Test IKF 2009 Fin

POLSKIE

WPISUJE UCZESTNIK KOD

DATA URODZENIA

TOWARZYSTWO FILOZOFICZNE

DZIEŃ

MIESIĄC

ROK

INTERDYSCYPLINARNY KONKURS FILOZOFICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW

PTF IKF DG 080329 -AKLKA

25 KWIETNIA 2009r.

W drodze ku mądrości Etap wojewódzki (finałowy – III stopnia) Instrukcja dla uczestnika:

Czas pracy: 60 minut

1. Sprawdź, czy zestaw egzaminacyjny zawiera 8 stron. Ewentualny brak zgłoś opiekunowi. 2. Na górze tej strony wpisz swój kod i datę urodzenia. 3. Czytaj uważnie wszystkie teksty i zadania. 4. Rozwiązania zapisuj długopisem lub piórem z czarnym tuszem/atramentem. Nie używaj korektora. 5. W zadaniach 1. - 8. są podane cztery odpowiedzi: A, B, C, D.

A B C D Wybierz tylko jedną odpowiedź i zakreśl kratkę z odpowiadającą jej literą – np. jeśli wybrałeś odpowiedź „A”:

A B C D 6. Staraj się nie popełniać błędów przy zaznaczaniu, ale jeżeli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz inną odpowiedź:

A B C D 7. Rozwiązania zadań 9. – 17. zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreślaj.

Powodzenia!

Liczba punktów do uzyskania: 50

Zadanie 1. (0-1) Sokrates jest autorem dialogu: A. Teajtet B. Timajos C. Fajdros D. żadnego spośród wymienionych A B C D Zadanie 2. (0-1) Którą z wymienionych metod badawczych stosował Sokrates? A. Obserwacja natury B. Porównywanie śladów C. Zadawanie pytań D. Obserwacja gwiazd A B C D Zadanie 3. (0-1) Ilustracją koncepcji Heraklita jest słynna przypisywana mu sentencja: "Nie można dwa razy wejść do tej samej rzeki". O czym w istocie mówi ta metafora? A. Porwani przez rwący nurt stracimy stały punkt odniesienia. B. To niehigieniczne. C. W okresie suszy rzeka wysycha. D. "Wszystko płynie" - ciągłe stawanie się i przemijanie jest najważniejszą cechą bytu. A B C D Zadanie 4. (0-1) Który z żywiołów był według Heraklita podstawową substancją we Wszechświecie? A. woda B. ogień C. powietrze D. ziemia A B C D Zadanie 5. (0-1) Atomizm Demokryta zakładał istnienie podstawowego składnika materii - atomów, cząsteczek wirujących w: A. eterze B. pneumie C. próżni D. metanie A B C D

2

Zadanie 6. (0-1) Wedle poglądów św. Augustyna zło jest: A. Przeciwieństwem dobra B. Brakiem dobra C. Niedostatkiem dobra D. Nadmiarem dobra A B C D Zadanie 7. (0-1) Kalokagatia to pojęcie oznaczające połączenie kilku wartości. Która z wymienionych, nie wchodzi w zakres tego pojęcia: A. Piękno B. Dobro C. Sprawiedliwość D. Prawda A B C D Zadanie 8. (0-1) Pierwszy Poruszyciel to wedle Arystotelesa: A. Jednostka która zainicjowała powstanie więzi społecznych, a w konsekwencji powstanie greckich państw-miast B. Pradawny pierwszy żywioł z którego podziału wywodzą się: woda, powietrze, ogień i ziemia C. Bóg, żywy byt, wieczny i najlepszy D. Inna nazwa procesu współcześnie nazywanego jako: Wielki Wybuch A B C D Zadanie 9. (0-2) Podaj klasyczną definicję prawdy. ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................... ...............................................................................................................................................................

0

1

2

wypełnia sprawdzający

3

Zadanie 10. (0-3) Sprawiedliwy jest taki ustrój, w którym władza wybierana jest większością głosów obywateli w wyborach powszechnych. Czy Platon zgodziłby się z takim twierdzeniem? Odpowiedź uzasadnij. ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ...............................................................................................................................................................

0

1

2

3

wypełnia sprawdzający

Zadanie 11. (0-6) Jakie teorie etyczne reprezentują następujący myśliciele? Napisz po jednej charakterystycznej dla każdego z tych stanowisk tezie. A. Sokrates - ................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... B. Tomasz z Akwinu - ........................................................... .................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... C. Kant - .................................................................................. ..................................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................................

0

1

2

3

4

5

6

wypełnia sprawdzający

Zadanie 12. (0-3) Przedstaw argument na istnienie Boga podany przez Kartezjusza. ................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... 4

0

1

2

3

wypełnia sprawdzający

Zadanie 13. (0-3) Wyjaśnij krótko, co oznacza twierdzenie: „Człowiek jest miarą wszechrzeczy”. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................ ...............................................................................................................................................................

0

1

2

3

wypełnia sprawdzający

Zadanie 14. (0-3) Wyjaśnij różnicę między naturalizmem a antynaturalizmem. ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................... ...............................................................................................................................................................

0

1

2

3

wypełnia sprawdzający

Zadanie 15. (0-10) Przeczytaj uważnie poniższe fragmenty wybitnych dzieł filozoficznych. Ustal autorów i tytuły.

A. [...] Człowiek etycznie wysoko stojący jest zarazem i miły, i pożyteczny; nie zawiera on jednak przyjaźni z człowiekiem, który ma wyższe stanowisko, chyba że ten przewyższa go też pod względem dzielności etycznej; jeśli zaś ten wypadek nie zachodzi, to człowiek na niższym stanowisku nie osiąga proporcjonalnej równości w stosunku do tego, który go przewyższa. autor: ............................................................ tytuł: .....................................................................

B. Więc jeśli o to chodzi, co mnie się zdaje, to zdaje mi się tak, że na szczycie świata myśli świeci idea Dobra i bardzo trudno ją dojrzeć, ale kto ją dojrzy, ten wymiarkuje, że ona jest dla wszystkiego przyczyną wszystkiego, co słuszne i piękne, że w świecie widzialnym, pochodzi od niej światło i jej pan, a w świecie myśli ona panuje i rodzi prawdę i rozum. autor: ............................................................ tytuł: .....................................................................

5

C. Pośród rzeczy spostrzegamy bowiem coś bardziej i mniej dobrego, prawdziwego, szlachetnego. Tak samo jest z innymi cechami. Różne rzeczy określane są jako mniej lub bardziej „jakieś” w tej mierze, w jakiej rozmaici zbliżają się do tego, co jest najbardziej „jakieś”. Na przykład cieplejsze jest to, co bardziej zbliża się do najcieplejszego. Istnieje więc coś, co jest najprawdziwsze, najlepsze, najszlachetniejsze i, co za tym idzie, najbardziej jest. [...] To zaś, co nazywamy najbardziej „jakimś” w pewnym rodzaju, jest przyczyną wszystkiego, co należy do tego rodzaju. Istnieje zatem coś, co jest dla wszystkich rzeczy przyczyną ich istnienia, dobra i wszelkich doskonałości. To właśnie nazywamy Bogiem. autor: ............................................................ tytuł: .....................................................................

D. Sądziłem, iż trzeba mi [...] odrzucić jako bezwarunkowo fałszywe, wszystko to, w czym mógłbym powziąć najmniejszą wątpliwość, aby się przekonać, czy nie zostanie potem w moim wierzeniu coś, co by było zupełnie niewątpliwe. Tak z przyczyny, że zmysły nasze zwodzą nas niekiedy , przyjąłem, że żadna rzecz nie jest taka, jak one nam się przedstawiają. autor: ............................................................ tytuł: .....................................................................

E. Jest już dla nas oczywiste, że wiedzę naukową trzeba wyprowadzać z pierwszych przyczyn (wtedy bowiem twierdzimy, żeśmy poznali każdą rzecz, gdy sądzimy, żeśmy poznali jej pierwszą przyczynę), a przyczyn tych istnieją cztery rodzaje. Pierwszą z nich nazywamy substancją i istotą, bo „dlaczego” sprowadza się w końcu do definicji, a przyczyną i zasadą jest pierwsze „dlaczego”; drugą przyczyną jest materia albo substrat; trzecią jest źródło ruchu, a czwartą przeciwieństwo poprzedniej, mianowicie: cel i dobro. autor: ............................................................ tytuł: .....................................................................

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

wypełnia sprawdzający

Zadanie 16. (0-8) Poniżej skrótowo przedstawione zostały poglądy epistemologiczne niektórych wybitnych filozofów. Rozpoznaj ich nazwiska i wpisz w wyznaczone miejsce. A. Przyjmyjąc zasadę, że człowiek jest miarą wszystkich rzeczy, głosił relatywizm poznawczy i sensualizm. ..................................................................................... B. Jako pierwszy zwrócił uwagę na rolę pojęć ogólnych w poznaniu, a także praktykował bardzo subtelne sposoby ich analizy i definiowania. Jego twierdzenie, że cnota jest wiedzą, stanowiło podstawę do idei jedności Prawdy, Dobra i Piękna.

...................................................................................... 6

C. Stworzył metodę poznawczą modelowana na matematyce wyznaczoną przez szereg reguł: (a) nigdy nie przyjmuj czegokolwiek za prawdę bez posiadania oczywistych powodów; (b) gdy spotkasz jakiś problem, zawsze podziel jego badanie na tak wiele elementów, jak to jest możliwe; (c) zawsze zaczynaj od najprostszych elementów; (d) upewnij się, że znalazłeś zupełny katalog problemów do rozwiązania; (e) zawsze postępuj krok po kroku. ...................................................................................... D. Zdefiniował prawdziwość w taki sposób: Prawdą jest każda rzecz, która jest w rzeczywistości taka, jaką się wydaje temu, kto chce i może ją poznać. Jego zdaniem, poznanie prawdy prowadzi do poznania Boga i duszy. ...................................................................................... E. Twierdził, że wprawdzie wszystko nieprzerwanie się zmienia, ale owe zmiany podlegają konieczności i logosowi. Każdy człowiek ma zdolność poznawania samego siebie i rozumnego myślenia. Rozum wszystkim istotom jest wspólny. Złymi świadkami są oczy i uszy dla ludzi, którzy mają dusze barbarzyńców. ...................................................................................... F. W celu wyjaśnienia genezy wiedzy zaproponował opowieść o preegzystencji dusz w świecie idei i metempsychozie (wędrówce) dusz od człowieka do człowieka. Dusza, przebywając wśród idei poznaje je bezpośrednio, wnosi tę wiedze do umysłu każdego człowieka, a ten uświadamia ją sobie przez anamnezę (przypominanie). ...................................................................................... G. Sądził, że dokonał przewrotu kopernikańskiego w filozofii w postaci syntezy empiryzmu i racjonalizmu. Uważał, że doświadczenie zmysłowe jest początkiem poznania, ale jest ono zawsze uporządkowane czasowo i przestrzennie. ...................................................................................... H. Uważał, że prawda intelektu jest zgodnością intelektu i rzeczy, gdy ten stwierdza, iż to co jest, jest, lub że to, co nie jest, nie jest (veritas est adequatio intellektus et rei). Prawda - wg tego filozofa - jest pierwotnie w intelekcie, a wtórnie – w rzeczach. ......................................................................................

0

1

2

3

4

5

6

wypełnia sprawdzający

7

7

8

Zadanie 17. (0-4) Przeanalizuj ilustrację i uzupełnij luki. W centralnym miejscu fresku Szkoła ateńska Michał Anioł umieścił dwóch najwybitniejszych filozofów Starożytności – Platona i Arystotelesa.

Obaj myśliciele wydają się być pogrążeniu w dyskusji. Jeden z nich ma rękę wzniesioną do góry, drugi natomiast ma dłoń skierowaną ku dołowi. Jeżeli, założymy, że rozmawiają oni o swoich koncepcjach dotyczących teorii poznania to: a) Rękę wzniesioną do góry trzyma .......................................................... Oznacza to, że prawdy o rzeczywistości należy szukać w świecie ...................................... Stanowisko filozoficzne mówiące o

obiektywnych,

niezależnych

od

doświadczenia

źródłach

poznania

to ..................................................................................................................... . b) W dół natomiast wskazuje .......................................... . Według

jego koncepcji, jedyną

rzeczywistością dostępną ludzkiemu poznaniu jest świat .............................................. . Stanowisko filozoficzne mówiące, że nasze umysły nie posiadają żadnych pojęć wrodzonych, a wszelka wiedza pochodzi z doświadczenia nazywamy .......................................... . c) Gdyby można było na tym obrazie umieścić św. Tomasza i św. Augustyna, to po stronie Arystotelesa opowiedziałby się .......................................... . d) Obok Platona chętnie stanąłby .........................................................................................

0

1

2

3

wypełnia sprawdzający

Koniec testu  Dziękujemy!

8

4