2014-02-15 program Opera in Love

Agnieszka Drożdżewska (sopran) ukończyła Akademię Muzyczną im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu. Pracuje także naukowo jako muzykolog. Występowała podczas festiwali i koncertów w Polsce i za granicą (m.in. Berlin, Hamburg, Verona, Rzym, Praga). Laureatka konkursów m.in. Rzymie i Trnawie. W swoim repertuarze posiada opery Monteverdiego, Haendla, Haydna, Mozarta, Donizettiego i innych oraz operetki. Wykonuje także muzykę oratoryjną oraz pieśni różnych epok, w tym wiele kompozycji muzyków wrocławskich i śląskich XVIII-XX wieku. Barbara Spitzer (sopran) ukończyła Akademie Muzyczną we Wiedniu. W swoim repertuarze ma Adelę z Zemsty nietoperza, Arsenę z Barona Cygańskiego, Hortensię z Der Opernball, Pepi z Wiener Blut i wiele innych. Występowała podczas Festiwalu Operowego w St. Margarethen w roli Papageny oraz jako Gretchen w operze Wildschutz a także Lortzinga w Niemczech i Szwajcarii, oraz jako Lucilla w La scala di seta Rossiniego. Anna Wilczyńska (sopran) ukończyła Akademię Muzyczną we Wrocławiu. Kształciła się pod kierownictwem prof. Kazimierza Myrlaka. Uczestniczyła w kursach mistrzowskich Carol Richardson i Petera Harvey’a. Zdobywczyni Pucharu JM Rektora Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie, I nagrody na IV Konkursie Moniuszkowskim „Pieśń Wieczorna“ w Białymstoku oraz drugiej nagrody w Concorso Lirico Internazionale „Terre dei Fieschi“ 2013. Współpracując z agencjami polskimi i zagranicznymi koncertuje w Paryżu, Brukseli, Londynie, Moskwie. Gościnna śpiewaczka Opery Piccola we Wiedniu. Izabela Strzelecka (mezzosopran) ukończyła Wrocławską Akademie Muzyczną im. Karola Lipińskiego. Występuje głównie za granicą – w Austrii, Szwajcarii oraz Niemczech. W swoim repertuarze posiada opery Händla, Mozarta, Rossiniego, Verdiego, Masseneta, oraz Humperdincka. Współpracuje z agencjami zagranicznymi i krajowymi. W grudniu 2012 została laureatką 3. miejsca na międzynarodowym konkursie wokalnym Canto Lirico “Federico II” we Włoszech. Tomasz Tracz (tenor) absolwent Akademii Muzycznej im. K. Lipińskiego we Wrocławiu (klasa śpiewu solowego prof. E. Sąsiadka). W latach 2008–2009 był stypendystą Universität für Musik und darstellende Kunst w Graz. W swoim repertuarze posiada m.in. partie z takich oper i operetek jak: „Czarodziejski flet”, „Wesele Figara“ W. A. Mozarta, „Napój miłosny“ G. Donizettiego, „Traviata“ G. Verdiego, „Zemsta Nietoperza“ J. Straussa, „Wesoła wdówka“ F. Lehára. Artysta wykonuje dzieła oratoryjno-kantatowe oraz pieśni. Współpracuje z Teatrem Muzycznym w Poznaniu i Gliwickim Teatrem Muzycznym. Na stałe związany z Operą i Filharmonią Podlaską. Ivo Michl (baryton) absolwent Akademii Muzycznej we Pradze, członek zespołów barokowych Capella Regia, Hofmusici, współpracuje, m.in. z Harmonia delectabilis, Musica Florea. Brał udział w festiwalach w Polsce, Niemczech, na Węgrzech, we Francji i Hiszpanii. Laureat drugiej nagrody w młodszej kategorii Emma Destin International Singing Competition (2001). Obecnie gościnny solista Teatru Narodowego w Pradze, Opery w Ostravie oraz Piccola Opera we Wiedniu. Witold Janusz (fortepian) ukończył Wrocławską Akademię Muzyczną, w klasie fortepianu prof. Włodzimierza Obidowicza. Doskonalił swoje umiejętności na mistrzowskich kursach solistycznych i kameralnych (Duszniki Zdrój, Żagan). Brał udział w wielu koncertach jako pianistakameralista zarówno w kraju, jak i za granicą (Bułgaria, Hiszpania, Szwajcaria, Słowacja). Jest laureatem nagród i wyróżnień dla pianistów akompaniatorów na ogólnopolskich konkursach wokalnych. W 2009 roku uzyskał tytuł doktora sztuki. Elżbieta Lejman-Krzysztyniak (oprawa sceniczna) absolwentka Państwowej Szkoły Baletowej w Poznaniu i kulturoznawstwa na Uniwersytecie Wrocławskim. Była solistka baletu Opery Wrocławskiej. W swoim dorobku posiada wiele ról pierwszoplanowych. Tworzy choreografie i ruch sceniczny do spektakli operowych. Od 16 lat wykładowca przedmiotu ruch sceniczny na Akademii Muzycznej we Wrocławiu. Zdobywczyni wielu nagród i odznaczeń: odznaki Zasłużony Działacz Kultury, medalu z okazji 200-lecia Baletu Polskiego, nagrody rektorskiej Akademii Muzycznej we Wrocławiu. W 2005 odznaczona przez Prezydenta RP Srebrnym Krzyżem Zasługi.

www.sonotrio.pl • www.facebook.com/GrupaOperowaSonotrio

prezentuje

OPERA IN LOVE GALA OPEROWO-OPERETKOWA S O L IŚC I : Agnieszka Drożdżewska Barbara Spitzer Anna Wilczyńska Izabela Strzelecka Tomasz Tracz Ivo Michl

sopran (Wrocław) sopran (Wiedeń) sopran (Wrocław) mezzosopran (Wrocław) tenor (Wrocław) baryton (Praga)

F O R T E P IA N : Witold Janusz (Wrocław)

OPRAWA

SC E N IC Z N A :

Elżbieta Lejman-Krzysztyniak

PROGRAM 1. Franz Lehár: WESOŁA WDÓWKA – Duet «Usta milczą, dusza śpiewa» Hanna (Agnieszka Drożdżewska) • Danilo (Tomasz Tracz)

2. Imre Kálmán: KSIĘŻNICZKA CZARDASZA – Czardasz Sylvy «Czardasz! Czardasz!» Sylva (Anna Wilczyńska) • chór (Agnieszka Drożdżewska, Barbara Spitzer, Izabela Strzelecka, Tomasz Tracz, Ivo Michl)

3. Wolfgang Amadeus Mozart: CZARODZIEJSKI FLET – Duet «Pa- Pa- Pa-» Papagena (Barbara Spitzer) • Papageno (Ivo Michl)

4. Gaetano Donizetti: NAPÓJ MIŁOSNY – Aria «Prendi, per me sei libero» Adina (Agnieszka Drożdżewska)

5. Jacques Offenbach: OPOWIEŚCI HOFFMANNA – Barkarola «Belle nuit, ô nuit d’amour» Giulietta (Anna Wilczyńska) • Nicklausse (Izabela Strzelecka)

6. Imre Kálmán: KSIĘŻNICZKA CZARDASZA – Duet «Jakże mam ci wytłumaczyć» Sylva (Barbara Spitzer) • Edwin (Tomasz Tracz)

7. Wolfgang Amadeus Mozart: DON GIOVANNI – Duettino «Là ci darem la mano» Zerlina (Agnieszka Drożdżewska) • Don Giovanni (Ivo Michl)

8. Siergiej Wasiljewicz Rachmaninow: OPUS 4 № 4 – Pieśń «Nie poj, krasawica, pri mnie» (Anna Wilczyńska)

9. Imre Kálmán: KSIĘŻNICZKA CZARDASZA – Duet «W rytm walczyka» Sylva (Agnieszka Drożdżewska) • Edwin (Tomasz Tracz)

10. Richard Strauss: KAWALER SREBRNEJ RÓŻY – Duet «Mir is die Ehre widerfahren» Sophie (Agnieszka Drożdżewska) • Octavian (Izabela Strzelecka)

11. Georges Bizet: CARMEN – Habanera «L’amour est un oiseau rebelle» Carmen (Izabela Strzelecka) • chór (Agnieszka Drożdżewska, Barbara Spitzer, Anna Wilczyńska, Tomasz Tracz, Ivo Michl)

– PRZERWA –

12. George Gershwin: PORGY AND BESS – Pieśń «Summertime»

Bess (Agnieszka Drożdżewska, Anna Wilczyńska, Izabela Strzelecka)

13. George Gershwin: PORGY AND BESS – Pieśń «Oh, I got plenty o’ nuttin’» Porgy (Ivo Michl)

14. George Gershwin: PORGY AND BESS – Duet «Bess, you is my woman now» Bess (Izabela Strzelecka) • Porgy (Ivo Michl)

15. Eduardo di Capua: – Pieśń «’O sole mio» (Tomasz Tracz)

16. Andrew Lloyd Webber: THE PHANTOM OF THE OPERA – Duet «All I Ask of You» Christine (Barbara Spitzer) • Raoul (Ivo Michl)

17. Giuseppe Verdi: RIGOLETTO – Kwartet «Bella figlia dell’amore» Gilda (Agnieszka Drożdżewska) • Maddalena (Izabela Strzelecka) • Il Duca di Mantova (Tomasz Tracz) • Rigoletto (Ivo Michl)

18. Léo Delibes: LAKMÉ – ‘Duet Kwiatów’ «Vien, Mallika... Dôme épais» Lakmé (Agnieszka Drożdżewska) • Mallika (Izabela Strzelecka)

19. George Gershwin: PORGY AND BESS – Pieśń «The man I love» (Agnieszka Drożdżewska, Anna Wilczyńska, Izabela Strzelecka)

20. Giuseppe Verdi: LA TRAVIATTA – Duet i chór «Libiamo ne’ lieti calici» Violetta (Agnieszka Drożdżewska) • Alfred (Tomasz Tracz) • chór (Barbara Spitzer, Anna Wilczyńska, Izabela Strzelecka, Ivo Michl)

Die lustige Witwe (niem. Wesoła wdówka) Franza Lehára. Sztuka Meilhaca rozgrywała się w Paryżu w poselstwie nie istniejącego księstewka niemieckiego. Młoda i piękna wdówka z tego księstwa, Madeleine von Palmer, zamieszkała we Francji i istnieje obawa, że może tam wyjść za mąż. Książęcy poseł ma nie dopuścić do takiego małżeństwa i wyswatać Madeleine za rodaka, aby jej miliony pozostały w księstwie. Poseł, baron Scharpf zamierza wydać wdówkę za przystojnego hrabiego Prachsa, miłego światowca, attaché księstwa w Paryżu. Oboje młodzi zakochują się w sobie, kiedy jednak hrabia dowiaduje się o majątku ukochanej, honor nie pozwala mu na oświadczyny. Poseł przy pomocy Madeleine ostatecznie radzi sobie ze skrupułami młodego człowieka (nr 1). Księżniczka czardasza stanowi największy sukces kompozytorski Imre Kálmána. Jest przy tym jednym z najwybitniejszych dzieł II operetki wiedeńskiej (nr 2, 6, 9). Do najsłynniejszych przebojów należą duet Edwina i Sylvii: Choć na świecie dziewcząt mnóstwo, duet Boniego i Feriego: Artystki z variété, stanowiący motyw przewodni całego utworu i duet Edwina i Sylvii z II aktu: W rytm walczyka serce śpiewa – kochaj mnie, stanowiący odpowiedź Kálmána na Serce milczy, dusza śpiewa z Wesołej wdówki. Operetka budzi podziw melodyczną inwencją Kálmána, łączącą atmosferę wiedeńskich salonów i węgierskich rytmów z nutą zaskakującej melancholii, która pojawia się wraz z wejściem na scenę Sylvii, a potem powraca w pierwszym duecie kochanków, w przejmującym solo Sylvii z finału I aktu: Ja, so ein Feufelsweib, aż po scenę zespołową w III akcie: Jaj, Maman. Podkreśla się zręczność kompozytora w tworzeniu efektownych scen świetnie wpisujących się w akcję. Jej nieprzemijająca wartość zdaniem Bernarda Grüna tkwi jednak w tym, że była również odbiciem epoki i jej społeczeństwa: całej przedwojennej ery, pustego światka nocnych lokali, lowelasów i szansonistek, światka, w którym kochanków i metresy zmieniano wraz z każdym programem, z nocy robiono dzień, wzywano notariusza do café chantant, by urzędowo poświadczył przyrzeczenie małżeństwa, a mimo to meldowano się na służbę w swoim pułku. Pieśń Nie poj, krasawica, pri mnie (Nie śpiewaj, piękności, przy mnie) pochodzi ze zbioru Sześciu Pieśni op. 4 (1890/92) i powstała w trudnym dla kompozytora okresie życia związanym z kończeniem studiów muzycznych w moskiewskim Konserwatorium. Tekst utworu napisany został przez Aleksandra Puszkina w 1828 roku. Nie śpiewaj przy mnie smutnych pieśni Gruzji. Przypominają mi inne życie i brzeg daleki. Twoje surowe pieśni przypominają mi step, i noc i przy świetle księżyca rysy twarzy biednej dziewczyny… Elegijny nastrój pojawia się zarówno w partii głosu, jak i w bogatym i soczystym akompaniamencie fortepianu (nr 8).

Czarodziejski flet – Ptasznik Papageno z niedowierzaniem spotyka dar bogów – swoją wymarzoną towarzyszkę, bliźniaczo podobną Papagenę. Jąka się, ale amor szybko usuwa rozterki jego serca. Po chwili bowiem para zakochanych wspólnie snuje plany o posiadaniu wielkiej ilości potomstwa (nr 3). Ubogi wieśniak Nemorino kochający bez wzajemności Adinę, po wypiciu cudownego „napoju miłosnego“, zostaje otoczony zalotami wiejskich dziewcząt. Taka sytuacja w końcu budzi zazdrość w sercu Adiny. Gdy dziewczyna dowiaduje się, że Nemorino z miłości do niej na dodatek zaciągnął się do wojska, nie ukrywa dłużej swego uczucia (nr 4) i zrywa zaręczyny z sierżantem Belcore. Opowieści Hoffmanna to ostatnie, niedokończone dzieło Jacques’a Offenbacha (1819-1880), paryskiego mistrza żartobliwej muzy, autora operetek i muzycznych komedii. W swoich pełnych humoru i inwencji melodycznej dziełach wyśmiewał życie społeczno-polityczne Francji czasów Napoleona III. Odnosił międzynarodowe sukcesy (jego Kankan podbił cały świat), ale też zmagał się z bankructwami. Pod koniec życia zapragnął stworzyć dzieło wyjątkowe: operę fantastyczną Opowieści Hoffmanna, opartą na modnych opowiadaniach Ernsta T. A. Hoffmanna. Opowieści są jedyną wybitną operą Offenbacha, znacznie przerastającą jego operetki wartościami artystycznymi. Autorzy libretta zastosowali niezwykle ciekawe rozwiązanie – nie tylko oparli pomysł na licznych opowiadaniach Hoffmanna, ale ponadto uczynili ich autora bohaterem opery, jednoczącym w całość poszczególne „opowieści”. Tak powstała najlepsza z jego muzycznych „opowieści”, z pięknymi ariami i nieśmiertelną barkarolą (nr 5). Kompozytor nie ukończył niestety utworu i nie doczekał prapremiery, która miała miejsce 10 lutego 1881 r. w paryskiej Opéra Comique. Doświadczony uwodziciel Don Giovanni po ostatnich perypetiach miłosnych nie czeka długo z kolejną przygodą. W napotkanym orszaku weselnym upatruje Zerlinę – widok tej pięknej wieśniaczki budzi jego zmysły. Obiecując małżeństwo próbuje uprowadzić ją do swoich komnat. Początkowo dziewczyna wzbrania się, lecz czułe zabiegi w końcu usuwają z jej pamięci obraz ukochanego Masetta (nr 7). Rosenkavalier – Kochanek Marszałkowej to młody kuzyn Oktawian. Wysłany przez damę, by dokonać tradycyjnego obrzędu wręczenia srebrnej róży zaręczynowej od barona, spotyka przyszłą pannę młodą – Zofię. Lecz to między Oktawianem a Zofią rodzi się natychmiast gorąca miłość. Oboje zaskoczeni są burzą uczuć, która wybuchła w ich sercach (nr 10).

Habanera Carmen (nr. 11) z I aktu opery Bizeta pod tym samym tytułem – zaczyna się od słów L’amour est un oiseau rebelle (Miłość jest niesfornym ptakiem), które napisał sam kompozytor. Jest ona najlepszą charakterystyką głównej bohaterki – niezdolnej do stałego uczucia, często zmieniającej kochanków, wręcz gardzącej mężczyznami. Pieśń świadczy o tym, że Carmen nie czuje się odpowiedzialna za krzywdę, którą wyrządza „usidlonym” przez siebie mężczyznom. Co ciekawe, muzyka Habanery, najsławniejszy fragment opery i jedna z najbardziej znanych melodii w ogóle nie jest kompozycją Bizeta, lecz zapożyczeniem z utworu El Arreglito baskijskiego kompozytora Sebastiána Iradiera, który Bizet wykorzystał, sądząc iż ma do czynienia z melodią ludową. Porgy and Bess jest spełnieniem wielkiego marzenia kompozytorskiego G. Gershwina. Do napisanej w 1933 roku opery wprowadził elementy pierwotnego jazzu. Początkowo została ona przyjęta bardzo entuzjastycznie, jednak kiedy wystawiono ją w Nowym Jorku, została ostro skrytykowana. Powodem był fakt, iż bogatym, snobistycznym melomanom nie podobało się wykorzystanie na scenie „czarnej“ muzyki, którą uważali za coś gorszego. Libretto opery to historia miłości czarnoskórych bohaterów. Crown, po zabiciu człowieka w czasie bójki, ukrywa się, a swoją ukochaną Bess powierza opiece kalekiego Porgy. Don Juan z Catfish Row, Sportin’ Life, daremnie próbuje wywieźć Bess do Nowego Jorku. Bess kocha Porgy’ego, ale Crown nadal ją fascynuje. Gdy Crown pojawia się, aby zabrać Bess, Porgy dusi go. Po powrocie z więzienia udaje się na swym wózku ciągniętym przez kozę w tysiącmilową podróż do Nowego Jorku, dokąd Sportin’ Life zdołał uprowadzić Bess (nr 12, 13, 14, 19). Gdy tancerka Christine zaczyna w zastępstwie śpiewać partię primadonny – początkowo onieśmielona, później pięknym czystym głosem, patron teatru Raoul rozpoznaje w niej swoją towarzyszkę z lat dziecięcych. W czasie przedstawienia Upiór, zamieszkujący gotyckie podziemia opery morduje człowieka czym zniechęca do siebie tancerkę. Christine ucieka ze sceny z Raoulem jak najdalej od podziemi Upiora, na dach. To tu Raoul zapewnia ją o bezpieczeństwie, a następnie wyznają sobie miłość (nr 16). Książę Mantui pozbawiony skrupułów młodzieniec, żądny jedynie rozkoszy i uciech życia rozkochuje w sobie Gildę, córkę własnego błazna Rigoletta. Jednak uczucia czystego dziewczęcego serca to niewystarczający powód do wierności. Ojciec chcąc uświadomić córce niegodziwość jej wybranka przyprowadza Gildę na miejsce schadzki księcia z siostrą bandyty, Magdaleną. Gorące słowa „Piękna córo miłości, niewolnikiem jestem twych wdzięków, jednym tylko słowem możesz moje cierpienia pocieszyć“ niestety nie są skierowane do Gildy. Głosy obu par: księcia i Maddaleny oraz Rigoletta i Gildy łączą się w mistrzowskim kwartecie (nr 17).

’O sole mio (nr 15) Jakąż piękną rzeczą jest świecące słońce, świeże i spokojne powietrze po burzy… Ta neapolitańska pieśń napisana została w 1898 roku. Autorem słów jest Giovanni Capurro. Pieśń pochwalna słońca jest jedną z najbardziej lubianych pozycji koncertów muzyki klasycznej. Doczekała się także wielu nagrań w wersji rozrywkowej, m.in. Bryana Adamsa czy Elvisa Presleya. Lakme to historia miłości przepięknej córki hinduskiego kapłana Nilakanthy, Lakme, oraz Geralda, angielskiego żołnierza o artystycznej duszy. Rzecz rozgrywa się w Indiach, za panowania królowej Wiktorii. Lakme wraz ze służącą Malliką biegną do lasu zrywać kwiaty (nr 18). Ponieważ cudzoziemiec, zauroczony orientalną pięknością, naruszył zakaz wstępu do świątyni poświęconej hinduskiemu bogowi, ściąga na siebie zemstę Hindusów. Ci ostatni w czasie procesji świątecznej wbijają sztylet Geraldowi. Lakme pielęgnuje ukochanego w chatce ukrytej w lesie. Oboje słyszą śpiewy zakochanych par zmierzających do świętego źródła. Wypicie takiej cudownej wody jest równe zaślubinom i chroni przed zemstą Hindusów. Powracająca ze świętą wodą Lakme zauważa Fryderyka, przyjaciela Geralda, który namawia go do powrotu do armii. Zrozpaczona dziewczyna zażywa truciznę. Młodzieniec waha się, lecz przyjmuje z rąk umierającej Lakme czarę ze świętą wodą. Wchodzi mściwy Nilakantha. Widząc szczerą rozpacz Geralda, odrzuca sztylet. Mimo śmierci córki, Nilakantha składa dzięki Brahmie, że nie pozwolił Lakme związać się z cudzoziemcem. La Traviata (wł. traviata – zabłąkana) opera Giuseppe Verdiego z 1853 roku, oparta na Damie kameliowej A. Dumasa napisanej pod wpływem osobistych przeżyć. Książka została opublikowana w 1848 r. i okazała się sporym sukcesem. Verdi zetknął się ze sztuką Dumasa podczas swojej wizyty w Paryżu w 1852 r. i od razu uznał, że świetnie nadaje się na libretto opery. Mimo to przez pewien czas wahał się, czy jej tematyka nie zrazi publiczności. Ostatecznie librecista i przyjaciel Verdiego Francesco Piave złagodził obyczajowy wydźwięk oryginału. Premiera wystawiona w Wenecji okazała się skandalem - publiczność nie przywykła jeszcze do oglądania kurtyzan na scenach operowych. Autor jednak nie poddał się. Dokonał drobnych zmian, które dotyczyły przede wszystkim umiejscowienia akcji we wcześniejszej epoce, realiach z czasów Ludwika XIV, zmienił tytuł na Violetta i 6 maja 1854 r. wystawił spektakl w weneckim Teatro San Benedetto. Tym razem opera odniosła sukces i na stałe wpisała się w kanon operowy. Dzisiejsza krytyka uważa Traviatę za najdoskonalsze i zupełnie nowatorskie dzieło kompozytora. Podkreślana jest kameralna atmosfera opery (w przeciwieństwie do większości utworów Verdiego np. Aidy), wartość literacka libretta oraz nastrojowość muzyki, która świetnie wyraża i podkreśla uczucia bohaterów (nr 20).