Instalacje wodne ogrzewcze i gazowe z miedzi

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

Połączenie przy użyciu złączek zaciskowych PRZEKRÓJ

NARZĘDZIA

Podwójny (dwustronny) zacisk

Pojedynczy (jednostronny) zacisk

zacisk

zacisk

Zaciskarka hydrauliczna do zaprasowywania

złączka z elastomeru wysokiej jakości EPDM

Narzędzie do gratowania (usuwania wypływów, opiłków)

Komplet szczęk o odpowiednich rozmiarach

Złączki zaciskowe, niezwykle proste w użyciu, gwarantują pewny i trwały montaż elementów. Złączki zaciskowe, posiadające Opinię techniczną Centralnego Ośrodka Badawczo – Rozwojowego Techniki Instalacyjnej COBRTI „INSTAL”), dostępne we wszystkich wymiarach i formach do średnicy 108 mm, stanowią interesującą propozycję dla profesjonalistów. Istnieją dwa typy zaciskania złączy: podwójne i pojedyncze. Pokazany poniżej sposób łączenia ma zastosowanie dla obu rodzajów.

Przeciąć miedzianą rurę przy pomocy obcinaka krążkowego do rur. Rurę starannie ogratować wewnątrz i zewnątrz, aby żadne zadziory nie uszkodziły złączki. Wytrzeć rurę, aby usunąć wszystkie pozostałości smaru lub rozpuszczalnika w miejscu łączenia. Nie wolno używać żadnych środków smarnych poza olejem silikonowym. Wizualnie sprawdzić obecność złączki, wcisnąć złącze aż do ogranicznika, lekko przekręcając rurę. Zaznaczyć mazakiem miejsce łączenia na rurze (lub miejsce zachodzenia złącza na rurze). Dobrać szczęki zaciskowe o odpowiedniej średnicy i typu kształtki. Zacisnąć poprzez uruchomienie zaciskarki (sieciowej lub aku) dla wykonania pełnego cyklu roboczego aż do rozwarcia szczęk.

Skontrolować, czy złącze zostało umieszczone w odpowiednim miejscu sprawdzając oznaczenie łączenia.

Użycie złączy zaciskowych wydaje się naturalne w wielu przypadkach: w miejscach, gdzie zabronione jest użycie ognia, np. zakłady chemiczne w miejscach, gdzie użycie ognia dopuszczalne jest warunkowo, np. wielkopowierzchniowe sklepy, muzea, zabytki historyczne, szpitale. Ogólnie wszystkie miejsca publiczne, gdzie prace mogą być wykonywane wyłącznie w czasie nieobecności zwiedzających, petentów, klientów.

w miejscach, gdzie użycie ognia niesie ryzyko zniszczenia lub stanowi zagrożenie dla środowiska. Można podać liczne przykłady: pomieszczenia z sufitem pokrytym płytami z polistyrenu piankowego /styropianu/ (ryzyko wydzielania się gazów trujących), przestrzeń podpodłogowa w budynkach niepodpiwniczonych, prace renowacyjne prowadzone bez opróżniania placu budowy, izolacje wykonane z polistyrenu piankowego…

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

Lutowanie miękkie

Nazywane również lutem cynowym - Temperatura topienia poniżej 450°C SZKIC SYTUACYJNY

NARZĘDZIA

Topnik Włóknina ścierna

Lut

Palnik propanowy Czysta szmatka

Płyta ochronna

Rury muszą być dobrze dopasowane. Usunąć wszystkie zadziory i opiłki. Kalibrować jeśli to konieczne.

Oczyścić czyścikiem rurę i odpowiednia szczotką kształtkę (część wewnętrzna i zewnętrzna).

W instalacjach wody użytkowej stosować spoiwo Sn/Cu lub Sn/Ag. Stosować topnik dostosowany do lutowania.

Na rurę nałożyć topnik, unikając jego nadmiaru. Połączyć rurę i kształtkę.

Podgrzać umiarkowanie na całej długości łączenia. Stop lutowniczy powinien stopić się poprzez kontakt z miedzią. Jeśli temperatura podgrzewania jest za wysoka miedź utlenia się, pasta wydziela smoliste substancje i lut się z nią nie łączy. Cofnąć palnik.

Lut powinien się stopić od ciepłej rury, a nie od płomienia palnika.

Stop lutowniczy jest zasysany (efekt kapilarny) przez szczelinę lutowniczą utworzoną pomiędzy łączeniem a rurą (0,1 do 0,2 mm). Należy go podać od strony przeciwnej palnika.

Uwaga na płomień palnika: proszę chronić ścianę przy pomocy płyty ochronnej, usunąć materiały palne ze strefy pracy.

Wytrzeć szmatką. Pozostawić do skrzepnięcia lutu nie ruszając łączenia (ryzyko nieszczelności). Przed oddaniem do użytku przepłukać instalację. Przepisy wymagają wykonania dezynfekcji instalacji wody pitnej.

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

Lutowanie twarde Temperatura topienia powyżej 450°C

SZKIC SYTUACYJNY

NARZĘDZIA

Włóknina ścierna

Spoiwo w postaci pałeczek Płyta ochronna Palnik propanowy lub acetylenowy

Topnik

Rury muszą być dobrze dopasowane. Usunąć wszystkie zadziory i opiłki. Kalibrować jeśli to konieczne.

Oczyścić papierem ściernym rurę i kształtkę (część wewnętrzna i zewnętrzna).

Wybrać spoiwo odpowiednie do typu łączenia. Podczas lutowania miedzi z miedzią najczęściej używa się lutu miedziowo-fosforowego i wtedy nie jest konieczne użycie topnika. Jeśli do łączenia używana jest złączka z mosiądzu lub brązu obowiązkowo należy użyć topnika.

Przed przystąpieniem do lutowania rury przy ścianie, należy ochronić ścianę płytą ochronną.

Należy wybrać topnik odpowiedni do typu lutowania.

Uwaga! Przegrzanie pogarsza jakość rury.

Podgrzać miejsca łączenia do temperatury około 750°C (zabarwienie ciemno-czerwone).

Przepisy wymagają, aby w niektórych przypadkach instalacje wody sanitarnej zostały przepłukane, oczyszczone i zdezynfekowane.

Ustawić pałeczkę spoiwa w szczelinie między częściami do połączenia, aby uzyskać wessanie lutu (efekt kapilarny). Rurę pozostawić do ochłodzenia, zmyć wodą nadwyżkę topnika.

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

Kolano 90° - giętarka do rur stała (warsztatowa) SZKIC SYTUACYJNY

NARZĘDZIA A Ołówek

Wymiar C (C = A - B) Kątownik Giętarka warsztatowa

Metrówka

B

Pomiary wykonać precyzyjnie, biorąc pod uwagę rozstaw pierścienia.

W zależności od wymiaru A, który należy dotrzymać (odległość od końcówki rury do ściany), wyliczyć wymiar C. Zaznaczyć wymiar C na rurze.

Przy wyżarzeniu nie przekraczać temperatury ciemno czerwonego zabarwienia.

Czasami zachodzi konieczność wyżarzenia miedzi do stanu zmiękczenia przy średnicach powyżej 18 mm.

Na giętarce do rur umieścić formę (kamień) prowadnicy odpowiadającą średnicy rury do zgięcia.

wymiar C prowadnica

hak

Ustawić rurę zahaczając ją na haku od wymiaru C.

uchwyt

Zaznaczyć wymiar na brzegu formy(kamienia) posługując się ekierką.

ekierka

forma

Sprawdzić kąt.

punkty odniesienia na formie

wymiar C

stały punkt odniesienia

Wygiąć rurę równomiernie i bez robienia nagłych przerw do 90° używając punktów odniesienia, jeśli są obecne.

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

Kolano 90° - giętarka kuszowa do rur Wyłącznie rury z miedzi wyżarzonej (miękkie)

SZKIC SYTUACYJNY

NARZĘDZIA A

Ołówek Wymiar C (C = A - B)

Giętarka kuszowa

B

Metrówka

W zależności od wymiaru A, który należy dotrzymać (odległość od końcówki rury do ściany), wyliczyć wymiar C. Zaznaczyć wymiar C na rurze. Wyznaczyć wymiar C na rurze i odjąć wartość średnicy wewnętrznej rury od strony wymiaru C.

C C - Ø wewnętrzna

Kątownik

Pomiary wykonać precyzyjnie, biorąc pod uwagę rozstaw pierścienia. Wymazać ślad na kamieniu po wyznaczeniu wymiaru C.

Wybrać formę i wsporniki gięcia odpowiadające średnicy rury.

Przy wyżarzaniu nie przekraczać ciemnoczerwonego zabarwienia.

Część do rozgrzania

Wyżarzać rurę, jeśli to konieczne, na odcinku odpowiadającym rozstawieniu dwóch wsporników gięcia.

C - Ø wewnętrzna

Zaznaczyć wymiar C – Ø wewnętrzna na płycie centralnej formy.

Naciskać wielokrotnie, aż do otrzymania kąta 90°.

dźwignia powrotnika

Sprawdzić dokładność wygięcia.

Wyciągnąć formę(kamień) giętarki poruszając dzwignię powrotnika.

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

Kolano < 90° - giętarka do rur stała (warsztatowa) SZKIC SYTUACYJNY

NARZĘDZIA

Metrówka

Ołówek Giętarka warsztatowa

Kątownik nastawny

Można również użyć pałeczkę spoiwa.

Wyznaczyć na miejscu wymiar C oraz kąt wygięcia przy pomocy kątownika rozkładanego.

Zaznaczyć wymiar C na kątowniku rozkładanym (nastawnym).

Czasami trzeba wyżarzać miedź do średnic wyższych niż 18 mm w stanie wyżarzania.

wymiar C

Przy wyżarzaniu nie przekraczać ciemnoczerwonego zabarwienia.

Ustawić formę (kamień) prowadnicy odpowiadającej średnicy rury do wygięcia. Ustawić rurę w giętarce. Ustawić kątownik rozkładany zgodnie ze schematem. Koniec rury przyłożyć do oznaczenia wymiaru C na kątowniku rozkładanym.

Wygiąć rurę do pożądanego kąta, stopniowo, bez nagłych ruchów, sprawdzając kąt za pomocą rozkładanego kątownika.

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

Kolano < 90° - giętarka kuszowa do rur Wyłącznie rury z miedzi wyżarzonej

SZKIC SYTUACYJNY

NARZĘDZIA Giętarka kuszowa Ołówek

Metrówka

Rozkładany kątownik nastawny

Wyznaczyć na miejscu wymiar C i kąt zgięcia przy pomocy rozkładanego kątownika.

Można również użyć pałeczkę spoiwa.

C

Zaznaczyć wymiar C na rurze. (Uwaga: nie odejmować wartości średnicy wewnętrznej rury, jak pokazano w uwadze nr 5.)

C

Wybrać formę (kamień) i wsporniki gięcia odpowiadające średnicy rury.

Przy wyżarzaniu nie przekraczać ciemnoczerwonego zabarwienia.

część do wyżarzania

Wyżarzać rurę, jeśli to konieczne, na odcinku odpowiadającym rozstawieniu dwóch wsporników gięcia.

C

Zaznaczyć wymiar C – Ø wewnętrzna na płycie centralnej formy.

Naciskać wielokrotnie, aż do otrzymania kąta w kształcie rozkładanego kątownika. Wyciągnąć formę giętarki poruszając dzwignię powrotnika. dźwignia powrotnika

Sprawdzić długość i przyciąć, jeśli to konieczne.

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

Wygięcie obustronne do osi SZKIC SYTUACYJNY

NARZĘDZIA Ołówek

C

Metrówka Giętarka warsztatowa

Zaproponowana metoda jest metodą praktyczną z placu budowy, pozwala wykonać wygięcie obustronne do osi o wymiarze bardzo precyzyjnym, ale jest odpowiednia, jeśli wymiar przeszkody przekracza 40 mm. W celu wykonania pracy bardziej precyzyjnej, należy wytrasować szablon. Przy wykonywaniu operacji złożonych, to jest gięcia i wygięcia obustronnego do osi, zacząć od tego ostatniego.

Zaznaczyć na rurze wymiar C + 20 mm marginesu, tak aby uzyskać oś wygięcia obustronnego do osi

oś wygięcia obustronnego do osi

Obliczyć długość X za pomocą następującego wzoru.

Przykład: rura 16 x 1 i przeszkoda o Ø zewnętrznej 40: 8 + 20 + 10 = 38

zewnętrznej rury do wygięcia zewnętrznej przeszkody

Nie zapomnieć oznaczyć rury na całej długości oraz zapisać punkty odniesienia A i B.

oś wygięcia obustronnego do osi

Wyznaczyć długość X z jednej strony i z drugiej strony osi wygięcia obustronnego do osi

CIĄG DALSZY

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

Wygięcie obustronne do osi

Ustawić jeden z punktów końcowych (B na schemacie obok) na punkcie 0° formy (kamienia) giętarki.

Wygiąć całą zakreskowaną część. Zaznaczyć na formie do wyginania oś wygięcia obustronnego do osi

punkt do zaznaczenia ołówkiem

Odwrócić rurę i ustawić punkt A tuż za mocowaniem giętarki.

prowadnica

dwa punkty odniesienia

Wygiąć w taki sposób, aby punkt zaznaczony na formie w etapie 6, odpowiadał punktowi (wspornikowi) na prowadnicy.

Podnieść rurę, odwrócić, aby przeprowadzić taką samą operację począwszy od punktu B, ostatni etap wyginania.

Jeśli to konieczne wyżarzać kolanka, aby poprawić wyginanie i owalność wygięcie obustronne do osi

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

Złącze bagnetowe

przy pomocy giętarki warsztatowej (stała) SZKIC SYTUACYJNY

NARZĘDZIA Ołówek

Kątownik Metrówka Giętarka warsztatowa

wymiar C

Zaznaczyć na rurze wymiar C, który należy dotrzymać. początek wyginania

Ustawić rurę tak, aby skrajny punkt wymiaru C znalazł się na wysokości 45°.

Dokładnie sprawdzić pomiar.

metrówka

Wygiąć, tak aby uzyskać wymiar H/3 pomiędzy prowadnicą, a kątem 0° zaznaczonym na formie.

Odwrócić rurę w giętarce i ustawić kątownik równolegle do rury. Przesunąć rurę na prawo lub na lewo, aby otrzymać wymiar H. Przed przystąpieniem do wyginania sprawdzić owalność rury.

Wyginać do momentu, aż osie rury będą równoległe.

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

Wygięcie obustronne do osi przy pomocy giętarki warsztatowej

SZKIC SYTUACYJNY

NARZĘDZIA Ołówek

Kątownik Metrówka

Giętarka warsztatowa

Zaproponowana metoda nie pozwala wykonać wygięcia obustronnego do osi o bardzo precyzyjnym wymiarze, ale nadaje się do wszystkich typów przeszkód.

Ø przeszkód

Wartość B do odjęcia od wymiaru C

Tablica zaokrąglonych wartości (w mm) używanych przy tej metodzie.

wymiar C - B

Zaznaczyć na rurze wymiar C-B (wartość B z tabeli), który należy dotrzymać. początek wyginania

Wyznaczony punkt końcowy ustawić na wysokości 45°.

Dokładnie sprawdzić pomiar.

metrówka

Wygiąć, aż do uzyskania wymiaru H/3 pomiędzy prowadnicą, a punktem 0° na formie.

Odwrócić rurę w giętarce i ustawić kątownik równolegle do rury. Przesunąć rurę na prawo lub na lewo, aby otrzymać wymiar H. Przed przystąpieniem do wyginania sprawdzić owalność rury. CIĄG DALSZY

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

Wygięcie obustronne do osi przy pomocy giętarki warsztatowej

punkt najbliższy pomiędzy formą a prowadnicą

Wygiąć, aż do momentu gdy osi rury będą równoległe. Na formie wyznaczyć punkt miejsca, w których forma (kamień) jest najbliżej prowadnicy (punkt styczności).

metrówka

Wygiąć, aż do uzyskania wymiaru H/3 pomiędzy prowadnicą, a punktem poprzednio zaznaczonym na formie.

Odwrócić rurę w giętarce i ustawić kątownik na osi rury. Sprawdzić wymiar H i poprawić jeśli to konieczne.

Uwaga: ten etap jest szczególnie ważny dla prawidłowego wykonania wygięcia obustronnego do osi.

Jeszcze raz skontrolować ustawienie kątownika, osi rury i formy. Przed wyginaniem sprawdzić owalność rury.

Jeśli to konieczne poprawić wymiary i owalność wygięcia obustronnego do osi po wyżarzaniu kolanek.

Wyginać do osiągnięcia wyrównania osi rury.

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

Złącze bagnetowe przy pomocy giętarki kuszowej

SZKIC SYTUACYJNY

NARZĘDZIA Giętarka kuszowa

Ołówek

Metrówka

Kątownik rozwierany (nastawny) Kątownik

wymiar minimalny

Wybrać formę (kamień) i wsporniki giętarki odpowiadające średnicy rury. Ustawić końcówkę rury na brzegu wspornika giętarki. Zostawić 2 cm luzu przed określeniem minimalnego wymiaru, od którego powinno zacząć się złącze bagnetowe. Wyznaczyć na rurze punkt odpowiadający środkowi formy do wyginania.

obszar do rozgrzania

punkt odniesienia

Jeśli to konieczne wyżarzać rurę na obszarze odpowiadającym rozstawieniu dwóch wsporników do wyginania.

Przy wyżarzaniu nie przekraczać koloru ciemno-czerwonego i ochłodzić przed wyginaniem.

Wybrać kąt wygięcia z poniższej tabeli w zależności od wymiaru H: od 1 do 5 cm

od 5 do 10 cm

od 10 do 15 cm

Kąt

Ustawić kątownik rozwierany (nastawny) według wybranego kąta.

Ustawić wspornik w osi formy do wyginania. Wielokrotnie nacisnąć, aż do otrzymania wybranego kąta. dźwignia powrotu

Sprawdzić kąt wygięcia używając kątownik rozwierany.

Wyciągnąć formę do wyginania uruchamiając dźwignię powrotu. CIĄG DALSZY

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

Złącze bagnetowe przy pomocy giętarki kuszowej

Aby uwidocznić oś rury potrzeć metalowym przedmiotem trzymanym poziomo.

kątownik

punkt do zaznaczenia

Ustawić kątownik na osi rury i zaznaczyć nowy punkt odniesienia na wymiarze H.

metr wymiar H

Jeśli to konieczne wyżarzać rurę na obszarze odpowiadającym rozstawieniu dwóch wsporników do wyginania.

obszar do rozgrzania

Przy wyżarzaniu nie przekraczać koloru ciemno-czerwonego i ochłodzić przed wyginaniem.

punkt odniesienia

Sprawdzić płaskie położenie rury w giętarce przed przystąpieniem do wyginania.

dźwignia powrotu

Ustawić rurę tak, aby punkt odniesienia na wymiarze H znalazł się na środku formy do wyginania.

Wielokrotnie nacisnąć, zakończyć wyginanie jeśli obie osie rury są równoległe. dźwignia powrotu

Wyciągnąć formę do wyginania uruchamiając dźwignię powrotu.

Jeśli to konieczne poprawić wymiar H i płaskość wygięcia złącza bagnetowego po wyżarzaniu kolanek.

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

Wygięcie obustronne do osi przy pomocy giętarki kuszowej

SZKIC SYTUACYJNY

NARZĘDZIA Giętarka kuszowa Ołówek

Ekierka 30° lub 45° Metrówka

Ustawić ekierkę 30° przy ścianie poprawiając ją w stosunku do punktu E opaski.

punkt odniesienia ŚCIANA

wy

m ia

Kątownik rozwierany (nastawny)

Uwaga: należy użyć ekierki 45° jeśli średnica rury do wygięcia przekracza 32.

Wymiar A jest identyczny dla drugiej strony wygięcia obustronnego do osi.

Oznaczyć punkt na ścianie i wymierzyć wymiar A.

rA

wymiar B

punkt odniesienia

Wymierzyć wymiar B od punktu zaznaczonego na ścianie do miejsca łączenia.

ŚCIANA

wy

m ia

rA

Obliczyć wymiar C = A + B, który wyznacza oś wygięcia obustronnego do osi.

wymiar C = A + B

Zaznaczyć wymiar C na rurze. Zaznaczyć wymiar A po każdej stronie osi.

Wybrać formę i wsporniki giętarki odpowiadające średnicy rury.

oś, wymiar C

obszar do wyżarzenia

wyżarzaniu nie przekraczać Jeśli to konieczne wyżarzyć Przykoloru ciemno-czerwonego rurę na odcinku równym i ochłodzić przed wyginaniem. podwójnemu wymiarowi A z obu stron osi. Ponownie oznaczyć wymiar C i wymiar A z jednej i drugiej strony (etap 5 i 6).

CIĄG DALSZY

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

Wygięcie obustronne do osi przy pomocy giętarki kuszowej

oś, wymiar C

Ustawić jeden z dwóch punktów końcowych wymiaru A na osi formy giętarki.

Kilka razy nacisnąć, aby otrzymać kąt wyznaczony kątownikiem rozwieranym.

dźwignia powrotu

Ułatwić kątownik rozwierany w zależności od wybranego kąta ekierki (30° lub 45°)

Należy liczyć ilość nacisków, aby powtórzyć tę samą ilość przy gięciu rury z drugiej strony.

Wyciągnąć formę do wyginania uruchamiając dźwignię powrotu.

Sprawdzić płaskie położenie rury w giętarce przed przystąpieniem do wyginania.

Ustawić punkt zaznaczony z drugiej strony na osi formy do gięcia.

Wykonać drugie zgięcie wykonując taką sama liczbę nacisków, jak w etapie 11.

Sprawdzić kąt posługując się kątownikiem rozwieranym.

Wyciągnąć formę do wyginania uruchamiając dźwignię powrotu. dźwignia powrotu

Odwrócić rurę i ustawić oś wygięcia obustronnego do osi na osi formy do giętarki.

Wyginać aż do uzyskania położenia w jednej linii obu osi rury. Wyciągnąć formę do wyginania uruchamiając dźwignię powrotu. dźwignia powrotu

Sprawdzić płaskie położenie rury w giętarce przed przystąpieniem do wyginania.

Jeśli to konieczne poprawić wymiary i owalność wygięcia obustronnego do osi po wyżarzaniu kolanek.

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

Łączenie przy pomocy szczypiec SZKIC SYTUACYJNY

NARZĘDZIA

Głowica zaciskowa

Szczypce

Przy wyżarzaniu nie przekraczać koloru ciemno-czerwonego.

Przeciąć i ogratować rurę. Jeśli to konieczne wyżarzyć obwód rury biorąc pod uwagę wysokość „h” głowicy zaciskowej.

Wybrać głowicę dostosowaną do średnicy rury i przykręcić ją do szczypiec w pozycji otwartej.

Nigdy nie używać narzędzia na rozgrzaną rurę (ryzyko blokady głowicy zaciskowej)

Ustawić głowicę na rurze. Nie używać imadła do podtrzymania rury.

Zacisnąć szczypce, aby zacisnąć głowicę, aż do oporu.

Czasami czynność należy powtórzyć, po lekkim przekręceniu głowicy w rurze.

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

Kołnierz rozkładany SZKIC SYTUACYJNY

NARZĘDZIA Ø nakrętki Matryca Pilnik półgładzik

Frezarka do drewna Ø rury Młotek do wzmocnienia Narzędzia do wygładzania nierówności

Obciąć i ogratować rurę na wysokość wymiaru C + H. Wyżarzyć końcówkę rury. Zaznaczyć wymiar H.

Wzór do obliczenia wymiaru H: Ø nakrętki - Ø rury + 1 mm

Nałożyć nakrętkę na rurę. Ustawić rurę w matrycy od strony krawędzi, przekraczając wymiar H (obróbka nakrętki).

Zacisnąć matrycę. Rozszerzyć końcówkę rury przy pomocy frezarki i młotka.

Odwrócić matrycę. Podstawa rozszerzenia rury powinna być ustawiona płasko, od strony płaskiej matrycy.

Zacisnąć matrycę. Użyć narzędzie do wygładzenia odpowiedniej średnicy zanim przystąpi się do wyrównania brzegów rury.

Uwaga, przede wszystkim nie zniszczyć kołnierza.

Użyć pilnika półgładzika.

Skontrolować średnicę kołnierza przy pomocy nakrętki. Jeśli trzeba poprawić obwód.

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

Podłączanie rury do rury głównej przy ściance podniesionej wrzecionem ślusarskim

SZKIC SYTUACYJNY

NARZĘDZIA Pilnik półokrągły Ołówek

Wrzeciono ślusarskie

Młotek do wzmocnienia

Metrówka

Ustawić rury A i B w obejmach. Zaznaczyć średnicę zewnętrzną rury A na rurze B.

Pomniejszyć o 2 mm po obu stronach otrzymanych punktów, narysować owal pomiędzy na nowo wyznaczonymi punktami.

Można również wykonać otwór w środku wyznaczonego obszaru przy pomocy metalowego wiertła, posługując się poniższą tabelą.

Opiłować powierzchnię owalną (obszar zaznaczony na szaro) przy pomocy pilnika półokrągłego. Usunąć cienką warstwę miedzi, która została, przy pomocy zrzynaka. Jeśli trzeba lekko wyżarzyć brzeg rury, aby uzyskać jej większą ciągliwość.

Podnieść ścinkę rury przy pomocy wrzeciona ślusarskiego na obwodzie otworu. Dokończyć wykonywanie otworu lekko poruszając wrzecionem. Skontrolować, czy rura A dobrze pasuje: przy wkładaniu rury powinno się czuć lekki opór.

Uwaga na dopasowanie rury A do rury B, aby uniknąć strat ładunku (wsadu). Oczyścić, połączyć, a następnie zlutować.

Ø rury Ø wiertła

Nie dotykać dna rury szpicem wrzeciona.

CENTRUM MIEDZI – UWAGI PRAKTYCZNE

Podłączanie rury do rury głównej przy ściance podniesionej wrzecionem ślusarskim

SZKIC SYTUACYJNY

NARZĘDZIA Szczypce przebijak

Wiertarka

Oprawka do narzędzi

Punktak Wytłaczarka Wiertło regulowane

Wyznaczyć i oznaczyć lekko oś podłączenia na rurze B przy pomocy punktaka. Ustawić wiertło na średnicę rury A. Przewiercić otwór w rurze (nie naciskać).

Wiertarka: kierunek obrotów: w prawo.

Wytłaczarkę umieścić w otworze. Wytłaczarkę włożyć do oprawki, wykonać ¼ otworu, później posłużyć się wiertarką.

Zmienić kierunek obrotów wiertarki (wkręcanie), utrzymać oprawkę aż do automatycznego zamknięcia. Włączyć obroty przed wykonaniem wytłoczenia.

Uwaga! Proszę mocno trzymać wiertarkę.

Zmienić kierunek obrotów wiertarki (wkręcanie), aby odsunąć wytłaczarkę. Ma to doprowadzić śrubę wytłaczarki do pozycji wyjściowej. Wyjąć narzędzie.

Punktować końcówkę rury A szczypcami. Oczyścić, połączyć i zlutować.

Otrzymane punktowanie dają idealne ustawienie rury w łączeniu. Chodzi o to, aby uniknąć strat materiału.