Sejf cz 1 Sekielski Tomasz

Ani, Julce i Łukaszowi – moim aniołom, które dodają mi skrzydeł

Prolog

Mężczyzna był wściekły. Dzwonek telefonu przerwał mu sen. Początkowo próbował go zignorować, licząc na to, że dzwoniący da sobie spokój. Telefon milkł jednak tylko na chwilę i odzywał się na nowo. Niczym syrena alarmowa. To skojarzenie wywołało niepokój u mężczyzny. Uznał jednak, że jest przewrażliwiony, jak każdy pracujący w pogotowiu. Stres związany z pracą coraz częściej dawał mu się we znaki. W końcu trzydzieści lat spędził za kółkiem karetki reanimacyjnej. Kurwa mać, czy człowiek nie może mieć chwili tylko dla siebie? Całkiem już rozbudzony dał za wygraną i wygramolił się z łóżka. Podszedł do aparatu zawieszonego na ścianie w przedpokoju. Kolejny głośny dzwonek… Ręka wyciągnięta po słuchawkę… Jeszcze jeden… Wreszcie cisza, słuchawka przy uchu… – Czego? – mężczyzna nie krył irytacji. Dopiero co wrócił z całodobowego dyżuru, a ktoś nie daje mu spać. Przecież wszyscy wiedzieli, że nie należy go niepokoić, gdy ma dzień wolny. Ożeż kurwa. W piątkowy ranek nikt nie ma prawa mu przeszkadzać. – Pan Kaliski? – Głos w słuchawce brzmiał bardzo oficjalnie. – Tak, i co z tego? – Niepokój chwycił go za serce. Poczuł jego lodowaty chłód. Trzeba było nie odbierać. – Pan Andrzej Kaliski? Cisza. Krótkie, ledwo słyszalne potwierdzenie. Tak jakby chciał zaprzeczyć, tak jakby mogło to coś zmienić. Mężczyzna wiedział już, jakie będzie kolejne pytanie. – Czy jest pan ojcem kapitana Roberta Kaliskiego, urodzonego 12 sierpnia 1977 roku? Pytanie zadane przez anonimową osobę odbija się echem w głowie mężczyzny. Przebłyski wspomnień: Robert na rowerze, wspólna wyprawa na ryby, pożegnanie, ostatni uścisk. Nie, nie, nie. – Tak, to ja… – Mówi pułkownik Jastrzębski z 15. Mazurskiego Batalionu Saperów w Orzyszu. Mam do przekazania bardzo złą wiadomość… Robert, to znaczy kapitan Kaliski, zginął dziś rano w Iraku… Nieszczęśliwy wypadek, eksplozja w magazynie… Mężczyzna już nie słucha. Małe trzypokojowe mieszkanie robi się jeszcze ciaśniejsze i ciemniejsze. Brakuje powietrza, jest duszno. Syn, Irak, wojna, śmierć. Wszystko wiruje. Z szeroko otwartymi ustami mężczyzna wygląda jak wyrzucona na brzeg ryba, próbuje krzyknąć. Słychać jedynie charczenie. Grymas bólu wykrzywia jego twarz. Ciemność i kobiecy głos z oddali: – Andrzej, co się stało? Andrzej, powiedz coś! Na pomoc! Na pomoc!!!

1

12.09.2007 godzina 5.00

Miejsce to nazywano Sejfem i gdyby nie brak okien, wyglądałoby jak zwykłe eleganckie biuro, w sam raz dla kadry menedżerskiej średniego szczebla. Dominowały w nim kolor grafitowy i czerń. Żadnych zbędnych ozdób i dekoracji, które mogłyby rozpraszać pracowników. Typowy korporacyjny design z początku wieku mający tworzyć wrażenie komfortu i prestiżu. Wymyślony po to, by pracownik miał poczucie, że dostał się do strefy vipowskiej, tylko dla wybrańców. By nawet nie myślał, że gdzie indziej może być lepiej albo że w ogóle istnieje jakieś życie poza firmą. Sejf nie był jednak kolejnym inkubatorem na masową skalę hodującym klony, dla których praca jest ważniejsza od życia. Tu nie odbywały się wyścigi szczurzych zaprzęgów po nagrodę kwartalną, ubezpieczenie zdrowotne, miejsce parkingowe czy ciekawy wyjazd szkoleniowy. Wszystko to, co oplatało człowieka i jeszcze bardziej wiązało z firmą. Sens życia całego pokolenia i wyznacznik sukcesu – bonusy pozwalające chwalić się podczas grilla przed rodziną czy kolegami ze szkoły, którym nie udało się dostać pracy w szklanych korporacyjnych wieżach. O pracy w Sejfie nie wolno było opowiadać. To miejsce oficjalnie nie istniało, a wszystko, co działo się w nim, objęte było klauzulą „ściśle tajne”. Nie przechowywano tu pieniędzy, drogich kamieni czy złota. Ukryte było tu coś o wiele cenniejszego, coś, co w dzisiejszym świecie daje władzę – informacje. Ten, kto wie więcej, wygrywa konflikty zbrojne, kontroluje ludzi, firmy, a nawet całe społeczeństwa. Jeden przeciek, jedna wiadomość może obalić rząd albo zniszczyć karierę najpotężniejszego polityka lub biznesmena. Informacja to potężna broń. Ci, którzy nie potrafią zdobywać i chronić informacji, przegrywają. Sejf był miejscem, do którego trafiały informacje szczególnego typu: szyfrogramy od agentów, szpiegów i zaprzyjaźnionych służb, o ile w tym fachu takie w ogóle istnieją. Nazwiska, daty, kryptonimy – gdyby wpadły w niepowołane ręce, skutki byłyby katastrofalne nie tylko dla Agencji Wywiadu, która gromadziła tu tajne dane operacyjne. Bezpośredni dostęp do Sejfu miała wąska grupa osób: szefowie najważniejszych biur, trzech ludzi stojących na czele agencji oraz kilka osób ze specjalnymi certyfikatami bezpieczeństwa. Poza nimi nikt nie miał prawa wejść do tego pomieszczenia. Pokój o powierzchni trzydziestu metrów kwadratowych, o przeszklonych ścianach, obudowany był specjalną żelbetową konstrukcją. Całość mieściła się w podziemnym kompleksie pod siedzibą Agencji Wywiadu przy ulicy Miłobędzkiej w Warszawie. A dokładniej pod położonym na tyłach agencji stadionem Gwardii Warszawa. Za PRL-u był to klub milicyjny. Ktoś z resortu uznał, że sam stadion to zbytnie marnotrawienie cennego terenu w stolicy, i wpadł na pomysł, by pod murawą po cichu zbudować schron przeciwatomowy. Projekt realizowano oczywiście z myślą o ścisłym kierownictwie partii i bezpieki. W razie nuklearnego Armagedonu przywódcy mieli przetrwać, by móc przywrócić w kraju socjalistyczny ład i porządek. Zapewne przez przypadek wielu z nich miało i ma do dziś wille w tej okolicy. Po 89 roku nie bardzo wiedziano, co zrobić z olbrzymim tajnym schronem, który mimo upływu lat okazał się bardzo solidną konstrukcją. Czas transformacji przetrwał zdecydowanie lepiej niż klub, pod którego stadionem się mieścił. Ktoś w końcu dodał dwa do dwóch i wyszło mu cztery. Podziemna instalacja przeszła, co było najlogiczniejszym rozwiązaniem, we władanie najpierw Zarządu Wywiadu Urzędu Ochrony Państwa, a później powstałej w jego miejsce Agencji Wywiadu. Schron

dostosowano do nowych potrzeb, tak by nikt i nic nie było w stanie przechwycić i odczytać informacji, które tu docierały. Porucznik Maciej Minkiewicz, niski, niepozorny facet z wąsem, był jednym z szyfrantów, którzy na co dzień pracowali w Sejfie. W pokoju stały dwa rzędy biurek, w sumie cztery stanowiska pracy, oraz drukarka. Oprócz tego była duża pancerna szafa zamykana na kod numeryczny. I nic więcej. Osoby tu pracujące nie mogły wnosić żadnych rzeczy osobistych. Torby, telefony, dyski, książki czy jedzenie zostawiano w tak zwanym przedsionku, pokoju, przez który przechodziło się do Sejfu. Minkiewicz odpowiadał za przyjmowanie i rozsyłanie raportów. Jego dyżur dobiegł końca jakąś godzinę temu, ale przysnął z nogami na biurku i teraz w pośpiechu zbierał się do wyjścia. Czuł się wymięty i tak wyglądał. Poranny zarost i sińce pod oczami dopełniały obrazu nędzy i rozpaczy. Praca do czwartej nad ranem dawała mu się we znaki. Nie był już młodzieniaszkiem, dobijał do czterdziestki, i zdecydowanie bardziej wolał dzienne zmiany. Po pracy można przynajmniej było spotykać się z kumplami, pić piwo i podrywać spragnione wrażeń samotne mamuśki. Od roku, czyli od czasu, gdy rozstał się z żoną, zaliczył już kilka dojrzałych panienek. Niektóre wymagały większej ilości piwa, by stać się sexy, ale nie wybrzydzał. Choć towarzyskie życie, jakie teraz prowadził, nie było tanie, wolał to i ryczące czterdziestki od zabaw z własną dłonią. To właśnie było najbardziej upokarzające podczas ich trwającego dziesięć lat małżeństwa. Jola, jego eks, nie przepadała za seksem, a po urodzeniu syna ich życie erotyczne stopniowo zamierało. Więcej życia było na środku Sahary niż w ich sypialni. Najlepiej z czasów małżeństwa zapamiętał samotne noce spędzone na przeglądaniu stron porno w Internecie. Czuł się jak odkrywający swoją seksualność nastolatek, który w tajemnicy przed rodzicami spuszcza się w piżamę. Żył z wyrzutami sumienia, aż odkrył, że jego żona ma romans z… sąsiadką. Najpierw przez przypadek, szukając swojej książki, w szafce nocnej żony znalazł wibrator, kajdanki i sztucznego penisa z uprzężą. Do owego momentu taki sprzęt widywał tylko w pornolach. Opanował się natychmiast i zamiast zrobić dziką awanturę, zgłosił się do fachowców, by ustalić, kto pod nieobecność gospodarza orze jego poletko. Korzystając z zawodowych znajomości, poprosił chłopaków z techniki o miniaturową kamerę. Dostał cacuszko, które wyglądało jak długopis i było długopisem. Dzięki temu japońskiemu cudowi techniki nagrał film, którego nie powstydziłyby się najbardziej hardcorowe strony porno. Jola z sąsiadką bez wątpienia wiedziały, jak wykorzystać wibrator, język, ręce i przynajmniej kilka domowych sprzętów, by osiągnąć rozkosz absolutną. Biegłość, jaką przy tym się wykazywały, świadczyła dobitnie, że trenują często i intensywnie. Minkiewicz ze zdumieniem patrzył, jak kłoda, która co wieczór leżała u jego boku, zmienia się w wyuzdaną i namiętną kochankę. Ale nie miał pretensji. Nawet mu ulżyło, że Jola dawała dupy innej kobiecie, a nie jakiemuś facetowi. Rozstali się w zgodzie – ona nie robiła mu problemów w kontaktach z synem, on regularnie przelewał na jej konto alimenty. Po rozwodzie odzyskał wiarę w siebie i swoją męskość. Dziś jednak zamiast wielkich piersi i wygłodniałych cipek czekały go powrót do domu, spanie, telewizja, a wieczorem znowu praca. Ku chwale Ojczyzny, kurwa mać. Spojrzał na zegarek; zmiennika jeszcze nie było, choć już dawno powinien się zjawić. Pieprzyć to. Porucznik nie zamierzał czekać. Zgodnie z procedurami bezpieczeństwa pozamykał szuflady i szafy, w których schowane były największe tajemnice agencji. Te rutynowe działania przerwało mu ciche plumknięcie. Znał je bardzo dobrze i nie pomyliłby z jakimkolwiek innym dźwiękiem. Niczym pies Pawłowa odwrócił się w stronę stojącego na biurku monitora. Właśnie nadeszła kolejna tajna depesza. Chwila zastanowienia: Zobaczyć to czy olać? Zobaczyć. Ręka na klawiaturze, szybki rzut oka na monitor komputera, włączenie odpowiednich programów dekodujących i chwilę później tadaaa – ciąg cyfr i niezrozumiałych znaków zamienił się w tekst. Zadowolony z siebie Minkiewicz zaczął czytać, odruchowo wysyłając depeszę do druku. O ja pierdolę. O Jezu. Drżenie rąk, suchość w gardle. Oczy same biegną po tekście. Nagłówek: Operacja „Nabucco”. Cichy pisk. Sygnalizator nad drzwiami zapalił się na czerwono – ktoś wszedł do schronu. Blokada drzwi pomieszczenia szyfrantów włączona. To dodatkowe zabezpieczenie, na wypadek gdyby się okazało, że w pobliże Sejfu dostała się osoba nieupoważniona. Minkiewicz słyszy tylko bicie swojego serca i syk otwieranej śluzy, szczęk odblokowywanych drzwi. Dostęp

przyjęty, Sejf otwarty. Co za syf. Odwraca się szybko, w drzwiach stoi jego zmiennik. – Coś ty, kurwa, taki blady, Maciuś, jakbyś diabła zobaczył? – A nic, nic takiego. Zmęczony jestem. Będę się zbierał… – Stary, przepraszam za spóźnienie, ale samochód mi się popsuł. Nie chciał odpalić. – Nic się nie stało. Spadam. – Zrobił krok w stronę drzwi. – Hej, kolego, o niczym nie zapomniałeś? Porucznik zesztywniał, czuł, jak podnoszą mu się włosy na karku. Odruchowo zacisnął pięści jak ktoś, kto szykuje się do walki. – O co chodzi? – Wyloguj się z systemu, bo ktoś na twoje konto narozrabia. – No tak, dzięki. Minkiewicz odetchnął, wpisał hasło zabezpieczające i wylogował się z systemu. Chciał jak najszybciej opuścić Sejf i siedzibę Agencji Wywiadu. Po wyjściu ze schronu wąskim korytarzem dotarł do jednego z bocznych pomieszczeń archiwum, z którego korzystać mogły tylko osoby upoważnione do przebywania w Sejfie. Ta dodatkowa śluza bezpieczeństwa nazywana była Archiwum X. Postronni pracownicy agencji byli przekonani, że trafiają tam teczki z niewyjaśnionymi sprawami. Co właściwie było zgodne z prawdą. Tylko wtajemniczeni wiedzieli, że pokój 012A jest niczym królicza nora łącząca dwa światy. Z umieszczonego w piwnicy archiwum Minkiewicz windą wjechał na parter i ruszył w kierunku bramek bezpieczeństwa. Do przejścia pozostało mu kilka metrów. Za chwilę będzie po wszystkim. Tylko spokojnie. Wiedział, że strażnicy mają prawo go przeszukać. Jeśli zechcą, mogą nawet przeprowadzić rewizję osobistą. Gdyby tak się stało, bez trudu znaleźliby wydruki, których nie powinien mieć przy sobie, opuszczając budynek agencji. Zgodnie z procedurą zostałby zatrzymany, a oficer dyżurny natychmiast poinformowałby o całym wydarzeniu przełożonych. To byłaby katastrofa – oskarżenie o szpiegostwo i dożywocie. O ile dożyłby do procesu. Właśnie przy takiej rutynowej kontroli wpadł kiedyś kret pracujący dla Białorusinów. Szyfrant odpędził natrętne czarne myśli i pewnym krokiem podszedł do czytnika kart magnetycznych, który otwierał bramki bezpieczeństwa. Strażnicy bez większego zainteresowania spojrzeli na wychodzącego Minkiewicza. Podobnie jak on byli już zmęczeni nocnym dyżurem. Poza tym znali go dobrze i widywali kilka razy w tygodniu. Teoretycznie procedury bezpieczeństwa przewidywały bardziej szczegółowe sprawdzanie wchodzących i wychodzących w nocy, ale kto by się tym przejmował o piątej nad ranem. Rutyna usypia czujność i jest przyczyną wielu błędów. Skinienie głową na pożegnanie i porucznik, nieniepokojony przez nikogo, wyszedł na zewnątrz. Zdawał sobie sprawę, że już nigdy nie pojawi się w tym budynku. Wiedział, że jak najszybciej musi zniknąć. Jego zmiennik wkrótce się zorientuje, że coś jest nie tak. Wrześniowy ranek powitał go chłodem i deszczem. Minkiewicz skulił się w sobie i jeszcze mocniej ścisnąwszy torbę, ruszył Miłobędzką w kierunku Racławickiej, by po kilkudziesięciu metrach skręcić w lewo w Gimnastyczną. Chciał jak najprędzej ukryć się w małej osiedlowej uliczce, gdzie łatwiej zauważyć coś albo kogoś podejrzanego. Pochylony, szedł spokojnie, równym tempem, byle nie rzucać się w oczy, byle znaleźć się dalej od agencji. Stał się zwierzyną. Polowanie za chwilę się zacznie.

2

28.09.2007 godzina 9.00

Na pierwszym piętrze hotelu Marriott otworzyły się drzwi sali konferencyjnej numer dwa, a ktoś nacisnął włącznik, rozświetlając wnętrze. Niemal całą salę zajmował otoczony krzesłami stół z ciemnym szklanym blatem. W rozmiarze XXL był także telewizor na szafce z litego drewna przypominającej meble kolonialne. Całości dopełniały ściany obite wiśniowym drewnem jak w angielskiej bibliotece. Żadnych regałów ani szaf. Krzesła przy dużym półokrągłym stole zapełniły się w kilka sekund. Bez przepychanek i zamieszania. Każdy znał swoje miejsce. Spotykali się w tej sali codziennie o tej samej porze od czterech lat, odkąd telewizja DTV wydzierżawiła dwa piętra w wieżowcu należącym do spółki LIM Joint Venture. Urządzono tu newsroom, studio i całe zaplecze potrzebne do realizowania programów informacyjnych i publicystycznych. O pracy tutaj marzyli chyba wszyscy studenci dziennikarstwa i wielu dziennikarzy, nawet jeśli się do tego nie przyznawali. DTV była na fali, miała dobrą oglądalność i wpływy z reklam, co z kolei przekładało się na bardzo dobre zarobki pracowników, szczególnie w takich programach jak Raport Dnia. Do sali ostatni wszedł mistrz ceremonii, kapłan, prowadzący i redaktor naczelny Raportu Dnia w jednej osobie – Ludwik Tokarczyk. Rozejrzał się, jakby sprawdzał, czy czegoś lub kogoś nie brakuje. – Witam wszystkich. Na początek dobra informacja: wczoraj znowu walnęliśmy konkurencję. Rozległy się brawa, Tokarczyk gestem uciszył podwładnych. Kolegium redakcyjne najpopularniejszego programu informacyjnego w kraju mogło się zacząć. Dla każdego – począwszy od producentów, poprzez reporterów, a na wydawcach skończywszy – jest jasne, że tylko śmierć może być wystarczającym usprawiedliwieniem nieobecności na porannej naradzie. Poczucie misji, znaczenia i wyjątkowości połączone z wyścigiem do dupska redaktora naczelnego. Kto pierwszy, kto głośniej przytaknie, kto wyrwie dla siebie jak najlepszy temat. Podczas kolegium zapadają najważniejsze decyzje dotyczące kolejnego wydania sztandarowego programu DTV. Nadawany jest od poniedziałku do piątku o 21.00. Średnia oglądalność sześć milionów widzów. W kraju wtórnych analfabetów nieczytających gazet Raport Dnia to jedno z głównych źródeł informacji. Olbrzymia siła oddziaływania przekłada się na wpływy polityczne i biznesowe. Tworzący ten program wiedzą o tym i świadomie z tego korzystają. Wywiad z panem premierem? Proszę bardzo. Story o nowo narodzonym dziecku znanej piosenkarki? Nie ma problemu. Prezydent gra w tenisa? Oczywiście. Dlatego też większość tych, którzy zasiadają przy redakcyjnym stole Raportu Dnia, uważa się za wybrańców, kreatorów rzeczywistości i strażników demokracji. Politycy tylko utwierdzają ich w tym przekonaniu. Gdy rzecznik rządu planuje wieczorne wystąpienie premiera, jego czas uzgadnia z wydawcami Raportu Dnia, tak by możliwie największe fragmenty ukazały się na antenie. Prezydent leci na wakacje, towarzyszy mu kamera DTV. Gdy minister skarbu odmówił wypowiedzi, usłyszał od producenta, że tacy politycy źle kończą. Następnego dnia przepraszał i był do dyspozycji. Prawie każda ustawka, każdy „przeciek” i pseudonews polityczny najpierw trafia do DTV, a dokładnie do Ludwika Tokarczyka, ulubieńca ludu i establishmentu. Szeptano o zakrapianych imprezach, jakie wspólnie z politykami i celebrytami urządzał Tokarczyk – panienki, wódka i rock’n’roll. Jednak nigdy nic nie wyciekło do prasy. Mógł więc spokojnie

odgrywać rolę przykładnego męża i ojca. Albo miał szczęście, albo wpływowych mecenasów, którzy dbali o to, by ich pupilowi nic się nie stało. Ludwik czuł się więc bezkarny. Romanse z asystentkami, wyciszone historie z molestowaniem, jazda po pijanemu – ciemna strona Tokarczyka, tak jak ciemna strona Księżyca, była niewidoczna dla ludzi. Ten pochodzący z Olsztyna blondyn o zniewalającym uśmiechu i wyglądzie modela był uosobieniem sukcesu, i to przez wielkie S. Dowodem na to, że każdy może wspiąć się na szczyt, a Polska jest krajem wielkich możliwości dla ludzi biorących sprawy w swoje ręce. Kasa, popularność, prezencja. Niejedna matka i niejeden ojciec oddaliby swoje córki w jego ręce, o ile one same nie zrobiłyby tego wcześniej. Zresztą to samo uczyniłoby wiele kobiet pracujących w Raporcie Dnia. Tokarczyk nie miał przyjaciół w redakcji, trzymał wszystkich na dystans. Był megagwiazdą, a reszta miała na niego zapieprzać. Jego chamskie zachowanie wobec podwładnych mogło momentami dziwić, bo był szalenie inteligentny. Znał biegle trzy języki, skończył dziennikarstwo i prawo. Dużo czytał i czasami uwielbiał popisywać się swoją erudycją. Właśnie rozpoczęło się kolejne przedstawienie. – Marek Aureliusz mawiał, że człowiek, który się boi, nie żyje, tylko wegetuje. Słuchając filozoficznego wywodu Tokarczyka, Artur Solski kręcił z niedowierzaniem głową. Poprzedniego dnia zakończył dziennikarskie śledztwo w sprawie prywatyzacji PZU, ale nic nie wskazywało na to, by jego materiał został wyemitowany. Zbyt ważnych ludzi dotyczyła ta sprawa, by DTV i Tokarczyk odważyli się ją ujawnić. Jeszcze kilkanaście lat wcześniej nikt by się nie zastanawiał. Gdy ruszał Raport Dnia, ważny był widz i news, a nie brzuchaci panowie robiący podejrzane interesy. To właśnie dzięki bezkompromisowemu działaniu program odniósł sukces. Ludzie mogli zobaczyć to, czego nikt inny nie odważyłby się pokazać. Demaskowano polityków, mafiosów i biznesmenów. Sam Solski zdobył kilka prestiżowych nagród za reportaże. To się jednak skończyło. Najważniejsi stali się reklamodawcy wydający setki milionów złotych. Coraz więcej spraw stawało się tematami tabu. Ale chyba nikomu to specjalnie nie przeszkadzało. Co miesiąc była pensja, a przynajmniej raz w roku – premia. Żyć nie umierać. Artura z rozmyślań wyrwał głos naczelnego. – I na koniec Arturek, nasz Bob Woodward. – Słaby, niewyrafinowany dowcip Ludwika wywołał salwę śmiechu życzliwych koleżanek i kolegów. – Mam tę sprawę, o której ci wczoraj mówiłem. Afera w PZU – rzekł Solski. Dziesięć lat w dziennikarstwie śledczym nauczyło go wiele o ludziach i ich zachowaniach. Nie zdziwiły go więc słowa, które usłyszał. – Nie, nie! Afery gospodarcze nie interesują naszych widzów – powiedział Tokarczyk. Mimo grymasu obrzydzenia, który miał dodać mocy jego słowom, nie wyglądał na swoje 42 lata. Miał wysportowaną sylwetkę, zdrową opaleniznę i białe zęby. Ludwik Tokarczyk, przez co odważniejszych współpracowników nazywany po cichu Kenem, rozejrzał się po sali. Grupa reporterów i producentów patrzyła w niego jak w obraz. Absolutne poczucie władzy i panowania nad sytuacją. Jaśniepan, plastik fantastik. Przymknięcie oczu, chwila zadumy, westchnienie; nadszedł czas na słynną sentencję Tokarczyka. – Tylko prosta story, gramy na emocjach. To się najlepiej sprzedaje. W dupie mam jakieś skomplikowane przekręty prywatyzacyjne. Liczy się oglądalność. Telewizja jest dla mas, a masy chcą taniej sensacji, skandalu, seksu i krwi. Zrozumiałeś, Solski? Do roboty, mamy dziś program do zrobienia. – Uśmiech i porozumiewawcze mrugnięcie do ludzi przy stole. – Ale to jest gruba afera z dużymi politycznymi nazwiskami w tle. – Wywołany po nazwisku reporter nie zamierzał potulnie słuchać. – Nawet w tabloidach od czasu do czasu pojawiają się poważne newsy… Opalona twarz Tokarczyka, choć wydawało się to nieprawdopodobne, zrobiła się jeszcze ciemniejsza i czerwona. Wyglądał jak ugotowany burak. Wściekłość w oczach i zaciśnięte szczęki. Artur Solski nie musiał wykorzystywać swojego niewątpliwego reporterskiego talentu, by dobrze wiedzieć, co doprowadza jego szefa do furii. Wiejski, zakompleksiony playboy. Mimo wysokiej oglądalności z roku na rok Raport Dnia coraz bardziej przypominał tabloid, co wytykali

Tokarczykowi komentatorzy nawet najbardziej przychylnych mu gazet. Nic bardziej nie wkurzało Ludwika. Z jednej strony strasznie zależało mu na zdaniu warszawki i środowisk opiniotwórczych, z drugiej chciał robić program dla mas, bo jego idące w setki tysięcy złotych premie zależały od oglądalności. Zaczęło się od małych kompromisów, a skończyło przeformatowaniem programu, tak by schlebiał najniższym gustom. Dlatego Tokarczyk sam przed sobą zaprzeczał, że Raport Dnia staje się brukowcem. Rozdarty między tanią popularnością a opiniotwórczością alergicznie reagował na hasło „tabloid”. Wśród zebranych przeszedł szmer i zapanowała cisza. Solski nie zamierzał odpuszczać. Zbyt dużo czasu poświęcił na dokumentację materiału o przekrętach przy prywatyzacji PZU, by jego praca trafiła do kosza. – Jeśli chcesz, mogę ci to rozrysować. To prosta story – powiedział, naśladując intonację Tokarczyka. – Nawet ty jesteś w stanie to zrozumieć. Pojedyncze parsknięcia i porozumiewawcze spojrzenia. Houston we have a problem. Solski grał ostro, nawet bardzo. Oczy publiki skierowane były teraz na naczelnego. Już dawno nikt z zespołu nie wykazał się taką niesubordynacją. Tokarczyk osiągnął temperaturę wrzenia – zaciśnięte pięści i usta mówiły wszystko, nawet jego legendarny przedziałek nie był już taki nienaganny. Było jasne, że albo sam dostanie wylewu, albo wyleje Solskiego. Podniósł się i doskoczywszy do reportera, stanął za nim. – Nie… będę… powtarzał – słowa cedzone jedno po drugim – mam… w dupie… twój… temat. Koniec kolegium, a ty – palec Tokarczyka dotknął głowy Solskiego – stawisz się za pięć minut w moim gabinecie. Artur miał ochotę złapać ten palec i go wykręcić, ale się opanował. Poczekał, aż sala konferencyjna opustoszeje, i niespiesznie podniósł się z krzesła. Nie miał wiele czasu, by zastanowić się nad taktyką rozmowy z szefem. Boss, hu… go boss. Idąc wyłożonymi wykładziną korytarzami, trochę się uspokoił i uznał, że lepiej jednak nie eskalować konfliktu. Raty za dom i samochód, żona i dwoje dzieci na utrzymaniu to wystarczające argumenty za tym, by w wieku 35 lat nie udawać młodego gniewnego. A może po prostu był koniunkturalistą. Może wolał żyć spokojnie w ciepełku, niż walczyć o swoje racje i przekonania. Tak na pewno było wygodniej. Tokarczyk czekał w swoim gabinecie z nogami na biurku, całkowicie mimochodem eksponując nowe szyte na miarę buty. Cena minimum pięć tysięcy. Lekceważącym machnięciem ręki przywołał Artura i wskazał mu miejsce na krześle po drugiej stronie biurka. Pan i władca w swoim muzeum. Ściany gabinetu obwieszone były zdjęciami Ludwika z osobistościami z Polski i całego świata. Tokarczyk z prezydentem, Tokarczyk z papieżem, Tokarczyk z Dalajlamą, Tokarczyk z premierem. Brakuje zdjęcia z Bogiem? Solski usiadł i grzecznie czekał. Ludwik Tokarczyk nie zamierzał się spieszyć. Spojrzał w oczy reportera i zobaczył w nich niepewność, a może nawet lęk. Celebrował tę chwilę, wiedząc, że delikwent zrozumiał już swój błąd i czeka na wyrok. – Widzisz, Artur… ja cenię twoją pracę, ale dlaczego ty nie cenisz mojej? – zaczął niczym ojciec chrzestny, obracając się w stronę półki, na której stało kilkadziesiąt statuetek różnych dziennikarskich nagród. Solski widział tę kolekcję wiele razy i choć powtarzał sobie, że został reporterem nie dla nagród, imponujący zbiór Tokarczyka budził zazdrość. Wystarczy być celebrytą, prawdziwe dziennikarstwo nie popłaca. Artur wiedział, że teraz jego kolej. Musiał odegrać swoją rolę w tym żenującym spektaklu. – Ludwik… przepraszam, trochę mnie poniosło. Wiesz, jestem zmęczony, dużo czasu poświęciłem na tę sprawę PZU… Jeszcze raz przepraszam. Tokarczyk triumfował. Uśmiech, błysk w oku, podniesiona głowa. – Artur, rozumiem, ale ty zrozum mnie. Po co zajmować się historią, którą badała już sejmowa komisja śledcza i niewiele ustaliła? Komu potrzebne takie babranie się w prehistorii? Solski słuchał z zaciśniętymi zębami. Kogo chronisz, dupku? Wiedział jednak, że to nie czas na bohaterstwo. Ludwik trzymał go mocno za jaja, a w tej pozycji lepiej nie podskakiwać, bo będzie bolało jeszcze bardziej. – Ty jesteś tu bossem i pewnie masz rację – powiedział, spuszczając wzrok. Naczelny niczym wyrozumiały ojciec pokiwał głową.

– Cieszę się, że to rozumiesz. Wiem, że jesteś zmęczony, mam więc dla ciebie coś soft. Pojedziesz i zrobisz materiał o szeptuchach na Podlasiu. To takie baby, które czynią cuda i uzdrawiają ludzi. Znajomy był ostatnio u jednej i podobno pomogła na problemy z kręgosłupem. Temat w sam raz na weekend, trochę się zrelaksujesz. Nagrasz pacjentów, szeptuchy, łzy, radość, do tego ładny obrazek z Podlasia… prosta story. Solski podniósł głowę. Nie wierzył w to, co usłyszał. Szeptuchy? Ochujałeś?! Zrobiło mu się ciepło, adrenalina zaczęła buzować. Złość, wściekłość. On, facet od afer politycznogospodarczych, ma robić materiał o jakichś wioskowych wiedźmach uzdrowicielkach. Mocniej złapał się krzesła. Gdyby nie to, pewnie by przyłożył Tokarczykowi w tę jego uśmiechniętą buźkę. Przez chwilę walczył ze sobą, ale uznał, że jego żona Joanna miałaby uzasadnione pretensje, gdyby wyleciał z pracy za pobicie szefa. Opanował się i przez zaciśnięte zęby powiedział tylko: – Tak jest, szefie. Specjalną wiązankę przekleństw i obelg pod adresem Tokarczyka – Ty jebany, pierdolony w dupę kutasie! – zachował na inną okazję. Kurtyna w dół, przedstawienie skończone. Czas zbierać ekipę na wyjazd.

3

28.09.2007 godzina 19.30

Młodszy inspektor Waldemar Darski lubił swoją pracę. Bycie gliną na Podlasiu, w piętnastotysięcznym prowincjonalnym miasteczku, jakim były Siemiatycze, miało swoje plusy. Żadnych wielkich afer i mafii. Facet w policyjnym mundurze budził tu respekt i był kimś. Obok proboszcza, batiuszki i burmistrza najważniejsza persona. Co prawda także do Siemiatycz dotarła ogólnopolska moda na obrażanie stróżów prawa, ale tylko nieliczni chcieli im wsadzać przyrodzenie w dupę, o czym informowały litery CHWDP na murach miejscowego liceum. Jako komendant powiatowy Darski miał pod sobą 40 funkcjonariuszy. Mogłoby ich być więcej, ale zarobki mundurowych i niepewna przyszłość związana z przywilejami emerytalnymi nie zachęcały młodych do wstępowania w szeregi policji. Co mądrzejsi lub bardziej operatywni wyjeżdżali w poszukiwaniu pracy do Belgii. To był poważny problem, na który ci mądrale w Warszawie nie zwracali uwagi. I nie chodziło wyłącznie o wakujące etaty. Praca w Belgii dawała pieniądze, ale niszczyła rodziny. Rozpadały się małżeństwa, dzieci dorastały bez rodziców. Nie było chyba rodziny w Siemiatyczach, z której ktoś nie pracował za granicą. Mężczyźni zazwyczaj trafiali na budowy, kobiety zaś pracowały jako sprzątaczki lub opiekunki do dzieci. Ta zarobkowa emigracja denerwowała Darskiego. Uważał, że lepiej klepać biedę u siebie, w domu, niż dawać sobą poniewierać za kilka ojro. On z pewnością by nie wyjechał. Jebać w dupę tych wypacykowanych, szwargoczących po francusku Belgów. On miał swój honor. A dla Polaka nie ma nic ważniejszego niż honor. Darski był z siebie dumny. Siedział za swoim biurkiem i patrzył na ścianę udekorowaną dyplomami i wyróżnieniami. Uśmiechał się do siebie. Mimo braków kadrowych jego komenda wypadała dobrze w statystykach. Przestępczość w dolnych strefach średniej krajowej, niezła wykrywalność. Uznanie komendanta wojewódzkiego, pochwały od lokalnych polityków, kilka odznaczeń. Darski robił to, co do niego należało, ani mniej, ani więcej. Pracy nie było zbyt wiele. Pobliską granicę z Białorusią i związane z tym grube przestępstwa przemytnicze brała na siebie straż graniczna. Policji zostawali drobni dealerzy narkotyków, domorośli złodzieje, awanturujący się pijaczkowie, mężowie, którzy na żonach odreagowywali swoje frustracje, i kierowcy, którzy po kilku głębszych wierzyli, że są drugim Robertem Kubicą. Poważne przestępstwa, na przykład morderstwa, należały do rzadkości, co było o tyle dziwne, że miejscowi należeli raczej do krewkich ludzi. Festyn lub impreza typu dancing, a sztachety szły w ruch. Na szczęście zazwyczaj wszelkie awantury kończyły się na mordobiciu. Darski nie miał większych zmartwień. Dorosła córka pracowała w jednej z renomowanych warszawskich kancelarii prawnych. Był sam, nigdzie się nie spieszył. Żona, Ewa, zmarła kilka lat wcześniej, problemy z sercem. Nie szukał nowej partnerki, choć podobał się kobietom i raz na jakiś czas z tego korzystał. Uważał jednak, że w wieku 58 lat człowiek potrzebuje przede wszystkim świętego spokoju. Nie chciał, by ktoś szwendał mu się po domu i meblował na nowo życie. Kolacja, seks, śniadanie – to jego zdaniem w zupełności wystarczało, jeśli chodzi o bycie z kobietą. Często, tak jak tego dnia, siedział do późna w swoim gabinecie. Lubił ciszę, która zapadała, gdy budynek komendy pustoszał pod wieczór. Wypijał małe co nieco, rozmyślając o starych dobrych

czasach. Karierę rozpoczynał w ludowej ojczyźnie, gdy policja nazywała się milicją. Tragiczne wydarzenia na Wybrzeżu z grudnia 1970 znał jedynie z opowieści starszych kolegów, których wysłano do Trójmiasta, by tłumili strajki. Może dlatego nie przywiązywał do tego, co się stało, większej wagi. Sześć lat później, jak wszyscy studenci Wyższej Szkoły Oficerskiej Milicji Obywatelskiej w Szczytnie, został wysłany do pacyfikowania robotniczych protestów w Radomiu. Dwie osoby zginęły, kilkaset zostało rannych. Waldemar Darski nie był dumny z tego, że brał udział w tych wydarzeniach. Tłumaczył jednak sobie, że nie miał wyjścia – gdyby odmówił wykonania rozkazu, trafiłby za kratki. Poza tym, na ile pamiętał, sytuacja w Radomiu wymknęła się spod kontroli. Wściekły tłum podpalił siedzibę komitetu wojewódzkiego partii, zaczęto też plądrować sklepy. O ścieżkach zdrowia, jakie strajkującym zafundowali milicjanci, wolał nie pamiętać. Bici pałami robotnicy idący szpalerami milicjantów – to był symbol tamtych krwawych zajść. Pewnie dlatego Darski unikał później jak mógł polityki i mimo kilku propozycji pracy w Warszawie został na Podlasiu. Staż w Białymstoku, później Hajnówka, Bielsk Podlaski i na koniec rodzinne Siemiatycze. I choć czasami żałował, że nie poprowadził żadnej wielkiej sprawy kryminalnej, którą żyłaby cała Polska, w gruncie rzeczy był zadowolony z tego, gdzie i kim jest. Uśmiechnął się do swoich myśli. Nie licząc jego samego, w piątkowy wieczór dyżur na komendzie pełniło pięciu ludzi. Cisza, spokój. Sięgnął po stojący na biurku kieliszek i nalał schłodzonej wódki. Żadne tam farbowane gówno z mysich cipek. Szkło natychmiast zaszło szronem. Zmrożona jak trzeba, lodówka w sekretariacie się przydała. Pierwszy łyk zawsze smakuje najlepiej. Chłód wlał się do gardła, a po plecach przeszedł przyjemny dreszcz. Na popitkę łyk słodkiej herbaty. Zapalił papierosa i nalał sobie jeszcze jednego. No to na zdrowie. Lekka euforia, gdy we krwi zaczęło krążyć kilka dodatkowych woltów. Wymalowany na kremowo gabinet, który pamiętał lepsze czasy, stał się przytulniejszy. Darski poczuł się bezpiecznie jak w domu. Ewa nie lubiła, kiedy pił. Zawsze powtarzała, że przechlał swój talent. Teraz, gdy nie żyła, już nikt nie zwracał mu uwagi; mógł oddać się swojemu nałogowi. Podwładni dbali, by wizerunek komendanta zbytnio nie ucierpiał. Kryli go przed zwierzchnikami z komendy wojewódzkiej, a kiedy było trzeba, odwozili do domu, by broń Boże nie prowadził po kilku głębszych. To nie mogło się dobrze skończyć, dlatego Darski, zdając sobie sprawę z sytuacji i słysząc plotki na swój temat, postanowił przejść w stan spoczynku. Po trzydziestu ośmiu latach służby, wliczając w to szczytnowską szkołę, mógł się spodziewać godziwej mundurowej emerytury. Znowu się uśmiechnął. No to potasujemy jeszcze. Trzecią serię przerwało młodszemu inspektorowi pukanie do drzwi. O tej porze? Najchętniej udawałby, że go nie ma, kontynuując tak dobrze zapowiadający się wieczór. Niestety, oficer dyżurny wiedział, że komendant nie opuścił biura. Musiało stać się coś ważnego. – Wejść – rzucił Darski, schowawszy butelkę i kieliszek. Do gabinetu wpadł sierżant Klukiewicz. Przepisowo zasalutował i natychmiast wypalił: – Mamy topielca! Darski się rozzłościł. – Co wy mi, kurwa, jakimś topielcem głowę zawracacie?! Nie pierwszy i pewnie nie ostatni w tym roku! Klukiewicz zaczął się jąkać: – A… a… ale ten nie ma twarzy… – Co ty, Klukiewicz, wygadujesz? Topielec bez twarzy? Coście tam pili w dyżurce? Znowu stary Terebuń bimber na komendę przynosi? Oślepniecie od tego gówna. Sierżant ze zdenerwowania zaczął przebierać w miejscu nogami. – No, bo on wygląda, jakby go ktoś najpierw w kwasie wykąpał. Nie ma twarzy. – Gdzie jest ten topielec? – Przy cerkwi w Koterce. – Kto obstawia teren? – Kilku chłopaków z prewencji. Na miejsce jedzie też ktoś z wydziału kryminalnego. – Podstawcie mi samochód z kierowcą, obejrzę sobie tego topielca. Dajcie też sygnał do Białegostoku, niech szykują na wyjazd chłopaków z laboratorium kryminalistyki. I połączcie mnie

ze strażą graniczną. – Tak jest. Klukiewicz szybko opuścił gabinet, nie chcąc wkurzać szefa swoim widokiem. Darski sięgnął do szafki po służbowego glocka i policyjną odznakę. Przez chwilę ważył w ręku pistolet, przymierzył i wycelował w stojący na oknie kwiatek. Odkąd kilka lat temu usiadł za biurkiem, właściwie nie ruszał się na akcje w teren. Swego czasu najlepszy pies na Podlasiu dziś był tylko wyliniałym kanapowcem. Choć nie musiał, postanowił jednak pojechać na miejsce, gdzie znaleziono zwłoki. Może chciał sobie udowodnić, że jeszcze do czegoś się nadaje, a może było to przeczucie, które ciągnęło go ku przeznaczeniu. Na wschodzie ludzie wierzyli w takie rzeczy. Odezwał się czerwony telefon stojący na biurku. Komendant podniósł słuchawkę. – Darski, słucham. – Cześć, Waldek, tu Marek. – Dzwonił Winckiewicz, komendant straży granicznej w Mielniku. To jego ludzie odpowiadali za kontrolę granicy i strefy nadgranicznej, a ich teren pokrywał się częściowo z tym, na którym działali policjanci Darskiego. – Witaj, Marku. Mamy trupa w Koterce, chciałem cię uprzedzić. – Znali się od wielu lat i chyba przyjaźnili. Wspólne wypady myśliwskie, ryby, ogniska i zamiłowanie do szachów oraz historii wojen napoleońskich – tak, można to było nazwać przyjaźnią. – Dzięki, stary, ale już wiemy. Moi chłopcy byli przed chwilą na miejscu. Coś poważnego się stało? – próbował wybadać Winckiewicz. – Jeszcze nie wiem, ale dam ci znać, jak tylko coś ustalimy. Ta odpowiedź wystarczyła Winckiewiczowi; wiedział, że kumpel opowie mu wszystko w odpowiednim czasie. – Gdybyś potrzebował wsparcia, daj znać. Jeden patrol na wszelki wypadek zostawiam w Koterce. – Dziękuję – powiedział Darski i zakończył rozmowę. Czas ruszać. Komendant, ubrany w sweter i jeansy, zdjął z wieszaka czarną goreteksową kurtkę z polarem. Wieczory były już chłodne. Przez chwilę zastanawiał się, czy nie wziąć piersiówki, którą dostał w prezencie od kolegów z lokalnego koła łowieckiego. Srebrna, z wygrawerowanym żubrem, idealnie pasowała do wewnętrznej kieszeni kurtki. Uznał jednak, że byłaby to przesada – napije się, jak wróci. Wyszedł przed komendę. Samochód już czekał.

4

28.09.2007 godzina 20.30

Najsłynniejsza podlaska szeptucha Wiera Popławska mieszkała w Orli, wsi położonej 200 kilometrów na wschód od Warszawy. Internet pełny był informacji o cudach, których miała dokonać. Leczyła bezpłodność, astmę, artretyzm, reumatyzm, a nawet raka. Rozentuzjazmowani pacjenci dzielili się swoimi doświadczeniami na internetowych forach. „Uzdrowiła moją córeczkę z porażeniem mózgowym. Mała zaczęła mówić” – pisała Renata3. „Gdyby nie Wiera, do końca życia jeździłbym na wózku” – podpisane Siedzący Byk. „Dzięki niej odzyskaliśmy wiarę w Boga. Zmiany nowotworowe u naszej mamy cofnęły się” – informowała Nadzieja125. Oczywiście oprócz wpisów świadczących o cudownych mocach podlaskiej szeptuchy były też podważające jej zdolności jako uzdrowicielki. Tak czy inaczej, do małej, obitej białym sidingiem drewnianej chaty w Orli zjeżdżały się tłumy z całej Polski. Nie było żadnych zapisów, ludzie czekali więc w kolejce nawet po kilka godzin. Terapia Wiery Popławskiej była mieszanką modlitwy, egzorcyzmów, odczyniania uroków i pogańskiej magii. Chory, który do niej trafiał, poddawany był serii zabiegów. Zaczynało się od diagnozy. Stare, pomarszczone dłonie szeptuchy powoli, niczym skaner, przesuwały się wzdłuż ciała pacjenta, poczynając od głowy, a kończąc na stopach. Bez zadawania jakichkolwiek pytań uzdrowicielka wyliczała po kilku minutach konkretne dolegliwości i schorzenia, które pokrywały się z wcześniejszą diagnozą lekarską. Już samo to wywoływało zdumienie i wzmacniało wiarę ludzi w jej nadprzyrodzone zdolności. Później rozpoczynała się trwająca kilkanaście minut modlitwa. Szeptucha zwracała się w niej do Boga i świętych o pomoc dla chorej osoby. Następnie na głowie pacjenta kładła lnianą szmatę i źdźbła wysuszonego lnu. Po kolejnej szeptanej modlitwie len był podpalany płomieniem świecy. Wypalał się szybko, a popiół unosił się w powietrze. I tak właśnie symbolicznie ciało pacjenta opuszczały wszelkie dolegliwości. Zależnie od potrzeby na koniec chory dostawał do wypicia specjalny wywar z ziół i ciastko, które miał zjeść lub zostawić przy pierwszej napotkanej przydrożnej kapliczce. Artur Solski czytał swoje notatki i kręcił z niedowierzaniem głową. Z nielicznych zdjęć zamieszczonych w sieci patrzyła na niego stara kobieta o łagodnym, ale przenikliwym spojrzeniu. Na każdej fotografii Wiera Popławska miała na głowie chustę z wplecionymi w nią kwiatami. Jak twierdzą miejscowi, szeptuchy zajmują się nie tylko leczeniem i odczynianiem uroków, ale potrafią też urok rzucić. Wówczas narzeczeni się rozstają, krowie mleko kiśnie, a gospodarz cały roczny plon może stracić. Hen, daleko za bagnami, tam, gdzie cisza włada głucha, w puszczy z prastarymi pniami sędziwa żyje Szeptucha. Solski był wściekły, że otrzymał taki temat. Co ja, kurwa, tu robię? Spojrzał na swojego kamerzystę Wojtka Kowala, który z zaciętą miną prowadził służbową toyotę. Droga krajowa numer 62, którą właśnie jechali, krajowa była tylko z nazwy. Nawet jak na polskie, nie najwyższe

standardy ta droga była fatalna. Każda kolejna dziura, koleina i wyrwa w asfalcie dawała znać, że oto wjechałeś do Polski B, albo i C. Tu nie planowano wielkich drogowych inwestycji, bo nie było takiej politycznej potrzeby. Ministrowie i wpływowi parlamentarzyści pochodzili z innych regionów i to właśnie tam płynął strumień dotacji na rozwój infrastruktury. Podlasie mogło się pochwalić jedynie Puszczą Białowieską i żubrami. – Może staniemy na popas? – zaproponował Artur, gdy zbliżali się do Siemiatycz. Do celu mieli już tylko kilkadziesiąt kilometrów. – Nie, stary, dzięki. Droga pusta, jedźmy dalej. Szybko zrobimy, szybko wrócimy – powiedział filozoficznie Kowal. Ta maksyma spodobała się Solskiemu. „Szybko zrobimy, szybko wrócimy”. Tematowi szeptuch nie zamierzał poświęcić ani minuty więcej, niż wymagały tego minimum dziennikarskiej przyzwoitości i potrzeby telewizyjnego materiału. – OK. W takim razie jedźmy dalej – powiedział. Jednak ich podróż została nagle przerwana przez srebrną policyjną alfę z wideorejestratorem. – No to, cholera, pościgaliśmy się z czasem – stwierdził Kowal i zjechał na pobocze zgodnie z poleceniem policjanta, który przez uchyloną szybę wymachiwał błyskającym czerwono białym lizakiem. Artur zacisnął zęby. Tokarczyk, szeptuchy, Podlasie, DTV, a teraz jeszcze to – miał dość. Do tego czuł, że przestaje działać rudotel, silny lek przeciwlękowy, który zażywał kilka razy dziennie, zdecydowanie przekraczając zalecaną przez lekarza dawkę. Sięgnął do kieszeni, w której zawsze miał opakowanie tabletek. Wziął jedną i popił wodą z butelki. Spokojnie, za piętnaście minut będzie dobrze. Zgięty na fotelu pasażera wyglądał jak cień samego siebie. Postanowił jednak wysiąść i pomóc koledze w negocjacjach z policją. Liczył na to, że jego choć trochę znana gęba złagodzi gniew panów z drogówki i skończy się na pouczeniu. Wolnym krokiem ruszył w kierunku radiowozu. Mimo swoich 180 centymetrów sprawiał wrażenie dużo niższego niż w rzeczywistości. Przygarbiony, z pochyloną głową, zmierzwionymi rudymi włosami i przekrwionymi oczami nie przypominał przebojowego reportera, który w swojej karierze ujawnił kilka dużych afer, wchodząc w drogę politykom, biznesmenom i mafii. Tragicznego obrazu dopełniało ubranie. Wyglądało, jakby jego właściciel spał w nim przez ostatnie trzy noce, a później zrobił z niego legowisko dla psa. Artur dałby wiele, by tak rzeczywiście było, ale trudno dwugodzinną drzemkę nazwać snem. Przewracał się z boku na bok, a byle szelest czy puknięcie wbijało się w głowę i nie pozwalało zasnąć. Tylko ktoś, kto tak jak Solski cierpiał na bezsenność, wie, jaką katorgą jest leżenie na plecach i patrzenie całą noc w sufit. Zamiast snu rozpoczyna się gonitwa myśli. Obrazy i wspomnienia przewijają się niczym na karuzeli i nie można ich zatrzymać. Nie pomaga zamknięcie oczu ani ich otwarcie. A gdy umysł jest bliski obłędu, przychodzi coś znacznie gorszego – irracjonalny strach, lęk, który mrozi i paraliżuje. Człowiek chciałby już umrzeć. Wszystko, byle tylko przestać wsłuchiwać się w bicie swojego serca z paniczną myślą, że za chwilę się ono zatrzyma. Lęk przed śmiercią i modlitwa o nią jednocześnie. Niczym u samobójcy, który chce skoczyć z dachu, a jednak boi się i kurczowo trzyma się życia. Potężny lęk, który niczym powrozy krępuje, doprowadzając człowieka na skraj obłędu. Joanna mówiła, że to minie. Jej zdaniem problemy ze snem to chwilowy kryzys związany ze stresem i frustracjami, jakie Artur przeżywał w pracy. On przytakiwał, uśmiechał się, ale nie mówił ukochanej wszystkiego. Nawet Joanna nie wiedziała, że jego problemy zaczęły się już kilka miesięcy temu i nie chodziło tylko o bezsenność. – Oooo, kogo moje oczy widzą. Pan Solski, redaktór Solski – powitał Artura przyjazny męski głos. Ze srebrnej alfy wysiadł rozradowany policjant, który wyglądał, jakby spotkał właśnie przybysza z kosmosu. Nawet skwaszona mina dziennikarza nie zgasiła tego entuzjazmu. – Tak, to ja – potwierdził Artur. – Ja pierdykam, żona mi nie uwierzy, że z panem rozmawiałem. Oboje uwielbiamy pana reportaże. Nazywam się Matuszczak, młodszy aspirant Matuszczak. – Policjant niemal podskoczył z radości.

– Bardzo się cieszę, proszę pozdrowić małżonkę. – Solski nie miał ochoty na pogawędkę z lokalnym stróżem prawa. Wieczorny chłód dawał mu się we znaki. Uścisk dłoni, ukłon i do widzenia. Chciał jak najszybciej zrobić swoje, wrócić do domu, do Joanny i dzieci, i zamknąć się przed całym światem. – Co, jakoś aferę pan u nas wykrył? Pewnie były burmistrz nawykręcał. Ja zawsze chłopakom mówiłem, że z nim to będą jeszcze problemy. Może chodzi o tę ziemię, co sprzedali pod fabrykę? Złodzieje. – Aspirant Matuszczak splunął, by nikt nie miał wątpliwości, co myśli o lokalnych politykach. – Nie. Jadę do Orli zrobić reportaż o szeptuchach. Odpowiedź tylko na chwilę ostudziła śledczy zapał Matuszczaka. – No to ja mam dla pana redaktóra prawdziwy temat, a nie tam jakieś cuda-niewidy. – By dodać wagi swym słowom, porozumiewawczo mrugnął do Solskiego. Reporter z rozbawieniem patrzył na swojego nowego pomocnika. To dopiero będzie duet, jak Batman i Robin. Zwyciężyła jednak dziennikarska ciekawość. – Słucham. Policjant podszedł bliżej, rozejrzał się, upewniając, czy nikt ich nie słyszy, i wyszeptał: – W Koterce, przy białoruskiej granicy, znaleźli właśnie trupa bez twarzy. Słyszeliśmy przed chwilo na radiu. Wygląda, jakby jaki Hannibal się z nim zabawił. Podobno fachowa robota. Mówio, że to mafijne porachunki. – Ile stąd do tej… Kocerki? – Artur nieco się ożywił. Był niczym pies myśliwski obudzony z drzemki i węszący za zwierzyną. – Koterki – poprawił go policjant. – Będzie ze dwadzieścia kilometra. Na rondzie przed Siemiatyczami pojedzie prosto na Adamowo, a stamtąd dalej do samej granicy. Prosto jak w mordę strzelił. – Matuszczak aż pęczniał z dumy. On, młodszy aspirant, pomógł znanemu redaktórowi z Warszawy. – A co z mandatem? – Artur zachował czujność. – Tym razem darujemy i zakończy się pouczeniem. – Kolejne porozumiewawcze mrugnięcie. – Bardzo panu dziękuję. – Solski uścisnął dłoń młodszego aspiranta, jeszcze raz kazał pozdrowić żonę i wsiadł do toyoty. – Wielkie dzięki, stary. Uratowałeś mi dupsko. Gdzie jedziemy? – spytał Kowal, który słyszał rozmowę z policjantem. Solski milczał. Nie był pewny, na ile rzeczywiście ciekawa może być sprawa, o której dowiedział się przed chwilą. Trup, szeptucha… trup. – Do Koterki. Wpisz w GPS i zasuwamy – powiedział. – A co z materiałem o szeptuchach? – dopytywał się operator, zdając sobie sprawę, że taka samowolka nie wszystkim się spodoba. – Może zadzwońmy chociaż do wydawcy. Po co wysłuchiwać krzyków Kena. Wiesz, jaki on jest mendowaty. – Pieprzyć to. Niech Ludwiczek sam zajmie się szeptuchami. – Solski odzyskał wigor, choć właściwie sam nie wiedział, czy robi to, aby wkurzyć Tokarczyka, czy aby udowodnić sobie, że mimo problemów ze zdrowiem potrafi jeszcze błysnąć. A może było to przeczucie, które ciągnęło go ku przeznaczeniu. Na wschodzie ludzie wierzą w takie rzeczy.

5

28.09.2007 godzina 21.00

Policyjne światła odbijały się na niebieskich ścianach małej drewnianej cerkwi, tworząc fantazyjne wzory i kształty. Górująca nad otoczeniem cerkiewna wieżyczka, zwieńczona miedzianą kopułą i krzyżem, przywodziła na myśl latarnię morską. Na okolicznych bagnach leżała mgła, którą wydobywała z mroku migocząca niebieska poświata. Wszystko to nadawało temu miejscu klimat skandynawskiego filmu kryminalnego, mrocznego, z dominującym niebieskim kolorem. Brakowało jedynie deszczu. Zamiast tego efekt grozy potęgowały dziesiątki krzyży, które wierni ustawiali od lat wokół cerkwi w Koterce jako wota dziękczynne, a które teraz kładły się cieniem na jej ścianach. – Zimno, do cholery. – Inspektor Darski zaczął żałować, że opuścił swój ciepły gabinet i przyjechał na to wydmuchowo. Dopóki wypity na komendzie alkohol krążył we krwi, dawało się wytrzymać, teraz jednak wyraźnie brakowało paliwa. Piersiówka bardzo by się przydała. – Mamy już jesień, panie komendancie – zauważył sierżant Klukiewicz, patrząc z dumą na szefa, jakby rozwiązał właśnie zagmatwaną kryminalną zagadkę. – Brawo, Klukiewicz. Znacie się już na kalendarzu i porach roku. To może powiecie mi coś teraz o tym trupie, który postanowił popływać w bajorku obok cerkwi, przy okazji rozbierając się do rosołu czy raczej do kości – powiedział Darski, obchodząc mały staw ogrodzony przez jego ludzi policyjną taśmą. Właściwie było to bardziej oczko wodne. Dobry skoczek w dal nie miałby zapewne problemu, by pokonać je jednym susem. – Denata znalazł dwie godziny temu, czyli około dziewiętnastej, Witek Zborski, ten, co ma tartak przy drodze do Adamowa – zaczął Klukiewicz. – A co on robił na tym wygwizdowie w piątek wieczorem? – zapytał inspektor, patrząc na cerkiew stojącą niemal dokładnie na polsko-białoruskiej granicy, w leśnej głuszy. Do najbliższych ludzkich siedlisk było kilka kilometrów. – Początkowo mówił, że przyjechał po wodę dla chorej matki – wyjaśnił Klukiewicz i wskazał przycerkiewną studnię. Już od ponad 150 lat wierzono, że woda z niej ma moc uzdrawiania chorych. Setki osób przyjeżdżały co roku tu, na sam kraniec Polski, tylko po to, by się jej napić albo zabrać ją dla swoich bliskich w potrzebie. – Nasz Witek to ma chyba sokoli wzrok, że spod tej studni z jakichś trzydziestu metrów zobaczył trupa w bajorku – powiedział Darski. – A może on jasnowidzem jest? – Tak też mu chłopaki od nas powiedzieli. No to on się przyznał, że po bimber przyjechał. Kiedy w zeszłym roku zwinęliśmy mu aparaturę w tartaku, przeniósł produkcję gorzały do lasu. Taka mała spółka ze Stachem Kulebiakiem. Wiadomo, im bliżej końca roku, tym interes lepiej się kręci. Zapasy na święta trzeba robić. Ktoś pędzi, by wypić mógł ktoś. – Sierżant Klukiewicz aż się roześmiał ze swojego bon motu. Darski tylko pokręcił głową. – No dobra, a ten trup to co? Za dużo wypił? – Aaa, tego trupa to im ktoś do magazynu podrzucił. Znaczy Witek i Stach, nauczeni przykrym doświadczeniem, że lepiej nie trzymać bimbru tam, gdzie się go produkuje, postanowili napełnione baniaki chować tu, w stawie koło cerkwi. Na jesieni ruch w pobliżu niewielki i raczej

mało prawdopodobne, by ktoś nagle zapragnął się tu wykąpać. – No to się pomylili – skwitował Darski. Rozglądał się i czekał na ciąg dalszy opowieści Klukiewicza. – No więc Witek wszedł na pomost i nachylił się, by bosakiem wyciągnąć spod wody sznur, do którego przyczepione były baniaki. Ale zamiast liny wyciągnął tego tam. – Sierżant wskazał w kierunku pomostu, na którym leżało ciało, i kontynuował: – Niewiele się zastanawiając, wziął nogi za pas i pognał do Stacha. Po krótkiej naradzie uznali, że lepiej będzie powiadomić nas o makabrycznym znalezisku, bo prędzej czy później i tak do nich trafimy. Na pomoście na brezentowej płachcie leżało ciało wyciągnięte z wody przez policyjnych techników. Komendant ruszył w tamtą stronę. Dopiero z bliska widok był naprawdę makabryczny. Waldemar Darski, gliniarz z prawie czterdziestoletnim stażem, widział w swoim życiu wiele trupów. Ale czegoś takiego nie oglądał nigdy, nawet na szkoleniach. Stojący tuż za komendantem Klukiewicz, który też jeszcze nie widział wyciągniętych zwłok, niczym małe dziecko wyjrzał zza pleców szefa, by przypatrzyć się niecodziennemu znalezisku. Jego oczy natychmiast zrobiły się wielkie, a ręka automatycznie zasłoniła usta; sierżant całą siłą woli powstrzymywał nadchodzące torsje. Jego żołądek wyraźnie nie dawał sobie rady z tym, co widziały oczy. Zjedzone na kolację sałatka warzywna i śledź szukały sobie wyjścia. – Weźcie go stąd, zanim mi tu wszystko zarzyga – rozkazał Darski, po czym pochylił się nad zwłokami. – Więcej światła – zaordynował. Posterunkowy udający tyczkę do podtrzymywania taśmy dopiero po chwili zorientował się, że słowa te skierowane były do niego. Podskoczył jak oparzony, pociągając za sobą kable i przewracając misterną, ale bardzo prowizoryczną konstrukcję oświetleniową. Pięć dużych policyjnych halogenów zatańczyło niebezpiecznie, reszty dokonała grawitacja. Lampy roztrzaskały się z hukiem. Część wylądowała w stawie, reszta na pomoście. Wszędzie porozrzucane były drobinki szkła. – Jezu, jak można pracować w tych warunkach! Mimo ciemności, które zapadły, nikt nie wątpił, że komendant Darski osiągnął właśnie temperaturę wrzenia. Był niczym reaktor w Czarnobylu tuż przed eksplozją. Zaległa cisza, wszyscy wstrzymali oddech. Było jasne, że pierwszy, który się teraz napatoczy Darskiemu, będzie miał przechlapane, i to na dobre. – Możemy jakoś pomóc? – Głos jakiegoś szaleńca przerwał ciszę. To nie był nikt z komendy w Siemiatyczach. – Możemy jakoś pomóc? – Słowa dobiegły od strony parkingu i w migoczących policyjnych światłach trudno było rozpoznać, kto je wypowiedział. – A to, do cholery, kto znowu?! – komendant Darski eksplodował. Solski patrzył na rozgrywającą się przed cerkwią scenę z olbrzymim rozbawieniem. Było widać, że tutejsi śledczy nie mieli okazji popaść w rutynę, jeśli chodzi o zabezpieczanie miejsca zbrodni. Morderstwa musiały się tu zdarzać rzadko, łatwiej pewnie było spotkać żubra w lesie. Poza trzema policjantami reszta chodziła z miejsca na miejsce, nie bardzo wiedząc, co ze sobą począć. Na wszelki więc wypadek ten, kto mógł, chował się do radiowozu albo z dala od całego zamieszania gawędził z kolegą na papierosie. Artur nie musiał tłumaczyć Kowalowi, co ma robić. Nagranie z partyzanta. Pracowali ze sobą wielokrotnie. Operator wziął kamerę, wyłączył diodę, która sygnalizuje nagranie, i odpalił sprzęt. Trzymał kamerę nisko, na wysokości pasa, jakby od niechcenia. Wprawiona ręka potrafiła jednak nawet z tej dziwnej pozycji nagrać bardzo dobry materiał. A Kowal miał właśnie taką rękę. Ludzie nieobyci z telewizyjnymi sztuczkami, czyli większość, zwracają uwagę na kamerę tylko wtedy, gdy operator trzyma ją na ramieniu i patrzy w wizjer. Błąd! W tej robocie wszystkie chwyty są dozwolone, o czym ofiary dowiadują się już po fakcie, widząc w telewizji swoją głupią minę i jeszcze głupsze wypowiedzi. Solski miał pełne zaufanie do Kowala, ale na wszelki wypadek wpiął sobie w kurtkę ukrytą kamerę. Przezorny zawsze okablowany. Swego czasu dzięki „skrytce” zarejestrował spotkanie przewodniczącego Sejmowej Komisji Sprawiedliwości z ludźmi od jednorękich bandytów. Poseł

popierał przygotowane przez mafiosów zmiany w ustawie hazardowej. Gdyby nie ukryta kamera, sprawy by nie było. Obiektyw i mikrofon wmontowane były w znaczek DTV i połączone kablem z dyskiem USB. Dziesięć godzin nagrania z obrazem i dźwiękiem. Solski sięgnął do torby po jeszcze jedno urządzenie. Kamera typu GoPro. Niewielkie, mieszczące się w dłoni pudełko nagrywało obraz jakości HD i dźwięk. Było odporne na wstrząsy i wodę. Często wykorzystywał je do nagrywania szerokich planów, które mógłby wykorzystać później w materiale jako przebitki, a które dawały widzom pojęcie o miejscu zdarzeń. Artur uruchomił kamerę i zostawił ją na dachu samochodu. Będą mieli piękną panoramę cerkwi i miejsca zbrodni. Teraz byli gotowi do działania. – Jezu, jak można pracować w tych warunkach! To był głos rozpaczy. Artur szybko zorientował się, o co chodzi. Ktoś wywrócił konstrukcję, na której zamontowano halogeny. Było jasne, że komuś się dostanie. Solski postanowił wykorzystać chwilowy chaos. To była jedyna szansa, by zbliżyć się do trupa na tyle, żeby coś zobaczyć i nagrać. Idziemy na rympał. – Możemy jakoś pomóc? – zapytał, maszerując w kierunku stawu, gdzie jak przypuszczał, były zwłoki. Jego operator nie czekał na polecenia; wiedział, co ma robić. Oddzielił się od niego, by korzystając z zamieszania, obejść łukiem staw od drugiej strony. Wystarczy, by zbliżył się na dwa metry. Odpali lampkę na kamerze i na pewno coś nagra. – Możemy jakoś pomóc? – Artur powtórzył pytanie. – A to, do cholery, kto znowu?! – komendant Darski eksplodował, gdy Solski znalazł się w zasięgu świateł policyjnych latarek. – Moja matka i jej koleżanki z kółka różańcowego lepiej zabezpieczyłyby teren niż wy, gamonie. Co on tu robi? Nikt za bardzo nie wiedział, kim jest rudzielec w wojskowej kurtce i co tutaj robi, toteż nikt się nie odezwał. Solski pewnie parł naprzód. – Kim pan jest? – spytał Darski. – Artur Solski, Raport Dnia DTV. – Tego jeszcze brakowało… Komendant zakrył twarz rękoma. To jakaś tragifarsa. Jak na sygnał do akcji wkroczył Kowal. Odpalił lampkę na kamerze i z najmniejszej możliwej odległości zaczął filmować to, co leżało na pomoście. Nie trwało to zbyt długo, bo policjanci przestali już udawać postaci z muzeum figur woskowych i szybko odsunęli operatora z kamerą. Kowal musiał zobaczyć coś hardcorowego, bo nie wyglądał dobrze i głęboko łapał powietrze. Szybko się jednak pozbierał i korzystając z zamieszania, niepostrzeżenie wymienił dyski w kamerze. Brał już udział w podobnych akcjach i wiedział, że za chwilę zostanie poproszony o oddanie nagranego materiału. Wtedy spokojnie wyciągnie z kamery bezwartościowy czysty dysk. Niewiele ryzykował, bo policja nie miała urządzenia, na którym mogłaby odtworzyć nagranie z cyfrowego dysku. Do tego potrzeba specjalnych odtwarzaczy SONY. Te są jednak tak drogie, że ich zastosowanie ogranicza się do profesjonalnego montażu telewizyjnego. Stary numer. – Koniec tego burdelu. – Darski odzyskiwał kontrolę nad sytuacją. – Pan – wskazał Solskiego – proszę do radiowozu. A pan – te słowa skierowane były do kamerzysty – proszę oddać nagranie. Tajemnica śledztwa. Artur wiedział, że protesty na niewiele się zdadzą. Grzecznie ruszył za komendantem, który na odchodne kazał wezwać na miejsce kogoś ze szpitalnej kostnicy z samochodem do przewożenia umarlaków. – Co ty sobie wyobrażasz?! – Waldemar Darski nie zamierzał być miły dla rudzielca z telewizji. – Myślisz, że przyjechałeś na wiochę i będziesz pajacował? Mam w dupie to, kim jesteś i dla kogo pracujesz. Po tym wstępie Solski spojrzał na komendanta z odrobiną sympatii. Lubił twardych zawodników, zresztą sam się za takiego uważał. Policjant wchodził na obroty. – Oglądam twoje reportaże, ale tu na chleb nie zarobisz. – To się dopiero okaże. – Solski postanowił być koncyliacyjny, ale bez przesady. – Pan zna mnie, ale ja nie znam pana. – Młodszy inspektor Waldemar Darski, zarządzam tym całym burdelem.

Artur domyślił się, że chodzi nie tylko o miejsce zbrodni, ale i komendę powiatową. – Skoro już się znamy, może poda mi pan kilka faktów, które nie zaszkodzą śledztwu. Wie pan: media, prawo do informacji… – Solski zrobił niewinną minę. Darski otwierał już usta, by posłać gryzipiórkowi specjalny miks swoich ulubionych obelg, ale z jego gardła nie wydobył się głos. Solski, nieco zdezorientowany, odwrócił się w kierunku, w którym patrzył komendant. Błyskając niebiesko-czerwonymi światłami, nadjeżdżała kawalkada czarnych terenowych samochodów. Arturowi przypominały auta Biura Ochrony Rządu. To z pewnością nie była ekipa z kostnicy, która miała przyjechać po zwłoki.

6

28.09.2007 godzina 21.30

Na podłodze rosła sterta zużytych chusteczek, łzy nie przestawały płynąć, szloch i zaciśnięte w bezsilnej złości dłonie wyrażały ból i smutek tak głębokie, że człowiek nie jest w stanie ich opisać ani choćby wykrzyczeć. To stan, w którym nie ma już nadziei, pozostają samotność i rozpacz. Nie ma świata, nie ma ludzi, jest tylko pustka, która zabiera wszystko z wyjątkiem bólu. Tak właśnie czuła się Anna Kaliska, drobna blondynka skulona na kanapie w niemym krzyku. Nie, to niemożliwe! Podniosła się i wyciągnęła rękę po leżące na ławie zdjęcie męża. Wojskowy mundur, karabin na ramieniu i szelmowski uśmiech – kapitan Kaliski odpoczywa podczas patrolu. Zdjęcie zrobiono na tle pałacu Saddama Husajna w Babilonie. Monumentalna rezydencja powstała przy okazji propagandowej akcji Odrodzenie Babilonu. Na polecenie dyktatora rozpoczęto rekonstrukcję tego legendarnego miasta ze specjalnie wypalonych cegieł z napisem „Wybudowano przez Saddama Husajna, syna Nabuchodonozora, aby okryć chwałą Irak”. Polskie wojska już nie stacjonowały w Babilonie; musiały go opuścić po protestach Irakijczyków. Oskarżali oni Amerykanów i Polaków o niszczenie tego historycznego miejsca. Mieli trochę racji – to było tak, jakby obce wojska zrobiły sobie obóz w Biskupinie, w zrekonstruowanej osadzie z epoki brązu. Kompania kapitana Kaliskiego stacjonowała sto kilometrów na południe, w Diwanii. Babilon był jednak wciąż w zasięgu działań operacyjnych polskiego kontyngentu. Jeszcze przedwczoraj z nim rozmawiała, żartowali, planowali, co zrobią, gdy wróci na Boże Narodzenie do domu. Robert jak zwykle świntuszył, tęsknił za nią. Do końca misji zostało mu tylko 70 dni. Boże, nieee! Święta spędzić mieli u rodziców Roberta, a sylwestra samotnie w domku znajomych na Mazurach. Dopiero po powrocie Robert miał się dowiedzieć, że będzie ojcem. Ania nie chciała mówić mu tego przez telefon. Od ponad roku starali się o dziecko. Dwa pierwsze zabiegi in vitro były nieudane. Okazało się, że do trzech razy sztuka. Gdy lekarz poinformował Annę, że jest w ciąży, ta wszystko od razu zaplanowała. Jej koleżanka ze szpitala miała drewniany domek w Niedźwiedzim Rogu. W tym roku wyjeżdżała z rodziną na święta do Egiptu, więc bez problemu pożyczyła Annie klucze. Miały być świece, na kolację tak uwielbiana przez Roberta dziczyzna, ogień w kominku, seksowna bielizna, obowiązkowo czarna. A gdy już nacieszyliby się sobą, zaczęliby planować przyszłość we troje. – Będziemy mieli dziecko – wykrztusiła Anna, przyciskając do piersi zdjęcie męża. W Orzyszu mieszkali od pięciu lat. Batalion Saperów to był pierwszy przydział Roberta po szkole oficerskiej. Byli zadowoleni – w pobliskim Piszu mieszkali jego rodzice. Od wojska na dobry początek dostali co prawda jednopokojowe mieszkanie z wnęką kuchenną i maleńką łazienką, ale nie narzekali. Byli na swoim, a każde z nich mogło realizować się zawodowo. Anna codziennie dojeżdżała autobusem 25 kilometrów do Pisza. Pracowała w tamtejszym szpitalu powiatowym i robiła specjalizację z chirurgii ogólnej. Byli szczęśliwi. Wyjazd Roberta do Iraku był szansą na podreperowanie domowego budżetu. Marzyli o dziecku i samochodzie. Kapitan Kaliski załapał się na IX zmianę. Jego dowódca z Orzysza, wykorzystując znajomości w 1. Warszawskiej Dywizji Zmechanizowanej, dokoptował go do grupy saperów wyruszających na misję do Iraku. Wylecieli na początku lipca wojskową CASĄ. Żegnał ich sam minister obrony, który na potrzeby

telewizyjnej transmisji powtarzał po raz setny gładkie formułki o tym, jak to okupacja oddalonego o kilka tysięcy kilometrów kraju zwiększa nasze bezpieczeństwo. Paplanina o terroryzmie i światowym pokoju. Nikt już nawet nie zwracał uwagi na to, że w Iraku nie znaleziono broni masowego rażenia, a przecież to była bezpośrednia przyczyna inwazji. Rzekome dowody na istnienie jądrowego arsenału Saddama okazały się fikcją. Co gorsza, za panowania tego krwawego dyktatora zginęło w Iraku zdecydowanie mniej ludzi niż w ciągu czterech lat misji nazywanej stabilizacyjną. Operacja „Wolny Irak” kosztowała życie setek tysięcy cywilów i tysięcy żołnierzy. To jednak nie było największe zmartwienie tych, którzy właśnie wybierali się na kolejną zmianę. Anna pamiętała każdą chwilę pożegnania, ostatni pocałunek i łzy, które Robert ocierał jej z policzków, zapewniając, że wróci cały i zdrowy. W pół roku miał zarobić więcej niż w kraju przez dwa lata. Gdyby mogła cofnąć czas… ale nie mogła. Była bezradna i zrozpaczona. Panującą w domu ciszę przerwał dźwięk telefonu. Anna nie odbiera, ma dość rozmów i pocieszania przez ludzi, którzy nie mają bladego pojęcia, przez co przechodzi. „Jak się czujesz? Taka tragedia! Jak się trzymasz? O Jezu, co za strata!” Zakrywa głowę poduszką, nie ma siły, by wstać i wyłączyć aparat. Zaraz i tak przestanie. Krótki pisk – włącza się automatyczna sekretarka. – Tu Ania i Robert. Zostaw wiadomość, tylko niezbyt długą, bo jej nie odsłuchamy. – Głos Roberta, ukochanego mężczyzny, którego już nie zobaczy żywego, kolejne strumienie łez. Drugi pisk – ruszyło nagrywanie. – Cześć, Aniu, tu Marek Chojnacki. Jeśli mogę jakoś pomóc… to daj znać… Proszę, jestem do twojej dyspozycji. Mój numer 520-404-285. Anna na chwilę przestaje płakać. Marek? Kiedyś, lata świetlne temu, łączyła ich wielka namiętność, ale okazało się, że to nie wystarczy, by ze sobą być. Odkąd związała się z Robertem, widziała go może raz albo dwa. O dwa razy za dużo. Miała wyrzuty sumienia, ale tłumaczyła to sobie samotnością żony żołnierza, który jeździł na kolejne ćwiczenia i zagraniczne misje, oraz zbyt dużą ilością wypitego alkoholu. Marek potrafił być czarujący. To jednak była przeszłość, dla niej bez znaczenia, przynajmniej na razie… Oczy Anny znowu zachodzą łzami.

7

28.09.2007 godzina 21.45

– Co to za dyskoteka? Prezydent czy jaki premier tu jedzie? – Darski z rezygnacją tylko machnął rękami na widok kawalkady czarnych samochodów błyskających kolorowymi światłami niczym bożonarodzeniowa choinka. Znowu pożałował pochopnej decyzji, by ruszyć w teren bez odpowiedniego zapasu alkoholu. Zapalił papierosa – nikotyna trochę pomogła opanować nerwy. Konwój zatrzymał się na parkingu przed cerkwią. – Ten trup to musi być ktoś ważny – zauważył Solski, wyraźnie zadowolony z tego, że przynajmniej na chwilę przestał być głównym zmartwieniem komendanta Darskiego. – Też mi się tak zdaje. Nie wygląda mi to na wycieczkę pielgrzymów do świętego źródła. – Policjant pokiwał głową i ruszył w stronę niespodziewanych gości, a Artur dyskretnie podążał za nim. Cztery terenowe mercedesy, ustawione jeden obok drugiego, stały z włączonymi długimi światłami skierowanymi w stronę cerkwi; nikt nie wysiadał. Darski, z asystującymi mu policjantami i Solskim na doczepkę, zatrzymał się w pół drogi między stawem, w którym znaleziono trupa, a tajemniczym konwojem. Był niczym szeryf, który daje przybyszom wyraźny sygnał, kto rządzi na tym terenie. Komendant podniósł rękę na wysokość czoła, próbując osłonić oczy przed rażącym światłem reflektorów. Chwila wyczekiwania. Nagle drzwi jednej z terenówek otworzyły się i wyszli dwaj mężczyźni. Ich sylwetki tylko nieznacznie odcinały się od ciemnej ściany lasu, niczym rozmywające się kontury. Niespiesznie ruszyli w kierunku Darskiego i jego ludzi. Ale jazda. Artur aż się uśmiechnął. Przez przypadek trafił mu się niezły temat, i to na wyłączność. Żadnej konkurencji… bo i skąd miałaby się pojawić? Nikogo z TVN-u, Polsatu czy TVP – jest sam. Absolutny exclusive. W tej robocie nie wystarczą umiejętności i talent – trzeba też mieć szczęście. A tego mu nie brakowało. I’m lucky man. Ale Artur był wystarczająco dobrym dziennikarzem, by nie dać się ponieść emocjom. Jeszcze nie teraz, na świętowanie będzie czas. Rozejrzał się szybko. Gdzie jest Kowal? Operator doszedł już do siebie po bliskim spotkaniu ze zmasakrowanymi zwłokami i robił to, co do niego należało. Z kamerą opuszczoną na wysokość pasa, powoli, by nie rzucać się w oczy, szedł w kierunku parkingu. Tam miała się rozegrać kulminacyjna scena tego wieczoru. Gdyby ktoś go zatrzymał, mógł powiedzieć, że wraca do samochodu. – Pułkownik Wyrwicki, Agencja Wywiadu – przemówił mężczyzna stojący po lewej, robiąc kilka kroków do przodu, tak by jego twarz była dobrze widoczna. – Za chwilę zostanie pan, komendancie Darski, oficjalnie poinformowany o przejęciu przez nas śledztwa w sprawie… w tej sprawie. Darski rzucił na ziemię niedopalonego papierosa, podszedł jeszcze bliżej i spojrzał na legitymację podsuniętą mu przez faceta w czarnym płaszczu. Nie zamierzał protestować. Szczerze mówiąc, miał już dość wieczornego wypadu w teren. Myślał o swoim ciepłym gabinecie i butelce, która na niego czekała.

– Powie mi pan chociaż, co tu jest grane? – Komendant chciał trzymać fason przed podwładnymi. Stąd próba zagrania na strunie zawodowej solidarności – że niby ludzie służb muszą trzymać się razem, i te wszystkie pierdoły. – Chodzi o bezpieczeństwo państwa. Mafia, terroryzm. Nic więcej nie mogę powiedzieć. – I było jasne, że nic więcej pułkownik nie powie. Solski zajął pozycję nieco z boku, by przyjrzeć się Wyrwickiemu i jego koledze. To nie byli faceci, którzy swoim przybyciem wywołują uśmiech. I raczej żadnego z nich nikt, no może poza matką, nie zaprosiłby z własnej woli na niedzielny obiad. Dwóch smutnych kutasów. Obaj byli wysocy, wysportowani, po pięćdziesiątce. W długich czarnych płaszczach wyglądali prawie jak klony. To, co ich zdecydowanie odróżniało, to twarz i głowa. Pułkownik Wyrwicki był szpakowatym mężczyzną, miał smukłe rysy twarzy, orli nos i oczy, które skupiały na sobie uwagę i prześwietlały rozmówcę. W tym duecie to z pewnością on był mózgiem. Jego ogolony na łyso kolega był mniej więcej w tym samym wieku. Szeroki kark i mocno zarysowana szczęka, wąskie, zaciśnięte usta. Wyglądał jak podstarzały cyngiel na emeryturze. Mimo to lepiej byłoby nie spotkać kogoś takiego na swojej drodze, szczególnie w ciemnym zaułku. Czy oni ich gdzieś hodują? Obie twarze były dla Solskiego całkowicie obce. – A to co takiego, panie komendancie? – Pułkownik Wyrwicki skinął w kierunku Kowala, który z kamerą w ręku znalazł się w polu widzenia klonów. Łysy, nie czekając na odpowiedź, ruszył w kierunku operatora. – Spokojnie, to moja ekipa. Dokumentujemy miejsce zbrodni – skłamał Darski. Blef nie był zbyt dobry, bo na kamerze, gdyby się dokładnie przyjrzeć, widniało logo DTV, ale pułkownik najwyraźniej kupił tę historię. – Aha. W takim razie proszę stąd zabrać wszystkich swoich ludzi… kamerę też. W tym momencie zadzwonił telefon Darskiego. – Tak, słucham… Tak, już poznałem… Tak, rozumiem… Tak, oczywiście, to już nie nasza sprawa. – Rozmowa trwała kilka sekund. Komendant nie zamierzał polemizować z przełożonym, bo wiedział, że nie ma to sensu. – Panowie, zbieramy się, to polecenie starego. Miło było poznać, panie pułkowniku. – Darski nawet nie próbował sprawić, by słowa te zabrzmiały wiarygodnie. Pajace z Warszawy. Pułkownik spojrzał na policjanta bez jakichkolwiek emocji; było mu obojętne, kim jest ten powiatowy glina i co o nim myśli. Facet w czarnym płaszczu miał realną władzę i grał w innej lidze – to było czuć. Ekipa Darskiego, co mogło być pewnym zaskoczeniem, bardzo sprawnie pakowała sprzęt. Nikt nawet się nie bawił w wyławianie ze stawu rozbitych reflektorów. Rozmontowano jedynie stelaż, zwinięto taśmę i było po sprawie. Szybko zrobimy, szybko wrócimy – Solski przypomniał sobie sentencję Kowala. Patrząc na kolejnych odjeżdżających policjantów, uznał, że czas się zbierać. Starał się jak mógł nie rzucać w oczy, ale parking coraz bardziej pustoszał. Za chwilę zostanie zauważony i rozpoznany, więc lepiej się zbierać. Podszedł do swojego operatora. – Masz? – Jest OK. Myślę, że już nic więcej nie nagramy. – Kowal skinął głową w kierunku czarnych mercedesów, z których wysiadali kolejni ludzie, wyjmując z bagażników dziwne skrzynie, torby i urządzenia. Przenoszono je w okolice stawu. Było widać, że ta ekipa wie, co robi. Solski rozejrzał się, szukając wzrokiem pułkownika Wyrwickiego i jego łysego kolegi. O cholera. Dostrzegł ich idących ku srebrnej toyocie DTV. Dyskutowali o czymś zawzięcie. Wyrwicki gestykulował zamaszyście, co rusz wskazując w stronę stawu, gdzie znaleziono trupa. Łysy, który nie wyglądał na erudytę, ku zaskoczeniu Solskiego też miał coś do powiedzenia w tej sprawie. – Mamy przerąbane. Artur wiedział, co się stanie, jeśli faceci w czarnych płaszczach podejdą zbyt blisko samochodu i zorientują się, że na miejscu jest telewizja. Niebiesko-białe logo DTV na drzwiach auta było jak płonąca świeca w ciemnej piwnicy – nie dałoby się go nie zauważyć. Zajęci rozmową, Wyrwicki i Łysy nie zwracali uwagi na stojący w mroku samochód. To jednak była tylko kwestia

czasu. Jeszcze pięć, sześć metrów i musieliby być ślepi, żeby nie zobaczyć logo stacji telewizyjnej. A potem będzie konfiskata całego sprzętu – wiadomo, bezpieczeństwo narodowe. Chłopcy ze służb specjalnych nie bawili się w konwenanse, oni nie musieli przejmować się dziennikarzami i prawem obywateli do informacji. Ściśle tajne i wszystko jasne. Możesz sobie pisać protesty do kogo chcesz. Solski miał już kiedyś przyjemność z tajniakami z ABW. Dostał od kolegi cynk, że w podwarszawskim Sękocinie mają zatrzymać ruskich mafiosów podejrzewanych o handel bronią i materiałami rozszczepialnymi. Był na miejscu tuż po tym, jak oddział antyterrorystyczny wpakował się do luksusowej willi pod lasem. Szybko zauważyli go ludzie z ABW. Żadnych dyskusji, zarekwirowanie dysków i wszelkich nośników, na których można było cokolwiek zarejestrować. Nagrania nie ujrzały światła dziennego. Nie ma reportażu, nie ma tematu. Wszystko wskazywało na to, że teraz będzie podobnie. – Panie pułkowniku. – Głos sierżanta Klukiewicza wyrwał Artura z odrętwienia. Wyrwicki z Łysym zatrzymali się, odwrócili i zrobili kilka kroków w kierunku cerkwi. – Panie pułkowniku – Klukiewicz, sapiąc, podbiegł do nich – komendant kazał odmeldować się panu, jak już wszyscy się zbierzemy. – Dziękuję. – Wyrwicki tylko wzruszył ramionami. Dla Solskiego i Kowala była to jedyna okazja, by niepostrzeżenie opuścić teren zajmowany właśnie przez ludzi z Agencji Wywiadu. Już się nie maskowali – ruszyli prosto do samochodu, byle dopaść do niego, póki nikogo nie ma w pobliżu. Wyrwickiego i jego kompana minęli w odległości dwóch metrów; tamci, odwróceni plecami do służbowej toyoty, wciąż byli zajęci rozmową. Jeszcze kilka kroków. Mignięcie świateł świadczące o tym, że Kowal odblokował centralny zamek. Szybkie pakowanie sprzętu, byle jak, byle ruszyć. Klapa bagażnika zamknęła się z charakterystycznym przytłumionym stuknięciem. Mogą ruszać. Solski spojrzał na swojego operatora. Jego mina nie wróżyła niczego dobrego. Panika w oczach i chaotyczne oklepywanie się dłońmi po kieszeniach kurtki i spodni. Kowal nie mógł znaleźć kluczyków. – Kurwa, przecież otwierałeś przed chwilą! – Solski był zdenerwowany. Kowal wykonał rundę wokół samochodu, sprawdził bagażnik – nic. Ostatni policyjny wóz właśnie ruszał. Artur patrzył na opustoszały parking. Cztery terenowe mercedesy i jedna toyota kombi. To się nie może udać. Mamy przejebane. Był wściekły – za chwilę straci wszystkie nagrania, a temat pójdzie do kosza. – Są, są. – Kowal w wyciągniętej ręce trzymał kluczyki. – Położyłem je na dachu, żeby nie zgubić. Przepraszam, stary. Jedziemy. Ruszyli szybko za radiowozem. Nikt nie zwracał na nich uwagi, tak przynajmniej im się zdawało. Nie widzieli Wyrwickiego, a jego ludzie byli zajęci instalowaniem oświetlenia i przenoszeniem sprzętu nad staw. Gdy we wstecznym lusterku zniknęły już światła terenowych mercedesów i lamp, które rozstawiono wokół miejsca zbrodni, Solski odetchnął. I’m fucking winner. Wracali w kierunku Siemiatycz tą samą drogą, którą przyjechali do Koterki pod polskobiałoruską granicę. Prosta, równa droga prowadziła przez stary las i jeszcze starsze wsie. Parę razy Artur nerwowo oglądał się, by sprawdzić, czy nie jedzie za nimi żaden samochód. – Wracamy do Warszawy? – spytał z nadzieją Kowal. – Nie. Muszę jeszcze coś sprawdzić, jedziemy do Siemiatycz. Jutro chcę odwiedzić pana komendanta. Odpowiedź Artura wyraźnie nie spodobała się operatorowi. Był zmęczony i miał dość wrażeń na najbliższych kilka tygodni. Wciąż widział trupa wyciągniętego z wody obok cerkwi. Wyglądał, jakby skóra spłynęła mu z twarzy albo się stopiła, pozostały jedynie resztki mięśni. Przypominało to trochę eksponaty z kontrowersyjnej wystawy Bodies… The Exhibition amerykańskiego profesora Roya Glovera, który preparował ludzkie ciało tak, by można zobaczyć nawet włókna mięśni. Swoje eksponaty Glover nazywał preparatami, a tworzył je metodą plastynacji, usuwając wodę i tłuszcz z tkanek, następnie zaś wypełniając je polimerami, które z kolei podgrzewał i utwardzał. Tak powstały niesamowite eksponaty zakonserwowane na poziomie komórkowym. Dzięki temu profesor mógł zaprezentować złożoną budowę mięśni, nerwów, naczyń krwionośnych i organów wewnętrznych. Trup znaleziony w Koterce z pewnością nie był

preparatem Roya Glovera. Puste oczodoły i pozbawiona zębów szczęka nie mieściły się w ramach naukowego eksperymentu. Zwłoki były zmasakrowane, z rękawów swetra wystawały dłonie przypominające kotlet mielony. Ktoś bardzo starannie je zmiażdżył – to musiało boleć. Kowal wzdrygnął się na te wspomnienia, co nie uszło uwagi Artura. – Co się dzieje? – Przypomniałem sobie tego truposza. Sam zobaczysz… masakra. Solski nie dopytywał o szczegóły. Znał Kowala i wiedział, że jego operator nie jest histerykiem. Byli razem na Bałkanach podczas wojny w Kosowie i w Iraku podczas ataku na bazę polskich wojsk w Karbali. Nieraz jeździli wspólnie na tematy kryminalne i widzieli niejednego trupa. To nie był facet, na którym łatwo zrobić wrażenie. – Dziwna sprawa – rzekł Solski. – Kurewsko dziwna – potwierdził Kowal.

8

28.09.2007 godzina 22.30

Pułkownik Wyrwicki poczuł dreszcz. Zimno. Potarł ręce i poszedł w kierunku nagrzanego samochodu, cicho pracującego na wolnym biegu. Jego ludzie dopiero zaczynali pracę, nie był im teraz potrzebny. Wkroczy do akcji w odpowiednim momencie. Potrzebował chwili dla siebie. – Mamy problem, Dareczku. – Szyba opuściła się, a zza niej wyjrzała łysa głowa. – Duuuuży problem, Dareczku – powtórzył basowy głos. Pułkownik Wyrwicki zesztywniał. Nie na takie informacje czekał. Obszedł samochód, by usiąść obok swojego kompana na tylnym siedzeniu. Delikatnie zamknął drzwi. Ciepło w kabinie wywołało kolejny dreszcz. – Co się stało, panie generale? – spytał. – Chłopcy z zabezpieczenia, których zostawiliśmy na wszelki wypadek przy drodze dojazdowej, zameldowali dopiero co, że obok nich przejechał samochód ekipy telewizyjnej DTV. Cisza. Obaj wiedzieli, co to oznacza. Powiatowy komendancina pograł z nimi w członka. Nie było żadnej policyjnej kamery, wszystko nagrywała ekipa DTV. Co za wtopa. Wyrwicki potrzebował trochę czasu na ocenę sytuacji. Ile nagrali? Co wiedzą? Kurwa, kurwa, kurwa! – Panie generale, proponuję pojechać za nimi i po cichu zrobić swoje. – Już wydałem to polecenie, Dareczku. Dopilnuj, by wszystkie nagrania trafiły w nasze ręce. Tylko po cichu, nie afiszujmy się swoją obecnością. Aaa, bym zapomniał. I dopierdol jakoś temu Darskiemu. – Tak jest. Wyrwicki wyskoczył z samochodu i podszedł do stojącego obok mercedesa. Postanowił pojechać sam; wsparcie chłopaków z zabezpieczenia absolutnie wystarczy. Połączył się z nimi i upewnił, czy ruszyli za ekipą telewizyjną. Uczulił ich też, by zachowywali się wyjątkowo dyskretnie. Mieli pozostać w cieniu, niezauważeni. Gdy srebrna toyota z logo DTV, mijając kolejną wieś, zniknęła za wzniesieniem, z leśnego duktu, niczym z mrocznego tunelu, na drogę wyjechał zielony land-rover. Była to jedna z trzech grup zabezpieczenia, które podczas operacji specjalnych miały pilnować terenu wokół strefy zero. W tym przypadku strefą zero była Koterka. Każda podejrzana osoba czy samochód były namierzane, identyfikowane, a jeśli trzeba – zatrzymywane. Wszystko zależało od priorytetu, jaki akcji nadawali szefowie. – Tu As Pik do Gniazda, As Pik do Gniazda. – Mężczyzna siedzący obok kierowcy nie musiał czekać długo na odpowiedź. – Tu Gniazdo, o co chodzi? Coś zapiszczało w przesterowanych głośnikach. Mężczyzna ściszył odsłuch. – Mamy kod czerwony, potrzebujemy Żniwiarza do namierzenia zwierzyny. – Podaj współrzędne. – 23°00' północ na 52°37' wschód, srebrna toyota kombi, kierunek przemieszczania zachód.

– Namierzamy. Potwierdź, czy masz obraz. Mężczyzna spojrzał na wbudowany w konsolę samochodu niewielki monitor. Z pewnością nie był to zestaw kina domowego – obraz nie był najwyższej jakości i momentami śnieżył – ale wystarczał. Podobnego sprzętu amerykańskie jednostki używały na wojnie w Afganistanie i Iraku. Bezzałogowe samoloty były idealnym narzędziem do rozpoznania terenu i namierzania oddziałów wroga. Wykorzystywano je właściwie w każdej operacji specjalnej. Polski wywiad dysponował maszyną MQ-9 Reaper produkowaną przez Amerykanów z General Atomics Aeronautical Systems – nowością pośród latających dronów. Jej pułap maksymalny wynosił 15 tysięcy metrów, zasięg sześć tysięcy kilometrów, bez lądowania mogła przebywać w powietrzu 28 godzin, pod skrzydła podczepić można było ponad 1300 kilogramów uzbrojenia. Standardowe wyposażenie stanowiły kamery do prowadzenia obserwacji w dzień i w nocy, dalmierz laserowy i laserowy wskaźnik celów. Już od ponad trzech godzin Żniwiarz z wysokości kilku tysięcy metrów patrolował okolice Koterki i Siemiatycz, na tym pułapie właściwie nie do zauważenia przez postronnych obserwatorów. Całkowitą niewidzialność zapewniały mu systemy antyradarowe. Dron wykonał łagodny zwrot na południowy zachód i naprowadzany przez centrum kontroli lotu w Warszawie, zmierzał do punktu wskazanego przez grupę zabezpieczenia oznaczoną kodem Pik. Na samochodowym monitorze pojawił się obraz rozświetlonej reflektorami przepompowni ropy w Adamowie. Olbrzymi teren, na którym wybudowano gigantyczne zbiorniki na ropę. Co roku przepływało tędy 50 milionów ton tego paliwa. Operator prowadził teraz Żniwiarza na minimalnej prędkości. Dowódca czteroosobowej grupy zabezpieczenia jeszcze bardziej skupił uwagę na obrazie przekazywanym z drona. Na monitorze zobaczył dach land-rovera, którym jechali. Po kilku sekundach pojawiła się srebrna toyota. – Gniazdo, to oni. Pilnujcie ich. – Zrozumiałem, bez odbioru. Samochód ekipy telewizyjnej zbliżał się do ronda. Do wyboru były trzy zjazdy: na Siemiatycze, Warszawę i Lublin. Toyota skręciła w prawo, wybierając wariant pierwszy. Dowódca grupy zabezpieczenia wyjął telefon i wybrał numer. – Panie pułkowniku, pojechali do Siemiatycz. – Dobrze. Zaraz do was dołączę, poczekajcie na mnie. Wyrwicki układał plan działania. Póki ekipa telewizyjna krążyła po okolicy, wszystko można było jeszcze dyskretnie naprawić. A w tym przypadku dyskrecja była podstawą. Jakikolwiek szum i zamieszanie mogły być katastrofalne w skutkach dla trwającej operacji. Pułkownik zdawał sobie sprawę, że najbliższe godziny i dni przesądzą nie tylko o jego przyszłości, ale też o karierze wielu ważniejszych i znacznie bardziej wpływowych postaci, także ze świata polityki. Nie mogli już sobie pozwolić na kolejne błędy i wpadki. Zaszli za daleko. Docisnął gaz. Snop świateł samochodu przecinał panującą ciemność, wydobywając na chwilę fragmenty drzew i krzaków, które gęsto obrosły obie strony drogi. Absolutne odludzie, noc poza miastem jest naprawdę ciemna. Wyrwickiemu kilkakrotnie wydawało się, że widzi na poboczu jakieś postaci. Dwa razy nawet przyhamował, ale były to tylko powykręcane konary i liście, które tworzyły w głowie kierowcy przedziwne obrazy. Pułkownik otrząsnął się i szerzej otworzył oczy. Początki paranoi. Był zmęczony, ale wiedział, że dziś nie trafi szybko do łóżka. Po pokonaniu kolejnego łagodnego łuku drogi zobaczył charakterystyczny kanciasty kształt land-rovera defendera, samochodu, który od 1948 roku jest dumą angielskiego przemysłu motoryzacyjnego. I choć w ostatnich latach marka ta przeszła w ręce BMW, a następnie Forda, auta te wciąż uważano za jeden z symboli brytyjskiego stylu i jakości. Grupa zabezpieczenia czekała na poboczu. Wyrwicki mignął światłami i zatrzymał się. Energicznie wysiadł z samochodu i podszedł do land-rovera od strony kierowcy. Ten błyskawicznie opuścił szybę. – Wysiadaj, młody, i zajmij się moim samochodem. Ja pojadę z chłopakami. – Pułkownik nie wdawał się w tłumaczenie; nie musiał. On tu rozkazywał, oni mieli słuchać. Usiadł za kierownicą land-rovera i uruchomił silnik. Maszyna powoli ruszyła. Nikt z grupy zabezpieczenia

nie zadawał pytań. Wiedzieli, że wszystkiego dowiedzą się w odpowiednim czasie. – Wiemy, dokąd jadą? – rzucił Wyrwicki do siedzącego obok mężczyzny. – Na razie wiemy, że pojechali w kierunku Siemiatycz. Czekamy na kolejny raport z Gniazda. Pułkownik kiwnął ze zrozumieniem głową. – Dobrze, że zamówiliśmy na dzisiejszy wieczór naszego ptaszka. Szybko dojechali do ronda, na którym toyota DTV skręciła w prawo, i powtórzyli ten manewr. – Gniazdo do Asa Pik – odezwał się głos w radiu. – As Pik, słucham. – Obiekt zatrzymał się na ulicy Adama Mickiewicza numer 10. To chyba hotel. Wysyłam współrzędne. – Dzięki. – Mężczyzna siedzący obok pułkownika Wyrwickiego rozłączył się i parsknął: – To w tej dziurze jest hotel? Pewnie Hilton. Odpowiedział mu rechot rozbawionych kolegów. Szybko jednak umilkli. I nie chodziło tu jedynie o obecność wysokiego rangą przełożonego. Byli profesjonalistami i wiedzieli, że lepiej nie lekceważyć ludzi i miejsc, szczególnie tych nieznanych. Jechali drogą numer 19, która łączy Białystok z Lublinem i przecina Siemiatycze. Terenowe auto na obcych numerach nikogo na tej trasie nie dziwiło. Ich pojawienie się nie zwróciło niczyjej uwagi. Przez Siemiatycze w dzień i w nocy przejeżdżały setki samochodów. Jeden zielony land-rover nie był czymś wyjątkowym. Na głównym placu miasta, który – jak tysiące podobnych placów w Polsce – nosił imię Jana Pawła II, skręcili w prawo na jedynym skrzyżowaniu z sygnalizacją świetlną. Po kilkuset metrach zgodnie ze wskazaniami GPS skręcili w lewo w niewielką ulicę Nadrzeczną. Biegła ona tuż obok sztucznego jeziora, części większego rozlewiska powstałego po spiętrzeniu rzeki Kamionki. Po drugiej stronie znajdowało się osiedle domków jednorodzinnych. Nie były to może pałace, jakie stawiali wielkomiejscy nuworysze, ale wyglądały schludnie i świadczyły o zamożności właścicieli. Nadrzeczną dojechali na parking. Z wiszącej na płocie odrapanej tablicy wynikało, że są przy stadionie miejskim, na którym spotkania rozgrywa czwartoligowy zespół MKS Cresovia. – Szefie, może przy okazji kupimy sobie karnecik na mecze – próbował zażartować dowódca grupy zabezpieczenia. Wyrwicki nie poznał się na dowcipie. – Niedźwiedź, co ty mi tu pierdolisz? Skup się na robocie, bo jak dasz dupy, to będziesz dożywotnio cieciem w tym klubie. Facet nazwany Niedźwiedziem spuścił głowę. Wolał zejść z linii ognia. – Jak wynika z danych z Gniazda, samochód z ekipą telewizyjną stanął 200 metrów stąd, przed pensjonatem Cezar. Pewnie zatrzymają się tam na noc. Nie mamy planów budynku, więc trzeba będzie improwizować. Pamiętajcie: nas tu nie było.

9

28.09.2007 godzina 23.00

Główny wystrój recepcji dwugwiazdkowego pensjonatu Cezar stanowiło terrarium z wężem albinosem. – Ooo, boa dusiciel – zauważył Kowal na tyle głośno, by usłyszała go urodziwa blond recepcjonistka. Solski z uznaniem pokręcił głową; sam nie odróżniłby zaskrońca od żmii. Operator rozwijał temat, najwyraźniej nie chcąc spędzić tej nocy samotnie. – Wąż to symbol zmian, początku czegoś nowego – mówił, posyłając blondynce czarujący uśmiech i opierając się o kontuar recepcji tak, by wyeksponować naszyty na rękawie kurtki znaczek DTV. Operator, w przeciwieństwie do tych, którzy pracują w telewizji gębą, musiał się posiłkować takimi sztuczkami, by w miarę subtelny sposób dać do zrozumienia, że jest panem z TV. Działało to na szukające wrażeń i przygód dziewczyny. – A pani co myśli o wężach? – Kolejny uśmiech i głębokie spojrzenie prosto w oczy. Blondynka, nieco zawstydzona, spuściła wzrok i zachichotała radośnie: – Ja pracuję tutaj dopiero od tygodnia. – Wojtuś, daj pani spokój. – Solski chciał pomóc zakłopotanej recepcjonistce, ale ta wcale nie czekała na jego pomoc. – Mam na imię Lucyna. Koleżanki wołają na mnie Lucy. Wyglądała na dwadzieścia kilka lat. Ładne zielone oczy, pełne usta i nieco za mocny makijaż. Do tego naprawdę zgrabna sylwetka. Bluzka opinała jej kształtne piersi, zapraszając mężczyzn do fantazjowania. Kowalowi to jednak nie wystarczało – jako urodzony empiryk wierzył wyłącznie w moc doświadczeń, a nie teorii. W przypadku kobiet chodziło oczywiście o doświadczenia organoleptyczne. – Jestem Wojtek, a to Artur. Mam nadzieję, że masz dla nas dwa pokoje na tę noc. – Kowal położył akcent na słowie „dwa”. Lucy uśmiechnęła się i przytaknęła. – Poproszę o dokumenty. Załatwienie formalności potrwało kilka minut. Oczywiście przez przypadek operator dostał dwa razy większy pokój z dwa razy większym łóżkiem. Solski machnął ręką. Niech chłop ma coś z życia. Ale skoro Kowal otrzymał w bonusie apartament, zdecydowali, że cały sprzęt złożony zostanie u niego. Kamera, statyw, baterie, mikrofony, dyski, laptop montażowy – wszystko to wylądowało w drewnianej, zamykanej na klucz szafie, która zajmowała wnękę w przedsionku pokoju Kowala. Najpierw jednak Artur upewnił się, że nagrania z Koterki są zabezpieczone przed skasowaniem. Uruchomili Power Booka. Sprzęt Apple najlepiej nadawał się do pracy w terenie – duża moc obliczeniowa, znakomita grafika. To wszystko pozwalało nawet w bardzo trudnych warunkach zmontować materiał wysokiej jakości. Kowal podpiął kamerę do komputera i rozpoczął transfer materiału. Solskiemu migały przed oczami kolejne sekwencje i obrazy. Cerkiew, policyjne światła, kamera w ruchu, trup. Sekundowe urywki wystarczyły, by na twarzy dziennikarza pojawił się grymas obrzydzenia. Zwłoki wyglądały naprawdę paskudnie. Nagranie kończyło się zamieszaniem po przyjeździe facetów w czerni. Artur był zadowolony, poklepał Kowala po

ramieniu. Zajebisty materiał. Całość postanowił obejrzeć dokładnie nazajutrz, ale wiedział już, że ma znakomity towar. – Jakaś przekąska i piwko przed snem? – zapytał. – Jasne. Lucy kończy pracę dopiero za dwie godziny. – Kowal szczerzył się jak głupi do sera. Zeszli do restauracji. Obrażony na cały świat kelner z obowiązkowym wąsem poinformował ich, że kuchnia jest już zamknięta i mogą się jedynie czegoś napić. Nie wybrzydzali, co jeszcze bardziej irytowało wąsacza. – Dwa piwka, szefie, i po sto żołądkowej gorzkiej – zaordynował Kowal. – I jeszcze jakieś orzeszki albo krakersy proszę. Po ciężkim, pełnym nerwów dniu schłodzone dobrze piwo było wszystkim, czego potrzebowali. Solski sączył bursztynowy napitek, delektując się smakiem i chłodem. Z każdym łykiem poziom jego adrenaliny spadał. Organizm schodził z wysokich obrotów. Nadciągał błogi spokój. Dziennikarz spojrzał przez okno. Jakichś dwóch rozbawionych kolesi wchodziło do pensjonatu. Pewnie goście. – Co za dzień, stary – rzucił. – Mam nadzieję, że to nie koniec atrakcji – powiedział Kowal, uśmiechając się porozumiewawczo i kiwając głową w kierunku recepcji. Lucy nie mogła się już doczekać końca swojej zmiany i nerwowo spoglądała na zegarek. Umówiła się z Wojtkiem Kowalem, że ten odprowadzi ją do domu. Nie należała do łatwych dziewczyn – co to, to nie. Zerwała z chłopakiem miesiąc temu i od tamtej pory była wolna. Zresztą nie co dzień zjawiali się tu faceci z telewizji i prawili komplementy. Raz na jakiś czas można zaszaleć. Wojtek Kowal był miły i czarujący. Gdy na chwilę zostali sami, szeptał słowa, od których robiło jej się dziwnie ciepło gdzieś w brzuchu. Dzwonek sygnalizujący otwarcie drzwi przerwał erotyczne fantazje recepcjonistki. Weszło dwóch uśmiechniętych mężczyzn. Jeden z nich był niższy, szczupły, o ostrych rysach i ostrzyżony krótko jak wojskowy, drugi nieco wyższy, ale chudszy, z kręconymi blond włosami i twarzą nastolatka. – Dobry wieczór. W czym mogę pomóc? – spytała Lucy, kończąc pytanie oficjalnym uśmiechem przeznaczonym dla zwykłych klientów. – Izwinitie, pożałujsta, u nas niesprawnyj awtomobil. Możem li my zakazať nomier w waszej gostinicy? – spytał niższy mężczyzna w polarowej kurtce. Lucy nie znała rosyjskiego. Ale ponieważ lokalny język pełen był rusycyzmów i naleciałości ze Wschodu, domyśliła się, że chodzi o jakąś awarię samochodu i nocleg. – Mam jeden wolny pokój. Adin nomier. Bieri? – Da. Spasibo, barysznia. – Poproszę dokumenty, znaczy się paszporty – powiedziała recepcjonistka, wyciągając przed siebie rękę. Po chwili na jej dłoni wylądował plik euro. Tłumaczyli jej, pomagając sobie rękoma, że pasport zostawili u kolegi, który śpi w awtomobile. Niższy przedstawił się jako Władisław Stasow, a drugi jako Eduard Denisow. Lucy nie zamierzała robić problemów. Faceci zapłacili z góry i dali solidny napiwek. Wręczyła im więc klucz do pokoju. Mężczyźni ukłonili się grzecznie, podziękowali, wzięli z podłogi małe podróżne torby i poszli w kierunku schodów. Dostali pokój na piętrze, tuż obok Solskiego. Artur postanowił się upić. Wiedział, że dzięki alkoholowi i paru tabletkom prześpi kilka godzin. Wolał porannego kaca od kolejnej bezsennej nocy. Podniósł kieliszek, dając sygnał Kowalowi. – Szable w dłoń. – Stuknęli się, jak nakazuje staropolski obyczaj, i wypili do dna. – Szefie, jeszcze dwa piwa i żołądkowa gorzka. – Solski machnął w kierunku wąsacza, który nie ukrywał

irytacji faktem, że zamiast być już w domu, musi obsługiwać dwóch nawalonych warszawiaków. Mężczyzna wstał i poczłapał w kierunku baru, każdym swoim ruchem, gestem i miną dając wyraz buzującej w nim złości. Solski z Kowalem siedzieli na dole ponad godzinę. Wypili dużo, ale nie tyle, by nie móc wypić więcej. Rozmawiali o wszystkim i o niczym, jak to faceci, którzy się lubią i mają wspólne wspomnienia. Trochę kombatanctwa, trochę branżowych plotek i temat obowiązkowy – panienki. Wszystko przyprawione rzecz jasna docinkami. – Jak ta lala z recepcji zobaczy, czym dysponujesz, będzie rozczarowana. Pewnie nigdy w życiu nie widziała nic tak małego – rzekł z powagą Artur. – Nie powinieneś narażać jej na tak traumatyczne przejścia. – Martw się raczej o siebie. Z tego, co mówią dziewczyny, to ja twardszego wyjmuję, niż ty wkładasz. – Kowal potrafił się odgryźć. Śmiech. Swego czasu Solski uwielbiał takie wyjazdy. Koszarowe dowcipy i życie w drodze. Poznawanie nowych miejsc, ludzi i historii. Był rasowym reporterem, ciekawym świata. Kelner przyniósł zamówioną kolejkę i położył rachunek na stole. Wyraźny sygnał, że już nic więcej nie dostaną. Kutas. – No to chlup. Kieliszki powędrowały do góry i mimo znacznego stężenia alkoholu we krwi, gładko kreśląc w powietrzu łuk, trafiły do ust, by po chwili z charakterystycznym „Aaaaa” stanąć z impetem na stole. Kowal spojrzał na zegarek – dochodziła pierwsza w nocy. Solski zrozumiał i podniósł się z krzesła. Na dziś zabawa skończona. Bocznymi drzwiami do restauracji weszła Lucy. Była jeszcze piękniejsza i jeszcze bardziej seksowna. Artur z zazdrością popatrzył na kolegę, który ruszył w jej kierunku. Szybko jednak pomyślał o Joannie i dzieciakach. Ośmioletni Kuba i o dwa lata młodsza Amelka byli całym jego światem. Nie potrzebował skoków w bok – miał szczęśliwą rodzinę i nie chciał tego popsuć. Rok temu wdał się w namiętny romans z koleżanką z pracy, ale na szczęście zakończył go, nim Joanna zaczęła cokolwiek podejrzewać. Było miło, ale nie na tyle, by przekreślać dotychczasowe życie i tracić to, co się ma. Nie był święty; od czasu do czasu z kumplami z redakcji organizowali męskie wypady do nocnych klubów. Były erotyczne tańce i striptiz, ale na tym się kończyło. Nie był z siebie dumny i wciąż się bał, że Joanna się zorientuje. Dziś będzie grzeczny. Prosto do pokoju, lekarstwa, ząbki i do łóżeczka. Tak jak się spodziewał, wypity alkohol w połączeniu z pełną dawką lerivonu przyniósł sen. Kolorowy i wyraźny. Pełny wspomnień. Migawek z dalszej i bliskiej przeszłości.

10

29.09.2007 godzina 7.00

Trzeba było dłuższej chwili, by stukot, który we śnie był pukaniem w metalowe drzwi, zmienił się w dźwięk blaszanego bębenka, ostatecznie zaś stał się odgłosem traktowanego niemiłosiernie przez wronę parapetu. Ale napierdala. Ptak nie przestawał uderzać. Przebudzenie nie należało do najprzyjemniejszych. Ból głowy promieniujący od potylicy w kierunku pulsujących skroni. Za dużo alkoholu. Waldemar Darski z trudem podniósł się i usiadł na łóżku. Jak przez mgłę wypatrywał czegoś, co nie zawiera procentów, a co mogłoby ugasić jego pragnienie. W pokoju niczego takiego nie namierzył. Szybka kalkulacja i nowe dyspozycje płynące z mózgu do nóg i rąk. Niepewnie wstał i zrobił dwa kroki w stronę kuchni. Trzypokojowe spółdzielcze mieszkanie było tego dnia zdecydowanie większe niż zwykle. Droga do lodówki przypominała wyprawę przez pustynne wydmy. Komendant trzymał się ręką ściany i sunął noga za nogą, co rusz sprawdzając, czy głowa jest jeszcze na swoim miejscu. U celu przeżył kolejne rozczarowanie. Lodówka była pusta, nie licząc jednego jajka i paru plasterków szynki, które już na pierwszy rzut oka nie nadawały się do spożycia. Żadnego płynu. Pozostał kran. Chwila czekania, aż zimna woda będzie rzeczywiście zimna, i pierwsze łapczywe łyki gaszące ogień w gardle. Nieco lepiej, pora na ibuprom. Jeden, dwa, trzy i kolejny łyk wody. Jeszcze chwila i powinny zacząć działać. Darski usiadł na taborecie pod oknem, zamknął oczy. Wydarzenia poprzedniego wieczoru wydawały się odległą przeszłością. Zmasakrowany trup, służby specjalne – to wszystko było dziwne, ale już nieważne. Komendant powiatowy w Siemiatyczach znał swoje miejsce w szeregu. Ci z Warszawy to inna liga i lepiej trzymać się od nich z daleka. On czekał na emeryturę i niepotrzebne mu były teraz przygody i problemy ze zwierzchnikami. Była sprawa, nie ma sprawy. Sięgnął po komórkę leżącą na kuchennym blacie. Aż dziw, że w ogóle ją dostrzegł w stercie brudnych naczyń i butelek po piwie, winie i wódce. Od razu widać było, że w tym domu nie mieszka kobieta oraz jakie jest hobby gospodarza. Raz na tydzień przychodziła do niego sprzątaczka, pani Halinka, ale ostatnio się rozchorowała i od dwóch tygodni musiał radzić sobie sam. Skończyło się tym, że kuchnia przypominała chlew. Ból głowy powoli ustępował, młot pneumatyczny zastąpiła ciasna gumowa opaska. Dało się żyć. Komendant spojrzał na telefon i z pewnym trudem wybrał numer dyżurnego. – Mówi Darski. Podeślijcie mi pod dom samochód z kierowcą. Za godzinę. W odpowiedzi padło krótkie: – Tak jest, wyślę. Teoretycznie miał tego dnia wolne, ale musiał załatwić kilka papierkowych spraw po akcji w Koterce. Umówił się też na rozmowę z przełożonym z Białegostoku, któremu miał zreferować wieczorne wydarzenia. Poranna toaleta należała do tych przyjemniejszych części dnia. Długi prysznic w letniej wodzie, a następnie dokładne golenie. Darski był tradycjonalistą – od lat używał kremu, pędzla i brzytwy z perłową rączką, którą dostał od dziadka na piętnaste urodziny. Brzytwa była narzędziem wymagającym precyzyjnych ruchów. W dni takie jak ten musiał się bardzo skupić, by opanować drżenie rąk, przez co golenie trwało zdecydowanie dłużej. Patrząc na swoje odbicie w lustrze, komendant widział zmęczonego człowieka, w którym z każdym dniem jest coraz mniej

życiowej energii. Poprzecinana zmarszczkami twarz wyglądała jak maska – była martwa, bez wyrazu. Resztki uchodzącego życia widać było tylko w oczach, nawet gdy w poranki takie jak ten przykrywała je mgła kaca. Darski otarł twarz ręcznikiem i wklepał w skórę krem po goleniu, który zafundowała mu córka. Jeszcze jedno spojrzenie w lustro, poprawienie resztki siwych włosów i mógł się ubierać. Na co dzień nie musiał chodzić w mundurze, więc otworzył szafę i wziął ostatnią czystą koszulę, rozpinany sweter i ciemnobrązowe sztruksy. Zapas czystych rzeczy pod nieobecność pani Halinki skurczył się dramatycznie. Albo zakupy, albo pranie. Decyzję w tej kwestii zostawił na później. Nienawidził domowych obowiązków; tym zawsze zajmowała się Ewa. Gdy umarła, stał się całkowicie bezradny w domowych sprawach. Niepopłacone rachunki, bałagan i pustki w lodówce. Tylko alkoholu nigdy mu nie brakowało. Darski wyjrzał przez okno – pod klatką stał już służbowy volkswagen. Właściwie z domu na komendę miał blisko, ale nie czuł się na siłach, by pokonać pieszo odległość większą niż od swojego biurka do toalety, czyli około 10 metrów. Wszystko powyżej było wyzwaniem godnym herosów, niczym sport ekstremalny. Kierowca, posterunkowy Kapela, miał już doświadczenie w porannym wożeniu szefa. – Dzień dobry, panie komendancie. Do firmy – bardziej stwierdził, niż spytał. – Do firmy, do firmy – westchnął Darski. Jechali w milczeniu, posterunkowy dbał o płynność jazdy. Raptowne przyspieszenia, ostre skręty i nagłe hamowania były absolutnie niewskazane – mogłyby się zakończyć przeglądem wczorajszego menu komendanta. A tego i posterunkowy, i młodszy inspektor zdecydowanie woleli uniknąć. Punktualnie o 8.15 Waldemar Darski energicznym jak na jego stan krokiem wszedł do swojego gabinetu goniony przez sekretarkę. Dominika Kotarba nie wyglądała na swoje 40 lat, figury pozazdrościć jej mogła niejedna dwudziestoparolatka. Długie czarne włosy opadały jej na ramiona i plecy. Miała orientalny typ urody, choć jej rodzice byli Polakami. Prawdziwymi, ma się rozumieć. Inspektor lubił na nią patrzeć, ale na patrzeniu się kończyło. – Panie komendancie, wydzwaniają z Białegostoku, jakby się paliło. – O co chodzi? – spytał Darski. Nie sprawiał wrażenia specjalnie przejętego tą informacją. – Nie wiem. Powiedzieli tylko, że komendant wojewódzki chce z panem rozmawiać. – Dobrze. Zrób mi, proszę, kawę i połącz ze starym. Darski nie rozsiadł się jeszcze na dobre w fotelu, a już miał przed sobą kawę. Obowiązkowo w szklance, obowiązkowo sypana. Żadne tam rozpuszczalne wynalazki. Dwie łyżeczki cukru, bez mleka czy śmietanki. Zamieszał i wypił łyk. Teraz mógł porozmawiać z przełożonym. Telefon na biurku zaterkotał dwa razy, sygnalizując połączenie. – Młodszy inspektor Darski? – spytała jakaś kobieta. – Tak. – Łączę z nadinspektorem Kłosem. Chwila ciszy była jak rytuał. Ilekroć szykowała się jakaś awantura, Darski łączony był oficjalnie, przez sekretariat. Komendant wojewódzki mógł zadzwonić do niego na komórkę, znali się prywatnie. I robił tak często. Tym razem nie zanosiło się jednak na przyjacielską pogawędkę. – Dzień dobry, komendancie Darski. – Kłos zaczął z wysokiego C. – Wpłynęła do mnie skarga z Agencji Wywiadu. Podobno utrudniał pan śledztwo w sprawie, która dotyczy bezpieczeństwa państwa. Poinformowano mnie także o bałaganie, który panuje na komendzie w Siemiatyczach. – To jakiś absurd – powiedział Darski nieco głośniej, niż chciał. – Ma pan szczęście, inspektorze, że nie wpłynęło żadne oficjalne pismo. Wówczas musiałbym to zgłosić prokuraturze, a pana zawiesić – kontynuował Kłos, nie zwracając uwagi na protesty Darskiego. – Tak czy inaczej, przyślę do was ekipę z Wydziału Kontroli Wewnętrznej. Strzeżonego Pan Bóg strzeże. – Witek, no co ty? O co tu, kurwa, chodzi? Jaka kontrola? Chcesz mnie ujebać? – Darski nie wytrzymał, szybko się jednak opanował. – Przepraszam, poniosło mnie, panie nadinspektorze. – Radzę się panu liczyć ze słowami i proponuję wziąć zaległy urlop. Niech pan pamięta

o emeryturze, panie komendancie. Żegnam. Darski dopiero teraz zdał sobie sprawę, że przez całą rozmowę stał ze słuchawką w ręku, a drzwi jego gabinetu były uchylone. Sekretarka na pewno wszystko słyszała. – Dominika, pozwól do mnie. Kobieta wsunęła głowę do środka. – Chodź, zamknij drzwi. Dominika Kotarba natychmiast wykonała polecenie. – Po pierwsze, nie wspominaj nikomu o mojej porannej sprzeczce ze starym. – Kobieta tylko przytaknęła. – Po drugie, wezwij do mnie szefów wydziałów, bo będziemy mieli kontrolę, i po trzecie, przygotuj dla mnie wniosek urlopowy na dwa tygodnie. Dopiero teraz sekretarka postanowiła się odezwać. – Wszystko w porządku? Co się dzieje, panie komendancie? – Sam chciałbym wiedzieć – odparł Darski. Rozmowa była skończona. Sekretarka wyszła z gabinetu, zamykając drzwi. Inspektor rozsiadł się w fotelu i zarzucił nogi na biurko. Może nie było to specjalnie eleganckie, ale pomagało w myśleniu. W normalnych okolicznościach nie obawiałby się kontroli z góry. Tym razem jednak można było odnieść wrażenie, że ktoś szuka na niego haka. Darski znał Kłosa od lat, wielokrotnie spotykali się na różnego rodzaju bankietach, kolacjach i polowaniach. Miał prawo oczekiwać, że w tej sytuacji zostanie potraktowany mniej oficjalnie i służbowo, że dostanie choćby cień wsparcia. Chłopcy z wywiadu musieli jednak nacisnąć odpowiedni guzik. Kłos, który karierę zawdzięczał politycznym koneksjom i włazidupstwu, nigdy nie był twardzielem. Właściwie całe policyjne życie spędził za biurkiem. Teraz też nie zamierzał ryzykować gniewu ludzi ze służb specjalnych. Naciski, donosy, podsłuchy, haki. Pojebane państwo. Darski wpadł w tryby maszyny, którą wiele lat współtworzył. Zamknął oczy, powróciły obrazy z poprzedniego wieczoru. Cerkiew, staw, zmasakrowane zwłoki, Agencja Wywiadu i ekipa telewizyjna. Nie trzeba było być Sherlockiem Holmesem, by wydedukować, że problemy Darskiego związane są z Arturem Solskim. Pieprzony rudzielec. Wmawianie pułkownikowi Wyrwickiemu, że ekipa DTV pracuje na potrzeby komendy powiatowej, nie było najlepszym pomysłem. Faceci w czerni szybko się zorientowali, że ktoś próbuje z nimi lecieć w kulki, i postanowili się odegrać. Darski sam nie wiedział, dlaczego pomógł Solskiemu i jego operatorowi. Pieprzony rudzielec. Z sekretariatu dobiegał coraz głośniejszy gwar rozmów. Komendant zdjął nogi z biurka i poprawił sweter. Czekało go spotkanie z szefami wydziałów. Chciał ich poinformować o mającej się odbyć kontroli i uczulić na kilka związanych z nią spraw. Zamierzał również delikatnie wybadać, czy jest coś, co może wypłynąć i uderzyć go rykoszetem. Wstał w momencie, gdy rozległo się pukanie do drzwi.

11

29.09.2007 godzina 9.00

– Wejść, otwarte. – Zachrypnięty głos nie pozostawiał wątpliwości, co mężczyzna robił w nocy. Pukanie na moment ustało i ktoś poruszył klamką. Jednak zamknięte. Solski zwlekł się z łóżka i owinięty w prześcieradło podszedł do drzwi. – Kto tam? – To ja, Wojtek, wpuść mnie – rzekł operator DTV. – Wchodź – powiedział Solski, uchylając drzwi. Sam postanowił wrócić na z góry upatrzone pozycje, czyli do łóżka. – Stary, kurwa, okradli nas. – Kowal brzmiał bardzo poważnie. – Ha, ha, taki poranny żarcik. To już było. Sprzedajesz suchary – powiedział Artur, ale gdy spojrzał na Kowala, zrozumiał, że tym razem to nie dowcip. Operator stał z zaciśniętymi pięściami i furią w oczach. – Przed chwilą wróciłem od Lucy. Ktoś był w moim pokoju. Nie ma laptopa, dysków i kamery. – Co, kurwa?! – wystękał Artur. – Chodź, sam zobaczysz. Kowal pociągnął Solskiego za rękę. Ten, wciąż szczelnie owinięty prześcieradłem, o mało by się przewrócił. Szybko jednak odzyskał równowagę. – Zaraz u ciebie będę. Artur pozbył się prześcieradła i sięgnął po spodnie przerzucone przez oparcie krzesła. Nie szukał bielizny. Jeansy i wyciągnięty T-shirt wystarczyły. Biegiem ruszył do Kowala. Drzwi były otwarte, operator stał na środku pokoju. Pomieszczenie wyglądało tak, jakby nikt w nim nie spał, co zresztą było prawdą – Kowal spędził upojną noc w mieszkaniu pięknej recepcjonistki. Porządek, żadnych śladów włamania. Jednak zawartość szafy, w której schowali sprzęt, nie pozostawiała wątpliwości – zostały tylko statyw i mikrofony. Kamera, laptop i dyski zniknęły. Solski usiadł na podłodze i oparł się o ścianę. Zamknął oczy i chwycił się za włosy, tak jakby chciał je wyrwać. Był wściekły, bo ktoś pozbawiał go znakomitego materiału. Teraz mógł co najwyżej narysować o tym wszystkim komiks – nie ma zdjęć, nie ma tematu. – Spokojnie, mam jeszcze u siebie w torbie ukrytą kamerę, z której wczoraj korzystałem. – Myślał, jak uratować temat i zrobić materiał. – Stary, a co, kurwa, z moim sprzętem?! On kosztuje majątek! – Kowal był wyraźnie zdenerwowany. – Jak firma każe mi zwracać kasę, to będę musiał sprzedać samochód. Ja pierdolę, w co my się wpakowaliśmy! Artur nie słuchał; wrócił do swojego pokoju. Skórzana torba podróżna leżała po prawej stronie łóżka. Tam gdzie ją zostawił. Zaczął ją opróżniać. Rozbiegany wzrok i nerwowe ruchy dłoni. Sprzęt powinien być na wierzchu. Sweter, skarpety, majtki i spodnie leżały już na podłodze. Ani śladu mikrokamery, dysku i kabli. – Kurwa mać! Omiótł wzrokiem pokój. Sięgnął po wojskową kurtkę. W prawej kieszeni miał mały notes Moleskine, z którym się nigdy nie rozstawał. Też zniknął.

– Wszystko zabrali! – krzyknął w kierunku otwartych drzwi ni to do siebie, ni to do Kowala. Zrobiło mu się duszno. Poczuł zawroty głowy i strach, który zaczynał kiełkować gdzieś w okolicach serca. Nie przypominał bólu, raczej chłodny dotyk, który za chwilę rozpłynie się po całym organizmie, paraliżując go. Rozejrzał się za lekarstwami; były w stercie porozrzucanych rzeczy. Zoloft – raz. Rudotel – dwa i trzy. Łyk wody. Zaraz będzie dobrze. Położył się na łóżku, wiedząc, że musi chwilę poczekać, zanim spłynie na niego farmakologiczny spokój. – Co ty odpierdalasz?! Spać będziesz?! – Słowa Kowala wyrwały Artura z odrętwienia. – Ja… ja tylko zastanawiałem się, co teraz zrobić. Mnie też okradli. – Musimy iść na policję. – Operator nie miał wątpliwości. – Zaraz, zaraz. Najpierw ściągnij tu Lucy. Jak wpadnie policja, to nie dostaniemy do łapy żadnych dowodów. Zabiorą księgę meldunkową i nagrania z monitoringu. – Artur zaczął już funkcjonować na normalnych obrotach. Lęk ustąpił, nadszedł czas działania. Kowal wybrał numer nowej ukochanej, wziął dwa głębokie wdechy. Po trzech sygnałach w słuchawce zabrzmiał głos Lucy. – To ty, misiu? – Tak, skarbie, to ja, Wojtunia. Możesz wpaść do pensjonatu? Muszę się koniecznie z tobą spotkać. – Będę za piętnaście minut, mój ty mrówkojadzie. Solski, który chcąc nie chcąc, słyszał, co mówiła Lucy, wolał się nawet nie domyślać, skąd ten przydomek. Z lekcji biologii mrówkojad kojarzył mu się jedynie z długim i lepkim językiem wkładanym w różne dziwne miejsca. Aż się wzdrygnął. – Stary, to nie przypadek – powiedział Kowal. – Że co? – Artur porzucił rozmyślania o mrówkojadzie i wrócił do rzeczywistości. – To nie przypadek, że ktoś nas obrobił – rozwinął swoją myśl Kowal. – Tak, to oczywiste – zgodził się Solski. – Tylko kto to zrobił? – Może ci cichociemni z wywiadu? – To byłoby logiczne. Tyle że nikt za nami nie jechał. Jak mieliby tu trafić? – Nie wiem. Ty tu jesteś od spraw tajnych i poufnych. Kombinuj, ja muszę napić się kawy. Idziesz? – Nie czekając na odpowiedź, Kowal wyszedł z pokoju. – Idę, idę. – Artur ruszył jego śladem. W hotelowej restauracji wydawano właśnie śniadania dla gości. Przy stolikach w dużej kwadratowej sali siedziało sześć osób. Tuż przy wejściu samotny starszy mężczyzna czytał gazetę i popijał kawę. Miejsce przy oknie zajęła para kochanków – klasyczny obrazek jak z romansu. On zapewne oficjalnie w podróży służbowej, ona powiedziała, że jedzie odwiedzić rodzinę na drugim końcu Polski. Kilka namiętnych nocy i powrót do szarej codzienności. Pod ścianą siedziało młode małżeństwo z małym chłopcem. Maluch robił wszystko, by jedzenie, zamiast trafiać do jego ust, spadało na podłogę. Im więcej spadało, tym bardziej maluch się cieszył. Cierpliwość rodziców była wyraźnie na wyczerpaniu. Solski i Kowal usiedli w rogu sali, tak by widzieć wejście. Młoda kelnerka poprosiła ich o numery pokoi i zaproponowała dwa zestawy śniadaniowe. Różniły się tym, że w jednym była jajecznica, a w drugim jajka na twardo. Obaj wzięli zestaw numer jeden i poprosili o duży dzbanek kawy. Kowal nerwowo spoglądał na zegarek – Lucy powinna już być. Kawa okazała się zaskakująco dobra. Artur zdążył wypić dwie filiżanki, zanim pojawiła się dziewczyna Kowala. Minęła wychodzących z Cezara dwóch mężczyzn, których Solski dostrzegł poprzedniego wieczoru przez okno, i podeszła prosto do stolika zajętego przez ekipę DTV. – Widać, że się postarałeś – szepnął Solski. Dziewczyna wprost promieniała – blond włosy spięte z tyłu, czerwona szminka, dopasowane spodnie podkreślające ruchy bioder, bluzka z wielką podobizną Marilyn Monroe i równie wielkim dekoltem, w ręku skórzana kurtka. Tak wygląda kobieta spełniona i dopieszczona przez kochanka. Artur pokiwał z uznaniem głową. Kowal, niczym rozprawiczony nastolatek, zaczął kręcić się nerwowo na krześle. Nie mógł się zdecydować, czy wstać, podejść i ucałować pannę, czy raczej siedzieć i czekać na to, co się stanie. Postanowił czekać.

– Cześć, kochanie. – Lucy tryskała energią i absolutnie nie zauważała Artura. Liczył się tylko Kowal, który z pewną nieśmiałością odpowiedział na powitanie i cmoknął dziewczynę w usta. Wcale nie przypominał tego jurnego macho z nocy. Wstyd dnia następnego był typowym objawem u singli, którzy zgodnie z naukami Heraklita z Efezu nie wchodzili dwa razy do tej samej rzeki. – Witaj, Lucy. Musimy z tobą porozmawiać, ale nie tutaj, w pokoju. – Solski przejął inicjatywę, przerywając niezręczną ciszę. – Ej, chłopcy, co wy kombinujecie? – Recepcjonistka nagle stała się ostrożna. – Nic, Lucy. Potrzebujemy twojej pomocy, bo ktoś nas okradł – powiedział Kowal. W pokoju Solskiego wyjaśnili jej sytuację. Ktoś ukradł sprzęt, i to nie tylko z pustego pokoju Kowala, ale i z torby Solskiego, gdy ten spał w najlepsze. Zamierzali powiadomić policję, ale najpierw chcieli po cichu zerknąć do księgi gości i przejrzeć taśmy z monitoringu. – O Boże – skomentowała Lucy historię, której słuchała z wypiekami na twarzy. – Poczekajcie, zorientuję się tylko, kto jest na zmianie. Wróciła po pięciu minutach ze skserowaną listą gości, którzy wczoraj nocowali w Cezarze. Nie licząc Solskiego i Kowala, na liście było osiem osób, w tym dziecko. Ostatni zameldowali się w pensjonacie Rosjanie Eduard Denisow i Władisław Stasow. Ich dziennikarze nie widzieli na śniadaniu. Artur skądś znał te nazwiska. To graniczące z pewnością przeczucie krążyło mu po głowie niczym natrętna mucha. – Ja ich przyjmowałam, pojawili się krótko po waszym przyjeździe – wyjaśniła Lucy, spostrzegłszy, że nazwiska Rosjan przykuły uwagę Solskiego. – Mówili, że samochód się im popsuł, czy coś takiego. Zapłacili z góry za jedną noc. To musieli być włamywacze. Solski przypomniał sobie dwóch facetów, których w nocy widział przez okno restauracji. – To byli oni – powiedział. – Ci ruscy. To byli oni. – Skąd wiesz? – zapytał Kowal. – Spójrz na nazwiska. – Solski położył przed operatorem listę, którą przyniosła Lucy. – Nie rozumiem, co z nimi nie tak. – Kowal zerkał to na listę, to na Artura. – A twoim zdaniem to przypadek, że ci Rosjanie nazywają się tak jak bohaterowie kryminałów Marininy? – pytanie Solskiego zawisło w powietrzu. Było jasne, że to niemożliwe. To było jak podpis, kpina, żart z frajerów, którzy dali się obrobić. Eduard Denisow to ojciec chrzestny mafii, Władisław Stasow – oficer MSW. Przekaz był jasny: „Lepiej zostawcie tę sprawę, jesteście za krótcy”. – Kim oni są? Dlaczego was okradli? – spytała Lucy, która wyraźnie zaczynała gubić się w całej historii. – Sam chciałbym wiedzieć – rzekł wymijająco Artur. Ktoś zastukał do drzwi. Otworzył Kowal. Nie pytając o zgodę, do pokoju weszła krępa brunetka w uniformie recepcjonistki. – Lucy, co tu się dzieje? – rzuciła zamiast powitania. – Chciałam sprawdzić taśmy z monitoringu, tak jak prosiłaś, ale zniknęły. – Musimy to zgłosić szefowi, trzeba wezwać policję. – Lucy, potrząsając rękami, krążyła po pokoju. Solski nie zwracał uwagi na rozhisteryzowane kobiety, które najwyraźniej bały się, że przez nocne wydarzenia mogą stracić pracę. To nie było jego zmartwienie. Zresztą Kowal bardzo szybko i sprawnie wyprowadził je z pokoju. Artur został sam i mógł się skupić na wydarzeniach ostatnich godzin. Myśl, myśl. Ktoś zadał sobie trud, by go namierzyć i ukraść materiały z Koterki. Żadnych śladów, czysta robota. Było jasne, że policja niczego nie ustali. Padł na łóżko i sięgnął po kolejną tabletkę rudotelu. Zamknął oczy i pomyślał o Joannie. Tęsknił za nią i za bezpieczeństwem, które dawały mu dom i rodzina.

12

29.09.2007 godzina 10.30

Widok leżącego na łóżku mężczyzny rozbawił pułkownika Wyrwickiego. Złapanie ryby w sieć tym razem okazało się łatwiejsze, niż przypuszczał. Wielki Brat patrzy. Rudzielec z telewizji bardzo go wczoraj zdenerwował. Chłopak nie był głupi i potrafił kombinować. Gdyby materiał, który nagrał, został wyemitowany, Wyrwicki miałby poważne problemy. Na szczęście sytuacja była już opanowana. Dyski i sprzęt zabrane ekipie DTV zostały zniszczone. Po nagraniach nie było śladu. Jeszcze tylko dowody, które mogły pozostać w rękach policjantów z Siemiatycz. Ale tym zajmie się już Wydział Kontroli Wewnętrznej z komendy wojewódzkiej w Białymstoku. Pułkownik nawet nie musiał specjalnie naciskać na szefa tamtejszej policji. Łączyła ich wspólnota interesów. W archiwum Agencji Wywiadu była teczka nadinspektora Kłosa, a w niej zdjęcia i filmy z jego wyjazdów do Druskiennik, znanej litewskiej miejscowości uzdrowiskowej o ponadstuletniej tradycji. W latach dwudziestych ubiegłego wieku przyjeżdżał tam marszałek Piłsudski, by zażywać kąpieli solankowo-bromowych. Właśnie w Druskiennikach rozpoczął się gorący romans marszałka z blisko trzydzieści lat młodszą doktor Eugenią Lewicką. Komendant wojewódzki policji w Białymstoku kroczył więc śladami wielkiego człowieka. Nadinspektor Kłos kilka razy w roku wynajmował pokój w ekskluzywnym apartamentowcu Dzukija. On jednak, w przeciwieństwie do marszałka, nie miał swojej doktor Lewickiej; preferował prostytutki. W ciągu parodniowego wyjazdu zaliczał średnio sześć panienek i po takiej terapii wracał grzecznie do żony. Regularne wyjazdy do Druskiennik wzbudziły zainteresowanie służb specjalnych. Wywiad sprawdzał, czy komendant nie został przypadkiem zwerbowany przez bardzo aktywnych na Litwie Rosjan. Kłos okazał się czysty, ale na jego nieszczęście każdy kolejny wypad do Druskiennik był monitorowany. Wyrwicki nawet nie musiał wspominać Kłosowi o bogatej kolekcji zdjęć i filmów z jego udziałem. – Czy my nie znamy się z Dzukii? – rzucił mimochodem podczas nocnej rozmowy telefonicznej z komendantem. – Dzukii? – powtórzył Kłos. Nadinspektor nie był geniuszem dedukcji, ale zrozumiał przekazaną między wierszami wiadomość. Poza tym młodszy inspektor Darski rzeczywiście posunął się za daleko, wprowadzając w błąd facetów z Agencji Wywiadu odnośnie do telewizyjnej kamery. Wyrwicki uzgodnił z Kłosem, że zespół kontrolny w pierwszej kolejności zajmie się zebraniem wszelkich informacji i dowodów dotyczących wydarzeń w Koterce, które zgromadziła policja z Siemiatycz. Wszystko, co ustali i zdobędzie, zostanie bezzwłocznie przekazane Agencji Wywiadu. Sprawy toczyły się we właściwym kierunku. Chłopcy z grupy zabezpieczenia sprawili się znakomicie. Ukradli sprzęt, okablowali pokoje i podrzucili kilka gadżetów pomocnych w namierzaniu Solskiego, między innymi chipy wykorzystujące technologię RFID. Każdy taki chip drogą radiową komunikuje się z odbiornikiem, co pozwala na odnalezienie noszącej go osoby nawet z kilku kilometrów. Nie ma ucieczki. Mimo nieprzespanej nocy humor dopisywał pułkownikowi. Wyrwicki siedział w swoim gabinecie w siedzibie Agencji Wywiadu w Warszawie i z uśmiechem obserwował obraz na monitorze komputera. Miał podgląd i nasłuch tego, co dzieje się w pokojach Artura Solskiego i Wojciecha Kowala. Nie spodziewał się żadnych sensacji, ale wolał mieć ekipę DTV na

oku, przynajmniej do zakończenia całej operacji. Pełna obserwacja – telefony, komputery, mieszkania, praca – 24 godziny na dobę. Wyrwicki kazał też zebrać pełne dossier reportera DTV. Rodzina, kochanki, nałogi, wstydliwe tajemnice – wszystko, co może się przydać, gdyby Rudy sprawiał problemy. Każdy ma jakieś tajemnice, jakiś słaby punkt; odkrycie ich to tylko kwestia czasu i dostępnych środków. Pułkownik był spokojny – jego ludzie znali się na swojej robocie, wiedzieli, jak prześwietlić na wylot czyjeś życie. Będą wiedzieć o Solskim więcej, niż on sam wie o sobie. Sprawdzą konta bankowe, przelewy, rachunki, billingi, kartoteki medyczne. Użyją też agentury w środowisku dziennikarskim. Jest kilka cennych źródeł, nawet w samej DTV. Zresztą nie ma w Warszawie redakcji, w której ktoś nie współpracowałby z jakąś służbą. Motywacja bywa różna. Jedni chcą się zemścić, a przy okazji zarobić, drudzy wpadli w tarapaty przez narkotyki lub alkohol, są też tacy, dla których to transakcja: dostają newsa w zamian za informacje z redakcji. Skłócone, pazerne na kasę i sławę środowisko dziennikarskie jest łatwym celem inwigilacji. Pułkownik wstał i przeciągnął się. Kawy. Wziął z biurka kubek i wypił ostatni łyk zimnego już napoju. Zerknął na monitor. W obserwowanym pokoju Solskiego zaczęło się coś dziać. Dziennikarz wstał i poszedł otworzyć drzwi. Wyrwicki włączył dźwięk. – Dzień dobry, komendancie Darski. – Artur wyciągnął rękę na powitanie. – Dzień dobry. – Darski wyglądał tak, jak się czuł, czyli do dupy. Mimo to gdy dowiedział się o włamaniu do pokojów dziennikarzy, wolał sam przyjechać na miejsce i rozeznać się w sytuacji. – Co się stało? – spytał. Solski po raz kolejny opowiedział, jak odkryli kradzież, dodając informacje o fałszywych nazwiskach włamywaczy i ukradzionych kasetach monitoringu. – Po jaką cholerę w ogóle tu zostawałeś? – rzucił Darski. – Trzeba było jechać od razu do Warszawy. Myślałem, że jesteś bystrzejszy. – Chciałem się spotkać z panem – odpowiedział Solski. – No to się spotkaliśmy. – Jak pan myśli, kto to zrobił? – spytał Artur, choć dobrze znał odpowiedź. – Przecież to jasne: faceci w czerni robią porządki, u mnie na komendzie też. Za chwilę będę miał na głowie ludzi z Wydziału Kontroli Wewnętrznej. Lepiej znajdź sobie inny temat. – Młodszy inspektor odwrócił się w stronę drzwi. – Zaraz, panie komendancie. Co pan myśli o tym trupie z Koterki? – Ktoś go nieźle urządził. Twarz oblana kwasem, zmiażdżone dłonie. To była długa i bardzo bolesna śmierć. Ten to dopiero kogoś zdenerwował – podsumował Darski. Niedawno oglądał film dokumentalny o muzułmankach ukaranych przez mężczyzn oblaniem kwasem. Ich skóra wyglądała, jakby spłynęła z twarzy; tak samo wyglądały zwłoki znalezione koło cerkwi. – Nic więcej? – Solski nie odpuszczał. – Kim był? Jakieś tropy? Może mafia? – Wiem tyle, co ty. Gdyby to była mafia, nie przyjeżdżaliby kolesie z wywiadu. Cholera wie, może jakiś szpieg. – Będzie pan chodził wokół tej sprawy? – spytał Solski. – Nie, idę na urlop. Panu też to radzę, redaktorze. Wyrwicki był bardzo zadowolony z tego, co usłyszał. Pies podwinął ogon. Na placu boju został już tylko reporter DTV. Solski spakował porozrzucane rzeczy do torby. Rozejrzał się po pokoju, włożył kurtkę i poszedł po Kowala. Musieli wracać do Warszawy i załatwić formalności związane z kradzieżą sprzętu. Obaj byli zmęczeni. Złożyli policjantom krótkie zeznania w pensjonacie i ruszyli w drogę powrotną. – Nie martw się, dorwiemy tych skurwieli – Solski próbował pocieszyć Kowala. –

Rozmawiałem już z Romanem, szefem techniki. Nie będziesz miał żadnych problemów, sprzęt był ubezpieczony. – Tak, słyszałem – rzekł Kowal i po chwili zastanowienia kontynuował: – Wiesz, Rudy, chcę z tobą zrobić ten temat do końca, o ile pozwolą ci go dokończyć. Usłyszawszy te słowa, Solski tylko pokiwał głową. Przez całe to zamieszanie całkiem zapomniał o Ludwiku Tokarczyku. Nie zrobił zleconego tematu o szeptuchach, co gorsza, nie miał też sensacyjnego materiału o trupie w Koterce. Zapowiadał się burzliwy poniedziałek. Na szczęście przed nim wolna niedziela, którą spędzi z Joanną i dzieciakami. Weźmie Amelkę i Kubę do ZOO. Żadnych rozmów o pracy, tylko zabawa i jakiś dobry obiad. Może zrobi łososia w miodzie, Joanna go uwielbia. Tak, łosoś i sałata to dobry pomysł na niedzielny obiad. A po obiedzie kino. – Nie martw się, Kowal, dokończymy ten temat – powiedział. Dojeżdżali do Drohiczyna. Droga prowadziła niemal nad samym Bugiem. Artur z podziwem patrzył na wijącą się między łąkami i kępami drzew rzekę. Piękne, ciche miejsce z dala od wielkomiejskiej cywilizacji. Wyświechtany slogan o czasie, który na wsi płynie wolniej, tutaj nie brzmiał banalnie. Solski nigdy nie był w tej części kraju i nie znał Podlasia. Sprowadził go tu przypadek, a może przeznaczenie… Z zazdrością obserwował siedzących nad brzegiem wędkarzy. Święty spokój, pełny relaks. Sam od lat nie łowił. Wędkarstwo wybił mu z głowy ojciec, który podczas wspólnej wyprawy na ryby, po tym jak kolejny raz splątał żyłki, wściekł się i połamał jego wędkę. Kto wie, może jak przyjedzie tu znowu, na dłużej, będzie miał czas na ryby?

13

29.09.2007 godzina 17.00

Słoneczne wrześniowe popołudnie nad Bugiem z wędką i chłodnym piwem – marzył o tym od dawna. Teraz będzie miał czas na wszystkie przyjemności. – Jak tam, staruszku, bierze coś? Darski obejrzał się za siebie; na skarpie stał jego przyjaciel Marek Winckiewicz, szef straży granicznej z Mielnika. – Mam jednego sandacza – pochwalił się komendant. – A ty co tutaj robisz? – Słyszałem, że zaczynasz urlop, i przyjechałem sprawdzić, czy się nie nudzisz – mówiąc to, Winckiewicz uśmiechnął się serdecznie i dodał: – Przywiozłem oczywiście jakieś czasoumilacze. Dopiero teraz Darski zwrócił uwagę na wielki wiklinowy kosz przykryty serwetą. Domyślał się, jaka jest jego zawartość; żona Winckiewicza, Jadwiga, słynęła z własnych wyrobów. Jej wędzone wędliny, kiszone ogórki i marynowane grzyby były przebojem każdej okolicznej biesiady. Inspektor położył wędkę na stojaku i zaczął się wspinać po skarpie. Przeszkoda nie była specjalnie wysoka ani też zbyt stroma, ale dyszał i łapał tlen niczym wyrzucona na brzeg ryba. – Źle z tobą, staruszku – powiedział Winckiewicz, wyciągając rękę do przyjaciela. Darski najchętniej odtrąciłby ją, ale nie miał tego dnia sił na udawanie mucho macho. – Dobra, dobra, martw się o siebie. – Sapał jak lokomotywa, szybko jednak doszedł do siebie i zajrzał do koszyka. Tak jak się spodziewał – ful wypas. Oprócz prowiantu na dnie połyskiwały dwie butelki Ducha Puszczy. Pogranicznicy mieli swoje dojścia do tego zakazanego trunku. – Powinienem cię aresztować – zażartował Darski, oblizując się na myśl o czekającej ich biesiadzie. – Bądź taki miły, Marku, i przynieś z dołu rybę. Zapomniałem ją wziąć. Zrobimy sobie tutaj ognisko. Winckiewicza nie trzeba było namawiać. Sprawnie zeskoczył z półtorametrowej skarpy i pewnie wylądował przy wędce Darskiego. Komendant mógł pozazdrościć kondycji przyjacielowi, który z wysportowaną sylwetką i krótko ostrzyżonymi, ale wciąż gęstymi czarnymi włosami nie wyglądał na swoje 55 lat. Darski miał czasem ochotę zapytać Winckiewicza, czy ten farbuje włosy, ale jakoś się krępował. Winckiewicz miał typ urody wiecznego chłopca. Lata płynęły, a jego twarz, niczym twarz Toma Cruise’a, wyglądała jak u dwudziestoparolatka. Komendant spojrzał na swój brzuch opięty polarową bluzą. Nie wyglądał na modela. Jak żartował, zamiast kaloryfera miał bojler. Jeszcze trochę, a swojego ptaka oglądać będzie tylko w lustrze. Nie najlepszego obrazu dopełniała szara, pomarszczona twarz z sińcami pod oczami. Czas się za siebie wziąć. Tego dnia jednak postanowił jeszcze zaszaleć. Przywiezione przez Winckiewicza wiktuały rozstawił na drewnianym stole pod dużą, solidną wiatą. Zbudował ją w wakacje, by móc organizować imprezy nad samym brzegiem Bugu. Jego dom stał kilkaset metrów dalej, na skraju Niemirowa. Starą drewnianą chałupę i kilka hektarów ziemi kupił za grosze 20 lat temu. To była jego letnia rezydencja, azyl, a teraz – samotnia. Od czasu do czasu wpadała tu jego córka Wioletta ze swoim mężem albo Winckiewicz z żoną. W chacie nie było luksusów, ale klimat tego miejsca dobrze wpływał na skołatane nerwy. Pozwalał odciąć się od świata i zapomnieć o wszelkich problemach. Niemirów, położony jakieś trzydzieści pięć kilometrów na południowy wschód od Siemiatycz, był

niewielką wsią na samym krańcu Polski. Od śmierci Ewy Darski przyjeżdżał tu w każdej wolnej chwili. Uwielbiał siadać nad Bugiem i patrzeć na leniwie przelewającą się rzekę. To było jego miejsce na świecie. – Proszę. – Winckiewicz podał przyjacielowi siatkę, w której szamotała się wciąż żywa ryba. – Zajmij się nią, a ja rozpalę ognisko. – Co, boisz się wypatroszyć rybę? – spytał Darski, dobrze wiedząc, że Marek nie potrafi tego zrobić. Jedna z prób o mało co zakończyłaby się amputacją kciuka. – Zajmę się tym, co wychodzi mi lepiej. – Winckiewicz sięgnął po butelkę bimbru. Uśmiechnęli się. Jadwiga spakowała im nawet grube kryształowe kieliszki. Duch Puszczy, pędzony w przenośnych leśnych bimbrowniach i rozprowadzany przez zaufanych ludzi, to tradycyjny podlaski napitek. Lekko bursztynowa barwa i delikatny smak mogą zmylić nieobeznanego z tym wynalazkiem konesera napojów wyskokowych. Sześćdziesięcioprocentowy alkohol sponiewierał już niejednego twardego gościa. Wielką zaletą pędzonego w puszczy bimbru był mniejszy niż po normalnych alkoholach kac. To bez wątpienia przemawiało na korzyść rodzinnych podlaskich bimbrowni. Niestety, politycy w Warszawie nie podzielali tego zachwytu i nie zgadzali się na legalizację produkcji oraz sprzedaż Ducha Puszczy. Przynajmniej teoretycznie policja powinna ścigać tych, którzy pędzą bimber. Dla świętego spokoju więc raz na jakiś czas zatrzymywano domorosłych gorzelników, by móc wykazać się sukcesami w walce z tym nielegalnym procederem. Nikt jednak na poważnie z bimbrownikami nie walczył, bo i po co? Wszyscy byli zadowoleni. Ducha Puszczy pili bez wyjątku duchowni, lokalni notable i stróże prawa. Oczywiście oficjalnie nikt o niczym nie wiedział. – No to polej, Mareczku. – Darski aż mlasnął. Co prawda strzelił już klinika, ale organizm domagał się kolejnej porcji lekarstwa. Winckiewicz sprawnie napełnił kieliszki. – Twoje zdrowie, Waldek. Stuknęli się kieliszkami i wypili na raz. Uśmiech Darskiego mówił sam za siebie. Bimber pierwsza klasa. Komendant, wprawiony w patroszeniu ryb, bardzo szybko poradził sobie z blisko trzykilogramowym sandaczem. Ten drapieżnik, często porównywany ze szczupakiem, nie miał wielu ości, a jego mięso było zdecydowanie soczystsze. Inspektor nie kombinował z przyprawami; świeżo złowiona ryba sama w sobie smakuje wyśmienicie. W jego rękach myśliwski nóż poruszał się z chirurgiczną precyzją. Naciął rybę tuż pod skrzelami. Jednym ruchem rozpłatał jej brzuch i sprawnie usunął wnętrzności. Winckiewicz, który poradził już sobie z rozpaleniem ogniska, przyniósł wodę w metalowym wiaderku. Darski opłukał rybę, posolił ją i nadział na stalowy pręt wykorzystywany jako rożen. Całość przewiesił nad ogniem, opierając na ułożonych cegłach. Od lat obiecywał sobie, że zrobi ruszt z prawdziwego zdarzenia, ale – jak to często bywa – prowizorka okazała się najtrwalsza. Siedli przy ognisku i patrzyli na obłoczki dymu, które na chwilę otulały piekącego się sandacza i wędrowały nad Bug. – Opowiadaj – zaczął Winckiewicz, nalewając drugą kolejkę. – A co tu opowiadać – rzucił Darski, wychyliwszy kolejny kieliszek. – Dostałem trochę po dupie. Niepotrzebnie podskoczyłem cichociemnym. Pół butelki później pogranicznik znał już z detalami historię trupa z Koterki, ekipy telewizyjnej i ludzi z Agencji Wywiadu na czele z Wyrwickim i jego łysym gorylem. Usłyszał, jak rudzielec Solski próbował pogrywać najpierw z policją, a później z facetami w czerni, i czym się to wszystko skończyło. – I co zamierzasz teraz zrobić? – spytał. Darski się uśmiechnął, wzniósł oczy w niebo i wyrecytował: – Skąd przybywam? Kim jestem? Dokąd zmierzam? – Nie bądź taki Napoleon. – Winckiewicz zaśmiał się, rozpoznawszy słowa, które Bonaparte wypowiedział podczas zesłania na Wyspie Świętej Heleny, gdzie dokonał żywota. – Poza tym ty masz dopiero przed sobą swoje 100 ostatnich dni i wcale nie muszą się one zakończyć Waterloo. Lubili wtrącać do swoich rozmów odniesienia i porównania do ery napoleońskiej. Ostatnio nie mieli czasu na pogaduchy, tym bardziej więc cieszyło ich to spotkanie.

– Na razie wziąłem urlop i czekam na koniec kontroli wewnętrznej, a w lutym, tak jak planowałem, odchodzę na emeryturę. – Inspektor wzruszył ramionami. – Nie obawiasz się, że będą chcieli cię w coś wrobić? – Nie przypuszczam. Ta kontrola to pogrożenie palcem i wskazanie miejsca w szeregu. Mam się nie interesować nie swoimi sprawami… – powiedział Darski i podniósł pusty kieliszek. Winckiewicz sięgnął po butelkę. Wypili. Mimo chłodnego wieczoru Duch Puszczy i ognisko wystarczająco ich rozgrzewały. – Po jaką cholerę pomagałeś temu rudzielcowi z telewizji? – dopytywał się Winckiewicz. – Też się nad tym zastanawiałem. Spodobała mi się jego przebojowość. Koleś ma jaja. Poza tym jakoś nie przepadam za facetami w czarnych płaszczach, którzy się panoszą na moim terenie. – Darski mrugnął do przyjaciela i podszedł do ogniska, by sprawdzić, czy ryba jest gotowa. Parujący, równo przypieczony sandacz nadawał się już do jedzenia. Usiedli przy stole pod wiatą, by rozpocząć ucztę. Białe mięso aż parzyło w palce i usta. Sandacz był przepyszny, pachnący ogniskiem i delikatny. – Rybka lubi pływać – przypomniał. Winckiewicz oblizał palce i napełnił kieliszki, w których zatańczyły refleksy ognia. – Muszę ci coś powiedzieć. – Słowa pogranicznika zabrzmiały poważnie, zbyt poważnie jak na okoliczności spotkania. Darski przestał jeść i spojrzał na przyjaciela. – Ta sprawa śmierdzi, i to bardzo. – Marku, tyle to i ja wiem. – Daj mi skończyć. Moi ludzie dyskretnie nasłuchiwali i obserwowali to, co działo się wczoraj przy granicy. Nie wiem, czy wiesz, ale po twojego trupa z Koterki przyjechało około trzydziestu ludzi z Agencji Wywiadu w sześciu samochodach terenowych i jednym vanie z urządzeniami nasłuchowymi. A po niebie zapieprzał dron, czy jak tam to latające gówno się nazywa. – Winckiewicz zerknął na Darskiego, by sprawdzić, jakie wrażenie wywarły na nim te informacje. – Mów dalej – poprosił go inspektor. Sprawa była ciekawa, ale jeszcze nie sensacyjna. To, że cichociemni przyjechali tak dużą ekipą, mogło świadczyć jedynie o tym, że ma wysoki priorytet. – Dziś rano przesłałem do centrali raport, który sporządzili moi ludzie. Po południu odebrałem telefon – kontynuował Winckiewicz, uzupełniając kieliszki. – Dzwonił jakiś facet z Agencji Wywiadu. Poinformował mnie, że sprawa trupa z Koterki objęta jest klauzulą najwyższej tajności, i radził przyjąć to do wiadomości, bym nie skończył tak jak ty. – Proszę, proszę, jestem grubą rybą. – Darski wyprostował się, eksponując swój brzuch. – Stary, jest jeszcze ciąg dalszy. Po tym telefonie zadzwoniłem do kumpla w centrali. Chciałem wiedzieć, skąd Agencja Wywiadu wie o moim raporcie. – Winckiewicz zawiesił głos dla większej dramaturgii. Darski ponaglał go, machając rękami. – Usłyszałem, że żaden raport do centrali nie dotarł. Żeby było śmieszniej, ci, którzy napisali ten nieistniejący raport, zostaną przeniesieni do innych placówek straży granicznej. – Ale jaja. – Inspektor pokiwał głową i zaczął się zastanawiać. – Mareczku, a może to jest jakaś supertajna operacja, jak ta w sprawie tego białoruskiego szpiega. Pamiętasz? W zeszłym roku Agencja Wywiadu złapała na Litwie kogoś z KGB. – Tylko po co przenoszą sześciu moich ludzi? – spytał Winckiewicz i dodał: – Wystarczyło powiedzieć, żeby trzymali gębę na kłódkę. – Może ktoś woli, by nie mieli zbyt dużo czasu na wspólne gadanie o tej sprawie i zastanawianie się nad jej szczegółami. Mogliby sobie coś przypomnieć – gdybał Darski. – Tak czy inaczej, Waldek, uważaj. Lepiej zostaw tę sprawę. Nie warto. – Mój szef też tak sądzi, dlatego wysłał mnie na urlop – rzekł Darski. – Ten twój Kłos to gówno w jedwabnej pończosze – podsumował Winckiewicz. Wybuchnęli śmiechem. Dokładnie w ten sposób Napoleon nazwał swojego ministra spraw zagranicznych, gdy już go zwolnił. – Spokojnie, Kłos to nie Talleyrand. Brakuje mu talentu, intelektu i odwagi. Winckiewicz wstał i dorzucił do ognia. Wieczór dopiero się rozpoczynał, na uwolnienie czekał jeszcze jeden Duch Puszczy.

14

30.09.2007 godzina 23.30

Ogień przygasł od podmuchu wiatru, by po chwili znowu wystrzelić w górę. Języki żółtoczerwonych płomieni lizały wielki stalowy bęben ułożony poziomo na specjalnym stelażu kilkadziesiąt centymetrów na ziemią. Z górnej części beczki, niczym peryskop, wystawała półmetrowa rura. Połączona była pod kątem prostym z czymś, co przypominało długi, mniej więcej dwumetrowy przemysłowy grzejnik z poprzedniej epoki. Na rurę o sporej średnicy nałożona została blaszana wstęga, która wyglądała jak pióropusz. Swego czasu hale przemysłowe pełne były podobnych kaloryferów – nazywano je grzejnikami Faviera. Wraz z nadejściem epoki energetycznych oszczędności urządzenia te okazały się nieekonomiczne i trafiły na złom. Tak prawdopodobnie było i w tym przypadku. Podparty tyczkami grzejnik łączył się z dużym bojlerem. Mężczyzna, który pilnował tej aparatury, dorzucił do ognia dwie szczapy. Obszedł beczkę i stanął nad legowiskiem ze szmat i starych koców, na którym leżał jego kompan. – Witek, obudź się, teraz twoja kolej. – Słowa nie przyniosły spodziewanego efektu, więc mężczyzna wymierzył śpiącemu solidnego kopniaka. – Kurwa, ochujałeś, Stach?! – Witek podniósł głowę. – Już wstaje. – Wstaje, wstaje – Stach przedrzeźniał kolegę. – Od godziny wstajesz, a tu produkcja się zaczyna. – Daj spokój. Od kiedy znalazłem tego trupa w Koterce, nie mogę spać, mam koszmary, zmęczony jestem. – Do roboty – Stach nie dawał za wygraną. Witek Zborski i Stach Kulebiak wyglądali jak schodzący z szychty górnicy. Osmolone twarze, czarne ręce. Na grzbiecie robotnicze kufajki, na nogach wysłużone gumofilce. Mieszkali w oddalonych od siebie o kilkanaście kilometrów wsiach. Poznali się w podstawówce i od tamtej pory byli właściwie nierozłączni. W okolicy słynęli z produkcji znakomitego bimbru. Byli mistrzami w przygotowywaniu zacieru. Najlepszy wychodził ze zmielonego zboża zmieszanego z wodą, cukrem i drożdżami. Tak przygotowana braha musiała sfermentować. Następnie podgrzewano ją w blaszanym bębnie na stelażu, gdzie pod wpływem temperatury alkohol odparowywał i przez grzejnik przerobiony na chłodnicę trafiał do bojlera. Pierwszy litr zawsze należało odlać, bo na początku skraplał się alkohol metylowy, a od tego człowiek ślepnie. Robota była ryzykowna, ale dochodowa. Z jednego pędzenia uzyskiwali nawet 150–200 litrów. Przy 12 złotych za pół litra wychodziła niezła pensja. Zborski przeciągnął się i niespiesznie wstał. Na zachętę dostał pół kubka bimbru ze świeżej produkcji. – Dobre. – Pokiwał z uznaniem głową. – A co ma być niedobre? To sama natura – stwierdził filozoficznie Kulebiak. Po aferze z trupem w Koterce na wszelki wypadek przenieśli domową gorzelnię głębiej w las. Tu nikt obcy się nie zapuszczał, nawet straż graniczna. Oni jeździli wytyczonymi szlakami wzdłuż granicy. Zborski i Kulebiak nie mieli się czego obawiać. Witek dopił do końca i podszedł do beczki, pod którą buzował ogień. Wyciągnął przed

siebie ręce, by się ogrzać. Stach patrzył na niego z drugiej strony. – A ty mówiłeś policji o tych gostkach, które to widziałeś dzień przed znalezieniem trupa? – spytał. Zborski pokręcił głową. Wolał zapomnieć o wielkim łysym facecie w czarnym płaszczu, który z dwoma pomagierami kręcił się koło cerkwi w Koterce. – Tako ekipe lepiej nie spotkać na swojo drodze. Widział przecie, co z tamtym topielcem sie stało. – Dla Witka sprawa była zamknięta. – A nie dopieprzo sie do nos nasi z komendy? – Stach troszczył się o bezpieczeństwo wspólnego gorzelnianego interesu. – Nasze to se mogo, wiesz co. Słyszał, że policjanty z Warszawy przyjechały. Naszym już nic do tego – skończył dyskusję Witek. Najpierw usłyszeli gwizd, a później nastąpiła eksplozja. Nawet nie zorientowali się, co się stało. Wypełniona alkoholem aparatura była jak bomba.

15

01.10.2007 godzina 10.30

– Wybuch, zamach! – krzyczał młody stażysta, który wpadł do pokoju Ludwika Tokarczyka. Prowadzący Raport Dnia spojrzał na rozemocjonowanego młodzieńca i rzekł: – Nie nauczyli cię pukać? Wyjdź i spróbuj jeszcze raz. Chłopak zrobił minę jak zbity pies i karnie wycofał się z gabinetu. Po chwili rozległo się pukanie. – Proszę – powiedział Tokarczyk. Stażysta niepewnie otworzył drzwi. – Panie redaktorze, mamy zamach w Bagdadzie. Prawdopodobnie zginął polski ambasador. – Zaraz będę w newsroomie – oświadczył Tokarczyk. Gdy drzwi się zamknęły, wrócił do rozmowy z Solskim, który z pochyloną głową siedział jak skazaniec czekający na wyrok. – Artur, mam z tobą same problemy. Olałeś moje polecenie i nie zrobiłeś materiału o tych uzdrowicielkach z Podlasia… – Ale przecież tłumaczę ci – Solski próbował przerwać monolog Tokarczyka, choć dobrze wiedział, że decyzja już zapadła. – Teraz ja mówię. – Ludwik szybko odzyskał głos. – Nie zrobiłeś reportażu. Opowiadasz mi pierdoły o jakimś trupie, ale nie masz nagrań, bo ukradli ci sprzęt. I jeszcze pajacujesz na kolegium redakcyjnym. – To ostatnie chyba najbardziej denerwowało Tokarczyka. Był przewrażliwiony na swoim punkcie i każdy głos sprzeciwu czy, nie daj Boże, krytyki odbierał jak osobistą zniewagę. – Szczerze mówiąc, mam głęboko w dupie twoje tłumaczenia. Nie chcę z tobą pracować. Albo zwolnisz się sam, albo wywalę cię z naganą. Tokarczyk nie czekał na odpowiedź Solskiego. Wstał i wyszedł, zostawiając reportera z rozdziawionymi ustami. Kutas. Artur nie miał siły podnieść się z krzesła. Nie wiedział, co teraz zrobić. Właśnie stracił pracę. Zdawał sobie sprawę, że poniedziałek nie będzie łatwy, ale tego się nie spodziewał. Przejebane. Było jasne, że po jego dzisiejszym show na kolegium Tokarczyk nie zmieni już zdania. Gdy padło pytanie o materiał o szeptuchach, Artur próbował grzecznie się wytłumaczyć. – Nie mam materiału, bo jadąc na zdjęcia, trafiliśmy na grubą sprawę. – No proszę, może będzie Pulitzer. – Tokarczyk był wyraźnie poirytowany. Sala zachichotała niezbyt głośno, ale na tyle wyraźnie, by wódz wiedział, że jego cięte riposty wciąż budzą podziw. Solski już chciał powiedzieć, że za nagrodę wystarczy mu promienny uśmiech szefa, o ile tylko ten zrozumie temat, ale ugryzł się w język. – Trafiłem na miejsce makabrycznej zbrodni, którą co ciekawe, interesuje się Agencja Wywiadu. – Watergate czy może raczej afera Aldricha Amesa? – kpił Tokarczyk. – Nie wiem, ale sprawa musi być poważna, bo ukradziono nam sprzęt. – Solski zacisnął pięści, miał dość popisów Kena.

– Tak, o tym twoim osiągnięciu już wiem. Dzwonili do mnie z techniki. Straciliśmy ponad 100 tysięcy. – Tokarczyk nie krył już złości. – Nawaliliście się i ktoś wam ukradł sprzęt, może UFO. A może w ogóle nie byliście na zdjęciach. Co chcesz pokazać widzom? Jakie masz dowody? Marnujesz czas i pieniądze redakcji. Kiedy zrobiłeś jakiś dobry większy materiał? – Chodząc po sali i wymachując rękami, naczelny nakręcał się niczym trąba powietrzna. Z tornada kategorii F0, które powoduje niewielkie zniszczenia, zmieniał się w tornado co najmniej kategorii F4, które potrafi niszczyć budynki nawet o silnej konstrukcji. W sali konferencyjnej zapanowała cisza. – Tobie się chyba wydaje, Artur, że wciąż jesteś gwiazdą, najlepszym reporterem śledczym w Polsce. Stary, twój czas minął, żyjesz przeszłością. Jesteś tak dobry jak twój ostatni materiał. A ty ostatnią dużą aferę ujawniłeś trzy lata temu. Zarabiasz najwięcej wśród reporterów, a przynosisz najmniej tematów… Solski nie wytrzymał i z całej siły uderzył ręką w stół. Reakcja ta zaskoczyła nawet Ludwika, który przerwał swoje oratorskie popisy. Artur miał głos. – Po pierwsze, nie wypominajmy sobie zarobków, bo gdybyś zrezygnował choć z części swojego uposażenia, wszyscy mogliby dostać spore podwyżki. – Tokarczyk nerwowo stukał długopisem w stół. – Po drugie, to ty odrzucasz moje materiały śledcze. Rozumiem, że nie ogarniasz ich swoim tępym mózgiem, ale daj szansę widzom. – Stukot długopisu ustał, Ludwik zbierał się do ataku. – Po trzecie, zrobiłeś z tego programu szambo. To ty masz problem, nie ja. Wszyscy na mieście się z ciebie śmieją. Wyjdź czasem z tego pokoju i porozmawiaj z ludźmi, którzy nie są twoimi podwładnymi. Cisza. Artur miał świadomość, że powiedział o kilka słów za dużo. Tokarczyk przybrał swoją najgroźniejszą chyba minę. Wyglądał tak, jakby chciał rozszarpać Solskiego: „Nie ma cię, jesteś nikim. Możesz, kurwa, szukać sobie nowego zawodu!” Ciąg dalszy tej awantury rozegrał się na korytarzu i w gabinecie naczelnego. Panowie użyli wobec siebie pełnego arsenału obelg i przekleństw. Trudno było ocenić, których z nich okazał się bardziej kreatywny w tworzeniu związków frazeologicznych. Po półgodzinnej bitwie na słowa emocje opadły. Stało się jednak jasne, że Tokarczyk i Solski nie będą już razem pracować. Teraz, siedząc w pustym gabinecie, Artur zastanawiał się, co powiedzieć żonie. Joanna się wścieknie. Nie wystarczą zapewnienia, że znajdzie sobie nową redakcję. Ubezpieczenia, kredyt, wydatki na dom i szkołę dzieci – potrzebowali stałego dopływu gotówki. Artur był zły na siebie, że dał się ponieść emocjom. Trudno. Nie zamierzał błagać. Wstał i poszedł do pokoju reporterów. Była to duża przeszklona przestrzeń z czterema rzędami identycznych biurek oddzielonych zastawkami. Zajmowali je dziennikarze pracujący przy Raporcie Dnia. Nie licząc kilku researcherów, w pokoju było pusto. Solski ucieszył się, że nie musi odpowiadać na pytania kolegów. Nie miał ochoty na dyskusję o swoim odejściu. Nie chciał ich stawiać w niezręcznej sytuacji, zresztą oni chyba też to rozumieli, gdyż pełny zazwyczaj przed południem pokój świecił pustkami. Artur usiadł przy biurku w rogu. Od zawsze, czyli od momentu, gdy zajęli pomieszczenia w hotelu Marriott, było to jego miejsce. Na ścianie nad biurkiem wisiało zdjęcie Joanny, Kuby i Amelki. Obok oprawiona okładka tygodnika „Wprost” sprzed kilku lat, a na niej wykrzywiona twarz przewodniczącego Sejmowej Komisji Finansów i tytuł Jednoręki bandyta. Pod nią okładka „Polityki” z tą samą twarzą i tytułem Sejmowa ruletka. Spojrzał na ścianę, jakby się zastanawiał, czy Tokarczyk nie ma racji, mówiąc, że żyje przeszłością. Wstał i zdjął wszystko. Następnie zalogował się w komputerze i przesłał do kadr standardowy druk z informacją o swoim odejściu. Nie chciał, by Ludwik zrobił to za niego. – Ty, młody – krzyknął do jednego z researcherów – przynieś mi jakiś karton! Stażysta grzecznie wybiegł z pokoju. Artur przepracował w DTV osiem lat i z jednej strony żałował, że odchodzi, z drugiej jednak poczuł ulgę. Miał dość codziennych kompromisów. Nie chciał już pokornie godzić się na odrzucanie materiałów tylko dlatego, że dotyczyły kogoś zbyt ważnego albo poruszały trudne tematy. W ciągu tych ośmiu lat telewizja stawała się coraz bardziej medium robionym przez głupich dla głupich. Wszelkie ambitniejsze pomysły były odrzucane. Z czasem wszyscy do tego przywykli. Comiesięczne wpływy na konto pozwalały zapomnieć o młodzieńczych planach i celach, gdy jeszcze pojmowali dziennikarstwo jako misję. Tak samo

działo się w innych mediach. Na całym świecie korporacje medialne stały się maszynami do zarabiania pieniędzy. Od rzetelnego informowania ważniejszy stawał się zysk. – Tylko taki znalazłem. – Stażysta wpadł do pokoju z kartonem po papierze do drukarki. – Wystarczy, nie mam wiele do zabrania. – Solski schylił się pod biurko po Iceberga, którego kolega przywiózł mu z Kanady. Producent zapewniał, że jest to najczystsza wódka na świecie. Do jej produkcji wykorzystywano podobno wodę z arktycznych lodowców. Arturowi nie było dane ocenić jakości tego alkoholu. Butelka przeleżała w szufladzie kilka miesięcy. – Młody, powiedz chłopakom, żeby wypili moje zdrowie – rzekł, stawiając butelkę na biurku. – Oczywiście. By dojść do wind, musiał przejść koło newsroomu. Duże, mniej więcej czterystumetrowe pomieszczenie było jednocześnie studiem telewizyjnym i miejscem pracy kilkudziesięciu producentów, dokumentalistów, kierowników produkcji oraz redaktorów opracowujących zagraniczne serwisy. Mieściły się tu także montaże, na których przygotowywano materiały do emisji. Solski widział mnóstwo ludzi, którzy jak mrówki biegali od biurka do biurka, przekazując sobie jakieś informacje i wytyczne. W centralnym miejscu mrowiska, przy stole prezenterskim, siedział Ludwik Tokarczyk. Bezpośredni dostęp do niego mieli tylko wydawcy i główny producent. To oni przekazywali mu najważniejsze, sprawdzone i wyselekcjonowane informacje. Na wielkich monitorach widać było zdjęcia z Bagdadu. Trzy samochody terenowe wyglądały jak wraki ze złomowiska. Powyginana blacha, wyrwane pancerne drzwi i podziurawione grube na cztery centymetry kuloodporne szyby. Tylko wytrawny znawca motoryzacji mógł w tych tlących się jeszcze i poskręcanych wrakach rozpoznać toyoty land-cruiser. Nie było widać rannych ani zwłok. Przy samochodach leżały natomiast żołnierskie buty i porozrywane kamizelki kuloodporne. Dookoła zebrał się już tłum gapiów, głównie mężczyzn ubranych w jasne thawby, luźne wełniane lub bawełniane koszule do kostek. Na głowach mieli kefije, którymi odruchowo zasłaniali sobie twarze, widząc kamerę. Teren zabezpieczali marines, których kilkudziesięciu otoczyło miejsce zdarzenia. W tle widać było lądujące na ulicy śmigłowce – dwa black hawki do ewakuacji rannych, nad którymi unosiły się dwa little birdy służące do zabezpieczania terenu. Wyglądały jak zdalnie sterowane zabawki. Piloci starali się utrzymywać stałą wysokość nad ziemią. Śmigłowce to lekko opadały, to znów się wznosiły. Te niepozorne, tańczące nad ulicą maszyny były wyposażone w wyrzutnie rakiet i karabin maszynowy. Znakomicie nadawały się do walki w terenie zabudowanym. Często wykorzystywano je do ochrony konwojów, które przemierzały Bagdad. – Ale rozpierducha, co? – rzucił redaktor z działu zagranicznego, mijając Solskiego w drzwiach newsroomu. Artur przytaknął. Przez najbliższe tygodnie sprawa zamachu w Bagdadzie będzie tematem numer jeden. Komentarze, analizy tej sprawy zdominują ostatnie dni kampanii wyborczej. Do Solskiego podszedł jeden z producentów Raportu Dnia, mały, krępy facecik w rogowych okularach. – Jak myślisz, będzie to miało wpływ na wybory? – zapytał. Artur tylko wzruszył ramionami. – Nie wiem – odpowiedział. Interesowało go to tyle co wyścigi chińskich łodzi smoków. – Ostatnie sondaże pokazują zdecydowane prowadzenie Obywatelskiego Porozumienia Patriotycznego. OPP, partia centroprawicowa, od dwóch lat rządziło krajem. Jeszcze dwa miesiące temu było w koalicji z ultrakatolicką Naszą Ojczyzną. Po serii skandali obyczajowo-korupcyjnych premier Józef Andrzejewski pozbył się sojusznika i złożył kilka doniesień do prokuratury, po czym zaproponował przedterminowe wybory i dymisję rządu. – Los swój, partii i kraju składam w ręce Polaków, wierząc w ich mądrość i dojrzałość. Jest jeszcze wiele do zrobienia, przepraszamy więc za błędy i prosimy o drugą szansę. Układ jest silny, ale pokonamy go bez względu na osobiste koszty – mówił premier, zapowiadając swoją dymisję. Ruch ten spodobał się wyborcom, dołujące sondaże OPP wystrzeliły w górę. Bezwzględna walka z korupcją i układami przypadła ludziom do gustu. Ostatecznie uznano, że dla ciągłości władzy będzie lepiej, jeśli premier dymisji nie złoży. Zapadła natomiast decyzja o samorozwiązaniu sejmu. – To, co zrobiło OPP, nazywa się chyba ruchem wyprzedzającym – Solski zagadnął

producenta. Facecik podniósł okulary na czoło i robiąc minę „teraz poznasz prawdę”, powiedział: – Andrzejewski znakomicie wyczuł moment. Wydawało się, że kolejna seksafera go pogrąży. Pamiętasz, liberałowie wspólnie z lewicą szykowali już wniosek o wotum nieufności. A tu pan premier sam się odwołał. Ludzie są zachwyceni, gdy wielcy czasami upadają i się podnoszą. – Szkoda, że nie dotyczy to też takich małych żuczków jak my – powiedziawszy to, Solski odwrócił się i ruszył w kierunku windy. W tle słyszał jeszcze zapowiedź czytaną przez Tokarczyka: „Dzień dobry, to specjalne wydanie Raportu Dnia. Ludwik Tokarczyk, witam państwa. Dziś doszło w Bagdadzie do zamachu na polskiego ambasadora w Iraku Mariana Chrapkowskiego. Z informacji, które posiadamy, wynika, że ambasador w stanie ciężkim trafił do szpitala wojskowego. Poza nim ciężko rannych jest ośmiu funkcjonariuszy Biura Ochrony Rządu…” Resztę zagłuszyły zamykające się drzwi windy. Solski zjechał na poziom minus 3, do garażu. Własne miejsce parkingowe to jeden z wielu przywilejów, których będzie mu brakować. Jadąc do siebie, nie myślał o utracie pracy; starał się sobie przypomnieć, czy któryś ze znajomych BOR-owców nie był właśnie w Iraku. Znał kilku chłopaków służących w tej jednostce. Postanowił, że po powrocie do domu zadzwoni do któregoś z nich, by dowiedzieć się czegoś więcej. Włączył radio. TOK FM na bieżąco relacjonowało to, co wydarzyło się w Bagdadzie. – Moim rozmówcą jest rzecznik rządu Piotr Stopa – prowadzący zapowiedział łączenie telefoniczne. – Panie ministrze, jaki jest stan ambasadora? – Niestety nie mamy jeszcze żadnych informacji ze szpitala, ale nasi ludzie są na miejscu i gdy tylko coś będziemy wiedzieli, poinformujemy opinię publiczną. – Gładka, rutynowa formułka typowa dla rzeczników prasowych. – Co z ochroniarzami? – dopytywał dziennikarz. – Z tego, co wiem, ostatni są właśnie transportowani śmigłowcami do szpitala. Chcę jednak mocno podkreślić, że na razie nie mamy informacji o tym, by ktokolwiek zginął. Gdy rzecznik rządu dokończył zdanie, prowadzący powiedział: – Panie ministrze, jak podała właśnie agencja Reutera, w zamachu na konwój polskiego ambasadora zginęły co najmniej cztery osoby jadące w samochodach. Chwila ciszy. Minister Stopa był wyraźnie zaskoczony. Od dziennikarza dowiedział się o ofiarach śmiertelnych. – Pan wybaczy, nie będę komentował niepotwierdzonych doniesień prasowych. – To była rozmowa z rzecznikiem rządu. Jak państwo słyszeli, nie ma oficjalnych informacji o zabitych. Wiadomo tylko tyle, że kończy się akcja ewakuacyjna. Funkcjonariusze BORu transportowani są do szpitala. Artur wyłączył radio. Ale rozpierducha. Jego temat przez najbliższe dni i tak nikogo by nie zainteresował.

16

01.10.2007 godzina 12.30 czasu lokalnego

Bagdad z pokładu śmigłowca wyglądał zdecydowanie lepiej niż z ziemi. Z wysokości ponad stu metrów nie widać było wszechobecnego kurzu, brudu, ton śmieci na ulicach i wojennych zniszczeń. W dole zostały też smród i stęchlizna miasta, w którym większość mieszkańców wciąż nie miała dostępu do bieżącej wody i prądu. Operacja wyzwolenia Iraku została przygotowana na kolanie. Okazało się, że nikt nie ma pomysłu na to, co zrobić po obaleniu dyktatora. Kraj pogrążał się w chaosie i tylko z powietrza mogło się wydawać, że jest inaczej. Niskie białe budynki o płaskich dachach, z przyklejonymi do ich ścian drzewami, układały się w labirynty uliczek i chodników. Miasto zbudowane było wokół wijącego się jak serpentyna Tygrysu, jednej z czterech wielkich biblijnych rzek płynących rzekomo przez Eden. Co roku Saddam Husajn pokonywał go wpław, czym potwierdzał swoją męskość i pełnię sił witalnych. Choć pojawiały się wątpliwości, czy pływakiem nie jest sobowtór dyktatora, spektakl odbywał się regularnie, a popisy wodza nagłaśniała iracka telewizja. Siedziba polskiego ambasadora mieściła się w dzielnicy Karrada, przy jednym ze ślepych zaułków odchodzących prostopadle od Arasat Al-Hindiya, niemal nad samą rzeką. Na drugim brzegu widać było Zieloną Strefę – miasto w mieście, silnie ufortyfikowany obszar ogrodzony podwójnym murem długości jedenastu kilometrów. Przed inwazją teren ten zajmowały władze irackie, tu znajdowały się m.in. słynne pałace Saddama Husajna – Prezydencki i Republikański – siedziba partii Baas, niektóre ministerstwa i tajna policja. Za życia dyktatora przeciętny śmiertelnik nie mógł się nawet zbliżyć do tego miejsca. Gdy do stolicy Iraku wkroczyli żołnierze USA, zaczęło się wielkie rabowanie. Uzbrojone hordy cywilów bezkarnie plądrowały siedziby urzędów i ministerstw. W tych pierwszych dniach amerykańskie wojsko biernie obserwowało panującą w mieście anarchię. Żołnierze ochraniali jedynie pałac Saddama i Ministerstwo Wydobycia Ropy Naftowej. Biznes jest biznes. W tym czasie niemal do cna splądrowano słynne bagdadzkie Muzeum Narodowe. Zginęły tysiące starożytnych eksponatów. Złodzieje wynieśli rzeźby, posągi, posążki, monety, starodruki, wazy i naczynia. Wyrywali nawet płytki z posadzek. Zniknęły też dokumentacja i katalogi, w których opisane były eksponaty. Tym jednak nikt się nie przejmował. Dopiero po kilku tygodniach sytuacja w mieście została jako tako opanowana. Zielona Strefa, tak jak za czasów Saddama, wciąż była terenem zamkniętym, zmienili się tylko lokatorzy. Teraz zajmowały ją tymczasowe władze koalicyjne i wojsko. W ogarniętym walkami kraju, w którym każdego dnia dochodziło do zamachów, była to oaza spokoju. Znajdowały się tu muzea, monumentalne pomniki i gigantyczne ogrody. Były sklepy, hotele i klub z basenem, w którym mogli wypoczywać żołnierze. Z pewnością miejsce to nie przypominało wąskich i zatłoczonych ulic Bagdadu z walającymi się wszędzie śmieciami. We wschodniej części Zielonej Strefy ulokowany był szpital Ibn Sina. Właśnie tu, wzbijając tumany kurzu, siadały śmigłowce z Polakami rannymi w zamachu. Huk wirników black hawków zagłuszał słowa. Obsługa szpitala nie potrzebowała jednak instrukcji. Sanitariusze sprawnie przenosili poszkodowanych na sześciokołowy pojazd z platformą, który przypominał quada. W ten sposób rannych transportowano pod same drzwi szpitala, nad którymi wisiała tablica z napisem

„Baghdad ER”. Z tego miejsca trafiali prosto na sale operacyjne. Od obalenia dyktatora szpital przestał być prywatną ekskluzywną kliniką i stał się szpitalem wojskowym. Powszechnie nazywano go właśnie Baghdad ER. Przebywali tu ranni żołnierze sił międzynarodowych, ale też cywile, czym uwielbiała się chwalić amerykańska administracja placówki. – Quickly, the next one is in critical condition too! – krzyczy młody lekarz, wskazując sanitariuszom z noszami salę, do której powinni zanieść kolejnego rannego. Młody funkcjonariusz BOR-u jest na tyle przytomny, by zrozumieć, że nie jest dobrze. Ktoś rozcina mu mundur; chce pomóc i sam się rozebrać, ale nie jest w stanie wykonać żadnego ruchu. Czuje się jak rzucona na stół zepsuta lalka. Kompletny paraliż. Widzi rękę, która ściąga mu z głowy hełm. Spogląda na migoczące lampy zasłaniane co jakiś czas przez twarze ludzi w maskach chirurgicznych. Jakaś kobieta patrzy mu prosto w oczy i coś do niego mówi. Słyszy tylko gwizd i szum. Strach. Wszystko zaczyna się zlewać w jedną jasną plamę, po czym gaśnie. Nie ma już lęku i bólu. – Resuscitation! – pada komenda lekarza, który próbuje zatamować krwotok z rany w brzuchu. Krew wciąż jednak wypływa. Czynności życiowe ustają, serce nie bije. Pielęgniarka podaje defibrylator. Pierwszy impuls – żadnej reakcji. Lekarz każe powtórzyć – znowu żadnej reakcji. Trzecia próba – bez efektu. – We lost him. Młody iracki lekarz zsunął z twarzy maskę i spojrzał na stół operacyjny. Wszystko tonęło we krwi. To i tak cud, że ranny przeżył transport do szpitala. Oderwana w wyniku eksplozji ręka i szeroka rana w lewym boku, która wyglądała tak, jakby coś płonącego przecięło skórę i mięśnie. Brzegi rany były wyraźnie osmolone. Innych, drobniejszych obrażeń lekarz nawet nie liczył. Przecięta tętnica ramienna i prawdopodobnie aorta brzuszna – chłopak nie miał szans. Na salę wszedł wysoki mężczyzna w zakrwawionym fartuchu. Doktor Tom Colby, ordynator chirurgii, spojrzał w kierunku siedzącego pod ścianą lekarza. – This was the last, survived only two of them – powiedział, opuścił głowę i wyszedł. Tak wyglądał każdy ich dzień. Próbowali ratować beznadziejne przypadki, ale nie byli cudotwórcami. W głównym holu na ordynatora czekał jakiś żołnierz w polskim mundurze i cywil w tak odprasowanym khaki, jakby miał zaraz wystąpić na defiladzie. Żołnierz był niski i krępy. W oczy rzucały się jego krzaczaste brwi i wąsy. Cywil był przezroczysty, z rodzaju tych, którzy nawet w pustym pokoju nie zwracają na siebie uwagi. Małe oczy, wąskie usta, twarz, którą trudno zapamiętać. Obaj dobrze mówili po angielsku; zaczął wojskowy. – Major Jan Ratajski, jestem oficerem łącznikowym przy dowództwie wojsk koalicyjnych w Bagdadzie, a to pan Piotr Majewski, attaché polskiej ambasady. Jak wygląda sytuacja z rannymi, panie doktorze? – Dwaj funkcjonariusze ochrony są w stanie ciężkim, pozostali nie żyją. – Ratajski zacisnął szczęki, Majewski schował twarz w dłoniach. – Obrażenia były straszne, szczegółów panom oszczędzę. Czterech z nich zginęło na miejscu – doktor Colby rozłożył bezradnie ręce – o życie ambasadora walczyliśmy ponad godzinę, niestety… – Tak… – Majewski, krótko ostrzyżony blondyn z rozbieganymi oczami, nie wiedział, co powiedzieć. Colby znał ten typ szemranych dyplomatów: albo synalkowie jakichś grubych ryb, albo… W końcu major Ratajski spytał: – Jak nazywają się ci, którzy przeżyli? – Proszę bardzo, to ich identyfikatory. – Amerykanin podał oficerowi dwa nieśmiertelniki. Ratajski spojrzał na nazwiska: Krzysztof Trojak i Jacek Pieniak. – Kiedy możemy zabrać zwłoki do kraju? – spytał z kolei Majewski. – To zależy od was. Musimy tylko przeprowadzić autopsje – odparł lekarz. – A co z transportem rannych? – dopytywał Majewski. – Na razie nie wiem, czy przeżyją. Dwie najbliższe doby będą decydujące. – Colby po raz kolejny rozłożył ręce. – Jeszcze jedno, panie doktorze. Żadnych komentarzy dla kogokolwiek. Chodzi o rodziny w Polsce – dodał Majewski.

– Oczywiście. – Dla Colby’ego rozmowa była skończona. Ratajski i Majewski stali w wyłożonym marmurem i granitem holu prywatnej kliniki Saddama Husajna, patrząc na plecy oddalającego się chirurga. Gdyby nie kręcący się ludzie w mundurach, miejsce to wyglądałoby jak zwykły szpital. Chwilę stali w milczeniu, lecz w końcu ruszyli do wyjścia. – Panie majorze, najpierw zadzwonię do Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Należy poinformować premiera – zaczął Majewski na zewnątrz. – Pan musi się skontaktować ze sztabem generalnym. Trzeba przygotować się do transportu ciał. Ratajski przytaknął i zaproponował gościnę w swoim biurze, kilkaset metrów na północ od szpitala. – Łykniem coś na wzmocnienie – kusił major. Majewski podziękował; wolał zostać w szpitalu, by monitorować stan rannych w zamachu funkcjonariuszy BOR-u. Umówili się na kontakt za pół godziny. Gdy major zniknął w jednej z obsadzonych palmami uliczek, Majewski wyciągnął z bocznej kieszeni marynarki telefon satelitarny. Wysunął antenę i wybrał zapisany w pamięci aparatu numer. Drugą ręką sięgnął po papierosa, włożył go sobie do ust i przytrzymując telefon ramieniem, szukał w kieszeniach zapalniczki. Wcześniej jednak uzyskał połączenie. – Tu Azrael, kod czerwony, ambasador nie żyje. Dwóch rannych ludzi z ochrony walczy o życie. Miejsce wyczyszczone, gotowe do transportu. – Po wygłoszeniu tego krótkiego komunikatu Piotr Majewski rozłączył się. Teraz czas na MSZ. Zanim jednak wybrał numer, odpalił papierosa. Zaciągnął się głęboko i z wyraźną ulgą głośno wypuścił z ust kłęby siwego dymu. Powtórzył to niczym rytuał i dopiero wtedy zadzwonił. Nie czekał długo na połączenie. – Sekretariat, słucham. – Kobiecy głos w słuchawce był bardzo oficjalny. – Piotr Majewski, attaché z Bagdadu, proszę z dyrektorem Centrum Operacyjnego. Upłynęła chwila potrzebna na przekierowanie połączenia. – Libner, słucham. – Panie dyrektorze, mam złe wiadomości. Ambasador nie żyje – powiedział Majewski i czekał na reakcję. Była spokojna i opanowana. – Rozumiem. Czy ktoś przeżył? – Dwóch funkcjonariuszy ochrony, Krzysztof Trojak i Jacek Pieniak. Reszta niestety nie żyje – zameldował Majewski. – Czy ambasada i rezydencja ambasadora mają odpowiednią ochronę? – Dyrektor Libner nie dał się ponieść emocjom. Zimny profesjonalista. – Tak. W rezydencji zostało dwóch funkcjonariuszy BOR-u, którzy dostali wsparcie marines. Ambasada ma natomiast pełny skład ochrony – odpowiedział Majewski. – Proszę czekać na dalsze wytyczne, skontaktujemy się z panem. Majewski dopalił papierosa i wrócił do szpitala. Urzędujące w recepcji dwie panie sierżant poinformowały go, że na razie stan rannych Polaków nie zmienił się. Attaché wziął z automatu colę i wyszedł na zewnątrz, by ponownie zapalić. Wybrał miejsce w alejce eukaliptusowej, gdzie mógł liczyć na choć trochę cienia. Usiadł pod drzewem i zamknął oczy. Natychmiast wrócił obraz palących się jeszcze samochodów. Majewski przybiegł na miejsce zamachu kilka minut po tym, jak zjawił się tam oddział szybkiego reagowania piechoty morskiej. Amerykanie pomagali w ewakuacji i zabezpieczali teren. Widok był wstrząsający. Konwój został zaatakowany około pięciuset metrów od rezydencji ambasadora. Do masakry doszło tuż za policyjnym posterunkiem, który teoretycznie odpowiadał za to, by nikt obcy nie dostał się w pobliże rezydencji. Prawdopodobnie pierwszy wybuch unieruchomił samochód jadący na szpicy. Kolejne eksplozje rozerwały wóz ambasadora i drugi samochód ochrony. Wybuchów było pięć lub sześć. Po nich nastąpiła kanonada z dachów. Na wyczołgujących się z płonących land-cruiserów rannych ochroniarzy spadł grad kul. Terroryści strzelali do nich jak do kaczek. Dla ambasadora i jego ośmioosobowej ochrony wąska ulica stała się śmiertelną pułapką. Nie mieli szans się obronić.

17

01.10.2007 godzina 21.00

Widok zniszczonych samochodów nie robił już na Solskim takiego wrażenia jak rano. Pewnie dlatego, że w tym czasie widział kilka razy zdjęcia z Bagdadu. Jak było do przewidzenia, całe wydanie Raportu Dnia poświęcono zamachowi na polskiego ambasadora w Iraku. Artur siedział wygodnie w fotelu i popijając drinka, z zazdrością patrzył na Ludwika Tokarczyka. Nienawidził go, ale nawet on musiał przyznać, że Tokarczyk to zwierzę telewizyjne. Był świetnie przygotowany, swobodny i elokwentny. – …wiadomo, że do zamachu doszło o godzinie 9.45 czasu polskiego. W Bagdadzie była wtedy 10.45. Terroryści najpierw zdetonowali ładunki wybuchowe, a następnie rozpoczęli ostrzał z budynków. Tragiczne wydarzenia minuta po minucie w materiale Wojciecha Kornaka. Na ekranie pojawiły się znane już zdjęcia porozrywanych samochodów. Z reportażu wynikało, że w zamachu brało udział prawdopodobnie dziesięciu terrorystów. Atak był bardzo precyzyjnie zaplanowany. Wątpliwości budziło przede wszystkim zachowanie irackiej policji, która nie zauważyła instalowania bomb pułapek dwieście metrów od swojego posterunku. Według wstępnej analizy ekspertów zamachowcy użyli specjalnych ładunków EFP. – Ładunek taki zawiera miedzianą powłokę, która w momencie wybuchu zostaje z ogromną siłą wyrzucona w stronę celu. Rozgrzana do blisko 600 stopni miedź przybiera w trakcie lotu kształt ostrego pocisku – tłumaczył ekspert, z którym rozmawiał reporter. – Pocisk taki leci z prędkością dwóch kilometrów na sekundę i jest w stanie przebić nawet dziesięciocentymetrowy pancerz. Gdy wpadnie do pojazdu, rozrywa się na drobne kawałki, które sieją spustoszenie i wzniecają pożar. Amerykańscy wojskowi już od kilku miesięcy oskarżają Iran o dostarczanie ładunków EFP irackim rebeliantom. Koniec materiału, na czarnym tle nazwiska ambasadora i sześciu funkcjonariuszy BOR-u, którzy zginęli w zamachu. Przejście na studio, zasępiona mina Tokarczyka na bliskim kadrze. Widz ma zobaczyć prezentera poruszonego wydarzeniami w Bagdadzie. Chwila wystarczy. – Czy tej tragedii można było uniknąć? Czy polskie służby specjalne miały informacje o zagrożeniu? Czy jesteśmy przygotowani na wojnę z terroryzmem? Moim i państwa gościem jest premier Józef Andrzejewski. – Tokarczyk obraca się w prawo, szeroki kadr. Teraz patrzy na duży monitor, na którym widać szefa rządu. Łączenie satelitarne. – Dobry wieczór, panie premierze. – Dobry wieczór, panie redaktorze. Pozwoli pan, że zanim rozpoczniemy, złożę jeszcze raz najszczersze kondolencje rodzinom tych, którzy dziś zginęli. Jestem z wami i obiecuję, że dopadniemy bandytów, którzy to zrobili. Premier Andrzejewski potrafił występować przed kamerą. Kilka krótkich zdań i ustawił sobie cały wywiad. Zresztą Tokarczyk nie należał do szczególnie dociekliwych dziennikarzy i często pozwalał rozmówcom ślizgać się po temacie. – Czy nasze służby wiedzą albo domyślają się, kto stoi za tym zamachem? – Oczywiste pytanie na początek. – Wygląda to na działania Al-Kaidy. Nie mam złudzeń, że jest to próba wpłynięcia na wynik wyborów w naszym kraju. Ale my nie ulegniemy terrorystom, nie pozwolimy, by nas

zastraszali i wymuszali na nas jakiekolwiek decyzje. Chcę powiedzieć wszystkim rodakom, że panujemy nad sytuacją. Proszę was, byśmy w tym tragicznym momencie okazali jedność, byśmy swoją postawą dali bandziorom Osamy bin Ladena jasny sygnał: Polska się was nie boi! Apeluję do polityków, by nie wykorzystywali tej sprawy w kampanii wyborczej. To byłby sukces terrorystów. Wywiad zmienił się w orędzie do narodu. Tokarczyk zadał jeszcze kilka banalnych, niedrażliwych pytań i było po rozmowie. Artur wyłączył telewizor i poszedł zrobić sobie jeszcze jednego drinka. Gin z tonikiem pomagał zasnąć. Najpierw jednak wziął dawkę lerivonu, dorzucając rudotel. I po kolacji. Nalał solidną porcję alkoholu, dopełnił szklankę tonikiem i wrzucił dwa plasterki cytryny. Nie miał lodu, ale to było bez znaczenia. Gdy przyjechał do domu w podwarszawskiej Nowej Iwicznej, Joanny nie było. W myślach widział, jak zdenerwowana bierze Kubę i Amelkę i jedzie do matki, która mieszkała na Mokotowie. Cholera. Jak przypuszczał, poszło o jego zwolnienie; w skali od 1 do 10 wkurzenie na poziomie 100. Nie chciał jednak teraz dzwonić do żony, zresztą jej komórka, rozładowana, leżała na półce w kuchni. Postanowił, że da jej trochę czasu, a sam też wyjedzie. Chciał odpocząć i zebrać siły, nim rozpocznie poszukiwania nowej pracy. Wyjechać, koniecznie. Przypomniał sobie piękny widok, jakim w sobotę żegnało go Podlasie. Las, rzeka, z dala od cywilizacji – to był dobry pomysł. Chwycił telefon i odszukał numer Waldemara Darskiego, który dostał jeszcze w Siemiatyczach. – Dobry wieczór, panie redaktorze. – Głos komendanta świadczył o tym, że policjant jest jakieś trzy drinki przed Solskim. Arturowi to nie przeszkadzało, bo i dlaczego. Napić się ludzka rzecz. – Panie komendancie, szukam jakiejś miejscówki w okolicy Siemiatycz. Chcę przyjechać na parę dni i odpocząć. – Cisza. – Słyszy mnie pan? – spytał Solski. – Tak, zastanawiałem tak się tylko. – Darski miał wyraźny problem ze składnią. – Hmm… chyba jakoś będę mógł pomóc Arturku ci. Usłyszawszy tę deklarację, Solski uśmiechnął się do siebie i spytał: – Kiedy mogę przyjechać? – Jutro nawet, jeśli ci spieszy się. Artur, problemu nie ma – oświadczył inspektor. – W takim razie dzwonię jutro rano. Do usłyszenia – pożegnał się Solski, mając nadzieję, że nazajutrz komendant będzie wszystko pamiętał. – Do, do – odpowiedział Darski. Chwilę po zakończeniu tej rozmowy na monitorze komputera pułkownika Wyrwickiego pojawiła się ikona sygnalizująca nadejście nowej wiadomości. Była to informacja przesłana przez jego ludzi obsługujących system Mozart, specjalistyczne niemieckie oprogramowanie do podsłuchiwania tysięcy rozmów jednocześnie. W zależności od potrzeb Mozart mógł nagrywać połączenia wykonywane z określonych numerów, rozpoznawać i wyławiać głosy wybranych osób albo reagować na słowa klucze wypowiadane w trakcie rozmowy telefonicznej. Co więcej, pozwalał na wykorzystanie konkretnego aparatu jako mikrofonu i podsłuchiwanie rozmów, gdy telefon, pozornie nieaktywny, leżał na biurku lub spoczywał w kieszeni właściciela. Wszystkie rejestrowane przez program rozmowy były przechowywane co najmniej trzy lata. Gigantyczna baza danych i bardzo niebezpieczne narzędzie inwigilacji. Służby specjalne chętnie korzystały z systemu Mozart, który de facto działał poza jakąkolwiek kontrolą prokuratury i sądu. Wśród milionów nagranych rozmów trudno byłoby wyśledzić te dokonane niezgodnie z prawem, tym bardziej że obowiązujące w Polsce przepisy były bardzo liberalne i dawały służbom dużą swobodę działania. Mogły one dzięki temu właściwie w sposób nieograniczony stosować tzw. podsłuchy pięciodniowe. Tajniacy rozpoczynali je, nie informując ani prokuratora generalnego, ani sądu; wystarczyło podejrzenie, że mogło dojść do przestępstwa. Pułkownik Wyrwicki miał już otworzyć przesłany mu właśnie plik, gdy rozległo się pukanie do drzwi. – Proszę. Do gabinetu wszedł porucznik, który pełnił funkcję sekretarza w Biurze Studiów i Prognoz.

– Panie pułkowniku, generał Pietkiewicz zaprasza na naradę do sali odpraw – powiedział. – Już idę, dziękuję. Wyrwicki zablokował komputer, wstał, poprawił krawat, po czym z oparcia fotela zdjął marynarkę. Podszedł do stojącej w rogu pokoju drewnianej szafy i otworzył ją. Na drzwiach zawieszone było małe lustro. Nachylił się nieco, by dobrze widzieć swoje odbicie, i przejechał ręką po szpakowatych włosach. Wydawało się mu, że przez ostatnie kilka dni jeszcze bardziej posiwiał. Nie wyglądał dobrze; miał sińce pod oczami i pomiętą twarz, jakby leżał na podeszwie wojskowego buta. To efekt ostatnich 72 godzin, z których przespał może dziesięć. – Do roboty, panie pułkowniku, ojczyzna wzywa – powiedział do siebie, wkładając marynarkę. Wyszedł z gabinetu i poczekał na charakterystyczne kliknięcie. To elektroniczny mechanizm zablokował zamek w drzwiach, na których widniała tabliczka „Biuro Studiów i Prognoz, zastępca dyrektora”. Do środka wejść mógł tylko posiadacz karty magnetycznej z odpowiednio wysokim certyfikatem dostępu. W praktyce był to Wyrwicki i jego wieloletni bezpośredni przełożony, generał Pietkiewicz. Sala odpraw znajdowała się piętro niżej. Wyrwicki zszedł po schodach, mijając kilka osób. Mimo późnej pory Agencja Wywiadu tętniła życiem. Zamach w Iraku postawił wszystkich na nogi. Odwołano urlopy, ściągano ludzi z chorobowego. Sytuacja była nadzwyczajna. W Bagdadzie zginął polski ambasador i teraz wszyscy święci domagali się kompletnych informacji wywiadowczych. Wejście do sali odpraw prowadziło przez śluzę bezpieczeństwa, w której zostawiano wszelkie urządzenia elektroniczne, włącznie z telefonami. Dotyczyło to każdego, nawet szefa agencji. Narady odbywały się przy dużym okrągłym stole o prostej konstrukcji wykonanym ze szkła i stali. Pewnie dlatego pomieszczenie to nazywano Kamelotem. Panujący w sali półmrok rozjaśniały jedynie skierowane na stół punktowe halogeny. Przy tym świetlistym kręgu siedziała grupa wtajemniczonych. Byli to dyrektorzy poszczególnych biur oraz osoby, które – tak jak Wyrwicki – zostały zaproszone do dyskusji. Za ich plecami migały zawieszone na ścianach duże monitory LCD. Wyświetlały jakieś mapy, dane i obraz na żywo z Bagdadu. Widać było też zdjęcia ze Żniwiarza, który krążył gdzieś wysoko nad Irakiem. Zasięg sześciu tysięcy kilometrów dawał olbrzymią swobodę działania. – Dobry wieczór – powiedział Wyrwicki i usiadł koło Pietkiewicza. – Skoro Biuro Studiów i Prognoz jest już w komplecie, możemy zaczynać – powiedział Wiktor Hofmann, szef Agencji Wywiadu. Był politykiem rządzącego Obywatelskiego Porozumienia Patriotycznego. Gdy jego partia wygrała wybory, zrzekł się mandatu poselskiego i został teoretycznie apolitycznym szefem Agencji Wywiadu. Doświadczenie w sprawach bezpieczeństwa i walki z terroryzmem zdobywał jako współwłaściciel biura detektywistycznego w Toruniu, był też wykładowcą socjologii na tamtejszym uniwersytecie. Niski, mocno zaokrąglony, z potrójnym podbródkiem i wiecznym grymasem uśmiechu na twarzy. Trudno było odgadnąć, kiedy się cieszy, kiedy jest smutny, a kiedy zły. Ciemne rogowe okulary miały mu dodawać powagi, podobnie jak krótko przystrzyżone wąsy i broda. Wszystko psuł jednak zbyt wysoki głos, który w chwilach zdenerwowania przechodził niemal w falset. – Panowie, premier chce wiedzieć, dlaczego nie mieliśmy informacji wyprzedzających o zamachu – rzekł i rozejrzał się po sali. – Politycy pytają, na co wydajemy setki milionów złotych, skoro nie potrafimy zapobiec takiemu atakowi. Było jasne, że Hofmann szuka kozła ofiarnego, którego w razie potrzeby będzie można rzucić na pożarcie sejmowym hienom. Siłą rzeczy do tej roli najbardziej nadawał się szef biura C odpowiedzialnego za działania operacyjne na terenie Iraku i Afganistanu. Starał się tłumaczyć, że nawet potężna CIA nie była i wciąż nie jest w stanie ustrzec przed zamachami amerykańskich żołnierzy i cywilów. Polska nie miała ani dostatecznych środków, ani sprzętu, by konkurować z największymi wywiadami na świecie. Wciąż za to obcinano budżet agencji i traktowano wojnę z terrorystami wyłącznie jako dobre hasło polityczne, a nie realny problem i zagrożenie. Mimo że Polska była w koalicji antyterrorystycznej już sześć lat, nadal nie powołano jednego urzędu, który koordynowałby działania służb specjalnych w tym zakresie. – Co mi pan tu pieprzy?! – oburzył się szef agencji. – Proszę bardzo, niech pan idzie do

premiera i powie mu, że to przez niego, bo daje nam za mało kasy i ma w dupie wojnę z terroryzmem – zapiszczał Hofmann i dyskretnie poprawił zaczeskę na czubku głowy. – Równie dobrze mogę sobie od razu palnąć w łeb – dokończył. O głos poprosił generał Pietkiewicz. Ogolona na łyso głowa i potężna sylwetka sprawiały, że wiele osób brało go za podstarzałego mięśniaka, który zapewne dla rozrywki idzie w niedzielę na stadion Legii, by wraz z kibolami powymachiwać bejsbolem. Owszem, Marian Pietkiewicz potrafił posługiwać się różnymi rodzajami broni, ale jego największym atutem był intelekt. Pracował w wywiadzie od blisko czterdziestu lat. Pokonał wszystkie szczeble kariery. Jako tajny agent wiele lat spędził na Zachodzie, głównie w Niemczech i Francji. Dobrze znał też Bliski Wschód, gdzie na przełomie lat 80. i 90. ubiegłego wieku pomagał w budowaniu siatki szpiegowskiej. – Panie ministrze, panowie – generał ważył słowa – kierowane przeze mnie Biuro Studiów i Prognoz trzykrotnie w ciągu ostatnich dwóch miesięcy sygnalizowało, że może dojść do dużego zamachu w Bagdadzie, i nie chodziło nam o zwykłą minę pułapkę, których w Iraku wybucha codziennie kilkadziesiąt. To były sygnały o sporym, zorganizowanym zamachu na cel koalicyjny. Nie mieliśmy danych, które pozwalałyby stwierdzić, że chodzi o polskiego ambasadora. Niemniej w ostatnim raporcie zasugerowaliśmy to, przypominając o zamachach w Hiszpanii, do których doszło 11 marca 2004 roku, na trzy dni przed wyborami. – Przerwał, by napić się wody; nie spieszył się. – Tak więc były informacje o podwyższonym zagrożeniu, ale jak to bywa w takich sytuacjach, nikt nie przejmuje się opiniami Biura Studiów i Prognoz Agencji Wywiadu. – Panie generale – Hofmann poczuł się w obowiązku zaprotestować, choć bardziej przypominało to ujadanie ratlerka – wasze raporty o zagrożeniach przekazywaliśmy do MSZ-etu i BOR-u. Generał pokiwał głową. – Panie ministrze, chodziło mi właśnie o MSZ i BOR. Może wyraziłem się nieprecyzyjnie. – Wyjaśnienia Pietkiewicza chyba uspokoiły szefa agencji, choć trudno to było stwierdzić w stu procentach ze względu na przyklejony do jego twarzy grymas. Szef Biura Studiów i Prognoz kontynuował: – Odpowiednie służby nie zareagowały na nasze ostrzeżenie. To musiało się tak skończyć. Premier powinien o tym wiedzieć. Nie można lekceważyć informacji wywiadowczych. Wśród uczestników narady rozległ się pomruk aprobaty. – Dobrze, panie generale, boję się jednak, że premierowi to nie wystarczy – Hofmann podsumował wystąpienie Pietkiewicza. Głos zabrały kolejne osoby, skupiając się nie na tym, co było przed zamachem, ale na samym zamachu. Wszyscy wskazywali na Al-Kaidę jako odpowiedzialną za jego zorganizowanie. W ostatnim roku ludzie Abu Hamzy al-Muhadżira zorganizowali pięć podobnych akcji terrorystycznych. Tylko on miał wystarczające środki do przeprowadzenia tak precyzyjnych i skomplikowanych ataków na cele koalicyjne w Iraku. Potwierdzały się też spekulacje na temat użycia przez terrorystów ładunków EFP. Nie pochodziły one jednak z Iranu, ale z magazynów dawnej armii irackiej. Część z nich została splądrowana w trakcie inwazji. Teraz zrabowana z nich broń była w rękach rebeliantów. Takie informacje wywiad dostał od Amerykanów, którzy dokonali wstępnych oględzin zebranych na miejscu zamachu śladów i resztek ładunku. Rozważano też scenariusze wyśledzenia i zatrzymania osób biorących udział w ataku na polski konwój. Było jednak za wcześnie na podejmowanie w tej sprawie konkretnych decyzji. Postanowiono działać po cichu, w porozumieniu z wywiadem amerykańskim i jego specjalnymi grupami operacyjnymi. Gdyby Polska chciała występować oficjalnie, byłaby skazana na współpracę ze skorumpowaną policją i władzami irackimi. Minister Hofmann więcej słuchał, niż mówił. Widać było, że słuchanie szpiegowskich historii sprawia mu olbrzymią, niemal dziecięcą frajdę. Miał poczucie, że jest w elitarnym gronie tych, którzy znają prawdziwe mechanizmy funkcjonowania świata. Był to problem każdego cywila postawionego na czele służb. Oszołomienie i zachłyśnięcie się strefą cienia. Hofmann miał na temat wywiadu wyobrażenie wyniesione z filmów sensacyjnych. Można mu było pewnie zarzucić wiele, ale nie to, że jest głupi. Potrafił wyciągać wnioski i kojarzyć nawet odległe fakty. Niestety, jak wielu polityków, czasami wierzył w to, że jest nieomylny. Ale nie był tego dnia.

Pułkownik Wyrwicki dyskretnie obserwował ministra. Gdy dyskusja zmierzała do końca, poprosił o głos. – Panie ministrze, z naszej analizy wynika, że możemy się spodziewać kolejnych ataków na polską ambasadę w Bagdadzie. Moim zdaniem powinien pan poprosić ministra spraw wewnętrznych o ewakuację placówki. Wiktor Hofmann spojrzał na Wyrwickiego znad okularów. – Pan zwariował. – Nie, panie ministrze. – Pułkownik zachował spokój. – Mówię całkowicie poważnie. – Widział pan wystąpienie premiera Andrzejewskiego? – spytał Hofmann i nie czekając na odpowiedź, kontynuował: – Szef rządu powiedział jasno, że nie ustąpimy przed terrorystami, że Polska się nie boi. A pan, do jasnej cholery, proponuje właśnie ewakuację ambasady. Nie dostrzega pan pewnej sprzeczności między czynami a deklaracjami? – Rozumiem, że jest to problem – Wyrwicki robił co mógł, by opanować nerwy – ale proszę sobie wyobrazić, że przed wyborami dochodzi do kolejnej masakry w Bagdadzie… Co wówczas powie pan premier? Jak zareaguje opinia publiczna? Hofmann zdjął okulary i przetarł oczy. Szybka kalkulacja. Kolejny zamach na polską ambasadę w Bagdadzie byłby jak bomba podłożona pod rozpędzony pociąg wyborczy OPP. Do tego nie można było dopuścić. Wiktor Hofmann czuł się znakomicie w roli szefa wywiadu i nie chciał jeszcze żegnać się z tym stanowiskiem. – Cóż, ma pan chyba rację, pułkowniku. Przed wyborami nie potrzebujemy kolejnej masakry. Należy to tylko odpowiednio sprzedać w mediach. No, ale od tego mamy swoich specjalistów – powiedział Hofmann i skończył naradę. Wszyscy powoli wstawali, dyskutując w podgrupach. Wyrwicki nachylił się do ucha generała i wyszeptał: – Azrael nawiązał kontakt. Wszystko przygotowane.

18

5.10.2007 godzina 10.00

– Wierzymy, że gdy człowiek ma umrzeć, z drzewa rosnącego przed tronem Boga odrywa się liść i spada na jego imię. W ciągu 40 dni dusza tego człowieka musi zostać oddzielona od ciała. Jeśli zaś człowiek nie chce umrzeć dobrowolnie, anioł śmierci Azrael przesyła mu rajskie jabłko z napisem: „W imię Boga miłosiernego, litościwego”. Śmierć jest nieodwołalna. Azrael wyrywa duszę z ciała. I robi to bardzo okrutnie, jeśli umierający jest złym człowiekiem. – Mówiący te słowa młody Arab przełknął ślinę i kontynuował: – Robert był wspaniałym kolegą i dobrym człowiekiem. Nie wiem, dlaczego liść z boskiego drzewa spadł na jego imię. Ale jestem pewien, że Azrael zabrał jego duszę delikatnie i bezboleśnie. – Mężczyzna umilkł i cofnął się o dwa kroki, pozwalając tym samym na złożenie kolejnych wieńców i kwiatów na świeżo usypanej mogile. Słychać było tylko cichy szelest szarf i kokard, które trzepotały na wietrze, jakby chciały poderwać się z grobu i odlecieć. Kapitan Robert Kaliski pochowany został w Orzyszu. Były orkiestra i salwa honorowa. Było wystąpienie ministra obrony i słowa o najwyższej ofierze. – Kapitan Kaliski, tak jak ci, którzy zginęli pięć dni temu w zamachu, był odważnym człowiekiem. Wiedział, że wojna z terroryzmem wymaga ofiar, czasami najwyższych. Był gotowy tę ofiarę ponieść. Cześć jego pamięci. Tego dnia o Robercie wiele podniosłych słów powiedzieli ludzie, którzy go zupełnie nie znali. Banały i frazesy. Dlatego Anna prosiła, by także Jusuf powiedział coś nad grobem jej męża. Wiedziała, że bardzo się przyjaźnili. Jusuf al-Jasin był tłumaczem przydzielonym do oddziału saperów w Al-Hilli, w którym służył kapitan Kaliski. Dwudziestosześciolatek o pucułowatej twarzy wychował się w Polsce. Jego rodzice opuścili Irak na początku lat osiemdziesiątych, uciekając przed represjami Saddama Husajna. Ojciec Jusufa był prominentnym członkiem partii Baas i bliskim współpracownikiem poprzednika Saddama, prezydenta Ahmeda Hassana al-Bakra. To wystarczyło, by objęły go czystki urządzone przez nowego władcę. – Dziękuję, Jusufie. – Anna ścisnęła jego rękę. Miała łzy w oczach i wyglądała na nieobecną. Czarny, krótki płaszcz z postawionym kołnierzem jeszcze bardziej podkreślał bladość jej twarzy, zapuchnięte od płaczu oczy i zapadnięte policzki. Od tygodnia właściwie nie jadła. – Zostań, proszę, na obiedzie. – Zostanę. Mam coś dla ciebie – powiedział Jusuf i wycofał się w tłum stojący wokół grobu. Przyszli wszyscy znajomi i żołnierze z jednostki. Obok Anny stali rodzice Roberta; to była jej najbliższa rodzina. Matka i ojciec Anny nie żyli. Andrzej Kaliski kołysał się tak, jakby za chwilę miał się przewrócić. Dostał przepustkę ze szpitala, do którego trafił z rozległym zawałem serca, po tym jak dowiedział się o śmierci syna. Lekarze uważali, że to czyste szaleństwo, by w tym stanie brał udział w pogrzebie, ale się uparł. – Nie chcę żyć, jeśli nie mogę pochować syna – powiedział i wyrwał sobie z ręki wenflon z kroplówką. W tej sytuacji uznano, że lepiej będzie pozwolić pacjentowi na udział w pogrzebie.

Zawieziono go karetką, a sanitariusze wciąż byli w pobliżu. Andrzej Kaliski stał zgarbiony, podtrzymywany przez żonę. Oboje nieobecnym wzrokiem patrzyli na rosnącą górę kwiatów. Wyglądali, jak gdyby dla nich czas się skończył. Ich życie zostało pochowane wraz z synem. Nagle Andrzej Kaliski wybuchnął rozrywającym serce płaczem bezsilnego człowieka, który stracił wszystko. Anna podeszła i objęła go, jakby chciała go utulić. Stali we troje, płacząc. Sznur ludzi przesuwał się obok, składano wyrazy współczucia. – Musimy to wyjaśnić – wyszeptał Andrzej Kaliski. – Co takiego? – spytała Anna, wyraźnie zdezorientowana. – Jak naprawdę zginął Robert. Mówienie sprawia mu wyraźny problem. Brakuje tlenu, jakby był pod wodą. Chce wypłynąć, macha rękoma, ale nie daje rady. Wszystko wokół staje się niewyraźne jak za mgłą. Sanitariusze widzą, co się dzieje, biegną w kierunku osuwającego się mężczyzny. Nosze, karetka, szpitalny korytarz, sala, a w niej jakieś przesuwające się cienie – wszystko zlewa się w jedną chwilę i jedno miejsce. Drewniane szpitalne krzesła nie były specjalnie wygodne. A już na pewno nie dla tych, którzy musieli spędzić na nich więcej niż godzinę. Tyle właśnie czekały Anna i Maria, matka Roberta. Wciąż nie miały żadnych informacji o tym, w jakim stanie jest Andrzej Kaliski. Pani Maria wyglądała tak, jakby za chwilę miała dołączyć do męża. Anna patrzyła na nią z coraz większym niepokojem. Zaczęła rozglądać się za lekarzem lub pielęgniarką. Szpital, w którym na co dzień pracowała, wydał się jej obcy. Nim zdążyła kogoś wypatrzyć, przeszklone drzwi oddziału intensywnej terapii otworzyły się i podeszła do nich lekarka, koleżanka Anny. – Stabilizujemy pana Kaliskiego, potrwa to jeszcze kilka godzin – powiedziała. – Na razie sytuacja jest opanowana. To uspokoiło nieco obie kobiety. – Wezmę mamę do mojego pokoju, będzie się mogła tam położyć. Zadzwoń, jak tylko coś będzie wiadomo – poprosiła Anna. – Oczywiście. O nic się nie martw. Czas płynął niemiłosiernie wolno, zupełnie jakby każda minuta rodziła się w bólach. Matka Roberta z zamkniętymi oczami leżała na małej kanapie w stylu Ikea, którą ktoś przywiózł z domu, zagracając jeszcze bardziej i tak mały już pokój. Anna siedziała pod oknem, opierając się łokciem o biurko. Klitkę tę dzieliła z trzema koleżankami. Zawsze lepsze to niż nic. Szpital był przepełniony, brakowało miejsc i dla pacjentów, i dla lekarzy. Dlatego nie narzekała. Zresztą teraz nie miało to znaczenia. Nerwowo zerkała na blat biurka, na którym leżał jej telefon. Nagle poderwała się nerwowo – ktoś cicho zapukał do drzwi i nacisnął klamkę. Jusuf al-Jasin najpierw zajrzał do pokoju, a po chwili wszedł. Był zakłopotany, w rękach nerwowo obracał jakieś zawiniątko. – Możemy porozmawiać? – spytał. – Czy to nie może poczekać? Sam widzisz, jaka jest sytuacja. – Anna zatoczyła szeroki łuk ręką, by podkreślić, jak wiele ma teraz na głowie. Oczy zaszły jej łzami. – Tak, wiem, przepraszam – Jusuf zaczął się jąkać – ale jeszcze dziś jadę do Warszawy, a jutro wracam do Iraku. – W takim razie słucham. – Zabrzmiało to niemiło i protekcjonalnie, więc Anna uśmiechnęła się przepraszająco. – Aniu, to pudełko, które Robert zostawił u mnie w dniu swojej śmierci. Nie wiem, co w nim jest. Powiedział tylko, że jeśli coś mu się stanie, mam nikomu go nie pokazywać i oddać tobie. – Jusuf zrobił krok do przodu z wyciągniętą ręką. Anna wzięła pudełko, jakby nie docierało do niej to, co przed chwilą usłyszała. – Tak, to od Roberta. Bardzo ci dziękuję. – Aniu, to może być coś ważnego. Robert zachowywał się jakoś dziwnie przed śmiercią – tłumaczył mężczyzna. – Tak, tak. Będę pamiętała. – Pudełko powędrowało do kieszeni płaszcza.

– W takim razie do widzenia. – Do widzenia, Jusufie. – Anna wstała i ucałowała Araba w policzek. – Pięknie mówiłeś o tym drzewie, liściu i aniele. Myślisz, że jest mu tam dobrze? – Na pewno, Aniu, na pewno. Anna Kaliska zapłakała. Cicho, bezgłośnie, tak jakby nie miała już siły szlochać. Jusuf wyszedł. Kobiety zostały same, czekając na wiadomości z OIOM-u. Ostatni tydzień Anna przeżyła jak w transie. Nie chciała brać leków uspokajających. Nie odbierała telefonów, nie otwierała drzwi. Nie potrafiła się przemóc. Do załatwienia miała jednak wiele spraw. Sprowadzeniem zwłok z Iraku zajęło się oczywiście wojsko, ale ponieważ zbiegło się to w czasie z ewakuacją polskiej ambasady w Bagdadzie, dwukrotnie przekładano termin lotu. Trumna ze zwłokami Roberta przyleciała dwa dni temu, w środę. Na pokładzie olbrzymiego transportowego Boeinga C-17 Globemaster było także siedem trumien z ciałami ofiar poniedziałkowego zamachu i stalowe, szczelnie zamknięte skrzynie z tym, co zabrano z ambasady. Przyleciał również cały personel polskiej placówki, ochrona oraz kilkudziesięciu żołnierzy, którym kończyła się misja w Iraku. Po odebraniu trumny Anna rozpoczęła bój z wojskowymi biurokratami. Za radą koleżanki zażądała przeprowadzenia sekcji. Odmawiano jej, zasłaniając się przepisami sanitarno-epidemiologicznymi. Zwłoki przyleciały z Iraku w specjalnych metalowych trumnach, które były hermetycznie zamknięte. Przepisy rzeczywiście zabraniały ich otwierania w obawie przed bakteriami i zarazkami. Dopiero gdy złożyła w prokuraturze doniesienie o popełnieniu przestępstwa, przeprowadzono autopsję z urzędu. I doszło do kolejnej awantury. Okazało się, że kapitan Kaliski leży nagi w czarnym worku. Na nogach i tułowiu widać było rany po wybuchu. – Chcieliście go pochować jak psa! – krzyczała matka Roberta. Na żądanie rodziny zmarłego ubrano w mundur i wystawiono na widok w kościele, tak by wszyscy mogli się z nim pożegnać. Anna patrzyła na leżącego w trumnie męża, który wyglądał, jakby spał i za chwilę miał się obudzić. Tak bardzo czekała na jego powrót. Tęskniła za jego figlarnym uśmiechem i radosnym spojrzeniem. Spędziła przy trumnie cały dzień i noc, na przemian modląc się i płacząc. Tak bardzo chciała go znowu przytulić, ucałować, usłyszeć jego głos. Zamiast tego czuła chłodny powiew śmierci. Nie pamiętała mszy ani drogi na cmentarz. Dopiero wydarzenia przy grobie, słowa Jusufa i zasłabnięcie ojca Roberta wyrwały ją z odrętwienia. Telefon na biurku zaczął wibrować. Wyciszyła go wcześniej, by nie obudził teściowej. Dzwonili z OIOM-u. – Wszystko w porządku. Ojciec czuje się dobrze. – Bardzo wam dziękuję. Kiedy będziemy mogli z nim porozmawiać? – Na razie dochodzi do siebie, dajmy mu jeszcze trochę czasu. Anna odetchnęła. Matka Roberta nie spała. Siedziała na kanapie i przysłuchiwała się rozmowie. Po policzkach płynęły jej łzy.

19

6.10.2007 godzina 12.00

– Nie wstydźmy się łez. Zginęli bohaterowie, młodzi ludzie, którzy mieli przed sobą całe życie. Premier Andrzejewski zrobił przerwę i zmarszczył czoło, jego krzaczaste brwi zbliżyły się do siebie. Zastanawiał się nad kolejnym słowem, a przynajmniej tak chciał wyglądać. Powszechnie wiadomo było, że ten sześćdziesięciopięcioletni profesor historii jest perfekcjonistą, jeśli chodzi o przygotowywanie wystąpień publicznych. Mimo niewątpliwego intelektu i talentu politycznego przez całe lata jego partia była w opozycji. Dopiero gdy profesorem zajęli się specjaliści od kreowania wizerunku, sytuacja się zmieniła. Do szafy trafiły ukochane swetry, na które Józef Andrzejewski uwielbiał zakładać sztruksowe marynarki uszyte zapewne jeszcze w latach 70. ubiegłego wieku. Kupiono mu nowe buty, dopasowane garnitury, koszule i krawaty – wszystko polskiej produkcji, jak przystało na prawdziwego patriotę. Zadbano również o włosy. Przed metamorfozą Andrzejewski przypominał wysokiego, chudego stracha na wróble, teraz wyglądał jak europejski mąż stanu. Nie oznaczało to jednak, że jest wyłącznie produktem politycznego marketingu. Miał wiedzę, poglądy i wizję. Tak przynajmniej wydawało się jeszcze kilka lat temu. Niemniej z każdym miesiącem rządzenia zamiast wizji było coraz więcej telewizji. Do tego dochodził sojusz z radykałami z Naszej Ojczyzny. Wszystko po to, by dorwać się do władzy. Oczywiście przy okazji padało wiele słów o potrzebie naprawy kraju. Tymczasem zamiast zapowiadanej sanacji powstawało nowe państwo kolesiów. Władza deprawuje i profesor Andrzejewski był tego kolejnym przykładem. Premier teatralnie wzniósł oczy ku niebu. Telewizje uwielbiały takie wymowne przebitki. Andrzejewski znakomicie budował dramaturgię swoich wystąpień. – A jeśli komu droga otwarta do nieba, Tym, co służą ojczyźnie – zakończył przemówienie cytatem z pieśni XII Jana Kochanowskiego. Rozległa się salwa honorowa. Żołnierze kompanii reprezentacyjnej strzelali równo, dokładnie w tym samym momencie, zupełnie jakby za spust pociągała jedna ręka. Komenda, strzał, przeładowanie, komenda, strzał. Rodziny i najważniejsze osoby w państwie żegnały na Powązkach ofiary zamachu w Bagdadzie. Rano jeszcze padało, ale tuż przed uroczystością wyszło słońce. Zaczynała się polska złota jesień. Relacjonujący uroczystości reporter telewizyjny wymienił nazwiska wszystkich, którzy zginęli, dodając kilka zdań z oficjalnych notek biograficznych. Ilustracją do jego słów były zbliżenia twarzy członków rodzin, pełnych bólu i rozpaczy. Nic nie sprzedaje się w telewizji tak dobrze jak wielka tragedia. To jedno z 10 przykazań telewizyjnych wydawców. Wychowywany przez lata na obrazkowej papce widz chce jedynie emocji. Treść, merytoryka – to obchodzi coraz mniej osób. Telewizja stała się rozrywką, przypominała show. A takie wydarzenia jak pogrzeb ofiar zamachu znakomicie podnosiły oglądalność. Anna Kaliska nie mogła na to patrzeć; wyłączyła telewizor. Próbowała zasnąć, ale mimo zmęczenia nie mogła. Poprzedniego dnia do późna w nocy siedziała w piskim szpitalu. Ojciec Roberta doszedł już do siebie. Wciąż jednak był podłączony do mnóstwa urządzeń, które wspierały i monitorowały funkcje życiowe organizmu.

– Miło was widzieć, dziewczyny. Gdzieś mi zniknęłyście na parę godzin – powiedział Andrzej Kaliski, gdy do sali, w której leżał, weszły żona z synową. Porozmawiali o tym, jak się czuje, ale pielęgniarki bardzo szybko wyprosiły obie panie, by nie męczyły pacjenta. Anna odwiozła matkę Roberta do domu na obrzeżach Pisza i tam przenocowała. Nie mogła spać, pojawiały się natrętne myśli, obrazy, wspomnienia. Gdy już zasnęła, śnił jej się Robert, który gdzieś ucieka. Ona próbuje go gonić, ale nie daje rady. Woła, lecz mąż jej nie słyszy. Obudziła się przestraszona. Wróciła do siebie do mieszkania i zaczęła sprzątać. Chciała zająć się czymkolwiek, byle nie siedzieć i nie rozmyślać. Teraz była zła na siebie, że włączyła transmisję z Powązek. Po cholerę?! Widok kolejnych trumien okrytych biało-czerwoną flagą przywołał wspomnienia z pogrzebu Roberta. Postanowiła pójść na cmentarz. Miała na sobie fioletową bluzkę i jeansy. Nie chciało jej się przebierać. Włożyła tylko czarny płaszcz i czarne buty do pół łydki na płaskiej podeszwie. Nigdy nie lubiła chodzić w butach na obcasach. Niekiedy wkładała szpilki dla Roberta, ale musiał ją długo prosić i namawiać. Z bloku, w którym mieszkali, na cmentarz były dwa kilometry. Liczyła na to, że spacer w pogodne październikowe popołudnie dobrze jej zrobi. Szła powoli. Miała wrażenie, że jest obserwowana, że przyglądają się jej przechodnie, a sąsiedzi zerkają zza firanek. W okolicy mieszkały prawie same rodziny wojskowe. Wszyscy wiedzieli, co się wydarzyło. Poprawiła torbę na ramieniu i nieco przyspieszyła. Po dwudziestu minutach znalazła się przed bramą cmentarza. Podeszła do kiosku, w którym można było kupić znicze i kwiaty. – Taka tragedia, pani Aniu, taka tragedia. – Sprzedawczyni złapała się za głowę. – Proszę przyjąć szczere wyrazy współczucia. – Dziękuję bardzo. Anna nie miała ochoty na dłuższe pogawędki. Wybrała duży znicz w kształcie serca, z czerwonego szkła. Grób Roberta widać było z daleka. Idąc główną aleją, trudno było nie zauważyć stosu świeżych kwiatów, wiązanek i wieńców. Pod butami chrzęściły drobne kamienie, którymi wysypana była droga. Anna skręciła w prawo i klucząc między nagrobkami, podeszła do miejsca, gdzie poprzedniego dnia po raz ostatni widziała trumnę z ciałem męża. Nie chciało jej się płakać. Zamknęła oczy i ściskając w rękach znicz, zaczęła się modlić. Nie mogła się jednak skupić; myślała o Robercie i ich nienarodzonym dziecku. Przez ostatnie dni niemal zapomniała o ciąży. A przecież musi żyć dla dziecka, musi się pozbierać. Świadomość tego sprowadziła na nią dziwny spokój. Położyła znicz na ziemi, między kwiatami, i zaczęła szukać zapałek. Była przekonana, że ma je w torebce, ale ich tam nie znalazła. Sprawdziła kieszenie płaszcza. Zamiast zapałek trafiła na zawiniątko, które przekazał jej Jusuf. Zupełnie o nim zapomniała. Rozplątała chustkę, w którą zawinięte było drewniane pudełko nieco większe od paczki papierosów. Nie miało typowego wieczka, ale zdobioną arabskimi motywami zasuwę. Anna delikatnie odsunęła klapkę. W środku znalazła zawiniętą w folię kartkę, małą plastikową kartę z napisem „microSD 1GB”, kamienną figurkę wyglądającą jak amulet w kształcie skrzydła oraz srebrny łańcuszek z krzyżykiem. Łzy same zaczęły płynąć jej po policzkach. Od razu poznała krzyżyk z orłem w koronie. To była jedyna pamiątka po jej pradziadku, który zginął w Charkowie. Przywiózł go już po wojnie jeden z niewielu żołnierzy, którzy przeżyli masakrę. Srebrny krzyżyk stał się rodzinną relikwią. Robert obiecał, że nigdy nie będzie go zdejmował; to miał być talizman. Anna nie miała wątpliwości – śmierć jej męża nie była wypadkiem przy pracy. Robert wiedział, że coś mu grozi, przesłał jej sygnał. Rozejrzała się. Szybko zamknęła pudełko i schowała je do kieszeni. Nie zapaliła znicza. Chciała jak najprędzej wrócić do domu i spokojnie przejrzeć zawartość pudełka. – Witaj, mała. Głos z przeszłości. Anna podskoczyła, jakby zobaczyła ducha. Marek Chojnacki, czarujący mężczyzna, z którym spędziła wiele upojnych nocy podczas studiów w Warszawie. Nie widzieli się od trzech lat. Dobrze pamiętała ich ostatnie spotkanie. Pojechała do Warszawy do koleżanki z roku. Robert wyjechał na poligon, a ona nie chciała siedzieć sama w domu. Spędziła w stolicy cały tydzień, nie wiedziała nawet, dlaczego zadzwoniła do Marka. Był już wtedy wziętym adwokatem, młodym wilkiem palestry. Często pokazywał się w telewizji. Przypominał postać wyciętą z żurnala

dla amerykańskich prawników: czarne długie włosy zaczesane do tyłu, dwudniowy zadbany zarost, szyte na miarę ubrania. Mimo że był starszy od Anny o pięć lat, wciąż nie założył rodziny. Najważniejsza była kariera, cała reszta miała być tylko dodatkiem do sukcesów zawodowych. Właśnie dlatego Anna nie związała się z nim. Po tym ostatnim razie sprzed trzech lat postanowiła, że już nigdy się nie spotkają. – Co ty tu robisz? – spytała. Była wyraźnie zaskoczona i zaniepokojona. – Przyjechałem zobaczyć, czy nie potrzebujesz pomocy. – Nie, nie potrzebuję. – Anna była zła. Marek Chojnacki był jak żywy wyrzut sumienia nękający człowieka w najmniej odpowiednim miejscu i czasie. – Przepraszam, po prostu się martwiłem – rzekł. – Długo tu stoisz? – Nie, dopiero podszedłem. – Adwokat się zawahał. – Może dasz się zaprosić na kawę? Pani z kiosku powiedziała, że jest tu blisko restauracja. Kormoran, zdaje się. Anna chwilę się zastanawiała. Pocieszyciel. Facet pakował się bez zaproszenia w jej życie. Nie miała ochoty się zwierzać, szczególnie jemu. – Marek, to nie jest dobry pomysł. – Chciała już wracać. – Rozumiem. Jeśli mógłbym ci jakoś pomóc, na przykład jako prawnik, jestem do dyspozycji. – Jego słowa zawisły w próżni. – Może chociaż podwiozę cię do domu – zaproponował. – Nie trzeba, mieszkam kawałek stąd. – Anna była nieustępliwa. – W takim razie do widzenia. Marek wycofał się, stąpając między grobami. Gdy doszedł do głównej alejki, odwrócił się i pomachał. Anna nie zareagowała; stała nieruchomo i czekała, aż niespodziewany gość się oddali. Wsadziła dłoń do kieszeni płaszcza i mocno ścisnęła drewniane pudełko od Roberta. Spojrzała na zegarek – miała jeszcze dwie godziny do wizyty w szpitalu u teścia. Szybkim krokiem ruszyła do domu. Nie mogła się doczekać, by zobaczyć, co napisał do niej Robert. Wszystko to było dziwne, nie rozumiała, dlaczego mąż przesłał jej w tajemnicy ten pakunek. Może się czegoś obawiał. Ale czego? Przypomniała sobie ich ostatnią rozmowę telefoniczną, dzień przed śmiercią Roberta. Mąż zachowywał się normalnie. Zaczął tradycyjnie od pytania, jak jest ubrana. – Zdarłbym z ciebie wszystko, a później całował – mówił powoli. – Pieściłbym delikatnie twoje piersi, uda, brzuch. A gdy byłabyś już wystarczająco podniecona… – Przestań, świntuchu. – Anna tylko udawała zawstydzoną. Lubiła, gdy szeptał jej takie rzeczy. Ona też tęskniła za nim, za jego ustami, rękoma. Pragnęła, by był znowu w niej i by po wszystkim mogła przytulić się do niego i zasnąć. – Lepiej przyznaj się, czy nie poznałeś jakiejś Arabki – przekomarzała się z mężem. – Tak, poznałem i myślę, że się polubicie. Dziewczyna jest czysta i pracowita. Będziemy mogli robić to we troje – mówiąc to, Robert zaśmiał się, by nie było jakichkolwiek wątpliwości, że żartuje. Przy tak długiej rozłące jedno głupie słowo może wywołać burzę. – Lepiej niech ta ździra tu nie przyjeżdża, bo jej kudły powyrywam, a ciebie wykastruję – Anna dostosowała się do konwencji zaproponowanej przez męża. Żartując i gadając głupoty, łatwiej było znieść rozstanie. – Tęsknię – wyszeptał Robert. – Ja też. – W domu wszystko w porządku? – Brakuje ciebie. – Jeszcze tylko dwa miesiące, damy radę. – Robert starał się poprawić Annie humor. – A wiesz, że do tej Arabki w komplecie dostałem też wielbłąda? – No to chyba zamieszka w naszej kuchni – stwierdziła Anna. Zaczęli się śmiać – wystarczyło wyobrazić sobie to wielkie zwierzę w ich dwudziestometrowym mieszkaniu. Rozmawiali jeszcze chwilę o tym, gdzie spędzą święta i Nowy Rok. Robert cieszył się na wyjazd do domku nad jeziorem. Anna zobowiązała się do kupienia prezentów dla rodziców męża. Umówili się na telefon za dwa dni. Dzień później Robert nie żył. Zginął w magazynie, w którym składowana była iracka amunicja, głównie miny, pociski

artyleryjskie i do wyrzutni RPG. Gdy wojska koalicyjne rozpoczęły inwazję, z irackich magazynów masowo zaczęła ginąć broń. W tych niepewnych czasach przezorni tubylcy zadbali o to, by się dozbroić. Powstały olbrzymie prywatne arsenały. Część z nich trafiła później w ręce rebeliantów, a część zabezpieczyli żołnierze sił koalicyjnych. Po znalezieniu nielegalnego składu broni na miejsce przyjeżdżała grupa saperów, by zabezpieczyć i oczyścić teren. Tak miało być i tym razem. Cel znajdował się zaledwie 30 kilometrów od bazy w Diwanii. Stary, zasypany piaskiem bunkier z daleka wyglądał jak pustynna wydma. Natrafili na niego ludzie z wywiadu podczas swoich tajnych misji w tym rejonie. Informacja dotarła do dowództwa w Diwanii, a ponieważ jedyną akurat wolną grupą patrolową był oddział kapitana Kaliskiego, wysłano ich na rekonesans. Do bunkra prowadził kilkunastometrowy podziemny korytarz. Na jego końcu znajdowały się nabite grubymi nitami stalowe drzwi. Saperzy sprawdzili, czy nie są zaminowane, często bowiem w takich miejscach na nieproszonych gości czekały zasadzki. Tym razem wyglądało na to, że teren jest bezpieczny, nie znaleziono żadnych pułapek. – Czysto – zameldował jeden z saperów. W środku panowała ciemność, nie działały ścienne lampy otoczone metalową siatką. Bunkier nie miał zasilania. Pozostały latarki. Ich światło wyławiało rzędy drewnianych półek i stojaków z porozkładaną na nich amunicją. Część była w drewnianych skrzyniach, reszta leżała luzem, jak na wystawie. Miny, pociski dużego kalibru i granaty połyskiwały metalicznie, najwyraźniej dobrze zakonserwowane. Pomieszczenie nie było specjalnie duże, wszystkiego czterdzieści metrów kwadratowych. Mieli doświadczenie w oczyszczaniu nawet dziesięciokrotnie większych magazynów. – Ja się tu jeszcze rozejrzę, a wy idźcie do samochodu, powiadomcie dowództwo i weźcie ładunki, bo trzeba będzie to pewnie wysadzić. – Kaliski wydał polecenie i został sam w bunkrze. Kilka sekund później nastąpiła eksplozja. Nikt nie potrafił wytłumaczyć, co się stało. Prawdopodobnie była to pozostawiona na podłodze mina przeciwpiechotna, której nie zauważyli w ciemnościach. Nie udało się jednak tego zbadać, gdyż chwilę po ewakuacji rannego Kaliskiego skład broni eksplodował. Cud, że nikt więcej nie zginął. Kapitan żył jeszcze, gdy przenoszono go do wojskowego honkera i transportowano do szpitala w bazie Echo. Pędzący terenowy samochód zostawiał za sobą tumany kurzu, który wzbijał się wysoko i długo utrzymywał w powietrzu. Zachodzące słońce ledwie przebijało się przez tę piaskową kurtynę, barwiąc ją na czerwono.

20

7.10.2007 godzina 16.00

Jazda z pełną prędkością po wyboistym terenie nie należała do najprzyjemniejszych rozrywek w niedzielne popołudnie. Szczególnie gdy człowiek miał za sobą całonocne balety z samogonem w roli głównej. Żołądek w tej sytuacji można przyrównać do reaktora jądrowego w Fukushimie tuż przed awarią. Stan absolutnie niestabilny, grożący wybuchem i poważnymi konsekwencjami. Komendant Darski modlił się, by Solski skończył już swoje rajdowe popisy. Rudzielec nie wyglądał jednak na kogoś, kto źle się bawi. Wręcz przeciwnie – śmiał się głośno i rozglądał za kolejnymi wzniesieniami. Młodszy inspektor żałował, że dał się namówić na przejażdżkę. – Widzisz, Waldi, samochód ma już dziesięć lat, a jeździ jak nowy. – Artur poklepał kierownicę ze znaczkiem Toyoty. W tym samym momencie jego czerwony terenowy pikap wyskoczył w górę, by zaraz zanurkować, zjeżdżając po stromej skarpie. Darskiemu to wystarczyło. Poziom bezpieczeństwa został przekroczony. Włączyły się systemy alarmowe. Czas na ewakuację. – Stań! – krzyknął. Gdy Solski zatrzymał samochód, zdążył tylko uchylić drzwi i puścił wielkiego, wielobarwnego pawia. Naprawdę dużą rzecz. Blady opadł z powrotem na fotel, rękawem koszuli ocierając usta. – No, stary, dałeś czadu. – Artur z uznaniem kiwał głową. – Odpieprz się i jedź powoli, bo następnym razem wyrzygam żołądek. Darski naprawdę nie wyglądał dobrze. Imprezował już od tygodnia. Najpierw zjawił się jego przyjaciel Marek Winckiewicz, szef straży granicznej w Mielniku, a później wprosił się do niego dziennikarz DTV. Nawet miły chłopak, ale wyraźnie miał ze sobą jakieś problemy. Dużo mówił o żonie i dzieciach, ale wcale do nich nie dzwonił. Oni do niego zresztą też nie. Wyglądało na to, że w domu mu się nie układa. Porąbane to wszystko. Inspektor nie chciał się wtrącać. Tylko słuchał i był kompanem do kieliszka. Rudzielec mimo mizernej postury potrafił wypić. O dwadzieścia lat młodszy Solski zdecydowanie lepiej znosił skutki pijaństwa i szybciej się regenerował. A w tym sporcie to klucz do sukcesu. – To co, skoczymy na piwko? – spytał Artur, szeroko się uśmiechając. – Dlaczego nie… – westchnął Darski. Czego jak czego, ale porażki na własnym terenie by nie zniósł. Podjechali do Mielnika, by zrobić zakupy u Marka. Mały rodzinny biznes kwitł. W sklepie można było kupić wszystko, od pończoch, poprzez alkohole, na wędlinach kończąc. Dom o trudnej do określenia architekturze był skrzyżowaniem betonowego postpeerelowskiego klocka z quasigóralską nadbudówką o stromym dachu pokrytym srebrną blachą. Od strony ulicy ustawione były dwie drewniane ławy, na których przesiadywali koneserzy tanich win i ciepłego piwa. Pewnie pili „na zeszyt”. – Dzień dobry – Darski pozdrowił czterech mężczyzn siedzących przy stole. Każdy z nich ściskał w dłoni piwo w puszce. – Ja pierdykam, som komendont. – Mężczyźni ukłonili się grzecznie. Jeden z nich, najbardziej odważny albo raczej najbardziej wstawiony, podniósł się i podszedł do Darskiego. –

A to prawda, co gadajo, że stracił prace? – Jak wszyscy w okolicy mówił z charakterystycznym wschodnim zaśpiewem. – Wojtuś, jak będziesz głupoty powtarzał, to zęby stracisz – odpowiedział komendant. W tej sytuacji Wojtuś wolał nie kontynuować konwersacji i oddalił się na z góry upatrzone pozycje. Dopiero gdy usiadł przy kolegach i łyknął piwa, odzyskał głos. – Czyli pierdolo ludzie – chciał się upewnić. – Pierdolą, Wojtuś, pierdolą – powiedział Darski i wszedł do sklepu. Sam jednak nie był pewny, czy krążące po okolicy plotki nie okażą się prawdą. Ekipa kontrolna z komendy wojewódzkiej wciąż nie skończyła pracy. Zaczęli od trupa w Koterce. Zabrali wszystkie dowody i informacje, jakie ludzie Darskiego zgromadzili w tej sprawie. Tego można się było spodziewać, po tym jak okłamał tajniaków w sprawie kamery. Pewnie chłopcy z Agencji Wywiadu chcieli sprawdzić, czy komendant nie pograł z nimi w członka także w innych kwestiach dotyczących tego morderstwa. Jednak ekipa z Wydziału Kontroli Wewnętrznej nie ograniczyła się tylko do prześwietlenia incydentu w Koterce. Sprawdzali również inne śledztwa. Wzywali po kolei szefów poszczególnych wydziałów i zadawali dziwne pytania. Chcieli przeglądać dzienniki śledztw i faktury. Jebać to. Darski był przekonany, że polują na niego. – To co, mistrzu, co pijemy? Może jednak coś mocniejszego? – kusił Artur. Po chwili negocjacji wzięli sześć piw i Balsam Kresowy, coś między wódką a aromatycznym likierem o lekko karmelowej barwie. Napitek był mocny, ale można go było spokojnie spożywać bez popitki. Tak zaopatrzeni ruszyli do Niemirowa, do wiejskiej rezydencji komendanta. Artur śmiał się, że w lepszych warunkach mieszkali chłopi pańszczyźniani. Oczywiście przesadzał, ale drewniana chałupa nie była zbyt luksusowo wyposażona. Do przejechania mieli dwanaście kilometrów. Robiło się już szaro. O tej porze roku turystyczne miasteczka i wsie na Podlasiu świeciły pustkami. Sunęli na wschód, w kierunku granicy. Droga wiła się po pagórkowatym terenie. Mijali połacie lasu, które nagle się kończyły i ustępowały miejsca łąkom. Wówczas widać było łagodne wzniesienia przypominające kopce zwieńczone czupryną drzew. Opuścili szyby, by poczuć świeże, orzeźwiające powietrze. Artur aż się zachłysnął. Czuł się wolny. Wyjazd z Warszawy był ucieczką, pozostawieniem problemów za sobą. Fuck it all. Solski doskonale wiedział, że pozbył się kłopotów tylko na chwilę. W jego sytuacji jednak i tak był to luksus, kilka dni w innym świecie, w innym życiu. Darski był dobrym kompanem do kieliszka. Słuchał, dzielił się własnymi doświadczeniami i przeżyciami, ale się nie wpieprzał. Artur polubił tego powiatowego stróża prawa. Facet był inteligentny i na swój sposób dowcipny. Lubił dobrze zjeść i wypić. Może trochę za dużo palił, szczególnie w samochodzie, ale na to Artur machnął ręką. Od pięciu dni pili, gadali o wszystkim i o niczym, łowili ryby i znowu pili. Spędzili wiele godzin pod wiatą nad brzegiem Bugu przy ognisku, nad którym obowiązkowo piekła się jakaś ryba albo wisiał żeliwny kocioł z zupą „coś z niczego”. – Powinieneś wrócić do tej sprawy – powiedział Solski, patrząc przed siebie na oświetloną samochodowymi reflektorami drogę. Darski spojrzał na niego. – Ty się lepiej zajmij swoimi problemami – rzucił i po chwili dodał: – Trupem zajęli się już eksperci… z Warszawy. A ja jestem na urlopie. – Nie zamierzam się wcinać, ale nie dziwi cię ta historia? Trup w jeziorku, Agencja Wywiadu w akcji, kradzież naszego sprzętu i ci dwaj kolesie, którzy znaleźli zwłoki, a później zginęli przy pędzeniu bimbru – wyliczał Solski. – Za dużo się filmów szpiegowskich naoglądałeś, młody. To jest życie, przestań fantazjować – rzekł Darski, ale sam nie wyglądał na kogoś, kogo takie argumenty odwiodą od grzebania przy sprawie trupa z Koterki. Mimo to próbował bagatelizować sprawę: – Tak niekiedy się zdarza, że dzieją się rzeczy pozornie powiązane ze sobą, a tymczasem w rzeczywistości są to przypadkowe wydarzenia, które sami próbujemy na siłę połączyć. Bo tak nam wygodniej, bo tak łatwiej wszystko wytłumaczyć. – Komendant starał się jak mógł przekonać dziennikarza i siebie. – Spójrz na polityków. To mistrzowie teorii spiskowych. Wszystko jest w sieci powiązań, a za sznurki pociągają ludzie bez twarzy, i to potężni. Weź tego świra z OPP, który żyje plotkami

i esbeckimi teczkami. Dla niego wszyscy są agentami układu. Teraz chce powołania specjalnej stałej komisji śledczej w parlamencie. Jak to przejdzie, będziemy mieli polską wersję Josepha McCarthy’ego. Każdy będzie podejrzany, zupełnie jak sześćdziesiąt lat temu w Stanach Zjednoczonych. – Darski umilkł. Solski chwilę odczekał i ruszył do kontrataku. – Nie musisz nic robić, twoja sprawa. Ale miej trochę szacunku dla mnie i dla siebie samego i nie opowiadaj takich pierdół. Sam w nie nie wierzysz. Artur zatrzymał samochód, byli na miejscu. Drewniany domek, pomalowany na ciemnobordowo i pokryty blachodachówką, stał na końcu wsi. Dalej był już tylko cmentarz położony na górce z widokiem na Bug. – Najlepsza miejscówka w Niemirowie – powiedział Darski, wskazując na groby, po czym dodał z uśmiechem: – Mam tam wykupione miejsce. – To tłumaczy, dlaczego postanowiłeś leżeć i czekać na śmierć – podsumował Solski, a następnie wysiadł z samochodu i głośno trzasnął drzwiami. Darski siedział jeszcze kilka minut w aucie, patrząc na mgłę, która nie wiadomo kiedy otuliła cmentarz. Teraz wyglądał on jak zbudowany wśród chmur. Komendant westchnął, wziął siatkę z zakupami i ruszył śladem dziennikarza. Artur siedział na czymś, co lata temu zapewne można było nazwać elegancką kanapą, a co teraz zdecydowanie bardziej przypominało posłanie bezdomnego. Pokój dzienny wyglądał jak składnica wędkarska. Drewniane ściany były obwieszone wędkami i trofeami. Szczupaki, sandacze i sum z rozdziawionymi paszczami oplecionymi zasłonką z pajęczych sieci. Na Solskiego patrzyły też smutno dwa jelenie i dzik. Na środku pokoju stał stary okrągły stół. Jedna z nóg była ułamana. Brakujący fragment gospodarz zastąpił grubymi książkami – Biblią, Zbrodnią i karą oraz biografią Napoleona. Wokół stołu ustawione były trzy krzesła, każde z innej parafii. – Każdy z nas ma swoje życie i swoje problemy – powiedział Darski, stawiając na stole piwa i Balsam Kresowy. Mebel niebezpiecznie się zachwiał. Komendant wprawnym ruchem przytrzymał go. – Zrozum mnie – kontynuował – mam trzy miesiące do emerytury i de facto jestem zawieszony. A ty chcesz, żebym prowadził śledztwo, w którym łapy macza Agencja Wywiadu. Jestem na to za stary i za krótki. – Kolesie cię wydymali, a ty nic nie robisz – Artur nie dawał za wygraną. – A co to zmieni, młody? – spytał Darski. – Chyba nie wierzysz w te frazesy, że zło zwycięża, gdy dobrzy ludzie nic nie robią. Zresztą nie jestem dobrym człowiekiem. – Może chociaż przejedźmy się po okolicy i pogadajmy z ludźmi – zaproponował Artur. – Zobaczymy jutro. Teraz się napijmy. – Darski postawił na stole kieliszki i otworzył po piwie. Ani on, ani dziennikarz nie zwracali uwagi na swoje telefony komórkowe, które leżały na stole. Ale nawet gdyby im się przyjrzeli, nie byliby w stanie zauważyć, że urządzenia te pracują, działając jak pluskwy. Ich dzisiejszą rozmowę, tak jak wszystkie inne prowadzone przez ostatnie dni, zarejestrował system podsłuchowy Mozart i w postaci pliku dźwiękowego przesłał do Agencji Wywiadu. – Wiesz, że podobno służby mogą podsłuchiwać nasze rozmowy, nawet gdy w danym momencie nie korzystamy z telefonu? Wystarczy, że mamy go w pobliżu. – Słowa Artura zdziwiły Darskiego. Słyszał o takim systemie, ale osobiście nigdy z niego nie korzystał. Solski coś kombinował. – Coś obiło mi się o uszy. A co, boisz się, że jesteś podsłuchiwany? – rzekł komendant. Artur potwierdził skinieniem głowy, ale głośno zaprzeczył. – To by dopiero była paranoja – powiedział. Zaczęli się śmiać. Skosztowali napitku kupionego w sklepie Marka. – Prawdziwy balsam dla chorej duszy, odpędza demony i przynosi ukojenie – stwierdził Darski i popił piwem. – Jeszcze chwila i zaczniesz wierszem mówić. Złośliwość Solskiego nie speszyła komendanta. Wstał i wyrecytował:

– Teraz jestem bezbrzeżnym, wolnym, dzikim stepem! Teraz jestem huczącym, rozpętanym morzem I burzą gwiezdnych wirów potężną, wszechmocną! – Co to, kurwa, było?! – spytał z szeroko rozdziawionymi ustami Solski. Miał minę przemądrzałego uczniaka, któremu udzielono właśnie lekcji pokory. – Leopold Staff, Poczucie pełni.

21

7.10.2007 godzina 23.00

Ja wiem, ja wiem, Co o cichej północy się dzieje… Błękitnym snem Mego parku jaśnieją aleje… Krok cichych stóp Śmierć przyśpiesza, bo drży, że się spóźni… Pachnie jej łup… Nową kosę ukradła gdzieś z kuźni… Wśród wonnych róż Gra oślepły od długich łez grajek… Dziś skona… Już Najcudniejszą wyśpiewał z swych bajek… Anna czytała po raz kolejny fragment wiersza zapisanego na kartce, którą znalazła w drewnianym pudełku przekazanym jej przez Jusufa. Kilka strof i nic więcej. Ani słowa wyjaśnienia, żadnej konkretnej informacji, tylko ten wiersz. Jej mąż nie był miłośnikiem poezji. Sam nie potrafił nawet napisać kartki z pozdrowieniami, o listach już nie mówiąc. To wszystko było bardzo dziwne. W dniu śmierci nagle zostawia dla niej przesyłkę z wierszem, kamiennym amuletem wyglądającym jak skrzydło ptaka, krzyżykiem po pradziadku, który zginął w Charkowie, i kartą pamięci microSD. Anna nawet nie wiedziała, jak ją odczytać. Była sfrustrowana. Nie rozumiała, co się dzieje, a co gorsza nie znała nikogo, kto mógłby jej pomóc w rozwiązaniu tej zagadki. Postanowiła porozmawiać z rodzicami Roberta. Mieli spotkać się rano, w szpitalu. Andrzej Kaliski czuł się dobrze i wraz z teściową mogły go już bez przeszkód odwiedzać. Zapragnęła wziąć gorący prysznic. Łazienka była tak mała, że przebywać w niej mogła wyłącznie jedna osoba. Ten, komu udało się zainstalować tu brodzik, pralkę, sedes i umywalkę, wykazał się wielkim talentem. Z powodzeniem mógłby przerabiać małe fiaty na baseny olimpijskie. Anna odsunęła zasłonę prysznica i odkręciła wodę. Rozległy się cichy jęk i pisk, zupełnie jakby stara instalacja hydrauliczna miała wydać ostatnie tchnienie. Chwilę musiała poczekać, nim zacznie płynąć ciepła woda. Łazienka była czysta i zadbana. Proste białe płytki na ścianach i brązowa terakota na podłodze. Nad umywalką wisiało lustro, które skrywało szafkę. Anna spojrzała na swoje odbicie. Nie wyglądała dobrze, była zmęczona. Zdjęła ubranie. Była drobnej budowy i miała małe piersi. W okresie dojrzewania to było jej największe zmartwienie. Delikatnie pogładziła brzuch, który nieznacznie się zaokrąglał. Dać radę. Wiedziała, że teraz to jest najważniejsze. Lustro zaszło parą, znak, że ciepła woda zaczęła płynąć. Weszła pod prysznic i wtedy to poczuła – ból w podbrzuszu, jakby ktoś na przemian próbował ją rozerwać i wbijał coś ostrego. Jest jej słabo i kręci jej się w głowie. Musi usiąść, na chwilę. Zaraz na pewno będzie lepiej. Woda wciąż płynie.

Unosząca się para nie pozwala oddychać, powietrze jest gęste i lepkie. Anna, oparta plecami o ścianę, osuwa się i siada, woda w brodziku ma brunatny kolor. Wie, że dzieje się coś złego, potrzebny telefon, pomoc… – Aniu, Aniu, jak się czujesz? – Pielęgniarka delikatnie obudziła pacjentkę. – Czas na leki i badanie – dodała. Anna otworzyła szeroko oczy. Spojrzała w dół, na rękę z wkłutym wenflonem i podłączoną do niego kroplówką. – Gdzie ja jestem? – spytała. – W Piszu, w szpitalu – odpowiedziała ubrana na biało kobieta. Dopiero teraz Anna rozpoznała szpitalną salę i pielęgniarkę. – Jak tutaj trafiłam? – Nie pamiętasz? – Anna tylko pokręciła głową. – Straciłaś wczoraj w nocy przytomność pod prysznicem. Alarm wszczęła twoja sąsiadka, której wylewająca się z brodzika woda zalała łazienkę. Teraz Anna przypomniała sobie zawroty głowy, ból i krew. Przerażona spojrzała na pielęgniarkę. – Co z dzieckiem? – Spokojnie, wszystko będzie dobrze. Dziecko żyje. Anna z ulgą zamknęła oczy. Na sali leżała sama, pozostałe trzy łóżka były puste. Cicho skrzypnęły drzwi i wszedł lekarz. – Cześć, Anno. Trochę nas wystraszyłaś. – Mężczyzna uśmiechnął się pod wąsem. Dobrze go znała, często wpadał do ich pokoju na kawę. Szpital w Piszu nie był olbrzymi, więc wszyscy lekarze byli mniej lub bardziej zaprzyjaźnieni. Witold Młyńczyk, ordynator oddziału położniczo-ginekologicznego, był miłym i uczynnym człowiekiem nie tylko dla koleżanek z pracy. Miał około pięćdziesięciu lat, a o jego sumiastych wąsach krążyło wiele żartów i anegdot. – Witaj, Witek. Sama nie wiem, co się stało. Usłyszawszy to, mężczyzna zrobił surową minę i pogroził jej palcem jak dziecku. – Dobrze wiesz. Przestałaś dbać o siebie. Rozumiem, że przeżyłaś olbrzymią traumę, i współczuję ci, ale pamiętaj o dziecku. Musisz przede wszystkim zacząć dobrze się odżywiać. Masz kiepskie wyniki, ale będzie dobrze. – Znowu się uśmiechnął. Anna nie dyskutowała z nim. Zdawała sobie sprawę, że ostatnie dni ją wycieńczyły. Czas zadbać o siebie i o dziecko. – Zostawimy cię na kilka dni w szpitalu. Dostaniesz kroplówkę, wzmocnimy cię trochę – powiedział Młyńczyk i uniósł przed siebie dłoń, tłumiąc w zarodku protest Anny. Było jasne, że żadnych dyskusji w tej sprawie nie będzie. – Czy moi teściowie wiedzą? – Tak, będziesz się mogła z nimi zobaczyć. Tylko żadnego chodzenia, jeździsz na wózku. Pani Bogusia na pewno ci pomoże. Do zobaczenia. – Ginekolog ukłonił się i wyszedł. – To co? Jedziemy? – spytała pielęgniarka, podsuwając wózek pod łóżko. Anna trochę protestowała, ale uznała, że jednak lepiej nie odgrywać bohaterki. Na szpitalną koszulę narzuciła szlafrok. Tak przygotowana w asyście pani Bogusi ruszyła na oddział, który znajdował się w prawym skrzydle szpitala, na drugim piętrze. Szpital mieścił się w starym poniemieckim budynku z czerwonej cegły, miał solidne mury i wysokie sufity. Dzięki temu przemierzającemu szpitalne korytarze pacjentowi nie groził atak klaustrofobii. Matka Roberta siedziała przed drzwiami z napisem ODDZIAŁ WEWNĘTRZNY. Gdy zobaczyła Annę, zerwała się na nogi i podbiegła do niej. – Dziecko, jak się czujesz? – Dobrze, mamo, nie płacz. Wszystko jest w porządku. To tylko reakcja na stres. Maria Kaliska przytuliła synową. Wbrew stereotypom obie kobiety bardzo się lubiły. Matka Roberta nigdy nie dała odczuć Annie, że jest kimś obcym, kto odbiera jej syna.

– Mamo, muszę ci coś powiedzieć. Jestem w ciąży. Będziesz miała wnuka. Maria Kaliska potrzebowała chwili, by przyswoić tę wiadomość. Zaczęła płakać, tym razem ze szczęścia. – Chodź, powiemy tacie – powiedziała, gdy się już nieco uspokoiła. Delikatnie poprowadziła wózek Anny do sali, w której leżał ojciec Roberta. Andrzej Kaliski, wciąż podpięty do szpitalnej aparatury, właśnie się obudził. Ujrzawszy synową w dobrym stanie, uśmiechnął się i mrugnął. Miał dwuosobową, przestronną salę. Rekonwalescencja przebiegała dobrze. Lekarze mówili, że już za kilka dni stanie na nogi. – Andrzej, będziemy mieli wnuka. – Matka Roberta uprzedziła Annę. – Wiedziałem. Wiedziałem, że los przyniesie nam nadzieję. Teraz musimy jeszcze poznać prawdę – zakaszlał – o śmierci Roberta. – Ty, tato, najpierw dojdź do siebie – powiedziała Anna i chwyciła go za rękę. Uznała, że z informacjami o tajemniczym pudełku i jego zawartości może poczekać. – Włączcie mi telewizor. – Ojciec Roberta wskazał stare kineskopowe pudło zawieszone na metalowym wsporniku. Na ścianie pod telewizorem zainstalowana była skrzynka, do której należało wrzucić monety. Szpital w Piszu, tak jak cała służba zdrowia, musiał oszczędzać, uznano więc, że za zużycie prądu przy oglądaniu telewizji pacjenci będą płacić. Godzina przyjemności kosztowała dwa złote. Maria Kaliska wyciągnęła portmonetkę i sięgnęła po drobne… Właśnie rozpoczynało się południowe wydanie Wiadomości. Newsem dnia było spotkanie premiera Andrzejewskiego z Kolegium do spraw Służb Specjalnych. Krótka informacja na ten temat zilustrowana została zdjęciami z sali Kościuszkowskiej Kancelarii Premiera. Przy długim stole siedziało kilkanaście osób. Szef rządu zajął miejsce u jego szczytu, mając za sobą flagi Polski i Unii Europejskiej. Wystrój tego pomieszczenia był bardzo skromny – całość stanowiły dwa mosiężne żyrandole oraz pokrywająca niemal całe ściany wzorzysta tkanina. Telewizyjne kamery wpuszczono na chwilę, tylko po to, by serwisy informacyjne miały co pokazać, przekazując wiadomość o naradzie u premiera. Wyborcy musieli wiedzieć, że rząd czuwa nad ich bezpieczeństwem. Do wyborów zostały dwa tygodnie. – Kiedy ich dorwiemy? Bo na razie wychodzimy na tchórzy, którzy uciekają z Iraku. – Po wyproszeniu ekip telewizyjnych Andrzejewski zrobił swoją słynną minę. Wykrzywione usta i zmrużone oczy miały świadczyć o jego dezaprobacie dla poczynań podwładnych. W posiedzeniu kolegium uczestniczyli ministrowie obrony, spraw wewnętrznych i spraw zagranicznych. Obecni byli także szefowie ABW, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego oraz CBA. Po prawej ręce premiera siedział Wiktor Hofmann kierujący wywiadem cywilnym. Ten przysadzisty, nalany na twarzy czterdziestopięciolatek był wychowankiem profesora Andrzejewskiego. W latach osiemdziesiątych XX wieku przyszły premier był wykładowcą na UMK w Toruniu i działaczem Solidarności, Hofmann zaś jednym z jego najzdolniejszych studentów. Nie tylko dobrze się uczył, ale i mocno angażował w działalność niepodległościową. W wolnej Polsce w połowie lat dziewięćdziesiątych ich drogi się rozeszły, ale gdy w roku dwutysięcznym powstawało Obywatelskie Porozumienie Patriotyczne, Andrzejewski przypomniał sobie o dawnym studencie i współpracowniku. Hofmann nie miał charyzmy politycznego lidera i pewnie dlatego znakomicie sprawdzał się jako człowiek drugiego planu. Andrzejewski zawsze mógł na niego liczyć. Gdy ich partia przejęła władzę, chciał, by Hofmann został szefem jego kancelarii, ten jednak taktownie podziękował i poprosił o funkcję szefa wywiadu. Premier nie był pewny, czy to odpowiedni człowiek na to stanowisko, ale nie potrafił odmówić. Wiele zawdzięczał Hofmannowi. Pamiętał doskonale dzień, w którym ten swoim piskliwym głosem zaprezentował mu nową strategię polityczno-marketingową. To wtedy rozpoczęli na dobre swój marsz po zwycięstwo. Wiecznie uśmiechnięty mały, gruby facet był ojcem zwycięskiej kampanii. Nigdy się tym nie chwalił, nigdy o nic nie prosił – poza tym jednym razem. Andrzejewski mianował go więc szefem wywiadu.

– Kto ma coś mądrego do powiedzenia? No, słucham. – Premier obiema rękami oparł się o stół i zaczął szybko i rytmicznie stukać palcami o blat. – Panie premierze, pozwolę sobie nie zgodzić się z panem – zaczął Hofmann. To kierowana przez niego Agencja Wywiadu zaleciła szefowi rządu ewakuowanie polskiej ambasady w Bagdadzie. Po zamachu, do jakiego tam doszło, można się było spodziewać kolejnych ataków. – Nie uciekamy z Iraku. Podjął pan słuszną decyzję, która zapobiegła kolejnej masakrze. – A widziałeś, drogi Wiktorze, dzisiejsze poranne gazety? – To było pytanie retoryczne. Premier kontynuował: – Te hieny już się na nas rzuciły. Ambasada w walizkach, Dyplomaci uciekają, Odwrót w popłochu, mogę wymienić jeszcze kilka tytułów. Dziennikarze i opozycja rozjadą nas. – Przestał stukać palcami i skrzyżował ręce na piersi. – Jak już powiedziałem, panie premierze, podjął pan słuszną decyzję – rzekł Hofmann, nie wdając się w bezpośrednią polemikę. Znał swojego starego profesora na tyle, by wiedzieć, że musi ważyć każde słowo. Andrzejewski, na co dzień dystyngowany, a czasem nawet jowialny mężczyzna, w wąskim gronie współpracowników potrafił zmienić się w choleryka. – Gazetami powinni się zająć nasi ludzie od PR. Trzeba podsunąć im wzruszające historie o wdowach po funkcjonariuszach BOR-u i temat o tych dwóch, którzy przeżyli. Przez kilka dni będą mieli czym się zająć. Mamy wszystkie atuty w ręku. Premier słuchał i choć wciąż miał wykrzywione usta, przestał mrużyć oczy. Był to dobry sygnał, dlatego Hofmann ciągnął: – Jak pan wie, panie premierze, po rozwiązaniu WSI to Agencja Wywiadu musiała wziąć na siebie ciężar prowadzenia działań operacyjnych w Iraku. Niestety, nowa Służba Wywiadu Wojskowego jest w powijakach, starzy oficerowie czekają na weryfikację, a młodzi muszą się jeszcze podszkolić. Pani minister Berchart na pewno to potwierdzi. – Hofmann spojrzał wymownie na siedzącą naprzeciwko niego elegancką, ostrzyżoną krótko brunetkę. Żakiet z dużym dekoltem, delikatny makijaż, pełne usta i kilka ledwie zmarszczek powodowały, że nie wyglądała na kobietę przed pięćdziesiątką. Alicja Berchart, szefowa Służby Wywiadu Wojskowego, milczała. – Dość tych złośliwości – premier wziął w obronę minister Berchart i z przyganą spojrzał na Hofmanna. Ten szybko wrócił do meritum. – Do Iraku wysłaliśmy naszych najlepszych ludzi. Oto najświeższe ustalenia. Za zamach odpowiadają ludzie Abu Hamzy al-Muhadżira, który stanął na czele irackiej Al-Kaidy po tym, jak Amerykanie zabili Abu Musabę al-Zarkawiego. – Hofmann zaczynał się rozkręcać, ale znów musiał przerwać. – To oczywiste. Nie trzeba wysyłać najlepszych ludzi do Iraku, aby to ustalić. Tylko alMuhadżir dysponuje odpowiednimi ludźmi i środkami, by przeprowadzić taki zamach. – Alicja Berchart postanowiła się odgryźć, trochę się jednak pospieszyła. – Ma pani rację, to dopiero wstęp – Hofmann kontynuował niezrażony. – We wszystkim jest pani taka szybka, pani likwidatorko? – Była to aluzja do plotek o gorącym romansie pani minister z likwidatorem WSI. – Jest pan bezczelny! – rzuciła minister Berchart wyraźnie speszona. Wielki Likwidator, jak go nazywano, był kochliwym człowiekiem. Alicja Berchart poznała go w komisji weryfikacyjnej, do której trafiła z rekomendacji prezesa IPN-u. Brała udział w weryfikowaniu oficerów WSI. Złośliwi mówili, że swój późniejszy awans zawdzięcza ciężkiej pracy operacyjnej w terenie. A dokładnie w Pułtusku, do którego jeździła z Wielkim Likwidatorem w delegacje służbowe. Żartowano, że mieli już nawet swój stały apartament w tamtejszym hotelu Zamek. – Jak już powiedziałem – ciągnął Hofmann – za zamachem stoi al-Muhadżir. Od wielu miesięcy poszukują go Amerykanie, jak dotąd bezskutecznie. Nam natomiast udało się wpaść na trop tych, którzy podłożyli ładunki i strzelali do naszych ludzi w Bagdadzie. Te słowa wyraźnie poruszyły zebranych. Szef Agencji Wywiadu patrzył w kartkę, ale czuł na sobie spojrzenia wszystkich uczestników narady i napawał się chwilą swojego tryumfu. Jego ludzie wykonali gigantyczną pracę, uruchomiono wszystkie możliwe kontakty i wpływy w Iraku. Bardzo pomocny okazał się generał Pietkiewicz. Łysa pała. To on przygotował operację „Szakal”.

– Dokonaliśmy rzeczy wręcz niemożliwej. Po zaledwie siedmiu dniach od zamachu mogę poinformować państwa, że operacja o kryptonimie „Szakal” przynosi spodziewane efekty. – Minister Hofmann cyzelował każde słowo. – Oto lista dwunastu terrorystów, którzy naszym zdaniem brali udział w zamachu. Wszyscy przy stole otrzymali od szefa Agencji Wywiadu dwustronicową notatkę. Były w niej nazwiska i krótkie charakterystyki zamachowców. – Według nas lista nie jest jeszcze pełna, ale to tylko kwestia czasu. Wiemy natomiast, gdzie prawdopodobnie się ukrywają – powiedział Hofmann na zakończenie. Szefowie pozostałych służb patrzyli na niego z zazdrością. Normalnie takie operacje trwają nawet kilka miesięcy i rzadko kończą się sukcesem. Było jasne, że jeśli to, co mówi Hofmann, jest prawdą, polski wywiad dokonał rzeczy niezwykłej: wykonał niewykonalne. – Dlaczego dowiaduję się o tym dopiero teraz? – spytał premier. – Bo dopiero tuż przed posiedzeniem kolegium udało nam się potwierdzić te informacje. Wcześniej nie chciałem rozbudzać nadziei, skoro sam nie byłem pewny – tłumaczył szef Agencji Wywiadu. Oczywiście nie do końca była to prawda. Wiktor Hofmann chciał mieć swój dzień chwały, a do tego potrzebował większego audytorium – tak jak prymus w klasie potrzebuje nie tylko nauczyciela, ale też gorszych uczniów, by na ich tle jeszcze bardziej błyszczeć. – Znakomicie – powiedział szef rządu i ponownie spytał: – Kiedy ich dorwiemy? – Musimy się do tego przygotować. Przede wszystkim trzeba na dwieście procent potwierdzić, że w miejscu wskazanym przez naszych ludzi ukrywają się poszukiwani terroryści. – Ile potrzebujecie czasu? – dopytywał premier. – Myślę, że co najmniej tydzień. Nie takiej odpowiedzi oczekiwał szef rządu i Hofmann to wiedział. Za dwa tygodnie miały się odbyć wybory. W sondażach OPP szło łeb w łeb z Polskimi Liberalnymi Demokratami. Premier Andrzejewski pragnął głów terrorystów, bo zapewniłoby to jego partii zwycięstwo. Hofmann, choć chciał, nie mógł tego zagwarantować. Nawet jego ludzie nie byli cudotwórcami.

22

9.10.2007 godzina 11.30

Dariusz Wyrwicki nerwowo krążył po gabinecie szefa. Mimo lat spędzonych w wywiadzie i udziału w wielu niebezpiecznych misjach nie potrafił się opanować. Ich operacja wkraczała w decydującą fazę. Generał Pietkiewicz siedział w fotelu i trzymając w ustach zapalone cygaro, z rozbawieniem patrzył na młodszego kolegę. – Nie zorientują się w naszej układance? Przecież to jest grubymi nićmi szyte – stwierdził pułkownik Wyrwicki. – Hofmann nie jest idiotą. On i reszta kolegium mogą nabrać podejrzeń. – Dareczku, wszyscy potrzebują sukcesu i my im go damy. Gdy będzie sukces, będą wygrane wybory, a wygrane wybory to zachowanie naszych wpływów, czyli sukces – powiedział generał i strzepnął popiół z cygara. – Nikt nie będzie grzebał w tej sprawie i nikt nikogo nie będzie rozliczał. Po wygranych wyborach to będzie już nieważne. Musimy tylko załatwić tych terrorystów. To ostatni element naszej układanki. – Mamy ich namierzonych. Potrzebujemy kilku dni na rozpoznanie, ale z tym nie powinno być problemu. Bardziej martwię się o dokumenty, które wyniósł ten szyfrant. Wciąż nie wiemy, z kim współpracował. Generał podniósł się z fotela i spojrzał za okno. – Popatrz, Dareczku, pogoda się spieprzyła, a miało być słonecznie. Wyrwicki podszedł do okna. Warszawa tonęła w deszczu. Ciężkie ołowiane chmury wolno płynęły nad miastem. – Moim zdaniem, Dareczku, szyfrant Minkiewicz zwariował. Coś mu odjebało. Wziął papiery i zniknął. Jak sam wiesz, gdy go w końcu znaleźliśmy, kontakt był utrudniony, ale dokumenty miał przy sobie. Teraz my, jako śmieciarze, musimy posprzątać ten syf – powiedziawszy to, generał zaśmiał się, potrząsając łysą głową. Pułkownika Wyrwickiego wcale to nie uspokoiło. Jeśli szyfrant skopiował to, co wyniósł z Sejfu, to mogą mieć problemy. Duże problemy. – A jak tam nasz upierdliwy dziennikarz i jego przyjaciel komendant? – Pietkiewicz zmienił temat. – Wygląda na to, że postanowili pobić rekord w pijackim maratonie. Między jedną butelką a drugą Rudy namawia Darskiego, by pogrzebali przy sprawie trupa z Koterki, ale komendant ma to chyba gdzieś. Czasami się o to kłócą. – Wyrwicki przysiadł na brzegu masywnego biurka, które było tak duże, że mógłby na nim wylądować Air Force One. Marian Pietkiewicz lubił solidne i drogie meble, szczególnie w stylu art déco. Pod ścianą stała biblioteka, zapewne kupiona razem z biurkiem. Wyglądała imponująco – po bokach jednoskrzydłowe drzwi kryjące wnęki z półkami, pośrodku przeszklona witryna. Oba meble pokryte były ciemnoorzechowym fornirem z pięknie wyeksponowanymi słojami. Generał podszedł do biblioteki i otworzył drzwi po lewej. Wyciągnął butelkę whisky i dwie kryształowe szklanki. Ustawił je na biurku i napełnił bursztynowym płynem. – To Macallan, szesnastoletnia – powiedział, podając szklankę Wyrwickiemu. Pułkownik lubił whisky, ale nie był znawcą tego trunku, więc słowa Pietkiewicza nie wstrząsnęły nim. – Tę

whisky produkują w Szkocji od ponad 180 lat. Leżakuje co najmniej dwanaście lat w specjalnych dębowych beczkach, w których wcześniej przez trzy lata leżakowało sherry. Do produkcji beczek używają drewna z co najmniej osiemdziesięcioletnich dębów. Spróbuj – zachęcał generał. Wyrwicki wziął łyk i z uznaniem uniósł szklankę. Whisky miała delikatny smak z wyczuwalną słodką nutą owoców cytrusowych, sherry i wanilii. – Dareczku, powiedz mi jeszcze, jak tam nasza wdowa, pani Kaliska. – Pietkiewicz wrócił do spraw przyziemnych. – Miała problemy zdrowotne i trafiła do szpitala. Nasz człowiek nawiązał z nią kontakt – powiedział Wyrwicki i dopił whisky. Niestety nie zanosiło się na drugą kolejkę, zostawił więc szklankę na blacie i spytał: – Może chcesz zobaczyć raport i posłuchać nagrań? Będziesz mógł sam ocenić sytuację. – Przyjacielu, nawet w naszym pieprzonym fachu trzeba mieć przynajmniej jedną osobę, której można ufać – powiedział swoim niskim, basowym głosem Pietkiewicz, patrząc prosto w oczy pułkownika. – Dla mnie taką osobą jesteś ty. Nie spierdol tego. Generał nie musiał mówić nic więcej ani tym bardziej obrazowo tłumaczyć, co zrobi z przyrodzeniem Wyrwickiego, jeśli coś pójdzie nie tak. Pułkownik znał Pietkiewicza od 30 lat. Gdy rozpoczynał pracę w peerelowskim wywiadzie, to właśnie Pietkiewicz uczył go szpiegowskiego rzemiosła, a później dwa razy uratował mu życie. Mieli za sobą wiele wspólnych misji i operacji. Wyrwicki dobrze poznał generała. I chyba wolałby odbyć stosunek z nosorożcem, niż mieć przeciwko sobie tę łysą pałę. – Nie spierdolę – powiedział nieco urażony i wyszedł z gabinetu Pietkiewicza. Jego pokój znajdował się tuż obok, ale wspólny korytarz był jedyną rzeczą, jaka łączyła oba pomieszczenia. Pokój Wyrwickiego w porównaniu z gabinetem szefa wyglądał jak KIA Picanto przy Hummerze. Pułkownikowi to jednak nie przeszkadzało; nie potrzebował wielkich przestrzeni. Usiadł za biurkiem i odpalił komputer. Miał nowe wiadomości, wśród nich jedną od chłopaków z nasłuchu, którzy pytali, co robić. Najpierw otworzył dołączony do wiadomości plik z systemu Mozart. Nagranie miało kilkanaście sekund. Wyrwicki od razu rozpoznał głos Solskiego. – Waldi, chodź, ruszymy się, zobaczymy jakichś ludzi. – Dobra, może zrobimy zakupy. – Głos Darskiego. Koniec rozmowy, słychać jeszcze trzask zamykanych drzwi. Zostawili telefony. Przypadek? Nagranie było sprzed godziny, od tamtej pory niczego nie zarejestrowano. Sprawa robiła się nieciekawa. Nie spierdol tego. Wyrwicki natychmiast połączył się z ludźmi z nasłuchu. Należeli do najbardziej zaufanych, pracowali w Sejfie, w tajnym podziemnym bunkrze, odizolowani od świata. Wszyscy, którzy wcześniej mieli kontakt z porucznikiem Minkiewiczem, przeszli badania na wykrywaczu kłamstw i zostali poddani pełnej obserwacji. Historia z szyfrantem nie mogła się powtórzyć. Sprawy były zbyt poważne, by ryzykować, że ktoś spoza kręgu wtajemniczonych będzie miał dostęp do informacji. To była operacja o najwyższym priorytecie bezpieczeństwa. – Major Wełna, słucham. – Tu Wyrwicki. Dlaczego dopiero po godzinie dowiaduję się, że straciliśmy kontakt z figurantami? – spytał pułkownik. Był spokojny, to nie czas na nerwy. – Próbujemy ich namierzyć. Na razie Mozart nie wyłapał ich w sieci, co znaczy, że nie korzystają z żadnych innych telefonów. Szukają ich też nasi ludzie na miejscu, w Niemirowie – raportował major. – Informuj mnie na bieżąco, natychmiast. Wyrwicki miał dziwne przeczucie, że Solski i Darski coś kombinują. Chyba ich jednak nie docenił. Musi wysłać więcej ludzi na Podlasie. Sięgnął po leżące na biurku teczki. Mimo komputeryzacji i cyfryzacji danych wciąż istniały ich kopie w formie papierowej – dla bezpieczeństwa. Otworzył pierwszą teczkę. Waldemar Darski, urodzony 15.02.1949 w Siemiatyczach. Jak wynikało z zebranych dokumentów jego kariera przypominała kariery setek innych policjantów, których ambicje kończyły się na stanowisku komendanta powiatowego. Do czasu. Pięć lat temu Darski spowodował po pijaku wypadek, były ofiary śmiertelne. Dzwonek telefonu

przerwał pułkownikowi lekturę, która zapowiadała się interesująco. – Słucham. – Tu major Wełna, mamy ich. – Gdzie byli? – spytał Wyrwicki. – Policjant pojechał do Mielnika na zakupy, a dziennikarz był w kościele. – Gdzie, kurwa?! – Pułkownik nie wierzył własnym uszom. – W Niemirowie jest kościół i tam był. Nasz człowiek widział, jak wychodzi. Obaj wrócili już do domu, mamy kolejne nagrania. Gadanie o dupie Maryni, za przeproszeniem. – Ty nie myśl o dupie Maryni, tylko martw się o swoją. – Wyrwicki rozłączył się. Było jasne, że dwa cwaniaczki coś kombinują. Solski z pewnością nie był wiernym synem Kościoła i nie spędzał dni na modlitwie. Pułkownik nie przypuszczał też, by dziennikarz pasjonował się sztuką i godzinę podziwiał barokowo-klasycystyczną budowlę ufundowaną w XVIII wieku przez jednego z Czartoryskich. Był wściekły. Nie wiedział, co się dzieje, a w jego fachu to duży problem. Był jak impotent mający zagrać główną rolę w filmie porno. Zadzwonił jeszcze raz do majora Wełny i kazał przesłać sobie ostatnie nagranie z podsłuchu Darskiego i Solskiego. Po chwili miał już odpowiedni plik. – Dobrze, że się ruszyliśmy. – Głos Darskiego. W tle ledwo słyszalne potwierdzenie dziennikarza, słychać zamykane drzwi. Wyrwicki zrobił głośniej. – Trochę mnie wysuszyła ta przechadzka – powiedział Solski i sięgnął po stojące na stole piwo. Otworzył je i łapczywie pociągnął kilka solidnych łyków. Dobre, chłodne piwo. – Co mamy na obiad? – spytał. – Kupiłem w Panoramie kiszkę ziemniaczaną i golonkę – rzekł Darski, wskazując siatkę leżącą na stole w kuchni. Panorama była jedyną w promieniu czterdziestu kilometrów restauracją. Na szczęście mimo braku konkurencji kuchnia serwowała bardzo smaczne jedzenie. Kiszka to danie regionalne – tarte ziemniaki i cebula z dodatkiem skwarek i jaj. Całość zapakowana jak kiełbasa we flak. Proste, smaczne jedzenie. Darski szukał czegoś w torbie zawieszonej na ścianie między wędkami a pyskiem suma. Solski już dwa razy słyszał historię o walce, jaką z tą prawie trzydziestokilogramową bestią stoczył komendant. Według wersji Darskiego suma złowił na Bugu, będąc sam. Rzeczny potwór z szeroką, płaską paszczą miał ponad dwie godziny stawiać opór, nim kompletnie wyczerpany inspektor wyciągnął go na brzeg. Według drugiej wersji, opowiadanej przez znajomych, Darski zasnął na rybach i obudzili go rybacy ciągnący sieci, a w nich między innymi suma, który złapał się na jego haczyk. Czego oczywiście śpiący Darski nie zauważył. Rybacy uważali, że ryba należy do nich. Zmienili zdanie, gdy dowiedzieli się, że podskakujący nerwowo na brzegu facet to komendant policji. Woleli nie mieć problemu i grzecznie oddali suma. Tak czy inaczej, był to imponujący okaz. Darski skończył poszukiwania i tryumfalnie uniósł rękę, w której trzymał jakąś butelkę. – Rum. Wiedziałem, że gdzieś mam schowany rum. – Wyglądał na najszczęśliwszego człowiek na ziemi. Zaparzyli herbatę i wzmocnili ją rumem. To było to. Tylko pogoda za oknem psuła dobry nastrój. Świat stał się jakiś ciemniejszy i smutniejszy. Jeszcze parę tygodni, a drzewa stracą liście, te zaś okryją łąki i drogi. Najpierw będą wyglądały jak piękny kolorowy dywan, szybko jednak zmienią się w ciemną, gnijącą masę. Solski poczuł niepokój. Lekarz mówił mu, że to normalne jesienią. Organizm dostaje mniej słońca, dzień robi się coraz krótszy – to czas nawrotów depresji i lęków. Artur nie chciał czekać. Wstał od stołu i poszedł do łazienki. Z kieszeni wyciągnął zawinięte w sreberko tabletki: lexotan i rudotel. Łączenie dwóch środków uspokajających było bez sensu, jednak czuł się lepiej, wiedząc, że zażył wszystkie dostępne w danej chwili leki. To szaleństwo. Nie potrafił inaczej funkcjonować. Rozumiał, że to droga donikąd, błędne koło, lecz nie potrafił powiedzieć „Stop”. Śmiertelnie bał się bać. Planując wyjazd do Darskiego, do Niemirowa, dokładnie sprawdził, gdzie jest najbliższy szpital i jak długo będzie czekał na karetkę. Wiedział, że

się nakręca, że nic mu fizycznie nie dolega, ale jakiś ponury potwór w głowie sączył kropla po kropli lęk, lęk przed śmiercią. To był obłęd, a on potrzebował lekarstw, by nie ześwirować do końca. Brakowało mu Joanny, ale jednocześnie cieszył się, że nie dzwoni. Dla niego był to sygnał, że ona też potrzebuje czasu, by wszystko sobie poukładać. – Co tam robisz? Zasłabłeś? – Krzyk Darskiego przerwał rozmyślania Artura. – Już idę, idę. – Łyknął szybko tabletki. Zaraz będzie dobrze. Komendant siedział przy rozpadającym się stole i sączył z namaszczeniem herbatkę z prądem. Solski usiadł obok. Stuknęli się kubkami i porozumiewawczo mrugnęli do siebie. Cztery dni temu Darski, robiąc zakupy w obwoźnym sklepiku, dowiedział się od jednego z mieszkańców Niemirowa, że tydzień temu do wsi przyjechała na wywczas jakaś para z Warszawy. – Coś one mi nie pasujo – mówił, zaciągając, Felek, dobrze zbudowany mężczyzna po czterdziestce, który pracował w tartaku. Para, o której wspomniał, zamieszkała w gospodarstwie agroturystycznym jego siostry. Przedstawili się jako małżeństwo. – Tylko że one nawet nie śpio ze sobo. Jak chłop z babo nie śpi, to jakie to małżeństwo? – spytał filozoficznie. – Może mają problemy i przyjechali, by zastanowić się, co dalej – próbował tłumaczyć wczasowiczów Darski. Swoją drogą ciekawe, skąd siostra Felka wiedziała, że goście nie śpią w jednym łóżku. – Siostra niechcący słyszeli, jak warszawiok rozmawiał z kimś przez komórkie. – Historia zaczynała robić się ciekawa. – I co, i co? – dopytywał Darski. – Gadoł z kiemś o was. – Pan Felicjan wyraźnie czekał na pochwałę. – Dzięki, Felek – powiedział inspektor. – Dla pana komendanta szystko. Ani Solski, ani Darski nie byli zdziwieni, że w Niemirowie pojawili się tajniacy, by ich pilnować. Na szczęście na Podlasiu ludzie są czujni. Tu swojak jest swojak, a obcy to obcy i trzeba go mieć na oku. Od tamtej pory ważne informacje przekazywali sobie na kartkach, a na potrzeby ucholi z Agencji Wywiadu odgrywali sceny kłótni o śledztwo w sprawie trupa z Koterki. Co prawda Darski wciąż miał wiele wątpliwości i nie chciał stracić emerytury, ale jeszcze bardziej nie chciał być zwierzyną łowną. Jako urodzony myśliwy i prawdziwy twardziel postanowił zapolować. Co? Ja nie dam rady? Domyślali się, że są podsłuchiwani, że kontrolowana jest ich poczta i każdy ruch. W takiej sytuacji trudno się spotykać z informatorami bez narażania ich na niebezpieczeństwo. Solskiego bombardował esemesami znajomy z BOR-u; facet miał dostęp do wielu ciekawych informacji, a jeśli sam się odzywał, znaczyło to, że chodzi o coś ważnego. Artur odpisał, że nie ma go w Warszawie i że odezwie się po powrocie. Nie chciał jednak czekać, dlatego Darski poprosił swojego nowego wywiadowcę, Felka, by ten skontaktował się z BOR-owcem. – Pojedziesz do Mielnika na pocztę i zadzwonisz na ten numer. – Podał Felkowi kartkę. – Jak odbierze facet, powiesz, że masz wiadomość dla pana Diabła od Rudego. – Czarcia historia. – Podekscytowany Felek aż przebierał nogami. – Słuchaj – Darski przywołał go do porządku – resztę masz zapisaną na kartce. Przeczytaj. – Zapraszam na ryby do Niemirowa. Nie ciągnij za sobą kolegów. Spotkamy się w kościele. Wtorek 11 – wydukał Felek. – Brawo – pochwalił go inspektor, choć nie był pewny, czy to najlepszy pomysł. – Jak przeczytasz, rozłącz się i zniszcz kartkę. – Ta jest, panie komendoncie. – Pamiętaj, Felek, sprawa jest tajna. Jak komu powiesz, za mordę i do pierdla. – No co mnie straszy, przecie ja nikomu nie powiem. – Mężczyzna poczuł się urażony. Uczony nie był, ale swoje przeżył i wiedział. Jak władza prosi o pomoc, to trzeba pomóc. Okazało się, że Felek jako kurier sprawdził się znakomicie. Funkcjonariusz BORu nazywany Diabłem był trochę zdziwiony, ale uznał, że Solski wie, co robi. Tajne spotkanie to tajne spotkanie. Tuż przed 11.00 we wtorek pojawił się w kościele pod wezwaniem Świętego Stanisława Biskupa i Męczennika w Niemirowie. Wysoka, prostokątna świątynia była biała i pokryta czerwoną dachówką, tak samo jak otaczający kościelny teren murowany płot z ozdobną

bramą, która była jednocześnie dzwonnicą. Stare drzewa, zadbana trawa, przed wejściem informacja, że w 1611 roku Niemirów uzyskał prawa miejskie. Z czasów dawnej świetności we wsi został jedynie kościół. Diabeł otworzył zdobione drewniane drzwi i wszedł do środka. Z zewnątrz budynek wyglądał na dużo większy. Proste drewniane ławki, marmurowy ołtarz z malowidłem ukrzyżowanego Chrystusa. Na ścianach kilka świętych obrazów. O tej porze kościół był pusty. Mężczyzna wybrał miejsce blisko prezbiterium, po prawej stronie. Nie musiał czekać długo na Solskiego. Artur był punktualny; podwiózł go Darski, który sam pojechał do Mielnika. Swoje telefony komórkowe zostawili w domu. – Witaj, Diabeł. – Solski ucieszył się na widok kolegi. – Nie boisz się święconej wody? – To chyba ty powinieneś się bać. Kiedyś z góry zakładano, że rudzielce mają konszachty z szatanem i parają się czarami. Uśmiech, uścisk dłoni. Funkcjonariusz BOR-u znał Artura od lat i nigdy się na nim nie zawiódł. Dziennikarz potrafił dbać o anonimowość i bezpieczeństwo swoich informatorów. – Co się dzieje? Po co takie tajne schadzki? Romantyczny się zrobiłeś? – chciał wiedzieć Marcin Rokita z racji nazwiska nazywany Diabłem. Jak na ochroniarza był niski i nie przypominał drągali z barami szerokości szafy gdańskiej, których widać w telewizji, jak krążą wokół premiera czy prezydenta. Mimo niepozornego wyglądu był jednak chodzącą maszyną do zabijania. Artur widział go kiedyś w akcji – facet jednym ciosem powalił dwumetrowego natręta. Rokita, ostrzyżony krótko blondyn z twarzą niewiniątka, przez prawie dziesięć lat był szefem osobistej ochrony prezydenta. Solski siadł obok niego. Ze szczegółami opowiedział mu o trupie z Koterki, akcji Agencji Wywiadu, kradzieży sprzętu i obserwacji, jaką mieli na karku. Diabeł nie słyszał o tej sprawie. Według niego chodziło pewnie o szpiega. – Chłopcy z wywiadu dali ciała i nie chcą, by sprawa wypłynęła. Zapewne stracili szpiega… Może to ktoś z Białorusi. Tak czy inaczej, uważaj na siebie. – Nie miał nic więcej do powiedzenia na ten temat. – Dobra, a ty dlaczego chciałeś się ze mną spotkać? – spytał Artur, zawiedziony, że BORowiec nie słyszał nic o trupie bez twarzy. – Mam informacje o zamachu w Bagdadzie – powiedział Rokita, obserwując reakcję Solskiego. Dziennikarz nie wyglądał na szczególnie zainteresowanego, ale mimo to ochroniarz kontynuował: – Według moich ludzi z Iraku w ambasadzie panował niezły burdel, tak jakby się prosili o ten zamach. Kilka tygodni temu ktoś podjął decyzję o postawieniu przed rezydencją betonowych zapór. Zamknęli ulicę z jednej strony, robiąc z niej ślepy zaułek. To z kolei spowodowało, że konwój z ambasadorem musiał jeździć codziennie tą samą trasą. Tak jakby ktoś chciał wystawić ich na odstrzał. – Ciekawe, mów dalej – rzekł Solski, ale Rokity nie trzeba było zachęcać. Jako odpowiedzialny w Biurze Ochrony Rządu za placówki zagraniczne sam wybierał ludzi do misji w Bagdadzie. Czuł się w pewnym stopniu odpowiedzialny za to, co się stało. – Sprawa druga, samochody. Jakiś czas temu zakupiono na potrzeby BOR-u doskonale opancerzone terenówki z najnowszymi zagłuszaczami fal radiowych. Dzięki tym urządzeniom właściwie do zera spada możliwość zdalnego odpalenia ładunku pod nadjeżdżającym samochodem. Miały trafić do ambasady w Iraku i Afganistanie. – Jak się domyślam, nie trafiły – Artur przerwał koledze. – Do Afganistanu trafiły, do Iraku nie. Stoją w garażach na Podchorążych w Warszawie. – Naprawdę niezły bajzel – skomentował Solski. – To nie koniec. Mimo kilku próśb funkcjonariuszy BOR-u nie naprawiono kamer, które monitorowały to, co działo się na ulicy dojazdowej. Zepsuły się tydzień przed zamachem. – Rokita mówił coraz szybciej i głośniej, zaciskając pięści. – Oto Polska właśnie. Jakoś to będzie. – Artur rozumiał dobrze, co czuje Diabeł. Facet był perfekcjonistą, zamach w Bagdadzie to dla niego wielka plama na honorze. – Słuchaj dalej. – Rokita splótł dłonie i pochylił się jak do modlitwy. Było widać, że jest mu

bardzo ciężko. – Wyobraź sobie, że wysłaliśmy do Bagdadu szyfrogram. Kilkanaście dni przed zamachem informowaliśmy w nim o wzroście zagrożenia terrorystycznego. Ten szyfrogram nigdy nie trafił do rąk moich chłopaków. – Jak to możliwe? – Solski zrobił wielkie oczy. – Też chciałbym to wiedzieć. To były informacje oparte na raporcie Agencji Wywiadu, która ostrzegała o przygotowywaniu dużego zamachu w Bagdadzie. Kolesie z agencji twierdzili w nim, że terroryści mogą chcieć wpłynąć na wynik wyborów w Polsce, organizując jakąś spektakularną akcję. – No to są jaja. – Dziennikarz nie wierzył w to, co słyszał. – Co więcej, ktoś w ambasadzie nie skorzystał z propozycji Amerykanów, którzy chcieli dać dodatkowych ludzi do ochrony. Podobno tłumaczono to tym, że widok marines w pobliżu polskiej ambasady i rezydencji ambasadora może tylko sprowokować terrorystów do ataku. To, co mówił Rokita, nadawało się na prokuratorskie śledztwo. Ktoś powinien pójść siedzieć za niedopełnienie obowiązków. – Dlaczego nie zwołasz konferencji prasowej? – spytał Solski. – Powodów, jak się pewnie domyślasz, jest kilka, ale główny jest taki, że nie mam żadnych dowodów. Wszystkie dokumenty, notatki i depesze, całe archiwum ambasady, zniknęły w trakcie ewakuacji. Nie wiadomo, kto podejmował konkretne decyzje, a większość świadków nie żyje, bo zginęli w zamachu. – A co na to szef BOR-u? – Solski z niedowierzaniem kręcił głową. – Starego trzymają za jaja. Minister spraw wewnętrznych powiedział mu, że jak będzie grzebał przy tej sprawie przed wyborami, to mu osobiście rączki przy samej dupie upierdoli… to cytat. Nie mamy pola manewru. – Rokita bezradnie rozłożył ręce. – A po wyborach zamiotą sprawę pod dywan – dokończył Solski. BOR-owiec przytaknął. – Sam wiesz, jak to działa. – Dlaczego przyszedłeś z tym do mnie? Chyba wiesz, że straciłem robotę. – Artur przez chwilę myślał, że być może ktoś chce go odciągnąć od sprawy trupa w Koterce. Nie, to niemożliwe. Znali się zbyt długo, Artur był chrzestnym najmłodszego syna Rokity. – Wiem, że straciłeś robotę, i właśnie dlatego uważam, że tylko ty będziesz mógł swobodnie, bez nacisków przeprowadzić dziennikarskie śledztwo w tej sprawie. – Rokita wiedział, na jakich strunach zagrać, by przekonać Solskiego. – Poza tym boję się, że obarczą mnie winą za zamach. – Powęszę, ale niczego nie obiecuję. – Artur spojrzał na zegarek; minęła godzina, odkąd urwali się z Darskim ze smyczy. Goście z Agencji Wywiadu musieli się już poważnie niepokoić. Pożegnał się z Rokitą i pierwszy wyszedł z kościoła. Pokonał rynek i skręcił w prawo. Mijał stare drewniane domy z malowanymi okiennicami poprzedzielane architektonicznymi potworkami z pustaków. Ten, kto pozwalał na ich budowę, powinien trafić za kratki. Padał delikatny deszcz, zaskakująco ciepły i przyjemny jak na tę porę roku. Jednak zbierające się nad horyzontem chmury zapowiadały ulewę. Przyspieszył kroku. Darski, uśmiechnięty i dumny z siebie, był już w domu. – Dobrze, że się ruszyliśmy – stwierdził. Artur zdjął mokrą kurtkę. Miał szczęście, zdążył przed ulewą. – Trochę mnie wysuszyła ta przechadzka – powiedział i sięgnął po stojące na stole piwo. Otworzył je i łapczywie pociągnął kilka solidnych łyków. Dobre, chłodne piwo. – Co mamy na obiad? – spytał. – Kupiłem w Panoramie kiszkę ziemniaczaną i golonkę – rzekł Darski, wskazując siatkę leżącą na stole w kuchni. Zaczął szukać czegoś w torbie zawieszonej na ścianie między wędkami a pyskiem suma. Po chwili tryumfalnie uniósł rękę, w której trzymał jakąś butelkę. – Rum. Wiedziałem, że gdzieś mam schowany rum.

23

10.10.2007 godzina 12.30

– Pijusy wstrętne, tylko gorzała i gorzała – narzekała korpulentna starsza pani, wrzucając do worka kolejną butelkę po wódce. Było widać, że pod jej nieobecność gospodarz nie zhańbił się sprzątaniem. Sterta niewypranych rzeczy w łazience i góry piętrzących się brudnych naczyń w kuchni. Aż dziw, że nie zaczęły żyć swoim życiem. – Gdyby pani Ewa to widziała, toby pogoniła komendanta. – Kobieta spojrzała z wyrzutem na siedzącego pod oknem Darskiego. – Pani Halinko, w pracy było urwanie głowy i nie miałem czasu sprzątać – komendant tłumaczył się jak nastolatek przed mamą. Utrata resztek męskiej godności. – Głowy urwanie, myślałby kto. Urwanie głowy to miał od gorzały. – Pani Halinka swoje wiedziała. – Wszystkie chłopy to pijusy, tylko ich ze smyczy spuścić. Niech tak nie siedzi skulony, bić nie będę. Zbiera się do tej Warszawy, ja posprzątam i zamknę mieszkanie. Darski wybierał się do córki, która pracowała w stolicy. Tak przynajmniej miało to wyglądać. Przy okazji chciał też spotkać się z paroma kolegami i popytać o sprawę trupa z Koterki. Może ktoś coś słyszał, może wpadnie na jakiś trop. Solski został jeszcze na kilka dni w Niemirowie. Tłumaczył, że musi przemyśleć parę rzeczy. Nie wyglądał dobrze, miał huśtawkę nastrojów. Często, gdy dyskutowali, nagle gasł i zamykał się w sobie. Wyglądał na przestraszonego. Darski podejrzewał, że dziennikarz bierze jakieś prochy. Postanowił jednak nie wtrącać się. – Do widzenia, pani Halinko. – Inspektor wziął małą podróżną torbę z brązowej skóry, którą dostał od córki na urodziny. Śmiał się, że teraz potrzebuje też nowej skórzanej kurtki, bo jego czarna nie pasuje kolorystycznie do torby. – Do widzenia i niech tylko się dobrze prowadzi w tej stolicy – powiedziała pani Halinka i zamknęła drzwi. Jego stara, wysłużona honda accord stała pod blokiem. Było widać, że dawno nią nie jeździł. Otulony kocem z liści samochód, niczym dzieło ekoartysty, dobitnie świadczył o tym, że jego właściciel nie jest maniakiem motoryzacji. Komendant otworzył bagażnik i wyciągnął zmiotkę. Jeśli chciał jechać, musiał oczyścić z liści przynajmniej szyby. Tak też zrobił. Dumny z siebie usiadł za kierownicą. Silnik bez problemów odpalił. Darski poprawił się na siedzeniu, zapiął pas i ruszył. Cieszył się na spotkanie z córką. Nie widział jej dwa miesiące. Wioletta pracowała w kancelarii Ehlert & Wspólnicy. Nie była to duża firma, ale miała bardzo wpływowych klientów. Praca dla nich była nobilitacją dla młodego prawnika. Wioletta miała 30 lat, skończyła z wyróżnieniem studia na Uniwersytecie Jagiellońskim i specjalizowała się w prawie gospodarczym i podatkowym. Obsługiwała międzynarodowe koncerny, które miały filie w Polsce. Bardzo poważnie podchodziła do wszelkich klauzul poufności i nie dawała się naciągnąć ojcu na zawodowe zwierzenia. Darski musiał to uszanować. Sam też wielokrotnie nie mógł o czymś powiedzieć najbliższym, bo było to objęte tajemnicą śledztwa. Nie miał więc pretensji do córki, niemniej złościło go to, że tak mało wie o jej pracy. Był dumny z tego, co osiągnęła, i chciałby się chwalić znajomym, jakie to ważne sprawy prowadzi jego kochana córeczka.

Podróż do Warszawy tradycyjnie już przypomniała mu o tragicznym stanie dróg i o tym, że istnieją dwie Polski. Przydałby się jakiś premier z Podlasia albo jeszcze lepiej – jakiś ojciec Rydzyk. Wtedy pieniądze na drogi by się znalazły. Premier zostałby wezwany na dywanik i szybko obiecałby ojcu dyrektorowi i jego wyznawcom nową budowę. Tak jak to się stało na trasie Warszawa–Toruń. Alleluja i do przodu. A tak kierowcom pozostawała wiara w szczęśliwy los i własne umiejętności. Im bliżej Warszawy, tym ruch stawał się większy. Tempo podróży zdecydowanie spadło. Traktory, tiry, zdezelowane żuki starsze zdecydowanie od tych, którzy je prowadzili. Widać wszystkie zawalidrogi postanowiły urządzić sobie tego dnia zlot. Normalnie Darski kląłby i złorzeczył, ale dziś nigdzie mu się nie spieszyło. Na swój sposób był nawet zadowolony, że ma więcej czasu dla siebie. Miał nad czym rozmyślać. Splot przypadkowych wydarzeń doprowadził do sytuacji, w której ten policyjny kanapowiec stawał się znowu rasowym psem gończym. Trochę za późno na zew krwi. Darski był zły na siebie, że dał się w to wszystko wplątać. Dwadzieścia lat młodszy rudzielec mógł sobie podskakiwać i zgrywać odważnego. Komendant wiedział, że jest tylko kwestią czasu, kiedy ludzie z wywiadu wydobędą na światło dzienne jego największą tajemnicę. Będą grzebać jak w stercie kompostu, wyciągając na wierzch coraz to bardziej śmierdzące i zgniłe fragmenty jego życia. Z drugiej strony wyrzuty sumienia i nierozliczenie się z własną przeszłością strasznie go męczyły. Chciał, żeby było już po wszystkim; niech brudy wypłyną, koniec tajemnicy i sekretów. To będzie jego katharsis, jego pokuta. Dobrze pamiętał wydarzenia sprzed pięciu lat. Deszczowy październikowy wieczór – to była sobota. Pod Warszawą, w Jachrance, Komenda Główna Policji zorganizowała weekendowe szkolenie dla komendantów powiatowych. Po części oficjalnej zaczęły się zajęcia praktyczne w grupach. Pili wszyscy. Policyjna góra bratała się z dołami. Była to okazja, by każdego poklepać po plecach i powiedzieć mu, jaki jest ważny. „Wykonujecie kawał dobrej roboty tam u siebie, w terenie”. Ogólniki i banały. Ale każdemu jest przyjemnie, jak szef pogłaszcze po głowie. Gdy już trochę wypili, okazało się, że zgromadzone zapasy alkoholu mogą być niewystarczające. Oddelegowano Darskiego i faceta z Biura Prasowego Komendy Głównej, by pojechali na najbliższą stację benzynową po dodatkowe zaopatrzenie. Dostali kluczyki do służbowego volkswagena. Kierował Darski. To była chwila – sekunda, dwie. Nie ustąpił pierwszeństwa. Ciemno, deszcz, zorientował się dopiero, gdy zobaczył z prawej strony samochodowe reflektory. To było grafitowe mondeo kombi, prowadziła kobieta. By uniknąć zderzenia, odbiła na pobocze, samochód uderzył w drzewo. Zginęła ona i dwójka jej dzieci. Tego dowiedział się później. Uciekł z miejsca wypadku. – Ale mamy przepierdolone! Wszyscy! Zajebią nas za to! – Facet z Komendy Głównej był przerażony. – Stary, jak to wypłynie, polecą głowy na samej górze. Już to widzę: wiceszef policji daje kluczyki do swojego służbowego auta pijanym podwładnym. To nie może wyjść na jaw. – Co teraz? – Darski z trudem panował nad drżeniem rąk i głosu. – Co ja zrobiłem. – Zamknij się i jedź. – Oficer prasowy odzyskał spokój i panowanie nad sobą. – Nigdy nikomu nie możesz powiedzieć, co się dzisiaj stało. Jasne? – Jasne. – Darski wyobraził sobie konsekwencje: wyrok i więzienie. To by zabiło jego chorą żonę, straciłby też córkę. Byłby skończony. Nie taki miał być koniec jego kariery. Zatrzymali się na stacji benzynowej. Tak jak planowali, kupili alkohol i jak gdyby nigdy nic wrócili na imprezę. Sprawę zatuszowano: zniknęły zeznania świadków, którzy widzieli czarnego volkswagena, i nagrania z monitoringu stacji benzynowej. Ludzie z Komendy Głównej musieli włożyć wiele wysiłku w zamiecenie tego pod dywan. Darski milczał i nie interesował się szczegółami wypadku oraz dalszymi losami śledztwa. Nie wiedział nawet, jak nazywała się kobieta, która zginęła z dziećmi. Przecież nic się nie wydarzyło; tej wersji się trzymał. Zaczął zdecydowanie więcej pić. Alkohol znakomicie tłumił wyrzuty sumienia, ale musiał po niego sięgać częściej i przyjmować w coraz większych ilościach. Mimo to podświadomie wiedział, że nie ucieknie przed przeszłością – pogodził się z tym. Ku jego zaskoczeniu przyniosło mu to pewną ulgę. Podróż do Warszawy zajęła mu ponad trzy godziny. Z radością podjechał pod blok córki na Kabatach. Wioletta mieszkała w jednym z nowych apartamentowców. Przestronne mieszkanie na

czwartym piętrze musiało kosztować majątek, ale Darski nigdy nie pytał, ile zapłaciła. Uważał, że to jej sprawa. Wysiadł z samochodu i wziął torbę. Współczesne osiedla nie przypominały komunistycznych blokowisk z wielkiej płyty. Oko cieszyły asymetryczne bryły budynków. Kolorowe, czyste ściany, zadbane ulice, chodniki, przystrzyżona trawa. Samochody pochowane w garażach. Darski podszedł do klatki i wybrał numer na domofonie. – Tak? – spytała Wioletta. – To ja, córeczko – odpowiedział Darski. Pisk i szczęknięcie odblokowanego zamka. Otworzył drzwi i wszedł do przestronnego korytarza. Po prawej stronie była winda. Nie mógł się już doczekać spotkania z córką. Wjechał na czwarte piętro. Wioletta czekała przy windzie. – Cześć, tatku. Nie wyglądasz najlepiej. – Spojrzała surowo na ojca. – Dużo pracy. – Darski zbył tę uwagę. Sam dobrze wiedział, że nie wygląda najlepiej, i nie chciał na ten temat rozmawiać. – Wchodź do środka – powiedziała Wioletta, wskazując uchylone drzwi. – A twój mąż jest? – spytał inspektor, jakby od tego zależało, czy wejdzie. – Nie. Wyjechał na delegację, będzie w przyszłym tygodniu. Mamy kilka dni tylko dla siebie. Mieszkanie było urządzone bardzo nowocześnie i minimalistycznie. Dominowały pastele i beże, z którymi kontrastowała ciemna drewniana podłoga. Większość szaf i półek pochowano w ścianach. Mimo wygodnych kanap i foteli mieszkaniu brakowało duszy – wyglądało jak apartament do wynajęcia. Panował absolutny porządek, można było wręcz odnieść wrażenie, że nikt tu nie mieszka. Darski najbardziej nie lubił przypominającej prosektorium kuchni. Szkło i stal nierdzewna – jak można w takich warunkach jeść? Kuchnia połączona była z salonem, w którym oprócz stojących lamp i zestawu kina domowego nie było żadnych dekoracji. Prawie całą ścianę zajmowało balkonowe okno na taras. Naprzeciwko salonu, po drugiej stronie korytarza, był gabinet, na prawo od niego sypialnia gospodarzy, a dalej pokój gościnny. Za nim mieściła się przestronna łazienka z wanną i prysznicem. – Co u ciebie, mała? – spytał Darski, siadając w fotelu. Córka zaparzyła kawę. – U mnie wszystko dobrze, tato, ale martwię się o ciebie. – Już ci mówiłem, to chwilowe przemęczenie, za dużo pracy. – Inspektor konsekwentnie trzymał się swojej wersji. Jeszcze dziesięć razy powtórzy i sam w to uwierzy. – Nie chodzi mi o twoje zdrowie. – Wioletta zrobiła przerwę; nie była pewna, czy mówić dalej. – Dostałam dziś rano list. Wstała i poszła do gabinetu. Zaniepokojony Darski patrzył na nią. Kucyk długich blond włosów poruszał się jak wahadło w rytm kroków. Wioletta odziedziczyła po matce delikatną urodę, jasną cerę i piękne pełne usta. Przez uchylone drzwi widział, jak sięga po leżącą na biurku kartkę. Co jest grane? Komendantowi nie przychodziło nic do głowy. Wioletta wróciła. – Znalazłam to rano w skrzynce na listy. Darski wziął od córki kartkę. Tekst był krótki: „Pozdrowienia dla ojca. 12.10.2002. Pamiętamy. Kto będzie następny?” Zrobiło mu się gorąco. Musiał wyjść na taras. Wstał. – O co chodzi, tato? Co ci jest? – Wioletta była zaniepokojona. – Muszę odetchnąć świeżym powietrzem. Trzy godziny w samochodzie strasznie mnie wymęczyły. – Szarpnął przeszklone drzwi i odsunął je na bok.

24

11.10.2007 godzina 10.30

Chłodny jesienny wiatr studził emocje. Musiał się opanować, by ogarnąć panujący w głowie mętlik. Co ma powiedzieć, jak się zachować? Nie był przygotowany na to, że tak szybko dojdzie do konfrontacji, że będzie musiał się zmierzyć z lękami i spojrzeć prosto w twarz ukochanej osobie, by wyznać jej prawdę. Joanna niespodziewanie skontaktowała się z nim i zgodziła przyjechać nazajutrz do Niemirowa. Będzie z dziećmi. Solski cieszył się i bał jednocześnie. Nie chciał niczego popsuć. Pojechał nawet do Siemiatycz na zakupy. Musiał uzupełnić zapasy jedzenia, zamierzał też kupić jakieś zabawki dzieciom, by się nie nudziły, gdy on i Joanna będą rozmawiać. Postanowił zaszaleć: dla Kuby wziął zdalnie sterowany samochód, klocki i żołnierzyki, dla Amelki PetShopy, hit sezonu, jeśli chodzi o prezenty dla dziewczynek. Do tego miniaturową kuchnię. Stał nad brzegiem Bugu i patrzył na płynącą wodę. Środkiem rzeki sunęła wielka kłoda, właściwie całe drzewo z konarami i liśćmi. Pewnie sprawka bobrów. Do miejsca, w którym tkwił, nie docierały jakiekolwiek odgłosy cywilizacji. Za jego plecami na wzniesieniu był cmentarz, a dopiero za nim wieś. Umarli nie hałasują, przynajmniej w dzień. Im dłużej przebywał na Podlasiu, tym bardziej myślał o przeprowadzce w te okolice. Nie wiedział tylko, jak na ten pomysł zareaguje Joanna; to musi być ich wspólna decyzja. Spojrzał na zegarek. Trzeba wracać, żona z dziećmi powinna już dojeżdżać. Poszedł wzdłuż brzegu, minął wędkarską wiatę Darskiego i ruszył w kierunku domu. Przez moment wydawało mu się, że w oknie na parterze mignęła czyjaś sylwetka. Przyspieszył kroku. Szedł od tyłu, nie widział więc frontu budynku ani drogi dojazdowej zasłoniętej krzakami i żywopłotem. Znowu to samo, czyjaś twarz w oknie. Ktoś był w domu. Artur zaczął biec. Zdyszany wpadł do środka, kręciło mu się w głowie. Joanna, Kuba i Amelka. Poczuł się jak we śnie – tak bardzo za nimi tęsknił! Z emocji wszystko falowało mu przed oczami. Upadł na kolana i objął całą trójkę. Był szczęśliwy. – Joanno, tak bardzo cię kocham, przepraszam. – Artur nie chciał się rozpłakać. Płaczący faceci nie wyglądają dobrze. Spojrzał na żonę. Uśmiechnęła się. Poczuł jej delikatną dłoń na swojej twarzy. Tak bardzo mu tego brakowało, koniec z samotnymi, nieprzespanymi nocami. – Ale maluchy urosły. – Z dumą patrzył na swoje dzieci. Ucałował je i raz jeszcze utulił. Myśl, że mógłby je stracić, była nie do zniesienia. Musi wziąć się w garść, znaleźć pracę, przegonić demony z głowy. – A jak tam w szkole, Kuba? – Pytanie pozostało bez odpowiedzi. Artur obserwował, jak dzieciaki z radością rozpakowują prezenty i głośno pokrzykując, pokazują je sobie. Odetchnął i znowu spojrzał na Joannę. Uśmiechała się, ale w jej oczach gościł smutek, a może tak tylko mu się wydawało. Świat dookoła wirował, musiał usiąść i chwilę odsapnąć. – Kocham cię – powtórzył. Wyrwicki czytał raport z Niemirowa i słuchał nagrań z podsłuchu, w tym miłosnych wyznań dziennikarza. Uśmiechnął się do siebie. – Mam pana, panie Solski. Znalazłem pański słaby punkt – powiedział głośno, choć był sam w pokoju. Wstał, włożył marynarkę, poprawił krawat i ruszył do szefa. Wiedział, że generał będzie zadowolony. Od kiedy wokół sprawy zaczęli węszyć rudzielec z telewizji i wyliniały policyjny

pies, pułkownik gorzej sypiał. Zbieg okoliczności sprawił, że ci dwaj znaleźli się bardzo blisko tajemnic, o których istnieniu nie powinni wiedzieć. Byli jak wrzód na dupie. Niby nic wielkiego, ale człowiek nie był w stanie usiedzieć w miejscu. Wszystko przez tego pieprzonego szyfranta. Jednak od tej pory Wyrwicki mógł już być spokojny. Jeśli, co mało prawdopodobne, śledczy z przypadku cokolwiek ustalą, miał w ręku argumenty, które zamkną im usta. – Dzień dobry, byłem umówiony z generałem – powiedział Wyrwicki, wchodząc do sekretariatu dyrektora Biura Studiów i Prognoz. Za biurkiem siedział sekretarz generała, a zarazem jego protegowany. Przypominał ministranta, brakowało mu tylko komży. Miał ulizane ciemne włosy, wąskie, zaciśnięte usta i nawiedzone spojrzenie. Wyglądał tak, jakby każdego dnia obcował z bóstwem; w tym przypadku Bogiem był oczywiście generał Pietkiewicz. – Dzień dobry, panie pułkowniku, proszę bardzo. – Młody człowiek wskazał Wyrwickiemu drzwi gabinetu. Pułkownik kurtuazyjnie zapukał i wszedł do środka. Generał siedział z nogami zarzuconymi na biurko. Trzeba przyznać, że dobrze się prezentował w wystroju art déco. Swoją drogą Wyrwicki nie miał nigdy odwagi zapytać, jak Pietkiewicz załatwił sobie tak drogie meble do gabinetu. – Dareczku, miło cię widzieć. Mam nadzieję, że masz dla mnie tylko dobre wiadomości – mówiąc to, generał opuścił nogi na podłogę. – Oczywiście. – W takim razie siadaj. – Pietkiewicz wskazał mały skórzany fotel, rzecz jasna w stylu art déco, oszczędny w formie, na wysokich drewnianych nogach i o lekko zaokrąglonych kształtach. – Nie musimy się już martwić o komendanta i dziennikarza – obwieścił pułkownik. – Pogrzebaliśmy w ich przeszłości i jeśli ujawnimy naszą wiedzę, będą skończeni. Stracą wiarygodność, a przy okazji pewnie rzucą się sobie do gardeł. Szczegółowy raport mam przy sobie. – Świetnie. Przeczytam później, ufam ci – Pietkiewicz przerwał wywód Wyrwickiego. – A co z wdową po Kaliskim? – Absolutnie nic. Dziewczyna jest już w domu, spotyka się tylko z teściami. Sytuacja pod kontrolą. – Przesyłka z Bagdadu odebrana? – dopytywał generał. – Odebrana i zabezpieczona. – Nikt niczego nie zauważył? – Pietkiewicz chciał się upewnić. Zabranie z samolotu dziesięciu wielkich metalowych skrzyń mogło zwrócić czyjąś uwagę. – Było tyle zamieszania z trumnami, że nikt nie sprawdzał, co się dzieje z bagażem. Azrael wszystkiego dopilnował na miejscu – Wyrwicki uspokoił przełożonego. Wszystko zostało przeprowadzone bardzo sprawnie. Azrael mimo młodego wieku spisywał się znakomicie, najpierw w Bagdadzie, a teraz w Polsce. Dwie ciężarówki z metalowymi skrzyniami jechały już dawno ulicami Warszawy, gdy ludzie z MSZ-etu odpowiedzialni za zabezpieczenie rzeczy z ewakuowanej ambasady załatwiali dopiero formalności na lotnisku wojskowym. Pomalowane w barwy DHL scanie i towarzyszące im trzy terenowe wozy zabezpieczenia miały do pokonania prawie dwieście kilometrów. Jechali do Lasu, jak nieoficjalnie nazywano Ośrodek Szkolenia Agencji Wywiadu w Starych Kiejkutach na Mazurach. Teren o powierzchni około trzystu hektarów podzielony był na dwie strefy: A i B. W pierwszej mieściły się m.in. szkoła, strzelnica i budynki, w których przebywali pracownicy ośrodka oraz kursanci. Strefa B, do której prowadziła osobna droga, ukryta była głębiej w lesie. Dostęp do niej był ograniczony. Wjechać tam mogły tylko osoby ze specjalnymi przepustkami, których wzór zmieniał się codziennie. Właśnie tam miały trafić skrzynie. – W takim razie porozmawiajmy o sprawach fundamentalnych. – Generał otworzył szufladę biurka i wyjął tekturową teczkę. Stuknął w nią palcem, spojrzał na pułkownika i wstał. – Sekcja „1”, jak wiesz, powstała w 1970 roku, ale oficjalnie nie istnieje. Tak było przed 89 rokiem i tak jest teraz. Obecnie o naszej utajnionej grupie do zadań specjalnych wiedzą wyłącznie szefowie Agencji Wywiadu i premierzy. – Wyrwicki słuchał i przytakiwał, choć nie rozumiał, po co ten wstęp. – Jesteśmy chłopakami od brudnej roboty. To my sprzątamy, gdy nasi ludzie mają problemy. Działamy poza prawem, nasze operacje nie są przez nikogo autoryzowane. Politycy wolą nie znać

szczegółów, dzięki czemu wydaje im się, że mają czyste ręce. Oni tylko wskazują cel, sprawę do załatwienia. Pietkiewicz zrobił przerwę, ale wciąż krążył po gabinecie, zbierając myśli. Spojrzał na Wyrwickiego. Pułkownik był jego wychowankiem, razem pracowali w Sekcji „1”. Zawsze mógł na niego liczyć, ale mimo to wahał się, czy powiedzieć mu wszystko. – Dostałem ostrzeżenie od dobrego przyjaciela, który dużo wie. Po rozmowie z nim mam obawy, że ktoś może chcieć nas sprzątnąć. Te skrzynie z Bagdadu to nasza polisa ubezpieczeniowa. Musimy się spieszyć. – Przesunął tekturową teczkę w kierunku Wyrwickiego. Pułkownik zerknął na okładkę: Operacja „Wieża Babel”, ściśle tajne, Sekcja „1”, 12.11.1991. Teczka była zawiązana na sznurek. Zważył ją w ręku, jakby to miało wystarczyć do oceny jej zawartości. Nigdy nie słyszał o tej operacji, ale to nie miało teraz znaczenia. Spojrzał na Pietkiewicza. – Mam przeczytać teraz? – spytał. – Nie, to lektura na drogę. Jedziesz do Kiejkut. Jak przeczytasz, będziesz wiedział, czego szukać – powiedział tajemniczo generał. Wyrwicki był do tego przyzwyczajony. Pietkiewicz nie był gawędziarzem, lecz człowiekiem czynu, a poza tym wierzył w intelekt swoich podwładnych. – Gdybyś miał jakieś pytania, dzwoń – ciągnął dyrektor Biura Studiów i Prognoz. – Jeszcze jedno: potrzebny będzie ci tłumacz. W kraju został Jusuf al-Jasin, to ten, który pracował dla Kaliskiego. Przy okazji go sprawdzisz. Może rozwiążemy dwa problemy za jednym razem. – A co z terrorystami? Kiedy likwidacja? – O to się już nie martw, tym zajmę się ja. Wyrwicki nie zadawał już pytań. Wszystko było jasne: cel i zadanie. Wrócił do swojego gabinetu. Usiadł za biurkiem i położył przed sobą teczkę, którą dostał od generała. Rozwiązał sznurek i zajrzał do środka. Nie miał czasu na dogłębną lekturę, przebiegał tylko wzrokiem po kolejnych kartkach. Ja pierdolę. Teraz rozumiał, skąd się biorą obawy Pietkiewicza. Był zły, że nie znał wszystkich szczegółów od początku, ale nie zamierzał zachowywać się jak rozkapryszony dzieciak. Musiał zrobić swoje, to była gra o życie. Także jego. Przed wyjściem połączył się jeszcze z ludźmi odpowiedzialnymi za nasłuch figurantów. Jak zwykle odebrał major Wełna; facet chyba nie wychodził z roboty. – Co z naszymi ptaszkami? – Solski w domu, Kaliska u teścia w szpitalu, a Darski kłóci się z córką. Wszystko pod kontrolą, panie pułkowniku. Wyrwicki rozłączył się. Under complete control. To się miało dopiero okazać. Swoją drogą, nie zazdrościł Darskiemu. Facet miał duży problem. Ciekawe, czy to ostrzeżenie wystarczy. Nie miał jednak teraz czasu na odsłuchiwanie jego rozmów z córką. Darski czuł się jak zwierzę w klatce. Chodził w tę i z powrotem. Od kilku godzin próbował wytłumaczyć córce coś, co jest niewytłumaczalne. Gdy Wioletta pokazała mu po raz pierwszy kartkę z tajemniczym napisem – „Pozdrowienia dla ojca. 12.10.2002. Pamiętamy. Kto będzie następny?” – poprosił ją o czas, by móc wszystko dokładnie wytłumaczyć. Umówili się, że pogadają rano, po śniadaniu. – Słucham, tato – zaczęła Wioletta. – Nie wiem, od czego zacząć. – Inspektor prawie nie spał; zastanawiał się, czy kłamać dalej, czy też powiedzieć prawdę. Wybrał to drugie, licząc się z tym, że jeśli sam nie wyzna swoich grzechów, zrobią to za niego ludzie z wywiadu. – Chcę, żebyś wiedziała, że czuję się źle z tym, co zrobiłem, i że gdybym mógł cofnąć czas, zrobiłbym to. Proszę, nie osądzaj mnie, dopóki nie skończę – powiedział i spojrzał błagalnie na córkę. Była przerażona. – Data zapisana na kartce to dzień, w którym spowodowałem śmiertelny wypadek. Zginęła w nim kobieta z dwójką dzieci. – Co? Co zrobiłeś?! – Wioletta poderwała się z krzesła. Darski przytrzymał ją za rękę.

– Byłem pijany, jechałem z innym policjantem. Nie ustąpiłem pierwszeństwa. Córka dłońmi zasłoniła uszy i coraz szybciej kręciła głową. Jej szeroko otwarte oczy mówiły wszystko, była w szoku. Nie wierzyła, nie chciała uwierzyć w to, co słyszy. – Sprawę zatuszowano, koledzy z policji się postarali. Jest mi wstyd, jest mi źle. Mam wyrzuty sumienia. Ale zrozum, nie chciałem stracić mamy i ciebie. – Umilkł na chwilę. – Miałem do wyboru pójść do więzienia i zostawić cię z umierającą matką albo zgodzić się na propozycję, która padła. – Jesteś kłamcą i mordercą! – Wioletta nie kryła oburzenia. – Myślisz, że było mi łatwo?! – komendant podniósł głos. – A co twoim zdaniem czuł mąż tej kobiety? – Wioletta była bezlitosna. – Oni mieli plany, marzenia. A to tobie nie jest łatwo? Kim była ta kobieta? – Nie wiem, nigdy się tym nie interesowałem. Wolałem trzymać się z dala od tej sprawy. – Darski wiedział, że nie brzmi to dobrze. – Ci ludzie potrzebowali pewnie pomocy… Jesteś zakłamanym tchórzem. – Słowa córki cięły głęboko i precyzyjnie jak skalpel. – Tak, masz rację, tak to można nazwać. – Inspektor spuścił głowę. Długo siedzieli, nie odzywając się do siebie. Każde było pogrążone we własnych myślach. W końcu Wioletta przerwała milczenie. – Skoro zatuszowano sprawę, skąd ktoś o niej wie? Dobre pytanie. Darski nie miał wyjścia – skoro powiedział „a”… – Wdepnąłem w gównianą historię, w którą zamieszani są ludzie z Agencji Wywiadu. To sygnał ostrzegawczy dla mnie – wyjaśnił. – Jeśli chcesz, wyjadę – dodał. – Nie, zostań. Daj mi trochę czasu na przemyślenie tego, co usłyszałam. – Wioletta wstała i poszła do sypialni. Darski w samotności krążył po salonie. Jego wędrówkę donikąd przerwał telefon. Dzwonił Solski. – To nie najlepsza pora na pogaduszki – powiedział komendant, odebrawszy. – Cześć, Waldi, ja krótko. Chciałem ci powiedzieć, że przyjechała moja rodzina. Mam nadzieję, że nie masz nic przeciwko. Zostaną kilka dni. Solski był wyraźnie podekscytowany. To pobudzenie słychać było nawet przez telefon. Inspektor przypomniał sobie o swoich podejrzeniach, ale nie zamierzał wdawać się teraz w umoralniające dyskusje. – Jasne, nie ma problemu. Mogą zostać, jak długo chcą. – Strasznie ci dziękuję. – Dziennikarz się rozłączył. Darski spojrzał na wyświetlacz swojego telefonu. Nieodebrane dwa połączenia. Dzwonił kolega z Centralnego Biura Śledczego, byli umówieni na spotkanie. Jasna cholera. Inspektor wybrał numer. Był już spóźniony pół godziny. – Cześć, stary. Bardzo przepraszam, problemy rodzinne. Zaraz będę – tłumaczył się. – W porządku, czekam.

25

12.10.2007 godzina 13.00

Anna Kaliska była spóźniona. Autobus, którym jechała z domu do Pisza, miał awarię. Stanął w połowie drogi i odmówił dalszej współpracy. Na nic zdały się zaklęcia kierowcy, który obszedł pojazd, uchylił tylną klapę i z miną znawcy oglądał silnik. Było jasne, że robi to tylko po to, by nie słuchać uwag zdenerwowanych pasażerów. Padał deszcz, więc nikomu nie chciało się za nim biegać i oskarżać go o wszelkie problemy komunikacji publicznej w Polsce. Tym samym nie musiał słuchać zwierzeń o tym, co komu i gdzie wsadziliby ludzie korzystający na co dzień z usług takich firm jak PKS. Oczywiście prędzej czy później musiał wrócić do środka, ale na szczęście dla niego na kolejny autobus, który zabrał coraz bardziej poirytowanych pasażerów, czekali tylko czterdzieści minut. Pisz jak zwykle powitał Annę żółtym, odrapanym budynkiem, który szumnie nazywano dworcem kolejowym. W oczy rzucał się tam kawał dykty z napisem Bar Boluś. Biorąc pod uwagę otoczenie, musieli korzystać z niego naprawdę zdesperowani podróżni. Anna wysiadła i spojrzała w niebo; ciemne chmury rozpościerały się aż po horyzont. Wyjęła z torby parasol. Miała kalosze, więc nie martwiła jej perspektywa kilkunastominutowego spaceru. Nasunęła na głowę kaptur i ruszyła Dworcową w kierunku centrum, szybko jednak skręciła w prawo za nowo wybudowanym kościołem, by wkrótce dotrzeć do ulicy Sienkiewicza, przy której mieścił się szpital. Zostawiła parasol i płaszcz na portierni, u pana Henryka. Nie chciało jej się iść do swojego pokoju i zmieniać butów, włożyła jedynie foliowe ochraniacze. Na oddział weszła w momencie, w którym opuszczał go lekarz zajmujący się kilka dni wcześniej jej teściem. – Witaj, Norbert. Wszystko w porządku? – Uśmiech i przyjacielski całus na powitanie. – Cześć, Aniu. Tak, pan Andrzej jest w dobrej formie. Myślę, że jutro będziemy mogli go wypisać. Ale już teraz musicie myśleć o by-passach. Mogę polecić specjalistę w Olsztynie. Chirurg zaczął opowiadać szczegółowo o rekonwalescencji i lekach, ale Anna już go nie słuchała. Poczuła ulgę – jeden problem z głowy. Teraz czas zająć się sobą, dzieckiem i wyjaśnianiem śmierci Roberta. Najpierw chciała porozmawiać z jego rodzicami. Ostrożnie wsunęła głowę do sali, w której dochodził do siebie Andrzej Kaliski. Teściowie siedzieli razem na łóżku i trzymali się za ręce. Nie zauważyli jej. Poczuła ukłucie gdzieś w okolicach serca. Ona nie zestarzeje się z Robertem, nie będą się wspierać w trudnych chwilach. Nie będą się trzymać za ręce i z troską patrzeć sobie w oczy. Została sama. Ta myśl była bardzo przykra. Owładnęło nią przytłaczające poczucie samotności. Położyła rękę na brzuchu; nie czas na sentymentalne rozmyślania. Od paru dni starała się przestawić na konkretne działania, musiała mieć cele i do nich dążyć. Wiedziała, że jeśli się rozklei, będzie po niej. Fight, fight. Uśmiechnęła się. Pokaże wszystkim, że jest silna i twarda. Robert by tego chciał. Szeroko otworzyła drzwi i weszła do sali. – Tato, podobno wracasz do domu. – Podeszła i ucałowała teścia, po czym wpadła w objęcia matki Roberta. – Mam już dość szpitala, a szpital ma dość mnie. – Andrzej Kaliski był w dobrej formie; wskazał Annie krzesło stojące przy łóżku. – Choć pewnie kilka pielęgniarek będzie za mną tęsknić. Opowiadaj lepiej, jak ty się czujesz.

– U mnie też znakomicie. Anna rzeczywiście wyglądała dużo lepiej. Zaczęła się normalnie odżywiać i dbać o siebie. Jej twarz nabrała kolorów, zniknęły też sińce pod oczami. Blond włosy, które dawniej sięgały do ramion, były obcięte krótko i pozostawione w artystycznym nieładzie. Wyglądała młodo i świeżo. – Pięknie ci w tej nowej fryzurze – rzekł ojciec Roberta i nie była to wyłącznie kurtuazja. – Muszę wam coś powiedzieć – Anna ściszyła głos. Nie chciała czekać do jutra. Miała dość bicia się z myślami w samotności, potrzebowała pomocy i wsparcia. – Dostałam przesyłkę od Roberta, już po jego śmierci. Cisza. Teściowie zerkali to na siebie, to na nią. Zdziwienie zmieszane z nadzieją, ulotną wiarą w to, że zrozumieją wreszcie, dlaczego to ich spotkała taka tragedia. Tak jak Anna potrzebowali ukojenia w bólu. – Przesyłkę dostałam w dniu pogrzebu. Nie mówiłam o tym wcześniej, bo chciałam poczekać, aż tata poczuje się lepiej. – Jaką przesyłkę? – spytał Andrzej Kaliski. Pochylił się i sięgnął po szklankę z wodą, która stała na szafce przy wezgłowiu łóżka. Zaschło mu nagle w gardle. Anna położyła na prześcieradle ozdobne arabskie pudełko. Otworzyła je, odsuwając klapkę, a teściowie zajrzeli do środka. Przez chwilę wyglądali na zdezorientowanych. Po krótkim wahaniu matka Roberta wyciągnęła rękę po krzyżyk, ścisnęła go mocno w prawej dłoni i ucałowała. W jej oczach pojawiły się łzy. Krzyżyk z orłem w koronie, rodzinna relikwia, jedyna rzecz, jaka pozostała po zamordowanym w Charkowie pradziadku Anny. – Co to ma znaczyć? – To pytanie matka Roberta skierowała do męża. – Myślę, że wiedział, że zginie. Wyszeptane słowa brzmiały niczym uderzenia dzwonu. Były jak oskarżenie, jak zapowiedź zemsty. Anna doszła do tego samego wniosku – Robert wiedział, że zginie. To nie był wypadek, został zamordowany. Opowiedziała o tym, co udało jej się ustalić. Zaczęła od wiersza, który Robert zapisał na kartce. Ja wiem, ja wiem, Co o cichej północy się dzieje… Błękitnym snem Mego parku jaśnieją aleje… Krok cichych stóp Śmierć przyśpiesza, bo drży, że się spóźni… Pachnie jej łup… Nową kosę ukradła gdzieś z kuźni… Wśród wonnych róż Gra oślepły od długich łez grajek… Dziś skona… Już Najcudniejszą wyśpiewał z swych bajek… – To fragment wiersza Tajemnica Leopolda Staffa – wyjaśniła i dodała: – Wiecie równie dobrze jak ja, że Robert nie był miłośnikiem poezji. Myślę, że wybrał ten wiersz ze względu na tytuł. – To prawdopodobne – przytaknął teść. – A ta mała karta? – To karta pamięci. Jest na niej kilkadziesiąt zdjęć. Niestety nie wiem, czego na nich szukać. – Anna była zła na siebie, że nie potrafi właściwie odczytać wiadomości od Roberta. Teść wziął do ręki kamienny amulet w kształcie ptasiego skrzydła. – Nie wiem, co to jest. – Anna uprzedziła jego pytanie. Z rezygnacją opuściła głowę. A jeśli doszukują się drugiego dna tam, gdzie go nie ma? – Trzeba poprosić kogoś o pomoc, może kogoś z jego jednostki – odezwała się teściowa.

– Zwariowałaś?! – Andrzej Kaliski był poruszony. – Wojsko w najlepszym wypadku umyje ręce. Wyjaśnianie tego, co się stało, nie jest w ich interesie. Ojciec Roberta miał dużo racji. Armia potrzebowała propagandowego sukcesu, a nie wyciągania na wierzch jej brudów. – Myślałam o dziennikarzu – powiedziała Anna. – Robert przed wyjazdem na misję czytał książkę o mafii w Polsce. Mówił, że człowiek, który to napisał, ma jaja… – Nie pamiętała nazwiska autora, więc sięgnęła do torby i wyjęła książkę. – Artur Solski, Mafia SA. – To nie jest przypadkiem ten rudzielec z Raportu Dnia? – spytał teść, wyciągając rękę po książkę. – Tak, to ten, tyle że nie pracuje już w DTV, został zwolniony – powiedziała Anna. – Mimo to uważam, że powinniśmy się z nim skontaktować. – Może rzeczywiście warto spróbować. Nie mamy nic do stracenia – Maria Kaliska włączyła się do dyskusji. Obie kobiety czekały teraz na to, co powie ojciec Roberta. – Tak, trzeba pogadać z tym facetem. Umówili się, że Anna spróbuje zdobyć numer Solskiego albo przynajmniej przekaże mu przez kogoś informację z prośbą o kontakt. Najprościej było zadzwonić do DTV. Tak też Anna zrobiła, gdy znalazła się już w swoim pokoju. Miała szczęście – koleżanki, z którymi dzieliła tę klitkę, tego dnia miały wolne. Uprzejma pani z recepcji DTV poinformowała ją, że nie może podawać prywatnych numerów telefonów, nawet gdy chodzi o byłych dziennikarzy stacji. – Może chociaż przekazałaby pani informację ode mnie panu Solskiemu – spytała Anna. – Niestety to niemożliwe. Nie jesteśmy skrzynką kontaktową pana Solskiego. Czy mogę jeszcze w czymś pomóc? – Nie – rzuciła Anna i zakończyła rozmowę. Zdzira. Pańcia z DTV okazała się kompletnie nieprzydatna w jej poszukiwaniach. Postanowiła więc zadzwonić do wydawnictwa, które wydało książkę Solskiego. Tam poszło jej zdecydowanie lepiej. Co prawda pani, która odebrała telefon, nie była tak słodka jak telewizyjna recepcjonistka, ale o wiele bardziej pomocna. Anna zostawiła jej swój numer z informacją, że ma nowe fakty dotyczące wydarzeń opisanych w książce Solskiego. – Dziękuję. Postaram się jak najszybciej skontaktować z panem Arturem – powiedziała kobieta z wydawnictwa. To już było coś. Teraz Anna musiała się uzbroić w cierpliwość. Stary sosnowy las znakomicie nadawał się na długi rodzinny spacer. Między wysokimi drzewami prześwitywało słońce, a w powietrzu unosił się intensywny zapach grzybów, zroszonego popołudniowym deszczem mchu i żywicy. Otoczone słoneczną poświatą sosny rzucały długie cienie na szutrową drogę. Solski był szczęśliwy. Z radością patrzył na biegających Amelkę i Kubę. Dziecięcy śmiech i krzyk niosły się daleko, wracając jako echo. – Słyszycie? Ktoś was przedrzeźnia! – krzyczał Artur do dzieci. A te, rozbawione, nasłuchiwały, ile razy ten ktoś powtórzy słowa taty. Artur objął żonę. Nie potrzebowali słów, by czuć się ze sobą dobrze. Ludzie zbyt dużo mówią, próbując zagłuszyć pustkę w sobie i w swoim życiu. Człowiek spełniony nie musi bez przerwy o tym mówić i zapewniać ukochanej osoby o swoich uczuciach. Solski przypomniał sobie ostatnią noc. Gdy dzieci poszły już spać, Joanna bez słowa usiadła mu na kolanach i zaczęła całować. Najpierw delikatnie, niczym muśnięcie, jakby czekała na jego reakcję, bojąc się odtrącenia. Gdy oddał pocałunek, wpiła się mocniej w jego usta. Poczuł jej język między swoimi wargami. Znowu miał wrażenie, że to wszystko tylko mu się śni. Czuł olbrzymie podniecenie, ale zarazem niepokój, jakby to miał być ich pierwszy raz. Ostrożnie wstał z krzesła, trzymając Joannę na rękach. Zaniósł ją do sypialni Darskiego i delikatnie położył na łóżku. W pośpiechu zdejmowali ubrania, by być jeszcze bliżej siebie. Pocałunki, pieszczoty, ciche westchnienia. Joanna uśmiechnęła się zalotnie, gdy pochylił się nad nią i poczuła, jak bardzo jest podniecony. Objęła go

udami. Wspomnienia były tak intensywne, że Artur czuł zapach jej ciała i podniecenie, które sprawiało, że aż drżał. Spojrzał z uśmiechem na Joannę. Czas kończyć spacer, przed nimi kolejny wspólny wieczór i noc. – Dzieciaki, wracamy! – krzyknął. Maluchy nie protestowały; w domu czekały kupione przez ojca zabawki. Wracali tradycyjnie drogą koło cmentarza, z którego był najpiękniejszy widok na Bug. – Cudne miejsce. Cieszę się, że jesteśmy z tobą – głos Joanny brzmiał jak szum liści poruszonych delikatnym tchnieniem wiatru. Solski odetchnął głośno. Robiło się chłodno, na szczęście jednak przed wyjściem z domu napalił w piecu, prawdziwym ściennym piecu. Darski był strasznie z niego dumny. Białe, zdobione wypukłymi wzorami kafle stanowiły ładny element dekoracyjny i dawały dużo ciepła. Dobrze rozpalony piec potrafił ogrzać dom nawet w największe mrozy. Solski dorzucił drewna i sięgnął po zostawiony na stole telefon. Miał trzy nieodebrane połączenia. Dzwonił ktoś z wydawnictwa. Piątkowe popołudnie to dziwna pora na takie telefony. Zaniepokojony postanowił oddzwonić. – Dzień dobry, tu Artur Solski. Telefon odebrała pani Wanda, starsza i doświadczona sekretarka. – Witam, panie Arturze. Przepraszam, że przeszkadzam, ale pewna kobieta bardzo pilnie chce się z panem skontaktować. Podobno chodzi o mafię. – Dobrze, proszę dać mi numer do niej. Zadzwonię. Solski oderwał kawałek papieru i zapisał dane kobiety, której tak bardzo zależało na rozmowie z nim. Anna Kaliska. To nazwisko nic mu nie mówiło… chociaż, z drugiej strony, miał wrażenie, że gdzieś już je słyszał.

26

13.10.2007 godzina 10.00

– Kaliska? Anna Kaliska? – Tak – odparł major Wełna. Pułkownik Wyrwicki nie mógł uwierzyć w swojego pecha. Nad tą operacją ciążyło jakieś fatum. Jak to w ogóle możliwe, że Kaliska skontaktowała się właśnie z Solskim? Kurwa mać! To było tak nieprawdopodobne, że gdyby nie podsłuchy i pełna inwigilacja, uznałby, że to żart. Praca w wywiadzie nauczyła go reagowania na nieprzewidziane sytuacje. Jednak to, co działo się teraz, było niczym kaprys losu, który postanowił z niezrozumiałych powodów pokrzyżować mu plany. Kurwa mać! Spokojnie, jeszcze nic straconego. – Skontaktuj się z Uzjelem, niech czeka na rozkazy. – Tak jest. Wyrwicki splótł dłonie na karku. Musiał zadzwonić do generała. Tylko jak ma mu wytłumaczyć, że dzieją się rzeczy, przy których trafienie szóstki w Lotto to pestka? Nie miał ochoty na tę rozmowę, ale jej odwlekanie niczego by nie dało. Generał był zaskakująco spokojny. – W odpowiednim momencie bez problemu zrobimy z niego wariata. Dokumenty, które przygotowałeś, są naprawdę mocne. – Pietkiewicz brzmiał przekonująco. – Jak poszukiwania? – Mamy dużo towaru do przejrzenia, potrzebujemy jeszcze trochę czasu – odparł Wyrwicki – ale po tym, co już widziałem, rozumiem, dlaczego ktoś mógłby chcieć nas sprzątnąć. – Skup się na skrzyniach, to teraz najważniejsze. Ja przypilnuję naszej trzódki. Usłyszawszy to, Wyrwicki poczuł ulgę. Wreszcie mógł się skoncentrować na jednej rzeczy. Od dwóch dni przebywał w strefie B, wydzielonym, ściśle tajnym obszarze na terenie Ośrodka Szkolenia Agencji Wywiadu w Kiejkutach. Dziesięć metalowych skrzyń – kontenerów z Bagdadu – przeniesiono do budynku, który przypominał podziemny hangar. Na środku, ustawione w podkowę, stały stoły, przy których pracowali Wyrwicki i jego tłumacz. I choć otworzyli dopiero dwie skrzynie, pułkownik już wiedział, że mają w rękach niebywały skarb. – Panie pułkowniku, proszę spojrzeć, tego chyba szukamy! – zawołał Jusuf al-Jasin. Wyrwicki podszedł do tłumacza. A jednak szczęście do niego wróciło. Zapomniał o problemach z Solskim, policjantem i żoną Kaliskiego. Był przekonany, że nie ma to już znaczenia. Artur wybrał numer zapisany na skrawku papieru i podniósł telefon do ucha. Anna Kaliska odebrała dopiero po szóstym sygnale. – Słucham. – Miły kobiecy głos. – Dzień dobry. Nazywam się Artur Solski, podobno chciała pani ze mną porozmawiać. – Tak, tak. – Anna nie wiedziała, od czego zacząć. – Czy możemy się spotkać? – W jakiej sprawie? – Solski nie miał ani czasu, ani chęci na randkę w ciemno. – To nie jest rozmowa na telefon – oznajmiła Anna.

– To skąd mam wiedzieć, że warto się z panią spotkać? – Cała sytuacja zaczęła irytować Solskiego. Najchętniej przerwałby rozmowę i wrócił do zabawy z dziećmi. – Chodzi o spisek i morderstwo w polskiej armii – tłumaczyła Anna. – W Iraku zamordowano mojego męża, mam dowody. Zabrzmiało to ciekawie. Reporterska intuicja podpowiadała Solskiemu, że to interesujący trop. Wciąż jednak nie miał pewności, czy kobieta nie wyolbrzymia sprawy, chcąc ukarać kogoś za śmierć męża. Psychologia opisuje pięć etapów żałoby po bliskiej osobie. Drugi z nich to szukanie winnych. – Jest jeden problem: zostałem zwolniony z telewizji – próbował zniechęcić kobietę, by ta sama zrezygnowała ze spotkania. – Powinna pani spotkać się raczej z którymś z moich byłych kolegów. – To wykluczone. – Miły głos Anny Kaliskiej stał się stanowczy. – Mój mąż cenił pana. Chcę, żeby to pan wyjaśnił tajemnicę jego śmierci. Artur z rezygnacją usiadł na czymś, co przypominało kanapę. To już trzeci interesujący temat, który wpada mu w ręce w ciągu kilku dni. Nawet gdyby chciał, nie był w stanie zająć się nimi wszystkimi naraz. – To jak, spotka się pan ze mną? – Anna nie odpuszczała. – Gdzie pani mieszka? – W Orzyszu. – I pewnie mam do pani przyjechać? – Ja nie mam samochodu, a kilka dni temu wylądowałam w szpitalu. Solski usiłował sobie przypomnieć, gdzie leży Orzysz. Najchętniej by odmówił, ale pochlebna opinia nieżyjącego mężczyzny spowodowała, że poczuł się zobowiązany do spotkania z tą tajemniczą kobietą. Wysłucha jej historii, zada kilka pytań i powie coś niezobowiązującego. Tyle mógł zrobić dla wdowy po polskim żołnierzu. – Dobrze, przyjadę do pani w przyszłym tygodniu. – Świetnie! – Anna nie kryła zadowolenia. – Kiedy mogę się pana spodziewać? – W środę. Solski żałował, że tak łatwo uległ kobiecie, z którą pierwszy raz rozmawiał. Jednak w jej głosie było coś bardzo wiarygodnego. Czuł, że historia, którą ma usłyszeć, jest prawdziwa. Po latach rozmów z ludźmi, wysłuchiwania ich zwierzeń i opowieści dobry reporter instynktownie wyczuwa prawdę i fałsz. Niczym dobrze dostrojone radio odbiera częstotliwości, na których nadają jego rozmówcy. Przeczucia to oczywiście za mało, by powstał rzetelny materiał; zdobyte informacje trzeba najpierw starannie zweryfikować. Tak czy inaczej, nie miał odwrotu. Musiał tylko wytłumaczyć Joannie, że wyjeżdża na jeden dzień, ale z tym nie powinno być kłopotu. Przed rozmową z żoną postanowił zadzwonić jeszcze do Darskiego. Jakiś czas już nie rozmawiali i Artur był bardzo ciekawy, co też komendant porabia w Warszawie. Nie musiał długo czekać na połączenie. – Darski, słucham. – Zaczęło się bardzo oficjalnie. – Co słychać w stolycy? Nie zgubiłeś się? – Artur próbował zażartować. – Zgubiłem się, i to dawno. Nie mogę teraz rozmawiać. Wybacz, mam parę spraw do załatwienia. Artur został z telefonem w ręku i wyrazem zaskoczenia na twarzy. Ani do widzenia, ani pocałuj mnie w dupę. Uznał jednak, że nie będzie psuł sobie nastroju dziwnym zachowaniem Darskiego. Komendant odłożył telefon na stół w kuchni i zaczął zbierać naczynia po obiedzie. Wioletta przygotowała makaron z sosem bolońskim i sałatę z miodowym sosem winegret. Smakowało wybornie, szczególnie popite znakomitym francuskim winem. Niestety, wino było tylko dodatkiem do obiadu, a nie – jak u niego – daniem głównym. Wolał jednak nie szarżować, bo relacje z córką wciąż były napięte po tym, jak opowiedział jej o wypadku sprzed pięciu lat. Długo o tym

rozmawiali. Wioletta wymusiła na nim ostatecznie, że ustali, kim była kobieta, która zginęła wraz z dziećmi. Jeśli będzie trzeba, pomoże jakoś jej rodzinie. Darski zgodził się na wszystkie warunki, ale wcześniej chciał dokończyć wyjaśnianie sprawy, która wywróciła do góry nogami jego życie. – Jak to: dostałeś zakaz? – spytała Wioletta. Inspektor kiwał głową. – Normalnie. Zostałem wczoraj wezwany do Komendy Głównej i usłyszałem, że nie wolno mi się zajmować trupem z Koterki. W przeciwnym razie zostanę zwolniony dyscyplinarnie ze służby. – Na jakiej podstawie? – Wioletta zachowała się jak rasowy prawnik. – Podobno kontrola z Białegostoku coś wykryła, ale to nie ma znaczenia, bo jeśli będą chcieli we mnie uderzyć, kij się znajdzie. – Darski zamknął oczy. Miał dość. Mógł się domyślić, że tak to się skończy, gdy dwa dni temu kolega z CBŚ powiedział mu o szyfrancie z Agencji Wywiadu, który zaginął we wrześniu. Spotkali się na piwie i małym co nieco w restauracji Baszta na obrzeżach Warszawy. Charakterystyczny budynek w kształcie pałacyku z wieżyczkami był w czasach PRL-u miejscem kultowym. Zarezerwowanie tu stolika w piątkowy lub sobotni wieczór graniczyło z cudem. Stałymi bywalcami byli komunistyczni dygnitarze, artyści i ówcześni biznesmeni. Bawiła się tu Jane Fonda i amerykańscy astronauci. Swoje sukcesy opijało wielu polskich sportowców. Po roku 89 regularnie wpadał Pershing, szef mafii pruszkowskiej. Knajpa słynęła ze znakomitych wyrobów garmażeryjnych i choć jej najlepsze czasy już dawno minęły, wciąż można tu było zjeść znakomitego śledzika, tatara, jaja garnirowane łososiem lub kawiorem czy słynne rolady drobiowe. Darski zamówił dla siebie jako przystawkę śledzia po wileńsku w sosie pomidorowym z przyprawami korzennymi oraz karpia w galarecie. Na danie główne wybrał kaczkę luzowaną z zapiekaną kapustą. Jego znajomy zaczął od śledzia w śmietanie i tatara. W jego przypadku zwieńczeniem obiadu miała być sztuka mięsa w sosie chrzanowym z pieczonymi ziemniakami. – Coś do picia na początek? – spytał kelner ubrany w czarne garniturowe spodnie, czarną kamizelkę i białą koszulę z muchą. – Poprosimy dwa piwa i butelkę dobrze schłodzonej luksusowej – zaordynował Darski, na co jego kolega zareagował szerokim uśmiechem. – Rozumiem, Janusz, że nie masz nic przeciwko? – Znakomicie trafiłeś w moje gusta – rzekł mężczyzna. Znali się od studiów w Szczytnie. Choć ich drogi rozeszły się wiele lat temu, spotykali się regularnie, by pobiesiadować i wymienić się informacjami na temat policyjnego życia. Janusz Broda, pochodzący z Ełku pięćdziesięcioośmiolatek, zrobił w stolicy prawdziwą karierę. Gdy w 2000 roku powstawało Centralne Biuro Śledcze, był w grupie oficerów, którzy je tworzyli. Od siedmiu lat zajmował stanowisko wiceszefa CBŚ, przetrwał polityczne burze i nic nie wskazywało na to, by w najbliższym czasie groziła mu dymisja. – Słyszałem, Waldi, że masz jakieś problemy – zagadnął Broda, który wyznawał zasadę, że ze starymi kumplami nie ma co prowadzić gry wstępnej. – Nic się przed tobą nie ukryje. – Inspektor spojrzał na wysuszoną twarz kolegi, wciąż zawadiackie spojrzenie i krzywy nos, pamiątkę po bójce z jakimiś oprychami na Pradze. Broda trzymał się znakomicie. Widać było, że regularnie ćwiczy, ale nie w barze, tak jak Darski. – Przysłali mi kontrolę z Białegostoku. Chcą mnie załatwić. – A co ten dupek Kłos ma do ciebie? – spytał Broda. Znał komendanta wojewódzkiego policji z Białegostoku i nie wydawało mu się, by karierowicz jego pokroju podejmował takie decyzje sam z siebie. Pionki nie rządzą na szachownicy. – Nie on. Wkurwiłem kolesi z wywiadu. Kłos jest tylko narzędziem – odparł Darski i opowiedział Brodzie całą historię, która zaczęła się od znalezienia trupa w Koterce. Gdy skończył, po śledziach, tatarze i karpiu w galarecie zostało już tylko wspomnienie. Czekając na danie główne, zamówili jeszcze jedną butelkę luksusowej. – Porąbało cię na stare lata – stwierdził Broda, odnosząc się do problemów Darskiego z Agencją Wywiadu. – Pewnie masz rację, ale nie mogę już tego odpuścić. Jak mawiał Napoleon, niemożliwe to

słowo dla głupców – powiedział inspektor, choć zdawał sobie sprawę, że takie teksty bardziej pasują nieopierzonemu młokosowi niż staremu policyjnemu wydze, za jakiego się uważał. Broda parsknął. – Z tobą jest gorzej, niż myślałem. – Napełnił kieliszki dobrze schłodzoną oleistą wódką i wzniósł toast: – Za wariatów. Na stół wjechały dania główne. Luzowana kaczka była dobrze wypieczona i aromatyczna, z chrupiącą skórką, którą Darski uwielbiał. Sztuka mięsa w sosie chrzanowym wyglądała równie dobrze. – Wdepnąłeś w niezłe gówno – orzekł Broda. – Tyle to i ja wiem… – Kilka dni temu dotarła do nas plotka, że zaginął szyfrant Agencji Wywiadu – kontynuował Broda. – Sprawa jest supertajna, oficjalnie policja nie została włączona w poszukiwania… – Trup z Koterki – wyszeptał Darski. – Tak właśnie myślę. Chłopcy mają problem, bo pewnie facet szpiegował dla kogoś i teraz trzeba po cichu posprzątać. A tu pojawiasz się ty i jakiś dziennikarzyna. Mogli się zdenerwować. Teoria Brody trzymała się kupy. – Wiesz, jak nazywał się ten szyfrant? – Nie, nie interesowałem się tym specjalnie. Może spróbuj pogrzebać w policyjnym rejestrze osób zaginionych. Sprawdź dane z września – zasugerował Broda. – Teraz to chyba ty zwariowałeś. Wiesz, ile osób trafia co miesiąc w kraju na listę zaginionych? – rzekł Darski. – Wiem, ale twój facet powinien być w specjalnym zbiorze zastrzeżonym, a to zdecydowanie ogranicza zakres poszukiwań. – Broda uśmiechnął się i podniósł kieliszek. Nie rozmawiali już więcej o trupie z Koterki, tylko jedli, pili i wspominali stare czasy. Dzięki znajomym w Komendzie Głównej Darski uzyskał dostęp do pełnego rejestru osób zaginionych. Co roku na listę tę trafia kilkanaście tysięcy nazwisk. To oznacza średnio ponad tysiąc zgłoszeń w miesiącu. Większość osób odnajduje się sama po paru dniach albo tygodniach. Inspektor siedział przed monitorem i próbował zorientować się w zasadach działania policyjnego systemu informatycznego. – Jak wyświetlić nazwiska wszystkich mężczyzn, którzy zaginęli we wrześniu w Warszawie i wciąż się nie odnaleźli? – zapytał aspiranta, który obsługiwał policyjną kartotekę zaginionych. Mężczyzna wstał od swojego biurka i stanął za plecami komendanta. – Proszę spojrzeć. – Wskazał na monitor. – To jest plik z danymi, które są upublicznione na stronach internetowych Komendy Głównej oraz wojewódzkich komend policji. Każdy może go przejrzeć. – Darski słuchał uważnie. Komputery nie były jego życiową pasją, to było widać. Dlatego aspirant zrobił przerwę, by upewnić się, że komendant nadąża. – A to jest plik, który zawiera poufne informacje o zaginionych. Na przykład, gdy znika dziecko osoby publicznej, nie chcemy wywoływać niepotrzebnej sensacji, która utrudniłaby tylko śledztwo w pierwszych, najważniejszych godzinach od zniknięcia. Darski nigdy nie obsługiwał tak nowoczesnego systemu; od przeszukiwania archiwów miał ludzi. Musiał więc teraz wyglądać dziwnie w oczach aspiranta. Na tyle dziwnie, że młody policjant poczuł się w obowiązku przybliżyć mu nie tylko obsługę komputera, ale też istotę rejestru zaginionych. Darski, nieco zdenerwowany, przerwał jego wywód. – Znakomicie to rozumiem. Tysiące bezwartościowych sygnałów, które trzeba sprawdzać – powiedział i podziękował za pomoc. Rejestr miał wewnętrzną wyszukiwarkę, dzięki której można było szybko odnaleźć potrzebne informacje. Szukanie odbywało się według kilku kryteriów, m.in. daty zaginięcia, płci, miejsca zamieszkania, wykształcenia i pracy. Darski nie musiał jednak korzystać ze wszystkich

funkcji, jakie dawała wyszukiwarka. Wystarczyło otworzyć folder z poufnymi danymi. We wrześniu zapisano w nim ledwie kilka nazwisk osób z Warszawy. Przy większości z nich widniała adnotacja „Odnaleziony”. Tylko dwa nazwiska oznaczone były kolorem czerwonym, oba należały do mężczyzn. Twarze na zdjęciach, podobnie jak nazwiska, nic mu nie mówiły. Na jednym widniał niepozorny facet około czterdziestki, z wąsem, na drugim łysiejący okularnik. Darski wyciągnął notes, by sporządzić notatki. – Przepraszam bardzo – ponownie zwrócił się do aspiranta – co zrobić, by dowiedzieć się czegoś więcej o tych osobach? Policjant podszedł i spojrzał na monitor. Używając myszki, nakierował kursor na pierwsze nazwisko, a to podświetliło się na fioletowo. Gdy nacisnął przycisk myszki, rozwinęło się kolejne okno z rozszerzonymi danymi osoby zaginionej. – Dziękuję – powiedział Darski i sam kontynuował poszukiwania. Obaj mężczyźni byli postaciami bardzo tajemniczymi. Większość informacji na ich temat została utajniona. Trzeba było mieć zgodę komendanta głównego policji, by do nich zajrzeć. Darski spisał jedynie adresy obu i nazwiska osób, które zgłosiły ich zaginięcie. Pożegnał się z aspirantem i wyszedł. Jego wizyta szybko została jednak zauważona przez kogoś na górze. Najwyraźniej wewnętrzne mechanizmy bezpieczeństwa i kontroli działały sprawnie. Niewykluczone zresztą, że to sam młody aspirant zameldował przełożonym o dziwnym gościu, który choć był policjantem, zachowywał się jak kosmita poznający ziemską technologię. Następnego dnia Darski został wezwany do zastępcy komendanta głównego. – Czy ciebie, Waldemar, kompletnie pojebało?! – usłyszał na powitanie. Nie, żeby czekał na uściski i buziaki, ale takiego strzału między oczy się nie spodziewał. Później było równie miło. – Czy ty, kurwa, postanowiłeś popełnić samobójstwo?! Po jaką cholerę grzebiesz w tej sprawie?! – Jakiej sprawie? – Darski udawał niewiniątko. – Nie wkurwiaj mnie! – Zastępca komendanta głównego nie miał ochoty na słowne przepychanki. – Masz się odpierdolić od tego trupa. To polecenie służbowe. Rozumiesz? – A co mam nie rozumieć. – Jeśli dotrze do mnie, że mimo zakazu kręcisz się wokół tej sprawy, dostaniesz dyscyplinarkę. – Za co? – spytał Darski. – Wydział Kontroli Wewnętrznej z Białegostoku ma ponoć długą listę zastrzeżeń co do funkcjonowania twojej komendy. Potrzebne ci to teraz, przed emeryturą? Darski nie odpowiedział; było widać, jak pracują mu mięśnie żuchwy. Mocniej zacisnął zęby. Nie chciał czegoś palnąć, zdawał sobie sprawę, że spaceruje po ostrzu noża. – Tak między nami, pamiętaj, kto ratował ci dupę pięć lat temu… Koniec audiencji, wszystko jasne. Wyszedł z gabinetu zastępcy komendanta głównego, nie domykając drzwi, zupełnie jakby się obawiał, że zbyt głośne ich zamknięcie może zostać odebrane jako ostentacyjne manifestowanie swojego niezadowolenia. Znowu się bał. Jego demony przeszłości pchały się na światło dzienne.

27

14.10.2007 godzina 15.00

Promień światła zatańczył na niewielkim pozłacanym przedmiocie leżącym na stole przykrytym czarną tkaniną. Była to płaskorzeźba przedstawiająca lwa, który przegryza gardło nagiemu mężczyźnie. Niepozorna tabliczka z kości słoniowej, która bez problemu zmieściłaby się w kieszeni spodni, była jednym z najcenniejszych eksponatów zrabowanych w 2003 roku z Muzeum Narodowego w Bagdadzie. – Lwica atakująca nubijskiego chłopca, mniej więcej siedemsetny rok przed naszą erą – Jusuf al-Jasin przetłumaczył z arabskiego informację zawartą w muzealnym katalogu i wskazał tabliczkę, a pułkownik Wyrwicki nakleił na eksponat fiszkę z podstawowymi danymi. Przed nimi na kilku ustawionych w podkowę stołach leżały wazy, rzeźby, posążki, amulety i tabliczki pisma klinowego; każda z tych rzeczy miała kilka tysięcy lat. Były wśród nich wspaniałe dzieła sztuki sumeryjskiej – wymyślnie zdobione diademy, rytualne złote sztylety, puchary ze złota i srebra, alabastrowe misy, złote naczynia, tysiące paciorków z lazurytu, osobiste ornamentacje, złote szpile do włosów, pierścienie i naszyjniki, hełmy i dzidy. Ich wartość rynkowa wynosiła dziesiątki, jeśli nie setki milionów dolarów. Kolekcjonerzy dzieł sztuki daliby się zabić za eksponaty, które znajdowały się teraz w strefie B Ośrodka Szkolenia Agencji Wywiadu na Mazurach. – Niesamowite – powiedział Wyrwicki, patrząc na leżące przed nim skarby. – To prawda, niesamowite. – Jusuf potwierdził, lecz targały nim sprzeczne emocje. Był współpracownikiem polskich służb specjalnych, ale w głębi duszy wciąż czuł się Irakijczykiem, który patrzył na bezcenne dzieła sztuki zrabowane w jego kraju. Wojenna zawierucha przeszła przez Irak niczym dziesięć egipskich plag. Bezpowrotnie zniszczono wiele zabytków i rozkradziono dzieła sztuki. Najcenniejsze eksponaty zniknęły z muzealnych magazynów, co dowodziło, że rabusie dobrze wiedzieli, czego i gdzie szukać. Od początku podejrzewano, że była to robota irackiej bezpieki. Ludzie Saddama mieli czas, wiedzę i środki niezbędne do przeprowadzenia takiej operacji. Wiele też wskazywało na to, że tłum, który bezmyślnie dewastował muzea, był opłacany. Chodziło o zatarcie śladów po precyzyjnie zaplanowanym i przeprowadzonym włamaniu. – Szuka tego wiele osób, instytucji i rządów – stwierdził z dumą Wyrwicki. Stał, opierając się rękoma o stół. Sam nie spodziewał się, że w przesyłce z Bagdadu jest aż tyle eksponatów… zupełnie jak w Luwrze. Jusuf nic nie powiedział. Szukał w katalogu opisu kolejnych dzieł sztuki. Teoretycznie na stołach powinno być ich tyle, ile zapisano w dokumentach. Do każdej skrzyni przywiezionej z Bagdadu dołączony był skoroszyt z wykazem przedmiotów i ich krótką metryczką. Ludzie, którzy w Iraku przygotowywali przesyłkę, nie mieli czasu na oznaczenie każdego przedmiotu z osobna. Sporządzono listę, a porządną inwentaryzację postanowiono przeprowadzić już w Polsce. – Kawał dobrej roboty zrobiłeś tam, w Iraku – powiedział Wyrwicki, obserwując reakcję Jusufa. Irakijczyk był wyraźnie zmieszany. Tak jakby ktoś przypominał mu wstydliwe wydarzenia z przeszłości, o których już dawno zapomniał. Nie rozumiał, po co ściągnęli go do Kiejkut

i dlaczego ten dziwny pułkownik wtajemnicza go w sprawy, o których wolałby nie wiedzieć. – My tylko odpowiadaliśmy za przewiezienie skrzyń do ambasady, nic wielkiego – rzekł Jusuf. – Nie bądź taki skromny. To dzięki twoim raportom dowiedzieliśmy się, że Kaliski coś wyniuchał – powiedziawszy to, pułkownik uśmiechnął się. – Na szczęście dla nas problem rozwiązał się sam. Świętej pamięci kapitan Kaliski już nie zagraża naszej operacji. Jusuf unikał wzroku pułkownika. Facet miał oczy, które potrafiły prześwietlać. Bał się, że Wyrwicki wyczuje w nim słabość albo co gorsza, zorientuje się, że nie o wszystkim, co dotyczyło Kaliskiego, informował centralę. – Tak czy inaczej, szkoda. Robert, znaczy się kapitan Kaliski, miał zostać ojcem. Jeszcze nawet o tym nie wiedział. Jego żona powiedziała mi o tym przed pogrzebem – rzekł Jusuf i spojrzał w oczy pułkownika. To był błąd. – Słyszałem, że pocieszyłeś wdowę. – Wyrwicki mówił powoli, nie spuszczając oka z alJasina. Był jak żywy wykrywacz kłamstw. Dostrzegł drżenie kącików ust, krople potu na czole, zaciśnięte dłonie, rozbiegany wzrok, szybszy oddech. – Prosiła, żebym powiedział kilka słów nad grobem jej męża. – Jusufowi zrobiło się naprawdę gorąco. Mimo chłodu panującego w piwnicznym pomieszczeniu czuł, jak krople potu jedna po drugiej spływają mu po plecach. – Jasne. To zrozumiałe – stwierdził pułkownik i odwrócił się. Jusufowi wydało się, że dostrzegł na twarzy Wyrwickiego szyderczy uśmiech. On wie. Nie był jednak pewny, czy to nie nadinterpretacja słów i gestów dokonana przez jego przestraszony umysł. Usiłował skupić się na trzymanym w ręku katalogu, ale zamiast zdjęć i opisów poszczególnych eksponatów miał przed oczami Roberta Kaliskiego opowiadającego mu o skrzyniach wypełnionych starożytnymi skarbami. Jak na irackie standardy to było w miarę proste zadanie. Na jego potrzeby stworzono dowodzony przez kapitana Kaliskiego pluton, który składał się z pięciu sześcioosobowych drużyn. Wyruszyli z bazy w Diwanii o świcie 19 września, do przejechania mieli około stu kilometrów. Ich celem było kilkutysięczne miasteczko Awran położone dwadzieścia kilometrów na zachód od Babilonu. Konwój składał się z czterech opancerzonych samochodów terenowych humvee i trzech starów 266 z budami przykrytymi brezentową plandeką. W Awranie czekał na nich łącznik i ładunek, który mieli przewieźć do Bagdadu. Droga, którą jechali, uchodziła za bezpieczną, o ile jakąkolwiek trasę w państwie ogarniętym wojną domową można uznać za bezpieczną. W irackich realiach 2007 roku podejrzany był każdy leżący przy drodze przedmiot. Terroryści wielokrotnie udowodnili, że potrafią umieścić bombę we wszystkim. Nawet w dupie wielbłąda, jak mawiał major, który przyjmował w bazie Echo żołnierzy IX zmiany, dlatego samotny wielbłąd też budził podejrzenia. Zagrożenie było więc jak najbardziej realne, choć wszyscy pocieszali się statystykami. Wynikało z nich, że w strefie stacjonowania polskich wojsk zamachy i zbrojne akcje terrorystów zdarzały się rzadko, oczywiście w porównaniu z najniebezpieczniejszym rejonem Iraku, tzw. sunnickim trójkątem, który obejmował takie miasta jak Bagdad, Faludża, Samara i Tikrit. Kapitan Kaliski jechał na szpicy w humvee. Przed sobą mieli pustą drogę wiodącą przez nizinne tereny rolnicze położone w dolinie Eufratu. Przez okna samochodu można było dostrzec sieć kanałów, które nawadniały okoliczne pola i gaje palmowe. Kaliski próbował przypomnieć sobie coś o Nizinie Mezopotamskiej. Niestety, z lekcji geografii zapamiętał głównie olbrzymie piersi nauczycielki, obiekt westchnień wszystkich nastolatków w szkole. Jeśli zaś chodzi o Mezopotamię, kojarzył jedynie, że region ten jest kolebką cywilizacji i że to gdzieś tu mieścić się miał biblijny Eden. – Długo jeszcze? – spytał kierowcę. – Dwadzieścia minut i będziemy na miejscu. Kaliski zapalił papierosa; wrócił do nałogu, ale obiecywał sobie, że przed końcem misji rzuci palenie. Nie chciał podpaść żonie, która była zdecydowaną przeciwniczką papierosów.

Oczywiście zapewniał ją, że nie pali. Monotonia krajobrazu niemiłosiernie wydłużała podróż. Momentami wydawało się, że są wciąż w tym samym miejscu. Zmieniały się jedynie tablice informacyjne przy drodze. – Jesteśmy – zameldował kierowca, sprawdzając dane GPS. Nie musieli wjeżdżać do samego Awranu. Miejsce spotkania zlokalizowane było tuż przed miasteczkiem, na terenie czegoś, co pełniło funkcję punktu skupu, zakładu przetwórstwa rolnego i farmy. Przy wjeździe były dwa rzędy silosów na zboże. Metalowa konstrukcja zasłaniała nietypowy jak na Irak budynek ze spadzistym dwustronnym dachem. Kapitanowi od razu skojarzył się on z masarnią. Białe ściany, rampa do wyładunku zwierząt i drzwi ze stali nierdzewnej. To wszystko przypominało mu ubojnię dziadka. W głębi podwórza widać było murowane budynki gospodarcze kryte blachą. Zaparkowali na dużym placu między stajnią a czymś, co wyglądało na magazyn. Humvee rozstawiły się w czterech kierunkach, tak by usadowieni w obrotnicach na dachu i uzbrojeni w wielkokalibrowe Browningi M2 strzelcy mieli w polu rażenia cały teren. Z budynku po lewej, który wyglądał jak magazyn, wyszedł Arab ubrany w jasny garnitur, białe mokasyny i białą koszulę. Był krótko ostrzyżony, z brodą, uśmiechnięty, miał około 50 lat. Można było powiedzieć o nim wszystko, ale nie to, że wygląda na rolnika. – Salam alejkum – rzekł na widok Kaliskiego, który właśnie wysiadł z samochodu i szedł w kierunku magazynu. – Wa alejkum salam – odpowiedział Robert. Uścisk dłoni, lewa ręka Araba na sercu, znak otwartości i przyjaźni. Bystre, czujne spojrzenie, pewność siebie i wyprostowana sylwetka. – Zijad Rabani, miło mi was gościć – mężczyzna przedstawił się płynną polszczyzną. – Kapitan Robert Kaliski, znakomicie mówi pan w naszym języku. – W latach siedemdziesiątych studiowałem w Polsce – wyjaśnił Zijad Rabani. – Jak panu podoba się Irak? – Właściwie go nie znam – odparł zgodnie z prawdą Kaliski. Żołnierz na misji większość czasu spędzał w obozie, kontakty z tubylcami ograniczone były do niezbędnego minimum. Trudno poznać kraj, przemieszczając się po nim wyłącznie w wojskowych konwojach. – Rozumiem. Szkoda, że spotykamy się w takich okolicznościach, pokazałbym panu Irak – powiedział Rabani. – Proszę tędy, kapitanie – dodał, wskazując uchylone drzwi do magazynu. Robert zawahał się; najchętniej wziąłby ze sobą dwóch żołnierzy obstawy, ale nie chciał urazić gospodarza i jednocześnie pokazać, że się go boi. – Spokojnie, panie kapitanie, jesteśmy biznesmenami. – Rabani uśmiechnął się przyjaźnie. – Ale jeśli pan chce, proszę wziąć kogoś ze sobą. – Jeśli nie ma pan nic przeciwko, to wezmę tłumacza. Kaliski czuł się jak dureń. Nie wiedział, kim są ludzie, z którymi się spotyka, ani co ma przewieźć. Rozkaz był prosty – mają odebrać dziesięć skrzyń i przetransportować je do ambasady w Bagdadzie. Tymczasem zanosiło się na jakieś pogaduszki. Nie był znawcą irackiej etykiety, dlatego wolał, by Jusuf był przy nim i reagował, na wypadek gdyby popełnił jakąś gafę. Szli za gospodarzem w kierunku magazynu. Podmuch wiatru uderzył w drzwi, a te z głośnym stuknięciem odbiły się od ściany, nie na tyle jednak mocno, by się zatrzasnąć, więc po sekundzie znowu rozległo się stuknięcie klamki o betonową ścianę. Idąc w pełnym słońcu, Kaliski i Jusuf nie byli w stanie dostrzec przez uchylone drzwi, co znajduje się w ciemnym pomieszczeniu. Potrzebowali dłuższej chwili, by ich oczy przywykły do panującego tam półmroku. W środku bez problemu zaparkować mogłyby nawet ich trzy stary 266. Rzędy półek zastawione były puszkami, kartonami i workami zawierającymi prawdopodobnie paszę i nasiona. Pod przeciwległą ścianą stały jedna obok drugiej skrzynie przykryte płachtami. Przed nimi przy małym, kwadratowym stoliku siedział starszy Arab. Na widok nadchodzących uśmiechnął się życzliwie i wskazał wolne krzesła. – Salam alejkum – powiedział. – Wa alejkum salam. Kaliski nie potrafił określić, ile lat ma ten mężczyzna. Równo przycięte wąsy i zaczesane do

tyłu włosy były już nieco przyprószone siwizną. Z dobrotliwym uśmiechem, który nie znikał z jego twarzy, kontrastowały opuszczone i ściągnięte brwi. Tworzyły głęboką bruzdę na czole świadczącą o zatroskaniu lub gniewie. W oczy rzucały się wielki złoty zegarek na ręku i elegancki garnitur, który absolutnie nie pasował do tego miejsca. – Pan Abu Marwan. – Arab, który przyprowadził Kaliskiego i Jusufa, wypowiedział te słowa z takim namaszczeniem, jakby przedstawiał co najmniej szacha. Rozmowa odbywała się poprzez tłumacza. – Napiją się panowie herbaty? – Nie czekając na odpowiedź, mężczyzna sięgnął po stojący na stole srebrny, zdobiony imbryk i napełnił szklaneczki w kształcie tulipana. W magazynie rozszedł się intensywny zapach. W krajach arabskich picie herbaty to rytuał, jest ona słodka i bardzo często dodaje się do niej kardamonu. Abu Marwan pił małymi łykami, uważnie przyglądając się Kaliskiemu. – Ma pan rodzinę, kapitanie? – Żonę i rodziców – Kaliski odpowiedział grzecznie, choć zaskoczyło go trochę to osobiste pytanie. – Ja też mam rodzinę, i to o wiele liczniejszą niż pańska. Te skrzynie to nasza polisa ubezpieczeniowa i fundusz inwestycyjny zarazem. – Abu Marwan mówił powoli, wciąż się uśmiechając. – Za chwilę znajdą się w pańskich rękach. Chciałbym, aby zdawał pan sobie sprawę z tego, jak dużą wartość dla mnie przedstawiają. Te skrzynie muszą dotrzeć do Bagdadu w całości. – Przestał się uśmiechać. Kaliski nie wiedział, jak zareagować. Był zły, że jakiś iracki cywil traktuje go jak chłopca na posyłki, a jednocześnie domyślał się, że to ktoś ważny, skoro współpracuje z nim polskie wojsko. Spojrzał na Jusufa. Tłumacz delikatnie pokręcił głową, dając mu do zrozumienia, by nie wdawał się w dyskusję. – Pańskie skrzynie są bezpieczne – powiedział kapitan. Abu Marwan znowu się uśmiechnął. Załadunek cennej przesyłki poszedł bardzo sprawnie, choć skrzynie były zdecydowanie większe od standardowych, a co za tym idzie, ich waga także. – Pewnie złoto albo bomba atomowa – żartowali żołnierze, przenosząc skrzynie i posapując przy tym z wysiłku. Każda z nich miała około metra i trzydziestu centymetrów wysokości, metr szerokości i prawie dwa metry długości. W pokrywie znajdowały się zamki. Skrzynie wyposażone były też w kółka, co zdecydowanie ułatwiło załadunek. Wszystkie były ciemnozielone, bez jakichkolwiek oznaczeń czy symboli. Gdy ostatnia opuściła magazyn, Abu Marwan podszedł do Kaliskiego i wręczył mu drewniane pudełko, nieco większe od paczki papierosów i zdobione arabskimi motywami. – Klucze – powiedział i uścisnął na pożegnanie dłoń kapitana. Konwój ruszył do Bagdadu. – Jusuf, do cholery! – Głos pułkownika Wyrwickiego niczym karabinowy wystrzał przywołał go do porządku. Wspomnienia z Iraku odpłynęły i przyczaiły się, czekając na kolejną okazję do zawładnięcia jego myślami. – Pytałem o coś. Czy ty mnie słuchasz? – Przepraszam, panie pułkowniku, zamyśliłem się. – Pytałem, jak to się w ogóle stało, że Kaliski zaczął grzebać przy skrzyniach – Wyrwicki drążył temat, o którym tłumacz wolałby nie rozmawiać. – Chyba wkurzył go ten Abu Marwan. Potraktował nas bardzo protekcjonalnie – wyjaśnił Jusuf. Wyrwicki, choć tego nie okazywał, był wściekły. Gdyby nie stary Arab, który zapragnął osobiście nadzorować załadunek skrzyń, nie byłoby żadnych problemów. Pajac. Pułkownikowi nie mieściło się w głowie, że ktoś z takim doświadczeniem w tajnych operacjach jak Abu Marwan mógł popełnić taki błąd. – Taki drażliwy był ten Kaliski?

Jusuf zastanawiał się nad odpowiedzią. Miał poczucie, że pętla się zaciska. Nie zwiódł go spokojny głos pułkownika, który siedział z nogami zarzuconymi na stół i jakby od niechcenia zadawał kolejne pytania. Przecież wszystko opisał już w raporcie. Gdy ruszyli w kierunku Bagdadu, Kaliski połączył się z bazą, by złożyć standardowy meldunek. Przy okazji poprosił o sprawdzenie nazwiska Abu Marwan, tłumacząc, że miejscowi wspominali coś o takim człowieku. Kilka minut później dostał odpowiedź. – Abu Marwan, poszukiwany, były wysoki funkcjonariusz Al-Muchabaratu. W Głównej Dyrekcji Wywiadu odpowiadał przede wszystkim za operacje finansowe i handel bronią. Po upadku reżimu zniknął. Prawdziwe nazwisko Khalaf Muhammad Mukhlif al-Dulaymi. Kaliski podziękował i rozłączył się. Al-Muchabarat, filar irackiego aparatu represji. Ci, którzy wpadli w ręce jego funkcjonariuszy, w najlepszym razie kończyli z obciętymi kończynami lub uszami. Więźniów i podejrzanych o działalność wrogą Saddamowi poddawano wielogodzinnym torturom. Normą było obdzieranie ze skóry, podłączanie prądu do uszu i genitaliów czy wieszanie na haku. Robert Kaliski nie był znawcą historii Iraku, ale wiedział, czym był Al-Muchabarat. Nie mógł zrozumieć, co łączy funkcjonariusza irackiej bezpieki z Polską. Myślał o tym przez całą drogę do Bagdadu. Dzięki specjalnym przepustkom i listom przewozowym bez problemu i sprawnie mijali kolejne amerykańskie checkpointy. Do ambasady dotarli późnym popołudniem. Dwupiętrowy biały budynek z obrośniętym kwiatami tarasem na pierwszym piętrze położony był na ogrodzonej wysokim murem zadrzewionej posesji. Wyglądałby zapewne bardzo reprezentacyjnie, gdyby nie zasieki na murze i worki z piaskiem, którymi zasłonięte były okna na parterze. Czekał na nich Piotr Majewski, attaché ambasady. – Dzień dobry. Jak droga? – spytał, witając się z Kaliskim. – Dobrze, na szczęście bez przygód. – Co za kretyński zwrot. Robert sam nie wierzył, że to powiedział. Przecież to nie był niedzielny wypad za miasto z rodziną. W Iraku nie ma przygód; są zamachy, bomby, terroryści i wojna. To wszystko nie ma nic wspólnego z przygodą. – Przenieście skrzynie do garażu. – Majewski, krótko ostrzyżony blondyn o chłopięcej urodzie, wskazał kapitanowi bramę z podjazdem wyłożonym marmurowymi płytami. – Nie zmieszczą się wszystkie – powiedział Kaliski, zaglądając do garażu. – Potrzebujemy dodatkowego pomieszczenia. – W takim razie resztę proszę ustawić na tyłach, w ogrodzie, przykryć plandeką i zabezpieczyć workami z piaskiem – powiedział blondyn, dając jasno do zrozumienia, że nie jest to prośba, lecz rozkaz. Kaliski nie wdawał się w dyskusję; on i jego ludzie chcieli jak najszybciej wrócić do bazy. Ulica wiodąca do ambasady była bardzo wąska, co zmusiło kierowców do wykazania się nie lada umiejętnościami. By nie było zbyt łatwo, panował nieznośny upał, a kabiny ciężarówek nie miały klimatyzacji. Jusuf nie patrzył, co robi Kaliski. Z daleka widział jedynie, jak wydaje rozkazy i pomaga żołnierzom w przenoszeniu ładunku. Tłumacz wyciągnął się w humvee i próbował zasnąć. To wówczas kapitan musiał zajrzeć do jednej ze skrzyń. Al-Jasin czuł się coraz bardziej jak na przesłuchaniu. Wiedział, że jako agent wywiadu w każdym momencie musi być przygotowany na testy sprawdzające jego wiarygodność, lojalność i prawdomówność. Mimo to nie potrafił opanować nerwów. Spojrzał na pułkownika, którego cała sytuacja najwyraźniej bawiła. – Myślę, że Kaliski był naiwny i uczciwy. Poniosło go, gdy dowiedział się, z kim kooperuje polska armia. Wyrwicki parsknął i wybuchnął śmiechem. To nie zapowiadało niczego dobrego.

– A ty, Jusuf, jesteś uczciwy – tłumaczowi przeszedł dreszcz po plecach; pułkownik już dawno się nie uśmiechał – skoro postanowiłeś dorobić sobie na boku i dogadałeś się z Kaliskim? – Nie rozumiem, o co pa… panu chodzi. – Jusuf zaczął się jąkać. Totalnie przepierdolone. Mimo wysiłku nie potrafił się opanować. – Wszystko mogę wytłumaczyć… – Myślałeś, że jesteśmy idiotami, że jeden twój raport uśpi naszą czujność, że zdamy się wyłącznie na ciebie i że tylko tobie powierzymy obserwację Kaliskiego. – Pułkownik mówił powoli, tak by każde słowo zdążyło wbić się głęboko do głowy Jusufa. – Myślałeś, że uda wam się przywieźć do kraju rzeczy, które ukradliście ze skrzyń. I co byście z tym zrobili? Komu sprzedali? Jusuf spuścił oczy. Z rezygnacją patrzył na betonową posadzkę, poddał się. Wiedzą wszystko. Dalsze kłamstwa nie miały sensu. – Tak, pomagałem Kaliskiemu ukryć skradzione przedmioty. Chcieliśmy je sprzedać na miejscu, w Iraku – powiedział tłumacz. Nie brał bezpośrednio udziału w kradzieży, ale krył kapitana. Gdy po powrocie do bazy Echo Robert pokazał mu rzeczy, które zabrał ze skrzyni, Jusuf oniemiał. Tak musieli się czuć poszukiwacze skarbów, gdy się im poszczęściło. Złote monety, pozłacane figurki, posążki z kości słoniowej i kamienia – wszystko to wyglądało na bardzo stare, a plecak był wypełniony po brzegi. Każda z tych rzeczy była warta krocie. Byli ustawieni. Koniec z marnym żołdem, koniec z zapieprzaniem od rana do wieczora i z narażaniem życia na misjach, byle dorobić parę złotych. Mieli w garści klucz do nowego, lepszego życia. Wszechogarniająca euforia, która powoduje, że człowiek czuje się jak na haju. Absolutna lewitacja – nie ma problemów, nie ma przeszkód, wyłącza się racjonalne myślenie. Niestety, na ogół ktoś, kto traci kontakt z rzeczywistością, nie ma o tym pojęcia. Tak było i tym razem. – Wystarczy dla nas dwóch. Wchodzisz? – spytał Kaliski. Dobrze wiedział, że Jusuf współpracuje z wywiadem. To było naturalne i oczywiste. Dlatego zgłosił się właśnie do niego. – Wchodzę. – Konkretne pytanie, konkretna odpowiedź. Plan był prosty: Jusuf pisze raport, w którym informuje centralę, że kapitan Kaliski nadmiernie interesuje się skrzyniami i zna ich zawartość. Ten sygnał skupia uwagę Agencji Wywiadu na poczynaniach Roberta, Jusuf zaś nieniepokojony przechowuje cenny plecak u siebie. Jako współpracujący z wywiadem tłumacz ma dostęp do pomieszczenia, które w bazie pełni funkcję polowej kancelarii tajnej. Jedna ze stojących tam stalowych, zamykanych na zamek szyfrowy szafek przypisana jest do niego. W niej ukryją plecak, a sami spróbują nawiązać kontakt z irackimi handlarzami, którzy kręcą się wokół baz wojskowych. Jeden z nich, którego nazywali Ali Baba, starszy Arab, wyglądał na bystrego i operatywnego. Często kupowali od niego alkohol i papierosy, on z kolei sugerował, że chętnie kupi jakieś wartościowe rzeczy, jeśli takie mają. To nie była konkretna rozmowa, ale przypomnieli sobie o niej właśnie teraz, mając w rękach bezcenne starożytne dzieła sztuki. Szczęście im sprzyjało… do czasu. Jusuf nie wiedział, co dokładnie się wydarzyło, ale w dniu swojej śmierci Kaliski wręczył mu pudełko w arabskie wzory. Spotkali się w stołówce. Robert skończył już śniadanie, Jusuf dopiero przyszedł. – Jest źle, stary. Jakby coś mi się stało, nie pokazuj tego nikomu i daj Annie. Uważaj na siebie – powiedział kapitan i dyskretnie wsunął mu do ręki pudełko, które było tylko nieco większe od paczki papierosów. – Co jest grane? – spytał Jusuf zaskoczony zachowaniem wspólnika. – Opowiem ci wieczorem, muszę jechać na patrol. Więcej się już nie zobaczyli. Tego samego dnia Kaliski zginął w wyniku wybuchu w bunkrze, w którym odnaleziono nielegalny skład amunicji. Do dzisiaj Jusuf uważał, że był to nieszczęśliwy wypadek. Teraz jednak, patrząc na pułkownika Wyrwickiego, zaczął mieć poważne wątpliwości.

– Popełniłem niewybaczalny błąd i gotów jestem ponieść konsekwencje – powiedział tłumacz. Pułkownik pokiwał głową. – Nie tak szybko, mamy jeszcze parę spraw do wyjaśnienia. – Ale ja już naprawdę nic więcej nie wiem. Nie zaglądałem do skrzyń. O kradzieży dowiedziałem się po fakcie. Chciałem tylko zarobić, to wszystko, co mam do powiedzenia. – To się dopiero okaże. I wolałbym, żebyś mnie już nie okłamywał. Pułkownik wyciągnął z kabury pistolet i go przeładował. Nie patrzył na Jusufa, nie musiał. To Jusuf miał patrzeć na niego. Wyrwicki wstał i obszedł stół. Nie spieszył się; każda upływająca sekunda pracowała na jego korzyść. Drżące ręce, suchość w gardle, poszerzone źrenice, zaciśnięte usta – Jusuf przeżywał psychiczne męczarnie. Pułkownik wiedział, że galopujący w popłochu umysł tłumacza wpada w spiralę strachu, z której nie ma wyjścia. Za chwilę Jusuf al-Jasin będzie gotowy, by odpowiedzieć na kluczowe pytanie. – Po co spotkałeś się z żoną Kaliskiego w szpitalu? – Krótkie, precyzyjne pytanie zadane w odpowiednim momencie. Wyrwicki się nie mylił: Jusuf powiedział wszystko, niczego nie ukrywając. Znowu trzeba było sprzątać. Pułkownik musiał wracać do Warszawy.

28

15.10.2007 godzina 10.00

Podróż środkami komunikacji miejskiej w stolicy powinna być pokutą dla najbardziej zatwardziałych grzeszników. Zamiast Litanii do Najświętszej Maryi Panny czy Koronki do Miłosierdzia Bożego delikwent wysyłany byłby na tour po Warszawie. Kradzież – cztery razy trasa z Pragi na Lotnisko Chopina, cudzołóstwo – wycieczka z Wilanowa na Bemowo przez Targówek, zabójstwo – zostajesz kierowcą w ZTM-ie. Warszawa to jeden wielki korek, zapchane miasto dusi się. Tłok w autobusach i tramwajach, tłok na ulicy. Wściekli ludzie, przepychanki i wyzwiska. Siedząc w autobusie linii 503, Waldemar Darski przypomniał sobie, za co najbardziej nie lubi Warszawy: za smród w autobusach i godziny spędzone na przemieszczaniu się z miejsca na miejsce. Jechał z Kabat, od córki, na Tarchomin, gdzie mieszkać miał jeden z zaginionych mężczyzn, których nazwiska odszukał w policyjnej bazie danych. Kabaty to południowy kraniec lewobrzeżnej Warszawy, Tarchomin jest na północy, po prawej stronie Wisły. Trzydzieści kilometrów z przesiadką, w korkach. Już żałował, że zostawił swoją hondę na parkingu pod blokiem Wioletty. Myślał, że tak będzie wygodniej. Nie znał Warszawy, o czym przekonał się boleśnie dzień wcześniej, tracąc dużo czasu na znalezienie ulicy Samolotowej. Nie miał w samochodzie nawigacji, a jednoczesne prowadzenie auta i spoglądanie na mapę nie było najlepszym pomysłem. Wiedział, że musi się kierować na most Siekierkowski – to nie było aż tak trudne. Problemy zaczęły się po drugiej stronie Wisły, gdy zjeżdżał z tego olbrzyma zawieszonego na dwóch dziewięćdziesięciometrowych pylonach. Zamiast skierować się na ulicę Bora Komorowskiego, by dojechać na Gocław, skręcił na Wał Miedzeszyński, mijając tę część Warszawy. Dopiero po dłuższej chwili zorientował się, że popełnił błąd. Przeklinając na czym świat stoi i pytając przechodniów o drogę, po z górą półgodzinnych poszukiwaniach dotarł do celu. Samolotowa 2 – typowy wieżowiec z wielkiej płyty na typowym popeerelowskim osiedlu. W większości miast te szare betonowe klocki zostały ocieplone i pomalowane, co chociaż trochę ukryło ich brzydotę. Blok przy Samolotowej 2 wciąż czekał na lifting. Gołe płyty, rdzawe balkony z wywieszonym praniem, żółtawa klatka. Tu pod numerem 103 zameldowany był Roman Kostecki, łysiejący okularnik po czterdziestce. Darski obszedł budynek, by znaleźć wejście. Numer 103 znajdował się na piątym piętrze. Komendant wjechał windą i zapukał do drzwi. Otworzyła kobieta w typie bibliotekarki – ciemne blond włosy spięte w kok, na nosie okrągłe okulary. Na sobie miała kuchenny fartuch, w ręce trzymała wielką drewnianą chochlę, w mieszkaniu pachniało kapustą. – Dzień dobry, nazywam się Waldemar Darski, jestem z policji… – Już się znalazł, moczymorda jeden, przecież dzwoniłam dziś do stołecznej – przerwała mu kobieta. – Pijak cholerny. Dobrze, że służbowej blachy i broni nie zgubił. Wtedy nikt tam u was, na komendzie, by go nie krył. – Całe szczęście, że Romek jest już w domu, koledzy mi nie przekazali. – Darski uśmiechnął się przepraszająco. – Dla kogo szczęście, dla tego szczęście. Jak pan chce, to niech pan sobie z nim mieszka. – Kobieta była zdenerwowana. – Przepraszam za zamieszanie. Do widzenia.

Darski szybko wycofał się w kierunku windy. Sprawa była jasna: Kostecki to policjant, najwyraźniej z problemem alkoholowym. Musiał mieć jednak dobre plecy, bo ktoś go krył, a jego nazwisko było w części poufnej rejestru zaginionych. Do sprawdzenia pozostało drugie nazwisko – Maciej Minkiewicz, niepozorny facet z wąsem. Ten z kolei mieszkał na dalekim Tarchominie, kolejnym stołecznym blokowisku z wielkiej płyty. Złośliwi mówili, że w to miejsce nie dolatują nawet wrony. Z twarzą przyklejoną do szyby Darski patrzył na tonącą w deszczu Warszawę. Ulice zmieniały się w potoki albo bajora, w które wpadały rozpędzone samochody, wyrzucając na chodniki fontanny błotnistej brei. To był prawdziwy surwiwal dla pieszych, którzy z uniesionymi parasolami musieli lawirować między kałużami, bacznie obserwując to, co się dzieje na jezdni. W jesiennym deszczu Warszawa wydawała mu się jeszcze bardziej szara i odpychająca. Miał ochotę tylko na dobrze schłodzoną wódkę i papierosa. Przez ostatnie dni zdecydowanie zaniżył średnią spożywanego alkoholu i teraz organizm domagał się zwiększenia dziennych racji. Szczególnie w chwilach takich jak ta. Poczuł ulgę, gdy prawie półtoragodzinna wycieczka dobiegła wreszcie końca. Wysiadł na Świderskiej, rozejrzał się. Nie było wątpliwości, że jest na przeciwległym krańcu stolicy. I nie chodziło tylko o położenie geograficzne, ale też o estetykę tego miejsca. Z przystanku autobusowego miał do przejścia sto metrów. Blok na Świętosławskiego 4 był pierwszym budynkiem przy tej ulicy, choć z perspektywy Darskiego sytuacja wyglądała odwrotnie – stał na końcu drogi, którą miał do pokonania komendant. Dalej były już tylko łąki. Koniec świata. Punkt widzenia zależy od punktu siedzenia. Inspektor miał wrażenie, jakby ktoś przeniósł w to miejsce budynek, który odwiedził dzień wcześniej na Gocławiu. Te same szare ściany, te same brudne balkony, tylko klatki wejściowe były białe… całe lata temu. Darski szybko odnalazł mieszkanie Minkiewicza. Tym razem nie musiał korzystać z windy – zaginiony mieszkał na pierwszym piętrze. Komendant zapukał, echo poniosło się po korytarzu. Żadnej reakcji, w mieszkaniu najwyraźniej nikogo nie było. Dla pewności zapukał jeszcze raz. Rozległ się zgrzyt przekręcanego zamka. Otworzyły się drzwi naprzeciwko i wyjrzała zza nich czujna sąsiadka, trzydziestoparoletnia atrakcyjna kobieta ubrana jedynie w T-shirt, który mało co zakrywał. Miała duże piersi i sterczące sutki, co nie uszło uwagi Darskiego. – Tam nikogo nie ma – powiedziała. – Maćka to ja już kilka tygodni nie widziałam. Coś mu się pewnie stało. – Naprawdę? – spytał Darski. – Tak myślę, bo byli tu tacy jak pan, z policji, i zadawali pytania. Komendant uśmiechnął się; pies jaki jest, każdy widzi. – No a później byli też tacy jacyś dziwni. Justyna z parteru mówi, że to jakieś tajne służby pewnie. Długo siedzieli u Maćka w mieszkaniu. Czegoś szukali. Darski nie musiał zadawać pytań. Roznegliżowana sąsiadka najwyraźniej odczuwała olbrzymią potrzebę dzielenia się ściśle tajnymi informacjami z życia bloku i swoimi przemyśleniami. Znalazła znakomitego słuchacza. – Nie chciałbym być niegrzeczny, ale może porozmawiamy u pani w mieszkaniu. Przepraszam, nie przedstawiłem się. Waldemar Darski, policja – rzekł inspektor. – Zapraszam. Kobieta odwróciła się, zostawiając otwarte drzwi. Darski wszedł za nią, zerkając na jej zgrabne nogi. Trudno było im się oprzeć, tym bardziej że spod T-shirtu wyłoniły się kształtne pośladki. Komendant zastanawiał się, czy między nimi znajduje się sznureczek od tego czegoś, co dawniej nazywano majtkami. Wyglądało jednak na to, że właścicielka jędrnego tyłeczka nie ma na sobie bielizny. – Napije się pan kawy? – Poproszę. Stali w kuchni. Kobieta uniosła się na palcach, próbując dosięgnąć półki, na której była puszka z kawą. Darski miał teraz przed sobą w całej okazałości jej pupę i mógł z pełną odpowiedzialnością stwierdzić brak jakichkolwiek majtek. Wyciągnięta jak struna urocza sąsiadka

Minkiewicza podskoczyła i dosięgła celu. – Mam na imię Basia – powiedziała, odwracając się do Darskiego. Komendant poczuł się jak nastolatek przyłapany na podglądaniu starszej siostry. Kobieta była wyraźnie rozbawiona. – Niech pan usiądzie. – Krzątała się po niewielkiej kuchni, przygotowując kawę. – Czym się pani zajmuje? – Jestem trenerką fitnessu. Darski nie mógł oderwać od niej oczu. Czuł rosnące podniecenie. Ta kobieta emanowała seksem i dobrze o tym wiedziała, co było jeszcze bardziej podniecające. – Wie pan, czym zajmował się Maciek? – spytała Basia, stawiając przed nim kubek z kawą. – Nie. – Darski niechętnie opuścił krainę marzeń i fantazji. – Nie wiem. – Pracował w wywiadzie – powiedziała kobieta, jakby mówiła o kimś, kto jest nauczycielem w pobliskiej podstawówce. – A pani skąd to wie? – Bzykałam się z jego żoną. Usłyszawszy to, Darski aż się zakrztusił. Charczał i pokasływał, łapiąc powietrze, a jego oczy nie były tak wielkie nawet wtedy, gdy zerkał na pupę Basi. – Przeze mnie się rozwiedli. Maciek nagrał moje wybryki z Jolką i sprawa się rypła. – Basia zatrzepotała rzęsami, udając niewiniątko. – Przecież to nie moja wina, że jego żona, tak jak ja, woli cipki. Darski z trudem opanował kaszel. – Cóż, rozumiem, ja też wolę kobiety. – Żart nie spotkał się z entuzjastycznym przyjęciem, komendant szybko zmienił więc temat: – Jak mogę skontaktować się z panią Jolą Minkiewicz? – Po rozwodzie wyprowadziła się do matki, na Solec. Od czasu do czasu spotykamy się, tak dla relaksu. Darski chętnie porelaksowałby się z obiema paniami. Jeśli żona Minkiewicza była choć w połowie tak seksowna jak Basia, musiały tworzyć wybuchową mieszankę. – Może mi pani dać jej telefon, adres? – Przecież macie wszystkie dane, policjanci już to spisywali. – Kobieta stała się zaskakująco czujna. – Skąd w ogóle mam wiedzieć, że jest pan z policji? – Proszę, to moja legitymacja. – Darski położył dokument na stole. Basia przyjrzała mu się uważnie. – Ale tu jest napisane „województwo podlaskie”. Co pan robi w Warszawie? – Istnieje podejrzenie, że pan Minkiewicz zaginął gdzieś na Podlasiu – powiedział Darski, licząc na to, że jego wyjaśnienia zadowolą kobietę. – Ta część śledztwa jest tajna, dlatego nie kontaktowałem się z warszawską policją. To uspokoiło Basię. Skocznym krokiem, wywołując falowanie odpowiednich części ciała, wyszła do przedpokoju i po chwili wróciła z małym czerwonym notesem. – Niech pan zapisze: Solec 85, mieszkanie 77. To blisko wiaduktu, którym dojeżdża się na most Poniatowskiego – wyjaśniła. Podała też numer telefonu, ale zastrzegła, że Jola nie odbiera połączeń z numerów, których nie zna. Darski grzecznie podziękował i ostatni raz spojrzał na tyłeczek i piersi sąsiadki Minkiewicza. Cicho westchnął. Żałował, że nie jest kobietą. Była jak zjawa, ulotna i nierealna. Jakby za chwilę miała zniknąć. Koszulka, którą miała na sobie, delikatnie podkreślała jej kobiece kształty. Krągłe biodra, wcięcie w talii i wyraźnie zarysowane, pełne piersi. Proste kasztanowe włosy opadały na poduszkę. Patrząc na śpiącą żonę, Artur Solski sam miał wrażenie, że śni. Dzieci bawiły się przed domem. Artur wyjrzał przez okno, by upewnić się, że wszystko jest w porządku. Usiadł na skraju łóżka i ostrożnie dotknął nagiej nogi Joanny. Przeszedł go dreszcz. Przesunął rękę wyżej, między uda. Joanna cicho westchnęła, poczuł ciepło i wilgoć. Pieścił ją delikatnie palcem, jej biodra zaczęły się rytmicznie ruszać. Joanna otworzyła zaspane oczy i uśmiechnęła się.

– Gdzie są dzieci? – Za blisko – powiedział Artur, ale nie cofnął ręki. Joanna przygryzła wargę, obróciła się na plecy. Jej piersi wznosiły się i opadały. Coraz szybciej. Artur czuł jej rosnące podniecenie, naparł silniej. Zamknęła oczy i odchyliła głowę. Ekstaza przyszła nagle i wstrząsnęła jej ciałem. Zacisnęła nogi. Artur wycofał powoli rękę; była mokra i pachniała nią. Joanna leniwie przeciągnęła się na łóżku, jej uśmiech i zmrużone oczy mówiły wszystko. Wiedział, że wieczorem i on przeżyje chwile rozkoszy. – Muszę trochę popracować. Przez ostatnie dwa tygodnie prawie nic nie robiłem. – Dokąd jedziesz? – spytała zaniepokojona. – Będę się kręcił po okolicy, chcę porozmawiać z rodziną jednego z bimbrowników, którzy zginęli w wybuchu. Wrócę na kolację. Joanna nie protestowała. Artur ucałował ją i wyszedł. Przed domem dopadły go dzieciaki, lecz wytłumaczył im, że muszą zostać z mamą. Trochę się martwił, że nie chodzą do szkoły, ale nie chciał też, by z tego powodu wracali już do Warszawy. Czerwona toyota hilux zaparkowana była na ulicy. Dziś szczególnie cieszył się z tego, że ma terenowy samochód – łatwiej będzie mu zgubić ogon. Tak jak się spodziewał, we wstecznym lusterku szybko zobaczył grafitowego passata zdekonspirowanego małżeństwa tajniaków z Warszawy. Dzięki obywatelskiej czujności Felka, pracownika tartaku, i jego siostry Artur i Darski wiedzieli, na kogo uważać. Zresztą ci, którzy mieli ich obserwować, wiedzieli, że oni wiedzą. Zupełnie otwarcie trwała więc zabawa w kotka i myszkę. Para agentów miała uprzykrzać życie dziennikarzowi, by ten nie mógł swobodnie spotykać się z informatorami i grzebać przy sprawie trupa z Koterki. Toyota Solskiego jechała asfaltową drogą w kierunku Mielnika, lecz nagle skręciła w prawo. Tuż przed ścianą lasu wpadła na wyboistą gruntową drogę przeoraną błotnistymi koleinami. Silnik zawył, wchodząc na wyższe obroty; napęd na cztery koła potrzebował więcej mocy, by poradzić sobie w grzęzawisku, w które wjechał samochód. Przez chwilę wydawało się, że auto przegra z rozmiękłym podłożem. Spod kół wystrzeliły salwy błota, zachlapując szyby. Solski zredukował bieg i toyota powoli ruszyła. Auto zaczęło się rozpędzać i szybko zniknęło w leśnym dukcie. Kierowca grafitowego passata nawet nie próbował powtórzyć wyczynu dziennikarza. Artur jechał do Koterki. Zostawił w domu telefon i GPS, miał więc nadzieję, że tajniacy nie namierzą go zbyt szybko. Samochód spisywał się znakomicie na leśnych drogach, pojawiły się natomiast problemy z nawigacją. Już kilka razy zabłądził, bo jak można się było spodziewać, leśne dukty na mapie wyglądały zdecydowanie inaczej niż w rzeczywistości. Miał wrażenie, że kręci się w kółko. Zatrzymał się i wysiadł. W lesie było widać i czuć jesień. Zrobiło się szaro i jakoś goło, krzewy i drzewa traciły liście. Solski rozglądał się bezradnie. Człowiek współczesny, pozbawiony swoich elektronicznych gadżetów, jest całkowicie bezradny niczym dziecko we mgle. Rozłożył mapę na masce samochodu, co nie było najlepszym pomysłem, jeśli wziąć pod uwagę to, jak bardzo toyota była ubłocona. Ale nie to go teraz najbardziej martwiło. Jebana puszcza. Nie był w stanie określić, gdzie dokładnie się znajduje, wszystko wyglądało tak samo. Tkwił, oparty rękoma o maskę, ze wzrokiem wbitym w mapę, jakby liczył na to, że jakimś cudem pojawią się na niej jego współrzędne. – Co, zgubił się? Na dźwięk chrypiącego głosu dziennikarz aż podskoczył. Nie wiedział, kiedy za jego plecami stanęła starsza kobieta z chustą na głowie i reklamówką pełną grzybów w ręku. – Ma szczęście, że na grzyby wyszłam. Dokąd chce jechać? – spytała. – Do Koterki – powiedział Artur. Jezu, skąd ona się tu wzięła?! – Pojedzie prosto. – Kobieta wskazała kierunek, z którego przybył Solski. – Jak dojedzie do zwalonego dąbka, wie, jak wygląda dąb? – Dziennikarz potwierdził skinieniem głowy. – To jak zobaczy ten dąbek, to skręci w prawo, w tako bielutko piaskowo droge pod górkę. – Dziękuję pani bardzo. – Nie dziękuje, nie ma za co. – Kobieta minęła Artura i zeszła z drogi między drzewa, by dalej szukać grzybów. Jej wskazówki okazały się bardzo precyzyjne i piętnaście minut później Solski wyjechał na drogę prowadzącą z Adamowa do Koterki. To przy niej gdzieś po prawej był tartak Witka Zborskiego, mężczyzny, który odnalazł zwłoki w stawie przy cerkwi i który dwa dni

później zginął w wybuchu przy produkcji samogonu. Arturowi ta koincydencja czasowa wydała się podejrzana; chciał porozmawiać z rodziną Zborskiego. Tartak znajdował się tuż przed wjazdem do Koterki, na skraju Puszczy Milenickiej. Drewniana szopa na drewno, drewniana wiata połączona z budynkiem, w którym ustawione były traki, piły i szlifierki; wszystko wyglądało na opuszczone. Jak w horrorze. Solski wysiadł i postanowił się rozejrzeć. Na całym terenie ziemia pokryta była warstwą wiórów, panował bałagan, porozrzucane były narzędzia i ścinki. Wszystkie budynki przykryte były starą cementową dachówką. Za szopą stała chałupa, która wyglądała na zamieszkaną. Na tle pozostałych budynków dom był zadbany. Rzeźbione opaski okienne, kolorowe okiennice i ażury w szczycie – wszystko to kontrastowało z bałaganem, jaki panował na podwórzu. Artur podszedł i zapukał w drzwi. Chwila ciszy, ale potem usłyszał czyjeś kroki na drewnianej podłodze. Drzwi wciąż jednak pozostawały zamknięte. Obrócił głowę w prawo, w stronę okna. Kołysząca się firanka świadczyła o tym, że ktoś mu się przyglądał. Zapukał ponownie. Znowu słychać było kroki, tym razem bliżej. – Czego tu szuka? – Kobiecy głos nie brzmiał przyjaźnie. – Jestem dziennikarzem, chciałem porozmawiać o panu Zborskim – powiedział Solski. – Nie ma o czym gadać. – Nie wierzę, że to był wypadek. – Artur potrafił przekonać do rozmowy nawet najbardziej opornych. Drzwi otworzyły się. Przed nim stała dwudziestokilkuletnia kobieta. Nie sprawiała dobrego wrażenia: tłuste, dawno niemyte włosy, brudne jeansy i wełniany sweter z dziurami. – Nazywam się Artur Solski, jestem reporterem. – Dagmara Zborska, siostra Witka. – Kobieta patrzyła nieufnie na rudego dziennikarza. Zastanawiała się, czy na pewno powinna go wpuścić. Ostatecznie zwyciężyła ciekawość. – Wejdzie, nie będziemy przez próg gadać. Dom nie był duży – dwa pokoje, łazienka i kuchnia z piecem kaflowym. Na ścianach boazeria i kilka ikon; nie było wątpliwości, że mieszkający tu ludzie są wyznania prawosławnego. – Proszę się nie gniewać za to powitanie, ale mam teraz na głowie cały tartak i różnych cwaniaków, którzy chcą ode mnie wyciągnąć pieniądze, że niby Witek był im winny. Siostra Zborskiego rzeczywiście wyglądała na zmęczoną. Zaprosiła Artura do większego pokoju, w którym honorowe miejsce zajmowały meblościanka i telewizor. Zmieściły się w nim jeszcze przykryta grubą wełnianą narzutą wersalka, dwa wytarte już nieco fotele i ława. Na podłodze leżał wzorzysty dywan. Solski usiadł na jednym z foteli, Dagmara wybrała wersalkę. – Dlaczego pan nie wierzy w wypadek? – Bo to dziwne, że pani brat zginął dwa dni po tym, jak znalazł te zwłoki koło cerkwi – rzekł Solski. Na razie nie zadawał pytań. Bał się spłoszyć swoją rozmówczynię. Chciał, by się otworzyła, i wiedział, że nie powinien jej poganiać. Miał czas. – Jak tylko mi powiedział o tym zmasakrowanym trupie, miałam złe przeczucia. – Dagmara Zborska złożyła swoje brudne, pomarszczone dłonie jak do modlitwy. – Przeca topielec nieszczęście przynosi, jak szatan. No i się sprawdziło. Siostra Zborskiego zrobiła przerwę na odpalenie papierosa. Zaciągnęła się głęboko i wypuściła kłęby dymu aż pod sufit. – A Witek się nie bał? – Trochu sie bał, całe noce jakieś koszmary mu się śniły. A nie był strachliwy. – Znowu głęboko się zaciągnęła; papieros ją uspokajał. – Był zły, że polazł pod cerkiew następnego dnia po tym, jak kręcili się tam jacyś przyjezdni. – Nie rozumiem – powiedział Solski, marszcząc brwi. – Dzień przed tym, jak trupa wyłowił, Witek widział przy sadzawce trzech mężczyzn. – Siostra Zborskiego strzepnęła popiół na rękę. – Zapamiętał jednego w czarnym płaszczu, bo był wielki i łysy. Przebłyski wspomnień: noc, cerkiew, policyjne światła, trup w stawie i tajniacy z wywiadu. Łysy mięśniak niemowa w czarnym płaszczu. Spokojnie, to nie musi być ten sam człowiek. Ale jeśli tak… Solski był zdezorientowany. – Jest pani pewna, że to było dzień wcześniej?

– Tak. Witek nawet uważał, że to pewnie tamci go załatwili, ale powiedział, że to nie nasza sprawa. – Kolejna porcja popiołu wylądowała na złożonej w miseczkę dłoni. – Ktoś jeszcze o tym wie? – spytał Artur. – Wiedział Stach Kulebiak, rozmawiali o tym przez telefon, jak po znalezieniu trupa umawiali się na pędzenie bimbru. – Dagmara Zborska skuliła się jeszcze bardziej, jakby jakiś niewidzialny ciężar opadał jej na ramiona. Jednak gdy wydawało się, że ją złamie, wyprostowała się. – Ale Stach na pewno nikomu nie powiedział. Mało gadatliwy był. Jego żona często mówiła, że ostatni raz odezwał się do niej, jak przysięgę małżeńską składał. Jeśli rzeczywiście łysol z wywiadu był w Koterce dzień przed znalezieniem zwłok, to po co przyjechał tam w dniu ich odkrycia? Jeśli to ci ludzie załatwili faceta ze stawu, to dlaczego nie ukryli zwłok lepiej albo ich nie spalili? Chyba że chodziło o to, by ciało zostało odnalezione… tylko po co? Arturowi cała ta historia nie składała się w całość – za dużo pytań, za mało odpowiedzi.

29

16.10.2007 godzina 11.00

Ze złości zacisnął pięści tak mocno, że aż pobielały mu knykcie. Miał ochotę krzyczeć. Nienawidził sytuacji, w których mógł jedynie czekać. Podobno porywczość i brak opanowania to cechy ludzi młodych, niedoświadczonych; ta zasada, o ile w ogóle prawdziwa, nie dotyczyła jego. Mimo swoich sześćdziesięciu pięciu lat czasami zachowywał się jak rozkapryszone dziecko, które matka musi odciągać od wystawy z zabawkami i które nie rozumie, że nie można mieć wszystkiego już, teraz, natychmiast. Zebrane w gabinecie premiera osoby wiedziały, że w takich chwilach lepiej się nie odzywać. Jeśli profesor Andrzejewski miał wybuchnąć, a na to się właśnie zanosiło, to nikt nie chciał wystąpić w roli detonatora. Premier wstał. Jego chuda twarz stała się jeszcze bardziej koścista, usta wykrzywiły się w grymasie, oczy zwęziły. Duże, żylaste dłonie wbiły się niczym szpony w oparcie fotela. Wyglądał w tej pozycji jak orzeł, który przysiadł na gałęzi i obserwuje zwierzynę. Do wyboru miał trzy cele: Alicję Berchart, szefową Służby Wywiadu Wojskowego, Wiktora Hofmanna, szefa Agencji Wywiadu, i swojego sekretarza. Ten ostatni jednak nie wchodził w rachubę, bo jego rola ograniczała się do notowania przebiegu spotkania. Premier puścił oparcie i odepchnął fotel. Teraz był jak wzbijający się do lotu drapieżnik. Było jasne, że zaraz uderzy. – Powiedz mi, Wiktor, lubisz swoje stanowisko? – Ofiara wybrana. – Oczywiście, panie premierze. – To dlaczego, do jasnej cholery, chcesz je stracić?! – Orzeł wyciąga szpony. – Ale my robimy, co możemy. – Jak zwykle w takich sytuacjach głos Hofmanna przeszedł w falset. Był to znak, że szef Agencji Wywiadu bardzo się denerwuje. – Za mało, kurwa, robicie! Chyba rację mają ci, którzy twierdzą, że ta funkcja cię przerosła, Wiktor. Nadajesz się do wybierania garniturów, koszul, krawatów i soczewek i od czasu do czasu możesz napisać jakieś wystąpienie, to wszystko. – Atak, ofiara nie ma szans. Hofmann zna takie wybuchy szefa, przyzwyczaił się. Wie, że teraz przyjdzie uspokojenie; spada poziom adrenaliny, za chwilę znów będzie można rozmawiać. – Panie premierze, obserwujemy podejrzany obiekt. Przed atakiem musimy być pewni na 300 procent, że są tam ludzie, którzy odpowiadają za zamach na naszego ambasadora. – Szef agencji ważył słowa, nie chcąc sprowokować premiera do kolejnego ataku. – Proszę sobie wyobrazić, co by było, gdybyśmy się pomylili. Wybuchłby gigantyczny skandal. Liberałowie przejęliby władzę w kraju na dwadzieścia lat. Hofmann wiedział, że argumenty przemawiają na jego korzyść, ale na wyborczym finiszu górę nad logiką brała często polityczna gorączka. Obywatelskie Porozumienie Patriotyczne Andrzejewskiego traciło poparcie; według najnowszych sondaży Polscy Liberalni Demokraci dogonili już partię rządzącą. W ostatniej przedwyborczej debacie szef rządu poległ w starciu z młodym liderem PLD Erykiem Prangem. Widmo porażki zajrzało w oczy politykom OPP. Andrzejewski zlekceważył przeciwnika, przyszedł na debatę nieprzygotowany i traktował Prangego z góry. Wyglądał jak stary, gderliwy profesor, który nie wiadomo dlaczego czepia się zdolnego studenta. Lider PLD bezwzględnie to wykorzystał: był miły i uprzejmy, co jeszcze bardziej złościło Andrzejewskiego. Najgorszy był jednak koniec. Szef rządu zwrócił się bezpośrednio do

telewidzów, by raz jeszcze poparli Obywatelskie Porozumienie Patriotyczne. – Zaczęliśmy zmieniać Polskę na lepsze. Jest jeszcze dużo do zrobienia i wiemy, jak to zrobić. Naszej ojczyźnie potrzebne jest silne i odważne przywództwo – podsumował premier. – Dlaczego w takim razie ucieka pan z Iraku? Pytanie Prangego było jak zapierające dech uderzenie w splot słoneczny. Andrzejewski potrzebował dłuższej chwili, by zareagować. Zbyt długiej. – Nie uciekamy z Iraku. Dorwiemy tych terrorystów. Myśli pan, że to jest takie proste? – Premier niepotrzebnie wdał się w pyskówkę. – Niech pan się już o to nie martwi. Tym zajmiemy się my, po wygranych wyborach. Skutecznie. – Prawy sierpowy, szef rządu na deskach, liczenie, Prange podnosi ręce w geście zwycięstwa, koniec debaty. Hofmann oglądał debatę telewizyjną, siedząc w swoim domu. Nie wierzył w to, co widzi. Doradcy Andrzejewskiego i specjaliści od marketingu politycznego musieli rwać sobie włosy z głowy. To miał być dla szefa rządu spacerek, debata dotycząca spraw wewnętrznych, polityki społecznej i ekonomii. Premier miał się czym pochwalić – spadek bezrobocia, obniżenie podatków – dał się jednak wciągnąć w dyskusję o seksskandalach w rządzie, związkach partnerskich, zapłodnieniu in vitro i legalizacji marihuany. Do tego wszystkiego przy młodszym o dwadzieścia lat rywalu obdarzonym pięknym hollywoodzkim uśmiechem wypadł jak zmęczony ramol, który ma już wszystkiego dość. Mowa jego ciała krzyczała do wyborców: Czas na zmiany, dajcie mi wolne! Gwoździem do trumny była końcówka. Jak dowiedział się Hofmann, po wyjściu ze studia premier wpadł w szał i chciał się rzucić na swojego głównego doradcę od wizerunku, lecz na szczęście powstrzymała go własna ochrona. – Wiem, że sytuacja jest trudna, ale moi ludzie robią, co mogą. Proszę mi zaufać – powiedział Hofmann. Szef rządu z rezygnacją pokiwał głową. Spotkali się w Sejfie, by móc swobodnie i bezpiecznie porozmawiać. Nikt nie był w stanie podsłuchać toczonych tu rozmów. Zabezpieczenia elektroniczne i specjalne rozwiązania architektoniczne czyniły to miejsce absolutnie bezpiecznym. Poza szyfrantami, którzy pracowali tu na co dzień, rzadko można było spotkać w Sejfie dyrektorów poszczególnych biur czy samego szefa agencji. Bardzo często za to bywał w nim generał Pietkiewicz. Podziemny bunkier, w którym zbierano i przechowywano najtajniejsze informacje Agencji Wywiadu, był jego królestwem i nieformalną siedzibą Sekcji „1” – jednostki wywiadu, o której istnieniu wiedzieli wyłącznie premier i szef agencji. Pietkiewicz osobiście dobierał ludzi do pracy w tej tajnej komórce, on też akceptował kandydaturę porucznika Macieja Minkiewicza. Szyfranta, który wykradł stąd dokumenty. Fuck, fuck! Przez trzydzieści siedem lat istnienia sekcji nic podobnego się nie zdarzyło. Oczywiście kiedyś musiał być ten pierwszy raz, ale generał nie rozumiał, dlaczego to na jego zmianie doszło do takiej wtopy. Na razie wydawało się, że sytuacja jest pod kontrolą. Cleaning and washing. Tak czy inaczej, sprawy zmierzały ku końcowi. Zorganizował dzisiejszą odprawę, by się upewnić, że jego zaufani ludzie wiedzą, co i jak robić. – Miło was widzieć w komplecie, dziewczęta – rzekł Pietkiewicz i przysiadł na blacie biurka. Pokój, w którym się znajdowali, przypominał szklaną bańkę. Nie było tu dużo miejsca, ale dla pięciu osób wystarczyło. Oprócz generała w naradzie uczestniczyli pułkownik Wyrwicki i kapitan Piotr Majewski, młody, zdolny chłopak, który wykazał się w Iraku. Obok tego ostatniego siedział kolejny młody gniewny, odpowiedzialny za grupy zabezpieczenia kapitan Dawid Bylicki nazywany Niedźwiedziem. Był też wreszcie spec od podsłuchów i wywiadu elektronicznego major Piotr Wełna, którego ze względu na nieproporcjonalnie dużą głowę względem cherlawego tułowia zwano pieszczotliwie Plemnikiem. – Operacja „Nabucco” wchodzi w decydującą fazę. – Bas generała wydawał się jeszcze niższy. – Najpierw nasłuch i obserwacja.

Wywołany do tablicy major Wełna podniósł się z krzesła. Był tak chudy, że w garniturze wyglądał jak strach na wróble. – Zacznę od naszego policjanta. Darski grzebał w policyjnym rejestrze osób zaginionych. Niewiele się dowiedział, bo pełne dane Minkiewicza są utajnione. Poza tym wykorzystaliśmy nasze znajomości w Komendzie Głównej. – Tu Plemnik uśmiechnął się, licząc na pochwałę, gdy się jej jednak nie doczekał, kontynuował niepocieszony: – Darski dostał opierdol i zakaz zbliżania się do sprawy. Mam nadzieję, że to wystarczy. Wciąż jest w Warszawie, u córki. – A jak córka przyjęła liścik od nas? – spytał pułkownik. – Tak jak się spodziewaliśmy, tatuś musiał się gęsto tłumaczyć. – Wełna znowu eksponował w uśmiechu swoje żółte od papierosów zęby. – Z nikim się nie spotyka? Do nikogo nie dzwoni? – dopytywał się Wyrwicki. – Spotkał się tylko z kumplem z CBŚ, razem studiowali. Pojechał też na Gocław i strasznie przy tym kluczył. Myśleliśmy nawet, że sprawdza się i próbuje zgubić ogon, ale on tylko się zgubił, nie zna miasta. Odpowiedź Wełny nie zadowoliła pułkownika. – Co, do cholery, robił na Gocławiu? – Odwiedził policjanta z komendy stołecznej. Nie wiemy, po co się z nim spotkał. To była bardzo krótka wizyta. Może to jakiś stary znajomy. – Major wiedział, że oczekują od niego więcej konkretów. Od gdybania są politycy, dziennikarze i panie z magla. On ma wiedzieć, być pewny. – Wczoraj cały dzień Darski przesiedział w mieszkaniu córki, tak przynajmniej wynika z odczytu stacji bazowych telefonu komórkowego. No i samochód stał cały czas przed blokiem. Niestety, nawalił nadajnik od kamery i podsłuchu w mieszkaniu. – Wełna zrobił minę, jakby miał się zaraz rozpłakać. – Niedobrze. – Generał podrapał się po łysej głowie. Nie był jednak zdenerwowany; wiedział, że ma asa w rękawie. – Ale spokojnie, trzeba go tylko porządnie pilnować. Jak zacznie fikać, odpalimy wszystko, co mamy na jego temat. Facet będzie skończony, także u Solskiego. Major Wełna wyraźnie odetchnął. Lubił pracować z generałem Pietkiewiczem – ten potrafił myśleć pięć ruchów naprzód i zawsze miał jakiś plan awaryjny. – A jak sobie radzi nasz dziennikarzyna? Ma coś poza problemami ze swoją głową? Słowa generała wywołały uśmiech na twarzach zebranych. – Wydaje mi się, że jego problemy z głową jeszcze się pogłębiają, ale to nie nasze zmartwienie… – powiedział Wełna. – Wręcz przeciwnie – wtrącił pułkownik. – Solski zerwał nam się wczoraj – kontynuował Wełna. – Prawdopodobnie był u siostry tego bimbrownika Zborskiego. Nasza obserwacja widziała, jak odjeżdża sprzed tartaku. Krótka wymiana spojrzeń między generałem a pułkownikiem. Pietkiewicz nieznacznie pokręcił głową, dając znak, by teraz nie drążyć tego wątku. – Jutro rudzielec jedzie do Orzysza spotkać się z żoną Kaliskiego. Oboje będą w pełni obstawieni. Obserwacja bezpośrednia i podsłuchy. – Major zakończył ten wątek. – Jeśli mogę. – Dariusz Wyrwicki wstał z krzesła. – Jak wiecie, przesłuchałem Jusufa. Ten palant przekazał Kaliskiej pudełko od męża. Były w nim fragment wiersza, karta microSD, krzyżyk z orzełkiem w koronie i amulet z naszych zbiorów. – Kurwa jego mać! – zaklął generał. – Prawdopodobnie to właśnie w związku z jego zawartością Kaliska skontaktowała się z Solskim – rzekł pułkownik. Sprawa robiła się delikatna. Naćpany prochami bezrobotny dziennikarz nie stanowił zagrożenia, ale zdesperowana żona żołnierza, który zginął w dziwnych okolicznościach w Iraku, mogła narobić kłopotów. Na wykradzenie pudełka mieli za mało czasu, zresztą na dzień przed spotkaniem z dziennikarzem takie wydarzenie jedynie wzmocniłoby przekonanie kobiety, że dzieje się coś tajemniczego. Ale Wyrwicki miał już gotowy plan awaryjny, na wypadek gdyby okazało się, że Kaliska może im zaszkodzić. Przyszedł czas na jego przedstawienie. – Jeśli wdowa chce prawdy o swoim mężu, to ją dostanie. – Pułkownik uśmiechnął się

tajemniczo. – Jak udało nam się ustalić, kapitan Robert Kaliski oraz Jusuf al-Jasin byli paserami i współpracowali z irackimi handlarzami dzieł sztuki. W bazie Echo, w szafce Jusufa, wciąż jest plecak Kaliskiego wypełniony po brzegi zrabowanymi z muzeów artefaktami. – Tylko co z Jusufem? – spytał kapitan Majewski. – Przyzna się? – Niestety zginął, próbując sprzedać starożytne dzieła sztuki. – Pułkownik rozłożył ręce i wzruszył ramionami. Nikt się nie zdziwił, nikt nie zadawał pytań. Takie życie; byli grupą do zadań specjalnych, najważniejsze było bezpieczeństwo operacji. W tej pracy nie ma miejsca na sentymenty, ofiary są wliczone w koszty. Wykonywali brudną robotę, by inni mogli mieć czyste sumienie i spać spokojnie. Zabójstwa, spiski, porwania, szantaże – państwo gwarantowało im bezkarność, choć w historii zdarzały się takie sytuacje jak ujawnienie operacji „Żelazo”. Na potrzeby politycznej rozgrywki w połowie lat 80. ubiegłego wieku ujawniono operację, która polegała na masowym rabowaniu złota, pieniędzy i dzieł sztuki. Na zachodzie Europy działała stworzona przez wywiad PRL szajka, która napadała, kradła, a nawet mordowała. Oczywiście nikt nie wiedział, że za akcją stoi Sekcja „1”, ale poleciało wiele głów. Ta afera była w sekcji przypominana i przekazywana tym, którzy zostali do niej zwerbowani. Była swoistym memento mori. Nikt nie mógł się czuć zbyt pewnie. Szpiegostwo to śmiertelna choroba. Wiedzieli, że któregoś dnia sami mogą się stać celem, że ktoś dostanie rozkaz i wykona wyrok. Świat równoległy, w którym żyli, nie miał niewzruszonych zasad i nic nie było do końca takim, jakie się wydawało. Znakomite środowisko pracy dla paranoików. Wyrwicki był w swoim żywiole – wielopoziomowe rozgrywki, planowanie i układanie scenariuszy to była jego pasja. Nikt, kto patrzył na niego w tej chwili, nie mógł mieć co do tego wątpliwości. Dla wszystkich było jasne, że wymyślona przez pułkownika intryga ma swój ciąg dalszy. – Jak wiecie, Kaliski nie zginął od wybuchu miny pułapki. Zmarł w bazie, co zapewne potwierdzi przeprowadzona w Polsce sekcja. Zażądała jej żona i niestety nie mogliśmy nic zrobić, by to zablokować – powiedział. To było ich kolejne zmartwienie. Nikt nie przypuszczał, że wdowa wpadnie na pomysł przeprowadzenia autopsji. Wyrwicki miał jednak gotowe rozwiązanie. – Kaliskiego załatwił przyjaciel. Pozbył się wspólnika, bo nie chciał się dzielić. – Poprawił spinki przy mankietach. Wykonano je na zamówienie: białe złoto połączone z czarnym metalem, fragmentem pocisku z AK-47, który wyjęto z obojczyka Wyrwickiego. Pamiątka po strzelaninie w Kambodży. Pułkownik lubił się dobrze ubierać. Szyte na miarę szara koszula i czarny garnitur, jedwabny krawat dopasowany do koloru koszuli i eleganckie buty powodowały, że nie wyglądał na kogoś zatrudnionego na państwowym etacie. – W szafce Jusufa w Iraku znaleziono strzykawkę i fiolki z ketaminą. Ten silny środek uspokajający stosuje się do usypiania psów. – Wszyscy słuchali, nikt nie miał zastrzeżeń. – Jusuf był na tyle bezczelny, że spotkał się z wdową, by przekazać jej przesyłkę od męża. W ten sposób chciał odsunąć od siebie wszelkie podejrzenia. – Zadowolony Wyrwicki usiadł na krześle i założył nogę na nogę. – Pani Kaliska chyba nie będzie chciała tego nagłaśniać. – Pietkiewicz pokiwał z uznaniem głową. – A jeśli Solski przedstawi inną wersję wydarzeń? – spytał Plemnik. – Myślisz, że ktoś uwierzy wariatowi? – Generał mrugnął porozumiewawczo. – Szkoda Jusufa – powiedział Majewski, udając zasmucenie. – Ty nie rozpaczaj, tylko powiedz, co z naszym irackim przyjacielem – rzekł Pietkiewicz. Był bez marynarki, w białej koszuli z podwiniętymi rękawami i czarnym krawacie; wyglądał jak filmowy killer. – Khalaf Muhammad Mukhlif al-Dulaymi vel Abu Marwan jest w Polsce. Zakwaterowaliśmy go pod Warszawą, w jednym z naszych bezpiecznych domów, a właściwie rezydencji, bo tak sobie zażyczył – powiedział Majewski. – Szczerze mówiąc, szefie, ten facet nie budzi mojego zaufania. Jest jakiś dziwny. – A czego się spodziewałeś po kimś, kto handlował bronią i zarządzał finansami Al-

Muchabaratu, a dziś finansuje irackich terrorystów? – spytał generał. – Chciałbyś, żeby się z tobą zaprzyjaźnił i zaprosił cię na barbecue? – Dzielę się tylko swoimi wrażeniami, przepraszam – rzekł Majewski, skrzyżował ręce na piersi i zrobił nadąsaną minę; wyglądał jak skarcony uczniak. – Abu Marwana znam od prawie dwudziestu lat. Ten facet nie ma przyjaciół, dla niego liczy się tylko kasa. Nawet swoją żonę sprzedałby do burdelu, gdyby ktoś odpowiednio zapłacił – wyjaśnił Pietkiewicz, który wpływowego Irakijczyka poznał, gdy handlował bronią na Bliskim Wschodzie. Facet z Al-Muchabaratu był dobrym klientem. Gdy amerykański zarządca Iraku Paul Bremer podjął w maju 2003 roku decyzję o rozwiązaniu irackiej armii i służb specjalnych, posyłając na zieloną trawkę pół miliona mężczyzn wraz z ich rodzinami, Abu Marwan skontaktował się przez pośredników z Pietkiewiczem. Dawał do zrozumienia, że ma dla generała ciekawą propozycję. Kontakt jednak urwał się na ponad trzy lata. W tym czasie Abu Marwan został okrzyknięty finansistą rebelii i stał się jednym z głównych wrogów Ameryki w Iraku. Ponownie odezwał się w grudniu 2006 roku, nalegał na osobiste spotkanie. Parę miesięcy później Pietkiewicz poleciał do Iraku zobaczyć się z dawnym znajomym. Nie chciał korzystać z transportu wojskowego, wybrał lot cywilny z Frankfurtu przez Jemen. Z Sany samoloty latały do Bagdadu w miarę regularnie, chyba że akurat w stolicy Iraku trwały ciężkie walki. Wówczas podróżni musieli czekać nawet kilka dni. Pietkiewicz miał jednak szczęście i do Bagdadu doleciał bez przygód. Port lotniczy w stolicy Iraku pod względem rozmiarów porównywalny był z warszawskim Okęciem. Trzy terminale zbudowano na planie trójkątów ze ściętymi wierzchołkami. W budynkach ażurowe łukowe sklepienia, w których ukryte były lampy, opadały ku posadzce bez podpierających je zwyczajowo kolumn, co sprawiało wrażenie, jakby dach zawieszony był w powietrzu. Klimatyzowane wnętrze terminalu nie przygotowywało podróżnych na zderzenie z falą ciepła na dworze. Słońce i czterdziestostopniowy upał powodowały, że człowiekowi wydawało się, iż wchodzi do rozgrzanego pieca. Trudno było złapać powietrze, organizm potrzebował dłuższej chwili na oswojenie się z nowymi warunkami. Na Pietkiewicza czekał młody Arab ubrany w jasnobeżowe spodnie i długą, wypuszczoną luźno na nie białą koszulę. Przysłał go Abu Marwan. Chłopak grzecznie się przywitał i zaprosił generała do samochodu. Jechali zakurzonym czarnym audi w stronę centrum Bagdadu. Arab się nie odzywał, a Pietkiewicz nie pytał, dokąd jadą; to i tak byłoby bez sensu. Ryzykował, przyjeżdżając samotnie do Iraku, ale informacje, jakie przekazał mu Marwan, były bardziej niż interesujące. Po mniej więcej 40 minutach dojechali do Al-Mansur, willowej dzielnicy położonej tuż przy Zielonej Strefie. Zatrzymali się przy jednym z bliźniaczych dwupiętrowych domów otoczonych drzewami i ogrodem. Z pewnością nie mieszkał tu nikt biedny. Marmury, wielkie, oprawione złotem lustra, kryształowe żyrandole, srebrne zastawy – bogactwo było wręcz ostentacyjne. Prowadzony przez młodego Araba generał wszedł do olbrzymiego salonu z fotelami i kanapami pokrytymi białym futrem. Pietkiewicz pomyślał o niedźwiedziach polarnych. Z salonu przeszli na taras, do którego przylegał basen w kształcie nerki. W słońcu niebieskie płytki nadawały wodzie morski kolor. W basenie pływał Abu Marwan. Nie wyglądał na kogoś, kogo poszukuje wywiad najpotężniejszego światowego mocarstwa. – Salam alejkum – rzekł Pietkiewicz, kładąc rękę na sercu. – Wa alejkum salam – odpowiedział Arab, wychodząc z basenu i owijając się ręcznikiem. Uścisnęli sobie dłonie. – Miło cię widzieć, przyjacielu. Ile to już lat? – spytał Abu Marwan. – Chyba pięć. Spotkaliśmy się jeszcze przed wojną. Odmówiłeś wtedy współpracy, wierzyłeś w Saddama – powiedział generał, znakomicie posługując się arabskim. – Cóż, miałem trochę czasu na przemyślenia i jak widzisz, zmieniłem zdanie. – Boisz się, że dobiorą ci się do dupy Amerykanie. – Pietkiewicz postanowił, że nie będzie przesadnie uprzejmy. Mógł sobie na to pozwolić, skoro musiał przylecieć do Bagdadu. Nie było to w owych dniach turystyczne centrum świata.

– Jesteś niesprawiedliwy – rzekł Arab, poprawiając dłonią wąsy i zaczesując do tyłu przyprószone siwizną włosy. – Myślisz, że skontaktowałem się z tobą ze strachu. Czy ja wyglądam na kogoś przestraszonego? Po prostu pomyślałem sobie, że pomogę staremu przyjacielowi. – Prędzej uwierzę w to, że oddasz swojego wielkiego złotego rolexa jakiemuś żebrakowi – stwierdził Pietkiewicz. – Zapraszam cię na lunch, wtedy porozmawiamy o interesach. A teraz napij się czegoś, ja muszę się ubrać. Generał podszedł do barku w rogu salonu. Abu Marwan nie był ortodoksyjnym muzułmaninem – miał znakomity wybór alkoholi. Pietkiewicz sięgnął po jedną z kryształowych karafek i od razu wyczuł doskonałą whisky. Z napełnioną szklaneczką rozsiadł się w fotelu. Obiad zjedli w wyłożonej drewnem jadalni. Siedzieli przy niewielkim stole nakrytym tylko dla nich dwóch. Kucharz przygotował kabsę – pociętą w paski jagnięcinę z ryżem, warzywami i ostrym sosem pomidorowym. Była też grillowana mielona wołowina nazywana kofta, faszerowane papryki, dużo oliwek i obowiązkowy hommos z cieciorki. – Masz rację, Marian, potrzebuję pomocy – zaczął Abu Marwan. – I wiem, że nic nie jest za darmo. – Słucham cię – powiedział generał, przełykając pyszne aromatyczne mięso. – Muszę uciekać z Iraku, ale mam polisę ubezpieczeniową: dużo kosztowności i coś, co w naszym fachu jest bezcenne, czyli informacje. – Położył nacisk na ostatnie słowo, by nie było wątpliwości, że propozycja jest naprawdę poważna. Pietkiewicz przeżuwał spokojnie; właśnie na to liczył, lecąc do Bagdadu, ale starał się, by nie było tego po nim widać. – Jakiego rodzaju to informacje? – spytał. – Na pewno pamiętasz nasze spotkanie w Damaszku… – Tak, koniec 1989 roku, szukałeś dostawców sarinu i chemików do jego produkcji. – Właśnie. Ty nie mogłeś mi pomóc – nutka żalu w głosie Irakijczyka – ale znaleźli się tacy, którzy pomogli. Chyba ich znasz. Przepraszam na chwilę. – Abu Marwan wstał od stołu i wyszedł do sąsiedniego pokoju. Wrócił, niosąc jakieś teczki. – Proszę, zerknij. Teczki wylądowały na blacie obok generała. Były to akta Głównej Dyrekcji Wywiadu. Pietkiewicz otworzył pierwszą z nich. Osobę na zdjęciu rozpoznał od razu. Przy drugiej teczce też nie miał wątpliwości, podobnie zresztą jak przy trzeciej – również te osoby były mu znane, bardzo dobrze znane. – Rzeczywiście dobra polisa ubezpieczeniowa – powiedział. Próbował coś jeszcze zjeść, ale stracił apetyt. – Mam tego więcej. – Abu Marwan uśmiechał się radośnie. – Myślę, że dojdziemy do porozumienia. Negocjacje czas zacząć. Generał nalał sobie wina.

30

17.10.2007 godzina 13.00

Kilkoma łykami opróżnił szklankę, naprawdę chciało mu się pić. Po czterech godzinach za kółkiem potrzebował orzeźwienia. Chłodny wyciskany sok ze świeżych grejpfrutów i pomarańczy znakomicie się do tego nadawał. Artur Solski zajął fotel w jednopokojowym mieszkanku Anny Kaliskiej. Na kanapie naprzeciwko niego poza żoną kapitana siedzieli też jego rodzice. Cała trójka patrzyła na Solskiego z nadzieją; to on miał im pomóc w rozwiązaniu zagadki, jaką według nich była śmierć Roberta Kaliskiego. – Była pani bardzo tajemnicza. Czekam na szczegóły – powiedział Artur do Anny. Wciąż żałował, że po jednej rozmowie telefonicznej dał się namówić na przyjazd do Orzysza. Pocieszał się jedynie tym, że jego żona i tak wróciła z dziećmi do Warszawy. Dzieciaki musiały się pokazać w szkole, a Joanna miała kilka urzędowych spraw do załatwienia. – Bardzo dziękujemy, że pan przyjechał. Krótko ostrzyżona blondynka zrobiła na Solskim spore wrażenie. Była drobnej budowy, a jej piersi, choć małe, wyglądały fantastycznie. Artur skarcił się w myślach za to, że w takim momencie zwraca uwagę na takie rzeczy. – Zanim jednak porozmawiamy, chcę coś panu pokazać. Kobieta sięgnęła po stojące na środku ławy trochę większe od paczki papierosów pudełko z arabskimi wzorami. Odsunęła wieczko i otwarte podała Solskiemu. Krzyżyk, kamienna figurka przypominająca skrzydło, karta microSD i kartka z jakimś tekstem. To były trzy strofy wiersza. Artur skończył czytać i spojrzał na siedzące naprzeciwko osoby. Czekał na wyjaśnienia. – To pudełko dostałam po pogrzebie męża. Zostawił je przyjacielowi w dniu swojej śmierci. – Anna powtórzyła całą historię, dzieląc się swoimi spostrzeżeniami i przemyśleniami, głównie na temat krzyżyka po pradziadku i wiersza. – Zabili mi syna – podsumował wywód Anny jej teść. Wyglądał całkiem dobrze jak na kogoś, kto przeżył ostatnio dwa zawały. – To rzeczywiście dziwna historia. – Solski podrapał się po głowie. Nie wiedział, co ma zrobić, więc postanowił grać na czas. Wyjął z kieszeni swojej wojskowej kurtki mały kompaktowy aparat fotograficzny. Zrobił kilka zdjęć kamiennego amuletu, sfotografował też kartkę z wierszem. – Ma pani komputer? – Tak, ale nie ma połączenia z Internetem. – Tym lepiej – powiedział Solski i wyjął ze swojego aparatu kartę microSD w adapterze. Zastąpił ją kartą z pudełka Roberta Kaliskiego, a następnie umieścił adapter w jednym z gniazd laptopa. Na monitorze pojawiła się informacja o wykryciu nowego urządzenia. Folder zapisany na karcie zawierał same zdjęcia, dokładnie 100. Artur skopiował je na swojego pendrive’a. Wyjął adapter z laptopa i oddał kartę Annie. – Czy mąż miał jakichś wrogów? – spytał. – Nie. Z tego, co wiem, był lubiany w jednostce. Nigdy nie mówił o jakichkolwiek problemach na misji w Iraku. – Anna zamyśliła się. Matka Roberta Kaliskiego, ubrana w czarną spódnicę i czarną bluzkę, wyglądała na kobietę miłą, trochę wycofaną, ale i zasadniczą. Widać było, że w razie potrzeby potrafiła uderzyć ręką

w stół i postawić na swoim. – Mój syn unikał awantur. Nawet jako chłopiec nigdy się nie bił. Gdy ogłosił, że idzie do wojska, byliśmy zdziwieni. – Maria Kaliska zacisnęła usta. Zbierało się jej na płacz. – A może pamiętają państwo ostatnie rozmowy telefoniczne z synem? Dziwne słowa, inny tembr głosu? – Solski próbował znaleźć cokolwiek i robił to po omacku. Miał za mało danych, potrzebował czegoś, czego mógłby się uchwycić. Zupełnie jak wspinacze na skałkach – to nie musiało być nic dużego, byle można się było tego złapać. Cała trójka pokręciła głowami. – A ten Arab… – Jusuf al-Jasin – dopowiedziała Anna. – Tak, Jusuf al-Jasin. Nic pani nie powiedział, kiedy się widzieliście? – spytał Artur. – Przyszedł do szpitala. Czekałyśmy wtedy z mamą na informacje o stanie taty. – Żona Roberta zamknęła oczy, próbując przypomnieć sobie tamto zdarzenie. Jusuf zjawił się bez zapowiedzi. Siedziały z matką Roberta w małym pokoju, który jako lekarka miała do dyspozycji. Przyjaciel jej męża był podenerwowany, może przestraszony. Wtedy nie zwróciła na to uwagi. – Odnoszę wrażenie, że się bał, że ktoś go zobaczy w szpitalu. Mówił, że Robert zachowywał się dziwnie przed śmiercią. – Ma pani jego numer? – spytał Artur. – Tak, oczywiście. – Anna wzięła komórkę i wyszukała namiary Jusufa. Solski zanotował numer telefonu i adres e-mail. – Proszę dać mi kilka dni na przejrzenie tego wszystkiego. Odezwę się w przyszłym tygodniu – powiedział, wstając z fotela. Nie chciał składać zbyt daleko idących deklaracji. – Już pan wyjeżdża? – Matka Roberta była zdziwiona i zawiedziona. – Muszę się zapoznać z materiałem. Nie chcę teraz na gorąco wyciągać wniosków i budować hipotezy opartej jedynie na tym, co usłyszałem od państwa. – Artur starał się być bardzo delikatny. – On uważa, że zwariowaliśmy. Ucieka. Ma nas gdzieś! – Andrzej Kaliski był wyraźnie zdenerwowany. Drżenie lewej ręki, trzęsące się wargi. Sytuacja robi się nieprzyjemna. Anna łapie teścia za rękę i próbuje załagodzić sytuację. – Tato, gdyby pan Artur nie interesował się tą sprawą, toby tutaj nie przyjechał, prawda? – Błagalnie spojrzała na Solskiego. – Tak. Muszę zebrać informacje, a wtedy będę miał na pewno mnóstwo pytań. Usłyszawszy to, Andrzej Kaliski uspokoił się nieco. – Czy mogłaby pani zapisać mi jeszcze jakieś namiary na kolegów męża, którzy służyli z nim w Iraku? – Oczywiście. – Anna wzięła zeszyt i wyrwała z niego czystą kartkę. Przeglądając pamięć telefonu, zaczęła notować. Zapisała trzy nazwiska z jakimiś numerami. – To kontakty do bazy. Chłopaki i tak nie mają tam swoich komórek. – Dziękuję. – Solski schował kartkę do kieszeni, ukłonił się i ruszył w kierunku drzwi. Anna podeszła do niego; była niższa. Podniosła głowę i spojrzała mu w oczy. – Niech pan nas nie zawiedzie, proszę. – Musi pani uważać na siebie – wyszeptał Artur. – Jeśli wasze przypuszczenia są słuszne, to możecie być pod obserwacją. Uścisnął jej rękę i wyszedł. W drodze do samochodu rozglądał się dyskretnie. Gdzie są? W którym wozie? Może to ten ford transit z blaszaną budą i napisem „Usługi remontowomalarskie”. Na pewno myślą, że jest idiotą. Podejrzana para spacerująca z psem po drugiej stronie ulicy. Albo te dwie młode laski siedzące na ławce. Są wszędzie, musi uważać, próbują go zastraszyć. Nawet się nie ukrywają – bezczelnie patrzą mu w oczy, czują się bezkarnie. Facet w czarnym płaszczu, kolejny. Solski przyspiesza kroku. Wyjmuje z kieszeni klucze do samochodu, odblokowuje zamek, otwiera drzwi. Siada za kierownicą, uruchamia silnik. Chce jak najszybciej stąd odjechać. Rusza.

Popadasz w paranoję, wszędzie widzisz szpiegów, agentów i tajniaków. Darski jechał na spotkanie z Jolą Minkiewicz, byłą żoną zaginionego szyfranta. Bez przerwy wydawało mu się, że ktoś go śledzi. Po niezapomnianej podróży komunikacją miejską z Kabat na Tarchomin i z powrotem tym razem postanowił sprawdzić warszawskie taksówki. Z pewnością było przyjemniej niż w zatłoczonym i śmierdzącym autobusie. Jednak patrząc na przeskakujące z prędkością bolidu formuły pierwszej cyferki na taksometrze, komendant odczuwał niemal fizyczny ból w okolicach kieszeni, w której miał portfel. Zatrzymali się na placu Trzech Krzyży. – Pięćdziesiąt pięć złotych, niech będzie moja strata – powiedział kierowca, szczerząc się do niego. – To może w ogóle nic pan nie weźmie? – Inspektor wyraźnie nie podzielał entuzjazmu taksówkarza, zapłacił jednak i wysiadł. Stojący samotnie pośrodku placu Trzech Krzyży klasycystyczny, zwieńczony kopułą kościół św. Aleksandra był niczym skalista wyspa otoczona morzem konsumpcji i rozpusty. Ekskluzywne sklepy, kafejki i restauracje kusiły młodych, zdolnych i bogatych, którzy robili karierę w biznesie i w mediach. Drogie samochody, piękne kobiety, świat jak z okładek kolorowych pism. Darski specjalnie zatrzymał się w tym miejscu, bo korzystając z w miarę ładnej pogody, chciał się przespacerować przed spotkaniem z byłą żoną szyfranta. Z placu Trzech Krzyży na ulicę Solec 85, gdzie mieszkała Jola Minkiewicz, miał najwyżej dwa kilometry. Postanowił pójść parkiem na tyłach Giełdy Papierów Wartościowych, Muzeum Narodowego i Muzeum Wojska Polskiego i przy okazji sprawdzić, czy ktoś go śledzi, czy też to jedynie początki paranoi. Skręcił w prawo, w ulicę Książęcą, która opadała w kierunku Wisły, i nagle przebiegł przez jezdnię, nie zważając na nadjeżdżające auta. Goniły go dźwięki klaksonów i przekleństwa kierowców. Darski dyskretnie obejrzał się za siebie. Po drugiej stronie jakiś wyraźnie zdenerwowany facet w szarej kurtce wypatrywał czegoś. Czyli jednak ma obstawę. Pytanie, ilu jeszcze. Wszedł do parku i zaczął biec. Sapał jak lokomotywa, z trudem łapiąc powietrze. Wóda, papierosy, siedzący tryb życia i kilkanaście kilogramów nadwagi dawały znać o sobie. Dotarł do ogrodzenia, za którym stały wojskowe pojazdy i samoloty. Spojrzał w górę. Ponaddwumetrowy płot otaczający Muzeum Wojska Polskiego był dla niego przeszkodą nie do pokonania. Ruszył w dół po skarpie, wzdłuż płotu. Już nie biegł – nie miał siły. Czuł, jak pulsują mu skronie, a serce ledwie nadąża z pompowaniem krwi. Jechał na rezerwie. Spojrzał za siebie, ale nie zauważył nic podejrzanego. Chłopcy z wywiadu musieli się zdziwić; dobrze, że zostawił w domu telefon, trudniej będzie go namierzyć. Trasa przez park miała jeszcze jeden plus – nie było tu kamer monitoringu miejskiego. Darski nie wątpił, że służby specjalne mają swobodny dostęp do kamer zlokalizowanych na terenie całego miasta. Zza drzew widać już było betonową konstrukcję przęseł wiaduktu, który prowadził na most Poniatowskiego. Inspektor zatrzymał się, zdjął kurtkę i obrócił ją na drugą stronę. Prezent od córki na myśliwskie wyprawy; z ciemnobrązowej kurtka zmieniła się w jasnozieloną, z maskowaniem przypominającym wojskowy kamuflaż. Z kieszeni wyciągnął czarną dokerkę i założył okulary. Chwilę odczekał i ruszył dalej. Wciąż nie widział nikogo z obstawy. Jola Minkiewicz mieszkała w czteropiętrowym bloku tuż przy ulicy. Z jednej strony rozciągał się tam widok na wiadukt mostu Poniatowskiego, z drugiej podziwiać można było wiadukt mostu średnicowego, którym kursowały pociągi. Mieszkanie byłej żony szyfranta znajdowało się na trzecim piętrze. Darski znowu się zasapał, jakby zdobywał ośmiotysięcznik, i musiał chwilę odczekać, nim zapukał do drzwi. – Dzień dobry. Otworzyła mu ruda trzydziestoparoletnia kobieta. Zdecydowanie była atrakcyjna – drobne, ale sterczące piersi rysujące się pod obcisłym golfem, długie, zgrabne nogi w jeansach. Komendant od razu wyobraził ją sobie w duecie z sąsiadką Basią. Dałby wiele, by móc obejrzeć nagranie ich miłosnych igraszek. – Witam, nazywam się Waldemar Darski. – Inspektor sprawiał wrażenie lekko zakłopotanego.

Jola uśmiechnęła się tylko i gestem zaprosiła go do środka. Wszedł. Trzypokojowe mieszkanie z kuchnią i łazienką urządzone było skromnie, ale ze smakiem. Na ścianach wiele rodzinnych fotografii i pamiątek, w pokojach stare meble i szafy, lecz wszystko mimo upływu lat wyglądało na zadbane. Usiedli przy okrągłym stole na drewnianych krzesłach z obiciem. W pokoju pachniało kawą i domowym ciastem. Jola Minkiewicz sięgnęła po porcelanowy imbryk. – Przygotowałam herbatę, chyba że pan woli kawę. – Chętnie napiję się herbaty. – Darski patrzył na jej lekko piegowatą twarz, delikatnie zadarty nosek i wargę, którą przygryzała, napełniając mu filiżankę. Jednocześnie walczyła z długimi, kręconymi włosami, które zachowywały się niesfornie, co rusz opadając na oczy. – Dlaczego chciał się pan ze mną spotkać, panie inspektorze? Wiadomo już, co z Maciejem? – Mam powody sądzić, że pani były mąż nie żyje. Informacja ta nie zrobiła większego wrażenia na rudowłosej piękności. Darski zastanawiał się, jak to w ogóle możliwe, że taki przeciętniak jak Minkiewicz zdołał ożenić się z taką kobietą. – Spodziewałam się tego. Ludzie z wywiadu oświadczyli mi, że uciekł z jakimiś tajnymi dokumentami – powiedziała Jola bez emocji, jakby mówiła o kradzieży w osiedlowym sklepiku. – Byłam dwukrotnie przesłuchiwana, sprawdzali, czy Maciej nie kontaktował się ze mną. – Pani były mąż rzeczywiście mógł wykraść jakieś tajne informacje? – spytał Darski. – Nie wiem, był szyfrantem. Nigdy nie chwalił się tym, co robi, a ja nie pytałam. Przynosił pieniądze, nie pił, było OK. – Zero emocji, zero uczuć. Dla tej kobiety Minkiewicz był kimś zupełnie obcym, tak to przynajmniej wyglądało. – A kiedy widziała go pani ostatni raz? – Dziesiątego września, przyjechał spotkać się z synem. Zachowywał się normalnie, widywaliśmy się kilka razy w tygodniu. – Ten sam obojętny ton. – Jak dowiedziała się pani, że mąż zniknął? – Były mąż – poprawiła go Jola. – Gdy nie pojawił się trzynastego na urodzinach swojej matki, zorientowałam się, że coś jest nie tak. Był jedynakiem i zawsze pamiętał o mamie. Wydzwaniałam do niego, ale telefon był wyłączony. Następnego dnia pojechałam na Tarchomin do jego mieszkania. Wciąż mam klucze, wie pan, rozstaliśmy się w przyjaźni i jakoś nigdy nie chciał, bym je zwróciła. Darski ze zrozumieniem pokiwał głową. – W mieszkaniu panował bałagan. Wyglądało to tak, jakby ktoś pakował się w pośpiechu albo jakby czegoś szukał. Maciej był pedantem, u niego wszystko musiało być zawsze ułożone pod sznurek. – I co było dalej? – Poszłam na komisariat i zgłosiłam zaginięcie. Następnego dnia wpadli tu ludzie z wywiadu i narobili zamieszania. Wtedy poznałam więcej szczegółów. To było piętnastego września rano – powiedziała była żona Minkiewicza, patrząc gdzieś daleko, w punkt, który widziała tylko ona. – Dlaczego mówi pani to wszystko tak beznamiętnie, jakby opowiadała o obcym człowieku? Przecież macie dziecko – rzekł Darski, obserwując jej reakcję. Jola Minkiewicz zacisnęła usta, jej oczy wyraźnie się zaszkliły, jak gdyby miała zacząć płakać. Dłonie schowała jedną w drugą, zaciskając mocno, niczym na linie, która utrzymywała ją na powierzchni, z dala od głębi uczuć i emocji. Lina pękła. – Bartek, syna Macieja, jest niepełnosprawny, potrzebuje rehabilitacji i częstych badań. Dlatego się tu przeprowadziłam, mamy pod domem szpital. – Wyrzucała z siebie słowa z taką energią, że jej rude włosy zaczęły falować jak na wietrze. – Nie wiem, jak ten kutas mógł nam to zrobić. Zostawił nas bez ubezpieczenia medycznego, bez pieniędzy. Mam teraz na głowie ważniejsze rzeczy niż przejmowanie się skurwysynem, który miał w dupie swojego chorego syna. To tłumaczyło jej obojętną reakcję na wieść, że Maciej Minkiewicz prawdopodobnie nie żyje. Darski wyobraził ją sobie, jak opiekuje się niepełnosprawnym synem, jak taszczy na trzecie piętro wózek. – Agencja Wywiadu pomagała nam. Bartek jeździł na ich koszt do sanatoriów na turnusy

rehabilitacyjne, załatwiali operacje poza kolejnością, dostawaliśmy też sprzęt potrzebny do opieki nad synem. – Jola Minkiewicz trochę się uspokoiła. – Teraz już nam nie pomogą, bo mój były mąż postanowił zabawić się w szpiega. Pieprzony egocentryczny fiut. – Mam jeszcze jedno pytanie. Czy byliście kiedykolwiek razem na Podlasiu albo mieliście tam znajomych? – komendant strzelał na wyczucie. Była żona Minkiewicza przymknęła oczy i zastanawiała się. – Tak. Siedem lat temu, po narodzinach Bartka, gdy okazało się, że nasz syn ma porażenie mózgowe, pojechaliśmy do Orli. Tam urzędowała szeptucha, taka wiejska czarownica… – Wiem, kim są szeptuchy – powiedział Darski. – Czy ta nazywała się Wiera Popławska? – Dokładnie. Skąd pan wie? – zdziwiła się Jola. – Też o niej słyszałem. – Inspektor nie chciał się wdawać w szczegóły. – Byliście tylko u niej? – Nie. Zatrzymaliśmy się w gospodarstwie agroturystycznym w Homotach. Właściciele nazywali się chyba Trofiniuk, spędziliśmy u nich kilka dni. To blisko Świętej Góry Grabarki. Ludzie wierzą, że tamtejsza woda ma cudowne właściwości, może czynić cuda. Niestety nie w naszym przypadku. – Jola opuściła głowę. Komendant dobrze znał miejsca, o których mówiła była żona szyfranta. Grabarka była najważniejszym w Polsce miejscem kultu prawosławia. Znajdowała się w powiecie siemiatyckim, czyli podlegała jurysdykcji jego komendy. Legenda głosiła, że podczas epidemii cholery, która wybuchła w Siemiatyczach w 1710 roku, na górze Grabarce schronili się uciekinierzy z miasta. Ci, którzy napili się wody ze strumienia, ocaleli. W podzięce za uratowanie życia na górze zbudowano drewnianą kaplicę. Dziś na tym miejscu stoi cerkiew, a wokoło niej setki, a może i tysiące krzyży. To wota dziękczynne, które co roku przynoszą wierni. – Może cud się jeszcze zdarzy – powiedział Darski, ale to pocieszenie nie na wiele się zdało. – Pomóc może operacja. Jest klinika w Stanach, która przeprowadza operacje w przypadkach takich jak Bartka, dzieciaki dzięki protezom zaczynają się samodzielnie poruszać. To jednak bardzo drogi zabieg. – Widać było, że kobieta robi co może, by się nie rozpłakać. Darski dowiedział się już wszystkiego, czego chciał. Zbieg przypadków i różnych okoliczności zadziwił nawet jego, choć jako człowiek żyjący na wschodzie wierzył w przeznaczenie. Teraz musiał zarzucić sieć.

31

18.10.2007 godzina 14.00

– Oto nasz cel. – Dyrektor operacji specjalnych Agencji Wywiadu podświetlił na mapie Iraku punkt, a ten zaczął się szybko przybliżać. – To farma położona około stu sześćdziesięciu kilometrów na północ od Bagdadu, między Samarą a Tikritem. Plamka zmieniła się najpierw w mozaikę pól i łąk wypełniających cały ekran. Po chwili można było wśród nich dostrzec zabudowania, które wciąż się powiększały. W końcu zebrani mieli przed oczami już tylko dwa parterowe budynki tworzące podkowę. Właśnie w nich według ustaleń wywiadu schronili się terroryści, którzy przeprowadzili zamach na polskiego ambasadora. Do sali odpraw w siedzibie Agencji Wywiadu docierał z Iraku obraz na żywo. Widać było krzątających się ludzi, podjeżdżający samochód – wszystko na wyciągnięcie ręki. Żniwiarz obserwował cel z wysokości kilku tysięcy metrów. Zebrani w Kamelocie ludzie z szefem rządu na czele mieli podjąć decyzję, która mogła mieć dla kraju olbrzymie konsekwencje, i to nie tylko polityczne. – Czy mamy pewność, że znajdują się tam wyłącznie terroryści? – spytał premier Andrzejewski, nie odrywając wzroku od monitorów. W jego głowie trwała gonitwa myśli, miał setki wątpliwości. Za trzy dni wybory. – Tak, mamy pewność – odparł Wiktor Hofmann. Szef Agencji Wywiadu był przygotowany na to pytanie. Wiedział, że sukces tej operacji przesądzi o wyniku niedzielnych wyborów. – Od ponad tygodnia obserwujemy to miejsce, dzięki wsparciu Amerykanów przechwyciliśmy rozmowy telefoniczne prowadzone z farmy. Wiemy, że na jej terenie przebywa szesnastu mężczyzn. Wszyscy zostali zidentyfikowani jako terroryści Al-Kaidy. – Skąd wiemy, że to właśnie oni dokonali zamachu? – Premiera wyraźnie nie zadowoliły lakoniczne wyjaśnienia. – Na ich trop naprowadził nas informator z dawnej irackiej bezpieki. – W rogu jednego z ekranów pojawiło się zdjęcie brodatego mężczyzny. Piskliwy głos Hofmanna referującego dane wywiadowcze i jego przyklejony do twarzy uśmiech powodowały, że cała sytuacja wyglądała jak parodia tajnej odprawy. – To Basam Kabir. Wskazał nam dom w Bagdadzie, w którym terroryści przygotowywali się do zamachu. Nasi ludzie sprawdzili ten budynek. Rzeczywiście były tam ślady świadczące o przygotowywaniu bomb pułapek. Szef agencji przerwał, widząc, że minister obrony szepcze coś na ucho premierowi. Andrzejewski przytaknął i dał Hofmannowi znak, by kontynuował. – Właściciel domu, w którym przebywali terroryści, po szczerej rozmowie z naszą ekipą śledczą zdecydował się w końcu powiedzieć, kto u niego mieszkał. – Szef Agencji Wywiadu zrobił małą pauzę, co miało chyba dodać jego wystąpieniu dramaturgii. – Co więcej, wskazał nam człowieka, który skontaktował go z terrorystami. Czego to nie potrafi zdziałać szmata i kubeł wody… To miał być żart, ale też podkreślenie, że ludzie Hofmanna nie cofnęli się przed niczym, by zdobyć potrzebne informacje. Waterboarding to ulubiona tortura agentów CIA. Delikwenta przywiązuje się do ławki przechylonej pod kątem 20 stopni. Głowa przesłuchiwanego znajduje się poniżej poziomu stóp. Twarz przykrywa się szmatą i polewa wodą. Więzień zaczyna się szamotać,

mając wrażenie, że tonie i się dusi. Narastają strach i panika. Do utonięcia jednak nie dochodzi, ułożenie ciała bowiem sprawia, że woda nie spływa do płuc, tylko pozostaje w ustach, nosie i zatokach. Sprawny śledczy potrzebuje zazwyczaj zaledwie kilkudziesięciu sekund, by uzyskać interesujące go informacje. – Baszar al-Sabir. To do niego skierował nas właściciel domu. – Na ekranie pojawiło się zdjęcie dwudziestoparoletniego Irakijczyka. – Był jednym z zaufanych współpracowników AlKaidy, odpowiadał za sprawy logistyczne na terenie Bagdadu. Załatwiał transport i bezpieczne mieszkania. – Dlaczego powiedział pan, że był? – spytał obecny na spotkaniu minister spraw zagranicznych. – Niestety próbował uciec i nasi ludzie musieli go zlikwidować – odparł z grymasem uśmiechu Hofmann. – Zdążył jednak powiedzieć, gdzie ukryli się jego koledzy. Tak trafiliśmy na farmę, którą panowie widzą. – Świetna robota, Wiktor – rzucił premier. – Jak wam się udało tak szybko namierzyć lokal, w którym przebywali terroryści? – spytała Alicja Berchart, szefowa Służby Wywiadu Wojskowego; tak szybka i skuteczna operacja mogła budzić uzasadnione wątpliwości. – Dlaczego wasz informator nie uprzedził nas o planowanym zamachu? – Droga i szanowna pani minister – grzecznościowa formułka w ustach Hofmanna nabrała ironicznego zabarwienia – oczywiście jestem gotowy przeszkolić panią z zakresu technik wywiadowczych, ale myślę, że to nie czas i pora na wykład. – To rzeczywiście nie ma teraz znaczenia – uciął premier i zwrócił się bezpośrednio do dyrektora odpowiedzialnego w Agencji Wywiadu za operacje specjalne. – Jak będzie wyglądał atak? – Jutro nad ranem, dokładnie o godzinie 5.00 czasu lokalnego, a 4.00 warszawskiego, przeprowadzimy nalot przy użyciu Żniwiarza. – Na monitorach pojawił się bezzałogowy samolot z charakterystycznymi statecznikami ułożonymi w literę V i trójłopatowym śmigłem z tyłu. – Żniwiarz może zabrać ponad 1300 kilogramów uzbrojenia, mówimy tu o bombach i rakietach. Do ataku użyjemy pocisków z głowicami termobarycznymi – powiedział dyrektor i od razu pospieszył z wyjaśnieniem: – Głowice rakiet Hellfire, które wykorzystamy, wypełnione są sproszkowanym aluminium. Po rozpyleniu go następuje eksplozja, z otoczenia odessany zostaje cały tlen, po czym fala uderzeniowa miażdży i rozrywa wszystko, co znajduje się w pomieszczeniu. Nikt nie ma najmniejszej szansy na przeżycie. W odwodzie będziemy mieli trzy grupy żołnierzy GROM-u, gdyby okazało się, że ktoś jednak uciekł. W sali odpraw zapadła cisza. Premier Andrzejewski patrzył na mapę Iraku. Było jasne, że to na nim spoczywa odpowiedzialność za podjęcie decyzji. Twoja chwila prawdy. To on albo wszystko wygra, albo wszystko straci. Wyborcy chcieli wyraźnego sygnału, że ich państwo jest silne i potrafi bezwzględnie walczyć z terrorystami. Zrównanie z ziemią ich siedziby niewątpliwie spodoba się Polakom, którzy jak na żarliwych katolików zaskakująco chętnie opowiadają się za karą śmierci. Pierwotne atawistyczne wyobrażenia na temat sprawiedliwości podsycane umiejętnie przez polityków. Pieprzony gówniarz. Andrzejewski wciąż nie mógł zapomnieć przegranej debaty z Erykiem Prangem. Lider Polskich Liberalnych Demokratów z tym swoim hollywoodzkim uśmieszkiem śnił mu się po nocach. I jego ostatnie pytanie: „Dlaczego w takim razie ucieka pan z Iraku?”. Ma być ostro, będzie ostro. Premier już wie, jaką decyzję podejmie. Zamknie usta wszystkim, którzy wątpią w jego skuteczność i twardość. – Czy ktoś ma jakieś zastrzeżenia? – Pytanie, które musi paść. Premier nie liczy jednak na odpowiedź. – Czy Amerykanie są uprzedzeni? – To już ostatnie pytanie sprawdzające. – Tak, nie zgłaszają wątpliwości. Mamy od nich zielone światło – poinformował dyrektor operacji specjalnych. – W takim razie zacznijcie odliczanie – powiedział Andrzejewski i wstał od stołu. – Widzimy się tutaj o trzeciej, do zobaczenia. Szef rządu wraz z otaczającą go świtą opuścił Kamelot. Na jednym z monitorów ruszył

zegar odliczający czas do rozpoczęcia ataku. Spojrzała z wściekłością na zegarek. Już godzinę czekała pod gabinetem prokuratora, który miał jej udostępnić wyniki sekcji zwłok Roberta. Anna Kaliska przyjechała specjalnie do Warszawy, by załatwić wszelkie niezbędne formalności. Sprawę śmierci jej męża badała Naczelna Prokuratura Wojskowa mieszcząca się przy ulicy Nowowiejskiej. Podróż PKS-em z Orzysza trwała prawie pięć godzin, a właśnie mijała godzina oczekiwania w wąskim holu na audiencję. Anna była zdrętwiała od siedzenia na niewygodnym krześle i głodna. Ciąża dawała się jej we znaki. Zmiany hormonalne wpływały coraz mocniej na jej samopoczucie i nastrój. Wstała i zrobiła parę kroków w tę i z powrotem. Poczuła mdłości – to z głodu. Miała już dość czekania. Zapukała do gabinetu, w którym urzędował prokurator major Szewczyk. Nie czekała na zaproszenie. – Ile to jeszcze będzie trwało? – spytała, nie ukrywając irytacji. – Mam tutaj problem z klasyfikacją prawną. – Umundurowany prokurator z wielkimi rogowymi okularami na nosie nie brzmiał przekonująco. – Pani Anno, złożyła pani zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa, ale niezależnie od tego prokurator wojskowy także wszczął postępowanie i jest ono utajnione. Obawiam się, że na tym etapie nie mogę pani udostępnić wyniku sekcji zwłok męża. Anna Kaliska nie przyjęła tej informacji ze zrozumieniem. Prokurator Szewczyk musiał to zauważyć, bo ostrożnie odsunął się na fotelu od biurka, by znaleźć się poza zasięgiem blondynki, która wyglądała, jakby mogła zabić. Anna powstrzymała się jednak i bez słowa wyszła z gabinetu. Nie podarowała sobie natomiast trzaśnięcia drzwiami. Aż trudno uwierzyć, ile siły można wykrzesać z drobnego ciała kobiety, jeśli się ją odpowiednio zmotywuje. Huk pchniętych drzwi odbił się takim echem, że z pokoi obok powyskakiwali zaniepokojeni ludzie w mundurach. Nikt się jednak nie odezwał, słusznie zakładając, że lepiej nie denerwować obciętej krótko blondynki. Marek. Marek Chojnacki. To było tak oczywiste, że Anna aż się zdziwiła, że wcześniej na to nie wpadła. Jej były facet sam zaoferował się z pomocą, był wpływowym adwokatem. Właśnie kogoś takiego potrzebowała. Stojąc na ulicy, wyszukała w komórce jego numer. Odebrał po dwóch sygnałach. – Witaj, Aniu. Coś się stało? – Potrzebuję twojej pomocy. Możemy się spotkać? – Oczywiście. Gdzie jesteś? – W Warszawie, przed prokuraturą wojskową. – Zaraz przyjeżdżam, daj mi dziesięć minut. Anna cieszyła się, że wreszcie będzie miała pomoc, że ktoś otoczy ją opieką chociaż w tej jednej sprawie. Była samodzielna, wychowała się właściwie bez rodziców, sierotą została, gdy miała 15 lat. Wszystko, co osiągnęła – studia, praca – zawdzięczała wyłącznie sobie. Jednak bycie Zosią Samosią, jak nazywał ją ojciec, na dłuższą metę bardzo męczyło. I chyba właśnie dlatego tak potrzebowała czasami wsparcia, bliskości kogoś, komu można zaufać. Tak było przez siedem lat spędzonych z Robertem. Gdy zginął, znowu poczuła się jak zagubiona piętnastolatka. Z zamyślenia wyrwał ją dźwięk klaksonu. Przy krawężniku zatrzymał się biały terenowy range rover, za kierownicą siedział uśmiechnięty Marek. Pochylił się i otworzył drzwi po stronie pasażera. Anna szybko wsiadła. – Miło cię widzieć – powiedział Marek, ruszając. – Dzięki, że przyjechałeś. – Anna poprawiła się na fotelu, było jej dobrze. – Masz ochotę coś zjeść? – spytał Chojnacki. – Najchętniej słonia. Pojechali na Wilczą do włoskiej restauracji Bacio di Angelo. Elegancki wystrój Pocałunku Anioła był mieszanką starego arystokratycznego domu z piwniczką na wino: mnóstwo obrazów i fotografii na ścianach, na półkach kolekcje porcelanowych aniołów i najważniejsze – pełna dyskrecja. Anna już po drodze opowiedziała Chojnackiemu o tym, co się wydarzyło w prokuraturze. Marek uspokoił ją, zapewniając, że zna sposoby na prokuratorskie gierki i że w tym

przypadku też sobie poradzi. Wyciągnął z kieszeni telefon. – Ola? Tu Marek. Dostarcz mi, proszę, do restauracji Bacio di Angelo formularz pełnomocnictwa, klientka musi go podpisać. – Zakończył rozmowę i wrócił do przeglądania menu. – Dzisiaj czwartek, na pewno mają świeże owoce morza. Anna skrzywiła się lekko; nie miała ochoty na kulinarne eksperymenty. – Może wezmę kaczkę – powiedziała i podniosła głowę, czekając na potwierdzenie słuszności swojego wyboru. – Znakomity pomysł. Weź tę pieczoną w miodzie, rewelacja. Na przystawkę zamówili bruschettę z gorgonzolą i carpaccio z polędwicy wołowej. Anna zaczęła od chrupiącej, ciepłej grzanki z pomidorami i serem. Gdy zaspokoiła pierwszy głód, delektowała się cienkimi plastrami wołowiny z dodatkiem kaparów, które skropione były oliwą i sosem z octu balsamicznego ze skarmelizowanym cukrem. Wszystko było pyszne. Odzyskała humor, była pewna, że Marek jej pomoże. Rozmawiali o wszystkim i o niczym, omijając wstydliwy temat ich bliskich relacji. Oboje uważali, że nie jest to najlepszy czas na wspominanie wspólnej, pełnej uniesień i pożądania przeszłości. Gdy podano główne dania, przy stoliku pojawiła się korpulentna brunetka. – Witaj, Olu. To Anna Kaliska. – Chojnacki dokonał szybkiej prezentacji. – Ola jest moją asystentką. Dziewczyna ukłoniła się i wyciągnęła z tekturowej teczki formularz pełnomocnictwa, który Anna musiała wypełnić, by Marek mógł ją reprezentować przed prokuraturą. – Jutro rano się tym zajmę. – Brunetka wzięła wypełnione pełnomocnictwo i tak jak dyskretnie się pojawiła, tak i zniknęła. Jedli dalej obiad, rozkoszując się włoskimi smakami i ciesząc ze spotkania. – Jeśli chcesz, możesz u mnie przenocować. Jutro razem pójdziemy do prokuratury – zaproponował Marek. – Nie jestem przygotowana na nocleg w Warszawie, nie mam żadnych rzeczy na przebranie. – Anna próbowała się wymigać, choć wcale nie miała ochoty spędzić kolejnych pięciu godzin w autobusie. Sama myślała o tym, by zatrzymać się w jakimś hotelu. Propozycja Chojnackiego była jej na rękę. – Możemy podskoczyć do jakiegoś sklepu i kupisz sobie to, co potrzebujesz. Mam w mieszkaniu dwie sypialnie. – Dobrze. – Na zmęczonej twarzy Anny pojawił się uśmiech. Nadziała na widelec kolejny kawałek kaczki. Jadł, bo wiedział, że musi jeść, by funkcjonować. Najchętniej oparłby swoją dietę na lekach i red bullu. Wilgotna kanapka z kurczakiem kupiona na stacji benzynowej rozpadała się w dłoniach i smakowała tak, jakby jej termin przydatności do spożycia minął rok temu. Solski odłożył ją z obrzydzeniem na talerz. Musiała mu wystarczyć kawa. Siedząc w swoim podwarszawskim domu, przeglądał zdjęcia, które dostał od Anny Kaliskiej. Na wszelki wypadek nie połączył się z siecią, dzięki czemu był pewny, że nikt nie przegląda wraz z nim fotografii kapitana Kaliskiego. Wrócił do Warszawy, bo nie chciał siedzieć sam na Podlasiu. Joanna mogła wziąć kolejny urlop dopiero w przyszłym tygodniu, więc postanowił spędzić ten czas w stolicy. Tu łatwiej było mu wtopić się w tłum, zniknąć ludziom z wywiadu i spotkać się z informatorami. Kolejny raz oglądał dokładnie fotografię po fotografii. Od kilku godzin ślęczał przed monitorem, próbując wśród setki zdjęć znaleźć to jedno, które jest ukrytym przesłaniem od nieżyjącego człowieka. To, które być może wyjaśni, dlaczego zginął. Na fotografiach widniały monotonne krajobrazy Iraku, ulice Diwanii, Babilon, Brama Isztar, pałac Saddama. Kilkanaście zrobiono w bazie Echo – wszyscy roześmiani, pozują w różnych dziwnych sytuacjach. Jakiś żołnierz siedzi okrakiem na lufie czołgu. Dwóch innych ściągnęło z humvee ciężkie karabiny maszynowe i owinięci taśmami amunicyjnymi udają Johna Rambo. Gdyby nie okoliczności powstania tych zdjęć, można by uznać, że to pamiątka z wakacji w Iraku. Nic, kompletnie nic.

Artur włączył muzykę. W tle rozległ się charakterystyczny, nieco nosowy głos Eddiego Veddera z Pearl Jam śpiewającego Nothing As It Seems. Nic nie jest takie, jak się wydaje. Absolutna racja, szczególnie w świecie tajnych służb i spisków. Solski zamknął oczy i słuchał, tłumacząc sobie w myślach słowa piosenki. don’t feel like home, he’s a little out… nie czuje się jak w domu, jest trochę nieobecny and all these words elope, it’s nothing like your poem i wszystkie te słowa uciekają, to wcale nie jak twój wiersz putting in, inputting in, don’t feel like methadone wkładać, wprowadzać, nie czuje się jak po metadonie Nic nie jest takie, jak się wydaje… A jeśli chodzi nie o to, co widać na zdjęciach, ale o to, czego na nich nie widać? Ukryta informacja, zakodowane dane. Solski czytał gdzieś o możliwości przesyłania wiadomości ukrytych w normalnym zdjęciu, nie wiedział jednak, jak sprawdzić, czy pliki ze zdjęciami zawierają jakieś ukryte dane. Bez problemu radził sobie co prawda z wszelką elektroniką, ale kodowanie informacji to było dla niego o kilka półek za wysoko. Nie sięgnąłby nawet, gdyby stanął na krześle. Potrzebował specjalisty. Kowal, jego były operator, on jest maniakiem komputerowym. Mógłby żyć bez wody i tlenu, ale nie bez swojego kompa, w którym bez przerwy coś instaluje, sprawdza i kopiuje. Specjalista od informatycznych czarów na pewno mu pomoże. Artur wziął telefon, wybrał numer Kowala. Od prawie trzech tygodni, od powrotu z Podlasia, nie kontaktowali się. – Słucham. – Co tak oficjalnie? Nie znamy się czy też przerwałem ci popołudniową masturbację? – Styl koszarowy obowiązujący w relacjach Kowal–Solski. – Nie oceniaj ludzi po sobie – odpowiedział operator. – Świetnie, że dzwonisz. Miałem się do ciebie odezwać. – W takim razie proponuję piwko. – Artur nie chciał, by Kowal się rozgadał. Wiedział, że jego telefon jest na podsłuchu. – To może u mnie? Będę w Warszawie jutro po południu. Wieczorem zapraszam na kolację. Propozycja Kowala pasowała Arturowi. – Dobra, do zobaczenia. I uważaj, żebyś go nie urwał. Głupi żart na koniec. Obaj się zaśmiali.

32

19.10.2007 godzina 3.57

Premierowi Andrzejewskiemu wydawało się, że patrzy na jedną z gier wideo swojego wnuka. Na ekranie widać było czarno-biały obraz z kamery pracującej w podczerwieni – przedstawiał farmę, na której ukryli się terroryści. W prawym górnym rogu wyświetlone były współrzędne geograficzne, po lewej stronie wysokość i prędkość, na samej górze kierunek lotu, czyli kurs. Na środku ekranu znajdował się celownik w postaci dwóch pionowych i dwóch poziomych kresek tworzących krzyż, ale nie stykających się końcami. Na dole umieszczone były dane dotyczące systemów Żniwiarza i stanu amunicji. Do ataku użyte miały być rakiety Hellfire 114N z głowicami termobarycznymi, które sieją spustoszenie w zamkniętych pomieszczeniach. – Alpha, Bravo, Charlie na pozycji – zatrzeszczała wojskowa radiostacja. Było to potwierdzenie, że trzy czteroosobowe grupy z jednostki GROM znajdują się w wyznaczonych miejscach w pobliżu farmy. W sali odpraw nie świeciła się żadna lampa. Wszyscy patrzyli na wielkie monitory. – Jesteśmy gotowi, panie premierze – poinformował dyrektor operacji specjalnych Agencji Wywiadu. Atak na siedzibę terrorystów przeprowadzany był wspólnie przez wywiad i wojsko. Operator i obsługa Żniwiarza znajdowali się w bazie Echo w Diwanii. – Zaczynajmy więc – powiedział premier. – Są wasi – rzucił do komunikatora dyrektor operacji specjalnych. – Zrozumiałem – padło w odpowiedzi; kolejny trzask. – Potwierdzam współrzędne: 34,396889 North, 43,845030 East. – Potwierdzam. – Cel namierzony i oznaczony. – Na ekranie pojawił się kwadrat. Jaśniał dokładnie na środku budynku, w którym, jak wynikało z obserwacji, spali terroryści. – Systemy gotowe, odpalam za 5, 4, 3, 2, 1… rakiety poszły. Na ekranie nic się nie zmieniło, pojawił się jedynie wskaźnik laserowego naprowadzania na cel. Pierwsza rakieta uderzyła dopiero po kilku sekundach, chwilę później druga. Wszystko odbywało się w absolutnej ciszy, dron przekazywał jedynie obraz. To jeszcze bardziej odrealniało całą sytuację. Wybuch, rozbłysk, kula ognia, dym. – Obie rakiety w celu, kamery nie rejestrują żadnego ruchu. – Suchy komunikat, wszystko wskazuje na to, że terroryści nie żyją. – Grupy rozpoznania jadą na miejsce. Na monitorze widać było trzy terenowe humvee podjeżdżające z różnych stron do zniszczonych zabudowań. Żołnierze GROM-u zaczęli przeczesywać teren. Trwało to zaledwie kilkanaście minut, ale siedzącym w sali odpraw Agencji Wywiadu czas dłużył się niemiłosiernie. – Alpha? – Czysto. – Bravo? – Czysto. – Charlie?

– Czysto. Znaleźliśmy broń, amunicję i jakieś chemikalia. – Zróbcie dokumentację zdjęciową i wracajcie. Operacja zakończona sukcesem, oklaski, premier i szef Agencji Wywiadu ściskają sobie dłonie. – Dorwaliśmy skurwysynów! – Andrzejewski unosi rękę z zaciśniętą pięścią. Wygrali, dotrzymali słowa. Niech go teraz Eryk Prange całuje po dupie. – Wiktor, zapraszam do mojej kancelarii. Musimy to uczcić. Nikt nie zamierza spać. Służby prasowe szefa rządu muszą przygotować komunikaty dla mediów. Premier Andrzejewski z zespołem doradców będzie pracować nad wystąpieniem. To dzień, który zmieni bieg kampanii wyborczej. Trzeba go maksymalnie wykorzystać. Spotkanie z rodzinami tych, którzy zginęli w zamachu, wizyta na cmentarzu, złożenie kwiatów i zapalenie zniczy. A wszędzie oczywiście kamery i fotoreporterzy. Te obrazki zdominują przekazy telewizyjne i prasowe. Premier wychodził z Kamelotu bardzo zadowolony. Jest jeszcze ciemno. Spojrzenie na sufit, teraz w bok – szafka nocna, budzik, 4.15. Ja pierdolę. Kolejna bezsenna noc, lęk wciąż czai się pod łóżkiem, czekając na dogodny moment do ataku. Na razie działają jeszcze tabletki. Ale bestia wie, że leki przestaną działać, a do świtu wciąż dużo czasu. Westchnienie, obrót na drugi bok. Joanna śpi wtulona w poduszkę, kasztanowe włosy zasłaniają jej twarz, pachnie spokojnym, kolorowym snem, o którym Artur może tylko pomarzyć. Zamknięcie oczu, kolejna próba, ale obrazy, które pojawiają się pod powiekami, jeszcze bardziej go rozbudzają. Ma dość. Ostrożnie odchyla kołdrę i podnosi się z łóżka. Nie chce obudzić Joanny, schodzi do kuchni. Najpierw wspomagacze, chemiczny spokój – lexotan, by lęk, bestia o wielu twarzach, nie odważył się pokazać. Artur wziął laptopa i siadł w fotelu. Znowu przeglądał zdjęcia z Iraku, które dostał od Anny Kaliskiej. Zidentyfikował już większość widocznych na nich miejsc. Nie było tam nic sensacyjnego, odkrył jedynie, że kapitan Kaliski nie potrafił fotografować. Otworzył folder z fotografiami tajemniczej kamiennej figurki w kształcie skrzydła. Miała otwór, prawdopodobnie na rzemień, by można było nosić ją na szyi jak amulet. Wyglądała na starą, ale równie dobrze mogła to być współczesna produkcja made in China. Chińczycy potrafią podrobić już wszystko i sprzedać wszędzie. Solski o archeologii i starożytnych dziełach sztuki wiedział tyle co o rozgrywkach krykieta, czyli że są. Nigdy go to nie pasjonowało, chyba że w wykonaniu Indiany Jonesa. Nie miał nawet pojęcia, kogo poradzić się w kwestii kamiennego amuletu. I jeszcze to, wiersz Leopolda Staffa. Kompletny odjazd. Ja wiem, ja wiem, Co o cichej północy się dzieje… Błękitnym snem Mego parku jaśnieją aleje… Krok cichych stóp Śmierć przyśpiesza, bo drży, że się spóźni… Pachnie jej łup… Nową kosę ukradła gdzieś z kuźni… Wśród wonnych róż Gra oślepły od długich łez grajek… Dziś skona… Już Najcudniejszą wyśpiewał z swych bajek…

Artur sprawdził dokładnie – to były pierwsza, trzecia i czwarta strofy wiersza Tajemnica. Nie rozumiał, dlaczego Kaliski pominął drugą. To wszystko nie miało sensu. Do tego nie mógł się skontaktować z Jusufem al-Jasinem; facet miał wyłączony aparat, a w bazie Echo poinformowano go, że jest w Polsce. Na razie więc jego jedyną nadzieją był Kowal; może on wykryje coś w plikach zdjęciowych. Prawie zerwał się na nogi, gdy rozległ się potrójny sygnał przychodzącego esemesa przypominający dźwięk telegrafu. O tej porze? Zapomniał ściszyć telefon. Ktoś ochujał. Na wyświetlaczu migała koperta. Solski otworzył wiadomość – była od kumpla z Polskiej Agencji Prasowej: „Atak na siedzibę terrorystów odpowiedzialnych za zamach w Bagdadzie. Sukces, wszyscy zginęli”. Natychmiast włączył telewizor. Na wszystkich kanałach informacyjnych pokazywano programy powtórkowe, ale na paskach pojawiła się już informacja o akcji wymierzonej w zamachowców z Bagdadu. Za chwilę miały się rozpocząć specjalne wydania serwisów informacyjnych. Artur wyobrażał sobie zamieszanie, jakie panuje w redakcjach. Ściąganie w trybie alarmowym operatorów, realizatorów, reporterów i prowadzących. Telefony do polityków, prośby o wypowiedź i przyjazd do studia, by na żywo komentować tak ważne wydarzenia. Mnóstwo osób z pewnością było już na nogach, kawa w biegu, kanapka w drodze do pracy. Ruszył wyścig. Solski wiedział, że telewizje potrzebują jeszcze trochę czasu na uruchomienie newsowej machiny. Spokojnie czekając na pierwsze brejki, zrobił sobie kawę i wygodnie rozsiadłszy się w fotelu, zarzucił nogi na ławę. On był już gotowy, z pilotem w ręce. I medialny walec ruszył. – Dzień dobry państwu, przerywamy program… – Terroryści odpowiedzialni za zamach… – Już teraz tylko u nas… – Jak wynika z naszych informacji, dziś nad ranem… Show rozpoczęli zawodnicy rezerwowi, pewnie dlatego, że o tej porze niewiele osób oglądało telewizję. Pierwszy skład wejdzie na antenę dopiero za godzinę albo dwie. Do tego czasu zmiennicy będą ciągnąć program, zadając rozmówcom przez telefon w kółko te same pytania i powtarzając te same frazy. Ludzie ci mieli niewdzięczną robotę, tak zwane szycie z niczego. Jest tylko ogólna informacja, nie ma szczegółów, a newsroom dopiero przygotowuje materiały filmowe, które można wyemitować, by choć na chwilę dać odpocząć prowadzącemu. – Połączyliśmy się telefonicznie z rzecznikiem rządu Piotrem Stopą. – Śliczna blondynka odetchnęła z ulgą. Zada pytanie i chociaż przez moment ktoś inny pociągnie ten wózek. – Czy premier wie o nocnym ataku na terrorystów? Co za głupie pytanie. Jasne, że wie. – Tak, oczywiście, szef rządu był na stanowisku dowodzenia i na żywo obserwował wydarzenia w Iraku. Choć nie było widać rzecznika rządu, Solski bez problemu wyobraził sobie, jak Piotr Stopa pręży się z dumy. – Jaka była pierwsza reakcja premiera Andrzejewskiego? – Blondynka walczyła o każdą sekundę. – Premier powiedział krótko: „Dobra robota, to był nasz obowiązek. Dotrzymaliśmy słowa danego ofiarom i ich rodzinom” – rzekł Stopa. Artur był pewien, że do południa wersja ta zostanie znacząco rozwinięta i obudowana zdjęciami ze stanowiska dowodzenia. Za dwa dni wybory. – Czy możemy dowiedzieć się, jak przebiegała operacja? – Jeszcze jedno pytanie, które trzeba zadać, ale bez szans na konkretną odpowiedź. Tej zapewne udzieli sam premier na specjalnej

konferencji prasowej. – W tej chwili mogę tylko powiedzieć, że atak zakończył się pełnym sukcesem. Wszyscy terroryści zostali zlikwidowani, żaden z naszych żołnierzy nie jest ranny. Tyle mam do przekazania. Więcej szczegółów na konferencji prasowej. Do widzenia. – Dziękujemy. To był rzecznik rządu Piotr Stopa. – Blondynka była niepocieszona, rozmowa trwała zbyt krótko. – Jak państwo słyszeli… Artur ściszył telewizor i chwycił telefon. Wybrał numer Darskiego. Komendant długo nie odbierał. – Taak – w słuchawce rozległ się zaspany głos. – Czołem, panie komendancie. Tu Solski. – Zwariowałeś, Artur? Która godzina? – Darski był poirytowany. Poprzedniego dnia wrócił z Warszawy od córki i późno się położył. – Włącz telewizor. Nasi chłopcy dorwali terrorystów, którzy wysadzili w powietrze ambasadora – zachęcał Solski. – Kurwa, dlatego mnie budzisz?! – Komendant był już porządnie wkurzony. Porąbany rudzielec! Wiedział, że już nie zaśnie, poddał się więc i wziął pilota. – Widzę – powiedział, patrząc na blondynkę, która opowiadała o ostrzelaniu siedziby zamachowców. Fajna dupa. Ale wciąż nie rozumiał, po co Solski obudził go nad ranem. – Nie wydaje ci się dziwne, że nasze dzielne służby, które nie potrafiły ochronić ambasadora, w niespełna trzy tygodnie wytropiły i zlikwidowały terrorystów? – spytał Artur. Sprawa rzeczywiście wyglądała dziwnie. Darski przypomniał sobie, co po spotkaniu z facetem z Biura Ochrony Rządu opowiadał mu Solski. Brak drugiej drogi ewakuacyjnej z rezydencji, codziennie ta sama trasa przejazdu, zepsute kamery monitoringu, niedostarczenie do Bagdadu samochodów z zagłuszaczami fal radiowych, zniknięcie raportu o podwyższonym zagrożeniu terrorystycznym ze względu na wybory w Polsce, rezygnacja z oferty dodatkowej amerykańskiej ochrony. – Trochę to wszystko dziwne – przyznał. – Zresztą nie tylko to. Kiedy możesz do mnie przyjechać? – Postaram się jutro, dziś wieczorem mam towarzyskie spotkanie z kumplem, którego dawno nie widziałem. Obaj nie chcieli wdawać się w szczegóły. – W takim razie daj znać, jak będziesz jechał – powiedział Darski. Komendant siedział na łóżku i patrzył na zdjęcia z Iraku. Telewizje nie miały jeszcze fotek z przeprowadzonej w nocy akcji, pokazywano więc materiały z zamachu na polskiego ambasadora w Bagdadzie: spalone i powykręcane samochody, tłum na ulicy, zabezpieczający teren marines. Między materiałami pojawiali się prezenterzy. – Sukces polskiego wywiadu i wojska… – Terroryści nie żyją… – Akcja odwetowa zakończyła się pełnym sukcesem… Inspektor patrzył, słuchał i kiwał głową. Dziś wszyscy będą dumni z tego, jak sprawne mamy służby dbające o nasze bezpieczeństwo. Żadna brodata franca w turbanie nie będzie podnosić ręki na Przenajświętszą Rzeczpospolitą. Telewizje przypominały też słowa premiera Andrzejewskiego wypowiedziane w dniu zamachu. – Obiecuję rodzinom ofiar i wszystkim obywatelom naszego kraju, że nie spoczniemy, dopóki nie ukarzemy bandytów odpowiedzialnych za tę zbrodnię. Mówię dziś głośno terrorystom: Polska was się nie boi. To wy powinniście bać się Polski. Na dwa dni przed wyborami szef rządu nie mógł sobie życzyć niczego lepszego. Nie trzeba było być analitykiem politycznym, by wiedzieć, że teraz notowania Obywatelskiego Porozumienia Patriotycznego poszybują w górę. Andrzejewski i jego partia mieli te wybory w kieszeni. Przez najbliższych kilka dni media będą trąbiły tylko o tym. I nikt nie będzie mógł powiedzieć, że to

łamanie ciszy wyborczej. Kolejna kadencja w kieszeni. – Tak właśnie wygrywa się wybory: jednym mocnym uderzeniem. – Wiecznie uśmiechnięta twarz szefa Agencji Wywiadu, choć to nieprawdopodobne, wyglądała na jeszcze bardziej roześmianą niż zwykle. Tłuste ciało Hofmanna trzęsło się jak galareta, gdy chichotał i popiskiwał swoim falsetem. – Panie premierze, gratuluję drugiej kadencji. Profesor Andrzejewski uniósł kieliszek napełniony mahoniową cieczą. Nie pamiętał, kiedy ostatni raz rozpoczynał dzień od wysokowoltowych napitków. Pewnie na studiach. Zresztą nie był wielkim miłośnikiem alkoholu, pił rzadko i symbolicznie. Dziś jednak mógł sobie pozwolić na lampkę słynnego gaskońskiego armagnacu. – Gratuluję, Wiktor. Zawsze wiedziałem, że nadajesz się do tej roboty jak nikt inny. – Premier zapomniał już oczywiście, że trzy dni wcześniej prawie zdymisjonował Hofmanna i twierdził, że ten nadaje się jedynie do wybierania garniturów. Łaska pańska na pstrym koniu jeździ. – Panie premierze, czy mogę mieć osobistą prośbę? – Byli sami w gabinecie szefa rządu, więc Hofmann uznał, że jest to znakomity moment na skonsumowanie własnego sukcesu. – Słucham, Wiktor, dla ciebie wszystko. – Chciałbym prosić pana o możliwość kierowania Agencją Wywiadu w kolejnej kadencji… – To oczywiste – przerwał mu premier. – Chciałbym też, by to przy Agencji Wywiadu powstało nowe Biuro Antyterrorystyczne. Mam już przygotowane plany. Na jego czele stanąłby generał Pietkiewicz. To znakomity ekspert, ale oczywiście będzie podlegał mnie – zakończył piskliwie Hofmann, niemal przebierając nogami jak dziecko, które widzi na sklepowej wystawie wymarzoną zabawkę. – Nie widzę przeciwwskazań. Możesz rozpoczynać zaraz po wyborach. – Andrzejewski poklepał go przyjaźnie po plecach. Hofmann ukłonił się, po czym wzniósł toast. To było spełnienie jego pragnień. Biuro, które będzie miało pełny dostęp do danych innych służb specjalnych w kraju. Powstanie wielkie centrum informacyjne, a on, Wiktor Hofmann, będzie miał nad nim kontrolę. Może stać się polskim J. Edgarem Hooverem, który przez blisko pięćdziesiąt lat stał na czele FBI. Jego siłą była wiedza o innych. Miał kompromitujące materiały na każdego, był nietykalny. Hofmann dobrze wiedział, że w dzisiejszych czasach Biuro Antyterrorystyczne będzie miało absolutną swobodę działania. Podsłuchy, nagrania, inwigilacja – wszystko w imię bezpieczeństwa państwa. I am the King. Siedli przy okrągłym stole pośrodku gabinetu premiera. Wystrój tego pomieszczenia był oszczędny. Dwa duże kwiaty pod oknem, biblioteczka i jeszcze jedna szafa pod ścianą. Głównym meblem w gabinecie było olbrzymie biurko w kolorze orzechowym. Premier Andrzejewski nie lubił przepychu. Uwielbiał władzę dla samej władzy, nie ze względu na osobiste profity. Kiedyś, dawno temu, przyznał się Hofmannowi, że chciałby przejść do historii, by za kilkadziesiąt lat jego praprawnuki czytały o nim w podręcznikach. To była jego główna motywacja do działania w świecie polityki. Napędzała go ambicja. – Co powie pan w swoim wystąpieniu? – zagadnął Hofmann, przerywając rozmyślania szefa rządu. – Jeszcze nie wiem. Chcę się skupić na tym, że dotrzymaliśmy danego słowa. Nie ma co wymyślać prochu. Prosty i jasny przekaz: tak jak obiecaliśmy, dorwaliśmy skurwieli. – Andrzejewski sam zaśmiał się ze swoich słów. Armagnac wprowadził go w dobry nastrój. Alkohol wypity na pusty żołądek działał szybciej i skuteczniej. – Ma pan rację – przytaknął Hofmann. – Chciałbym zobaczyć dziś minę Eryka Prangego. Będzie musiał zeżreć własny język. Obaj znakomicie pamiętali końcówkę ostatniej przedwyborczej debaty. Zwłaszcza słowa lidera PLD, że to już oni zajmą się namierzeniem i ukaraniem zamachowców. – Dupek – rzucił premier. Jego zazwyczaj skwaszona twarz promieniała. I nie był to aktorski zabieg, którego nauczyli Andrzejewskiego spece od kreowania wizerunku. Dziś był

naprawdę szczęśliwy.

33

19.10.2007 godzina 15.00

Najdalej zajdzie ten człowiek, który nie wie, dokąd idzie. Darski tylko wzruszył ramionami, przypomniawszy sobie cytat z Napoleona. Potrzebował jakiejś większej mobilizacji. Najchętniej położyłby się znowu do łóżka. Idealny porządek w mieszkaniu, o który zadbała pani Halinka, świeża pościel. Wszystko to zachęcało do pozostania w ciepłym i przytulnym miejscu, jakim była sypialnia. Wiedział jednak, że musi działać. Z głośnym westchnieniem, które było skargą na zły los, wstał i poczłapał do przedpokoju. Ściągnął z wieszaka kurtkę i jeszcze raz westchnął. Wyglądał jak skazany na potępienie cierpiętnik. Rozejrzał się po mieszkaniu i zawahał, czy mimo wszystko nie odłożyć śledztwa na następny dzień. Toczył się bój między odpowiedzialnością a pragnieniem odpoczynku, między samokontrolą a autodestrukcją. Darski złapał klamkę i otworzył drzwi. Na korytarzu unosiła się mieszanka kuchennych zapachów, przedziwny mix pomidorowej, rosołu, smażonych kotletów i pieczonego kurczaka z dominującą nutą kiszonej kapusty. Żołądek komendanta dał wyraźny znak, że od ponad piętnastu godzin niczego nie trawił. Impuls dotarł do mózgu i ślinianki rozpoczęły pracę. Darski usłyszał głuche burczenie dobiegające z brzucha. Nie zamierzał stawać w opozycji do własnego organizmu, przynajmniej nie tym razem, i postanowił podjechać na stację benzynową Pater należącą do lokalnego biznesmena i potentata w branży kostki brukowej. W parterowym budynku obłożonym czerwoną cegłą klinkierową znajdowała się niepozorna knajpa ze znakomitą kuchnią. Specjalnością zakładu były flaczki wołowe i pierogi z grzybami. – To, co zwykle, panie komendancie? – spytała pani Ewa, szefowa lokalu. – Oczywiście. Flaczki były pikantne i zawiesiste, jak mawiał Darski – na bogato. Dopiero teraz poczuł, jak bardzo jest głodny. Dobrze zrobił, że tu wpadł, bo czekała go wycieczka śladami Minkiewicza, a z pustym żołądkiem daleko by nie zajechał. Zjadł flaki i zabrał się do pierogów z nadzieniem grzybowo-serowym. To była poezja. Wiele razy pytał właścicieli o przepis, ale strzegli go jak oka w głowie. I robili to chyba nawet lepiej niż niektóre służby specjalne. – Dziękuję, do widzenia. Najedzony Darski wsiadł do swojej hondy i ruszył w kierunku wsi Homoty. Do przejechania miał dziesięć kilometrów. Uznał, że rozpocznie od miejsca, w którym kiedyś Minkiewicz zatrzymał się z żoną. Być może, gdy ukrywał się na Podlasiu, pojechał do miejsca, które już znał. Droga prowadziła przez sosnowy las, który co kawałek ustępował miejsca polom. Przy trasie znajdowało się kilka małych wsi, w większości z murowaną już zabudową. Tylko gdzieniegdzie widać było piękne drewniane chałupy. Zresztą większość z nich wykupili ludzie spoza Podlasia, najczęściej warszawiacy. Miejscowi śmiali się, że warszawiok wszystko kupi, byle było stare i z drewna. Coś w tym było, ale Darski nie rozumiał, dlaczego ludzie wolą mieszkać w betonowych klockach, a nie w naturalnych drewnianych domach. Pewnie chodziło o to, że murowany dom był oznaką wyższego statusu społecznego, świadczył o zamożności. Honda komendanta minęła mostek i skręciła w prawo, na Grabarkę. Darski minął Kudelicze i kilometr dalej wjechał do Homot. Dobrze wiedział, gdzie jest gospodarstwo agroturystyczne

Trofiniuków, których nazwisko podała mu Jola Minkiewicz. Tuż obok mieszkał stary Terebuń, który poił policjantów bimbrem własnej produkcji; trunek nie był najsmaczniejszy, ale bardzo mocny. – Ukłony dla wadzy. – Stary Terebuń jak zwykle siedział na ławeczce pod płotem. – Wadza zapasy uzupełnić przyszała. – Ty, Terebuń, o władzę się nie martw. Ty mów mnie, czy Trofiniuki w chacie są. – Darski nie chciał się wdawać w dyskusję. Nie miał czasu. – Co majo nie być, so. Inspektor otworzył furtkę i ruszył w kierunku dwupiętrowego murowanego domu z czerwoną blachodachówką i białym tynkiem, tak zwanym barankiem. Za domem stały murowana stodoła i drewniany budynek gospodarczy. Komendant zapukał do drzwi. Ruch firanki w oknie i po chwili w drzwiach stanęła wysoka kobieta w fartuchu z włosami związanymi w kok. – Pani Trofiniuk? – Tak, Nina Trofiniuk – odparła kobieta, wyraźnie zaskoczona. – Komendant Darski, mam jedno pytanie. – Co że znowu tem mój syn nawywijoł? – Niepokój w głosie i oczach. – Spokojnie, nie o syna chodzi. Czy poznaje pani tego człowieka? – Inspektor pokazał jej zdjęcie Macieja Minkiewicza, niepozornego faceta z wąsem. – Boh mnie chronił, że ja go pod dach nie przyjeła. – Kobieta przeżegnała się. – Był tu w zeszłym miesiącu. Ale my mieli jeszcze letników, to ja powiedziała, żeby szukał gdzie indziej. – I dokąd poszedł? – Ja go skierowała do Owłasiuków, Jurka i Tatiany. No tych, co w Oksiutyczach mieszkajo, zara przy skręcie na Grabarkę. – Nina Trofiniuk poczuła wyraźną ulgę, że wizyta policjanta nie skończy się dla niej i jej rodziny jakimiś nieprzyjemnościami. – Dziękuję – powiedział komendant i wrócił do samochodu żegnany przez ujadającego przy budzie psa. Do Oksiutycz miał zaledwie dwa kilometry, nawet nie zdążył się dobrze rozpędzić. Dom Owłasiuków, o którym mówiła Nina Trofiniuk, stał przy skrzyżowaniu, tuż obok drogi skręcającej w prawo na Grabarkę. Za płotem biegał jakiś kundel, piskliwie ujadając i szczerząc groźnie kły, które wyglądały jak igiełki. Darski zawarczał i wyszczerzył swoje. To na chwilę wprawiło psa w osłupienie. Jednak bardzo szybko odzyskał rezon i szczekał dalej. Zamknij się. Na szczęście drzwi drewnianej chałupy otworzyły się i wyszedł z nich siwy starszy mężczyzna podpierający się laską. – Murzyn, do budy! – krzyknął i pogroził zwierzęciu pięścią. Ku zaskoczeniu Darskiego Murzyn podwinął ogon i grzecznie poszedł tam, gdzie kazał mu pan. – Prosze zachodzić, gadzina ujada, ale nic nie zrobi. On tak odważny, jak zza płota ma szczekać. Inspektor musiał uwierzyć na słowo. Uchylił furtkę i podszedł do mężczyzny. – Komendant Darski, szukam pana Jurka Owłasiuka. – Toż to ja. A co sam komendant u mnie robi? – Poznaje pan tego człowieka? – Darski wyciągnął przed siebie zdjęcie Minkiewicza. – Ja ledwo widze. Poczeka, wezme tylko z domu patrzały. – Owłasiuk wrócił po chwili z okularami w ręku. Nasunął je na nos i wziął zdjęcie, które pokazał mu policjant. – No jak nie znam, jak znam. – Był zadowolony, że może pomóc policji. – On to wydał mi się dziwny, jak tylko tu przyjechał. Ja od razu do żony mówił, że bedo z nim kłopoty. Ale baba się uparła, że pieniądze są potrzebne. – Czyli był tutaj? – upewniał się Darski. – To przecia mówie. Komendant nie słucha? – Staruszek spojrzał podejrzliwie. – Słucham, słucham – rzekł Darski. – To wejdźmy do chałupy. Siądziem i pogadamy. – Owłasiuk wskazał ręką drzwi. Drewniany dom był bardzo przytulny. Podłogi zrobiono z grubych sosnowych desek, ściany

wykończono płytami gipsowymi i pomalowano na biało. Siedli w kuchni przy stole. – Tatiana, chodźże! Gościa mamy, zrób co do wypicia! – krzyknął Jerzy Owłasiuk. W drzwiach pojawiła się kobieta. – Czego sie drze jak wieprz na świnie? – powiedziawszy to, zdzieliła męża szmatą przez plecy. – Wydaje mu się, że rządzi. – Przestań, babo, to sam komendant policji. – Dzień dobry. Waldemar Darski. – Inspektor podniósł się z krzesła. – Owłasiukowa. Niech siedzi. Czego sie napije? – Kawy można? – A niby dlaczego by nie można? – spytała zdziwiona kobieta. – A ty, stary, czego się napijesz? – Ja też kawy – powiedział Owłasiuk i odwrócił się w stronę komendanta. – Tak jak mówiłem, jak tylko sie ten Maciuś pojawił, to ja wiedział, że bedo kłopoty. – Kiedy tu przyjechał? – To było coś tydzień przed świętem Rożdiestwa Prieswiatoj Bogorodicy. – Owłasiuk spojrzał na żonę i upewnił się, że czegoś nie pomylił. – Święto było 21 września, a on się pojawił 12. O tak. – Na wypoczynek tu przyjechał? – spytał Darski, by ukierunkować rozmowę. – Tak mówił, ale dużo w pokoju siedział zamknięty. Podobno czytał, ale przecie normalny człowiek nie jest w stanie tyle czytać. – Dla Owłasiuka już samo to było wystarczająco podejrzane. – On z Warszawy przyjechał? – dopytywał komendant. – Podobno z Gdańska i Maciej Dobroń się nazywał, ale ja mu w papiery nie patrzył, to nie wiem. Do nas przyszedł pieszo. Mówił, że pociągiem przyjechał do Siemiatycz. Miał ze sobo li tylko plecak. Dziwny był, mało mówił. Jak sie raz napili my, to pytał, czy nie znom kogo, kto przez zieloną granicę ludzi może przeprowadzić. Mówił, że dobrze zapłaci. Słaby łeb miał. – I co dalej? – spytał Darski. – Jak co dalej? Nachloł się i zasnął przy stole – powiedział Owłasiuk zdziwiony, jakby komendant pytał o to, czy Ziemia jest okrągła. – Pytam, co dalej z tym przemytem ludzi – Darski nie odpuszczał. – A skąd ja mam wiedzieć? – Owłasiuk zaczął nagle udawać głupiego. – Ty, stary, mów jak na spowiedzi u batiuszki – mówiąc to, Tatiana Owłasiuk postawiła przed nimi kubki z kawą. Sama siadła pod ścianą na taborecie. – No, jakiś czas później przyjechał tu jaki ruski czy biełorus. I one sie strasznie kłócili. O pieniądze szło. Gadali po rusku. Usłyszałem tylko, jak ten Dobroń mówi, że potrzebuje więcej na operację syna. – Mężczyzna przerwał i się zamyślił. – Mów, Owłasiuk, mów, to między nami będzie. Ja dyskretniejszy niż pop jestem – Darski zachęcał do zwierzeń. – Swietoj Trojcu przysięgam, nic więcej nie słyszałem. Ten rusek wyszedł zdenerwowany i już więcej się nie pojawił. – A Minkiewicz, to znaczy Dobroń, gdzie wyjeżdżał? – Raz mu od syna starego fiata pożyczyłem, bo do Orli do szeptuchy chciał jechać. Pojechał i wrócił. – Owłasiuk był oszczędny w słowach; wziął duży łyk kawy i spojrzał na komendanta, czekając na kolejne pytania. – Chciałbym zobaczyć pokój, w którym mieszkał – powiedział Darski. Owłasiukowa wstała i zaprowadziła go do sieni, skąd strome drewniane schody wiodły na poddasze. Na górze znajdował się przytulny pokój z dwoma łóżkami i małą łazienką. Okno od szczytu nie było zbyt duże, a ponieważ nie zainstalowano okien dachowych, w pomieszczeniu było ciemno. Komendant włączył lampę i rozejrzał się po pokoju. Był starannie wysprzątany. Darski nie miał wątpliwości, że Owłasiukowie dokładnie przejrzeli każdy kąt, szukając zgubionych wartościowych rzeczy. Obejrzał od dołu łóżka, sprawdzając, czy szyfrant nie przykleił czegoś do nich. Zerknął do starej drewnianej szafy, której zawiasy rozpaczliwie skrzypiały, wołając o naoliwienie. Pokój był pusty, żadnych śladów czyjejkolwiek obecności. Inspektor zszedł na dół.

– Kiedy wyjechał? – Bedzie 26 września. Dzień po tym, jak spotkał się z tym ruskim. Podjechało tu takie duże czarne auto. Dobroń spakował się, zapłacił, pożegnał i poszedł. I tyle my go widzieli. – Stary rozłożył ręce; nic więcej nie miał do powiedzenia. – Bał się? – Nie wyglądał na przestraszonego, a gadatliwy to on nie był – powiedział Owłasiuk. – Co to za samochód był? – A bo ja wiem? Dla mnie te nowe to one wszystkie takie same. – Owłasiuk, mówisz, że duży był. Znaczy się, taki terenowy, jak leśniczy ma? – Darski nie poddawał się. – Może i terenowy, ale taki śliczny, że szkoda by nim w błoto wjeżdżać. Ludzie, jak nie wiedzo, co z kaso zrobić, te se takie kupujo. Leśniczego to nawet na jedno koło od tego auta nie byłoby stać. Czarny terenowy samochód. Skojarzenie było oczywiste – ludzie z wywiadu. Może nawet ta sama ekipa, która była przed cerkwią w Koterce. Tylko to wciąż nie trzymało się kupy. Jeszcze do tego wszystkiego szeptucha z Orli. Co to, kurwa, Alicja w Krainie Czarów? Wycieczkę do Orli Darski zostawił sobie na następny dzień. Piątkowy wieczór postanowił wykorzystać na spotkanie z przyjacielem. Dzwonił Marek Winckiewicz, szef straży granicznej w Mielniku. Podobno miał świeżą dziczyznę i świetną nalewkę na trawienie. Darski wiedział, że obie te rzeczy będą smakowały wyśmienicie. Na powitanie butelka schłodzonego Grolscha w ręku i zapach pieczonego mięsa dolatujący z kuchni. – I tak powinno być w każdym banku – zażartował Solski, ściskając Kowala. Jego operator mieszkał na nowo wybudowanym osiedlu w Wilanowie. Duży salon połączony z kuchnią, sypialnia i łazienka. Singiel nie potrzebował więcej do szczęścia. – Witaj, bracie, co słychać? – spytał Kowal, biorąc od Artura dużą butelkę burbona Jim Beam. – U mnie powoli, staram się wszystko sobie poukładać. Pracuję nad paroma sprawami. – Solski położył palec na ustach, dając jasno do zrozumienia, że muszą uważać na to, co mówią. Kowal potwierdził ruchem głowy, że rozumie. – Ty lepiej powiedz, co jest do jedzenia, bo zdążę jeszcze pójść do knajpy. – Artur wiedział, że Wojtek świetnie gotuje. – Przygotowałem comber jagnięcy w grzybach i sosie z czerwonego wina, a do tego groszkowe purée z dodatkiem wasabi, ale zaczniemy od awokado w koktajlu krewetkowym. – Gdyby Kowal nie był operatorem, z pewnością zostałby mistrzem kuchni. – Gdybym był dziewczyną, już bym ci robił laskę. – Solski był pod wrażeniem zaprezentowanego menu. – Z dupami jest ten problem, że one mało jedzą – powiedział Kowal i łyknął zimnego piwa. Jego kuchnia, wbrew obowiązującym trendom, nie przypominała prosektorium. Raczej był to klimat włoskiego południa – dużo drewna, kamienia i imitująca stary piec chlebowy murowana łukowa wnęka z zainstalowanym w środku piekarnikiem. Wszędzie wisiały jakieś zioła i czosnek. Na półkach różnego rodzaju oliwy i octy, na ścianach garnki. – Siadajmy do stołu – zaproponował Kowal. Jedli, popijając znakomitym czerwonym winem i gadając o mało istotnych rzeczach. – Wiesz, podobno Ludwiczek się strasznie wściekł, trochę przez ciebie. Usłyszawszy to, Artur otworzył szeroko oczy. – Rozumiem, że tęskni biedaczek za mną. – Na samą myśl o Tokarczyku przeszedł go dreszcz. Kutas. – Nie ująłbym tego w ten sposób. – Kowal uśmiechnął się ironicznie. – Wyobraź sobie, jakiś tydzień temu „Rzeczpospolita” wywaliła tekst o sprawie PZU, za którą chodziłeś. I Ludwiczek na porannym kolegium jak gdyby nigdy nic powiedział, że to ważny temat i trzeba coś o tym zrobić.

– No proszę, a jednak. Ciekawe, dlaczego nie chciał tego puścić, jak ja to przyniosłem? – Artur pokręcił głową. – Mniej więcej to samo powiedział jeden z reporterów. Podobno to, co się później wydarzyło, to był Armagedon. Słowa kolegi Solski ubrał w obrazy. Widział trzęsącego się i wrzeszczącego Tokarczyka, który robi się coraz bardziej czerwony, a jego nienaganna fryzura wygląda, jakby dopiero co wstał z łóżka. – Miło wiedzieć, że są jeszcze ludzie, na których działa moje nazwisko – powiedział i wzniósł toast za Ludwika: – Na pohybel Kenowi! – Za to z tobą wypiję – rzekł Kowal. – A teraz rusz się, przejdziemy się trochę po tym żarciu, żeby nam kołduny nie urosły. A ja sobie zapalę. Artur skrzywił się, ale szybko zrozumiał, że to jedyny sposób, by spacerując po osiedlu, móc bezpiecznie porozmawiać. Nie można było wykluczyć, że mieszkanie Kowala jest okablowane. Byli razem na Podlasiu i ludzie z wywiadu o tym wiedzieli. Wyszli z klatki, przeszli kawałek ulicą i skręcili między bloki. Prawie wszędzie się świeciło. Osiedle zamieszkane głównie przez młodych ludzi tętniło życiem. Podobnie jak Kabaty, miejsce to stało się popularne wśród zamożnej klasy średniej. Olbrzymie apartamenty, podziemne garaże – mieszkanie tu było jednym z wyznaczników osiągniętego sukcesu. Wiatr, choć nie wiał mocno, był na tyle chłodny, że Solski podniósł kołnierz swojej wojskowej kurtki, a Kowal założył na głowę kaptur. Zmierzali w kierunku Świątyni Opatrzności Bożej, monumentalnej, powstającej z trudem budowli. Było ciemno, ale Kowal jakimś cudem znalazł dziurę w ogrodzeniu otaczającym teren budowy. Schowali się za wielkimi filarami podtrzymującymi konstrukcję dachu. – Masz – operator wsunął Solskiemu do ręki jakieś metalowe pudełko – to GoPro, którym nagrywaliśmy w Koterce. Artur natychmiast sobie przypomniał. Mała kamera, którą zostawił na dachu służbowego samochodu, by w szerokim planie nagrywała to, co się działo przed cerkwią. Takie ujęcia przydawały się na etapie montażu materiału dla urozmaicenia kadrów. – Oglądałeś? – spytał. – Nie. Dopiero dwa dni temu dał mi ją facet z naszego magazynu. Podobno znalazł ją ktoś, kto jeździł po nas toyotą. Była pod siedzeniem kierowcy, a ponieważ wciąż wisiała na moim stanie, oddali mi ją – powiedział Kowal i zaciągnął się papierosem. – Dzięki. A mówią, że nie ma już uczciwych ludzi. – Solski schował kamerę do kieszeni. – Mam do ciebie wielką prośbę. – Zamieniam się w słuch. – Dostałem pliki zdjęciowe i podejrzewam, że ukryte są w nich jakieś informacje. Mógłbyś je dla mnie przejrzeć? – Artur wiedział, jaka będzie odpowiedź. – Jasne. Masz je przy sobie? Solski podał Kowalowi pendrive’a z zapisanymi na nim plikami. – Daj mi weekend, posiedzę i pogrzebię w tym. – Operator zgasił papierosa i ruszyli w drogę powrotną. Wieczorny spacer dobrze im zrobił. Wypite wino wywietrzało z głowy, mogli otworzyć burbona, którego przyniósł dziennikarz. – Zostajesz na noc, nie ma gadania. Wiedział, że dalszy opór nie ma najmniejszego sensu. Poza tym naprawdę nie miał jeszcze ochoty wracać. Dziczyzna, tak jak się spodziewał, była rewelacyjna, podana z pieczonymi ziemniakami i buraczkami, a do tego dochodziły słynne nalewki Marka Winckiewicza. – Już dobrze, dobrze – powiedział Darski, siadając z powrotem na krześle. Przyjemny był ten wieczór w towarzystwie przyjaciela i jego żony. Czas płynął powoli. Siedzieli przy stole, próbując po kolei różne nalewki i wspominając historie z przeszłości. – Pijcie jak Polacy, ale bądźcie równie dzielni jak oni. – Winckiewicz wstał i wzniósł toast,

cytując Napoleona. – Tylko nie to, żadnych dyskusji o Napoleonie i jego wojnach – zaprotestowała Jadwiga, żona Winckiewicza. – To może o rybach – zaproponował Darski, za co został skarcony zabójczym spojrzeniem pani domu. – Nie, pogadajmy o polowaniach – dorzucił pogranicznik. Jadwiga podniosła ręce, poddając się. – Dobrze, chłopcy, rozumiem. Chcecie pogadać trochę o zabaweczkach. Tylko za długo nie siedźcie. – Wstała, ucałowała męża i zniknęła w przedpokoju. – I nie zapomnijcie pozmywać – usłyszeli jeszcze ostatnią komendę. „Chłopcy” wymruczeli pod nosem coś, co miało być chyba potwierdzeniem przyjęcia wytycznych, i wrócili do biesiadowania. Przyszła kolej na wiśniówkę, czekała na otwarcie ponad rok. Piękny klarowny kolor, oleista konsystencja niczym likier. Podnieśli kieliszki i spróbowali po łyczku. Delikatnie słodka, o wyrazistym smaku wiśni. – Jesteś geniuszem. Ja nigdy nie miałem do tego cierpliwości – powiedział Darski, wskazując kieliszek. – Wypić, proszę bardzo, ale produkować to już nie na moje nerwy. – Dam ci kilka butelek do domu. – Winckiewicz cieszył się, widząc uznanie w oczach przyjaciela. – Powiedz, jak tam twoje sprawy. – W robocie bez zmian, jestem na przymusowym urlopie. – Darski machnął ręką, dając do zrozumienia, że przestał się tym przejmować. – Mam za to ciekawe tropy w sprawie tego trupa z Koterki. Możemy tu bezpiecznie porozmawiać? – Jeśli się obawiasz, to chodź, zejdziemy do piwniczki z nalewkami. Winckiewicz ruszył przodem. Szef straży granicznej w Mielniku mieszkał w domu z murowaną piwnicą i parterem, na którym postawiona była drewniana chata. Połączenie tradycji i nowoczesności. Na tych terenach często spotkać można było takie architektoniczne mieszanki. Zeszli do piwnicy. W wąskim, ale długim na jakieś osiem metrów pomieszczeniu pod ceglanymi ścianami stały drewniane regały. Półki po prawej zajęte były przez różnego rodzaju przetwory – ogórki, paprykę, kapustę, grzyby, zielone pomidory, gruszki w occie, śliwki i buraczki. To wszystko było dziełem Jadwigi Winckiewicz, kulinarnej mistrzyni. Kolesie tacy jak Gordon Ramsey mogliby się od niej wiele nauczyć. Regał po lewej zastawiony był winem i nalewkami. Każda butelka miała metryczkę, a na półkach panował idealny porządek. Pośrodku stały dwa przycięte pniaki, na których usiedli. Winckiewicz sięgnął po butelkę pigwówki, z kieszeni wyciągnął dwa kieliszki. Sprawnie napełnił je złocistosłomkowym napojem. – Opowiadaj. – Dał znak Darskiemu, by zaczął. – Wszystko wskazuje na to, że trup, którego znaleźliśmy w Koterce, to szyfrant Agencji Wywiadu. Nazywał się Maciej Minkiewicz. – Komendant wyjął z kieszeni zdjęcie i podał przyjacielowi. – Facet pojawił się u Owłasiuków w Oksiutyczach 12 września, a wyjechał od nich 26. Dwa dni później znaleźliśmy trupa w Koterce. – Darski podzielił się z Winckiewiczem swoimi przypuszczeniami, mówił o terenowym samochodzie, który zabrał Minkiewicza, i o Rosjaninie, z którym ten się spotkał. – To rzeczywiście dziwna historia – powiedział Winckiewicz. – Moim zdaniem Minkiewicza załatwili chłopcy z naszego wywiadu. Miał popływać w stawie koło cerkwi do przyszłego roku, później by go znaleźli i ogłosili, że załatwiły go ruskie albo białoruskie specsłużby, a może mafia – Darski zaczął przedstawiać swoją teorię. – Nie sprawdzili tylko, że staw jest magazynem, w którym lewą gorzałę w beczkach przechowują Witek Zborski i Stach Kulebiak. Sprawa się rypła. Musieli szybko zacierać ślady. Stąd ich najazd na Podlasie, odsunięcie nas od śledztwa, kradzież sprzętu telewizyjnego ekipy DTV, zastraszanie, podsłuchy i obserwacja – wyliczał inspektor. – Mieli pecha, bo nie dość, że trup znalazł się od razu, to jeszcze przybłąkał się tam dziennikarz z Warszawy. – Twoja teoria układa się w całość. – Winckiewicz podrapał się po głowie. – Mam tylko jedno pytanie: Dlaczego zamiast wsadzić faceta do paki, zmasakrowali go tutaj, na miejscu?

– Przesłuchiwali go. Może coś im wykradł i chcieli to odzyskać – zastanawiał się Darski. – Musiał wiedzieć coś, co spowodowało, że nie chcieli, by trafił w ręce prokuratora czy sądu. – Co takiego wiedział? – spytał Winckiewicz. – Też chciałbym to wiedzieć – odparł komendant i opróżnił kolejny kieliszek. – Zresztą nie jestem pewny, czy to oni zabrali go od Owłasiuków. Pamiętaj jeszcze o tym obcokrajowcu, z którym targował się o kasę. Owłasiuk słyszał, że mówił coś o operacji syna. Rzeczywiście, jego syn jest chory i potrzebuje zabiegu, by móc w ogóle chodzić. – Historia jak z filmu. – Żebyś wiedział. I do tego jeszcze śmierć Witka i Stacha. Wybuchła im aparatura do pędzenia bimbru. – Jeśli chcesz, mogę przejrzeć raporty z patroli. Moi ludzie spisują obce samochody, które pojawiają się w strefie nadgranicznej. Może widzieli jakąś czarną terenówkę kręcącą się po okolicy. – Dzięki – powiedział Darski, podstawiając kieliszek. – Samo się nie napełni.

34

20.10.2007 godzina 9.30

Marzyła mu się kawa z dużą ilością mleka i pianką, do tego croissant z dżemem. Po dniach napięcia i nerwów wreszcie mógł sobie pozwolić na odpoczynek. Leżał nago w łóżku przykryty do pasa turkusową jedwabną kołdrą. Ręce założone za głową, wzrok utkwiony w lustrze na suficie. Uśmiechał się do siebie, podziwiając swoje ciało. Potężne ramiona i umięśniona klatka piersiowa – nie wyglądał na swoje 63 lata. Oczywiście nie był młodzieniaszkiem, ale trzymał się dobrze. Codzienny basen, siłownia i odpowiednia dieta przynosiły spodziewane efekty. Był w formie. W przestronnej sypialni oprócz wielkiego łóżka stały dwa fotele, okrągły stolik i duża dwudrzwiowa szafa. Proste, praktyczne kształty, bez udziwnień. Wszystko w jasnych pastelach. Na ścianie wisiał olbrzymi monitor. Drzwi do sypialni rozsunęły się ostrożnie, jakby ktoś sprawdzał, czy Marian Pietkiewicz jeszcze śpi. Na widok nagiej sylwetki, która się w nich pojawiła, generał zamruczał zadowolony i przeciągnął się. – Chodź do mnie, ślicznoto. Kawę postaw na stoliku, zaraz się napijemy. Generał z pożądaniem patrzył na wypięte jędrne pośladki, płaski brzuch i wielkie, kołyszące się między nogami przyrodzenie. Młodzieniec o wyglądzie ministranta, z ulizanymi do tyłu ciemnymi włosami, który na co dzień był sekretarzem generała, usiadł na brzegu łóżka. – Powinniśmy się zbierać, Marian. Zabawimy się wieczorem – powiedział. – Masz rację, Krzysiu. Kawa, kąpiel i jedziemy do firmy. – Pietkiewicz wyszedł z łóżka i nagi usiadł na fotelu. Włączył telewizor. Wszystkie stacje zgodnie z planem wałkowały temat zlikwidowania terrorystów odpowiedzialnych za zamach w Bagdadzie. Generał łyknął kawy, patrząc na mądrali dyskutujących o szczegółach operacji, o której nie mieli pojęcia. Zaczął dziennikarz, który był w Iraku miesiąc, co miało czynić go ekspertem od Bliskiego Wschodu. Zupełnie jakby ktoś zjadł dwa obiady w restauracji i był później zapraszany do dyskusji w roli wybitnego krytyka kulinarnego. Kretyńskie media. Nieważne, czy się znasz, czy jesteś ekspertem, byle mówić bez zająknięcia. Głowa nisko i przed siebie. – Wszystko wskazuje na to, że terrorystów sprzedał ich klan, obawiając się akcji odwetowych. Woleli dostać nagrodę, niż wystawić się na odstrzał – powiedział facet w długich, tłustych włosach, który wyglądał, jakby właśnie wrócił z jaskiń Afganistanu, a nie przyjechał do telewizyjnego studia z Żoliborza. – To prawdopodobne, ale tak czy inaczej, dzięki tej operacji pokazaliśmy, że nasz wywiad należy do światowej elity, tak jak w 1990 roku, gdy ewakuowaliśmy z Iraku amerykańskich szpiegów – rzekł z nadętą miną redaktor w okularach. – To jasne, wzorcowa akcja – zawtórował mu kolejny ekspert. – Nareszcie mamy też zapowiedź powstania Biura Antyterrorystycznego – dorzucił prowadzący. – O tym mówią już wszystkie partie, więc chyba nie łamię tutaj ciszy wyborczej. Śmiech w studiu, mądrale grzeją się w świetle reflektorów jak foki na słońcu. Nie ma niczego przyjemniejszego niż własna gęba w szklanym okienku. Sąsiedzi pogratulują, koledzy z pracy pozazdroszczą. Gdyby znali prawdę, generał nie przyglądałby się ich dyskusji i nie siedział spokojnie w swoim apartamencie na Mokotowie. Zastąpiłaby go pewnie cela na Rakowieckiej.

Musiałby się pożegnać z prawie czterystumetrowym luksusowym mieszkaniem w kamienicy, które powstało z połączenia czterech mniejszych. Swego czasu wykupił wszystkie lokale na piętrze i zrobił z nich wielki apartament. To była jego twierdza. Niezmiernie rzadko zapraszał tu gości. Wyjątkiem był Krzysztof Szacki, jego sekretarz, a prywatnie kochanek. On właściwie tu mieszkał. Trzydziestoletni porucznik, inteligentny i bardzo błyskotliwy. Generał miał do niego absolutne zaufanie, czasami chyba nawet większe niż do Wyrwickiego. – Tak jak przypuszczałem, nikt nie będzie miał wątpliwości. Nikt nie zada trudnych pytań. Idioci – powiedział Pietkiewicz, wyciszając dźwięk w telewizorze. – Nie boisz się Rudego i policjanta? Wciąż krążą wokół tej sprawy – rzekł Szacki, dla którego generał był mentorem i wyrocznią. – Nie skleją tego wszystkiego w całość. Pamiętaj, że z terrorystami negocjował nasz przyjaciel Abu Marwan, a on na pewno nie będzie z nikim rozmawiał. Zresztą jego terroryści spotkali się już z Allahem. To my gwarantujemy mu teraz bezpieczeństwo i mamy w ręku jego polisę ubezpieczeniową. A gdyby nawet nasi Starsky i Hutch dotarli za daleko, to i na nich mamy papiery – powiedział generał. Był zrelaksowany, miał poczucie, że wszystko jest pod kontrolą, a na wypadek jakichś problemów przygotowane były plany awaryjne. Jutro wybory, które wygra Obywatelskie Porozumienie Patriotyczne, zaraz po nich zaś powstanie Biuro Antyterrorystyczne. On i Sekcja „1” będą nie do ruszenia. A zaczęło się od rozmowy z Abu Marwanem, byłym wysokim funkcjonariuszem irackiej bezpieki, specem od nielegalnych operacji finansowych i handlu bronią. Gdy spotkali się w czerwcu tego roku w Bagdadzie, Pietkiewicz od razu wiedział, że trafił szóstkę w Lotto. Marwan był na musiku i za pomoc gotowy był wiele zapłacić. – Ile skrzyń masz do wywiezienia? – spytał generał, posługując się płynnie arabskim. – Dziesięć. Są duże. Bliżej im do kontenerów niż do skrzyń – odparł Abu Marwan. Było jasne, że wywiezienie takiego ładunku z Iraku nie będzie łatwe. Każdy transport podlegał kontroli, lotniskiem w Bagdadzie rządzili Amerykanie. Poza tym trzeba było zabrać na pokład nie tylko skrzynie, ale i Abu Marwana z rodziną, w sumie 12 osób. Polskie wojskowe samoloty transportowe nie nadawały się do tego celu, były za małe. Organizowanie kilku lotów nie wchodziło w rachubę. To musiał być szybki, dyskretny przerzut, żadnych świadków, żadnych pytań. – To nie będzie łatwe – powiedział Pietkiewicz, siedząc na pokrytej białym futrem kanapie w willi, w której pod bokiem Amerykanów ukrywał się Abu Marwan. – Gdyby było, nie potrzebowałbym twojej pomocy – rzekł Irakijczyk. – Może poczta dyplomatyczna? – Zwariowałeś? – Pietkiewicz popukał się w czoło. – Co powiemy ambasadorowi? Że wywozimy słonia w kawałkach do warszawskiego zoo, a ty jesteś jego opiekunem? Obecny ambasador jest strasznym służbistą. To były wojskowy, nie pójdzie z nami na współpracę. – To trzeba go zabić i będzie po problemie – rzucił Abu Marwan. Z pozoru szalona propozycja zaczęła kiełkować w głowie generała i przybierać całkiem realne kształty. To, co na pierwszy rzut oka wydawało się szalone, po głębszym namyśle okazało się najlepszym rozwiązaniem. – Masz rację, trzeba go zlikwidować. – Decyzję Pietkiewicz podjął sam, zresztą nie miał jej z kim omówić. Nie pójdzie do premiera i nie powie, że zorganizuje zamach na ambasadora. Po to właśnie został szefem Sekcji „1”, by samemu podejmować takie decyzje. Był człowiekiem od brudnej roboty i gotowy był wykorzystać wszelkie dostępne środki, by osiągnąć zamierzony cel. Nie pora na dylematy, sprawa była zbyt ważna. Jego mózg pracował na najwyższych obrotach. Należało zorganizować grupę terrorystów, którzy przeprowadzą atak, a później zostaną zlikwidowani. To było idealne rozwiązanie. – Ostro grasz – powiedział Abu Marwan – i za to cię lubię. Wiedziałem, że znajdziesz jakiś sposób. W mieście, w którym codziennie wybucha kilka bomb, zamach na polskiego ambasadora nie będzie bynajmniej niezwykły. Wstrząsający – na pewno, bestialski – też, oburzający – jak najbardziej, ale takie jest ryzyko, gdy służy się ojczyźnie w kraju ogarniętym wojną domową.

Nieszczęśliwy zbieg okoliczności, w którym swój maleńki udział będzie miała Sekcja „1”. Taka już jest ta praca, są sprawy ważniejsze nawet od życia ambasadora. – Będę potrzebował zamachowców, których odstrzelimy po robocie, i materiałów wybuchowych – powiedział basem generał, patrząc prosto w oczy Abu Marwana. – Nie takie rzeczy organizowałem. – Arab zaśmiał się. – Proponuję ładunki EFP, przebijają wszystko i sieją spustoszenie. Mam ich pełne magazyny. Pietkiewicz miał już w głowie plan. Terroryści atakują konwój z ambasadorem, zasadzka z użyciem bomb i ostrzałem z dachów. Będzie wiele ofiar. Po takim zamachu ewakuowana zostanie natychmiast ambasada; to właściwie rutynowa procedura. W całym zamieszaniu nikt nie zauważy dodatkowych skrzyń i ludzi na pokładzie. – Dam ci do współpracy mojego człowieka. Skontaktuje się z tobą i przedstawi jako Azrael – powiedział generał. – Anioł śmierci, Malaikat Maut. – Abu Marwan pokiwał głową. – Wiesz, że my, muzułmanie, wierzymy, że to właśnie on oddziela ludzką duszę od ciała. – Właśnie dlatego tak go nazwałem – rzekł generał. Zaśmiali się i stuknęli szklankami wypełnionymi whisky, zadźwięczały kostki lodu. Przy odpowiednim rozegraniu sprawy zamach na ambasadora mógł też przynieść wymierne korzyści polityczne ludziom, na których jakiś czas temu postawił Pietkiewicz. Wytropienie i zlikwidowanie terrorystów bez wątpienia pomoże premierowi Andrzejewskiemu w reelekcji. Nadęty profesor był zbyt zapatrzony w siebie, by zauważyć cokolwiek podejrzanego w swoim otoczeniu. Jego interesowała tylko władza, bez względu na to, jak została zdobyta. I pomyśleć, że ten erudyta miał kiedyś zasady. Jednak władza szybko deprawuje ludzi. – Jeśli coś się wywali, moi ludzie pierwsi obedrą cię ze skóry – powiedział generał i Irakijczyk zdawał sobie sprawę, że nie jest to żart. O akcjach Pietkiewicza na Bliskim Wschodzie krążyły legendy. Abu Marwan wolał nie sprawdzać, ile jest w nich prawdy. – Żegnaj, przyjacielu, wszystkiego dopilnuję osobiście – powiedział. Uściskali się na pożegnanie. Jeszcze tego samego dnia generał wyleciał do Jemenu. Abu Marwan nie tracił czasu; uruchomił swoje najlepsze kontakty, by przygotować zamach na polskiego ambasadora. Dla człowieka, który w Iraku znał wszystkich, których znać powinien, nie było to duże wyzwanie. Nawet po obaleniu Saddama Abu Marwan wciąż miał wpływy i zapasy broni. Gdyby głupi Amerykanie rękami Paula Bremera nie rozwiązali irackiej armii i wywiadu, nie mieliby dziś takich problemów z rebeliantami. Jedną nieprzemyślaną decyzją amerykańskiego zarządcy Iraku stworzono dobrze uzbrojoną i zorganizowaną podziemną armię. A Abu Marwan pomagał ją finansować. W tej sytuacji znalezienie odpowiednich zamachowców nie było trudne. Na północ od Bagdadu roiło się od zwolenników starego reżimu, trzeba było tylko wiedzieć, do których drzwi zapukać. Abu Marwan zebrał szesnastoosobową grupę, która dostała do dyspozycji wypełniony bronią i amunicją bunkier w okolicach Diwanii. Był to jeden z tajnych bunkrów Gwardii Republikańskiej, osobistej ochrony Saddama. Znajdował się pod ziemią, a prowadził do niego kilkunastometrowy tunel kończący się stalowymi nitowanymi drzwiami. Ich sforsowanie byłoby niezwykle trudne. Znajdujący się w środku ludzie mogli długo i skutecznie się bronić. Bunkier wyglądał jak kolejna piaszczysta wydma, które w Iraku spotkać można niemal na każdym kroku. Dwupoziomowa konstrukcja z systemem wentylacyjnym, zapasami wody i jedzenia stała się tymczasową bazą terrorystów. Także współpraca z Azraelem układała się dobrze. Młody Polak dostarczył wszystkie potrzebne informacje i umiejętnie sabotował działania ochrony z BOR-u, która próbowała zwiększyć bezpieczeństwo ambasadora. Blondyn o chłopięcej twarzy doprowadził do zamknięcia ulicy przy rezydencji betonowymi zaporami, odcinając drugą drogę wyjazdu, wstrzymał naprawę systemu kamer i przekonał ambasadora, by nie korzystać z dodatkowej amerykańskiej ochrony. Zadbał również o to, by zawieruszyły się raporty ostrzegające przed rosnącym zagrożeniem polskiej placówki.

Działania Azraela w Bagdadzie doceniał również Pietkiewicz. Wybranie do tej akcji Piotra Majewskiego to była bardzo dobra decyzja. Ten trzydziestolatek wykonywał dokładnie wszystkie polecenia i nie zadawał pytań, choć wiedział, do czego przykłada rękę i czym zakończy się operacja „Nabucco”. Był lojalnym członkiem Sekcji „1”, rozumiejącym, że ich praca wymaga ofiar w imię wyższej konieczności. To nie jego wina, że najbardziej zaufany szyfrant zaspał do pracy, a tajny raport Azraela dotyczący zamachu przyjął porucznik Minkiewicz, który okazał się gigantyczną pomyłką generała. Pierdolony kutas! Pietkiewicz cisnął filiżanką o ścianę, rozbryzgując dookoła resztki kawy. Filiżanka rozbiła się na drobne części, a na ścianie pozostał ślad przypominający ogon komety. – Co się stało? – Szacki, już ubrany, wbiegł do pokoju. – Nic, przypomniałem sobie tylko tego fiuta Minkiewicza – powiedział generał z zaciśniętymi szczękami. – Szkoda, że ten pies zdechł tak szybko. Dochodzące z dworu szczekanie obudziło Darskiego. Przetarł oczy i spojrzał na zegarek – najwyższy czas brać się do roboty. Cieszył się, że wczoraj nie przeholował z piciem. Czekała go wyprawa do Orli i wolał nie spotykać się z szeptuchą w stanie wskazującym na zużycie materiału. Nie, żeby zaraz wierzył w cudowne moce wiejskich uzdrowicielek, ale na wszelki wypadek wolał im się nie narażać i nie sprawdzać na własnej skórze, czy rzucane przez nie uroki naprawdę działają. Wstał i na palcach poszedł się opłukać do łazienki; wyglądało na to, że gospodarze jeszcze śpią. Nie chciał ich budzić. Ubrał się i po cichu wyszedł. Pierwszą kawę zaliczy na stacji benzynowej. – Pięknie im dopierdoliliśmy, co nie, panie komendancie? – Sprzedawca na stacji benzynowej wskazał na pierwsze strony gazet wyłożonych przed kasą. – Ty im dopierdoliłeś, Antek? – My, Polacy. Czy to ważne, kto strzelał? – Mężczyzna się nieco obruszył, zaskoczony brakiem entuzjazmu komendanta. – Ten nosz premier to ma jaja. – Skoro tak uważasz. – Darski wzruszył ramionami. – Obiecał i dorwał bandziorów. Tak wszystko w tym kraju powinno działać. – Nie było wątpliwości, na jaką partię zagłosuje w wyborach Antek. – Dzięki za kawę i uważaj na terrorystów – powiedział Darski, ruszając do wyjścia. – Uważam, żeby pan wiedział. Od dawna. Kilka dni temu przejeżdżali tędy tacy brodaci, mówili, że do tatarskiej jurty w Kruszynianach jadą. A jeszcze wcześniej tacy dziwni się pojawili, w czarnym samochodzie, wyglądali jak jacy zabójcy. Darski zatrzymał się i odwrócił w stronę Antka. – Jacy zabójcy? – Taki wielki łysy ubrany na czarno. On w samochodzie siedział i miał dwóch pomagierów, też takich byczków. W wozie ktoś jeszcze był, ale nie jestem pewien – powiedział Antek wyraźnie zadowolony, że jego informacje tak bardzo zainteresowały komendanta policji. – A jakim samochodem przyjechali? – Terenowym czarnym mercedesem. – Kiedy to było? – spytał Darski. – Zaraz panu dokładnie powiem, bo zanotował ja. – Antek wyciągnął spod lady brudny szkolny zeszyt z Kubusiem Puchatkiem na okładce. Chwilę przewracał strony, szukając właściwego wpisu. – O, jest. 26 września, godzina 17.05, czarny mercedes G 350, rejestracja WI 4500. – A kamery to nagrały? – Inspektor spojrzał z nadzieją na Antka. – Na pewno nagrały, ale przecież taśmy są u was, na policji. Pod koniec września zabraliście wszystkie nagrania w związku z jakimś śledztwem w sprawie morderstwa – powiedział Antek. Darski zapomniał; to były rutynowe działania. Po wyłowieniu trupa z Koterki zebrano taśmy monitoringu m.in. ze stacji benzynowych w okolicy, by sprawdzić, czy nie zarejestrowały czegoś podejrzanego. Kurwa. Wszystko to trafiło w ręce wywiadu.

– Dzięki, Antek, za czujność. Miej oczy otwarte, dobra robota. Usłyszawszy to, sprzedawca wyprostował się z dumą, jakby czekał na odznaczenie. Czarny terenowy mercedes i wielki łysol. To nie mógł być zbieg okoliczności. Darski wsiadł do samochodu i sięgnął po telefon leżący na fotelu pasażera. Wybrał numer sierżanta Klukiewicza. – Dzień dobry, panie komendancie! – Klukiewicz powiedział to tak głośno, jakby chciał, by wszyscy w komisariacie wiedzieli, kto do niego zadzwonił. – Czy was porąbało kompletnie? Co mi wrzeszczycie do ucha?! – Darski zrugał podwładnego. Po chwili dodał już spokojnie: – Sierżancie, mam prośbę. – Jestem do pańskiej dyspozycji, komendancie – Klukiewicz przestał krzyczeć. – Dwie sprawy. Po pierwsze, sprawdźcie mi samochód, czarny mercedes, numery WI 4500. Zanotowaliście? – Tak jest. – Po drugie, trzeba wystąpić do Agencji Wywiadu o zwrot taśm z monitoringu, które wzięli od nas przy okazji akcji z trupem w Koterce. – Już je nam oddali – powiedział Klukiewicz. To zaskoczyło Darskiego; a może jednak będzie miał szczęście. – W takim razie, Klukiewicz, sprawdźcie nagrania z Orlenu z 26 września od 16.45 do 17.30. Szukamy czarnego mercedesa. Tylko nikomu ani słowa. – Tak jest, panie komendancie, milczę jak grób. Darskiemu trudno było to sobie wyobrazić. Klukiewicz, największa gaduła wśród jego ludzi, będzie miał dużo do powiedzenia. A truposze z sąsiednich grobów będą prosić o nowe kwatery. Komendant rozłączył się, odpalił silnik i ruszył w kierunku Orli. Wieś położona 12 kilometrów na wschód od Bielska Podlaskiego swego czasu była nawet miastem. To tu w XVII wieku Hetman Wielki Księstwa Litewskiego Krzysztof Radziwiłł wzniósł zamek i zbudował kompleks dworski z pałacem, ogrodem włoskim, obiektami sakralnymi i folwarkiem. Z tych lat chwały nie pozostały w Orli żadne ślady, i to zarówno jeśli chodzi o zabytki, jak i o pamięć mieszkańców. Ludzie żyli tu z dnia na dzień i nikt nie rozpamiętywał historii, tym bardziej że w czasie II wojny światowej Niemcy dokonali eksterminacji całej ludności żydowskiej, która stanowiła prawie 90 procent mieszkańców wsi. Obecnie Orla słynęła tylko z jednego – z szeptuchy. Wiera Popławska przyjmowała chorych i potrzebujących pomocy w swoim małym, drewnianym domku. Stara kobieta o łagodnym, ale przenikliwym spojrzeniu i chuście z wplecionymi w nią kwiatami na głowie leczyła i odczyniała uroki. Jej terapia, będąca mieszanką modlitwy, egzorcyzmów i pogańskiej magii, pomagała ponoć na bezpłodność, astmę, artretyzm, reumatyzm, stres, depresję, a nawet raka. Wszyscy we wsi wiedzą, gdzie przyjmuje szeptucha. – Pojedzie tak jak na Dubicze Cerkiewne, minie drewniany hram i dwiestie metrów priamoj. Tam nasza Wiera przyjmuje – wyjaśniła Darskiemu jedna z mieszkanek Orli. Zgodnie ze wskazówkami komendant minął drewnianą cerkiew i po paruset metrach dojechał przed drewniany dom z białym sidingiem. Codziennie przed drzwiami szeptuchy ustawiała się długa kolejka tych, którzy wierzyli w jej cudowną moc. Tak było i tego dnia. Ponad dwadzieścia osób koczowało przed domem, a w sieni, która była prowizoryczną poczekalnią, na krzesłach siedziało kolejnych osiem. – Bardzo państwa przepraszam – powiedział Darski, wyjmując z kieszeni policyjną legitymację – mam kilka pytań do pani Wiery w związku z prowadzonym śledztwem. Słowa komendanta nie zrobiły na czekających ludziach większego wrażenia. Równie dobrze mógłby przyjechać tu sam premier, a i tak kazano by mu stanąć na końcu kolejki. – Cwaniak się znalazł, poza kolejnością chce się dostać – oburzyła się tęga kobieta zajmująca w poczekalni dwa krzesła. To wystarczyło. Jej słowa niczym iskra podpaliły lont pod beczką z ludzkimi cierpieniami i zmęczeniem. Słychać było coraz głośniejsze pomrukiwania i groźby. Detonacja była nieuchronna.

Darski chciał już się wycofać, gdy otworzyły się drzwi i stanęła w nich mała, zasuszona staruszka w długiej kolorowej spódnicy, niebieskiej bluzce i czarnej wełnianej kamizelce. Na głowie miała chustę. – Teraz wy. – Pokazała palcem Darskiego, a ludzie ucichli. Szeptucha przyjmowała w kuchni; na stole leżały lniane szmaty i źdźbła wysuszonego lnu, paliła się też świeca. Komendant usiadł na taborecie ustawionym na środku pomieszczenia. – Ja wiedziała, że przyjdziesz – oznajmiła Wiera Popławska, patrząc na inspektora swoim łagodnym, lecz przenikliwym wzrokiem. Darskiego przeszedł dreszcz, irracjonalnie poczuł się obnażony i bezbronny, jakby ta stara kobieta czytała mu w myślach. Nigdy nie wierzył w szeptuchy, ale teraz czuł się nieswojo. – Nie boi się, ja nic złego nie robię. – Mała, zgarbiona babka podeszła do białego drewnianego kredensu. Otworzyła jedną z dolnych szafek. Wyciągnęła jakiś pakunek zawinięty w szmaty. Darski siedział jak zahipnotyzowany. Nie był w stanie zadawać pytań, zresztą nie było takiej potrzeby. – Był u mnie – powiedziała szeptucha, kiwając głową. Darski zorientował się, że kobieta patrzy na zdjęcie, które on trzyma. Zdjęcie Minkiewicza. Wyjął je, wchodząc do kuchni, i trzymał zgięte w zaciśniętej dłoni. – Miał mrok w głowie, dużo ciemnych myśli, nie mogłam mu pomóc – powiedziała Wiera Popławska. Inspektor czuł, jak stają mu włosy na karku, a po plecach przechodzi kolejny dreszcz. Czary-mary, kurwa. Rozglądał się po ścianach, na których wisiało mnóstwo ikon, i zastanawiał się, czy nie jest to sen. – Widzę, że ciężko ci uwierzyć. – Babka zaśmiała się dobrotliwie. Podeszła i położyła dłoń na jego czole. Komendant w pierwszym odruchu cofnął głowę. Zaskoczony swoją nerwową reakcją, po chwili sam pochylił się w kierunku szeptuchy i pozwolił jej dotknąć rękami czoła. To było jak sen: spokój, czas przestał istnieć. Stare, pomarszczone dłonie były ciepłe i delikatne jak ręce matki. Darski zamknął oczy i poddał się przyjemnym doznaniom. Słyszał cichą modlitwę, ale nie rozumiał słów w języku cerkiewnosłowiańskim. Były jak pieśń, wprowadzały w trans. Poczuł, jak szeptucha kładzie mu na głowie lnianą chustę opadającą na twarz i kark. Usłyszał skwierczenie i dotarł do niego zapach spalenizny. Kolejna modlitwa, stracił rachubę czasu. Szeptucha zdjęła mu chustę z głowy. Otworzył oczy. Nie potrafił określić, co się z nim stało, ale czuł się lepiej. To było gdzieś w środku, przyjemne łaskotanie w okolicach żołądka. – U was też dużo ciemnych myśli – powiedziała szeptucha, kręcąc z dezaprobatą głową – a wie, że jak człowiek ma za dużo złych myśli, to zło na siebie sprowadza. Wszystko zaczyna się w naszej głowie, niech pamięta. – Wzięła ze stołu pakunek zawinięty w szmaty i podała Darskiemu. – Prosił, żebym przechowała. Ale skoro ty się pojawił, znaczy, że on już nie przyjdzie. Darski prawie zapomniał, po co zjawił się w Orli. Trzymał w rękach pakunek i z niedowierzaniem patrzył na szeptuchę. – Skąd pani wiedziała, że przyszedłem w tej sprawie? – spytał. – A bo ja głucha? Stara jestem, ale słyszała, jaki raban zrobił, jak powiedział, że jest z policji. – Babka uśmiechnęła się tajemniczo. Darski pokręcił głową; a już myślał, że to czary. – Kiedy ten człowiek był u pani? – Jakieś cztery niedzjeli nazad – powiedziała Popławska. – Coś mówił? – Nie, tylko zostawił ten pakunek. Ja nie zaglądała. Komendant ukłonił się i ruszył do wyjścia. – Tylko na tego rudego uważa, on też pomocy potrzebuje. Darski stanął w progu i odwrócił głowę. Szeptucha stała pośrodku izby ze złożonymi rękami i patrzyła na niego swoim łagodnym, przenikliwym wzrokiem. Inspektor uśmiechnął się i wyszedł.

Hokus-pokus. Podobno ludzkie myśli przyciągają się… bo jak inaczej wytłumaczyć, że ktoś sięga po telefon w tym samym momencie, gdy osoba, do której chce zadzwonić, dzwoni do niego? Artur miał właśnie wybrać numer Anny Kaliskiej, gdy aparat zaczął wibrować mu w ręku, a na wyświetlaczu pojawiła się informacja, że dzwoni A. Kaliska. – Miałem do pani dzwonić, dzień dobry – powiedział Solski, odbierając. – Panie Arturze, musimy się spotkać. Jestem w Warszawie. Ma pan dzisiaj czas? – Anna nie brzmiała dobrze, była wyraźnie czymś przybita. – Tak, oczywiście. Gdzie pani proponuje? – Może w Kobe przy Puławskiej? Będzie pan miał blisko z domu, a mnie podwiezie znajomy. – Oczywiście. – Solski ucieszył się, że nie będzie musiał jechać przez całą Warszawę. Mała restauracja sushi była jakiś kilometr od jego domu i serwowała znakomite jedzenie. – Mogę tam być za pół godziny. – W takim razie do zobaczenia – powiedziała Anna. Artur paradujący po domu w samych bokserkach rozejrzał się za spodniami. W kuchni krzątała się Joanna, szykując jakieś przekąski dla maluchów. – Skarbie, nie widziałaś moich jeansów? Wczoraj gdzieś tutaj je zostawiłem. – Dostrzegłszy pioruny w oczach żony, nie drążył jednak tematu. Skarpety, majtki, spodnie – Joanna dostawała furii, gdy musiała chodzić po domu i zbierać jego rzeczy. Wycofał się do sypialni, by nie narazić się na gniew żony. Spodnie były przewieszone przez oparcie krzesła. Z szafki wziął jeden ze swoich ulubionych T-shirtów i był gotowy do wyjścia. Wrócił cichaczem do kuchni i przez chwilę patrzył, jak Joanna kroi szarlotkę, okłada ją kulkami lodów i bitą śmietaną. Podszedł od tyłu i objął żonę, splatając ręce na jej brzuchu i całując delikatnie w szyję. Jego duże, silne dłonie wślizgnęły się pod koszulkę i okryły jej nagie piersi. – Muszę wyjść na godzinkę, spotkanie z informatorem. Dokończymy, jak wrócę. – Ucałował Joannę, która zrobiła zmartwioną minę, niczym dziewczynka, której ktoś zabrał ukochaną lalkę, pomachał dzieciakom bawiącym się w ogródku i wyszedł z domu. Anna czekała już na niego; krótka blond fryzura, uśmiech i smutne oczy. Obok niej siedział facet, który wyglądał jak milion dolarów. Długie czarne włosy zaczesane do tyłu, dwudniowy zarost, sportowa marynarka, koszula bez krawata i srebrny zegarek, który kosztował pewnie tyle co toyota Solskiego. Artur od razu go rozpoznał. Mecenas Marek Chojnacki, młody, drapieżny wilk warszawskiej palestry. Robił naprawdę oszałamiającą karierę. Był błyskotliwy i wygadany, co w połączeniu ze znakomitą prezencją oznaczało, że jest skazany na sukces. – Dzień dobry – powiedział Artur, podchodząc do stolika. Anna dokonała prezentacji. – Bardzo mi miło – rzekł Chojnacki, wstając i podając rękę Solskiemu. Miał silny uścisk; prawdziwa męska dłoń, nie jakaś tam śnięta ryba. – Miło pana poznać, mecenasie. – Artura ucieszył widok Chojnackiego; adwokat z takimi umiejętnościami i wpływami na pewno może bardzo pomóc. Restauracja, w której się spotkali, była kameralna. W głównej sali mieściło się sześć czteroosobowych stolików i bar, przy którym kucharze przyrządzali świeże sushi. Na ścianach wisiały japońskie grafiki i bambusowe konstrukcje, które miały nadać lokalowi orientalny klimat. Byli sami. Zamówili małą przekąskę i Solski spojrzał na Annę. Czekał, co ma do powiedzenia, bo to ona prosiła o spotkanie. – Panie Arturze, chcę, żeby zapomniał pan o całej sprawie. Usłyszawszy to, Solski nawet nie krył zdziwienia. Co jest grane? Najpierw ciągnie go przez pół Polski do Orzysza, a teraz, kiedy wziął się do tej sprawy, mówi, że sprawy nie ma. – Wybaczy pani, ale nie rozumiem – Artur starał się być kulturalny. Spojrzał na Chojnackiego, lecz ten udawał, że ogląda wystrój restauracji.

– Dowiedziałam się wczoraj rzeczy strasznej, która zmieniła całą sytuację. – Anna była zdenerwowana i bardzo zmartwiona. Dzień wcześniej razem z Chojnackim poszła ponownie do prokuratury wojskowej. Tym razem nie musieli czekać. Nazwisko adwokata działało nawet w wojskowym wymiarze sprawiedliwości. Weszli do gabinetu, który Anna już znała. Urzędował w nim prowadzący sprawę major Szewczyk, mężczyzna o myszowatym wyglądzie i w rogowych okularach. Biurko zawalone było papierami. Koło szafy piętrzyły się teczki poukładane jedna na drugiej w wysokie stosy. Ciekawe, jak myszowaty wyciągał te z dołu. Prokurator zaczął spotkanie od zastrzeżenia, iż wszystkie materiały i informacje objęte są tajemnicą śledztwa. Mecenas Chojnacki potwierdził, że jest to dla nich zrozumiałe i że zdają sobie sprawę z ciążącej na nich odpowiedzialności w razie ujawnienia tych informacji. – Pani Anno, pani mąż jest podejrzany o kradzież dzieł sztuki i paserstwo. Anna złapała za rękę siedzącego obok adwokata. Nic z tego nie rozumiała. Robert złodziejem? – Czy mogę prosić o wodę? – Oddychała ciężko, kręciło jej się w głowie. Prokurator otworzył butelkę i podał jej. – Przepraszam, ale nie mam czystej szklanki. Anna wzięła kilka łyków i odstawiła butelkę na biurko. – Nie wiem, czy powinniśmy to kontynuować. – Major Szewczyk był wyraźnie zaniepokojony stanem Anny. – Proszę mówić dalej. – Stanowczy głos kobiety przekonał oficera. – Jak wszystko na to wskazuje, pani mąż działał w zmowie z niejakim Jusufem al-Jasinem, tłumaczem z jednostki Echo. Dzięki informacjom, których nie mogę ujawnić, znaleźliśmy na terenie bazy plecak pani męża wypełniony starożytnymi dziełami sztuki, które zrabowano z bagdadzkiego muzeum. – Na dowód prokurator położył przed Anną serię zdjęć, na których widać było plecak wypełniony kosztownościami. – Niestety, to nie koniec złych wiadomości. – Major spojrzał na Annę, a ta jedynie skinęła głową, by kontynuował. – Pani mąż nie zginął w wyniku wybuchu w składzie broni. Z dokumentacji medycznej oraz sekcji zwłok, którą przeprowadzono w Polsce, niezbicie wynika, że kapitan Robert Kaliski żył, gdy trafił do szpitala w bazie Echo. – Szewczyk zawiesił głos. Anna wyglądała na nieobecną. Wszystko w jej głowie wywracało się do góry nogami. – W organizmie pani męża wykryto znaczne ilości ketaminy, środka znieczulającego stosowanego do usypiania psów. Nie była to dawka, jaką mógłby zaaplikować przeciwbólowo lekarz, zresztą w szpitalu w bazie Echo nie ma na stanie ketaminy. – Co to oznacza? – spytała Anna, choć domyślała się już, jaki będzie ciąg dalszy. – Pani mąż został otruty – powiedział prokurator. – Zrobił to prawdopodobnie Jusuf alJasin. W jego szafce znaleźliśmy strzykawkę i fiolki z ketaminą. – Przesłuchaliście go? – spytał mecenas Chojnacki. – Niestety, znaleziono go martwego. Prawdopodobnie zginął, próbując sprzedać nielegalny towar w Polsce. Ktoś zorientował się, ile to jest warte, i go załatwiono. Mamy zeznania kilku osób, które widziały, jak szukał kupców na irackie starocie. – Kiedy zginął? – spytała Anna, patrząc w podłogę. – Został znaleziony martwy w poniedziałek piętnastego w jednym z podwarszawskich moteli. Widziane tam też były osoby, które kojarzone są z mafijnymi strukturami w Rosji. – Przecież mówił, że wylatuje do Iraku. – Anna przypomniała sobie ich ostatnie spotkanie. Jusuf był wystraszony, dał jej pudełko, nie mógł czekać, bo jechał do Warszawy, a stamtąd miał lecieć do Bagdadu. – Sprawdzaliśmy w sztabie. Miał teraz miesięczną przerwę, ewentualny powrót w listopadzie. W pomieszczeniu zapadła cisza. Anna nerwowo skubała rękaw płaszcza. Pod swetrem ciążył jej kamienny amulet, który dostała w przesyłce od Roberta. Najchętniej zerwałaby go z szyi, ale nie chciała robić przedstawienia. Nie wiedziała, co powiedzieć, czuła się oszukana i zdradzona przez męża. Teraz będzie musiała żyć z piętnem żony złodzieja, rabusia z Bagdadu. I jeszcze ten

udający przyjaciela Jusuf. Poczuła ukłucie w dole brzucha, złapała się za niego i zacisnęła zęby. Ból minął. – Jakie kroki zamierza podjąć prokuratura? – spytał mecenas Chojnacki. – Ponieważ obie podejrzane osoby nie żyją, będziemy chcieli umorzyć sprawę. Myślę, że tak będzie najlepiej dla wszystkich, zwłaszcza dla rodzin. Sprawa trafi do archiwów i nikt nie będzie o niej wiedział. – Prokurator Szewczyk spojrzał na Annę. – Wojsku też nie zależy na rozgłaszaniu takich spraw. To źle wpływa na morale i opinie o armii. – To dobre rozwiązanie – powiedział Chojnacki i spojrzał na Annę. Ona musiała zdecydować. – Dziękuję, panie prokuratorze, także w imieniu rodziców Roberta. – Anna podniosła się z krzesła. – Gdy będzie formalna decyzja o umorzeniu sprawy, poinformuję panią – oznajmił prokurator na pożegnanie. Kiedy teraz, siedząc w przytulnej restauracji, Anna streszczała Arturowi przebieg spotkania z majorem Szewczykiem, znowu poczuła żal i złość na męża. Jak on mógł jej to zrobić? Solski słuchał z niedowierzaniem, marszcząc śmiesznie czoło, jakby myślenie i kojarzenie sprawiało mu ból. – Naprawdę chcecie odpuścić? – spytał, patrząc na kobietę. Odezwał się Chojnacki. – Panie redaktorze, proszę zrozumieć, co przeżywa moja klientka. Pani Anna jest w ciąży, jej teść jest chory, ciągnięcie tej sprawy w niczym jej nie pomoże. – Łagodny, ale stanowczy ton mecenasa świadczył o jego biegłości w sztuce erystyki. – Od kiedy to prokuratura działa tak sprawnie? – spytał Solski, który z doświadczenia wiedział, że w trzy tygodnie prokurator założyłby co najwyżej teczkę sprawy, a nie ją wyjaśnił. To zupełnie tak, jakby nagle pociąg z Warszawy do Krakowa jechał godzinę. Nie ma w Polsce takich pociągów. – Też mnie to zastanawia – powiedział Chojnacki – ale sekcja zwłok, badania DNA, odciski palców i rzeczy znalezione w bazie nie pozostawiają wątpliwości. Anna wyglądała na pogodzoną z sytuacją. Chciała zapomnieć, żyć swoim życiem, urodzić dziecko i poukładać sobie wszystko od nowa. Nie miała siły na walkę, tym bardziej że straciła wiarę w jej sens. – A przesyłka od pani męża? – spróbował znowu Artur. – Wygląda na to, że przygotował ją Jusuf. Chciał uwiarygodnić się w oczach pani Anny, by ta ręczyła za niego, gdyby sprawy przybrały zły obrót. Głos Chojnackiego coraz bardziej irytował dziennikarza. Denerwowało go, że nie może porozmawiać sam na sam z Anną. – Jest jeszcze przecież ten pisany odręcznie wiersz. – To o niczym nie świadczy. Nie wydaje się panu, że gdyby kapitan Kaliski chciał przekazać jakąś wiadomość, to napisałby ją wprost? – znowu odpowiedział mecenas. – Panie Arturze – Anna chyba dostrzegła zdenerwowanie Solskiego – doceniam to, że chciał mi pan pomóc. Przepraszam, że zabrałam panu tyle cennego czasu. Naprawdę nie chcę dalej grzebać w tej sprawie. Nie mam na to sił ani ochoty. Proszę mnie zrozumieć i zapomnieć o tej historii. Artur nie miał więcej argumentów. Widział łzy w oczach kobiety, rozumiał, co czuje, i wiedział, że nie należy naciskać. Zresztą ta sprawa nie pasowała mu od początku. Pojechał do Orzysza dla świętego spokoju, więc może i dobrze, że nie musi dalej jej badać. Pożegnał się i wyszedł. Dopiero na zewnątrz poczuł niepokój, jaki towarzyszy przekonaniu, że przegapiło się coś ważnego. Coś, co jest na widoku, a czego mimo to człowiek nie dostrzega. Podświadomość Artura już to wyłowiła i dawała teraz znaki jego świadomości. To było jak ciche pukanie do drzwi. Czasem potrzeba dłuższej chwili, by je usłyszeć i rozpoznać.

35

21.10.2007 godzina 12.00

Sprawdzał kolejne kieszenie, szukając karty dostępu. Od rana był roztargniony. Coś go niepokoiło, wydawało mu się, że czegoś nie dopilnował albo coś przegapił. Wielopoziomowa układanka, jaką stworzyli, by operacja „Nabucco” zakończyła się sukcesem, wyglądała na stabilną. Mimo to od paru dni miał to denerwujące przeczucie, że coś jest nie tak. Może po prostu się starzeje. Kurwa mać! Wyrwicki dopiero po przeszukaniu wszystkich kieszeni zorientował się, że jego karta identyfikacyjna wisi na lewej piersi. Wszedł do pokoju 012A nazywanego Archiwum X. Oficjalnie było to jedno z pomieszczeń archiwum, w rzeczywistości zaś ukryte przejście do podziemnego bunkra, w którym mieścił się Sejf. Pułkownik wiedział, że jest spóźniony. Biegiem pokonywał kolejne śluzy i przejścia. Zgromadzeni w przeszklonym pokoju czekali już tylko na niego. Nie słyszał, co mówią, ale wyglądali na zadowolonych. Generał pomachał do niego ręką, by wszedł. Jeszcze jeden czytnik kart identyfikacyjnych i Sejf został otwarty dla pułkownika. – Witaj, Dareczku – powiedział Pietkiewicz, wręczając Wyrwickiemu szklankę z whisky. Zebrali się jak zwykle w wąskim gronie: generał, Plemnik, Niedźwiedź i Azrael. Dziś świętowali. Mieli powód – za kilka godzin będzie już wiadomo oficjalnie, że Obywatelskie Porozumienie Patriotyczne kolejny raz wygrało wybory. Co więcej, wszystko wskazywało na to, że partia Andrzejewskiego będzie mogła rządzić samodzielnie. – Już myśleliśmy, że ukradłeś złoto i uciekłeś do ruskich. – Pietkiewicz objął po przyjacielsku pułkownika. – Co jest, stary druhu? Wyglądasz, jakby coś się stało. Wyrwicki nie potrafił wytłumaczyć swoich obaw, a nie chciał wyjść na paranoika, choć w tej robocie każdy po trochu nim był. – Słyszałeś, że Kaliska chce umorzenia sprawy męża? – spytał Plemnik, a jego nieproporcjonalnie wielka głowa kołysała się z radości na boki. – Tak, słyszałem. Uzjel spisał się znakomicie. – To jednak wcale nie uspokoiło Wyrwickiego. – A jak Rudy i komendant? – Darski wrócił na Podlasie. Nie mogliśmy go namierzyć, ale odnalazł się w Orli u jakiejś znachorki. A Solski drepcze w miejscu. I chyba nigdzie nie dojdzie, po tym jak Kaliska powiedziała mu, żeby przestał się zajmować sprawą jej męża – rzekł Plemnik. – To nie ma znaczenia – roześmiany generał przerwał wywód majora Wełny. – Ile razy mam wam powtarzać, że nikt nie uwierzy w opowieści wariata? To my mamy wszystkie karty w ręku. – Panie generale, jeśli wolno. Może jednak trzeba zamknąć im gęby na zawsze, dla świętego spokoju? – spytał Majewski. Po misji w Bagdadzie stał się zwolennikiem twardych, ostatecznych rozwiązań. Nie chciał ryzykować, że przez jakiś zbieg okoliczności budowana z takim trudem misterna konstrukcja intryg i kłamstw legnie w gruzach. W Sejfie zapanowała cisza. – Spokojnie, młody – Pietkiewicz splótł ręce na piersi – zbyt wiele trupów może przyciągnąć czyjąś uwagę. Jakiś kumaty gliniarz zacznie w końcu zadawać pytania. To nie Irak, tu się nie da wszystkiego ot tak zatuszować. Trzeba działać ostrożnie. Mamy pod kontrolą wdowę po

Kaliskim, to ważne. Teraz czekamy na to, co zrobią chłopcy. – Panie generale, ale… – Majewski próbował dojść do głosu. Generał podszedł do niego tak blisko, że niemal dotykali się czołami. Majewski najchętniej by się odsunął, ale za plecami miał ścianę. – Jeśli będzie taka potrzeba, dowiesz się o niej pierwszy – powiedział szeptem Pietkiewicz i odwrócił się do pozostałych. – Wasze zdrowie! Wyrwicki miał pełne zaufanie do generała; może rzeczywiście niepotrzebnie się martwił. Do tej pory wszystko przebiegało zgodnie z planem, a gdy pojawiały się problemy, jak ten z szyfrantem albo Kaliskim, rozwiązywali je. Trzeba rozwagi, by nie pogubić się w gąszczu luster, w którym prawda jest kłamstwem, a kłamstwo prawdą. Zmęczenie dawało o sobie znać, operacja „Nabucco” kosztowała ich wszystkich sporo nerwów. Nie miał wyrzutów sumienia – tych pozbył się lata temu w Kambodży i Afganistanie. Zabijanie traktował jako stały element swojej pracy. Czasami kusiło go, by zrezygnować, przejść na emeryturę i zniknąć przed całym światem. Był jeden problem – wiedział za dużo, by pozwolono mu dożyć spokojnej starości. Tym bardziej teraz, gdy poznał zawartość skrzyń Abu Marwana. Spojrzał na współpracowników z Sekcji „1”. Byli elitą, musieli jednak, jak mawiał towarzysz Stalin, uważać na zawroty głowy od nadmiaru sukcesów. Utrata czujności i zbytnia pewność siebie to grzechy śmiertelne w ich fachu. – Na zdrowie – powiedział Wyrwicki, podnosząc szklankę. Tego dnia postanowił świętować. Zmartwienia zostawił sobie na jutro. Idąc między półkami zapełnionymi rozmaitymi alkoholami, Solski zastanawiał się, który trunek będzie najlepszy na poprawę humoru. Nie był pewny, czy ma ochotę bardziej na wino, czy też jednak na coś mocniejszego. Nie mogąc się zdecydować, wziął to i to. Dwie butelki czerwonego włoskiego wina i butelka Jim Beama. – Mam nadzieję, że mnie zaprosisz. Artur odwrócił się. Tuż za nim stał Diabeł z koszykiem wypełnionym zakupami. Funkcjonariusz BOR-u mieszkał w pobliskim Piasecznie, które stopniowo stawało się kolejną dzielnicą Warszawy. Przypadkowe spotkania na niedzielnych zakupach w hipermarkecie to była norma. – Jasne, czuj się zaproszony. – Solski uścisnął kolegę. – Co słychać? – U mnie bez zmian – powiedział Diabeł. – A u ciebie? Udało ci się coś ustalić? Arturowi zrobiło się głupio. Kompletnie nie miał czasu zająć się sprawą nieprawidłowości dotyczących procedur bezpieczeństwa w Bagdadzie. Nie chciał się jednak do tego przyznać. – Chodzę, pytam, sam wiesz, że to nie jest proste – tłumaczył się. – Mam dla ciebie jeszcze jedną informację. – Rokita pochylił się ku dziennikarzowi. – Moi ludzie, którzy przeżyli zamach, widzieli, jak do ambasady przywieziono jakieś wielkie skrzynie. To było kilka dni przed atakiem. Nikt nie wie, co się z nimi stało ani co w nich było. Dostarczyli je żołnierze, transport przyjął jeden z attaché ambasady. Taki blondyn, nazywa się Majewski. Moi chłopcy mówią, że pracował dla wywiadu cywilnego. – Nikt nie interesował się, co jest w tych skrzyniach? – Ambasador nie miał nic przeciwko nim, więc ochrona machnęła ręką – powiedział Diabeł. – Tylko co to ma wspólnego z zamachem? – spytał Solski. – Nie wiem, czy ma cokolwiek. Po prostu chcę, żebyś wiedział o wszystkich okolicznościach. – Było widać, że Rokita wciąż przeżywa to, co się stało w Bagdadzie. – Mówiłem ci, że jeśli nie weźmie się do tego ktoś z zewnątrz, to zamiotą tę sprawę pod dywan. To Rokita wybierał ludzi, którzy pojechali na tę placówkę. Wyjaśnienie wszystkich okoliczności zamachu traktował jako swój obowiązek wobec poległych. Jednocześnie był związany służbowymi zależnościami, dlatego tak bardzo liczył na Artura. Solski, nie mając nic mądrego do powiedzenia, zmienił temat. – A co tam u mojego chrześniaka? – spytał; był ojcem chrzestnym najmłodszego z synów Marcina.

– Gówniarz daje czadu, chyba będzie generałem. Powinieneś do nas wpaść. Dawno cię nie było. Chłopcy się ucieszą, Natalia też – zachęcał Diabeł. – Odezwę się w przyszłym tygodniu. Może coś mi się wreszcie uda ustalić, to połączymy przyjemne z pożytecznym. Uścisnęli się na pożegnanie i każdy poszedł w swoją stronę. Błędy w procedurach bezpieczeństwa, tajemnicze skrzynie, trup w Koterce, paser Kaliski, zabici w eksplozji bimbrownicy, wszystkie usłyszane w ostatnich tygodniach, nie mające ze sobą nic wspólnego historie mieszały się w głowie Solskiego. Nie potrafił zdecydować, która z nich jest najważniejsza. Szedł przed siebie, nie zwracając uwagi na mijane regały i ludzi. Wielkie niedzielne nabożeństwo w świątyni konsumpcji odprawiano gdzieś obok, poza nim. Stojąc między wielkimi koszami pełnymi świeżych bułek i chleba, mając przed sobą regały z naczyniami kuchennymi, zrozumiał, co przegapił. Jak mógł tego nie dostrzec od razu? To było oczywiste! – Przesunie się pan. – Jakaś zdenerwowana wiedźma szturchała go w bok. – Rozwali się jak krowa na środku drogi, a człowiek chleba nie może wybrać. Artur zostawił bez komentarza uwagi pyskatej czarownicy i przeszedł między półki z naczyniami jednorazowymi. Sezon grillowy już się zakończył, więc ruch w tej alejce był zdecydowanie mniejszy niż w pozostałych miejscach. Tu nie było mrowia ludzi zaprogramowanych na kupowanie i wypełniających wózki produktami, z których połowa była im kompletnie niepotrzebna. Stoisko z plastikowymi naczyniami było jak linia demarkacyjna, strefa wyłączona spod działań wojennych. Solski patrzył na kolorowe talerze oraz przezroczyste sztućce i zastanawiał się, co zrobić. Uznał, że czas wysłać im sygnał, że wie. Pewnie nie było to najrozsądniejsze, ale też niczego nie ryzykował. I tak był pod obserwacją wywiadu. Z kieszeni wyciągnął telefon, wybrał numer. Sygnał, drugi, piąty, dziesiąty, skrzynka głosowa. Powtórka, znowu oczekiwanie. – Tak, słucham – rozległ się zaspany głos Anny Kaliskiej. – Dzień dobry, Artur Solski. – Przepraszam, spałam. Coś się stało? – Nie, wszystko w porządku, mam tylko jedno pytanie. Skąd pani wiedziała, gdzie mieszkam? – spytał Artur. – Nie wiem, gdzie pan mieszka. – Gdy umawialiśmy się wczoraj na spotkanie, wskazała pani restaurację Kobe, mówiąc, że będę miał do niej blisko z domu. – Tak, bo tak powiedział mi Marek Chojnacki. Nie zastanawiałam się, skąd wie. – Anna, mocno jeszcze zaspana, nie rozumiała, o co chodzi. – Jasne, przepraszam za zamieszanie. Jestem przewrażliwiony – rzekł Artur i pożegnał się. Mecenas Chojnacki, doradca Anny Kaliskiej, okazał się wielką księgą teleadresową Warszawy i okolic. Artur był bardzo ciekawy, skąd ten gorący zwolennik teorii, że Robert Kaliski to złodziej zabity przez wspólnika, wiedział, gdzie mieszka dziennikarz. Jego adres od zawsze był zastrzeżony. Tylko wąska grupa znajomych wiedziała, gdzie ma dom. Jako dziennikarz śledczy, zajmujący się bandziorami i podejrzanymi typami, był przewrażliwiony na punkcie bezpieczeństwa rodziny. Coś w tej sprawie mocno śmierdziało. Anna leżała w swoim mieszkaniu rozbudzona telefonem Solskiego. Wcześniej nie zastanawiała się nad tym, skąd Marek wiedział, gdzie mieszka dziennikarz, ale teraz i jej wydało się to dziwne. Z drugiej strony wytłumaczenie mogło być banalne. Postanowiła wyjaśnić to od razu. – Cześć, Marku, nie przeszkadzam? – spytała. – Ty możesz dzwonić o każdej porze. – Mam takie głupie pytanie, nie obraź się. – Była zła na siebie za ten wstęp, ale już nie mogła cofnąć wypowiedzianych słów. Powinna być bardziej zdecydowana i pewna siebie. – Słucham. – Chojnacki nie był zaskoczony. – Skąd wiedziałeś, gdzie mieszka Solski?

Cisza. – Słyszysz mnie, Marku? – Tak, tak, właśnie się zastanawiam… Anna miała wrażenie, że Chojnacki nie jest już taki spokojny i opanowany. – Jeśli dobrze pamiętam, to od Ludwika Tokarczyka, tego prezentera z DTV. Był szefem Solskiego. Kiedyś o tym wspomniał – bez zająknięcia wyrecytował adwokat. Znowu brzmiał pewnie. – Przepraszam za to pytanie. Dzwonił do mnie Solski i dopytywał się o to – powiedziała Anna. – Nie ma problemu. A przy okazji, nie wydaje ci się, że ten dziennikarz wygląda i zachowuje się jakoś dziwnie? Chyba nie przez przypadek zwolnili go z pracy – rzekł Chojnacki jakby od niechcenia. – Myślę, że od tylu już lat bada różne tajne, podejrzane historie, że popadł w lekką paranoję. – Tak, pewnie masz rację. – Wyjaśnienia adwokata były przekonujące. Umówili się na kontakt w przyszłym tygodniu. Anna poszła do kuchni; była głodna i chciało jej się pić. Wciąż jednak nie potrafiła zapomnieć o rozmowie z Solskim. Zapewne dziennikarz nie może się pogodzić z tym, że stracił temat, i szuka teraz dziury w całym. Buduje spiskowe teorie i chce ją w nie wciągnąć. Wstawiła wodę na herbatę. Patrząc na drżące płomienie pod czajnikiem, myślała o Robercie, mężczyźnie swojego życia, a może życiowym błędzie. Teściowie byli przybici informacjami z prokuratury. Dla nich to było jak drugi, tym razem mentalny, pogrzeb syna. Rozczarowanie i gorycz wymieszane ze smutkiem i łzami. – Dlaczego on to zrobił? – matka Roberta łkała, ocierając oczy. Andrzej Kaliski siedział sztywno na krześle z zaciśniętymi ustami i w ogóle się nie odzywał. – Czego mu brakowało? Przecież byliście szczęśliwi. Anna przytuliła teściową; nie potrafiła znaleźć odpowiedzi na jej pytania. Sama chciałaby wiedzieć, dlaczego Robert zdecydował się zrobić to, co zrobił. – Nie wierzę – odezwał się nagle Andrzej Kaliski. – Nie wierzę – powtórzył i zamilkł. Miał wzrok utkwiony w jednym punkcie i zaciśnięte szczęki. – Tato, widziałam dowody. Mają odciski palców, ślady DNA. – Anna zaczęła płakać. – Nie wierzę. Musi być jakieś inne wyjaśnienie – powiedział ojciec Roberta. Anna też bardzo chciałaby je znaleźć, ale fakty nie pozostawiały złudzeń. Jej mąż wpakował się w kryminalną historię i zapłacił za to najwyższą cenę. Gwizd czajnika wyrwał ją z zamyślenia. Zalała herbatę i czekając, aż się zaparzy, zadzwoniła do Solskiego. – Już wiem, skąd Marek znał pański adres. – Skąd? – Od pańskiego byłego szefa, Ludwika Tokarczyka. – Aha, to uspokoiła mnie pani. Dziękuję za telefon. Czekając w kolejce do kasy, Solski uśmiechał się do siebie. Nigdy nie mówił Tokarczykowi, gdzie mieszka, zresztą Kena takie sprawy nie interesowały. Nie utrzymywał bliskich relacji z podwładnymi. Relacje podwładny–szef, zwłaszcza w służbach mundurowych, siłą rzeczy mają szczególny charakter. Dowódca nie może sobie pozwolić na zbytnią fraternizację z ludźmi, którymi dowodzi. Musi budzić respekt i szacunek, jest od wydawania rozkazów, które mają być wykonywane. Mimo że Darski zrobił w ostatnich miesiącach wiele, by zszargać sobie opinię u podległych mu policjantów, wciąż miał wśród nich posłuch i mógł liczyć na ich lojalność. – To dane samochodu, który mieliśmy sprawdzić. – Sierżant Klukiewicz położył na ławie komputerowy wydruk. Spotkali się w mieszkaniu Darskiego, by nie wywoływać niepotrzebnej sensacji na komendzie. Wizyta urlopowanego szefa w niedzielę z pewnością zostałaby zauważona i byłaby

szeroko komentowana. Darski wziął do ręki wydruk przyniesiony przez Klukiewicza. Mercedes G 350, numer rejestracyjny WI 4500, zarejestrowany jako pojazd służbowy. Właściciel Red Eye, Warszawa, ul. Hoża 70, lokal 67. – Wiemy, co to za firma? – Agencja detektywistyczna – odpowiedział sierżant i dumny z siebie dodał: – Sprawdziłem. Zarejestrowana w 2000 roku, w Krajowym Rejestrze Sądowym jako udziałowiec widnieje Marek Chojnacki, prawnik, który występuje w roli powiernika. Taka sztuczka prawna stosowana jest, gdy nie chce się ujawnić w rejestrze prawdziwych właścicieli. Red Eye od początku swojej działalności nie złożyła ani jednego sprawozdania finansowego. – Ciekawe – powiedział Darski. – To jeszcze nie koniec. – Sierżant niemal przebierał nogami z radości, że może zaimponować szefowi. – Zadzwoniłem do ich siedziby na Hożej, tak jak jest wpisane w KRS-ie. Odebrała starsza pani i powiedziała, że Red Eye już od sześciu lat tam nie urzęduje. Przeszukałem Internet i wszelkie bazy danych. Firma w ciągu siedmiu lat działalności osiem razy zmieniała adres. Ostatni to Janki pod Warszawą, ale i tam nikt nie słyszał o Red Eye. Jedyny trop to ten Chojnacki, prawnik, który reprezentuje udziałowców. – Świetna robota, Klukiewicz. – Komendant był zadowolony, tyle mu wystarczy. Firma krzak, która ma być przykrywką dla działań operacyjnych albo zakupu sprzętu. – A co z nagraniami z kamer na stacji benzynowej? – Dziwna sprawa… – zaczął sierżant. – Niech zgadnę: nie ma nagrań z 26 września – powiedział inspektor. – Skąd szef wie? – Klukiewicz spojrzał na Darskiego z podziwem. – Tak jak szef kazał, sprawdziłem ten dzień, ale między 12.00 a 20.00 nie ma obrazu. Są tylko zakłócenia. – Dziękuję, sierżancie, bardzo mi pomogliście. – Darski odprowadził Klukiewicza do drzwi. – Niech pan na siebie uważa, szefie – powiedział sierżant na pożegnanie. Kolejne fragmenty układanki wskakiwały na swoje miejsce. Obraz, który powstawał, był coraz bardziej niepokojący. Zaginiony szyfrant, trup w Koterce, śmierć bimbrowników i zabójcy z wywiadu w czarnym mercedesie – choć Darski nie miał jeszcze twardych dowodów, wydarzenia te układały się w logiczną całość. Podszedł do meblościanki i otworzył szafkę, w której leżały jeden na drugim ręczniki. Wsunął rękę pod spód i wyciągnął pakunek, który dostał od szeptuchy. Wciąż nie sprawdził, co jest w środku, ba, wcale nie był pewny, czy chce tam zaglądać. Przeczucie, strach… Prawdopodobnie ludzie ginęli w związku z tym, co u Wiery Popławskiej zostawił szyfrant z Agencji Wywiadu. Ale bagno. Darski zbierał się w sobie, wiedząc, że tak czy inaczej musi zajrzeć do środka. Przypomniał sobie słowa Napoleona: „Nigdy nie wierz szpiegom, są oni źródłem większych kłopotów niż korzyści”. Komendant rozwinął szmaty. Owinięta nimi była sztywna tekturowa teczka zapinana na gumkę. Otworzył ją. W środku znajdowało się kilka kartek z wydrukowanym tekstem. Na pierwszej stronie w prawym górnym rogu widniał napis „Biuro Studiów i Prognoz”, nieco niżej „12.09.2007 nadawca: Azrael”, pod spodem zaś „ściśle tajne/wyłącznie do wglądu Sekcji »1«”. Dokument zatytułowany był „Operacja »Nabucco«”. Darski zaczął czytać. Nie wszystko rozumiał. W wielu miejscach pojawiały się skróty i kryptonimy, ale zaczynał rozumieć, dlaczego ten materiał jest tak niebezpieczny i tak cenny dla Agencji Wywiadu. Spostrzegł, że ręce mu drżą, i wiedział, że nie jest to efekt kaca. Na odwrocie ostatniej strony szyfrant przygotował odręczną legendę z objaśnieniami części znaków, skrótów i kodów użytych w dokumencie. Ja pierdolę, kurwa mać! Ręce inspektora dygotały tak bardzo, że nie mógł czytać. Papiery schowane przez Minkiewicza u szeptuchy miały moc rażenia bomby atomowej. Mając przed sobą tajny raport wywiadu, komendant inaczej patrzył na niepozornego wąsatego szyfranta. Facet miał jaja. Wyniósł papiery, by zdobyć kasę na operację syna, ale kiedy nie dostał spodziewanych pieniędzy, skopiował dokumenty i ukrył je. Dobrze wiedział, że wydano na niego wyrok śmierci. Najwyraźniej liczył na to, że ktoś znajdzie te dokumenty i je upubliczni. Darski podrapał się po głowie. Czuł, jak robi mu się zimno. Wszystkie elementy układanki trafiły na swoje miejsca.

– Już wkrótce wszystko będzie jasne. Dokładnie za dwie minuty pokażemy państwu pierwsze wyniki wyborów parlamentarnych 2007 – Ludwik Tokarczyk, gwiazda DTV z nienaganną fryzurą i błyskiem w oku, rozpoczynał właśnie największy show wyborczy w kraju. Współprowadzącą program była Iza Głowacka, równie wielka gwiazda i gospodyni głównego wydania codziennego serwisu informacyjnego. Jej nadawany o osiemnastej Obserwator miał często lepszą oglądalność niż Raport Dnia Tokarczyka. – Witamy państwa bardzo serdecznie i zapraszamy na wieczór pełny emocji i komentarzy. – Głowacka uśmiechnęła się czarująco. – Nasi reporterzy są we wszystkich sztabach wyborczych, będziemy więc na bieżąco pokazywać radość zwycięzców i łzy przegranych – dodał Tokarczyk. W rogu ekranu pojawił się zegar odliczający czas, jaki pozostał do końca ciszy wyborczej. Jeszcze 15 sekund, 10, 5, 4, 3, 2, 1. – Oto pierwsze, przybliżone wyniki wyborów parlamentarnych 2007 – powiedziała Głowacka, a w tle słychać już było eksplozję radości w sztabie OPP. – Partia premiera Andrzejewskiego prowadzi zdecydowanie. Według pierwszych wyborczych szacunków zagłosowało na nią 55% Polaków. Drugie miejsce zajmują Liberalni Demokraci z 20% poparcia… Wojtek Kowal ściszył telewizor; wszystko było już jasne. Sensacji nie było – po zakończonej sukcesem akcji przeciwko terrorystom Obywatelskie Porozumienie Patriotyczne musiało wygrać wybory. Można się było jedynie zastanawiać, czy OPP będzie mogło rządzić samodzielnie czy też znowu premier Andrzejewski będzie musiał szukać koalicjanta. Po pierwszych, przybliżonych wynikach zanosiło się na samodzielne rządy Obywatelskiego Porozumienia Patriotycznego. – Vox populi, vox dei – powiedział Solski. – Chodźmy na papieroska. Artur odwiedził Kowala z zaskoczenia, ale okazało się, że dobrze trafił. Operator przejrzał już pliki zdjęciowe z Iraku. Tradycyjnie poszli na teren Świątyni Opatrzności Bożej, by spokojnie porozmawiać o szczegółach. – Wyglądamy jak konspiratorzy. – Kowal zaśmiał się. – Albo jak para gejów, których kręci bzykanko w nietypowych miejscach – przedstawił swoją wersję Artur. – W samych plikach niczego nie ukryto – powiedział Kowal, nie kontynuując tematu męskich igraszek – ale jedna rzecz zwróciła moją uwagę. Po otworzeniu ich w programie WinRAR używanym do archiwizowania i kompresji danych nazwy plików nieznacznie się zmieniły. Artur czekał na wyjaśnienia. – Każdy z nich oprócz normalnego opisu ma w nazwie ciąg cyfr. Nie wygląda to na numery porządkowe – rzekł Kowal. – Co to w takim razie jest? – spytał Solski. – Trochę pogrzebałem w Internecie i podyskutowałem na forach. Te ciągi cyfr to może być szyfr książkowy. – Operator czekał na reakcję Artura. – Znaczy się, każde zdjęcie to jedna zakodowana litera? – upewnił się dziennikarz. – Tak. Kolejne cyfry w takim ciągu oznaczają stronę książki, linijkę tekstu, kolejny wyraz i literę w tym wyrazie. I tu jest mały problem, gdyż pod większością zdjęć są tylko trzy, a nie cztery cyfry – powiedział Kowal. – Według ciebie co to oznacza? – spytał Artur. – Być może ktoś do szyfrowania wiadomości posługiwał się tylko jedną stroną tekstu i nie musiał podawać jej numeru. – To mógł być na przykład wiersz? – upewniał się Solski. – Tak, na przykład wiersz – potwierdził Kowal, podając Arturowi pendrive’a. – Tu masz te cyfry pogrupowane w ciągi. – Kocham cię, stary! Muszę lecieć.

Jadąc z Wilanowa do Nowej Iwicznej, Solski złamał chyba wszystkie przepisy ruchu drogowego. Pędził, jakby od tego zależało czyjeś życie. Chciał już być w domu, otworzyć komputer i sprawdzić, czy Kowal ma rację. Wydawało się, że tak. Toyota hilux przemknęła koło toru wyścigów konnych na Służewcu i wystrzeliła prosto w kierunku Piaseczna. Jeszcze chyba nigdy Solski nie jechał tak szybko tą trasą. Kolejne skrzyżowanie pokonane na czerwonym, restauracja Baszta po prawej, za chwilę po lewej McDonald. Gaz, redukcja, hamowanie, migacz, wyprzedzanie prawą stroną, klakson i znowu silnik na pełnych obrotach. Pod domem Artur zatrzymał się z piskiem opon. Wyskoczył z samochodu, nawet nie domknął drzwiczek, wpadł do budynku i otworzył laptopa. Sekundy potrzebne na uruchomienie systemu trwały w nieskończoność. Szybciej, szybciej! Był jak opętany, nerwowo chodził wokół biurka, na którym stał komputer. Na ekranie pojawił się znaczek Windows, charakterystyczna melodyjka, hasło, laptop gotowy do pracy. Artur włożył pendrive’a z danymi od Kowala. Ukazały się ciągi cyfr, dokładnie sto. Spojrzał na pierwszą linijkę. 2.4.4/1.2.2/4.1.2/10.2.3/1.4.3/8.4.1/6.2.11/10.2.3/9.2.3/4.2.2/ Otworzył plik z fotografią wiersza przysłanego Annie Kaliskiej przez męża. Ja wiem, ja wiem, Co o cichej północy się dzieje… Błękitnym snem Mego parku jaśnieją aleje… Krok cichych stóp Śmierć przyśpiesza, bo drży, że się spóźni… Pachnie jej łup… Nową kosę ukradła gdzieś z kuźni… Wśród wonnych róż Gra oślepły od długich łez grajek… Dziś skona… Już Najcudniejszą wyśpiewał z swych bajek… Teraz pierwszy ciąg cyfr. 2.4.4 – druga linijka, czwarty wyraz, czwarta litera: N, następnie 1.2.2 – pierwsza linijka, drugi wyraz, druga litera: I… Cyfry zaczęły się szybko zmieniać w litery, litery w wyrazy, a wyrazy w zdania. Ożeż kurwa. Artur siedział przed komputerem jak w transie, patrząc na wiadomość od Roberta Kaliskiego, którą po odkodowaniu zapisał na kartce: „nielegalna operacja wywiadu/kradzież złota i dzieł/skrzynie w ambasadzie rp/dowody w plecaku jj/zamieszany abu marwan”. Sto zdjęć, sto liter, wiadomość, która zmieniała wszystko. Nerwowe stukanie palcami po stole, zagryzanie warg. Artur wiedział, że powinien jak najszybciej spotkać się z Rokitą i Darskim. Joanny nie było w domu, pewnie wyskoczyła z dzieciakami do jakiejś koleżanki. Wyśle ją na Podlasie. W domu komendanta nad Bugiem będzie bezpieczna, miejscowi już o to zadbają. Darski da im wytyczne. Otworzył szufladę biurka. Na jej dnie leżała srebrna kamera GoPro, całkiem o niej zapomniał.

36

22.10.2007 godzina 9.00

Sięgnął do otwartej szuflady i wyjął z niej białą teczkę z wytłoczonym pośrodku orłem w koronie. Państwowe godło nie miało żadnych dodatkowych zdobień, wyglądało skromnie i elegancko. W teczce znajdował się dwustronicowy dokument, rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów o powołaniu w ramach Agencji Wywiadu Biura Antyterrorystycznego, które zajmie się koordynowaniem działań wszystkich służb specjalnych w kraju w zakresie zapobiegania i zwalczania terroryzmu. Na dyrektora nowej jednostki powołany został generał Marian Pietkiewicz. W dokumencie wymieniono też przepisy i ustawy, na podstawie których działać będzie BAT. Premier wstał i podszedł do wielkiego łysego generała, który przypominał mu polarnego niedźwiedzia. – Panie generale, w dowód uznania pańskich zasług dla bezpieczeństwa kraju powierzam panu misję utworzenia Biura Antyterrorystycznego. Jestem przekonany, że doskonale pan sobie poradzi. – Uścisk dłoni, teczka przechodzi z ręki do ręki. – Bardzo panu dziękuję, panie premierze. Zapewniam, że zrobię wszystko, by wykonać powierzone mi zadanie – podziękował Pietkiewicz i zakończył wypowiedź w żołnierskim stylu krótkim skinieniem głową. Rozległy się oklaski; oprócz premiera gratulacje składali generałowi szef Agencji Wywiadu, minister obrony i minister spraw wewnętrznych. Sekretarka wniosła do gabinetu srebrną tacę z kieliszkami szampana. – Pańskie zdrowie, generale. Zasłużył pan na swoją nominację. Usłyszawszy to, Pietkiewicz jeszcze raz się ukłonił. – Czy już wiadomo, kiedy prezydent powierzy panu misję utworzenia rządu? – spytał premiera Wiktor Hofmann. – Jesteśmy umówieni na spotkanie dziś wieczorem, ale wszyscy wiedzą, że to formalność. Musimy tylko poczekać na ogłoszenie ostatecznych wyników przez Państwową Komisję Wyborczą – powiedział Andrzejewski. Wiadomo już było, że jego partia wygrała z przewagą, która po raz pierwszy w historii niepodległej Rzeczpospolitej pozwoli jednemu ugrupowaniu rządzić samodzielnie. Wcześniej nikt tego nie osiągnął. Rozmowa w gabinecie premiera toczyła się wokół wyborów, planów na przyszłość i pomysłów Pietkiewicza na skupienie ogółu danych wywiadowczych dotyczących terroryzmu. – Nie wszystkim się to spodoba – rzekł premier. Było jasne, że szefowie pozostałych służb specjalnych zawyją, gdy dowiedzą się, że Agencja Wywiadu będzie mogła żądać od nich wszelkich informacji, które uzna za niezbędne do walki z terrorystami. – Domyślam się, ale też niespecjalnie mnie to martwi – powiedział swoim basem generał i rzeczywiście nie wyglądał na kogoś, kto obawiałby się kolegów po fachu. Spotkanie u premiera trwało prawie godzinę. Do szampana podano jeszcze koreczki

z łososiem. Te szybko się skończyły, szampan zresztą też, a gospodarz nie palił się do uzupełnienia braków na stole. – Nie ma co jeść, nie ma co pić, możemy iść – zażartował Hofmann, co goście premiera odebrali jako sygnał do wyjścia. Generał przyjął jeszcze jedną serię gratulacji, uścisków dłoni i poklepywania po ramieniu. Ostatni podszedł do niego premier, wysoki, chudy, z orlim nosem. Byli tego samego wzrostu, patrzyli sobie prosto w oczy. – Jesteśmy kwita – rzekł Andrzejewski. – Tak – odpowiedział Pietkiewicz. Właśnie za to uwielbiał opozycjonistów z czasów PRL-u. Nie nauczyli się niczego, co więcej, wciąż wierzyli, że można zapanować nad ludźmi komunistycznej bezpieki i zawierać z nimi dżentelmeńskie umowy. Naiwnie myśleli, że skoro traktują kogoś honorowo, sami zostaną tak potraktowani. Generał nie wracał od razu do Agencji Wywiadu. Po wyjściu z Kancelarii Premiera dał znać kierowcy, by poczekał, a sam przeszedł na drugą stronę Alei Ujazdowskich i zniknął za ogrodzeniem Łazienek Królewskich. Po ostatnich tygodniach, spędzanych od rana do nocy głównie w zamkniętych pomieszczeniach i gabinetach, czuł się jak zwierzę w klatce. Potrzebował spaceru, powietrza. Nie padało, więc po parkowych alejkach między starymi, wielkimi drzewami kręciło się sporo osób. Pietkiewicz usiadł na ławce z widokiem na staw i pałac Na Wodzie, letnią rezydencję Stanisława Augusta Poniatowskiego. Nie świeciło słońce, ale i tak jesień w Łazienkach mieniła się złotem, czerwienią i rdzą. Generał, ubrany w długi czarny płaszcz, oparł się wygodnie o ławkę i wyciągnął z wewnętrznej kieszeni marynarki cygaro. Ulubione, długie na prawie 18 centymetrów Romeo y Julieta, ten sam gatunek, którego dziesięć sztuk dziennie wypalał Winston Churchill. Mocne i aromatyczne cygaro na specjalne okazje. Na jego wypalenie trzeba było prawie dwóch godzin, ale dziś generał nigdzie się nie spieszył. Mógł sobie pozwolić na krótki urlop w warszawskich Łazienkach. Operacja „Nabucco” zakończyła się sukcesem, ale on nie pogodził się jeszcze z osobistą porażką, jaką była dla niego zdrada szyfranta. Co za dureń. Gdy znaleźli go na Podlasiu, nie stawiał oporu. Był pewnie przekonany, że sprawa zakończy się co najwyżej więzieniem. Minkiewicz chyba nawet się ucieszył, że nie musi się już ukrywać. Próbował skontaktować się z Rosjanami, by sprzedać im papiery, ale zrobił to tak nieudolnie, że zamiast z oficerem wywiadu rosyjskiego spotkał się z podstawionym człowiekiem Pietkiewicza. Chciał sprzedać dokumenty operacji „Nabucco” za sto tysięcy dolarów. Tłumaczył, że potrzebuje na operację w Stanach dla syna z porażeniem mózgowym. To samo powtarzał w czasie przesłuchania, które osobiście prowadził generał. Przewieźli Minkiewicza do starej, opuszczonej stodoły między Koterką a Tokarami. Szyfrant tkwił na metalowej beczce, na kolanach miał deskę, do której gwoździami przybite zostały jego dłonie, na wysokości klatki piersiowej zaś przepasany był zahaczoną o belki stropowe grubą liną, która podtrzymywała go, by nie spadł na ziemię. – Mów, krócej będziesz cierpiał. – Generał nachylił się i spojrzał w oczy szyfranta. – Zrobiłeś kopie tych dokumentów? – spytał, wymachując dokumentami znalezionymi w jego torbie. – Nie – powtórzył Minkiewicz, jakby był nieobecny. – Ja chciałem tylko zdobyć pieniądze na operację syna. Jego zmiażdżone dłonie wyglądały jak kotlet mielony, krew spływała po nogach na buty i kapała na polepę. Mężczyzna mdlał wielokrotnie i chyba już nie wiedział, co się z nim dzieje. Kolejne uderzenie młotkiem, foliowy worek na twarz, zero reakcji przesłuchiwanego. Pietkiewicz uznał, że dalsze przesłuchanie nie ma sensu. Był pewny, że szyfrant już nic nie ukrywa. Minkiewicz nie był twardzielem – takie biurowe myszy jak on nie zgrywają bohaterów i nie są odporne na ból, a to, co zrobił z nim generał i jego ludzie, musiało boleć. Pietkiewicz był jednak zły na siebie, że dał się ponieść emocjom. Niczym zdradzony mąż, który w afekcie morduje żonę i jej kochanka. Powinni przewieźć Minkiewicza do Lasu i tam w strefie B na spokojnie przeprowadzić przesłuchanie. Kurwa! To nie było profesjonalne i generał o tym wiedział. Popełnił dwa błędy: po pierwsze, zatrudnił Minkiewicza, po drugie, przesłuchiwał, żeby zabić, a nie zdobyć jak najwięcej informacji. Jakby tego wszystkiego było mało, wybrali najgorsze z możliwych miejsc na ukrycie zwłok.

Wciąż miał przed oczami niebieską drewnianą cerkiew w Koterce oświetloną światłami policyjnych samochodów. Stabilny szeroki kadr. Panuje lekkie zamieszanie, gdzieś daleko jakieś postacie pakują sprzęt. Koniec policyjnej akcji, widać Darskiego, który wydaje ostatnie polecenia swoim ludziom. Nie słychać jednak, co mówi – mikrofon zainstalowany w kamerze jest za słaby, by z takiej odległości cokolwiek wychwycić. Nagle z boku kadru, gdzie widać tylko czerń, wyłaniają się dwie sylwetki. Ludzie ci zawzięcie o czymś dyskutują, gestykulując zamaszyście. Podchodzą na tyle blisko, że można ich rozpoznać i usłyszeć. Solski pamiętał każde słowo nagrane przez kamerę, którą zostawił tego pamiętnego dnia na dachu służbowej toyoty. – Nie pierdol, Dareczku, nie było innego rozwiązania – mówi ogolony na łyso potężny mężczyzna. Gdy Artur widział go na żywo, w dniu wyłowienia zwłok ze stawu w Koterce, uznał za tępego mięśniaka, który nie potrafi sklecić zdania złożonego. Tymczasem zaskoczenie: to on jest szefem i mózgiem. – Musieliśmy go przesłuchać i zabezpieczyć dokumenty. Kto mógł przypuszczać, że na drugi dzień wyłowią go jakieś wioskowe głupki? – Łysy przestaje gestykulować i wkłada ręce do kieszeni. – Ty tu dowodzisz. Ja tylko się zastanawiam, czy nie za bardzo się pospieszyliśmy – odzywa się drugi z mężczyzn, typ o wysportowanej sylwetce i smukłej twarzy. – To już nie ma znaczenia. Trzeba posprzątać. Mogę na ciebie liczyć? – Tak. Nagle słychać wołanie. – Panie pułkowniku – krzyczy jakiś policjant. Łysy i jego kompan odwrócili się i ruszyli w stronę cerkwi. Znowu słychać głos policjanta: – Panie pułkowniku, komendant kazał odmeldować się panu, jak już wszyscy się zbierzemy. Po chwili w kadrze pojawiają się Solski i Kowal, w pośpiechu składają sprzęt. Kowal zgarnia z dachu kamerę i wrzuca ją do samochodu. GoPro ląduje pod fotelem, wciąż nagrywa. Słychać zdenerwowanego operatora, który szuka kluczyków. – Kurwa, przecież otwierałeś przed chwilą! – mówi Solski. Jakiś hałas, szuranie, przesuwanie toreb ze sprzętem. – Są, są – słychać Kowala. – Położyłem je na dachu, żeby nie zgubić. Przepraszam, stary. Jedziemy. – Dźwięk odpalanego silnika. Samochód rusza. Oglądając po raz pierwszy na przyspieszonych obrotach nagranie z kamery, którą odnalazł Kowal, Solski prawie przegapił tę scenę. Trwała krótko i rozgrywała się w strefie cienia. Na tle oświetlonej cerkwi. Zatrzymał odtwarzanie na gębie operatora, który stanął tuż przed kamerą i zgarnął ją do samochodu. Dopiero wówczas przypomniał sobie o tajniakach, którzy spacerowali koło toyoty, na szczęście nie zauważywszy wymalowanego na drzwiach logo stacji. Cofnął nagranie, a to, co usłyszał, rzucało nowe światło na sprawę trupa w Koterce i śmierć bimbrowników. Musiał koniecznie spotkać się z Darskim. Wybrał numer komendanta, ten jednak nie odbierał, więc zostawił wiadomość. – Czołem, to Solski. Chciałbym wysłać do twojej letniej rezydencji żonę z dzieciakami. Daj znać, czy to możliwe. Pozdrawiam. Artur czuł się jak na speedzie, jego mózg pracował na najwyższych obrotach. Od kilku dni nie brał żadnych lekarstw. Bez problemu przekonał Joannę, że musi wyjechać z dzieciakami na kilka dni na Podlasie. Żona go rozumiała, wiedziała, że chodzi o ich bezpieczeństwo. Nie pytała o szczegóły – miała zaufanie do Artura. Czekali tylko na sygnał od Darskiego. Pół godziny później oddzwonił. – Nie słyszałem telefonu, przepraszam. – Odsłuchałeś moją wiadomość? – spytał Solski. – Tak. Oczywiście mogą przyjechać. Miejscowi dadzą twojej żonie klucze i będą mieli oko na dom. Bądź spokojny, rodzina będzie bezpieczna. Felek osobiście wszystkiego przypilnuje – powiedział Darski, który od razu się domyślił, dlaczego dziennikarz wysyła rodzinę do Niemirowa. Najwyraźniej rozumieli się bez słów.

– Ja przyjadę pewnie jutro, musimy pogadać. – Artur wiedział, że nie musi mówić nic więcej. – Chętnie się z tobą spotkam, wciąż mam urlop i dużo wolnego czasu. Sprawa załatwiona. Solski odetchnął. Patrzył na biegającego za piłką Kubę i rysującą coś kredkami Amelkę. Nie wybaczyłby sobie, gdyby coś im się stało. Mogli ruszać. Podszedł do Joanny i ucałował ją w usta. Spojrzała mu prosto w oczy i odwzajemniła pocałunek. Była smutna. – Jutro, najpóźniej pojutrze będę u was. Obiecuję. – Artur przytulił mocno żonę, a ona położyła mu głowę na ramieniu. Stali wtuleni w siebie, jakby bali się rozdzielić. Solski przypomniał sobie fragment wiersza, który usłyszał od Darskiego: Teraz jestem bezbrzeżnym, wolnym, dzikim stepem! Teraz jestem huczącym, rozpętanym morzem I burzą gwiezdnych wirów potężną, wszechmocną! Ucałował raz jeszcze Joannę, uściskał dzieciaki. Gdy drzwi zamknęły się za nimi, poczuł lodowatą pustkę w sercu. Niepokój narastał. Po ostatnich informacjach dla Dariusza Wyrwickiego było jasne, że wioskowy policjant i naćpany dziennikarz do czegoś dotarli. Zajęci tym, co się działo w Iraku, zlekceważyli sygnały o aktywności Darskiego i Solskiego. Nade wszystko zgrzeszyli jednak pychą. Byli tak pewni siebie, że nie dostrzegli migających światełek alarmowych. – Pycha chodzi przed upadkiem, a wyniosłość ducha przed ruiną – rzekł pułkownik Wyrwicki. – Przypowieści Salomona – dodał. Major Wełna nie miał nic do powiedzenia. W gabinecie Wyrwickiego czekali na pojawienie się generała. Łysy już dawno odebrał nominację od premiera, ale wciąż nie pojawił się w siedzibie Agencji Wywiadu. Nie uprzedzał o żadnych spotkaniach, a teraz nie odbierał w dodatku telefonu. – Daliśmy dupy, i to na całej linii – pułkownik kontynuował swój monolog. – Byliśmy tak zaślepieni, że nie zauważylibyśmy słonia tańczącego na linie. – Poderwał się na nogi i zaczął nerwowo krążyć po pokoju. Gdyby nie żona szyfranta, dalej spaliby w najlepsze. Jola Minkiewicz sama odezwała się do nich zaniepokojona wizytą, jaką złożył jej policjant Waldemar Darski. Niestety zrobiła to dopiero tego ranka. Byli spóźnieni co najmniej o pięć dni, należało szybko podejmować decyzje, a szef Sekcji „1” zniknął. Pukanie do drzwi. – Wejść! Do gabinetu wpadł Krzysztof Szacki, osobisty sekretarz Pietkiewicza. – Szef miał problemy z sercem, trafił do szpitala MSW – powiedział, dysząc. – W jakim jest stanie? – Wyrwicki kalkulował na zimno. – Odzyskał przytomność, musi zostać kilka dni na obserwacji – mówił porucznik, przełykając z trudem ślinę. – Lekarz przekazał informację, że generał chce się z panem widzieć, pułkowniku. Wyrwicki zdjął z oparcia fotela marynarkę i trzymając ją w ręku, wyszedł z pokoju. Ruszył po schodach, pokonując po dwa stopnie naraz. Wybiegł przed budynek, do przejścia miał paręset metrów. Agencja Wywiadu sąsiadowała przez ulicę z terenem kompleksu szpitalnego MSW. Przeszedł obok opuszczonego szlabanu, machając portierowi służbową legitymacją. Miał nadzieję, że niedyspozycja generała jest chwilowa. To nie najlepszy moment na problemy kardiologiczne – pali im się pod tyłkiem i trzeba gasić pożar, na chorobę i odpoczynek przyjdzie czas później. Wyrwicki szedł szybko i wciąż analizował dane, które posiadał. Darski wie o Minkiewiczu, lewej firmie detektywistycznej i prawdopodobnie ma kopię raportu z operacji „Nabucco”. Z kolei Solski świruje coraz bardziej, ale ma nagrania z cerkwi i wiadomość od Kaliskiego. Nie wiedział, dokąd iść, skierował się więc do izby przyjęć. Tam miła pielęgniarka odesłała go na oddział kardiologiczny. Winda, szóste piętro i długi korytarz. Generał dostał vipowski

dwupokojowy apartament z łazienką. W jednym pokoju znajdowało się łóżko z całą aparaturą monitorującą, a w drugim urządzono coś na kształt saloniku z fotelami i ławą. Wystarczał do narad w wąskim gronie. Pietkiewicz nie wyglądał źle, choć był wyraźnie osłabiony. Nie mógł jeszcze wstawać z łóżka. Przed wejściem pielęgniarki ostrzegły Wyrwickiego, że pacjent nie powinien się denerwować i że pod żadnym pozorem nie może dostać niczego do palenia. Podobno generał próbował przekupić już cały personel, byle tylko dostać papierosa. Łysa głowa oparta o poduszkę odwróciła się w stronę Wyrwickiego. – Spaceru mi się zachciało – rzucił Pietkiewicz. – Ruch to zdrowie, kurwa. – Cicho zachichotał. – Kiedy będziesz na nogach? – spytał Wyrwicki. – Pod koniec tygodnia powinienem wrócić do pracy. – Nie mamy tyle czasu – powiedział pułkownik. Generał spojrzał badawczo na swojego wychowanka. Wiedział, że Wyrwicki nie jest panikarzem, więc musiało wydarzyć się coś, co wymaga natychmiastowych działań. – Możesz mówić – rzekł. – Tu nie ma podsłuchów. Pułkownik nie martwił się o podsłuchy, ale o stan zdrowia Pietkiewicza. Człowiek po problemach z sercem powinien unikać nadmiaru emocji. Musiał jednak poinformować szefa Sekcji „1” o nowych ustaleniach. – Policjant wie o M. i naszej roli w jego zniknięciu – zaczął. – Prawdopodobnie dotarł do kopii raportu, ma namierzony nasz samochód i firmę Red Eye, którą wykorzystywaliśmy czasami jako przykrywkę. Na twarzy generała nie było widać żadnej reakcji. – Rudy odczytał wiadomość od K., wykorzystując cyfry ukryte w zdjęciach i wiersz z kartki – kontynuował Wyrwicki. – Ma też nagranie z nocy w Koterce. Przegapiliśmy tam jedną kamerę. To moja wina. – Coś jeszcze? – Tak. Rudy skontaktował się z redaktorem tygodnika „Po prostu”. Z tego, co udało nam się ustalić, umówili się wstępnie na tekst w przyszłym tygodniu. Urządzenie monitorujące pracę serca Pietkiewicza nie wskazało wzrostu ciśnienia czy tętna. Generał leżał na łóżku i patrzył w sufit. Rzeczywiście trzeba było szybko podejmować decyzje.

37

22.10.2007 godzina 18.40

Nienawidził pakowania, ale chciał mieć to już za sobą. Duża sportowa torba pęczniała w oczach. Wrzucał do niej wszystko, co miał pod ręką i co wydawało się czyste: spodnie, koszulki, bokserki, bluzy. Nie wiedział, ile czasu spędzi na Podlasiu, wolał zatem wziąć większy zapas. Z kuchni dobiegł sygnał telefonu, pewnie dzwoniła Joanna. Podbiegł po komórkę. – Słucham. – Artur Solski? – W słuchawce zabrzmiał dziwny metaliczny głos. Ktoś nie chciał, by go rozpoznano, i używał modulatora. – Tak. – Artur wiedział, że to zły znak. Poczuł eksplodujący w głowie lęk. To nie było powolne skradanie się, wychodzenie strachu z nory, to było jak uderzenie gromu. Nerwowo rozglądał się za lekarstwami. – Pomyśl o żonie i dzieciach, zastanów się, czy naprawdę warto. Mamy ich. – Koniec połączenia. Wisząca półka obok lodówki, na niej kubek z logo DTV. Tam powinna być żelazna rezerwa leków. Trzęsące się ręce na oślep szukają tabletek, przecież tu były. Paniczny lęk przejmuje kontrolę nad ciałem. Na podłodze z hukiem lądują kubek i metalowe pudełko, spadają kolejne rzeczy. Rośnie warstwa potłuczonego szkła i ceramiki. Przebłysk świadomości – apteczka w łazience. Jest, są leki. Trzy tabletki naraz, łyk wody z kranu. Za chwilę będzie dobrze, bezpiecznie. Mignięcia wspomnień: Joanna, dzieci. Serce zwalnia, oddech wraca do normy, można otworzyć oczy. Solski usiadł na łóżku i wziął do ręki telefon. Musiał zadzwonić do Joanny. Jej komórka była wyłączona. Po kilku próbach poddał się i wybrał numer Darskiego – Witaj, Arturku. – Komendant był w dobrym humorze. – Waldi, mógłbyś się zorientować, czy Joanna z dzieciakami już dojechała do Niemirowa? Ma wyłączony telefon. – W głosie dziennikarza słychać było nerwowość. – Poczekaj, zaraz sprawdzę i do ciebie zadzwonię. Artur wstał i wrócił do kuchni. Zaraz wszystko się wyjaśni. Nic się nie stało, pewnie rozładował się jej telefon. Ktoś zrobił mu głupi numer, przecież nie odważyliby się grozić w tak otwarty sposób dziennikarzowi – to nie jest mafia. Darski, tak jak obiecał, oddzwonił po chwili. – Rozmawiałem z Felkiem, nikt się nie pojawił. Usłyszawszy to, Solski opadł na krzesło. – Już dawno powinni być w Niemirowie. Porwali ich, Waldi. Porwali mi dzieci i żonę. – Jak to: porwali? – spytał Darski. – Zadzwonił ktoś do mnie kilka minut temu i powiedział, że ich mają i żebym się zastanowił, czy warto grzebać przy tych sprawach. – Artur czuł się bezsilny.

– Wsiadaj do samochodu i przyjeżdżaj do mnie. Ja jadę do Niemirowa. – Darski jak rasowy policjant przejął dowodzenie. W Niemirowie był pół godziny po rozmowie z dziennikarzem. Podjechał pod swój dom, ale gdy zorientował się, że nikogo tam nie ma, cofnął się kilka metrów. Felek mieszkał prawie naprzeciwko niego w drewnianej chałupie, którą dostał od ojca. Miał talent do ciesielki i sam pięknie odnowił dom. Komendant zapukał w masywne drewniane drzwi zdobione miedzianymi okuciami. – Uszanowanie dla pana komendanta, ale ja mówił przez telefon, że nikt jeszcze nie przyjechoł. – Felek był wyraźnie zdziwiony odwiedzinami. Weszli do środka. – Kręci się kto obcy po wsi? – spytał inspektor. – Nie. Od kiedy wyjechał ten Rudy, to i lewe warszowioki zniknęły. – Na informacjach Felka z pewnością można było polegać. – Może, panie komendancie, się zgubiła gdzie baba? Nasz Niemirów to na końcu świata leży. – Co ty gadasz, była tu tydzień temu. – Darski pokręcił głową. – Jaki tydzień temu? Nikogo tu nie było. – Oczy Felka zrobiły się wielkie jak spodki od filiżanek. – No tydzień temu, razem z Solskim i dzieciakami – powiedział komendant. Gdy on był w Warszawie, dziennikarza odwiedziła żona. Tak przecież mówił. – Rudy sam w chałupie siedział, nikogo tu nie było – powtórzył Felek. Darski złapał się za głowę. – Co jest, kurwa, grane?! – spytał głośno. – Daj mi klucze do domu, Felek. Wielkie chłopisko dźwignęło się z krzesła i sięgnęło po wiszące na haczyku klucze. Na dworze mżyło. Darski nasunął na głowę kaptur, Felek w samej koszuli szedł tuż za nim, świecąc latarką pod nogi. Furtka była otwarta, podeszli do ganku. Darski złapał za klamkę, zamknięte. Osłaniając się przed deszczem, szukał właściwego klucza. Po chwili weszli do środka. Komendant włączył światło. Kuchnia była w idealnym porządku, naczynia umyte i poskładane. Na stole leżał nóż do krojenia chleba. Weszli do pokoju, który u Darskiego pełnił funkcję salonu. Na środku piętrzył się stos zabawek – klocki, żołnierzyki, zdalnie sterowany samochód, jakieś dziwne zwierzaki i zabawkowa kuchnia. Wszystko w nieładzie, jakby właśnie przed chwilą dzieciaki skończyły zabawę. Inspektor spojrzał na Felka. Ten z szeroko otwartymi ustami kręcił tylko głową. – Nie było, kurwa, dzieci, Felek? A to co jest? Solski się tym bawił? – Darski był wściekły. Do tej pory myślał, że sąsiedzi z Niemirowa mają oko na jego dom i wiedzą, co się w nim dzieje pod jego nieobecność. Tymczasem Felek nie zauważył kobiety z dwójką dzieci, która spędziła tu kilka dni. – Ja panu komendantowi mówię jak na spowiedzi, że nikogo poza Rudym tu nie było. Mogę się przysiąc – zapewniał kompletnie zdezorientowany wielkolud. Skądinąd Darski nie był wcale pewny, co się właściwie wydarzyło. Zachowanie Artura budziło wątpliwości, dziennikarz wyglądał momentami, jakby był na haju. Huśtawka nastrojów od euforii do apatii. Komendant postanowił poczekać na Solskiego. – Mam go dość. Zawsze trzeba czekać na pana Cesarza. – Premier Andrzejewski siedział w swoim gabinecie; przed chwilą wrócił od prezydenta, który przetrzymał go prawie pół godziny, tłumacząc zwłokę ważną międzynarodową rozmową telefoniczną. Pękaty troll. Andrzejewski nie lubił się z prezydentem, choć przez lata lojalnie współpracowali w OPP. Jednak po zaprzysiężeniu koleżeństwo się skończyło, a głowa państwa robiła co mogła, by na każdym kroku pokazać premierowi, kto jest ważniejszy. – Niech się pan nie przejmuje. Jest sfrustrowany, że udało się panu osiągnąć historyczny wynik wyborczy – jeden z doradców próbował uspokoić szefa rządu. – Dowalę mu w exposé. – Andrzejewski uśmiechnął się pod nosem. Nie pozwoli sobą pomiatać. – Co z generałem Pietkiewiczem? – spytał.

– Już w porządku, chwilowa niedyspozycja. Jeszcze w tym tygodniu wróci do pracy – raport złożył ten sam doradca, łysiejący trzydziestolatek, który od dawna pracował dla Andrzejewskiego. Wiedział, że przy natłoku zajęć, spotkań i informacji szef musi dostawać krótkie i zwięzłe komunikaty. – Dobrze, że się nie przekręcił w dniu nominacji – powiedział premier, choć z jego punktu widzenia najlepiej byłoby pewnie, gdyby Pietkiewicz leżał w trumnie. Na to się jednak nie zanosiło. Szkoda. Drzwi gabinetu otworzyły się i pojawiła się w nich sekretarka premiera, atrakcyjna trzydziestokilkulatka z długimi rudoblond włosami i dużym dekoltem, co szczególnie podobało się szefowi rządu. – Przyszedł pan minister Hofmann – powiedziała, uśmiechając się niczym stewardesa. – Anitko, bardzo ci dziękuję. Możesz już iść do domu – rzekł premier i odprowadził ją wzrokiem. W drzwiach stanął Wiktor Hofmann. Doradcy premiera, nie czekając na sygnał, wstali i opuścili gabinet. – Wejdź, Wiktorze. Napijesz się czegoś? – spytał Andrzejewski, wskazując szefowi Agencji Wywiadu miejsce przy stole. – Tego samego co pan, panie premierze. Zdaję się na pański gust. – Hofmann potrafił zachowywać się jak rasowy lizus. Robił to z premedytacją, wiedząc, jak bardzo profesor Andrzejewski jest łasy na pochwały. – W takim razie proponuję koniak – powiedział szef rządu, sięgając po butelkę i kieliszki; była to rzecz raczej niespotykana, gdyż profesor stronił od alkoholu. Andrzejewski postawił szkło na stole i usiadł obok Hofmanna. – Czy twoim zdaniem można ufać temu Pietkiewiczowi? – spytał. – Myślę, że tak. Facet bardzo nam pomógł przy tropieniu terrorystów, zresztą wcześniej też działał bardzo lojalnie – odpowiedział Hofmann, zastanawiając się, skąd nagle wzięły się wątpliwości premiera. Szef rządu wstał, podszedł do biurka i z szuflady wyjął jakieś dokumenty. – Generał dał mi to dziś rano. To tłumaczenie, ale twierdzi, że jego ludzie dysponują oryginałami i jest tego dużo więcej. – Andrzejewski rzucił papiery na stół. Hofmann przeglądał je kartka po kartce. Widać było, że materiał zrobił na nim duże wrażenie. Wydawało się nawet, że zgasł przyklejony do jego twarzy uśmiech. – Gorący, bardzo gorący towar. To jest bomba – ocenił Hofmann. – Nie rozumiem tylko, dlaczego przyszedł z tym bezpośrednio do pana, pomijając drogę służbową. – Przestań się zachowywać jak zakompleksiony kutas! – Andrzejewski uderzył ręką w stół. – To nie jest teraz ważne. Wiesz, co oznaczają te papiery? – Mamy haki na wielu pierwszoligowych światowych polityków, którzy po cichu robili brudne interesy z Saddamem. Jak to mówią: kto ma archiwa, ten ma władzę – powiedział Wiktor Hofmann. Minęła mu już złość na Pietkiewicza; najważniejsze, że to jego ludzie dostarczyli premierowi tak istotne informacje. – Święta prawda, Wiktorze, ale jeśli Pietkiewicz ma te archiwa, to ma również haki na nas – stwierdził premier, po czym jednym łykiem wypił solidną porcję koniaku. – To wszystko przeze mnie. Niepotrzebnie wplątałem siebie i rodzinę w tę aferę. – Solski siedział naprzeciwko komendanta przy rozpadającym się stole z ułamaną nogą podpartą książkami. W oczach miał łzy. – Najpierw uporządkujmy naszą wiedzę. – Darski starał się panować nad sytuacją. Dwie godziny czekał na Solskiego w swoim domu w Niemirowie. Im dłużej siedział i myślał, tym mniej rozumiał. Teraz, po prawie godzinnej chaotycznej rozmowie, sytuacja nie była wcale klarowniejsza. Dziennikarz histeryzował i zmieniał wątki. Komendant podał mu szklankę i napełnił ją Żołądkową Gorzką. Artur łyknął trochę i się uspokoił. – Jeszcze raz. Co wiemy? – Darski zaczął wyliczankę: –

Szyfrant Maciej Minkiewicz wyniósł z Agencji Wywiadu dokument dotyczący operacji „Nabucco”. Zapewne liczył na to, że w ten sposób zdobędzie pieniądze na operację syna. Załatwił go prawdopodobnie łysy cyngiel z wywiadu. Tajniacy mieli jednak pecha, bo na drugi dzień trupa znalazł Witek Zborski. – Tak jest – przytaknął Solski. Alkohol pomógł, emocje opadły. Mógł skupić się na tym, co mówi Darski. – Z papierów, które Minkiewicz ukrył w Orli u szeptuchy Wiery Popławskiej… – To od niej się wszystko zaczęło – wtrącił Artur, przypominając sobie swoją pierwszą wyprawę na Podlasie. – Z papierów tych wynika – kontynuował inspektor – że polskie służby specjalne, współpracując z Abu Marwanem, poszukiwanym funkcjonariuszem irackiego reżimu, prawdopodobnie pomagały w przygotowaniu zamachu na naszego ambasadora w Bagdadzie. Dokument nie mówi wprost, jaki był cel tej operacji. – I tu pojawiają się informacje od kapitana Kaliskiego, który zginął w niewyjaśnionych okolicznościach – rzekł Solski i zaczął przedstawiać swoje ustalenia: – W zakodowanej wiadomości napisał on o nielegalnych działaniach wywiadu i skrzyniach w ambasadzie. Twierdził, że w sprawę zamieszany jest Abu Marwan, ten sam, który przygotowywał zamach na ambasadora. – Zrobił krótką przerwę i solidnie łyknął wódki. – Jest jeszcze informacja od Diabła. Jego ludzie widzieli w Bagdadzie żołnierzy z transportem skrzyń, które schowano w ambasadzie. Skrzynie zniknęły po ewakuacji. – Wiemy już więc, po co zorganizowano zamach – podsumował Darski i dodał: – To jednak nie koniec. Pojawia się wielki łysol, który sprząta po szyfrancie na Podlasiu. Widzieliśmy go przed cerkwią, jest na twoim nagraniu i widział go facet ze stacji benzynowej. – I Witek Zborski w Koterce dzień przed wyłowieniem zwłok ze stawu – przypomniał Solski. – Najwyraźniej śmierć jego i Stacha Kulebiaka nie była przypadkowa. Darski potwierdził skinieniem głowy. – Łysy jeździł samochodem firmy Red Eye, której udziałowcy nie są znani. Reprezentuje ją prawnik, jeśli dobrze pamiętam, Chojnacki. – Komendant zastanawiał się chwilę, czy nie pomylił nazwiska. – Chojnacki, Marek Chojnacki! – krzyknął Solski. – Tak mi się wydaje. – To ten sam prawnik, który doradził Annie Kaliskiej, by zgodziła się na umorzenie postępowania prokuratorskiego w sprawie jej męża. Pan mecenas wie też doskonale, gdzie mieszkam – zakończył Solski. Intryga była większa, niż mogli przypuszczać. Stało się jasne, że Kaliski zginął, bo odkrył tajną operację Agencji Wywiadu, i że ten sam los spotkał Jusufa al-Jasina, na którego zrzucono odpowiedzialność za śmierć Kaliskiego. Z obu zaś zrobiono paserów. Darski nalał sobie wódki i wypił jednym haustem. – Ja pierdolę – mruknął. – Oj tak, kurwa, oj tak – skomentował dziennikarz. Darski nalał jeszcze jedną kolejkę. – Dlatego porwali moją żonę i dzieci. Chcą, żebym milczał. Byłem umówiony na tekst do tygodnika „Po prostu”. – Solski zakrył twarz rękoma. Był załamany. Faceci, którzy byli gotowi dla kasy zabić ambasadora, nie będą mieli skrupułów w jego przypadku. Pułkownik Wyrwicki słyszał każde słowo wypowiedziane w domu Darskiego w Niemirowie. Generał słusznie przewidział, że telefon do Solskiego i groźby pod adresem rodziny wywołają u niego histerię i paniczny strach. Dziennikarz zachowywał się dokładnie tak, jak sobie tego życzyli. Wystarczyło lekko pchnąć, by jak kulka zaczął się bezwładnie staczać po równi pochyłej. On nie będzie już stanowił problemu. Jednak po tym, co usłyszał pułkownik, trzeba było znacznie zmodyfikować plan nakreślony przez Pietkiewicza podczas spotkania w szpitalu.

Najważniejsze było bezpieczeństwo Sekcji „1”. Od zawsze to im wpajano. Nie liczyły się ofiary i własne życie. Musieli podejmować czasem bardzo bolesne decyzje, ale właśnie od tego byli – sprzątali po innych. Babrali się w brudach, by ktoś inny mógł mieć czyste ręce. Wyrwicki podniósł telefon i wybrał numer. – Azrael? – Tak. – Możesz zaczynać. Dariusz Wyrwicki siedział w swoim gabinecie. Myślał o latach przepracowanych w Sekcji „1”. Spędził w niej całe swoje dorosłe życie, była jego domem, rodziną. Nieraz do niego strzelano i próbowano zabić. On też zabijał. Taka praca. Wiedział, że problemy zaczęły się od zabicia szyfranta. Pietkiewicz, który zawsze uczył go trzymać nerwy na wodzy, dał się ponieść emocjom jak dzieciak. I jeszcze ukrycie zwłok w tym nieszczęsnym stawie. Gdyby nie to, nie mieliby dziś na karku policjanta i dziennikarza. Wyrwicki wyprostował się na fotelu i spojrzał na monitor. Jeszcze raz przeczytał notatkę przygotowaną dla szefa Agencji Wywiadu. Opisał w niej nielegalne działania generała Mariana Pietkiewicza, który doprowadził podczas przesłuchania do śmierci szyfranta podejrzewanego o wyniesienie tajnych dokumentów z siedziby agencji. Generał próbował następnie zatuszować swoją zbrodnię, ukrywając zwłoki porucznika Minkiewicza w stawie w Koterce i zabijając świadków. Wyrwicki przyznał się w notatce, że początkowo dał się wmanewrować w rozgrywkę przełożonego. Gdy jednak zorientował się, w co jest wciągany, rozpoczął swoje śledztwo. Zaginione dokumenty zostały odnalezione, cały czas były w siedzibie Agencji Wywiadu. Wyrwicki spakował wiadomość w specjalnym programie szyfrującym i wysłał do ministra Hofmanna. – Jezus Maria! – Krzyk pielęgniarki był jak syrena alarmowa rozdzierająca nocną ciszę. Kobieta stała na pustym korytarzu oddziału kardiologii. Wzywała pomocy, jej ręce były całe we krwi. Na ścianie, o którą się oparła, została czerwona smuga. Z dyżurki wybiegły dwie jej koleżanki. Z przerażeniem patrzyły na zakrwawiony biały fartuch. – Tam, tam. – Pielęgniarka wskazywała drzwi po prawej stronie, szpitalny apartament dla VIP-ów. Drzwi były uchylone, w środku panował półmrok. Świeciła się tylko mała lampka przy łóżku chorego. Potężny łysy mężczyzna leżał z głową odchyloną do tyłu i otwartymi ustami. Dopiero z bliska było widać zakrwawioną poduszkę i czerwone zacieki z grudkami galaretowatej substancji na ścianie. Prawa ręka mężczyzny zwisała bezwładnie z łóżka, tuż pod nią na podłodze leżał pistolet z tłumikiem. Pacjent nie żył. Jedna z pielęgniarek chwyciła telefon. – Trzeba wezwać lekarza i ochronę – powiedziała do koleżanki, która stała jak sparaliżowana, cicho łkając. Zadzwonił telefon. Pułkownik chwilę odczekał, zanim odebrał. – Słucham. – Tu Azrael. Pierwszy obsłużony. Pułkownik wstał i podszedł do szafy, na której drzwiach zawieszone było lustro. W gabinecie świeciła się tylko lampka przy biurku, ale to wystarczyło, by się przejrzeć i poprawić krawat. Wyrwicki wyprostował się. Wiedział, że to będzie bardzo długa noc. Dzwonek do drzwi o tej porze nie był tym, na co czekał mecenas Chojnacki. Miał nadzieję, że to nie ta napalona mężatka z dołu. Nie miał dziś czasu na erotyczne harce, musiał się przygotować do jutrzejszego procesu. Bronił biznesmena oskarżonego o zabójstwo i finansowe malwersacje. Udało się mu podważyć wiarygodność kluczowego świadka, byłej kochanki biznesmena. Nie lekceważył jednak prokuratury, dlatego chciał, by mowa końcowa była dopracowana w każdym szczególe. Adwokat podszedł do drzwi, spojrzał w wizjer. Na korytarzu

stał portier. Apartamentowiec, w którym mieszkał, słynął z luksusu i znakomicie wyszkolonej obsługi, która nie niepokoiła lokatorów bez powodu. – Dzień dobry, panie mecenasie. Przepraszam, że przychodzę osobiście, ale nie mogłem się do pana dodzwonić. – Mężczyzna ubrany w czerwono-granatową liberię ukłonił się nisko. – Co się stało? – Włączył się alarm pańskiego samochodu w garażu. Gdyby był pan tak uprzejmy… – Tak, już idę. Dziękuję. W garażu było jak w dyskotece. Wycie alarmu i migające światła jego białego range rovera. Nacisnął pilota, ale cisza trwała tylko chwilę. Alarm znowu się uruchomił. Co jest? Chojnacki podszedł do samochodu. Nie dostrzegł, że z boku zbliża się do niego zakapturzona postać. Wyciągnięta ręka ze strzykawką. Szybki ruch i wkłucie w szyję. Zaskoczony Chojnacki odwraca się, ale traci równowagę. Pada na ziemię, próbuje jeszcze się podnieść, ale upada. Pod dom Darskiego w Niemirowie podjechała srebrno-niebieska policyjna kia cee’d. Z samochodu wyskoczył sierżant Klukiewicz. Na prośbę inspektora przejrzał policyjne rejestry i sprawdził, czy po południu nie doszło tego dnia na trasie Warszawa–Siemiatycze do jakichś wypadków. Żona Solskiego podróżowała fordem kombi. Nie znalazł żadnych zgłoszeń dotyczących wypadków, na wszelki wypadek jednak obdzwonił też szpitale w rejonie trasy przejazdu. To też w niczym nie pomogło. Klukiewicz zapukał do drzwi. Otworzył komendant. Sierżant zajrzał dyskretnie do środka i zobaczył siedzącego przy stole Solskiego. Dziennikarz był obrócony plecami do drzwi, pochyloną do przodu głowę opierał na ręce. – Jesteś, świetnie – powitał inspektor sierżanta. – Ale wystarczyłoby, gdybyś zadzwonił. Klukiewicz pokręcił głową i dał znak Darskiemu, że chce porozmawiać na zewnątrz. Komendant ściągnął kurtkę z wieszaka i wyszedł przed dom. – Co za cyrki odpierdalasz? – spytał. – To jest jakaś posrana sprawa, niech pan zobaczy. – Klukiewicz w wyciągniętej ręce trzymał komputerowe wydruki. – Wrzuciłem Solskiego i jego rodzinę na bęben. Tak na wszelki wypadek, żeby sprawdzić daty urodzenia i tym podobne rzeczy. Darski wziął papiery od Klukiewicza; było ciemno, nic nie widział. Wsiadł do samochodu. – Dobry wieczór, panie komendancie. – Kierowca zasalutował. – Czołem. Włącz tu, chłopie, jakąś żarówkę. – Darski usiadł obok niego. W mdłym świetle, jakie rzucała lampka zamocowana nad deską rozdzielczą, komendant zaczął przeglądać przygotowane przez Klukiewicza informacje. Sierżant stał na zewnątrz, palił papierosa i przestępując z nogi na nogę, patrzył na pogrążonego w lekturze Darskiego. Komendantowi mimo panującego chłodu zrobiło się gorąco. Z ustaleń Klukiewicza wynikało, że żona i dzieci Artura nie żyją. Wszyscy troje zginęli w wypadku samochodowym pięć lat wcześniej. Do tragedii doszło dwunastego października 2002 roku w Jachrance pod Warszawą. Prowadzony przez Joannę Solską grafitowy ford mondeo kombi wpadł w poślizg i uderzył w drzewo. Przyczyną było wymuszenie pierwszeństwa przez kierowcę volkswagena, który uciekł z miejsca wypadku. Sprawcy nigdy nie odnaleziono. Darski z impetem otworzył drzwi. Potrzebował powietrza; zbierało mu się na wymioty. Wróciły wszystkie wspomnienia. Zaniepokojony Klukiewicz podszedł do komendanta, który trząsł się jak liść na wietrze. – Niezły numer, szefie, co nie? Darski nie mógł wykrztusić słowa. Zatoczył się tak bardzo, że gdyby nie pomoc sierżanta, wylądowałby prosto w kałuży. To nie mogła być prawda. To jakaś pomyłka. – Co robimy? – spytał zdezorientowany Klukiewicz, obserwując szefa, który poruszał się jak w pijanym widzie. – Trzeba go zabrać na komendę i wezwać lekarza. Najlepiej psychologa albo psychiatrę – wydukał w końcu Darski i chwiejnym krokiem ruszył w kierunku domu. Wyglądał jak marionetka na sznurkach; bez nich by upadł. Oparł się o płot, pochylił i zwymiotował. Stał w takiej pozycji

jeszcze dłuższą chwilę. Nagle wyprostował się i na sztywnych nogach wszedł do domu. Minęło kilka minut. Ze środka dobiegały podniesione głosy, ale nie można było zrozumieć poszczególnych słów. Dopiero gdy ponownie otworzyły się drzwi, Klukiewicz usłyszał Solskiego. – Powiedz mi! Czy stało się coś złego? – Artur szarpał komendanta za kurtkę. – Po co jedziemy na komendę? Czy coś stało się Joannie i dzieciom? Darski nie bardzo wiedział, co ma powiedzieć. Uznał, że na razie trzeba kłamać. Solski potrzebował specjalistycznej pomocy. Zachowywał się jak człowiek w psychozie, miał swój urojony świat. – Nie, nic się nie stało. Musimy tylko wypełnić kilka formularzy, by rozpocząć oficjalne poszukiwania twojej rodziny. – Niczego innego nie był w stanie wymyślić. Jechali ciemną, pustą drogą hondą komendanta. Solski patrzył za okno, ale niewiele było widać. Noce za miastem są naprawdę ciemne. Co jakiś czas samochodowe reflektory wyławiały z mroku powykrzywiane drzewa i gałęzie. Wyglądały jak stojący przy drodze ludzie. Artur przymknął oczy; martwił się o Joannę i dzieciaki. Darski spojrzał na dziennikarza. Psychoza – szaleństwo duszy. Nigdy by nie uwierzył, że ktoś, kto potrafi prowadzić tak skomplikowane dziennikarskie śledztwa, ma jednocześnie takie problemy psychiczne. Słyszał co prawda o ludziach mających urojenia, widzących, słyszących i czujących rzeczy, których naprawdę nie ma, jednak nigdy kogoś takiego nie poznał. Z jednej strony Artur był całkiem normalnym facetem, z drugiej miał w głowie świat, w którym wciąż żyły jego żona i dzieci. A on, Waldemar Darski, był odpowiedzialny za ich śmierć. Ta myśl rozpalała jego umysł. Był mordercą – spowodował wypadek, uciekł i pomagał tuszować całą sprawę. Winny. Darski rozumiał, że właśnie przyszedł czas, by zapłacić za swoje winy. Nie mógł i nie chciał budować kolejnych kłamstw i uciekać przed odpowiedzialnością. Obiecał to córce i musi dotrzymać słowa.

38

23.10.2007 godzina 2.45

Premier mieszkał przy Parkowej w Warszawie. Był to zamknięty teren rządowy na tyłach Łazienek Królewskich. Do swojej dyspozycji szef rządu miał prawie pięciusetmetrową willę wybudowaną w połowie ubiegłego wieku. Duży salon, dwa pokoje gościnne, dwie łazienki, kuchnia, sypialnia i garderoba. Nie mógł się tu dostać nikt niepowołany. Teren był pilnie strzeżony przez funkcjonariuszy BOR-u. Tylko sprawy wagi państwowej mogły spowodować, że w środku nocy przed willę przy Parkowej podjechała rządowa limuzyna. Wysiadł z niej Wiktor Hofmann, niski, korpulentny mężczyzna z wiecznym uśmiechem na twarzy. Złośliwi mówili na niego Joker, bo jego wykrzywiona w grymasie twarz przypominała facjatę negatywnego bohatera filmów o Batmanie. – Szef Agencji Wywiadu do premiera. – Hofmann pokazał służbową legitymację ochroniarzowi, który powitał go przed drzwiami. – Pan premier już czeka. Weszli do przestronnego holu, który prowadził do salonu. Premier Andrzejewski siedział w narzuconym na pidżamę szlafroku. Skinieniem głowy podziękował funkcjonariuszowi BORu i wskazał Hofmannowi miejsce w fotelu naprzeciwko. – Panie premierze, nie żyje generał Pietkiewicz. Popełnił samobójstwo. Andrzejewski domyślał się, że wydarzyło się coś ważnego, skoro Hofmann postanowił obudzić go w środku nocy, nie spodziewał się jednak takiej informacji. – Został znaleziony w swoim szpitalnym łóżku. Pistolet leżał na podłodze, strzał w usta. – Niech mu ziemia lekką będzie – rzekł premier, ale nie wyglądał na specjalnie zmartwionego. – Jesteś pewny, że to samobójstwo? – Na miejscu byli już eksperci z Agencji Wywiadu. Nie ma wątpliwości. Sprawę oczywiście przekazaliśmy policji. Śmierć generała niosła ze sobą pewne komplikacje. Nie wiadomo było, gdzie są jego archiwa i kto ma do nich dostęp. Trzeba było też wskazać nowego kandydata na szefa Biura Antyterrorystycznego. Już słyszał drwiny opozycji, że praca w BAT jest tak ryzykowna, iż ludzie giną, zanim jeszcze przystąpią do działania. – Dlaczego, do cholery, on to zrobił? – spytał premier. – Myślę, że znam powód. Jeden z jego podwładnych przysłał mi parę godzin temu notatkę, która wskazuje na, mówiąc delikatnie, nadużycia, jakich dopuścił się generał Pietkiewicz w ostatnim czasie. To tłumaczyłoby, dlaczego zdecydował się na tak dramatyczny krok. Dla dobra służby wolałbym jednak nie nagłaśniać tej sprawy – powiedział Hofmann i po namyśle dodał: – Będzie też dobrze, jeśli pan nie będzie znał jej szczegółów. Wszelkie ewentualne konsekwencje prawne biorę na siebie. Premier milczał, patrząc uważnie na Hofmanna. Wydał mu się jeszcze brzydszy niż zwykle – tłuste rączki bez przerwy szperające po kieszeniach marynarki, piszczący głos i wykrzywiona w wiecznym uśmiechu gęba. – Dobrze, Wiktor, nie pytam. Znajdź tylko te archiwa.

– Zajmę się tym – powiedział Hofmann, wstając z fotela. Jego tłusty brzuch przelewał się przy tym z boku na bok. – Jeszcze jedno, panie premierze. Proponuję mianować szefem Biura Antyterrorystycznego pułkownika Dariusza Wyrwickiego. To on rozpracował Pietkiewicza. Darski opuszczał komendę przybity. Widok Solskiego w kaftanie bezpieczeństwa był strasznie przygnębiający. Związanie go było jednak konieczne po tym, jak Artur wpadł w szał, gdy lekarz powiedział mu, że jego żona i dzieci nie żyją od pięciu lat. – On też jest w spisku! Chcą zatuszować prawdę o zamachu na ambasadora! – krzyczał Solski, podczas gdy lekarz próbował go uspokoić i podać zastrzyk. – Wysłali go ludzie z wywiadu, pomocy! Solski chciał się dostać do drzwi, ale na jego drodze stał lekarz ze strzykawką. Okazało się, że cherlawy dziennikarz potrafi uderzyć. Przekonał się o tym pan doktor, wykonując widowiskowy pad na plecy po prawym sierpowym Artura. – Waldi, ratuj mnie! Chcą mnie zabić! – krzyczał Solski i wyrywał się próbującym go przytrzymać policjantom. Darski stał z boku; nie mógł patrzeć na to, co się dzieje. Po zaaplikowaniu środka uspokajającego i założeniu kaftana Solski siedział nieobecny, kołysząc się z boku na bok. – Wszystko wskazuje na ostrą psychozę – powiedział lekarz. – Powinniśmy przewieźć go do szpitala w Choroszczy. Tam go dokładnie zbadają. – Dobrze. Tylko proszę na niego uważać – rzekł inspektor. – Mamy doświadczenie z wariatami – oznajmił lekarz, masując obolały podbródek. Darski wracał do domu pieszo. Samochód zostawił na parkingu przed komendą. Chciał się przejść, pomyśleć. Został sam ze sprawą, której detonacja mogła urwać wiele ważnych głów w kraju. Nagle poczuł się bezradny. Liczył na kontakty Solskiego w świecie mediów. Sam nie wiedział nawet, do kogo się zgłosić z tak niebezpiecznym tematem. Nie wiedział, kto jest godny zaufania. Teoretycznie mógł zawiadomić prokuratora, ale nie wierzył w skuteczność wymiaru sprawiedliwości w tym przypadku. Miał prawo obawiać się, że ludzie odpowiedzialni za zamach i zabójstwa mają wpływy nie tylko w policji. Jedynie nagłośnienie sprawy w mediach dawało gwarancję jej wyjaśnienia. Dopiero teraz Darski poczuł chłód nocy; zapiął kurtkę pod samą szyję, a ręce wcisnął głęboko do kieszeni. Odgłosy jego kroków niosły się po całej ulicy. O tej porze Siemiatycze wyglądały jak wyludnione miasto: żadnych samochodów, żywego ducha. Odruchowo obejrzał się za siebie. Wydawało mu się, że na końcu ulicy ktoś się chowa w mroku. Pomyślał o cynglach z wywiadu. Strachliwy stary dureń. Przyspieszył kroku. Chciał być już w domu, napić się czegoś mocnego na sen i choć chwilę odpocząć. Wyglądało na to, że najbliższe dni będą dla niego jeszcze cięższe. Wyobrażał sobie te wszystkie telefony i naciski, gdy sprawa zostanie już ujawniona. Był ciekaw, czy wypieprzą go z roboty czy raczej dadzą medal. Ucieszył się, ujrzawszy swój blok. Jeszcze tylko kilka kroków, później szybka przebieżka po schodach i nareszcie będzie u siebie. Nie przeszkadzała mu nawet brudna klatka schodowa, która od dawna wymagała generalnego remontu. Wszedł do mieszkania i zamknął za sobą drzwi. Kurtka po efektownym rzucie wylądowała na oparciu krzesła. Darski miał jasno sprecyzowane plany na najbliższe kilkanaście minut. Z lodówki wyjął schłodzoną wódkę, nalał sobie pięćdziesiątkę i wypił, po czym natychmiast to powtórzył. Dawka uderzeniowa zadziałała dokładnie tak, jak tego oczekiwał, czuł rozchodzące się po ciele ciepło. Wziął butelkę, kieliszek i rozsiadł się w fotelu.

39

25.10.2007 godzina 8.15

Pułkownik wziął do ręki gazety. „Hot News”, największy w kraju tabloid, na pierwszej stronie zamieścił zdjęcie Artura Solskiego. W redakcji musieli się trochę naszukać, by znaleźć fotkę, na której dziennikarz ma twarz wykrzywioną w grymasie bólu. Wielkie żółte litery krzyczały do czytelnika – PSYCHOZA. Nieco niżej podtytuł – „Znany dziennikarz oszalał, dramat w Siemiatyczach”. W środku numeru dwie strony poświęcone Arturowi Solskiemu, który trafił do szpitala psychiatrycznego w Choroszczy z objawami psychozy. Był też szczegółowy opis jego rodzinnej tragedii sprzed pięciu lat. Ilustracją do artykułu było między innymi zdjęcie młodszego inspektora Waldemara Darskiego, który jak donosiła gazeta, odpowiadał za śmierć żony i dzieci Solskiego. Dziennikarz trafił na jego trop dzięki policyjnemu informatorowi, który przerwał zmowę milczenia, jednak w momencie konfrontacji z Darskim przeszedł załamanie nerwowe. Potrzebna była natychmiastowa pomoc lekarska. Solski zaczął wierzyć, że jego żona i dzieci żyją i zostały porwane przez służby specjalne. W tekście nie było wypowiedzi inspektora Darskiego, gdyż dwa dni wcześniej popełnił on samobójstwo. Jak ustalili dziennikarze „Hot News”, Darski zostawił odręcznie napisany list, w którym przyznaje się do spowodowania wypadku i przeprasza Solskiego. Wyrwicki z zadowoleniem odłożył gazetę na biurko. W podobnym tonie opisywały tę sprawę także inne dzienniki, może już nie tak sensacyjnie, ale z tą samą tezą. Medialny walec ruszył i wszystko wyrówna. Pułkownik z dumą patrzył na swój nowy gabinet, duży, przestronny, umeblowany w stylu art déco. Wymienił tylko fotel – jakoś głupio było mu siadać w tym, który przez tyle lat zajmował jego mentor, generał Pietkiewicz. W drzwiach pojawił się Krzysztof Szacki, który pozostał na stanowisku. Teraz był osobistym sekretarzem Wyrwickiego. – Panie pułkowniku, jest pan zaproszony na popołudnie do Kancelarii Premiera – zameldował i zrobił krok do przodu. – Mam też kilka dokumentów do podpisania. – Dobrze, zostaw, zaraz podpiszę. Nominacja na szefa Biura Antyterrorystycznego, wielki dzień dla pułkownika i całej Sekcji „1”. Chłopcy jak zwykle spisali się znakomicie. Wyrwicki podszedł do ukrytego w szafie sejfu i wyjął sztywną tekturową teczkę zapinaną na gumkę. Ten dureń trzymał to w domu. Wydobył kopie raportu dotyczącego operacji „Nabucco”. Na ostatniej stronie widniały odręczne adnotacje szyfranta. Mieli naprawdę dużo szczęścia, że te papiery nie wyciekły do mediów. Dopiero teraz było widać, jak wielkim błędem było zatrudnienie Minkiewicza, jego pobieżne przesłuchanie i zabicie. Za błędy trzeba płacić. Pogrzeb generała Pietkiewicza zaplanowano na następny dzień. Sprawę maksymalnie wyciszono, tak jak spodziewał się tego Wyrwicki. W oficjalnym komunikacie poinformowano jedynie, że generał był nieuleczalnie chory i dlatego zdecydował się na tak dramatyczny krok. Do gabinetu wmaszerował kapitan Majewski, krótko ostrzyżony blondyn o chłopięcej urodzie. – Miło cię widzieć, Piotrze. – Pułkownik wstał i uścisnął dłoń kapitana. – Jak zwykle stuprocentowa skuteczność. – Dziękuję, panie pułkowniku.

– A co u naszego Araba? – spytał Wyrwicki, bawiąc się długopisem. – Znakomicie się zaaklimatyzował, nie mam żadnych niepokojących sygnałów – odpowiedział Majewski. – Co z archiwum? – Tak jak pan kazał, przeniesione do nowego miejsca. – W takim razie chyba możemy zamykać operację „Nabucco” – rzekł pułkownik i podszedł do stojącej pod ścianą biblioteki. Po bokach miała jednoskrzydłowe drzwi kryjące wnęki z półkami, pośrodku przeszkloną witrynę. Pokryta była ciemnoorzechowym fornirem z pięknie wyeksponowanymi słojami. Wyrwicki uchylił drzwi po lewej i sięgnął po whisky. Napełnił dwie kryształowe szklanki. – To Macallan, szesnastoletnia – powiedział, podając jedną Majewskiemu. – Tę whisky produkują w Szkocji od ponad 180 lat. Leżakuje co najmniej dwanaście lat w specjalnych dębowych beczkach, w których wcześniej przez trzy lata leżakowało sherry. Do produkcji beczek używają drewna z co najmniej osiemdziesięcioletnich dębów. Spróbuj – zachęcał. Majewski wziął łyk i z uznaniem uniósł szklankę. Whisky miała delikatny smak z wyczuwalną słodką nutą owoców cytrusowych, sherry i wanilii.