PNSE sem 6 1.12

2014-12-03

1

Wymogi w zakresie zgłaszania i rejestracji chorób zakaźnych i zakażeń

Jacek Borowicz Zakład Profilaktyki Zagrożeń Środowiskowych i Alergologii WUM

2

Ustawa o chorobach zakaźnych i zakażeniach Ustawa określa zasady i tryb postępowania w zakresie zapobiegania i zwalczania chorób zakaźnych i zakażeń u ludzi w tym:
rozpoznawanie i śledzenie sytuacji epidemiologicznej
podejmowanie działań przeciwepidemicznych i zapobiegawczych celem unieszkodliwienia źródła zakażenia i przecięcia dróg szerzenia
uodpornienie osób wrażliwych na zakażenie

3

Zapobieganie chorobom zakaźnym i zakażeniom Osoby przebywające na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są obowiązane do:
poddawania się badaniom mającym na celu wykrywanie zakażeń i chorób zakaźnych,
poddawania się postępowaniu mającemu na celu pobranie lub dostarczenie materiału do tych badań,
poddawania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym,
poddawania się obowiązkowemu leczeniu, obowiązkowej hospitalizacji, izolacji, kwarantannie i nadzorowi epidemiologicznemu
udzielania wyjaśnień istotnych dla zapobiegania chorobom zakaźnym

4

Zgłaszalność
Meldunki o zachorowaniach na choroby zakaźne, zakażeniach i zatruciach w Polsce
Definicje przypadków chorób zakaźnych na potrzeby nadzoru epidemiologicznego
Informacje o zakażeniach HIV i zachorowaniach na AIDS w Polsce

5

Zgłaszalność
Meldunki o zachorowaniach na grypę w Polsce
Biuletyn „Choroby zakaźne i zatrucia w Polsce”
Biuletyn „Szczepienia ochronne w Polsce”

6

Zgłaszalność
Wykaz jednostek chorobowych, zespołów objawów oraz zdarzeń, których wystąpienie powoduje uruchomienie systemu wczesnego powiadamiania


7

Zgłaszalność

1

2014-12-03



Wzory formularzy stosowanych w nadzorze epidemiologicznym nad chorobami zakaźnymi w Polsce 8

Zgłaszanie zakażeń
Lekarz, który podejrzewa lub rozpoznaje chorobę zakaźną lub zakażenie, jest obowiązany pouczyć pacjenta, o środkach ostrożności zapobiegających przeniesieniu zakażenia na inne osoby

9

Zgłaszanie zakażeń

W przypadku rozpoznania zakażenia, które może przenosić się drogą kontaktów seksualnych, lekarz jest obowiązany poinformować pacjenta o konieczności zgłoszenia się do lekarza jego partnera lub partnerów seksualnych.
Fakt powiadomienia pacjenta powinien być odnotowany w dokumentacji medycznej i potwierdzony podpisem pacjenta.

10

Zgłaszanie chorób zakaźnych
W przypadku podejrzenia zakażenia lub zachorowania na chorobę zakaźną, określoną w wykazie, lub rozpoznania takiej choroby (lub zgonu) lekarz ma obowiązek zgłoszenia tego faktu, w ciągu 24 godzin, właściwemu ze względu na miejsce zachorowania powiatowemu inspektorowi sanitarnemu

11

Zgłaszanie gruźlicy
Podejrzenie lub rozpoznanie zachorowania na gruźlicę (lub zgon) lekarz ma obowiązek zgłosić właściwemu ze względu na miejsce zachorowania wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu lub wskazanej przez niego specjalistycznej jednostce właściwej w zakresie gruźlicy i chorób płuc

12

Zgłaszanie chorób zakaźnych przenoszonych drogą kontaktów płciowych
Podejrzenie lub rozpoznanie zachorowania na AIDS, kiłę, rzeżączkę, nierzeżączkowe zakażenia dolnych odcinków narządów moczowo-płciowych i inne chlamydiozy oraz rzęsistkowicę jak również zgonu z tego powodu, lekarz ma obowiązek zgłosić bezpośrednio właściwemu ze względu na miejsce zachorowania wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu lub wskazanej przez niego specjalistycznej jednostce właściwej w zakresie chorób przenoszonych drogą płciową

13

Zgłaszanie dodatnich wyników
Kierownik laboratorium wykonującego badania mikrobiologiczne, serologiczne i molekularne ma obowiązek zgłaszania, przed upływem 24 godzin, wskazanych dodatnich wyników badań w kierunku biologicznych czynników chorobotwórczych do państwowego powiatowego inspektora sanitarnego

14

Potwierdzenie wyników (weryfikacja) Weryfikację rozpoznań zakażeń i chorób zakaźnych oraz wyników badań laboratoryjnych dla celów nadzoru epidemiologicznego przeprowadzają na podstawie umów zawieranych z ministrem właściwym do spraw zdrowia:
wojewódzkie stacje sanitarno-epidemiologiczne,
krajowe ośrodki referencyjne oraz jednostki badawczo-rozwojowe

15

Rejestr chorób zakaźnych
Powiatowy inspektor sanitarny prowadzi rejestr zachorowań na choroby zakaźne podlegające zgłoszeniu oraz dodatnich wyników badań laboratoryjnych
W rejestrze mogą być przetwarzane dane osobowe pacjenta

16

Rejestr chorób zakaźnych
Powiatowy inspektor sanitarny sporządza zbiorcze raporty zawierające dane liczbowe

2

2014-12-03


o wystąpieniu zachorowań na choroby zakaźne podlegające zgłoszeniu oraz o dodatnich wynikach badań laboratoryjnych i przekazuje właściwemu wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu 17

Rejestr chorób zakaźnych
Wojewódzki inspektor sanitarny lub wskazana przez niego specjalistyczna jednostka prowadzi rejestr zachorowań na choroby zakaźne oraz zgonów
W rejestrze mogą być przetwarzane dane osobowe pacjenta

18

Rejestr chorób zakaźnych
Wojewódzki inspektor sanitarny lub wskazana przez niego specjalistyczna jednostka sporządza zbiorcze raporty zawierające dane liczbowe o występowaniu zachorowań na gruźlicę, AIDS/HIV, choroby przenoszone drogą płciową

19

Rejestr chorób zakaźnych

Wojewódzki inspektor sanitarny sporządza na podstawie raportów przekazanych przez powiatowych inspektorów sanitarnych raporty wojewódzkie i przekazuje je Głównemu Inspektorowi Sanitarnemu.

20

Rejestr chorób zakaźnych
W przypadku chorób zawlekanych z innych krajów, rzadko występujących lub o ciężkim przebiegu klinicznym albo objętych programami, inspektorzy sporządzają raporty indywidualne na podstawie przeprowadzonych wywiadów kliniczno-epidemiologicznych


21

Rejestr chorób zakaźnych
Główny Inspektor Sanitarny sporządza i publikuje raporty krajowe o zachorowaniach i zgonach na choroby zakaźne podlegające zgłoszeniu oraz o dodatnich wynikach badań laboratoryjnych

22

Rejestr chorób zakaźnych

Minister zdrowia określa sposób prowadzenia oraz wzory raportów, oraz terminy ich przekazywania, uwzględniając w szczególności zasady ochrony danych osobowych w rejestrach

23

Postępowanie po zgłoszeniu zachorowania 24


Właściwy inspektor sanitarny lub wskazana przez niego jednostka, po otrzymaniu zgłoszenia chorób i zakażeń podlegających rejestracji jest obowiązany niezwłocznie podjąć czynności mające na celu zapobieżenie szerzeniu się tych chorób i zakażeń, a w wypadku chorób odzwierzęcych - powiadomić także właściwego lekarza weterynarii 25

Postępowanie po zgłoszeniu zachorowania

W przypadku powzięcia podejrzenia epidemicznego wzrostu zachorowań lub zaistnienia zagrożenia epidemią bądź wystąpienia choroby o wysokiej zaraźliwości, powiatowy inspektor sanitarny ma obowiązek bezzwłocznego zgłoszenia tego faktu wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu

26

Postępowanie po zgłoszeniu zachorowania W przypadku stwierdzenia lub podejrzenia choroby zakaźnej lub zakażenia inspektor

3

2014-12-03





27

sanitarny w drodze decyzji może nakazać: poddanie się chorego lub podejrzanego o zachorowanie lub zakażenie badaniom obowiązkowe leczenie obowiązkową hospitalizację izolację, kwarantannę lub nadzór epidemiologiczny

Postępowanie po zgłoszeniu zachorowania

W celu zapobieżenia szerzeniu się choroby zakaźnej powiatowy inspektor sanitarny, w drodze decyzji może:
nakazać podejrzanemu o chorobę zakaźną lub podejrzanemu o zakażenie wstrzymanie się od wykonywania pracy lub uczęszczania do przedszkoli, szkół i placówek działających w systemie oświaty oraz szkół wyższych,
zakazać korzystania z wody do picia i na potrzeby gospodarcze pochodzącej z ujęć, co do których istnieje podejrzenie skażenia, 28

Postępowanie po zgłoszeniu zachorowania

nakazać przeprowadzenie niezbędnych zabiegów z zakresu dezynfekcji, dezynsekcji i deratyzacji,
wprowadzić czasowy zakaz wstępu do pomieszczeń skażonych,
wprowadzić zakaz spożywania żywności podejrzanej o skażenie, a w razie potrzeby zarządzić jej odkażenie, zniszczenie lub przeznaczenie do innych celów niż spożywcze, z wyjątkiem przeznaczenia do żywienia zwierząt,

29

Postępowanie po zgłoszeniu zachorowania
nakazać sekcję zwłok osoby zmarłej na chorobę zakaźną lub podejrzanej o taką chorobę,
zakazać wykonywania sekcji zwłok, gdy sekcja zwłok mogłaby prowadzić do zakażenia osób lub skażenia środowiska, chyba że zachodzi podejrzenie, że zgon nastąpił w wyniku popełnienia przestępstwa

30

Monitorowanie sytuacji epidemiologicznej
W celu monitorowania sytuacji epidemiologicznej chorób zakaźnych oraz zapewnienia systemu wczesnego powiadamiania o zagrożeniu epidemicznym tworzy się sieć nadzoru epidemiologicznego i kontroli chorób zakaźnych w kraju


31

Podstawa prawna zgłaszania DZIENNIK USTAW Z 2014R. POZ. 450 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 25 marca 2014 r. w sprawie biologicznych czynników chorobotwórczych podlegających zgłoszeniu, wzorów formularzy zgłoszeń dodatnich wyników badań w kierunku biologicznych czynników chorobotwórczych, oraz okoliczności dokonywania zgłoszeń

4