I Spis treści I
o autorze
Wstęp
Rozdział 1. Domena - własny adres w Sieci
1.1. Czym jest domena internetowa?
1.2. Budowa adresu domenowego
1.2.1. Nazwa firmy
1.2.2. Imię i nazwisko
1.2.3. Słowa kluczowe
1.2.4. Skróty i skrótowce
1.2.5. Pojęcia abstrakcyjne, metaforyczne,
9
9
11
11
13
14
15
16
18
dźwiękonaśladowcze i neologizmy 20
1.2.6. Przymiotniki, czasowniki i inne części mowy 21
1.3. Polskie znaki w adresach 22
1.4. Kwestie techniczne 24
Rozdział 2. Typy domen, czyli osiołkowi w żłoby dano 25
2.1. Domeny funkcjonalne 25
2.2. Domeny krajowe 28
Domeny internetowe. Krótko i na temat I Maciej Dutko I dutko.pl I 3
2.3. Subdomeny i domeny regionalne 31 Rozdział 6. Spekulanci, czyli kup pan domenę 89
2.4. Nadchodzą nowe domeny 33 6.1. Cybersquatting, typosquatting i inne sposoby
na łatwy zysk 90
Rozdział 3. Rejestrowanie domeny krok po kroku 37 6.1.1. Cybersquatterzy i wirtualne pustostany 90
3.1. Kto kontroluje świat domen? 37 6.1.2. Typosquatting- domeny modyfikowane
3.2. Rejestratorzy w Polsce - trudny wybór 39 genetycznie 95
3.3. Rejestracja domeny krok po kroku 44 6.1.3. Królowie Sieci 98
3.4. Krajowe domeny zagraniczne 49 6.2. Najdroższe domeny świata 101
6.3. Polowanie na domenę 104
Rozdział 4. Tajemnicze operacje na domenach 55 6.4. Co na to prawo? 106
4.1. Przekierowanie 55 6.4.1. Oddajcie moją domenę ! 107
4.2. Parkowanie 58 6.4.2. Czy warto walczyć? 110
4.3. Transfer domeny, czyli zmiana operatora 63 6.4.3. Podstawy prawne i przykłady orzeczeń 111
4.4. Cesja 65 6.5. Gdzie sprzedać, gdzie kupić? 115
Rozdział 5. Dobra domena - podstawą marketingu 67 Zakończenie 127
5.1. Kiedy domena jest „dobra"? 67 Dodatek A: FAQ- najczęściej zadawane pytania 129
5.2. Adres strony a pozycja w wyszukiwarkach 76 Dodatek B: Ważne adresy 135
5.3. Domena w działaniach PR i w budowaniu ·Warto poczytać 139
corporate identity 79 Skorowidz 141
5.4. Domena a zmiana nazwy firmy 85
4 I Domeny internetowe. Krótko i na temat I Maciej Dutko I dutko.pl Domeny intemetow~. Krótko I na temat I Maciej Dutko I dutko.pl I 5
I O autorze I
MACIEJ DUTKO
Wykładowca, redaktor książek i stron WWW, autor serwisów in-
ternetowych, szkoleniowiec m.in. w zakresie e-handlu. Absolwent
edytorstwa na Uniwersytecie Wrocławskim, obronił doktorat z zakresu
funkcjonalności typograficznej stron WWW. W latach 2002-2006 re-
daktor naczelny i wydawca Telegazety i serwisów internetowych w TVP
Wrocław. Współpracował z wrocławskimi wydawnictwami (m.in. Wyd.
Dolnośląskie, Europa), autor artykułów dla miesięcznika „Wydawca".
Wykładowca i twórca autorskiego studium podyplomowego
E-handel w Wyższej Szkole Handlowej we Wrocławiu (wcześniej także
Uniwersytet Wrocławski, Dolnośląska Szkoła Wyższa i Wyższa Szkoła
Bankowa). Zainteresowania: handel elektroniczny, redakcja i copy-
writing tekstów, informacyjne serwisy internetowe, ochrona własności
intelektualnej, dziennikarstwo internetowe, telepraca, systemy tele-
tekstowe.
Na zlecenie Allegro od 2007 r. prowadzi szkolenia dla sprze-
dawców internetowych podczas kolejnych edycji największej imprezy
e-commerce w Polsce- „Spotkania Grupy Allegro". Doradca w zakresie
Domeny internetowe. Krótko i na temat I Maciej Dutko I dutko.pl I 7
efektywności i ergonomii stron WWW. Autor publikacji nt. mediów
elektronicznych (m.in. „Telegazeta - dziwoląg mediów", „Interfejs In-
ternetu - ewolucja funkcjonalności", „Typografia Internetu - problemy
badawcze"). Autor i współautor serwisów i projektów internetowych:
dutkon.pl, dyplomowany.pl, projektykuchni.net, DomZaMilion.pl,
prawnik-pozwy.pl. Opracowane przez niego e-szkolenia oraz wirtualne
wykłady znaleźć można w serwisie ekademia.pl (trener „ Dutkon").
Inwestowaniem w domeny internetowe i ich badaniem zajmuje
się od 2006 r.
dutko.pl Iinfo] • dutkon.pl [usługi] •e-mail:
[email protected]
8 I Domeny Internetowe. Krótko i na temat I Maciej Dutko I dutko.pl
I Wstęp I
Mawia się, że dobra domena w Internecie jest jak atrakcyjna loka-
lizacja w centrum miasta. To prawda - w dużym stopniu zależy od niej,
czy internauci dotrą łatwo do naszej strony WWW, jaki wygenerują
ruch w serwisie i, co za tym idzie, ile zostawią nam pieniędzy.
Pierwszą domenę zarejestrowano prawie ćwierć wieku temu, ale
dopiero od kilku lat internetowe adresy cieszą się tak wielkim
zainteresowaniem. I to zarówno twórców stron WWW, jak i wszelkiego
rodzaju sieciowych spekulantów. Zwłaszcza ci ostatni, poprzez masowe
i agresywne wykupywanie najatrakcyjniejszych wariantów, najmocniej
wpływają na kształtowanie rynku domen. Nie ma w tym nic dziwnego,
bowiem o tych, którzy „trzymają" najbardziej wartościowe adresy, mó-
wi się, że są królami Internetu.
Według różnych szacunków, w ogólnoświatową pajęczynę wpa-
dło już od kilku do kilkunastu miliardów stron WWW. Trudno sobie
wyobrazić, aby każda z nich mogła „zamieszkać" pod prestiżowym
adresem. To tak jak z ludźmi: każdy chciałby mieszkać w wygodnej,
przestronnej willi, jednak większość zadowolić się musi życiem w wiel-
kopłytowych blokach.
Celem tej książki jest przedstawienie Czytelnikowi wiedzy na te-
mat domen internetowych. W szczególności powiemy, czym jest do-
mena w sensie technicznym i dlaczego od dobrego adresu w Sieci tak
· wiele zależy. Omówimy cechy, które charakteryzują dobrą domenę,
oraz elementy, na jakie należy zwrócić uwagę, wybierając adres dla
własnej strony. Zaprezentujemy najpopularniejsze typy domen i po-
wiemy, które z nich są najlepsze. Internautom, którzy zdecydują się
Domeny internetowe. Krótko i na temat I Maciej Dutko I dutko.pl I 9
umieścić stronę WWW pod konkretnym szyldem, poradzimy jak krok
po kroku przebrnąć przez proces rejestracji i jaką firmę hostingową wy-
brać. Bardziej zaawansowani użytkownicy dowiedzą się zaś, jakie ope-
racje mogą wykonywać na domenach i„. jak na nich zarobić!
Praktyczną częścią książki jest też zestaw informacji na temat
optymalizacji strony i jej pozycjonowania w wyszukiwarkach interne-
towych z uwzględnieni~m adresu domenowego. Obszerny rozdział po-
święcimy także modnemu w ostatnich latach handlowi atrakcyjnymi
adresami; dla podkreślenia skali tego zjawiska oraz pokusy, jakiej ule-
gają internetowi spekulanci (zwani domeniarzami), przedstawimy bar-
wne przykłady sporów o cenne domeny. Powiemy, jak Internet broni
się przed tą agresywną praktyką i jak próbuje uzupełniać topniejący
limit wolnych adresów. A gra wydaje się warta świeczki - ceny nie-
których domen liczone są w milionach dolarów, natomiast obroty
całego domenowego biznesu sięgają miliardów.
Owocnej lektury!
Maciej Dutko
10 I Domeny internetowe. Krótko i na temat I Maciej Dutko I dutko.pl
Rozdział 1. Domena - własny adres w Sieci
1.1. CZYM JEST DOMENA INTERNETOWA?
Pierwsza domena internetowa (symbolics.com) powstała w roku
1985. Jeszcze 10 lat temu miesięcznie wykupywano od 200 do 300 ty-
sięcy adresów; dziś na świecie zarejestrowanych jest ich już ok. 150
milionów, a każdego miesiąca przybywają kolejne 3 miliony1. Niewielu
internautów wie jednak, że za przyjaznym adresem kryje się skompli-
kowany numer. I od tych właśnie numerycznych identyfikatorów roz-
poczniemy naszą wyprawę.
Internet to sieć miliardów wzajemnie połączonych ze sobą kom-
puterów na całym świecie. Aby mogły się one prawidłowo komuni-
kować, niezbędna jest ich jednoznaczna identyfikacja, dlatego każda
podłączona do tej sieci maszyna posiada swoistą „tablicę rejestra-
cyjną". Jest nią adres IP (Internet Protoco/ address), czyli niepowta-
rzalny jak odcisk palca, składający się z czterech oddzielonych
kropkami sekcji numer, na przykład:
216.239.59.104
Powyższy adres numeryczny w wolnym tłumaczeniu brzmi:
1
Domeny mają ponad 20 lat. Http://www.domeny.pl/page/pl/article121.html (do-
stęp: 06.02.2008).
Domeny internetowe. Krótko i na temat I Maciej Dutko I dutko.pl I 11
google.pl
O ile jednak zapamiętanie numerycznej wersji identyfikatora
serwera, na którym znajduje się polska wersja najpopularniejszej wy-
szukiwarki, może być trudne, o tyle zapis google.pl jest wersją mnemo-
niczną, czyli łatwo zapadającą w pamięć. Jakkolwiek komputerom jest
obojętne, czy wpiszemy w wyszukiwarce adres http:f/216.239.59.104. ,
czy http://google.pl- rezultat, jaki wyświetli się na ekranie, będzie taki
sam.
Aby przekonać się, jaki adres IP posiada dowolna strona interne-
towa, należy zastosować komendę ping. W tym celu otwieramy menu
„Start" (dotyczy Windows XP), wybieramy „Programy", a następnie ko-
mendę „ Uruchom", po czym wpisujemy „cm'd" {w Windows Vista klika-
my „Start" i komendę „cmd" wpisujemy w polu „Szukaj"). W efekcie
otworzy się okno dialogowe; w miejscu pulsującego kursora wpisujemy
ping adres_strony i naciskamy Enter. Jak widać, adres IP najpopular-
niejszego polskiego portalu to 213.180.130.200 (rysunek 1.1):
Rysunek 1.1. Wykonanie komendy ping dla adresu onet.pl
12 I Domeny internetowe. Krótko i na temat I Maciej Dutko I dutko.pl
Domenę internetową można więc określić jako przyjazny dla
człowieka sposób nazwania urządzenia w Sieci. Zamianą takich mne-
monicznych „nakładek" na zrozumiałe dla komputerów r::vfry zajmują
się tzw. DNS-y (Domain Name Systems)
2
, czyli systemy nazw domeno-
wych.
Wartość dobrej domeny trudno przecenić. Jest to element, który
ma ogromny wpływ na budowę marki i wizerunku firmy, osoby lub
produktu, a przez to możliwość jej łatwej identyfikacji wśród innych
firm, osób i produktów. Dobra domena dla strony internetowej jest
więc tym, czym dla tradycyjnego sklepu jego szyld połączony z adre-
sem; szczegółowo opowiemy o tym w rozdziale 5.
1.2. BUDOWA ADRESU DOMENOWEGO
Najczęściej stosowaną praktyką konstruowania adresów interne-
towych jest użycie formatu:
nazwa.rozszerzenie
(na przykład nazwa firmy, (na przykład .com, .pl, .net,
nazwisko, słowo określające I ).gov tp.
przedmiot działalności itp.)
czyli na przykład yahoo.com, karciarz.info czy dutko.pl. Typom stoso-
wanych rozszerzeń szczegółowo poświęcony jest rozdział 2 (odpowia-
damy w nim między innymi na pytania, jakie istnieją rozszerzenia,
które są „lepsze", a które „gorsze" i od czego zależy ich dobór). W tym
. miejscu zaś przyjrzyjmy się tej części domeny, która znajduje się po
lewej stronie kropki.
2
DNS został stworzony w 1983 r. przez dwóch amerykańskich informatyków: Jona Po-
stela i Paula Mockapetrisa.
Domeny internetowe. Krótko i na temat I Maciej Dutko I dutko.pl I 13
Domena internetowa jest przede wszystkim adresem lokalizują
cym daną witrynę (stronę WWW, serwis) w sieci Internet. W przypad-
ku firm działających tylko w Internecie, domena jest też bardzo często
tożsama z nazwą firmy, a więc - mówiąc wprost - pełni rolę szyldu.
Szyld zaś, z definicji, powinien spełniać funkcje informacyjne i marke-
tingowe.
To, jakie słowo (bądź słowa) zostanie wykorzystane w domenie,
zależy wyłącznie od rntencji i inwencji twórczej właściciela strony
WWW. Nie ma w tym względzie żadnych ograniczeń, gdyż nazwa
adresu internetowego może być kształtowana tak elastycznie, jak
elastyczny jest język. Pamiętać jednak trzeba, że domena może się
składać wyłącznie z liter, cyfr oraz łącznika; inne znaki ani symbole nie
mogą być użyte. Dlatego dla firmy o nazwie Kowalski&Nowak me
będzie można zarejestrować domeny kowalski&nowak.pl - znak &
wyklucza poprawność nazwy i nie zostanie zaakceptowany przez żad
nego rejestratora. Natomiast nie będzie problemu ze stworzeniem
adresu kowalski-nowak.pl.
Mimo znacznej elastyczności w konstruowaniu domen, pewne
tendencje są jednak wyraźnie widoczne. Przyjrzyjmy się najpopular-
niejszym z nich.
1.2.1. NAZWA FIRMY
Większość firm, także tych działających „w realu", w adresach
internetowych do swoich witryn najchętniej posługuje się własną
nazwą. Wydawnictwo PWN rezyduje więc pod adresem pwn.pl, sieć
sklepów Empik ma swoją e-księgarnię pod szyldem empik.com, do
witryny WWW wypożyczalni samochodów Ałamo prowadzi domena
alamo.com, a informacje o usługach Poczty Polskiej znajdziemy na
stronie poczta-polska.pl. Praktyka stosowania nazw jak najprostszych
i w najbardziej oczywisty sposób kojarzących się z daną firmą jest jed-
nym z najstarszych sposobów tworzenia domen. Dodatkowo rozwią
zanie takie jest bardzo pożądane z punktu widzenia marketingu inter-
netowego, o czym opowiemy w rozdziale 5.
14 I Domeny internetowe. Krótko i na temat I Maciej Dutko I dutko.pl
1.2.2. IMIĘ I NAZWISKO
Internet coraz częściej jest miejscem, gdzie oprócz firm czy insty-
tucji promują się także poszczególne osoby: politycy, artyści, naukow-
cy, ale też osoby prywatne. Mniej łub bardziej rozbudowane e-życio
rysy przedstawiają karierę, dorobek, program polityczny czy dane
teleadresowe właściciela strony. Posiadanie takiego elektronicznego cv
jest też coraz milej widziane przez firmy szukające pracowników,
a w niedalekiej przyszłości prawdopodobnie stanie się standardem
w procesach rekrutacyjnych (po co wysyłać życiorys w załączonym do
e-maila linearnym pliku tekstowym, skoro wszelkie informacje o sobie
można zaprezentować w atrakcyjnej, hipertekstowej formie?).
Idealną domeną internetową dla tego typu stron są konstrukcje,
zawierające imię i nazwisko, samo nazwisko, inicjał imienia i nazwisko,
rzadziej - imię i inicjał nazwiska; najmniej praktyczne będzie zasto-
sowanie samego imienia. Dla hipotetycznego Jana Kowalskiego przy-
kładowe (choć nie jedyne) kombinacje mogłyby wyglądać następująco:
• jankowalski.pł
• jan-kowalski.pl
• j-kowalski.pł
• kowalskijan.pł
• kowalski-jan.pł
• kowalskij.pl
• jank.pl
• jan-k.pl
Oczywiście rozszerzenie .pl jest przykładowe i może być zastą
pione innym. Liczba możliwych opcji będzie równa iloczynowi dwóch
składników: liczby kombinacji imienia i nazwiska oraz liczby możliwych
. do zastosowania rozszerzeń. Przy zaproponowany~h wyżej ośmiu kom-
binacjach i co najmniej dwudziestu domenach najwyższego poziomu
będziemy mieli do dyspozycji ok. 160 możliwości. Gdyby uwzględnić
jeszcze ok. 250 domen krajowych (bo dlaczego by nie mieć strony
pod adresem z Sierra Leone: kowalski.si?), liczba wariantów urośnie
Domeny internetowe. Krótko i na temat I Maciej Dutko I dutko.pl I 15
do co najmniej 40 tysięcy. Jeśli zaś chcielibyśmy stosować także dome-
ny niższych poziomów (na przykład regionalne) czy poddomeny, w za-
sadzie możliwości słowotwórcze byłyby nieograniczone, a każdy Jan
Kowalski znalazłby - mniej lub bardziej atrakcyjny - adres dla swojej
strony.
Jeżeli domena z naszym nazwiskiem jest już zajęta, a brak nam
inwencji w tworzeniu odmian, możemy skorzystać z automatycznych
narzędzi, które nas w tym wyręczą (na przykład „Kreator nazw domeri"
w serwisie domeny.onet.pl). Dla mniej oficjalnych zastosowań, można
też w nazwie domeny zamiast nazwiska użyć na przykład pseudonimu.
Oczywiście osoby o nazwiskach nietypowych bądź rzadkich mają wię
kszą szansę na zarejestrowanie najatrakcyjniejszej, bo składającej się
z samego nazwiska, domeny (na przykład dutko.pl). Dla brzmień,
w których „konkurencja" jest większa (na przykład nowak), wszystkie
najatrakcyjniejsze warianty naturalnie są już jednak niedostępne (rysu-
nek 1.2):
o nowak.pl
• domena jestjuż -zarejestrowana
o nowak.com .pl
• domena jest już zarejestrnwana
o nowak.com
• domen a jestjuż za...,jestrowana
o nowak.eu
• domena jestjuż za...,jestroviana
o nowale.net
• domena jestjuż zarejestrowana
o nowaJs.info
• domena jest już za...,jestro11iana
Rysunek 1.2. Wykaz zarejestrowanych domen dla słowa nowak
(źródło: nazwa.pl)
1.2.3. SŁOWA KLUCZOWE
Słowa-klucze to wyrazy bądź frazy, które najtrafniej charakte-
ryzują przedmiot działalności. Ich poprawne określenie jest niezbędne
dla skutecznego marketingu w Sieci, ponieważ ułatwia użytkownikom
Internetu wyszukanie danej oferty. I tak dla pizzerii podstawowym sło-
16 I Domeny internetowe. Krótko i na temat I Maciej Dutko I dutko.pl
wem kluczowym będzie właśnie pizzeria lub pizza, a dla usług radcy
prawnego fraza porady prawne. Adresy, które zawierają rzeczowniki
pospolite, wyraźnie wiążące się z daną branżą czy asortymentem,
nazywane są domenami generycznymi.
Strona internetowa, która w swoim adresie posiada słowa kluczo-
we będące jednocześnie często stosowanymi przez internautów zapy-
taniami, ma szansę na znacznie lepsze pozycje w wynikach wyszu-
kiwania. W odpowiedzi na wyszukiwanie słowa lekarz, Google wy-
świetla wyniki, w których słowo to pojawia się w ośmiu na dziesięć
pierwszych wskazanych stron (między innymi mlodylekarz.pl, le-
karz.com, lekarz.elamed.pl, lekarz.net czy lekarz.lublin.pl). Jak widać
na tych przykładach, słowo kluczowe może występować samodzielnie
lub współtworzyć domenę z innym wyrażeniem. Częstą praktyką jest
tworzenie adresów zawierających zarówno właściwe słowo kluczowe,
jak i nazwę firmy (która po pierwsze stanowi identyfikację marke-
tingową, po drugie zaś sama w sobie jest z reguły frazą wyszu-
kiwawczą). Przykłady z branży kuchni włoskiej: pizzahut.pl, pizzadomi-
nium.pl, telepizza.pl.
Do najpopularniejszych słów kluczowych w Internecie od lat nale-
żą wyrażenia związane z szeroko rozumianą rozrywką (ze szczególnym
udziałem erotyki i pornografii oraz muzyki): sex, porno, mp3. Sezo-
nowo (w zależności od okresowych wzrostów popularności danego
tematu) pojawiają się słowa i frazy, które na pewien czas (z reguły nie
dłużej niż na kilka miesięcy) trafiają do czołówki zainteresowań inter-
nautów, a strony WWW zawierające je w tytule, notują rekordy popu-
larności. Tak było między innymi z iPodem, Eminemem, a w 2008 r.
w naszym kraju z animowanym serialem „Włatcy móch"3
•
Tworząc domeny oparte na słowach kluczowych, pamiętać
należy, aby nie popaść w skrajność. Przykładem takiej skrajności jest
· adres kanadyjskiej strony ExecutiveHouseboatCharters.com (dla wy-
l
Dla zapytania „Włatcy móch" w pierwszej trzydziestce zwróconych przez Google
wyników, aż 16 (ponad 53%) zawierało tę właśnie frazę lub jej kombinacje w adresie.
Domeny internetowe. Krótko i na temat I Maciej Dutko I dutko.pl I 17
różnienia początków poszczególnych słów kluczowych, zaznaczono je
wielkimi literami), którego twórcy nie oparli się pokusie zawarcia
w nim szczegółowej informacji o profilu działalności firmy. Tak długa
nazwa (26 liter przed kropką!) jest adresem niemal niemożliwym do
zapamiętania (zwłaszcza dla osoby niewładającej językiem angielskim).
Do tego przykładu wrócimy jeszcze w rozdziale 5, gdzie mowa będzie
między innymi o podstawowych błędach marketingowych popełnia
nych podczas tworzenia adresów stron WWW.
1.2.4. SKRÓTY ISKRÓTOWCE
Twórcy domeny executivehouseboatcharters.com mogliby w ła
twy sposób wybrnąć z problemu długiej nazwy: wystarczyło zare-
jestrować adres w formie skróconej, na przykład ehe.com. Mogliby,
gdyby nie fakt, że domena ehe.com była już zajęta przez inną firmę.
Stąd zapewne tak dramatyczna w skutkach decyzja, by zarejestrować
„tasiemca". Wyobraźmy sobie prostą analogię w rodzimych warun-
kach: czy skoro domena pau.pl jest zajęta, władze największego w Pol-
sce towarzystwa naukowego powinny zarejestrować adres polska-
akademiaumiejetnosci.pl? Zdecydowanie nie byłoby to dobre rozwią
zanie.
W podobnych sytuacjach, gdy zastosowanie w adresie domeno-
wym pełnej nazwy spowodowałoby jej znaczne wydłużenie, z pomocą
przychodzi kolejna funkcja języka - możliwość tworzenia skrótów,
a w zasadzie przede wszystkim skrótowców (akronimów). Takim akro-
nimem jest nie tylko pau, ale też inne znane powszechnie skrótowce:
pzu.pl, pko.pl, cnn.com. Ich użycie rozwiązuje kłopot długich nazw,
a zarazem gwarantuje dobre pozycjonowanie stron firm, które fun-
kcjonują w świadomości społecznej właśnie pod skróconymi „szyl-
dami".
Wróćmy do przykładu Polskiej Akademii Umiejętności. W związku
z tym, że najbardziej intuicyjny adres (pa.u.pl) był zajęty, a rejestracja
domeny z pełną nazwą organizacji nie wchodziła w grę, problem roz-
wiązano, rejestrując adres pau, ale jako subdomenę w domenie regio-
18 I Domeny internetowe. Krótko i na temat I Maciej Dutko I dutko.pl
nalnej krakow.pl. W ten sposób osiągnięto adres może nie tak intu-
icyjny, jak pa.u.pl, ale niewiele trudniejszy do zapamiętania: pau.kra-
kow.pl. Rozwiązanie to ma jeszcze inne zalety: po pierwsze wskazuje
na lokalizację siedziby Akademii, po drugie - o...
