System bankowy NT 2015

Banki i system bankowy 

Początki bankowości:



wg podręczników: złotnicy pożyczali zdeponowane u nich złoto zakładając, że

wszyscy jego depozytariusze (właściciele) nie zgłoszą się jednocześnie z żądaniem jego zwrotu.

System bankowy 

-

-

Dlaczego mówimy o systemie bankowym? szczególna rola banków problem bezpieczeństwa rynku bankowość jako przykład rynku ułomnego

Nowoczesny system bankowy - dwustopniowy Bank centralny

Banki operacyjne

Kasy Banki oszczędn. inwestycyjne

Banki specjalne

Inne banki

Banki i system bankowy Podstawowe grupy (rodzaje) banków składające się na system bankowy: • •

• • • •

banki centralne banki operacyjne (handlowe, komercyjne) banki specjalne kasy oszczędnościowe banki inwestycyjne spółdzielczość kredytowa

Banki i system bankowy Funkcje systemu bankowego: •

Kreacja

pieniądza

centralnego,

jako

ostatecznego środka płatniczego. •

Kreacja jako

pieniądza

narzędzia

zdecentralizowanego,

kredytowego

i

środka

płatniczego. •

Pośredniczenie

pomiędzy

posiadaczami

środków pieniężnych i ich użytkownikami.

Bank jako pośrednik 

Bank pożycza pieniądze swoim klientom (kredytobiorcom, pożyczkobiorcom), pieniądze, które zostały w nim zdeponowane przez innych klientów (depozytariuszy).

Depozytariusz

Bank

Kredytobiorca

Procent i stopa procentowa 



Procent: dochód wypłacany tym, którzy pożyczają pieniądze firmom lub osobom indywidualnym.



 

Stopa procentowa: cena płacona za pożyczenie pieniędzy na jakiś okres; cena pieniądza w czasie; odzwierciedla relację pomiędzy wartością pieniądza dziś i w określonej przyszłości

Stopy procentowe 

Nominalna stopa procentowa: „kurs” wymiany pomiędzy pieniądzem dzisiaj a pieniądzem w określonym czasie w przyszłości.



Realna stopa procentowa: stopa procentowa nominalna skorygowana o stopę inflacji; kurs wymiany pomiędzy określonymi dobrami (w ujęciu rzeczowym) dziś a dobrami w określonym czasie w przyszłości.

Stopy procentowe 

Realna stopa % = nominalna stopa % stopa inflacji



W skali międzynarodowej trzeba porównywać zarówno nominalne, jak i realne stopy % oraz należy brać pod uwagę tzw. ryzyko kursowe.



Bank centralny 

Problem własności banku.



Bank centralny a rząd – cele polityki monetarnej a cele polityki ekonomicznej rządu.



Problem niezależności banku centralnego od innych instytucji.

Bankowość centralna Funkcje banku centralnego: •

emisyjna

•

banku banków

•

banku państwa

Bank centralny 1. Funkcja emisyjna banku centralnego:

monopol kreacji pieniądza gotówkowego (scentralizowanego), który jako jedyny ma moc ostatecznego środka płatniczego (spłaty zobowiązań).

Bank centralny 2. Bank centralny jako bank banków (bank rezerwowy dla banków operacyjnych): -

przyjmuje rezerwy gotówkowe banków innych banków, udziela im pożyczek;

-

reguluje wielkość podaży pieniądza;

-

reguluje płynność całego systemu bankowego;

-

kształtuje potencjał kredytowy banków operacyjnych;

-

sprawuje nadzór bankowy (w Polsce UKNF).

Bank centralny 3. Bank centralny jako bank państwa: - prowadzi obsługę kasową budżetu; -

utrzymuje centralne rezerwy walutowe kraju;

-

reguluje kurs waluty krajowej;

-

utrzymuje fundusze skarbu państwa;

-

przeprowadza zlecone przez rząd operacje finansowe w kraju i zagranicą (np. rozprowadza obligacje państwowe, bony (weksle) skarbowe).

Bank centralny Instrumenty banku centralnego: a)stopy

procentowe banku centralnego:

 stopa interwencyjna 

stopa kredytu redyskontowego



stopa kredytu lombardowego

b) operacje otwartego rynku c) stopa minimalnych rezerw obowiązkowych d) metody administracyjne e) zalecenia nie mające charakteru obligatoryjnego

Operacje depozytowo-kredytowe •Prowadzone z inicjatywy banków komercyjnych.

•Kredyt lombardowy: - zastaw skarbowych papierów wartościowych - do 80% wartości - spłata w następnym dniu operacyjnym po udzieleniu

jego

•Lokaty terminowe banków w NBP: - jednodniowe depozyty - wpływają na wysokość stóp % na rynku pieniężnym - górną granicę stanowi stopa lombardowa (dolną zaś stopa % depozytów w NBP)

Operacje otwartego rynku •Transakcje centralnego.

wykonywane

z

inicjatywy

banku

•Warunkowa lub bezwarunkowa sprzedaż lub kupno papierów wartościowych lub dewiz. Również emisja własnych papierów dłużnych. •Uczestnicy „otwartego rynku” – bank centralny, banki komercyjne. •Cel – wpływ na krótkoterminowe stopy procentowe na rynku międzybankowym. •Polska: bony NBP (np. 7-dniowe; 14-dniowe).