2012-11 Listopad

K onn a C aFe arz

www.konnacafe.pl

darmowy e-miesięcznik dla miłośników koni numer 8

Horse Agility ĆWICZYMY SKOKI

W końskiej głowie ZDOBĄDŹ KOŃSKĄ SYMPATIĘ Polskie rasy WIELKOPOLAKI Zrób To Sama CZAPRAK Z KIESZENIAMI Święta i imprezy HUBERTUSY Konie i praca HODOWCA KONI Sport jeździecki UJEŻDŻENIE

listopad 2012

da gaz rm eta ow a

0zł

EDYTORIAL

..

Głupi czy mądry?

Wśród znajomych rozgorzała ostatnio dyskusja, czy koń jest zwierzęciem mądrym czy głupim. Dziwne pytanie – pomyślałam. Przecież jest oczywiste, że jest bardzo rozumnym zwierzęciem. Ale to chyba jednak nie jest oczywiste. Inteligencje są różne. Matematyczna to ta klasyczna, na którą w szkole robiono nam testy. Ale jest też inteligencja interpersonalna, umożliwiająca nam kontakty z innymi ludźmi, emocjonalna czy językowa. Fakt, koń ma marną inteligencję matematyczną, ale ma jednocześnie świetną pamięć, bardzo szybko kojarzy fakty (fakt, często na naszą niekorzyść!). Szybko się uczy, pomijając wyjątki, bo takie zdarzają się w każdym gatunku. Jest ciekawski, bardzo towarzyski. Czemu więc zyskał miano „głupiego zwierzęcia”?

„Większość ludzi ma bzika na punkcie samochodów. Martwią się najlżejszym zadrapaniem lakieru, ustawicznie gadają o tym, ile mil przejechali na jednym galonie benzyny, a ledwie kupią sobie nowiuteńki wóz, już zaczynają myśleć, jak by tu go zamienić na jeszcze nowszy. (...) W ogóle samochody mnie guzik obchodzą. Wolałbym mieć konia. Koń ma w sobie przynajmniej coś ludzkiego.”

~Jerome David Salinger

naturalnie poza schematami

Inteligencja, wbrew temu co do tej pory sądzono, nie jest całkiem wrodzona! Owszem, naturalne predyspozycje mają duże znaczenie, ale równie ważne jest wychowanie, środowisko, warunki rozwoju. Jeśli pozamykałoby się „genialne dzieci” w klatkach, kazało żyć w rutynie (spanie, jedzenie, godzina zabawy z rówieśnikami, godzina pracy fizycznej) i karano za każdy przejaw indywidualizmu – marni byliby z tych dzieci intelektualiści. Inteligencję trzeba rozwijać, dawać jej warunki do rozwinięcia skrzydeł. Nasze gatunki – człowiek i koń – różnią się niezwykle. Nasza przebojowość, władczość i agresja bardzo łatwo zastrasza konie i tłamsi je emocjonalnie i intelektualnie. Nasza wrażliwość, wyrozumiałość i cierpliwość pozwala im natomiast rozumieć … lub chociaż próbować rozumieć nasz świat. I wtedy nagle się okazuje, że koń to całkiem mądra bestia! W każdym razie dyskusję o końskiej mądrości uważam za bezsensowną. Co by z niej miało wynikać dla jeździectwa? Jeśli koń jest głupi, bez problemu powinniśmy szkolić go i trenować, osiągając łatwo wszystkie cele – jeśli trening się nie udaje, a koń nie jest inteligentny, to cała wina leży po naszej stronie, że nie umiemy mu przełożyć naszych żądań na niego prymitywny język. A jeśli koń jest super mądry, to tym bardziej nasza wina, że się z nim nie dogadujemy! Uwielbiam wszystkie czynności, które zwiększają końską inteligencję. I mam też szczerą nadzieję, że kiedyś osiągniemy mistrzostwo w wyciąganiu z koni stu procent ich potencjału… nie tylko fizycznego!

Gabriela Jóźwiak, redaktor naczelna

2

KonnaCafe.pl

www.konnacafe.pl

2 4 6 8 10 12 14 18 24 26 30 36 42 48 56 62 66 73

,

darmowy e-miesiecznik dla miłosników koni ,

Edytorial Od redakcji Czytelniczy Czworobok Gry i zabawy: berek DIY: czaprak z sakwami Listy Wasze pytania, nasze odpowiedzi Święty Hubert i Hubertusy Horse Agility: skaczemy razem, cz.1 W końskiej głowie: Jak zdobyć końską sympatię? Własny koń: wymagania Dyscyplina: ujeżdżenie Jak wybrać dobrą stajnię? Siodlarnia: co pod siodło? Polskie rasy: Wielkopolaki Konie i praca: hodowca Kolorowe konie: kasztanki Zapowiedzi

Na pomarańczowo zaznaczamy stałe działy. Na zielono zaznaczamy artykuły zaproponowane przez WAS

listopad numer 8

PARĘ SŁÓW...

Pamiętaj! KonnaCafe jest miesięcznikiem Otwartym: nie tylko na Twoje propozycje, ale też na współpracę. Jak możesz współtworzyć pismo?

JESIENNY POŚLIZG

Moglibyśmy się kajać i przepraszać za dwudniowe spóźnienie z numerem listopadowym… ale nie będziemy! 3 listopada to wszak Dzień Świętego Huberta czy mogłaby być lepsza data na publikację miesięcznika? :)

ZDJĘCIE OKŁADKOWE

Autorem okładkowego listopadowego zdjęcia jest Justyna Papierzyńska (FunPage: Justinee Fotografia), czytelniczka KC i aktywna fotografka. Serdecznie zapraszamy Was do uczestniczenia w comiesięcznym Konkursie Okładkowym. Jak to działa? Ot, po prostu – spośród nadesłanych zdjęć będziemy wybierać to, które pójdzie na okładkę. Wymagania, poza dobrą jakością zdjęcia i „tym czymś” co łapie za oko – przede wszystkim zdjęcie spionizowane oraz wysokiej rozdzielczości. Zachęcamy do udziału w konkursie! Zdjęcia nadsyłajcie tradycyjnie na: [email protected]

ZIEMNIAKI

W tym miesiącu przeczytacie parę słów o koniach wielkopolskich. Oj, powoli zbliżamy się do końca polskich ras, pozostały już tylko 3! W następnym miesiącu piszemy o „ziemniakach”, a konkretniej – o Polskim Zimnokrwistym. To idealna okazja, by pochwalić się swoim grubasem! (zdjęcia nadsyłajcie na: KonnaCafe@ gmail.com)

4

www.KonnaCafe.pl

[email protected]:

publikujemy Wasze przemyślenia, spostrzeżenia, historie i uwagi.

[email protected]:

w tym numerze jeden z artykułów jest w pełni zilustrowany przez czytelników KC! Lubisz fotografować, masz zdjęcia koni, treningów, sprzętu, koniarzy? Dołóż się do BAZY! Podrzuć zdjęcie na maila, powiedz, jak chcesz być podpisany. Co miesiąc na łamach gazety pojawiają się Wasze zdjęcia!

[email protected]:

Jesteś doświadczonym koniarzem, zootechnikiem, instruktorem? A może masz rozstrzelone zainteresowania, interesuje Cię praca redaktora? Zapraszamy do współpracy Autorów!

czytelniczy czworobok

Witajcie w naszej stałej rubryce. Co miesiąc opisujemy dwie książki, które mają większy lub mniejszy związek z jeździectwem. Serdecznie zachęcam też do nadsyłania własnych recenzji! ~ Dominika Ruth

reklama

Pierwszy e-magazyn dla miłośników kotów!

„Język koni - język ludzi” „Rady dziadka masztalerza” * Isabelle von Neumann-Cosel * Christiane Gohl * Wydawnictwo: * Wydawnictwo:„Multico” „Akademia Jeździecka” * Cena: ok. 35zł * Cena: ok. 60zł Książka szeroko propagowana przez PZJ. Co w niej mamy? Ładne zdjęcia. Zabawne komiksy i świetny skład, który sprawia, że książkę czytamy z najwyższą przyjemnością. Książka porusza ogrom zagadnień związanych z psychologią koni: od ich instynktów, przez relacje koń-stajniajeździec, po szkolenie. Dowiemy się jak widzą konie, jak długo należy szkolić młodego konia, jak go chwalić i jak zdobyć końskie zaufanie. Można by więc powiedzieć, że to idealna, przystępna książka o psychice koni… Ale mnie się nie do końca podoba. Jest idealną książką dla osoby jeżdżącej klasycznie oraz nie mającej ochoty głębiej wnikać w umysł konia. Podsumowując – dobra książka dla osoby bez pojęcia o psychologii koni. Dla kogoś, kto trochę już liznął temat – raczej odpada…

To dość stara książka (wydana w Polsce ponad dziesięć lat temu), a wciąż bardzo popularna. Czemu? Jest to zbiór bardzo krótkich rad związanych z chowem koni. Dotyczą one karmienia, obsługi konia w stajni i na pastwisku, radzenia sobie z kontuzjami, chorobami, pasożytami, właściwej pielęgnacji, opieki nad młodym koniem czy dbałości o rząd jeździecki. Największą zaletą tej książki (podobnie jak książki obok…) jest bardzo przystępna forma. Rady są naprawdę liczne, proste i zrozumiałe, jest ich nawet po cztery na stronę. Choć nie wywracają świata jeździeckiego do góry nogami, naprawdę warto tę książkę przejrzeć i umieścić w widocznym miejscu w stajni – zgromadzony jest w niej spory materiał z pomocnymi wskazówkami. Do polecenia szczególnie wachtowiczom!

a

KONIOLOGIZMY

Nowy numer już dostępny od 1 listopada!

gry i zabawy

W numerze: - Koty cmentarne i działkowe - Kastracja - dlaczego warto o niej pomyśleć? - Choroby, rzecz niepożądana Wścieklizna - Abc podróżowania, część II - Wystawy od kuchni, częć II Elegancja i styl - nie tylko u kota - ... i wiele więcej!

WWW.FELINS.STREFA.PL Zapraszamy również do współpracy! [email protected]

„Co koń wyskoczy” W ten sposób możemy jechać, pędzić, biec, lecieć. Jeśli robimy coś „co koń wyskoczy”, robimy to bardzo szybko, w dużym pośpiechu, a czasem także byle jak. Ale równie dobrze ustalimy sobie to za priorytet. Przykład? „Wyleciała z domu co koń wyskoczy, za pół godziny miała mieć lekcję jazdy”. „Nie marudź, tylko co koń wyskoczy – idź do stajni!”. „Co koń wyskoczy” biegniemy spotkać się ze swoim chłopakiem/dziewczyną i w tym samym tempie opuszczamy ostatnią lekcje w szkole…

6

www.KonnaCafe.pl

Promocja! Jeśli wpiszesz w tytuł maila hasło “wystawa łódź” otrzymasz 35% zniżki na reklamę w magazynie!

gry i zabawy

reklama

A KONFERENCJ

________________

DOBROSTANU M IO Z O P Y T WIS NE A RZECZY IEJ W A R P Y D R A II EUROPEJSK N U STAND H C Y N Z GIC DACH ZOOLO 999/22/WE 1 Y $ W OGRO D A R Y W YREKT Y W %WIETLE D

BEREK ZWYKŁY

koń czuje, że człowiek (berek) naprowadza go Ilość uczestników: jak najwięcej! na innego konia (ścigana para) w wielu zwieCzas zabawy: 5-10min rzętach ujawnia się pewien instynkt – zaczynają „polować” na tego konia, przeczuwając posuCel: wspólna rozgrzewka nięcie ściganego wierzchowca. W jeździe westernowej zostało to wykorzystane przy pracy Trudno sobie wyobrazić równie prostą i emocjo- z bydłem podczas wszystkich konkurencji gdzie konieczne jest odławianie krów. Konie hodowanującą zabawę na rozgrzewkę! Można bawić się w konnego berka zarówno w stępie jak i w ne są tak, by posiadały „cow sence”, czyli wykłusie. Galop jest już raczej niebezpieczny i nie soką zdolność przeczuwania ruchów krowy lub spełnia żadnej funkcji. Żeby było łatwiej bawić innych zwierząt. Tylko ponownie bardzo ważne przypomnienie – konie muszą się lubić i być w się w berka, przeprowadzamy go na ograniczonej powierzchni (np. ogrodzonej ujeżdżalni, pełni opanowane! a nie na łące). Przy zachowaniu zasad bezpieczeństwa i Po wyznaczeniu przez instruktora berka, odpowiednim doborze koni, zabawa jest świetna dla wszystkich uczestników – zarówno koni, jeźdźcy poruszają się stępem i kłusem. Muszą uciekać przed berkiem. Jeśli ten dotknie innego jak i jeźdźców. Można ją także wykorzystać jeźdźca w ramię lub inną część ciała (dotknięcie jako „zabawę-zastępstwo” za Gonitwę Huberkonia lub rzędu się nie liczy!) następuje zmiana tusową! berka.

SESJA I (19. LISTOPADA, GODZ. 10.00 – 13.50) * STOSOWANIE PRAWA UNIJNEGO W KRAJOWYM PORZ!DKU PRAWNYM !

DR HAB. TERESA GARDOCKA, PROF. SWPS (WYDZIA" PRAWA SWPS W WARSZAWIE)

#

JORGE SAVIO (DIRECTORATE-GENERAL FOR ENVIRONMENT, EUROPEAN COMMISSION, BRUSSELS)

* THE EU ZOOS DIRECTIVE

* WELFARE, A MUTUAL RESPONSIBILITY DAVID VAN GENNEP (AAP FOUNDATION; EUROGROUP FOR ANIMALS, BRUSSELS) " * PANEL DYSKUSYJNY: OGRODY ZOOLOGICZNE A WSPÓ#CZESNE PROBLEMY EKSPOZYCJI I HODOWLI ZWIERZ!T

DR HAB. TADEUSZ KALETA, PROF. SGGW (KATEDRA GENETYKI I OGÓLNEJ HODOWLI ZWIERZ$T, SGGW)

!

#



8

Dużo koni podłapuje zasady gry. Gdy

www.KonnaCafe.pl

DR ANDRZEJ KRUSZEWICZ (DYREKTOR MIEJSKIEGO OGRODU ZOOLOGICZNEGO W WARSZAWIE)

RADOS!AW RATAJSZCZAK (PREZES ZARZ$DU ZOO WROC"AW SP. Z O.O.) !

SESJA II (19. LISTOPADA, GODZ. 14:30 – 18:20) * THE WELFARE OF PRIMATES IN ZOOS #

DR KIRSTEN PULLEN (PAIGNTON ZOO ENVIRONMENTAL PARK, UK)

!

DR AGNIESZKA SERGIEL (KATEDRA BIOLOGII EWOLUCYJNEJ I EKOLOGII, UWR)

!

DR MOIRA HARRIS (HARPER ADAMS UNIVERSITY COLLEGE, UK)

* DOBROSTAN NIED$WIEDZI W OGRODACH ZOOLOGICZNYCH * THE WELFARE OF ELEPHANTS IN ZOOS

SESJA III (20. LISTOPADA, GODZ. 09:00 – 13.30) * ANALIZA PRAWNYCH ASPEKTÓW IMPLEMENTACJI DYREKTYWY 1999/22/WE !

a

Pamiętamy, by wykluczyć z gry konie kopiące się. Zwracamy szczególną uwagę, by nie doszło do szarpania konia. Prosimy by nie zapominać o właściwej „nodze” w trakcie kłusa. Przypominamy też, by unikać ciasnych zakrętów – w końcu jest to ćwiczenie na rozgrzewkę.

ZWIERZ#T

!

DR OKSANA CABAJ (KATEDRA PRAWA MI%DZYNARODOWEGO PUBLICZNEGO UWM) AGNIESZKA GRUSZCZY"SKA (WYDZIA" PRAWA SWPS; PRAWNICY NA RZECZ ZWIERZ$T)

* PRZEPISY PRAWA KRAJOWEGO W ZAKRESIE FUNKCJONOWANIA OGRODÓW ZOOLOGICZNYCH !

ANNA RONIKIER-DOLA"SKA (DYREKTOR DEPARTAMENTU OCHRONY PRZYRODY, GDO&)

#

DR BRIAN BERTRAM (ZOOS EXPERT COMMITTEE, UK)

#

DANIEL TURNER (BORN FREE FOUNDATION, UK)

* HOW THE ZOO LICENSING SYSTEM IN THE UK WORKS

* THE EU ZOO INQUIRY - AN INSIGHT INTO ZOO 'HEALTH' IN THE EU

WWW.SWPS.PL/KONFERENCJAZOO

Międzynarod Interdyscypl Projekt plakatu: Agnieszka Sergiel

„Gry i zabawy jeździeckie” to zbiór ponad 70 rozrywek z końmi lub motywem jeździeckim. Są perfekcyjne i dla właścicieli koni jak i tych bezkonnych. Dla młodych koniarzy, tych starszych i instruktorów. Do ćwiczenia pojedynczo lub w grupie, z końmi i bez nich.

2 1 0 2 A D A P O T S I L 19 – 20

Konferencja – Standardy prawne a rzeczywis zwierząt w ogrodach zoologicznych Unii Euro

DIY,

czyli ...

ZRÓB TO SAM

CZAPRAK Z KIESZENIĄ BĘDZIESZ POTRZEBOWAĆ...

Prostego czapraka (ujeżdże- niowego)

Sakwy to podstawa przy wyjeździe w teren. Nie muszą być duże, ale powinny pomieścić kopystkę, mały aparat fotograficzny, chusteczki, parę drobniaków i najlepiej także psikacz na muchy (w lato), rękawiczki, coś do picia... No, mało tego nie jest! ;)

i zatrzaski są naprawdę niepraktyczne), jest dość skomplikowane. Znacznie prościej jest znaleźć już gotowe. Najlepiej nadają się do tego małe przegrody plecaków. Możesz wykorzystać stary, podniszczony plecak, poszukać materiału w second handzie (szmateksie), albo pójść do supermarketu i kupić niewiel Duże sakwy są drogie i nie zawsze poręczne. kim kosztem nowe plecaczki. Jeśli chcesz, aby twoje Nie wyglądają też super estetycznie. Mnie się nie po- sakwy mieściły dużo rzeczy i raczej ciężkich (po dobają duże sakwy rajdowe, ponieważ zwykle mają pół kilograma) koniecznie zadbaj, aby sakwy były z zbyt dużo miejsca w środku. Gdy włożę do nich parę dwóch stron czapraka – dzięki temu będą symetryczmałych przedmiotów, zaczynają się obijać i hałasone. wać, szczególnie w kłusie i galopie. Dlatego preferuję tzw. „czapraki rajdowe”, czyli czapraki z doszyty- Doszywając kieszonki postaraj się, by docelowo mi kieszonkami. A doszyć łatwo możemy sami. znalazły się blisko siodła, ale oczywiście nie na tyle, by siodło na nie zachodziło. Dzięki temu obciążone Zrobienie kieszonki, szczególnie bardzo wysakwy będą stabilnie leżeć na boku konia i nie będą godnej (a wierz mi, w terenie skomplikowane szlufki go frustrować obijaniem się.

10 www.KonnaCafe.pl

1-2 kieszonek (plecaków)

Nożyczek, igły i nici

KROK 1: MATERIAŁY Znajdź 1 lub dwa plecaczki o małych kieszonkach. Odetnij te kieszonki tak, aby pozostawić około centymetra obwódki. Nie jest to niezbędne, ale może się przydać przy przyszywaniu. KROK 2: UMIEJSCOWIENIE Załóż na konia siodło z wybranym czaprakiem. Zaznacz (np. markerem) gdzie mniej więcej ma się znajdować sakwa. Powinna znajdować się jak najbliżej siodła, tj. jak najbardziej z przodu i do góry - na tyle, na ile pozwala siodło. KROK 3: DOSZYJ Doszyj sakiewki używając grubej nici. Staraj się szyć w czaprak tak, aby nić nie przechodziła na drugą stronę czapraka. Zadbaj, aby doszycie było naprawdę solidne - obciążona sakwa w żadnym wypadku nie może się oberwać w trakcie jazdy!

a

LISTY

Kochani! Uwielbiamy dostawać od Was listy. Jeszcze bardziej lubimy je publikować :) Jeśli chcesz się czymkolwiek podzielić, skomentować artykuł, albo powiedzieć parę słów od siebie, pisz do nas od razu. [email protected] -> wiecie co robić!

Droga redakcjo! Od niedawna czytam KonnąCafe i bardzo spodobał mi się ten magazyn. Zauważyłam że bardzo dużo piszecie o „naturalu”, ale nigdzie nie znalazłam artykułu na temat imprintingu źrebiąt. W naszym kraju nie jest to powszechnym zjawiskiem. Sama bardzo interesuję się tym tematem. Jako, że od początku mojej jeździeckiej historii jeździłam w stajniach prowadzących hodowlę, mam bardzo często do czynienia ze źrebolami :). Osobiście mam swojego kochanego źrebaczka z którym na tyle na ile mogę, wykonuję różne ćwiczenia przygotowujące go do przyszłych zabiegów pielęgnacyjnych. Brakuje mi jednak informacji i literatury do dalszego rozwoju pod tym kątem. Chciałabym więc bardzo, bardzo serdecznie prosić o artykuł o impritingu. Serdecznie pozdrawiam! Asia Asiu! Dziękujemy za list :) Sami chętnie byśmy poczytali więcej w tym temacie. Problem z zaprezentowaniem „poradnika how-to” polega na tym, że imprinting jest (jak sama nazwa wskazuje) nieodwracalnym procesem. Imprinting, czyli wdrukowanie informacji, wykonuje się w pierwszych minutach i godzinach życia źrebięcia. W tym czasie, podczas odpowiednich ćwiczeń, młody koń „uczy się” na całe życie niektórych wzorców zachowania. Jeśli jesteśmy świetnymi trenerami, mamy wyczucie i podpatrywaliśmy najlepszych (np. podczas kursów i praktyk), z pewnością wdrukujemy źrebięciu właściwe zachowania. Jeśli jednak popełnimy błąd, będzie on niezwykle trudny do odwrócenia (lub będzie to prawie niewykonalne). 12 www.KonnaCafe.pl

Dlatego też temat wczesnego szkolenia koni (w pierwszych godzinach i dniach życia) pozostawimy nierozwinięty. Zachęcamy jednocześnie do uczestnictwa w kursach, które są regularnie organizowane w Polsce! Do tematu, być może, kiedyś wrócimy – tłumacząc charakter zjawiska imprintingu u zwierząt.

przez myśliwych. Przecież wystarczy tylko zerknąć na historię Świętego Huberta by się zorientować, że to święto miłośników zwierząt, międzygatunkowych pacyfistów i wegetarian! Osobiście nie jeżdżę konno. Mam trzy konie, bo trzyma je moja starsza siostra. Mnie jakoś nigdy do nich nie ciągnęło, ale dopiero niedawno odkryłam, że wcale nie chodziło o niechęć do koni, tylko niechęć do jazdy konnej. Nasze trzy konie właściwie nie pracują, siedzą całymi dniami na łąkach. Dwa z nich zostały uratowane od handlarza końmi (a co by się z Proszę o nas zadbać! :) nimi dalej wydarzyło – chyba każdy wie). Trzeci koń Czytam KonnąCafe od samego początku. Chyba dotarł do nas parę miesięcy po zakupie pierwszej miesiąc temu ktoś prosił o „dopieszczenie” nie-właścidwójki – okazało się, że Misia była w ciąży :) Ale nie cieli koni. Ponawiam prośbę! Nie ma gazety na rynważne. Nasze konie dużo nie pracują, czasem poku, która zadbałaby o młodych czy początkujących wożą jakiegoś dzieciaka na grzbiecie, pod kontrolą jeźdźców. Ja akurat „młodszym” jeźdźcem nie jestem, moją albo siostry. Nie ‘wykorzystujemy’ ich bo nie ale początkującym jak najbardziej! Metody naturalmusimy. Nie zabijamy zwierząt, bo nie musimy. Nie ne i psychologia koni są super ciekawe i wciągające. wykorzystujemy ich do rozrywki, bo nie musimy. Naprawdę chętnie to czytam i uważam, że gazeta O tym właśnie uczy historia Świętego Huberta: powinna się w tym kierunku rozwijać. Ale chętnie też by nie wykorzystywać zwierząt, by nie bawić się ich poczytam o banałach, o których żadnej gazecie nie kosztem i nie zabijać bez potrzeby. Mam więc wielchce się wspominać… a szkoda! kie, wielkie pytanie: właściwie o co chodzi z tym ca Dosyłam w załączniku moje propozycje i parę łym Hubertusem? Jakim cudem stał się świętem koniazdjęć. Pozdrawiam! Nikola rzy i jest obchodzony z wykorzystaniem zwierząt, a ukoronowaniem jest zbiorowa szarpanina i kopanina zwierzaków? Czemu stał się świętem myśliwych? Mam szczerą nadzieję, że sens przesłania Świętego Huberta dotrze kiedyś do „miłośników zwieHubertus, święto wegetarian! rząt”, szczególnie tych ze strzelbami, ostrogami i Droga redakcjo! Mam nadzieję, że poruszycie choć batami. odrobinę ten temat w numerze listopadowym. JePozdrawiam, Anonimowa stem wstrząśnięta zwyczajem obchodzenia Hubertusa

a

Wasze Pytania, Nasze Odpowiedzi Fot.: Małgorzata Wysocka

PYTANIE CZYTELNICZKI: Mam własnego konia, piętnastoletnią arabkę. Chciałabym zacząć pracować z nią naturalnie, ale nie wiem czy była by to dobra decyzja, ponieważ nie znam nikogo kto pracował by takimi metodami i o nikim takim nie słyszałam kto by się znajdował w Podkarpackim. Uczę się z książek i Internetu. Koło mnie nie ma też żadnych kursów, a jak są to bardzo drogie. Chciałabym poprawić relacje z kobyłą, bo nie jest mi bezgranicznie ufna , ale nie wiem czy w ogóle zaczynać? NASZA ODPOWIEDŹ: Wiele szkół metod naturalnych jest tak przygotowanych, żeby każdy mógł spróbować ćwiczyć na własną rękę. Wiedza „jak ćwiczyć” nie jest ukrywana i bez problemu znajdziemy wiele instruktarzy (o, na przykład tutaj: http://www.parelli-info.waw.pl/articles.php). Doświadczenie wielu jeźdźców mówi, że można próbować samemu ćwiczyć, bez pomocy doświadczonego trenera i bez uczestnictwa w kursie. Będzie to jednak trochę trudniejsze i nie będzie rozwiązaniem dla każdego. Najważniejsze są predyspozycje początkującego naturalisty. Jeśli mamy duże panowanie nad sobą, jesteśmy rozsądni i empatyczni, a także spory zasób pokory i samokrytyki, możemy zacząć proste naturalne treningi ze swoim koniem i wraz z rozwojem swoich umiejętności i umiejętności konia – próbować trudniejszych elementów. Najważniejsze jest, by umieć obserwować własne emocje, reakcje konia, być spokojnym i w razie szkoleniowego niewypału… przestać ćwiczyć. Na koniec bardzo ważna rzecz. Natural nie polega na budowaniu zaufania. Budując z koniem samo zaufanie i przyjaźń, bez budowania szacunku, skazujemy nasze relacje z koniem na porażkę. Konie potrzebują silnych przewodników, zdecydowanych i pewnych siebie, empatycznych. Koń zaufa temu, kto jest odpowiedzialny, buduje atmosferę bezpieczeństwa, a jednocześnie potrafi stawiać granice i jest dość wymagający. Tylko od ciebie zależy, czy podejmiesz się ćwiczeń. Musisz jednak wiedzieć, że twoje wątpliwości bardzo dobrze o tobie świadczą – oznaczają, że jesteś rozsądna, chcesz podejmować przemyślane decyzje i nie chcesz zaszkodzić swojemu koniowi. Niezależnie od decyzji – powodzenia w pracy z klaczą! Jeśli chcesz, by Twoje pytanie trafiło do kolejnego numeru, zadaj je pisząc na adres: [email protected]. W tytule maila napisz: „Wasze pytania, nasze odpowiedzi”. Zaznacz, jak chcesz być podpisany (podaj swój nick/imię/imię i nazwisko/’anonim’ itd). Jeśli pytanie dotyczy zdjęcia, dołącz zdjęcie jak najlepszej jakości. Pamiętaj, że musi być ono twojego autorstwa, a jeśli nie jest, potrzebujesz zgody autora.

14 www.KonnaCafe.pl

UWAGA! Zadajecie wiele pytań w różnych miejscach: na czacie, pod zdjęciami na fotoblogu, na gg, w różnych portalach społecznościowych i forach. Jeśli chcecie na pewno dostać odpowiedź, pytania przesyłajcie prosto na adres: [email protected].

PYTANIE KLAUDYNY: Pozdrawiam całą redakcję KonnejCafe! Pomyślałam, że napiszę, bo mam taki problem. Jeżdżę w stajni rekreacyjnej od około pół roku. Już trochę umiem, to jest jeżdżę sama stępem, kłusem i galopem. Byłam już dwa razy w terenie i skaczę małe przeszkody. Oczywiście jeżdżę pełnym siadem, półsiadem i ćwiczebnym. Instruktorka powiedziała, że na wiosnę będę mogła zdawać brązową odznakę. Chciałam się dowiedzieć, czy to szybkie czy wolne tempo nauki, bo moja starsza siostra zaczęła się uczyć dwa miesiące wcześniej i już teraz zdaje odznakę. Bardzo proszę o odpowiedź!? NASZA ODPOWIEDŹ: Widzisz Klaudyno, rzecz w tym, że nie ma znaczenia w jakim

tempie uczy się ktoś inny, znaczenie mają tylko twoje odczucia. Właściwe tempo nauki to takie tempo, które daje ci satysfakcję, masz poczucie, że z jazdy na jazdę czegoś się nauczyłaś i coś polepszyłaś, a jednocześnie nie czujesz się przestraszona zbyt wysokim poziomem wymagać instruktora. To podstawowy wyznacznik dobrego tempa nauki! Tempo nauki zawsze oczywiście można zwiększyć. Znane są przypadki osób, które osiągnęły poziom BOJ po… miesiącu nauki. No, tylko, że jeździły po 3-4 godzin dziennie, pod okiem świetnego trenera, na idealnie przygotowanym koniu… Tak więc na tempo nauki ma wpływ koń, instruktor, warunki, częstotliwość jazd. Ale także predyspozycje jeźdźca, samozaparcie, zdrowie, oraz wiek jeźdźca. To właśnie wiek może wyjaśniać, dlaczego twoja starsza siostra zdaje BOJ wcześniej niż ty. Powszechnie uznaje się, że potrzeba 50-70 godzin nauki jazdy by osiągnąć poziom BOJ. Pamiętaj jednak, że przyśpieszanie nauki jazdy konnej przynosi więcej strat niż zysków! Podstawy jazdy to dosłownie PODSTAWY, trzeba je mieć w małym palcu i nie wolno tego etapu przyśpieszać.

PYTANIE MARY: Hej, ostatnio instruktorka na jeździe powiedziała, bym mocniej usiadła w siodło. Mówi to dość często i dwa razy tłumaczyła mi o co chodzi, ale ja wciąż nie rozumiem – pomożecie? NASZA ODPOWIEDŹ: Podstawą „mocniejszego wejścia w siodło” jest jechanie pełnym

dosiadem. Dotyczy to również kłusa, kiedy powinno się jechać kłusem ćwiczebnym. Oczywiście można mocniej siadać w siodło w kłusie anglezowanym, ale jest to trudniejszy element jazdy. Tak więc: przechodzimy do pełnego dosiadu, staramy się rozluźnić, sprawić, by nasze pośladki „przykleiły się” do siodła, a biodra podążały za ruchem konia. Możemy minimalnie się odchylić. Jeśli jeździec ma już trochę umiejętności, głębszy dosiad będzie się wiązał z jego użyciem jako pomocy. Jednak na samym początku nauki, „mocniejszy dosiad” to po prostu siedzenie na koniu całym ciężarem ciała, z minimalnym obciążeniem strzemion.

16 www.KonnaCafe.pl

a

Fot.: Katarzyna Dudek

Dzień Świętego HUBERTA

Bieg świętego Hubertusa, czyli po prostu Hubertus, to znane wszystkim koniarzom święto. Dawniej było to święto myśliwych, obecnie jest to święto myśliwych, leśników i jeźdźców (odkąd te role się rozeszły). Zbierano się tłumnie na początku listopada, myśliwi na koniach, damy w siodłach damskich lub siedzące na powozach. Dookoła szczekanie psów gończych, wrzawa. Początkowo było to uroczyste polowanie. Potem, wraz z ograniczaniem myślistwa i ochroną zwierząt, wycofano polowania z udziałem psów i koni. Polowanie w dzień świętego Huberta pozostało świętem myśliwych, Bieg Hubertusa stał się imprezą jeździecką.

3 listopada

Fot.: Asiak, Stajnia Ostoja

Przebieg Hubertusa

Jeździeckie Hubertusy przebiegają zwykle tak samo wedle tradycji. Jak najwięcej jeźdźców ze stajni, a często i ze stajni okolicznych, zbiera się na zakończenie sezonu jeździeckiego. Na początku czeka jeźdźców i koni bardzo długi teren. Podczas terenu, w nieokreślonym momencie, lub po powrocie do stajni albo na ustalonej łące odbywa się Gonitwa. Pozorowane jest polowanie na lisa. Jeden z jeźdźców, wcześniej wyznaczony, nie pojechał w teren. Na jego ramieniu zawisa autentyczna lisia kita. W odpowiednim momencie wkracza Lis. Zadaniem pozostałych jeźdźców jest złapać lisią kitę. Ten

18 www.KonnaCafe.pl

kto złapie kitę będzie lisem za rok. Po gonitwie czas na tradycyjnego grzańca, herbatę z goździkami, ogniska, zabawy.

Dla kogo?

Hubertus jest świętem jeździeckim, dlatego stajnie zwracają zazwyczaj pilną uwagę, by każdy mógł w nich uczestniczyć. Zazwyczaj możemy wziąć udział jako jeździec (wtedy jedziemy w długi teren i uczestniczymy w Gonitwie lub zabawie zastępczej) lub jako obserwator. Obserwatorzy jadą bryczkami,

a jeśli stajnia nie dysponuje zaprzęgami, po prostu spędzają towarzysko czas w stajni i kibicują w trakcie Gonitwy. Trudno powiedzieć kto może brać udział w Hubertusie jako jeździec. Niektóre Hubertusy wymagają gigantycznych umiejętności: gdy podczas terenu i gonitwy spotyka się pół setki koni, zwierzęta stają się podekscytowane i trudne do opanowania. Im mniejsza i bardziej kameralna impreza, tym mniejsze umiejętności muszą mieć jeźdźcy. Te z Hubertusów, które są organizowane w formie spaceru i zabawy zastępczej, są przeznaczone nawet dla początkujących jeźdźców.

Fot. Małgorzata Wysocka

Wczesne Hubertusy

hubettus

Coraz częściej spotykamy wczesne Hubertusy – organizowane we wrześniu i październiku. Stajnie decydują się na takie daty, ponieważ liczą na ładną pogodę i dzięki temu większą frekwencję. Dodatkowo, unikając sezonu hubertusowego nie stanowią konkurencji dla innych stajni organizujących tę imprezę. Dzięki temu jeźdźcy mogą na jesieni wziąć udział w paru Hubertusach. Hubertus to impreza rozgrywana w listopadzie – na koniec sezonu jeździeckiego. Tak, jest wtedy zimno i często pada deszcz lub nawet śnieg… i o to trochę w Hubertusach chodzi! By zmarznąć, zmoknąć, a następnie w gronie przyjaciół ogrzać się przy herbacie, grzańcu, kominku… I właśnie dlatego dopiero teraz, w numerze listopadowym, piszę o Hubertusach. Mam świadomość, że w wielu stajniach gonitwy już się odbyły. Jednak aby być zgodnym z tradycją, nie przesuwajmy tego święta na wcześniejsze miesiące. Miejsce Hubertusa jest właśnie teraz – gdy za oknem szaro, szybko robi się ciemno… i naprawdę potrzeba nam trochę dobrej zabawy!

Jak się ubrać? Hubertus jest świętem i wymaga eleganckiego ubioru galowego. Jeśli bierzesz udział w Hubertusie w dużej, prestiżowej stajni, być może konieczne będzie sprawienie sobie pełnego stroju odświętnego: począwszy od skórzanych sztybletów i sztylp, przez beżowe bryczesy, po rajtrok. Zazwyczaj jednak wystarczy, że nasz strój będzie schludny i elegancki: buty i sztylpy w jednakowym kolorze, jasne bry-

20 www.KonnaCafe.pl

czesy (ostatecznie czarne lub szare) i czarna/brązowa kurtka. Do tego obowiązkowo kask i rękawiczki. Najlepiej zapytać się w stajni, jaki „stopień elegancji” będzie obowiązywał na święcie. W niektórych stajniach organizuje się Hubertusy tematyczne, kolorystyczne czy po prostu bardzo swobodne. Najprawdopodobniej będzie bardzo zimno, więc koniecznie ubierz się adekwatnie do pogody. Hubertus ma być świętem koniarzy, ale niekoniecznie przeziębionych…

Przy przygotowaniach do Hubertusa nie zapomnij:

j Kasku! j Eleganckiego,

schludnego ubioru, zgodnego z wytycznymi organizatorów Hubertusa

j Miej w zapasie ciepłą kurtkę i rękawiczki

j

Zwróć uwagę na swoje obuwie: bardzo ważne jest, by miało antypoślizgową podeszwę z niewielkim obcasem

j Zapleć koniowi grzywę i ogon. Jeśli ogon jest długi, trzeba go skrócić przed gonitwą

j

Załóż koniowi ochraniacze i kalosze

j Wyczyścić konia na błysk!

Negatywy Gonitwy Gonitwa jest zwykle agresywna, niezbyt bezpieczna – trochę oto w niej chodzi. Nieciekawie ogląda się szarpane konie, bo w ferworze walki mało kto zwraca uwag na formę jazdy, a jedynie na skuteczność. Dlatego coraz więcej stajni rezygnuje z tradycyjnej Gonitwy – konie z pewnością nie będą narzekać, jeśli Gonitwa odbędzie się w kłusie lub zostanie zupełnie zmodyfikowana. Zamiast Gonitwy mogą się odbyć podchody. Element gonitwy – jest, szarpaniny i niezdrowych emocji (przykrych dla koni) – brak. Często zamiast Gonitwy są organizowane zawody podwórkowe albo gry i zabawy na koniach, np. pony games. Jeśli bierzesz udział w tradycyjnej Gonitwie, pamiętaj, że bezpieczeństwo twoje i wierzchowca oraz dobro konia są wartościami nadrzędnymi!

PATRON MYŚLIWYCH CZY PATRON OBROŃCÓW ZWIERZĄT? Legenda o świętym Hubertym mówi o jego wyjątkowej łagodności i ostatecznie – niechęci do zabijania zwierząt! Według podania, życie świętego Huberta było bardzo spokojne, do czasu kiedy jego żona nie wyjechała odwiedzić umierającą matkę. W tym czasie Hubert popadł w hulaszcze życie i całymi dniami oddawał się wraz z innymi myśliwymi krwawym polowaniom. Na kolejnym z polowań objawił mu się biały jeleń z jaśniejącym wśród rogów

„Hubercie, czemuż niepokoisz biedne zwierzęta? Jak długo dla swej namiętności myślisz zapominać o zbawieniu duszy?”. Od tamtego dnia święty Hubert krzyżem. Rozległ się głos:

odzyskał spokój, spędził resztę życia przy swej żonie, a gdy ta zmarła – odszedł do pustelni, już nigdy nie zabijając niepotrzebnie niewinnych zwierząt.

Jest w tym pewna ironia, że myśliwi w Dniu Świętego Huberta polują na niewinne zwierzęta, a jeźdźcy bawią się w nieprzyjemną dla koni Gonitwę... Czy Hubertus nie powinien być, zgodnie z legendą, dniem zwierząt? Pozostawiamy to do dyskusji. Hanna Obiega

HUBERTUSOWY SŁOWNICZEK

j Biesiada – odbywa się po terenie i gonitwie. Obowiązkowe elementy: ognisko lub kominek, bigos, grzaniec, nalewka lub herbata oraz dużo dobrych znajomych

j Gonitwa – dawniej polowanie na lisa; obecnie funkcję lisa spełnia wybrany jeździec (tzw. „lis”)

j Kita – zawieszona na lewym ramieniu lisia kita. Jej zerwanie jest symbolicznym złapaniem lisa

j Lis – jeździec (zazwyczaj zeszłoroczny zwycięzca), którego próbują złapać pozostali jeźdźcy w trakcie Gonitwy

j Master – jeździec otwierający zastęp podczas terenu, organizator, „wodzirej”

j Święty Hubert – patron myśliwych, leśników i jeźdźców

22 www.KonnaCafe.pl

a

horse agility ćwiczymy skoki!

cz.1

Jeśli przez ostatnie dwa miesiące ćwiczyliście wspólne poruszanie się (tzw. „test zgrania”), na pewno jesteście już gotowi na pierwsze skoki!

Jaka wysokość?

Podczas każdego skoku naszym celem jest, aby koń chciał skakać sam – byśmy nie potrzebowali kantara, liny, a już na pewno bata, by koń przeskoczył daną przeszkodę. Ciąganie konia po przeszkodach w kółko i w kółko i w kółko… jest bez sensu i nie spełnia żadnej funkcji w HA. Celem nie jest skok, a chęć konia do jego odbycia!

Na niższych poziomach przeszkody są raczej niskie i to w paru powodów. Po pierwsze, chcemy zachęcić konia do skakania, więc dajemy malutkie przeszkody wyzwalające radość, ale nie stanowiące wyzwania. Po drugie, na małych przeszkodach łatwiej jest zachować zgranie z koniem – zwierzę nie musi tak bardzo skupiać się na skoku, lecz wciąż na nas. Po trzecie, przez niższe przeszkody będziemy mogli skakać wraz z koniem. A wierz mi, skoki przez przeszkody są naprawdę męczącym zajęciem! Wysokość przeszkody najlepiej wybierać pod siebie. Zobacz jaka wysokość sprawia, że skaczesz ładnie, z gracją i równowagą, a po wylądowaniu możesz dalej kontynuować spokojny bieg, bez zmiany rytmu. Szybko zauważysz, że to niewielka wysokość – zaledwie 40-60cm! Na początku treningów nie przekraczaj tej wysokości. Dla przypomnienia – celem nie jest skok, a chęć konia!

Wraz z koniem, obok… Czym skoki w HA są, a czym nie są szany skakał przez przeszkody. Dlatego też W klasycznym sporcie jeździeckim skoki spełniają parę funkcji. Dla większości jeźdźców są ćwiczeniem na równowagę i wyczucie konia. Dla wierzchowców są ćwiczeniem gimnastycznym. Konie skaczą w korytarzu i na lonży, a wszystko po to, by rozwinęły swoje naturalne zdolności i lepiej zaprezentowały je podczas zawodów. W HA skoki nie spełniają tej funkcji. Owszem, każdy skok jest na korzyść konia i jego umiejętności, ale nie w tym rzecz, by koń skakał coraz lepiej technicznie i coraz wyżej. Naszym zadaniem jest sprawienie, żeby podczas skoków naprawdę dobrze się bawił – do tego stopnia chciał skakać, by w ogóle nie zmu-

24 www.KonnaCafe.pl

trening skoków w HA tak diametralnie różni się od klasycznych treningów skokowych.

Na niższych poziomach… Podczas oceniania brana jest pod uwagę: luźna lina (koń skacze ‘sam’, bez fizycznego przymusu człowieka), równy krok (brak zawahania, odmowy skoku), zrozumienie i chęć wykonania zadania (koń nie wyłamuje, nie obchodzi przeszkody, nie zatrzymuje się), wyraźne podążanie za prowadzącym (wyraźne i spokojnie przejście do kłusa przed przeszkodą, brak przyśpieszania czy ociągania się, skok, kontynuowanie kłusa, zatrzymanie/zwolnienie za sygnałem człowieka). Na samym początku szkolenia, wymienione zachowania konia są priorytetem!

W klasycznym jeździectwie znamy trzy formy

uczestnictwa człowieka w skokach konia: na zwierzęciu, obok, by popędzać przy skokach w korytarzu oraz w środku koła podczas lonżowania. W HA stale biegniemy obok konia, ewentualnie oddalając się (na poziomie Freestyle - konkurencja bez użycia liny, całkowicie na wolności). Powinniśmy umieć przeskakiwać zarówno wraz z koniem przeszkodę, jak i omijając ją. Wspólne skoki są łatwiejsze, bo koń nas naśladuje. Samodzielne skoki konia są częstsze na wyższych poziomach, kiedy przeszkody są trudniejsze, a koń zrozumiał już zabawę. To podstawy skoków w HA. Ciąg dalszy i konkretne wskazówki w numerze grudniowym!

a

Zasady

1. Lepiej skakać mniej niż więcej. Górna granica to ok. 10 skoków na sesję, ale równie dobrze może być to jeden czy dwa skoki. 2. Nie zanudzaj konia skokami! To nie trening skokowy, tylko zabawa! 3. Przed skokiem i po skoku upewniaj się, że koń jest „z tobą”: wykonuj zatrzymania lub zwroty. 4. Na przeszkodę biegnijcie po linii prostej, po przeszkodzie nie skręcaj 5. Używaj „wspomagacza treningowego”: klikera

W końskiej głowie

Na fotografii: Andżelika Sindrewicz

sympatia i przyjaźń Bardzo często zastanawiamy się, co możemy zrobić by koń nas polubił. Na forach internetowych aż roi się od rad. „Przebywaj z nim jak najczęściej, zawsze miej przy sobie smaczny drobiazg, wychodź z nim na trawkę na kantarze, głaszcz, mów do niego spokojnie” – oto niektóre z nich. Próbując stosować się do tych rad, szybko zauważysz, że po prostu nie działają. O co więc chodzi?

Rodzaje sympatii

Problemy z sympatią

Sympatia ma wiele poziomów. Jeśli koń jest ufny i zainteresowany nami, to najprawdopodobniej nas lubi. To poziom ogólny. O takich koniach mówimy, że są „towarzyskie”, bo lubią większość ludzi i są często zaciekawione naszymi poczynaniami. Te mniej ciekawskie, a po prostu wykazujące uprzejme zainteresowanie, kiedy człowiek chce je np.wyczyścić lub po prostu sobie popatrzeć, to konie „łagodne i uprzejme”. Konie towarzyskie, łagodne i uprzejme są mile widziane w rekreacji, bo traktują na równi wszystkich ludzi, budząc sympatię i zaufanie z naszej strony.

Koń, który darzy nas sympatią, lubi nas, natomiast ten, który darzy antypatią – nie lubi. Zauważ jednak, że koń może nas lubić, a jednocześnie lekceważyć, traktować bez szacunku i nie pamiętać. Z drugiej strony, jest cała masa koni, która nie darzy ludzi miłością (jesteśmy im obojętni lub koń nas trochę nie lubi), ale są jednocześnie pokorne, bezpieczne, posłuszne. W jeździectwie te dwa pojęcia: przyjaźni i szacunku są nierozerwalne. Wchodząc w jakiekolwiek relacje z koniem, np. relacje przyjaźni, będziemy musieli ustalić hierarchię. Czeka nas to od pierwszej sekundy kontaktu z koniem: zwierzęta nie znoszą braku ustalonej hierarchii, a jej wyznaczanie odbywa się non stop.

Jednak większość z nas chce, aby koń traktował nas indywidualnie, lubił nie tyle „człowieka” co „tego konkretnego człowieka”. Jest to już wyższy poziom sympatii, kierowany przez konia do nas, jako do jednostki.

26 www.KonnaCafe.pl

Fot.: Małgorzata Wysocka

Bardzo więc łatwo jest sprawić, by koń nas lubił i jednocześnie ustawiał w pozycji sobie niższej. Wystarczy, że będziemy sprawiać mu tylko i wyłącznie przyjemność, natomiast nie wymagając pracy, posłuszeństwa i respektu.

Co zrobić, by koń mnie polubił? Najpierw zadaj sobie pytanie: o jakim koniu myślisz? Czy jest to koń szkółkowy (mający styczność z wieloma ludźmi) czy też koń prywatny (twój, dzierżawiony, którym się opiekujesz)? KOŃ SZKÓŁKOWY Ponieważ codziennie widuje wielu ludzi, a jego praca ma specyficzny charakter, raczej się nie łudź, że koń cię zapamięta – nie ma powodu do tego. W przypadku takich koni najważniejsze jest pierwsze wrażenie jakie na nim zrobisz. Ponieważ koń cię nie zapamięta, wasza przyjaźń będzie dość płytka, a to znaczy, że… możemy

spróbować go przekupić smakołykami. Dobre wrażenie zrobisz:

KOŃ PRYWATNY Wokół niego przebywają różni ludzie, ale niektórzy są dla niego bardzo wyraziści, bo często ich widuje. Jeśli jedną z tych często widywanych osób jesteś Ty, masz szansę zdobyć głębszą, mocniejszą końską sympatię. Uwaga! Przekupywanie smakołykami jest w tym przypadku niewskazane! Koń szybko nauczy się kojarzyć nas ze smakołykami i zamiast zdobyć końską sympatię, zdobędziemy… dużo końskiej śliny. Aby zaprzyjaźnić się z takim koniem musisz zachowywać się podobnie jak w przypadku konia szkółkowego, a także:

j Utrzymując spokój przy koniu j Nie wykonując gwałtownych ruchów j Spokojnie przemawiając do konia j Głaszcząc go lub drapiąc w jego ulubione miejsce j Zachowywać się zdecydowanie i wymagać szacunku j Przekupując go smakołykami :) j Często przebywać wspólnie w sposób bierny (na padow końskiej głowie

ku, w stajni)

j Wspólnie podróżować (tereny, spacery) j Odkrywać czynności, które szczególnie lubi (np. małe skoki, trail) i je często proponować

j Znaleźć drobiazgi, które sprawiają mu przyjemność i

stosować je jako nagrodę (np. długie przerwy na stanie w miejscu, drapanie po karku)

a

28 www.KonnaCafe.pl

Na fotografii: Karolina i Mozart Artykuł: Gabriela Jóźwiak

Własny koń

Jak to działa?

czy spełniasz wymagania? Dzięki temu, że jeździectwo jest niezwykle popularnym sportem, wiedza na temat koni jest bardzo szeroko rozpowszechniona pośród jeźdźców. W ten sposób, przyszli posiadacze koni czują ogromną presję ze strony swoich kolegów, by o konia dbać wedle najwyższych standardów. Dzięki temu bardzo wiele koni ma świetną opiekę, dobrą paszę, są zdrowe, bezpieczne i szczęśliwe. Młodzi jeźdźcy często narzekają na te „fanaberie” doświadczonych koniarzy. Mają wielki ogród, czy nawet gospodarstwo. Wiedzą, jak osiodłać konia i co zrobić, by grzeczny koń zagalopował. Potrafią także rozpoznać kolkę i wiedzą, kiedy trzeba wzywać weterynarza. Czemu więc wszyscy doświadczeni koniarze robią z posiadania konia taki wielki problem? Czemu utrudniają młodym jeźdźcom zakup, wskazując na masę problemów? Kiedy człowiek decyduje się na kota, wszyscy się cieszą. Natomiast, kiedy zdecydujesz się na konia, od razu słyszysz: „to wielka odpowiedzialność”, „ale czy na pewno masz doświadczenie i wiedzę?”, „ja na konia zdecydowałbym się po paru latach pracy w stajni, sama jazda nie wystarcza by mieć konia”. Znasz to z pewnością! I choć może być to frustrujące - na tych wszystkich ludzkich wątpliwościach przede wszystkim zyskują konie!

30 www.KonnaCafe.pl

Fot.Czytelniczki

Krótko mówiąc, im więcej masz pieniędzy, tym mniej musisz umieć i tym bardziej możesz pozwolić sobie na zakup wierzchowca. Nie umiesz jeździć – to nie problem, instruktor cię na uczy, a pod twoją nieobecność konia „objeździ” luzak. Nie masz miejsca, czasu i wiedzy, by wykonywać codzienne prace wokół konia – nie szkodzi, zrobi to stajenny. Nie wiesz jak dobrać siodło – zrobi to saddlefitter. Nie umiesz dobierać paszy – zrobi to specjalista od żywienia. Nie potrafisz rozpoznawać chorób – to nie problem dla obsługi stajni. Dlatego jednym z najgorszych pomysłów, jakie możemy zrealizować, to posiadanie konie w przydomowej stajni, przy braku wiedzy i umiejętności zootechnicznych.

Warunek 1: Pensjonat

da mi tam także trzymać swojego w zamian Na szczęście, o pensjonat dla koni nie trud- za 200zł. Kowal raz na pół roku, to 50zł. Weterynarz raz na rok, by zaszczepić czy no – są prawie wszędzie. Jeśli nie masz wieloletniego doświadczenia w opiece nad skonsultować – to 100zł. Wychodzi, że miesięcznie będziemy potrzebować około 220zł końmi, wybór odpowiedniego pensjonatu na utrzymanie konia… Nic z tych rzeczy. będzie podstawowym warunkiem posiaZapomnij. Realne koszta utrzymania konia dania konia. Jeśli w twojej okolicy nie ma w zdrowiu to około 100-300zł miesięcznie stajni, w której bardzo dba się o konie i w niezależnie od kosztów pensjonatu. Do tego, której przebywają kompetentni, pomocni konie chorują. Jedne są zdrowe przez więkludzie – niestety, plany posiadania konia szość życia, inne z natury chorowite wymabędziesz musiała odłożyć na później. gają wizyty weterynarza nawet co miesiąc. O wyborze odpowiedniego pensjonatu będziemy jeszcze pisać w numerze kwietnio- Czasem potrzeba ingerencji chirurgicznej i późniejszej rehabilitacji. Licz się więc z tym, wym. że regularny comiesięczny wydatek rzędu Warunek 2: Finanse Oho, to nie lubiany temat! Gdy marzymy o 700zł zostanie jednorazowo „wzbogacony” o wydatek rzędu 5 tysięcy. Czy ty lub twoi własnym koniu, lubimy zaniżać koszta. Myrodzice, jesteście na to gotowi? ślimy sobie tak: sąsiad ma konia, to może

Warunek 3: Horyzonty czasowe Czyli już w trakcie kupna myślimy o końskiej emeryturze. Staniemy się właścicielem konia, powiedzmy w wieku 10 lat. Nasz koń ma wtedy 6 lat. Zwierzaka utrzymują nasi rodzice. Kiedy mamy 24 lata i skończone studia, musimy już utrzymywać się samodzielnie. Nasz koń ma 20 lat. Kochamy go bardzo, ale nie możemy sobie pozwolić na jego utrzymanie. Stajemy przed dylematem: jak wyżywić i siebie i konia? Nie sprzedamy – koń już jest starszy i trudno mu będzie znaleźć idealny dom. Nie oddamy „na łąki”, bo jako starszy koń wymaga częstszej opieki, czasem specjalistycznej. Możemy poszukać innych rozwiązań. Dobrze, jeśli już w chwili kupna zaczynamy myśleć o końskiej emeryturze. Jesteśmy odpowiedzialni za dobro naszego zwierzęcia, niezależnie czy jest silnym sześciolatkiem, czy schorowanym dwudziestosześciolatkiem…

Warunek 4: Odpowiedzialność za konia Skoro kochamy konie, chcemy zapewnić im jak najlepsze warunki do życia. Tak jak w poprzednim przykładzie, nie zawsze możemy dalej opiekować się koniem i musimy znaleźć mu dobry dom. Każda sprzedaż konia zwiększa ryzyko, że zwierzę trafi w złe ręce lub zostanie sprzedane na rzeź. Dlatego już w trakcie posiadania konia musimy robić wszystko, by do tego nie doszło. Jak zabezpieczyć naszego konia przed trafieniem w „nieodpowiednie ręce”? Po pierwsze, jesteśmy bardzo dobrymi opiekunami. Dbamy o naszego konia tak, że nie ma on ani kontuzji, ani chorób, a jeśli zdarzą się problemy zdrowotne, koń jest pod opieką weterynaryjną i zostanie z choroby wyprowadzony. Jeśli doprowadzimy naszego konia do ochwatu, chronicznej otyłości, kontuzji koronki, licznych nakostniaków – znacznie trudniej będzie znaleźć koniowi nowego, idealnego właściciela. Po drugie, każdy trening i każda jazda jaką odbyliśmy na naszym koniu, zwiększa jego umiejętności, polepsza budowę ciała czy uspokaja go psychicznie. Ewentualnie, nie sprawia, że zwierzę jest w gorszej formie. Dzięki temu, że nasz koń pod naszym posiadaniem staje się coraz lepszym wierzchowcem, w chwili sprzedaży będziemy mogli znaleźć mu lepszy dom. To dlatego tak ważne jest, abyśmy, jako właściciele konia, byli jednocześnie dobrymi jeźdźcami, lub jeździli pod okiem trenera. Pół biedy, jeśli znarowimy konia i będzie on nie zdatny do jazdy. Gorzej, jeśli postanowimy takiego konia sprzedać. Szanse, że wyląduje w ciężarówce do Włoch znacznie się zwiększyły i to właśnie dzięki nam.

32 www.KonnaCafe.pl

Fot. Lucine

Fot.: Czytelniczki

Warunek 5: Wsparcie Im więcej osób z naszego otoczenia wspiera nas w naszej pasji i posiadaniu konia, tym lepiej. Podstawą są pracownicy i właściciele pensjonatu – dzięki nim zostaniemy ostrzeżeni przed popełnieniem błędu, pomogą nam w razie problemów. Jeśli na miejscu jest paru instruktorów, trenerów czy aktywnych sportowo zawodników, na pewno pomogą nam w pracy z koniem i nauczą wielu praktycznych umiejętności. Tak samo ważne są nasze dobre relacje z rodzicami – to dzięki nim naszego konia będzie można zawieść na operację w przypadku ciężkiej kolki, pomogą nam także przygotować się do zawodów czy rozwiązać trudne konflikty z właścicielami pensjonatu.

Warunek 6: Dojrzałość i charakter Jak już napisałam, konia możesz mieć w każdym wieku i niezależnie od umiejętności – o ile jesteś cały czas pod kontrolą instruktora, a koń pod opieką obsługi pensjonatu. Natomiast, gdy często jeździsz samodzielnie i często przebywasz ze swoim koniem bez opieki doświadczonego koniarza, wymogiem będzie pewna dojrzałość i charakter. Im jesteśmy starsi, tym rzadziej przychodzą nam do głowy głupie, brawurowe czy nierozsądne pomysły. Nabieramy potrzeby poczucia bezpieczeństwa, wyczucia sytuacji niebezpiecznych, wiemy jak im zapobiegać i, ewentualnie, jak się w takiej sytuacji zachować. Potrafimy zachować zimną krew w trudnych sytuacjach. Do tego, warunkiem jest przyjazny charakter dla konia: olbrzymia empatia połączona z umiejętnością stawiania granic i wychowywania. Utrata panowania nad własnymi emocjami, wpadanie w złość czy wręcz wściekłość, nie umiejętność odpuszczania, niechęć do szukania pomocy, brak cierpliwości, agresja – to wszystko dyskwalifikuje cię jako opiekuna czy właściciela. ***

Podsumowując: jeśli masz spory zasób pokory, odpowiedzialności, wokół chętnych do pomocy specjalistów, kochanych rodziców, kompetentny pensjonat i duże zasoby niezagospodarowanych pieniędzy… spełniasz podstawowe warunki by stać się opiekunem konia! Autorzy: Anna Białata/GJ a

34 www.KonnaCafe.pl

1. Wrzesień. Kupić - nie kupić. 2. Październik. Jeśli nie zakup, to co? 3. Listopad. Czy spełniasz warunki? 4. Grudzień. Realne koszta posiadania konia. 5. Styczeń. Rodzice - czemu są sceptyczni? 6. Luty. Jak przekonać rodziców? 7. Marzec. Przygotuj się na zmiany! 8. Kwiecień. Wybór stajni i warunków. 9. Maj. Jaki koń? 10. Czerwiec. 10 błędów przy kupnie konia. 11. Lipiec. Skąd kupić konia? 12. Sierpień. Jaki sprzęt? 13. Wrzesień. Wasza przyszłość, wasze możliwości. 14. Październik. Rozstania.

Ujeżdżenie charakterystyka i ideał

...ujeżdżenie to próba zatarcia granicy między jeźdźcem a koniem, magia niewidzialnych sygnałów, na ktore koń reaguje w sposób niewymuszony, wyzwalając swoją energię, ujawniając lekkość, harmonijne piękno i naturalny wdzięk...

Większość młodych jeźdźców na wieść, że na danej lekcji jazdy konnej będzie ujeżdżenie, a nie skoki – jest rozczarowana. „To jest nudne” – myślą sobie i stwierdzają, że woleliby poskakać, albo pojechać w teren. Czym tak naprawdę jest ujeżdżenie i dlaczego stanowi ono podstawę jeździectwa klasycznego?

(M. Bylicki

Elementy charakterystyczne Zacznijmy od tego, co najbardziej charakterystyczne dla ujeżdżenia. To wybitnie elegancka dyscyplina. Rozgrywana jest na czworoboku, czyli nieogrodzonej ujeżdżalni o konkretnych wymiarach (20x40m dla kuców, 20x60m dla dużych koni). Czworobok jest opisany literami, które zaznaczone są w ściśle wymierzonych punktach. Dzięki literom możemy opisać przejazd ujeżdżeniowy, a trenujący jeździec ma pewność, że wykonuje dane figury starannie. Ujeżdżenie kojarzy się z piaffem, pasażem, lotnymi zmianami co tempo, ciągiem czy piruetem w galopie. Są to już bardzo zaawansowane elementy, których osiągnięcie wymaga wielu lat żmudnego treningu. Poszczególne elementy będziemy omawiać w następnych numerach KC. Jednak zanim koń i jeździec posiądą tak spektakularne umiejętności, najpierw będą ćwiczyć wiele prostszych elementów, takich jak koła różnej wielkości, skracania czy wydłużania chodów i inne. Ujeżdżenie bowiem nie bez powodu określane jest jako „jeździecki balet”: aby osiągnąć wielką swobodę ruchów, trzeba wielu lat ciężkiej pracy…

36 www.KonnaCafe.pl

reklama

Klasyczna sztuka ujeżdżenia Ujeżdżenie zostało zakwalifikowane współcześnie do sportów („dyscyplin jeździeckich”). Musimy jednak pamiętać, że w swojej istocie NIE JEST sportem! Celem ujeżdżenia nie jest popisanie się, wygranie nagród, pochwalenie się swoim koniem. O ile w skokach zasady są proste (kto skuteczniej przeskoczy wysokie przeszkody), ujeżdżenie wymaga już bardzo skrupulatnego oceniania przez sędziów. Wszystko dlatego, że podczas zawodów oceniany jest prawidłowy rozwój jeździecki człowieka i konia. Wciąż nie jest to jasne? Spróbuję wytłumaczyć inaczej. Ćwicząc ujeżdżeniowe staramy się osiągnąć parę celów. Po pierwsze, polepszamy własny dosiad i umiejętność stosowania pomocy. Tę umiejętność będziemy mogli wykorzystać potem szkoląc młode konie, albo będąc jeszcze lepszym skoczkiem. Po drugie, uczymy konia lekkiej odpowiedzi na pomoce i chęci wykonywania naszych poleceń. Dzięki temu nasz koń będzie przyjemniejszym, chętniejszym do współpracy wierzchowcem. Po trzecie, ćwiczymy muskulaturę konia i jego prawidłowy ruch, dzięki czemu będzie mógł nosić jeźdźca bez zmęczenia i szkód dla zdrowia, a dodatkowo trenując inne dyscypliny będzie w nich skuteczniejszy.

38 www.KonnaCafe.pl

Jak widzisz, celem ujeżdżenia nie jest „wygrana w zawodach”, tylko uczynienie naszego konia idealnym wierzchowcem, a nas – idealnym jeźdźcem. Dlatego ujeżdżenie było zawsze nieodłącznym elementem szkolenia konia wojennego, który musiałbyś bardzo silny, wytrzymały, posłuszny, odważny i chętny do odpowiadania na pomoce. Od tego zależało, czy jeździec wygra w walce z przeciwnikiem. Kiedy prowadzisz konia jedną ręką, walczysz mieczem i starasz się przeżyć, posłuszeństwo i współpraca ze strony twojego konia jest sprawą życia i śmierci. Stąd słynne zakrzyknięcie: „królestwo za konia!”.

Klasy

Nieodłącznym elementem ujeżdżenia są klasy: L, P, N, C, CC i CS. Są to stopnie trudności i zaawansowania konia i jeźdźca. L to najłatwiejsza klasa. P i N to klasy „abecadła ujeżdżeniowego”. Natomiast klasy „C” (C, CC, CS) to już klasy sportowe, wyczynowe. Kiedy młodzi jeźdźcy oceniają swoje umiejętności, lubią mówić: „jestem średnioozaawansowany”, „jestem zaawansowany”, „zdałem Brązową Odznakę Jeździecką”. Dobrym pomysłem jest określanie się po klasach, np. „ujeżdżeniowo jestem na poziomie klasy P”, albo „potrafię przygotować konia do klasy L”. Więcej o klasach w ujeżdżeniu przeczytacie za miesiąc.

Koń

Często zadajecie sobie pytanie, jaki koń byłby najlepszy do ujeżdżenia. Odpowiedź jest prosta – każdy zdrowy koń nadaje się do ujeżdżenia! Ujeżdżenie bowiem ma służyć koniowi i jeźdźcowi. To trochę jak taniec – nie można powiedzieć, że ktoś z nas „nie nadaje się do tańca”. Taniec jest dla nas, a nie my dla tańca… i tak samo jest z ujeżdżeniem. Mimo to, ujeżdżenie jest sportem. Są więc rasy, które lepiej sprawdzają się na wysokim poziomie. Każdego konia da się nauczyć każdego elementu, ale nie w przypadku każdego konia będzie on tak spektakularny! W praktyce wszystkie najlepsze konie ujeżdżeniowe to rasy, mieszanki międzyrasowe lub specjalne tzw. „linie hodowlane”, składające się z samych najlepszych koni sportowych lub ich krewnych. Są to konie gorącokrwiste, półkrwi (np. hanowerskie, oldenburgi w nowym typie, holsztyny). Wybór jest szeroki. Warto jednak zauważyć, że w ujeżdżeniu sportowym nie pojawiają się rasy… ujeżdżeniowe. Mówię teraz o tych rasach, które historycznie miały największe znaczenie w kształtowaniu sztuki ujeżdżenia: lipicanerach czy andaluzjach.

Moda

Ujeżdżenie nie jest sportem w pełni obiektywnym. W skokach ocenianie jest bardzo proste i oczywiste. W największym skrócie sprowadza się do obserwacji, czy koń zrzucił poprzeczkę i czy para zmieściła się w normie czasu. Ujeżdżenie natomiast oceniane jest procentowo. Choć powinno być obiektywne, przejazd oceniany jest w ten sposób, że bardzo duże znaczenie mają subiektywne odczucia sędziów. To sprawia, że sport ujeżdżeniowy jest zmienny i ewoluuje. Wystarczy obejrzeć przejazdy sprzed czterdziestu lat, dwudziestu i współczesne – styl ruchu koni zmienia się, bo zmieniają się też i mody w ocenianiu.

SPRZĘT

Z ujeżdżeniem związany jest specyficzny sprzęt i strój. Jeździmy w siodłach klasycznych o profilu ujeżdżeniowym. Takie siodła mają dłuższe tybinki i głębsze siedzisko, co umożliwia jeźdźcowi głębszy dosiad. Siodło dobrze przylega do konia, zbędne elementy, takie jak podwójna tybinka czy zapętlone puśliska, zostały zastąpione pojedynczą tybinką i nie zawijanym puśliskiem. W niższych klasach używamy ogłowia wędzidło wago, a podczas konkursów wyższych wymagany jest munsztuk. Munsztuk składa się z dwóch elementów w pysku konia: kiełzna dźwigniowego (z tzw. czanką i łańcuszkiem pod brodą) oraz wędzidełka, które najprościej możemy opisać jako cienkie wędzidło. Tym samym, zaawansowany jeździec używa dwóch par wodzy. Podczas zawodów koń powinien być prezentowany w eleganckim sprzęcie. Czaprak obowiązkowo biały. Strój jeźdźca jest precyzyjnie opisany przepisami. Obowiązkowe są białe rękawiczki i ostrogi, natomiast bat jest dozwolony na zawodach o randze niższej niż Mistrzostwa Polski.

a 40 www.KonnaCafe.pl

ZA MIESIĄC: KLASY UJEŻDŻENIOWE

Dobra stajnia

Jak wybrać właściwą stajnię? Jest to pytanie, które dotyczy nie tylko początkujących jeźdźców. Wręcz przeciwnie – często w ramach zdobywanego doświadczenia, jeźdźcy zaczynają dostrzegać coraz więcej wad w ich klubach, dlatego decydują się na zmianę. Na co zwracać uwagę przy wyborze stajni? Tekst: Klaudia Mironowicz

KONIE – bez nich ani rusz Oczywiście w każdej stajni najważniejsze są konie. To właśnie one są najlepszym i najbardziej obiektywnym dowodem na prawidłowe (lub wręcz przeciwnie) funkcjonowanie ośrodka. Składając pierwszą wizytę w nowym miejscu, spróbuj ocenić stan psychiczny i fizyczny zwierząt. Dobrze traktowane, zdrowe konie mają błyszczącą sierść,

brak białych plam na grzbiecie i zgrubień, są ciekawskie, towarzyskie, pozytywnie nastawione do ludzi. Warto przyjrzeć się ich zachowanie na pastwisku – czy gdy wchodzisz na padok, rzucają się do ucieczki, czy może podchodzą z zaciekawieniem? Czy w ogóle część z nich stoi na padoku? Czerwona lampka powinna Ci się zapalić, jeśli widzisz zwierzęta apatyczne lub agresywne, stojące w ciemnych i brudnych boksach, wychudzone, poranione, stwarzające wrażenie niezdrowych. Dobrze, jeśli masz możliwość obserwowania koni w trakcie czyszczenia oraz jazdy. Czy są one nauczone dobrych manier? Jeśli tak, powinny bezproblemowo podawać nogi, stać spokojnie podczas siodłania i kiełznania, nie próbować kopać ani gryźć, pozwalać się spokojnie prowadzić na uwiązie. Podczas jazdy również powinny być opanowane, nie ponosić, ale z drugiej strony wykazywać chęć do ruchu.

WYKWALIFIKOWANY INSTRUKTOR Jest to osoba, która ma najczęściej decydujący wpływ na funkcjonowanie stajni. Ona bowiem dobiera odpowiednie wierzchowce do jeźdźców, dba o prawidłowy przebieg jazd, podnoszenie umiejętności zarówno koni, jak i ludzi. Przekłada się to w dużej mierze na samopoczucie psychiczne obu stron, ale także na realny poziom prowadzonych zajęć. Dobrze, jeśli instruktor ma „papiery”, jednak przebyty kurs nie zawsze daje gwarancję kompetencji. (Od niedawna zawód instruktora nie podlega regulacji, tj. nie trzeba mieć kursu, aby pracować jako instruktor!). Ważne jest tutaj jego doświadczenie, chęć do pracy, umiejętność przekazywania wiedzy oraz podejście zarówno do ludzi jak i zwierząt. Instruktor powinien poświęcać Ci cały swój czas, wszystko cierpliwie tłumaczyć, nie pozostawiać Ciebie samej oraz starać się zaszczepić Ci miłość do koni.

Podczas jazdy zwróć uwagę, czy instruktor angażuje się w wyjaśnianie określonych zagadnień i rozwiązywanie problemów. Czy podczas zajęć czujesz się pozytywnie zmotywowana do pracy? Jeśli tak, to super, właśnie o to chodzi. Nie powinnaś czuć strachu, niepewności ani presji. Dobry instruktor zna również wiele ciekawych ćwiczeń Przyjrzyj się jeszcze rzędowi (sprzętowi konia): czy każdy koń ma własne siodło i ogło- oraz zabaw z siodła. Jeśli nie wiesz, kiedy zleciała wie? Czy sprzęt jest czysty? Czy puśliska (paski, Ci godzina zajęć, jest to znak, że masz dobrego na których wiszą strzemiona) wyglądają na so- nauczyciela. lidne? Jeśli nie, powinnaś poczuć się zaalarmo Jest jeszcze jedna zasadnicza sprawa – odwana. nalezienie wspólnego języka. Wbrew pozorom, Wszystko to można dostrzec już przy pierw- jest to bardzo ważne, aby dobrze dogadywać się ze swoim instruktorem. Zgrzyty między nauczycieszym rzucie oka na stajnię, niezależnie od tego, lem a uczniem nie tworzą dobrych warunków do czy jest się już jeźdźcem z pewnym bagażem doświadczeń, czy może jest to Twoja pierwsza wizyta nauki, często znacznie opóźniając postępy (a nawet je uniemożliwiając!). Instruktor powinien wzbuw stajni. dzić Twoje zaufanie oraz sympatię, co jest istotną podstawą przyszłej współpracy.

42 www.KonnaCafe.pl

WARUNKI Mamy już szczęśliwe, zadbane i dobrze wyszkolone konie, odpowiedniego instruktora... warto teraz pomyśleć, czy mamy gdzie jeździć.

dobrze oświetlony boks, najlepiej, gdy ma również okienko, które pozwala mu widzieć współtowarzyszy. Warto, aby właściciele ośrodka zadbali również o przytulne miejsce dla klientów, którzy powinni mieć gdzie usiąść, wypocząć, poczekać na jazdę lub po prostu spędzić miło czas z innymi klubowiczami.

dobrze dopasowane. Do tego dobrze, jeśli możesz też pożyczyć kamizelkę ochronną. Niewiele stajni w Polsce umożliwia ich wypożyczenie, a przecież bezpieczeństwo powinno być podstawą!

możliwość udziału w zawodach podwórkowych oraz wydarzeniach okolicznościowych, takich jak Hubertus. Dzięki temu nie tylko lepiej poznasz klimat świata jeździeckiego, ale i udoskonalisz swoje umiejętności.

Spełnienie wszystkich wymienionych wyżej warunków tworzy obraz stajni niemal Podstawą jest jeden, duży, solidnie perfekcyjnej. Przypominam jednak, że szuogrodzony maneż (ujeżdżalnia) o dobrym Często o tym, czy postanawiamy zostać w Niezwykle ważną rolę odgrywa rówkając swojego miejsca, nie powinniśmy nastapodłożu. Najważniejsze, aby taki maneż nie stajni, decyduje panująca w niej atmosfera. nież położenie stajni. Poza jazdami na mane- Ludzie są bardzo ważną częścią ośrodków wiać się na znalezienie ideału. Każda stajnia zamieniał się w wielką kałużę (deszcz) czy żu, istotne jest urozmaicenie nauki w postaci jeździeckich, sprawiają bowiem, że możemy ma swoje zalety i wady, a to, jak się w niej w burzę piaskową (susza). Istotne jest również wyposażenie maneżu – stajnia powinna wyjazdów w teren. Najlepiej, kiedy stajnia poczuć się w nich jak w domu. A także wiele odnajdziemy, zależy również w dużej mierze znajduje się w bezpośredniej bliskości lasu dysponować odpowiednią ilością drągów nauczyć od siebie nawzajem! Szukaj stajni, w od nas samych. To, co powinno być naszym priorytetowym i niezmiennym wyznacznikiem, oraz (ewentualnie!) przeszkód, aby stworzyć lub polnych ścieżek, pozwalając na ominięcie której poczujesz się jak u siebie w domu. to właściwie traktowane konie oraz dobry inmożliwość ustawienia parkuru treningowego. ruchliwych ulic. Odpowiednio zaangażowani i chętni struktor. Bez tego nawet nowo wybudowana, Dobra stajnia umożliwi ci korzystanie Ośrodek jeździecki powinien zadbać do zabawy klubowicze motywują właści- zadbana stajnia, ze wszystkimi dogodnościaz kasków (nie toczków – chodzi o te grube o wystarczającą ilość pastwisk/wybiegów cieli ośrodków do organizowania różnych mi nie zapewni nam możliwości rozwoju ani nakrycia głowy), które wyglądają na nowe, czerpania przyjemności z jazdy. dla koni, a także o odpowiednią stajnię. imprez. Warto wybrać stajnię, która daje nie są zniszczone, a do tego są wygodne i Każdy koń powinien mieć przestronny, czysty,

44 www.KonnaCafe.pl

ATMOSFERA

ZDJĘCIA WYKONANO W >>KJ OPTIBUR

reklama

DOBRA STAJNIA

j Podczas czyszczenia kopyt,

świetnie wszystko widzisz (dobrze oświetlona stajnia)

j W stajni panuje przyjemny zapach koni

j Konie zdrowe, szczególnie bez

j Konie stoją w boksach ran i obtarć na grzbiecie i nogach j Wokół stajni są padoki (pastwi- j Instruktor poświęca ci cały twój ska), wiesz, że konie z nich codzien- czas nie korzystają Wiesz co masz robić, rozumiesz Organizowane imprezy i zawody polecenia, możesz liczyć na pomoc

j

j j Zwierzęta spokojne, uprzejmie j Instruktor przebywa z jeźdźcem ciekawskie

non stop podczas zajęć

j Jeździec może wypożyczyć kask, j Plac do jazdy jest duży, solidnie który jest nowy, nie zniszczony, pasuje do głowy

ogrodzony.

KIEPSKA STAJNIA

j Źle oświetlona stajnia: w dzień j W stajni panuje zatęchły zapach panuje półmrok, o zmierzchu trzeba zapalać światła

amoniaku

j Konie okulawione, mające zgru-

j Konie stoją w stanowiskach bienia na grzbiecie, nogach, rany, wyciek z nosa, oczu j Konie nie wychodzą na padoki j Jesteś zagubiona, nie wiesz co j „Zastój”: brak imprez, zawodów, masz robić, boisz się konkursów, zlotów j Instruktor oddala się od jeźdźj Zwierzęta osowiałe („wyglądają ców, pozostawiając ich samopas biednie”) lub agresywne

nawet na parę minut

j Kaski stare, zniszczone, bez za- j Plac do jazdy nie jest ogrodzony pięcia, toczki

a 46 www.KonnaCafe.pl

Siodlarnia Przy wyborze czapraka zazwyczaj kierujemy się wyglądem. Estetyka jest jednak najmniej ważną funkcją czapraka! Dlatego tak ważne jest, byśmy wiedzieli co i po co zakłada się pod siodło...

Po co wkładamy coś pod siodło?

j Żeby ochronić skórę siodła przed końskim potem (zawierającym mn. sól, która

wysusza skórę powodując jej pękanie). Lepiej, by zniszczył się czaprak za 200zł, niż siodło za 5 tysięcy!

j Czapraki chłoną pot, odprowadzają ciepło i uniemożliwiają odparzenia skóry konia. Zbieranie potu - to najważniejsza funkcja czapraka!

j Podkładki mają za zadanie zwiększyć amortyzację całego układu. Ta funkcja nie jest bardzo istotna (bardziej skuteczna będzie po prostu praca nad dosiadem!)

j Ostatecznie, spotykamy podkładki korekcyjne. Mają one odrobinę zmodyfikować sposób leżenia siodła, np. podnieść tylny łęk. To chwilowe, zastępcze rozwiązanie (np. wtedy, kiedy nasz koń się intensywnie przebudowuje i nie ma sensu co pół roku kupować nowego siodła).

j Niektóre podkładki są integralną częścią siodła i mają częściowo rozkładać ciężar

jeźdźca (siodła bezterlicowe, siodła western). 48 www.KonnaCafe.pl

Materiał

Podstawowym rodzajem „tego co pod siodłem” są czapraki, a inaczej potniki – ich najważniejszą funkcją jest chłonięcie potu. Najczęściej spotykamy czapraki wykonane z bawełny, pianki i siatki przepuszczającej pot. To tanie, standardowe rozwiązanie. Lepiej chłonie pot wełniany filc, ale takie czapraki są bardzo drogie ze względu na użyty materiał. Bardzo dobre są też wszelakie futerka i misie. Natomiast czapraki neoprenowe i wykonane z innych niechłonących potu materiałów mają na celu amortyzować i rozkładać ciężar siodła i jeźdźca. Nie chłoną one potu w ogóle i dla dobra konia powinniśmy używać ich bardzo krótko (jednorazowo maksymalnie godzinny trening) lub zakładać pod spód materiał chłonący pot.

Krój

Krój czapraka jest uzależniony do funkcji, tradycji i mody. Rozróżniamy: półczapraki, czapraki dopasowane, czapraki wcięte (skokowe), pełne (ujeżdżeniowe), pady i kroje ozdobne. Różnice między nimi omówimy w swoim czasie…

TRADYCYJNIE

OLD SCHOOL

HIGIENICZNIE

CZAPRAK/POTNIK

KOC

CZAPRAK FILCOWY

CZAPRAK RAJDOWY

To ogólna nazwa na wszystkie podkładki pod siodło, których funkcją jest oddzielać siodło od konia i chłonąć pot. Są obowiązkowym dodatkiem do siodła. Pod tą nazwą zazwyczaj mamy na myśli czapraki skokowe, ujeżdżeniowe, czasami pady klasyczne i podkładki pod siodła bezterlicowe. Czapraki są także elementem estetycznym, barwne, zdobione i z logo stajni/ sponsora stanowią istotny element rzędu sportowego (pokazowego).

W niektórych stajniach wciąż używa się złożonych kocy. Nie wyglądają estetycznie, ale wbrew pozorom nie są złym rozwiązaniem – szczególnie te wykonane z naturalnych materiałów. Dobrze chłoną pot i stanowią grubą warstwę oddzielającą siodło od konia. Ładnie komponują się ze stylem western. Trzeba tylko zwracać pilną uwagę, czy koc jest rozprostowany i nie tworzy niebezpiecznych fałdek.

(wojłok; dawniej po prostu: czaprak) Zasługuje na osobną kategorię, ponieważ jest coraz rzadziej spotykany – obecnie wojłoków używają głównie grupy rekonstrukcyjne i jeźdźcy western. Wojłok to troszkę gorszy rodzaj filcu naturalnego. Świetnie chłonie pot, jest gruby, więc dobrze izoluje ciało konia i siodło, a do tego umożliwia oddychanie skóry. Ma dwie wady: nie pasuje do obecnej mody oraz wymaga częstego, gruntownego czyszczenia: łatwo łapie kurz, piach i z lubością przyczepiają się do niego źdźbła słomy.

Spotykamy trzy rodzaje czapraków rajdowych: przeznaczone do rajdów sportowych, rekreacyjnych oraz krótkich wycieczek i terenów. Najczęściej pod hasłem „potnik rajdowy” spotkamy czapraki do terenów. Są to zazwyczaj typowe czapraki pełne, ale wzbogacone o niewielkie kieszonki oraz paski umożliwiające przyczepienie np. kurtki. Są bardzo wygodne nie tylko na czas spacerów i terenów, ale nawet zwykłych jazd. Uwaga! Nigdy nie wkładamy do kieszonek telefonów komórkowych!

50 www.KonnaCafe.pl

W TERENY

WESTERNOWO

MODNIE

ESTETYCZNIE

PAD

PAD ANGIELSKI

PÓŁCZAPRAK

Pad to po angielsku „podkład”. Jest to zwyczajowa nazwa na czapraki westernowe (jeźdźcy klasyczni mają „numnahs”, a kowboje „pads”). Są znacznie grubsze od zwykłych czapraków (ściskając palcami, nie wyczujemy ich przez materiał), nie mają szlufek, są inaczej profilowane. Wykonane są też z różnorodnych materiałów: od futerka i wełny, przez neopren, filc, sympatex,navajo, cordura i inne . Za to zazwyczaj nie występuje pianka tapicerska.

Ostatnio coraz większą popularnością cieszą się pady angielskie. Ich krój przypomina czapraki ujeżdżeniowe – są idealnie prostokątne, grubo pikowane i dodatkowo wykonane z parocentymetrowej pianki tapicerskiej. Choć obecnie panuje na nie moda, warto pamiętać, że to jedne z przyjaźniejszych koniowi czapraków – o ile są wykonane z odpowiednio grubej pianki.

Jest to nazwa określająca krój podkładki zakładanej pod czaprak lub pod siodło. Zazwyczaj stanowi ona dodatkowy element amortyzacyjny i rozkładający ciężar ciała. Półczapraki często mają kieszonki na żel. Jeszcze częściej, są obszyte po obwodzie misiem. Wbrew pozorom, taki miś nie spełnia większej praktycznej funkcji. Mówi się, że ma chronić kłąb konia przed obtarciami od siodła, ale jeśli siodło powoduje obtarcia, należy zmienić siodło, nie rodzaj czapraka.

52 www.KonnaCafe.pl

WYGODNIE

PÓŁCZAPRAK: „MIŚ”/„FUTERKO” Futerka zakładamy bezpośrednio na ciało konia, pod czaprak. Funkcją futerka jest zwiększone chłonięcie potu i tym samym zwiększenie komfortu zwierzęcia. Większość ludzi zakłada futerko między czaprak a siodło i wtedy pełni tylko jedną funkcję – amortyzacyjną. Pamiętajmy jednak, by nie troszczyć się o dobro futerka, lecz o dobro własnego konia i zakładać futerko w sposób adekwatny do funkcji :)

AMORTYZACJA

WYRÓWNANIE

DLA PODNIESIENIA

OBOWIĄZKOWO

PODKŁADKA ŻELOWA

PODKŁADKA KORYGUJĄCA

„RAKIETKA”/„ŁOPATKA”

Podkładki żelowe mają różny kształt: od „łopatek”, przez zaokrąglone prostokąty, po wyprofilowane kształty. Ich zadaniem jest zwiększyć amortyzację siodła (zabezpieczać grzbiet konia, szczególnie podczas skoków czy nauce jazdy), lepiej rozkładać ciężar, a czasem także zwiększać przyczepność siodła do grzbietu. Zakładamy je różnie, czasem pod siodło, czasem pod czaprak.

Zazwyczaj spotkamy podkładki unoszące tył siodła i poszerzające łopatki konia (unoszące przód siodła). Choć są bardzo chętnie kupowane, mogą służyć do wyrównania tylko bardzo niewielkich różnic. Można je stosować np. wtedy, kiedy nasz koń: szybko zmienia się fizycznie, albo gdy w danej chwili nie mamy idealnego siodła (np. czekamy na przesyłkę), a nie chcemy zaprzestawać pracy mimo braku idealnego siodła.

Rakietki to zwykłe grube podkładki pod sam tył siodła. Są rodzajem podkładki korygującej, bo minimalnie unoszą tył, ale ich główną funkcją jest amortyzacja. Łopatki stosujemy przede wszystkim w siodłach skokowych i uniwersalnych. Rękojeść łopatki wsadzamy między panele siodła, a sama łopatka będzie znajdować się pod tylnym łękiem. Oczywiście zakładamy ją bezpośrednio pod siodło.

PAD POD SIODŁO BEZTERLICOWE

54 www.KonnaCafe.pl

Niektóre siodła wymagają specjalistycznych czapraków, które można uznać nawet za część siodła. Bardzo często w takim kontekście mówi się o padach westernowych, których zadaniem jest częściowe rozkładanie ciężaru. Najlepszym przykładem czapraka integralnego są pady pod siodła bezterlicowe – zakup specjalistycznego czapraka jest tu koniecznością i nie wolno go zastąpić zwykłym potnikiem.

a

Polskie rasy koni wielkopol a

ki

Konie wielkopolskie wzbudzają najmniej emocji ze wszystkich ras. Bo wiadomo: ślązaki to niedocenione polskie złoto, hucuły i koniki mają swoje wielkie grona oddanych miłośników, wśród wielbicieli małopolaków wrze dyskusja jak ma rasa wyglądać. Zimnokrwiste są powszechnie obdarzane litością (w końcu większość z nich to przyszłe mięso…), a szlachetna półkrew to jedna wielka kontrowersja (czy to w ogóle jest rasa?!). A konie wielkopolskie? No są. Ot, takie konie wierzchowe. Niby zwyczajne – ale w tym właśnie tkwi ich siła...!

Głowa średniej wielkości

Dobrze związane i umięśnione lędźwia

Długa, dobrze umięśniona szyja Długi i szeroki kłąb

Lekko skośny, umięśniony zad

Szerokie ganasze Głęboka klatka piersiowa

Smukłe nogi

Szerokie piętki Mocne kopyta Koń: Fyonne Cherie. Fot.: Alicja Szuter

56 www.KonnaCafe.pl

Koń: Islam. Fot.: Katarzyna Kapała

Nazwa rasy: .... Koń wielkopolski W skrócie: .......... Wielkopolak, wielkopolan Po angielsku: ... The wielkopolski Po niemiecku: .. Der Wielkopolski Typ: ....................... Gorącokrwisty Pochodzenie: ... Głównie Wielkopolska

Wzrost: ................ 158-166cm Waga ................... 540-570kg Maść: .................... Kare, gniade, siwe, kasztany Charakter: .......... Łagodne i chętne do współpracy Zalety: ................. Jezdność, spokój Mocna strona: .Sport jeździecki

Koń: Markiza. Fot.: Katarzyna Mikorska

Jak powstała rasa? Historia koni wielkopolskich jest ściśle związana z historią Wielkopolski. Jej historia zaczyna się w trakcie wojen napoleońskich. Na początku dziewiętnastego wieku populacja koni w Europie gwałtownie spadła w wyniku toczonych wojen. Ponieważ brakowało koni, trzeba było je sprowadzać. Za rezerwuar zwierząt służyła Ukraina, Wołowszczyzna i Krym, jednak tamtejsze konie nie miały większej wartości. Dlatego w 1829 administracja pruska rozpoczęła hodowlę koni w Sierakowie. Sprowadzono konie rasy trakeńskiej, które stały się podstawową genetyczną koni wielkopolskich. Przez najbliższe lata sprowadzano coraz więcej koni, a także organizowano wystawy i wyścigi, służące selekcji najlepszych koni. W 1885 roku przekazano do Gniezna 148 cennych ogierów rasy trakeńskiej, wschodniopruskiej (mazurskiej), hanowerskiej, oldenburskiej,a także perszerony i konie pełnej krwi. W 1900 roku wydano pierwszy tom Poznańskiej Księgi Stadnej Klaczy Półkrwi. Do uszlachetniania korzystano z ogierów trakeńskich i beberbeckich (dawna rasa lekkich koni niemieckich). Dbano, aby konie, mimo przystosowania wierzchowego, były silne, raczej masywne i wszechstronne, dlatego chętnie korzystano z ras hanowerskiej i oldenburskiej, koni w tamtych czasach masywnych. W ten sposób na początku dwudziestego wieku konie wielopolskie były często spotykaną populacją koni półkrwi angielskiej, a dość mocnej budowie umożliwiającą zarówno pracę dla kawalerii jak i dla rolnictwa. W 1920 roku powstał Związek Hodowców Konia Szlachetnego w Wielkopolsce. Wykonano ogrom pracy nad udoskonalaniem rasy wielkopolskiej (pierwotnie polskiej rasy szlachetnej półkrwi). W okresie międzywojennym wzrosło znaczenie konia wojskowego, dlatego chętnie uszlachetniano wielkopolaki końmi pełnej krwi i częściowo czystej krwi arabskiej. Po 2 Wojnie Światowej wiele z koni zostało utraconych, część zginęła, część została wywieziona do Niemiec. Na szczęście udało się odzyskać 1600 z koni, dzięki czemu można było kontynuować hodowlę. Ponieważ tym razem istniało istotne zapotrzebowanie na konie pociągowe i robocze, przyszła rasa wielkopolska uległa zmianie: zaczęto stawiać nie niewielkiego konia o cechach przydatnych na wsi (dobrze wykorzystujące paszę, zaprzęgowe, suche). Zaczęto odrzucać ogiery o wzroście wyższym niż 162cm. W latach 60 polityka odrobinę się zmieniła i zaczęto na nowo odtwarzać rasę. Po raz pierwszy oficjalnie uznano „rasę wielkopolską”, w której skład weszły trzy grupy koni: poznańskie, mazurskie i zachodniopomorskie (pochodne hanowerskich i wschodniopruskich).

Koń: Plamka Fot. Paulina Nowik

Zaczęto na nowo używać koni angielskich, hanowerskich - ogierów wierzchowych. Polska wieś coraz rzadziej korzystała z koni…

58 www.KonnaCafe.pl

Karina i Patrycja Milewska

Koń: Konwalia. Fot. właścicielki

Predyspozycje Patrząc na historię konia wielkopolskiego od razu zauważymy, że miał być albo koniem wierzchowym, albo zaprzęgowym, a najlepiej i jednym i drugim… i tak też jest współcześnie. Konie wielkopolskie to przede wszystkim konie pod siodło, jednak nie powinno to przeszkadzać w jednoczesnym użytkowaniu w bryczce. Współcześnie byt wielu ras jest uzależniony od efektów w sporcie. Pogoń za sportowymi wynikami dotknęła także i konie wielkopolskie. Hodowla obrała kierunek: sport wyczynowy. Choć jednocześnie zdaje się, że konie wielkopolskie wciąż mają największe znaczenie w rekreacji, dzięki swojemu super łagodnemu charakterowi, wygodnym chodom i bezproblemowości w obsłudze i chowie. Są powszechnie uważane za ideał pierwszego dużego konia i zwykle też taką funkcję pełnią.

a

Koń: Islam Fot.: Katarzyna Kapała

60 www.KonnaCafe.pl

Koń: Fyonne Cherie. Fot.: Alicja Szuter

Koń: Konwalia. Fot. właścicielki

Konie i praca HODOWCA KONI

Bycie hodowcą koni to jedno z największych marzeń jeźdźców. Zalety są oczywiste: konie stają się twoim zawodem. Masz ich bardzo dużo, a do tego regularnie pojawiają się nowe (doskonale…!). Możesz realizować też własne marzenie o idealnym koniu, albo stać się jedynym w kraju hodowcą rzadkiej rasy.

HODOWLA A CHÓW

Chcąc być hodowcą koni, musimy pamiętać o różnicy między chowem a hodowlą. Chów to szeroko pojęta opieka nad zwierzętami, również ich rozmnażanie. Natomiast hodowla ma na celu ulepszenie rasy, polepszenie jakiejś cechy. Przykład? Jeśli mamy dziesięć koni mięsnych, to nie jest to hodowla a chów. Jeśli jednak nasze konie są wyselekcjonowanymi ciężkimi końmi i chcemy, aby hodowane przez nas konie rosły jeszcze szybciej i były jeszcze grubsze, a wyhodowane zwierzęta będziemy sprzedawać jako udoskonalone – to jest hodowla. Innymi słowy, nie wystarcza mieć i rozmnażać koni, aby być hodowcą tych zwierząt. Będąc hodowcą oczywiście będziemy musieli mieć szeroką wiedzę na temat chowu zwierząt.

HODOWLA W PIGUŁCE Jako hodowca będziesz stale pracować w stajni przy koniach. Oprócz prac typowych dla stajennego, będziesz wykonywać bardzo dużo zadań organizacyjnych, związanych z zarządzaniem i ekonomią: w końcu hodowla musi przynosić zyski. Bardzo istotna stanie się matematyka oraz jej praktyczna gałąź – statystyka. Obliczenia staną się chlebem powszednim: zaczynając od obliczeń ile trzeba zakupić worków danej karmy by zmieścić się w budżecie, aż po wyliczenia genetyczne, by odpowiedzieć sobie na pytanie czy kojarzenie danej klaczy i danego ogiera jest dobrym pomysłem. Jeśli będziesz odpowiedzialna za całokształt hodowli (np. wtedy, gdy założysz własną hodowlę), do twoich zadań będzie należało podejmowanie decyzji o zakupie nowych koni, planowanie kryć, prowadzenie dokumentacji, uczestnictwo w pokazach. Konieczna będzie znajomość branży, ludzi, struktur PZHK, rynku zbytu koni. Bycie hodowcą koni to bardzo trudne, ale i fascynujące zadanie. Jest jednocześnie jednym z trudniejszych „końskich” zawodów.

62 www.KonnaCafe.pl

Fot.: Aneta Karwowka

ŚCIEŻKI DO CELU Jako hodowca będziesz odpowiedzialny za…

Aby stać się hodowcą koni, możesz wybrać parę ścieżek. Oczywiście, jeśli masz odpowiednie pomieszczenia , ilość ziemi na padoki i sporą ilość pieniędzy, hodowlę koni możesz zacząć i od teraz. To jednak kiepski pomysł – hodowla nie sprowadza się do pokrycia jakiejkolwiek klaczy jakimkolwiek ogierem. Potrzebne jest doświadczenia i wiedza specjalistyczna. To pierwsze zdobędziesz na stażach i praktykach, a to drugie w odpowiednich szkołach i technikach.

j organizowanie i kierowanie pracą zespołu pracowników,

j prowadzenie dokumentacji hodowlanej w stadninie,

j obliczanie i kalkulowanie

Praktyki i wolontariat

efektów prowadzonej hodowli,

Jeśli jesteś młodym koniarzem (gimnazjum, liceum), ale już teraz wiesz co chcesz w przyszłości robić, możesz zainteresować się praktykami. Dowiedz się, czy w Twojej okolicy jest hodowla, nawet mała i porozmawiaj z właścicielami. Nawet krótkie praktyki, szczególnie w okresie aukcji czy źrebień, dadzą ci duże wyobrażenie na temat tego, jak wygląda ta praca.

j dbanie o zdrowie i kondycję koni,

j nadzorowanie właściwego

żywienia koni stosownie do ich wieku,

Technik Hodowca Koni

j dbanie o czystość i higienę

Po gimnazjum warto pójść do technikum. Technika są czteroletnie, kończą się egzaminem maturalnym i zawodowym. Już w trakcie uczęszczania do techników będziesz mieć praktyki w hodowlach koni oraz cotygodniową styczność i pracę ze zwierzętami. Po technikum będziesz mieć podstawową wiedzę na temat hodowli koni. Po technikum będzie ci łatwiej założyć własną hodowlę lub uczęszczać na studia zootechniczne.

pomieszczeń stajennych oraz koni, usuwanie obornika,

j znakowanie i przeprowadza-

nie wstępnej selekcji oraz zestawianie stad produkcyjnych,

j prowadzenie rozrodu i koja-

(Magister) Inżynier Hodowca Koni

rzenie hodowlane koni,

Studia dają szeroką wiedzę na temat hodowli koni. Dzięki nim poznasz wielu cennych ludzi: doktorów i profesorów w dziedzinie, którą się fascynujesz. Na zajęciach zdobędziesz cenną wiedzę hodowlaną, znacznie szerszą niż tę oferowaną w technikum. Warto szukać studiów zaocznych, które umożliwią ci zdobywanie doświadczenia już w trakcie studiów.

j przygotowywanie klaczy do

porodu, uczestniczenie przy narodzinach źrebiąt,

j przygotowywanie pomiesz-

czeń dla źrebiąt i klaczy karmiących,

Staże i studia zagraniczne

Hodowla koni jest na świecie niesamowicie dochodowym zajęciem, porównywalnym do rynku dzieł sztuki. Warto zainteresować się stażami w krajach znanych z wielkich sukcesów hodowlanych: Wielkiej Brytanii, Arabii Saudyjskiej, USA, Irlandii czy Francji.

64 www.KonnaCafe.pl

j uczestnictwo w przeprowa-

dzaniu doświadczeń, obserwacji, pokazów, aukcji fot. czytelniczki

Tekst: Aleksandra Kowalska

a

Kolorowe konie kasztany

W SKRÓCIE: Znany kasztan: Kasztanka Typowa rasa: brak Właściciel siwka: sumienny Koń symbolizuje: dobrego wierzchowca Uniwersalny kolor: zieleń, Unikaj: błękitu Tekst: Damian Kostrzycki

66 www.KonnaCafe.pl

Grafikę utworzono z wykorzystaniem programu dostępnego TUTAJ.

Konie kasztanowate stanowią wraz z gniadoszami osobną grupę konotacji kulturowych. Kojarzą się po prostu z bardzo dobrym koniem wierzchowym. Ich ruda maść nie przywodzi na myśl mocy czy niezwykłości, dlatego rzadko są ukazywane jako konie królów, czarodziei, książąt. W Polsce krąży przede wszystkim jeden wizerunek słynnego kasztana i jest to oczywiście klacz Józefa Piłsudzkiego. W tej klaczy wszystko było zwykłe: budowa (ot, dobry koń kawaleryjski), maść czy nawet imię (Kasztanka…). A jednocześnie była koniem inteligentnym, przywiązanym i idealnie sprawdzała się w swojej roli konia wojennego. Ich rolą jest być stale przy człowieku, stawać się wiernym towarzyszem, poczciwym, dobrym wierzchowcem. Kim jest właściciel kasztana? To osoba, która przede wszystkim chce się skupić na jeździectwie. Miłośnicy kasztanów są spokojni, zdecydowani, pragmatyczni i praktyczni. Lubią konkretne efekty. Zależy im, aby ich koń się starał, był ambitny, z chęcią i uwagą wypełniał polecenia swojego

68 www.KonnaCafe.pl

jeźdźca. Chciałoby się napisać, że kasztany nie doczekały się własnej, charakterystycznej rasy (tak jak maść myszata ma konika polskiego, kara ma fryza, a siwa lipicanera). To nie prawda! Wbrew pozorom, maści kasztanowatej są wszystkie haflingery. Jest to tak zwana maść kasztanowata konopiasta, cechująca się brązową sierścią i znacznie jaśniejszym włosiem ogona i grzywy. Jednak ponieważ wizualnie wygląda jak palomino, nie bierzemy jej pod uwagę w tym artykule.

ZASADY UBIERANIA KASZTANÓW Kasztanki to idealne konie do ubierania. Pasuje do nich praktycznie każdy kolor. Aż chciałoby się na tym zakończyć ten artykuł; bo co tu więcej pisać… Postaram się jednak przedstawić kolory, które są stworzone dla kasztanów, w których kasztany wyglądają szczególnie dobrze, lub które ostatnio są modne.

1

ZIELEŃ

Kolor dla każdego kasztana! Wszystko jedno jakiej odmastki jest twój koń i jaki wybierzesz odcień zieleni. Ta pasuje bezwzględnie zawsze!

2 3

CIEPŁE KOLORY

Czerwienie, pomarańcze, żółcienie… W tym zakresie możesz przebierać ile tylko dusza zapragnie!

INTENSYWNE

Przy dotychczasowych maściach musieliśmy uważać, by nasz koń nie nosił intensywnych kolorów. Przy kasztanie nie musisz się martwić. Im bardziej się świeci, tym lepiej.

70 www.KonnaCafe.pl

4

STONOWANE

Fiolet i granatowy, bordowy i grafitowy… Choć nie pasują one w oczywisty sposób do kasztana, po pewnym czasie dochodzimy do wniosku, że wyglądają w nich nadzwyczaj stylowo!

5

TEGO UNIKAJ!

Kasztan we wszystkim wygląda świetnie, ale są kolory, w których wygląda odrobinę gorzej. Jest to standardowy niebieski, jasny szary i… czarny. Czemu czarny? Gdy ma się konia o tak wspaniałej kolorystyce, aż smutno mu zakładać oklepaną czerń…

A za miesiąc... karuski!

W GRUDNIU... Święta, Święta! Czego pod choinkę może sobie zażyczyć koniarz? „Ziemniaki” czyli swojskie grubasy. Klasy ujeżdżeniowe. Jak ubrać kare konie? Jazda na oklep - FAQ. Epona: bogini koni. Zostań wolontariuszem... na zawodach! Rodzaje siodeł Fot. Małgorzata Wysocka

72 www.KonnaCafe.pl

kolejny numer KC już 1 grudnia!