ktoś robi sobie żarty. No i nikt jej otwarcie nie groził. A stalking u nas to wie pan… różnie jest jeszcze widziany. Myślę, że jej sprawę potraktowali nawet poważniej niż inne tego typu, właśnie ze względu na chorobę. Nękanie śmiertelnie chorej kobiety… No słabo, słabo. Ale rozeszło się po kościach. – W Warszawce… Warszawie – kupili tę wersję? Lubowicz uśmiechnął się przebiegle. – A dlaczego mieli nie kupić? – Tak… Dlaczego mieli nie kupić, prawda? A ty? Kupujesz ją? – A pan inspektor? – odbił piłeczkę młodszy aspirant. Żaden z nich się nie odezwał. Nie musieli. Obaj czuli, że w tej sprawie jest drugie dno, choć przecież mogli się mylić. Chojnacka nie byłaby pierwszą osobą na świecie, która padła ofiarą głupich żartów. Prosiła, by nic nie mówić synowi. Mąż potwierdził jej słowa. Wycofała zgłoszenie nagle, z dnia na dzień… Romanowski przyznawał sam przed sobą, że nawet jeśli Chojnaccy coś wtedy kręcili, wcale nie musiało to mieć związku z obecnymi wydarzeniami. Ale można było posłużyć się tą informacją w rozmowie z lekarzem. Tylko że wtedy Romanowski powinien się ujawnić. Kolejny argument, by to zrobić. Może jutro? Nie, obiecał sobie przecież, że poczeka na wieści od Staszka. – No dobrze – zadecydował. – Przesłuchaj każdego z nich normalnie, nie wykorzystuj na razie swojej wiedzy. Standardowe pytania – czy znali Mariana, czy go widzieli, gdzie byli, co robili i tak dalej. Połóż nacisk na śmierć kłusownika, bo tym się oficjalnie zajmujecie. Niech myślą, że to rutynowa sprawa. Muszę mieć jakieś atuty, zanim dostanę wyniki autopsji. Czuję, że mi się przydadzą. – Steiner powinien być gotowy na rano – zapewnił młody. – To Wigilia.

Patolog pewnie nie zechce go kroić przed samą kolacją… – Mhm. – Panie inspektorze? Pan kogoś podejrzewa, prawda? – Na razie nikt mi się tak do końca nie podoba. Ale wciąż nie mam najważniejszego. – Motywu? – Mhm. Romanowski skrzywił się, zdawkowo pożegnał, po czym z ulgą wysiadł z puszki na kółkach. Odetchnął głęboko, a następnie z rezygnacją powlókł się w stronę małego zagajnika. Jeśli miał nadzieję, że bliskość drzew doda mu energii, to się przeliczył. Pomyślał o patologu, który nie zamierzał – bardzo słusznie – kroić trupa tuż przed kolacją wigilijną. On natomiast spędzi wieczór na prowadzeniu śledztwa. Piękna perspektywa. I w dodatku sam się na to pisał. 20.

Olga zaniosła Grażynie herbatę, podziwiając się w duchu za ten bezinteresowny odruch, pomogła Marioli spakować apteczkę i odprowadziła ją pod drzwi Malanowskich. Dziewczyna nadal świetnie nad sobą panowała, ale wydawała się i tak zażenowana tym, co wydarzyło się na górze. Olga chciała jakoś tę sytuację załagodzić, ale nic nie przyszło jej do głowy. Milczała więc i na koniec tylko się uśmiechnęła. Miała nadzieję, że wypadło to krzepiąco, ale jeśli szło o jej mimikę, nigdy niczego nie mogła być pewna. W Muzycznym ja wielekroć uśmiechała się do zdjęć, jak sama myślała – promiennie – a efekty okazywały się opłakane. Na wszelki wypadek jeszcze pokiwała głową na znak, że rozumie i wszystko jest w porządku. Ale Mariola nie wyglądała na przekonaną. Przed wejściem do mieszkania Malanowskich zawahała się i ponownie odwróciła do Olgi. – Wiesz, on… ten lekarz… był tu raz. Nie, dwa razy. Chciał zobaczyć Sabinę. Mówił, że to zawodowa ciekawość. I po prostu takich jak on chyba nie da się oszukać. Prawda? Bo… on tu wrócił i… Drzwi otworzyły się i w progu stanął Tomasz Malanowski. Mariola podskoczyła, a na jej twarzy i szyi znowu pojawiły się różowe plamy. Musiała to być reakcja na stres. Swoje zachowanie może i potrafiła kontrolować, ale organizm nie dawał się utrzymać w ryzach. Mariola kiwnęła głową pracodawcy i zrobiła krok w jego stronę. – Już jestem – powiedziała szybko. – Ta Kranz nieźle rozorała sobie rękę, chyba dzisiaj musicie dać jej posiłek do pokoju, bo przy stole raczej nie będzie jadła jak dama. Później do niej pójdę. – Po co? – zapytał Malanowski. Za ostro.

– Obiecałam, że pomogę jej się umyć. Ma opatrunki na dłoniach, sama nie da rady, a przynajmniej nie dzisiaj. – Ale ty… – Inaczej chyba będzie musiała stąd wyjechać, prawda? I zawsze istnieje ryzyko, że zechce się kłócić o zwrot pieniędzy – przerwała mu z pozornym spokojem. – Olga, dzięki za pomoc. Mariola minęła go w drzwiach. Olga również postanowiła czym prędzej się ulotnić. *** Zapukała do drzwi, po raz setny dziś, odczekała chwilę, po czym bez skrupułów chwyciła za klamkę. A później jej oczom ukazał się… tyłek Wojtka Suzina odziany w jaskrawoczerwone gatki. Nie od razu zrozumiała, na co patrzy. Niepewnie weszła do pokoju i stanęła za nim. Wojtek klęczał przy łóżku, ale nie w pozycji modlitewnej, tylko raczej takiej, którą przyjmuje się podczas badania per rectum… Opierał się łokciami o podłogę, przyświecał sobie telefonem i chyba usiłował po coś sięgnąć. – No, Grzechu! Wreszcie jesteś. Podaj mi wieszak. Olga zamarła. Powinna uciec, czy się przyznać, że nie jest Grzechem? Na wszelki wypadek się rozejrzała i znalazła wieszak. Ostrożnie podała go Wojtkowi. – Fenk, jak mawia pewna polska projektantka. Czekaj, czekaj… Coś tu mam… Ta Kasia czy Basia chyba nie sprzątała zbyt dokładnie, a na pewno nie pod łóżkiem. Bardziej mnie jednak interesuje… Cholera, ucieka mi… Czy policja oglądała ten pokój? W sensie – przed naszym przybyciem? Olga chrząknęła. – Chyba tak, wtedy kiedy łazienkę. Sama widziałam. Grzech… Grzegorz powiedział, że im kazał. Ale nic szczególnego nie znaleźli. Umilkła. Czerwony tyłek przestał kiwać się na boki. Reszta Suzina również przez moment się nie ruszała. Nagle jego ramię wygięło się, wieszak stuknął o podłogę, coś się potoczyło. Suzin dźwignął się z kolan i stęknął. – Kurde mać – syknął i rozmasował sobie bark. – Chyba coś mi przeskoczyło. Nie jesteś Grzechem – dodał z wyrzutem. Odsunęła się od niego dyskretnie, bo nie pachniał różami. W dłoniach trzymał jakieś zawiniątko. To również ciągle się dzisiaj powtarzało, obok biegania po schodach i stukania do drzwi. Przyglądanie się czyimś dłoniom i trzymanym w nim przedmiotom. Jakaś wariacja na temat Dnia świstaka? Tyle że zamiast tego samego dnia, powtarzała się co chwilę ta sama sytuacja. I świąteczne piosenki w tle. – Może weźmiesz prysznic? – zasugerowała nieśmiało. Bo tego, że nie jest Grzechem, nie chciało jej się komentować.

Suzin pociągnął nosem. – Chcesz mi coś powiedzieć? – zapytał, mrużąc oczy. – A naprawdę muszę? – Nie mamy prysznica – przypomniał. – Tylko wannę. Olga wzdrygnęła się na wspomnienie utopionego Steinera. Suzin, nadal ściskając w dłoniach zawiniątko, rozejrzał się po pokoju. Podreptał przy łóżku i znowu się schylił. Tym razem tak, że litościwie się na nią nie wypiął. – Chodź tutaj – rozkazał. – Wysuń torbę Grzesia spod łóżka. Nie puszczając zawiniątka, przesunął się i ustąpił jej miejsca. Olga podeszła niepewnie i tym razem ona się schyliła. Doprawdy dziwne było to wszystko. Teatr absurdu, z aktorami, którzy w życiu musieli tak często wcielać się w swoje role, że nabrali wprawy. Szarpnęła za rączkę i wysunęła walizkę Romanowskiego. Domyśliła się, że powinna ją również otworzyć, bo przecież Suzin nie chciał sobie na nią tak po prostu popatrzeć, więc pociągnęła za suwak. Walizka była prawie pusta, nie licząc pakietu foliowych torebek, kilku par lateksowych rękawiczek, paczki chusteczek higienicznych, a także odznaki i… broni. Romanowski lepiej by zrobił, gdyby nosił ją przy sobie, skoro miał taką możliwość. Widocznie uznał, że nie będzie kusić losu. – Mhm, prawie jak zestaw Młody Chemik, tylko wersja dla detektywa. Grzesiu musiał sobie coś wziąć, no przecież. U mnie znajdziesz podobne zaopatrzenie. Podaj mi rękawiczki, ale najpierw sama włóż. A potem worek foliowy. – Też mam włożyć? – zapytała niewinnie, ale Suzin tylko przewrócił oczami. Przestępował z nogi na nogę i w samych gatkach musiało mu już być zimno. Olga wsunęła na dłonie rękawiczki i wyjęła worek z opakowania. Zauważyła, że Wojtek wcale nie ściskał zawiniątka, ale trzymał je bardzo delikatnie, dwoma palcami przez chusteczkę. – Dobra, a teraz to ode mnie weź, ale złap tak jak ja. Uważaj. Uważaj! – Nie wydzieraj się, z łaski swojej. Mam zręczne palce, gram na pianinie – oświadczyła z godnością i na potwierdzenie swoich słów wprawnie przechwyciła znalezisko. Suzin sięgnął po rękawiczki, a ona ostrożne obróciła trzymany przedmiot. Była to mała fiolka z jakimiś pigułkami. Metocard. Nazwa leku nic jej nie mówiła. Domyśliła się jedynie, że jeśli „card”, to pewnie coś z sercem. Oddała Wojtkowi fiolkę, a on umieścił ją w woreczku, po czym położył na nocnym stoliku. Splótł ramiona na piersi i zamyślił się. – Jasna dupa – mruknął wreszcie. – Bez sensu! Skoro była tu policja, a potem pokój posprzątała ta cała Kasia czy Basia, to znaczy, że fiolka znalazła się pod łóżkiem jeszcze później. Policja ze Wschowy to może nie NYPD, ale w aż taką ślepotę nie wierzę. No przecież na pewno zajrzeli pod łóżko! Idę o zakład, że nasz

przyjazd komuś był nie w smak. Kogoś zaskoczył. Suzin zarzucił sobie na ramiona gruby sweter i w tym momencie wyglądał jeszcze bardziej kuriozalnie niż poprzednio. Olga pomyślała, że gorzej już być nie może, ale pomyliła się. Zrozumiała to, kiedy wsunął stopy w pluszowe kapcie. Zaczął spacerować po pokoju, mierzwiąc sobie i tak już mocno potargane włosy. Olga zajęła miejsce na krześle pod oknem. Po kilku godzinach biegania miło było wreszcie usiąść. Rozbolała ją głowa i miała dreszcze. Przypomniała sobie, że przecież zamierzała się przebrać, zdjąć przemoczone ubranie i buty, ale na korytarzu spotkała Grażynę Kranz. Teraz zmiana garderoby nie była już konieczna, bo wszystko zdążyło wyschnąć. Olga kichnęła. I pomyślała o obiecanej przez Malanowskiego herbacie. Którą pewnie nawet zrobił. A potem czekał, zgodnie z umową. Nie sądziła jednak, by po tym, jak zobaczył ją w towarzystwie pielęgniarki Marioli, kiedykolwiek jeszcze ponowił propozycję. Był wyraźnie zły, gdy ktoś kręcił mu się w pobliżu mieszkania. Olivier przy choince, opowieść o problemach Steinera z chodzeniem, rozmowa z Inglotem o Morderstwie w Boże Narodzenie i braku motywu, spacer nad jezioro, Nowak i butelka alkoholu, Grażyna Kranz, potłuczona szklanka i krew na dłoniach, Chojnacki i „świruska”, pielęgniarka Mariola… Olga zerknęła na zegarek. Dochodziła trzynasta. To wszystko naprawdę zdążyło się już dzisiaj wydarzyć? I gdzie, do cholery, podziewał się Romanowski? – Ten, kto to zrobił, nie przewidział, że Malanowski tak szybko wynajmie pokój. Spodziewał się raczej, że przez jakiś czas będzie tu pusto, bo teraz, przed samymi świętami, nikt nie przyjedzie. A później, w styczniu, na pewno ludzie nie walą drzwiami i oknami do pensjonatu, gdzie nic dookoła nie ma. Są ciekawsze miejsca na ferie zimowe. Więc minęłoby trochę czasu, zanim ktoś trafiłby na fiolkę pod łóżkiem, i wtedy nikt by już tej sprawy nie rozpamiętywał. Steiner się utopił, nieszczęśliwy wypadek… Olga zerwała się z krzesła i postanowiła podjąć wyzwanie. – To głupie – oznajmiła bez skrupułów. – Jeśli snujesz teraz teorię na temat działań mordercy Steinera, metocard pod łóżkiem nie ma sensu. Nie pasuje do całości. Morderca chciał, by to wyglądało na wypadek. Każdy tak zresztą pomyślał. Steiner był idealną ofiarą. Za dużo pił i lubił się kąpać. Sam powiedz – niewiele trzeba i wszystko wygląda wiarygodnie. Więc po co metocard? Po pierwsze nie wiemy, czy to ma w ogóle z nim związek. Może komuś ta fiolka wypadła? Może nawet tej Kasi albo samemu Malanowskiemu? Co to za lek? Wiesz? – Na zwolnienie akcji serca. Chyba podaje się go przy tachykardii. – No widzisz, czyli nic podejrzanego. Każdy może mieć problemy z sercem i nosić lek przy sobie. – Oczywiście. Możesz mieć rację – powiedział spokojnie i stanął przed nią. Wyglądał naprawdę okropnie i nie pachniał lepiej niż przed kwadransem.

– Ale ty w to nie wierzysz – spuentowała. – Ani ty. Takie rzeczy zawsze trzeba sprawdzać. Jeśli się nie mylisz i sprzątaczka bądź Malanowski mają kłopoty z sercem – świetnie. Może nie dla nich, ale dla sprawy. Jeśli się jednak mylisz, mam inne wytłumaczenie. Steinera i Mariana w lesie zabiła ta sama osoba. Steinera z premedytacją, Mariana przypadkiem, bo akurat się napatoczył. Morderca tego nie przewidział. Poza tym zobaczył policjantów i techników kręcących się po łazience i pokoju topielca i uznał, że chyba jest jednak jakieś podejrzenie co do jego śmierci. Więc kiedy trochę tu ucichło, przyszedł i podrzucił metocard pod łóżko. – Pytanie tylko – po co? – Tego jeszcze nie wiem. Ale jakiś powód jest. I po prostu… po prostu musi być tak, jak mówię! – powiedział o ton głośniej, prawie ze złością. Olga nie odpowiedziała. Wojtek Suzin wydawał się zdeterminowany i zachowywał się tak, jak gdyby chciał coś komuś udowodnić. A dokładnie – jak gdyby chciał coś udowodnić samemu sobie. Może tego właśnie potrzebował? Sukcesu? Może miał problemy, o których nikt nie wiedział? Poklepała go niezdarnie po ramieniu. Widać tak już dziś musiało być. Nagle wszystkich naszła ochota, żeby akurat jej się spowiadać. Powinna się skupić i odpowiednio to wykorzystać. Chciała się właśnie odezwać, kiedy drzwi otworzyły się gwałtownie i stanął w nich Romanowski. Tak jak wcześniej Olgę, zamurowało go na widok czerwonych gatek Suzina i wydał z siebie serię niezidentyfikowanych dźwięków. No cóż, Wojtek w swojej efektownej bieliźnie, swetrze narzuconym na ramiona, pluszowych kapciach i z rozczochranymi włosami, robił oszałamiające pierwsze wrażenie. Ona sama zdążyła się już do tej kreacji przyzwyczaić. Teraz westchnęła cicho i pomachała do podinspektora. – Mamy ci coś do zakomunikowania – odezwała się. – Tylko mi nie mówcie, że się pobieracie i chcecie mnie poprosić na świadka – odrzekł słabo. – Bardzo śmieszne. – Nie, to wcale nie jest śmieszne – oświadczył Romanowski i ciężko oparł się o drzwi, jak gdyby chciał zapewnić sobie w razie konieczności możliwość odwrotu i jednocześnie odciąć im drogę ucieczki. Pociągnął nosem. – Jesteś jakiś zasmarkany – zauważył Suzin. – Gdzie łaziłeś? Robota jest. – I kto to mówi! W zagajniku byłem. Podobno brzozy są bardzo dobre na nerwicę. – Co? – Nic. Ja też mam nowe wieści. – Czyli się wymienimy. Olga uśmiechnęła się dzielnie, starając się odpędzić myśl o tym, że Suzin

jeszcze przez jakiś czas nie pójdzie pod prysznic. To znaczy do wanny. 21. Romanowski był pewien, że poza rozmową z Lubowiczem nic już dziś nie dostarczy mu silnych wrażeń. Nie miał racji. Rzeczowo zrelacjonował Wojtkowi i Oldze przebieg spotkania w klaustrofobicznym tico, po czym rozsiadł się wygodnie, przekonany, że nie będą w stanie przebić jego newsów i cała trójka szybko przystąpi do analizy faktów. Po nim jednak zaczęła swoją opowieść Olga… Romanowski naprawę nie cierpiał takich historii. Psychologiczne gierki, dwuznaczne emocje, kłamstwa, manipulacje, wymiana „znaczących” spojrzeń, aluzje, wbijanie szpilek, nakładanie masek i odgrywanie ról. Wiedział – i już tutaj powtórzył to sobie kilkakrotnie – że nie był dobry w te klocki. Teraz jednak naprawdę prawie się załamał. Hipster Potocki miał na sumieniu jakieś finansowe machlojki, przeprowadzone na gruncie niemieckim, za które wkrótce przyjdzie mu wylecieć z pracy. Będzie musiał przerzucić się na tańsze rurki i mniej wymyślne specyfiki do pielęgnacji włosów, a żona modna niechybnie znajdzie sobie lepiej prosperującego kandydata na nowego męża. Jednocześnie tenże Potocki jest jakiś zestresowany i Olga uważa, że nie z powodów zawodowych. Do tego wykazuje się empatią, mówiąc o Steinerze, który miał kłopoty ze stawami skokowymi i chodzeniem. Zauważa przy tym coś ważnego – że Steiner zawsze w pensjonacie nosił kapcie, a nie buty. I że buty kupił, tak po prostu, w Deichmannie, bo tylko tam znalazł dla siebie odpowiednie. Czyli po raz kolejny wracał motyw butów. Następny – polonista Inglot, który miewał swoje „momenty”, przerywał milczenie, wyrzucał z siebie całkiem składną i wcale niegłupią wypowiedź, obfitującą w ważne wiadomości, po czym ponownie milkł. Ten, jak coś powiedział, to w punkt. Wcześniej o Steinerze, który wygadał się przy kolacji na temat swojego miejsca zamieszkania, później o powieści Morderstwo w Boże Narodzenie, gdzie wszyscy mieli motyw, by zamordować ofiarę, co było dokładną odwrotnością sytuacji w Mścigniewie. Nowak, któremu długa – i pewnie przykra – abstynencja musiała mocno ciążyć. A może raczej dręczyły go wyrzuty sumienia z powodu śmierci żony. Jedno prowadziło do drugiego i efekt był wiadomy – facet bał się, że znowu zacznie pić. Ale on z kolei nie miał swoich przemyśleń o Steinerze. Podobnie jak Grażyna Kranz, która zdaniem Olgi zgniotła szklankę, bo była wściekła. Z jakiego powodu? Chojnacki nazwał żonę Malanowskiego „świruską” i sugerował, że jest raczej stuknięta niż śmiertelnie chora. Był też niemiły dla pielęgniarki, która nadludzkim wysiłkiem próbowała zachować spokój. Malanowski znowu traci twarz sympatycznego służbisty, jeśli ktoś kręci się w pobliżu jego żony. I chyba

terroryzuje biedną Mariolę… Za tym wszystkim na pewno coś się kryło. Na pewno – bo przecież z takich sytuacji zawsze coś wynika. Romanowski jednak, zwykły policjant ze Wschowy, wolał analizować materiał dowodowy. Którego, przynajmniej na razie, nie miał. Jedyne, czego był w stanie się uczepić, to ten nieszczęsny metocard. Oczywiście Olga mogła mieć rację i wytłumaczenie obecności fiolki pod łóżkiem na pewno okaże się bardzo proste. Ale tonący brzytwy… Grzegorz chwycił woreczek z domniemanym „dowodem” i skierował się do drzwi. Zastygł z dłonią na klamce. – Idź się umyć – rzucił do Suzina. – I wypij dwie kawy. Ogarnij się jakoś, bo jesteś mi potrzebny. Mamy do pogadania, ale załatwimy to później. Suzin zasalutował tak zamaszyście, że aż z pleców zsunął mu się sweter. Romanowski otworzył usta, by wreszcie jakoś skomentować jego wygląd, ale ostatecznie się poddał. Przeniósł wzrok na Olgę. – A ty… – A ja pójdę do Sabiny – przerwała mu pewnie. – Skąd wiedziałaś, co chciałem zaproponować? – Sama na to wpadłam już po scenie z udziałem Kranz, Chojnackiego i Marioli. Tylko ja z naszej trójki mogę to zrobić. Widziałam Sabinę wcześniej, poprosiła mnie, żebym ją jeszcze odwiedziła, Malanowski był świadkiem naszego pożegnania, a później gęsto się tłumaczył. Jeśli przyjdę, dajmy na to, z pierniczkami, by pooglądać Doktora House’a, powinno to wypaść w miarę naturalnie. Malanowski nie będzie się sprzeciwiał. Postawiłby się w złym świetle. Raczej nie chciałby, abym zaczęła rozpowiadać, że jest mężem tyranem i nie pozwala nikomu widywać się ze swoją żoną, choć ona sama ma ochotę na towarzystwo. – Bardzo zgrabna wypowiedź – mruknął Romanowski. – Wszyscy tutaj jesteście mistrzami retoryki i dedukcji. Normalnie elita intelektualna. Pierdolca można dostać! Słysząc ostatnie zdanie, Suzin przestał targać swoje włosy i pokręcił głową z dezaprobatą. – Coraz gorzej z tobą, Grzesiu – powiedział z troską. – Lepiej popatrz na siebie – odparował podinspektor i wyszedł z pokoju. Skierował się na tyły domu, do palarni, gdzie Lubowicz miał wysłuchać zeznań gości pensjonatu. Torebkę z metocardem osłonił połą rozpinanej bluzy. Kiedy zbliżał się do celu, z palarni wyszła żona Potockiego. Skinęła Romanowskiemu głową i minęła go z uśmiechem. Podinspektor postanowił skorzystać z okazji. Wśliznął się po cichu do pokoju i pochylił nad Lubowiczem. – O, to pan. A myślałem, że my już wszystko omówiliśmy. – Wyobraź sobie, że ja też tak myślałem. Proszę, mam dla ciebie świąteczny

prezent. Chłopak rozpromienił się, ale natychmiast przygasł, kiedy zobaczył metocard w foliowym woreczku. – Sugeruje pan, że powinienem brać jakieś leki? – zapytał chłodno. – Sugeruję, że powinieneś to zabezpieczyć i ewentualnie popilnować aż do wyników autopsji Steinera. I wtedy znowu – ewentualnie – zdjąć odciski palców. – Myśli pan… – Ja już naprawdę boję się myśleć – powiedział Romanowski. – Ale obawiam się, że jest coś jeszcze. Drzwi otworzyły się powoli i w szczelinie ukazała się głowa Andrzeja Chojnackiego. – Pan nas tu prosił? – zwrócił się do mundurowego. – Tak, tak. Już kończymy. Głowa młodego Chojnackiego się schowała, a Romanowski zniżył głos. – Wiem, że zbieracie informacje o Malanowskich. Może… Istnieje pewne prawdopodobieństwo co do symulowania choroby przez żonę. Zobacz, czy coś się da z tym zrobić. Chciałbym na razie uniknąć drastycznych metod, zresztą nie mamy podstaw, by domagać się konsultacji lekarskiej. Właśnie… właśnie o to chodzi, że brakuje mi podstaw. Tak ogólnie. – Ostatnia nadzieja w autopsji – skwitował młody. – Chciałbym, żeby to jednak nie była ostatnia nadzieja – odrzekł Romanowski i szybkim krokiem opuścił palarnię. 22.

Tylko Sabina nie sprawiała wrażenia zakłopotanej. Ucieszyła się na widok Olgi, zasypała ją pytaniami, wygłosiła kilka uwag o tym, że pogoda ciągle się zmienia i niedawno padał śnieg, a teraz spadł deszcz i jest mało świątecznie, po czym zaproponowała herbatę. Olga zawahała się i przełożyła z ręki do ręki paczkę pierników, którą przyniosła ze swojego pokoju. Była otwarta, a ciastka – pokruszone, ale nic lepszego nie udało jej się tak na szybko zdobyć. Sabina ponowiła propozycję, a pielęgniarka, która nie opuściła pokoju nawet na chwilę, poruszyła się niespokojnie. Tak… Herbata wydawała się niezłym pomysłem. Ktoś przecież musiał ją zaparzyć. Po krótkim wahaniu Olga skinęła głową. Mariola z ociąganiem skierowała się ku drzwiom. Sabina wygładziła kołdrę i wskazała miejsce obok siebie. Pielęgniarka z pewnością nie będzie zadowolona, kiedy zobaczy je obie siedzące na łóżku. Mimo to Olga nie odmówiła. Sabina paplała jeszcze przez chwilę o pogodzie i o tym, że przeziębienie jej mija i niebawem będzie mogła wychodzić na spacery. Przeziębienie… Jak to z nią w końcu było? Malanowski mówił, że miała guza, nieoperacyjnego, i stracili

nadzieję na poprawę. Chojnacki nazywał ją świruską. A ona sama wspominała teraz o przeziębieniu. Rzeczywiście – pociągała nosem i pokasływała, więc to ostatnie akurat mogło się zgadzać. I jeśli Chojnacki się nie mylił ani nie kłamał, fakt bycia „świruską” nie oznaczał jednocześnie, że musiała leżeć w łóżku. Tylko kto tu w końcu mijał się z prawdą i dlaczego? Olga zdała sobie sprawę, że Sabina przestała wyrzucać z siebie słowa i chwyciła pilota. Zapowiadał się kolejny seans z Doktorem Housem. Nie była to przykra perspektywa spędzenia kolejnej godziny, lecz ona zjawiła się tutaj w nieco innym celu. Nie wiedziała jednak, jak miałaby wydobyć prawdę z tej kobiety, która wydawała się jej tak trudna do rozgryzienia. Zerknęła w bok, na stolik z lekami, który znajdował się teraz bardzo blisko. Fiolki, listki z tabletkami, strzykawki i igły. Nieopodal stojak na kroplówkę. Strasznie tego dużo i jakby… na pokaz. Sabina nie miała żadnego wenflonu, więc kroplówki nie podłączano jej regularnie. Rzeczywiście potrzebowała aż tylu leków? Nazwy nic Oldze nie mówiły – połowy nie potrafiłaby nawet poprawnie przeczytać. Świat chorób, szpitali i lekarzy był jej zupełnie obcy. Nigdy na nic nie chorowała i nie miała wątpliwości, że nawet teraz, mimo biegania przez cały dzień w przemoczonych butach, skończy się najwyżej na katarze. Przez chwilę przesuwała wzrokiem po małych fiolkach. Chętnie zrobiłaby im zdjęcie, ale Sabina wybrała wreszcie odcinek Doktora House’a i wpatrzyła się w nią wyczekująco. Poza tym jak by to wyglądało? Miała właśnie odwrócić wzrok od stolika z lekami, kiedy coś przykuło jej uwagę. Zmrużyła oczy. Mogła nie mieć szerszego pojęcia o nazwach leków, ale jedną już znała. Niedawno na własne oczy widziała przecież etykietkę. Na stoliku, pośród innych medykamentów, stała fiolka z metocardem. Nie było mowy o pomyłce. Kto zażywał ten lek? Sabina? Czyli jednak chorowała na serce? O co tu, do cholery jasnej, chodziło? Olga, kierowana nagłym impulsem, podniosła się z łóżka i pochyliła nad lekarstwami. Nie wzięła fiolki do ręki, tylko przyglądała się jej przez chwilę. Wreszcie zdała sobie sprawę, że ona sama również jest obserwowana. W drzwiach stała Mariola. Trzymała tacę, na której ustawiła trzy kubki z parującą zawartością. Weszła do pokoju i szybko pozbyła się niewygodnego rekwizytu. Olga wstrzymała oddech. Nie wiedziała, co powinna powiedzieć. Podobno tłumaczą się winni. – Coś panią zainteresowało? – zapytała Mariola z pozornym spokojem. Wszystko w tej dziewczynie właśnie takie się wydawało. Pozorne. Olga wzruszyła ramionami. – Zauważyłam metocard i po prostu byłam zaskoczona. Mój tato bierze ten lek. Ma kłopoty z sercem – skłamała płynnie, pilnując, by nie zadrżał jej głos. Wiedziała, że nie w każdej sytuacji kłamie przekonująco. Mariola zawahała się. Jej dylemat był dla Olgi całkiem jasny. Kłamać czy powiedzieć prawdę? Sama przed kilkoma minutami musiała uporać się

z podobnym. Pielęgniarka podeszła do stolika i podniosła fiolkę z metocardem. Widać nie bała się, że zatrze czyjeś odciski palców. Czy Olgę powinno to dziwić? – Znowu zostawił – mruknęła. – Tomek… to znaczy – pan Tomasz zażywa ten lek. Nie ma łatwego życia, więc i jemu zdrowie siadło. A że jest zabiegany, roztargniony i nie ma czasu o siebie zadbać, to wiecznie wszystko gdzieś zostawia albo gubi. Jak to. Zresztą tutaj sypia, więc miejsce do pozostawienia leku wydaje się dość naturalne. Dziewczyna umilkła, a Olga tym razem tylko kiwnęła głową. Nie wiedziała, jak ma skomentować tę wypowiedź, tak dziwną, zbyt… płynną. Sztuczną, jak gdyby przećwiczoną po wielekroć. „Tomek”. „Tutaj sypia”. Powściągliwość gestów. Zredukowana mimika. Ta dziewczyna była niezłą aktorką, ale pewnych emocji ukryć nie potrafiła. Albo coś ją łączyło z Malanowskim, albo też chciała, by coś ją łączyło… Czy powiedziała prawdę? Jak rozstrzygnęła swój dylemat? – Muszę mu o tym powiedzieć, bo będzie szukał. Ostatnio… jakoś dzień po śmierci tego Niemca zgubił fiolkę na amen. Tak, wczoraj. Nigdzie nie mógł jej znaleźć, aż w końcu musiał pojechać do swojego lekarza i wziąć receptę na nowe opakowanie, choć poprzednie ledwo napoczął. Podwiózł mnie na autobus do domu, więc teraz sobie przypominam. Wtedy tutaj nikogo… Całe szczęście, że w tym czasie nie poczuł się źle. – Tomek nie czuje się źle – wtrąciła się nagle Sabina. – On sobie radzi. Zawsze ze wszystkim sobie radzi – dodała. Mówiła spokojnie i wydawała się nieobecna. Przekładała pilota z ręki do ręki i wyraźnie wolałaby już obejrzeć swój serial, zamiast przysłuchiwać się rozmowie dwóch kobiet, które traktowały ją jak powietrze. Bo tak przecież było. Musiała to zauważyć i odczuć, ale wydawała się do podobnych sytuacji przyzwyczajona. W pewnym momencie rzuciła Oldze przenikliwe spojrzenie, jak gdyby chciała odgadnąć jej myśli albo może… coś jej przekazać? – Masz bardzo drobną twarz. I szyję – powiedziała. Jej oczy były teraz szeroko otwarte i sprawiała wrażenie zdziwionej. Przyglądała się Oldze w skupieniu, poruszając bezgłośnie wargami. Mariola zbladła. Oczywiście nadal świetnie nad sobą panowała, ale jej zaciśnięte wargi i przyspieszony oddech zdradzały podenerwowanie. Sabina przeciwnie – była spokojna. Przeraźliwie, nienaturalnie spokojna. Dłonie Marioli drżały lekko, ale jej ruchy były pewne. Chwyciła listek z jakimiś pastylkami, wycisnęła dwie, nalała do szklanki wody i podeszła do Sabiny. – Co to jest? – spytała Malanowska chłodno. – Weź. – Nie chcę. – Weź, proszę – ton Marioli złagodniał.

– Będziemy oglądały z Olgą serial. – Oczywiście. Nie mam nic przeciwko temu. Czy ja też mogę zostać? – Nie lubisz Doktora House’a. Słyszałam, jak mówiłaś, że to bajka o amerykańskich lekarzach. – Bajki też są ludziom potrzebne – odrzekła szybko pielęgniarka i uśmiechnęła się. Na jej dłoni wciąż leżały dwie pastylki. Sabina wzięła je niechętnie i wsunęła sobie do ust. Wychyliła duszkiem wodę. Mariola rozluźniła się i usiadła na krześle. Olga niepewnie zajęła swoje poprzednie miejsce. Sabina podniosła pilota i wcisnęła „play”. Przez kolejny kwadrans oglądały odcinek Doktora House’a, w którym główny bohater zmagał się ze swoim uzależnieniem od leków przeciwbólowych. Olga raz po raz spoglądała na Malanowską. W pewnym momencie jej głowa przekrzywiła się i osunęła na poduszkę. Mariola dźwignęła się z krzesła i wyłączyła telewizor. Zapadła cisza. – Musi mi pani obiecać, że nikomu nie powie. Zapewniłam Tomka, że wszystkiego dopilnuję. Ale ona… ją nie zawsze można upilnować. A on nie zawsze to rozumie albo nie chce rozumieć. Proszę mi obiecać. Olga od razu zrozumiała, że nie dowie się tutaj niczego więcej. Marioli wystarczyło to, co już zobaczyła, by poczuć zagrożenie. Można było oczywiście wyciągnąć z tej sytuacji odpowiednie wnioski, ale wciąż brakowało detali i konkretów. Sabina Malanowska rzeczywiście nie cierpiała na żadną śmiertelną chorobę, tylko na chorobę psychiczną. Jaką? Od kiedy? Gdzie się leczyła? Dlaczego Malanowski trzymał ją tutaj i izolował od ludzi? Czy miało to związek z ostatnimi wydarzeniami? I jeszcze ten metocard… Mariola wskazała drzwi i Olga zrozumiała, że powinna już sobie pójść. Ruszyła z ociąganiem w stronę korytarza. Przy drzwiach zatrzymała się jednak i zmusiła pielęgniarkę, by na nią spojrzała. – Dlaczego… – zaczęła i urwała. Nie wiedziała, jak ubrać w słowa to, o co chciała zapytać, i nie wyjść na wścibską. – Dlaczego ona tu jest? – dopowiedziała cicho tamta. – To przejściowe. Raz tu jest, raz jej nie ma. Częściej nie ma. Ale teraz są święta. Tomasz chciał, by spędziła je w domu. W ubiegłym roku się nie udało, natomiast dwa lata temu było pięknie, ulepili bałwana. Ciągle to wspominają. Tomek bardzo ryzykuje, ale uznał, że damy sobie radę. „Damy sobie radę…” Razem. Oczywiście. Olga musiała zapytać o coś jeszcze. To była jej jedyna szansa. – A dlaczego zareagowała pani tak nerwowo na to, co do mnie powiedziała? Musiała ją pani pacyfikować? Wydawała się całkiem spokojna. Mariola spuściła wzrok i zaczęła skubać rękaw swojego swetra. – Coś bardzo podobnego powiedziała też poprzedniej pielęgniarce. Że miała małą twarz i drobną szyję…

– I? – I rzuciła się na nią. Najpierw zacisnęła jej palce na twarzy i rozorała skórę, a później zaczęła dusić. Tomasz zjawił się w ostatniej chwili. To się wydarzyło przed sześcioma miesiącami. Sabina jest tu po raz pierwszy od tego czasu. Tomasz unika rozmów o jej chorobie, a jeśli nie ma wyjścia – mija się z prawdą. Trudno się dziwić, na pewno informacja o tym, że żona właściciela pensjonatu jest niezrównoważona psychicznie, nie przysporzyłaby mu gości. Proszę pamiętać… i nikomu nic nie mówić. Proszę! Dziewczyna otworzyła przed Olgą drzwi na rozświetlony kolorowymi lampkami hall. Rozmowa została zakończona, a limit pytań wyczerpany. 23. Suzin wrócił z łazienki czysty i pachnący. Grzegorz czekał na niego z kawą, którą miłosiernie zaparzyła mu kucharka. Dostał też talerz z kanapkami i drugi – z ciastem. Skłamał, że „kolegę” boli głowa i nie jest w stanie przyjść na obiad. Zresztą – nie było to tak do końca kłamstwem. Kolega może i dałby radę przyjść do jadalni, ale głowa naprawdę musiała mu pękać. Nie dość, że wczoraj popił, to jeszcze miał poranek pełen wrażeń. A raczej „poranek”, bo przecież wstał przed południem… Teraz, mimo przyjemnego zapachu i schludnego stroju, nadal wyglądał na porządnie przeczołganego. Grzegorz pomyślał mściwie, że ten ból głowy w sumie mu się należy. Uśmiechnął się jednak szeroko i wskazał zastawiony stolik. Wojtek wyraźnie poweselał. – O, z pomidorem i szczypiorkiem – wymamrotał, pochłaniając pierwszą kanapkę. – Fantastycznie. Dawno nie jadłem. Laura nie lubi szczypiorku. Ani pomidorów w zimie. Romanowski czekał cierpliwie, aż Suzin zaspokoi pierwszy głód. Laura. To również była kwestia do przedyskutowania. Rozmowy, którą zamierzał przeprowadzić, nie należało zaczynać na głodniaka. Przetrwał więc zachwyty nad piernikiem i makowcem („na pewno domowej roboty, bo kupne tak nie smakuje”), nad świeżo zaparzoną, mocną kawą („Malanowski na kawie chyba nie oszczędza”), i wreszcie także nad lekiem przeciwbólowym „forte”, wyłożonym na mały spodeczek („Grzechu, ty to wiesz, czego człowiekowi trzeba!”). Najedzony Suzin rozsiadł się na krześle i przystąpił do przeglądu swoich skarpetek. To również Romanowski przeczekał. Uczucie zimna także nie sprzyjało poważnym rozmowom. Przemówił dopiero wtedy, gdy kolega był już kompletnie ubrany i przestał uciskać sobie skronie. Uznał, że nie ma sensu się patyczkować. – No dobrze, to teraz mi powiedz, co ty właściwie wczoraj odwaliłeś – zagaił konwersacyjnym tonem. Suzin z nadzieją zerknął na talerze, ale wszystko już z nich zniknęło. O to

właśnie chodziło – by nie miał czym zatkać sobie gęby. Grzegorz uśmiechnął się dobrotliwie, a przynajmniej łudził się, że tak wyszło. – Nie zrozum mnie źle. Ja oczywiście nie mam nic do alkoholu i nie moja sprawa, ile kto pije. Ale przyznasz, że moment wybrałeś sobie kiepski. Tak jakby… zajęci byliśmy. Wojtek zrobił zbolałą minę, ale jeśli zamierzał wzbudzić w nim litość, to się przeliczył. Grzegorz spoważniał. Chyba przyszedł czas na szczerość. Jeśli chciał usłyszeć od Suzina kilka słów prawdy, powinien mu się odwdzięczyć tym samym. – Chyba zdajesz sobie sprawę, że zwrócenie się do ciebie o pomoc wiele mnie kosztowało – powiedział cicho. – Dlatego, że się na mnie obraziłeś jak panienka i nie potrafiłeś nawet przyjąć przeprosin. Już dawno mogliśmy się spotkać, nie trzeba było na to czekać dziesięć lat. Tylko że ty… – Ja, właśnie. Tak czułem, że sprowadzimy tę rozmowę do mnie. No dobrze. Zagrajmy w tę grę. Proszę bardzo – przyznaję, obraziłem się. Byłem na ciebie zły, ale nie pochlebiaj sobie, że kipiałem z wściekłości przez dziesięć lat. Wyjechałeś, postanowiłeś zmienić swoje życie. Okej. Trudno żebyś konsultował plany na przyszłość z kumplem. – Nie kumplem, tylko przyja… – Wyobraź sobie, że ja przez ten czas też miałem jakieś życie. – Romanowski nie dopuścił Suzina do głosu. I tak doskonale wiedział, co tamten chciał powiedzieć. – Zaręczyłem się. Byłem nawet całkiem szczęśliwy. Planowałem ślub, kupiłem sobie garnitur i krawat. Po raz pierwszy taki poważny, elegancki, a nie dla jaj. Nigdy go nie włożyłem. Nie wyszło, takie życie. Narzeczona wystawiła mnie właściwie przed ołtarzem, całkiem jak w amerykańskiej komedii. Uważam, że i tak można było wybrać gorszy moment, no nie? Więc dobrze się stało. A ja, jak ci może wiadomo, nie jestem typem płaczka ani żadnego romantycznego kochanka, który by wzdychał po nocach i rzucał się z mostu. Uznałem, że tak bywa. I robię dalej swoje, czyli to, co umiem najlepiej. – Coś słyszałem. Przykro mi – wybąkał Wojtek, kuląc się na krześle. – Nie wiem, na ile przybiła cię wiadomość, że Laura się na ciebie obraziła, ale jeśli faktycznie jesteś taki zdruzgotany, to ja nie chcę stawać na drodze twojemu szczęściu. Spakuj się i jedź do niej. Poradzę sobie. Poprosiłem cię o pomoc, bo zawsze byłeś dobry w psychologicznych gierkach, umiałeś manipulować ludźmi i skłaniać ich do zwierzeń. Ale widzę, że się jakoś w to wszystko nie wkręciłeś, a bez twojego udziału również udało mi się rozwiązać kilka spraw, więc… Suzin podniósł się i podszedł do okna. Zapadł już zmierzch, a wiatr wiał wciąż z taką samą siłą, szarpiąc gałęziami i wzbijając w powietrze tumany kurzu,

migoczącego w świetle latarni. Podjazd przed dworkiem był pusty, a pobliski las zdawał się odcinać to miejsce od świata. Okolica wydawała się piękna i przerażająca zarazem. Grzegorz milczał. Wojtek oparł dłonie o parapet i przycisnął czoło do szyby. – Zawsze cię podziwiałem za ten stoicki spokój, wiesz? – odezwał się po chwili. – Każdą sytuację zawsze potrafiłeś sobie racjonalnie przetłumaczyć. Jak gdybyś wyrastał ponad zwykłe ludzkie emocje, że tak to patetycznie, kurwa, ujmę. Wkurzałeś mnie. Grzegorz nadal się nie odzywał. Oczywiście wiedział, że Wojtek tak właśnie o nim myślał, bo kiedyś już o tym rozmawiali. W innej sytuacji, mniej poważnie, ale jednak. Lepiej było nie wyprowadzać Suzina z błędu. Niech mu będzie, że stoicyzm, że racjonalizm. Niech ma. Niech żyje w przekonaniu, że Grzegorz jest jakimś cholernym robotem bez uczuć, zaprogramowanym na wykonywanie rozkazów i spełnianie obowiązków. I nic innego się dla niego nie liczy. Choć to przecież nie była prawda. A jednak… świat ma większe zmartwienia niż niestałe narzeczone i złamane serca, zaprzepaszczone plany i połowicznie spełnione marzenia. Romanowski nie zamierzał babrać się we własnym żalu. Uważał, że prawdziwa tragedia jeszcze nigdy go w życiu nie spotkała. Może inaczej wyobrażał sobie kiedyś pracę w policji. Może miał nadzieję, że po godzinach nie będzie wracał do pustego domu. Może nie przewidział, że główną rozrywką staną się dla niego Almodóvar i Mozart In The Jungle. Może nie wyobrażał sobie, że zacznie pochłaniać opowiadania Alice Munro, których z początku zupełnie nie rozumiał. Może… może liczył na to, że nie zatęskni za innym życiem – większym miastem, szerszą perspektywą, nowymi znajomościami. Może nie przypuszczał, że z dawnych lat zostanie mu przede wszystkim upodobanie do śmiesznych krawatów i krówek ciągutek? I choć doświadczył tego wszystkiego, nie potrafił i nie powinien uznać się za przegranego. Bilans przedstawiał zyski i straty, a życie toczyło się dalej i widocznie jemu przypadła w nim do odegrania taka, a nie inna rola. Pewnie i zabrzmiałoby to podniośle i ckliwie, gdyby kiedykolwiek spróbował opowiedzieć o tych sprawach głośno. Ale nigdy nie spróbował. Suzin odkleił czoło od szyby. – Wzgórza Lgińskie… Kiedyś ich nie było. To znaczy były jakieś ogródki działkowe, ale nie sądziłem, że ktoś tam zacznie stawiać wille. Doskonały pomysł. Przyszło mi do głowy, że dobrze będzie zamieszkać pod lasem, ale wśród ludzi. Wrócić na stare śmieci, jednak nie do końca. Musiałem uciec. Laura zechciała dotrzymać mi towarzystwa. – Co to znaczy, że musiałeś uciec? Masz jakieś kłopoty? – Grzegorz poczuł ukłucie niepokoju. – Można tak powiedzieć. Największy kłopot mam ze sobą. – Wojtek odwrócił się plecami do szyby. – A uciec próbowałem tak ogólnie, od wszystkiego.

Kretyńsko to brzmi, co? Nie cierpię takich głupich gadek. W życiu bym nie pomyślał, że coś podobnego powiem o sobie samym. Jakoś chyba nie umiem właściwie odnieść się do swoich problemów. – Nie rozumiem… za bardzo. – Ha! Ja sam tego nie rozumiem. Wojtek usiadł na brzegu łóżka. Twarz mu stężała, a wokół ust pojawiły zmarszczki, których dotąd Grzegorz nie zauważył. – Wiesz, bardzo bym się nie chciał wpisać w jakiś głupi stereotyp detektywa z traumą. Niby nie decydowałem się na to wszystko w ciemno, obaj nadawaliśmy się do tej roboty. Ja i ty. Prawda? Romanowski przytaknął, choć coraz mniej rozumiał z tej przemowy. – Właśnie. Wydawało mi się, że jeśli się odpowiednio do wszystkiego zdystansuję, to bez kłopotu znajdę balans. Tobie się udało. – Ale jeśli teraz mówisz tylko o pracy, to muszę niestety zburzyć swój cudny wizerunek, który mi tu tak pięknie nakreśliłeś. Jak sam byłeś uprzejmy zauważyć, Wschowa to nie Nowy Jork czy choćby Warszawa. Ani nawet nie Kędzierzyn-Koźle, tak szczerze mówiąc. Oczywiście zdarza się, że ktoś kogoś kropnie, ale nie żeby jakoś często. A jeśli już, to zazwyczaj niechcący. Dlatego wiesz… Nie widuję codziennie poćwiartowanych zwłok, nigdy w życiu nie tropiłem żadnego seryjnego mordercy, a Niemiec w wannie też trafił mi się po raz pierwszy. – Austriak. – Tak. Więc sam widzisz. Wojtek oparł łokcie na kolanach i schował głowę w ramionach. – Kojarzysz Sajewicza? Władysława Sajewicza z Bydgoszczy? – uściślił, nie podnosząc na Romanowskiego wzroku. – Mniej więcej. Jakiś król pasztetów, tak? – Ogólnie konserw. – Czekaj, czekaj… – Grzegorz podniósł się z krzesła, choć poczuł się nagle dziwnie słabo. – Dwa lata temu… jego syn został porwany. No tak, to była głośna sprawa. Porównywali ją do porwania Krzysztofa Olewnika z Drobina. I… Romanowski urwał. Koszulka przykleiła mu się do pleców, więc szybkim ruchem zrzucił z ramion bluzę. Przypomniał sobie, co czytał w prasie i internecie. Rozmawiali też o całej sprawie na komendzie – o takich sprawach zawsze się przecież rozmawia. Tego chłopaka od Sajewicza znaleziono, ale… za późno. Leżał martwy w jakieś piwnicy na obrzeżach miasta, przykuty do grzejnika, z rozoranym gardłem. Nie dość, że nie znaleziono go na czas, to jeszcze mordercy udało się zbiec. Nie zdołano nawet ustalić, kim był. A raczej – jest. Przypuszczano, że porwano go dla okupu albo że cała sprawa wiąże się z jakimś szwindlem ojca chłopaka. Tam gdzie w grę wchodzą wielkie pieniądze, zawsze ma miejsce jakiś

szwindel. Stary Sajewicz jednak przez cały czas współpracował z policją i niczego nie ukrywał, a przynajmniej na pozór tak to wyglądało. Sprawiał wrażenie kompletnie załamanego i nie szczędził środków na prywatnego… prywatnego… Oczywiście. O to tu chodziło. O zawodową porażkę. Wojciech Suzin zawiódł, choć przecież wcześniej radził sobie z takimi sprawami bardzo dobrze. Dlatego teraz tak dziwnie się zachowywał. Jak gdyby nie był w stanie wziąć się do pracy, zastosować znanych sobie metod, dać się wciągnąć w wir wydarzeń i wyciągnąć odpowiednich wniosków. A przecież to potrafił. Kiedyś to potrafił. Wojtek uniósł głowę i ich spojrzenia się spotkały. – Od ponad roku nie przyjąłem żadnej sprawy. Szukałem domu z dala od Warszawy i Wzgórza Lgińskie wydały mi się idealne. Laura… To miła dziewczyna. Jest ze mną chyba dla forsy. I kiedyś też ekscytowało ją moje zajęcie. Ale teraz nie wiem. W każdym razie nie porzuciła mnie w potrzebie i przyjechała ze mną aż tutaj, choć, prawdę mówiąc, musi się okropnie nudzić. A ja… ja po prostu kogoś potrzebowałem. Potrzebuję. Przyszedł taki moment, kiedy nie mogłem już być sam. Ona to wie. Zdajemy sobie sprawę, na czym stoimy. – Suzin zaczerpnął tchu. – Więc nie, nie jestem zdruzgotany faktem, że się na mnie teraz obraziła. To raz. A dwa – nie, nie jestem alkoholikiem. Choć dobrze czasem coś przy sobie mieć. – Ale ta sprawa chyba cię jeszcze nie zdążyła przerosnąć? – Ta sprawa… Wiesz, Sajewicz stawał na rzęsach, żeby znaleźć syna. W życiu byś nie pomyślał. Nie tylko angażował ludzi do pomocy i płacił im za to grubą kasę, ale sam sporo działał. Jeździł w różne dziury, szukał… Nigdy bym nie uwierzył, że to na przykład on stał za tym porwaniem. A podobne rzeczy już nie raz się zdarzały, nawet gorsze. On by tego nie zrobił. Sajewicz kochał syna, dałby się za niego pokroić. Zabiłby dla niego. Gdyby tylko wiedział kogo… Słowa Wojtka dopiero po chwili dotarły do Grzegorza. Podinspektor uniósł brwi. – Aha? Sugerujesz, że… – Że ktoś bardzo pięknie zaplanował utopienie Steinera – do tego stopnia, że gdyby nie twój nadgorliwy funkcjonariusz, twoja tendencja do czepiania się szczegółów i dowód pod podszewką, zostałoby to z miejsca uznane za nieszczęśliwy wypadek. Nikt by gościa nie kroił, nie prześwietlał. Zwłaszcza że jakoś tłumy się o niego nie upominają. Ale upierdliwy Lubowicz zwrócił uwagę na buty, a ty tej kwestii już nie mogłeś odpuścić. Dowód dał ci sensowny pretekst, by zacząć węszyć. Wciąż jednak brakuje konkretów i na to właśnie liczy morderca. Morderca bezwzględny, który może nie przewidział, że Steiner trzymał prawdziwy dokument pod podszewką, bo akurat tam nie zajrzał, ale całą resztę dobrze zaplanował. I kiedy ktoś zaczął mu się przypadkiem plątać pod nogami, nie wahał się zdzielić go łopatą przez łeb. Nie zamierzał zostawiać świadka, rozumiesz?

Działał szybko, bo wiedział, że i tak nie ma się nad czym zastanawiać. – Nadal nie rozumiem sugestii. – Sugeruję, że ten ktoś musiał mieć silny motyw. My go jeszcze nie znamy, kluczymy, przyglądamy się ludziom, snujemy domysły, ale brak nam najważniejszego. Motywu. I powtórzę – motyw musiał być silny, bo ten człowiek był zdeterminowany. – Zabiłby dla niego, gdyby tylko wiedział kogo… – powtórzył w zamyśleniu Romanowski. – Usiłujesz mi powiedzieć, że ktoś działał… w czyjejś obronie? – Nie mogę tego wiedzieć na sto procent. – Nie możesz. Ale tak ci się wydaje. – Tak mi się wydaje – przyznał Wojtek po krótkiej pauzie. *** Kucharka Malanowskiego przyrządziła tego wieczoru kolację w królewskim stylu i można było omyłkowo uznać, że już przyszły święta. Czyżby gospodarz chciał zrekompensować gościom niespodziewane atrakcje, z którymi musieli się zmierzyć? Nie tylko fakt, że w pensjonacie i jego pobliżu natrafiono na czyjeś zwłoki, ale też to, że wszyscy zostali nakłonieni do rozmowy z policjantem? Lubowicz z pewnością nie zrobił nikomu krzywdy ani w nikim nie wywołał traumy, sytuacja jednak była delikatna i szczególna. Zbliżała się Wigilia, a nastrój każdemu nieco się zepsuł. I mimo to nadal tu byli… Podinspektor dziabnął widelcem krokieta. Nie miał apetytu. Wciąż analizował dwie usłyszane po południu opowieści. Suzina i Olgi. Człowiek, który dla syna mógłby nawet zabić, gdyby tylko wiedział kogo. Kobieta, która rozdrapała twarz pielęgniarce i większość czasu spędzała w psychiatryku. Metocard pod łóżkiem. Mężczyzna z rozbitą głową, zaatakowany brutalnie, zdecydowanie i prawdopodobnie bez namysłu. Tak mógł działać ktoś zdeterminowany i gotowy na wszystko albo… chory. Czy rzeczywiście nie wchodziły w grę inne opcje? Romanowski wiedział, że zawsze wchodziły. I to było najgorsze. Od Lubowicza nie usłyszał niczego interesującego na temat „przesłuchań”. I niewiele nowego. Na temat Niemca, że lubił alkohol i kąpiele, zdawał się niezbyt towarzyski, trochę utykał. Gości stać było jednak na jako taką szczerość, bo Olivier Potocki opowiedział o problemach Steinera ze stawami skokowymi, Radek Inglot o swoich przemyśleniach dotyczących Morderstwa w Boże Narodzenie, a Grażyna Kranz o tym, że pokój z wanną początkowo przypadł jej i Steiner się o niego wykłócał. Malanowski również rozmawiał wcześniej z policją, ale nie zająknął się na temat problemów psychicznych swojej żony. Niemniej Romanowski i tak kazał Lubowiczowi sprawdzić ten trop. Ostatecznie – nie było nic szczególnego w tym, że ktoś miał chorą psychicznie małżonkę. Ale jeśli ta małżonka zachowywała się agresywnie i znalazła się pod jednym dachem z mężczyzną, który został

zamordowany? Nigdy nie wiadomo. W kwestii kłusownika Mariana Marczewskiego wszyscy byli zgodni. Co sprowadzało się do tego, że nikt człowieka nie znał. Jedynie kucharka i sprzątaczka, które także mieszkały w Lginiu. Poza tym nikt, nie wyłączając Tomasza Malanowskiego. Właściciel pensjonatu wspomniał tylko, że „widział go może z raz lub dwa”. Grzegorz byłby nawet skłonny w to uwierzyć. Malanowski sprowadził się tutaj wprawdzie przed dziesięcioma laty, ale większość czasu spędzał w pensjonacie, ewentualnie we Wschowie. Nie musiał gustować w wycieczkach krajoznawczych i niekoniecznie znajdował upodobanie w zwiedzaniu okolicznych wiosek. A zatem nic się właściwie nie wyjaśniło. Jak zwykle. Suzin siedział naprzeciwko niego i z równie wielką werwą przeżuwał sałatkę śledziową. W jadalni znajdowali się również panowie Chojnaccy, Klara Żukowska, Inglot – oczywiście z książką – i Dagmara Potocka. Ta ostatnia, wyjątkowo, bez męża. Romanowski zerknął na nią ukradkiem. O tej kobiecie wiedział chyba najmniej. Bogata modna żona, która lubi wrzucać na Facebooka zdjęcia sałatek i selfie na tle wieży Eiffla. Z nieodłącznym tabletem. Na diecie. W markowych ciuchach. Co w niej tak naprawdę siedziało? Pod kopułą idealnie ukształtowanej czaszki, pod kaskadą perfekcyjnie gładkich blond włosów? Wygląd nie wszystko mówił o człowieku, ale coś jednak komunikował. Dagmara Potocka spędzała sporo czasu przed lustrem, przy żelazku, przed szafą, z pilniczkiem i lakierem do paznokci w dłoni, ze szczotką, suszarką, prostownicą, na karimacie, wykonując ćwiczenia fizyczne, może nawet u dietetyka. Dlaczego? Dlaczego ludzie to robili? I przede wszystkim – czy mogła za tą zasłoną doskonale opracowanego planu na życie coś ukrywać? Potocka poruszyła się na krześle, odsunęła talerz z niedojedzonym pomidorem i… spojrzała na niego. A dokładnie – posłała mu długie, przeciągłe spojrzenie. Uśmiechnęła się lekko. Romanowski szybko odwrócił wzrok. To… to było dziwne. Cholernie dziwne. – Zaraz wrócę – mruknął i wstał od stołu. Suzin wydawał się zaskoczony, ale nie odezwał się słowem. Siedząca pod ścianą Olga odprowadziła go wzrokiem, ale Grzegorz bardzo się pilnował, by w żaden sposób się z nią teraz nie porozumieć. Wyszedł z jadalni i skierował się na piętro. Właściwie nie wiedział, dlaczego akurat tam. Z hallu dobiegały dźwięki kolejnego świątecznego szlagieru. Tym razem podniosłego Mistletoe and Wine. Romanowski pokonał schody i przystanął. Już wiedział, dlaczego nogi poniosły go właśnie tutaj. Słyszał urywki rozmowy, która stała się wyraźniejsza i nabrała sensu. Grażyna Kranz dyskutowała o czymś z Mieczysławem Nowakiem. Mówili dość cicho, a Cliff Richard skutecznie ich zagłuszał. Romanowski zbliżył się jeszcze i zatrzymał tuż za zakrętem. Za plecami migały mu świąteczne lampki. Cliff

Richard zachęcał do tego, by cieszyć się wszystkim, co widzimy, wybaczać i zapominać. Kranz krzyknęła, że Nowak okłamał policjanta. Richard twierdził, że święta to miłość i pokój. Nowak – że nie okłamał, tylko nie powiedział mu o jednej rzeczy. Richard – że to czas, by żyć, wierzyć i ufać. Kranz – że zatajenie prawdy to kłamstwo. Richard – że w święta nie należy (nomen omen) oszukiwać. Nowak – że przecież to, co zataił, nie ma żadnego związku ze sprawą. Richard – że teraz trzeba się cieszyć, śmiać i radować. Kranz – że być może wszystko ma związek ze sprawą. Cliff Richard przestał wreszcie śpiewać. Romanowski prawie przestał oddychać. Kranz i Nowak również umilkli. – To nie ma znaczenia – powtórzył cicho Nowak. – Na pewno nie ma. Ja z nim tylko… – Napiliście się – powiedziała bezlitośnie Kranz. – A słyszałam, jak pan mówił temu policjantowi, że nie miał bliższych kontaktów ze Steinerem. – Bo nie miałem. Oprócz tego nie miałem – zapewnił zbolałym głosem mężczyzna. – I nic pan nie słyszał? Niczego pan nie zaobserwował? Steiner nic panu nie powiedział? Może czegoś się bał? Może się na kogoś skarżył? – Dlaczego tak to panią interesuje? – Nie interesuje, tylko nie lubię, kiedy ktoś kłamie. A jeśli wszyscy zaczniemy kłamać? Co wtedy? – To pani nie rozumie, że najważniejsza osoba i tak kłamie? – Najważniejsza? Ma pan na myśli…? – Przecież pani dobrze wie. Mordercę! Chyba nikt z nas nie wierzy już w ten wypadek. – Tym bardziej powinien pan powiedzieć… – Ja go przecież nie zabiłem! A pani? – Pan żartuje? – Skąd w takim razie te pytania? Ja tylko się z nim napiłem! Nie rozumie pani, że mi wstyd? To moja osobista porażka! Trudno mi o tym opowiadać przypadkowym ludziom. – Nie przypadkowym, tylko policji. Najwyżej wyjdzie, że nie jest pan wcale taki święty – syknęła. – A pani? Naprawdę jest pani taką wielką damą, za jaką chce uchodzić? Czasem nie wystarczy wrócić do panieńskiego nazwiska. – Co pan… Kranz urwała. Z głośników popłynęła kolejna piosenka. Another Year Has Gone By Celine Dion. Na ścianie zamajaczyły cienie. Ktoś miał się za moment wyłonić zza zakrętu. Romanowski przełknął ślinę i wyprostował się. Było za późno na ucieczkę. Usłyszał kroki, a minutę później jego oczom ukazała się sylwetka

Nowaka. Mężczyzna przystanął na jego widok. – Dobry wieczór – zagaił Romanowski. Nowak skinął głową. – Ja do pani Grażyny. Chciałem zapytać, czy potrzebuje pomocy z kolacją, bo przecież zdarzył się ten wypadek ze szklanką… Na dole mi powiedzieli. Z Nowakiem zrównała się Kranz. – Dziękuję, już lepiej – powiedziała. – Kolację dostałam do pokoju. Dziewczyna ma później przyjść po talerze. Bardzo pan miły. – Nie ma sprawy. Polecam się – bąknął podinspektor. Obrócił się na pięcie i ruszył w stronę schodów. Nie podobało mu się to wszystko. A przestało mu się podobać jeszcze bardziej, kiedy w hallu przed toaletą zobaczył Dagmarę Potocką. Przechadzała się powoli pod drzwiami, jak gdyby na kogoś czekała. Wyglądała na zirytowaną. Kiedy go zobaczyła, uniosła brwi i uśmiechnęła się drwiąco. – Gapiłeś się na mnie – zauważyła. – Przepraszam. Grzegorz po raz pierwszy od wielu lat naprawdę nie wiedział, gdzie oczy podziać. Celine Dion wytrwale śpiewała o tym, że upłynął kolejny rok, a ona wciąż jest tą jedyną u boku swojego mężczyzny, w którego oczach może wyczytać prawdę. Prawdę. W oczach. Gapiłeś się na mnie. Wspaniale… – Chyba rozumiem – odezwała się znowu. Właśnie tego się obawiał. Tacy z głową w telefonie, tablecie albo książce niby nic nie widzą, ale zawsze zauważają najwięcej. Grzegorz przełknął ślinę. Nie miał pojęcia, jak z tego wybrnąć. – Nie martw się – powiedziała. – Mnie też się to zdarza. Co konkretnie jej się zdarzało? Gapienie się na obcych ludzi i zastanawianie się, czy byliby zdolni kogoś utopić albo rąbnąć łopatą w ciemnym lesie? – Życie jest krótkie, tak? Szkoda stracić okazję na ciekawą przygodę. Później nie ma co wspominać. Szkoda stracić… Romanowski wziął głęboki wdech. Dagmara Potocka przestała się drwiąco uśmiechać. Teraz uśmiechała się raczej… czarująco. Zupełnie, zupełnie mu się to wszystko nie podobało. Nadal milczał jak zaklęty, ona tymczasem zbliżała się do niego, krok za krokiem, krok za krokiem… Za plecami miał schody, po prawej jadalnię, po lewej wąski korytarz prowadzący do mieszkania Malanowskich. Żadnej sensownej drogi ucieczki. Celine przestała śpiewać o roku, który upłynął, i jej miejsce zajął tym razem Krzysztof Krawczyk. Uważał, że pasterze już przybieżeli do Betlejem. Romanowski pomyślał, że po pobycie w Mścigniewie jego stosunek do kolęd,

które zawsze lubił, ulegnie drastycznej zmianie. Potocka była już całkiem blisko. „A-po-kóóój-na-zie-miii…” – Tylko musisz mnie dobrze zrozumieć – prawie szepnęła i ledwie usłyszał ją zza Krawczyka. I nie, nie rozumiał. – Mówię o przygodzie. Niczym więcej. Masz tu auto, prawda? „Anioł Pański sam ogłosił te dziwy…” – Moglibyśmy pojechać do Wschowy. Będzie wygodniej niż… „Których oni nie słyszeli jak żywi…” – Tutaj nie możemy, bo Olivier… Potocka była już przy nim i zaczęła się bawić suwakiem jego bluzy. Nie pamiętał, kiedy ostatnio brał wdech, ale chyba wieki temu. W głowie kręciło mu się już porządnie, a koszula przykleiła się do pleców, jak wtedy, gdy słuchał zwierzeń Suzina. Potocka pociągnęła za ten cholerny suwak i Grzegorz się zachwiał. Poczuł jej oddech na szyi. Wreszcie udało mu się zaczerpnąć powietrza. – Słuchaj… Co miał jej powiedzieć? „Wcale nie chciałem się z tobą przespać, tylko interesowało mnie, czy dałabyś radę zamachnąć się łopatą”? Grzegorz uznał, że koniecznie musi popracować nad mimiką i w ogóle nad mową ciała, bo najwyraźniej wysyła nieczytelne sygnały. Albo też takie, które dają się wieloznacznie interpretować. Nigdy jednak nie przydarzyła mu się podobna sytuacja. Prawdę mówiąc, nie śmiał nawet o niej marzyć. Ona? Chciała z nim? Miała przecież swojego Oliviera! Potocka zbliżyła wargi do jego ucha. – Od razu wiedziałam, że nie do końca jesteś gejem – szepnęła. – Twój Wojtek może jest całkiem zdecydowany, ale ty nie, prawda? Ach, no tak, bo przecież on uchodził tu za geja! Jak mógł o tym zapomnieć? Chrząknął i cofnął się o krok. Suwak jego bluzy wysunął się z palców Dagmary Potockiej. Po prostu musiał to powiedzieć… – Przykro mi, ale nie mogę – wydukał. – Musiałbym… Urwał. Wdech – wydech. – Musiałbym oszukać samego siebie. A już dawno przestałem. Przecież to nie ma sensu. Potocka skrzywiła się i splotła ramiona. Patrzyła teraz na niego z mieszaniną niedowierzania i pogardy. – Ty tak serio? Chcesz mi powiedzieć, że na sto procent jesteś gejem? – Ttt… tak – dokończył dzielnie. – Ale przecież widziałam, jak na mnie… – Przykro mi. Źle mnie zrozumiałaś. – Aha. Potocka umilkła i przez chwilę się nad czymś zastanawiała. Wreszcie

spojrzała mu w oczy. – No trudno. Gdybyś jednak był uprzejmy nie wygadać Olivierowi, że… no wiesz? – Nie wygadam. Nie martw się. – Bo widzisz, ja nie robię tego często. Czasem mi się zdarza i on chyba wie, ale nie jestem pewna. I nigdy o tym nie rozmawiamy. Więc sam rozumiesz. – Rozumiem – skłamał. Nie rozumiał za jasną cholerę. – Dobra. To chyba przepraszam? Zrobiłam z siebie idiotkę, ale naprawdę wydawało mi się… – Wszystko w porządku – zapewnił pośpiesznie. Bardzo chciał już sobie stąd pójść. Potocka rozplotła ramiona, rozłożyła ręce i kiwnęła głową, kończąc wreszcie całą tę pantomimę. Odeszła niepewnym krokiem, nadal niezdolna uwierzyć, że dostała od niego kosza. Na pewno zniosłaby to o wiele gorzej, gdyby Grzegorz nie zrobił z siebie geja. Kiedy się wspięła na półpiętro, odetchnął z ulgą. Z jadalni wysunęła głowę Olga. Przemknęła przez hall i szarpnęła go ramię. – Musimy pogadać. Mam pewien plan. Może porozmawiamy u was? Już się przyzwyczaiłam, że tam są nasze narady. – Hm? – Dobrze się czujesz? Wyglądasz nieszczególnie. Coś się stało? – Nie wiem.

23 GRUDNIA 2016

24.

Plan Olgi był bardzo konkretny, choć nie opracowywała go długo. Kiedy jednak usiłowała przełknąć kilka kęsów chleba z żółtym serem – na żadne rarytasy nie miała ochoty – jej uwagę przykuła najpierw Klara Żukowska, a później Dagmara Potocka. I dokonała odkrycia. Otóż każda z kobiet przebywających w pensjonacie była dość drobnej budowy. Dagmara musiała uprawiać jakiś sport i wyglądało na to, że cieszyła się dobrym zdrowiem, ale Klara sprawiała wrażenie wiotkiej i delikatnej. Tej drugiej Olga nie potrafiła sobie wyobrazić zadającej cios ciężką łopatą. A tę pierwszą… ewentualnie. Byłoby to jednak mocno naciągane. Bo tutaj nie chodziło tylko o cios, ale o wszystkie czynności towarzyszące. Olga doszła do wniosku, że kobieta miałaby poważny problem ze zgładzeniem kłusownika kilkoma mocnymi ciosami w głowę, przeciągnięciem go kilka metrów po krzakach i jeszcze urządzeniem sobie przebieżki po lesie. Przecież jakimś sposobem się stamtąd wydostała. A jeśli teoria, którą opracowali z Romanowskim i Suzinem, była słuszna, musiałaby jeszcze dobiec do budy z łódkami Malanowskiego, wytargać jedną, wypłynąć na jezioro, wrzucić do wody łopatę i swój balast – najpewniej buty – wrócić, wciągnąć łódź z powrotem do budy, i na koniec – pobiec do pensjonatu okrężną drogą, na wszelki wypadek. Olga właśnie tak by zrobiła. Wszystkie te działania wymagały nie byle jakiej krzepy. Klara Żukowska zatem odpadała. Mogła być czyjąś wspólniczką, ale nie tą, która przyłożyła kłusownikowi, a później zacierała ślady. Prędzej Dagmara. Grażyna Kranz też raczej nie miałaby szans tego wszystkiego dokonać. Pielęgniarka Mariola ewentualnie, choć była niska i nie wyglądała na wysportowaną. Sabina Malanowska… Tak, to był ciekawy przypadek. Olga nie znała się za bardzo na chorobach psychicznych, ale słyszała, że ludzie z podobnymi problemami, a nawet niepełnosprawni umysłowo, często wykazują się ogromną siłą fizyczną. Niekiedy nieproporcjonalną do budowy ciała i nieprzystającą do wyglądu. I bywa, że nie zdają sobie z tej siły sprawy. Nie są świadomi, że wyrządzają komuś krzywdę. Lub są – i robią to specjalnie. Musiała przeprowadzić test. Była silna, w dobrej formie, miała zręczne,

mocne dłonie. Jeśli jej się uda dokonać wszystkich tych czynności, o których rozmawiała z Grzegorzem i Wojtkiem, będą w stanie przyjąć, że średniej budowy i dość wysportowana kobieta mogła załatwić kłusownika i zatrzeć ślady. Ale jeśli nie… wtedy pozostaną im mężczyźni. Należało również wziąć poprawkę na fakt, że człowiek pod wpływem adrenaliny i napędzany strachem jest w stanie wykrzesać z siebie więcej energii. Kiedy przedstawiła swój genialny plan Romanowskiemu, ten sprawiał wrażenie zbitego z tropu. Olga była rozczarowana. Liczyła na więcej zrozumienia. Zaczęła go przekonywać do swoich racji, tłumaczyć, że na pewno sobie poradzi, a w razie czego – oni będą jej przecież asystować. Później pomyślała, że Romanowski wreszcie obudził w sobie prawdziwego i „normalnego” policjanta, który odczuł w pełni powagę sytuacji i nie chce już angażować w sprawę „cywili” i słuchać ich absurdalnych teorii. Nic dziwnego. I tak długo ją tolerował. A jeszcze później Grzegorz spojrzał na nią dziwnie i opowiedział nieprawdopodobną historię o Dagmarze Potockiej. Teraz, w nocy, w lesie, wciąż się z tego śmiała. Wtórował jej Suzin, który nie mógł sobie darować wrednych docinków. Po wczorajszym przepiciu i porannym paradowaniu w czerwonych gatkach i swetrze zdążył już dojść do siebie. A oni znowu byli w lesie. I znowu po północy. Tyle że wczoraj las wyglądał jak z bajki, a śnieg przyjemnie tłumił echo kroków, a dziś wilgoć przenikała ich do cna i co chwilę ślizgali się na błotnistej ścieżce. Między drzewami i krzewami panowały jeszcze gorsze warunki. Każde trącenie gałęzi było jak odkręcenie wody pod prysznicem. Za wcześnie się ucieszyli, że przestało padać… Dotarli wreszcie do miejsca, w którym Olga znalazła Mariana Marczewskiego. Teren ogrodzony był taśmą, która teraz smętnie zwiotczała. Olga miała nadzieję, że policja zdążyła już zabezpieczyć jakieś ślady, bo wszystko zmokło i pokryło się brunatną breją. Przeszły ją ciarki. Nie mogła uporać się ze wspomnieniem tego człowieka z rozbitą głową. Wspomagała się przynajmniej myślą, że przecież był gnojkiem, który mordował zwierzęta. – Tu nie możemy – mruknął Suzin, wskazując na taśmę. – Właściwie i tak byśmy nie mogli, bo ślady. No ale to wiadomo. – Idźmy tam – Grzegorz machnął ręką w stronę innych zarośli, oczywiście tak samo mokrych jak te, w których stali. Suzin i Olga posłusznie podreptali za nim. Grzegorz westchnął ciężko. – Raport z autopsji będzie jutro rano, ale po wstępnych oględzinach można powiedzieć, że facet nie kucał, tylko stał. I w takiej pozycji oberwał. Zresztą gdyby kucał, to napastnik musiałby go chyba podejść od tyłu. Czyli musiałby wiedzieć, że jest obserwowany, oddalić się od Marczewskiego, obejść go i rąbnąć. Bo przecież inaczej, gdyby kłusownik widział, że czeka ich spotkanie twarzą twarz, wstałby. Kucanie, kiedy w twoim kierunku idzie koleś z łopatą, byłoby głupie. Medyk też

się wstępnie wypowiedział, że pierwszego ciosu, w lewą skroń, raczej nie zadano z góry ani od tyłu. – Jak w lewą, to napastnik był pewnie praworęczny. – Albo cwany i zręczny. Ale raczej praworęczny. Już się rozejrzałem. Każdy w pensjonacie jest praworęczny – przyznał z rezygnacją Romanowski. – No dobra, to ja tu stoję, Olga. Przodem do ciebie. Lecimy. Suzin podał Oldze wiosło, bo nie znaleźli nigdzie łopaty. Wojtek zapytał nawet od niechcenia Malanowskiego, czy mu nie zginęła z pensjonatu łopata, bo „ponoć” tego kłusownika właśnie takim narzędziem załatwiono, ale ten tylko się zirytował. Marudził, że już go o to pytała policja i że jemu trudno stwierdzić, bo w piwnicy trzyma różne rzeczy, niektóre jeszcze po starym właścicielu, i on nie potrafi jednoznacznie stwierdzić, czy coś stamtąd zniknęło. Odpowiedź wiarygodna, acz mętna, jeśli ktoś bardzo by się chciał przyczepić. Olga chwyciła wiosło i uniosła nad głowę. Było drewniane i wcale nie tak lekkie, jak delikatne plastikowe wiosła, z którymi najczęściej miała do czynienia, ale i tak nie potrafiła ocenić, czy ciężarem dorównywało łopacie. To też zależało od jej rodzaju. Po śladach można było co najwyżej ocenić szerokość, ale przecież nie wagę czy tworzywo, z jakiego została wykonana. A jeśli nawet istniały jakieś cuda techniki pozwalające na ustalenie takich rzeczy, to raczej nie używała ich wschowska policja. Olga potrzymała wiosło chwilę nad głową, po czym wzięła zamach. Romanowski na wszelki wypadek uskoczył, a później przykucnął. Malinowski musiał przecież po takim ciosie upaść. Olga wzięła drugi zamach, trzeci, czwarty, aż wreszcie przestała liczyć. Dyszała ciężko, a ręce trzęsły się jej z wysiłku. Suzin delikatnym, ale zdecydowanym gestem odebrał od niej wiosło. – Już chyba wystarczy – powiedział. Wystarczy… Skąd tamten człowiek wiedział, że wystarczy? Romanowski wyprostował się i poklepał Olgę po ramieniu. On również, podobnie jak ona, nie do końca nadawał się na pocieszyciela, choć w jego oczach wyczytała, że przejął się całą sytuacją. A przecież to nie był jeszcze koniec przedstawienia. – Dobra, to teraz kładę się w bagno. Ciągnij tam. Będzie mniej więcej taka sama odległość. Skinęła głową. Już w pensjonacie ustalili, że w rolę Mariana wcieli się Romanowski, bo bardziej przypominał kłusownika posturą i wzrostem. Suzin był niższy i drobniejszej budowy, więc z nim miałaby łatwiejsze zadanie. Romanowski ponownie ciężko westchnął i klapnął pośladkami w błoto, a później wyciągnął się na ziemi jak długi. Nie zazdrościła mu teraz. Sobie zresztą też nie. Chwyciła go za nadgarstki i wbiła stopy mocno w podłoże. Za pierwszym razem ani drgnęło. W końcu udało jej się przeciągnąć Romanowskiego może z metr w wyznaczonym kierunku. Do celu pozostało jeszcze kilka. Serce tłukło się

jej w piersi i mimo przejmującego chłodu była już zgrzana i spocona. Ponownie zaparła się i szarpnęła podinspektora za nadgarstki. A jeśli istniał jakiś inny sposób efektywnego ciągnięcia zwłok po zabłoconym runie leśnym? Nie znała go. Grzegorz powiedział jej również, że po wstępnych oględzinach stwierdzono otarcia i krwawe wybroczyny na nadgarstkach. A zatem – jeśli faktycznie istniał inny, lepszy sposób przemieszczania zwłok, to oprawca również go nie znał. Musiała brać poprawkę na to, że człowiek nieprzytomny jest całkiem bezwładny, a ktoś, kto nieprzytomnego udaje, już nie do końca, bo zdarza mu się mimowolnie napinać mięśnie. Również na to, że tamtej nocy nie było błota. No dobrze. To jeszcze raz… Kiedy wreszcie przewlekła Romanowskiego do wyznaczonego punktu, z wysiłku drżały jej wszystkie mięśnie, tak bardzo, że ledwo mogła ustać. Podinspektor dźwignął się z ziemi i usiłował otrzepać, ale nie miało to większego sensu. Jego spodnie i kurtkę oblepiała brudna maź. Zerknął na zegarek. – Prawie pół godziny – stwierdził. Dygotał z zimna. – Zahaczyłeś spodniami o jakiś konar. Musiałam cię wyplątać. – Zauważyłem. Ale nie gadajmy, bo tamten raczej sobie nie odpoczywał. Biegiem nad jezioro. Drogę wybrali intuicyjnie. Nie mieli nie tylko pojęcia, którędy biegł morderca, ale nie byli też w stu procentach pewni, czy wypłynął na jezioro. Żadna inna teoria jednak na razie nie pasowała im do całości. Musiał pozbyć się łopaty i – prawdopodobnie – butów. Buty oczywiście mógł spróbować ukryć w innym miejscu, ale co z łopatą? Policja przeszukała już teren wokół miejsca zbrodni, a jutro mieli prowadzić dalsze poszukiwania, na szerszą skalę. Romanowski i Suzin byli jednak przekonani, że nic to nie da. Olga nie mogła się z nimi nie zgodzić. Przez las dotarli nad jezioro i przystań Malanowskiego. Wojtek i Grzegorz stanęli z boku. Wszystko musiała przecież zrobić sama. Oparła wiosło o budę i zaczęła się mocować z kłódką. Zerwał się wiatr i tafla jeziora zmarszczyła się jak skóra po długiej kąpieli. Temperatura spadła. Nad ich głowami szumiały drzewa, a gałęzie wystukiwały o siebie nieregularny rytm. I przede wszystkim – było przeraźliwie ciemno. Księżyc ukrył się za chmurami i Olga musiała sobie przyświecać telefonem, by wyprowadzić łódkę ze schowka. Czy wtedy też było tak ciemno? Skąd miała wiedzieć? Szarpnęła za łódkę i przeciągnęła ją przez wąski pasek plaży. Chciała się zastanowić, jak to się odbyło. Czy on po prostu zepchnął łódź na jezioro i wszedł do wody? Musiał tak właśnie zrobić, nie była przecież zacumowana, nie mógł więc zwyczajnie zeskoczyć z pomostu. A więc pomoczył sobie spodnie. O ile w ogóle… w ogóle… – Długo jeszcze? Tobie się naprawdę wydaje, że on sobie tak tu stał i dumał? – odezwał się za jej plecami Suzin. Wzdrygnęła się. Miał rację. Na pewno nie stał i nie dumał, o ile w ogóle tu

był. Ale o tym już rozmawiali. Przemogła się i pchnęła łódź, po czym sama weszła do wody. Syknęła z zimna. – Mówiłem, że to głupi pomysł. – Usłyszała głos Romanowskiego. Teraz było już za późno na takie komentarze. Olga wskoczyła do łodzi i chwyciła wiosła. Mokre aż po kolana nogawki przylgnęły jej do nóg. Coraz bardziej trzęsła się z zimna, ale dzielnie przyjęła odpowiednią pozycję i odbiła od brzegu. Od symulowania ciosów i targania Grzegorzem po błocie bolały ją ramiona i czuła na barkach niewidzialny ciężar. Przez chwilę bała się nawet, że upuści wiosło. Wykierowała łódź na środek jeziora i mimo że zarówno na wodzie, jak w i wodzie od dziecka czuła pewnie, teraz przeszedł ją dreszcz. Wiatr wiał coraz mocniej, tafla jeziora wydawała się ciemna jak smoła i szemrała niemal złowrogo, a księżyc wciąż nie wychynął zza chmur. Łódź kołysała się na boki i trudno było nad nią zapanować. Olga miała ochotę się poddać. Fale rozbijały się o burtę, po twarzy smagały ją zimne krople, a chłód przenikał aż do kości. Co usiłowała udowodnić? Chyba… chyba właśnie to. Olga była wysportowana, w dobrej formie, zdrowa, młoda. Potrafiła wiosłować. Grała na fortepianie, miała mocne dłonie i ramiona. A jednak czuła, jak z każdą sekundą jej siły słabną. Wzięła się w garść i podpłynęła jeszcze kawałek. Widziała słabe światełka na brzegu i była pewna, że to Romanowski i Suzin. Poza tym wokół panowały ciemności. Olga uniosła wiosła. Dryfowała przez chwilę swobodnie. Poczekała, aż łódź sama się obróci, i ruszyła w drogę powrotną. Z trudem stawiała opór falom i chłostającemu ją po twarzy wiatrowi. Oddychała ciężko i za każdym razem, kiedy wiosło zanurzało się w wodzie, miała wrażenie, że już go nie uniesie. Kiedy wreszcie dopłynęła do brzegu, dygotała z zimna i zmęczenia. Ale nie mogła tak po prostu odpocząć. Wyskoczyła z łodzi, wyciągnęła ją na brzeg i przeciągnęła dalej, do drewnianej budki. Ulokowała ją w środku, chwyciła wiadro i wróciła na brzeg. Ponownie weszła po kolana w wodę, napełniła je, przytargała do budki i chlusnęła do wnętrza wodą. Tę samą czynność powtórzyła jeszcze raz. Za trzecim rozlała wodę przy brzegu i przed wejściem. Wrzuciła wiadro do środka, zamknęła drzwi i na palcach, dużymi krokami, obeszła schowek. Puściła się biegiem przez las w kierunku Mścigniewu. Nie obejrzała się nawet, czy Suzin i Romanowski biegną za nią. Dotarła do celu, jak najciszej przekręciła klucz w zamku i stanęła w ciemnym hallu. Po krótkim wahaniu wytarła buty. Wycieraczka i tak była brudna, więc specjalnie jej to nie zaszkodziło. Olga przemknęła przez hall i wspięła się na schody. Bezszelestnie pokonała korytarz na piętrze i wkrótce otworzyła drzwi do swojego pokoju. Dopiero tam osunęła się na podłogę. 25.

Olga siedziała na łóżku owinięta w koc i szczękała zębami, a Wojtek poił ją gorącą herbatą, do której bez namysłu dolał resztkę swojej wyborowej. Grzegorz przechadzał się po pokoju i z wściekłości zaciskał pięści. Zły był oczywiście na samego siebie, bo jako doświadczony policjant powinien w pewnym momencie pozwolić zdrowemu rozsądkowi dojść do głosu. Dlaczego przystał na plan tej szalonej dziewczyny? Dlatego że z początku wcale nie wydawała mu się szalona? A może dlatego, że wciąż był jeszcze w szoku spowodowanym zachowaniem Dagmary Potockiej? Tak czy owak – nie postąpił jak profesjonalista. Nie powinien pozwolić Oldze na tę całą symulację. A już zwłaszcza – by wypłynęła na jezioro. Coś przecież mogło jej się stać. Łódź mogła się przewrócić, Olga mogła wypaść… Grzegorz przeanalizował na brzegu jeziora wiele czarnych scenariuszy. Dopiero tam tak naprawdę otrzeźwiał. Nie w krzakach, kiedy Olga wlokła go po mokrej ziemi, ale właśnie wtedy, gdy wypłynęła na jezioro. Bo nie był już w stanie wyciągnąć do niej ręki. Stracił kontrolę nad sytuacją i poczuł się bezradny wobec świadomości, że puścił ją tam samą. On, człowiek starszy o prawie dwadzieścia lat. Podinspektor. I ona, młoda kobieta, dziewczyna właściwie, która wciąż szukała swojej drogi. Spostrzegawcza, bystra i inteligentna, ale nieobeznana z prowadzeniem śledztwa. Nie powinien się zgadzać… Chwilę trwało, zanim Olga i Grzegorz doprowadzili się do porządku, umyli i zapakowali w worki ubłocone ubrania. Romanowski, choć również zmarzł, już doszedł do siebie, ale Olga nie wyglądała najlepiej. Miał co do niej złe przeczucia. – Powinnaś wziąć jakieś leki – wycedził. – Nie musisz być niemiły, naprawdę – upomniał go Wojtek, wyraźnie oburzony. – Nie jestem niemiły – syknął znowu. Oczywiście, że był niemiły. Wyżywał się na nich za swoją własną głupotę. Suzin pracował w sektorze prywatnym, on też nie przejmował się procedurami. Podinspektor miał wrażenie, że nikt go tutaj nie rozumie. – Łyknęłam witaminę C i coś na gorączkę, ale chyba trochę na wyrost, bo nie mam temperatury – mruknęła Olga i kichnęła. – Nic mi nie będzie, muszę się tylko ogrzać. – Nic ci nie będzie? Szkoda, że nie widzisz się w lustrze! – Wielkie dzięki za komplement. – Ciszej mówcie, bo zaraz ktoś przylezie. Jest czwarta, ludzie śpią. I po cholerę się kłócicie? Jesteśmy dorośli, nikt nikogo do niczego nie zmusza, wszyscy wszystko robią dobrowolnie – przemówił z mądrą miną Suzin. Po czym zmusił Olgę do wypicia kolejnego łyka herbaty. – Nie kłócimy się, tylko… – On ma do mnie pretensje. Bo ja to wymyśliłam. – Nie mam do ciebie…

– A teraz czuje się winny, bo myśli, że on, taki stary, doświadczony policjant, powinien mieć na wszystko zgodę z pieczątką. – Ja wcale nie… Stary…?! W porządku, miała rację. Romanowski uznał, że bez sensu będzie zaprzeczać. Trafiła w punkt. Lubił węszyć i był z natury, jak to ujął niedawno Suzin, upierdliwy, ale zazwyczaj przestrzegał procedur. Nie pamiętał, kiedy ostatnim razem naruszył zasady tak bardzo, jak przez ostatnie trzy dni. Na nic nie miał zgody z pieczątką. – Kobieta odpada – powiedziała nagle Olga, wycierając nos. – A przynajmniej odpadają te, które tutaj teraz przebywają. Dagmara jest wysportowana, ale rano musiałaby wyglądać na sfatygowaną, a ona jak zwykle prezentowała się pięknie. Myślę, że zrobił to mężczyzna. – Mężczyzna nie wyglądałby na sfatygowanego? – Wyglądałby – przyznała. – Ale po pierwsze, wszyscy tutaj pociągają nosami, łącznie z Malanowskim, bo pogoda jest niestabilna. A po drugie – na olśniewającej kobiecie, która zawsze wygląda nienagannie, to sfatygowanie byłoby bardziej widoczne. Myślę też, że taka nocna eskapada mniej odbiłaby się na mężczyźnie. Co by nie mówić, faceci są silniejsi, wyżsi i mają dłuższe ręce, a to już znacznie ułatwia zarówno wiosłowanie, jak i ciągnięcie zwłok po ziemi. Mężczyzna mniej by się namęczył i szybciej ze wszystkim uporał. – Ale kobieta mogła być wspólniczką. – Oczywiście. Wspólniczką, a nawet mózgiem całej operacji. Romanowski zasępił się na nowo. Wciąż miał wątpliwości co do akcji z łódką. Nie poprosił przecież w końcu technika o obejrzenie budki i przystani. Pogoda się zmieniła, spadł deszcz, przy brzegu zrobiło się błoto i wszystko było zwyczajnie mokre, więc nie wydawało mu się możliwe znalezienie w takich warunkach jakichś śladów. W dzień na przystań przychodzili czasem goście pensjonatu, choćby Nowak z flaszką, który – szczęśliwie dla siebie bądź nie – spotkał Olgę, i wokół widniały liczne, na wpół zatarte ślady obuwia. Romanowski nie miał też złudzeń, że ktoś zrobiłby tutaj cokolwiek podejrzanego bez rękawiczek. Wszyscy teraz czytają kryminały i nie popełniają takich głupich błędów. Obuwie… Olga ponownie kichnęła i zdecydowanie odmówiła kolejnego łyka herbaty. Suzin stracił swoje tymczasowe zajęcie i siedział teraz bezczynnie przy łóżku. Romanowski podrapał się za uchem i z przerażeniem odkrył, że została tam jeszcze grudka błota. Zamarzył o tym, by wyciągnąć się w wannie z gorącą wodą i przez co najmniej godzinę nie myśleć o niczym. Niestety w wannie, w której utopił się Steiner, naprawdę trudno było się zrelaksować. Ogarnęła go rezygnacja. Suzin wstał z podłogi i odstawił na stolik niedopitą herbatę Olgi. Widać było

wyraźnie, że szykuje się do wygłoszenia mowy. – Czy możemy na chwilę wrócić do kwestii butów? – zaczął niepewnie. Romanowski przyjrzał mu się uważnie. Poczuł się zaintrygowany. Sam również przypomniał sobie o butach, które, choć były motywem wciąż powracającym w tej historii, ciągle spychali na dalszy plan. A przecież hipster Olivier opowiedział im o tamtej rozmowie na schodach, o kłopotach Steinera z chodzeniem. O tym, że w pensjonacie nosił kapcie… – Bo widzicie – kontynuował Suzin wobec braku sprzeciwu. – Coś mi tu nie gra. Albo raczej powinienem powiedzieć, że wszystko mi gra i wydaje się to aż nieprawdopodobne. I wiecie co? Mam dziwne wrażenie, że mordercy najbardziej pokrzyżował plany nasz młody funkcjonariusz Lubowicz – bo jeszcze nie uległ rutynie i zwraca uwagę na rzeczy, które z pozoru mogą się wydawać duperelami. – Jak te cholerne buty? – mruknął Romanowski. Złość na siebie samego, a przy okazji na Olgę, nie całkiem mu jeszcze przeszła. – Właśnie. Wszyscy się chyba zgadzamy, prawda? Co do tego, że morderca przyszedł do łazienki Steinera w takich samych butach? Olga i Grzegorz w milczeniu skinęli głowami. – Nie wiem tylko, jak rozwiązał kwestię rozmiaru. Oczywiście to możliwe, że mieli taki sam, ale trudno mi uwierzyć w cudowne zbiegi okoliczności. – Z raportu techników wynika, że w łazience znaleziono kilka śladów całej podeszwy i więcej śladów połowicznych, przede wszystkim palców, choć raz chyba też pięt. Wczoraj rano powiedział mi o tym Lubowicz, ale zupełnie zapomniałem wam przekazać. Przyznacie sami, że sporo się działo. Ślady całej podeszwy pasują do butów Steinera, ale te połowiczne… mogłyby pasować także do większego lub mniejszego rozmiaru – odpowiedział Romanowski. Suzin gwizdnął. – Cholera! Ten ktoś naprawdę nie jest głupi! A już na pewno nie był w tamtej chwili, kiedy topił Steinera. Zaplanował to bardzo drobiazgowo. Wiedział, że ktoś tę łazienkę pod kątem śladów może obejrzeć i się na wszelki wypadek zabezpieczył. – Chodził na palcach i na piętach – dołączyła się Olga. – W ten sposób trudniej ustalić rozmiar. Pewnie są jakieś sposoby – szerokość podeszwy, kształt i tak dalej. Ale kto by się tym tutaj zajmował? Zwłaszcza że przecież z wanny wylała się woda, więc żaden ślad nie mógł pozostać bardzo wyraźny. A w hallu było brudno, bo Malanowski zawsze mył podłogę rano. – No dobrze – powiedział powoli Romanowski. – To nam daje kilka informacji. Po pierwsze – morderca dobrze się przygotował i albo miał na to czas, albo potrafił się świetnie zorganizować mimo jego braku. Po drugie – był stąd, bo wiedział, gdzie co jest i kiedy właściciel bierze się za sprzątanie. Po trzecie – miał motyw, by zabić Steinera, czyli musieli się wcześniej znać lub coś o sobie

wiedzieć. A to znaczy, że ktoś kłamie, bo przecież wszyscy twierdzą, że po raz pierwszy spotkali się z nim tutaj. Po czwarte – musiał wiedzieć, jakie Steiner nosi buty i kupić sobie takie same. Kiedy to zrobił? Po przyjeździe tutaj czy wcześniej? W pokoju zapadła cisza. Suzin w zamyśleniu sięgnął po kubek z herbatą i znowu usiłował wetknąć go Oldze do rąk. Posłała mu ostrzegawcze spojrzenie, więc zrezygnował z tego i sam się napił. Zachowywali się jak banda amatorów. – Dzień przed śmiercią Steinera każdy gdzieś wychodził – powiedziała Olga. – Wtedy jeszcze nikt nie zwracał na nikogo uwagi, wszyscy robili, co chcieli. Spacerowali po lesie, po okolicznych wsiach, dróżką przez pola, jeździli do Wschowy, ktoś przepłynął się łódką, ktoś pojechał do Leszna… – Kto pojechał do Leszna? – Chyba Chojnaccy i Inglot. Ale może ktoś jeszcze, nie jestem pewna, nie pytałam. – No tak. – Ale jeśli chodzi ci o sieć Deichmann – wtrącił się Suzin – to w grę wchodzą także Głogów i chyba Ruszowice. Lubin, ewentualnie, ale tam już dalej, prawie pięćdziesiąt kilometrów. – Nie wiedziałem, że już się tak świetnie zorientowałeś w tutejszych salonach obuwniczych – zripostował Romanowski zgryźliwie. Dokładnie o to mu chodziło. O sieć Deichmann. – Złośliwość to bardzo brzydka cecha, Grzesiu. Musisz nad nią popracować, jeszcze nie jest za późno. A jeśli chodzi o Deichmanna, to sprawdziłem wszystko w necie zaraz po tym, jak Olga streściła nam opowieść Oliego. Domyśliłem się, że ktoś po prostu kupił sobie identyczne buty. Jeśli Steiner miał je z niemieckiej sieciówki, można było spróbować dostać taką samą parę u nas. I oczywiście liczyć na łut szczęścia. Asortyment w Polsce i w Austrii może się trochę różnić. Ale oferta jest pewnie zbliżona. – Mógł też trochę pojeździć i poszukać, niekoniecznie dostał w pierwszym lepszym sklepie – dodała Olga. – Pamiętasz, kogo nie było w Mścigniewie przez cały dzień poprzedzający śmierć Steinera? Pokręciła głową. – Nie zwracałam na to uwagi. Sama spacerowałam po okolicy i sporo czasu spędziłam poza pensjonatem. Romanowski przetarł oczy. Czuł piasek pod powiekami, poziom adrenaliny opadł i z wolna ogarniało go zmęczenie. Poza tym znowu wybiegł w swoich domniemaniach za daleko. – Morderca mógł oczywiście kupić te cholerne buty gdzieś w okolicy, dzień przed śmiercią Steinera – zauważył. – Ale równie dobrze mógł się do tego przygotować wcześniej. Wiedzieć, że Steiner tu będzie, wiedzieć kiedy, wiedzieć

po co i wreszcie – wiedzieć nawet to, jakie nosi obuwie. Nie mamy pewności. – To prawda. Nie mamy. Właściwie co do niczego – przyznał niechętnie Suzin. Grzegorz ruszył do drzwi. – Na dziś to chyba tyle – mruknął, łapiąc za klamkę. – Idziemy spać. Olga musi odpocząć. Gdybyś się źle poczuła, dzwoń. Dziewczyna zasalutowała, a Grzegorz i Wojtek wyszli na korytarz. 26.

Olga obudziła się z bólem głowy i gardła. Kiedy jednak dźwignęła się na łokciu i spróbowała usiąść, uznała, że nie jest najgorzej. Łupało ją w krzyżu, czuła mrowienie w stopach i sztywność w karku, ale nie miała gorączki ani uporczywego kaszlu. A migrenę i katar była w stanie znieść. Oby tylko ten stan nie uległ zmianie. Nie mogła się przecież teraz rozchorować. Oderwała plecy od poduszki i spojrzała w okno, za którym padał deszcz ze śniegiem. W pokoju panował półmrok, choć musiało być już dobrze po ósmej. Olga sięgnęła po telefon i zerknęła na wyświetlacz. Nie pomyliła się – dochodziła dziewiąta. Z korytarza dobiegały już przytłumione dźwięki kolędy, tym razem tradycyjnie wyśpiewanej Cichej nocy. Pomyślała, że mimo przykrych wydarzeń pewnych rzeczy będzie jej brakowało, kiedy już wróci do domu. Przede wszystkim… czyjejś obecności. W domu miała tylko pianino, które wprawdzie wydawało dziwne odgłosy i zdawało się żyć własnym życiem, ale z którym naprawdę trudno się rozmawiało. Na wyświetlaczu widniał też SMS od Romanowskiego, wysłany o szóstej, z pytaniem, czy wszystko w porządku. Postanowiła odpowiedzieć na niego za chwilę. Jeszcze nie musiała wstawać. Mogła odpuścić sobie śniadanie i… Olga zdrętwiała. Ktoś był w jej pokoju. Już wcześniej miała wrażenie, że coś nie gra, ale nie wydawało się tak silne, jak w tej chwili. Poza tym usłyszała to. Westchnienie. Przeciągłe, jękliwe. Całkiem blisko. Gdzieś… przed nią. Odsunęła kołdrę i powoli wstała z łóżka. Znowu, podobnie jak po powrocie znad jeziora, zaczęła dygotać, ale tym razem raczej nie z zimna. Nie miała przy sobie żadnej broni, nawet porządnego kija. Pomyślała o wieszaku, ale szafa stała za daleko. Tymczasem problem… był gdzieś bliżej. Po cichu obeszła łóżko i nagle stanęła jak wryta. Na podłodze leżała skulona postać. W cienkiej koszuli nocnej, z długimi kręconymi włosami. Drżała na całym ciele. Twarz ukryła w dłoniach. Sabina Malanowska. Olga opadła na kolana i potrząsnęła ją za ramię. Wspomnienie o pielęgniarce z rozdrapaną twarzą zepchnęła na dno świadomości. – Sabina! Hej, Sabina! Malanowska odsunęła dłonie od twarzy i spojrzała na Olgę z wyrzutem.

– Długo spałaś – powiedziała tonem nadąsanego dziecka. – Leżę tu i leżę… – Długo… Olga urwała. Wcale nie spała długo. Kiedy zjawiła się tutaj Sabina? Olga przypomniała sobie, że nie wstała z łóżka, kiedy Wojtek i Grzegorz opuścili jej pokój, i nie zamknęła drzwi na klucz. Była zbyt zmęczona i źle się czuła. Po prostu zasnęła. A Sabina musiała przyjść akurat dzisiaj, akurat w takiej chwili… Na pewno znalazła jakiś sposób, by się dowiedzieć, gdzie Olga mieszka. To nie mogło być aż takie trudne, Malanowski musi przecież mieć jakąś książkę meldunkową. Sabina mogła sobie sprawdzić. I teraz… Dlaczego jej nie szukali? A raczej – na pewno szukali, ale nie pomyśleli, że mogła pójść do jednego z gości. Jeśli jednak na to wpadną, muszą zajrzeć właśnie tu. Bo Olga również była wcześniej u Sabiny. Musiała to dobrze rozegrać. Nie miała tylko pojęcia jak. Sabina podniosła się z podłogi i potarła ramiona. Na stopach miała grube skarpety, ale jej koszula nocna była bardzo cienka. Olga sięgnęła po swój szlafrok. – Proszę, włóż to. Włożyła. Patrzyła jej teraz w oczy, pewnie, surowo. – Miałyśmy wtedy obejrzeć Doktora House’a. – Ja… przepraszam, zasnęłaś. Nie chciałam cię budzić. – Tak… zasnęłam… wiesz, to się stało dwa razy… Na korytarzu wybrzmiały zdecydowane kroki. Po chwili dało się słyszeć również podniesione głosy. – Co się stało dwa razy? – Olga przysunęła się bliżej do Sabiny, która wciąż nie spuszczała z niej uważnego spojrzenia. – Był… dwa razy i… wtedy… Po twarzy Sabiny przebiegł nerwowy skurcz. Obejrzała się na drzwi. Wczepiła dłonie we włosy. Szarpnęła. – Idą. Olga podskoczyła, kiedy rozległo się energiczne pukanie. Raz, drugi, trzeci. Jak w transie ominęła Sabinę i ruszyła do drzwi. Czy powinna ją tu zatrzymać? Powiedzieć, że nie wie, gdzie jest? A co później? Jak się wytłumaczy? Zorientują się, że kłamie. Nacisnęła klamkę. Na progu stał zdyszany Malanowski, za nim blada jak ściana pielęgniarka. – Pani Olgo, czy jest tu może moja… Sabina! Wszędzie cię szukamy! Malanowski nie czekał na zaproszenie. Wpadł do pokoju i pociągnął żonę za łokieć. – Nie dotykaj mnie – syknęła Sabina i wyszarpnęła ramię. Pielęgniarka czym prędzej weszła do środka i zamknęła za sobą drzwi. – Chodź – powiedziała łagodnie. – Pójdziemy teraz na dół. – Pierdol się – odrzekła zimno Malanowska. – Pierdolcie. Pierdolcie! –

krzyknęła nagle. – I tak to robicie! Nienawidzę was! Sabina rzuciła się w stronę Marioli. Dziewczyna uskoczyła, a Malanowski jednym ramieniem objął żonę wpół, a drugim przytrzymał jej ręce. Mariola wyczarowała skądś strzykawkę i wyjęła igłę ze sterylnego opakowania. Sabina szarpała się z mężem i raz po raz usiłowała ugryźć go w policzek. Malanowski uchylał się przed nią, jednocześnie wciąż ściskając ją za ręce. Mariola zbliżyła się ze strzykawką. – Pierdol się!!! Jesteście wszyscy tacy sami! Tacy… Aaaa…! Ty suko! Mariola zatopiła igłę w ramieniu Sabiny. Kobieta szarpała się jeszcze przez chwilę, aż wreszcie osunęła na męża. Malanowski otarł pot z czoła. Olga na drżących kolanach podeszła do łóżka. – Co ona tutaj robiła? – zapytał sztywno mężczyzna. – Nie wiem – odpowiedziała zdławionym głosem. – Kiedy się obudziłam, już tu była. Leżała na podłodze. Nie zamknęłam się na noc. Umilkła. Nic więcej nie zamierzała mu mówić. I tak naprawdę – niewiele ponadto miała do powiedzenia. Bo przecież oszczędne „był dwa razy i…” nie musiało znaczyć absolutnie nic. Zwłaszcza że… właśnie ona to powiedziała. – Bardzo panią proszę o dyskrecję – powiedział jeszcze Malanowski i podtrzymał osuwającą się Sabinę. – Mariola, idź pierwsza. Teraz prawie wszyscy są na śniadaniu, a kilka osób wyszło na zewnątrz. Na korytarzu powinno być pusto. Ale na wszelki wypadek… – Jasne – rzuciła pielęgniarka i ruszyła do drzwi. Wyszli, nie mówiąc ani słowa więcej. Olga opadła na łóżko. Nie wiedziała, dlaczego chce jej się płakać. 27.

Romanowski otworzył oczy i od razu sprawdził telefon. Olga nie dzwoniła ani nie pisała, i miał nadzieję, że to dobry znak. Zerknął w bok, na Suzina, który jak zwykle zajął trzy czwarte łóżka, zagarnął dla siebie kołdrę, zostawiając mu jedynie cienki koc, i na dodatek chrapał. Romanowski miał już serdecznie dość dzielenia z nim sypialni. A jednak, póki co, nie zanosiło się na zmiany. Przynajmniej przez kilka kolejnych dni. Świadomość, że zostało mu niewiele czasu, również nie napawała optymizmem. Pierwszego stycznia wszyscy stąd wyjadą, a on wciąż nie znalazł sensownego powodu, by ich zatrzymać. Musiał wreszcie zyskać konkret. I chyba Lubowicz się nie pomylił – ostatnia nadzieja w autopsji… Romanowski miał w tej chwili całkiem zgrabną teorię co do tego, jak dokonano morderstwa, w myślach ułożył już sobie całość z poszczególnych elementów. Pensjonat, wieczór i poranek pierwszy. Morderca spędza trochę czasu

w towarzystwie Steinera, poi go alkoholem, co nie jest trudne, bo Steiner od flaszki nie stroni. Wrzuca mu do szklanki metocard, odpowiednią ilość, by akcja serca porządnie zwolniła lub w ogóle się zatrzymała. Metocard nie musi nawet Steinera zabić, wystarczy utrata przytomności. Dalej – woda. Steiner nie rezygnuje z kąpieli, nawet po pijaku. Morderca pewnie o to zadbał, może go na nią namawiał, może mu pomógł ją przygotować. Teraz – buty. Morderca ma na stopach takie same jak ofiara. Na wszelki wypadek chodzi na palcach. Topi Steinera lub – jeśli zgon nastąpił wcześniej w wyniku zażycia leku – przytrzymuje mu głowę pod wodą, przekręca kurki. Pewnie czeka, aż zacznie się przelewać przez wannę. Koło schodów stoi wiadro, więc prawdopodobnie nabiera trochę wody i wylewa na podłogę także tam, w wąskim korytarzyku prowadzącym do pokoju Steinera. Stąd w wiadrze zapach mydła, a nie płynu do mycia podłóg, na co zwrócił uwagę bystry młodszy aspirant Lubowicz. W głównym hallu nie trzeba moczyć podłogi. Jest brudna, poznaczona mnóstwem śladów, a Malanowski myje ją rano. Tej nocy morderca nie idzie do lasu, by pozbyć się butów. Jest za późno, zbyt jasno. Zatem… Pensjonat, wieczór i poranek drugi. Morderca, dzierżąc worek z butami, idzie do lasu. Skądś wziął również łopatę, ale jeśli miał czas się rozejrzeć – mógł ją znaleźć w pensjonacie. To w końcu wieś. Każdy powinien mieć jakąś łopatę. Dalej – las. Mężczyzna odchodzi trochę w głąb, ale nie za daleko. Chce wykopać dół, wystarczająco głęboki, by nie rozryło go od razu jakieś zwierzę. Nie zna się na tym. Nie wie, że w zmarzniętej glebie trudno cokolwiek wykopać. Próbuje jednak, wbija łopatę w grunt. Na tej czynności przyłapuje go kłusownik. Mężczyzna nie ma czasu nad wszystkim się zastanowić. Kłusownik widzi go z łopatą w lesie. Wieść o topielcu w Mścigniewie już zdążyła się roznieść po okolicy. A ten człowiek, akurat tutaj, usiłuje coś zakopać w zmarzniętej ziemi… Kłusownik może mieć pewne podejrzenia i czegoś oczekiwać. Może chcieć bardzo wiele w zamian za milczenie. Ryzyko jest za duże. Marian Marczewski musi umrzeć. Mężczyzna uderza kilka razy, porządnie. Na tyle porządnie, by być pewny, że tamten nie żyje albo też, że nie pożyje zbyt długo. Może nawet sprawdza puls. Ciągnie go kilka metrów w inne miejsce, by oddalić się od śladów łopaty. Ale nie ma widocznie czasu, by usiłować je zatrzeć. Biegnie nad jezioro, bierze łódź, wypływa na środek, wrzuca do wody buty razem z łopatą. Wraca na brzeg, wciąga łódź do budki, polewa wszystko wokół wodą. Biegnie do pensjonatu. Akcja jest męcząca, ale on łudzi się, że trudno będzie ją odtworzyć. Łudzi się… Właśnie. Niekoniecznie się na tym zna. Prawdopodobnie nigdy wcześniej nie popełnił zbrodni. Widać, że to amator, ale z głową na karku. Romanowski, niestety, nadal nie potrafił prawie niczego udowodnić. Wiedział, że jego teoria jest w miarę spójna i ma sens. Kiedy wczoraj patrzył na wszystkie czynności wykonywane przez Olgę, jeszcze mocniej utwierdził się

w tym przekonaniu. Obraz uzupełniały poszlaki. Ślady znalezione w łazience, metocard pod łóżkiem, informacje zebrane od gości. Romanowski był więc prawie pewny, jak dokonano morderstwa, ale wciąż nie wiedział, kto go dokonał i dlaczego. Ci ludzie tutaj… Z zamyślenia wyrwał go telefon. Na wypadek gdyby dzwoniła Olga, nie wyłączył dźwięku i teraz komórka ryknęła głosem Pavarottiego, który wyciągał górę w arii ’O sole mio. Suzin zerwał się z łóżka, krzycząc: – Kurwa, cholerny budzik! Całkiem nieźle skomponowało się to z arią. Romanowski pokiwał głową z uznaniem i chwycił telefon. Dzwonił Lubowicz. – No? – rzucił podinspektor krótko. ’O sole mio ucichło, a Suzin opadł z powrotem na łóżko, z kolejnym przekleństwem na ustach. Popukał się znacząco w czoło. – Panie inspektorze? – Do rzeczy. – Tak jest! Pan inspektor lepiej sobie usiądzie. – Leżę w łóżku – wyrwało się Romanowskiemu. – O, naprawdę? O dziewiątej? Ale no tak, przecież pan ma urlop. I jutro Wigilia. I… – Do rzeczy! – powtórzył z irytacją. „Leżę w łóżku”! Gorzej mogłoby to zabrzmieć tylko w wersji rozbudowanej: „Leżę w łóżku z Suzinem”. Nie chciało mu się już tłumaczyć, że nocą znowu biegali po lesie, bo młody gotów jeszcze źle to wszystko zinterpretować. – Dobrze, już… Bo mam dwie kwestie. I dwie na później. Te na później to sekcje Steinera i Marczewskiego. Udało się tak załatwić, że Stachu pokroi… mmm… zbada jednego po drugim. Za jakąś… chwila… godzinę. Po południu będę już coś dla pana miał. Steinera przesunęli na początek kolejki. – Jak to się udało załatwić? I tak powinni go otworzyć trzy dni temu, ale wiadomo. Sytuacja jest, jaka jest. Więc skąd ta zmiana? – Prokurator Socha wydał odpowiednie dyspozycje. – I to właśnie on przy tym będzie? – Tak. Przyjechał do Marczewskiego w lesie, jak go znalazła ta dziewczyna, i dostał teraz papiery Steinera. Przyzna pan, że mogliśmy trafić gorzej. Z Sochą da się pogadać jak z człowiekiem. – Racja. Ale dlaczego nagle zmienił decyzję? – No właśnie… I teraz muszę przejść do tych dwóch pierwszych kwestii. Bo jedna z nich ma tutaj duże znaczenie. Otóż… – Coś już macie, prawda? Informacje o Steinerze? Dlatego Socha się zgodził przesunąć termin sekcji? Lubowicz chrząknął.

– I na pewno pan siedzi? – Tak, ale zaraz mogę wstać. I pojechać do Wschowy. Ale wtedy ty… – Zrozumiałem. Proszę bardzo, oto czego się dowiedzieliśmy od kolegów z Austrii. Dodam, że nie było łatwo, i oni są na nas teraz lekko wkurzeni, bo mieli więcej roboty przed świętami. Heine Steiner dawniej nazywał się Hans Stein. Mieszkał w Wiedniu, ale nie w pobliżu, jak twierdził, knajpy Valenta´s Stamm-Beisl, tylko w znacznie gorszej dzielnicy. Można powiedzieć, że prawie w slumsach. I, niestety, doskonale pasował do otoczenia. To nie był najlepszy czas w jego życiu. Facet pił, ciągle wywalali go z pracy, wdawał się w bójki. Wizerunek nie najświetniejszy. No i… tak się składa, że miał dziecko. Syna. I żonę. Lubowicz zawiesił głos. Romanowski, wbrew zaleceniom młodego policjanta, wstał. – Miał? – zapytał krótko. Dobrze wiedział, że to słowo było tutaj kluczowe. – Tak. Żona popełniła samobójstwo, skacząc z dachu kamienicy, w której mieszkali. Kilka miesięcy po tym, jak zaginęło ich dziecko. Chłopczyk został porwany, ale nikt nigdy nie zgłosił się po okup ani nic. Zresztą dzieci z takich rodzin nie porywa się dla okupu. Jeśli już to… do innych celów. – Jezu! Romanowski oparł się ciężko o ścianę. Tego się nie spodziewał. Owszem, być może właśnie na coś trafili, a jednak… nie cierpiał takich spraw. Mimo wielu lat przepracowanych w policji wciąż kurczył mu się żołądek na myśl o sprawach, w których ofiarami padały dzieci. I oczywiście Lubowicz miał rację. Jeśli Stein pochodził z marginesu społecznego, to jego syna z pewnością nikt nie porwał dla okupu. Romanowski wzdrygnął się. Nie chciał sobie tego nawet wyobrażać. – Rozumiem, że małego nie znaleziono – powiedział cicho. – Nie. Szukano go oczywiście. Na jakimś śmietniku znaleziono wózek. Chyba wszystko zrobiono solidnie i poprawnie. Odciski były zamazane, nie nadawały się do badania. Inne metody, które stosuje się teraz, dwadzieścia kilka lat temu trochę kulały. To był, zdaje się, rok osiemdziesiąty ósmy. Nie znam zresztą szczegółów, bardzo możliwe, że podczas śledztwa popełniono jakieś błędy. A na dodatek… no cóż, ponoć familia Steinów nie sprawiała zbyt dobrego wrażenia. Sąsiedzi składali na nich skargi, dziecko często długo płakało, matka chodziła pijana z wózkiem. Właśnie tak do tego doszło. Matka była pod wpływem alkoholu, wzięła ze sobą wózek i poszła do monopolowego. W nocy czy późnym wieczorem. I zostawiła dziecko pod sklepem… – O kurwa! – Dokładnie tak. Kiedy wyszła, wózka już nie było. Chyba wyczerpało ją poczucie winy i dlatego pewnego dnia postanowiła ze sobą skończyć. Tak brzmiała wersja Steina, ale policja od samego początku podejrzewała, że oni sami coś

swojemu dziecku zrobili. Nie byliby pierwsi. – Nie byliby – zgodził się niechętnie Grzegorz. – Co jeszcze wiesz? – Niewiele. Dziecka nie odnaleziono, Hans Stein zmienił sobie papiery, przemianował się na Heinego Steinera i przeniósł do Salzburga. I jako Heine Steiner zaczął pracować na budowach. Oprócz tego, że lubił wypić, nic się w jego biografii nikomu nie rzuciło w oczy. Pracodawcy na niego nie narzekają. Rodziny nie ma żadnej. Znajomych tylko z pracy. – Dlatego Socha kazał go dać na początek kolejki? – zapytał znowu Grzegorz. – Uznał, że tamto porwanie sprzed dwudziestu ośmiu lat może mieć jakiś związek z ostatnimi wydarzeniami? – Socha najpewniej nie ma pojęcia. Ale po pierwsze – porwanie to dobry pretekst, by szukać czegoś podejrzanego, a po drugie – dzięki temu nie będzie autopsji w Wigilię. No, przynajmniej żadnej zaplanowanej. Stach też się ucieszył, że załatwi wszystko dzisiaj. A pan inspektor… Nie chciałbym panu komplikować życia, ale może warto pomyśleć nad skróceniem urlopu? I zajęciem się tą sprawą oficjalnie? – Dobra, zaraz zadzwonię do naczelnika. A ty trzymaj rękę na pulsie. Jeśli będziesz miał jakieś nowe wiadomości z Austrii, informuj mnie. Jest jeszcze coś, co powinienem wiedzieć? – Sabina Malanowska… Grzegorz ożywił się. – Tak? – Niedobrze to wygląda. Malanowska jest częstą pacjentką psychiatryka. – Którego? – W Gorzowie Wielkopolskim. Tam ich skierowano. – Co jej jest? – Schizofrenia. Ponoć dobrze reaguje na leki i terapię, ale w momentach zaostrzenia choroby nie wygląda to najlepiej. Ma skłonność do agresji, autoagresji, napady niekontrolowanej złości, omamy, zaniki pamięci. Rzeczywiście rzuciła się na swoją poprzednią pielęgniarkę. Rozdrapała jej twarz tak bardzo, że konieczne było szycie. Dziewczyna została oszpecona i zamierzała skierować sprawę do sądu, ale z jakiegoś powodu tego nie zrobiła. Przypuszczalnie Malanowski dał jej pieniądze. Może dlatego oszczędza na wszystkim, łącznie z personelem. – Dlaczego Sabina jest tu teraz? – Wziął ją na święta. Leży w łóżku najpewniej dlatego, że jeszcze w szpitalu złapała jakiegoś wirusa i ciągle się kuruje. Malanowskiemu to chyba na rękę. Nie łazi po pensjonacie… – Bardzo szlachetnie, że zabrał ją ze szpitala akurat teraz, choć przecież ma gości i mnóstwo pracy. – Podobno… jest w porządku. Malanowski. Dba o nią i w ogóle. Odwiedza.

Przeżywa to wszystko. Idealny materiał na męża, tylko że miał strasznego pecha. Ale się nie poddaje. Dzwoni, pyta, przejmuje się… A w międzyczasie sypia z pielęgniarką, pomyślał Romanowski. Ostatecznie – musi mieć swoje potrzeby, trudno mu się dziwić. Podinspektor przypomniał sobie słowa Suzina: „Zabiłby dla niego, gdyby tylko wiedział kogo”. Czy to rzeczywiście było to? A jeśli nawet – czego i kogo dotyczyło? – Panie inspektorze? – Tak? – Jakieś pytania? – Na razie nie. Ale pracuj dalej, nie rób sobie jeszcze wolnego. – Ja to mogę nawet jutro, wie pan? Jakoś nie mam ochoty jechać do Krakowa. Cała rodzina zwali się na kolację wigilijną i znowu się zacznie gadanie, że tyle ładnych wolnych dziewczyn w mieście, jakaś Hania z Instytutu Antropologii i Ula z filologii angielskiej… Moi rodzice znają same takie – z doktoratami, w okularach i w ogóle. To nie na moje nerwy. Już chyba wolę tropić mordercę. A nawet oglądać ze Stachem te jego śledziony… – W takim razie przejrzyj ponownie życiorysy wszystkich z pensjonatu. Może jest coś, czego jeszcze nie wiemy, a powinniśmy. – Już nawet zacząłem. – Świetnie. – Zadzwonię, jak będzie raport od Staszka. – Dzięki. Romanowski rozłączył się i spojrzał na Suzina, wciąż przykrytego po uszy kołdrą. – Rusz dupę – mruknął. A potem wybrał numer do naczelnika. Przecież i tak nie przyjechał tu na urlop. Poza tym musiał jeszcze przekonać jakoś szefa, że Suzin sprawdzi się w roli konsultanta… 28.

Olga, w ciepłych spodniach i swetrze z wysokim golfem, zeszła do hallu. Kichała i pokasływała, ale nie miała zamiaru leżeć w łóżku. A już na pewno nie po tym, co się wydarzyło niedawno w jej pokoju. Wciąż widziała przed oczami twarz Sabiny Malanowskiej, której wyraz zmieniał się jak w kalejdoskopie. Od zagubienia i lekkiej nieporadności do bezgranicznej wściekłości. Ona była jak opętana. Olga widziała już ludzi, którzy ze złości tracą panowanie nad sobą. W jej rodzinnej wsi jeden z sąsiadów dowiedział się kiedyś, że żona zdradza go z mężczyzną, który w okolicy posiadał najwięcej krów. Gonił tę biedną kobietę, ściskając w pięści rozbitą butelkę, i wrzeszczał przy tym aż do całkowitego zdarcia strun głosowych. Słyszeli go chyba na samym zamku Książ. Zsiniał, zapluł się

i wyglądał, jak gdyby miał za moment zejść na zawał. I może tak byłoby lepiej dla jego żony… Uciekała przed nim dzielnie, pobiegła do kochanka, za nią wściekły mąż, a za mężem cała wieś, łącznie z księdzem, który zdążył jakimś cudem zabrać ze sobą kropidło. Najprawdopodobniej umoczył je wcześniej w wodzie święconej i kiedy dopadł furiata, chlusnął mu porządnie w twarz, po czym powtórzył to samo względem małżonki, bądź co bądź, wiarołomnej. Miło, że najpierw „poświęcił” tego faceta, a dopiero później kobietę. Oldze zawsze się wydawało, że w Kościele hierarchia grzechów jest dość jasno ustalona i cudzołóstwo jest wyżej na czarnej liście niż przemoc fizyczna. Ale może nie wszyscy tak uważali. W każdym razie skończyło się nie najgorzej. Żona z kochankiem, który sprzedał mleczną fermę, wyjechali ze wsi, wśród gniewnych pomruków i złorzeczeń, ale najwyraźniej bardzo szczęśliwi, a mąż został i przez kilka miesięcy każdy klepał go po plecach. Olga doskonale pamiętała tamto wydarzenie. Wyraz twarzy tego mężczyzny, kiedy biegł przez wieś z butelką w ręku. Wściekłość. Bezgraniczna, absolutna wściekłość, która zmienia człowieka w potwora. Mimo to… Sabina była inna. Także wściekła, ale jak gdyby nagle zmieniona. Mariola sugerowała chorobę psychiczną, nie wymieniła jednak konkretnej nazwy. Olga wiedziała jedno – przestraszyła się. Nie miała wątpliwości, że Sabina w tamtej jednej chwili byłaby zdolna do morderstwa. Do zaatakowania kogoś bezwzględnie i brutalnie, skrzywdzenia go, przy jednoczesnym braku zrozumienia, co właściwie zrobiła. Czy ona w ogóle mogła być tego świadoma? Krzyczała, żeby się „pierdolili”, bo i tak to robią, że są tacy jak wszyscy. Malanowski sypiał z Mariolą i ona o tym wiedziała. Zauważyła coś, a może po prostu odgadła prawdę. W każdym razie wiedziała. Nie utraciła więc do końca zdolności logicznego rozumowania i obserwacji. Była w stanie… Byłaby… Czy na pewno? Czy Sabina Malanowska byłaby w stanie zaplanować morderstwo? Przyłożenie kłusownikowi nie wyglądało na zbrodnię zaplanowaną, ale już utopienie Steinera jak najbardziej. Wymagało chłodnej kalkulacji. A Sabina była jak żywioł. Jak wrzątek na ogniu, który wprawia w ruch cały garnek. Olga otrząsnęła się z całkiem świeżych wspomnień. Odbierały jej energię. Skierowała się do jadalni, by napić się gorącej kawy, może nawet herbaty z miodem i cytryną. Później zamierzała udać się do chłopaków, choć przeczuwała, że oni zaczną jej szukać wcześniej. Dzień jeszcze się dobrze nie zaczął, a ona już miała wszystkiego serdecznie dość. Powinna jakoś dotrwać do kolejnego zmierzchu i wolała to zrobić w towarzystwie Romanowskiego i Suzina. Jadalnia świeciła pustkami. Dziesiąta była tą dziwną godziną przestoju, kiedy czas na chwilę zwalniał i przestrzenie się wyludniały. Ranne ptaszki zjadły już śniadanie i pofrunęły do swoich zajęć, a śpiochy jeszcze nie zdążyły się doprowadzić do porządku. Zwłaszcza teraz i tutaj, gdzie nic nie było normalne w powszechnym rozumieniu tego słowa. Olgę ucieszyła ta pustka. Zaparzyła kawę

i wypiła ją pospiesznie, choć małymi łykami, by nie sparzyć sobie podniebienia. Poczuła w żołądku przyjemne ciepło. Pod wpływem kofeiny ciśnienie wzrosło i krew zaczęła krążyć szybciej, ale ją ogarnął spokój. Odstawiła filiżankę i spojrzała w okno. I… to by było na tyle. Odzyskany przed kilkoma minutami spokój ulotnił się tak szybko, jak się pojawił. Ktoś był na zewnątrz. I usiłował zajrzeć do jadalni. *** Nie wiedziała, dlaczego to zrobiła. Zadziałał impuls. Olga oderwała wzrok od szyby i zdecydowanym krokiem wyszła z jadalni. W hallu zawahała się na moment, po czym zerwała z wieszaka kurtkę Malanowskiego, tak zwaną dyżurną, którą wkładał zawsze wtedy, kiedy musiał na chwilę wyjść na zewnątrz. Pchnęła drzwi. Z bijącym sercem przeszła przez werandę i zbiegła po schodkach. Wiedziała, że musi minąć okno w pokoju Grzegorza i Wojtka, skręcić za róg i pokonać kilka kolejnych metrów między gęstymi krzewami, by dojść do okien jadalni. Po drodze było jeszcze jedno, tym razem wąskie, okno. Łazienka, w której utopił się Steiner. Olgę przeszedł dreszcz. A przecież była już w tej łazience, oglądała ją od wewnątrz. Teraz jednak porwała się na coś, co nie wiadomo, jak się zakończy. Ten mężczyzna przy szybie… Mógł być niebezpieczny. Mógł… Wbiła pięści do kieszeni kurtki Malanowskiego. – Niech to szlag – mruknęła pod nosem. Przeszła pod oknami Romanowskiego i Suzina, minęła feralną łazienkę i skręciła za róg. Narzuciła sobie kaptur na głowę i wcisnęła nos w kołnierz. Było zimno i ślisko. Pociągnęła nosem i zwalczyła chęć, by zakasłać. Weszła w zarośla. Malanowski dbał o teren wokół domu, ale widocznie nie zdołał zapanować nad wszystkim. Pod oknami kuchni i jadalni rosła prawdziwa dżungla. Olga pochyliła się i rozgarnęła gałęzie. Był tam nadal. Mężczyzna w ciemnym, grubym płaszczu. Chuchał na szybę i najwidoczniej usiłował coś dojrzeć. Kogoś. Olga zastygła w bezruchu. Człowiek przy oknie również nie wykonywał skomplikowanej sekwencji czynności. Miała wrażenie, że sam nie wie, co właściwie próbuje osiągnąć. I wtedy wydarzyła się rzecz najgłupsza z możliwych. Trzasnęła gałąź. Potem druga. Ktoś się odezwał. Głośno, blisko. Bez skrępowania i z kompletną nieświadomością powagi sytuacji. Dobierając słowa z porażającą swobodą. – Jasna dupa! Olga, dlaczego łazisz po tych cholernych krzakach?! Za jej plecami wyrósł Suzin. Obróciła się ostrożnie, bojąc się nawet oddychać. Nie wiedziała też, co bardziej wstrząsnęło Suzinem. Jej widok w krzakach o poranku czy raczej fakt, że miała na sobie o cztery rozmiary za dużą kurtkę, którą Malanowski dawno już powinien ofiarować jakiemuś rybakowi. Albo lepiej od razu wyrzucić na śmietnik.

Każda możliwa reakcja byłaby w tej sytuacji bezsensowna. Czas stanął. Olga syknęła. Mężczyzna spod okna obrócił się na pięcie. Suzin wreszcie go zauważył. Ale zanim zdążył cokolwiek zrobić, tamten rzucił się do ucieczki. Suzin puścił się za nim między drzewa, w głąb lasu. Nie wyglądało to dobrze. Olga również chciała biec, ale kiedy wreszcie udało jej się wziąć głębszy oddech, zaniosła się długo wstrzymywanym kaszlem. Gdy się uspokoiła, pobiegła w przeciwnym kierunku – do pensjonatu i do pokoju Romanowskiego. Nikogo nie zastała. Wycofała się do wąskiego korytarza i zdrętwiała, kiedy usłyszała szum wody. Ktoś był w łazience. I brał kąpiel. Ostatecznie nic w tym dziwnego, od tego były przecież łazienki. Ale… Olga szarpnęła za klamkę. W łazience było gorąco i parno. Na podłodze leżała zwinięta piżama. Znała ją. Należała do Grzegorza. Olga przeniosła wzrok na wannę. Nie wiedziała, czy właśnie dostała zawału, czy też miało to dopiero nastąpić, ale coś zakłuło ją w klatce piersiowej tak mocno, że zgięła się wpół. A przecież nie mogła pozwolić sobie teraz na słabość. Łapczywie zasysając powietrze, skoczyła ku wannie. – Grzegorz! – wrzasnęła. – Grzegorz!!! Na pewno tam był. W wodzie. A raczej pod wodą. 29.

Olga była zapłakana i zasmarkana, a wyraz jej twarzy naprawdę go przeraził. Przez chwilę nie mógł wykrztusić ani słowa. Między innymi dlatego, że prawie się utopił. Ale nie to było teraz najważniejsze. – O… odbiło ci? – zapytał wreszcie, choć na usta cisnęły mu się inne słowa. Przede wszystkim na „k” i na „p”. – Ja… myślałam… Boże! Co to za popieprzone miejsce? Sama niedługo wyląduję w jakimś cholernym psychiatryku. Myślałam, że… I wtedy zrozumiał. Myślała, że ktoś go ukatrupił, a on po prostu schował głowę pod wodę. Chciał zobaczyć, o ile podniesie się poziom. Zrobił to dość gwałtownie i trochę nachlapał. Może nawet chciał na chwilę odciąć się od tego wszystkiego. Pod powierzchnią słychać było tylko przyjemny szum. A później ktoś mocno szarpnął go za ramię. Romanowski rozwarł powieki, zobaczył taflę zmętnionej wody i wykrzywioną twarz, otworzył usta i do gardła wlała mu się gorąca ciecz z mdlącym posmakiem mydlin. Jeszcze się nią krztusił. I na cholerę mu była ta kąpiel? Kazał Suzinowi ruszyć dupę, a on powiedział, że musi wysłać dwa maile. Dlatego Romanowski postanowił się w tym czasie wykąpać… W wannie Steinera. Idiota! Mógł przewidzieć, że coś na pewno

się stanie. Olga klęczała przy wannie i mazała się dalej. – Przepraszam… ja tylko… – W porządku – mruknął. Oczywiście nic nie było w porządku, ale Olga w takim stanie wciąż wzbudzała w nim przerażenie. Odzwyczaił się już od pocieszania kobiet, a poza tym miał obecnie dużo ważniejsze sprawy na głowie. Wyciągnął dłoń i chciał ją poklepać po ramieniu, na szczęście jednak w porę się zorientował, że jest mokry. Mruknął jeszcze niewyraźnie coś, co – miał nadzieję – zabrzmiało pokrzepiająco. I wtedy znowu stała się rzecz dziwna. Olga zerwała się na równe nogi, podbiegła do okna, otworzyła je na oścież, wychyliła się tak, że prawie wypadła na zewnątrz, na powrót się wyprostowała, zatrzasnęła okno, pognała do drzwi, które zostawiła otwarte – Romanowski również dopiero teraz sobie to uświadomił – je także zatrzasnęła, po czym stanęła nad wanną i wyrzuciła ramiona do góry. – Suzin goni po lesie jakiegoś kolesia! Wyłaź! Romanowski, niewiele myśląc, wstał. Olga krzyknęła i zamknęła oczy. Romanowski spuścił wzrok i natychmiast klapnął na powrót do wody. Rzecz jasna – nie włożył kąpielówek, bo jakoś nie spodziewał się tutaj gości. Olga zakołysała się na piętach. Nadal nie otwierała oczu. – Jest aż tak źle? – wymamrotał, sięgając po ręcznik. Miała dwadzieścia sześć lat, a on czterdzieści pięć. Trudno było się łudzić, że zrobił na niej wrażenie. Niby faceci są jak wino, znał tę teorię, ale… – Nie zdążyłam się przyjrzeć – powiedziała i wzruszyła ramionami. Odwróciła się od niego i wyszła z łazienki. Spotkali się po kilku minutach na korytarzu. Romanowski ubrał się pospiesznie, wpadł do pokoju, naciągnął na mokre włosy czapkę, a na ramiona narzucił kurtkę. Po chwili biegli już w las. – Co ty masz na sobie? – wydyszał, zerkając na kurtkę Olgi, która wyglądała tak, jak gdyby służyła jakiemuś rybakowi jeszcze w latach osiemdziesiątych. – Kurtkę Malanowskiego. Zabrałam z wieszaka – odpowiedziała i streściła mu pobieżnie, co wydarzyło się pod oknami jadalni. Biegła z trudem i raz po raz przystawała, bo bardzo męczył ją kaszel. Wreszcie Romanowski zatrzymał się i złapał Olgę za łokieć. – Wracaj. Nie mogę patrzeć, jak się dusisz. Posłała mu spojrzenie, które nazwałby „ostrzegawczym”. – Nie ma mowy! Skąd wiesz, w którym kierunku biec? – A ty wiesz? Zawahała się. – Nie bardzo. – Właśnie. – Ale przecież nie możemy go tak zostawić, on… on… On przyszedł pod

jadalnię. Ostatnie zdanie wypowiedziała powoli, mrużąc oczy. Cofnęła się o krok. – Ufasz mu? – zapytała nagle. – To chyba nie jest dobry moment, by… – Przyszedł pod jadalnię, kiedy był tam ten facet, który zaglądał przez szybę. Akurat wtedy. Wiedział, że się kąpiesz. Co ty mówiłeś? Że co zamierzał zrobić? – Wysłać maile, ale… – Tak! Wysłać maile. Ty poszedłeś się kąpać, on miał wysłać maile, pod jadalnią czyhał jakiś obcy podejrzany facet, a Suzin akurat wtedy… Olga podskoczyła. Gdzieś za nią dało się słyszeć męskie głosy. Jeden podniesiony. Romanowski zasłonił Olgę plecami. Żałował, że nie wziął broni, która nadal spoczywała w walizce pod łóżkiem. Po chwili ich oczom ukazały się dwie sylwetki – obcego mężczyzny w grubym wełnianym płaszczu i Suzina we własnej osobie. Ten w płaszczu szedł przodem i miał uniesione ręce. Wyglądało to tak, jak gdyby Suzin go popychał. Romanowski z trudem przełknął ślinę. Olga szarpnęła się za jego plecami. Kiedy mężczyźni podeszli bliżej, widać było wyraźnie, że ten w płaszczu ma rozbity nos. Suzin wreszcie zauważył Romanowskiego. – Grzechu, zobacz, co tu mam. Podglądacza. Przypadek? Nie sądzę. Suzin popchnął mężczyznę w stronę podinspektora. Olga wychynęła zza jego pleców i głośno kichnęła. – Trochę go trzasnąłem – wyjaśnił przepraszająco Suzin. – Przepraszam, ale okropnie się rzucał. A dokładnie – sam mi najpierw przyłożył. O tu. – Wskazał siniak pod okiem, który dopiero zaczynał nabierać kolorów. Mężczyzna w płaszczu złapał się za nos, po czym wydobył z kieszeni chusteczkę i wytarł sobie krew z podbródka. Grzegorz jęknął cicho. Olga nie odzywała się ani słowem. Widać jej teoria spiskowa upadła w zaistniałej sytuacji. I dobrze. Nie miał ochoty wyjaśniać, że sam ściągnął tu Suzina i jego ewentualne zamieszanie w morderstwo byłoby nieprawdopodobnym zbiegiem okoliczności. Zdesperowanym kobietom niekiedy bardzo trudno coś wytłumaczyć. Zerknął na mężczyznę w płaszczu. Nie wyglądał na zadowolonego. Suzin pochylił się i oparł dłonie na kolanach. – Skurczybyk. Niezłe ma tempo. Biegasz w maratonach? – Spierdalaj, chuju. Romanowski wzdrygnął się. Po pierwsze nie lubił słowa na „ch”. Po drugie teraz już wiedział na pewno, że z tego będą kłopoty. Facet śmierdział forsą i sprawiał wrażenie kogoś, kto przywykł do dyktowania warunków. Suzin rozłożył ręce. – Mówiłem? Jest agresywny. – Agresywny to ja dopiero będę, kiedy…

– Podinspektor Grzegorz Romanowski, Komenda Powiatowa Policji we Wschowie – wtrącił się Grzegorz pospiesznie. – Zaszło tu chyba jakieś nieporozumienie. Mężczyzna w płaszczu zamarł. – Pan jest z policji? Ale… Wy chyba żartujecie? Kurwa, co to ma być? Wariatkowo na odludziu? Romanowski ponownie się wzdrygnął. Słowa na „k” używał coraz częściej, ale nadal niechętnie, a poza tym nieznajomy z zakrwawionym nosem prawie trafił w sedno, jeśli chodzi o wariatkowo. Postanowił na razie pominąć tę kwestię. – Tak. Widzi pan, mamy tutaj mały problem. Stąd być może gwałtowna reakcja mojego kolegi, za którą przepraszam. – To on mnie pierwszy walnął! – zaprotestował Suzin, wskazując ponownie swoje limo. – Ale ty na mnie, popaprańcu, naskoczyłeś! – A ty uciekałeś spod okna! Dlaczego? Skoro nic nie masz na sumieniu?! – Bo ja… – Mężczyzna w płaszczu się zająknął. – Właśnie – przyłączył się Romanowski. – Muszę zapytać, co pan tutaj robił. Koleżanka i kolega twierdzą, że dziwnie się pan zachowywał, a w zaistniałej sytuacji musimy zachować ostrożność. Był naprawdę dumny z tej wypowiedzi. Uważał, że zabrzmiała profesjonalnie. Nawet mężczyzna w płaszczu nie wyglądał już tak, jak gdyby miał do czynienia z bandą smarkaczy i amatorów. Wytarł ponownie nos i zwinął chusteczkę w kulkę. – Co tu się wyprawia? Może ktoś mi łaskawie powie? Jego rzeczowy ton wszystkich zbił z pantałyku. Suzin, wciąż lekko zirytowany, tupał nogą, a Olga trącała butem szyszkę. Romanowski westchnął. – Byłoby miło, gdyby pan się chociaż przedstawił. Nieznajomy powiódł wzrokiem po całej trójce. W końcu wcisnął dłoń do kieszeni i wyszarpnął z niej portfel, z którego wydobył dowód tożsamości. Wtedy właśnie Romanowski przestał się łudzić, że oto ma przed sobą mordercę Steinera. Nie wierzył w to od samego początku, ale miło było na chwilę uczepić się nadziei. Mężczyzna wetknął mu do rąk dokument i prawie przy tym prychnął. – Krzysztof Żukowski, do usług – wycedził. – Jestem ścigany jakimś listem gończym? Romanowski obejrzał dowód i oddał go właścicielowi. Nie minęła nawet minuta, kiedy poukładał sobie to wszystko w głowie. Krzysztof Żukowski musiał być mężem Klary. Mniej więcej pasował do niej wiekiem i… wyglądem. Drogie ciuchy, nienaganna fryzura, nonszalancja i pewność siebie cechująca ludzi bogatych. Właściwie powinien od razu to sobie skojarzyć. Niemniej obecność tego człowieka pod oknem jadalni, w charakterze intruza i podglądacza, o czymś

świadczyła. O tym mianowicie, że Klara przybyła tutaj, nie informując o niczym męża. A on jej szukał. I ją znalazł. Teraz wpatrywał się w Romanowskiego nieprzeniknionym wzrokiem. Należały mu się jakieś wyjaśnienia. – Widzi pan – zaczął podinspektor, zerkając na swoich towarzyszy, którzy nadal nie zamierzali przyjść mu na ratunek – mamy tutaj delikatną sytuację. Jeden z gości pensjonatu się utopił. Człowiek w płaszczu zbladł. – W jeziorze? – Nie, w wannie. – Pan żartuje? – Chciałbym. I tak się składa, że nie koniec na tym, bo w okolicy inny nieszczęśnik oberwał łopatą. Nieco za mocno, by wyjść z tego cało. Zapadła cisza. Grzegorz chrząknął. – Jak rozumiem, nie miał pan z tymi wydarzeniami nic wspólnego? Przepraszam, ale muszę zapytać. W końcu zakradł się pan pod okno jadalni i zachowywał dość dwuznacznie… Ponownie zapadła cisza. Tym razem przerwała ją Olga. Szturchnęła Suzina w ramię, niespodziewanie i tak mocno, że się zatoczył i wpadł na drzewo. – W takim razie co ty robiłeś pod jadalnią? – zapytała z wyrzutem. – Oszalałaś? Zobaczyłem cię przez okno. Żałuj, że siebie nie widziałaś! Nie dość, że skradałaś się jak w parodii filmów gangsterskich, to jeszcze miałaś na sobie… ten dziwny sztormiak. Przestraszyłem się. Olga nie raczyła tego skomentować. Romanowski pokręcił tylko głową, Suzin parsknął, a mężczyzna w płaszczu wyglądał na szczerze zmartwionego. – Ja… nie wiedziałem, że tak się sprawy mają. Po prostu szukam żony. To skomplikowane. Czy ona tutaj jest? Ma na imię Klara. Klara Żukowska. – I nie mógł pan po prostu do niej zadzwonić? – Oczywiście dzwoniłem. Ale ona nie odbiera. Chyba w ogóle nie wzięła ze sobą telefonu. Już mówiłem, to skomplikowane. – Mhm. I nie mógł pan wejść normalnie, jak człowiek, do hallu i… – Ochrona danych osobowych. Żaden szanujący się hotelarz czy właściciel pensjonatu nie udzieli informacji na temat swoich gości. – Ale warto próbować. Zawsze może pan trafić na kogoś nieszanującego się. – To… – Skomplikowane, wiem. I dlatego wolał się pan skradać? Mężczyzna wbił wzrok w swoje buty. Z czerwonymi strupami pod nosem i załzawionymi oczami wyglądał żałośnie. – Nic jej nie jest? – zapytał cicho. Romanowski pokręcił głową. Ostatecznie on sam nie był szanującym się

hotelarzem i nie musiał pilnować, by dane personalne gości pozostały tajne. A zresztą miał pewność, że jeśli Żukowski przyjechał do tej dziury i wystawał jak idiota pod oknem, to musiał już wiedzieć, gdzie jest jego żona. – Czy ona… – odezwał się znowu tamten – z kimś tu przyjechała? Domyślam się, że tak, i nawet z kim, ale… – W to już nie wnikam – odparł Grzegorz bezlitośnie. – Proszę ją zapytać. – Ale ona… – Porozmawiam z nią. I niech pan może nie wspomina o tym, że jestem policjantem. Za kilka godzin i tak wszyscy się dowiedzą, nie ma powodu, by psuć im niespodziankę. – To ona… oni… nikt? Jasne, nic nie powiem – zapewnił wreszcie, pociągając nosem. Nie próbował nawet udawać, że cokolwiek rozumie. Cała czwórka ruszyła w stronę pensjonatu. Olga szła przodem, za nią Romanowski, dalej Żukowski, a na końcu Suzin, naburmuszony, ponieważ zupełnie nie wyszła mu akcja ujęcia podejrzanego. Kiedy dotarli do celu, Grzegorz nakazał wszystkim pozostać w hallu, a sam udał się na górę. Na szczęście zastał Klarę w pokoju. Pokrótce wyjaśnił, w czym rzecz, i z konsternacją obserwował, jak budzi się w niej gniew. Skinęła głową na znak, że owszem, porozmawia z mężem, po czym popędziła na dół tak szybko, że ledwie dotrzymał jej kroku. A kiedy stanęła przed Żukowskim, w okamgnieniu zacisnęła dłoń w pięść i wyprowadziła cios. Oczywiście w nos. Romanowski przypomniał sobie słowa Olgi, którymi opisała Klarę: „Jedna z tych osób, których nie potrafię wyobrazić sobie krzyczących i rzucających talerzami”. No… czasem można się jednak w życiu pomylić. A dla Żukowskiego to naprawdę nie był najszczęśliwszy dzień. *** W hallu wywiązała się awantura. O dziwo – Klara, która pobiła swojego męża, a także sam poszkodowany, wzięli w niej udział całkiem niespodziewanie. Romanowski był pewien, że na rękoczynach się skończy, bo Żukowski wydawał się na tyle zaskoczony zachowaniem żony, by odpuścić sobie próbę podjęcia rozmowy. Jęczał jedynie, z bólu i na skutek doznanego szoku, a ona tupała gniewnie nogą. Wokół nich zjawiło się natomiast kilka przypadkowych osób, zupełnie niezorientowanych w sytuacji, ale chętnych, by zabrać głos. Pierwszy był Nowak. Na widok zakrwawionego mężczyzny przeżegnał się, wzniósł oczy ku niebu i zaczął klarować, że każdy problem da się rozwiązać, jeśli tylko pokłada się ufność w Bogu, i wcale nie trzeba stosować przemocy. Bardzo słusznie. Co do Boga każdy mógł mieć oczywiście własne zdanie, ale na pewno poza rękoczynami istniały inne, pokojowe sposoby rozwiązywania konfliktów. Romanowski prawie poklepał

Nowaka po plecach jak dobrego kumpla. Niestety – jego przemowa nie zrobiła wrażenia na Żukowskich. Klara patrzyła na swojego męża ze złością, a on trzymał się za nos i mamrotał, że musi pojechać na pogotowie, bo coś mu chrupie. Jako druga przybyła na miejsce Grażyna Kranz z zabandażowanymi dłońmi, bardzo zaskoczona sceną, która rozegrała się w hallu. Po chwili jednak na jej twarzy pojawił się dziwny wyraz, będący chyba mieszaniną zrozumienia i podziwu. Skinęła głową i stanęła za plecami Klary, wyprostowana dumnie jak posąg średniowiecznego króla. Nie wygłosiła mowy o bezkrwawych porozumieniach i Bogu. Wręcz przeciwnie – rzuciła lakonicznie, nie zwracając się do nikogo konkretnego, że „niektórzy to sami się proszą”. Romanowski przypomniał sobie, że przecież ona ma podobne doświadczenie na swoim koncie. Na szczęście Krzysztof Żukowski nie padł na miejscu trupem. Co najwyżej nie będzie już taki przystojny… Radek Inglot i Potoccy zjawili się w hallu jednocześnie. Inglot uśmiechnął się ironicznie, Dagmara Potocka sprawiała wrażenie żywo zainteresowanej sytuacją, a Olivier przeczesał nerwowo włosy, burząc swoją modną fryzurę à la „żul spod budki z piwem”. Krzysztof Żukowski posłał wrogie spojrzenie najpierw jemu, a później poloniście, który wciąż krzywo się uśmiechał. Wskazał tego drugiego zakrwawionym palcem. – To ten? – warknął do żony. – Bardzo w twoim typie! Zupełnie jak tamten mały skurwiel z domu kultury! Dlaczego jego tu nie ma? Znudził ci się?! Klara poderwała się, ponownie uniosła zaciśniętą pięść i rzuciła się na męża, który w porę zasłonił się przed ciosem. Romanowski skoczył ku niej i złapał ją za ramiona. Grażyna Kranz krzyknęła: „Ha!”, Inglot cicho parsknął, Dagmara przyłożyła dłoń do ust, Olivier rozczochrał się jeszcze bardziej, a Nowak znów się przeżegnał. Klara się szarpnęła. – I kto to mówi? No? Kto?! Ty zacząłeś! Mam uwierzyć, że to koniec? Ta blond kurwa nadal z tobą pracuje! Romanowski mimowolnie przymknął oczy. Padły słowa na „k” i na „s”, i w dodatku wypowiedzieli je ludzie, którzy na co dzień posługują się zapewne innym językiem, więc sprawa była poważna i w grę wchodziły emocje. Krzysztof miał swoją „blond kurwę”, a Klara „małego skurwiela z domu kultury”. Stąd najprawdopodobniej wynikły wszelkie nieporozumienia między nimi. I choć Żukowski naprawdę wyglądał tak, jak gdyby potrzebował lekarza, a Żukowska, jak gdyby nie wyczerpała jeszcze wszelkich pokładów agresji, Romanowski dowiedział się jednej ważnej rzeczy. Żadne z nich nie było zamieszane w morderstwo Steinera. Oczywiście i jedno, i drugie mogło mieć z tym człowiekiem jakieś tajemne porachunki, ale podinspektor szczerze w to wątpił. Ich problemy dotyczyły zupełnie innej sfery życia. W hallu wreszcie zjawił się także sam Malanowski, i Romanowski wtedy

dopiero uświadomił sobie, że nie słychać kolęd. Właściciel pensjonatu nie miał widać głowy do pilnowania tej sprawy po porannych wydarzeniach. Malanowski stanął jak wryty, oparł dłonie na biodrach i wpatrzył się w grupę ludzi zebranych wokół Żukowskich. Klara wciąż szarpała się w uścisku podinspektora, a Krzysztof miał już teraz krew rozmazaną prawie na całej twarzy. Malanowski otworzył usta i zacharczał. – Czy… – zatoczył dłonią. – Czy ja powinienem o czymś wiedzieć? W tej właśnie chwili na szczycie schodów pojawili się Chojnaccy. Zeszli pospiesznie na dół i starszy dopadł do zakrwawionego Żukowskiego. Młodszy stanął z boku i ograniczył się do: „O ja pier…”. Romanowski powiódł wzrokiem po wszystkich zebranych, łącznie z Olgą i Suzinem, którzy przycupnęli w kąciku i nie odzywali się ani słowem. Kto z nich zabił? Kto był do tego zdolny? Nawet jeśli skreślił z listy Klarę Żukowską, zostawało mu jeszcze całkiem spore grono podejrzanych. Każdy wyglądał zwyczajnie. Miał zwyczajne problemy. Czego o nich nie wiedział? Chojnacki dźwignął się z kolan i wytarł dłonie w spodnie. Zerknął z niesmakiem na przybrudzony krwią materiał i próbował sprawiać wrażenie, jak gdyby go to nie obeszło. – Musi pojechać na pogotowie – orzekł zdecydowanym tonem. – Cały nos mu lata, trzeba to poskładać i zapisać leki. Jeszcze nie zaczął tak naprawdę wyć z bólu. Chyba tylko w wyniku szoku. Ja przepraszam, ale… co to jest za miejsce? Czy takie rzeczy są tutaj na porządku dziennym? Ja tylko chciałem spędzić z synem święta z dala od wielkiego miasta. A tymczasem… doprawdy… aż brak mi słów. Malanowski zaczerwienił się i postąpił do przodu. – Bardzo państwa przepraszam. Nie spodziewałem się… Klara Żukowska oswobodziła się wreszcie z uścisku Romanowskiego i uniosła rękę. Malanowski umilkł. – To ja przepraszam – powiedziała z godnością. – Nie mam zielonego pojęcia, o co chodzi z tymi wszystkimi nieboszczykami, ale zapewniam, że nic mnie z nimi nie łączy. Ja również przyjechałam tutaj, by spędzić w spokoju święta. I zastanowić się nad przyszłością. – Przyszłością z tym skurwielem z domu kultury? Czy to ten tutaj jest twoją nową zdobyczą? – wysyczał znowu Żukowski, machając ręką w stronę Inglota. Polonista w końcu stracił cierpliwość. – Nie wiem, kim jest skurwiel z domu kultury, ale ja z pana żoną nie mam nic wspólnego – zapewnił, siląc się na spokój. Musiał mieć nerwy ze stali. – Przyszłością tak ogólnie – weszła mu w słowo Klara, nie patrząc na męża. – A za tego pana niestety nie odpowiadam. Nie jest moim synem, potrafi za siebie decydować. Przykro mi tylko, że narobił takiego zamieszania. Ale za swoje

zachowanie nie mam zamiaru przepraszać. To powiedziawszy, utorowała sobie drogę w kierunku schodów i po chwili zniknęła na półpiętrze. Zapanowało kłopotliwe milczenie. Romanowski potarł powieki, po czym zerknął na Suzina. – Wojciech zawiezie pana na pogotowie – zwrócił się do Żukowskiego i natychmiast tego pożałował. Wszyscy obrócili się teraz ku niemu z nowym zainteresowaniem. Źle się zachował. Jak gdyby czymś lub kimś tu dowodził. Ale przecież nie mógł pozwolić, by jakaś osoba z tego wesołego grona wybrała się teraz na wycieczkę. Musiał coś wymyślić. – A dlaczego akurat Wojciech? – odezwała się Dagmara. Imię „Wojciech” wymówiła z przekąsem. Romanowski zawahał się. Oczywiście obudził w nich podejrzenia. W takiej sytuacji było to nieuniknione. O dziwo – z pomocą przyszedł mu mąż Klary. – A tak, pan Wojciech – mruknął, wciąż ściskając się za czubek nosa po tym, jak Chojnacki wepchnął mu w obie dziurki tampony z chusteczek higienicznych. – Spotkaliśmy się przed pensjonatem, zanim… to wszystko się wydarzyło. Będę wdzięczny za pomoc. Suzin posłał mu uśmiech tyleż czarujący, co wymuszony. Na pewno nie miał teraz ochoty nigdzie jechać, i to z facetem, któremu obił gębę jako pierwszy. Poszedł jednak dzielnie po kluczyki do samochodu i wkrótce obaj opuścili pensjonat. Atmosfera oczyściła się jedynie odrobinę. Wszyscy wciąż popatrywali podejrzliwie na Romanowskiego, Dagmara sprawiała teraz wrażenie rozczarowanej, Olivier wyglądał tak, jak Szopen musiał wyglądać tuż po przebudzeniu, Nowak zadumał się, najpewniej nad panoszącym się po świecie złem, Kranz uśmiechała się złośliwie, Inglot był po prostu zdumiony, starszy Chojnacki zniesmaczony, a młodszy nieco rozbawiony. Największe wrażenie na Romanowskim zrobił jednak Malanowski, na którego twarzy malował się wyraz rezygnacji. Dla niego to również nie był najszczęśliwszy dzień w życiu. Romanowski wzruszył ramionami i skierował się do swojego pokoju. Kiedy mijał Olgę, ich spojrzenia się skrzyżowały. Wiedział, że niedługo się u niego zjawi. 30.

Olga miała ochotę od razu pobiec za Grzegorzem, ale zostałoby to natychmiast zauważone. Wszystkie głowy obróciły się za nim i każdy odprowadził podinspektora wzrokiem. Pomyślała, że ta zabawa niebawem musi się skończyć. Za dużo się działo. Pozostała jeszcze przez chwilę na miejscu, poskubała paznokieć, później kosmyk włosów, jeszcze późnej rękaw swetra, z którego

wystawała nitka, aż wreszcie uznała, że najlepiej pójść do kuchni i zapytać, czy dostanie trochę miodu i cytryny. Herbata była w jadalni, ale przydałoby się do niej jakieś wzmocnienie. W hallu zapanował ruch i goście zaczęli się rozchodzić. Olga zerknęła na Malanowskiego. W tym momencie szczerze mu współczuła. Nawet jeśli miał coś na sumieniu. Przeszła przez jadalnię i przestąpiła próg kuchni. Kucharka właśnie klęła nad ciastem, które usiłowała rozwałkować. Kiedy zobaczyła Olgę, pomachała w jej stronę wałkiem. – Wegańskie ciasto! – prychnęła. – Próbowała pani kiedyś takie rozwałkować? No doprawdy. Ja rozumiem, że człowiek nie chce jeść mięsa, ale co komu szkodzą jajka? Albo mleko? No przecież krowa chyba chce być wydojona? Nie mam racji? Całe życie na wsi mieszkałam i mniej więcej rozumiem, jak funkcjonuje krowa… Olga, upewniwszy się, że frustracja kucharki nie ma nic wspólnego z jej osobą i upodobaniami żywieniowymi, ośmieliła się poprosić o miód i cytrynę. Kobieta odłożyła wałek. – Faktycznie coś słabo pani wygląda. Już daję. Pani siada, zaparzę od razu herbatę. – Nie chcę robić problemu. – Ja też nie lubię, jak ktoś robi, dlatego rzadko to proponuję. Ale pani ledwo stoi. Olga posłusznie usiadła. Nie czuła się wcale tak źle, choć musiała wyglądać niewyraźnie. Zaczęła się bawić pustą srebrną cukiernicą. – Ładna, prawda? – odezwała się kucharka, wyciągając z szafki duży kubek. – To zabytek. Została po dawnych właścicielach, pan Malanowski kupił dwór razem z tą cukierniczką, że tak powiem. Szlachta jakaś. Nie wiem dokładnie, bo moja rodzina nie stąd. Dopiero ja tu przyjechałam. Pan Malanowski zostawił sobie na szczęście. Ale… coś mu nie dopisuje. – Pensjonat chyba nie działa najgorzej? Kucharka oderwała wzrok od czajnika i przez chwilę się nad czymś zastanawiała. Powoli zbliżyła się do Olgi i usiadła naprzeciwko niej przy kuchennym stole. – Niby nie. Ale pan Malanowski oszczędza, na czym się da. Niedługo się, biedak, całkiem zajedzie. Tnie koszty, jak tylko można. Na personelu, na środkach czystości, na jedzeniu. Na mięsie. Mówię pani, przykro patrzeć. Taki młody mężczyzna. Ile on ma lat? Czterdzieści? Co to jest czterdzieści? Wiem, że gadają o nim i tej pielęgniarce, ale ja tam go nie winię. Za nic. Zawsze jest jakaś przyczyna i… i… O, woda się zagotowała. – Kobieta poderwała się z krzesła, wyraźnie zawstydzona tym, co powiedziała. Krzątała się wokół herbaty w zaciętym milczeniu i z takim zapamiętaniem,

że Olga nie śmiała już o nic jej pytać. – Proszę, tutaj herbata, wrzuciłam gruby plaster cytryny, ale miodu włożyłam do osobnego słoiczka. Trzeba dodać po chwili, bo nie można do wrzątku. No, to ja wracam do ciasta, bo i tak już mi się zeschło. Proszę wziąć jakieś witaminy. Jutro Wigilia i wszystko na mojej głowie… Jak zwykle! Kobieta odwróciła się od niej i zajęła swoimi sprawami. Olga, z kubkiem herbaty i słoiczkiem miodu, wyszła z kuchni. W uszach brzęczało jej wciąż jedno słowo. „Mięso”. Powiedziała, że Malanowski oszczędzał, na czym się dało, w tym na jedzeniu. Mięso to też jedzenie, a jednak kucharka wymieniła je osobno. A później dodała, że zawsze jest jakaś przyczyna. Zmieszała się. Żałowała tego, co powiedziała. Olga, ostrożnie, żeby się nie sparzyć, ruszyła do pokoju Romanowskiego. Musiała mu o wszystkim opowiedzieć. I zadać pytanie, które zaczęło ją dręczyć. Czy to możliwe, że Malanowski kupował mięso od kłusownika Mariana Marczewskiego? *** Kiedy Suzin wrócił ze Wschowy, była już pora obiadowa. Oldze dziwnie myślało się o tym, że ta sama kucharka, która nieopatrznie powiedziała za dużo, nakładała teraz na półmiski ziemniaki, sałatki i mięsa. Mięso… Czy rzeczywiście powinna aż tak czepiać się tego słowa? Romanowski oczywiście zaraził się tematem na amen i przez blisko godzinę analizował problem, po czym doszedł do wniosku, że oczywiście Malanowski jak najbardziej mógł kupować mięso od kłusownika. Skoro oszczędzał na wszystkim, a Marian sobie w ten sposób dorabiał, nic nie stało na przeszkodzie, by zawarli dogodną dla obu stron umowę. Właściciel pensjonatu wydawał się mocno podenerwowany i nie musiało to być spowodowane jedynie stanem jego żony. Sabina chorowała od kilku lat i do wielu rzeczy zdążył się na pewno przyzwyczaić. Ale jeśli nawet kupował mięso od kłusownika – niekoniecznie oznaczało to, że go także zamordował. Romanowski postanowił jednak wziąć pod uwagę taką ewentualność i poinformował kolegów z komendy. Dowiedział się przy okazji, że w lesie trwają poszukiwania… czegoś. Czegokolwiek, co mogłoby rzucić na sprawę nieco światła. Na przykład łopaty, którą zadano cios Marczewskiemu, albo podejrzanego przedmiotu, który ktoś próbował zakopać między drzewami. Jak dotąd na nic nie natrafiono, ale w pobliskim Lginiu wśród mieszkańców zapanowało poruszenie. Koledzy Romanowskiego łudzili się, że może ktoś jednak wie coś więcej na temat Marczewskiego i zechce wreszcie podzielić się tym z policją. Sam Romanowski nie był tego taki pewny. Nie bardzo wiedział nawet, jak sprawdzić, czy właściciel pensjonatu kupował mięso od kłusownika. Jeśli Malanowski to robił, mógł się wszystkiego wypierać, póki nie było dowodów. I wreszcie wracało pytanie – czy

między nimi zaszło coś takiego, co doprowadziło do zbrodni? Olga nie miała doświadczenia w wydziale kryminalnym, ale wiedziała doskonale, że znowu teoretyzują. Poza tym kłusownik pożegnał się ze światem krótko po Steinerze i gdyby te sprawy nie miały ze sobą nic wspólnego, byłby to naprawdę dziwny zbieg okoliczności. Steinerze… a raczej Hansie Steinie. Olga była naprawdę wstrząśnięta jego historią. Może i nie popisał się jako ojciec, ale stracił syna. Nikomu tego nie życzyła. Przypomniała sobie człowieka w średnim wieku, o nalanej, rumianej twarzy, szerokich ramionach i małych, szklistych oczach. Utykał i mówił z twardym niemieckim akcentem. Pił. Ale jakoś… nie wydał jej się antypatyczny. Podniósł głos tylko raz, wtedy gdy kłócił się o pokój na parterze. Czy mógłby skrzywdzić własne dziecko? Ile tak naprawdę człowiek jest się w stanie dowiedzieć o drugim człowieku? Olga w życiu by nie przypuszczała, że właśnie Steiner, czy też Stein, nosi w sobie taką historię. A może to w niej krył się powód jego śmierci? Czy motywu morderstwa należało szukać w sprawie sprzed blisko trzydziestu lat? Jeśli tak – to gdzie się krył? Suzin wpadł do pokoju zirytowany, z zaczerwionymi policzkami i w pogniecionej koszuli. Rzucił na łóżko kluczyki do auta i sam wyciągnął się w poprzek, splatając dłonie za głową. – Jeśli jeszcze raz wyślesz mnie na pogotowie z neurotycznym japiszonem, którego pobiła żona, to przyrzekam… – Naprawdę nie przychodzi mi do głowy nic sensownego, co mógłbyś zrobić w odwecie, więc od razu sobie odpuść. Co z nim? – zapytał Romanowski. – Dać ci telefon do lekarza prowadzącego? Będzie żył. – Tak, ale czy coś powiedział? – Pytasz konkretnie czy ogólnie? Bo gadał całą drogę, przy okazji plując i smarkając krwią. O swoim bogatym doświadczeniu w prawniczej korporacji, eleganckim domu, który kupił w jakiejś pipidówce pod Wrocławiem, o tym, że mieli z żoną całkiem ciekawe życie, czyli pracowali po kilkanaście godzin dziennie, spotykali się późnym wieczorem, w weekendy umawiali się ze znajomymi z równie eleganckiego domu w innej pipidówce i jedli krewetki albo sushi, i dwa razy do roku jeździli na egzotyczne wakacje. Małżeństwem są niedługo, ale wcześniej już ze sobą, że tak to ujmę, żyli kilka lat. – Śluby wyszły z mody – wyrwało się Oldze. – Może i tak, ale oni w końcu go wzięli. Nie mieli dzieci, bo Klara uważała, że ich wychowanie odbędzie się jej kosztem, Krzysztof nigdy nie zrezygnuje z pracy, a społeczna rola kobiety matki jest w naszej kulturze jasno określona, więc to właśnie ona zostanie zmuszona do porzucenia kariery, i tak dalej. Krzysztof wszedł w zażyłość ze swoją asystentką, którą Klara była uprzejma nazwać „blond kurwą”. W odwecie Klara nawiązała relację ze „skurwielem z domu kultury”, ale już nie dopytałem, z którego konkretnie, bo nadmierna wiedza czasem człowiekowi

szkodzi. Krzysztof uważa, że ona zawsze lubiła „tych z sektora kultury”. Co tam jeszcze? Aha – ona wyjechała bez uprzedzenia i nie powiedziała dokąd, a on z nerwów zawalił jakiś interes. Wściekł się. Był pewien, że uciekła z kochankiem i zatrudnił – uważaj teraz – prywatnego detektywa, żeby ją wytropił. – Szkoda, że nie ciebie. – Ja bym jej tak długo nie szukał – odgryzł się Wojtek i nasunął sobie na twarz poduszkę. – Coś jeszcze chciałbyś wiedzieć? – Jego głos był teraz przytłumiony. – Jakby co, to nie, nie przyznał się do żadnego morderstwa. Olga widziała wyraźnie, że Romanowski szykował się już do złośliwej riposty, ale zrezygnował z tego i siląc się na obojętny ton, opowiedział o mięsie, na którym oszczędzał Malanowski. – Żartujecie? Facet miałby kropnąć kolesia, od którego kupił kilka razy dzika? Po cholerę? – Nie jesteśmy pewni, czy w ogóle kropnął, ale sam dobrze wiesz, że powód mógł być całkiem błahy. Nie słyszałeś o tym, że ludzie często mordują się dla jakichś dupereli? – Nie kupuję tego. Nie w tym wypadku. Weźcie przestańcie, co? Sami w to nie wierzycie. – Sarny się na nim zemściły. Te martwe – powiedziała Olga, wpatrując się nieobecnym wzrokiem w szybę. Dopiero po chwili zdała sobie sprawę, że w pokoju zapadła głucha cisza. Wzruszyła ramionami. – No co? Nikt się jakoś nie oburza na to, co ten facet robił. A on był mordercą. Tak właśnie! Mordował zwierzęta i później handlował ich ciałami. To… to okropne. Prawie czuję satysfakcję, że oberwał tą łopatą. Znalazłam go i wyglądał okropnie i… Oczywiście nie życzyłam mu śmierci. Nie życzyłabym… Nie wiem, jak to ująć. Nikomu nie życzę. Zwierzętom też nie. A chyba wszyscy zapomnieli o biednych zamordowanych sarnach. Ten Marian to był… barbarzyńca! Wojciech i Grzegorz nadal wpatrywali się w Olgę w osłupieniu. A ona poczuła, że odrobinę jej ulżyło, bo wreszcie powiedziała to, co naprawdę myśli. Marian Marczewski wzbudził w niej współczucie tam, na leśnej ścieżce, ale teraz straciła już do niego wszelki szacunek. I nie sądziła, że go odzyska, niezależnie od tego, czego jeszcze się dowie. Nie przypuszczała też, by kłusownik zdobywał w ten sposób pieniądze na dokarmianie bezdomnych sierot. To był raczej biznes. Dobry biznes. Ohydny biznes. Olga przysiadła na brzegu łóżka i splotła ramiona. Suzin uniósł głowę. – No dobra, ja tu już żadnego mięsa nie zjem. Wielkie dzięki. Do Nowego Roku będę wpieprzał ziemniaki z marchewką. – Masz jeszcze jaja – odcięła się. – No pewnie! To, że się raz upiłem, nie czyni ze mnie jeszcze niedojrzałego…

– Miałam na myśli inne jaja – przerwała mu szybko. – Takie od kur. No wiesz, omlet, sadzone… Romanowski zachichotał, a Suzin skrzywił się, spojrzawszy na swoją wymiętą koszulę. – Wyglądam jak menel. Nie pójdę tak przecież na obiad. Olga chrząknęła. – Pewnie, koniecznie sobie wyprasuj. A Grzegorz powinien czym prędzej włożyć krawat, bo od wczoraj chodzi bez. Problemy pierwszego świata! Idziemy jeść? – Wiesz co? Straciłem apetyt – odparł Romanowski i sięgnął po telefon. Dopiero teraz Olga usłyszała ciche wibracje. – Cholera, dzwoni Lubowicz. Zamknąć się! Halo? Olga z uwagą obserwowała, jak zmienia się wyraz twarzy Grzegorza. I wiedziała już, że usłyszał coś bardzo ważnego. 31.

W jadalni zebrali się prawie wszyscy. Nie tylko goście pensjonatu, ale też właściciel i kucharka. Brakowało jedynie zatrudnionej na kilka godzin w tygodniu sprzątaczki, Sabiny Malanowskiej i pielęgniarki Marioli. Romanowski uznał, że ich obecność nie jest konieczna, bo i tak wszystkiego się niebawem dowiedzą. Przez chwilę czuł się jak bohater powieści Agathy Christie. W wielu jej książkach finalne sceny skonstruowane są tak, że Herkules Poirot wyjaśnia zagadkę kryminalną przed grupką ludzi, a mordercą okazuje się zawsze jeden z nich. I podobnie z pewnością skończy się to wszystko tutaj. Tyle że nie nadszedł jeszcze czas rozwiązania akcji. Żarty należało jednak odsunąć na bok i Romanowski musiał zagrać w otwarte karty. Powiódł wzrokiem po zebranych i na chwilę zawiesił go na Suzinie. Tamten skinął lekko głową. Romanowski wziął głęboki wdech. – Powinienem się państwu przedstawić. Podinspektor Grzegorz Romanowski, Komenda Powiatowa Policji we Wschowie, Wydział Kryminalny. A to mój kolega, Wojciech Suzin, prywatny detektyw. Obawiam się, że w pensjonacie popełniono morderstwo. Tak jak się spodziewał, w jadalni zapanowało poruszenie. Jedni okazywali niepokój wprost, inni w sposób oszczędny, trzymając nerwy na wodzy. Jak choćby Grażyna Kranz. Romanowski z zainteresowaniem obserwował, jak blednie i unosi dłonie do ust, po czym przypomina sobie o bandażach i zastyga w bezruchu, z szeroko otwartymi oczyma i uchylonymi ustami. Reakcja Radka Inglota również nie była zbyt dynamiczna. Polonista po prostu pokręcił głową, osunął się na krześle i wcisnął dłonie do kieszeni. Można by niemal odnieść wrażenie, że spodziewał się

takiego obrotu sprawy. Morderstwo w Boże Narodzenie… Grzegorz otrząsnął się z zamyślenia i zawiesił wzrok na Potockich. Olivier milczał, a Dagmara krzyknęła: „O Boże!” i zaczęła ogryzać swoje idealnie opiłowane paznokcie. Nowak – standardowo i bardzo adekwatnie do sytuacji – przeżegnał się. Starszy Chojnacki syknął: „Znowu coś”, a młodszy: „To są jakieś jaja?”. Klara sprawiała wrażenie osoby, której nic już nie jest w stanie zdziwić. Malanowski… był oczywiście załamany, ale wyglądał tak, jak gdyby nie do końca zdawał sobie sprawę z powagi sytuacji. Albo dobrze udawał. Kucharka złapała się za głowę i wygłosiła uwagę, że nawet w takim zacisznym miejscu człowiek nie może spać spokojnie. Olga, bardzo rozsądnie, nie odezwała się słowem i nie dała po sobie poznać, ile wie o całej sprawie. Romanowski policzył w myślach do dwudziestu. Ta metoda była w gruncie rzeczy do kitu, ale nie znał innej, a teraz naprawdę zaczął się denerwować. Mimo że przecież przerabiał już poważniejsze tematy i znajdował się w niebezpieczniejszych sytuacjach. Musiał jednak powiedzieć coś, co na pewno zaniepokoi jedną osobę i na chwilę postawi ją w złym świetle. A nie był do końca pewny, czy słusznie. – Śmierć Heinego Steinera, który utopił się w wannie w nocy z dziewiętnastego na dwudziestego grudnia, nie nastąpiła na skutek tragicznego wypadku. Wcześniej zażył końską dawkę metocardu. Popił ją oczywiście alkoholem. Zatrzymanie akcji serca nastąpiło wtedy, kiedy mężczyzna znajdował się już w wannie, i ciało się osunęło. W jego płucach nie było wody, więc Steiner, de facto, wcale się nie utopił. Grzegorz urwał i zerknął na Malanowskiego. Ich spojrzenia się spotkały i właściciel pensjonatu poczerwieniał. – Będę musiał państwa przesłuchać. Najpierw tutaj, na miejscu, najlepiej od razu. Jutro pojadą państwo na komendę, złożą zeznania i zostawią odciski palców. Byłbym wdzięczny, gdyby… nikt stąd na razie nie znikał. Dla dobra prowadzonego śledztwa. Mam nadzieję, że przed państwa planowanym wyjazdem coś się już wyjaśni. O dziwo, Grażynie Kranz jako pierwszej puściły nerwy. Jednak nie opanowała do perfekcji sztuki powściągania emocji. Zerwała się z krzesła i zaczęła wymachiwać zabandażowanymi dłońmi. Wyglądało to dość śmiesznie, ale jej złość była prawdziwa. – Pan żartuje? Prosi nas pan, żebyśmy zostali tutaj z… z mordercą? – Nie wiemy, czy wśród nas znajduje się morderca – odpowiedział z pozornym spokojem. – To daleko idący wniosek. – Nie obchodzi mnie to! Jutro jest Wigilia i… – I ja po dobroci proszę panią, by współpracowała z policją i pomogła złapać winnego. Wszystkich państwa o to proszę. – To dlatego pan tu jest? – wtrącił się cicho Inglot. – Od początku było jakieś

podejrzenie? Czekał pan na wynik sekcji? Na jakieś konkrety? To dlaczego nie zbadano ciała od razu, tylko czekano z tym aż trzy dni? Romanowski spojrzał na niego z niesmakiem. Ten człowiek czytał zdecydowanie za dużo kryminałów, a za mało wiedział o prawdziwej pracy policji. Jak większość zresztą. Miał mu teraz tłumaczyć, że autopsję nie zawsze można zrobić od ręki? Że sprawa musi mieć priorytet? Że musi zabrać głos prokurator? Że Steiner był obywatelem innego kraju i należało najpierw znaleźć jakąś ewentualną rodzinę lub znajomych? Że to wszystko wyglądało na zwykły wypadek i nikomu się nie spieszyło? Że… że faktycznie lepiej by było, gdyby jednak ktoś się pospieszył, bo teraz mogą już nie znaleźć żadnych śladów? Powinien mu teraz zrobić wykład? – Miałem tylko mgliste podejrzenie. W rzeczach osobistych Steinera natrafiłem na… – Romanowski zawiesił głos. Czy teraz ktoś się zdradzi? – Na dowód osobisty. Mężczyzna posługiwał się fałszywym dokumentem, a prawdziwy ukrył. Nie był Niemcem, lecz Austriakiem. Mieszkał w Salzburgu, a wcześniej, przed laty, w… Wiedniu. Romanowski zwrócił uwagę na dwie rzeczy, kiedy wypowiedział ostatnie słowo. Po pierwsze – niespokojnie poruszyła się Klara Żukowska. Po drugie – Inglot znowu pokiwał głową, jak gdyby tego się właśnie spodziewał. Bo przecież to on zwrócił uwagę na Valenta´s Stamm-Beisl, o której wspomniał Steiner. Wielbiciel cholernych klasycznych kryminałów… Niestety nikt więcej z niczym się nie zdradził. A i Grzegorz nie powinien zbyt natarczywie im się teraz przyglądać. Świadomie pominął informację o porwanym dziecku i o wcześniejszej tożsamości Steinera. – Musiał pochodzić z Austrii albo z Bawarii, bo przecież powtarzał to swoje „grüß Gott” – mruknął Olivier Potocki. – Tak… Dobrze, może zabierzmy się do pracy, to wcześniej skończymy – zaproponował Romanowski. – Palarnia na tyłach nada się do przeprowadzenia naszych rozmów. Za chwilę będzie tutaj młodszy aspirant Przemysław Lubowicz, którego już państwo poznali. Zaczniemy może od pana Malanowskiego, jeśli to nie kłopot. Aha, prosiłbym również o udostępnienie państwa pokoi – dodał przepraszająco. – Będziecie grzebać w naszych rzeczach? – uniósł się starszy Chojnacki. – Grzebać to za wielkie słowo. Powiedziałbym, że chcemy się rozejrzeć. Na wszelki wypadek. – Pan podejrzewa kogoś z nas, prawda? – nie odpuszczał Chojnacki. – Za wcześnie, by o tym mówić – skłamał Romanowski i spojrzał na Malanowskiego. – Mogę pana prosić? Właściciel pensjonatu skinął tylko głową i skierował się do drzwi. Kiedy sięgał do klamki, dłoń lekko mu drżała.

*** Lubowicz otrzepał kaptur ze śniegu i rzucił kurtkę na oparcie krzesła. Miał zaczerwienione policzki i błyszczące oczy. Romanowski dopiero teraz zauważył, że na zewnątrz prószy śnieg. Kolejna zmiana pogody wcale go nie zdziwiła. Liczył tylko na to, że obecny front utrzyma się dłużej, bo szukanie śladów w błocie i na deszczu obrzydło mu już do reszty. Nadal nie wiedział, czy uda się uratować ubranie, w którym dał się Oldze wlec po lesie. Śnieg przynajmniej zmieniał dekoracje, czynił scenerię choć odrobinę przyjemniejszą. Nawet jeśli zbrodnia pozostawała zbrodnią. Malanowski siedział w milczeniu, sztywno wyprostowany i nadal blady. Nie poruszył przy Romanowskim tematu metocardu, nie zadał żadnego pytania, nie próbował się tłumaczyć. W ciszy poczekali na przybycie Lubowicza, który teraz odsunął wielką popielniczkę i usadowił się przy stoliku z notesem i formularzami do wypełnienia. Zachowywał się jak wzorowy uczeń, przygotowany do trudnego sprawdzianu, i w jego towarzystwie Grzegorz poczuł się pewniej. Być może powinien się wstydzić, że otuchy dodaje mu obecność niższego stopniem policjanta, ale nie zamierzał się teraz nad tym zastanawiać. Zasiadł za starym i z pewnością zabytkowym biurkiem. Malanowski wyprostowałby się jeszcze bardziej, gdyby mógł. I to właśnie on odezwał się jako pierwszy. – Co z tym drugim? – zapytał, nie patrząc Romanowskiemu w oczy. – Z drugim? – Marianem Marczewskim. Też został… zbadany? To było naprawdę bardzo dobre pytanie. Grzegorz nie zająknął się słowem na temat kłusownika, bo przecież o nim goście pensjonatu już rozmawiali z policją. Poza tym autopsja nie wykazała niczego nowego – zgon nastąpił wskutek ciosów w głowę, zadanych ciężkim, ostro zakończonym narzędziem, być może łopatą. Pęknięta czaszka, krwotok, do tego znaczne wyziębienie organizmu. Patolog ustalił również, że Steiner zmarł około trzeciej w nocy, a Marczewski przed ósmą rano, choć wcześniej musiał utracić przytomność. Co do czasu zgonu Steinera – to była dość bezpieczna godzina. Nawet nocne marki idą już wtedy spać, a ranne ptaszki jeszcze nie wstają. Trudno kogoś o tej porze spotkać tak po prostu. Grzegorz przez chwilę zastanawiał się nad odpowiedzią. Wreszcie postawił na najprostsze środki. Nie chciał już dłużej owijać w bawełnę. Może Malanowski również uzna, że to dobry moment na szczerość. – Tak – powiedział. – Panowie się znali, prawda? Właściciel pensjonatu splatał i rozplatał palce. Teraz on zastanawiał się nad odpowiedzią. Podniósł wzrok na Romanowskiego i pochylił się lekko do przodu. Nie bał się już. Wyglądał raczej jak ktoś, kto wie, że przegrał. – Pan już wie o wszystkim, inspektorze?

– Na pewno chciałbym wiedzieć jak najwięcej – odparł dyplomatycznie. – Marian… – Przynosił panu mięso? Malanowski westchnął ciężko i skinął głową. – Tak, zdarzało się. – Często? – Najwięcej w sezonie, kiedy mamy dużo gości. Jesienią, wczesną wiosną i w zimie, poza okresem świątecznym, da się jakoś przeżyć. Jeśli ktoś się w ogóle wtedy zjawia, to góra dwie-trzy osoby. Większym problemem jest ogrzewanie. Ale w sezonie… Jedzenie kosztuje, a przecież nie można serwować codziennie tego samego i… – Malanowski potarł czoło. – Wiem, że źle zrobiłem – przyznał. – Ale był taki moment, kiedy nie widziałem za bardzo innego wyjścia. U Mariana było taniej niż… – Rozumiem – przyszedł mu z pomocą Romanowski. Widział, że Malanowskiemu coraz trudniej uczestniczyć w tej rozmowie. – Dlaczego więc pan to ciągnie? – Co? – Prowadzenie pensjonatu, w dodatku w takim miejscu. – Zakładam, że o mojej żonie też już pan wie? Tym razem Romanowski skinął głową. Malanowski uśmiechnął krzywo. – Właśnie. Przeprowadziliśmy się tutaj ze względu na nią. Matka zostawiła jej trochę pieniędzy, wszystko wydaliśmy na ten dworek. Myślałem, że może Sabinie się poprawi, jeśli znajdzie się z dala od miasta, nadmiaru bodźców, tłumów i hałasu. Lekarze zalecali wieś, ciszę, spokój, życie z dala od stresu, pośpiechu i negatywnej stymulacji. Ale musieliśmy z czegoś się utrzymać. Myślałem, że to będzie dobre wyjście. – Pańskiej żonie się nie polepszyło? – Nie, choroba postępuje. Częściej jest w szpitalu niż tutaj. Ja… nieco optymistycznie do tego podszedłem. Myślałem, że dochód będzie wyższy, a koszty niższe. – Nie może się pan z tego wycofać? – W jaki sposób? – Malanowski posłał Romanowskiemu chłodne spojrzenie. – Sprzedać dom, wyprowadzić się znowu do miasta, podjąć pracę? Taką, wie pan, „normalną”? – Skoro żona i tak większość czasu spędza w zakładzie… – Nie umiem już w ten sposób funkcjonować. Moje życie to przygotowywanie się na jej przyjazd i organizowanie wszystkiego tak, by nie ucierpiała. A w międzyczasie odwiedziny, telefony, rozmowy z lekarzami i zastanawianie się, co jeszcze można zrobić. Nie potrafiłbym znowu siedzieć przy biurku, liczyć, kalkulować, wysyłać głupich maili o głupiej treści w czyimś

imieniu. Tutaj przynajmniej pracuję na siebie. I na nią. – Ale jest panu ciężko. – Każdemu jest na swój sposób ciężko. Nie wie pan tego? Ponieważ rozmowa niebezpiecznie zmierzała w stronę filozofowania, Romanowski uznał, że należy powrócić do konkretów. – Wiem – odparł ugodowo. – A teraz proszę mi powiedzieć, czy między panami coś zaszło. Mam na myśli oczywiście pana i Mariana Marczewskiego. – Co miałoby między nami zajść? – zapytał zaskoczony. – Coś, co sprawiłoby, że… – Zechciałbym przyłożyć mu w łeb? Do tego pan zmierza? – Malanowski uniósł się lekko. Romanowski nie odpowiedział na zaczepkę. Świdrował właściciela pensjonatu wzrokiem i odkrył, że właśnie całkiem odzyskał spokój. Obudziła się w nim też nowa nadzieja. Może jednak nie była to jeszcze przegrana sprawa… – Nie, nie zabiłem Mariana. Kupowanie mięsa od kłusownika to dość słaby motyw, przyzna pan – odpowiedział po chwili. Bez większego sukcesu usiłował zapanować nad drżeniem głosu. – Chyba nie zamierzacie zrzucić tego na mnie? W oczach Malanowskiego błysnął strach. Romanowski uśmiechnął się przepraszająco. – To może powie mi pan coś więcej o metocardzie? Na policzki mężczyzny wpełzł ciemny rumieniec. Teraz bał się naprawdę. Bardzo. Hamulce mu puściły i nie był w stanie zapanować nad emocjami. Jego dłonie zostawiały na blacie biurka wilgotne ślady. Malanowski oblizał spierzchnięte wargi. – Metocard… Owszem, biorę ten lek. Nie ma sensu udawać, że tak nie jest. Cierpię na tachykardię, tabletki powinienem nosić zawsze przy sobie, ale w praktyce różnie to wygląda. Czasem zostawiam gdzieś fiolkę, kilka razy wypadła mi z kieszeni. Kiedy kładę się spać, fiolka stoi zazwyczaj na stoliku z lekarstwami żony. Przecież ja… ja… – Pan sugeruje, że zostawia gdzieś fiolkę, że panu wypada. Czyli ktoś mógł ją tak po prostu znaleźć? Malanowski poczerwieniał jeszcze bardziej. Głośno przełknął ślinę. – Nie sądzi pan chyba, że otrułem swojego gościa? Dlaczego miałbym to zrobić? – A dlaczego w jego organizmie wykryto końską dawkę leku, który pan zażywa? – Nie wiem! – zawołał. Jego głos przeszedł w skrzek. Mężczyzna był spanikowany. Nagle zmarszczył brwi i wciągnął gwałtownie powietrze. – Ostatnio… Ostatnio musiałem wykupić nowe opakowanie, choć nie skończyłem jeszcze starego. Zgubiłem je. Nie mogłem nigdzie znaleźć, a szukałem chyba

wszędzie. Pojechałem do swojego lekarza po receptę. To było… dwudziestego pierwszego grudnia. Dzień po śmierci Steinera. Mam paragon z apteki i zdjęcie recepty, zawsze robię, na wszelki wypadek. Nauczyłem się już różnych rzeczy przy Sabinie i… zresztą, nieważne. – Dwudziestego pierwszego grudnia zaginęła panu fiolka z metocardem? Przecież sam pan powiedział, że to zdarzało się już wcześniej. – Tak, ale wtedy jej nie znalazłem. – Chcemy zobaczyć ten paragon i zdjęcia recept. Później przyniesie je pan młodszemu aspirantowi Lubowiczowi. – Dobrze. – Czy coś pana łączy z Mariolą Kalinowską, pielęgniarką, która zajmuje się pana żoną? Malanowski zawahał się. Był teraz nie tylko wystraszony, ale i krańcowo zażenowany. Właściwie nie musiał odpowiadać, Romanowski już wszystko wiedział. – Tak. My… Rozumie pan, moja żona… – Proszę o konkretną odpowiedź, aspirant Lubowicz będzie miał kłopot z zapisaniem pana słów, a poza tym nie sądzę, by ktoś na komendzie miał ochotę interpretować metafory i niedopowiedzenia. Wprawdzie matka aspiranta jest polonistką, ale syn, jak widać, nie poszedł w jej ślady. Ironiczny ton podinspektora zbił Malanowskiego z tropu. Mężczyzna przycisnął dłonie do policzków. – Tak. Coś nas łączy. Utrzymujemy intymną relację. – Od dawna? – Od kilku miesięcy. – Pana żona wie? – Chyba tak – przyznał niechętnie. – Planuje pan się rozwieść? – Nigdy w życiu – oświadczył zdecydowanie. – Utrzymuje pan, że nie znał wcześniej Heinego Steinera i po raz pierwszy poznali się panowie tutaj? – Tak. Już mówiłem… – Mówił pan również, że nie znał Mariana Marczewskiego. Dziękuję, na razie to wszystko. – Ale… – Być może wrócimy do tej rozmowy. Romanowski wstał, podszedł do okna i zerknął przez szybę, na ośnieżony las. Dał właścicielowi wyraźnie do zrozumienia, że wymianę zdań uważa za zakończoną. Po chwili usłyszał trzask zamykanych drzwi. I głos Lubowicza. – Facet mógł sam wyrzucić lek i pojechać po receptę dla ściemy, a wcześniej

demonstracyjnie szukać fiolki. Grzegorz chuchnął na szybę i patrzył, jak obłok pary powoli się zmniejsza. – Wiem o tym. Wiedział również, czyje odciski palców znajdzie na tej fiolce. – Panie inspektorze? – Mhm? – To ciekawe, że fiolka zaginęła już po śmierci Steinera, prawda? Tak. Rzeczywiście było to bardzo ciekawe. *** Radek Inglot wciąż sprawiał wrażenie człowieka, który spodziewał się tego, co zaszło. Kiedy wszedł do palarni, wcisnął pod pachę – jakżeby inaczej – książkę. W dalszym ciągu nie doczytał jeszcze Morderstwa w Boże Narodzenie i teraz musiało mu się doprawdy dziwnie obcować z taką lekturą… Romanowski powstrzymał się jednak od komentarza i dyskretnie zlustrował polonistę. Gruby sweter, dżinsy, trampki, które w pensjonacie wkładał chyba zamiast kapci, mocne okulary, włosy ciemne i gęste, ale ostrzyżone przez wybitnie niekreatywnego fryzjera, i broda, którą nosił nie ze względu na modę, tylko raczej dlatego, że nie chciało mu się jej golić. Typ jaskiniowca. Czy rzeczywiście mąż Klary Żukowskiej miał rację i podobali jej się podobni mężczyźni? Jeśli tak, to w dniu ślubu musiała cierpieć na poważną zaćmę. Romanowski mógł się założyć, że Inglot nie znał się na markowych ubraniach, komputerach, samochodach i kiepsko sobie radził na portalach społecznościowych, ale za to potrafił wymienić wszystkich noblistów w dziedzinie literatury, omówić wyższość twórczości Flauberta nad twórczością Balzaka, długo rozprawiać na temat imperatywu kategorycznego Kanta, zakładu Pascala i dekonstrukcji w ujęciu Derridy, a także zrecenzować jakiś francuski film psychologiczny. Młodszy aspirant Lubowicz wprawdzie również znał się na dziewiętnastowiecznej prozie, ale wiedzę na ten temat otrzymał w genach. Stanowił w policji osobną kategorię – a może nawet w ogóle wśród ludzi. Sam Romanowski, mimo miłości do Alice Munro, uważał się za totalnego laika. Orientował się w teorii Derridy tylko dlatego, że kiedyś miał do czynienia z socjopatą intelektualistą, który na dzień dobry zapytał go o zdanie na temat „tekstowego” charakteru rzeczywistości i koncepcji podmiotu zredukowanego… W związku z czym podinspektor uznał, iż każdemu śledczemu przydaje się jednak wiedza z różnych dziedzin. Zastanawiał się właśnie, czy warto wykorzystać ją teraz, ale ostatecznie z tego zrezygnował. Postanowił zacząć od butów. Sięgnął po zdjęcie, które wydrukował Lubowicz. – Czy poznaje pan te buty? Inglot nie krył zaskoczenia. Zerknął na zdjęcie i zmarszczył brwi. Powoli

odłożył na biurko Morderstwo w Boże Narodzenie. – Nie. A powinienem? Tak szczerze, to nie jestem pewien, czy rozpoznałbym na zdjęciu własne buty – oświadczył i przesunął po blacie fotografię. Grzegorz bez problemu był w stanie w to uwierzyć. Inglot oczywiście mógł się kreować na kogoś, kim nie jest, ale w takim razie grał swoją rolę bardzo przekonująco. – Nie zauważył pan, by ktokolwiek w pensjonacie nosił takie buty? Inglot uśmiechnął się szeroko. – Jakoś nie, panie inspektorze. – Ale zauważył pan inne rzeczy. – Na przykład? – Choćby to, że pozornie nikt z was nie miał motywu, by zabić Steinera. Czyli od początku coś pan podejrzewał, a przecież oficjalnie nikt nie mówił o morderstwie. I jeszcze to, że Steiner wspomniał przy jedzeniu o pubie Valenta´s Stamm-Beisl. Domyślał się pan, gdzie jest ten pub? Sprawdził pan to? A może od początku wiedział? – I gdybym miał z tym coś wspólnego, z pewnością zwracałbym na siebie uwagę takimi głupimi spostrzeżeniami! – Inglot prawie się roześmiał. – Mógł pan to zrobić celowo, by się wykluczyć z grona podejrzanych. – Przecież nie wiedziałem, że panowie są z policji. Po co miałbym to robić? – Wie pan, co to za miejsce? – drążył Romanowski. – Teraz już tak. Sprawdziłem. – Dlaczego zainteresował się pan tym dopiero po jakimś czasie, a nie od razu? Inglot zsunął okulary i zerknął na Romanowskiego z politowaniem. – Bo nie od razu Steiner się utopił? A kiedy już się utopił i w lesie znaleziono tego drugiego, uznałem, że to jednak dziwny zbieg okoliczności, i zacząłem się zastanawiać, co Steiner mówił i robił. Niestety jakoś mu się specjalnie nie przyglądałem, więc nie dokonałem przełomowych odkryć. Przypomniała mi się tylko ta uwaga o Valenta´s Stamm-Beisl. – Steiner mówił, że mieszkał koło tego lokalu. Pan sprawdził, gdzie się mieści. Dowiedział się pan, że w Wiedniu. Musiał więc pan wydedukować, gdzie mieszkał lub pomieszkiwał Steiner. – O ile nie kłamał. – O ile. W każdym razie sprawdził pan pub w Wiedniu, zanim podzielił się tą informacją ze mną i moim kolegą w jadalni? – Tak. – I nie poinformował pan… – Policji? A skąd miałem wiedzieć, że jest jakieś dochodzenie? Poza tym dlaczego miałem przypuszczać, że ten Wiedeń ma jakieś znaczenie? Nie znałem

Steinera. Romanowski odchylił się na krześle i zmrużył oczy. Polonista był naprawdę dobry. Nie dał się zbić z tropu, nie bał się, odpowiadał z umiarkowaną bezczelnością i traktował go jak idiotę. Bardzo możliwe, że był niewinny. Albo po prostu miał tupet. Romanowski takich też już widział. Podniósł dowód osobisty Inglota i obrócił go w dłoni. Nie łudził się, że zobaczy tam coś, co go olśni. Na przykład słowo „Wiedeń” w rubryce „Miejsce urodzenia”. W takie cuda nie wierzył. Gdyby któryś z gości urodził się w Wiedniu, Lubowicz poinformowałby go o tym już dawno, po przesłuchaniach w związku ze śmiercią kłusownika. Należało szukać gdzie indziej… Odłożył dowód i ponownie spojrzał na Inglota. – Pamięta pan, kto był w jadalni, kiedy padła nazwa Valenta´s Stamm-Beisl? – Wszyscy. – Słucham? – Wszyscy goście pensjonatu Mścigniew – wyrecytował polonista i przewrócił oczami. – Kolację serwuje się tutaj od osiemnastej trzydzieści do dwudziestej. Wbrew zaleceniom specjalistów od odchudzania, ludzie raczej nie jedzą ostatniego posiłku o osiemnastej trzydzieści, zwłaszcza na urlopach, kiedy chodzi się później spać. Na kolację wszyscy przychodzą mniej więcej o tej samej porze, czyli jak najpóźniej. Nie zauważyli panowie tej tendencji? A zatem powtarzam – w jadalni byli wtedy wszyscy. A Steiner nie mówił szeptem. – Czy… – Romanowski zająknął się. Przy takich elokwentnych, cwanych typach, którzy wszystkich uważają za głupków, zawsze tracił pewność siebie. – Czy przed śmiercią Steinera wychodził pan dokądś lub wyjeżdżał? Inglot znowu poczęstował go szerokim, kpiącym uśmiechem. – Zanim ludzie zaczęli tutaj ginąć, każdy gdzieś wychodził lub wyjeżdżał. Ja byłem na spacerze, nie pamiętam, ile razy. Dzień przed śmiercią Steinera pojechałem do Leszna, bo akurat było spotkanie autorskie z pisarką, którą bardzo lubię. Mam jeszcze bilet autobusowy. I zdjęcie pamiątkowe z samą pisarką. – Autobusowy? Nie przyjechał pan tu samochodem? – Nie. Nie mam prawa jazdy – powiedział bez wahania i nawet mu powieka nie drgnęła. Romanowski nieczęsto widywał dorosłych facetów, którzy nie mieli jeszcze prawa jazdy, więc na moment zaniemówił. – No dobrze – wykrztusił wreszcie. – Na razie to wszystko. Radek Inglot wziął swoją książkę i dowód, po czym opuścił palarnię. Kiedy drzwi się za nim zamknęły, Lubowicz zachichotał. Romanowski również cicho parsknął. – Przyzna pan, inspektorze, że on mógłby kogoś zaciukać. Ma facet nerwy. – Ma.

– I też może kłamać, jak poprzedni. Nawet jeśli ma bilet i fotę z jakąś pisarką, to w międzyczasie był w stanie przejść się po sklepach. Oczywiście obdzwaniamy Deichmanny w okolicy, ale… no, to głupiego robota. Jeśli zapłacił gotówką, dowiemy się tyle, że ktoś kupił interesujący nas model. Możemy też oglądać nagrania z kamer, ale to znowu potrwa, bo nawet nie wiemy, od którego salonu zacząć. Lubowicz wyrównał papiery na stoliku i wstał. Romanowski obserwował go leniwie. Oczywiście młody miał rację. Przeglądanie Deichmannów to mrówcza i irytująca praca, jak szukanie igły w stogu siana. A Inglot oczywiście mógł kłamać. Wszyscy mogli. – Teraz będzie kucharka, to od razu ją poproszę o dwie kawy, co? Młodszy aspirant nie czekał na odpowiedź. Romanowski został w palarni sam. 32.

Olga wymknęła się do pokoju chłopaków i po raz dziesiąty wydeptywała ścieżkę wokół stołu, kiedy drzwi się otworzyły i do środka wpadł Suzin. Rozpiął swój elegancki sweter, który kupił pewnie za pół jej pensji, wyjął z szafki butelkę wody i wychylił duszkiem prawie całą zawartość. Olga przekrzywiła głowę. Nie pomyślała, że mogą trzymać wodę w szafce. Suzin otarł usta wierzchem dłoni i odetchnął. Podążył za jej wzrokiem i zerknął na butelkę. – O! Przepraszam, chce ci się pić? – Zastanawiałam się właśnie nad jedną z dwóch opcji. Iść do kuchni i żebrać o łyk czegokolwiek lub zgarnąć z parapetu trochę śniegu i roztopić. Druga opcja była łatwiej dostępna, bo kucharka właśnie siedzi na dywaniku u Romanowskiego. A w jadalni nadal sterczą wszyscy pozostali i was obgadują, więc odpuściłam sobie herbatę i kawę. Suzin chciał jej podać butelkę, ale uznał widocznie, że nie wypada częstować nikogo marnym łykiem. Zajrzał do szafy. – Gazowana może być? – Mhm. Olga wypiła łapczywie wodę, aż zakręciło ją w nosie od bąbelków. Suzin czekał cierpliwie, aż uzupełni płyny. Wiedziała, że towarzyszył technikowi, który miał obejrzeć pokoje gości, a teraz najwidoczniej zrobili sobie przerwę. Romanowski przesłuchał Malanowskiego i Inglota, w tej chwili maglował kucharkę, a następny w kolejce był Olivier Potocki. Dziś wszyscy zapomnieli o rutynie związanej z posiłkami i o świątecznych hitach. Olga z zaskoczeniem odkryła, że dochodzi dopiero siedemnasta, a przecież od rana wydarzyło się już tak wiele. Czas spędzało się tutaj bardzo intensywnie… Skutecznie zapomniała

o początkach przeziębienia i bólu mięśni, nawet o tym, że przez pół nocy robiła w lesie dziwne rzeczy i targała Romanowskiego po błocie. Dopiero teraz wszystko do niej wróciło. Miała kompletny mętlik w głowie. Granice między dziś i wczoraj, wczoraj i przedwczoraj, zacierały się i nie potrafiła już powiedzieć, co i kiedy się wydarzyło. Czuła ogarniające ją zmęczenie, z którym starała się walczyć, bo przecież wszystko dopiero się zaczynało. Przypomniała sobie poruszenie gości, kiedy Romanowski poinformował ich o tym, że popełniono morderstwo, bladą twarz Malanowskiego, cyniczny uśmiech Inglota, ogromne zdumienie Dagmary Potockiej, osobliwy lęk Oliviera, zacięty wyraz twarzy Grażyny Kranz, zaskoczoną Klarę, wstrząśniętego Nowaka. Czego nie zauważyła? Dlaczego nie przyjrzała się im lepiej? Musiała udawać, że jest jedną z nich. Taką samą podejrzaną, która może coś ukrywać. Zresztą – czy Suzin i Romanowski rzeczywiście jej wierzyli? Usiadła na łóżku i spojrzała na Wojtka. – Wierzysz mi? – zapytała pod wpływem impulsu. – Ale o co konkretnie pytasz? Suzin usiadł obok niej i oparł łokcie na kolanach. – Czy wierzysz, że nie mam z tym wszystkim nic wspólnego? Przecież to ja ich znalazłam. Tyle się dzieje, że prawdopodobnie trauma dopadnie mnie później. – Na pewno dopadnie cię później – poprawił ją po namyśle. – Jesteś szczery do bólu. – Wiem, jak to jest. Nie odzywali się przez chwilę, wpatrzeni w wirujące za szybą płatki śniegu. Na zewnątrz było pięknie. – Tak, wierzę ci – powiedział cicho Suzin. – Po prostu miałaś pecha. Widziałem cię dzisiaj, jak z determinacją szłaś na spotkanie Żukowskiemu, choć przecież nie wiedziałaś, kto to taki. Jesteś dość narwana. Ale mam wrażenie, że to się u ciebie objawia rzutami, jak jakaś choroba. Olga parsknęła śmiechem. Jeszcze nikt tak trafnie jej nie opisał. Zgniotła plastikową butelkę i wrzuciła ją do worka przeznaczonego na tworzywa sztuczne. W królestwie Romanowskiego i Suzina przestrzegało się pewnych zasad bez względu na okoliczności. Była pewna, że nad wszystkim, również nad segregacją śmieci, czuwał ten drugi. – Technik poszedł na fajkę – powiedział Wojtek, chuchając na dłonie. W pomieszczeniu zrobiło się zimno. Olga dotknęła kaloryfera i stwierdziła, że przestał grzać. Pokręciła gałką. – A znalazł coś? – Byliśmy na razie w pokoju Potockich, Nowaka, Inglota i Chojnackich. No i… Wojtek podrapał się po głowie i nagle wyraził zainteresowanie niedziałającym grzejnikiem. Olga oparła dłonie na biodrach.

– No i…? Zaraz, zaraz! Przecież powiedziałeś, że mi wierzysz! – Co to ma do rzeczy? – Bardzo dużo. Nagle uznałeś, że nie powinieneś mi opowiadać o efektach pracy technika? – On nawet na mnie patrzy podejrzliwie – naburmuszył się Suzin. – Właśnie. Bądźmy solidarni! Suzin naciągnął rękawy swetra na dłonie i wzruszył ramionami. – Masz rację. Siedzimy w tym razem. Ale… tutaj się dzieją cholernie dziwne rzeczy. – Tyle wiem bez ciebie. – U Potockich jest czysto. W pokoju Nowaka, Inglota i Chojnackich znaleziono ślady błota. Była też niewyraźnie odbita podeszwa, ale raczej nie przypominała tej, która nas interesuje. Butom Steinera przyjrzałem się dość dobrze, obejrzałem też zdjęcia śladów w łazience. To nie to. – Ale błoto… – Tak, błoto. Niby jest, ale niewiele nam pomoże. Jeśli ktoś wychodził na dwór, mógł się ubrudzić, warunki pogodowe jakie są, każdy widzi. Poza tym minęło kilka dni i ważniejsze ślady na pewno się już zatarły. – I to wszystko? – Były jeszcze laptopy… – Mogliście do nich zajrzeć? Nie trzeba na to specjalnej zgody albo czegoś takiego? Suzin obrócił się do Olgi plecami i ponownie zaczął kontemplować śnieg za oknem. – Pojęcia nie mam – oświadczył niewinnie. – Akurat! – Technik już wtedy wyszedł na papierosa, a Romanowski, jeśli będzie trzeba, zajmie się papierologią. – Co znalazłeś? – U Nowaka tylko info o sposobach na zachowanie trzeźwości, a wśród ostatnio odwiedzanych stron witryny AA, fora internetowe byłych uzależnionych, kółka modlitewne on-line… – Jest coś takiego? – Teraz wszystko jest. U Chojnackiego starszego artykuły medyczne, a w przeglądarce witryny na temat chorób psychicznych. Pewnie próbował się upewnić w swoich podejrzeniach co do Sabiny Malanowskiej. Chojnacki młodszy to programista, nie w ciemię bity, zabezpieczył sobie komputer hasłem. Podobnie Potoccy. Ale za to Inglot… – Inglot? Suzin odwrócił się. Wyraz jego twarzy się zmienił i Olga z zaskoczeniem

stwierdziła, że Wojtek jest teraz śmiertelnie poważny. – Rozumiesz, musiałem się trochę spieszyć. – Rozumiem – odrzekła powoli. – U Inglota w historii przeglądanych stron znalazłem jedną dotyczącą sposobów poszukiwania osób od dawna zaginionych. Olga wstrzymała oddech. Przypomniała sobie Steinera, a raczej Hansa Steina, i jego historię. Zaginione dziecko, Wiedeń, policja, która nie wierzy rodzicom, bo pochodzą z marginesu społecznego, zmiana tożsamości, uwaga o Valenta´s Stamm-Beisl, wywód na temat Morderstwa w Boże Narodzenie i tego, że nikt z gości nie miał motywu… Suzin się nie mylił. Tutaj rzeczywiście działo się coś dziwnego. Dziwniejszego, niż przypuszczała. Wojtek wydobył z kieszeni telefon i odczytał wiadomość. – Technik. Muszę iść. – Ruszył do drzwi, ale nagle zawrócił, bo najwyraźniej coś sobie przypomniał. – Aha, kiedy wspominałem o tym, że u Potockich było czysto… – Tak? – Miałem na myśli to, że było bardzo czysto. Bardzo. Wojtek wyszedł, a Olga bez namysłu chwyciła komórkę i wystukała wiadomość do Romanowskiego. Nie wiedziała, kiedy ją odczyta, ale musiała mu jakoś przekazać te informacje. Kiedy odłożyła telefon, coś sobie przypomniała. Dłonie. Wygląd dłoni Oliviera, zaczerwienionych, jak gdyby odmrożonych. W myślach odtworzyła ostatnie słowa Suzina. „Bardzo czysto. Bardzo”. 33.

Romanowski nie zdążył przeczytać wiadomości od Olgi. Kiedy tylko kucharka opuściła palarnię, jej miejsce zajął Olivier Potocki. Włosy sterczały mu na wszystkie strony i prawdopodobnie gmeranie w nich było swoistą reakcją na stres. Każdy jakoś reagował, nawet jeśli nie zdawał sobie z tego sprawy. Jedni ogryzali paznokcie, inni ołówki, jeszcze inni drapali się i wyłamywali palce. A Olivier wyrywał sobie włosy z głowy. Tylko dlaczego się właściwie denerwował? Lubowicz stukał długopisem w kartkę, a Romanowski usiłował zebrać myśli i również udawał, że zapisuje coś w notesie. Od kucharki nie dowiedział się niczego nowego. Nie powiedziała nawet, że słyszała o umowie między Malanowskim i kłusownikiem, a jedynie to, że wszystkiego się domyślała. Nigdy jednak nie rozmawiała z szefem na ten temat. Podobnie jak o jego relacji z pielęgniarką. Tutaj również wszystko pozostawało w sferze domysłów i kobieta wolała nie dociekać. Pilnowała własnych interesów i nie wtykała nosa w nie swoje sprawy. Nie znała Steinera, a kłusownika unikała, bo był nieprzyjemnym typem,

któremu większość mieszkańców Lginia schodziła z drogi. Niczego szczególnego w pensjonacie nie zauważyła i nikt nie zachowywał się podejrzanie, może poza Potockimi, bo ci zaczęli wymagać nie tylko wegańskich posiłków, lecz także wegańskiego menu na święta. Kucharce w głowie się nie mieściło, że na wieczerzę wigilijną można nie zjeść karpia i śledzia. No ale przecież za coś jej płacono, więc musiała wywiązać się z obowiązków. Większość czasu spędzała w kuchni. Romanowski podziękował jej grzecznie i usiłował nie wyglądać na rozczarowanego. Nie spodziewał się, że powie mu coś przełomowego, ale liczył na więcej. Niestety – kobieta mówiła prawdę. Był tego niemal w stu procentach pewny. Należała do osób kompetentnych, rzeczowych, zachowujących zdrowy rozsądek i myślących logicznie, które nie lubią histeryzować, plotkować i żyć cudzym życiem. Romanowski podziwiał ją jako człowieka, ale świadkiem była kiepskim. I raczej nie popełniła morderstwa. Średnio nadawałaby się nawet na wspólnika. Nie wyglądała na taką, która lubi sobie komplikować życie, była zadowolona z tego, co ma. Olivier Potocki… Dość drobnej budowy, ale wysoki i żylasty. Podobno ćwiczył jogę i zdrowo się odżywiał. Romanowski średnio znał się na jodze, słyszał jednak, że pozwala utrzymać formę i sylwetkę. A zatem nie było to tylko ćwiczenie oddychania. Nie miał jednak pewności, czy człowiek ćwiczący jogę obrastał w siłę do tego stopnia, by kogoś rąbnąć łopatą, przeciągnąć kilka metrów po lesie, pobiec po łódkę i wypłynąć na jezioro, operując ciężkimi drewnianymi wiosłami. Olivier wyglądał mu bardziej na zamożnego intelektualistę, który wybrał dla siebie sport elegancki i wyrafinowany. A może żona mu kazała? Romanowski przyjrzał się chłopakowi uważnie. Oprócz rozczochranych włosów dostrzegł coś jeszcze. Olivier miał zaczerwienioną, suchą i popękaną skórę na dłoniach. Jak gdyby odmroził sobie ręce albo często moczył je w zimnej wodzie. Albo… w płynie do dezynfekcji. Grzegorz w tej właśnie chwili przypomniał sobie, kto jeszcze ma takie dłonie. A były to dwie osoby. Mariola Kalinowska i Karol Chojnacki. Pielęgniarka i lekarz. Pracowali w szpitalach i musieli często używać płynu do dezynfekcji rąk. A Olivier? Dlaczego jego dłonie tak właśnie wyglądały? Był alergikiem? A może miało to jakieś znaczenie dla sprawy? – Panie inspektorze? – odezwał się tamten. – Czy już pan skończył sporządzać notatkę? Grzegorz uświadomił sobie, że od kilku minut ślęczy nad zabazgraną kartką, z długopisem w dłoni, i przygląda się chłopakowi, który z nerwów ciągle zmieniał pozycję. Właśnie po raz kolejny założył prawą nogę na lewą, by chwilę później założyć lewą na prawą. Romanowski potrząsnął głową, jak gdyby chciał się opędzić od natrętnej muchy. Potrzebował jeszcze czasu do namysłu. – Przepraszam, wiem, że pan czeka. Muszę jeszcze… wysłać wiadomość. To ważne – powiedział i sięgnął po telefon.

Postanowił przy okazji przeczytać SMS-a od Olgi. I była to najlepsza decyzja, jaką dzisiaj podjął. „Pokój Potockich jest nienaturalnie, sterylnie czysty”. Grzegorz ponownie zerknął na ręce Oliviera. Chłopak drgnął i automatycznie zwinął dłonie w pięści. Nienaturalnie, sterylnie… Grzegorz odłożył telefon i uśmiechnął się. Olivier znieruchomiał. – To właśnie z panem Heine Steiner rozmawiał na temat swoich problemów z chodzeniem? I jeszcze o butach, które kupił w Deichmannie? – Olga Mierzwińska panu powiedziała? – Tak. Rozumie pan, w obecnej sytuacji zachowanie dyskrecji nie jest zbyt dobrym pomysłem, bo każda informacja może okazać się ważna. Zatem co dokładnie powiedział Steiner? Olivier powtórzył niemal słowo w słowo to, co już wcześniej zrelacjonowała Olga. – Nie powiedział panu, że mieszkał w Wiedniu? – Nie. A to ważne? Znam dobrze niemiecki i domyśliłem się, że pochodził z Austrii lub Bawarii, ale nie zastanawiałem się nad tym głębiej. Jakie to ma znaczenie? – Słyszał pan, jak przy kolacji Steiner wymienił nazwę Valenta´s Stamm-Beisl? Pub w Wiedniu? – Być może. Nie zwróciłem na to uwagi. Ponownie zapytam – a powinienem? – Pozwoli pan, że ja będę na razie zadawał pytania. Czy poza tamtą rozmową na schodach coś pana zastanowiło w zachowaniu Steinera? Zwrócił pan na coś szczególną uwagę? – Nie. – Ale buty pana zastanowiły. – Już mówiłem dlaczego. Policja zwróciła uwagę na buty Steinera w łazience, a ja dobrze pamiętam, że chodził po pensjonacie w kapciach, bo tak mu było wygodniej. Gdyby nie tamta rozmowa na schodach i opowieść o problemach z chodzeniem, być może nawet to nie utkwiłoby mi w pamięci. Nie znałem człowieka. – Ma pan obecnie kłopoty w pracy… Potocki zacisnął zęby. Kiedy się odezwał, cedził słowa, jak gdyby cierpiał na szczękościsk. – Jaki to ma związek z tą sprawą? – Właśnie nie wiem. A ma? – Nie, nie ma! Nie wiem, co pan sugeruje… – Że boi się pan własnej żony. Olivier umilkł i zaczął szarpać swoje włosy. Romanowski uśmiechnął się dobrotliwie. Ryzykował, ale był niemal pewny, że się nie pomylił.

– Proszę mi coś opowiedzieć o swoich dłoniach – powiedział łagodnie. Chłopak przez chwilę wpatrywał się we własne palce. Młodszy aspirant Lubowicz uniósł głowę i nie krył zainteresowania przebiegiem rozmowy. A przecież to właśnie on powiedział, że nie każdą informację o człowieku da się pozyskać, że wszyscy coś ukrywają i mają swoje tajemnice. Oczywiście. Niektórzy przez całe lata ukrywali przed światem wstydliwe sekrety. Kobiety maskowały siniaki, mężczyźni udawali, że wychodzą do pracy, z której zostali zwolnieni, dzieci kłamały, że w szkole wszystko w porządku, choć tak naprawdę nie radziły sobie z nauką i były szykanowane przez rówieśników. Przykłady można by mnożyć w nieskończoność. Nikt nie przyznaje chętnie, że w jego rodzinie i bliskim otoczeniu coś szwankuje. Nikt nie przyznaje się bez oporów do własnych słabości. Do tego, że jest poniżany. Takich rzeczy nie można wyczytać na portalach społecznościowych. Małżeństwo Potockich było na pozór bardzo udane. Piękni, młodzi, zamożni, wolni. Dagmara zamieszczała w sieci zdjęcia z egzotycznych krajów, fotki wymyślnych drinków i wykwintnych potraw. Nosiła modne ciuchy i nienaganny makijaż. I… nie dochowywała wierności mężowi. Romanowski przekonał się o tym – prawie – na własnej skórze, ale dotąd myślał, że po prostu wypracowała sobie z Olivierem taki układ. On niczego nie zauważał, ona trzymała się pewnych reguł. Nowoczesna kobieta, która postrzega monogamię jako przeżytek. Nie. To wcale nie było tak. – Boi się pan reakcji żony na wieść o problemach w pracy? – odezwał się ostrożnie. – To ona zarabia więcej i ma pan z tego tytułu przykrości. Obraża pana i wyśmiewa. Kiedy straci pan pracę, będzie jeszcze gorzej. Uważa, że skoro pan zarabia mniej, nawet jeśli nie jest to mało, powinien pan wykonywać obowiązki domowe. Szantażuje pana, ubliża, może wyzywa. Unika współżycia lub wyśmiewa się z pana, mówiąc, że jest kiepski, niesprawny, nie daje jej satysfakcji. Ma kochanka albo kochanków i zmusza pana do akceptacji takiej sytuacji. A pan chciał jej coś udowodnić. Stąd lewe transakcje w pracy. Liczył pan na zysk. Stąd modne ciuchy, ćwiczenie jogi i jedzenie wegańskich potraw. Może i pan to lubi, ale wątpię. Stąd cwaniactwo i popisywanie się. Krowa, która dużo ryczy, daje mało mleka… Stąd wreszcie te dłonie. Wszystko musi być wysprzątane na błysk, prawda? Sterylnie czyste. Tak, by można było jeść z podłogi. A pan… nie używa rękawiczek. To nie był jej pomysł, by tu przyjechać, prawda? Tylko pana? Chciał pan może ratować ten związek, coś naprawić, bo oczywiście całą winę za jej zachowanie bierze pan na siebie. Ale żonie się tutaj nie spodobało. I nic się między wami nie zmieniło. W którym punkcie mam rację? Zapadła cisza. Olivier nadal nerwowo szarpał się za włosy. Romanowski był na siebie zły. Powinien od razu zwrócić na to uwagę, ale… inaczej. We właściwy sposób. Nie tylko po to, by stwierdzić, że każdy jakoś reaguje na stres. Olivier

Potocki był ofiarą przemocy psychicznej. Młodszy aspirant Lubowicz spuścił wzrok i bawił się długopisem. Za oknem tańczyły grube płatki śniegu i na zewnątrz wszystko przykrył biały puch. Bajeczna, świąteczna aura… Olivier Potocki wysunął dłonie z włosów. – We wszystkich – powiedział. Romanowski powoli wypuścił powietrze. Nie wiedział, dlaczego poczuł ulgę. Przecież ta informacja w żaden sposób nie pomogła mu jeszcze w prowadzeniu śledztwa, nie podsunęła kolejnego tropu. A jednak komuś się przysłużył. Potocki dokonał w swoim życiu pewnego przełomu i może łatwiej będzie mu teraz wyzwolić się z tej matni. Mimo że uzależnienie psychiczne od drugiego człowieka jest bardzo trudne do wyleczenia. – Dlaczego pan się nie rozwiedzie? – Nie wiem. – Pomyśli pan o tym? – Nie… wiem. – Urodził się pan w Wiedniu? Olivier spojrzał na niego zaskoczony. – Nie… – Na pewno? – W dowodzie… – Tak, wiem, w dowodzie ma pan wpisany Ełk. A pana żona? – O co pan pyta? – Czy urodziła się w Wiedniu? Albo może tam mieszkała? – Nie. – Jest pan pewny? – Jeśli tak, to nic mi o tym nie wiadomo. – Znał pan Heinego Steinera przed pojawieniem się w pensjonacie? – Nie, już mówiłem… – Wyjeżdżał pan stąd dzień przed śmiercią Steinera? – Nie. Chodziliśmy z… żoną po lesie. Nie ruszaliśmy auta, odkąd się tu zjawiliśmy. – Był pan kiedyś w Wiedniu? – Dawno temu, z wycieczką klasową. – Który to był rok? – Nie pamiętam… – Mniej więcej? – Dwa tysiące drugi lub trzeci. – Dziękuję, to na razie wszystko. Olivier Potocki, całkiem oszołomiony i z dziwnie szklistymi oczami, podniósł się z krzesła. Do drzwi szedł niepewnie, jak gdyby nie wierzył, że to

koniec, że słowa, które tutaj wypowiedział, naprawdę mają jakieś znaczenie. Że wydarzyło się coś ważnego dla niego samego. Kiedy wyszedł, młodszy aspirant Lubowicz gwizdnął. – O kurwa jego mać – wyartykułował, kręcąc głową. Romanowski puścił tę uwagę mimo uszu. – Panie inspektorze, myśli pan, że coś mu to dało? – Nie wiem, ale mam nadzieję. Po raz pierwszy przed kimś się do tego przyznał. Może to przełom. – Ale raczej nie on ukatrupił Steinera, co? – Raczej nie. Olivier za bardzo skupiał się na tym, by żona nie dokopywała mu za często. *** Olga napisała coś jeszcze. Romanowski przypomniał sobie o tej informacji, kiedy do palarni wkroczył Nowak. Radek Inglot sprawdzał w internecie, jak szukać osób dawno zaginionych. Nie powiedział o tym podczas przesłuchania, ale też Romanowski nie zapytał go o artykuły czytane w sieci. Osoby dawno zaginione… Syn Hansa Steina. Coraz mniej podobało mu się to wszystko. A teraz, na dodatek, nie mógł na powrót przycisnąć Inglota, bo na krześle zasiadł nawrócony członek AA, z różańcem na palcu i ze skupionym wyrazem twarzy. Romanowski chętnie wymknąłby się na krótką przerwę, ale niestety nie mógł sobie na to pozwolić. Z rezygnacją przesunął po blacie biurka swoje notatki. – W pana pokoju technik natrafił na zaschnięte błoto – powiedział, spoglądając na Nowaka. Tę informację również przekazała mu Olga. Grzegorz cieszył się w duchu, że Suzin towarzyszył technikowi. Inaczej czekałby na cynk od tego drugiego jeszcze przez kilka godzin. – Tak. Brzydką mamy pogodę – oświadczył spokojnie tamten. – To prawda. Słyszałem, że wybrał się pan niedawno nad jezioro w towarzystwie flaszki? Nowak zmienił się na twarzy. – Rozumiem, że ma pan tę informację od pani Olgi – mężczyzna zawiesił głos. Romanowski zawstydził się na myśl, że robi Oldze taki fatalny PR. Niestety było już za późno na skruchę, a nie chciało mu się niczego owijać w bawełnę. – Nieważne od kogo. Czy to prawda? – Rozumiem też, że wie pan o moich problemach i… o żonie… – Pytam, czy to prawda? – Tak – odpowiedział po krótkiej pauzie. – Ale opróżniłem jej zawartość. To znaczy – poprawił się szybko – wylałem. – Niemniej napił się pan ze Steinerem?

– Ale… tylko raz i… – Wydaje mi się, że dla alkoholika raz to już i tak za dużo. Mężczyzna spuścił wzrok. Romanowski powstrzymał się przed wzruszeniem ramionami. Jakoś nie potrafił już współczuć temu człowiekowi. Wcześniej przez chwilę było mu go szkoda, ale emocje opadły i myśli wróciły na właściwy tor. Miał wyrobione zdanie na temat ludzi, którzy po pijaku siadają za kółkiem. I nie zamierzał go zmieniać, niezależnie od okoliczności. Nawet jeśli ten tutaj przypominał zbitego psa i żałował za grzechy, nawet jeśli został już ukarany i nigdy nie uwolni się od koszmarów przeszłości. Błądzić rzecz ludzka, ale potem trzeba ponosić konsekwencje. Od odpuszczania win jest kto inny. – Proszę pana, ja nie jestem od tego, by pana umoralniać. Interesuje mnie tylko to, czy Steiner powiedział coś interesującego podczas waszej popijawy. – To nie była popi… – Powiedział? Nowak zastanawiał się przez chwilę. – Nie wydaje mi się. W ogóle mało rozmawialiśmy. I niewiele czasu spędziliśmy razem. Może godzinę albo półtorej. Kilka kolejek i… – I przez tę godzinę o czym dyskutowaliście? – O… życiu. Steiner powiedział, że także stracił żonę. Czuł się winny, bo… podobno ona odebrała sobie życie. W pewnym sensie przez niego. Romanowski wyprostował się gwałtownie. Miał rację, że w ograniczony sposób ufał ludziom. Bo ludzie byli głupi. Zwyczajnie głupi. – Przecież utrzymywał pan przed chwilą, że Steiner nie powiedział nic ważnego! – Bo nie wydawało mi się… To była poufna rozmowa… Lubowicz pracowicie sporządzał notatkę, ale wyraźnie poczerwieniał, a Grzegorz zaklął w duchu. W dupie miał poufne rozmowy! Chodziło o morderstwo, a temu tutaj zachciało się bawić w dyskrecję. – Co jeszcze powiedział? W tej waszej poufnej rozmowie? – Już nic. – Jest pan pewny? – Być może nie wszystko pamiętam… – Bo się pan zalał? – Nie… Jak mówiłem, kilka kolejek… – Kilka kolejek, a pan bardzo długo nie pił. Wystarczyło. Proszę się teraz wysilić. Czy na pewno niczego więcej pan sobie nie przypomina? – Nie – odrzekł po namyśle. – To teraz jeszcze jeden wysiłek. Niech się pan skupi. Gdzie piliście? Romanowski przypomniał sobie, że o rozmowie Steinera i Nowaka wspominała już Klara Żukowska. Nowak miał ponoć pić wtedy herbatę, a nie

alkohol. Czyżby właśnie o to spotkanie chodziło, czy o jeszcze inne? – W hallu. Tam są stoliki kawowe i dwie kanapy. Usiedliśmy na tej przy starym kaflowym piecu. – Czy ktoś koło was przechodził? I mógł słyszeć, o czym rozmawialiście? – Tak. Kręciło się tam dużo osób, nie pamiętam, kto dokładnie. Romanowski jęknął. Nie był to przecież Hilton, więc co mogło oznaczać „dużo osób”? O Klarze już wiedział. – A potrafi pan powiedzieć, kto się tam nie pojawił? – Żona Malanowskiego. Pielęgniarka. Starszy Chojnacki… Może ktoś jeszcze, ale naprawdę nie umiem powiedzieć. – I pan tak po prostu tam siedział i pił? Mimo że ludzie pana widzieli? Przecież dba pan o swój nienaganny wizerunek wzorowego chrześcijanina. Nowak wyraźnie się zawstydził. – Piłem alkohol z kubka do herbaty. To by się zgadzało ze słowami Klary. Romanowski przypomniał sobie także wymianę zdań między Nowakiem i Grażyną Kranz. Kranz musiała jakoś się zorientować, co było w tym kubku. – Rozumiem. Zachowuje pan pozory do samego końca. – Ja… – Dziękuję, to na razie wszystko. Wzorowy chrześcijanin podniósł się chwiejnie i ruszył do wyjścia. Kiedy drzwi się za nim zamknęły, Lubowicz rzucił na stolik długopis. – Może kłamać – mruknął. – Jeśli podejrzewał coś na temat Steinera, a tamten jeszcze mu się podłożył informacją o samobójstwie żony, to wszystko się świetnie ułożyło. Raz już sobie popili, nie było problemem umówić się na kolejny wieczór. Skoro tak dobrze im się rozmawiało. Romanowski pokiwał smętnie głową. Młody po raz kolejny miał rację. A on wciąż rozmyślał o tym, że Sabina, pielęgniarka i starszy Chojnacki nie przechodzili wtedy przez hall. I nie miał pojęcia, jak dokładnie ją wykorzystać. 34.

Olga czuła się dziwnie, kiedy już pojawiła się w palarni. Oczywiście musiała zostać przesłuchana, tak jak inni goście. Fakt, że zaprzyjaźniła się z Romanowskim i Suzinem i że oni nie uważali jej za podejrzaną, niczego tu nie zmieniał. Znalazła dwa ciała. Miała pecha, jak ujął to Suzin. A jednak, na upartego, można było przyjąć, że jest w to wszystko zamieszana. Grzegorz z pewnością nie takie rzeczy w życiu widział, nie wspominając o Wojtku. Ten drugi obracał się przecież w wielkim świecie. Wśród elit. Pracował nad sprawami, o których czytała w gazetach.

Usiadła przed Romanowskim i przyjrzała się jego skupionej twarzy. Widziała, jak bardzo był zmęczony i zrezygnowany. Zerknął dyskretnie na Lubowicza, po czym ponownie przeniósł na nią wzrok. Za plecami słyszała stukanie długopisu o blat stołu. – Pani Olga Mierzwińska – odezwał się Grzegorz. – Zgadza się. Zadał jej szereg standardowych pytań o to, czy znała Steinera, czy z nim rozmawiała, kiedy i o czym, i czy zauważyła coś szczególnego w zachowaniu jego bądź innych gości pensjonatu. Opowiedziała więc o wszystkim, dokładnie i ze szczegółami. Rozmawiała już o tym z podinspektorem wielokrotnie przez kilka minionych dni, ale ostatecznie – przed młodszym aspirantem Lubowiczem nie miała nic do ukrycia. Może poza eskapadami do lasu i odegraniem sceny morderstwa. Dwa ostatnie wydarzenia litościwie pominęła. Uznała, że jeśli Grzegorz zechce podzielić się swoimi przeżyciami z Lubowiczem, zrobi to osobiście. Najwyraźniej jeszcze do takiej rozmowy nie doszło. Przeszła więc gładko do dwóch przykrych momentów, w których natrafiła na ciała obu mężczyzn. Głos zadrżał jej lekko, kiedy opisywała wygląd Steinera i chrapliwy głos Marczewskiego. Uświadomiła sobie, że gdy myślała o ich śmierci w sposób analityczny, zastanawiając się, kto mógł dopuścić się zbrodni, gdy przyglądała się ludziom i usiłowała się skupić na szczegółach, odsuwała emocje na dalszy plan. Nie angażowała się, nie czuła nawet strachu. Teraz jednak weszła ponownie w skórę dziewczyny, która patrzyła na martwe ciała. Wróciły do niej wcześniejsze doznania, wrażenie, że ktoś łapie ją za gardło i blokuje oddech. Uczucie chwilowego paraliżu i niezdolności do wykonania jakiegokolwiek ruchu. Wydobyła wreszcie na wierzch świadomości przekonanie, że to naprawdę nie jest zabawa. Ktoś zabił. A najpewniej – zabił dwukrotnie. I przebywał teraz pośród nich. Umilkła i pochyliła głowę. Lubowicz za jej plecami chrząknął. – Pozwolę sobie powiedzieć, że zauważyła pani mnóstwo szczegółów. Spojrzała na niego przez ramię. Starał się nie uśmiechać. – Tak, chyba tak. Zawsze zwracam uwagę na szczegóły. Nie wiedziała, jak wytłumaczyć mu, że w ogóle się o to nie starała. Zauważała szczegóły, obserwowała ludzi, słuchała tego, co mówią, nawet jeśli nie miała ochoty im odpowiadać. Nie była zbyt towarzyska, wolała się wycofywać, stać za kulisami dziwnego teatru życia. Może po prostu znała się na ludziach i stąd ta postawa? Często też nie wiedziała, dlaczego podchodzą tak poważnie do spraw zupełnie nieistotnych. Dla niej samej liczyła się głównie muzyka, ale okazało się, że nie ma dość talentu. Może powinna wykorzystać jakoś ten drugi dar? Zdolność do wyłapywania detali, prowadzenia uważnych obserwacji i wyciągania sensownych wniosków. Może powinna zostać psychologiem albo pisać książki? Czy nie było na to za późno? I… właśnie. Jak miała mu to teraz wytłumaczyć?

Szybko, w kilku słowach? Posłała aspirantowi słaby uśmiech i odwróciła się do Grzegorza. – Dlaczego postanowiła pani spędzić tutaj święta? Zdziwiło ją to pytanie, choć chyba jeszcze bardziej wyraz twarzy Romanowskiego. Był nadal skupiony, ale też poważny, może nawet nieco smutny. – Brałam udział w talent show, Muzycznym ja. Coś jak Idol i tym podobne. No po prostu śpiewa się covery. Odpadłam w odcinkach na żywo i nieco mnie to przybiło. – Olga zawahała się. – Postawiłam wszystko na jedną kartę, wie pan? Na co dzień uczę muzyki w szkole. Wzięłam roczny urlop, przygotowywałam się, wyjechałam do Warszawy… Ale się nie udało. Uznałam, że muszę przemyśleć sobie to wszystko. Zastanowić się, co dalej. Nie miała pojęcia, dlaczego ją o to zapytał, ani też, w jakim celu opowiadała mu tę historię. Pomyślała jednak, że wcześniej na dobrą sprawę nie rozmawiali na ten temat. Owszem, Suzin trochę się z niej śmiał, ona rzuciła kilkoma uwagami i krótką refleksją dotyczącą radzenia sobie z porażkami, i tyle. Teraz Romanowski patrzył jej prosto w oczy, jak gdyby chciał coś tam wyczytać. – I zastanowiła się pani? – Jeszcze nie. – Znalazła pani zwłoki. Pomyślała pani o rozmowie z psychologiem? – Jeszcze nie – powtórzyła zaskoczona. – W takim razie proszę pomyśleć. Na razie to wszystko, dziękuję. Olga podniosła się powoli i wyszła z palarni. Na korytarzu przystanęła i oparła się o ścianę. Grzegorz był dziwny. Jak gdyby tam, za biurkiem, odgrywał zupełnie inną rolę, przypisaną mu odgórnie przez system zawodowych zależności. Być może słusznie. Ale miała też wrażenie, że na temat tego, co ją spotkało, po raz pierwszy podzielił się z nią zupełnie szczerą uwagą. Nawet jeśli oficjalna sytuacja wydłużyła dzielący ich dystans. Olga wzięła kilka głębokich wdechów, poszła do swojego pokoju po laptop i wróciła na parter, do kwatery detektywów. Po godzinie dołączył do niej Suzin. *** – Jesteś jakaś dziwna. Dopiero po chwili zdała sobie sprawę, że Suzin skierował tę uwagę do niej. Do kogóż innego miałby ją skierować, skoro siedzieli w pomieszczeniu tylko we dwoje? Usiłowała właśnie sporządzić listę osobliwych rzeczy, na które Wojtek wraz z technikiem natrafili w poszczególnych pokojach. Spojrzała na ostatnie zdanie. „W komputerze Grażyny Kranz lista nagród przyznanych jej byłemu mężowi”. Uniosła głowę. – Tak czułam, że ona ciągle przeżywa tamto zdarzenie z kochanką byłego męża – powiedziała, obracając w palcach ołówek.

– Jaką kochanką? – Powinieneś zapytać: czyją. – Odpuść sobie. – No George’a Flanagana, tego scenografa z Londynu. On był mężem Kranz, tak mówił Grzegorz. Kranz poszła przywalić jego kochance i… – Przecież wiem! – Właśnie. A teraz ona ogląda go w internecie, jakie dostał nagrody, bla bla, mimo że minęło sporo czasu. Mówię ci, zacisnęła dłoń na szklance, dlatego pękła. Musiała być wściekła. To by się zgadzało z datą, zobacz. Flanagan dwa dni wcześniej otrzymał nagrodę za scenografię do Hamleta wystawianego w Barbican Theatre. Kranz się o tym dowiedziała i się wkurzyła. – I zgniotła szklankę? – Tak, szklanka raczej nie pękła pod wpływem gorącej wody. W takie coś nie uwierzę. Gdzie ta woda niby się podziała? Wyparowała tak szybko? Przecież tam byłam. Ona jest właśnie takim typem. – Co zgniata szklanki? – upewnił się Suzin, nieco rozbawiony. Olga odłożyła notatki i posłała mu chłodne spojrzenie. Analizowała w myślach to, co powinna powiedzieć, żeby właściwie wszystko zrozumiał. A zresztą – był podobno dobrym śledczym, nawet jeśli ostatnio nie najlepiej sobie radził. Musiał coś wiedzieć o ludzkiej naturze. – Tak. Typem, co zgniata szklanki – potwierdziła. – Rozumiem. – Naprawdę? – Chcesz mi powiedzieć, że ona jest z tych, co kumulują emocje, pozytywne też, ale zwłaszcza negatywne. Dlatego wydaje się chłodna i sztywna, choć tak naprawdę może być gorąca i namiętna. Dlatego też wydaje się spokojna i opanowana, ale to nie znaczy, że w środku nie kipi z wściekłości. Prędzej czy później musi dać im jakoś upust. Przywaliła rywalce. Rozgniotła szklankę. Nie wiadomo, co jeszcze zrobiła. Olga milczała. Suzin uśmiechnął się do niej, tym razem nie drwiąco, ale szczerze i… przyjaźnie. – Ty też taka jesteś. Inaczej niż Kranz, ale mimo wszystko. Nie sądzę jednak, żebyś miała skłonności do agresji. Raczej bierzesz kijki do nordic walkingu, głośno śpiewasz i tłuczesz w klawisze swojego pianina. Jaka melodia jest dobra, żeby się wyżyć? – Rondo Alla Turca – odpowiedziała bez zastanowienia. Przekrzywiła głowę. Być może Wojciech Suzin nie był wcale przereklamowany, jak z początku sądziła. Trafił w samo sedno. Klasnął w dłonie i roześmiał się. – To teraz mi powiedz, dlaczego jesteś jakaś dziwna.

Przypomniała sobie uwagę, którą wygłosił, kiedy pochylała się nad notatkami. Od tego w ogóle zaczęła się rozmowa. – Chodzi mi o tych ludzi. Chyba nawet chciałabym, żeby winnym okazał się ktoś z zewnątrz. Jakiś obcy typ, którego nie znam, nie widziałam na oczy, z którym nie rozmawiałam. Bo przecież oni… może i są denerwujący, może nie jesteśmy przyjaciółmi i nawet się za dobrze nie znamy, ale… – Rozmawiamy z nimi, znamy ich twarze, głosy, mijamy ich na korytarzu – uzupełnił. – I dziwnie myśleć, że ktoś mógł to zrobić. Kiedy na nich patrzę… – Kiedy patrzysz na drugiego człowieka, nigdy tak do końca nie wiesz, co może zrobić, co naprawdę o tobie myśli i co zamierza. Nawet jeśli się wydaje, że jego intencje są szczere. Jakkolwiek patetycznie to brzmi. – Optymistyczna wizja – wymamrotała. – Wiem. – Nie wydaje ci się, że to wszystko, co dzieje się tutaj, jest jednak nieprawdopodobne? Mały pensjonat, w środku lasu, niewielu gości, a wśród nich każdy coś ukrywa, ma jakąś tajemnicę, kłamie, gra rolę… I wszyscy zebrali się akurat w tym miejscu? Suzin ponownie się uśmiechnął i poklepał Olgę po ramieniu. – Nie, to nie jest dziwne. Oni mają po prostu pecha, że ich sekrety mogą wyjść na jaw. Gdyby nie zginął Steiner, o nic byś ich nie podejrzewała. Byliby dla ciebie po prostu obcymi ludźmi, którzy zjechali tutaj z różnych powodów na urlop. Elegancka kobieta w średnim wieku, polonista jaskiniowiec, miły facet z różańcem, zadbana trzydziestolatka, młode małżeństwo, ojciec z synem. Może byś się im nawet przyjrzała. Pomyślała, że Żukowska, Nowak i Kranz są pewnie samotni i woleli nie spędzać świąt w pojedynkę, poloniście nie chciało się siedzieć u matki nad pierogami i wolał poczytać w spokoju książki, Potoccy nie zamierzali sprzątać i gotować, poza tym są nowocześni, a ludzie teraz odchodzą od tradycji. Chojnaccy, ojciec i syn, dwaj dorośli mężczyźni. Nietrudno zgadnąć, że ich rodzinę dopadło jakieś nieszczęście. Ale zrobiłabyś coś więcej? Wiedziałabyś, co ukrywają, poznałabyś wstydliwe wydarzenia z ich życia? Olga milczała. Ona również ukrywała wiele takich wstydliwych epizodów. Nikogo wprawdzie nie zamordowała ani nie pobiła, ale… Kiedyś, na Akademii Muzycznej, zaplanowano koncert charytatywny. To właśnie Olga była jego pomysłodawczynią. Zbierali pieniądze na operację chorego chłopca. Miała wystąpić jako główna gwiazda wieczoru, ale okazało się, że koncertem wyraziła także zainteresowanie inna studentka, lepsza, zdolniejsza. Olga bardzo chciała jakoś się pozbyć rywalki. Zniszczyć instrument, by nie mogła ćwiczyć, skłócić z chłopakiem, zadzwonić z informacją, że ktoś włamał się jej do mieszkania… a nawet – jak w powieści Pianistka Elfriede Jelinek – włożyć do kieszeni

potłuczoną szklankę. Nie zrobiła jednak żadnej z tych rzeczy. Pozwoliła tamtej cieszyć się najgłośniejszymi oklaskami. Co jakiś czas jednak wracały do niej obudzone wówczas emocje. Uczucie zazdrości, które popychało do absurdalnych czynów. Nie była pewna, czy kiedyś jeszcze nie doświadczy podobnego – i czy wówczas nie zrealizuje swojego szalonego planu. I tak – nikt o tym nie wiedział. Fakt, że odpadła z talent show, również był nieważny. Istotniejsze było to, co czuła. I co pomyślała o osobach, które zostały w programie. Suzin przyglądał się jej w ciszy i Olga poczuła się nieswojo. Miał rację. Gdyby nie śmierć Steinera, patrzyłaby na gości pensjonatu jak na zwykłych, „normalnych” ludzi, którzy po prostu przyjechali tu na urlop. – Skończyliście już z technikiem? – zapytała. Wojtek pokręcił głową. – To znaczy ja już tak. Technik poszedł do mieszkania Malanowskich i tam się wywiązał jakiś problem. Wpuścili go, ale mnie już nie. Miał nie denerwować Sabiny. – No tak. Czyli co nam zostaje? Lista nagród branżowych męża Grażyny Kranz, a u Klary Żukowskiej brak jakiejkolwiek elektroniki. To ostatnie nie powinno nas dziwić. Ukrywała się przed mężem, więc nie korzystała z telefonu i laptopa, bo pewnie takie urządzenia łatwiej namierzyć niż człowieka, który nie jest do niczego podpięty. – I jeszcze ty. – Ja? – Tak. Straszny u ciebie bałagan i trochę zaschniętego błota. Technik mruczał, jak oglądał. – Świetnie. Olga zasępiła się i zamknęła notatnik. Do głowy przyszła jej nagle pewna myśl. Przypomniała sobie rozmowę z Inglotem o Morderstwie w Boże Narodzenie i uwagę o tym, że winnym okazuje się w powieści osoba z zewnątrz, ale jednak spokrewniona z ofiarą. Zerknęła z ukosa na Wojtka. – Jak sądzisz… Pewnie to głupie, ale… czy któryś z tutejszych chłopaków mógłby być synem Steinera? – Od kilku godzin zadaję sobie to samo pytanie – odpowiedział. 35. Romanowskiemu było odrobinę wstyd, że tak przycisnął Olgę i zmusił ją do zwierzeń. A jednak, paradoksalnie, przy Lubowiczu ich wymiana zdań była swobodniejsza i szczersza, odarta z ckliwości, niepodobna do użalania się nad sobą. Olga po prostu powiedziała to, co myślała, bez ozdobników i zbędnych tłumaczeń. Romanowski miał wrażenie, że wobec niektórych przesłuchiwanych

mimowolnie przyjął rolę spowiednika. Nie wiedział tylko, czy to dobrze. Lubowicz zerknął na zegarek i mruknął coś niewyraźnie. Na pewno był zły na Grażynę Kranz, która powinna się tu zjawić przed kwadransem. Musieli jeszcze przesłuchać kilka osób, a zbliżała się już pora kolacji. Romanowski wiedział, że nie zjadł obiadu, ale – co gorsza – nie potrafił sobie przypomnieć, czy w ogóle miał coś dzisiaj w ustach. Olga napadła na niego w wannie, a później ścigali po lesie męża Klary Żukowskiej, więc śniadanie chyba również opuścił. Zaburczało mu w brzuchu. – Ano właśnie! – zawołał młodszy aspirant. Dodatkowy komentarz był zbędny. Żaden z nich nie przypuszczał, by ktoś się ulitował i przyniósł im chociaż suchy prowiant. Kawę także wypili już dawno temu. Grzegorz nie miał w kieszeni nawet krówek ciągutek, bo wszystkie zjadł ukradkiem wczoraj, kiedy Suzin nie patrzył. – Panie inspektorze? – Hm? – Ma pan jakieś podejrzenia? Romanowski nie odpowiedział. Może i tak, ale odkąd zjawił się w Mścigniewie, miał całkiem sporo różnych podejrzeń i nic poza tym. Przepracował dwadzieścia lat w policji, a obawiał się, że popełnił błąd fałszywego założenia. Chociaż… nie, nie odkrył przecież motywu. Analizował jedynie sposób popełnienia zbrodni i tutaj miał wrażenie, że się nie pomylił. Nawet jeśli cała akcja z Olgą w lesie nie dała mu odpowiedzi na wszystkie pytania, jedno wiedział prawie na pewno – kłusownika zabił mężczyzna. Tylko czy działał sam? Policja nie natrafiła w lesie na narzędzie zbrodni i nikt nie miał też zamiaru szukać go na dnie jeziora. Przesłuchania wniosły do sprawy niewiele. Ile więc mogły znaczyć jego podejrzenia wobec braku dowodów i słabych zeznań? Jedyne, co miał, to metocard w organizmie Steinera i na stoliku Malanowskiego, jego recepty i paragony, informację o porwanym w Wiedniu dziecku, buty, rozmowę Steinera z Nowakiem i jego wypowiedź na temat samobójstwa żony, uwagę o Valenta´s Stamm-Beisl, którą słyszeli wszyscy goście, a także fakt, że Inglot szukał w sieci materiałów o poszukiwaniu osób zaginionych i to zataił. Tej wiadomości Romanowski i tak nie mógł wykorzystać, bo Suzin grzebał w laptopie polonisty poza protokołem. Nadzieja, która obudziła się w nim przy pierwszych przesłuchaniach, teraz z wolna umierała. Na szczęście nie zdążył roztkliwić się nad swoją sytuacją. W drzwiach stanęła Grażyna Kranz, z wojowniczą miną, wyciągając przed siebie zabandażowane dłonie. Romanowski uprzejmie wskazał jej krzesło. – To jest jakiś absurd – syknęła, siadając. Musiał przyznać, że swoją zjadliwą uwagę wysyczała jednak bez oznak zdenerwowania. Niestety nie mógł zaatakować jej informacją o inwigilowaniu

byłego męża w sieci. A szkoda. Miał też pewne obawy o efekty „pracy” Suzina. Z tego niekoniecznie musiały wyniknąć same dobre rzeczy… I oczywiście – tysiąc razy bardziej wolałby być teraz z nim i Olgą na wagarach, niż zajmować się wszelkimi procedurami. Z obrzydzeniem myślał też o tym, że będzie musiał później zająć się formalnościami. Wiele mógł zrzucić na Lubowicza, ale przecież nie wszystko. – Pani Grażyna Kranz – powiedział ze znużeniem, którego nie udało mu się zamaskować. – Czy poznaje pani to obuwie? Kranz rzuciła okiem na zdjęcie. – Kiepska robota. Żadna wyższa półka. Idę o zakład, że są z jakiejś sieciówki. CCC? I dość zniszczone. Dlaczego pan pyta? To jakieś ważne buty? – Widziała je pani u kogoś? – Nie przypominam sobie. Nawet gdybym coś takiego zauważyła, z pewnością nie przyglądałabym się zbyt dokładnie. – Zna się pani na dobrych butach? Wzruszyła ramionami. Widać było, że bandaże na dłoniach bardzo jej przeszkadzają. – Znam się na dobrych butach, dobrych ciuchach. Nie chodzi o to, że modnych. Ale solidnych, dobrze wykonanych. – Jest pani osobą zamożną – raczej stwierdził, niż zapytał. Kolejne wzruszenie ramion. – Nie narzekam. Ale nie użyłabym tego słowa, powiedziałabym, że nie wiedzie mi się źle. Zdołałam zaoszczędzić trochę grosza, bo nie jestem rozrzutna i umiem robić zakupy. Wiem, co się za szybko nie rozpadnie. Mój dziadek mawiał, że biedaka nie stać na tanie rzeczy. Wzięłam to sobie do serca. – A z czego pani żyje? Mąż przecież nie zabezpieczył pani po rozwodzie. Twarz Grażyny Kranz wyglądała teraz jak wykuta w kamieniu. Kobieta spojrzała na Romanowskiego wyniośle, ale najwidoczniej jeszcze nie zamierzała się odezwać. Zawsze najtrudniej przesłuchiwało się takich, z których trzeba było wyciągać słowo po słowie. – Pani wybaczy, ale musieliśmy sprawdzić pewne informacje. Pani kariera aktorska we Wrocławiu wydawała się całkiem obiecująca. Ale pani wyjechała. Do Londynu, jak mi wiadomo. Wyszła tam za mąż za George’a Flanagana, scenografa, próbowała grać w teatrach i filmach, jednak bez większych sukcesów. Mąż wdał się w romans z młodszą aktorką. Pani się o tym dowiedziała i postanowiła… pokazać jej, co o tym myśli. Pech chciał… – Niech pan przestanie! – Pech chciał – powtórzył dobitnie Romanowski – że ona była chora. Miała tętniaka, który pod wpływem silnego ciosu pękł. Dziewczyna zmarła. Pani miała problemy, ale uniknęła więzienia. Mąż wystąpił o rozwód. Pani opuściła Londyn.

I tutaj historia się urywa. Po ośmiu latach pojawia się pani na powrót w Polsce. Czy moglibyśmy jakoś uzupełnić tę lukę? Grażyna Kranz zadrżała. – A czy to ma jakieś znaczenie w kontekście tej sprawy? Tego… człowieka? Nie znałam go. – Każdy to mówi. – Ale ja naprawdę… – Słowo „naprawdę” też często się powtarza. Jest pani pewna, że podczas tych ośmiu lat, kiedy pani… hm… zniknęła, ani razu się nie spotkaliście? A może była inna okazja? – Pan żartuje, prawda? Dlaczego miałabym spotykać się z jakimś Niemcem… Austriakiem? – Tego właśnie nie wiem. – To jakieś wariactwo! – Była pani kiedyś w Wiedniu? – Owszem. W celach turystycznych. – Kiedy? – Nie pamiętam dokładnie. Jakoś po osiemdziesiątym dziewiątym. Tak, na początku lat dziewięćdziesiątych. Przypominam sobie natomiast, że pojechałam w towarzystwie koleżanek ze szkoły teatralnej. Chciałyśmy pozwiedzać. To był krótki wyjazd. Dwu- lub trzydniowy. I nie, panie inspektorze, nie spotkałam się tam z żadnym panem Steinerem. – Rozumiem. W jaki sposób dowiedziała się pani, że pan Nowak pił alkohol w towarzystwie Steinera? Na twarzy Kranz pojawiło się zdziwienie. – Siedzieli w hallu, nie tylko ja ich widziałam. – Ale tylko pani jakoś się zorientowała, że Nowak pił alkohol. Kobieta spuściła wzrok i zaczęła intensywnie przyglądać się swoim bandażom. – Spotkałam go później na korytarzu. On… wymiotował. Nie zdążył dojść do swojego pokoju. Pomogłam mu posprzątać. Prosił, bym nikomu nie mówiła. Tak jakbym zamierzała. – Pan Nowak dowiedział się także czegoś o pani. – Skąd ma pan takie informacje? – Nieważne. Czy może to pani potwierdzić? – Tak – odrzekła niechętnie. – Nie wiem, po co zadał sobie trud, by szukać czegoś na mój temat w internecie. W niewielu miejscach można natrafić na informacje, że w Londynie nosiłam nazwisko Flanagan. Mój mąż postarał się po mnie posprzątać. A wtedy, gdy… to się stało, internet nie był jeszcze w powszechnym użyciu, więc wieści nie rozchodziły się aż tak szybko. Może pan

Nowak chciał się zabezpieczyć, bym nie rozpowiadała o jego incydencie alkoholowym. Nie sądziłam, że to dla niego takie ważne. Romanowski zamyślił się na dłuższą chwilę. Rzeczywiście, wyglądało to dość dziwnie. Nowak zadaje sobie trud, szuka wiadomości na temat Kranz, mimo że są trudno dostępne i najpewniej po angielsku, a wszystko po to, by ona nie omawiała z nikim jego pijaństwa? Jakoś trudno mu było w to uwierzyć. I, rzecz jasna, o całej sprawie Nowak nie zająknął się przy policjantach słowem. Wszyscy tutaj kłamali na potęgę, nawet święty misjonarz. – A te osiem lat? – przypomniał ostrożnie. Wargi Kranz zbielały. – Mieszkałam we Francji – powiedziała cicho. – To aż tak wstydliwe? – Ja tam… Zawiesiła głos, a Romanowski spodziewał się już wszystkiego. Nawet informacji o tym, że pracowała jako dziewczyna na telefon albo tancerka w klubie go-go. Dlatego kiedy dokończyła swoją wypowiedź, prawie odetchnął z ulgą. – Sprzątałam. I opiekowałam się starszymi ludźmi. – Nie jest to nic hańbiącego – zauważył. – Tak, ale… Umilkła i zacięła się na dobre. Romanowski wiedział, co miała na myśli. „Ale chciałam od życia czegoś więcej. Miałam wielkie plany. Scena, kariera, mąż z osiągnięciami, Londyn, może później Los Angeles. A skończyłam ze ścierką. Skończyłam, myjąc tyłki i ocierając ślinę”. Nawet jeśli trochę na tym zarobiła i zdołała co nieco odłożyć, by teraz na powrót zgrywać wielką damę, z pewnością nie czuła się usatysfakcjonowana swoim zajęciem. Zapytał ją jeszcze o to, o co pytał wszystkich, a ona odpowiedziała tak jak każdy. Nic nie zauważyła, na nic nie zwróciła uwagi. Słyszał to non stop, a jednak poszczególne wypowiedzi różniły się między sobą, ujawniały luki w relacjach innych osób lub odsłaniały ich kłamstwa i zatajenia. Miał ochotę wytrzaskać ich po łapach linijką i przypomnieć, że to brzydko kłamać, zwłaszcza dzień przed Wigilią. Mimowolnie zerknął na dłonie Kranz. – Co się naprawdę stało? Kobieta ponownie spuściła wzrok na swoje dłonie. – Przysłał mi mail. Nie wiem, skąd wziął adres, może podałam go gdzieś w sieci. – Pani były mąż? – Tak. Chciał się ze mną zobaczyć. A ja… Owszem, interesowałam się jego osiągnięciami. Śledziłam, jakie otrzymywał nagrody, zaglądałam czasem na jego stronę internetową. To bardzo zdolny człowiek. Nie postąpił ze mną za dobrze, ale ja, ostatecznie, nie okazałam się wcale kimś lepszym. Kiedy czytam o kolejnym

wyróżnieniu, które mu przyznano, przypominam sobie swoje dawne życie. Swoje marzenia. Widzi pan, one nigdy się nie spełniły. Mój były mąż nagle sobie o mnie przypomniał, zasypuje mnie pytaniami. A ja poznałam kogoś. I… nie chcę już dłużej… – Rozumiem. Na razie to wszystko, dziękuję. Nie zamierzał jej zmuszać, by brnęła w tę opowieść. Mógł się założyć, że prawda była bardzo prosta. Kranz nie chciała spotykać się z mężem i wracać do przeszłości. Poznała kogoś i zamierzała ułożyć sobie wreszcie życie. Najpewniej przyjechała tutaj, by się nad wszystkim zastanowić. A Flanagan zagrał na jej uczuciach. Powrót do dawnych wydarzeń przy obu policjantach i tak był dla niej wystarczająco trudny. Musiała się wstydzić swojego pojedynczego wybuchu złości, który przekreślił jej przyszłość. Romanowskiego ogarnęło coś na kształt współczucia, kiedy odprowadzał kobietę wzrokiem. Rozumiał już, dlaczego nie chciała spędzać świąt w towarzystwie policji. *** Kiedy Grażyna Kranz opuściła palarnię, Romanowski i Lubowicz zdążyli jedynie wymienić spojrzenia. Młodszy aspirant wydawał się zaskoczony opowieścią byłej aktorki, choć przecież to on jako pierwszy natrafił na informację o incydencie ze zdradą Flanagana i śmiercią młodej gwiazdy brytyjskiego teatru. Prawdopodobnie jednak nie spodziewał się, że za zniknięciem Kranz kryje się taka prozaiczna historia. Grzegorz nie widział w tym niczego dziwnego ani specjalnie zaskakującego. Wiele tajemnic da się wyjaśnić w prosty sposób, a życie często sprowadza się do zwyczajności, przeciętności i szarości. Niezwykłe, nieprzeciętne i barwne okazują się w nim jedynie poszczególne momenty, które pamięta się do samego końca. Kranz robiła to, co większość ludzi na świecie. Pracowała, by się utrzymać. Może i byłaby w stanie zawalczyć o coś lepszego, bardziej ambitnego, ale widać nie starczyło jej energii. Wiedziała też pewnie, że pora… zejść ze sceny. Romanowskiemu nie udało się omówić tej kwestii z Lubowiczem, bo w palarni zjawiła się Dagmara Potocka, która wypełniła przestrzeń zapachem swoich perfum. Młodszy aspirant skrzywił się na jej widok, mimo że przecież była piękną, zadbaną i efektownie ubraną kobietą. Włożyła tego dnia obcisłe dżinsy, dopasowany czerwony sweterek i modne sznurowane buty, a jej długie blond włosy lśniły jak płynne złoto. Cerę miała oczywiście nieskazitelnie gładką, a makijaż staranny, choć dyskretny – zapewne wersję urlopową. Romanowski również się skrzywił, ale nieprzyjemny grymas czym prędzej przerobił na służbowy uśmiech. Pomyślał, nie pierwszy raz w życiu, że chyba nie wszyscy ludzie należą do tego samego gatunku. Jakże inna wydawała się Potocka od zamkniętej w sobie, choć w rzadkich momentach nieco narwanej i na wskroś prawdziwej Olgi, z jej niedbałym warkoczem, rozciągniętym swetrem i nadwyżką

energii, dla której wciąż próbowała znaleźć ujście. A przecież były prawie w tym samym wieku. Dagmara Potocka przypominała lalkę z luksusowego sklepu dla kolekcjonerów. Zadał jej zestaw obowiązkowych pytań o Steinera i słuchał, jak odpowiada, wyraźnie artykułując każde słowo. Miała nienaganną dykcję i melodyjny głos. Była bogata, wykształcona, bystra i elokwentna. Ideał… Pamiętał, że w hallu, kiedy zobaczyła Klarę Żukowską nokautującą własnego męża, wydawała się zaskoczona i wstrząśnięta, ale przede wszystkim zainteresowana całą sytuacją. Nie była to zwykła ludzka ciekawość, jak przypuszczał wtedy Romanowski, ani też wietrzenie sensacji. Dagmara znała po prostu – i stosowała – inny rodzaj przemocy. Może poczuła z Żukowską pewne pokrewieństwo. Nie zaskoczyła go informacją, że nie ma o Steinerze nic do powiedzenia. Owszem, zna niemiecki bardzo dobrze. Słyszała jego akcent i zwróciła uwagę na słownictwo, domyśliła się więc, że mężczyzna pochodził z Bawarii. Nie analizowała tego jednak ani nie zastanawiała się nad Austrią, bo przecież skoro podał się za Niemca – dlaczego miałby kłamać? Do Dortmundu mógł się przeprowadzić nie tylko z Bawarii, ale nawet z samej Kamczatki, i nic by jej to nie obeszło. Rozmawiała z nim kilka razy, raczej zdawkowo. Był uprzejmy, ale nie uznała go za sympatycznego. Nie lubi ludzi, którzy głośno mówią, demonstracyjnie się śmieją i w nieelegancki sposób nadużywają alkoholu. Ona sama nie jest abstynentką, ale przecież są pewne granice. Romanowski zdobył się na trzy nowe refleksje. Po pierwsze – Dagmara Potocka jednak coś zauważyła. Steiner głośno mówił i demonstracyjnie się śmiał. A skoro głośno mówił, to ktoś mógł go łatwo usłyszeć. Nie było to jednak nic niezwykłego. Ludziom często się wydaje, że niczego nie zauważyli, a kiedy zaczynają mówić, są w stanie podać dużo szczegółów. Po drugie – Dagmara musiała sporo wiedzieć na temat eleganckiego znęcania się nad drugim człowiekiem. Po trzecie – była świetną, naprawdę doskonałą aktorką. Koncertowo udawała, że między nią i Romanowskim nic nie zaszło, i zachowywała się tak wdzięcznie i z klasą, że trudno było sobie wyobrazić, jak wyżywa się psychicznie na własnym mężu. Niestety – po świecie chodziło mnóstwo osób podobnych do niej. Grzegorz przepytał ją o sprawy związane z pensjonatem i Steinerem i wiedział, że na ten temat nic już więcej nie powie. Być może naprawdę niewiele wiedziała. Przerwał na chwilę zadawanie pytań i zaczął przekładać zabazgrane kartki, na których nie zanotował niczego szczególnego. W tej kwestii liczył na Lubowicza. Zabębnił palcami w blat biurka i nieoczekiwanie uśmiechnął się do Dagmary. Dziewczyna zarumieniła się. Obawiała się pewnie, że nawiąże do jej zachowania w hallu, kiedy chciała w mało zawoalowany sposób namówić go na seks. Poniekąd miała rację.

– Czy jest pani pewna, że jej kontakty z Heinem Steinerem ograniczały się do kilku zdawkowych uwag? – Oczywiście. Jak już wspominałam… – Nigdy niczego mu pani nie zaproponowała? Dagmara wyglądała tak, jak gdyby zabrakło jej tchu. Rumieniec sięgnął uszu i czoła. Zebrała się jednak w sobie i odpowiedziała, cedząc słowa. – Nigdy niczego mu nie proponowałam. – Na pewno? – Nie wiem, co pan sugeruje, ale… – Myślę, że pani doskonale wie. Tajemnice pani alkowy nie są oczywiście moją sprawą, ale lubi pani… wchodzić w relacje z różnymi mężczyznami. Ryzykuje pani w tej kwestii i jednocześnie nie pilnuje się za bardzo. Mąż, z niezrozumiałych przyczyn, nie chce od pani odejść, a trzymanie go przy sobie jest bardzo wygodne, prawda? Dzięki niemu nie musi się pani zanadto wysilać, sprzątać, szorować toalety, robić zakupów, gotować. Można się skupić na karierze. To na pewno duży komfort. Nieźle go pani wychowała. Przyjemnie jest mieć worek treningowy, na którym można wyładować ewentualną frustrację. – To niemożliwe, by Olivier… – Na pani miejscu zastanowiłbym się, czy mąż na sto procent potwierdzi, że tej nocy, kiedy utopił się Heine Steiner, była pani z nim w pokoju. Przez cały czas. Mówi, że nie ruszaliście samochodu, odkąd przyjechaliście, ale tak sobie myślę… – Panie… inspektorze… – Tak sobie myślę – wszedł jej w słowo, unosząc głos – że on znowu działa tutaj na pani korzyść. Już się, widać, przyzwyczaił. – Nie ruszaliśmy samochodu – powiedziała gniewnie. Przestała się wysilać i nie udawała już złotowłosego aniołka. – Czyli ktoś po panią przyjechał, bo nie sądzę, by szła pani przez las piechotą lub pożyczyła od Malanowskiego rower. Ryzykował. Nie miał żadnego dowodu, że tej nocy, gdy utopił się Steiner, Dagmara rzeczywiście wychodziła z pensjonatu. Musiał jednak sprawdzić, czy przeczucie tym razem go zawiodło. Potocka milczała, okręcając sobie wokół palca kosmyk włosów. Rumieniec spełzł z jej twarzy i teraz nie była już zawstydzona. Jedynie zła. I na pewno rozważała, jak mogłaby się z tego wszystkiego wykręcić. Wreszcie odrzuciła włosy na plecy i wyprostowała się dumnie. Choć poszedłby o zakład, że nie miała z czego być dumna. – Pomylił się pan. To nie była ta noc, tylko wcześniejsza. – Skąd mogę mieć pewność… – Myślę o tym, odkąd w jadalni ujawnił pan, kim naprawdę jest! Gdybym wyszła w tę noc, kiedy zginął Steiner, mogłabym, wracając, natknąć się na mordercę. Wcześniej zastanawiałam się nad tym, czy gdybym coś usłyszała,

byłabym w stanie pomóc Steinerowi i dałoby się uniknąć tej tragedii. Ale teraz, kiedy wiem, że to było morderstwo… Nie mogę przestać myśleć o tym, że on też by mnie… – Miała pani sporo szczęścia. Dlaczego akurat tamta noc? A nie inna? – Widzieliśmy się też dwa razy wcześniej. On… mężczyzna, z którym się spotkałam, chciał zobaczyć się ze mną także w kolejną noc, ale ja… – Nie była pani zadowolona? – Uznałam, że przesadziłam. Poznałam tego mężczyznę przez internet. Kiedy Olivier powiedział, że wykupił pobyt w tej dziurze, wściekłam się. Chciałam mu zrobić na złość, nawiązałam znajomość z pewnym mężczyzną, umówiliśmy się na spotkanie. Wymknęłam się już drugiej nocy. A raczej nie wymknęłam, tylko po prostu wyszłam. Widziałam, że Oliemu jest przykro, o to mi chodziło. Powtórzyłam to jeszcze dwa razy, a Oli zawsze rano brał się za sprzątanie. Każdy z gości ma mopa i środki czystości w łazience, Malanowski nie słyszał o usłudze room service. W każdym razie… – Nagle poczuła pani wyrzuty sumienia? – Nie, po prostu… Stwierdziłam, że idą święta, nie będę dla niego taką suką. Lubowicz pracowicie zapisywał słowa Dagmary i Romanowski wiedział, że nie pominął także słowa „suka”. Odchylił się na krześle. Ich wspólny „moment” w hallu postanowił pominąć i nie dopytał, czy w tamtej chwili zapomniała, że miała nie być dla męża suką, bo idą święta. – Niczego pani nie zauważyła podczas tych… nocnych eskapad? – Nie. Nic się nie działo, nikt nie kręcił się przed budynkiem. – Poproszę o jakieś namiary na mężczyznę, z którym się pani spotkała. Telefon, ale i adres, bo zawsze może nie odebrać. Dagmara zbladła. – To konieczne? On jest żonaty. – Pani też jest mężatką. Ale te wszystkie matrymonialne niuanse mało mnie obchodzą. Musi potwierdzić pani słowa, a poza tym może on coś widział. Wszystko jest teraz ważne. Dziewczyna sięgnęła po długopis i na podsuniętej przez Romanowskiego kartce zapisała numer telefonu i adres. – Jego żony nie było, wyjechała już na święta do matki, żeby pomóc jej z przygotowaniami. Mają dużą rodzinę. – A on to wykorzystał, żeby sobie z panią pobaraszkować? Zresztą nieważne. Dziękuję, na pewno się przyda. – Skoro to konieczne. – Szkoda, że go pani nie uderzyła. Dagmara rzuciła mu ostre spojrzenie. – Kogo?

– Pani męża. Miałby prościej. Mógłby się zgłosić na policję z jakimś konkretem, a tak? Co powie? Że żona mu dokucza? Pokaże ręce wyżarte domestosem? Dziewczyna milczała, ale nie spuszczała z Romanowskiego ciężkiego spojrzenia. – Dziękuję, to na razie wszystko. Po jej wyjściu w palarni zapadła cisza. Lubowicz wstał i przeciągnął się, zgarnął z biurka podinspektora kartkę z danymi „kochanka” Dagmary Potockiej, po czym sięgnął po telefon. Romanowski cieszył się w duchu, że nic nie musiał mu mówić. Z zadowoleniem słuchał, jak młody przekazuje informacje komuś na komendzie. Przynajmniej to miał na razie z głowy. Nie sądził też, by wiarołomny wschowski mąż okazał się w jakiś sposób pomocny. Prawie żałował, że Dagmara nie spotkała się z nim tej nocy, kiedy zginął Steiner. Wracając, musiałaby coś lub kogoś zauważyć. Prawie przeszły go ciarki. Kiedy Lubowicz odłożył telefon, zajął ponownie swoje miejsce i pokręcił głową. – Co za okropny babsztyl – mruknął. Romanowski chciał odpowiedzieć, ale w tym momencie do pokoju wsunął głowę doktor Chojnacki. 36.

Suzin udał się do kuchni, by wyżebrać nieco jedzenia na wynos. Chciał nie tylko zjeść z Olgą w spokoju wczesną kolację, lecz również zanieść coś do przekąszenia policjantom. Doszedł do słusznego wniosku, że skoro on sam nie przełknął tego dnia zupełnie nic, to Romanowski z pewnością również nie. Prywatny detektyw urósł tym samym w oczach Olgi. Dała mu swoje błogosławieństwo, pobiegła po kurtkę i wyszła na chwilę na zewnątrz, by odetchnąć świeżym powietrzem. Ze zmęczenia, głodu i nadmiaru wrażeń kręciło jej się w głowie. Stanęła na werandzie i spojrzała na drzewa przykryte grubą pierzyną śniegu. Aż trudno było uwierzyć, że nie tak dawno Romanowski leżał w błocie, a ona usiłowała przeciągnąć go kilka metrów po ziemi. I że to wszystko wydarzyło się dosłownie przed chwilą i jeszcze nie zdążyło na dobre obrócić się we wspomnienie. A właściwie – nadal się działo. Olga zdała sobie sprawę, że nieustannie odczuwa napięcie, wciąż się czegoś spodziewa. Bo przecież coś jeszcze musiało się zdarzyć. Teraz już każdy to wiedział. I ktoś bał się tego bardziej niż pozostali. Zeszła z werandy i stanęła przy dużym, ośnieżonym klombie. Pomiędzy drzewami, za podjazdem, zauważyła dwie postaci. Kobieta tupała w miejscu i obejmowała się ramionami, a mężczyzna formował w dłoniach kulkę ze śniegu.

Rozmawiali. Olga podeszła bliżej. Śnieg skutecznie tłumił ich głosy, więc nie słyszała, co mówili, ale po chwili jej uszu dobiegł śmiech. Pokonała kilka kolejnych metrów i wreszcie ich rozpoznała. Klara Żukowska i Andrzej Chojnacki. Wyglądało na to, że obojgu dopisywały humory. Andrzej wskazał Klarze ścieżkę, a ona ruszyła przed siebie. Czyli dokładnie tam, gdzie stała Olga. Klara również ją zauważyła, ale zrobiła coś niespodziewanego. Pomachała do niej… Olga, zbita z tropu, odmachała i zatrzymała się. Klara i Andrzej zrównali się z nią i przywitali, jak gdyby nie widzieli się co najmniej od wczoraj. Byli zarumienieni i uśmiechnięci. Naprawdę nie miała pojęcia, z czego tu się tak cieszyć. – Piękna pogoda, prawda? – zawołała Klara. – Bardzo świąteczna. I pomyśleć, że niedawno złamała nos własnemu mężowi… albo raczej poprawiła złamanie po Suzinie. Musiało być to dla niej prawdziwie katartyczne doznanie. – Tak, rzeczywiście – odpowiedziała lakonicznie. Andrzej uniósł śnieżkę, zamachnął się i cisnął nią o pień drzewa. – Będzie dobrze, jeśli utrzyma się do jutra. Jeszcze wczoraj było błoto – zauważył bardzo odkrywczo. Olga nie wysiliła się na żaden komentarz. – Była już pani u tego policjanta? – odezwała się znowu Żukowska. – A tak w ogóle – jestem Klara. Sytuacja jest na tyle dziwna, że chyba nie ma co się do siebie dystansować, wszyscy tkwimy w tym samym. A bandyta i tak pewnie przyszedł z zewnątrz i narobił nam kłopotów. Oby ten cały… Romanowski szybko się czegoś dowiedział. Jutro Wigilia. Klara podała Oldze lodowatą dłoń. Miała sine palce. Raczej nie od mrozu, tylko w wyniku zadanego mężowi ciosu. Ją też musiało to boleć. – Olga. Tak… masz rację. I byłam u policjanta, całkiem gładko i sprawnie poszło. Nie czepiał się – wymamrotała z nadzieją, że za bardzo nie skłamała. Andrzej ulepił kolejną śnieżkę i rozbił ją o inne drzewo. – Powiedziałybyście, że oni są z policji? Ci dwaj kolesie? Ten cały Romanowski to jeszcze… Ma taki zacięty wyraz twarzy, ale Suzin? A zresztą on nie jest z policji. I w sumie bardzo słusznie, że dba o to, by się za często nie pokazywać w mediach. Inaczej ktoś z nas by go rozpoznał. Jak Rutkowskiego. Rutkowskiego byście chyba rozpoznały, co? Klara kiwnęła głową, a Olga wzruszyła ramionami. Naprawdę nie miała pojęcia, czy rozpoznałaby Rutkowskiego. Żukowska chuchnęła na dłonie i wskazała pensjonat. – Muszę iść, teraz moja kolej. Miałam się tam pojawić wcześniej, ale ojciec Andrzeja się przede mnie wcisnął – powiedziała, uśmiechając się znowu. – Mówił, że chce obejrzeć w telewizji jakiś program sportowy. Coś z nartami albo łyżwami. Trochę się wkurzał, że mu „bezsensowne” przesłuchanie w tym przeszkodzi. A dla

mnie bez różnicy. Andrzej lepił trzecią śnieżkę. – Tak, to podobne do ojca. Medycyna i sport. I stare kościoły. I muzea. A potem długo, długo nic. – I jeszcze ty – zaprotestowała Klara. – To widać, że jesteście zżyci. I sam mi przed chwilą opowiadałeś, że mieliście razem wiele ciekawych przygód. – Tak, oczywiście – zgodził się. – I jeszcze matka, ale… Młodszy Chojnacki zasępił się na chwilę i unicestwił trzecią śnieżkę. Cisnął ją o pień drzewa mocniej niż poprzednie. Spojrzał na Olgę i Klarę ze skruchą. – Nie ma co rozpamiętywać. Wielu rodzinom się to przytrafia. Damy sobie z ojcem radę, tylko na takie rzeczy potrzeba czasu. Klara położyła mu dłoń na ramieniu. Miała dziwny wyraz twarzy. – Na pewno – powiedziała powoli. – Na pewno wszystko się ułoży – dodała i oddaliła się w stronę domu. Olga obserwowała jej sylwetkę, wyraźnie odcinającą się od białego tła. Miała wrażenie, że właśnie wydarzyło się coś ważnego. Ale nie potrafiła tego nazwać. 37. Starszy Chojnacki powiedział, że zamienił się z Klarą miejscami w kolejce do przesłuchania, bo chciał obejrzeć w telewizji skoki narciarskie. Romanowski ze skokami kojarzył tylko Małysza i domyślał się, że ma pewne braki w tej dziedzinie. Lubił przecież krówki ciągutki, Alice Munro i Mozart In The Jungle. I jeszcze Doktora House’a, który teraz kojarzył mu się z Sabiną Malanowską. Doskonale zdawał sobie sprawę z faktu, że jest dziwny nie tylko jak na policjanta, ale w ogóle jak na faceta. On i Lubowicz grali właściwie w tej samej drużynie, nawet jeśli Grzegorz nie pochodził z rodziny profesorskiej. Dlatego odpuścił sobie komentarz. Choć poczuł się nieco urażony faktem, że lekarz tak lekko traktuje całą sytuację. Miał z nim przecież coś do omówienia. Po zestawie obowiązkowych pytań, na które Chojnacki udzielił przewidywalnych odpowiedzi, przeszedł do tematu, który w związku z osobą doktora interesował go najbardziej. – Proszę mi coś opowiedzieć o anonimach, które otrzymywała przed śmiercią pana żona. Przez twarz Chojnackiego przebiegł bolesny skurcz. – Ale jaki to ma związek ze sprawą? – Wszystko może mieć związek ze sprawą – powiedział cierpliwie Grzegorz. Nudno było tak każdemu tłumaczyć to samo. Chojnacki poprawił się na krześle.

– Jeśli pan, inspektorze, odrobił lekcje, to wie, że tamto wydarzenie wcale nie jest aż takie ciekawe. Pewien smarkacz robił sobie żarty. Widać mu się nudziło. Ale później miał wyrzuty sumienia, bo zdał sobie sprawę, że dręczy umierającą kobietę. Do wszystkiego się przyznał, przeprosił, a moja żona nie chciała robić problemów. Uwielbiała pracować z trudną młodzieżą i uważała, że każdy może się zmienić, jeśli dostanie drugą szansę. Nie chciałem się z nią kłócić. To nie był dobry moment, mieliśmy mało czasu. Wycofaliśmy zgłoszenie. – Anonimy przestały przychodzić? – Tak. – Pana żona… zmarła. O ile wiem, niecały rok temu. Przykro mi. Mężczyzna skłonił się lekko. – Dzięki mojemu synowi łatwiej to wszystko znieść. Dobry, udany chłopak. Zawsze byliśmy bardzo zżyci. – Pracował pan lub mieszkał kiedyś za granicą? – Byłem na półrocznym stażu w Stanach. – I tylko tyle? – Tak. Facet nie lubił się rozgadywać. Romanowski westchnął. – A czy pana żona pracowała lub mieszkała za granicą? – Chyba wyjeżdżała za granicę, zanim się poznaliśmy. Jeszcze za komuny. Ale nie sprawdzałem dokąd ani na jak długo. Razem wyjeżdżaliśmy za granicę, owszem. W celach turystycznych. Ale mieszkaliśmy zawsze w Warszawie. – Odwiedzili państwo Wiedeń? Chojnacki uśmiechnął się. – Oczywiście. Bardzo nam się podobało w tym mieście. Jest piękne. Udało mi się nawet zdobyć kiedyś bilety do opery. Moja żona szalenie się ucieszyła. Dawniej jeździliśmy do Wiednia z Andrzejem, później sami. – Często? – Raz na kilka lat. Zdarzyło się parę razy rok w rok. W latach dziewięćdziesiątych urządzili tam Dzielnicę Muzeów, bo wcześniej cały ten obszar nie prezentował się najlepiej. Ale teraz! Powinien pan tam pojechać. Podinspektora zaskoczyło ożywienie Chojnackiego. Wszyscy tutaj wypierali się tego Wiednia jak brytyjski arystokrata nieślubnych dzieci, a on? Podinspektor poczuł się lekko zażenowany. Nigdy nie był w Wiedniu ani nawet w Pradze. Na poprzedni urlop pojechał do Ustki, a obecny… spędzał w Mścigniewie, dwadzieścia kilometrów od własnego domu. Musiał chyba coś zrobić ze swoim życiem. Podobno podróże kształcą. – Albertina! – Słucham? – Muzeum. I dawny pałac córki cesarzowej Marii Teresy. Odwiedzaliśmy

także Muzeum Historii Sztuki, Muzeum Leopoldów, Muzeum Sisi w Hofburgu. Powinien pan także zobaczyć spalarnię śmieci i Hundertwasserhaus. Polecam. – Tak… tak. Grzegorz potrząsnął głową. Musiał wziąć się w garść i skupić, zamiast rozmyślać o swoim małym, prowincjonalnym życiu. – Czy… wyjeżdżał pan stąd dzień przed śmiercią Steinera? – Tak, byliśmy z synem w Lesznie. Jest tam kilka ciekawych kościołów… Chojnacki wspomniał o „sklepieniu krzyżowo-żebrowym” i Romanowski uznał, że coś należy zrobić z tą rozmową. A już mu się wydawało, że tego człowieka interesują tylko neurologia i skoki narciarskie. Chrząknął. – Obejrzeli panowie te kościoły? – Tak. Zjedliśmy obiad, kupiłem sobie ciepłą czapkę, poszwendaliśmy się i wróciliśmy. – Rozumiem. – Mogę pokazać paragony. Mam z restauracji. I ten od czapki chyba też. – Tak, proszę przynieść młodszemu aspirantowi. Czy pił pan alkohol w towarzystwie Steinera? – I czy później go zabiłem? Nie, panie inspektorze – powiedział Chojnacki z rozbawieniem. – Steinerowi podano metocard. Pan jest lekarzem… – Metocard to lek na serce. Ja jestem neurologiem. – Ale przecież działanie tego leku jest panu znane. – To prawda. I właśnie dlatego nie kierowałbym na siebie podejrzeń w taki głupi sposób. Raczej przyjrzałbym się Malanowskim. Ta kobieta… – Wiemy. Jest chora psychicznie, a nie na raka. – Czyli wiadomo panom, że Malanowski kłamał. A przecież ta kobieta może być niebezpieczna. – Odwiedził ją pan. – Tak. Interesuje mnie każdy przypadek medyczny. Malanowski wzbraniał się przed tą wizytą. Wiadomo dlaczego. Musiałem się zorientować, że kłamie. – A jednak pan milczał. Chojnacki przez chwilę zastanawiał się nad odpowiedzią. Wreszcie spojrzał Romanowskiemu w oczy. – Po pierwsze – musiałbym się upewnić. Po drugie – nie chciałem robić problemów. Uważam, że nie powinien kłamać, ale ostatecznie my stąd niedługo wyjedziemy, a ten biedny człowiek zostanie. Nawet mu współczuję. Co nie znaczy, że ta kobieta nie narozrabiała. – Narozrabiała? – Mogła. Pewnie wykazuje zachowania agresywne, to się często zdarza. A ta zmowa milczenia wokół jej choroby jest dwuznaczna.

– Czy widział pan u niej na stoliku metocard? – Nie. Wtedy, kiedy ja tam byłem, nie było na stoliku metocardu. Ale mógł być wcześniej lub później. – Dobrze… Dziękuję, na razie to wszystko. – Gdybym był jeszcze potrzebny, służę. Tylko chciałbym najpierw obejrzeć skoki. Lekarz uśmiechnął się i wyszedł. Lubowicz wskazał długopisem drzwi. – Może kłamać – powiedział zdecydowanie. Romanowski oparł dłonie na blacie biurka. – Wszyscy mogą. I pewnie wszyscy kłamią. Ważne jest to, czyje kłamstwo ma dla nas znaczenie. *** Klara Żukowska zjawiła się w palarni jednocześnie z Suzinem, który przyniósł ze sobą ogromny talerz z kanapkami i termos z kawą. Pomieszczenie wypełnił zapach pieczywa i Romanowskiemu ponownie zaburczało w brzuchu. Klara uśmiechnęła się pod nosem. – To ja może chwilę zaczekam, jeśli panowie chcą zjeść – zaproponowała i potarła dłonie. Miała zaczerwienioną twarz i pociągała nosem, musiała spędzić trochę czasu na zewnątrz. Słońce już zaszło, ale spadło sporo śniegu i wciąż było jasno niemal jak w dzień. Romanowskiego ogarnęła ochota, by wybiec z tego dusznego pomieszczenia, w którym spędził ostatnie godziny, i rzucić się w jakąś zaspę. A zawsze wszystkim powtarzał, że woli analizować materiał dowodowy i jeździć na oględziny. Jedyne, czego w pracy policjanta nie lubił, to przesłuchania. Ludzie zawsze robili dziwne rzeczy, zwłaszcza jeśli sprawa była poważna. Kłamali jak z nut, płakali, krzyczeli, przeklinali, obarczali winą innych, zaprzeczali faktom, prowadzili słowne gierki i próbowali się wykreować na lepszych i ciekawszych, niż byli w rzeczywistości. Im inteligentniejszy przesłuchiwany, tym trudniej się rozmawiało. A tutaj wszyscy wyglądali na inteligentnych. Romanowski uznał, że musiał być w tym roku bardzo niegrzeczny, skoro Mikołaj dał mu w prezencie wielogodzinne przesłuchania… Klara Żukowska uniosła brwi. – To jak? Chcą panowie zjeść? Grzegorz ocknął się zamyślenia. Zignorował ssanie w żołądku, odesłał Suzina, który usiłował coś wyczytać z notatek na biurku, i ciężko opadł na krzesło. – Nie, nie. Poczekamy z tym. Ponad ramieniem Klary dostrzegł, jak Lubowicz z rezygnacją sięga po długopis. Przystąpił do rutynowych pytań i miał wrażenie, że gdyby się nagrał, a później raz za razem odtwarzał nagranie, na jedno by wyszło. Musiał się bardzo

pilnować, by nie okazać zniecierpliwienia i zachować skupienie. Klara wydała mu się poza tym dziwnie pogodna jak na kobietę, która pobiła własnego męża i jeszcze kilka godzin temu wprost kipiała ze złości. Wysłuchał, co miała do powiedzenia na temat swoich kontaktów ze Steinerem, i stwierdził, że są zgodne z tym, o czym wspominała wcześniej w prywatnej rozmowie, kiedy jeszcze wraz z Suzinem udawali przed nią parę gejów. Zdusił w sobie uczucie rozczarowania. Z drugiej strony – przestał ją przecież podejrzewać o związek ze zbrodnią, kiedy dowiedział się, jaki naprawdę miała problem. Nawet jeśli nie znał jeszcze szczegółów. – Czy doszła już pani do siebie po porannym incydencie? – zapytał, starając się o lekki ton. Wbrew jego oczekiwaniom nastrój Klary się nie zmienił. – A tak, dziękuję. Oczywiście nie powinnam tego robić. To nie w moim stylu. Nigdy nie podnosiłam głosu, z nikim się nie kłóciłam, nie walczyłam o swoje, byłam posłuszną córką, uczennicą, żoną. I zawsze wszyscy włazili mi na głowę. Zawsze. Oczywiście udało mi się coś w życiu osiągnąć, zdobyłam wykształcenie, dobrą pracę, ale… To nigdy nie wpłynęło na moją samoocenę. Zawsze miałam wrażenie, że jestem gorsza i słabsza od innych. I chyba ludzie to widzieli. Ludzie zawsze widzą takie rzeczy, prawda? – Często. I ci, którzy chcą widzieć – przyznał Romanowski. – Tak, ma pan rację. Mój mąż w każdym razie to widział i wykorzystał. Kiedy mnie zdradził z tą blond k… z tą blondynką ze swojej firmy, długo nic nie mówiłam. Uważałam nawet, że to może w pewnym sensie moja wina. Że nie jestem dla niego dość dobra. Ale później spotkałam Janusza. Faktycznie pracuje w domu kultury, prowadzi kółko plastyczne. Jest bardzo miły… No, wiadomo. – Przyjechała tu pani, żeby sobie wszystko przemyśleć? – zapytał i powstrzymał się przed ziewnięciem. – Nie – odrzekła stanowczo. Zaskoczyła go. Romanowski nieco się ożywił. – Chciałam pokazać mojemu mężowi, że mogę coś zrobić, nie pytając go o zdanie. Nie informując go, nie tłumacząc się, nie prosząc o radę. Nie mówiąc, dokąd się wybieram. On na pewno nie wierzył, że kiedykolwiek się na coś podobnego zdobędę. Był mnie zbyt pewny. Myślał, że jestem przewidywalna. – Ale zatrudnił detektywa, żeby panią znalazł. Klara zachmurzyła się, po raz pierwszy, odkąd przekroczyła próg palarni. – Tak. Tego się nie spodziewałam. On też mnie zaskoczył. – No dobrze… Proszę mi jeszcze powiedzieć, czy ma pani coś wspólnego z Wiedniem. Była tam pani, pracowała, mieszkała? – Byłam, oczywiście. – Niech zgadnę. Muzea… – Romanowski wytężył pamięć. – Albertina? Leopoldów?

Żukowska pokryła zdumienie delikatnym uśmiechem. – Nie, nie! Będę musiała nadrobić, bo Janusz jest plastykiem i rzeczywiście chadza do muzeów, ale ja… No cóż, w Wiedniu zawsze najbardziej lubiłam Prater. – Lunapark? – Tak. I jeszcze basen. – Basen? – powtórzył Grzegorz. Nie przypominał sobie, by słyszał o jakimś szczególnym wiedeńskim basenie. – Moja koleżanka ze studiów mieszkała do niedawna w Wiedniu. Na Alt Erlaa. Tam są takie wysokie bloki i na dachu każdego znajduje się basen. Można popływać i pooglądać panoramę miasta. Odwiedzałam ją w lecie. Bardzo przyjemnie spędzałyśmy czas. – Mhm. To jakiś luksusowy apartamentowiec? – Nie, zwykły blok. Romanowski usiłował odsunąć od siebie wizję zwykłego bloku, na którego dachu znajduje się basen. Udało mu się to dopiero po chwili. – No dobrze… – Aha, jeszcze pytał pan o pracę. Nie pracowałam w Wiedniu. – Dobrze, w takim razie… – A ktoś z pozostałych pracował? – zapytała od niechcenia. Od niechcenia… Grzegorz rzucił jej przeciągłe spojrzenie. Nic sobie z tego nie zrobiła. – Dlaczego pani pyta? – Z czystej ciekawości. Bardzo dużo jest teraz Polaków w Wiedniu. – Mhm. Na razie to wszystko, dziękuję. Klara Żukowska podniosła się i żwawym krokiem ruszyła do drzwi. „Od niechcenia” zapytała o to, czy ktoś z gości pracował w Wiedniu, ale nie zmieniła tonu i miny, zachowywała się tak samo jak przedtem. A jednak… jednak… Romanowski zamyślił się. *** Andrzej Chojnacki kazał im na siebie czekać prawie tak długo jak Grażyna Kranz. Wpadł do pokoju zdyszany, zarumieniony, z błyszczącymi oczami, bardzo z czegoś zadowolony. Przeczesał dłonią wilgotne włosy i uśmiechnął się przepraszająco. – Panowie wybaczą, ale taka piękna pogoda. Rzucaliśmy się śnieżkami z Olgą… z panią Olgą Mierzwińską i straciłem poczucie czasu. – Z panią Olgą? – zapytał głucho Romanowski. – No dobrze, ja rzucałem w nią. Najpierw trochę w drzewa, ale to było mniej zabawne. Kim był ten człowiek? Programistą? Czy programiści to nie są takie

aspołeczne misie w rozciągniętych koszulkach, z przetłuszczonymi włosami i resztkami jedzenia na kołnierzu? Chojnacki prezentował się nieźle. Wcale nie jak aspołeczny miś. Romanowski poczuł ogarniającą go irytację. A może to była zazdrość? Nie wiedział, czy źródeł tego dziwnego uczucia powinien upatrywać w fakcie, że młodszy Chojnacki rzucał śnieżkami tak ogólnie, czy raczej w tym, że rzucał nimi w Olgę. Podczas gdy on kwitł tutaj i wysłuchiwał zwierzeń bandy kiepskich aktorów. To było głupie. Wszystko było głupie. Ich zachowanie. Jego osobliwe emocje. Jego nagła niechęć do pracy. Z obrzydzeniem sięgnął po zestaw wyświechtanych już dziś pytań. Nie spodziewał się fajerwerków – i słusznie. Andrzej nie powiedział niczego nowego i potwierdził słowa ojca. Był nawet w stanie opisać, co jedli na obiad w Lesznie i jakie czapki przymierzał ojciec, zanim wreszcie którąś wybrał. A mówią, że programiści żyją tylko w wirtualnym świecie… Ten tutaj wiedział nawet, co to sklepienie krzyżowo-żebrowe! Romanowski przywołał się do porządku. Nie mógł tak zwyczajnie nie lubić przesłuchiwanego – to było nieprofesjonalne. Kiedy już wysłuchał tyrady o tym, że ojciec od razu zorientował się w kłamstwach Malanowskiego na temat choroby żony i o jego podejrzeniach, pozostało mu już tylko nawiązanie do drażliwej kwestii zmarłej pani Chojnackiej. Andrzej spuścił głowę, a jego dobry humor gdzieś się ulotnił. Grzegorz prawie poczuł się winny. – Te anonimy… Tak, wiem. Ojciec powiedział mi o nich dopiero po śmierci matki. Szkoda, że nie było mnie wtedy w domu, bo chętnie dorwałbym gnoja… Studiowałem w Krakowie i do domu miałem przyjechać dopiero na święta, a później zostać na trochę w styczniu, bo wszyscy spodziewaliśmy się najgorszego, łącznie z matką. Ale ona już taka była. Każdemu chciała dać szansę. Więc pewnie dała ją także gnojkowi, któremu zachciało się podręczyć chorą kobietę. Z drugiej strony – nie mogę sobie wyobrazić lepszej matki. – Musiało być panom ciężko. – Tak. Na szczęście mam jeszcze ojca. Zawsze dużo pracował, ale znajdował dla mnie czas. Wspieramy się. – Jeździł pan z rodzicami do Wiednia? – O tak! Romanowski pożałował tego pytania i musiał teraz wysłuchiwać kolejnego wywodu na temat Muzeum Sisi. To naprawdę był programista? Kiedy Chojnacki skończył się zachwycać wiedeńską spalarnią śmieci, Grzegorz pospiesznie się wtrącił: – Ale pan nie pracował i nie mieszkał w Wiedniu? Ani pana rodzice? – Ja nie. Rodzice też nie, przynajmniej nie za mojego życia. – Aha. – Ten Wiedeń naprawdę ma znaczenie? – Prawdopodobnie tak, skoro Steiner posługiwał się fałszywym dowodem.

W jakimś celu to robił. Andrzej Chojnacki wzruszył ramionami. – Nie mam pojęcia, o co chodzi. Romanowskiemu prawie wyrwało się: „Ani ja”, ale ugryzł się w język. Zerknął na smagłą twarz Andrzeja i jego ciemne, prawie czarne oczy. Urodę musiał jednak odziedziczyć po matce, a nie po wyblakłym, jasnowłosym lekarzu. I całe szczęście. Grzegorz prawie im zazdrościł tej zażyłości, doskonale funkcjonującej relacji ojciec-syn. Czegoś takiego nie spotykało się znowu aż tak często, choć przecież teraz wszędzie pisali o tym, że mężczyźni powinni się bardziej zaangażować w wychowanie swoich dzieci. Chojnackim się udało. Musieli być naprawdę szczęśliwą rodziną. – Wie pan coś metocardzie? – zapytał jeszcze na koniec, bez większej nadziei. – Aż do dzisiaj nie słyszałem o takim leku. – Rozumiem. Dziękuję. – Nie spodziewał się innej odpowiedzi. Za młodszym Chojnackim zamknęły się drzwi. Lubowicz natychmiast zerwał się z krzesła i rzucił na talerz z kanapkami. Dopiero kiedy przeżuł drugą, odwrócił się do podinspektora. – Ten też może kłamać. Romanowski z rezygnacją pokiwał głową. Nawet jeść mu się już nie chciało. 38. Było prawie jak na pikniku. Olga znała reklamowe hasło, że „prawie robi wielką różnicę”, ale postanowiła cieszyć się chwilą. Ogarnęła wzrokiem pokój Romanowskiego i Suzina, ciuchy skłębione na fotelu, stertę notatek na łóżku, koperty ze zdjęciami, koc rozłożony na podłodze, a na nim talerze z odgrzaną kolacją, kanapkami i ciastem, dzbanek z herbatą i drugi z kawą, na wypadek, jak to ujęła kucharka, „gdyby jeszcze nie można było pójść spać”. Na żebry do kuchni po raz drugi udał się Suzin, bo po pierwsze miał gadane i łatwo zdobywał sympatię starszych dam, po drugie Romanowskiego chwilowo ogarnął marazm, a po trzecie – Olga nie powinna ujawniać swojej zażyłości z podinspektorem. Siedzieli teraz na podłodze i w milczeniu oddawali się konsumpcji. Tę prawie piknikową atmosferę udało się zepsuć technikowi, który zdołał wreszcie zwiedzić kwaterę Malanowskich. Olga, nie chcąc wzbudzać swoją obecnością jego podejrzeń, skłamała, że przyszła, bo coś sobie przypomniała, i właśnie wychodzi. Pobiegła do siebie, przebrała się w ciepłą piżamę i po godzinie wróciła. Romanowski i Suzin również włożyli bardziej domowe stroje i nawet zostawili jej trochę jedzenia. Olgę zainteresował przede wszystkim piernik w czekoladzie. Sięgała właśnie po drugi kawałek, kiedy Romanowski zaczął opowiadać o tym, że w mieszkaniu

Malanowskich nie znaleziono niczego ciekawego i jedynym interesującym akcentem było zachowanie Sabiny, która łypała złowrogo na technika i raz po raz kazała mu „wypierdalać razem z tą wywłoką”. „Wywłoką” nazwana została oczywiście pielęgniarka, ale dlaczego technik miałby ją zabrać ze sobą, tego już Malanowska nie wyjaśniła. Zaproponowała natomiast seans Doktora House’a i herbatę, choć nikt nie potraktował zaproszenia serio. Malanowski i pielęgniarka nie wychodzili z mieszkania nawet na chwilę, ale pozwolili technikowi w spokoju wykonać swoją pracę. Romanowski wiedział jednak, że z przesłuchaniem Sabiny będzie znacznie trudniej. Kobieta miała ewidentnie gorsze dni. – Potrzebna jest obecność lekarza, prawda? – wtrącił się Suzin, kiedy Grzegorz na chwilę przerwał opowieść. – Tak. Nawet jeśli można by to obejść, wolałbym uniknąć ewentualnych problemów. Lubowicz już skontaktował się z Gorzowem i rano przyślą kogoś, kto miał kontakt z Sabiną. Liczę na to, że znajoma twarz coś tu pomoże. Choć nie wydaje mi się… Grzegorz urwał i zaczął formować kulkę z chleba. Oldze przypomniał się Andrzej Chojnacki i jego śnieżki. Klara Żukowska powiedziała wtedy: „Na pewno wszystko się ułoży”, a jej wydało się to z jakiegoś powodu dziwne. Na tyle dziwne, że jeszcze nie wiedziała, co o tym myśleć. Ani jak podzielić się swoimi wątpliwościami z Suzinem i Romanowskim. W zadumie zaczęła skubać trzeci kawałek piernika. – Będziesz gruba – mruknął Wojtek. Spojrzała na niego z politowaniem. – Raczej się nie zanosi – odparła i ugryzła duży kęs. Patrzyli na nią, kiedy żuła i przełykała. Wreszcie nie wytrzymała. – Chcecie, żebym się udławiła? – Ty coś ukrywasz – powiedział Suzin, podkradając jej z talerza kawałek ciasta. – Rzucała się śnieżkami z młodym Chojnackim – mruknął zgryźliwie Romanowski. Olga położyła talerz na kocu. Zaskoczył ją tą informacją tak bardzo, że nie wiedziała, co odpowiedzieć. Zachichotała. – To nielegalne? Śnieżki są na czarnej liście wschowskiej policji? – Na czarnej liście Grzecha na pewno powinny być krówki ciągutki. Lubowicz mi powiedział. O twoim cholesterolu też. I że mam cię pilnować, bo wrócisz z urlopu i od razu wykitujesz na jakiś zawał. Aha, no tak, ty już nie jesteś na urlopie. Ani, teoretycznie, ja, choć nie spodziewam się, że mi cokolwiek zapłacicie za tę całą „konsultację”. – Odczep się od ciągutek i zajmij lepiej swoimi sprawami!

– Nie mogę, bo mi kazałeś tutaj przyjechać. – Proszę, droga wolna! Jeszcze zdążysz do Pisarzowic na pierogi prawie teściowej. Jak tam Laura? – Dawno nie gadaliśmy. – Potem będzie, że ci związek rozwaliłem. Grzegorz wycelował w Wojtka przekrojoną wzdłuż bagietką, z której pospadały plasterki ogórka. Chwilowo nie miał chyba nic do powiedzenia, bo nie wysilił się nawet, by coś do tej uwagi dodać. – Jestem mistrzem w rozwalaniu własnych związków. O to się nie martw – oświadczył spokojnie Wojtek, choć mina mu zrzedła. Olga pomyślała, że bardzo niebezpiecznie zbaczają z tematu. Może faktycznie powinni nie pić tej cholernej kawy i lepiej trochę się przespać? Dźwignęła się z koca i stanęła nad nimi. Przez chwilę przenosiła wzrok z jednego na drugiego, jak na meczu tenisowym. – Przepraszam, nie chciałem… – zaczął Grzegorz, ale przepraszanie było dziś chyba ponad jego siły. – Daruj już sobie – odgryzł się Wojtek i zaczął zbierać ogórki, które spadły z bagietki. – Aspirant Lubowicz wspomniał też o Alice Munro w kontekście… – Co to ma do rzeczy? – Grzegorz zamrugał oczami. – Już rozmawialiśmy o Munro. To nie jest chyba najlepszy moment… – Podobno masz swoje dziwactwa i nie ograniczają się tylko do krawatów. – Będziesz odwracał kota ogonem? Czytanie noblistów to nie jest dziwactwo. – Ale ty podobno przywołujesz opowiadanie Amundsen zawsze wtedy… – O tym też już było! – …kiedy macie jakąś idiotyczną sprawę, w której niby wszystko widzicie i wiecie, ale ludzie mówią o czymś zupełnie innym i na co innego wskazują dowody lub poszlaki. Nie znam tego tekstu… – Teraz będziemy rozmawiać o Munro? Serio? – wtrąciła się Olga, ale nie zwrócili na nią uwagi. Grzegorz odłożył bagietkę, którą nadal celował w Suzina, i przygarbił się nieco. – No dalej, powiedz mi, o co chodzi – ponaglił go Wojtek, który nadal zbierał ogórki. Sytuacja stała się tak absurdalna, że Olga nie potrafiła na nią właściwie zareagować. Czekała, co się stanie. Grzegorz powrócił do formowania kulek z chleba. – Po prostu w Amundsen jest taka scena, w której mężczyzna zrywa z kobietą. Mieli wziąć ślub, pojechali pod urząd, ona miała na sobie sukienkę i ładnie się uczesała, i tak dalej. I nagle, jeszcze w samochodzie, on mówi, że nie

może tego zrobić. I tłumaczy jej dlaczego, ale czytelnik tego nie słyszy. Narratorka opisuje, co dzieje się wokół samochodu, ludzi, którzy się tam kręcą, budynki, jakieś pojedyncze, drobne zdarzenia. Punkt ostrzenia łyżew, parkującą ciężarówkę. Czytelnik widzi to, co ukazuje mu narratorka, ale jednocześnie uświadamia sobie, że w aucie toczy się ważna rozmowa. I że kobieta wysiądzie z niego ze złamanym sercem, nic już nie będzie takie jak dawniej, że właśnie zawalił się dla niej cały świat. A czytelnik, choć niby to wie, czyta o czymś zupełnie innym. Rozumiecie? Grzegorz wbił wzrok w koc, a Olga i Wojtek patrzyli na niego w milczeniu. Olga poczuła się nagle bardzo głupio. Wydawało jej się, że Romanowski to taki prosty, „swój” chłop, któremu zależy na uczciwej pracy, sumiennym wykonywaniu obowiązków i niekomplikowaniu sobie życia zbędną analizą rzeczywistości. Śmieszne krawaty i krówki ciągutki. Wcześniej chłopcy wspominali już o Almodóvarze, kłócili się o jego Julietę, ale w gruncie rzeczy myślała, że się z siebie nawzajem nabijają. Suzin dokuczał Romanowskiemu z powodu Mozart In The Jungle i Downton Abbey… A ona miała wrażenie, że to jest jakiś Grzegorza sposób na samotność i dowartościowanie się. Oglądanie filmów, których nie rozumiał. Czytanie książek, z których niewiele mógł wynieść. Tymczasem nic o nim nie wiedziała. I nie znała opowiadania Amundsen, choć oczywiście czytała Munro. Zabieg, o którym mówił Romanowski, nosił chyba nazwę paralipsa. Opuszczenie, pominięcie. Zwrócenie uwagi na jakiś obiekt, zdarzenie, osobę, poprzez pozorne ominięcie ich. Olga wiedziała co nieco o takich środkach wyrazu, bo jeszcze na studiach uczestniczyła w warsztatach tekściarskich, żeby móc samodzielnie tworzyć teksty do swoich kompozycji. Poczuła przyspieszone bicie serca. Opadła na kolana. Pozorne ominięcie ich… Jej. Jego. Albo ominięcie czegoś. Zwrócenie uwagi na… miejsce, poprzez pozorne ominięcie go. Przypomniała sobie relację z przesłuchań poszczególnych osób. A może była zbyt zdawkowa? Może Grzegorz nie powiedział wszystkiego? Zwrócenie uwagi na miejsce poprzez pozorne ominięcie go. Lub odwrotnie. Ominięcie miejsca, poprzez pozorne zwrócenie uwagi na nie. Niby nie ma różnicy. Ale… ale jednak jest. Suzin szturchnął Olgę w łokieć tak niespodziewanie, że prawie się przewróciła. – Ty coś ukrywasz – powiedział znowu. Od tego zaczęła się cała ta dziwna rozmowa. Rozmowa, którą uznała za bezsensowną. Gorączkowo przeczesywała pamięć, analizując, co powiedział Romanowski na temat przesłuchań. – Olga? Dobrze się czujesz? – Teraz już obaj zwrócili na nią uwagę. – To nie ja coś ukrywam – powiedziała wreszcie. – No tak – mruknął Grzegorz. – Bo każdy coś ukrywa. Ale ty… – Klara Żukowska przechadzała się wokół domu z młodszym Chojnackim –

powiedziała ostrożnie. – Tam do nich dołączyłam. On musiał jej coś powiedzieć, bo później ona zapewniła go, że wszystko na pewno się ułoży. I… i… Oldze zrobiło się gorąco. Wojtek i Grzegorz przyglądali się jej badawczo. Nie potrafiła im tego wyjaśnić, ale już wiedziała, gdzie szukać winnego. W cholernym Wiedniu! Tylko że… nie wiedziała tak naprawdę, o co w tym wszystkim chodzi. Steiner mieszkał w Wiedniu, ktoś porwał mu dziecko, jego żona popełniła samobójstwo, on zmienił tożsamość, znalazł się tutaj, został zamordowany. Wiedeń. Opowieści o Wiedniu, przy jednoczesnym niemówieniu o Wiedniu. O Wiedniu… we właściwym kontekście. – Czy można skłamać na temat pracy za granicą? Można to ukryć? Romanowski spojrzał Oldze w oczy. – Można. To znaczy, jeśli człowiek się uprze, to wyciągnie świadectwa pracy, obdzwoni pracodawców, popyta… Oczywiście trochę to trwa, ale da się. Co do ukrywania… Ludzie kłamią, że gdzieś pracowali, to mogą równie dobrze kłamać, że nie pracowali. Co do wyjazdów za granicę – teraz w Europie trudno sprawdzić, bo nie ma szlabanów. Człowiek musi płacić kartą, przebywać tam, gdzie jest monitoring i tak dalej. Mrówcza robota. Kiedyś były stempelki w paszporcie. Za komuny każdy wjazd i wyjazd był odnotowany, ale z kolei nie korzystano z komputerów, a papiery się gubiły. I oczywiście nie każdy przechowuje przez lata ten paszport z pamiątkowymi stempelkami. Różnie bywa. Ale tak, jeśli ktoś chciałby ukryć, że pracował za granicą, to byłby w stanie. Nawet jeśli nie na wieki. Po prostu ktoś inny musiałby chcieć to sprawdzić. – A… zmiana miejsca urodzenia? W dowodzie widnieje rubryka „Miejsce urodzenia”. Jeśli ktoś chciałby wpisać tutaj coś niezgodnego z prawdą? Jeśli ktoś chciałby zarejestrować dziecko w urzędzie, ale jednocześnie podać inne miejsce urodzenia? Jest to możliwe? Przecież trzeba mieć dokument ze szpitala. A który szpital wyda fałszywy? – Musiałby się nakombinować jak koń pod górkę, ale nie takie rzeczy już widziałem – odparł powoli Grzegorz. – Obstawiam, że spośród gości pensjonatu nikt nie urodził się w Wiedniu? Żaden… młody mężczyzna? Romanowski nie spuszczał z Olgi wzroku. Uśmiechnął się smutno. – Nie. Myślisz, że tego nie sprawdziłem? – Czy ktoś nawiązał jakoś do tego tematu? Zapytał o to, czy ktoś z gości urodził się lub pracował w Wiedniu? – Tak… – Grzegorz zmrużył oczy. – Tak, ale skąd wiesz? Klara Żukowska o to zapytała. – A wcześniej opowiadała o Wiedniu. O Praterze i basenie na dachu wieżowca. Mówiła dużo o tym mieście. Prawda? – Chyba nie sądzisz, że Klara…

– Ja tylko… Olga urwała, bo nagle rozdzwonił się telefon podinspektora. Grzegorz odebrał, mruknął: „Mhm, mhm”, po czym powiedział: „Proszę tu przyjść”. Rozłączył się i zaklął tak, że Suzinowi szczęka opadła. Romanowski postanowił to zignorować. – O wilku mowa – rzucił, wymachując telefonem. – Żukowska. Chce porozmawiać, bo coś sobie przypomniała. Pytała, czy śpimy. Suzin chwycił Olgę za łokieć. – Musisz stąd wyjść. Idź do łazienki. Przyjdę po ciebie, jak już Żukowska… – Nie idę do żadnej łazienki! – Nie możesz tu zostać – poparł Suzina Romanowski. – Wejdę do szafy – zaproponowała w desperacji. – Chyba żartujesz! – zaprotestował Romanowski. Suzin popchnął ją w kierunku łóżka. – To już lepiej tam. Jesteś mała i chuda, zmieścisz się. I będziesz miała czym oddychać. No już, szybko. Zanim Romanowski zdążył znowu się odezwać, a Olga zastanowić nad tym, co robi, wsunęła się pod łóżko i ułożyła płasko na podłodze. Któryś z nich, pewnie Suzin, pociągnął w dół narzutę. W pokoju zapadła cisza, którą wreszcie przerwało pukanie. Olga usłyszała kroki, wytłumione przez dywan. – Przepraszam, wiem, że jest bardzo późno. To był ciężki dzień. Ale… coś sobie przypomniałam. Może zabrzmi to dziwnie i uzna pan, że zwracam uwagę na głupoty. Pomyślałam jednak o pana pytaniach. I sama zadałam jedno. Nie odpowiedział pan, a ja… nie chciałam dopytywać. Ale teraz muszę. Czy ktoś z gości pensjonatu powiedział, że pracował za granicą? Romanowski odpowiedział dopiero po krótkiej pauzie. – Nie. – A może ktoś wspomniał o członku rodziny, który pracował za granicą? Na przykład o matce? – O matce? Olga wstrzymała oddech. Wiedziała już, do czego zmierza ta rozmowa. – Tak. O matce. Bo widzi pan, tego samego dnia, w którym Chojnaccy przyjechali do pensjonatu, spotkałam się w jadalni z Andrzejem. Było już po śniadaniu, ale chciałam zrobić sobie kawę. Ekspres jest dostępny przez cały dzień. I Andrzej zjawił się w jadalni w tym samym celu. Porozmawialiśmy chwilę o nic nieznaczących sprawach, o pogodzie i tak dalej. I on poczęstował mnie czekoladką. – Czekoladką? – Tak. Mozartem. – Mozartem…?

– Dokładnie nazywają się chyba Mozartkugel. Kule Mozarta. Czekoladki z marcepanem, które wymyślił jakiś cukiernik z Salzburga pod koniec dziewiętnastego wieku. Podobno tylko ta cukiernia z Salzburga wyrabia oryginalne Mozartkugel, a wszystkie inne to naśladownictwo. Ale nawet te podróbki są bardzo popularne w całej Austrii. Teraz można je już kupić chyba wszędzie, a na pewno w Polsce, bo sprawdziłam. Są bardzo dobre. Ale kiedyś ich u nas nie było. A Andrzej powiedział… że jego matka bardzo polubiła te czekoladki, kiedy pracowała za granicą. I zanim pojawiły się w Polsce, zawsze je sobie sprowadzała albo przywoziła z wycieczek do Wiednia. Pomyślałam więc, że musiała pracować… – W Austrii? – Tak, ale nie chciałam rzucać niepotrzebnych podejrzeń. Teraz jednak nie mogłam zasnąć. Cały czas myślałam o tym, że to ważny szczegół. Dlatego przyszłam. Przepraszam, jeśli… – Wszystko w porządku. Dziękuję. Proszę spróbować trochę odpocząć. Klara wymamrotała kolejne przeprosiny i podziękowania. Olga usłyszała szczęk klamki i odgłos przekręcanego w zamku klucza. Wytoczyła się spod łóżka. Cała trójka spojrzała po sobie. – Już wiem, kto zabił. Powinienem wiedzieć to od samego początku, bo przecież on przez cały czas mówił tak dużo o… – odezwał się cicho Grzegorz. – Dużo o? – ponaglił go Suzin. – O synu. A przecież to o niego chodziło od samego początku. Zabiłby dla niego, gdyby tylko wiedział kogo… Ty to powiedziałeś. Jestem idiotą! – Niezależnie od tego, czy jesteś idiotą, czy nie, nadal nie wiemy dokładnie, dlaczego to zrobił. Prawda? – uzupełnił Suzin. Romanowski pokiwał głową. Sięgnął po telefon i wybrał numer młodszego aspiranta Lubowicza. Olga ponownie pomyślała o paralipsie.

24 GRUDNIA 2016

39. W hallu uderzyła go głucha cisza. Wcześniej złościł się na świąteczną playlistę i nowoczesne, „heretyckie” aranżacje kolęd, ale teraz miał wrażenie, że wpadł z deszczu pod rynnę. W całym pensjonacie nie było słychać muzyki, lampki na choince nie migały kolorowo, i tylko gałązki świerkowe, które nie wymagały interwencji człowieka, pachniały nadal. Romanowski pociągnął nosem i wyczuł też mieszaninę innych zapachów. Domyślił się, że kucharka, na przekór wszystkiemu, zabrała się za przygotowywanie wieczerzy. Nawet jeśli świąteczny nastrój był tutaj bardziej wyczuwalny wcześniej niż teraz, dzień przed Bożym Narodzeniem. Grzegorz chciał zjeść szybkie śniadanie i napić się świeżej kawy, ale posępny nastrój panujący w jadalni i pełne rezerwy spojrzenia, jakie posyłali mu goście, sprawił, że chwycił tylko suchą bułkę i wycofał się na korytarz. W końcu przed wieczerzą wigilijną się pości… Wiedział, że wszyscy muszą się dziś pojawić na komendzie, zostawić odciski palców i dopełnić pozostałych formalności, tyleż koniecznych, co nudnych jak flaki z olejem. On sam wcale się na komendę nie wybierał. Zostawił wszystko kolegom, a Lubowiczowi zlecił skoncentrowanie się na matce Andrzeja Chojnackiego. Bo przecież ten chłopak skłamał. W żywe oczy. Nawet mu powieka nie drgnęła. Powiedział, że za „jego życia” rodzice nie pracowali za granicą, a wcześniej raczej też nie. Czy urodził się już po tym, jak jego matka wróciła do Polski? W papierach miał zapisane, że przyszedł na świat w Warszawie. Olga pytała o możliwość sfałszowania dokumentów i podania w urzędzie nieprawdziwych danych, ale… Romanowski jakoś tego nie kupował. Tutaj musiało chodzić o coś innego. Zanim jednak przystąpił do jakichkolwiek działań, potrzebował dowodu. Przynajmniej jednego, ale solidnego. Nie mógł powiedzieć, że swoje podejrzenia opiera na informacji o czekoladkach… Nawet jeśli był w stanie się nią posłużyć, by dowieść, że młodszy Chojnacki minął się z prawdą i jednak wiedział, że jego matka pracowała za granicą. Jedno zdanie… Czasem błąd polega na wypowiedzeniu jednego niewłaściwego zdania. Ale wtedy, kiedy Andrzej je wypowiadał, Steiner jeszcze żył. Olga miała rację. Obaj Chojnaccy bardzo dużo mówili o Wiedniu,

opowiadali ze szczegółami o wycieczkach, muzeach, operze i pałacach, ale nie zająknęli się słowem na jakikolwiek inny temat związany z tym miastem. Jeśli Chojnacka rzeczywiście pracowała kiedyś w Wiedniu, to będzie to. Paralipsa, o której wspominała Olga, a raczej w pewnym sensie jej odwrócenie. Nie wyparli się swoich kontaktów z Wiedniem, ale nie powiedzieli o tym, co naprawdę ważne. Zwrócenie uwagi na obiekt poprzez pozorne pominięcie go. Pominięcie obiektu, poprzez pozorne zwrócenie na niego uwagi. Grzegorz zadzwonił na komendę i porozmawiał z naczelnikiem, któremu wcale nie uśmiechało się analizowanie jakiejkolwiek sprawy w Wigilię. Oświadczył, że „najlepiej by było, gdyby wreszcie znaleźli jakiś dowód”, i nakazał, by wszystko przeprowadzić „po Bożemu”. Romanowski dyplomatycznie pominął to, co do tej pory robił w Mścigniewie. Sam nie był z siebie zbyt dumny, nawet jeśli udało mu się ustalić kilka faktów. A teraz musiał jeszcze porozmawiać z Sabiną Malanowską. Z ciężkim sercem skierował się do mieszkania właściciela pensjonatu. *** Tomasz Malanowski był blady i miał podkrążone oczy, a Mariola Kalinowska wyraźnie wolałaby zająć się nim niż jego żoną. Sabina poruszała bezgłośnie ustami i wpatrywała się nieobecnym wzrokiem w śnieg za oknem. Mimo że była potargana – ponoć nie pozwoliła się uczesać – i niedbale ubrana, jej niezwykła uroda aż biła po oczach. Nagle ocknęła się i wskazała okno. Malanowski spiął się i całą swoją postawą wyrażał gotowość na… na co? Na kolejny atak szału? Na obronę, interwencję? Czy ten człowiek przy swojej żonie mógł jeszcze zachować spokój? Romanowski chętnie by ich nie dręczył, ale miał pewien pomysł i potrzebował pomocy właściciela. Porozmawiał przez chwilę z Sabiną i dowiedział się tyle, że odwiedzały ją dwie osoby. Olga i Chojnacki. Kobieta dodała jeszcze: „Dwa razy”. Olga mówiła wcześniej mniej więcej to samo, ale utrzymywała, że kiedy Sabina zjawiła się u niej w pokoju, była bardziej dokładna. Powiedziała: „Był dwa razy i…”. On. Miała na myśli Chojnackiego? Teraz nie potrafiła już tego uściślić, ale do rozmowy włączyła się Mariola, która przyznała, że owszem, doktor Chojnacki przyszedł do Sabiny dwa razy. Za pierwszym razem dzień po swoim przyjeździe, a za drugim – dzień przed śmiercią Steinera. Pielęgniarka przez cały czas była w pokoju, ale oczywiście się nie wtrącała. Dopiero wtedy, gdy uznała, że Chojnacki się zasiedział, zasugerowała, że pani Sabina jest już zmęczona. – Czy ktoś mógł tutaj wejść pod pań nieobecność? – zapytał Grzegorz, zwracając się do Marioli. – Na przykład… podczas kąpieli? Czy asystuje pani… Pielęgniarka skinęła głową. – Ktoś mógł tu przemknąć podczas kąpieli pani Sabiny. Nie zawsze

zamykamy drzwi, Tomasz wchodzi do mieszkania i z niego wychodzi, czasem nie chce się przekręcić klucza. – A ona sterczy nade mną, kiedy jestem w wannie – odezwała się leniwie Malanowska, wciąż wpatrzona w okno. Na chwilę tylko przeniosła wzrok na swojego męża. – Pamiętasz, kiedyś spadł taki śnieg. I był mróz, minus piętnaście. W zeszłym roku? Dwa lata temu? Ulepiliśmy bałwana, dużego. A teraz głupia suka mnie pilnuje. Romanowski drgnął, kiedy usłyszał ostatnie zdanie. Wymienił spojrzenie z lekarzem, który dopiero co przyjechał z Gorzowa. Sabina rzeczywiście dobrze na niego zareagowała. Znali się i nie był dla niej obcą osobą. Tylko z początku zaczęła krzyczeć, że nie wraca do szpitala, bo jeszcze nie było prezentów. Romanowskiego ogarnął żal, kiedy na nią patrzył. Nie sądził, by udało mu się jeszcze sensownie porozmawiać z tą kobietą, wstał więc i poprosił psychiatrę i Malanowskiego, by na chwilę wyszli z nim na korytarz. Sabina poderwała głowę i obrzuciła wrogim spojrzeniem Mariolę. – Nie zostawiaj mnie z tą głupią kurwą – wycedziła przez zęby. Tomasz cofnął się i pochylił nad żoną. – Zaraz przyjdę – szepnął. – Może obejrzymy coś razem? Romanowski już wiedział, że Malanowski odpuścił sobie dzisiaj rolę wzorowego gospodarza. Było mu wszystko jedno. A przecież nadchodziły święta. Ludzie powinni się cieszyć… Mężczyźni wyszli na korytarz. Psychiatra zerknął na zegarek. – Zostanę dzisiaj do szesnastej. Podałem pani Sabinie nowe leki i zobaczymy, co z tego wyniknie. Uważam, że lepiej by było, gdyby wróciła do szpitala. – Po świętach – odpowiedział Tomasz stanowczo. – Rozumiem. Gdyby coś się zmieniło, proszę wezwać pogotowie. I pilnować żony. Obawiam się, że potrzebny jest całodobowy nadzór. Posiedzę z nią teraz, to pani Mariola złapie oddech, a pan pozałatwia, co trzeba, przed wieczerzą. – Właśnie… Co do wieczerzy, to nie wiem… – Wieczerza musi być – przerwał mu Grzegorz. – Właśnie o tym chciałem z panem porozmawiać. Psychiatra wrócił do mieszkania, a po chwili do hallu wyszła Mariola. Ominęła ich i zbliżyła się do wieszaka z kurtkami. Kiedy zniknęła za drzwiami, wpuszczając do wnętrza drobinki śniegu, Romanowski wtajemniczył Malanowskiego w swój plan. 40.

Olga stała na werandzie z kubkiem parującej kawy, która stygła

w zastraszającym tempie. Większość gości wyjechała już do Wschowy, by pojawić się na komendzie. Ona sama zrobiła to już o siódmej rano, bo wiedziała, że właśnie o tej porze zaczynał pracę policjant, który miał się nimi zająć. Kiedy wracała do pensjonatu przez ośnieżone wsie i pola, skorzystała z faktu, że droga była prawie pusta, i zwolniła, by móc delektować się widokiem. Jej stary, wysłużony peugeot średnio dawał sobie radę na śniegu i przy ujemnych temperaturach, dlatego z ulgą postawiła go znowu na parkingu przy dworku. Kiedy przejeżdżała przez Lgiń, widziała dzieciaki rzucające się śnieżkami, mężczyznę, który taszczył wielki świerk, i kolorowe dekoracje na domach i kościele. Piękne, białe święta… W tej chwili popijała małymi łykami kawę i kiwała głową nielicznym osobom, które mijały ją na werandzie. Inglot i Nowak wybierali się do Wschowy z Klarą, bo przecież pierwszy nigdy nie zrobił prawa jazdy, a drugiemu je zabrano. Olga rzuciła Klarze przelotne spojrzenie. Nie wiedziała, czy ta kobieta zdaje sobie sprawę, jak ważną informację przekazała Romanowskiemu. I nie miała pojęcia, czy Inglot był świadom zamętu, którego źródłem niechcący się stał. Po nocnej wizycie Żukowskiej w pokoju Suzina i Romanowskiego długo zastanawiali się nad tym, dlaczego polonista szukał w sieci informacji o osobach dawno zaginionych. Nijak nie mogli tego wykorzystać, bo Suzin zajrzał do komputera bezprawnie, a z drugiej strony – to był właśnie element, który zupełnie nie pasował do układanki. Dziś jednak wszystko się wyjaśniło. Kiedy Olga siedziała na komendzie i czekała, aż przyjmie ją policjant, postanowiła poszperać w internecie i jeszcze raz spróbować znaleźć cokolwiek na temat Radosława Inglota, wzorowego pana polonisty, który rok w rok wygrywał w swojej szkole konkurs na najlepszego nauczyciela. Trafiła na jego ascetyczny profil na Facebooku i… bloga. Bloga książkowego. Jakoś o nim chwilowo zapomniała. Właśnie dziś Inglot opublikował nową recenzję – bardzo krytyczną opinię o pewnej powieści kryminalnej, która traktowała o porwaniu małej dziewczynki. Ponoć autorka się nie popisała, jeśli chodzi o research. Inglot bezlitośnie wypunktował jej błędy, wykazując się przy tym samemu dobrą znajomością tematu. Olga przeczytała artykuł i roześmiała się tak głośno, że dyżurny policjant zerknął na nią z niepokojem. O to chodziło! Dlatego Inglot zbierał informacje o poszukiwaniu osób dawno zaginionych. Bo chciał napisać artykuł… Podał nawet linki. Romanowski miał rację – wiele rzeczy dawało się wytłumaczyć w prosty sposób i w każdym śledztwie pojawiały się jakieś ślepe tropy. Liczył się tak naprawdę tylko jeden, właściwy, na który trzeba było wpaść. Teraz Olga uśmiechała się na widok Inglota, ślizgającego się na podjeździe. Pół godziny później przed Mścigniewem, poza jej osieroconym peugeotem, nie było już żadnego auta. Drzwi pensjonatu uchyliły się i na zewnątrz wyszła Mariola Kalinowska. Naciągnęła na uszy grubą wełnianą czapkę i wsunęła dłonie w rękawiczki. W ciszy stanęła obok Olgi. Przez chwilę patrzyła, jak jej gorący oddech zamienia się na mrozie w parę. Miała zaczerwienione, wilgotne oczy.

Oldze zrobiło się nieswojo na ten widok, ale pielęgniarka najwyraźniej nie czuła skrępowania. Stała obok niej dalej, pociągając nosem. – Była chora, zanim wzięli ślub – odezwała się, patrząc przed siebie, na ośnieżone drzewa. – Nie powiedziała mu. Ani ona, ani jej rodzina. Na tej podstawie mógłby nie tylko się z nią rozwieść, ale i unieważnić ślub kościelny. Jeśliby mu zależało na takich rzeczach. Olga obróciła się w jej stronę. – Ale on nie chce? Dziewczyna skinęła głową i czapka osunęła się jej na oczy. – Właśnie. Nie chce. Mariola zeszła z werandy i szybkim krokiem ruszyła przed siebie. Jak gdyby choć na chwilę chciała zostawić to wszystko za sobą. Olga patrzyła na jej oddalająca się sylwetkę, na gęsty las i prawie pusty parking. Wciąż czuła to znane od kilku dni napięcie, które nie pozwalało o sobie zapomnieć. Miała świadomość, że to jeszcze nie koniec, że najgorsze dopiero przed nimi. Ale jednocześnie poczuła przypływ nowej energii. To wszystko… musiało się dobrze skończyć. Dopiła kawę i miała zamiar wrócić do środka, ogrzać się i zajrzeć do Suzina, kiedy na podjeździe pojawił się jakiś samochód. Nie widziała go tutaj wcześniej. Z auta wysiadły dwie kobiety, które najpierw rozejrzały się dookoła, rzuciły okiem na dworek, a dopiero później ruszyły do drzwi. Kiedy podeszły bliżej, Olga stwierdziła, że jedna z nich może mieć około czterdziestu lat, a druga to nastolatka. Matka i córka? – Dzień dobry – przywitała się starsza. – To Mścigniew, prawda? Dobrze trafiłyśmy? Szyld jest ośnieżony. – Dzień dobry. Tak, dobrze panie trafiły. – Pani jest właścicielką? – Nie, nie. Zaprowadzę panie do właściciela. Ale obawiam się, że nie ma już wolnych miejsc. – Przyjechałyśmy tylko na chwilę. Chciałam złożyć życzenia szwagrowi. Jest tu gościem. Jeśli pani zna numer pokoju, to może od razu… Olga zatrzymała się w połowie drogi do mieszkania Malanowskiego. Zdążyła jedynie zauważyć plecy Romanowskiego, który wchodził do jadalni. Spojrzała na obie kobiety. – Jest pewien problem – zająknęła się. – W tej chwili nie ma tutaj żadnego z gości, bo… – Mój szwagier ma na nazwisko Nowak. Jest tu taki, prawda? Muszę się z nim zobaczyć, chciałam mu złożyć życzenia. Długo się nie widzieliśmy. Kobieta patrzyła na nią wyczekująco. – Myślę, że mogłyby panie tutaj poczekać, ale lepiej będzie pojechać do Wschowy. Na komendę policji. Tam go panie znajdą.

– Na komendę? Czy on… znowu… Olga wytrzymała jej intensywne spojrzenie. Szwagier. Chciała mu złożyć życzenia. Dawno się nie widzieli. Jej siostra musiała być żoną Nowaka. I dopiero teraz zdecydowała się z nim zobaczyć. Może mu nawet wybaczyła. To dlatego Nowak tak bardzo wstydził się, że znowu zajrzał do kieliszka. Dlatego nie chciał, by wyszło na jaw, że napił się ze Steinerem. Bo one miały tu przyjechać. – Nie – powiedziała wreszcie. – Tym razem to nie on. Proszę tam pojechać. I wesołych świąt. Kobieta uśmiechnęła się do niej słabo. Olga odprowadziła je do wyjścia, a kiedy zamknęła drzwi i obróciła się na pięcie, niemal zderzyła się z Romanowskim. Patrzyli na siebie przez chwilę bez słowa. 41.

Minęła czternasta, kiedy Romanowski odebrał telefon od Lubowicza. Wysłuchał go w milczeniu i z uczuciem ulgi. Tak czy inaczej, po wieczerzy wigilijnej podjąłby ryzyko i zrealizował plan, który omówił z Malanowskim, ale teraz miał wreszcie jakiś konkret. Bardzo konkretny konkret. Miał ochotę… krzyknąć z radości. Ale przecież nie zamierzał robić z siebie głupka. Wydał Lubowiczowi jeszcze kilka dyspozycji, a ten reagował na nie z entuzjazmem i zapowiedział, że od razu weźmie się do pracy. Było jeszcze sporo do zrobienia. Pomijając formalności, należało prześledzić przebieg działań Hansa Steina po tym, jak stał się Heinem Steinerem, i zdobyć możliwie najwięcej informacji, a przede wszystkim – przyjrzeć się jeszcze dokładniej Chojnackim. Bo choć Romanowski już wiedział, kto zabił, wciąż nie miał pewności, jak do tego doszło i dlaczego. Dawno już nie prowadził sprawy, w której motyw zbrodni byłby tak niejasny i nieoczywisty. Chodziło rzecz jasna o panią Chojnacką. I o porwanego syna Steina vel Steinera. Co do tego Romanowski nie miał wątpliwości. Brakowało mu jednak wielu elementów w tej układance. Na razie dostrzegał jedynie zarys całości. Odłożył telefon. Kątem oka widział Olgę i Suzina, którzy jakby zapomnieli o tym, że trzeba oddychać. Uśmiechnął się półgębkiem. Nie chciał ich dłużej dręczyć. – Lubowicz siedział całą noc. Sporo osób udało mu się chyba wnerwić swoimi telefonami i pytaniami, ale dotarł do papierów pani Chojnackiej. Owszem, pracowała za granicą. Wyjechała tam prawie od razu po szkole pielęgniarskiej. Mieszkała w obozie dla imigrantów, zatrudniła się na początku jako salowa. Później udało jej się zdobyć pracę w zawodzie. Wyjechała w osiemdziesiątym szóstym, a wróciła w dziewięćdziesiątym, rok po transformacji ustrojowej. – Skąd wróciła? Nie powiedziałeś – upierał się Suzin. – Z Wiednia, oczywiście.

– Oczywiście – powtórzył głucho Wojtek. – Andrzej Chojnacki urodził się w osiemdziesiątym ósmym. Czyli jakimś cudem sfałszowała papiery. Tylko jak? – Nie sfałszowała. Jej syn naprawdę urodził się w Warszawie. Lubowicz zaprzągł do roboty swojego kumpla ze stolicy. Dokopali się do szpitalnej dokumentacji i jest – jak w mordę strzelił. Andrzej Grudziński. Urodziła go jako panna, nie znała jeszcze wtedy Chojnackiego. Poznali się w dziewięćdziesiątym pierwszym. Wyszła za niego za mąż, a on przysposobił jej syna, dał mu swoje nazwisko i Andrzej doskonale o tym wie. – No dobra. Grudziński, Warszawa, przysposobienie, bla, bla. Ale co z tym Wiedniem? Sam mówisz, że wróciła do Polski w dziewięćdziesiątym. – Tyle wiemy, że pracowała w Wiedniu, przyjechała do Polski na kilka dni, urodziła dziecko, pewnie odczekała tyle, ile trzeba, i wyjechała z powrotem. Może był jakiś powód, dla którego na krótko wróciła do kraju, ale jeszcze go nie znamy. – Czyli Chojnaccy kłamali. Młody wiedział, że matka pracowała za granicą i sam jako dziecko mieszkał z nią w Wiedniu. – Zgadza się. – Panowie nie powiedzieli, że nie są spokrewnieni. – To też się zgadza. – No dobra… – Suzin zaczął spacerować po pokoju. – Ale ja nadal nie rozumiem. Ona… poznała Steinera w Wiedniu i z nim miała tego Andrzeja? – Pominąłeś jedną osobę w tym zestawieniu. Drugiego syna. Dziecko Steinera. Tutaj mamy piękny dostęp do wiedzy. O tamtym małym napisano sporo i wiedeńska policja udostępniła nam papiery po tym, jak już odkryto tożsamość topielca. Była dwójka dzieci. Dwóch chłopców. Syn Chojnackiej i syn Steinera. Dwóch. A został jeden. Romanowski wypowiedział ostatnie zdanie i wzdrygnął się mimowolnie. Suzin stanął przed nim i splótł ramiona. – Został jeden. Andrzej Chojnacki… – powtórzył. – Którego matka dostała przed śmiercią serię dziwnych anonimów. Niby od smarkacza, który stroił sobie żarty. A rok później zginął Steiner. W pensjonacie, w którym pojawili się mąż Chojnackiej i jej syn. – Dwóch chłopców. Został jeden – mamrotał pod nosem Suzin. – Co dokładnie się tam stało? – To właśnie muszą nam powiedzieć. 42.

Tomasz Malanowski musiał w pewnym momencie wziąć się w garść, bo kiedy goście zebrali się w jadalni, pomieszczenie było pięknie udekorowane i rozświetlone kolorowymi lampkami, a z głośników po raz pierwszy tego dnia

płynęła świąteczna melodia. Olga prawie się uśmiechnęła. Miło było zanucić znowu White Christmas, nawet jeśli w taki wieczór wolałaby coś polskiego i mniej laickiego. Nie była gorliwą katoliczką, ale Boże Narodzenie z jakiegoś powodu nosiło taką, a nie inną nazwę i raz do roku można by sobie o tym fakcie przypomnieć. A nawet zadumać się nad nim nieco głębiej. Teraz i tutaj było to trudne, jeśli nie niewykonalne, ale Olga obiecała sobie, że następne święta będą dla niej bardziej refleksyjne. Stoły uginały się od wigilijnych potraw, lecz też i od tych mniej konwencjonalnych, przygotowanych dla osób niekoniecznie przywiązanych do tradycji. Kucharka, widać, poradziła sobie z rozwałkowaniem wegańskiego ciasta, przygotowała osobny barszcz, półmiski sałatek bez majonezu i dania z kaszy, makaronu i warzyw. A jednak osoby, które wcześniej wykazywały największe zainteresowanie wegańskimi potrawami, teraz nie siedziały obok siebie. I to Olivier miał lepszy humor niż Dagmara. Przestał się nawet popisywać i z ożywieniem rozmawiał o czymś z Nowakiem. Ten drugi również wydawał się zadowolony i Olga domyślała się, że należy to przypisać wizycie szwagierki. Klara siedziała obok Radka Inglota i słuchała jego wywodu na temat ascetycznego stylu Ernesta Hemingwaya, Grażyna Kranz z radością poruszała palcami, bo na dłoniach miała dziś cieńszy bandaż, a naburmuszona Dagmara obrzucała potrawy krytycznym okiem i chyba krew ją zalewała, że nie może się absolutnie do niczego przyczepić. Pielęgniarka Mariola asystowała Sabinie, choć myślami była gdzie indziej, Tomasz dzielnie usiłował się uśmiechać, a sama Sabina wydawała się wyjątkowo spokojna, choć również nieco nieobecna. Chojnaccy… Chojnaccy pochylali się nad stołem i omawiali poszczególne potrawy, uśmiechając się do siebie, a nawet raz po raz wybuchając cichym śmiechem. Wydawali się szczęśliwi. A Oldze na ten widok prawie pękło serce. Odwróciła wzrok i napotkała uważne spojrzenie Romanowskiego. Przypomniała sobie, co powinna później zrobić i w jakiej kolejności. Skinęła lekko głową. Wszystko sprawdziła. Była przygotowana. Ona i Suzin także. Rozmowa, drzwi, klucz. Jadalnia, hall, kuchnia. Musiało się udać. Przynajmniej ta część planu z pewnością się powiedzie. A co z resztą? Malanowski miał jej pomóc koordynować całość i zadbać o to, by ludzie nie usiłowali wrócić w jakimś celu tam, skąd wyszli. Liczyła na jego pomoc, ale kiedy patrzyła, jak nerwowo zerka na swoją żonę, zaczynała się obawiać, że nie może zaufać mu na sto procent. Drgnęła, kiedy Suzin ścisnął ją lekko za rękę. Wzięła głęboki wdech. Wszystko musiało skończyć się dobrze. Oczywiście nie dla każdego. Ale… musiało. Całą sytuację obserwowała niejako z zewnątrz. Patrzyła na gości pensjonatu, którzy mimo przykrej i osobliwej sytuacji usiłowali zachować pogodę ducha. Był nawet opłatek, choć przekazywano go sobie po prostu po kolei i każdy odłamał

kawałek. Nikt nikomu nie składał osobistych życzeń. Za mało się znali i nie przyjechali tu przecież po to, by sztucznie się do siebie uśmiechać i udawać, że są jedną wielką rodziną. Nawet jeśli sytuacja od ich przyjazdu nieco się zmieniła. Olga nie wiedziała, czy bardziej się przez to podzielili, czy zżyli. Z głośników płynęły kolejne świąteczne melodie, brzęczały sztućce, z talerzy znikały potrawy, a każdy chwalił kucharkę, która jednak nie mogła tego słyszeć, bo po przygotowaniu kolacji pojechała do domu, by zacząć wszystko od nowa dla swoich bliskich. Ktoś zanucił kolędę. Ktoś opowiadał o tym, jak przestał wierzyć w Świętego Mikołaja. Ktoś o tym, jak podłączył do prądu lampki choinkowe i spaliła się instalacja w mieszkaniu. Jeszcze ktoś o tym, że jego babcia przyrządzała makiełki. Olga usiłowała się skupić. Nie myśleć o swoim rodzinnym domu, w którym zawsze było jakoś dziwnie, mało uroczyście. Każdy oddawał hołd tradycji, ale brakowało tej specyficznej, sielskiej atmosfery, charakterystycznej dla Bożego Narodzenia. Musiała się skoncentrować na tym, co było ważne teraz. Zerknęła na Chojnackich. Szeptali coś do siebie. Spoważnieli, ale wydawali się wciąż zadowoleni i odprężeni. Pewnie wspominali kobietę, którą obaj utracili. I która… – Kto idzie na pasterkę? – odezwał się nagle Nowak, wyrywając Olgę z zadumy. Odezwały się poszczególne głosy, ale nie zwróciła uwagi na to, kto zgłosił się na ochotnika. – Ja wezmę auto, bo chyba trochę zimno iść na piechotę do Lginia – powiedziała Klara. – Choć jest pięknie. Śnieg nie stopniał. Mogę wziąć do samochodu trzy osoby, na upartego cztery. Zaczęło się omawianie, kto z kim pojedzie. Nawet Olivier wyraził zainteresowanie pasterką, ku ogromnemu zaskoczeniu Dagmary. Olga mogłaby się założyć, że po prostu nie chciał zostać tutaj ze swoją żoną. Wolał siedzieć dwie godziny w kościele i śpiewać kolędy razem z ospałym organistą. Nie dziwiła mu się. Sama chętnie poszłaby na pasterkę. Zerknęła na zegarek, a później ponownie spojrzała na Romanowskiego. Dochodziła jedenasta. To był właściwy moment, żeby zacząć. Goście powoli podnosili się z krzeseł. 43.

Pierwszy jadalnię opuścił Nowak, któremu najbardziej ze wszystkich spieszyło się do kościoła. Zbliżała się północ. Za oknem sypał śnieg i atmosfera zrobiła się prawdziwie świąteczna. Za Nowakiem jadalnię opuszczali kolejni goście pensjonatu, nucąc pod nosem kolędę, ziewając dyskretnie albo prowadząc z kimś cichą rozmowę. Olivier Potocki przed wyjściem porwał jeszcze ze stołu

kawałek makowca. Z głośników dobiegał głos Kayah, która niezmordowanie i z optymizmem wyśpiewywała Ding-dong. Romanowski udawał, że wpatruje się w plamę po barszczu na obrusie, ale tak naprawdę co sekundę zerkał na Olgę. Dziewczyna miała dobre wyczucie chwili. Wstała od stołu, podeszła do doktora Chojnackiego i szepnęła mu coś do ucha. Bez namysłu kiwnął głową. Romanowski musiał powstrzymać się przed triumfującym uśmiechem. Olga była do tego zadania idealna, nie budziła podejrzeń, wydawała się zwyczajną dziewczyną, która nie ma nic na sumieniu. I nawet jeśli coś gdzieś usłyszała lub zaobserwowała, to nie była na tyle sprytna, by umieć to wykorzystać. Jak choćby uwagę o „świrusce”. I jeszcze o tym, że Chojnacki od początku podejrzewał u Malanowskiej inną chorobę. Tak… informacje pochodziły od dwóch osób. Ojca i syna. Jeden musiał wiedzieć o działaniach drugiego, ale przecież ze sobą nie współpracowali. Grzegorz również podniósł się z krzesła, a tuż po nim to samo zrobił Wojtek. Nadszedł kluczowy moment. Jadalnię opuszczali ostatni goście i przy stole zostali tylko Chojnaccy z Olgą. Dziewczyna wciąż coś mówiła, skupiając na sobie całą ich uwagę. Wojtek skierował się do hallu, ale Romanowski udał się przeciwnym kierunku i w dwóch krokach znalazł się w kuchni. Cicho przymknął drzwi, zostawiając wąską szczelinę. Wsunął dłoń do kieszeni i wyczuł pod palcami klucz. Przemknął przez kuchnię i zamknął drugie drzwi, prowadzące na klatkę schodową, z której kiedyś korzystała pewnie służba. Wrócił i zajął poprzednią pozycję. W jadalni została już tylko Olga z Chojnackimi. Drzwi prowadzące do hallu były zamknięte – Romanowski miał nadzieję, że Wojtek nie zawiódł i udało mu się przekręcić klucz w zamku. Zapadła cisza, jeśli nie liczyć dźwięków Wonderful Christmas Time. Chojnacki zadał wreszcie Oldze pytanie, na które czekali: – No, zostaliśmy sami. O czym chciała pani ze mną porozmawiać? Niedługo pasterka i mamy z synem zamiar… O, pan… inspektor? Ciągle nie mogę zapamiętać stopnia. W oczach Chojnackiego Grzegorz dostrzegł błysk niepokoju. Lekarz niepewnie zerknął na drzwi. Jego syn zachowywał się podobnie. Olga odsunęła się, wyłączyła radio i zajęła miejsce pod oknem. W jadalni zapadła cisza – tym razem prawdziwa, w której dało się słyszeć jedynie ciężkie oddechy. Nadal panował tutaj półmrok, rozświetlony jedynie blaskiem świec i zawieszonych pod sufitem migających lampek choinkowych. Grzegorz usiadł naprzeciwko Chojnackich. Uśmiechnął się. – Muszę panu podziękować, doktorze. Dzięki pańskiej teorii, że Malanowska cierpi na inną chorobę, szybciej odkryliśmy, kim tak naprawdę jest i co jej dolega. – Polecam się na przyszłość – mruknął lekarz, znacząco popatrując na zegarek. – A Malanowski z kolei cierpi na tachykardię. Ma przyspieszoną akcję… – Wiem, co to jest tachykardia.

– Oczywiście. A wiedział pan też o tym, że Malanowski zażywa metocard? – Wielu ludzi cierpiących na tachykardię zażywa metocard. To nie jest jakieś egzotyczne lekarstwo. Już o tym rozmawialiśmy w palarni. Pytał mnie pan o ten lek. I o to, czy widziałem opakowanie w pokoju pani Sabiny. – Ale nie pytałem, czy wiedział pan, że Malanowski go zażywa. – Dlaczego miałbym wiedzieć? Nie opowiadał mi o swoich chorobach. – Ale widział pan pokój jego żony. I szybko się pan zorientował, co jej dolega. – To już ustaliliśmy. Nie rozumiem… – Tak – powiedział wolno Romanowski, przeciągając samogłoskę. – Skłamał pan, prawda? Wszyscy od początku kłamali, ale nie każde kłamstwo było dla mnie istotne. Tylko kilka. Tych wypowiedzianych przez dwóch panów Chojnackich, ojca i syna. – To są jakieś żarty, prawda? – Bynajmniej. Właśnie u Sabiny zobaczył pan fiolkę, prawda? Pielęgniarka Mariola Kalinowska twierdzi, że Malanowski wiecznie gdzieś to lekarstwo zostawia, a później go szuka. Kilka dni temu fiolka zawieruszyła mu się na dobre i musiał jechać do swojego kardiologa po receptę, by wykupić nowe opakowanie. A miało to miejsce dokładnie dwudziestego pierwszego grudnia. Zamierzaliśmy z kolegą wynająć pokój Steinera. Policja już się tam rozejrzała, więc Malanowski zlecił pani Kasi z Lginia, by posprzątała. Pan o tym wiedział i zajrzał do niej, kiedy pracowała. Najpewniej jakoś pod koniec. Dziewczyna już się zbierała. Wtedy mógł pan podrzucić metocard pod łóżko bez obawy, że jeszcze tam zajrzy. – Skąd miałem wiedzieć… – …że się wprowadzamy? Przecież był pan w hallu, kiedy rozmawialiśmy z właścicielem przy kontuarze. Nie zwróciłbym na to uwagi, ale tak się złożyło, że pewna młoda dama, pani Olga Mierzwińska, sznurowała sobie w hallu buty. I pan ją minął. A ona jest akurat bardzo spostrzegawcza. Romanowski umilkł i wziął głęboki wdech. Chojnaccy wpatrywali się w niego bez słowa. Syn delikatnie położył swoją dłoń na dłoni ojca. Ten ani drgnął. Gest był jednak bardzo wymowny. Podinspektor wychylił się lekko do przodu. – Malanowski pasuje na winnego. Zażywa metocard, na fiolce są jego odciski palców. Autopsja Heinego Steinera, którego proponuję wciąż tak nazywać dla uniknięcia chaosu, wykazuje, że podano mu ten lek w dużej dawce, co spowodowało zatrzymanie akcji serca. Do tego nieszczęsny człowiek wypił jeszcze sporo alkoholu i tragedia gotowa. Kto miał dostęp do leku? Malanowski. Kto bez przeszkód porusza się po całym pensjonacie, nie budząc podejrzeń? Malanowski. Właściciel. Kto skrywa wstydliwy sekret? Malanowski. Jego żona jest chora psychicznie, zdarzały jej się napady agresji, które zostały dobrze udokumentowane. Kiepska reklama dla pensjonatu, ale…

Grzegorz ponownie urwał swoją wypowiedź i przeniósł wzrok z ojca na syna. Żaden z nich jak na razie nie zamierzał zabrać głosu. – Ale nie pasowało mi jedno. Brak motywu. Brak konkretnego powiązania między Steinerem i Malanowskim. Choroba psychiczna żony to, nawet gdyby Steiner dowiedział się prawdy, za słaby motyw. Każdy mógł, przy odrobinie starania, zdobyć na ten temat informacje. Lub zorientować się, że tak powiem, na oko. Jak pan. I Malanowski jednak nie rzucił się, by pana mordować. Poza tym ten człowiek nie zmusza przecież żony do udawania innej choroby, a jedynie mija się z prawdą w rozmowach z gośćmi, licząc na to, że nie będą za bardzo dociekliwi. W szpitalu odradzano mu zabranie jej na święta do domu, on jednak się na to zdecydował. Musiał więc wziąć pod uwagę różne scenariusze. A zatem, jak już powiedziałem, nie widzę tu motywu. Ach tak, jest jeszcze Mariola, pielęgniarka. Młoda, ładna, niegłupia dziewczyna. Oczywiście ona i Malanowski mają romans. Trudna sytuacja, ale jak dla mnie – nadal za mało, by zechcieć kogoś zamordować. Wracam więc do punktu wyjścia. Brak motywu. – Do czego pan zmierza? – przerwał mu Andrzej Chojnacki. Ojciec nadal siedział sztywno wyprostowany, nie odzywając się słowem. Romanowski odniósł pierwsze małe zwycięstwo. Sprowokował jednego do przerwania monologu. Zdenerwował ich, a zwłaszcza syna, który nie potrafił panować nad sobą tak, jak ojciec. – Do motywu, oczywiście – odpowiedział ze spokojem. – Nie rozumiem… – Jeśli ktoś nie popełnia morderstwa dlatego, że jest stuknięty, lub nie działa w afekcie, doprowadzony do skrajnych emocji, z którymi nie potrafi sobie poradzić – zawsze jest jakiś motyw. Powiązanie między ofiarą i katem. Niekiedy trzeba go szukać bardzo długo i uciekać się do środków, których zastosowanie wymaga czyjejś zgody albo specjalnego nakazu… Karol Chojnacki zbladł, a syn puścił jego dłoń. – Panie inspektorze – zaczął Andrzej – proszę przejść do sedna. Chcieliśmy iść z ojcem na pasterkę, tak jak chodziliśmy zawsze z moją matką, we trójkę. Naprawdę nie rozumiem, o co panu chodzi, ale… – O to, panie Andrzeju, że mógłbym złożyć wniosek o przeprowadzenie badania DNA, które wskazałoby, kto jest pana biologicznym ojcem. A raczej – był. Andrzej Chojnacki zerwał się z krzesła. Karol nie zmienił pozycji nawet o centymetr. – Ja wiem… – zająknął się syn. – Wiem… że człowiek, który mnie wychował, nie jest moim prawdziwym ojcem. Zawsze wiedziałem. Ale jakie to ma znaczenie? Nie znałem swojego biologicznego ojca, matka nie miała z nim kontaktu… Mówiła, że to była jednorazowa przygoda, a ja nie wnikałem w szczegóły. Więc teraz…

– Może odpuśćmy już sobie tę grę? – zaproponował Romanowski i poczuł się nagle bardzo zmęczony. Andrzej oczywiście grał, ale było w nim coś szczerego. Ten człowiek, który siedział obok niego, faktycznie musiał być dobrym ojcem. Aż do samego końca. „Zabiłby dla niego, gdyby tylko wiedział kogo”. – Jaką grę? – Panie Andrzeju… Przecież pan wie, kto był pana ojcem. Doceniam to, że chce pan bronić człowieka, który dał panu nazwisko, wychował pana… – Heine Steiner. Hans Stein – przemówił chrapliwie doktor Chojnacki, ze wzrokiem wbitym w blat stołu. – To on był twoim ojcem. Wiedziałeś o tym, prawda? Od niedawna, ale wiedziałeś? Dlatego skłamałeś, że Maria nie pracowała za granicą. Powiedziałeś, że nic o tym nie wiesz. A przecież wiedziałeś. Byłeś tam razem z nią. Panie inspektorze, mój syn po prostu chciał mnie chronić. Proszę… proszę go zostawić w spokoju. To ja… – Nie, nie mów, tato. Po prostu się nie odzywaj! – To było głupie kłamstwo, z cholernie krótkimi nogami. Widzisz, nie każdy się do tego nadaje. Nie jestem… nie byłem… nie umiem być mordercą – powiedział. – Twoja matka nie byłaby ze mnie dumna, choć przecież zrobiłem to też dla niej. Nie tylko dla ciebie. Andrzej opadł ciężko na krzesło i ukrył twarz w dłoniach. – Myślał pan, że uda się upozorować wypadek – podjął Romanowski. – I prawie się udało. Kupił pan sobie nawet takie same buty, jakie nosił Steiner, by nie zostawić na podłodze innych śladów. Wiadomo, że człowiek musiał chodzić w tę i z powrotem, ale jego pokoik był na uboczu i nikt poza nim się tam właściwie nie pokazywał. Co innego hall. Tam było mnóstwo różnych śladów, a Malanowski myje podłogę zawsze z rana. Buty były niezłym pomysłem i miał pan szczęście że znalazł takie same w Lesznie. Te niemieckie sieciówki… Ale później musiał pan się ich pozbyć, prawda? Na przykład zakopać w lesie. Bo w lesie nikt nie szukałby butów. Po co? Przecież wydarzył się wypadek… Tyle że w zimie nie da się tak po prostu wbić łopaty w ziemię. Ludzie, którzy całe życie mieszkali w mieście, mogą oczywiście na to nie wpaść. A wie pan, co jest najciekawsze? – Nie mam pojęcia. – Nie dał pan sobie czasu do namysłu. – Czasu? – Pośpiech pana zgubił. I strach. Owszem, była noc. Wokół ciemno, mróz, a pan z tą łopatą… Dlaczego o takiej porze? Co pan próbował zakopać? To wszystko rzeczywiście musiało wyglądać podejrzanie, ale być może z Marczewskim dałoby się jeszcze dojść do porozumienia? Zapadła cisza, która aż gryzła w uszy. – Nie chciałem skrzywdzić tego człowieka – mruknął wreszcie Chojnacki. –

On po prostu… był tam. – I to właśnie okazało się jego nieszczęściem. – Pytał pan, inspektorze, czy dałoby się z nim dojść do porozumienia? Mogłem zaryzykować. Ale on… zaczął zadawać pytania. Był taki dziwny, wścibski… Chciał wiedzieć, czy mieszkam w pensjonacie i co się właściwie przytrafiło „temu Niemcowi”, o którym mówi cała wieś. Wspomniał, że to bardzo dziwna sprawa… Ta rozmowa po prostu nie zmierzała w dobrym kierunku. A na dodatek… wyjąłem z worka te nieszczęsne buty. Pomyślałem, że zakopię je osobno, w różnych miejscach. I ten człowiek je zobaczył. – Więc go pan uciszył. Przeciągnął kilkanaście metrów, trochę przy tym zacierając ślady, i porzucił blisko ścieżki. Później pobiegł nad jezioro, wyciągnął ze składziku Malanowskiego łódź, wypłynął na jezioro i wrzucił buty oraz łopatę do wody. Rano przechodził pan przez hall i usłyszał, że ja i Wojtek Suzin zamierzamy wynająć pokój Steinera. Poprzedniego dnia pomieszczenie oglądała policja. W lesie nieopodal pensjonatu leżały zwłoki Mariana Marczewskiego. Istniało ryzyko, że ciało Steinera zostanie przebadane, więc podrzucił pan pod łóżko fiolkę z metocardem. Tak było, prawda? Mężczyzna powoli pokiwał głową. – Skąd pan wiedział, gdzie szukać takich samych butów? – Stałem na półpiętrze, kiedy Steiner rozmawiał z tym chłopakiem w rurkach. I postanowiłem sprawdzić, czy nie uda mi się kupić takiej samej pary. Oczywiście miałem szczęście i to wykorzystałem. Ale gdyby mi się zakup nie powiódł, i tak nie zmieniłbym decyzji. A w Lesznie rozstaliśmy się na chwilę z synem. Wiedziałem, że w pewnym momencie będzie miał dość zwiedzania kościołów, bo przeważnie robił to, by sprawić mi przyjemność. Więc skłamałem, że mam jeszcze ochotę obejrzeć trzy, a on może sobie pójść na kawę. Kupiłem buty, schowałem je w bagażniku i dopiero wtedy ponownie spotkałem się z synem. – Tato… – Oczywiście buty nie były konieczne. Ale mogły pomóc – wtrącił szybko Romanowski. – To nie było tak, że sprzyjała mi sytuacja. Ja po prostu nie spuszczałem go z oka. Kiedy tylko to powiedział… Kiedy powiedział, gdzie niby kiedyś mieszkał, od razu wiedziałem, kim jest. Do tego doszła jeszcze informacja o samobójstwie jego żony. Andrzej wparował któregoś wieczoru do pokoju i powiedział, że „Niemiec i ten święty mają męską rozmowę w hallu”. Niemiec miał być mało dyskretny albo też mocno pijany, „drzeć się” i wygłosić uwagę o samobójstwie swojej małżonki. Ja wiedziałem jednak, że musiał przyuważyć Andrzeja i dlatego wymówił to na tyle głośno, by on usłyszał. To od samego początku była gra. Z udawaniem Niemca, z rzucaniem półsłówkami. Chciał wzbudzić we mnie strach. Przyjechał tu celowo. Do mnie. I do mojego… syna. Bo to przecież zawsze był mój

syn, nie jego. Dlatego postanowiłem go uprzedzić. Zaproponowałem spotkanie w jego pokoju i rozmowę. Przyniosłem alkohol… – I metocard. – Metocard też. Byłem u Sabiny Malanowskiej i rzeczywiście widziałem u niej w pokoju tę fiolkę. Później, kiedy pojechałem do Leszna z zamiarem poszukania takich samych lub bardzo podobnych butów, jakie nosił Steiner, wypisałem receptę i kupiłem metocard w aptece. Podałem mu końską dawkę, w koniaku. Był już pijany, przełknąłby wszystko. Zasugerowałem, że powinien się wykąpać, a raczej… Po prostu pomogłem mu wstać i zaprowadziłem go do łazienki. Nie protestował. Od początku chciałem… zamierzałem go utopić, ale nie miałem… pewności co do efektu. Musiałem się wspomóc. Kiedy stracił w wannie przytomność, odczekałem chwilę, później sprawdziłem puls. Nie wyczułem go. Wepchnąłem głowę Steinera pod wodę i ułożyłem ciało tak, by wynurzyła się tylko częściowo. Poszedłem do jego pokoju i wróciłem z butami, które postawiłem obok wanny. Popełniłem błąd – zapomniałem o tych cholernych kapciach. Następnego dnia zabrałem fiolkę z pokoju Sabiny. Tę, której Malanowski szukał i której nie znalazł. – Dlaczego Steiner tak łatwo zgodził się z panem napić? – Bo mu obiecałem zadośćuczynienie. Za to, co go spotkało. Z winy… mojej żony. I jeszcze, że powiem Andrzejowi prawdę. Widzi pan, inspektorze, potrafię być przekonujący, jeśli trzeba. A Steinerowi… Steinowi nie chodziło wcale o to, by spotkać po latach wytęsknionego syna. Chciał pieniędzy. Nie mogłem pozwolić, by zniszczył nam życie. By zszargał pamięć mojej żony. Może i chciał także zemsty. Strata za stratę. Syn za syna. Żona za żonę. Jego małżonka popełniła samobójstwo, a on wciąż nosił na serdecznym palcu ślubną obrączkę, więc… Chojnacki umilkł, ale Romanowski wiedział, że to jeszcze nie koniec. Lekarz przyznał się do winy, nadal jednak nie powiedział nic o tym, co zrobiła jego żona. Co wydarzyło się w Wiedniu i co z winy Chojnackiej wycierpiał Heine Steiner. Wtedy – Hans Stein. Romanowski miał swoje domysły i mniej więcej potrafił sobie wyobrazić przebieg ówczesnych wydarzeń, ale wciąż nie pasowało mu kilka szczegółów. Bo przecież Chojnacka, wtedy Grudzińska, urodziła dziecko w szpitalu w Warszawie. Ale żona Steinera również urodziła dziecko. Dzieci była więc dwójka – dwóch chłopców. Jeden został porwany i ślad po nim zaginął. A przecież nie tak łatwo porwać dziecko i nie zostawić za sobą śladów. Drugi chłopiec żył, rozwijał się dobrze, mieszkał z matką aż do trzecich urodzin w Wiedniu, a później razem z nią przeniósł się do Warszawy. Tam kobieta poznała Chojnackiego, wzięli ślub i mąż przysposobił jej syna. Stali się modelową rodziną, jak z obrazka. Chojnacka skończyła pedagogikę, zaczęła pracować z trudną młodzieżą, była powszechnie uwielbiana. Co więc dokładnie wydarzyło się w Wiedniu? Romanowski wciąż nie mógł

znaleźć powiązania między nią i Steinerem, między nią i porwanym dzieckiem. A przecież jakieś musiało istnieć. Inaczej Steiner by tu nie przyjechał. Nie dzwoniłby do Chojnackiej, nie wysyłał jej tajemniczych przesyłek bez treści. Bo na pewno on to robił. Dokładnie rok temu, przed świętami… – Jak pan na to wpadł? Na to… powiązanie nas z Wiedniem, z moją matką? – zapytał nagle Andrzej, odrywając dłonie od twarzy. W jego oczach czaiła się rozpacz. Romanowski zasępił się. – Czasem wystarczy jedno słowo albo jedno zdanie, żeby ktoś zaczął dokładniej i wnikliwiej szukać. Pana matka, starając się o posadę w Polsce, nie podała nigdzie swojego poprzedniego miejsca pracy. Mimo że to z pewnością pomogłoby jej zdobyć zatrudnienie. Musiała zacząć od zera, ale ostatecznie i tak chciała się przekwalifikować. Jednak… jeśli wiadomo, gdzie szukać… Ale pan przecież nie wiedział, co mówi i jakie to może mieć znaczenie. Wtedy jeszcze Steiner żył. – Nie rozumiem. – Czekoladki – wyjaśnił podinspektor. – Mozartkugel, w których gustowała pana matka. Poczęstował pan nimi Klarę Żukowską i opowiedział jej, że te właśnie cukierki najbardziej lubiła. Zasmakowała w nich, kiedy mieszkała i pracowała za granicą. Sprawdziliśmy to. I dowiedzieliśmy się, że mieszkała przez kilka lat w Wiedniu. A pan nas okłamał. To był zapewne ten moment, kiedy kłamstwo wydaje się najlepszym wyjściem, choć tak naprawdę jest najgorszym. Zawiesił głos i musiał się pilnować, by nie powiedzieć za dużo. Nie zdradzić, jak mało ma konkretów. Jeszcze. Lubowicz pracował nad tym, by odtworzyć kontakty Chojnackiej w Wiedniu, jej zawodowe relacje i w ogóle wszystko to, co nadawało się do odtworzenia. A sprawa nie była prosta. Minęło ponad ćwierć wieku, odkąd stamtąd wyjechała. Romanowski podejrzewał, że Chojnacka wcale nie musiała zetknąć się ze Steinerami na gruncie zawodowym. Naprawdę nie miał pojęcia, jak doszło do ich spotkania. Jedyne, co miał, to Wiedeń i motyw uprowadzonego syna Steinera, który teraz byłby w wieku… Andrzeja. I ewentualne wyniki testu DNA na ojcostwo, jeśli uzyskałby zgodę. Co wcale nie było takie pewne. Weryfikacja wszystkich danych zajęłaby im długie miesiące i niekoniecznie musiałaby się zakończyć sukcesem. Dlatego Chojnacki po prostu musiał to powiedzieć. – Czekoladki? Naprawdę? A więc to moja wina? – spytał Andrzej i zapatrzył się gdzieś w dal. – Zachował się pan zupełnie naturalnie – powiedział łagodnie Grzegorz. – Wtedy jeszcze Steiner żył, a pan niczego nie podejrzewał. Nie pomyślał pan nawet, co tu się może wydarzyć. – Ja nadal… nadal nie wiem, co się wydarzyło. Tak naprawdę.

Lekarz przetarł dłońmi powieki i nerwowo zassał powietrze. To był ten moment. Romanowski nie chciał na niego naciskać, ani do niczego go nakłaniać. Wiedział jednak, że jeżeli Chojnacki zacznie mówić, to właśnie teraz. I tak się stało. *** Maria była dobrą położną. Z powołaniem. Angażowała się, wkładała w swoją pracę serce. Uwielbiała dzieci i marzyła o tym, by mieć własne. Dlatego też, kiedy dowiedziała się, że jest w ciąży, ani przez moment nie pomyślała, by ją przerwać. Nawet jeśli był to efekt jednorazowej, nic nieznaczącej przygody na jakiejś imprezie. Maria nie miała w Wiedniu wielu przyjaciół. Po prostu poczuła się samotna i uległa słabości. Był to jakiś pub w centrum. Kilka drinków, miła rozmowa. Ciemna uliczka na tyłach. Nigdy wcześniej czegoś takiego nie zrobiła. Było jej wstyd i chciała o całej sprawie jak najszybciej zapomnieć. Z tamtym mężczyzną nie wymienili się nawet numerami telefonów. Od samego początku wiedzieli, na jakich zasadach się to wszystko odbywa. A jednak wkrótce się okazało, że o „całej sprawie” nigdy nie będzie mogła zapomnieć. Zaszła w ciążę i… chciała tego dziecka. Miała niezłą pracę, socjal w Wiedniu był bardzo dobry, urlop macierzyński płatny, opieka zdrowotna gwarantowana, czynsz za mieszkanie przyzwoity, żłobek, przedszkole, ulgi dla samotnej matki. Wiedziała, że da sobie radę. Już raz się jej udało. Przyjechała do Austrii sama, z komunistycznej Polski, zaczynała od zera. Miałaby sobie nie poradzić z dzieckiem? Była… naprawdę szczęśliwa, że to się stało. Maria nie urodziła jednak dziecka w Wiedniu, jak planowała, ale w Warszawie. Jej matka miała wylew i rokowania okazały się bardzo złe. Musiała się z nią zobaczyć, mimo że była już w zaawansowanej ciąży. Udało jej się załatwić formalności i pojechała do Polski. Lekarze mieli rację. Matka zmarła, a Maria, przez napięcie związane z tą sytuacją, urodziła syna dwadzieścia dni przed spodziewanym terminem. Sprawy nieco się skomplikowały, ale po kilku tygodniach udało jej się wrócić do Wiednia. Kiedy wyjeżdżała, była już na zwolnieniu lekarskim, więc w pracy nie miała żadnych problemów. Mimo trudności w sferze osobistej, jej życie nieco się uspokoiło. Los jednak nie był dla niej łaskawy zbyt długo. Syn rozwijał się dobrze, nie chorował, spał, jadł, rósł. Kochała go nad życie. A jednak pewnego ranka nie postawił jej na nogi płacz dziecka. Chłopczyk nie budził się na karmienie, pozwolił Marii przespać całą noc. Po raz pierwszy odkąd się urodził. Wiedziała, że coś jest nie tak, kiedy tylko otworzyła oczy. Pobiegła do łóżeczka. Dotykała szyi dziecka, rąk, przykładała ucho do klatki piersiowej i nosa. Na próżno. Nie wyczuła, nie usłyszała, nie zobaczyła żadnych oznak życia. Powszechnie mówi się o tym – śmierć łóżeczkowa…

Przesiedziała przy nim cały dzień. Nie wezwała lekarza. Nic nie zrobiła. Pewnie była w szoku. W nocy wyszła na ulicę i długo snuła się bez celu po mieście, aż w jednym z obskurnych zaułków, pod sklepem monopolowym, zobaczyła kobietę z wózkiem. Było późno, stanowczo za późno na spacery z takim małym dzieckiem. Spod kołderki dobiegały odgłosy kwilenia. Matka chwiała się nad wózkiem. Między palcami trzymała papierosa. Była pijana. I w pewnej chwili zostawiła wózek w pustej uliczce i weszła do sklepu monopolowego. Maria usłyszała, jak ekspedient się z nią wita. Kobieta była tam znana. A Maria uznała, że to po prostu nie jest miejsce dla tego dziecka… Wszystko wydarzyło się szybko. Rzut okiem na okolicę, kilka metrów przed siebie, za pierwszy zakręt. Kaptur na głowę. Wzrok utkwiony w różowej twarzy. Kocyk w bałwanki… Jeszcze kilka metrów przed siebie. Jeden zakręt, drugi, trzeci. Co za nieprzyjemna dzielnica. Trzeba iść w stronę światła i przestrzeni. A później wózek przy śmietniku. Maluszek w objęciach, otulony w bałwanki na welurze. Płacz. Cicho, już dobrze. Spadł deszcz. Wsiadła z nim do metra, pojechała do domu. Nakarmiła, miała czym. Swoje własne dziecko pochowała w Lesie Wiedeńskim. Sama. Odtąd syn pijanej matki stał się jej Andrzejem. Maria popełniła mnóstwo błędów. Na wózku z pewnością zostały jej odciski palców, z tym że nikt nigdy nie poprosił o materiał porównawczy. Miała szczęście. Nikt jej nie zauważył i to właśnie zadecydowało o sukcesie. Kocyk i ubranko spaliła. Miała przecież dla Andrzeja o wiele ładniejsze ciuszki. Długo żyła w strachu, ale czuła, że jeśli wyjedzie nagle, będzie to wyglądało podejrzanie. Postanowiła więc zostać w Wiedniu jeszcze przez jakiś czas, a w dogodnym momencie gdzieś się przenieść. Może do Niemiec? Znała język. Do Polski jeszcze wtedy nie było po co wracać. Sprawa porwania syna Steinów wkrótce ucichła. Ponieważ rodzice dziecka byli alkoholikami i narkomanami, szybko zaczęto podejrzewać ich o to, że mają coś na sumieniu. Spotkali się ze społecznym ostracyzmem, chyba się gdzieś wynieśli. Maria przestała śledzić ich losy. Poczuła się na tyle bezpieczna, że nie myślała już o wyjeździe. Została w Wiedniu przez kolejne dwa lata. Nie sądziła, że to wszystko okaże się w gruncie rzeczy takie proste. Nawet grupa krwi u obu chłopców była ta sama, co Maria przezornie sprawdziła. Była położną, widać miała swoje sposoby, by to przeprowadzić. Syn Steinów nie miał znaków szczególnych, na nic nie chorował. Kiedy już wykluczyła z tej strony wszelkie możliwe zagrożenia, zrozumiała, jak wiele ryzykowała, jak głupio i lekkomyślnie postąpiła. Ale wszystko jej sprzyjało. Zdawałoby się, że nawet sam pan Bóg… W Polsce Maria o nic się już nie obawiała. Poznała Chojnackiego i stworzyła z nim szczęśliwą rodzinę. Zmieniła pracę i w tę nową zaangażowała się jeszcze bardziej niż w poprzednią. Może była to jej forma pokuty? Kiedy zachorowała na

nowotwór, zrozumiała, że w życiu jednak za wszystko trzeba ponieść karę. Wyrok przyjęła bez sprzeciwu. Prawdopodobnie zawsze uważała, że postąpiła słusznie i dała Andrzejowi więcej, niż ofiarowaliby mu Steinowie. Niczego nie żałowała. Nie wiedziała, czy anonimowe telefony i dziwne przesyłki to na pewno sprawka skrzywdzonych przez nią ludzi. Ale czuła, że tak. Kiedy to do niej dotarło, o wszystkim opowiedziała mężowi. Chojnacki dopiero wtedy dowiedział się całej prawdy. Dotąd myślał, że Andrzej jest synem przypadkowego chłopaka z baru. Przeraził się, ale ostatecznie w kwestii jego uczuć do żony i dziecka nic się nie zmieniło. Poza tym Maria była umierająca. Nie potępiłby jej w takim momencie. Najprawdopodobniej nie potępiłby jej w żadnym. Wymyślili więc historyjkę o chłopaku, który robił sobie żarty, i wycofali zgłoszenie z policji. Anonimowe telefony jeszcze się powtórzyły, kilka razy przyszła też przesyłka bez treści, ale kiedy Maria ponownie przeniosła się do szpitala, Chojnacki prawie nie bywał w domu. Po jej śmierci sprzedał mieszkanie i kupił sobie mniejszy lokal. Nie potrzebował czterech pokoi. Syn i tak mieszkał w Krakowie. Sprawa dziwnych anonimów ucichła. Piekło rozpętało się na nowo, kiedy w pensjonacie na odludziu pewien starszawy Niemiec z pijackimi rumieńcami rzucił przy stole uwagę o tym, że mieszkał kiedyś blisko pubu Valenta´s Stamm-Beisl. Chojnacki wiedział, przy jakiej ulicy mieściła się ta knajpka. Diefenbachgasse. Wiedeń. To nie Steiner tam mieszkał, lecz Maria. Właśnie przy tej ulicy przez kilka lat wynajmowała mieszkanie. Nie mogło być mowy o przypadku. Chojnacki wiedział, że takich przypadków po prostu nie ma.

25 GRUDNIA 2016

44. – Twierdzi, że nie wie – powiedział Romanowski i zaczął skubać kawałek piernika. – Nie wie, jak Steiner, czy też Stein, trafił na trop Marii, skoro policja nie potrafiła znaleźć porywacza? – Olga pokręciła głową z niedowierzaniem. – Porwania są trudne. Zaginięcia zdarzają się często i to naprawdę nie jest tak, że policja szuka tych osób nieprzerwanie, latami. Sprawa na początku jest gorąca, ale jeśli nic się przez dłuższy czas nie dzieje, trafia między inne podobne, w oczekiwaniu na niespodziewany przełom. Trzeba się przecież zajmować bieżącymi problemami. To głównie rodziny szukają swoich bliskich, angażują prywatnych śledczych, sami sprawdzają, co się da. – Podinspektor urwał i zerknął na Suzina. Wojtek w milczeniu pił herbatę. Dla niego to przecież nie był łatwy temat. Wciąż nie dawała mu spokoju sprawa Sajewicza. – Więc może Steiner drążył tę kwestię latami. I wreszcie mu się udało – dokończył. – Niefortunny dobór słów w obliczu tego, co się stało – zauważyła Olga. – Racja – przyznał niechętnie. Nie odzywali się przez chwilę, każde zajęte swoimi myślami. To była naprawdę ciężka noc, dla wszystkich. Dochodziła ósma, ale nikt z całej trójki nie zmrużył oka. Po aresztowaniu Chojnackiego goście pensjonatu zebrali się na powrót w jadalni i wspólnie… milczeli. Ktoś poszedł zaparzyć herbatę, odgrzał coś do jedzenia z wieczerzy, jeszcze inny ktoś ukroił ciasta. Siedzieli tak przez godzinę, aż wreszcie wydarzyło się coś dziwnego. Sabina Malanowska parsknęła śmiechem. Mariola spłonęła rumieńcem i usiłowała ją uspokoić, ale ona śmiała się coraz głośniej, aż do łez. Zawtórował jej Nowak. Śmiał się najpierw cicho, zażenowany faktem, że nie potrafi się pohamować. Kolejna była Klara Żukowska. Wreszcie śmiali się wszyscy. Oczywiście nie był to śmiech w pełni radosny. Zdradzał także ulgę i lęk, niepewność jutra, ale i satysfakcję, że im się udało. Bo przecież każdy w jakimś stopniu pomógł w tej sprawie. Nawet jeśli niektórzy zrobili to nieświadomie, jak Klara i jej informacja o czekoladkach Andrzeja. Romanowski naprawdę współczuł Chojnackim. Synowi – bo właśnie w pewnym sensie stracił ojca, którego kochał. Ojcu – bo zrobił to wszystko

niepotrzebnie. Nie musiał zabijać Steinera, mógł postarać się jakoś z nim dogadać. Z drugiej jednak strony dbał o dobre imię swojej żony. Bał się, że Steiner zacznie ją szkalować, że wyjdą na jaw dawne grzechy, które położą się długim cieniem na jej wspaniałej karierze i osiągnięciach. Poza tym chciał też chronić syna. Nie tylko przed Steinerem, ale i przed prawdą. Być może uznał, że prawda w takim kształcie zniszczyłaby mu życie. Ale miał rację co do jednego – nie nadawał się na mordercę. Nie potrafił zachowywać się jak morderca. Jego plan, choć dość dobrze opracowany, miał luki, a on sam był jednak za słabej konstrukcji psychicznej. Wyrzuty sumienia prędzej czy później by go wykończyły. W jadalni powoli zaczęli się pojawiać pozostali goście pensjonatu. Wszyscy wyglądali na zmęczonych i niewyspanych. Siadali z kawą lub herbatą do stołu i zajmowali się słodzeniem i mieszaniem napojów albo skubaniem ciast. Nikomu nie chciało się rozmawiać. Romanowski, Suzin i Olga również nie wracali chwilowo do przerwanego tematu. Olivier Potocki przyszedł jako ostatni, a w ślad za nim zmaterializował się Malanowski. Miał pod oczami ciemne cienie i był blady. Usiadł przy stole, między Mariolą i Sabiną, która przestała się śmiać i teraz wydawała się równie spokojna i nieobecna jak wczoraj. Olivier przez chwilę przestępował z nogi na nogę, aż wreszcie nie wytrzymał i zbliżył się do półki, na której stało milczące od wczoraj radio. Z głośników popłynęło Christmas Is All Around Me… 45.

Olga wyszła na zewnątrz, zbiegła z werandy i stanęła przed ośnieżonym klombem. Zgarnęła dłonią biały puch i zaczęła formować śnieżkę, ale porzuciła tę czynność, kiedy przypomniała sobie o Andrzeju. Przed kilkoma dniami, gdy spotkali się na schodach, powiedział: „Bywa, że ja też niewiele rozumiem”. Teraz, w kontekście wszystkiego, co się wydarzyło, jego słowa nabrały nowego znaczenia. Bo przecież on już wtedy musiał rozumieć więcej, niż chciał przyznać. Otrzepała rękawiczki. Poczuła, jak jej oczy zasnuwa mgła. Łzy na zmarzniętych policzkach wydawały się prawie gorące. Christmas Is All Around Me… Usłyszała stłumione kroki za plecami, ale nie wytarła oczu. Przy jej lewym ramieniu zmaterializował się Romanowski, a przy prawym Suzin. Ten drugi chrząknął. – Ile masz jeszcze tego urlopu? – zapytał. – Do czerwca. Ale potem są wakacje, więc na upartego do września. – Mam pokój do wynajęcia. I załatwię ci lekcje pianina u jakiegoś smarkacza. Wzgórza Lgińskie to straszne zadupie, ale przynajmniej powietrze

świeże. Można podreperować zdrowie i ukoić zszargane nerwy. Aha, Grzechu… Chyba mam dla nas kolejną sprawę. – Dla nas? – mruknął Romanowski. Olga poczuła, jak opuszcza ją napięcie.

KONIEC

OD AUTORKI

W przedmowie do powieści Godzina zero Agatha Christie zadedykowała swoją książkę Robertowi Gravesowi i napisała: „Proszę tylko o jedno: żebyś czytając ją, stanowczo powściągnął swój zmysł do krytyki (niewątpliwie wyostrzony po najnowszych popisach na tym polu). Ta historia ma Ci służyć jako miła rozrywka i nie kandyduje do literackiego pręgierza pana Gravesa”[1]. Bardzo sprytny wybieg, prawda? Nie mam śmiałości Królowej Kryminału, więc to, co chcę Wam powiedzieć, sformułuję tak: zapewne wiecie, Drodzy Czytelnicy, że fabułę powieści Nie całkiem białe Boże Narodzenie częściowo ujmuję w cudzysłów i raczej podejmuję grę z konwencją, niż staram się pisać kryminał całkiem „na serio”. Znacie mnie trochę i wiecie, że lubię się bawić schematami. Ponieważ jednak jest to moja pierwsza powieść detektywistyczna, której akcję osadziłam w Polsce, starałam się rzetelnie odrobić lekcje. I dlatego dziękuję: Pawłowi Jabłońskiemu za rozmowę na temat śledztw dotyczących osób zaginionych, dzięki której kilka kwestii zrozumiałam lepiej i przepisałam parę wątków. Jeśli gdzieś popełniłam błąd – przepraszam i winić należy mnie. Również za rozmowy o funkcjonowaniu polskiej policji i wszystkie nasze dotychczasowe dyskusje o książkach (idę o zakład, że połowy nie pamiętasz – ale ja tak!). Sympatycznym Panom Policjantom z Komisariatu Policji Wrocław-Leśnica, których, w wyniku nieoczekiwanych dla mnie wydarzeń, mogłam przez chwilę poobserwować przy pracy. I dzięki którym wiem, że moje odciski palców (policjant powiedziałby pewnie po prostu „paluchy” albo „palce”) są bardzo oryginalne i powinnam zawsze kraść i mordować w rękawiczkach. Cenna wiedza. Wszystkim, którzy omówili ze mną kwestię procedur w polskiej policji. Dzięki tym rozmowom wiedziałam, co należy w książce zamieścić, co opuścić i co odrobinę przekształcić, uprościć i okroić. Przede wszystkim całą akcję nieco skróciłam, bo gdybym chciała dokładnie odwzorować czas trwania niektórych segmentów śledztwa, moi bohaterowie siedzieliby w Mścigniewie do Wielkanocy. Albo i dłużej. Opuściłam też wszystkie działania młodszego aspiranta Lubowicza, który pracuje za kulisami, ale oczywiście okazuje się bardzo pomocny. Obawiam się, że to, co robił, by pozyskać niezbędne dla dochodzenia informacje, mogłoby Was trochę znudzić. Nie wszystkie aspekty śledztwa są interesujące, wierzcie mi. Poza tym jest to przecież opowieść o ludziach, a nie o procedurach. Po raz kolejny

przekonałam się, że nie cały materiał, który zbierze się podczas pisania książki, koniecznie trzeba później wykorzystać w tekście. Dziękuję również: Mojemu Mężowi Grzegorzowi, który pożyczył podinspektorowi Romanowskiemu swoje imię, bluzy z kapturem i krawaty. Ten w bałwanki wprawdzie wymyśliłam, ale inspirowałam się innym – z reniferem. I jeszcze za to, że mogłam jego „zwłoki” przeciągnąć kilka metrów po trudnym podłożu, a później swoje doświadczenia przekazać Oldze… Tomaszowi Radochońskiemu (blog „Nowalijki”), od którego pożyczyłam dla Wojtka Suzina torbę marki Louis Vuitton. Mojej Mamie Wiesławie Knedler i szwagierce Magdzie Zając za wyjaśnienie działania metocardu i pomoc w zaplanowaniu otrucia Heinego Steinera. Grzegorzowi Chojnowskiemu, szefowi Radia Wrocław Kultura, który napisał zjadliwą recenzję filmu Julieta Pedra Almodóvara. Zupełnie się z nią nie zgadzam. ;-) Mistrzyni Alice Munro za to, co dotąd napisała i opublikowała. Ale w szczególności za opowiadanie Amundsen. Sajewicz – król konserw, o którym wspomina Suzin, to postać fikcyjna, ale uprowadzony i zamordowany Krzysztof Olewnik z Drobina już niestety nie. Kiedy syn Włodzimierza Olewnika, płockiego przedsiębiorcy branży mięsnej, zaginął, byłam akurat w Drobinie i pamiętam, jak tą sprawą żyło całe miasteczko. I jak bardzo zaangażowany w jej wyjaśnienie był ojciec zaginionego. Pub Valenta’s Stamm-Beisl istnieje naprawdę i mieści się w Wiedniu przy ulicy Diefenbachgasse. Dzielnica Alt Erlaa również istnieje naprawdę, a na dachu każdego jej budynku znajduje się basen. Wieś Lgiń także możecie odnaleźć na mapie Polski. Leży w pobliżu Wschowy. Wielokrotnie spędzałam tam wakacje, mieszkałam w drewnianej chacie i pływałam łodzią po Lginiu Dużym (vel Lgińsku Dużym). Pobliskie lasy obeszłam i objeździłam na rowerze. Lgiń i jezioro Lgiń Duży leżą na południowym krańcu Przemęckiego Parku Krajobrazowego. Uwielbiam tam wracać. Pensjonat Mścigniew wprawdzie wymyśliłam na potrzeby fabuły, ale w pobliżu Lginia, tuż za granicą województwa lubuskiego i już w województwie wielkopolskim, leży osada leśna o takiej samej nazwie. Do roku 1918 nosiła niemiecką nazwę Friedrichstal, a w 1921 stacjonowała tu placówka 17 Batalionu Celnego. Obecnie w tym miejscu znajduje się (w środku lasu, jak w mojej powieści) Kwatera Myśliwska „Mścigniew”, gdzie można wynająć pokoje. Przemęcki Park Krajobrazowy obfituje w urokliwe widoki, odludne i zaciszne zakątki, i stanowi jeden z wielu dowodów na to, że w Polsce naprawdę jest pięknie. Osiedle Wzgórza Lgińskie również istnieje i zostało utworzone na terenie dawnych pracowniczych ogródków działkowych.

Bardzo gorąco zachęcam do odwiedzenia tych stron. Ja z pewnością jeszcze tam wrócę. Niezależnie od tego, kiedy czytasz tę książkę, życzę Ci, Drogi Czytelniku, Wesołych Świąt! M.K. [1] Agatha Christie, Godzina zero, przeł. Anna Bańkowska, Wydawnictwo Literackie, Wrocław 2011.

Nie całkiem białe Boże Narodzenie Wydanie pierwsze, ISBN: 978-83-8083-729-4 © Magdalena Knedler i Wydawnictwo Novae Res 2017 Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie, reprodukcja lub odczyt jakiegokolwiek fragmentu tej książki w środkach masowego przekazu wymaga pisemnej zgody wydawnictwa Novae Res. REDAKCJA: Wioletta Cyrulik KOREKTA: Bartłomiej Kuczkowski, Małgorzata Szymańska OKŁADKA: Seweryn Swacha KONWERSJA DO EPUB/MOBI: InkPad.pl WYDAWNICTWO NOVAE RES al. Zwycięstwa 96 / 98, 81-451 Gdynia tel.: 58 698 21 61, e-mail: [email protected], http://novaeres.pl

Publikacja dostępna jest w księgarni internetowej zaczytani.pl. Wydawnictwo Novae Res jest partnerem Pomorskiego Parku Naukowo-Technologicznego w Gdyni.