2016-02-09 program Opera in Love

Agnieszka Drożdżewska (sopran) ukończyła Akademię Muzyczną im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu. Pracuje także naukowo jako muzykolog. Występowała podczas festiwali i koncertów w Polsce i za granicą (m.in. Berlin, Hamburg, Verona, Rzym, Praga). Laureatka konkursów m.in. Rzymie i Trnawie. W swoim repertuarze posiada opery Monteverdiego, Haendla, Haydna, Mozarta, Donizettiego i innych oraz operetki. Wykonuje także muzykę oratoryjną oraz pieśni różnych epok, w tym wiele kompozycji muzyków wrocławskich i śląskich XVIII-XX wieku. Barbara Spitzer (sopran) ukończyła Akademię Muzyczną we Wiedniu. W swoim repertuarze ma Adelę z Zemsty nietoperza, Arsenę z Barona Cygańskiego, Hortensię z Der Opernball, Pepi z Wiener Blut i wiele innych. Występowała podczas Festiwalu Operowego w St. Margarethen w roli Papageny oraz jako Gretchen w operze Wildschutz a także Lortzinga w Niemczech i Szwajcarii, oraz jako Lucilla w La scala di seta Rossiniego. Anna Wilczyńska (sopran) ukończyła Akademię Muzyczną we Wrocławiu pod kierownictwem prof. Kazimierza Myrlaka. Uczestniczyła w kursach mistrzowskich Carol Richardson i Petera Harvey’a. Zdobywczyni Pucharu JM Rektora Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie, I nagrody na IV Konkursie Moniuszkowskim „Pieśń Wieczorna” w Białymstoku, drugiej nagrody w Concorso Lirico Internazionale „Terre dei Fieschi” 2013. Koncertuje z agencjami w Paryżu, Brukseli, Londynie, Moskwie. Gościnna śpiewaczka Opery Piccola we Wiedniu. Izabela Strzelecka (mezzosopran) ukończyła Wrocławską Akademię Muzyczną im. Karola Lipińskiego. Występuje głównie za granicą – w Austrii, Szwajcarii oraz Niemczech. W swoim repertuarze posiada opery Händla, Mozarta, Rossiniego, Verdiego, Masseneta, oraz Humperdincka. Współpracuje z agencjami zagranicznymi i krajowymi. W grudniu 2012 została laureatką 3. miejsca na międzynarodowym konkursie wokalnym Canto Lirico „Federico II” we Włoszech. Tomasz Tracz (tenor) absolwent Akademii Muzycznej im. K. Lipińskiego we Wrocławiu, stypendysta Universität für Musik und darstellende Kunst w Graz. W swoim repertuarze posiada m. in. partie z takich oper i operetek jak: „Czarodziejski flet”, „Wesele Figara” W. A. Mozarta, „Napój miłosny” G. Donizettiego, „Traviata” G. Verdiego, „Zemsta Nietoperza” J. Straussa, „Wesoła wdówka” F. Lehára. Współpracuje z Teatrem Muzycznym w Poznaniu i Gliwickim Teatrem Muzycznym. Na stałe związany z Operą i Filharmonią Podlaską. Ivo Michl (baryton) absolwent Akademii Muzycznej we Pradze, członek zespołów barokowych Capella Regia, Hofmusici, współpracuje, m.in. z Harmonia delectabilis, Musica Florea. Brał udział w festiwalach w Polsce, Niemczech, na Węgrzech, we Francji i Hiszpanii. Laureat drugiej nagrody w młodszej kategorii Emma Destin International Singing Competition (2001). Obecnie gościnny solista Teatru Narodowego w Pradze, Opery w Ostravie oraz Piccola Opera we Wiedniu. Witold Janusz (fortepian) ukończył Wrocławską Akademię Muzyczną, w klasie fortepianu prof. Włodzimierza Obidowicza. Doskonalił swoje umiejętności na mistrzowskich kursach solistycznych i kameralnych (Duszniki Zdrój, Żagań). Brał udział w wielu koncertach jako pianista-kameralista zarówno w kraju, jak i za granicą (Bułgaria, Hiszpania, Szwajcaria, Słowacja). Jest laureatem nagród i wyróżnień dla pianistów akompaniatorów na ogólnopolskich konkursach wokalnych. W 2009 roku uzyskał tytuł doktora sztuki. Martyna Witowska (prowadzenie koncertu) absolwentka Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie, filia we Wrocławiu. Poza rolami dramatycznymi, brała także udział w spektaklach muzycznych i recitalach wokalnych, zdobyła główną nagrodę nurtu off wraz zespołem „Sultan Hagavik” podczas 34. Przeglądu Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu. Aktorka Teatru Ad Spectatores, nauczyciel-instruktor w Centrum Edukacji Kulturalnej Dzieci i Młodzieży we Wrocławiu i Uniwersytecie Dzieci.

www.sonori.pl • www.facebook.com/sonori.ensemble

prezentuje

OPERA IN LOVE GALA OPEROWO-OPERETKOWA

S O L I ŚC I : Agnieszka Drożdżewska Barbara Spitzer Anna Wilczyńska Izabela Strzelecka Tomasz Tracz Ivo Michl

sopran (Wrocław) sopran (Wiedeń) sopran (Wrocław) mezzosopran (Wrocław) tenor (Wrocław) baryton (Praga)

F ORTEPIAN : Witold Janusz (Wrocław)

P ROWADZENIE KONCERTU : Martyna Witowska (Wrocław)

PROGRAM 1. Imre Kálmán: KSIĘŻNICZKA CZARDASZA – Czardasz Sylvy «Czardasz! Czardasz!» Sylva (Anna Wilczyńska) • chór (Agnieszka Drożdżewska, Barbara Spitzer, Izabela Strzelecka, Tomasz Tracz, Ivo Michl)

2. Imre Kálmán: GRÄFIN MARIZA – Duett «Komm mit nach Varasdin» Mariza (Barbara Spitzer) • Zsupán (Tomasz Tracz)

3. Wolfgang Amadeus Mozart: DON GIOVANNI – Duettino «Là ci darem la mano» Zerlina (Agnieszka Drożdżewska) • Don Giovanni (Ivo Michl)

4. Jacques Offenbach: OPOWIEŚCI HOFFMANNA – Barkarola «Belle nuit, ô nuit d’amour» Giulietta (Anna Wilczyńska) • Nicklausse (Izabela Strzelecka)

5. Luigi Denza: – Pieśń «Funiculì, funiculà» (Tomasz Tracz)

6. Frederick Loewe: MY FAIR LADY – Piesń «Przetańczyć całą noc» Eliza Doolittle (Agnieszka Drożdżewska)

7. Georges Bizet: CARMEN – Habanera «L’amour est un oiseau rebelle» Carmen (Izabela Strzelecka) • chór (Agnieszka Drożdżewska, Barbara Spitzer, Anna Wilczyńska, Tomasz Tracz, Ivo Michl)

8. Wolfgang Amadeus Mozart: CZARODZIEJSKI FLET – Kwintet « Hm! hm! hm!» I Dama (Agnieszka Drożdżewska) • II Dama (Anna Wilczyńska) • III Dama (Izabela Strzelecka) • Tamino (Tomasz Tracz) • Papageno (Ivo Michl)

9. Giuseppe Verdi: RIGOLETTO – Kwartet «Un dì, se ben rammentomi... Bella figlia dell’amore» Gilda (Agnieszka Drożdżewska) • Maddalena (Izabela Strzelecka) • Il Duca di Mantova (Tomasz Tracz) • Rigoletto (Ivo Michl)

10. Stanisław Moniuszko: HALKA – Aria «Gdyby rannym słonkiem» Halka (Anna Wilczyńska)

11. Wolfgang Amadeus Mozart: CZARODZIEJSKI FLET – Duet «Pa- Pa- Pa-» Papagena (Barbara Spitzer) • Papageno (Ivo Michl)

12. Léo Delibes: LAKMÉ – ‘Duet Kwiatów’ «Vien, Mallika... Dôme épais» Lakmé (Agnieszka Drożdżewska) • Mallika (Izabela Strzelecka)

13. Gaetano Donizetti: DON PASQUALE – Cantabile «Bella siccome un angelo» Dottor Malatesta (Ivo Michl)

14. Gioachino Rossini: DUETTO BUFFO DI DUE GATTI – Duetto «Miau, miau, miau...» (Barbara Spitzer, Anna Wilczyńska)

15. Johann Strauss: BARON CYGAŃSKI – Couplet «Wielka sława to żart» Sándor Barinkay (Tomasz Tracz)

16. Giuseppe Verdi: LA TRAVIATTA – Duet i chór «Libiamo ne’ lieti calici» Violetta (Agnieszka Drożdżewska) • Alfred (Tomasz Tracz) • chór (Anna Wilczyńska, Barbara Spitzer, Izabela Strzelecka, Ivo Michl)

– PRZERWA – _________________________________________________________ (Wykonawcy zastrzegają sobie możliwość zmian w programie.)

Z opery Halka Moniuszki zabrzmi aria głównej bohaterki Gdyby rannym słonkiem (nr 10). Młoda góralka daremnie wyczekuje przed zamkiem Stolnika, by spotkać się z ukochanym Januszem. Niewierny szlachcic bowiem, tylko zabawił się dziewczyną, pozostawiając ją bez opieki z jego dzieckiem. Duetto buffo di due gatti (nr 14) to muzyczny żart Gioacchino Rossiniego, który pojawią się na największych galach operowych. Skomponowany przez starszego już artystę, który po triumfach swoich największych oper komponował „do szuflady” drobne utwory o wspólnej nazwie „Grzechy starości”. Tekstem utworu jest jedno słowo „miau” sylabizowane w różnoraki sposób w zależności od rytmu. XIX-wieczny Wiedeń, stolica sztuki, elegancji i zabawy przeżywał rozkwit w rytm najpiękniejszych melodii operetkowych, jakie wyszły spod pióra Straussów. Niezrównanej Zemście nietoperza kroku dorównywał słynny Zigeunerbaron – Baron cygański – ponadczasowa historia łącząca żywiołowość i dynamikę cygańskiego obozowiska z elegancją i przepychem wiedeńskich salonów. Osnowę libretta stanowią zawiłe miłosno-finansowe perypetie węgierskiego wojewody Sandora Barinkaya, bogatego hodowcy świń Kalmana Żupana oraz uroczych dam – Arseny i Mirabelli. Jak wszystkie operetki Straussa każdy fragment stanowi wielki przebój, a wśród znajduje się ten bodaj największy i nieśmiertelny – słynne kuplety Barinkay’a Wielka sława to żart, książę błazna jest wart (nr 15). Utworem zamykającym koncert jest niezapomniany toast z opery La Traviata (wł. traviata – zabłąkana) Giuseppe Verdiego z 1853 roku, opartej na motywach Damy kameliowej A. Dumasa i napisanej pod wpływem osobistych przeżyć. Verdi zetknął się ze sztuką Dumasa podczas swojej wizyty w Paryżu w 1852 r. i od razu uznał, że świetnie nadaje się na libretto opery. Mimo to przez pewien czas wahał się, czy jej tematyka nie zrazi publiczności. Ostatecznie librecista i przyjaciel Verdiego Francesco Piave złagodził obyczajowy wydźwięk oryginału. Premiera wystawiona w Wenecji okazała się skandalem publiczność nie przywykła jeszcze do oglądania kurtyzan na scenach operowych. Autor jednak nie poddał się. Dokonał drobnych zmian, które dotyczyły przede wszystkim umiejscowienia akcji we wcześniejszej epoce, realiach z czasów Ludwika XIV, zmienił tytuł na Violetta i 6 maja 1854 r. wystawił spektakl w weneckim Teatro San Benedetto. Tym razem opera odniosła sukces i na stałe wpisała się w kanon operowy. Dzisiejsza krytyka uważa Traviatę za najdoskonalsze i zupełnie nowatorskie dzieło kompozytora. Podkreślana jest kameralna atmosfera opery (w przeciwieństwie do większości utworow Verdiego np. Aidy), wartość literacka libretta oraz nastrojowość muzyki, ktora świetnie wyraża i podkreśla uczucia bohaterów jak duet i chór Libiamo ne’ lieti calici (nr 16).

Księżniczka czardasza stanowi największy sukces kompozytorski Imre Kálmána. Jest przy tym jednym z najwybitniejszych dzieł II operetki wiedeńskiej (nr 1). Operetka budzi podziw melodyczną inwencją Kálmána, łączącą atmosferę wiedeńskich salonów i węgierskich rytmów z nutą zaskakującej melancholii, która pojawia się wraz z wejściem na scenę Sylvii, a potem powraca w pierwszym duecie kochanków, w przejmującym solo Sylvii z finału I aktu: Ja, so ein Feufelsweib, aż po scenę zespołową w III akcie: Jaj, Maman. Podkreśla się zręczność kompozytora w tworzeniu efektownych scen świetnie wpisujących się w akcję. Jej nieprzemijająca wartość zdaniem Bernarda Grüna tkwi jednak w tym, że była również odbiciem epoki i jej społeczeństwa: całej przedwojennej ery, pustego światka nocnych lokali, lowelasów i szansonistek, światka, w którym kochanków i metresy zmieniano wraz z każdym programem, z nocy robiono dzień, wzywano notariusza do café chantant, by urzędowo poświadczył przyrzeczenie małżeństwa, a mimo to meldowano się na służbę w swoim pułku... Hrabina Maritza Imre Kalmana to jeden z największych przebojów operetkowych wszechczasów. Tytułowa hrabina, chcąc uchronić się przed natrętnymi zalotnikami, ogłasza swe zaręczyny z niejakim baronem Żupanem, postacią... przez nią samą zmyśloną, a inspirowaną straussowskim Baronem cygańskim. Jak wielkie jest zaskoczenie bohaterki, gdy Żupan materializuje się przed jej oczami, zachęcając ją do udania się z nim w rodzinne strony (słynny duet Komm mit nach Varasdin (nr 2). Dalsze perypetie pary pokażą jednak, że narzeczony był w istocie zasłoną do rodzącego się, szczęśliwego związku Maricy z jej zarządcą Tassilem. Doświadczony uwodziciel Don Giovanni po ostatnich perypetiach miłosnych nie czeka długo z kolejną przygodą. W napotkanym orszaku weselnym upatruje Zerlinę – widok tej pięknej wieśniaczki budzi jego zmysły. Obiecując małżeństwo próbuje uprowadzić ją do swoich komnat. Początkowo dziewczyna wzbrania się, lecz czułe zabiegi w końcu usuwają z jej pamięci obraz ukochanego Masetta (nr 3). Popularna pieśń neapolitańska Funiculì, funiculà (nr 5), której autorem jest Luigi Denza, została skomponowana w 1880 z okazji uruchomienia w Neapolu kolejki szynolinowej, wiodącej na szczyt Wezuwiusza. Uległa ona zniszczeniu w trakcie erupcji wulkanu w 1944, lecz popularność utworu, którego refren mówi wprost: Kolejka w górę, kolejka w doł! Trwa nieprzerwanie. Ponieważ tekst został napisany w dialekcie neapolitańskim, wielu ówczesnych kompozytorów, m.in. Richard Strauss, Arnold Schoenberg czy Mikołaj Rimski-Korsakow uznało ją za utwór tradycyjny, wykorzystując popularną melodię we własnych kompozycjach. Utwór na przestrzeni lat znalazł setki interpretatorów, wśród których wymienić można obok śpiewaków operowych także m.in. Annę German

Opowieści Hoffmanna to ostatnie, niedokończone dzieło Jacques’a Offenbacha (1819–1880), paryskiego mistrza żartobliwej muzy, autora operetek i muzycznych komedii. Pod koniec życia zapragnął stworzyć dzieło wyjątkowe: operę fantastyczną Opowieści Hoffmanna, opartą na modnych opowiadaniach Ernsta T. A. Hoffmanna. Opowieści są jedyną wybitną operą Offenbacha, znacznie przerastającą jego operetki wartościami artystycznymi. Autorzy libretta zastosowali niezwykle ciekawe rozwiązanie – nie tylko oparli pomysł na licznych opowiadaniach Hoffmanna, ale ponadto uczynili ich autora bohaterem opery, jednoczącym w całość poszczególne „opowieści“. Tak powstała najlepsza z jego muzycznych „opowieści”, z pięknymi ariami i nieśmietelną barkarolą Belle nuit, ô nuit d’amour (nr 4). Kompozytor nie ukończył niestety utworu i nie doczekał prapremiery, która miała miejsce 10 lutego 1881 r. w paryskiej Opéra Comique. Przebojowy musical My fair lady z muzyką Fredericka Loewego to historia, u której źródła leży słynna historia o Pigmalionie. W wersji amerykańskiej akcja została przeniesiona do dziewiętnastowiecznego Londynu, gdzie językoznawca, prof. Higgins, zakłada się z przyjacielem, że przemieni uliczną kwiaciarkę w damę z wyższych sfer. Przypadkowym obiektem eksperymentu staje się Eliza Doolittle. Po serii zabawnych porażek udaje mu się to i Eliza zaczyna być podziwiana jako prawdziwa lady. Wynika to oczywiście z jej własnego czaru, którego tylko Higgins zdaje się nie zauważać. Dopiero, gdy pojawia się groźba małżeństwa z dandysem Freddym, profesor uświadamia sobie, że to właśnie Eliza jest kobietą jego życia. Ozdobą musicalu jest niewątpliwie przebojowa muzyka, wśród której pierwszeństwo oddać trzeba niezapomnianej piosence Przetańczyć całą noc (nr 6). Wystawiona po raz pierwszy w 1843 w paryskim Théâtre-Italien opera Don Pasquale Gaetano Donizettiego, to druga znakomita komedia w dorobku tego kompozytora, obok Napoju miłosnego. Klasyczne libretto oparte na kontrastach charakterów i serii zabawnych splotów akcji przedstawia bogatego, acz leciwego wdowca Don Pasquale. Chce on ożenić się, by wydziedziczyć swego kuzyna Ernesta, który bez jego zgody chce ożenić się z ubogą wdową – Noriną. O pomoc w małżeńskich zamiarach prosi swego wiernego przyjaciela Malatestę, który ma pomóc w poszukiwaniach żony. W arii Bella siccome un angelo (nr 13) kreśli obraz idealnej kandydatki na żonę, pięknej jak anioł, skromnej, szczerej i wiernej, która zupełnie przypadkiem okazuje się siostrą Malatesty. Tu rozpoczyna się komedia pełna intryg i pomyłek, gdy Norina podstępnie podszywa się pod owego „anioła” chcąc usidlić Don Pasquale dla majątku, uprzykrzyć mu życie i związać się ostatecznie z Ernestem.

Carmen (nr 7) z I aktu opery Bizeta pod tym samym tytułem – zaczyna się od słów L’amour est un oiseau rebelle (Miłość jest niesfornym ptakiem), które napisał sam kompozytor. Jest ona najlepszą charakterystyką głównej bohaterki – niezdolnej do stałego uczucia, często zmieniającej kochanków, wręcz gardzącej mężczyznami. Pieśń świadczy o tym, że Carmen nie czuje się odpowiedzialna za krzywdę, którą wyrządza „usidlonym” przez siebie mężczyznom. Co ciekawe, muzyka Habanery, najsławniejszy fragment opery i jedna z najbardziej znanych melodii w ogóle nie jest kompozycją Bizeta, lecz zapożyczeniem z utworu El Arreglito baskijskiego kompozytora Sebastiána Iradiera, który Bizet wykorzystał, sądząc iż ma do czynienia z melodią ludową. Książę Mantui – pozbawiony skrupułów młodzieniec, żądny jedynie rozkoszy i uciech życia rozkochuje w sobie Gildę, córkę własnego błazna, tytułowego bohatera opery Giuseppe Verdiego - Rigoletta. Jednak uczucia czystego dziewczęcego serca to niewystarczający powód do wierności. Ojciec chcąc uświadomić córce niegodziwość jej wybranka przyprowadza Gildę na miejsce schadzki księcia z siostrą bandyty, Magdaleną. Gorące słowa „Piękna córo miłości, niewolnikiem jestem twych wdzięków, jednym tylko słowem możesz moje cierpienia pocieszyć“ niestety nie są skierowane do Gildy. Głosy obu par: księcia i Maddaleny oraz Rigoletta i Gildy łączą się w mistrzowskim kwartecie Un dì, se ben rammentomi... Bella figlia dell’amore (nr 9). Miłość, magia, walka dobra ze złem, tajemnicze symbole przepełniają Czarodziejski flet, jedno z ostatnich dzieł Mozarta. Książę Tamino gotów jest natychmiast ruszać w drogę, by uratować córkę Królowej Nocy. Kłopot jest tylko z zakneblowanym Papagenem. Na szczęście pojawienie się Trzech Dam uwalnia ptasznika; rozkazują mu one zarazem towarzyszyć księciu w wyprawie. Perspektywa ta bynajmniej Papagena nie zachwyca, ale co począć? Na wszelki wypadek Damy wręczają wędrowcom czarodziejski flet i srebrne dzwoneczki. Drogę mają wskazać im Trzej Chłopcy o wielkiej mądrości. Trzy Damy żegnają przyszłych wybawicieli królewskiej córki (nr 8). Ptasznik Papageno z niedowierzaniem spotyka swoją towarzyszkę, bliźniaczo podobną Papagenę. Wspólnie snują plany o posiadaniu wielkiej ilości potomstwa – duet Pa-, pa-, pa- (nr 11). Lakmé umuzyczniona przez Leo Delibesa to historia miłości przepięknej corki hinduskiego kapłana Nilakanthy, Lakme, oraz Geralda, angielskiego żołnierza o artystycznej duszy. Rzecz rozgrywa się w Indiach, za panowania krolowej Wiktorii. Lakme wraz ze służącą Malliką biegną do lasu zrywać kwiaty – duet „Vien, Mallika... Dôme épais“ (nr 12). Ponieważ cudzoziemiec, zauroczony orientalną pięknością, naruszył zakaz wstępu do świątyni poświęconej hinduskiemu bogowi, ściąga na siebie zemstę Hindusow. Ci ostatni w czasie procesji świątecznej wbijają sztylet Geraldowi.