Magdalena Knedler - Klamki i dzwonki

Smukła, w żałobie, w bólu swym majestatyczna Kobieta przechodziła Charles Baudelaire, Do przechodzącej

Bez uśmiechu, bez wieńca na czole stąd ruszę; Ciekawyś zaklęć, które uśpiły mi duszę? Samuel Taylor Coleridge, Praca bez nadziei

A co na to ulice, schody, korytarze, na których mogli się od dawna mijać? Wisława Szymborska, Miłość od pierwszego wejrzenia

Spis treści Część 1. Maj, sobota 1. Bez uśmiechu 2. Sen 3. Skoro nie znali się wcześniej 4. Po przebudzeniu 5. Niepewność piękniejsza 6. Ulice 7. Schody 8. Korytarze 9. Nic między nimi 10. Nieśmiertelnik zakwita 11. Od dawna 12. Mijać 13. Jakieś „przepraszam” 14. Zabiegł im drogę 15. Wiosenne majaki 16. Gdzieś daleko 17. Stąd ruszę 18. Coś zgubionego 19. Z ramienia na ramię 20. Bez przedmiotu przetrwać 21. I podniesionego Część 2. Styczeń; kilka poniedziałków, czwartków, piątków, sobót i wtorków 22. Zima śni 23. Słodycz, co mami 24. Ona nie wie 25. Nie przypuszcza 26. Co błyskiem oka 27. Odrodziłaś moje serce 28. Za późno 29. Może nigdy więcej 30. Obok siebie 31. Dziwaczny przechodzień 32. W przechowalni 33. Były znaki 34. Czy ja bym wyczuł 35. Gdyby ona stanęła za mną

36. Sygnały nieczytelne 37. Cóż z tego 38. Stała nieporuszona 39. Zawczasu 40. Przypadek zbliżał ich 41. I oddalał Część 3. Znowu maj, sobota 42. Jeszcze nie gotów 43. Zamienić się w los 44. Były klamki 45. I dzwonki

Część 1 Maj, sobota 1. Bez uśmiechu

Helena Bukowska poprawiła się na krześle i teatralnie zakasłała. Lekarz nie wydawał się przekonany. Spoglądał na nią z mieszaniną irytacji i współczucia. Wiedziała, że tak będzie, i wcale się facetowi nie dziwiła. Namawiała go do złego, kusiła i niewiele obiecywała w zamian. A właściwie – niczego nie obiecywała. Chciała go wziąć na litość. Takie były fakty. A on od początku wydawał się jakiś… dobry. Subtelny i wrażliwy. W porządku gość, rzadki okaz. I na dodatek nosił nazwisko, które brzmiało jak u rosyjskiego arystokraty. Cholera go wie – może i był hrabią ze zubożałego rodu, którego przodków wygnano z petersburskiego pałacu po rewolucji październikowej? Czy innej lutowej? I ta błękitna krew się w nim teraz odzywała, praworządność i szlachetność? Helena zaśmiała się w duchu. Co za głupota! Odchyliła się na krześle i zaczęła skubać rękaw swojego szlafroka. Tym razem to lekarz teatralnie zakasłał. Helena poczuła, jak nagle ogarnia ją złość. Kurwa no… Teatrzyk teraz będą sobie odstawiać?! Przecież tutaj chodziło o coś bardzo ważnego! Ktoś musiał Helenie pomóc. Najlepiej ktoś taki właśnie. Obcy i neutralny, jak ten gość w kitlu. Nikt inny nie przychodził jej do głowy. „Reszta”, czyli znajomi i współpracownicy, też coś tam wiedziała, ale ona podzieliła informacje po równo. Każdy dostał jakiś fragment całości, szkic, który musiał mu wystarczyć. Przechwyciła tę metodę od Woody’ego Allena, który w taki sposób kręcił swoje filmy. Dawał aktorom tylko fragmenty scenariusza, by ich reakcje na partnerów były bardziej naturalne i spontaniczne. Można więc powiedzieć, że Helena uczyła się od mistrza. Ale teraz zaczynała się niecierpliwić. Ten lekarz z hrabiowskim nazwiskiem mógłby się trochę spiąć i wysilić. Przecież z nich dwojga to ona miała – do jasnej-ciężkiejcholernej-cholery! – większy problem. Wszystko musiała poukładać, zorganizować, przemyśleć. Mieć pewność, że nic nie rozejdzie się w szwach, bo inaczej… będzie za późno.

Poprawiła chustę na głowie. Przypomniała sobie o swojej córce Agacie i zrobiło jej się zimno. Jakoś to wszystko beznadziejnie wyszło. Nie przemyślała do końca swojego życia, które wcześniej wydawało się takie dobre i przyjemne. Trzynaście lat temu otrzymała wprawdzie jeden bolesny cios i przez chwilę naprawdę rozpaczała, ale później dało się wytrzymać. Wszystko się układało, Agata była inteligentna i pyskowała z coraz większym umiarem, miały pieniądze oraz dom, który obie kochały. Salon fryzjerski nazywał się Helena i dobrze prosperował. Nie potrzebowały niczego więcej. A teraz co? – Dupa! – mruknęła i dopiero po minie lekarza zorientowała się, że wypowiedziała to na głos. Facet z hrabiowskim nazwiskiem wyprostował się jak struna. – Niech pani mówi – poprosił z niechęcią. Uśmiechnęła się szeroko, choć wiedziała, że nie powinna już tego robić. Miała żółte zęby, zapadnięte policzki i wyłupiaste oczy. Szeroki uśmiech wszystko to uwypuklał. Ale teraz, przez chwilę, była szczęśliwa. Bo wreszcie miała nadzieję. Zaczęła więc opowiadać o swojej dawnej przyjaciółce z dzieciństwa, Elizie Ostaszewskiej, a później o kancelarii Harpia, w której pracowało dwóch sympatycznych prawników Maciej Runa i Albert Dębski. Kiedy skończyła mówić, poczuła się bardzo zmęczona. * * * Strych był tajemniczy. Stanowił strefę zakazaną i wydawał dźwięki. Agata Bukowska zawsze bała się strychu i schodów. Miała wrażenie, że stopnie uginają się pod nią i cała konstrukcja niechybnie runie. Dzisiaj strych również śpiewał. Agata słyszała tę melodię jeszcze wyraźniej, bo w całym domu panowała niczym niezmącona cisza. Było jak w filmie. Nastrój grozy podsycała poranna mgła. Na moment zwątpiła w powodzenie całej akcji, ale szybko wzięła się w garść i zacisnęła palce wokół klucza. Po chwili znowu miała wrażenie, że stopnie uginają się pod nią i już za sekundę schody runą. Przed sobą widziała drzwi, za drzwiami był strych, a na strychu zdjęcia. Matka nie mogła się dowiedzieć o tej eskapadzie. Wkurzyłaby się, a nie powinna się wkurzać. To było dla niej niebezpieczne. Agata wzięła głęboki wdech. Coraz rzadziej płakała na myśl o matce. Gdzieś kiedyś przeczytała, że człowiek jest w stanie przyzwyczaić się do wszystkiego. Nie chciała, by okazało się to prawdą. Wspięła się na ostatni schodek i wyciągnęła przed siebie dłoń z kluczem. Jak broń. Zamek szczęknął, drzwi ustąpiły. Agata wsunęła się do dusznego pomieszczenia

i od razu zaczęła kichać. – Gdzie ten karton? – mruknęła. Zrzuciła plecak i oparła go o ścianę. Coś gdzieś zachrobotało. Agata zamarła. „Cholerne myszy” – pomyślała. Że też nigdy nie kupiły sobie z matką kota! A wszyscy im mówili! W takim starym domu powinien znaleźć się kot, bo inaczej z myszami kaplica. Nic się nie da zrobić, ciągle będą wracać. No i wracały, france. Agata poczuła, że się czerwieni. Nie użyłaby słowa „france” przy matce. Zwłaszcza teraz. Teraz musiała się pilnować, być dobrą dziewczynką, nie sprawiać kłopotu. Zgrywać twardą. Inaczej wszyscy będą się głupio litować i głaskać ją po głowie, a przecież tego nie znosiła. Nie, nie… Tutaj należało działać. Już dawno przestała się łudzić i liczyć na cud. Cuda się nie zdarzały. Straciła nadzieję. I dlatego musiała skierować uwagę na tę kobietę, Elizę Ostaszewską, której zdjęcia tkwiły na strychu. W kartonie pod belką, całą w pajęczynach. Ta kobieta musiała jej pomóc. Agata z determinacją ruszyła przed siebie. Zdusiła obrzydzenie i odgarnęła pajęczyny. Karton, zdjęcia, kobieta. To był teraz jej cel. Musiała wiedzieć, jak kiedyś wyglądała Eliza Ostaszewska. Czy zmieniła się w stosunku do tego, co Agata już dojrzała na Facebooku. Jeśli tak – to na pewno niewiele. Wciąż wyglądała jak dwudziestolatka, choć była w wieku mamy. Może to przez włosy. Rude i kręcone jak u Murzynki. Albo przez chudość. Mama też była teraz chuda, ale jej to akurat nie służyło. Wyglądała na zmęczoną i chorą. Bo była chora. Agata przymknęła oczy. Nie, nadal nie chciało jej się płakać na myśl o matce i uznała, że to przerażające. Może jednak faktycznie człowiek jest w stanie przyzwyczaić się do wszystkiego? Pochyliła się nad kartonem i zatopiła palce w starych papierach. Wiedziała, gdzie szukać. Mama myślała, że stare papiery, jakieś rachunki za gaz i prąd, korespondencja z panem od kablówki i inne podobne pierdółki wydadzą się Agacie nudne i mało kuszące. Nic z tego. Znała swoją matkę – mistrzynię kamuflażu i żonglowania pozorami. No! Nie zawsze mistrzynię. Z kartonem jej nie wyszło. Były tam. Trzy koperty, a w nich fotografie sprzed trzynastu lat. Mama, tata i ta ruda kobieta. Tata w środku. Obejmował je obie, ale każdy głupi zauważyłby, w której był zakochany. Agata przekrzywiła głowę. Nie, nie czuła złości. To dziwne, jak niewiele czuła. Liczył się cel. Musiała zobaczyć Elizę Ostaszewską sprzed lat – jej twarz jeszcze nienaznaczoną złymi doświadczeniami. Teraz niby wciąż młodą i ładną, ale wyrażającą straszliwą rezygnację. Ta rezygnacja najbardziej Agatę przeraziła. Ona czuła się przecież dokładnie tak samo. Zrezygnowana i pozbawiona nadziei. Ale stare fotografie dodały jej otuchy, stanowiły niezbity dowód na to, że kiedyś twarz Elizy wyrażała inne

emocje. Być może da się te emocje jeszcze odtworzyć, odnaleźć gdzieś pod pokładami rezygnacji i zwątpienia? I wtedy Agata również na nowo odkryje w sobie dziecko? Ma przecież dopiero dwanaście lat. Czy mogły dokonać tego wszystkiego wspólnie z Elizą Ostaszewską? Czy ona się zgodzi? Agata wrzuciła koperty ze zdjęciami do plecaka i już po chwili była na dole. Dopiero tutaj coś poczuła. Wtedy, kiedy zeskoczyła z ostatniego stopnia, przemknęła przez korytarz i minęła kuchnię, w której zawsze przesiadywały z matką godzinami. Dom taki duży, poniemiecki, a one ciągle w tej kuchni… Agata zatrzymała się i obróciła na pięcie. Weszła tam. Kuchnia śniła jej się codziennie, ale teraz, na jawie, wyglądała inaczej. Blat pokrywała cienka warstewka kurzu. A przecież ktoś miał tu przychodzić i sprzątać. Ten dom nie był przeznaczony na… Na co? Dla kogo? Agata zacisnęła dłonie w piąstki. W życiu nie pozwoli, by ktoś tu zamieszkał zamiast niej. Nie pozwoli na to! Musi tylko postępować konsekwentnie. Każdego dnia utwierdzać mamę w przekonaniu, że ta decyzja jest dobra, najlepsza z możliwych. Nie spodziewała się zresztą oporu i protestów. Mama ze wszystkim się zgadzała. W dodatku uważała, że w gruncie rzeczy cała ta koncepcja narodziła się w jej głowie. Nie miała innego wyjścia. Agata przetarła oczy i wybiegła z kuchni. Musiała zdążyć na autobus, bo przed lekcjami chciała jeszcze zajrzeć do szpitala. Była wprawdzie sobota, ale odrabiali dwie godziny w zamian za jakiś inny dzień… Wolne, które wypadło w środku tygodnia czy coś w tym stylu. Agata kiepsko radziła sobie z rozróżnianiem dni – poniedziałków od śród, śród od piątków, sobót od niedziel. Weekend był może nieco inny, bo wtedy więcej uczyła się samodzielnie, mniej mówiła i sporo myślała. Dłużej siedziała u matki w szpitalu i nikt jej stamtąd nie przeganiał. A jednak dziś… Nic nie wydawało się takie jak zawsze. Spojrzała w niebo. Mgła opadła i wyszło słońce. Wrocławskie Żerniki w ten majowy poranek wydawały się nieprzyzwoicie piękne. 2. Sen

E. Tej nocy śnił mi się Albert Dębski. Tańczyliśmy w jakimś klubie, w tle leciała smętna popowa ballada, on obejmował mnie w talii i… Właśnie. Później akcja skoczyła od razu do ciemnego zaułka – chyba na tyłach knajpy – gdzie obściskiwaliśmy się jeszcze intensywniej. Wszystko prowadziło do „wiadomo czego”. A jednak „wiadomo co” się

nie dokonało, bo oto nagle nastąpiło kolejne cięcie, kamera wykonała pijacki półobrót i… Sypialnia. Nie moja, to pewne. W mojej sypialni nigdy w życiu nie było tak czysto i przestrzennie. Albert rzucił mnie na łóżko. Całowaliśmy się. On rozpinał mi bluzkę, a później nagle… zaczął pytać, czy mam jakieś plany. Naprawdę – plany! Na najbliższą przyszłość i życie w ogóle. Chyba nie muszę wspominać, że sytuacja średnio nadawała się do zadawania takich pytań, no ale był to sen, a we śnie wolno wszystko. Freud miałby na ten temat sporo do powiedzenia, Jung pewnie też niemało. Zdębiałam. Musiałam wyglądać wyjątkowo idiotycznie, bo Albert się zawahał. Stracił zainteresowanie „wiadomo czym” i przysiadł na brzegu łóżka. Z uwagą obejrzał skrawek kołdry. Standardowa pokazówka maskująca zakłopotanie, bo nie było czego oglądać, naprawdę. Zwykła biała poszewka, sztywna i czyściutka. Co miałam robić? Również usiadłam, głupio mi było tak samej leżeć. Albert pokręcił głową, po czym zdecydował widocznie, że jednak chciałby przejść do meritum i na powrót rzucił się w moją stronę. A ja… Byłam nadal zdębiała, o ile w ogóle istnieje taki stan. Plany? Czy mam jakieś plany? Zaczęłam się nad tym zastanawiać. We śnie. Wszystko pamiętam. Pomyślałam na przykład, że oczywiście mam plany. Całe mnóstwo. Tyle tylko, że są to plany mikro, nigdy makro. Wieczorem zakładam, że z samego rana kupię sobie w piekarni na rogu rogala z kruszonką, a później wezmę na wynos kawę z cynamonem. Zaszaleję. Na co dzień nigdy tego nie robię, ale człowiek musi od czasu do czasu urządzić sobie takie małe prywatne święto. Po południu obejrzę Zaginioną dziewczynę, bo jest już na DVD, a na seans w kinie się nie załapałam. Tak wyszło. I jak zawsze rzecz rozbiła się o pieniądze. Seans w kinie to jednorazowy dreszcz, chwila ekscytacji w ciemności, wyprawa po zakupione emocje, których opary wloką się za nami do domu. I koniec. DVD to zupełnie inna sprawa. Koszt bardzo zbliżony, ale zakupione emocje można oswoić we własnej przestrzeni, otulić zapachem rozgotowanego ryżu i lekko przypalonego kakao, ciepłem koca i wełnianych skarpet. Można je też powielać, odtwarzać zawsze wtedy, kiedy najbardziej tego potrzebujemy. A zatem wydatek nie jest jednorazowy. DVD to długofalowa inwestycja w lepszy nastrój. Ot co! Tak. „Jestem mało ambitna” – pomyślałam sobie w tym śnie, a wszystkie moje złe doświadczenia i bolesne wspomnienia po prostu… nie istniały. Nie uwierała mnie świadomość, że zostałam na świecie zupełnie sama. Po raz pierwszy od dawna czułam się dobrze. Albert był ze mną. Dlaczego akurat on? Przecież to bez sensu. Teraz ziewam, przeciągam się, spoglądam na zegar. Siódma. Siódma! I wszystko przez głupiego

Alberta Dębskiego! Przecież dzisiaj jest sobota! A ja miałam wczoraj małe święto. Zamierzałam spać do dwunastej albo nie wstawać w ogóle, bo przecież mogę sobie na to pozwolić. W soboty nie pracuję. Że też akurat musiał mi się przyśnić Albert Dębski ze swoimi idiotycznymi pytaniami! Szlag by to jasny! Chcąc nie chcąc, zwlekam się z łóżka i nastawiam wodę na kawę. Ekspres na kapsułki, który cztery lata temu dostałam na gwiazdkę od mojego ówczesnego chłopaka, zepsuł się przed kilkoma dniami. Najpierw zaczął czkać, pluć, migać, po czym całkiem odmówił współpracy. Odkryłam zatem na nowo uroki picia kawy parzonej w dzbanku. Wiedziałam, że prędzej czy później z pewnością to nastąpi. Mój powrót do dzbanka i mielonej kawy. Były chłopak i tak potwornie długo zwlekał z zaklinaniem ekspresu i telepatycznym psuciem go z odległości sześciuset kilometrów. Może poszedł na jakiś specjalny kurs do specjalisty od telekinezy i wreszcie udało mu się odnieść sukces? No bo przecież po zerwaniu obraził się na mnie śmiertelnie i wyjechał z Wrocławia na Wybrzeże. Jakby rzeczywiście było czego żałować… Albert Dębski. Tak… Nie mam pojęcia, dlaczego akurat on przyśnił mi się tej nocy. Dlaczego zadawał filozoficzno-egzystencjalne pytania i obejmowaliśmy się na parkiecie, a później w sypialni. Nie widziałam go od jakichś siedmiu lat, czyli od ukończenia studiów. Kilka razy przelotnie mignął mi w jednej czy drugiej galerii handlowej. I chyba w Muzeum Narodowym. I jeszcze w jakimś klubie. Ale Wrocław to ostatecznie żaden Nowy Jork i ludzie mogą na siebie wpaść. A Alberta Dębskiego tak na dobrą sprawę w ogóle nie znałam. Studiowaliśmy razem kulturoznawstwo, tyle tylko, że on był ode mnie starszy i całe to kulturoznawstwo uprawiał raczej hobbystycznie, w przerwie między wkuwaniem ustaw i przedzieraniem się przez meandry kodeksów na aplikacji adwokackiej. Zamierzał zostać wziętym prawnikiem i obrońcą uciśnionych, bogatym i odzianym w kosztowny garnitur, ale przy okazji… hm… wyczulonym na kulturę i sztukę. Tak, to był zaiste piękny plan na przyszłość. Musiało mu się w życiu bardzo nudzić albo też miał niezdiagnozowany zespół Aspergera, skoro wszelką wiedzę z różnych dziedzin przyswajał bez problemu. Szlag… Przecież ja z nim nawet za często nie gadałam! Przez całe pięć lat studiów tylko jakieś „cześć”, „co trzeba było przeczytać?”, „jak ci idzie praca magisterska?”. I tyle. Ach tak, była jeszcze ta sytuacja w czytelni, z kawą i Baudelaire’em, która zaowocowała narażeniem się bibliotecznej „strażniczce” o szponiastych paluchach. Szponiaste paluchy „strażniczki” również czasem śniły mi się po nocach. No dobrze, bądźmy szczerzy. Wtedy, w tej czytelni, kiedy Albert wylał swoją kawę na mój (a dokładnie – biblioteczny) tomik poezji Charlesa Baudelaire’a,

wydawało mi się, że coś się wydarzyło. I wcześniej również miewałam podobne refleksje. Albert mi się podobał. Było na czym oko zawiesić, a do tego jeszcze okazał się całkiem niegłupi. On również na mnie zerkał. No i… tyle. Nigdy nie wyszliśmy poza etap zerkania i podobania się sobie, czyli – zaprawdę! – wydarzyło się między nami dużo. Prawda? Dobrze, niech będzie, szukajmy dalej, a może znajdziemy. Kiedyś tańczyliśmy ze sobą na jakiejś domówce, ale to się w sumie nie liczyło, bo na imprezie zjawiło się prawie sto osób, których główną rozrywką stało się badanie wyporności trzypokojowego mieszkania. Do tej pory nie wiem, czy naprawdę z Albertem tańczyliśmy, czy też po prostu tłum nas ku sobie popchnął, a w tle przy okazji leciała nastrojowa piosenka – Listen to Your Heart Roxette. Później na imprezie zjawiło się również trzech policjantów i pies… Albert gdzieś przepadł, kiedy nas ten zwierz po kolei obwąchiwał w poszukiwaniu podejrzanych substancji odurzających. Po studiach nie myślałam już za wiele o Dębskim. Miałam inne zmartwienia. I chłopaka. Tego od ekspresu, teraz zepsutego. Długo ze sobą wytrzymaliśmy, jak na ludzi, którzy się szczerze nie znosili, nie mieszkali pod jednym dachem, nie mieli wspólnych pasji i planów na przyszłość. A może właśnie dlatego było to takie łatwe? Oboje wiedzieliśmy, że nie trzeba się specjalnie starać. I w naszym układzie nikt nikogo nie był w stanie naprawdę zranić. Poza tym po studiach miałam jeszcze jeden problem – dość szybko przekonałam się, że świata po kulturoznawstwie nie zawojuję. Nie miałam tylko pojęcia, dlaczego okazało się to dla mnie aż tak zaskakujące. I była jeszcze jedna kwestia, najtrudniejsza. Nie lubiłam o niej myśleć, ale czasami nie myśleć się po prostu nie dało. Zostałam na świecie zupełnie sama. Dosłownie. Nie miałam nikogo, żadnej rodziny. Kiedy mówiłam to sobie wprost, brzmiało niezbyt dobrze. Albert Dębski. Teraz. Nagle. We śnie. Ziewam znowu i wpatruję się w aromatyczną zawartość ceramicznego kubka. Tylko kawa może mnie uratować. Upijam łyk. Błogą ciszę przerywa dźwięk SMS-a, który z niezwykłą brutalnością wdziera się w zastane powietrze mojego przyciasnego M3. I jak tam, poetko? Czujesz się gwiazdą? Rzucam telefon na stół. Prawie rozlewam kawę. Tak, pewnie. Świetnie. To Paweł. Długowłosy dźwiękowiec z klubokawiarni Sosnowa Szafa, w której wczoraj odbył się mój pierwszy wieczór autorski. I zarazem pewnie ostatni, bo jeśli chodzi o pisanie poezji, to determinacja we mnie stopniowo zamiera. Ale jeszcze wczoraj byłam poetką i promowałam tomik Bez przedmiotu przetrwać, który, no cóż – wydałam sobie sama. Jakoś nie jestem z tego dumna ani też nie czuję się specjalnie spełniona. A przecież powinnam. Czekałam na tę chwilę dwa lata – na możliwość

zaprezentowania własnej poezji, która (teraz to rozumiem) nikomu nie jest za bardzo potrzebna. Słyszałam to już milion razy. Czytałam na stronach oficyn wydawniczych. „Prosimy nie przysyłać tomików poetyckich”. Bo i po co? To aż takie dziwne, że nikt już nie chce czytać poezji? Naprawdę, nie ma się co oszukiwać ani też nad sobą użalać. Takie czasy. Nie będę gwiazdą, jak Mickiewicz na paryskich salonach czy innym bruku. I nie czuję się z tego powodu nadmiernie rozgoryczona. A jednak wydałam tomik wierszy. Właśnie. Po co? Nie wiem. Chyba tylko dlatego, że głupio się zawzięłam. Kiedyś chciałam być prawdziwą poetką, marzyłam o tym, by wyciskać łzy i szarpać za bebechy. Później lekko zmodyfikowałam swój cel. Dotarło do mnie wreszcie, że te moje pragnienia i marzenia byłyby może dobre w innej epoce, właśnie w jakimś romantyzmie, Młodej Polsce albo dwudziestoleciu międzywojennym, kiedy poezja faktycznie kogoś tam za bebechy szarpała. I w dodatku coś mogła zmienić, naprawdę sprawiała, że ludzie inaczej widzieli świat. A teraz? Coraz mniej poetów i coraz mniej wierszy. Ale wiem – kiedy tak o tym dumam, staję się nudna nawet sama dla siebie. Zrozumiałam, że nie kupię sobie poezją rządu dusz, więc obrałam nowy cel. Mniej wzniosły i mniej ambitny. Chciałam po prostu opublikować tomik, swój własny. Wszystko jedno w jaki sposób. Bez przedmiotu przetrwać tworzyłam od dwunastu lat. Wciąż dodawałam nowe wersy, cyzelowałam strofy, zmieniałam, skracałam, dopisywałam, żłobiłam linijkę po linijce. Byłam zdeterminowana? Nienormalna? Pewnie to drugie. Ale zebrałam wszystko w całość, te strofy, rymy i metafory. I zamarzyłam, by nie sczezło w szufladzie. Chciałam, by pachniało farbą drukarską i zaistniało między okładkami. Skromna grafika na froncie i moje nazwisko. Wiem – niektórzy ludzie mają głupie marzenia. Po dziesiątym odmownym e-mailu od wydawcy zdecydowałam się wziąć sprawy w swoje ręce i wydać ten tomik sama. Nie zarabiałam zbyt dobrze, zaczęłam więc oszczędzać na wszystkim, na czym się dało. Było to właśnie dwa lata temu. Z hakiem. Przez dwadzieścia cztery miesiące (z hakiem) nie kupiłam sobie niczego nowego do ubrania, z kosmetyków uzupełniałam tylko mydło, dezodorant, podkład, krem Bambino, szampon do włosów i pastę do zębów. Oszczędnie inwestowałam w jedzenie. Odżywiałam się głównie ryżem i kaszą gryczaną, jajkami, mlekiem i płatkami owsianymi. Od czasu do czasu pomidor, sok z marchewki i jabłko. Warzywa latem, bo wtedy niedrogie. Od święta czekolada i najtańsze ciasteczka. Herbata również najtańsza, taka, którą ledwie można odróżnić od wody. Ale za to kawa… Kawy nie znoszę tandetnej. Kawa musi być dobra, mocna i aromatyczna. Moje jedyne ustępstwo i jedyna słabość, powiew luksusu. Na kawie nie oszczędzałam nigdy. Myślę sobie, że jestem nudna i głupia z tą swoją poezją. Ile takich jak ja chodzi po

świecie? Domorosłych wierszokletek, którym wydaje się, że są wyjątkowe i wyróżniają się w tłumie? Wiedziałam to już wcześniej, w trakcie swojego idiotycznego planu oszczędnościowego. A jednak doprowadziłam go do finału z żelazną konsekwencją. Nie kupowałam nawet wody mineralnej, tylko piłam przegotowaną lub zwyczajną kranówkę. Dziękowałam Wyższej Instancji za ciepłą zimę i wrocławski „prawie śródziemnomorski” klimat, który sprawiał, że od grudnia do końca lutego sporadycznie włączałam grzejnik. I udało się. Zebrałam fundusze. Miałam wreszcie odpowiednią kwotę! Wszystko wydałam na swój pierwszy (i ostatni?) tomik poezji. Na Bez przedmiotu przetrwać. I teraz mam go na półce. Jestem poetką. Naprawdę? Odsuwam od siebie kubek z kawą i chwytam telefon. Zamierzam napisać Pawłowi, żeby się odpieprzył. „Czujesz się gwiazdą?”. Czy on się ze mnie, szlag by to jasny, nabija?! Zaraz jednak powściągam emocje i włączam logiczne myślenie. Nie, nie, Pawła nie mogę jeszcze spławić. To dzięki niemu i jego wtyczkom w Sosnowej Szafie mogłam w ogóle zaimprowizować wieczorek poetycki połączony z promocją mojego „wielkiego dzieła”. Tylko dzięki niemu. Nie oszukujmy się. Po to przecież od miesięcy knułam ten plan. Krążyłam wokół Sosnowej Szafy niczym zdesperowana ćma wokół lekko przepalonej żarówki, wygniatałam stołek przy barze i ślęczałam przez pół nocy nad jednym drinkiem, żeby Paweł wreszcie zwrócił na mnie uwagę. I zwrócił. Reszta jakoś poszła. Wydałam tomik i zorganizowałam wieczór autorski. Cholernie się bałam, że nikt nie przyjdzie, więc pozapraszałam kupę zupełnie nieistotnych znajomych. Takich „nieprawdziwych”, z którymi na co dzień prawie w ogóle nie utrzymuję kontaktu. Z nikim zresztą nie utrzymuję. Nie mam prawdziwych przyjaciół. Ale Paweł zaprosił swoich. A właściciel Sosnowej Szafy – niestety również za namową długowłosego dźwiękowca – wywiesił kartkę w witrynie. No naprawdę… Gdyby nie on, kogo by obchodziła jakaś Eliza Ostaszewska i jej wiersze? Bądźmy szczerzy. Wczoraj jednak jakoś to wszystko wyszło. Jakoś się kręciło. Ktoś się pojawił. Przeczytałam kilka swoich wierszy i sprzedałam parę książek. Ludzie zadawali pytania… Zupełnie tak, jak gdybym była prawdziwą poetką! Jak gdybym tworzyła autentyczną, pełnokrwistą, wielką literaturę i miała coś mądrego do powiedzenia! Choć przecież ja sama wcale nie czułam się dumna i spełniona. A później? Później popłakałam się i spiłam do nieprzytomności. Bardzo ambitnie i poetycko, prawda? Czy któryś z narodowych wieszczów byłby ze mnie dumny? Czy im też się to zdarzało? Pewnie tak, zwłaszcza jednemu… W każdym razie zdarzyło się mnie, a do domu wróciłam taksówką w towarzystwie wyrozumiałego Pawła. Dźwiękowiec chyba

zaczyna się angażować, a to niedobrze. Wciąż nie ma pojęcia, że go oszukałam i wykorzystałam. Odkładam telefon i dopijam kawę. Wyrzucam Pawła z mojej głowy. Zasiadam przed wysłużonym laptopem i wchodzę do sieci. Przez chwilę jak zahipnotyzowana wpatruję się w biały napis na granatowym tle i okienko do logowania. Facebook… Wzdycham. Znowu to samo, znowu książka twarzy, znowu lajki i emotikony. Po raz kolejny tu wracam, jak każdy. Szlag by to wszystko trafił. No dobrze. Wcale tak nie myślę. Wklepuję hasło. W prawym górnym rogu błyszczy mały czerwony znaczek. Dwanaście powiadomień. Trzy prywatne wiadomości. Na fanpage’u Sosnowej Szafy pojawiły się fotki, na których zostałam „oznaczona”. „Poetka Eliza Ostaszewska promuje swój tomik poezji”. Bla, bla, bla. Krzywię się z niesmakiem, choć przecież powinnam się cieszyć. Stałam się trochę „sławna”. To nic, że przelew z biblioteki, w której pracuję na pół etatu, jeszcze nie przyszedł. To nic, że dzisiaj z czterech zaplanowanych godzin korepetycji z języka polskiego zostały zaledwie dwie, bo smarkacze się pochorowali. Pod koniec maja! Akurat! No ale nic. Nie można mieć pretensji do świata o to, że się kręci po swojemu. Znowu ryż na obiad. Przyzwyczaiłam się. Grunt, że rachunki zapłacone i żadna firma windykacyjna się do mnie nie dobierze. Dach nad głową zabezpieczony. Internet, komórka, prąd. To najważniejsze, najpotrzebniejsze, by przetrwać. I tomik wydany. Po co? Z głową wypełnioną skrajnie sprzecznymi myślami wpisuję nazwisko w Facebookową wyszukiwarkę. Pierwsza litera, druga. Waham się. Chaos w mojej głowie nie ustaje. Trzecia litera, czwarta. Wreszcie jest. Całe. Enter. Głosy w mojej głowie milkną jeden po drugim. Wiedzą, że robię coś głupiego, ale jest już za późno na interwencję. Na cholerę mi to? Przymykam powieki. Trzy głębokie wdechy. Szybkie spojrzenie na listę osób o takim samym imieniu i nazwisku. Niewiele tego… Wreszcie trafiam na odpowiednie zdjęcie. To on. Albert Dębski. Klikam. I przeklinam, wyzywając się w duchu od najgorszych idiotek. Szlag jasny trafił podniosłość tej chwili, patos i wyrzuty sumienia. Między mnie a ekran laptopa wdziera się rzeczywistość. Albert Dębski nie jest najwidoczniej w ciemię bity i wie, że istnieje coś takiego, jak ustawienia prywatności. Każdy o tym wie. Nawet ja! A zatem w kwestii „wyhaczenia” Alberta na fejsie to by było tyle. Dziękuję bardzo. Mogę sobie co najwyżej zerknąć na jego zdjęcie profilowe i przyswoić garść rachitycznych informacji podanych do wiadomości publicznej. Reszta dostępna tylko dla wybrańców-

znajomych. A tyle było obaw, uciszania głosów w głowie i retorycznych pytań. Kretynka! Zbliżam twarz do ekranu. Pochmurnieję. Odkrywam, że, niestety, Albert Dębski prezentuje się lepiej niż na studiach. Włosy nadal ma kruczoczarne, ale teraz nie sterczą już na wszystkie strony, tylko są modnie ostrzyżone i lśniące. Cera śniada, oczy ciemne, brwi grube. Dobry garnitur na grzbiecie i elegancki krawat. Szlag by to jasny trafił! Powtarzam się? Trudno. Teraz chodzi tylko o to, że… Facebooka mi się zachciało!!! Z furią zamykam laptop, po czym szybko na powrót go otwieram, żeby sprawdzić, czy jeszcze działa. Z takim gratem powinnam się obchodzić ostrożniej. Tyle lat razem! Musiałam oszaleć! Powinnam go obłaskawiać i głaskać, składać mu ofiary z owoców, mięsa i wina, żeby się nagle na mnie nie wypiął! Bo niby za co kupię nowy?! Drżącymi palcami pukam w klawiaturę. Uff… Działa. Zamykam go na powrót, tym razem delikatnie, i zerkam na zegarek. Dochodzi dziewiąta. Jestem głodna. Myślę o ryżu, po czym kieruję spojrzenie na swoją torbę. Zbliżam się do niej bardzo powoli, jak gdyby mogła nagle eksplodować albo w inny wymyślny sposób przesłać mi fundamentalnej treści wiadomość: „Nie rób tego!”. No cóż. To ewidentnie nie jest mój dzień na słuchanie dobrych rad. Podnoszę torbę z kanapy i wygrzebuję z niej portfel. Ważę go w dłoni. Są tam pieniądze z wczorajszej sprzedaży moich tomików. Nie żebym specjalnie dużo na nich zarobiła. Raczej zwróciła mi się jakaś jedna milionowa środków, które przeznaczyłam na publikację. No dobrze… Trochę przesadzam. A skoro coś się jednak zwróciło – znaczy, że jest moje. I teraz najważniejsze pytanie brzmi: czy wystarczy tego na pizzę? Robi mi się niedobrze na samą myśl o ryżu, chciałabym wreszcie odetchnąć po dwuletniej zbożowej ascezie. Tłumaczę sobie, że już nie muszę oszczędzać. I tak nie bardzo mam z czego, ale nie będę więcej bawić się w poetkę. Raz wystarczy. Chyba zasłużyłam na jakąś wegetariańską albo chociaż margheritę? Siadam na dywanie i wpatruję się w portfel, jak gdyby był artefaktem o cudownej mocy i należał do pierwotnych plemion, od których wywodzi się cała ludzkość. Co się właściwie ze mną dzisiaj dzieje? Dlaczego nie działam tak samo jak zazwyczaj? Skąd tyle niezbyt mądrych myśli i wątpliwości? Co się w mojej głowie popsuło i kto mógłby to naprawić? Czy wszystkiemu winien jest Albert, który mi się przyśnił, i jego pseudoegzystencjalne pytania? Czy jeden sen może aż do tego stopnia zdeptać spokój ducha i zaburzyć równowagę umysłową? Jaki spokój ducha? Jaką równowagę?

Śmiać mi się chce. Podnoszę się z podłogi, wrzucam portfel do torby i uznaję, że najlepiej będzie wziąć prysznic. Zimny. A później posprzątać, zanim przyjdzie ten tępy smarkacz analfabeta na nędzne dwie godziny języka polskiego. Mieszkanie trzeba wywietrzyć. I wtłoczyć się na nowo w swoje społeczne role. Bibliotekarki i korepetytorki. Moje pierwsze mądre tego dnia przemyślenia przerywa dzwonek telefonu. Zerkam na wyświetlacz pewna, że dzwoni Paweł, któremu nie raczyłam odpisać nawet monosylabą. Ale nie. To nie Paweł. – Halo? – mruczę i wzdrygam się na dźwięk własnego głosu. Chyba jednak wczoraj przesadziłam. – Ha… halo? – powtarzam, starając się jakoś dopasować do siebie fałdy głosowe. Po drugiej stronie słuchawki niewidzialny facet przemawia do mnie w dziwnym języku. A właściwie to nie język jest dziwny, lecz treść. Zamieram. Co… on… mówi? Nie, to niemożliwe. Niemożliwe! O, nie, nie! Na takie rzeczy to ja się nie godzę! Z człowieka nie można stroić sobie żartów, kiedy właśnie wydał tomik poetycki i ma ochotę na pizzę! No naprawdę! Zaczynam się bać. A właściwie… boję się bardzo. 3. Skoro nie znali się wcześniej

Dagny Zander musiała wyrzucić to zdjęcie. W ogóle wszystkie zdjęcia, które oglądała wieczorami, by nie oszaleć z tęsknoty. Słuchała wtedy rzewnej muzyki i wyobrażała sobie, że on jest razem z nią. Nawet teraz marzyła o tym, by go zobaczyć. Nie wiedziała, dlaczego nie potrafiła odpowiednio zareagować na tamtą tragedię. Przecież była winna. I on. On bardziej, ale nikt nie mógł poznać prawdy. Obiecała mu. Kazała uciekać, choć sama była tak przerażona i obolała, że z trudem trzymała się na nogach. A później kłamała. „Niewiele pamiętam”. „Wszystko działo się zbyt szybko”. „Jechałam sama”. „Tak, to ja prowadziłam”. Nie przeszły jej tylko przez gardło słowa: „Tak, to ja go potrąciłam”. „Prowadziłam” brzmiało jednak zupełnie inaczej niż „potrąciłam”, nie było dramatycznie ostateczne. Kiedy pytanie padło po raz pierwszy, po prostu się rozbeczała, jak przystało na labilną nastolatkę, która popełniła fatalny błąd. „Jest w szoku” – mówili wszyscy. Lekarz na pogotowiu chyba nawet jej współczuł. Matka była zażenowana. Właśnie tak – zażenowana. A jednak udawała przejętą i targaną przez wewnętrzne konflikty, jak w jakichś durnych łzawych serialach. Chciałaby potępić córkę, owszem. Ale z drugiej strony – jakże to tak? No przecież dziecko. „Dagusia taka zawsze poukładana”. W kółko to powtarzała. Rzygać się chciało. Dagny zaciskała dłonie w pięści i wbijała

paznokcie w skórę. W takich chwilach szczerze nienawidziła matki. Mimo to ojciec był jeszcze gorszy. Opanowany. Chłodny. Skupiony. Obmyślał już odpowiednią strategię. Gdyby tylko wiedział, z kim jechała… Dagny porwała zdjęcia na maleńkie kawałeczki. Przez chwilę w zadumie spoglądała na osobliwą kompozycję, którą na blacie biurka utworzyły fragmenty fotografii. Nawet te łzy, które kapały teraz na rozczłonkowaną sylwetkę mężczyzny, bardzo tutaj pasowały. I rzewna piosenka w tle. Say You Love Me Jassie Ware. Odebrał jej dziewictwo przy tym utworze. Wahała się, ale był bardzo przekonujący. Doświadczony, starszy. Imponował jej, nie to, co smarkacze z liceum. Dagny nienawidziła szkoły i swoich rówieśników-debili. On… To była zupełnie inna bajka. A teraz? Zgarnęła ze stołu szczątki zdjęć swojego ukochanego i uznała, że przydałoby się je spalić. Może w kominku. Jak? Ojca nie było w domu, ale matka ciągle kręciła się po kuchni. Zaraz się zacznie. Głupie pytania. Dręczenie. Poza tym było wyraźnie widać, że Dagny płakała. Mogła się zasłonić wypadkiem i wyrzutami sumienia. Gdyby powiedziała, że tęskni za swoim ukochanym, matka zabiłaby ją śmiechem. Miałaby rację. Dagny przygryzła wargę tak mocno, że poczuła na języku krew. Powinna go znienawidzić. Powinna wyznać prawdę. Pomóc sobie samej. Ale wtedy to na nim by się skupili. Policja, prawnicy, ojciec… Ojciec chybaby go zabił. Ją zresztą też. Nie mogła na to pozwolić. Dagny opadła na łóżko i zamknęła oczy. Znowu to widziała. Obraz tkwił po wewnętrznej stronie powiek nawet wtedy, gdy nie spała. A sny były jeszcze straszniejsze niż to, co oglądała teraz. Auto. Bruk. Krew. I ciało. * * * Paulina Dębska nie przypuszczała, że ten kolor może jej pasować. Sukienka leżała idealnie. Obróciła się przed lustrem. Tak. Idealnie. Wyszła z przymierzalni bardzo zadowolona. Posłała nawet uśmiech znudzonej sprzedawczyni, która nie przypuszczała chyba, że ktoś pojawi się w sklepie pięć minut po otwarciu i kupi najdroższą sukienkę. Paulina lubiła czuć się ważna i lepsza od innych. A teraz właśnie tak się czuła. Założyła kosmyk blond włosów za ucho i nawet jej powieka nie drgnęła, kiedy przykładała kartę do czytnika. Zarabiała pieniądze i lubiła je wydawać. Była korpokrólową. Nie musiała prosić męża o nową sukienkę i biżuterię, to byłoby przecież jak prostytucja. Paulina czerpała przyjemność ze swojej samowystarczalności. Poza tym – jak uzasadniłaby tę prośbę? „Słuchaj, potrzebna mi

nowa krwistoczerwona sukienka. Nie, tylko tak sobie, żeby powisiała w szafie. Nigdzie przecież razem nie wychodzimy”. Jasne. Pewnie zabrzmiałoby to bardzo przekonywająco. A zresztą… Czy Albert rzeczywiście przejąłby się nową sukienką Pauliny? Przecież miał to gdzieś! Owszem, jej mąż się starał. Widziała to codziennie i doceniała. Zupełnie jej nie rozumiał, ale się starał. Wiele potrafił znieść. Po prostu był okropnie kiepski w ukrywaniu obojętności i udawaniu zainteresowania. Już dawno nie obchodziło go, co myśli, czuje i nawet robi Paulina. Albert wiele potrafił znieść… A to? Czy to również by zniósł? Oczywiście, że nie. Miałby wreszcie niepodważalny argument i bodziec do wprowadzenia zmian w swoim życiu. Na razie tkwił przy niej, bo świrowała. Cierpiała. Była nieszczęśliwa i niespełniona w jednej konkretnej, pieprzonej dziedzinie życia. Czuła się wybrakowana i pusta w środku. Dlatego tego potrzebowała. Zakupów. Nowej sukienki. I… Paulina wzdrygnęła się na dźwięk SMS-a. Wsunęła dłoń do kieszeni i wyjęła telefon. Sprzedawczyni właśnie podawała jej zapakowaną w elegancką torbę sukienkę. Paulina skinęła głową i wyszła ze sklepu. Dopiero na zewnątrz zerknęła na wyświetlacz. On. Napisał, gdzie na nią czeka. Uśmiechnęła się. Kiedy szła przez parking w stronę samochodu, podśpiewywała pod nosem Say You Love Me Jassie Ware. Całkiem niedawno śniło jej się, że słuchała tej piosenki w samolocie, a za oknem kłębiły się chmury. Nie miała pojęcia, dokąd leci. 4. Po przebudzeniu

A. Myślałem, że mi się przyśni. Chciałem tego. Zastanawiałem się nawet, czy można sprowokować sen. Wreszcie poddałem się i uznałem, że to bez sensu. Dopadły mnie wyrzuty sumienia. Wstałem z łóżka i – wbrew swoim postanowieniom – zajrzałem do lodówki. Zmrużyłem oczy, oślepiony światłem, po czym wydobyłem ze środka pomarańcze, cytryny, banany i mały dziwny kształt, który chyba był pitają. Jeszcze kilka dni temu nie miałem pojęcia, że istnieje coś takiego jak pitaja, ale moją wiedzę na temat owoców świata poszerzyła kosmetyka. A dokładnie – żel pod prysznic o zapachu „granat & pitaja”. Później zerknąłem w Google’a i co nieco na temat pitai poczytałem, a jeszcze później zakupiłem ową roślinę w delikatesach. Teraz przyglądam się jej niemal z niechęcią. Pitaja. Chyba mi całkiem odbiło.

Wzruszam ramionami i biorę się za obieranie owoców ze skórek. Wydaje mi się, że dzięki takiej prostej motorycznej czynności przestanę myśleć o Elizie Ostaszewskiej. Myślenie o niej jest zupełnie idiotyczne. Nie widziałem tej dziewczyny od siedmiu lat, czyli mniej więcej od zakończenia studiów. A na studiach… nie byliśmy ze sobą blisko. Zawsze mi się podobała, to fakt. Wydawała się inna od całej tej uczelnianej „reszty”. Nosiła śmieszne swetry, była chuda i płaska, miała wyraziste kości policzkowe, bladą cerę, na głowie rude afro, a oczy – prawie granatowe. Osobliwa kombinacja. Eliza nie była klasyczną pięknością. A jednak miała w sobie coś, co na zawsze kazało mi zapamiętać te prawie granatowe oczy i rude afro. Kiedy pojawiała się w pobliżu, nie potrafiłem oderwać od niej wzroku. Kiedy się odzywała, zachłannie łowiłem każde słowo. Często mówiła dokładnie to, co ja sam chciałem powiedzieć. Okradała mnie z myśli, emocji i celnych puent. Podziwiałem ją. Myślałem, że to widać i że ona wiedziała. Nie mam pojęcia, na co czekałem. Ona przecież także na mnie reagowała. Zauważyłem to kilkakrotnie. Błysk w oku, odrobinę zbyt nerwowe ruchy, ściągnięte łopatki, palce w rudych włosach, uśmiech promienny i szeroki, marudzenie w szatni i długie wkładanie rękawiczek, kiedy ja akurat ukazałem się na końcu korytarza. Wszystko po to, by choć przez sekundę dzielić wspólną przestrzeń. Z pewnością się nie myliłem. Robiłem dokładnie to samo. Zaciskałem palce na klamce, na którą wcześniej spadła jej dłoń. Niby przypadkiem. Raz, w czytelni, spojrzała mi prosto w oczy. Ale to było dlatego, że wylałem kawę na jej notatki i tomik poezji Baudelaire’a… Nigdy wcześniej niczego takiego nie czułem. Najpierw serce zupełnie przestało mi bić, a później krew ze wszystkich tętnic i żył zaczęła płynąć wściekłym strumieniem w stronę policzków. Rumieńce paliły moją skórę żywym ogniem. Eliza patrzyła. Czas stanął w miejscu. Właśnie ten moment uznałem za najdoskonalszy z doskonałych. Zignorowałem to, że prawdopodobnie wyglądam jak tępy burak, i otworzyłem usta. Wiedziałem, co mówić, w końcu kształciłem się na adwokata i gadkę miałem zawsze bardzo efektowną. Niestety! Z moich otwartych ust – i na przekór buraczanym policzkom – nie wysypały się żadne gładkie słówka. Na drugim końcu czytelni uaktywniła się bowiem Harpia. Najstarsza i najwredniejsza bibliotekarka świata. Mocarna, wszechwładna i nie do ruszenia. Harpia, która wiecznie syczała, że jeśli będę takimi bazgrołami wypisywał rewersy do biblioteki, to ona mi już więcej żadnej książki nie wypożyczy! Powinienem nauczyć się najpierw czytelnie stawiać litery, a dopiero potem brać się za studia wyższe! Bo to kulturoznawstwo przecież! A nie medycyna! I ona hieroglifów lekarskich odczytywać nie zamierza. Wystarczy jej na receptach, które dostaje od

swojego gastrologa. Przez chwilę na serio myślałem, że powie: „psychiatry”. Harpia zatem uaktywniła się na drugim końcu czytelni i zaczęła kuśtykać w moją stronę, unosząc dłoń i wysuwając zakrzywiony, szponiasty, drżący palec. Syczała. To oczywiste. Zawsze syczała. Kiedy tylko ją zobaczyłem, natychmiast zrobiło mi się zimno. W popłochu spojrzałem na swój przewrócony kubek, mokre notatki Elizy i… „O Jezzzu!” – pomyślałem. A sekundę później: „Ja pierdolę”. Na stoliku spoczywało coś jeszcze. Coś, co wsysało w siebie moją cholerną kawę. Coś, co zmieniało się z wolna w beżową mokrą szmatę. Coś, co wcześniej – przed fazą mokrej szmaty – było tomikiem poezji Baudelaire’a! Zabytkowym, unikatowym wydaniem, pojedynczym egzemplarzem dostępnym tylko w pieprzonej czytelni! Wszystko wokół zasnuła mgła. To znaczy nie wiem, czy tę mgłę widzieli inni, ale ja widziałem ją bardzo wyraźnie. We mgle poza mną były tylko Eliza i Harpia. Eliza wreszcie zorientowała się w sytuacji, zatrzepotała rzęsami i zerwała się z krzesła. Wysypała wszystko ze swojej torby, chwyciła paczkę chusteczek i podjęła trud osuszania nieszczęsnego Baudelaire’a. Przez mleko otulającej mnie mgły dostrzegłem jeszcze kilka wersów. To była Fontanna krwi. Jakże adekwatna w obliczu tego, co mogła mi zrobić Harpia… Niekiedy zdaje mi się, że krwi mojej fale Uchodzą gdzieś ze mnie, słyszę ich rytmiczne żale, Jak bijącej fontanny przeciągłe westchnienia, Ale na próżno rany szukam bez wytchnienia.[1] No tak, faktycznie „krwi fale” tańczyły w moich żyłach tango, a ich rytmiczne żale układały się jakoś dziwnie pod melodię kroków starej bibliotekarki. Nie miałem też absolutnie żadnych wątpliwości, że kiedy Harpia wreszcie dotrze do celu, spadną na mnie również wszystkie te bijące fontanny i przeciągłe westchnienia. A rana z pewnością gdzieś się znajdzie i nie będę próżno jej szukał. Harpia zada mi cios tym swoim zakrzywionym szponem. Spuściłem głowę, gotowy na śmierć. I wtedy jeszcze raz zerknąłem na stolik, przy którym Eliza usiłowała osuszyć Baudelaire’a. Na blacie pyszniła się cała zawartość jej przepastnej torby. Portfel, klucze, chusteczki, telefon komórkowy, kolorowa apaszka, notatnik, Targowisko próżności Thackeraya i zdjęcie jakiegoś faceta. Tak. Zdjęcie faceta. Eliza zakończyła czynności osuszające prawie w tym samym momencie, w którym dotarła do nas Harpia. Zakrzywiony szpon wycelowała prosto we mnie. Eliza

zamachała rękami. – To nasza wspólna wina. Ja… ja… miałam wysunięte krzesło i on się potknął. Albert. Albert się potknął – wydukała i wyciągnęła przed siebie utopionego w kawie Baudelaire’a. Harpia łypnęła złowrogo i chwyciła w dwa palce nieszczęsny tomik. Przełknąłem ślinę. – Nie, to moja wina. Tylko moja. Nie patrzyłem, dokąd idę i… i… – I… i…? Co to znaczy: „nie patrzyłem, dokąd idę”? Było panu wszystko jedno, gdzie pan się znajdzie?! – To znaczy nie. W stronę drzwi szedłem. – Zabrzmiało to prawie jak „w stronę słońca”. Ponownie przełknąłem ślinę. Tym razem z trudem. – Tylko jakoś było mi obojętnie, którędy – plątałem się w zeznaniach, a ludzie wokół chichotali. – Chryste – jęknęła Harpia, szukając wsparcia w Majestacie. Na próżno. – Nie widziałem Elizy i jej wysuniętego krzesła – kłamałem dalej, bo źle znosiłem tę ciszę i chichoty. – Zagapiłem się… zagapiłem… na tamtą dziewczynę. O! Tamtą! – Wskazałem siedzącą nieopodal ładną blondynkę. – No, sama pani rozumie… Odkupię tę książkę! – Odkupię?! Czy ty wiesz, smarkaczu jeden z dysgrafią, że to unikat?! – Oczy Harpii zaszły mgłą. Albo też ja nadal wszędzie widziałem mgłę. – No to kupię coś innego – rzuciłem w desperacji i pośpiesznie zebrałem swoje rzeczy. – Przybyszewski też jest rzadki. A ja wiem, gdzie można dostać „Dzieci szatana” w dobrej cenie… W czytelni zapadła głucha cisza. Kiwnąłem głową oniemiałej z oburzenia Harpii i zerknąłem na Elizę, która jednak na mnie nie patrzyła. Spoglądała gdzieś dalej. W przestrzeń poza moimi plecami. Obieram owoce i kroję je na mniejsze kawałki. Uruchamiam sokowirówkę. Nic nie pomaga. Ani obieranie, ani krojenie, ani wyjący dźwięk urządzenia. Myślę o Elizie i tamtym wydarzeniu w czytelni. To dziwne, jak niewiele czasem trzeba, by obudzić wspomnienia, które dotąd wypełniały najodleglejsze zakątki naszego umysłu. Wystarczy pojedynczy impuls. A później już tylko lawina nieprzewidzianych organicznych reakcji, która przykrywa wszystko. Impuls pojawił się wczoraj. Zobaczyłem Elizę, po raz pierwszy od zakończenia studiów. Wcześniej kilka razy mignęła mi gdzieś na tle panoramy Wrocławia. W jakiejś galerii… Chyba w Muzeum Narodowym. Ale zanim sobie uświadomiłem, że to Eliza, jej już nie było. Wczoraj natomiast sytuacja wyglądała inaczej. Przechodziłem obok

knajpy Sosnowa Szafa i dostrzegłem ją przez szybę. Nie sądzę, bym w tamtej kobiecie od razu rozpoznał właśnie Elizę Ostaszewską. Miała wprawdzie podobne włosy i taką samą tyczkowatą figurę, ale równie dobrze mógł to być ktoś zupełnie inny. Mówiła do mikrofonu, a w Sosnowej Szafie odbywała się jakaś impreza. Spojrzałem na kartkę w witrynie. „Wieczór autorski poetki Elizy Ostaszewskiej” – przeczytałem. A niech to! Jednak ona. I w dodatku jest poetką. Czyżby ją wzięło na pisanie wierszy po tym utopionym Baudelairze? Zbliżyłem czoło do szyby i zerknąłem do środka. W Sosnowej Szafie siedziało jakieś uduchowione towarzystwo, kobiety ubrane w pstrokate apaszki, mężczyźni z dredami, pod ścianą grupka hipsterów. Przeniosłem wzrok na swój garnitur za sześć tysięcy złotych. No… cóż. Nie byłem chyba odpowiednio ubrany. Mimo to po cichutku wsunąłem się do środka. Wzdłuż ściany przemknąłem do baru, zamówiłem wodę mineralną i kawę. Nie zaszalałem, ale do Rynku przyjechałem samochodem. Na spotkanie biznesowe, oczywiście. Moje spotkania z bliźnimi mają głównie charakter biznesowy. Ale wtedy to jedno konkretne zupełnie wypadło mi z głowy. Piłem kawę i słuchałem Elizy. Mówiła o swoich wierszach, o tym, że powstawały na przestrzeni ostatnich dwunastu lat i zawiera się w nich jej życie… Jej przemyślenia, refleksje, lęki i radości. I również o tym, że jej poezja nie jest żadną terapią ani nie spełnia funkcji dydaktycznej. Mądre słowa. Hipsterzy pod ścianą kiwali głowami tak zamaszyście, że prawie im pospadały te gigantyczne okulary i wełniane czapki (jest maj; wełniane czapki w maju nigdy nie przestaną mnie zadziwiać). Ja również kiwałem. Zapamiętałem jej słowa, zwłaszcza te o funkcji terapeutycznej. Jakoś nie uwierzyłem Elizie. Nie wiem dlaczego. Później ludzie zadawali pytania. Dziewczyna w pstrokatej apaszce, chłopak z dredami i jeden z hipsterów. I jeszcze ktoś. Zastanawiałem się, czy Eliza jako poetka była znana ogólnie, czy też była znana tylko w Sosnowej Szafie, wśród tubylców. Dopiłem kawę i nakłoniłem barmana, by kupił dla mnie jeden tomik. Dodałem, że mam na imię Albert. Nie wiem, po co. Chyba chciałem dedykację. A barman nie wysilił się z myśleniem, kiedy o nią poprosił, i bardzo inteligentnie rzucił: „dla Alberta”. No to Eliza napisała: „Dla Alberta, w podziękowaniu za najlepsze drinki na świecie, które poprawiły mi humor w niejeden smutny wieczór”. Bez komentarza. Barman chichrał się z tego przez jakieś pół godziny, a kiedy nieco się uspokoił, rzekł: – Stary, idź tam i kup se tę książkę po ludzku, co? Chyba cię stać na drugą? Pokręciłem głową i schowałem do teczki egzemplarz z dedykacją dla „Alberta-

barmana”. Jak się ma głupie pomysły i wciąga w nie osoby trzecie, to później trzeba ponosić konsekwencje. Wychyliłem wodę i zostawiłem napiwek, za który można by było kupić jeszcze dwa tomiki Elizy. Wyszedłem z baru w nastroju wisielczym i obrażony na cały świat. Na spotkanie biznesowe wpadłem spóźniony, ponury i chyba wydzielałem kiepskie fluidy, bo umowy w efekcie nie podpisaliśmy. Panowie musieli się zastanowić i rozważyć ofertę konkurencji. Powodzenia! * * * Sok spływa do dzbanka i kuchnię wypełnia zapach cytrusów. Otwieram szafkę, wyjmuję z niej wysoką szklankę, a w drzwiach miga mi postać w gustownej jedwabnej koszuli nocnej. Udaję, że jej nie widzę. Boję się. A jeśli ona wie, o kim myślę? Stawiam szklankę na blacie, dłonie chowam do kieszeni spodni od piżamy i czekam na burzę. Zawsze łatwiej mi się kłamie, kiedy nie widać moich rąk. Ale tym razem nie drżą. Jestem dziwnie spokojny, w przeciwieństwie do niej. Ładna, wysportowana blondynka obrzuca zdumionym spojrzeniem kuchnię, blat, sokowirówkę i dzbanek. Podchodzi do mnie i stuka się w czoło. – Albercie, jest druga w nocy! Soku ci się zachciało?! Czy ciebie do reszty popierdoliło?! Wzruszam ramionami i uśmiecham się przepraszająco. Często pyta, czy mnie popierdoliło, więc nie jest bardziej zła niż zazwyczaj. Liczę na to, że sprawa rozejdzie się po kościach, bo nie mam ochoty na awanturę. Coraz rzadziej stawiam opór, a ona coraz częściej krzyczy. Chyba powinienem jednak zmienić metodę działania. Ciekawi mnie, czy Eliza Ostaszewska pamięta tamto wydarzenie z kawą i Baudelaire’em. Tamtą chwilę w czytelni. Ja pamiętam ją doskonale. Nie mam pojęcia, dlaczego wtedy wypowiedziałem tych kilka urwanych fraz o dziewczynie, na którą się zagapiłem, i przez którą nie zauważyłem wysuniętego krzesła Elizy. Zamierzałem przecież zrobić rzecz zupełnie inną. Planowałem przeprosić Elizę i zaproponować… coś. Kawa byłaby w tamtej sytuacji trochę nie na miejscu (zważywszy na Baudelaire’a), ale herbata? Ciastko? Pizza? Piwo wieczorem? Miałem znakomity pretekst. Przeprosiny. Rekompensata za zniszczone notatki. Wszystko układało się idealnie. Ale wtedy zobaczyłem zdjęcie faceta, które wypadło z jej torby. Eliza kogoś miała. Nie nosiłaby przecież przy sobie fotografii gościa, który był dla niej zupełnie nieważny. Na gwiazdora filmowego nie wyglądał, na modela jeszcze mniej. A zatem prawdopodobnie był to jej chłopak. Poczułem się idiotycznie.

Wszystko przestało się nagle idealnie układać. Ciekawe, czy Eliza zapamiętała tę chwilę równie dobrze, jak ja? Ja zapamiętałem doskonale. To właśnie wtedy zwróciłem uwagę na Paulinę. Moją obecną żonę. 5. Niepewność piękniejsza

Agata Bukowska czuła się coraz bardziej podenerwowana. Tego dnia ruda kobieta z lokami miała przyjechać do szpitala. Taki był plan. A plany czasem się sypią. Agata wciąż obracała w myślach to zdanie. Nie potrafiła się na niczym skupić i od godziny rysowała drzewka na marginesie zeszytu do matematyki. Wiedziała, że powinna choć spróbować rozwiązać to durne zadanie, ale efekt była w stanie przewidzieć w najdrobniejszych szczegółach. Wszystko zacznie się bardzo dobrze. Liczby wydadzą się przyjazne, a plusy, minusy i iksy – łagodne i niegroźne. Później coś się zepsuje. Agata zapomni o jakimś iksie albo plusie, ewentualnie o sprowadzeniu wszystkiego do wspólnego mianownika. Z prostego na pozór równania zrobią się krzaki. A na końcu ukaże się wynik, o którym nie śniło się autorowi zadania. Agata zawsze realizowała z matematyką ten sam scenariusz i wcale nie pocieszał jej fakt, że w szkole miała fory z uwagi na sytuację rodzinną. W dupie miała fory. Była matematycznie upośledzona i coś należało z tym zrobić. Od miesiąca już nie pokazała się na korepetycjach u swojego prywatnego nauczyciela, zwanego krótko Dziadkiem. A to dlatego, że matce się pogorszyło i trzeba było się skupić na tym, co ważne. Ale Agata wiedziała, że długo bez prywatnych lekcji nie pociągnie. Jej korepetytor, emerytowany profesor matematyki, wciąż wprawdzie podsyłał nowe zadania, ale podsyłać to sobie mógł… Co miała z nimi niby zrobić? Powiesić na ścianie i wmawiać wszystkim, że to sztuka współczesna?! Agata pomyślała, że kiedy powie o tym Elizie Ostaszewskiej, ona z pewnością zrozumie i… Eliza. A jeśli się nie zgodzi? Jeśli nie będzie chciała nawet spróbować? Odłożyła długopis i zaczęła obgryzać paznokcie, a znad pobliskiego biurka natychmiast uniosła się głowa ciotki Gabrieli. Cholera, że też ona zawsze wszystko widziała! Agata mieszkała u Gabrieli od miesiąca, tymczasowo, a przynajmniej tak to sobie wyobrażała. Nie wiedziała jednak, co myślała ciotka. Gapiła się teraz na nią uważnie. Agata schowała dłonie pod stół i uśmiechnęła się do Gabi. Udawanie zawsze lepiej jej wychodziło, kiedy ukrywała ręce. Jasna głowa ciotki z powrotem pochyliła się nad biurkiem. Z głośnika płynęła heavyfolkowa melodia, którą Gabriela cicho nuciła. Nie pasowały do siebie, ona i ta muzyka. A jednocześnie wszystko razem –

ciotka, heavy folk i zagracona przestrzeń pseudogalerii – jakoś kleiły się w całość. Agata lubiła tutaj przebywać, choć wiedziała, że nie może i nie powinna zostać w tym miejscu na zawsze. Gabi była wspaniała, ale no… po prostu się nie nadawała. I tak naprawdę nie była jej ciotką. Eliza Ostaszewska również nie była ciotką Agaty – prawdziwą ani nawet udawaną. Niemniej została „wybrana”. Musiała się na to wszystko zgodzić, bo miała wielkie granatowe oczy, do których bardzo pasowała empatia. Agata oglądała jej zdjęcia na fejsie przez całą noc, dlatego dzisiaj była taka niewyspana. A zdjęć było strasznie dużo, bo aż cztery… Oczywiście brała pod uwagę, że ta ruda kobieta może okazać się wredna, złośliwa i głupia, ale cóż… Po pierwsze i tak pozostawała najlepszą dostępną opcją, a po drugie raz na jakiś czas warto zaufać intuicji. A Agata miała przeczucie. I oczywiście matka często gadała o Elizie. Że dawna przyjaźń, że taka silna, że głupio zakończona. Agata nie wnikała. Mniej więcej wiedziała, o co chodziło, i to wydało jej się nieskończenie nudne. No bo dlaczego zawsze musi chodzić o faceta? Ludzie mogliby się bardziej wysilić, kurde. Przy biurku Gabrieli coś zaszumiało. Agata wzdrygnęła się i w popłochu otworzyła nieszczęsny zeszyt. Wolała udawać, że odrabia lekcje, niż „porozmawiać o życiu”. Tak zawsze nazywała pogadanki z Gabi. „Rozmowy o życiu”. Ciotka Gabi była słodka i rozkosznie zakręcona, jak przystało na artystkę, ale nie miała za grosz wyczucia. Zadawała natrętne pytania, drążyła, robiła smutne oczy i prosiła: „Powiedz coś”. Było to wkurzające. Agata nie mogła zacząć mówić, bo wtedy otworzyłaby puszkę Pandory, czy jak tam ją zwał. Na języku polskim ostatnio też nie potrafiła się skupić. Kazali im się nauczyć na pamięć wiersza o wojnie, a ona nie mogła przebrnąć przez tych kilka linijek, które opisywały śmierć młodego chłopaka. Oczywiście próbowała. Czytała i udawała, że oczy wcale nie zaszły jej łzami, a gardło nie spuchło. Prawie się udusiła z tego udawania. A później wyszła do toalety, otworzyła okno i na nowo uczyła się oddychać. Kroki Gabrieli ucichły. Ciotka zrezygnowała z rozmowy o życiu. Agata poczuła, jak cierpną jej ręce. Czy to już? Czy Eliza Ostaszewska już tam jest, czy rozmawia teraz z mamą? Co będzie następne? Jaka zapadnie decyzja? Iksy, igreki, plusy, minusy. Sprowadzanie wszystkiego do wspólnego mianownika. Agata miała dopiero dwanaście lat, ale już nauczyła się, że w życiu działo się podobnie. Wszystko sprowadzało się do śmierci. * * *

Dla Heleny Bukowskiej dzień nie zaczął się dobrze. Po pierwsze – naprawdę źle się czuła. Tak źle, jak jeszcze nigdy. I dlatego bała się bardziej, niż się spodziewała. Myślała, że jej rola ograniczy się do przedstawienia Elizie propozycji i tyle. Koniec. Dalej to już słynne i wyświechtane „decyzja należy do ciebie”. A tymczasem musiała przyznać się do słabości. Odczuwała zwykły ludzki strach, bo zależało jej na powodzeniu całej tej absurdalnej misji. Zdążyła już przyzwyczaić się do myśli o Elizie i Agacie. Uformowała sobie w wyobraźni kilka takich widoczków, na których one dwie robiły coś razem. Właśnie… Wyobraźnia. To było słowo klucz. Eliza istniała w wyobraźni Heleny. Sylwetka z dzieciństwa i ta późniejsza, dojrzalsza, sprzed trzynastu lat. Chuda. Rude włosy, trochę piegów, niewyparzona gęba i nieprzeciętna inteligencja, kłopotliwa wręcz i uwierająca. Eliza nie miała wielu znajomych, często odstraszała ludzi. Helena zazdrościła jej, zawsze czuła się gorsza i głupsza. A jednocześnie – paradoksalnie – kochała Elizę jak własną siostrę. Później stanął między nimi chłopak, czyli wydarzyło się to, co zazwyczaj dzieje się wśród młodych ludzi. Nic nowego na świecie. Odwieczny dylemat pod tytułem: „Czy mogę umawiać się z chłopakiem, w którym kocha się moja przyjaciółka?”. Eliza musiała zadawać sobie to pytanie setki razy, ale nie zdążyła udzielić odpowiedzi. Bo Helena okazała się w całym tym układzie bardziej przedsiębiorcza. Ona nie przeżywała dylematów i nie zadawała sobie kłopotliwych pytań. Nigdy nie miała natury filozofa. No i przecież ostatecznie to Helena wygrała. Rafał należał bardziej do niej niż do tamtej. Chłopak, który na każdym zdjęciu obejmuje i Elizę, i Helenę – demokratycznie, po równo. A mimo to i tak widać wyraźnie, do której bardziej go ciągnęło. Helenie robiło się przykro na myśl, jak bardzo banalna i nudna wydawała się ich historia. Tak, wygrała. Rafał był bardziej jej niż Elizy. Przez chwilę. Później wszystko zakończyło się bardzo spektakularnie i dramatycznie, jak u Szekspira. Helena wyjechała. Dorobiła się, miała córkę. Eliza została tutaj zupełnie sama. Bez Heleny, bez Rafała, później też bez rodziców. Pracowała w bibliotece na pół etatu. Mieszkała w dwóch ciasnych pokoikach. Wydała jakiś tomik poetycki. Z czego ona żyła? Jak udało jej się przetrwać? I dlaczego biologia zdecydowała, że to Helenę należy wyeliminować z gry, skoro była osobnikiem o wiele lepiej przystosowanym do życia we współczesnym świecie? Teraz rozumiała już w pełni, że nie miała czasu. Dokładnie tak. Nie że miała go mało. Po prostu w ogóle. Zostały jej migawki i okruchy. Chciała tego oszczędzić Agacie i dlatego cieszyła się, że młoda podjęła grę. Przyjemnie było tak oszukiwać się z szacunkiem. „Wszystko się ułoży”. „To tylko kilka miesięcy”. „Później zrobimy to

i to”. „Kiedy wrócę, pojedziemy…”. „Może kupimy psa?”. „Nie, lepiej kota, bo przecież myszy w domu”. Miło się rozmawiało o przyszłości, która miała nie nadejść. To prawie tak, jak gdyby mówić o Raju. Nie trzeba przycinać marzeń do wymogów rzeczywistości. Szpitalna sąsiadka Heleny przyniosła kolorowe gazety. Na okładce aktorka. Helena uważała, że nie było jej do twarzy z nową fryzurą. Przez chwilę trzymała barwną okładkę blisko oczu. Od kilku dni gorzej widziała. Uprzedzali ją, że to się stanie. Rzuciła gazetę na kołdrę. Brakowało jej zapachu szamponu i lakieru do włosów, szumu suszarek i dotyku kosmyków prześlizgujących się między palcami. Brakowało salonu fryzjerskiego Helena, który od lat świetnie prosperował. Brakowało ludzi, którzy od rana parzyli kawę i nawijali jak nawiedzeni. O tym, co nowego w Biedronce i na Krymie, w Empiku i na Bliskim Wschodzie. Zawsze mogła na nich liczyć i nigdy się nie nudziła. Idealnie dobrała ekipę. Wiedziała, że Elizie Ostaszewskiej będzie z nimi ciężko… Zaraz się zacznie wycofywanie do skorupy z napisem: „Jestem alternatywną poetką, porozmawiajmy o czymś ambitnym”. Jezu no… Ona na pewno z czymś takim wyskoczy! Krym i Bliski Wschód może jeszcze jakoś zdzierży, ale Biedronkę w życiu! Z pewnością aż tak się nie zmieniła przez ostatnich trzynaście lat, skoro pracowała w bibliotece, wydała tomik wierszy i wybrała samotność. Spróbowałaby normalności, przecież to nic nie boli. Jaro, Fruzia, Nożycoręki, Vader i Pocahontas. Zjedzą Elizę na śniadanie. A ją, Helenę, zamordują. Zamordują…? Nie ma takiej potrzeby. Ale i tak będzie musiała z nimi porozmawiać. Poprosić, żeby się nie wygłupiali i nie odstawiali szopki… Nerwowo poprawiła chustę i spojrzała na zegarek. Jeszcze trochę czasu. Niewiele. Do sali po cichu wsunął się lekarz o hrabiowskim nazwisku. Był na nią zły. 6. Ulice

E. W życiu często bywa tak, że albo nie dzieje się nic, albo wszystko dzieje się naraz. Już to kiedyś przerabiałam i niestety „naraz” nie wiązało się z niczym dobrym. Raczej doświadczyłam losu Hiobowego, mówiąc patetycznie, choć Hiob po jakimś czasie we wszystkich swoich nieszczęściach widział sens i cel. Ja celu i sensu nie widzę nadal. Uważam, że to, co mnie spotkało, było okrutne, złe i potworne. Obraziłam się na fatum.

Wciąż noszę w sobie poczucie cholernej dziejowej niesprawiedliwości i rzucam na wiatr to samo, wielce oryginalne pytanie: „dlaczego ja”? Wiem, nie jestem jedyna. Nie histeryzuję. I nie ma w tym już rozpaczy. Kiedy przestałam płakać, została mi tylko złość. Moi rodzice odeszli równocześnie. Jak w greckiej tragedii. Ojciec miał zawał, a matka, zamiast zadzwonić na pogotowie, wpakowała go do auta, ruszyła i po mniej więcej trzech metrach zatrzymała się na słupie ogłoszeniowym. Nie zdążyła zapiąć pasów. Wiem oczywiście, że musiała przejechać więcej niż trzy metry, bo ponoć pędziła prawie sto na godzinę, a na tak krótkim dystansie nigdy nie osiągnęłaby nawet zbliżonej prędkości. Dla mnie jednak wszystko wydarzyło się szybko. Kilkanaście minut, krótki dystans, pisk opon i brzęk tłuczonego szkła. Straciłam rodzinę i zostałam sama. Niedużo czasu trzeba, żeby zmienił się cały świat. Oczywiście byli tacy, którzy próbowali obwinić matkę. Po cholerę wsiadła do auta, dlaczego nie karetka? Mnie o to pytali! Lekarze, policja. Rozmawiać im się chciało. Nie rozumiem, skąd pomysł, że ja również miałam na to ochotę. Musieli oślepnąć i zgłupieć. Nie widzieli mnie. Mojej sinej, brzydkiej od płaczu twarzy i zapuchniętych oczu, w których już przyczaiła się pustka. „Co pani teraz zrobi?” – brzęczało mi w uszach. Szlag by to jasny, no… A co miałam niby zrobić? Nikt nie podsunął mi żadnego dobrego pomysłu. Pytali, żeby nie milczeć. Moja sytuacja nie była zbyt wesoła. Rodzice – nauczyciele – kokosów mi w spadku nie zostawili. Jakieś skromne oszczędności i mieszkanie, M3 w gierkowskim bloku, w którym od zawsze cisnęliśmy się we troje. Nie miałam z tym problemu. Rodzice byli w porządku. Dwoje „profesorów” z powołania… Myślę o nich każdego dnia. Kiedy odeszli, miałam dwadzieścia trzy lata. Na piątym roku studiów wykonywałam dorywcze prace i udzielałam korepetycji, żeby przetrwać. W tym byłam zawsze dobra. W przetrwaniu. Miałam silnie rozwinięty instynkt samozachowawczy, potrafiłam mimo niesprzyjających warunków utrzymać się przy życiu we względnym zdrowiu psychicznym i fizycznym. Nie ukrywam, że bardzo pomagała mi w tym samotność. Wbrew pozorom w pewnych sytuacjach łatwiej jest przetrwać jednostce niż całemu stadu. A przynajmniej ja zawsze tak to sobie tłumaczyłam. Bałam się naprawdę coś poczuć. Bałam się, że kogoś znowu pokocham i ten ktoś znowu odejdzie. Łatwiej więc było nie kochać nikogo. Kwalifikowałam się pewnie na jakąś terapię, ale… szczerze mówiąc, nie miałam ochoty się otrząsnąć. Ostatecznie przecież nie przeszłam załamania nerwowego. Nie poddałam się, byłam silna i wszyscy mnie za tę siłę podziwiali. Z daleka. Pasowało mi to. Trzymałam ludzi na

dystans. Pod koniec studiów dałam się wciągnąć w durny „związek” z Tomkiem. Właśnie tym chłopakiem, który kupił mi pod choinkę ekspres do kawy na kapsułki. Tomek liczył na coś więcej z mojej strony przez blisko pięć lat, aż w końcu skapitulował. Wyzwał mnie od niestabilnych emocjonalnie „nadętych lasek”. Nie wiem, dlaczego aż tak się uniósł, że musiał wyjechać na drugi koniec Polski. Nie kochał mnie przecież. I ja nie kochałam jego. Nie interesowałam się tym, co dalej z nami będzie, nie chciałam już rozkładać na czynniki pierwsze mojego strachu o kogoś. Wszyscy ci, których kochałam naprawdę, odeszli. Nie byłabym w stanie znieść tego ponownie. A przecież musiałam przetrwać. Dla samej idei istnienia, by udowodnić sobie, że potrafię i chcę nadal patrzeć na świat. Wcześniej, jeszcze zanim zginęli moi rodzice, również ktoś odszedł. Ktoś, kogo kochałam i kto nigdy tak naprawdę nie był mój. A teraz wspomnienie o tym człowieku wróciło ze zdwojoną siłą, wyraźne, kolorowe i głośne. Po tym, jak wydarłam się do telefonu na obcego faceta, który sączył mi do ucha dziwną treść, doświadczyłam nagłego skoku ciśnienia. Miałam wrażenie, że oto (wreszcie!) trafił mnie jasny szlag. Wysłuchałam faceta do końca, już się na niego nie drąc, po czym wrzuciłam komórkę do torby i zaczęłam wysupływać się z piżamy. Musiałam jechać. Dostać się na Hirszfelda, do szpitala, i to jak najszybciej. Wciągnęłam dżinsy i popielatą koszulkę, a włosy związałam na czubku głowy. Oczywiście „fryzura” natychmiast się rozwaliła, a irytujące loczki rozsypały wokół twarzy. Nie znoszę ich. Przypominają mi, że nie nad wszystkim mogę mieć kontrolę. Po krótkim namyśle odwołałam smarkacza z korepetycji i zaproponowałam, by przyszedł w innym terminie. Czułam, że wycieczka na Hirszfelda przekształci się w całodzienną eskapadę. Zaczynała do mnie powoli docierać treść słów faceta z telefonu. Ale nie chciałam tego wszystkiego rozumieć. Mój umysł odrzucał dopiero co usłyszany komunikat. Niemniej pojechać musiałam. Choćby po to, by wszystko w cholerę wyjaśnić. By nie trawić bez końca słów faceta z telefonu. Jakiegoś – podobno – lekarza o dziwnie znajomym i jednocześnie nobliwym nazwisku. Nigdy nie kreowałam się na wielkiego myśliciela-filozofa, ale uważam, że to naprawdę ciekawe, jak czasem uderza w nas przeszłość. W nocy śnił mi się Albert Dębski, a teraz zadzwonił ten obcy mężczyzna i mówił o Helenie. I jeszcze o Rafale. Helena, Rafał i ja tworzyliśmy kiedyś (nie)świętą trójcę. Byliśmy nierozłączni. A później podzieliło nas to, co często dzieli przyjaciół z dzieciństwa. Zazdrość i miłość. Kochałam Rafała i byłam pewna, że on kochał mnie. A jednak do łóżka

poszedł z Heleną. „Seks jest czasem łatwiejszy z osobą, której się nie kocha”. Właśnie taką mądrością mnie uraczył, kiedy pewnego upalnego lipcowego dnia pływaliśmy kajakiem po Odrze. Pomyślałam, że bardzo ładnie wybrnął. Inteligentnie. Usprawiedliwił się z seksu, uczynił wyznanie pod moim adresem i jednocześnie przyznał do słabości. Co miałam myśleć? Nie wiedziałam. Postanowiłam nie myśleć w ogóle. Mieliśmy wtedy po dziewiętnaście lat i byliśmy świeżo po maturze. Wolałam raczej dumać nad tym, że świat tak pięknie stoi przed nami otworem. Ja zdałam egzamin na kulturoznawstwo, Rafał na anglistykę, a Helena poszła do studium fryzjerskiego. Ona miała głowę na karku i sprecyzowane plany na przyszłość – my marzyliśmy. Byłam gotowa wspaniałomyślnie wybaczyć Rafałowi ten incydent z Heleną. Do mnie pasował bardziej, chciałam o niego zawalczyć. Nie przejmowałam się wówczas tym, że Helena jest moją przyjaciółką i że oboje możemy ją stracić, a po naszej (nie)świętej trójcy zostanie tylko wspomnienie. I rzeczywiście – dokładnie tak się stało. Po (nie)świętej trójcy zostało wspomnienie, a my straciliśmy Helenę. Każde na swój sposób. Sprawy potoczyły się jednak inaczej, niż sobie wyobrażaliśmy. Zupełnie, zupełnie inaczej. Bez poważnych rozmów, przeprosin i zapewnień, że nikt nikogo nie chciał skrzywdzić. Bez młodzieńczych łez, płynących po dziewiętnastoletnich policzkach, bez udawania, że jesteśmy dorośli i znamy życie. Wydarzyło się coś innego. Coś złego. A teraz jadę na Hirszfelda, do Heleny. Mój zdezelowany polonez caro wyje jak zarzynane prosię, kiedy wciskam gaz. Ten samochód jest już na wykończeniu. Mam tylko nadzieję, że wytrzyma jeszcze jeden dzień. Jeszcze dziś… Na mechanika nie mogę sobie teraz pozwolić, a o nowym aucie nawet nie mam co marzyć. Wydałam przecież pieniądze na cholerną poezję. Kiedy Carolina kaszle na światłach, zaczynam się modlić. Czy coś w tym stylu. Byle dojechać do szpitala. Proszę, proszę, byle do szpitala, byle jeszcze dzisiaj… I właśnie w tej chwili po raz kolejny moje myśli zataczają krąg wokół Alberta Dębskiego. Przypomina mi się jego elegancka marynarka ze zdjęcia profilowego na Facebooku i modny krawat. Przypomina mi się sen, w którym Albert pyta o moje plany na przyszłość. I jeszcze… Tamto wydarzenie. Kawa wylana na notatki, mokry i zabarwiony na beżowo Baudelaire, cisza w czytelni i zakrzywiony szpon Harpii. To było miesiąc po śmierci moich rodziców. Próbowałam poskładać się na nowo, zdefiniować od zera. Byłam niedoszłą poetką, studentką, korepetytorką, barmanką, kelnerką, kasjerką i sprzątaczką. Organizmem zdeterminowanym, by przetrwać nie wiadomo po co. Tam, w czytelni,

byłam twarzą z innego zdjęcia, sztucznie doklejoną do portretu zbiorowego nieznanych mi ludzi. A jednak wtedy, przez moment, miałam ochotę się rozsypać. Spojrzałam w oczy Alberta, który wylał kawę na moje notatki i zrobił się czerwony jak burak. Był zakłopotany, mimo to nie odwrócił wzroku. Wytrzymał moje spojrzenie. Zobaczyłam w jego oczach coś… Sama nie wiem, co. Ale wtedy naprawdę chciałam się poddać. Chciałam, by zapewnił mnie, że dam sobie ze wszystkim radę. Chciałam, by mnie objął i po prostu był blisko. To głupie. Nie znaliśmy się przecież, studiowaliśmy razem i tyle. Nie wiedziałam o nim zupełnie nic, on też niczego nie wiedział o mnie. O tym, że nie miałam pojęcia, jak ustosunkować się do własnej rozpaczy, którą bardziej chyba obserwowałam, niż przeżywałam. Nie znałam Alberta, a jednak poczułam coś dziwnego, jakąś niewyjaśnioną bliskość i zrozumienie. Wydawało mi się, że on też to poczuł. Pomyliłam się. Albert wydukał przed Harpią, że zapatrzył się na Paulinę Gliwę i dlatego nie zauważył mojego wysuniętego krzesła. Paulina Gliwa uniosła głowę znad książki, a kiedy Albert – odprowadzany zabójczym wzrokiem Harpii – opuścił czytelnię, pobiegła za nim. I to by było na tyle, jeśli chodzi o nadnaturalne, metafizyczne połączenie dwu dusz. Pozbierałam ze stolika swoje rzeczy, wśród których znalazłam stare zdjęcie Rafała. Złożyłam je na pół, a później, na korytarzu, wyrzuciłam do kosza. Musiałam pozwolić cieniom odejść. Zwłaszcza Rafałowi. Zginął przecież dawno temu. Carolina stęka, kiedy wjeżdżam na wysoki krawężnik. Wyłączam silnik i wpatruję się w kompleks budynków szpitalnych na Hirszfelda. Tak. Dzisiaj jestem filozofem. To naprawdę dziwne, jak przeszłość niekiedy wraca do człowieka i uderza w niego ze zdwojoną siłą. Niczym dawno wypuszczony z rąk bumerang, o którym zdążyliśmy już zapomnieć. 7. Schody

Dagny Zander minęła Starbucksa, ulokowanego na parterze Magnolii. Była zmęczona. Od świtu opracowywała plan dyskretnego wymknięcia się z domu, ale przy sobocie okazało się to wcale niełatwe. Matka przyrządzała śniadanie w kuchni, nad którym ślęczała dłużej niż zwykle. Udawała, że się stara. Zgrywała wzorową mamuśkę, perfekcyjną panią domu. Dagny tylko czekała, aż zacznie robić sobie selfie nad kozim serem i umieszczać je na Facebooku. Bo przecież teraz należało dbać o pozory. Szczególna sytuacja. Delikatna sprawa. Córka okazała się czarną owcą i małą dziwkąpijaczką, a przecież oni dla niej wszystko! Pieniądze, dom, ciuchy. Wakacje. Kino.

Wszystko! I tak im się odwdzięczyła? Co za wstyd! Matka oczywiście żadnej z tych rzeczy nie powiedziała głośno, a już zwłaszcza hasła o dziwce-pijaczce. Ale tak właśnie myślała. Dagny znała ją dobrze. Matka lubiła robić dobre wrażenie. Dobre wrażenie było wszystkim, od niego zaczynał się i na nim kończył świat. Babrała się zatem w kozim serze, cykała selfie na Facebooka i finezyjnie układała w koszyku razowe pieczywo. Była przekonana, że wszystko musi się dobrze skończyć, i miała na Dagny oko. A Dagny musiała stamtąd uciec. Zabezpieczyła pokój, podarła i wyrzuciła wszystkie jego zdjęcia. W domu Zanderów w Wysokiej pod Wrocławiem nie został nawet ślad po ukochanym Dagny. Nie dowiedzą się, z kim wtedy jechała. Ojciec również był czujny i przy tym wszystkim inteligentniejszy od matki. Przez pół nocy wisiał na telefonie, a o świcie zaczęło się na nowo. Darł się do słuchawki na tego prawnika z Harpii. Załatwiał Dagny adwokata… Fakt, potrzebowała go. Ale nie zamierzała jeszcze zbyt wiele o tym myśleć. Nie chciała myśleć o samochodzie i mokrym od deszczu bruku. O bezwładnym ciele i krwi. Kiedy tylko usłyszała, że matka wychodzi z kuchni i zamyka się w łazience, i ustaliła, że ojciec nadal wisi na telefonie i drze się na tamtego papugę, wymknęła się z domu przez garaż. Później już nad niczym się nie zastanawiała. Kuśtykała przed siebie na tyle, na ile pozwalała jej skręcona noga w kostce. Bolało jak jasna cholera. Dagny zeszła z drogi i znalazła się między drzewami. Tutaj rodzice nie mogli już dostrzec jej z okna. Po chwili zobaczyła zaparkowany w krzakach samochód. Starą czerwoną toyotę. Za kierownicą siedział chudy, piegowaty i wystraszony chłopak. Karol. Kiedy ją zobaczył, natychmiast uruchomił silnik. Dagny opadła na siedzenie pasażera. Piegowaty ruszył. Nic nie mówił. Wiedziała, że jej pomoże, jeśli tylko o to poprosi. A teraz chudy Karol czekał na nią na dachu Magnolii. Tam zaparkował. Najpierw przez godzinę siedzieli na masce toyoty i gapili się w niebo. Wreszcie Dagny uznała, że powłóczy się po sklepowych korytarzach i poogląda kolorowe wystawy. Karol bąknął coś w ramach protestu. Był trochę żałosny, ale Dagny przełknęła cisnące się jej na usta złośliwości. Pokuśtykała przez parking w stronę sklepu. W Starbucksie siedziała tylko jedna klientka. Ładna, zamyślona blondynka. Dagny pomyślała, że sama będzie tak wyglądała za kilka lat. I również będzie coś rozpamiętywać. Czy to, co wydarzyło się niedawno? Winę, którą na siebie wzięła? Noga zaczęła ją boleć tak bardzo, że z trudem dowlekła się do ławki. Musiała

jednak zadzwonić po Karola… Poprosić, by pomógł jej wrócić do auta. Matka wścieknie się, kiedy zobaczy, że Dagny wyszła z domu. I w ogóle… wszystko było nie tak! Kolorowe wystawy wydawały się dziś wyjątkowo irytujące, a sklepowe korytarze zbyt puste. * * * Korytarze w Magnolii były wciąż zbyt puste. Paulina Dębska nie miała pojęcia, dlaczego tu wróciła. Musiała kupić coś do jedzenia, to fakt, ale przecież istniały inne sklepy. A może chciała sobie udowodnić, że nadal jest w stanie pokonać tę samą przestrzeń, choć przecież od rana tyle się wydarzyło? Po tych kilku godzinach była już inną Pauliną, z nieczystym sumieniem i słodko-gorzkimi wspomnieniami. Kiedy mijała sklep, w którym rano kupiła sukienkę, poczuła ostateczność tej sytuacji, zrozumiała, że przekroczyła granicę. I nie zmieniłaby niczego, nawet gdyby mogła. To było właśnie najgorsze. Paradoks wyrzutów sumienia przy jednoczesnym braku żalu. Pomyślała, że kupi sobie kawę, usiądzie przy stoliku i poobserwuje ludzi. Dawno tego nie robiła, a dzisiaj była przecież sobota. Cały dzień wolny. Albert pracował, nie obchodziło go, co robiła. A już zwłaszcza nie przejmował się tym teraz. W nocy zrobiła mu awanturę o sokowirówkę, choć przecież tak naprawdę chodziło o co innego. O całokształt. Kochali się później. Albert udawał zaangażowanie, może nawet naprawdę coś jeszcze do niej czuł. Dbał o nią. Chciał, by nie myślała za wiele o swojej sytuacji. O swoim „felerze”. Nie wiedziała, dlaczego to robił. Oddalili się od siebie tak bardzo, że z irytacją reagowali nawet na wzajemnie zadawane pytanie: „Jak tam w pracy?”. Paulina wciąż kochała Alberta. Pragnęła zatrzymać go przy sobie za wszelką cenę, ale każdego dnia wymykał jej się coraz bardziej. Czuła, że to nastąpi. Wszystko przez zły początek ich związku, zbyt naciągany i jakiś taki na siłę. Przez brak solidnego fundamentu. Już na pierwszej randce z Albertem wiedziała, kto mocniej zaangażuje się w tę relację. Nie miała pojęcia, dlaczego chciał się później z nią ożenić. Tak naprawdę marzył przecież o czymś zupełnie innym. O kimś? Być może, ale przecież w jego życiu nikt inny nigdy się nie pojawił. Wiedziałaby o tym. Albert nie był zbyt dobry w kłamstwach. Ukrywał dłonie, rumienił się, miał rozbiegany wzrok. Znała go. Ale może był ktoś kiedyś? Wcześniej, zanim się poznali? O to nigdy Alberta nie zapytała. Nie wiedziała, czy zanim ją poznał, zdążył już kogoś stracić. Skierowała się w stronę kawiarni. Uznała, że kawa i obserwacja ludzi to

naprawdę dobry pomysł. Nie było sensu myśleć teraz o Albercie. Przecież właśnie zrobiła coś, co w ogóle nie świadczyło o tym, że kochała męża. Uśmiechnęła się gorzko. I to z kim zrobiła! Ponad ramieniem baristy zerknęła w lustro. Wyglądała dobrze. Dzisiaj, teraz. Ale jak długo jeszcze? Zgarnęła z kontuaru wielkie latte i poczłapała do stolika. Mogłaby powspominać tamtą chwilę z Markiem, która minęła tak niedawno, a zmieniła wszystko. I – co najważniejsze – ją samą zmieniła i zupełnie inaczej zdefiniowała. Teraz Paulina nie patrzyła na siebie tak, jak jeszcze przed kilkoma godzinami. Niewiele trzeba, by wywrócić życie na lewą stronę. A jednak teraz, kiedy myślała o tym, co wydarzyło się w samochodzie, który zaparkowała gdzieś pod dębem, na obrzeżach parku Szczytnickiego, miała wrażenie, że obserwuje zachowanie kogoś innego. Poddaje je analizie i wystawia ocenę. I że to nie ona podjęła decyzję, by spotkać się z Markiem. Choć przecież była w stu procentach sobą i nie mogła ot tak, po prostu, zrzec się odpowiedzialności. Chyba że mogła? Czy to aż tak proste? Paulina wzdrygnęła się i upiła łyk latte. Nie, jednak wspominanie tego, co zaszło, nie było dobrym pomysłem… Marek pachniał przyjemnie, słodko. Lubiła czuć pod palcami jego krótko przystrzyżone, szorstkie włosy. Myślała, że w samochodzie będzie im ciasno, ale kiedy przyszło co do czego, w ogóle nie widziała tej małej przestrzeni wokół siebie. Wszystko działo się zbyt szybko i zbyt gwałtownie. A przecież tak właśnie chciała. To była nierzeczywista chwila wydarta prawdziwemu życiu. Nierzeczywista? Bzdura! Paulina dawno już niczego nie czuła tak mocno. Na wszystko mu pozwoliła. Kiedy Marek ją dotykał, traciła rozum. Chciała wreszcie być z nim tak zupełnie, bez granic i hamulców. Nie wystarczały jej kradzione sekundy, pospieszne pocałunki i dyskretnie splecione palce. Nie wystarczały wiadomości w telefonie, które natychmiast po przeczytaniu kasowała. Zbyt długo się oszukiwała i za bardzo ją to wszystko zmęczyło. Marek miał pewność, że w końcu się podda. Przejrzał ją, choć przecież był jeszcze taki młody i kompletnie nic nie wiedział o życiu. Paulina przymknęła oczy. Nie była już w Magnolii, ale znowu tam – w samochodzie z zaparowanymi szybami. Jej ciało kołysało się rytmicznie pod ciężarem Marka. Z trudem powstrzymywała się od krzyku. 8. Korytarze

A.

Do kancelarii wkroczyłem o dziewiątej piętnaście. Od godziny drugiej w nocy zdążyłem się już otrzeć o ostatnie stadium nerwicy, stan przedzawałowy, apopleksję sprzęgniętą z delirium, euforię, fizyczne spełnienie, nadzieję, upadek nadziei i depresję prowadzącą do skrajnej rezygnacji. Moje myśli o Elizie Ostaszewskiej, które usiłowałem przegonić przy pomocy sokowirówki, ostatecznie pierzchły pod wpływem wrzasku Pauliny. Paula uznała bowiem, że sokowirówka o drugiej w nocy to, owszem, przegięcie, ale awantura – skądże znowu! A jednak rzeczona awantura zainicjowana została przez moje działania, mające na celu produkcję soku. Oczywiście. Zatem to wszystko MOJA wina. Jak zawsze. No bo niby mnie, że zacytuję, „popierdoliło”. Czyli standard. Może i miała rację. Nie zachowywałem się normalnie. Nie widziałem ciemności wokół siebie, nie słyszałem ciszy nocnej, nie obchodził mnie czyjś sen, ponieważ nie był moim snem. I myślałem o Elizie Ostaszewskiej, co już było skrajnie idiotyczne. Ile ona mogła mieć teraz lat? Trzydzieści? Trzydzieści jeden? Byłem od niej trochę starszy. Na kulturoznawstwo poszedłem pod koniec studiów prawniczych, a ona zaczęła je zaraz po maturze. Musiała zatem mieć… trzydzieści jeden lat, o ile nie pomyliłem się w obliczeniach. Jak już zostało ustalone, resztki refleksji na temat wieku i ogólnej egzystencji Elizy Ostaszewskiej zdusiła swoim krzykiem Paula. Od pretensji o hałas spowodowany najwidoczniej moją, że znowu zacytuję, „atrofią mózgu”, przeszła do histerii o cholerną pitaję. – Czy to pitaja? – zapytała płaczliwie i teatralnie złapała się za głowę. – Czy to jest moja pieprzona pitaja, Albercie?! „Albercie…” Zawsze tak się do mnie zwracała, bo uważała, że skoro w języku polskim mamy wołacz, to należy go używać. No przecież! Wkurwiało mnie to niemiłosiernie, ale siedziałem cicho, bo z purystyczno-lingwistycznego punktu widzenia miała niby rację. A jednak… „Albercie”? Jak to brzmi? Zupełnie, jak gdyby ktoś mówił: „Bracie Albercie, wspomóż w potrzebie”. Był przecież kiedyś taki brat Albert, zakonnik, który wspierał biedaków. Wcześniej malował obrazy, miał kochanki i bujał się z bohemą. Ludzie czasem przechodzą dziwne metamorfozy. – Kurwa! – W moje myśli, tym razem zogniskowane wokół mglistego wizerunku brata Alberta, ponownie wkłuł się histeryczny pisk Pauliny. – Pitaja czy nie?! – Pitaja – odpowiedziałem z udawanym spokojem, choć głos zadrżał mi niebezpiecznie. Serio? To była jej pitaja? Przecież, do cholery, to ja odkryłem ten owoc! To ja przeczytałem nazwę wypisaną na żelu pod prysznic! Paulina dowiedziała się o istnieniu

pitai jeszcze później ode mnie! A teraz nagle co? Teraz to jej pitaja?! – Jak ty mogłeś? Taki owoc?! Do soku?! Wzruszyłem ramionami. Co za różnica? Ostatecznie i tak przecież wszystko trafi do żołądka, prawda? Po co się tak gorączkowała? Zawsze miała słabe nerwy i zero cierpliwości, ale przez ostatnich kilka tygodni naprawdę mocno przesadzała. Wiem, że zdenerwowała ją rozmowa o dzieciach, którą przeprowadziliśmy w ubiegły czwartek, ale… Nie, nie, właściwie „przeprowadziliśmy” nie jest tu odpowiednim określeniem. Zaczęliśmy rozmawiać jak ludzie, ale skończyliśmy, skacząc sobie do gardeł jak dzikie zwierzęta. Paulina pochyliła się nad sokowirówką i zaczęła płakać. Wspaniale! Po prostu wspaniale. Chociaż raz mogłaby to sobie darować. Chociaż raz mogłaby mnie jakoś zaskoczyć, zareagować inaczej, rzucić o ścianę talerzem, wyprowadzić cios z półobrotu, postraszyć rozwodem. Ale ona zawsze płakała. A ja czułem się winny. Jak zwykle. Ja byłem tym złym. Ja wrzuciłem jej pitaję do sokowirówki. Ja… To zawsze byłem ja! Podszedłem do Pauliny i przyciągnąłem ją do siebie. Przejechałem dłońmi po zesztywniałych i napiętych mięśniach karku. Odgarnąłem z czoła zmierzwione jasne włosy. Wciągnąłem w nozdrza zapach, który kiedyś kochałem i który wciąż nie był mi obojętny. Paulina łkała. Mnie również chciało się płakać. Wziąłem ją na ręce i zaniosłem do sypialni. Kochaliśmy się tak, jak robiliśmy to zawsze. Tak jak oboje lubiliśmy. Była piękna. Miała idealne ciało, gładką skórę, lśniące, złote włosy. Chciałem ją przekonać, że wciąż jest dla mnie piękna. Chciałem ją przekonać – chciałem przekonać samego siebie – że jeszcze mamy szansę. Że nadal… ją kocham? Kiedy zadawałem sobie to pytanie i w duchu odpowiadałem twierdząco, od razu miałem ochotę ukryć dłonie. Próbowałem oszukać samego siebie? Bałem się własnych myśli. I jednak, na przekór wszelkiej niepewności, nadal usiłowałem jej wmówić, że nam się uda. Jeśli ja nie będę wrzucał pieprzonej pitai – jej pitai – do sokowirówki, a ona… A ona przestanie… Tyle tylko, że ona nie przestała. Zaczęła znowu, od razu, jak tylko zmęczony opadłem na łóżko. Oparła nogi o ścianę, a pod pośladki wsunęła poduszkę. Przymknęła oczy i zaczęła nucić pod nosem te swoje chore, szamańskie mantry, które miały jej pomóc zajść w ciążę. Zacisnąłem powieki i pokręciłem głową. Nie wierzyłem, że to się znowu dzieje. Po raz kolejny, choć przecież powiedziano nam jasno, na co nie powinniśmy liczyć. – Kochanie – szepnąłem, gładząc ją po ramieniu. – Pamiętasz, co mówił lekarz? Pamiętasz naszą rozmowę z zeszłego tygodnia? To…

Paulina przestała nucić mantry i rzuciła mi długie, przeciągłe spojrzenie. Popełniłem fatalny błąd. Nie powinienem był wracać do tamtej rozmowy, w ogóle nie powinienem o niej wspominać. Paulina patrzyła na mnie, a w jej oczach widziałem chłód, pogardę i żal. I znowu przypomniałem sobie inne oczy. Oczy Elizy Ostaszewskiej, wtedy w czytelni, wpatrzone we mnie z… Nie wiem z czym. Byłem głupi. Powinienem zdusić w zarodku te myśli, zwłaszcza w takiej chwili. Eliza była tylko wspomnieniem, wyobrażeniem, cieniem, a Paulina – żywą, zbudowaną z organicznej materii kobietą. Moją kobietą. Moją żoną. – Nie zgadzam się na to, słyszysz? – warknęła moja zbudowana z organicznej materii żona. – Żadnej adopcji! Jasne?! Zapomnij o tym!!! Oderwała stopy od ściany, zeskoczyła z łóżka, pomaszerowała do łazienki i z rozmachem zatrzasnęła za sobą drzwi. Zerknąłem na zegarek. Czwarta. Przestawiłem budzik z szóstej na siódmą trzydzieści. Choć serce tłukło mi się wściekle w piersi, poczułem się nagle potwornie zmęczony. I niezależnie od tego, w jakim stanie ducha się znajdowałem, rano powinienem stawić się w kancelarii. Mimo że zaczynał się weekend. Musieliśmy nadrobić trochę zaległości, a poza tym mój wspólnik miał ponoć do mnie ważną sprawę. Wiedziałem dobrze, że to nie wróżyło niczego dobrego. * * * W drzwiach kancelarii przywitał mnie Maciek Runa, mój wspólnik. Na jego gębie kwitł w najlepsze irytujący uśmiech, gały miał lśniące i nieprzekrwione, a w dłoni dzierżył ogromny kubek z kawą. Czułem, jak wariują po kolei wszystkie moje zmysły. Kawa… Mógłbym zabić za dobrą, mocną kawę. W domu kawa była zakazana. Paulina wyraziła się na jej temat jasno już jakiś czas temu, kiedy między nami zawisł niczym ogromny zdechły pająk temat bezpłodności. Kawa powoduje nerwowość, wypłukuje magnez, wapń, potas i w ogóle wszystko, bo przecież jest diuretykiem, więc łapie każdy cenny składnik, przepuszcza go przez nerki i wywala na zewnątrz. Poza tym drażni śluzówkę żołądka, prowadzi do wrzodów i wzdyma. Przyspiesza bicie serca, podwyższa ciśnienie – a Albert ma stresującą pracę, więc nie musi go sobie niczym dodatkowo podwyższać – i zwiększa ryzyko zawału. I w ogóle kawa jest sprawcą absolutnie wszystkich nieszczęść tego świata. Podobnie jak czekolada i drożdże. I gluten. I czerwone mięso. To właśnie przez trujące pokarmy i napoje ludzie nie mogą mieć dzieci. Właśnie przez nie. Ciągle to powtarzała, choć przecież tak naprawdę przyczyna tkwiła zupełnie gdzie indziej. W niej. Gdyby tylko Paulina zechciała się z tym wreszcie pogodzić!

Maciek Runa nie spuszczał ze mnie wzroku. Uświadomiłem sobie nagle, że nadal stoję w drzwiach kancelarii, z marynarką przewieszoną przez ramię i kluczykami do samochodu w dłoni. Wreszcie uśmiechnął się promiennie, jak gdyby niespodziewanie wyleczył się z pomroczności jasnej. – Aaaa, no jasne, nowa fura! – zawołał, a na dźwięk jego głosu Renata, nasza sekretarka, poderwała się z krzesła i rzuciła w moją stronę. – Kawy? – zapytała z troską i przechwyciła ode mnie płaszcz. Zrobiłem krok do przodu, dzięki czemu pokonałem granicę „progu” i znalazłem się wreszcie we wnętrzu kancelarii. Po kolei obdarzyłem badawczym spojrzeniem Renatę i Macieja. – Nowa fura? – powtórzyłem zgryźliwie. – Nie, nie nowa. Kupiłem ją trzy miesiące temu. Ale o tym już chyba wiesz, bo zrobiłeś sobie wtedy rundkę obwodnicą… Sam chciałeś. – A tak, być może – odparł Maciej, zupełnie niewzruszony tym, że właśnie wysiliłem się na złośliwość. Chyba mi nie wyszło. Coś tutaj ewidentnie nie grało. Renia powiesiła moją marynarkę, wygładziła ją i poklepała jak dobrą kumpelkę. Uruchomiła ekspres i przyniosła z kuchni talerz, na którym piętrzyła się piramida kanapek z szynką, żółtym serem, ogórkiem, rzodkiewką i pomidorem. Chleb był biały i świeży, warzywa z pewnością spryskane pestycydami i kupione w supermarkecie, a szynka i ser tłuste… Żołądek skurczył mi się boleśnie i wyburczał fałszywą melodię. – No dobra… Lepiej zacznijcie gadać! Renia i Maciek zrobili niewinne miny. Ekspres przestał szumieć i zapadła krępująca cisza. – Bo… – zaczął Maciek i urwał. – Bo?! – Nie wytrzymałem i huknąłem teczką o biurko Reni. Niedobrze. W teczce był laptop. – No bo… – Maciej ewidentnie wypróbowywał moją cierpliwość. – Wpierdol chcesz? – zapytałem cicho. Wiedziałem już na sto procent, że coś knują. – Okay, się tak nie unoś! No bo widzisz, zgłosił się do nas pan Eugeniusz Zander. W sensie chciałby… tę… obsługę prawną… No, adwokata. – Tak, tym się zajmujemy – przypomniałem z twarzą pokerzysty. – Zander jest… – Wiem, deweloperem. Najlepiej ustawionym na Dolnym Śląsku. I chyba w ogóle wszędzie. Co z nim? Jakiś przekręt? – Czułem, że właśnie o to chodzi. O przekręt.

Inaczej Maciej by się tak nie miotał. – No gadaj, do kurwy nędzy! – Ciężka noc? – Mój wspólnik zmienił nagle front i spojrzał na mnie ze współczuciem. Ja pierdolę, serio? Każdy na tym pieprzonym świecie wie, jak bardzo mam zjebane życie prywatne? Ciekawe, czy tę pitaję też mam wypisaną na gębie?! – Dobra, ty się ewidentnie nie możesz wysłowić, więc weź sobie wsadź w dupę tego Zandera i jego przekręty. Tylko wiesz, jak wyjdzie gruba afera, to ja z tobą do pierdla nie idę. – Ale, ale!!! – zawołał nagle Maciej i zatoczył łuk dłonią, w której trzymał kubek z kawą. Ciemne krople wylądowały na puszystym białym dywanie. Kawa na białym dywanie… Kawa na białych kartkach… Mokry Baudelaire. Eliza Ostaszewska. O nie! Kurwa! Koniec! Koniec z myśleniem o Elizie Ostaszewskiej! Zmarszczyłem brwi i usiłowałem się skupić. Maciej spojrzał na poplamiony dywan i ciężko westchnął. – No nic, wezwie się kolesia z tym śmiesznym wielkim odkurzaczem, to wyczyści… A ty słuchaj! Albert! To ty musisz wziąć Zandera! – Ja się nie pcham w księgowe syfy i finansowe machlojki. To nie moja broszka. Odwal się. – Sam się odwal. Nie chodzi o żadne księgowe syfy. Chodzi o to, co umiesz bardzo dobrze robić. – Co umiem bardzo dobrze robić? – spytałem podejrzliwie, bo teraz to już mi naprawdę zabił ćwieka. – Bronić ludzi, którzy, no… zbłądzili. Ale są z gruntu dobrzy. – Aha, wspaniale. Gdzie zbłądził Zander? – Zander nie zbłądził. Zbłądziła jego córka. – Córka? – powtórzyłem wolno i przysiadłem na biurku Reni. Zalatywało mi to jakimś skandalem obyczajowym, a w ogóle – w ogóle! – nie byłem w nastroju na wenezuelską telenowelę. – Tak, no bo widzisz, córka Zandera… – Córka Zandera? – Tak jakby… stuknęła kogoś. – Autem? – Autem. – Łeeee, nuda. Jakie są szkody? Domyślam się, że coś wcześniej wypiła? – Wypiła. – Świetnie. A jakie są te szkody?

– No… zgon.Zrobiło mi się słabo. Szlag by to! Zgon? I córka Zandera? Akurat dzisiaj? Serio?! – Cholera, to musiała być w takim razie jakaś większa sprawa, skoro zgon! Maciek! Weź się wreszcie wysłów! Na dziś miałem już serdecznie dość słownych konfrontacji. I chętnie napiłbym się wódki. Ale w naszym domu – moim i Pauliny – wódka również była zakazana. – Córka Zandera wjechała w faceta na pasach. Zabiła go. Była pijana. Jechała ponad sto na godzinę. Nie muszę mówić, że na terenie zabudowanym, co? – Nie musisz – potwierdziłem słabo. Zaschło mi w gardle i poczułem się dziwnie. Już po mnie. Nienawidzę takich spraw! Nienawidzę takich bogatych młodych gniewnych, którym w dupach się poprzewracało od nadmiaru szmalu, jeszcze zanim zaczęli naprawdę żyć! Podniosłem się z biurka Reni i wygładziłem jakieś papiery, które wcześniej pogniotłem własnym tyłkiem. Ruszyłem w kierunku mojego gabinetu. Odechciało mi się kawy i kanapek z pestycydami. Za moimi plecami Maciek chrząknął. Przystanąłem. – Czego? – mruknąłem, nie odwracając się. – Ta dziewczyna ma niecałe siedemnaście lat. Wypuściłem z sykiem powietrze. Kurwa, pięknie…! 9. Nic między nimi

Agata Bukowska poczuła nagłe uderzenie gorąca. To już. Na pewno. Eliza szła teraz szpitalnym korytarzem. Może miała wątpliwości i bała się? Ale na pewno już tam była. Agata w ogóle nie brała pod uwagę ewentualności, że Eliza nie pojechała do szpitala. Pojechała. Pewnie minęła już dyżurkę pielęgniarek i sklepik, toaletę i kaplicę. Pojechała – tylko co z tego wyniknie? Agata z coraz większym trudem wyobrażała sobie efekt. Wreszcie przyszło jej do głowy, że podeszła do tej sprawy zbyt idealistycznie. Tak! Dopiero teraz przyszło jej to do głowy! A przecież powinno było przyjść wcześniej! Eliza Ostaszewska nie widziała jej matki od trzynastu lat. I w dodatku nie miała zbyt wielu powodów, by myśleć o niej ciepło. Wydarzyła się przecież ta nudna historia, wielka love story, jedna drugiej ukradła faceta i tak dalej… Dlaczego więc Agata ubzdurała sobie, że Eliza pójdzie im teraz na rękę? Na… rękę? Co za głupie i trywialne określenie! Że też na nie wpadła! Tu nie chodziło o jakieś drobne ustępstwo i niewiele wartą przysługę! Eliza musiałaby zmienić wszystko. Całe swoje życie. Skąd pomysł, że tego właśnie chciała? Agata ze zgrozą zdała sobie nagle sprawę z własnego położenia. Po raz pierwszy, odkąd… zachorowała matka. I to położenie wydało jej się naprawdę beznadziejne. Powinna

przestać bujać w obłokach i zacząć logicznie myśleć. Tyle że miała z tym problem. Logika była przykra i prawie bolała. Agata przestała udawać, że odrabia matematykę, i odsunęła od siebie z obrzydzeniem zeszyt. Poczuła mdłości. Rozejrzała się po galeryjce ciotki Gabrieli. Z głośnika nadal leciał heavy folk. Agacie zakręciło się w głowie. Strach złapał ją za gardło. Dusiła się, jak wtedy, podczas czytania wiersza o śmierci młodego żołnierza. Zrozumiała, że przecież Eliza się nie zgodzi. Nie może się zgodzić. Bo niby dlaczego? Nie miała absolutnie żadnego powodu. Agata musiała zatem pomyśleć o alternatywach. Gabriela? Dziadkowie? Albo raczej – „dziadkowie”? Cudzysłów był tu konieczny. Dziadków nigdy nie widziała na oczy. I jakoś dziwnie jej do nich nie ciągnęło. Co pozostało? Kto pozostał? – Aga? – Głos Gabrieli brzmiał jak z innego świata. Agata drgnęła. – Jesteś blada jak ściana! – Ciotka nie dawała za wygraną. – Pomogę ci sklejać te aniołki z zapałek – odpowiedziała jak automat. A później patrzyła na swoje palce umazane w kleju. Na zapałkowe skrzydełka. Kiedyś śniło jej się, że taki aniołek unosił się pod sufitem szpitalnego korytarza. Dokładnie tam, gdzie przed chwilą wyobraziła sobie Elizę. Koło sklepiku i dyżurki pielęgniarek. Nic nie robił, tylko po prostu tam był. * * * Helena Bukowska czuła narastającą irytację. Lekarz o hrabiowskim nazwisku nie chciał z nią gadać. Udawał, że przyszedł do sali w celach służbowych. Zaglądał w jakieś papiery i zadawał głupkowate pytania o zdrowie. Głównie sąsiadkę Heleny, która nawet nie usiłowała ukryć zdumienia. – Teraz wizyty będą dwa razy dziennie? I tak w ogóle… Tylko doktor jeden pracuje na tym oddziale? Aż takie braki w personelu? Wszyscy wyjechali do Anglii? No przecież podobno jakieś podwyżki miały być? – Ja nie po to… – Może pan się przejdzie do tych, co mają więcej do powiedzenia? U nas, widzi pan, po staremu. Trochę nas głowy bolą, trochę żołądki, czasem szyje, bo poduszki niewygodne. – Ale… – No, chyba że pan o tym chce?! Aaaa, proszę bardzo. Że skargi pan zbiera? No to

już, lecimy. Otóż te poduszki. Bo widzi pan, za płaskie jakby. Mogliby dodać po jaśku. No i prześcieradła coś trochę szorstkie, i… – Tylko że… – Lekarz chciał się po raz kolejny nieśmiało wciąć, ale sąsiadka Heleny zrobiła obrażoną minę. – To po co pan przyłazi, jak nie chce do końca wysłuchać, hę? Lekarz skapitulował i przez najbliższy kwadrans kiwał głową, kiedy tamta kobieta żaliła się na warunki lokalowe. Jakby to miało znaczenie. Helena pomyślała, że niewiele rzeczy miało już teraz znaczenie. Dla niej i dla tamtej również. Ale sąsiadka Heleny nie bardzo zdawała sobie z tego sprawę. Wolała się łudzić, mówiła, że optymizm czyni cuda i pomaga wyzdrowieć. Taaak, oczywiście. Helena chwilami nawet jej zazdrościła. Przy niej czuła się pokonana i słaba. Bo tamtej chciało się jeszcze walczyć, mieć nadzieję, narzekać na jedzenie i wykłócać o poduszki. Tymczasem Helena wykorzystywała resztkę energii na załatwienie ostatniej sprawy. Tej, za którą obraził się lekarz o hrabiowskim nazwisku. Ale przecież ostatecznie jej pomógł. Zadzwonił. Na pewno również teraz czekał, tak jak Helena. Oboje byli żałośni i bezradni w tym czekaniu, prawie żenujący. Ona – bo opracowała naciągany i durny plan. On – bo dał się w niego wciągnąć. Teraz lekarz odwrócił się w stronę Heleny. Sąsiadka umilkła i z wyniosłą miną zaczęła przeglądać kolorową gazetę z Małgorzatą Kożuchowską na okładce. Helena odruchowo poprawiła chustę na głowie. Kiedyś w podobny sposób poprawiała swoje długie i gęste włosy. – A pani? – bąknął. Wkurwiały ją takie głupie pytania. Na tym oddziale powinny być zakazane. – Co ja? – Jak się pani czuje? – Pan tak serio? – No bo… – Bo co? Lekarz zdenerwował się i spocił. To był jeden z tych dialogów, które Helena – tak ogólnie, w życiu – uznawała za zbędne. Ot zwykła substancja językowa, której głównym celem było podtrzymanie kontaktu. Nie wiedziała, skąd przychodziły jej do głowy takie idiotyczne myśli o substancjach językowych. To byłoby raczej w stylu Elizy, o ile nie zmieniła się za bardzo przez te trzynaście lat. Trzynaście lat. Helena często myślała również o nich. Trzynaście lat w jej wyobraźni urastało do monstrualnych rozmiarów, personifikowało się, otrzymywało głowę i serce, intelekt i emocje. Był to uformowany w określony kształt odcinek przeżytego czasu, w którym

wydarzyć się mogło wszystko i nic. Odcinek czasu przeżytego przez Elizę, który dla niej – Heleny – był niedostępny. A niewiedza budziła lęk i prowokowała do zadawania wciąż tych samych pytań. Nie pozwalała odpocząć. Kim teraz jest Eliza? Czy się zmieniła? Czy przyjdzie? Helena przekrzywiła głowę. Lekarz spojrzał jej w oczy. Łączyło ich to pytanie, choć nie zostało wypowiedziane. Lekarz miał pewnie nadzieję, że Eliza nie przyjdzie. Wtedy mógłby sobie odpuścić cały ten spisek, wrzucić na luz i wykonywać dalej swoją smutną pracę. Helena prawie mu współczuła. I tak nie miał tutaj lekko. – Gorzej widzę – powiedziała wreszcie, zgodnie z prawdą. – Zaraz pójdziemy na badania! – Lekarz ożywił się i wydobył z kieszeni komórkę. – Żadnych badań! – Szybko ostudziła jego zapał. – Nalegam. – Żadnych. Niech mi pan dzisiaj da spokój. Nie mam za dużo czasu. Tym razem Helena spojrzała mu w oczy. Były szlachetne i ciepłe, zielone, prawie jak trawa. Teraz współczuła mu już naprawdę, całą sobą. Bardziej niż on współczuł jej. Lekarz wziął głęboki wdech. – Tak. Wiem – odpowiedział. 10. Nieśmiertelnik zakwita

E. Podobno przed wojną w budynkach na Hirszfelda mieścił się niemiecki ZUS. Jakoś nie potrafię sobie tego wyobrazić. Ceglastoczerwone budynki, bardzo zresztą piękne, od zawsze kojarzyły mi się ze szpitalną atmosferą, przesyconą grozą i nadzieją, bólem i zbawiennym otępieniem, śmiercią i życiem. Te ściany nie pochłonęły nikogo z moich bliskich. A jednak kiedyś tutaj byłam. Na trzecim roku kulturoznawstwa przychodziłam do hospicjum na Hirszfelda jako wolontariuszka i czytałam chorym ludziom książki. Poezję i prozę. Bardzo szlachetne, prawda? Takie gesty zawsze pięknie wyglądają z boku, ale ja z początku myślałam, że to głupie. I że powinnam raczej pomagać pacjentom w jedzeniu, myciu i korzystaniu z toalety, zamiast czytać. „Co to dla nich ma za znaczenie, że Anna Karenina puściła się jakimś smarkatym hrabią, niech mi pani powie!” – zagderała pewnego dnia salowa, a ja uśmiechnęłam się pod nosem. Wiedziałam, że słuchała, kiedy czytałam o Kareninie i smarkatym Wrońskim. I przez chwilę poczułam się spełniona, zobaczyłam w moim działaniu sens. Później miało to

miejsce jeszcze kilka razy – a może powinnam użyć słowa „wielokrotnie”? Naprawdę widziałam w moich działaniach wyższy cel, który wymykał się logicznemu uzasadnieniu. I miałam rację. Jeden ze starszych pacjentów powiedział mi nawet, że właśnie to jest najpiękniejsze w umieraniu. Te kilka tygodni, dni, godzin, kiedy można bez wyrzutów sumienia – bez najmniejszego nawet skrępowania – leżeć i czytać. Albo, jak w jego wypadku, leżeć i słuchać. Tamtemu mężczyźnie czytałam Coleridge’a. Fragment Zjawy kazał wyryć sobie na nagrobku… Cała jej postać, podobieństwa Ziemskie czy rysy pokrewieństwa, Wszystko już zgasło…[2] To on właśnie namawiał mnie, bym nie rezygnowała z pisania poezji, którą w przebłysku logicznego myślenia chciałam porzucić. Ale w logicznym myśleniu nigdy nie byłam mocna. To właśnie przez pamięć o tamtym starszym mężczyźnie zatytułowałam swój tomik Bez przedmiotu przetrwać. Cała linijka u Coleridge’a brzmiała: A bez przedmiotu przetrwać nie mogą nadzieje[3]. Nadzieja. Bardzo dziwne zjawisko. Ja również jestem dziwna, więc wszystko do siebie pasuje. A jednak tutaj, w hospicjum na Hirszfelda, czułam, że robię coś ważnego i wcale nie dziwnego. Nawet jeśli po części bywałam tu po to, by samej poczuć się lepiej. By udowodnić, choć tak do końca nie wiem komu, że potrafię zdobyć się na empatię i dobre uczynki. I może ktoś… gdzieś… kiedyś… podliczy mi te uczynki, a później wręczy nagrodę. Na przykład pokaże, jak uciec od samotności. Zrezygnowałam z wolontariatu po wypadku rodziców. Nikt mi chyba jednak tych dobrych uczynków nie podliczył. Już nie czułam, że robię coś dobrego. Zaczęłam panikować. Wszędzie widziałam choroby, wszystko mnie bolało. A przecież wciąż z jakichś głupich i nieuzasadnionych powodów chciałam żyć. Chcieliby tego również moi rodzice, choć oni z pewnością życzyliby mi innego życia, niż to, które ja sama sobie wymyśliłam. Wysiadłam z Carolinki na miękkich nogach. Przypomniałam sobie, że niczego jeszcze tego dnia nie zjadłam. Tylko myślałam o jedzeniu. O ryżu, a później o pizzy, którą chciałam kupić za pierwsze pieniądze zarobione na mojej poezji. Ale zadzwonił telefon. I jakiś obcy człowiek, lekarz o intrygującym arystokratycznym nazwisku, kazał mi przyjechać tutaj. No to jestem.

Idę. Korytarze wyglądają i pachną tak jak dawniej. Środkami czystości, płynem do dezynfekcji, wykrochmaloną pościelą. Podłoga jest śliska i odbija się w niej światło przyklejonej do sufitu jarzeniówki. Idę, choć tak naprawdę nie wiem dokąd. Przypatruję się sobie z boku, widzę siebie pukającą do jakichś drzwi, rejestruję ruch dłoni naciskającej klamkę, obserwuję swoją głowę wsuniętą przez szparę, usta wypowiadające słowa, słyszę zadane pytanie i odpowiedź płynącą z głębi pokoju. Wysuwam głowę. Zamykam drzwi. Idę dalej. Docieram do celu. Helena ma na sobie szary dres. Na stopach skarpetki z Kubusiem Puchatkiem, a na głowie chustę w egzotyczne wzory. Z sąsiadką zajmującą łóżko po jej lewej stronie omawia nową fryzurę jakiejś kobiety, której twarz zdobi okładkę kolorowego czasopisma. Z zasłyszanych urywków rozmowy dowiaduję się, że kobieta to Małgorzata Kożuchowska, znana polska aktorka. Być może. Słabo znam się na polskich serialach. Wiem, że sporo osób to mówi i manifestuje przy okazji swoją wyższość – gdzież tam polskie seriale, pierdoły jakieś o klanach i ranczach! Kiedyś coś takiego słyszałam i pewnie brzmię całkiem podobnie. Ale ja… No cóż, nie mam telewizora, a w internecie oglądam tylko detektywistyczne amerykańskie tasiemce. To moja słabość. Czasem jeszcze pojedyncze odcinki jakiegoś muzycznego talent show. Lubię patrzeć na tych wszystkich młodych ludzi, którzy łudzą się, że oto wreszcie spełnią swoje marzenia, a później odpadają z programu i wracają do domu, do korporacji, sklepu spożywczego albo garów i żelazka. Ale mają tę chwilę ułudy, pięć minut szczęścia. Zazdroszczę im. Zatem nic nie wiem o Małgorzacie Kożuchowskiej. Nie mogę zabrać głosu. Poza tym coś uwiera mnie w gardle, kiedy patrzę na Helenę. Jest taka blada i krucha, taka skulona i… mało imponująca. Jak nie ona. Zawsze była imponująca, piękna, postawna, robiła wrażenie. Teraz nawet jej głos brzmi obco i dociera do mnie, że w ogóle się nie znamy. Stoję w drzwiach i obejmuję wzrokiem sylwetkę Heleny, łóżko, szafkę nocną, pojedyncze krzesło i stojak na kroplówkę. W sali pachnie owsianką i gotowanymi parówkami. To inny zapach niż ten z korytarza. Owsianka i parówki wypełniają pomieszczenie swojskością, przywołują wspomnienia domu, szkolnej stołówki, dzieciństwa, dni pozbawionych trosk, lęku i myśli o śmierci. Jestem już zmęczona świadomością, że wszystko się do niej sprowadza. Wspólny cholerny mianownik. Chciałabym odpocząć. Nie potrafię zmusić się do tego, by wejść do środka. Póki stoję na korytarzu, wciąż mam możliwość odwrotu. Chcę uciec. Helena mnie nie dostrzega. Zbyt mocno absorbuje ją rozmowa o fryzurze Małgorzaty Kożuchowskiej. Jeszcze mogę zniknąć bez konsekwencji i będzie tak, jak gdybym nigdy nie przyszła.

Zbieram się w sobie i przygotowuję do odwrotu, myślę o nagrzanej Carolinie, którą zaparkowałam na słońcu. O tym, że gorące powietrze bez tlenu i tak będzie lepsze niż mieszanina zapachów utworzona przez parówki, owsiankę, leki i środki czystości. Ktoś ciągnie mnie za ramię. Potykając się o własne nogi, daję się zaprowadzić do jakiegoś gabinetu. To już koniec, pułapka, nie ucieknę ze szpitala. Drzwi gabinetu zamykają się, klamka zapada. Ale zanim to się dzieje, po drodze zdobywam się jeszcze na dość idiotyczną refleksję, że przecież tak po prostu musiało być. Miałam tutaj zostać. Nie po to przyjechałam, żeby uciec. Wszystko przestaje mi się podobać, a już najmniej podoba mi się facet w białym kitlu, który siedzi teraz przede mną. Choć obiektywnie oceniając, nie wygląda wcale źle. Ma porażająco zielone oczy i nabieram przekonania, że to kolorowe szkła kontaktowe. Normalni ludzie nie rodzą się przecież z takimi oczami. – Przepraszam, czy ja już mogę? – pyta. Skupiam się. Wszystko skupiam. Wzrok, słuch, węch. Węch, jak się okazuje, niepotrzebnie. W gabinecie ewidentnie coś wisi w powietrzu. Pociągam nosem i się krzywię. Kicham. Słyszę zakłopotane chrząknięcie, a później stłumiony chichot. – No tak, ta cholerna świeczka. Za przeproszeniem. Zapachowa świeczka. Dostałem od takiej jednej pacjentki… Chwila, schowam ją do szuflady. Spoglądam w kierunku człowieka w fartuchu. Z jego głowy wyrastają włosy w odcieniu głębokiego brązu, które opadają miękkimi falami na brwi. Człowiek ma cerę prawie tak bladą jak ja, a czubek jego nosa zdobią piegi. Przyglądam mu się przez cały ten czas, kiedy walczy, by zmieścić świeczkę w szufladzie. Wreszcie poddaje się i stawia kłopotliwą rzecz na biurku. Rozkłada ręce w geście rezygnacji. Uśmiecha się. – Widzę, że już pani zakończyła swój wewnętrzny monolog. No, to teraz moja kolej. Możemy chwilę porozmawiać? Kiwam głową. Często to robię, kiedy ktoś mnie zaskakuje i nie wiem, co powiedzieć. Nie mogę też przestać kichać. Pieprzona świeczka! Nie mógłby jej po prostu wychrzanić w cholerę?! Człowiek w fartuchu najwyraźniej jest nie tylko lekarzem, ale też jasnowidzem, bo czym prędzej unosi się z fotela, chwyta świeczkę, wybiega z nią z gabinetu i wraca po upływie dwóch minut, już z pustymi rękoma. – Dałem pielęgniarce – oświadcza konspiracyjnym szeptem. – Sama pani rozumie. Prezent. Głupio wywalić. Okay. Głupio. Ma rację. Ja też jestem sentymentalna w kwestii prezentów, dlatego również trzymam w domu mnóstwo nieprzydatnych, bliżej nieokreślonych, a niekiedy zwyczajnie brzydkich dziwadeł. Ale aromatycznych świeczek znieść nie mogę. Od

zawsze jakoś kojarzyły mi się z miejskim szaletem, w którym jeden brzydki zapach należy zniwelować innym brzydkim, aczkolwiek znacznie przyjemniejszym skojarzeniowo… Poprawiam się na krześle i uciszam swoje wewnętrzne głosy, które dzisiaj są wyjątkowo irytujące i upierdliwe. Niekiedy myślę, że nawet Joyce poległby wobec mojego idiotycznego i nieokiełznanego strumienia świadomości. Teraz przychodzi mi do głowy, że pora wreszcie zejść na ziemię. Po coś tutaj przecież przyjechałam i nie mogę się w nieskończoność oszukiwać. Muszę przestać łapać się wszelkich sposobności ucieczki. Człowiek w fartuchu, z brązowymi włosami i zielonymi oczami, przygląda mi się w milczeniu. Unoszę brwi. Wiem, że na pewno wyglądam teraz bardzo głupio. – Nic, tak tylko patrzę – odpowiada na pytanie, którego nie zadałam. – Znowu pani rozmawia ze sobą. No to czekam. – Nie rozmawiam ze sobą. Już nie. Proszę mówić. To pan do mnie dzwonił? – dukam i poprawiam swój T-shirt, który dziś nie widział żelazka. W pośpiechu zapinam sweter, choć w gabinecie z pewnością nie działa klimatyzacja. Nie ma nawet wiatraka. – Tak, to ja. Sprawa jest poważna. Pani Bukowska nie chce słyszeć o żadnym innym rozwiązaniu. Zatrudniła nawet adwokata, żeby w razie… czego… wszystko zostało doprowadzone do końca z prawnego punktu widzenia. – W razie czego? Ale teraz chyba też trzeba by… – Milknę. Czy ja naprawdę zamierzam z nim o tej sprawie rozmawiać? Przecież to jest jakiś absurd! – Tak, oczywiście! – woła z zapałem człowiek w kitlu. – Mecenas Maciej Runa z agencji Harpia skontaktuje się z panią osobiście w tych dniach. Ale póki co chodzi tylko o wspólnictwo w interesach i… tymczasową opiekę. – Mężczyzna pociera dłonią policzek. W zamyśleniu obraca w palcach mały kartonik, po czym klepie się w czoło. – No tak! Przepraszam panią najmocniej! Ciężki dzień, dwadzieścia godzin na dyżurze. Nie przedstawiłem się. Robert Oleński. Jestem onkologiem. – Eliza Ostaszewska. – Tak, wiem. – Oczywiście, że pan wie. – Krótko mówiąc, co pani na to, pani Elizo? Jak rozumiem, jest pani bliską przyjaciółką pani Heleny Bukowskiej? Chociaż to trochę dziwne. Nigdy tu pani wcześniej nie widziałem. – To jest… – Skomplikowane? – dopowiada onkolog Robert Oleński i uśmiecha się ze zrozumieniem.

– Właśnie. Znowu milknę. Oleński… Kurczę, gdzieś już słyszałam to nazwisko. Jakieś takie trochę rosyjskie. Zaraz, zaraz! Ach! Oczywiście! W książce Wiek niewinności Edith Wharton nazywa się tak główna bohaterka! Amerykanka, hrabina, która porzuciła swojego europejskiego męża, opuściła stary kontynent i wróciła do Nowego Jorku, gdzie została praktycznie wykluczona z dziewiętnastowiecznej purytańskiej socjety. No bo przecież rozwódka. Rozwódki nie uchodzi herbatą na salonach częstować… Później Martin Scorsese zrobił na podstawie tej powieści film, w którym poruszyła mnie scena, gdzie niejaki Newland Archer przygląda się plecom hrabiny Oleńskiej, kiedy ta stoi na pomoście i podziwia zachód słońca nad jeziorem. Archer zaklina hrabinę, by się odwróciła, ale jednocześnie nie robi nic, by zwrócić na siebie jej uwagę. W efekcie ona jednak się nie odwraca, on odchodzi i później nie widzą się przez długie lata. Doprawdy… Miłość komplikuje się czasem przez detale i bzdury. – Znowu pani to robi – odzywa się cicho Oleński. – Rozmawia pani ze sobą. – Co? A, tak… Przepraszam, zamyśliłam się. Chyba do niej pójdę. Do Heleny. – Tak, to niezły pomysł. Chciałem tylko panią uprzedzić, że sprawa jest poważna i pani Bukowska raczej nie zmieni zdania. – Mhm. Wstaję z krzesła i kieruję się ku drzwiom. Zastygam z dłonią na klamce i rzucam Oleńskiemu spojrzenie z ukosa. Wiem, że ściemnia. – Ten wyjazd do Stanów jest konieczny? Tutaj jej nie pomożecie? – No… Może i byśmy pomogli. Ale tam kuszą nowymi lekami, innowacyjnymi zabiegami, i tak dalej. Pani Bukowska chyba ma na to fundusze, więc… Dała się przekonać. Choroba nowotworowa jeszcze jej całkiem nie pokonała. Ciągle ma szanse. – Duże? – Pół na pół – odpowiada. Kłamie czy nie? Nie wiem. Krzywi się przy tym. Myślę, że nie jest mu łatwo tutaj pracować. Jeszcze nie zdążył się przyzwyczaić. – Jasne. – Waham się, po czym postanawiam zadać jeszcze jedno pytanie. – A ojciec? Przecież musi być jakiś ojciec? – Pani Bukowska twierdzi, że nie ma. – No ale… Musi być. Jakiś – upieram się. Oleński po raz kolejny rozkłada ręce w geście bezradności, a ja znowu kiwam głową, bo nie wiem, co powiedzieć. Muszę stąd wyjść. Uciec z gabinetu, w którym wciąż czuć tę zapachową świeczkę. I dotrzeć wreszcie tam, dokąd powinnam.

11. Od dawna

Dagny Zander patrzyła w szybę i płakała, a Karol nie odzywał się przez całą drogę. Mimo to czuła dziwną ulgę, że z nią był. Chudy chłopak, kujon, z drugiej C. Leciał na nią, odkąd tylko pojawiła się na korytarzach liceum, i zupełnie nie potrafił tego ukryć. Podobno był jakimś cholernym geniuszem, chyba w dziedzinie chemii. Chciał w przyszłości robić perfumy. Tyle zapamiętała z jego nielicznych, skąpych monologów. Odkąd przeprowadził się do Wysokiej i zamieszkał z rodzicami w domu obok Zanderów, wykorzystywała go sporadycznie do swoich celów. „Zawieź mnie tu i tam”; „Przyjedziesz po mnie? Zabalowałam u Gośki/Kaśki/Jolki”; „Kup mi piwo/wódkę/fajki”. Karol skończył już osiemnaście lat i miał większe możliwości. Poza tym nie protestował. Na wszystko się zgadzał, rzadko odzywał, niczego nie komentował. Podejrzewała, że coś było z nim nie tak. Może miał zespół Aspergera? Czy takim ludziom wolno prowadzić auto? Dagny odkleiła nos od szyby. Bolała ją noga. I dzwonił telefon. Matka. O nie! Jasna dupa…! Drżącą ręką wysupłała z paczki chusteczkę i wydmuchała nos. Karol chyba dopiero teraz zauważył, że płakała. Brawo za spostrzegawczość! Chłopak zbladł i chciał zjechać na pobocze, ale szybko go przed tym powstrzymała. Oddzwoniła do matki. – Zaraz będę – powiedziała, pomijając „halo” i „cześć”. – Gdzie ty się włóczysz? – syknęła matka nieprzyjemnie. Zawsze była nieprzyjemna. – Poszłam na spacer – odrzekła cicho Dagny. – Na spacer?! Szukam cię po całej Wysokiej!!! – Pożyczyłaś od kogoś psy gończe? – Dagny nie wytrzymała i szybko się rozłączyła. Z nadzieją zerknęła w wiadomości i e-maile. Nic. Cisza. ON się nie odzywał. Oficjalna wersja brzmiała, że wyjechał z żoną na wakacje. Akurat teraz wyjechał. Dziwny zbieg okoliczności. Ale przecież z drugiej strony nikt go jeszcze z Dagny nie połączył. Mógł robić, co i kiedy chciał. Dagny nie potrafiła jedynie zrozumieć, jak w ogóle zdobył się na to, by tak po prostu uciec. I zostawić ją samą ze wszystkim. Miała przecież niecałe siedemnaście lat, a on… A on?! W dodatku był winny. To on zabił tamtego człowieka. Uderzył w niego, a potem, kiedy Dagny wciąż miała w uszach ten głuchy odgłos, od którego cierpła skóra, wysiadł z auta, pokręcił się, krzyknął: „Kurwa!”, poszeptał coś i pobiegł w stronę placu Jana Pawła II. Pozwoliła mu. Powiedziała: „Dam sobie radę”, a on nie potrzebował lepszej zachęty. Niewiele miał do powiedzenia. Słowo „kurwa”

w zupełności mu wystarczyło, by podsumować sytuację. Dopiero później Dagny zaczęła myśleć. I wreszcie dotarło do niej, że nie powinien wtedy odbiec, a teraz wyjechać. Wszystko było nie tak. Wszystko! To on powinien zachować się odpowiedzialnie. To ona powinna uciec. To wszystko… powinno potoczyć się inaczej! Łukasz Kowalski. Architekt. Nie był głupi, musiał zdawać sobie sprawę z tego, że policji uda się jednak coś odkryć, nawet jeśli Dagny koncertowo im nakłamie i pozwoli się zamknąć w poprawczaku. Czy jeszcze gdzieś indziej… Pozwoli? Serce zabiło jej szybciej. Jak właściwie zostanie ukarana? Dadzą jej kuratora, wyślą na terapię, zamkną? Zamkną… Pewnie tak. Miała prawie siedemnaście lat, była prawie dorosła i prawie w takim wieku, kiedy można już zdawać egzamin na prawo jazdy. Prawie. Teoretycznie wiedziała, co robiła, kiedy piła wódkę. Nikt jej siłą alkoholu do gardła nie wlał. Dlaczego, kiedy wyrzekła swoje: „Dam sobie radę”, nie pomyślała o konsekwencjach? O tym, że przecież jakieś na pewno będą i że nie wszystko zawsze ujdzie jej płazem? Łukasz Kowalski, architekt. Czy policja odkryje, że to on siedział za kierownicą? Albo przynajmniej tyle, że jednak nie Dagny prowadziła auto? Czy dla policji był to teraz jakiś problem, przy wszystkich ichnich sprzętach, technologicznych nowinkach śledczych i badaniach DNA? Dagny nie znała się za bardzo na detektywistycznej robocie, ale w kilku książkach przeczytała, że ponoć w niektórych wypadkach wystarczy włos, by znaleźć sprawcę. Karol pewnie coś by na ten temat wiedział. Był zawsze taki mądry. Dagny spojrzała na kolegę z ukosa. Wiedział też o czym innym. O tym wszystkim, o niej i Łukaszu Kowalskim. Domyślił się od razu, z kim jechała, ale wciąż siedział cicho. Dlaczego? Dlaczego tylko on jeden odgadł prawdę, a jeszcze jej nie potępił? Na pewno miała rację z tym Aspergerem. Na bank! Tacy ludzie podobno mają problem z emocjami i nie za bardzo kumają, o co w nich chodzi. Może dlatego Karol nie był na Dagny zły? Bo po prostu nie potrafił? Wzdrygnęła się, kiedy usłyszała dźwięk przychodzącego SMS-a. Czyżby on? Zerknęła na wyświetlacz. Ojciec. „Wracaj, kurwa, do domu! Zaraz przyjedzie prawnik, który będzie ci ratował dupę! A może nie chcesz?!”. Dagny wrzuciła telefon do torby. Zacisnęła powieki, a kiedy znowu je uniosła, Karol akurat parkował tam, gdzie zawsze, czyli w krzakach pod Wysoką. Żeby nikt nie widział. – Dziękuję – bąknęła.

– Zależy mi na tobie, Daga – powiedział. Jakoś tak sztywno i nieporadnie. – Wiem – odparła, nie patrząc na niego. – Za… zakochałem się w tobie. I znowu. Sztywność i nieporadność. Karol nie urodził się po to, by komukolwiek wyznawać miłość. Żaden był z niego Casanova. A jednak wydawał się w tym wszystkim dużo prawdziwszy niż Łukasz Kowalski, bogaty i doświadczony „wielki pan”. W ustach Łukasza „zakochałem się w tobie” brzmiało zupełnie inaczej, jak zachęta do dalszych działań, jak zaproszenie, z którego zresztą skorzystała. A Karol… po prostu ją o tym poinformował. Nie odpowiedziała. Wysiadła z auta i pokuśtykała w stronę swojego domu. * * * Paulina Dębska miała dość. Przybiło ją to wszystko. Zanim dopiła swoje bezkofeinowe latte, miała już tak potworne wyrzuty sumienia, że nie mogła na niczym innym skupić myśli. Obserwowanie ludzi też wyszło jej średnio. Paulina zwróciła uwagę właściwie tylko na tę kuśtykającą dziewczynę w zwiewnej sukience. Miała długie blond włosy i kojarzyła się jej z syreną. Ledwo szła, ale była dziwnie zdeterminowana, jak gdyby sobie samej chciała udowodnić, że jest w stanie pokonać jeszcze kawałek, ten i następny, i kolejny, o własnych siłach. Patrzyła na witryny, choć tak naprawdę nie interesowała się tym, co tkwiło za szybą. Jej wzrok ślizgał się obojętnie po tafli szkła. I wreszcie zniknęła za zakrętem, a wszystko na powrót stało się nudne. Przez chwilę Paulina miała ochotę wysłać do Marka wiadomość, ale przypomniała sobie o wyrzutach sumienia, które na powrót ją opanowały. Uznała więc, bardzo odkrywczo, że lepiej będzie zrobić coś dla swojego małżeństwa. Powinna pokazać Albertowi, jak bardzo jej na nim zależy. I wtedy on zrozumie, że musi po prostu odrobinę bardziej się starać, wracać do domu wcześniej, rozmawiać z nią częściej, i to nie tylko o pierdołach. Tak… Wszystko pięknie brzmiało w teorii, a z praktyką jak zwykle wychodziło znacznie gorzej. Paulina już nie raz snuła podobne plany. Wiedziała też, że nie wystarczyłoby jej wcześniejsze wracanie Alberta z pracy i rozmowy na poważne tematy. Albert musiałby jeszcze postarać się… zrozumieć. I wymyślić coś. Naprawić ją. Paulina parsknęła cichym śmiechem. Naprawić ją? A niby jak? Żądała od swojego męża rzeczy niemożliwej. Doskonale zdawała sobie z tego sprawę. Albert nie był cudotwórcą, nie był nawet lekarzem. I w dodatku – co chyba wydawało się jej w tym wszystkim najgorsze – podsunął konkretne rozwiązanie. Zaproponował adopcję. To był jedyny dostępny dla nich sposób powiększenia rodziny.

Ale Paulina nie chciała się zgodzić, wolała wrzeszczeć i obrażać się. Jak długo mógł z nią jeszcze wytrzymać? Przecież to nie była wina Alberta, że Paulina okazała się beznadziejnie bezpłodna. Nic nie dało się zrobić. Przy ostatniej wizycie lekarz, zirytowany jej ciągłymi pytaniami, pretensjami i żądaniami, powiedział jasno, żeby dała sobie spokój. Cudów nie ma. Nie ma cholernych cudów! Paulina jednak nie przestawała wrzeszczeć. Krzyczała coraz głośniej i częściej, na głos i w myślach. Wciąż była wściekła i obrażona na cały świat, a już najbardziej na Alberta, bo on okazał się zdrowy. Nie mogła mu tego wybaczyć. Cuda? Paulina zamyśliła się. Matka Alberta wierzyła w cuda. Uważała, że on i Paulina powinni wziąć ślub kościelny – wreszcie! – bo przecież cywilny się nie liczy. I wtedy Bóg by się nad nimi zlitował. Jak gdyby to miało coś wspólnego z biologią i medycyną! Chociaż – może ślub kościelny ożywiłby nieco ten związek? Albert spojrzałby na Paulinę inaczej, na nowo? Zaskoczyłaby go? Powinna przedzwonić do jego matki… Będzie zachwycona. Może nawet pomogłaby wszystko zaaranżować? Tak, to była jakaś myśl, jakiś plan. Cel. Paulinie brakowało celu, odkąd dowiedziała się, że jest bezpłodna. Nie żeby jakoś specjalnie uwielbiała dzieci, ale Albert marzył o tym, by mieć przynajmniej jedno. Oczywiście nigdy nie zachowywał się nachalnie, nie naciskał, nie bawił się w mało subtelne sugestie. A jednak Paulina znała go już na tyle, że pewne rzeczy nie były dla niej tajemnicą. Chciała mieć dziecko, by Albert przestał się wymykać i zaangażował się w pełni. Wreszcie, po tylu latach. Paulina byłaby w stanie wykrzesać z siebie jaki taki entuzjazm wobec ciąży, pieluch i nosidełek. Może nawet autentycznie pokochałaby swoje dziecko? Ale teraz wiedziała już, że i na to nie miała szans. Co jej zostało, oprócz pustki i wyrzutów sumienia? Czy planowanie ślubu kościelnego pomogłoby jej zagłuszyć poczucie winy? Pewnie nie. A może na chwilę? Dla chwili warto walczyć. I dla… Alberta? A Marek? Dlaczego w ogóle nie pomyślała o nim? Dlaczego tak po prostu uznała, że on nie przejmie się całą tą sprawą? Usłyszała dźwięk przychodzącej wiadomości i żołądek podszedł jej do gardła. Który to? Albert? Marek? Pomyślała o Albercie. Była żałosna w swoich złudzeniach. Pisał oczywiście Marek. „Już tęsknię. Powtórzmy to szybko”. „To…” I co dalej? Paulina wzruszyła ramionami. Przypomniała sobie niebieskie oczy Marka i jego smukłą, chłopięcą sylwetkę. Zaczęła wystukiwać wiadomość. Skasowała ją i napisała od nowa. Wreszcie wysłała i zamknęła oczy, bo nie chciała już widzieć tych słów. „Powtórzmy to teraz. Jestem w Magnolii”. Postanowiła, że później porozmawia z matką Alberta.

12. Mijać

A. Sporo o niej myślałem. O córce Zandera. O tym, jak ona to właściwie zrobiła i czy coś czuła, kiedy już było po wszystkim. Czy w ogóle mogła coś czuć, skoro była pijana na tyle, by nie kontrolować prędkości, nie zdawać sobie sprawy z niebezpieczeństwa, nie widzieć w tej sytuacji niczego niewłaściwego? Niewłaściwego? To nie było odpowiednie słowo. Złego! O tak, to określenie pasowało tutaj znacznie lepiej. Dlaczego córka Zandera nie widziała w tej sytuacji niczego złego? Dlaczego w ogóle usiadła za kółkiem, skoro nie miała prawa jazdy i piła alkohol? Dlaczego piła alkohol? A dlaczego niby miałaby nie pić? Głupie pytanie. Nie skończyła wprawdzie nawet siedemnastu lat – ale co w związku z tym? Teraz młodzi zaczynają jeszcze szybciej niż kiedyś. Wchodzą w tę dziwną fazę udawanej dojrzałości, w której palą papierosy i marihuanę, piją alkohol i uprawiają seks, ale jeszcze nie pracują, nie zarabiają pieniędzy, nie płacą rachunków, nie mają żadnych prawdziwych obowiązków. Zagarniają dla siebie przywileje dorosłości, a jednocześnie nie przyjmują jej konsekwencji. Chcą brać, nie dając niczego w zamian. Są egocentryczni i przewrażliwieni na swoim punkcie. I w ogóle trudni. Tylko czy to rzeczywiście aż tak źle? Młodość ma przecież swoje prawa. Sam często posługiwałem się podobną mantrą, kiedy matka i ojciec zaczynali nade mną zrzędzić. Młodość ma swoje prawa. Potrzeba czasu, by dojrzeć. Potrzeba czasu, by zrozumieć – a nie po prostu nauczyć się – co jest dobre, a co złe. Byłoby jednak całkiem nieźle, gdyby proces pozyskiwania życiowej mądrości nie odbywał się po trupach. Prawda? Zresztą… Ja sam również swego czasu święty nie byłem. Po raz pierwszy naprawdę upiłem się, kiedy miałem czternaście lat, żubrówką, którą kumple wlali mi po brzegi do ceramicznego kubka i kazali wychylić duszkiem. Niby że karniak. Spóźniłem się na imprezę. Wypiłem. Bo przecież „honor każe”, jak mawiał Hrabia w Panu Tadeuszu. Fajki paliłem też, trawy nie. Jakoś mnie nie ciągnęło. Po raz pierwszy uprawiałem seks równo rok po żubrówce. Miałem piętnaście lat. Mało? Tak, wiem, pierwszy raz powinien wiązać się z czymś niezwykłym i mistycznym, ale ja widziałem to bardziej jako osobliwą gimnastykę niż rzeczywiste uprawianie miłości. Praktyka okazała się nieco inna niż teoria, niewiele miała też wspólnego z przechwałkami moich kolegów. Bardzo, bardzo niewiele. Tak niewiele, że nabrałem pewnych podejrzeń… Chyba to właśnie ja przekroczyłem Rubikon jako pierwszy, a nie

moi przechwalający się na prawo i lewo kumple. I nie było źle. Nawet trochę się starałem. Chciałem, by moja partnerka również była zadowolona. Szeptałem jej w ucho jakieś wyuczone, wyświechtane frazesy, choć pewnie powinienem się po prostu zamknąć. Z ciekawością naukowca-badacza, który przeprowadza doświadczenie, śledziłem grymasy na twarzy dziewczyny. Teraz zupełnie już tej twarzy nie pamiętam. Pamiętam imię i chyba głos. Ale twarzy nie. I myślę, że to nie za dobrze o mnie świadczy. Nie mogę się jednak zmusić, by sobie przypomnieć, a skoro nie mogę… Czy to znaczy, że ona nie była ważna? I cała tamta chwila? Czy powinienem traktować ją tak jak jedno z tych pierwszych doświadczeń, które zbieramy przez całe życie? Doliczyć do pierwszej żubrówki, pierwszych wakacji bez rodziców, pierwszego samochodu i pierwszej pracy? Najgorsze jest to, że kolor mojego pierwszego samochodu pamiętam bardzo dobrze. A córka Zandera? Jak ona za kilkanaście lat spojrzy na swoją przeszłość? Czy będzie wspominała tylko to, że zabiła człowieka? Na razie jeszcze jej nie współczułem. Byłem tylko ciekaw. Maciek wsunął się do mojego gabinetu przed jedenastą. Stał chwilę pod ścianą z głupawym wyrazem twarzy, a ja znowu wiedziałem, że on coś, cholera, kombinuje. Na wszelki wypadek uraczyłem go tylko pojedynczym spojrzeniem, po czym na powrót zagłębiłem się w pozorną lekturę jakichś durnych papierzysk, których treść i tak zupełnie do mnie nie docierała. Maciek stał nadal pod ścianą i dla odmiany zaczął chrząkać. – Coś cię uwiera? Chrząknięcie. – Wody się napij. Ponowne chrząknięcie. – Wkurwiasz mnie. Gwałtowny kaszel. Nadal nie podnosiłem głowy znad papierów. To wszystko, pochrząkiwanie, kaszel i głupi wyraz twarzy, nie wróżyło absolutnie niczego dobrego. – Możesz, za przeproszeniem, iść sobie w ch… cholerę jasną? Mam robotę. Sam mnie hojnie obdarowałeś… – No, ale sprawa jest. – I to niejedna – odpaliłem natychmiast, zataczając dłonią krąg nad stosami teczek. – Ale ta jest pilna. – Maciek, ku… – Muszę, tak jakby, skoczyć do sądu. Borowiec się o coś wkurwia. No wiesz, niezgodność poglądów. Na sprawę – wyartykułował szybko Maciej i wbił wzrok

w swoje idealnie opiłowane paznokcie. – Borowiec? Ta nowa prokurator? – zainteresowałem się łaskawie, bo przyszło mi do głowy, że może dzięki temu on wreszcie się wysłowi i sobie pójdzie. – Tiaa… – Ponoć czepialska? – Tiaaaaa… – No i? – Takie tam. Drobne niesnaski. Powiedziała, że ten typ, co go teraz bronimy, to – cytuję – „ni chuja” nie wyjdzie za kaucją i w ogóle z pierdla. Nigdy. I ona na naszym miejscu wypowiedziałaby mu pełnomocnictwo, bo cień typa będzie się na naszej Harpii kładł jeszcze długo. – Aha. Urocze. Okay, teraz zainteresowałem się na serio. Typ… Chodziło zapewne o gościa, który wyłudzał pieniądze od starszawych bogatych dam, uprzednio się do nich mizdrząc i zalecając na wiele wyszukanych sposobów. Jedna z nich – najbardziej leciwa – półtora miesiąca temu utopiła się w wannie. Cały majątek przypadł jemu. Oczywiście wraz ze śmiercią kochanki facet zyskał nie tylko forsę, ale i ściągnął na siebie podejrzenie, że pomógł kobiecinie wyprawić się na tamten świat. A że przy okazji wyszły na jaw jakieś długi, dwie młode kochanki na boku, podejrzane interesy i tym podobne historie, zaś sceneria „utopienia” sprawiała dwuznaczne wrażenie, typowi niebezpiecznie szybko zaczął się palić grunt pod nogami. Nie chciałem tej sprawy. Zrzuciłem ją na Maćka. A ten, jak widać, trafił na uroczą prokurator Borowiec. Och… Jakże mu współczułem! – Nie pluj na mnie jadem, okay? – odrzekł urażony Maciej i zrobił minę nadąsanego smarkacza. – No dobra, do sedna, bo zarobiony jestem. Jeśli chcesz mnie wrobić w tę wycieczkę do sądu, to pocałuj się od razu w dupę… – Nie, nie chcę, sam pojadę do tej harpii. Uśmiechnąłem się mimowolnie. Harpia… Harpia to wcale nie była prokurator Borowiec. Harpia to była nasza bibliotekarka z kulturoznawstwa. Maciek nic o niej nie wiedział. Nie miał nawet pojęcia, że to właśnie na jej cześć nazwałem tak naszą kancelarię. Mruknął tylko pod nosem coś w stylu: „Harpia, hm…”. Cieszył się, że takie chwytliwe, trochę z jajem, ładne, no i ANTYCZNE. Machnąłem ręką. Niech mu będzie, że antyczne. – Skoro pojedziesz, to gadaj wreszcie, po cholerę mi tu sterczysz? – No bo ja miałem coś dowieźć w takie jedno miejsce. Papiery dotyczące

wspólnictwa w interesach i przejęcia tymczasowej opieki nad dzieckiem. Kobita musi mi jeszcze parafkę postawić w dwóch miejscach. Ale możesz zostawić u niej, ja potem odbiorę… Odchyliłem się na krześle. – „Zostawić u niej”? Jak daleko jest to „takie jedno miejsce”? – zapytałem, bo już mi świtało, że Maciek chce mnie wysłać na małą wycieczkę. – To ta dziewczyna chora na raka? Maciek zamaszyście kiwnął głową. Przewróciłem oczami i wyciągnąłem rękę po teczkę. Ostatecznie na Hirszfelda nie było przecież tak daleko. Rzut beretem. A pogoda ładna, słońce… I zyskam chwilę na rozmyślania o małej Zanderównie. Miałem się z nią zobaczyć jeszcze tego samego dnia, a nie zdążyłem przejrzeć wszystkich papierów. Czas uciekał. Widok budynków szpitalnych na Hirszfelda zawsze mroził mi krew w żyłach. Mimo że nasza kancelaria znajdowała się nieopodal, starałem się w ogóle nie patrzeć w tę stronę. Zawsze znajdowałem sobie jakiś inny punkt do obserwacji – inny dach, inny komin, inne okna. Bałem się tej atmosfery przesyconej zapachem choroby i śmierci. Bałem się od zawsze. Nie mam pojęcia, dlaczego. W mojej rodzinie nikt nie umarł na raka, nikt nigdy na nic poważnego nie zachorował, wszyscy mieli się dobrze i żyli przeraźliwie długo. Seniorzy wtłaczali młodym swoje zasady i schematy myślenia, wymądrzali się i wywyższali. Uważali, że posiadają monopol na wszelką wiedzę, a później odchodzili we śnie, z gracją i ze spokojem wymalowanym na sędziwych obliczach. Znałem tylko taką śmierć. Nigdy nie musiałem patrzeć, jak ktoś bliski odchodzi na moich oczach. A jednak przeraźliwie bałem się końca i tego, na co ja sam nie miałem wpływu. Bałem się słabości, niedołęstwa, zależności od innych. Dlatego nie chciałem wziąć sprawy tej dziewczyny chorej na raka. Heleny Bukowskiej. Fryzjerki, samotnej matki. Nie czytałem nawet umowy. Unikałem takich spraw. Zwłaszcza że tutaj chodziło o jakąś spuściznę i o dziecko. O to, co się stanie, kiedy ta cała Helena odejdzie. A takie rozważania od zawsze wywoływały u mnie ataki paniki. Po kilkunastominutowym spacerze znalazłem się przed ceglastoczerwonym budynkiem. Zaczerpnąłem tchu i pchnąłem drzwi. Szybkie kroki na schodach, stukot obcasów na wyszorowanych kaflach, przyspieszony oddech i hausty powietrza łykane przez usta, by broń Boże nie używać nosa i nie czuć tego zapachu, który wywołuje bolesny skurcz w żołądku. I znowu strach – nieokiełznany, irracjonalny. Jestem na korytarzu i boję się. To silniejsze ode mnie. Czuję zawroty głowy.

Próbuję… Zwolnić oddech. Pogłębić oddech. Uspokoić się. Mija mnie jakaś kobieta. Poły jej fioletowego szlafroka powiewają swobodnie. Na głowie kolorowa chusta. Wzdrygam się. Do gardła podchodzi mi fala mdłości. Skąd to się bierze? Rozglądam się w popłochu, szukam liter, wreszcie je widzę i robi mi się odrobinę lepiej, lżej. Idę w ich kierunku. Napieram na kolejne drzwi. Zapach WC wcale nie jest lepszy od tego na korytarzu, ale przynajmniej kojarzy się z normalną fizjologią, nie ze śmiercią. Kręcę kurkiem. Woda w kranie jest zimna, przemywam twarz, trę oczy. Próbuję oddychać. 13. Jakieś „przepraszam”

Agata powiedziała ciotce Gabrieli, że musi na chwilę wyjść. Nad Odrę, pospacerować. Było jej duszno w galerii. Pomogła Gabi z zapałkowymi aniołkami i przez moment miała wrażenie, że wszystko idzie ku dobremu. Dała się wciągnąć w heavy folk, potrafiła już zanucić kilka piosenek, a zajęcie wydało jej się przyjemnie odmóżdżające. Później jednak rzuciła okiem na gazetę, którą przeglądała Gabriela. Na pierwszej stronie wielkimi literami wypisano: „Nie żyje Aleksander Branicki, weteran wojenny, działacz AK i kulturalnego podziemia w czasach PRL-u. Potrącił go pijany kierowca”. Agata zmarszczyła brwi i obróciła arkusz w swoją stronę. Nie wiedziała, dlaczego ten nagłówek przykuł jej uwagę. Może chodziło o imię z pierwszą literą nazwiska, które prześliznęło się gdzieś między słowami. „Dagny Z.”. Autor artykułu sugerował, że za kierownicą auta, które uderzyło w weterana wojennego, mogła siedzieć niejaka „Dagny Z.”, osoba nieletnia, znajdująca się pod wpływem alkoholu, a być może i… Agata odsunęła gazetę i wtedy właśnie powiedziała do Gabrieli, że musi wyjść. Nie czekała na odpowiedź. Zgarnęła z biurka plecak i wrzuciła do niego telefon. W sobotnie przedpołudnie na Wybrzeżu Wyspiańskiego roiło się od spacerowiczów, z których połowa zmierzała w stronę ZOO. Agata pobiegła nad Odrę i szybko przysiadła na pierwszej wolnej ławce. „Dagny Z.”. To musiała być ona. Ile dziewczyn we Wrocławiu ma na imię Dagny? I nazwisko rozpoczynające się od „Z”? Agata chwyciła telefon i wpisała w Google: „Dagny Zander”. Przewinęła kilka zdjęć pięknej blondynki o wyglądzie syreny. Wreszcie znalazła jakiś artykuł, odnoszący się do tego wypadku, w którym zginął weteran, a także do tekstu z gazety. „Podanie danych

personalnych niejakiej Dagny Z. jest dużym nadużyciem i świadczy o braku taktu ze strony dziennikarza. Nic nie zostało jeszcze oficjalnie potwierdzone, sprawę bada policja, a szczegółów nie podano do wiadomości publicznej. Informacja, jakoby auto prowadziła Dagny Z., osoba nieletnia i pod wpływem alkoholu, jest niepewna, a powtarzanie jej publicznie stanowi zaprzeczenie rzetelnego dziennikarstwa”. Agata oderwała wzrok od wyświetlacza. Pomyślała, że informacja – potwierdzona czy nie – skądś się jednak wzięła. Czyli Dagny musiała mieć jakiś związek z tą sprawą. Tylko co ją to właściwie obchodziło? Tak naprawdę nie znała Dagny Zander. Wiedziała, kim jest, a to jednak nie to samo. Widziała ją tylko dwukrotnie. Pierwszy raz mniej więcej przed rokiem, kiedy brały udział w tym samym konkursie recytatorskim. Dagny reprezentowała swoje gimnazjum (teraz musiała już być w liceum), a Agata – podstawówkę. Obie wydawały się dobre, ale jakoś… mało zaangażowane. Nie zdobyły żadnych nagród. U matki Agaty zdiagnozowano wtedy nowotwór i właśnie to było ważne – o tym myślała, nie o Rozłączeniu Słowackiego, które powinna deklamować z uczuciem. Ciekawiło ją bardzo, co przytrafiło się tamtej dziewczynie, że również była nieobecna duchem i wszystko miała gdzieś. Dagny prezentowała Coleridge’a, fragment Rymów o sędziwym marynarzu. Agata nie znała wtedy tego utworu, ale strofy recytowane z taką obojętnością przez blond dziewczynę zapadły jej prosto w serce. Przyglądała się Dagny z zainteresowaniem. Później tak jakby… śledziła ją. Zaledwie przez chwilę. Wyszła z budynku, w którym odbywał się konkurs, po czym trzymała bezpieczną odległość i szła krok w krok za nieznajomą. Do tej pory nie potrafiła wyjaśnić, dlaczego to zrobiła. Musiała się jednak wreszcie zatrzymać i wszystko się skończyło. Dagny wsiadła do jakiegoś auta. W aucie siedział facet. Stary. Zdecydowanie po trzydziestce. Agata widziała, jak blondynka najpierw wpatruje się w przednią szybę i powoli zapina pas. Dopiero po kilku minutach obróciła głowę i spojrzała na tego starego gościa. Uśmiechnął się. Coś było nie tak z tym uśmiechem. Agata wzdrygnęła się. Ale Dagny chyba nie zauważyła, że z uśmiechem faceta było coś nie tak, bo również się uśmiechnęła. I z jej uśmiechem też nie wszystko zdawało się być w porządku. Agata poczuła się wtedy zupełnie zdezorientowana. Osłupiała do reszty, kiedy stary gość po trzydziestce pochylił się w stronę Dagny i… pocałował ją. A Dagny wcale się nie wyrwała. Objęła faceta za szyję i przysunęła się do niego. Wyraźnie zadowolona. Agata obróciła się na pięcie i puściła biegiem przed siebie. Później widziały się jeszcze tylko raz. W Pasażu Grunwaldzkim, przed pijalnią czekolady Wedla. Nadchodziły święta Bożego Narodzenia i Agata szukała prezentu dla

matki. Nie miała pojęcia, co mogłaby jej kupić – coś praktycznego do szpitala czy raczej po prostu coś ładnego i miłego? Wiedziała, że matka nie ucieszyłaby się z praktycznego podarku, ale z drugiej strony przydałby się jej drugi szlafrok, na zmianę… Rozmyślania Agaty przerwało mocne szturchnięcie w ramię i zaraz potem: „O, przepraszam! Ach, cześć!”. Przed oczami mignęły jej długie blond włosy, wysypujące się spod czerwonej czapki. Nie od razu rozpoznała Dagny. A zresztą tamta nie miała zamiaru wdawać się w pogawędkę, była po prostu miła, przywitała się i tyle. Za chwilę już jej nie było. Trzymała przy uchu telefon i szczebiotała radośnie. Wydawała się szczęśliwa. Nie tak jak wtedy, na konkursie. Agata patrzyła za nią przez moment, po czym wróciła do przerwanych rozmyślań. Jakoś nie pamiętała o tym facecie z auta, emerycie po trzydziestce, który całował się z Dagny. Ważniejszy był prezent dla matki. Szlafrok, a może książka? Teraz znowu spojrzała na wyświetlacz swojego telefonu. Dagny Z. Przejechała człowieka na pasach, weterana wojennego. Albo przynajmniej znajdowała się wtedy w samochodzie. Agata czuła, że tak właśnie było i że to wcale nie Dagny siedziała za kierownicą. Co się działo z tamtą dziewczyną? I dlaczego ją to interesowało? Teraz, w tak ważnej chwili, kiedy Eliza już na pewno spotkała się z matką. Czy jeszcze rozmawiały o błahostkach, czy też zdołały przejść do sedna? Agata poczuła nieprzyjemny ucisk w żołądku. Po Odrze wolno sunął statek wycieczkowy. * * * Helena Bukowska zauważyła Elizę od razu. Kątem oka, nie obracając głowy. Eliza stała w drzwiach zaledwie przez kilka sekund, a potem objęło ją czyjeś ramię i dawna przyjaciółka zniknęła. To było jak déjà vu. Wcześniej już Helena znalazła się w podobnej sytuacji. Wydarzyło się to tuż przed świętami Bożego Narodzenia, kiedy chodziła po Pasażu Grunwaldzkim z Agatą i szukały prezentów pod choinkę. Rozdzieliły się wtedy, żeby kupić coś sobie nawzajem. Po świętach Helena miała iść do szpitala na pierwszą operację i obie nie były w zbyt dobrych humorach. Elizę zobaczyła przy kawiarni. Poznała ją po włosach, po staremu rudych i nieokiełznanych, a także po sylwetce – po staremu tyczkowatej i wychudzonej. Miała na sobie dżinsy i ciemny golf, płaszcz trzymała przewieszony przez ramię. Wpatrywała się w szybę i wyraźnie walczyła ze sobą – wejść do kawiarni czy nie? Helena zapamiętała wszystkie te szczegóły, a także to, że na Elizę wpadła jakaś roztargniona dziewczyna

z telefonem przy uchu. „O, przepraszam!” – wykrzyknęła. „Najmocniej przepraszam, wpadam dzisiaj na wszystkich!”. Eliza nie zdążyła nic odpowiedzieć. Dziewczyna z telefonem dokądś odbiegła, a Helena zupełnie bezrefleksyjnie odprowadziła ją wzrokiem. Kiedy chciała ponownie spojrzeć na Elizę, przed wejściem do kawiarni było pusto. Helena prawie wpadła w panikę. Pobiegła tam, zajrzała do środka. Elizy nie było również w kawiarni. Po prostu sobie poszła. Nie widziała Heleny. A może właśnie widziała? Obróciła głowę, spojrzała na nią, wykorzystała ten moment nieuwagi, kiedy Helena odprowadzała wzrokiem dziewczynę z telefonem. I uciekła. A teraz? Czy teraz było podobnie? Eliza stanęła w drzwiach, zobaczyła Helenę, jej szlafrok, szary dres i chustę na głowie, po czym wykorzystała moment nieuwagi i rozmowę o fryzurze Małgorzaty Kożuchowskiej, by szybko się ulotnić? Miała do tego prawo. Nie musiała tu zostawać. Helena odchyliła głowę i spojrzała na ścienny zegar. Czy powinna jeszcze na nią czekać? 14. Zabiegł im drogę

E. Z gabinetu Oleńskiego wyszłam na chwiejnych nogach. Znałam już drogę do sali, w której leżała Helena. Konfrontacja wydawała się nieunikniona. A im była bliższa, tym bardziej ja zwalniałam kroku. W myślach odtwarzałam przebieg naszego ostatniego spotkania, trawiłam te dwanaście lat milczenia, nieobecności absolutnej, braku jakiejkolwiek informacji, jednego słowa, twarzy widzianej przelotnie gdzieś w tle. Raz, kiedyś, w Rynku, zauważyłam nowo otwarty salon fryzjerski o swojskiej nazwie Helena. Teraz już takie nazwy noszą tylko małe osiedlowe zakłady, do których przychodzą zamieszkałe po sąsiedzku panie, by poplotkować i zrobić sobie trwałą ondulację. Duże salony, ulokowane w centrum miasta i w galeriach handlowych, zwane są inaczej, dumnie i cool, najczęściej z angielska lub francuska, albo też od nazwiska jakiegoś słynnego mistrza grzebienia. Oczywiście nie widzę w tym niczego złego. Przyzwyczaiłam się. Tak bardzo, że nazwa „Helena” zakłuła mnie w oczy. Pomyślałam wtedy o mojej Helenie, która również kiedyś, dawno temu, zamierzała zostać fryzjerką. Zbieg okoliczności? Na pewno. A jednak podeszłam bliżej i zatrzymałam się przed witryną. Udawałam, że oglądam plakaty, na których śliczne kobiety prezentowały swoje idealne uczesania, i że interesują mnie marki szamponów i lakierów do włosów.

Tak naprawdę usiłowałam zajrzeć do środka, przekonać się, czy ta nazwa to naprawdę zbieg okoliczności. Helena, którą kiedyś znałam, wolałaby z pewnością coś bardziej odjazdowego, koniecznie z wykorzystaniem wyrazu „studio”. Ale mogła się zmienić. Uznałam wtedy, że jestem głupia. Postanowiłam się wycofać. Nowo otwarty salon fryzjerski przyciągnął nie tylko moje spojrzenie i wkrótce przed wejściem uformowała się grupka kobiet. Kilka z nich zniknęło w środku, a ja prawie im zazdrościłam. Również miałam ochotę tak po prostu tam wejść, ale stchórzyłam. Odwróciłam się i zamierzałam uciec. I właśnie w tamtej chwili ktoś na mnie wpadł. – O, przepraszam! Straszny tłok się tu zrobił – powiedział młody mężczyzna, bardzo modnie ostrzyżony, w trampkach. Chudziutki. W dłoni trzymał kubek z logo Starbucksa. Był jak żywy znak czasów. – Nic nie szkodzi – mruknęłam. – Pani do nas? Zapraszamy. Jestem Jaro, pracuję tutaj. Mam już nawet pomysł, jak ożywić pani włosy. Są piękne, ale… Hm… Nie no, jak znam życie, to zaraz Helena, nasza szefowa, się panią zajmie. Ona uwielbia loki… – Nie, nie, dziękuję. Ja tak tylko, przechodziłam w pobliżu – odpowiedziałam w popłochu i nie czekałam na jego reakcję, uciekłam. Jaro?! Jego szefowa miała na imię Helena? Naprawdę przestraszyłam się, kiedy to usłyszałam. Oczywiście szefowa „Jara” nie musiała być wcale moją Heleną i pewnie nie była. To przecież popularne imię, już od starożytności, od cholernej pięknej Heleny z Iliady. Musiało mi wtedy kompletnie odbić. Moja Helena zniknęła krótko po tym, jak odszedł Rafał. Przepadła zupełnie. Przez moment zrodziło się w mojej głowie potworne przypuszczenie, że oni się ze sobą zmówili albo że ona zdecydowała się „podążyć za nim”. Nie zdołałam nawet porozumieć się z jej matką. Ojca Heleny nigdy nie poznałam, ale matka to co innego. Jadłam pierogi przy jej stole, piłam herbatę, którą parzyła w swoim dzbanku wymalowanym w róże, słuchałam jej wywodu na temat ułamków dziesiętnych, kiedy obie z Heleną dostałyśmy z klasówki dwóje… Tyle tylko, że matka zniknęła krótko po córce. W ich mieszkaniu przy Legnickiej zagnieździli się jacyś gniewni studenci. A teraz Helena jest tutaj albo raczej… jeszcze jest. Nie wiem, co robić, i idę coraz wolniej. Na korytarzu mija mnie kobieta w chuście. Jej szlafrok jest fioletowy, poły powiewają swobodnie. Kobieta sunie wzdłuż ściany niczym cesarzowa i przez chwilę – zupełnie absurdalnie – wydaje mi się królową życia. Tu, w tej przestrzeni, gęstej od zapachu śmierci. Patrzę na jej plecy, na poły szlafroka, przestaję mrugać. Ona

jest jak personifikacja nadziei. Odprowadzam wzrokiem kobietę w szlafroku, patrzę w ślad za nią, kiedy już na dobre znika. Czuję, jak mój oddech staje się spokojniejszy i głębszy. Opieram dłoń o drzwi. Wbijam w nie wzrok. WC. Męskie. Za drzwiami szum wody. Przez chwilę stoję tak i słucham, aż dociera do mnie odgłos zbliżających się kroków. Ktoś idzie w moją stronę, zaraz potem przystaje i naciska klamkę. Podrywam się i uciekam spod WC. Ruszam przed siebie. Jestem coraz bliżej. Jestem u celu. Helena nie trzyma już w dłoniach czasopisma z Małgorzatą Kożuchowską. Smętnym wzrokiem wpatruje się w zupę pomidorową, w której – równie smętnie – pływają pojedyncze makaronowe muszelki. Zdziwiona zerkam na ścienny zegar. No tak, dwunasta. Pora szpitalnego obiadu. Na szafce Heleny spoczywa jeszcze drugi talerz, a na nim ziemniaki, cienki kotlet i kilka pasm kiszonej kapusty. Staję w progu i nie mogę iść dalej. W sali, poza nami, jest jeszcze jedna młoda kobieta, która z podobnym zapałem wpatruje się we własną porcję zupy. Podnoszą na mnie wzrok równocześnie. Tamta kobieta przyjmuje mój widok obojętnie, unosi lekko brwi i pyta: – Szuka pani kogoś? A ja stoję tam wciąż i nie wiem, co odpowiedzieć. Helena zmienia się na twarzy. Jej mimika jest dziwna, dwuznaczna. Wyraża obawę, chyba gniew, ale i… ulgę. Widzę wyraźnie, jak wygładzają się zmarszczki na jej czole, jak lekko drgają kąciki ust. Słyszę wyrwane z piersi westchnienie, które ociera się o granicę ultradźwięku i wtapia w odgłosy przestrzeni. – Jesteś – szepcze, prawie jak w filmie. Zbliżam się do niej. Helena odstawia zupę i prostuje się. Wskazuje mi krzesło, siadam. Nie mogę oderwać od niej wzroku. Śledzę zmiany, szukam znajomych rysów, zaglądam w oczy. Wydają mi się teraz bardziej szare niż te, które zapamiętałam. I duże. Duże w twarzy wychudzonej, bladej, ale wciąż bardzo pięknej. Mój wzrok ślizga się po szyi Heleny, po całej jej sylwetce, aż wreszcie ona ze zniecierpliwieniem wykrzykuje: – No i czego się tak gapisz? Wszystko się świetnie składa! Zawsze byłam trochę za okrągła, a cycki miałam za duże. No to teraz… Broda Heleny drży. Moja dawna przyjaciółka przełyka ślinę. Znowu patrzę na siebie z zewnątrz. Widzę, jak zrywam się z krzesła, obejmuję ją, przygarniam, coś szepczę do ucha. Palce jednej dłoni zaciskają się na chudym ramieniu, palce drugiej głaszczą materiał chusty oplatającej głowę. Nie ma już trzynastu lat milczenia. I nieważne jest to, że coś nas kiedyś poróżniło. Że rozstałyśmy się jako smarkule, a teraz spotykamy jako dorosłe kobiety. Szkoda czasu. Nie mamy go

za wiele. – Co ty wymyśliłaś? – pytam ją wreszcie.

15. Wiosenne majaki

Wszystko przestało wyglądać dobrze, kiedy Dagny przejrzała porady prawne w internecie. Miała tego nie robić, ojciec odradzał. Poza tym za dobrze nie wiedziała też, jakie hasła wpisać w wyszukiwarkę. Wreszcie jednak się złamała. Popróbowała z jednym i drugim, a później przeklikała kilka artykułów. Czekała na swojego prawnika i zaczęła się powoli stresować, uznała więc, że równie dobrze mogłaby sprawdzić, na czym mniej więcej stoi. I to nie był dobry pomysł. Dagny zrobiło się słabo. Chwyciła komórkę i wystukała numer Łukasza Kowalskiego. Nie odebrał, ale to jej wcale nie zniechęciło. Zadzwoniła jeszcze raz i jeszcze, aż w końcu wystukała wiadomość: „Mam też numer do twojej żony”. Opadła na łóżko. Poczuła się podle. Nigdy tego wcześniej nie robiła – ani razu nie zaszantażowała go, że poinformuje o wszystkim żonę. Czasami przychodziła jej na to ochota, oczywiście. A jednak miała wrażenie, że takie rzeczy są poniżej pewnego poziomu. Dagny nie zamierzała być żałosna. Teraz jednak nie chodziło już o pieprzony romans, o żadną cholerną, wielką, gównianą miłość. Mgła opadła. Dagny przejrzała na oczy. Łukasz wypiął się na nią. Takie były fakty. Dzwonek telefonu poderwał ją na nogi. Spojrzała na wyświetlacz i zaklęła. Nie znała tego numeru, ale wcisnęła zieloną słuchawkę. – Halo? – odezwała się niepewnie. – Dag, no kurwa! Porąbało cię?! Dagny miała wrażenie, że na moment przestała oddychać. A jednak. On. – Mnie porąbało? – syknęła. Chciała się na niego wydrzeć, ale matka była na dole. Nie mogła dopuścić do tego, by wszystko słyszała. – To ty wyjechałeś! Jak mogłeś tak… – Przecież powiedziałaś, że dasz sobie radę! – Łukasz najwidoczniej nie silił się na dyskrecję, bo darł się wniebogłosy. – Wiesz, że tak było lepiej… – Dla kogo lepiej?! – Dla nas, Dag, kurwa, dla nas!!! Nikt się nie zorientuje… – Nie pójdę za ciebie siedzieć – przerwała mu znowu. – Co?! – Siedzieć. Nie pójdę za ciebie. Wiem, że mogę za to odpowiadać przed sądem jak osoba dorosła, nawet jeśli nie skończyłam jeszcze siedemnastu lat. Widziałam… Czytałam coś o tym. W takiej sytuacji oni mogą… – Rozmawiałaś z prawnikiem? – Teraz to Łukasz jej przerwał. – Jeszcze nie. Ale niedługo tu będzie.

– Czyli nic jeszcze tak naprawdę nie wiesz. Wyciągną cię z tego, nie przejmuj się. Twój ojciec nie pozwoli… – Nie przejmuj się?! Bo ty się nie przejmujesz? Zabiłeś go! Rozumiesz? Ten człowiek nie żyje, a ty pojechałeś sobie na wakacje! Ja pierdolę, nie wierzę! Dagny zaczęła się histerycznie śmiać. – Dag! Uspokój się natychmiast! I nie przeklinaj! – Teraz będziesz się bawił w mojego ojca? Jakoś mnie nie upominałeś, żebym była grzeczna, kiedy… – Dag! – Odpieprz się! Powiem im, jeśli nie będę miała wyjścia. Chciałam tylko, żebyś to wiedział. – Dag! Dag, nie rozłączaj się! Przecież wiesz… Wypowiedź Łukasza urwała się. Dagny rzuciła telefon na łóżko. Jak mogła być taka bezdennie głupia? Zostawił ją, krzyczał na nią, bał się tylko o swoją własną cholerną dupę! A kiedyś chciała tak niewiele. Marzyła o tym, by Łukasz po prostu traktował ją poważnie, nie jak tępą smarkulę, którą można w przypływie nudy przelecieć i beztrosko zostawić. Od początku postawiła sprawę jasno. A później cieszyła się, że rozmawiali „naprawdę”. O „poważnych” sprawach, czyli o jakichś głupich filmach, głupich książkach i głupich wierszach. O Coleridge’u rozmawiali! Łukasz sam poruszył temat po tym, jak Dagny wzięła udział w konkursie recytatorskim, na który przygotowała właśnie fragment z Coleridge’a. Nie mogła się skupić podczas swojego wystąpienia. Wciąż myślała o tym, czy Łukasz po nią przyjedzie, w jakim będzie nastroju i ile czasu ze sobą spędzą. Ile czasu ukradną jego żonie. Bo przecież do dyspozycji mieli tylko taki czas – kradziony i niejawny. Dagny ze swoim Coleridge’em nie zdobyła w konkursie recytatorskim nawet wyróżnienia. Po wszystkim wypadła na zewnątrz i prawie biegiem ruszyła do samochodu Łukasza. Liczyło się tylko to, że przyjechał, uśmiechał się, pocałował ją… Było pięknie. Zgubiła wtedy apaszkę, którą dostała w prezencie od matki. * * * Paulina pozwoliła się zawieźć do mieszkania Marka i pożałowała tego zaraz po przekroczeniu progu. Przez całą drogę z Magnolii na Bujwida tłumaczył jej, że współlokatorzy (bo miał kilku) rozjechali się na weekend do domów i absolutnie nikt nie będzie im przeszkadzał. Marek nie chciał znowu gimnastykować się w aucie, ani – co gorsza – wyprawiać akrobacji w jakiejś toalecie. Raz wystarczy. Trochę adrenaliny

i ekstremum zawsze mile podkręcają atmosferę, ale ile można?! Paulina jest dorosłą kobietą i nie powinna się już dłużej tak wygłupiać. Są inne sposoby. – Dlaczego nie zaproponowałeś tego od razu? W sensie… dzisiaj rano? Mogliśmy już wtedy tutaj przyjechać – spytała z przekąsem, kiedy Marek parkował samochód pod kamienicą na Bujwida. W rzeczywistości wcale tak nie myślała. Rano nie przyszło jej w ogóle do głowy, by jechać z tym chłopakiem do czyjegokolwiek mieszkania. Przez chwilę Marek wyglądał na zbitego z tropu. Wyłączył silnik i zabębnił palcami w kierownicę. – Bo myślałem, że to będzie… tylko ten jeden raz – przyznał wreszcie. – Słucham? – Paulinie zrobiło się zimno, mimo że auto przeistaczało się właśnie w saunę. – No… że raz. I koniec. – Taki miałeś plan? – Nie. Wydawało mi się, że ty taki miałaś. Ale później, po wszystkim, nie mogłem przestać o tobie myśleć. I postanowiłem zaryzykować. Napisać. Uznałem, że to nie może się tak skończyć. – Uznałeś? Marek mruknął coś niewyraźnie i więcej się nie odezwał. Paulina obróciła głowę i przyjrzała mu się. Powaga tak bardzo nie pasowała do jego chłopięcej, ładnej i gładkiej twarzy, że prawie się roześmiała. On chyba rzeczywiście bardzo się tym wszystkim przejął. A jeśli się zakochał? Co wtedy? Wiadomo, że w jego wieku ludzie zakochują się bezkompromisowo i na amen. Nie są jeszcze wygodni i przeżarci cynizmem. Nie widzą przeszkód. Zazwyczaj. A Marek? Jaki on właściwie był? Co o nim wiedziała? Westchnęła ciężko i wysiadła z samochodu. Zaklęła w duchu, kiedy pomyślała o swoim własnym aucie zaparkowanym pod Magnolią. Będzie musiała tam znowu wrócić. Trzeci raz! I miała przecież jeszcze zadzwonić do matki Alberta. Cholera by to… Odsunęła od siebie przykre refleksje. Ostatecznie to ona zaaranżowała tak szybką powtórkę z rozrywki. Marek zjawił się w Magnolii w niecałe pół godziny. Zależało mu. A zatem teraz powinna ciągnąć tę farsę dalej, w dodatku niezupełnie przecież bezinteresownie. Coś z tego miała. Chwilową przyjemność i kilka sekund zapomnienia o całym świecie, czyli wszystko, czego od dawna nie dał jej Albert. W tej chwili nie mogła się już wycofać. Na drugie piętro wchodzili w milczeniu. Marek trzymał się blisko Pauliny, a w pewnym momencie zrównał się z nią i objął ją w talii. Poczuła przyjemny dreszcz.

Kiedy otworzył drzwi i zaprosił ją gestem do mieszkania, prawie zapomniała o wyrzutach sumienia i o Albercie, który ani razu od rana nie zadzwonił. W przedpokoju zrzuciła baletki i oparła się o ścianę. Marek nie czekał na wyraźniejszą zachętę. Przywarł do niej i wsunął dłoń między jej uda. Paulina jęknęła. Zadarła sukienkę i zaczęła w pośpiechu rozpinać Markowi spodnie. Właśnie wtedy zorientowała się, że coś jest nie tak. Otworzyła oczy. W drzwiach prowadzących do kuchni stał jakiś chłopak, opierał się o framugę i szczerzył obleśnie. Paulina krzyknęła. Marek odskoczył od niej jak oparzony i obrócił się gwałtownie. – Debilu! – wrzasnął. – Miało cię nie być! – Plany mi się zmieniły. – Wyszczerzony wyszczerzył się jeszcze bardziej i z nonszalancją ukłonił Paulinie. – Piotr. Bardzo mi miło. Paulina mruknęła coś w odpowiedzi i zaczęła się rozglądać za swoimi baletkami. Chwyciła torebkę, na której kurczowo zacisnęła palce. – Ależ nie! Niech pani nie wychodzi – zaprotestował Piotr. – Ja… Ja właśnie idę. Na spacer. Jestem umówiony. O, proszę, niech się pani rozgości. To pokój Marka. Nawet dzisiaj posprzątał. Piotr otworzył przed Pauliną jakieś drzwi. Weszła do pokoju bez słowa sprzeciwu, usiadła na łóżku i ukryła twarz w dłoniach. Co ona w ogóle wyprawia? Buja się po jakichś studenckich melinach z chłopakiem, który jest od niej o dziesięć lat młodszy! Marek i Piotr przez chwilę szeptali coś jeszcze w przedpokoju. Usłyszała tylko: „Super dupa. To nic, że lekko starsza. Sam bym ją puknął”. Odpowiedź Marka była niewyraźna. Tak… Bardzo fajnie to wszystko wygląda. W pięknym świetle ją stawia. Ale Paulina, o dziwo, nie zamierzała się załamywać ani uciekać. Nagle ogarnęła ją obojętność. Co za różnica? Niektórych wydarzeń i tak nie da się cofnąć. Marek zjawił się w pokoju po kilku minutach. Bąkał jakieś przeprosiny, jakieś „nie wiedziałem”, „byłem pewny”, „nie uprzedził mnie”, „jestem tak samo zaskoczony”, „nic nie wygada”, „nim się nie przejmuj”. A później równie tandetne: „teraz już sobie poszedł”, „nie będzie nam przeszkadzał” i „może się czegoś napijesz?”. – Zamknij się – powiedziała tylko i szarpnęła go za koszulkę. 16. Gdzieś daleko

A. Wyszedłem w końcu z tej cholernej toalety. Włosy u nasady miałem mokre, podobnie jak kołnierzyk koszuli. Zrobiło mi się zimno, ale nerwy zostały chwilowo ukojone.

Spojrzałem na wyświetlacz telefonu i zakląłem. Dwunasta. Szlag by to. Czas się wziąć za robotę. Gdzie ta Helena Bukowska? Gdzie ta sala? Która to? Rozejrzałem się i zlokalizowałem dyżurkę pielęgniarek. W środku panowało lekkie zamieszanie. Jakiś facet kręcił się wokół własnej osi i bąkał nieudolne przeprosiny, a młoda dziewczyna z miną obrażonej diwy wtykała mu w dłonie wielką zapachową – chyba? – świeczkę. Zapukałem dyskretnie, ale już wiedziałem, że to raczej nie jest dobry moment na pytania o szpitalną topografię. Starsza pielęgniarka o twarzy wiedzącej wszystko na temat życia i śmierci tybetańskiej mniszki rzuciła mi obojętne spojrzenie. – Taaa? – odezwała się, przekładając jednocześnie na biurku jakieś teczki. Ta druga pielęgniarka, młoda, wreszcie wetknęła facetowi do rąk świeczkę i nadąsana wyszła z dyżurki. Facet podrapał się po czole. Serio… Byłem szalenie ciekawy, co tu się właśnie wydarzyło. Czułem się tak, jak gdyby ktoś włączył mi od połowy lekko surrealistyczny film. Całkiem wciągający. Głos rozsądku podpowiadał, że nie powinienem wkręcać się w jakieś oniryczne szpitalne scenki, tylko załatwić sprawę z Heleną Bukowską, a później czym prędzej gnać do wioski pod Wrocławiem, by spotkać się z Dagny Zander, która potrąciła na pasach Aleksandra Branickiego. Tego Aleksandra Branickiego, powstańca, działacza podziemia i w ogóle człowieka wielce zasłużonego. Przyszłość moja i Dagny Zander nie rysowała się w zbyt jasnych barwach. Oczywiście nie miało to dla mnie większego znaczenia, czy na pasach zginął człowiek zasłużony, czy też żul spod budki piwnej, ale pomyślałem sobie, że dla wielu innych ludzi jednak mogło mieć. Czekałem również z niecierpliwością na raport z miejsca wypadku. Miałem nadzieję, że przeczytam w nim coś, co będę mógł wykorzystać w sądzie na korzyść smarkatej Zanderówny. Każdemu przysługuje przecież prawo do obrony, prawda? A poza tym nikt mi nie powie, że w życiu młodej dziewczyny, która upija się w sztok i wsiada do auta, wszystko jest w porządku. Ja przynajmniej miałem taką teorię, że coś w jej życiu musiało się lekko sypać. Teraz jednak… No dobra, teraz nadal interesowała mnie szpitalna scenka. Ponownie skierowałem wzrok na pielęgniarkę i faceta w kitlu. Chyba lekarza. – Co jej? – zapytał chyba-lekarz, zupełnie nie zwracając na mnie uwagi. – A bo! – Pielęgniarka o twarzy tybetańskiej mniszki prychnęła. – Myślała, że doktor jej tę świeczkę dał w prezencie. A teraz odebrał. No… Kto daje i odbiera, ten wiadomo, gdzie się poniewiera… – Ale przecież ja mówiłem, że tylko na przechowanie! Bo mi śmierdziała w gabinecie i oddychać się nie dało, a przyszła w końcu ta koleżanka Heleny Bukowskiej, o której tyle było trąbienia, i jej chyba od tej świeczki niedobrze się zrobiło.

– Doktor to taki niedomyślny! – Koleżanka pani Bukowskiej? – wtrąciłem słabo. Scenka stawała się coraz ciekawsza i postanowiłem włączyć się do gry. – Ja właśnie w tej sprawie… – Ale dlaczego niedomyślny? – wciął się lekarz. – No jak dlaczego? Przecież kocha się w panu! – Tak pani myśli, pani Marysiu? Mnie ona też się spodobała, prawie mnie ten słynny metafizyczny piorun strzelił. Nigdy się tak nie czułem. Nigdy wcześniej. W życiu w ogóle. Ale skąd pani tak szybko to wie, pani Marysiu? Przecież ona dopiero tu przyszła. Nie miałem pojęcia, że pani ją widziała. – Hę? – bąknęła pielęgniarka-tybetańska-mniszka, jak się okazało, o całkiem biblijnym imieniu, i zsunęła z nosa okulary. – Przecież sama pani powiedziała… – Ale ja mówiłam o naszej Joli!!! Joli!!! Doktor świeczkę jej dał, ona myślała, że może w końcu… Oj, ten cały piorun metafizyczny-sryczny to chyba rzeczywiście strzelił, w dodatku nie w to, co trzeba… – O Jezu! – wyartykułował słabo lekarz-głupek, którego wreszcie olśniło. Bezwiednie pokręciłem głową. Ja tam od razu domyśliłem się, że chodziło o tę całą Jolę z miną diwy. – Teraz to już nie ma co Syna Bożego wzywać. Doktor to zupełnie głupi jest – odparła mniszka, a ja po cichutku w pełni się z nią zgodziłem. Chrząknąłem delikatnie, wzorem mojego kumpla Maćka, i zrobiłem krok do przodu. Lekarz-głupek spojrzał na mnie zdezorientowany, a tybetańska mniszka znowu machnęła ręką. – A tak, pan ciągle tu jest – zauważyła łaskawie. – Coś potrzeba? – Szukam Heleny Bukowskiej. Mam dla niej dokumenty od mojego wspólnika. Macieja Runy. Kancelaria Harpia. – Harpia? – Tybetańska parsknęła śmiechem. – Oczywiście! Zaprowadzę pana – zaoferował się zakłopotany lekarz-głupek. – Może ta koleżanka wciąż tam jest…

E. Zeszłyśmy do kawiarenki. W progu zatrzymał nas gwar. Z początku miałam wrażenie, że to rój wściekłych pszczół brzęczy, zataczając nerwowe spirale wokół swojej słodkiej i lepkiej produkcji. Ale nie, to byli tylko ludzie. Ludzka masa stłoczona w małej kawiarence, walcząca o skrawek krzesła i fragment stolika, o kofeinę, teinę

i sztuczne endorfiny w postaci czekoladowych batoników. Stanęłam niezdecydowana w progu. Helena przymknęła oczy i – ku mojemu zaskoczeniu – uśmiechnęła się. – W sobotę tak tu zawsze. Ludzie mają wolne. Przychodzą w odwiedziny – wytłumaczyła zdawkowo. Oczy nadal miała przymknięte i wciąż lekko się uśmiechała. Patrzyłam na nią. Raz po raz ktoś mnie szturchał, popychał, ktoś mruknął pod nosem, że nie stoi się w przejściu. To była jakaś młoda pielęgniarka, wściekła. Miała rację. Złapałam Helenę za rękę i odciągnęłam ją w głąb korytarza. Obejrzała się z żalem. – Brakuje mi tego, wiesz? Tego gwaru, zapachu kiepskiego jedzenia, bycia wśród ludzi. Normalności mi brakuje – powiedziała i szła posłusznie przy moim boku, choć ja sama nie wiedziałam, dokąd właściwie zmierzamy. Milczałyśmy przez mniej więcej dwadzieścia kroków. Wreszcie Helena zatrzymała się, rozejrzała i wskazała windę. – Chodź, pojedziemy na górę. Tam jest balkon… – A ty możesz wychodzić na balkon? – zdziwiłam się i zlustrowałam jej dres i szlafrok. – Czasem. A co? Zimno jest? Pokręciłam głową, choć to było pytanie retoryczne. Maj przecież. Końcówka. Gorąco jak w piekle. Wyobraziłam sobie właśnie zaparkowaną w pełnym słońcu Carolinkę bez klimatyzacji, a słowa „maj” i „końcówka”, o których ponownie pomyślałam, wywołały przykrą refleksję. Otóż za chwilę zaczną się wakacje i tym samym skończą moje korepetycje. A zatem zostanie tylko biblioteka na pół etatu. I poezja, oczywiście. Nagle zachciało mi się śmiać. Wjechałyśmy windą na samą górę. Dałam się poprowadzić jakimś korytarzem i faktycznie już po chwili znalazłyśmy się na balkonie. Przyszło mi do głowy, że ten balkon jest jednak trochę dla pacjentów nielegalny, i poczułam się nieswojo. Jak gdybym cofnęła się do lat szkolnych i znowu – w towarzystwie Heleny i Rafała – uciekała z lekcji, by w ciemnej i śmierdzącej bramie zapalić papierosa, od którego kręciło mi się w głowie, i który w ogóle mi nie smakował, ale stanowił symbol kontestacji. Czynił z nas buntowników występujących przeciwko systemowi. Choć na chwilę. Przechyliłam się przez balustradę. W dole połyskiwał rozgrzany słońcem dach Carolinki. Helena przysiadła na parapecie i rozchyliła poły szlafroka. – W ogóle mi się to nie podoba – zaczęłam, popatrując na nią. – Co? – Helena zamknęła oczy i wystawiła twarz do słońca. – To. Ten balkon. I my na nim.

– Dlaczego? – No nie wiem, może dlatego, że drzwi były zamknięte i weszłyśmy tutaj przez okno? – wyłuszczyłam i usiadłam obok Heleny. Sytuacja zdawała mi się dość abstrakcyjna. Kiedy obudziłam się dzisiaj rano, karmiłam się jeszcze świeżutkimi wspomnieniami wczorajszego wieczoru poetyckiego. Patrzyłam na swoje pachnące drukarską farbą tomiki i rozważałam, czy nie zaszaleć i nie zjeść pizzy zamiast ryżu. Myślałam o korepetycjach i Albercie Dębskim, który przyśnił mi się w nocy, i którego później wyśledziłam na Facebooku. Kiedy obudziłam się dzisiaj rano, po prostu… toczyło się moje życie. Nigdy bym nie wpadła na to, że nagle znajdę się tutaj. Na nielegalnym balkonie. W szpitalu. Z Heleną. Ona jednak tylko wzruszyła ramionami. Teraz nie była już taka słaba jak wtedy, w sali. Broda jej nie drżała, oczy się nie szkliły. A ja potrzebowałam wyjaśnień. Powtórzyłam zatem to pytanie, które już jej raz zadałam, ale na które nie doczekałam się odpowiedzi. – Co ty wymyśliłaś? Helena milczy. Przeciąga się jak kot. Tutaj, na słońcu, jest jej dobrze. Chcę jej ofiarować tę chwilę przyjemności i razem z nią poczuć się tak jak wtedy, na wagarach, z papierosem w zębach. Sytuacja jest w gruncie rzeczy bardzo podobna. Czujemy się wolne, ale też krztusimy się od dymu i kręci nam się w głowach. Jest nam trochę słabo. Wiemy, że niebawem trzeba będzie zejść na ziemię i umyć zęby… Jeszcze tylko jeden wdech. Tylko jeden siwy obłok. – Nie możesz mi odmówić – zaczyna wreszcie, a ja czuję ulgę. W głosie Heleny nie słychać determinacji, a raczej obawę. – Ale jak ty to sobie wyobrażasz? – Normalnie – oświadcza spokojnie. – Nikt ci nie będzie przeszkadzał. Nie mamy żadnej rodziny. – A twoja matka? – pytam, choć z góry przewiduję odpowiedź. W gruncie rzeczy mnie i Helenę spotkał podobny los. Tyle tylko, że ją odrobinę gorszy. Czyli to jednak możliwe. – Nie żyje. Zmarła trzy lata po naszym wyjeździe do Anglii. Chorowała już wcześniej, ale nigdy nie pozwalała mi nikomu o tym mówić. Cholerne geny. Teraz ja… – Helka… – W każdym razie – przerywa szybko – nikt ci nie stanie na drodze. Mój ojciec zostawił matkę, kiedy miałam rok. Wyjechał dokądś, słuch po nim zaginął. Nawet jeśli żyje, co mnie nie obchodzi, nie sądzę, by nagle zachciało mu się walczyć o prawo do opieki nad wnuczką.

– Ale jakie prawo do opieki? – niepokoję się. – Przecież ten lekarz mówił, że tymczasowo… – Tak, ale wiesz, co może się wydarzyć. I dlatego musisz wziąć to pod uwagę. Że… nie uda mi się. – Że nie uda ci się – powtarzam jak echo. – I co wtedy? – Wtedy? Jestem pewna, że ze wszystkim dasz sobie świetnie radę. Powinnam teraz stamtąd uciec, bo rozmowa zmierza w stronę niebezpiecznych rewirów. Ta scena balkonowa to jedna wielka abstrakcja. Nie jesteśmy przecież w żadnym durnym filmie z cyklu „okruchy życia”. Takie sytuacje nie powinny mieć miejsca w normalnym świecie. To wszystko nie może odbyć się zwyczajnie, tutaj, zamknięte w prozaiczną gadkę o przeszłości i przyszłości. Boli mnie głowa. Nie mówię tego wszystkiego Helenie, choć ona wydaje mi się teraz zupełną wariatką. Zaczynam się tłumaczyć. – Helka, ja nie jestem dobrym materiałem na mat… na opiekunkę. Mam małe mieszkanie i kiepsko u mnie z kasą. Pracuję na pół etatu w bibliotece i udzielam… – …korepetycji i piszesz poezję – uzupełnia Helena. – Wiem, obserwuję cię od dawna. Obserwuje mnie?! Oczywiście! Cały ten plan nie mógł powstać spontanicznie! – Ale z poezji pieniędzy nie ma i raczej nie będzie. Na razie to ja do tego dokładam, a żeby mieć z czego realizować swoje ambicje, muszę oszczędzać. Korepetycje ulegają zawieszeniu na całe wakacje, wiesz, jak jest. Pewnie mogłabym coś z tym zrobić. Ludzie we Wrocławiu sobie radzą… – Elka… – W sklepach non stop szukają pracowników – ciągnę. – Mogłabym też na przykład pójść do korporacji, jak wszyscy teraz. Nie ma nic złego w korporacji. Ale ja… Nie umiem. Helena, nie umiem! Nie widzę siebie w korporacji. To moje przekleństwo. Teraz wychodzę na niestabilną emocjonalnie histeryczkę. Może to i lepiej? Spoglądam z nadzieją na Helenę, ale ona nie wydaje się przekonana. – Elka, kurde… – Co: kurde?! Prędzej umrę z głodu niż zamknę się w takim bunkrze. Wiem, nie powinnam tego mówić, ktoś mógłby się poczuć urażony. Szlag by to… Zrozum! To nie jest dobry pomysł! Ja nie jestem odpowiedzialna! Jestem zdziwaczałą introwertyczką! Jestem porąbana! Jestem, jestem… okazjonalnie rozwiązłym pustelnikiem! – Czym?! – Nie masz lepszej kandydatki? – pytam w panice i milknę. Czuję, że nic to nie

dało. Helena wpatruje się we mnie swoimi wielkimi oczami i mam wrażenie, że zaraz zostanę nimi prześwietlona na wylot. – Tak w ogóle, to skąd ci się wzięła ta gadka o korporacji? – zagaduje po chwili upiornej ciszy. – Przecież nikt ci nie każe pracować w korporacji, jak masz te swoje korpofobie! – Ale… Dlaczego ja? – Teraz znowu brzmię jak w serialu „o życiu”. – Tobie ufam – odpowiada Helena, tak po prostu. Jeśli chodzi o patetyczną gadkę, w niczym mi nie ustępuje. I dodaje jeszcze: – Pomyślałam, że może zgodzisz się pomóc jego dziecku. Obie wiemy, którą z nas Rafał tak naprawdę wolał. Zamieram. Moje domysły okazały się słuszne. Do końca łudziłam się, że jednak tak się nie stanie. Ponownie opanowuje mnie obezwładniające pragnienie, by stamtąd uciec, zostawić za sobą ten cholerny balkon, szpital, całe to gadanie o śmierci, o rozwiązaniach ostatecznych i jeszcze o tym, że coś może się nie udać, a wtedy… Właśnie? Co wtedy? Mam dość. Mam naprawdę dość śmierci. I nie chodzi już nawet o to, że się jej boję. Po prostu mam dość. Dociera do mnie nagle, że naprawdę chcę żyć – chcę jeść ryż, pisać poezję i zastanawiać się, czy wystarczy mi do pierwszego. To odkrycie wydaje się niemal fascynujące. Niemal piękne. Czy mogę się uśmiechnąć? Nie, nie mogę. Sytuacja jest przecież poważna. Helena zaplanowała mi przyszłość. Chce ze mnie zrobić matkę zastępczą! I to dla kogo! Zaczynam krążyć nerwowo między balustradą i parapetem. Helena siedzi teraz nieruchomo. Nie przeciąga się, nie wystawia twarzy do słońca, nie jest jej już błogo. Bo wreszcie to powiedziała. A do mnie dociera, dlaczego wtedy – trzynaście lat temu – zniknęła tak nagle. Zatrzymuję się przed nią. Patrzymy sobie w oczy. Długo i intensywnie. Nie mogę tego znieść. – Nie wyjechałaś tylko dlatego, że on zginął – odzywam się, chociaż nie muszę tego mówić. Bo i po co? Helena kręci głową, ale milczy. Mnie jednak jakaś niezrozumiała siła każe ciągnąć temat. Chcę w końcu wypowiedzieć na głos to, o czym myślałam przez ostatnie lata. – Wydawało mi się, że się załamałaś. Byliście przecież razem i… – Nigdy tak naprawdę nie byliśmy razem i dobrze o tym wiesz – przerywa mi. – Spaliśmy ze sobą, a to różnica. On od zawsze kręcił się koło ciebie, ale nie wiedział, co ma zrobić, jak przejść do następnego punktu. Ze mną było mu po prostu łatwiej. Może mniej się mnie bał. Byłam zwykła, bardziej dostępna. Wykorzystałam to. I stało

się. Ale oboje wiedzieliśmy, że to nie było nic prawdziwego. Ja się przez chwilę łudziłam, oczywiście… Ale nigdy nie lubiłam się oszukiwać. Rafał nic do mnie nie czuł. To samo ci zresztą powiedział, prawda? Na kajaku? Na kajaku… Wspomnienie tego dnia nadal przyprawia mnie o mdłości. Wciąż myślę o tym, co mogłam zrobić. Czy w ogóle mogłam zrobić cokolwiek? Wskoczyłam przecież za nim do wody. Złapałam go za włosy, tak jak uczyli nas na basenie. Ale on tak strasznie panikował, tak bardzo bił na oślep dłońmi, tak się miotał, szarpał, że ja również zaczęłam tonąć. Czułam, jak mnie ciągnie, widziałam zielonkawą wodę, promienie słońca załamujące się na powierzchni, którą oglądaliśmy od wewnątrz, i która oddalała się każdą sekundą. Było mi tak zimno… Puściłam go. Wyplątałam się z ramion Rafała i popłynęłam w stronę światła. Wcześniej zawsze mu powtarzałam, że powinien nauczyć się wreszcie pływać. Bo to przydatna umiejętność. A ja więcej już nigdy nie pójdę z nim na kajak, jeśli nie zapisze się na jakiś kurs… Teraz milczymy obie, długo. Upał staje się nie do zniesienia. Znowu krążę po balkonie, a Helena siedzi na parapecie. Wiem już, że jej dziecko, dziewczynka – dziewczyna właściwie – jest córką Rafała. Nie wiem jednak, co mam z tą informacją zrobić. Helena myślała, że będzie mi teraz łatwiej podjąć decyzję, ale myliła się. Nie jest mi wcale łatwiej. Czuję się podle ze świadomością, że z tej ich relacji – może nawet zwykłego przelotnego seksu – coś poważnego jednak wynikło. Coś… Dobre sobie! A ja? Mnie pozostało tylko to makabryczne wspomnienie, które kładzie się cieniem na wszystkie przeżyte z Rafałem chwile. A ona ma COŚ więcej. I jak by się to wszystko skończyło, gdyby Rafał jednak nie utonął? Tak czy inaczej, przecież nie byłby ze mną. Teraz to rozumiem. I ma być mi niby lżej? – Kiedy się dowiedziałaś? – pytam wreszcie, znowu przysiadając obok niej na parapecie. – Tydzień po pogrzebie. Poczułam się źle, myślałam, że to przez upał, było lato. A później… Nie mogłam się jej pozbyć. Mojej córki. Nie chciałam. Rozumiesz? – Rozumiem – odpowiadam zgodnie z prawdą. – Ale musiałam stąd uciec. Na szczęście matka mnie zrozumiała. Ona też od dłuższego czasu miała dość tego miasta. Pojechałyśmy na Wyspy. Poszłam tam do szkoły fryzjerskiej, mama sprzątała. Kiedy urodziło się dziecko, pracowałyśmy na zmianę. Byłam dobra w swoim fachu, angielski znałam nieźle i z każdym dniem porozumiewałam się z otoczeniem płynniej. Zaczęłam dobrze zarabiać. Kiedy wróciłyśmy do Wrocławia, miałam spore oszczędności, otworzyłam swój salon, kupiłam i wyremontowałam stary dom… – Kiedy wróciłaś? Dlaczego się nie odezwałaś? – przerywam, zaskoczona

i trochę zła. – Cztery lata temu. Nie wiedziałam, czy będziesz mnie chciała oglądać. Ja na początku z pewnością nie chciałam oglądać ciebie. Myślałam o tym, co by było, gdyby Rafał nie zginął. Jak by się miotał między nami, jak by honorowo trwał przy mnie, a wzdychał do ciebie. Telenowela, co? Ale później zrozumiałam, że ty nie jesteś przecież niczemu winna. – Mówiłaś co innego… – Tak. Darłam się na ciebie, że pozwoliłaś mu umrzeć. To było złe. Przepraszam. Nie odpowiadam. Oczywiście, że nie byłam niczemu winna i od trzynastu lat usiłuję to sobie wytłumaczyć. Prawie – prawie! – mi się udało. A zatem ona również o tym wszystkim myślała. O tym samym, co ja, tylko z innej perspektywy. Dobrze. Dobrze… Atmosfera zdaje się oczyszczać. Rozumiem Helenę. Ona – chyba – rozumie mnie. Niemniej w dalszym ciągu nie pojmuję jej decyzji i propozycji. To mi się ciągle wydaje absurdalne. – A co z tą drugą sprawą? – odzywam się, bo coś jeszcze nie zostało wyjaśnione. – Tamten lekarz mówił o jakimś wspólnictwie… – Tak. Chciałabym, żebyś została moją wspólniczką. Mówiłam, że mam salon fryzjerski. W dobrej lokalizacji, blisko rynku. Przynosi niezły dochód. – Ale ja się nie znam na fryzjerstwie! – protestuję natychmiast. Pomysł, że mogłabym mieć cokolwiek wspólnego z prowadzeniem zakładu fryzjerskiego, wydaje mi się groteskowy. – Będziesz współwłaścicielką. Musisz tam raz na jakiś czas pójść. Pokazać się. Pomachać palcem. Finansami zajmuje się księgowa. Strzyżeniem włosów fryzjerki. Z czasem oczywiście będziesz musiała podejmować jakieś decyzje i być, no… szefem. Ale ktoś ci zawsze udzieli wsparcia. Jesteśmy zgraną drużyną. Chyba dasz radę? – Helena… – Proszę! Albo wiesz? Nie chcę prosić! Pieprzyć sentymenty! Nie rozumiesz, że i tak jest mi cholernie ciężko?! Mam paść przed tobą na kolana? Zrób coś! Zaryzykuj! Zaryzykuj razem ze mną! Teraz dopiero widzę w jej oczach rozpacz. Ona już tak naprawdę padła przede mną na kolana. Już to zrobiła. Musiała naprawdę nikogo więcej na świecie nie mieć i otrzeć się o skrajną desperację. Musiała naprawdę… ufać mi? Myślę, że tkwimy w tym obie. Obie jesteśmy na świecie same. Kiwam głową, jak zawsze, kiedy nie wiem, co powiedzieć. Helena patrzy na mnie z nadzieją. – Jak ona ma na imię? – pytam.



A. Szedłem ramię w ramię z lekarzem-głupkiem od zapachowej świeczki. A właściwie biegłem za nim, bo leciał jak opętany, choć jeszcze przed kilkoma minutami przysiągłbym, że mnie spieszyło się bardziej. Ja myślałem przecież o córce Zandera, o moich durnych obowiązkach, ratowaniu kryminalistów od pierdla i pijanych nastolatek od poprawczaka. W ogóle nie chciałem tu przychodzić. A ten lekarz-głupek? Stał sobie po prostu w dyżurce i brał udział w spektaklu ze świeczką zapachową w roli głównej. Ja nie wiem, może w mojej wizycie u Heleny Bukowskiej widział dobry pretekst, by spotkać się znowu z tą całą jej koleżanką? Musiała być niezła, inaczej nie zapieprzałby przez cały szpital jak jakiś oszołom. Ja bym nie dał rady w takich klapkach, zabiłbym się na pierwszym zakręcie. Zresztą już prawie się zabiłem w moich własnych, wymuskanych adwokackich pantofelkach. Czułem, jak po plecach spływają mi strugi potu, i zacząłem w duchu wyklinać na cholerny prawniczy dress code. Kurwa! Żeby w taki upał zamykać się w garniturze jak w trumnie! Normalnie powtórka z epoki wiktoriańskiej… Przystanąłem nagle, bo i lekarz-głupek przystanął. Wmaszerował do jakiejś sali i wrósł w ziemię. Przyglądał mi się uważnie. Miał taki dziwny wyraz twarzy… I nagle poczułem suchość w gardle. Może zobaczył we mnie jakąś chorobę? Może raka? Niektórzy lekarze mają przecież takie zdolności. Patrzą na ciebie i bach! Cienie pod oczami – niska hemoglobina, niedobór żelaza, anemia! Albo: ten kaszel to alergiczny. Albo: te plamki na paznokciach wyglądają podejrzanie. Albo: ta powieka zawsze ci tak drgała? To może być brak magnezu, ale równie dobrze jakiś guz albo schorzenie neurologiczne… Obejrzałem dyskretnie swoje paznokcie, a później przyłożyłem palce do powieki. Lekarz nadal mi się przyglądał. Uśmiechał się nawet. Widziałem jego rosnące zainteresowanie i zrobiło mi się trochę słabo. Gdzieś w tle dostrzegłem jakąś kobietę w szlafroku, przesuwającą po talerzu resztkę ziemniaków. Musiały być pyszne. – O! Znowu pan tu jest! Szuka pan Heleny, doktorze? – odezwała się, zerkając na nas z zaskoczeniem. Chyba wyglądaliśmy dość dziwnie. – Tak. Heleny. Pani Heleny. Bukowskiej. – Lekarz-głupek zamrugał oczami, jak gdyby ktoś wyrwał go nagle z bardzo głębokiego snu. – Wyszła. Odwiedziła ją koleżanka. Chyba są w kawiarence. Kobieta zastygła z widelcem w dłoni. Lekarz-głupek zamachał ręką i bąknął „dziękuję”, po czym pociągnął mnie na korytarz. Był zdeterminowany. Chciał

najwyraźniej ciągnąć tę wycieczkę i skłonić mnie do udziału w pogoni za koleżanką Heleny Bukowskiej, przy której uderzył w niego ten cały metafizyczny piorun, ale musiałem stanowczo zaprotestować. Nie miałem czasu. Ani ochoty. I w ogóle to wszystko robiło się dla mnie zbyt groteskowe. Wbiłem stopy w podłoże i wybrałem z repertuaru moich sądowych min tę, która wydawała się najgroźniejsza. Ale chyba nie jemu. Lekarz obrócił się na pięcie i rozejrzał w popłochu. – Kawiarenka jest na dole – rzucił stanowczo i chciał mnie znowu za sobą pociągnąć, ale wreszcie wyswobodziłem nadgarstek z jego uścisku. – Nie mogę ich ścigać. Nie mam czasu, klient czeka w kancelarii. I tak jestem już spóźniony – skłamałem i poluzowałem kołnierzyk. – Może pan jej to przekaże? Pani Bukowskiej? Od mojego wspólnika, Macieja Runy. Jest pan lekarzem prowadzącym pani Heleny, więc nie mam powodu, by panu nie ufać. Proszę to dla mnie zrobić. Kto wie, czy ona jest rzeczywiście w kawiarence? Może gdzie indziej? Gdzieś daleko? A ja, pan wybaczy, spociłem się jak świnia od tego biegania. Muszę trochę ochłonąć, bo jeszcze mnóstwo roboty przede mną. To co? Mogę na pana liczyć? Spojrzałem z nadzieją na lekarza-głupka, który – jak wyczytałem z identyfikatora – nazywał się Robert Oleński. Wyciągnąłem w jego kierunku teczkę. Oleński… Oglądałem kiedyś taki film. Kto go nakręcił? Ktoś całkiem do rzeczy. Chyba Martin Scorsese. Film powstał na motywach jakiejś książki i opowiadał historię nieszczęśliwej hrabiny, która zdecydowała się na opuszczenie swojego europejskiego małżonka i powrót do rodzinnego Nowego Jorku. Tam jednak czekała ją głównie społeczna izolacja. No bo przecież rozwód, konwenanse, skandale i inne takie pierdoły… Pamiętam scenę, w której zakochany w hrabinie Newland Archer wpatruje się w jej plecy, kiedy kobieta stoi na pomoście i podziwia zachód słońca. Archer mruczy pod nosem: „Odwróć się”. Ale hrabina się nie odwraca, choć wie, że on na nią patrzy. Chyba wie. Wszystko skąpane jest w rdzawych barwach, rozmyte i ulotne jak na płótnach Moneta. Film oglądałem razem z moją żoną. To Paulina kupiła go na DVD. Ale ona zasnęła w połowie, a ja obejrzałem do końca. Później przez dłuższy czas nie mogłem się od tej historii uwolnić. Nieszczęśliwa hrabina miała na nazwisko Oleńska. Ellen Oleńska. A Newland Archer regularnie chadzał do kwiaciarni i kupował bukiety kwiatów. Konwalie dla swojej narzeczonej May i żółte róże dla hrabiny Oleńskiej. Okropnie się ten biedny facet miotał. – Pan też to robi – odezwał się nagle lekarz-głupek. Znaczy Oleński. – Co robię? – spytałem. Wciąż trzymałem przed sobą teczkę. Ręka mi zdrętwiała. Oleński zabrał ją ode

mnie miłosiernie i uśmiechnął się lekko. – Gada pan sam ze sobą. W myślach. To widać. To znaczy ja widzę takie rzeczy. Niesamowite! – To rzeczywiście takie niesamowite? – chciałem wiedzieć, bo faktycznie facet miał rację. Gadałem sam ze sobą. Całe szczęście, że nie na głos, ale być może to tylko kwestia czasu… – Tak, bo widzi pan, nieczęsto spotykam dwoje podobnych ludzi w tak krótkim odstępie czasu. Dopiero co była u mnie ta dziewczyna… koleżanka pani Bukowskiej. Ona robiła dokładnie to samo. Gdyby nie fakt, że bardzo mi się spodobała, zasugerowałbym, aby to pan spróbował się z nią umówić – dodał wspaniałomyślnie. Roześmiałem się. Umówić? Gdybym nie był żonaty, dlaczego nie? Tyle tylko, że ja na dziś miałem już dość wyrzutów sumienia związanych z absurdalnym rozmyślaniem o Elizie Ostaszewskiej. Pokręciłem głową i klepnąłem Oleńskiego w ramię, a później zaprezentowałem obrączkę wetkniętą na serdeczny palec. – Nie, dzięki. Jestem żonaty. – Aaaa… Jasne, przepraszam. To może jednak ja spróbuję? – Próbuj pan! – zachęciłem go i jeszcze raz klepnąłem w ramię. Po chwili zmierzałem już w stronę kancelarii – piechotą, bo oczywiście zachciało mi się spacerków w upale – a później do swojego auta, w którym było wszystko, czego w tym momencie pragnąłem najbardziej. Zimna woda, klimatyzacja, wilgotne chusteczki zapachowe i koszula na zmianę. Zestaw-odświeżacz dla zabieganych… No cóż, na prysznic nie miałem czasu. Choć przecież prysznic w kancelarii Harpia był, a jakże. Full zestaw na wszelki wypadek. Bo przecież nigdy nic nie wiadomo. * * * Kiedy jechałem do domu Zandera, zadzwonił Maciek. Na początek dostałem zdrowy opieprz za to, że nie dostarczyłem teczki Helenie Bukowskiej do rąk własnych, tylko posłużyłem się „wymiętolonym po kilkunastogodzinnym dyżurze doktorkiem, który ledwo na gały widzi i nie ogarnia tematu”. Musiałem z niechęcią przyznać, że Maciek czasami zdobywał się na trafne osądy. Skruszony, zaproponowałem, że zadzwonię do szpitala i dowiem się, czy teczka trafiła w odpowiednie ręce, ale Runa tylko „pufnął” w słuchawkę i wyniośle rozkazał mi się „pierdolić”, po czym oświadczył, że już on sobie to załatwi. Zdał również pobieżnie relację ze swojego spotkania ze żmiją Borowiec i zapewnił, że „lowelasa od utopionej staruszki” da się jakoś wybronić. Ogólnie miałem tego lowelasa w dupie, ale zależało mi na dobrym imieniu kancelarii,

więc udałem entuzjazm. Rozłączyłem się i wjechałem na obwodnicę. Zander mieszkał w wiosce pod Wrocławiem, w odwalonej chacie, w której pomieściłoby się pewnie z pół tej osady. Mogłem jeszcze zgadywać, że tylko tam sypia (o ile!), a jego żona i córka nudzą się za miastem, zamknięte po szkole i pracy w marmurowej klatce. I przychodzą im do głowy różne głupoty w stylu depresji, alkoholizmu, internetowych seksrandek i podglądania sąsiadów. Miałem prawdziwą nadzieję, że się mylę. Choć w podobnych kwestiach nie myliłem się prawie nigdy. W swojej pracy naprawdę wiele już widziałem. Wcisnąłem gaz i podkręciłem radio. Poklikałem po stacjach, bo wszędzie pieprzyli o jakichś duperelach, aż wreszcie trafiłem na Kings of Leon. Use Somebody… Zacząłem wyć razem z wokalistą i poczułem dziwne odprężenie. Wtedy właśnie zadzwoniła moja żona. Przełączyłem ją na głośnik i niechętnie ściszyłem Kings of Leon. – Co tam? – Możesz rozmawiać? – Tak. – Bo wiesz, u ciebie to zawsze coś. Albo spotkanie, albo rozprawa… Raz, dwa, trzy… Dlaczego ona robiła takie rzeczy? Nie wierzyłem, że w głębi duszy rzeczywiście chciała być tą zrzędzącą babą. Żoną-jędzą z wałkiem w dłoni. Skąd się w ogóle bierze takie coś? Może to moja wina? Może ja właśnie wydobywałem z niej tę jędzę, której maskę przywdziewała coraz częściej? Nie zawsze taka była, ale miała zadatki. Tyle że ja skutecznie je ignorowałem. A jednak, mimo wszystko, to nie mogła być tylko wina Pauliny! Coś tam pamiętałem o ziarnie, które pada na podatny grunt, czy jakoś tak… – Jesteś tam? Skoro mówiłeś, że możesz rozmawiać, to fajnie by było się na przykład odezwać! Kurwa! Znowu to zrobiłem! Gadałem sam ze sobą. Jak ta koleżanka Heleny Bukowskiej. – Mów, kochanie, przepraszam. Prowadzę. Zamieszanie się na drodze zrobiło. – Uhm… Bo widzisz, tak sobie pomyślałam… Dzwoniłam do twojej matki. O Jezu! Ona dzwoniła do mojej matki?! Moja żona?! Przecież one się nie znosiły! Z tego z pewnością nie wynikło nic dobrego. Odechciewało mi się wracać dzisiaj do domu. Jak nic, czekał mnie zjebany wieczór, a być może nawet cały zjebany dzień, jeśli Paulina zamierzała mi o tej rozmowie opowiedzieć już teraz. Pięknie! – I co? – przemogłem się, bo zaraz znowu będzie, że się nie odzywam. – I… mam pomysł. Doszłyśmy do porozumienia.

– Naprawdę? – Nie szydź. – Nie szydzę. Naprawdę nie chciałem szydzić. Naprawdę nie. Ale… one doszły do porozumienia? No serio? To mogło oznaczać tylko tyle, że armagedon jest blisko. – W każdym razie – Paula lekko się zirytowała – uznałyśmy, że musimy wziąć ślub kościelny. – Ty i moja matka?! Prawie wylądowałem w rowie. To było jeszcze lepsze niż armagedon! – Albercie! Skup się. Ja i ty. Ślub kościelny! – Ale po co? Mamy ślub. Od sześciu lat. Zapomniałaś? – Tak, ale cywilny! – Przecież to ty nie chciałaś kościelnego! – A ty nie chciałeś żadnego! – Nie że nie chciałem, po prostu mówiłem, że jesteśmy młodzi i ogólnie krótko ze sobą… Kurwa, kurwa, kurwa!!! Przegapiłem zjazd!!! – Byliśmy ze sobą trzy lata! A ty nadal nie chciałeś się ze mną ożenić! Tak naprawdę nie chciałeś też ze mną zamieszkać, tylko udawałeś i… – Ale przecież… Co to za wioska? Czy to ta wioska?! Zandera wioska?! Nie, to nie ta! Kurwa… – Albercie! – Jestem. – Nie chciałeś ślubu ani wspólnego mieszkania! Mhm. Idealny moment na taką rozmowę. Serio, serio. Policzyłem w myślach nie wiem już, do ilu. Każdą kolejną cyferkę poprzedziłem mantrą z jogi. Om, omm, ommm… Nic to nie dało. – Ale później chciałem – mruknąłem więc zrezygnowany, rozglądając się za kolejnym zjazdem. Tylko że nie było kolejnego zjazdu. Paula w słuchawce chrząknęła, więc podjąłem: – Wzięliśmy ślub, jesteśmy małżeństwem od sześciu lat, a ogólnie ze sobą jakieś osiem… – Dziewięć! – Czy to teraz takie ważne? Mam zaraz… – A tak! Oczywiście! Jakieś ważne spotkanie! Jak zwykle! Ja pierdolę, to jednak była ta wioska! Przy tamtym zjeździe! Kurwa!!!

– Paula! – ryknąłem, bo nerwy mi już całkiem puściły. – Nie drzyj się na mnie! – To gadaj wreszcie! Do rzeczy! Co za pomysł z tym ślubem?! – No bo widzisz… – Głos Pauliny zabrzmiał spokojniej. – Tak pomyślałam, że może twoja matka ma rację i nie możemy mieć dziecka, bo żyjemy w grzechu. O nie! Tylko nie to! Teraz już naprawdę zrobiło mi się słabo! – W czym żyjemy? Moja matka jest dobrą kobietą, religijną, kocham ją, ale nie zawsze trzeba brać do siebie to, co mówi. – Posłuchaj tylko tego! W Biblii zdarzały się podobne cuda. Stare i niepłodne kobiety zachodziły w ciążę. Sara od Abrahama i ta druga… – Elżbieta – odpowiedziałem, zanim zdążyłem ugryźć się w język. – Właśnie! – Paula ucieszyła się i chyba klasnęła w dłonie. – Przecież ty nawet nie poszłaś do pierwszej komunii… – broniłem się jeszcze. – To się da nadrobić – oświadczyła z przekonaniem. – Paula… – Zastanów się. – Zastanowię – skłamałem. Strasznie wredny ze mnie sukinkot z tym ściemnianiem na prawo i lewo. Po raz kolejny wziąłem baaardzo głęboki wdech. – Ale nie sądzę, by to rozwiązało nasze problemy. I ty też wcale tak nie sądzisz. Poza tym umówmy się: ja zastanowię się nad ślubem, a ty – nad adopcją. Tak. Paskudny gad ze mnie. Wiem to. Po drugiej stronie zapadła cisza. Usłyszałem jakieś siorbnięcie i włosy stanęły mi dęba. Znowu płakała. Nie miałem już do tego nerwów. – Potrafisz mi zepsuć każdą radość, Albercie… – Chlipnęła jeszcze i rozłączyła się. A ja zgubiłem się na dobre i za cholerę nie wiedziałem, jak trafić do wioski Zandera. Poza tym właśnie uświadomiłem sobie, że w szpitalu na Hirszfelda, w łazience, na umywalce, zostawiłem zegarek, który dostałem w prezencie od mojego ojca z okazji ukończenia studiów prawniczych. Ojciec zbierał na niego pieniądze latami. Tak właśnie! Latami! A ja go zdjąłem… Żeby się nie zamoczył. 17. Stąd ruszę

Agata po raz pierwszy w życiu czuła, że nie potrafi zapanować nad swoimi myślami. Tak w ogóle, w całości. Robiły, co chciały, biegły w różnych kierunkach i drwiły z niej. Myślała o Dagny Zander, konkursie recytatorskim, Coleridge’u i apaszce w kwiatki. Dagny zgubiła tę apaszkę, kiedy biegła do samochodu swojego chłopaka-

emeryta. Agata ją podniosła i wetknęła do plecaka. Później o tym wszystkim zapomniała. Konkurs odbywał się w piątek i apaszkę odkryła dopiero w poniedziałek rano, kiedy pakowała zeszyty. Ładnie pachniała. Dagny wyglądała na taką, którą stać było na drogie perfumy. Agata wcale jej nie zazdrościła. Gdyby sama uparła się na drogie perfumy – matka pewnie długo by się nie sprzeciwiała. One też nie przymierały głodem, nawet jeśli do fortuny Zandera było im jeszcze daleko. Ale tutaj zupełnie nie o to chodziło. Dagny intrygowała Agatę. Coś było z nią nie tak. Coś ją bolało. Agata dobrze się na tym znała. Na bólu, którego nie czuć fizycznie i którego nijak nie można pokazać. Bo nie wiadomo, jak to zrobić, by nie wyszło żałośnie i melodramatycznie. I by choć jedna osoba dała radę cokolwiek zrozumieć. Później Agata myślała o Coleridge’u, który mieszał jej się z matematycznymi równaniami. O szkole, w której radziła sobie tylko dlatego, że wszyscy machnęli na nią ręką. „Trudna sytuacja rodzinna”. Świetnie. Za rok testy i gimnazjum – ciekawe, jak wtedy da sobie radę? Kto machnie ręką i rzuci tym głupi tekstem o trudnej sytuacji? Jeszcze później Agata pomyślała ponownie o swoich perspektywach na najbliższą przyszłość. Matka wciąż milczała. Czyli albo jeszcze rozmawiała z Elizą, albo już skończyła i finał okazał się niesatysfakcjonujący. Albo też Eliza w ogóle nie przyszła i matka bała się poinformować o tym Agatę. Czyli co pozostawało? Może i nadszedł wreszcie dobry moment na poważne, ale takie naprawdę poważne, rozważenie alternatywnych scenariuszy? Agata westchnęła. No dobrze. Alternatywy. Po pierwsze – Gabriela. I jej galeria. Aniołki z zapałek. Po drugie – ktoś z salonu fryzjerskiego. Jarek? Był najstarszy i najsensowniejszy, cała reszta to banda niedojrzałych smarkaczy. No ale Jarek też miał dopiero trzydzieści cztery lata. Tak właśnie zawsze mówił. „Dopiero”. Agacie wydawało się to wiekiem co najmniej średnim, ale Jarek i jego rówieśnicy mieli na ten temat inne zdanie. Upierali się przy słowie „dopiero”. A przecież w „Dumie i uprzedzeniu” pan Darcy miał dwadzieścia osiem lat i już zarządzał całym Pemberley! Agata miała niekiedy poważny problem z odniesieniem stopnia dojrzałości poszczególnych osób do ich wieku metrykalnego. Jedno z drugim rzadko miało coś wspólnego. Poza tym Jarek chodził ciągle w trampkach, zmieniał dziewczyny jak rękawiczki, nosił modne fryzury, a kawę kupował zawsze na wynos i nigdy nie parzył jej w domu. Agata podejrzewała, że nie potrafił tego robić. Nie miała pojęcia, dlaczego w ogóle o nim pomyślała. Nie nadawał się. On sam pewnie nie chciałby się nadawać. Dalej. Po trzecie – dziadkowie…? Agatę przeszył dreszcz. Nie mogła się dłużej oszukiwać. Byli przecież dziadkowie, sama ich wytropiła. Mieszkali teraz na Sępolnie, a wcześniej gdzieś przy

Legnickiej, nieopodal Muzeum Współczesnego. Rodzice ojca. Nawet nie wiedzieli o jej istnieniu, a kiedy Agata zadała wreszcie parę pytań matce, ta odpowiedziała, że „lepiej dać sobie spokój”. Czyli coś było na rzeczy. Ojcu źle się z rodzicami układało, chodziło o jakieś problemy w domu. Ale o co dokładnie? Matka jak zwykle filtrowała informacje, żeby zbyt brutalna rzeczywistość nie skrzywiła jej córce psychiki. Agata snuła różne domysły. Nie była głupia i czytała dużo książek, domyślała się zatem, że jeśli problemy w domu, to pewnie alkohol albo przemoc. Czyli nic optymistycznego. Skoro matka wolała wziąć pod uwagę kandydaturę prawie już teraz obcej Elizy, zamiast dziadków Agaty, to rzeczywiście nie należało się przy nich upierać. Sprawa musiała być poważna. Matka nigdy by nie powierzyła opieki nad Agatą komuś nieodpowiedzialnemu albo brutalnemu. Nie, nie – ona nie spocznie, póki wszystkiego nie dopnie na ostatni guzik. Nie umrze, zanim nie zyska stuprocentowej pewności, że Agacie nie dzieje się żadna krzywda. A przynajmniej… dobrze było się w ten sposób łudzić. Czyli jeśli nie Eliza, to kto? Gabriela czy Jarek? Żadne z nich nie będzie zachwycone. Ale przecież ktoś musi się zgodzić! Agata nie może zostać zupełnie sama. Nie może trafić do… Nie, nie! Nie może! Wstała z ławki i przycisnęła piąstki do oczu. Cholera, niech już ta matka zadzwoni! Bezradnie zerknęła na telefon. Miała dopiero dwanaście lat. A czuła się staro. * * * Helenie było dobrze na tym balkonie, ale później Eliza zaczęła pytać o Rafała i wszystko na powrót stało się prawie obrzydliwe. Bo Eliza już zyskała tę przykrą świadomość, że przyjaciółce jednak dostało się od Rafała więcej. Nie była winna jego śmierci. To jasne. A jednak on wciąż stał między nimi, wciąż im zawadzał. Czuła się niemal źle z tym, że chciała raz na zawsze pozbyć się wspomnień o Rafale. Teraz było jej tylko smutno i jakoś tak miękko. Czas uciekał. Świat wirował. Gdzieś tam była Agata, sama, przestraszona. Ona tylko udawała silną i obojętną. Starą maleńką, przedwcześnie dojrzałego stoika, który rozumie, że w życiu to raz na wozie, raz pod wozem. Tak naprawdę potrzebowała pobyć jeszcze przez chwilę dzieckiem, robić głupoty, dostawać ochrzan za jedynki z matematyki. Agata nie mogła trafić do rodziców Rafała. To było teraz najważniejsze. Zadręczyliby ją, tak jak dręczyli jego. Ojciec Rafała pił, matka była wiecznie zastraszona, wiecznie czekała na kroki przed drzwiami, na dźwięk klucza obracanego

w zamku i pierwsze słowa w przedpokoju. Trzeźwy? Pijany? Ciągle to samo pytanie. Rafał nie mógł już tego znieść. Nigdy nikogo nie zapraszał do domu, no bo przecież nie wiedział, na czym stoi. Czy nie będzie wstydu. Tylko przed Elizą się nie krępował. Ją zapraszał. I Helenę też, od czasu do czasu. Na placki ziemniaczane, które smażyła jego matka. A jednak wizyty Heleny zawsze wypadały wtedy, kiedy ojciec Rafała na pewno był w pracy i nie mógł tak po prostu, nagle, stanąć w drzwiach. Eliza natomiast miała specjalne przywileje. Przychodziła niezależnie od okoliczności. Odrabiali razem lekcje i słuchali muzyki, która zagłuszała odgłosy awantury w sąsiednim pokoju. Uśmiechała się do Rafała, uspokajała go i zapewniała, że wszystko jest w porządku, ale Helenie opowiadała o tym z płaczem. Tak. Zdecydowanie dziadkowie odpadali. Gabriela i Jarek zadeklarowali pomoc, ale Helena jakoś ich nie widziała w rolach opiekunów. Gabriela z papierosem, Jarek z kawą w papierowym kubku… Nie, naprawdę – nie. Powoli traciła siły. Nawet tutaj, na skąpanym w słońcu balkonie, czuła się tak, jak gdyby z wolna zapadała ciemność. I wtedy Eliza zadała pytanie. – Jak ona ma na imię? 18. Coś zgubionego

E. Zgubiłam się. Wydawało mi się, że pamiętam drogę, wiem, jak wrócić, a układ korytarzy nie jest w gruncie rzeczy wcale aż tak skomplikowany. Odprowadziłam Helenę do sali. Wydawała się słaba, a na jej policzkach, wcześniej bladych, teraz pojawiły się rumieńce. Tyle tylko, że to nie były rumieńce świadczące o zdrowiu, ale chorobliwe, takie, jakich człowiek dostaje z wysiłku bądź przy wysokiej gorączce. Z pewnością zmęczyło ją też to wściekłe słońce, do którego chciwie wystawiała twarz. Podtrzymywałam ją, kiedy szłyśmy korytarzem. Kto by pomyślał, że widzimy się po raz pierwszy od trzynastu lat? Że właśnie po raz pierwszy od trzynastu lat ze sobą rozmawiałyśmy? Kto by pomyślał, widząc nas razem, pod rękę, obie zamyślone, nieobecne, milczące wreszcie, po tych wszystkich słowach, które padły na balkonie? Prawie sobie obce, a jednocześnie dziwnie zgrane i zgodne. A między nami tylko ten jeden cień z przeszłości. Rafał. Zbutwiały bumerang. Teraz wiem, że Helena musiała myśleć o nim częściej, kiedy patrzyła w oczy swojej córki, w jej twarz, na włosy i sylwetkę, na uśmiech. – Kochałaś go? – zapytałam tam, na balkonie.

Musiałam to wiedzieć, choć przecież wydawało mi się idiotyczne, by poważnie myśleć o miłości w wieku osiemnastu lat. Mimo wszystko jednak pamiętałam o Rafale przez cały ten czas. Może nawet trochę go idealizowałam. Zawsze idealizujemy tych, którzy umierają młodo, bo oni nigdy nie mają szansy dorosnąć i zgorzknieć. Nigdy nie zamieniają się w zrzędzące i zmęczone życiem indywidua, a ich twarze nigdy nie przeistaczają się w pomarszczone maski o zwiotczałych tkankach. Słusznie głosi starożytne porzekadło: Kogo bogowie kochają, umiera młodo. Dlaczego pomyślałam o tym teraz, tak nagle? Co mi w ogóle przychodziło do głowy? Znowu to robiłam. Gadałam sama ze sobą, tak jak twierdził hrabia Oleński. Doktor Oleński. Gadałam – i w dodatku o czym? Szlag! – Kochałam – odpowiedziała po prostu Helena. – Na tyle, na ile można było wtedy kogoś kochać. Myślałam bardziej o sobie w kontekście mojej miłości. Każdy tak robi w tym wieku. Widziałam w niej siebie, a nie nas. Chciałam Rafała dostać na siłę. Uderzyłam w jego najprostsze i najczulsze struny. To w sumie moja wina, że wam nie wyszło. Ale zagarnęłam swoją część. Tyle, ile mogłam dostać, tyle, ile on mógł mi dać. A mógł naprawdę niewiele. Nie było mi wtedy żal ciebie ani jego. – Niewiele ci dał? Masz dziecko. – Skutek uboczny, jakkolwiek okrutnie to brzmi. On nigdy nic do mnie nie czuł. Ale tak. Jestem mu wdzięczna za Agatę. Spokój Heleny był porażający. Ona rzeczywiście ze wszystkim się pogodziła. Tak właśnie zawsze postrzegałam prawdziwą dojrzałość. Jako pogodzenie się z tym, na co nie mamy wpływu i czego nie możemy zmienić. Pomogłam Helenie położyć się do łóżka. W dłoń wetknęła mi zwiniętą kartkę papieru z wypisanym adresem. Zerknęłam. Dowiedziałam się, że Wybrzeże Wyspiańskiego, że stara kamienica, że jakaś galeria na parterze. Że kobieta – zapewne w kolorowej długiej sukni – nazywa się Gabriela Dunikowska i pali papierosy wciśnięte w staromodny ustnik. Że to „przyjaciółka” i o wszystkim wie. Czeka tam na mnie z Agatą. – Wiedziałaś, że się zgodzę? – zapytałam ją na koniec. Skinęła głową. – Eliza… Gdybyś potrzebowała dokądś wyjść, zrobić zakupy, rozerwać się, wyskoczyć do pubu… Po prostu pobyć sama albo umówić się na randkę… To śmiało dzwoń do Gabrieli. Ona ci pomoże. Teraz dla odmiany ja skinęłam głową. Jak zawsze, kiedy nie wiedziałam, co odpowiedzieć. Nie znałam tej całej Gabrieli z papierosem, nie znałam Agaty, nie wiedziałam nic o życiu, które właśnie się dla mnie zaczynało.

* * * Na korytarzu wpadłam w panikę. Chyba była to panika… Zakręciło mi się w głowie, czułam duszności, bóle w klatce piersiowej i miałam wrażenie, że z każdym kolejnym oddechem coraz bardziej brakuje mi powietrza. Przed moimi oczami przefrunęło morze małych brązowych kropek. Było ich więcej z każdą sekundą. Zawroty głowy się nasilały. Powietrza wciąż mniej. Widziałam swoją dłoń, jak szuka po omacku, trafia na klamkę, jak tę klamkę naciska. Moje kolana zginają się niechętnie, ślizgam się na kaflach, opuszczam korytarz, teraz to łazienka. Pusta. Opieram się o umywalkę, po policzkach płyną mi łzy, które są gorące. Zmywam je lodowatą wodą. Biorę wdech, ale to tak naprawdę nie jest wdech, tylko szarpana, desperacka próba zassania powietrza. I wtedy coś widzę. Przez łzy, przez morze małych brązowych kropek. Na umywalce leży zegarek. Ładny, drogi. Skórzany pasek, srebrzysta tarcza, na odwrocie dedykacja: Synowi Albertowi – Ojciec. Albertowi… Co za dziwny zbieg okoliczności. Ten mężczyzna od zegarka również miał na imię Albert – tak jak Albert Dębski, który mi się przyśnił. Podnoszę wzrok i oglądam w lustrze swoją twarz. Zaczerwienione i opuchnięte od płaczu oczy, lekko nabrzmiałe usta i potargane włosy, które zaczęły już żyć własnym życiem. Mam ochotę włożyć pod zimny strumień wody całą głowę. Zrobić cokolwiek, byle tylko zrozumieć, dlaczego to wszystko w ogóle się dzieje. Prostuję się i zdecydowanym ruchem chwytam zegarek jakiegoś Alberta. Nie mogę tego tak zostawić. Zegarek wygląda na kosztowny, a Polska to wciąż dziwny kraj i ludzie robią dziwne rzeczy. Czasem lubią sobie przywłaszczyć, co nie ich. Powinnam pewnie bardziej w tych ludzi wierzyć, nie skreślać ich tak od razu, nie wszyscy są przecież złodziejami. Większość chciałaby pewnie oddać ten zegarek właścicielowi. A jednak nie mogę zdać się na czyjąś uczciwość. Zamierzam zadbać o tę sprawę sama, dopilnować, by zegarek trafił z powrotem na właściwy nadgarstek. Odrywam z taśmy kawałek papieru toaletowego, czyszczę nos, zastanawiam się nad sobą, wyrzucam szarą kulkę do kosza, patrzę na siebie w lustrze, wciąż nie wyglądam dobrze, nadal chce mi się płakać. Ale wspólny mianownik wśród ułamków myślenia już jest, coś zostało w mojej głowie ustalone. Nie mogę zawieść syna-Alberta i jego ojca, nie mogę im odebrać tej pamiątki i wspomnień, które przywołuje. Na pewno to ważna rzecz, skoro syn-Albert zadbał, by się nie zamoczyła. Z zegarkiem w dłoni wychodzę z toalety. Teraz dopiero widzę, że męska. No tak. Przecież „Albert”…

* * * Do Oleńskiego poszłam tylko po to, by zostawić mu zegarek. Pomyślałam, że u niego będzie bezpieczny i ten doktorek może wywiesi jakąś kartkę w gablotce, w korytarzu czy gdzieś. A kiedy tajemniczy Albert wróci po swoją zgubę, zostanie skierowany w odpowiednie miejsce. Zajrzałam najpierw do dyżurki, w której jedna starsza pielęgniarka o twarzy japońskiego filozofa mamrotała ciche „kurwa, kurwa” nad stertą papierów, a wciśnięta w kąt blondyna z niebieskimi oczami zwijała dłonie w piąstki. – Popracowałabyś – rzuciła nagle japońska filozofka, nie odrywając wzroku od dokumentów. Z początku myślałam, że to do mnie, i stanęłam jak wryta, ale na słowa pielęgniarki poderwała się blondyna z piąstkami i gniewnie podparła się pod boki. – Już skończyłam dyżur! – zawołała i tupnęła nogą, chyba dla emfazy, choć emfaza zupełnie nie była w tej sytuacji potrzebna. – No to wypierniczaj do domu, bo się skupić nie można – odparła szybko filozofka. – Wypierniczaj! Tak, teraz to wypierniczaj, a jak coś trzeba… – Teraz coś trzeba i masz to w dupie, więc równie dobrze może cię tu nie być! – zirytowała się wreszcie filozofka. Nagle umilkły obie. Przypomniałam sobie, że przecież sterczę w progu, i przełknęłam ślinę. Ale one wcale nie patrzyły na mnie. Obróciłam się powoli i zobaczyłam… Hrabiego Oleńskiego. Znaczy doktora! Szlag! On patrzył na mnie i poruszał ustami jak lekko śnięta ryba. Widząc to, blondyna prychnęła i krzyknęła: – No jasne! Po czym obeszła mnie łukiem i wybiegła z dyżurki. Nie miałam pojęcia, co się właśnie stało. A jednak Oleński wciąż tu był, mogłam więc załatwić swoją sprawę i wreszcie pojechać… Pojechać… Wcale nie chciałam jechać. Poczułam, że znowu zbliża się atak paniki – doznanie dla mnie zupełnie nowe, nieoczywiste i ze względów czysto poznawczych ciekawe. Choć cholernie uciążliwe. Oddychałam szybko, a w dłoni wciąż ściskałam zegarek Alberta Nieznanego. Oleński zrobił krok do przodu. Teraz dopiero zauważyłam, że się przebrał i miał na sobie dżinsy i koszulkę. Wyglądał lepiej niż w fartuchu. – Ja… Ja… – zająknęłam się. A niby zawsze miałam gadane. Wyciągnęłam przed siebie zegarek. – Znalazłam to w toalecie. Męskiej. Przypadkiem tam weszłam, nie zauważyłam…

Pomyślałam, że lepiej, jeśli zostawię go gdzieś tutaj, u państwa, zamiast tam. Filozofka pokiwała głową z aprobatą i wstała z krzesła. – No, chociaż jedna ma trochę rozumu. Pani mi to da. Zamarłam. Ja mam trochę rozumu? O rany! Japońska filozofka jednak niewiele wiedziała o życiu i ludziach. Mimo to wręczyłam jej zegarek z zadowoleniem, bo czułam, że teraz artefakt znajdzie się w dobrych rękach. Podziękowałam grzecznie, ukłoniłam się i pożegnałam. Na korytarzu dogonił mnie hrabia Oleński. Nie hrabia. Doktor! – Przepraszam, pani… Elizo. Chciałem powiedzieć Eleno, jakoś tak skojarzyło mi się z Heleną i… Proszę o wybaczenie, jestem trochę zmęczony. Jest zmęczony i mówi: „Proszę o wybaczenie”? Naprawdę? Uśmiechnęłam się sztucznie. – Tak, rzeczywiście. Mogło się zrymować. Ale bardzo się pan nie pomylił. W podstawówce wszyscy wołali na nas „Elki”. Właściwie nie wiem, dlaczego. Teraz on się uśmiechnął, tyle że nie tak sztucznie, jak ja. Przestąpił z nogi na nogę. – Może dałaby się pani namówić na kawę? I ciastko? Albo coś innego. Coś, co pani lubi. Bo przecież nie wiem, czy pani lubi kawę i ciastka… Rozbeczałam się. Po prostu nie mogłam się już dłużej powstrzymywać. I nie pamiętam, jak to się stało, że on sprowadził mnie na dół, poszedł ze mną do Carolinki, stanowczo oświadczył, że tą nagrzaną puszką teraz nie będę jechać, po czym zawlókł mnie do swojego auta, gdzie włączył klimatyzację i… Objął mnie. Mocno. Nie od razu. Najpierw ja – dlaczego? – pokrótce opowiedziałam mu o wszystkim. O Helenie, Rafale, Agacie, Gabrieli ze staroświeckim ustnikiem na papierosa, której nie widziałam na oczy, o poezji, o pieprzonym ryżu, bibliotece, korepetycjach, zakładzie fryzjerskim, o nieznanej przyszłości, planach mikro i makro. Całe moje życie zamknięte w krótki, spazmatyczny monolog, wypowiedziany w klaustrofobicznej przestrzeni małego, ale nowiutkiego renault. Skończyłam, płakałam, próbowałam oddychać. Umilkłam wreszcie, a wtedy on mnie objął. Nie broniłam się. Stopniałam jak wosk. Nie myślałam o tym za wiele. Później uruchomił silnik i zawiózł mnie na Wybrzeże Wyspiańskiego.

A. Trafiłem do Zandera. Nadłożyłem jakieś pięćdziesiąt kilometrów, ale wreszcie dotarłem do celu, a w pamięci wciąż odtwarzałem rozmowę z Paulą. Nie wiedziałem,

co jej nagle odbiło z tym ślubem. Bo przecież nie mogło chodzić tylko o nasze kłopoty z prokreacją. Przyczyna musiała tkwić głębiej albo też mojej żonie całkiem padło na mózg. Nie mogliśmy mieć dzieci. Ona nie mogła. Była bezpłodna. Zupełnie i nieodwołalnie. Taki wyrok nie padł w dodatku po pierwszej zdawkowej diagnozie. Przeszliśmy przez milion badań i testów, czuliśmy się jak króliki doświadczalne, jak cholerne hodowlane myszy. I sprawa stała się jasna. Ze mną było wszystko w porządku, z nią nie. Mogliśmy oczywiście kombinować, bawić się w próbówki i w inne czary-mary, ale nie dawano nam szans na sukces. I oczywiście Paula nie chciała się z tym pogodzić. Pozostawała głucha na uwagi lekarza, na diagnozę, na ostateczny werdykt. Nie potrafiła również wybaczyć mi tego, że byłem zdrowy i organicznie zdolny do spłodzenia potomstwa. Chyba wręcz znienawidziła mnie za to lub też znienawidziła same fakty i swoje ich widzenie. Wolała się oszukiwać. Wolała leżeć z nogami opartymi o ścianę i poduszką pod pośladkami. Snuć te absurdalne teorie o niepłodnych kobietach z Biblii. Choć przecież jedno z drugim nic nie miało wspólnego! A nawet gdyby – hipotetycznie – miało, to przecież właśnie Paula uważała, że ślub kościelny w ogóle się dla niej nie liczy. Ja, kiedy już wreszcie zaproponowałem jej małżeństwo, nie naciskałem. Nigdy na nią nie naciskałem i dla mnie nie miało to wszystko zbyt wielkiego znaczenia. Paula się nie myliła. Niespecjalnie garnąłem się do ślubu w ogóle. Nie wiem dlaczego, ale z upływem lat coraz bardziej przekonywałem się, że być może rzeczywiście chodziło o nią. O to, że kochałem ją za mało. Kiedyś owszem – byłem Paulą zauroczony. Jej widok sprawiał, że szybciej biło mi serce. Później się w niej zakochałem. Gwałtownie i… na chwilę. A potem przywiązaliśmy się do siebie i żyliśmy bardzo wygodnie, bezpiecznie, dobrze. Od razu jednak wiedziałem, że ta miłość nie jest jakaś specjalnie bajkowa i kolorowa, nie przyprawia mnie o zawroty głowy i palpitacje serca. Od samego początku ona chyba zaangażowała się w ten związek bardziej niż ja. I ufała mi. Nie chciałem zawieść Pauliny. Gdybym zaryzykował i odszedł od niej, mógłbym trafić gorzej. Prawda? Mógłbym już nigdy więcej się nie zakochać, mógłbym tracić czas na bezsensowne poszukiwania, zamiast coś stworzyć, zbudować. Rodzinę, na przykład. Nie potrafiłem uwierzyć w to, że naprawdę rozmawialiśmy o jakimś ślubie kościelnym… Kompletnie jej odbiło. I w dodatku poczułem dziwny lęk. Tego się nie spodziewałem – czułem, że Paula coś od dłuższego czasu ukrywa i kombinuje, ale podejrzewałbym ją raczej o zachowanie zupełnie odwrotne. O to, że mnie zdradzi, nie wytrzyma i odejdzie. Zwłaszcza teraz, kiedy wszystko się między nami sypało. I wstyd

mi trochę, ale… czułem ulgę, która wydawała się nie na miejscu. Złapałem się na tym, że czekam, aż ona pewnego dnia zażąda rozwodu. Nie mogła już przecież ze mną wytrzymać. A ja tkwiłem w tej relacji i chciałem, by to ona wykonała pierwszy krok. By to do niej należała decyzja. Teraz zrozumiałem wreszcie, że czekałem z nadzieją. W głębi serca chciałem, by moje życie się zmieniło, zaczęło od nowa, by coś prawdziwego wreszcie się w nim wydarzyło. Ale Paula wcale nie zamierzała odejść. Pomyślałem, że być może to jednak mnie całkiem odbiło. Czy naprawdę miałem dość swojej żony? Czy też chodziło o jakieś chwilowe załamanie nastroju, moment chandry czy innej pieprzonej depresji? I po prostu musiałem to przeczekać? Znowu prowadziłem rozmowę z samym sobą. Doktorek miał rację. Auto zamieniło się tymczasem w saunę i koszula przykleiła mi się do pleców. Powietrze zgęstniało. Zorientowałem się, że wyłączyłem silnik i siedziałem przez dłuższą chwilę zupełnie bez ruchu, z dłońmi na kierownicy, ze wzrokiem wbitym w przestrzeń przede mną. Po raz kolejny przypomniałem sobie słowa lekarza-głupka – tego całego Oleńskiego. Że niby spotkał dziś kogoś podobnego do mnie. Kiedyś myślałem, że podobna do mnie była właśnie Eliza Ostaszewska. Podobna, choć nie identyczna. Różniliśmy się, to oczywiste. W jej spojrzeniu było jednak coś takiego, co kazało mi przypuszczać, że potrafilibyśmy znaleźć płaszczyznę porozumienia, a nasze myśli często się ze sobą krzyżowały. To głupie. Nigdy nie wierzyłem w brednie o przeznaczeniu i komunii dusz. Wierzyłem w ciężką pracę nad sobą i zawsze na tym dobrze wychodziłem. „Nasze myśli często się ze sobą krzyżowały…”. Też coś. W życiu niczego durniejszego nie wymyśliłem. Całe szczęście, że nigdy nie wypowiedziałem tego na głos. Wypełzłem z auta prosto na Saharę. Spojrzałem na swoją marynarkę i stanowczo pokręciłem głową. Wrzuciłem ją z powrotem na siedzenie. Pieprzyć to! W końcu sobota powinna rządzić się swoimi prawami, nawet jeśli niektórzy frajerzy – jak ja i trzy czwarte świata – spędzają ją w pracy. Niech „jaśnie państwo” cieszą się, że w ogóle ktoś się do nich pofatygował. Chwyciłem teczkę, wziąłem głęboki wdech i ruszyłem przed siebie. Wyrzuciłem z głowy Elizę Ostaszewską, wyrzuciłem Paulę i lekarza-głupka-Oleńskiego obdarzonego nadnaturalną zdolnością czytania ludziom w myślach. Wyrzuciłem nawet z głowy mój zegarek… Na pewno ktoś go już sobie przywłaszczył, a niebawem spienięży i kupi w zamian jakąś elektroniczną szpanerską tandetę. Ajfon-srajfon albo co… Może powinienem wybrać się na rundkę po lombardach? Komisach? Do domu Zandera wpuściła mnie – jak w brazylijskiej telenoweli – gosposia. Nie miała na sobie wprawdzie fartuszka i czepeczka, ale schludny kostium i pantofle na

niewielkim obcasie. Nie mniej i tak roztaczała wokół siebie tę dziwną aurę, która sprawia, że zdajemy się poruszać w świecie nieprawdziwym, wykreowanym od początku do końca, „zagranym”, zbudowanym z kartonowych dekoracji i zamieszkanym przez nakręcane zabawki. Wyartykułowała sztywną i zdawkową formułkę powitalną i zaprowadziła mnie przez obszerny hal do gabinetu wyglądającego do bólu stereotypowo. Skórzany fotel, wielkie biurko, regały z książkami, globus (globus!), akwarium, w którym majestatycznie pływały trzy rybki welonki, a na ścianie jakiś nadęty krajobraz. No naprawdę… I tutaj mieszkał cholerny deweloper? Tak, wiem, mój wspólnik Maciek zaraz powiedziałby, że deweloper to wcale nie to samo, co dekorator wnętrz. Bo deweloper zajmuje się sprzedażą gołych ścian, a o resztę człowiek martwi się sam. Tak. Wiem. Sprawa jest jasna. Ale mimo wszystko… – Piękny, prawda? – przemówił ktoś za moimi plecami. Głos był… dojrzały. Niski, o piaszczystej barwie. Przyjemny. Zorientowałem się, że patrzę w ten cholerny nadęty krajobraz i musiałem szybko przygotować sobie jakąś kurtuazyjną ściemę. Piękny? Czy oni tutaj wszyscy zapadli na wybiórczą ślepotę?! Odwróciłem się powoli. I szczęka mi opadła. – Dzień dobry – wystękałem. To była matka czy córka?! – Dzień dobry – odpowiedziała kobieta o piaszczystym głosie. Odrzuciła na plecy długie, proste blond włosy i wyciągnęła rękę. – Wiola Zander. Wiola Zander. Czyli matka. Córka Zandera miała przecież na imię Dagny, jak żona Stanisława Przybyszewskiego. Widać na jej urodziny przypadł moment zbiorowego zidiocenia, kiedy dzieciom nie wypadało nadawać normalnych imion. Chociaż… dobrze, że nie jakaś Jessica czy inna Nicole. Dagny ma chociaż przyzwoite kulturowe konotacje. – Albert Dębski – odparłem wreszcie i żałowałem, że nie mogę przywalić sobie z liścia, bo normalnie ogarnąć się dzisiaj nie potrafiłem. – Daga zejdzie za chwilę. Przygotowuje się – powiedziała Wiola Zander i zalotnie przekrzywiła głowę. Czy ona zdawała sobie sprawę z tego, że jej córka kogoś przejechała??? Spojrzałem w stronę, w którą patrzyła. No tak, obraz! – Hm… Piękny, tak. Bardzo… klimatyczny. Choć ja kiepsko znam się na sztuce. Jestem tylko prawnikiem. Skłamałem. – Skłamał pan – powiedziała znowu Zanderowa, a ja pomyślałem, że na dziś dość

już mam ufoludków, którzy grzebią w mojej głowie i demaskują tajemnice. Do dupy z tym wszystkim! – Słucham? – spytałem tępo. Bo przecież świetnie słyszałem. – Skłamał pan. Zarabia pan na życie jako prawnik, ale skończył pan studia kulturoznawcze. Z wyróżnieniem. A zatem coś pan o malarstwie jednak wie. Ano pewnie! Świetnie! Prześwietliła mnie. Albert Dębski – mistrz z twarzą pokerzysty. Po prostu zajebiście. I co teraz miałem niby powiedzieć? Że tak, ale na egzaminach słabo sobie radziłem? Czy raczej – no jasne, faktycznie, kulturoznawstwo! A zatem troszeeeeczkę się znam i spójrzmy prawdzie w oczy – ten obraz jest naprawdę gówniany? Błagam. – Przyzna pani, że to nie jest najlepszy moment na dyskusje o malarstwie – zaryzykowałem. – O nie, wręcz przeciwnie, to świetny moment. Daga namalowała ten obraz. – Zanderowa rozciągnęła usta w uśmiechu. Daga… namalowała ten obraz. Dagny. Aha. Czyli teraz weszliśmy na etap, na którym podziwiamy dziewczynę za jej wrażliwość i artystyczną duszę. Bo takie rzeczy pewnie jakoś da się wykorzystać w sądzie. Grzeczna dziewczynka, dobre stopnie i jeszcze w dodatku maluje obrazy! Przecież od razu widać, że to przejechanie powstańca warszawskiego na pasach po prostu było przypadkiem czystym, noga się jej powinęła i tyle! Artyści mają swoje słabsze momenty… Włączyła mi się już na amen loża szyderców. To nie był mój dzień. Dobrze, musiałem przyznać, że malowidło nie tyle jest złe, co szkolne, nudne, poprawne i nadęte. Pompatyczne, zrobione pod publiczkę, a nie z wewnętrznej potrzeby. Zwykłe. Jak gdyby namalował je ktoś już dojrzały i idący na kompromis z życiem, z oczekiwaniami odbiorców, z rynkiem zbytu nawet. Albo też powstało dlatego, że autor po prostu umiał je wykonać, a nie dlatego, że chciał. Ten krajobraz wydawał się idealny właśnie do takich snobistycznych gabinecików. Budował tło, ale nie przytłaczał, nie umniejszał niczyjego ego, nie odwracał uwagi. I to… namalowała siedemnastolatka? A gdzie miejsce na błędy, eksperymenty, na młodzieńczy żar i bunt, na świeżość spojrzenia? Na szukanie nowych środków wyrazu? Skąd ta nuda i zachowawczość? – Daga jest dobrym dzieckiem – powiedziała sztucznie Wiola Zander, kiedy za drzwiami gabinetu wybrzmiały kroki. Chwilę później ją zobaczyłem. Od razu nasunęło mi się pewne skojarzenie – skojarzenie z… rybką welonką. Rzuciłem okiem w stronę akwarium, a później znowu na Dagny. Była wysoka i smukła. Włosy miała podobne do matki – długie, jasne,

proste, ale o wiele gęściejsze i bardziej lśniące. Ubrana była w długą, zwiewną bawełnianą sukienkę w kolorze bladoróżowym. Prawą, zagipsowaną rękę trzymała na temblaku. Na jej twarzy i ramionach widniały pojedyncze siniaki. Lekko utykała. Nie odezwała się, nie powiedziała „dzień dobry”. Po prostu stanęła przede mną, jak gdyby już teraz czekała na ogłoszenie wyroku. – Albert Dębski – przedstawiłem się. Wyciągnąłem rękę i uścisnąłem jej lewą dłoń. Palce prawej ledwie wystawały zza gipsowego pancerza. – Dagny Zander – odpowiedziała cicho. Cicho, a jednak usłyszałem. To brzmienie. Dagny miała głos podobny do swojej matki, niski i piaszczysty, ale jeszcze głębszy, piękniejszy. Ze swoimi długimi włosami, smukłą sylwetką nimfy i dźwięcznym głosem była jak zjawa. Patrzyłem na nią zahipnotyzowany. I ona naprawdę kogoś zabiła? Czy już to do niej dotarło? Podniosła głowę i wtedy spojrzałem jej w oczy. Tak. Dotarło. Poderwałem się, kiedy moja kieszeń zaczęła wygrywać I Wanna Dance with Somebody Whitney Houston. Cholera jasna… Nie wyciszyłem dzwonka! Poczułem, że na policzki wpełza mi znienawidzony rumieniec – dokładnie tak jak wtedy, kiedy wylałem kawę na Baudelaire’a, którego czytała Eliza Ostaszewska. Znowu ona… Potrząsnąłem głową, przeprosiłem obie panie Zander i odebrałem telefon. Dzwonił Maciek. – Słuchaj! – rzucił konspiracyjnie. – Czy ty już jesteś u Zandera? – Uhm – bąknąłem. – No to tak… tego… Przyszły do nas różne papiery z policji i… Bo ona nie jechała sama. Tym autem. I chyba nie ona prowadziła. Bo widzisz, tak coś za mocno się potłukła, a przecież jechała samochodem swojej matki, wypasionym bmw, które – jak łatwo się domyślić – ma poduszki powietrzne. A przynajmniej powinno. Tyle że to wypasione bmw akurat nie miało jednej poduszki – przy siedzeniu pasażera. – Uhm… – bąknąłem znowu, bo przecież nie mogłem zadać mu miliona pytań, które same cisnęły mi się na usta. Żadna z babek nie pomyślała o tym, by choć na sekundę wyjść z pokoju. – Aaaa… ty gadać nie możesz? – Maćka nagle oświeciło. – A wyjść nie masz jak? – Nie bardzo. – No to nic, tylko mruknij czasem, a ja będę się streszczał. Już zacząłeś rozmawiać z młodą? – Nie. – To spoko. Dostałem materiał od technicznych, którzy oglądali auto. I na bank podczas wypadku był w nim pasażer. Samochód uderzył w nieszczęsnego delikwenta,

który przechodził przez jezdnię, a później kierowca stracił kontrolę, bo pojazd wpadł w poślizg i wpakował się na słup ogłoszeniowy. W nocy padało. Ale auto toczyło się już wolniej, więc nie wyszła totalna miazga. Na miejscu kierowcy uruchomiła się poduszka powietrzna. Na miejscu pasażera – nie. Została wymontowana. A pobrany materiał – krew, włosy, nitki z ubrania – wskazują na to, że na miejscu pasażera siedziała właśnie dziewczyna. Córka Zandera. – Hę? – Komunikacja oparta na monosylabach zaczynała mnie już nieźle wkurwiać. Lekko się zagotowałem, choć w odwalonym gabinecie Zandera na pewno działała klima. Jaka znowu cholerna wymontowana poduszka? Smarkata Zanderka musiała nakłamać. Tylko po co? Przecież mogła się domyślić, że to wyjdzie na jaw. – No i… Cóż, odciski palców pobrane z kierownicy z kolei należą do niej, do jej matki i do… kogoś jeszcze. Ale policja nie ma ich w bazie, więc… – Maciek dramatycznie zawiesił głos. – Ale przecież to musiało wyjść na jaw! – wyrwało mi się. Natychmiast tego pożałowałem. I teraz się zaczyna. Rzut oka na Dagny. Widzę, jak momentalnie blednie i zaczyna jej drżeć lewa dłoń, nieobleczona w gips. Wiola Zander blednie również i popatruje to na mnie, to na córkę. Młoda rozgląda się, jak gdyby w gabinecie ojca była po raz pierwszy, szuka wzrokiem krzesła, siada, w palcach gniecie materiał sukienki. Zwilża językiem wargi. W oczach łzy. Kurwa mać… – To jednak możesz gadać? – W słuchawce zdezorientowany Maciek. – Nie. – Aha… Okay, whatever. Ona nie jechała sama. Nie prowadziła. Kłamała. Straszliwie głupio, zresztą, bo przecież wiadomo, że to musiało wyjść na jaw, jak już słusznie zauważyłeś. I pewnie one teraz gapią się na ciebie jak trolle. Ale… dobrze by było dowiedzieć się, kto prowadził, i zaoszczędzić sobie i policji idiotycznego dochodzenia. – Monitoring miejski? – wyrywa mi się znowu. Dziewczyna coraz bledsza. – Się załatwia. Widzę, że przestałeś się hamować. – Mniej więcej. Okay. To… dzięki – dukam, ale tak naprawdę wcale nie jestem mu wdzięczny. – No to na razie. Maciek się rozłącza, a ja stoję jeszcze przez chwilę z telefonem w spoconej dłoni.

Podnoszę wzrok na dziewczynę. Z jej oczu kapią łzy. – Czy mógłbym porozmawiać z Dagny na osobności? – zwracam się do jej matki. Wiola Zander nie jest co do tego przekonana. Robi wyniosłą i bardzo wnerwiającą minę. – Uważam, że powinnam zostać. Dagny może się czuć nieswojo… Ona… Dziewczyna zrywa się z krzesła i syczy z bólu. No tak. Utyka przecież, musiała przenieść ciężar ciała na kontuzjowaną nogę. Chwieje się lekko, opiera o biurko i nagle… jej twarz wykrzywia się ze złości. – Idź! Słyszałaś, pan chce porozmawiać na osobności. – Ale Daga… – Idź sobie!!! Chociaż raz sobie idź! W pokoju zapada cisza. Wiola Zander rumieni się – widać nie tylko ja mam z tym problem – po czym prostuje plecy i sztywnym krokiem opuszcza gabinet. Zostajemy sami. Ja i dziewczyna. Rybka welonka w różowej sukience. 19. Z ramienia na ramię

Paulina czuła, że z tego nic nie będzie. Albert w ogóle jej nie słuchał, z pewnością myślał o czymś innym i tylko pomrukiwał, jak to on. Ostatnio właśnie w taki sposób rozmawiali. Albert ograniczał się do monosylab. Paulina zresztą również myślała o czymś innym. Konsultacja z jego matką wcale nie przebiegła tak, jak to sobie wymarzyła. Dębska na pomysł o ślubie kościelnym zareagowała z aprobatą, ale też i dziwną rezerwą. Pewnie myślała o tym, że wtedy już klamka zapadnie na całą wieczność i jej syn nigdy nie uwolni się od Pauliny. A tak – miał jeszcze szansę znaleźć porządną żonę, świętą kobietę, którą mógłby poprowadzić przed ołtarze. Która smażyłaby mu schabowe zamiast zmuszać do jedzenia zupełnie niezgodnych z polską tradycją kiełków i picia zielonych herbat. Która urodziłaby mu dziecko… Czy tak właśnie myślała Dębska? Na pewno, przynajmniej po części. A najgorsze było to, że bez entuzjazmu na pomysł Pauliny zareagował sam Albert. Wiedział dobrze, jaki postawić warunek. Wiedział dobrze, że ona nigdy nie zgodzi się na adopcję. Wiedział dobrze, że to pogrzebie temat, zanim na dobre zostanie rozwinięty. A jednak Paulina nie zamierzała się poddać. Być może powinna wymyślić coś jeszcze – coś innego i mniej kontrowersyjnego? Przystanęła obok poniemieckiego bunkra, w którym mieściło się Muzeum Współczesne. Szła na piechotę aż z Bujwida i w tym właśnie momencie poczuła zmęczenie. I dobrze. Chciała się zmęczyć. Po drodze rozmawiała przez telefon z teściową i Albertem, wskutek czego dostała zadyszki, ale to nie było jeszcze to.

Dopiero teraz naprawdę opadła z sił. Niestety, zmęczenie nie miało mocy oczyszczającej ani nie pomogło zapomnieć o palących problemach. Czy też o palącym problemie, jednym, konkretnym. Otóż Paulina zdradziła Alberta. Z dwudziestodwuletnim chłopakiem, który odbywał praktyki w jej firmie. I mieszkał w studenckiej melinie z innym dwudziestoletnim smarkaczem. Był od niej o dziesięć lat młodszy! O pieprzone dziesięć lat! Co ona sobie myślała? I dlaczego teraz wciąż rozpamiętywała ten moment, to zbliżenie? Zrobiła coś bardzo złego. Wyrządziła krzywdę własnemu mężowi, temu chłopakowi i samej sobie! Zawróciła w głowie Markowi, który wysyłał teraz do niej te wszystkie głupie SMS-y, jakieś „tęsknię”, „jesteś niesamowita”, „ciągle o tobie myślę”… Niech myśli! Tylko żeby nie zaczął sobie niczego durnego wyobrażać. Bo wtedy… Co? Nie wiedziała. Nie miała nawet pojęcia, czy rzeczywiście miałaby coś przeciwko „durnym wyobrażeniom” Marka. Tak naprawdę chciała, by komuś faktycznie na niej zależało. By ktoś na jej punkcie oszalał. Albert nigdy za Pauliną nie szalał. Tak. Zdradziła męża, ale – paradoksalnie – nie zamierzała od niego odchodzić, choć przecież widziała świetnie, że znajdowali się na równi pochyłej. To nieważne. To nic. Zdradziła męża i przez chwilę poczuła się lepiej, bo inny mężczyzna patrzył na nią z błyskiem w oku. Zdradziła i… wciąż myślała, jak zatrzymać przy sobie Alberta. Nie. Nie była do końca normalna. Wzięła głęboki wdech i rozejrzała się w poszukiwaniu przystanku tramwajowego. Postanowiła przejechać te dwa kilometry do Magnolii i dotrzeć wreszcie do swojego samochodu. A później? * * * Dagny musiała przyznać, że prawnik jest przystojny. I choć miał pewnie ze trzydzieści pięć lat, wyglądał młodziej. Owszem, mógł podobać się kobietom, mimo że był zupełnie nie w jej typie. Bo w jej typie był przecież Łukasz Kowalski. Prawnik już pewnie o nim wiedział. Krzyknął przecież dwa razy do telefonu coś, co wydało się Dagny bardzo znaczące. Jak mogła być aż tak głupia? I przede wszystkim – jak Łukasz mógł być aż tak głupi? Policja wszystko już złożyła do kupy. Wiedzieli, że Dagny nie była w aucie sama i pewnie też to, że nie ona prowadziła, skoro ślady krwi i… czegoś tam jeszcze jednoznacznie wskazywały, gdzie siedziała. Czy potłukłaby się aż tak bardzo, gdyby opadła na poduszkę powietrzną? Na pewno nie. Przecież Łukasz miał

zaledwie dwa zadrapania! Wyszedł z samochodu bez problemu i uciekał z miejsca wypadku tak szybko, że się za nim kurzyło! Na pewno nie miał złudzeń. Znał metody pracy policji, wszyscy mniej więcej znali, choćby z głupich seriali. Na co się nastawił? Że nawet kiedy odkryją prawdę, Dagny nadal będzie kłamała? Nadal nie wyjawi jego tożsamości? To by mu skomplikowało życie. Jej również, ale na pewno mniej. A zatem… Prawnik przyglądał się Dagny z uwagą i w milczeniu. Czekał, aż sama zacznie mówić. Wydawał się naprawdę w porządku. Może i nie był opłaconą przez ojca, zimną i wyrachowaną papugą, której zależało tylko na forsie. Nie wyglądał na takiego. Chyba… Naprawdę się przejął tym telefonem, który przed chwilą odebrał. I chciał wiedzieć, co się stało. A przynajmniej Dagny przyjęła taką wersję i zamierzała się jej trzymać. Miała już dość tego wszystkiego i była zmęczona. Zginął człowiek i nie ona zawiniła. A Łukasz jest dorosły. Jakoś sobie poradzi. Dagny postanowiła powiedzieć prawdę, mimo że telefon w jej kieszeni wibrował szaleńczo. Wiedziała, kto dzwonił. I jednocześnie czuła, że ten człowiek, Łukasz Kowalski, już tutaj nie wróci. Nigdy więcej go nie zobaczy.

A. Jechaliśmy w milczeniu. Ograniczyłem swoją rolę do kręcenia kierownicą i reagowania na jej: „teraz w lewo”, „w prawo”, „teraz przez most” i tak dalej. Nie miałem pojęcia, dokąd jedziemy, i czułem, że bez GPS-a za cholerę bym się stąd nie wydostał. Nie wiedziałem też, dlaczego właściwie jej posłuchałem. Przecież to ona powinna słuchać mnie. Planowałem grać na emocjach, bawić się w manipulację, ale jednocześnie w dobrego wujka, ponieważ dziewczyna albo świetnie udawała, albo naprawdę była szczerze przerażona. Z początku. Kiedy gabinet Zandera opuściła jej matka, Dagny skuliła się w sobie, schowała głowę w ramiona i przymknęła oczy. Wyglądała tak żałośnie, że w pierwszym odruchu chciałem ją przytulić. Ale później zaczęła mówić i nie brzmiała już ani trochę żałośnie. Głos miała mocny, jak na to kruche, poturbowane ciało, na całą tę tragedię, która wydarzyła się kilka dni wcześniej, w nocy, gdzieś w okolicach Tęczowej. Przez chwilę nie mogłem się oprzeć wrażeniu, że to ona nade mną góruje. Po łzach, które jeszcze niedawno toczyły się po jej policzkach, nie został ślad. – Policja już poinformowała moją matkę? – zapytała, patrząc mi prosto w oczy. – Chyba nie, ale pewnie niebawem to zrobią. Pokiwała wolno głową, a później powiedziała:

– Chodź. Przejedziemy się. „Chodź”. Przeszła na „ty” płynnie, nie miała z tym żadnych kłopotów. Odzywała się do mnie ze swobodą osoby dorosłej, ale rzadko. Jechaliśmy mniej więcej przez czterdzieści minut w bliżej nieokreślonym kierunku, kiedy wreszcie poleciła, bym skręcił w las. To było gdzieś w pobliżu Obornik Śląskich i Wilczyna. Zatrzymałem się, a ona wysiadła z auta i… zapaliła papierosa. – Chcesz? – zapytała po prostu i wyciągnęła w moją stronę paczkę. Szukałem odpowiednich słów, by dać wyraz świętemu oburzeniu. A później pomyślałem, że zachowuję się jak stary zgorzkniały pierdziel, który zamierza „umoralniać” młodą buntowniczkę. Nie była przecież moją córką. Ja w jej wieku też paliłem fajki, owszem, zdarzało się. I zawsze powtarzałem sobie, że muszę stać się kiedyś wyluzowanym ojcem, takim, no… „fajnym”, którego moje dzieci nie będą się wstydziły, i którego nie będą musiały okłamywać. A ja nigdy nie zamierzałem udawać, że czegoś zwyczajnie nie zauważam – na zasadzie „czego oczy nie widzą, tego sercu nie żal”. Chciałem znać swoje dzieci, wiedzieć o nich wszystko, nawet jeśli to „wszystko” przyprawiałoby mnie o palpitacje i stany przedzawałowe. Tak to sobie idealistycznie wykoncypowałem. Tyle tylko, że nie miałem dzieci i nie zanosiło się tutaj na zmiany. A ta dziewczyna, Dagny-rybka-welonka, była zdecydowanie za stara na moją córkę. Choć przecież istniała między nami osiemnastoletnia różnica wieku, a zatem, teoretycznie, gdybym się w liceum dobrze postarał… – No okay, daj – powiedział mój głos, zanim zdążyłem nad nim zapanować. Tak, kurwa, pewnie! „Daj”! Brawo, Dębski! Co ja najlepszego wyprawiam?! Palę szlugi w lesie! Już samo to nie było zbyt mądre, bo przecież upał i zagrożenie pożarowe! Każdy głupi wie, że nie pali się fajek w lesie. Ale ja na tym nie poprzestałem, nie, nie! Paliłem je z małolatą podejrzaną o przejechanie faceta, której ojciec był tak wpływowy i dziany, że mógłby za jednym zamachem utopić mnie, Maćka, naszą asystentkę i w ogóle całą kancelarię Harpia! Zaiste – świetny pomysł, prawda? No dobrze… Pomagała mi trochę świadomość, że ta nieco bezmyślna Dagny raczej nikogo osobiście nie przejechała. Tak wynikało z ustaleń policji, które telefonicznie przekazał mi Maciek. Domyślałem się, że jechała jako pasażerka, a prowadził ktoś inny – ktoś, kogo z niewiadomych względów kryła. Choć przecież musiała zgadywać, czym to groziło. Więc jaki miała powód? – Nie przypuszczałam, że się skusisz – mruknęła Dagny i zaciągnęła się dymem. Taaak… Serio? Ja również nie przypuszczałem. Wypaliliśmy w milczeniu po jednym. Dagny poruszyła się niespokojnie i swoim charakterystycznym gestem odgarnęła na plecy długie jasne włosy. Zmarszczyła brwi

i chciała coś powiedzieć, ale najwidoczniej wciąż szukała odpowiednich słów. Milczałem. Nie zamierzałem jej na razie niczego ułatwiać. – Widzisz… À propos tej poduszki powietrznej na miejscu pasażera… Już dawno temu została wymontowana. Mój ojciec to zrobił. Najpierw on jeździł tym bmw, zanim dał je matce. Wymontował poduszkę, bo była jakaś awaria czy coś. Ciągle świeciła się dioda. Ojciec ją wymontował, coś tam miał naprawiać, ale potem… – Zapomniał? – wszedłem jej w słowo. Mnie też się to kiedyś zdarzyło. Dopiero po kilku miesiącach zorientowałem się, że jeżdżę bez jednej poduszki. – Tak. Ojciec często o takich rzeczach zapomina. Ma dużo spraw na głowie. No wiesz. Interesy, wyjazdy, spotkania, kochanki… – Kochanki? – podchwyciłem. Nie miałem pojęcia, do czego zmierzała ta opowieść, ale teraz akurat Dagny nie bardzo mnie zaskoczyła. Zander idealnie wpisywał się w pewien stereotyp dzianego skurczybyka. A szkoda. Mógłby dla odmiany zabawić się konwencją. – Taaak! – Dagny machnęła ręką. Widać kochanki ojca nie robiły już na niej wrażenia. – Właśnie awaria tamtej poduszki zbiegła się w czasie z odejściem jednej z jego laluń. Na pocieszenie ojciec kupił sobie nowe auto. No wiesz, zazwyczaj to on spławiał te laski, jak już mu się nudziły, a tu taka niespodzianka. Nowa fura pomogła osuszyć łzy. Mojej matce dał swoje bmw, ale o poduszce jakoś zapomnieli. – Twoja matka wie o tych kobietach? – zapytałem delikatnie, a Dagny się roześmiała. – Czy wie? Oczywiście! O wszystkim wie. Ojciec już dawno przestał się zgrywać. Nie musi. Ona i tak od niego nie odejdzie, więc po co się trudzić? Wygodnie im w tym układzie. Jesteśmy rodziną z epoki wiktoriańskiej, rozumiesz? Pozory. Fasada. Dla sąsiadów. Dla świata, krewnych i znajomych. I w ogóle żeby nikt nic nie gadał. A w środku zgnilizna. No, matkę trzyma kasa i towarzystwo, w którym ojciec się obraca. Dagny pokręciła głową i wysupłała z paczki jeszcze jednego papierosa. Poczęstowała mnie bez słowa, a ja znowu – dlaczego?! – przyjąłem poczęstunek. W ciszy trawiłem jej słowa i jednocześnie ze zdziwieniem odkryłem, że naprawdę smakuje mi papieros. Nigdy wcześniej nie smakowały mi papierosy. Jako nastolatek paliłem dla szpanu, później, na studiach, tylko do piwa, a jeszcze później rzuciłem je w ogóle i zacząłem grać w tenisa… Paula uważała, że to zdrowsze i bardziej eleganckie. Miała oczywiście rację, a jednak ja, mimo wszystko, czułem się wtłoczony w jakiś dziwny schemat. Odgórnie ustalony. Nie mój. Zaciągnąłem się mocno i zatrzymałem dym w płucach na dłużej.

– Ten facet, którego przejechałaś, miał osiemdziesiąt osiem lat. Dagny wzdrygnęła się. Nie spojrzała na mnie, ale palce, między którymi trzymała papierosa, zaczęły jej lekko drżeć. – Pochodził z Warszawy – kontynuowałem. – Profesor uniwersytecki. Wydział Fizyki. Były powstaniec warszawski. Walczył, kiedy miał zaledwie kilkanaście lat, a później współtworzył państwo podziemne, kolportował bibu… – Skończ już! Dagny rzuciła papierosa na ziemię i przydeptała go z wściekłością. Dyszała przez chwilę ciężko i znowu świdrowała mnie tymi swoimi niebieskimi jak barwione szkło oczami. – Chcesz mnie podejść? – zapytała i zbliżyła się. – Żebym zaczęła gadać? – I tak musisz zacząć, Dagny – odparłem. – Nie masz wyjścia. Wiadomo, że nie jechałaś sama i że to nie ty prowadziłaś. Wskazują na to obrażenia i materiał pobrany z auta. Jeśli myślałaś, że zdołasz zamydlić komukolwiek oczy… No cóż, bardzo się pomyliłaś. Dziewczyna zmieniła się na twarzy. Pomyślałem, że wreszcie odpuściła sobie tę chłodną, cyniczną maskę starej maleńkiej. Znowu widziałem łzy w jej oczach. Zebrała w garść sukienkę i przysiadła na pieńku. Teraz, wśród majowej leśnej zieleni, z jasnymi włosami sięgającymi niemal talii, z przezroczystą cerą i błękitnymi oczyma jeszcze bardziej przypominała nimfę. Sprawiała również wrażenie coraz bardziej bezradnej, a ja nie mogłem się nadziwić tym wszystkim sprzecznościom, tym zmianom w jej wyglądzie i zachowaniu, które następowały po sobie jak obrazki w kalejdoskopie. Wyjąłem z bagażnika butelkę wody mineralnej i podałem Dagny. Upiła łyk. – Chciałam mu pomóc. Krzyczałam, żeby uciekał… – przemówiła wreszcie, a mnie zalała fala ulgi. Wykonaliśmy krok do przodu. – Nie miałaś czasu się zastanowić, byłaś ranna, to zrozumiałe – powiedziałem bez sensu i od tej chwili postanowiłem, że morda w kubeł i dam jej mówić. – Tak, ranna… Bolała mnie ręka. Prawa. Kurwa no! Potrzebuję tej ręki, nic nie mogę sama zrobić. Ale wtedy… faktycznie nie myślałam. Po skroni płynęła mi krew. Miałam duszności. Wcześniej wypiłam coś… i paliłam trawę. Nie chciałam, żeby miał kłopoty. O tym wtedy myślałam, tylko o tym. Krzyczałam, że ma uciekać, a ja sama wyszłam jakoś z auta, chciałam się wbić na miejsce kierowcy, ale… Na ulicy, mniej więcej dwadzieścia metrów ode mnie, zobaczyłam tego człowieka. Leżał, wokół niego rosła kałuża, pamiętam światło latarni odbite w kostce brukowej, i zaczęłam płakać. Było mi tak niedobrze… Usiadłam. Zwyczajnie usiadłam na ulicy i czekałam.

Teraz też Dagny rozpłakała się na dobre. Podszedłem do niej i poklepałem ją lekko po plecach. Jakoś głupio mi było przytulać tę dziewczynę, obcą przecież i nieletnią. Nie miałem pojęcia, czy to nie zostanie źle odebrane, czy wypada kogoś takiego jak ona przytulać, skoro nie wiadomo, czy jest już dorosła, czy jeszcze nie, a w żadnym z tych dwóch wypadków przytulanie nie wydawało się do końca dobrą opcją. Myśli w mojej głowie uczestniczyły w szalonej gonitwie, bawiły się w berka, pogrywały ze mną, podsuwając coraz bardziej szalone wizje. Poczułem ucisk w skroniach i miałem wrażenie, że w lesie robi się goręcej i duszniej. Chciałem, by mi o wszystkim opowiedziała i byśmy coś razem ustalili. Dagny ukryła twarz w dłoniach i łkała cicho. Czekałem. Zapowiadał się długi dzień. – On był taki inny! – chlipnęła wreszcie i skwapliwie przyjęła od mnie paczkę chusteczek higienicznych. – Taki… inny od całej reszty świata. Od moich rodziców, plastikowych koleżanek ze szkoły, które nie wiedzą, kim był, kurwa, van Gogh! Od tych pojebanych chłopaków z permanentną erekcją, którzy gapią się tylko na moje cycki… Mam ich wszystkich dość. Nikt mnie nie rozumie. Nie rozumiał. Tylko on! Milczałem. Czekałem. „Nikt mnie nie rozumie”. To takie typowe powiedzonko w jej wieku. Sam również czasem się nim posługiwałem, a później, po mnie, moja młodsza siostra, kiedy zakochała się w jakimś punku czy kimś… „Nikt mnie nie rozumie”. Niekiedy nadal właśnie tak się czuję. Jak gdybym miał znowu siedemnaście lat i cały świat przeciwko sobie. Tyle tylko, że teraz to myślenie uważam za cholernie niedojrzałe. – Dagny… – Wreszcie nie wytrzymałem. – Kto? Jaki on? Naprawdę mi nie powiesz? Dagny wytarła oczy i kilka razy pociągnęła nosem. Wahała się. Widziałem to. – Co mu zrobią? – zapytała cicho. Tego się obawiałem. Pytanie, które zadała, nie było dobre. Nie w tym konkretnym momencie. A przecież nasuwało się samo. Przykucnąłem obok pieńka, na którym siedziała. – Nie wiem, Dagny. To zależy. Uciekł z miejsca zdarzenia, a to źle. Nie wiem, czy był pod wpływem alkoholu, i teraz już tego nie sprawdzimy. Prędkość została sporo przekroczona. Znowu źle. Jechałaś z nim i byłaś pod wpływem alkoholu i środków odurzających, a masz siedemnaście lat, więc… – O Boże… Dagny znowu zaczęła płakać, a ja – teraz, kiedy wypowiedziałem to wszystko na głos – zorientowałem się, że faktycznie sprawa nie wygląda dobrze. Nade wszystko jednak nie chciałem jej wystraszyć.

– Dagny… Jeśli on się przyzna, jeśli okaże skruchę… Zamknąłem się. Nie mogłem już słuchać swoich własnych bredni. Skruchę? Przyzna się? Zabił człowieka na pasach, jechał sto na godzinę, przy jego boku była pijana i naćpana nastolatka. W dodatku na bank wcześniej ze sobą spali i to nie raz. Jak takiego w ogóle bronić?! – Ten człowiek… Ten profesor, powstaniec czy jak tam… Miał rodzinę? – Dagny podniosła na mnie swoje szklane oczy. Przytaknąłem. – Syna, wnuka, żonę… – odrzekłem cicho. Sam dokładnie się w tym wszystkim jeszcze nie zorientowałem. – Zabiliśmy go. Wreszcie chyba pojęła to w pełni. Nie płakała już. Wpatrywała się w jeden punkt gdzieś w oddali, a jej ciało zastygło w bezruchu. Mięśnie stężały, twarz przypominała maskę. – Powiesz mi, kto prowadził? – podjąłem, choć wiedziałem, że być może naciskam na nią zbyt mocno. – Powiem. 20. Bez przedmiotu przetrwać

Agacie kilka razy wydawało się, że widzi przez szybę postać Elizy. Nie mogła znaleźć sobie miejsca. Próbowała po raz kolejny odrabiać matematykę, pozamiatała w galerii – ku niebotycznemu zdumieniu ciotki Gabrieli, włączyła i wyłączyła radio, pobiegła do swojego tymczasowego pokoju, by sprawdzić, czy na dnie plecaka wciąż leży apaszka Dagny Zander, a następnie wróciła do galerii i zajęła stanowisko za ladą. Wysłała wiadomość do matki. Stopniowo ogarniała ją wściekłość przemieszana z narastającym strachem. O dziwo – matka odpisała. Agata miała wrażenie, że stanęło jej serce. Wiadomość była krótka, ale wyrażała wszystko: „Załatwione”. Agata poczuła, jak do oczu napływają jej łzy, nad którymi zupełnie nie potrafiła zapanować. Wysunęła się zza lady i pognała do łazienki. Wiedziała, że Gabriela przez cały ten czas przyglądała się jej z uwagą. No trudno. Być może już niedługo… Właśnie. Co „niedługo”? Przecież to „załatwione” jeszcze nie zaczęło się dziać. Elizy wciąż nie było. Ale Agata zrozumiała z tego tyle, że powinna na nią czekać. I zachować spokój. Nie wyjść na histeryczkę. Budować wizerunek rozsądnej i grzecznej dziewczynki, która nigdy nie sprawia problemów. Za wszelką cenę nie przerazić Elizy. Przemyła twarz lodowatą wodą, wróciła do galerii i zajęła miejsce za ladą.

Gabriela nadal się gapiła. Że też dzisiaj w ogóle nie było tutaj klientów! Kurde, no! Ciotka wyraźnie się nudziła i interesowała tym, czym nie powinna. Szła teraz w jej stronę. Zaraz się zacznie jedna z „poważnych rozmów o życiu”. Agata schyliła głowę i wpatrzyła się w podłogowe kafelki. Gabriela stanęła przed nią. Unikanie kontaktu wzrokowego zdało się na nic. – Wiesz coś? – przemówiła ciotka. To było zaskoczenie. Agata uniosła głowę. – Niewiele. A ty? – Nic. Umilkły. Agata skierowała wzrok na szybę. Rude włosy, chuda… Czyżby? Nie, to nie ona. To tylko jakaś farbowana baba. * * * Był kiedyś taki moment, który Helena zapamiętała bardzo wyraźnie, choć wcale tego nie chciała. Wspomnienie jednak prześladowało ją uporczywie, dzień w dzień, ze złośliwą konsekwencją. Siedem lat temu, tuż przed piątymi urodzinami Agaty, Helena wpadła w szał. No cóż… Bogiem a prawdą, wczesne dzieciństwo Agaty wiązało się z częstymi napadami szału jej matki. Aga nie była dobrym dzieckiem. Histeryzowała z byle powodu i darła się tak, że słyszała ją cała kamienica. Dwa razy przyjechała do nich londyńska opieka społeczna, którą wezwali sąsiedzi. Już od dawna szeptali po kątach, że „ta polska fryzjerka znęca się nad swoim dzieckiem”. Helena nie miała im tego za złe. Dobrze się stało – na takie rzeczy, jak krzyk dziecka, ludzie powinni reagować. Ona jednak musiała się nieźle natrudzić, by przekonać zarówno pracowników opieki społecznej, jak i sąsiadów, że Agata drze się z różnych powodów, ale nie dlatego, że jest bita i katowana. Zazwyczaj chodziło na przykład o zagubioną pluszową mysz, którą należało natychmiast znaleźć, teraz, w tej chwili – rzucić absolutnie wszystko i szukać po całym mieszkaniu „Zuzanny”. Albo też o to, że Agata chciała wskoczyć do kałuży, ale Helena jej na to nie pozwoliła, bo młoda miała na stopach tenisówki. O to, że trzeba umyć ręce. Że trzeba wstać do przedszkola. Zjeść choć pół kromki chleba na śniadanie/kolację. Natychmiast pojechać do sklepu i kupić plastelinę, bo się skończyła – nieważnie, że jest dwudziesta pierwsza. Że nie można uciekać i przebiegać samej przez ulicę. Że trzeba w tej chwili wrócić do domu po plastikowego psa, którego Aga zapomniała wziąć – nawet jeśli właśnie wchodzą do przedszkola, a Helena już jest spóźniona do pracy. I tak w kółko. Helena długo była cierpliwa. Tłumaczyła sobie, że to na pewno przez brak ojca.

Pobłażała Agacie, dała się sterroryzować. Ale gdy umarła matka, a ona została ze wszystkim sama, przyszedł czas, kiedy poczuła się potwornie zmęczona tym, że każdy dzień zaczynał się i kończył wrzaskiem. Poszła na konsultacje do psychologa. Nie pomogły, mimo że Helena sumiennie wypełniała wszystkie zalecenia. Liczyła do dziesięciu, zanim sama zaczynała krzyczeć. Ale wreszcie straciła cierpliwość. Reagowała krzykiem i frustracją. W kamienicy słyszano już je obie. Sąsiedzi jednak – na szczęście – zdążyli co nieco rozeznać się w sytuacji i opieka społeczna więcej nie przyjechała. Agata wrzeszczała. Helena wrzeszczała. Któregoś dnia nie wytrzymała i trzepnęła córkę – lekko – w czoło, po czym zaczęła się drzeć jeszcze głośniej. „Jesteś głupim dzieckiem! Dlaczego jesteś takim głupim, głupim dzieckiem?! Ty durna dziewczyno!!! Czy choć jeden dzień nie mógłby być spokojny?! Stałoby ci się coś? Ale to musiałby być chyba cud, żebyś ty nie darła tej swojej gęby, żebyś choć raz była z czegoś zadowolona! Ty głupia dziewczyno!!! Może lepiej by ci było beze mnie?!”. Tak właśnie wykrzyczała. Do pięciolatki. Na zawsze zapamiętała każde słowo. Później zaczęła płakać i nie odzywała się do Agaty przez cały dzień. Młoda z czasem się uspokoiła. Zwyczajnie, sama z siebie. Nigdy nie była takim zwykłym, „normalnym” dzieckiem, zawsze wydawała się zbyt poważna i dojrzała jak na swój wiek, ale przynajmniej przestała się awanturować. Po przeprowadzce do Wrocławia zaczęły się nawet lubić. Helena zawsze kochała Agatę nad życie, ale trudno było powiedzieć, że ją lubiła. Kiedy młoda zasypiała wieczorem, matka często czuła ulgę tak wielką, jak gdyby zrzuciła z piersi gigantyczny kamień. To była wieczna walka. Helena wciąż zadawała sobie pytanie, co robiła źle, kiedy, dlaczego. Nigdy nie znalazła odpowiedzi. Wreszcie pomyślała też o własnym gniewie i sformułowała inne pytanie. Co mają począć rodzice trudnych dzieci ze złością, która narasta w nich latami? Na szczęście Agata zaczęła się zachowywać po ludzku i życie na powrót stało się znośne, nawet piękne. Tylko ta sytuacja wciąż nie dawała Helenie spokoju. To cholerne, pieprzone, natarczywe wspomnienie. „Może lepiej by ci było beze mnie?!”. Tak… Naprawdę to powiedziała, a teraz jej pytanie wydawało się bardzo adekwatne do rzeczywistości. Czy Agacie lepiej będzie bez niej? Przecież wszystko się ułożyło. Czy ta choroba stanowiła karę za to, jak marną była kiedyś matką? Może i tak. Karę, z którą nie dało się nijak dyskutować. I której nie dało się znieść. Dobrze, że Helena nie zachorowała wcześniej. Że nie przekazała Elizie wrzeszczącej Agaty, która domagała się nowej plasteliny o dwudziestej pierwszej.

A zatem – gdzie Helena popełniła błąd? Co powinna była zrobić, by teraz nie prześladowało jej to okropne wspomnienie? A może właśnie wszystko potoczyło się według ustalonego planu? I teraz działo się to, co miało się dziać od samego początku? Helena przymknęła oczy. Takie myśli zawsze zwiastowały niespokojne sny. Ale przecież… Zmrok jeszcze nie zapadł.

E. Wybrzeże Wyspiańskiego było jak zwykle piękne i jak zwykle zadeptane przez studentów politechniki. I sobota bynajmniej niczego tutaj nie zmieniała. Zaoczni przecież… Ci byli nawet gorsi od dziennych, bo prawie zawsze zmotoryzowani i rzadziej wagarujący. A poza tym na Wybrzeżu parkowali swoje wehikuły również ludzie pielgrzymujący do pobliskiego ZOO, które właśnie w soboty przeżywało największe oblężenia. Summa summarum, ruch panował jak w ulu, ale Oleński znalazł gdzieś niewielką dziurę i wetknął w nią swoje auto. No! Prawie go za to podziwiałam. Nigdy nie byłam dobra w parkowaniu w dziurach, zwłaszcza moją kanciastą Caroliną. Przez głowę przemknęło mi nagle nieśmiałe pytanie, czy on mnie później odwiezie pod szpital, żebym mogła odzyskać własne auto… I czy będzie się naprzykrzał? Teraz, po tym obejmowaniu się i zupełnie głupim zwierzaniu? Było całkiem miło, trzeba przyznać, aczkolwiek zaczynałam już powoli wspinać się na etap wstydu i żenady spowodowanej moim zachowaniem. Zbytnią wylewnością, publicznym okazaniem najskrytszych emocji i ogólnym nerwowym załamaniem. Tak w dużym skrócie. Nie znałam przecież tego typa! Co ja sobie myślałam?! Opuściliśmy renault i w milczeniu rozejrzeliśmy się po okolicy. Do celu – to jest pod adres wskazany przez Helenę – mieliśmy niedaleko. Ponownie opanował mnie strach. Schyliłam się i przejrzałam w bocznym lusterku. Oczy zapuchnięte od płaczu, włosy sterczące na wszystkie strony, wymięta koszulka, trampki. Jedynie dżinsy miałam dobre, Levisy. Kupiłam je tylko dlatego, że akurat trafiłam na promocję. Cała reszta prezentowała się żałośnie. Jakoś nie czułam się godna, by w tym stroju zaczynać nowe życie. – Chcesz się odświeżyć? – zapytał nagle Oleński z troską, którą… no naprawdę mógłby sobie darować. – Byłoby fajnie, ale nie mam gdzie. Mieszkam przy Legnickiej. Spory kawałek stąd. – No to chodźmy do mnie. – Hę? – Tylko na tyle się zdobyłam.

– Do mnie – powtórzył cierpliwie. – Czyli dokąd? – O tam! – Wskazał urokliwą kamienicę, która wyrastała wprost przed nami. Oczywiście. To dlatego umiał tutaj zaparkować… Ma wprawę i ćwiczył te manewry nie raz. Wszystko to zalatywało mi jakimś nieprzyjemnym spiskiem. Mieszkał tutaj? Akurat tutaj? I niby przypadkiem tutaj znajdowała się ta cała niby-galeria Gabrieli, której na oczy jeszcze nie widziałam? A najlepiej – może oni wszyscy się znają i tworzą zgraną paczkę przyjaciół, jak w tym serialu z lat dziewięćdziesiątych? Wzruszyłam ramionami i niczym tępa lala dałam się zaprowadzić do mieszkania Oleńskiego. Odpędziłam od siebie myśli o tym, że może być seryjnym zabójcą albo psychopatą, a ja właśnie sama elegancko pcham mu się w łapy. Teraz właśnie chętnie dałabym się gdzieś uwięzić, żeby choć na chwilę wykręcić się od odpowiedzialności, która tak nagle na mnie spadła. Ale Oleński na sto procent nie był żadnym psychopatą. Czułam to, a zresztą wiedziałam, gdzie pracował i co robił. Wiedziałam nawet, że nie lubił zapachowych świeczek, ale nie potrafił wyrzucać do śmieci prezentów, wiedziałam też, że podkochiwała się w nim ta zołzowata pielęgniarka blondyna. No i Oleński brał czynny udział w maskaradzie zainicjowanej przez Helenę i jej prawnika. A zatem psychopata i morderca odpadali. Chociaż psychopata…? Pomyślałam sobie, że zamiast biegać po mieszkaniach obcych onkologów, powinnam od razu odnaleźć Gabrielę Dunikowską z papierosem w ustniku, tę jej galerię z cholera wie czym w środku i oczywiście Agatę. Bo ona była najważniejsza i na mnie czekała. Podobno. Już sobie to wszystko wyobraziłam. Agata ma dwanaście lat, a zatem nie jest jeszcze w wieku hormonalnego zgłupienia, ani też nie weszła w etap „gimbazy”. Została jednak zmuszona do tego, by szybciej dojrzeć i otrzeć się o strach, że zostanie zupełnie sama, bez matki. A teraz zjawiam się ja, wprowadzam ją do swojego świata, ustalam nowe zasady, przeciwko którym ona się niechybnie zbuntuje, zacznie pyskować, przestanie jeść i odrabiać lekcje, ucieknie z domu… Co ja najlepszego zamierzam zrobić?! Na co się zgodziłam?! Boże! Ja nie jestem na to gotowa! Nigdy jeszcze nie czułam się gotowa, by zostać matką! A zresztą „normalne” matki mają jednak trochę więcej czasu na to wszystko, mogą dorastać do etapu nastoletniego buntu razem z dziećmi. Przechodzą przez wszystkie fazy rozwoju, zmieniają pieluchy, uczą rysować szlaczki, dodawać, odejmować, pisać „ó” i „u”, a dopiero później tłumaczą, że papierosy i trawa to nie jest najlepszy pomysł, a ten łysy chłopak spod trzepaka i tamta dziewczyna z wytatuowanym „fuck the system” na ramieniu nie sprawiają dobrego wrażenia… A ja? Miałam od razu dostać nastolatkę? Prawie nastolatkę? No i umówmy się… Jakie

zasady miałabym wprowadzić w jej życie, skoro sama nie funkcjonuję według żadnych? I dlaczego idę do mieszkania Oleńskiego? Dlaczego biorę udział w tej śmiesznej wycieczce, krążę po korytarzach, szpitalach i mieszkaniach jak Józef K. w Procesie? A tak. Bo źle wyglądam. Oleński pchnął drzwi i puścił mnie przodem. Weszłam niepewnie do środka. Uderzył mnie zapach drewna i widok kilku dużych zdjęć rozwieszonych na ścianach. Przedpokój był szeroki, kwadratowy i jasny, po lewej stronie połączony ze sporych rozmiarów kuchnią. Zarejestrowałam wejście do salonu i dwoje zamkniętych drzwi. Na końcu przedpokoju znajdowała się łazienka. Mieszkanie było… oszałamiające. Miałam wrażenie, że zajmuje je artysta, a nie lekarz, którego dopiero co oglądałam w wypranym z ekspresji białym fartuchu. I jak się okazało, niewiele się pomyliłam. – No hej, hej! Kogo ja widzę, dzień dobry! Przede mną zjawił się jakiś facet z uduchowionym wyrazem twarzy. Wzdrygnęłam się na jego widok. Oleński stanął za moimi plecami i położył mi dłonie na ramionach. – To mój współlokator, Adrian. A to Eliza… Ona… My… Ona idzie się spotkać z Gabrielą. Dunikowską. – Z Gabrielą?! Wspaniale! Szukasz obrazu? Rzeźby? A może coś współczesnego? Mam tu gdzieś nasz katalog… Nasz katalog?! Czy ja dobrze słyszałam? Czy rzeczywiście odgadłam prawdę i oni faktycznie się znali, przyjaźnili i tworzyli zgraną paczkę jak w tym serialu z Jennifer Aniston? Szlag! To już nie pachniało spiskiem. To był spisek! Obróciłam się powoli i spojrzałam Oleńskiemu prosto w oczy. Zmieszał się. I dobrze. Powinien się, kurwa, zmieszać! A może brałam udział w reality show połączonym z „jesteś w ukrytej kamerze”? Zaczerpnęłam tchu, bo bałam się, że grozi mi zawał serca. – Rozumiem, że twój kolega zna tę całą Gabrielę? A ty? – zapytałam najspokojniej, jak umiałam. Czyli niezbyt. Oleński machnął ręką. – Tak trochę. Adrian z nią współpracuje. Gabriela jest… No, większość ludzi z Wybrzeża Wyspiańskiego ją kojarzy. To ekscentryczna osoba. – Ekscentryczna osoba?! – parsknął Adrian i huknął o blat stołu jakimś tomiskiem. – To równa babka! A tu katalog, gdyby koleżanka… Chwila, co jest? Robert, koleżanka patrzy na ciebie tak, że ja na twoim miejscu niespecjalnie bym na coś liczył. – Na „coś”? Znaczy… A zresztą! Koleżanka nie szuka obrazu ani rzeźby. Ani aniołków z włóczki czy co tam się sprzedaje w osiedlowych galeriach… – zaczęłam,

ale Oleński nie dał mi dokończyć. – Koleżanka tak konkretnie to szuka dziewczyny, która mieszka od kilku tygodni u Gabrieli. Dwunastolatki. – A tak! Agatka! Jasne! Świetna dziewczyna. Interesuje się sztuką, robi już swoje pierwsze instalacje z puszek, butelek i rolek po papierze toaletowym! Przyszłość przed nią! Instalacje z rolek po papierze toaletowym… i z puszek! Poczułam, że robi mi się słabo. Upadłabym prawie na pewno, gdyby Oleński nie chwycił mnie pod łokcie i nie usadził na kanapie. Później w kilku zdaniach nakreślił swojemu współlokatorowi, do czego potrzebna mi była Agata, ale ograniczył się tylko do najistotniejszych informacji, bez zbędnego wgłębiania się w szczegóły. Adrian spoważniał i z godnością odgarnął lok z czoła. – No! To ja idę z wami! Znam Gabrielę, znam Agatę, wprowadzę cię. Przyjaciół się w biedzie nie zostawia – oświadczył i zniknął za drzwiami swojego pokoju. Przyjaciół?! Zostaliśmy przyjaciółmi?! Na dziś miałam już stanowczo dość. Tego sobotniego popołudnia wydarzyło się w moim życiu więcej niż przez ostatnich kilka lat. I znowu chciało mi się płakać. A przecież przyszłam tutaj, żeby się jakoś ogarnąć, doprowadzić do porządku i przynajmniej z wyglądu przypominać zrównoważonego psychicznie człowieka. A tymczasem on – hrabia Oleński – wszystko to ukartował! Zaplanował sobie tę wycieczkę zapewne już w momencie, kiedy powiedziałam mu o Gabrieli i Wybrzeżu Wyspiańskiego. Może… Może to i lepiej? – Pomyślałem, że tak będzie ci łatwiej – odezwał się sam główny zainteresowany. Najwidoczniej jasnowidz. – Kiedy tylko wspomniałaś o Gabrieli, przyszedł mi do głowy Adrian, który przecież dobrze ją zna. Myślę, że to dlatego pani Helena wybrała mnie do tej… misji. I poprosiła, bym to właśnie ja się z tobą skontaktował. Wiedziała, gdzie mieszkam i z kim. I że też znam Gabi, choć bardzo pobieżnie. – Pobieżnie! – prychnęłam. Groziło mi ponowne rozklejenie się. Dzisiaj nie byłam sobą. – Musisz mi uwierzyć! To nie był mój plan, tylko właściwie jej. A jeśli chodzi o tę dziewczynkę, Agatę, to widywałem ją częściej w szpitalu niż w galerii. Naprawdę! Nie jestem u Gabi częstym gościem. Ale jeśli ja i Adrian pójdziemy z tobą, to… nie będziesz sama. Niestety, zaczęłam znowu ryczeć. „Nie będziesz sama…” A przecież od dawna byłam. Od wielu lat radziłam sobie ze wszystkim sama. Skąd nagle tylu ludzi wokół mnie? Skąd tyle zdarzeń? Wczoraj spełniły się moje marzenia, wydałam tomik poezji,

miałam swój wieczór, a teraz… Ledwie o tym pamiętałam. Powinnam wciąż sycić się tamtą chwilą, a czułam się tak, jak gdyby nie miała żadnego znaczenia. Powinnam też oddzwonić do dźwiękowca Pawła i przynajmniej mu podziękować, a tymczasem w ogóle o nim nie myślałam. „Wczoraj” od „dzisiaj” dzieliła gruba kreska. Siedziałam tutaj, u hrabiego Oleńskiego i jego kumpla Adriana, fotografa artystycznego, jak się okazało. Nagle miałam przyjaciół. Oleński trzymał dłoń na moich plecach. To było naprawdę miłe. Oddychałam coraz głębiej i spokojniej. Adrian wystawił głowę z pokoju, po czym ponownie ją schował, po czym wystawił na powrót i… – Zielony! – wrzasnął i rzucił czymś we mnie. Oleński zmroził go wzrokiem, ale Adrian tylko wzruszył ramionami. Wydmuchałam nos i poszłam do łazienki. Przemyłam twarz zimną wodą, z torby wysupłałam dyżurny fluid i wklepałam odrobinę w policzki. Włosy przeczesałam palcami, bo grzebień nie dawał im rady. Usłyszałam pukanie. Do łazienki wsunął się Oleński z zielonym zawiniątkiem od Adriana w dłoniach. Tym samym, którym fotograf przed chwilą we mnie rzucił. – Może chciałabyś to włożyć? – zapytał nieśmiało i rozwinął materiał. Teraz trzymał przed sobą tunikę. Bardzo… ładną. – Adrian nosi takie fatałaszki? – zapytałam z przekąsem. – Nie. Ale ma tu jakieś damskie ciuchy, bo ciągle kogoś fotografuje, głównie babki. Każe im się czasem przebierać. I rozbierać, no ale o tym może nie mówmy. Nie widziałaś jego pokoju… – Aha. – No przyznaj. Jest całkiem ładna. – Jest. Z ociąganiem sięgnęłam po tunikę. Zrzuciłam swój wymięty T-shirt i przyłożyłam zielony materiał do ciała. Usłyszałam chrząknięcie i cichy pomruk. No tak… On tu ciągle był. A ja zaczęłam się rozbierać. Świetnie. Podniosłam wzrok. Myślałam, że się zmiesza i że ja się zmieszam. Ale on tylko przyglądał mi się intensywnie, a później zbliżył się i otoczył mnie ramionami. Nie tak jak w aucie. Mocniej, po prostu… inaczej. Zielona tunika upadła na kafelki, a my obejmowaliśmy się dalej. Oleński przyciskał mnie do siebie coraz mocniej. To wszystko było naprawdę bardzo dziwne, przyjemne i przerażające zarazem. Nie mogłam złapać tchu. I nagle… – O, tu jesteście! I jak ta tuni… O kurwa! A to sorry! Adrian zmył się z łazienki równie szybko, jak się w niej pojawił. Ja i Oleński odskoczyliśmy od siebie. On patrzył na mnie przez chwilę, po czym podniósł z podłogi

zieloną tunikę, powiesił ją na grzejniku i wyszedł. Kiedy się przebierałam, słyszałam zza drzwi ich cichą wymianę zdań, która nie była zbyt błyskotliwa. – Stary, co to właściwie za laska jest? – To był Adrian. – Eliza. I odpierdol się ode mnie! – Oleński. – Co za Eliza? Znaczy wiem, znam historię. Koleżanka, szpital, dziecko… Ale co wy ze sobą teges? – Adrian. – Spierdalaj. – Oleński. – Jak długo? – Adrian. – Jak długo masz spierdalać? Najlepiej sam zdecyduj. – Oleński. – Wal się. Jak długo wy? – Adrian. – My w ogóle nic. – Oleński. – Pierdolisz? Chyba widziałem. – Adrian. – Nie widziałeś. – Oleński. – Takiej tu jeszcze nie było. Dawno nie było żadnej. – Adrian. – Uhm. – Oleński. – Jakby co, to niezła. Taka… bo ja wiem? Właśnie nie wiem. – Ja też nie wiem. – I chyba o to chodzi. Fajne włosy. Sfotografowałbym ją. – Adrian. – Nie sfotografujesz. – Oleński. – Sfotografuję. Ma włosy jak Julia Roberts. Młodsza wersja. Pretty woman, nie Erin Brockovich. – Adrian. – Srockovich. – Oleński. – Jesteś cham i prostak! – Adrian. Cisza przerywana nadąsanymi fuknięciami. I tak dalej. Wreszcie się uśmiechnęłam. Miałam wrażenie, że oni mogliby tak jeszcze długo. Niestety, wyszłam w końcu z łazienki, odziana w zieloną tunikę. Chyba nie wyglądałam źle. A przynajmniej nie dla nich. – Idziemy? – zapytałam. Mój żołądek na powrót skurczył się z nerwów. Poszliśmy. Ja i moja nowa świta. Oleński i Adrian pomrukiwali jeszcze coś do siebie, ale w końcu się zamknęli. Prowadzili mnie jakimiś uliczkami, o których istnieniu nie miałam pojęcia. Wreszcie dotarliśmy do celu. Galeria Gabrieli nazywała się… No cóż. „Galeria Gabrieli”. Kiedy zobaczyłam szyld, pomyślałam, że to faktycznie niezła nazwa. Ale jak ktoś ma kiepską dykcję albo nie wymawia „r”, to powodzenia… Galeria Gabrieli mieściła się na parterze odnowionej secesyjnej kamienicy, między antykwariatem a hipsterską kawiarnią, w której – o dziwo – przesiadywało

mnóstwo ludzi. I w dodatku przesiadywało z książkami, nie z komórkami i tabletami, a rzeczone książki wyglądały tak, jak gdyby wyniesiono je z pobliskiego antykwariatu właśnie. Wszystko się, widać, świetnie po sąsiedzku układało. Nie miałam pojęcia, że to jeszcze wciąż jest moje miasto, że może mieć również taką twarz i istnieją w nim podobne zakamarki, gdzie czas płynie w innym tempie, a ludzie zwalniają i dają się pochłonąć chwilowemu zawieszeniu. I ta galeria… Zaschło mi w gardle. Na prowadzenie wysunął się Adrian, który przywitał się z kilkoma swoimi „ziomkami” papieskim gestem i z podniesioną głową wmaszerował do Galerii Gabrieli. Ja przystanęłam w progu i przez moment chciałam się nawet wycofać, uciec, choćby do tego antykwariatu, zaszyć się wśród starych tomów i przeczekać to wszystko. A jednak nie mogłam się ruszyć. Poczułam, że czyjeś palce splatają się z moimi. Podniosłam głowę. Oleński patrzył mi w oczy ze spokojną pewnością, jak gdyby ani na chwilę nie zwątpił, że dam sobie ze wszystkim radę. Wygładziłam zieloną tunikę i ruszyliśmy przed siebie. Mój wzrok ślizgał się po eksponatach, obrazach, rzeźbach, haftach, misternie wykonanej biżuterii i kolorowych szalach. Zastanawiałam się, czy ona – ta Gabriela – wszystko robiła sama. Jej galeria była niezwykła, wypełniona niecodziennymi przedmiotami, sprawiała wrażenie przestrzeni z innego świata. Mogłabym tu zostać na zawsze. Zakręciło mi się w głowie jak jakiejś dziewiętnastowiecznej debiutantce na balu. A przecież miałam robić dobre wrażenie! I wtedy ją zobaczyłam. Stała za ladą i w milczeniu przysłuchiwała się rozmowie Adriana i – chyba – Gabrieli. Sama Gabriela rzeczywiście miała na sobie długą zwiewną suknię, a między palcami trzymała srebrny ustnik, w którym nie było jednak papierosa. Jeszcze? Już? Gestykulowała śmiesznie i raz po raz odrzucała na plecy swoje gęste czarne włosy. Szlag by to jasny. Zawsze chciałam mieć takie włosy. I zawsze chciałam umieć tak się śmiać. Perliście. Jak w bajkach. A ona? Dziewczyna? Agata? Bo to na pewno była ona… Stała wciąż za ladą. Nadal zasłuchana. Z lekkim uśmiechem na ustach. Być może udawała to skupienie? Szczupła, drobna. Jeszcze niska, ale miała przecież dopiero dwanaście lat. Włosy długie, ciemne, proste. Grzywka równo przycięta nad brwiami. Cera śniada. Oczy piwne. Podobna, ale rzecz jasna nie do Heleny, tylko do Rafała. Oczywiście, że tak! Dlaczego los miałby mi w tej kwestii pójść na rękę? Musiałam chyba chrząknąć albo co, bo Gabriela i Adrian umilkli. Agata oderwała od nich wzrok i wreszcie na mnie spojrzała. Przez chwilę patrzyłyśmy sobie w oczy. Bez skrępowania, raczej z ciekawością. Zorientowałam się, że zaciskam na czymś

palce, że wbijam paznokcie w… Szlaaaag! Oleński syknął cicho, ale nie zabrał dłoni. To ja ją uwolniłam. Dyskretnie roztarł skórę, na której zostały czerwone ślady. – Przepraszam – szepnęłam. – Polecam się – odszepnął. Znowu spojrzałam dziewczynie w oczy. Zaczerpnęłam tchu. – Jesteś podobna do swojego ojca – powiedziałam wreszcie. Być może głupio. Być może nie powinnam tak mówić, zwłaszcza przy tych wszystkich ludziach. Oleński nie miał przecież pojęcia, że ja wiedziałam, kto był ojcem Agaty. Poczułam dławienie w gardle. – Mama też mi to zawsze mówi – odrzekła. Ona chyba czuła się w tej chwili podobnie do mnie. Jej broda zatrzęsła się lekko i teraz Agata przypominała mi Helenę. * * * Nie pamiętam, o czym rozmawialiśmy w Galerii Gabrieli. Najwięcej gadał Adrian. Gestykulował przy tym dziwnie i był ogólnie bardzo nerwowy, jak gdyby ta niecodzienna sytuacja wpływała na niego pobudzająco. Prawdopodobnie chciał dobrze. Próbował pomóc, nie dopuścić do krępującej ciszy, do świdrujących spojrzeń, do podejrzliwości i mimowolnej niechęci, która łatwo mogła się między nas wkraść. Oleński stał z boku i nie odezwał się słowem. Agata również milczała, ale wciąż mi się przyglądała. Ku swojemu zdziwieniu nie zauważyłam w jej zachowaniu rezerwy czy wrogości. Za to Gabriela… Nie, ona też nie obserwowała mnie z wrogością. A jednak bił od niej chłód. Co ciekawe – nie od początku. Kiedy weszłam do galerii, demonstrowała ten swój perlisty śmiech, odrzucała te swoje czarne włosy i wyglądała… sympatycznie. Była klasycznie piękna, może odrobinę wyniosła, ale też… no… jakaś taka „przyjemna”. Sprawiała wrażenie osoby ciepłej i emocjonalnej. A później ona spojrzała na mnie, na moją dłoń splecioną z dłonią Oleńskiego. I uśmiech zastygł na jej ustach. Oczywiście… W Oleńskim, jak widać, kochała się nie tylko pielęgniarka blondyna z Hirszfelda! I co miałam teraz zrobić? Z miejsca przyznać się do tego, że przed kwadransem obejmowałam się z nim w jego łazience, odziana w sam stanik? Od razu zrobić sobie z Gabrieli wroga? Ostatecznie i tak się przecież dowie. Ten cały Adrian długo nie wytrzyma z gębą na kłódkę, to widać gołym okiem. Po co więc zwlekać? I gdzie w ogóle Helena poznała taką Gabrielę? Uświadomiłam sobie właśnie, że o to w ogóle nie zapytałam. Zmusiłam się do uśmiechu, przedstawiłam się, zaczęliśmy rozmawiać. To znaczy

Adrian mówił. I Gabriela. Ja wtrąciłam kilka kurtuazyjnych bzdetów, że galeria ładna, że ładne obrazki i rzeźby, i w ogóle wszystko ładne. Gabriela podziękowała. Owszem, ładne, ona też tak uważa. Tak, sama maluje i rzeźbi, trochę haftuje. No bo nazwisko zobowiązuje. Nazwisko? Dunikowska. Ach tak! No przecież, jak mogłam nie skojarzyć! Był taki rzeźbiarz, Xawery Dunikowski. Powinnam od razu sobie przypomnieć. Świetny rzeźbiarz, który przeżył fin de siècle, modernizm, dekadentyzm, secesję, szalone lata dwudzieste, obóz koncentracyjny w Auschwitz i PRL. A w krakowskiej knajpie zastrzelił malarza Wacława Pawliszaka, za co do pierdla jakoś nie poszedł. Przypomniałam sobie teraz, że na zajęciach z historii sztuki opowiadał o tym właśnie Albert Dębski. Referat wygłaszał. Przyniósł nawet jakieś prawnicze teksty źródłowe i przez całe półtorej godziny analizowaliśmy ów casus, zamiast wertować katalogi i słuchać gadania o rzeźbach. Tak, wydaje mi się nawet, że Albert zamierzał pisać pracę magisterską o Dunikowskim. I właśnie tutaj, teraz musiałam sobie o nim przypomnieć? Co za dziwny dzień. Nie zauważyłam nawet, kiedy Agata wyszła zza lady i cichutko zbliżyła się do mnie. Stanęła tuż obok. Mięśnie mi zesztywniały. Przez chwilę obie przysłuchiwałyśmy się rozmowie Adriana i Gabrieli, która to wymiana zdań – o ile zdążyłam się zorientować – była o niczym. Agata przysunęła się do mnie jeszcze bliżej, tak że teraz stykałyśmy się ramionami. – Chciałabym już pojechać do domu – szepnęła. Do domu… czyli dokąd? Spojrzałam na nią. Ona spojrzała na mnie. Kiedyś tak samo patrzył Rafał. Czy można odziedziczyć uczucia? Roześmiałam się cicho. Jeden dzień inny od reszty mojego życia i już stałam się sentymentalna! Nie wiedziałam, co jej odpowiedzieć, więc tylko kiwnęłam głową. Postanowiłam, że nad zagadnieniem „domu” zastanowimy się później. Teraz musiałam zrealizować dwa plany. Po pierwsze – wynieść się stąd tak, by nie pozostał niesmak i żebym jeszcze mogła tu wrócić. Musiałam przecież pomówić z Gabrielą, dowiedzieć się, skąd zna Helenę i jaki jest jej udział w tym chorym planie. Ogarnęła mnie nagle złość na Adriana i Oleńskiego. Gdyby tutaj nie przyleźli, pewnie zdołałabym porozmawiać z Gabrielą teraz, na gorąco, kiedy wydarzenia nabrały szaleńczego tempa. Po drugie – musiałam odzyskać Carolinkę. Oleński nie będzie przecież moim szoferem, poza tym teraz już świetnie wiedziałam, że chciał mnie tutaj podstępem zwabić, a nie rycersko uratować przed zgonem z przegrzania. Zresztą nawet gdyby… Dochodziła siedemnasta i Carolina z pewnością zdążyła już ochłonąć. Taką przynajmniej miałam nadzieję. A Oleński? Czy on ochłonął? A ja?

– Sorki – wtrąciłam się i natychmiast odczułam nieodpowiedniość tego słowa w takim artystycznym, wypełnionym duchem Sztuki miejscu. Ale ostatecznie… chyba miałam to już w głębokim poważaniu. – Tak? – zapytała z rezerwą Gabriela. Prześlizgnęła się wzrokiem po Oleńskim, po czym utkwiła we mnie spojrzenie czarnych oczu. – My już pójdziemy – powiedziałam po prostu. – Masz jakiś bagaż? – zwróciłam się do Agaty. – Tylko duży plecak z ciuchami. No i jeszcze jeden – szkolny. Jutro możemy pojechać po więcej – odrzekła i wzruszyła lekko ramionami. – Okay – zgodziłam się i dziewczyna pobiegła na zaplecze. „Pojechać po więcej…” Oczywiście, przecież one musiały gdzieś mieszkać. Gdzieś we Wrocławiu. Miały dach na głową, z pewnością elegantszy niż mój własny. Czy Agata będzie szczęśliwa ze mną na czterdziestu metrach kwadratowych w gierkowskim bloku? Nie wątpiłam, że przywykła do czegoś znacznie lepszego, skoro Helenie tak świetnie szły interesy. Gabriela chrząknęła. Zawsze mnie irytowało takie chrząkanie z premedytacją. Nawet jeśli sama to czasem robiłam. – Chciałabym z tobą porozmawiać – odezwałam się, spoglądając na Dunikowską. – Jest kilka rzeczy do wyjaśnienia. Chyba sama rozumiesz. Ale może już nie dziś. Wiele się wydarzyło. Słysząc to ostatnie zdanie, Oleński cicho westchnął. Zmieszałam się. Gabriela pobladła. Adrian uśmiechnął się głupio. Czy wszyscy wszystko muszą zaraz brać do siebie?! No naprawdę! – Jasne – odpowiedziała powoli Dunikowska. – Oczywiście, wpadnij w poniedziałek. Tutaj. O siedemnastej. Możesz? Agata ma wtedy korki z matematyki, chodzi do takiego starszego faceta na plac Grunwaldzki. Emerytowany profesor. To znaczy chodziła do niego, ostatnio jakoś się nie składało, ale… – Ale powinnam! Z matmy ni chole… To znaczy nic nie kumam – wtrąciła się szybko Agata. W jej głosie pobrzmiewała teraz lekka panika. – Będziesz miała blisko do Gabi – dodała. – W porządku. No to… do zobaczenia. Pożegnałam się i już po chwili wraz z Agatą i Oleńskim zmierzaliśmy w stronę jego wetkniętego do dziury renaulta. Po głowie chodziło mi to, co przed kilkoma minutami powiedziała Gabriela. Korki z matmy, plac Grunwaldzki, będziesz miała blisko… Oczywiście! Gabriela już mniej więcej orientowała się w planie dnia Agaty, ale ja miałam to wszystko jeszcze przed sobą. Musiałam ogarnąć się jakoś z „korkami”,

lekcjami, odwożeniem i przywożeniem, wywiadówkami, pracami domowymi, zajęciami dodatkowymi… Szlag by to jasny, no! Pewnie nawet z obiadami. Agata musi coś jadać i nie zajedziemy daleko na suchym ryżu i kaszy gryczanej. Po raz kolejny zadałam sobie te dwa upiorne pytania: co ja najlepszego wyprawiam? Na co się zgodziłam? Przecież tutaj nie chodziło o decyzję co do zakupu nowego regału na książki! Nie chodziło nawet o dylemat, czy w księgarni lepiej nabyć najnowsze wydanie Pułapki na myszy Agathy Christie, czy może lepiej, na przykład, Intrygę małżeńską Eugenidesa. Upadłam na głowę! I mam jeszcze kilka poważnych kłopotów. Otóż nie potrafię gotować. Nigdy nie spieszy mi się do domu, kiedy kończę pracę. Lubię się włóczyć po mieście bez celu i oglądać książki w księgarniach, choć przecież non stop siedzę wśród nich w bibliotece. Lubię zbaczać na darmowe (lub tanie) wystawy i wpadać na darmowe (lub tanie) koncerty. Piszę po kątach wiersze albo układam je w myślach. Szwendam się po Rynku i patrzę na kamienice tak, jak gdybym znalazła się między nimi po raz pierwszy. Szukam nowości i świeżości, zmuszam się do zachwytów, do wykrzesania z siebie energii i siły, by chłonąć życie. I każdego dnia na nowo zapominać, jak wiele ważnych dla mnie osób odeszło. Chcę poczuć to życie, złapać chwilę. I nadal nie potrafię. To najtrudniejsze zadanie, jakiego kiedykolwiek się podjęłam. A teraz? Jak mam wpasować w to wszystko opiekę nad dwunastoletnią dziewczynką? Skąd się dowiedzieć, co powinnam robić? Sprzedają gdzieś specjalne pigułki z niezbędną wiedzą na temat rodzicielstwa? Dlaczego w filmach to zawsze wygląda tak prosto? I przede wszystkim – z jakiego powodu Agata w ogóle nie protestowała? Skąd u niej ten spokój? Skąd uprzejme zainteresowanie moją osobą? Aż tak świetnie udawała? Czy rzeczywiście nie widziała dla siebie innych perspektyw? Ciekawiło mnie, jak musiała się teraz czuć. Na ile lat musiała się czuć? Bo przecież z pewnością nie na dwanaście. A gotowanie, jedzenie? Takie rzeczy dotąd nie miały dla mnie żadnego znaczenia. Jeść trzeba owszem, ale trudno jedzeniu podporządkować swój dzienny grafik! Nie ma też dla mnie znaczenia sprzątanie. Na moim biurku zawsze piętrzy się sterta papierów, a pootwierane książki walają się absolutnie wszędzie. Kiedy przychodzą smarkacze na korepetycje z polskiego, po prostu wrzucam wszystko do sypialni i zamykam drzwi. Tylko co się stanie teraz? Teraz, teraz, teraz – nie cierpię tego słowa! Czy będę musiała się zmienić? I dlaczego właściwie uległam Helenie? Oto pytanie podstawowe, które wciąż wraca i pewnie wracać będzie jeszcze długo. Zawsze? Na myśl o tym żołądek kurczy mi się ze strachu. A przecież Helena sama musi wiedzieć, że nie jestem gotowa, skoro mnie obserwowała. I… jak długo potrwa jej leczenie? Czy ma w ogóle

jakieś szanse? A jeśli nie? Jeśli od początku nie miała żadnych i Oleński kłamał z tym „pół na pół”? Co się z nami wówczas stanie? Ze mną? Z Agatą? Dlaczego wcześniej o tym nie pomyślałam? Przecież powinnam! Właśnie od tego powinnam była zacząć! Na Hirszfelda jechaliśmy w milczeniu. Oleński raz po raz spoglądał na mnie z troską, jak gdyby naprawdę przejmował się moim losem. Jakbyśmy znali się od zawsze. Co go tak wzięło? Nie jestem przecież typem dziewczyny, dla której faceci tracą głowę od pierwszego wejrzenia. Chciałam przerwać tę ciszę i wygłosić kurtuazyjne gówienko, tak jak wcześniej, w galerii, zrobił to Adrian, ale przerwało mi radio. A dokładnie piosenka, którą właśnie uraczył nas didżej. Listen to Your Heart zespołu Roxette. Ta piosenka przywoływała dwa wspomnienia. Jedno związane z Rafałem, ojcem Agaty. A drugie z… Albertem Dębskim, którego cień prześladował mnie dziś od rana. A właściwie od nocy. Z Rafałem kołysałam się przy Listen to Your Heart na studniówce. Wtedy właśnie po raz pierwszy objął mnie jakoś mocniej, przesunął dłoń na plecy i bawił się kosmykiem moich włosów. To był właśnie jeden z tych naszpikowanych emocjami momentów, które pamięta się do końca życia, nawet jeśli nie miały dalszego ciągu i pozostały zatrzymane w próżni przeszłości. Jedna z chwil, które zdają się trwać i trwać, a kiedy już się kończą – zawsze odnosimy wrażenie, że stało się to zbyt szybko. Paradoks kilkunastosekundowego zawieszenia i okrutnej ulotności. A drugie wspomnienie? I Albert Dębski? To wydarzyło się na urodzinowej domówce u naszej wspólnej koleżanki ze studiów. Zresztą… Miałam wrażenie, że do jej trzypokojowego mieszkania, które zajmowała z dwiema współlokatorkami, wbił się cały nasz rok. Ludzie nie mieli gdzie stać, nie mówiąc już o siedzeniu. Tańceprzytulańce właściwie wydarzały się samoistnie, wystarczyło tylko ulokować się obok siebie i kiwać w rytm akurat wygrywanej melodii. No i stanęliśmy obok siebie. Ja i Albert. Wszystko działo się krótko po incydencie w bibliotece, z Baudelairem, kawą i Harpią w roli głównej. Albert przyszedł na tę imprezę właśnie z Pauliną Gliwą, na którą niby się wtedy zagapił. A jednak w tamtym konkretnym momencie Paulina gdzieś się ulotniła, a my staliśmy obok siebie w ciasnym pokoju, w ścisku, usiłując nie wylać na nikogo piwa. Didżej Winamp zagrał Listen to Your Heart. Albert przeprosił mnie zdawkowo za kawę w czytelni. Ja powiedziałam, że okay. On, że szkoda książki. Ja – że się zdarza. Zamierzałam coś jeszcze dodać, ale słowa nie chciały sklecić się w sensowną całość. Szumiało mi w głowie od piwa i braku tlenu. Zaczęłam się kołysać. Albert również. Ktoś ciągle nas poszturchiwał, ktoś się śmiał, ktoś popchnął Alberta w moją stronę, ktoś mówił, że dzwonek do drzwi, że coś szczeka na korytarzu, ktoś inny: „Chyba cię pojebało, wiadomo, że jak szczeka, to raczej pies”. Jeszcze inny

ktoś: „Naprawdę, niby policja, bo za głośno i sąsiedzi się skarżą”. Zignorowałam gadanie o policji i psie. Skupiłam się na kiwaniu i słowach piosenki, w których zawierała się prosta treść. Że człowiek buduje miłość, a ta miłość później się rozpada, że twój prywatny skrawek nieba zamienia się w ciemność… „Cholera, jakie to prawdziwe” – przyszło mi wtedy do głowy. Wiem, że słowo na „ch” być może strywializowało odrobinę mistycyzm tamtej chwili, ale dokładnie tak pomyślałam. Prosta zwrotka, a jaki przekaz! Albert lekko dotknął mojego łokcia. Przysunęłam się do niego. W pokoju zrobiło się luźniej, ale my nadal się kołysaliśmy. Moja twarz przy jego klatce piersiowej. Ładny zapach… I wtedy rozbrzmiało: „Albercie, idziesz?”. Głos Pauliny Gliwy. „Trzeba się zmywać, sąsiedzi świrują, policjanci kazali być ciszej, ale się nie zanosi, więc to się wszystko ogólnie źle zapowiada”. Albert przestał się kiwać, ja chyba też. Bąknął jakieś „przepraszam” i po chwili już go nie było. Co ciekawe… Wtedy gdy kołysaliśmy się przy Listen to Your Heart, ani razu nie pomyślałam o Rafale. A przecież wcześniej to z nim kojarzyłam tę piosenkę. I teraz również kojarzę. Ale już, jak widać, nie tylko z nim. – Jesteśmy na miejscu. Głos Oleńskiego wyrwał mnie z zamyślenia. – O! Zobacz, nad twoim autem zrobił się teraz cień. Będzie wam się lepiej jechało. Agata wysiadła z renaulta Oleńskiego i ostrożnie zbliżyła się do Carolinki. Spojrzała na mnie. Oczy jej błyszczały. – Nie wiedziałam, że takie auta jeszcze jeżdżą! Spoko… – powiedziała, po czym schyliła się i zbliżyła nos do szyby. – Ale ekstra… – dodała jeszcze, zostawiając na szkle siwy obłok. Nie wiedziała, że takie auta jeszcze jeżdżą? No naprawdę! To co można powiedzieć o garbusach, syrenkach i maluchach? Już bez przesady! Przyglądałam się przez chwilę pochylonej sylwetce Agaty i pomyślałam – zupełnie irracjonalnie, zważywszy na sytuację – że chyba… że być może… że z pewnością… wszystko się jakoś ułoży. 21. I podniesionego

A. Odwiozłem Dagny do domu. Najpierw zapewniłem ją w prywatnej rozmowie, a później jej matkę w plastikowej ugrzecznionej konwersacyjce, że będę trzymał rękę na pulsie i skontaktuję się z nimi w poniedziałek z samego rana. O Zandera jakoś

zapomniałem zapytać. Widać on też niespecjalnie przejął się całą sytuacją i uspokoił swoje sumienie, zrzucając zobowiązania na innych ludzi. Kiedy zajechaliśmy pod „rezydencję”, poprosiłem Dagny, by porozmawiała o całej sprawie z matką, ale ona tylko roześmiała się i skwitowała: – Jeśli jej powiem, z kim jechałam, ale że nie ja prowadziłam, to dla niej na jedno wyjdzie. No wiesz, reputacja. – Z pewnością będzie wolała… – Wolałaby – przerwała mi szybko – żebym to ja osobiście rozwaliła na pasach tego powstańca. Mogłaby się przynajmniej nad sobą użalać, że taka jest wykończona życiem, że zero wsparcia, że córka zbuntowana, no ale przecież zdolna, wrażliwa, i pewnie przez tę wrażliwość taka nadpobudliwa i szukająca wrażeń. – Ale… – Ty byś dał piękne wystąpienie, że jestem zagubiona, że okres dojrzewania, że ojciec ciągle w pracy, bla, bla, bla. Ojciec przylazłby do sądu i odegrał swoją rolę, że owszem, taki zapracowany, ale to się zmieni, wysoki sądzie, tylko proszę życia dziewczynie nie marnować, pójdziemy na terapię. A teraz? Sam rozumiesz. – Co rozumiem? – spytałem tępo. Nic nie rozumiałem. – Teraz wyjdę po prostu na zwykłą małą puszczalską, która w dodatku uwiodła przyzwoitego żonatego mężczyznę. – Ale przynajmniej nikogo nie pozbawiłaś życia! Przecież na pewno będą trzymali twoją stronę, a nie jego! – zaprotestowałem. – Czy ty się urwałeś z choinki? Dobra, nieważne. Co do matki, to potrzymam ją jeszcze chwilę w niewiedzy. Ale niedługo. Ta dziewczyna mnie przerażała, a jednocześnie zadziwiała celnością swoich spostrzeżeń. W sądzie najprawdopodobniej byłoby właśnie tak, jak przed chwilą opowiedziała. Może trochę bardziej pod górkę i z małymi kłopotami po drodze, ale o wiele się nie pomyliła. Dagny była bardzo inteligentna i nad wiek dojrzała. Szkoda, że nikt tego nie widział. A on? Facet, z którym jechała? Czy rzeczywiście potrafił to w niej dostrzec? Czy widział tylko młode ciało i blond włosy? Poza tym Dagny wciąż nie brała pod uwagę jednej rzeczy, z której przecież świetnie zdawała sobie sprawę. Przed sądem najpewniej odpowiadałaby jako osoba dorosła, gdyby rzeczywiście to ona prowadziła auto. Miała siedemnaście lat, a popełniony czyn był szczególny. Teraz ratowały ją jedynie wyniki policyjnej ekspertyzy, które wskazywały jednoznacznie na obecność innej osoby za kierownicą. Innej. Osoby. Wciąż nie mogłem uwierzyć, że chodziło akurat o cholernego Łukasza Kowalskiego. Kurwa, no… – Policja może poinformować twoją matkę, zanim ty to zrobisz – odezwałem się

szybko, bo kiedy myślałem o tym typie, krew mnie zaczynała zalewać. Wzruszyła ramionami. – Powiedzą, że jechałam z kimś. I tak nie wiedzą z kim. – Na razie. Pamiętaj, że są jeszcze taśmy z monitoringu miejskiego. To, że w chwili wypadku akurat żadna was nie zarejestrowała, nie znaczy, że jakaś inna nie złapała was wcześniej. Być może policja sama bez problemu ustali tożsamość twojego towarzysza… – „Towarzysza”? To zabrzmiało jak na wiecu komunistycznym. Dagny skrzywiła się lekko, a ja mimowolnie się uśmiechnąłem. Rzeczywiście. Zabrzmiało. – Obiecaj mi coś, Daga. – Tak? – Podniosła na mnie swoje szklane oczy. – Nie rób nic głupiego. Po prostu czekaj. Wszystko się wyjaśni. Prawdopodobnie prokurator będzie cię straszył kuratorem, no bo alkohol, trawa, ten… facet. Ale coś wymyślimy. Na pewno nazwisko twojego ojca, jakkolwiek wcale mi się to nie podoba, wpłynie na… pojawienie się okoliczności łagodzących. Poza tym skupią się na Łukaszu. On zawinił. I jest dorosły. Powinien wiedzieć, co robi. Musisz tylko zeznać, z kim jechałaś. Powinniśmy pojechać na policję teraz, zaraz. – Lepiej niech najpierw wróci z tych swoich pseudowakacji. Bo tak, to wiesz… Narobi w gatki ze strachu i się zabarykaduje na jakichś Kajmanach… – Masz rację – odparłem. Przyznałem to niechętnie. Ale owszem – Dagny miała rację. Facet musiał przede wszystkim wrócić do Polski. A ja powinienem popytać w jego firmie, może ktoś wiedział, dokąd się wybrał. Gdybyśmy poszukiwali go oficjalnie, można by to było łatwo sprawdzić – ale tak? Chyba, żeby podstępem… Dagny wprawdzie podała mi numer, z którego Kowalski do niej dzwonił, byłem jednak bardziej niż pewny, że to jakaś jednorazówka na kartę, której facet szybko się pozbędzie. Nie był przecież idiotą. Albo też – nie w każdej sytuacji wyłączał mózg. Imię i nazwisko Łukasza Kowalskiego z trudem przeszło mi przez gardło. Temu facetowi musiało zupełnie odpierdolić. Spojrzałem na Dagny, która skubała kosmyk włosów. Na serio się o nią martwiłem. – Spotkamy się jeszcze? – zapytała nagle. – No… Tak, oczywiście – odpowiedziałem zaskoczony. – Ale nie… Ja nie o tym. – Dagny wskazała na dom. – Pytałam, czy spotkasz się ze mną. Dobrze mi się z tobą gada. Chciałabym, żebyśmy znowu porozmawiali bez matki.

– Aaaa… – stęknąłem bez sensu. Czy ta propozycja była dwuznaczna? Dagny pochyliła głowę i skuliła się na siedzeniu pasażera. Nie, nie była dwuznaczna. Może ona rzeczywiście nikogo obok siebie nie miała? Nikogo, z kim mogłaby normalnie porozmawiać, bez udawania i nakładania konwencjonalnej maski. Poza tym… Twierdziła, że nadal jest zakochana w tym debilu, nawet jeśli zdecydowała się ujawnić jego tożsamość. I właśnie dlatego zacząłem się martwić. Miałem nadzieję, że nie zacznie uciekać z domu, szukać go na własną rękę ani nic z tych rzeczy. – Dobrze – odezwałem się w końcu. – Dobrze, porozmawiamy bez twojej matki. Uśmiechnęła się słabo. – Dagny, czy ty na sto procent nie wiesz, gdzie on jest? – dopytałem jeszcze. Bez sensu. – Nie. Przecież nie opłacałoby mi się tego ukrywać. – Obiecaj mi, że nie zrobisz niczego głupiego – zażądałem. Siedziała przez chwilę w milczeniu. – Okay – powiedziała wreszcie. – Odezwiesz się, prawda? – Oczywiście. Odezwę się niebawem. Odprowadziłem ją pod drzwi, w których momentalnie zjawiła się Wiola Zander. Wyglądała na niezadowoloną. Rzuciła kilka zgryźliwych uwag o tym, że długo nas nie było, a ona się martwiła, bo przecież mimo wszystko nastolatka z obcym mężczyzną w samochodzie, nawet jeśli adwokatem, to… I tak dalej, i tak dalej. Wyłączyłem się z tego monologu bardzo szybko. Pokiwałem głową, przeprosiłem, coś tam jeszcze pogadałem i wreszcie ruszyłem spod domu Zanderów. Cała ta historia przestała mi się podobać. Serio, są czasem takie chwile, kiedy mam ochotę zmienić zawód i zatrudnić się w jakiejś bibliotece czy innej księgarni. Po prostu w miejscu, do którego nie zagląda zbyt wielu ludzi, gdzie mógłbym, na przykład, czytać książkę i od czasu do czasu wykonywać jakiś odgórnie narzucony obowiązek. W jednej galerii handlowej widziałem ostatnio taką wyspę z sushi. Ot, mały zabudowany prostokąt, na zewnątrz gablotki z jakimiś japońskimi zawijasami z ryżu i ryby, a wewnątrz typ uczesany w koński ogon i z bransoletkami na nadgarstkach. Typ czytał sobie w najlepsze książkę, potem siedział na Fejsie i Demotywatorach. Pomyślałem wtedy, że to jest życie! A ja co? Wcisnąłem gaz i odetchnąłem głębiej. Nie chciało mi się wracać do domu, do zrzędzącej Pauliny, opanowanej nową obsesją pod tytułem „ślub kościelny”. Przypomniałem sobie o zegarku. Musiałem zostawić go w szpitalu, w toalecie. Być może istniała szansa, że wciąż tam leżał? I nikt go jeszcze nie ukradł?

Akurat! Mimo że sam zupełnie nie wierzyłem w powodzenie tej misji, postanowiłem pojechać na Hirszfelda. Paulinę powiadomiłem SMS-em. Wiedziałem, że jeśli zadzwonię, z naszej wymiany zdań zaraz zrobi się większa lub mniejsza awantura. Poza tym ona wciąż była na mnie zła za poprzednią rozmowę. I pewnie jeszcze za coś, jak zwykle. A tak… za to, że pracuję w sobotę. Miała rację, powinienem spędzać z nią więcej czasu. Powinienem się angażować. Liczyć z jej potrzebami i problemami. Traktować serio to nasze małżeństwo. Bo przecież nie traktowałem. Od jakiegoś czasu miałem wrażenie, że nasz związek rozwijał się gdzieś obok mnie, a ja tylko na to wszystko patrzyłem. Kiwałem głową z aprobatą lub kręciłem z dezaprobatą, w niczym jednak nie brałem czynnego udziału. Tak było prościej. Dać się wyrzucić na boczny tor i tylko obserwować przemykające tuż przed nosem auta. Jeśli któreś z nich się rozbije, mnie w nim nie będzie… Miałem własne kłopoty. Całkiem sporo i całkiem poważnych. Już dawno przestałem opowiadać Paulinie o swoich sprawach, o tym, jak często miewam wszystkiego dosyć, wątpię we własne siły i boję się, że nie dam rady. Zawiodę, przegram, nie wytrwam w postanowieniach. Nie mówiłem, jak bardzo bywam zmęczony i jak okropnie mnie to wszystko stresuje. Powinienem przecież być twardy i nie jęczeć. A zatem nie jęczałem. Poza tym wypadałoby się już przyzwyczaić. Ale… nie przyzwyczaiłem się. Ostatnio pewien stary adwokat sprzedał mi ważną egzystencjalną prawdę: „Niektórzy nie przyzwyczajają się nigdy. I dobrze”. Może to faktycznie dobrze. Przyzwyczajenie zawsze idzie w parze z pewną znieczulicą i nie ma tutaj znaczenia, o jakiej sferze życia mówimy. Takie małżeństwo, na przykład. Chciałem dalej snuć swój bardzo błyskotliwy wewnętrzny monolog, ale coś mi przeszkodziło. Usłyszałem tę piosenkę. Wcześniej zapowiedział ją didżej, ale nie zwróciłem uwagi na tytuł. Zrobiłem głośniej. Listen to Your Heart. Słuchaj swojego serca. Bo, jak śpiewała wokalistka, nic ponadto nie możesz zrobić. Tak, to było Listen to Your Heart Roxette. Lubiłem tę piosenkę od zawsze. Kiedy byłem dzieckiem, ojciec odtwarzał ją non stop z kasety, zwłaszcza kiedy siedział w warsztacie i dłubał przy samochodach. Często mu w tym zajęciu towarzyszyłem i Roxette z czasem zaczęło mi się kojarzyć ze swojską, domowo-warsztatową atmosferą. Nawet teraz, mimo że ojciec przeszedł rozległy zawał i nie pracował już w warsztacie, kupił sobie płytę ze składanką Roxette i słuchał jej podczas przeglądania gazet motoryzacyjnych. Być może jemu tamten czas w warsztacie również dobrze się kojarzył? Z tym krótkim okresem w życiu, kiedy jego syn nie był jeszcze zapracowanym panem w garniturze, jeżdżącym wypasioną furą i mieszkającym w nowiutkim

apartamencie, którego główną ozdobą była neurotyczna żona… Tak, wiem, przesadzam. Listen to Your Heart kojarzyło mi się jednak jeszcze z inną sytuacją. I pomyślałem, że jestem w gruncie rzeczy trochę głupi i właściwie to aż dwa razy straciłem szansę na „dogadanie się” z Elizą Ostaszewską. W sumie można powiedzieć, że przeprosiłem ją za utopionego w kawie Baudelaire’a. Nie wiem, czy Eliza te przeprosiny dobrze usłyszała, ale była ku temu okazja. Spotykałem się już wtedy z Paulą, w tamtym jednak konkretnym momencie… trochę mi się o niej zapomniało. Staliśmy z Elizą w zatłoczonym pokoju, to była jakaś domówka. Czyjeś urodziny. Nie pamiętam nawet dokładnie czyje, ale na pewno kogoś z roku. Przyszło mnóstwo osób i w trzypokojowym mieszkaniu ledwie się wszyscy mieściliśmy. Eliza piła piwo. Ja również. Znaleźliśmy się nagle obok siebie i wtedy poleciała ta piosenka. Listen to Your Heart. Zacząłem się kołysać i ona – chyba – złapała mój rytm. Przysunąłem się do niej. A może ktoś mnie popchnął? Otaczał nas ciasny wieniec chaotycznych rozmów. Że mało miejsca, głośno, że chyba policja i pies szczeka na korytarzu. Wiedziony impulsem chwyciłem Elizę za łokieć. Ona przysunęła twarz do mojej klatki piersiowej, a ja poczułem zapach jej włosów. Rudych, sterczących na wszystkie strony, łaskoczących mnie w szyję i podbródek. Wokalistka Roxette śpiewała o tym, że liczne głosy chcą, by je usłyszeć, i że my sami tak wiele mamy do powiedzenia, a prawie nigdy nie potrafimy odnaleźć właściwych słów. Naprawdę, cholera, ten tekst był prawdziwy. Nagle zapragnąłem wiele Elizie powiedzieć, ale nie potrafiłem odpowiednio dobrać słów. Mruczałem coś o kawie i czytelni. Przeprosiłem ją, a ona na to, że nie szkodzi i że przecież każdemu się czasem zdarza. Oczywiście mogłem nie być dobry w czytaniu sygnałów. Podobno faceci są w tym do dupy. Ale wtedy naprawdę wydawało mi się, że tańczymy w tym samym rytmie i coś między nami zaiskrzyło. Tyle tylko, że przyszła Paula i musiałem zostawić Elizę. No bo przecież głośno, policja, pies i „kiepsko to wszystko wygląda”. Tak… Kiedy zajechałem pod szpital na Hirszfelda, dochodziła siedemnasta trzydzieści. Zauważyłem tego lekarza idiotę o hrabiowskim nazwisku i pomachałem do niego. Opierał się o maskę zdezelowanego poloneza caro. To chyba nie było jego auto? Lekarze nie mogą przecież aż tak fatalnie zarabiać, nawet ci zatrudnieni tylko w placówkach publicznych. Przełknąłem ślinę i zmówiłem cichą modlitwę, by nie nawiedził mnie znowu atak paniki. Powoli wszedłem do budynku. W nozdrza uderzył mnie znajomy już zapach detergentów.

E. Zapytałam Agatę, czy pójdzie ze mną na górę, by jeszcze raz zobaczyć się z matką. Zawahała się, ale widziałam, że bardzo tego chce. Ruszyłam z nią na oddział, nie zajrzałam jednak do sali. Czekałam na korytarzu. Ogarnął mnie nagle dziwny spokój. Pomyślałam, że to wszystko zwyczajnie nie może się dziać przypadkiem. Nigdy nie uważałam siebie za wyznawczynię jakiejkolwiek konkretnej religii, ale wierzyłam, że coś musi przecież poza nami istnieć. Musi! To by wyglądało naprawdę przygnębiająco, gdybyśmy tkwili w tym monstrualnym uniwersum zupełnie sami. Gdyby rzeczywiście nie było nikogo „na górze”, a śmierć kończyłaby absolutnie wszystko. Podobała mi się idea świata, w którym nastąpi wielowymiarowa kontynuacja ludzkiego istnienia. Owszem, biblijny Raj zawsze wydawał mi się okropnie nudny, no ale wciąż miałam nadzieję, że ci, co spisywali Świętą Księgę, nie wszystko jednak wiedzieli na sto procent. Dziś też wydarzenia toczyły się wedle ustalonego wcześniej planu. Na pewno. Nie jestem w stanie uwierzyć w aż taką przypadkowość. Zwłaszcza że… Widzę go teraz. Naprawdę widzę. Coś dzieje się wokół mnie. Rejestruję dźwięki i ruch, widzę pielęgniarkę o twarzy japońskiego filozofa, która macha do mnie i uśmiecha się też filozoficznie, w sposób wyważony, bez nadmiernej ekspresji. A później patrzy na kogoś za moimi plecami. I znowu macha. Mówi coś o zegarku i wskazuje na mnie. „Ta pani znalazła”. Odwracam się. Oto i on. W jasnej koszuli i eleganckich spodniach. Odrobinę blady i chyba zmęczony. Zaskoczony. Pamięta mnie. Pamięta mnie? Kiwam głową, bo oczywiście nie wiem, co powiedzieć. Ale jednak postanawiam się odezwać. Mówię zatem bez sensu: „Tak, to ja znalazłam zegarek”. A moje serce wali jak szalone. Listen to Your Heart. Nie, nie zakochałam się w nim przecież. Nie ma miłości od pierwszego wejrzenia. Chyba że to stało się już wcześniej.

A. Na korytarzu pusto. Jakaś szczupła kobieta w zielonej tunice stoi odwrócona do mnie plecami. Ma rude, kręcone włosy i przez chwilę nie mogę złapać tchu. Myślę, że to może Eliza Ostaszewska, ale zaraz karcę się w duchu za taką głupotę. Ona nie zjawi się przed moimi oczami tylko dlatego, że dziś przez cały dzień o niej myślę. A później widzę tę starszą pielęgniarkę o twarzy buddyjskiej mniszki, która macha do mnie i pyta, czy to nie ja przypadkiem zostawiłem w łazience zegarek. Kiwam głową: tak to ja, ale

skąd ona wie? „A bo pasuje do pana”. Faktycznie, może i pasuje, uśmiecham się, a ona wskazuje rudą kobietę. „Ta pani znalazła”. Pani, która znalazła, odwraca się powoli, jej włosy sterczą na wszystkie strony, a ja myślę, że dobrze wygląda w kolorze zielonym… I wtedy do mnie dociera. To naprawdę ona. Eliza Ostaszewska. Zaskoczona. Bardzo ładna, ale teraz dość blada. Zmęczona? Ma odrobinę ostrzejsze rysy twarzy niż kiedyś, a oczy jeszcze większe niż zapamiętałem. Mówi: „Tak, to ja znalazłam zegarek”. Pamięta mnie? A może zaraz sobie przypomni? Dlaczego tak szybko bije mi serce? Czy ona pamięta Listen to Your Heart? A może dla niej to nie miało absolutnie żadnego znaczenia? Tak przecież często bywa. Kamienie milowe dla jednych mogą okazać się zaledwie ziarenkami piasku dla innych, że tak się posłużę filozofią w stylu Paula Coelho. To naprawdę nie jest mój dzień. Ale z drugiej strony jest, bo przecież takie rzeczy jak ona tutaj, przede mną, nie dzieją się przypadkiem. Muszę coś zrobić. Nie, nic nie mogę zrobić, bo mam żonę i całkiem osobne życie, które sam zbudowałem. A jej nie znam. Właściwie w ogóle nie znam. Wspomnienia bywają przekłamane, przypisujemy im często fałszywe emocje i reinterpretujemy tak, że po latach nie przypominają już rzeczywistych zdarzeń. Sami piszemy swój własny życiorys. Tak czy inaczej, mimo całej filozoficznej mądrości à la Coelho, wracam do punktu wyjścia. Muszę coś zrobić. Dobrze, wiem, że nie ma miłości od pierwszego wejrzenia. Nad tym trzeba pracować. Tak jest, wszystko świetnie wiem. W teorii. Nie połączyło nas uczucie nagłe. To musiało stać się wcześniej. Chyba. Listen… To… Your… Heart… – Byłem na twoim wieczorze poetyckim – mówię w końcu, a głos brzmi jak nie mój.

„Ona nie wie… nie przypuszcza. Ciekaw jestem, czy ja bym wyczuł, gdyby ona stanęła za mną” – zastanawiał się. I nagle powiedział sobie: „Jeśli nie odwróci się, nim ta żaglówka przepłynie koło latarni na Lime Rock, wracam do domu”. Łódź ślizgała się wraz z falą odpływu. Przemknęła przed Lime Rock, zasłoniła domek Idy Lewis i przepłynęła obok ścieżynki, w której błyskało światło. Archer czekał, póki rozległa przestrzeń wodna między ostatnią rafą wysepki a sterem łodzi iskrzyła się jeszcze drobniutkimi falami. Ale postać w letnim domku w dalszym ciągu stała nieporuszona. Newland odwrócił się i wspiął się na wzgórze. Edith Wharton, Wiek niewinności

Bo nie wiesz, dokąd idę, nie wiem, gdzieś przepadła, Ty, którą mógłbym kochać, ty, coś to odgadła! Charles Baudelaire, Do przechodzącej

Może trzy lata temu albo w zeszły wtorek pewien listek przefrunął z ramienia na ramię? Wisława Szymborska, Miłość od pierwszego wejrzenia

Część 2 Styczeń; kilka poniedziałków, czwartków, piątków, sobót i wtorków 22. Zima śni

Agata nie miała pojęcia, czego nie znosiła bardziej. Zimy czy matematyki, na której teraz musiała tkwić. Od rana wzbierała w niej złość. Najpierw dlatego, że Eliza za bardzo się starała i efekt był taki, że teraz udawały już obie. Uśmiechały się, jadły razem śniadanie, a później wychodziły z domu i odśnieżały, bo pierwszego stycznia zima postanowiła się wreszcie zjawić. Super timing. Szkoda, że nie – na przykład – w Boże Narodzenie. W grudniu było codziennie do dwunastu na plusie i Agata raz nawet zapomniała włożyć kurtkę. Po prostu wyszła na dwór w bluzie i zorientowała się dopiero przy samochodzie. W ogóle nie było jej zimno. Wysoka temperatura miała oczywiście swoje plusy. W pierwszy dzień świąt Agata i Eliza spacerowały do upadłego. Obejrzały żywą szopkę na Żernikach i nakarmiły zwierzęta, choć na karteczce ktoś wyraźnie napisał, że to zabronione. No cóż, króliki na pewno były zadowolone, krowy chyba też, a osioł domagał się więcej. Później spacerowały po osiedlu, poza osiedlem, z dala od osiedla, aż wreszcie dotarły prawie do lotniska. Eliza działała według dziwnej zasady, że aby poczuć się w jakimś miejscu dobrze i „u siebie”, musi to miejsce milion razy przejść na piechotę. No a wiadomo – od kiedy w czerwcu wprowadziły się do domu Agaty i Heleny – nie zawsze miała czas na wędrówki. Mimo to Agata nie mogła się oprzeć wrażeniu, że Elizie i tak od razu spodobał się ten dom. Był stary i klimatyczny, miał skrzypiące schody i dużą, wymalowaną na biało, kuchnię. W salonie wisiał kolaż, który Agata zrobiła sama ze skrawków Warhola, Picassa, impresjonistów i van Gogha. Na piętrze przez okna dachowe widać było gwiazdy. Naprawdę… ona i matka dobrze urządziły sobie ten mały kawałek świata. Umilał

im życie i Eliza również musiała to zauważyć. Teraz dom na Żernikach wydawał się Agacie jeszcze bardziej wyjątkowy i jeszcze bardziej magiczny, już znany i oswojony, a zarazem odkrywany wciąż na nowo. Jakość relacji między mieszkańcami musiała w dziwny sposób wpływać na tę przestrzeń i do woli ją kształtować. Przebywanie w domu z Elizą miało inny wymiar niż przebywanie w nim z matką. Agata z żywym zainteresowaniem śledziła, jak jej nowa opiekunka tu i ówdzie zaznacza swoją obecność, jak znajduje sobie ulubione miejsca i gdzie stawia kubek, kiedy rano parzy kawę. Eliza była nowa w domu, ale dom też był nowy dzięki Elizie. Agata czuła dziwną euforię. Dobrze było znowu się tutaj znaleźć, wytrzeć kurz z kuchennego blatu i wymieść pajęczyny ze strychu. Rozlać herbatę na obrus, przewiesić sweter przez oparcie krzesła i poplamić farbami plakatowymi blat biurka. Być u siebie. Eliza naprawdę Agatę zaskoczyła. Oczywiście była przerażona, ale szybko odnalazła się w nowej sytuacji i bardzo się starała. Nie odzywała się słowem, kiedy pierwszego dnia Agata oprowadzała ją po wszystkich pomieszczeniach w domu na Żernikach. Później raz po raz mruczała tylko to swoje bezsensowne: „Twoja matka nie może tak po prostu wszystkiego mi dać”. Kurde, no! Przecież gdyby nie chciała, toby nie dała. Eliza chyba nie do końca rozumiała, że ona sama wyświadczyła im dużo większą przysługę – i dużo więcej poświęciła. Na szczęście wreszcie przestała się głupio stawiać i podpisała wszystkie papiery u Alberta i tego drugiego gościa z Harpii. Była teraz tymczasową opiekunką Agaty, współwłaścicielką zakładu fryzjerskiego i współwłaścicielką domu. „Współ-” – ten przedrostek bardzo się Agacie podobał, był takim małym oszustwem, które wszystkim pięknie mydliło oczy. Że jeszcze nie wydarzyły się rzeczy ostateczne, na razie tylko dzielimy całość, niczego, póki co, nie oddajemy. Oczywiście… Agata świetnie wiedziała, co jej matka wymyśliła. Wcale nie pojechała do żadnych Stanów. Zabunkrowała się gdzieś i czekała. Na „koniec” chciała być sama. Ciekawe dlaczego? Agata z początku bardzo się oburzała, kiedy ta myśl pojawiła się jej w głowie. Czuła się odrzucona i niekochana. Choroba matki jednak pozwoliła jej nabyć cenną umiejętność – obserwowania siebie z zewnątrz. A zatem obserwowała. Patrzyła na swój smutek, na wściekłość i poczucie odrzucenia. Na fakt bycia niekochaną. I wtedy właśnie doszła do przekonania, że to wcale nie jest fakt. Bo miłość można okazać na różne sposoby, czasem zupełnie idiotyczne, ale zawsze… Zależy, co kto woli i uważa za słuszne. Teraz Agata myślała raczej, że Helena postrzegała się jako złą matkę, która kiedyś często wrzeszczała, okazywała zniecierpliwienie, była wiecznie zmęczona i skwaszona. W tej chwili chciała jej oszczędzić traumy. Ofiarować normalną młodość, nienaznaczoną oglądaniem śmierci. Chciała odejść sama, gdzieś

daleko, ze spokojną świadomością, że Agata dowie się o wszystkim już po fakcie. To było oczywiście głupie. Dorośli strasznie wszystko komplikują. Jak gdyby im się nudziło. Agacie przyszło też do głowy, że może matka chciała wypróbować Elizę, upewnić się co do niej, póki jeszcze miała taką możliwość. Ostatecznie plan był ryzykowny i mógł się nie udać, a wtedy co? Ile Helena zdołałaby zmienić już po…? Tak, ten scenariusz wydawał się najbardziej prawdopodobny. Helena obserwowała je z ukrycia przez niewidzialną lupę Wielkiego Brata. I musiała być zadowolona, bo Eliza okazała się wspaniała. Nawet teraz, kiedy cierpiała, potrafiła genialnie udawać. Tęskniła za Albertem, ale robiła dobrą minę do złej gry, powtarzała do znudzenia to swoje: „Nic mi nie jest”; „Sytuacja opanowana”; „Dam radę”; „Zdarza się”. Zdobyłaby się na wszystko, byle tylko nie obarczyć Agaty swoimi własnymi problemami. Byle tylko ofiarować jej spokój i bezpieczeństwo. Byle tylko Agata nie musiała się już o nic martwić. Bo przecież już się w swoim krótkim życiu namartwiła. Tak, właśnie. Kurde, no! Agata wyprostowała się w ławce i usiłowała skupić na matematyce. Jakieś iksy i plusy. Coś musiało wyjść na końcu, po znaku równości, i mieć sens. Przycisnęła długopis do papieru. Wcale nie liczyła, tylko coś tam bazgrała i pilnowała, żeby z kolan nie spadły jej Niebezpieczne związki Pierre'a Choderlosa de Laclosa. Znowu myślała o dzisiejszym poranku. No dobrze – ona już od maja trochę udawała. Że wszystko jest w porządku i choroba matki, ciągłe zmiany sytuacji życiowej, wieczna niepewność i problemy w szkole jaaaakoś tam ją, owszem, dotykają, ale nie aż tak drastycznie. Chciała być twarda i nie robić problemów, by Eliza nigdy nie pomyślała albo nie powiedziała, że może popełniły błąd. Pięknie się przed sobą nawzajem kreowały. Dorabiały sobie gęby. I wszystko po co? Z miłości? Być może. Choć Agata musiała przyznać, że tęskniła niekiedy za nieskrępowanym (i ostatnio sporadycznym) wrzaskiem swojej matki. Mogła ona genialnie zatajać informacje, ale kiepsko jej szło ukrywanie emocji. A Eliza? Och, ona oczywiście nieszczęśliwie się zakochała! No ba! Nic nowego! Ludziom ciągle się to przytrafia. Ale sprawa faktycznie wyglądała kiepsko, bo chodziło o prawnika Alberta, którego Agata również polubiła. Albert był fajnym gościem, wyluzowanym i zabawnym. Pewnie trochę udawał, a w rzeczywistości się spinał, jak wszyscy. Niemniej nie gadał głupio i miło spędzało się z nim czas. Oczywiście on również ślepo zabujał się w Elizie, tyle że na ich drodze stanęły przeciwności natury społecznej czy jakiejś tam. To też zdarza się ciągle i zdarzało od wieków, a już na pewno świetnie wiedział o tym de Laclos! Agacie szkoda było Elizy i Alberta. Strasznie się miotali, biedacy. A tak do siebie pasowali! Dorośli zawsze wszystko

potrafią spieprzyć, no, kurde! – Można wiedzieć, co robisz?! Głos matematyczki zawibrował Agacie przy uchu. Aha. Świetnie. – N…nie wiem, chyba rysuję – odpowiedziała niepewnie i uniosła głowę. W sali rozbrzmiały chichoty. Okulary zjechały matematyczce na czubek nosa. – To widzę, a co jeszcze? Co to niby jest? Agata miała już dzisiaj naprawdę dość. Była głodna. Nie znosiła zimy. Eliza tęskniła za Albertem i udawała, że wszystko jest w porządku. Agata tęskniła za matką i udawała, że wszystko jest w porządku. Poza tym rano odśnieżały, a teraz, kurde, znowu napadało!!! – Nie zna pani? Polecam – wycedziła. – Bibliotekarka nie chciała mi wypożyczyć, bo powiedziała, że jestem za mała. Nie za młoda, tylko właśnie „za mała”. Chciałam sobie kupić, ale znalazłam kogoś, kto ją miał w prywatnych zbiorach – ciągnęła niezrażona. – I wie pani co? Ten ktoś nie był na tyle wredną gnidą, żeby mi bronić dostępu do francuskiej klasycznej prozy. Chichotanie zyskało na sile. – Jak ty się do mnie odzywasz?! – Aha, tak, wiem, świat jest zepsuty i dzieci są okropne. Słyszę to wszędzie i na okrągło. A gdyby pani czytała Niebezpieczne związki, to wiedziałaby pani, że niestety świat od dawna jest zepsuty. Tutaj taka jedna Cecylia ma tylko dwa i pół roku więcej ode mnie i właśnie szykuje się do ślubu, a już zdążyła niedoszłego męża zdradzić. No i co pani na to? Teraz czasy są obyczajowo upadłe? W sali zapadła cisza. Matematyczka zsiniała. Agata pomyślała, że może jednak lekko przegięła… – Dość tego! Zostań po lekcji. Świetnie. Teraz wezwą do szkoły Elizę i zacznie się gadanie, że Agata sprawia kłopoty i może trzeba się przyjrzeć jej sytuacji rodzinnej. Kurde, kurde, kurde! Mogła się zamknąć i nie pyskować. Ale… Od tak dawna już nie pyskowała i starała się być miła, że normalnie aż ją skręcało w środku! Super po prostu. * * * Robert Oleński przeciął plac Solny i przystanął przy jednej z kwiaciarni. – Te różyczki ładnie schodzą, pan bierze – odezwała się kwiaciarka. Miała na sobie grubą puchową kurtkę, czapkę i rękawiczki bez palców. W dłoniach trzymała

kubek, którego zawartość przyjemnie parowała. Oleński zatrząsł się z zimna. Za cienko się ubrał. Wczoraj przecież, kiedy szykował się do nocnego dyżuru, zapowiadali na następny dzień temperatury plusowe i odwilż, a tymczasem wydarzyło się coś dokładnie odwrotnego. Dobrze, że chociaż miał sprawne auto. Nie przewidział tylko jednego. A właściwie dwóch rzeczy. Po pierwsze – że się wkurzy i zechce nagle wybrać do kogoś w odwiedziny, które z pewnością nie zostaną mile odebrane. Dawno już o tym myślał i dawno powinien był to zrobić. Telefony i uprzejme rozmowy o niczym przestały mu wystarczać. Owszem – tak się umówili. Na kontakt telefoniczny raz na jakiś czas i niezwłoczną informację, gdyby coś zaczęło się dziać. Dobrze, może i tak. Ale ostatecznie – tyle wiemy o sobie, ile nas sprawdzono – jak powiedział kiedyś ktoś mądry. Oleński nie wiedział, kto dokładnie, bo nigdy nie miał pamięci do nazwisk, ale cytat wydał mu się teraz bardzo na miejscu. Otóż przetestował się i wyszło mu, że dłużej nie da rady. Po prostu musiał ją zobaczyć. W końcu był za nią współodpowiedzialny. No i po drugie wreszcie – nie przewidział, że pod wpływem impulsu zadzwoni do Elizy Ostaszewskiej, a ona zaprosi go na kawę do domu. Tak właśnie powiedziała. „Do domu”, a nie: „Do mnie”. Widać na Żernikach nie czuła się jeszcze do końca jak u siebie. Ale z pewnością trochę się przyzwyczaiła, w końcu dom był bardzo w jej stylu. Robert odwiedził ją i Agatę kilkakrotnie. Oczywiście niezupełnie bezinteresownie. Był ciekaw, jak Eliza poradzi sobie z młodą, a poza tym… No, liczył na coś. Wciąż pamiętał ten dzień, kiedy się poznali, kiedy objął ją w samochodzie i u siebie w domu. A dokładnie – w łazience. Eliza oczywiście była po tamtych wydarzeniach bardzo miła i przyjazna, ale niestety na horyzoncie pojawił się mecenas Dębski i wszystko diabli wzięli. A Oleński myślał o Elizie niezmiennie od maja. I nie potrafił sobie odpuścić. Nie miał pojęcia dlaczego i strasznie go to wkurzało. – No i jak będzie? Różyczki? – Kwiaciarka nie odpuszczała. – Tak, poproszę jedną. O, tę. Mówi pani, że schodzą? – Ano schodzą. Specjalna odmiana. Długo postoją. – To niech mi pani jeszcze odłoży drugą, może tamtą. Przyjdę po nią za dwie godziny. – Tamta ładniejsza niż ta. – Widzę. – Czyli tamta pewnie dla kochanki, a ta dla żony? – Yyyyy… – Panie, ja nie takie rzeczy już w życiu widziałam!

Kwiaciarka zniknęła we wnętrzu swojego pawiloniku, a kiedy wróciła, Oleński odpuścił sobie komentarze i potulnie zapłacił za obie róże. Drugą obiecał odebrać wedle umowy – za dwie godziny. Obrócił się na pięcie i szybkim krokiem ruszył w kierunku jednej z kamienic na Solnym. Wciąż myślał o tym prawniku. O mecenasie Dębskim. Bo od początku wydawał się mu podejrzany. Owszem, był sympatyczny i niegłupi. I fakt – między nim i Elizą istniało pewne podobieństwo. Musiał z niechęcią przyznać, że owszem, pasowali do siebie bardzo. Wciąż jednak nie dawało mu spokoju pytanie – dlaczego, do kurwy nędzy, on jej namotał w głowie, skoro był żonaty? Dobrze, zakochał się. Dobrze – ona się zakochała. Fantastycznie. Nie żyjemy w epoce wiktoriańskiej i rozwody są na porządku dziennym. Tyle tylko, że prawnik, chociaż się rozwiódł, jakoś się jednak z byłą żoną rozejść nie mógł. Nagle wpadło mu do głowy, że jego eks ma problemy ze sobą i nie godzi się jej tak po prostu porzucić. A Eliza? Ją się godziło porzucić, bo nie miała ze sobą problemów? Psychicznych, emocjonalnych ani żadnych depresyjnych? No bez jaj! To jeszcze nie znaczy, że nie miała innych! I mecenas się miał za porządnego faceta? Ona go za takiego miała? Eliza na pewno nadal wzdychała do tego całego Alberta, ale Oleński już wiedział, że się rozstali. Przed świętami. Eliza opowiedziała wszystko Gabrieli, Gabriela Adrianowi, a Adrian – jemu. Całkiem dobrze się złożyło, że dziewczyny się zaprzyjaźniły. Dzięki temu był na bieżąco i mógł działać. Dlatego zadzwonił. Pod wpływem impulsu czy raczej chłodnej kalkulacji – wszystko było mu jedno. Nigdy nie zerwał tak na amen kontaktu z Elizą, ale kiedy ona zaczęła spotykać się z prawnikiem, to ich relacje odrobinę się ochłodziły. Niemniej telefon, po którym następowało zaproszenie na kawę, mógł jeszcze między nimi uchodzić za rzecz całkiem niewinną. Bo tutaj należało działać powoli i delikatnie. Oleński zacisnął palce na róży i syknął, po czym niemal od razu zaklął siarczyście. Kolce. – Oczywiście, debilu, róża ma kolce. Jakbyś nie wiedział – wymamrotał sam do siebie, kiedy wchodził po schodach. Postanowił, że załatwi tę jedną sprawę, a później wróci po drugą różę i pojedzie na Żerniki, do Elizy… Stanął przed drzwiami na ostatnim piętrze starej kamienicy i zapukał. Wstrzymał oddech. Zapukał ponownie. Za drzwiami usłyszał szuranie. Szczęknął zamek. Zrobiło mu się gorąco. Drzwi otworzyły się i na progu stanęła wymizerowana postać. Oleński uśmiechnął się smutno. – Dzień dobry, pani Heleno.

23. Słodycz, co mami

E. Siedzę w salonie fryzjerskim, który teraz, teoretycznie, jest w połowie mój. A nawet praktycznie, bo podpisałam stosowne papiery. Nic nie musiałam robić, nie potrzebowałam się specjalnie starać, by zostać „matką”, właścicielką salonu i otrzymać dom, duży, ładny, stary, tak bardzo… „mój”, że nie mogłam złapać tchu, kiedy weszłam tam po raz pierwszy. Niczego bym w nim nie zmieniła. To raczej ja starałam się wtopić w przestrzeń, po prostu się tam wpasować. A zatem dostałam dom, firmę i dziecko. Wystarczyło tylko, że kilkanaście lat temu miałam przyjaciółkę. I przyjaciółce później wydawało się, że mnie skrzywdziła. Ona. Mnie. Teraz to już naprawdę nie ma znaczenia. Helena wyjechała, mówi, że do Stanów. Rozmawiamy z nią na Skypie, dzwonimy do siebie, piszemy e-maile. Tam gdzie jest, ma różową ścianę. Często widać też stojak na kroplówkę i tacę, a na niej talerze z resztkami jedzenia. Myślę, że Helena nas oszukuje. Faktycznie dokądś wyjechała – ale czy to faktycznie szpital? Czy Stany? Czy się naprawdę leczy? Zawsze kiedy z nią rozmawiamy, wygląda źle. Mówi, że to na pewno przez kamerę, sama o tym wspomina, asekuruje się. Nie kłócę się z nią. Po prostu wydaje mi się, że ona jest gdzieś, gdzie może sobie zwyczajnie odpuścić i zrezygnować. Nigdy zresztą nie wierzyłam w żadną cudowną amerykańską terapię. Albo może wierzyłam – na samym początku, kiedy całą tę sytuację, w której się znalazłam, uważałam za tymczasową. I wydawało mi się, że niebawem wszystko się skończy, a ja wrócę do swoich dwóch pokoi, biblioteki, ryżu i pisania poezji. Co za głupota. Nigdy nie wrócę do ryżu i poezji. Teraz mam to, o czym nigdy nie myślałam, że będę mieć. Zaskoczeniem jest zwłaszcza ten salon fryzjerski. I ludzie, których tu poznałam. Jaro, Fruzia, Nożycoręki, Vader i Pocahontas. Skład główny. Poza tym jeszcze Mariola, która przychodzi sprzątać, i Amanda – księgowa. Tak właśnie, Amanda. Kiedy mi się przedstawiła, poprosiła, bym nie komentowała… Wszyscy tutaj byli dla mnie mili. Nikt się nie czepiał, nie robił wrednych min i nie przewracał oczami, kiedy przyszłam po raz pierwszy – zupełnie w tej branży zielona i głupia. Nikt się nie wymądrzał. Nie wiem, co mówili za moimi plecami, ale wprost nigdy nie usłyszałam jednego przykrego słowa. Między sobą natomiast wszyscy w „Helenie” kłócili się non stop i wreszcie zrozumiałam, że o to właśnie chodzi. Te ich sprzeczki były wyrazem bliskości i braku skrępowania – oni po prostu darli się na siebie jak rodzeństwo. Ale wobec mnie nawet

nie podnosili głosu. Bo ja byłam dla nich obca. Mnie nie ufali. Zostałam dobrze przyjęta, owszem. Podali mi kawę, poczęstowali ciasteczkiem, oprowadzili po salonie. Zadawali grzeczne pytania. Później Jarek – Jaro – powiedział, że chyba mnie już kiedyś widział. A ja przypomniałam sobie, że rzeczywiście, byłam tutaj, przed salonem, zaraz po otwarciu. Jaro miał kawę w papierowym kubku i zachęcał mnie do skorzystania ze swoich usług. Wszyscy pozostali bardzo się ucieszyli. „Co za zbieg okoliczności” – powtarzali. Tak, rzeczywiście… Przychodziłam do salonu dwa razy w tygodniu. Było mi tu dobrze. Lubiłam patrzeć na tę ich zażyłość i pomyślałam, że może czegoś się nauczę. W pozostałe dni pracowałam nadal w bibliotece, a z korepetycji zrezygnowałam. Zupełnie zapomniałam o tym, że jestem poetką i wydałam jakiś tomik. Egzemplarze Bez przedmiotu przetrwać spoczywały w kartonie, na strychu, w moim nowym domu. Paweł-dźwiękowiec z Sosnowej Szafy, który kiedyś był wobec mnie taki życzliwy, prawie przestał się odzywać, choć tuż po premierze zbiorku dzwonił jeszcze dość często. Wytłumaczyłam mu, w czym rzecz. Nie naciskał. Całe szczęście. Oczywiście bazgrałam po nocach, próbowałam myśleć i pisać, ale to już nie było to. Zmieniłam się. Ten jeden dzień mnie zmienił – dzień, w którym zobaczyłam Helenę, Agatę i Alberta. I choć teraz siedzę w „swoim” salonie, popijam kawę, uśmiecham się, spoglądam przez szybę na wirujące płatki śniegu, choć moja sytuacja materialna bardzo się poprawiła i mam wokół siebie ludzi, z którymi zbudowałam jakieś więzi, to… nie jestem do końca szczęśliwa. Nie w tej chwili. Ale byłam. Byłam bardzo szczęśliwa zaraz po tym, jak zobaczyłam Alberta na szpitalnym korytarzu. Zignorowałam głos rozsądku. Po prostu dałam się porwać. Tamtego dnia wydarzyło się tak wiele, że ze spokojem i uśmiechem przyjęłam jego widok na tle szarych ścian. Pomyślałam o znalezionym zegarku, o śnie. I po raz kolejny uznałam, że nic nie dzieje się przypadkiem. – Na moim wieczorze? – powtórzyłam wtedy zaskoczona. Nie widziałam go. Dzikie tłumy tam przecież nie waliły, powinnam coś zauważyć. A może na obecność Alberta zareagował mój układ nerwowy? I dlatego później miałam ten sen? Dlatego pojawiły się pytania o przyszłość i magnetyzm nie do przezwyciężenia, jak w dramatach romantycznych? Czy z tego właśnie powodu myślałam o nim wtedy przez cały dzień? Przecież takie rzeczy nie dzieją się w prawdziwym życiu! – Tak. Przypadkiem przechodziłem obok Sosnowej Szafy i zobaczyłem plakat, a później ciebie przez szybę, choć z początku nie byłem pewny, czy to naprawdę ty. Wszedłem do środka, słuchałem, kupiłem nawet twój tomik… – Chyba kłamał.

Widziałam, kto podchodził, by kupić ode mnie książkę. Poznałabym go od razu. Ale on do mnie nie podszedł. A zatem jak…? Musiałam chyba wyglądać dziwnie i mieć wątpliwości wypisane na twarzy, bo Albert zarumienił się – tak, teraz pamiętam, że faktycznie często się rumienił pod wpływem silnych emocji – i przestąpił z nogi na nogę. Zaczął się tłumaczyć. – Tłum się zrobił – bąknął. – Wysłałem barmana. Co? Kogo wysłał…? Nagle mnie olśniło. – A! Barmana, faktycznie! – zaczęłam się śmiać. Rzeczywiście kupił ode mnie tomik, położył go na stoliku i poprosił o dedykację „dla Alberta”. A ja pomyślałam, że to barman tak miał na imię, i napisałam tę dedykację. „Dla Alberta, który poił mnie alkoholem w gorsze dni” czy coś w tym stylu. Ale przecież, cholera, barman z Sosnowej Szafy wcale nie miał na imię Albert! Szlag by to jasny! Barman miał na imię Marek albo Darek, w jego imieniu na pewno była końcówka „-ek”. Ciągle brzęczał mi ten wygłos w uszach, ilekroć wychodziłam z Szafy, bo oni wszyscy wołali go, właśnie akcentując ostatnią sylabę. Da-REK! Lub Ma-REK! Skąd więc przyszło mi do głowy, że miał na imię Albert?! Działałam jak automat, w ogóle się nad tym nie zastanawiałam. A Darek, czy też Marek, nie skorygował mojego błędu, więc uznałam, że wszystko jest w najlepszym porządku. „Ja pierniczę!” – pomyślałam. „Podpisałam książkę dla Alberta Dębskiego!” – Ty… To byłeś ty – wymamrotałam tylko i poczułam się jak ostatnia kretynka. – W sensie, że ty byłeś barmanem. Nie… Barman miał twoją książkę. Barman… Marek. Albo Darek. Albert odchylił głowę do tyłu i roześmiał się głośno. To był bardzo przyjemny, ciepły, szczery śmiech. Mnie również zrobiło się wesoło. Chciałam zatrzymać ten moment, choć ogólnie sytuacja wydawała się skrajnie idiotyczna. Serce nadal biło mi jak szalone i czułam silny ucisk w skroniach. Tyle tylko, że Albert wcale nie musiał czuć się tak samo. Dla niego to mogło być zwykłe przypadkowe spotkanie po latach. Dwójki znajomych ze studiów. Nawet nie przyjaciół, bo nimi nigdy nie byliśmy. Ja miałam z Albertem swoje dwa „momenty”, ale czy on odczytał je w podobny sposób? A jednak… Mimo wszystko nie chciałam tego tak zostawić. Musiałam coś zrobić. Cokolwiek. Bo nie mogłam oprzeć się wrażeniu, że Albert Dębski jest, że będzie, że nawet… już kiedyś był dla mnie ważny. I wtedy z sali szpitalnej, na której leżała Helena, wysunęła się Agata. Była blada. Miała czerwone, opuchnięte oczy. No tak… To było ważne. Ona była ważna, nie ja i moje myślenie o „momentach” z Albertem Dębskim. – To dla mnie wiele znaczy – zdążyłam jeszcze rzucić z emfazą, zanim dziewczyna

do nas podeszła – że byłeś na wieczorze. Jeśli chcesz… – zawahałam się na chwilę i wzięłam głęboki wdech – mogę napisać drugą dedykację. Tym razem już naprawdę dla… ciebie. Albert uśmiechnął się od ucha do ucha jak młody chłopak, który dopiero zaczyna swoje przygody z dziewczynami. Skąd się to u niego brało? Ta świeżość, ten entuzjazm? Przy nim poczułam się prawie staro. – Byłoby cudownie! – zawołał. Cudownie? Naprawdę? Przecież to tylko wiersze. Co go aż tak bardzo ucieszyło? Czyżby czuł to, co ja? Nie, niemożliwe. A jeśli jednak? Okropnie się miotałam ze swoimi rozterkami. – W takim razie dam ci swój numer telefonu – zaproponowałam, zanim zdążyłam pomyśleć. – Świetnie. I Eliza… twoje wiersze są piękne. Naprawdę piękne. Cieszę się, że cię spotkałem – powiedział i spojrzał mi w oczy, a ja chyba w tym momencie na chwilę umarłam. – Ja też się cieszę. Naprawdę. Bardzo. I dziękuję – wyskandowałam i wydałam się sobie żałosna do kwadratu. Podałam mu kartkę z wypisanym na niej numerem telefonu. – Podoba mi się tytuł, który wybrałaś. Lubię Coleridge’a. Spojrzał na mnie znowu, tym razem tak… znacząco. Drgnęłam. Czyżby on wiedział, skąd mi się wziął ten tytuł? Że to właśnie z Coleridge’a? Naprawdę? Pomyślałam, że w tamtym momencie Albert zdecydowanie powinien zachować się jakoś inaczej. Rozbić swój perfekcyjny wizerunek, bym przestała robić do niego maślane oczy. Stawałam się oczywista, a chyba powinnam udawać niedostępną czy jakoś tak… Kiwnęłam głową, bo znowu zupełnie nie wiedziałam, co odpowiedzieć. Poza tym podeszła już do nas Agata i w milczeniu przysłuchiwała się tej dziwnej rozmowie o poezji. A tak naprawdę wcale nie o poezji, tylko o czymś zupełnie innym. I wtedy Albert na nią spojrzał. Na nią, na mnie, znowu na nią. Później rzut oka na numer sali i znowu… Na mnie, na nią. Numer sali, ja, ona. Albert otworzył szeroko oczy. – Przepraszam, ale czy ty nie nazywasz się czasem Agata Bukowska? – zapytał wreszcie. – Mhm – mruknęła dziewczyna i instynktownie chwyciła mnie pod rękę. – Ale numer…! – Albert klasnął w dłonie. – Że też nie zajrzałem w papiery… Elizka! To ty jesteś tą przyjaciółką Heleny Bukowskiej, którą obsługuje mój wspólnik? – zwrócił się do mnie i pokręcił z niedowierzaniem głową.

– Zaraz, czekaj… – Coś zaczęło mi świtać. – Maciej Runa. To twój wspólnik? Z kancelarii… Harpia? Albert zastygł w bezruchu. Ja również. Harpia. „Harpia”? O szlag! Czyżby ta nazwa… Nie, to niemożliwe. Nadinterpretacja. Jak zwykle. Zawsze miałam skłonność do nadinterpretacji. Do dupy z tym wszystkim. I zdecydowanie powinnyśmy już pojechać do domu. Ja i Agata. Tyle tylko, że właśnie nadarzyła się okazja, by się czegoś dowiedzieć. – Harpia? – powtórzyłam niepewnie. Nie wiem, dlaczego byłam taka subtelna. Chyba nie chciałam go spłoszyć. – Taaa… Ponownie spojrzał mi w oczy. Przywiązał mnie do siebie swoim wzrokiem. I wtedy już wiedziałam, że ta nazwa nie była przypadkowa. Szlag trafił świadomość nadinterpretacji. Ta nazwa nie była przypadkowa!!! Uśmiechnęłam się lekko. Chciałam, żeby wiedział, że ja wiem. Chciałam… sama nie wiem czego. Przytrafiały mi się dotąd rzeczy, których w większości nie chciałam. Dostałam dziecko pod opiekę. Obejmował mnie obcy lekarz. Przypomniał mi się Rafał, a Helena… Jeżeli jednak chodziło o Alberta, chciałam tylko jednego. By to nasze przypadkowe spotkanie w szpitalu miało dalszy ciąg. Ulżyło mi, kiedy uświadomiłam sobie tę prostą prawdę. Pierwszy raz byłam ze sobą tak do bólu szczera. I nie mogłam nic poradzić na to swoje „chcenie”. Czy byłam w stanie coś zrobić? Jeszcze coś? Oprócz tego numeru wypisanego na zwiniętym karteluszku, oprócz uśmiechu, patrzenia w oczy i zapewnienia, że to miłe spotkanie i dobrze, że był na wieczorku poetyckim? Dlaczego czułam się jak spętana gorsetem konwenansów panna dworkowa? Nowoczesna kobieta coś by z pewnością wymyśliła. Prawda? – Harpia – powtórzyłam ponownie, po raz setny chyba, ale tym razem z wyraźną kadencją. – Ładna nazwa. Orientujesz się w tej sprawie trochę? – spytałam dyskretnie. Nie chciałam wchodzić w dyskusję na temat stanu Heleny i jej decyzji, kiedy obok stała Agata. – Nie bardzo. Mój wspólnik zajmuje się tą sprawą, ja dzisiaj przyjechałem tu tylko na chwilę, by podrzucić pani Helenie dokumenty, bo Maćkowi akurat coś wypadło. Gdybym zajrzał do papierów, wiedziałbym, że to ty… Albert urwał. Zerknął niepewnie na Agatę i znowu lekko się zarumienił. On również nie chciał za wiele mówić przy dziewczynie. Byłam mu za to wdzięczna. – Może po prostu porozmawiamy przy kawie? – zaproponował wreszcie i zamachał świstkiem, który mu wręczyłam. – Zadzwonię. Spotkamy się. Spotkamy się? – Jasne! – rzuciłam. Miałam nadzieję, że lekkim tonem.

– Wtedy pogadamy – sparafrazował to samo zdanie po raz setny. – Dawno się nie widzieliśmy. – Jasne – powtórzyłam jak idiotka. Brawo za rozbudowany słowniczek! – No to… na razie. Albert pochylił się i niespodziewanie pocałował mnie w policzek. O Boże! Zrobił to… Naprawdę! I wtedy zapiekły mnie policzki. – Na razie – wydukałam. – Aha… Dzięki za to, że oddałaś mój zegarek w dobre ręce. Był w toalecie? – Tak. Przypadkiem weszłam do męskiej. – Przypadki są fajne – powiedział szybko i jeszcze raz się uśmiechnął. Rozeszliśmy się, każde w swoją stronę. On do dyżurki, w której siedziała pielęgniarka-japońska-filozofka, a ja na dół, do Caroliny. Oleński wciąż na nas czekał. Szłam do samochodu z Agatą pod rękę, maksymalnie naładowana endorfinami i zupełnie skołowana tym, co właśnie się wydarzyło. Miałam tylko nadzieję, że nie doznałam halucynacji, że zwyczajnie nie ześwirowałam. I on naprawdę tam był. Dlaczego tak mną wstrząsnął jego widok? Skąd to nagłe uczucie? Nie pamiętam, co powiedziałam wtedy Oleńskiemu na pożegnanie. Zachowałam się chyba niezbyt ładnie, olałam go, a przecież tamtego dnia też mieliśmy swoje „momenty”. W renaulcie i później, u niego w łazience. Przejął się, chyba zrobiłam na nim wrażenie, chciał pomóc, zorganizował nawet przyjaciela Adriana, który wprowadził mnie na salony artystki Gabrieli. A jednak mimo wszystko nie powinniśmy się obejmować, zwłaszcza wtedy, gdy byłam bez bluzki… No przecież, że nie! Dlaczego tak przeżywałam to spotkanie? Obraz Alberta wracał do mnie wtedy uparcie przez cały dzień. On był na moim wieczorze poetyckim. Spotkałam go. A jednak nie zadałam żadnego naprawdę ważnego pytania. O to, kim był, jakie prowadził życie, czy… kogoś miał. Nadal nie wiedziałam o nim nic. Z tą świadomością ruszyłam spod szpitala na Hirszfelda. Oleński pomachał do mnie i krzyknął, że zadzwoni. Oczywiście… Zerknęłam na Agatę. Dziewczyna zapięła pas i siedziała na fotelu pasażera grzecznie i spokojnie. Po chwili jednak jakby odrobinę zeszło z niej powietrze. – Który z nich jest fajniejszy? – zapytała nagle. – Lekarz czy prawnik? Chciało mi się śmiać. – Sama nie wiem – odpowiedziałam po prostu, zgodnie z prawdą. Jechałyśmy przez chwilę w milczeniu, po czym ona odezwała się znowu: – Muszę odrobić matmę na poniedziałek. Mogę mieć z tym kłopot. A od tego zależy ocena na świadectwie. Wystawiają w przyszłą środę.

Matma… Pomyślałam, że to niedobrze i że obie mamy kłopot. I po kolejnej naznaczonej ciszą chwili znowu ona: – Dobrze, że wreszcie jedziemy do domu. Powiedziała to zupełnie spokojnie, bez napadu histerii, bez zbędnego patosu. Po prostu stwierdziła fakt. Tamten dzień, choć zaczął się okropnie, zakończył wspaniale. Czułam się lekko i dobrze. Bałam się tego, co miało na mnie spaść, bałam się, że moje życie odmieni się zupełnie, ale nagle… zobaczyłam dla siebie cień nadziei. A przynajmniej chciałam się postarać i wszystko zrobić dobrze. Nie miałam pojęcia, jak udało mi się znaleźć w sobie aż takie pokłady optymizmu. Każda inna kobieta na moim miejscu stukałaby się w czoło, przeprowadzała chłodne analizy, rozważała za i przeciw. A ja po prostu zgodziłam się na to wszystko. Teraz myślę, że potrzebowałam tej zmiany i los w gruncie rzeczy zrobił mi prezent. Wtedy myślałam, że to przez Alberta. Po prostu cieszyłam się z naszego spotkania i naprawdę chciałam, by miało dalszy ciąg. I miało. Przeżyłam z nim kilka najpiękniejszych miesięcy w moim życiu. Oczywiście teraz uważam, że mnie zawiódł, nawet oszukał. Że nigdy nie miał wobec mnie poważnych planów i zawsze byłam dla niego po prostu numerem dwa. Choć przecież rozwiódł się z żoną. A jednak, kiedy przyszło co do czego, wybrał Paulinę. Tak jak wtedy, w czytelni. Ją wybrał, nie mnie. A mimo to czułam… Nie wiem, co czułam. Bardzo chciałam i nadal chcę wyrobić sobie o Albercie złe zdanie. Ale nie mogę. Bo oczywiście nadal go kocham. – Ej! Weź no rusz się, widzisz, że fotele odkurzam! Wzdrygam się, podskakuję. Mariola stoi przede mną z odkurzaczem. Minę ma nieprzejednaną. – No sorry! Ale rozsiadłaś się jak pańcia, a reszta zapieprza! Akurat ludzi nie ma, można szybko sprzątnąć. Wynocha! Jakby co, to kubki brudne stoją w zlewie. Same się nie umyją. Usuwam jej się z drogi, a Mariola zadowolona odkurza mój fotel. Czym prędzej ruszam w stronę zlewu i jak automat myję kubki. Drapię je, poleruję, aż piszczą. Nawet wycieram do sucha, a później rozglądam się niepewnie. Pocahontas i Fruzia zamiatają ścięte włosy, Nożycoręki i Jaro czyszczą lustra. Vader wdzięczy się do kogoś przy telefonie. Słyszę tylko tyle, że na dzisiaj na dziewiętnastą nie ma już miejsc, ale może pani dałaby radę zdążyć na osiemnastą trzydzieści? Jeśli sama grzywka, to na pewno pół godziny wystarczy… – Tak, tak, sekundeczka – ćwierka Vader i zakrywa dłonią słuchawkę. – Elka, daj mi długopis, tylko ruchy!

„Elka”. To do mnie. Podrywam się i biegnę do Vadera z długopisem. Później ktoś rzuca we mnie rolką ręczników papierowych. To Nożycoręki. – Powycieraj ze mną do sucha te lusterka, bo zaraz przychodzi hrabina Jadźka i będzie komentowanie, że znowu oplute! „Hrabina Jadźka”. Jego stała klientka na trwałą ondulację. Chyba tylko ona jedna wciąż kręci sobie loczki… Chwytam papier i zaczynam z zapamiętaniem trzeć szybę. Nie bardzo wiem, co się wokół mnie dzieje. Kiedy już lustro lśni, podchodzi do mnie Pocahontas. – Ty wiesz – zagaduje. – Dupa trochę, że nam teraz szefujesz, a gówno wiesz o włosach. – Yhym… – Na więcej mnie nie stać. – No i dlatego teraz masz. – Co mam? – To – mówi i podaje mi nożyczki. Zaczynam się pocić. – I chodź! – Ale ja nie umiem… – Weź nie pierdol, na początku nikt nie umie! Posłusznie idę za Pocahontas i z nożyczkami w dłoni staję za plastikową głową, przyodzianą w perukę. O Jezzzu… Ścinam pierwszy kosmyk. Drugi, trzeci. Czwarty. Wychodzą mi gustowne schodki. Pocahontas zaciera ręce. – No na razie całkiem do chrzanu, ale nie trać wiary! Śmieje się. Czuję, jak robi mi się coraz goręcej, a nożyczki wydają się ciężkie. Jednocześnie myślę, że oni właśnie… przyjęli mnie do swojej paczki. 24. Ona nie wie

Dagny lubiła Alberta. Oczywiście znajomość z nim – starszym o osiemnaście lat facetem – wcale nie wyglądała dobrze i dlatego lepiej było swoją sympatię ukrywać przed rodzicami. Raz już przecież wdała się w relację z dorosłym żonatym mężczyzną i wiadomo, jak to się skończyło. Z pewnym zaskoczeniem odkryła, że to właśnie Albertowi, a nie sobie, bardziej chciała zaoszczędzić kłopotów. Poczuła się dobrze z tą refleksją i w ogóle z nowym myśleniem na swój temat. Potrafiła zdobyć się nie tylko na szczerą sympatię, niepodyktowaną osobistymi potrzebami, ale też wyjść poza egocentryzm i dobrze życzyć innym ludziom. A to już naprawdę było coś. Zbierała się na odwagę, by pójść o krok dalej i wreszcie poprosić o spotkanie rodzinę Branickich. Wszystkich. Żonę powstańca warszawskiego, którego śmiertelnie potrącił Łukasz Kowalski, jego syna, synową i wnuka. Oczywiście nie spodziewała

się, że zareagują na tę propozycję z entuzjazmem, ale musiała zaryzykować. Jakkolwiek banalnie to brzmiało – chciała ich przeprosić. Kiedy prawda na temat Łukasza Kowalskiego wyszła na jaw, ojciec Dagny wpadł w szał. Chodziło przecież o jego dobrego znajomego, architekta, z którym na stałe współpracował. Można nawet uznać, że się przyjaźnili. Zapraszali nawzajem do domów na kolacyjki, a później pili whisky, kiedy ich żony paplały o pierdołach, o nowych kiełkach i o tym, że ponoć jakiś lek na wątrobę ma przy okazji działanie odchudzające. Kowalscy nie mieli dzieci. Dagny nigdy nie chodziła z rodzicami do ich domu, zawsze zdołała czymś się w porę wykręcić. Ojciec i matka zresztą nigdy jej do tego specjalnie nie zachęcali. Bez Dagny mogli rozmawiać swobodnie. Ale kiedy Kowalscy przychodzili do Zanderów, sytuacja wyglądała inaczej. Wtedy trzeba było im choć na chwilę „pokazać” zdolną córkę, która jest taka piękna, potrafi malować i bierze udział w konkursach recytatorskich. Niezbyt dobrze radzi sobie z przedmiotami ścisłymi, no ale ostatecznie nic w tym złego, znajdzie się jej dobrze prosperującego męża i będzie mogła bez problemu oddawać się swoim pasjom. Wszystko już dla niej zaplanowali. To właśnie podczas jednej z takich wizyt między Dagny i Łukaszem coś zaczęło się dziać. Ona wyszła na chwilę z salonu, bo nie mogła już znieść tego debilnego świergotania. Wymknęła się do ogrodu i usiadła na huśtawce. Po chwili usłyszała czyjeś kroki na trawie. Łukasz zbliżył się do niej i bezszelestnie przysiadł na drugim końcu huśtawki. – Nie jest ci zimno? – zapytał. Spojrzała na niego z zaskoczeniem. Czyżby się przejął? Owszem, było jej zimno, ale tylko wzruszyła ramionami. Łukasz zdjął marynarkę. Dagny prawie parsknęła śmiechem. To było takie tandetne i jak z harlequina, że aż poczuła mdłości. Niemniej marynarkę wzięła. Zgodziła się również na krótki spacer, który zaproponował, a później… nie protestowała, kiedy ją pocałował. To się po prostu stało, gdzieś pod jakimś drzewem, dyskretnie, by nikt nie zobaczył. Podobnie „stał się” ich pierwszy raz. W samochodzie. Żeby było romantyczniej – z włączonym radiem. Z głośników leciało Say You Love Me. Za tym pierwszym razem Łukasz był delikatny i czuły, ale później już nie starał się aż tak bardzo. Rzucał się na nią, całował gwałtownie, po czym przechodził do rzeczy. Wsuwał się w nią szybko, szybko poruszał biodrami i szybko kończył. Kilka razy naprawdę doszła, a poza tym udawała. Chciała sprawić mu przyjemność. Dopiero później, może nawet dopiero teraz, pomyślała, że to wszystko powinno jednak wyglądać nieco inaczej. A przynajmniej taką miała nadzieję. Ponieważ jednak czasu nie dało się cofnąć, Dagny usiłowała myśleć o relacji z Łukaszem jak

najmniej. Popełniła błąd i coś przez to straciła. Radość przeżywania pierwszych prawdziwych emocji, spełnienia i bliskości. Miała tylko nadzieję, że dzięki komuś innemu, kiedyś, w przyszłości, będzie mogła jeszcze tego wszystkiego doświadczyć. Nie zamierzała się oszukiwać. Musiała przyznać, że z początku imponowało jej zainteresowanie Łukasza. Czuła narastającą ekscytację przed każdym kolejnym spotkaniem, wymyślała wyszukane sposoby, by się wymknąć, doszła do perfekcji w okłamywaniu rodziców. Raz tylko prawie się wygadała. Po jednym z konkursów recytatorskich zgubiła apaszkę – bardzo drogą, jedwabną. Prezent od matki, z Mediolanu, od jakiegoś tam projektanta. Niby zwykła szmatka, a kosztowała tyle, że można by za nią kupić całkiem niezły rower. Kiedy Dagny zorientowała się w sytuacji, wpadła w panikę. Szukała tej apaszki wszędzie, a później postanowiła czekać. Miała nadzieję, że może matka nic nie zauważy. Ale ona oczywiście zauważyła. Zapytała o tę apaszkę raz i drugi, a kiedy zagadnęła za trzecim razem, Dagny rzuciła: – Chyba zostawiłam ją w aucie u Łuk… W ostatniej chwili ugryzła się w język, ale matka i tak stała się czujna. No bo przecież musiała mieć kontrolę nad córką. Nawet wtedy, gdy Dagny szła na imprezę, na której piła i paliła. Matka o wszystkim wiedziała i tylko pilnowała, by pewne granice nie zostały przekroczone. Wolność kontrolowana. Ciekawe, co się stało, że jednak nie odkryła jej związku z Łukaszem i nie przewidziała tego tragicznego wypadku. Akurat tamtej sytuacji mogłaby jakoś zapobiec, Dagny by się nie obraziła… – U kogo? – podjęła szybko matka. – U Karola – poprawiła się Dagny. – Aha. Karola. Twojego „szofera”. To odbierz ją, zanim ktoś sobie przywłaszczy. Na przykład jego matka albo siostra. Chociaż nie, one nie mają za grosz gustu, więc do niczego by im ta apaszka nie pasowała. Temat urwał się na jakiś czas, ale wreszcie matka znowu sobie przypomniała. Dagny kręciła przez kilka dni, kłamała i wymyślała niestworzone opowieści o tym, że najpierw pokłóciła się z Karolem, potem zapomniała, potem on odkurzał w aucie i tę apaszkę zaniósł do domu, a już była dwudziesta druga i ona nie chciała tam z nim wchodzić, jeszcze później, że znowu zapomniała. I tak dalej. Oczywiście wszystkie te wymysły były beznadziejne. Co ciekawe – matka nie odpuściła sobie tematu apaszki nawet wtedy, gdy dowiedziała się już, kto prowadził auto owej feralnej nocy. Owszem, przeżywała tego Łukasza jak jasna cholera, zresztą trudno się dziwić. Ale pierwsze emocje opadły, matka z Dagny wróciły na etap względnego tolerowania siebie nawzajem i znowu się zaczęło. „Gdzie twoja apaszka? Jeśli ją zgubiłaś, to lepiej się przyznaj” – i w kółko to samo. Apaszka się dla niej liczyła. Nie fakt, że córka szukała

wrażeń w ramionach starszego żonatego faceta, ani też, że ten facet zabił na pasach człowieka, a teraz gdzieś się ciągle ukrywał. Może to była jakaś forma odreagowania stresu? Wyparcia? Pewnie była. Dagny gdzieś o tym czytała. I Albert tak uważał. Matka wiedziała, że Dagny oszukiwała w związku z nieszczęsną apaszką, i w końcu postanowiła sama zbadać sprawę. Wypadło to akurat w najlepszym z możliwych momencie. Albert zaprosił Dagny na piknik, w którym brały udział również Eliza i Agata. Dagny szybko przypomniała sobie Agatę – kiedyś uczestniczyły w tym samym konkursie recytatorskim. Wtedy, na pikniku w parku Milenijnym, było naprawdę bardzo miło. Dagny prawie zapomniała o Łukaszu. O tym, że nadal nie wrócił z zagranicy, że zaszył się gdzieś i udawał debila, a ona przez jego nieobecność miała znacznie trudniej w sądzie, bo nikt nie mógł na sto procent potwierdzić wersji, którą przedstawiła. Na szczęście Albert był naprawdę dobry w swoim fachu. Dagny wyszła w sumie na ofiarę, ale i tak musiała chodzić do psychologa i zgodzić się na terapię rodzinną. Obyło się jednak bez kuratora i innych poprawczaków czy nawet więzienia. Wolała sobie nie wyobrażać, co by było, gdyby naprawdę to ona prowadziła auto. Sprawa nieco przyschła, a Łukasza niby szukano, jednak chyba dość… słabo. Tak przynajmniej znowu twierdził Albert. No cóż, dziany architekt na pewno odpowiednio postarał się o to, by nie zostać znalezionym. Miał możliwości. Na pikniku w parku Milenijnym było w każdym razie miło, a na koniec Agata przyznała, że znalazła jej apaszkę. Dagny zupełnie się tego nie spodziewała. Poczuła, jak ogarnia ją strach. – Wtedy, po konkursie recytatorskim – powiedziała Agata, a Dagny już miała pewność, że ona coś tam widziała. Później tylko się w tym przekonaniu utwierdziła, choć na dobre przestała się bać. Agata nie zamierzała przed nikim uzewnętrzniać tego, co podejrzała, i chyba było jej trochę wstyd, że zabawiła się w szpiega. A zresztą! Co by to zmieniło? I tak o Łukaszu wszyscy już wiedzieli. Sąsiedzi, rodzina, znajomi, cała szkoła. Więc… jakie to miało znaczenie, co widziała młoda? Po pikniku spotykały się jeszcze nie raz i wielokrotnie rozmawiały. Dagny nie czuła, że Agata była od niej o prawie pięć lat młodsza. Dogadywały się. Przebywanie z młodą, Albertem i Elizą to było coś zupełnie nowego, świeżego. Przy nich w ogóle nie czuła się zestresowana. A przecież wszyscy razem stanowili dość ciekawą zbieraninę. Eliza i Agata z ich trudnymi doświadczeniami rodzinnymi, Albert z wnerwiającą żoną i Dagny z… wiadomo czym. Z początku próbowała ustalić status związku Elizy i Alberta, ale niewiele jej z tego wyszło. No owszem, najpierw uznała, że Eliza jest po prostu kochanką Alberta. Później jednak jego żona się wyprowadziła.

Jeszcze później nawet się rozwiedli, więc relacja Alberta i Elizy stała się bardziej „legalna”. I krótko mówiąc – mieli się ku sobie jak jasna cholera. No a na koniec, żeby było pięknie, wszystko się spierdoliło. Eks żona wróciła i miała jakieś kłopoty. Standard. Historia stara jak świat. I w sumie Albert zachował się trochę jak dupek, ale Dagny i tak nie umiała go znielubić. Był ważny. Nie wyobrażała sobie, że nagle mógłby zniknąć z jej życia. Dagny przesunęła dłonią po stoliku nocnym i chwyciła telefon. Sprawdziła godzinę. Czwarta. Tej nocy nie mogła zasnąć. Nie chciała już myśleć o Łukaszu, ale w tym momencie nie potrafiła też zapomnieć o Karolu i Albercie. I jeszcze o Agacie. Czuła się dziwnie samotna. Może mogłaby napisać SMS-a? Karol na pewno i tak nie śpi, od zawsze sypiał tyle, co Einstein. Uniosła telefon i zaczęła wystukiwać wiadomość, którą następnie szybko wysłała. „Myślałam o twojej propozycji. Możemy obejrzeć »Teorię wielkiego podrywu«, choć nadal uważam, że to porąbane lecieć tyle sezonów naraz, od samego początku. No ale dobra”. Po chwili przyszła odpowiedź: „To super!!! Bardzo się cieszę *_*”. Jasne… Nie spał. Uczył się pewnie, w końcu niedługo wystawiają oceny półroczne. Dagny obróciła głowę i spojrzała w okno. Spadło tyle śniegu, że na dworze było niemal jasno. Zerknęła znowu w telefon i zawahała się. Pisać? Nie, on z kolei na pewno spał. A może? Uniosła się na łokciu i wystukała kolejną wiadomość. Coś mówiło jej, że Albert też nie może spać. Na pewno przez tę sprawę z byłą żoną. Dagny spojrzała na tekst i poprawiła przecinki. Albert miał na tym punkcie świra. Przeczytała jeszcze raz. „Kiedyś był sobie żółw, który nie miał przyjaciół. Żeby ich zdobyć, musiał trochę nakłamać i poudawać. Z kim chciał się najbardziej zaprzyjaźnić?”. Wcisnęła „wyślij” i natychmiast tego pożałowała. Przypowiastka o żółwiu? Kurwa, serio? Zagadki o czwartej nad ranem?! Albert wiedział, że Dagny jest porąbana, ale aż tak? – Kurwa! – zawołała na głos i wetknęła telefon pod poduszkę. Ku jej wielkiemu zaskoczeniu po dwóch minutach przyszła odpowiedź. Poduszka zawibrowała. Dagny zaschło w gardle. Uniosła się na łokciu i zerknęła na wyświetlacz. Albert odpisał. Wiedział, z kim chciał zaprzyjaźnić się żółw. Nie sprawdził przecież w Google’u, bo miał na to tylko dwie minuty, a zresztą była czwarta nad ranem. Dagny jeszcze raz przeczytała odpowiedź. „Ze słoniem i hipopotamem”. Zaczęła się śmiać. * * * Paulina miała ochotę zrobić awanturę, ale policzyła do dwudziestu i udało jej się

powstrzymać. Usiadła w piżamie przy kuchennym stole i zaczęła skubać mandarynki. Albert robił sok. Dochodziła piąta. Oczywiście nie zmienił nawyków, nadal miał dokładnie w dupie to, że komuś może przeszkadzać hałas. No ale z nią nie musiał się liczyć, a przynajmniej – na razie nie. Paulina była na straconej pozycji i powinna się postarać, żeby ją choć częściowo odzyskać. Sprawa nie wyglądała dobrze. Albert był na nią zły i zgodził się, by wróciła, tylko i wyłącznie z litości. Bo nie miała dokąd pójść. Zresztą z własnej winy. Apartament na Krzykach należał do Alberta. Sam go kupił. Sam zaciągnął i spłacał kredyt. Tłumaczył kiedyś, że tak będzie korzystniej, bo Paula w ten sposób nie jest niczym obciążona i gdyby w przyszłości coś jeszcze planowali, to… Co niby mieli jeszcze planować? Budowę domu z basenem? Wyszło wiadomo jak. Tak, że Paulina nie miała własnego mieszkania. Nadal nie potrafiła sobie wyobrazić swojej przyszłości, nawet tej najbliższej. Pamiętała jednak, że to ona się wyprowadziła, kiedy pokłócili się pewnej czerwcowej nocy. A właściwie nad ranem, pierwszego lipca. Nie mogła spać. Wciąż myślała o Marku, który niczego jej nie ułatwiał i nieustannie pisał te swoje SMS-y, że tęskni. Ona również za nim tęskniła, ale inaczej. Tęskniła za jego zaangażowaniem, nawet jeśli jeszcze dość szczeniackim. Albert był coraz bardziej nieodgadniony. Pod koniec maja zaczął nagle chodzić zamyślony i kilka razy Paulina przyłapała go na tym, że głupio się uśmiechał. Czyżby się zakochał? Ta myśl przyprawiła ją o mdłości. Mogła oczywiście zapytać go o to i zrobić popisową awanturę, a później zahaczyć o temat bezpłodności. Wygłosić pretensje, że Albert na pewno już rozgląda się za nową, zdrową żoną. Ale to by była iście kurewska hipokryzja. Przecież sama go zdradzała. I to zdradzała naprawdę, w pełni świadomie, z premedytacją. A on? Co do niego mogła tylko snuć domysły. Właściwie nadal nie wiedziała, czy czegoś mu tym swoim niechlubnym powrotem nie skomplikowała. Może Albert już sobie kogoś znalazł, a teraz, przez fakt mieszkania pod jednym dachem z byłą żoną, miał z tego tytułu kłopoty? Nie zastanowiła się nad tą sprawą głębiej. Myślała o sobie, swojej pożałowania godnej sytuacji, niechęci do wszystkich i do wszystkiego, o permanentnym bólu głowy, wiecznym smutku i braku energii do życia. Potrzebowała Alberta. Bez niego nie miała nawet ochoty oddychać. Choć przecież to ona odeszła. Wtedy, w nocy z ostatniego czerwca na pierwszego lipca, nie wytrzymała. Albert siedział w kuchni i słuchał muzyki. Wściekła się, kiedy usłyszała tę piosenkę. Listen to Your Heart. Dlaczego akurat to gówno? Wiedział przecież, że nie lubiła tej ramoty. Kto jeszcze zawraca sobie głowę jakimś Roxette? Chyba tylko emeryci. Ale raz na jakiś czas Albert miał „moment” z tą piosenką. Włączał ją sobie i słuchał kilkanaście razy

z rzędu. Paulina dostawała szału. O co mu chodziło? Podejrzewała, że musiało się z tym utworem wiązać jakieś wspomnienie, ale nic konkretnego nie przychodziło jej do głowy. Może coś przeoczyła? Nieważne. Paulina i tak była o to „coś” cholernie zazdrosna. A przecież nie miała prawa do zazdrości! Tamtej nocy wpadła do kuchni i zaczęła się drzeć. Że już ma dość, że Albert jej nie szanuje, że robi, co mu się podoba, i wszystko ma w dupie, że przecież ta piosenka działa Paulinie na nerwy i jest, do kurwy, piąta rano! Widziała, jak ten głupawy rozanielony uśmiech spełza z jego twarzy. Jak Albert się prostuje. Jak blednie, a między jego brwiami rysuje się pionowa kreska. I poczuła, że tym razem on się tak łatwo nie podda. – O co ci chodzi? – spytał z pozornym spokojem. Na skroni pulsowała mu żyła. – Jak to o co?! Jest piąta rano!!! Musisz teraz słuchać tego gównianego chłamu?! – To nie jest gówniany chłam. – Jest!!! A poza tym… – Jeśli słuchałem za głośno, to przepraszam. Ustawiłem najciszej, jak się dało. Włożę słuchawki, jeśli ci to przeszkadza. Nie musisz krzyczeć. – Nie muszę krzyczeć?! – Wszyscy sąsiedzi cię słyszą. – Słyszą mnie?! – Tak. – Posłuchaj no… – Nie, to ty posłuchaj. Wiem, że nie jestem chodzącym ideałem i że cię strasznie wkurwiam. Wiem, że masz… mamy kłopoty. Ale jestem zmęczony. Serio. Jestem zmęczony, Paula! Ciągle się żremy! Nie możemy przeżyć razem jednego spokojnego dnia. – Teraz to zauważyłeś, tak?! – Nie, zauważyłem dawno, dzisiaj po prostu już nie mam siły. Nie chcę, żebyś na mnie wrzeszczała. – Gdybyś się odrobinę, chociaż odrobinę, postarał, to pewnie nie musiałabym wrzeszczeć! – A ty się starasz, tak? – Ja?! Ja… przynajmniej chciałam porozmawiać o ślubie i… – Ta gadka o ślubie była żenująca, głupia i bezsensowna! Paula, obudź się! Przecież my się nie znosimy! – Teraz tak mówisz, bo nie mogę mieć dzieci, to ci się nagle zaczęłam wydawać bezsensowna!

– Nie o to chodzi – bąknął, ale Paulina już wpadła w histerię. Słyszała, jak Albert ciężko wzdycha. I wtedy zrozumiała, że on już nie jest w stanie zareagować na jej łzy. Straciła panowanie nad sobą i postawiła wszystko na jedną kartę. – No to ci powiem, że nie jesteś jedyny! – krzyknęła. – Słucham? – Albert odstawił kubek z herbatą, po który dopiero co sięgnął. – Spotykam się z kimś – oświadczyła Paulina, tym razem zimno i zdecydowanie. Wytarła nos i poprawiła włosy. – Paula… Dlaczego nic nie mówiłaś, przecież… – Przecież co? Postaralibyśmy się wszystko naprawić? Zawsze chcesz wszystko naprawiać albo przeczekiwać! – Nie. Mogłaś powiedzieć, że kogoś masz. Nie robiłbym ci problemów. Paulina spojrzała na niego w osłupieniu. Oczywiście wiedziała, że on się od niej oddalał, ale zrzucała to na karb problemów z powiększeniem rodziny. Że stawał się obcy i zdystansowany, bo chciał w ten sposób zmusić ją do przemyślenia pewnych decyzji. Albo że po prostu… mieli przejściowe kłopoty. A ona czuła się samotna i dlatego rzuciła się w objęcia smarkatego praktykanta, ale przecież… Paulina poczuła, jak zalewa ją fala wściekłości. – Pierdol się! – wrzasnęła. Spakowała walizkę i wyszła z domu. Kiedy siedziała w aucie, zadzwoniła do Marka. Wydawał się zaskoczony, ale nie przerażony. Wtedy jeszcze nie. A ona zaryzykowała. I przegrała. Oczywiście mogła się od razu domyślić, że przegra. Ilu takim jak ona się udawało? Przykłady z show biznesu się nie liczyły, a zresztą tam też nie było najlepiej. Taka Demi Moore choćby. I Ashton Kutcher… Teraz siedziała na krześle, skubała mandarynki i patrzyła w skupieniu, jak Albert przelewa sok do wysokiej szklanki. Zaraz pewnie zapyta, czy wzięła leki. – Wzięłaś leki? Nawet na nią nie spojrzał. Uśmiechnęła się pod nosem. – Wezmę po śniadaniu. Może po południu skoczymy do kina? – Mam robotę. Albert wypił sok i wstawił szklankę do zlewu. Po chwili zniknął w łazience. Paulina zastanawiała się, czy on już zdążył ją znienawidzić. Cisnęła obraną mandarynkę do kosza, a zaraz po niej skórki. Wcale nie miała ochoty na cytrusy o piątej rano. Zapowiadał się kolejny wspaniały dzień.

25. Nie przypuszcza

A. Kiedy wychodziłem z domu, opanowała mnie niepokojąca myśl, że tego nie wytrzymam. Po prostu nie dam rady. Ona za bardzo działała mi na nerwy. Oczywiście współczułem Paulinie, wiedziałem, że wpieprzyła się w niezłe bagno i teraz miała masę problemów. Nie mogłem jej tak zostawić. Wszyscy, rzecz jasna, wyzywali mnie od debili, bo przecież formalnie… byliśmy po rozwodzie. Tak, rozwiedliśmy się naprawdę, kurwa pieprzona mać! W sierpniu! Szybko poszło, nikt się nikogo nie czepiał. Rozwód za porozumieniem stron. Różnice charakterów i takie tam pierdoły. Paula była zimna i wyniosła, ja starałem się nadrabiać miną. Nie wspominałem o Elizie. Chciałem ją odciąć od tego nieeleganckiego cyrku, miałem nadzieję, że zaczniemy razem od nowa i nie będziemy rozgrzebywać przeszłości. A zresztą! Ostatecznie to Paula kogoś miała, jeszcze zanim ja na zabój zakochałem się w Elizie. Czyli nie musiałem uważać się za w stu procentach winnego tej sytuacji. Czułem się… lekko. Dobrze. Wcale nie tak, jak powinien się czuć człowiek, który poniósł porażkę. A przecież ten rozwód to była porażka. Coś mi się jednak w życiu nie udało. Później przez chwilę było wspaniale. Spotykałem się z Elizą i Agatą. Pracowałem nad sprawą Dagny i udało mi się ją wygrać, choć nie było łatwo. Z samą Dagny również regularnie się widywałem, mimo że utrzymywaliśmy to w tajemnicy. Na wszelki wypadek. Przyjaźń dorosłego mężczyzny z nastolatką nigdy nie wygląda dobrze i nie sądzę, by ktoś kupił bajeczkę o tym, że połączyła nas sympatia i tylko sobie razem fajnie gadamy. Nawet jeśli tak było w rzeczywistości. Dagny miała wystarczająco dużo problemów związanych z Łukaszem Kowalskim. Kiedy jej ojciec o wszystkim się dowiedział, wpadł w szał, a matka spakowała się i wyjechała na dwa tygodnie nad morze, „żeby się uspokoić”. Później kompletnie jej odbiło i dopytywała się o głupią apaszkę „od projektanta”, jak gdyby to faktycznie było w tamtej chwili ważne. Rzecz jasna padły pewne słowa pod adresem Dagny. „Ty mała wywłoko!”, na przykład. „Zachowałaś się jak zwykła mała kurewka”. I tym podobne. Oczywiście wszystko wiedziałem i większość słyszałem na własne uszy. Ale nie mogłem dać Zanderowi po mordzie, żeby nie odebrał mi tej sprawy. Chciałem doprowadzić ją do końca. A później Dagny powiedziała, że poszła z rodzicami na terapię i „starzy coś tam udają, bo chcą ratować twarz”. Czyli w domu Zanderów panował spokój, przynajmniej na razie. Wszyscy się nawzajem tolerowali. Cieszyło mnie to, bo zupełnie nie miałem pojęcia, co powinienem zrobić, jeśli w domu będzie jej jednak źle. Nie mogłem przecież adoptować Dagny. Ale byłem w stanie jakoś jej pomóc, spędzać z nią czas,

rozmawiać, odciągać od złych wspomnień, z którymi wciąż niezbyt dobrze sobie radziła. Miałem wrażenie, że powoli zaczęła wychodzić na prostą. Eliza i ja… No cóż, spieprzyłem to. Najlepsze, co mi w życiu wyszło. A wszystko dlatego, że pewnego dnia pojawiła się w moich drzwiach Paulina. Nie miała dokąd pójść. Nie mogła wrócić do mieszkania, które wynajmowała ze swoim chłopakiem, ponoć jakimś smarkaczem, studentem i praktykantem. Opowiadała, że na początku wszystko układało się dobrze. Ona i ten chłopak wynajęli razem kawalerkę i oczywiście najpierw to Paula za wszystko płaciła. Ale później on ukończył praktyki i przyjęli go do pracy. Sytuacja wydawała się opanowana. Student szalał za Paulą, ćwierkali do siebie i było pięknie. Aż wreszcie przyszła jesień, liście opadły z drzew, zaczęły się chłody, ulewy i błota, a młodemu się znudziło. Na początku jeszcze próbował udawać, że wszystko jest w jak najlepszym porządku, a nocne eskapady to po prostu spotkania z kumplami z roku. No bo przecież studia zaraz się skończą i trzeba korzystać. Paula kiwała głową. A później wydarzyło się to, co zawsze dzieje się w głupich filmach o niemądrych romansach. Paulina nakryła swojego Marka z dziewczyną. Jak się później okazało – dziewiętnastoletnią studentką pierwszego roku ekonomii. Trudno o większy banał. Nie miałem pojęcia, dlaczego Paula tak bardzo to przeżywała, skoro sama twierdziła, że spodziewała się podobnego zakończenia. Zaproponowałem, by zatrzymała się u mnie na kilka dni. Na. Kilka. Dni. Eliza nie była zadowolona, ale starała się zachować z klasą. Naprawdę, cholera, starała się! Myślę, że niejedną kobietę na jej miejscu krew by zalała. Ale ona czekała. A Paula nie zamierzała się wyprowadzić. Zaczęła zachowywać się dziwnie. Wzięła urlop i snuła się po mieszkaniu w piżamie, nie odzywała się całymi dniami, siedziała nieruchomo i patrzyła w ścianę. Płakała. Przedłużała urlop. I w końcu – odeszła z pracy… Wreszcie udało mi się namówić ją na wizytę u lekarza, a ten stwierdził głęboką depresję. Mówił, że to musiało w niej tkwić już od dawna, a ostatnie wydarzenia stanowiły zapłon. Zalecił terapię i leki. – Dobrze, żeby nie przebywała za często sama. Może się pan nią zająć? – zapytał podczas jednej z wizyt. – No wie pan… – zacząłem i poczułem narastającą panikę. – To pana żona? – Była. – Aha. Rozumiem. Ma jakąś rodzinę? – Nie tutaj. Jej rodzina mieszka na Wybrzeżu. – Rozumiem. – Często to powtarzał. – No to może by się z nimi skontaktować?

Kiwnąłem głową. Tak. Może by. Już widziałem, jak siostra Pauliny chętnie biegnie do Wrocławia, by się nią zaopiekować. Komu miałem zatem „przekazać” swoją byłą żonę? Powinienem ot tak wyrzucić Paulę z domu? Przeżyliśmy razem kilka lat! A zatem spierdoliłem to, nie oszukujmy się. Mój związek z Elizą i moje małżeństwo też. Nie wiem, może Paula spierdoliła to wszystko na równi ze mną, teraz już nieważne. Łudzę się jeszcze, że coś… da się zrobić. Naprawić. Że odzyskam Elizę i będzie tak, jak było przez te kilka miesięcy od maja. Oczywiście to potwornie głupie. Eliza już nie wróci, bo ją skrzywdziłem i zawiodłem. Bo jestem idiotą. Choć przecież musi wiedzieć, że nadal ją kocham. Siedzę teraz w samochodzie i myślę, że powinienem ruszyć. Przekręcam kluczyk w stacyjce. Wyłączam radio, bo dziś chcę jechać w ciszy. Mam o czym myśleć. Lubię wspominać ten moment, kiedy spotkałem Elizę w szpitalu. Stałem jeszcze później długo na korytarzu i pewnie nie wyglądałem inteligentnie. Miałem jakieś plany. Musiałem odebrać swój zegarek i porozmawiać z Heleną Bukowską. Bardzo chciałem umieć się na czymś skupić. Na czymkolwiek, co nie wiązałoby się z Elizą Ostaszewską w zielonej sukience, która nagle zjawiła się na mojej drodze. Wreszcie wziąłem się w garść i obróciłem na pięcie. Postanowiłem odnaleźć tę starszą pielęgniarkę o wyglądzie buddyjskiej mniszki. Dopiero w dyżurce zdałem sobie sprawę z tego, jak bardzo drżą mi dłonie, płoną policzki, a pot spływa mało estetycznym strumieniem wzdłuż kręgosłupa. Nie robiłem chyba zbyt dobrego wrażenia, bo pielęgniarka-buddyjska-mniszka przyglądała mi się przez chwilę bez słowa, po czym wstała z krzesła i napełniła szklankę wodą. – Chyba się odwodnił…? Przyjąłem wodę z wdzięcznością i wypiłem duszkiem. – Chyba – przyznałem. Mniszka podała mi zegarek i zabrała szklankę. Podziękowałem i po chwili znowu znalazłem się na korytarzu. Przystanąłem i jak zahipnotyzowany wpatrzyłem się w numer sali, na której leżała Helena Bukowska. Biłem się z myślami. Odkleiłem od pleców koszulę, powachlowałem się jakąś ulotką… i pchnąłem drzwi. Na sali leżały dwie kobiety. – Przepraszam… – zacząłem, a wtedy jedna z nich poderwała się na mój widok. – O! Dzień dobry! Słuchaj, Wera, to mecenas Dębski! Pacjentki zaczęły chichotać, a ja znowu, kurwa mać, zarumieniłem się jak jakaś cholerna dzięcielina… Co było takiego znowu śmiesznego w mecenasie Dębskim? Nazwisko miałem normalne, za smarkacza trochę ze mnie łacha darli z powodu

imienia, ale… bez przesady. Powachlowałem się znowu ulotką. Babki płakały ze śmiechu. – No przepraszam, ale jak pierwszy raz zaszłam do tej waszej kancelarii urządzonej w stylu „ą-ę-dupa-przez-er-zet”, to od razu zobaczyłam tabliczkę „Mecenas Dębski” i śmiać mi się zachciało. Co pan? Nic nie świta? Przecież to jak w tym serialu! – Serialu? – zapytałem tępo. Serialu się nie spodziewałem. – No! Prawo Agaty! Tam też jest mecenas Dębski, ale nie Albert, tylko tak normalniej… Normalniej??? Z tego wszystkiego pacnąłem się ulotką w twarz. Wizerunku nie zbudowałem sobie chyba tam za dobrego… – Niech się pan nie obraża. Co my tutaj mamy robić? Książki? No, fajnie, ale ile można? To oglądamy. Filmy. Seriale. Maraton z Prawem Agaty ostatnio miałyśmy, to sobie o panu przypomniałam. Ale pan mnie nie pamięta, bo ja wszystko załatwiałam z mecenasem Runą. Niemniej widzieliśmy się w Harpii. W progu. – Aha. Problem w tym, że ją pamiętałem. Już tak. Przyjrzałem się jej twarzy i rozpoznałem rysy. Bukowska przyszła do Harpii po raz pierwszy kilkanaście miesięcy temu, zaraz po diagnozie. Była pełniejsza, miała włosy… Zrobiło mi się nagle dziwnie miękko. Chciałem stamtąd uciec, ale przecież… Ona znała odpowiedź na pytanie, które pragnąłem zadać. A musiałem je zadać. Chciałem wiedzieć o Elizie jak najwięcej. Chciałem wszystko wiedzieć. We mnie też chyba uderzył ten metafizyczny pieprzony piorun czy co tam. I ze zdwojoną siłą wróciło nagle wspomnienie lekarza-głupka, doktora Oleńskiego, który przecież zamierzał się z Elizą „skomunikować”. Mówił o niej. Że mu się spodobała i chciałby się umówić. Że ja jestem niby do niej podobny, bo identycznie gadam sam ze sobą, ale skoro mam żonę, to może on… Kurwa! Często powtarzałem słowo na „k”. Przecież miałem żonę! Zastanawiałem się, co ja najlepszego zamierzam zrobić. Co mogę Elizie zaoferować? Dlaczego myśl o lekarzu-głupku z hrabiowskim nazwiskiem utkwiła mi w głowie niczym pulsujący wrzód? Kim zamierzałem się stać? Psem ogrodnika? Miałem ją osaczyć, nie dać nikomu, ale samemu również nie wziąć? A jednak nic nie byłem w stanie na to poradzić. Świadomość, że ona mogłaby się z nim umówić i że on mógłby się jej spodobać, wydawała się absolutnie nie do zniesienia. Nie w tamtej chwili, kiedy Eliza tak nagle pojawiła się w moim życiu. Nie miałem pojęcia, co robić, jak się z tym wszystkim ogarnąć, dokąd zmierzać. Nie wiedziałem,

co czuję. Niemniej to „coś” było cholernie silne. I mimo mojego skomplikowanego życiorysu, mimo żony, która nagle oszalała ze ślubem kościelnym i pseudonawróceniem, mimo braku dziecka i pragnienia dziecka, mimo obarczenia sprawą Dagny Zander, miliona obowiązków i miliona kłopotów, zadałem to pytanie. Bo chciałem – musiałem – wiedzieć. Wszystko. Jak jakiś popaprany stalker. W amoku, w psychozie dziwnej, wyszarpnąłem z kieszeni dowód osobisty. Nie wiem, po cholerę. Helena Bukowska wiedziała przecież, kim jestem, nie musiałem się legitymować. – Tak, to ja, Dębski – wyartykułowałem jak jakiś oszołom skończony. – Proszę mi powiedzieć… Chciałbym zrozumieć… Lubię widzieć historię, wie pani, a nie tylko fakty i dowody… – Do rzeczy – mruknęła Bukowska, wyraźnie zaintrygowana. – No… Dlaczego ona? Dlaczego wybrała pani Elizę Ostaszewską? Helena Bukowska przyglądała mi się przez chwilę z uwagą, po czym przyklepała kołdrę. – Pan mecenas usiądzie. To długa historia. I Helena Bukowska zaczęła opowiadać. Mówiła o tym, co wydarzyło się kilkanaście lat wcześniej. O jakimś Rafale, który kochał się w Elizie. O tym, że Eliza kochała się w nim. Ale ten Rafał jednak nie kręcił z Elizą, tylko właśnie z Heleną zapoznał się w sensie biblijnym… A później niespodzianka! Nieplanowana ciąża. I wypadek. Rafał utonął, połknięty przez odmęty Odry. Wszystko wydarzyło się niemal równocześnie. Kajaki na rzece, zaraz po egzaminach na studia. Plany na przyszłość i pierwsze prawdziwe wyznania. Woda. Śmierć. Narodziny. Wszystko bardzo zagmatwane i symboliczne. Słuchałem tej opowieści coraz mocniej oszołomiony. Słuchałem o wyjeździe Heleny na Wyspy, o śmierci rodziców Elizy, o jej poezji i pracy w bibliotece. O tym, że jest kompletnie niepoukładana, ale… ma serce. I instynkt samozachowawczy. Potrafi walczyć, a w najważniejszych sprawach zawsze podejmuje dobre decyzje. Podczas monologu Bukowskiej nie odezwałem się ani słowem. Miałem wrażenie, że Eliza przeżyła tak naprawdę kilka żyć, a nie tylko jedno, swoje własne. I rzeczywiście… Nie znałem jej. Aż do tamtej pory nie wiedziałem o niej nic. Nie znałem jej? Kiedy wychodziłem ze szpitala, wciąż zadawałem sobie to pytanie. Niebo zszarzało i zrobiło się odrobinę chłodniej. Letni wiatr owiewał moje mokre plecy i wilgotne od potu włosy. Nie znałem jej? Nie, to nieprawda. Nie znałem tylko faktów z jej życia.

A teraz mam jedynie tę zamkniętą przestrzeń w samochodzie i kawę w papierowym kubku, którą kupiłem na stacji benzynowej. Widzę już budynek kancelarii Harpia. Zaraz rzucę się w wir pracy. Znajdę jakiegoś durnia, który zrobił coś durnego, i wezmę go w durną obronę. Z takimi zawsze jest najwięcej roboty i tego mi właśnie trzeba. Niebo staje się szare i ciężkie, ale nie jak wtedy, w maju. Teraz mam nadzieję, że zwiastuje to prawdziwą burzę śnieżną. 26. Co błyskiem oka

E. Poniedziałkowe popołudnie przywitało nas prawdziwą burzą śnieżną. Odebrałam Agatę ze szkoły, choć zarzekała się, że przyjedzie sama tramwajem. Nie mogłam jednak pozwolić jej, by brnęła w tę zamieć. I dobrze się stało. Na Kazimierza Wielkiego zepsuły się dwa tramwaje, a autobusy kursowały w ślimaczym tempie. Miasto zastygło w bezruchu i z wolna pokrywało się ciężką białą pierzyną. Nawet mi się to podobało. Wszyscy tkwiliśmy w stop-klatce i musieliśmy choć na chwilę przestać biec, bo po prostu nie mieliśmy innego wyjścia. Pomyślałam, że dobrze tak czasem nie mieć wyjścia. W samochodzie poczułam się błogo. Naprawdę błogo i prawie dobrze, mimo że w radiu puścili ckliwe i nastrojowe Give Me Love Eda Sheerana i siłą rzeczy przypomniał mi się Albert. Pokręciłam głową i szybko zmieniłam stację. Z westchnieniem ulgi wsłuchałam się w jakiś jazz w radiu RAM. Zawsze mogłam liczyć na RAM, choć w tej konkretnej sytuacji ani ciekawy utwór, ani późniejsza audycja o książkach, nie zmieniły biegu moich myśli. Tęskniłam za Albertem, ale on był teraz ze swoją żoną. No dobrze – eks żoną. Niewiele to zmieniało. Cholerna Paulina Gliwa mieszkała pod jednym dachem z Albertem. Moim (!) Albertem. Naprawdę nie chciało mi się silić na subtelności w swoich własnych wewnętrznych monologach. Nieważne, że Albert przez ileś tam lat był jej mężem! Miałam to gdzieś! Bo przez kilka miesięcy, od maja do grudnia, należał absolutnie do mnie. Byłam go pewna na sto procent, widziałam, jak się angażował i starał, jak każdym gestem, słowem, nawet spojrzeniem okazywał to, co czuł. Nie bał się mojego dziwnego życiorysu i bagażu nie tylko pozytywnych doświadczeń. Ani też sytuacji, w której się znalazłam. Nie bał się Agaty, mówiąc prościej. Nie przerażało go to, że wzięłam za nią odpowiedzialność. Wręcz przeciwnie. Sam się w tę relację zaangażował. No naprawdę – czy tak trudno zrozumieć, że Albert wydawał się idealny?

Można mnie nazwać świnią i harpią, która rozbija małżeństwa, ale to przecież nie byłaby do końca prawda. Paulina sama odeszła od Alberta, jeszcze zanim między nami coś na dobre zaczęło się dziać. Choć czułam – czuję nadal – że on myślał o mnie już wcześniej. Że myślał o mnie od dawna, tak jak ja o nim. A jednak wszystko się posypało i musiałam się z tym prędzej czy później pogodzić. Należało wreszcie wziąć się w garść, bo Agata już zauważyła, że nie jestem ostatnio zbyt wesoła. A przecież to było ważne. Ona i ja. To, co udało nam się wspólnie wypracować. Zerknęłam na nią ukradkiem. Siedziała zamyślona i bez słowa wpatrywała się w samochodową szybę. Podążyłam za jej wzrokiem i przez chwilę obie kontemplowałyśmy widok wirujących płatków śniegu. Przypomniałam sobie o tym, że ostrzygłam manekina, i uśmiechnęłam się mimowolnie. Właściwie… odniosłam coś na kształt sukcesu. Naprawdę ostrzygłam manekina! Wyszło to całkiem fatalnie, ale najważniejsze, że spróbowałam – że Pocahontas zmusiła mnie do spróbowania, a potem na mnie nakrzyczała i kazała posprzątać. Na koniec wypiliśmy wszyscy razem po czwartej kawie. Jaro pobiegł po pączki, oczywiście zdrowe, organiczne i wegańskie, czyli w sumie nieprzypominające prawdziwych pączków. Później, kiedy je jedliśmy, zawołał: „Elka, upierdzieliłaś się marmoladą!”. O czternastej mnie stamtąd wyrzucili, bo zobaczyli zamieć i powiedzieli, żebym pojechała już lepiej odebrać Agatę ze szkoły. „Trochę ci to zajmie, a przecież nie chcesz być patologiczną matką i kazać dziewczynie czekać na śniegu!” Patologiczną matką? Matką? Ciekawie to zabrzmiało. Ale oczywiście – nie byłam matką Agaty. Zgodziłam się jednak z nimi co do czekania na śniegu. I miałam wrażenie, że dzisiaj w salonie fryzjerskim wydarzyło się całe mnóstwo dobrych rzeczy. A mnie wciąż jeszcze zaskakiwała taka kondensacja pozytywnych wrażeń. Wiedziałam, że na długo zapamiętam ten dzień – może nawet będę odświeżać to wspomnienie do końca życia? Kiedy zajechałam pod szkołę, od razu zauważyłam minę Agaty. Nie była zbyt zadowolona. Przypomniałam sobie, że przecież nie cierpi zimy. Ruszyłam w milczeniu. Miałam nadzieję, że sama zacznie coś mówić, ale po kwadransie uwierającej ciszy, przerywanej radiową gadaniną i piosenkami o miłości (no naprawdę – większość z nich jest o miłości!; nawet jazz w radiu RAM), to ja zagadałam ją. I nie byłam zbyt oryginalna. – Wszystko okay? Agata spojrzała na mnie prawie tak, jak kot ze Shreka. A co to dokładnie miało znaczyć? Szlag… Bądź tu mądra. Wjechałam na Legnicką i stanęłyśmy w gigantycznym korku. Kiedy przestałyśmy się przemieszczać nawet o centymetry, sytuacja stała się

jeszcze bardziej krępująca. Agata wyprostowała się jak struna. – Matma znowu – mruknęła pod nosem. – To niedobrze – odpowiedziałam szybko. Jeśli w grę wchodziła matma, to nigdy nie było dobrze. – Może powinnaś chodzić do Dziadka trzy razy w tygodniu, a nie tylko dwa? – zapytałam niepewnie. Oczywiście wiedziałam, że to będzie kosztować, ale Agata miała swoje pieniądze przeznaczone na edukację, a ja równie dobrze mogłam te lekcje opłacić z kwoty, którą otrzymywałam za wynajem mieszkania przy Legnickiej. Jakoś odzwyczaiłam się od nazywania go „moim” mieszkaniem. Było mi wstyd, że tak szybko przestałam tęsknić do tych ścian, między którymi spędziłam prawie całe życie. Teraz należałam do innej przestrzeni, oswajałam ją i poznawałam lepiej z każdym dniem. Choć w tym wypadku jeszcze miałam opory, by nazywać dom na Żernikach „moim”. Nie był mój. Był Heleny. Bałam się, że jeśli wreszcie określę go jako „mój”, ona naprawdę już nie wróci. Zaklinałam rzeczywistość, nie nazywając rzeczy po imieniu. – Też tak myślę. – Agata w końcu odpowiedziała na pytanie o lekcje u Dziadka. – Pogadamy w domu, co? Chyba… No… chyba będziesz musiała przyjść do szkoły – powiedziała niepewnie i wreszcie na mnie spojrzała. – Dlaczego? – Miałam nadzieję, że w moim głosie nie było słychać paniki. – Długa historia. Wiąże się z de Laclosem. – Agata ziewnęła. Wyglądała na bardzo zmęczoną. – De Laclosem – powtórzyłam cicho. Teraz byłam już spanikowana na dobre. – Taaaak. – Choderlosem? – upewniłam się. – W domu pogadamy. Agata odchyliła głowę i przymknęła oczy. Po chwili… zasnęła. Spała całą drogę. Kiedy dotarłyśmy na Żerniki i wjechałam do garażu, potrząsnęłam lekko jej ramieniem. Zatrzepotała rzęsami. – To już? Lizka, może byśmy usmażyły placki ziemniaczane? – zaproponowała nagle, całkiem już rozbudzona. – Placki? No dobra. Jeśli masz ochotę. Agata czasem potrafiła mnie mocno zaskoczyć. Mieszkałyśmy razem ponad pół roku, a wciąż jeszcze mało o niej wiedziałam. Wygrzebałyśmy się z samochodu i wtoczyłyśmy do domu, a kiedy już zrzuciłyśmy cztery warstwy wierzchnich ubrań, uświadomiłyśmy sobie, że przecież nie mamy ziemniaków. Z ponurymi minami zaczęłyśmy ubierać się od nowa. Kupiłyśmy ziemniaki i usmażyłyśmy placki. Żadna z nas nie żałowała sobie

śmietany. Agata – podobnie jak ja – nie rozumiała ludzi, którzy posypują placki ziemniaczane cukrem. Tylko na jedną krótką chwilę pozwoliłam, by opanowało mnie to wspomnienie. Ja, Helena i Rafał. Kuchnia w domu rodzinnym tego ostatniego. Oczywiście jego ojciec był wtedy w pracy, a matka celebrowała jeden z rzadkich momentów, kiedy mogła oddychać pełną piersią. Na stole piętrzyły się dwa kopiaste talerze placków ziemniaczanych. Ja i Rafał wyrywaliśmy sobie śmietanę z rąk, a naprzeciwko nas Helena ze stoickim spokojem obejmowała dłońmi cukiernicę. Cieszyła się, że nikt jej nie zabiera, że z nikim nie musi się dzielić. Jak widać, Agata wdała się w Rafała. Bo przecież nie we mnie. Odpędziłam od siebie wspomnienia. Napchałyśmy się okropnie i młoda uznała, że teraz już nijak nie skupi się na matmie i ewentualnych dodatkowych godzinach u korepetytora. A przecież obie zdawałyśmy sobie sprawę z tego, że musi, bo ja jej raczej nie pomogę. Agata świetnie to wiedziała. Po naszych sporadycznych weekendowych ekscesach nad zeszytem ćwiczeń wyrobiła sobie własne zdanie na temat mojej matematycznej mądrości. Młoda miała dotąd w szkole fory spowodowane trudną sytuacją życiową, ale tutaj już zaobserwować można było pewną odwilż. Nauczyciele i szkolny pedagog ustalili ostatnio, że Agata ma bardzo dobre warunki do nauki i trzeba ponownie wymagać od niej tyle, ile należy według programu. A zatem koniec taryfy ulgowej. Poza tym zbliżało się wystawianie ocen półrocznych i bez sensu byłoby złapać na sam koniec pałę. Bez sensu, w istocie. – Powiesz w końcu, o co chodzi z tą moją wizytą w szkole? – przeszłam wreszcie do tematu, który najbardziej mnie martwił. – No, bo tak jakby na lekcji matematyki nie uważałam. – Agata odłożyła widelec. – „No, bo tak jakby”? Czyli? Szlag by to jasny, no! Jak miałam ją o wszystko wypytać i nie wyjść na upierdliwą? Może powinnam kupić sobie poradnik? Kolejny? – I rysowałam sobie tak jakoś. W zeszycie. Do matmy. Gdy tymczasem powinnam robić zadanie. Gdy tymczasem… Wszystko fajnie, tylko że ja na lekcjach matematyki robiłam dokładnie to samo. Czyli naszym jedynym ratunkiem w obecnej sytuacji pozostawał korepetytor, Dziadek z Wybrzeża Wyspiańskiego, który uczył Agatę od dawna. No dobrze, ale nadal nie wiedziałam najważniejszego. – I chodzi o to, że mam posłuchać o tym twoim bazgraniu, tak? – upewniłam się. – Nie do końca. – Czyli jest coś jeszcze. – Tak. No bo na kolanach miałam Niebezpieczne związki.

– Ach tak! – oświeciło mnie nagle z tym de Laclosem. Choderlosem. – Właśnie. – I czytałaś na lekcji? No dobra, ostateczne to nie jest jakaś wielka zbrodnia. Pojadę tam, pogadam i… – No, ale tak jakby jeszcze pyskowałam trochę. Wiesz… do nauczycielki, jak mnie z tą książką nakryła. – Yyy? – Tak właśnie. Powiedziałam, że mogłaby się zaznajomić z francuską klasyką i takie tam… – Jezu. – A najgorszy był fragment. – Fragment? – powtórzyłam słabo. – No tak. Przytoczyłam fragment. Ten jak Valmont uwodzi Cecylię… – Mhm. Umilkłyśmy, ale tylko na chwilę. Zaraz później Agata skrupulatnie streściła przebieg całej sceny z de Laclosem w roli głównej. Zrobiło mi się trochę słabo, ale gdzieś tam, na obrzeżach świadomości, pojawiło się przekonanie, że przecież to mogą być dopiero początki. Bardzo w dodatku subtelne, bo przecież nie przesadzajmy – nie wydarzyła się żadna tragedia. Aga miała niecałe trzynaście lat i najgłupszy wiek jeszcze ciągle przed nią. Powinnam się może zacząć hartować… Później młoda, której chyba ulżyło, że się jakoś specjalnie nie wściekłam, paplała jeszcze o tym, że z większości przedmiotów powystawiano już oceny. Polski, plastyka, coś tam, coś tam… Dziś pisała poprawkowy sprawdzian z polskiego, żeby podciągnąć średnią, i musi czekać na wyniki do piątku. Na koniec zaproponowała, że mogłybyśmy dokądś pójść, na przykład na spacer, jeśli wyrażę chęć, bo ona na jutro nie ma nic zadane. Kiwnęłam głową i wtedy obie spojrzałyśmy w okno. No tak. Śnieżyca… Odniosłam delikatne wrażenie, że Aga nie powiedziała mi wszystkiego na temat swoich małych szkolnych przestępstw. Ponieważ jednak nie kwapiła się, by pociągnąć temat, ja również na razie go porzuciłam. Zajęłam się układaniem naczyń w zmywarce, a młoda czekała w salonie i przeglądała mój magazyn o kinie. Później wzięła książkę i rozsiadła się na kanapie. Wróciłam z kuchni i kręciłam się wokół tej kanapy przez chwilę, po czym sama zajęłam fotel. To wciąż były dla mnie dziwne chwile, kiedy tak siedziałyśmy sobie razem, ale czytałyśmy inne książki lub też ona ze słuchawkami na uszach kiwała się w rytm jakiejś łupanki, a ja grzebałam w internecie. Rzadko zamykała się w swoim pokoju. Lekcje również odrabiała w salonie albo w kuchni. Miałam wrażenie, że Agata nie chciała się

ode mnie izolować. Nie wiedziałam tylko, czy to przez grzeczność, czy po prostu z wewnętrznej potrzeby. A może za dużo na ten temat myślałam? Postanowiłam przestać szukać na siłę problemów i poczytać. Zerknęłam na regał z książkami, a ponieważ, jak już wcześniej zostało ustalone, nic nie dzieje się przypadkiem, od razu rzucił mi się w oczy Wiek niewinności Edith Wharton. Ten sam Wiek niewinności, w którym główną bohaterką była Ellen Oleńska, nieszczęsna hrabina rozwódka. Oleńska. Oleński. Oleński! Oczywiście! Wreszcie sobie o nim przypomniałam! Cholera! Robert Oleński! Przecież miał dzisiaj tutaj przyjechać! Sama go zaprosiłam na pieprzoną kawę. Szlag by to! Spojrzałam w okno. Ostatnia nadzieja w śnieżycy. I w godzinach szczytu… Chwyciłam telefon i wystukałam SMS-a: „Na pewno masz kłopot z dojazdem. Możemy spotkać się innym razem, zaproszenie jest aktualne”. Odpowiedź przyszła po trzech minutach. „Naprawdę? Bo już się zastanawiałem nad helikopterem, ale pewnie i tak nie kursują. Stoję w korku od godziny. W takim razie jutro zadzwonię i się umówimy. Przepraszam, naprawdę chciałem przyjść. Buziaki”. Buziaki… Nie odpisałam. Czytałyśmy przez cały wieczór, a o dwudziestej drugiej wygoniłam Agatę do łóżka. Było mi jakoś… dobrze. Oczywiście myślałam o Albercie i nadal za nim tęskniłam, ale musiałam przyznać, że to był naprawdę udany dzień. I może wreszcie puzzle zaczęły wskakiwać na swoje miejsca. Niestety, długo się nie nacieszyłam. Sprawy skomplikowały się mniej więcej o północy, kiedy zbudziły mnie dziwne odgłosy. Ziewając, powlokłam się do łazienki. A tam… Zobaczyłam Agatę pochyloną nad toaletą. Wymiotowała. Natychmiast przestałam ziewać. – Hej, hej, Aga! Co jest? Aga?! – Nie wiem – wydukała. Oparła się ścianę, blada, prawie sina. A później znowu zwymiotowała. Karetka? Powinnam zadzwonić po karetkę, myślałam gorączkowo. Tak, powinnam. Pobiegłam do pokoju, po czym wróciłam do łazienki z telefonem. – Nie dzwoń po żadną karetkę – powiedziała słabo. – Muszę… – Nie zniosę szpitala… O Boże. Oczywiście, że nie zniesie. Szpital fatalnie się jej kojarzy. Ale co miałam robić? Przecież to jeszcze dziecko! A jeśli coś przegapię i później nigdy sobie nie

wybaczę? Nagle pomyślałam o Oleńskim. Spojrzałam w okno. Śnieg przestał padać. Jak szybko mógłby tu dotrzeć? Oleński, Oleński… Nie chciałam, by pomyślał, że go potrzebuję, ale chyba nie miałam wyjścia. Wybrałam numer. – Będę za kwadrans – oznajmił i natychmiast się rozłączył. Był za dwadzieścia minut. Nie wiem, jak to zrobił, ale pokonał drogę z Wybrzeża Wyspiańskiego na Żerniki po śniegu i lodzie w ekspresowym tempie. Pewnie po części uwinął się tak szybko dlatego, że nie tracił czasu na przebieranki i przyjechał w kraciastej piżamie, na którą zarzucił kurtkę… Obejrzał Agatę, osłuchał ją i zmierzył ciśnienie. Z przepastnej torby wyjął kroplówkę. – Co robisz? – zapytałam podejrzliwie. – Elektrolity – wyjaśnił spokojnie. – Jadłyście coś dziwnego? – W domu tylko placki ziemniaczane. Zaraz po usmażeniu. Aga, jadłaś w szkole coś dziwnego? – Nic nie jadłam. – W ogóle?! – No… na śniadanie w domu banana… – A później już nic? Aż do tych placków?! – Mogłabyś mi teraz nie robić kazań? Umilkłam. Zaskoczyła mnie. Spojrzałam jej w oczy, ale nie było w nich gniewu, tylko ogromne, bezgraniczne zmęczenie. Fura placków ziemniaczanych prawie na czczo… Super pomysł! Jednak byłam patologiczną matką! Mogłam ją chociaż zapytać, czy coś wcześniej zjadła…! – Zaparz herbatę, niezbyt mocną – polecił Oleński i zaczął gmerać przy kroplówce. Chciałam zapytać, czy wie, co robi, ale uznałam, że to pytanie mogłoby się mu wydać wyjątkowo głupie. W końcu był, do cholery, lekarzem. Agata pozwoliła się ukłuć i założyć sobie wenflon. Oleński przykrył ją kocem. Przymknęła oczy i po chwili zapadła w drzemkę. Zrobiłam herbatę. Dla niego również. – Dziękuję – powiedziałam. Miałam wrażenie, że właśnie stałam się jego dłużniczką i coś mu się ode mnie należało. Wiedziałam też, że on nigdy o nic nie poprosi. I to było chyba najgorsze. – Nie ma za co. Eliza, słuchaj… – Ależ oczywiście, że jest za co. Gdybym mogła coś… – Chętnie czasem wpadnę na herbatę – odrzekł. Był potwornie zmęczony. Przeze mnie właśnie zarywał kolejną nockę z rzędu, bo przecież wczoraj miał dyżur w szpitalu.

– Myślisz, że nic jej nie będzie? – Jutro się okaże – powiedział szczerze. – Myślę, że po prostu żołądek nie wytrzymał obciążenia, zwłaszcza że wcześniej nic nie jadła. Ale to może być też jakiś wirus. – Tak? Grypa żołądkowa? Powinnam z nią jechać do szpitala? – Chyba się obejdzie. Jutro zobaczysz. Jeśli jej nie przejdzie, wtedy się zgłoście. Przydałoby się badanie krwi. To mogą być też nerwy. Ostatnio wiele przeszła. – Nerwy? – Tak. Coś jak nerwica wegetatywna. Może nie do końca. Ale ona kumuluje emocje i stres, to wszystko nie znajduje ujścia i… zaczynają się objawy ze strony układu odpornościowego. Tak jak mówię – gdyby nie przeszło, idźcie do lekarza. Elizka… – Tak? – Jak sobie radzicie? Jak ty sobie radzisz? Chciałam mu powiedzieć, że bywało lepiej, ale właśnie w tej chwili zrozumiałam, że przecież to nieprawda. Oczywiście – było lepiej, kiedy Agata nie wymiotowała i czuła się dobrze, ale chodziło o ogół. Było też lepiej, kiedy miałam Alberta. Ale nie było lepiej… wcześniej. Przed majem. Teraz sprawy toczyły się tak, jak powinny. Znalazłam się we właściwym miejscu. To odkrycie na chwilę zablokowało mi oddech. – Chyba radzimy sobie całkiem nieźle – odpowiedziałam wreszcie. Oleński odetchnął z ulgą. – Cieszę się. Bardzo. Zobaczymy się niedługo? Pokiwałam głową, bo nie wiedziałam, co jeszcze powiedzieć. Podziękowałam Oleńskiemu i obiecałam, że zadzwonię. Rano zatelefonowałam do szkoły. Poinformowałam wychowawczynię, że Agata nie przyjdzie, bo czymś się zatruła. Pojechałyśmy do przychodni zrobić badanie krwi, a później kupiłyśmy kisiel, suchary, i ulokowałyśmy się na kanapie. Na dworze znowu padał śnieg. Oglądałyśmy brytyjskie filmy i seriale kostiumowe. Jane Eyre, Duma i uprzedzenie, Wichrowe Wzgórza, Cranford, Pokuta, Downton Abbey. Rozmawiałyśmy trochę. O Helenie, o Londynie, o chłopakach ze szkoły i trochę też o… Albercie. Ale Agata nie drążyła tematu. Chyba widziała, że każde słowo na jego temat wypowiadam z trudem. Poza tym naprawdę – wiele mnie kosztowało trzymanie jej z dala od tego mojego małego dramatu. Nie chciałam przysparzać młodej kolejnych zmartwień. Chodziło mi tylko o to, by wreszcie mogła spokojnie pożyć.

Stoimy naprzeciwko siebie, przed nami szkoła, za nami Carolina. Jest kolejny poniedziałek i zaczyna się nowy tydzień. Agata ma blade policzki i wygląda na osłabioną, ale powiedziała, że musi wrócić do szkoły. Bo przecież wystawianie ocen i jakieś sprawdziany do poprawki. Badania krwi, na szczęście, nie wykazały niczego złego. Wciąż czuję z tego powodu ogromną ulgę. Co mam teraz zrobić? Coś bym chciała. Coś powinnam, ale nie wiem, czy jej to będzie odpowiadało. Wreszcie to Agata podchodzi bliżej, rozpościera ramiona i obejmuje mnie. Stoimy tak chwilę, przytulone. Kilku smarkaczy obraca się i patrzy na nas. Mam ochotę pokazać im środkowy palec. Wreszcie ona odsuwa się ode mnie. Uśmiecha się. Mam wrażenie, że my razem, we dwie, przeskoczyłyśmy w tej grze na wyższy level. – Szkoda, że Matthew w Downton Abbey musiał zginąć, co nie? – pyta. – Szkoda – przyznaję. Moja krew tężeje. Czasem to, co ona mówi, wydaje mi się symboliczne. – No to idę. – Dasz radę? – Dam. Aha, Lizka? – Tak? – Co z tym… lekarzem? Robertem? – Nie wiem – odpowiadam i robi mi się gorąco. – Nie wydaje się znowu taki tragiczny. To znaczy wiem, że nie jest… No dobra, ja lecę, zaraz dzwonek! Machamy sobie na pożegnanie. Ona idzie do szkoły, ja wsiadam do Caroliny. Wiem, że Oleński nie jest tragiczny. Wiem też, że nie jest Albertem. To właśnie chciała powiedzieć Agata. Niepotrzebnie gryzła się w język. Dokąd teraz? Wiem! Mam plan. Pojadę na cztery godziny do biblioteki i uczciwie popracuję, bo przecież ciągle za coś mi tam płacą. A później pójdę do Heleny. I ostrzygę kolejnego manekina. 27. Odrodziłaś moje serce

Bywały chwile, kiedy Agata chciała zadać Elizie kilka pytań wprost. Teraz i tak wychodziło jej to nieco lepiej. Robiła postępy. Wciąż jednak zdarzało się, że obchodziła ją łukiem, sprawdzała, na ile może sobie pozwolić, jak daleko się posunąć. Owszem, wreszcie zbierała się na odwagę i pytała. Nie była jednak z siebie do końca zadowolona, bo właśnie nie potrafiła mówić wprost. Siliła się na metafory, których nie

powstydziłby się Mickiewicz. Takie też dostawała odpowiedzi. Jakieś urwane zdania, niedopowiedzenia, z irytującym zawieszaniem głosu i tym podobne. Albo jej ulubione: „No wiesz, jak jest”. Świetny komentarz. Można by nim spławić praktycznie każdego. Kilka kwestii naprawdę interesowało Agatę. Na przykład – dlaczego Eliza nie zrobiła Albertowi potężnej awantury? Dlaczego nie wyzwała go od głupków i świń? Przecież powinna. Zasłużył. Nawet jeśli sam był nieszczęśliwy i cholernie się miotał. Agata spotkała go kiedyś w Muzeum Współczesnym, gdzie umówiła się z Elizą. Wyglądał jak zbity pies. Wgapiał się w jeden z eksponatów – drewniany krzak pomalowany na czarno. No… tak szczerze, to nie było czym się zachwycać. Agata nie bardzo nawet wiedziała, gdzie był front owego… dzieła. Czuła, że sama potrafiłaby zrobić taki czarny krzak i na pewno nikt by jej tego w muzeum nie wystawił. Ale Albert widać coś w nim jednak dojrzał. Przez chwilę Agata myślała, że chodziło o ostro zakończone i sterczące do góry gałęzie – może chciał się na nie rzucić w akcie samobójczym? Później jednak uznała, że nie. Zbyt szczegółowo pytał o Elizę. Na bank ciągle na coś liczył. Tylko że jego ewentualny plan odzyskania Elizy miał jedną poważną lukę. Rzecz rozbijała się o byłą żonę. Albert jakoś o tej byłej żonie nie wspominał, a to znaczyło tyle, że nadal miał ją na karku. I oczywiście uciekł w popłochu, jak się już dowiedział, że to właśnie na Elizę Agata czekała w Muzeum Współczesnym. Co za durna sytuacja. Eliza i Albert potwornie ją wkurzali. I oczywiście sami również nie mogli pogadać wprost. Bo po co? Nie mogli zadać sobie tych wszystkich, w gruncie rzeczy banalnych, pytań, udzielić odpowiedzi i wyjaśnić paru kwestii. Porozumieć się nie mogli. Lepiej było snuć się z kąta w kąt, oglądać podejrzane eksponaty w muzeach i rzucać na prawo i lewo metaforami. A i tak całość sprowadzała się do tego, że w życiu nie zawsze jest lekko i nie wszystko układa się po naszej myśli. Bardzo sentencjonalnie i odkrywczo. Agata miała również ochotę wypytać Elizę o matkę, skoro już o szczerości mowa. Skonfrontować swoje domysły z jej domysłami. Upewnić się, że nie tylko ona podejrzewała matkę o kłamstwo. I właściwie o te dwie sprawy głównie chodziło. O matkę i Alberta. Tylko na te tematy Eliza zawsze wypowiadała się wymijająco, spinała się i czerwieniła. O innych rozmawiały już całkiem swobodnie. Nawet o… sobie samych. O tym, co je połączyło. Pamiętała dobrze jeden taki wieczór, w grudniu. Było wyjątkowo zimno. Nie mogła spać. Eliza również, bo właśnie rozstała się z Albertem. Siedziała w kuchni przed laptopem i chyba usiłowała pisać. Agata urządziła sobie taką małą zabawę i zaczęła snuć wyobrażenia o tym, jak Eliza próbuje stworzyć cokolwiek. Wiersz, opowiadanie, mikronarrację, wprawkę. Słowa nie chcą układać się w zdania. Eliza

nabiera ochoty na lampkę wina, ale nawet nie wstaje z krzesła. Odkąd zamieszkała z Agatą, unika alkoholu. Na pewno boi się, że będzie potrzebna, że wydarzy się coś nagłego i konieczne stanie się prowadzenie auta lub wykonywanie innych czynności wymagających trzeźwego umysłu. Poza tym Agata może chcieć, na przykład, rozmowy. W środku nocy. O życiu i tak dalej. Eliza z pewnością czytała o tym w książkach i poradnikach. Nakupiła ich sobie w cholerę. Była ciągle na służbie, ciągle w stanie gotowości. Jak policjant i lekarz. No cóż, zważywszy na ostatni incydent z wymiotami, rzeczywiście różne dziwne rzeczy mogły się zdarzyć… Wtedy jednak, w grudniu, Agacie podobny incydent nie przyszedł do głowy. Dalej wyobrażała sobie Elizę przy laptopie. W pewnym momencie Eliza rezygnuje z pisania i loguje się na Facebooku. Niewiele myśląc, klika na profil Alberta. Tego dnia tęskni za nim bardziej niż kiedykolwiek. Czuje się trochę jak wtedy, w bibliotece, z nim, z Harpią, z Baudelaire’em podtopionym w kawie. I z Pauliną gdzieś w tle. Agata słyszała już tę historię kilkakrotnie. Nie wątpiła, że w wersji okrojonej o skrajne emocje i soczyste przekleństwa. Lubiła wyobrażać sobie tę scenę. W tamtym jednak momencie myśli Agaty nie podryfowały w kierunku biblioteki. Wciąż układała sobie w głowie kadry z Elizą przed laptopem. A zatem Eliza loguje się na Facebooku. Ogląda zdjęcia Alberta. Na pewno zastanawia się, co się z nimi dzieje. Co dzieje się z Pauliną? Czy Albert nadal się nią opiekuje? A może wrócili do siebie na dobre? Może Albert uznał, że tak właśnie powinien się zachować? Czuł się przecież winny. Uważał pewnie, że właśnie przez niego żona zaczęła świrować, choć przecież wcale tak nie było. Wiedział o tym. I Agata wiedziała, i Eliza również. A zatem co się z nim działo? Agata także zadawała sobie to pytanie. Była zła na Alberta. Dlaczego zupełnie przestał się odzywać? Dlaczego przestał nawet pisać do niej SMS-y, choć przecież bardzo się polubili? Żartowali, chodzili do kina i gadali o pierdołach. Dlaczego pozwolił swojej byłej żonie tak po prostu wrócić? Agata oczywiście zdawała sobie sprawę z tego, że nie wszystko wie. Sprawa na pewno miała drugie dno i Albert musiał czuć się zobowiązany do właśnie takiego, a nie innego zachowania. W przeciwnym razie nigdy w życiu nie potraktowałby w ten sposób Elizy, skoro nadal był w niej ślepo zakochany. Agata naprawdę nie rozumiała, dlaczego relacje między dorosłymi ludźmi muszą być aż tak skomplikowane. I oczywiście – nie potrafiła pytać o to wprost. Tak jak oni nie umieli wprost odpowiadać. Tamtego grudniowego wieczoru klikanie wreszcie ustało, ale Eliza nadal siedziała w kuchni. Raz cicho szurnęło krzesło. Agata nie wytrzymała i na palcach

wymknęła się z pokoju. Eliza robiła sobie herbatę, a na kuchennym stole stał otwarty laptop. Ze zdjęcia na ekranie spoglądał Albert. Czyli jednak… Agata wzięła głęboki wdech i podeszła do jednego z krzeseł. Nie pomyliła się. Jej domysły miały potwierdzenie w rzeczywistości. Odgadła prawdę i jakoś nie poczuła się zaskoczona. Na dźwięk jej kroków Eliza odwróciła się gwałtownie i szybkim ruchem zamknęła laptop. – Nie możesz spać? – zapytała, wyraźnie skrępowana. Agata usiadła na krześle i spojrzała na nią z politowaniem. – Nie musisz się kryć, i tak wiem, że oglądałaś Alberta na fejsie – powiedziała i ziewnęła przeciągle. Położyła łokcie na stole, a zwinięte piąstki wcisnęła pod brodę. Zaczęła mówić. Uznała, że to najlepszy moment, bo ciemność wiele wybacza. Poczuła się wreszcie gotowa, by przerwać milczenie i złamać tabu. Opowiedziała o tych nocach, kiedy ona płakała w poduszkę, a Eliza stała pod drzwiami i nasłuchiwała. Oczywiście Agata o wszystkim wiedziała. Zorientowała się od razu, bo Elizie średnio wychodziły konspiracyjne zachowania. Ale nad ranem żadna z nich nie wspominała o tym słowem. Eliza próbowała oczywiście rozmawiać z Agatą, nie była jednak nigdy nachalna. Czekała. Pewnie miała nadzieję, że wreszcie przyjdzie właściwy moment. I przyszedł. Eliza zamarła wtedy, tej grudniowej nocy, przy kuchennym blacie. Pobladła i jakby skurczyła się w sobie. Tym razem ona nie odzywała się słowem. Agata skrzywiła się i przełknęła łzy. Opowiadała dalej. O tym, o czym bała się mówić od maja. Wolała udawać silną i spokojną, bo wtedy łatwiej panować nad emocjami. A ona chciała nad nimi panować, dlatego że nie miała nikogo, komu mogłaby pokazać słabość. Czuła się stara, jak na swoje dwanaście i pół roku. Miała dość współczujących pielęgniarek, poważnych lekarzy, smutnych fryzjerów i przestraszonych dzieci, które myślały chyba, że sieroctwem można się zarazić. Zamierzała każdemu pokazać, jak jest dorosła i jak świetnie potrafi wszystko znieść. Ale pojawiła się Eliza. Agata najpierw zobaczyła ją na zdjęciach, kiedy matka zaczęła mówić, że miała przed laty przyjaciółkę, z którą zerwała kontakt, bo… No i wiadomo. Stara historia. W głowie Agaty jednak zakiełkowała pewna myśl, którą później podzieliła się z matką. A matka się zawzięła i doprowadziła sprawę do końca. – To był twój pomysł? Żebyśmy… ty i ja… – odezwała się wreszcie Eliza, bezgranicznie zaskoczona. Agata przewróciła oczami. Eliza znowu to robiła. Urywała zdania, rzucała niedopowiedzeniami, zawieszała głos. Mogłaby raz wreszcie porządnie

i jednoznacznie dokończyć myśl! Poczuła przypływ irytacji, ale nie odezwała się na ten temat słowem. Postanowiła podjąć przerwany wątek. O tym przecież też musiała Elizie powiedzieć. O swoim szaleńczym i najbardziej irracjonalnym planie w życiu. – Tylko na początku – przyznała. – Dlatego, że zobaczyłaś zdjęcie? – Dlatego, że zobaczyłam was wszystkich razem na tym zdjęciu. Całą trójkę. Eliza nie odpowiedziała od razu. Przez chwilę bawiła się paskiem od szlafroka. Agata wpatrywała się w nią z lekką obawą. Myślała, że może uzna ją za wariatkę. Prześladowczynię. Psychopatkę jakąś, która tak po prostu zaplanowała dla niej resztę życia. No ale ostatecznie – Agata miała dopiero dwanaście lat, a to dawało większe prawo do błędu. Czy Eliza to zrozumiała? Czy byłaby w stanie jej wybaczyć? Odezwała się wreszcie. Agata odetchnęła. – Dlaczego mi o tym mówisz? Akurat teraz? – Bo obie nie możemy spać – odpowiedziała po prostu. Elizie zatrzęsła się broda. Agata po raz pierwszy zobaczyła u niej coś takiego. Ścierpła jej skóra. Ale Eliza się nie rozbeczała. Podeszła do stołu, usiadła i również oparła łokcie na blacie. – Chcesz, żebym opowiedziała ci o twoim ojcu? – zapytała. – Mama wszystko mi o nim opowiedziała. – Wszystko? – Wszystko. Eliza spojrzała Agacie w oczy. Agata wytrzymała to spojrzenie, choć przecież nie wiedziała, czy Helena na pewno powiedziała jej całą prawdę. Nie miała też pojęcia, czy jest gotowa na ewentualną inną wersję, opowiedzianą z punktu widzenia Elizy. Ta wersja z pewnością zmieniłaby postać rzeczy, całą perspektywę, z której patrzyła na ojca. Eliza chyba to zrozumiała, bo powstrzymała się od komentarza. Nie zamierzała niczego prostować ani odkłamywać. Agata uśmiechnęła się z ulgą. – Dlaczego mnie przygarnęłaś? – Tym razem ona zadała pytanie. Wyszło całkiem… wprost. I chyba zrobiło na Elizie wrażenie. – Jeśli weźmiemy pod uwagę miejsce, w którym obecnie mieszkamy… – odpowiedziała powoli. – To w sumie bardziej ty przygarnęłaś mnie. * * * Robert Oleński nie powiedział Elizie o wizycie u Heleny Bukowskiej. Jakoś nie było

kiedy. Bo przecież musiał zająć się Agatą, która wymiotowała. Całe szczęście, że nic groźnego z tego nie wynikło. Oleński miał serdecznie dość przekazywania ludziom informacji o poważnych chorobach. Szczerze zmartwił się całą sytuacją, ale też ucieszył, szaleńczo ucieszył, że Eliza zadzwoniła właśnie do niego. To mogło znaczyć tylko jedno – prawnik wypadł z gry na amen. No dobrze – mogło też, ewentualnie, oznaczać, że Eliza po prostu wolała w sprawie zdrowotnej zadzwonić do lekarza niż do prawnika, ale… Ale! Oleński wolał nie psuć sobie nastroju. Liczyła się dla niego informacja, że się rozstali i że u prawnika aktualna pozostaje sprawa z byłą żoną. Czyli należało działać. Postanowił przeznaczyć swój dzień wolny od pracy na wizytę w galerii Gabrieli. Wypadał on akurat w poniedziałek. Oleński lubił takie poniedziałki. Uznał, że mógłby wyciągnąć z Gabrieli jeszcze jakieś informacje. Przyjaźniły się przecież albo coś w tym stylu (średnio się znał na babskiej przyjaźni), więc może Eliza zadzwoniła w międzyczasie do Gabi i coś nowego jej powiedziała. Na przykład o tej nocnej sytuacji z zeszłego tygodnia i kroplówce. Nie zaszkodziło sprawdzić. Kobiety chyba mówią sobie takie rzeczy? Poza tym zamierzał zrobić wszystko, żeby jakimś cudem nie rozmyślać zanadto o Helenie Bukowskiej i jej mieszkanku na placu Solnym. Ona prosiła go o dyskrecję, a on zgodził się tę dyskrecję zachować. I teraz musiał, nie miał wyjścia. Honor mu kazał. Ale Oleński czuł się z tym wszystkim naprawdę podle. Jak nie-lekarz, którego zadaniem było przecież ratować życie. Ratować, a jednocześnie… nie szkodzić. Helena Bukowska uznała tymczasem, że wszelka pomoc byłaby właśnie „szkodzeniem”. Chciała „to” zrobić po swojemu. Naprawdę – w eufemizmach wzniosła się na wyżyny, a podobno uważała się za prostą fryzjerkę. Kurwa mać. Z babami. Zawsze człowieka urobią po swojemu. Do galerii Gabrieli przyszedł z dwoma kubkami kawy. Dla siebie i dla Gabi. Dziewczyna przywitała go z promiennym uśmiechem, który powinien chyba wydać mu się podejrzany. Z entuzjazmem przyjęła kawę. Upiła łyk. Uśmiech spełzł. Skrzywiła się i przełknęła napój. Odstawiła papierowy kubek na biurko. Oleński zbladł. – Co jest? – Nic. – Widzę, że coś. – No, po prostu chyba się pomyliłeś. Gabriela była teraz obrażona na amen. Usiadła i wróciła do przerwanego zajęcia. Oleński nie wiedział za bardzo, co właściwie robiła, ale przekrzywił głowę i zerknął na jakiś dziwny kolaż ulepiony ze starych fotografii. Zdjęcia przedstawiały kapcie… Tak – właśnie kapcie. Oleński przymknął oczy i uznał po prostu, że nie zna się na

sztuce współczesnej, i może to dobrze. Co nie zmieniało faktu, że grunt niebezpiecznie palił mu się pod nogami. – Gabi, gadaj, co się stało. Przecież widzę. – No nic. – Nic? – Po prostu… – Tak? – No, kawa. – Co z nią? – Cicho westchnął. – To Eliza taką lubi. Nie ja. – Aaaaa! – Nagle go olśniło. – Jasne! Musiałem coś pokręcić. Przepraszam. – Mhm. Poczuł ulgę, ale tylko na chwilę. Bo przecież Gabriela jakoś dziwnie poważnie podeszła do sprawy z tą kawą. Czy to był rzeczywiście powód, żeby aż tak się obrażać? Kur…wa, no. Fakt, nie był specem od komunikacji, ale już bez przesady. To tylko kawa! Chrząknął i podniósł z biurka zszywacz, którym zaczął się bawić. – Słuchaj, Gabi… – zaczął z udawaną obojętnością. – Chciałbym cię zapytać… – Chciałabym, żebyś mnie kiedyś zapytał, jaką lubię kawę. Gabriela utkwiła w nim spojrzenie swoich czarnych oczu. Oleńskiemu zrobiło się gorąco. Zdębiał i tylko wciąż, bezwiednie, bawił się zszywaczem. Pomyślał, że chyba czegoś tu nie rozumie. Że coś mu… umyka. I w tym momencie wbił sobie zszywkę w palec. 28. Za późno

A. Chciałbym zapytać tych wszystkich ludzi, którzy twierdzą, że nie lubią poniedziałku, o co im właściwie chodzi. Ja nie widzę specjalnej różnicy między poniedziałkiem a pozostałymi dniami tygodnia. Robota to robota. Nie respektuje sobót i niedziel, urlopów i świąt. Jeśli jest – trzeba się z nią uporać. I tyle. Jestem adwokatem pracoholikiem, a zatem pracuję również w weekendy i po nocach. Takie życie. Dlatego w poniedziałek o poranku wyłączam budzik z twarzą pokerzysty, odrzucam kołdrę, robię kilka przysiadów i piję zieloną herbatę, którą znowu wmusza we mnie Paula. Nie buntuję się. Nie powinienem jej krytykować. Stara się. Wolałbym kawę, czarną, z cukrem, ale nie mówię tego głośno. Ja też staram się jej pomóc przez wzgląd na tych kilka spędzonych wspólnie lat. Mam nadzieję, że to wszystko wkrótce minie.

Wiem, jestem głupi. Nie minie. Paulina… Ona jest jak bluszcz. Powinienem się pewnie zorientować, czy udaje, czy naprawdę ma tę cholerną depresję, ale nie potrafię. Może nie udaje i nie kłamie. Jeśli jednak nagle udawać zacznie, to nie zauważę różnicy. Wiem już, że dałem się zmanipulować, ale po prostu… Jak miałem to skończyć? Jak miałem wyrzucić ją z domu? Tak po prostu powiedzieć: „Spadaj”? A jeśli ona rzeczywiście potrzebuje pomocy? Do kogo ma się zwrócić? Powinienem być asertywny? Wredny? Myśleć o sobie, o Elizie? Jak, kurwa?! Kolejny zimowy poniedziałek. Ogarnia mnie tępa rezygnacja. Wychodzę z domu, a w żołądku chlupocze mi zielona herbata. Paula wybiega na klatkę schodową i krzyczy, że zapomniałem szalika. Chce mi się płakać. Ten szalik kupiła mi Eliza. W lipcu. Na serio kupiła mi szalik w lipcu, bo wtedy akurat wypadały moje urodziny, a wcześniej rozmawialiśmy o kole podbiegunowym. Dokładnie tak – o kole podbiegunowym. Nigdy tam nie byłem, a zawsze chciałem pojechać. Okazało się, że Eliza również. No więc kupiła mi szalik na urodziny, bardzo ładny, w kratę. Ale prawdziwym prezentem było wtedy coś zupełnie innego. Otóż Eliza dokładnie takie same szaliki kupiła sobie i Agacie. Powiedziała, że planowanie wycieczki od czegoś przecież trzeba zacząć. To było kilka dni po wyprowadzce Pauliny. Agata i Eliza zrobiły mi niespodziankę urodzinową u siebie w domu, na Żernikach. Kupiły tort. Najpierw próbowały upiec, ale podobno wypadł żenująco. Czułem się wtedy absurdalnie szczęśliwy. Nasze szaliki były jak symbole. Zrobiłem się nawet trochę ckliwy, odrobinę się rozczuliłem, miałem wrażenie, że zaczynamy razem coś wspaniałego, pięknego i wielkiego. A powinienem przecież… Powinienem się wówczas domyślić, że to wszystko nie może trwać wiecznie. Nic nie trwa. Wieczorem, po tamtym zaimprowizowanym przyjęciu urodzinowym, siedzieliśmy z Elizą obok siebie na kanapie i czekaliśmy, aż Agata skończy się kąpać. Nie mogłem się ruszyć. Czułem bijące od Elizy ciepło, nasze ramiona ocierały się o siebie i doprowadzało mnie to do szaleństwa. – Ja spadam! Dobranoc! Poderwałem się na dźwięk głosu Agaty i wstałem z miejsca. Razem z Elizą zaczęliśmy zanosić talerze do kuchni i wrzucać je do zlewu. Napiłem się zimnej wody i wziąłem kilka głębokich wdechów. Kręciło mi się w głowie. My nigdy wcześniej… Owszem, całowaliśmy się i coś tam jeszcze, ale na tym koniec. Odczekałem dwadzieścia minut, krążąc między pokojem a kuchnią, w celu, niby to, robienia porządków. Ale tak naprawdę syf w kuchni wciąż był identyczny jak na początku. Eliza robiła dokładnie to samo, co ja. Byliśmy żałośni. Posyłałem jej spojrzenia spaniela i musiałem walczyć ze sobą, by się na nią nie rzucić i od razu, z miejsca, nie zacząć

tego, co przecież i tak musiało się między nami wydarzyć. Wreszcie Eliza, zwabiona głuchą ciszą, poszła na palcach do pokoju Agaty. Ja również stanąłem w progu. Byliśmy prawie jak wzorcowa amerykańska rodzina z filmów. Młoda spała, po uszy przykryta kołdrą, choć noc była ciepła. Ale ona miała swoje nawyki, które już zaczynałem poznawać. Takie na przykład, jak otwarte okno w nocy i kołdra pod brodą. Eliza nachyliła się i przez chwilę wsłuchiwała w jej oddech. Czy tak właśnie robią matki? A może to tylko Eliza, wiedziona wiecznym strachem przed najgorszym, zachodziła do niej przed zaśnięciem i jeszcze później, w nocy, by się upewnić, czy wszystko w porządku? Opowiadała mi, że niekiedy budziła się znienacka i pokonywała po cichutku długość przedpokoju, by pochylić się nad Agatą i sprawdzić, czy oddycha. Musiała to robić. Inaczej nie mogłaby z powrotem zasnąć. Ale w tamtej chwili młoda spała spokojnie, a Eliza wciąż była zdenerwowana. Tak bardzo chciałem… być z nią. Ciągle, we wszystkim. Dokładnie to wtedy pomyślałem. Chciałem być z nią w każdej sytuacji, zabrać jej trochę odpowiedzialności, by mogła choć na moment przestać się martwić. Ja po prostu… zakochałem się w niej. Kochałem ją. Pewnie od dawna. Wróciliśmy do pokoju. Usiadłem na kanapie i ponownie spojrzałem na nią wzrokiem spaniela. Coś musiało mi się tamtego wieczoru stać, bo nie mogłem powstrzymać się od wlepiania w nią wzroku jak żałosny idiota. Podeszła do mnie. Wstałem, wziąłem ją za ręce i przez chwilę patrzyliśmy sobie w oczy. Pocałowała mnie, tym razem ona pierwsza. Celebrowałem każdą sekundę tego, co się działo. Jej usta na moich. Ona w moich objęciach. Powoli pozbawiłem ją ubrania, a później przyglądałem się jej ciału. Spuściła wzrok, co doprowadziło mnie do szału. Całowałem jej twarz, szyję, płatki uszu, moja dłoń wędrowała niżej i niżej, aż mięśnie Elizy napięły się w niecierpliwym oczekiwaniu. Przeszliśmy do sypialni. Wszystko zaczęło się dziać szybciej i gwałtowniej. Byłem zachłanny i niecierpliwy, wciąż nie mogłem się nią nasycić. Eliza westchnęła głośno i odchyliła głowę. Chciałem powiedzieć, że ją kocham, że oszalałem dla niej, ale przecież nie musiałem. Wiedziała o tym doskonale. Skończyliśmy równocześnie. Przez cały ten czas byliśmy na sto procent razem. Nigdy wcześniej niczego podobnego nie czułem, nigdy z nikim nie było mi tak, jak z nią. I wiedziałem, że już nigdy nie będzie. Długo leżeliśmy w milczeniu, przytuleni do siebie. Miałem wrażenie, że w tamtej chwili w ogóle przestałem się czegokolwiek bać i odczuwać jakiekolwiek wątpliwości. Było mi po prostu dobrze. Wreszcie ją miałem, całą dla siebie. Dziewczynę, o której myślałem od lat. Wtedy w końcu zdałem sobie z tego w pełni sprawę.

Rozmawialiśmy później o wszystkim i o niczym. Kochaliśmy się znowu, nie pamiętam, ile razy. Wiedziałem, że muszę wyjść przed świtem, bo nie nadszedł jeszcze odpowiedni moment na wspólne śniadania w towarzystwie Agaty. Chciałem, by młoda czuła się ze mną bezpiecznie i w pełni mnie zaakceptowała, ale na to wszystko było wtedy za wcześnie. Nie zamierzałem z niczym się spieszyć. Agata dopiero na dobre rozstała się z matką, może na zawsze, i wiedziałem, że Eliza chce jej zapewnić spokój. Sytuacja była delikatna, a ja cholernie bałem się cokolwiek zepsuć. Za bardzo mi zależało na Elizie. A może nawet na nich obu? Przyglądałem się jej twarzy, kiedy zasnęła. Jej szyi i włosom, kościstym obojczykom i chudym ramionom. Była moja. Nastawiłem budzik na czwartą, przykryłem Elizę kołdrą i ułożyłem się obok. Nasze głowy znalazły się na jednej poduszce. Najciekawiej było o drugiej w nocy. Wtedy właśnie się obudziłem. Ogarnęła mnie ponownie dziwna tkliwość, kiedy tak patrzyłem na Elizę z kołdrą pod brodą, na jej skręcone włosy w kolorze złoto-rudym i splecione rzęsy, nie czarne, lecz brązowe. Mógłbym spoglądać na nią godzinami. Tak chyba mówią amanci w filmach, kiedy w sposób egzaltowany opisują uczucia do swoich wybranek. Ale ja również byłem wtedy egzaltowany i przewrażliwiony. Odkryłem to nagle. W życiu bym nie pomyślał. Zastanawiałem się, kiedy to powtórzymy, kiedy będziemy mogli przełożyć na codzienność nasze przebywanie razem. Ile czasu musiało jeszcze upłynąć – ile czasu one potrzebowały? Jak miałem do tego momentu przeżyć? Jak wrócić do domu i pić herbatę, kiedy wszystko we mnie wyrywało się do Elizy? Oderwałem wzrok od jej twarzy i przeniosłem go na regał z książkami. Literatura uwzięła się na mnie o tej prawie drugiej w nocy. Przeminęło z wiatrem, proszę bardzo. Lalka, super. W poszukiwaniu straconego czasu. Świetnie, świetnie… Miłość w czasach zarazy, coraz lepiej – tutaj, jak się ludzie w końcu ze sobą zeszli, to już stali nad grobem. Bardzo optymistycznie. Tristan i Izolda. Bez komentarza. Chłopi. Zaraz, Chłopi? A tak. Antek z Jagną w zbożu i nie tylko. Niebezpieczne związki. Tia… Opowiadania Alice Munro, a w nich pełno rozwodów. Quo vadis. A pewnie! Pewnie, Quo vadis, „dokąd idziesz”, dlaczego nie? Rozpasany starożytny Rzym. Proszę bardzo! I dalej? Biblia. Biblia? Serio?! No błagam! Wszystko o miłości albo o rozstaniach. Nawet ta Biblia, a może zwłaszcza. W Starym Testamencie smaczków obyczajowych i kochanek wysyłanych z nieślubnymi synami na pustynię tyle, że palce lizać! „Kurwa mać” – pomyślałem sobie, zupełnie nie na literacką modłę…

Wszystkie książki są o miłości, tak samo jak wszystkie filmy i piosenki. Przyszło mi wtedy do głowy, że chyba źle się usadziłem. Cholerna klasyka tkwiła przed moimi oczami, bezczelna i pewna siebie, naprawdę cała przeciwko mnie. Dosłownie każda pieprzona książka. Musiałem jakoś stamtąd wyjść. Nastawiłem budzik na czwartą, ale skoro obudziłem się o drugiej, to już naprawdę żadna różnica. Oczywiście było mi żal. Wyobrażałem sobie, że jej też będzie, kiedy obudzi się sama. Chciałem tego. Chciałem, by jej mnie brakowało. Miałem tylko nadzieję, że już niebawem będę mógł zostać z nią do rana. Naprawdę – w tamtej chwili wszystkie moje największe marzenia sprowadzały się do tego jednego. Wstałem, by w zaciszu toalety, odseparowany od widoku śpiącej Elizy, spokojnie podumać. No bo byłem w kropce. Poprzedniego wieczoru to ona przywiozła mnie na Żerniki swoją Caroliną. Czyli teraz co? Miałem wzywać taksówkę i uciekać z jej domu o drugiej w nocy? Wymknąć się musiałem tak czy inaczej, ale sposób również był ważny. Mogłem tego dokonać z klasą albo jak skończony osioł. Czy jeśli wezwę taksówkę, Agata nie obudzi się na dźwięk podjeżdżającego samochodu? Pójść na autobus? Powiedzieć taksówkarzowi, żeby stanął dwa domy dalej? Albo jeszcze inaczej! Pod kościołem! To był genialny plan. Postanowiłem wyjść z domu Elizy, zadzwonić po taksę i kazać gościowi stanąć pod kościołem. Z tego, co zdążyłem się zorientować po kilku spacerach, w pobliżu świątyni były jakieś ruinki i staw. No a wokół cmentarz. Bardzo fortunnie. Olśniło mnie z tym kościołem nagle, w wucecie, i miałem ochotę strzelić sobie w łeb. I właśnie wtedy usłyszałem pukanie. – Lizka? Lizka. Tak mówiła na Elizę Agata. Ciekawie. Bardzo ładnie. A jednak fakt, że spodobało mi się to zdrobnienie, w ogóle mnie nie ratował… – Lizka! Siku mi się chce! Tak. Świetnie. No to byłem w czarnej dupie, jakkolwiek źle mogłoby się to stwierdzenie kojarzyć, zważywszy na miejsce akcji. Rozejrzałem się w popłochu. Zarejestrowałem brak okna, ale zaraz wyzwałem się w duchu od idiotów. Nie miałem przy sobie nawet gaci! Niby w czym mogłoby mi pomóc ewentualne okno?! – Liz…ka…? Za drzwiami usłyszałem szept przechodzący w ciche „hm” i tupot bosych stóp. Domyśliła się? Poszła sprawdzić? Na pewno poszła. To nie była zwykła dziewczyna,

to dwunastolatka, która kiedyś musiała pożreć umysł i dojrzałość leciwego filozofaegzystencjalisty. Odczekałem piętnaście pełnych wydechów wyuczonych na zajęciach z jogi, do uczestnictwa w których zmuszała mnie Paulina, po czym na paluszkach wymknąłem się z łazienki. Owinąłem się w ręcznik, by nieco uzupełnić strój Adama. W sypialni złapałem ciuchy i wciągnąłem je na siebie w popłochu. Pochyliłem się nad Elizą – nad „Lizką” – i pocałowałem ją w ramię. Uśmiechnęła się przez sen, a mnie w tym momencie pękło serce. Z butami w dłoni wysunąłem się na korytarz. Chłód kamiennej podłogi podziałał na mnie jak lodowaty prysznic. Teraz wychodzę z domu. Jest kolejny poniedziałek, jak już zostało ustalone, a mnie ogarnia tępa rezygnacja. W żołądku chlupocze zielona herbata i wkurwia mnie moja była żona. Mam ochotę płakać z bezsilności. Biorę od niej szalik, wsiadam do windy, idę do auta, jadę. Kupię sobie jakąś kawę po drodze, nieopodal Harpii mamy przecież Sky Tower, a tam kilka sieciowych kawiarni. Albo lepiej podjadę na stację. Wild Bean Cafe zrobi mi dzień. Tak też czynię. Kupuję wielkie latte, posypuję je jeszcze dodatkowo czekoladą i słodzę. Dziś potrzeba mi cukru i sztucznych pobudzaczy. Nie wiem, co chcę robić. Wiem natomiast, co powinienem robić, ale na to zupełnie nie mam ochoty. Powinienem wiele rzeczy. Nienawidzę tego słowa. Wszystko robię mechanicznie i bez głębszego zastanowienia. Mechanicznie włączam DVD z jakimś filmem, na którym nie mogę się skupić. Mechanicznie przygotowuję Pauli niedzielne śniadanie – sałatkę z tuńczykiem, pomidory z bazylią i zbożową kawę z mlekiem sojowym. Może jej trochę przejdzie ta pieprzona depresja, jak sobie przypomni, że kiedyś była kobietą z klasą, dbała o siebie i zmuszała innych, by również o siebie dbali. Mechanicznie kroję z nią warzywa na obiad i obieram ziemniaki. Mechanicznie jem. Mechanicznie piję wino. Mam wrażenie, że działam w dziwnym odrętwieniu, z którego wyrywają mnie tylko telefony od Dagny, Maćka albo od klientów. Jestem świnią. Byłem świnią. Zachowywałem się i zachowuję jak świnia. Skończona. Nawet nie mam ochoty już się starać. Jedyne, co sprawia mi jaką taką przyjemność, to oglądanie programów muzycznych typu talent show. Czuję obrzydliwą satysfakcję, patrząc na młodych naiwnych ludzi, którzy myślą, że złapali Pana Boga za nogi i stoją u progu wielkiej kariery, a później odpadają z odcinka na odcinek i wracają do domów – do swojego zwykłego, prozaicznego, pozbawionego blasku życia. Jestem nie tylko świnią. Jestem zepsutym, przeżartym cynizmem i złym do szpiku kości skurwielem. Obraziłem się na świat.

Wpadam do kancelarii i niedobrze mi się robi na widok przyjaznych uśmieszków Reni i Maćka. – Cześć stary, na biurku masz dwie nowe sprawy – woła wesoło Maciek i klepie mnie po plecach. Mam ochotę mu przypierdolić. – Wszystko gra? – Spierdalaj – mruczę w odpowiedzi. – Czyli po staremu? – Słyszę jeszcze za plecami. Po staremu? Nie, kurwa! Wszystko nagle, od wczoraj, stało się zajebiste! Mój telefon bardzo radośnie wygrywa I Wanna Dance with Somebody, a ja ledwo powstrzymuję się przed gwizdnięciem nim o ścianę. Muszę zmienić ten dzwonek. Do głowy przychodzi mi tylko Marsz żałobny. 29. Może nigdy więcej

E. Jest kolejny poniedziałek i mam wolne. Z radia płynie I Wanna Dance with Somebody Whitney Houston, a ja z dumą odkrywam, że wcale nie wyrywam się do zmiany stacji. Owszem, Albert miał ustawiony w telefonie właśnie taki dzwonek, ale moja reakcja jest prawie stoicka. Tylko przez kilka sekund czuję przyspieszone bicie serca. Później wszystko przechodzi. Nawet śpiewam cicho, pod nosem. Muszę jednak przyznać, że w humorze jestem raczej średnim, bo Agata przypomniała mi rano, że dziś właśnie muszę stawić się w szkole. Dyrektorka ma po południu konsultacje, na których zjawi się również matematyczka. Minął tydzień, odkąd Agata wróciła do szkoły po zatruciu pokarmowym, i nauczycielka uznała, że czas najwyższy podjąć przerwany temat Niebezpiecznych związków i pyskowania. Młoda mówi na nią Cruella DeMon… Podoba mi się to przezwisko i nic z nim nie zrobię, musi zostać. Żadna ze mnie sroga matka, niestety. Modlę się tylko, żeby wszystko rozeszło się po kościach, bo naprawdę nie jestem jeszcze gotowa na rozmowy w stylu „musisz się poprawić/zachowywać porządnie/uczyć” i takie tam blablanie. No naprawdę – czy to kiedykolwiek na kogoś pozytywnie podziałało? Czy potrafiło tylko człowieka wkurzyć i sprowokować do działań o zgoła przeciwnym charakterze? Jak właściwie radziła sobie ze mną moja matka, kiedy miałam trzynaście lat? I dlaczego nie robiłam notatek? Jeśli sprawa dotyczy Niebezpiecznych związków, to jakoś sobie z babą dam radę. Gorzej, jeśli tej cholernej matematyki… Parkuję Carolinę pod galerią Gabrieli i wyłuskuję z torby telefon. Postanawiam zadzwonić do Dziadka, jak już nauczyłam się nazywać korepetytora Agaty. Z wyglądu całkiem przypomina Donalda Sutherlanda. I, jak się okazuje, Dziadek Sutherland nie ma nic przeciwko temu, by zwiększyć liczbę

lekcji do trzech w tygodniu. Wspomina coś nawet o swoim wnuku, który ma dopiero piętnaście lat, ale jest ponoć jakimś matematycznym geniuszem i mógłby również pomóc. No nie wiem, nie wiem… Chyba czuję się bezpieczniej ze świadomością, że Agatę uczy Dziadek, który porusza się o lasce, niż nabuzowany hormonami piętnastolatek. Okey, teraz zachowuję się jak psychopatyczna matka. Żegnam się z Dziadkiem i z udawanym entuzjazmem reaguję na wieść o wnuczku-geniuszu. No, już dobra. Skoro Sutherland przez cały czas będzie z nimi, to ewentualnie mogę się zgodzić. Wysiadam z Caroliny i klnę na czym świat stoi. Ja pier… dzielę! Czy to się musi dziać akurat teraz?! Bez jaj! Hrabia Oleński? Teraz i tutaj?! Chciałam, cholera, tylko na chwilę wpaść do Gabrieli, żeby omówić kwestię farbek, które zamierzałam kupić Agacie na urodziny. Gabriela zna się na wszelkich farbkach świata, a ja nie. Miała mi pomóc. A teraz dupa. A raczej nie dupa, tylko hrabia Oleński, który jest coraz bliżej. Wypadałoby się uśmiechnąć, w końcu on się dla mnie stara. Przyjechał na Żerniki z Wybrzeża Wyspiańskiego w dwadzieścia minut, w nocy, przez śnieg i lód się przedzierał, nawet piżamy nie zdjął. Szlag by to jasny. Ależ jestem dla niego paskudną gnidą. Uśmiecham się z takim zapamiętaniem, że bolą mnie policzki. Oleński robi jeszcze dwa kroki i już jest przede mną. Macha przyjaźnie, ale nie wiem po co. W popłochu zaczynam sobie przypominać, ile połączeń od niego odrzuciłam, a ilu zwyczajnie nie odebrałam. Szlag, cholera, niech to…! Przecież zamierzałam oddzwonić! Kiedyś. – Cześć – woła wesoło i cmoka mnie w policzek. Coś miga mi w tle. Ktoś. Zerkam na wejście do galerii. W progu stoi Gabriela i wpatruje się w nas intensywnie. No tak, przecież ona coś nadal ma do tego Oleńskiego, to widać od razu, chociaż wypiera się na amen i kłamie w żywe oczy, że wcale nie i gdzie tam! Ale ja swoje wiem. I naprawdę nie chcę, żeby ona znowu stała się moim wrogiem, bo przecież była nim na początku, kiedy się poznałyśmy. Mam teraz przykre uczucie déjà vu. W maju przerabialiśmy już podobną sytuację, cała nasza trójka. Stałam dokładnie w tym samym miejscu, Oleński przede mną, a w drzwiach galerii Gabriela. Tyle że wtedy było gorąco, a teraz mam na sobie wełnianą czapkę z ogromnym pomponem, którą kupił mi Albert w listopadzie. Krótko przed wielkim powrotem jego żony. Byłej żony. Zaciskam zęby. Cholera, wszystko, tylko nie Albert i jego była żona. Nie teraz, bo… tak jakby mam co innego na głowie. Oni na mnie patrzą – Oleński z tępawym uśmiechem, a Gabriela z uśmiechem totalnie złośliwym. Super i fajnie. Uwielbiam takie sytuacje. I jeszcze w dodatku sypie na nas śnieg.

Wyglądam jak bałwan i dokładnie tak się czuję. Ciągle też wraca do mnie przekonanie, że już tę sytuację przerabiałam. A zatem wtedy był maj. Poniedziałek. Dwa dni wcześniej zjawiłam się w szpitalu u Heleny, obściskiwałam się z Oleńskim, zgodziłam się zaopiekować Agatą i spotkałam Alberta. W poprzednim życiu wydałam jakiś tomik poetycki, ale to było już nieistotne. Wtedy przyjechałam do Gabrieli, żeby porozmawiać o całej tej sytuacji z Agatą i Heleną. A kiedy wysiadłam z auta, na mojej drodze również stanął hrabia Oleński. I również było mi potwornie głupio. Czy to się już nigdy nie zmieni? Oleński ucieszył się na mój widok tak samo, jak cieszy się teraz. Staliśmy przez chwilę naprzeciwko siebie, aż wreszcie postanowiłam się odezwać. Chciałam się wytłumaczyć, bo… no, to co zwykle – czyli było mi głupio. – Cześć. Słuchaj, Robert… przepraszam za sobotę. Normalnie tak się nie zachowuję. Zwłaszcza wobec obcych mężczyzn – wymamrotałam i zrobiło mi się jeszcze bardziej głupio. Lepiej już było chyba nie mówić nic. – Mam nadzieję. – Oleński uśmiechnął się. Miał całkiem ładny uśmiech, musiałam przyznać. – Nie, ja… Po prostu tamtego dnia wiele się wydarzyło i nie byłam sobą. Tak. Kolejna bardzo mądra uwaga. Przechodziliśmy powoli do wariacji na temat „byłem pijany i nic nie pamiętam”. Zawsze uważałam, że faceci, którzy się w ten sposób tłumaczą, są żałośni. Sama nie wypadłam lepiej. Patrzyłam, jak ładny uśmiech powoli spełza z warg Oleńskiego. Po prostu nienawidzę takich sytuacji. – Mam nadzieję, że tak całkiem to jednak nie żałujesz – spróbował. Oczywiście, że całkiem żałowałam. – Nie. Tak całkiem nie – skłamałam. Przymknęłam oczy. Nie mogłam być tak do końca świnią. Zwyczajnie nie mogłam. I dlatego postanowiłam pójść w stary jak świat schemat. Było mi za siebie wstyd. – Musisz mi dać trochę czasu – poinformowałam Oleńskiego z poważną miną. – Nie odbierałam twoich telefonów, przepraszam, ale wiesz… Agata i Helena. Teraz muszę się skupić na innych sprawach. Potrzebuję się w to wszystko tak porządnie wkręcić, rozumiesz? Żeby nie wypaść z gry, zanim na dobre się zaczęła – zagrałam kartą pod tytułem „życiowa filozofia dla ubogich”. Miałam szczerą nadzieję, że on nie był fanem Paula Coelho. Oleński wyszczerzył się do mnie. Chyba go uszczęśliwiłam tym głębokim przemyśleniem. A przynajmniej nie zabiłam w nim nadziei. Na razie. Jak miałam mu wytłumaczyć, że od soboty myślę o Albercie, którego spotkałam na szpitalnym korytarzu? Czy w zaistniałej, kompletnie pokręconej sytuacji, to zabrzmiałoby jak

wypowiedź zdrowej na umyśle osoby? – Pewnie – odezwał się hrabia. – Nie będę naciskał. Pomogę ci też w kwestii pani Heleny. – Słucham? – Już się dogadaliśmy między sobą. – Ach tak? – Powoli przestawało mi się to wszystko podobać. – Ona nie chce, żebyście odprowadzały ją na lotnisko. Wolałaby się nie żegnać. Powiedziała, że spotka się z wami jeszcze raz, w szpitalu, a potem już chce w spokoju odlecieć do Nowego Jorku. Ja ją zawiozę na samolot. Wszystkim się zajmę. Oleński mówił szybko, wyrzucał z siebie słowa jak karabin maszynowy. Pomyślałam, że był dobry i szlachetny, nawet wtedy, kiedy został tak nagle wplątany w nie swoją grę. Chciał się na coś przydać, a ja zamiast wdzięczności poczułam narastającą irytację. Helena powierzyła mi swoje dziecko, ale nie wtajemniczyła w nic innego. Wolała dogadywać się z nim. Wolała jego pomoc. Wykluczyła mnie i – co gorsza – wykluczyła Agatę. Postąpiła źle. Wzięłam głęboki wdech i zdławiłam impulsy, które kazały mi odpyskować coś Oleńskiemu, obrócić się na pięcie i pójść sobie w cholerę. Nie mogłam tego zrobić. On był przecież dobry i szlachetny. Z pewnością lepszy ode mnie. A poza tym podzieliłam swoją wściekłość bardzo sprawiedliwie, fifty-fifty, pół dla Heleny, pół dla niego. – Dziękuję – powiedziałam tylko. Wiele mnie to kosztowało. – Nie ma sprawy. Pamiętałem, jak się umawiałyście na dzisiaj z Gabrielą, i dlatego zajrzałem. Pomyślałem, że chwilę pogadamy. Ładnie wyglądasz – odezwał się z miną smutnego psa. – Dziękuję – powtórzyłam jak automat. Trzeba było stamtąd wiać. – Muszę iść – dodałam, parafrazując swoje myśli. – Jasne. – To… na razie. Jesteśmy w kontakcie. Nie żegnałam się z nim czule. Ruszyłam w stronę galerii. Gabriela wciąż czekała na mnie w drzwiach. Paliła długiego papierosa i przyglądała mi się uważnie. To miała być nasza pierwsza poważna rozmowa. Nie mogłam się skupić. Przy niej byłam bez szans. Gabriela miała swoje długie czarne włosy, które mogła odrzucać na plecy, miała swój perlisty śmiech. Ale przy mnie wcale się nie śmiała, nie uśmiechała nawet. Była moim wrogiem, choć ja przecież w ogóle jej nie znałam. Wzbudzała we mnie zazdrość. Miała nade mną przewagę, jeśli chodzi o znajomość Agaty. Ile to było? Kilka tygodni, zdaje się. Agata mieszkała u Gabrieli przez kilka tygodni, ale na pewno znały się już wcześniej.

I Gabriela zdążyła się dobrze rozeznać w tym, o czym ja wciąż jeszcze wtedy nie miałam pojęcia. Kto wie? Może w duchu ze mnie drwiła? Widziała, że byłam przerażona i zupełnie nie wiedziałam, jak się do tego wszystkiego zabrać. Robiłam dobrą minę do złej gry i nie mogłam wypaść z roli. Wtedy wszystko by przepadło. Ja bym przepadła, z kretesem. Chodziło o to, by trzymać się raz obranej wersji, bronić podjętych przez siebie decyzji, nawet gdybym sama zaczęła w nie wątpić. Nie mogłam się rozsypać. Czy ona to wszystko dostrzegła? Dotąd jej o to nie zapytałam. Znam odpowiedź. Gabriela wciąż na mnie patrzyła. Paliła swojego papierosa, w środku, w galerii, i mówiła, że później wywietrzy. Zaproponowała coś do picia. Faktycznie, zaschło mi w gardle. Podziękowałam. Krzątała się na zapleczu, a ja rozglądałam się po wnętrzu. Mój wzrok ślizgał się po obrazach, haftach, rzeźbach, biżuterii. Nie pierwszy raz tak się ślizgał, robił to już wcześniej, w sobotę. Bałam się Gabrieli. Ona z pewnością nie wierzyła w to, że mi się uda. Czy sprawiałam dobre wrażenie? Zerknęłam w lustro. Lustro jak lustro, ale rama była ładna, złota, ciężka. A ja? Miałam na sobie schludny podkoszulek i letnie spodnie. Na stopach baleriny, nie trampki, a to był już przejaw jakiej takiej elegancji. Włosy spięłam milionem spinek i jeszcze nie zaczęły sterczeć. Sama nie wiem, jakie sprawiałam wrażenie. Dobre? Żałosne? Gabrielę najwyraźniej wessało zaplecze. A nie, jednak nie. Ktoś do niej dzwonił. Odebrała. Jakoś jej się chyba do mnie nie spieszyło. Pewnie, po co się krępować… Przecież to tylko ja. Tylko ja tam czekałam, zerkałam w lustra i myślałam o przewadze, którą miała nade mną Gabriela. Ona z pewnością nie przejmowała się moim strachem. Wstydziłam się za siebie. Że się tak bałam, jak jakiś smarkacz przed sprawdzianem, do którego zupełnie się nie przygotował. Chciałam myśleć o czymś innym, kiedy Gabriela na zapleczu perliście śmiała się do telefonu. Przypomnieli mi się rodzice Rafała i zaczęłam się bać jeszcze bardziej. Rodzice Rafała byli jednocześnie dziadkami Agaty, więc Helena i ja tak na dobrą sprawę… zamierzałyśmy oszukać wymiar sprawiedliwości. Helena wprawdzie we wszystkie papiery powpisywała „ojciec nieznany”, ale teraz są różne możliwości, testy DNA, chemia sądowa i inne cuda niewidy – tak że kto wie? Czy istniała (i wciąż istnieje) jakaś szansa, by udowodnić, że Agata jednak sama na świecie nie jest? Że ma prawdziwych krewnych? I czy ja w ogóle chciałam trzymać ich dalej w niewiedzy? Czy powinnam? Kilkanaście lat temu stracili jedynego syna. Czy to nie okrutne, że ukrywałyśmy przed nimi Agatę? Wciąż zadręczałam się podobnymi pytaniami i znałam na nie odpowiedzi.

Tak. To naprawdę było okrutne, a jednak coś mnie skutecznie powstrzymywało przed wyznaniem prawdy. Pamiętałam przeszłość bardzo dobrze. Matkę Rafała, złotą kobietę. I ojca alkoholika, którego wstydził się przez całe dzieciństwo. To była jego zmora. Skaza na życiu, które zawsze chciał widzieć w jasnych barwach. Pamiętałam ból w oczach Rafała, kiedy zataczający się ojciec wołał go spod sklepu… Jak ja mu wtedy współczułam! Jak strasznie wściekałam się, kiedy smarkacze ze szkoły nabijali się z Rafała i patrzyli na niego przez pryzmat pijanego ojca. Co on mógł na to poradzić? Czy chciałby… Czy pozwoliłby na to, by jego córka cierpiała podobnie? Nie, nigdy. Nie musiałam długo dumać nad odpowiedzią. Helena z pewnością również o tym wiedziała i dlatego przez cały czas milczała. Nie odzywała się do rodziców Rafała od trzynastu lat. Otarła się o skrajną desperację, ale ich akurat nie poprosiła o pomoc. Czy mimo to mogli się jakoś dowiedzieć? Czy mogli nam zagrozić? Czy mogli zagrozić mnie? Pytania wracały z upiorną konsekwencją, były tak natarczywe, że robiło mi się niedobrze z nerwów. To były złe myśli. Fatalny sposób, by odwrócić uwagę od perlistego śmiechu Gabrieli. Śmiechu, który wreszcie umilkł. Usłyszałam kroki, zadzwoniły szklanki, zobaczyłam ją, teraz już nawet poważną. Widocznie ten maksymalnie wredny wyraz twarzy zarezerwowała dla mnie. Nie zasłużyłam na perlisty śmiech. – No i? – zaczęła Gabriela i znowu zapaliła długiego papierosa. Skrzywiłam się. Kiedyś jej to wreszcie musiało zaszkodzić. Nie można bezkarnie, w nieskończoność wpuszczać do organizmu trucizny. I w ogóle tak miałyśmy sobie „konwersować”? „No i?”. Co to w ogóle znaczyło? Poetka we mnie zaczerwieniła się ze wzburzenia. Zawtórowała jej bibliotekarka. Na mojej twarzy zagościło święte oburzenie. – No i co? – zapytałam odrobinę złośliwie, choć przecież powinnam była zachować klasę, udawać wiktoriańską damę w gorsecie i z twarzą pokerzysty. Wiktoriańskie damy zawsze na wszystkich robiły odpowiednie wrażenie. – Cieszysz się z tego, że zostałaś mamą? No dobrze… Pomyślałam wtedy, że z niej to jednak wredna zdzira. Chciałam być miła! Ale, kurwa, to nie zależało tylko ode mnie! Z rozmachem odstawiłam szklankę, z której wychyliłam wodę duszkiem, demonstracyjnie, jak kowboje w westernach pili… coś tam w saloonach. – Słuchaj, Gabriela, ja nie wiem, co masz przeciwko mnie, ale daruj sobie! Zostałam mamą? Chyba cię popieprzyło? O ile wiem, Heleny jeszcze nie pochowaliśmy. Nie zagalopowałaś się? A poza tym – czy tobie się wydaje, że mnie jest

łatwo? Moje życie przez dwa dni zdążyło się całkiem rozwalić, a… – Czyli się nie cieszysz – skwitowała spokojnie i zmiażdżyła niedopałek w popielniczce. – Nie cieszę się? Co to w ogóle znaczy? Pewnie… Pewnie nie miałam jeszcze czasu się ucieszyć. Ale nie miałam również wyboru. Chyba to wiesz? – Ależ oczywiście, że miałaś wybór! – Gabriela roześmiała się, ale nie był to śmiech perlisty. – Mogłaś powiedzieć „nie”. No, ale ja rozumiem. Duży dom, świetnie prosperujący salon fryzjerski, dodatkowy dochód… Można jakoś przeboleć obecność dwunastolatki, zwłaszcza takiej cichej. Tego było już za wiele. Miałam ochotę na powrót chwycić szklankę i rzucić nią w tę wywłokę-galeriankę. – Pieprz się – powiedziałam tylko i ruszyłam do wyjścia. Naprawdę… w najmniejszym stopniu nie przypominałam już wiktoriańskiej damy w gorsecie i z twarzą pokerzysty. – Poczekaj – odezwała się ona. Spuściła z tonu. Wróciłam. Mięśnie miałam napięte, moje dłonie drżały. – Coś jeszcze? – zapytałam, po czym zacisnęłam zęby tak mocno, że rozbolała mnie szczęka. – Dlaczego się zgodziłaś? Pomyślałam, że powinnam się do tego pytania przyzwyczaić, bo będą mi je zadawać absolutnie wszyscy. Gabriela patrzyła na mnie jakoś inaczej. Chyba naprawdę była ciekawa. Poza tym ona również wydawała się zdenerwowana. Przysiadłam na brzegu krzesła. A może… może ona zwyczajnie mi nie ufała? Znała Agatę, znała Helenę. A mnie… nie znała. Należało spojrzeć prawdzie w oczy. Czy ona myślała, że to głupi pomysł, tak po prostu oddać własne dziecko pod opiekę zupełnie obcej babie? No tak. A jak inaczej mogła myśleć? Zapytałam ją o to wprost, choć znałam odpowiedź. Nie powinnam była pytać. Powinnam raczej nadal zgrywać wściekłą, dąsać się za te niesłuszne podejrzenia i ogólnie wkurzać na pochopne sądy, w których ludzkość znajduje wyjątkowe upodobanie. Tak właśnie! Wkurzyć się na ludzkość i świat! Kto by mi zabronił?! Ale jednak zapytałam. Chciałam wiedzieć, skąd znała Helenę, jak, gdzie i dlaczego, co wcześniej, co później i co teraz. Gabriela pokiwała głową. Patrzyła na mnie już zupełnie inaczej, z odrobiną sympatii w oczach. – Tak, rzeczywiście – odezwała się. – Uznałam, że lecisz na łatwą kasę. Ale teraz nie wiem. – Nie gadaj? – zdziwiłam się uprzejmie.

– Helenę poznałam cztery lata temu, we Wrocławiu. – Gabriela zignorowała moją mało subtelną szpilkę. – Organizowałam warsztaty artystyczne dla dzieci. Przyprowadziła do mnie Agatę. Zaczęłyśmy rozmawiać. Później jedna kawka, druga, ciastko, papieros, gadka. Tak zostało. Ona dopiero co wróciła z Anglii i nie miała tu zbyt wielu znajomych. A przynajmniej tak twierdziła. Poza tym Agata przejawiała artystyczne zdolności i Helena szukała dla niej jakichś zajęć. Młodej podobało się w galerii, sama garnęła się do farb i gliny. Już wtedy. Miała osiem lat. Polubiłam ją. – Nie dziwię się – wtrąciłam. – Tak. Pewnie się nie dziwisz. Tylko że ona prędzej czy później zacznie cię niepokoić. Mnie zaczęła mniej więcej po trzech tygodniach wspólnego mieszkania. – Co masz na myśli? – Helena poprosiła, bym zajęła się Agatą podczas jej ostatniego pobytu w szpitalu. Tym razem zapowiadał się dłuższy, a ona miała też zamiar powoli wprowadzić w życie plan „uszczęśliwienia” ciebie. Ja również pozostawałam w stanie gotowości. Myślałam, że się nie zgodzisz, a wtedy… – Helena „uszczęśliwiłaby” ciebie? – Tak myślę. Pewnie poprosiłaby mnie, choć uważała, że nie nadaję się na opiekunkę żadnego żywego stworzenia. Przynajmniej na dłuższą metę. Ale ona nie miała specjalnie wyjścia. Zero rodziny. Z bliskich znajomych tylko ja. I banda fryzjerów z jej salonu. Ewentualnie Jaro mógłby się nadać, no ale też żadna rewelacja. Sytuacja wyglądała raczej średnio. Odetchnęłam z ulgą i usiadłam wygodniej na krześle. A zatem Gabriela nie wiedziała o dziadkach. Dobrze. Im mniej osób wiedziało, tym lepiej. – To fakt – wtrąciłam znowu. Nie wiedziałam, co powiedzieć, szukałam odpowiednich słów, ale ciągle mi uciekały. – I Agata… Właśnie, przecież Gabriela zaczęła mówić o tym, że Agata ją martwiła. Dlaczego? Ja również musiałam to wiedzieć. Czekałam w skupieniu. – Agata? – naprowadziłam ją. – Ona wydaje się idealna – mruknęła Gabriela, odpalając kolejną fajkę. – Spokojna. Nad wyraz pogodzona z losem. Inteligentna. Uzdolniona. Zainteresowana sztuką. Zupełnie niezainteresowana tym, czym interesują się dzieciaki w jej wieku. Rzadko korzysta z fejsa. Nie zna się na markowych ciuchach. Nie ogląda się za chłopakami. Czyta poezję i jeździ na jakieś konkursy recytatorskie… No sama powiedz! Żołądek znowu podszedł mi do gardła. Rozumiałam już. Wiedziałam, co zaraz

powie. W myślach sama usiłowałam sformułować tę prawdę. Myślałam, że może wtedy we mnie nie uderzy, nie spowoduje, że znowu zrobi mi się całkiem niedobrze z nerwów. – Ona jest sama. Zupełnie sama – dodała wreszcie Gabriela. – Zrobiłam już rozeznanie. Nie ma ani jednej koleżanki, o kolegach nie wspominając. Po szkole przychodzi do domu, odrabia lekcje i czyta albo maluje. Nigdy do nikogo nie dzwoni. Raz nawet… Raz przetrzepałam jej telefon. Nie jestem z tego dumna, ale… No i zero! Zero SMS-ów, połączeń wychodzących do kogokolwiek poza mną i Heleną, zero głupkowatych zdjęć i tak dalej. Ona zachowuje się tak, jak gdyby absolutnie nikt nie był jej potrzebny… – Nie chce się przywiązywać – szepnęłam, a Gabriela rzuciła mi zdziwione spojrzenie. Szlag! Boże! Cholera! Jak ja to znałam! A jednak przecież miałam normalne dzieciństwo. Byłam zwykła, taka jak inni. Oglądałam komercyjny szajs w wieku dwunastu lat, wysiadywałam z Heleną pod trzepakiem na podwórku i godzinami paplałyśmy o „dziewczyńskich” duperelach, robiąc maślane oczy do starszych chłopaków z bramy obok. Wtedy jeszcze nie było fejsa. Każdy lansował się właśnie pod trzepakiem. Tak, ja byłam zwykła. Wszystko u mnie wydawało się normalne i identyczne jak u całej reszty. Lęk przed przywiązywaniem się do innych ludzi przyszedł znacznie później. – Tak – powiedziała wolno Gabriela. – Czyli dlaczego? – Co: dlaczego? – Dlaczego się zgodziłaś? Powiesz mi wreszcie? – Nie wiem – odpowiedziałam po chwili namysłu. Nie zabrzmiało to mądrze, ale przynajmniej nie skłamałam. Naprawdę nie wiedziałam, dlaczego się zgodziłam. W podjęciu decyzji pomogło mi chyba to, że krótko się nad nią zastanawiałam. I Gabriela z galerii najwyraźniej zrozumiała. Przez chwilę kiwała głową. Dolała mi wody. Teraz byłyśmy niemal koleżankami. Ze zdziwieniem odkryłam, że łatwo mi to przyszło. Kolejna rzecz, której nie przeanalizowałam wzdłuż i wszerz. Która po prostu się wydarzyła. – Będziecie tu przychodzić? – odezwała się znowu. – Nie zabronisz Agacie? – A dlaczego miałabym jej zabronić? Sama chętnie przyjdę. Naprawdę tak myślałam. Polubiłam tę galerię. Mało już było takich miejsc we Wrocławiu, żywcem wykrojonych z Dickensa i Elizabeth Gaskell. Choć nie wiedziałam, co Gaskell powiedziałaby na ten dwuznaczny kształt, wyhaftowany na jednej z serwet… Dyskretnie przekrzywiłam głowę. Gabriela podążyła za moim

wzrokiem i parsknęła swoim perlistym śmiechem. Wreszcie. Zasłużyłam sobie. – No to dobrze – powiedziała, chyba podsumowując naszą dyskusję. – A… ty i ten… Zamierzała zapytać o hrabiego Oleńskiego. Spięłam się. Nie chciałam tego pytania. Gabriela też najwyraźniej nie chciała, bo rozmyśliła się i machnęła lekceważąco ręką. Na pytania o hrabiego Oleńskiego przyjdzie jeszcze czas. Siedziałam wtedy u Gabrieli przez chwilę, aż dołączyła do nas Agata. Szczebiotałyśmy później we trzy, jak gdyby nic strasznego nigdy się nie wydarzyło. Agata tłumaczyła, że niedługo będzie miała ostatnie korepetycje, bo zbliża się koniec roku. Obiecałyśmy Gabrieli, że zajrzymy do niej w kolejnym tygodniu. Obie. Przed wyjściem spojrzałam jej w oczy. Porozumiałyśmy się bezgłośnie i przyrzekłam, że będę się Agatą dobrze opiekowała. Złożyłam tę obietnicę już drugiej osobie. Na chwilę przytłoczyła mnie odpowiedzialność, świadomość, że to może… na zawsze. Ale przypomniałam sobie Agatę zafascynowaną widokiem mojej Caroliny i zrobiło mi się lżej. To zaskakujące, jakie dziwne rzeczy mogą się czasem stać źródłem ulgi. A teraz jest nadal świetnie. Pada śnieg, bo styczeń. Tym razem nie maj. Stoimy we trójkę. Ja i Oleński wyglądamy jak bałwany, a Gabriela trzęsie się w drzwiach galerii. Muszę do niej iść, inaczej zamarznie. Znowu czuję się głupio. Szlag by to. Oleński wyciąga w moją stronę ręce i z przerażeniem odkrywam, że on chyba chce mnie objąć albo może potrzeć ramiona, bo przecież zimno jak cholera. Cofam się o krok. Oleński marszczy czoło. Super, teraz ma znowu minę zbitego psa. Narobił sobie nadziei przez ten telefon i nocną eskapadę w piżamie. Wie, że potrzebowałam jego pomocy i nie jestem już z Albertem. – Słuchaj, Robert… – mówię i brzmi to zupełnie jak w maju. Będę go kurtuazyjnie spławiać i rzucać życiową filozofią dla ubogich, a on uda, że niczego nie zauważył. – Wiem, wiem – przerywa mi – zagalopowałem się. – Nie o to chodzi – próbuję się jakoś wytłumaczyć, ale nie idzie mi mądra przemowa, kiedy wyglądam jak bałwan, a Gabriela trzęsie się w progu galerii. – Nie chcę wyjść na natręta. Ale rozumiem, że zaproszenie na kawę jest aktualne? – Oczywiście – odpowiadam z ulgą, choć odnoszę niejasne wrażenie, że on po prostu usiłuje mnie sobie powoli oswoić. Kuje żelazo. Szlag. Uśmiecham się sztucznie (mam nadzieję, że tego nie widać), żegnam się i idę do Gabrieli. No to diabli wzięli ploty przy wybieraniu farbek dla Agaty… Ona na pewno jest na mnie wkurzona. Powinna być wkurzona na niego, ale wiadomo – zawsze łatwiej obwinić tego, kto się akurat nawinął. I na mnie może też wściekać się wprost, a z Oleńskim lepiej postępować delikatnie, kurtuazyjnie, bo przecież nieznane są

przyszłe losy ludzkości… Wchodzę do galerii i ściągam z siebie cztery warstwy wierzchnich ubrań. Gabriela bez słowa rusza na zaplecze. Słyszę szum czajnika i brzęk kubków. Dołączam do niej. Gabi jest naburmuszona. Pokazuje mi puszkę z herbatą. – Ja nie wiem, jak ty to robisz – cedzi wreszcie, zalewając wrzątkiem liście. – Co robię? – pytam z zainteresowaniem. Jest mi wszystko jedno, co mówimy, bylebyśmy się tylko do siebie odzywały. – No, że masz go totalnie w dupie, a on i tak za tobą biega! – woła z desperacją Gabriela i dramatycznym gestem rozrzuca ramiona na boki. – Aha, to… – Spuszczam głowę. – Wiesz, że możesz go sobie wziąć. – On nie chce być wzięty. Gabriela podaje mi kubek z herbatą. Nie jest jednak na mnie zła. Ale ma rację. Oleński nie chce być wzięty. Może w końcu… powinnam o tym pomyśleć? No bo przecież Alberta nie ma. I pewnie już nigdy nie będzie.

30. Obok siebie

Dagny była zła na matkę. Matka prowadziła bloga i ostatnio mocno przesadzała. Nigdy zresztą nie była zbyt powściągliwa w zamieszczaniu zdjęć (na przykład młodszej wersji Dagny) i wklepywaniu ckliwych wpisów na temat swojego „życia”, które niewiele miały wspólnego z rzeczywistością. Ale teraz… no naprawdę przeginała. Odgrywała się na Dagny za wszystkie upokorzenia związane z wypadkiem, martwym powstańcem i Łukaszem Kowalskim. Musiało jej chodzić właśnie o to. Dlatego wybierała najbardziej kompromitujące zdjęcia i dobierała idiotyczne słowa. Dagny miała czasem wrażenie, że matka szczerze jej nienawidzi. Nie kochała jej już od dawna, pewnie nigdy, ale obecnie negatywne uczucia przybrały na sile. Oczywiście tolerowały się nadal. Chodziły na terapię. Nawet czasem do siebie uśmiechały – przy ludziach. Z zewnątrz wszystko wyglądało prawie dobrze. Pierwsza próba poruszenia tematu bloga matki i zamieszczania na nim kompromitujących zdjęć Dagny była zarazem ostatnią. Matka zagrała najbardziej wyświechtaną kartą. Powiedziała: – Naprawdę? Ty masz coś do powiedzenia? I to był koniec tematu. Dagny oczywiście nie mogła mieć nic do powiedzenia. Bo oni dla niej wszystko, a ona tak im się odwdzięczyła. Wstyd, hańba, wychowawcza porażka. „Dzieci są niekiedy źródłem największych utrapień” – napisała niedawno matka na blogu. No jasne. Dagny była zatem wściekła na matkę, ale nie mogła znaleźć dla swojej wściekłości ujścia. Nudziła się na lekcjach, nudziła na przerwach, na zajęciach z WFu, choć dzisiaj akurat grali w jej ulubioną siatkówkę. Napisała do Alberta i poprosiła o spotkanie w parku Południowym. Przez kilka kolejnych godzin karmiła się myślą o tym spacerze. Była pewna, że Albert jakoś ją wesprze i już samą swoją obecnością poprawi humor. A później na szkolnym korytarzu zobaczyła Karola. Siedział na podłodze, pod ścianą, i czytał książkę. W uszy miał wetknięte słuchawki i Dagny była pewna, że przerabiał właśnie jakiś audiobook po włosku. Zawsze tak robił. Miał hiperpodzielną uwagę. Inną wiedzę przyswajał wzrokowo, a inną słuchowo. Szkoda, że nie doszedł jeszcze do tego, jak uczyć się węchem… A może doszedł? Dagny obserwowała go przez chwilę w zamyśleniu. Złapała się na tym, że rejestruje każdy szczegół. Piegi na policzkach, okulary w grubych oprawkach, rozczochrane włosy, w których na okrągło gmerał. Gruby wełniany sweter, odrobinę za duży. Dżinsy. Lekki zarost. Na pewno nie zdążył się ogolić, bo uczył się do późna i zaspał. Dagny długo widziała zapalone światło w oknie jego pokoju. Chciała poczekać, aż zgaśnie, ale

przegrała walkę z własnym zmęczeniem. A teraz ogarnęło ją dziwne wzruszenie. Pod wpływem impulsu sięgnęła po telefon i wysłała do Alberta wiadomość z prośbą, by spotkali się w parku jutro, a nie dziś. Przeprosiła, że zawraca mu głowę, ale coś ważnego jej wypadło. Następnie wrzuciła telefon do torby i ruszyła przez szkolny korytarz. Minęła kolegów Karola. Wiedziała, że przyglądali się jej natarczywie. Jeden rzucił głupim tekstem. Jeszcze inny zlustrował ją od stóp do głów i zawiesił wzrok na biuście. Odkąd wypłynęła historia z Łukaszem Kowalskim, takie rzeczy zdarzały się często. Dopóki jednak debile trzymali łapy przy sobie, Dagny miała zamiar to olewać. Wreszcie stanęła przed Karolem. Nie od razu ją zauważył. Przez chwilę wpatrywał się jeszcze w książkę i bezgłośnie poruszał ustami. Tak… z pewnością uczył się tego swojego włoskiego. Za plecami Dagny usłyszała stłumione chichoty. Rozmowy wokół jakby nieco ucichły. Chyba właśnie dostarczyła klasowym kolegom Karola niespodziewanej rozrywki. Sam Karol wreszcie ją dostrzegł. Natychmiast wyrwał z uszu słuchawki i wyprostował się jak struna. Gdzieś w tle znowu wybrzmiały pojedyncze chichoty. Dagny spojrzała mu prosto w oczy. Po raz kolejny ogarnęło ją dziwne wzruszenie, kiedy tak stał przed nią, bardzo poruszony, rozczochrany, lekko zdezorientowany. W dłoniach wciąż ściskał książkę. – Masz czas po lekcjach? – zapytała bez ogródek. – Mam – odpowiedział szybko. – Chcesz, żebym cię dokądś podwiózł? – Chcę, żebyś ze mną dokądś pojechał. – Okey. Daleko? Dagny uśmiechnęła się. Dla Karola zawsze liczyły się konkrety. Żadnych niedopowiedzeń. – Do Branickich. Rodziny tego… – Wiem kogo – przerwał jej i odrobinę zbladł. – Jesteś pewna? – Nie. Ale i tak pojedźmy. – W porządku. – Dziękuję. Dagny postanowiła przerwać to konwersacyjne odbijanie piłeczki. Wykonała krok do przodu, zarzuciła Karolowi ręce na szyję i objęła go mocno. Wstrzymał oddech. W tle zapanowała głucha cisza. Nie było już słychać nawet tych pojedynczych wnerwiających chichotów. Ramiona Karola zamknęły się wokół niej. Poczuła się nagle całkiem bezpieczna. Karol z pewną nieśmiałością wplótł palce w jej włosy. I stali tak, aż zabrzęczał im w uszach dzwonek.

Kiedy jechali na Oporów, do rodziny Branickich, nie odezwali się słowem na temat tego, co zaszło. Dagny miała wprawdzie ochotę skomentować głupie miny jego klasowych kolegów, ale Karol wydawał się wciąż tak poruszony, że nie chciała trywializować ich pierwszego ważnego „momentu”. Kiedy wysiedli z samochodu i ruszyli w stronę wymalowanego na zielono bliźniaka, trzymali się za ręce. Dopiero przed drzwiami Dagny poczuła mdłości. Dopiero tutaj naprawdę zrozumiała, na co się porwała. Karol objął ją ramieniem i nacisnął dzwonek. Po chwili zadzwonił ponownie. Jeśli Dagny miała jeszcze cień nadziei, że nikogo nie zastaną, to szybko go straciła. Za drzwiami rozległy się kroki. Szczęknął zamek. Poruszyła się klamka. Drzwi odskoczyły, a Dagny stanęło serce. W progu pojawił się chłopak niewiele starszy od niej. Być może student. Pewnie… wnuczek. Przez kilka sekund przyglądał się jej tak, jak przygląda się komuś, kogo się już kiedyś widziało. Wreszcie na twarzy chłopaka odmalowało się zrozumienie. Poczerwieniał i obejrzał się za siebie. – W domu jest tylko matka – rzucił chłodno. – Ojciec też zaraz wróci. Babcia leży w szpitalu, ma kłopoty z sercem. No… to ogólnie nie będzie miła wizyta. Na pewno wiesz, co robisz? Wchodzisz w to? Dagny spuściła głowę i zgarbiła się. Karol ścisnął ją za rękę. – Wchodzimy – odpowiedział, zanim zdążyła zareagować. Chłopak w progu rzucił „okey” i otworzył szerzej drzwi. Kiedy Dagny i Karol ściągali kurtki, powiedział jeszcze: – Tak dla jasności… Ja wiem, że to nie ty prowadziłaś. Ale oni muszą mieć jakiegoś winnego. Dagny z bijącym sercem dała się zaprowadzić do salonu. I rzeczywiście – nie była to miła wizyta. Głównie dlatego, że pani domu, synowa zabitego na pasach Aleksandra Branickiego, prawie w ogóle się nie odzywała. Bił od niej potworny chłód. Zaproponowała herbatę, a kiedy Dagny odmówiła i powiedziała, że chciała tylko przeprosić, kobieta roześmiała się nieprzyjemnie. Później zrobiło się jeszcze gorzej, bo zjawił się pan domu, który był rodzonym synem tamtego powstańca. Przez chwilę siedzieli w zupełnej ciszy. Dagny usiłowała jakoś przedstawić całą sytuację, opowiedzieć, co się wtedy wydarzyło, ale kiedy nie znalazła odpowiednich słów, również umilkła. – To my już pójdziemy – mruknęła wreszcie. Mężczyzna i kobieta obserwowali ją uważnie ze swojej kanapy. Dagny podniosła się z krzesła i powoli ruszyła w stronę korytarza. Zauważyła, że pod ścianą wciąż stał ten chłopak, który otworzył im drzwi. Wnuczek Branickiego. Czy on też jej

nienawidził? Czuła na sobie wzrok tych ludzi, chłodny, świdrujący, nieprzychylny. Nie miała prawa prosić, by ją zrozumieli. Szybko zdusiła w zarodku pojedynczą iskrę gniewu. I wtedy właśnie odezwał się Karol. – To nie była jej wina – powiedział i również ruszył do wyjścia. Później wydarzyły się dwie rzeczy. Wnuczek Branickiego skinął do niej głową. Nie uśmiechnął się, ale… to było jednak coś. A mężczyzna siedzący na kanapie wypowiedział jedno słowo, które musiało wystarczyć jej za całe zrozumienie, wybaczenie, zapomnienie. – Wiem. 31. Dziwaczny przechodzień

A. Okey, powinienem pracować. Owszem. A jednak nie mogę, bo, po pierwsze, myślę o Elizie, ale to już nic nowego. Po drugie, Paula napisała mi wiadomość, że zarezerwowała bilety do kina. Na sobotę rano. Wydało mi się to mocno podejrzane. Czy w sobotę rano nie lecą jakieś kreskówki, „poranki” i inne takie? Odsunąłem od siebie papiery i zerknąłem w Google’a. Przejrzałem ofertę kin. I znalazłem. Sobota, dziesiąta trzydzieści. Maraton z My Little Pony. Tak… Nie tylko kreskówka, ale maraton z kreskówkami. Przeczytałem w internecie wszystko na temat My Little Pony i zobaczyłem kilka trailerów. Mało tego, dowiedziałem się nawet, że jest coś takiego, jak dorosły „fandom”. Czyli w skrócie – stare pierdziele w moim wieku spotykają się w sieci i realu, żeby dyskutować na temat bajki o kolorowych kucykach. Babki mówią o sobie „pegasisters”, a faceci… „bronies”. Czegoś tu nie rozumiałem. Czy Paula w swoim szaleństwie stała się nagle pegasister?! Zerknąłem, czy można te kucyki gdzieś obejrzeć on-line, i trafiłem na pierwsze dwa odcinki. Kliknąłem play. A później obejrzałem oba. Dowiedziałem się, jak to się stało, że księżniczka Celestia odesłała swoją zazdrosną siostrę Lunę na (nomen omen) księżyc, a później ta Luna wróciła we wrednej postaci i chciała zesłać na całą krainę mrok. No, ale sytuację uratował fioletowy kucyk Twilight Sparkle. Czyli generalnie chodzi o to, że ktoś znowu ratuje świat, tyle że świat się inaczej nazywa i mieszkają w nim kucyki. Nie powiem, wkręciłem się. Z początku chciałem Paulę opieprzyć, ale postanowiłem się z tym wstrzymać, skoro tak bardzo pragnęła obejrzeć maraton z My

Little Pony… Napisałem więc zdawkowe: „Idźmy, jak musimy”. To jej nie powinno ani szczególnie zachęcić, ani zniechęcić. Szczerze mówiąc, ostatnio trochę czułem się tak, jak gdyby i na mnie spadła wieczna ciemność, więc można powiedzieć, że utożsamiłem się z bohaterami. A teraz jestem w kropce, bo nie mam kolejnych odcinków i zdecydowanie powinienem pracować. No, ale dalej nie mogę. Myślę o tych kucykach walczących ze złem. Im przede wszystkim chodzi o przyjaźń. Że niby przyjaźń jest najważniejsza. I ogólnie dla niej wszystko warto. A ja, no cóż, nie mam za bardzo przyjaciół. Uświadamiam to sobie właśnie teraz, kiedy siedzę w biurze, w garniturze i pod krawatem, morduję się z byłą żoną i tęsknię do byłej dziewczyny. Kurwa! Nie mam się komu wygadać! Jak to możliwe? Zawsze miałem całe mnóstwo znajomych, ciągle dokądś z Paulą wychodziliśmy, kolacyjki, weekendy w górach, spontaniczne spotkania na drinka w pubie. I co z tego? Gdzie się podziali ci wszyscy ludzie? Jestem na serio całkiem bliski modnej konkluzji, że internet i pracoholizm osłabiają więzi. I najlepiej, gdyby nastąpiła apokalipsa, a ludzkość wróciła do epoki pionierów. Tak właśnie. Nie mam z kim pogadać. To naprawdę jest okropne. Dobrze, będę pracował. Sięgam po teczkę. Jakiś typ chce się rozwieść, ale intercyza i żona bogata, więc teraz pytanie fundamentalne – czy coś się jednak da uszczknąć? Nuda… No to teraz kawa. – Reniu, zrobisz mi kawę?! – wołam do naszej sekretarki. – Czarną z cukrem?! – odkrzykuje. – Tak! – Ciasto mamy! Klientka przyniosła! Z orzechami! – Okey! Dobrze, mogę choć częściowo odzyskać spokój. Będę uczciwie pracował. Nie, nie będę pracował. Bo Dagny przysłała SMS-a, że matka ją denerwuje. No a Dagny to teraz… chyba… moja jedyna przyjaciółka. Ja pier… dolę. Serio, moją jedyną prawdziwą przyjaciółką jest siedemnastolatka. O czwartej nad ranem esemesuję z nią na temat żółwia, który nie miał przyjaciół. O nie! To o mnie był ten SMS! To ja jestem tym żółwiem! No dobrze, bez paniki… Wystukuję do Dagny wiadomość, że możemy się dzisiaj spotkać. Ona pisze, że fajnie byłoby w parku Południowym. Niby zimno, ale można kaczki pokarmić. Serce mi pęka na miliard pieprzonych kawałków, bo tam właśnie kiedyś karmiłem kaczki z Elizą i Agatą. Ale jestem twardym facetem, nie miękkim, więc piszę jej, że w porządku. Umawiamy się na szesnastą. Później bez sensu, bo robi się ciemno i nie ma po co chodzić po parku – nic przecież i tak nie

widać. Dobrze, ale skoro umówiłem się z Dagny, a ona jest zła na matkę, to powinienem przyjść przygotowany. Muszę mieć dla niej jakąś mądrą radę, w końcu jestem starszy i bardziej doświadczony. Praca… no… nie jest na dziś, spójrzmy prawdzie w oczy. Maciek specjalnie nie dał mi nic „na teraz”, bo wiedział, że dzisiaj wszystko będzie mi średnio szło. Jasnowidz, cholera. Postanawiam wygooglować jej matkę. Czyli Wiola Zander w necie. Teraz do roboty. Albo raczej do „roboty”, bo z moją prawdziwą pracą ma to niewiele wspólnego… No i wszystko coraz mniej mi się podoba. Bo oto Wiola Zander robi w sieci dziwne rzeczy. Dziwne rzeczy umieszcza na swoim BLOGU. Rzeczy, których nie powinno tu być. Rzeczy, których nie chciałbym tu widzieć i których z pewnością nie chciałaby widzieć Dagny. Ale już na pewno o nich wiedziała. Kiedy był pierwszy wpis? Pięć lat temu. Zanderowa zaczęła od tego, jak trudno być matką nastolatki. A jej „Dagusia” właśnie dostała pierwszą miesiączkę… Podobnych rewelacji jest więcej. Klikam w zakładkę „Kronika rodzinna”, a w niej roczna Dagny w samej pieluszce, dwuletnia Dagny na nocniku, trzyletnia Dagny na golasa nad morzem, czteroletnia Dagny przebrana za pannę młodą podczas zaimprowizowanego ślubu z Kenem, sześcioletnia Dagny płacze, bo nie może nauczyć się pływać, Dagny bez zębów mlecznych, ośmioletnia Dagny ścięta na zapałkę, bo „zdarzył się wypadek w kuchni”… Wszystko tu jest, na blogu Wioli Zander. Cała prywatność Dagny, jej intymność, dzieciństwo, chwile, których nie pamięta, lub te, które pamięta jak przez mgłę. To, o czym rodzice powinni opowiadać jej ze śmiechem, a nie zamieszczać na blogu. Czy rówieśnicy Dagny to widzieli? Czy… ona miała z tego powodu jakieś nieprzyjemności? Dlaczego Wiola tak bardzo chciała upokorzyć swoją córkę? Dlaczego, kurwa mać, nie pisała o tym, jak być perfekcyjną panią domu, jak perfekcyjnie malować paznokcie i robić perfekcyjne, do cholery ciężkiej, kreski nad okiem? Dlaczego musiała pisać o swojej córce? Robi mi się niedobrze. Kiedy Renia przynosi kawę i ciasto, już w ogóle nie mam apetytu. Dagny przełożyła wyjście do parku na jutro. Właściwie jest mi to na rękę, bo humor totalnie mi się spieprzył i mam ochotę wyzwać tę durną Zanderową od… no właśnie od durnych. Ciasto schnie mi na talerzu do szesnastej. Kawę piję małymi łykami, choć dziś w ogóle mi nie smakuje. Ledwo rejestruję, co dzieje się w kancelarii. Odwołałem dwa spotkania, a dwa inne zepchnąłem na Maćka. Jest na mnie za to wściekły. Raz po raz zagląda do mojego gabinetu i rzucą jakąś „kurwą”. Przynosi mi też nowe teczki

z dokumentami, które układa w równy stosik na biurku. Choć niby wie, że ja się dziś do pracy nie nadaję. Ale ponoć ruch w biznesie się podkręcił i trzeba stanąć na wysokości zadania, czyli właśnie zostaje mi odebrana taryfa ulgowa. Maciek mruczy pod nosem, że „roboty w chuj, a ty się opierdalasz”. Zagląda mi przez ramię. Nie mam czasu zamknąć laptopa. – Beka z mamuś na… na czym?! Kurwa, Berti! Co to ma być, do chu… – Stul pysk. To ty mi wcisnąłeś swego czasu córkę Zandera, no i teraz trudno – przerywam mu. – Ciasto zeschło! – piszczy Renia i materializuje się przed moim biurkiem. – Córka Zandera?! – wybucha Maciek i jednocześnie purpurowieje. – Czy ciebie już, człowieku, całkiem popierdzieliło?! Co ty z nią niby?! – Ja z nią nic niby, przyjaźnimy się. – Jasne!!! Takie kity to wciskaj naszym klientom i sędziom, ale nie mnie. Ja się wczoraj nie urodziłem! – Przyjaźnimy się – powtarzam z udawanym spokojem. Niech oni się dzisiaj wszyscy ode mnie odpieprzą! – Załóżmy, że to nawet prawda – oświadcza z powątpiewaniem Maciek. – To co ma do tego beka z mamuś na czymś tam? Na czym? Co to w ogóle jest, jakaś strona, forum? Nudzi ci się? Ja ci znajdę zajęcie! Jak się skupić na aktach nie możesz, to pozamiataj i rybki w hallu nakarm, bo z głodu zdechną niedługo – nie rezygnuje i przysuwa sobie krzesełko. Siada po mojej prawicy. – No bo… – zaczynam, ale teraz, niestety, kolej na Renię. – Beka z mamuś?! To jest niezłe! Pokażcie – rozkazuje i również przysuwa sobie krzesło. Siada po mojej lewicy. Nie mam jak uciec. – Co z tą Beką? Po chu… – Macieju! – Sorki, Reniu! – Rozsiedliście się już, z łaski swojej? Maciek i Renia milkną, a ja, z pewnymi oporami, opowiadam im o Dagny Zander. Niewiele. Tylko tyle, że ma kłopoty z matką, która odstawia szopkę w internetach. No i jakoś tak nagle robi mi się miło. Gadamy sobie. Naprawdę. Ja mówię, a oni odpowiadają. Nie jest to klikanie w klawiaturę, ani też wydzieranie się na siebie, tak jak to mamy w zwyczaju z Paulą. Jeśli akurat nie milczymy. Naprawdę prawie już zbieram się, by opowiedzieć im o swoim Weltschmerzu związanym z Elizą, ale nie jest mi to dane. Maciek stuka się w czoło. – No, ale ja dalej nie rozumiem. Co właściwie masz do tej baby? Okey, wrzuca te

foty, ale… – Jak to?! Macieju! Stary a durny! Dziecko sobie zrób, to może zrozumiesz! – Renia prycha i lekceważąco macha ręką. – Właśnie matki są głupie, a później wynikają z tego same nieszczęścia! Przecież internet nie zapomina, jak powiedział kiedyś ktoś mądry. Nie usuniesz z sieci zdjęć, które już się tam raz znalazły. A niektóre matki nie myślą. – Dobrze, ja tylko… – mruczy nieśmiało Maciek, ale Renia natychmiast rzuca mu mordercze spojrzenie. – Wklejają wszystko, jak leci – kontynuuje niezrażona. – Pierwsza kupa, siku, sraczka, wysypka, złamany ząb, kąpanie na golasa, oglądanie siusiaka na plaży, rzygi… No, dosłownie, co się nawinie. – Tak, ale… – Cicho!!! – Nic nie mówię… – Tymczasem za kilkanaście lat chłop czy kobita dorosną, a w sieci nadal będą ich zdjęcia z gołymi tyłkami i sraczkami. No cóż, wizerunkowo im to na pewno nie pomoże, zwłaszcza w gimnazjum. Ale baby nie myślą, dalej jadą po bandzie. Rozciapany kalafiorek, zasikane gatki, no mówię wam, szkoda gadać. Pewnie, Facebook zrobił obyczajową rewolucję, ludzie stali się wylewni, dzielą się ze światem swoimi przeżyciami, wakacjami, zakupami, obiadami, randkami, dystansami przejechanymi na rowerze lub przebiegniętymi maratonami, wspinaczkami… – Renia, oddychaj… – …ale też i dziećmi. Bo dzieci to przedłużenie naszego istnienia. Wizerunku. Dziecko to „spełniacz” ambicji, których nam samym nie udało się zaspokoić. Renia urywa i dyszy ciężko. Patrzymy na nią z Maćkiem z mieszaniną strachu i zachwytu. Maciek, swoim zwyczajem, chrząka. – Reńka, chyba ci dobrze idzie na tej socjologii. – Spieprzaj! – No, ale… – Tak, świetnie. Mam same piątki. I co z tego? Pracy w zawodzie nie znajdę, bo nie ma czegoś takiego jak „zawód socjolog”, z tego, co się orientuję. Więc będę zawsze waszą sekretarką. Kurwa… – A twoje dziecko? – pytam nieśmiało. Teraz lepiej się Reni nie narażać. – No, świetnie, tylko muszę prosić moją matkę, żeby mi pomagała, jeśli chcę się uczyć i pracować, bo tatuś palcem nie kiwnie. A ona już kilka fotek do sieci wrzuciła, dobrze, że w porę interweniowałam. Skaranie boskie! Co za świat!!!

– Rozejdź się z nim – proponuje Maciek. – Wywalczymy dla ciebie alimenty. – Taaa… – Reńka, przecież to bez sensu! – Pomyślę o tym! – Renia rzuca Maćkowi gniewne spojrzenie. – Co do tej córki dewelopera, to pewnie nie kumpluje się z rówieśnikami, bo się z niej śmieją przez tego bloga jej matki. Renia sprężystym krokiem wychodzi z mojego gabinetu, a Maciek podąża wzrokiem w ślad za nią. Mam wrażenie, że się zawiesił. Tym razem ja chrząkam i uśmiecham się pod nosem, a on podskakuje. Rzuca mi wściekłe spojrzenie i wskazuje na teczki. – Do roboty się brać! – ryczy. – Ehe – unoszę znacząco brwi. – Alimenty? Chyba nie ja jeden mam kłopoty sercowe. – Nie wiem, o czym mówisz – oświadcza mój wspólnik z obrażoną miną. Potem kieruje się w stronę drzwi, ale kiedy jego dłoń ląduje na klamce, postanawiam zaryzykować. – Stary… – No? Tylko mi nie mów, że z czymś nie zdążysz, bo normalnie… – Chodźmy na piwo. Maciek mruga oczami, jak gdyby właśnie zarobił z liścia. – Na co? – Piwo. Taki alkohol. – Dobrze się czujesz? Ty chcesz ze mną wyjść? Ty nigdy nie chcesz nigdzie ze mną chodzić! – Teraz chcę. Piwo. – Doooo… bra? Kiedy? – W piątek? – Okej. Maciek nieco zbity z tropu wychodzi wreszcie z mojego gabinetu. A ja uświadamiam sobie, że na sobotni maraton z My Little Pony pójdę na kacu. 32. W przechowalni

Paulina miała depresję, nerwicę i coś tam jeszcze. Nie słuchała zbyt uważnie, kiedy lekarz robił swoje diagnostyczne podsumowanie i przepisywał pastylki, po których świat miał być piękniejszy. Kilka lat temu, może ze trzy albo cztery, nawet nie przypuszczała, że kiedyś znajdzie się w takim miejscu i w takiej sytuacji. Że ona nie

będzie potrafiła z czymś sobie sama poradzić. Zawsze przecież radziła sobie świetnie. Była piękna, inteligentna, obrotna, zarabiała pieniądze i lubiła je wydawać. Miała przystojnego, odnoszącego sukcesy męża oraz, niewątpliwie, głowę na karku. A teraz gdzie podziała się jej pieprzona głowa? Paulina czuła się jak bagaż pozostawiony w przechowalni, który przez swój ciężar i wielkość nie zasłużył na to, by zabrać go na wycieczkę. Zwlokła się z sofy i podeszła do lustra. Pomacała się po czole. Głowa tkwiła w miejscu organicznie dla niej przypisanym, ale czy coś znajdowało się również w środku? Jakiś mózg, na przykład? W to już szczerze wątpiła. Powlokła się z powrotem na sofę i sięgnęła po chipsy. Odpuściła sobie zdrowe żywienie, bo czy żywiła się zdrowo, czy niezdrowo, to naprawdę na jedno wychodziło. Wyplątała z koca pilota i włączyła telewizor. Zaplątała w koc siebie. Na ekranie migały jakieś panienki w strojach kąpielowych. Zainteresowała się. Czyżby Słoneczny partol? A jakże! Właśnie na scenę wkroczył David Hasselhoff. A raczej wbiegł, boso i w gustownych gatkach. Oczywiście w zwolnionym tempie. A gdzie Pamela? Pameli nigdzie jeszcze nie było, ale Paulina ucieszyła się, kiedy odkryła, że odcinek dopiero się zaczął. I poleciała piosenka. Ta piosenka, z czołówki, którą znał i potrafił zanucić cały świat. Zaczęła śpiewać razem z Davidem, że nie trzeba się martwić, bo ktoś zawsze czuwa, a niektórzy ludzie stoją w ciemności i obawiają się wyjść na światło… Jakakolwiek prawda kryła się w tej metaforze. Dla Pauli najważniejsze w tekście było don’t you worry, co brzmiało prawie jak mantra. Pośpiewałaby jeszcze, ale piosenka się skończyła, a na ekranie ktoś właśnie się topił. Paulina usadowiła się wygodnie i czekała, który z umięśnionych ratowników pierwszy rzuci się na pomoc. No kto by pomyślał! I ona traciła dawniej czas na pracę w głupiej korporacji?! Kiedy rozległ się dzwonek do drzwi, głośno zaklęła. Też coś! Akurat teraz? Zero wyczucia, doprawdy! Ratownicy właśnie biegli brzegiem morza! W zwolnionym tempie, rzecz jasna i oczywista!!! Zaklęła jeszcze raz i wciąż owinięta w koc poczłapała do drzwi. Nie spojrzała przez judasza. A jeśli to morderca albo gwałciciel? Trudno. Tylko tego Słonecznego patrolu trochę szkoda… Szarpnęła za klamkę i sekundę później zobaczyła Marka. Cholera jasna. Przylazł tutaj. Po co? Na pewno wiedział, że siedzi sama w domu, w końcu był normalny dzień pracy i Albert raczej musiał kwitnąć teraz w kancelarii albo w sądzie. A ona od rana sporo udzielała się na Facebooku. Stała się mistrzynią w wyszukiwaniu smętnych i naznaczonych fatalizmem cytatów, które z lubością wklejała na swój profil. – Cześć – rzucił Marek.

Paulina skrzywiła się. „Cześć”? W dupę niech się cmoknie! Nie odpowiedziała. Marek przestąpił z nogi na nogę. – Zostawiłaś kilka rzeczy. Ach, więc o to chodziło! Marek najwidoczniej zauważył jej minę, bo szybko dodał: – Mogę je oczywiście dla ciebie jeszcze przechować! Paulina wypuściła z sykiem powietrze. – Przechować? Bardzo wspaniałomyślnie – warknęła. – Paula… – Och, nie wyjeżdżaj mi tu z „Paulą”. Możemy pojechać po te rzeczy. Najlepiej teraz! – Ale… – Co: ale?! – Jesteś w piżamie. Faktycznie, była w piżamie. Zrobiła wyniosłą minę i szczelniej owinęła się kocem. – Podjadę jutro. A najlepiej zostaw je u sąsiada. I w ogóle… No nie wiem, nazwij mnie głupią, ale dlaczego, skoro sam tu jesteś, nie mogłeś od razu zjawić się z moimi rzeczami? Przynajmniej z częścią? Marek znowu przestąpił z nogi na nogę. Chrząknął. Dziwnie jakoś zaczęło ją wkurwiać chrząkanie. – No, bo ja nie w tym celu… – A w jakim? – Paulina poczuła, że niebezpiecznie skacze jej ciśnienie. Poza tym zastanawiała się, czy już przeleciała jej połowa odcinka Słonecznego patrolu. – Tęsknię. Zdębiała. Bezwiednie poprawiła kosmyk jasnych włosów, rozczochranych zresztą i niemytych od… Nieważne, od jak dawna. Ten smarkacz potrafił ją jednak zaskoczyć. Ale miała już gotową odpowiedź. – W dupie to mam – oświadczyła. – Paula, przepraszam. Zachowałem się jak gówniarz. – Jesteś gówniarzem. – Właśnie tak mnie zawsze traktowałaś! Aha. Czyli to jej wina. Czyżby to była jej wina? Czy to była jej wina?

– Bardzo możliwe – przyznała wreszcie. – A więc… – Nie zaczyna się zdania od „a więc” – poinformowała go i zamknęła drzwi. Dopiero teraz wzięła pełniejszy wdech. Kręciło jej się w głowie, ale jednocześnie czuła się silna. Nie uległa mu i nie uległa samej sobie. Zrozumiała jedną rzecz, kiedy zobaczyła Marka wiercącego się tam, na wycieraczce. Otóż nic do niego nie czuła. Mógł sobie iść i w najlepsze pieprzyć wszystkie studentki wrocławskich uczelni wyższych. Miała to gdzieś! Bo… kochała Alberta. Musiała go odzyskać. A przecież nie dokona tego, oglądając Słoneczny partol. Chyba że ten jeden jedyny odcinek. Zaraz koniec…

E. Kiedy dojeżdżałyśmy pod szkołę, Agata właśnie wyartykułowała genialną myśl, że powinnyśmy wymalować moją Carolinę w kwiatki albo jakieś wzorki. Lub ewentualnie coś na niej ponaklejać. I wtedy będę mogła już bez mrugnięcia okiem mówić, że jeżdżę nie „gratem”, ale autem „hipsterskim”. Teraz taka moda, nie tylko zabytkowe garbusy wracają do łask, ale i maluchy, syrenki, te kanciaste fiaty… No, faktycznie. Miałam „hipsterskie” auto, szkoda tylko, że nie z wyboru, a raczej z przymusu. Chętnie bym je wymieniła na jakąś nową toyotę z klimatyzacją. I w ogóle ostatnio za często słyszałam, że jestem „hipsterska”. Mam hipsterskie włosy, podkoszulki, dżinsy, nawet twarz. Trzeba wreszcie zobaczyć, co to znaczy, ten „hipsterski”… W sensie, że bywam niekiedy wymięta? Czy co? Przecież odkąd mam pod opieką Agatkę, zaczęłam bardziej o siebie dbać i zwracać uwagę na to, jak wyglądam. Nie chcę przynosić jej wstydu. Kupiłam nawet trochę nowych ciuchów po tym, jak młoda krytycznym okiem obrzuciła zawartość mojej szafy. Tylko z autem nie mogę się ciągle przełamać. Niby mam teraz większe dochody, jestem współwłaścicielką zakładu fryzjerskiego, wynajęłam swoje mieszkanie na Legnickiej i jakieś grosze wpływają mi ciągle z biblioteki, ale wciąż nie do końca czuję się panią sytuacji. Odnoszę wrażenie, że to wszystko jednak nie całkiem do mnie należy. Albo też z przyzwyczajenia liczę każdą złotówkę… Zaparkowałam Carolinę i obiecałam Agacie, że rozważę kwiatki albo wzorki. Zerknęłam na swoją twarz w lusterku wstecznym. Wyglądała jak zwykle. Przed wyjściem z domu poprawiłam ją trochę lekkim podkładem, a rzęsy pociągnęłam tuszem. Starannie wyprasowałam też swoją schludną bawełnianą sukienkę. Włożyłam nawet dopasowany płaszcz zamiast tej, co zwykle, wielkiej puchowej kurtki, którą

uwielbiałam nosić w zimie, bo mieściły się pod nią dwa swetry. W moim hipsterskim aucie zdążyłam już nieco zmarznąć, ale jeszcze nie wyglądałam dramatycznie. Nos mi tylko odrobinę zsiniał. Wzięłam głęboki wdech i policzyłam do dziesięciu. Kompletnie nic to nie dało i denerwowałam się nadal tak samo. Wytoczyłyśmy się z Caroliny i po chwili już szłyśmy szkolnym korytarzem. Zatrzymałyśmy się przed gabinetem dyrektorki. Serce biło mi wściekle. Cholera, wrzucili mnie na głęboką wodę. Przez trzydzieści jeden lat nie miałam dziecka, a nagle idę na dywanik do szkolnej dyrektorki po to, by wysłuchiwać, że muszę zmienić metody wychowawcze. Po prostu żyć nie umierać. Agata patrzy na mnie wzrokiem kota ze Shreka. Znowu. – No dobra. Poczekasz tu na ławce, okay? Nie odchodź daleko, już mi wystarczy stresu – odzywam się do niej i naprawdę słychać, że się denerwuję. – Gdzie mam łazić? Chyba nie na zewnątrz? Znowu ten głupi śnieg – mruczy Agata. Siada posłusznie na ławce i włącza sobie w telefonie grę. To dziwne jak na nią. Z ciekawości stoję i czekam, bo naprawdę chcę zobaczyć, co za chwilę zrobi. Klika przez minutę, po czym wrzuca telefon do torby, z której następnie wyjmuje Dzieci z Bullerbyn. Przyglądam się jej z coraz większym zainteresowaniem, choć teraz już młoda zachowuje się bardziej w swoim stylu. – Dlaczego się gapisz? Lepiej idź już, Romana nie lubi spóźnialskich. Zaraz tobie obniży ocenę z zachowania. Strasznie jesteś czasem upierdliwa, tak w ogóle – mruczy znowu i odrywa wzrok od tekstu. – Dzieci z Bullerbyn? – pytam. – Czytam to przynajmniej raz w roku. Kiedyś wypracowałyśmy sobie z mamą taki rytuał. Normalnie mama nie czyta za wiele książek, no, ale do Dzieci z Bullerbyn miała zawsze sentyment. Mówiła, że oglądała z tobą serial, kiedy byłyście w szkole. Kiwam głową. Faktycznie, oglądałyśmy. Czuję ucisk w gardle. A poza tym… No, proszę! Kolejna nowa wiadomość na temat Agaty. Uczę się jej każdego dnia. To… miłe. – Na czym polegał ten rytuał? – zagaduję znowu, a Agata przewraca oczami. – Jak zaczynały się ferie zimowe albo wakacje, to czytałyśmy sobie wieczorami kilka fragmentów. Na głos. Tak przez kilka dni. Zawsze nas to wprowadzało w dobry nastrój. – Aha. Nie mówiłaś mi o tym, a już jedne wspólne wakacje za nami. Jest mi trochę przykro. Mam autentyczną ochotę tak odrobinkę się obrazić. Ale Agata prycha i spogląda na mnie z politowaniem.

– Mama mówiła, że zawsze najbardziej lubiłaś rozdziały o świętach i zimie w Bullerbyn. – Uhm. – No więc ja też je najbardziej lubię i nie chciałam ci ich oddać. – Oddać? – No… żebyś czytała na głos. Ty, a nie ja. – Ty tak poważnie?! – To dziecko jest naprawdę dziwne…! – O Jessssu, będziesz mnie męczyć? Idź do tej Romany. Przecież jeszcze musisz mnie potem ochrzanić. Dnia ci nie starczy. Rzucam Agacie jeszcze jedno spojrzenie. Podoba mi się jej bezczelność… Czy to dobrze? Czy to jest właściwe, pedagogiczne podejście? Na pewno nie. Otwieram drzwi i wsuwam głowę do pomieszczenia. – Szukam pani Romany Nowak – odzywam się, a rozmowa telefoniczna prowadzona w środku cichnie. – Wyszła – informuje mnie blond pani w okularach. – Jak to wyszła? Byłam umówiona. Ja… Ja… Jąkam się. Super. Spełniły się moje najgorsze koszmary o powrocie do szkoły. Blond pani patrzy na mnie z kpiącym uśmiechem i na pewno już o tych koszmarach wie. Naprawdę – nie mam pojęcia, jak dzieciaki to wszystko wytrzymują na co dzień! – Już rozumiem. Pani, yyy… – Kobieta szpera w kalendarzu, a ja staram się nie patrzeć na bury dywan. Przez ten kolor robię się smutna. – Ostaszewska – pomagam jej. – A tak. W sprawie Agaty Bukowskiej. Proszę przejść do pokoju nauczycielskiego i porozmawiać z matematyczką. Zofia Stach. Czeka na panią. – Dziękuję. Z kwaśną miną podążam we wskazanym kierunku. Agata człapie za mną i tym razem zajmuje ławkę pod pokojem nauczycielskim. Zupełnie bez stresu czyta Dzieci z Bullerbyn. Cholernie jej zazdroszczę. Pukam do odpowiednich drzwi i grzecznie czekam na zaproszenie. Otwiera mi wysoka, chuda kobieta o kanciastej twarzy i ksywka Cruella De Mon staje się oczywista. – W czym mogę pomóc? – odzywa się Cruella i świdruje mnie wzrokiem. – Dzień dobry. Nazywam się Eliza Ostaszewska. Jestem opiekunką Agaty Bukowskiej – mówię i znowu staram się policzyć w myślach do dziesięciu, choć ta metoda jest beznadziejna. A jednak nie wolno się uprzedzać. Nawet do Cruelli. – Ach tak. Przejdźmy może do klasy, tutaj jeszcze jest kilku nauczycieli. Ano pewnie. Kolejna wycieczka, dlaczego nie? Zawsze myślałam, że spacery

pomagają rozładować stres. Myliłam się. Cruella prowadzi mnie korytarzem, w którym unosi się zapach tenisówek. Wreszcie docieramy do celu. Na ścianach tablice z ułamkami, tangensami i iksami. Mieni mi się w oczach. Nie chcę patrzeć na tę matematykę. Siadam na wskazanym przez Cruellę krzesełku. Zakładam nogę na nogę, choć to niezdrowe, krew nie dopływa do mózgu czy jakoś tak. Zdejmuję nogę z nogi, łączę kolana, wiem, że się wiercę. Cruella otwiera szufladę biurka, wyjmuje z niej plik kartek i kładzie je przede mną z obrzydzeniem. – Proszę zerknąć. Pani cór… podopieczna oglądała sobie te zdjęcia na lekcji matematyki. Nie muszę wspominać, że orłem z tego przedmiotu nie jest, ale powiedzmy… No, jakoś sobie radzi. Na trójki. Z pomocą korepetytora, z tego co wiem. Ale te zdjęcia… Sama pani rozumie. Ja wiem, że Agatka miała ostatnio problemy. Że nadal ma. Matka śmiertelnie chora, być może zostanie sierotą, nie wiadomo, co z nią będzie… – Wiadomo, co z nią będzie – przerywam jej ostro. – Ja zostałam wyznaczona przez matkę Agaty na jej prawnego opiekuna. Zamieszkałyśmy razem. Ale wszystko jest jeszcze bardzo świeże i Agata potrzebuje czasu, by przywyknąć do nowej sytuacji. Jej matka poleciała do Stanów na leczenie. – Rozumiem. Rozumiesz? Przyglądam się Cruelli z niesmakiem. Nie, kobieto, nic nie rozumiesz. I obyś nigdy nie musiała zrozumieć. Ale ja też czegoś nie rozumiem. Robi mi się gorąco. Dlaczego właściwie rozmawiamy o zdjęciach? Szlag by to jasny! Agata nic nie mówiła o zdjęciach! Wspominała tylko o Niebezpiecznych związkach i pyskowaniu, a to jednak robi sporą różnicę. Bo zdjęcia są… No takie, że Jezus Maria, jeśli w ten sposób można to ująć. I wiem, kto je zrobił. Niestety, wiem. Adrian! Współlokator Oleńskiego! Kur-wa-mać! Teraz już rozumiem, dlaczego Agata powiedziała, że jeszcze ją muszę dzisiaj ochrzanić. A to podstępna mała gnida! Niech no ją dorwę… Ale nie, teraz muszę ogarnąć tę sytuację z Cruellą. Trzeba obrócić to wszystko na swoją korzyść. Niech pomyślę… Cruella kaszle sztucznie. – W każdym razie… Wiem, że Agata może mieć problemy natury… emocjonalnej – mówi łaskawie. – Dzieci różnie reagują na tego typu sytuacje. Agresją, depresją, brakiem chęci do nauki, izolacją, niezdrowymi fascynacjami. W wypadku Agatki możemy mówić o tych dwóch ostatnich postawach. Agata nie trzyma się z grupą, zawsze stoi na uboczu, nie zawiera przyjaźni, na lekcjach siedzi sama.

– Aha. To rzeczywiście niepokojące – przyznaję. I naprawdę się martwię. Przecież i ja widzę, że Agata jest introwertyczką, i nie wiem, na ile wynika to z jej aktualnych problemów. – Właśnie – Cruella kiwa mądrze głową – ale to nie wszystko. Właściwie nie powiedziałam o najważniejszym… Otóż, te ilustracje… Ja wiem, że chłopcy oglądają kolorowe gazetki z paniami, ale… Gazetki z paniami? Kobieto, na jakim ty świecie żyjesz? Gazetki z paniami to oglądali żołnierze podczas drugiej wojny światowej i zesłańcy na Syberii! A dzisiejsi chłopcy siedzą raczej w sieci i tam szukają mocnych wrażeń. Które zresztą nietrudno znaleźć. Niemniej ja nie o tym chcę. Wkurzam się. – Ale dziewczynki już nie mogą oglądać „gazetek z panami”, tak? – Irytuje mnie ten oczywisty przejaw dyskryminacji. – Nie o to chodzi… – A o co? Chłopcy mogą interesować się seksem, a dziewczynki nie? Pani wybaczy, ale nie rozumiem. To chyba dla obu płci tak samo interesujące zjawisko? I niech mi pani tylko nie mówi, że w pani klasie nie można używać słowa „seks”. Bo nie ma w nim niczego niewłaściwego. A jeśli dzieci przejawiają zainteresowanie seksem, to jest to chyba rzecz najnormalniejsza pod słońcem? – Tak, ale… – Pani jako pedagog powinna wiedzieć, że należy z nimi rozmawiać, a nie unikać tematu. Właśnie niedopowiedzenia i tabu rodzą fascynacje tym, co zakazane. Stawiam kropkę i biorę wdech. Przegięłam. Z pewnością. Wyjdę teraz na wojującą z tradycjami feministkę, genderystkę i ogólnie skrajnego lewaka, który walczy o to, by wychowanie seksualne dzieci miały już w żłobku. Ja pierniczę. Tak naprawdę nigdy się nad tym głębiej nie zastanawiałam! Co mam jeszcze powiedzieć?! Cruella robi się biała na twarzy. Kurde, może gdybym wychowywała Agatę od niemowlaka, nie byłabym teraz taka mocna w gębie. Nieraz to słyszałam. Matkom ponoć trudno jest zaakceptować fakt, że najpierw podcierają swoim pociechom tyłki, a później muszą z nimi rozmawiać o współżyciu. Poza tym… Czy ona teraz nie będzie się na Agacie mściła? Za zjadliwy monolog jej nowej opiekunki? Do ciężkiej cholery! Nigdy nie potrafiłam w porę ugryźć się w język! A jak jej jeszcze powiem, że te fotki zrobił mój kolega… Pięknie. Po prostu pięknie. – Ale – zaczyna Cruella i przełyka ślinę. Podsuwa mi zarekwirowane foty. – Tu nie tylko o seks chodzi. Pani podopieczna może wykazywać fascynację seksualną

swoją… własną… płcią… – Czyli nici z wnuków, jednym słowem? – wyrywa mi się. Mrugam oczami. Jezzzu, to miał być żart! Ale przecież powinnam wiedzieć, że z Cruellą się w ten sposób nie żartuje!!! Ona sinieje i bezgłośnie porusza ustami. Boję się, że zaraz tu zejdzie i dopiero wtedy się zacznie zabawa. Zawsze muszę coś palnąć, zawsze! Jasna dupa! Trzeba działać. Sięgam po fotki, chwytam je w palce, obracam, wpatruję się w nie, przekładam, kontempluję. Na jednym ze zdjęć naga pani leży na plecach. Uda ma rozchylone. Czy muszę wspominać, że bielizny brak? Jedna ręka wzdłuż tułowia, druga pod głową. Zdjęcie numer dwa. Nagie panie z długimi włosami splecione w miłosnym uścisku. Zdjęcie numer trzy. Kobieta w czarnych pończochach unosi spódnicę… Skręca mnie. Adrian! Aktów ci się zachciało à la Egon Schiele?! Naprawdę?! Żeby cię pokręciło! Odkładam zdjęcia i zaczynam się histerycznie śmiać. Nie mogę się opanować. Łzy kapią mi po policzkach i już wiem, że szlag trafił mój tusz do rzęs. Czarne strugi za chwilę dosięgną jasnej bawełnianej sukienki. Wydobywam z torebki paczkę chusteczek. Wycieram policzki, oczy, śmieję się nadal. Wreszcie przełykam ostatni chichot. Cruella patrzy na mnie ze świętym oburzeniem, które teraz już osiąga wymiar krańcowy. Czy ona podkabluje mnie do sądu, że jestem szalona i nie powinnam zajmować się Agatą? Nie, to nie było dobre zagranie piarowe. Dałam plamę po całości. Cruella chrząka. Ja też chrząkam. Chichoczę. Chrząkam. Przypominam sobie, że nienawidzę chrząkania. Ja pierdzielę, chciałabym już stąd iść… Ale najpierw muszę coś powiedzieć. Uspokajam oddech. Ostatni chichot. – Czy pani, jako wychowawczyni, wie, że Agata interesuje się sztuką? Lubi malować, rysować i tak dalej? – Owszem. Plastyczka bardzo ją chwali. Wystawiła Agacie celujący na koniec roku – przyznaje Cruella, nieco już zdezorientowana. Mam wrażenie, że ona się mnie boi. I słusznie! – Właśnie. Agata interesuje się też fotografią, no i tak się składa, że znamy jednego, ekhm… – mam problem, żeby to wypowiedzieć na głos – artystę fotografa. Te zdjęcia pochodzą właśnie z jego atelier. Mam wrażenie, że Adrian Raczyński inspirował się trochę Egonem Schielem. Tak delikatnie. W każdym razie Agata musiała je stamtąd wynieść, bo przecież on jej tych zdjęć nie dał. Sporo kosztują. Proszę spojrzeć, co za jakość – kłamię z miną pokerzysty. Wcale nie znam się na fotografii. –

No cóż, mogę panią tylko przeprosić i obiecać, że z nią porozmawiam. Wyobraźnia Agaty jest nieokiełznana, teraz na przykład bardzo by chciała nauczyć się fotografować, więc pewnie próbowała co nieco u Adriana podpatrzeć. – No, ale dwie kobiety… – chrypi na to Cruella. – Pani profesor, czy naprawdę uważa pani, że dwóch obściskujących się facetów to byłby widok stosowniejszy? Zawieszam głos. Ja tam wolałabym oglądać facetów, ale ogólnie jakoś tak przyjęło się, że ciało kobiety jest… nie wiem, bardziej estetyczne? Męskie akty zawsze wywołują większą panikę. Ale oczywiście nie wiem, czy Cruella podziela moje zdanie. Odnoszę wrażenie, że nasze sposoby postrzegania rzeczywistości nie są zbieżne. Cruella gmera przy swoim kołnierzyku. Chyba jej słabo. Robi się teraz czerwona jak burak. – Ach tak – przemawia z miną męczennicy. – Rozumiem. Ale sama pani widzi… Nie wszystkie dzieci wiedzą, że to zdjęcia wybitnego fotografa… Wybitnego? Taaaak. Oczywiście, że nie wiedzą. Nawet tego, że fotograf wcale nie jest taki wybitny. Ale nie odpowiadam. Kiwam głową, bo na nic innego mnie już chyba nie stać. – A zatem – Cruella usiłuje kontynuować, choć wybitny popis zdolności retorycznych to nie jest – rozumie pani, że trzeba z nią porozmawiać? Niech w szkole ogląda bardziej… no… przyzwoite zdjęcia. Może przesadziłam z tymi niezdrowymi fascynacjami. Przyznaję – dodaje łaskawie i tym razem ona milknie. – W porządku. Porozmawiam z nią. Zależy mi na tym, by Agata nie miała problemów w szkole. – Teraz ja jestem łaskawa. Kiwamy razem głowami. No dobrze. Nic tu po mnie. – Jeżeli to wszystko… – Tak. – Cruella wstaje i podaje mi rękę. – Naprawdę mi przykro z powodu jej matki. Powodzenia. Proszę też jej przypilnować z tymi korepetycjami, bo z matematyki wciąż zaledwie trójka. – Tak, tak. Dobierzemy jeszcze jedną godzinę w tygodniu. Rozchodzimy się. Choć pożegnałyśmy się w zgodzie, obie wiemy, że raczej nigdy się nie zaprzyjaźnimy. Czuję też, że Cruella będzie szukała na Agatę jakiegoś haka. I na mnie. Mogą z nią być kłopoty. Muszę coś wymyślić. Dobrze, że chociaż te ferie zimowe blisko… Agata jest na dworze, kręci się w pobliżu Caroliny. W milczeniu wsiadamy do auta. Uruchamiam silnik. Agata patrzy na mnie wyczekująco.

– Masz niezły gust – mówię, wyjeżdżając z parkingu – ale następnym razem foty Adriana oglądaj w domu. Do szkoły zabierz sobie jakieś Nenufary Moneta. Albo zdjęcia komunijne. Agata uśmiecha się od ucha do ucha. Zaczyna nucić jakąś piosenkę z radia. Coś przez chwilę nie daje mi spokoju. Jakaś myśl, świadomość, że czegoś nie zrobiłam. Coś przeoczyłam. Co? Ach tak! Z tego wszystkiego nie porozmawiałam z Cruellą o Niebezpiecznych związkach i pyskowaniu. No nic. Przecież nie będę tylko po to wracać… Myślę, że wieczorem, po kolacji, poczytamy razem z Agatą Dzieci z Bullerbyn. 33. Były znaki

Dagny przesuwała po talerzu jedzenie i udawała, że wszystko jest w porządku. Karol w zamyśleniu żuł frytkę. Oczywiście wiedział, że nic nie jest w porządku. Wreszcie przełknął frytkę i bardzo dokładnie wytarł palce w serwetkę, ale efekt go nie zadowolił. Sięgnął do torby po małą buteleczkę. Dagny patrzyła na niego jak zahipnotyzowana. Wypsikał jedną czwartą zawartości buteleczki na swoje dłonie, po czym ponownie bardzo dokładnie je wytarł. Teraz Dagny nawet już nie udawała, że je. Odłożyła widelec i pochyliła się w stronę chłopaka. – Dobrze się czujesz? – Tak. A co? – Nieee, nic, nic… Karol uniósł głowę i spojrzał jej w oczy. No dobra, nie miał złych oczu. Były całkiem przyzwoite, takie z plamkami, niecodzienne. Poza tym Dagny odkryła również, że wcale nie przeszkadzają jej piegi Karola. Że owszem – one też są całkiem ładne i dodają mu uroku. Poza tym włosy… w sumie do Karola pasował taki twórczy nieład. I ogólnie była bliska konkluzji, że jest nieziemsko przystojny. Tyle tylko, że miała inne zmartwienia. Wciąż rozpamiętywała spotkanie z rodziną Branickich, ale zaczynała już powoli przyzwyczajać się do faktu, że oni zawsze będą ją uważać za współwinną. Ostatecznie jednak tamten mężczyzna powiedział: „wiem”, a Dagny poczuła ulgę. Miała nadzieję, że wspomnienie wizyty w zielonym domu na Oporowie wreszcie odrobinę się zatrze. Bo przecież czas leczy rany. Ktoś kiedyś powiedział coś takiego, a reszta uznała to za prawdę. Pozostawała jeszcze kwestia matki. Tutaj Dagny absolutnie na nic już nie miała nadziei. Matka teraz nagle zechciała być idealna. Jak gdyby przygotowywała się do konkursu i musiała wypaść lepiej od reszty. Ciągle zadawała głupie pytania. Także o Łukasza Kowalskiego, który jakimś cudem zdołał spieniężyć wszystkie swoje

wrocławskie nieruchomości. Pewnie nie było z tym wielkiego kłopotu. Zlecił komuś i po sprawie. Miał tyle forsy, że z powodzeniem mógł żyć sobie w spokoju na jakichś Wyspach Kanaryjskich. Nawet ze swoją żoną. Opowiadał wprawdzie Dagny, jaka z niej zołza i hetera, ale skoro wytrzymali razem tak długo, to dadzą radę i teraz. Zwłaszcza w przyjemnych okolicznościach przyrody. Dagny nic już nie czuła do Łukasza Kowalskiego. Było jej tylko przykro, że dała się wykorzystać i że on okazał się w gruncie rzeczy skończoną świnią. Pozwoliłby jej wziąć winę na siebie i ponieść konsekwencje, które być może ciągnęłyby się za nią do końca życia. Zupełnie nie wiedział, co to odpowiedzialność. Po prostu… wszystko miał gdzieś. Jak wyglądał taki Łukasz przy biednym Albercie? Albert przygarnął swoją świrniętą byłą żonę przez wzgląd na to, że kiedyś coś tam jej obiecywał, coś do niej dawniej czuł i przeżyli ze sobą kilka lat! I w efekcie stracił Elizę. No głupi był jak but, ale chciał dobrze, starał się. Niestety, wszystkim nie sposób dogodzić. A Łukasz? Nigdy mu na Dagny nie zależało. Dbał tylko o swoją cholerną dupę, ot co!Wracając do matki… Dagny nabrała nieprzyjemnego podejrzenia, że ona może się różnych rzeczy domyślać. Wiedziała o jej przyjaźni z Karolem i wciąż nazywała go „szoferem”. Ale nie wiedziała o tym, że Dagny widywała się z Albertem. A gdyby się dowiedziała? Co mogłaby sobie pomyśleć? Na pewno nic dobrego. Z tego wynikłyby same kłopoty. I pozostawała jeszcze kwestia jej bloga, na który wrzucała durne zdjęcia. Czy coś w ogóle dałoby się z tym zrobić? Albert mówił, żeby z nią pogadać po ludzku, a przecież to nie było takie proste. Później wspomniał coś o wytaczaniu cięższych dział, ale szybko umilkł. Ciekawe, co miał na myśli. Dagny ponownie podniosła oczy na Karola. Gapił się. W myślach nazwała go swoim „chłopakiem” i chyba naprawdę nim był. Spojrzała na jego dłonie, wypsikane tym… czymś. – Daga, w porządku? – zapytał. – Uhm. Dlaczego tak dokładnie wyczyściłeś ręce? Jesteś jakimś detektywem Monkiem? – Nie. Chciałem… Dopiero teraz Dagny zauważyła, że Karol wyciągnął dłoń w jej stronę. Oczywiście! Chciał ją złapać za rękę! A może nie? Tak? Nie? Dagny, ku swojemu wielkiemu utrapieniu, poczuła, że się rumieni. Za dużo czasu spędzała w towarzystwie Alberta… Może te rumieńce były zaraźliwe? I dlaczego to się okazało znowu takie trudne? Przecież już raz się obejmowali. Na szkolnym korytarzu, na oczach tych bałwanów z jego klasy! Teraz powinno być prościej, wydarzyć się samo, jak oddychanie.

– Daga, poradzimy sobie z twoją matką – zapewnił. Jego palce znalazły się blisko jej dłoni. O! Boże! Dagny zrobiło się gorąco. Cholerna Magnolia! Oczywiście była zima, ale żeby aż tak grzać? I głupi McDonald’s! Ludzi się napakowało i to pewnie dlatego ten zaduch. – Jak sobie poradzimy? – wystękała. Jej dłoń stykała się z już z dłonią Karola. Wdech-wydech. – Znam sposoby, żeby… no… trochę zamieszać na tym jej blogu. Dagny otworzyła szeroko oczy. – Masz na myśli zhakować ją? – Nic takiego nie powiedziałem. Nic nie słyszałaś. Karol uśmiechnął się tajemniczo. Serce Dagny biło jak szalone. W przypływie radości zerwała się z krzesła i rzuciła mu na szyję. Chłopak wyprostował się i wciągnął gwałtownie powietrze. Znowu strasznie to jakoś przeżywał… I wreszcie objął ją mocno. Szli później korytarzami Magnolii, trzymając się za ręce. Dagny przestała myśleć o Łukaszu Kowalskim, o swojej przyjaźni z Albertem, która mogła w każdej chwili wyjść na jaw, i o natrętnej matce z blogiem. Po prostu snuła się po galerii handlowej razem z Karolem i było jej dobrze. Wstąpili do księgarni, a później do cukierni po ciastka na deser. Dzisiaj postanowili nie odżywiać się zdrowo – ostatecznie zjedli przecież frytki o wpół do dziesiątej rano, na śniadanie. Gorzej już być nie mogło. Dagny miała właśnie zamiar zaproponować Karolowi, by wrócili do Wysokiej i pooglądali coś na DVD albo nawet pouczyli się razem (fizyka i chemia nadal szły jej żałośnie), kiedy zobaczyła… ich. Całą czwórkę. Nadchodzili z przeciwnych stron. Od strony wejścia głównego człapał blady i lekko nieprzytomny Albert. U jego boku wlokła się była żona. No też coś! Na zakupy się wybrali, razem, jak gdyby nigdy nic?! Przecież oni się nienawidzą! Dagny na serio przestawała rozumieć tego faceta. Okey, pozwolił byłej żonie u siebie zamieszkać, bo nagle coś jej się stało w głowę czy inne nerwy, ale żeby zaraz zakupy?! Już bez jaj! Poza tym z naprzeciwka, od strony Tesco, nadchodziły Eliza z Agatą. Świetnie, świetnie. Idealny timing! Lepiej nie mogli się zgrać. No bo przecież chyba nie umówili się tutaj we czwórkę?! Co robić?! W Dagny narosło dziwne przekonanie, że jeśli Eliza zobaczy Alberta w Magnolii w towarzystwie żony, to będzie po ptakach. Takich rzeczy łatwo się nie wybacza. A przecież Agata mówiła, że może coś jeszcze kiedyś… Cholera! Dagny w panice spojrzała na Karola. On nie bardzo się w tej sprawie orientował. Czyli trzeba działać samemu. Wyszarpnęła z torby komórkę i w pośpiechu

wybrała numer Agaty. To na nic. Byli za blisko. Złapała Karola za ramię. – Widzisz Alberta Dębskiego? Idź tam i przewróć się! – Eeeee? – Zrób to, szybko! Agata odebrała telefon, ale w tym samym momencie zobaczyła Dagny i zaczęła do niej machać. Jasna dupa! – Mała, przestań machać i w tył zwrot – szepnęła konspiracyjnie. – Hę? Dagny widziała, jak Agacie momentalnie opadła ręka. – Spadajcie. Nadchodzi Albert z byłą żoną. Po drodze masz Świat Książki albo… Agata rozłączyła się i zaczęła działać. „Albo Tchibo” – dokończyła w myślach Dagny. To były dobre miejsca, żeby wciągnąć Elizę choć na chwilę. Książki albo kawa. Agata wybrała księgarnię. Słusznie. Dagny odetchnęła nieznacznie. Odwróciła się, żeby zbadać sytuację na przeciwległym froncie. Karol właśnie otrzepywał kurtkę, a Albert coś do niego gadał. Dagny pobiegła w ich kierunku. – O! Cześć! – zawołała z udawaną wesołością. Albert zdziwił się na jej widok, choć przecież poznał już wcześniej Karola. Orientował się też, jaką funkcję chłopak spełniał w życiu Dagny. Nie powinien się tak dziwić, że są tu razem. Poza tym… wreszcie, po kilku miesiącach snucia dziwnych skojarzeń, Dagny zrozumiała, gdzie już kiedyś widziała Paulinę. Jeszcze zanim poznała Alberta. Właśnie tutaj zobaczyła ją po raz pierwszy. Paulina piła kawę i wyglądała na smutną. – Cześć – odpowiedział w końcu Albert. – Właśnie pomagałem twojemu koledze wstać. Poślizgnął się. – Ojej. Wszystko w porządku? Wie pani co? – zwróciła się Dagny do Pauliny. – Widziałam przed chwilą piękną sukienkę i teraz myślę, że byłaby dla pani idealna. Karol, zaprowadziłbyś panią Paulinę do tamtego sklepu? No wiesz? Ja zaraz do was dojdę. – Yyyy? – W oczach Karola pojawiła się panika. Dagny zaczerpnęła tchu. Miała pewien plan, ale niewiele czasu na działanie. Nawet na myślenie. – Przepraszam, nie przedstawiłam się. Jestem… Dagny Zander? – dopowiedziała Paulina Dębska ze średnim entuzjazmem. – Dużo o tobie słyszałam. – No taaaak, rzeczywiście. A to mój chłopak, Karol. – Chłopak?! – zawołali równocześnie Albert i Karol.

Karol zaświecił się jak neon. – To co? Pokażesz pani Paulinie ten sklep? Piękna sukienka, szkoda okazji… – paplała dalej Dagny jak jakiś psychol. Karol skinął głową. Teraz zgodziłby się na wszystko. Kiedy już zostali sami, Dagny przysunęła się do Alberta i syknęła: – Eliza i Agata są w Świecie Książki! I pognała w ślad za Karolem i Pauliną. Miała nadzieję, że Albert załapał, w czym rzecz. * * * Paulina nie wiedziała, co to była właściwie za akcja. Chłopak Dagny Zander z pewnością nie miał zielonego pojęcia, o jaką sukienkę i jaki sklep chodzi. Szedł bezmyślnie i ze strachem w oczach gapił się na witryny. Szybko się okazało, że nie do końca rozumiał też różnicę między sukienką a spódnicą… Kiedy już dogoniła ich Dagny Zander, sytuacja uległa poprawie, choć wciąż nic nie stało się jasne. Dziewczyna pociągnęła ją do sklepu z sukienkami, chyba wybranego losowo, po czym wskazała wiszące na wieszaku… coś. To coś naprawdę trudno było nazwać „piękną sukienką”. Ale Paulina nic nie powiedziała. W końcu Albert uważał Dagny za swoją przyjaciółkę, jakkolwiek dziwnie i dwuznacznie ta ich cała relacja wyglądała. A jeśli Paulina robiła sobie jeszcze nadzieję na prawdziwy powrót do byłego męża, nie tylko do jego mieszkania, to nie powinna mieć w dziewczynie wroga. Najwyraźniej Zanderówna naprawdę się dla niego liczyła. Nawet jeśli Paulinie wydawała się teraz całkiem nienormalna. – Przymierzmy! – rzuciła entuzjastycznie Dagny, potrząsając wieszakiem, z którego smętnie dyndało to „coś”. Paulina zapadła się w sobie. – Za pół godziny mamy z Albertem seans w kinie – spróbowała. Dagny zastygła w bezruchu. Nie spodobało jej się to. – Naprawdę? Teraz? Rano? Co grają? Fistaszki? – zapytała z przekąsem. Paulina przyjrzała jej się z zaciekawieniem. Z taką umiejętnością wbijania złośliwych szpileczek Dagny miała przed sobą przyszłość. Ale teraz Paulina stała się naprawdę podejrzliwa. Tutaj z pewnością chodziło o jakiś większy szwindel. – Nie. Nie Fistaszki – odrzekła powoli – Maraton z My Little Pony. Dziewczynie zrzedła mina. Zamachała jeszcze niepewnie szmatą na wieszaku. – Myślę, że i tak byłoby pani w tym dobrze. Przecież pani gust w kwestii sztuk

audiowizualnych nie ma tutaj większego znaczenia – odbiła piłeczkę. Przez chwilę mierzyły się wzrokiem. Paulinę nagle olśniło. Oczywiście! Albert! Gdzie on teraz był? Od początku Dagny chodziło o to, by dokądś posłać Alberta. Paulina uśmiechnęła się szeroko, ale sztucznie. Zerknęła na siebie w lustrze. Nie wyglądała zbyt dobrze. Nastrój wciąż miała kiepski, włosy nieświeże i zero makijażu. Nadal jakoś nie chciało jej się starać. Ale teraz, w tej konkretnej chwili, obudziła się w niej wola walki. – Przepraszam, muszę iść – rzuciła i spojrzała w stronę zdezorientowanej ekspedientki. – Panią też przepraszam, narobiłyśmy zamieszania. Moja młodsza siostra chciała się zabawić w stylistkę. Obróciła się na pięcie i wyszła ze sklepu. Przy drzwiach minęła chłopaka Dagny. Ruszyła szybko przed siebie, ale ta gówniara i tak za chwilę ją dogoniła. Paulina przystanęła i przewróciła oczami. – Słucham? Masz dla mnie jeszcze jakąś sukienkę do zmierzenia? Dagny parsknęła krótkim śmiechem. To było dość… zaskakujące. – Przecież i tak się to pani nie uda – powiedziała i rozłożyła ręce. A później odbiegła w stronę swojego chłopaka. Złapała go za szyję i przyciągnęła do siebie. Chłopak wydawał się teraz najszczęśliwszą osobą w Magnolii. A może na świecie. Paulina zacisnęła zęby. Cholernie im zazdrościła. Tak czy inaczej, najgorsze przyszło w kinie. Na bajce o durnych kucykach. Paulina sama wybrała właśnie ten maraton, bo pomyślała sobie, że może to wyda się Albertowi takie słodkie, urocze i niewinne. Spontaniczne. Kiedyś, przez chwilę, byli spontaniczni. Robili sobie niespodzianki, realizowali szalone pomysły, jak choćby ten, by nagle rzucić wszystko i pojechać do Puszczy Kampinoskiej na weekend, bez telefonów i laptopów. Tyle tylko, że zdarzało się to rzadko. Ten wypad weekendowy przytrafił się raz. A tak poza tym co? Czy naprawdę było już za późno, by wszystko naprawić? Czy blond gówniara, Dagny Zander, miała rację? Paulina powinna odpowiedzieć sobie na to pytanie od razu. Że oczywiście, było za późno, bo przecież sama zdradziła Alberta. Odeszła od niego, wyprowadziła się do swojego młodszego o dziesięć lat chłopaka i liczyła na… nie wiedziała, na co. W jaki sposób miało im niby wyjść? Najpierw jej z Markiem? A teraz z Albertem? Marek może i był nią zauroczony, ale jakie istniały szanse, że to coś prawdziwego i długofalowego? Nie była specjalnie zaskoczona, kiedy nakryła go z tą siksą z Ekonomicznego. Choć przecież mała szmata wiedziała, że Marek z kimś mieszkał. Niemniej – jak Paulina miała z nią konkurować? Ona, kobieta po przejściach, bezpłodna trzydziestodwuletnia rozwódka? Toksyczna jędza, której nigdy nic nie

pasuje? Chciało jej się płakać. Wtedy i teraz. Optymizm, zrodzony niedawno pod wpływem Słonecznego patrolu, gdzieś się ulotnił. Czy to już była choroba dwubiegunowa? Teraz oglądała kolejną bajkę, którą puszczali w tym dziwnym maratonie. Leciał akurat odcinek o małych kucykach-dziewczynkach z jakiejś Znaczkowej Ligi, które chciały znaleźć swojej nauczycielce narzeczonego. Historia znana i stara jak świat. Wyszukały jej kandydata i dały obojgu do wypicia eliksir miłości. A później wydarzyła się cała seria zabawnych scenek. Kucyki wpadały w kłopoty, wszystko zaczęło się sypać i wreszcie na końcu sytuacja została uratowana, a czar zdjęty. Puenta była taka, że nie można nikogo zmusić do miłości. Naprawdę. Taka puenta. W bajce dla dzieci. O kolorowych kucykach. Paulina zaczęła chlipać. Ludzie, którzy na seans przyszli z dziećmi, oglądali się na nią nerwowo. Paulina wydmuchała dyskretnie nos. Spojrzała na Alberta. Chciała mu powiedzieć, że musi wyjść, ale nagle coś zobaczyła. On też miał łzy w oczach. Kucyki. Świetnie to sobie wymyśliła. 34. Czy ja bym wyczuł

E. W sobotę w Magnolii widziałam Alberta. Albo raczej – w ostatniej chwili dostrzegłam Alberta. Stałam w księgarni, do której znienacka wciągnęła mnie Agata, i kartkowałam najnowszą powieść Katherine Webb. Agata zachowywała się dziwnie. Gadała od rzeczy i pokazywała mi co rusz nowe tytuły – dobrane według bardzo dziwnego klucza. Udawałam, że wszystko jest w porządku, bo przecież ona również miała prawo do chwili słabości w księgarni. Mnie zdarzało się to często. Tylko że cała sytuacja była co najmniej podejrzana. Szwendałyśmy się spokojnie z rana po Magnolii, zamierzałyśmy usiąść na czekoladę w Wedlu, a później zrobić porządne zakupy. Wszystko nam się w domu pokończyło. I nagle ona szarpie mnie i ciągnie do księgarni. Bez żadnej zapowiedzi. Nic na to wcześniej nie wskazywało. Wtedy, w tej księgarni właśnie, kiedy uniosłam głowę znad książki, zobaczyłam Alberta. Widziałam, jak się odwraca. Mignął mi jego profil, a później patrzyłam już tylko na jego plecy w szarym swetrze. Okropną miałam ochotę się do nich przytulić, niestety. I tylko jedno pytanie tłukło mi się w głowie: czy on mnie widział? Na pewno tak. Sposób, w jaki się odwracał, sugerował, że wcześniej stał przodem do witryny. Musiał zaglądać do środka. A zatem – widział mnie. I nie wszedł. Odwrócił się

i uciekł. Było mi tak przykro, że ledwie nad sobą panowałam, ale nie chciałam robić przedstawienia i tłumaczyć się przed Agatą. Ukradkiem przetarłam oczy i kupiłam sobie tę powieść Katherine Webb. Agata zaniosła do kasy cały stos książek, że niby promocja. Nie protestowałam. Ona też z jakiegoś powodu była nie w humorze. Później chodziłyśmy po Magnolii w milczeniu. Agata esemesowała z kimś zawzięcie, a kiedy zapytałam, czy ma ochotę wybrać się do kina, poderwała się i wykrzyknęła: – O nie, w życiu!!! Tylko nie kino!!! Dziwne. Lubiła przecież kino. Sobota, w każdym razie, była dniem, który nastrajał do wspomnień. Ale to, co wspominałam, nie było miłe. Wracał do mnie wciąż tamten wieczór, kiedy rozstaliśmy się z Albertem. Spotkaliśmy się wtedy pod choinką w Rynku. Zbliżały się święta, a wokół nas błyszczał jarmark bożonarodzeniowy. Albert mówił krótko. Nie wiedział, co mógłby jeszcze dodać. W jego ustach te słowa wreszcie nie wydały mi się wyświechtane. Były prawdziwe. Nie kłamał. Patrzył mi w oczy. Od samego początku patrzył mi w oczy i nigdy nie kłamał. Kiedy się poznaliśmy, nie chował obrączki do tylnej kieszeni spodni, nie udawał, że mieszka sam, ale nie zaprasza mnie, bo nie lubi sprzątać i ma upierdliwych sąsiadów. Od początku wiedziałam, jak jest. Albert był mężem Pauliny Gliwy. Nie karmił mnie frazesami, jak to mu z nią źle, a jak ze mną fantastycznie, jak to by się chciał rozwieść, ale nie może, bo – i tutaj szereg piętrzących się problemów na drodze do szczęścia. Albert był prawnikiem i obracał się w prawniczych kręgach, a zatem nie miałby najmniejszych kłopotów z uzyskaniem rozwodu na korzystnych dla siebie warunkach. Zwłaszcza że odpadała kwestia alimentów na dzieci. Których to dzieci nie było. I właśnie tutaj Albert widział problem. Nie chciał porzucać Pauliny w tamtym momencie, kiedy postawiono fatalną diagnozę, a ona poczuła się pusta, wybrakowana i bezużyteczna. Bo przecież jego żona od razu pomyślałaby, że to dlatego. Że nie jest prawdziwą kobietą, nie może dać mu dziecka, nie zgadza się na adopcję i nie sposób z nią stworzyć rodziny. Po co komu taka partnerka? Bezpłodna egoistka? Po co? Rzeczywiście, miał rację. Paulina na pewno właśnie tak by pomyślała. To faktycznie nie był dobry moment na rozwód. Ona powinna przecież sama zrozumieć, że ten związek zmierzał donikąd, nie tylko z powodu braku dzieci. Paulina i Albert byli w siebie zaplątani, ale nie kochali się. Od dawna. Być może nie kochali się nigdy. Albert twierdził, że sam nie wiedział. Zakochał się w Paulinie i przez chwilę był na jej punkcie zdrowo zakręcony, ale… miłość? Może i tak. Może wtedy. Ale teraz już jej nie

kochał. Nie kochał, jeszcze zanim spotkał mnie na szpitalnym korytarzu. I nie kochał później, w listopadzie, kiedy Paulina wróciła tak nagle i powiedziała, że nie ma dokąd pójść, a życie jest do dupy. Albert czuł wyrzuty sumienia, że się w sobie zakochaliśmy. Nie mógł z tym walczyć, ale rozmyślał, co dalej. Czy miał prawo odejść od żony i jak powinien to zrobić, by wyrządzić jej jak najmniejszą krzywdę? A tymczasem to ona odeszła. To Paulina tak naprawdę go zdradziła. Wielokrotnie. Kiedy mu o tym wreszcie powiedziała, nie był ani trochę zły. Wstydził się, że poczuł tak wielką ulgę. Później przez kilka miesięcy było idealnie. Spotykaliśmy się, snuliśmy plany, nadrabialiśmy stracony czas. Bo przecież to wszystko mogło wydarzyć się między nami już wcześniej. Agata polubiła Alberta, Albert polubił Agatę, a ja polubiłam się z Dagny. Transakcja wiązana. Naprawdę – było pięknie. Niestety, w listopadzie wróciła Paulina i wszystko potoczyło się jak w głupim filmie. Nie potrafił wyrzucić jej na bruk. Miała tę swoją depresję czy nerwicę, cholera wie. Nie chodziła do pracy, mało jadła, ciągle płakała. Dlatego, że młody kochanek ją zdradził? Dlatego, że nie mogła mieć dzieci? Kto ją tam wie! Albert jednak czuł się za nią odpowiedzialny. Właściwie nawet go rozumiałam. Starałam się to wszystko przeczekać, uznałam, że Paulina po prostu się pozbiera i wyprowadzi. Byli przecież po rozwodzie. Ale ona nie zamierzała się wyprowadzić. Korzystała z opieki Alberta, a on wciąż powtarzał, że przecież nie może wyrzucić jej z domu. No nie mógł. Fakt. Ja też pewnie bym jej nie wyrzuciła. Ale wreszcie nie wytrzymałam. Paulina wkroczyła w nasze wspólne, całkiem nowe życie i zaczęła je rozwalać. Przez cały czas dzwoniła do Alberta, pytała, gdzie jest i czy może wrócić, bo ona ma właśnie jakiś swój atak paniki czy czegoś jeszcze innego i nie chce być sama w domu. Ile mogłam to znosić? Albert nie potrafił rozwiązać sytuacji radykalnie, a ja nie potrafiłam go o to poprosić. Paulina zagarniała go dla siebie na nowo. Opiekował się nią jak małym dzieckiem, wracał do domu na każde skinienie. Pewnie powinnam nazwać go dupkiem, ale ostatecznie… bardziej należał do niej. Musiałam to sobie wreszcie przetłumaczyć. Był jej mężem przez kilka lat. Ją wtedy wybrał, na studiach. Nie mnie. I dlatego postanowiłam odejść. – Nie zostawiaj mnie – poprosił na koniec, kiedy już zakończył swoje krótkie przemówienie o tym, że nie może mnie dłużej prosić o wyrozumiałość. W naszą rozmowę wkradły się paradoksy. Nie prosił o wyrozumiałość, ale błagał, bym nie odchodziła… Jak miałam to niby rozumieć? Chyba byłam trochę złośliwa, a jednocześnie naprawdę zdruzgotana. Ja również nie chciałam żyć bez niego, ale właściwie… szczerze mówiąc… potrafiłam jakoś

sobie to życie wyobrazić. Oczywiście, że tak. Przecież miałam dla kogo się starać. Miałam Agatę i dla niej musiałam być silna. To było jak objawienie. Nie mogłam pozwolić, by coś mnie teraz niszczyło. Nawet jeśli wiązałoby się to z porzuceniem mężczyzny, którego kochałam nad życie. Płakaliśmy oboje. Nie miałam pojęcia, którędy szliśmy do auta, jak dotarliśmy tym autem na jakiś ciemny, dziki parking. Jeszcze wciąż byliśmy razem. Ja i Albert. Wokół nas ciemność. Na szybach grudniowy deszcz ze śniegiem i mokre liście za wycieraczkami. Jego dłonie pod moim płaszczem. Moje dłonie pod jego kurtką. Nasze ciała jedno przy drugim. Jego oddech na moim policzku. Jego ciężar. Jego biodra przy moich. Jego usta na mojej szyi. Nasze idealnie zsynchronizowane oddechy. I cisza. A później te słowa, które w jego ustach nigdy nie wydawały mi się wyświechtane. – Kocham cię. „I ja ciebie” – pomyślałam. A później powiedziałam to głośno. Od tamtej pory go nie widziałam. * * * Sobota na szczęście minęła szybko i zajęłam się pracą. Przestałam wspominać. Moje życie z maja dogoniło mnie we wtorek. Najpierw, po trzydniowej przerwie, odpaliłam Facebooka. Zrobiłam to, siedząc w pracy nad katalogowaniem nowych książek, które jakaś miła kobieta przyniosła nam „z dobrego serca”. Tak właśnie wyraziła się o tym chwalebnym czynie pani Jadzia, prawdziwa pracownica biblioteki, zatrudniona na cały etat. W przeciwieństwie do mnie, zatrudnionej na pół etatu, ergo pracownicy nie do końca pełnowartościowej. No, ale pani Jadzia miała w tej robocie stuletnie doświadczenie, a ja nie. Nie zasługiwałam zatem na dobrodziejstwo pełnego etatu w osiedlowej bibliotece, bo przecież moje niestuletnie doświadczenie spowodowałoby niechybnie upadek czytelnictwa w naszym kraju. Jak gdyby jeszcze miało co upadać… Ostatnio jednak miałam w nosie etat, bo przecież byłam współwłaścicielką salonu fryzjerskiego. Miałam zatem jeszcze inną robotę – wcale niełatwą. Niemniej, abstrahując od kadrowych spraw biblioteki, pani Jadzia wydaje się kobietą prawdziwie złotą. Za każdym razem robi mi się ciepło na sercu, kiedy mówi o swoich dzieciach i wnukach. Albo drży ze strachu, że wkrótce dadzą nam komputer, a wtedy to już „wszystko stanie się stechnicyzowane, wtłoczone w system, w tabelkę jakąś i koniec nastąpi bezpośrednich kontaktów międzyludzkich, a stąd tylko krok, mały

krok, ku zagładzie świata”. Lubię te apokaliptyczne wizje pani Jadzi. Podoba mi się również, jak zachwyca się czynami płynącymi „z dobrego serca”, do których zalicza się ofiarowanie bibliotece za darmo ogromnej torby książek. Tym razem dostaliśmy jednak sam chłam. Zrymowało mi się, w końcu byłam poetką. Tak naprawdę… nie mogłam za bardzo skupić się na katalogowaniu książek ofiarowanych „z dobrego serca”. Co tam było? Dwadzieścia harlequinów. Jakaś seria z podwójnym serduszkiem. Eliza Orzeszkowa… Ooooo! Ożywiłam się na chwilę, choć ja sama Orzeszkowej nie lubię. A jednak to była ukochana pisarka mojej mamy i na jej cześć właśnie otrzymałam imię. Tiaaa… Poza tym Orzeszkowa gra, mimo wszystko, w innej literackiej lidze niż autorki od serii z podwójnym serduszkiem, więc katalogować zaczęłam z większą werwą. Wstąpiła we mnie nadzieja. O, proszę! Ucieszyłam się. Dobra nasza, jeszcze biblioteka nie zginęła, póki żyję ja, pani Jadzia i pani „z dobrym sercem”. Dziurdziowie! To jest całkiem niezłe! Jedyna naprawdę dobra rzecz, którą napisała Eliza Orzeszkowa. Pitawal, prawie kryminał… Co dalej, co dalej? Z błyskiem w oku zajrzałam do torby. – Wnuczka młodsza ma dziś urodziny, bym tort upiekła. Pani Jadzia przerwała moje rozmyślania. Tort? Ach tak! Ona chce iść do domu i zwalić na mnie katalogowanie. Uśmiechnęłam się. – Niech pani idzie, pani Jadziu. Ale dla mnie jakiś mały kawałek się zachowa? – zapytałam. Torty pani Jadzi kopią tyłek wyrobom cukierniczym z całego świata. – Dla pani, pani Elizko, zawsze, nawet duży! Pani to taki chudziak! I dla małej też się ostanie. Dla Agatki. Tak właśnie do siebie mówiłyśmy – pani Jadziu, pani Elizko – i było jak w powieściach Jane Austen. Elegancja-Francja (choć Jane to akurat Anglia). Żadne „Elka” i „Jadźka”. W naszej bibliotece byłyśmy damami. Nawet ja, w moich trampkach. – A co z pani wierszami? Będzie kolejny tomik? Chciałam przyjść wtedy w maju, wie pani, na spotkaniu autorskie do tej… jakiejś Szafy. Co to teraz za nazwy? W każdym razie chciałam, ale wnuczka starsza się rozchorowała, a syn w delegacji, synowa jakieś wyjście w interesach miała i musiałam pomóc. – Pani Jadziu, to było w maju, a mamy styczeń. – Tak. Ale widzi pani… Jakoś nie miałam śmiałości zagadać, pani teraz tyle ma na głowie. – W porządku, pani Jadziu, nic się nie stało. Tomik pani dałam, cieszę się, że

wiersze przypadły do gustu. – Przypadły, przypadły. Ale tak sobie myślę, że z poezji to teraz pieniędzy nie ma. No… też mi odkrycie! Pokiwałam sztywno głową. – Pani Elizko, ja we wrześniu odchodzę na emeryturę. Już dawno powinna… – Już dawno powinnam. Będzie pani mogła dostać pełny etat. Tylko czy pani jeszcze w ogóle chce? Nic nie powiedziałam, tylko grzecznie podziękowałam. Oczywiście, że nie będę chciała etatu, ledwo dawałam radę przyjeżdżać tutaj trzy razy w tygodniu. Poza tym trochę już umiem strzyc i całkiem nieźle idzie mi szefowanie fryzjerom… Nawet coś z księgowości zaczęłam rozumieć. Ale nie miałam powodu, by martwić biedną panią Jadzię. Zostałam sama nad katalogami. W bibliotece ani żywej duszy. Chwyciłam telefon i zalogowałam się na fejsa. A tam… Znalazłam czternaście wiadomości. Głównie od „moich” fryzjerów, ale też od Gabrieli, Oleńskiego i Adriana. Ten ostatni wciąż przeżywał, że Agata oglądała w szkole wykonane przez niego akty. Uśmiechnęłam się pod nosem. Przeglądając wiadomości, zorientowałam się, że źle policzyłam. Wiadomości nie było wcale czternaście, lecz szesnaście. O dwie więcej niż sądziłam. Jedna od… „czytelniczki”! Mojej…! Własnej! Która przeczytała moje wiersze i pytała mnie o… inspirację! Skąd ona się nagle urwała? Druga z niepoliczonych wcześniej wiadomości była natomiast od Pawła-dźwiękowca z Sosnowej Szafy, którego nie widziałam od maja. Robił wirtualne fochy, że nie odbieram już zupełnie od niego telefonu i nawet nie raczę oddzwonić. Czy on rzeczywiście aż tyle razy próbował się ze mną kontaktować? Wydawało mi się, że wszystko zostało wyjaśnione. No dobra, coś faktycznie czasem dzwoniło, ale… Musiałam to koniecznie sprawdzić. Dalej Paweł-dźwiękowiec informował, że ma nadzieję, iż wszystko w porządku, ale on na wszelki wypadek pozwoli sobie wpaść do mnie do pracy we wtorek o dwunastej trzydzieści. Do biblioteki. By się upewnić. O ile w ogóle tam jeszcze pracuję, bo jakie ja mam plany, to cholera wie. Nie można tak całkiem zrywać kontaktów ze starymi znajomymi. To jest bardzo nie fair. I takie tam… Co mu się nagle stało, po tylu miesiącach? Jak już wcześniej zostało ustalone, wtedy był maj, a teraz mamy styczeń. Zaraz, zaraz! We wtorek, o dwunastej trzydzieści, napisał. Czyli za kwadrans. Spojrzałam na telefon, a następnie na szufladki z katalogami tytułowymi. Szlag, szlag, szlag!!! Paweł-dźwiękowiec! Przyjdzie tu! Czego nagle ode mnie chce? I co mu

powiem niby? Wzięłam kilka głębokich wdechów. Prawdę. Prawdę powiem, prawda najskuteczniej go spłoszy. Mam teraz dziecko, dom, dwie prace i złamane serce. Albo inaczej – zmiażdżone. I całkiem nieźle daję radę, mimo wszystko. W życiu bym siebie o to nie podejrzewała. I właśnie kiedy chciałam pozwolić sobie na subtelne uczucie satysfakcji, zadzwonił mój telefon. Oleński! Jeszcze tego mi brakowało, tak, pewnie! Cholera, cholera! Odebrać?! Nie? Katalogi, Paweł… i… Albert. To właśnie o Albercie myślałam przede wszystkim, kiedy logowałam się na Facebooku. Jak zwykle zresztą. Chciałam go podejrzeć, choć przez chwilę. Nie mogłam już wytrzymać. Zaraz, co to ja miałam… Ach tak, dzwoni. Zrezygnowana odebrałam telefon od Oleńskiego i skłamałam: – Oddzwonię za godzinę, jadę autem. Okay? Na razie. – Poczekaj. Ja na sekundę. Powiem to szybko. – Tak? – Przestraszył mnie. A jeśli coś stało się… Helenie? – Eliza, daj mi szansę. Proszę. Nie odzywałam się przez chwilę, a on doskonale wiedział, że nie jadę samochodem. Wreszcie zdecydowałam się odpowiedzieć. Zasłużył na to. – Dobrze. Odłożyłam telefon i zabrałam się za katalogowanie. Czekałam na Pawładźwiękowca. A Albert nie podszedł do mnie w księgarni, chociaż musiał widzieć, że tam byłam. 35. Gdyby ona stanęła za mną

A. Jest jakiś tam wtorek. Ósma rano, a ja punktualnie w pracy. Reni już nie opada szczęka, kiedy widzi mnie w drzwiach. Teraz moja punktualność to norma. Patrzę na nią. Wygląda inaczej, jest mocniej umalowana. Robię się podejrzliwy, ale nic nie mówię, jeszcze nie. Nie wiem, na ile mogę się wtrącać w życie Reni i zadawać impertynenckie pytania. Postanawiam po prostu, że będę ją obserwować. I pogadam z Maćkiem. On ma do Reni lepsze oko. Co mi w ogóle chodzi po głowie? Powinienem się skupić, do jasnej cholery. Strzepuję niewidzialne pyłki z marynarki. Kręcę się wokół biurka Reni. Poszedłbym zaparzyć kawę, to by wyglądało naturalnie, ale przecież jestem tak pobudzony, że po kawie w sekundę padnę trupem. Melisa? Mamy tu melisę? Powinniśmy! To przecież

kancelaria adwokacka! – Owsiki masz? Głos Reni dociera do jednego ucha. Drugie wciąż jest otwarte na moje wewnętrzne głosy, okropnie dziś wkurwiające. Unoszę brew. – Owsiki? – pytam słabo. – No! Owsiki. Mój młodszy brat kiedyś miał i też tak się wiercił, usiąść na dupie nie mógł. Można zrobić testy albo się odrobaczyć bez badań, na wszelki wypadek. To nie jest inwazyjne. Zastygam w bezruchu. Mam się odrobaczać? Stukam się palcem w czoło i z godnością ruszam w stronę swojego gabinetu, jestem teraz dumnym cesarzem palestry, królem życia. Ale zaraz przerywam ów pokazowy marsz, bo w drzwiach kancelarii pojawia się Maciek, a ja mam z nim do pogadania. Zawracam zatem, defiluję ponownie przed biurkiem Reni, zbliżam się do mojego wspólnika i robię oczy spaniela. Nasza sekretarka chrząka. Czy teraz wszyscy chrząkają?! – Porąbało was dziś? – pyta, po czym dodaje uprzejmie: – Kawy? – Ja tak – odpowiada ostrożnie Maciek. – A dla tego pana relanium. – Nie mamy już relanium – odzywa się ze stoickim spokojem Renia i znika w kuchni. – A było tu kiedyś relanium? – Teraz dziwię się naprawdę. Maciek Runa prycha pod nosem. Idzie do swojego gabinetu, ja wlokę się za nim. On siada w obrotowym fotelu, ja staję przed biurkiem. On rozkłada ręce, tak jak wkurzony łabędź rozkłada skrzydła. Syczy również prawie jak łabędź. – Coś konkretnego? – Jak ty masz biznes i wisisz mi nad głową, to wszystko jest zajebiście, ale jak ja… – Do rzeczy! Kupa roboty dziś. Zaraz przyjdzie… – Ja właśnie w tej sprawie. Co zaraz przyjdzie. Znaczy w sprawie dziewczyny, co przyjdzie… Maciej robi się podejrzliwy, wstaje z fotela i teatralnym gestem drapie się po brodzie. Mruczy. Syczy? – Myślałem, że nie interesujesz się tą sprawą… Pijana nastolatka rozwaliła auto, a dokładnie – wrąbała się w drzewo. Auto było kradzione, nastolatka pochodzi z rodziny, hm… patologicznej… Stary, to jest straszne gówno. Kasa też średnia. Wziąłem sprawę, bo mnie kolega poprosił. Mniejsza o powody. I ty to chcesz? A chcesz, bo…?

Kurde! On wie. On jest jasnowidzem, jak ten Oleński ze szpitala. A może ja mam wszystko wypisane na gębie? I to widać nawet przy tych zasłoniętych żaluzjach? W ostatnim czasie Los i Wyższa Instancja zdecydowanie są moimi wrogami. Z dobrych rzeczy obdarowali mnie tylko Elizą, a tak poza tym usiłują doprowadzić do sytuacji, która będzie miała swój finał w Tworkach czy Lubiążu. A teraz jeszcze on! Brutus cholerny! Faktycznie. Chcę tę sprawę. Marzę o czymś trudnym, czymś, co doprowadzi mnie do szewskiej pasji i kurwicy jakiejś, naprawdę muszę dostać czasochłonną, wymagającą zaangażowania, przywodzącą do nerwicy i zawału prawniczą zagwozdkę. Mam dość rozwodów. Chcę czegoś, na czym mi będzie zależało na sto procent. Chcę… coś poczuć. I dlatego nieważne, że pijana, że nastolatka, że drzewo, że kradzież i tym razem nie pójdzie tak łatwo, jak w gruncie rzeczy poszło z Dagny. I nawet nieważne jest podobieństwo tych dwóch historii. Choć może odrobinę… – O co ci chodzi? – mówię z miną niewiniątka. Nic lepszego nie wymyśliłem. – O ten tramwaj, co nie chodzi. – Spieprzaj! – Teraz powinienem się obrazić i wyjść, ale przecież jeszcze nawet nie przystąpiłem do negocjacji. – Jestem w swoim gabinecie – odpowiada z rozbawieniem Maciek. – To fakt. – No więc będziesz gadał? On i ja zdecydowanie za często prowadzimy w Harpii podobne dyskusje. No, ale… dochodzi ósma dwadzieścia. Czas również jest moim wrogiem. Dzisiaj mam jeszcze sporo roboty. – Będę gadał. Przekaż mi tę sprawę. Tej pijanej nastolatki, która prawie utopiła się w Odrze, po tym, jak rąbnęła w drzewo kradzionym autem. Chciałbym to poprowadzić, a w zamian dam ci dwie inne, o wiele korzystniejsze finansowo. – Co ci się stało? – Nic. – A ja myślę, że jednak coś. – No bo jesteś głupi. – A ty? – Maciek! Co ja?! – Teraz będziesz zbawiać świat? Wychodzę bez słowa. Rzeczywiście – teraz zachciało mi się zbawiać świat. No cóż, trudno. Ktoś musi, a kolejka do ratowania świata się nie ustawia. Będę jak ten fioletowy kucyk Twilight Sparkle z My Little Pony. Tam jakoś zawsze

nieprzystosowane jednostki dają się zresocjalizować. Na przykład ta zła księżniczka Luna albo Discord, demon chaosu. Jakoś im się udaje, co nie? No, ale nieważne. Głupio tak, że My Little Pony kształtuje mi filozofię życiową. Ale coś w tym jednak jest, bo oto widzę światełko w tunelu. Wtedy, w Magnolii, na maratonie z kucykami, doszło między mną i Paulą do porozumienia. Uderzyła w nas puenta z kreskówki. Nie można nikogo zmusić do miłości. Proste, co nie? Moje uczucia wzmógł fakt, że zobaczyłem przez szybę księgarni Elizę. Dagny miała rację, była tam. Wyglądała pięknie. Nie mogłem się napatrzyć na jej rudą głowę ze sterczącymi na wszystkie strony włosami. Była jakaś inna. I ukłuło mnie przekonanie, że ona jest teraz szczęśliwa. Uśmiechała się, mówiła coś do Agaty, znowu się uśmiechała, miała zaróżowione policzki i lśniące oczy. Niestety – kocham ją ciągle jak wariat. A nie kocham swojej byłej żony. Dlaczego więc jestem z nią, a nie z tamtą rudą dziewczyną? Naprawdę dobiły mnie te kucyki, które mówiły, że nie można nikogo zmuszać do miłości. Paula zaczęła płakać, a mnie niewiele do tego brakowało. Później poszliśmy na kawę i wreszcie pogadaliśmy jak ludzie. Powiedzieliśmy sobie wszystko to, co powinniśmy powiedzieć już dawno. I przyznałem przed Paulą, że po prostu jej nie kocham. Było mi cholernie trudno, ale przecież nie mogę ciągle z tego powodu czuć się winny. Za mało się starałem, fakt. Poprosiłem ją o rękę, choć czułem przecież, że to nie jest „to”. Ale stało się, tak wyszło. A skoro poprosiłem i poprowadziłem przed zacne oblicze urzędnika, to powinienem, do cholery, „uczynić wszystko, by nasze małżeństwo było zgodne, szczęśliwe i trwałe”. Na czym w końcu polega ta odpowiedzialność? Żeby człowieka do siebie na siłę przykuć, czy też uwolnić, gdy stajemy się dla niego utrapieniem? Paulina oczywiście płakała. Ona miała trudniej. Zapewniłem moją byłą żonę, że może na mnie liczyć tak długo, aż wreszcie stanie z powrotem na nogi. Poszła później na długi spacer, a ja katowałem się rozpamiętywaniem rozstania z Elizą. To było tuż przed świętami. Eliza czekała na mnie pod choinką. Jej sylwetkę raz po raz przesłaniał wesoły tłumek, zbiorowo popijający grzańce z gustownych ceramicznych bucików. Zawsze lubiłem wrocławski jarmark bożonarodzeniowy. Ten gwar, kolędy, śmiech dzieci na karuzelach, kolorowe budki z piernikami i bananami w czekoladzie, z ręcznie robioną biżuterią, drewnianymi zabawkami i śmiesznymi koszulkami. Co tam jeszcze było w tych budkach? Nigdy nie udało mi się zobaczyć wszystkiego. W poprzednich latach chadzałem na jarmark z Paulą, ale ona szybko zaczynała się nudzić, mówiła, że to dobre dla dzieci, a przecież my nie mamy dzieci, więc lepiej stąd iść, zjeść zdrową kolację w drogiej knajpie, w końcu nas stać. Tak… ale wtedy pod choinką czekała na mnie Eliza. Jej rude kręcone włosy

sterczały spod kaptura. Przystanąłem na chwilę i patrzyłem na nią. Serce tłukło mi się jak wściekłe. Co ja chciałem zrobić? Co musiałem zrobić? Dlaczego życie było takie cholernie popieprzone? Zmusiłem się do wykonania kroku. Szedłem jak w transie, potrącali mnie ludzie, ktoś wylał mi na kurtkę odrobinę grzanego wina. „Nie szkodzi” – pomyślałem. Miałem to gdzieś. Zbliżyłem się do Elizy. Przyciągnąłem ją do siebie i zacząłem całować. Po moich policzkach leciały łzy, których nie mogłem powstrzymać. Całowałem ją szaleńczo i płakałem. Eliza wyrwała mi się wreszcie, dyszała ciężko. Wiedzieliśmy, że to koniec, a jednak chwilę później kochaliśmy się jeszcze raz, ostatni, w moim samochodzie. Nie widziałem jej już więcej, aż do tej chwili w Magnolii. Ale myślałem o niej każdego dnia. I myślę nadal. Może to przez brak… czegoś. Eliza ma Agatę, ma dla kogo się trzymać. Ja mam Dagny, ale ona dałaby sobie świetnie radę beze mnie. A tak poza tym…? Co mi zostało? Muszę dostać trudną sprawę, wymagającą zaangażowania. Chcę… znaleźć jakiś sens w tym wszystkim. Wieczorem wracam do domu i znajduję kartkę przyczepioną magnesem do lodówki. Paula informuje, że wyjechała na kilka dni w Góry Sowie. Zamierza tam „pomyśleć”. Oddycham z ulgą, ale teraz dopiero czuję, jak bardzo jestem sam. Zapalam światło, włączam komputer i radio. Substytuty czyjejś obecności. Tak, zaiste, piękny to wieczór. Siedzę w kuchni i mam ochotę uruchomić sokowirówkę. Wycisnąć sok ze wszystkich pitai świata, z granatów, pomelo i czego tam jeszcze. Ze wszystkich owoców, o których istnieniu dowiedziałem się z etykietki przyklejonej do żelu pod prysznic. Ale nie wyciskam soku, tylko czytam dyskusje na forach internetowych dla matek. Robię to teraz hobbystycznie, dla relaksu, bo Dagny chyba już nie potrzebuje mojej pomocy. Karol obiecał „coś zrobić”. Co konkretnie? Nie powiedziała. Ale chyba jest szczęśliwa, a ja jestem szczęśliwy z jej powodu. Niemniej i tak czytam dyskusje na forach. Na wszelki wypadek. Może kiedyś ta wiedza się przyda, a ja niedługo zostanę ekspertem nie tylko od neurotycznych żon, ale też od patologicznych i zakompleksionych matek. Na uszy wciskam słuchawki. Oglądam w internecie zdjęcia, które kompromitują dzieci, i słucham sobie Kings of Leon. Bezgłośnie nucę Use Somebody. Co teraz? O czym myśleć, co robić? Kompromitowanie dzieci w internecie przyprawia mnie o dreszcze i mdłości. Zamykam laptop, gapię się w okno. Chcę zadzwonić do Elizy. Sięgam nawet po telefon, już mam zamiar wybrać numer, ale przecież jestem skończonym idiotą i pozwoliłem, by odeszła. Nie, to głupie. Chowam

telefon. Co bym jej powiedział? Gruchałbym jakieś: „chciałem usłyszeć twój głos”, „tęsknię”? Wszystkie te farmazony z komedii romantycznych? Nie… Otwieram laptop. Będę dalej czytał dyskusje na forach. Może dzięki temu lepiej zrozumiem, dlaczego Dagny wsiadła do tego auta, dlaczego się naćpała i spiła, dlaczego poszła do łóżka z żonatym facetem, starszym od niej o dwadzieścia lat. Może dzięki temu lepiej zrozumiem tę nastolatkę, która ukradła samochód i wpieprzyła się nim na drzewo. Może dzięki temu zrozumiem lepiej całą ludzkość i przyda mi się to przy kolejnych sprawach, jakiekolwiek one będą, wszystko mi jedno. Mam dość. Laptop otwarty, ale ja nadal gapię się w okno. I bardzo chcę wziąć się w garść. Być prawdziwym sobą. Czyli kim? Nie wiem. Trudno powiedzieć. 36. Sygnały nieczytelne

E. Z Pawłem-dźwiękowcem rozmawiamy długo. Wiem, że niebawem będę musiała go spławić, bo powinnam pojechać po Agatę i zawieźć ją na korepetycje z matematyki. Do salonu dziś nie zajrzę i trochę mi szkoda. Paweł-dźwiękowiec wysłuchuje cierpliwie całej mojej historii, a ja z lubością streszczam mu osiem miesięcy swojego życia. Niech wie, że nie olałam go tak po prostu, ale wszystko się u mnie zupełnie zmieniło, i to dlatego. Nie pozostaje mi dłużny. On też przyszedł tutaj, aby mnie zaskoczyć. – No, ale chyba nie przestaniesz pisać – pyta mnie nagle. – Nie możesz… Słuchaj, jest taki wrocławski zespół muzyczny, nazywa się Mechaniczna Mandaryna… Mechaniczna Mandaryna? Była też taka książka, ale w niej chodziło o inny owoc. Wytężam pamięć. O, właśnie! Mechaniczna pomarańcza. Dlaczego mechaniczne muszą być zawsze cytrusy? Ciekawa jestem, dokąd Paweł zmierza z tą Mandaryną. Zachęcam go spojrzeniem, a przynajmniej mam nadzieję, że tak to wygląda. – Nie patrz na mnie jak seryjny morderca. Okey, nie wyszło mi. – Mandaryna? – pytam niepewnie. – Mandaryna. W każdym razie facet z Mandaryny był u nas wczoraj na piwku i wpadł mu w ręce twój tomik, bo położyłem na barze ze dwa-trzy… Cholera jasna, Paweł robił za mojego menedżera od ośmiu miesięcy, a ja tak wstrętnie go potraktowałam. I swoich tomików nie wyjęłam nawet za z kartonu, wciąż tkwią na strychu, w domu na Żernikach… Ale przecież miałam powód, prawda? Nie zrobiłam tego z lenistwa ani też w wyniku pisarskiego kryzysu.

– No i? – odważam się nieśmiało zapytać, a Paweł uśmiecha się, zadowolony z jakiejś reakcji. – No i on, ten gość z Mandaryny, zaczął czytać, czytał i czytał, aż dobrnął do końca. Kupił tomik, o, tutaj masz kasę. – Chcesz jakiś procent? – wcinam się. To moja pierwsza poważna sprzedaż, nie licząc wieczorku autorskiego. Sprzed ośmiu miesięcy… – Powaliło cię? Skup się teraz. Ten facet chce wykorzystać kilka twoich tekstów do swoich kompozycji. Dałem mu do ciebie numer. Gniewasz się? Co? Co on właśnie powiedział? Ktoś będzie śpiewał moje teksty? Stanę się Jackiem Cyganem? Nie, niemożliwe, nie umiem tak, że „to nie ja byłam Ewą”. Choć z Ewą akurat czuję dziwne pokrewieństwo, ja też na bank zerwałabym zakazany owoc. – Gniewasz się? – powtarza cierpliwie Paweł. – No co ty! – dukam wreszcie. – Poważnie mówisz? – Tak. Zapłacą ci coś, ale pewnie jeszcze nie miliony, bo oni grają dopiero po klubach, rozkręcają się. Na jesieni chcą iść do jakiegoś talent show. Świetnie. Lubię talent show, ale dawno żadnego nie oglądałam. Czas znaleźć pilota do telewizora Heleny. – Dzięki. Naprawdę, Paweł! Dzięki! Nie wiem, co powiedzieć. – Spoko. Gość zadzwoni po weekendzie, bo teraz mają jakieś koncerty. – Fajnie. I gadka przestaje się kleić. Ale Paweł, zamiast się boczyć i obrażać, uśmiecha się jeszcze szerzej. – Elizka… – Tak? – Zmieniłaś się. Kiwam głową, bo nie mam pojęcia, co powiedzieć. Choć oczywiście domyślam się, że zaszła we mnie zmiana. Dwie godziny później jedziemy z Agatą na Wybrzeże Wyspiańskiego, na korepetycje z matematyki. Denerwuję się, bo dziś młoda będzie miała lekcje z wnukiem Dziadka Sutherlanda. Oczywiście wnuk już wcześniej pojawiał się na zajęciach, ale dzisiaj zostaną sami. Wnuk ma piętnaście lat i Aga mówi, że jest „nieziemsko” przystojny, co naprawdę wcale nie poprawia mi humoru. Spinam się i paplam coś o tym, że śnieg się roztopił i jest odwilż. Wreszcie nie wytrzymuję i opowiadam o wizycie Pawła. O Mechanicznej Mandarynie też. Agata cieszy się i ekscytuje. – Ale zaj… super!!!

Patrzę na nią z ukosa. Chciała powiedzieć „zajebiście”. Świetnie. Zaczyna się. Stukam nerwowo palcami w kierownicę. Agata rumieni się. Teraz przypomina mi Alberta i to wcale niczego nie ułatwia. – Idziesz do Gabrieli? – pyta młoda, kiedy docieramy na plac Grunwaldzki. – Mhm, przezimuję te półtorej godziny – mruczę, usiłując znaleźć jakieś miejsce do zaparkowania. „Cholera, wszędzie zajęte” – myślę, zawracając pod jakąś bramą. – To ja do was podejdę po lekcji. Nie musisz przyjeżdżać – proponuje i teraz już rozglądała się za miejscem do parkowania razem ze mną. – Nie ma mowy! Jeszcze pod auto jakieś wleziesz. – Czy tobie się wydaje, że ja nigdy wcześniej nie chodziłam sama po mieście? Nie odpowiadam. Tak naprawdę chodzi mi o to, żeby nie siedziała jeszcze przez kolejną godzinę sam na sam z nabuzowanym hormonami piętnastolatkiem. Wiadomo, zaczną po lekcji gadać, potem on zaproponuje herbatę i… Ja pierniczę, dzieje się ze mną coś niedobrego. – Jeśli zamierzasz być toksyczną matką, to od razu cię uprzedzam, że się nie piszę – woła Agata i odpina pas. Zatrzymuję Carolinę i spoglądam na młodą. Uśmiecha się. Tak trochę ironicznie. Patrzę na nią, na plecak na kolanach, włosy uczesane w koński ogon, sukienkę, którą sama sobie rano wyprasowała, zanim zdążyłam zauważyć, i… ogarnia mnie wzruszenie. Zaraz się rozbeczę i będzie wstyd jak nie wiem. Poza tym nazwała mnie matką. Toksyczną, ale jednak. Ktoś trąbi na mnie z tyłu i orientuję się, że stoję jak krowa na środku ulicy. Ruszam w popłochu i okrążam piąty raz ten sam budynek. – Wysadź mnie po prostu! – cedzi w końcu Agata. – Już i tak mam dwie minuty spóźnienia. A widziałaś, jaka jestem super z matmy! – Nie! Muszę pójść z tobą! Nie widziałam chłopaka na oczy, a dzisiaj macie być sami. Może to jakiś gwałciciel… – Gwałciciel? Ty tak na serio? – Różne rzeczy dzieją się na świecie i… – Przypominam, choć pewnie świetnie pamiętasz, że chodzę do jego dziadka na matmę od roku! Uczy też moje dwie koleżanki z klasy! – Nie… – Jestem spóźniona!!! – Gdzie cię wysadzić? – pytam niechętnie. – O tutaj. Zatrzymaj się po prostu! I pamiętaj, sama przyjdę do Gabrieli po lekcji. – Dobra, ale teraz ja tu czekam. Jak wejdziesz do mieszkania tego wnuczka

Dziadka, masz mi się pokazać w oknie. Razem z nim – żądam, a Agata zastyga z ręką na klamce. – Żartujesz sobie? – Nie. – Jesteś nienormalna! – Być może. Agata patrzy na mnie z niedowierzaniem, po czym wysiada z Caroliny, łupie drzwiami i znika w bramie. Serce kurczy mi się ze strachu. A jeśli jej kiedyś też coś się stanie? Dlaczego już teraz nie jestem w stanie wyobrazić sobie podobnej sytuacji? Czy tak właśnie czują się matki? Stukam palcami w kierownicę. Włączam awaryjne. Wystawiam głowę z auta. Co zrobię, jeśli nie wyjrzy przez okno? Jak to co? Zostawię auto tak, na środku, i pójdę jej szukać! Niech mnie zamkną, zlawetują, mam to w dupie. Na szczęście jednak Agata się pokazuje. Widzę jej głowę w oknie na drugim piętrze. Obok niej głowa chłopaka. Chłopak pokazuje uniesiony kciuk. Cholera, rzeczywiście jest przystojny, nawet jak na smarkacza. Agata stuka się w czoło. Oddycham z ulgą i chowam głowę z powrotem do auta. Paweł miał rację. Po raz kolejny to sobie dziś uświadamiam. Zmieniłam się. 37. Cóż z tego

Agata postanowiła wziąć sprawy w swoje ręce. Obudziła się w czwartek o świcie i uznała, bardzo odkrywczo, że życie jest krótkie. Zamknęła się w pokoju i zadzwoniła do matki. Rozmawiały krótko. Agata czuła się źle z trzech powodów. Po pierwsze – jej matka naprawdę umierała. Nie było się co oszukiwać z tym leczeniem w Stanach. Jakim leczeniem? Nigdy nie było żadnego leczenia! Nawet „zagranicznie” wyglądający numer telefonu matki przestał wydawać się przekonujący. A zatem po drugie – matka ją oszukała. Agata podejrzewała, że mieszkała sobie gdzieś samotnie i czekała na finał. Oczywiście można by potępić taką postawę. Matka powinna porozmawiać z Agatą szczerze i odpowiednio przygotować na to, co miało nadejść. Powinna pozwolić jej we wszystkim uczestniczyć. A tymczasem… Wolała ją od siebie odzwyczaić. Po prostu. Złagodzić traumę, stępić ból, osłabić całe to swoje odejście. Oszczędzić Agacie widoku powolnego umierania, mówiąc wprost. I wreszcie trzecim powodem, który sprawiał, że Agata czuła się źle, był… spokój. Ogarnął ją spokój. Po prostu obudziła się w czwartek i wiedziała, że jest bezpieczna. Leży we własnym łóżku, we własnym domu, a w kuchni Eliza właśnie włącza czajnik. Agata nie została sama. Eliza stanęła na wysokości zadania – zrobiła to szybko, bez marudzenia i sprzeciwu. Rozwaliła całe swoje życie, zmieniła absolutnie wszystko.

I Agata poczuła do niej nagle ogromną wdzięczność. Gigantyczną, niewyobrażalną wdzięczność. Uświadomiła sobie wreszcie, jak ryzykowny był cały ten plan. Matka również musiała to wiedzieć i dlatego wprowadziła go w życie tak szybko, a nie przed samym końcem. Agata miała wrażenie, że jej wcześniejsze domysły były słuszne. Matka obserwowała skądś całą tę sytuację. Wszystko kontrolowała. Upewniała się, że dobrze postąpiła. Agata musiała do niej zadzwonić. Zrobiła to o szóstej rano. Matka odebrała od razu i wydawała się zaniepokojona. – Co jest, mała? Dlaczego nie śpisz? – Wszystko w porządku, mamo. Przez cały czas wszystko jest w porządku – odpowiedziała po prostu Agata. W słuchawce usłyszała westchnienie. Poczuła ucisk w gardle, ale bardzo starała się nie rozpłakać. – Od jak dawna wiesz? – zapytała wreszcie Helena. Ona też ledwo panowała nad głosem. – Właściwie od samego początku się domyślałam. I naprawdę wszystko w porządku. Możesz być spokojna. – Mogę? – Tak. – Mamo? Powiesz mi, gdzie jesteś? Matka wymieniła adres, a Agacie spłynęła po policzku pierwsza łza. Akurat to miejsce! Tyle razy przechodziły tamtędy z Elizą! Może matka patrzyła wtedy przez okno, widziała je? Była tak blisko! – Aga? – Co? – Wolałabym, żebyś tutaj nie przychodziła. Nie wytrzymam tego. Matka rozłączyła się, a Agata jeszcze długo wpatrywała się w wyświetlacz. Nie wiedziała, co powinna zrobić z tą informacją i ile miała czasu na zastanowienie. Była tak poruszona, że nie potrafiła nawet porządnie się rozpłakać. I wtedy po raz kolejny przyszła ta myśl, że życie jest krótkie, a często też bywa całkiem beznadziejne. Z tą myślą zjadła śniadanie i pojechała do szkoły. Ta myśl towarzyszyła jej na lekcji matematyki. Ta myśl splotła się ze świadomością, że jutro zaczynał się dla Wrocławia ważny i piękny czas, bo oto miasto stawało się Europejską Stolicą Kultury. Ta myśl urosła do monstrualnych rozmiarów po południu, kiedy okazało się, że ulubiony aktor Agaty, Alan Rickman, zmarł. Chorował na nowotwór. Boże… I wtedy Agata wreszcie się rozpłakała.

A później znowu chwyciła telefon i zadzwoniła – tym razem do Dagny. – Co tam, młoda? – Daga była chyba u tego swojego chłopaka kujona, bo w tle leciała jakaś dziwna, alternatywna muzyka. – Potrzebuję twojej pomocy. – Jakiejś konkretnej? – Związanej z parkiem Południowym. – Ahaaa…? – Często tam sobie łazicie z Albertem. – No i? – No i weź go tam znowu. To wcale nie będzie wyglądało podejrzanie. A ja tymczasem… No wiesz. – Ahaaaa…? A! Aha!!! Dagny olśniło i Agata rozłączyła się z satysfakcją. Tak. Życie jest naprawdę cholernie krótkie i podłe, i… No cóż, póki trwa, nie można aż tak się w nim męczyć! * * * Dagny olśniło. Odłożyła telefon i zaklaskała w dłonie. Zaraz jednak zreflektowała się. Karol spojrzał na nią ponuro. No tak, był smutny. Zmarł jego ulubiony aktor, Alan Rickman, który grał jakiegoś profesora w Harrym Potterze. Dagny nie oglądała ani jednej części Harrego Pottera i teraz czuła się z tym źle. Ale wpadła na pewien pomysł. Wiedziała, że matka nie będzie się sprzeciwiać, bo patrzyła na Dagny podejrzliwie, odkąd do sieci wyciekły jej zdjęcia sprzed dwudziestu lat, kiedy ważyła jakieś trzydzieści kilo więcej i miała mysie włosy. Dumna i wyniosła pani Zander chodziła teraz jak trusia. Wszystkiego się domyśliła, a jednak w żaden sposób nie potrafiła sobie z tą sytuacją poradzić. No cóż, oko za oko… Matka pewnie w końcu i tak znajdzie informatyka-cudotwórcę, który zaradzi sytuacji choć częściowo, ale Dagny miała nadzieję, że w obiegowej opinii tkwi ziarno prawdy. I jeśli coś trafia do internetu – zostaje w nim już na zawsze. Usiadła obok Karola na tapczanie. Znowu spojrzał na nią smutno. – Mój ojciec jest w Maladze. Służbowo – powiedziała. – I? – Karol zamrugał oczami. – A matka nie będzie się stawiać. – Eeee? – mruknął swoim zwyczajem. – Krótko mówiąc, przyjdź do mnie jutro wieczorem. I zostań na noc.

– Dagny, ja… – Zrobimy sobie maraton z Harrym Potterem. To znaczy… Na pewno nie damy rady obejrzeć wszystkich w jedną noc, ale chociaż kilka. A innym razem resztę. Tylko jutro musisz mi pomóc załatwić taką jedną rzecz w parku Południowym. W sensie – będziesz musiał zawieźć Agatę i mnie do domu, jak już uciekniemy Albertowi i Elizie, ale o szczegółach to ci jeszcze opowiem i… Karol? – Powiedz mi, że się przesłyszałem – odezwał się powoli chłopak. – No, niestety nie, będziemy robić intrygę. – Intrygę? – Taaa, jak w głupiej komedii… – Chcesz obejrzeć ze mną Harrego Pottera? Teraz, jak Severus Snape umarł? Wiesz, że będę płakał! Dagny wzruszyła ramionami. – Załatwię chusteczki. Mogą być zamiast popcornu. – Kocham cię. Dagny poczuła, jak jej twarz oblewa fala gorąca. A poza tym nie mogła przełknąć śliny i miała wrażenie, że za chwilę się udusi. Karol patrzył jej prosto w oczy, łagodnie i spokojnie. To wcale nie pomagało. Wzięła głęboki wdech. – Ja… ja… też… cię kocham – wydukała wreszcie. 38. Stała nieporuszona

A. Czwartek był dziwny. Przypomniał mi się Kochanowski i jego „nic wiecznego na świecie, radość się z troską plecie”[4]. Najpierw Paula wysłała mi wiadomość, że Góry Sowie są piękne i jeszcze tam trochę zostanie. Nie pamiętałem, w jakim w końcu zatrzymała się miasteczku, ale dowiedziałem się, że szukali kogoś do pracy w sekretariacie u wójta. Pod wpływem impulsu złożyła CV. Wójt się zdziwił, że taka kobieta, jak ona, pani z wrocławskiej korporacji, z doświadczeniem i w ogóle, szukała pracy w dziurze zabitej dechami. Pewnie nie wspomniała o załamaniu nerwowym, psychiatrze i antydepresantach. Sam bym nie wspomniał. W każdym razie była w Górach Sowich i miałem nadzieję, że sobie radzi. Bardzo tego chciałem. No dobrze, nie oszukujmy się – liczyłem na to, że poukłada sobie wreszcie w głowie i w życiu, i będziemy w stanie rozejść się jak normalni, cywilizowani ludzie. Puściłem w niepamięć tego gówniarza, z którym mnie zdradziła. Sam nie byłem święty. Po prostu się nie kochaliśmy. Nie udało nam się, ale przecież mieliśmy swoją wspólną chwilę

w życiu. Moment, w którym byliśmy ze sobą szczęśliwi. Nie chciałem przekreślać tych lat. I to była radość, która szybko splotła się z troską. Okazało się, że sprawa pijanej nastolatki, która rozwaliła kradziony samochód, nie będzie wcale prosta, bo z nastolatką nijak nie szło się dogadać, a jej rodzice byli gorsi od Zanderów. W dodatku nie mieli kasy, co znacznie pogarszało sytuację ich córki wśród szkolnych elit towarzyskich. Poza tym nikt nie chciał współpracować, a auto należało do policjanta. W tym momencie powinienem już odejść od biurka, udać się spacerkiem nad Odrę i skoczyć w rzeczne odmęty. Obawiałem się jednak, że nie miało to większego sensu, bo Maciek kazałby mnie wyłowić i reanimować do upadłego, inaczej musiałby sam ogarnąć wszystko w kancelarii. A to już była mało śmieszna perspektywa. Troska szybko splotła się z radością, bo Dagny napisała rozświergotany SMS, że dała radę z matką i na serio zakochała się w Karolu. Okrasiła tę wiadomość mnóstwem wykrzykników, serduszek i uśmiechniętych buziek. Ciekawe. Nigdy bym nie przypuszczał, że ona może jeszcze być taka beztroska i radosna. Kiedy spotkałem ją po raz pierwszy, wydawała mi się… zmęczona. Tak jakby wszystko już przeżyła i wszystkiego miała serdecznie dość. A teraz na powrót stała się nastolatką. Cieszyłem się z jej szczęścia, choć jednocześnie było mi smutno, że widujemy się coraz rzadziej. Bo ona miała teraz Karola, oglądała z nim serial o jakiejś wielkiej teorii czegoś tam i Harrego Pottera. Rozpaczała po śmierci Severusa Snape’a – i filmowej, i rzeczywistej. Pewnie trochę na wyrost, bo przecież nie znała wcześniej za bardzo tego aktora. Podobnie zresztą jak postaci, w którą wcielił się w filmie. Ja za to lubiłem Alana Rickmana od zawsze. Nie wierzyłem, że nie zagra już żadnej nowej roli. Czyli radość złączyła się z troską po raz kolejny. Także wtedy, kiedy pomyślałem o jutrzejszej inauguracji Europejskiej Stolicy Kultury. Na żadną z imprez z pewnością się nie wybiorę, bo będę ślęczał nad aktami. No i pięknie. Pracować trzeba, nie się opieprzać. Jak człowiek się opieprza, to myśli o głupotach. Kolejna radość przepleciona ze smutkiem. Przechodziłem nieopodal Rynku, gdzie miałem umówione spotkanie, i zobaczyłem szyld salonu fryzjerskiego Helena. Nie wiedziałem, czy w środku jest Eliza, bo przecież na pewno nie przebywała tam każdego dnia. Stałem tak przez chwilę i gapiłem się na szyld. Wreszcie nogi same poniosły mnie w tamtym kierunku. Zdjąłem czapkę i przejechałem dłonią po włosach. Niestety – były krótkie. Gdybym zechciał wejść do środka i umówić się na strzyżenie, skończyłbym z łysą pałą. No a poza tym zobaczyłem kartkę, że do jedenastej mają

przerwę. Minął mnie nawet jakiś facet w trampkach i fryzjerskim fartuchu, na który narzucił kurtkę. W dłoniach dzierżył pudełko z sałatką i pogryzał bułkę oblepioną wszelkim ziarnem tego świata. Plaster pomidora upadł mu na chodnik. Postałem jeszcze chwilę przed szybą jak jakiś stalker. I stało się. Zobaczyłem ją. Eliza była w środku. Stała z bezradną miną, a w ręku trzymała nożyczki. Otaczał ją wianuszek ludzi. Śmiali się, klepali ją po plecach. Ona wreszcie też uśmiechnęła się niepewnie, a później podeszła do umywalki i zaczęła myć jakiejś dziewczynie włosy. Rozmawiały. Wszyscy w ogóle coś do niej mówili i wyglądało na to, że bardzo im tam wesoło. Zżarła mnie zazdrość. Już drugi raz oglądałem Elizę przez szybę. Niedawno widziałem ją w Magnolii, a teraz tutaj. Tak szczerze mówiąc, miałem ochotę w tę szybę z lekka pierdolnąć. Albo nawet całkiem mocno. Miałem tam wejść? Porozmawiać z nią? Błagać, by do mnie wróciła? A jeśli Pauli jednak nie wyjdzie w Górach Sowich? Jeśli przyjedzie do mnie znowu, z jeszcze większą depresją, złamana i rozczarowana kolejnym etapem swojego życia? Co wtedy? Przecież to wciąż nie był zamknięty rozdział. Ruszyłem spod salonu fryzjerskiego, wlokąc się z miną zbitego psa. Było jeszcze za wcześnie na to, by porozmawiać z Elizą. Albo za późno. Skręciłem w bok, w niewielką uliczkę, w której mieściła się wegańska hipsterska knajpa. Miałem tu umówione spotkanie. Facet już czekał. Musiałem sobie szybko przypomnieć, o czym powinniśmy porozmawiać. Przywitałem się, usiadłem na wskazanym krześle i położyłem na stoliku teczkę. Dyskutowaliśmy ponad godzinę i nawet udało mi się zachować pełne skupienie. Zjedliśmy wegański obiad i popiliśmy kawą z cykorii czy z buraka, nie pamiętam. Nie zwracałem już uwagi na tę kawę, bo do wegańskiej knajpy ktoś wszedł. Kobieta. Usiadła przy oknie i zaczęła studiować menu. Na chwilę przestałem oddychać. – A może warto byłoby to przemyśleć i zgodzić się na ich warunki? – zapytał mój klient. – Tak – odpowiedziałem mechanicznie. – Ale przecież przed chwilą był pan temu stanowczo przeciwny! – Co? A tak. Przepraszam, zamyśliłem się. Zmusiłem się do podjęcia przerwanej rozmowy, ale wciąż popatrywałem na kobietę przy oknie. Serce biło mi szybko. Maciek nic o tym nie wspomniał, a przecież podobno pozostawał z nią w stałym kontakcie i monitorował jej sprawy. Nie miałem pojęcia, że Helena Bukowska jest we Wrocławiu.

E. W czwartek udało mi się po raz pierwszy dobrze ostrzyc włosy. Tym razem nie ćwiczyłam na manekinie. Mariola wetknęła mi w dłoń koniec swojego warkocza i powiedziała: – Mam już go, kurwa, dość. Zdziwiłam się i nie wiedziałam, co mam niby zrobić, ale ona tylko uśmiechnęła się i podeszła – jednocześnie zmuszając mnie, bym również podeszła, w końcu trzymałam jej warkocz – do obrotowego krzesełka. Rozsiadła się na nim, uwolniła swoje włosy z moich palców, a w ich miejsce wetknęła nożyczki. – Ciachnij – rozkazała i kiwnęła głową jak jakiś esesman. – Nie chcę – zaprotestowałam. Wokół mnie coś zaczęło się dziać. Ktoś podsunął mi szafeczkę na kółkach, ktoś inny pomógł Marioli odziać się w fartuch. W mojej drugiej dłoni zjawił się grzebień. Spojrzałam na niego, a później przeniosłam wzrok na Jarka. Uniósł w górę kciuk. A więc to tak. Wszystko ukartowali. Czwartek, godzina dziesiąta, śnieg za oknem, środek zimy. Zero klientów. Teraz właśnie miałam przejść inicjację. Teatr jednej aktorki, mnóstwo rekwizytów i statystka z warkoczem. Publika zredukowana do bliskich znajomych i jednocześnie profesjonalnych krytyków, a w tle muzyka, coś-tamcoś-tam-FM. „O północy wejdźmy na dach” – zachęcała pani z głośnika. Bardzo proszę! Pomyślałam, że mogę nawet z tego dachu skoczyć! Oni wszyscy stanęli za moimi plecami i patrzyli. Zerknęłam na drzwi z nadzieją, że może jednak wejdzie tu jakiś zbłąkany klient pragnący na gwałt zmienić uczesanie, ale nic takiego się nie wydarzyło. Jaro pokręcił głową i postukał się w czoło. Dużo ludzi przy mnie stuka się w czoło. Powinnam się chyba nad sobą zastanowić. Ale Jaro nie poprzestał na stukaniu. Odezwał się i wtedy już wiedziałam, że nie mam wyjścia. Oni wszyscy będą się na mnie gapić aż do samego końca. Aż obetnę ostatni kosmyk, wysuszę, ułożę, polakieruję i co tam jeszcze. Nie pamiętałam, jaka powinna być kolejność, i wpadłam w panikę. Jeszcze jeden rzut oka na drzwi. Jaro odezwał się znowu, stanowczo i w trybie rozkazującym. – Wywieszkę daliśmy. Przerwa do jedenastej. Za robotę się bierz. Jak skończysz, podłogę zamieć. Każdy sprząta burdel wokół swojego krzesełka. Jak to wszystko ładnie zabrzmiało. Mogłabym zrobić z tego wiersz, współczesny, biały, dawno już żadnego nie napisałam. Agata wciąż mówiła mi, żebym nie rezygnowała z pisania, ale jej zdaniem powinnam zabrać się za powieść. Kryminał albo erotyk, bo to się sprzedaje. Nie wnikałam, skąd wie. Poza tym był jeszcze Paweł-

dźwiękowiec i facet od Mechanicznej Mandaryny, który rzeczywiście zadzwonił i pozwoliłam mu wykorzystać kilka swoich tekstów. Jeśli stanę się sławna jak Jacek Cygan, to może zacznę pisać na nowo? Teraz jednak nie miałam czasu na uprawianie ani liryki, ani epiki. Teraz musiałam zejść na ziemię i zmierzyć się z prawdziwym życiem. Jaro zakończył wydawać dyspozycje i zajął się konsumpcją sałatki z serem feta. I bułki utopionej w ziarnach. No tak, dla nich to przerwa… Przed kilkoma laty przepracowałam całe studenckie wakacje jako kasjerka w Biedronce. To było niezłe życiowe doświadczenie. Pomogło mi nieco zdemitologizować rzeczywistość i na nowo ją zdefiniować. Otóż wtedy pomyślałam sobie, że ja – wannabe poetka, studentka kulturoznawstwa, osoba inteligentna, oczytana, obeznana z literaturą, sztuką, filmem, teatrem i tak dalej – nie jestem w niczym lepsza od innych kasjerek z Biedronki, które podobnej wiedzy nie posiadły. I to odkrycie wydało mi się naprawdę epokowe. Zawsze myślałam, że na kasę do Biedronki idą ci, którzy nie mają szansy gdzie indziej. Którym nie chciało się uczyć, studiować, tracić czasu na bezsensowne ambicje i marzenia. Otóż nie! Na kasę w Biedronce trafić może absolutnie każdy. Każdy, kto nie ma alternatywy, pomysłu, wyjścia, kto czeka na swoją szansę. I każdy, kto nie szuka alternatywy, pomysłu, wyjścia, kto nie czeka na swoją szansę. Bo po prostu chciałby coś zarobić i opłacić rachunki. I odkryłam jeszcze jedną rzecz. Otóż praca kasjerki wcale nie jest dla matołów. Ja sama ledwo dałam sobie radę. Nie potrafiłam nawet policzyć, ile razy wpadałam w panikę, wzywałam na pomoc bardziej doświadczone koleżanki, błagałam, by ktoś mi łaskawie podał kod do tych cholernych bagietek z kminkiem, bo nie mam ich w ściągawce… Ile razy bolały mnie ręce od dekodowania towarów i ile razy zrobiło mi się słabo z głodu, ale musiałam przełknąć ślinę, zacisnąć zęby, dekodować dalej. Bo kolejka jak za komuny, weekend idzie, ludzie chcą świętować, uczcić dni wolne od pracy jadłem i napitkiem! A zamiast pochwały ciągłe: „Za wolno kasujesz”; „Masz zły czas”; „Nie wyrabiasz się”. Nie wyrabiałam się. Praca na kasie była dla mnie za trudna. Wolałam pisać wiersze. A teraz? W prawej dłoni nożyczki, w lewej grzebień. W tle widownia, piosenka o wchodzeniu na dach się skończyła, jej miejsce zastąpiła reklama sklepu ze sprzętem narciarskim. No tak, zima. Jaro mlasnął i wyrzucił do kosza opakowanie po sałatce. Tak szybko?! Przełknęłam ślinę. Co miałam zrobić z tymi nożyczkami? Przecież powinnam najpierw rozpuścić warkocz, umyć Marioli głowę, nasmarować jakąś odżywką… Odłożyłam nożyczki i grzebień. Powiedziałam jej o myciu i odżywce, nieśmiało, jak

gdybym była na lekcji matematyki w podstawówce i pytała o to, czy trzy razy trzy równa się dziewięć. Mariola uśmiechnęła się z uznaniem. W tle teatralne wiwaty. Udało mi się. Przeszłam pierwszy level. Co dalej? Zastanowię się, kiedy będę myła Marioli głowę. Na pewno mi się przypomni. Lubię to uczucie. Uczucie triumfu. Obcięłam Marioli włosy i zrobiłam to dobrze. Cała fryzjerska ekipa z Heleny wzięła te włosy pod lupę. Oglądali, cmokali, wymieniali uwagi, których nie rozumiałam. Wreszcie Pocahontas, nasza fryzjerska superstar, podeszła do mnie i powiedziała: – Może być. A to, wiedziałam, była w jej ustach wielka pochwała. Ucieszyłam się, jak gdybym dostała piątkę z plusem i w koronie. Uśmiechnęłam się szeroko, choć miałam ochotę podskoczyć albo zrobić coś równie głupiego. Właśnie nauczyłam się strzyc włosy! Wreszcie umiałam zrobić coś praktycznego! Jeśli do tego jeszcze nauczę się podstaw księgowości i marketingu, to być może wreszcie stanę się pełnoprawną, użyteczną obywatelką świata. Miłe uczucie, w końcu gdzieś pasować. A te moje myśli, pragnienia, by nie być jedną z wielu? Przecież nie jestem! – Może wreszcie pozwolisz mi zrobić coś z twoimi włosami? – Głos Jara zabrzęczał tuż przy moim uchu. – Hę? – Tylko na tyle się zdobyłam. – Mógłbym ci pomóc je okiełznać. Szykuję się na to już od dawna. No i wiesz… Nie obraź się, ale kiedyś w końcu musisz to zrobić – powiedział. On tak poważnie? Obróciłam się w jego stronę. – A to w ogóle możliwe? – zainteresowałam się. Skoro sam zaczął… – Pewnie. Skrócimy trochę, wycieniujemy, pokażę ci, co zrobić, żeby nie mieć siana, tylko takie ładne sprężynki… To zainteresowało mnie już na dobre. Nie mieć siana? Brzmiało całkiem jak utopia. Zgodziłam się, a on pokazał mi fotel. – Teraz? Teraz mamy robić te sprężyny? – zdziwiłam się. – A kiedy? – zapytał on. – Teraz jest dobrze, zero ludzi, śnieg sypie. No i nigdy tak naprawdę nie ma dobrego momentu na nic – dodał sentencjonalnie. Racja. Zrobiłam, jak kazał. Po godzinie byłam gotowa, nowa ja, niby ta sama, a jednak inna. Podobało mi się. Okazało się, że mogę wyglądać naprawdę ładnie, a nie tylko… oryginalnie. To również było dla mnie epokowe odkrycie. Podziękowałam Jarowi, ale on tylko machnął lekceważąco ręką. Nie takie rzeczy robił w życiu. Kazał mi iść, odpocząć, przespacerować się. Zrobić sobie wolne. Ostatnio dużo pracowałam, pomagałam im w salonie, a przecież mam jeszcze tę drugą pracę, wśród zakurzonych

książek. Poza tym jest Agata, zbliżają się ferie i jakoś będzie trzeba jej zająć czas. Myślenie o tym również nieco mnie wyczerpało. Jaro pokiwał głową. Miał poważny wyraz twarzy. Spojrzał mi w oczy, odprowadził do wyjścia, a potem za próg i jeszcze kawałek w stronę Rynku. Mimo że wciąż był w trampkach i fryzjerskim fartuchu. A padał śnieg. – Dobrze, że jesteś z nami – powiedział. – Na początku nie wiedziałem, o co ci chodzi, zawsze bałem się takich dziwnych dziewczyn jak ty. Ale teraz cię lubię. Bardzo cię lubię, Ruda. Ruda?! A zresztą nieważne… Ja też lubiłam Jarka, ale ta rozmowa zaczynała mnie niepokoić. Spuściłam wzrok i lekko się spięłam. Jaro zachichotał. – Nie, nie! Nie będę ci się oświadczał ani nic. Spoko. Wiem, jak jest. Aktualnie w temacie prawnik i lekarz. Luz. Poderwałam się i spojrzałam na niego z zaskoczeniem. Prawnik i lekarz?! No dobra, dałam lekarzowi szansę i powiedziałam o tym Pocahontas, co w sumie oznaczało, że już wiedział cały świat, ale… – Skąd wiesz o prawniku? – wykrztusiłam wreszcie. – Czyli to prawda? – zainteresował się. – No… yyy… – Agata chyba wspomniała. Zdaje się. Ale teraz, jak o tym myślę, to nie jestem pewny. – Mhm. – Ogólnie chciałem ci powiedzieć, że ja wszystko rozumiem. Nie jest ci lekko, ale genialnie dajesz sobie radę. Jesteś twarda babka. Gdybyś jednak miała kryzys albo co, to wiesz, gdzie mnie szukać. Najlepiej przy nożyczkach! – Jarek roześmiał się i zasalutował. A potem sobie poszedł. Patrzyłam za nim chwilę, po czym skręciłam w jakąś uliczkę i przystanęłam przy małym lokalu. Właściwie nie wiedziałam, co to. Mieściła się tutaj i mała galeryjka z ręcznie robioną biżuterią, i wegańska hipsterska knajpa. Stoję tutaj jeszcze chwilę. Mój wzrok przykuwa wegańskie menu. Duże menu, format gazety. Ktoś siedzący przy oknie usiłuje się tym menu zasłonić. Marszczę brwi. Widzę czubek głowy… Czubek odziany w kolorową chustę… Głowa rusza się niespokojnie, menu obniża, pewnie zbliża się nerwowe łypnięcie, mające na celu rozeznanie w sytuacji. Upewnienie się, czy poszłam już sobie w cholerę, czy może nadal tu sterczę. Bo ta głowa chowa się za menu przede mną. Teraz to wiem. – Kurwa mać – wyrywa mi się, a pan z knajpy, który akurat posypuje solą schodki prowadzące do wejścia, krzywi się z oburzeniem. Zakłócam mu balans.

Głowa wychyla się zza menu. Ona też wie, że dłuższe ukrywanie się nie ma najmniejszego sensu. Patrzymy na siebie. Ja z irytacją i złością, z wyrzutem i niemą pretensją, ona ze smutkiem, z przeprosinami na ustach, z prośbą o wybaczenie w oczach. Podnosi się wreszcie, szura krzesłem. Wiem, że to robi, choć ona jest za szybą i nie mogę tego dźwięku usłyszeć. Wychodzi na zewnątrz. Helena. 39. Zawczasu

A. Dagny wysłała mi tego dnia już szóstą wiadomość z pytaniem, czy jutro na pewno pójdziemy do parku Południowego. Chciała pogadać, ale była dziwnie radosna, więc nic nie mogło się stać. Jednocześnie… okropnie się uparła. Ciekawi mnie, o co jej chodzi. Wysyłam zdawkowe: „Oczywiście”, a później wlokę się przez Rynek. Mam wrażenie, że ten dzień trwa wiecznie. Jestem okropnie przybity. Porozmawiałem z Heleną Bukowską i dowiedziałem się czegoś, czego wolałbym raczej nie wiedzieć. Myślę teraz, że pewnie wkrótce prawdę poznają również Eliza i Agata. Bo przecież TO stanie się niebawem. Albo i tak wszystkiego się już domyślają. Obie są ponadprzeciętnie inteligentne. Tak okropnie za nimi tęsknię. To żałosne. Ja jestem żałosny. Czuję, że muszę coś zrobić, zanim wrócę do kancelarii i opierdolę Maćka za to, że ukrywał przede mną prawdę o Helenie Bukowskiej. Mam ochotę go zamordować, obedrzeć ze skóry i posypać solą. Byłem z Elizą, do cholery! Stałem się świadkiem dramatu Agaty, wspierałem je obie, prosiłem, by miały nadzieję, bo przecież wszystko się może zdarzyć. A tymczasem on wiedział!!! Przez cały ten czas! Muszę się uspokoić. Muszę się zająć pracą. Muszę… Za chwilę zajmę się pracą. Mam pewien pomysł. Idę na Solny. Zatrzymuję się przed jedną z kwiaciarni. Pachnie różami. Eliza nie lubi róż. Woli proste kwiaty, niewielkie wiązanki, skromne. Postanawiam kupić dwie. Kwiaciarka patrzy na mnie znacząco, kiedy pokazuję kwiatki. Fioletowe i białe. Nie wiem, jak się nazywają, nie znam się. Kwiaciarka macha ręką z rezygnacją. – Z pana to nic nie będzie, jak takich prostych kwiatów nie zna! – Mhm. – Czyli te dwie wiązanki? – Tak. – Ze wstążeczką? – Jedna ze wstążeczką, a druga bez niej. Te białe niech pani przewiąże.

Wymyśliłem, że ze wstążeczką będą dla Agaty, bo ona przecież kiedyś mówiła, że jeśli facet daje bez wstążeczki, to tak, jakby zerwał gdzieś w rowie… Eliza śmiała się wtedy. Miała na ten temat inne zdanie. No cóż, warto zaryzykować. Zrobię to. Może one rozpoznają gest i przypomną sobie tamtą rozmowę o kwiatach? I mnie sobie przypomną? Chcę zrobić coś symbolicznego i niecodziennego. Muszę zwrócić ich uwagę. Kwiaciarka patrzy na mnie znacząco. – Te bez wstążeczki dla żony, a ze wstążeczką dla kochanki? Prostuję się i mrugam. – Hę? – Panie! Ja nie takie rzeczy widziałam! Nie mam siły na tę dyskusję. Biorę kwiaty. Teraz muszę znaleźć dobrą piekarnię i kupić chałkę. Agata i Eliza uwielbiają chałkę – z masłem potrafią zjeść na raz cały bochen. Widziałem to wielokrotnie. A później pojadę z tym wszystkim na Żerniki. Zostawię im kwiaty i chałkę na parapecie przed wejściem do domu. Jest tam taki mały daszek, więc śnieg nie powinien napadać…

E. Zastanawiam się, kiedy wróciła i dlaczego mi nie powiedziała. Wiem, dlaczego mi nie powiedziała. Bo nie miała dobrych wieści. Przez Rynek idziemy w milczeniu. Sypie na nas śnieg. Uwiera mnie cisza, ale nie robię nic, by ją przerwać. Chcę wydrzeć się na Helenę, wywalić na wierzch wszystkie emocje, których właśnie w tej chwili doświadczam, a jednak zaciskam zęby. Wpatruję się w kostkę brukową, od czasu do czasu unoszę wzrok, rejestruję jakieś obrazy w tle, napisy, Literatka, Speakeasy, Schody Donikąd. Ratusz, plac Solny. Nie poznaję placu Solnego, kwiaciarni ani kwiatów. Wszyscy ludzie wyglądają dla mnie tak samo, nawet tamten facet, który nie może zarzucić sobie kaptura na głowę, bo w dłoniach trzyma dwie wiązanki kwiatów. Czy to naprawdę jest moje miasto? Przestrzeń wokół mnie sprawia wrażenie boleśnie obcej. A przed chwilą tak się cieszyłam. Z nowych umiejętności fryzjerskich, z nowych włosów-sprężyn, nie rudego siana, i nowej… no nie wiem, świadomości, że nie jestem jedną z wielu. Że nikt nie jest. Cieszyłam się, bo Agata wysłała SMS-a: „Namalowałam Cię! Pojedziemy jutro po szkole do parku Południowego?:P:*”.

Właśnie, Agata! Zerkam na zegarek. Za dwie godziny powinnam odebrać ją od Gabrieli. Tam się umówiłyśmy. Uparła się, że pojedzie dzisiaj na korepetycje sama, chociaż wcale mi się to nie podobało. Później chciała jeszcze pomóc w galerii. Gabi organizowała jakieś warsztaty artystyczne w weekend i miała mnóstwo pracy. Dwie godziny. Czy tyle wystarczy, by Helena się wytłumaczyła? Mijamy Schody Donikąd i wchodzimy w jakieś podwórko. Helena zatrzymuje się i wysupłuje z torby klucz. Bez słowa kroczę za nią. Tutaj mieszka? A zatem spełniła jedno ze swoich dziecięcych marzeń. Zawsze chciała mieszkać w Rynku, widzieć z okna kwiaciarnie na placu Solnym i słuchać koncertów na żywo, nie ruszając się z kanapy. Bo przecież twierdziła, że koncerty organizowane w Rynku nigdy nie stałyby się jej zmorą. Nigdy! Ona nie znosiła ciszy, lubiła odgłosy miasta, gwar, muzykę… Mieszkanie jest niewielkie, ale ładne, schludne. Dwa pokoje, kuchnia, łazienka. W oknach seledynowe zasłonki, widok rzeczywiście na plac Solny, na morze kolorowych kwiatów, teraz za zasłoną śniegu. Kilka pięter pod nami, na parterze, lodziarnia. – Pamiętasz, jak przyjeżdżałyśmy tramwajem do Rynku, żeby się powłóczyć, wypić syfiasty koktajl z McDonalda i zajść do Bemoliki? Helena patrzy na mnie, a ja zaczynam się uśmiechać, choć wcale nie chcę. Chcę być na nią zła. Przypominam sobie jednak Bemolikę, sklep muzyczny, który znajdował się w miejscu obecnego Empiku. A może Pizzy Hut? Nie pamiętam dokładnie. Rzeczywiście – przyłaziłyśmy tam średnio dwa razy w tygodniu, zwłaszcza wczesną jesienią i na wiosnę, kiedy pogoda sprzyjała spacerom. Oglądałyśmy płyty, ale bardziej kasety, zwłaszcza ja. Długo nie miałam odtwarzacza CD. Przekładałam w palcach albumy U2, a Helena – Aerosmith. – Co tam teraz jest? – pytam, jak gdybym od dwudziestu lat nie była we Wrocławiu. – Empik czy Pizza Hut? – Pizza Hut – odpowiada bez wahania, po czym zagląda do szafki. – Kawa? Herbata? Sok? Rozglądam się po mieszkaniu. Nagle robię się czujna. Widzę obrazki na ścianach, sweter przewieszony przez oparcie krzesła, kolorowe chusty porozrzucane tu i ówdzie. Brudny kubek po kawie na stole, talerz upstrzony okruchami, niedojedzony rogal, lodówka oblepiona żółtymi karteczkami, kalendarz nad komodą. Czerwonym flamastrem skreślone dni, które minęły. Już kiedyś widziałam ten kalendarz. I obrazek na ścianie, ten jeden, z tulipanem. I samą ścianę, różową… Teraz wszystko rozumiem. Ona stacjonuje tu od dawna. Nie mieszka tu od kilku dni. Nie wprowadziła się tu po powrocie ze Stanów – po powrocie, o którym mnie nie powiadomiła. Wszystko

wcześniej źle zrozumiałam, a teraz muszę to sobie wyprostować. Ona w ogóle ze Stanów nie wróciła. Nigdy tam nie wyjechała. Przez cały czas była tutaj, wśród seledynowych zasłonek, w pobliżu okien wychodzących na kwiaciarnie. Z różową ścianą w tle. Ale przecież… przez cały czas domyślałam się, że nie ma żadnej amerykańskiej terapii. Dlaczego zatem, kiedy już ją widzę i wszystko wiem, jestem aż tak wstrząśnięta? Helena zastyga w bezruchu. W jej lewej dłoni sok, w prawej puszka z herbatą. Ona wie, że ja wiem. Patrzymy na siebie bez słowa. Wybieram sok. Helena stawia go przede mną w wysokiej szklance. Jabłkowy. Nie znoszę jabłkowego. Czy ona o tym nie pamięta? Muszę się jednak przemóc, upijam łyk, gardło mam wyschnięte na wiór. Kłamała. Przez wszystkie te miesiące kłamała. O Nowym Jorku, samolocie, na który odprowadził ją Oleński, i w którym podali jej na obiad wegetariańskie spaghetti, o szpitalu, jednoosobowej sali i amerykańskim onkologu przystojniejszym od Oleńskiego. Kiedy rozmawiała ze mną i Agatą na Skypie, siedziała tutaj. Lokowała się na tle różowej ściany, by zachować pozory, ale przecież zdarzało jej się czasem ruszyć, obrócić, ustawić krzesło kilka centymetrów w prawo lub w lewo, w zdradliwym kierunku. To dlatego raz czy dwa mignął mi przed oczami obrazek z tulipanem, kalendarz i żółte karteczki na lodówce. Kłamała. Kłamała nie tylko w kwestii wyjazdu, ale również leczenia. Cała ta cudowna, magiczna amerykańska terapia w ogóle nie istniała. Nie istniały leki lepsze od polskich, nie istniały ostrzejsze skalpele i zręczniejsze dłonie nowojorskich chirurgów. Kłamała. Teraz Helena zdejmuje z głowy chustę, a ja widzę włosy, krótkie, ciemne. Rzadkie. Ale jednak włosy. Są tam, odrosły, a zatem nie ma też chemii, nie ma nic. Kłamała w związku ze wszystkim. Kłamała na całej linii. Kłamała na temat swojego zdrowia i szans. Nie miała żadnych szans. Włosy Heleny nie odrosły dlatego, że coś wreszcie pomogło, coś zabiło raka, a przynajmniej znacząco zdziesiątkowało jego wojska. Nie. Ona po prostu przestała się leczyć. Poddała się. Czekała. Kłamała. Od początku wiedziała, jak to się skończy, i nie zamierzała włączyć nas do gry. Mnie i Agaty. Kłamała, kłamała, kłamała! Przecież ja to od początku wiedziałam!!! – Jak zamierzałaś sobie poradzić? – pytam wreszcie. Wypity sok ciąży mi w żołądku. – Normalnie. – Helena wzrusza ramionami. – Nie będziesz się na mnie darła? – A to by coś zmieniło? Oszukałaś mnie, a co gorsza, oszukałaś własną córkę. Nie sądzisz, że ona… chciałaby być przy tobie? Kiedy to się stanie?

– Nie – mówi stanowczo Helena i zaciska wargi w wąską kreskę. – Czyli zdecydowałaś za nią! – Parskam urywanym, nieprzyjemnym śmiechem. – Tak będzie jej łatwiej. Nie widziała mnie od maja, jest przy tobie, nie musi patrzeć na moją chorobę i… cierpienie. Może ja po prostu chcę jej oszczędzić tego widoku? Myślisz, że ona byłaby w stanie kiedykolwiek o tym zapomnieć? O zarzyganej matce, bladej, chudej, ledwie żywej z wyczerpania? Myślisz, że ja tak sobie codziennie chadzam do wegańskich knajp? Ha! – Teraz ona się śmieje, długo, histerycznie. – Wyobraź sobie, że nie! Zazwyczaj siedzę w domu, gapię się na plac Solny przez okno, słucham muzyki, czytam i czekam. Czekam, rozumiesz?! To wyjście, ten obiad, knajpa… To był mój łabędzi śpiew. Już niedługo… To już nie potrwa długo! Przełykam łzy. Nie chcę płakać. Boże, pomóż mi się nie rozpłakać. – Ale przecież nie możesz być sama – ryzykuję, choć słowa z trudem przechodzą mi przez gardło. – Mogę. – Śmierć w samotności musi być… – wytaczam ciężkie działa. Na całego jadę pseudopsychologią. – Straszna? Coś ci powiem. Samotne życie jest dużo gorsze, a ja nigdy nie byłam samotna. Zawsze kogoś miałam. Matkę, ciebie, Rafała, Agatę. Facetów. Kilku. Tylko jakoś żaden na dłużej mi nie przypasował, ale ruch w biznesie był. Dopiero teraz jestem sama. Chcę być sama. Chcę, by Agata zapamiętała mnie silną i dzielną, przepełnioną nadzieją. Chcę jej oszczędzić tego obrazu, od którego nigdy by się później nie uwolniła. Tak będzie łatwiej. Daleka śmierć, wiedza po fakcie, brak uczestnictwa w procesie. Zresztą… ona wie. Teraz mam wrażenie, że dostałam w twarz. – Słucham? – pytam głucho. Wydaje mi się, że nie ja to powiedziałam. – Ona wie. Domyśliła się. Dzisiaj rano do mnie zadzwoniła. Podałam jej adres, ale poprosiłam, żeby nie przychodziła. Jeszcze nie wiem, co z tym zrobi. Chciałam… Chciałam się upewnić, czy dacie sobie radę. Czy ty dasz sobie radę. Musiałam mieć nad wszystkim kontrolę, póki jeszcze mogłam. Dlatego tak to… wymyśliłam. – Jesteś potworem! Obie jesteście nienormalne! Moje dłonie drżą. Jest mi słabo i duszno. Chcę stąd uciec, ale nie mam siły podnieść się z krzesła. Puchnie mi nos. Nie mogę już… – A ja? – pytam wreszcie. Brzmi to żałośnie, jak prośba. – Co ty? – Jak chciałaś to później urządzić? Zamierzałaś sfingować sprowadzanie zwłok z USA czy co? – Z wolna opanowuje mnie wściekłość. Nie mam już ochoty szukać

pięknych słówek zastępczych. – No… Runa by ci pomógł, on miał to wszystko ogarnąć, gdybyś się nie domyśliła do samego końca. Choć byłam pewna, że się domyślisz. – Runa?! – zmieniam temat. Ta informacja jest dla mnie szokująca. – Tak, mecenas… Runa. Runa, Runa! Maciej Runa, wspólnik Alberta! A zatem wiedział o wszystkim! Czy Albert również wiedział, czy on również okłamywał mnie przez cały ten czas, kiedy się spotykaliśmy? Kiedy łudziliśmy się, że mamy szansę, kochaliśmy się w samochodzie i rozstawaliśmy z bólem? Kiedy mówił, że mnie kocha? Kiedy ja mówiłam, że kocham jego? Czy on również wiedział i kłamał? Wstaję od stołu, odwracam się od Heleny, wgryzam się we własne pięści, wstrząsa mną szloch. Nie chcę płakać, ale tracę kontrolę nad własnym ciałem. Łzy kapią wściekle, a na moich piąstkach pozostają sine ślady zębów. – Elka… – zaczyna ona, ale ja kręcę głową. Dręczy mnie jeszcze jedno pytanie. – Czy ktoś ze szpitala wie? Z Hirszfelda? Helena milczy, jest coraz bledsza. Właściwie nie musi odpowiadać, już wiem, ale drążę dalej, bo zabrnęłam za daleko, by pozostać w sferze niedopowiedzeń. – Oleński? Wprowadziłaś go w swój plan? Powiedziałaś, że się wypiszesz ze szpitala, a później utkaliście tę mistyfikację z wyjazdem, z samolotem, na który nie mogłam cię odprowadzić? Z fikcyjnym pobytem w Stanach? – Śmieję się. Szaleńczo, przez łzy. – Kurwa, a on mi opowiadał o jakichś cudownych, rewolucyjnych metodach leczenia, o nowej generacji leków, nadziei! Wciskał mi te wszystkie pierdolety, a ja łykałam, Boże… – Nie wiń Oleńskiego, to dobry chłopak, poprosiłam go o pomoc i… – Kurwa! – Nie odmówił… W dodatku zakochał się w tobie. Kocha cię nadal i podobno dałaś mu szansę. – W dupie mam tę jego miłość! Kłamał! Przez tyle czasu. A Albert? A Albert?! Czy on też kłamał? Serce bije mi jak szalone. Nie, proszę, Boże, spraw, by on nic nie wiedział, a jeśli wiedział, wymaż mu tę wiedzę, błagam… Odwracam się w kierunku Heleny, siadam przy stole, pogryzione dłonie kładę na blacie. Ona zaczyna płakać. Przeprasza. Rozumie, że ja jej nie rozumiem, ale powinnam się przynajmniej postarać. Staram się, do ciężkiej, pieprzonej cholery, ze wszystkich sił! – Oleński miał być tu z tobą, kiedy…? – pytam znowu, nie mogę się powstrzymać. – Jesteśmy w kontakcie – potwierdza i odwraca wzrok. – Obiecałam, że

zadzwonię do niego, kiedy już będzie… bardzo źle. Przychodzi czasem. I dzwoni codziennie. – Nienawidzę cię. I jego. – Nie nienawidzisz… – Helena patrzy na mnie błagalnie. – Nie. Nie nienawidzę – przyznaję niechętnie. – Mam dalej udawać, tak? – upewniam się. Choć przecież wszystko jest jasne i wiem, że nie mogę jej odmówić. Powinnam jej odmówić. Nie mogę jej odmówić. – Tak. – Jesteś nienormalna. Milczymy przez dłuższą chwilę. Zerkam na zegarek. Muszę się zbierać, muszę jechać po Agatę, będzie czekała. Mówię o tym Helenie, a ona uśmiecha się słabo. – Jak jej idzie malowanie? – pyta. – Świetnie – odpowiadam. – Fascynacja Yoko Ono ustąpiła miejsca austriackiemu Alesandrionowi, ale myślę, że to tylko przejściowe – dodaję. Helena uśmiecha się nadal. Ale ja i tak wiem, że jest smutna. Pokonuję wewnętrzny opór, podchodzę i obejmuję ją. Teraz płaczemy obie. Dziwny to płacz, daleki od histerii, nieśmiały. Hemingway powiedział, że wielkie emocje można wyrazić tylko w prostych słowach. A gdyby rozszerzyć to stwierdzenie? Odnieść je również do ekspresji i gestów? Czy wielkie emocje można wyrazić wielkimi czynami? Darciem szat i wrzaskiem aż do rozszarpania strun głosowych? Nie pierwszy raz w życiu przeżywam rozpacz. Mam wprawę, wiem, że wrzask i darcie szat nie pomagają. Helena również musi o tym wiedzieć. – Chcę być przy tobie – mówię. Ona wzdryga się, odpycha mnie, kręci głową. – To mój warunek! – Tak, teraz ją szantażuję. Stawiam wszystko na jedną kartę. Helena wyciera mokre policzki. – Dobrze – mówi wreszcie, a ja oddycham z ulgą. – Musimy omówić jeszcze jedną sprawę. Dawno już szukałam sposobności, by porozmawiać o tym z tobą na Skypie, ale zawsze obok mnie była Agata. A skoro teraz mamy okazję… Widzisz, jedna rzecz nie daje mi spokoju. A raczej dwie rzeczy. Dwie osoby. Nigdy o nich nie rozmawiałyśmy. Prawda? W oczach Heleny rośnie strach. – No tak, musiałaś się zorientować. I tak długo milczałaś. Spodziewałam się tej rozmowy dużo szybciej, dlatego zawsze zależało mi na obecności Agaty na Skypie. Wiedziałam, że przy niej nic nie powiesz. Choć ona i tak pewnie się czegoś domyśla.

Niczego się przed nią nie da ukryć. – Helena przełyka ślinę, boi się, widzę to. – Sama przyznaj. To są jej dziadkowie. Milion razy przejeżdżałam nieopodal tego domu. Taki stary, poniemiecki, ładny, ale odrobinę zaniedbany. – Teraz mieszkają na Sępolnie? – Tak, wyprowadzili się z Legnickiej dwa lata po śmierci Rafała. Rozmawiałam z nimi wtedy. Jego matka mówiła, że musi zmienić otoczenie, bo na Szczepinie wszystko przypomina jej o Rafale. Dom na Sępolnie odziedziczyli. Zmarła siostra ojca Rafała, schorowana stara panna, nie miała dzieci, dom dostał się im. Oni też nie mają już żadnych spadkobierców. Nie chodzi mi oczywiście o to, by Agata odziedziczyła dom, ale… Nie sądzisz, że dzięki niej odzyskaliby sens życia? To ich wnuczka. – Wnuczka – powtarza Helena. – Wnuczka, może i tak, tylko… Widzisz, matkę Rafała zawsze lubiłam, ale jego ojciec pił. Wiesz o tym. Nie ufam mu. Rafał mu nie ufał. To była jego zmora. Przecież sama na pewno pamiętasz. Rafał wstydził się ojca przez całe życie. – Wiem. Ale może przestał pić? Nie widziałam ich od wielu lat. – Może? Sama widzisz, że to ryzyko. Nie podejmę go. Chcę, żeby Agata mieszkała w spokojnym domu, bez awantur, pijaństwa, krzyków. A może ty chcesz się jej pozbyć? Może masz wątpliwości i dlatego teraz forsujesz ten pomysł z cudownie odnalezionymi dziadkami? – Helena patrzy na mnie ze złowrogim błyskiem w oku. – Nie. To niesprawiedliwe, co mówisz. Setki razy zastanawiałam się, jak rozwiązać ten problem. Myślę, że jeśli się dowiedzą, to istnieje ryzyko, że będą chcieli mi Agatę odebrać i prawo stanie pewnie po ich stronie. A ja… nie chcę jej oddać. Nie oddam jej – mówię to z determinacją i dociera do mnie, że faktycznie jestem gotowa bronić mojego prawa do wychowywania Agaty jak lwica. Jak prawdziwa matka. Bo ona jest teraz dla mnie wszystkim. Helena uspokaja się. Wie, że jej nie zawiodę. – Co więc zrobisz? – pyta. – Nie wiem. Zastanowię się jeszcze. Poobserwuję ich. Dowiem się o nich wszystkiego. Jak żyją, co robią, jacy są. Co jedzą na śniadanie i czy słodzą kawę. Czy ojciec Rafała nadal pije. Czy jego matka nadal smaży placki ziemniaczane… A później zobaczymy – odpowiadam. – Podejmij dobrą decyzję – prosi. – Ona na pewno sama to rozpracuje. Dziwię się, że jeszcze tego nie zrobiła. – Ja też. A może zrobiła, tylko nic nie mówi? Tak. Też mi to przyszło do głowy. Żegnam się i obiecuję, że niebawem wrócę, choć Helena tego nie chce. Wychodzę wreszcie. Mój wzrok znowu ślizga się po

obiektach. Schody, drzwi, podwórko, plac Solny, lodziarnia, Schody Donikąd. Schody Donikąd… Teraz wydaje mi się, że to genialna nazwa. Przyspieszam kroku. Nie jestem już zła na Helenę. Czuję tylko smutek. 40. Przypadek zbliżał ich

Agata i Dagny opracowały wszystko w najdrobniejszych szczegółach. W parku Południowym były punktualnie o szesnastej. Agata z Elizą – Dagny z Albertem. Karol zaparkował swoje auto w krzakach pod kortami tenisowymi na Pułtuskiej. Dziewczyny uznały, że jeśli porzucą Alberta i Elizę przy stawie, to będą w stanie dobiec tam szybko. Musiały tylko działać zespołowo i dobrze się zsynchronizować. Oczywiście nie brały pod uwagę, że Albert i Eliza mogliby rzucić się za nimi w pościg… Na pewno nie zrobią czegoś równie głupiego. Dagny od rana rozpraszał fakt, że Karol wreszcie ją pocałował. Zaraz po maratonie z Harrym Potterem. Odprowadziła go do drzwi i wyszli razem na dwór, choć było jakieś minus dwanaście. Przyciągnął ją do siebie i… No, krótko mówiąc, była szczęśliwa. Tak szczęśliwa, że w ogóle nie zwracała uwagi na humor matki, zepsuty przez problemy z niefortunnym zdjęciem w internecie. Tak szczęśliwa, że głupio jej było przed Agatą. Bo nastrój Agaty można by tego dnia określić jako mieszany. * * * Agata oczywiście zaangażowała się w plan w pełni, bo poprzedniego poranka miała te wszystkie myśli dotyczące przemijania i podłości życia. Musiała zatem pomóc Elizie. Przecież nie wiadomo, kiedy tak ogólnie skończy się ten świat. Ale przez cały czas myślała również o matce. Eliza o wszystkim jej powiedziała. Że się widziały, że matka kłamała. Agata oczywiście już o tym wiedziała. Rozmawiały do późna, choć przecież rano była szkoła i nieszczęsna matematyka. Sprawa jednak wydawała się nagląca. Agata czuła się podle z tym, że nie ogarnęła jej nagła potrzeba, by natychmiast pobiec do matki. Nie wiedziała, czego bardziej się bała. Swojej czy może jej reakcji? Tego, co miałoby później nastąpić? W każdym razie wraz z Elizą postanowiły wreszcie, że do niej pójdą. Namówią matkę, by wróciła do domu. I będą razem – wszystkie trzy. Niezależnie od tego, co się stanie. Tylko ten plan też należało dobrze opracować, bo matka zaraz zacznie się drzeć i wydziwiać, że nie po to wszystko załatwiała i kombinowała, by teraz wracać do punktu wyjścia. Jak to matka. Z nią nic nie szło łatwo, zwłaszcza od kiedy zaczęła chorować.

* * * O szesnastej Dagny w towarzystwie Alberta zjawiła się w parku przy stawie. Było cholernie zimno. Trzęsła się i tak naprawdę chciała już biec do auta Karola, ale przybrała entuzjastyczną minę i teraz właśnie używała jej w najlepsze. Albert coś do niej mówił, o jakiejś dziewczynie, która rozbiła samochód. Genialny temat, serio. Bardzo na dziś. Dagny wetknęła dłonie do kieszeni. Gdzie one są?! Tam! Wreszcie je zobaczyła. Spacerowały przy przeciwległym brzegu stawu. Eliza szła spokojnie, ale Agata rozglądała się nerwowo i Dagny przez chwilę miała wrażenie, że zaraz zacznie do niej machać. Policzyła w myślach do dziesięciu. Jak długo trzeba iść, żeby okrążyć ten staw?! Powinna to zawczasu opracować. – Chodźmy się przejść! – zawołała wesoło do Alberta, wciąż używając swojej entuzjastycznej miny. – Przecież chodzimy… – Albert wydawał się być zbity z tropu. – Ty w ogóle nie czujesz klimatu! – Klimatu?! – No. Zima, park i w ogóle. Dagny wzięła go pod rękę i pociągnęła w obranym przez siebie kierunku. Eliza i Agata zbliżały się z przeciwnej strony. Albert na szczęście patrzył pod nogi, pewnie dlatego szedł tak raźno i dalej coś nawijał. Dagny wstrzymała oddech. Eliza nie patrzyła pod nogi. Już ich zauważyła i teraz właśnie zwalniała kroku. Agata ciągnęła ją za rękę. Wyglądało to prawie jak przemoc. Kurka, ile jeszcze? Dagny zaczęła liczyć kroki. Coś nie bardzo im ten plan wychodził. Albert podniósł głowę. Zobaczył Agatę, która ciągnęła Elizę, i Elizę, która nie chciała iść. Dagny uznała, że nie ma sensu kontynuować tej farsy. Puściła ramię Alberta i zaczęła biec w stronę Agaty. Złapała ją za rękę i teraz biegły już razem. Dagny wybrała kierunek losowo i miała szczerą nadzieję, że za tymi krzakami, które widziała przed sobą, znajdowała się ulica Pułtuska. Agata chichotała. 41. I oddalał

A. Nie wiem, co robić. Eliza stoi przede mną. Ona również jest zakłopotana. Przestępuje

z nogi na nogę i nie patrzy mi w oczy. Dziewczyny pobiegły w stronę jakichś krzaków. Oczywiście bez sensu byłoby biec za nimi albo próbować je przywołać. Najwyraźniej wszystko sobie dokładnie opracowały. W sumie… cieszę się. Widzę ją i mam wrażenie, że za chwilę oszaleję. Udało mi się zostawić kwiaty i chałkę na parapecie i teraz jestem ciekaw, czy to wszystko znalazła. Właśnie! O to zapytam. Podchodzę do niej, a ona jeszcze bardziej unika mojego wzroku. Teraz całkiem spuszcza głowę, widzę tylko czubek jej czapki. Wgapiam się w tę czapkę. W tę głowę. Kocham Elizę. Moje ramiona same ją obejmują, a ona nadal stoi bez ruchu. Drży. Wreszcie podnosi ręce i również mnie obejmuje. Stoimy tak, na mrozie, w niemal zupełnie pustym parku. Gdzieś tam jest świat. Wrocław. Europejska Stolica Kultury. Jakieś imprezy. Ludzie się bawią i cieszą. I nagle dzwoni jej telefon.

E. Ignoruję ten telefon, bo wiem, że to Oleński. Wydzwania do mnie od piętnastu minut, ale ja nie mam ochoty z nim rozmawiać. Oszukiwał mnie przez cały ten czas. Kiedyś w końcu odbiorę, teraz jednak tkwię tu z Albertem. On zamyka mnie w ramionach, a ja mam gdzieś całą resztę, która jest poza nami. Na tę krótką chwilę. Nie wiem, co będzie dalej, czy on wciąż mieszka ze swoją byłą żoną i jakie ma plany. Ale teraz jest tutaj, ze mną. Patrzę na niego. Widzę cienie pod oczami, nowe zmarszczki, których nie było jeszcze przed kilkoma miesiącami, i poszarzałą cerę. Nie żyło mu się dobrze przez ten czas. Kocham Alberta. Nie wiem, co dalej. Czy to on zostawił dla nas kwiaty i chałkę na parapecie przy wejściu? Oczywiście, że on. Nie muszę pytać, ale pewnie powinnam. To nam pomoże zacząć. Telefon nadal dzwoni. Teraz już cały czas, bez przerwy. Wreszcie dociera do mnie, że Oleński nie chce tak po prostu pogadać. Coś się stało. Odrywam się od Alberta i wyciągam telefon. Odbieram. Słucham. Nie chcę słuchać. Oleński mówi dokładnie to, czego się spodziewałam. Czuję, jak nagle miękną mi kolana. Albert podtrzymuje mnie, ale ja go odpycham.

Muszę znaleźć Agatę. Gdzie one są? Pobiegły na Pułtuską. Na pewno odjechały. Muszę ją znaleźć. Nie mogę dzwonić, bo wtedy ona od razu wszystkiego się domyśli. Chcę jej to powiedzieć osobiście. Biegnę już teraz przed siebie, do Caroliny zaparkowanej na Januszowickiej. Łzy lecą mi po policzkach i na tym mrozie wydają się okropnie gorące. Albert woła mnie, słyszę, jak wykrzykuje moje imię. Jego kroki dudnią głucho na cienkiej warstwie śniegu. Uciekam. Dogania mnie, ale się wyrywam. Mam ochotę wrzeszczeć, a jednak milczę i tylko te łzy wciąż lecą. Nie wiem, jak docieram do auta, ani też kiedy Albert się poddał i przestał mnie gonić. Opieram głowę o kierownicę. Nie mogę oddychać. Helena. Akurat teraz?

Cała jej postać, podobieństwa Ziemskie czy rysy pokrewieństwa, Wszystko już zgasło. Samuel Taylor Coleridge, Zjawa

Były klamki i dzwonki, na których zawczasu dotyk kładł się na dotyk. Wisława Szymborska, Miłość od pierwszego wejrzenia

Gwałtownie zmieniwszy zamiar i nieomal nie zdając sobie sprawy, co czyni, dał znak sprzedawcy, by włożył róże do innego długiego pudełka, i wsunął swój bilecik do ciężkiej koperty, na której wypisał nazwisko hrabiny Olenskiej. I właśnie gdy się już miał odwrócić, ponownie wyciągnął bilecik z koperty i pustą rzucił do pudełka. Edith Wharton, Wiek niewinności

Część 3 Znowu maj, sobota 42. Jeszcze nie gotów

A. Paulina wróciła do Wrocławia. Jak sama mówiła, siedziała w Górach Sowich wystarczająco długo, by co nieco poukładać sobie w głowie. Przepracowała też swoje w sekretariacie u wójta miejscowości „jakiejś tam”. Wciąż nie pamiętałem nazwy. Moja była żona wyglądała naprawdę dobrze. Miałem wrażenie, że nagle zapanował spokój. Zaistniało między nami porozumienie, jakiego nie udało się wypracować przez wszystkie te lata, które przeżyliśmy razem. Poczułem się swobodnie w jej towarzystwie. Nie musiałem się spinać i grać roli idealnego męża, którym zresztą nigdy nie byłem. Przestałem się obwiniać. Przestałem ukrywać dłonie, co zawsze robiłem, kiedy chciałem zataić przed nią moje rzeczywiste myśli i intencje. Zaakceptowaliśmy tę prostą prawdę, że wina od początku leżała po obu stronach. Zajęło nam to trochę czasu, ale przecież właśnie najprostsze prawdy najtrudniej dostrzec i zrozumieć. Teraz, kiedy już przestaliśmy dopasowywać się nawzajem do swoich własnych wyobrażeń, mogliśmy zacząć się lubić. Zwyczajnie, po ludzku. Nigdy wcześniej nie zastanawiałem się nad tym, czy lubię Paulę. Zaplątaliśmy się w siebie tak szybko, że od razu zrobiło się zbyt poważnie na dywagacje o prozaicznej sympatii. Przy sąsiednim stoliku jakiś mężczyzna sączył mrożoną kawę. Ubrany był w letni garnitur, jasny, lniany. Miał regularne rysy twarzy, niebieskie oczy i markowe okulary na nosie. Zerkał na Paulę, z początku nieśmiało, później z coraz większym zainteresowaniem. Może czekał na jakieś ostateczne gesty, które nakazałyby mu odwrócić wzrok? Ale żadne ostateczne gesty nie miały tutaj miejsca. Nie złapaliśmy się z Paulą za ręce, nie obejmowaliśmy się, nie pocałowałem jej. Ograniczyliśmy się do rozmowy, śmiechu, ulgi, że wreszcie nie mamy do siebie o nic pretensji. A zatem

facet pewnie zrozumiał, że nie stoi na straconej pozycji. Nachyliłem się w stronę Pauli. – Tamten facio obok – zamrugałem oczami jak jakiś idiota – gapi się na ciebie. Jeśli chcesz, żebym sobie poszedł w cholerę i ci nie zawadzał, to mów. Paula szybko oceniła sytuację i machnęła ręką. – Nie no, weź przestań, to jest jakaś droższa i bardziej lanserska wersja ciebie, ja już podziękuję. Zrobiłem obrażoną minę. Droższa? Bardziej lanserska?! Łypnąłem. Okay, okulary ma od Gucciego, ja bym nigdy nie wydał aż tyle, żeby przekuć wadę wzroku w atut… Ale może on wcale nie jest droższy, tylko bardziej rozrzutny? – Przestań się dąsać, mnie się teraz marzy jakiś globtroter albo inny Indiana Jones, który nie chodziłby w garniturze, nie pijał kawy w modnych sieciówkach i nie czytywał… Co on tam ma? Jakieś coś ze słowem „biznes” w tytule. Super. – Co chcesz od biznesu? Całkiem niegłupie słowo! – Nic nie chcę od biznesu. Po prostu nie chcę już faceta z żadnymi biznesami. Roześmiałem się. Ciekawe, jak długo tak wytrzyma? Paula przewróciła oczami. Rzeczywiście, ona sama wyglądała inaczej niż zwykle. Nie miała na sobie dopasowanej sukienki, na stopach pantofli na wysokich obcasach, a z jej głowy nie zwisały wyprostowane i wygładzone błyszczące kosmyki. Dziś włożyła luźną bawełnianą tunikę i sandałki na płaskich podeszwach, zrobiła lekki makijaż, a włosy zebrała w koński ogon. Wyglądała jak studentka. Nigdy wcześniej nie wyglądała jak studentka. Nawet na uczelnianych korytarzach zawsze wyraźnie odcinała się od tła. Miała wygląd „korporacyjny”, odkąd pamiętam. A ja? Czy ja również od zawsze wyglądałem jak „pan mecenas”? Pasowałem do garnituru i krawata, do drogich pantofli i gustownej skórzanej aktówki? Do kosztownych, ale subtelnych perfum? Do dębowego biurka? Do apartamentowca z podziemnym garażem? Zawsze właśnie w ten sposób wyobrażałem sobie przyszłość? Czy z taką wersją mnie kiedykolwiek na dobre wytrzymałaby Eliza Ostaszewska? Nie wiem. Chyba nie. Nie dawała znaku życia i zbierałem na jej temat tylko luźne informacje, które z wielką starannością kolekcjonowała dla mnie Dagny. Wciąż przyjaźniła się z Agatą, jeździły razem do Gabrieli i robiły na warsztatach artystycznych jakieś instalacje z papieru toaletowego… Nawet dziś tam były. A ja? Od stycznia co miesiąc jeździłem na Żerniki, czaiłem się pod domem Elizy i zostawiałem na parapecie wielką, świeżą chałkę. Ograniczyłem się do tego żałosnego, desperackiego aktu, kiedy zrozumiałem, że ona nie odbierze ode mnie telefonu ani nie oddzwoni. Ciekawiło mnie, czy tę chałkę z Agatą zjadały, czy też może

oddawały gołębiom. Czułem się trochę jak Newland Archer z Wieku niewinności Edith Wharton, który wysyłał hrabinie Oleńskiej żółte róże – anonimowo, choć ona oczywiście wiedziała, kto był nadawcą. Że też hrabina musiała mieć akurat tak na nazwisko! Byłem beznadziejny z tą swoją chałką. Powinienem dać sobie spokój. Archer z żółtymi różami miał jednak więcej klasy. – A ona? – spytała nagle Paula i spoważniała. – Ona? – No, Eliza. Najwyraźniej czytała mi w myślach. Albo też ja kiepsko ukrywałem swoje uczucia. Powiedziałem jej przecież o wszystkim, kiedy już oznajmiła, że nie zamierza zatruwać mi życia i na siłę „ratować” naszego małżeństwa. Zdobyła się nawet na współczucie. Wzruszyłem ramionami. – Jest z tym lekarzem. Onkologiem. Widziałem ich ostatnio w Szczytnickim. – Przykro mi. – Mnie również. – Może nie powinieneś tak łatwo rezygnować? Może ona wcale go nie kocha? – Nie wiem. Paula nie odpowiedziała, a mnie również nie chciało się ciągnąć tematu. Wolałem zapytać, jakie ma plany. Po to tutaj zresztą przyszliśmy. Chciała mi coś zakomunikować, jakąś ważną, rewolucyjną wiadomość. Rewolucyjną! Tak właśnie powiedziała. – Mów lepiej, co wymyśliłaś. Zaczynam się bać. Najpierw nie chcesz facetów z biznesami, później zamawiasz sobie kawę zamiast zielonej herbaty, jesz ciastko zamiast owsianych herbatników… Jakbyś się wreszcie przestała spinać. – Odpieprz się! – Paula pokazała mi środkowy palec, a facio od okularów marki Gucci przyglądał się nam już jawnie. – Odpieprzam. To mów. – Wyjeżdżam. – Wyjeżdżasz? – powtórzyłem bez sensu. Zaskoczyła mnie. Choć przecież dopiero wróciła z Gór Sowich, więc nie żebym się jakoś specjalnie przyzwyczaił do jej obecności. – Tak, do Grecji. – Do Grecji… – Mój mentor od retoryki właśnie zachłysnąłby się własną śliną na ten przejaw niezwykłych zdolności konwersacyjnych. – Tak. Co ty jesteś?! Echo? – Paula również nie była pod wrażeniem.

– Gdzie do Grecji? – Na południe. Delfy. I tak dalej. – Delfy i tak dalej? – Znowu byłem echem. – Po co? Kryzys tam jest. I imigranci… – No dobra, zaczynałem przeginać. Co mieli do tego biedni imigranci? – Wszędzie jest jakiś kryzys i jacyś imigranci. – Paula dopiła kawę. – Będę kelnerką, barmanką, sprzątaczką… co się trafi. Pospaceruję, pooglądam. Może porobię zdjęcia. Pomyślę. Nie wiem. I dobrze mi z tym, że nie wiem. Ale chyba… czuję się wolna. Mam jakieś oszczędności. A na przykład nie mam dzieci. I nie będę miała. – Paula… – Pooglądam świat – przerwała szybko. – Po co mi było to całe kulturoznawstwo? Ile zostało we mnie z tej dziewczyny, która szła na studia, bo była ciekawa świata, zwyczajów, obyczajów, wierzeń, ludzi? Mam już dość Wrocławia. Całe życie tu mieszkałam. Nic nie widziałam. Nasze urlopy w Egipcie nie liczyły się jako prawdziwe podróżowanie. Patrzyłem na nią bez słowa. Pozwoliłem, by na jedną krótką chwilę opanowało mnie uczucie pustki. Ona znalazła wyjście z tej sytuacji, pogodziła się z losem, była wolna. Widziałem to wyraźnie. A ja? Czy ja pogodziłem się z losem? Z nieobecnością Elizy w moim życiu? Nie widziałem jej od tamtego spotkania w styczniu. Dzwoniłem sto razy, ale ona ciągle odrzucała połączenia. A zatem kiedy dowiedziałem się o śmierci Heleny Bukowskiej, stchórzyłem i nie poszedłem na pogrzeb. Poczułem się niepotrzebny. Uniosłem się honorem. Głupio zrobiłem, bo to przecież mogło wszystko zmienić. A jeśli ona tam na mnie czekała? Sam byłem sobie winny. Po raz kolejny wszystko spieprzyłem. – Powodzenia – powiedziałem tylko i naprawdę tak myślałem. Chciałem, by Pauli się udało. Przynajmniej jej z nas dwojga. Zasłużyła na to. Nie byłem na nią zły za tamtą zdradę. Rozumiałem ją. Zrobiła to, bo nie była ze mną szczęśliwa. Ja również dopiłem swoją kawę i wyszliśmy z lokalu. Facio od Gucciego z żalem odprowadził nas wzrokiem. Cmoknąłem Paulę w policzek i rozeszliśmy się w przeciwnych kierunkach. Kroczyłem przed siebie. Widziałem wokół ludzi, słyszałem strzępy rozmów, śmiech. Słońce paliło mi skórę na ramionach. Sobota. Końcówka maja. Od dawna już nie miałem wolnej soboty, od dawna nie miałem tak naprawdę wolnego całego dnia. Zawsze coś się działo. Teraz przecież ratowałem świat, brałem trudne sprawy i katowałem się cudzymi dramatami. Działało jak katharsis. Czasem. Przystanąłem na Rynku, nieopodal szklanej fontanny. Zanurzyłem dłonie w zimnej wodzie. Jakiś smarkacz ochlapał mnie i szybko uciekł. Nie ruszyłem się z miejsca. To

było bardzo przyjemne uczucie. Ta woda, która cienkimi strumieniami spływała mi po policzkach i szyi. Jakaś młoda para przystanęła nieopodal. Chłopak krzyknął: – Tam, widzisz? Kiedyś tam była Bemolika, kultowy sklep muzyczny! A teraz co? Pizza Hut! Obok Empik! Cholerne sieciówki! Dziewczyna nic nie odpowiedziała, ale wyraz jej twarzy świadczył o tym, że na temat „cholernych sieciówek” miała nieco inne zdanie od swojego wybranka. Dlaczego kobiety tak rzadko mówią to, co myślą? Dlaczego tak często udają głupsze, niż są? Dla jakichś facetów? Idiotów z pryszczami? Ale ten spod fontanny akurat miał trochę racji. Bemolika była kultowa. Przychodziłem do Bemoliki z kumplem, żeby oglądać albumy Metalliki i Black Sabbath. Przemyłem twarz wodą z fontanny. To pewnie nie był dobry pomysł. Paula powiedziałaby, że pełno w niej zarazków i wyjdą mi krosty. Nieważne. Wpadł mi do głowy pewien pomysł. Postanowiłem pojechać do Afrykarium. Nigdy tam jeszcze nie byłem, a przecież już dawno powinienem. Może w Afrykarium choć na chwilę poczuję się wolny? Wśród ryb i hipopotamów? Marzyłem o tym. Pamiętałem też, że Dagny miała dziś wziąć udział w warsztatach artystycznych u Gabrieli i raczej jeszcze nie wyszła z galerii. Pewnie wciąż robiły z Agatą te swoje wielkie dzieła z Velvetów… A skoro i tak będę przejeżdżał przez Wybrzeże Wyspiańskiego, mógłbym po drodze zabrać Dagny. Ona też nigdy jeszcze nie odwiedziła Afrykarium. Mówiła mi o tym ostatnio, kiedy spacerowaliśmy po ogrodzie botanicznym. Pomyślałem, że postaram się nie myśleć o Elizie. Choć przecież ona nieustannie kojarzyła mi się z galerią Gabrieli. * * * Paulina zatrzymała się przed gmachem głównym Uniwersytetu Wrocławskiego. Uniosła głowę i spojrzała na słynną rzeźbę szermierza, zdobiącą fontannę. Teraz mogła już przestać się uśmiechać. Nie musiała udawać. Albert odszedł na dobre. Przez chwilę pozwoliła sobie na złudzenia, kiedy szła do kawiarni na umówione spotkanie. Uśmiechała się później znad filiżanki, uśmiechała tak szeroko, że całkiem zesztywniały jej policzki. Wobec swojego byłego męża zachowywała się z klasą i nienagannie, ze swobodą snuła opowieść o pobycie w Górach Sowich i w ogóle tej historii nie przekłamała. Po prostu coś zataiła. Jedną drobną rzecz. Otóż najtrudniejsza w Górach Sowich okazała się totalna samotność, która sprzyjała nieprzyjemnym analizom i podsumowaniom. Paulina tam dopiero w pełni zrozumiała, że popełniła fatalny błąd – że fatalne błędy popełniała już od jakiegoś czasu, a pierwszym było obwinianie męża

za swój genetyczny defekt. Bezsensowna była również próba przywiązania do siebie Alberta na siłę. Mimo to pozwoliła sobie na tę ułudę ponownie – właśnie dziś rano. Miała nadzieję, że kilkumiesięczna rozłąka coś zmieniła, że wpłynęła na Alberta i kazała mu za nią zatęsknić. Marzyła o tym, by usłyszeć inne słowa i doświadczyć innych gestów. Pragnęła, by Albert ją zatrzymał. Ale on życzył jej powodzenia, a to oznaczało koniec. Czyli jednak. Nie kochał jej. I nie mogła go do tego zmusić. Szermierz stał wciąż na swoim miejscu, niewzruszony i spokojny. Paulina spuściła wzrok. Tak, rzeczywiście udawała przed Albertem, że wszystko jest w porządku i sprawy idealnie się dla niej układają. Nie skłamała jednak w kwestii Grecji. Kupiła już bilety na samolot. Dwa. Wciąż mogła zwrócić jeden. 43. Zamienić się w los

E. Otworzył drzwi po pierwszym dzwonku. Czekał na mnie, pisałam, że przyjdę, choć nie sprecyzowałam, o której. Poinformowałam tylko, że dzisiaj. Miał wolne. – Mogłaś otworzyć, przecież dałem ci klucz! – Usiłował żartować, choć wcale nie był w dobrym nastroju. Wiedział, po co przyszłam. Nie układało nam się już od dawna. Nie odpowiedziałam. Oleński westchnął. Nie byłam już na niego zła – od dawna. Oczywiście wtedy, kiedy dowiedziałam się, że okłamywali mnie razem z Heleną, miałam ochotę go udusić. Nienawidziłam go. Ale później Helena umarła, nagle, właśnie wtedy, kiedy uknułam z Agatą ten piękny plan, by sprowadzić ją do domu. Byłam zła, że oni oboje zabrali nam te kilka ostatnich wspólnych chwil. A potem zobaczyłam Oleńskiego na pogrzebie. Udawał, że wcale nie płacze, i ukradkiem ocierał łzy. Agata chlipała przy moim ramieniu. Mnie kręciło się w głowie. Było tak zimno, że nasze oddechy zamieniały się w parę. Oleński przyszedł na pogrzeb Heleny, a Albert nie. Choć przecież wiedział, że umarła. Na cmentarzu zjawił się jego wspólnik, Maciej Runa. Chyba chciał mi coś powiedzieć i chyba to coś dotyczyło Alberta, ale ja nie miałam wtedy siły go słuchać. Musiałam się trzymać – dla Agaty. Dlatego pełniłam honory, urządziłam stypę dla całego salonu fryzjerskiego, wzięłam udział we wspominkach, chociaż tak naprawdę chciałam się gdzieś zamknąć i uderzyć głową w ścianę. Straciłam przyjaciółkę, po raz drugi. Odzyskałam ją na tak krótko. A poza tym po raz kolejny przytłoczyła mnie

odpowiedzialność. Już nie mogłam się wycofać. Byłam opiekunką Agaty. Byłam jej… matką. I tylko on jeden pomyślał wtedy o mnie. Oleński. Dlatego z nim zostałam. Dałam mu szansę. Dawałam mu ją każdego dnia, od stycznia. Dlaczego nie potrafiłam go pokochać? Przecież się starałam. Tak bardzo tego chciałam. Byłabym z nim szczęśliwa, gdybym tylko umiała cokolwiek… poczuć. Ale wiedziałam aż za dobrze, że do miłości nie można się zmusić. Oleński wskazał mi krzesło. Sam również usiadł. A właściwie nie usiadł, a raczej opadł na nie z rezygnacją. Zauważyłam to i zrobiło mi się go żal. Ale on zaczął z zupełnie innej beczki. Poczułam, jak ogarnia mnie nagły chłód. Dlaczego rozmawialiśmy o tym teraz? Przecież zostawiłam ten temat na później. Na świętego nigdy. – Helena powiedziała mi kiedyś o tych dziadkach Agaty. Już wcześniej. – A ty nie raczyłeś się ze mną tą wiedzą podzielić – zauważyłam. – I ty również, chociaż znamy się od roku i spotykamy od kilku miesięcy. To znaczy spotykaliśmy. Prawda? Cholera, zachciało mi się płakać. Miał rację. – Nigdy nie byłaś wobec mnie zbyt wylewna – dodał i roześmiał się. Świetnie. Teraz zaczynałam go lubić. Kiedy nie próbował mi się podobać, był całkiem sympatyczny. Nie usiłował kreować się na Oleńskiego, którego mogłaby pokochać Eliza Ostaszewska. – To prawda – przyznałam. – Toteż właśnie. Helena mi o nich powiedziała, ale później działałem na własną rękę. – Słucham? – Zrobiłem małe śledztwo. Przymknęłam oczy. Zaschło mi w gardle. – Ten materiał zbierałem sobie we własnym zakresie. Helena nic nie wiedziała. Martwiła się, że będziesz chciała się z tymi dziadkami dogadać, że będziesz miała skrupuły… I miała rację, i miała rację, i miała rację!!! Ale przecież to odłożyłam! Na świętego nigdy! – I widzę, że miała rację – powiedział, czym ponownie mnie zaskoczył. Teraz on przyglądał mi się z zainteresowaniem, jak gdybyśmy widzieli się po raz pierwszy w życiu. Też pewnie już wiedział, że nic nam z tego nie wyjdzie, więc mógł mnie zwyczajnie polubić i przestać się starać. Dlaczego związki muszą tak bardzo

wszystko komplikować? Dlaczego ludziom w związku tak trudno jest się polubić? – Miała – potwierdziłam, bo on chyba czekał na jakąś reakcję z mojej strony. – Właśnie. No to ja pokręciłem się trochę, żeby tobie oszczędzić zachodu, a jej zmartwień. Wyprostowałam się na krześle. Oleński uspokajająco poklepał mnie po dłoni. Widział pewnie, że umieram ze strachu. – Biologiczna babka Agaty jest na emeryturze, mieszka nadal na Sępolnie – zaczął, a mnie krew odpłynęła z twarzy. – Choruje na serce. Co najmniej raz w roku trafia do szpitala, jest po skomplikowanej operacji. Pomaga jej sąsiadka. Sprząta, robi zakupy, wozi do lekarza. Dostaje za to jakieś grosze. Pewnie długo tak już nie pociągną… – A dziadek? – zapytałam cicho. On interesował mnie znacznie bardziej. Od niego wszystko zależało. To z nim zawsze były problemy. – Nie żyje. Próbował chodzić na jakieś terapie, był członkiem AA, ale poległ. Zapił się. Kilka lat temu. Źle mi było z tym, że poczułam ulgę. A jednak ją poczułam. Wiedziałam już, że nikt mi Agaty nie zabierze. Nie pozwolę na to. Maciej Runa, jeśli będzie trzeba iść do sądu, też nie pozwoli, jestem tego pewna. A jej babka? Matka Rafała, która smażyła nam placki ziemniaczane, kiedy wpadaliśmy do niej głodni po lekcjach? Nie można jej przecież tak zostawić. Ja nie mogę jej zostawić. My. Ciągle muszę się poprawiać. My. Ja i Agata. Jesteśmy przecież rodziną. Znowu chciało mi się płakać, ale tym razem starałam się nad sobą panować. Podziękowałam Oleńskiemu i przeprosiłam go za to, że nie potrafiłam się w nim zakochać. Przeprosiłam też za to, że w ogóle próbowałam i robiłam mu nadzieję. On wstał i pocałował mnie w oba policzki, jak kuzynkę na imprezie rodzinnej. – Idź już – poprosił. Był smutny. Nie mógł mieć do mnie pretensji o brak miłości, ale pewnie potrzebował czasu, by to wszystko przetrawić. Nie chciałam mu już niczego utrudniać. Ścisnęłam jego dłoń. Naprawdę… Był dla mnie kimś ważnym. Wiedziałam, że będzie mi go brakowało. A jednak, kiedy wyszłam na zewnątrz, poczułam się lekka. Ruszyłam w kierunku galerii Gabrieli. Pomyślałam, że odbiorę Agatę, a później pojedziemy do Afrykarium. Wybieramy się tam już od dawna i ciągle nam nie po drodze. A dziś dzień jest piękny. * * *

Oleński stał jeszcze przez chwilę w oknie i odprowadzał Elizę wzrokiem. Przeprosiła go. Nie musiała przepraszać. Od początku wiedział, że nie potrafiła go pokochać. Oczywiście starał się, walczył o nią na swój sposób, pokazywał się od najlepszej strony i zawsze był gotów ułatwić jej życie. Tak, świetnie. Staszek Wokulski w Lalce też stawał na rzęsach, żeby zdobyć serce Izabeli, i wiadomo, jak to się skończyło. Ale Oleński nie był Staszkiem Wokulskim, a Eliza nie była Izabelą. Ich historia musiała zakończyć się inaczej – mniej dramatycznie i mniej patetycznie. W przeciwieństwie do bohaterów literackich mieli przecież do przeżycia… prawdziwe życie. Odsunął się od okna i przysiadł na brzegu kanapy. Do pokoju cichutko wemknął się Adrian. Był przygnębiony. Oleński oczywiście świetnie znał powód. Ale już podjął decyzję – zrobił to jakiś czas temu, kiedy zrozumiał, że on i Eliza jednak nie są sobie pisani. Dziś ostatecznie rozprawił się ze złudzeniami. – Powiedziałeś jej? – bąknął Adrian i utkwił wzrok w dywanie. – Nie. Po co? – Oleński wzruszył ramionami. – A Gabrieli? Na bank wpadnie w jakąś depresję. – Gabi zostawiam tobie. Dasz sobie z nią radę. – Wielkie dzięki – mruknął z przekąsem Adrian i wzorem współlokatora przysiadł na brzegu kanapy. Chrząknął. – Wrócisz kiedyś? – zapytał jeszcze. – Nie sądzę – odparł Oleński bez wahania. Przecież powiedziano mu, że taką propozycję zawodową otrzymuje się raz w życiu. A on zawsze marzył o tym, by zobaczyć Nowy Jork. 44. Były klamki

A. Pod Galerię Gabrieli zajeżdżam o trzynastej. Jestem punktualnie, zajęcia właśnie się skończyły. Wiem też, że Dagny się mnie spodziewa, bo przed wejściem do samochodu wysłałem jej SMS-a. Odpisała od razu. Tak, owszem, chętnie wybierze się do Afrykarium, nigdy nie była, a ponoć lwy morskie robią wrażenie. „Manaty” – poprawiłem ją, na co odpowiedziała: „Sam jesteś manat:P”. Czuję, że kiedy nadejdzie wieczór i zasiądę do samotnej kolacji, uznam ten dzień za dobry. Przynajmniej o nie jestem spokojny – o Paulę i Dagny. Coś się wreszcie wydarzyło, coś się zmieniło. Gdzieś na dnie mojej świadomości kiełkuje nadzieja. Uparcie nazywam ją „beznadziejną”. Beznadziejna nadzieja. Czy może istnieć bardziej bezsensowne zestawienie słów? Określiłbym tę nadzieję jako „irracjonalną”, ale to też mi nie pasuje. A jednak kiełkująca w mojej świadomości nadzieja naprawdę

jest dziwna. Nie ma prawa istnieć, w ogóle nie miała prawa się narodzić. I pewnie umrze ostatnia, jak to zwykle nadzieja. Póki jednak żyje, trzymam się jej. I marzę. O tym, że może mi się uda, że jeśli się postaram, spróbuję, zrobię cokolwiek, wówczas wszystko się ułoży. I nie tylko ja będę szczęśliwy. Paula powiedziała: „Może nie powinieneś tak łatwo rezygnować?”. I miała rację. Nigdy z niczego nie rezygnowałem łatwo. Tylko z niej, z Elizy. Zawsze bałem się o nią walczyć. Nie zawsze mogłem o nią walczyć. A teraz? Czy nie było za późno? Jeden z wewnętrznych głosów mówił mi, że nie. Nigdy nie jest za późno, ale czasem może być za wcześnie. Do pewnych rzeczy trzeba dojrzeć. Zwolnić miejsce w umyśle, zdobyć się na samodzielną refleksję, oczyścić przestrzeń z niepotrzebnych przedmiotów, przeżuć i wypluć złe emocje. Powyrywać chwasty. Być może rzeczywiście nigdy wcześniej nie byłem gotów, by związać się z Elizą? By o nią walczyć do samego końca, by dać jej siebie całego. Tylko czy ona też tak właśnie myślała? Nie, na pewno nie. Na pewno po tym, co zaszło, miała o mnie złe zdanie. I słusznie. Jestem zatem punktualnie, wysiadam z auta, klik-klik, drzwi zablokowane, przebiegam przez ulicę, docieram do galerii, łapię za klamkę. Zamknięte? Ach tak, faktycznie. Dagny wspominała o tym, że galeria nie będzie tego dnia czynna, że warsztaty zorganizowane, impreza zamknięta. Czuję dziwny ucisk w przełyku. Rozglądam się. Gdzieś tam, kilka przecznic stąd, mieszka onkolog Oleński, którego z początku zwałem lekarzem-głupkiem. Tutaj właśnie, do tej galerii, często przychodzi Eliza z Agatą. To dzięki nim trafiła do Gabrieli Dagny. Zazdrościłem jej, że tak po prostu, zwyczajnie, widywała się z Agatą, a Agata tak po prostu, zwyczajnie, mieszkała z Elizą. Dla nich to było proste. A dla mnie? Co zrobię, jeśli ona tu będzie? Jeśli pomyśli, że postąpiłem tak celowo, że specjalnie teraz przyjechałem, specjalnie ją nachodzę? Czy nie wystarczy już ta głupia chałka na parapecie? Muszę robić z siebie jeszcze większego idiotę? Eliza wie przecież, że od dawna nie mieszkam z Paulą, bo Dagny powiedziała Agacie, a Agata z pewnością… Boże! Cholera! Czuję pulsujący ból w skroniach. Mam dość myślenia. I nie winię Elizy. W ogóle nie powinna nijak reagować na chałkę. Z pewnością czekała na konkrety, które nigdy się nie pojawiły. Nie podjąłem żadnych działań, nie wykonałem żadnych radykalnych kroków. Co miałem jej jeszcze powiedzieć? Że nie chciałem budować nowego życia na wyrzutach sumienia? Po prostu… czekałem na odpowiedni moment? Miałem Elizę w ten sposób związać? Kazać jej czekać razem ze mną, w nieskończoność, aż będę całkowicie wolny? Nawet kiedy Paula wyjechała w te

cholerne góry… Nawet wtedy nie miałem pewności, czy nie wróci i wszystko nie zacznie się od nowa. Wciąż mogę mieć jedynie nadzieję, że moja była żona da sobie sama radę. W której kamienicy mieszka onkolog Oleński? W tej z wieżyczką? A może w tamtej, ładnie odrestaurowanej? Czy Eliza często tu bywa? A może planują razem zamieszkać? Może to już się stało? Nie. Przecież Agata powiedziałaby Dagny, a Dagny powiedziałaby mnie… Ja sam zauważyłbym coś, kiedy z tą chałką… Czy mam prawo karmić swoją beznadziejną nadzieję? Nie. Ta odpowiedź wraca do mnie z upiorną konsekwencją. Nie mogę liczyć na to, że Eliza tak po prostu na mnie czeka. Muszę dorosnąć. Wreszcie muszę dorosnąć. Za zasłoną bluszczu odnajduję dzwonek. Gabriela otwiera po dwóch minutach, jak zwykle ma na sobie kolorową sukienkę do kostek. Włos rozwiany, pomadka brzoskwiniowa. – Albert! Wita mnie radośnie, jak starego przyjaciela, wciąga do środka, zamyka drzwi, prowadzi dalej, aż wreszcie ją widzę. Nie Elizę. Agatę. Siedzi razem z Dagny nad jakimś kolażem. Dziewczyny śmieją się i przyklejają do kartonu nowe elementy. Gabriela wciska mi w dłoń szklankę z bladożółtym płynem. – Lemoniada, robiłyśmy dzisiaj. Z prawdziwych cytryn. Reszta dzieciaków już poszła, zostały tylko dziewczyny. Doskonale im się pracowało w parze. Chyba to gdzieś tu zawieszę. Genialna praca. Naprawdę świetna – trajkocze podekscytowana. Upijam łyk lemoniady. Dagny podnosi na mnie wzrok i uśmiecha się radośnie, macha, podbiega, rzuca mi się na szyję. Rozlewam lemoniadę. Gabriela chichocze, jest dziś w wyjątkowo dobrym nastroju. Dagny również. I Agata… Agata także mnie zauważa, rumieni się lekko, dokleja do kolażu jeszcze jeden element, po czym wyciera dłonie w papierowy ręcznik i również podchodzi. – Cześć, dawno się nie widzieliśmy – witam ją uprzejmie i wychodzę na starego, drętwego dziada. Ona kiwa głową. „Tak, rzeczywiście, dawno” – powtarza jak automat. Zerka na Dagny, a później na Gabrielę. Wszystkie trzy przestają chichotać, milkną. Coś tu się dzieje. – Nie spodziewałam się ciebie tutaj – mruczy Agata. – Dagny nic ci nie mówiła? Przecież pisałem do niej i… – Milknę. Zasycha mi w gardle. – Nie. Dagny nic nie mówiła.

Agata rozgląda się nerwowo, Gabriela kładzie dłoń na jej ramieniu. Dagny chrząka. – Och, no i co?! Zapomniało mi się! Sorki – mówi i potrząsa blond kosmykami. Agata rumieni się coraz mocniej. Widzę, że mamy ten sam kłopot, mogłaby być moją córką. Ja również się rumienię. Całe szczęście, że w galerii panuje półmrok. – No dobra smarkate, idźcie na zaplecze, zanieście tam materiały. I umyjcie porządnie ręce z tego kleju – rozkazuje Gabriela. Agata posłusznie wykonuje polecenie, ale Dagny się ociąga, mruczy, że zawsze najciekawsze rzeczy ją omijają. Wreszcie wychodzi, obrażona. Czyżbym właśnie stracił szansę na Afrykarium? Gabriela wskazuje mi krzesło. Siadam. Ona składa dłonie jak do modlitwy. – Agata powiedziała… – Gabriela urywa i rzuca okiem w stronę zaplecza. – Że… Eliza… Robi mi się słabo. A jednak Eliza. O nią chodzi. Czyżby coś złego? Czyżby… Tak, już wiem. Ona pewnie wychodzi za mąż. Za Oleńskiego. O szlag…! O kurwa! Co niby… teraz ze mną będzie?! – Co Eliza? – pytam wreszcie. Muszę wiedzieć. W razie czego Odra blisko, można by skoczyć, tyle że ten most Zwierzyniecki jakiś taki niski… – Ona zamierza się rozstać z Oleńskim! Teraz chyba to się właśnie dzieje. Tak myślę. Gabriela wypowiada to tonem radosnym i lekkim, prawie podskakuje, a ja zaczynam rozumieć, że wiadomość jest dobra nie tylko dla mnie. Dlaczego nie zorientowałem się wcześniej? Gabriela pewnie już od dawna czuła miętę do Oleńskiego. Musiała mieć iście anielską cierpliwość, kiedy tak patrzyła, jak on mizdrzył się do Elizy. Z pewnością również przez cały ten czas dokarmiała swoją beznadziejną nadzieję. Dziś po raz pierwszy patrzę inaczej na tę uduchowioną dziewczynę z galerii, która pali papierosy, wtykając je w długi ustnik. Czy ma szansę u tego Oleńskiego? Czy fakt, że Eliza zamierza z nim zerwać, otwiera przed nią jakiekolwiek możliwości? A przede mną? I czy to w ogóle prawda? Dlaczego moje serce bije tak szybko? Dlaczego rozpiera mnie… Coś mnie rozpiera – co to? Radość? Tak, chyba radość. Chyba. Uśmiecham się, cieszę się. Śmieję się głośno. Gabriela śmieje się razem ze mną. Teraz coś nas łączy. I nagle słyszę. Szarpanie za klamkę. Dzwonek. Ta sama klamka, za którą złapałem przed kilkunastoma minutami. Ten sam dzwonek, który wcisnąłem, kiedy przestałem rozmyślać nad dokładną lokalizacją kwatery Oleńskiego. – Otwórz. – Jak przez mgłę słyszę głos Gabrieli. – To pewnie ona.

– Ona? – pytam zdezorientowany. – Eliza. Przyszła po Agatę. I tak się spóźniła. Gabriela znika na zapleczu. Oczywiście! Eliza przyszła po Agatę. Przecież to musiało wreszcie nastąpić! Przełykam ślinę. Zaraz umrę. Idę do drzwi, z zaplecza dochodzą szepty i urywane chichoty. Dziewczyny szykują się na przedstawienie. Moje policzki płoną. Przekręcam klucz w zamku. Pierwszy. Drugi. A tak, jest jeszcze jeden, na samym dole. Otwieram drzwi. Eliza podnosi na mnie wzrok. Zamiera. I ja zamieram. Ale zaraz budzi się we mnie życie. Wychodzę z galerii, łapię ją za rękę i odciągam kilka metrów od wejścia. – Co się stało? – pytam. To pytanie jest bez sensu, ale nie wiem – po prostu zupełnie nie wiem – co powiedzieć! Eliza wzrusza ramionami. Drży coraz mocniej, jak wtedy, w parku Południowym, choć teraz na dworze jest ciepło. Rude włosy opadają jej na twarz. Mówi. Chwytam każde słowo. Niech mówi do mnie już zawsze. 45. I dzwonki

E. Dociera do mnie kilka rzeczy naraz. Po pierwsze – wcale nie jestem taka silna, jak sądziłam. Po drugie – jestem jednak wystarczająco silna, by wiele znieść. Po trzecie – nie przeżyłam jeszcze wszystkiego i nadal mnóstwo rzeczy może mnie zachwycić albo przerazić. Po czwarte – wciąż mam na co czekać. Bo przecież życie kończy się właśnie wtedy, kiedy przestajemy na coś czekać. A ja żyję. Odsuwam się od Alberta. Nie pamiętam, kiedy dokładnie mnie objął, ale to przecież oczywiste, że wcale się nie opierałam. – Wybieram się z Dagny do Afrykarium. Może zabierzemy też Agatę, a ty… no nie wiem, pozbierasz się trochę i do nas dołączysz? – Słyszę jego głos. Zawsze podobał mi się ten głos. Zawsze podobał mi się głos Alberta Dębskiego. Silny, niski, lekko zachrypnięty, pewny. Nawet wtedy, w czytelni na kulturoznawstwie, kiedy Harpia chciała go zabić wzrokiem za zniszczenie tomu poezji Baudelaire’a, głos Alberta brzmiał dobrze, delikatnie i stanowczo zarazem. Choć przecież się denerwował. Wszystko mi powiedział. Że tak naprawdę wcale nie patrzył na Paulinę Gliwę, tylko na mnie. A później wyszło inaczej, bo zobaczył zawartość mojej torby i pomyślał sobie różne rzeczy, które nie miały nic wspólnego z prawdą. W mojej torbie było zdjęcie Rafała… Wytłumaczyłam mu to. Teraz wszystko jest jasne. Myślę, że mam już dość mijania się z nim, kroczenia po swoich i jego śladach,

odczytywania znaków, które podrzuca nam przypadek. „Jeszcze nie całkiem gotów, by zmienić się w los”[5]. To nie są moje słowa, tylko jakiegoś poety. Którego? Przeczytałam w życiu wiele wierszy. Chwilami zdaje mi się, że moje myśli krążą po gigantycznej bibliotece i szukają odpowiednich cytatów, by ubrać w nie emocje. A jednak przypadek nie całkiem gotów, by zmienić się w los, jest tutaj bardzo na miejscu. Życie to przecież suma chwil, które się wydarzyły, i zbiór idei, które planujemy zrealizować. Wspomnienia i marzenia. Spoglądam Albertowi w oczy. – Dobrze – odzywam się wreszcie. Chrypię. – Zabierz Agatę ze sobą. Dołączę do was niedługo. Daj mi godzinę. – Godzinę – powtarza i uśmiecha się. Przyglądam mu się znowu, bez słowa. W sumie nie muszę już o nic pytać, wszystko wydaje się zrozumiałe. Albert wpatruje się we mnie z nadzieją. Później pochyla się i czuję jego dłonie na swoich ramionach. Całuje mnie delikatnie, tak jakbyśmy robili to po raz pierwszy. Jeszcze później oddala się w stronę galerii Gabrieli i naciska ten sam dzwonek, który przed chwilą nacisnęłam ja. Łapie za klamkę – tę samą, za którą i ja złapałam. Sygnały i znaki, ulice i korytarze, klamki i dzwonki. Czy rzeczywiście potrzebuję tej godziny? Biegnę za nim. Drzwi jeszcze nie zdążyły się zamknąć.

Przypisy [1] Charles Baudelaire, Fontanna krwi (fr.), tłum. Maria Leśniewska. [2] S.T. Coleridge, Zjawa (fr.), tłum. J. Żuławski. [3] Tenże: Praca bez nadziei (fr.), tłum. S. Kryński. [4] [5]

J. Kochanowski, Pieśń IX (fr.). W. Szymborska, Miłość od pierwszego wejrzenia (fr.).

Klamki i dzwonki Wydanie pierwsze, ISBN 978-83-8083-322-7 © Magdalena Knedler i Wydawnictwo Novae Res 2016 Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie, reprodukcja lub odczyt jakiegokolwiek fragmentu tej książki w środkach masowego przekazu wymaga pisemnej zgody wydawnictwa Novae Res. REDAKCJA: Anna Gajda KOREKTA: Bartłomiej Kuczkowski OKŁADKA: Magdalena Zawadzka ZDJĘCIE NA OKŁADCE: © Pixattitude | Dreamstime.com KONWERSJA DO EPUB/MOBI: InkPad.pl WYDAWNICTWO NOVAE RES al. Zwycięstwa 96 / 98, 81-451 Gdynia tel.: 58 698 21 61, e-mail: [email protected], http://novaeres.pl Publikacja dostępna jest w księgarni internetowej zaczytani.pl. Wydawnictwo Novae Res jest partnerem Pomorskiego Parku Naukowo-Technologicznego w Gdyni.