2017-06-23 program Opera Swietojanska

Anna Wilczyńska (sopran) ukończyła Akademię Muzyczną we Wrocławiu pod kierownictwem prof. Kazimierza Myrlaka. Uczestniczyła w kursach mistrzowskich Carol Richardson i Petera Harvey’a. Zdobywczyni Pucharu JM Rektora Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie, I nagrody na IV Konkursie Moniuszkowskim „Pieśń Wieczorna” w Białymstoku, drugiej nagrody w Concorso Lirico Internazionale „Terre dei Fieschi” 2013. Koncertuje z agencjami w Paryżu, Brukseli, Londynie, Moskwie. Gościnna śpiewaczka Opery Piccola we Wiedniu. Izabela Strzelecka (mezzosopran) ukończyła Wrocławską Akademię Muzyczną im. Karola Lipińskiego. Występuje głównie za granicą – w Austrii, Szwajcarii oraz Niemczech. W swoim repertuarze posiada opery Händla, Mozarta, Rossiniego, Verdiego, Masseneta, oraz Humperdincka. Współpracuje z agencjami zagranicznymi i krajowymi. W grudniu 2012 została laureatką 3. miejsca na międzynarodowym konkursie wokalnym Canto Lirico „Federico II” we Włoszech. Tomasz Tracz (tenor) absolwent Akademii Muzycznej im. K. Lipińskiego we Wrocławiu, stypendysta Universität für Musik und darstellende Kunst w Graz. W swoim repertuarze posiada m. in. partie z takich oper i operetek jak: „Czarodziejski flet”, „Wesele Figara” W. A. Mozarta, „Napój miłosny” G. Donizettiego, „Traviata” G. Verdiego, „Zemsta Nietoperza” J. Straussa, „Wesoła wdówka” F. Lehára. Współpracuje z Teatrem Muzycznym w Poznaniu i Gliwickim Teatrem Muzycznym. Na stałe związany z Operą i Filharmonią Podlaską. Ivo Michl (baryton) absolwent Akademii Muzycznej we Pradze, członek zespołów barokowych Capella Regia, Hofmusici, współpracuje, m.in. z Harmonia delectabilis, Musica Florea. Brał udział w festiwalach w Polsce, Niemczech, na Węgrzech, we Francji i Hiszpanii. Laureat drugiej nagrody w młodszej kategorii Emma Destin International Singing Competition (2001). Obecnie gościnny solista Teatru Narodowego w Pradze, Opery w Ostravie oraz Piccola Opera we Wiedniu. Leszek Solarski (bas) ukończył Akademię Muzyczną w Krakowie oraz HfMDK we Frankfurcie nad Menem. Brał udział w licznych festiwalach, warsztatach i konkursach, m.in. Junge Künstler Festival w Bayreuth, Oper Oder Spree we Frankfurcie. W 2010 zadebiutował na scenie opery we Frankfurcie nad Menem, w roku 2011 wystąpił w Operze Narodowej w Warszawie, brał także udział w licznych festiwalach operowych m.in. w Bad Hersfeld i Schloss Kirchstetten. W swoim repertuarze posiada z oper G.Rossiniego, W. A. Mozarta, G. Donizettiego, G. Verdiego i innych. Przemysław Winnicki (fortepian) ukończył z wyróżnieniem Akademię Muzyczną w Krakowie. Artysta jest między innymi zdobywcą nagrody Grand Prix na Międzynarodowym Konkursie „Competition For Music Teachers” w Warszawie, laureatem I nagrody Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego w Rzymie „Roma 2011”, półfinalistą Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. I. J. Paderewskiego w Los Angeles. Wielokrotnie koncertował jako solista z orkiestrami w Polsce i za granicą. Martyna Witowska (prowadzenie koncertu) absolwentka Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie, filia we Wrocławiu. Poza rolami dramatycznymi, brała także udział w spektaklach muzycznych i recitalach wokalnych, zdobyła główną nagrodę nurtu off wraz zespołem „Sultan Hagavik” podczas 34. Przeglądu Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu. Aktorka Teatru Ad Spectatores, nauczyciel-instruktor w Centrum Edukacji Kulturalnej Dzieci i Młodzieży we Wrocławiu i Uniwersytecie Dzieci.

prezentuje

OPERA ŚWIĘTOJAŃSKA GALA OPEROWO-OPERETKOWA S O L I ŚC I : Anna Wilczyńska Izabela Strzelecka Tomasz Tracz Ivo Michl Leszek Solarski

sopran (Wrocław) mezzosopran (Wrocław) tenor (Wrocław) baryton (Praga) bas (Kraków)

F ORTEPIAN : Przemysław Winnicki (Berlin)

P ROWADZENIE KONCERTU : www.sonori.pl • www.facebook.com/sonori.ensemble

Martyna Witowska (Wrocław)

PROGRAM 1. Wolfgang Amadeus Mozart: DON GIOVANNI – Aria «Notte e giorno faticar» Leporello (Leszek Solarski)

– Tercet «Non sperar, se non m’uccidi»

Donna Anna (Anna Wilczyńska) • Don Giovanni (Ivo Michl) • Leporello (Leszek Solarski)

2. Wolfgang Amadeus Mozart: DON GIOVANNI – Duetto «Eh, via buffone, non mi seccar!» Don Giovanni (Ivo Michl) • Leporello (Leszek Solarski)

3. Wolfgang Amadeus Mozart: DON GIOVANNI – Finale «Protegga il giusto cielo» Donna Anna (Anna Wilczyńska) • Donna Elvira (Izabela Strzelecka) • Don Ottavio (Tomasz Tracz)

4. Wolfgang Amadeus Mozart: DON GIOVANNI – Kwartet «Non ti fidar, o misera» Donna Anna (Anna Wilczyńska) • Donna Elvira (Izabela Strzelecka) • Don Ottavio (Tomasz Tracz) • Don Giovanni (Ivo Michl)

5. Ludwig van Beethoven: SONATA C MOLL, OP. 13 NR 8 – Część 1 «Grave – Allegro di molto e con brio» (Przemysław Winnicki)

6. Gaetano Donizetti: L’ELISIR D’AMORE – Romanza «Una furtiva lagrima» Nemorino (Tomasz Tracz)

7. Gioachino Rossini: L’ITALIANA IN ALGERI – Duetto «Ai capricci della sorte» Isabella (Izabela Strzelecka) • Taddeo (Ivo Michl)

9. Stanisław Moniuszko: STRASZNY DWÓR – Aria «Ten zegar stary» Skołuba (Leszek Solarski)

10. Camille Saint-Saëns: SAMSON ET DALILA – Aria «Mon cœur s’ouvre à ta voix» Dalila (Izabela Strzelecka)

11. Imre Kálmán: KSIĘŻNICZKA CZARDASZA – Duet «Bo to jest miłość» Stasi (Anna Wilczyńska) • Boni (Tomasz Tracz)

12. Giacomo Puccini: MADAMA BUTTERFLY – Duetto «Tutti fior?»

Cio-Cio-San (Anna Wilczyńska) • Suzuki (Izabela Strzelecka)

13. Imre Kálmán: KSIĘŻNICZKA CZARDASZA – Duet «Artystki z variété» Boni (Tomasz Tracz) • Feri (Ivo Michl)

14. Imre Kálmán: KSIĘŻNICZKA CZARDASZA – Czardasz Sylvy «Czardasz! Czardasz!» Sylva (Anna Wilczyńska) • chór (Izabela Strzelecka, Tomasz Tracz, Ivo Michl, Leszek Solarski)

15. George Gershwin: – Pieśń «The man I love» (Anna Wilczyńska, Izabela Strzelecka)

16. Giuseppe Verdi: LA TRAVIATTA – Duet i chór «Libiamo ne’ lieti calici» Violetta (Anna Wilczyńska) • Alfred (Tomasz Tracz) • chór (Izabela Strzelecka, Ivo Michl, Leszek Solarski)

8. Giuseppe Verdi: NABUCCO – Coro di schiavi ebrei «Va’, pensiero» chór (Anna Wilczyńska, Izabela Strzelecka, Tomasz Tracz, Ivo Michl, Leszek Solarski)

– PRZERWA –

_________________________________________________________ (Wykonawcy zastrzegają sobie możliwość zmian w programie.)

Utworem zamykającym koncert jest niezapomniany toast z opery La Traviata (wł. traviata – zabłąkana) Giuseppe Verdiego z 1853 roku, opartej na motywach Damy kameliowej A. Dumasa i napisanej pod wpływem osobistych przeżyć. Verdi zetknął się ze sztuką Dumasa podczas swojej wizyty w Paryżu w 1852 r. i od razu uznał, że świetnie nadaje się na libretto opery. Mimo to przez pewien czas wahał się, czy jej tematyka nie zrazi publiczności. Ostatecznie librecista i przyjaciel Verdiego Francesco Piave złagodził obyczajowy wydźwięk oryginału. Premiera wystawiona w Wenecji okazała się skandalem publiczność nie przywykła jeszcze do oglądania kurtyzan na scenach operowych. Autor jednak nie poddał się. Dokonał drobnych zmian, które dotyczyły przede wszystkim umiejscowienia akcji we wcześniejszej epoce, realiach z czasów Ludwika XIV, zmienił tytuł na Violetta i 6 maja 1854 r. wystawił spektakl w weneckim Teatro San Benedetto. Tym razem opera odniosła sukces i na stałe wpisała się w kanon operowy. Dzisiejsza krytyka uważa Traviatę za najdoskonalsze i zupełnie nowatorskie dzieło kompozytora. Podkreślana jest kameralna atmosfera opery (w przeciwieństwie do większości utworow Verdiego np. Aidy), wartość literacka libretta oraz nastrojowość muzyki, ktora świetnie wyraża i podkreśla uczucia bohaterów jak duet i chór Libiamo ne’ lieti calici (nr 16).

Nikt by nie przypuszczał, że spokojny wieczór w Sewilli, okraszony zabawną arią służącego Leporella, który nudząc się w oczekiwaniu na swego pana podśpiewuje o tym, jak nudny i nędzny jest jego los – aria Notte e giorno faticar (nr 1). Tymczasem sprawy przyjmują dramatyczny obrót. Don Giovanni, mistrz w uwodzeniu i bezwzględny zdobywca, w pałacu Komandora usiłuje uwieść jego córkę Donnę Annę. Zamaskowany ucieka, za nim zaś jego ofiara, wzywając pomocy – tercet Non sperar, se non m’uccidi. Na drodze staje mu sam Komandor, którego uwodziciel bezwzględnie zabija. Motyw śmierci Komandora, zemsty i ostatecznie potępienia Don Giovanniego, będzie jednym z kluczowych w historii całej opery. Coraz to nowe wybryki niepoprawnego uwodziciela odczuwa w skutkach przede wszystkim jego wierny służący Leporello, który pozbawiony szaleńczej natury swego patrona zamierza wypowiedzieć mu służbę (duet Eh via, buffone, nr 2). Don Giovanni szykuje ucztę i do jego zamku przybywają zamaskowane postaci – Donna Anna i Don Ottavio wraz z Donną Elvirą. Pragną one schwytać łotra. Zanim wejdą do jego posiadłości proszą Najwyższego o opiekę nad ich sercami – tercet Protegga il giusto cielo (nr 3). Donna Elvira ostrzega Donnę Annę przed flirciarzem Don Giovannim, opowiadając o swoich zranionych uczuciach. Skrzywdzona kobieta radzi również, by nie wierzyć jego czułym słowom i spojrzeniom. Widząc to Don Giovanni, chce zakamuflować wcześniejsze szelmostwa, zaprzecza wszystkiemu i próbuje wykazać, że kobieta jest obłąkana; zaczyna też straszyć ją. Jednak zdesperowana oświadcza, że nie ma już w swym sercu cienia chęci ukrywania łajdactw kochanka. Początkowe powątpiewania narzeczonych zaczynają ustępować przekonaniu o prawdziwym obliczu Don Giovanniego – kwartet Non ti fidar, o misera (nr 4). Twórczość symfoniczna, kameralna i fortepianowa Ludwiga van Beethovena, ostatniego z trójki Klasyków Wiedeńskich, choć utrzymana w klasycznych ramach, jest tak naprawdę już zapowiedzią nowego, romantycznego stylu, pełnego zróżnicowanych emocji, gwałtownych napięć i przepełnionego liryzmem. W nurt ten wpisuje się słynna Sonata patetyczna (nr 5). Napisana na przełomie 1798 i 1799 roku przez 28letniego wówczas kompozytora, zadedykowana została przyjacielowi i pierwszemu mecenasowi artysty, księciu Karolowi Lichnowskiemu. Przepełnia ją dramatyzm i powaga brzmienia, co spowodowało, że pierwszy wydawca tego dzieła, za zgodą kompozytora, zdecydował się na podkreślenie w tytule owego patosu. Dzieło to było pierwszym wielkim sukcesem kompozytorskim Beethovena, otwierając mu drogę do niespotykanej jak na tamte czasy sławy.

Ta romantyczna aria śpiewana przez ubogiego wieśniaka Nemorina, bohatera opery Napój miłosny Gaetano Donizettiego, wyciska niejedną łzę podczas spektaklu operowego. Bo w rzeczy samej aria opowiada o tej jednej łzie, jaka spłynęła z oczu Adiny, ukochanej Nemorina. Droga ich miłości, trudna i w zasadzie niemożliwa, została w tej operze ukazana z przymrużeniem oka. Ubogi Nemorino nie ma bowiem najmniejszych szans na zdobycie miłości dziedziczki Adiny, która choć sama się do tego nie przyznaje, odrzucając względy chłopaka, powoli zauważa, że jest on wrażliwy i szczery. Czy to magiczny napój miłosny czy upór w dążeniu do zdobycia ukochanej kobiety doprowadziły Nemorina do szczęśliwego zakończenia? Aria Una furtiva lagrima (nr 6) należy do kanonu najsłynniejszych arii tenorowych. Bej Mustafa, jeden z bohaterów opery Włoszka w Algierze Gioacchino Rossiniego pragnie się pozbyć żony Elwiry, którą się znudził. Zleca więc wodzowi korsarzy Alemu, by sprowadził do haremu nową kobietę – najlepiej Włoszkę. W pałacu beja Mustafy znajduje się jako jeniec młody Włoch Lindoro, który tęskni do swej ukochanej Izabeli. Bej ofiarowuje Lindorowi możliwość powrotu do ojczyzny, o ile zabierze tam jako swą małżonkę Elwirę. Lindoro stara się wymówić od tej niezręcznej dla niego propozycji. Włoszka Izabela w poszukiwaniu ukochanego wyruszyła w podróż na wschód. Niestety okręt , na którym płynęła rozbił się u brzegów Algieru. Izabela i towarzyszący jej przygodny adorator Taddeo dostali się w ręce Halego. Ten nie posiada się z radości, może szybko wypełnić polecenie beja. Aby ocalić Taddea przed bejem schwytani postanawiają odgrywać wuja i siostrzenicę – duet: Ai capricci della sorte (nr 7). Miłośnicy muzyki Giuseppe Verdiego, zwłaszcza jego rodacy, szczególną czcią otaczają jedną z najsłynniejszych kompozycji włoskiego mistrza – chór niewolników Va’, pensiero z opery Nabucco (nr 8). To jeden z najsłynniejszych utworów muzyki operowej, który uchodzi jednocześnie za nieoficjalny hymn Włoch. Jest pieśnią żydowskich wygnańców, którzy w niewoli babilońskiej płaczą za utraconą ojczyzną i zburzoną Pierwszą Świątynią w Jerozolimie. Madama Butterfly – „Pani Motyl”, jedna z najsłynniejszych oper mistrza malarstwa muzycznego Giacomo Pucciniego, pełna przejmującego liryzmu i obfita w paletę uczuć i emocji, do dziś nieustannie porusza widzów na całym świecie. Jej osnowę stanowi historia nieszczęśliwej miłości młodziutkiej gejszy Cio-cio-san do młodego oficera marynarki Stanów Zjednoczonych – Pinkertona. Dziewczyna jest szczerze i głęboko zakochana, lecz szczęście nie trwa długo. Rozkochawszy w sobie Butterfly oficer powraca do swej ojczyzny, obiecując powrót i wieczne szczęście. W oczekiwaniu na przypływający statek, dziewczyna wraz ze swą służącą Suzuki przystrajają cały dom kwiatami – duet Tutti fior (nr 12).

Legendarna aria z polskiej opery narodowej Straszny dwór Stanisława Moniuszki, znana jako aria klucznika Skołuby Ten zegar stary (nr 9), to opowieść jaką snuje stary klucznik i wojak, chcąc Przestraszyć nieco Macieja, wojennego druha głównych protagonistów Zbigniewa i Stefana. Legendarnym wykonawcą tej arii jest słynny polski bas – Bernard Ładysz. Biblijna historia izraelskiego wojownika, obdarzonego nadprzyrodzoną siłą i ponadnaturalnymi umiejętnościami, wykorzystywanymi w walce z Filistynami. Historia opowiedziana w operze Camilla Saint-Saënsa ukazuje dzieje triumfu i upadku Samsona, zwabionego podstępem przez piękną Filistynkę Dalilę, która uwiodła go (aria Mon cœur s’ouvre à ta voix (nr 10)), aby wykraść mu sekret jego siły. Jej to Samson wyjawił, że tkwi on w jego włosach, które podstępem mu obcięto. Samson, od tej pory uwięziony i oślepiony ostatecznie mści swoje krzywdy niszcząc gołymi rękami filistyńską świątynię, ginąc pod jej gruzami. Księżniczka czardasza stanowi największy sukces kompozytorski Imre Kálmána. Jest przy tym jednym z najwybitniejszych dzieł II operetki wiedeńskiej (nr 11, 13, 14). Operetka budzi podziw melodyczną inwencją Kálmána, łączącą atmosferę wiedeńskich salonów i węgierskich rytmów z nutą zaskakującej melancholii, która pojawia się wraz z wejściem na scenę Sylvii, a potem powraca w pierwszym duecie kochanków, w przejmującym solo Sylvii z finału I aktu: Ja, so ein Feufelsweib, aż po scenę zespołową w III akcie: Jaj, Maman. Podkreśla się zręczność kompozytora w tworzeniu efektownych scen świetnie wpisujących się w akcję. Jej nieprzemijająca wartość zdaniem Bernarda Grüna tkwi jednak w tym, że była również odbiciem epoki i jej społeczeństwa: całej przedwojennej ery, pustego światka nocnych lokali, lowelasów i szansonistek, światka, w którym kochanków i metresy zmieniano wraz z każdym programem, z nocy robiono dzień, wzywano notariusza do café chantant, by urzędowo poświadczył przyrzeczenie małżeństwa, a mimo to meldowano się na służbę w swoim pułku... Popularny standard jazzowy George’a Gershwina The man I love (nr 15) powstał w 1924 r. z myślą o musicalu Lady be good. Piosenka ta, pomimo że ostatecznie nie znalazła się w repertuarze tego spektaklu, rozpoczęła własny, niezależny żywot, wędrując po największych estradach muzyki rozrywkowej świata. Do jej popularności przyczynili się jej wielcy interpretatorzy, m.in. niezapomniana Ella Fitzgerald, co odzwierciedlają słowa Iry Gershwina, autora tekstu: „Nie zdawałem sobie sprawy, że nasze piosenki są tak dobre, dopóki nie zaśpiewała ich Ella…”