Kate Atkinson - Kiedy nadejda dobre wiesci(2)

Spis treści

Okładka

Strona tytułowa

Strona redakcyjna

Dawniej Żniwa

Dzisiaj Krew z krwi Życie i przypadki Reggie Chase z wiernym opisem radości i smutków, wzlotów i upadków oraz barwnych dziejów familii Chase’ów Ad augusta per angusta1 Powiedziała, że sama kupi kwiaty1 Schronienie Do Mostu Grozy dojdziesz wnet Willa Satis Gotowy na koniec świata Dyskretny urok burżuazji Dziwny jest ten świat Niebiańskie miasto

Jutro Osierocone psy Adam spętany w otchłani Buntowniczka Poszukiwany, poszukiwana Zaginiony w akcji Reggie Chase, dziewczyna detektyw Wędrówka pielgrzyma „Wiekowa ciotka” Nada y pues nada1 Ad lucem1 Fiat lux1 Śmiertelne niebezpieczeństwo

Jutro po jutrze Jackson zmartwychwstały Doktor Foster pojechała do Gloucester Trudno o dobrego człowieka Trwaj przy mnie Reggie Chase, waleczna dziewica Jackson opuszcza budynek

I po jutrze jutro Żona marnotrawna Arma virumque cano1 Przejażdżka Wielki ucisk W samo południe La règle du jeu1 Jasne, dobrze oświetlone miejsce Śliczna żonka, śliczny synek Wielkie nadzieje

Boże Narodzenie Pies jest tylko pod choinkę Chwała na wysokości, a pokój na ziemi Niech nam Bóg błogosławi, każdemu z nas Odnaleziona Scout

Przypisy końcowe

Tytuł oryginału: WHEN WILL THERE BE GOOD NEWS? Redakcja: Krystyna Podhajska Projekt okładki: Stephen Mulcahey/TW Ilustracja na okładce: Petra Börner Zdjęcia na pierwszej stronie okładki: © Alan Clarke/Arcangel Images Images, JGW Images/Shutterstock, © cinoby/Shutterstock Zdjęcie autorki: © Euan Myles Adaptacja okładki: Magdalena Zawadzka Korekta: Piotr Królak, Elżbieta Steglińska Copyright © Kate Atkinson 2008 Kate Atkinson has asserted her right under the Copyright, Designs and Patents Act 1988 to be identified as the author of this work. This book is a work of fiction and, except in the case of historical fact, any resemblance to actual persons, living or dead, is purely coincidental. Copyright for the Polish edition © by Wydawnictwo Czarna Owca, 2015 Wydanie I ISBN 978-83-7554-967-6 Wydawnictwo Czarna Owca Sp. z o.o. ul. Alzacka 15a, 03-972 Warszawa www.czarnaowca.pl Redakcja: tel. 22 616 29 20; e-mail: [email protected] Dział handlowy: tel. 22 616 29 36; e-mail: [email protected] Księgarnia i sklep internetowy: tel. 22 616 12 72; e-mail: [email protected] Konwersję do wersji elektronicznej wykonano w systemie Zecer.

Dave’owi i Maureen z podziękowaniami za wiele wspólnie spędzonych miłych chwil. Najlepsze dopiero przed nami

Odchodząc – nie wie się, że się odchodzi – Nie na serio Drzwi za sobą przymykamy – Los – tymczasem – zatrzaskuje rygle – Bezpowrotnie – za naszymi plecami – Emily Dickinson (przekład Stanisława Barańczaka)

I

Dawniej

Więcej na: www.ebook4all.pl

Żniwa Żar buchający z asfaltu zdawał się uwięziony między gęstymi żywopłotami, które górowały nad ich głowami na podobieństwo murów jakiejś fortecy. – Przytłaczające – zauważyła matka, bo ona też czuła się niemal uwięziona. – Przypomina mi to labirynt w Hampton Court – dodała. – Pamiętacie? – Tak – odparła Jessica. – Nie – powiedziała Joanna. – Byłaś wtedy niemowlęciem – wyjaśniła Joannie matka. – Tak jak teraz Joseph. Jessica miała osiem lat, Joanna sześć. Wąska dróżka (którą zwykły nazywać ścieżyną) była kręta, co ograniczało ich pole widzenia. Musiały prowadzić psa na smyczy i trzymać się blisko żywopłotu, na wypadek gdyby skądś nagle wyjechał samochód. Jessica była najstarsza, więc to ona zawsze dzierżyła smycz. Poświęcała mnóstwo czasu na tresurę psa, wszystkie te „do nogi!”, „siad!” i „waruj!”. Matka często żałowała, że Jessica nie jest tak posłuszna jak tresowany przez nią pies. To Jessica zawsze o wszystkim decydowała. Matka powtarzała Joannie: „Nie ma nic złego w posiadaniu własnego zdania. Powinnaś się bronić, być bardziej samodzielna”, lecz Joanna nie chciała być samodzielna. Autobus, z którego wysiedli przy głównej drodze, odjechał w nieznaną dal. Z opuszczeniem pojazdu przez całą gromadkę był niezły ambaras. Matka trzymała Josepha pod pachą jak pakunek, a wolną drugą ręką usiłowała rozłożyć jego nowomodną spacerówkę. Jessica i Joanna miały za zadanie wspólnie wynieść z autobusu zakupy. Pies sam się o siebie zatroszczył. – Nikt się nie kwapi do pomocy – mruknęła matka. – Zauważyłyście? Owszem, zauważyły. – Cholerna prowincjonalna idylla waszego ojca – stwierdziła matka, gdy autobus oddalił się w chmurze gorących spalin. – Tylko ani mi się ważcie przeklinać – dodała automatycznie. – Mnie jednej wolno to robić.

Nie mieli już samochodu. Odjechał nim ich ojciec („Ten łajdak”). Ojciec pisał książki, powieści. Raz zdjął jedną z półki i pokazał Joannie. Wskazując swoje zdjęcie na tylnej okładce, powiedział: „To ja”, ale nie pozwolił Joannie przeczytać książki, chociaż już dobrze czytała. („Jeszcze nie teraz, może kiedyś. Obawiam się, że piszę głównie dla dorosłych – roześmiał się. – Są tam takie rzeczy, że…”). Ojciec nazywał się Howard Mason, matka miała na imię Gabrielle. Czasami ludzie ożywiali się, uśmiechali do ojca i pytali: „Jest pan tym Howardem Masonem?”. (Albo już bez uśmiechu: „…tamtym Howardem Masonem?”, co oznaczało coś całkiem innego, lecz Joanna nie była pewna co). Matka twierdziła, że ojciec wyrwał ich z korzeniami i przesadził „na kompletne odludzie”. „Znane skądinąd jako Devon” – uzupełniał ojciec. Mówił, że potrzebuje przestrzeni, żeby pisać, a im wszystkim przyda się bliski kontakt z naturą. „Bez telewizji” – dodawał, jakby było to coś, z czego należy się cieszyć. Joanna nie przestawała tęsknić za szkołą i koleżankami, serialem Wonder Woman i domem przy ulicy, którą można było dojść do sklepu sprzedającego komiksy, lukrecjowe patyczki i aż trzy rodzaje jabłek do wyboru. Teraz po zakupy wędrowało się ścieżyną oraz jezdnią, następnie jechało z przesiadką dwoma autobusami – po czym powtarzało to samo, tyle że w odwrotnej kolejności, żeby wrócić do domu. Zaraz po przeprowadzce do Devonu ojciec kupił sześć czerwonych kur oraz ul z pszczołami. Jesień upłynęła mu na przekopywaniu ogrodu przed domem, żeby był gotowy na wiosnę. Kiedy zaczęło padać, ogród zmienił się w bajoro, więc roznosili błoto po wszystkich pomieszczeniach – jego ślady pojawiały się nawet na pościeli. Wraz z nadejściem zimy lis wydusił kury, z których żadna nie zdążyła znieść choćby jednego jajka. Pszczoły z kolei zamarzły, co według ojca było czymś całkiem niespotykanym; stwierdził wręcz, że opisze to w swojej nowej książce („powieści”). „Czyli wszystko gra” – podsumowała matka. Ojciec pisywał przy stole w kuchni – jedynym pomieszczeniu w całym domu, w którym było względnie ciepło, a to za sprawą zwalistej nieprzewidywalnej kuchenki. Matka zapowiadała, że ta kuchenka „wpędzi ją do grobu”. „Chciałbym to zobaczyć” – mruczał pod nosem ojciec. (Książka kiepsko mu szła). Wszyscy mu zawadzali, nie wyłączając żony. – Czuć cię sadzą – zauważył kiedyś ojciec, zwracając się do matki. – I kapustą, i mlekiem.

– A ciebie czuć porażką – wypaliła. Matka pachniała wieloma ciekawymi rzeczami: farbą, terpentyną, tytoniem i perfumami Je Reviens, które ojciec zaczął jej kupować, gdy miała siedemnaście lat i była jeszcze uczennicą szkoły katolickiej. Ich nazwa znaczyła „powrócę” i stanowiła ukryte przesłanie. Według ojca matka była „skończoną pięknością”. Ona sama mówiła o sobie „malarka”, choć od przeprowadzki do Devonu niczego nie namalowała. „W małżeństwie nie ma miejsca dla dwojga artystów” – rzuciła niegdyś w typowy dla siebie sposób, unosząc brwi i zaciągając się dymem z brązowej cygaretki. Mówiła na nie „czygaretki”, wymawiając to słowo jak cudzoziemka. Dzieciństwo spędziła w dalekich krajach, do których pewnego dnia zamierzała zabrać całą ich trójkę. Mówiła o sobie, że ma gorącą krew – w przeciwieństwie do ojca, który jest zimnokrwistym gadem. Była bystra, zabawna, zaskakująca i w niczym nie przypominała matek ich szkolnych koleżanek i kolegów. „Egzotyczna” – mówił o niej ojciec. Sprzeczka o to, czym kto pachnie, najwyraźniej nie była jeszcze zakończona. Matka chwyciła z komody dzban w niebiesko-białe pasy i cisnęła nim w ojca, który siedział przy stole, gapiąc się na maszynę do pisania, jakby wykazanie się cierpliwością mogło sprawić, że książka sama się napisze. Trafiła go w skroń, więc zaskoczony zaryczał z bólu. Z szybkością, którą Joanna mogła tylko podziwiać, Jessica wyjęła Josepha z jego wysokiego krzesełka i zawołała do Joanny: „Chodź!”. Pobiegły na górę, gdzie zajęły się łaskotaniem Josepha na podwójnym łóżku, które ze sobą dzieliły. Ponieważ ich pokój nie był ogrzewany, na łóżku piętrzyły się grube pierzyny i stare płaszcze matki. W końcu cała trójka usnęła, spowita znajomą mieszanką zapachów: wilgoci, kulek na mole oraz perfum Je Reviens. Kiedy Joanna się obudziła, Jessica w rękawiczkach i nausznikach, opatulona jednym z płaszczy, który okrywał ją jak namiot, siedziała oparta o poduszki i przy świetle latarki czytała książkę. – Nie ma prądu – wyjaśniła, nie odrywając wzroku od lektury. Zza ściany dobiegały okropne zwierzęce odgłosy oznaczające, że ich rodzice znowu się lubią. Jessica w milczeniu podsunęła Joannie drugą parę nauszników, żeby nie musiała tego słuchać. Kiedy nadeszła wiosna, ich ojciec, zamiast urządzać ogródek warzywny, wrócił do Londynu i zamieszkał z inną kobietą, co było olbrzymim zaskoczeniem dla Joanny oraz Jessiki, choć najwyraźniej nie dla ich matki. „Inna kobieta” ojca miała na imię Martina

i była poetką – w ustach matki brzmiało to jak przekleństwo. Nazywała tę panią (poetkę) tak brzydkimi słowami, że gdy ośmielały się je wymawiać szeptem pod kołdrą („dziwkacipa-kurwa-poetka”), powietrze zdawały się wypełniać trujące opary. Teraz w małżeństwie pozostał tylko jeden artysta. Mimo to matka nadal nie malowała. * * * Szły ścieżyną jedna za drugą – „gęsiego”, jak mówiła matka. Na rączkach wózka wisiały siatki z zakupami i trzeba go było mocno podtrzymywać, żeby pod ich ciężarem nie przechylił się aż do ziemi. – Musimy wyglądać jak uchodźcy – zauważyła matka. – Ale mimo wszystko nie dajemy się przygnębieniu – dodała wesoło. Pod koniec lata mieli się przeprowadzić z powrotem do miasta, w sam raz na początek roku szkolnego. – I dzięki Bogu – stwierdziła Jessica, naśladując ton matki. Joseph spał z otwartą buzią. Z jego płuc wydobywał się chrapliwy oddech; biedak nie mógł wyjść z ostatniego przeziębienia. Był tak rozpalony, że matka rozebrała go do pieluchy. Jessica dmuchała na kruche ciałko, żeby je schłodzić, lecz matka powiedziała: – Tylko go nie obudź. Powietrze przesycone było cierpką wonią nawozu. Zapach zbutwiałego zielska oraz trybuli sprawił, że Joanna kichnęła. – Masz pecha – westchnęła matka – odziedziczyłaś po mnie wszystkie alergie. Ciemne włosy i jasną cerę matka przekazała swojemu „ślicznemu chłopczykowi” Josephowi. Jessica otrzymała w spadku zielone oczy i „dłonie malarki”. Joannie trafiło się uczulenie. Miała pecha. W dodatku Joseph obchodził urodziny tego samego dnia co matka, choć właściwie żadnych dotąd nie obchodził. Dopiero za tydzień miał skończyć roczek. „To będą wyjątkowe urodziny” – zapowiedziała im matka. Joanna sądziła dotychczas, że każde urodziny są wyjątkowe. Tego dnia matka miała na sobie ulubioną sukienkę Joanny, niebieską w czerwone truskawki. Matka mówiła, że sukienka jest stara; w przyszłe wakacje miała ją pociąć i uszyć z niej coś dla Joanny, jeśli ta będzie chciała. Pchała wózek pod górę, a Joanna obserwowała poruszające się mięśnie jej opalonych łydek. Matka była silna. Ojciec mówił o niej „zawzięta”. Joannie podobało się to słowo. Jessica też była zawzięta. Joseph na

razie nie był ani taki, ani siaki. Jak to niemowlę – tłuściutki i zadowolony. Lubił owsiankę, papkę z bananów i robione przez matkę papierowe ptaszki, które wisiały nad jego łóżeczkiem. Lubił, gdy siostry go łaskotały. Lubił swoje siostry. Joanna poczuła na plecach strumyczek potu. Znoszona bawełniana sukienka, którą dostała w spadku po Jessice, lepiła jej się do skóry. „Biedne, ale uczciwe” – śmiała się matka. Zawsze, kiedy się śmiała, kąciki jej dużych ust były opuszczone, więc nigdy nie wyglądała na szczęśliwą – nawet jeśli była. Wszystkie rzeczy Joanny należały wcześniej do Jessiki; można pomyśleć, że bez Jessiki nie byłoby Joanny. Jessica parła naprzód, a Joanna wypełniała sobą kolejne opuszczane przez nią przestrzenie. Krowa – niewidoczna, bo ukryta za żywopłotem – wydała z siebie naraz głośny ryk. Joanna aż podskoczyła z przestrachu. – To tylko krowa – uspokoiła ją matka. – Jedna z tych czerwonych devonów – dodała Jessica. Przecież jej nie widziała, więc skąd mogła to wiedzieć? Jessica znała nazwy wszystkich rzeczy, widocznych i niewidocznych. Joanna była ciekawa, czy kiedykolwiek będzie wiedzieć tyle co Jessica. W pewnym momencie ścieżyna dochodziła do drewnianej bramy z przełazem, na której wisiała tabliczka „Proszę za sobą zamykać”. Nie zdołałyby przecisnąć wózka przez przełaz, musiały zatem otworzyć całe skrzydło. Jessica spuściła psa ze smyczy. Ten bez trudu wdrapał się na chropowate deski i zeskoczył z drugiej strony, tak jak go nauczono. Jessica zawsze biegła przodem i odsuwała rygiel, potem z Joanną popychały bramę i wieszały się na niej, gdy ta wolno się uchylała. Matka musiała unosić koła wózka i sprawnie nimi manewrować, bo pozimowe zaschnięte błoto utworzyło nierówne koleiny, przez które trudno było przejechać. Kołysząc się, dziewczynki rozbujały skrzydło, żeby je zamknąć. Potem Jessica starannie zasunęła rygiel. Czasami wisiały na bramie głową w dół, zamiatając włosami ziemię. Matka upominała je wtedy, żeby tego nie robiły. Trakt prowadził wzdłuż pola. – To pszenica – oznajmiła Jessica. Łan urósł bardzo wysoko, lecz nie tak wysoko jak żywopłoty po obu stronach ścieżyny. – Nadchodzą żniwa – powiedziała matka. – To znaczy, że zboże zostanie ścięte – dodała ze względu na Joannę. – A wówczas my obie będziemy kichać i charczeć. Joanna już charczała; wyraźnie słyszała wydobywający się ze swojej piersi świst.

Pies wbiegł w zboże i zniknął. Chwilę później znów się pojawił. Tydzień wcześniej Joanna poszła za nim na pole, zgubiła się i przez długi czas nikt nie mógł jej znaleźć. Ona słyszała, jak ją nawołują, lecz głosy coraz bardziej się od niej oddalały, bo jej nie słyszał nikt. W końcu znalazł ją pies. W połowie drogi zatrzymały się i usiadły na trawiastym poboczu w cieniu drzew. Matka zdjęła z rączek wózka siatki z zakupami i wyciągnęła z jednej kartoniki soku pomarańczowego oraz pudełko biszkoptowych paluszków w czekoladzie. Sok był ciepły, a paluszki posklejane. Dały kilka psu. Matka się roześmiała i powiedziała: – Dobry Boże, co za bałagan! Zajrzała do wózka i wyjęła chusteczki do wytarcia upapranych czekoladą rączek i buź. Kiedy mieszkali w Londynie, urządzali prawdziwe pikniki. Pakowali do bagażnika wielki wiklinowy kosz należący kiedyś do matki ich matki, która była bogata, ale już nie żyła (bardzo dobrze, bo nie musiała patrzeć, jak jej jedyna córka męczy się w małżeństwie z samolubnym, cudzołożnym nieudacznikiem). Skoro ich babka była taka bogata, to czemu oni nie mieli pieniędzy? – Bo uciekłam z domu – wyjaśniła matka. – Dałam nogę, żeby wyjść za waszego ojca. Wtedy to wydawało mi się takie romantyczne. Nie mieliśmy zupełnie nic. – Mieliście kosz piknikowy – zauważyła Jessica. Na co matka roześmiała się i odparła: – Potrafisz być bardzo zabawna, wiesz? – Tak, wiem – przytaknęła Jessica. Joseph się obudził, więc matka rozpięła przód sukienki w truskawki i zaczęła go karmić. Wkrótce znowu zasnął, ssąc jej pierś. – Biedne jagniątko – powiedziała matka. – Nie może wyjść z tego przeziębienia. Włożyła małego do wózka i zarządziła: – No dobra, wracamy do domu. Wyciągniemy wąż ogrodowy, żebyście się mogły ochłodzić. Mężczyzna pojawił się znikąd. Zauważyły go, bo pies zaczął warczeć i z gardła wydobywał mu się dziwny bulgoczący dźwięk, którego Joanna nigdy dotąd nie słyszała. Nieznajomy szedł szybko w ich stronę, z każdą chwilą stawał się coraz większy.

Wydawał przy tym jakieś sapiące odgłosy. Można się było spodziewać, że przejdzie obok, rzucając w przelocie: „Ładny dzisiaj dzień” albo: „Dzień dobry”, bo zawsze się tak mówiło, mijając kogoś na ścieżynie albo na trakcie, lecz nic takiego nie powiedział. Matka zwykle w podobnych sytuacjach mówiła: „Śliczny dziś dzionek” albo: „Potworny upał, prawda?”, lecz do tego mężczyzny w ogóle się nie odezwała. Zamiast tego przyspieszyła kroku, mocno popychając wózek. Zostawiła siatki z zakupami na trawie i gdy Joanna chciała jedną z nich podnieść, powiedziała tylko krótko: – Zostaw to. W jej głosie i wyrazie twarzy było coś, co przestraszyło Joannę. Jessica chwyciła siostrę za rękę, mówiąc ostro: – Pospiesz się, Joanno – zupełnie jakby była dorosła. Joannie przypomniał się dzień, w którym matka rzuciła w ojca pasiastym dzbankiem. Mężczyzna zawrócił i szedł teraz w tę samą stronę co one, z drugiej strony matki. Ta jeszcze bardziej przyspieszyła, rzucając do dziewczynek: – Prędko, pospieszcie się! Nie zostawajcie w tyle – brakowało jej tchu. Pies zabiegł mężczyźnie drogę, warcząc i podskakując, jakby próbował go zatrzymać. Tamten bez ostrzeżenia wymierzył mu silnego kopniaka. Pies poszybował w powietrzu i wylądował gdzieś w pszenicy. Nie widziały go, słyszały tylko okropny skowyt. Jessica stanęła przed mężczyzną i coś wrzasnęła, dźgając go palcem i gwałtownie chwytając powietrze ustami, jakby nie mogła oddychać. Potem wbiegła w zboże za psem. Działo się coś strasznego. Nie było co do tego wątpliwości. Joanna gapiła się na pszenicę, usiłując dociec, gdzie się podziali pies i Jessica. Minęło trochę czasu, zanim się zorientowała, że matka walczy z mężczyzną, okładając go pięściami. Tamten jednak miał nóż. Raz za razem unosił go w górę tak, że ostrze lśniło jak srebro w gorącym popołudniowym słońcu. Matka zaczęła głośno krzyczeć. Miała krew na twarzy, na rękach, na swoich silnych nogach, na sukience w truskawki. Do Joanny dotarło, że matka krzyczy nie na mężczyznę, tylko do niej. Gabrielle upadła tam, gdzie stała: wielki srebrny nóż przebił jej serce, jakby przekrawał mięso u rzeźnika. Miała trzydzieści sześć lat. Napastnik musiał zranić Jessicę, zanim pobiegła za psem, bo zostawiła za sobą krwawy ślad – ślad, który ich do niej doprowadził, choć nie od razu, bo pszenica otuliła ją niczym złocisty koc. Leżała, obejmując ramionami psa; ich krew zmieszała się ze sobą i wsiąkła

w wysuszoną ziemię, karmiąc zboże niczym jakaś ofiara żniwna. Joseph umarł, jak siedział, przypięty szelkami do wózka. Joanna wolała wierzyć, że się nie obudził, ale nie mogła być tego pewna. No i Joanna. Joanna posłuchała matki, kiedy ta krzyknęła do niej: – Uciekaj, Joanno, uciekaj! Wbiegła na pole i przepadła w zbożu. * * * Później, po zmroku, nadbiegły inne psy i ją znalazły. Jakiś nieznajomy podniósł ją i wziął na ręce. „Nie ma nawet jednego zadrapania” – usłyszała czyjś głos. Gwiazdy i księżyc świeciły jasno na zimnym, czarnym niebie nad jej głową. Oczywiście powinna była zabrać ze sobą Josepha, powinna była wziąć go na ręce albo uciec z wózkiem (Jessica na pewno by tak zrobiła). Nieważne, że miała wtedy zaledwie sześć lat ani że gdyby pchała wózek, mężczyzna dogoniłby ją w kilka sekund, nie w tym rzecz. Lepiej byłoby spróbować ocalić niemowlę i zginąć, niż nie spróbować i przeżyć. Lepiej byłoby umrzeć wtedy z Jessicą i matką, niż zostać sama jak palec. Wtedy o tym nie myślała; zrobiła po prostu, co jej kazano. – Uciekaj, Joanno, uciekaj! – poleciła jej matka. No więc uciekła. Zabawne, że teraz, po trzydziestu latach, nie dawała jej spokoju jedna rzecz. Nie mogła sobie przypomnieć imienia psa. I nie miała kogo o to imię zapytać.

II

Dzisiaj

Więcej na: www.ebook4all.pl

Krew z krwi Błonia ciągnęły się przez całą długość wioski, przepołowione wąską drogą. Było je widać z okien szkoły podstawowej. Nie miały kształtu kwadratu, jak to sobie wcześniej wyobrażał. Nigdzie nie dostrzegł też sadzawki z kaczkami, której się tutaj spodziewał. Wydawałoby się, że jako człowiek pochodzący z tego samego hrabstwa będzie dobrze znał tę okolicę, lecz najwyraźniej znalazł się „wśród zboża obcego” 1. Jego wiedza o Yorkshire Dales była mocno niekompletna i pochodziła głównie z telewizji oraz filmów – z przypadkowego odcinka Emmerdale czy oglądanej jednym okiem pewnej nocy na kablówce komedii obyczajowej Dziewczyny z kalendarza. Był spokojny środowy poranek na początku grudnia. Na błoniach ustawiono choinkę, lecz na razie wciąż wyglądała tak, jak chciała natura – nieubrana i nieoświetlona. Kiedy przyjechał tu ostatnio (po raz pierwszy), żeby trochę powęszyć, było niedzielne popołudnie, sam środek lata, i wioska rozbrzmiewała gwarem. Na błoniach turyści urządzali pikniki, małe dzieci biegały to tu, to tam, staruszkowie rozsiedli się na ławkach, a wszyscy lizali lody. Przy krańcu zielonej połaci znajdowało się coś w rodzaju piaskownicy, w której kilka osób – miejscowych, nie turystów – grało w jakąś grę, usiłując zarzucić na słupek żelazne obręcze, wielkie i ciężkie jak podkowy. Nie zdawał sobie sprawy, że ludzie nadal robią takie rzeczy. To było kuriozalne. I średniowieczne. Na błoniach wciąż stały dyby – obok kamiennego krzyża – według przewodnika, który kupił, była tam także „arena”. Przyszło mu do głowy centrum handlowe w Birmingham o tej samej nazwie, ale doczytał, że na arenie odbywało się szczucie byków. Przypuszczał (miał taką nadzieję), że zarówno dyby, jak i arena to wyłącznie zabytki, nieużywana atrakcja turystyczna. Ludzie zjeżdżali do wioski samochodami, żeby z nich wysiąść i ruszać na spacer. On sam nigdy tak nie robił. Jeśli już planował spacer, to nie brał samochodu. Ukrył się za płachtą „Darlington and Stockton Times”, pilnie studiując ogłoszenia dotyczące domów pogrzebowych, remontów i sprzedaży używanych aut. Uznał, że łatwiej wtopi się w tłum, czytając miejscową gazetę. Na wszelki wypadek kupił ją w Hawes, nie w sklepiku we wsi, gdzie mógłby zwrócić na siebie uwagę. Na prowincji ludzie byli szczególnie wyczuleni, jeśli chodzi o podejrzanych nieznajomych. Pewnie do dziś każdego lata palili kukłę z wierzbowych gałązek i słomy 2.

Ostatnim razem przyjechał tu własną wypasioną bryką; teraz postanowił lepiej się ukryć i dotarł do wioski ubłoconym wynajętym land roverem discovery, ubrany w buty trekkingowe i podszytą polarem kurtkę The North Face. Na szyi miał zawieszoną mapę w plastikowej kopercie, również kupioną w Hawes. Gdyby tylko mógł, wypożyczyłby psa – wyglądem nie różniłby się wówczas ani trochę od przeciętnego turysty. Powinny istnieć wypożyczalnie psów. Oto luka na rynku! Land roverem przyjechał do wioski z pobliskiej stacji kolejowej. Pokonałby autem (w dodatku własnym) całą drogę, gdyby nie fakt, że nie udało mu się go uruchomić. Przypuszczał, że chodziło o coś zagadkowego, mającego na przykład związek z elektroniką. W tej chwili autem zajmował się w warsztacie w Walthamstow pewien Polak, niejaki Emil, mający dostęp (cóż za piękny eufemizm) do oryginalnych części BMW o połowę tańszych niż u oficjalnego dostawcy. Spojrzał na zegarek. Złoty breitling, kosztowny podarek, znakomita jakość. Nie był jednak pewien, czy sam wyłożyłby taką kwotę, chociaż lubił różne męskie zabawki – samochody, noże, gadżety, zegarki. „Darowanemu koniowi nie zagląda się w zęby” – powiedziała z uśmiechem, dając mu go w prezencie. – Szybciej, do cholery – mruknął, waląc głową w kierownicę. Bardzo delikatnie, rzecz jasna, żeby nie zwrócić na siebie uwagi jakiegoś przechodnia. Wiedział, że w tak małej miejscowości nawet w przebraniu ma ograniczony limit czasu. Potem ktoś zacznie zadawać pytania. Westchnął i zerknął na zegarek. Zaczeka jeszcze z dziesięć minut. Po dziewięciu minutach i trzydziestu sekundach (tak, liczył je – poza patrzeniem na zegarek nie miał nic innego do roboty) ze szkoły wybiegła forpoczta w postaci dwóch chłopców i dwóch dziewczynek. Dźwigali przenośne bramki i świetnie przećwiczonymi ruchami rozstawili je na błoniach. Najwyraźniej trawiasta połać pełniła także rolę boiska szkolnego. Nie wyobrażał sobie, jak to jest: być uczniem takiej szkoły. Jego podstawówka była niedofinansowaną, przeludnioną budą, w której na każdym kroku znajdowały zastosowanie zasady darwinizmu społecznego. Przetrwać mieli najszybciej biegający i to była naprawdę wartościowa edukacja. Tę tradycyjną, polegającą na siedzeniu w klasie i wkuwaniu, zapewniło mu dopiero wojsko. Ze szkoły płynął teraz strumień dzieci w strojach do WF-u i rozlewał się po błoniach niczym wody rzeki u jej ujścia. Pojawiły się dwie nauczycielki i zaczęły rozdawać piłki do futbolu z wielkiego kosza. Naliczył trzydzieścioro siedmioro dzieci. Najmniejsze wyszły na końcu.

Wreszcie pojawiły się te, na które czekał. Przedszkolaki. W każdą środę i piątek zbierały się w niewielkiej przybudówce na tyłach szkoły. Nathan był jednym z najmłodszych; dreptał chwiejnie, trzymając za rękę znacznie starszą od siebie dziewczynkę. Nat. Co za drobina. Okutano go w jednoczęściowy zimowy kombinezon. Miał ciemne oczy i czarne loki, niewątpliwie odziedziczone po matce. Do tego zadarty nosek. Teren był czysty – matka Nathana pojechała w odwiedziny do siostry, która zachorowała na raka piersi. Jego nikt tutaj nie znał. Obcy człowiek w obcym miejscu. Ani śladu pana Fagasa. Fałszywego ojca. Wysiadł z samochodu, rozprostował nogi i popatrzył na mapę. Rozejrzał się, jakby dopiero co przyjechał. Z oddali dobiegał szum wodospadu. Z wioski nie było go widać, za to bardzo dobrze słychać. W przewodniku napisano, że naszkicował go kiedyś sam Turner. Przeciął skraj błoni, jakby kierował się ku jednemu z licznych szlaków turystycznych oplatających wioskę ze wszystkich stron. Przystanął i udawał, że sprawdza coś na mapie, przy czym niepostrzeżenie zbliżył się do dzieci. Te większe rozgrzewały się, rzucając i kopiąc między sobą piłkę. Kilkoro starszych ćwiczyło odbicia głową. Nathan próbował kopać piłkę z koleżanką z grupy maluchów. Na jego buzi malował się wyraz wielkiego skupienia. Był taki bezbronny. Mógłby podnieść go jedną ręką, wrócić biegiem do samochodu, wrzucić na tylne siedzenie i odjechać, zanim ktokolwiek zdążyłby zareagować. Ile czasu potrzebowałaby policja, żeby podjąć za nim pościg? Wieki całe – ot co! Piłka potoczyła się w jego stronę. Podniósł ją i uśmiechając się szeroko do Nathana, zapytał: – To twoja piłka, synku? Chłopczyk nieśmiało skinął głową, więc wyciągnął ku niemu piłkę jak przynętę, wabiąc go do siebie. Gdy tylko Nathan znalazł się dość blisko, jedną ręką zwrócił mu piłkę, a drugą dotknął jego główki, udając, że mierzwi mu włosy. Chłopczyk odskoczył jak oparzony. Dziewczynka z grupy Nathana chwyciła piłkę i odciągnęła malca za rękę, rzucając przez ramię gniewne spojrzenia. Kilka kobiet – matek i nauczycielek – odwróciło się ku niemu. Znowu zaczął udawać, że studiuje mapę i jest kompletnie obojętny na to, co się wokół niego dzieje. Jedna z matek podeszła do niego. Miała przyklejony do ust promienny uśmiech. – Mogę panu w czymś pomóc? – zapytała. Tak naprawdę znaczyło to: „Jeżeli zamierzasz skrzywdzić któreś z tych dzieci, gołymi

rękami stłukę cię na kwaśne jabłko”. – Przepraszam – odparł, uruchamiając cały swój wdzięk. Czasami dziwił go jego własny urok. – Chyba się zgubiłem. Dla kobiet to było nie do uwierzenia: facet, który przyznaje, że się zgubił. Po takim wyznaniu ich stosunek do niego z miejsca się ocieplał. („Do zapłodnienia jednego jajeczka potrzeba aż dwudziestu pięciu milionów plemników – mawiała jego żona – a to dlatego, że tylko jeden zatrzymuje się, żeby zapytać o drogę”). Bezradnie wzruszył ramionami: – Szukam wodospadu. – To tędy – odrzekła kobieta, wskazując kierunek za jego plecami. – Ach – westchnął – musiałem trzymać mapę do góry nogami. – Dzięki – dodał i zanim zdążyła coś jeszcze powiedzieć, odszedł ścieżką wiodącą do wodospadu. Teraz będzie musiał odczekać co najmniej dziesięć minut. Gdyby od razu wrócił do samochodu, wyglądałoby to zbyt podejrzanie. Nad wodospadem było bardzo ładnie. Wszędzie wapień i mchy. Pnie drzew czarne i nagie. Woda – brązowa i bagnista – wyglądała jak w czasie powodzi, choć może zawsze taka była. W tych okolicach wodospad nader trafnie zwano „żywiołem”. Niepowstrzymany żywioł. Woda zawsze znajdzie ujście, wszystko pokona. Papier, nożyce, kamień, woda. Niech moc będzie z tobą. Znów spojrzał na swój drogi zegarek i pożałował, że rzucił palenie. Chętnie by się też czegoś napił. Kiedy człowiek nie pali i nie pije, sterczenie przez dziesięć minut przy wodospadzie bez żadnego zajęcia może porządnie dać w kość. Zostaje się wtedy sam na sam ze swoimi myślami. Poszperał w kieszeni kurtki i wyciągnął torebkę foliową, którą ze sobą przywiózł. Ostrożnie umieścił w niej włos, zamknął ją plastikowym zaciskiem i wepchnął do tej samej kieszeni. Cały czas ściskał w ręku czarny włosek – od chwili gdy wyrwał go z główki chłopca. Zadanie wykonane. Dziesięć minut minęło. Szybkim krokiem wrócił do oblepionego błotem land rovera. Jeżeli nic się nie wydarzy, za godzinę będzie w Northallerton, skąd złapie pociąg powrotny do Londynu. Po drodze porzucił mapę, zostawiając ją na ławce – niespodziewany prezent dla kogoś, kto lubi przemieszczać się na piechotę. Następnie Jackson Brodie wsiadł do auta i uruchomił silnik. Było tylko jedno miejsce, w którym chciał się teraz znaleźć. Dom. „Nic tu po mnie” – pomyślał.

Życie i przypadki Reggie Chase z wiernym opisem radości i smutków, wzlotów i upadków oraz barwnych dziejów familii Chase’ów Reggie nabrała na łyżeczkę przetarte warzywa i wsunęła do buzi dziecka. Całe szczęście, że mały był przypięty do wysokiego krzesełka, bo niemal bez przerwy gwałtownie wymachiwał rączkami i nóżkami, usiłując wzbić się w powietrze niczym rozgwiazda o skłonnościach samobójczych. „To niekontrolowany sposób okazywania radości – wyjaśniła Reggie doktor Hunter i roześmiała się. – A jedzenie wzbudza w nim wielką radość”. Dziecko nie było wybredne – przetarte warzywa (słodki ziemniak z awokado) pachniały jak stare skarpetki i wyglądały jak luźna psia kupa. Wszystkie posiłki malca przygotowywała z organicznych produktów sama doktor Hunter. Następnie przecierała je, wkładała do plastikowych pojemniczków i zamrażała. Jedyne, co Reggie musiała zrobić, to je odmrozić i podgrzać w mikrofalówce. Dziecko miało dopiero roczek i doktor Hunter po powrocie z pracy nadal karmiła je piersią. „Płyną z tego dalekosiężne pożytki dla jego zdrowia – mówiła. – Piersi służą do karmienia” – dodawała, gdy Reggie odwracała wzrok z zażenowaniem. Chłopczyk miał na imię Gabriel. „Mój mały aniołek”, mówiła o nim doktor Hunter. Mijał właśnie szósty miesiąc, odkąd Reggie zaczęła pracować u doktor Hunter jako „pomoc do dziecka”. Staroświecka nazwa jej funkcji została uzgodniona w trakcie czegoś, co można by uznać za rozmowę kwalifikacyjną, jako że żadnej z nich nie odpowiadało słowo „niania”. „Kojarzy mi się z kozą” – stwierdziła Reggie. „Miałam kiedyś nianię – odparła doktor Hunter. – To dopiero był koszmar”. Reggie miała szesnaście lat, ale wyglądała na dwanaście. Gdyby zapomniała karty miejskiej, mogłaby kupić bilet autobusowy ze zniżką. Nikt jej nie pytał o wiek, nikogo to nie obchodziło. W zasadzie nikt nie zwracał na Reggie uwagi. Czasami się zastanawiała, czy nie jest przypadkiem niewidzialna. Tak łatwo przemykać niepostrzeżenie, zwłaszcza gdy jest się niskiego wzrostu. Kiedy karta miejska Reggie straciła ważność, Billy zaproponował, że wyrobi jej nową. Załatwił też Reggie dowód osobisty. „Żebyś mogła chodzić do pubu” – powiedział, choć

Reggie nigdy tam nie zaglądała. Po pierwsze, nie miała z kim, po drugie, nikt nie nabrałby się na fałszywy dokument. Raptem tydzień wcześniej, w niedzielę, kiedy pracowała na poranną zmianę w sklepie pana Hussaina, jakaś kobieta powiedziała jej, że jest za młoda, żeby się malować. Reggie miała ochotę odpowiedzieć: „A pani jest na to za stara”, lecz w przeciwieństwie do reszty świata wolała zachowywać swoje opinie dla siebie. Życie upływało jej na powtarzaniu: „Mam szesnaście lat” ludziom, którzy i tak jej nie wierzyli. Najśmieszniejsze, że w środku czuła się, jakby skończyła setkę. Zresztą i tak nie miała ochoty chodzić do pubu; alkohol i narkotyki uważała za coś wyjątkowo głupiego. Ludzie w tak niewielkim stopniu panowali nad swoim życiem, że dobrowolne pozbawianie się resztek kontroli naprawdę nie miało sensu. Reggie pomyślała o swojej mamie i mężczyźnie-który-był-przed-Garym, pociągających tanie białe wino z Lidla. Oboje się „zaprawiali”, jak lubił powtarzać ten prostak. W porównaniu z nim Gary miał dwie ogromne zalety: po pierwsze, nie był żonaty, po drugie, nie ślinił się na widok Reggie za każdym razem, kiedy ją widział. Gdyby mama nie spotkała Gary’ego, w tej chwili – Reggie spojrzała na zegarek – skanowałaby kody kreskowe, wyczekując popołudniowej przerwy („Herbata, batonik i fajka – cudownie”). Billy stale zagadywał Reggie: „Chcesz telefon?”, po czym wyciągał z kieszeni dwa albo trzy aparaty. „Co wolisz – nokię czy samsunga?”. Szkoda zachodu; komórki Billy’ego nigdy nie działały dłużej niż tydzień. Bezpieczniejsze – i to pod każdym względem – okazywało się pozostanie przy telefonie na kartę z Virgin Mobile. Reggie podobało się, w jaki sposób Richard Branson stworzył ze swojej „dziewicy” globalną markę. Katolicy zrobili to samo z matką Jezusa. Miło było widzieć to słowo na każdym rogu; Reggie chętnie umarłaby jako dziewica. Królowa dziewica, Virgo Regina. Westalka. Pani MacDonald twierdziła, że westalki, które „straciły cnotę”, były grzebane żywcem. Dopuszczenie do wygaśnięcia wiecznego ognia Westy traktowano jako dowód nieczystości, co zdaniem Reggie stanowiło lekką przesadę. Można się było nabawić nerwicy, zwłaszcza w czasach przed wynalezieniem sztucznej podpałki. Wspólnymi siłami dokonały przekładu kilku listów Pliniusza. „Pliniusza Młodszego” – podkreślała zawsze pani MacDonald, jakby było niezwykle istotne, żeby nie pomylić go z żadnym innym Pliniuszem, chociaż na świecie nie było zapewne drugiej osoby zainteresowanej tym, który Pliniusz był starszy, a który młodszy. I którą w ogóle obchodziliby jacyś Pliniusze. Mimo to dobrze było wiedzieć, że Billy chciał coś dla niej zrobić, nawet jeśli niemal zawsze było to coś nielegalnego. Reggie przyjęła fałszywy dowód – przydawał się, kiedy

ktoś nie wierzył, że skończyła szesnaście lat – nie skorzystała jednak z oferty karty miejskiej. To mógł być pierwszy krok na bardzo śliskiej drodze, która doprowadziłaby ją Bóg wie dokąd. Billy zaczynał od podkradania słodyczy w sklepie pana Hussaina i proszę, jak skończył. Teraz był z niego właściwie zawodowy przestępca. – Masz jakieś doświadczenie w opiece nad dziećmi, Reggie? – spytała ją doktor Hunter podczas tak zwanej rozmowy kwalifikacyjnej. – Och, mnóstwo. Serio. Mnóstwo doświadczenia – odparła Reggie, uśmiechając się i kiwając entuzjastycznie głową do doktor Hunter, która najwyraźniej nie bardzo wiedziała, jak się przeprowadza taką rozmowę. – Całe mnóstwo, słowo honoru! Reggie sama by siebie nie zatrudniła. Szesnaście lat i żadnego doświadczenia w pracy z dziećmi, choć pan Hussain i pani MacDonald wystawili jej świetne opinie, a koleżanka mamy, niejaka Trish, napisała list, w którym zachwalała podejście Reggie do dzieci – na tej jedynie podstawie, że przez cały rok w zamian za podwieczorek Reggie spędzała wszystkie poniedziałkowe wieczory z Grantem, pokracznym najstarszym synem Trish, usiłując przepchnąć go przez egzamin gimnazjalny z matematyki (z góry przegrana sprawa). Aż do tego czasu tak naprawdę nigdy nie miała bliższego kontaktu z rocznym dzieckiem – ani nawet z jakimkolwiek małym dzieckiem. Ale cóż mogło być w tym trudnego? Dzieci były małe, bezbronne, zdezorientowane i Reggie z łatwością potrafiła się z nimi utożsamić. Zresztą nie minęło znów tak wiele lat, odkąd sama była dzieckiem, chociaż miała „starą duszę”, tak przynajmniej powiedziała jej wróżka. Ciało dziecka, umysł starej kobiety. Przedwcześnie postarzałej. Nie żeby wierzyła wróżkom. Ta, która dopatrzyła się u niej starej duszy, mieszkała w ceglanym domu z widokiem na wzgórza Pentlands i miała na imię Sandra. Reggie poznała ją podczas wieczoru panieńskiego jednej z przyjaciółek mamy, która miała właśnie zawrzeć kolejny nieudany związek małżeński. Reggie zabrała się z nimi jako maskotka. Tak to jest, kiedy nie ma się własnych przyjaciół: życie towarzyskie składa się z wizyt u wróżek, wyjść na bingo i na koncerty Daniela O’Donnella („Nie ma to jak hulanki i swawole, co, Reggie?”). Nic dziwnego, że miała starą duszę. Nawet teraz, po odejściu mamy, jej przyjaciółki wciąż do niej dzwoniły i mówiły: „Jedziemy na zakupy do Glasgow, Reggie, może się z nami zabierzesz?” albo: „Nie poszłabyś na Braterstwo krwi do Playhouse?”. Nie i nie. Nasze hulanki i swawole dobiegły końca. Ha. Wróżka Sandra nie miała w sobie nic nadprzyrodzonego. Pulchna, po pięćdziesiątce, była sekretarką w kancelarii prawniczej. Nosiła różowy kardigan z szalowym kołnierzem,

do którego przypięła koralową kameę. W łazience miała wyłącznie kosmetyki marki Crabtree & Evelyn z linii Gardenia, ustawione dokładnie w odległości dwóch i pół centymetra od krawędzi półek, jakby wciąż stały na wystawie sklepowej. – Twoje życie wkrótce się zmieni – powiedziała mamie Sandra. I miała rację. Niekiedy Reggie zdawało się, że wciąż wyczuwa mdlący, słodki zapach gardenii. Doktor Hunter była Angielką. Skończyła studia medyczne w Edynburgu i potem nie wróciła na południe. Miała gabinet internistyczny w Liberton oraz dyżury w przychodni od wpół do dziewiątej rano, co oznaczało, że to pan Hunter trzymał poranną wachtę przy dziecku. Reggie zmieniała go o dziesiątej i siedziała z małym aż do powrotu doktor Hunter o godzinie drugiej (zwykle bliżej trzeciej; „Pół etatu, a wydaje się, jakbym tyrała na cały etat” – wzdychała doktor Hunter), po czym zostawała jeszcze do piątej. To była jej ulubiona pora dnia, bo wtedy mogła być z doktor Hunter. Hunterowie mieli czterdziestocalowy telewizor, na którym oglądali z dzieckiem Balamory na DVD, choć mały usypiał wtulony w Reggie jak małpka, gdy tylko wybrzmiały pierwsze takty melodii przewodniej serialu. Kiedy Reggie zdziwiła się, że doktor Hunter pozwala dziecku oglądać telewizję, tamta odparła: „Och, na Boga, czemu nie? Raz na jakiś czas mu nie zaszkodzi”. Reggie uważała, że nie ma nic milszego od usypiającego na podołku dziecka, może z wyjątkiem szczeniaczka albo małego kotka. Miała kiedyś szczeniaka, ale brat wyrzucił go przez okno. „Chyba nie zrobił tego umyślnie” – powiedziała wtedy mama, lecz nie była to rzecz, jaką robi się przypadkiem i mama dobrze o tym wiedziała. Reggie wiedziała, że mama wie. Mama zwykła powtarzać: „Billy to może i nicpoń, ale nasz nicpoń. Krew jest gęstsza od wody”. I o wiele bardziej lepka. Dzień, w którym szczeniak wyleciał przez okno, był na razie drugim w kolejności najgorszym dniem w życiu Reggie. Najgorszy, rzecz jasna, był ten, w którym dowiedziała się o mamie. Doktor Hunter mieszkała z mężem w naprawdę ładnej części Edynburga z widokiem na Blackford Hill, oddalonej o całe lata świetlne – i to pod każdym względem – od klitki na trzecim piętrze w Gorgie, w której Reggie mieszkała sama, odkąd zabrakło mamy. W istocie musiała dojeżdżać autobusem i aż dwa razy się przesiadać, ale jej to nie przeszkadzało. Zawsze siadała na górnej platformie, zaglądała do cudzych domów i zastanawiała się, jak by to było w nich mieszkać. Ostatnio doszedł jej dodatkowy bonus w postaci pierwszych widocznych w oknach choinek. (Doktor Hunter często powtarzała, że najlepsze są proste przyjemności, i miała całkowitą rację). Przy okazji Reggie

nadrabiała zaległości szkolne. Teraz nie chodziła już do szkoły, lecz wciąż realizowała program na własną rękę. Literatura angielska, klasyczna greka, historia starożytna, łacina. Właściwie same martwe przedmioty. Czasami Reggie wyobrażała sobie mamę mówiącą po łacinie (Salve, Regina), co, delikatnie rzecz ujmując, było raczej mało prawdopodobne. Rzecz jasna z powodu braku komputera Reggie spędzała mnóstwo czasu w bibliotece publicznej oraz w kafejkach internetowych. Ale to nawet lepiej – w kafejce internetowej nie musiała przynajmniej wysłuchiwać rzeczy w rodzaju: „Regina rymuje się z wagina”, jak w tej okropnej szkole dla snobów, do której wcześniej chodziła. Pani MacDonald miała kiedyś wiekowego Hewletta-Packarda i pozwalała Reggie go używać, dopóki nie wyzionął ducha. Kupiono go u zarania dziejów – Windows 98 i modem telefoniczny AOL – w związku z czym łączenie się z internetem wymagało nieziemskiej cierpliwości. Sama Reggie była posiadaczką macbooka, którego Billy przyniósł do domu w poprzednie Boże Narodzenie. Oczywiście nie kupił go w sklepie – koncepcja sprzedaży detalicznej była mu kompletnie obca. Reggie zmusiła go, żeby spędzili razem święta („Nasze pierwsze święta bez mamy”). Przygotowała indyka i wszystko, co trzeba, nawet płonący pudding z brandy, ale Billy dotrwał do przemówienia królowej, po czym stwierdził, że „musi wyjść coś załatwić”. Reggie spytała go: „Co takiego trzeba załatwić akurat w dzień Bożego Narodzenia?”, on zaś wzruszył ramionami i mruknął: „To i owo”. Resztę dnia Reggie spędziła z panem Hussainem i jego rodziną, którzy urządzili zaskakująco wiktoriańskie święta. Miesiąc później Billy wpadł do mieszkania i pod jej nieobecność zabrał macbooka; najwyraźniej koncepcja dawania prezentów także była mu obca. Szczerze mówiąc, biblioteki i kafejki internetowe były o niebo lepsze od pustego mieszkania Reggie. „Ach, jasne, dobrze oświetlone miejsce” – wzdychała pani MacDonald. Był to tytuł opowiadania Hemingwaya, które kazała Reggie przeczytać („Nowatorski tekst” – brzęczała do znudzenia). „Hemingwaya nie ma na liście lektur obowiązkowych do egzaminu na koniec szkoły średniej, więc chyba lepiej przeczytać coś, co się na niej znajduje” – protestowała Reggie. Pani MacDonald bzyczała jednak tylko jak wściekła osa (trudno o lepszy opis jej charakteru). Była wielką zwolenniczką zgłębiania danego przedmiotu „w jak najszerszym kontekście” („Chcesz zdobyć wykształcenie czy nie?”). W istocie ów „szeroki kontekst” interesował ją często bardziej niż sam przedmiot. Pomysł poznawania „jak najszerszego kontekstu” przypominał w gruncie rzeczy wsiadanie do samolotu tylko po to, żeby zaraz wysiąść i sprawdzić, jak daleko da się od niego odbiec. Reggie już miała na końcu języka

odpowiedź, że życie jest na to za krótkie, nie był to jednak najlepszy argument w rozmowie z umierającą kobietą. Z listy lektur obowiązkowych wybrała Wielkie nadzieje oraz Panią Dalloway i miała aż nadto pracy z poznawaniem „szerokiego kontekstu” twórczości Dickensa oraz Virginii Woolf (czytaj: ich całego „dorobku”, jak nazywała to pani MacDonald) – w tym także listów, dzienników oraz biografii – żeby się dodatkowo rozpraszać opowiadaniami Hemingwaya. Lecz wszelki opór okazał się daremny. Pani MacDonald pożyczyła Reggie niemal wszystkie powieści Dickensa, a brakujące pozycje dokupiła w antykwariatach. Reggie lubiła Dickensa; w jego książkach pojawiało się wiele zuchwałych porzuconych sierot, które usiłowały wybić się w życiu. Reggie dobrze to znała. Przerabiała też Wieczór Trzech Króli. Reggie i Viola, dwie sieroty wyrzucone na brzeg przez sztorm. Pani MacDonald uczyła kiedyś języków klasycznych. Więcej, była nauczycielką Reggie w tej okropnej szkole dla snobów, do której Reggie wcześniej chodziła. Teraz próbowała ją doprowadzić do egzaminów kończących szkołę średnią. Twierdziła, że przeczytała wszystko, co kiedykolwiek napisano. To według niej upoważniało ją do udzielania Reggie korepetycji z literatury angielskiej. Reggie nawet nie próbowała z tym dyskutować; dowody piętrzyły się w całym koszmarnie zagraconym domu pani MacDonald. Nagromadzone przez lata sterty książek pozwoliłyby nauczycielce otworzyć własną bibliotekę (albo wywołać spektakularny pożar). Miała wszystkie wydane dotąd pozycje z biblioteczki klasyki Loeba – łacina w czerwonych okładkach, greka w zielonych, setki egzemplarzy upchniętych na półkach. Ody i epody, eklogi i epigramaty. Wszystko. Reggie często myślała o tym, co się stanie z tymi wszystkimi ślicznymi Loebami po śmierci pani MacDonald. Przypuszczała jednak, że niegrzecznie byłoby się o nie upominać. Korepetycje nie były całkiem bezpłatne. W zamian za nie Reggie załatwiała dla pani MacDonald mnóstwo sprawunków: realizowała recepty, kupowała jej rajstopy w British Home Stores, krem do rąk Bootsa i „te małe paszteciki wieprzowe w cieście, które sprzedają u Marksa i Spencera”. Pani MacDonald była wierna określonym markom i sklepom. Reggie uważała, że ktoś, komu śmierć zagląda w oczy, nie powinien przywiązywać aż tak wielkiej wagi do tego, skąd pochodzą jego paszteciki. Właściwie przy odrobinie wysiłku pani MacDonald mogłaby sama robić zakupy. Nadal jeździła samochodem, niebieskim citroënem saxo, który prowadziła niczym nerwowy i krótkowzroczny szympans, przyspieszając, kiedy powinna hamować, i hamując, kiedy

należało przyspieszyć, zwalniając na pasie szybkiego ruchu i pędząc na złamanie karku tam, gdzie obowiązywało ograniczenie prędkości. Przypominało to raczej ćwiczenia na symulatorze jazdy w wesołym miasteczku niż kierowanie pojazdem na prawdziwej drodze. Na szczęście Reggie nie chodziła już do tej okropnej snobistycznej szkoły, gdzie czuła się jak mysz w domu pełnym kotów. „Niezrównane zajęcia dodatkowe, wyjazdy wakacyjne i zdrowe żywienie”. Jako dwunastolatka zdobyła tam stypendium, lecz nie była to szkoła, w której można by się pojawić ot tak, z innej planety, nie dysponując niczym z wyjątkiem bystrego umysłu. Zwłaszcza gdy się nie nosiło kompletnego szkolnego mundurka, nie miało odpowiedniego stroju sportowego (i w ogóle było się sportowym beztalenciem; odpowiedni strój nie miał tu nic do rzeczy), nie potrafiło zgłębić sekretów szkolnej hierarchii ani szkolnego języka. Nie mówiąc o tym, że miało się starszego brata, który od czasu do czasu wystawał przy szkolnej bramie, gapiąc się na dziewczyny, które – bez wyjątku – miały świetne fryzury i pochodziły z miłych rodzin. Reggie wiedziała, że Billy sprzedaje narkotyki niektórym chłopakom (miłe rodziny, świetne fryzury i tak dalej) – choć zapisane w ich kodzie genetycznym przeznaczenie predestynowało ich do bycia prawnikami w edynburskich sądach, chętnie zaliczali oni odloty dzięki dragom rekreacyjnym rozprowadzanym przez kurduplowatego brata Reggie Chase. Byli w podobnym wieku co on; poza tym różnili się od siebie pod każdym względem. Czesne wynosiło tyle, że za tę kwotę można by kupić co roku dwa naprawdę dobre samochody. Stypendium Reggie pokrywało zaledwie jedną czwartą tej sumy, resztę dopłacało wojsko. „Spóźnione poczucie winy” – mawiała mama. Niestety, za pozostałe rzeczy: kompletny mundurek, książki, wycieczki szkolne, świetne fryzury nie miał już kto płacić. Ojciec Reggie był żołnierzem Szkockiego Regimentu Królewskiego, nie zdążyła go jednak poznać. Jej matka była w szóstym miesiącu ciąży, kiedy ojciec zginął na wojnie w Zatoce od „przyjacielskiej kuli”. Większość ludzi poznaje ironię dopiero po wyjściu z łona matki, zauważyła raz Reggie w rozmowie z panią MacDonald. – Twój ojciec przeszedł do historii – orzekła pani MacDonald. – Wszystkich nas to czeka, proszę pani. Zarówno mama, jak i Reggie zawsze miały na boku jakieś dodatkowe zajęcia. Mama była kasjerką w supermarkecie, a poza tym prasowała dla kilku pensjonatów, Reggie zaś w niedzielne poranki dorabiała w sklepie pana Hussaina. Pracowała na długo przed tym, zanim rzuciła szkołę: roznosiła gazety, brała dorywcze zlecenia w soboty i tak dalej. Część pieniędzy odkładała w kasie oszczędnościowo-mieszkaniowej, resztę co do ostatniego

pensa wydawała. Starczało akurat na opłacenie czynszu, rachunków, komórki oraz karty z Topshopu. „Twoje próby planowania domowego budżetu są godne uznania – chwaliła ją pani MacDonald. – Kobieta powinna umieć gospodarować pieniędzmi”. Mama pochodziła z Blairgowrie i po skończeniu szkoły podjęła pracę w przetwórni. Pilnowała pokrytych chropowatą skórą kurzych kadłubów nieprzerwanie sunących po taśmie i kolejno zanurzających się we wrzątku. Na zawsze stało się to dla niej punktem odniesienia. Bez względu na to, co później robiła, stale powtarzała: „W przetwórni drobiu było gorzej”. Zważywszy, że od tamtej pory zaliczyła kilka naprawdę kiepskich fuch, Reggie domyślała się, że robota w przetwórni musiała być istnym koszmarem. Mama uwielbiała mięso – kanapki z bekonem, mieloną wołowinę z ziemniakami, kiełbasę z frytkami – lecz Reggie nigdy nie widziała jej jedzącej kurczaka. Nawet wtedy, gdy mężczyzna-który-był-przed-Garym przynosił kubełki z KFC. A mężczyzna-który-byłprzed-Garym potrafił namówić mamę praktycznie do wszystkiego. Poza jedzeniem kurczaka. Pomimo odnoszonych sukcesów – najwyższe oceny z dziesięciu przedmiotów na egzaminie gimnazjalnym – Reggie poczuła ogromną ulgę, gdy zdecydowała się wreszcie podrobić list od mamy oznajmiający, że przenoszą się obie do Australii, w związku z czym po wakacjach jej córka nie wróci do tej okropnej szkoły dla snobów. Kiedy dostała stypendium, mama była z niej taka dumna („Mam genialne dziecko! Ja!”), lecz po jej odejściu przestało to mieć jakiekolwiek znaczenie. Poza tym Reggie czuła się wystarczająco źle, nie mając nikogo, kto przed wyjściem do szkoły powiedziałby jej „do widzenia”. No i myśl, że miałaby codziennie wracać do pustego domu, w którym nikt by jej nie witał, była całkiem nie do zniesienia. Kto by przypuszczał, że te dwa krótkie zwroty – „do widzenia” i „witaj” – okażą się takie ważne. Ave atque vale 3. Pani MacDonald też nie bywała już w tej okropnej szkole dla snobów. W jej mózgu rozrastał się guz podobny do grzyba. Reggie, choć nie była egoistką, miała szczerą nadzieję, że nauczycielka zdoła doprowadzić ją do egzaminów, zanim jej mózg zostanie pożarty przez ten guz. „Nada nasz, któryś jest w nada 4” – mawiała pani MacDonald. Była naprawdę zgorzkniała. Nic dziwnego w tym, że ktoś umierający ma odrobinę żalu do świata, ale pani MacDonald zawsze taka była. Choroba nie uczyniła jej bardziej sympatyczną i chociaż stała się religijna, daleko jej było do ideału chrześcijańskiego miłosierdzia. Potrafiła być miła w drobiazgach, lecz nie na co dzień. Mama zawsze miło wszystkich traktowała; stanowiło to jej jedyną zaletę. I nawet jeśli czasami postępowała głupio – jak w przypadku

mężczyzny-który-był-przed-Garym albo potem samego Gary’ego – nigdy nie przestawała być miła. Oczywiście pani MacDonald też miała swoje zalety: była dobra dla Reggie i kochała swojego psa, co według Reggie zasługiwało na najwyższe uznanie. Uważała panią MacDonald za prawdziwą szczęściarę – miała mnóstwo czasu, żeby się przyzwyczaić do myśli o śmierci. Reggie nie podobało się, że w jednej chwili można beztrosko sobie pląsać, a w następnej przestać istnieć, ot tak, po prostu. Wyjść z pokoju, wsiąść do taksówki. Zanurzyć się w chłodną, błękitną wodę basenu i nigdy się z niej nie wynurzyć. Nada y pues nada 5. „Dużo miała pani chętnych do tej pracy?” – spytała Reggie. Doktor Hunter odparła: „Całe mnóstwo”. Na co Reggie zauważyła: „Nie umie pani kłamać, pani doktor”. Doktor Hunter zarumieniła się, roześmiała i odrzekła: „Masz rację. Wiem. Nie umiem nawet grać w »Oszusta«. Ale co do ciebie miałam nosa” – dodała. „Zawsze należy ufać swojej intuicji” – podsumowała Reggie, choć sama w to nie wierzyła. Jej matka zaufała intuicji, decydując się na urlop z Garym, no i proszę, jak to się skończyło. Z kolei intuicja Billy’ego z reguły sprowadzała go na manowce. Może i był kurduplem, ale wrednym. – Mów mi Jo – zaproponowała doktor Hunter. Doktor Hunter wyznała, że wcale nie chciała wracać do pracy. Gdyby to od niej zależało, najchętniej wcale nie wychodziłaby z domu. Reggie zainteresowała się, dlaczego to nie zależy od niej. Usłyszała, że firma Neila Huntera ma „przejściowe kłopoty”. („Ktoś go zawiódł, parę rzeczy nie wypaliło”). Ilekroć była mowa o firmie pana Huntera, jego żona mrużyła oczy, jakby usiłowała wypatrzyć coś z dużej odległości. Z przychodni doktor Hunter bez przerwy telefonowała do domu, żeby sprawdzić, czy z małym wszystko w porządku. Bardzo lubiła rozmawiać ze swoim synkiem i prowadziła z nim długie jednostronne konwersacje, podczas których on ze swojej strony próbował zjeść słuchawkę. Reggie słyszała, jak doktor Hunter mówi do niego: „Witaj, kwiatuszku, miło spędzasz czas?” albo: „Mamusia niedługo będzie w domku, bądź miły dla Reggie”. Często też recytowała mu różne wierszyki i rymowanki. Wyglądało na to, że zna ich całe mnóstwo, zawsze miała w zanadrzu jakieś „Siała baba mak, nie wiedziała jak” albo „Ene, due, rabe”. Znała też wiele typowo angielskich rymowanek, kompletnie nieznanych Reggie, wychowanej na „Warzyła sroczka kaszkę” oraz „Idzie kominiarz po drabinie, fiku miku, już w kominie!”.

Jeżeli dziecko spało, a doktor Hunter akurat dzwoniła, Reggie dawała jej do telefonu psa. („Muszę ci jeszcze o czymś powiedzieć” – stwierdziła doktor Hunter na koniec rozmowy kwalifikacyjnej. Reggie pomyślała: „Oho, jej dziecko ma dwie głowy, dom stoi na skraju urwiska, a mąż jest walniętym psycholem”. Ale usłyszała tylko: „Mamy psa. Lubisz psy?”. „Jeszcze jak! Uwielbiam. Serio. Słowo honoru”). Choć suka nie potrafiła mówić, lepiej niż dziecko zdawała się rozumieć, na czym polegają rozmowy telefoniczne („Cześć, psinko, jak się ma moja cudna dziewczynka?”) i bacznie nasłuchiwała głosu doktor Hunter, gdy Reggie trzymała słuchawkę przy jej uchu. Kiedy Reggie po raz pierwszy zobaczyła Sadie, wielkiego owczarka niemieckiego, wyglądającego jak pies stróżujący na placu budowy, nie na żarty się przestraszyła. „Neil obawiał się reakcji suki na pojawienie się dziecka – zwierzyła jej się doktor Hunter. – Ale ja powierzyłabym jej własne życie i życie maleństwa. Znam Sadie dłużej niż kogokolwiek, z wyjątkiem Neila. W dzieciństwie też miałam psa, ale umarł, a ojciec nie pozwolił mi na drugiego. Teraz sam nie żyje, czyli wszystko jasne”. Reggie nie była pewna, jak ma to rozumieć. „Przykro mi – powiedziała – współczuję pani z powodu tej straty”. Tak mówili policjanci w telewizji. Miała na myśli martwego psa, ale doktor Hunter uznała, że chodzi o jej ojca. „Nie ma potrzeby – odparła – Powinien był umrzeć dawno temu. A w ogóle to mów mi Jo”. Doktor Hunter miała słabość do psów. „Łajka – mawiała – pierwszy pies w kosmosie. Po kilku godzinach umarła z przegrzania i stresu. Kiedy ją wzięli ze schroniska, na pewno myślała, że trafi do jakiegoś domu, do rodziny. Zamiast tego czekała ją najbardziej samotna śmierć pod słońcem. Jakie to smutne”. Ojciec doktor Hunter wiódł życie po życiu, stale obecny w swoich książkach. Był pisarzem i to – jak twierdziła doktor Hunter – bardzo niegdyś modnym („Miał swoje pięć minut” – śmiała się). Jego książki jednak nie „wytrzymały próby czasu”. – Tylko tyle po nim zostało – oznajmiła, kartkując cuchnącą stęchlizną powieść zatytułowaną Sklepikarz. – Po matce nie zostało mi zupełnie nic – dodała. – Czasami myślę, że miło byłoby mieć chociaż szczotkę do włosów albo grzebień, jakiś przedmiot, którego codziennie dotykała, który był częścią jej życia. Ale wszystko przepadło. Nie myśl, że cokolwiek jest nam dane na wieczność, Reggie. – Nie ma obawy, pani doktor. – Wystarczy odwrócić wzrok, żeby coś utracić. – Wiem coś o tym. Proszę mi wierzyć.

Chybotliwa sterta powieści ojca doktor Hunter została przez nią skazana na zesłanie do pozbawionej okien pakamery na piętrze. Była to właściwie duża szafa wnękowa, „żaden tam pokój”, jak mówiła doktor Hunter, choć w istocie pomieszczenie okazało się większe niż sypialnia Reggie w Gorgie. Lekarka nazywała je przechowalnią klamotów. W środku poniewierało się mnóstwo rzeczy, z którymi nie wiadomo było, co zrobić: pojedyncza narta, kij do hokeja, stara kołdra, popsuta drukarka, telewizor turystyczny, który nie działał (Reggie sprawdziła) i cała masa bibelotów otrzymanych w prezencie na Gwiazdkę albo z okazji ślubu. „Quelle horreur! – śmiała się doktor Hunter, z rzadka tam zaglądając. – Niektóre z tych rzeczy są naprawdę szpetne” – dodawała, zwracając się do Reggie. Szpetne czy nie, nie mogła ich tak po prostu wyrzucić, bo dostała je w prezencie, a „dary należało cenić”. – Może z wyjątkiem koni trojańskich – zauważyła Reggie. – Tak, ale z drugiej strony darowanemu koniowi nie zagląda się w zęby – odparła doktor Hunter. – Chociaż czasami warto – stwierdziła Reggie. – Timeo Danaos et dona ferentes 6 – zacytowała doktor Hunter. – Święte słowa. Poszanowanie darów miało swoje granice. Gdy co pewien czas przez otwór na listy wpadała torba foliowa organizacji charytatywnej, doktor Hunter napełniała ją rzeczami z przechowalni klamotów i z pewnym poczuciem winy wystawiała za próg. – Wyrzucam i wyrzucam, a nic nie ubywa – narzekała. – Prawo fizyki – wzruszała ramionami Reggie. Reszta domu była zawsze nienagannie wysprzątana i gustownie przyozdobiona chodnikami, lampami oraz bibelotami. Te ostatnie zdecydowanie odbiegały jakością od kolekcji naparstków i miniaturowych czajniczków mamy, które, pomimo niewielkich rozmiarów, zajmowały sporą część cennej przestrzeni w mieszkaniu Reggie w Gorgie. Dom Hunterów został zbudowany w epoce wiktoriańskiej. Choć wprowadzono w nim wszystkie nowoczesne udogodnienia, zachowały się oryginalne kominki, drzwi oraz gzymsy, co doktor Hunter uznawała za „istny cud”. W drzwiach frontowych znajdowały się witraże – eksplozje czerwieni, gwiazdki błękitu oraz żółte rozety rzucające na ściany wielobarwne tęcze, gdy przeświecało przez nie słońce. Był nawet komplet dzwonków dla służby oraz schody kuchenne, które niegdyś pozwalały służącym przemykać

niepostrzeżenie. „To były czasy” – mówił ze śmiechem pan Hunter i dodawał, że gdyby przyszło mu żyć w epoce, kiedy powstał ich dom, musiałby palić w kominkach i pastować buty. „Ciebie też by to nie ominęło, Reggie” – dodawał. – „Natomiast Joanna obijałaby się na górze jako jaśnie pani. Jej rodzinie zawsze dobrze się powodziło”. – Wszystko to dawno przepadło – wyjaśniła doktor Hunter, odpowiadając na pytające spojrzenie Reggie. – Niestety – mruknął pan Hunter. – Nietrafione inwestycje, rachunki za dom opieki, reszta roztrwoniona na błahostki – rzuciła doktor Hunter takim tonem, jakby utrata majątku nie miała dla niej żadnego znaczenia. – Mój dziadek był bogaty, ale podobno rozrzutny – dodała. – Za to my jesteśmy biedni, ale uczciwi – zauważył pan Hunter. – Podobno – odparła jego żona. Prawdę mówiąc, jak wyznała Reggie pewnego dnia doktor Hunter, pewna część majątku ocalała, dzięki czemu mogli sobie pozwolić na kupno „tak drogiego domu”. „To inwestycja” – mawiał pan Hunter. „To dom” – odpowiadała doktor Hunter. Kuchnia była ulubionym pomieszczeniem Reggie. Zmieściłoby się w niej całe jej mieszkanko i zostałoby jeszcze całkiem sporo miejsca, żeby upchnąć kilka słoni, gdyby ktoś miał taką fantazję. O dziwo, pan Hunter lubił gotować i wiecznie robił w kuchni bałagan. „Uwalniam w ten sposób swoją kreatywność” – oznajmił kiedyś Reggie. „Kobiety gotują, żeby nakarmić innych – odparła doktor Hunter. – Mężczyźni, żeby się popisać”. W domu była nawet spiżarnia: nieduże zimne pomieszczenie z podłogą z kamiennych płyt, z kamiennymi półkami i drewnianymi drzwiami, na których widniał wycięty w deskach wzór z serduszek. Doktor Hunter przechowywała tam ser, jajka, bekon oraz wszystkie produkty suszone i w puszkach. „Powinnam zrobić dżem – stwierdziła latem z poczuciem winy. – Taka spiżarnia aż się prosi o dżem domowej roboty”. A z powodu zbliżającej się Gwiazdki oświadczyła: „Mam wyrzuty sumienia, że nie zrobiłam korzennego nadzienia do babeczek. Ani bożonarodzeniowego ciasta z bakaliami. Ani puddingu. Taka spiżarnia aż się prosi o zawinięty w szmatkę pudding wypełniony srebrnymi sześciopensówkami oraz talizmanami na szczęście”. Reggie chciała się dowiedzieć, czy tak właśnie wyglądały święta Bożego Narodzenia w dzieciństwie doktor Hunter. I usłyszała szybką odpowiedź: „Na Boga, nie!”.

Reggie wcale nie uważała, że spiżarnia prosi się o cokolwiek, może tylko o małe porządki. Pan Hunter stale tam buszował w poszukiwaniu różnych składników, szerząc chaos wśród równych rzędów puszek i słoików. Doktor Hunter („Mów mi Jo”), która nie była religijna i nie pokładała wiary w „żadnej transcendencji z wyjątkiem transcendencji ludzkiego ducha”, wierzyła głęboko w porządek i dobry gust. „Według Morrisa nie powinno się mieć w domu niczego, co nie jest użyteczne lub czego nie uważa się za piękne” – oznajmiła Reggie, gdy napełniały śliczny wazonik („Worcester”) kwiatami z ogrodu. Reggie sądziła, że chodzi o kogoś o imieniu Maurice, prawdopodobnie zaprzyjaźnionego geja, dopóki nie zauważyła na półce biografii Williama Morrisa i nie pomyślała: „Aleś ty głupia, Reggie”, ponieważ oczywiście dobrze wiedziała, kim on był. Dwa razy w tygodniu przychodziła sprzątaczka o imieniu Liz i zaraz na wstępie zaczynała narzekać, ile ją czeka roboty. Według Reggie przesadzała, bo Hunterowie dbali o porządek. Nie byli fanatykami prac domowych, nic z tych rzeczy, ale znali różnicę pomiędzy wygodą a kompletnym chaosem w przeciwieństwie do pani MacDonald, której cały dom był „przechowalnią klamotów”. Wszędzie walały się tam jakieś starocie, paragony i długopisy, zegary bez kluczy i klucze bez zamków, sterty ubrań, pryzmy starych gazet, połowa roweru, która pewnego dnia po prostu pojawiła się w przedpokoju, no i zatrzęsienie książek. Pani MacDonald traktowała perspektywę porwania Kościoła i drugiego przyjścia Chrystusa jako uniwersalną wymówkę („Po co mam się starać?”), ale w istocie była zwykłą bałaganiarą. Pani MacDonald odnalazła wiarę (Bóg jeden wie gdzie) wkrótce po tym, jak zdiagnozowano u niej guza. Obie rzeczy były ściśle ze sobą związane. Reggie sądziła, że gdyby ją zżerał rak, też mogłaby zacząć wierzyć w Boga. Miło było myśleć, że komuś na nas zależy, choć akurat Bóg pani MacDonald nie wydawał się szczególnie opiekuńczy, wręcz przeciwnie – był obojętny na ludzkie cierpienie. Jedyny jego cel stanowiło sianie zniszczenia. Doktor Hunter miała w kuchni dużą korkową tablicę pełną rozmaitości dających wgląd w jej przeszłość. Do tablicy przypięto między innymi dyplom z zawodów lekkoatletycznych potwierdzający zdobycie mistrzostwa hrabstwa w biegach, a także inny, świadczący o zdaniu egzaminu z gry na fortepianie na poziomie ósmym. Na jednej z fotografii („ze studiów”) młoda Joanna stała otoczona oklaskującymi ją ludźmi i trzymała w górze puchar. „Byłam wszechstronna”– śmiała się doktor Hunter. „Wciąż pani jest” – odparła na to Reggie.

Zdjęcia na tablicy pozwalały Reggie prześledzić w skrócie życie jej pracodawczyni. Kilka z nich przedstawiało Sadie na przestrzeni lat, oczywiście było też mnóstwo fotek dziecka oraz jedna, na której doktor Hunter z mężem śmiali się w blasku egzotycznego słońca. Pozostałą powierzchnię pokrywał istny kolaż z list zakupów, przepisów („Czekoladowe ciastka z orzechami Sheili”) oraz liścików pisanych przez doktor Hunter do samej siebie („Koniecznie powiedzieć Reggie, że w poniedziałek zajęcia muzyczne dla dzieci są odwołane” albo „Wizyta pacjenta przełożona na piątek wieczorem”). Były tam również wszystkie potrzebne wizytówki: dentysty, fryzjerki i optyka. Doktor Hunter nosiła okulary, kiedy je wkładała, wyglądała jeszcze bardziej inteligentnie niż zwykle. Reggie też powinna nosić okulary, lecz w jej przypadku efekt był odwrotny – wyglądała w nich jak kompletny przygłup. Nosiła je więc tylko wtedy, kiedy w pobliżu nie było nikogo. Dziecko i doktor Hunter się nie liczyli; Reggie mogła być przy nich sobą i dotyczyło to nawet okularów. Poza tym wisiało kilka wizytówek, które pan Hunter przyczepiał po powrocie ze „służbowych lunchów”, ale w istocie była to tablica jego żony. Wczoraj po południu doktor Hunter odwiedziła jakaś kobieta. Zadzwoniła do drzwi dwie minuty po tym, jak doktor Hunter przekroczyła próg domu, i Reggie przyszło do głowy, że mogła czekać na jej powrót w zaparkowanym w pobliżu samochodzie. Podtrzymując dziecko na biodrze, Reggie zaprowadziła ją do kuchni i poszła po doktor Hunter, ta bowiem udała się na górę, żeby zdjąć czarny kostium, który zawsze nosiła w pracy. Po zejściu na dół zastała nieznajomą studiującą zawartość korkowej tablicy. Sposób, w jaki to robiła, wydał się Reggie bezczelny. Kobieta była trochę podobna do doktor Hunter – te same ciemne włosy do ramion, ta sama szczupła budowa ciała, może tylko nieco wyższy wzrost. Miała nawet podobny czarny kostium. Nie ulegało wątpliwości, że nie jest akwizytorką Avonu. Reggie była ciekawa, czy kiedykolwiek będzie robić w życiu coś wymagającego noszenia czarnego kostiumu. Kiedy doktor Hunter weszła do kuchni, nieznajoma wyjęła z torebki wizytówkę i pokazując ją, zapytała: „Możemy zamienić słowo?”. „Mogłabyś przez kilka minut zająć się małym, Reggie?” – poprosiła doktor Hunter, chociaż dziecko właśnie robiło rozgwiazdę, wyciągając do matki pulchne ramionka, jakby błagało, żeby je uratować z tonącego statku. Doktor Hunter tylko się do niego uśmiechnęła, po czym zaprowadziła tę kobietę do salonu i zamknęła drzwi. Nigdy nie ignorowała dziecka i nigdy nie zapraszała nikogo do salonu – wszystkich gości przyjmowała przy dużym stole w kuchni. Na krótką chwilę Reggie ogarnął lęk, że ta niespodziewana wizyta ma związek z Billym.

Wyjdzie na jaw, że ten łobuz to jej brat, i wtedy przepędzą ją stąd. Nie wspomniała dotąd pracodawczyni, że ma brata. Nie okłamała jej, po prostu usunęła go z historii swojego życia. Zresztą on zrobił z nią dokładnie to samo. Suka chciała pójść za swoją panią, lecz doktor Hunter bez słowa zamknęła jej drzwi przed nosem, co też było do niej zupełnie niepodobne. Sadie usiadła przed drzwiami i cierpliwie czekała. Gdyby psy potrafiły marszczyć brwi, na pewno by to zrobiła. Po wyjściu nieznajomej doktor Hunter miała dziwny, nienaturalny wyraz twarzy, jakby próbowała udawać, że wszystko jest w porządku, chociaż tak nie było. A na tablicy pojawiła się nowa wizytówka. Widniał na niej wytłaczany napis: „Policja szkocka”, numer telefonu oraz nazwisko i stopień: „nadkomisarz Louise Monroe”. Reggie nakarmiła dziecko jogurtem – nie takim zwyczajnym, tylko specjalnym organicznym jogurtem dla dzieci, bez sztucznych dodatków, bez cukru, bez żadnej chemii. Kiedy mały stracił zainteresowanie posiłkiem, dojadła resztę. Na dworze było zimno i mokro, za to kuchnia wydawała się przytulna i bezpieczna. Nie było w niej jeszcze gwiazdkowych ozdób, tylko kalendarz adwentowy, który kupiły na urodziny dziecka, lecz Reggie z łatwością potrafiła sobie wyobrazić woń sosny, klementynek, drewna płonącego w kominku i wszystkie inne cudowne zapachy, jakimi z pewnością lada dzień wypełni się cały dom. To miało być jej pierwsze Boże Narodzenie spędzone z doktor Hunter i jej synkiem. Zastanawiała się, jak zasugerować lekarce, że powinna obchodzić święta z nimi, zamiast sama albo z Hussainami. Nie miała nic przeciwko nim, broń Boże; po prostu tamci nie byli jej rodziną. A doktor Hunter i dziecko tak. Sadie tkwiła cierpliwie przy wysokim krzesełku. Za każdym razem, gdy dziecku coś skapnęło, zlizywała to z podłogi. Czasami zdarzało jej się nawet pochwycić kąsek w locie. Miała w sobie dużo godności jak na psa żebrzącego o resztki. („Starzeje się” – mówiła ze smutkiem doktor Hunter). Reggie podała małemu pełnoziarnisty sucharek, żeby sobie pożuł, a sama umyła jego miseczki – ręcznie, bo obawiała się powierzyć je zmywarce. Naczynka były z prawdziwej porcelany, ozdobione staroświeckim wzorem. Zabawki miał gustowne i zrobione z drewna, nic hałaśliwego ani w krzykliwych kolorach, wszystkie ubranka drogie i nowe, nic z odzysku czy kupionego w sklepie z używanymi rzeczami. Wiele z nich miało francuskie metki. Tego dnia mały ubrany był w prześliczny kombinezon w granatowobiałe pasy (nazywany przez doktor Hunter ubrankiem marynarskim), który kojarzył się

Reggie z wiktoriańskim kostiumem kąpielowym. W pokoiku dziecięcym leżał dywanik z obrazkiem arki Noego i stała nocna lampka w kształcie dużego bajkowego muchomora z czerwonym kapeluszem w białe kropki. Pościel była wyszywana w żaglówki. Na ścianie nad łóżeczkiem wisiała oprawiona w ramki makatka z datą urodzin oraz imionami i nazwiskiem malucha „Gabriel Joseph Hunter”, wyhaftowanymi błękitnym ściegiem łańcuszkowym. Dziecko nie bało się niczego z wyjątkiem niespodziewanych głośnych dźwięków (Reggie także za nimi nie przepadała), potrafiło klaskać, jeżeli powiedziało mu się „Brawo!”, a na pytanie: „Gdzie jest twoja czerwona piłeczka?” podpełzało do pudła z zabawkami i wyszukiwało ją. Akurat dzień wcześniej zrobiło swój pierwszy chwiejny krok bez niczyjej pomocy. („Jeden mały krok dla ludzkości, wielki skok dla takiego maluszka” – zauważyła doktor Hunter). Potrafiło powiedzieć „pies”, „piła” i „koku” – to ostatnie oznaczało jego największy skarb, niewielki kwadrat materiału wycięty z kocyka kupionego przez siostrę pana Huntera, zanim mały się urodził. Kocyk miał kolor bladej zieleni („mchu”, uważała doktor Hunter), żeby nadawał się i dla chłopca, i dla dziewczynki. Doktor Hunter przyznała się Reggie, że znała płeć dziecka, ale nikomu nic nie powiedziała, nawet mężowi, bo chciała „mieć je tylko dla siebie tak długo, jak to tylko możliwe”. Ostatnio zielony kocyk, do którego malec był wręcz obsesyjnie przywiązany, został pocięty na kawałki, łatwiejsze w użyciu. „Według Winnicotta to jego obiekt przejściowy – powiedziała kiedyś tajemniczo doktor Hunter. – A może zwykły talizman?”. Przed tygodniem dziecko obchodziło swoje pierwsze urodziny i żeby to uczcić, pojechali samochodem we troje (bez pana Huntera, który był „zapracowany”, poza tym stwierdził: „Przecież on nawet nie wie, że ma urodziny, Jo”) do hotelu w pobliżu Peebles na podwieczorek, wzbudzając głośne zachwyty kelnerek, które nie mogły się nadziwić, jaki cudowny jest mały i jak grzecznie się zachowuje. Dostał wtedy talerzyk różowych lodów. „Jego pierwsze lody! Wyobraź to sobie! – wykrzyknęła doktor Hunter. – Wyobraź sobie, Reggie, że pierwszy raz w życiu jesz lody”. Dziecku oczy prawie wyszły na wierzch ze zdumienia, gdy spróbowało różowego smakołyku. – Na zdrowie – powiedziała mu Reggie. Ona sama i doktor Hunter zjadły na spółkę cały talerz ciastek. „Wydaje mi się, że mam w sobie grubasa, który próbuje wydostać się na wolność” – stwierdziła Reggie, a doktor Hunter tak się śmiała, że niemal zakrztusiła się miniaturową eklerką kawową. W zasadzie nic by się nie stało, bo wcześniej, na prośbę Reggie, z myślą o takich właśnie wypadkach

sama nauczyła ją manewru Heimlicha. – Jestem bardzo szczęśliwa – oznajmiła doktor Hunter, kiedy już jej przeszło. – Ja też – wyznała Reggie. Miłe było to, że naprawdę czuły się szczęśliwe, bo zaskakująco wielu ludzi mówi o szczęściu, chociaż wcale go nie odczuwa. Jak mama w rozmowach z mężczyzną-którybył-przed-Garym. To było pierwszego dnia adwentu i doktor Hunter stwierdziła, że przyjemnie mieć urodziny w taki dzień, chociaż sama nie była wierząca. Kupiły więc kalendarz adwentowy w Peebles. W mieście pełno było sklepów lubianych przez starszych ludzi. Reggie też się podobały; przypuszczała, że ma to jakiś związek z jej starą duszą. W kalendarzu za każdymi drzwiczkami kryła się czekoladka i doktor Hunter zaproponowała: „Powiesimy go w kuchni, każdego dnia będziesz mogła otworzyć kolejne drzwiczki i zjeść czekoladkę”. Reggie tak robiła; nawet w tej chwili, żeby przedłużyć przyjemność, trzymała pod policzkiem rozpływającą się czekoladkę w kształcie Świętego Mikołaja. Jednocześnie zanurzała w zlewie porcelanowe naczynka Bunnykins i wlewała do gorącej wody ekologiczny płyn do zmywania. Doktor Hunter nie używała niczego, co nie było ekologiczne. Proszek do prania, płyn do podłóg, wszystko musiało być ekologiczne. „Przy dziecku nie powinno się używać niebezpiecznych chemikaliów” – wyjaśniła Reggie na samym początku. Dziecko było bezcenne, droższe niż najcenniejszy skarb. „Ostatecznie kosztowało mnie mnóstwo zachodu – śmiała się doktor Hunter. – To nie było takie łatwe”. Doktor Hunter musiała na siebie uważać, bo miała astmę („Lekarzu, ulecz samego siebie” – powtarzała), którą to dolegliwość odziedziczyła po swojej matce. Poza tym ciągle się przeziębiała, a to dlatego, że – jak mówiła – przychodnia to „najbardziej niezdrowe miejsce pracy pod słońcem, pełno tam chorych ludzi”. Czasami, gdy Reggie stawała blisko doktor Hunter, słyszała dochodzące z jej klatki piersiowej poświstywanie. „Życiodajny oddech” – mawiała doktor Hunter. Dziecko najwyraźniej nie odziedziczyło po niej problemów z płucami. („Dickens cierpiał na astmę” – powiedziała pani MacDonald. „Wiem – odparła Reggie. – Czytałam o nim w szerokim kontekście”). Z pozoru nic nie wskazywało na to, że firma pana Huntera może mieć jakieś „przejściowe kłopoty”. Hunterowie mieli piękny dom, dwa samochody, lodówkę pełną najlepszego jedzenia, a ich dziecku niczego nie brakowało. W niektóre poranki, kiedy Reggie przychodziła do pracy, pan Hunter zachowywał się

jak zawodnik w sztafecie – podawał jej dziecko tak szybko, że usteczka i oczy malca robiły się zupełnie okrągłe ze zdumienia tak błyskawiczną wymianą. Potem Reggie i Sadie wsłuchiwały się w fascynujący dźwięk wielkiego range rovera ruszającego spod domu z piskiem opon i chrzęstem żwiru, ponieważ pan Hunter jeździł jak kierowca rajdowy. „Z rana jest zwykle zły jak osa” – śmiała się doktor Hunter. Najwyraźniej nie przeszkadzało jej, że mieszka pod jednym dachem z osą. Spływało to po niej jak woda po kaczce. Pana Huntera i Sadie nie łączyła jakaś szczególna więź. Zwykle ograniczał się do burczenia: „Z drogi, Sadie” albo „Złaź z kanapy, Sadie”. Suka pojawiła się w jego życiu „w pakiecie”, tak powiedział Reggie. „Nie można mieć Jo bez Sadie”. – Kochasz mnie, to kochaj i mojego psa – odpowiadała na to doktor Hunter. – Najlepszego przyjaciela kobiety. Timmy, Snowy, Jumble, Lassie, Bobby z Greyfriars. Wszyscy mieli jakiegoś psiego przyjaciela. Tylko biedna Łajka, pies z kosmosu, nie była niczyim przyjacielem. W inne poranki pan Hunter zostawał w domu i prowadził niekończące się rozmowy telefoniczne. Czasami wychodził na dwór, żeby móc jednocześnie palić i rozmawiać. Nie wolno mu było palić w domu ani przed nim, ale telefony zdawały się go do tego prowokować. „Tylko mnie nie wydaj” – mrugał porozumiewawczo do Reggie, jakby doktor Hunter mogła nie wyczuć zapachu dymu na jego ubraniu i nie zauważyć ciśniętych na żwir petów. Reggie siłą rzeczy była świadkiem tych rozmów, ponieważ pan Hunter zawsze bardzo głośno mówił do niewidocznych ludzi po drugiej stronie. Opowiadał im, że „bada nowe możliwości”. Miał „na oku bardzo ciekawe projekty”, „otwierały się przed nim nowe perspektywy”. Robił wrażenie aroganckiego, ale w istocie błagał o pomoc. „Chryste, Mark, ja się tu wykrwawiam, do cholery!”. Pan Hunter był przystojny na swój szorstki, jakby lekko zużyty sposób, dzięki czemu wydawał się bardziej pociągający, niż gdyby był po prostu zwyczajnie atrakcyjny. Doktor Hunter poznała go, gdy pracowała jako starszy asystent w dawnym Szpitalu Królewskim, choć Neil nie pochodził z Edynburga. Urodził się w Glasgow, był zatem „Weegie”, śmiała się doktor Hunter. Określenie to było generalnie przez edynburczyków uważane za obelgę, ale ona jako Angielka mogła o tym nie wiedzieć. Zalecał się do niej przez długi czas, zanim mu wreszcie uległa i zgodziła się wyjść za niego za mąż. Pan Hunter „robił w rozrywce”, ale czym dokładnie się zajmował, tego Reggie nie wiedziała.

Małżeństwo Hunterów wydawało się całkiem udane, chociaż Reggie nie miała go właściwie z czym porównać, chyba że ze związkiem mamy i Gary’ego (nuda) albo mamy i mężczyzny-który-był-przed-Garym (tragedia). Doktor Hunter śmiała się z wad swojego męża i najwyraźniej nigdy się na niego nie gniewała. „Jo jest za dobra dla ludzi” – mawiał pan Hunter. Sam wpadał co jakiś czas z pięknym bukietem kwiatów oraz butelką wina w ręce i wołał do żony: „Sie masz, laleczko!”, zgrywając się na glasgowczyka z wodewilu, po czym dawał jej soczystego buziaka, mrugał do Reggie i mówił: „Za każdą wspaniałą kobietą stoi jakiś beznadziejny facet, Reggie. Zapamiętaj to sobie”. Przez większość czasu pan Hunter zachowywał się tak, jakby w ogóle Reggie nie dostrzegał. Kiedy indziej całkiem ją zaskakiwał – nagle robił się bardzo miły, prosił, żeby usiadła przy kuchennym stole, robił jej kawę i dość nieudolnie próbował prowadzić konwersację („To jaka właściwie jest twoja historia, Reggie?”). Zwykle zanim zdołała zacząć mu opowiadać swoją (skądinąd wcale nie taką prostą) historię, rozlegał się dzwonek komórki, pan Hunter zrywał się od stołu, odbierał telefon („Cześć, Phil, jak leci? Pomyślałem, że moglibyśmy się spotkać, mam pewną propozycję, którą chciałbym ci przedstawić…”) i nerwowo przechadzał się po kuchni. Neil Hunter nazywał dziecko „dzieciakiem” i często podrzucał je do góry, aż piszczało z radości. Twierdził, że nie może się doczekać, kiedy „dzieciak” zacznie mówić, biegać i chodzić z nim na mecze piłki nożnej. Doktor Hunter mówiła wtedy: „Na to ma jeszcze czas. Trzeba się cieszyć każdą sekundą. Mijają, nim się człowiek obejrzy”. Ilekroć mały zrobił sobie jakąś krzywdę, pan Hunter brał go na ręce i mówił: „No, kolego, nic ci nie będzie, to tylko głupstwo” ciepłym, lecz nie zanadto współczującym tonem. Doktor Hunter w takich sytuacjach przytulała synka, całowała go i szeptała: „Mój mały okruszek”, zapożyczywszy to określenie od Reggie (która z kolei zapożyczyła je od swojej mamy). Szkockie słowa i zwroty doktor Hunter wymawiała ze szkockim (zresztą całkiem niezłym) akcentem, zupełnie jakby była dwujęzyczna. Dziecko lubiło pana Huntera, lecz doktor Hunter wprost uwielbiało. Kiedy brała je na ręce, nie odrywało oczu od jej twarzy i chłonęło każdy szczegół, tak jakby kiedyś miało zdawać z tego egzamin. – Teraz jestem dla niego boginią – śmiała się doktor Hunter – ale pewnego dnia stanę się wkurzającą staruchą, która chce, żeby ją wozić do supermarketu. – Och, na pewno nie, pani doktor – odparła Reggie. – Myślę, że zawsze będzie panią ubóstwiał.

– Nie powinnaś jednak skończyć szkoły, Reggie? – zatroskała się doktor Hunter, marszcząc lekko z niepokojem swoje śliczne czoło. Reggie przypuszczała, że podobnie zwracała się do swoich pacjentów („Naprawdę powinna pani nieco schudnąć, pani MacTavish”). – Owszem, powinnam. – No, chodź, słonko – zwróciła się Reggie do dziecka, wyjmując je z krzesełka i sadzając na podłodze. Bez przerwy musiała je mieć na oku; w jednej chwili potrafiło siedzieć spokojnie i obmyślać, jak by tu zjeść własną pulchną stópkę, a w następnej czołgało się niczym mały komandos w kierunku najbliższego zagrożenia. Jedyne, co je obecnie interesowało, to wkładanie do buzi wszystkiego, co mu wpadło w rękę. Można było mieć pewność, że jeśli tylko znajdzie się przedmiot dostatecznie mały, żeby się nim udławić, malec natychmiast po niego sięgnie. Z tego też powodu Reggie stale wypatrywała guzików, monet oraz winogron – zwłaszcza te ostatnie malec szczególnie lubił. Umyte dla niego winogrona trzeba było przecinać na pół, co było okropnie żmudne, ale doktor Hunter opowiedziała jej o pacjentce, której dziecko umarło, bo winogrono utknęło mu w tchawicy. „Nikt nie był w stanie mu pomóc” – dodała, jakby to było gorsze niż sama śmierć. To wtedy Reggie poprosiła doktor Hunter, żeby nauczyła ją nie tylko manewru Heimlicha, ale też oddychania metodą usta-usta, tamowania krwotoku tętniczego i opatrywania oparzeń. I dorzuciła parę słów o postępowaniu przy porażeniach prądem i przypadkowych zatruciach (oraz utonięciach, rzecz jasna.) „Mogłabyś zrobić kurs pierwszej pomocy – stwierdziła doktor Hunter – ale tam niepotrzebnie poświęca się tyle czasu na bandażowanie. Możemy poćwiczyć przewiązywanie nadgarstków i ramion, zakładanie podstawowego opatrunku na głowę, ale nic bardziej skomplikowanego nie będzie ci potrzebne. Tak naprawdę musisz tylko wiedzieć, jak uratować komuś życie”. Przyniosła z przychodni fantom, żeby Reggie mogła poćwiczyć resuscytację krążeniowo-oddechową. „Nazywamy go Eliot – powiedziała. – Nikt nie pamięta dlaczego”. Kiedy Reggie myślała o dziecku, które udusiło się winogronem, wyobrażała sobie staroświecką butelkę lemoniady z wetkniętym w szyjkę marmurowym korkiem – taką, jaką widziała w muzeum. Lubiła muzea. Jasne, dobrze oświetlone miejsca. Pan Hunter nie przejmował się aż tak bardzo dzieckiem. Powtarzał, że dzieci są „praktycznie niezniszczalne” i że doktor Hunter niepotrzebnie się zamartwia, „chociaż w sumie to zrozumiałe, zważywszy na jej przeszłość”. Reggie nic nie wiedziała

o przeszłości doktor Hunter. (Wyobraziła sobie, że pyta lekarkę: „To jaka jest pani historia, pani doktor?”, ale dziwnie to brzmiało). Wiedziała jedynie, że William Morris zajmował poczesne miejsce na półce w salonie, podczas gdy książki ojca doktor Hunter zostały oficjalnie uznane za śmieci i wiodły smutny żywot w galerii osobliwości na piętrze. Osobiście Reggie uważała, że dzieci są wyjątkowo podatne na rozmaite uszkodzenia i po tej historii z winogronem wpadła w paranoję, że dziecko może się przypadkiem udusić. Ale czego innego można się było spodziewać, zważywszy na jej przeszłość? („Oddech – mawiała doktor Hunter – oddech jest wszystkim”). Czasem leżała nocą w łóżku, wstrzymując oddech tak długo, że niemal pękały jej płuca, żeby poczuć, jak to jest. Wyobrażała sobie przy tym matkę zaplątaną pod wodą we własne włosy niczym w jakiś nowy, tajemniczy gatunek wodorostów. – Ile czasu trzeba, żeby człowiek utonął? – zapytała kiedyś Reggie doktor Hunter. – Cóż, są różne czynniki – odparła doktor Hunter – na przykład temperatura wody i tak dalej, ale z grubsza rzecz biorąc, od pięciu do dziesięciu minut. Niedużo. Dostatecznie dużo. Reggie odłożyła naczynka dziecka na ociekacz. Zlew znajdował się pod oknem wychodzącym na łąkę u podnóża Blackford Hill. Czasami na łące pasły się konie, czasami nie. Reggie nie miała pojęcia, gdzie się podziewały, kiedy ich tam nie było. Teraz, zimą, stały okryte kocami w kolorze khaki przypominającymi płaszcze przeciwdeszczowe od Barboura. Niekiedy, gdy doktor Hunter wracała z pracy wystarczająco wcześnie, przed zapadnięciem zimowego zmierzchu, zabierały psa oraz dziecko na łąkę. Malec raczkował po szorstkiej trawie, Reggie biegała w kółko za Sadie – suka uwielbiała, gdy ktoś udawał, że ją goni – a doktor Hunter śmiała się i wołała do synka: „No dalej! Biegnij, gnaj jak wiatr!”. Mały tylko na nią patrzył zdziwiony; rzecz jasna, nie miał pojęcia, czym jest bieganie. Jeżeli konie akurat się pasły, zachowywały powściągliwą rezerwę, jakby same biegały (od czasu do czasu przecież musiały to robić) w największej tajemnicy. Konie były duże i nerwowe. Reggie nie podobał się sposób, w jaki wywijały wargi, odsłaniając wielkie, żółte zęby. Obawiała się, że mogą wziąć piąstkę podekscytowanego dziecka za jabłko i odgryźć mu całą rękę. „Mnie też niepokoją – przyznała doktor Hunter. – Zawsze są takie smutne, nie sądzisz? Ale nie tak smutne jak psy”. Reggie uważała psy za całkiem radosne stworzenia, ale oczywiście doktor Hunter wszędzie potrafiła dostrzec zalążek smutku. „Jakie to smutne” –

mówiła, gdy z drzew opadały liście. „Jakie to smutne” – wzdychała, słysząc w radiu piosenkę Beth Nielsen Chapman. „Jakie to smutne” – szeptała, gdy szykowała się do wyjścia z domu, a Sadie z tego powodu skomlała cichutko. Nawet gdy mały obchodził urodziny i mieli tyle frajdy, objadając się tortem oraz różowymi lodami, już po wszystkim, kiedy wracali do domu, doktor Hunter stwierdziła: „Jego pierwsze urodziny. Jakie to smutne. Nigdy więcej nie będzie niemowlęciem”. Reggie podarowała małemu na urodziny misia oraz śliniaczek haftowany w niebieskie kaczuszki z napisem: „Pierwsze urodziny maluszka”. Pierwsze rzeczy były miłe, ostatnie już nie tak bardzo. Często po takim przypływie smutku doktor Hunter najpierw potrząsała lekko głową, jakby chciała się czegoś z niej pozbyć, a potem uśmiechała się i mówiła: „Ale mimo wszystko nie dajemy się przygnębieniu, prawda, Reggie?”. „W istocie, pani doktor” – odpowiadała Reggie. – Mów mi Jo – poprosiła ją doktor Hunter po raz kolejny. A do dziecka powiedziała: – Na marchewki urodziny zeszły się wszystkie jarzyny. Reggie nie wspomniała jej ani słowem o swojej matce, o tym, że nie żyje. Takie brzemię smutku mogłoby być dla lekarki zbyt ciężkie do udźwignięcia, nawet gdyby Reggie oszczędziła jej zbędnych i tragicznych szczegółów. Później doktor Hunter za każdym razem patrzyłaby na nią ze smutkiem w oczach i to także byłoby nie do udźwignięcia. Dlatego Reggie wymyśliła sobie matkę. Miała na imię Jackie i pracowała przy kasie w supermarkecie w centrum handlowym, do którego doktor Hunter nigdy nie zaglądała. W młodości była mistrzynią szkockich tańców ludowych (choć patrząc na nią, nikt by się tego nie domyślił). Jej najlepsze przyjaciółki nazywały się Mary, Trish i Jean. Stale obmyślała jakąś nową dietę i miała długie włosy (bardzo piękne, niestety Reggie ich po niej nie odziedziczyła). Zamierzała zacząć je upinać, bo uważała, że jest za stara na noszenie rozpuszczonych. W tym roku kończyła trzydzieści sześć lat, była więc w wieku doktor Hunter. Miała szesnaście lat, gdy zaręczyła się z ojcem Reggie, siedemnaście, kiedy urodził się Billy, dwadzieścia, gdy owdowiała. Dobrze, że tak wcześnie się ze wszystkim uwinęła. Na zdjęciach wychodziła okropnie, tym bardziej że na widok wycelowanego w siebie aparatu zawsze stroiła śmieszne miny. Jedno z jej ulubionych powiedzonek brzmiało: „Dziwny jest ten świat”. Mówiła to z czułością, jak o psotnym dziecku. Czytała powieści

Danielle Steel, jej ulubionym kwiatem był żonkil, robiła też świetną zapiekankę z mięsa i ziemniaków. Tak się składało, że wszystko to było prawdą. Tylko jeden szczegół się nie zgadzał – w rzeczywistości matka Reggie nie żyła. Kiedy Reggie wycierała ociekacz, jej uwagę zwrócił jakiś ruch na skraju łąki. Tego dnia słońce ledwo raczyło wychylić głowę zza chmur i z tej odległości trudno było dostrzec coś więcej niż niewyraźny kształt. Na pewno nie był to koń. W takie dni, niedobre na wypasanie koni, zwierzęta spędzały czas w jakimś tajemniczym miejscu. Czymkolwiek było to coś, przemknęło wzdłuż żywopłotu – ciemna, zamazana sylwetka. Reggie spojrzała na sukę, ciekawa, czy nie wyczuje czegoś swoim szóstym zmysłem, lecz Sadie siedziała stoicko na podłodze obok dziecka, które usiłowało wepchnąć sobie do buzi jej ogon. – O nie, proszę pana – powiedziała do małego Reggie. Delikatnie wyjęła mu z rączki garść sierści, wzięła go na ręce i podeszła do okna. Na łące było pusto. Malec zacisnął paluszki na kosmyku jej włosów. Uwielbiał szarpać za włosy. „Przypuszczam, że to jakiś atawizm – stwierdziła doktor Hunter. – Tysiące lat temu jako jego matka skakałabym po drzewach, a on kurczowo czepiałby się mojego futra”. Myśl o doktor Hunter, zawsze tak eleganckiej w czarnym kostiumie, jako o prymitywnej istocie mieszkającej w koronach drzew, była przekomiczna. Reggie musiała sprawdzić, co znaczy słowo „atawizm”. Wcześniej nie miała okazji go użyć. Przerabiała właśnie w słowniku hasła na literę „A”, więc nowy wyraz pasował jak ulał. Pomagał jej zaspokoić żądzę poszerzania zasobów leksykalnych. Ostatnio Reggie coraz dłużej przesiadywała w domu swoich pracodawców, natomiast pan Hunter zdawał się bywać w nim coraz rzadziej. „Coś szykuje, jakieś nowe przedsięwzięcie” – wyjaśniła jej lekko doktor Hunter. Wydawała się zadowolona, że Reggie spędza u nich tyle czasu. Zdarzało jej się spoglądać w okno i mówić: „Wielkie nieba, Reggie, już ciemno, powinnaś się zbierać”, po czym dodawała zwykle: „Co za paskudna pogoda! Może zrobię nam jeszcze po filiżance herbaty?” albo „Zostań i zjedz z nami kolację, Reggie. Później cię odwiozę”. Reggie miała nadzieję, że wkrótce usłyszy: „Po co w ogóle masz wracać do domu? Lepiej się do nas przeprowadź”. Wtedy staliby się nareszcie prawdziwą rodziną: doktor Hunter, Reggie, dziecko oraz pies. (Neil Hunter nie figurował raczej w jej wymarzonej wizji rodzinnego szczęścia). Pewnego wieczoru, akurat kiedy kąpały małego, doktor Hunter powiedziała całkiem nie à propos (kolejny nowy nabytek w słowniku Reggie): „Wiesz, że nie ma żadnych zasad?”. „Serio?” – zdziwiła się Reggie.

Przyszło jej na myśl całe mnóstwo zasad związanych choćby z przecinaniem winogron na pół czy noszeniem czepka na basenie, o segregowaniu śmieci nie wspominając. Doktor Hunter, w przeciwieństwie do pani MacDonald, bardzo poważnie traktowała recykling. „Nie, nie chodzi mi o te wszystkie drobiazgi – kontynuowała doktor Hunter – tylko o to, jak żyjemy. Nie istnieje żaden szablon, schemat, którego należy się trzymać. Nikt nie patrzy na nas z góry i nie pilnuje, czy właściwie postępujemy. Nie ma żadnego »właściwie«. Do wszystkiego musimy dojść sami”. Reggie nie była pewna, czy wie, co doktor Hunter próbuje jej powiedzieć. Rozpraszało ją dziecko, skrzeczące i bryzgające wodą jak jakieś rozszalałe morskie stworzenie. – Musisz zapamiętać, Reggie, że najważniejsza jest miłość. Zrozumiałaś? To akurat brzmiało całkiem rozsądnie. Nieco sentymentalnie, ale rozsądnie. – Jasno i wyraźnie, pani doktor – odrzekła, zdejmując ręcznik z kaloryfera, na którym się grzał. Doktor Hunter wyjęła malca z wody – był bardziej śliski niż ryba – i wtedy Reggie owinęła go ręcznikiem. – „Wiedzieć, że gdy światło gaśnie, miłość ogniem pała” – wyrecytowała doktor Hunter. – Czyż to nie śliczne? Elizabeth Barrett Browning zadedykowała ten wiersz swojemu psu. – Miał na imię Flush – przytaknęła Reggie. – A Virginia Woolf napisała o nim książkę. Zawsze czytam o autorach w jak najszerszym kontekście. – Kiedy wszystko inne przepadnie, zawsze pozostaje miłość – dodała doktor Hunter. – Jak najbardziej – zgodziła się Reggie. Tylko jaki z tego pożytek? Absolutnie żaden.

Ad augusta per angusta 7 Czyli jednak trasa widokowa. „Wyruszam w daleką drogę…” Jackson uchylił rondo wyimaginowanego kapelusza przed dziewczynami z Dixie Chicks. Z nieznanych mu powodów GPS w jego samochodzie przestał działać pięć mil po wyjeździe z wioski. W którymś momencie najwyraźniej skręcili nie tam gdzie trzeba, bo nagle znaleźli się na jednopasmówce wijącej się leniwie pod górę przez wymarłą dolinę. Komórka Jacksona straciła zasięg, radio od pewnego czasu wydawało z siebie wyłącznie szumy i trzaski. W odtwarzaczu miał tylko jedną płytę, zapomnianą przez poprzedniego wynajmującego. Zastanawiał się, jak bardzo musiałby być spragniony dźwięku ludzkiego głosu, żeby dobrowolnie słuchać zawodzenia Enyi. Powinien był wziąć ze sobą iPoda. Mógłby teraz słuchać piosenek o złamanym sercu, odkupieniu i prawości wsioków z amerykańskiego Południa. Wszystko też wskazywało na to, że źle zrobił, pozbywając się mapy turystycznej – choć nie miał pewności, że tutejsze drogi w ogóle umieszczono na jakiejkolwiek mapie. Gdyby nie tablica milę wcześniej, która upewniła go, że zmierzają we właściwym kierunku, dawno by zawrócił. (Chociaż czy powinien mieć aż takie zaufanie do tablic drogowych?). Krajobraz, posępny w swoim surowym pięknie, powoli budził w nim utajoną skłonność do melancholii, którą lepiej było trzymać na wodzy. Witaj ciemności, mój stary druhu. Życie wydawało się prostsze, kiedy było się pozbawionym wyobraźni pragmatykiem, szczęśliwym idiotą. „Świetnie się składa, bo idiotą już jesteś” – usłyszał w głowie głos Josie, swojej byłej żony. Droga ciągnęła się wzdłuż ostrych krawędzi krajobrazu. Pomijając nieliczne obniżenia terenu, cały czas pięli się w górę. Podróżując pieszo (Boże uchowaj!), Jackson myślałby o sobie w liczbie pojedynczej, lecz za kierownicą samochodu automatycznie wybierał czasowniki i zaimki w liczbie mnogiej. Jedziemy, skręcamy, my, nam, nasz. Mój samochód i ja, biomechaniczna fuzja człowieka i pojazdu. Pielgrzymi na Bożym trakcie. Byli sami. Jak okiem sięgnąć, żadnego innego auta. Żadnych traktorów ani land roverów, żadnych niesamowitych jeźdźców, w ogóle żadnych podróżnych. Ani śladu gospodarstw ani owczarni, tylko trawa, nagie wapienne skały i martwe grudniowe niebo. Był na drodze donikąd.

Mimo to po okolicy wciąż pętało się sporo odważnych owiec, obojętnych na zagrożenie w postaci nacierającego na nie cholernie wielkiego land rovera discovery. Pewnie tutaj, na tych wichrowych wzgórzach, owce później się kocą. Ciekawe, czy już noszą w sobie przyszłoroczne jagnięta. Nigdy się dotąd nie zastanawiał, jak długo trwa ciąża u owcy; to niesłychane, co robi z człowiekiem samotna podróż. Ostatnio córka oznajmiła mu, że przechodzi na wegetarianizm. W teście na skojarzenia na widok słowa „jagnię” Jackson pomyślałby automatycznie: „sos miętowy”. Marlee pomyślałaby: „niewinność”. Rzeź niewiniątek. Wychowywana na ateistkę, przemawiała językiem męczenników. Może jednak katolicyzm był czymś wrodzonym, czymś, co miało się we krwi? – Dzisiejszym nastolatkom wybór diety wegetariańskiej wydaje się czymś w rodzaju rytuału przejścia – stwierdziła Josie podczas jego ostatniej wizyty w Cambridge pod koniec lata. – Wszystkie jej przyjaciółki zrezygnowały z jedzenia mięsa. Czyli koniec bratania się ojca z córką nad hamburgerem. – Wiem, wiem. Mięso to zbrodnia – westchnął, gdy zajmowali stolik w ulubionej knajpce Marlee. Nazywała się Ziarna albo Korzenie, jednak on ku oburzeniu córki z uporem mówił: Zielsko. Miał chęć na kanapkę z wołowiną i musztardą, lecz przystał na trudną do pogryzienia ciemną bułkę z anemicznym nadzieniem, które wyglądało jak pasta jajeczna, ale okazało się – co za koszmar! – smażonym tofu. – Pycha – mruknął. – Nie bądź takim cynikiem, tato – ripostowała Marlee. – Za bardzo ci z tym do twarzy. Odkąd to jego córka zaczęła mówić jak kobieta? Jeszcze rok wcześniej podskakiwała niczym trzylatka na nadrzecznej ścieżce w drodze do Grantchester (gdzie, o ile dobrze pamiętał, spałaszowała sałatkę z szynką w Tea Orchard Room i nie miała wtedy żadnych skrupułów, że zjada świnkę Babe). Teraz najwyraźniej tamta dziewczynka odbiegła daleko w nieznane. Wystarczy się na chwilę odwrócić, a znikają bez śladu. Kiedy człowiek ma dzieci, mierzy własny wiek ich latami. Nie mówi: „Mam czterdzieści dziewięć lat”, tylko: „Mam dwunastoletnie dziecko”. Josie miała teraz drugie dziecko, dwuletnią córeczkę, niemal rówieśnicę Nathana. Dwoje dzieci złączonych wspólną nicią DNA, którą dzieliły z przyrodnią siostrą Marlee. To, że Nathan nie był do niego podobny, nie znaczyło, że nie jest jego synem. W końcu Marlee też nie wyglądała tak jak on. Julia twierdziła, że Nathan nie jest jego dzieckiem, ale kto by wierzył temu, co

wygaduje jego eks? Julia była urodzoną kłamczuchą. Poza tym była też, rzecz jasna, aktorką. Kiedy więc, patrząc mu głęboko w oczy, powiedziała: „Uwierz mi, Jackson, to nie jest twoje dziecko. Mówię prawdę, czemu miałabym kłamać?”, odruchowo zapytał: „A czemu akurat teraz miałabyś zmieniać przyzwyczajenia?”. Zamiast się z nim pokłócić („Z zasady kłócę się tylko z tymi, których lubię” – powiedziała mu kiedyś), spojrzała tylko na niego z politowaniem. Jackson pragnął mieć syna. Pragnął mieć syna, którego mógłby nauczyć wszystkiego, co sam umiał, i który poznałby rzeczy, o jakich on nie miał pojęcia. Swojej córki nie mógł niczego nauczyć; już teraz wiedziała więcej od niego. Poza tym pragnął mieć syna, bo był mężczyzną. Proste. Przypomniał sobie gwałtowną falę emocji, jaka go zalała, kiedy dotknął główki Nathana. Przez takie rzeczy silny mężczyzna na zawsze stawał się słaby. – A w ogóle to od kiedy dwunastolatka jest nastolatką? – zaatakował Josie. – Nastolatki mają od trzynastu lat wzwyż. Dwanaście to jeszcze dziecko. – Liczy się końcówka „naście” – odparła lekko. – Zresztą w dzisiejszych czasach młodzież wcześniej zaczyna. – Co zaczyna? On sam przeżył okres dorastania, nie będąc nawet tego świadom. Mając dwanaście lat, był jeszcze chłopcem, a gdy jako szesnastolatek wstąpił do wojska, stał się mężczyzną. Pomiędzy jednym a drugim momentem kroczył cienistą doliną śmierci, znikąd nie mogąc liczyć na pocieszenie. Miał nadzieję, że jego córka lepiej będzie wspominać swoje młodzieńcze lata. W kieszeni kurtki nosił wymiętą pocztówkę, którą wysłała mu ze szkolnego wyjazdu do Brugii w czasie przerwy semestralnej. Na kartce widniał malowniczy widoczek z kanałem i rzędem kamienic z czerwonej cegły. Jackson nigdy nie czuł potrzeby odwiedzenia Belgii. Przed wyjazdem przełożył pocztówkę ze starej skórzanej kurtki do tej sportowej z logo The North Face, która stanowiła jego przebranie. Zrobił to właściwie bez powodu – uznał po prostu, że wiadomość od córki, chociaż banalna i zdawkowa („Kochany Tato, Brugia jest bardzo ciekawa, mają tu wiele ładnych budynków. Ciągle pada. Objadam się frytkami i czekoladą. Tęsknię! Całuję! Marlee”), nie jest czymś, co mógłby wyrzucić ot, tak. Czy rzeczywiście za nim tęskniła? Pewnie w jej życiu tyle się działo, że nawet nie zauważyła jego braku. Brudna owca, właściwie wiekowy baran, rozkraczyła się przed nim na drodze niczym rewolwerowiec w samo południe. Jackson zwolnił, zatrzymał się i spróbował przeczekać

uparciucha. Zwierzę ani drgnęło. Zatrąbił, lecz nawet nie zastrzygło uchem, tylko dalej od niechcenia żuło trawę jak stary Indianin tytoń. Jacksonowi przyszło do głowy, że baran może być głuchy. Wysiadł z samochodu i spojrzał na niego groźnie. – Wyciągniesz broń czy zagwiżdżesz Dixie? – zapytał. Baran obdarzył go umiarkowanym zainteresowaniem i wrócił do przeżuwania. Jackson próbował przesunąć go siłą, ale ten się zaparł – skutecznie mimo dość mizernej wagi. Czy nie powinien się bać człowieka? Jackson, gdyby był baranem, odczuwałby strach na widok faceta takiego jak on. Spróbował przepchnąć zad zwierzęcia, chwycić je za tylne nogi i obrócić, ale na nic się to zdało – równie dobrze racice mogły być zabetonowane w podłożu. Założył baranowi nelsona, lecz też niczego nie wskórał. Cieszył się, że wokół nie ma nikogo, kto obserwowałby te absurdalne zapasy. Miał wątpliwości, czy etycznie będzie uderzyć zwierzaka. Cofnął się o parę kroków, żeby przemyśleć taktykę. W końcu spróbował podciąć baranowi przednie nogi, lecz tylko sam stracił równowagę i padł jak długi na wznak. Nad nim po bladym zimowym niebie płynął jeszcze bledszy obłoczek, biały i puszysty jak jagnię. Rozciągnięty na jezdni Jackson obserwował jego wędrówkę z jednego krańca doliny na drugi. Kiedy chłód nie tylko zaczął sączyć mu się do kości, lecz także niemal zmroził mu szpik, westchnął, wstał i zasalutował przeciwnikowi. – Wygrałeś – powiedział. Wsiadł do auta, włączył odtwarzacz i nastawił Enyę. Kiedy się obudził, wokół nie było żadnych owiec. Teraz naprawdę znajdował się z dala od cywilizacji. Ołowiane niebo straszyło śnieżycą, on zaś piął się coraz wyżej i wyżej ku jakiemuś tajemniczemu szczytowi. Ku niebiańskiemu miastu. Drogę zagradzały mu kolejne bramy i Jackson stracił mnóstwo czasu, zmuszony za każdym razem wysiadać z samochodu, otwierać je, a następnie starannie zamykać. Przypuszczał, że chodzi o to, żeby owce się nie rozłaziły. Ciekawe, czy nadal pilnują ich pasterze? Wyobrażał ich sobie jako brodatych mężczyzn w baranicach, siedzących w świetle gwiazd na trawiastym zboczu z baranim rogiem w dłoni i wypatrujących wilków podkradających się do stada. Zaskoczyło go, jak poetycko szczegółowe i kompletnie nieprawdziwe są jego wyobrażenia. W rzeczywistości wszystko kręciło się teraz wokół traktorów, hormonów i kąpieli odkażających, wilki zaś dawno wymarły, przynajmniej te prawdziwe. Jackson z natury był pasterzem. Nie spocząłby, dopóki jego trzódka nie byłaby policzona i bezpieczna w swojej zagrodzie. Oto

jego powołanie i przekleństwo: chronić i służyć. Wbite w pobocze tyczki do pomiaru wysokości śniegu miały do trzech metrów wysokości. Jackson obrzucił niebo nieufnym spojrzeniem. Nie chciałby tu utknąć podczas zamieci, nikt by go nigdy nie znalazł. Musiałby zbudować igloo i przeczekać w nim do wiosny, może ostrzyc parę owiec i zrobić sobie wełniany koc. Nikt nie wiedział, gdzie się znajduje, nikomu nie powiedział o swoim wyjeździe z Londynu. Gdyby zaginął, gdyby coś mu się stało, nikt nie miałby pojęcia, gdzie go szukać. Gdyby zaginęła osoba, którą Jackson kochał, przetrząsałby świat dopóty, dopóki by jej nie odnalazł, lecz wcale nie miał pewności, że inni zrobiliby to samo dla niego. („Kocham cię” – powiedziała, ale nie wiedział, na ile to uczucie jest dla niej trwałe). Minął słupek ogrodzenia, na którym przysiadł jakiś drapieżny ptak, jastrząb albo sokół. Przypominał zwieńczenie kolumny. Jackson nie był ekspertem, jeśli chodzi o ptaki. Potrafił jednak rozpoznać myszołowa – dwa z nich miał właśnie nad sobą. Krążyły leniwie nad wrzosowiskiem niczym samoloty w strefie oczekiwania. Wyglądały jak wycięte z czarnego papieru. „Kiedy już precz odejdziesz stąd, w dal i odwieczną noc, wśród cierni kości złożysz swe, Pan weźmie duszę twą”. Jezu, skąd mu się to wzięło? Ze szkoły, ot co. Za jego szkolnych lat kucie na pamięć było w modzie. Żałobny lament, pierwsza klasa szkoły średniej; zanim jego życie stanęło na głowie. Nagle ujrzał samego siebie stojącego przy kominku w swoim rodzinnym niedużym domu, recytującego wiersz przed czekającym go nazajutrz egzaminem. Jego siostra Niamh słucha go i poprawia, jakby prowadziła katechezę. Jackson czuje zapach dymu i żar rozżarzonych węgli na swoich gołych nogach: częścią szkolnego mundurka są krótkie spodenki z szarej wełny. Z kuchni dochodzą smakowite zapachy przygotowanego przez matkę podwieczorku. Za każdym razem, gdy Jackson zapomina tekstu, Niamh wali go po łydce linijką. Po latach zdumiewało go, jak wiele było w jego rodzinie brutalnych zachowań (siostra niemal dorównywała pod tym względem ojcu i bratu): codzienne kuksańce i klapsy, ciągnięcie za włosy, wykręcanie uszu, szczypanie. Cały słownik przemocy. Tylko w ten sposób potrafili okazywać sobie nawzajem miłość. Może winę za to ponosiła zła mieszanka szkockich i irlandzkich genów, które rodzice wnieśli im w posagu? Mogło też chodzić o brak pieniędzy albo surowe zasady życia w górniczej społeczności. A może po prostu to lubili? Jackson nigdy nie uderzył kobiety ani dziecka; ograniczał się do dawania wycisku przedstawicielom swojej płci. „Lecz jeśliś butów skąpił tym, co szli w dal i odwieczną noc, ciernie nagiego przebodą cię, Pan weźmie duszę twą”.

Cierń to kolec, tyle pamiętał. To było bardzo w stylu jego szkoły, dawać pierwszakom do nauki Żałobny lament. Na litość boską, jak to świadczyło o charakterze mieszkańców Yorkshire? W dodatku nie chodziło o sam lament; była to opowieść o wędrówce martwego ciała. O Sądzie Ostatecznym. Jak sobie pościelesz, tak się wyśpisz. Nie czyń drugiemu, co tobie niemiłe. Oddaj ostatnią parę butów w tym życiu, w następnym będziesz obuty na wędrówkę przez ciernie. „Oto żywota nastał kres, dal i odwieczna noc, próżno się trwożysz, włosy rwiesz, Pan weźmie duszę twą”. Jackson zadrżał i podkręcił ogrzewanie. Nie był jednak sam na tej drodze donikąd. Z przodu zamajaczyła mu czyjaś sylwetka. Ten ktoś zmierzał pieszo w jego stronę. Widok był najzupełniej niespodziewany – przez chwilę Jackson miał wrażenie, że to tylko miraż spowodowany zbyt długim wpatrywaniem się w pustą jezdnię. Ale nie – to nie była zjawa, tylko prawdziwa istota ludzka, chyba nawet kobieta. Zbliżywszy się do niej, zwolnił. Nie spacerowiczka i nie turystka, ubrana w przydługi kardigan, bluzkę, spódnicę i mokasyny. Jedynym ustępstwem na rzecz pogody był ręcznie dziergany szal, nonszalancko zawinięty wokół szyi. Około czterdziestki, domyślił się, widząc siwiejące brązowe włosy przycięte na boba. Miała w sobie coś z bibliotekarki. Czy bibliotekarki odpowiadały stereotypowym wyobrażeniom o przedstawicielkach swojego zawodu? Czy też uprawiały dziki seks za każdą stertą książek? Jackson od lat nie był w żadnej bibliotece. Napotkana kobieta niczym się nie wyróżniała. Nie miała nawet psa. Dłonie wcisnęła głęboko w kieszenie swetra. Nie szła, raczej się przechadzała. Znikąd donikąd. Wszystko to było bardzo dziwne. Jackson zahamował i opuścił szybę. Mijając go, kobieta uśmiechnęła się i skinęła głową. – Może panią podwieźć? – zapytał. („Nigdy nie wsiadaj do samochodu z nieznajomym, choćbyś zabłądziła na pustkowiu, choćby ten ktoś twierdził, że zna twoją matkę, na tylnym siedzeniu wiezie szczeniaczka albo jest policjantem”). Kobieta przyjemnie się roześmiała, w jej zachowaniu nie było ani śladu lęku ani podejrzliwości. Pokręciła głową. – Jedzie pan w złym kierunku – odparła z miejscowym akcentem. Wyciągnęła rękę w stronę, z której przyjechał, i dodała: – Zresztą to niedaleko.

– Lada moment zacznie sypać śnieg – zauważył Jackson. Dlaczego nie miała na sobie płaszcza? Czyżby tutaj, w górach, obowiązywał zimny wychów? Kobieta przez chwilę przypatrywała się niebu, po czym stwierdziła: – Nie, nie sądzę. Niech się pan nie przejmuje. Pomachała mu od niechcenia i ruszyła dalej zaskakująco niespiesznym krokiem. Nie mógł za nią podążyć ani samochodem, ani na piechotę; z pewnością wzięłaby go wtedy za psychola. Prawdopodobnie zmierzała do gospodarstwa, które przeoczył. Mogło się znajdować w zagłębieniu terenu albo za grzbietem wzniesienia. Albo było niewidzialne. – Jak to mówią w tych stronach – powiedział do kierownicy samochodu – „ludzie są dziwne”. Dzień chylił się ku wieczorowi. Ciekawe, ile czasu musi jeszcze minąć, żeby zimowe słońce wreszcie się poddało. Pewnie zrobi się wtedy ciemno choć oko wykol. Jackson włączył reflektory. W lusterku wstecznym obserwował idącą kobietę, która malała, malała, aż w końcu znikła w zapadającym zmierzchu. Nie obejrzała się ani razu. Na jej miejscu, gdyby tak jak ona miał na nogach biblioteczne mokasyny, na pewno by się odwrócił. Był człowiekiem w drodze, człowiekiem, który pragnął wrócić do domu. Liczył się cel, nie podróż. Wszyscy pragnęli wrócić do domu. Wszyscy, wszędzie, zawsze. Zrobiło się całkiem ciemno. Jackson jechał przed siebie, kolejny biedny wędrowiec. Czy pielgrzymował z tego świata do innego, który dopiero miał nadejść? „Jedzie pan w złym kierunku” – powiedziała. Miała na myśli, że dla niej to zły kierunek. Czy aby na pewno? Może w jej słowach było ukryte przesłanie? Jakiś znak? Może jechał w złym kierunku? Ale dlaczego złym? Ta droga musiała się gdzieś kończyć, choćby tam, gdzie się zaczęła. – Tylko nie to – powiedział na głos. – Byle nie to egzystencjalne gówno. „Chociażbym chodził ciemną doliną…” 8 W chwili gdy doszedł do wniosku, że na dobre zagubili się w strefie mroku, pokonał grzbiet wzniesienia i dostrzegł światła samochodów połyskujące na biegnącej w dole trasie A1, zagubionej autostradzie, szerokiej, szarej arterii logiki umożliwiającej kierowcom przemieszczanie się z jednego znanego sobie punktu do drugiego. Alleluja!

Więcej na: www.ebook4all.pl

Powiedziała, że sama kupi kwiaty 9 Pojedzie do miasta, pójdzie do kwiaciarni Maxwella na Castle Street i poprosi o przygotowanie eleganckiego bukietu. Niebieskie kwiaty do salonu, płaska kompozycja w koszyku na kominek – tylko czy będą mieli ostróżki? Może już na nie za późno? Choć oczywiście pora roku nie miała żadnego znaczenia; kwiaciarze nie zrywali kwiatów w ogrodach, tylko importowali je z holenderskich szklarni. Albo z Kenii. W dzisiejszych czasach kwiaty uprawiano w Kenii, gdzie wody nie starczało prawdopodobnie nawet dla mieszkańców, a następnie przewożono samolotami emitującymi do atmosfery tony dwutlenku węgla. Kupowanie ich było niemoralne, ale naprawdę ich potrzebowała. Czy można potrzebować kwiatów? Kiedy wybrali się do Alistira Taita na Rose Street po pierścionek zaręczynowy dla niej, Patrick powiedział jubilerowi: „Ta piękna kobieta potrzebuje wielkiego brylantu”. Teraz ten tekst wydawał się jej oklepany, ale wtedy pomyślała, że jest uroczy. W pewnym sensie. Patrick wybrał stary diament w nowej oprawie. Louise zastanawiała się potem, co za biedak wykopał dawno temu ten kamień z samego jądra ciemności. Czuła się tak, jakby miała krew na rękach. Patrick był chirurgiem ortopedą nawykłym do dyrygowania innymi. „Ortopedia to w zasadzie młotki i dłuta, trochę bardziej zaawansowana stolarka” – zażartował, kiedy się poznali. Należał jednak do najlepszych w swojej dziedzinie. Mógłby zbijać fortunę w prywatnym gabinecie, zamiast tego składał na śruby pacjentów publicznej służby zdrowia. („Tak to się kończy, gdy ktoś bawi się w dzieciństwie zestawem »Mały mechanik«”). Louise nigdy nie lubiła lekarzy – nikt, kto miał na studiach kontakt ze studentami medycyny, w życiu nie zaufa żadnemu lekarzowi. (Czy Joanna Hunter stanowiła wyjątek od tej reguły?). Skąd zresztą brali się lekarze? Wybierano dzieciaki pochodzące z klasy średniej, dobre z przedmiotów ścisłych, przez kolejne sześć lat wciskano im do głowy jeszcze więcej przedmiotów ścisłych, a następnie dawano im do rąk ludzi. Ludzie to nie nauka ścisła, ludzie to chaos. „Cóż, można i tak na to patrzeć” – śmiał się Patrick. Poznali się przy okazji wypadku – no jasne, jakże inaczej policjantka mogłaby kogoś poznać? Dwa lata temu Louise jechała M8 do Glasgow na spotkanie z policją ze Strathclyde, gdy na przeciwległym pasie zdarzył się wypadek.

Na miejscu zdarzenia zjawiła się jako pierwsza, przed służbami ratowniczymi, ale nie mogła nic zrobić. Szesnastokołowa ciężarówka wbiła się w tył trzydrzwiowego sedana z dwoma dziecięcymi fotelikami upchniętymi na tylnym siedzeniu, matką za kierownicą i jej nastoletnią siostrą na miejscu dla pasażera. Auto stało w korku przed światłami tymczasowymi zainstalowanymi z powodu robót drogowych. Kierowca ciężarówki nie zauważył ostrzeżenia o robotach, nie zauważył też sznureczka samochodów, a małego, trzydrzwiowego sedana dostrzegł dopiero w ostatniej chwili, tuż przed tym, jak przywalił w niego z prędkością sześćdziesięciu mil na godzinę. Wysyłał akurat SMS. Klasyka. Louise natychmiast go aresztowała. Wolałaby od razu zabić gnoja. A jeszcze lepiej przejechać po nim powolutku jego własną ciężarówką. Zauważyła, że z wiekiem robi się coraz bardziej krwiożercza (coś to o niej mówiło). Samochód i jego pasażerowie zostali kompletnie zmiażdżeni. Jako najmniejsza i najszczuplejsza osoba na miejscu zdarzenia („Może pani spróbuje, szefowo?”) Louise wsunęła dłoń przez to, co dawniej było oknem, próbując zbadać puls, policzyć ciała, znaleźć jakieś dokumenty. Nie wiedzieli, że z tyłu jechały dzieci, dopóki palce Louise nie otarły się o maleńką, bezwładną rączkę. Dorośli mężczyźni płakali, nie wyłączając policjanta z drogówki, który był odpowiedzialny za kontakt z rodzinami poszkodowanych. Dobra stara Louise – zahartowana w bojach – objęła go ramieniem i powiedziała: „Chryste, przecież jesteśmy tylko ludźmi”, po czym zgłosiła się na ochotnika, żeby porozmawiać z najbliższymi ofiar, co bez wątpienia było najgorszą robotą na świecie. Wyglądało na to, że z wiekiem robi się też coraz bardziej sentymentalna. Krwiożercza, ale sentymentalna. Tydzień później uczestniczyła w pogrzebie. Chowali całą czwórkę naraz. Było to nie do udźwignięcia, a jednak musiało zostać udźwignięte, bo tak się po prostu robiło: człowiek brał się w garść i szedł dalej. Noga za nogą, mozolnie, dzień za dniem. Gdyby to jej dziecko zginęło, nie byłoby żadnego „dalej”, Louise sama by się wyeliminowała – coś prostego i eleganckiego, żeby nie narobić bałaganu służbom ratowniczym. Na siedemnaste urodziny Archie zażyczył sobie kursu nauki jazdy. Patrick stwierdził: „Świetny pomysł, Archie. Jak zdasz egzamin, kupimy ci jakąś przyzwoitą używaną brykę”. Louise tymczasem gorączkowo szukała sposobu, żeby uniemożliwić Archiemu zajęcie miejsca za kierownicą jakiegokolwiek samochodu. Mogłaby się na przykład dostać do komputera urzędu komunikacji i zablokować jego tymczasowe prawo jazdy. Ostatecznie była nadkomisarzem, nie powinno to stanowić dla niej żadnego problemu. Policjant i przestępca stanowili przecież dwie strony tego samego medalu.

Kierowca auta stojącego w korku przed sedanem również doznał poważnych obrażeń i właśnie Patrick spędził wiele godzin na sali operacyjnej, składając mu nogę. Kierowca ciężarówki wyszedł z karambolu bez jednego siniaka. Skazano go na trzy lata więzienia i pewnie już cieszył się wolnością. Louise usunęłaby mu narządy wewnętrzne bez znieczulenia i oddała je ludziom, którzy bardziej na nie zasługiwali. Tak przynajmniej oświadczyła Patrickowi wkrótce po operacji nad kubkiem paskudnej kawy w szpitalnej stołówce. „Życie składa się z samych przypadków – odparł. – Najlepsze, co możemy zrobić, to sklejać rozbite kawałki”. Nie był policjantem, ale nie miała wrażenia, że popełnia mezalians. Doskonale ją rozumiał. Patrick był Irlandczykiem, co zawsze wszystko ułatwia. Facet z irlandzkim akcentem mógł robić wrażenie interesującego, poety albo i mędrca, nawet jeśli w rzeczywistości wcale nim nie był. Patrick łączył w sobie wszystkie te cechy. „Chwilowo jestem bez żony” – powiedział, a ona się roześmiała. Wcale nie chciała pierścionka z brylantem – wielkim czy jakimkolwiek innym – choć i tak go dostała. „Będziesz go mogła sprzedać, jeżeli się ze mną rozwiedziesz” – stwierdził Patrick. Louise lubiła autorytarny sposób, w jaki przejmował kontrolę – to, że nie dawał się wciągać w jej wredne gierki, a jednocześnie przyjmował kolejne wyskoki ze spokojem, jakby mimo wszystkich swoich wad była dla niego bezcenna, a wady można było naprawić. No jasne – jako chirurg uważał, że wszystko da się naprawić. Nie miał racji. Była złotą czarą – prędzej czy później musiały się pojawić jakieś rysy. I kto ją wtedy poskleja? Po raz pierwszy w życiu dobrowolnie odeszła od steru. A czym to się kończy? Człowiek kompletnie traci równowagę, ot co. Może jednak stroik na stół do jadalni? Coś niedużego i czerwonego, żeby pasowało do czerwonego wzoru na dywanie. Byle nie róże. Róże wysyłały niewłaściwy przekaz. Louise nie miała pewności jaki, ale z pewnością niewłaściwy. – Nie napinaj się aż tak bardzo – śmiał się z niej Patrick. W takich sprawach Louise okazywała się jednak kompletnie beznadziejna. Gdyby się nie napinała, natychmiast by poległa. „Związki to nie moja działka” – zapowiedziała mu pierwszego ranka, kiedy obudzili się w jednym łóżku. – Nie chcesz się wiązać czy nie potrafisz? – zapytał. Ujarzmił ją, jakby była narowistym, nieokiełznanym koniem. (A jeśli po prostu ją złamał?). Działał niespiesznie, delikatnie, aż mu uległa. Poskromienie złośnicy. Szekspirowska Kasia wcale nie była taka zła; nie zasłużyła sobie na reputację zołzy.

Dobrze wiedział, jak się do niej zabrać. Przez piętnaście lat był szczęśliwie żonaty, dopóki dziesięć lat temu samochód wiozący grupkę nastoletnich amatorów przejażdżek kradzionymi autami nie zaczął nagle wyprzedzać na kawałku jednopasmówki na A9 i nie uderzył czołowo w volkswagena polo jego żony. Ktokolwiek wynalazł koło, miał sporo na sumieniu. Samantha. Patrick i Samantha. Jej nie potrafił posklejać, prawda? Wciąż miała czas, żeby kupić kwiaty i zrobić zakupy w Waitrose na Morningside, miała czas, żeby przygotować kolację. Dwukrotnie pieczone suflety z roquefortem, strzępiel na soczewicy z Puy, tarta cytrynowa. Po co ułatwiać sobie życie, skoro można je maksymalnie skomplikować? Jako kobieta teoretycznie powinna wszystko umieć. Suflety z roquefortem były według przepisu Delii Smith. Wzrost i upadek burżuazji. Cha, cha. Dobry Boże, co się z nią działo? Zmieniała się w normalnego człowieka. Padała z nóg ze zmęczenia – oto, co się z nią działo. (Dlaczego? Czemu była taka zmęczona?). W poprzednim życiu, gdy jej urody nie mierzono jeszcze wielkością brylantu, zrobiłaby sobie (bardzo dużego) drinka, zamówiła pizzę, wyjęła soczewki kontaktowe, wyciągnęła się przed telewizorem i obejrzała jakiś chłam, żeby się odprężyć. Zamiast tego biegała jak kot z pęcherzem, zamartwiając się ostróżkami i przepisami Delii. Czy miała jeszcze jakąś drogę odwrotu? – Możemy to odwołać – powiedział przez telefon Patrick. – Nic się nie stanie, jesteś zmęczona. Dla niego może to było nic, dla niej katastrofa. Siostra Patricka z mężem przyjeżdżali aż z Bournemouth albo z Eastbourne, czy gdzie tam ulokowała się ta ich irlandzka diaspora. Wszędzie było ich pełno, jak Szkotów. – Wystarczy im tost z serem. Zresztą możemy zamówić coś na wynos – dodał. Zawsze był taki cholernie wyluzowany. Ale co oni sobie o niej pomyślą, jeśli się nie postara? Nie byli na ich ślubie (choć w zasadzie nikt inny też nie był zaproszony) i siostra Patricka (Bridget) była najwyraźniej dość zniesmaczona całą tą historią. – Tylko my dwoje w urzędzie – zapowiedziała Louise, kiedy wreszcie się złamała i przyjęła oświadczyny Patricka. – A co z Archiem? – zapytał Patrick. – On też musi tam być? – Tak. Przecież to twój syn, Louise. Ostatecznie Archie zachował się jak trzeba, pilnował obrączek i wzniósł stłumiony

wstydliwy okrzyk na ich cześć, gdy Louise powiedziała: „Tak”. Syn Patricka, Jamie, nie przyjechał na ślub. Robił doktorat z archeologii w jakiejś zapomnianej przez Boga dziurze. Był jednym z tych aktywnych młodych ludzi – narty, surfing, nurkowanie – „prawdziwym chłopakiem”, pysznił się Patrick. W przeciwieństwie do jej syna, jej małego Pinokia. Poprosili dwie przypadkowe osoby, czekające na kolejny ślub, żeby zgodziły się im świadkować, po czym w ramach podziękowania wręczyli każdej butelkę dobrej słodowej whisky. Louise miała na sobie sukienkę z surowego naturalnego jedwabiu w kolorze, który osobista stylistka u Harveya Nicholsa określiła jako „ostrygowy”, choć Louise wydawał się zwyczajnie szary. Sukienka była ładna, ale nie fikuśna, i odsłaniała jej zgrabne nogi. Patrick postarał się o kwiaty – staroświecki bukiecik różowych różyczek dla niej i różane pączki do butonierki swojej i Archiego. Ona sama raczej nie zawracałaby sobie tym głowy. Dwa lata wcześniej, niedługo po poznaniu Patricka, kiedy zachowanie Archiego stało się bardzo niepokojące, Louise zapisała się na terapię – coś, czego przyrzekała sobie nigdy nie robić. Nigdy nie mów nigdy. Podjęła tę decyzję dla Archiego przekonana, że jego problemy muszą wynikać z jej problemów – że jeśli będzie lepszą matką, jego życie też zmieni się na lepsze. Zrobiła to również dla Patricka, widząc w nim szansę na nowy początek, na to, że wreszcie będzie taka jak inni. Dzięki Bogu terapia odbywała się według zasad behawioryzmu poznawczego i nie wymagała od Louise zapuszczania się zbyt głęboko w mroczne otchłanie własnej psychopatologii. Zasadniczo chodziło o to, żeby nauczyć się unikania negatywnych myśli i uwolnić w sobie bardziej pozytywne nastawienie do życia. Terapeutka, życzliwa hipiska o imieniu Jenny, wyglądająca jakby ją wydziergano z włóczki, kazała Louise wyobrazić sobie miejsce, w którym mogłaby złożyć wszystkie negatywne myśli. Louise wybrała skrzynię na dnie morza, ulubioną przez piratów z bajek – taką z metalowymi okuciami i obręczami, kłódką oraz skoblem, która zamiast skarbów miała bezpiecznie skrywać jej niepotrzebne myśli. Im więcej szczegółów, tym lepiej, orzekła Jenny, więc oprócz piaszczystego dna Louise wymyśliła jeszcze rafę koralową i muszle, uczepione boków skrzyni pąkle, myszkujące wokół ciekawskie ryby i rekiny, pełzające po niej homary oraz kraby, a także pasma wodorostów unoszone podwodnymi prądami. Stała się mistrzem otwierania zamków – w ułamku sekundy potrafiła przenieść się mentalnie do swojego podwodnego świata. Sęk w tym, że gdy zamknęła wszystkie negatywne myśli na dnie morza, nic jej nie pozostało,

ani jedna pozytywna myśl. „Chyba po prostu nie jestem pozytywnie nastawiona” – powiedziała do Jenny. Sądziła, że tamta zaprotestuje, przygarnie ją do swej matczynej, wydzierganej z włóczki piersi i powie, że to tylko kwestia czasu (oraz pieniędzy), bo przecież wszystko można naprawić. Lecz Jenny zgodziła się z nią i przytaknęła: „Chyba rzeczywiście nie jesteś”. Louise przestała do niej przychodzić i wkrótce później przyjęła oświadczyny Patricka. Archie uczył się teraz w Fettes. Dwa lata temu jako czternastolatek był o krok od zrobienia czegoś naprawdę złego. Z pozoru chodziło o drobne kradzieże, wagarowanie, kłopoty z policją (o ironio!), ale ona wiedziała, ponieważ dostatecznie często miała z tym do czynienia u innych nastolatków. Wiedziała, że jeśli nie zdusi tego w zarodku, to z fazy przejściowej zrobi się sposób na życie. Archie musiał być gotowy na zmianę, w przeciwnym razie nic by z tego nie wyszło. Louise wykorzystała pieniądze z ubezpieczenia wypłaconego po śmierci matki, żeby pokryć niebotycznie wysokie czesne. „Nareszcie ta stara pijana krowa się na coś przydała” – stwierdziła. Nowa szkoła uosabiała wszystko, przeciw czemu Louise buntowała się przez całe dorosłe życie: przywileje, utrwalanie hegemonii rządzących i tak dalej. A teraz sama w tym uczestniczyła, ponieważ kiedy chodziło o jej rodzone dziecko, nie zamierzała ulegać argumentom o istnieniu większego dobra. „Co z twoimi zasadami?” – spytał ją ktoś, ona zaś odparła: „Moje zasady to Archie”. Ryzyko się opłaciło. Minęły dwa lata, Archie stosunkowo płynnie ewoluował z miłośnika stylu gotyckiego w typowego kujona (co od początku było jego powołaniem). Teraz spotykał się ze swoimi konfratrami kujonami w kółku astronomicznym, szachowym, komputerowym i Bóg wie jakim jeszcze, zgłębiając kompletnie nieznane jej przedmioty. Louise miała magisterium z literatury i była pewna, że gdyby tylko urodziła córkę, mogłaby z nią prowadzić cudowne rozmowy o siostrach Brontë oraz George Eliot. (Niby kiedy? Podczas wspólnego pieczenia ciasteczek i robienia sobie nawzajem makijażu? Zejdź na ziemię, Louise). – Jeszcze nie jest za późno – zauważył kiedyś Patrick. – Na co? – Na dziecko. Ciało Louise przeszedł lodowaty dreszcz. Ktoś otworzył drzwi jej serca i wpuścił lodowaty północny wiatr. Czy Patrick chciał dziecka? Nie mogła go o to zapytać; bała się, że usłyszy: „Tak”. Czy zamierzał ją do tego nakłonić podstępem, tak jak podstępem

nakłonił ją do małżeństwa? Louise miała już jedno dziecko, dziecko tak ciasno owinięte wokół jej serca, że nigdy nie zdecydowałaby się na powtórkę. Całe jej życie było walką. – Pora w końcu przestać – stwierdził Patrick, masując jej kark po wyjątkowo ciężkim dniu w pracy. – Odłożyć broń, poddać się i przyjmować rzeczy takimi, jakie są. – Powinieneś być mistrzem zen – mruknęła Louise. – Jestem nim. Nigdy by nie przypuszczała, że kiedy dobiegnie czterdziestki, w jej rodzinie pojawi się nagle drugi samochód, a ona zamieszka w luksusowym mieszkaniu i będzie nosiła na palcu brylant wielkości Skały Gibraltarskiej. Dla większości ludzi byłby to cel do osiągnięcia lub pożądana zmiana, tymczasem Louise czuła się tak, jakby skręciła przez pomyłkę nie tam, gdzie trzeba, i nawet tego nie zauważyła. W chwilowych przypływach paranoi zastanawiała się, czy Patrick jej czasem nie zahipnotyzował. Po przeprowadzce zmieniła polisę ubezpieczeniową. Kobieta w słuchawce zadała jej wszystkie standardowe pytania – o wiek budynku, liczbę pokoi, o to, czy mają zainstalowany alarm – po czym spytała: „Czy przechowuje pani w mieszkaniu klejnoty, futra albo broń palną?”. Louise poczuła nieoczekiwane podniecenie na myśl o takim życiu. (Na początek dostała klejnot, a to już coś). Najwyraźniej coś ważnego ją ominęło. Poukładała sobie wszystko ładnie i elegancko, ustatkowała się, tymczasem prawdziwa Louise marzyła o życiu poza prawem, noszeniu klejnotów, futer i wymachiwaniu bronią. Nawet myśl o futrach szczególnie jej nie raziła. Potrafiłaby zabić zwierzę, obedrzeć je ze skóry i zjeść; było to lepsze niż bezduszny dystans, sztucznie oddzielający rzeźnię od miękkich bladawych paczuszek na stoisku mięsnym w Waitrose. „Nie – odparła tamtej kobiecie z firmy ubezpieczeniowej, wracając do rzeczywistości – mam tylko pierścionek zaręczynowy”. Błyskotkę z drugiej ręki, wartą dwadzieścia tysięcy funtów. Sprzedaj ją i wiej, Louise. Uciekaj, ile sił w nogach. Joanna Hunter była kiedyś niezłą biegaczką (ciekawe, czy nadal biega?), mistrzynią uniwersytecką w lekkoatletyce. Raz uciekła i to uratowało jej życie; może później też robiła wszystko, żeby nikt jej nie dopędził? Louise przyjrzała się korkowej tablicy wiszącej w kuchni Hunterów, kolekcji drobnych, codziennych trofeów i pamiątek z całego życia: pocztówek, dyplomów, fotografii, liścików. Oczywiście, nie było tam nic na temat wydarzenia, które musiało ukształtować Joannę. Morderstwo nie należy do rzeczy, którymi można się chwalić na tablicy w kuchni. Alison Needler dla odmiany nie uciekła,

tylko się ukryła. Ostatnio Louise prawie wcale nie widywała Archiego. Jej syn wybrał internat, ponieważ w tygodniu wolał mieszkać w szkole niż z rodzoną matką. W weekendy natomiast szukał towarzystwa tych, z którymi i tak codziennie spędzał czas na lekcjach. – Przestań się zamartwiać – uspokajał ją Patrick. – Chłopak ma szesnaście lat, chce wyfrunąć z domu. Louise pomyślała o Ikarze. – I nauczyć się latać. Louise pomyślała o martwym ptaku, którego znalazła w weekend przed domem. To był zły znak. Biedactwo zestrzelone z procy przez łobuziaka. – Twój syn musi dorosnąć. – Nie widzę powodu. – Louise – powiedział łagodnie Patrick – Archie jest szczęśliwy. – Szczęśliwy? Nie był to przymiotnik, jakim opisałaby Archiego, przynajmniej odkąd przestał być dzieckiem. Jak cudownie, radośnie nieskrępowany był wówczas w swoim szczęściu! Louise sądziła, że zawsze tak będzie. Nie zdawała sobie sprawy, że dziecięce szczęście z czasem się rozwiewa, bo sama jako dziecko go nie zaznała. Gdyby przypuszczała, że Archie już nigdy nie będzie równie pogodny i niewinny, zachowywałaby każdą chwilę jak bezcenny skarb. A teraz mogłaby to przeżyć od nowa, gdyby tylko chciała. Słyszała wycie północnego wiatru. Zatrzasnęła drzwi. Właśnie wracała ze spotkania z ludźmi z „Ametystu” w Gyle. To tam po raz pierwszy zetknęła się ze sprawą Alison Needler – pół roku przed zabójstwami. Na kilka miesięcy oddelegowano ją do pracy w „Ametyście”, policyjnej jednostce zajmującej się przemocą domową. David Needler, ignorując sądowy zakaz zbliżania się do rodziny, stanął na trawniku przed swoim domem w Trinity i zagroził, że się podpali na oczach dzieci i byłej żony, obserwujących go z okna na piętrze. Kiedy Louise przybyła na miejsce, tuż za grupą szybkiego reagowania, siostra Alison, Debbie, urągała właśnie Needlerowi, stojąc na progu domu. („Pyskata była dziewczyna z tej naszej Debs – stwierdziła później Alison. – Ale zapłaciła za to najwyższą cenę”). Właściwie raczej prowokowała Davida, niż mu urągała („No dalej, ty draniu! Zobaczmy, jak się fajczysz”).

Nazajutrz David Needler został pouczony przez sąd, że ma przestrzegać zakazu zbliżania się i trzymać z dala od swojej rodziny. Grzecznie się temu podporządkował – to znaczy na dwa miesiące, bo po upływie tego czasu wrócił ze strzelbą. Louise zaparkowała w Howdenhall. Odmelduje się na posterunku, przesiądzie do własnego samochodu i w ciągu pięciu minut znowu będzie w drodze. Miała mnóstwo czasu. – Raport końcowy z laboratorium, szefowo – oznajmił najmłodszy posterunkowy, Marcus McLellen, wręczając Louise teczkę. – Tak jak się można było spodziewać, pożar salonu z automatami do gier był wynikiem umyślnego wzniecenia ognia. Dwudziestosześcioletni Marcus miał licencjat z medioznawstwa na uniwersytecie w Stirling (kto teraz nie miał licencjatu?) i tak kręcone włosy, że mógłby zawstydzić samą Shirley Temple, gdyby pozwolił im urosnąć, zamiast praktycznie przystrzygać je na krótko. Grał w rugby i Louise kibicowała mu nawet w pewien sobotni poranek, trzęsąc się z zimna na lodowatej trybunie (przy okazji odkryła, że to świetny sposób na odreagowanie agresji), czego nigdy nie miała okazji robić przy rachitycznym, uczulonym na sport Archiem. Swój chrzest bojowy po tym, jak przestał być zwykłym mundurowym, Marcus przeszedł przy okazji sprawy Needlerów i poradził sobie lepiej, niż Louise się spodziewała. Słodki był z niego chłopak, istny cherubinek – uczciwy jak złoto, twardszy, niż mogłoby się wydawać, i zawsze uśmiechnięty. Zupełnie jak Patrick. Skąd brała się ta ich pogoda? Czyżby wyssali ją z mlekiem matki? (Biedny Archie!). Louise wzięła Marcusa pod swoje skrzydła i matkowała mu. Nikt, z kim dotąd pracowała, nie wzbudzał w niej tylu macierzyńskich uczuć, było to więc dla niej dość niepokojące doświadczenie. Doszła do wniosku, że to kwestia wieku. Tylko dlaczego „Marcus”? Zaskakująco latynoskie imię dla kogoś urodzonego w Sighthill. („Ambitna matka, szefowo – wyjaśnił. – To i tak lepsze niż Tytus. Albo Sykstus”). W sprawie Needlerów Marcus wykazał się dużą przenikliwością i inteligencją. Mimo to Louise odebrała mu ją i przydzieliła w zamian coś nowego. „Żebyś mógł nabrać doświadczenia” – powiedziała, chociaż w istocie nie chciała, żeby chłopak miał taką obsesję na punkcie Alison Needler jak ona. Dlatego teraz zajmował się salonem z automatami do gry przy Bread Street, który parę tygodni wcześniej w tajemniczy sposób poszedł z dymem. – Chodziło o ubezpieczenie? – zastanawiała się głośno Louise. – Czy o zwykłą złośliwość? A może to chuligani bawili się zapałkami?

„Umyślne wzniecenie ognia” – barokowy szkocki odpowiednik podpalenia, o które w pierwszej kolejności – przynajmniej wedle oceny Louise – należało zawsze podejrzewać właściciela nieruchomości. Kiedy brakuje gotówki, pieniądze z ubezpieczenia kuszą. Dwadzieścia tysięcy za brylant – ile za salon z automatami do gry? W dodatku taki, którego właścicielem był nie kto inny, tylko Neil, mąż uroczej doktor Joanny Hunter. („Czym się zajmuje pani mąż?” – spytała od niechcenia Joannę Hunter, kiedy złożyła jej wizytę. „Och, tym i owym – odparła lekko Joanna Hunter. – Neil zawsze szuka kolejnej świetnej okazji. To urodzony przedsiębiorca”). Tylko co taka osoba jak urocza doktor Hunter robiła u boku kogoś prowadzącego interesy w „trójkącie łonowym” (jak go nazywano) przy Bread Street, z jego klubami ze striptizem, podejrzanymi spelunkami i barami z tańcem erotycznym? Czy nie powinna być żoną kogoś bardziej szanowanego, na przykład chirurga ortopedy? Według żony Neil Hunter pracował w „branży rozrywkowej” – pojemne określenie, obejmujące cały wachlarz możliwości. W jego przypadku były to dwa albo trzy salony z automatami do gry, kilka klubów fitness (z nie najwyższej półki) oraz niewielka flota samochodów na wynajem (przechodzonych czterodrzwiowych sedanów udających limuzyny) oraz dwa salony kosmetyczne: jeden w Leith, drugi w Sighthill. Wnętrza obu na pierwszy rzut oka urągały przepisom sanitarnym (Louise była pewna, że Joanna Hunter nigdy żadnego nie odwiedziła; od spa w Sheratonie dzieliły je lata świetlne). – Powiedz mi coś więcej o naszym panu Hunterze. – No cóż, po przyjeździe do Edynburga zaczynał od foodtrucka z hamburgerami na Bristol Square. Dzięki temu załapywał się nie tylko na studentów, lecz także na klientelę pobliskich pubów. – Furgonetka z hamburgerami. Szykownie. – Pewnego dnia bladym świtem doszczętnie się spaliła, kiedy nikt jej nie pilnował. – Co za zbieg okoliczności. – Następna była winiarnia, potem kawiarnia i firma cateringowa. Właściwie wszystko, gdzie tylko mógł się zaczepić. – Czy któreś z tych miejsc spłonęło? – Owszem, kawiarnia. Awaria instalacji elektrycznej. – A ten salon? – W środku było mnóstwo rozlanej benzyny – poinformował Marcus. – Sprawca

działał metodycznie. Drzwi od zaplecza zostały wyłamane, więc włączył się alarm, ale zanim na miejsce przyjechali strażacy, cały budynek stał w ogniu. – Co się mówi na mieście o naszym panu Hunterze? – Że jest czysty – stwierdził Marcus. – Trochę śliski, ale na dobrą sprawę uczciwy biznesmen. – Czyli tylko kombinuje z krętaczami? Louise zdążyła obejrzeć zdjęcia, przesłane przez wydział przestępstw gospodarczych: ładne, świeżutkie fotki Neila Huntera popijającego w ciągu minionych tygodni rozmaite alkohole w towarzystwie niejakiego Michaela Andersona z Glasgow oraz paru innych kompanów. – To jego świta – powiedział Marcus. – Niech pani spojrzy na te gęby, tylko matka mogłaby je pokochać. – Anderson był w swoim rodzinnym mieście podejrzewany o handel narkotykami, jednak jako właściciel luksusowego apartamentu znajdował się tak wysoko w łańcuchu pokarmowym, że policja ze Strathclyde nic na niego nie miała. – Ma dobrych prawników – zauważył Marcus. – Albo złych. Zależy od punktu widzenia. Funkcjonariusze wydziału przestępstw gospodarczych przypuszczali, że Andersonowi skończyły się pomysły na pranie brudnych pieniędzy w Glasgow i szuka czegoś nowego w Edynburgu, na przykład „tego i owego” Huntera, jak biznesy Neila określiła jego urocza małżonka. Doktor Hunter radziła sobie z mianem „małżonki” lepiej niż Louise. – Jak się państwo poznali? – zagadnęła ją, udając, że jest miłośniczką romantycznych historii, która przygotowuje mężowi śniadanie do łóżka przy dźwiękach Sunday Love Songs Steve’a Wrighta, a nie pragmatyczną krową, która lada dzień prześle prokuratorowi raport o przestępczej działalności Neila Huntera. Lekarka roześmiała się i odparła: – Przyjęłam go na ostrym dyżurze. Zaprosił mnie na kolację. – I pani poszła? – Louise nie potrafiła ukryć niedowierzania. – Wiem, że to wyjątkowo nieetyczne. – Joanna Hunter znowu się roześmiała, jakby wspomnienie należało do skarbczyka szczególnie cenionych anegdot w rodzaju „Jak poznałam waszego ojca”. – Nie dał się zbyć – wyznała – aż w końcu mu uległam. To tak jak ja, pomyślała Louise, głośno zaś powiedziała:

– Moi rodzice poznali się na urlopie. Na co Joanna Hunter westchnęła: – Ach, wakacyjny romans! Louise nie dodała, że ojciec poderwał matkę w barze na Gran Canarii, a ona nie pamiętała potem nawet jego imienia, co w zasadzie nie miało większego znaczenia, jako że nie był jedynym pretendentem do jakże pożądanej roli kompletnie nieobecnego ojca Louise. – Dlaczego pan Hunter trafił na ostry dyżur? – zainteresowała się. – Napadły go jakieś zbiry. Podatny na wypadki, obracający się w złym towarzystwie… Facet od początku źle rokował. Czemu, na litość boską, ta urocza lekarka związała się z kimś takim? – Spodobała mi się jego energia – wyjaśniła niepytana. Energiczne to mogą być psy, pomyślała Louise, ale uśmiechnęła się i odrzekła: – No tak. Moja matka mówiła to samo o ojcu. Nie wspomniała Joannie Hunter o pożarze w salonie z automatami do gry. Uznała, że byłoby to nieuprzejme, zważywszy na charakter wiadomości, jaką miała jej do przekazania. – Proszę mi mówić Jo – powiedziała tamta. – Nie mamy nic konkretnego, co łączyłoby Huntera z tymi kolesiami z Glasgow – zwróciła się do Marcusa. – Może Anderson i Hunter kolegowali się w podstawówce? – Hm… Na mieście mówi się, że Hunter lada dzień pójdzie na dno – mruknął Marcus. – Od jakiegoś czasu ma poważne problemy. Wejście w spółkę z Andersonem mogłoby mu pomóc utrzymać się na powierzchni. Tak samo wypłata ubezpieczenia po pożarze. – Pogadam z nim – zdecydowała Louise, biorąc teczkę. – Ale szefowo… – No co? To nie moja sprawa, a w ogóle to za gruba ze mnie ryba, żeby zajmować się taką płotką? Facet mieszka dwa kroki ode mnie. Rano zajrzę do niego w drodze do pracy. Nie powiedziała: „Właśnie czytam dzieła zebrane jego teścia”. A już na pewno nie: „Fascynuje mnie Joanna Hunter. Ona i ja to dwie strony tego samego medalu. Jest kobietą, którą się nie stałam – silną babką bez kompleksu ofiary, dobrą żoną i dobrą matką”.

– Wystąpmy do prokuratury o nakaz wydania nam dokumentów firmy Huntera. – Tak jest, szefowo. – Marcus wyglądał na rozczarowanego, że sprzątnęła mu sprawę dosłownie sprzed nosa. – Tylko z nim pogadam – uspokoiła chłopaka Louise. – Potem możesz go sobie wziąć z powrotem. Tak się składa, że wczoraj musiałam złożyć wizytę jego żonie. To wszystko. – Jego żonie? – Joannie. Przez otwarte drzwi gabinetu Louise weszła sierżant Karen Warner i rzuciła na biurko stertę teczek. – To chyba twoje – powiedziała, opierając się na blacie całym swoim ciężarem. Chodzące archiwum policyjne w ósmym miesiącu ciąży z pierwszym dzieckiem i ciągle w pracy. („Nie poddam się bez walki, szefowo”). Była starsza od Louise („Stara pierwiastka – ależ to obrzydliwie brzmi”). Louise podejrzewała, że macierzyństwo okaże się dla Karen sporym szokiem. Zderzy się ze ścianą z prędkością sześćdziesięciu mil na godzinę i długo nie będzie wiedziała, co się właściwie stało. Karen wciąż pracowała w ekipie oddelegowanej do sprawy Needlerów, obecnie o połowę mniejszej niż pół roku temu, przeniesionej z powrotem do Howdenhall na posterunek przy ulicy św. Leonarda i wciśniętej do mniejszego centrum operacyjnego. Według komendanta był najwyższy czas, by Louise zostawiła sprawę Needlerów, „ruszyła z miejsca” i zajęła się czymś nowym. – Masz obsesję na punkcie Alison Needler – stwierdził. – Fakt – przytaknęła radośnie. – Mam. Tego wymaga ode mnie ten zawód. Karen odpakowała snickersa i głaszcząc się po brzuchu, odgryzła kawałek. – Licencja na jedzenie – zażartowała, zwracając się do Louise. – Chcesz gryza? – Nie, dzięki. Louise była głodna jak wilk, ale nie miała ochoty na nic konkretnego. Małżeństwo pozbawiło ją apetytu. Patrick zdawał się rozkwitać, podczas gdy ona więdła. Jako nastolatka przeżyła krótkotrwały flirt z bulimią, gdzieś między etapem samookaleczania a dość wcześnie rozpoczętym piciem na umór (bacardi z colą; teraz na samą myśl robiło jej się niedobrze), lecz każda z tych rozrywek zanadto pachniała takim czy innym uzależnieniem, więc Louise szybko je rzucała. W jej rodzinie było miejsce tylko dla jednej

uzależnionej, natomiast matka nie miała zamiaru ustępować jej pola. Karen zerknęła na leżący na biurku Louise raport. – To ten sam Hunter? – zapytała. – Neil Hunter jest mężem Joanny Hunter? O kurczę, co za przypadek. – Powinienem coś wiedzieć o tej Joannie? – zwrócił się Marcus do Louise. – Tylko jej udało się przeżyć – odpowiedziała za nią Karen. – Sprawa Gabrielle Mason i jej trojga dzieci… Trzydzieści lat temu? Marcus pokręcił głową. – Jakiś ty słodki! Taki młody – westchnęła Karen. – Facet zabił matkę z dwójką dzieci na polu w Devonie. Mała Joanna uciekła i się ukryła. Odnaleziono ją całą i zdrową. Joanna Hunter, z domu Mason. – Za morderstwo skazano niejakiego Andrew Deckera – dodała Louise. – Sąd orzekł, że jest poczytalny i zdolny do obrony. Jeżeli zadźganie matki z dwójką dzieci można uznać za czyn dokonany w stanie poczytalności, to co nazwiemy niepoczytalnością? Człowiek zaczyna się zastanawiać, no nie? Gość właśnie wychodzi z więzienia, właściwie już wyszedł, i ktoś dał cynk prasie. Wszyscy będą o tym pisali co najmniej przez jakieś dwie godziny. Trzeba czymś zapchać brukowcom ich wiecznie głodną gębę. Wstąpiłam do niej wczoraj, żeby ją ostrzec. Karen zgniotła papierek po batoniku i wyrzuciła do kosza na śmieci. – Babka nadal jest potencjalną ofiarą, szefowo? – chciał wiedzieć Marcus. – Dobre pytanie – odparła Louise. Za późno, żeby jechać teraz do Maxwella; kupi jakieś kwiaty po drodze, w Waitrose. Wciąż miała dostatecznie dużo czasu. O tyle, o ile. Wsiadła do swojego samochodu, srebrnego BMW serii 3, o wiele bardziej stylowego niż superpraktyczny ford focus Patricka. Prostolinijność jej męża obejmowała nawet wóz, jakim jeździł. Nagle zadzwoniła jej komórka. W pierwszej chwili Louise pomyślała, żeby ją zignorować. Instynkt, policyjny szósty zmysł mówił jej – wręcz wrzeszczał na cały głos – że jeżeli odbierze, nie będzie żadnego strzępiela ani dwukrotnie pieczonych sufletów. Odebrała po trzecim dzwonku: – Halo?

Schronienie Sadie zastrzygła uszami. Zawsze pierwsza słyszała nadjeżdżający samochód doktor Hunter, na długo przed Reggie. Entuzjazm przejawiał się ledwie dostrzegalnym drżeniem ogona, ale Reggie wiedziała, że gdyby teraz dotknęła ciała Sadie, okazałoby się, że całe aż wibruje z napięcia. Z dzieckiem było podobnie. Na widok wchodzącej do kuchni doktor Hunter przez jego pełny brzuszek przebiegał gwałtowny skurcz, jakby malec szykował się, żeby wystrzelić w powietrze, wyciągnąwszy pulchne rączki na powitanie matki. – No, no, tylko spokojnie, kowboju! – roześmiała się doktor Hunter, chwytając dziecko na ręce i ściskając je z całej siły. Wniosła ze sobą do domu powiew mroźnego powietrza. Jak zwykle trzymała w ręku swoją drogą torebkę Mulberry („Model Bayswater, Reggie – czyż nie jest wspaniała?”), którą dostała we wrześniu na urodziny od pana Huntera, a przez ramię miała przerzucony pokrowiec z pralni chemicznej – odebrała właśnie jeden ze swoich czarnych kostiumów. Doktor Hunter miała trzy identyczne kostiumy, którymi żonglowała: jeden nosiła, drugi wisiał w szafie, a trzeci był w pralni. – Quelle horreur! – wykrzyknęła, wzdrygając się teatralnie. – Co za pogoda! Można zamarznąć. – Niż znad Bałtyku – wyjaśniła Reggie. – „Duje, duje wiatr, śnieg zasypał świat, a biedny rudzik cóż począć ma?” – Przypuszczam, że powinien „do ciepłej stajni lecieć co tchu, główkę pod skrzydłem schować, biedaczek”. – Wszystko w porządku, Reggie? – W jak najlepszym, pani doktor. – A jak się ma mój skarb? – spytała doktor Hunter, przyciskając nos do karczku dziecka („Aż chciałoby się go zjeść, nie uważasz?”). Reggie poczuła, że coś ściska ją w sercu – krótki, bolesny skurcz. Sama nie była pewna, o co jej chodzi. Może po prostu to takie smutne (naprawdę bardzo smutne), że nikt nie pamięta czasów, kiedy była małym dzieckiem? Dałaby wszystko, żeby znów być

niemowlęciem w ramionach swojej mamy. Albo w ramionach doktor Hunter, skoro o tym mowa. W czyichkolwiek ramionach. Poza ramionami Billy’ego, rzecz jasna. – Jakie to smutne, że później nie będzie tego pamiętał – powiedziała do doktor Hunter. (Czyżby melancholia doktor Hunter była zaraźliwa?). – Czasami dobrze jest nie pamiętać – odparła doktor Hunter. – „Wpadła gruszka do fartuszka, a za gruszką dwa jabłuszka”! Mama Reggie zawsze ją przytulała i całowała. Zanim pojawili się Gary i mężczyznaktóry-był-przed-Garym, siadywały wieczorami na kanapie przytulone do siebie i oglądały razem telewizję, podjadając chrupki albo jakieś danie na wynos. Reggie lubiła obejmować mamę w pasie i czuć pod palcami ten miły wałeczek tłuszczu, opasujący talię oraz miękki brzuch. (Mama nazywała go „swoim pasibrzuchem”). I to by było wszystko – najmilsze wspomnienia Reggie dotyczyły oglądania Ostrego dyżuru, zajadania kurczaka chow mein i dotykania oponki mamy. Jeśli się zastanowić, trochę to było słabe. Można by pomyśleć, że dwie osoby żyjące razem pod jednym dachem dorobią się czegoś ciekawszego. Reggie wyobrażała sobie, że doktor Hunter i jej synek ofiarują sobie nawzajem cudowne wspomnienia – ze spływu kajakowego Amazonką, wspinaczki w Alpach, wspólnych wypraw do opery w Covent Garden i do Stratfordu na spektakle szekspirowskie, wiosennych wypadów do Paryża i noworocznych do Wiednia – a doktor Hunter nie zostawi po sobie albumu zdjęć, na których nie jest wcale do siebie podobna. Zabawnie było myśleć, że dziecko wyrośnie kiedyś najpierw na chłopca, potem na mężczyznę. Na razie było tylko dzieckiem. – Moim małym książątkiem – gruchała doktor Hunter. – Wszyscy jesteśmy królami i królowymi, pani doktor – zauważyła Reggie. – Neil już wrócił? – Pan Hunter? Nie. – Dziś jego kolej zająć się dzieckiem. Mam nadzieję, że o tym nie zapomniał. Wybieram się z Sheilą do Jennersa, dziś mają tam noc świątecznych zakupów. Wiesz, darmowy kieliszek wina, babeczki z nadzieniem bakaliowym, kolędnicy i tak dalej. Może z nami pójdziesz, Reggie? Ach nie, zapomniałam, że dzisiaj środa. Musisz odwiedzić swoją przyjaciółkę, prawda? – Pani MacDonald nie jest moją przyjaciółką – odparła Reggie. – Uchowaj Boże! Doktor Hunter z dzieckiem na ręku zawsze odprowadzała Reggie do drzwi i patrzyła, jak

schodzi po podjeździe. Usiłowała nauczyć synka machania i poruszała jego rączką z boku na bok, jakby był lalką brzuchomówcy, powtarzając przy tym (bardziej do niego niż do Reggie): – Pa, pa, Reggie, pa, pa. Siedząca u nóg doktor Hunter Sadie żegnała ją na swój sposób, bębniąc ogonem o terakotowe płytki ganku. Po śmierci matki Reggie próbowała przypomnieć sobie ostatnie chwile, jakie spędziły razem. Bez pomocy taksówkarza wtaszczyły do taksówki jej wielką, brzydką walizkę wypchaną tandetnymi przykrótkimi bluzeczkami, cienkimi bawełnianymi spodniami i żenująco kusym kostiumem kąpielowym ze wstrętnej pomarańczowej lycry, który okazał się jej ostatnim strojem na tym łez padole, jeśli nie liczyć całunu, w którym została pochowana (jako że w jej garderobie nie znalazło się nic bardziej odpowiedniego na wieczność). Reggie nie pamiętała wyrazu twarzy matki wyjeżdżającej na urlop, choć przypuszczała, że musiała być wtedy pełna nadziei. Nie pamiętała też jej ostatnich słów, choć padło przecież jakieś „do widzenia”. Zwykle mama żegnała się z nią, mówiąc: „Niedługo wrócę”. Je reviens. W oczach Reggie była to jakby połowa czegoś, co nigdy nie zostało dokończone. Spodziewała się drugiej połowy – wszystko odbyłoby się tak samo, tyle że na odwrót, vale atque ave: mama na lotnisku, mama w samolocie, mama lądująca w Edynburgu, wsiadająca do taksówki, zajeżdżająca pod dom, wysiadająca z taksówki – bardziej opalona i pewnie jeszcze bardziej okrągła – wołająca: „Cześć”. Jednak to nigdy nie nastąpiło. „Niedługo wrócę”, niespełniona obietnica. Ostatnie słowa mamy okazały się kłamstwem. Pamiętała, że machała, kiedy taksówka oderwała się od krawężnika, ale czy mama odwróciła się, żeby jej odmachać, czy dalej szarpała się z walizką? Wspomnienie było zatarte i na wpół zmyślone; Reggie musiała sama uzupełniać brakujące elementy. Serio: żegnając się z kimś, trzeba zwracać na wszystko baczną uwagę, na wypadek gdyby to miało być wasze ostatnie spotkanie. Pierwsze rzeczy były takie miłe, ostatnie nie tak bardzo. Stojąca w drzwiach doktor Hunter wyglądała jak swój własny portret – ramy framugi, dziecko chwytające ją za włosy, pies wpatrujący się w nią z oddaniem. Pod kostiumem miała biały podkoszulek, na nogach jak zwykle czarne pantofle na niskich obcasach i cienkie rajstopy, a na szyi sznureczek pereł i do kompletu małe perełki w uszach. Równie wyraźnie Reggie widziała dziecko w marynarskim ubranku i z kciukiem w buzi. W drugiej rączce Gabriel ściskał kawałek zielonego kocyka i kosmyk włosów doktor

Hunter. Potem lekarka odwróciła się i weszła do domu. Reggie stała na przystanku autobusowym i czytała Wielkie nadzieje, kiedy poczuła na karku czyjąś rękę. Zanim zdążyła krzyknąć, coś wbiło jej się boleśnie w krzyż i usłyszała głos, szepczący jej złowrogo do ucha: – Nie waż się nawet pisnąć. Mam broń. – Jasne – odszepnęła. Sięgnęła za siebie i po omacku namacała tę „broń”. – Opakowanie miętówek? – powiedziała sarkastycznie. – O kurczę, ale się boję! – Paczka ekstra mocnych – odrzekł Billy z krzywym uśmieszkiem. – Cha, cha. Cholernie zabawne. W domu doktor Hunter Reggie nigdy nie przeklinała. Obie z doktor Hunter (która twierdziła, że „niegdyś klęła jak szewc”, w co Reggie trudno było uwierzyć) używały nieszkodliwych zamienników, wymyślanych na poczekaniu nonsensownych słów – cukier, bąbelki, oczko, noże i widelce – lecz brat Reggie wymagał czegoś mocniejszego niż „niech to dunder świśnie”. Reggie westchnęła. Gdyby mama mogła jej coś przekazać przed śmiercią, ostatnie jej słowa brzmiałyby zapewne: „Opiekuj się swoim bratem”. Reggie dobrze pamiętała czasy, kiedy oboje byli mali, a Billy wciąż był jej bohaterem i obrońcą, kimś, kogo podziwiała i na kim polegała, kto się o nią troszczył. Nie potrafiła zdradzić swoich wspomnień o Billym, nawet jeśli Billy sam zdradzał je każdego dnia. Billy miał dziewiętnaście lat. Był od niej o trzy lata starszy, dzięki czemu, chociaż właściwie nie pamiętał ich ojca, miał przynajmniej zdjęcia, na których byli we dwóch. Te zdjęcia dowodziły, że w jednym czasie chodzili po tej planecie. Na większości Billy trzymał w ręku jakąś broń ze swojego zabawkowego arsenału: plastikowy miecz, kosmiczny miotacz promieni, łuk ze strzałami. W miarę jak rósł, ich miejsce zajmowały wiatrówki i scyzoryki. Bóg jeden wie, co go teraz kręciło; pewnie wyrzutnie rakiet. Reggie podejrzewała, że brat zamiłowanie do broni odziedziczył po ojcu. Mama miała kilka wyblakłych fotografii swojego męża żołnierza w gronie kumpli gdzieś na pustyni. Każdy trzymał w ręku wielki karabin. Raz na przepustce przemycił do domu „pamiątkę” – ciężki, brzydki rosyjski pistolet, który mama trzymała w pudełku na najwyższej półce szafy w irracjonalnym przekonaniu, że Billy się o tym nie dowie. Nie miała pomysłu, jak się pozbyć tej pamiątki. „Nie mogę przecież wyrzucić tego do śmieci! Jeszcze znajdzie to

jakiś dzieciak”. Nie mogła też zanieść broni na policję. Jak na tak praworządną osobę, mama miała dziwną awersję do policji – po pierwsze stale ujadali pod drzwiami w sprawie Billy’ego, a po drugie pochodziła z Blairgowrie, ze wsi, gdzie jej ojciec podobno parał się kłusownictwem. To nie przypadek, że Billy i pistolet zniknęli z domu tego samego dnia. – Makarow – oznajmił z dumą, wymachując pistoletem na wszystkie strony i napędzając Reggie potężnego stracha. – Tylko nic nie mów mamie. – Chryste, Billy, nie mieszkamy na Dzikim Zachodzie – westchnęła. – A właśnie, że tak – odparował. Reggie poważnie się zastanawiała, czemu jej brat nie zaciągnie się do wojska; miałby wtedy pod dostatkiem różnych pukawek. Pieniądze za służbę i broń za darmo. Spotkanie z Billym tak blisko domu doktor Hunter sprawiło, że Reggie poczuła się niezręcznie. Wcześniej kilka razy zjawił się u pani MacDonald w Musselburghu, proponując, że odwiezie Reggie do domu. (Zawsze miał jakiś samochód. Za każdym razem inny). Pani MacDonald zaprosiła go do środka tylko dlatego, że chciała go trochę ponawracać i miała zatkany syfon pod zlewem, który trzeba było przepchać. Billy był ostatnią osobą, jakiej należało zlecać drobne naprawy, chociaż niektóre atrybuty (nowy wyraz w słowniku Reggie) majsterkowicza: młotki, noże introligatorskie, wiertarki, z pewnością by mu się podobały, tyle że zrobiłby z nich niewłaściwy użytek. Zabawne; w innym życiu, obrawszy inną ścieżkę, miałby do tego smykałkę. Jako chłopiec był sprawny manualnie i zanim wszystko poszło w diabły, godzinami potrafił kleić plastikowe modele. Nauczyciel techniki uważał, że gdyby tylko Billy zechciał, mógłby zostać stolarzem – to znaczy zanim Billy wywiercił dziurki we wszystkich stołach warsztatowych w klasie i przepiłował biurko nauczyciela na pół. Ten, komu udałoby się obecnie nawrócić Billy’ego, byłby prawdziwym cudotwórcą. Reggie wstydziła się za brata, gdy ten przechadzał się dumnym krokiem po zagraconym domu pani MacDonald, ostentacyjnie przesuwając palcem po zakurzonych grzbietach książek, jakby akurat on miał pojęcie o czystości (nie miał żadnego). Nie podobała jej się jego chytra mina, aż nazbyt dobrze ją znała. Kiedy byli mali, oznaczała zwykle, że Billy obmyśla jakąś psotę; teraz, kiedy wyrósł, zawsze zwiastowała kłopoty. Reggie obawiała się, że pewnego dnia Billy zajedzie przed dom Hunterów i zapyta, czy nie podwieźć jej do domu, a wtedy ona będzie musiała go przedstawić swojej chlebodawczyni. Niemal widziała, jak jego chuda, szczurza twarz rozjaśnia się na widok

tych wszystkich śliczności w domu Hunterów. Albo, co byłoby jeszcze gorsze, na widok samej doktor Hunter. Doszła do wniosku, że w takiej sytuacji nie miałaby innego wyjścia, jak się go wyprzeć („To wcale nie jest mój brat. Nie znam go”). Usłyszała głos mamy, mówiącej: „Krew z krwi i kość z kości”. Tylko że ta kość była całkiem zgniła. – Czego tu szukasz, Billy? – Tego i owego – wzruszył ramionami. (Cały Billy – to i owo, to i tamto). – Żyjemy chyba w wolnym kraju, nie? Kiedy ostatnio sprawdzałem, nie trzeba było mieć paszportu do południowo-zachodniego Edynburga. – Nie ufam ci, Billy. – Jak sobie chcesz. – Quidquid 10. Ha. – Że co? Kiedy nadjechał autobus, Billy odstawił szopkę, pomagając jej wsiąść, jakby był lokajem wsadzającym księżniczkę do karety, uchylając wyimaginowanego kapelusza i rzucając: „Do widzenia, ślepa Gienia”, zanim oddalił się wolnym krokiem w górę ulicy. Idzie rak, nieborak, jak ugryzie, będzie znak.

Do Mostu Grozy dojdziesz wnet Jackson zdołał się w końcu wcisnąć do opóźnionego pociągu, ciągnącego wypchane do niemożliwości wagony, huczące gwarem rozmów poirytowanych, umęczonych pasażerów. Bufet nie wydawał ciepłych napojów, ogrzewanie wysiadło i część podróżnych wyglądała tak, jakby miała wkrótce umrzeć z wyziębienia. Torby oraz walizki tarasowały przejścia i każdy, kto chciał się przemieścić wzdłuż wagonu, zmuszony był do czegoś w rodzaju biegu przez płotki w zwolnionym tempie. Ten istny tor przeszkód nie zawadzał jednak gromadce hiperaktywnych dzieciaków (nadmiar cukru i nudy), które z wrzaskiem biegały w tę i z powrotem. Człowiek czuł się tak, jakby wracał z wojny, i to takiej, która została z kretesem przegrana. Między wagonami siedziało zresztą na plecakach dwóch udręczonych rekrutów w mundurach pustynnych. Jackson kiedyś też tak wyglądał, w swoim poprzednim życiu. Odchodząc z wojska, przysięgał sobie, że nie pójdzie w ślady swoich licznych poprzedników i nie zatrudni się w ochronie. Połowa rekrutów, którzy pod nim służyli, trafiła na samo dno tego biznesu; w czarnych płaszczach dygotali teraz z zimna przed drzwiami pubów i nocnych klubów. Wstąpił zatem do policji hrabstwa Cambridge. To był naturalny wybór – w żandarmerii wojskowej służył jako chorąży. Odchodząc z policji, ponowił przysięgę, żeby nie iść w ślady kolegów i nie zatrudniać się w ochronie. Ochroniarze w Marksie i Spencerze, detektywi sklepowi w Tesco… Z połową z tych gości Jackson wcześniej służył. Ponieważ odszedł z policji w randze inspektora, założenie jednoosobowej prywatnej agencji detektywistycznej wydawało mu się dobrym pomysłem. Zwijając biznes, niczego nie musiał sobie przysięgać – za sprawą klientki, starszej pani, która zapisała mu w spadku majątek. Zagadywany o to, czym się obecnie zajmuje, odpowiadał – o ironio! – że pracuje w ochronie. Używał przy tym tajemniczego tonu „proszę-mnie-o-nic-nie-pytać”, którego nauczył się w wojsku i udoskonalił w policji. Z własnego długiego doświadczenia wiedział, że „praca w ochronie” bywa przykrywką dla rozmaitych grzeszków. W istocie sprawa była całkiem prosta: w portfelu nosił wizytówkę o treści „Jackson Brodie – konsultant ds. bezpieczeństwa” („konsultant” – to słowo maskowało jeszcze większą liczbę grzeszków). Brakowało mu nie pieniędzy, lecz szacunku do samego siebie. Mężczyzna nie powinien się wałkonić. Praca dla Berniego nie miała może wiele

wspólnego z prawością (w głębi serca Jackson był krzyżowcem, nie pielgrzymem), lecz było to lepsze od zbijania bąków w domu. „Praca w ochronie” była też lepsza niż wyznanie: „Żyję ze spadku po staruszce”, ponieważ, rzecz jasna, w żaden sposób nie zasłużył na pieniądze zapisane mu przez klientkę w testamencie i ciążyły mu one tak bardzo, jakby dźwigał je na ramionach w wielkim worku. Wszystko przy tym wskazywało, że wszedł w posiadanie prawdziwej kopalni złota. Zainwestowawszy większą część z odziedziczonych dwóch milionów, odnotowywał obecnie regularnie rosnące zyski. (To prawda, co ludzie mówią: pieniądz rodzi pieniądz). Równie ważne było to, że udawało mu się postępować w miarę etycznie. Jego zdaniem na świecie było dość nieszczęść, żeby miał powiększać tę liczbę. Nawiasem mówiąc, jego portfel inwestycyjny obejmował tyle alternatywnych źródeł pozyskiwania energii, że gdyby zabrakło ropy, Jackson w istocie zyskałby na upadku cywilizacji w jej obecnym kształcie. „Prawdziwy Midas z ciebie – stwierdziła Julia. – Czego nie dotkniesz, zamienia się w złoto”. W poprzednim życiu, kiedy pech nie odstępował go na krok niczym wierny pies, a wszystko, czego dotknął, zmieniało się w gówno, z trudem starczało mu na comiesięczną spłatę kredytu hipotecznego. Jedyną inwestycją były sporadycznie kupowane losy na loterię. Nie ulegało wątpliwości, że gdyby wtedy włożył pieniądze w akcje i obligacje (żałosny, nierealny pomysł), nazajutrz załamałby się cały światowy rynek. Teraz wręcz nie potrafił rozstać się z forsą! No, może nie była to do końca prawda, ale z pewnością nie był jeszcze gotowy, żeby obrać ścieżkę zen i pozbawić się wszelkich doczesnych dóbr. („W takim razie przestań narzekać” – stwierdziła jego była żona). Udało mu się zająć niewygodne miejsce przy czteroosobowym stoliku bliżej końca wagonu. Obok niego przy oknie siedział facet w wymiętym garniturze, pochłonięty tym, co widniało na ekranie jego laptopa. Jackson spodziewał się tabelek i wyliczeń – zamiast tego zobaczył jakiś tekst. Odwrócił wzrok; cyfry to coś bezosobowego, na co bez skrępowania można rzucić okiem. Słowa były czymś intymnym. Facet miał poluzowany krawat i rozsiewał wokół siebie lekką woń piwa oraz potu, jakby zbyt długo przebywał z dala od domu. Po drugiej stronie stolika siedziały dwie kobiety. Jedna wiekowa i uzbrojona w powieść Catherine Cookson wyglądała zwyczajnie. Druga, blondynka po czterdziestce, piersiasta jak przerośnięty indyk, kartkowała od niechcenia jakieś plotkarskie czasopismo. Na ustach miała ogniście czerwoną szminkę dobraną kolorem do bluzki, o pół rozmiaru za małej, która płonęła Jacksonowi przed oczami niczym

pochodnia. Brakowało tylko wytatuowanej na czole zachęty: „Bierz mnie”. Starsza z kobiet, pomimo czapki, rękawiczek, szalika i grubego płaszcza, była wprost sina z zimna. Jackson najpierw się ucieszył, że ma kurtkę na polarze, którą traktował dotąd wyłącznie jako element przebrania, potem poczuł wyrzuty sumienia i zaproponował ją starszej pani. Z uśmiechem pokręciła głową, jakby ktoś kiedyś ostrzegł ją, żeby nie rozmawiała z nieznajomymi w pociągach. Gość w wymiętym garniturze zaniósł się chorobliwym mokrym kaszlem, więc Jackson zaczął się głowić, czy nie powinien zaproponować kurtki także i jemu. Nieznajomi w pociągu. Czy pomogliby sobie, gdyby zdarzył się wypadek? (Nigdy nie należy przeceniać ludzi). Czy raczej każdy ratowałby siebie? W tym tkwił cały sekret: żeby wyjść cało z katastrofy samolotu lub pociągu, trzeba ignorować wszystko oraz wszystkich wokół i za wszelką cenę próbować wydostać się z pułapki: odgryźć kończynę sobie albo komuś, jeśli to konieczne, deptać po siedzeniach i współpasażerach, zapomnieć o wszystkim, co mama mówiła o dobrym wychowaniu, ponieważ przeżyją tylko ci, którym jako pierwszym uda się dotrzeć do wyjścia awaryjnego. Spustoszenia po katastrofie kolejowej przypominały te znane mu z pola walki. Jackson miał okazję się o tym przekonać – na początku kariery w policji zabezpieczał miejsce takiego wypadku. To, co tam zobaczył, było o wiele gorsze niż cokolwiek, czego był świadkiem w wojsku. Gdzieś w zmiażdżonym pociągu uwięzione było dziecko. Słyszeli, jak wzywa matkę, ale nie mogli go wydostać spod ton żelastwa. Po jakimś czasie płacz ustał, lecz Jackson słyszał go w snach jeszcze długo po tamtym zdarzeniu. Dziecko – chłopczyk – zostało ostatecznie uratowane, lecz, o dziwo, nie miało to żadnego wpływu na dręczące Jacksona wspomnienie rozpaczliwych krzyków („Mamusiu! Mamusiu!”). Oczywiście niedługo przedtem sam został ojcem małej Marlee i to rozdarło mu duszę na strzępy. Nie był już tym samym człowiekiem. Przed narodzinami córki troszczył się głównie o wybór odpowiedniego wózka. Czynności tej towarzyszyła wybitnie męska dbałość o szczegóły techniczne, przejawiająca się zwykle przy zakupie samochodu (możliwość blokowania obrotowych przednich kół, regulowana wysokość rączek, rozkładane siedzenie). Tymczasem okazało się, że w byciu ojcem chodzi o coś zdecydowanie bardziej pierwotnego. Jackson dotknął palcami foliowej torebki, którą miał w kieszeni. Inna ciąża, inne dziecko. Jego dziecko. Przypomniał sobie nagły przypływ emocji w momencie, gdy dotknął główki Nathana. Miłość. Miłość nie była czymś słodkim i niewinnym. Była obezwładniającym instynktem. Nie była cierpliwa ani łaskawa, tylko dzika, gotowa grać nieczysto.

Nie miał okazji widzieć Julii w zaawansowanej ciąży. Niska i seksowna, musiała być wtedy apetycznie zaokrąglona, chociaż w rozmowie z nim twierdziła, że ma hemoroidy, żylaki i wygląda jak kula. Utrzymywali ze sobą sporadyczne kontakty – to znaczy on dzwonił, a ona kazała mu spadać – czasami jednak udawało im się porozmawiać, jakby nic między nimi nie zaszło. Mimo to Julia utrzymywała, że dziecko nie jest jego. Po porodzie odwiedził ją w szpitalu. Wszedł na sześcioosobową salę oddziału położniczego i otrzymał cios w samo serce, widząc Julię z niemowlęciem w ramionach. Siedziała oparta o poduszki, niesforne włosy miała rozpuszczone – wypisz, wymaluj istna Madonna. Obrazek ten psuła obecność intruza, pana Fagasa, wziętego fotografa, który leżał obok na łóżku i z uwielbieniem wpatrywał się w dziecko. – Proszę, proszę, cóż za nieświęta rodzina – powiedział Jackson (zwyczajnie nie mógł się powstrzymać, jak zawsze, gdy chodziło o znieważanie kobiet jego życia). – Wyjdź stąd, Jacksonie – odparła spokojnie Julia. – Wiesz, że to nie jest dobry pomysł. Pan Fagas, wyraźnie nakręcony, rzucił groźnie: – Wypad, albo ci przywalę! – Tylko spróbuj, cioto – warknął Jackson (naprawdę nie mógł się powstrzymać). Facet był mięczakiem i słabeuszem; miał prawo sądzić, że powaliłby go jednym ciosem. – „Najlepszą połową męstwa jest dyskrecja” 11, Jacksonie – zwróciła mu uwagę Julia. W jej głosie pojawił się ostrzegawczy ton. Cała Julia – w takim momencie szermować cytatami! Wsunęła mały palec do buzi dziecka i uśmiechnęła się do niego, oddalona od Jacksona o całe lata świetlne. Nigdy przedtem nie widział jej takiej szczęśliwej. Z szacunku dla tej sielanki był gotów odwrócić się na pięcie i wyjść, ale pan Fagas (naprawdę nazywał się Jonathan Carr) burknął: „Nie masz tu czego szukać, Brodie”, jakby sam był jedynym właścicielem tej scenki rodem z jasełek. Jacksonowi zwyczajnie odbiło. Sprałby gościa na środku sali pełnej karmiących matek i noworodków robiących za publiczność, gdyby nie to, że dziecko Julii (jego dziecko) zaczęło głośno płakać. Zawstydzony zdecydował się na odwrót. Do tej pory na samo wspomnienie przechodziły go ciarki. A teraz oboje – Julia i jej dziecko – południowcy do szpiku kości, mieszkali w jego rodzinnych stronach, w jego małej ojczyźnie, on zaś z każdym dniem coraz bardziej się od

nich oddalał. W dodatku nie mieściło mu się w głowie, że Julia może wieść na wsi życie kury domowej. Prędzej uwierzyłby, że na czubku szpilki zmieści się miliard roztańczonych aniołów niż w to, że Julia mogłaby gotować na żeliwnej kuchence. W porządku, Yorkshire Dales daleko było do brudu i martwoty jego przemysłowego zagłębia, lecz mimo wszystko leżało w granicach rodzinnego hrabstwa Jacksona. Co z tego, że żadne z jego rodziców stamtąd nie pochodziło; woda tamtejszych strumieni płynęła w jego żyłach razem z krwią, miejscowy wapień zbudował jego kości. Czy były także obecne w DNA jego syna, którego próbkę trzymał teraz w kieszeni? W tym maleńkim fragmencie jego dziecka? Łańcuch cząsteczek. Łańcuch dowodowy. Pojedynczy włos Nathana krył w sobie dowód na istnienie jego siostry, Niamh, zamordowanej tak dawno temu, że wydawała się bardziej mitem niż żywą osobą, bohaterką powtarzanej do znudzenia legendy. „Moją siostrę zamordowano, kiedy miała osiemnaście lat”. Wyjął swojego BlackBerry i położył przed sobą na stoliku. Podświadomie spodziewał się zobaczyć SMS o treści: „Jestem na miejscu”. Ponieważ żaden nie przyszedł, wystukał: „Tęsknię, J.”. Zajęło mu to minutę albo dwie. Zostawił telefon na wierzchu, żeby się przekonać, czy dostanie odpowiedź. Starsza pani naprzeciwko westchnęła i przymknęła oczy, jakby czytanie książki bardzo ją wyczerpało. Jej sąsiadka w czerwonym – żadna tam dama ani bibliotekarka, po prostu stara dobra kokota (tak jak Julia) – mogła mieć mniej więcej tyle lat ile spacerowiczka na opustoszałej szosie. Co tamta teraz robiła? Czy nadal pokonywała góry i doliny? Gość w wymiętym garniturze wyjął z teczki zmaltretowaną paczkę chrupek serowo-cebulowych i w niechętnym geście solidarności w milczeniu poczęstował pozostałych. Kobiety odmówiły, lecz Jackson wziął całą garść. Umierał z głodu, a panujący w pociągu ścisk zmniejszał szanse przebicia się do wagonu restauracyjnego niemal do zera. „Jeśliś nie skąpił jadła, napoju, diabeł zostawi twą duszę w spokoju. Jeśli ci inni byli solą w oku, diabeł spali twe ciało na popiół”. Znów ten przeklęty żałobny lament. Czyżby za pomocą paczki chrupek serowo-cebulowych gość w wymiętym garniturze właśnie wykupił sobie przepustkę do nieba? Jackson powinien był nalegać, żeby starsza pani przyjęła jego ocieplaną kurtkę. Teraz może się okazać, że czekają go wieczne męki w ogniu piekielnym. Chrupki miały nienaturalny smak. Jacksonowi zachciało się po nich pić. W oczach czuł bolesne pulsowanie. Chciał wrócić do domu. Za oknem przedziału panowały egipskie ciemności – nigdzie choćby jednego światełka

z jakiegoś domostwa. Deszcz zacinał nieustannie. Okolica robiła wrażenie skrajnie niegościnnej. Gdzie teraz byli? Pewnie na ziemi niczyjej pomiędzy Yorkiem a Doncaster. Blisko miejsca urodzenia Jacksona. Jego dziedzictwo przepadło, wyprzedane w latach osiemdziesiątych wraz z rodowymi srebrami przez „tę kobietę”. Czy pociąg stawał już w Yorku? Jeżeli tak, to Jackson niczego nie zauważył. Musiał się na chwilę zdrzemnąć. Uświadomił sobie, że myśli o Louise. Właściwie nie utrzymywali kontaktu. Od czasu do czasu przysyłała mu SMS, prawdopodobnie kiedy trochę sobie popiła. Między nimi nigdy niczego nie było – przynajmniej niczego, co zostałoby nazwane. Ich relację sprzed dwóch lat, kiedy spotkali się w Edynburgu, można by nazwać czysto zawodową, jeżeli ktoś nie traktował zbyt poważnie definicji słownikowych. Nigdy się nie całowali ani nie dotykali, chociaż Jackson był prawie przekonany, że ona o tym myślała. On sam z pewnością o tym myślał. I to niemało. Nagle dwa miesiące temu oznajmiła mu, że wychodzi za mąż. Wydało mu się to tak nieprawdopodobne (wręcz absurdalne), że uznał to za żart. W jednej chwili myślał, że mógłby jakoś zaistnieć w jej przyszłości, w następnej został zepchnięty w przeszłość. Byli dwojgiem ludzi, którzy spotkali się w nieodpowiednim momencie, minęli niby dwa statki w nocy i pożeglowali do różnych przystani. Wymknęła mu się i bardzo tego żałował. Życzył jej wszystkiego najlepszego. W pewnym sensie. Co za ironia, że zarówno Julia, jak i Louise – dwie kobiety, które w ostatnim czasie były mu najbliższe – niespodziewanie wyszły za mąż, niestety żadna za niego. Rozpędzony pociąg minął jakąś stację. Jackson bezskutecznie próbował odczytać jej nazwę. – Co to było za miasto? – zagadnął kobietę w czerwonym. – Przykro mi, nie zauważyłam. Wyjęła z torebki lusterko i pociągnęła usta szminką, szeroko rozciągając wargi. Następnie obnażyła zęby, żeby sprawdzić, czy ich nie ubrudziła. Sąsiad Jacksona na moment zesztywniał, przestał stukać w klawiaturę i wbił niewidzący wzrok w ekran laptopa. Nie ośmielał się zerknąć na kobietę, a zarazem oczy same mu ku niej biegły. Na krótką chwilę wewnątrz jego wymiętego garnituru zapłonęły zwierzęce żądze, lecz szybko musiały się wypalić, bo mężczyzna przygarbił się i wrócił do pisania. Kobieta w czerwonym przesunęła po wargach językiem i uśmiechnęła się do Jacksona.

Był ciekaw, czy da mu wyraźny znak, na przykład skinie głową w kierunku toalet, po czym wstanie przekonana, że on za nią podąży, przeciśnie się obok rekrutów o pustym spojrzeniu i weźmie ją na brudnej umywalce ze śladami zaschniętego mydła na ściankach, wbijając się w nią gwałtownymi pchnięciami, ze spodniami żenująco opuszczonymi do kostek. „Bo jestem zmysłowy i rozpustny i nie mogę żyć bez żony” 12. Wróciło wspomnienie Julii w roli Heleny w Tragicznej historii doktora Fausta w podrzędnym spektaklu wystawianym nad zadymionym londyńskim pubem. Jackson był ciekaw, co – jeśli w ogóle cokolwiek – mogłoby go skusić do zaprzedania duszy diabłu czy komukolwiek innemu. Chyba tylko chęć ratowania życia swojemu dziecku. (Swoim dzieciom). Czy poszedłby za kobietą w czerwonym, gdyby ta dała mu znak? Dobre pytanie. Nigdy nie hołdował – jak to się mówi – swobodzie obyczajów (nigdy też nie zdradził żadnej kobiety, co czyniło go niemal świętym), był jednak facetem i brał, co mu podsuwano. Mężczyzno, imię twoje głupota. Kiedy ukradkiem popatrzył na jej odbicie w ciemnej szybie, kusicielka jak gdyby nigdy nic znowu czytała ten swój szmatławiec. Może wcale go nie podrywała, tylko gęsta atmosfera pociągu podziałała mu na wyobraźnię? Jackson poczuł ulgę na myśl, że jednak nie poddano go próbie. Julia uprawiała seks w toaletach pociągów z całkiem obcymi facetami – raz nawet w samolocie, choć wtedy akurat zrobiła to z nim, nie z kimś obcym (w tamtym czasie nie byli sobie obcy; nie to co teraz). Chwytała życie pełnymi garściami, ponieważ alternatywa była jej aż nazbyt dobrze znana – cały katalog zmarłych sióstr, stale przypominający jej o kruchości istnienia. Jackson cieszył się, że urodziła syna. Może będzie się o niego martwić mniej niż martwiłaby się o córkę. Na domiar złego jedyna żyjąca siostra Julii, Amelia, zachorowała ostatnio na raka. Jej piersi miały być lada dzień „odrąbane”, jak to ujęła Julia. Przed jego wyjazdem na północ rozmawiali krótko przez telefon – Jackson chciał się upewnić, że Julii nie będzie w domu, kiedy on będzie oglądał jej dziecko. Ich dziecko. – Biedna, biedna Milly – powiedziała Julia, bardziej zachrypnięta niż zwykle. Smutek zawsze nasilał u niej objawy astmy. Kiedyś, w lepszych czasach, podczas wspólnego urlopu – nie pamiętał już gdzie – widzieli obraz jakiegoś włoskiego malarza renesansowego, o którym Jackson nigdy wcześniej nie słyszał, przedstawiający świętą Agatę. Wysoko w górze na tacy trzymała swoje idealne, odcięte piersi, jakby była kelnerką serwującą budyń. Jej ciało nie nosiło żadnych śladów męczeństwa, które poprzedziło amputację – gwałtów, rozciągania na łożu

tortur, głodzenia, przypiekania na rozżarzonych węglach. Święta Agata była postacią znaną Jacksonowi aż nazbyt dobrze – kiedy u jego matki zdiagnozowano raka piersi, który okazał się śmiertelny, straciła mnóstwo czasu, modląc się do świętej Agaty, patronki tej właśnie choroby. Z zamyślenia wyrwała go nagle starsza pani, która chciała wiedzieć, czy minęli już Anioła Północy i czy będzie go widać po ciemku. Jackson nie bardzo wiedział, co jej odpowiedzieć. Jak przekazać komuś informację, że podróżuje w odwrotnym kierunku? Że pociąg jedzie do Londynu, a ona niepotrzebnie spędziła kilka godzin w straszliwej ciasnocie i teraz czeka ją powtórka z rozrywki? Najbliższy postój będzie prawdopodobnie dopiero w Doncaster albo w Grantham, rodzinnym mieście „tej kobiety”, która własnoręcznie pogrzebała Wielką Brytanię. („Jacksonie, na litość boską, daj już temu spokój” – usłyszał w głowie głos byłej żony). – Nie jedziemy na północ – zwrócił się łagodnie do starszej pani. – Oczywiście, że tak – odparła. – Chyba coś się panu pomyliło. * * * Spał. Kiedy się obudził, gość w wymiętym garniturze wciąż stukał w klawisze laptopa. Jackson sprawdził odebrane wiadomości, ale nic nowego nie przyszło. Za oknem mignęła nazwa stacji i starsza pani rzuciła mu triumfalne spojrzenie. – Dunbar – oznajmiła tonem starej wieszczki. – Dunbar?– powtórzył Jackson. – Pociąg kończy bieg na dworcu Waverley. Najwyraźniej cierpiała na lekki uwiąd starczy. Chyba że… Kobieta w czerwonym nachyliła się nad blatem stolika, prezentując swoje obfite wdzięki jego oku znawcy. – Ma pan czas? – zapytała. – Czas? – powtórzył Jackson. (Czas na co? Na szybki numerek w kiblu?). Kobieta postukała w nadgarstek jak w jakiejś pantomimie. – Czas. Wie pan, która jest godzina? Aha, ten czas. (Ale z niego idiota). Spojrzał na swojego breitlinga i zdziwił się, że dochodzi ósma. Już dawno powinni być w Londynie. Chyba że…

– Za dziesięć ósma – odpowiedział. – Dokąd jedzie ten pociąg? – Do Edynburga – odrzekła. W tej samej chwili jakiś młody człowiek, przemierzający chwiejnym krokiem wagon, potknął się i zatoczył na Jacksona, ściskając w ręku puszkę piwa, jakby miało go to uchronić przed upadkiem. Jackson poderwał się z miejsca – mniej, żeby ratować tamtego, bardziej, żeby uniknąć piwnego prysznica. – Tylko spokojnie, sir – rzucił, instynktownie przybierając władczy ton i podtrzymując chłopaka własnym ciałem. Przypomniał mu się spotkany tego popołudnia baran. Pijaczek okazał się bardziej uległy. Wbił w Jacksona zamglone spojrzenie, zbity z tropu jego „sir”, niepewny, czy powinien się bać, czy nie. Pewnie dotąd nikt poza policją nie zwracał się do niego równie uprzejmie. Zaczął coś niezrozumiale bełkotać, gdy nagle wagonem szarpnęło, a on zachwiał się i runął jak długi, wymykając się rękom Jacksona, który próbował go pochwycić. Niespodziewany wstrząs wywołał pewien niepokój wśród pasażerów, lecz wkrótce zastąpiła go ulga. Jackson usłyszał, jak ktoś pyta: „Co to było?”, a ktoś inny odpowiada ze śmiechem: „Prawdopodobnie niewłaściwy rodzaj liści na torach”. Wszystko to było bardzo brytyjskie. Gość w wymiętym garniturze wydawał się najbardziej wytrącony z równowagi. – Wszystko będzie dobrze – uspokoił go Jackson i zaraz pomyślał: „Lepiej nie kusić losu”. Julia wierzyła w Parki, boginie przeznaczenia. (Spójrzmy prawdzie w oczy: Julia wierzyła absolutnie we wszystko). Była przekonana, że „mają człowieka na oku”, a jeśli nie, to z pewnością go wypatrują, więc lepiej nie zwracać na siebie uwagi. Spieszyli się kiedyś na prom i utknęli w korku. Jackson powiedział: „Spokojnie, na pewno zdążymy”, na co Julia błyskawicznie osunęła się na siedzeniu, jakby ktoś do niej strzelał, i syknęła: „Ciii! Bo nas usłyszą!”. – Kto? – zdziwił się Jackson. – Parki. Jackson odruchowo spojrzał w lusterko wsteczne, jakby boginie mogły podróżować w samochodzie za nimi. – Lepiej ich nie kusić – dodała Julia.

Innym razem ich samolotem wstrząsały turbulencje. Jackson wziął Julię za rękę, mówiąc: „To nie potrwa długo” i spotkał się z taką samą histeryczną reakcją, jakby Parki siedziały na skrzydle ich boeinga 747. „Nie nadstawiaj głowy”, brzmiało motto Julii. Jackson niewinnie zapytał, czy Parki to to samo co Furie, na co Julia odparła ponuro: „Zostaw ten temat, dobrze ci radzę”. Z perspektywy czasu uderzyło go, jak często podróżowali razem. Wiecznie siedzieli w jakimś samolocie, pociągu albo na statku. Od czasu rozstania z Julią prawie nigdzie się nie ruszał, jeśli nie liczyć kilku przepraw przez kanał do domu na południu Francji. Ostatecznie dom został sprzedany. Pieniądze miały się dziś pojawić na jego koncie. Jackson lubił Francję, ale nie czuł się tam jak w domu. Teraz mniej obchodziły go Parki, bardziej kierunek, w jakim zmierzali. Jak to możliwe, że do Edynburga? Zamiast do pociągu jadącego na King’s Cross wsiadł do pociągu jadącego z King’s Cross. Kobieta w górach miała rację. Jechał w złym kierunku.

Willa Satis Kiedy Reggie zadzwoniła do drzwi smutnego parterowego domku w Musselburghu, pani MacDonald otworzyła jej z głośnym okrzykiem: „To ty, Reggie!”, jakby wizyta była dla niej zaskoczeniem, chociaż spotykały się regularnie co środę. Z kobiety szczycącej się niegdyś, że nic nie jest jej w stanie zadziwić, stała się osobą, którą zdumiewał byle drobiazg („Spójrz na tego ptaka!”; „Czy to samolot, tam wysoko w górze?”). Lewe oko miała przekrwione, jakby w jej mózgu eksplodowała czerwona gwiazda. Na taki widok człowiek zaczynał się zastanawiać, czy nie lepiej zanurkować w błękicie i definitywnie się wymeldować. Reggie zauważyła, że w domu pani MacDonald nie ma ani śladu nadchodzących Świąt. Może to się kłóciło z jej religią? – Zapraszam do stołu – powiedziała pani MacDonald. W każdą środę jadły razem podwieczorek. Potem pani MacDonald jechała na drugi koniec Musselburgha (Boże, chroń innych kierowców!) na spotkanie z cyklu „Uzdrowienie przez modlitwę” (które, jak widać, nie przynosiły większych efektów). Reggie tymczasem odrabiała lekcje i pilnowała Banjo, starego psiaka pani MacDonald. Po powrocie nauczycielka, wymodlona i pełna energii, sprawdzała zadania Reggie przy herbacie i herbatnikach – pełnoziarniste bez czekolady dla niej, wafelek karmelowy specjalnie dla Reggie. Reggie nie miała pojęcia, jaką kucharką była pani MacDonald, zanim ten wstrętny guz zaczął wyżerać jej mózg, ale obecnie gotowała fatalnie. „Podwieczorek” składał się zwykle z zapychającego makaronu z serem albo kleistej zapiekanki rybnej. Po posiłku gospodyni dźwigała się z wysiłkiem od stołu i pytała: „Masz ochotę na deser?” takim tonem, jakby miała zaproponować Reggie sernik czekoladowy albo crème brûlée. W istocie podawała zawsze ten sam niskotłuszczowy jogurt truskawkowy i przyglądała się zazdrośnie, jak Reggie je, co było trochę krępujące. Odkąd sama stała się pokarmem dla trawiącej ją choroby, nauczycielka niewiele jadła. Pani MacDonald miała dobrze po pięćdziesiątce, lecz nigdy nie była młoda. Kiedy jeszcze uczyła w szkole, każdego dnia wyglądała jak wyprasowana i nigdy nie przejawiała żadnych nieracjonalnych zachowań (wręcz przeciwnie). Teraz nie tylko wyznawała jakąś wariacką religię, ale też ubierała się tylko trochę lepiej niż bezdomna, a jej dom był

bardziej niż zapuszczony. Twierdziła, że przygotowuje się na koniec świata. Reggie nie bardzo sobie wyobrażała, jak można się przygotować na takie wydarzenie. O ile koniec świata nie nastąpi rychło, wydawało jej się mało prawdopodobne, żeby pani MacDonald mogła go doczekać. * * * Tego dnia było zapiekane spaghetti. Pani MacDonald zdobyła skądś przepis, dzięki któremu domowe spaghetti smakiem przypominało to z puszki, co samo w sobie stanowiło spore osiągnięcie. Przy jedzeniu bredziła coś o „porwaniu Kościoła” – czy nastąpi ono przed „wielkim uciskiem” czy raczej po nim. Mówiła o tym tak lekko, jakby udręki i cierpienia czekające ludzkość u kresu jej dni miały się okazać taką samą niedogodnością jak korki uliczne. Późno, bo późno, ale religia otworzyła przed panią MacDonald szerokie perspektywy życia towarzyskiego. Członkowie jej Kościoła (czytaj: „dziwacznej sekty religijnej”) uwielbiali zrzutkowe kolacje i nudne przyjęcia przy grillu. Reggie miała okazję męczyć się na kilku z nich i nieufnie kosztować przypalonych dań. Pani MacDonald należała do Wspólnoty Nadchodzącego Porwania Kościoła i była, jak z dumą twierdziła, „gotowa na koniec świata”. Uważała się za pretrybulacjonistkę („pretrybkę”), co znaczyło, że zostanie w trybie ekspresowym zabrana do nieba, podczas gdy inni, nie wyłączając Reggie, doświadczą chłosty i wszelakich udręk podczas wielkiego ucisku („To będzie trwało aż siedemdziesiąt tygodni, Reggie”). Czyli nic nowego. Byli także posttrybulacjoniści – ci musieli czekać do końca ucisku, za to omijało ich porwanie i wchodzili bezpośrednio do Królestwa Bożego na ziemi. „A przecież zasadniczo o to właśnie chodzi”, dodała pani MacDonald. Istnieli też midtrybulacjoniści, którzy – jak sama nazwa wskazywała – mieli pójść do nieba w trakcie całego zamieszania. Krótko mówiąc, pani MacDonald miała zbawienie w kieszeni, w przeciwieństwie do Reggie. „Tak, obawiam się, że pójdziesz do piekła, Reggie” – stwierdziła pani MacDonald, uśmiechając się dobrotliwie. Jedno było w tym wszystkim pocieszające – że pani MacDonald zniknie na dobre i przestanie się czepiać jej przekładów Wergiliusza. Ilekroć dochodziło do jakiejś tragedii – począwszy od tych wielkiego kalibru jak wypadek lotniczy, a skończywszy na takich drobiazgach jak upadek chłopca z roweru i jego utonięcie w rzece czy śmierć łóżeczkowa niemowlęcia w rodzinie mieszkającej na końcu ulicy – pani MacDonald powtarzała, że „taka była wola Boga”. „Niezbadane są wyroki opatrzności” – kiwała mądrze głową, gdy w wiadomościach pokazywano

nieszczęśników uciekających z miejsca katastrofy, jakby Bóg był szefem jakiejś tajnej organizacji zajmującej się unieszczęśliwianiem ludzi. Tylko Banjo zdawał się budzić w niej cieplejsze uczucia. „Mam nadzieję, że on pierwszy odejdzie” – mówiła. Na razie szła łeb w łeb ze swoim starym, powykręcanym przez reumatyzm, niewydarzonym terierem. Niewiarygodne, ile ckliwej matczynej miłości można było wylewać na psa, choć w zasadzie Hitler też przepadał za swoim. („Blondi – powiedziała doktor Hunter. – Jego suka miała na imię Blondi”). Pies pani MacDonald był na ostatnich nogach – i to dosłownie. Czasami tylne łapy odmawiały mu posłuszeństwa i przysiadał na podłodze z wyrazem oszołomienia na pysku, wyraźnie zaskoczony nagłą niedyspozycją. Od pewnego czasu pani MacDonald zaczęła się obawiać, że Banjo może zdechnąć w samotności, podczas gdy ona w środowe wieczory będzie się oddawała uzdrawiającej modlitwie. Dlatego teraz zostawała z nim Reggie – na wypadek gdyby postanowił wyciągnąć łapy. Ostatecznie można było mniej ciekawie spędzić wieczór. Pani MacDonald miała sprawny telewizor, choć bez tak bogatej oferty kanałów kablowych jak u Hunterów, a w zamian za swoją pomoc Reggie mogła korzystać z biblioteczki i liczyć na gorący posiłek. Do tego wspólnota współwyznawców pani MacDonald (licząca całe osiem osób) zawsze odmawiała za nią modlitwę. Darowanemu koniowi nie zagląda się w zęby. Reggie mogła nie wierzyć w te ich brednie, ale miło było wiedzieć, że ktoś się o nią troszczy – nawet jeśli była to tylko banda świrów, który żałowali jej, bo była sierotą. Reggie to zupełnie nie przeszkadzało – uważała, że im więcej ludzi jej żałuje, tym lepiej. Nie dotyczyło to tylko doktor Hunter. Ona miała uważać Reggie za pogodną, kompetentną bohaterkę. Kiedy jogurt został z całym ceremoniałem zjedzony, pani MacDonald wykrzyknęła: „Wielkie nieba, któraż to godzina!”. Ostatnio stale zdumiewał ją upływ czasu. „Niemożliwe, żeby już była szósta!” albo „Dopiero ósma? Wydaje się, jakby było po dziesiątej”, ewentualnie „Chyba nie jest jeszcze tak późno?”. Reggie niemal widziała, jak po nadejściu wielkiego ucisku nauczycielka zwraca się do niej zdziwiona: „To chyba jeszcze nie koniec świata?”. Ciekawe, czy istniała jakaś gra losowa (Reggie wyobraziła sobie rodzaj loterii fantowej), w której Bóg wybierał sposób odejścia każdego człowieka? „Zawał dla niego, rak dla niej, zobaczmy… Czy w tym miesiącu mieliśmy śmiertelny wypadek samochodowy?”. Nie wierzyła w Boga, ale przyjemnie było puścić czasami wodze fantazji. Czy Bóg wstał kiedyś rano z łóżka, odsunął zasłony (jej wyimaginowany Bóg wiódł życie domatora) i pomyślał: „Mam dziś ochotę na utonięcie w basenie hotelowym.

Dawno tego nie było”. Wspólnota Nadchodzącego Porwania Kościoła wyznawała jedną z tych wydumanych religii – była to po prostu grupka ludzi, wierzących w niewiarygodne bzdety. Nie mieli nawet własnego budynku i spotykali się na zmianę w salonach swoich członków. Reggie nigdy nie brała udziału w tych spotkaniach. Wyobrażała sobie, że muszą przypominać zrzutkowe kolacje, podczas których z zaangażowaniem dyskutowano o dyspensacjonalizmie i futuryzmie nad półmiskiem ciasteczek figowych. Jedyną różnicę stanowiła zapewne nieobecność Banjo, łaszącego się i skomlącego o ciasteczka. – Nie dane było mi zostać matką – wyznała pani MacDonald. – Ale przynajmniej mam swojego pieska. No i ciebie, rzecz jasna, Reggie – dodała. – Nie na długo, proszę pani – odparła Reggie. Nie, oczywiście, że tego nie powiedziała. Ale taka była prawda. Najgorsze, że pani MacDonald stanowiła dla niej najbliższą namiastkę rodziny. Reggie Chase, parafialna sierotka, dickensowska Jenny Wren, małe biedactwo, cudowne dziecko. Reggie pozmywała i uprzątnęła nieco największy bałagan w kuchni. Zlew wołał o pomstę do nieba – resztki jedzenia gnijące w odpływie, zużyte torebki herbaty, ohydna, brudna ścierka. Najwyraźniej nikt nie powiedział pani MacDonald, że czystość jest bliska boskości. Reggie hojną ręką nalała wybielacza do zbrązowiałych od esencji kubków i zostawiła, żeby się odmoczyły. Kubki pani MacDonald przyozdabiały hasła w rodzaju: „Jezus przede wszystkim” i „Bóg na ciebie patrzy”. Zwłaszcza to ostatnie wydawało się Reggie mało prawdopodobne; tak jakby Bóg nie miał nic lepszego do roboty. Mama pieczołowicie przechowywała pamiątkowy kubek ze ślubnym zdjęciem Karola i Diany, który przetrwał dłużej niż ich małżeństwo. Mama wielbiła księżną Di i nie mogła przestać jej opłakiwać. „Odeszła – powtarzała, z niedowierzaniem kręcąc głową. – Ot tak, w jednej chwili. Tyle gimnastyki na nic”. Kult Diany w pewnym sensie zastępował jej religię. Gdyby Reggie miała wybierać, pewnie też wybrałaby Dianę, ale tę prawdziwą – Artemidę, białolicą boginię Księżyca, polowań i czystości. Królową dziewicę. Albo płomiennooką Atenę, mądrą i odważną. Dziewicę wojowniczkę. Można by się spodziewać, że przy swoim klasycznym wykształceniu pani MacDonald wybierze kogoś ciekawego z panteonu bogów – Zeusa ciskającego gromami jak oszczepem albo Apollina pędzącego przez nieboskłon w ognistym rydwanie. Ewentualnie, zważywszy na rozrastający się w jej głowie guz, Hygieję, boginię zdrowia, albo boga medycyny Asklepiosa.

Reggie posegregowała odpady, umieszczając je odpowiednio w czerwonym, niebieskim i brązowym pojemniku. Pani MacDonald nie zawracała sobie głowy recyklingiem, była chyba najmniej proekologiczną osobą na świecie. Wyjaśniła jej kiedyś łagodnie, że ratowanie zasobów Ziemi nie ma sensu, ponieważ Sąd Ostateczny nie nastąpi, dopóki wszystko na planecie nie ulegnie zniszczeniu – każde drzewo, każdy kwiat, każda rzeka. Ostatni orzeł, sowa i panda, owce na pastwiskach i liście na drzewach. Słońce przestanie wschodzić, jeleń padnie w biegu. Wszystko umrze. Pani MacDonald wprost nie mogła się tego doczekać. („Dziwny jest ten świat” – powiedziałaby mama Reggie). Reggie była zdeterminowana zapoczątkować własną religię, w której totalną zagładę zastąpiłaby troska o wszystko, co żyje, a powrót zmarłych na ziemię – i to wcale nie symboliczny – nie byłby okupiony śmiercią innych żywych istot. Wtedy jej mama znów siedziałaby na kanapie i oglądała Gotowe na wszystko, pogryzając chrupki o smaku tortilli. Tyle że tym razem nie obłapiałby jej żaden Gary. Tylko mama i Reggie. Na zawsze razem. Tak długo żyły we dwie – no dobrze, był jeszcze Billy, ale on nie należał do osób, które przesiadywały na kanapie, jadły, gawędziły i oglądały telewizję (trudno powiedzieć, co wtedy robił) – zanim pojawił się mężczyzna-który-był-przed-Garym. Zresztą według mamy okazał się on „totalnym dupkiem” (w dodatku żonatym). Potem trafiła jej się „prawdziwa gratka” w osobie Gary’ego i mama zaczęła mówić „mój chłopak to” i „mój chłopak tamto”. Nareszcie uprawiała seks, więc wszystkie przyjaciółki chciały wpadać z wizytą, żeby o tym porozmawiać. Mama krygowała się i chichotała: „Trzy razy jednej nocy!”. One piszczały podekscytowane i rozchlapywały wino z kieliszków. Gary, w przeciwieństwie do mężczyzny-który-był-przed-nim, okazał się nie taki zły. Zwykły misiowaty facet, który przed poznaniem mamy (i później zresztą też) całymi dniami przesiadywał w wysmarowanych dżinsach na zapleczu salonu motocyklowego z bandą swoich klonów, przechwalając się, że jak tylko wygra los na loterii, kupi sobie Harleya-Davidsona Sportstera 883L. Zalecał się do mamy, obdarowując ją tanimi cieplarnianymi różami kupionymi na stacji benzynowej oraz pudełkami czekoladek. Kiedy Reggie skrytykowała te romantyczne gesty jako banalne, mama odparła: „Ja tam nie narzekam, córciu”, gładząc palcami srebrny łańcuszek medalionu w kształcie serduszka, który dostała od niego na urodziny. Gary postanowił zabrać mamę na dwa tygodnie do Hiszpanii („Lloret de Mar – jak to pięknie brzmi, prawda, Reggie?”). Od czasu wyjazdu na Fuerteventurę w 1989 roku mama

nie była na „prawdziwych, dorosłych wakacjach”, więc równie dobrze mógłby ją zabrać do aquaparku w Skegness i też byłaby szczęśliwa. Raz zafundowała Reggie i Billy’emu tygodniowy wypad do Scarborough. Okazał się on dość nieudany, ponieważ pewnej nocy Billy zniknął z pensjonatu i wrócił nazajutrz pod eskortą policji, która zatrzymała go na nadmorskiej promenadzie pijanego w sztok. Miał wtedy dwanaście lat. Po tygodniu od ich wyjazdu, równo w połowie maminego urlopu, Reggie dostała widokówkę. Mama musiała ją wysłać zaraz po przylocie do Hiszpanii. Widniała na niej fotografia hotelu – białego betonowego budynku, który wyglądał jak zbudowany z klocków przez niewprawne dziecko. Wszystkie pokoje znajdowały się pod dziwnymi kątami względem siebie, zaś pośrodku tej dziwacznej konstrukcji rozpościerał się kwadratowy basen, turkusowy i pusty, otoczony równymi rzędami białych plastikowych leżaków. Na zdjęciu nie było widać ludzi; musiano je zrobić bardzo wcześnie rano, bo nigdzie nie walały się mokre ręczniki, opakowania kremu do opalania ani niedojedzone miseczki chrupek. Na odwrocie mama napisała: „Kochana Reggie, hotel jest bardzo ładny i czysty, mnóstwo jedzenia. Nasz kelner ma na imię Manuel – jak ten z serialu z Johnem Cleese’em! Pijemy litrami sangrię. Jesteśmy bardzo niegrzeczni! Zakumplowaliśmy się z parą z Warrington. Carl i Sue są szalenie rozrywkowi. Okropnie za tobą tęsknię. Niedługo wrócę. Całusy, mama”. Poniżej Gary dopisał swoje imię charakterem pisma kogoś nienawykłego do stawiania liter obok siebie. „Sangria” miała po łacinie ten sam rdzeń co słowo „krew”. Wino czerwone jak krew. W szkole omawiali balladę o szkockim królu, który pił „czerwone jako krew wino” 13, lecz Reggie nic poza tym nie zapamiętała. Czasami ciekawiło ją, czy kiedyś zapomni wszystkiego, czego się nauczyła. Tak musi wyglądać śmierć, uznała. Ciekawe, czy przed śmiercią jej życie wróci na właściwe tory. Mało prawdopodobne – każdego dnia miała wrażenie, że zostaje coraz bardziej z tyłu. Na polecenie pani MacDonald pracowała nad własnym przekładem księgi VI Iliady, jednego z kanonu obowiązkowych tekstów greckich. Przyszło jej na myśl, że mogłaby zerknąć do wydania Loeba i sprawdzić, jak jej idzie („Nestor zawołał wtedy głośno do Danajów: »Mężni wojownicy, słudzy Aresa! Niech żaden z was nie zostaje w tyle«”). Rzecz jasna, nie wolno było tego robić – według pani MacDonald byłoby to równoznaczne ze ściąganiem. Reggie nazwałaby to raczej „korzystaniem z pomocy naukowej”. Była pewna, że jeszcze przed tygodniem pierwsza część Iliady stała na swoim miejscu, teraz jednak nigdzie nie mogła jej znaleźć. Zauważyła też inne ubytki w biblioteczce –

brakowało pierwszej i drugiej części Odysei oraz drugiej części Iliady, zniknęła pierwsza część Eneidy (z kanonu jej obowiązkowych tekstów łacińskich). Pani MacDonald musiała je gdzieś schować. Z westchnieniem wzięła się z powrotem do pracy. „»Usiłujmy słać teraz nieprzyjaciół trupem; potem, gdy już Trojani e przestaną nacierać, będziecie, podług woli, zdobycze odzierać«” 14. U Homera trup słał się naprawdę gęsto. Po śmierci mamy Reggie nie rozstawała się z tamtą widokówką – nosiła ją w torebce albo kładła na stoliku nocnym. Studiowała uważnie każdy szczegół, jakby fotografia mogła skrywać jakiś sekret, ukrytą wskazówkę. Mama umarła właśnie tam, w tym pustym turkusowym basenie i chociaż Reggie widziała ją potem w domu pogrzebowym, gdy ciało zostało przewiezione z powrotem do kraju, w głębi duszy wierzyła, że mama nadal zamieszkuje kolorowy świat ze zdjęcia. Jeśli dość długo będzie się wpatrywać, może dostrzeże gdzieś jej sylwetkę… Tamtego dnia mama zbudziła się wcześniej niż inni goście hotelowi – zawsze była rannym ptaszkiem – i zostawiwszy w łóżku Gary’ego, który, chrapiąc, odsypiał obficie zakrapiany sangrią poprzedni wieczór, założyła swój niepoważny kostium kąpielowy, narzuciła na wierzch różowy szlafrok i zeszła na basen. Różowy szlafrok znaleziono później porzucony na brzegu basenu, tam, gdzie stanęła, gotowa zanurkować na głęboką wodę. Mama nie należała do osób, które starannie składały swoje ubrania. Reggie wyobrażała sobie, jak unosi ramiona nad głową – dobrze pływała i nurkowała z zaskakującą gracją – po czym pogrąża się w chłodnej, błękitnej nicości, z włosami rozwianymi jak u syreny. Vale, Mater. Potem w Hiszpanii odbyło się dochodzenie, w którym nie uczestniczyli Reggie ani Billy. Z policyjnego raportu wynikało, że na dnie basenu znaleziono tani srebrny łańcuszek z medalionem w kształcie serduszka („To zapięcie zawsze trochę szwankowało” – przyznał z poczuciem winy Gary). Podejrzewano, że rozpiął się podczas pływania i mama zanurkowała, żeby go odzyskać. Nikt nie miał pewności, co się wydarzyło. Nie było żadnych świadków wypadku. Szkoda, że żaden fotograf nie pstrykał akurat pocztówkowych zdjęć hotelu. Z wysokości swojego orlego gniazda na dachu budynku z pewnością dostrzegłby mamę sunącą przez błękitną toń basenu. Może nawet przyszłoby mu na myśl umieścić ją na fotografii? Ostatecznie pewnie by z tego zrezygnował z uwagi na pomarańczowy kostium z lycry i blade, pulchne ciało turystki z Północy, ale przynajmniej kogoś by zaalarmował („Hola!”), widząc, że kobieta zbyt długo nie wypływa na powierzchnię. Tak się jednak nie stało. Zanim ktokolwiek zauważył, że jej piękne długie włosy zaplątały się w odpływ na dnie turkusowej głębiny, było za późno.

Znalazł ją kelner, który nakrywał do śniadania. Reggie zastanawiała się potem, czy był to ów „Manuel”, o którym pisała mama. Skoczył do basenu w pełnym stroju i na próżno próbował oswobodzić angielską syrenę. Wydostał się więc na brzeg i pognał do kuchni, gdzie chwycił pierwszy lepszy nóż, po czym pędem wrócił na basen, znów zanurkował, odciął zaplątany kosmyk włosów i wreszcie zdołał uwolnić mamę z jej podwodnego więzienia. Potem usiłował ją reanimować – w czasie dochodzenia chwalono jego próby ratowania nieszczęsnej turystki – lecz oczywiście niczego nie wskórał. Mama utonęła. Nie było w tym niczyjej winy – ot, tragiczny w skutkach wypadek. I tak dalej. – To naprawdę był nieszczęśliwy wypadek, Reg – zapewniał ją Gary. On wziął udział w dochodzeniu, a po powrocie z Hiszpanii odwiedził Reggie, zjawiając się bez zapowiedzi u niej w mieszkaniu z sześciopakiem carlsberga w ręce, żeby „wypić za wspaniałą kobietę”. Sam przespał cały incydent. Zanim półprzytomny i skacowany otworzył drzwi, do których dobijali się Carl i Sue z Warrington, było po wszystkim. Wyznał Reggie, że jest „cały wstrząśnięty” tym, co się stało. – Wiem – odparła Reggie. – Ja też. Hiszpańska policja zwróciła Gary’emu medalion w kształcie serduszka, a ten zatrzymał go na pamiątkę. Raport ani słowem nie wspominał, co się stało z odciętymi włosami mamy, które zostały w basenie, ani z nożem, który posłużył do ich odcięcia. Czy ktoś wrzucił go do zmywarki i pod wieczór znowu siekano nim warzywa na paellę? Reggie chętnie zachowałaby pukiel włosów mamy na pamiątkę. Trzymałaby je pod poduszką, uczepiłaby się ich tak kurczowo jak dziecko włosów doktor Hunter albo swojego zielonego kocyka. Byłyby jej talizmanem. – No i tak to właśnie jest na tym świecie – mruknął Gary; po trzecim piwie wpadał w filozoficzny nastrój. – Człowiek nigdy nie wie, co go czeka. Reggie wytrzymała jakoś tę wizytę kondolencyjną, gdyż było to jedyne czuwanie, na jakie mogła liczyć jej mama. Kilka lat wcześniej były z mamą na czuwaniu – takim prawdziwym, irlandzkim, zorganizowanym przez ich sąsiadów, Caldwellów, po śmierci starego pana Caldwella. Była to całkiem radosna impreza z mnóstwem śpiewania i fałszowania. Żałobnicy przynieśli tyle butelek whisky, że mama musiała być potem odtransportowana do domu przez starszego chłopaka Caldwellów, który nazajutrz rozpowiadał na prawo i lewo, jak to mama usiłowała zaciągnąć go do łóżka, a następnie na niego zwymiotowała. Mimo to mama twierdziła później, że starszy pan został pożegnany z wszelkimi honorami.

Gary wyszedł po czwartym piwie. Reggie nie widziała go przez parę tygodni, dopóki nie natknęła się na niego w supermarkecie, gdzie wybierał zupy w puszkach z kobietą, która zdecydowanie nadużywała henny, farbując włosy. Reggie czekała, żeby Gary ją zauważył, ale on nawet na nią nie spojrzał. Jego umysł był dostatecznie przeciążony koniecznością dokonania wyboru pomiędzy rosołem wołowym Heinza a kremem z pomidorów „Porcja dla singla”. Był to ten sam supermarket, w którym pracowała mama, i Reggie pomyślała, że przyjście tu z inną kobietą dowodziło braku szacunku. Zupełnie jakby Gary zdradził mamę. Jeżeli wziąć pod uwagę różnicę czasu między Hiszpanią a Wielką Brytanią, widokówka trafiła do skrzynki pocztowej Chase’ów dokładnie w chwili, gdy mama Reggie żegnała się z tym światem. Reggie pomyślała o Łajce, biednym wysłanym w kosmos psie spoglądającym z rakiety na Ziemię oczami martwymi jak gwiazdy. Łudziła się, że biedaczka wciąż krąży gdzieś po orbicie, ale doktor Hunter wyprowadziła ją z błędu. Po kilku miesiącach rakieta z Łajką spadła na Ziemię i spłonęła w atmosferze. Lassie, wróć. * * * Zwykle wieczorem, mniej więcej o tej samej porze, Banjo siadał przed kuchennymi drzwiami i zaczynał skamleć. Reggie mówiła wtedy do niego: „No, okruszku, pora na twoją codzienną przechadzkę dla zdrowia” i Banjo, kolebiąc się jak kaczka, dreptał do ulubionego słupka przy furtce, po czym niezdarnie podnosił artretyczną łapę. O ile do furtki dawał radę dojść, o tyle z powrotem trzeba go było nieść. Biorąc psa na ręce, Reggie zawsze się dziwiła, że w porównaniu z dzieckiem waży tak mało. Pani MacDonald mieszkała na osiedlu przylegającym od tyłu do wschodniej magistrali kolejowej. Za każdym razem, kiedy po torach przejeżdżał ekspres, cały dom trząsł się w posadach. Pani MacDonald do tego stopnia przywykła do stukotu pociągów, że nie zwracała uwagi na regularnie – o ile kursowały zgodnie z rozkładem – wzniecane przez nie trzęsienia ziemi. Niekiedy przy podwieczorku nauczycielka nadstawiała ucha (tak samo robił Banjo, zanim całkiem ogłuchł) i mówiła coś w rodzaju: „Czy to aby nie ten o szóstej dwadzieścia z Aberdeen na King’s Cross?”. Reggie dla odmiany słyszała każdy przejeżdżający pociąg. Dźwięk łoskotu kół przyprawiał ją o dziwny ucisk w żołądku i prymitywny (atawistyczny!) lęk. Może jej mózg wciąż tkwił w epoce kamienia łupanego i brał nadjeżdżający pociąg za mamuta włochatego albo tygrysa szablastozębnego czy jakieś inne stworzenie, na którego widok jej przodkowie zmykali w popłochu do jaskini? Ostatecznie według doktor Hunter

współczesny człowiek miał w sobie DNA paleolitycznych społeczności zbierackołowieckich. Jej zdaniem nie rozwinęliśmy się wcale pod względem biologicznym ani emocjonalnym – nadal byliśmy jaskiniowcami, tyle że „trochę polukrowanymi kulturą i cywilizacją”. „Wystarczy zdrapać lukier – mówiła – a okaże się, że w naszym życiu liczą się kwestie pierwotne: miłość, nienawiść, jedzenie, przetrwanie. Choć niekoniecznie w tej kolejności”. Jej teoria doskonale tłumaczyła zachowanie Billy’ego. Tego wieczoru Banjo był wyjątkowo ospały i nie przejawiał chęci wyjścia na spacer. Wolał leżeć przed kominkiem i grzać się w cieple płomienia gazowego. Reggie była mu za to głęboko wdzięczna. Za oknem było ciemno i paskudnie. Porywy wiatru rytmicznie szarpały mosiężną kołatką na drzwiach wejściowych. Brzmiało to tak, jakby rozpaczliwie dobijał się do nich niewidzialny gość. Tak jak Cathy w Wichrowych wzgórzach. A może to duch mamy szukał Reggie? Niedługo wrócę. Je reviens. Jednak nikogo ani niczego tam nie było. „Prędko zapada zmierzch, mrok gęstnieje…”

Gotowy na koniec świata Wszyscy ignorowali pijanego kolesia, który leżał na podłodze kompletnie nieruchomo. Jackson poczuł wyrzuty sumienia. Aresztował kiedyś kogoś za zakłócanie porządku w miejscu publicznym pod wpływem alkoholu, a potem okazało się, że facet miał wstrząśnienie mózgu oraz wylew i prawie im umarł w areszcie. Na to wspomnienie przyklęknął, żeby zbadać powalonego. Dzięki temu mógł z bliska przyjrzeć się nogom kobiety w czerwonej bluzce, obutym w obłędne szpilki. Wyglądały po trosze jak fetysz, po trosze jak śmiertelna broń. Raz pewna wariatka zaatakowała go obcasem, kiedy próbował zaprowadzić porządek na wieczorze panieńskim, który wymknął się spod kontroli. Tym samym nadała całkiem nowe znaczenie wyrażeniu „zabójcze obcasy”. Jackson jak przez mgłę pamiętał, że właścicielką buta była matka panny młodej. Usiłował przypomnieć sobie nazwę tamtego pubu w Cambridge, sprawdzając puls i oddech pijaczka (kto powiedział, że mężczyźni nie mają podzielnej uwagi?), gdy wagonem ponownie szarpnęło. Zaraz potem nastąpiła seria wstrząsów, jeden gorszy od drugiego. Maszynista gwałtownie przyspieszył, co w zaistniałych okolicznościach nie wydawało się najlepszym pomysłem. W wagonie zapachniało spalenizną – paloną gumą i czymś nieprzyjemnie chemicznym. Towarzyszył temu przeciągły pisk metalu trącego o metal. Jackson niemal czuł, jak pociąg się kołysze, próbując odzyskać utraconą równowagę. Chryste, no to pięknie, pomyślał. Nie czeka nas Londyn ani chwała; zmierzamy prosto do piekła. Ludzie, nie wyłączając kobiety w czerwonym, przeraźliwie krzyczeli. Jackson wyciągnął rękę, żeby ją uspokoić (a przynajmniej sprawić, żeby przestała wrzeszczeć), lecz w tej samej chwili wagon przechylił się na bok i kobieta zniknęła mu z oczu. Miał nadzieję, że w lokomotywie siedzą teraz anioły, a maszynista ma do pomocy samego archanioła Gabriela i nie może spokojnie oddychać, bo w kabinie jest tyle piór. To oczywiste, że nie wierzył w istnienie aniołów, lecz in extremis 15 był gotów uwierzyć we wszystko. Liczył wręcz, że ten zardzewiały obieżyświat, Anioł Północy, wsiadł do pociągu w Gateshead i właśnie w tym momencie prowadzi po torach swoją stalową trzódkę bezpiecznie do celu.

Przyszły mu do głowy słowa pieśni „Jezu, przejmij ster”. Aż tak daleko by się nie posuwał, nie miałby jednak nic przeciwko temu, żeby Najświętsza Panienka zdjęła nogę z czuwaka i spowolniła nieco bieg pociągu. Niespodziewanie wagon odzyskał pozycję pionową. Ledwo Jackson zdążył pomyśleć, że może im się udać, równie nagle wagon znów się przechylił – tyle że teraz obrócił się o dziewięćdziesiąt stopni i wylądował na boku. „Pociąg kończy bieg na dworcu Waverley” – powiedziała starsza pani, ale nie miała racji. Ten skład kończył bieg tu i teraz. Podczas katastrofy kolejowej nie da się walczyć o przetrwanie. Ludzie i bagaże, ciskani na oślep po wagonie, tworzyli groteskową plątaninę. Ciemność rozpraszały jedynie iskrzenie metalu i sporadyczne nieprzyjemne rozbłyski u góry, gdy gdzieś nad ich głowami w przewodach elektrycznych dochodziło do zwarcia. Jackson odruchowo próbował chronić pijanego kolesia, zasłaniając go własnym ciałem. Gdyby miał czas na podjęcie bardziej przemyślanej decyzji, nie on byłby numerem jeden na jego liście ludzi do uratowania (preferowana kolejność: niemowlęta, dzieci, kobiety, zwierzęta). Nie miało to jednak większego znaczenia; Jackson odkrył właśnie, że w wykolejonym pociągu człowiek nie ma większego wyboru dotyczącego tego, co i gdzie robi. Przypominało to trochę swobodne spadanie – wszelkie próby uchwycenia się czegoś w tym koszmarnym chaosie były z góry skazane na niepowodzenie. Panował przerażający hałas, niedający się porównać z niczym, czego dotąd doświadczył (nawet z gwarem bitewnym). W dodatku koszmar zdawał się nie mieć końca – pociąg, a przynajmniej przewrócony wagon, w którym się znajdowali, nieprzerwanie sunął przed siebie. Jackson domyślił się, że – jak to zwykle z wypadkami bywa – czas zdaje się biec wolniej, ale ileż to mogło trwać? A co, jeśli będzie trwać wiecznie? Jeżeli to właśnie było piekło, a on był martwy? Czy po śmierci wszystko też tak okropnie boli? W końcu się zatrzymali. Na ułamek sekundy spowiły ich egipskie ciemności i kompletna cisza, jakby czas się zatrzymał. Przez jedną niesamowitą chwilę Jackson myślał, że nikt poza nim nie przeżył. Potem rozległy się płacze, jęki i krzyki. Może dopiero to było piekło? Mrok, swąd spalenizny, dzieci przywołujące matki, matki przywołujące dzieci, jeden wielki szloch i lament. Gdyby ktoś go pytał – trudno o bardziej sugestywny obraz piekła. Ktoś obok Jacksona skamlał z bólu jak pies. Kobieta – może nawet ta w czerwonym – raz za razem powtarzała słowo „nie”. Rozdzwoniła się czyjaś komórka – jakże niestosowny w tym momencie westernowy motyw z serialu The High Chaparral. Męski

głos wybełkotał: „Pomocy! Proszę, niech mi ktoś pomoże”. Jackson niczym pies pasterski instynktownie zareagował na wezwanie. Nie potrafił jednak określić, skąd dokładnie dobiegała prośba – nie istniały teraz góra ani dół, przód ani tył. Poczuł coś ciepłego i wilgotnego i domyślił się, że to krew. Nie wiedział tylko, czy jego własna, czy kogoś innego. Otaczały go ciemne kształty i przedmioty, które mogły być zarówno ciałami, jak i bagażami, nie sposób było odróżnić. Wokół wyczuwał rozbite szkło. Ostrożnie spróbował się poruszyć i usłyszał stłumiony okrzyk bólu. – Przepraszam – wymamrotał. Usiłował się zorientować w położeniu wagonu. Był prawie pewien, że nie dachowali, więc nad sobą powinien mieć teraz okna. Swąd spalenizny ciągle się wzmagał, oświetlenie awaryjne nie działało, lecz z oddali dobiegała słaba poświata, która nie zwiastowała niczego dobrego. W powietrzu unosił się gryzący smród palących się przewodów. Trzeba było ewakuować pasażerów, i to jak najszybciej. Postanowił się przemieścić w stronę, gdzie – jak przypuszczał – znajdował się sufit (kolejne zduszone jęki, każdorazowo kwitowane przez niego słowem „przepraszam”). Doszedł do wniosku, że łatwiej będzie mu się wydostać przez okno. – Pomocy! – powtórzył męski głos i Jackson zdał sobie sprawę, że dochodzi gdzieś spod niego, z ust kogoś, nad kim się właśnie gramolił. Chryste. „Deptać po siedzeniach i współpasażerach, zapomnieć o wszystkim, co mama mówiła o dobrym wychowaniu”. Niestety, w rzeczywistości tak to nie działało. (W innym wymiarze czasowym niż ten, w którym się obecnie znajdował, gdzie życie toczyło się zwykłym rytmem, a jemu nie groziła nagła śmierć, usiadłby i napisał list do potomnych, w tym do Marlee, o treści: „Będzie cię kusiło, żeby zostać i pomagać innym. Nie rób tego!”). Przesunął się na tyle, na ile to było możliwe. „Wszystko będzie dobrze, kolego – powiedział jak jeden ranny żołnierz do drugiego – zaraz cię stąd wyciągnę”. Nie porzucało się towarzyszy broni. Ostrożnie wymacał ciało tamtego i złapał go pod pachy, jakby był topielcem, a on miał go odholować na brzeg. W istocie z wysiłkiem dźwignął ciało i pociągnął tam, gdzie powinien się znajdować dach wagonu. Gdyby myślał logicznie, prawdopodobnie zastanowiłby się najpierw nad krzywdą, jaką można wyrządzić komuś z urazem kręgosłupa, taszcząc go jak worek kartofli, lecz w tym zamieszaniu nie było miejsca na logikę. „Pojedynczo” – pomyślał. „Wyciągnę ich stąd pojedynczo, jednego po drugim”. Nagle bez żadnego ostrzeżenia runęli razem w nicość. Jackson kurczowo uchwycił się

rannego i spleceni w jakimś dziwnym tańcu polecieli w dół niczym Butch Cassidy i Sundance Kid spadający z urwiska. Jakiś głos wewnątrz niego krzyknął: „Co jest, kurwa?!”, a drugi zastanawiał się, gdzie, do cholery, wylądują. Jednocześnie tkwiący w nim paranoik bał się, że będą tak lecieć bez końca. „Przecież tu jest piekło. Ja z niego wcale nie wyszedłem” 16. (Pomyśleć tylko, że miał za złe Julii rzucanie cytatami w najmniej odpowiednich momentach). Równie nagle wszystko się skończyło. Wylądowali na ziemi z potwornym hukiem, jak spadochroniarze bez spadochronu, po czym stoczyli się w dół stromego zbocza i wreszcie znieruchomieli. Przy upadku Jackson z całym impetem walnął głową o coś twardego i aż go zemdliło z bólu. Przez chwilę leżał na wznak, starając się głęboko oddychać. Czasami oddychanie było jedyną rzeczą, jaką człowiek mógł zrobić. Czasami to wystarczało. Przypomniał sobie, jak wcześniej, po swoim popołudniowym starciu z baranem (czy to naprawdę zdarzyło się zaledwie parę godzin temu?), leżał na jezdni i spoglądał w szare niebo. W niektóre dni sprawy przybierają naprawdę nieoczekiwany obrót. Padające mu na twarz krople deszczu otrzeźwiły go tak, że zdołał się unieść do pozycji siedzącej. Wstrząs dawał o sobie znać i Jackson cały trząsł się z zimna. Gdzieś przed nim majaczyły światła. Zdał sobie sprawę, że nie są na żadnym pustkowiu. Wzdłuż torów ciągnęły się rzędem domy i noc rozbrzmiewała głosami pierwszych osób, które dotarły na miejsce wypadku. Cywile, nie profesjonaliści – wyraźnie słyszał ich pełne przerażenia okrzyki, kiedy stawali w obliczu całkiem nowej definicji koszmaru. Zrozumiał, co się stało. Usiłował odnaleźć dach wagonu, ale żadnego dachu nie było – został zerwany niczym wieczko z puszki sardynek. Jackson i jego przypadkowy towarzysz wypadli z pociągu, sturlali się z nasypu i znaleźli w jakimś rowie. Facet, którego wyciągnął (ten, który wołał: „Pomocy!”), leżał nieruchomo kilka kroków od niego z twarzą zanurzoną w błocie. Jackson podciągnął się bliżej. Nie miał siły, żeby odwrócić tamtego na plecy – jedyne, co mógł zrobić, żeby facet się nie udusił, to przekręcić mu głowę na bok. Pomyślał o swoim stryjecznym dziadku, który przeżył pod Sommą, aby utonąć w błocie w bitwie pod Passchendaele. U góry nasypu błysnęło światło latarki. Rozproszyło nieco ciemności i Jackson mógł dojrzeć twarz towarzysza niedoli. Z jakiegoś powodu założył, że ratuje tamtego młodego pijaczka albo faceta w wymiętym garniturze, zdziwił się więc, zobaczywszy jednego z rekrutów. Biedak wyglądał, jakby nie żył. Co za ironia: przeżyć na wojnie, gdzie wszędzie wokół czai się śmierć, a potem wyzionąć ducha na wschodniej magistrali kolejowej.

Myślał, że latarka na nasypie zwiastuje nadejście pomocy, lecz światło zniknęło równie szybko, jak się pojawiło, zawołał więc: „Halo!” głosem, który zabrzmiał jak piskliwy skrzek. Spróbował wdrapać się na górę. Musiał wyciągnąć pozostałych ludzi z pociągu. Najlepiej tych, którzy jeszcze żyli. Dotarł mniej więcej do połowy pochyłości i zatrzymał się, żeby odpocząć, słaby jak nowo narodzone kocię. Coś było nie tak. Coś sobie uszkodził, nie wiedział tylko co. Nieoczekiwanie dotarło do niego, że sprawa jest poważna. Został ranny. Trzeba go było czym prędzej ewakuować z pola walki. Z powrotem zsunął się po nasypie. Czuł, że wycieka z niego życiodajna krew. Gdy wcześniej kilka razy zdarzyło mu się otrzeć o śmierć, kurczowo trzymał się życia, sądząc, że jest za młody, żeby umierać. Uderzyła go myśl, że teraz to się zmieniło – miał wystarczająco dużo lat, żeby umrzeć. „Kłuję się w ramię i własną krwią zapisuję swą duszę wielkiemu Lucyferowi” 17. Zacytuje się na śmierć, jeżeli nie będzie uważać. Chryste, ramię naprawdę porządnie mu krwawiło; czerwona posoka lała się szerokim strumieniem, jakby jutro nigdy nie miało nadejść. I chyba rzeczywiście nie miało. Dotarł do końca drogi. Jesteś bardzo daleko od domu, Jacksonie – pomyślał. Zamknął oczy; jeśli trochę się zdrzemnie, zdoła wleźć na szczyt nasypu. Jakiś uporczywy głos w jego głowie próbował mu uświadomić, że jeśli teraz zaśnie, będzie to jego ostatni, bardzo długi sen. Przez chwilę się nad tym zastanawiał i doszedł do wniosku, że właściwie nie ma nic przeciwko temu, żeby się więcej nie obudzić. Odrobinę go to zaskoczyło. Zawsze sądził, że będzie walczył do końca, tymczasem z prawdziwą ulgą zamknął oczy. Był taki zmęczony… Jego myśli pobiegły ku spacerującej kobiecie, którą widział w dolinie. Obawiał się o jej bezpieczeństwo, tymczasem powinien się raczej martwić o swoje. Więc tak wyglądał koniec świata. „W tę noc, tę noc, przy blasku świec, Pan weźmie duszę twą”. Albo diabeł. Przypuszczał, że niedługo sam się przekona. Z trudem odsunął od siebie myśl o tajemniczej spacerowiczce i na jej miejsce przywołał wspomnienie Marlee („Tęsknię! Kocham cię!”). Chciał, żeby jej twarz była ostatnią rzeczą, jaką zobaczy przed wejściem do czarnego tunelu.

Dyskretny urok burżuazji Powinna była kupić kwiaty, powinna była pojechać do Waitrose. Zamiast tego siedziała w samochodzie zaparkowanym przed domem Alison Needler w Livingston. Zasłony były zaciągnięte, światło na ganku zgaszone. Gdzie spojrzeć, ani śladu życia, wszędzie cisza i spokój. Kiedy w słuchawce jej telefonu rozległ się histeryczny głos Alison, Louise spodziewała się najgorszego. On wrócił. Na szczęście alarm okazał się fałszywy – to nie David Needler wrócił, żeby wykończyć swoją rodzinę, tylko jakiś niewinny przechodzień w czapce z daszkiem wyprowadzał psa. Jak się później okazało, nie był wcale taki niewinny – według mundurowych z Livingston, którzy odpowiedzieli na dramatyczne wezwanie roztrzęsionej Alison, należący do niego pies okazał się japońskim olbrzymem rasy tosa. Niewinny przechodzień został aresztowany i odwieziony na posterunek, gdzie postawiono mu zarzut złamania ustawy o ochronie zwierząt, zabraniającej hodowli psów ras uznanych za agresywne, zwierzak zaś został z zachowaniem wszelkich środków ostrożności odstawiony do weterynarza. Gdy Louise zjawiła się na miejscu, przed domem stał już radiowóz, w sumie więc zrobili niezłe zamieszanie przy tak zwanej kryjówce Alison Needler. Trzeba było od razu umieścić na dachu pulsujący neon: „Jeżeli szukasz Alison Needler, Davidzie, trafiłeś pod właściwy adres”. Nie był to pierwszy fałszywy alarm. Alison miała nerwy napięte jak postronki dwadzieścia cztery godziny na dobę. Życie tej kobiety całkiem stanęło na głowie. Louise chętnie poznałaby ją z Joanną Hunter. Alison miałaby szansę się przekonać, że można żyć z godnością – że istnieje życie po śmierci. Sęk w tym, że Andrew Decker został schwytany, podczas gdy David Needler – żywy lub martwy – był wciąż na wolności. Gdyby udało im się go odnaleźć i posadzić na resztę życia, może wtedy Alison Needler mogłaby zacząć wszystko od nowa. (Tylko co to właściwie znaczyło: „na resztę życia”? Andrew Decker odsiedział raptem trzydzieści lat i wciąż miał przed sobą długie życie). – Muszę panią zawiadomić, że Andrew Decker został zwolniony z więzienia. – Louise jeszcze nigdy nie widziała, żeby ktoś tak szybko zbladł i mimo to nie zemdlał. Musiała oddać sprawiedliwość Joannie Hunter – babka umiała wziąć się w garść. Rzecz jasna, musiała wiedzieć, że Decker niedługo wyjdzie, że już raz dostał zgodę na czasowe opuszczenie zakładu karnego, żeby mógł się przygotować do życia na wolności. Po

trzydziestu latach za kratkami powrót do społeczeństwa musiał być dla niego nie lada szokiem. – Mieszka teraz u matki w Doncaster. – Musi być bardzo stara. Nie miała chyba innych dzieci oprócz niego, prawda? – spytała Joanna Hunter. – Jakie to smutne. – Decker należy do kategorii niebezpiecznych sprawców – poinformowała ją Louise. – Dlatego MAPPA 18 będzie monitorować jego zwolnienie. Wezmą go pod lupę. Będą sprawdzać, gdzie aktualnie przebywa. – MAPPA? – Wieloagencyjne porozumienie do spraw ochrony społeczeństwa. Przepraszam, trochę to trudne do wymówienia. – Nie musi mnie pani przepraszać, medycy też kochają skrótowce. Mimo to jestem zaskoczona, że pani mi o tym mówi – dodała Joanna Hunter. – Ostatecznie po tylu latach można by się spodziewać… – Niestety, to nie wszystko. – Louise Monroe, wieczna zwiastunka złych wieści, mroczny posłaniec. – Obawiam się, że dziennikarze wpadli na trop i nagłośnią sprawę jego zwolnienia. – „Rzeźnik wychodzi na wolność” – coś w tym stylu? – W rzeczy samej. Przykro mi. Oczywiście, nie interesuje ich tylko Decker. Będą chcieli wiedzieć, co się stało z panią. – Z tą jedyną, która ocalała – dopowiedziała Joanna Hunter. – „Zaginiona dziewczynka”. Tym wtedy byłam dla prasy – to znaczy dla popołudniówek, bo poranne gazety okrzyknęły mnie „Odnalezioną dziewczynką”. – Zachowała pani to wszystko? Wycinki, artykuły? Joanna Hunter zaśmiała się gorzko. – Miałam sześć lat. Niczego nie zachowałam. Właściwie to była robota dla funkcjonariusza odpowiedzialnego za kontakty z rodziną, ale połączenie przypadkowo przekierowano do niej, Louise zaś odkryła, że Joanna Hunter mieszka niemal po sąsiedzku, raptem kilka przecznic od ich zamkniętego getta klasy średniej, gdzie nie było lokali komunalnych, pubów ani żadnego życia nocnego. W ciągu dnia też niewiele się tam działo, zapewne z powodu liczby osiadłych tu emerytów

i rencistów. Po ósmej wieczorem ulice pustoszały. Wszędzie kwitł mieszczański dostatek. Witamy w raju. Louise miała wrażenie, jakby przeszła na drugą stronę, nie będąc przy tym świadoma, że w ogóle stoi po jakiejś stronie. „Ciesz się swoim szczęściem” – powtarzał jej Patrick. Brzmiało to bardziej jak wróżba z chińskiego ciasteczka niż filozofia zen. – Chciałem was tylko uprzedzić – powiedział przez telefon facet z MAPPA. – Jeden z niedawno zwolnionych więźniów wiedział, że Decker wychodzi, i za dwadzieścia srebrników sprzedał tę informację brukowcom. Będzie z tego burza w szklance wody, ale trzeba zawiadomić ofiarę na wypadek, gdyby jakimś cudem pismaki wpadły na jej trop. A że będą jej szukać, to pewne. W znajdywaniu ludzi są lepsi od nas. Louise znała sprawę Masonów ze słyszenia i bez szczegółów, które nie umknęły uwagi Karen. Wiedziała, że to jeden z obszernego katalogu ataków na kobietę z dziećmi. Napastnicy tego pokroju różnili się od tych polujących na samotne kobiety i od byłych partnerów. Ci ostatni rzucali się z dziećmi z urwiska albo z balkonu, sadzali je na tylnym siedzeniu samochodu, nakładali wąż na rurę wydechową i odprowadzali spaliny do środka. Dusili je w łóżeczkach albo ganiali po całym domu z nożem, młotkiem lub linką do suszenia prania, kierując się prostą zasadą: jeżeli im nie wolno być z dziećmi, to nikt inny też ich nie dostanie, a już na pewno nie ich matka. Byli też tacy, którzy zjawiali się nieproszeni na urodzinowym balu przebierańców swojej córki i strzelali teściowej w głowę, gdy ta wydawała w kuchni lody i galaretkę. Następnie osaczali swoją szwagierkę niczym rannego jelenia i też strzelali jej w głowę – a wszystko na oczach dziesięciu rozhisteryzowanych siedmiolatek, z których jedna była ich córką. Needlerowie mieli troje dzieci: Simone, Charlotte i Camerona. Dziesięć, siedem i pięć lat. Jubilatka Charlotte dostała od ojca kolbą pistoletu, kiedy próbowała stanąć pomiędzy nim a swoją ciotką Debbie. („Z naszej Charlie zawsze była prawdziwa bohaterka” – mówiła potem Alison). W chwili, gdy w kuchni padł pierwszy strzał, Debbie musiała zrozumieć, co im grozi, bo zgromadziła dzieci w oranżerii na tyłach domu i kiedy David Needler wycelował, własnym ciałem usiłowała zasłonić całą dziesiątkę. Do końca na niego wrzeszczała, wyzywając go od najgorszych. Medal dla cioci Debbie. Alison, gdy jej były mąż szalał w domu pełnym kobiet i małych dziewczynek, była na piętrze z Cameronem, który z nadmiaru słodyczy i wrażeń wymiotował do toalety. W tym czasie matka Alison leżała martwa na podłodze kuchennej, a siostra Debbie umierała w oranżerii. Dziesięcioletnia rodzona córka Alison okładała zakrwawioną głowę ciotki garściami serwetek we wzór przedstawiający jednorożce. David Needler próbował porwać Simone, lecz został powstrzymany przez sąsiadkę, matkę jednej z zaproszonych

dziewczynek. W dniu, w którym – jak sądziła – największym wyzwaniem będzie dla niej przeżycie dwóch godzin w towarzystwie grupki rozwrzeszczanych siedmiolatek, przyszło jej stoczyć walkę ze śmiercią, gdyż David Needler strzelił jej prosto w klatkę piersiową. Walkę tę ostatecznie przegrała. Trzy odebrane życia, trzy ofiary śmiertelne – taki sam był wynik Andrew Deckera. David Needler zbiegł, nie zabierając żadnego dziecka jako trofeum. Na dźwięk pierwszego strzału Alison chwyciła Camerona na ręce i ukryła się z nim w szafie w sypialni. Andrew Decker zniszczył nie własną, tylko cudzą rodzinę. Odebrał życie bliskim Howarda Masona. Mężczyźni jego pokroju byli nieudacznikami, samotnikami i może zwyczajnie nie potrafili znieść widoku innych ludzi wiodących życie, jakiego sami nigdy nie mieli. Matka i jej dzieci – czyż to nie jest najsilniejsza z więzi? Ukryć się czy uciekać? Louise miała nadzieję, że stawiłaby czoła oprawcy. Będąc samemu, można walczyć, można też uciec. Żadna z tych rzeczy nie jest możliwa, gdy ma się przy sobie dzieci. Ale zawsze można próbować. Gabrielle Mason próbowała – dłonie i ramiona miała całe w ranach kłutych, tak dzielnie się broniła przed nożem Andrew Deckera. Walczyła do końca, żeby chronić swoje potomstwo. Medal dla Gabrielle Mason. Louise dobrze to znała. Z czasów, gdy Archie był mały, zapamiętała puste place zabaw i odludne stawy, gdzie chodzili karmić kaczki. Pamiętała, jak to jest, gdy dostrzega się przed sobą jakiegoś świra, widzi jego uciekające spojrzenie. Grunt to unikać wtedy kontaktu wzrokowego. Minąć go żwawym krokiem, nie zwracając na siebie uwagi. Gdzieś musiał istnieć inny świat, w którym kobiety przechadzały się bez lęku. Louise chętnie by go odwiedziła. Medal dla wszystkich kobiet. Na bocznym stoliku w salonie Hunterów stał niebiesko-biały dzbanek z kwiatami. Właściwie nie były to kwiaty – a przynajmniej nie takie bezmyślnie kupione, tanie, cieplarniane kwiaty wyhodowane w Kenii – tylko smukłe zielone gałązki prosto z ogrodu Hunterów. „Wiciokrzew i bukszpan – wyjaśniła jej Joanna Hunter. – Oba przepięknie pachną. Miło mieć kwiaty zimą”. Louise udała zainteresowanie. Przypuszczała, że jej niezdolność do wyhodowania czegokolwiek jest kwestią genetycznego zaprogramowania; w jej mitochondrialnym DNA najwyraźniej zabrakło informacji o umiejętności pielęgnowania roślin. W swoim starym domu Patrick i Samantha wspólnie opiekowali się ogrodem. Obecnie niewielki ogródek Louise i Patricka pokrywała w większości trawa

z rolki; tu i ówdzie dla ozdoby wetknięto nudne rośliny wieloletnie oraz iglaki. Louise nie orientowała się w zasadzie, co to jest „iglak” – w ogródku była dotąd tylko raz, pod koniec lata, przy okazji zorganizowanego naprędce powitalnego grilla dla śmietanki z sąsiedztwa. W tym gronie znalazło się dwóch emerytowanych policjantów, szeryf oraz autor kryminałów. Ot, i cały Edynburg. Pierwsza żona Patricka miała dobrą rękę do roślin. „Groszek pachnący, pomidory, wiszące kosze pełne kwiatów – naprawdę kochała swój ogród” – wspominał Patrick. Z pewnością potrafiłaby z odległości stu kroków rozpoznać iglak. Żona idealna. – Urocze – pochwaliła Louise, wciągając w nozdrza woń wiciokrzewu. Nie kłamała, to było urocze. Joanna Hunter była urocza, jej dom był uroczy, jej dziecko było urocze. Urocze było wszystko, co jej dotyczyło. Z wyjątkiem zmasakrowanej w dzieciństwie rodziny. – Nie sposób zapomnieć o czymś takim – powiedziała poprzedniego wieczoru do Patricka, kiedy oboje leżeli w łóżku. – Rzeczywiście. Ale można próbować – odparł. – A ciebie kto mianował dyżurnym mędrcem? – ofuknęła go Louise, ale tylko w myślach, ponieważ miłości dobrego człowieka nie odrzucało się jak byle śmiecia. Nawet Louise nie była tak tępa, żeby tego nie dostrzegać. Joanna Hunter poszła na górę i przyniosła czarno-białą fotografię w prostej ramce. W milczeniu podała ją Louise. Przedstawiała kobietę z trójką dzieci: Gabrielle z Jessicą, Joanną i Josephem. Kompozycja – zbliżenie przytulonych do siebie twarzy – robiła wrażenie artystycznej („Ojciec nas sfotografował”). Jessica uśmiechała się nieśmiało, Joanna rozciągała wargi w szczęśliwym uśmiechu, a niemowlę, no cóż, wyglądało po prostu jak niemowlę. Nie ulegało wątpliwości, że Gabrielle była bardzo piękna. Ona jedna się nie uśmiechała. – Nie trzymam tej fotografii na wierzchu – wyjaśniła Joanna Hunter. – Nie zniosłabym codziennie ich widoku. Wyjmuję ją od czasu do czasu, a potem znowu chowam. Po tym, jak jego żona została zamordowana, Howard Mason żenił się jeszcze kilka razy. Jaki stosunek miały jego kolejne żony do swojej martwej poprzedniczki? Tej pierwszej, Gabrielle – pięknej, utalentowanej, matki trójki dzieci, w dodatku zamordowanej? Trudno komuś takiemu dorównać. Martina, druga żona, popełniła samobójstwo. Z trzecią, Chinką (wszyscy tak o niej mówili), Howard Mason się rozwiódł. Czwarta miała jakiś straszny wypadek – spadła ze schodów albo się podpaliła, Louise nie

pamiętała dokładnie. Piąta, Latynoska, przeżyła swojego męża. Louise nie zdziwiłaby się, gdyby była jeszcze szósta i Howard Mason ją ściął. Trzeba było nie lada odwagi, żeby powiedzieć mu „tak”. Niespodziewanie przyszedł jej na myśl wiersz Browninga Moja ostatnia księżna i wstrząsnął nią dreszcz. Z upływem lat Howard Mason stawał się coraz bardziej znany z powodu swoich martwych żon niż z powodu talentu pisarskiego. Louise nie przeczytała żadnej jego powieści – było o nich głośno, zanim się urodziła. Po spotkaniu z Joanną Hunter wrzuciła kilka tytułów w wyszukiwarkę Amazona, ale najwyraźniej ich nakład był wyczerpany. Można by przypuszczać, że po morderstwie sprzedaż książek ojca Joanny wzrośnie, tymczasem skazano go na coś w rodzaju literackiego wykluczenia. Cóż z tego, że dawno umarł, moda na czytanie jego powieści przeminęła, a ostatnie egzemplarze zniknęły z półek. Howard Mason żył dalej w internecie. Istny duch w maszynie. Przypadek sprawił, że w drodze do domu Louise wstąpiła do księgarni Oxfamu na Morningside Road. Wyszperała tam używane wydanie debiutanckiej i jednocześnie najsłynniejszej powieści Howarda Masona, zatytułowanej Sklepikarz, po czym przeczytała ją niemal od deski do deski, leżąc wieczorem w łóżku. – Facet potrafił pisać? – zagadnął ją Patrick. Sam czytał jakieś tajemnicze pismo medyczne. (Czy nie powinna bardziej interesować się jego pracą? On zawsze pytał ją o sprawy, które prowadziła). – Potrafił, ale teraz trochę to trąci myszką. W czasach gdy książka się ukazała, musiała się wydawać bardzo nowatorska. Jest bardzo… Czy ja wiem? Północna. – Szkocki koloryt lokalny? – Nie, raczej coś w stylu Z soboty na niedzielę. Howard Mason był prostym chłopakiem z Północy ze średnim wykształceniem, który załapał się na stypendium w Oxfordzie i pisał tak, jakby w młodości czytał za dużo D.H. Lawrence’a. Sklepikarz, wydany zaraz po skończeniu studiów, stanowił (według Słownika biograficznego pisarzy brytyjskich) „gorzką krytykę” nijakiego życia rodziców Masona i prowincjonalnego środowiska, w którym sam wyrósł i którego nigdy się nie wypierał. Zdaniem Louise książka aż kipiała od mściwych złośliwości. Najwyraźniej w przypadku Howarda Masona życie od fikcji oddzielała bardzo cienka linia. Sklepikarz powstał, gdy wciąż był początkującym autorem, zanim jego życie stało się teatrem grozy, zanim spłodził troje dzieci i zanim poślubił Gabrielle Ascher, atrakcyjną, błyskotliwą i bogatą posiadaczkę wygodnego domu oraz beztroskiego usposobienia

(majątek, dom i beztroska przepadły z chwilą, gdy jako siedemnastolatka podpisała akt ślubu w urzędzie stanu cywilnego w Gretna Green). Czy Howard Mason rzeczywiście był takim fatalnym kandydatem na męża, że rodzice postanowili ją wydziedziczyć? Co się stało z majątkiem po śmierci Gabrielle – czy Joanna Mason została nagle bogatą sierotką? W głowie Louise kłębiły się pytania. Nie mogła przestać myśleć o Joannie Hunter. Ta kobieta dotknęła nieznanego. Była tam, dokąd nikt z własnej woli by się nie zapuścił, i powróciła obdarzona tajemniczą siłą, której Louise jej zazdrościła. Andrew Decker okazał się – a to niespodzianka! – wzorowym więźniem. Pomagał prowadzić bibliotekę, pracował w drukarni, gdzie przygotowywano wersje książek dla niewidomych, zajmował się renowacją wózków inwalidzkich – same wartościowe zajęcia. Louise zdarzało się tęsknić za czasami, kiedy więźniów zmuszano do pracy w kieracie albo nieustannego kręcenia korbą. Czy naprawdę pedofile, mordercy i gwałciciele powinni drukować książki? Gdyby to od niej zależało, wystrzelałaby ich wszystkich jak kaczki, chociaż, rzecz jasna, nie była to opinia, którą należało się dzielić na zebraniach wydziału. („Zawsze byłaś taką faszystką?” – śmiał się Patrick. „W zasadzie tak” – przyznała). W więzieniu Andrew Decker skończył szkołę średnią, zrobił dyplom z filozofii na uniwersytecie otwartym (no jasne) i nie przejawiał chęci skrzywdzenia kogokolwiek. Akurat. Trzydzieści lat wcześniej zaszlachtował rodzinę, chociaż według kolegów z pracy był „całkiem zwyczajnym facetem”. Tak, pomyślała Louise, na tych zwyczajnych trzeba najbardziej uważać. David Needler też się niczym nie wyróżniał. Andrew Decker miał raptem pięćdziesiąt lat i mógł przeżyć kolejnych dwadzieścia jako całkiem zwyczajny facet. Na pocieszenie zostawała świadomość, że zrobił dyplom z filozofii. – Dobrze przynajmniej, że odsiedział cały wyrok – stwierdziła Joanna Hunter. – To zawsze coś. – Ale wcale tak nie było i obie o tym wiedziały. – Być może na pewien czas stąd wyjadę – dodała Joanna Hunter. – Ucieknę na trochę, dopóki całe to zamieszanie nie przycichnie. – Świetny pomysł. W Livingston Alison Needler żyła jak w stanie oblężenia. Coraz bledsza, całymi dniami przesiadywała w domu, pozwalając sobie tylko na krótkie spacery z dziećmi do szkoły. Nie odwoziła ich autem w obawie, że mąż podłoży bombę w samochodzie i wysadzi ich wszystkich w powietrze. David Needler był rzeczoznawcą i raczej nie znał się na ładunkach wybuchowych, ale Louise przypuszczała, że na paranoję nic się nie poradzi,

gdy ta na dobre zagnieździ się w czyimś umyśle. Z drugiej strony, kto by się spodziewał, że David Needler zdobędzie broń i będzie umiał się nią posługiwać? Louise nie wiedziała, jak Alison Needler spędza całe dnie. Wszystkie zakupy robiła przez internet i twierdziła, że jest „zbyt nakręcona”, żeby wymachiwać nogami przed telewizorem do wtóru poleceń instruktorki fitnessu albo siedzieć i spokojnie zszywać ze sobą kawałki materiału na patchworkową kapę (dwie z kilku propozycji pracownika socjalnego). Ilekroć Louise ją odwiedzała, dom aż lśnił czystością, podejrzewała więc, że Alison sporo czasu poświęca na sprzątanie. Telewizor był zwykle włączony i nigdzie nie było widać choćby jednej książki. Alison twierdziła, że dawniej lubiła czytać, lecz teraz nie potrafi się skoncentrować. Louise pamiętała dom Needlerów w Trinity, porządny bliźniak zbudowany z piaskowca, z dużym ogrodem na tyłach i od przodu – ten z przodu był akurat w sam raz, żeby dokonać w nim aktu samospalenia. Alison Needler miała po dwa zamki w każdym oknie i po trzy przy drzwiach kuchennych oraz wejściowych, do tego solidne rygle. Miała też system alarmowy, który dzwonił i gwizdał, przycisk alarmowy na ścianie, telefon komórkowy z bezpośrednim połączeniem na numer alarmowy, a każde z jej dzieci nosiło na szyi specjalny nadajnik, ilekroć nie siedziały bezpiecznie zamknięte w murach szkoły. Po masakrze Alison została przeniesiona do bezpiecznej kryjówki, ale już nigdy nie miała się czuć bezpieczna. Na jej miejscu Louise sprawiłaby sobie dużego psa. Naprawdę dużego psa. Oprócz tego zmieniłaby nazwisko, kolor włosów i wyprowadziłaby się daleko stąd, w góry albo do Anglii, Francji czy na biegun północny. Nie ukrywałaby się w domu w Livingston, czekając na wielkiego złego wilka, który zburzy wszystko jednym dmuchnięciem. Zastanawiała się, czy nie powinna oddelegować kogoś do pilnowania domu Alison przez cały okres świąteczny. Jeżeli David Needler planował wrócić, Boże Narodzenie wydawało się idealną porą – rodzinne święta i tak dalej. Louise miała nadzieję, że Needler to zrobi. Z przyjemnością poderwałaby na nogi grupę szybkiego reagowania i oderwała komendanta głównego od świątecznego stołu, żeby wydał rozkaz zastrzelenia tego sukinsyna. Zadzwoniła jej komórka. Patrick. Pewnie jest ciekaw, co się dzieje z jego żoną. Louise sama była tego ciekawa. Spojrzała na zegarek. Chryste, już szósta. Mogła zapomnieć o wymyślnych sufletach; rodzina Patricka będzie się musiała zadowolić omletem. – Louise?

– Tak? – w jej własnych uszach zabrzmiało to profesjonalnie, może tylko odrobinę burkliwie. Powinna była powiedzieć: „Najmocniej przepraszam, że cię zawiodłam” albo coś podobnego, ale najwyraźniej partnerskie kompromisy i negocjacje, ustępstwa i przepychanki nie były jej mocną stroną. Miała wrażenie, że całe życie przerabiała to z Archiem i nie miała ochoty powtarzać tego teraz z dorosłym mężczyzną. Patrickowi zdawało się to nie przeszkadzać, Louise mogła się jednak założyć o ostatniego funta, że kiedyś zacznie. Powinna była kupić kwiaty. Przynajmniej wyglądałoby, że się stara. Starała się. Ale chyba niedostatecznie. – Wybacz – powiedziała. – Jestem w drodze do domu. – Nie skończyłaś przypadkiem służby? – spytał łagodnie Patrick. – Coś mi wypadło. – Gdzie teraz jesteś? W Livingston, prawda? Siedzisz w samochodzie przed domem tej kobiety, mam rację? Kochanie, ty masz obsesję. – Nieprawda. Miała obsesję, ale co z tego. A ona nazywa się Alison, nie „ta kobieta”. – Przepraszam, ale chyba wiesz, że jej męża od dawna tutaj nie ma? Needler nie wróci. – Wróci. Chcesz się założyć? – Nie jestem hazardzistą. – Oczywiście, że jesteś. Jak każdy Irlandczyk. Tak czy owak, niedługo będę w domu. Wybacz – powtórzyła, żeby go udobruchać. Ostatnio stale się przepraszali. Może i dobrze? To świadczyło o ich dobrym wychowaniu. Zasłona w oknie drgnęła i ukazała się blada, niemal bezcielesna twarz w aureoli dymu papierosowego. Przy dzieciach Alison nigdy nie paliła. Wcześniej też nie – gdy wiodła jeszcze normalne życie asystentki biurowej zatrudnionej na część etatu na uniwersytecie Napiera, z trójką dzieci, mężem i ładnym domem w Trinity. Teraz mieszkała w smutnym, szarym klocku pokrytym tynkiem kamyczkowym i musiała patrzeć na bałagan

w ogrodach sąsiadów – rzecz dawniej nie do pomyślenia. Ostatecznie jej życie okazało się dalekie od normalności, chociaż z boku mogło za takie uchodzić. Zasłona opadła i twarz Alison zniknęła. Louise na niej zależało. Zależało jej na Alison, zależało jej na Joannie Hunter. Jacksonowi Brodiemu zależało na zaginionych kobietach, chciał, żeby wszystkie się odnalazły. Louise wolała, żeby wcale się nie gubiły. Istniało mnóstwo sposobów, żeby się zgubić i nie wszystkie wiązały się z zaginięciem. Nie wszystkie też wiązały się z koniecznością znalezienia kryjówki; niektóre kobiety ginęły w biały dzień. Alison Needler szła na ustępstwa i rok za rokiem coraz bardziej znikała w swoim małżeństwie. Siostra Jacksona wysiadła z autobusu pewnego deszczowego wieczoru i przepadła na zawsze. To samo spotkało Gabrielle Mason, tyle że w słoneczne popołudnie. Na myśl o Jacksonie Brodiem serce Louise drgnęło niespokojnie. Poczuła wyrzuty sumienia. Niedobra żona. Przed domem Needlerów nie było już stałej ochrony policyjnej. Tylko Louise ciągle tam przyjeżdżała, o najróżniejszych porach dnia i nocy trzymała straż. Doszło do tego, że odcinek autostrady M8 łączącej Edynburg z Livingston pokonywała zupełnie automatycznie. W tym obserwowaniu Alison było coś z medytacji. Pewnego dnia David Needler wróci, a kiedy to zrobi, Louise będzie na niego czekała. Uruchomiła silnik i w oknie znowu pojawiła się twarz Alison. Louise podniosła rękę na pożegnanie, lecz kobieta nie odwzajemniła gestu. Patrick zamówił „kolację dla czworga” w pobliskiej chińskiej knajpie. Już wcześniej kilka razy zamawiali tam różne dania i Louise uważała, że są w porządku, jednak w zestawieniu z długim kartoflowatym nosem Bridget, starszej siostry Patricka, zawartość lepkich pojemników z folii aluminiowej prezentowała się jakby mniej kusząco. W drodze powrotnej Louise dopadł taki głód, że niewiele brakowało, a pozwoliłaby dojść do głosu swoim szkockim genom i wstąpiła gdzieś po gotowe danie rybne. Jednak ledwie przekroczyła próg ich domu (ich, nie jej), natychmiast straciła apetyt. – Przepraszam, coś mnie zatrzymało – zwróciła się do swoich nowych krewnych, zamykając za sobą drzwi. Miała ogromną ochotę zrzucić ubranie i wejść pod gorący prysznic, ale tamci czekali na nią przy stole. Poczuła się jak krnąbrna nastolatka, która spóźniła się na kolację. Domyśliła się, że tak to musiał odbierać Archie. Ścisnęło ją w żołądku – chciała, żeby jej syn był tutaj, chciała go objąć i mocno przytulić. Nie takiego, jakim był teraz, tylko

takiego, jakim był dawniej. Swojego małego synka. Patrick nalał czerwonego wina i podał jej kieliszek. „Król w Dunfermline topi troski w czerwonym jako krew winie” 19. Czerwone wino nie pasowało do chińszczyzny. Czy jeśli pójdzie teraz do kuchni i przyniesie sobie piwo z lodówki, wyjdzie na prostaczkę? („Tak” – brzmiała oczywista odpowiedź na to pytanie). Jej mąż napełnił również swój kieliszek i stuknął nim o kieliszek Louise. – Witaj w domu – powiedział z uśmiechem. Louise wypiła wino jednym haustem. Bridget pogmerała pałeczkami w swoim kurczaku słodko-kwaśnym i ostrożnie włożyła do ust pierwszy kęs. Dania wyglądały jeszcze mniej zachęcająco po tym, jak Patrick przełożył je do porcelanowych naczyń ze ślubnego serwisu Wedgewooda. Tego, który dostali wspólnie z Samanthą. Pierwszą panią de Winter, jego ostatnią księżną. Bridget musiała dawniej często jadać na tej porcelanie. Smaczne domowe posiłki, pieczołowicie przygotowywane przez Samanthę, która tyrała w kuchni, bo zależało jej na szczęściu Patricka. („Wcale nie – zaprotestował Patrick. – Przecież pracowała jako anestezjolog i była zajęta prawie tak samo jak ja”). Co ona wyprawia? Mieszka pod jednym dachem z rzeczami zmarłej kobiety. Dobrze przynajmniej, że nie w domu tamtej – nie była aż tak szalona. Gdy się z Patrickiem poznali, wciąż mieszkał w „małżeńskim gniazdku”, naprawdę uroczym domu na Dick Place. Dokładnie takim, o jakim Louise fantazjowała, dorastając w dzielonej z matką klitce na ostatnim piętrze kamienicy w Fountainbridge. Mimo to nie zawahał się go sprzedać – za bajońską sumę – i już wspólnie kupili nowiutki luksusowy segment w pobliżu szpitala Astley Ainslie. Z zewnątrz wstrętny – drewniane wykończenia i metalowe balkony – w środku emanował nijakim korporacyjnym luksusem, który o dziwo przemawiał do Louise. Z początku było tam sterylnie niczym na sali operacyjnej, ale wkrótce wypełnili go rzeczami z dawnego domu Patricka i wnętrza straciły dotychczasową neutralność. Duch pierwszej pani de Winter trwał w należących do niej przedmiotach. Patrick zaproponował, że wymieni wszystko na nowe, „aż do ostatniej łyżeczki”, na co Louise odparła: „Nie wygłupiaj się”, choć dokładnie tego od niego oczekiwała. Wolałaby po prostu, żeby to zrobił bez pytania jej o zdanie. Jak to mówią o pospiesznych ślubach? Co nagle, to po diable. Patrick i Samantha mieli ładne rzeczy: serwis Wedgewooda, komplet srebrnych sztućców, adamaszkowe obrusy, obrączki do serwetek i kryształowe kieliszki. Prezenty

ślubne, majątek ruchomy tradycyjnego małżeństwa. Dobytek Louise wyglądał tak, jakby należał do uchodźcy – takiego, który spędził sporo czasu na zakupach w IKEA. Kiedy po raz pierwszy otworzyła drzwi bieliźniarki (bieliźniarki! Kto w dzisiejszych czasach miał w domu bieliźniarkę? Patrick i Samantha, jakżeby inaczej), ogarnął ją lęk na widok starannie wykrochmalonej i wyprasowanej zawartości wyglądającej, jakby nikt jej nie wietrzył od czasu, gdy Samantha po raz ostatni usiadła za kierownicą swojego samochodu. Louise przypomniała sobie pewną balladę czy też wiersz sprzed lat opisujący przebieg przyjęcia weselnego, podczas którego bawiono się w chowanego (wyobraźcie sobie teraz podobną sytuację!). Panna młoda ukryła się w ogromnym kufrze w jednym z zakamarków wielkiego domu. Nikomu nie przyszło do głowy, żeby tam jej szukać. Wieko kufra miało ukrytą sprężynę i można je było uchylić jedynie od zewnątrz, więc biedaczka się udusiła, nie nacieszywszy się nawet swoją nocą poślubną. Po latach odnaleziono w kufrze szkielet przyodziany w strojną białą suknię. Została żywcem pogrzebana – chociaż w przypadku niektórych kobiet małżeństwo oznaczało w zasadzie to samo. Kto wie, może dla tej nieszczęsnej panny młodej śmierć okazała się wybawieniem? Alison Needler twierdziła, że były mąż „najchętniej trzymałby ją pod kluczem w jakiejś skrzyni”. Wiersz był zatytułowany Zaginiona panna młoda. Wystarczyło trochę pogrzebać w pamięci i wszystko można było sobie przypomnieć. Ale pewnego dnia i to nie wystarczy. – Kochanie? Louise zdała sobie sprawę, że stoi nad nią uśmiechnięty Patrick. Otworzył nową butelkę wina i obchodził stół jak kelner, napełniając kryształowe kieliszki. Ścisnął lekko jej ramię, a ona odwzajemniła uśmiech. Był dla niej za dobry. O wiele za dobry. Sprawiał, że miała ochotę narozrabiać, sprawdzić, jak daleko może się posunąć, żeby rozbić w puch tę jego życzliwość. Najwyraźniej miała jakiś problem z bliskością. – No, to jeszcze raz zdrowie – powiedział Patrick, siadając. Wszyscy stuknęli się kieliszkami. Kryształ zadźwięczał niczym dzwon wzywający ją do powrotu do domu. Ale nie tego, tylko jakiegoś innego, którego jeszcze nie znalazła. – Zdrowie – zawtórował mu Tim. – Sláinte – dorzuciła Louise tylko po to, żeby im przypomnieć, że są teraz w jej ojczyźnie. Przesunęła opuszką palca po krawędzi kieliszka. Kieliszka Samanthy.

– Louise? – Hm? – Właśnie mówiłam Patrickowi – odezwała się Bridget – że musicie nas latem odwiedzić. – Wspaniały pomysł. Nigdy nie byłam w Eastbourne. Mieszkacie blisko plaży? – Wimborne nie leży na wybrzeżu – odparła Bridget. Jej pewność siebie i dobrze utrzymane ciało przedstawicielki klasy średniej mogły skrywać całkiem dobrego człowieka. Albo i nie. Louise jednym haustem opróżniła kieliszek. Usiłowała odnaleźć w sobie dorosłą kobietę. Znalazła ją, lecz zaraz ponownie zgubiła. – W zamrażalniku są lody – powiedział Patrick. – Cherry Garcia – zwrócił się do Bridget. – Mogą być? – Co to właściwie znaczy? – spytała jego siostra z irytacją w głosie. – Nie rozumiem tej nazwy. – Chodzi o gitarzystę zespołu Grateful Dead, Jerry’ego Garcię – wyjaśnił Patrick. – Nie twoje klimaty, Bridie. O ile sobie przypominam, ty wolałaś raczej Partridge Family. – A ty nie? – zdziwiła się Louise. – Nie wyglądasz na fana Grateful Dead. – Czasami mam wątpliwości, czy wiesz, za kogo wyszłaś za mąż – odrzekł. Co to miało znaczyć? Wstał i zaczął sprzątać ze stołu. Dania, wystygłe i stężałe, wyglądały teraz naprawdę ohydnie. – Przyniosę lody – Louise poderwała się od stołu tak gwałtownie, że niemal przewróciła kieliszek Tima. W ostatniej chwili zdołała go chwycić. – Niezły refleks – mruknął. Był taki angielski. Zupełnie inny gatunek człowieka niż ona. Louise alergicznie reagowała na akcenty kultury dominującej. Dziwne, że można się czuć samotnym w pokoju pełnym ludzi. No dobrze, było ich czworo – troje, jeśli nie liczyć jej samej. Obca w obcym kraju, „wśród zboża obcego” 20 klasy średniej… Zamiast pójść prosto do kuchni, pobiegła na górę do swojej sypialni (ich sypialni) i wyjęła z sejfu obrączkę oraz pierścionek zaręczynowy. Sejf był konieczny ze względu na wartość brylantu – taki warunek postawiła firma ubezpieczeniowa. Kiedy Louise

zmieniała ubezpieczenie, jej nowy agent zażądał zainstalowania w domu monitoringu oraz sejfu. „Z uwagi na pierścionek, pani Brennan” – powiedziała dziewczyna w słuchawce. Louise nie pamiętała, aby ktokolwiek zwracał się do niej inaczej niż „Monroe”. Niewiarygodne, jak taki drobiazg potrafi człowieka wkurzyć. Najgorsze, że dziewczyna zwróciła się do niej, używając nazwiska Patricka, jakby po wyjściu za niego za mąż Louise automatycznie stała się jego własnością. Nie rozumiała kobiet, które po ślubie przyjmowały nazwisko męża – ostatecznie trudno sobie wyobrazić coś droższego niż własne nazwisko. Czasami było to wszystko, co człowiek posiadał. Joanna Mason zmieniła nazwisko na Hunter, ale akurat jej trudno się było dziwić. Z drugiej strony, miała przynajmniej tytuł doktora, którego mogła się trzymać i który określał jej tożsamość. Gdyby Louise była na jej miejscu, nie czekałaby ze zmianą nazwiska aż do dnia ślubu. Nie chciałaby, żeby wciąż kojarzono ją z dziewczynką, która zgubiła się na polu cholernej pszenicy. Sama nie miała może idealnego dzieciństwa, ale przynajmniej nie spotkało jej to, co Joannę. – Rozmawia pani z nadkomisarz Louise Monroe – odparła wtedy lodowato dziewczynie z firmy ubezpieczeniowej – a nie z panią Brennan. Dopiero później odkryła, że Patrick kupił brylant za pieniądze pochodzące częściowo z wypłaty ubezpieczenia po śmierci Samanthy. Czyli jednak trafił jej się krwawy klejnot. Rzadko go nosiła, tylko czasami, kiedy razem wychodzili. Patrick stale gdzieś ją wyciągał: do teatru, restauracji, opery, na koncert albo na jakieś przyjęcie, a nawet – litości! – na bale charytatywne, na których ludzie bogaci i jeszcze bogatsi świetnie się bawili, zapłaciwszy po dwa tysiące funtów od stolika. Kilty i tradycyjne tańce ludowe – właśnie tak Louise wyobrażała sobie piekło. Uświadomiła sobie zarazem, jak nudne życie wiodła dotąd. Kręciło się wokół Archiego, pracy i kota, niekoniecznie w tej kolejności. Teraz kot nie żył, Archie zaś rozpostarł skrzydła i wyfrunął z gniazda. „Powinnaś cieszyć się swoim życiem, Louise – powtarzał jej Patrick – a nie cierpliwie je znosić”. Obrączki również nie nosiła, w przeciwieństwie do Patricka. Mimo to nigdy jej tego nie wypominał. Ani tego, że pierścionek najczęściej leżał w sejfie. Nocami w łóżku widywała w ciemności połyskujące kamienie, chociaż sejf był przecież zamknięty. Złota obręcz. Obręcz zaciskająca się na jej sercu. Jądro ciemności. Wieczny mrok. Był kiedyś inny mężczyzna. Mężczyzna, z którym – tak sobie wyobrażała – mogłaby kroczyć ramię w ramię jak z towarzyszem broni. Oboje zachowywali się jednak cnotliwie niczym bohaterowie którejś z powieści Jane Austen. Sama rozwaga, zero romantyzmu czy perswazji. Utrzymywali z Jacksonem sporadyczne kontakty, ale to do niczego nie

doprowadziło, bo nie miało dokąd doprowadzić. Jego dziewczyna była w ciąży, lecz żadne z nich nie wspominało o konsekwencjach tego stanu rzeczy w SMS-ach wymienianych późną nocą po pijaku. Potem ciężarna dziewczyna go rzuciła, oznajmiwszy, że Jackson nie jest ojcem dziecka – ale o konsekwencjach tego wydarzenia również ze sobą nie rozmawiali. Zresztą może tylko Louise esemesowała zawsze po paru drinkach. Nie była alkoholiczką – skądże znowu! („Piję tylko codziennie”). Nigdy nie poszłaby w ślady swojej matki, chociaż dawniej, zanim poznała Patricka, zdarzało jej się wyczekiwać pierwszego wieczornego drinka raczej z niecierpliwością niż z przyjemnym napięciem. Teraz piła zgodnie z cywilizowanymi zasadami swojego męża – kieliszek albo dwa dobrego czerwonego wina do posiłku. No i bardzo dobrze; po alkoholu zawsze się rozklejała. Patrick wierzył w zdrowotne właściwości czerwonego wina. Przestrzegał winnej diety i kupował całe skrzynki francuskiego trunku, dzięki któremu miał żyć wiecznie. Codziennie rano pływał, dwa razy w tygodniu grał w golfa i każdego dnia emanował optymizmem. Małżeństwo z nim przypominało związek z kosmitą udającym człowieka. O jej zdrowie także się troszczył („Myślałaś kiedyś o jodze? Albo o tai chi? Może o medytacji?”). Nie chciał kolejny raz zostać wdowcem. Chirurg, który pochował dwie żony – to nie wyglądałoby najlepiej. Wsunęła pierścionek na palec. Niech się Bridget przekona, że choć wartość Louise nie przewyższa wartości biblijnych rubinów, to można ją wycenić na trzy i pół karata klejnotu przejrzystego jak lód. Dołożyła jeszcze obrączkę i nagle zrobiło jej się ciężko na palcu. Pierścionek i obrączka były dziwnie ciasne. Przez chwilę podejrzewała, że się skurczyły, po czym dotarło do niej, że to mało prawdopodobne. Raczej zgrubiały jej palce. Kątem oka dostrzegła w lustrze swoje odbicie i przeżyła szok. Alabastrowo blada skóra i powiększone czarne oczy, zupełnie jak po belladonnie. Gruba żyła na skroni pulsująca pod skórą niczym dżdżownica. Louise przypominała ofiarę makabrycznego wypadku. Słyszała, że gdzieś na dole uporczywie dzwoni telefon, lecz zanim, ociągając się, zeszła po schodach, Patrick stał już w przedpokoju i wkładał ocieplaną kurtkę. Spieszył się do wyjścia. – Zdarzył się wypadek kolejowy – powiedział. – Bardzo poważny. Dziś w nocy każda pomoc się przyda – dodał wesoło. – Idziesz?

Dziwny jest ten świat Reggie Chase, malutka jak myszka i cicha jak dom, w którym nikogo nie ma, od niechcenia głaskała łepek Banjo. Na jej kolanach leżał rozłożony Homer, lecz ona oglądała w telewizji Coronation Street. W tym czasie zdążyła niemal całkowicie opróżnić pudełko czekoladek z kremowym nadzieniem o smaku fiołkowym znalezione na dnie jednej z szafek kuchennych pani MacDonald (tonący brzytwy się chwyta). Spojrzała na zegarek. Pani MacDonald powinna niedługo wrócić. Usłyszała nadjeżdżający pociąg. Odgłos, początkowo stłumiony przez wiatr, stopniowo narastał. Był to jednak nie zwykły stukot kół, lecz potężny łoskot, jakby w kierunku domu toczyła się gigantyczna fala. Reggie odruchowo zerwała się na nogi. Miała wrażenie, że lada moment pociąg wjedzie wprost do salonu. Potem rozległ się wysoki, przenikliwy dźwięk, jakby czyjaś olbrzymia dłoń drapała pazurami po ogromnej tablicy, następnie ogłuszający huk o sile grzmotu. Apokalipsa była u bram. A później… cisza. Syczał palnik gazowy, Banjo chrapał i postękiwał przez sen, deszcz w dalszym ciągu zacinał o szyby salonu. Z telewizora dobiegła melodia kończąca kolejny odcinek serialu. Reggie, z książką w dłoni i na wpół rozpuszczoną czekoladką w ustach, nadal stała pośrodku pokoju gotowa do ucieczki. Przez chwilę mogło się wydawać, że nic szczególnego się nie wydarzyło. Zaraz jednak na zewnątrz rozległy się nawoływania i trzaskanie drzwiami. To mieszkańcy okolicznych domów wylegli na ulicę. Reggie otworzyła drzwi wejściowe i też wystawiła głowę na deszcz oraz wiatr. „Pociąg się wykoleił – zawołał do niej jakiś mężczyzna. – Tuż za waszym domem!”. Reggie podniosła słuchawkę stojącego w przedpokoju telefonu i wybrała numer 999. Doktor Hunter powtarzała jej, że gdy zdarzy się wypadek, ludzie zawsze zakładają, że ktoś inny powiadomi służby ratunkowe. Reggie nie zamierzała niczego zakładać. – Zaraz wracam – zwróciła się do Banjo, wkładając kurtkę. Wzięła jeszcze dużą latarkę, którą pani MacDonald trzymała obok skrzynki z bezpiecznikami przy wejściu, schowała klucze od domu do kieszeni, zatrzasnęła drzwi i wybiegała na deszcz. Tej nocy nie będzie jeszcze końca świata. Nie, jeśli ona ma w tej sprawie cokolwiek do powiedzenia.

Ale numer!

Niebiańskie miasto Tunel był biały, nie czarny. Nie wyglądał nawet jak tunel, raczej jak korytarz. W dodatku rzęsiście oświetlony. Były tam miejsca do siedzenia – białe profilowane ławy z plastiku, które zdawały się wyrastać bezpośrednio ze ścian. Jackson siedział na jednej z nich, jakby na coś czekał. Przypominało to scenę z filmu science fiction. Lada chwila spodziewał się zobaczyć siostrę albo brata, którzy dadzą mu znak, żeby podążył za nimi w kierunku światła. Wiedział, że to wszystko wynik zaburzeń działania płata skroniowego albo niedotlenienia mózgu w sytuacji, gdy ciało wyłącza kolejne funkcje życiowe. A może winny był nadmiar ketaminy? Pamiętał, że gdzieś o tym czytał, chyba w National Geographic. Tylko nikt się nie spodziewa, że coś takiego przytrafi się akurat jemu. Można by przypuszczać, że śmierć będzie jak sen albo kiczowate sceny znane z filmów, ale nie. Jackson czuł się bardziej zrelaksowany niż kiedykolwiek za życia. To, że nie kontrolował sytuacji, przestało mieć jakiekolwiek znaczenie. Ciekawiło go, co będzie dalej. Jakby na dany znak na ławce pojawiła się jego siostra i z uśmiechem dotknęła grzbietu jego dłoni. Żadne się nie odezwało – nie mieli sobie nic do powiedzenia, a zarazem było tego tak wiele! Wiedział, że nie zdołałby oddać uczuć słowami, nawet gdyby mógł mówić, ale nie mógł. Doświadczał autentycznej euforii. Nigdy dotąd mu się to nie zdarzyło, nawet w najszczęśliwszych momentach życia, kiedy był zakochany albo gdy urodziła się Marlee. Ilekroć miał szansę poczuć szczerą, niczym niezmąconą radość, zawsze towarzyszył mu jakiś niepokój. Dopiero teraz po raz pierwszy poczuł się prawdziwie wolny od trosk doczesnych. Miał nadzieję, że tak pozostanie. Siostra przysunęła twarz do jego twarzy. Myślał, że go pocałuje, lecz ona wdmuchnęła mu do ust powietrze. Za życia uwielbiała zapach fiołków – używała wody toaletowej April Violet i lubiła czekoladki z kremowym nadzieniem o smaku fiołkowym. Nie zdziwił się więc, kiedy stwierdził, że jej oddech pachnie fiołkami. Zupełnie jakby wdychał Ducha Świętego. Zaraz też poczuł, że coś wyciąga go z tunelu. Chociaż z całych sił stawiał temu opór, coraz bardziej oddalał się od Niamh. Tymczasem ona wstała, odwróciła się i zaczęła iść przed siebie. Jackson wypuścił z płuc Ducha Świętego i zacisnął usta, żeby uniemożliwić mu powrót. A potem również wstał i podążył za Niamh.

Coś zakłóciło kontinuum czasoprzestrzenne – jakieś potknięcie, jakiś poślizg. Coś z ogromną siłą uderzyło go w pierś. Nie był już w białym korytarzu, tylko w krainie bólu. Po czym równie nagle powrócił do białego korytarza. Siostra szła przed nim, oglądając się przez ramię, przyzywając go skinieniem dłoni. Chciał powiedzieć, żeby się nie martwiła, bo już idzie, ale wciąż nie mógł mówić. Pragnął pójść za nią bardziej niż czegokolwiek na świecie. Cokolwiek go spotkało, było najlepszym, co mogło mu się przydarzyć. Znowu coś walnęło go w pierś. Jacksona ogarnęła nagła wściekłość. Kto go tak dręczy? Kto próbuje go powstrzymać, żeby nie poszedł za siostrą? Ponownie znalazł się w białym korytarzu, tyle że tym razem nigdzie nie było widać Niamh. Czyżby zmęczyło ją czekanie? A potem wszystko się skończyło – biały korytarz zniknął, zastąpiony przez coś dziwnego i rozmytego jak obraz w kiepskim czarno-białym telewizorze. Jackson znów poczuł przeszywający ból, zupełnie jakby pioruny strzelały prosto w jego czaszkę. Wiedział, że istnieje słowo na opisanie tego, jak się teraz czuje, ale minęło sporo czasu, zanim udało mu się je odnaleźć w zakamarkach umęczonego mózgu. „Zrozpaczony”. Był w drodze do cudownego miejsca, kiedy jakiś gnojek go zawrócił. Po chwili znów zaczął osuwać się w niebyt, w ciemność. Tym razem nie było żadnego białego korytarza. Czekała go noc bez końca.

III

Jutro

Osierocone psy Jak to – wyjechała? Dokąd? „Odwiedzić starą ciotkę, która zachorowała”. Nigdy nie wspominała o żadnej ciotce, a już na pewno o takiej, która mogłaby zachorować. – Zachorowała całkiem niespodziewanie – wyjaśnił zniecierpliwiony pan Hunter. Jakby Reggie niepotrzebnie zawracała mu głowę, jakby to ona wyrwała go ze snu o wpół do siódmej rano. Na wpół przytomna nie mogła pojąć, dlaczego pan Hunter informuje ją przez telefon, że nie musi tego dnia przychodzić do pracy. W pierwszej chwili pomyślała, że ma to jakiś związek z wykolejonym pociągiem. Potem przyszło jej na myśl coś gorszego – że doktor Hunter i jej dziecku stała się jakaś krzywda. Na koniec zmroziło ją podejrzenie, że oboje w jakiś sposób ucierpieli w wyniku katastrofy kolejowej. Ale nie, pan Hunter wyrwał Reggie z łóżka o tak nieludzkiej godzinie tylko po to, żeby powiedzieć jej o chorej ciotce. – Co to za ciotka? – spytała oszołomiona. – Nigdy nie mówiła, że ma ciotkę. – Nie sądzę, aby Jo o wszystkim ci opowiadała – stwierdził pan Hunter. – Czyli z doktor Hunter i dzieckiem na pewno wszystko w porządku? – chciała wiedzieć Reggie. – Nie zachorowali? Nic im się nie stało? – Oczywiście, że nie – odrzekł. – Dlaczego coś miałoby im się stać? – Kiedy pani doktor wyjechała? – Wieczorem ruszyła samochodem na południe. – Na południe? – Do Yorkshire. – Dokąd dokładnie? – Do Hawes, skoro już musisz to wiedzieć. – Mógłby pan przeliterować? – H-a-w-e-s. Czy możemy już skończyć to przesłuchanie? Wiesz co, Reggie? Zrób sobie krótkie wakacje. Jo wróci za kilka dni. Wtedy do ciebie zadzwoni. Pytanie, czemu doktor Hunter sama do niej nie zadzwoniła. Nie rozstawała się przecież

z telefonem komórkowym, który nazywała swoją „liną ratunkową”. Wszędzie z niego dzwoniła, twierdząc, że domowy aparat należy do Neila. Z drugiej strony, mogła wyjechać do tajemniczej ciotki w takim pośpiechu, że nie zdążyła zadzwonić do Reggie. Tyle że doktor Hunter nie należała do osób, które zapominają zadzwonić. Reggie poczuła się nagle jak służąca, której właśnie wymówiono służbę. – Kiedy dokładnie doktor Hunter wyjechała? – W nocy – burknął pan Hunter. Musiało być ciemno choć oko wykol, kiedy ruszała w drogę. Reggie wyobraziła sobie doktor Hunter w samochodzie, nocą, w zacinającym deszczu, z dzieckiem śpiącym w foteliku na tylnym siedzeniu albo wprost przeciwnie, całkiem rozbudzonym i głośnym gaworzeniem przeszkadzającym doktor Hunter prowadzić. Wyobraziła sobie, jak lekarka, nie patrząc na jezdnię, przetrząsa torbę z rzeczami małego w poszukiwaniu owsianych ciasteczek, żeby go uciszyć, a z głośników lecą największe przeboje z serialu Smyki (ulubionego programu dziecka). Tak niewiele trzeba, żeby zdarzył się wypadek. Ciekawe, że doktor Hunter wyjechała do Yorkshire akurat w tym samym czasie, kiedy pędzący stamtąd pociąg się wykoleił i narobił w życiu Reggie takiego zamieszania. Sama miała ciotkę w Australii – siostrę matki o imieniu Linda. „Nigdy nie byłyśmy ze sobą zżyte” – mawiała mama. Po jej śmierci Reggie odebrała od Lindy dziwny telefon. „Nigdy nie byłyśmy ze sobą zżyte – powiedziała ciotka, jak echo powtarzając słowa mamy. – Ale współczuję ci straty”. Zabrzmiało to tak, jakby ona sama nie poniosła żadnej straty i tylko Reggie musiała dźwigać cały ból. Wcześniej miała nadzieję, że może Linda zaprosi ją do siebie do Australii, na stałe albo chociaż na wakacje („Moje ty biedactwo, pakuj się i zaraz tu przyjeżdżaj. Pozwól, że się tobą zaopiekuję”), lecz najwyraźniej taka myśl w ogóle nie postała w głowie ciotki („No to dbaj o siebie, Regino”). Czekający ją dzień wydał się nagle Reggie nieznośnie długi. „Przyda ci się odpoczynek, Reggie. Zobaczysz, że miło jest mieć wolne” – powiedział pan Hunter, ale wcale nie było jej miło. Nie miała ochoty odpoczywać. Chciała zobaczyć się z doktor Hunter i jej dzieckiem, chciała opowiedzieć o wydarzeniach minionej nocy – o wykolejonym pociągu, pani MacDonald i tamtym mężczyźnie. Szczególnie o nim, bo jak się tak dobrze zastanowić, biedak zawdzięczał życie (o ile ciągle żył) nie Reggie, tylko właśnie doktor Hunter. Przez całą noc – czy raczej tę jej końcówkę, którą spędziła w łóżku – Reggie przewracała się niespokojnie z boku na bok w obcych czterech ścianach pokoju

gościnnego pani MacDonald, raz po raz odtwarzając w pamięci wydarzenia ostatnich kilku godzin i aż drżąc z podniecenia na myśl o tym, jak zrelacjonuje je doktor Hunter. Choć może „podniecenie” nie było w tym wypadku najszczęśliwszym słowem; na torach działy się rzeczy straszne, ona zaś brała w nich udział. Była świadkiem i czynnym uczestnikiem. Zginęli ludzie, których znała i których nie znała. Dramat – to brzmiało znacznie lepiej. Nie mogła się doczekać, żeby opowiedzieć komuś o tym dramacie. A konkretnie doktor Hunter, ponieważ była teraz jedyną znaną Reggie osobą, która interesowała się jej życiem. Doktor Hunter zaprowadziłaby ją do kuchni, włączyła ekspres do kawy i posadziła Reggie przy swoim ślicznym, wielkim, drewnianym stole. Postawiłaby przed nimi kubki gorącej kawy i talerzyk herbatników czekoladowych („Zgodnie z regulaminem, Reggie”) i dopiero wtedy zwróciłaby się do niej z twarzą płonącą z ciekawości: „W porządku, Reggie, teraz możesz mi wszystko opowiedzieć”. Reggie wzięłaby wówczas głęboki oddech i powiedziała: „Słyszała pani o tym pociągu, który się wieczorem wykoleił? Byłam na miejscu katastrofy!”. Teraz przez jakąś ciotkę, w dodatku mieszkającą w H-a-w-e-s, nie miała komu o tym opowiedzieć. Co z tego, że doktor Hunter zapewne byłaby w pracy, zanim Reggie dotarłaby na miejsce i w domu zostałby tylko pan Hunter („To jaka właściwie jest twoja historia, Reggie?”), który jako audytorium pozostawiał wiele do życzenia? * * * Reggie zeszła na dół do kuchni pani MacDonald, włączyła czajnik elektryczny i nasypała kawy rozpuszczalnej do kubka z napisem „Wierzę w anioły”. Czekając, aż woda się zagotuje, upchnęła w pralce koszmarnie zabrudzone rzeczy, które miała na sobie ubiegłej nocy. Następnie w pojemniku na chleb odkryła pół bochenka czerstwego pieczywa tostowego, zrobiła sobie wielopiętrową kanapkę z dżemem i włączyła telewizor w samą porę, żeby na kanale GMTV obejrzeć początek serwisu wiadomości o siódmej. – Piętnaście osób zginęło, wiele jest poważnie rannych, w tym cztery w stanie krytycznym – oznajmiła spikerka, przybierając najbardziej grobową minę spośród tych, które miała w swoim repertuarze, po czym oddała głos reporterowi na miejscu katastrofy. Ubrany w trencz mężczyzna ściskający w dłoni mikrofon próbował udawać, że nie trzęsie się z zimna, jakby wcale nie pędził nocą do Szkocji na złamanie karku, napompowany adrenaliną i podniecony perspektywą czekającej go na miejscu jatki. – Już świta. Za moimi plecami widać istne pobojowisko – rozpoczął z namaszczeniem.

Na pasku w dole ekranu wyświetlił się napis: „Katastrofa kolejowa w Musselburghu”. W tle jacyś ludzie w żółtych kurtkach odblaskowych kręcili się po złomowisku oświetlonym reflektorami. – Na miejsce zaczynają docierać pierwsze podnośniki – kontynuował reporter. – Podjęto również czynności mające na celu wyjaśnienie przyczyn katastrofy. Ryk zwiększających obroty silników i metaliczny szczęk maszyn brzmiały identycznie jak dźwięki dobiegające zza ściany salonu pani MacDonald. Gdyby Reggie stanęła w oknie sypialni i wspięła się na palce, prawdopodobnie dojrzałaby samego reportera. Po śmierci mamy do drzwi ich mieszkania zastukała jakaś dziennikarka. Wydała się Reggie bardziej zaniedbana i mniej przebojowa niż te, które widywało się w telewizji. Powiedziała, że jest z nią fotograf, niejaki Dave, i wskazała faceta, który czaił się za nią na klatce schodowej, czekając na sygnał do działania. Zmieszany Dave pomachał Reggie, jakby nawet taki zaprawiony w bojach weteran jak on, świadek setek mniejszych i większych lokalnych tragedii, doskonale rozumiał, że dziewczynka, która właśnie straciła matkę, może sobie nie życzyć, aby fotografowano ją o ósmej rano z oczami czerwonymi od płaczu. „Odpieprzcie się” – warknęła Reggie i zatrzasnęła im drzwi przed nosem. Mama byłaby wstrząśnięta jej zachowaniem. Sama Reggie była nim mocno wstrząśnięta. Dziennikarka i tak o nich napisała. „Tragedia w hotelowym basenie. Kobieta z sąsiedztwa ginie na urlopie. Zrozpaczona córka odmawia komentarza”. Banjo leżał obok niej na kanapie podobny do nadmuchiwanej poduszki, z której zeszło powietrze. Skamlał przez sen i przebierał łapami, jakby gonił wyimaginowane króliki. W nocy ani razu się nie obudził i nie wykazał zainteresowania czymkolwiek, co się działo. Reggie położyła go na kanapie, okryła kocem, po czym – ponieważ nie potrafiła zostawić go samego – położyła się spać w nieprzytulnym pokoju gościnnym pani MacDonald, wsunięta między prześcieradło ze szczotkowanego nylonu a cienką, lekko wilgotną kołdrę puchową. U siebie spała w podwójnym łóżku mamy, miękkim i pełnym poduszek, w różowej pościeli ozdobionej haftem angielskim, którą mama tak lubiła. Reggie postarała się, żeby po spoconym, owłosionym ciele motocyklisty Gary’ego nie pozostał tam żaden ślad. Przed Hiszpanią często leżała za ścianą we własnym łóżku, z głową nakrytą trzema poduszkami, starając się nie słuchać tłumionych (o tyle, o ile) śmiechów oraz trzeszczenia sprężyn dobiegających z pokoju mamy. Było to dla niej potwornie krępujące. Żadna

matka nie powinna narażać córki na podobne przeżycia. Miło leżało się w łóżku mamy w ciemnościach, na pociechę mając rozproszone światło ulicznej latarni za oknem. Wyglądała jak wielka pomarańczowa lampka nocna. Reggie zaanektowała wyłącznie mamine łóżko, i to tylko dlatego, że jej własna sypialnia była pozbawioną okna klitką. Reszta pokoju wciąż należała do mamy: w szafie wisiały jej ubrania, na toaletce stały jej kosmetyki, kapcie pod łóżkiem cierpliwie czekały, kiedy znowu wsunie w nie stopy. Powieść Cud Danielle Steel nadal leżała na nocnym stoliku, założona na stronie numer 251, w miejscu, w którym mama przerwała lekturę przed wyjazdem do Hiszpanii. Reggie nie potrafiła jej stamtąd zabrać. Mama nie wzięła na urlop żadnych książek. „Nie sądzę, abym miała czas na czytanie” – chichotała. Mary, Trish i Jean przestały w końcu przekonywać Reggie, żeby oddała rzeczy mamy jakiejś instytucji charytatywnej. Proponowały nawet, że same wszystko spakują i wywiozą. Jednak Reggie zbyt często zaglądała do sklepów z używanymi rzeczami. Wolała nie ryzykować, że przeglądając w jednym z nich stare książki czy porcelanę jakiejś staruszki, przypadkiem natknie się na którąś ze spódnic mamy albo na parę jej butów. Albo co gorsza zobaczy, jak ktoś zupełnie obcy obmacuje jej rzeczy. „Odchodzimy, niczego po sobie nie pozostawiwszy” – powtarzała doktor Hunter, lecz to nie była prawda. Mama zostawiła po sobie całkiem sporo. Banjo wydał naraz stęknięcie, jakiego Reggie nigdy dotąd nie słyszała. Numer do weterynarza zapisany czarnym pisakiem był przyklejony do ściany obok telefonu. Reggie miała nadzieję, że to nie ona będzie musiała go wykręcić. Kończąc kanapkę, z roztargnieniem pogłaskała psa po łbie. Wciąż była głodna jak wilk, zupełnie jakby opuściła kilka posiłków. Można by przypuszczać, że całe wieki minęły od czasu, gdy siedziała z panią MacDonald przy stole w jadalni i jadła jej popisowe spaghetti. Na wspomnienie pani MacDonald żołądek Reggie wykonał dziwne salto. Pomyśleć, że jej nauczycielka już nigdy nie usiądzie przy tym stole, nigdy nie zje spaghetti ani w ogóle niczego innego. Poprzedniego dnia spożyła swoją ostatnią wieczerzę. Reporter na miejscu katastrofy w dalszym ciągu nawijał. – Docierają do nas sprzeczne informacje na temat tego, co się właściwie stało wczoraj wieczorem. Jak dotąd policja nie potwierdziła doniesień, jakoby w chwili wypadku w odległości kilkuset jardów stąd na torach znajdował się samochód, ale też im nie zaprzeczyła. Na ekranie mignęła przebitka wiaduktu nad linią kolejową. Nie ulegało wątpliwości, że

jakiś wóz zjechał z drogi, przebił barierkę i spadł na tory poniżej. Reporter nie dodał, że był to niebieski citroën saxo ani że siedziała w nim pani MacDonald, wówczas już martwa jak głaz. Fakty te nie zostały na razie podane do wiadomości publicznej. Reggie znała je tylko dlatego, że późnym wieczorem, kiedy wróciła z miejsca wypadku, do drzwi pani MacDonald zapukała policja i zasypała ją pytaniami o „lokatorkę domu”. Gdzie jest? O której Reggie spodziewa się jej z powrotem? Policjantów było dwóch: jeden rumiany, w średnim wieku („sierżant Bob Wiseman”), drugi drobny, przystojny Azjata, młody i najwidoczniej bezimienny. Z jakiegoś powodu obaj wbili sobie do głowy, że Reggie jest córką pani MacDonald. („Mama zostawiła cię samą w domu?”). Przystojny młody posterunkowy o azjatyckich rysach twarzy zaparzył filiżankę herbaty i podał ją Reggie cały rozdygotany, jakby nie wiedział, co ona z nią zrobi. Ponieważ burczało jej w brzuchu, pomyślała o wafelku karmelowym, którego powinna zjeść razem z panią MacDonald. Przypuszczała, że nie wypada zaproponować policjantom wafelków, skoro przed chwilą starszy z nich oznajmił jej: „Bardzo mi przykro, ale obawiam się, że twoja mama nie żyje”. Reggie na moment kompletnie zgłupiała. Jej mama nie żyła od ponad roku, wydawało się więc trochę dziwne, że policja dopiero teraz ją o tym informuje. W głowie miała mętlik. Z miejsca katastrofy wróciła przemoczona do suchej nitki, cała w błocie i krwi. Krwi tamtego mężczyzny. Rozebrała się do naga i spędziła całą wieczność pod letnim prysznicem w łazience pani MacDonald. Potem założyła jej szlafrok z polaru w kolorze lawendy, który nieprzyjemnie pachniał i miał z przodu plamy po napoju słodowym – który nauczycielka widocznie popijała go w łóżku. Na dworze wciąż wyły syreny, z góry dobiegał warkot helikopterów. Jeden z nich zabrał rannego mężczyznę. Reggie widziała, jak maszyna startuje z pola po drugiej stronie torów. „Dobra robota – pochwalił ją ratownik. – Dzięki tobie facet ma przynajmniej jakąś szansę”. * * * – Pani MacDonald nie jest moją matką – sprostowała, zwracając się do starszego policjanta. – Gdzie w takim razie jest twoja matka? – zapytał z troską. – Mam szesnaście lat – odrzekła Reggie. – Nie jestem dzieckiem, tylko wyglądam młodo na swój wiek. Nic na to nie poradzę.

Policjanci przyglądali jej się z powątpiewaniem, nawet ten przystojny Azjata, który sam wyglądał na szóstoklasistę. – Mogę pokazać dowód, jeżeli chcecie. A moja mama od dawna nie żyje – dodała. – Wszyscy umarli. – Nie wszyscy – zastrzegł Azjata. Zabrzmiało to raczej tak, jakby ją poprawiał, a nie pocieszał. Reggie spojrzała na niego spode łba. Żałowała, że ma na sobie nieświeży szlafrok pani MacDonald. Nie chciała, żeby pomyślał, że ubrała się tak z własnej woli. – Nie poinformowaliśmy jeszcze prasy – powiedział starszy policjant. Wyglądał dziwnie znajomo; Reggie miała wrażenie, że był kiedyś u niej w mieszkaniu i szukał Billy’ego. – Rozumiem. Usiłowała się skupić. Była taka zmęczona, po prostu wykończona. – Nie mamy pewności, co się właściwie stało – ciągnął. – Sądzimy, że panna MacDonald najprawdopodobniej zjechała z drogi i jej samochód spadł z wiaduktu na tory. Nie wiesz, czy ostatnio nie zdradzała objawów przygnębienia? – Pani MacDonald – poprawiła go Reggie w jej imieniu. – Myślicie, że sama się zabiła? Była gotowa w to uwierzyć. Ostatecznie pani MacDonald umierała i mogła uznać, że lepiej odejść szybko, niż długo się męczyć. Wtem przypomniała sobie o Banjo. Wykluczone, nigdy nie zostawiłaby psa samego. Jeżeli chciałaby popełnić samobójstwo, zjeżdżając z wiaduktu prosto pod nadjeżdżający ekspres, zabrałaby Banjo ze sobą. Siedziałby obok niej na przednim siedzeniu saxo jak maskotka. – Nie – powiedziała stanowczo. – Pani MacDonald była po prostu beznadziejnym kierowcą. Nie dodała, że była też gotowa na koniec świata, oczekiwała porwania Kościoła i życia wiecznego w miejscu, które – jeśli wierzyć opisom – przypominało trochę Scarborough. Reggie wyobraziła sobie nauczycielkę ze spokojem kiwającą głową na widok pędzącej wprost na nią góry żelastwa i mówiącą: „Bóg tak chciał”. A może to było dla niej zaskoczenie? Może, zanim zginęła, spojrzała jeszcze na zegarek, żeby sprawdzić, czy pociąg nadjeżdża zgodnie z rozkładem i szepnęła: „Niemożliwe, żeby to już…”. W jednej

chwili żyła, w drugiej była martwa. Dziwny jest ten świat. Oczywiście mogła też odchodzić od zmysłów ze strachu, wiedząc, że znalazła się w śmiertelnej pułapce, a maszyna będąca powodem jej zguby zmierza ku niej z prędkością stu mil na godzinę. Może szok był tak wielki, że nie mogła zrobić jedynej rozsądnej rzeczy w tej sytuacji, czyli wyskoczyć z samochodu i wiać, ile sił w nogach. Reggie wolała nawet nie wyobrażać sobie takiej ewentualności. – Poza tym miała guza mózgu – dodała, unikając spojrzenia młodego Azjaty w obawie, że mogłaby się zaczerwienić. To by dopiero była kompromitacja. – Możliwe, że… Czy ja wiem? Że ten guz nagle eksplodował. – Ktoś musi ją zidentyfikować – stwierdził sierżant Wiseman. – Myślisz, że temu podołasz? – Teraz? – Może być jutro. No i jutro właśnie nadeszło. – Będziemy państwa na bieżąco informować o tej sprawie – obiecał spiker, gapiąc się z powagą w kamerę. Następne ujęcie pokazało jego koleżankę, której uśmiech z powodu tragedii na torach był tylko trochę węższy niż zwykle. – A teraz – oznajmiła – mamy przyjemność powitać w studiu najnowszą lokatorkę domu przy Albert Square, która zdążyła już sporo namieszać w serialu EastEnders… Reggie wyłączyła telewizor. Zauważyła, że powietrze w domu jest dziwnie nieruchome, zupełnie jakby ktoś wypuścił je z płuc i więcej go nie zaczerpnął. Przyjrzała się uważnie leżącemu na kanapie Banjo. Na wpół przymknięte oczy miał załzawione, wysunięty język zwisał mu smętnie z pyska. Stareńkie żebra ani drgnęły. Nie oddychał. W jednej chwili żył, w drugiej nie. Oddech był wszystkim. Był najważniejszy, decydował o życiu i śmierci. Reggie tchnęła życie w tamtego mężczyznę – czy powinna teraz zrobić to samo z psem? Nie. Gdyby Banjo miał w tej sprawie coś do powiedzenia, nosiłby przy sobie karteczkę z prośbą „Nie reanimować”, ukrytą w malutkiej baryłce przy obroży. Niektórzy umierali zbyt wcześnie (na przykład większość znanych Reggie osób), podczas gdy inni ludzie (oraz psy) odchodzili, kiedy nadszedł ich czas.

Poczuła, że w piersi wzbiera jej coś jakby tłumiony śmiech, co w istocie było falą rozpaczy. Tak samo zareagowała na wiadomość o śmierci mamy. Dowiedziała się o niej przez telefon od Sue (tej od Carla) z Warrington, ponieważ Gary był zbyt „wstrząśnięty”, żeby z nią porozmawiać. „Tak mi przykro, skarbie” – powiedziała Sue głosem zachrypłym od fajek. Zabrzmiało to szczerze, jakby po kilkudniowej znajomości zależało jej na mamie bardziej niż ciotce Lindzie, która – bądź co bądź – spędziła z mamą całe dzieciństwo. Reggie żałowała, że nie ma siostry: kogoś, kto również znałby i kochał mamę. Z kim mogłaby dzielić ciężar podtrzymywania pamięci o zmarłej. Oczywiście, były jeszcze Mary, Trish i Jean, ale te w ciągu minionego roku zdążyły się pogodzić ze śmiercią mamy. Przestała być dla nich żywym człowiekiem i stała się smutnym wspomnieniem. Billy’ego Reggie nawet nie brała pod uwagę – obchodził go tylko on sam. Kiedy ona umrze, to będzie koniec mamy. Rzecz jasna, będzie to także jej własny koniec. Dlatego Reggie chciała mieć tuzin dzieci, żeby po jej śmierci mogły się ze sobą spotykać i ją wspominać („A pamiętasz, jak…?”) i żeby żadne nie czuło się na tym świecie samiutkie jak palec. Kiedyś spytała doktor Hunter, czy nie chciałaby mieć drugiego dziecka, braciszka albo siostrzyczki dla małego. Doktor Hunter zrobiła wtedy śmieszną minę i powtórzyła: „Drugiego dziecka?”, jakby to był jakiś dziwaczny pomysł. Reggie dobrze ją rozumiała. Dla niej to dziecko było wszystkim, królem świata, jej całym światem. Reggie co tydzień pielgrzymowała na grób mamy, żeby z nią porozmawiać. W drodze powrotnej zawsze wstępowała do katolickiego kościoła i zapalała świeczkę. Dla niej to było zwykłe hokus-pokus, wierzyła jednak, że dzięki takim gestom zmarli mogą pozostać wśród żywych. Teraz będzie musiała zapalać więcej świeczek. Wiedziała, że to okropne, ale bardziej dotknęła ją śmierć psa niż jego właścicielki. Pogłaskała uszka Banjo i zamknęła jego zamglone oczy. Minionej nocy tamten martwy żołnierz też miał na wpół otwarte oczy, lecz Reggie mu ich nie zamknęła. Nie było czasu na takie subtelności. Policjant o azjatyckich rysach się mylił – wszyscy wokół niej naprawdę umierali. To było jak jakaś klątwa, jak w tym horrorze Carrie. Niewykluczone, że miała na sumieniu również nieszczęsnych pasażerów pociągu. „Pechowa nastolatka czy anioł śmierci?” – powiedziała do martwego psa. „Nie sposób się nad tym nie zastanawiać”. Czy tamten mężczyzna też umarł? Może zamiast go uratować, zabiła go samą swoją obecnością? Jej oddech nie był tchnieniem życia, lecz pocałunkiem śmierci. Pierwszą osobą, na którą się natknęła, kiedy na wpół się zsuwała, a na wpół spadała z błotnistego nasypu, był żołnierz. Reggie zaświeciła mu w twarz latarką i szybko ruszyła dalej. Przypuszczała, że później będzie miała mnóstwo czasu na to, żeby rozmyślać, jak

wyglądał po śmierci. Promień światła latarki był drżący i cienki. „Świecić na kolana, nie w oczy”. Mama pracowała kiedyś jako bileterka w kinie; po dwóch tygodniach ją wylali, bo wyjadała lody z bufetu i nie płaciła za nie. U drugiej osoby, właśnie tego mężczyzny, wyczuła puls – słaby, bo słaby, ale zawsze. Jego ramię było w fatalnym stanie, krwawił z rozerwanej tętnicy, więc z braku laku Reggie ściągnęła kurtkę, zwinęła jeden z rękawów i naprędce zrobiła z niego tymczasową opaskę uciskową, tak jak uczyła ją doktor Hunter. Próbowała wzywać pomocy, lecz znajdowali się głęboko w rowie i nikt ich nie widział ani nie słyszał. Z oddali dobiegało zawodzenie pierwszych syren. Reggie ponownie sprawdziła tętno na szyi mężczyzny. Tym razem nic nie wyczuła. Palce miała całe śliskie od krwi, więc może się pomyliła. Zaczynała ją ogarniać panika. Przypomniała sobie Eliota, fantom do ćwiczenia reanimacji, który doktor Hunter przyniosła kiedyś do domu. W niczym nie przypominał człowieka, którego życie tak nagle i nieoczekiwanie znalazło się w jej rękach. Nie miała pojęcia, jak, nie przerywając uciskania krwawiącej tętnicy, rozpocząć oddychanie metodą usta-usta. A masaż serca? Przypominało to makabryczną rozgrywkę w Twistera. Pomyślała o hiszpańskim kelnerze, usiłującym tchnąć życie w płuca mamy. Czy był tak zdesperowany jak ona teraz? A jeśli wystarczyło ją reanimować odrobinę dłużej, jeśli wcale nie umarła, tylko znajdowała się w stanie zawieszenia między życiem a śmiercią i czekała, żeby ktoś ją uratował? Ta myśl poderwała Reggie do działania. Przeniosła kolano na zaimprowizowany opatrunek i niczym wielki pająk wyciągnęła się nad ciałem rannego mężczyzny. Wystarczyło trochę się postarać i proszę. – Tylko się nie poddawaj – powiedziała do niego. – Błagam. Jeśli nie dla siebie, to zrób to dla mnie. Wzięła naprawdę głęboki wdech i przyłożyła usta do jego warg. Smakował chrupkami serowo-cebulowymi. Reggie złapała autobus odjeżdżający z przystanku przed domem pani MacDonald. Zanim wyszła, zawinęła ciało Banjo w stary rozpinany sweter jego właścicielki i wykopała mu grób na jednej z rabatek kwiatowych. Smutna paczuszka kości. W ogrodzie na tyłach domu było jak pod Sommą. Czuła się okropnie, umieszczając bezwładne ciałko w nieprzyjaznej, błotnistej dziurze. Nada y pues nada, jak powiedzieliby Hemingway i pani MacDonald. Pierwsze rzeczy były miłe, ostatnie już nie tak bardzo, jak powiedziałaby Reggie.

Deszcz padał też na pogrzebie mamy i opuszczono ją do podobnej błotnistej dziury w ziemi. Przy grobie zebrała się spora gromadka żałobników: Billy, Gary, Sue i Carl z Warrington (bardzo to było miłe z ich strony, zwłaszcza że prawie nie znali mamy), kilku motocyklistów, kumpli Gary’ego, paru sąsiadów, Mary, Trish oraz Jean, rzecz jasna, całkiem liczna grupa współpracowników mamy z supermarketu, nawet sam kierownik w czarnym krawacie i czarnym garniturze, choć jeszcze miesiąc wcześniej groził mamie, że ją zwolni za „notoryczne spóźnialstwo”. Przyszedł nawet mężczyzna-który-był-przedGarym i stanął daleko za wszystkimi. Billy pokazał mu wulgarny gest, na widok którego pastor prawie się zakrztusił i musiał powtórzyć modlitwę. – Niezła frekwencja – zauważył Carl, jakby zawodowo zajmował się chodzeniem na pogrzeby. – Biedna Jackie – westchnęła Sue. Wcześniej w kościele odśpiewali hymn Trwaj przy mnie wybrany osobiście przez Reggie. Mama zawsze przy nim płakała, ponieważ śpiewano go na pogrzebie jej własnej matki. Reggie wszystkim się zajęła z pomocą Mary, Trish oraz Jean. Mama nie chodziła do kościoła, więc trudno było przewidzieć, czego by sobie życzyła. „No tak – ochrzczona, poślubiona i pogrzebana w kościele, jak większość z nas” – stwierdziła Trish, jakby wygłaszała jakąś wielką życiową mądrość. „Jak się tak zastanowić, coś w tym musi być” – dodała Jean. Reggie nie rozumiała, czemu cokolwiek miałoby w tym być. „Każdy z nas jest sam – powiedziała jej kiedyś doktor Hunter. – Sam, porzucony i zdany na samotne dryfowanie w niekończącym się kosmosie” (czyżby znowu myślała o Łajce?). Reggie odparła wtedy: „Ale my mamy siebie, pani doktor”, na co doktor Hunter przytaknęła: „Masz rację, Reggie. My mamy siebie”. Kilka osób w autobusie dziwnie się przyglądało jej ubraniu, a dwie dziewczynki na górnej platformie, wyglądające na nie więcej niż dwanaście lat (owocowy błyszczyk do ust i niewiarygodnie nudne sekrety), otwarcie chichotały. Reggie miała ochotę im zaproponować, żeby same spróbowały wybrać z garderoby podstarzałej nawiedzonej byłej nauczycielki coś, w czym można by wyjść na ulicę i nie zwracać na siebie uwagi. Z braku innych możliwości zdecydowała się na rzeczy najbardziej nijakie: kremowy sweter z wiskozy, nylonową kurtkę bordo z kapturem i parę czarnych spodni z poliestru, które musiała ze sto razy podwinąć w pasie i jeszcze przytrzymać paskiem. Pani MacDonald najprawdopodobniej nie miała żadnej odzieży, która nie byłaby uszyta ze sztucznej tkaniny. Dopiero kiedy Reggie się ubrała, dotarło do niej, jak tęgą i wysoką kobietą musiała być niegdyś jej nauczycielka, zanim skurczyła się tak, że wszystko wisiało na niej

niczym na wieszaku. – Grubokoścista babka – zauważyła mama po swoim pierwszym spotkaniu z panią MacDonald. Ależ musiała się czuć skrępowana na zebraniu w tej okropnej szkole dla snobów! Zwłaszcza że pani MacDonald przez cały czas nawijała o Ajschylosie, jakby mama mogła mieć pojęcie, kto to taki. Teraz obie nie żyły (nie mówiąc o Ajsycholsie). Wszyscy umarli. Reggie nie włożyła bielizny pani MacDonald – koszmarne majty i rozciągnięte szare staniki to było dla niej za wiele. Jej własne ubrania wciąż schły na suszarce w łazience. Tylko kurtka tak nasiąkła krwią rannego, że nie dało się jej uratować. „Precz stąd, przeklęta plamo!” 21 – wyrecytowała Reggie, zwracając się do pojemnika na śmieci, zanim wrzuciła do niego kurtkę. W szkole omawiali Makbeta na zaliczenie. „Kto by jednak mógł myśleć, że starzec miał jeszcze tyle krwi w swoich żyłach!” 22. Tamten ranny nie był wcale taki stary. Mógłby być jej ojcem. Nazywał się Jackson Brodie. Miała na rękach jego krew, ciepłą w chłodnym nocnym powietrzu. Obmyła się w jego krwi. Kiedy go brali na nosze, wsunęła rękę do kieszeni jego kurtki w nadziei, że znajdzie jakieś dokumenty, i wyciągnęła pocztówkę z widokiem Brugii. Na odwrocie obok adresu zapisano wiadomość: „Kochany Tato, Brugia jest bardzo ciekawa, mają tu wiele ładnych budynków. Ciągle pada. Objadam się frytkami i czekoladą. Tęsknię! Całuję! Marlee”. Kartka wciąż tkwiła w jej torbie – ubłocona, zakrwawiona i wymięta. Reggie miała teraz dwie pocztówki, których radosna treść została naznaczona śmiercią. Przypuszczała, że tę z Brugii powinna komuś oddać, najchętniej tamtemu mężczyźnie do rąk własnych. O ile przeżył. Lekarz z lotniczego pogotowia ratunkowego powiedział jej, że zabierają go do Szpitala Królewskiego, ale kiedy rano tam zadzwoniła, nie mieli w rejestrze pacjenta o nazwisku Brodie. Czy to znaczyło, że umarł? Reggie nie była pewna.

Adam spętany w otchłani A zatem nie umarł, jeszcze nie. Chociaż całkiem żywy też nie był. Tkwił w jakimś dziwnym stanie zawieszenia między życiem a śmiercią. Zawsze wyobrażał sobie to miejsce (o ile w ogóle je sobie wyobrażał) jako coś w rodzaju hotelu Hilton na lotnisku Heathrow – beżowe nijakie wnętrza, ludzie w podróży. Gdyby w dzieciństwie pilniej nadstawiał uszu, być może zapamiętałby słowa matki katoliczki o oczyszczającym ogniu czyśćca, który go teraz trawił – stale i bezlitośnie, jakby podsycany wiecznotrwałym paliwem. Nie przypominał sobie żadnych kazań, w których byłaby mowa o szumach i trzaskach wypełniających głowę ani o wrażeniu, że po skórze biegają mu gigantyczne stonogi. Ani – co gorsza – o uczuciu, że w jego mózgu roją się karaluchy i – stuk, stuk – stukają ohydnymi odnóżami. Ciekawe, jakie jeszcze niespodzianki czekały na niego w tym hotelu tranzytowym Pana Boga? To niesprawiedliwe, pomyślał poirytowany. „A kto powiedział, że życie jest sprawiedliwe?” – powtarzał mu setki razy ojciec. Sam Jackson mówił to zresztą swojej córce. („To niesprawiedliwe, tatusiu”). Rodzice byli do niczego. Życie powinno być sprawiedliwe. Powinno być istnym rajem na ziemi. Zauważył, że po śmierci zrobił się gderliwy. Nie powinien tutaj tkwić, powinien być teraz z Niamh – gdziekolwiek ona przebywa – w tym sielankowym miejscu, w którym nieżywe dziewczęta zmartwychwstają do wiecznej chwały. Psiakrew! Okropnie bolała go głowa. To niesprawiedliwe. Od czasu do czasu ktoś go odwiedzał. Matka, ojciec, brat. Wszyscy troje nie żyli, więc Jackson domyślił się, że sam również jest martwy. Ich sylwetki były rozmyte, gdy zbyt długo się w nie wpatrywał, drżały i rozpływały się w powietrzu. Przypuszczał, że sam też jest rozmyty. Katalog martwych gości zdawał się pękać w szwach. Wśród przypadkowych osób znaleźli się jego dawny belfer od geografii, niesympatyczny, apoplektyczny typ, który zszedł na udar mózgu w pokoju nauczycielskim, pierwsza dziewczyna Jacksona, miła, prostolinijna Angela, która w dniu swoich trzydziestych urodzin umarła w ramionach męża z powodu tętniaka, oraz pani Patterson, ich dawna sąsiadka, która zwykła plotkować z mamą przy herbacie, kiedy Jackson był małym chłopcem. Nie myślał o niej od lat

i miałby spory problem, żeby przypomnieć sobie jej nazwisko, gdyby nie zjawiła się przy jego łóżku ze starą torbą na zakupy ze sztucznej skóry w ręce, rozsiewając wokół zapach kamfory. Raz odwiedziła go Amelia, siostra Julii, niezmiennie naburmuszona, i czuwała u jego boku. Nie był pewien, czy jej obecność oznacza, że umarła na stole operacyjnym. Pewnego popołudnia zobaczył tamtą ubraną na czerwono kobietę z pociągu – zdecydowanie mniej energiczną niż wtedy, kiedy widzieli się po raz ostatni. Obok jego łóżka przewijały się całe zastępy martwych ludzi. Wolałby, żeby przestali go nawiedzać. Bycie martwym wyczerpywało. Miał teraz bogatsze życie towarzyskie niż przed śmiercią. Nie, nie prowadzili długich rozmów – jedyne, co Jackson zdołał wykrzesać ze swoich gości, to niewyraźny bełkot, chociaż ku jego konsternacji Amelia krzyknęła nagle: „Farsz!”, a jakaś kobieta w średnim wieku, której nigdy wcześniej nie widział, nachyliła się nad jego uchem i szeptem spytała, czy nie widział gdzieś jej psa. Brat nigdy nie zostawał długo, siostra nie pojawiła się ponownie, chociaż była jedyną osobą, którą Jackson miałby ochotę zobaczyć. Obudziło go dobiegające spod łóżka szczekanie małego teriera. Wiedział, że nie jest całkiem rozbudzony, przynajmniej nie w dotychczas sobie znanym znaczeniu tego słowa. Głos Spocka (albo Leonarda Nimoya, zależy, jak na to spojrzeć) mruknął mu do ucha: „To też jest życie, Jacksonie, ale inne niż dotychczas nam znane”. Miał dość. Musiał się wyrwać z tego domu wariatów, choćby miało go to zabić. Otworzył oczy. – Witamy z powrotem – odezwał się kobiecy głos. Czyjaś sylwetka zamajaczyła przed nim i zaraz zniknęła. Cała była rozmyta. – Rozmyta – powiedział. A może tylko pomyślał? Był w szpitalu, a rozmyta sylwetka należała do pielęgniarki. Najwyraźniej jednak przeżył. – Czołem, żołnierzu – odparła pielęgniarka.

Buntowniczka Co im strzeliło do głowy, żeby wstać o tak nieludzkiej porze? Znowu siedzieli we czwórkę przy stole w jadalni, tym razem przy śniadaniu. Patrick zrobił francuskie tosty i podał je ze śmietanką oraz dodatkiem zupełnie niesezonowych malin na porcelanowych talerzach Wedgewooda udekorowanych cukrem, jakby byli w eleganckiej restauracji. Maliny przyleciały aż z Meksyku. Bridget i Tim spali jak zabici, w przeciwieństwie do Louise, która do wczesnych godzin rannych uwijała się na miejscu katastrofy. Czuła się kompletnie wypompowana, lecz Patrick, który przez całą noc operował kolejno dowożone ofiary wypadku, był rześki jak zwykle. Pan Złota Rączka. Louise nalała sobie kawy do filiżanki, kontemplując czerwone maliny na białym talerzu. Skojarzyły się jej z kroplami krwi na śniegu z czytanej niegdyś bajki. Mdliło ją ze zmęczenia. Miała wrażenie, że tkwi w jakimś koszmarze albo w tym filmie Buñuela, w którym wszyscy stale zasiadali do stołu, chociaż nie było nic do jedzenia. Tyle że w jej przypadku wciąż podtykano jej pod nos rzeczy, których nie była w stanie przełknąć. Bridget pracowała kiedyś jako specjalistka do spraw zakupów w sieciówce odzieżowej, chociaż patrząc na nią, nikt by na to nie wpadł. Miała na sobie trzyczęściowy kostium w agresywnych kolorach, który prawdopodobnie kosztował fortunę, a wyglądał tak, jakby ktoś pociął flagi kilku egzotycznych państw i pozszywał je ze sobą na chybił trafił. Z kolei Tim był dawniej szefem dużej firmy księgowej, obecnie zaś korzystał z „luksusów wcześniejszej emerytury”. „Zostawił mnie dla golfa” – stwierdziła z udawaną rozpaczą Bridget. Sama nie zdradziła, czym się teraz zajmuje. Louise wolała nie pytać, pewna, że odpowiedź ją zirytuje. Patrick uosabiał to, co w Irlandczykach najlepsze, Bridget to, co najgorsze. – Meksykańskie maliny – powiedziała głośno. – Co za absurd! Tyle się mówi o ograniczaniu emisji dwutlenku węgla. – Czy nie za wcześnie na takie tematy, Louise? – jęknął Tim, łapiąc się za głowę z udawanym znużeniem. – Nie rozmawiajmy przy śniadaniu o jedzeniu. – A znasz lepszą porę, żeby o tym rozmawiać? – palnęła Louise.

I kto w tej rodzinie był małym rewolucjonistą? – Louise jako nastolatka nie przeszła fazy buntu – wyjaśnił Patrick. – Teraz widocznie to nadrabia. – Roześmiał się. Louise rzuciła mu przeciągłe spojrzenie. Od kiedy to traktował ją tak protekcjonalnie? Oczywiście miał rację, za młodu wcale się nie buntowała – trudno się buntować, kiedy rodzona matka wraca do domu po nocy (jeśli w ogóle) i godzinami rzyga jak rozwydrzony nastolatek. Louise musiała dojrzeć o wiele wcześniej od swoich rówieśników. „Teraz widocznie to nadrabia”. Najwyraźniej. Wychowywała się bez ojca – jednorazowy numerek na Gran Canarii nie miał dla niego, jak widać, większego znaczenia – i była bardzo ciekawa, czy właśnie dlatego zwróciła uwagę na Patricka. Może podświadomie dostrzegła w nim ojca, którego nigdy nie miała? Czy dzięki temu udało mu się zmylić jej czujność i wleźć do jej łóżka? Co to miało być, jakiś cholerny kompleks Elektry? – Rozmowa o mechanizmach konsumpcji nie wydaje mi się czymś szczególnie buntowniczym – zwróciła się do Tima. – A ty jak sądzisz? Podczas gdy on zastanawiał się nad odpowiedzią, Louise spojrzała na Patricka i powiedziała: – Francuskie tosty. Albo chleb moczony w jajku, jak to nazywaliśmy my, proletariusze. Czemu po prostu nie dźgnęła go widelcem? – Mój ojciec przez całe życie pracował w dublińskim urzędzie miasta – odrzekł wesoło. – Wątpię, aby stawiało to nas na wyższym szczeblu drabiny społecznej. Był Irlandczykiem, walczył słowami, podczas gdy Louise z natury wolała walkę wręcz. Przez jedną krótką, lecz satysfakcjonującą chwilę zastanawiała się, czy nie rzucić mu w głowę tym wyszukanym francuskim tostem. Patrick posłał jej promienny uśmiech. Odwzajemniła go. Miłość małżeńska jest trudna. – No nie wiem, Paddy – wtrąciła się Bridget, druga połowa „nas”. – Mówisz tak, jakby nasz tatko był śmieciarzem, a przecież był rzeczoznawcą. Brennanowie nigdy nie należeli do tak zwanej klasy robotniczej. – Niech żyje burżuazja – mruknęła Louise. – Ojej, czy ja powiedziałam to głośno? Przepraszam, wyrwało mi się. – Louise – upomniał ją łagodnie Patrick, kładąc jej dłoń na ramieniu. – Co, Louise? – ofuknęła go, strącając jego dłoń.

– No i nici z diety – stwierdziła Bridget, dzielnie wszystkich ignorując i biorąc się do jedzenia. Louise miała ochotę zauważyć, że dieta najwyraźniej nie obowiązuje szwagierki już od dłuższego czasu, ale zdołała ugryźć się w język. – Zjedz coś, Louise – namawiał ją Patrick. Znowu to samo: tatko wie najlepiej. „Miłość cierpliwa jest, łaskawa jest”, przypomniała sobie. Tylko czy naprawdę powinna przyjmować rady od rzymskiego mizogina z I wieku naszej ery? – Nazywaj to sobie, jak chcesz: francuski chleb, tost moczony w jajku, bylebyś coś zjadła – dodał. – Szkoda, że nie udał nam się wczorajszy wieczór – powiedziała Bridget. – Masz na myśli ten wykolejony pociąg, przez który nie dokończyliśmy kolacji? – spytała Louise. – Rzeczywiście, fatalnie się złożyło. – Chwała Bogu, że zdecydowaliśmy się przyjechać samochodem – wtrącił Tim. Louise kusiło, żeby wylać mu kawę na tę łysiejącą głowę. – Zdaję sobie sprawę z rozmiarów katastrofy – odparła sztywno Bridget. – Biedny Paddy przez całą noc operował. Louise się nie liczyła, rzecz jasna. Za to Patrick był święty. Według Bridget ratował ludzi. „Raczej ich stawy biodrowe” – mruknęła Louise, a Patrick zaśmiał się krótko. Na sali operacyjnej było jasno i czysto, krwi tylko trochę, pacjenci cisi i dobrze wychowani. Nie to co na torach, gdzie w deszczu, ciemnościach i brudzie człowiek potykał się o oderwane kończyny i wysłuchiwał ludzkich krzyków albo, co gorsza, kompletnej ciszy. Louise trzymała za rękę mężczyznę, któremu lekarz musiał na miejscu amputować nogę. Wciąż miała na palcu swój pierścionek z brylantem, iskrzący się w świetle reflektorów służb ratunkowych. Nie musiała tam być, ale jako policjantka robiła, co do niej należało. – Śledztwo prowadzi straż kolejowa? – zainteresował się Tim, cały nadęty, jakby znane mu były odpowiednie procedury. – Oddelegowali zastępcę w randze SOŚ – ucięła Louise, nie wdając się w szczegóły. – Starszego oficera śledczego – wyjaśnił życzliwie Patrick, widząc puste spojrzenie Tima.

W każdym razie bardziej puste niż zwykle. – Ale przecież istnieje teraz coś takiego… Jakże się to nazywa? Biuro Badania Wypadków Kolejowych? – Komisja – westchnęła Louise. – Komisja Badania Wypadków Kolejowych. Straż kolejowa w Szkocji nie ma wystarczających mocy przerobowych do prowadzenia takiego śledztwa. – A każda nagła utrata życia wymaga zaangażowania prokuratury – dodał Patrick. – Ale przecież… Chryste Panie! Ileż można nudzić? Louise przyjęłaby teraz każdą, nawet najbardziej gównianą sprawę; wszystko było lepsze od towarzystwa Bridget i Tima. Patrick miał zabrać ich dzisiaj do St. Andrews. – Mam nadzieję, że żaden z was nie zamierza grać w golfa? – spytała niespokojnie Bridget. – Och, no wiesz, nigdy nic nie wiadomo. Może rozegramy partyjkę – roześmiał się Patrick. W towarzystwie siostry stale dopisywał mu świetny humor, można wręcz rzec, że promieniał. Tym samym całkiem skutecznie ją obłaskawiał. Louise zastanawiała się, czy nie powinna naśladować jego pogody ducha, obawiała się jednak, że byłoby to dla niej zbyt wielkie wyzwanie. Patrick musnął palcami grzbiet jej dłoni leciutko, jakby była chora czy zgoła umierająca. – Jutro chcielibyśmy pojechać do Glamis. Byłoby nam miło, gdybyś też się wybrała. Mnie byłoby miło – dodał ciszej. – Wiem, że jutro masz wolne. – Tak się składa, że nie. Coś mi wypadło w robocie. – Jedź ostrożnie – rzuciła, kiedy wreszcie udało jej się wstać od śniadania. – Zawsze jeżdżę ostrożnie. – Czego nie da się powiedzieć o innych kierowcach. Mogłaby pójść do domu Hunterów na piechotę, ale gdzie tam; wzięła samochód. Mając celne oko, można by stanąć na dachu ich segmentu i rzucić kamieniem tak, żeby wylądował na podjeździe Hunterów. Wczoraj Joanna Hunter, dzisiaj Neil Hunter. Dwie

kompletnie różne wizyty w dwóch kompletnie różnych celach. Dziwny zbieg okoliczności, żeby w ciągu zaledwie dwóch dni policja interesowała się i mężem, i żoną. „Zbieg okoliczności to nic innego jak logiczne wyjaśnienie, na które jeszcze nikt nie wpadł” – powiedział kiedyś Jackson Brodie, lecz między zwolnieniem Andrew Deckera a obecnymi kłopotami Neila Huntera nie było żadnego związku. Zresztą to, że Jackson Brodie coś powiedział, wcale nie znaczyło, że musiała to być prawda. W kwestii zagadek kryminalnych trudno go uznać za wyrocznię. Dom Hunterów był ciemny i cichy. Louise zaparkowała obok wielkiego, bajeranckiego czarnego range rovera Neila Huntera, który z pewnością stanowił dla przyrody większe zagrożenie niż meksykańskie maliny. Zadzwoniła do drzwi. Gdy Neil Hunter otworzył, pokazała mu legitymację policyjną i przywołując na twarz swój najbardziej promienny uśmiech, powiedziała: – Dzień dobry, panie Hunter. Neil Hunter miał nieco wczorajszy wygląd, choć nie zasługiwał jeszcze na miano niechlujnego. Louise zrozumiała, czemu kobieta pokroju Joanny Hunter mogła się nim zainteresować. Mąż był jej całkowitym przeciwieństwem. Miał na sobie lewisy i starą koszulkę z logo Red Sox – istny wilk w wilczej skórze. Czuć było od niego wczorajszą whisky, ulatniającą się wszystkimi porami skóry. Sprawiał wrażenie dostatecznie wymiętego – zarówno jeśli chodzi o ubranie, jak i o twarz – żeby wyglądać na wyrwanego ze snu. Louise wyczuła jednak aromat kawy, zauważyła także, że stół kuchenny jest cały zasłany teczkami i papierami, jakby mężczyzna spędził całą noc na robieniu rachunków. Może obliczał, czy wypłata ubezpieczenia za spalony salon z automatami do gry pokryje zaległe podatki? Stół był wielki i staroświecki – taki, że człowiek mimowolnie spodziewał się ujrzeć przy nim wiktoriańską kucharkę wyrabiającą ciasto. Z okazji ślubu Bridget i Tim podarowali im automat do pieczenia chleba, triumfalnie wyciągnąwszy go z bagażnika samochodu. „Jest naprawdę dobry – powiedziała Bridget. – Z najwyższej półki”. Louise zastanawiała się, jak długo będzie musiała odczekać, zanim odniesie go do sklepu z używanymi rzeczami. Rzadko była czegoś tak pewna jak tego, że zejdzie z tego świata, nie upiekłszy ani jednego bochenka chleba. Mogłaby się o to założyć! Neil Hunter zerknął na legitymację Louise i rzekł: – Pani nadkomisarz – unosząc ironicznie brew, jakby jej stopień wydał mu się zabawny.

Mówił z akcentem z Glasgow i miał zachrypnięty głos, jakby na śniadanie wypalił całą paczkę papierosów. Dwadzieścia lat wcześniej jego obcesowość wydałaby się jej atrakcyjna. Teraz miała tylko ochotę mu przywalić. Ostatnio wszystkim miała ochotę przywalić, fakt. – Wpuści mnie pan na chwilę? – spytała z udawaną beztroską i przekroczyła próg, zanim zdążył zaprotestować. Policjanci to nie wampiry, nie czekają na zaproszenie. – Chciałabym z panem porozmawiać o pożarze pańskiego salonu z automatami do gry. – Jest już raport z dochodzenia? – zapytał. Wyglądał, jakby mu ulżyło, jakby spodziewał się usłyszeć od niej coś innego. – Owszem. Obawiam się, że ogień został podłożony celowo. Żadnego załamywania rąk w geście szoku i przerażenia. Sprawiał raczej wrażenie zrezygnowanego. A może obojętnego? W domu panowała zaskakująca cisza. Ani śladu doktor Hunter i dziecka. Czy tamtej dziewczyny. Jedyną dobrą rzeczą, jaka wynikła z wczorajszej katastrofy kolejowej – o ile w ogóle można tak powiedzieć, bo chyba nie – był fakt, że odwróciła uwagę żądnych sensacji mediów od zwolnienia Andrew Deckera i dalszych losów Joanny Mason. Do kuchni wszedł pies, obwąchał buty Louise i klapnął na podłogę. – Mogę zapytać, gdzie jest doktor Hunter? – zwróciła się do Neila Huntera. – A czy ja mogę zapytać, po co ona pani? – wyraźnie wzburzyło go jej pytanie. Kiedy wspomniała o pożarze, nie wyglądał na zdenerwowanego, za to rozsypał się na pierwszą wzmiankę o żonie. Ciekawe. Zniecierpliwiony westchnął i odparł: – Wyjechała do Yorkshire. Jej ciotka nagle zachorowała. Tylko co Jo ma z tym wszystkim wspólnego? – Nic. Byłam tutaj wczoraj, nie mówiła panu? Chciałam ją uprzedzić, że Andrew Decker został zwolniony z więzienia. – Ach, więc o to chodzi – skrzywił się. – Faktycznie wyszedł? – Tak, obawiam się, że właśnie o to. Nic panu nie mówiła? Czy nie po to było małżeństwo, żeby dzielić się z drugim człowiekiem najgłębszymi,

najmroczniejszymi sekretami? Może z Joanną Hunter łączyło ją więcej, niż przypuszczała. – Informacje o jego zwolnieniu przeciekły do prasy. Chciałam ostrzec doktor Hunter, że jej przeszłość znów może zostać wyciągnięta na światło dzienne. Naprawdę nic panu nie wspomniała? – Wyjechała w pośpiechu. W sumie dobrze się złożyło. W Yorkshire uniknie może tego całego zamieszania. – Nie wydaje mi się, żeby prasa nie miała tam wstępu – stwierdziła Louise. – Ale być może na pewien czas zgubią trop. – Chyba że będą chcieli odszukać ciotkę. – Czy to ciotka po mieczu czy po kądzieli? – zapytała. – Ze strony matki czy ojca? – A jakie to ma znaczenie? Louise wzruszyła ramionami. – Tak tylko pytam. – To siostra ojca Joanny, Agnes Barker. Zadowolona pani? – Dzięki. – Louise wyszczerzyła do niego zęby w uśmiechu. Na czole miał wypisane „kłamca” i to wielkimi literami. – Rzeczywiście wspominała, że chciałaby na trochę wyjechać. Neil Hunter wydał jej się nagle bardzo zmęczony. Gestem zaproponował Louise, żeby usiadła przy stole i zaproponował kawę, wsypując jednocześnie ziarna do pojemnika bardzo drogiego ekspresu, który robił wszystko od mielenia kawy po spienianie mleka i wyglądał, jakby był w stanie sam wyhodować ziarna, gdyby go tylko ładnie poprosić. Zapach był tak nęcący, że Louise nie dała się długo prosić. Prędzej pozwoliłaby sobie uciąć rękę, niż zrezygnowała z porannej kawy. Co za niefortunne porównanie. Przed oczami stanął jej obrazek z minionej nocy i znaleziona na torach ręka, a właściwie rączka. Louise podniosła ją odruchowo i rozpaczliwie zaczęła się rozglądać za jej właścicielem. – Gdzie dokładnie w Yorkshire przebywa pańska żona? – W Hawes. – Słucham? – H-a-w-e-s. To miasteczko w Yorkshire Dales. Kiedy się widziały, Joanna nie wspomniała Louise o żadnej ciotce (ale czy powinna?). Może jej mąż miał rację i choroba zaatakowała znienacka, dając doktor Hunter świetną

wymówkę, żeby uciec. Dobrze mieć w zanadrzu taką ciotkę. – A zatem… – podjęła lekkim tonem – czy przychodzi panu do głowy ktoś, kto mógłby chcieć spalić pańską nieruchomość? Ma pan jakichś wrogów? – W swoim czasie wkurzyłem całkiem sporo ludzi – odparł Neil Hunter. – Przygotuje pan dla nas listę nazwisk? – Pani żartuje? – Nie. Będziemy też potrzebowali wykazu pańskich operacji finansowych firmowych i prywatnych. A także polis ubezpieczeniowych. – Myślicie, że puściłem budę z dymem, żeby wyłudzić odszkodowanie – powiedział ze znużeniem w głosie; zabrzmiało to raczej jak stwierdzenie niż jak pytanie. – A zrobił pan to? – Jeśli nawet, to sądzi pani, że się przyznam? – Jeszcze dziś przed południem ktoś zgłosi się do pana z nakazem wydania dokumentacji – odparła Louise. – To chyba nie powinien być dla pana żaden problem, prawda? Mam na myśli przygotowanie odpowiednich papierów. Lubiła wyprowadzać z równowagi takich facetów jak Neil Hunter. Nie mogli się jej sprzeciwić, bo ostatecznie była z policji, a oni nie. Kiery, trefle, karo, piki, nakaz. Atu. – Skąd – mruknął. – Żaden problem, złociutka. Ewidentnie zgrywał przed nią twardziela z Glasgow. Czyżby autoironia? Zadzwonił telefon. Neil Hunter gapił się na niego, jakby widział go po raz pierwszy. – Jakiś problem, złociutki? – spytała go Louise. Nim połączenie zostało przekierowane na pocztę głosową, Neil Hunter chwycił komórkę, mruknął: – Pani pozwoli…? – i nie czekając na potwierdzenie, wyszedł z pokoju. Zanim zamknął za sobą drzwi, zdążyła dojrzeć fragment salonu po drugiej stronie holu. Na bocznym stoliku w niebiesko-białym dzbanku wciąż tkwiły gałązki wiciokrzewu i bukszpanu. Z tej odległości wyglądały na uschnięte. Podeszła z kawą do korkowej tablicy i przestudiowała uważnie jej zawartość. Zaraz po swojej poprzedniej wizycie u Joanny Hunter pojechała prosto do Świata Akcesoriów Biurowych w Hermiston Gate i kupiła sobie taką samą tablicę do powieszenia w kuchni, ale na razie nie przyszło jej do głowy nic, co mogłaby na niej przypiąć.

Na tablicy Joanny Hunter wisiało mnóstwo zdjęć dziecka i psa, ale tylko jedno przedstawiające ją z mężem, zrobione gdzieś na wakacjach. Oboje wyglądali na znacznie młodszych i bardziej beztroskich niż obecnie. Jedna z fotografii przedstawiała Joannę Hunter (wówczas jeszcze Mason) jako nastolatkę w stroju sportowym zwycięsko przekraczającą linię mety. Na innym biegła w maratonie londyńskim i wyglądała na bardziej wysportowaną niż Louise kiedykolwiek mogłaby wyglądać w podobnej sytuacji. Było tam też zdjęcie Joanny Hunter, studentki medycyny na uniwersytecie w Edynburgu; z triumfalnym uśmiechem trzymała w górze puchar, otoczona wianuszkiem podobnie ubranych osób. Wszyscy mieli na sobie identyczne sportowe bluzy z literami „KSUE”, które wydały jej się znajome, ale nie mogła sobie przypomnieć, co oznaczają. Dwie ostatnie litery odnosiły się na pewno do Uniwersytetu Edynburskiego, ale co poza tym? Louise zrobiła dyplom z literatury angielskiej na tym samym uniwersytecie, cztery lata przed Joanną Hunter. Rocznik ’85. Całe wieki temu. W innym życiu. Taka tablica była trochę wystawianiem swojego życia na widok publiczny. Może Joanna Hunter chciała sobie w ten sposób zrekompensować tamte zdjęcia swoje i swojej rodziny, które na krótki czas stały się pożywką mediów? „Tak wygląda teraz moje życie” – zdawała się mówić. „Oto ja. Nie jestem już ofiarą”. Ciekawe, czy swoje serce, swoje prawdziwe ja trzymała na piętrze pod kluczem? Matka z trójką dzieci na czarno-białej fotografii. No jasne. „KSUE”. Klub Strzelecki Uniwersytetu Edynburskiego. Jeszcze jako studentka Louise umówiła się kiedyś na randkę (bardzo eleganckie określenie, zważywszy na to, co się potem wydarzyło) z chłopakiem, który należał do tego klubu. Kto by przypuszczał, że Joanna Hunter była kiedyś Annie Oakley wydziału medycyny. Szybko biegała i doskonale strzelała. Chciała być gotowa na następny raz. * * * Neil Hunter wrócił do kuchni bardzo czymś poruszony. Jego twarz przybrała chorobliwie szary odcień i cała błyszczała od potu. Louise przyszło na myśl, że może być alkoholikiem. – Jeszcze kawy? – zaproponował zrezygnowanym tonem, po czym, siląc się nagle na serdeczność, rzucił: – A może kieliszeczek czegoś mocniejszego? Typowy koleś z Glasgow, w jednej chwili zasępiony, w drugiej aż nazbyt przyjacielski. Wyraźnie udawał wesołość, był przy tym tak blady, jakby miał zaraz zemdleć. Nie sposób było się nie zastanawiać, kto mógł go do tego stopnia wytrącić z równowagi.

– Jest wpół do dziesiątej rano – zauważyła, gdy Neil Hunter wyjął z szafki dwa kieliszki i butelkę whisky. – Czyli prawie noc – odrzekł, nalewając sobie alkoholu na dobre dwa palce. Wyciągnął rękę z butelką i spojrzał pytająco na Louise. – To jak? Niech pani nie odmawia słomianemu wdowcowi, w dodatku na ciężkim kacu.

Poszukiwany, poszukiwana W drodze do swojego mieszkania Reggie wstąpiła do sklepu pana Hussaina, który mieścił się tuż obok na rogu. Wszyscy sąsiedzi mówili, że kupują „u Pakistańca”. W tej okolicy rasizm był tak powszechny, że brzmiało to niemal sympatycznie. Pan Hussain cierpliwie tłumaczył każdemu, kto tylko chciał słuchać (niewielu takich było), że pochodzi z Bangladeszu. „Kraju wstrząsanego niepokojami” – podkreślił kiedyś ponuro w rozmowie z Reggie. – To całkiem jak u nas – odparła. Przypomniała sobie tamtego przystojnego policjanta o azjatyckich rysach twarzy. Ciekawe, czy on też pochodzi z Bangladeszu. Miał piękną cerę, bez jednej skazy, jak u dziecka – jak u dziecka doktor Hunter. Doktor Hunter powinna była zabrać Reggie ze sobą. Opiekowałaby się małym, kiedy doktor Hunter zajmowałaby się tą swoją rzekomą ciotką. – Jak ona ma na imię? – zapytała pana Huntera. – Kto? – wyraźnie był rozdrażniony. – Ta ciotka – wyjaśniła Reggie. Na ułamek sekundy zawahał się, zanim odpowiedział: – Agnes. – Ciocia Agnes? – Tak. – Czy ciotka Agnes? – A jakie to ma znaczenie? – burknął. – Dla niej może ma. W sklepiku kupiła lokalną gazetę i batonik Mars. Pan Hussain postukał w nagłówek na pierwszej stronie, zanim nabił zakupy na kasę. – Coś okropnego – mruknął. „Evening News” wycisnęła z wczorajszej katastrofy, ile się dało. Nad kolorowym

zdjęciem niemal przełamanego na pół wagonu wielki nagłówek krzyczał: „JATKA!”. Jatka, czyli miejsce, gdzie dawniej sprzedawano mięso z uboju. Mięso, po łacinie carno, carnis. Ten sam rdzeń co w „karnawale”. Pożegnanie mięsa. Trudno o dwa bardziej kontrastowe słowa – „karnawał” i „jatka”. Wszędzie – no, może nie wszędzie, na przykład nie w Bangladeszu, ale na pewno w wielu innych krajach – okres Wielkiego Postu był tradycyjnie poprzedzony karnawałem, mięsnym obżarstwem, tymczasem Brytyjczycy mogli liczyć tylko na naleśniki 23. Rok temu ostatki przypadły akurat na ponury czas między śmiercią mamy a podjęciem przez Reggie pracy u doktor Hunter. Mimo to usmażyła naleśniki, usiadła przed telewizorem, obejrzała kolejny odcinek Rebusa i zjadła je wszystkie sama. No i potem ją zemdliło. Fotografia na pierwszej stronie gazety nie oddawała atmosfery minionej nocy. Patrząc na nią, trudno było sobie wyobrazić, jak to wszystko wyglądało w ciemnościach i w deszczu. Jak to jest: mieć dłonie lepkie od krwi i czuć na swoich wątłych, młodych ramionach przygniatający ciężar odpowiedzialności za czyjeś życie. – Coś okropnego – zgodziła się z panem Hussainem. W końcu na miejsce wypadku przyjechali ratownicy i wybawili Reggie z kłopotu. Jeden nałożył rannemu mężczyźnie maskę tlenową i zaczął pompować tlen, podczas gdy drugi rozdarł mu koszulę na piersi i przytknął do ciała elektrody. Mężczyzną gwałtownie szarpnęło, drgnął i powrócił do życia. Za bardzo przypominało to któryś z odcinków Ostrego dyżuru, żeby mogło się wydawać realne. – Dobra robota – pochwalił ją ratownik. – Wyjdzie z tego? – Dzięki tobie facet ma przynajmniej jakąś szansę – odparł. Potem we dwóch zabrali rannego na nosze i wsadzili do helikoptera. I to był koniec. Reggie straciła go z oczu. Z ciężkim westchnieniem wzięła z lady gazetę i batonik. – Muszę lecieć. Mam sporo rzeczy do zrobienia, panie Hussain. – Nie zapomniałaś o czymś? – zapytał. Zawsze dorzucał jej za darmo opakowanie drażetek miętowych. Reggie nieszczególnie za nimi przepadała, ale darowanemu koniowi… i tak dalej. Sklepikarz zagrzechotał w powietrzu drażetkami, po czym delikatnie rzucił je Reggie, wykonawszy zamach jak przy grze w kręgle.

– Dzięki – odparła, chwytając je w locie jedną ręką. – Tworzymy niezłą drużynę – zauważył pan Hussain. – Jak najbardziej. Tydzień wcześniej pan Hussain pokazał jej egzemplarz gazetki jednej z edynburskich agencji handlu nieruchomościami i stwierdził, że ich okolicę czeka świetlana przyszłość. „To istny raj dla deweloperów” – mruknął ponuro. Blok, w którym mieszkała Reggie, nie wyglądał, jakby czekała go świetlana przyszłość. Na klatce zawsze unosił się niemiły zapach. Reggie była zresztą jedyną osobą, która tam sprzątała. Ich czynszówka znajdowała się w ślepej uliczce, na końcu której rozsiadł się opuszczony skład celny. Posępne czarne kraty w oknach wyglądały jak żywcem przeniesione z którejś powieści Dickensa. Pan Hussain powtórzył też plotkę, jakoby Tesco zamierzało wyburzyć ów skład i zbudować na jego miejscu supermarket. Oboje z Reggie byli zgodni co do jednego: uwierzą, kiedy zobaczą. Na razie pan Hussain nie zamierzał martwić się na zapas, że pod bokiem wyrośnie mu konkurencja. Drzwi do mieszkania Reggie trudno było uznać za piękne. Zdaniem doktor Hunter najpiękniejsze drzwi na świecie znajdowały się we Florencji, w tamtejszym battistero, jak po włosku nazywano baptysterium. Jako szesnastolatka doktor Hunter spędziła pół roku w Rzymie w ramach wymiany szkolnej („Ach, bella Roma!”) i zwiedziła wtedy „wszystko, co się dało”: Weronę, Florencję, Bolonię, Mediolan. Wymawiała włoskie słowa z doskonałym akcentem, nieważne, czy chodziło o Leonarda da Vinci czy pizzę neapolitańską (w dniu urodzin Reggie lekarka zaproponowała, żeby poszły coś zjeść; jubilatka wybrała Pizza Express w Stockbridge). Reggie nie wyobrażała sobie, co może być lepszego od półrocznego pobytu we Florencji. Albo w Paryżu, Wenecji, Wiedniu, Granadzie czy Sankt Petersburgu. Gdziekolwiek. Część powierzchni drzwi pokrywały wykonane sprejem mazaje. Żadna wielka sztuka, po prostu pewnego wieczoru jakiś koleś plątał się po klatce z puszką czerwonej farby. Na drewnie widniały głębokie zadrapania, jakby do mieszkania usiłował się dostać kot gigant (Reggie nie miała pojęcia, skąd się tam wzięły), oraz ślady wyglądające, jakby ktoś próbował wyrąbać drzwi siekierą (i rzeczywiście tak było; sprawcy oczywiście szukali Billy’ego). Ani jedne, ani drugie nie były nowe. Nowa była za to kartka, przyklejona do drzwi kawałkiem gumy do żucia, na której ktoś napisał: „Reggie Chase, dorwiemycie”. Pisane razem. Upłynęła dłuższa chwila, podczas której Reggie wpatrywała się

w wiadomość, a potem druga, jeszcze dłuższa, gdy się zastanawiała, czemu jej mieszkanie nie jest zamknięte na klucz. Może kot gigant wrócił. Drzwi uchyliły się, gdy tylko ich dotknęła. Czyżby to była sprawka beztroskiego, wkurzającego Billy’ego? Jej brat mieszkał teraz w The Inch, ale często posługiwał się adresem Reggie w Gorgie, żeby zacierać za sobą ślady, i czasami wpadał sprawdzić, czy pocztą przyszło do niego coś ciekawego. Niekiedy zostawiał Reggie gotówkę, a ona wolała nie pytać, skąd są te pieniądze. Było pewne, że ich nie zarobił, przynajmniej uczciwie. Zawsze wpłacała je do kasy mieszkaniowej w nadziei, że w ten sposób po cichu się „wypiorą” i pozbędą piętna podejrzanych machinacji Billy’ego. Stanęła w progu salonu i zamarła. Musiało minąć trochę czasu, zanim jej mózg przeanalizował to, co zobaczyły oczy. Pokój był kompletnie zdemolowany. Szuflady kredensu wyciągnięto, ich zawartość wysypano na podłogę. Ktoś pociął skórzane obicie kanapy, poprzewracał i porozbijał ulubione bibeloty mamy: naparstki i miniaturowe imbryczki leżały rozrzucone na dywanie. Wypracowania i notatki Reggie wytrząśnięto z teczek oraz segregatorów, książki ciśnięto na stertę pośrodku pokoju. Wyglądało to tak, jakby ktoś przygotował ognisko i nie zdążył go podpalić. Ze sterty unosiła się dziwna woń, coś jak kocie siki. W sypialni mamy szuflady również były powyciągane, na podłodze walały się jej ubrania, które ktoś najwyraźniej pociął nożem lub nożyczkami. Na różowej pościeli ozdobionej haftem angielskim widniały ślady czegoś, co przypominało czekoladę. Reggie była więcej niż pewna, że to nie czekolada. Czekolada tak nie śmierdziała. Swoje ubrania Reggie nadal trzymała w dawnej sypialni. Zastała tam podobny obrazek – wszystkie rzeczy wyrzucone na środek pokoju. Tu też czymś cuchnęło, Reggie nie miała odwagi przyglądać się temu bliżej. W kuchni to samo – szafki opróżnione, lodówka otwarta, porozrzucane jedzenie. Wszędzie walały się sztućce i skorupy porozbijanych naczyń. Ktoś wylał mleko na podłogę i cisnął o ścianę butelką przecieru pomidorowego, który utworzył szerokie krwawe bryzgi. W łazience, która była szafą wnękową w przedpokoju, dopóki nie położono w niej kafelków i nie zainstalowano prysznica, ktoś nieudolnie napisał na ścianie farbą w spreju: „Nieżyjesz”. Reggie poczuła wzbierającą jej w żołądku żółć. Zrobiło jej się niedobrze. „Dorwiemycie”. Jacy my? Kim byli ludzie, którzy nie potrafili pisać rozdzielnie?

Z pewnością szukali Billy’ego. Billy znał wielu ludzi, którym nie było po drodze z pisownią. Z ust wyrwał jej się stłumiony dźwięk podobny do krzyku rannego zwierzątka. To był jej dom, dom mamy, i ktoś go zdemolował. Zbezcześcił. Mieszkanie nigdy nie prezentowało się wyjątkowo, lecz było wszystkim, co Reggie miała. Czyjaś dłoń pchnęła ją brutalnie i Reggie runęła jak długa na posadzkę. Zerwała przy tym zasłonę prysznicową. Przed oczami stanęła jej scena z Psychozy. Upadając, uderzyła się w czoło. Zbierało jej się na płacz. Dwóch mężczyzn. Młodzi, agresywni. Jeden rudy, drugi tleniony blondyn z dziobatą twarzą. Jego skóra przypominała skórkę pomarańczy. Nigdy wcześniej żadnego z nich nie widziała. Blondas miał w ręku nóż zębaty, który wyglądał, jakby można nim było wypatroszyć rekina. Z jednego z ząbków zwisał strzępek różowej poszewki na kołdrę mamy. Reggie zdrętwiała. Bała się, że się zmoczy albo jeszcze gorzej. „Nie jestem dzieckiem” – powiedziała wczoraj policjantowi, ale nie mówiła prawdy. Pomyślała o mamie leżącej na brzegu basenu w nietwarzowym pomarańczowym kostiumie z lycry. Nie chciała, żeby ktoś znalazł ją martwą pod prysznicem w upokarzającej pozycji, ubraną w okropne ciuchy pani MacDonald. Nawet nie włożyła bielizny! Czuła bolesne pulsowanie tętnicy szyjnej. Czy zamierzali ją zabić? Zgwałcić? A może jedno i drugie? Albo jeszcze coś gorszego? Bez trudu potrafiła sobie wyobrazić tę gorszą ewentualność – wystarczyło mieć nóż i dużo czasu. Musiała coś zrobić, coś powiedzieć. Czytała gdzieś, jak ważna jest rozmowa z napastnikiem, uświadomienie mu, że ma do czynienia z żywą osobą, nie z przedmiotem. Tyle że w ustach jej zaschło. Zupełnie jakby najadła się papieru ściernego. Z trudem wydobywała z siebie słowa. Chciała powiedzieć: „Nie zabijajcie mnie, jestem za młoda”, lecz zamiast tego wyszeptała: – Billy’ego nie ma. Od dawna go nie widziałam. Słowo! Tamci wymienili między sobą zdziwione spojrzenia, a Rudy odparł: – Jakiego Billy’ego? Szukamy kolesia o imieniu Reggie. – Nigdy o nim nie słyszałam. Przysięgam! Niewiarygodne, ale zaczęli się zbierać do wyjścia. – Jeszcze tu wrócimy – postraszył ją Blondas. Potem ten drugi, rudawy, powiedział:

– Mamy dla ciebie prezent. Wyciągnął z kieszeni książkę (niewątpliwie egzemplarz z biblioteczki klasyki Loeba) i cisnął nią w Reggie jak granatem. Nawet nie próbowała jej pochwycić, bo wyobraziła sobie, że wybucha jej w rękach. Nie wierzyła, że zawiera tylko coś tak niewinnego jak słowa. W uszach dźwięczał jej głos pani MacDonald, mówiącej: „Słowa są naszą najpotężniejszą bronią”. Wolne żarty. Słowa nie zdołały jej ocalić od śmierci pod kołami rozpędzonego pociągu („Pomocy!”). Nie mogły też ocalić Reggie przed zbirami przynoszącymi niechciane prezenty („Nie, dziękuję”). – Hasta la vista, mała – rzucił jeszcze Rudy i obaj wyszli. Co za idioci. Idioci z klasyką Loeba po pachą. Podniosła książkę, która leżała otwarta pod prysznicem zieloną okładką do góry niczym zestrzelony ptak. Pierwsza część Iliady. Co chcieli jej w ten sposób przekazać? Odwróciła książkę i przeczytała spłowiały podpis na wyklejce: „Moira MacDonald, Girton College, 1971”. Dziwnie było wyobrazić sobie panią MacDonald jako młodą dziewczynę. Dziwnie było wyobrazić sobie, że nie żyje. Jeszcze dziwniejsze było to, że jedna z jej zaginionych książek trafiła w ręce prześladowców Billy’ego. Konie trojańskie mają to do siebie, że ich zawartość okazuje się zaskakująca. Iliada pani MacDonald nie była w tym względzie wyjątkiem. Kiedy Reggie chciała przekartkować książkę, zorientowała się, że ktoś poddał ją brutalnej operacji, wycinając wewnątrz równy sześcian. Wyglądało to jak kasetka. Albo grób. Idealna kryjówka, tylko na co? Była pewna, że tamci sobie poszli, gdy nagle Blondas wsadził głowę przez drzwi łazienki. Reggie wrzasnęła ze strachu. – Zapomniałem powiedzieć – parsknął, rozbawiony jej przerażoną miną – żebyś nie informowała policji o naszych dzisiejszych odwiedzinach. W przeciwnym razie… Wyprostował kciuk i palec wskazujący i wycelował, jakby trzymał ją na muszce. A potem znów zniknął. Ku swemu zaskoczeniu Reggie zwymiotowała do sedesu cały poranny tost. Trochę to trwało, zanim przestała dygotać na całym ciele. Czuła się tak, jakby brała ją grypa, doszła jednak do wniosku, że to wszystko ze strachu. Zataczając się, z bijącym sercem wybiegła na klatkę schodową. Cała była zlana zimnym potem. Jak burza wpadła do sklepu pana Hussaina.

– Wszystko dobrze? – zapytał. – Dobrze, dobrze, panie bobrze – wymamrotała. Kiepski żart Billy’ego z czasów, kiedy był mały. Nawet wtedy jej nie śmieszył. Czy powinna opowiedzieć o wszystkim panu Hussainowi? Tylko co dalej? Zaparzy jej na zapleczu filiżankę słodkiej jak ulepek herbaty, po czym zadzwoni na policję, a wtedy tamci wrócą i zastrzelą ją z wyimaginowanego pistoletu? Albo zabiją słowami? Wyglądali na takich, którzy mają prawdziwą broń. W zasadzie wyglądali identycznie jak Billy. – Muszę lecieć, panie Hussain, bo spóźnię się na autobus. „Gdybym tylko miała przy sobie Sadie!” – myślała, zmierzając jak najszybciej w stronę przystanku autobusowego. Tamci dwa razy by się zastanowili, zanim by z nią zadarli, gdyby był z nią wielki pies. „Kiedy spacerujesz z Sadie, masz wrażenie, że rozstępuje się przed tobą Morze Czerwone – powiedziała jej kiedyś doktor Hunter, pieszcząc uszy suki. – Zawsze czuję się przy niej bezpieczna”. Czy doktor Hunter miała się czego bać? Czego? Czy miało to jakiś związek z jej historią? Czy to możliwe, żeby tamci naprawdę jej szukali? Żeby zmyliło ich jej imię („Szukamy kolesia o imieniu Reggie”)? Czego od niej chcieli? Niczym nie zawiniła, była tylko siostrą Billy’ego. Wybrała numer brata i usłyszała: „Osoba, z którą próbujesz się skontaktować, jest w tej chwili nieosiągalna”. Zadzwoniła do doktor Hunter, ale nikt nie podnosił słuchawki. „Nieżyjesz”, pisane razem. Razem – jakby wszyscy mieli zginąć razem z nią. Jakby nie dość było trupów. Coś ją zastanowiło: kiedy pan Hunter rozmawiał z nią przez telefon, w tle słychać było szczekanie Sadie. Jeśli akurat nie była w pracy, doktor Hunter wszędzie zabierała ze sobą sukę. Dlaczego teraz ją zostawiła? – Jej ciotka jest uczulona. – Ciotka Agnes? – Tak. – Doktor Hunter nie mogła jej czegoś na to dać? Antyhistaminy albo czegoś takiego? I dlaczego nie odbiera telefonu, panie Hunter? – Zostaw Jo w spokoju, Reggie. To dla niej trudny okres. Przestań jej się narzucać – wystarczy, że przeszłość znów ją dopadła. Rozumiesz?

– Ale… – Wiesz co, Reggie? – przerwał jej pan Hunter. – Co? – Skończmy już tę rozmowę. Mam teraz sporo na głowie. – Ja też, panie Hunter. Ja też.

Zaginiony w akcji Dawno, bardzo dawno temu, kiedy zarówno świat, jak i Jackson byli znacznie młodsi, kazał wytatuować sobie na piersi, tuż nad sercem, swoją grupę krwi. Stara żołnierska sztuczka – jeśli cię postrzelą albo wylecisz w powietrze na minie, lekarze od razu będą mogli wziąć się do roboty. Jego koledzy z wojska powiększali później swoje kolekcje tatuaży o sylwetki kobiet, buldogów i flagi brytyjskiej. Niektórzy – serio! – tatuowali sobie nawet słowo „matka”, lecz Jackson nigdy nie był amatorem tego rodzaju ozdób. Obiecał nawet córce tysiąc funtów w gotówce, jeżeli dotrwa do dwudziestych pierwszych urodzin, nie przyozdobiwszy ciała żadnym motylkiem, delfinem ani chińskim znakiem oznaczającym szczęście. Sam Jackson wybrał prosty, praktyczny przekaz: „grupa krwi A Rh+”. Lekko spłowiały sinoniebieski tatuaż stanowił dotychczas jedynie pamiątkę po jego dawnym życiu. „A Rh+” – przyjemna, popularna grupa krwi, występująca u około trzydziestu pięciu procent populacji. Cała masa potencjalnych dawców. Teraz okazali się szalenie przydatni – każdą cenną czerwoną kroplę w żyłach zawdzięczał nieznanym sobie ludziom, z którymi połączyło go braterstwo i siostrzeństwo krwi. Dzięki nim powrócił do świata żywych. – Myśleliśmy, że zatamowaliśmy ten krwotok z tętnicy, ale dalej lało się z ciebie jak z dziurawej beczki. Udało się dopiero za którymś podejściem – oznajmił mu wesoły lekarz. – Jestem doktor Bruce, ale mów mi Mike – dodał, siadając na brzegu łóżka Jacksona i szczerząc zęby w uśmiechu, jakby dopiero co poznali się w barze. „Mów-mi-Mike” był o wiele za młody na lekarza. Jackson się zastanawiał, czy pielęgniarki wiedzą, że na ich oddział zaplątał się uczniak z pobliskiej podstawówki. – Niech ma chłopak satysfakcję – szepnęła mu do ucha pielęgniarka, teraz jakby trochę mniej rozmyta. – Wydaje mu się, że jest dorosły. – Dziękuję – zwrócił się do lekarza Jackson. – Nie ma sprawy, koleś. W dodatku australijski uczniak. Inny lekarz stażysta („Doktor Samms, mów-mi-Charlie”) wyglądał jak Harry Potter. Jackson nie chciał być leczony przez kogoś o wyglądzie Harry’ego Pottera, ale

w obecnym położeniu nie bardzo mógł się targować. – Wygląda na to, że oberwałeś w głowę – powiedział chłopiec czarodziej. – Zdarzyło ci się to już kiedyś? – Może – odparł Jackson. – Powinieneś tego unikać – stwierdził chłopiec czarodziej takim tonem, jakby Jackson sam się nadstawiał do bicia. – Rozmyte – mruknął. Było to zdecydowanie jego ulubione słowo. Kiedy jego córka uczyła się mówić, pierwsze wypowiedziane przez nią słowo brzmiało „kot”. Wszystko tak nazywała: kaczki, mleko, swój wózek. Cokolwiek ją zainteresowało, było „kotem”. Jednowyrazowy świat i życie od razu jest prostsze. Musi do niej zadzwonić i powiedzieć jej o tym – kiedy przypomni sobie jej imię. Albo, skoro o tym mowa, swoje własne imię. Spał, a gdy znów się obudził, przy jego łóżku stała inna pielęgniarka. – Kim jestem? – spytał. Zabrzmiało to jak pytanie domorosłego filozofa, ale nie chodziło mu o metafizykę. Serio, kim właściwie był? – Nazywa się pan Andrew Decker – poinformowała go. – Naprawdę? – zdziwił się Jackson. Nazwisko wydało mu się dziwnie znajome. Coś drgnęło w którymś z mrocznych zakamarków jego pamięci, ale nie miało to chyba żadnego związku z nim samym. Nie czuł się Andrew Deckerem. Z drugiej strony, nie czuł się jak nikt konkretny. – Skąd pani wie? – W kieszeni kurtki miał pan portfel – wyjaśniła. – A w nim prawo jazdy z pańskim nazwiskiem i adresem. Policja próbuje się skontaktować z kimś w pańskim miejscu zamieszkania. Jego tętnica łokciowa została niemal przecięta, co doprowadziło do „obfitego krwotoku”, jak poinformował go sobowtór Harry’ego Pottera. Jacksonowi gwałtownie spadło ciśnienie i znalazł się w stanie szoku. Jego mózg był przez pewien czas niedokrwiony. – Człowiek czuje wtedy zmęczenie, dreszcze, brakuje mu tchu – mówił Mike, latający

lekarz z Australii. Wyglądał, jakby zażywał więcej leków niż jego pacjenci. – Do tego dochodzą nudności, otępienie, dezorientacja albo halucynacje. Tak było? – Znalazłem się w białym korytarzu. – Trochę to banalne – mruknął chłopiec czarodziej. – Nie warto niczego z góry przekreślać – pouczył go Jackson. – Niewykluczone, że nie będziesz pamiętał samego wypadku – uprzedził go latający lekarz. – Prawdopodobnie wspomnienie o nim nie trafiło do zasobów pamięci długotrwałej. Ale z czasem przypomnisz sobie wszystko inne. Na początek przypomniałeś sobie, że masz córkę. Na miejscu wypadku ktoś udzielił Jacksonowi pierwszej pomocy i w ten sposób uratował mu życie. Jeszcze jedna osoba, której nigdy nie będzie mógł podziękować. Odwiedziła go jakaś policjantka. Usiadła przy łóżku Jacksona i cierpliwie czekała, aż skupi na niej rozproszoną uwagę. Ktoś z policji zgłosił się pod adres widniejący na jego prawie jazdy, ale nikt tam nie słyszał o żadnym Andrew Deckerze. Prawo jazdy było stare i bez zdjęcia. Może zapomniał wyrobić nowe, kiedy zmieniał adres? Jackson popatrzył na nią pustym wzrokiem. – Nie mam pojęcia. – No cóż, nie minęło jeszcze wiele czasu – pocieszyła go policjantka. – Ktoś z pewnością się po pana zgłosi. Dziwnie było słuchać od wszystkich o wypadku, którego się nie pamiętało. Jackson nie miał wspomnień związanych z wykolejonym pociągiem, w ogóle nie miał żadnych wspomnień. Był jak czysta kartka, jak zegar bez wskazówek. Pożałował, że decydując się na tatuaż, ograniczył się do podania tak podstawowej informacji. Oprócz grupy krwi trzeba było sobie wytatuować nazwisko, stopień służbowy i numer telefonu. – Ja swojemu kotu kazałam wszczepić specjalny chip – powiedziała pielęgniarka – dzięki temu mam teraz spokój. – Umarłem – oznajmił nowej lekarce. – Na chwilę – odrzekła lekceważąco, jakby tylko ktoś, kto był martwy przez dłuższy czas, mógł zrobić na niej wrażenie.

Nazywała się doktor Foster i najwyraźniej nie lubiła być na ty z pacjentami. – Ale formalnie… – zaprotestował, zbyt osłabiony, żeby się z nią spierać. Westchnęła, jakby pacjenci stale zawracali jej głowę, żądając określenia swojego statusu: żywy lub martwy. – Tak. Formalnie rzecz biorąc, był pan martwy – przyznała – przez krótką chwilę. Był już tutaj w poprzednim życiu. Od ilu tygodni tu leży? – Dokładnie od osiemnastu godzin – odparła nowa lekarka. Czyli że podróż do piekła i z powrotem (lub raczej do nieba i z powrotem) zajęła mu mniej niż dobę. Imponujące. Kiedy wypuszczą go do domu? – Może kiedy pan sobie przypomni, gdzie pan mieszka? – podsunęła doktor Foster. – Racja – mruknął Jackson. Spał. Tym się teraz zajmował. Spaniem. Zasnął na wiele lat. Kiedy się obudził, znów usłyszał o wykolejonym pociągu. Pielęgniarka pokazała mu nawet pierwszą stronę gazety z nagłówkiem „Jatka”. Nie mógł sobie przypomnieć, co to słowo znaczy. Nie przypuszczał, aby miało jakikolwiek związek z jazdą samochodem. Lubił samochody. Nazywał się Andrew Decker i lubił samochody, mimo to najwyraźniej podróżował pociągiem w nieznanym sobie kierunku. Nie miał przy sobie biletu, telefonu, żadnych łączników ze swoim dawnym życiem. Nikt nie zauważył, że wyjechał i że nie wrócił. Jak długo właściwie tutaj leży? – Dwadzieścia godzin – odparła doktor Foster.

Reggie Chase, dziewczyna detektyw – Pomyślałam, że mogłabym wyprowadzić na spacer psa. – Psa? – Sadie. Pan Hunter miał zachrypnięty głos. Był nieogolony i wyglądał na zmęczonego. („Z rana jest zwykle zły jak osa”). Czuć go było papierosami, chociaż podobno dawno rzucił palenie. W kuchni panował okropny bałagan. Wyglądało na to, że zamiast zaprosić ją do środka, zamierzał trzymać Reggie na progu. Na blacie jednej z szafek kuchennych dostrzegła na wpół opróżnioną butelkę whisky. – Uroki życia słomianego wdowca – powiedział i zaśmiał się z cicha. – Kiedy kota nie ma, myszy harcują. Na dużym stole stały dwa kubki, jeden ze śladami szminki w odcieniu bladego koralu. Doktor Hunter takiej nie używała. Czy według pana Huntera to także są uroki życia słomianego wdowca? – Doktor Hunter zawsze wyprowadza Sadie na spacer – wyjaśniła Reggie – więc pomyślałam, że dopóki jest z wizytą u ciotki, ciotki Agnes, mogłabym pana wyręczyć. Pan Hunter potarł zarośniętą twarz, jakby nie mógł sobie przypomnieć, z kim właściwie ma do czynienia. Sadie za to od razu ją rozpoznała. Wyrosła u boku pana Huntera i na widok Reggie pomachała ogonem, chociaż jakby mniej entuzjastycznie niż zwykle. – Rozmawiał pan z doktor Hunter, odkąd wyjechała z domu w środę wieczorem? – Jasne, że tak. – Jak pan się z nią skontaktował? – Jak? – Pan Hunter zmarszczył brwi. – Telefonicznie. To oczywiste. – Zadzwonił pan na jej komórkę? – Właśnie. Na jej komórkę. – Tyle że ja też dzwoniłam do doktor Hunter na jej komórkę i nikt nie odbiera.

– Przypuszczam, że jest bardzo zajęta. – Opieką nad ciotką? – Właśnie. Nad ciotką. – Ciotką Agnes? Tą z Hawes? – Tak i jeszcze raz tak. Rozmawiałem z nią, Reggie. Wszystko u niej w porządku. Nie chce, żeby ktokolwiek jej przeszkadzał. – Przeszkadzał? – Co ci się stało w głowę? – spytał pan Hunter, zmieniając temat. – Wyglądasz gorzej, niż ja się czuję. Reggie delikatnie dotknęła guza na czole, którego sobie nabiła, upadając pod prysznicem. – Nie patrzyłam przed siebie – ucięła. Sadie niecierpliwie zaskamlała. Pamiętała, że na początku rozmowy padło słowo „spacer”, ale nic się w związku z tym nie wydarzyło. – Pewnie nie ma pan czasu wyprowadzać Sadie – powiedziała Reggie domyślnie. – Ma pan mnóstwo spraw na głowie i w ogóle. Pan Hunter spojrzał w dół na sukę, jakby ta miała za niego odpowiedzieć, po czym wzruszył ramionami i rzucił: – Dobra, okej, niech będzie, zgoda. Strasznie dużo słów, nawet jak na kogoś z Glasgow. – Da mi pan numer telefonu do ciotki doktor Hunter? – Nie. – Dlaczego nie? – spytała. – Bo starsza pani musi mieć spokój. – Ale torbę mogę zostawić? – Torbę? – powtórzył pan Hunter, jakby nie widział ogromnej torby z zakupami, którą Reggie przytargała ze sobą. Wcześniej pojechała autobusem do centrum i wyczyściła swoje konto w Topshopie. Z mieszkania w Gorgie uciekła, tak jak stała (czyli niestety w ubraniu pani MacDonald)

i nie zamierzała wracać po żadną z rzeczy leżących na cuchnącej stercie w jej pokoju. W istocie w ogóle nie zamierzała tam wracać. Jedyne, czego żałowała, to, że jej książki i prace szkolne też zostały tak obrzydliwie sponiewierane. W Topshopie kupiła dwie pary dżinsów, dwa bawełniane podkoszulki, dwa swetry, po sześć par majtek i skarpetek, dwa staniki, trampki, dwie piżamy, płaszcz, szalik, czapkę oraz rękawiczki. („Zawsze odpowiednio ubrana” – śmiała się doktor Hunter, patrząc na Reggie ubierającą się przed wyjściem do domu „na cebulkę”). Nigdy dotąd nie kupiła tylu ciuchów naraz, jeśli nie liczyć tamtego dnia, kiedy wraz z mamą usiłowały sprostać gargantuicznym wymogom okropnej szkoły dla snobów i kupić wszystkie wymagane stroje z bardzo długiej listy. Zakupy w Topshopie skojarzyły się Reggie z wyprawką albo z posagiem: ładne staroświeckie słowa w sam raz na początek nowego życia. Na to ostatnie akurat nie miała co liczyć. Jeszcze w sklepie przebrała się w nowe ubrania i wyrzuciła rzeczy pani MacDonald do stojącego na ulicy kontenera na gruz. Ten gest wydał jej się okrutny. Pani MacDonald sama leżała teraz cichutko w jakiejś lodówce, równie niechciana jak jej odzież. W mieście złapała autobus jadący do szpitala i zameldowała się w rejestracji (przy okazji jeszcze raz zapytała o Jacksona Brodiego, ale nadal nikt o nim nie słyszał), skąd odebrała ją bardzo sympatyczna Polka (z Gdańska) i zaprowadziła do pomieszczenia, gdzie za szybą leżała pani MacDonald. Pokój z widokiem. Zupełnie jakby patrzyła na żywy obraz albo była widzem kameralnego spektaklu teatralnego. Nauczycielka miała odkrytą twarz i Reggie powiedziała: „Tak, to ona”. Twarz zmarłej była opuchnięta i posiniaczona, ale wyglądała lepiej, niż można by się spodziewać. Reggie wolała nie myśleć, w jakim stanie jest reszta ciała. Mało prawdopodobne, żeby było w jednym kawałku. Domyślała się, że pani MacDonald i jej niebieski citroën saxo będą przedmiotem całego mnóstwa badań w laboratorium kryminalistycznym. Wczorajszego wieczoru sierżant Wiseman spisał numer komórki Reggie i zapowiedział, że ktoś się z nią skontaktuje, kiedy będą gotowi „wydać ciało”. Miała ochotę odpowiedzieć, że to jej nie dotyczy, lecz takie słowa zabrzmiałyby grubiańsko, zważywszy na okoliczności – jatka i tak dalej. Poza tym miała dopiero szesnaście lat. Formalnie rzecz biorąc, mogła być dorosła, ale w rzeczywistości ciągle była dzieckiem. Nie można chyba obarczać dziecka odpowiedzialnością za czyjeś zwłoki. A może…? To było trzecie martwe ciało, jakie w życiu widziała. Pani MacDonald, mama i tamten żołnierz wczoraj w rowie. Cztery, jeśli liczyć Banjo. Strasznie dużo jak na kogoś w tym

wieku. Zdemolowano jej mieszkanie, grozili jej dwaj agresywni idioci, zidentyfikowała zwłoki – a nie było jeszcze południa. Miała nadzieję, że reszta dnia upłynie nieco spokojniej. – Nie – odrzekł pan Hunter. – Co – nie? – Nie, nie możesz zostawić tu swojej torby, bo ja muszę teraz wyjść. – Przecież mam swój klucz. – No tak – pan Hunter westchnął ciężko, jakby zdecydował się zakończyć długi spór. – Dobra, daj tę torbę, przyniosę smycz. Wziął reklamówkę z Topshopu i bezceremonialnie cisnął ją na podłogę przy zlewie, po czym z haczyka za drzwiami zdjął smycz i podał Reggie. Podekscytowana Sadie minęła go w podskokach, wypadając na dwór jak uwolniona z więzienia. – Aha, panie Hunter – dodała śmiało Reggie (to się nazywało „drażnić niedźwiedzia”) – dzisiaj jest czwartek. Doktor Hunter zawsze płaci mi w czwartek. – Czyżby? – posłał jej jeden z tych swoich miłych uśmiechów, które mówiły: „Jesteś absolutnie wyjątkowa”. Z tylnej kieszeni dżinsów wyciągnął portfel. Miał w nim cienki zwitek banknotów, który podał Reggie bez liczenia. – Tylko od razu wszystkiego nie wydaj – roześmiał się, jakby wręczał jej kieszonkowe, a nie zapłatę za dobrze wykonaną pracę. – Zostaw trochę ciuchów dla innych, okej? – Bardzo śmieszne, panie Hunter. Dzięki. Nie było sensu mu tłumaczyć, że to nie zakupowe szaleństwo, tylko przykra konieczność, bo dwóch kretynów wywróciło jej dom do góry nogami i zniszczyło wszystkie ubrania. Hunterowie żyli w zupełnie innym świecie. Reggie też chciałaby w nim żyć. Kiedy pan Hunter schował się w domu i zamknął za sobą drzwi, Reggie przeliczyła pieniądze. Zapłacił jej połowę tego, co dostawała od doktor Hunter. Sadie miała w garażu koszyk z zabawkami. Były tam piłki, gumowe kości, kółka, nawet stary pluszowy miś, więc Reggie powiedziała: – Chodź, Sadie, weźmiemy dla ciebie piłkę.

Suka szczeknęła z radości na dźwięk słowa „piłka”. Garaż był dawniej zamykany, ale klucz gdzieś się zapodział i nikt nie mógł się zebrać, żeby go dorobić. Doktor Hunter stwierdziła, że w najgorszym wypadku ktoś jej ukradnie samochód, który był przecież ubezpieczony, więc nie ma czym się przejmować. Pan Hunter nazwał jej podejście „nonszalanckim”, na co doktor Hunter odparła: „W takim razie dorób klucz”. Jeżeli Reggie się nie pomyliła, byli wtedy najbliżsi kłótni. Dobrze, że pan Hunter nie wiedział o zapasowych kluczykach do samochodu, które jego żona trzymała w garażu na półce za puszką farby (odcień „Zamglona perła”, którym pomalowano cały hol), bo wtedy „okropnie by się wkurzył”, jeśli wierzyć doktor Hunter. Garaż był ciasny, zbudowany w czasach, gdy większość ludzi nie miała nawet jednego samochodu, nie mówiąc o dwóch. Wciśnięto go jakby po namyśle w niewielką przestrzeń obok domu, od którego oddzielało go wąskie przejście. Wielki range rover pana Huntera nie miał szans się w nim zmieścić, w związku z czym garaż pozostał przytulnym schronieniem należącej do doktor Hunter toyoty prius. Reggie musiała się przecisnąć obok auta, żeby podejść do koszyka i wyciągnąć z niego ulubioną starą zabawkę Sadie: czerwoną, gumową piłkę pogryzioną tak, że straciła niemal sprężystość. – No to chodź, staruszko – zwróciła się do zwierzęcia, zamykając drzwi od garażu. Doktor Hunter zawsze tak mówiła, zabierając Sadie na spacer. Reggie dziwnie się czuła, prowadząc psa na smyczy. Nie było z nią doktor Hunter, pana Huntera ani dziecka. Uświadomiła sobie, że jeszcze nigdy nie wyprowadzała Sadie zupełnie sama. Przecisnęły się przez dziurę w żywopłocie prowadzącą prosto na łąkę, na której tego dnia pasły się trzy konie. Stały obojętnie zbite w gromadkę, jakby na coś czekały. Reggie rzuciła piłkę daleko przed siebie i ganiała ją z Sadie po łące, bo to właśnie suka lubiła najbardziej. Nagle coś ją tknęło. Wczoraj wieczorem doktor Hunter wyjechała do Hawes. „Wieczorem ruszyła samochodem na południe” – powiedział rano przez telefon pan Hunter. Dlaczego więc jej auto stało w garażu? Po powrocie ze spaceru zastały drzwi zamknięte na klucz. Nigdzie nie było śladu pana Huntera. W widocznym miejscu na kuchennym stole leżała karteczka: „Reggie, całkiem zapomniałem: Jo pytała, czy miałabyś ochotę wziąć do siebie naszą wspólną przyjaciółkę i zaopiekować się nią do jej powrotu. W tej chwili pewnie i tak masz więcej czasu niż ja. Dzięki, Neil”. Reggie potrzebowała trochę czasu, żeby się zorientować, że chodzi mu o psa. Na papierze pan Hunter wydawał się całkiem innym człowiekiem; z pewnością był bardziej elokwentny. Zauważyła, że ani słowem nie wspomniał o pieniądzach na karmę.

Gdy wybiegała się z psem po łące, zajrzała na górę do sypialni doktor Hunter – no i pana Huntera, rzecz jasna. Właściwie bez powodu; chciała po prostu tam pobyć, popatrzeć na pokój, poczuć się bliżej doktor Hunter. Wiedziała, że nie powinna, ale przecież nie robiła nic złego. Doktor Hunter nie miałaby nic przeciwko temu, choć jeśli chodzi o pana Huntera, było niemal pewne, że by się wkurzył. Łóżko nie było zaścielone – uroki życia słomianego wdowca? Oprócz tego panował tu względny porządek, choć nie taki jak wtedy, kiedy doktor Hunter była w domu. Sadie obiegła cały pokój, obwąchując wszystko niczym pies policyjny: pościel, dywan, worek z rzeczami z pralni, który doktor Hunter przyniosła wczoraj wieczorem i który wisiał teraz przewieszony przez oparcie krzesła. Reggie wyjęła z foliowego pokrowca świeżo wyprany kostium i powiesiła go w szafie obok drugiego, identycznego. Szafa była wielka, wnękowa i można było do niej wejść. Jedną połowę zajmowały rzeczy doktor Hunter, drugą – rzeczy jej męża. Ubrania po stronie doktor Hunter pachniały delikatnie jej ulubionymi perfumami. Prosty niebieski flakonik stał na komódce obok staroświeckiej srebrnej szczotki do włosów doktor Hunter, jej zapasowego inhalatora oraz fotografii dziecka zrobionej, kiedy miało zaledwie kilka dni i wyglądało, jakby je trzeba było nadmuchać. Reggie skropiła perfumami wewnętrzną stronę obu nadgarstków. Je Reviens. Obietnica. A może groźba? Hasta la vista, baby. Jeszcze tu wrócimy. Gdzie był trzeci kostium? Ten w szafie miał przy kołnierzu różową karteczkę z pralni, przypiętą malutką agrafką, więc brakujący kostium doktor Hunter musiała mieć wczoraj na sobie. Tylko że nigdzie go tutaj nie było. Czyżby wcale się nie przebrała i pojechała w nim taki kawał do Yorkshire, żeby odwiedzić swoją tajemniczą chorą ciotkę? To byłoby do niej kompletnie niepodobne. Doktor Hunter z zasady przebierała się natychmiast po powrocie z pracy. Zrzucała pantofle, odwieszała kostium do szafy i wkładała coś wygodniejszego, najczęściej dżinsy. „Znowu jestem sobą” – mówiła wtedy czasami, jakby kostium był jakimś przebraniem. Na dywanie przed komódką Reggie zobaczyła znajome czarne pantofle na niskich obcasach. Jeden stał prosto, drugi leżał przewrócony na bok. Wyglądały, jakby doktor Hunter dopiero co je zdjęła. Sadie niespokojnie obwąchała każdy but z osobna, jakby miała podjąć trop. Obok, ciśnięte na podłogę, leżały zmięte rajstopy, blade i puste jak wylinka węża. Przeglądając zawartość szafy doktor Hunter, Reggie dziwnie się czuła. Trochę jak wtedy, gdy patrzyła na ułożone na półkach rzeczy mamy albo wyrzucone do kontenera na

gruz ubranie pani MacDonald. Sadie musiała czuć się podobnie, bo położyła się na podłodze obok pantofli i żałośnie zaskamlała. Reggie wiele by dała, żeby usłyszeć głos doktor Hunter, mówiącej: „Niedługo wrócę, o nic się nie martw”. Jeden telefon na pewno by lekarce nie „przeszkodził”. Po raz kolejny wybrała jej numer. W słuchawce rozległ się sygnał i w tym samym momencie zza okna dobiegł warkot silnika. Ktoś przyjechał. Sadie zastrzygła uszami i poderwała się czujnie. Jeden rzut oka przez szybę upewnił Reggie, że wrócił pan Hunter. – Cholera – powiedziała do psa. Przez jedną szaloną chwilę miała ochotę dać nura do szafy, ale w porę sobie przypomniała, jak fatalnie się to zwykle kończy w horrorach. Ludzie ukrywający się w szafach ginęli z ręki mordercy albo byli świadkami rozmaitych okropieństw, oglądanych przez szczeliny w ażurowych drzwiczkach kryjówki. Rzecz w tym, że kiedy wybrała numer doktor Hunter („Nigdzie się nie ruszam bez swojej komórki”), usłyszała dobrze znaną melodyjkę, kanon-rak Bacha („Nazwany w ten sposób – wyjaśniła jej doktor Hunter – ponieważ drugi głos grany jest według tego samego zapisu nutowego, tyle że na wspak”. Nie było to całkiem jasne dla Reggie, ale z uśmiechem pokiwała głową, mówiąc: „Jasne, rozumiem”). Dźwięk dochodził z dołu. Reggie rzuciła się szukać telefonu – miała wrażenie, że Bach gra gdzieś w kuchni – i była w połowie schodów, gdy pan Hunter jak zwykle wpadł z impetem do holu. Na jej widok stanął jak wryty. – Jeszcze tu jesteś, Reggie? – Musiałam skorzystać z toalety – skłamała z udawaną nonszalancją w głosie. Komórka umilkła sekundę po tym, jak pan Hunter znalazł się w środku. – Nie masz własnego domu? – zapytał. – Pewnie, że mam – odparła. Wyminęła go rezolutnie i wyszła na zewnątrz. Sadie wyprzedziła ją; sunąc nosem wzdłuż podjazdu, zbierała stamtąd wszystkie zapachy. Znalazłszy się przy furtce, Reggie zagwizdała i suka ruszyła kłusem w jej stronę, wywijając radośnie ogonem jak zawsze, kiedy znalazła jakiś skarb. Niosła coś w pysku. Dopadła do Reggie, złożyła jej u stóp swoje znalezisko, po czym posłusznie usiadła w oczekiwaniu na pochwałę. Na widok tego, co Sadie upuściła na ziemię, Reggie zamarło serce. Był to zielony kwadratowy skrawek materiału. Ukochany kocyk dziecka. Wyglądał, jakby długo leżał w błocie. Gdy go podniosła i dokładnie obejrzała, znalazła plamę, która wcale nie wyglądała jak keczup ani czerwone wino, tylko jak krew. Reggie potrafiła

rozpoznać krew. W ciągu ostatniej doby widziała jej więcej niż w całym dotychczasowym życiu. Przychodnia doktor Hunter znajdowała się w Liberton. Reggie postanowiła pójść tam na piechotę, bo nie była pewna, jak Sadie, która nigdy przedtem nie jechała autobusem, zniesie deptanie po łapach i potrącające ją zewsząd obce ciała. Sama Reggie z trudem to znosiła. Po drodze zjadła batonik Mars. Chętnie podzieliłaby się nim z suką, ale doktor Hunter zawsze powtarzała, że czekolada nie służy psom. Będzie musiała jej kupić jakieś psie smakołyki, byle bez cukru. Doktor Hunter nie pozwalała Sadie jeść słodyczy („Trzeba dbać o zęby naszej staruszki”). Reggie wstąpiła do sklepu na Blackford Avenue i kupiła kilka puszek psiej karmy, które dodatkowo obciążyły jej torbę. W drugiej torbie dźwigała zakupy z Topshopu i co pewien czas musiała zmieniać ramiona. Czuła się strasznie obładowana. Mama była przyzwyczajona do taszczenia ciężkich siatek – nigdy nie było ich stać na samochód – i często żartowała, że w jej genach musi być coś z osła. Nieprawda; mama nigdy by tak nie powiedziała, pewnie nie użyłaby nawet słowa „geny”. Co takiego mówiła? Jej wspomnienie bladło i pogrążało się w mroku. Reggie coraz trudniej było je przywołać. „Jestem jak juczny osioł” – to było to. Czy aby na pewno? „Mrok gęstnieje…” W końcu była zbyt zmęczona, żeby iść dalej i resztę drogi przejechały jednak autobusem. Podczas pierwszej podróży środkiem komunikacji publicznej Sadie radziła sobie całkiem nieźle. Przychodnia mieściła się w nowoczesnym parterowym budynku. Reggie nigdzie nie zauważyła miejsca, w którym można by uwiązać psa. Powiedziała więc do suki: „Siad!”, a potem: „Waruj!” – najbardziej stanowczym tonem, jakim zwracała się niekiedy do dziecka („Nie wolno!”), gdy mały z prędkością błyskawicy sięgał po śmiertelnie groźne winogrono albo monetę. Kiedy Sadie była szczeniakiem, doktor Hunter zapisała ją na tresurę, którą suka skończyła z najlepszym wynikiem w grupie. (Doktor Hunter nazywała to „psią szkołą”, uroczy pomysł). Dostała nawet w nagrodę czerwoną rozetkę, obecnie wystrzępioną ze starości, którą jej pani trzymała przypiętą do korkowej tablicy w kuchni. Sadie była naprawdę mądrym psem – potrafiła nie tylko siedzieć i warować, lecz także chodzić równo przy nodze niczym na pokazach psów rasowych. Doktor Hunter mówiła o niej czule: „Moja czempionka”. Suka miała też kilka tak zwanych popisowych numerów: umiała się turlać na zawołanie, leżeć całkiem bez ruchu i podawać łapę, miększą w dotyku i cięższą, niż można się było spodziewać. Sadie posłusznie przysiadła na ziemi przed dużymi, przeszklonymi drzwiami przychodni,

więc Reggie weszła do środka i odszukała rejestrację, gdzie jakaś kobieta toczyła milczący bój z komputerem. Ze wzrokiem utkwionym w ekran uniosła w górę dłoń w geście mówiącym: „Stop!”. Reggie była ciekawa, czy usłyszy zaraz komendę: „Siad!”, a potem: „Waruj!”. W końcu tamta oderwała się od komputera i obrzuciwszy ją nieprzyjaznym spojrzeniem, mruknęła: – Tak? Reggie zrobiło się przykro na myśl, że doktor Hunter musi pracować w jednym miejscu z kimś tak nieżyczliwym. – Wiem, że doktor Hunter nie ma dzisiaj w pracy – powiedziała. – Chciałam tylko zapytać, kiedy wróci. – Obawiam się, że nie mogę ci tego powiedzieć. – Bo to zastrzeżona informacja? – Bo nie wiem. Chciałaś umówić się na wizytę? – Nie. – Mogę cię zapisać do innego lekarza. – Nie, dziękuję. A nie wie pani, czemu wyjechała? – spytała z nadzieją w głosie. – Nie mogę ci tego powiedzieć. – Bo to zastrzeżona informacja? – Tak. – Jeszcze jedno pytanie – rzuciła prędko Reggie. – Czy doktor Hunter sama odwołała dyżur, czy zrobił to za nią pan Hunter? – Kim ty właściwie jesteś? Małą Panną Nikt. Siostrą podłego Billy’ego. Sierotą na deszczu. Biedną dziewczynką z zapałkami. Oczywiście żadna z tych odpowiedzi nie padła z ust Reggie. Odparła tylko: – To do zobaczenia – mając nadzieję, że nigdy do tego nie dojdzie. Kiedy wychodziła z przychodni, mijając po drodze niekończący się rząd plakatów zachęcających do mycia zębów dwa razy dziennie, zjadania pięciu porcji owoców i wystrzegania się zakażenia chlamydią, wpadła na Sheilę, jedną z położnych, dobrą znajomą doktor Hunter.

Kiedyś pod koniec lata doktor Hunter przyprowadziła ją pewnego popołudnia do domu i oznajmiła: „Sheilo, oto słynna Reggie. Moja podpora życiowa”. Potem usiadły razem w ogrodzie, z dzieckiem raczkującym w pobliżu na trawie („Nie do wiary, jak on urósł, Jo!”) i popijały ziołowy likier. W pewnej chwili doktor Hunter powiedziała: „Na Boga, Sheilo, przecież ja karmię piersią, co ze mnie za matka!” – i obie wybuchnęły śmiechem. Po chwili Sheila zapewniła: „Alkohol ci nie zaszkodzi, Jo, wierz mi – jestem położną”. To jeszcze bardziej je rozbawiło. Zapraszały też Reggie, żeby do nich dołączyła, uznała jednak, że powinna być trzeźwa, na wypadek gdyby upiły się przy dziecku. Oczywiście doktor Hunter nie była tak nieroztropna – sączyła jednego drinka przez całe popołudnie aż do zmierzchu, kiedy pan Hunter wrócił do domu i zdziwił się: „Ty ciągle tutaj, Reggie?”. Obie kobiety wyglądały na zmieszane, widząc, że idzie ku nim przez trawnik z puszką piwa w dłoni, zupełnie jakby był przybyszem z innej planety. Na jego pytanie, czy może się przysiąść, doktor Hunter odpowiedziała: „Spóźniłeś się. Jesteśmy już zdrowo ululane”, co wcale nie było prawdą. On jednak odrzekł: „Właśnie widzę. Ale z was pijaczki!”, i cała trójka zaczęła się śmiać. Reggie wyszła do ogrodu, zgarnęła małego z trawnika i położyła do łóżeczka z butelką mleka. Doktor Hunter trzymała w zamrażalniku zapas odciągniętego pokarmu. Kiedyś, sięgając do zamrażalnika po butelkę stolicznej, pan Hunter znalazł w nim pojemniczki z mrożonym mlekiem i aż go zamurowało. Widząc, że Reggie mu się przygląda, parsknął śmiechem i powiedział: „Oto i cała różnica między kobietą a mężczyzną. Po zawartości zamrażalnika ich poznacie”. – Nazywasz się Reggie, prawda? – poznała ją Sheila. Wskazując plakietkę na piersi, dodała: – Jestem Sheila, koleżanka Jo. Sheila Hayes. – Tak, wiem. Pamiętam. Dzień dobry. – Jak się masz? Szukasz Jo? Chyba nie przyszła dzisiaj do pracy. Przynajmniej ja jej nie widziałam. – Wyjechała odwiedzić chorą ciotkę w Yorkshire. – Naprawdę? Nic o tym nie wiem. To by wszystko tłumaczyło. Miałyśmy wybrać się wczoraj do Jennersa na noc świątecznych zakupów, ale nie przyszła. Zdziwiłam się, bo to do niej niepodobne. – A kiedy próbowała pani do niej dzwonić, nie odbierała? – domyśliła się Reggie. – Tak było. Dziwne, prawda? Jo zawsze powtarza, że komórka to…

– Jej lina ratunkowa? – podsunęła Reggie. – No, ale teraz już wszystko jasne – stwierdziła Sheila. – Choroba w rodzinie… To zrozumiałe. Ciotka, mówisz? – Tak. – Nigdy nie wspominała mi o żadnej ciotce. A co u ciebie Reggie, wszystko w porządku? – W jak najlepszym. Dziękuję. „Czy znacie Ewkę, co zgubiła sakiewkę? Kaśka to widziała, nic nie powiedziała”. Z kieszeni nowej kurtki Reggie wyjęła strzęp zielonego kocyka, przywleczony przez Sadie z ogródka przed domem. Doktor Hunter powiedziała kiedyś, że w sakiewkach prostytutki trzymały zarobione pieniądze. „Dziecięce rymowanki nigdy nie są tym, czym się z pozoru wydają” – dodała. Zdaniem Reggie to samo można by powiedzieć o wielu innych rzeczach. Gdy Sadie położyła przed nią ubłocony skrawek materiału, w pierwszej chwili ogarnęła ją panika. Kocyk należał do dziecka, a dziecko do doktor Hunter. Sadie i Reggie też należały do doktor Hunter. Wszystko było nie tak. Świat stanął na głowie. Nastały trudne czasy.

Więcej na: www.ebook4all.pl

Wędrówka pielgrzyma Śnił, że wędruje odludną wiejską drogą za jakąś kobietą. To była tamta spacerowiczka z Yorkshire Dales. Nadal spacerowała. Zawołał: „Hej!”. Odwróciła się w jego stronę. Zamiast twarzy miała pusty, gładki jak półmisek owal. To go przeraziło. Obudził się. – Herbatki? – zagadnął kobiecy głos. Pielęgniarka (z nierozmytą twarzą) postawiła przed nim na stoliku filiżankę ze spodkiem. Ostatnią rzeczą, jaką pamiętał, nie była katastrofa kolejowa ani nawet podróż pociągiem, tylko moment odnalezienia zagubionej autostrady i to, jak stał przy wjeździe na A1, czekając na lukę w sznurze rozpędzonych samochodów. Wiedział też, kim jest. Znał swoje nazwisko, historię, wszystko. – Nazywam się Jackson Brodie – oznajmił pielęgniarce. – Przypomniałem sobie. – Jackson Brodie? Jest pan pewny? – Owszem. * * * – Gdzie jestem? – zapytał inną pielęgniarkę. – W Szpitalu Królewskim w Edynburgu – odpowiedziała. – W Edynburgu? W Szkocji? No proszę, mówił zupełnie jak amerykański turysta. – Tak, w Edynburgu, w Szkocji – potwierdziła. Co u licha robił w Edynburgu? W mieście, które było świadkiem jego największych porażek życiowych i uczuciowych? Jak się tutaj znalazł? – Jechałem do Londynu – powiedział bezradnie. – W takim razie pomylił pan kierunki – roześmiała się pielęgniarka. – Co za pech. Mógł nie wiedzieć, skąd się tu wziął, za to doskonale wiedział, dokąd zmierza. Wracał do domu. Edynburg. Louise była w Edynburgu. Jacksona zalała fala paniki. Nikt go nie szukał.

Czy to znaczyło, że nie był w pociągu sam? Może Tessa dosiadła się do niego w Northallerton, tylko on tego nie pamięta? I teraz leży gdzieś w tym szpitalu? Albo, co gorsza, w kostnicy? Usiadł gwałtownie na łóżku i chwycił pielęgniarkę za rękę. – Moja żona – powiedział. – Gdzie jest moja żona?

„Wiekowa ciotka” Louise odrzuciła zaproszenie Neila Huntera na śniadanie zakrapiane whisky, chociaż osobiście doceniała jej smak i właściwości zdrowotne. Szczyciła się mocną głową i kiedy było trzeba (a czasami było trzeba), wygrywała rywalizację z większością mężczyzn. Miała jednak swoje zasady: od dawna nie prowadziła po alkoholu i nigdy nie piła na służbie. Czułaby się zażenowana, gdyby ktoś z pracy poczuł od niej whisky. O dziewiątej rano alkoholem cuchnęli wyłącznie pijacy (tacy jak jej matka). Zamiast tego kupiła w ulicznej budce podwójne espresso i wróciła do biura, gdzie schowała się u siebie w gabinecie i po raz setny przejrzała zgłoszenia dotyczące Davida Needlera. Trop wyraźnie ostygł. Czuła, że z każdym dniem Needler coraz bardziej jej się wymyka. Przez pewien czas trąbiły o nim wszystkie media. Teraz było tak, jakby nic się nie wydarzyło. Coś jej podpowiadało, że dochodzenie może się wkrótce stać niekończącym się koszmarem dla wszystkich zainteresowanych, jedną z tych spraw, nad którymi śledczy głowią się przez całe dziesięciolecia. Schwyciła w locie tę jakże negatywną myśl i tak długo trzymała ją pod wodą, aż ta osłabła i pozwoliła się wtłoczyć do zardzewiałej skrzyni na dnie morza. Nie mieli żadnych zgłoszeń o Davidzie Needlerze, dopóki nie ogłoszono jego poszukiwań w programie Crimewatch. Wówczas zasypała ich lawina telefonów od widzów. Widziano go wszędzie, od Bangor po Bognor, jednak żadne zgłoszenie się nie potwierdziło. Facet jakby zapadł się pod ziemię. Nie korzystał z karty kredytowej ani z paszportu. Jego samochód znaleziono zaparkowany w pobliżu wapiennych klifów Flamborough Head, ale zdaniem Louise była to robota kogoś, kto usiłował przechytrzyć policję. Dziwne, że wóz nie miał z boku wypisane: „wskazówka” wielkimi czarnymi literami. Nie wierzyła, że Needler się zabił. To nie ten typ, za bardzo był zadufany w sobie. – Hitler się zabił – zauważyła Karen Warner. – Chociaż też można by go uznać za zadufanego. Stała przed jej biurkiem, zajadając kanapkę z pastą z krewetek kupioną w Marksie i Spencerze, na której widok Louise zrobiło się niedobrze. – Ale nie Napoleon – odparła. – Ani Stalin, Pol Pot, Idi Amin, Dżyngis-chan,

Aleksander Wielki, Cezar. Spójrzmy prawdzie w oczy, Hitler stanowił wyjątek od reguły. – Ojej, ale masz dzisiaj humorek – mruknęła Karen. – Wcale nie. – Właśnie, że tak. Karen miała ogromny brzuch. Louise nie pamiętała, żeby sama była równie gruba, gdy miał się urodzić Archie. Jej synek urodził się maleńki, wyglądał jak wcześniak. Louise obwiniała siebie, bo nie wiedziała o ciąży i przez pierwsze trzy miesiące paliła papierosy. Nie miała wątpliwości, że gdzieś głęboko, w jakimś zakamarku mrocznego labiryntu, jakim było jej serce, drzemie niezwykle dobrze wychowana osoba i czeka, żeby pewnego dnia wypuścić ją na wolność. Patrick prawdopodobnie też na to czekał. Jej cierpliwy mąż, liczący na to, że Louise kiedyś zmądrzeje. Czekaj tatka latka. Karen miała rację; była dziś w wyjątkowo podłym humorze. Na chwilę o tym zapomniała pod wpływem wypitej kawy, lecz teraz znów czuła nadciągający ból głowy. Potężniał niczym obłok zimnej, gęstej mgły znad zatoki Firth of Forth. – Wpadłam tylko przekazać, że jakaś kobieta widziała Davida Needlera. Podobno siedział na murku na przystani w Arbroath i jadł rybę z frytkami. – No i? – Policja z Tayside ma wątpliwości – odparła Karen z pełnymi ustami. – Nikt poza tą kobietą go nie widział. No i kiedy drugi raz pokazali jej zdjęcie, nie była już taka pewna. – Zszedł do podziemia – stwierdziła Louise. – To nie w jego stylu przesiadywać na przystani w Arbroath i zajadać frytki. David Needler był sprytnym, podstępnym draniem, do tego Anglikiem, więc najpewniej dawno temu przekroczył granicę. Na południu wciąż miał wielu usłużnych kumpli, którzy mogli mu pomóc, chociaż rzecz jasna z zapałem się tego wypierali. Kilku z nich było przy forsie, więc niewykluczone, że umożliwili mu wyjazd z kraju. Louise sądziła jednak, że nadal jest gdzieś w Wielkiej Brytanii – zwyczajny facet, czyjś sąsiad. Może nawet spotyka się teraz z inną kobietą. Wyjęła z akt jego fotografię i długo przyglądała się nijakiej twarzy. Alison Needler nie zdołała znaleźć żadnego zdjęcia męża z ostatnich kilku lat, na którym byłby sam (zdjęcia to wspomnienia, a o nim chyba nikt nie chciał pamiętać), wycięli więc jego twarz ze wspólnej fotografii i powiększyli. Oryginalne zdjęcie przedstawiało całą rodzinę: Needlera w otoczeniu żony i trójki dzieci. Zrobiono je w podparyskim Disneylandzie.

Wszyscy uśmiechali się szeroko, jakby brali udział w jakimś konkursie („To był okropny dzień – westchnęła ponuro Alison. – David znów miał te swoje humory”). Louise przypomniała się czarno-biała fotografia Joanny Mason sprzed trzydziestu lat i twarze uchwycone w momencie, który już nigdy nie miał się powtórzyć. Do gabinetu wszedł Marcus. Wymachiwał kartką jak flagą. Na widok zdjęcia w ręku Louise zapytał: – Jakieś wieści o lordzie Lucanie? Wszyscy znali nazwisko słynnego mordercy, lecz mało kto pamiętał o Sandrze Rivett, opiekunce jego dzieci, zatłuczonej metalową rurką. Niewłaściwa osoba, która znalazła się w niewłaściwym miejscu o niewłaściwym czasie. Tak jak Gabrielle Mason i jej dzieci, których wspomnienie również zatarło się w powszechnej pamięci. Ciekawe, czy ktoś potrafiłby wymienić z nazwiska którąś z ofiar Rozpruwacza z Yorkshire? Albo Freda Westa i jego żony? Zapomniani umarli. Wspomnienia o zabitych się zacierały, podczas gdy pamięć o ich mordercach trwała. Tylko policja podsycała dogasający ogień, przekazując pochodnię z pokolenia na pokolenie. – Jak się nazywała opiekunka, która wtedy zginęła? – zapytała Marcusa. No to zaczynamy katechizm… – Nie wiem – przyznał się chłopak. – Sandra Rivett – podsunęła Karen. – Ta babka ma pamięć jak słoń – zwróciła się Louise do Marcusa. – Chyba słonica, i to w ciąży – mruknęła Karen. – Nie mogę się doczekać, żeby wypchnąć z siebie tego małego skurczybyka. – Po porodzie będziesz musiała przestać przeklinać – upomniała ją Louise. – A ty przestałaś? – Nie. – Podobno masz być dla mnie wzorem. – Serio? No to masz pecha. – Szefowo? – wtrącił Marcus, podając Louise kartkę. – Nasz pan Hunter nie miał ostatnio szczęścia. Wygląda na to, że dwa tygodnie przed pożarem kierownik salonu z automatami do gier przy Bread Street został napadnięty w momencie podliczania utargu. W ostatnią sobotę wieczorem ktoś powybijał okna w innym salonie Huntera. Do tego

jeden z jego kierowców został wywleczony z taksówki przy Foot of the Walk i pobity. Inny wóz stracił wszystkie szyby podczas odbierania pasażera w Livingston… – W Livingston? – spytała ostro Louise. – Spokojnie, szefowo. To nie miało nic wspólnego z naszą panią. Louise nie zauważyła, kiedy ani dlaczego Marcus zaczął nazywać Alison Needler „naszą panią”, ale za każdym razem ją to zaskakiwało. Nasza pani z Livingston. Nasza Pani Bolesna. Przez cienki materiał dżersejowej tuniki wyraźnie prześwitywał brzuch Karen. Wypukły pępek sterczał jak dzwonek u drzwi czekający, aż ktoś go naciśnie. Gdy dziecko się poruszało, pępek pulsował niczym coś rodem z Obcego. Louise dobrze pamiętała tamto dziwne trzepotliwe uczucie, kiedy Archie beztrosko się w niej obracał, jednocześnie niezależny i zależny od niej – odwieczna dialektyka macierzyństwa. Niespodziewanie w cienkiej, napiętej jak na bębnie skórze brzucha Karen uwypukliła się widoczna przez materiał tuniki stopa. Maleńka stópka. Żołądek podszedł Louise do gardła. – I co z tego? – odparła. – Facet ma złą karmę albo ktoś próbuje mu coś przekazać. À propos, możesz go sobie wziąć z powrotem. Milczy jak grób, chociaż na moje oko coś go gryzie. Inspektor Sandy Mathieson, człowiek, który zdaniem Louise awansował wysoko ponad swoje możliwości, wetknął głowę przez uchylone drzwi. Jeżeli istniało jakieś zbiorcze określenie policjantów jego pokroju, brzmiało ono „tępa pała”. – Dzwonili z MAPPA w sprawie Deckera. – Co z nim? – Zniknął. Sylwetka czarnej wrony w locie na tle tarczy słonecznej. Nadciągający mrok. Nieprzyjemne uczucie w brzuchu Louise, autentyczne i czysto fizyczne, prawdopodobnie mające związek z majonezem w tubce, który Karen Warner wyciągnęła nie wiadomo skąd i wyjadała teraz łakomie łyżeczką. Ta kobieta nie mogła wytrzymać pięciu minut bez jedzenia. Najgorsze, że zwykle jadła coś obrzydliwego. – Mundurowi z Doncaster zajrzeli do niego rutynowo dziś rano, żeby sprawdzić, czy jest tam, gdzie powinien być. – I nie było go?

– Matka twierdzi, że wyszedł w środę w porze podwieczorku i nie wrócił. – Wiedział, że prasa wpadła na jego trop – stwierdziła Louise. – Pewnie wolał przed nimi uciec. Znowu to słowo. Jak to ujęła Joanna Hunter? „Być może na pewien czas stąd wyjadę. Ucieknę na trochę”. Czy oboje uciekali przed tym samym? Dwoje ludzi, którzy nigdy się od siebie nie uwolnią. Joanna Hunter i Andrew Decker na wieki będą do siebie przynależeć, ich historie zawsze będą nierozerwalnie ze sobą splątane. – Przez ten wykolejony pociąg gazety zapomną o nich na dzień lub dwa – zauważył Sandy. – Dobre i to. – Każda katastrofa ma swoje dobre strony, co Sandy? – mruknęła Karen. – Ani się obejrzymy, a pismaki rzucą się na nich jak stado ogarów. Wykolejony pociąg utrzyma się na pierwszych stronach gazet przez góra trzy dni. Poza tym gość mieszka w Anglii, prawda? To nie nasze zmartwienie. Ale MAPPA na wszelki wypadek przysłała nam jego zdjęcie – dodała, kładąc fotografię na biurku przed Louise. Decker w niczym nie przypominał tamtego podrostka, którego podobiznę znalazła w gazetach sprzed trzydziestu lat (wyszukała go sobie w internecie; to było jak wywoływanie duchów). Rzecz jasna, teraz był innym człowiekiem. Te dwa zdjęcia dzieliła przepaść zmarnowanego życia. Wracając ze spotkania policyjnej grupy roboczej na posterunku przy ulicy Świętego Leonarda, Louise zdała sobie sprawę, że jest głodna jak wilk. Skręciła na parking centrum handlowego Cameron Toll i kupiła w Sainsbury’s wielką tabliczkę czekolady. Nie jadała czekolady, ale tym razem pochłonęła w samochodzie całą tabliczkę naraz, po czym podjechała na posterunek i zwymiotowała wszystko w toalecie. Należało jej się za tę próbę wprowadzenia organizmu w stan śpiączki cukrzycowej! Wychodziła z toalety, kiedy zadzwonił jej telefon. „Mówi Reggie Chase” – przedstawił się głos w słuchawce. Nazwisko wydało jej się znajome, lecz Louise nie potrafiła go z niczym skojarzyć. Dziewczyna mówiła z prędkością karabinu maszynowego, trudno było za nią nadążyć. Sedno sprawy było takie, że „coś się stało doktor Hunter”. – Joannie Hunter? – upewniła się Louise. „Moja pani – pomyślała – następna do kolekcji”. Louise i jej podopieczne. Reggie Chase była tą drobną dziewczynką, która wpuściła ją we wtorek do domu Joanny Hunter. – Jak to: coś jej się stało?

Okazało się, że drobna dziewczynka ma wielkiego psa. Pies należał do doktor Hunter i na widok Louise zamerdał ogonem, co w jakiś absurdalny sposób jej pochlebiło. Może pies wypełniłby lukę między nią a jej mężem, którą Patrick chciał wypełnić dzieckiem? Czy była między nimi jakaś luka? To dobrze czy źle? Po telefonie od Reggie Louise pojechała z powrotem do miasta, żeby się z nią spotkać. Zostawiły psa na tylnym siedzeniu samochodu i wstąpiły na kawę do Starbucksa na George Street. Te jankeskie wynalazki… – Ktoś musi nabijać kabzę złym kapitalistom – zwróciła się do dziewczyny, kupując jej latte i czekoladową muffinkę. – Czasami pada na nas i dzisiaj jest ten dzień. – Och, robimy mnóstwo rzeczy, których nie powinniśmy robić – odparła mała. Na czole miała paskudnego guza. Zmyśliła na poczekaniu jakąś bajeczkę, ale Louise była pewna, że ktoś ją uderzył. Reggie Chase, niania dziecka Joanny Hunter. Nie, nie niania, tylko „pomoc do dziecka”. Mała pomocniczka mamusi. Po narodzinach Archiego Louise przez pewien czas zażywała valium. „Powinno złagodzić szok” – powiedział jej lekarz. Facet był nie lepszy od dilera narkotykowego, rozdawał tabletki na uspokojenie, jakby to były cukierki. (Louise nie wyobrażała sobie Joanny Hunter w podobnej roli). Kiedy zaczęła przyjmować valium, nie karmiła piersią; od początku miała z tym problemy, zresztą po pierwszym tygodniu straciła pokarm. („Stres” – skwitował to obojętnie jej lekarz). Tak czy siak, butelka zdawała się zapewniać Archiemu większy komfort emocjonalny niż matczyna pierś. Tydzień później odstawiła tabletki. Robiła się po nich strasznie otępiała i bała się, że upuści dziecko, zgubi je albo w ogóle zapomni, że je urodziła. Czy Reggie była dostatecznie dojrzała, żeby opiekować się dzieckiem innej kobiety? Ostatecznie sama była jeszcze dzieckiem. Miała mniej więcej tyle lat co Archie. Louise spróbowała wyobrazić sobie swojego syna zajmującego się niemowlęciem; na samą myśl przeszły ją ciarki. – Niech pani zobaczy, co Sadie znalazła w ogrodzie doktor Hunter – powiedziała Reggie, wciskając jej do ręki uświniony kawałek zielonego bawełnianego materiału. – Sadie? – Suka doktor Hunter. – Co to właściwie jest? – spytała Louise, z obrzydzeniem ujmując szmatkę dwoma palcami.

– Kocyk dziecka, jego ulubiony – odparła Reggie. – Nigdzie się bez niego nie rusza. Doktor Hunter na pewno by go nie zostawiła. Leżał w ogrodzie. Dlaczego tam? Kiedy wychodziłam, było ciemno, a mały miał kocyk w rączce. Zresztą niech pani spojrzy na tę plamę. To krew! – Niekoniecznie. Archie też miał coś podobnego: kawałek żółciutkiego pluszu, pierwotnie pacynkę kaczkę. Potem szwy puściły i kaczka straciła głowę. Nie potrafił bez tego przedmiotu zasnąć, wciąż widziała, jak ściska go tak kurczowo, jakby od tego zależało jego życie. Puszczał go dopiero we śnie, a spał jak zabity. Louise zakradała się nocą do jego pokoju, żeby obcinać mu paznokcie, usuwać drzazgi, przemywać rany oraz zadrapania, słowem wykonywać te wszystkie drobne czynności, których wymagała codzienna pielęgnacja dziecka, a które – gdyby spróbowała wykonać je za dnia – doprowadziłyby do wybuchu histerii. Archie prędzej przystałby na rozłąkę z matką, niż pozwolił sobie odebrać tamten skrawek żółtego materiału. Oddała szmatkę Reggie, mówiąc: – Różne rzeczy się gubi. Wypadki chodzą po ludziach. Mleko się wylewa. A niektórzy sypią frazesami jak z rękawa. – Pan Hunter twierdzi, że pani doktor wyjechała – oznajmiła Reggie – ale jej samochód stoi w garażu. Kiedy wczoraj wróciła z pracy, był całkiem sprawny. Wyjechała bez słowa. To do niej zupełnie niepodobne. W dodatku pan Hunter mówi, że wybrała się w odwiedziny do chorej ciotki, chociaż nigdy ani słowem nie wspominała mi o żadnej ciotce. Rozmawiałam z jej koleżanką Sheilą. Wczoraj wieczorem miały się wybrać razem na świąteczne zakupy do Jennersa, ale doktor Hunter nie przyszła i nawet Sheili nie uprzedziła, co, może mi pani wierzyć, w ogóle nie jest w jej stylu. Do tego jej komórka jest gdzieś w domu. Słyszałam dzwonek, jestem pewna, że słyszałam kanon-rak Bacha. Pani doktor nigdy nie wyjechałaby bez telefonu, to jej lina ratunkowa. Poza tym w szafie nie ma jej kostiumu, przecież nie wybrałaby się w tak daleką drogę w kostiumie. W ogóle to… – Może weź oddech – poradziła jej Louise. – Krótko mówiąc, zniknęła – oświadczyła dziewczyna. – Myślę, że ktoś ją porwał. – Nikt jej nie porwał.

– Albo pan Hunter coś jej zrobił. – Zrobił? Dziewczyna zniżyła głos do szeptu. – Zamordował ją. Louise westchnęła w duchu. Reggie Chase okazała się jeszcze jedną nastolatką o wybujałej wyobraźni. Wbiła sobie coś do głowy i dała się ponieść fantazji. Była romantyczką, niewykluczone, że również fantastką. Jak Catherine Morland z Opactwa Northanger. Prawdopodobnie na każdym kroku napotykała jakieś zagadki. Chciała być bohaterką. Catherine Morland przez pierwszych szesnaście lat życia przygotowywała się do odegrania romantycznej roli i Louise nie byłaby zaskoczona, gdyby się okazało, że Reggie Chase robi to samo. – Tak się składa, że byłam dzisiaj w domu doktor Hunter – powiedziała Louise. – Musiałam porozmawiać z panem Hunterem w sprawie niemającej związku z jego żoną. – Co za ciekawy zbieg okoliczności. – I nic ponadto – odparła ostro. – Zwykły zbieg okoliczności. Pan Hunter poinformował mnie, że jego żona wyjechała do ciotki, która źle się poczuła. – Tak, wiem. Przecież właśnie mówię. Mnie powiedział to samo. Nie wierzę w istnienie tej ciotki. – Ciotka nie jest dogmatem wiary ani Świętym Mikołajem, tylko krewną. Z pewnością nie należy do spisku, mającego na celu ukrycie przed tobą doktor Hunter. – Od wczoraj nikt jej nie widział. Nikt z nią nie rozmawiał. – Z wyjątkiem pana Huntera. – To on tak twierdzi. Louise westchnęła ciężko. – Słuchaj, Reggie, może odwiozę cię do domu? – Powinna pani zdobyć numer telefonu tej ciotki i upewnić się, czy z doktor Hunter wszystko w porządku. Albo mogłaby pani posłać kogoś z miejscowej policji do jej domu w Yorkshire. Podobno mieszka w Hawes – H-a-w-e-s. Pan Hunter nie chciał mi podać adresu ani numeru telefonu. Pani na pewno by nie odmówił. – Dosyć! – Louise uniosła rękę gestem policjanta z drogówki. – Zostaw to, Reggie. Doktor Hunter nie spotkało nic złego. Chodź, mój samochód stoi niedaleko.

– Proszę się dowiedzieć, czy ta ciotka w ogóle istnieje! Niech pani poszuka telefonu doktor Hunter, jest gdzieś u niej w domu. Wtedy przekona się pani, czy ciotka naprawdę do niej dzwoniła. – Do samochodu. Już. Wracasz do domu. Reggie twierdziła, że uratowała życie mężczyźnie rannemu w katastrofie kolejowej. Zapewne kolejne wymysły. Louise powinna była wysłać na spotkanie z nią któregoś z mundurowych. I zrobiłaby tak, gdyby chodziło o kogoś innego. Sęk w tym, że zawłaszczyła Joannę Hunter i nie potrafiła się z nią rozstać. Jej nowa podopieczna. „Być może na pewien czas stąd wyjadę. Ucieknę na trochę”. Finanse jej męża były w opłakanym stanie, on sam zadawał się z jakimiś szemranymi typami, ich małżeństwo prawdopodobnie przeżywało kryzys, do tego Andrew Decker został wypuszczony na wolność. Kto na jej miejscu nie chciałby na jakiś czas zniknąć? Czy małżeństwo Hunterów rzeczywiście się sypało, czy Louise dokonała projekcji własnych uczuć na Joannę Hunter? Doktor Hunter nie zdradziła Reggie, co ją spotkało w dzieciństwie. W istocie, jeżeli Louise się nie myliła, nie powiedziała o tym nikomu z wyjątkiem swojego męża. Louise nie zamierzała nadużywać jej zaufania. Skoro Joanna Hunter postanowiła zachować wszystko w tajemnicy, rolą policji było strzec jej sekretów. „Nie chcę, żeby Reggie się dowiedziała – wyznała jej lekarka. – To by nią wstrząsnęło. Ludzie inaczej na ciebie patrzą, wiedząc, że przeżyłeś tragedię. Nic poza tym ich wtedy nie interesuje”. Trzeba jednak przyznać, że tragedie były interesujące. Ludzie ocalali z katastrof byli interesujący. Stawali się świadkami nieprawdopodobnego, tak jak Alison Needler i jej dzieci. – To jest brzemię, które dźwiga się do końca życia – stwierdziła Joanna Hunter. – Z czasem nie staje się ono wcale lżejsze. Człowiek nie zapomina, tylko niesie ten ciężar do końca swoich dni. Louise pomyślała o Jacksonie, o jego zamordowanej przed laty siostrze i o tym, że jako jedyny pielęgnował pamięć o niej. Z pierwszą żoną Patricka nie było takiego problemu. Nawet gdyby mąż czy syn zapomnieli, pamięć o niej nadal żyła w jej rzeczach. Samantha istniała, zapomniana, lecz ciągle obecna, duch uwięziony na wieki w serwetkach, wazonach i porządnych srebrnych nożach do ryby. Ona była prawowitą żoną, Louise – nędzną uzurpatorką. Rzecz jasna nie musiała jechać w godzinach szczytu hen, aż do Musselburgha i z powrotem.

– To nie po drodze – protestowała Reggie. Faktycznie, nie było jej po drodze, ale co z tego. Nie chodziło nawet o jakąś szczególną troskę, raczej o zabicie czasu i opóźnienie nieuniknionego powrotu do domu. Cały dzień Louise była w ruchu, stale przed czymś uciekała. Niepokoiła ją myśl, że miałaby się zatrzymać. Nie mogąc usiedzieć w miejscu, spędziła pół dnia w samochodzie. Drugie pół upłynęło jej na wymyślaniu miejsc, do których mogłaby wstąpić. („Wybacz, ale się spóźnię, coś mi wypadło”. Które z nich nalegało, żeby Bridget i Tim zostali na całe pięć dni? Louise, oczywiście!). – Jaka jest doktor Hunter? – zagadnęła swoją pasażerkę w drodze do Musselburgha, no i się zaczęło… Okazało się, że Joanna Hunter lubi Chopina, Beth Nielsen Chapman, Emily Dickinson oraz Henry’ego Jamesa i zdumiewająco dobrze znosi serial Smyki. Potrafi grać na pianinie – „bardzo dobrze”, jeśli wierzyć Reggie. I tak jak William Morris uważa, że nie powinno się trzymać w domu niczego, co nie byłoby użyteczne albo piękne. Uwielbia kawę z rana i herbatę po południu, ma zaskakującą słabość do słodyczy i twierdzi, że medycyna zna przypadki oddzielnego „żołądka na pudding”. Dlatego choćby było się nie wiadomo jak objedzonym, zawsze „znajdzie się miejsce na deser”. Poza tym nie wierzy w Boga, jej ulubioną powieścią są Małe kobietki (ponieważ bohaterki to „dziewczęta i kobiety odkrywające swoją wewnętrzną siłę”), a ulubiony film to Reguły gry. Doktor Hunter pożyczyła go Reggie i dziewczynie też bardzo się podobał, choć nie tak jak Przygoda przyjeżdża pociągiem, który był ulubionym filmem Reggie. Gdyby Joanna Hunter mogła uratować trzy rzeczy z płonącego budynku, zabrałaby dziecko oraz psa; Reggie nie była pewna, na co jeszcze padłby jej wybór. Louise zasugerowała męża, lecz Reggie odparła, że prawdopodobnie sam dałby sobie radę. Oczywiście gdyby Reggie była w pobliżu, doktor Hunter ocaliłaby również ją. Bardzo kochała dziecko, małego Gabriela. No jasne – Gabriel, Gabrielle. Synek Joanny Hunter odziedziczył imię po zamordowanej babce. Louise wcześniej tego nie skojarzyła, może dlatego, że ani doktor Hunter, ani Reggie nie zwracały się do chłopczyka po imieniu. Obie mówiły o nim po prostu „dziecko”. Jedynak, pępek świata. „Chase i Hunter” – ależ to brzmiało. Całkiem jak tytuł kiepskiego serialu z lat siedemdziesiątych o detektywach amatorach. Albo „Hunter i Chase”, nazwa agencji nieruchomości z wyższej półki. Reggie, Regina. Nieczęsto spotyka się dziewczęta o tym imieniu. – Znalazłam to w kieszeni tamtego mężczyzny – powiedziała Reggie, nieśmiało podając jej okropnie brudną pocztówkę.

– Jakiego mężczyzny? – spytała Louise, ostrożnie ujmując kartkę w dwa palce. Tak jak wcześniej kocyk dziecka, również ona stanowiła zagrożenie dla zdrowia. Pokryta zaschniętym błotem i krwią wyglądała, jakby stratowało ją stado koni. – Tego, któremu uratowałam życie. „Aha, tego” – pomyślała Louise. Wyimaginowanej ofiary wypadku. Na pocztówce był widoczek jakiegoś europejskiego miasta, lecz pod warstwą błota trudno było dojrzeć jakieś szczegóły. – To Brugia – poinformowała ją dziewczyna. – Miasto w Belgii. Na odwrocie znajdzie pani nazwisko i adres tego człowieka. Nie wymyśliłam go sobie. – Wcale tak nie twierdziłam. – Louise odwróciła pocztówkę i przebiegła wzrokiem wiadomość. Potem odczytała imię, nazwisko i adres. – Jackson Brodie – powiedziała Reggie z nadzieją w głosie. – Nie wiem niestety, czy nadal żyje. Może pani mogłaby go poszukać, co? Louise oddała jej pocztówkę, mówiąc: – Jestem teraz bardzo zajęta. Nie zjechała z autostrady na obwodnicę. Zamiast wracać do domu, skręciła w Newcraighall i ruszyła prosto do szpitala, posłuszna jak pies, kiedy słyszy wołanie pasterza.

Nada y pues nada 24 Powrót do mieszkania w Gorgie był absolutnie wykluczony, więc w sumie dobrze się stało, że miała klucze do domu pani MacDonald. Za dodatkowy plus należało uznać fakt, że na Musselburghu skupiała się obecnie uwaga mediów z całego kraju. Reggie nie przypuszczała, aby potencjalnym zabójcom przyszło do głowy szukać „kolesia o imieniu Reggie” na nudnej ulicy pani MacDonald, zwłaszcza że wciąż roiło się tam od policji. Im więcej czasu dzieliło ją od feralnego poranka, tym wydawało się mniej prawdopodobne, żeby tamci dwaj idioci, Rudy i Blondas, rzeczywiście jej szukali. Musiało im chodzić o Billy’ego. Pożałowała, że nie dała im jego adresu w The Inch; ostatecznie on najwyraźniej podał im jej adres. Mogła mu się zrewanżować. – Tutaj mieszkasz? – spytała nadkomisarz Monroe, przyglądając się bacznie domowi pani MacDonald przez przednią szybę samochodu. – Tak – odparła Reggie. – Mamy nie ma. – Jedno kłamstwo, jedna prawda. Równoważyły się, bilans wychodził na zero, a świat się nie zmieniał. Wydawało się, że znacznie prościej będzie nie wdawać się w jakiekolwiek szczegóły. Nadkomisarz Monroe przynajmniej jej wysłuchała, choć najwyraźniej jej nie uwierzyła. Gdyby jednak Reggie dodała: „To zupełnie niezwiązane z tamtą sprawą, ale dziś rano dwóch facetów zdemolowało mi mieszkanie i groziło śmiercią. Aha, na koniec dali mi jeszcze egzemplarz Iliady”, prawdopodobnie policjantka zarządziłaby w tym momencie szybki odwrót ze Starbucksa. Właściwie wcale nie wyglądała na policjantkę – pod zimowym płaszczem miała dżinsy i puszysty sweter. Widocznie tak jak doktor Hunter lubiła się swobodnie ubierać. Włosy miała związane w kucyk, lecz kilka krótszych kosmyków wymknęło się spod gumki i Louise Monroe co pewien czas odruchowo zakładała je za ucho. „Ciągle zapuszczam – wyjaśniła. – Obcięłam je na krótko, ale źle w nich wyglądałam”. Mama mówiła, że kobiety zwykle decydują się na radykalne ścięcie włosów po nieudanym związku. Jej przyjaciółki stale chodziły z wystrzyżonymi głowami, lecz mama wiedziała, że włosy są jej największą chlubą. Chociaż akurat w Garym była tak zadurzona, że obcięłaby się na krótko, gdyby ją tylko poprosił. Była gotowa na wszystko, byle go przy sobie zatrzymać, choć zasadniczo jego główną zaletę stanowił fakt, że nie był swoim poprzednikiem. Załóżmy, że powiedziałby do mamy: „Jackie, bardzo chciałbym cię zobaczyć w krótkiej fryzurze”. Trudno wyobrazić sobie Gary’ego wygłaszającego

takie długie zdanie; z natury był wyjątkowo małomówny. („Jesteś bardzo wygadana, Reggie” – zauważyła kiedyś doktor Hunter, a ona potraktowała to jak komplement. „Naszej Reggie buzia się nie zamyka” – mawiała mama). W takim przypadku mama zaraz poszłaby do fryzjera (nazywał się Philip i jeśli wierzyć mamie, był „gejem, ale żonatym”) i poprosiła: „Ścinaj wszystko, Philipie, pora coś w życiu zmienić”. Philip przystrzygłby jej włosy tuż poniżej uszu, w kształtnego krótkiego boba albo – jeszcze lepiej – całkiem krótko, na chłopczycę (patrz: fryzura Kylie po chemioterapii) i – hip, hip, hura! – w tej chwili mama robiłaby mielone w ich mieszkaniu w Gorgie, wyczekując kolejnego odcinka EastEnders. Reggie była ciekawa, czy nadkomisarz Monroe cierpiała kiedyś z powodu złamanego serca. Nie sprawiała takiego wrażenia. Sadie stanowiła pewien problem, lecz w końcu policjantka upchnęła ją na tylnym siedzeniu samochodu (razem z torbą z Topshopu). Kiedy odchodziły w dół George Street, suka patrzyła za nimi z takim napięciem, jakby chciała na stałe utrwalić sobie ich obraz na siatkówce. Nadkomisarz Monroe nie wyglądała Reggie na miłośniczkę zwierząt. Nagle jednak powiedziała: „Miałam kiedyś kota”, jakby to coś znaczyło. Reggie była jej wdzięczna za muffinkę. Skręcało ją z głodu – poza drażetkami od pana Hussaina i batonikiem (to się nazywa zbilansowana dieta!) przez cały dzień nie miała nic w ustach. Poranny tost zwróciła, zanim zdążyła go strawić. Chciała się skoncentrować na jedzeniu, dlatego mówiła tak szybko: samochód, komórka, skrawek zielonego kocyka, pantofle, kostium, całe to nieprawdopodobne zniknięcie doktor Hunter, zupełnie jakby przylecieli kosmici i ją porwali. W ostatniej chwili ugryzła się w język i pominęła możliwość uprowadzenia lekarki przez istoty pozaziemskie. Kiedy skończyła swoją opowieść, Louise Monroe ziewnęła i powiedziała: – Wybacz, jestem okropnie zmęczona. Całą noc byłam na nogach. – Na miejscu katastrofy? – domyśliła się Reggie. – Tak. – Ja też tam byłam. – Serio? – nadkomisarz Monroe spojrzała na nią z powątpiewaniem, jakby nie mogła się zdecydować, czy nie zaliczyć jej jednak do kategorii psycholek z urojeniami. – Reanimowałam rannego – pochwaliła się Reggie, pchając się głębiej do przegródki z etykietą „mitomanka”. – Próbowałam ratować mu życie.

Przegródka została z hukiem zamknięta. Po raz pierwszy wspomniała komukolwiek o tamtym mężczyźnie. Nosiła go w myślach przez cały dzień jak niewygodny sekret. Miło było wreszcie się go pozbyć i mówić o nim głośno, choć nagle cała historia wydała jej się nierealna. Z każdą godziną wydarzenia minionej nocy stawały się mniej rzeczywiste. Wystarczyło jednak, że Reggie przypomniała sobie ciało pani MacDonald i zaraz wszystko nabrało bardziej realnych kształtów. – Czyżby? – mruknęła nadkomisarz Monroe. Równie dobrze Reggie mogła się z nią podzielić swoją teorią o kosmitach; policjantka była do niej nastawiona tak sceptycznie, że nic by tego nie zmieniło. – Jak sobie nabiłaś tego guza? – zapytała, przyglądając się bacznie Reggie. Reggie zasłoniła czoło grzywką. – To nic takiego. Nie patrzyłam przed siebie. – Na pewno? Wydawała się zatroskana. Reggie wiedziała, co tamta sobie myśli: przemoc domowa i tak dalej. Na pewno nie przyszło jej do głowy, że dziewczyna pośliznęła się i upadła pod prysznicem, napadnięta przez dwóch idiotów. – Słowo honoru! Mogła opowiedzieć nadkomisarz Monroe o Rudym i Blondasie, ale to nie pomogłoby jej odnaleźć doktor Hunter (poza tym znowu wyszłaby na mitomankę). Zresztą może nie grozili jej na poważnie („Lepiej, żebyś nie informowała policji o naszych dzisiejszych odwiedzinach. W przeciwnym razie…”). A jeśli ją obserwowali? Jeśli widzieli, że popija kawę w Starbucksie z samą panią nadkomisarz, nawet nie ze zwykłym posterunkowym? Nigdy nie uwierzą, że nie chodziło o nich. Kiedy znalazły się przed drzwiami pani MacDonald, Reggie powiedziała: – To tutaj. – Ach, teraz rozumiem! Ten pociąg faktycznie wykoleił się tuż za ścianą waszego domu – stwierdziła nadkomisarz Monroe, jakby wreszcie do niej dotarło, że Reggie nie zmyśla w sprawie wypadku. – No, prawie – przyznała.

– W porządku – powiedziała policjantka. – Muszę lecieć, wiesz, mam mnóstwo spraw na głowie. – Mnie to pani mówi? – westchnęła Reggie. Pomachała policjantce na do widzenia, ale nadkomisarz Monroe nie odwzajemniła jej gestu. Odjechała dziwnie zafrasowana, ze zmarszczonym czołem. Reggie szarpnęła oporną ramę okienną i uniosła ją tak wysoko, jak tylko się dało, wpuszczając do sypialni świeże powietrze. Pod rozstawionymi na torach reflektorami pracowali jacyś ludzie. Towarzyszył im nieustanny stukot i jazgot ciężkich maszyn. Olbrzymi dźwig podnosił przewrócony wagon, który kołysał się w powietrzu podobny do zabawki. Nad horyzontem wzeszedł wielki, biały jak kość księżyc i oświetlał obojętnie tę nienaturalną scenę. Było za głośno, żeby spać w dawno nieużywanym pokoju gościnnym, nawet przy zamkniętym oknie, lecz Reggie nie brała pod uwagę możliwości nocowania w łóżku pani MacDonald, w jej pokoju od frontu przesiąkniętym ciężkim zapachem brudnej pościeli i niezużytych lekarstw. W lustrze na toaletce dostrzegła swoje odbicie. Siniak na czole zrobił się czarny. Ostatnia godzina upłynęła Sadie na tropieniu ducha Banjo po całym domu. Teraz suka leżała nieszczęśliwa w salonie. Reggie domyślała się, że zwierzęta muszą odbierać każdy wyjazd właściciela tak, jakby ten na zawsze znikał z powierzchni ziemi. W jednej chwili był, w następnej przepadał bez śladu. Doktor Hunter stwierdziła kiedyś, że Sadie ma fart – nie wie, że pewnego dnia czeka ją śmierć. Reggie odparła, że wolałaby wiedzieć, kiedy umrze, bo wtedy mogłaby temu zapobiec. Nie śmierci jako takiej, rzecz jasna, ale przedwczesnej śmierci z rąk jakichś idiotów. („Nie zawsze jest to możliwe” – odparła doktor Hunter). Przetrząsnąwszy puste szafki kuchenne pani MacDonald, znalazła pół opakowania wyschniętych herbatników. Jednak prawdziwą żyłą złota okazały się niemal hurtowe zapasy wafelków karmelowych, które pani MacDonald trzymała dla Reggie na kolację. Herbatnikami podzieliła się z Sadie, a sama zjadła wafelek. Czy nadkomisarz Monroe naprawdę poszuka doktor Hunter? Reggie jakoś w to wątpiła. Dlaczego we wtorek odwiedziła lekarkę w jej domu? „Och, miałam do niej sprawę – odparła wymijająco policjantka. – Chodziło o pacjenta”. Nieźle kłamała, ale nie lepiej niż Reggie. Pozna swój swego.

„Miałam do niej sprawę”. „To i owo”. „Wszystko i nic”. Ludzie w jej otoczeniu kręcili na potęgę. Ostatecznie postanowiła spać na kanapie. Sadie wskoczyła na fotel i kręciła się na nim dopóty, dopóki nie była zadowolona z efektów. Dopiero wtedy umościła się z ciężkim westchnieniem, jakby zrzucała z grzbietu całodniowy ciężar. Na kanapie wciąż wyczuwało się lekkie wgłębienie w miejscu wyleżanym przez Banjo, ale Reggie to nie przeszkadzało. Przeciwnie, stanowiło swego rodzaju pocieszenie. Miała za sobą potwornie ciężki dzień. Naprawdę nastały trudne czasy. W środku nocy Sadie zeszła z fotela i położyła się obok Reggie na kanapie. Pewnie też potrzebowała pocieszenia. Reggie objęła ją i wsłuchała się w mocne bicie serca dobiegające z potężnej klatki piersiowej. Sadie nie pachniała niczym szczególnym, po prostu psem. Reggie wcześniej na to nie wpadła, lecz teraz uświadomiła sobie, że zwykle suka pachniała perfumami doktor Hunter. Żeby to było możliwe, jej pani musiała ją bardzo często przytulać. Gdyby wszystko było w porządku, doktor Hunter z pewnością by zadzwoniła, jeśli nie po to, żeby pogadać z Reggie, to żeby pogawędzić z Sadie („Cześć, psinko, jak się ma moja cudna dziewczynka?”). Gdzie ona się podziała? Elle revient 25. A jeżeli nie wróci? Dlaczego doktor Hunter, zdjąwszy pantofle, zniknęła ze swojego życia? Tyle pytań i żadnych odpowiedzi. Ktoś musiał ją odnaleźć. Ha.

Ad lucem 26 Jackson poczuł ukłucie czegoś bardzo podobnego do tęsknoty. Chciał, żeby ktoś wiedział, gdzie się teraz znajduje. Na przykład Josie. (Na bezrybiu i była żona…). Nie, nie Josie. („W coś ty się znowu wpakował, Jackson?”). Już lepiej Julia. Ona przynajmniej okazałaby mu współczucie („Och, skarbie!”), ale raczej nie tak, żeby się od tego lepiej poczuł. – Która godzina? – Szósta – odparła Siostra Rozmyta. („Na imię mam Marian, proszę pana”). – Rano? – Nie. – Wieczorem? – Tak. Musiał się upewnić, na wypadek gdyby istniała jeszcze jakaś inna pora dnia, gdzie dałoby się wcisnąć godzinę szóstą. Wszystko inne stanęło na głowie, czemu więc także nie czas? – Mogę skorzystać z telefonu? – Nie. Będzie pan odpoczywał do upadłego – odrzekła pielęgniarka. Była Irlandką. No jasne, brzmiała zupełnie jak jego matka. – Jeżeli martwi się pan o żonę, jutro na pewno uda nam się z nią skontaktować. Po takim wypadku zawsze jest mnóstwo zamieszania, ot co. – Wiem. Byłem kiedyś policjantem – mruknął Jackson. – Naprawdę? Wobec tego zrobi pan teraz to, co mówię, i pójdzie grzecznie spać. Był ciekaw, kiedy zacznie odczuwać wdzięczność. Kiedy pojawi się myślenie typu: „O mały włos nie umarłem, ale dostałem drugą szansę”. Czy nie tak powinien reagować człowiek, który się otarł o śmierć? Zwykle w takiej sytuacji nagle uwalniamy się od wszelkiego lęku i postanawiamy żyć odtąd pełnią życia. Ze starej skorupy powinien się wyłonić nowy, odrodzony Jackson i zacząć wszystko od początku. Tyle że nic takiego nie nastąpiło. Czuł się zmęczony i obolały.

– Będzie tu pani sterczeć i gapić się na mnie, dopóki nie zasnę? – Owszem – przytaknęła pielęgniarka. Siostra Marian Rozmyta. Obudziło go lekkie muśnięcie w policzek – dotyk motylego skrzydła albo pocałunek. Raczej to drugie. – Witaj, nieznajomy – powiedział znajomy głos. – Rozmyta – wymamrotał. Otworzył oczy i ona tam była. Oczywiście. W ułamku sekundy wszystko stało się jasne. Związał się z niewłaściwą kobietą. Jechał w złym kierunku. To był właściwy kierunek. I właściwa kobieta. – Cześć – odpowiedział. Miał wrażenie, że przez dziesiątki lat był niemy i niespodziewanie odzyskał głos. – Myślałem o tobie – dodał. – Tylko o tym nie wiedziałem. Jej oczy były wielkie i czarne, malowało się w nich skrajne wyczerpanie. Była ładniejsza, niż pamiętał. Przyłożyła mu palec do ust i wyszeptała: – Ciii. Oczarowałeś mnie tą „rozmytą”. – Roześmiała się. Nie pamiętał, czy słyszał wcześniej jej śmiech. Nagle wszystko wróciło na swoje miejsce. – Kocham cię – powiedział.

Fiat lux 27 Dzięki Bogu! Kiedy weszła, przy stole w jadalni nie było nikogo. Znalazła za to liścik od Patricka, oparty o bukiet cieplarnianych lilii, których tam rano nie było. Nie cierpiała lilii. Była pewna, że ich zapach został sztucznie stworzony, żeby tłumić odór rozkładającego się mięsa, dlatego zwykle kupowano je na pogrzeby. „Wcześniej zjemy coś w »Lazio« – pisał Patrick. – Dołącz do nas, jak zdążysz”. Wcześniej – czyli przed czym? Myśl, że znowu miałaby jeść i pić w towarzystwie Bridget oraz Tima, wystarczyła, żeby Louise zrobiło się niedobrze. Zresztą i tak już jadła. W drodze powrotnej ze szpitala wstąpiła do McDonalda i kupiła Needlerom po zestawie happy meal. Dzieciaki nie miały teraz okazji jadać na mieście – każde tego rodzaju wyjście obarczone było zbyt wielkim ryzykiem. Spałaszowały hamburgery przed telewizorem, oglądając film Shrek 3 na DVD. Louise od niechcenia skubała frytki. Od wielu dni nie mogła patrzeć na mięso. Nie wyobrażała sobie karmienia swojego żywego ciała martwymi ochłapami. – Happy meal – mruknęła Alison, uśmiechając się zaciśniętymi wargami (trudno było to nazwać uśmiechem). – Rzadko siadaliśmy do posiłków jako szczęśliwa rodzina. – Nie masz własnego domu? – spytała ją w połowie filmu Alison. – No cóż… – odparła Louise. Wiedziała, że to nie jest dobra odpowiedź. Uświadomiła sobie, że zostawiła w szpitalu prawo jazdy Deckera. Miała je zabrać, gdyż jej zdaniem stanowiło dowód – czego, tego dokładnie nie wiedziała. Nic dziwnego, że zapomniała o prawie jazdy. O wszystkim zapomniała. Sama też zapomniała się na chwilę. Machnęła legitymacją policyjną i z marszu weszła na oddział. Blacha gwarantowała jej nieograniczony dostęp do wszystkich miejsc. Gdyby miała odejść ze służby, musieliby jej wydrzeć ją siłą. Przetrząsała salę za salą. Wszędzie pełno było ofiar katastrofy kolejowej. Aż go znalazła. Żył, chociaż wyglądał na okropnie zmaltretowanego. Australijski lekarz, z którym rozmawiała, twierdził, że jego stan jest lepszy, niż mogłoby się wydawać. Louise pogłaskała grzbiet dłoni Jacksona – miał siniak w miejscu wkłucia wenflonu. Lekarz

powiedział, że długo był „po tamtej stronie” (czy to oficjalny termin medyczny?), ale powoli dochodzi do siebie. Posiedziała przy nim chwilę. Potem wstała i przed wyjściem pocałowała go w policzek. Wtedy otworzył oczy, jakby na nią czekał. „Witaj, nieznajomy” – powiedziała. Odparł: „Kocham cię”. To ją kompletnie zdezorientowało, jakby ktoś gwałtownie obrócił nią w tańcu, a potem puścił wirującą przez parkiet. Usiłowała zebrać myśli, żeby odpowiednio zareagować na tę deklarację uczuć, gdy do sali znów wpadła ta irlandzka pielęgniarka i oznajmiła: „On wciąż pyta o żonę. Nie wie pani, jak moglibyśmy się z nią skontaktować, pani nadkomisarz?”. W jednej chwili cały czar prysł. Kiedy Reggie pokazała jej pocztówkę z Brugii i powiedziała: „Nie wiem niestety, czy nadal żyje”, serce Louise ścisnęło się boleśnie ze strachu. Tak samo zareagowałaby na wieść, że coś złego spotkało Archiego. To był ułamek sekundy, ale wystarczył, żeby Louise zdała sobie sprawę, że nie przestraszyłaby się tak bardzo, gdyby chodziło o Patricka. Popełniła straszliwy błąd. Wyszła za niewłaściwego mężczyznę. Nie, to nie tak – mężczyzna był właściwy, tylko ona okazała się dla niego niewłaściwą kobietą. – Dopiero co go zidentyfikowaliśmy – dodała pielęgniarka. – Sądziliśmy, że nazywa się Andrew Decker. – Słucham?! Nocny dyżur na posterunku pełnił Sandy Mathieson. – Zamieniłem się z kimś, żeby pójść na mecz syna – wyjaśnił. – Na miejscu katastrofy kolejowej znaleziono prawo jazdy Deckera. Musimy założyć, że jest gdzieś w okolicy, bo nie wiem, skąd w przeciwnym razie miałoby się tam wziąć. Trzeba nadać komunikat do wszystkich jednostek, że go szukamy. Zajmij się tym. – „Ze wszystkich barów we wszystkich miastach” i tak dalej. To chyba za duży zbieg okoliczności, nie, szefowo? Myśli pani, że jechał do Edynburga, żeby odnaleźć Joannę Hunter i dokończyć to, co zaczął trzydzieści lat temu? Takie rzeczy zdarzają się chyba tylko w serialach telewizyjnych? – Jeśli tak było, to ewidentnie miał pecha – odparła Louise. – Joanna Hunter wyjechała do Anglii. Tak myślę. Mam taką nadzieję. – Bo jeśli nie, to gdzie teraz była? „Porwano ją” – twierdziła tamta dziewczyna. A jeśli miała rację? Jeśli coś naprawdę stało się Joannie Hunter? Coś złego. Znowu. Niemożliwe. Udzieliła jej się paranoja tej małej. Joanna

Hunter była z wizytą u swojej wiekowej schorowanej ciotki. Koniec, kropka. – McLellen zostawił coś pani na biurku – poinformował ją Sandy. – Kopię dokumentacji tego, jak mu tam… – Neila Huntera? – Chyba tak. Przeczytawszy liścik Patricka, odsłuchała wiadomości głosowe. „Jesteśmy w drodze do teatru” – oznajmił nagrany głos jej męża. A więc o to chodziło: mieli coś zjeść przed teatrem. Uprzejmy głos Patricka i jego irlandzki akcent musiały działać uspokajająco na ludzi, których brał pod nóż na stole operacyjnym. Jej mąż. Dwa słowa, które stawały jej kością w gardle. Zaimek i rzeczownik należące do kogoś innego, ale nie do niej, nie do Louise. Nie przestawała jej zdumiewać swoboda, z jaką Patrick posługiwał się określeniem „moja żona”. Chociaż rzecz jasna miał lata wprawy. Jak się z tym czuła jego pierwsza żona? Ta zamknięta w drewnianej skrzyni pod ziemią na cmentarzu w Grange. Po dziesięciu latach został z niej pewnie tylko szkielet. Wypadek samochodowy, w którym zginęła, zdarzył się w Wigilię. Panna młoda z tamtego wiersza też zaginęła w Wigilię. „On wciąż pyta o żonę”. Jackson nie tylko zamienił się tożsamością z psychopatycznym mordercą, ale w dodatku drań zdążył się w międzyczasie ożenić! „Najpierw skoczymy na drinka do baru – brzmiał ciąg dalszy pozostawionej przez Patricka wiadomości. – Jeżeli mimo to nie zdążysz do nas dołączyć, zostawię ci bilet w kasie. Do zobaczenia wkrótce, nie pracuj za dużo. Kocham cię”. Jaki znów teatr? Nikt nie wspominał jej o żadnym teatrze. A może…? Może rozmawiali o tym dziś rano przy śniadaniu, tylko Louise się wyłączyła, bo Tim ględził coś o szczepieniu róż („Trzeba nacinać całą szerokością ostrza, marne nacięcie to marna szczepka…”). Spojrzała na zegarek – wpół do dziesiątej. O wiele za późno, żeby iść do teatru. Zresztą Patrick nie powiedział jej, dokąd poszli – do Lyceum? Do Teatru Królewskiego? Widocznie powinna była to wiedzieć. Odsłuchała drugą wiadomość, nagraną wkrótce po pierwszej: „Później wstąpimy na drinka do Benneta, dołącz do nas, jeżeli będziesz mogła”. Wcześniej, później – najwyraźniej bardzo mu zależało, żeby Louise ich znalazła. Bar U Benneta oznaczał, że najprawdopodobniej wybrali się do Teatru Królewskiego. Zdążyłaby, gdyby się postarała. Nie postarała się. Zamiast tego otworzyła stojącą na kuchennym blacie butelkę bordeaux i zaniosła ją do salonu, gdzie napełniła winem jeden z kryształowych kielichów Patricka i Samanthy, rozsiadła się wygodnie na kanapie i namierzyła w telewizji powtórkę

jakiegoś starego odcinka CSI: Kryminalnych zagadek Las Vegas. Czuła, jak stopniowo opada z niej całodniowe zmęczenie. Zupełnie jakby znowu była singielką. Coś wspaniałego! W CSI śledczy Stokes został właśnie pogrzebany żywcem. Louise wydobyła z zamrażalnika pudełko z resztką lodów i dobrała się do jego zawartości. W zasadzie nie lubiła lodów, ale przynajmniej nie miała wyrzutów sumienia, wiedząc, że trafiają wprost do jej oddzielnego „żołądka na pudding” (serdeczne dzięki, pani doktor!). Czerwone wino i lody Cherry Garcia – doprawdy ryzykowne połączenie. Już czuła początki kaca. Śledczy Grissom podnosił w górę odznakę policyjną, krzycząc do kogoś: „Laboratorium kryminalistyczne w Las Vegas!”. Na biurku znalazła jedynie kopie polis ubezpieczeniowych – żadnych faktur, nic, co miałoby związek z interesami Neila Huntera. Podobało jej się to, jak Grissom się poruszał – jak niedźwiedź z pieluchą. „Przeanalizujmy fakty – zwróciła się do niego Louise. – Neil Hunter wykupił polisy ubezpieczeniowe, nie tylko na firmę, ale także na życie żony. Na okrągłe pół miliona”. (Nieźle; Patrickowi wystarczył kawałek błyszczącego węgla, żeby kupić sobie drugą żonę). Pół miliona to aż nadto, żeby Hunter mógł się wykaraskać ze swoich problemów. Podejrzewali, że dla pieniędzy zniszczył własną nieruchomość. A jeśli z tego samego powodu byłby gotów pozbyć się żony? Tyle że aby zainkasować odszkodowanie, potrzebowałby ciała, prawda? Lecz na razie żadnego ciała nie znaleźli, ponieważ Joanna Hunter niewątpliwie przebywała z wizytą u swojej chorej ciotki, upomniała się w duchu Louise. W całej tej sprawie nie było nic podejrzanego, z wyjątkiem zszarpanych nerwów Neila Huntera i bujnej wyobraźni pewnej nastolatki. Reggie powiedziała, że kiedy po raz ostatni widziała doktor Hunter, ta miała na sobie czarny kostium, biały bawełniany podkoszulek i czarne pantofle na niskich obcasach – jak świat długi i szeroki standardowy, mniej lub bardziej elegancki uniform kobiet pracujących. Louise też się tak ubierała. Siostrzeństwo ciemnego kostiumu. Joanna Hunter swój miała ciągle na sobie, twierdziła Reggie. Dlaczego się nie przebrała? Jaka nagła medyczna przypadłość starej ciotki mogła ją skłonić do tego, by wyjechać tak, jak stała? Można by przypuszczać, że przed drogą narzuci na siebie coś wygodniejszego. Wróciła z pracy, odprowadziła Reggie do drzwi, po czym poszła na górę i zdążyła jedynie zdjąć pantofle oraz rajstopy – i co dalej? Podejrzany, z którym rozmawiał Grissom, nagle wysadził się w powietrze. Odcinek serialu złożony był z dwóch części i skończył się w najbardziej ekscytującym momencie. Stokes wciąż był pogrzebany żywcem, kończyło mu się powietrze. Louise

nalała sobie jeszcze jeden kieliszek wina w kolorze starej krwi. Obudziła się kilka godzin później, po powrocie tamtych z teatru. Z hałasem wpadli do salonu, lecz ona tylko mocniej zacisnęła powieki, udając głęboki sen. – Śpi – powiedział Patrick, nie zniżając głosu. Rozległ się brzęk kryształowego kieliszka, uderzającego o pustą butelkę bordeaux, kiedy Patrick podnosił je z dywanu. Louise była ciekawa, czy ją pocałuje, okryje kocem albo obudzi i będzie namawiał, żeby się położyła do łóżka, ale usłyszała tylko odgłos zamykanych drzwi i ciężkie kroki Bridget na schodach. Oczywiście prawidłowa odpowiedź brzmiała: „Ja też cię kocham”. Zabrakło dosłownie ułamków sekundy, żeby wyznała to Jacksonowi.

Śmiertelne niebezpieczeństwo A potem – pustka. Czas utracony na zawsze w jakiejś przerażającej, ciemnej otchłani umysłu, dokąd Joanna nigdy więcej nie chciała się zapuszczać. Przypuszczała, że ów brakujący czas został aż nadto wypełniony przez dziesiątki, jeśli nie setki ludzi, którzy mieli do załatwienia same ważne sprawy. Wypytywali ją, co się dokładnie wydarzyło, pokazywali jej zdjęcia, coś rysowali. Zasypywali ją pytaniami, delikatnie, lecz nieubłaganie rozdrapując otwartą ranę. Pierwszą rzeczą, jaką zapamiętała po tamtym okresie pustki, było przebudzenie pewnego poranka w obcym łóżku i nieznajomym pokoju z myślą, że wszyscy poza nią nie żyją. Wpadające przez zasłonki światło było obce i niespotykanie jasne. Dopiero kiedy do pokoju weszła Martina i odsłoniła okno, mówiąc: „Dzień dobry, kochanie! Popatrz na ten śnieg! Śliczny, prawda?”, Joanna zrozumiała, że z wyjątkiem tych, których najbardziej kochała, wszyscy inni żyją, mają się dobrze i że jest zima. Sam środek mroźnej zimy. – Może zejdziesz na dół i zjesz ze mną śniadanie? – zaproponowała Martina, uśmiechając się do niej przyjaźnie. – Masz ochotę na owsiankę? A może na jajka? Przecież lubisz jajka, skarbie. Joanna posłusznie wygramoliła się z łóżka i pozwoliła, żeby zaczęła się dla niej reszta życia. Martina wychowała się w Surrey, chociaż jej matka była Szwedką. Pochodziła z małego miasteczka w pobliżu granicy fińskiej i Martina odziedziczyła po niej skandynawską melancholię. Walczyła z nią, jak umiała, ale w przeciwieństwie do matki Joanny, u której opuszczone w dół kąciki warg oznaczały zadowolenie, Martina zawsze śmiała się od ucha do ucha, chociaż czuła się nieszczęśliwa. Martina poetka („dziwka-cipa-kurwa-poetka”). Martina z jej prostymi jasnymi włosami, grubo ciosaną twarzą i brzemieniem poczucia winy. Martina, która pragnęła dziecka, lecz została zmuszona do dwóch aborcji przez wielkiego Howarda Masona. Mówił o niej „moja skandynawska muza”, ale nie brzmiało to jak komplement. Nic po niej nie zostało. Jedyny wydany przez nią tomik wierszy, zatytułowany Krwawa ofiara, dawno popadł w zapomnienie. („Duchy przy naszym stole, ich blade twarze przyświecają nam do uczty. Nie pozbędziecie się nas, mówią. Nigdy”). Musiało minąć

wiele czasu, zanim Joanna zrozumiała, że te wiersze mówiły o jej utraconej rodzinie. Latami przechowywała sfatygowany tomik, aż pewnego dnia po prostu przepadł, jak to się często zdarza z różnymi rzeczami. Wiersze pisane palcem na wodzie. Martina położyła się do łóżka z dwiema butelkami; w jednej – właściwie fiolce – były środki nasenne, w drugiej brandy. „Moje zbawienie w butelce”. To chyba z wiersza sir Waltera Raleigha, prawda? Namiętny pielgrzym. „Daj mi mą muszlę pełną ciszy”, coś tam, coś tam, coś tam. Martina podarowała Joannie swoją poezję, lecz ta ostatecznie wszystkich ich zawiodła. „Wlazł kotek na płotek i mruga, piękna to piosenka, niedługa”. Tamtego mężczyznę złapali w miesiąc po morderstwie. Był młody, nie miał jeszcze dwudziestu lat. Nazywał się Andrew Decker i uczył się na kreślarza. Martina mówiła o nim „ten zły człowiek”. Kiedy Joanna miała któryś ze swoich napadów histerii, Martina tuliła ją i szeptała jej we włosy: „Ciii, kochanie. Ten zły człowiek spędzi za kratkami resztę życia”. Nie resztę życia, jak się okazało; zaledwie trzydzieści lat. Wiosną następnego roku Decker stanął przed sądem i przyznał się do winy. „Przynajmniej oszczędzono jej procesu” – powiedział do Martiny ojciec. Zawsze mówił o Joannie „ona” – nie złośliwie, po prostu miał chyba problem z wypowiadaniem jej imienia. Zawsze była najmniej kochana z całej trójki. Gdy została sama, nic się nie zmieniło. Decker dostał dożywocie i miał odsiedzieć ten wyrok w całości. Uznano go za poczytalnego, jakby to, że bez żadnego powodu dopuścił się rzezi trzech kompletnie obcych sobie osób, nie było niczym nienormalnym. Ani krzty szaleństwa w zmasakrowaniu matki i dwójki dzieci, zamordowaniu ich z zimną krwią. Kiedy w sądzie spytano go, dlaczego to zrobił, wzruszył ramionami i odparł, że nie wie, co go napadło. Ojciec Joanny siedział wtedy na sali i na własne uszy słyszał tę jakże niezadowalającą i lakoniczną odpowiedź. Z perspektywy czasu Joanna zrozumiała, że jej nieobecność w sądzie nie była wcale aktem miłosierdzia. Oszukano ją, odebrano jej szansę złożenia zeznań. Wciąż wyobrażała sobie, jak stoi na miejscu dla świadków w swojej najlepszej czerwonej aksamitnej sukience, tej z białym koronkowym kołnierzykiem à la Piotruś Pan odziedziczonej po Jessice, i wskazując paluszkiem na Andrew Deckera mówi cienkim, niewinnym głosikiem: „To on! To ten człowiek!”. A teraz wypuścili go z więzienia. Na wolność. „Muszę panią zawiadomić, że Andrew Decker został zwolniony z więzienia” – oznajmiła Louise Monroe.

Andrew Decker miał pięćdziesiąt lat i był wolny. Joseph miałby teraz lat trzydzieści jeden, Jessica trzydzieści osiem, a ich matka sześćdziesiąt cztery. „Kiedy będę mieć sześćdziesiąt cztery lata…”. Czyli nigdy. Nigdy, nigdy… Czasami czuła się jak szpieg, uśpiony agent, pozostawiony w obcym kraju i całkiem zapomniany. Sama o sobie zapomniała. Bolało ją w klatce piersiowej – ostre, dotkliwe kłucie. Serce biło jej jak szalone. Stuk, stuk, stuk. „Chrobot, jakby ktoś nieśmiałym palcem skrobał znak na drzwiach” 28… Dziecko obudziło się z krzykiem, więc przycisnęła je do piersi i uspokoiła, osłaniając mu główkę dłonią. Nie było rzeczy, jakiej nie zrobiłaby matka, żeby chronić swoje maleństwo. Ale jeśli nie można go było ochronić, choćby się nie wiadomo jak próbowało? Zbrodniarz był na wolności. Coś drgnęło – krótki przeskok w czasie, tajemny sygnał, trzask zapadki mechanizmu umieszczonego przed laty w jej mózgu. Źli ludzie opanowali ulice, byli wszędzie. „Ostatnia, wiecznie trwająca noc” 29. „Uciekaj, Joanno, uciekaj!”.

IV

Jutro po jutrze

Jackson zmartwychwstały Kiedy się obudził, na stoliku przy jego łóżku stało nieapetycznie wyglądające śniadanie. Śniła mu się Louise – przynajmniej wydawało mu się, że to był sen. Czyżby naprawdę tu była? Ktoś go odwiedził, tylko nie wiedział kto. Z pewnością nie była to ta dziewczynka. Ilekroć otwierał oczy, widział, że siedzi przy łóżku i go obserwuje. We śnie otworzył swoje serce i wpuścił Louise do środka. To go zaniepokoiło. W krainie marzeń sennych nigdzie nie spotkał Tessy, jakby w ogóle nie istniała. Katastrofa kolejowa wywróciła mu życie do góry nogami. Była jak trzęsienie ziemi; w jego wyniku powstało głębokie tąpnięcie, istna przepaść oddzielająca go od dawnego życia, które dzielił z Tessą. Nowa żona, nowe życie. Oświadczył jej się dzień po SMS-ie, w którym Louise oznajmiła mu, że wychodzi za mąż. Nie przyszło mu nawet do głowy, że jedno może mieć związek z drugim. Trzeba jednak przyznać, że nigdy nie był mistrzem analizowania własnych zachowań. (Kobiety, dla odmiany, czytały w nim jak w otwartej księdze). Ciekawe, czy Tessa próbowała się z nim skontaktować? Czy się o niego martwiła? Nie należała do tych, którzy zamartwiają się z byle powodu. W przeciwieństwie do Jacksona. Oczywiście wcale nie dosiadła się do niego w Northallerton. Była w Ameryce, w Waszyngtonie, na jakiejś konferencji. „Wrócę w poniedziałek” – oznajmiła mu, szykując się do wyjścia. „Przyjadę po ciebie na lotnisko” – obiecał. Oczyma wyobraźni widział ją i siebie w środę rano, czy kiedy tam to było; kompletnie stracił rachubę czasu. Stali w klitce, którą Tessa nazywała kuchnią, w ich maleńkim mieszkaniu w Covent Garden (w jej mieszkaniu, do którego on się wprowadził). Tessa piła herbatę, on kawę. Ostatnio kupił ekspres – błyszczącego czerwonego potwora, który wyglądał, jakby mógł zasilać niedużą fabrykę w czasach rewolucji przemysłowej. Kawa była jedyną rzeczą, której Tessa nie potrafiła dobrze przyrządzać. „Mieszkam w Covent Garden, na miłość boską! – śmiała się zawsze. – Tutaj nie da się zrobić dwóch kroków, żeby ktoś nie próbował ci sprzedać filiżanki kawy”. Ekspres zajął połowę kuchni. „Wybacz – zreflektował się Jackson, gdy go już zainstalował. – Nie przypuszczałem, że będzie taki wielki”. W istocie nie przypuszczał, że kuchnia okaże się taka mała. Zastanawiali się z Tessą nad przeprowadzką i kupnem czegoś

większego za miastem, na przykład w pobliżu wzgórz Chiltern. Choć Jacksonowi trudno było w to uwierzyć, całkiem poważnie rozważał możliwość zamieszkania na prowincji i dojeżdżania do miasta. Oto, co robiła z facetem miłość dobrej kobiety – wywracała go na nice, zmieniała go w całkiem innego człowieka, w którym z trudem się rozpoznawał. Zupełnie jakby przez całe życie miał drugą twarz i o tym nie wiedział. Wzgórza Chiltern były urocze – nawet twarda jak kamień północna dusza Jacksona miękła na widok tylu łagodnie pofalowanych wzniesień. „Kraina E.M. Forstera” – zauważyła Tessa. Była niebywale oczytana – efekt wszechstronnej edukacji („Szkoła dla dziewcząt pod wezwaniem św. Pawła, potem Keble College”). Jackson się zastanawiał, czy nie jest za późno, żeby zaczął czytać powieści. Jakaś policjantka, w ogóle nie rozmyta, zapytała go: – Zna pan numer telefonu żony? – uśmiechnęła się współczująco. – Potrafi pan sobie przypomnieć? – Nie – odrzekł. Odpowiedź, jaką miał w głowie, była znacznie dłuższa; chciał powiedzieć, że lepiej nie dzwonić do Tessy i jej nie niepokoić – po co ma skracać pobyt w Stanach i wracać do niego, skoro nie umarł. Ale zdołał tylko wykrztusić to „nie”. Co wcale nie znaczyło, że nie chciał jej zobaczyć. Spróbował wyobrazić sobie twarz Tessy, lecz zdołał przywołać tylko niewyraźny zarys sylwetki. Postarał się więc dla odmiany odtworzyć w pamięci moment, kiedy widzieli się po raz ostatni – wtedy w kuchni, gdy Tessa dopiła swoją herbatę, opłukała filiżankę i odstawiła na suszarkę (była bardzo schludna, zawsze odkładała wszystko na miejsce). Włosy upięte wysoko, żadnego makijażu i biżuterii z wyjątkiem zegarka („Styl podróżny”). Miała na sobie czarne spodnie i beżowy sweter, który wydał mu się niezwykle miękki, kiedy wziął ją w ramiona. Wciąż lepiej pamiętał tamten sweter niż rysy twarzy Tessy. Pocałowała go i powiedziała: „Powinnam się zbierać, żeby zdążyć na samolot. Obyś za mną zatęsknił!”. Jackson chciał ją podwieźć na Heathrow, ale odparła: „Nie wygłupiaj się, podjadę metrem do stacji Paddington i stamtąd złapię pociąg na lotnisko”. Nie lubił, kiedy jeździła metrem. Ostatnio wolałby, żeby nikt nim nie jeździł. Pożary, wypadki, zamachowcy samobójcy, policyjni snajperzy i zwykli psychole jednym pchnięciem w plecy posyłający ludzi na śmierć pod kołami pociągu – w metrze nietrudno było o nieszczęście. Dawniej tak nie myślał. Przeżył dwie wojny i sporo różnych potworności, ale pędząc samotnie autostradą na złamanie karku, w którymś momencie przekroczył

punkt krytyczny. Uświadomił sobie, że ma więcej lat za sobą niż przed sobą i nieoczekiwanie nieprzewidywalna brutalność świata zaczęła go przerażać. Katastrofa kolejowa ostatecznie potwierdziła jego obawy. – Na pewno wkrótce wszystko pan sobie przypomni – pocieszyła go policjantka. – Najlepiej, jeśli nie będzie się pan zbytnio zamartwiał. Wtedy szybciej dojdzie pan do zdrowia. – Byłem kiedyś policjantem – powiedział Jackson. Wyglądało na to, że ilekroć w egzystencjalnym labiryncie napotykał ślepą uliczkę, mimowolnie szukał pocieszenia w tych trzech prostych słowach. Jego tożsamość można było zakwestionować, lecz tego jednego był absolutnie pewien. Mało prawdopodobne, aby wiadomość o wykolejeniu pociągu dotarła do Tessy w Waszyngtonie. W Europie musiałoby się wydarzyć coś naprawdę ważnego, żeby informacja o tym przesączyła się do amerykańskiej świadomości. W najgorszym razie próbowałaby się z nim skontaktować SMS-owo i może nawet zaniepokoiłby ją brak odpowiedzi, ale na pewno nie założyłaby automatycznie, że spotkało go coś złego – w przeciwieństwie do jego pierwszej żony Josie. Pierwszej żony, ależ to dziwnie brzmiało. Zwłaszcza że kiedy jeszcze byli małżeństwem, Josie dla żartu zwykła się przedstawiać właśnie w taki sposób: „Witam, jestem pierwszą żoną Jacksona”. Rzecz jasna Tessa nie miała pojęcia, że Jackson podróżował tym pociągiem. Nie wiedziała nawet, że wyjechał z Londynu, ponieważ jej o tym nie wspomniał. Nie powiedział: „Tak się składa, że kiedy ty będziesz w drodze na lotnisko, ja ruszę na północ zobaczyć się z synem”. Nie wspomniał jej o tym, ponieważ w ogóle nie powiedział jej nic o Nathanie. Całkiem sporo sekretów, jak na tak krótki staż małżeński; jako nowożeńcy właściwie w ogóle nie powinni mieć przed sobą tajemnic. Zresztą nawet gdyby wiedziała, że będzie wracał koleją na King’s Cross, nie miałoby to znaczenia, bo pomylił pociągi. „Jedzie pan w złym kierunku”. Bolała go głowa. Całe to myślenie go wykańczało. Odkąd się poznali, byli praktycznie nierozłączni. Tessa oczywiście chodziła codziennie do pracy, ale w przerwie na lunch często spotykali się w Muzeum Brytyjskim. Czasami po posiłku włóczyli się razem po budynku, a Tessa opowiadała mu o różnych eksponatach. Była tam kustoszem. „Zajmuję się głównie kolekcją sztuki asyryjskiej” – powiedziała zaraz po tym, jak się poznali. „Dla mnie to jedna chińszczyzna” – zażartował bez przekonania Jackson. „Asyryjczyk tak runął, jak wilk spada na trzody” 30. Tessa osobiście go oprowadziła i pokazała te wszystkie asyryjskie starocie, ale niewiele mu to dało. Musiało istnieć lepsze określenie niż „starocie”. Na przykład „wydział”. „Wydział

asyryjski” – dziwnie to brzmiało, jak nazwa części jakiejś organizacji przestępczej. Pomimo szczegółowych wyjaśnień Tessy, wciąż nie do końca rozumiał, o co chodzi z tą całą Asyrią. Asyryjczycy mieli chyba coś wspólnego z Babilonem. „Nad rzekami Babilonu – tam myśmy siedzieli i płakali, kiedyśmy wspominali Syjon” 31. Nie piosenka Boney M, tylko biblijny psalm. „Jakże możemy śpiewać pieśń Pańską w obcej krainie?” 32. Pieśń wygnańców. Czyż wszyscy ludzie nie byli wygnańcami? Tak w głębi ducha? Czyżby robił się sentymentalny? Prawdopodobnie. Trudno mu było przyswajać nowe wiadomości, a to ze względu na natłok bezużytecznych informacji zaśmiecających jego umysł. Ciekawe, że jedyną rzeczą, jaką pamiętał ze szkoły, była poezja, czyli coś, co w owym czasie najmniej go zajmowało. „Brudny statek przybrzeżny z brytyjską banderą i zarośniętym solą kominem”. W portfelu nosił zdjęcie Tessy obok fotografii Marlee, ale portfela nadal nie odnaleziono. Jak przez mgłę pamiętał poszczególne elementy – piwne oczy okolone długimi rzęsami, zgrabny prosty nos, kształtne ucho – ale nie dało się z tego złożyć sensownego portretu. W rezultacie obraz Tessy wyglądał, jakby wyszedł raczej spod pędzla Picassa niż Vermeera. Powinien był baczniej się jej przyglądać, robić więcej zdjęć, ale tak się składało, że chronicznie tego nie lubiła. Na widok obiektywu ze śmiechem zasłaniała twarz ręką i mówiła: „Przestań! Wyglądam okropnie!”. Nigdy nie wyglądała okropnie, nawet tuż po przebudzeniu wydawała się Jacksonowi idealna. Aż trudno uwierzyć, że ze wszystkich mężczyzn na świecie wybrała akurat jego. („Rzeczywiście trudno” – przyznała mu rację Josie). Obiektywna i mniej sterana życiem część jego umysłu zdawała sobie sprawę, że to miłość zawróciła mu w głowie. Wciąż przeżywał uniesienia typowe dla wczesnego etapu związku, kiedy cały świat ogląda się przez różowe okulary. „Ma miłość jest jak róży krew” 33. Nie, nie jak krew. Po prostu czerwona. „Miła ma jak czerwona róża”. „Dla waszego związku to szczenięce lata – stwierdziła Julia. – Człowiek nie ma wtedy za grosz zdrowego rozsądku”. „Co właściwie ten wzór cnót kobiecych w tobie widzi? – dziwiła się Josie. – Oczywiście poza kasą”. – To ile ona ma lat? – wykrzyknęła Julia z wyrazem teatralnego przerażenia na twarzy. – Trzydzieści cztery – odparł spokojnie Jackson. – Uwiodłeś nieletnią, Jacksonie – zawyrokowała Josie. – Bzdura – prychnął.

– Chyba wiesz, że zakochanie jest rodzajem obłędu, prawda? – spytała go Amelia. („W takim razie to folie à deux 34 – śmiała się Tessa, kiedy jej o tym wspomniał). Amelia była kiedyś, o zgrozo, zakochana w Jacksonie. Musi koniecznie zadzwonić do Julii i spytać, jak przebiegła operacja Amelii. A nuż umarła? Julia byłaby niepocieszona. Przy łóżku Jacksona stał telefon, ale żeby z niego skorzystać, trzeba było mieć kartę kredytową, tymczasem jego karta została w portfelu. Czy skoro on miał przy sobie portfel Andrew Deckera, to znaczy, że Andrew Decker miał jego dokumenty i pieniądze? Portfel Deckera był praktycznie pusty – nic poza starym prawem jazdy i banknotem dziesięciofuntowym. Facet podróżował bez obciążeń. Czy on także leżał gdzieś w tym szpitalu? Zdjęcie Tessy w portfelu było jedynym, jakie Jackson posiadał. Zrobił je jego aparatem jeden z przypadkowych świadków naprędce zorganizowanego ślubu i nawet przy tak wyjątkowej okazji jego żona próbowała odwrócić się tyłem do obiektywu. Teraz i to przepadło. Jackson stracił portfel, smartfona, pieniądze, ubranie. Nagi przyszedł na świat i nagi narodził się na nowo. – Prawie się nie znamy – powiedziała, kiedy jej się oświadczył. – Właśnie dlatego wymyślono małżeństwo, żeby się lepiej poznać – odrzekł Jackson, chociaż doświadczenie mówiło mu co innego. Im dłużej on i Josie byli małżeństwem, tym mniej się znali i rozumieli. Po ślubie Tessa nie zmieniła nazwiska. Twierdziła, że nie wyobraża sobie siebie jako pani Brodie. Josie również nie zmieniła nazwiska, kiedy za niego wyszła. Ostatnią znaną mu „panią Brodie” była jego matka. Siostra Jacksona, dziewczyna pod każdym względem staroświecka, zawsze mu powtarzała, że nie może się doczekać, kiedy wyjdzie za mąż, porzuci swoje panieńskie nazwisko i „zostanie kimś innym”. Tym właśnie była – panną, dziewicą czekającą na księcia z bajki. Chłopcy stale się przy niej kręcili, ale nie zdążyła znaleźć nikogo na stałe, zanim ją zgwałcono i zamordowano. Miała w pokoju komódkę i w jej dolnej szufladzie trzymała schludnie złożone ściereczki do naczyń, haftowane serwetki oraz komplet sztućców ze stali nierdzewnej. Co miesiąc dokładała jedną nową rzecz. To miał być jej posag na nowe życie, które nigdy się nie rozpoczęło. Teraz to wszystko wydawało się tak bardzo odległe – nie tylko sama Niamh, ale w ogóle dziewczęta składające na posag haftowane serwetki i sztućce ze stali nierdzewnej. Co się z nimi stało? Większość ludzi przez całe życie nie rozstawała się z kilkoma albumami zdjęć, lecz w mieszkaniu Tessy w Covent Garden Jackson nie natknął się choćby na jedną fotografię. Jej rodzice nie żyli – zginęli w wypadku samochodowym – i nie pozostał po nich żaden

ślad. Nie było też żadnych pamiątek z dzieciństwa ani w ogóle z przeszłości. „Przeszłością żyję na co dzień w pracy – wyjaśniła mu. – Lubię żyć chwilą obecną. Zresztą, żeby zacytować Ruskina, z każdym kolejnym nabytkiem rośnie nasze zmęczenie. Co racja, to racja”. Tessa miała w sobie coś spartańskiego, co było miłą odmianą szczególnie po Julii, która skłaniała się raczej ku stylowi rokoko. Raz nawet udzieliła mu zabawnego wykładu na temat tego nurtu w sztuce, nie omieszkawszy wspomnieć przy tej okazji o seksie (cała Julia). Julia była o wiele lepiej wykształcona, niżby się mogło na pierwszy rzut oka wydawać. Deprymowałaby Tessę, gdyby się znały. Ponieważ jednak się nie znały, Tessa odnosiła się do byłej Jacksona obojętnie, bez większego zainteresowania, ale i bez zazdrości (czy byłoby inaczej, gdyby wiedziała o dziecku?). Jej neutralność była ożywcza. Jackson nigdy by nie przypuszczał, że „neutralność” może być dla niego pożądaną cechą u kobiety. Jak to się wszystko zmienia… Znali się od czterech miesięcy, małżeństwem byli od dwóch. Z Josie był zaręczony dobrze ponad dwa lata, zanim się pobrali, nie mógł więc z doświadczenia stwierdzić, że długie zaloty gwarantują udany i trwały związek. („Moim zdaniem byliśmy ze sobą dostatecznie długo” – stwierdziła Josie). Niemniej jednak tak spontaniczna decyzja o małżeństwie była zupełnie nie w jego stylu. „Nieprawda – zaoponowała Josie – jesteś największym pantoflarzem, jakiego znam!”. „Nieprawda – zawtórowała jej Julia – wychodziłeś ze skóry, żeby się ze mną ożenić. Tylko pomyśl, jak to by się skończyło”. „Bo jestem zmysłowy i rozpustny i nie mogę żyć bez żony” 35. Jackson nie był ani zmysłowy, ani rozpustny (przynajmniej tak wolał o sobie myśleć). Po prostu małżeństwo zawsze wydawało mu się stanem idealnym, ogrodem Edenu, rajem utraconym. „Dziwne, bo jako mąż byłeś do niczego – zauważyła Josie. – Tylko ci się wydaje, że jesteś stworzony do małżeństwa”. „W istocie jesteś samotnym wilkiem, Jacksonie – oznajmiła mu Julia. – Tylko nie potrafisz się do tego przyznać”. Josie i Julia mieszkały razem niewygodnie stłoczone w jego głowie i przemawiały na zmianę, a ich głosy zlewały się w jedno z głosem sumienia. Były jak dwie strony tej samej zdartej płyty, komentującej każdy jego postępek. „Jak to mówią o pospiesznych ślubach?” – pytała Josie, a Julia odpowiadała: „Co nagle, to po diable”. – Jaki mamy dziś dzień? – zapytał pielęgniarkę. – Piątek. W poniedziałek o świcie samolot Tessy miał wylądować na Heathrow. Do tej pory

Jackson z pewnością zdąży wrócić do Londynu i wyjedzie po nią na lotnisko, tak jak obiecał. Człowiek powinien mieć jakiś cel, powinien wiedzieć, dokąd się wybiera. Jackson wybierał się do domu. Poznali się na przyjęciu. Jackson nigdy nie chodził na przyjęcia, więc szansa na to, że się spotkają, była minimalna. Istna koniunkcja planet, przeskok czasoprzestrzeni. Wcześniej przypadkiem wpadł na swojego dawnego dowódcę z wojska – i to gdzie, na Regent Street! (Nie było to często przez niego uczęszczane endroit 36). Musiały go tam posłać Parki, choć raz działające w jego interesie. Z jego dawnego dowódcy – miał na imię Bernie – był kawał sowizdrzała. Nie widzieli się z Jacksonem ponad dwadzieścia lat. Lubili się, chociaż poza pracą w zasadzie niewiele ich łączyło. Jackson był szczerze zdumiony, ile radości sprawiło mu to niespodziewane spotkanie. Kiedy Bernie rzucił: „Słuchaj, w przyszłym tygodniu zaprosiłem do siebie parę osób na drinka, bez jakiejś szczególnej okazji. Może też byś wpadł?”, z miejsca nabrał ochoty. I choć w pierwszej chwili próbował się wykręcać, uległ w końcu ofensywie Berniego, którego urok okazał się nieodparty. Prawdę mówiąc, Jacksonowi łatwiej było powiedzieć „tak”, niż z uporem powtarzać „nie”. Z czasem doszedł do wniosku, że mniej ucieszyło go samo spotkanie z Berniem, bardziej wspólne wspominanie żołnierskiej przeszłości, dawno zamkniętego rozdziału jego życia. Zaskoczyły go dwie rzeczy. Po pierwsze, mieszkanie Berniego w Battersea było urządzone luksusowo i pełne rzeczy – mebli, bibelotów, obrazów – które nawet Jackson potrafił ocenić jako wartościowe. Kiedy na siebie wpadli, Bernie wspomniał mu coś o pracy w ochronie (no jasne!), ale Jackson nigdy by się nie spodziewał, że ochroniarze mogą aż tyle zarabiać. Sam nie zająknął się ani słowem o swoim majątku. Drugą niespodziankę stanowili zgromadzeni goście. Z „paru osób zaproszonych na drinka” zrobił się, jak to ujął pewien mężczyzna, którego rozmowę Jackson przypadkiem podsłuchał, „jeden z bardziej udanych słynnych wieczorków u Berniego”. Był prawie pewien, że nigdy dotąd nie był na żadnym „wieczorku”. Mieszkanie zaludniali dobrze ubrani londyńczycy – mężczyźni w modnych okularach oraz kobiety w brzydkich i wyglądających na koszmarnie niewygodne butach. Jackson z natury odnosił się podejrzliwie do wszelkich elegantów – prawdziwi mężczyźni (czytaj: mężczyźni z Północy) nie mieli ani czasu, ani ochoty kupować sobie modnych ciuchów. Uważał też, że żadna kobieta nie powinna nosić pantofli, w których – gdyby zaszła taka potrzeba – nie mogłaby daleko uciec. (Dwa lata wcześniej widział co prawda, jak

dziewczyna zrzuca szpilki, żeby zwiać, ale była Rosjanką, w dodatku szaloną, aczkolwiek niepokojąco atrakcyjną; do tej pory Jacksonowi zdarzało się o niej myśleć). Żadna z kobiet obecnych na „wieczorku u Berniego” nie wyglądała na gotową do ucieczki za cenę swoich pantofli od Manolo Blahnika czy Jimmy’ego Choo. Owszem, Jackson znał nazwiska słynnych projektantów obuwia, chociaż nie sądził, aby prawdziwi mężczyźni z Północy musieli wiedzieć takie rzeczy. Po prostu latem ubiegłego roku utknęli we dwoje z Marlee na lotnisku w Tuluzie i córka bezlitośnie wyedukowała go w tym zakresie, używając jako pomocy naukowych dwóch czasopism: Heat oraz OK!. Bernie powitał go wylewnie na progu mieszkania i zaprowadził do nieco przegrzanego salonu pełnego gości. Skąd mogli się znać? Nikt tutaj nie wyglądał, jakby obracał się w naturalnym kręgu znajomych pięćdziesięcioletniego byłego funkcjonariusza królewskiej żandarmerii wojskowej. „Może koktajl?” – zaproponował Bernie, na co Jackson odparł: „To sprzeczne z zasadami mojej religii. Masz piwo?”. Bernie roześmiał się, dał mu kuksańca w ramię i rzucił: „Wciąż ten sam stary dobry Jackson”. Jackson wcale nie uważał, że jest tym samym starym dobrym Jacksonem – odkąd ostatni raz widział się z Berniem, zdążył kilkakrotnie zmienić skórę (oraz zarobić parę nowych blizn) – ale nie zaprzeczył. Na przyjęciach nie potrafił znaleźć sobie miejsca. Nie dla niego towarzyskie pogawędki: „Cześć, nazywam się Jackson Brodie i byłem kiedyś policjantem”. Może faktycznie miało to coś wspólnego z życiem, jakie wiódł wcześniej, najpierw jako żołnierz, potem jako policjant – żadna z tych profesji nie sprzyjała pustej gadaninie. Na pierwszy rzut oka towarzystwo na przyjęciu (przepraszam, wieczorku) u Berniego wydało mu się dziwnie bezmyślne, jakby wynajęto ich na kilka godzin, żeby odgrywali role wesołych gości. Jackson czaił się na obrzeżach zgromadzenia, jak spóźnialski na imprezie w pubie, i głowił się, jak długo przyjdzie mu tu tkwić, zanim będzie mógł burknąć jakąś wymówkę i wyjść. Właśnie wtedy Tessa chwyciła go za łokieć i szepnęła mu do ucha: „Istny koszmar, prawda?”. Jackson z przyjemnością zauważył, że ma ona na sobie prostą lnianą sukienkę – tym bardziej atrakcyjną, że niektóre z obecnych na przyjęciu kobiet były ubrane w doprawdy dziwaczne stroje – i sandały na niskich obcasach, w których z powodzeniem mogłaby stąd uciec. Zamiast uciekać, wolała jednak trzymać się jego boku. „Wyglądasz mi na bezpieczną przystań” – zauważyła. Po pięciu minutach rozmowy, utrudnianej przez panujący wokół hałas, Jackson odważył się zaproponować: „Może stąd wyjdziemy?”, ona zaś odparła: „O niczym innym

nie marzę”. Wylądowali w pubie nad rzeką w Chelsea. Nie był to lokal w stylu Jacksona, ale i tak czuł się tam tysiąc razy lepiej niż u Berniego. Rozmawiali aż do zamknięcia przy butelce cywilizowanego cabernet sauvignon. Potem Jackson odprowadził Tessę kawał drogi aż do jej mieszkania w Covent Garden („Mniejszego niż znaczek pocztowy”). Na ostatniej prostej wziął ją za rękę („Nieśmiali zostają z niczym” – zabrzmiały mu nieoczekiwanie w głowie słowa jego od dawna nieżyjącego brata uwodziciela). Kiedy zaś znaleźli się przed jej drzwiami, pozwolił sobie na śmiały, a zarazem rycerski pocałunek w policzek. W nagrodę usłyszał: „Może to powtórzymy? Na przykład jutro?”. Nawet gdyby chciał, nie potrafiłby wyobrazić sobie lepszej kobiety. Była pogodna, optymistyczna, słodka, zabawna, niekiedy wręcz komiczna i o wiele od niego bystrzejsza – choć w przeciwieństwie do innych kobiet w jego życiu nie uważała za konieczne na każdym kroku mu o tym przypominać. Poruszała się z wielką gracją („Za młodu tańczyłam w balecie”) i była wysportowana („Tenis”). Lubiła zwierzęta oraz dzieci, ale nie w sposób graniczący z egzaltacją. Miała pracę, którą kochała, lecz która nie pochłaniała jej bez reszty. Była też od niego o piętnaście lat młodsza („Ty cholerny szczęściarzu” – powiedział Bernie, kiedy przy innej okazji nadrabiali z Jacksonem towarzyskie zaległości) i nie straciła jeszcze młodzieńczego entuzjazmu. Wyglądało wręcz na to, że może go nigdy nie stracić. Miała długie jasnobrązowe włosy z ciężką grzywką, które nadawały jej wygląd aktorki albo modelki z lat sześćdziesiątych (ulubiona epoka Jacksona, jeśli chodzi o kobiece fryzury). Nie potrzebowała na co dzień silnego męskiego ramienia, niemniej jednak umiała okazać wdzięczność, kiedy Jackson jej takowe podsuwał. Potrafiła prowadzić samochód, gotować, nawet szyć. Radziła sobie z podstawowymi naprawami, była zadziwiająco oszczędna, a zarazem hojna (patrz: zegarek marki Breitling, który dostał od niej w prezencie ślubnym). Okazała się także mistrzynią co najmniej dwóch pozycji seksualnych, których Jackson nigdy dotąd nie próbował (nie wiedział nawet, że takie istnieją, chociaż wolał się do tego nie przyznawać). Krótko mówiąc, stanowiła ideał kobiety. Skąd znała kogoś takiego jak Bernie? „Poznaliśmy się przez znajomych – odparła wykrętnie. – Rzadko chodzę na przyjęcia. Zwykle sterczę wtedy w kącie na podobieństwo lampy podłogowej. Nie wypadam najlepiej w rozmowach towarzyskich. Dopóki nie skończyłam jedenastu lat, uczyły mnie zakonnice. Można powiedzieć, że od małego wpajano mi cnotę milczenia”. Siostra Jacksona, Niamh, również uczyła się w klasztorze i w wieku trzynastu lat oznajmiła rodzinie, że chce zostać zakonnicą. Ich matka – skądinąd żarliwa irlandzka katoliczka – była tym przerażona. W swoich marzeniach o przyszłości widziała Niamh jako mężatkę, która wpadałaby do nich z wizytą otoczona

gromadką dzieci. Marzenia Niamh, aby zostać oblubienicą Chrystusa, okazały się na szczęście krótkotrwałe, co wszyscy przyjęli z wielką ulgą. Jackson miał wtedy tylko sześć lat, ale wiedział, że zakonnice spędzają czas uwięzione z daleka od swoich rodzin, i nie mógł znieść myśli, że Niamh, tak pełna życia, mogłaby mu zostać odebrana na wieki. Potem, rzecz jasna, i tak mu ją odebrano. Ból głowy narastał i potężniał, nieskończenie zwielokrotniony. Kiedy obudził się po raz drugi, tamta dziewczynka znów przy nim siedziała, mrugając oczami niczym sowie pisklę. Plotła coś trzy po trzy: „Doktor Foster pojechał do Gloucester, a deszczu lały się strugi…”. Z głębi oddziału dobiegał chór dziecięcych głosów śpiewających kolędy. Okropnie fałszowały. Po raz pierwszy zauważył, że ktoś przyozdobił jego salę niezbyt udanymi świątecznymi dekoracjami. Całkiem zapomniał, że zbliża się Boże Narodzenie. Ciekawe, czy ta dziewczynka ma coś wspólnego z tym koncertem kolęd. Wyglądała na rówieśnicę Marlee i wpatrywała się w niego z takim napięciem, jakby się spodziewała, że Jackson zrobi coś nadzwyczajnego. – Podobno był pan kiedyś żołnierzem – odezwała się. – Dawno temu. – Pielęgniarka mówiła, że dzięki temu wiedzieli, jaką ma pan grupę krwi. – Aha. Wciąż miał zachrypnięty głos. Był cieniem dawnego siebie, własnym wadliwym klonem. Wszystko niby działało, lecz nie tak, jak trzeba. – Mój tata też był żołnierzem. Jackson dźwignął się do pozycji siedzącej. Dziewczynka poprawiła mu poduszkę. – Tak? A gdzie służył? – zapytał, nieoczekiwanie odnajdując się w dobrze sobie znanej tematyce. – W Szkockim Regimencie Królewskim – odparła. – Wczoraj też tutaj byłaś? – upewnił się. – To znaczy poprzedniego dnia – wyjaśnił. Z zadowoleniem stwierdził, że wróciło mu poczucie czasu. Wczoraj, dzisiaj, jutro – tak to właśnie szło. Dzień za dniem. „Jutro po jutrze i po jutrze jutro” 37. Julia grała kiedyś w Makbecie w Teatrze Repertuarowym w Birmingham szaloną Lady Makbet o włosach

zlepionych krwią. „Znowu gra fryzurą” – zauważyła z przekąsem siedząca obok niego Amelia. Zdaniem Jacksona Julia była w tej roli bardzo dobra, w każdym razie lepsza, niż się spodziewał. – Nie – odpowiedziała – dopiero co pana znalazłam. Może była jedną z tych wolontariuszek, które odwiedzają w szpitalach i więzieniach biedaków niemających nikogo bliskiego? (Najwyraźniej Jackson się do nich zaliczał). A może przysłało ją wojsko na podobieństwo paczki żywnościowej? – Wykrwawiłby się pan na śmierć – oznajmiła dziewczynka. Wydawała się zafascynowana jego krwią. W żyłach Jacksona płynęła teraz krew nieznajomych, on zaś zastanawiał się, czy będzie to miało dla niego jakieś konsekwencje. Może na przykład straci odporność na odrę i dla odmiany nabędzie nowych skłonności? (Do czegoś, co miało się we krwi). Czy miał w sobie DNA obcych ludzi? Z jego transfuzją wiązało się mnóstwo pytań, wszystkie bez odpowiedzi. Czyżby dziewczynka była jednym z dawców? Wydawała się na to zdecydowanie za młoda. – Sangwinacja – powiedziała, starannie wymawiając to słowo. – Uhm. – Sangwinacja – powtórzyła. – Sangria ma w sobie ten sam łaciński rdzeń, oznaczający krew. Wino czerwone jak krew. Morze ciemne jak wino. – Czy my się znamy? – spytał Jackson. Przyszło mu do głowy, że dziewczynka mogła ocaleć z katastrofy kolejowej. Na czole miała paskudnego guza. – Właściwie nie – odparła. Średnio pomocna odpowiedź. – Będzie pan jadł ten tost? – zapytała, spoglądając na nieapetyczne śniadanie, które wciąż stało przy jego łóżku. – Nie krępuj się – mruknął Jackson, przysuwając jej tackę. – To znamy się czy nie? – powtórzył. – W pewnym sensie – odrzekła z pełnymi ustami. Ból głowy, którego szczęśliwie nie czuł w chwili przebudzenia, powrócił dotkliwym pulsowaniem. – Nie pamięta mnie pan, prawda? – stwierdziła.

– Przykro mi, ale nie. W tej chwili w ogóle niewiele pamiętam. Powiesz mi czy będę musiał zgadywać? Nie wydaje mi się, żebym miał na to dość siły. – I tak by pan nie zgadł! Zajęłoby to panu całe wieki. Wyglądała na bardzo z siebie zadowoloną. Oderwała się od tostu i po krótkiej teatralnej pauzie oświadczyła: – Uratowałam panu życie. „Uratowałam panu życie”. Co to miało znaczyć? Nic nie rozumiał. – Niby jak? – Reanimacja plus uciskanie tętnicy na miejscu wypadku. Konkretnie obok torów. – Uratowałaś mi życie – powtórzył. – Owszem. Nareszcie zrozumiał. – To ty uratowałaś mi życie! – No tak – zachichotała, rozbawiona jego powolnością. Jackson uświadomił sobie, że też się uśmiecha. Zwyczajnie nie mógł się powstrzymać. Odczuwał dziwną wdzięczność na myśl, że życie uratowało mu to rozchichotane dziecko, a nie jakiś krzepki sanitariusz. – Oni też zrobili swoje – dodała – ale na początku to ja utrzymywałam pana przy życiu. Tchnęła w niego życie i to dosłownie. Jego oddech był jej oddechem. „Wtedy to Pan Bóg ulepił człowieka z prochu ziemi i tchnął w jego nozdrza tchnienie życia, wskutek czego stał się człowiek istotą żywą” 38. Kolejny cytat będący efektem kucia na pamięć w jakimś ciemnym zakamarku jego duchowej przeszłości. Co powinien teraz powiedzieć, na litość boską? Trochę to trwało, ale ostatecznie Jackson znalazł rozwiązanie. – Dziękuję – szepnął. Cały czas się uśmiechał. – A te płatki kukurydziane? Ich też pan nie zje? – Czyli, formalnie rzecz biorąc, należy pan teraz do mnie. – Słucham? – Miała na imię Reggie, jak chłopak.

– Jest pan moim niewolnikiem. – Zdawała się czerpać szczególną radość ze słowa „niewolnik”. – Odzyska pan wolność dopiero, gdy mi się zrewanżuje. – Zrewanżuję? – To znaczy, kiedy pan mnie ocali – uśmiechnęła się; jej drobna buzia cała pojaśniała. – Odpowiadam za pana, dopóki pan tego nie zrobi. – Czego nie zrobię? – Dopóki nie uratuje mi pan życia! To taki indiański przesąd. Czytałam o nim w jednej książce. – Książki nie zawsze mówią prawdę – mruknął Jackson. – Ile ty właściwie masz lat? – Więcej niż wyglądam, może mi pan wierzyć. Co miała na myśli, mówiąc, że Jackson do niej należy? Może mimo wszystko zaprzedał duszę, tyle że nie diabłu, a tej zabawnej szkockiej dziewczynce? Doktor Foster wsunęła głowę przez otwarte drzwi i na widok Reggie spochmurniała. – Tylko go nie zamęcz tym gadaniem – przykazała. – Masz jeszcze pięć minut – dodała, znacząco unosząc w górę dłoń, jakby musieli policzyć palce, żeby wiedzieć, ile to jest pięć. – Zrozumiano? – zwróciła się do Reggie stanowczym tonem. – Jak najbardziej – odparła tamta, a do Jacksona rzuciła: – I tak muszę już lecieć. Przed szpitalem czeka na mnie pies. Ale jeszcze tu wrócę. Jackson zdał sobie sprawę, że jego samopoczucie znacznie się poprawiło. Został uratowany. Ofiarowano mu przyszłość. Jego własną. Kiedy człowiek ma przyszłość, dwie pielęgniarki mogą mu bez znieczulenia czy choćby ostrzeżenia usunąć cewnik, a następnie zmusić go, żeby wstał z łóżka i pokuśtykał w cienkiej, otwartej na plecach szpitalnej koszuli do łazienki, żeby się samodzielnie wysikać. Jackson nie zdawał sobie dotąd sprawy z tego, że owa prosta czynność fizjologiczna może być zarazem tak bolesna i satysfakcjonująca. Sikam, więc jestem. Od tej pory wszystko będzie wyglądać inaczej. Wreszcie do niego dotarło, że narodził się po raz drugi. Ogarnęło go uniesienie. Był nowym Jacksonem. Alleluja!

Doktor Foster pojechała do Gloucester – „A deszczu lały się strugi. Wlazł tam w kałużę po sam pas i biedak runął jak długi”. Założę się, że ludzie stale z tym do niej wyskakują. – Do kogo? – Do tej lekarki. Doktor Foster. – Założę się, że nie – odparł Jackson Brodie. Nareszcie go znalazła i teraz trzymała wierną straż przy jego łóżku na podobieństwo tego psiaka z Greyfriars. Podobnie jak wcześniej nadkomisarz Monroe, doktor Foster również chyba nie uwierzyła, kiedy Reggie pochwaliła się, że uratowała życie Jacksonowi Brodiemu. „Serio? – stwierdziła sarkastycznym tonem. – A myślałam, że to zasługa szpitala”. Wydawała się też poirytowana pytaniami o stan jego zdrowia. „Kim ty właściwie jesteś, co? – zapytała Reggie prosto z mostu. – Krewną? Bo o stanie zdrowia pacjenta mogę rozmawiać tylko z kimś z jego rodziny”. Dobre pytanie. Kim była? Słynną Reggie, Reginą Chase, dziewczynką detektywem? Virgo Regina, Królową Dziewicą, sponiewieraną przez burze patronką rezolutnych sierot? „Jestem jego córką, Marlee” – oznajmiła Reggie. Doktor Foster spojrzała na nią spod zmarszczonych brwi. Marszczyła brwi zawsze, kiedy mówiła, często także wtedy, kiedy milczała. Powinna pomyśleć o zmarszczkach, jakich się w ten sposób dorobi za kilka lat. Mama stale przejmowała się zmarszczkami. Przez pewien czas kładła się spać ze szczęką podwiązaną cienkim bandażem, przez co wyglądała jak ofiara wypadku. – W takim razie jesteś pierwszą osobą, którą sobie przypomniał – powiedziała doktor Foster. – To miło. – Tylko nie siedź za długo. On musi wypoczywać. Spodziewała się, że poproszą, żeby się wylegitymowała, udowodniła, że jest kimś, za kogo się podaje. Mogła być przecież kimkolwiek, na przykład Billym. Na szczęście była

po prostu sobą, Reggie. Leżał sam w niewielkiej salce na dużym oddziale. Szukając go, bała się, że go nie pozna, ale poznała. Wydał jej się chudszy, za to znacznie bardziej żywy. Na stoliku przy jego łóżku stało nietknięte śniadanie. W oczach kogoś, kto przez dwa poranki z rzędu posilał się wafelkami karmelowymi, wyglądało to na okropne marnotrawstwo. Dziś rano znowu musiało minąć trochę czasu, zanim zaspana Reggie uświadomiła sobie, że spędziła kolejną noc na niewygodnej kanapie pani MacDonald, a hałas, który ją obudził, to łoskot ciężkich maszyn ratowniczych, sposobiących się do pracy na torach. Zastanawiała się, czy kiedykolwiek obudzi się jeszcze we własnym łóżku na dźwięk budzika, który nastawi według swojego upodobania. Kubek, z którego piła kawę rozpuszczalną, głosił przesłanie zbyt skomplikowane, jak na tak wczesną porę dnia. „Akt kupna – sprzedaży! Życie wieczne okupione krwią Jezusa Chrystusa!”. Po śniadaniu Reggie raz jeszcze zadzwoniła do szpitala i – abrakadabra! – znalazła go. Spał. Pielęgniarka, która przyszła sprawdzić kroplówkę, powiedziała do niego głośno: „Ma pan gościa! Jednak o panu nie zapomniano”. A zwracając się do Reggie, wyjaśniła: „Jest jeszcze trochę oszołomiony po wypadku, ale niedługo powinien się ocknąć”. Reggie czekała więc cierpliwie na krześle przy jego łóżku i patrzyła, jak śpi. I tak nie miała nic lepszego do roboty. Wyglądał, jakby mógł być jej ojcem. „Tato” – powiedziała na próbę, ale się nie obudził. Nigdy jeszcze nie zwróciła się do nikogo w ten sposób. Zabrzmiało to jak słowo z jakiegoś obcego języka. Pater. Okazało się, że jest detektywem. („Byłem nim kiedyś” – wymamrotał). Wcześniej był żołnierzem. Czym się teraz zajmował? – Tym i owym. Czyli wszystkim i niczym. Wyjęła banknot dziesięciofuntowy z ciasnego zwitka, który dał jej wczoraj ten skąpiec Hunter, i położyła na szafce Jacksona. – To na wypadek, gdyby pan czegoś potrzebował – powiedziała. – Wie pan, czekolada, gazety… – Zwrócę ci – obiecał. Ciekawe z czego. Nie miał przy sobie ani pensa, był kompletnie spłukany. Stracił portfel, karty kredytowe, telefon, wszystko. Jedyne, co miał, to nazwisko. („Rzeczywiście, mieliśmy trochę kłopotu ze zidentyfikowaniem twojego ojca” – przyznała doktor Foster). Nic dziwnego, że nie było go w szpitalnym rejestrze, kiedy pierwszy raz zadzwoniła.

Wzięli go za kogoś całkiem innego. Jackson, tak samo jak Reggie, został ze wszystkiego odarty. Ona przynajmniej miała teraz torbę ciuchów z Topshopu. I psa. – Myślałam, że pan umarł – zwierzyła mu się. – Ja też – odparł. Zanim weszła do szpitala, zostawiła psa leżącego spokojnie na trawniku obok postoju taksówek. Na kartce papieru napisała: „Ten pies nie jest przybłędą, jego właścicielka odwiedza chorego w szpitalu”, po czym wetknęła ją Sadie za obrożę, na wypadek gdyby komuś przyszło do głowy zadzwonić do Towarzystwa Przeciwdziałania Okrucieństwu wobec Zwierząt. Wszędzie wisiały tabliczki „Psom wstęp wzbroniony”, więc co innego mogła zrobić? Byłoby dobrze, gdyby udało jej się zdobyć skądś szelki, takie jak dla psa przewodnika, i ubrać w nie Sadie. Wtedy mogłaby ją wszędzie ze sobą zabierać. Do tego ludzie żałowaliby pewnie biednej, niewidomej dziewczynki, w związku z czym Reggie mogłaby liczyć na szczególne traktowanie. – Dobry piesek – powiedziała do suki na odchodnym, a ta cichutko zaskamlała, co miało chyba znaczyć: „Tylko nie zapomnij po mnie wrócić”. W porównaniu z ludzkim psi język wydawał się stosunkowo zrozumiały. („Wszystko i nic”, „to i owo”, „tu i tam”). O ile mogła się zorientować, Jackson Brodie to w porządku facet. Byłoby jej przykro, gdyby się okazało, że uratowała życie jakiemuś podlecowi, zamiast ocalić kogoś, kto pracował właśnie nad wynalezieniem leku na raka albo był jedynym żywicielem licznej ubogiej rodziny, w dodatku obarczonej małym inwalidą. Jackson Brodie miał żonę i dziecko, które powinny być Reggie wdzięczne. Czy żona Jacksona była jednocześnie mamą Marlee? Zabawne, że można być z pozoru całkiem różnymi osobami w zależności od tego, komu zostaniemy przypisani. Córka Jackie. Siostra Billy’ego. Pomoc do dziecka doktor Hunter. Jackson stwierdził, że nie chce niepokoić żony i zawiadamiać jej o wypadku – co za altruista! Słowo dnia. Od łacińskiego alteri huic, „drugiemu”. Jego żona („Tessa”) brała udział w konferencji w Waszyngtonie. Zabrzmiało to bardzo wyrafinowanie. Pewnie nosiła czarny kostium. Reggie pomyślała o dwóch czarnych kostiumach doktor Hunter wiszących w szafie i cierpliwie czekających, aż lekarka wróci i znów je włoży. Gdzie ona się podziewała? Automatycznie otwierane drzwi wejściowe do szpitala zasyczały i Reggie wyszła na zewnątrz. Przystanęła na chwilę, żeby się upewnić, czy nigdzie nie czają się chuligani uzbrojeni w pozycje z biblioteczki klasyki Loeba. Do tej pory nie udało jej się

skontaktować z Billym; nie znała nikogo, kto lepiej od niego potrafiłby się ukrywać. Chociaż niewykluczone, że właśnie znalazł godną rywalkę w osobie doktor Hunter. Sadie dostrzegła ją, gdy tylko Reggie wyszła ze szpitala. Poderwała się na równe nogi i czujnie nadstawiła uszu jak zawsze, kiedy padało polecenie: „pilnuj”. Reggie poczuła, że zalewa ją fala czegoś bardzo bliskiego szczęściu. Miło było mieć kogoś (o ile pies był „kimś”), kto cieszył się na twój widok. Suka zamerdała ogonem. Gdyby Reggie miała ogon, zrobiłaby to samo. – Odwiedzałaś przyjaciela, dziecko? – zagadnęła ją starsza pani w kolejce na przystanku autobusowym przed szpitalem. – Tak – potwierdziła. Jackson nie był rzecz jasna jej przyjacielem, ale pewnego dnia z pewnością nim zostanie. Teraz należał do niej. „Jeszcze tu wrócę – obiecała Jacksonowi. – Słowo”. Nie miała zamiaru być tą, która nie wraca. Zapomniała wziąć ze sobą coś do czytania, znalazła jednak w torbie zmaltretowany egzemplarz Iliady i zerknęła na tekst okalający wycięty w kartkach otwór. Początek Księgi VI był nietknięty, sprawdziła więc swoje tłumaczenie: „Wtedy się z taką Nestor odzywa przestrogą: »Rycerze! Boga wojny uczniowie, Danaje! Niechaj mi się z was żaden w tyle nie zostaje«” 39. Czyli była całkiem blisko. Podróż autobusem została zakłócona przez telefon od sierżanta Wisemana, który chciał jej przekazać, że ciało pani MacDonald ciągle jest „niedostępne”. – Badania toksykologiczne i tak dalej – tłumaczył niejasno. – Jak pan myśli, kiedy będzie ją można pochować? – zapytała Reggie. Zastanawiała się, czy pani MacDonald (kolejna w katalogu jej zmarłych bliskich) chciałaby być pochowana. Uczta dla robaków czy spopielenie? „Umarła; a wszystko, co martwe, w proch się obraca”. Omawiali ten wiersz w szkole. Napisał go John Donne. Ha. Poczuła w sobie straszliwą pustkę, jakby ktoś ją wydrążył, usunąwszy wszystkie organy. Jej świat rozpadał się na kawałki. Ogarnęła ją panika jak wtedy, gdy usłyszała, że mama nie żyje. Gdzie się podziała doktor Hunter? Gdzie teraz była? Gdzie była? Jackson jest detektywem. To znaczy był. A detektywi wiedzą, jak odszukać kogoś, kto zaginął.

Trudno o dobrego człowieka Dobrego człowieka trudno znaleźć, ale łatwo zgubić. Nie mogła oddychać. Jakiś ciężar uciskał jej klatkę piersiową i dusił. Przygniótł ją wielki głaz i miażdżył jej płuca. Louise gwałtownie drgnęła i obudziła się, ciężko dysząc. Chryste, co się z nią działo? Miała wrażenie, że pora jest nienaturalnie wczesna; wszystko wskazywało na to, że dopiero świta. Po omacku sięgnęła po okulary. Wszystko się zgadzało: wyświetlacz jej budzika cyfrowego jarzył się wściekłą zielenią, prezentując oczom Louise same piątki. Piąta pięćdziesiąt pięć. W głowie czuła bolesne pulsowanie, żołądek jej się skręcał – widomy znak, że wciąż trawił nadmiar wczorajszego wina. Czerwone wino nigdy nie było dobrym wyborem; budziło w niej ckliwego Szkota, zamieszkującego wyłożoną kraciastym materiałem jaskinię gdzieś w zakamarkach jej umysłu. Whisky koiła jego rozgoryczenie, czerwone wino burzyło mu krew. Ciągle nie mogła się przyzwyczaić, że co rano budzi się u boku mężczyzny. Tego mężczyzny. Patrick sypiał spokojnie, przez całą nos zwinięty w tej samej pozycji płodowej po drugiej stronie ich gigantycznego łóżka. Nie potrzebował wyjaśnień, żeby wiedzieć, że Louise musi mieć dużo miejsca, aby mogła się niespokojnie rzucać przez całą noc. Ubawiło go, że obecność Bridget, zajmującej sypialnię w głębi korytarza, do tego stopnia rozstroiła Louise, że ta nie chciała nawet słyszeć o seksie. Louise przypuszczała, że z Samanthą robili to pod samym nosem siostry. Wyobrażała sobie Samanthę jako niezwykle uległą i cichą. Patrick z pewnością taki był, jedynie sporadycznie pozwalał sobie na dyskretny jęk zadowolenia. Louise dla odmiany lubiła sobie pokrzyczeć. Ich seks był w porządku, ale nie porywający. Nie byli siebie głodni. Zamiast cudzołożyć, uprawiali miłość. Louise zawsze uważała, że „uprawianie miłości” to eufemistyczne określenie czegoś, co jest zwierzęcym instynktem, lecz najwyraźniej Patrick nie podzielał tego zdania. Twierdził, że łoże małżeńskie jest święte. Pomyśleć, że mówił to człowiek niewierzący, choć sformułowanie „niewierzący Irlandczyk” stanowiło w zasadzie sprzeczność samą w sobie.

Z początku ich cywilizowane współżycie nawet wydawało jej się urocze – w swoim czasie przeżyła dostatecznie wiele agresywnego seksu – ale ostatnio zaczęły ją ogarniać wątpliwości. Gdyby kiedykolwiek pocałowała Jacksona, byłby to koniec dobrych manier i wszelkiej przyzwoitości. Rzuciliby się na siebie jak para tygrysów. Wczorajszy pocałunek w szpitalu rzecz jasna się nie liczył; był to cnotliwy całus złożony na policzku chorego. Gdyby kiedykolwiek pocałowała go jak należy, połączyłyby ich jeden oddech i jedna dusza. Nigdy nie myśl o mężczyźnie w łóżku innego mężczyzny, upomniała się w duchu, zwłaszcza gdy ten obok to twój mąż, bo to szczyt złego smaku. Niedobra żona. Bardzo niedobra żona. Obserwowała budzik, dopóki nie zobaczyła na wyświetlaczu piątej pięćdziesiąt sześć. Wtedy cichutko wyśliznęła się z łóżka. Patrick nie wstawał zwykle przed siódmą, ale Bridget i Tim należeli do rannych ptaszków. Louise nie przypuszczała, aby o tak wczesnej porze zdołała zdzierżyć towarzyską pogawędkę z którymś z nich. Nie mówiąc o kolejnym śniadaniu en famille 40, uchowaj Boże! Mimo to postanowiła, że do końca pobytu gości będzie się gryzła w język – wręcz go sobie odgryzie, jeżeli zajdzie taka potrzeba – stając się uosobieniem uprzejmości i dobrego wychowania. Nałoży swojej wewnętrznej suce kaganiec. Założyła szkła kontaktowe i przyjrzała się swemu odbiciu w łazienkowym lustrze. Wciąż wyglądała na wykończoną – była wykończona – lecz jednocześnie przepełniała ją ulga na myśl, że zamiast bawić się w dobrą gospodynię, musi iść do pracy. Niespodziewanie powróciło wspomnienie Jacksona w szpitalnym łóżku, pokiereszowanego, umęczonego i kompletnie nieprzytomnego. Należał do facetów, którzy po ciosie zawsze się podnosili, ale przecież to jasne, że pewnego dnia się nie podniesie. Dlaczego zawsze musiał się znaleźć w niewłaściwym czasie w niewłaściwym miejscu? Wyobraziła go sobie mówiącego: „Może to jednak było właściwe miejsce i właściwy czas?”. Był naprawdę najbardziej irytującym człowiekiem, jakiego znała, nawet w jej wyobraźni. W tym szpitalnym łóżku wydawał się taki bezbronny! „Król w Dunfermline topi troski w czerwonym jako krew winie” 41. Król Rybak, ranny i pozbawiony męskości, jego królestwo w ruinie. Czy żeby je ocalić, trzeba było uleczyć króla, czy raczej złożyć go w ofierze? Nie pamiętała. Krwawa ofiara, taki tytuł nosiła antologia wierszy Martiny Appleby. Wydała ją pod swoim panieńskim nazwiskiem; widocznie „Mason” źle się ludziom kojarzyło. Louise wyszukała w internecie informacje na jej temat, raptem kilka zdań. Howard Mason nazywał ją swoją

muzą, przynajmniej przez pewien czas. W dość przejrzystej powieści z kluczem uczynił z niej Ingegardę, „ciężki skandynawski kamień młyński, uwieszony u jego szyi, wciągający go pod wodę”. Jak widać, nie był mistrzem metafory. Obecnie cały nakład wierszy Martiny był wyczerpany. Wszyscy odeszli do lamusa, co do jednego. Z wyjątkiem Joanny. Na palcach przemknęła przez uśpiony dom. Przyszło jej na myśl, żeby zaparzyć kawę, ale ostatecznie z tego zrezygnowała. Wolała nie robić hałasu. Męczący ją kac spowolnił jej reakcje i nie zdołała jednak wymknąć się niepostrzeżenie. Właśnie zapinała płaszcz, kiedy po schodach spłynęła w dół stara dobra Bridget we wściekle pomarańczowej satynowej podomce i zagadnęła: – Tak wcześnie do pracy? – Źli ludzie i policja nie znają spoczynku – odparła Louise. – Nie martw się, zaopiekuję się Patrickiem – obiecała jej Bridget. Louise w mgnieniu oka przeistoczyła się z życzliwej krewnej we wredną sekutnicę i warknęła: – Nie martwię się. Patrick ma pięćdziesiąt dwa lata, sam da sobie radę. Suka zrzuciła kaganiec. Segment wyposażony był w podziemny garaż. Wyjeżdżająca z niego Louise o mały włos przejechałaby listonosza, który miał dla niej przesyłkę ekspresową – kolejne dzieła Howarda Masona wyszperane w internecie. Louise pokwitowała odbiór, wsunęła paczkę do schowka w samochodzie i odjechała. * * * Tym razem nie zastukała do eleganckich drzwi od frontu, tylko wybrała ścieżkę biegnącą z boku domu do kuchennego wejścia. Po drodze minęła garaż i przez okno upewniła się, że w środku rzeczywiście stoi ekologiczny prius doktor Hunter, tak jak mówiła Reggie. Kiedy we wtorek czekała na powrót lekarki z pracy, zaparkowała przy głównej drodze. Siedząc w aucie, patrzyła, jak wóz doktor Hunter skręca na podjazd, a ona sama wchodzi do domu, i zastanawiała się, jak musi się czuć jedyna ocalała z masakry. („Winna – powiedziała jej później Joanna Hunter. – Każdego dnia czuję się winna”). – To znowu ja – oznajmiła radośnie, kiedy Neil Hunter otworzył jej drzwi. Wyglądał

jeszcze bardziej niechlujnie niż wczoraj. – Wie pani, która jest godzina? Louise spojrzała na zegarek i odparła: – Za dziesięć siódma – niczym usłużna harcerka. Wczesny ranek, najlepsza pora, żeby niepokoić dilerów narkotyków, terrorystów i niewinnych małżonków troskliwych lekarek. Louise nigdy nie awansowała na harcerkę, w wieku siedmiu lat wyrzucono ją z zuchów. Dziwne, bo zawsze uważała się za dobrego gracza zespołowego, chociaż niekiedy miała wrażenie, że nikt z jej zespołu nie podziela tego zdania. („Nie jesteś graczem zespołowym, tylko dowódcą, szefowo” – stwierdziła dyplomatycznie Karen Warner). – Przecież mówiłam panu, że wrócę – wyjaśniła cierpliwie i rozsądnie. – Ano racja. Neil Hunter potarł zarośnięty podbródek i przez chwilę gapił się na nią bezmyślnie. Wyglądało na to, że jego samopoczucie jest dalekie od dobrego. Może należał do mężczyzn, którzy bez żony nie potrafią zorganizować sobie życia? (Sporo takich było). – Pewnie chce pani wejść? – zapytał. Przywarł do framugi, więc musiała się obok niego przecisnąć. Zdecydowanie naruszył jej przestrzeń osobistą. Cuchnął alkoholem oraz papierosami i wyglądał, jakby przez całą noc nie spał, co w sumie nie było aż tak nieatrakcyjne, jak być powinno. Louise nie wykopałaby go z łóżka. Rzecz jasna, gdyby nie była mężatką, a on nie miał żony i gdyby nie istniał jednak cień szansy, że się tej żony pozbył. Louise, ty wariatko! – Zauważyłam w garażu samochód doktor Hunter – odezwała się. – Silnik padł. Chyba coś z elektroniką. Jutro zabieram go do warsztatu. Jo pojechała do Yorkshire wynajętym wozem. – Dzwoniłam do niej kilka razy, ale nie odbiera – powiedziała Louise. Nie było to zgodne z prawdą, ale co tam. – Chyba wzięła ze sobą komórkę? – Tak, oczywiście. – W takim razie może mógłby mi pan podać adres i numer telefonu jej ciotki? – Ciotki? – Mhm.

Neil Hunter przytknął palce do skroni i przez chwilę się zastanawiał, zanim stwierdził: – Chyba jest w gabinecie – po czym niechętnie się oddalił, jakby czekały go wyjątkowo żmudne poszukiwania. Kiedy tylko zniknął w głębi domu, rozdzwoniła się komórka. Telefon musiał znajdować się w pobliżu, lecz dźwięk dzwonka był stłumiony, jakby aparat był gdzieś ukryty. Podążając za melodyjką, Louise dotarła do szuflady dużego stołu kuchennego. Kiedy ją wysunęła, muzyka buchnęła z całą siłą. Brzmiało to jak Bach, lecz utwór był tak mało znany, że go nie rozpoznała. Dzięki Patrickowi jej znajomość muzyki klasycznej znacznie się ostatnio poprawiła, ale wciąż potrafiła rozpoznać tylko kilka najbardziej oczywistych kawałków: V symfonię Beethovena, fragmenty Jeziora łabędziego, Carmina Burana. „Lekką klasykę”, jak mawiał Patrick. Jej mąż był w dodatku wielkim miłośnikiem opery, podobały mu się zwłaszcza te, których Louise nie znosiła. Śmiał się z niej, że jest „populistką”, słuchającą wyłącznie wielkich arii miłosnych. W samochodzie woziła składankę Marii Callas i często jej słuchała, chociaż nie była pewna, czy to najlepszy rodzaj rozrywki samochodowej. Instynkt podpowiadał jej, żeby odebrać. Z drugiej strony wiedziała, że byłoby to pewnego rodzaju naruszenie prywatności, coś z gruntu nieetycznego. Mimo to odebrała. – Jo? – zapytał nabrzmiały udręką męski głos; nawet w tej jednej sylabie było słychać napięcie. – Nie ma jej – odparła Louise. Mówiła prawdę: Jo tutaj nie było. Louise uświadomiła sobie, że – choć się tego wypierała – liczyła na spotkanie z Joanną Hunter. To ona była powodem jej dzisiejszej wizyty, nie Neil Hunter. Ktokolwiek to był, natychmiast się rozłączył. Skoro telefon należał do Joanny Hunter, czemu leżał w szufladzie? I kto przed chwilą do niej dzwonił? Pomyłka? Kochanek? Zaburzony pacjent? Louise odłożyła aparat do szuflady i zamknęła ją. Bateria komórki ledwo dyszała. Neil Hunter od dwóch dni musiał słuchać, jak dzwoni. Dlaczego zwyczajnie jej nie wyłączył? Może był ciekaw, kto kontaktuje się z jego żoną. Kiedy wrócił do kuchni, Louise zażądała: – Jeżeli nie ma pan nic przeciwko temu, chciałabym zobaczyć telefon doktor Hunter. – Jej telefon?

– Tak, jej telefon – odparła stanowczo. – Mamy trudności z namierzeniem Andrew Deckera. Muszę wiedzieć, czy w ciągu ostatnich kilku dni do niej nie dzwonił. Improwizowała, działała bez planu, szła na żywioł – czy nie wszyscy tak robili? Może nie. – Dlaczego Andrew Decker miałby do niej dzwonić? – zdziwił się Neil Hunter. – Jo jest chyba ostatnią osobą, z którą chciałby nawiązać kontakt. – Albo pierwszą na jego liście. Po prostu chcę się upewnić – ucięła Louise. Wyciągnęła rękę i uśmiechnęła się zachęcająco. – Poproszę o jej telefon. – Wzięła go ze sobą, przecież mówiłem. – Sęk w tym, że nie odbiera, kiedy do niej dzwonię – odrzekła niewinnie (na tyle niewinnie, na ile potrafiła). Wybrała numer na swojej komórce i uniosła ją w górę, jakby chciała w ten sposób zademonstrować niemożność skontaktowania się z doktor Hunter. Kilka sekund później rozległy się stłumione, metaliczne dźwięki kanonu Bacha. Neil Hunter zagapił się na drewniany stół, jakby ten właśnie wierzgnął i zaczął tańczyć kankana. Louise wysunęła szufladę i wyjęła dzwoniący telefon. – A niech mnie! Jo zapomniała zabrać komórkę. Da pani wiarę? – odezwał się Neil Hunter. Kiepsko mu wychodziło zgrywanie niewiniątka, o wiele gorzej niż Louise. – Słowo honoru, moja żona potrafi być okropnie zapominalska. (Co takiego powiedziała Reggie? „Doktor Hunter nigdy o niczym nie zapomina”). – Czyli pan z nią nie rozmawiał? – Z kim? – Z żoną, panie Hunter. – Oczywiście, że rozmawiałem, przecież mówiłem. Musiałem dzwonić pod numer jej ciotki. Podał Louise kartkę z zanotowanym adresem i numerem telefonu. Znowu ta ciotka. – Kiedy? – drążyła Louise. – Wczoraj.

– Pozwoli pan, że zabiorę jej komórkę? – Komórkę? – Tak, jej komórkę. Siedziała w samochodzie zaparkowanym przed domem Alison Needler i popijała kawę z papierowego kubka. Agnes Barker. Wiekowa ciotka, zupełnie jak postać z farsy, a nie rzeczywista osoba („Na scenę od lewej wchodzi wiekowa ciotka”). Ciotka Joanny Hunter miała dopiero siedemdziesiąt lat, jak na dzisiejsze standardy nie była wcale taka wiekowa. Starość oddalała się, im bardziej się do niej zbliżaliśmy. Dawniej Louise żartowała, że woli żyć szybko i umrzeć młodo, ale trudno szybko żyć, kiedy spowalniają cię bieliźniarki i srebrne obrączki na serwetki, o dobrowolnym przykuciu się na resztę życia do jednego mężczyzny nie wspominając. Czy to właśnie należało rozumieć przez „węzeł małżeński”? Patrick to dobry człowiek, upomniała się w duchu. Przeszukiwanie zasobów sieciowych dało dość skąpe wyniki. Agnes Barker, z domu Agnes Mary Mason, urodziła się w 1936 roku, studiowała w Królewskiej Akademii Sztuki Dramatycznej, przez kilka lat występowała na deskach Teatru Repertuarowego, w 1965 roku wyszła za Olivera Barkera, producenta radiowego w BBC. Zamieszkali w Ealing, nie mieli dzieci. W 1990 roku przenieśli się do Hawes, mąż zmarł przed dziesięciu laty. Z lektury Sklepikarza zapamiętała postać siostry o imieniu Margot – aroganckiej snobki – która zapewne była literackim alter ego Agnes. Louise doszła do wniosku, że mogłaby wystąpić w teleturnieju poświęconym życiu i twórczości Howarda Masona. Cóż za artystyczne rodzeństwo! W Sklepikarzu Margot była jeszcze w szkole, lecz żyła „głupimi, nierealnymi marzeniami” o sławie i sukcesie. Louise nie miała żadnego rozsądnego powodu, aby wątpić w istnienie ciotki. Tyle tylko, że kiedy przejrzała listę połączeń przychodzących w telefonie Joanny Hunter i porównała je z numerem ciotki, niechętnie dostarczonym jej przez Neila Huntera, okazało się, że nie ma tam żadnych telefonów od Agnes Barker czy w ogóle z Hawes. Być może Joanna Hunter i jej mąż posłużyli się ciotką jako przykrywką, żeby lekarka mogła na jakiś czas zniknąć. Uciec. Marne szanse. W środę Joanna Hunter wykonała sześć telefonów i odebrała pięć. W czwartek połączeń odebranych – a przynajmniej zarejestrowanych przez komórkę – było już kilkanaście. Louise sprawdziła numer Reggie Chase i wcale się nie zdziwiła

stwierdziwszy, że to głównie ona dzwoniła. Dalsze badanie zawartości aparatu Joanny Hunter okazało się niemożliwe, ponieważ wyczerpana bateria wydała w końcu ostatnie tchnienie. Louise zatelefonowała do domu Agnes Barker, gdzie uprzejmy, sztucznie wygenerowany głos poinformował ją, że numer został dezaktywowany. Połączyła się więc z posterunkiem, złapała pierwszego lepszego policjanta i poprosiła o sprawdzenie, kiedy numer został odłączony. Już po dziesięciu minutach dowiedziała się, że w ubiegłym tygodniu. Nieaktualny numer, wyczerpany nakład. Masonowie wydawali się iluzją, fatamorganą. Louise przekartkowała świeżo zakupioną powieść Howarda Masona zatytułowaną Droga do domu, napisaną dwa lata po ślubie z Gabrielle. Powieściowa żona nosiła imię Francesca, miała egzotyczne pochodzenie i kosmopolityczne wychowanie. Całe lata świetlne dzieliły ją od głównego bohatera, Stephena, który dla odmiany wyrósł w klaustrofobicznym robotniczym miasteczku w zachodnim Yorkshire – jak okiem sięgnąć, tylko brudne kanały i krajobraz pokryty sadzą. (Louise była ciekawa, co Jackson powiedziałby o książce Howarda). Stephen, którego ambicją było odciąć się od swoich nędznych korzeni, wiódł cygańskie życie u boku świeżo poślubionej nieletniej małżonki (z którą związał się bez zgody jej rodziców) w kręgach europejskiej bohemy. Powieść zdawała się przesycona seksem. Stephen i Francesca parzyli się niczym króliki na co drugiej stronie – same pchnięcia, jęki i wyginanie się w łuk. Louise przypuszczała, że całe to pieprzenie musiało zapewnić Howardowi Masonowi sporą poczytność w – zerknęła na datę wydania – 1960 roku. Ziewnęła. Niezwykłe, jak nużące może być czytanie o seksie, szczególnie o tej porze – w zasadzie o każdej innej porze również. Drzwi frontowe Needlerów się uchyliły. Alison wystawiła głowę i sprawdziła, czy nic im nie grozi, zanim kilka minut później wyszła przed dom razem z dziećmi. Następnie odeskortowała je do szkoły, jakby były gromadką niesfornych psów, choć w rzeczywistości szły ulicą ulegle jak zombi. Cała rodzina garściami łykała na przemian środki uspokajające i pobudzające. Louise uruchomiła silnik swojego BMW, powoli ruszyła za nimi i zaczekała, aż przekroczą bramę szkoły. Alison Needler podziękowała jej ledwo dostrzegalnym ruchem głowy. Na dworze wciąż było ciemno. Przesilenie zimowe zbliżało się wielkimi krokami i wyglądało na to, że czeka ich kolejny dzień, w którym słońce postanowiło zrobić sobie wolne. Louise spojrzała na zegarek – zanim wróci do Edynburga, przychodnia, w której

przyjmowała Joanna Hunter, powinna już pracować na pełnych obrotach. Ponownie uruchomiła silnik i ruszyła z miejsca. Ciekawe, jaki będzie miała przebieg, zanim wreszcie uzna, że nie musi już nigdzie pędzić. W przychodni nikt nie miał żadnych wiadomości o doktor Hunter, odkąd w czwartek z samego rana poinformowano ich o jej nagłym urlopie. Louise zdołała w końcu namierzyć rejestratorkę, która odebrała wtedy telefon i zadzwoniła do niej z samochodu zaparkowanego przed przychodnią. Kobieta miała akurat wolne i wyglądało na to, że Louise zaskoczyła ją w trakcie przedświątecznych zakupów. „Jestem teraz w centrum handlowym w Gyle” – oznajmiła, podnosząc głos, żeby przekrzyczeć grający w tle kawałek grupy Slade. Z całkiem zrozumiałych względów była poirytowana. Louise też byłaby poirytowana, gdyby robiła przedświąteczne zakupy w Gyle. Co by tu kupić Patrickowi pod choinkę? Z Archiem sprawa była prosta – zażyczył sobie gotówkę („Tylko jak najwięcej, błagam!”), jednak Patrick z pewnością oczekiwał od niej czegoś osobistego, prezentu, który by coś znaczył. Louise nie radziła sobie z prezentami, nie potrafiła dawać ani brać – nie tylko jeśli chodzi o podarki. – Nie – oświadczyła po chwili wahania rejestratorka. – Doktor Hunter nie dzwoniła osobiście. Wiadomość przekazał mi jej mąż. Podobno jakaś nagła choroba w rodzinie. – Jest pani pewna, że to był jej mąż? – W każdym razie tak się przedstawił. Mówił z akcentem z Glasgow – dodała, jakby to przesądzało sprawę. – Powiedział, że pojechała zająć się chorą ciotką. – Tak – odparła Louise – też to słyszałam. Sheila Hayes przyjmowała w poradni przedporodowej na końcu korytarza. Louise wkurzała ta cała klęska urodzaju – nie dość, że musiała pracować z brzuchatą Karen, to jeszcze atmosfera w poradni była wprost przesycona hormonami. Poczekalnię wypełniały wielkie jak ciężarówki boginie płodności. Kartkowały zaczytane egzemplarze OK! i z trudem przemieszczały swoje opasłe ciała, wiercąc się niecierpliwie na twardych krzesłach. Louise pokazała w rejestracji swoją legitymację i rzuciła krótko: „Sheila Hayes?”, na co recepcjonistka wskazała jej drzwi gabinetu, mówiąc: „Jest u niej jedna pani”. Znowu jakaś pani. Pani Jeziora, dama z lampą, królowa nocy. Louise zaczekała, aż pacjentka wytoczy się na zewnątrz, ciągnąc za sobą dwójkę maluchów, po czym wśliznęła się do gabinetu położnej. Sheila Hayes powitała ją uśmiechem, zajrzała do swoich notatek i powiedziała:

– Pani Carter? My się chyba jeszcze nie znamy. – Nie jestem panią Carter – odparła Louise, pokazując legitymację policyjną. – Nadkomisarz Louise Monroe. Zawodowy uśmiech Sheili Hayes zbladł. – Mam pytanie o doktor Hunter – wyjaśniła Louise. – Czy coś jej się stało? – Nie, prowadzę tylko rutynowe dochodzenie w sprawie jej męża… – Neila? – Zgadza się, Neila. Prosiłabym, żeby zachowała to pani dla siebie. – Oczywiście. Louise domyślała się, że zanim stąd wyjdzie, cała przychodnia będzie huczeć od plotek. Już rejestratorka wytrzeszczyła oczy na widok jej odznaki. – Usiłuję zlokalizować doktor Hunter. Nie uprzedziła pani o swoim wyjeździe? – Nie – odrzekła Sheila Hayes. – Pojechała zająć się ciotką, przynajmniej tyle wiem od Reggie. Reggie to dziewczyna, która pomaga jej przy dziecku. Jo miała się ze mną spotkać w środę wieczorem, ale nie przyszła, a kiedy zadzwoniłam, żeby zapytać, co się stało, nie odebrała telefonu. To zupełnie do niej niepodobne. Domyślam się, że chodzi o ten artykuł w gazecie? – O jaki artykuł? * * * – Który wolisz? – spytała Karen Warner. – „Morderca Masonów zaginął” czy „Bestia z wrzosowisk”? Przecież to się nie wydarzyło na wrzosowisku? – To szkocka gazeta – wyjaśniła Louise. – Mogą być na bakier z geografią Anglii. – „Po trzydziestoletniej odsiadce skazany na karę dożywocia za brutalne morderstwo…” i tak dalej, i tak dalej… „A oto twarz mordercy”. To zdjęcie sprzed ponad trzydziestu lat! „Joanna Mason zmieniła nazwisko, prawdopodobnie pracuje w Szkocji jako internistka”, bla, bla, bla… Czyli jeszcze jej nie namierzyli. Ale niewiele brakuje. – W zasadzie szkoda – mruknęła Louise – że jej nie znaleźli. – Mówisz serio?

Posterunkowa Abbie Nash wsadziła głowę przez otwarte drzwi gabinetu. – Szukała mnie pani, szefowo? – Tak. Obdzwoń firmy wynajmujące samochody i sprawdź, czy w środę Joanna Hunter wypożyczyła samochód. I jeszcze jedno, Abbie – dodała Louise, podając policjantce komórkę Joanny Hunter – niech ktoś sprawdzi wszystkie połączenia na tym telefonie, również należącym do Joanny Hunter. – Już się robi, szefowo. – Abbie była niska, krępa i wyglądała na kogoś, kto poradzi sobie w każdej bójce. Miała przy tym więcej wyobraźni, niż sugerowała to jej kiepska fryzura. – Sandy Mathieson mówi, że to ta ocalała z masakry Masonów – zauważyła. – Jak tylko mi powiedział, od razu wyszukałam ją w internecie. Podobno znowu przepadła? Louise zastanawiała się, ile osób musi zginąć, żeby zwykłe morderstwo stało się masakrą. Chyba więcej niż trzy? – Może chrupkę? – poczęstowała je Karen, potrząsając przed nimi otwartą torebką. – O smaku pieczeni wołowej. Abbie Nash wzięła całą garść, Louise tylko machnęła ręką zniecierpliwiona. Sam zapach przyprawiał ją o mdłości. Pewnie tak to wygląda, kiedy ktoś przechodzi na wegetarianizm. – Chcę tylko sprawdzić, gdzie jest i czy nic jej nie grozi – odpowiedziała. – Chcę też mieć pewność, że Andrew Decker nie kręci się gdzieś w pobliżu. Jak to ujęła Reggie? „Czy ktokolwiek z nią rozmawiał, odkąd zniknęła?”. Wyglądało na to, że nikt. – Problem polega na tym, że nikt nie zgłosił jej zaginięcia – westchnęła Louise. – Cherchez la tante 42. Niewiele więcej możemy zrobić. Rzecz w tym, jak powiedziałaby Reggie, że reakcja Neila Huntera na zaskakujące znalezisko w postaci telefonu jego żony była godna samej Ingrid Bergman w Gasnącym płomieniu, ale nawet w połowie nie tak szmirowata jak udawane zdumienie na radosny pomruk silnika priusa, kiedy Louise go odpaliła. – Cudowne zmartwychwstanie? – spytała z miną niewiniątka. Neil Hunter usiłował zbyć to śmiechem. – Może powinienem zadzwonić po adwokata? – zażartował. – Nie wiem. A powinien pan?

Trwaj przy mnie Miała dziewięć lat, kiedy Martina umarła. Pewnego dnia wróciła do domu ze szkoły – ojca nigdzie nie było – i zobaczyła dwóch mężczyzn znoszących po schodach ciało przykryte prześcieradłem. Joanna nie była pewna, kto to, dopóki nie wbiegła na górę do pokoju Martiny i nie zobaczyła zmiętej pościeli oraz leżących na podłodze pustych butelek i nie poczuła w powietrzu dziwnego mdławego zapachu zwiastującego katastrofę. Martina zostawiła list pożegnalny napisany na kartce w kwiatowy wzór pochodzącej z papeterii, którą Joanna ofiarowała jej na Gwiazdkę. Niezauważony przez policję leżał na gzymsie kominka w salonie. Nie było w nim nic godnego zapamiętania, żadnej poezji, jedynie nagryzmolone słabnącą dłonią dwa słowa: „Mam dość” i coś po szwedzku, co już na zawsze miało pozostać dla Joanny niezrozumiałe. Ruszyła na poszukiwanie ojca i odnalazła go w gabinecie, gdzie zdążył opróżnić całą butelkę whisky. Stanęła w drzwiach i podnosząc w górę kartkę, powiedziała: „Martina zostawiła dla ciebie list”, on zaś odburknął: „Wiem” i cisnął w Joannę pustą butelką. Przez pewien czas żyli z ojcem tylko we dwoje. Kiedy zamieszkała z nim po tym, jak wszyscy, których kochała, zginęli, Howard Mason zatrudnił dla niej opiekunkę. Była to sucha stara wiedźma w surowym stroju, przekonana, że najlepszym sposobem, aby Joanna zapomniała o tragedii, jest zachowywać się, jakby nic się nie wydarzyło. Upłynęło sporo czasu, zanim Joanna zdołała wrócić do szkoły. Kolana uginały się pod nią, ilekroć podchodziła do szkolnej bramy, więc zatrudniony przez ojca psychiatra (mężczyzna w tweedowym garniturze, który śmierdział papierosami i z którym dzieliła długie chwile niezręcznego milczenia) zasugerował, żeby przez pewien czas uczyła się w domu. W związku z tym opiekunka pełniła też funkcję guwernantki i co dzień odbywała z Joanną wielogodzinne męczące lekcje arytmetyki oraz angielskiego. Jeżeli dziewczynka popełniła błąd, zabrudziła zeszyt albo niedostatecznie uważała, dostawała linijką po rękach. Pewnego dnia Martina przyłapała opiekunkę na biciu, wyrwała jej linijkę i walnęła tamtą w twarz. Zrobiło się okropne zamieszanie, opiekunka groziła policją, ale ostatecznie Howardowi udało się ją odprawić. Dobrze mu szło pozbywanie się kobiet. Joanna zapamiętała jedynie, że kiedy wiedźma odjechała taksówką, Martina odwróciła się do niej i powiedziała:

„Koniec z opiekunkami, kochanie, odtąd ja będę się o ciebie troszczyć. Obiecuję”. „Nie składaj obietnic, których nie potrafisz dotrzymać” – mawiała ich matka i miała rację. Nie kierowała tego do dzieci, tylko do ojca, Howarda Masona, Wielkiego Pozera. Kobieta, która nastała po poetce (a w istocie przed nią, stając się jednym z powodów, dla których Martina targnęła się na swoje życie), była Chinką, artystką z Hongkongu. Przekonała Howarda Masona, że Joannie lepiej będzie nie w miejscowej szkole, w której się w końcu odnalazła, tylko w internacie zagubionym gdzieś na wzgórzach Cotswolds. W ten sposób Joanna została wyekspediowana z domu i wracała tam tylko od święta, dopóki nie skończyła osiemnastu lat. W tym czasie ojciec latami przebywał na wygnaniu w Los Angeles, gdzie usiłował od nowa rozpocząć karierę. Joanna zmuszona była spędzać wakacje szkolne z ciotką Agnes i wujem Oliverem, okropnymi ludźmi, którzy panicznie bali się dzieci i traktowali ją, jakby była groźnym dzikim zwierzęciem, które na każdym kroku należy gnębić i zastraszać. Później ich kontakty ograniczały się do wymiany kartek bożonarodzeniowych. Joanna nigdy nie wybaczyła ciotce, że ta nie otoczyła jej miłością; sama na jej miejscu właśnie tak by postąpiła. Gdyby nie nekrolog w gazecie, nie wiedziałaby nawet, że ojciec umarł. Jego piąta roztrzepana żona zapomniała ją zawiadomić. Howard Mason został skremowany, a jego prochy rozsypane, zanim informacja o jego śmierci dotarła do Joanny. Mieszkał wtedy w Rio jak jakiś ukrywający się przestępca albo nazista. Jego piąta żona była Brazylijką i niewykluczone, że Howard ukrył przed nią fakt posiadania córki. Joanna mogła pójść na dno, na szczęście szkoła z nawiązką wynagrodziła jej niedostatki rodziny Masonów. Przez kompletny przypadek Howard umieścił ją w instytucji, która o nią dbała i wspierała ją na każdym kroku. W rezultacie Joanna rozkwitła i pokochała szkolną rutynę z jej surowymi zasadami, dającymi poczucie bezpieczeństwa. Zanim skończyła szkołę i poszła na studia, Howard zdążył zaliczyć kolejną żonę i dwie kochanki. Z żadną jednak nie miał dzieci. – Miałem już dzieci – bełkotał pijany w towarzystwie niczym aktor grający pod publiczkę. – Nikt mi ich nie zastąpi. – Została ci jeszcze Joanna – przypominał ktoś wówczas, on zaś odpowiadał: – Ależ oczywiście. Dzięki Bogu została mi jeszcze Joanna. – „Jadą, jadą misie, tra la la, tra la la – nuciła cichutko dziecku, chociaż mały spał. –

Śmieją im się pysie, ha ha ha, ha ha ha”. Błyskawicznie zasnął na nierównym materacu, który dzielili, ale jak zwykle obudził się na karmienie o czwartej nad ranem, w tej porze narodzin i śmierci, kiedy ciało stawia najmniejszy opór zstępującej i ulatującej duszy. Joanna nie wierzyła w Boga – jak mogłaby w Niego wierzyć? Wierzyła natomiast w istnienie duszy, a nawet w jej migrację, i chociaż nigdy nie przyznałaby się do tego na konferencji naukowej, wierzyła również, że nosi w sobie dusze swoich bliskich zmarłych, a pewnego dnia jej dziecko będzie nosiło w sobie jej duszę. To, że była racjonalną i sceptyczną ateistką, nie oznaczało, że nie mogła chwytać się różnych sposobów na przetrwanie kolejnego dnia. W tej kwestii nie obowiązywały jej żadne zasady. Z całego życia najlepiej wspominała okres ciąży, kiedy dziecko wciąż było bezpiecznie ukryte w jej brzuchu. Każdemu, kto przyszedł na ten świat, prędzej czy później deszcz moczył twarz, wiatr mierzwił włosy, a słońce paliło skórę. Czekająca go droga była usiana niebezpieczeństwami. Za oknem zapadła noc, nad horyzontem wznosił się blady zimowy księżyc. Jej dziecko było teraz w tym samym wieku co Joseph, kiedy umarł. Nić życia jej brata została tak wcześnie przerwana, że nie sposób wyobrazić sobie, jaki wyrósłby z niego mężczyzna. Z Jessicą sprawa była o wiele łatwiejsza – już jako ośmiolatka miała ukształtowany charakter, była lojalna, przedsiębiorcza, pewna siebie i irytująca. Do tego bystra, niekiedy aż za bardzo. „Nie bądź taka mądra, bo narobisz sobie kłopotów” – pouczał Jessicę ojciec, a matka prychała: „Chyba żartujesz! Inteligencja nie zaszkodziła jeszcze żadnej dziewczynie”. Czy ta wymiana zdań faktycznie miała miejsce? A może Joanna wypełniała po prostu luki w swoich wspomnieniach, tak jak wyobrażała sobie dorosłą Jessicę mieszkającą w równoległym wszechświecie gdzieś na wzgórzach Cotswolds, w starym domu porośniętym od frontu glicynią. Matkę czworga dzieci, doradczynię rządu do spraw Trzeciego Świata, apodyktyczną, odważną, niezawodną. Albo ich matkę Gabrielle, ekscentryczną angielską artystkę, osiadłą w jakimś słonecznym kraju i malującą jak szalona. Rzecz jasna była to czysta fantazja. Joanna nie pamiętała właściwie żadnego z nich, lecz to nie przeszkadzało jej bliskim wieść egzystencji realnych bytów, bardziej rzeczywistych niż jakakolwiek żywa istota, oczywiście z wyjątkiem dziecka. Stanowili zwierciadło, w którym stale trzeba się było przeglądać, wzorzec, do którego należało się odwoływać, kiedy wszystko inne zawiodło. Oczywiście poza dzieckiem. Została osierocona. Całe jej życie było żałobą, tęsknotą za czymś, czego nawet nie

pamiętała. Czasami w nocy, we śnie, słyszała poszczekiwanie psa. Powracające wówczas wspomnienie rozpaczy było tak żywe, że zastanawiała się, czy nie zabić dziecka, a potem siebie. Odeszliby spokojnie, wspomagani jakimś łagodnym środkiem farmakologicznym, i nie dotknęłaby ich już żadna tragedia. Taki ułożyła plan awaryjny, gdyby ją osaczono i nie miałaby dokąd uciec, na wypadek klęski głodu, wojny jądrowej, wybuchu wulkanu albo uderzenia komety. Albo gdyby znalazła się w obozie koncentracyjnym lub została porwana przez złych ludzi, przez psychopatów. Gdyby nie było igieł, leków ani niczego innego, najpierw własnoręcznie udusiłaby dziecko, a potem by się powiesiła. Na to zawsze znajdzie się jakiś sposób, choć czasem potrzeba sporej samodyscypliny. „Abecadło z pieca spadło, o ziemię się hukło, rozsypało się po kątach, strasznie się potłukło”. Uciekłaby, gdyby mogła, biegłaby razem z dzieckiem, pędziła jak wiatr, dopóki nie byliby oboje bezpieczni. Usłyszała kroki na schodach i mocniej przytuliła synka. Nadchodził zły człowiek.

Reggie Chase, waleczna dziewica Trzykrotnie telefonowała do nadkomisarz Monroe, bez rezultatu. Kiedy po raz kolejny wybrała numer doktor Hunter, w słuchawce zamiast sygnału rozległ się nagrany głos. Poinformował on Reggie, że abonent, z którym próbuje się skontaktować, jest chwilowo niedostępny. Bateria w komórce lekarki mogła się wyczerpać – po tylu dniach musiała być niemal rozładowana, jeśli już dawno nie padła. Tym samym pękła ostatnia cienka nić łącząca ją z doktor Hunter. Lina ratunkowa ich obu. Gdyby udało jej się zdobyć komórkę doktor Hunter, w książce telefonicznej znalazłaby zapewne numer rzekomej ciotki. Mogłaby wtedy zadzwonić, poprosić lekarkę do telefonu i rzucić całkiem swobodnie: „Dzień dobry, to ja, chciałam tylko zapytać, kiedy wracacie. Tutaj wszystko w porządku, Sadie was pozdrawia”. Doktor Hunter odparłaby wtedy: „Reggie, jak miło, że dzwonisz! Oboje za tobą tęsknimy” i wszystko wróciłoby na swoje miejsce. Musiała tylko dostać się do domu Hunterów i odszukać telefon. Gdyby przypadkiem natknęła się na pana Huntera, zawsze mogła powiedzieć, że czegoś zapomniała – książki, szczotki do włosów, kluczy. Formalnie rzecz biorąc, nie byłoby to wcale włamanie, bo przecież nie można się włamać, używając klucza, prawda? Grunt to mieć pewność, że doktor Hunter nic nie grozi. Wysiadła z autobusu na Blackford Avenue i kupiła w sklepie paczkę chrupek, po czym pieszo pokonała dystans dzielący ją od domu Hunterów. Chrupki miały smak serowocebulowy i już po pierwszym kęsie Reggie musiała schować je do torby. Za bardzo przypominały jej tamtą noc na torach, kiedy usiłowała napełnić powietrzem płuca Jacksona Brodiego i sprawić, żeby ożył. Na podjeździe nie zauważyła range rovera, co znaczyło, że pana Huntera nie ma. Nie ruszał się nigdzie bez samochodu. Reggie przykucnęła w zaroślach i przez chwilę obserwowała dom, żeby się upewnić, czy nie dostrzeże w środku żadnych oznak życia. Może powinna wziąć ze sobą Billy’ego? Choć raz jego wrodzony talent do włamań na coś by się przydał. Do niego też się nie mogła dodzwonić. Po co komu telefon, skoro go nie odbiera? Na widok znajomych kątów Sadie wydała z siebie cichy, tęskny skowyt. Reggie

pogłaskała ją uspokajająco po uszach, mrucząc: „Wiem, staruszko, wiem”, tak jak zrobiłaby na jej miejscu doktor Hunter. Sięgnęła do kieszeni po klucze i jej palce musnęły brudny strzęp kocyka. Zielona flaga sygnalizacyjna, której znaczenie musiała odczytać, pozostawiony dla niej trop, ślad z okruszków chleba, za którym powinna podążyć. Jakie to smutne, że dziecko utraciło swój talizman. Jakie to smutne, że Reggie utraciła dziecko. – No dobrze – szepnęła do Sadie, a ta spojrzała na nią pytająco. – Ruszamy. Najpierw zamek wpuszczany, potem bębenkowy; na razie wszystko szło gładko. W holu Reggie przystanęła na chwilę, żeby sprawdzić, czy teren jest czysty, podczas gdy Sadie pognała na górę na spotkanie z doktor Hunter, choć było całkiem jasne, że ani jej, ani dziecka tam nie ma. Dom był pozbawiony oddechu i cichy jak grób. Martwe powietrze. Nawet zegary stanęły, bo nie było ich komu nakręcić. Pustka po doktor Hunter w jej własnym domu zaciążyła Reggie na sercu jak ołów. W kuchni panował teraz jeszcze większy bałagan, choć nic nie wskazywało na to, żeby pan Hunter w tym czasie cokolwiek gotował. Na stole leżały resztki pizzy i stało mnóstwo brudnych szklanek – najwyraźniej nie przyszło mu do głowy wstawić je do zmywarki. W lodówce Reggie znalazła te same produkty, które były tam w środę. Banany w salaterce poczerniały, jabłka zaczynały się marszczyć. W kącie pod sufitem wisiała wielka pajęczyna. Zupełnie, jakby pod nieobecność doktor Hunter czas nagle przyspieszył. Ile będzie go musiało minąć, żeby to miejsce wróciło do pierwotnego stanu? Żeby dom całkiem zniknął i został zastąpiony przez łąkę i las? Reggie przetrząsnęła całą kuchnię w poszukiwaniu komórki. Zajrzała do szuflady stołowej, do wszystkich szafek, do lodówki, nawet do piekarnika, ale nigdzie nie znalazła telefonu. Właśnie się zastanawiała, co jeszcze mogłaby spenetrować, gdy zza okna dobiegł ryk silnika range rovera. Neil Hunter nadjechał jak zwykle z oszałamiającą prędkością i zahamował z piskiem opon. Zaraz za nim na podjazd wtoczył się z podobnym łoskotem drugi wóz. Trzasnęły drzwiczki i na bocznej żwirowej ścieżce rozległy się ciężkie kroki – nowo przybyli widocznie również zamierzali dostać się do domu od tyłu, kuchennymi drzwiami. Reggie czmychnęła schodami na górę niczym pomywaczka przyłapana na wyjadaniu herbatników i popędziła do sypialni doktor Hunter, gdzie zastała śpiącą na łóżku wspólniczkę. Kiedy Reggie wpadła do pokoju, Sadie obudziła się i powitała ją krótkim, radosnym szczeknięciem. Reggie rzuciła się na łóżko i zacisnęła dłoń na kagańcu suki. Co

za stres – normalnie można było umrzeć na zawał! Słychać było dobiegające z holu głosy. Pan Hunter i najprawdopodobniej dwaj inni mężczyźni głośno o czymś dyskutowali. Reggie nie wychwyciła sensu rozmowy, zauważyła jednak, że z każdą chwilą robi się coraz głośniejsza – tamci nie stali już w holu, tylko szli na górę. W tej sytuacji zawał wydawał się gwarantowany. Reggie chwyciła Sadie za obrożę i szarpnęła. „Chodź – szepnęła rozpaczliwie. – Musimy się schować”. W sypialni było rzecz jasna tylko jedno miejsce, które mogło posłużyć za kryjówkę – szafa żaluzjowa, ostatnie schronienie niewinnej ofiary szaleńca z nożem w tak licznych horrorach. Nie zastanawiając się długo, Reggie przykucnęła tam, gdzie wisiały rzeczy doktor Hunter, i wciągnęła za sobą stawiającą opór Sadie. W szafie nie było czym oddychać. Było ciasno i okropnie, jak w tej opowieści o Narnii, tyle że tutaj za plecami nie krył się żaden bajkowy świat, tylko ubrania doktor Hunter. Reggie czuła je na twarzy, wdychała znajomy zapach perfum. Miała wrażenie, że serce wydostało jej się z piersi – było za duże i za głośne, żeby się tam pomieścić – i wypełnia sobą całą sypialnię. Bum, bum, bum… Nieznajomi rozmawiali z panem Hunterem na podeście schodów, niemal na progu pokoju. Przez szczeliny w ażurowych drzwiach szafy Reggie wyraźnie widziała plecy jednego z mężczyzn. Był wysoki, wyższy od pana Huntera, ubrany w skórzaną kurtkę. Miał gruby byczy kark i łysą głowę, a na przegubie wielki, błyszczący, złoty zegarek, w który stukał znacząco, mówiąc do pana Huntera: „Czas ucieka, Neil”. Sądząc po akcencie, również pochodził z Glasgow. Niemożliwe, żeby tam, gdzie stali, nie słychać było bicia jej serca, tego ogłuszającego dudnienia, którym rozbrzmiewała cała szafa – bum, bum, bum. Jeszcze chwila i któryś z nich otworzy na oścież ażurowe drzwi i odkryje źródło hałasu. Żeby się uspokoić, Reggie wyprostowała palce i pogłaskała miękką sierść na łbie Sadie. – Robię, co mogę, do cholery – odparł pan Hunter, na co mężczyzna ze złotym zegarkiem powiedział: – Wiesz, o co toczy się gra, Hunter. O życie twoje i twoich bliskich. Więc dobrze się zastanów. Pomyśl o swojej ślicznej żonce i ślicznym synku. Chcesz ich jeszcze zobaczyć czy nie? Wszystko zależy od ciebie. Co mam przekazać Andersonowi? Sadie cicho warknęła, zdenerwowana bliskością tylu niesympatycznych, buchających testosteronem samców. Reggie jeszcze bardziej się skuliła i objęła sukę ramionami, żeby ją uciszyć. „Dobra!” – krzyknął naraz pan Hunter i w okamgnieniu znalazł się w sypialni.

Tylko kilka kroków dzieliło go od szafy. Reggie była pewna, że jej serce eksploduje z hukiem na cały pokój, a tamci znajdą je leżące na dnie szafy jak przekłuty balon. Pan Hunter jednym ruchem otworzył swoją część szafy, która aż się zatrzęsła w posadach od gwałtownego szarpnięcia. Musiał czegoś szukać, bo zrzucił na podłogę kilka rzeczy, po czym najwyraźniej to znalazł, bo wyszedł z pokoju, a tamci podążyli za nim na dół. Reggie wtuliła twarz w ciało Sadie i nasłuchiwała mocnego, regularnego bicia psiego serca, które w niczym nie przypominało jej wewnętrznego dygotu. Trzasnęły drzwi kuchenne, po czym rozległ się warkot obu silników i samochody wyjechały z podjazdu. Reggie dopadła do okna w samą porę, żeby zobaczyć, jak range rover pana Huntera odjeżdża w ślad za potężnym czarnym nissanem. Tak długo powtarzała w myślach numer rejestracyjny, dopóki nie znalazła w torbie notesu oraz długopisu i go nie zapisała. Powietrze w domu wydawało się skażone podsłuchaną rozmową. Z jednej strony sytuacja wyglądała fatalnie – mężczyzna ze złotym zegarkiem najwyraźniej uprowadził doktor Hunter i jej dziecko – z drugiej strony przynajmniej oboje żyli. Jeszcze żyli. Wychodząc ostrożnie z szafy, Reggie o mały włos by się potknęła o coś, co leżało na dnie i co okazało się elegancką damską torebką Mulberry, należącą do doktor Hunter („Model Bayswater, Reggie – czyż nie jest wspaniała?”). Reggie chwyciła ją i zwracając się do Sadie, powiedziała: – Chodź, musimy już iść. Kilka razy przesiadała się z autobusu do autobusu. Doświadczenie w domu Hunterów uodporniło ją na strach i dopóki trwał ów stan, chciała wrócić do mieszkania w Gorgie. Bateria w jej komórce lada moment mogła się wyczerpać. Jeśli ma stamtąd cokolwiek uratować, to ładowarkę. Siedziała na górnej platformie z torbą doktor Hunter na kolanach i starannie przeglądała jej zawartość. Formalnie rzecz biorąc, dokonała kradzieży, coś jej jednak mówiło, że w tej sytuacji zwykłe zasady nie obowiązują. „Pomyśl o swojej ślicznej żonce i ślicznym synku. Chcesz ich jeszcze zobaczyć czy nie?”. Ilekroć wspominała te słowa, czuła pustkę w żołądku. Doktor Hunter i jej dziecko zostali porwani – oto, co się z nimi stało. Byli przetrzymywani dla okupu przez amatorów złotych zegarków z Glasgow. Dlaczego? Gdzie? (I co wspólnego miała z tym wszystkim ciotka?). Na pierwszy rzut oka zawartość torebki wydawała się nietknięta: szczotka do włosów, opakowanie miętówek, paczuszka chusteczek higienicznych i druga z mokrymi chusteczkami dla dzieci, książeczka To nie mój miś, mała latarka, batonik muesli, ventolin w aerozolu, pigułki antykoncepcyjne, puderniczka Chanel, okulary do jazdy samochodem, kosmetyczka oraz notes – tak gruby, że aż pękał w szwach.

Teraz chyba nadkomisarz Monroe jej uwierzy? Doktor Hunter nie wyjechałaby nigdzie bez okularów, w których prowadziła samochód, bez kosmetyczki i inhalatora (drugi, zapasowy, wciąż leżał na jej toaletce). Żadna ciotka nie mogła być aż tak chora, żeby wszystko rzucić i gnać do niej na złamanie karku. Brakowało jedynie komórki, ale to już nie miało znaczenia, ponieważ w notesie doktor Hunter widniał adres niejakiej Agnes Barker, zamieszkałej w Hawes. Tajemnicza ciotka Agnes nareszcie się odnalazła. * * * Reggie wysiadła z autobusu i skręciła za róg w uliczkę, gdzie powitał ją aż nazbyt dobrze znany widok, zwiastujący kolejne nieszczęście: trzy wozy straży pożarnej, karetka, dwa radiowozy, policyjna furgonetka oraz gromadka gapiów kręcących się przed jej blokiem. Reggie aż zakłuło w sercu – mało prawdopodobne, żeby całe to zamieszanie nie miało związku z jej skromną osobą. Szyby w oknach jej mieszkania były wybite, na murze widniały ślady sadzy po buchających z salonu płomieniach. W powietrzu wisiał wstrętny smród spalenizny. Gruby wąż strażacki wił się na podobieństwo boa dusiciela i znikał w głębi klatki schodowej. Zamiast w popłochu ratować poparzonych sąsiadów, sanitariusze stali nonszalancko oparci o maskę karetki, więc przynajmniej nie miała nikogo na sumieniu. Dobre i to. Jej życie zaczynało przypominać równinę z Iliady całą usłaną trupami. – Co tu się stało? – zagadnęła jakiegoś chłopca, który z zachwytem gapił się na zgliszcza. – Pożar – odparł. – To widzę. Ale co się dokładnie stało? Do rozmowy włączył się inny chłopiec i oznajmił z podnieceniem: – Ktoś wlał do środka benzynę przez otwór na listy w drzwiach. – Do którego mieszkania? – Błagam, tylko nie mów, że numer osiem, modliła się w duchu. – Pod ósemkę. Reggie pomyślała o swoich książkach, ciśniętych na stertę pośrodku salonu, które wyglądały jak przygotowane do podpalenia ognisko. Wszystkie podręczniki, powieści Danielle Steel, miniaturowe imbryczki mamy, Wergiliusz, Tacyt, dobrzy starzy Pliniusze (Młodszy i Starszy), cała ocalona ze sklepów z używanymi rzeczami kolekcja klasyki Penguina. Zdjęcia.

– Och. – Tylko tyle zdołała z siebie wydobyć. Cichy, okrągły dźwięk, leciutki jak strzyżyk, krótki jak oddech. – Czy komuś coś się stało? – Nie… – mruknął pierwszy chłopak. Wyglądał na rozczarowanego. – Reggie! – wykrzyknął pan Hussain, wyrastając przed nią jak spod ziemi. – Nic ci nie jest? Strzępek osmalonego papieru sfrunął powoli z nieba jak bury płatek śniegu. Pan Hussain podniósł go i przeczytał na głos: – „Czuje bicie serca w zdrewniałym już łonie” 43. – To chyba Owidiusz – domyśliła się Reggie. – Bałem się, że zostałaś w środku – wyznał pan Hussain. – Chodź do sklepu. Zaparzę ci filiżankę herbaty. – Nie trzeba, panie Hussain, naprawdę nic mi nie jest. Dzięki za troskę. – Na pewno? – Słowo honoru! Strażak, który wyglądał, jakby dowodził akcją, wyszedł z budynku i zwrócił się do jednego z policjantów: „Teren czysty”. Strażacy zaczęli zwijać gruby wąż, ciągnący się po schodach aż na górę. Reggie dostrzegła wśród policjantów przystojnego Azjatę, który drgnął na jej widok, jakby ją znał, tylko nie potrafił skojarzyć, kim jest. Odwróciła się prędko, zanim zdążył sobie przypomnieć. Postawiła kołnierz kurtki, schowała głowę w ramiona i szybko odeszła, ciągnąc za sobą Sadie. Nie miała pojęcia, dokąd idzie, po prostu szła przed siebie, byle dalej od spalonego mieszkania, byle dalej od Gorgie. Minęła dłuższa chwila, zanim zdała sobie sprawę, że jedzie za nią biała furgonetka. Sunęła wzdłuż krawężnika w niepokojąco żółwim tempie. Reggie przyspieszyła i kierowca zrobił to samo. Puściła się więc biegiem; Sadie kłusowała radośnie u jej boku, myśląc, że to zabawa. Furgonetka zwiększyła prędkość i na najbliższym skrzyżowaniu zajechała im drogę. Wysiedli z niej Rudy i Blondas. Szli ku niej, kołysząc się na krzywych nogach. Zatrzymali się niebezpiecznie blisko, tak że czuła na twarzy nieświeży oddech Rudego, ciężki jak u psa. Z bliska cera blondyna prezentowała się jeszcze gorzej – cała była usiana dziobami. – Ty jesteś Billy, siostra Reggiego Chase’a? – spytał ją Blondas.

– Czyja siostra? – upewniła się Reggie, marszcząc niewinnie brwi, jakby nie była nieszczęsną Reggie Chase, siostrą tego przebrzydłego krętacza. (Jakby nie była tymi wszystkimi nieszczęsnymi, niechcianymi dziewczętami z Dickensa – Florence, Esther, Cecylią Jupe). – Tego małego gnojka, Reggiego Chase’a – powtórzył zniecierpliwiony Rudy. Sadie zareagowała na jego ton warknięciem i chyba dopiero wtedy tamci dwaj zwrócili na nią uwagę. Trochę późno, zważywszy na to, jak wielkim była psem, ale też nie oszukujmy się – żaden nie wyglądał na mózgowca. Rudy zrobił krok do tyłu. – To specjalnie tresowany pies obronny – ostrzegła go Reggie. Sadie znów zawarczała. Teraz cofnął się także Blondas. – Przekaż bratu wiadomość – powiedział Rudy. – Powiedz temu małemu kutasowi, że jeśli nie odda towaru, nie zwróci tego, co do niego nie należy, to… – Przeciągnął ręką po gardle. Najwyraźniej obaj lubili grozić innym na migi. W tym momencie Sadie rozszczekała się tak, że nawet Reggie się przestraszyła, a Rudy i Blondas czmychnęli do furgonetki. Rudy opuścił jeszcze szybę od strony pasażera, zawołał: „Oddaj mu to” i rzucił czymś w Reggie. Następne wydanie z kolekcji Loeba, tym razem w czerwonej okładce. Eneida, tom pierwszy. Książka, furkocząc kartkami, wykonała łuk w powietrzu i trafiła Reggie w kość policzkową, po czym spadła na chodnik grzbietem do dołu. Reggie schyliła się i wzięła ją do ręki. Takie samo równe wycięcie w środku. Przesunęła palcem wzdłuż krawędzi papierowej szkatułki. Czyżby ktoś ukrywał coś cennego w książkach pani MacDonald? We wszystkich, czy tylko w tych, które były Reggie potrzebne do egzaminu? Wycięty otwór był dziełem kogoś utalentowanego manualnie. Kogoś, kto śmiało mógłby zostać stolarzem, ale wolał handlować narkotykami na rogach ulic, blady i rozedrgany. Obecnie Billy zajmował wyższe miejsce w hierarchii, lecz jak widać nadal nie wiedział, co to lojalność. Okradł rękę, która go karmiła, i poutykał to, co ukradł, w tajnych skrytkach. Nie chciała płakać, ale czuła się mała i zmęczona. W dodatku twarz ją bolała w miejscu, w które oberwała książką. Świat pełen był wielkich facetów, grożących innym śmiercią. „Pomyśl o swojej ślicznej żonce i ślicznym synku”.

Dokąd szli ci, którzy nie mieli się do kogo zwrócić ani dokąd uciec?

Jackson opuszcza budynek Na czole miał metalowe zszywki, które czyniły go nieco podobnym do potwora doktora Frankensteina. Zabandażowane ramię spoczywało na temblaku w takiej pozycji, że dłoń miał stale przyciśniętą do serca, jakby składał uroczystą przysięgę. Dzięki temu mógł być przynajmniej pewien tego, że żyje. Co pewien czas nawiedzała go wizja pękającej na nowo tętnicy i fontanny krwi. Na szczęście nie był już przykuty do szpitalnego łóżka. Był wolny. Nieco odurzony i bardzo obolały – kilka siniaków śmiało wygrałoby każdy konkurs – ale zasadniczo na dobrej drodze, żeby ponownie stać się w pełni sprawnym człowiekiem. Musiał się stąd wydostać. Nie cierpiał szpitali. Spędził w nich więcej czasu niż większość ludzi. W jednym przez całą wieczność patrzył na umierającą matkę, a jako posterunkowy niemal każdą sobotnią noc spędzał na ostrym dyżurze, spisując zeznania. Narodziny, zgony (jedno równie traumatyczne jak drugie), urazy, choroby – szpitale nie były miejscem, gdzie zdrowo było przebywać. Za dużo chorych. Jackson nie był chory, został naprawiony i chciał wracać do domu, a przynajmniej do tego, co ostatnio nazywał domem, czyli eleganckiego mieszkanka w Covent Garden, które skrywało bezcenny klejnot w osobie jego żony – czy raczej będzie go skrywać, gdy tylko Tessa wysiądzie na Heathrow z samolotu w poniedziałek rano. Nie był to oczywiście jego prawdziwy dom. Prawdziwym domem – tym, o którym już nawet głośno nie wspominał – było posępne pomieszczenie o pokrytych sadzą ścianach na dnie jego serca, zamieszkiwane przez jego siostrę i brata. Ponieważ miejsca było dosyć, mieściła się tam także cała ponura historia rewolucji przemysłowej. Niezwykłe, ile ciemnej materii można wtłoczyć do własnego mrocznego wnętrza. Ilekroć zbierało mu się na tego rodzaju rozmyślania, wiedział, że pora ruszać w drogę. – Już mi lepiej – oznajmił doktor Foster. – Wszyscy tak mówią. – Nie, naprawdę. Już mi lepiej. – Słowo klucz to „cierpliwość”. – Nie muszę leżeć w szpitalu.

– Jeszcze wczoraj opowiadał mi pan o swojej wycieczce w zaświaty, a dzisiaj jest pan gotów wstać i wyjść? Odsunąć kamień i zmartwychwstać? Ot, tak? – Owszem. – Nie ma mowy. – Naprawdę nic mi już nie dolega – zwrócił się Jackson do Harry’ego Pottera w lekarskim kitlu. – Serio? – Serio. – Nie zwróciłeś uwagi na sarkastyczną intonację. Posłuchaj jeszcze raz: serio? Umięśniony tuman w okularkach. – Nic mi nie jest – oświadczył Australijczykowi o imieniu Mike. – Muszę się stąd wyrwać, inaczej zwariuję. – Nie ma sprawy – odparł latający lekarz. – Czyli mogę wyjść? – Jak sobie chcesz, stary. Podpisz wypis. Co cię powstrzymuje? – Nie mam pieniędzy. Ani prawa jazdy. – To ostatnie wydawało się znacznie bardziej palącym problemem niż pierwsze. – Cholercia. – Nawet nie mam się w co ubrać. – Pana rozmiar – powiedziała Reggie, wskazując wielką torbę z Topmana leżącą u jej stóp. – Zrobiłam zakupy w Topmanie, bo mam tam kartę zniżkową. Mogą nie być w pańskim stylu. Kupiłam po jednej sztuce wszystkiego. – Wyglądała na zażenowaną. – Do tego trzy pary majtek. – Zażenowanie wzrosło. – Bokserek. Sprawdziłam rozmiar na starych ciuchach, pielęgniarka mi je oddała. Były całkiem do niczego, pocięli je, żeby móc je zdjąć, zresztą i tak wszystko było upaprane krwią. Mam je tutaj, w tej czarnej foliowej torbie, pewnie będzie je pan chciał wyrzucić. – Dlaczego oddali ci moje rzeczy? – zdumiał się Jackson, kiedy Reggie umilkła, żeby zaczerpnąć powietrza. – Powiedziałam, że jestem pana córką.

– Moją córką? – Przepraszam. – I robisz to wszystko, bo czujesz się za mnie odpowiedzialna? – Właściwie… – zająknęła się Reggie – to mam do pana sprawę. – Wiedziałem, że gdzieś musi być haczyk – westchnął Jackson. Zawsze był jakiś haczyk. Odkąd Adam zwrócił się do Ewy (a raczej na odwrót) i powiedział: „Wiesz, tak się zastanawiam, czy…” Miała nowego siniaka, tym razem na policzku. Czym się zajmowała, kiedy go nie odwiedzała? Ćwiczyła karate? – Był pan kiedyś prywatnym detektywem, prawda? – spytała. – Między innymi. – Czyli znajdywał pan ludzi? – Czasami. Kiedy indziej ich gubiłem. – Chcę pana wynająć. – Nie. – Proszę! – Nie. Już się tym nie zajmuję. – Naprawdę potrzebuję pańskiej pomocy, panie Brodie. Nie, pomyślał Jackson, tylko nie proś mnie o pomoc. Ludzie, którzy prosili go o pomoc, wiedli go zwykle gdzieś, dokąd wcale nie miał ochoty się udawać. Krętymi ścieżkami do miasta zwanego Kłopoty. – Tak samo jak doktor Hunter – ciągnęła nieubłaganie Reggie. – I jej dziecko. – Zmieniasz zasady wedle swojego widzimisię – bronił się Jackson. – Najpierw mówiłaś: „życie za życie”, a teraz mam ratować dwie kompletnie obce osoby? – Dla mnie oni nie są obcy. Myślę, że zostali porwani. – Porwani?! – Teraz to już naprawdę przesadziła. Wiedział, co zaraz usłyszy. Nie mów tego. Nie wypowiadaj magicznego zaklęcia. – Oboje potrzebują pańskiej pomocy.

– Nie. Wykluczone. – Powinniśmy zacząć od ciotki. – Od jakiej ciotki?

V

I po jutrze jutro

Żona marnotrawna Według nawigacji satelitarnej od Hawes dzieliło ich sto sześćdziesiąt jeden mil i dojazd tam powinien im zająć trzy godziny i dwadzieścia trzy minuty. „Przekonamy się” – rzuciła wojowniczo Louise, uruchamiając silnik. Marcus, siedzący z przodu na miejscu dla pasażera, zasalutował jej, mówiąc: „No to w drogę!”. Był taki niewinny. Do tego przystojny, młody i błyszczący nowością, jak coś świeżo wyklutego z poczwarki. Nie ma mowy, żeby Archie tak wyglądał w jego wieku. Zasadniczo mogłaby być jego matką – jeśli tylko w szkole byłaby dostatecznie lekkomyślna. Nie była lekkomyślna; w wieku czternastu lat łykała pigułki antykoncepcyjne. Jako nastolatka uprawiała seks z facetami starszymi od siebie, nie zdając sobie sprawy z tego, jakie to perwersyjne. Wówczas pochlebiało jej ich zainteresowanie, dzisiaj wszystkich ich by aresztowała. Na początku jej znajomości z Patrickiem, kiedy w pierwszej fazie zalotów wymieniali się informacjami na temat różnych intymnych szczegółów swojego życia – tytułów ulubionych filmów i książek, posiadanych niegdyś zwierząt („Paddy” i „Bridie” trzymali oczywiście w domu całą menażerię: chomiki, świnki morskie, psy, koty, żółwie oraz króliki), miejsc, gdzie spędzali wakacje (w przypadku Louise w zasadzie nigdzie) oraz jak i z kim stracili dziewictwo – Patrick wyznał jej, że poznał Samanthę na otrzęsinach na pierwszym roku studiów w Trinity College. „I to by było wszystko”. „A przed nią?” – drążyła, na co wzruszył ramionami i odrzekł: „Dwie dziewczyny z sąsiedztwa. Miłe dziewczyny”. Czyli trzy. Trzy partnerki seksualne, dopóki nie owdowiał (wszystkie bardzo miłe). Po Samancie spotykał się z kilkoma kobietami, ale nie na poważnie. Nie było w tym niczego niestosownego. „A ty?” – zapytał. Nie miał pojęcia, jak bardzo była w swoim czasie niepohamowana, jeśli chodzi o seks, a ona nie miała zamiaru go w tej kwestii oświecać. „Och – odparła, wypuszczając z płuc powietrze – raptem paru facetów, same długofalowe związki. Dziewictwo straciłam jako osiemnastolatka z chłopakiem, z którym spotykałam się wcześniej przez dwa lata”. Wstrętna kłamczucha. Louise zawsze świetnie kłamała; często przychodziło jej do głowy, że w innym życiu byłaby z niej wytrawna oszustka. Może zresztą ma jeszcze szanse. Ostatecznie jej życie trwa. Powinna była powiedzieć mu prawdę. O wszystkim. Powinna była powiedzieć: „Nie mam pojęcia, jak kochać drugiego człowieka. Potrafię tylko rozdzierać ludzi na strzępy

i pożerać”. – Odrobina świeżego wiejskiego powietrza dobrze nam zrobi – zwróciła się do Marcusa. – Przewietrzymy się, zgodnie z zaleceniem lekarza. Albo i nie. – Znowu się spóźnisz? – zapytał Patrick, kiedy zadzwoniła, żeby mu powiedzieć o ich „wypadzie” (jak z uporem nazywał tę eskapadę Marcus). – Nie mogłaś się porozumieć z kimś z lokalnej policji, żeby odwiedził tę ciotkę? Trochę to daleko, żeby ot, tak coś sprawdzać. Przecież nawet nie prowadzicie w tej sprawie dochodzenia. Jedziesz tam nieoficjalnie, prawda? Ostatecznie nic się nie stało. – Ja ci nie mówię, jak masz operować – warknęła. – Byłabym wdzięczna, gdybyś nie uczył mnie policyjnych procedur, zgoda? Związał się z nią w nadziei, że Louise zmieni się na lepsze, zmądrzeje pod jego cierpliwą opieką; musiał być teraz bardzo rozczarowany. Róża toczona przez czerwia, pęknięta czara. Żaden lekarz nic tutaj nie pomoże. – Jesteś na mnie wkurzony – ciągnęła – bo wczoraj upiłam się sama, zamiast iść z wami do teatru, mam rację? Słowo „teatr” wymówiła z ironicznym naciskiem, jakby była to nudna rozrywka klasy średniej. Zachowywała się jak nastoletni Archie w swoim najgorszym wydaniu. – Nie wyrzucam ci, że się upiłaś – odparł łagodnie Patrick, nie dając się wciągnąć w sprzeczkę. – Ty sama to robisz. Louise miała ochotę go zabić. Łatwiejsze to niż rozwód, poza tym musiałaby stawić czoła całkiem nowym problemom, zamiast mierzyć się z tymi, które znała aż do znudzenia. Ciekawe, czy w głębi ducha Howard Mason nie odczuł ulgi, kiedy jego rodzina zniknęła z powierzchni ziemi. Została tylko Joanna, żeby nieustannie mu o tym przypominać. Byłoby dla niego o wiele lepiej, gdyby i ona umarła. – Nie nakręcaj się tak – powiedział Patrick. – To tylko twoja szkocka natura staje na przeszkodzie. – Komu? – Tobie samej. Chyba wiesz, że jesteś swoim najgorszym wrogiem? Zdusiła w sobie odruchowe warknięcie i mruknęła: – No cóż, mam teraz sporo na głowie. Wybacz – dodała. – Przykro mi.

– Mnie też – westchnął Patrick. Louise nie wiedziała, jak ma to rozumieć. Wjechali do Anglii przez most zawieszony nad rzeką Tweed. Pogranicze. – Od tej pory obowiązują nas angielskie przepisy – rzuciła do Marcusa. – Poszukiwanie ciotki w stogu siana – zauważył radośnie. – Może włączymy jakąś muzyczkę, szefowo? – Obejrzał tkwiącą w odtwarzaczu płytę ze składanką najsłynniejszych arii Marii Callas i jęknął: – Na litość boską, szefowo! To nie jest muza na drogę. Dobrze, że wziąłem ze sobą kilka płyt. Przetrząsnął plecak, który wszędzie ze sobą nosił, wyciągnął z niego futerał na płyty i rozpiął suwak. – Przygotowany na każdą okoliczność – zażartował. No jasne, w młodości musiał być skautem. Wyglądał jej na chłopca, dla którego liczyła się umiejętność wiązania węzłów i rozpalania ogniska za pomocą dwóch suchych patyków. Marzenie każdej matki. Mogłaby się założyć o ostatnie pieniądze, że wstąpił do policji, żeby pomagać ludziom i „zmieniać świat”. – Dlaczego wstąpiłeś do policji, Marcus? – Och, wie pani, nic nowego. Chyba chciałem zmieniać świat na lepsze, pomagać ludziom… A pani? – Chciałam ich okładać pałką. Roześmiał się – czysty, świeży śmiech, nieobciążony latami cynizmu. Louise próbowała odgadnąć, jaka muzyka była według niego odpowiednia „na drogę”. Był za młody na Springsteena i za stary na piosenki ze Smyków, ulubiony repertuar podróżny dziecka. (Dziwne, że automatycznie pomyślała o synku Joanny Hunter „dziecko”). Miał dwadzieścia sześć lat, czyli prawdopodobnie nadal słuchał tego, co Archie – Snow Patrol, Kaiser Chiefs, Arctic Monkeys – ale nie: z głośników BMW popłynął głos Jamesa Blunta, księcia muzyki łatwej, prostej i przyjemnej. Nachyliła się, jedną ręką chwyciła futerał Marcusa i wysypała mu na kolana pozostałe płyty. Corinne Bailey Rae, Norah Jones, Jack Johnson, Katie Melua. – Chryste, Marcus – powiedziała. – Za młody jesteś, żeby umierać. – Jak to, szefowo? Na stacji benzynowej w Washington zamienili się miejscami. W sklepiku dwa lokalne brukowce donosiły o zaginięciu Deckera. „Zwolniony zabójca zaginiony”. Asonans i aliteracja w jednym nagłówku; trzeba przyznać, że te pismaki znały się na swojej robocie.

– Nie sposób nie żałować faceta – mruknął Marcus. – Zapłacił za swoje winy i tak dalej, a mimo to wciąż mu dokładają. – A ty co, matka Teresa? – Nie, ale został sprawiedliwie osądzony, zapłacił za to, co zrobił. Czy ma płacić do końca swoich dni? – Tak. Na wieki wieków amen – odrzekła Louise. – I o jeden dzień dłużej. Nie przejmuj się – dodała – w moim wieku też będziesz bez serca. – Pewnie tak, szefowo. * * * – Nigdy jeszcze nie prowadziłem beemki – wyznał jej Marcus, siadając za kierownicą i przesuwając fotel. – Ale fajnie! Czemu nie wzięliśmy radiowozu? – Bo nie prowadzimy dochodzenia. Przynajmniej nie oficjalnie. Ty masz wolny dzień, ja mam wolny dzień. Jedziemy na przejażdżkę. – I to długą. – Uważaj na wóz, harcerzyku. – Tak jest, szefowo. No to w drogę. W nieskończoność i jeszcze dalej! Był dobrym kierowcą, tak dobrym, że prawie się odprężyła. Prawie. A więc nadciągamy, tajemnicza ciotko, czy jesteś na to gotowa, czy nie, pomyślała. Ciotka oszustka. Ta farsa robiła się coraz bardziej nieznośna, tyle że wcale nie była śmieszna – choć po prawdzie farsy nigdy jej nie bawiły, skłaniała się raczej ku tragediom zemsty. Patrick, o dziwo (a może wcale nie o dziwo), lubił komedie z okresu Restauracji. A także Wagnera. Czy powinno się wychodzić za mąż za miłośnika Wagnera? Pierwszym koncertem, na jaki udał się nastoletni Howard Mason, było oratorium Mesjasz Haendla w wykonaniu Towarzystwa Chóralnego z Bradford. Przepłakał całe Alleluja. A może pomyliła go z którymś z jego licznych alter ego, literackich sobowtórów? Powieść, którą pisał w Devonie zimą, zanim doszło do morderstwa, była zatytułowana Orkiestra dęta wciąż gra. Główny bohater, początkujący dramaturg (oczywiście z Północy), z trudem dźwigał brzemię codzienności w postaci dwóch córeczek oraz żony, która zmusiła go do przeprowadzki na wieś. Mały Joseph nie doczekał się swojego literackiego odpowiednika; wyglądało na to, że synek Howarda Masona jako jedyny

z jego bliskich uniknął odwzorowania na stronach powieści. Po morderstwie Howard przestał pisać i wyjechał do Los Angeles, gdzie pracował nad kilkoma scenariuszami kiepskich filmów. (Gdzie w tym czasie przebywała Joanna?). Kiedy stało się jasne, że nie zrobi kariery jako scenarzysta, zaczął przesiadywać nad basenem w Laurel Canyon, produkując banalne opowiadania, których wspólnym bohaterem był brytyjski pisarz w Hollywood. Jego prozie daleko było do pióra Fitzgeralda. Tym, czego Howard Mason nigdy nie napisał (nigdy nawet nie przyszło mu to do głowy), była powieść o człowieku, którego rodzina ginie z rąk mordercy w czasie, gdy on sam zabawia się ze swoją szwedzką kochanką. Przegapił prawdziwą okazję – taka książka z pewnością stałaby się bestsellerem. Od rana Reggie trzykrotnie nagrywała jej się na komórkę, za każdym razem bardziej wzburzona. Między innymi podała jej numer rejestracyjny samochodu („Czarnego nissana pathfindera” – ta dziewczyna była lepszym świadkiem niż większość ludzi). W jednym szczególnie emocjonalnym nagraniu padło nazwisko „Anderson”. Louise poczuła wyrzuty sumienia. Jak dotąd potwierdziło się, że fantazje Reggie mają realne podstawy, ale uprowadzenie? Bądźmy poważni. („Porwana! Doktor Hunter została porwana”). Toż to istne wariactwo. Trzecia wiadomość sprowadzała się do wyliczenia zawartości torebki doktor Hunter, znalezionej przez Reggie w jej sypialni: „Okulary do jazdy samochodem! Jak mogła bez nich prowadzić? Inhalator. Kosmetyczka!”. Louise czuła narastający ból głowy. Wyobrażała sobie, że jej mózg musi przypominać wybuch jądrowy – rosnący grzyb, rozpierający twarde kości jej czaszki. Przymknęła oczy i ucisnęła pięściami oczodoły. Miała paskudne przeczucie, że Reggie Chase może mieć rację i Joannę Hunter faktycznie spotkało coś złego. – Niech ktoś sprawdzi dla mnie numer rejestracyjny – zwróciła się do Marcusa. – Czemu właściwie tak się pani martwi o tę ciotkę, szefowo? – zapytał. – Nie martwię się o ciotkę – westchnęła Louise – tylko o Joannę Hunter. W całej tej sprawie są pewne, powiedzmy, anomalie. – Dlatego nas dwoje musi pokonać sto sześćdziesiąt mil, żeby zastukać do drzwi jakiejś staruszki? – zdziwił się Marcus. – Miejscowa policja nie mogłaby się tym zająć? – Owszem, mogłaby – odparła cierpliwie (miała do niego o wiele więcej cierpliwości niż do Patricka). – Ale zrobimy to sami.

– Myśli pani, że ma to jakiś związek z pojawieniem się Deckera w okolicach Edynburga? Czy raczej ze śliskim mężem tej lekarki? Pochował ją pod werandą? – Albo zlecił porwanie – rzekła Louise. No dobra, wreszcie powiedziała to na głos. – Porwanie? – Nie mamy żadnych dowodów, że Joanna Hunter żyje i przebywa na wolności, prawda? – mruknęła. – „Dowód życia”. Czy nie tak to nazywają w tych wszystkich sprawach o porwanie? – Całkiem możliwe, że w filmach tak się to nazywa. Sama nie wiem… Prawdopodobnie po prostu jestem głupia. Może i tak. Ale wolę mieć pewność. Na moje oko Joanna Hunter nie należy do osób, które uciekają i zaszywają się w jakiejś kryjówce. Chociaż już raz tak zrobiła. – To nie krytyka, szefowo, tylko ciekawość. Louise nie mogła sobie przypomnieć, żeby kiedykolwiek wcześniej przyznała się komuś do głupoty. Marcus odebrał telefon w sprawie nissana Reggie. – Zarejestrowany na spółkę z Glasgow, jakąś firmę przewozową wynajmującą auta z szoferem na śluby i tym podobne okazje. Chociaż trudno mi sobie wyobrazić nieśmiałą pannę młodą wdrapującą się do pathfindera. – Wszystkie drogi prowadzą do Glasgow – zauważyła Louise. – Kim był ten facet, którego wzięli za Deckera, szefowo? Ten w szpitalu? – Nikim. Całkiem zwyczajnym facetem. – Wypisał się na własne życzenie? Jak to? Dlaczego? – Kiedy po powrocie do szpitala zastała puste łóżko bez pościeli i lokatora, natychmiast założyła, że Jackson musi leżeć w szpitalnej kostnicy. Ale nie. – Wypisał się? Jest pani pewna? – I to wbrew wyraźnym zaleceniom lekarza – zaznaczyła z przyganą pielęgniarka w dyżurce. – Przyszła po niego córka – dodała druga, Irlandka. – Razem wyszli. – Córka? – Louise nie mogła sobie przypomnieć imienia córki Jacksona, chociaż raz zdarzyło im się wymieniać opinie na temat rodzicielstwa. Ileż ona mogła mieć lat? Jedenaście? Dwanaście? Nie pamiętała. – Była sama? – upewniła się.

Pielęgniarka wzruszyła ramionami, jakby nie miało to dla niej żadnego znaczenia. Zniknął. Nawet się nie pożegnał. Co za drań. Dojazd na to zadupie zajął im krócej, niż można by się spodziewać. Dotarli na miejsce w mniej niż trzy godziny. – No i co? – zwróciła się triumfalnie do nawigacji. – Można otwierać szampana – zaśmiał się Marcus. Wystarczyło skręcić w lewo w Scotch Corner, żeby w ciągu kilku minut znaleźć się w innym świecie. Zielonym świecie. Nie tak zielonym jak cholerna, deszczowa Irlandia, gdzie spędzili swój miesiąc miodowy. Louise marzyła się Kerala, lecz nie wiedzieć czemu wylądowali w Donegal. „Do Indii możesz jechać, kiedy następny raz wyjdziesz za mąż” – zażartował Patrick. Ależ się z tego uśmiali. Cha, cha, cha. Powiedział jej, że pewnego dnia chciałby wrócić do Irlandii. Pewnego dnia, czyli na emeryturze. Louise bardzo się starała, ale nijak nie potrafiła dopasować siebie do tej wizji przyszłości. Hawes okazało się niedużym miastem targowym ze słynną wytwórnią sera. Louise nie wiedziała, o co chodzi, dopóki Marcus jej nie wyjaśnił: – Wensleydale, szefowo! No wie pani… – Zrobił komiczną minę, obnażając w uśmiechu wszystkie zęby, i powiedział: – Ser, Gromit, ser. Wallace i Gromit to tutaj lokalni bohaterowie. – Aha – mruknęła Louise. Nigdy nie naśmiewaj się z bohaterów chłopięcych komiksów. Archie miał bzika na punkcie jakiegoś amerykańskiego komiksu grozy. Moi dwaj chłopcy, pomyślała; blondyn i brunet, anioł i demon. Hawes mogło spełnić wymagania każdej wiekowej ciotki – dość duże, żeby były tam sklepy, przychodnie lekarskie i gabinety dentystyczne, w dodatku mogące zaoferować domek z ładnym widokiem. Zgodnie ze swoją nazwą, posiadłość Hillview Cottage miała widok na wzgórze, choć w istocie dom przypominał raczej bungalow w stylu lat pięćdziesiątych niż uroczą chatynkę z wejściem obrośniętym różami. Znajdowała się na obrzeżach Hawes, na pograniczu miasta i wsi, łącząc w sobie to, co najlepsze z obu światów. Louise wyobraziła sobie, że w takich właśnie słowach Oliver Barker musiał zachwalać żonie to miejsce, kiedy małżonkowie postanowili przenieść się tutaj na starość. Nie wiedziała, czy powinno ją niepokoić, że cały klan Masonów, zarówno żywych, jak i umarłych, urządził sobie mieszkanie w jej głowie. Sama była typową mieszkanką miasta, przedkładającą mrożące krew w żyłach zawodzenie syren w środku nocy nad świergot wiejskich ptaków o poranku. Knajpiane

burdy, hałaśliwe roboty drogowe, okradani turyści, sobotnie nocne rozróby – wszystko to miało sens, stanowiło część olbrzymiej, zmaltretowanej tkanki społecznej. W mieście toczyła się wojna, w której Louise brała bezpośredni udział. Tymczasem na wsi czuła się niepewnie, nie wiedząc, kim jest jej wróg. Zawsze wolała Północ i południe od Wichrowych wzgórz. Cała ta opętańcza bieganina po wrzosowiskach, utożsamianie się z przyrodą, to kiepski wzorzec dla dorastającej dziewczyny. Gdyby ktoś przystawił jej pistolet do głowy i kazał wybierać, gdzie chciałaby być pochowana – w Irlandii czy w Hawes – chyba wybrałaby Hawes. Kiedy ostatni raz rozmawiała z Jacksonem, jak należy – czyli nie przyglądała mu się, jak śpi w szpitalnym łóżku – miał dom we Francji. Brzmiało to znacznie lepiej niż Yorkshire i Irlandia razem wzięte, podejrzewała jednak, że w tym układzie bardziej liczy się dla niej Jackson niż Francja. Ostatecznie francuska wieś musiała być pełna świergotu ptaków i otępiającego umysł spokoju. Louise nigdy nie była we Francji; w zasadzie nigdzie dotąd nie była. A już na pewno nie była w Kerali. Patrick zaproponował jej kwietniowy wypad do Paryża – „przedłużony weekend” – ale się wykręciła, ponieważ w głębi ducha pragnęła pojechać tam z Jacksonem. Czysty obłęd. Oto teraz przybywała do jego rodzinnego hrabstwa, którego esencję stanowił wszechobecny brud i posępny mrok, lecz nic z tego nie dało się zauważyć w Yorkshire Dales. Nie powinna tyle o nim myśleć. Taka obsesja prowadzi do tego, że człowiek na łożu śmierci nie może znaleźć spokoju. Marcus zaparkował kilka numerów od Hillview Cottage. W pobliżu domu ani na podjeździe nie było żadnych samochodów. Ani śladu czyjejkolwiek bytności. Żadnego „dowodu życia”. – Zechcesz czynić honory? – zaproponowała Marcusowi Louise, kiedy wysiedli z samochodu. Ten ruszył przodem i energicznie zastukał do drzwi. – Bardzo profesjonalnie – pochwaliła go Louise. – Powinieneś zostać policjantem. Drzwi otworzył im rosły i bardzo nieatrakcyjny facet w białym siatkowym podkoszulku. Obrzucił przybyszy nieprzyjaznym spojrzeniem. Gdzieś w głębi domu ryczał telewizor. Komentator sportowy relacjonował przebieg wyścigu. W jednej ręce facet trzymał puszkę piwa, w drugiej – papierosa. Wyglądał jak chodzący stereotyp, wręcz karykaturalnie. Louise miała ochotę pogratulować mu ikonicznego wizerunku. – Dzień dobry – odezwał się grzecznie Marcus. – Może mógłby nam pan pomóc? – Zabrzmiało to tak, jakby był ewangelicznym domokrążcą, wciskającym ludziom Biblie wraz z dobrą nowiną.

– Raczej nie – burknęło brakujące ogniwo ewolucji. Louise nie była pewna, czy facet jest bezczelny, czy po prostu zachowuje się jak typowy Anglik. Pewnie jedno i drugie. Korciło ją, żeby wyciągnąć z torebki legitymację policyjną, ale byli tu po cywilnemu, nieoficjalnie. – Szukamy pani Agnes Barker – nie ustępował Marcus, wciąż bardzo uprzejmy. – Kogo? – mężczyzna zmarszczył brwi, jakby Marcus przemówił do niego w obcym języku. – Agnes Barker – powtórzył wolno chłopak. – Podobno mieszka pod tym adresem. – Pomyłka, chłopie. Louise nie zdzierżyła. Wyciągnęła legitymację, machnęła nią typkowi przed paskudną twarzą i powiedziała: – Może spróbujemy jeszcze raz? Od początku. Szukamy niejakiej Agnes Barker. – Ja nic nie wiem – odparł zaczepnie tamten. – Ja tu tylko wynajmuję. Dam wam numer. – Dziękujemy panu. Dziewczyna, która odebrała telefon w agencji wynajmu nieruchomości, miała głos dwunastolatki. Louise nawet nie musiała jej tłumaczyć, kim jest – bez oporów potwierdziła, że pośredniczyli w wynajmie domu Agnes Barker na zlecenie jej prawnika. – Ustanowili dla niej pełnomocnika – dodała, co Louise przetłumaczyła sobie jako: „Cioteczce na starość odbiło”. – Czy to znaczy, że pani Barker jest ubezwłasnowolniona? – Mieszka teraz w Fernlea. W domu opieki. – Czyli jednak istnieje – zauważył Marcus. * * * W czasie, gdy Marcus przeprogramowywał nawigację, zadzwoniła komórka Louise. Abbie Nash. – Szefowo? Mam coś w sprawie tego wynajętego samochodu, a w zasadzie nie mam nic. Obdzwoniliśmy wszystkie wypożyczalnie samochodów w Edynburgu. Żadna nie wynajęła auta niejakiej Joannie Hunter. – Może po ślubie zachowała prawo jazdy na stare nazwisko?

– Mason? – domyśliła się Abbie. – Też na to wpadliśmy. Nic z tego. Ale przyszło mi do głowy, że skoro już wiszę na telefonie, mogę popytać o Deckera, wie pani, tak na wszelki wypadek. No i bingo! Dziś rano Decker wypożyczył renault espace. I jeszcze jedna ciekawostka – był razem z córką. – Przecież on nie ma córki. – Dlatego to takie ciekawe. – Akcja się zagęszcza – ucieszył się Marcus, kiedy Louise przekazała mu najnowsze informacje. Fernlea było uosobieniem tego, czego Louise się obawiała, myśląc o własnej starości. Fotele z wysokimi oparciami, stłoczone przed telewizorem w głównej sali, woń stołówki podszyta słabym, lecz wyczuwalnym zapachem środków odkażających. Cóż z tego, że na ścianie wisiała tablica zachęcająca pensjonariuszy do udziału w licznych zajęciach (gra w kręgle) oraz wycieczkach (ogrody Harlow Carr w Harrogate, w cenie lunch w restauracji U Betty). Nie zmieniało to faktu, że było to miejsce zesłania tych, których nikt inny nie chciał. Umieralnia. Kiedy Louise będzie łysa i bezzębna, zacznie się moczyć i zapominać imienia rodzonego syna, Archie wyśle ją do podobnej przechowalni. Trudno będzie mieć mu to za złe. Na opiekę Patricka nie miała co liczyć – był facetem, więc statystycznie rzecz biorąc umrze jako pierwszy. Gra w golfa, czerwone wino i pływanie nic mu nie pomogą. Niedoczekanie, żeby tutaj trafiła. Prędzej pożegna się z życiem, wyjdzie nocą na mróz („Być może zabawię jakiś czas” 44), położy się pod żywopłotem i zaśnie, niż zgodzi się zamieszkać w podobnym miejscu. Albo podetnie sobie żyły i zaczeka na śmierć opanowana jak Rzymianka. Albo zdobędzie broń – to nie powinno być trudne – włoży lufę w usta niczym patyczek lukrecji i odstrzeli sobie łeb. Jakaś jej część niemal nie mogła się tego doczekać. Śmierć, która przychodzi, zanim człowiek skończy z pieluchą między nogami, oglądając w telewizji niekończące się powtórki Przyjaciół, była godna pozazdroszczenia. Gabrielle Mason, Samantha Patricka, Debbie, siostra Alison Needler. Wszystkie zachowane w pamięci jak w bursztynie, wiecznie młode. Wiecznie martwe. Louise wylegitymowała się w recepcji i uśmiechając się jak najuprzejmiej, powiedziała: „Muszę zamienić słowo z panią Barker”, zwracając się do tęgiej dziewczyny w niemiłosiernie opiętym różowo-białym bawełnianym uniformie w drobną kratkę, spod którego wylewały się fałdy tłuszczu. Wyglądała jak kiełbasa we flaku. Plastikowy identyfikator informował, że ma na imię Hayley. Rzadkie, jasne włosy miała ściągnięte do

tyłu gumką, przez co jej okrągła jak księżyc w pełni twarz była bezlitośnie wyeksponowana. Na widok Marcusa Hayley zrobiła baranie oczy, lecz ten uprzejmie ją zignorował. Dziewczyna z trudem wydobyła z kieszeni uniformu czekoladowy batonik. Rozpakowała go i poczęstowała Louise. Batonik był zgnieciony i lekko roztopiony, więc chociaż Louise miała na niego ochotę, podziękowała ruchem dłoni. Marcus odłamał kawałek, a dziewczyna spąsowiała. Przypominała Louise świnkę z cukru. Bardzo je kiedyś lubiła. – Sądzi pani, że Agnes Barker będzie w stanie z nami porozmawiać? – zagadnęła. – Wątpię – odparła dziewczyna. – Bo nie jest całkiem przytomna? – Bo nie żyje. No tak, pomyślała Louise. Śmierć czyni człowieka mało rozmownym. Wiekowa ciotka schodzi ze sceny. – Zmarła niedawno? – zainteresował się Marcus. – Dwa tygodnie temu. Rozległy wylew – dodała Hayley, wkładając do ust ostatni kawałek batonika. – Ktoś powinien zawiadomić jej prawnika – stwierdziła Louise, bardziej do siebie niż do dziewczyny. Ktoś powinien też powiedzieć Neilowi Hunterowi, skoro o tym mowa. – Miała jakąś rodzinę? – Bratanka albo bratanicę, ale, jak to się mówi, były między nimi jakieś… remanenty? – Resentymenty? – O, właśnie. Resentymenty. – Czyli jednak nie istnieje. Cioteczki już nie ma – odezwał się Marcus, kiedy opuścili ponure mury Fernlea. – Przestała istnieć, stała się eksciotką. Jeśli akcja jeszcze trochę się zagęści, to osiągniemy stan stały, co nie, szefowo? – Ty prowadź, harcerzyku – rzuciła łaskawie Louise. Głowa tak ją bolała, że robiło jej się niedobrze. – I co teraz, szefowo? – Nie mam zielonego pojęcia. Może kupimy trochę sera. Nie, zaczekaj – zadzwoń i każ

komuś sprawdzić, kto w ubiegłym roku odwiedzał Deckera w więzieniu. Gość wychodzi cało z katastrofy kolejowej i wspólnie z rzekomą córką wypożycza cholernie wielką brykę. Dowiedz się, kim naprawdę jest ta niby-córka. Ktoś musi mu pomagać. – Chyba że po prostu ją poderwał. Albo uprowadził wbrew jej woli. – Chryste – jęknęła Louise. – Nawet tak nie mów. – Myśli pani, że Decker mógł mieć coś wspólnego z tą ciotką? – spytał Marcus. – Sama nie wiem, co mam myśleć. Przynajmniej jedno było pewne: nie było żadnej ciotki. Albo więc Joanna Hunter okłamała męża odnośnie do swojego wyjazdu („Muszę wyskoczyć na parę dni, odwiedzić biedną, starą ciocię Agnes”), albo to on okłamał wszystkich innych („Wyjechała odwiedzić chorą ciotkę”). Co było bardziej prawdopodobne: że kłamcą jest Neil Hunter czy jego urocza małżonka? Szczerze mówiąc, Louise nie znała odpowiedzi na to pytanie. Przypuszczała, że gdyby przyszło co do czego, Joanna Hunter potrafiłaby łgać jak z nut. Raz już uciekła i przyczaiła się w kryjówce. Teraz znów to zrobiła. Zwolnienie Deckera musiało ją wyprowadzić z równowagi. Była obecnie w tym samym wieku, co jej matka, kiedy została zamordowana, jej dziecko było w tym samym wieku, co jej braciszek. Czy mogła zrobić coś głupiego? Sobie? Deckerowi? Może przez trzydzieści lat żyła myślą o zemście i w końcu zapragnęła na własną rękę wymierzyć mu sprawiedliwość? Dziwaczny pomysł; ludzie nie robili takich rzeczy. Z wyjątkiem Louise – ona zrobiłaby z kości Deckera domino, a z jego serca kocią karmę. Ścigałaby go po kres dziejów. Sęk w tym, że nie była taka jak wszyscy. Z drugiej strony, Joanna Hunter też nie była taka jak wszyscy, prawda? * * * Zaparkowali w centrum Hawes. Louise wysiadła, podeszła do mostu, stanęła i zapatrzyła się na wodę. Miała wrażenie, że dryfuje. Jakby ktoś przeciął cumę. Joanna zostawiła wszystko, co miała (poza dzieckiem), i zniknęła ze swojego życia. Sztuczka godna pozazdroszczenia. Joanna Hunter, mistrzyni iluzji. – Szefowo? – odezwał się Marcus, stając obok. – Wszystko gra? – Jest świetnie – odparła. Standardowa szkocka odpowiedź obejmująca wszystkie stany emocjonalne, począwszy od „umieram z rozpaczy” aż po „szaleję z euforii”. – Jest świetnie – powtórzyła. – Wszystko w porządku. Potem zrobili to, co zwykle się robi w podobnych miejscowościach. Wstąpili do

kawiarni na popołudniową herbatę. – Zabawię się w matkę kwokę – powiedział Marcus, podnosząc funkcjonalny brązowy czajniczek okryty czymś, co wyglądało jak wełniana czapka z pomponem. – Na pewno spiszesz się w tej roli lepiej ode mnie – mruknęła Louise. Łyknęła dwa paracetamole i pociągnęła łyk brązowego naparu tak mocnego, że można by nim czyścić rury. – Mam okres – wyjaśniła, kiedy Marcus posłał jej pytające spojrzenie. Nie była to prawda, ale co z tego. – Jasna sprawa. – Z powagą pokiwał głową. Ach, ci młodzi chłopcy z ich szacunkiem do kobiet – jacy naprawdę byli? Nie tacy jak David Needler albo Andrew Decker, to na pewno. Marcus zamówił kawałek keksu, który został mu podany wraz z grubym plastrem sera Wensleydale na wierzchu. (Ciasto i ser? Chyba komuś tutaj odbiło?). – Ser, Gromit – zażartował. Co za uroczy chłopak. Idiota, ale uroczy. Louise zjadła słodką bułeczkę na ciepło, żeby wypełnić czymś żołądek i zneutralizować drażniące działanie środków przeciwbólowych. Smakowała jak glina i stanęła jej w gardle. Zadzwoniła komórka. Reggie Chase. Louise jęknęła i poczekała, aż włączy się poczta głosowa. Potem jednak zmieniła zdanie i oddzwoniła na numer Reggie, żeby choć trochę ją uspokoić. Musi tylko pamiętać, żeby ani słowem nie wspomnieć o zmarłej ciotce. Dziewczyna kompletnie się załamie, słysząc, że ciotka faktycznie zachorowała – w dodatku tak poważnie, że teraz wącha kwiatki od spodu. Musiała odczekać pięć sygnałów, zanim ktoś odebrał. Jackson. – Halo? – odezwał się. – Halo? No jasne, pomyślała Louise. Jak mogła się nie domyślić, że drogi dwojga najbardziej irytujących ludzi, jakich znała, prędzej czy później muszą się przeciąć. – To ja – powiedziała i zaraz zdała sobie sprawę, że Jackson niekoniecznie musi wiedzieć, kim jest, chociaż miała nadzieję, że pozna ją po głosie. – Louise – dodała na wszelki wypadek. – Zdumiewające – odparł, po czym połączenie zostało przerwane. Co było zdumiewające?

– Słaby zasięg, szefowo – stwierdził Marcus. – Za dużo tu wzgórz. Telefon ponownie zadzwonił. Louise błyskawicznie odebrała, sądząc, że to Jackson. – Czego znowu? – Ojej – zdziwił się Sandy Mathieson. – Tylko spokojnie! Czyżby nie udał wam się wasz „wypad”? – Skąd, wszystko gra. Wybacz. Ciotka jednak nie istnieje. – A to ciekawe. Brzmi jak powieść Agathy Christie. – Nie do końca. – Tak czy inaczej dzwonię, żeby powiedzieć, że dostaliśmy zgłoszenie od policji z Północnego Yorkshire. – Marcus miał rację, zasięg nie był najlepszy. Głos Sandy’ego co chwila zanikał, gdy ten walczył z falami eteru, lecz wyraźnie słychać w nim było triumfalną nutę. – Zatrzymali Deckera na A1 w pobliżu Scotch Corner. Zabierają go do szpitala w Darlington. To rzut kamieniem od was, szefowo. – Do szpitala? – Podobno miał wypadek. – Dziwne – zadumał się Marcus, kiedy Louise kazała mu dodać gazu. – Zupełnie jakby ścigał panią, a nie Joannę Hunter. – To akurat nie jest najdziwniejsze – odparła Louise. – Nie uwierzyłbyś, gdybym ci powiedziała. – Przekonajmy się. – Jest coś jeszcze, szefowo – powiedział Sandy Mathieson. – Coś, co się pani nie spodoba. – W grę wchodzi całe mnóstwo rzeczy. – Oddzwonili do nas z więzienia w Wakefield. Decker nie był najbardziej rozrywanym więźniem na bloku. W ciągu ostatnich osiemnastu lat odwiedziły go tylko trzy osoby. Matka, ksiądz z jej parafii – w czasie odsiadki Decker przeszedł na katolicyzm, spędzał dużo czasu z więziennym kapelanem i tak dalej. Świetny patent na uporanie się z wyrzutami sumienia, gdyby mnie kto pytał. – Rozumiem, że dobije mnie trzeci gość, prawda? – domyśliła się Louise. – Uhm. Otóż niech sobie pani wyobrazi, że odwiedziła go Joanna Hunter we własnej osobie.

– Chyba pani żartuje? Odwiedziła go w więzieniu? Ile razy? – Tylko raz. Na miesiąc przed jego zwolnieniem. Poprosiła o widzenie, a on się zgodził. I nic mi o tym nie powiedziała, dodała w myślach Louise. Spotkała się z Joanną Hunter w jej uroczym domu, usiadła w jej uroczym salonie ze świątecznymi dekoracjami oraz cudownie pachnącym wiciokrzewem i oznajmiła jej, że Andrew Decker został zwolniony z więzienia, a Joanna Hunter odparła: „Spodziewałam się, że to wkrótce nastąpi” zamiast: „Wiem, bo parę tygodni wcześniej byłam u niego z wizytą”. Nie skłamała, po prostu nie powiedziała prawdy. Dlaczego? – Ofiary odwiedzają czasem sprawców, szefowo – stwierdził Marcus. – Pragną wyjaśnień, wyrzutów sumienia, chcą zrozumieć, czemu doszło do zbrodni… – Ale zwykle nie czekają z tym aż trzydzieści lat. Joanna Hunter potrafiła świetnie biegać, potrafiła też strzelać. Wiedziała, jak uratować ludzkie życie i wiedziała, jak je komuś odebrać. „Nie ma żadnych zasad – powiedziała Louise przed tygodniem w swoim uroczym salonie. – Tylko udajemy, że istnieją”. Co takiego planowała? Ktoś znowu próbował się z nią połączyć, ale Louise pozwoliła komórce dzwonić. Nie była pewna, czy ma ochotę na kolejne rewelacje. – Szefowo? – Marcus oderwał na chwilę wzrok od jezdni i rzucił jej niepewne spojrzenie. – Nie odbierze pani? – Zawsze dzwonią z jakąś złą wiadomością. – Nie zawsze. Taka lawina telefonów musiała mieć dramatyczny finisz. Louise westchnęła i odebrała. – Pani wybaczy, szefowo – powiedziała Abbie Nash. – To nic pilnego, ale prześledziliśmy wszystkie połączenia Joanny Hunter z ostatniej środy, zarówno przychodzące, jak i wychodzące. – Zacznij od tych, którzy dzwonili po jej powrocie z pracy, mniej więcej od czwartej po południu. – Jedno połączenie z telefonu jej męża, dwa z komórki Sheili Hayes i ostatnie o wpół do dziesiątej. Ten sam numer dzwonił też kilka razy w czwartek i jeszcze raz wczoraj rano. Komórka zarejestrowana jest na niejakiego Jacksona Brodiego, zamieszkałego

w Londynie. No jasne. Mogła się tego spodziewać.

Arma virumque cano 45 Reggie obudziła Jacksona, przynosząc mu kubek herbaty i talerz z tostami. Na kubku było napisane: „Obmyty we krwi Baranka”, ale uspokoiła go: – Nie chodzi o kubek, rzecz jasna. Akurat on został umyty płynem do zmywania Fairy. Poprzedniego wieczoru Jackson był nie lada zdumiony, że dom, do którego go przywiozła (niewiarygodnie drogą taksówką) znajduje się zaledwie o kilka jardów od miejsca wykolejenia pociągu – miejsca, w którym umarł i ożył na nowo. – Właściwie tutaj nie mieszkam – zaznaczyła Reggie. – W takim razie czyj to dom? – Pani MacDonald, tyle że ona też tutaj nie mieszka, bo nie żyje. Wszyscy umarli. – Ja nie – podkreślił Jackson. – I ty też nie. Umowa była taka: Jackson miał wrócić do domu do Londynu i odebrać z lotniska swoją żonę. Po drodze mieli trochę zboczyć z trasy i odnaleźć ciotkę, o której Reggie nie przestawała gadać, a która była w jakiś sposób związana z jej znajomą zaginioną lekarką („Ktoś ją porwał!”). Po odszukaniu ciotki (której istnienie wydawało się wielce wątpliwe) Jackson miał podrzucić Reggie na najbliższą stację kolejową, po czym sam ruszyć do domu. Nie był tylko pewien, jak właściwie miałby tego dokonać – może etapami, jak stary, zmęczony pies? Reggie miała najwyraźniej bardzo bujną wyobraźnię. Ta cała doktor Hunter chciała prawdopodobnie po prostu trochę odpocząć od swojego życia. Jackson pierwszy zainteresowałby się losem zaginionej kobiety, ale niektóre z nich wcale nie chciały zostać odnalezione. W swoim czasie, najpierw jako policjant, później jako prywatny detektyw, miał do czynienia z kilkoma takimi przypadkami. Raz, jeszcze w wojsku, prowadził dochodzenie w sprawie zaginięcia żony pewnego sierżanta. Podążył jej śladem aż do Hamburga i odnalazł ją w barze dla homoseksualistów, którego klienci wyglądali jak statyści z Kabaretu. Było jasne, że kobieta nie zamierza prędko wrócić do współmałżonka stacjonującego w Rheindahlen. Gdyby się jednak nie upewnił, miałby ją na sumieniu – a miał już na sumieniu zbyt wiele kobiet, żeby brać na siebie kolejny ciężar.

Pojechali razem do kasy mieszkaniowej Reggie i ogołocili jej konto. Taka była umowa. Reggie miała mu oddać oszczędności całego życia, a on miał je wydać. Przynajmniej tak się z tym czuł. Kupili także kanapki na drogę, sok, ładowarkę do komórki dla niej i atlas drogowy dla niego. Jackson dawno temu stracił wiarę w umiejętność bezpiecznego nawigowania po tym trójkącie bermudzkim, jakim było Wensleydale. – Zwrócę ci wszystko co do pensa – obiecał, kiedy wypłacała pieniądze z banku Halifax na George Street. – Jestem bogaty – dodał. Było to coś, do czego rzadko tak ochoczo się przyznawał. – Jasne – mruknęła. – A ja jestem Królową Jakjejtam. – Saby? – Tą też. Jedynym samochodem, jaki edynburska wypożyczalnia mogła zaoferować Jacksonowi – chodziło o to, żeby był w stanie prowadzić jedną ręką, czyli wóz musiał mieć automatyczną skrzynię biegów, z hamulcem ręcznym przy kierownicy – był olbrzymi renault espace, w którym w razie potrzeby można by swobodnie zamieszkać. Espace, po francusku „przestrzeń”. Tego tutaj nie brakowało. „Potrzebuje pan fotelików dziecięcych?” – spytała go kobieta w średnim wieku, zatrudniona w wypożyczalni. Jej identyfikator głosił: „Joy”. Joy, czyli radość, zupełnie jak przesłanie w stylu new age. „To właściwie samochód rodzinny” – dodała z wyrzutem, jakby nie spełniali kryteriów decydujących o tym, jak powinna wyglądać prawdziwa rodzina. Rzadko się zdarza, żeby imię aż tak nie pasowało do człowieka, pomyślał Jackson. – Jesteśmy rodziną – odparła na to Reggie, a pies zachęcająco zamerdał ogonem. Jackson poczuł ukłucie w sercu, jakby żal po stracie. Głowa rodziny bez rodziny. Tessa wykręcała się od rozmowy o dzieciach. „Będzie, co ma być” – powtarzała, chociaż brała pigułki, więc najwidoczniej nie była aż tak beztroska, jak by się mogło wydawać. Jackson właściwie nie drążył z nią tego tematu; wydawał się zbyt intymny, żeby ją bezceremonialnie wypytywać. Może i byli małżeństwem, ale w zasadzie w ogóle się nie znali. Na miejscu Joy też wzdragałby się przed przekazaniem kluczyków samochodowych w ręce kogoś, kto wyglądał, jakby właśnie zwolniono go z więzienia albo ze szpitala, albo jednego i drugiego. „Zdecydowanie wbrew moim zaleceniom” – zaznaczył Harry Potter, kiedy Jackson podpisywał wypis. „Robi to pan na własną odpowiedzialność” – podkreśliła doktor Foster.

„Cholerny idiota” – śmiał się Australijczyk Mike. Siniaki i rana na czole nadawały mu wygląd raczej przestępcy niż ofiary, a ręka na temblaku dyskwalifikowała go, jeśli chodzi o prowadzenie jakichkolwiek pojazdów (przynajmniej w oczach każdej rozsądnie myślącej osoby). Reggie uwolniła mu ramię z krępujących je bandaży i pokryła sińce warstwą podkładu marki Rimmel. „Wygląda pan jak zbieg albo jeszcze gorzej”. Ogólnie rzecz biorąc, Jackson zawsze czuł się jak zbieg (albo jeszcze gorzej), ale nie podzielił się z Reggie tą refleksją. Zlekceważywszy niefrasobliwie obowiązujące przepisy, posłużył się prawem jazdy Andrew Deckera, które wręczyła mu rozpromieniona Reggie („Było w pańskich rzeczach”). Nie dysponował niestety żadnym innym dokumentem, który to fakt stanowił poważny szkopuł w oczach Joy. Aż się skrzywiła z niezadowolenia, nie mogąc potwierdzić tożsamości Jacksona. – Może pan być kimkolwiek – powiedziała. – Kimkolwiek to chyba przesada – mruknął Jackson, ale nie wdawał się w dyskusję. Mógł oczywiście złapać byle jaki pociąg, tyle że okazało się to niewykonalne. Dotarł raptem do kasy na dworcu Waverley (z Reggie przyklejoną do niego jak pijawka), kiedy zalała go fala adrenaliny. Teoria mówiąca, że po upadku z konia należy od razu znów na niego wsiąść, brzmiała całkiem sensownie, kiedy była teorią (a nawet kiedy chodziło o konie). Ale gdy w grę wchodził zupełnie realny i groźny żelazny koń w postaci pociągu InterCity 125, ciągnącego wagony pełne makabrycznych wspomnień, wtedy rzecz miała się całkiem inaczej. W szpitalu uprzedzili go, że może nigdy nie przypomnieć sobie wydarzeń sprzed wypadku, jednak on z każdym dniem przypominał sobie coraz więcej – luźne, oderwane od siebie fakty, istna mozaika wspomnień. Wygrywany przez czyjąś komórkę westernowy motyw z serialu The High Chaparral, para czerwonych szpilek, zaskoczenie na widok martwej twarzy leżącego w błocie żołnierza, kiedy Jackson obrócił go na plecy. Gazeta, którą pokazali mu w szpitalu, z nagłówkiem krzyczącym: „JATKA”. To, że żył, podczas gdy tylu innych zginęło, było zwykłym łutem szczęścia. Chwilowa dekoncentracja Parek zdecydowała, że przeżył akurat on, nie ktoś inny. Starsza pani z powieścią Catherine Cookson, kobieta w czerwonym, gość w wymiętym garniturze – co się z nimi stało? Jackson nie mógł się powstrzymać, żeby nie kwestionować swojego prawa do tego, aby chodzić (mniej więcej) o własnych siłach, podczas gdy piętnaście innych osób leżało w tej chwili w szpitalnych lodówkach. Nie

sposób było przy tym nie myśleć o jego alter ego. Czy prawdziwy Andrew Decker nadal leżał w szpitalu? Może wyszedł z wypadku bez szwanku, a może jego podróż zakończyła się tragicznie? Nazwisko wciąż wydawało mu się znajome, lecz jego zmaltretowana pamięć nie potrafiła go z niczym skojarzyć. Przypuszczał, że ma coś w rodzaju poczucia winy charakterystycznego dla tych, którzy uszli z życiem. Wcześniej zdarzyło mu się wychodzić cało z różnych opresji i nigdy nie czuł się winny, a przynajmniej nie w sposób świadomy. Dotąd przez większość czasu miał po prostu wrażenie, że żyje na zgliszczach po katastrofie, a jego egzystencja tutaj, na ziemi, jest tylko postscriptum dopisanym przez czas po morderstwie jego siostry i samobójstwie brata. Wchłonął w siebie wszystkie te straszne uczucia i podsycał je w sobie w samotności dopóty, dopóki nie zmieniły się w jego sercu w czarny kamień. Teraz jednak katastrofa przyszła z zewnątrz, zniszczenia były namacalne – od wraku pociągu dzieliła go raptem cienka ściana pokoju, w którym spał. – Wszyscy jesteśmy tymi, który ocaleli, panie Brodie – powiedziała Reggie. Na dworcu Waverley Jackson kompletnie się rozsypał. Po raz pierwszy w życiu dopadł go atak paniki. Z trudem dobrnął do metalowej ławki w hali dworcowej, opadł na nią ciężko, pochylił się i zwiesił głowę między kolana. Ludzie omijali go szerokim łukiem. Domyślał się, że musi wyglądać jak pobity pijak. Czuł się, jakby miał zawał serca. I może naprawdę go miał. – Gdzie tam – uspokoiła go Reggie, ujmując Jacksona za przegub i mierząc mu puls. – Najadł się pan strachu i tyle. Nich pan głęboko oddycha – doradziła – to zawsze pomaga. W końcu przed oczami przestały mu tańczyć czarne plamki, a serce nie waliło mu o żebra jak młotem. Upił łyk wody z butelki kupionej przez Reggie na stoisku z kawą i poczuł, że powoli wraca do normalnego stanu – a przynajmniej takiego, który w świecie po katastrofie kolejowej mógł uchodzić za normalny. – Wyjaśnijmy sobie jedną rzecz – zwrócił się do Reggie – to nie jest tak, że drugi raz uratowałaś mi życie. Jasne? – Jak słońce. – To tylko stres pourazowy czy jak to się tam nazywa – mruknął. – Nie ma się czego wstydzić – pocieszyła go Reggie. – Można powiedzieć, że zdobył pan (następne słowa wypowiedziała z teatralnym zadęciem) godło odwagi. Wyciągnął pan tego żołnierza z wraku pociągu, prawda? Skąd mógł pan wiedzieć, że nie żyje?

– Dzięki. – Jest pan bohaterem. – Nie jestem – zaprzeczył Jackson. Byłem kiedyś policjantem, dodał w myślach. Mężczyzną. A teraz nie jestem w stanie wsiąść do pociągu. – Tak czy siak – powiedziała Reggie – wszystkie pociągi zostały przekierowane. Musielibyśmy przesiadać się z pociągu do autobusu i z powrotem. Samochodem będzie znacznie prościej. – Nic pan nie ma? – nie dała się zbyć Joy. – Paszportu? Wyciągu bankowego? Rachunku za gaz? Niczego? – Niczego – potwierdził Jackson. – Zgubiłem portfel. Jechałem tym pociągiem, który się wykoleił w Musselburghu. – Dla nikogo nie robimy wyjątków. Brak dowodu tożsamości okazał się dla Joy mniejszym problemem niż brak karty kredytowej. – Gotówka? – spytała z niedowierzaniem na widok banknotów. – Potrzebuję pańskiej karty kredytowej, panie Decker. Skoro zresztą zgubił pan portfel, to skąd ma pan pieniądze? – Dobre pytanie, pomyślał Jackson. Siląc się na uprzejmość, obnażył swoje wilcze zęby i powiedział: – Bardzo panią proszę. Jestem tylko facetem, który próbuje wrócić do domu. – Karta kredytowa i dowód tożsamości. Przepisy mówią jasno. – No pasaran. – Mama tatusia właśnie umarła – odezwała się naraz Reggie, niespodziewanie wsuwając swoją drobną rękę w dłoń Jacksona. – Musimy wrócić do domu. Prosimy! – Uff! – odetchnęła Reggie, kiedy szli do renault espace. Jackson nakierował szarą płytkę na zamek elektryczny samochodu i auto przyjaźnie piknęło. Ich rozpaczliwe błagania nie zdołały skruszyć serca Joy. O wiele bardziej pomógł im fakt, że tego samego ranka otrzymała wypowiedzenie („Okazuje się, że jestem zbędna – prychnęła – jak każda kobieta w moim wieku”). – Jeśli o mnie chodzi, możecie odjechać tym cholerstwem w stronę zachodzącego słońca – mruknęła, ale dopiero gdy podręczyła ich dostatecznie długo, żeby mieć z tego satysfakcję.

Szara płytka posłużyła im także do uruchomienia silnika. Jackson wyjaśnił Reggie, jak przestawić dźwignię zmiany biegów z pozycji „Parking” na „Jazda do przodu” i niechętnie przyznał w duchu, że jednak potrzebuje pomocy tej małej. Nie był już taki pewien, że da radę odbyć tę podróż samotnie – i to nie tylko dlatego, że Reggie potrafiła na nowo założyć mu temblak i przestawić dźwignię zmiany biegów. Rozsiadł się wygodnie w fotelu kierowcy. Czuł się tu świetnie, zupełnie jak w domu. Perspektywa jazdy z jedną ręką na kierownicy nie niepokoiła go tak bardzo jak obecność Reggie Chase na miejscu dla pasażera. Na poły dziecko, na poły niepowstrzymany żywioł. – No to w drogę – powiedział. Pies tymczasem zdążył zasnąć na tylnym siedzeniu. * * * Zasada, że głupiemu szczęście sprzyja, znalazła swoje potwierdzenie w tym, że zdołali dotrzeć aż do Scotch Corner, zatrzymując się tylko dwukrotnie na stacjach benzynowych, żeby Jackson mógł „chwilkę odsapnąć”. Jego ciało domagało się wypoczynku. Chciało leżeć na wznak w ciemnym pokoju, a nie jedną ręką prowadzić samochód po autostradzie. Od wyjścia ze szpitala Jackson ratował się, łykając silne środki przeciwbólowe, przepisane przez Australijczyka Mike’a. Nie miał wątpliwości, że gdyby dokładniej wczytał się w ulotkę, znalazłby tam zakaz prowadzenia pojazdów po zażyciu leku. Zamiast tego przeobraził się w dawnego Jacksona żołnierza, który parł przed siebie wbrew rozsądkowi. Kiedy robi się ciężko, twardziele biorą prochy. Jeśli chodzi o nawigowanie, Reggie bawiła się w najlepsze. Miała męczący zwyczaj (który dzieliła z jego córką – tą prawdziwą) radosnego wykrzykiwania (czasem wręcz wyśpiewywania) treści każdego znaku i każdej tablicy przy drodze. „Nagły spadek terenu”; „Ostry zakręt”; „Berwick-on-Tweed, dwadzieścia cztery mile”; „Roboty drogowe na odcinku pół mili”. Z wyjątkiem Marlee nie wiózł nigdy pasażerki, dla której jazda po A1 byłaby taką frajdą. – Rzadko podróżuję – wyjaśniła mu wesoło. Miała adres owej podejrzanej ciotki; znalazła go w notesie należącym do Joanny Hunter. Oprócz pękatego plecaka Reggie zabrała ze sobą sporą torebkę Joanny Hunter, nad którą trzęsła się w sposób graniczący z obsesją („Dlaczego ją zostawiła? Dlaczego?”), plastikową siatkę z jedzeniem dla psa, no i oczywiście samego psa. Nie należała do tych, którzy podróżują z niewielkim bagażem – w przeciwieństwie do Jacksona, który wyruszył w drogę dosłownie tak, jak stał. Po namyśle stwierdził, że daje mu to poczucie pewnej

wolności. – Tutaj! Tutaj! Musimy skręcić w prawo! – zawołała Reggie niespokojnie, kiedy zbliżyli się do dużego rozjazdu w Scotch Corner. Jutro zobaczy się z żoną. Jego własną żoną, śliczną i całkiem nową. A potem będą się kochać jak nowożeńcy, chociaż, szczerze mówiąc, seks był ostatnią rzeczą, do jakiej czuł się w tej chwili zdolny. Ciepłe łóżko i duża whisky brzmiały znacznie bardziej zachęcająco. Wróci do domu, do swojego dawnego życia. Jego podróż została przerwana (na szczęście obyło się bez tragedii), a on sam został ranny (na szczęście nie śmiertelnie). Jakiś cichy głosik mówił mu jednak, że chociaż udało się go poskładać, nigdy nie będzie taki sam. – Skręcamy w Scotch Corner – mówiła Reggie – i jedziemy prosto do Wensleydale. Tam, gdzie robią ten słynny ser. Jackson był tutaj w środę (w innym świecie, tym sprzed katastrofy; w innym kraju). W Hawes kupił mapę turystyczną, gazetę oraz bułkę z serem i piklami. Za chwilę będą o rzut kamieniem od miejsca, gdzie mieszka jego syn Nathan. Mogliby się zatrzymać, wysiąść na błoniach albo zaparkować przed domem Julii. Wrócił tam, gdzie wszystko się zaczęło. Znowu. W Scotch Corner miał właśnie posłusznie wykonać nieco histeryczne polecenie Reggie dotyczące skrętu w prawo, gdy nagle coś zawiodło – w aucie, w nim, właściwie trudno powiedzieć. Może spał z otwartymi oczami? Takie rzeczy się zdarzają, kiedy człowiek siada za kółkiem ze wstrząśnieniem mózgu. Zbyt lekko skręca kierownicą, a potem próbuje to zrekompensować, skręcając zbyt ostro. Jeśli do tego popełni błąd i zbyt gwałtownie wciśnie hamulec – głównie dlatego, że czyjś przerażony głosik ze szkockim akcentem drze mu się do ucha, zakłócając wewnętrzny żyroskop – wówczas nieszczęście gotowe. Samochód z piskiem opon wpada w poślizg i uderza w czterodrzwiowego smarta, który obraca się na jezdni jak bąk, po czym sam zostaje potrącony przez wojskowego dżipa nadjeżdżającego z garnizonu w Catterick. Renault espace robił, co mógł, ale i tak wylądowali na skraju pobocza, zwróceni przodem samochodu w niewłaściwym kierunku, słysząc w głowach echo własnych szczękających zębów. Kiedy stracili panowanie (Jackson sprawiedliwie dzielił się winą z samochodem), pies z całym impetem uderzył w zamknięte drzwi, lecz już pozbierał się z godnością. – Uff! – odetchnęła Reggie, kiedy wreszcie się zatrzymali. – Kurwa mać! – zaklął Jackson.

– Proszę wziąć głęboki oddech – powiedział policjant z drogówki – a następnie dmuchnąć w to urządzenie – podsunął Jacksonowi alkomat cyfrowy wielkości telefonu komórkowego. Ten westchnął i odparł: – Nie jestem pijany. Przypuszczał jednak, że sam jego wygląd musi budzić podejrzenia każdego rozsądnie myślącego funkcjonariusza. Na szczęście nikt nie został ranny. Co za ulga. Jedna poważna katastrofa na tydzień w zupełności wystarczy. – To moja wina – powiedziała ponuro Reggie. – Przyciągam nieszczęścia. Wspólnie pomogli wysiąść oszołomionym pasażerom smarta i posadzili ich na poboczu jezdni. Wojskowi włączyli światła awaryjne i wezwali policję. – Kretyn – wymamrotał jeden z nich pod adresem Jacksona. Jackson w zasadzie się z nim zgadzał. Mimo że wynik badania alkomatem był negatywny, policjant z drogówki nie wydawał się usatysfakcjonowany. – Pan Decker, tak? – upewnił się, studiując prawo jazdy wręczone mu przez Jacksona. – To pański wóz? – Wypożyczony. – Kim jest dla pana ta młoda dama? – Jestem jego córką – pisnęła Reggie. Policjant zmierzył ją wzrokiem od stóp do głów. Jego uwagi nie uszły siniaki na czole dziewczyny, nie odstępujący jej boku wielki pies oraz rozliczne torby, które taszczyła. Zmarszczył brwi. – Ile ty masz lat? – Szesnaście. – Funkcjonariusz z niedowierzaniem uniósł brew. – Słowo honoru! Nadjechała karetka, całkiem zbyteczna (zupełnie jak Joy). Tuż za nią druga, na sygnale. Można by pomyśleć, że zdarzył się poważny wypadek: pachołki drogowe, zamknięte pasy jezdni, służby ratownicze, wymiana pilnych komunikatów przez

trzeszczące radiostacje policyjne, Bóg wie ilu funkcjonariuszy na miejscu zdarzenia, o wielkiej furgonetce policyjnej nie wspominając. Zważywszy, że nikt nie został ranny, i to nawet lekko, całe zamieszanie wydawało się niewspółmierne do zaistniałych okoliczności. Może akurat tego dnia na A1 niewiele się działo i stąd aż takie podniecenie? – Byłem kiedyś policjantem – poinformował funkcjonariusza, który badał go alkomatem. Ostatnimi czasy niewiele udawało mu się wskórać takim wyznaniem, ale nie spodziewał się, że zostanie znienacka obalony przez dwóch gliniarzy, którzy wyrośli jak spod ziemi i rozpłaszczyli go na asfalcie, zanim zdążył wydusić z siebie coś pożytecznego, na przykład: „Uwaga na moje ramię, zerwiecie mi szwy!”. Na szczęście Reggie miała zdrowe płuca jak na kogoś tak drobnej postury. Skakała wokół niczym nakręcona, pytając, czy nie widzą, że Jackson ma rękę na temblaku i jest kontuzjowany, co z kolei nie spodobało się chłopakom z wojskowego dżipa, którzy chcieli wiedzieć, czemu w takim razie Jackson w ogóle usiadł za kółkiem. Ale gdzie tym rekrutom do Reggie – Jackson miał wrażenie, że ma przed sobą teriera rasy Jack Russell, odgryzającego się stadu dobermanów. Zatrzeszczała policyjna radiostacja i czyjś głos powiedział: „Mamy poszukiwanego”. Jackson był ciekaw, co to za jeden – ten, którego złapali. Usiadł na poboczu, a Reggie obejrzała jego rękę. Krew nie lała się z niego strumieniami; dobre i to. Tylko kilka szwów było zerwanych, mimo to na widok rany zrobiło mu się słabo. Potem Reggie została łagodnie, lecz stanowczo odprowadzona na bok przez jednego z sanitariuszy, a któryś z policjantów bez ostrzeżenia skuł zdrową rękę Jacksona i przykładając usta do krótkofalówki na swoim ramieniu, rzucił: „Zabieramy poszukiwanego do szpitala”. Czyli to on był poszukiwany. Nie przychodził mu do głowy żaden logiczny powód, lecz wcale go to nie zdziwiło. Siedząc w poczekalni na ostrym dyżurze szpitala w Darlington i mając po obu stronach milczących jak grób policjantów, Jackson zastanawiał się, czemu właściwie jest traktowany jak kryminalista. Bo posługiwał się cudzym prawem jazdy? Porwał i pobił nieletnią? („Mam szesnaście lat!”). Co się stało z jego nieodstępną szkocką towarzyszką? Miał nadzieję, że nie została odwieziona do izby dziecka i w tej chwili podaje jego personalia w szpitalnej rejestracji. (Sadie została na tylnym siedzeniu radiowozu i czekała na werdykt dotyczący dalszych losów Jacksona). Co prawda, Reggie nie wiedziała o nim wszystkiego. Tylko tyle, że ma żonę, dziecko (dwoje dzieci) oraz nazwisko. Więcej nikt nie musiał wiedzieć.

Podeszło do niego dwóch nowych policjantów w mundurach. Jeden z nich go pouczył i przekazał bardzo ciekawą nowinę: właśnie został wystawiony nakaz jego aresztowania. – Dowiem się chociaż za co? – Za złamanie warunków przedterminowego zwolnienia. – Sęk w tym, że Andrew Decker to nie ja – odparł Jackson. – Wszyscy tak mówią, proszę pana. Coś mu podpowiadało, że podskakująca jak terier i pokrzykująca na policjantów Reggie to za mało, żeby wyciągnąć ich z szamba, w jakie wdepnęli. Gdzie ci życzliwi ludziom funkcjonariusze? Nigdy ich nie ma, kiedy są potrzebni. Na przykład inspektor Louise Monroe bardzo by mu się teraz przydała. Rozległ się dzwonek komórki. Obaj policjanci spojrzeli pytająco na Jacksona, który wzruszył ramionami. – Nie mam telefonu – powiedział. – Niczego nie mam. Jeden z funkcjonariuszy wskazał na pozostawioną przez Reggie u stóp Jacksona stertę bagaży i stwierdził: „W każdym razie tam coś dzwoni” – takim tonem, że przez jedną niesamowitą chwilę Jackson pomyślał o swojej pierwszej żonie. Z pewnym trudem – zerwane szwy, zdrowa ręka przykuta kajdankami do przegubu policjanta i tak dalej – wydobył komórkę z wierzchniej kieszeni plecaka Reggie i odebrał połączenie. – Halo? Halo? – To ja. Ja? Co za ja? – Louise. – Zdumiewające… Więcej nie zdążył powiedzieć („Właśnie o tobie myślałem”), ponieważ funkcjonariusz, z którym był skuty, nachylił się, nacisnął palcem przycisk w aparacie i zakończył połączenie. – W szpitalach obowiązuje zakaz korzystania z telefonów komórkowych, panie Decker – oznajmił z wyrazem satysfakcji na twarzy. – Oczywiście może pan o tym nie wiedzieć. Długo pana nie było. – Tak? A gdzie byłem?

Pół godziny później była w szpitalu. Jackson wciąż czekał na lekarza, który obejrzałby jego rękę, kiedy wmaszerowała przez automatycznie otwierane drzwi izby przyjęć, jakby miała je staranować, gdyby nie dość szybko się otworzyły. Dżinsy, sweter i skórzana kurtka, tak jak lubił. Zdążył zapomnieć, że tak bardzo mu się podobała. – Nadciąga kawaleria – mruknął Jackson do swojej eskorty w żółtych kamizelkach. – Naprawdę ci odbiło? – zwróciła się do niego zgryźliwie. – Nie możemy się tak ciągle spotykać – odparł. Po chwili dołączył do niej młodziutki pomagier. Wyglądał, jakby był gotów rzucić się z urwiska, gdyby mu kazała. I bardzo dobrze. Louise ceniła sobie posłuszeństwo. Machnęła legitymacją strażnikom Jacksona i oznajmiła: – Przyjechałam po jednorękiego bandytę. Rozkujcie go. Jeden z policjantów próbował stawić jej opór. – Czekamy na policję z Doncaster, która ma go zabrać. Z całym szacunkiem, ale to nie jest pani rewir. – Wierz mi, chłopcze, ten koleś należy do mnie – mruknęła Louise. Nagle obok nich wyrosła Reggie i powiedziała: – Dzień dobry, pani nadkomisarz! – Znasz ją? – zdziwił się Jackson. – Pani go zna? – odezwał się pomocnik Louise. – Wszyscy się znamy! – wykrzyknęła Reggie. – To dopiero zbieg okoliczności! – Zbieg okoliczności to nic innego jak logiczne wyjaśnienie, na które jeszcze nikt nie wpadł – zauważył Jackson. – Zamknij się, słonko – warknęła Louise, jakby to był casting do Lotnej brygady. Jackson podniósł do góry wolną rękę i rzekł: – Winny, wysoki sądzie. Zareagowała przekleństwem tak soczystym, że nawet jego eskorta pobladła. – Nie chciałbym robić kłopotu – powiedział Jackson do Louise – ale ktoś powinien mnie zszyć. Znowu.

– Wystarczy tej komedii – burknęła. – I co teraz? – spytał Jackson, kiedy wreszcie udało im się dać nogę. – Rybka z frytkami? – zaproponowała Reggie z nadzieją w głosie. – Umieram z głodu. – Nikt nie będzie jadł w moim samochodzie.

Przejażdżka – Kupiłem cztery zestawy rybne, szefowo – oznajmił Marcus, wsiadając do auta. – Nie wiedziałem, co wziąć dla psa, ale mogę mu dać kawałek ryby, chociaż na razie jest chyba trochę za gorąca. – Miłośnik psów z ciebie, co? – mruknęła Louise. Chłopak nie wychwycił ukrytego sarkazmu i odparł: – Uwielbiam je! Są dokładnie takie, jacy powinni być ludzie. Marcus siedział z przodu, na fotelu pasażera. Jackson i Reggie z wciśniętą między nich Sadie zajęli tylne siedzenie. Louise zaproponowała, żeby wsadzić sukę do bagażnika, lecz pomysł ten wzbudził chóralne okrzyki oburzenia Reggie i Marcusa. – Żartowałam – dodała, ale raczej jej nie uwierzyli. – Jak widzę, ciągle masz serce z kamienia – zauważył Jackson. – Chyba wiesz, że zmierzamy w dwóch różnych kierunkach? – Święte słowa. W każdym sensie. – Po prostu gdzieś mnie wysadź. Na stacji kolejowej, dworcu autobusowym, gdziekolwiek, choćby i na poboczu. Chcę wrócić do domu, do Londynu. – No to masz pecha – stwierdziła Louise. – Popełniłeś przestępstwo, w zasadzie kilka przestępstw. Najwyraźniej znów jesteś na prochach. Posługiwanie się cudzym prawem jazdy, prowadzenie auta, chociaż nie jesteś w stanie prowadzić – co ty sobie myślałeś?! Ach, prawda, pewnie w ogóle nie myślałeś. Masz sieczkę zamiast mózgu. – Przecież mnie nie aresztowałaś – zauważył Jackson. – Jeszcze nie. Renault espace zostało odholowane, a Louise skonfiskowała prawo jazdy Jacksona – to znaczy Andrew Deckera. Nie ulegało wątpliwości, że ani Jackson, ani Reggie nie mają zielonego pojęcia, kim jest Decker. – Więc to jest ten facet ze szpitala – powiedział Marcus, odwracając się z ciekawością i przyglądając bacznie Jacksonowi. – Ten, którego omyłkowo wzięto za Deckera. I który

ciągle jest z nim mylony. – Podmuchał na frytkę, żeby ją ostudzić. – W dodatku pani go zna, szefowo? – Niestety. – Nic pani nie wspominała. Nie byłoby lepiej, gdyby pozwoliła pani policji z Yorkshire postawić mu zarzuty? („Przepraszam – ośmielił się odezwać jeden ze strażników Jacksona – czy to znaczy, że zabiera pani więźnia z powrotem do aresztu?”. „Nie jest więźniem – odparła Louise – tylko idiotą”). – Owszem, byłoby lepiej. Czy ktoś jeszcze chce mnie dręczyć pytaniami, czy możemy jechać? Po wyjściu ze szpitala Louise od razu usiadła za kierownicą, zanim Marcus zdołał cokolwiek powiedzieć. Uznała, że wszyscy w samochodzie powinni wiedzieć, kto tutaj rządzi. – Okropnie wyglądasz – zauważyła, przyglądając się Jacksonowi w lusterku wstecznym. – Znacznie gorzej niż wcześniej. – Wcześniej? Jak to wcześniej? Kiedy? – W twoich snach – mruknęła. – Gratuluję – powiedział Jackson. – Czego? – Awansu. No i małżeństwa, rzecz jasna. Obejrzała się zdziwiona, a on ruchem głowy wskazał jej obrączkę. Spojrzała na swoją dłoń na kierownicy. Obrączka boleśnie uciskała jej palec. Pierścionek z brylantem trafił z powrotem do sejfu, lecz Louise postanowiła nosić obrączkę, choć ta wpijała się w jej ciało. To miała być jej pokuta, coś jak noszenie włosiennicy. Włosiennica miała przypominać człowiekowi o wierze, ciasna obrączka ślubna – o jej braku. Gruba Hayley miała rację: resentyment i remanent to podobne słowa. Resentymenty wymagają przeprowadzenia w głowie remanentu. – Ty też się podobno chajtnąłeś – rzuciła do lusterka. – Wybacz, że nie przysłałam kartki z życzeniami. To dlatego, że oczywiście zapomniałeś mnie zawiadomić. Niemal czuła, jak Marcus kuli się z zażenowania na fotelu obok. No tak, kłótnie dorosłych. To nigdy nie jest przyjemne.

– Szybko się pocieszyłeś po Julii – ciągnęła. – Chociaż jeśli się nie mylę, to ona przyprawiła ci rogi, prawda? Zaszła w ciążę z innym facetem i tak dalej. Przynajmniej łatwiej było ci ją zostawić. Jackson, o dziwo, nie odpowiedział na tę zaczepkę; Louise w głębi ducha szczerze go za to podziwiała. – Więc nawet się nie waż komentować moich wyborów życiowych! – Twoje umiejętności konwersacyjne wciąż pozostawiają wiele do życzenia – stwierdził Jackson i niespodziewanie dodał: – Brakowało mi ciebie. – Najwyraźniej nie tak bardzo, skoro się ożeniłeś. – Ty pierwsza wyszłaś za mąż. – Nigdy nie miałam pełnej rodziny – odezwał się głosik z tylnego siedzenia. – Często się zastanawiałam, jak to jest: mieć oboje rodziców. – Chyba nie tak – mruknął Marcus. – Ciotka! Ciotka! – zaczęła podśpiewywać Reggie, jak tylko ujrzała Louise w szpitalu. – Ta ciotka mieszka w Hawes, niedaleko stąd! Musimy tam pojechać i sprawdzić, czy jest u niej doktor Hunter. Została porwana. – Na pewno nie przez ciotkę, możesz mi wierzyć – odrzekła Louise. Twarzyczka Reggie się rozpromieniła. – Przyjechała pani aż tutaj, żeby spotkać się z ciotką! Rozmawiała pani z doktor Hunter? Widziała pani dziecko? – Nie. Dziewczynka spochmurniała. – Nie? – Ciotka doktor Hunter nie żyje. – W takim razie musiała być naprawdę bardzo chora – oświadczyła z powagą Reggie. – Biedna doktor Hunter. – Nie żyje od dłuższego czasu – sprecyzowała niechętnie Louise. – Dokładnie od dwóch tygodni. – Od dwóch tygodni? Nic z tego nie rozumiem – stwierdziła Reggie.

– Ja też nie – przyznała Louise. – Ja też nie. Reggie po raz kolejny opisała Louise zawartość torebki Joanny Hunter, wyliczając głośno z tylnego siedzenia: – Opakowanie miętówek, paczuszka chusteczek higienicznych, szczotka do włosów, notes, inhalator, okulary, kosmetyczka. To nie są rzeczy, których się zapomina. „Chyba że wyjeżdża się w pośpiechu” – pomyślała Louise. – Chyba że wyjeżdża się w pośpiechu – powiedział Jackson. – Przestań myśleć na głos – ostrzegła go. – Przeanalizujemy fakty – ciągnął, całkowicie ją ignorując. – Babka zniknęła bez śladu. Pytanie, czy zrobiła to dobrowolnie, czy ktoś ją uprowadził. – Co ty powiesz, Sherlocku – burknęła Louise. – Doktor Hunter spotkało coś złego – oznajmiła stanowczo Reggie. – Ja to wiem. Powtarzam wam, tamten facet groził panu Hunterowi w jego domu. Powiedział, że coś może się stać jemu i jego bliskim. Nie żartował. – To tylko hipoteza – podjął Jackson – ale niewykluczone, że mąż kłamie, żeby ją chronić. – Po co miałby ją chronić? – spytała Louise. – Czy ja wiem? Jest jej mężem, małżonkowie wspierają się nawzajem. – Czyżby? Jak ona ma na imię? – Kto? – Twoja małżonka. – Tessa. Ma na imię Tessa. Polubiłabyś ją – dodał. – Polubiłabyś moją żonę. – Nie sądzę. – Na pewno. – Och, zamknij się wreszcie! – Niedoczekanie. – Przestańcie! – przerwał im głosik rozsądku z tylnego siedzenia. * * *

– Zostawiła wszystko – mówiła Reggie – komórkę, kosmetyczkę, okulary, inhalator, zapasowy inhalator, psa, ukochany kocyk dziecka. Do tego się nie przebrała, chociaż to pierwsza rzecz, jaką robi po powrocie z pracy, a tamci dwaj, którzy grozili panu Hunterowi, powiedzieli, że nigdy nie zobaczy rodziny, jeżeli nie zrobi, czego od niego chcą. A rzekoma ciotka nie istnieje! Jakich jeszcze dowodów wam trzeba?! – Daj jej papierową torbę, niech sobie do niej pooddycha albo coś – poleciła Jacksonowi Louise. – Jedno pytanie – odezwał się Marcus – czy to wszystko ma jakikolwiek związek z Deckerem? Czy to tylko zbieg okoliczności, że pojawił się akurat, kiedy zniknęła? I co dalej? Wyszedł bez szwanku z katastrofy kolejowej? – Dla ścisłości, nigdzie się dotąd nie pojawił – podkreśliła Louise. – Jest niewidzialny. – Decker – wymamrotał Jackson, wpatrując się z namysłem w szybę. – Decker… Skąd ja znam to nazwisko? Nieobecność Deckera, obecność Jacksona. Zupełnie jakby w jakiś tajemniczy sposób zamienili się miejscami. Jackson zgubił w pociągu smartfona, nie wiedzieć kiedy zyskując w zamian prawo jazdy Deckera. Czyżby nieświadomie się zamienili? Czy Decker był mężczyzną, który dzwonił do Joanny Hunter wczoraj rano, kiedy Louise była w jej domu? Czy odwiedziwszy go w więzieniu, lekarka poprosiła: „Mów mi Jo”? Co jeszcze mu powiedziała? – Co jeszcze ci zginęło? – spytała Jacksona Louise. – Karty kredytowe, prawo jazdy, klucze – odparł. – W telefonie mam całą książkę adresową. – Czyli w zasadzie straciłeś swoją tożsamość. A jeśli Decker się nią posługuje? Wtedy tobie grozi nakaz aresztowania wystawiony na jego nazwisko, a on ma do dyspozycji tożsamość prawego – powiedzmy – obywatela: karty kredytowe, pieniądze, klucze, telefon. Ostatnia osoba, która w środę próbowała się skontaktować z Joanną Hunter, dzwoniła z twojej komórki, z twojego BlackBerry, więc to mógł być Decker. Zadzwonił do Joanny Hunter, która wkrótce potem zniknęła. Neil Hunter twierdzi, że wyjechała o siódmej, ale mam na to tylko jego słowo. Mogła wyjechać później, po tamtym telefonie. Jeżeli naprawdę wyjechała – chociaż nie wiem jak, bo swój samochód zostawiła, a innego nie wypożyczyła – i nie wybrała się w odwiedziny do ciotki, to dokąd się udała? Miała się z kimś spotkać? Na przykład z Deckerem? Jechał pociągiem do Edynburga, bo tak się umówili? Decker się wykoleił – tym razem dosłownie – więc zadzwonił do niej po

wypadku, a ona pojechała się z nim spotkać. – I co dalej? – spytał Marcus. – To właśnie mnie niepokoi. Co z monitoringiem? W okolicy jej domu muszą być jakieś kamery, przy tej ulicy mieszka mnóstwo zamożnych ludzi, więc… – Zaczekaj – przerwał jej Jackson. – Dlaczego ten Decker jest dla ciebie taki ważny? Nie mogę tego zrozumieć. – Właśnie – włączyła się Reggie. – Kim jest Andrew Decker? I co go łączy z doktor Hunter? Wybacz, mała, pomyślała Louise. Nie chciała być tą, która wyjawi Reggie przeszłość Joanny Hunter. Zgodnie z jej obawami po tej nowinie dziewczynka jeszcze głośniej zaczęła wyrażać swoje wzburzenie („Zamordowana?! Jej cała rodzina?!”). Trzeba jej oddać, że była wierna jak psiak. Joanna Hunter nie była nawet jej krewną, mimo to Reggie zdawało się na niej zależeć jak nikomu innemu. Louise nie przypuszczała, żeby Archie kochał ją równie mocno. – Chryste – stęknął Jackson. – No jasne, Andrew Decker! Jak mogłem zapomnieć to nazwisko? Byliśmy wtedy na manewrach w Dartmoor. Wezwano nas na poszukiwania zaginionej dziewczynki – tej, której udało się wtedy przeżyć. – Joanny Mason – dodała Louise. – Obecnie Joanny Hunter. – Czyli znów musisz ją znaleźć – zwróciła się Reggie do Jacksona. – To, że raz spotkało ją coś złego, Reggie, nie znaczy, że historia się powtórzy – zauważyła Louise. – Nie – odparła Reggie. – Myli się pani. To, że raz spotkało ją coś złego, nie znaczy, że historia się nie powtórzy. Mnie na przykład stale spotykają różne nieszczęścia, może mi pani wierzyć. – Mnie również – wtrącił Jackson. – Boisz się, że ten Decker ściga Joannę Hunter? – zagadnął Louise Jackson. – Mało prawdopodobne. Nigdy nie słyszałem o takim przypadku. – Szczerze mówiąc, zaczynam się bać, że to Joanna Hunter ściga Andrew Deckera. – Z drugiej strony… – powiedziała Louise. Stali na placyku przed stacją benzynową. Marcus i Reggie byli w sklepie i kupowali

coś do jedzenia, więc Jackson przesiadł się do przodu. Biło od niego ciepło. Louise zastanawiała się, czy przypadkiem nie ma gorączki. A może tylko jej się tak wydawało, bo sama była rozpalona. Chciała, żeby ją przytulił, chciała się rozpłynąć w jego ramionach chociaż na krótką chwilę. Przy Patricku nigdy się tak nie czuła, nigdy nie chciała przestać być sobą. Tymczasem tutaj, na tym jasno oświetlonym placyku, marzyła, żeby się wreszcie poddać, zejść z pola bitwy. Może istniał sposób, żeby tym razem go zatrzymać? Zamknąć w więzieniu, w szkatule, w sejfie, żeby kolejny raz nie zdołał jej się wymknąć? – Co – z drugiej strony? – zapytał. – Mąż Joanny, Neil Hunter, też jest podejrzany. Skąd możemy wiedzieć, że sam jej nie załatwił? Razem z dzieckiem. Może chciała od niego odejść i puściły mu nerwy? – Zdarza się. – Z trzeciej strony… Facet obraca się w dość ciekawym towarzystwie. – Ciekawym? – Tak w tym fachu nazywamy przestępców. Chodzi o paru kolesiów z Glasgow, o których od pewnego czasu słyszy się to i owo. Jeden z nich nazywa się Anderson. Podobno próbuje rozszerzyć strefę wpływów na Edynburg, przejmując legalnie działające firmy. Najchętniej te zajmujące się wynajmem samochodów. – Chodzi o prywatne usługi transportowe? – Otóż to. I salony z automatami do gry. A także siłownie i podrzędne gabinety kosmetyczne. Zgadnij, kto jest właścicielem tych wszystkich przybytków? – Neil Hunter? – Bingo. Jeden z jego salonów z automatami do gry spłonął tydzień temu. Były też inne ciekawostki. – Ciekawostki? – To fachowe określenie. Jeszcze niedawno podejrzewaliśmy Huntera o umyślne podpalenie, ale teraz zaczynam mieć co do tego poważne wątpliwości. Co, jeśli to Anderson groził rodzinie Huntera? Reggie z uporem powtarza, że Joanna i jej dziecko zostali porwani, a na razie we wszystkim innym miała rację. O dziwo. – „Wiesz, o co toczy się gra, Hunter. O życie twoje i twoich bliskich. Więc dobrze się zastanów. Pomyśl o swojej ślicznej żonce i ślicznym synku. Chcesz ich jeszcze zobaczyć czy nie? Wszystko zależy od ciebie”. Tyle wiemy od Reggie.

– Niezłą masz pamięć jak na starego piernika. – To zasługa kucia na pamięć w szkole. Poza tym mam czterdzieści dziewięć lat, więc jestem młodszy od twojego małżonka, jak sądzę. „Chcesz ich jeszcze zobaczyć czy nie?” Myślisz, że gdzieś ich przetrzymują? – A ciotka to zwykła zmyłka. Mieliśmy szukać wiatru w polu. Hunter chciał zamydlić oczy każdemu, kogo zmartwiłoby nagłe zniknięcie Joanny – stwierdziła Louise. – Co za ironia! Nie musiał zadawać sobie aż tyle trudu. Samo wyjście Deckera z więzienia dałoby Joannie dobry powód, żeby zniknąć. Neil Hunter popełnił błąd, wymyślając tę bajeczkę z ciotką. – Wszystko to świetne teorie – zauważył Jackson. – Tylko jak udowodnimy, że są prawdziwe? – My niczego nie będziemy udowadniać, tylko ja sama. Ja tu jestem z policji, ty jesteś zwykłym frajerem. Zasadniczo. – Wielkie dzięki. – Wyciągnął rękę i ujął jej dłoń. – Naprawdę mi ciebie brakowało, wiesz? Louise zaschło w ustach. Serce biło jej jak szalone, jakby zaatakował ją jakiś wirus. Przyszło jej do głowy, żeby uruchomić silnik i zawieźć Jacksona do najbliższego hotelu, stodoły albo choćby zatoczki, lecz Marcus i Reggie właśnie wyszli ze sklepu. Ledwie zdążyła cofnąć rękę, już pakowali się do samochodu, wpuszczając za sobą podmuch zimnego nocnego powietrza i rozdzierając opakowania chrupek. – Mam się przesiąść? – spytał Marcusa Jackson, ale ten odparł: – Nie, siedź. Z tyłu z psem będzie mi jak w niebie. Słysząc to, Louise rzuciła do chłopaka: – Wiesz co? Może teraz ty poprowadzisz? Jestem trochę zmęczona, wolałabym usiąść z tyłu – nie mogła bowiem znieść myśli o tym, że Jackson siedzi tak blisko, a ona nie może go znowu dotknąć. – Nie ma sprawy – zgodził się ochoczo Marcus. – Czyli zamiana. Faceci z przodu, kobiety z tyłu, tak jak powinno być. Oczywiście żartowałem – dodał prędko na widok miny Louise w lusterku. Zmrok zapadł na długo przed tym, zanim ponownie przekroczyli granicę. Droga od Berwick ciągnęła się w nieskończoność. W Musselburghu wysadzili Reggie i Jacksona.

– Jesteś pewna, że chcesz, żeby u ciebie mieszkał? – spytała Louise z powątpiewaniem, zwracając się do Reggie. – Przecież on nie ma dokąd pójść – odparła dziewczyna. – Gwoli ścisłości: mam własny dom – zaznaczył Jackson – tyle że najwyraźniej wszyscy się sprzysięgli, żebym tam nie dotarł. – Najpierw musi mi pan pomóc odnaleźć doktor Hunter – przypomniała mu Reggie. – To akurat moje zadanie, nie jego, Reggie – wtrąciła Louise. – Nie życzę sobie, żeby jakiś amator wtykał nos w moje śledztwo. A odwracając się do Jacksona, dodała: – Serdeczne dzięki, poradzimy sobie bez twojej pomocy. – „Wracaj do domu, Herb, do dzieciaków” 46. Tak mam to rozumieć? – Dokładnie. – Fajna bryka – zauważył Jackson i poklepał dach BMW z taką czułością, jakby to były plecy dobrego przyjaciela. – Spadaj. – Zobaczymy się jutro – rzekł. – Czyżby? – Jasne. Serce zatrzepotało jej radośnie; jutro znów go zobaczy. Tak musiały się czuć nastolatki. Ona sama nigdy czegoś podobnego nie przeżyła. Patrick miał rację, nigdy nie była nastolatką. Za to teraz z nawiązką to nadrabiała. – Nie wyjechałbym przecież bez pożegnania – dodał. A to gnojek. Czyli jednak go nie zatrzyma. Nie mogła wygrać z siłą przyciągania jego nowej żony. Tessa. Suka. Miała ochotę powiedzieć mu: „Pojedź ze mną do domu”. No, może nie do domu – nie mogła przecież z nim wrócić, przedstawić go Patrickowi, Bridget i Timowi. „To jest Jackson Brodie, facet, za którego powinnam była wyjść za mąż”. Chociaż nie, małżeństwo było dla głupców. Louise powinna była z nim uciec. Daleko, w siną dal. „Spalmy za sobą wszystkie mosty”, to właśnie miała ochotę mu powiedzieć. Rzecz jasna nie zrobiła tego.

– Kim jest Herb? – nie zrozumiał Marcus. „Cholera. Powinnam była wziąć od Reggie tę torebkę” – pomyślała Louise. Nie poznawała samej siebie. Co się z nią działo? Zazwyczaj nie była taka zapominalska. Ostatnio miała wrażenie, że ma mózg jak z waty. – Rano wyślę po nią mundurowego, szefowo. – Jesteś prawdziwym skarbem, chłopcze. – Niech mnie pani wysadzi gdziekolwiek – poprosił Marcus, ale ona odparła: – Nie wygłupiaj się, podrzucę cię do domu. Mieszkał w South Queensferry, zupełnie nie po drodze. – To zupełnie nie po drodze, szefowo. – Żaden problem, serio. Złapałam drugi oddech. Marcus wciąż mieszkał z matką. W wieku dwudziestu sześciu lat Archie na pewno by z nią nie mieszkał. – Masz dziewczynę? Wcześniej nigdy nie przyszło jej do głowy, żeby go o to zapytać. Marcus nie wyglądał na chłopaka, który ma dziewczynę. – Uhm. Ellie. – Ale nie mieszkacie razem? – Już niedługo, szefowo. Tak się składa, że wczoraj wieczorem oglądaliśmy razem dom. Na Malbet Wynd. No jasne. Miała do czynienia z chłopakiem, który robił wszystko, jak należy, po kolei. Dziewczyna o imieniu Ellie, dom na Malbet Wynd. Wszystko miał rozplanowane. Kiedy wysiadł, Louise przesiadła się z powrotem za kierownicę i opuściła szybę. – Z samego rana trzeba będzie sprawdzić, czy ktoś przypadkiem nie używał kart kredytowych Jacksona Brodiego, a jeśli tak, to gdzie. I zobaczyć, czy nie uda nam się namierzyć jego komórki. – Tak jest, szefowo. – Dobranoc, harcerzyku. – Dobranoc, szefowo.

Zaczekała, dopóki nie otworzył drzwi frontowych. Odwrócił się jeszcze, pomachał jej i wszedł do środka. W oknie pokoju na dole drgnęła firanka – pewnie to jego nadopiekuńcza matka. Przez dłuższą chwilę Louise siedziała w samochodzie, zastanawiając się, gdzie by jeszcze wstąpić przed powrotem do domu. Fife i cała północna Szkocja były tuż za wodą. Jak daleko zdążyłaby ujechać, zanim ktokolwiek zauważyłby, że zniknęła?

Wielki ucisk Po namyśle Reggie doszła do wniosku, że prawdopodobnie powinna była wspomnieć Jacksonowi Brodie o swoich powiązaniach ze światem przestępczym. Gdyby na przykład, proponując mu nocleg, ostrzegła go, że ma brata kryminalistę, może wtedy nie wszedłby do salonu pani MacDonald jako pierwszy (podczas gdy ona starannie ryglowała drzwi wejściowe, żeby byli bezpieczni, cha, cha, co za ironia!) i nie nadziałby się na paskudnie wyglądający scyzoryk, którego ostrze drasnęło mu skórę tuż nad tętnicą szyjną, niemal w tym samym miejscu, w którym palce Reggie rozpaczliwie próbowały wyczuć puls Jacksona w noc wypadku. Rękojeść noża tkwiła w dłoni Billy’ego. – Niespodzianka – rzucił beznamiętnie Billy. – Co to za złamas? – Mocniej przycisnął ostrze do szyi Jacksona. – I co on tutaj robi? – Puść go – poprosiła Reggie. Nie było sensu odwoływać się do głębszych uczuć Billy’ego, gdyż takowych nie miał, ale zawsze warto spróbować. – Nic ci nie zrobił. Ku zaskoczeniu obojga Billy puścił Jacksona i pchnął go z całej siły. Jackson runął ciężko na podłogę. Jedna zdrowa ręka okazała się niewystarczająca, żeby zamortyzować upadek. Billy tymczasem chwycił niczego niespodziewającą się Reggie i zacisnął ramię wokół jej szyi. Niewiele brakowało, a zmiażdżyłby jej tchawicę. Robił tak często, kiedy byli mali. Mama mówiła mu wtedy: „Pocałuj siostrzyczkę i przeproś”. Billy wiecznie musiał ją za coś przepraszać – a to wyrwał Reggie lalkę, a to porozrzucał jej klocki Lego, kiedy indziej ją ugryzł (a gryzł na potęgę). Po czymś takim zawsze wołał śpiewnie: „Przepraszaaam, Reggie” i udając, że ją całuje, zaczynał ją dusić, na co mama wzdychała: „Nieładnie, Billy”. W jego szeroko otwartych oczach płonęło szaleństwo. Wyglądał jak konie na łące w Midmar, kiedy Sadie zanadto się do nich zbliżała. Jackson z trudem dźwignął się na kolana, potem bardzo powoli wstał. Billy przestał dusić siostrę i dla odmiany przystawił jej czubek noża do szyi, po czym ostrzegł Jacksona: „Tylko niczego nie próbuj”. Reggie czuła na skórze dotyk zimnej, ostrej stali. Nóż był mały, a jednak mógł jej wyrządzić ogromną krzywdę. Podłoga salonu była cała zasłana książkami. Na środku pobojowiska, jakie zostało z biblioteczki pani MacDonald, stał Jackson, wspięty na palcach i lekko pochylony do przodu niczym wojownik gotów rzucić się w wir walki. Reggie niemal słyszała, jak myśli,

rozważa w duchu kolejne scenariusze, i błagała go w myślach, żeby zachował spokój. – Jestem twoją siostrą, Billy – szepnęła. – Płynie w nas ta sama krew. Odwoływanie się do jego głębszych uczuć było bez sensu i tak dalej, ale mimo wszystko musiała spróbować. – To jest twój brat?! – zdumiał się Jackson. – Ty gnojku – warknął do Billy’ego. – Masz obowiązek opiekować się siostrą. – A kto mi każe? Może ty? Albo Biblia? – prychnął Billy, lecz Reggie poczuła, że jego uchwyt nieco zelżał. – Koledzy cię szukali – zwróciła się do niego. – Jacy koledzy? Ja nie mam kolegów. Najsmutniejsze, że powiedział to tak, jakby był z tego dumny. – Powiedziałeś im, że masz na imię Reggie, prawda? – ciągnęła. – I że mieszkasz w Gorgie. Przyszli tam i mi grozili. Spalili mój dom. – Taaa. Dziwny jest ten świat, jak powiedziałaby nasza cholerna mamuńcia. – Nie mów w ten sposób o mamie. Jeżeli zdoła go zagadać, jej brat szybko się znudzi – nie znała nikogo, kto łatwiej by się nudził. Wtedy sobie pójdzie i Jackson nie będzie musiał robić tego, co najwyraźniej zamierzał zrobić, to znaczy rzucić się na Billy’ego z gołymi rękami. Nagle powietrze aż zawibrowało gardłowym, pierwotnym warkotem olbrzymiego wilka wyciągniętego z prastarej nory. Na progu stał potwór ze zjeżoną sierścią i obnażonymi kłami. Z jego potężnej piersi wydobywało się głuche, przerażające warczenie. Reggie całkiem zapomniała o Sadie. Kiedy weszli do domu, suka od razu pognała na piętro, gdzie zwietrzyła trop widmowego Banjo. Teraz wyprostowała ugięte łapy i jednym skokiem znalazła się przy Billym, chwytając go paszczą za przedramię i zatapiając w nim zęby. Billy wypuścił z ręki nóż i zaczął wrzeszczeć na Reggie, żeby zabrała psa. Reggie próbowała wołać: „Siad, Sadie!”, ale na próżno. Wtedy Jackson zrobił coś, czego nikt by się po nim nie spodziewał. Z całej siły uderzył z boku w psi łeb. Szczęki Sadie natychmiast się rozwarły, a ona sama osunęła się na podłogę jak worek z piaskiem. Potem wszystko potoczyło się bardzo szybko. Zanim Reggie się zorientowała, Jackson powalił Billy’ego na ziemię, przyklęknął mu na nerkach

i przygniótł chłopakowi kark zdrową ręką. Przedramię Billy’ego krwawiło od ugryzienia, ale nie wyglądało to bardzo groźnie – nie tak, żeby Reggie odczuła potrzebę przyjścia mu z pomocą. Jak każdy dobrze wyszkolony sanitariusz w pierwszej kolejności zajęła się najbardziej poszkodowaną ofiarą zajścia. Położyła łeb Sadie na swoich kolanach i objąwszy go ramionami, szeptała suce do ucha uspokajające słowa. Jackson podniósł się i ostrzegł Billy’ego: – Nie ruszaj się. Nie waż się choćby drgnąć. Następnie odwrócił się do Reggie i powiedział: – Twój brat, twoja decyzja. Mam wezwać policję? Puścili Billy’ego wolno. Dali mu drugą szansę. Właściwie nie drugą, raczej setną. „Rodzina to rodzina – stwierdziła Reggie. – Mimo wszystko”. Jackson przyjął to z zadziwiającą obojętnością. Stwierdził, że każdy – może z wyjątkiem siostry – widzi, że Billy z prędkością światła zmierza ku zatraceniu i to na własne życzenie. Reggie zapewniła go, że się myli; jako siostra Billy’ego była tego całkiem świadoma. – Czego on tu właściwie szukał? – zapytał Jackson. Reggie wzruszyła ramionami i odparła: – Ach, wszystkiego i niczego. Tego i owego. Powinien się pan położyć – dodała. – To był naprawdę długi dzień. – Mało powiedziane – roześmiał się Jackson.

W samo południe – Powinien się pan położyć – powiedziała Reggie. – To był naprawdę długi dzień. – Mało powiedziane – odparł. Sen nie nadchodził. Cienka, wilgotna poduszka i jeszcze cieńsza i bardziej wilgotna kołdra nie pomagały. (Kim była ta pani MacDonald, że mieszkała w takim ponurym domu?). Przez dłuższy czas leżał nieruchomo, nasłuchując odgłosów krzątającej się po salonie Reggie. Nie potrafił odgadnąć, co ona tam robi, a kiedy zszedł na dół, żeby sprawdzić, odkrył, że układa książki na półkach niczym pracowita nocna bibliotekarka. – Chcę tu trochę posprzątać – wyjaśniła. – Chyba pana nie obudziłam? Wrócił do łóżka i rozejrzał się za czymś do czytania, lecz jedyną książką, jaką udało mu się znaleźć w pokoju, był wiekowy egzemplarz nieznanych mu przekładów z łaciny. Poprzewracał się trochę z boku na bok, po czym znów zszedł na dół w poszukiwaniu bardziej rozrywkowej lektury i zastał Reggie śpiącą jak suseł na kanapie przy zapalonym świetle. Przy niej na podłodze leżała Sadie. Na odgłos kroków Jacksona otworzyła oczy i wbiła w niego czujne spojrzenie. Jackson podniósł ręce do góry w uspokajającym geście, który jednak nie zrobił na zwierzęciu najmniejszego wrażenia. Sadie obserwowała go bacznie, gdy przechodził przez pokój. Trudno jej się dziwić, solidnie jej przyłożył, chociaż nie było widać, żeby uderzenie jakoś jej zaszkodziło. Niemniej jednak Jackson miał wyrzuty sumienia; ostatecznie pies zrobił tylko to, na co on sam miał ochotę. Nigdzie nie znalazł niczego, co nadawałoby się jako lektura do poduszki, ale szybko zapomniał o książkach na widok torebki Joanny Hunter. Leżała na czymś, co prawdopodobnie było stolikiem do kawy, chociaż równie dobrze mogło być czołgiem z czasów drugiej wojny światowej – pokrywająca blat sterta rupieci była tak wielka, że naprawdę trudno się było zorientować. Dziwne, że Louise nie zabrała ze sobą torebki na posterunek. Gdyby to on prowadził śledztwo, z pewnością zainteresowałby go fakt, że kobieta, która praktycznie rzecz biorąc zapadła się pod ziemię, zostawiła po sobie torebkę pełną cennych informacji. Cały czas obserwowany przez psa, ostrożnie zajrzał do środka, wyjął notes i dopóty go kartkował, dopóki nie znalazł tego, czego szukał. Adresu domowego Joanny Hunter.

Raz już została odnaleziona, więc znajdzie się i teraz. W tej chwili nie była Joanną Hunter, lekarką ani żoną, chlebodawczynią („oraz przyjaciółką”) Reggie ani kobietą, o której los niepokoiła się Louise. Była dziewczynką zagubioną w ciemnościach, brudną i lepką od krwi swojej matki. Dziewczynką śpiącą głębokim snem na polu pszenicy, nieświadomą, że zmierza ku niej tyraliera ludzi z psami, a drogę oświetlają im latarki i księżyc. Później, kiedy sam został policjantem, nigdy nie zdarzyło mu się brać udziału w poszukiwaniach prowadzonych na wsi po zmroku. Zdał sobie sprawę, że tamtej ciepłej letniej nocy w Devonie wszyscy – rekruci, policja, okoliczni mieszkańcy – zawarli niepisaną umowę, że będą szukać Joanny Mason aż do skutku, nawet wbrew rozsądkowi. Tak bardzo byli wówczas zdesperowani. Okrył Reggie sfilcowanym szydełkowym kocem, leżącym na oparciu kanapy. Zdziwiło go, że ta mała wzbudza w nim tak silne uczucia ojcowskie; zawsze sądził, że można je czuć tylko w stosunku do własnych dzieci. Łagodnie pomachał na pożegnanie psu, po czym zgasił światło, wyszedł na palcach na korytarz i podszedł do drzwi. Ledwie położył dłoń na klamce, głosik za jego plecami zawołał: – Mam nadzieję, że nigdzie się beze mnie nie wybierasz – cienki, uparty głosik. – Gdzieżbym śmiał – mruknął Jackson. Na podjeździe przed domem Hunterów, tuż za range roverem Neila Huntera, stał zaparkowany nissan pathfinder. – Poznaję go – powiedziała Reggie. – To auto tych dwóch, którzy grozili panu Hunterowi. – I znowu tutaj są. – Powinniśmy ich śledzić – doznała olśnienia Reggie. – Pojechać za nimi, jak będą odjeżdżali. Jeżeli stąd odjadą. – Jak? Na piechotę? – burknął Jackson. – To się raczej nie uda. – Z Musselburgha przyjechali taksówką, która wysadziła ich na końcu ulicy, przy której mieszkali Hunterowie. Okolica była opustoszała; jak okiem sięgnąć, nie paliły się żadne światła, nie wałęsał się żaden kot. – Właściwie – powiedziała Reggie – moglibyśmy wziąć samochód doktor Hunter. Wciąż stoi w garażu.

Jackson nie był pewien, czy uda mu się spiąć priusa na krótko. Nowoczesne technologie położyły kres wielu użytecznym metodom nielegalnego odpalania samochodów. – Zapasowe kluczyki są w garażu – wyjaśniła Reggie. – Na półce, za starą puszką farby. „Zamglona perła”. – Że co? – „Zamglona perła”, tak się nazywa ten odcień. Doktor Hunter mówiła, że nikt tam nigdy nie zagląda. Zaraz je przyniosę. Zachowywał bezpieczną odległość. Odkąd ostatni raz śledził kogoś samochodem, minęło sporo czasu. Najpierw to byli przestępcy, potem niewierni małżonkowie, teraz wielcy faceci w groźnych samochodach. Albo na odwrót. Przekradli się przez trawnik do garażu na chwilę przed tym, jak z domu wypadło z hałasem dwóch kolesiów. Wsiedli do nissana. Pierwotnie Jackson miał zamiar przesłuchać Huntera, ale stwierdził, że nissan ma szansę doprowadzić ich jeśli nie do samej doktor Hunter, to przynajmniej w jakieś interesujące miejsce. Na placyku przed stacją benzynową Louise wysunęła trzy hipotezy: zemsta, zabójstwo, porwanie. Jackson stawiał na porwanie. Powinien był ją pocałować. Nie zrobił tego, bo żadne z nich nie było wolne – chociaż niewykluczone, że potraktował to jak zwykłą wymówkę. Może po prostu był tchórzem. Tak czy inaczej, prawdopodobnie dostałby od niej w łeb, gdyby tylko spróbował. Siadając za kierownicą priusa, uwolnił rękę z temblaka. Adrenalina działała przeciwbólowo; w istocie czuł niezwykły przypływ energii, a to za sprawą świeżej dawki leków z rogu obfitości Australijczyka Mike’a. – Tylko znów nas nie rozbij – upomniała go Reggie. Siedząca z tyłu suka cichutko zaskamlała. – Cieszy się, że znowu siedzi w samochodzie doktor Hunter, a jednocześnie smuci, że nie ma tutaj jej pani. – Widzę, że rozumiesz po psiemu? – Owszem. Reggie uparła się zabrać Sadie. Jackson czuł wwiercające się w tył jego głowy spojrzenie zwierzęcia i zastanawiał się, czy suka planuje mu się jakoś zrewanżować. I tym razem Reggie czytała na głos wszystkie znaki i tablice drogowe. – Loanhead, Roslin, Auchendinny, Penicuik – wyliczała.

– Okej, okej – przerwał jej Jackson. – Nie jestem analfabetą. – Jak za starych dobrych czasów – rozanieliła się Reggie. – Masz na myśli wczoraj? Które, jako że żadne z nas nie spało, można uznać za dzisiaj? Znowu panował nad upływem czasu. Prowadząca z Edynburga droga była cicha, ale nie pusta. W zimowy poranek o piątej ludzie już się przemieszczali, niechętnie brnąc przez mrok budzącego się dnia. Minęło ich z łoskotem kilka ciężarówek z logo różnych supermarketów oraz paru rozpędzonych motocyklistów, gotowych oddać komuś swoje narządy w prezencie gwiazdkowym, lecz mimo wszystko ruch był za mały, żeby Jackson mógł zgubić nissana. Co innego, gdy śledzony przez nich wóz zjechał z głównej drogi. Na ile to było możliwe, Jackson starał się trzymać z tyłu, ale ponieważ nie znał okolicy, obawiał się, że nissan niespodziewanie gdzieś skręci i zanim się zorientują, zniknie im z oczu. Przez chwilę wydawało mu się, że tamci ich zgubili, lecz wkrótce daleko z przodu zamajaczyły tylne światła i domyślił się, że to muszą być oni. Samochód skręcił w boczną drogę, która wyglądała jak dojazd na farmę. Tylne światła podskakiwały na wybojach. Jackson minął skręt, po czym wrzucił wsteczny, wyłączył reflektory i podążył za nissanem, zachowując bezpieczną odległość. Przy skręcie nie było żadnej tabliczki informującej, dokąd prowadzi droga, nie wyglądała jednak na zbyt uczęszczaną. Po jakichś dwustu jardach Jackson zatrzymał auto na skraju pola. W tym miejscu nie byli całkiem ukryci, ale też nie rzucali się w oczy. – Dobra – powiedział, zwracając się do Reggie. – Ty i pies zostajecie w samochodzie, zrozumiano? Mówię poważnie. Znam cię i wiem, że wysiądziesz sekundę po tym, jak zniknę z pola widzenia, ale proszę cię, żebyś mi obiecała, że tego nie zrobisz. Słowo? – Słowo – odparła potulnie. W schowku samochodowym Joanny Hunter Jackson znalazł masywną latarkę Maglite. W razie zagrożenia mogła z powodzeniem posłużyć jako broń i właściwie chętnie by ją wziął, lecz koniec końców wręczył ją Reggie, mówiąc: – Jeżeli ktokolwiek się do ciebie zbliży, walnij go tym. Potem wysiadł i przez chwilę nasłuchiwał. Kawałek z przodu słychać było warkot silnika, który wkrótce zgasł. Jackson ruszył pieszo przed siebie.

Nissan stał zaparkowany przed jakimś domem obok dość nijakiej toyoty. Tamci dwaj właśnie sztywno z niego wysiadali, jakby mieli za sobą męczącą noc. Jackson obserwował ich z ukrycia. Jeden z mężczyzn zastukał do drzwi domu, po czym, nie czekając na odpowiedź, obaj weszli do środka. Po kilku chwilach dobiegły go ich wrzaski – krzyczeli do siebie z wielkim podnieceniem, jakby zastali w domu coś, czego się nie spodziewali, albo nie zastali czegoś, czego się spodziewali (albo jedno i drugie). Chwilę później wypadli z domu jak oparzeni i rzucili się do nissana. Jeden w biegu rozmawiał z kimś przez komórkę. Jackson ledwie zdążył paść do wyschniętego rowu na skraju drogi, a oni już odpalali wóz i z piskiem opon wycofywali go w kierunku głównej drogi. Z ulgą zauważył, że minęli priusa i pojechali dalej. Wstał i ruszył w kierunku domu ciekaw, co ich tak wystraszyło. Miał nadzieję, że nikt tam w środku nie umarł. Widział już dość trupów jak na jeden tydzień. Zaskoczył go nagły ruch w zaroślach koło domu. Przyszło mu na myśl, że to lis albo borsuk, jednak na ścieżkę wyszedł człowiek, nie zwierzę. Wewnątrz było wystarczająco jasno, żeby Jackson mógł się zorientować, że ma przed sobą kobietę. Niespodziewanie padł na nią snop jasnego światła i uwięził ją jak ćmę w białym blasku latarki trzymanej w drżącej dłoni przez (jak zwykle nieposłuszną) Reggie. Jackson zdał sobie sprawę, że kobieta nie jest sama i ma na ręku dziecko. Od stóp do głów była powalana krwią, w palcach ściskała nóż. Wyglądała mniej jak madonna, bardziej jak groźny, mroczny anioł zemsty. Pies skoczył ku niej z radosnym szczekaniem. – Doktor Hunter? – odezwał się Jackson, podchodząc do niej ostrożnie. – Pomoże mi pan? – spytała. Zabrzmiało to bardziej jak rozkaz niż prośba, jakby jakaś bogini niespodziewanie zstąpiła na ziemię i pilnie potrzebowała sprzymierzeńca. Jackson z zasady nie odmawiał – ani boginiom, ani tym bardziej prośbom o pomoc.

La règle du jeu 47 „Małgorzatko, czy cię smuci, że las liście złote zrzucił?” 48. „Nadeszło lato, głośno śpiewa kukułka”. „Był raz sobie staruszek, co napar gorący pił z muszek”. „Adam spętany w otchłani, z Raju wypędzon”. „I wiele mil od snu mnie dzieli” 49. „Tańcowała igła z nitką”. „Uciekaj, Joanno, uciekaj!”. Biegnij! Nie mogła jednak biec, bo była uwiązana jak zwierzę. Pamiętając opowieści o stworzeniach odgryzających sobie łapy, żeby wydostać się z pułapki, spróbowała przeciąć linkę zębami, ale ta była zrobiona z polipropylenu i nie zdołała jej nawet nadszarpnąć. Wiedziała, że los znów zaprowadził ją w to mroczne miejsce, z którego się kiedyś wydostała. To, że raz spotkało nas coś złego, nie znaczy, że historia nie może się powtórzyć. Mężczyźni odzywali się do niej tylko wtedy, kiedy było to konieczne, i nie zawracali sobie głowy ukrywaniem swoich twarzy. W ich stylu bycia było coś żołnierskiego. Zastanawiała się, czy służyli dawniej w służbach specjalnych. Jako najemnicy. Uznała, że najlepiej zrobi, mówiąc do nich, mimo że jej nie odpowiadali. Jeden był nieco niższy od drugiego – tego nazwała Peter. („Przykro mi, ale nie znam twojego imienia. Mogę ci mówić Peter?”). Wyższego ochrzciła Johnem. („Może być John? To ładne imię”). Mówiła: „Dziękuję ci, John”, kiedy podawał jej wodę, albo „To bardzo uprzejme z twojej strony, Peter”, gdy zabierali nocnik, żeby go opróżnić. Domyślała się, że prędzej czy później ją zabiją – kiedy odegra swoją rolę (wszystko jedno jaką) – i postanowiła maksymalnie im to utrudnić. Chciała, żeby zapamiętali, że była dla nich miła i mówiła im po imieniu (nawet jeśli w rzeczywistości nazywali się zupełnie inaczej). Chciała, żeby dostrzegli w niej człowieka. I żeby sami poczuli się trochę bardziej ludźmi. Poza wodą przynosili jej też jedzenie, podgrzewane w mikrofalówce gotowe dania, których w normalnych okolicznościach nigdy nie wzięłaby do ust, a na które teraz czekała z utęsknieniem, taka była głodna. Dali jej też słoiczki z jedzeniem dla dziecka i kubek krowiego mleka, którego nie dała małemu, tylko sama wypiła, a potem nakarmiła dziecko piersią. Dostała również paczkę jednorazowych pieluch – niestety w złym rozmiarze – oraz worek foliowy na zużyte pieluchy, którego jednak ani razu nie opróżnili.

Dziecko było wyjątkowo spokojne. Przypuszczała, że to z powodu zastrzyku, który jej dali – przez cały pierwszy dzień była otępiała, musieli ją nafaszerować benzodiazepiną albo podać dożylnie valium. Sama przygotowała żyłę do wkłucia po tym, jak przystawili dziecku nóż do gardła. Później przynieśli małemu zabawki – piłkę i plastikowy sześcian z wyciętymi w ściankach otworami w różnych kształtach. Jeżeli do otworu włożyło się właściwy klocek, zapalały się lampki i dzwonił dzwoneczek. Ani piłka, ani gra nie były nowe – wciąż widniały na nich nalepki z odręcznie wypisaną ceną, jakby zakupiono je w sklepie z używanymi rzeczami. Zarówno ona, jak i dziecko szybko się nimi znudzili. Przeważnie bawili się w łapki albo w „a kuku”. Śpiewała mu, recytowała rymowanki i łaskotała synka, żeby go rozbawić, a także rozgrzać, bo w domu nie było ogrzewania, hipotermia była więc bardziej palącym problemem niż nuda. Dostała co prawda dwa stare koce, ale to nie wystarczało. Żałowała, że nie ma przy sobie inhalatora (musiała ze wszystkich sił zachowywać spokój), jak również tego, że mały nie ma swojego kocyka, a oni oboje nie są trochę cieplej ubrani. Zaskoczyli ją w sypialni, kiedy się przebierała. Z dołu dobiegało opętańcze szczekanie Sadie i dziwne walenie, którego z początku nie potrafiła zinterpretować. Dopiero po chwili zrozumiała, że suka próbuje wyważyć drzwi i dostać się do niej na piętro. Chwyciła dziecko na ręce, wybiegła na podest schodów i wtedy ich zobaczyła. Linka była za krótka, żeby zdołała podejść do okna. Mogła jednak stanąć na łóżku i stamtąd wyjrzeć na zewnątrz. Wokół domu rozciągały się bure pola, puste i zimowe, zalane jasnym, lodowatym światłem księżyca. Ani śladu innych zabudowań. Drugiego dnia Peter dał jej sztywną podkładkę z kartkami papieru oraz długopis i kazał napisać „liścik do męża”. Co dokładnie? Że zginą, jeśli nie zrobi tego, co powinien, odparł Peter. Zastanawiała się, co takiego zrobił Neil, że sprowadził na nich takie niebezpieczeństwo. I co zrobi, aby to zakończyć. Została lekarką, żeby pomagać ludziom. Banalne, ale prawdziwe (choć nie w przypadku każdego lekarza). Pragnęła pomagać wszystkim, którzy są chorzy i cierpią: mają odrę, raka, przygnębienie, depresję. Skoro nie potrafiła uleczyć samej siebie, mogła przynajmniej uzdrawiać innych. To dlatego Neil wydał jej się taki atrakcyjny – nie potrzebował uzdrowienia, czuł się świetnie we własnej skórze, cały ból i smutek tego świata nie robiły na nim wrażenia, po prostu żył swoim życiem. Ona była czarą, zamykającą wszystko w sobie, on Marsem, ciskającym na oślep włócznią. Nie musiała się nim opiekować, nie musiała się o niego martwić. Rzecz jasna, oznaczało to pewne

trudności w ich wzajemnym pożyciu, ale przecież nikt nie jest doskonały. Poza jej dzieckiem. Przez trzydzieści lat, które upłynęły od morderstwa, starała się zbudować sobie życie od nowa. Nie było to prawdziwe życie, tylko atrapa, ale jej wystarczało. Prawdziwe życie zostawiła na tamtym złocistym polu. Potem jednak urodziło się dziecko i jej miłość do niego tchnęła życie w atrapę, czyniąc ją czymś autentycznym. Kochała synka miłością nieskończoną, większą niż cały wszechświat, dziką. – Gość, dla którego pracujemy – wyjaśnił Peter – chce, żeby twój mąż przepisał na niego swój interes. Ceną jesteście wy. Papiery są już gotowe do podpisu, wszystko cacy i zgodnie z prawem. Wydało jej się to absurdalne i odparła: „Przecież to wymuszenie! Każdy sąd to zakwestionuje”, na co on się roześmiał i rzekł: „Nie jest pani teraz w swoim świecie, pani doktor”. Miała nadzieję, że będzie to początek dłuższej rozmowy, lecz Peter najwyraźniej stracił zainteresowanie jej osobą i wskazując na kartkę oraz długopis, powiedział: „Lepiej się przyłóż”. Ciekawe, czy Neil zdawał sobie sprawę, z jakimi ludźmi się zadaje? Doszła do wniosku, że pewnie tak. – A jeśli odmówi? – zapytała. – Jeżeli nie przepisze wszystkiego na twojego szefa, co wtedy się z nami stanie? – Lecz on tylko wpatrywał się przed siebie pustym wzrokiem, jakby jej tam nie było. Napisała więc: „Zabiją nas, jeżeli nie zrobisz, co każą”. Wczesnym rankiem w sobotę John obudził ją, ponownie podał kartkę oraz długopis i kazał napisać coś ciekawego. „Cokolwiek. Kończy się wam czas” – oznajmił, po czym wyszedł z pokoju. Napisała zatem: „Pomóż nam, proszę! Nie chcemy umierać!”. Wbrew temu, co mówiono o lekarzach, zawsze miała bardzo staranny charakter pisma. Skrupulatnie zaznaczyła wszystkie kropki i przecinki, podkreśliła słowo „proszę”, a kiedy John wrócił po list, z całej siły wbiła mu długopis w oko. Zdziwiła się, że wszedł tak głęboko. Zbadała mu puls. Nic. Dziecko dalej smacznie spało. Poczuła przypływ paniki. Lada moment wróci Peter. Musiała się przygotować. Obmacała ciało Johna w poszukiwaniu broni, ale niczego nie znalazła. Peter nosił nóż w pokrowcu na łydce; zauważyła to, kiedy się schylił, żeby postawić przed nią jedzenie. Drzwi otworzyły się i Peter warknął: „Co jest, kurwa?”, widząc ją siedzącą na podłodze z głową Johna na podołku. Musiała wyglądać jak Pieta. Nie zdążyła w porę

wyjąć mu z oka długopisu, więc odwróciła mu twarz do siebie i częściowo zakryła długopis dłońmi. „Coś mu się stało – powiedziała, spoglądając na Petera. – Nie wiem co, chyba po prostu zemdlał, ale nie jestem pewna…”. Usiłowała mówić jak profesjonalistka, jak lekarka. Peter przykucnął i odwrócił głowę Johna w swoją stronę, a kiedy to robił, podniosła się, zepchnęła Johna na podłogę, po czym z całej siły uderzyła Petera w tchawicę nasadą dłoni. Mężczyzna runął na wznak, trzymając się za szyję, z wybałuszonymi oczami, a ona skoczyła naprzód, wyrwała mu nóż z pokrowca na łydce i przecięła linkę pętającą jej kostkę. Następnie przykucnęła przy nim i patrzyła. Miał spore problemy z oddychaniem, ale nadal żył. Czuła, że jej samej zaczyna brakować tchu. Zwężone drogi oddechowe ze świstem wypuszczały z płuc powietrze. Pomimo panującego w pokoju chłodu cała była zlana potem. Ukryła przed nim nóż, a mimo to wił się rozpaczliwie, usiłując jak najdalej się od niej odsunąć. „Ciii” – wyszeptała, kładąc mu dłoń na ramieniu, po czym bezszelestnie, tak że w ogóle się nie zorientował, wbiła mu nóż w tętnicę szyjną wspólną, tę po lewej stronie. Następnie poprawiła jeszcze z prawej. Krew chlusnęła, jakby trafiła na złoże ropy. Dziecko przebudziło się i roześmiało, widząc ją przy sobie, a ona powiedziała: „Uciekaj myszko do dziury, by cię nie złapał kot bury, bo jak cię złapie kot bury, to cię obedrze ze skóry”.

Jasne, dobrze oświetlone miejsce Prius zniknął z garażu. W oknach na tyłach domu jarzyło się światło. Była szósta rano w sobotę; niewykluczone, że Neil Hunter wstał wcześniej, chociaż bardziej prawdopodobne, że wcale nie kładł się spać. Przez przeszklone drzwi wiodące z salonu na taras Louise widziała, że siedzi rozwalony na kanapie z zamkniętymi oczami. Zastukała w szybę niczym duch panny Jessel, na co Neil Hunter wzdrygnął się i obudził z wyrazem przerażenia na twarzy. Na jej widok od razu się uspokoił. Niepewnie wstał i otworzył jej drzwi. – Nie do wiary, to znowu pani – mruknął. Wyglądał na kompletnie wykończonego. – Powie nam pan, kim są pańscy przyjaciele? – zapytała, wchodząc do pokoju. Roześmiał się ponuro i odparł: – Przyjaciele? Jacy przyjaciele? Właśnie się okazało, że nie mam żadnych przyjaciół. Wyglądał, jakby miał się przewrócić. – A pańska żona? Co się z nią stało, panie Hunter? Chyba dość długo nas pan zwodził, prawda? Wiemy, że nie wypożyczyła żadnego samochodu i nie wyjechała do Yorkshire. Nie było też żadnego telefonu od jej ciotki. Tak się składa, że – i tu mam dla pana niespodziankę – staruszka od dwóch tygodni nie żyje. Więc o co właściwie chodzi? Neil Hunter osunął się na fotel i ukrył twarz w dłoniach. Louise przykucnęła przy nim i przemówiła łagodnie: – Niech mi pan wreszcie powie, uprowadzono ją czy nie? Mężczyzna głośno wciągnął powietrze. Milczał. Louise wstała i swoim najbardziej oficjalnym tonem rzekła: – Neilu Hunterze, muszę zadać panu kilka pytań. Nie ma pan obowiązku na nie odpowiadać, ale cokolwiek pan powie, zostanie odnotowane i może być użyte jako dowód w sądzie. Neil Hunter wybuchnął płaczem. Louise stała na schodach domu Hunterów, wciągając w płuca mroźne, poranne powietrze.

W takich chwilach żałowała, że nie pali, wówczas nie kusiłaby jej tak whisky Neila Huntera. Było około dziewiątej i na ulicy roiło się od policji. Musztarda po obiedzie. Neil Hunter został zabrany na przesłuchanie, ale bredził bez sensu. Policja ze Strathclyde wywlekła Andersona z jego luksusowego apartamentu na ostatnim piętrze, lecz ten miał do dyspozycji całą armię prawników. Nikt nie miał pojęcia, gdzie szukać Joanny Hunter. Na M8 zatrzymano nissana o podanym przez Reggie numerze rejestracyjnym, ale jadący nim kolesie nie zamierzali pisnąć ani słowa. Louise była przekonana, że Joanna Hunter nie żyje. Jej dziecko także. Prawdopodobnie leżeli teraz oboje w jakimś rowie albo właśnie skarmiano nimi świnie. Hunter zeznał, że kiedy w środę wieczorem wrócił do domu, już ich nie było. Godzinę później odebrał telefon i usłyszał, że jeśli zawiadomi policję, nigdy więcej nie zobaczy swojej żony. – Miałem albo zdobyć pieniądze, żeby spłacić Andersona, albo wszystko na niego przepisać – powiedział Louise, zanim odwieziono go na posterunek. – To było w środę – zauważyła. – Dziś mamy sobotę. I natychmiast pan wszystkiego nie przepisał? – Próbowałem zdobyć pieniądze. – Natychmiast pan wszystkiego nie przepisał? – Mówi pani tak, jakby mi nie zależało na rodzinie. – Natychmiast. Pan. Wszystkiego. Nie. Przepisał. – Nic pani nie rozumie. – Doskonale rozumiem. Natychmiast pan wszystkiego nie przepisał. W sądzie by ich wyśmiali, pan wszystko by zachował i miał przynajmniej szansę odzyskać żonę oraz synka. – A on dobrałby się do mnie w jakiś inny sposób. Ten Anderson to wariat, jego ludzie to bandyci. Jak raz się do czegoś przypnie, to nie popuści. Gdybym zakwestionował papiery w sądzie, nie dałby nam spokoju. Na pewno by nas zabił. Z domu wyszedł jakiś mundurowy, wołając: – Szefowo? Na czole miał wypisane „pilna wiadomość” i Louise aż jęknęła w duchu. To koniec,

Joanna Hunter nie żyje. Jednak twarz policjanta rozjaśnił szeroki uśmiech. – Nigdy pani nie uwierzy, co się stało. Ona wróciła! Jest w domu. – Kto? Doktor Hunter?! – Doktor Hunter. I dziecko. I dziewczyna. – Dziewczyna? To musiała być jakaś magiczna sztuczka. Joanna Hunter siedziała na kanapie w swoim niegdyś uroczym salonie, ubrana w czyste dżinsy i miękki bladoniebieski sweter, chyba z kaszmiru. Przy mankietach miał perłowe guziczki. Właśnie takie szczegóły wydały się Louise najbardziej podejrzane. Lekarka wprost lśniła czystością, jej włosy wciąż były wilgotne, jakby dopiero co wzięła prysznic. – Dziecko śpi w swoim łóżeczku – powiedziała, uprzedzając pytanie Louise. Obok niej siedziała rozpromieniona Reggie. Jej czujne spojrzenie mówiło, że nie zamierza puścić pary na jakikolwiek temat. Joanna Hunter dla odmiany robiła wrażenie całkowicie rozluźnionej. – Przepraszam, jeśli sprawiłam pani kłopot – dodała, jakby usprawiedliwiała się ze spóźnienia na wizytę u dentysty. – Wyjechałam na kilka dni. Obawiam się, że niewiele pamiętam. Cierpię chyba na coś w rodzaju chwilowej amnezji. Jeśli się nie mylę, w medycynie nazywamy to „fugą dysocjacyjną”. Wspomnienie dawnej traumy wywołuje nową traumę. Przypuszczam, że chodziło o Andrew Deckera. I tak dalej. – I tak dalej? – powtórzyła Louise. Usiłowała naprędce obmyślić strategię przesłuchania dwóch wytrawnych kłamczuch – przy czym nie miała pewności, co jest prawdą ani jak do niej dotrzeć – lecz pukanie do drzwi wybawiło ją chwilowo z tego kłopotu. Do salonu wtarabaniła się Karen Warner. – Przepraszam, że przeszkadzam, szefowo. Policjantka oddychała ciężko jak po biegu. Cudowne odnalezienie Joanny Hunter nie zrobiło na niej większego wrażenia. Ponury wyraz twarzy mógł oznaczać tylko jedno: że wydarzyło się coś bardzo złego. – Wielki Boże – jęknęła Louise, łapiąc się za serce. – Chodzi o Needlera, prawda? Wrócił? – Tak. Wrócił.

– Ktoś nie żyje – domyśliła się Louise. – Widzę po twojej minie. Kto? Alison? Któreś z dzieci? Cała trójka? – Żadne z nich, szefowo. Oberwał tylko Marcus. „W takim przypadku jak ten stąpamy po cienkim lodzie” – powiedział lekarz. Zabawne wyrażenie, jeśli się zastanowić. Marcus był na sali operacyjnej, a Louise i Karen tkwiły w wyludnionej poczekalni Szpitala Królewskiego. Parę niezobowiązujących zielonych gałązek pełniło funkcję uniwersalnej dekoracji świątecznej. – Co się tam właściwie stało? – spytała Louise. – Nie wiem. Zrobiło się okropne zamieszanie. Marcus odebrał wezwanie i zareagował, był chyba właśnie na obwodnicy w drodze do pracy. Na miejsce dotarł już miejscowy patrol, zdaje się, że nie potraktowali sprawy poważnie. Sama wiesz, babka wcześniej tyle razy alarmowała nas bez powodu… – Bez powodu. Chryste Panie. Okazało się, że Needler przez całą noc trzymał rodzinę na muszce. Wreszcie któremuś z dzieci udało się wcisnąć przycisk alarmowy i wezwać mundurowych z pobliskiego posterunku. Funkcjonariusz, który jako pierwszy przybył na miejsce, zadzwonił do drzwi. Needler otworzył i strzelił mu prosto w pierś. Tym funkcjonariuszem był Marcus. – Nie miał na sobie kamizelki – wyjaśniła Karen. – Powinien był zaczekać na grupę szybkiego reagowania. Idiota. – Porwał się z motyką na słońce – westchnęła Louise. – Chciał pomóc. Kiedy przyjechały z Karen na miejsce, było po wszystkim. Pozostał im tylko płacz. Needler wyszedł z domu, wystawiając się na cel snajperowi z grupy szybkiego reagowania, ale sam się zastrzelił, zanim tamten zdążył pociągnąć za spust. – Cholerny drań – mruknęła Louise. Żałowała, że jej tu zabrakło; rozerwałaby go na strzępy gołymi rękami jak rozszalała menada. Marcus został odtransportowany do szpitala św. Jana w Livingston, a następnie przewieziony do Szpitala Królewskiego w Edynburgu, gdzie go zoperowano. Chirurg, który wyszedł z sali operacyjnej, rozpoznał Louise i o milimetr uniósł brew. Prawie nieuchwytny gest, który umknął uwagi matki Marcusa, lecz nie Louise. – Dobry Boże – jęknęła.

– Nie liczyłabym teraz na Jego pomoc – odparła Karen. Louise stała przy wezgłowiu Marcusa, jego matka siedziała obok łóżka, ściskając syna za rękę. Chłopak leżał na oddziale intensywnej terapii podłączony do aparatury podtrzymującej życie. – To moje jedyne dziecko – odezwała się. Na imię miała Judith, ale Louise nie potrafiła myśleć o niej inaczej niż „matka Marcusa”. – Jego ojciec nie żyje – dodała. – Zawsze się martwiłam, że coś mi się stanie, a on zostanie całkiem sam. – Sierota bez matki. Teraz to ona miała być osieroconą matką. Louise też go odebrano. Jej słodkiego chłopca. Do sali weszła jakaś dziewczyna prowadzona przez pielęgniarkę i usiadła na wprost matki Marcusa, po drugiej stronie łóżka. „To Ellie” – przedstawiła ją matka Marcusa. Ellie nie zwracała uwagi na żadną z nich; gdyby siłą woli mogła go ożywić, chłopak już by samodzielnie chodził. Jego matka wyciągnęła rękę nad nieruchomym ciałem i ujęła dłoń dziewczyny. Drugą, wolną ręką pogłaskała krótko obcięte loki syna. – Taki dobry z niego chłopiec – powiedziała. – Wygląda zupełnie, jakby spał. Louise odparła: „Ma pani rację”. Skłamała. Marcus wcale nie wyglądał tak, jakby spał; nikt tak nie wygląda we śnie, ale co tam. On już odszedł i czekał tylko, żeby się z nim pożegnały. Na wieczność i jeszcze dłużej…

Śliczna żonka, śliczny synek Lassie, wróć. Jak się ostatecznie okazało, nie potrzebowała niczyjej pomocy. Sama sobie poradziła. Było jeszcze ciemno, więc z początku nie mogli się zorientować, kto to. W mroku poruszał się jakiś kształt zmierzający w ich stronę. Tylko Sadie nie miała żadnych wątpliwości. Reggie nieomal zemdlała. Od nadmiaru adrenaliny zrobiło jej się niedobrze. Zalała ją fala podniecenia, serce ścisnęło jej się w piersi w twardy węzeł. Czuła tyle sprzecznych emocji naraz, że z trudem je rozpoznawała. Ulga, niedowierzanie. Szczęście. Przerażenie. Była potwornie przerażona. Szła ku nim doktor Hunter z dzieckiem na ręku. Dziecko wciąż miało na sobie marynarski komplecik, a ona swój czarny kostium. Poza tym była bosa i cała we krwi. Krew pokrywała jej włosy, twarz, nogi. Czerwone bryzgi znaczyły też buzię i ubranko dziecka. To nie mogła być ich krew, bo dziecko roześmiało się na widok Sadie, a doktor Hunter szła wyprostowana, mocnym, pewnym krokiem, jak bohaterka, wojownicza królowa. Suka pomknęła naprzód i jako pierwsza powitała swoją panią, skacząc wokół niej jak szczeniak. Kiedy byli już blisko, dziecko wyciągnęło pulchne łapki do Reggie i wykonało swój popisowy skok rozgwiazdy. Reggie pochwyciła je w locie i z całej siły przytuliła, mówiąc: – Witaj, słonko. Stęskniliśmy się za tobą. Jackson wszedł do budynku i zaraz z niego wyszedł z taką miną, jakby miał zwymiotować. Następnie spuścił paliwo z baku zaparkowanej przed domem toyoty i użył go, żeby wzniecić pożar. Wydawałoby się, że w sytuacji, z jaką mieli do czynienia – porwanie, zabójstwo, samoobrona i tak dalej – powinno się wezwać policję, ale nie, najwyraźniej nie było to takie oczywiste. „Nie chcę, żeby moje dziecko dźwigało ten ciężar do końca życia – powiedziała doktor Hunter do Jacksona – rozumie pan? Tak jak ja musiałam…”. Chyba zrozumiał, bo puścił z dymem całe miejsce zbrodni, ot tak – puf!

Potem po prostu sobie poszli, wrócili po własnych śladach do samochodu, za plecami mając słup ognia wznoszący się na tle ciemnego jeszcze nieba. Musieli wyglądać, jakby wychodzili z piekła. Jackson zatrzymał się na niedużym parkingu przylegającym do skraju łąki. Doktor Hunter zwróciła się do niego: „Tutaj będzie idealnie”, jakby podwoził je z zakupów w supermarkecie. „Stąd już widać mój dom – dodała. – Dalej już sobie poradzimy. Dziękuję”. Dziecko wyciągnęło pulchną łapkę, a Jackson uścisnął ją, mówiąc: „Miło cię było poznać”. Mały wybuchnął radosnym śmiechem. – Do widzenia, panie Brodie – powiedziała Reggie i cmoknęła go leciutko w policzek jak spłoszony wróbelek. Wszędzie było pełno policji, one jednak podeszły od strony łąki i przez nikogo niezauważone dziurą w żywopłocie dostały się do ogrodu na tyłach domu, a następnie do kuchni, gdzie jedynym śladem życia był proszek daktyloskopijny, pokrywający stół i blaty szafek. Niepostrzeżenie przemknęły się kuchennymi schodami na piętro do łazienki, jakby były niewidzialne albo zaczarowane. Doktor Hunter napuściła wody do wanny, podała Reggie małego i poprosiła: „Wykąp go, dobrze? Ja w tym czasie wezmę prysznic”. Kiedy oboje byli już czyści, rozgrzani i owinięci w ręczniki, powiedziała: „Niewiarygodne, jak bardzo można zatęsknić za mydłem i gorącą wodą”. A potem, jak gdyby nigdy nic, zwróciła się do Reggie: „Mogłabyś zabrać stąd nasze ubrania i jakoś się ich pozbyć?”. Reggie, dla której pozbywanie się zakrwawionej odzieży stanowiło obecnie chleb powszedni, wzięła marynarskie ubranko dziecka, kostium doktor Hunter, jej bawełniany podkoszulek oraz śliczną bieliznę – które i tak były nie do uratowania – i upchnęła je w swoim plecaku. Krew jeszcze nie całkiem wyschła, ale wolała się nad tym nie zastanawiać. Potem przyniosła czyste rzeczy z sypialni doktor Hunter i pokoiku dziecka (tam też wszystko było pokryte proszkiem daktyloskopijnym). Kiedy się przebrali, wyglądali jak nowi, czego nie można było powiedzieć o Reggie. Czuła się stara – w ciągu jednego dnia przeżyła całe życie. Kiedy zeszły na dół, policjanci kompletnie oniemieli na ich widok. Jeden z techników kryminalistyki zapytał: „Kim pani jest?”, a doktor Hunter odparła: „Nazywam się Joanna Hunter”, na co technik powiedział: „Co pani wyprawia? To jest miejsce przestępstwa, pani je zanieczyszcza!”. Doktor Hunter bardzo się zdziwiła: „Jakiego przestępstwa?”, a policjant odrzekł: „Porwania”. Miał przy tym taką minę, jakby wiedział, że robi z siebie idiotę; oto ofiara porwania stała przed nim i mówiła do Reggie:

– Mogłabyś nastawić czajnik? – Świetny pomysł. A potem wszyscy napijemy się herbaty – przyklasnęła jej Reggie. Rzecz jasna, wszyscy rzucili się zadawać doktor Hunter pytania, lecz ta powtarzała tylko głosem słodkim jak miód: „Ogromnie mi przykro, nic nie pamiętam”. Wypili herbatę, po czym Reggie rzuciła: „Na mnie już pora, pani doktor. Mam mnóstwo spraw do załatwienia”. Zwracając się do funkcjonariuszy, zawołała wesoło: „Do widzenia wszystkim!” i zarzuciła sobie plecak na ramię tak swobodnie, jakby miała w nim książki, listy, cokolwiek zresztą, tylko nie dwa komplety zakrwawionych ubrań.

Wielkie nadzieje Jackson czekał na nią przed szpitalem. Kołnierz kurtki postawił wysoko dla ochrony przed zimnem. Zignorowała go i minęła bez słowa, lecz chwycił ją za rękę. Jej skóra była sucha i lodowata w dotyku. Wyszarpnęła dłoń i szła dalej przed siebie. Szybko ją dogonił. – Przykro mi z powodu tego chłopaka. Marcusa. Siedzieli w samochodzie. Tulił ją, a ona płakała. Kiedy skończyła, niecierpliwie go odepchnęła i wydmuchała nos. – Wiesz, że ją znaleźliśmy? – mruknęła. – Wiesz, prawda? – Mówisz o doktor Hunter? Tak, słyszałem. Reggie mi powiedziała. – Kiedy? – Zadzwoniła do mnie. – Przecież nie masz telefonu. – Faktycznie. Nie mam. – Nawet nie będziesz próbował ściemniać? – prychnęła. – Wiem, że coś się wydarzyło, masz to wypisane na twarzy. Co jak co, ale kłamać nie potrafisz. Co miał jej powiedzieć? Że wyciągnął długopis z oka tamtego faceta, a nóż wyrzucił na ulicy do pojemnika na śmieci tuż przed tym, jak zabrała go śmieciarka? Że podpalił dom, zniszczył miejsce zbrodni i jest współwinny zacierania śladów podwójnego zabójstwa? Była policjantką, on już nie. Dzieliła ich przepaść nie do pokonania. Nigdy nie będzie mógł wyznać jej prawdy. Louise na zawsze pozostanie w jego przeszłości. Przyszłości nie mieli. – Powinnaś wracać do domu, Louise. – Ty też. Kupił bilet na autobus dalekobieżny. Czemu wcześniej na to nie wpadł? Nocnym ekspresem jechało się zaskakująco wygodnie, przed świtem był już na Heathrow. Jego odyseja wreszcie dobiegła końca. Na lotnisku kupił kawę i czekał, aż jego żona znów stanie na ziemi.

Zgodnie z informacją na tablicy przylotów w Terminalu 3, lot VS 022 nie był opóźniony. Samolot wylądował dwadzieścia minut temu. Opróżnienie takiego wielgachnego ptaka jak airbus A340 musiało trochę potrwać. Potem pasażerowie musieli jeszcze, rzecz jasna, przejść przez mękę odbioru bagaży, więc Jackson przełączył się w tryb oczekiwania. Był to stan podobny do medytacji zen, bez myśli, w związku z czym bardzo wygodny. Jackson opanował go do perfekcji, kiedy jeszcze jako prywatny detektyw spędzał długie godziny w samochodzie, czekając, aż w polu jego widzenia znajdzie się zaginiony mąż albo niewierna żona. Przed wyjściem z hali przylotów tłoczyli się ludzie gotowi powitać nowo przybyłych. Jackson nie widział dotąd w jednym miejscu takiej zbieraniny różnych narodowości, a na pewno nie w tak dobrych humorach o tak wczesnej porze. Na obrzeżach tłumu trzymali się znacznie mniej rozentuzjazmowani taksówkarze i szoferzy, dzierżący w dłoniach uniesione tabliczki z logo różnych firm oraz kartki z odręcznie wypisanymi nazwiskami. Formalnie rzecz biorąc, Jackson należał do pierwszej grupy, lecz identyfikował się raczej z tą drugą. Przez kilka minut panowała cisza i napięcie tłumu rosło, aż w końcu nastąpił wybuch podniecenia, kiedy automatyczne drzwi otwarły się z sykiem i wyszła przez nie awangarda pasażerów pierwszej klasy – mężczyźni w garniturach z bagażem podręcznym, którzy w obliczu wyczekującego tłumu starali się zachować kamienny wyraz twarzy. – Czy to lot z Waszyngtonu? – zagadnął Jackson jakiegoś poirytowanego mężczyznę, który wymamrotał pod nosem potwierdzenie, jakby nie mógł uwierzyć, że kompletnie obcy człowiek zadaje mu takie pytanie, w dodatku z samego rana. Parę minut później drzwi hali przylotów znów się otwarły i popłynął przez nie strumień pasażerów samolotu. Po pewnym czasie nieco osłabł. Teraz wychodziły głównie umęczone rodziny z dziećmi i niemowlętami. Pochód zamykały osoby na wózkach inwalidzkich. Ani śladu jego żony. * * * Oczywiście istniało kilka możliwości. Mogła jej zginąć walizka i właśnie wypełniała odpowiednie dokumenty w miejscu odbioru bagażu. Mogli ją też zatrzymać na cle albo przy kontroli paszportowej, rutynowo lub przez przypadek. Jackson spędził kiedyś wiele godzin na lotnisku, bo laminat w jego sfatygowanym paszporcie trochę się odkleił. Odczekał cierpliwie kolejne dwadzieścia minut licząc na to, że Tessa jednak się pojawi.

Tym razem nie przepełniała go buddyjska cierpliwość, tylko niepokój psa pasterskiego. Doszedł do wniosku, że musiała się spóźnić na samolot. Wówczas z pewnością by do niego zadzwoniła albo przysłała SMS. Niewykluczone, że Andrew Decker odebrał jej pogodną wiadomość na smartfonie Jacksona („Musiałam przebukować lot” albo „Skreślili mnie z listy pasażerów! Lecę następnym samolotem”). A może pomyliła mu się godzina przylotu? Po wypadku ciągle miał mętlik w głowie – sieczkę zamiast mózgu, tak przynajmniej stwierdziła Louise. Próbował dodzwonić się do Tessy na komórkę z automatu telefonicznego, ale nie miał karty kredytowej i szybko skończyły mu się drobne. Pieniądze od Reggie wydał niemal w całości na bilet do Londynu. W końcu odszukał przedstawicielkę linii lotniczych o imieniu Lesley, która miała na sobie uniform w takim kolorze, że gdyby wpadła do kadzi z keczupem Heinza, nikt by jej nie zauważył. Poinformowała go, że na liście pasażerów nie było żadnej Tessy Webb. – W takim razie musiała spóźnić się na samolot – powiedział. – W ogóle nie miała rezerwacji na ten lot – odparła Lesley, wpatrując się uważnie w ekran monitora komputerowego. – Ani na żaden inny. W całej naszej bazie nie ma nikogo o tym imieniu i nazwisku. Może podała mu złą nazwę przewoźnika? Nie widział jej biletu, mogła lecieć liniami British Airways, a nie Virgin Atlantic. Kobieta na stanowisku British Airways wyraźnie nie miała ochoty z nim rozmawiać. Mogło chodzić o jego posiniaczoną twarz, temblak albo ogólną aurę desperacji; z wielu powodów mógł wzbudzać niechęć. Wydusiła jednak z siebie, że najbliższy lot z Dulles jest spodziewany za godzinę. Zaczekał więc. Znów ani śladu Tessy. Strawił na czekaniu cały ranek, zanim wreszcie się poddał i pociągiem odchodzącym z lotniska dojechał do dworca Paddington, skąd na piechotę ruszył do Covent Garden. I tak nie miał nic lepszego do roboty. Za resztę pieniędzy od Reggie kupił opakowanie croissantów. Nie mógł się doczekać filiżanki mocnej kawy ze swojego przemysłowego ekspresu. Nie pił dobrej kawy, odkąd w środę wczesnym rankiem wyjechał z Londynu. Po drodze przyszło mu do głowy coś, czego wcześniej nie brał pod uwagę, a mianowicie, że Tessa przyleciała wcześniejszym samolotem, dzisiaj nad ranem albo wręcz wczoraj, i na pewno jest zdumiona jego nieobecnością. Niemal w to uwierzył i wesoło pogwizdywał, wdrapując się do ich orlego gniazdka („miłosnego gniazdka”, jak

je kiedyś nazwał, a ona wybuchnęła śmiechem; Jackson nie wiedział, czy bardziej rozbawił ją wyświechtany frazes czy jego sentymentalizm). Głośno zastukał do drzwi. Rzecz jasna, nie miał kluczy do domu, ale przecież w środku była jego żona, więc po co mu klucze? Pewnie właśnie odsypia różnicę czasu. Smacznie śpi, zmęczona podróżą. A może wyskoczyła do sklepu po croissanty albo świeżą kawę dla swojego ukochanego, żeby przynieść je tutaj, do ich miłosnego gniazdka? Belki naszego domu są cedrowe, a krokwie sosnowe. Gdzie ona, kurwa, jest? W sekrecie przed sąsiadem z dołu Jackson trzymał zapasowy klucz do mieszkania ponad nadprożem jego drzwi wejściowych. Nawet gdyby znalazł go tam jakiś złodziej, nigdy by się nie domyślił, że to klucz do innego mieszkania. Ogólnie rzecz biorąc, złodzieje byli oportunistycznymi głupkami. Pomyślał o kluczykach do priusa, ukrytych za puszką farby „Zamglona perła”. W innym życiu byłoby to świetne imię dla Joanny Hunter. Nieodgadniona jak chińska zagadka. Powiedziała mu, że zabiła tamtych dwóch, którzy ją przetrzymywali, bo zamierzali zamordować ją oraz dziecko, ale nie wiedział, czy mówiła prawdę. Uniewinniono by ją – był tego prawie pewien – ponieważ działała w samoobronie, ale po takiej jatce jej nazwisko znalazłoby się na pierwszych stronach gazet. Do końca życia byłaby kobietą, która zabiła swoich porywaczy, jej dziecko żyłoby z tym piętnem. Jackson doskonale ją rozumiał. Przez ostatnie trzydzieści lat uciekała od jednego koszmaru po to tylko, żeby wpaść w sam środek innego. Z ulgą wsunął klucz do zamka i przekręcił. Nareszcie był w domu. Ani śladu Tessy. Żadnej torebki świeżo zmielonej kawy na kuchennym blacie. Żadnych croissantów. Dokąd odeszła moja umiłowana? * * * Nie musiał się nawet rozglądać, wystarczyło pociągnąć nosem. Z całą pewnością nie był to aromat kawy. Sądząc po słodkawym zapachu, musiał tu leżeć co najmniej jeden dzień. Obcy mężczyzna. U jego stóp upuszczony rosyjski pistolet, makarow albo tokariew, Jackson nie miał pewności. Sporo ich było w użyciu w Zatoce, chłopcy przywozili je do domu jako trofea wojenne. Niewykluczone, że to były wojskowy, który wybrał czyste rozwiązanie i palnął sobie w łeb. Prawdę mówiąc, rozwiązanie nie okazało się czyste, wręcz przeciwnie. Wszędzie było pełno krwi, substancji mózgowej i jeszcze czegoś. Jackson wolał się z bliska nie przyglądać, nie chciał zanieczyścić miejsca przestępstwa. W ciągu minionej doby jedno już zniszczył, więc chociaż to powinien zachować

nietknięte. Zważywszy, że gościowi brakowało większości twarzy, Jackson nie potrafił stwierdzić, czy to ktoś, kogo znał. Garnitur wyglądał znajomo – był podobnie wymięty jak ten, którego właściciel podróżował z Jacksonem w pociągu. Niczym niewyróżniający się przeciętniak. Obcy czy nie, czemu ktoś miałby się włamywać, żeby popełnić samobójstwo w jego mieszkaniu? Martwe ciała nie robiły na Jacksonie wrażenia – w swoim czasie naoglądał się ich dostatecznie dużo, żeby się uodpornić – nie przywykł jednak znajdywać ich we własnym domu. W dodatku, jak się okazało, nigdzie nie znalazł śladów włamania. Okna i zamki w drzwiach były nienaruszone. Ostrożnie, starając się nie wdepnąć w kałużę krwi, zbliżył się do ciała, a następnie kciukiem i palcem wskazującym wyciągnął portfel z wewnętrznej kieszeni trupa. W środku znalazł dwie dobrze sobie znane fotografie oraz prawo jazdy. Przez chwilę wpatrywał się w zdjęcie na dokumencie. Nigdy go nie lubił, z reguły źle wychodził na zdjęciach, ale na tym wyglądał jak uchodźca wojenny. Kusiło go, żeby przeszukać pozostałe kieszenie denata, ale się powstrzymał. Prawo jazdy wszystko wyjaśniało – facet nazywał się Jackson Brodie. Miał ochotę zadzwonić do Louise i powiedzieć jej, że Andrew Decker wreszcie przestał uciekać, ale zamiast tego wykręcił numer alarmowy 999. W oczekiwaniu na nowe karty kredytowe poprosił Josie, żeby przelała mu pieniądze na jego konto internetowe („Coś ty znowu zmalował, Jacksonie?”). Dysponując paszportem, mógłby pójść do banku i wypłacić gotówkę, lecz paszport leżał gdzieś w mieszkaniu, a wszystko, co się tam znajdowało, było poza jego zasięgiem, dopóki policja prowadziła w środku swoje czynności. „To potencjalne miejsce zbrodni, sir – poinformował go jeden ze śledczych. – Nie mamy pewności, że to było samobójstwo”. „Wiem – odparł Jackson – byłem kiedyś policjantem”. Przed rozmową z Josie zatelefonował do Julii, lecz ta nie była zainteresowana jego kłopotami. Jej siostra Amelia zmarła w środę podczas operacji („Wystąpiły jakieś komplikacje – łkała – cała Amelia!”). Pieniędzy starczyło mu akurat, żeby przeżyć kilka dni. Wynajął pokój w tanim hotelu w King’s Cross na czas, gdy w mieszkaniu w Covent Garden trwało dochodzenie. Nie planował znów się tam wprowadzić. Nie wyobrażał sobie, że mógłby leżeć z puszką piwa na kanapie w tym samym pokoju, w którym ktoś odstrzelił sobie łeb (i to dosłownie). Hotel okazał się zwykłą norą. Rok wcześniej mniej więcej o tej samej porze zatrzymali

się z Marlee w hotelu Le Meurice. Gwiazdkowe zakupy w Paryżu. Wieczorami snuli się po ulicach i oglądali świąteczne wystawy w Galeries Lafayette. A teraz tkwił w tej zapchlonej ruderze w King’s Cross. Jakże nisko upadł! W poniedziałek rano poszedł do Muzeum Brytyjskiego. Nikt tam nigdy nie słyszał o Tessie Webb. „Jest tutaj kustoszem – upierał się Jackson. – W kolekcji sztuki asyryjskiej”. Nie było żadnej Tessy Webb ani Tessy Brodie. Nikt też nie wiedział o żadnej konferencji w Waszyngtonie. Jackson poprosił o pomoc niejakiego Nicka, który do niedawna pracował dla Berniego, byłego speca od komputerów w policji metropolitalnej. Sam Bernie był chwilowo nieuchwytny. Nick oddzwonił z informacją, że żadna Tessa Webb nie uczęszczała do szkoły dla dziewcząt pod wezwaniem św. Pawła ani do Keble College w Oxfordzie. Nikt o tym nazwisku nie posiadał numeru ubezpieczenia społecznego ani prawa jazdy. Jackson był ciekaw, jaką reakcję by wzbudził, zgłaszając na policji zaginięcie swojej marnotrawnej żony. Tylko jak zgłosić zaginięcie kogoś, kto najwyraźniej nigdy nie istniał? Inspektor prowadzący dochodzenie oznajmił mu: – Po sekcji zwłok patolog jest na sto procent pewny, że Andrew Decker się zastrzelił. – Akurat w moim mieszkaniu? – Gdzieś musiał to zrobić. Miał pańskie klucze i adres. Może w pewnym sensie zaczął się z panem utożsamiać? Nie wiemy, jak zdobył broń, ale ponieważ przez ostatnie trzydzieści lat przebywał w towarzystwie przestępców, prawdopodobnie nie było to trudne. We wtorek wpuszczono go z powrotem do mieszkania w Covent Garden. Odzyskawszy paszport, poszedł prosto do banku, żeby wypłacić pieniądze i odkrył, że nie ma ani pensa. Lokaty również przepadły. – Cwana bestyjka z tej twojej tak zwanej żoneczki – stwierdził z podziwem Nick. – Przeniosła wszystko z twoich rachunków na konta, których nie da się wyśledzić. – Sprytne, naprawdę sprytne. Tessa zniknęła, podobnie jak pieniądze oraz Bernie. Wszystko było od początku ukartowane, od tamtego pierwszego „przypadkowego” spotkania na Regent Street. Tessa i Bernie wspólnie wymyślili kobietę, która musiała spodobać się Jacksonowi – jej wygląd, sposób bycia, to, co mówiła – a on dał się podejść jak koncertowy idiota. Popełnili

oszustwo doskonałe, a on okazał się doskonałym celem. Był tak zmęczony, że nawet nie czuł wściekłości. Ostatecznie nie zapracował na swój majątek, mógł więc uznać, że pieniądze przeszły po prostu w ręce kolejnej osoby, która na nie nie zasłużyła.

VI

Boże Narodzenie

Pies jest tylko pod choinkę „Wierny przyjaciel”. Co miały znaczyć te słowa? Czy odnosiły się do zawartości kosza: wiklinowego kosza z pokrywą, do którego wrzuca się rzeczy do prania, przewiązanego czerwoną atłasową wstążką, czy raczej do osoby, która podrzuciła go na próg ich domu? Wypisano je na jednym z tych drogich błyszczących karnecików z reprodukcjami wiktoriańskich widoczków bożonarodzeniowych, które dołącza się do prezentów. Całość wyglądała bardzo staroświecko. Uchyliwszy pokrywę, człowiek spodziewał się ujrzeć w środku świąteczne smakołyki: pudding ze śliwkami i ogromną glazurowaną szynkę, do tego butelki porto oraz madery. Co jak co, ale Louise nie spodziewała się znaleźć w koszu psa. Szczeniaczka, czarnobiałego malucha. – To border collie, pies pasterski – orzekł fachowo Patrick. – Miałem takiego w dzieciństwie. Kosz znalazł Patrick. Była Wigilia, a oni, milcząc, siedzieli w salonie i słuchali radia. Sielankowa ponadczasowa scena, emanująca rodzinnym ciepłem, która nijak się miała do rzeczywistości. Louise czuła się z niej całkowicie wyłączona, choć przecież znajdowała się w samym jej centrum. Patrick rozwiązywał krzyżówkę w gazecie, ona zaś przerabiała bożonarodzeniowe kartki, których nie zdążyła w porę wysłać, na pozdrowienia noworoczne. „Przepraszam, że piszę tak późno – dopadła mnie grypa”. Kłamstwo, ale co tam. Na górze zamknięty w swoim pokoju Archie tkwił przed komputerem i gadał z przyjaciółmi. Przez sufit sączyła się zdecydowanie nieświąteczna muzyka. W pewnej chwili ktoś zadzwonił do drzwi. Patrick wstał i poszedł otworzyć. – Widziałeś, kto to był? – spytała go Louise. – Nie – odparł. – Zupełnie nic nie widziałeś? Nawet samochodu? Może chociaż słyszałeś silnik? Musiałeś coś zauważyć! Przecież nie spadł z nieba, ktoś nacisnął dzwonek. – Wyluzuj, Louise. Nie jestem twoim podejrzanym. Może to pies dla Archiego? – Pies? Dla Archiego? Chyba sam w to nie wierzysz. Wiedziała, że to był on. „Wierny przyjaciel” na kilometr zalatywał mdłym

sentymentalizmem. Jak wszystko zresztą: kosz, karnecik, wstążka. To musiał być on. Wybiegła na ulicę, tuląc do siebie psiaka. Czuła, że jego serduszko łomocze w rytm jej własnego serca. Tłuściutkie ciałko w jej ramionach wydawało się takie mocne, chociaż ważyło tyle co nic. Stała na środku jezdni i całą siłą woli próbowała ściągnąć Jacksona z powrotem. Na próżno. – Louise, wracaj do środka, bo zamarzniesz. W dzień Bożego Narodzenia pojechała do Livingston. Alison Needler wystawiła dom w Trinity na sprzedaż i szukała czegoś nowego. – Podejrzewam, że pójdzie za bezcen – stwierdziła. – Kto by chciał mieszkać w miejscu, gdzie zamordowano trzy osoby? – No nie wiem – odrzekła Louise. – Rynek nieruchomości w Edynburgu jest dość ograniczony. Tydzień wcześniej przywiozła im choinkę; widać było, że Alison nie ma głowy do takich rzeczy. Do tego prezenty: zabawki dla dzieciaków, same hałaśliwe, plastikowe i w krzykliwych kolorach, nic choćby umiarkowanie gustownego albo edukacyjnego. Louise była kiedyś dzieckiem i wiedziała, co się podoba dzieciom. Tym razem dowiozła im to wszystko, czego nie powinno zabraknąć w domu na święta: orzechy, mandarynki, daktyle, czyli rzeczy, których tak naprawdę nikt nie jadł. Do tego butelkę słodowej whisky i drugą z wódką. „Wódka – powiedziała Alison – mój ulubiony trunek”. Od czasu do czasu Louise zdawało się, że dostrzega inną Alison, tę sprzed małżeństwa z Davidem Needlerem. Alison przyniosła z kuchni dwa kieliszki, mówiąc: „Ty wolisz whisky, prawda?”. Louise zakryła kieliszek dłonią i odparła: „Nie, dzięki, wystarczy mi sok pomarańczowy albo coś w tym rodzaju”. Brew Alison uniosła się pytająco. „Jesteś w ciąży?” – upewniła się. Louise ryknęła śmiechem i wykrztusiła: „A ty co, wróżka? Nie jestem w ciąży, tylko prowadzę. No co? Co mi się tak przyglądasz? Mówię jak jest, z ręką na sercu. Przysięgam na grób swojej matki: nie jestem w ciąży”. A co tam. Drzwi jej serca zostały wyważone i nie mogła ich zamknąć, choćby się starała ze wszystkich sił. A starała się bardzo, nawet umówiła się na zabieg w klinice. Tyle że czasem, kiedy coś raz zostanie otwarte, nie da się tego ponownie zamknąć. Nie wszystkie skrzynie pozostają zatrzaśnięte. Zamierzała odejść od Patricka w sylwestra, żeby oboje mogli zacząć Nowy Rok z czystym

kontem. Nowy początek, nowe życie. Co za banały, Louise. Byle nie w Boże Narodzenie, to byłoby okrutne – jego poprzednia żona odeszła w święta, chociaż co prawda nie z własnej woli. Louise nie chciała, żeby odtąd każde Boże Narodzenie kojarzyło mu się z porzuceniem. Z pewnością jeszcze się kiedyś ożeni. Stanowił świetny materiał na męża (wyobraziła sobie, jak ze śmiechem mówi do kolejnej żony: „Mam lata praktyki”). Dobry był z niego facet, szkoda tylko, że ona okazała się taką złą kobietą. „Miłość jest najważniejsza”, powiedziała jej na odchodnym Joanna Hunter, kiedy Louise rozmawiała z nią po raz trzeci i ostatni. Ta kobieta była twarda jak marmur. – Tak po prostu błąkała się pani przez trzy dni i noce? Twierdzi pani, że niczego nie pamięta? Ani gdzie pani spała, ani co jadła? Nie wzięła pani ze sobą samochodu ani pieniędzy. Muszę przyznać, że nic z tego nie rozumiem, doktor Hunter. – Ja też nie, pani nadkomisarz. Proszę mi mówić Jo. Louise przypuszczała, że mogła mocniej ją przycisnąć, poszukać dowodów przestępstwa, na przykład odzieży, w której lekarka wyszła z domu. Gdzie się podział jej czarny kostium? Albo skąd wziął się na ulicy świeżo wymyty prius, z którego ktoś ewidentnie usunął wszelki materiał dowodowy? Na każde pytanie Joanna Hunter wzruszała ramionami i powtarzała, że nic nie pamięta. Nie można jej było złamać. Neila Huntera zresztą też nie. Odwołał swoje wcześniejsze zeznania na temat Andersona i próby wymuszenia. Może gdyby Louise naprawdę zależało, zdołałaby ją złamać. Mogła jej na przykład podsunąć te dwa ciała, znalezione w spalonym domu w Penicuik, ciała mężczyzn, których tożsamości po dwóch tygodniach wciąż nie udało się ustalić. W końcu dzięki rejestrom dentystycznym zidentyfikowali jednego z nich, byłego żołnierza piechoty morskiej. Dziesięć lat wcześniej odszedł ze służby i nikt nie wiedział, czym się odtąd zajmował. Tożsamość drugiego pozostała nieznana. Nie zdołali też odnaleźć noża, którym wykończono tego ze zmiażdżoną tchawicą, ani tajemniczego przedmiotu, który ktoś wepchnął drugiej ofierze przez oko aż do mózgu. Ogień zniszczył odciski palców. „Robota zawodowca” – podsumował funkcjonariusz prowadzący śledztwo, kiedy omawiali je na spotkaniu policyjnej grupy roboczej. Nikt się nawet nie zająknął, że cała sprawa może mieć jakikolwiek związek z osobą Joanny Hunter. Lekarka zniknęła, po czym się odnalazła. Koniec, kropka. Anderson gładko się wywinął, Neil Hunter zaś miał stanąć przed sądem za umyślne podpalenie w celu wyłudzenia odszkodowania.

Śmierć Marcusa była przez kilka dni wiadomością numer jeden. „Bohaterski policjant” i tak dalej. Po tygodniu jego matka zdecydowała o odłączeniu go od aparatury podtrzymującej życie, więc pogrzeb odbył się tuż przed świętami. „Dla mnie to bez różnicy – stwierdziła. – Odtąd nie będzie już żadnych świąt”. Nazajutrz po pogrzebie o trzeciej nad ranem skoczyła z Mostu Północnego. Też powinna dostać medal. Jeśli chodzi o Deckera, Louise nie potrafiła pojąć, co się właściwie stało. – Odwiedziła go pani w więzieniu – zwróciła się do Joanny Hunter. – Dlaczego? Co mu pani powiedziała? – W sumie niewiele – odparła lekarka. – To i owo. Wie pani, jak to zwykle bywa. – Nie, nie wiem. Joanna Hunter ubierała choinkę tanimi szklanymi bombkami z taką pieczołowitością, jakby to były szlachetne klejnoty. – Bardzo żałował tego, co zrobił. W więzieniu się nawrócił – dodała, przyglądając się trzymanemu w dłoni białemu aniołowi, który miał trafić na czubek drzewka. – Tak, na katolicyzm – sprecyzowała Louise. – A potem się zabił. Musiał wiedzieć, że jako katolik skazuje się na wieczne potępienie. – Cóż, może uznał, że właśnie na to zasłużył – stwierdziła Joanna Hunter, wspinając się na drabinkę, żeby dosięgnąć czubka choinki. – Pani potrafi strzelać – zauważyła Louise, przytrzymując drabinkę. – Owszem. Ale to nie ja pociągnęłam za spust. „Faktycznie – pomyślała Louise – tylko przekonałaś go do tego w taki czy inny sposób”. – Odwiedziłam Deckera, bo chciałam, żeby zrozumiał, co zrobił – powiedziała Joanna Hunter, mocując anioła. – Chciałam, żeby wiedział, że całkiem bez powodu odebrał ludziom życie. Może widok mnie dorosłej, z dzieckiem na ręku, wreszcie mu to uświadomił. Może zrozumiał, jacy mogliby być Jessica i Joseph. Dobre wytłumaczenie, uznała Louise. Bardzo racjonalne. Godne lekarza. Któż jednak mógł wiedzieć, co jeszcze wyszeptała mu tamtego dnia w pokoju odwiedzin? Wzięła ze sobą dziecko! To, co dobre i złe w jej życiu, spotkało się w jednym pomieszczeniu i zło zostało pokonane. Gdyby Louise kiedykolwiek znalazła się w niebezpieczeństwie, gdyby utknęła ciemną nocą w ślepej uliczce i nie miała dokąd

uciekać, chciałaby mieć po swojej stronie Joannę Hunter. Zdecydowanie wolała walczyć z nią ramię w ramię niż przeciwko niej. Czy lekarka poczuła satysfakcję na wieść, że Decker palnął sobie w łeb? Louise nie czuła satysfakcji, kiedy David Needler się zastrzelił. To było zbyt łatwe. Shipman, West, Thomas Hamilton do końca zachowali kontrolę i sami odebrali sobie życie. Louise wolałaby postawić Needlera przed plutonem egzekucyjnym, zobaczyć na jego twarzy przerażenie w chwili, gdy uświadomiłby sobie, że sam również zostanie unicestwiony. Joanna Hunter zeszła z drabinki i zapaliła lampki na choince. – Gotowe – oznajmiła. – Czyż to nie uroczy widok, pani nadkomisarz? – Proszę mi mówić Louise. – Na zdrowie – powiedziała Louise, stukając się szklanką soku pomarańczowego z Alison, która odparła: – Na zdrowie. – Dostałam na święta szczeniaczka – pochwaliła się małym Needlerom. – Jak trochę podrośnie, przyprowadzę go, żeby was poznał. – Jak go pani nazwie? – spytał ją Cameron. – Jackson – odrzekła Louise. – Dziwne imię dla psa – zauważyła Simone. – Tak – przyznała Louise. – Wiem.

Chwała na wysokości, a pokój na ziemi – Wesołych świąt – powiedziała doktor Hunter, wznosząc do góry kubek. Uczciły bożonarodzeniowy poranek kawą, kruchymi babeczkami z nadzieniem bakaliowym oraz kremem z masła, cukru i brandy na śniadanie. („Och, na litość boską! Dlaczego nie?” – stwierdziła doktor Hunter). Dziecko zjadło owsiankę i gotowane jajko. Potem pod choinką otworzyli prezenty. Dziecko dostało pieska na patyku do popychania, który przypominał trochę labradora, ale i tak bardziej interesowało je kolorowe opakowanie. Sadie jako prawdziwy pies dostała piękną obrożę i nową piłkę, która odbijała się do sufitu. Reggie aż się popłakała, kiedy doktor Hunter podarowała jej całkiem nowiutki PowerBook, którego nikt nie mógł jej odebrać. Ona kupiła doktor Hunter tylko aksamitną apaszkę, co prawda bardzo ładną, z Jennersa. Wydała na nią ostatnie pieniądze. Jackson Brodie nalegał, żeby przyjęła od niego czek na kwotę znacznie przewyższającą pożyczoną sumę, chociaż protestowała, że nie ma takiej potrzeby. Kiedy poszła do banku zrealizować czek i wpłacić pieniądze na konto, usłyszała, że „będą musieli zwrócić go wystawcy”, co – jak wyjaśnił jej pan Hussain – oznaczało, że czek nie ma pokrycia i wbrew temu, co mówił o swoim majątku, Jackson Brodie nie ma w ogóle pieniędzy. No tak. Człowiek myśli, że kogoś zna, a ten ktoś okazuje się całkiem inny. Jackson wciąż do niej należał, lecz Reggie nie była pewna, czy nadal go chce. Tymczasem zamieszkała z doktor Hunter. „Dopóki czegoś nie znajdziesz – powiedziała lekarka – ale jeśli zechcesz, możesz tu zostać na stałe. Byłoby miło, prawda?”. Właściwie nie rozmawiały o tym, co się stało. Pewnych tematów lepiej nie poruszać. Na przykład słowem nie wspomniały o tym, czyją krew mieli na sobie doktor Hunter i dziecko. Jackson nie wpuścił wtedy Reggie do środka („Ani się waż!”), więc nie wiedziała, kto był w domu ani co się właściwie stało. Najwyraźniej coś złego. Nieodwracalnego. Rzecz jasna później przeczytała w „Evening News” o ciałach dwóch niezidentyfikowanych mężczyzn znalezionych w spalonym domu oraz ich zagadkowej śmierci. Przyszło jej do głowy, że ktoś, kto jest gotów na wszystko, żeby chronić swoje dziecko, powinien być w tej sprawie naturalnym podejrzanym, ale najwyraźniej nikt poza nią na to nie wpadł. Ilekroć policja przesłuchiwała doktor Hunter odnośnie do jej

zaginięcia, lekarka za każdym razem powtarzała to samo: wyszła się przejść i doznała zaniku pamięci. Czyste wariactwo. Ponieważ nie mieli innego wyjścia, musieli jej uwierzyć. „Jak myślisz, Reggie? Co się naprawdę stało?” – spytała ją nadkomisarz Monroe, a Reggie odparła: „Słowo honoru, nie wiem”, co było prawdą, całą prawdą i tylko prawdą. Przez cały dzień Bożego Narodzenia doktor Hunter nie rozstawała się z apaszką. Mówiła, że nigdy nie miała ładniejszej. Wypiły szampana, zjadły pieczoną gęś i świąteczny pudding. Dziecko dostało różowe lody, po czym usnęło Reggie na kolanach, kiedy oglądali Opowieść wigilijną Muppetów. Ogólnie rzecz biorąc, były to najlepsze święta Reggie. Gdyby jeszcze żyła mama, byłoby wręcz idealnie. Pani MacDonald została pochowana tuż przed Bożym Narodzeniem. Na pogrzebie stawili się sierżant Wiseman i ten drugi policjant o azjatyckich rysach twarzy, co Reggie uznała za coś więcej niż tylko dopełnienie obowiązku. Uroczystość była tradycyjnie chrześcijańska, ponieważ wyznawana przez zmarłą dziwna religia nie obejmowała pogrzebów. Większość jej współwyznawców (pięcioro z ośmiorga) zabrało głos na temat porwania Kościoła i wielkiego ucisku. Reggie wstała i powiedziała: „Pani MacDonald zawsze była dla mnie dobra”, po czym dodała jeszcze kilka komplementów, na które pani MacDonald w zasadzie nie zasługiwała. Nie można przecież źle mówić o zmarłych – no, chyba że chodziłoby o Hitlera albo o mordercę rodziny doktor Hunter. Nikt z zebranych nie wspomniał, że starsza pani spowodowała katastrofę kolejową w Musselburghu. Najwyraźniej śmierć rozgrzeszała ludzi z wielu win. Reggie skorzystała z usług tej samej firmy, która zorganizowała pogrzeb mamy. Wybrała nawet ten sam hymn Trwaj przy mnie. Na koniec podeszła do pani MacDonald, która leżała w otwartej trumnie wyściełanej białym aksamitem poliestrowym – nauczycielka do końca zachowała upodobanie do sztucznych tkanin. Przedsiębiorca pogrzebowy zapytał ją: „Chciałabyś zostać sama?”. Reggie ze smutkiem przytaknęła. Kiedy wyszedł, wetknęła do trumny wszystkie foliowe woreczki z heroiną, które znalazła ukryte w wydrążonych wnętrzach książek z biblioteczki klasyki Loeba. Jedno było pewne: pani MacDonald była ostatnią osobą, której mogły zaszkodzić narkotyki. Po wyjęciu woreczków ze skrytek Reggie schowała je na półce w garażu doktor Hunter za puszkami z farbą, ponieważ, jak zawsze powtarzała lekarka, nikt tam nigdy nie zaglądał. Została sprofanowana nie cała biblioteczka klasyki, lecz całkiem spora jej część. Reggie zważyła heroinę na staroświeckiej wadze pani MacDonald. Był tego prawie kilogram, czyli kupa szmalu. Domyśliła się, że Billy musiał podkradać towar, którym

handlował. Nie miała okazji go zapytać, bo się nie widzieli. Teraz pani MacDonald poszła z dymem wraz ze wszystkimi woreczkami, więc Rudy i Blondas nigdy nie odzyskają swoich narkotyków. Musieli wiedzieć, że Billy chował heroinę w wydaniach klasyki Loeba, ale raczej nie przypuszczali, że w salonie pani MacDonald jest ich cała biblioteczka. Pani MacDonald zarządziła w testamencie, aby jej dom został sprzedany, a pieniądze podzielone pomiędzy jej kościół i Reggie, miała więc za co studiować – ot, tak. * * * – Jak twój brat spędza święta? – spytała ją doktor Hunter. – Nie wiem. Pewnie z kolegami. Jedna prawda i jedno kłamstwo, bo jak można spędzać święta z kolegami, jeżeli się ich nie ma? Reggie nie miała pojęcia, co się dzieje z Billym. Prędzej czy później znowu się pojawi, jak zwykle nie w porę. Czarna owca rodziny. Zastanowiła ją jedna rzecz: skąd doktor Hunter wiedziała o Billym? Reggie była całkiem pewna, że nigdy nie wspominała jej o bracie. Kolejna pozycja na liście zagadek związanych z doktor Hunter. Tyle ich było, że można by nimi zapełnić całą graciarnię na piętrze. Pan Hunter nie spędził z nimi pierwszego dnia Bożego Narodzenia. Według doktor Hunter miał zajrzeć w drugi dzień świąt, żeby złożyć życzenia dziecku. Postawiono mu zarzut umyślnego podpalenia jednego z jego salonów z automatami do gry. Zwolniony za kaucją zamieszkał w podrzędnym pensjonacie w Polwarth i czekał, aż doktor Hunter zdecyduje, czy przyjąć go z powrotem do swojego życia. Można się było domyślić, że już podjęła decyzję. Wszystko wskazywało na to, że jej mąż zostanie bankrutem. Całe szczęście dom był na jej nazwisko. „Pewnie starał się, jak mógł” – zauważyła Reggie zdziwiona, że staje w obronie pana Huntera, który przecież nigdy nic dla niej nie zrobił. Doktor Hunter odparła jednak: „Niewystarczająco”. Dodała, że na miejscu męża zrobiłaby wszystko, żeby odzyskać rodzinę. „Absolutnie wszystko” – podkreśliła z przejęciem, żeby Reggie nie miała wątpliwości, że dla bliskiej osoby poruszyłaby niebo i ziemię. Dobrze było wiedzieć, że i ona, Reggie Chase, biedna sierotka, wybawicielka Jacksona Brodiego, pomocnica doktor Hunter, córka Jackie, również zalicza się do tego grona wybrańców. Na dobre i na złe, cały świat stał przed nią otworem. Vivat Regina!

Niech nam Bóg błogosławi, każdemu z nas Przygarbiony Billy mijał kolejne rozświetlone okna na swojej ulicy. Z balkonu sąsiedniego bloku zwisał ogromny nadmuchiwany Mikołaj; wyglądało to, jakby się wdrapywał do czyjegoś mieszkania. The Inch było beznadziejne w święta. Edynburg był beznadziejny w święta. Podobnie jak cała Szkocja, Ziemia oraz wszechświat. W dzień Bożego Narodzenia wszędzie było beznadziejnie. U Pakistańca kupił fajki – dobrze, że chociaż tam było otwarte. Myślał, że zabije tę smarkulę, swoją siostrę. I o mały włos by ją zabił. Niewykluczone, że będzie trzeba pryskać z miasta. Wyjedzie gdzieś, gdzie nikt go nie zna, i zacznie wszystko od początku. Na przykład w Dundee. „Jesteś takim przedsiębiorczym chłopcem” – powtarzała mu ta świętojebliwa stara krowa, kiedy wpadał, żeby wymienić korki, przetkać zlew albo coś w tym rodzaju. Przy okazji zdejmował z półki książkę, utykał w środku towar i odkładał na miejsce. Wiedział, że Reggie nie wolno tam zaglądać, a stara krowa z powodu ślepoty już nie czytała, sądził więc, że jego skarb jest bezpieczny. Dobrze przynajmniej, że miał jeszcze pieniądze, które ukochana doktórka Reggie zapłaciła mu za makarowa. Nie miał pojęcia, na co jej była broń. Dziwny jest ten świat, jak mawiała ich mamuńcia. Minęła go chwiejnie jakaś stara pijaczka, rzucając: – Wesołych Świąt, synku! – Spierdalaj, ty stara cipo – mruknął Billy i oboje parsknęli śmiechem.

Więcej na: www.ebook4all.pl

Odnaleziona Most Westminsterski o świcie. Był taki wiersz, lecz Jackson z ulgą stwierdził, że nie pamięta z niego ani słowa. Co za mróz. Miasto było wyludnione jak o żadnej innej porze dnia. Nie tak wyobrażał sobie dzień Bożego Narodzenia. Nie spodziewał się, że spędzi go sam, kompletnie spłukany, w tym cholernym mieście. Zamierzali z Tessą wykupić w ostatniej chwili wycieczkę w jakieś gorące i stosunkowo nieświąteczne miejsce. – Nie przepadam za Gwiazdką – zwierzyła mu się. – A ty? – Nigdy się nad tym nie zastanawiałem – odparł. – Afryka Północna – zdecydowała, przesuwając palcem wzdłuż jego kręgosłupa, aż zamruczał jak kot. – Polecimy do Egiptu. Myślę, że będę cię mogła podszkolić. Z zabytków i w ogóle. – Nie mogę się doczekać – szepnął. – Tych zabytków i w ogóle. Minęło go dwóch młodych mężczyzn, wciąż pijanych po wigilijnych ekscesach. Obrzucili go dziwnym spojrzeniem, może dlatego, że spoglądał w wody Tamizy z takim napięciem, jakby rozważał skok w ich lodowatą toń. Nie rozważał żadnego skoku. Wystarczy, że jego brat się zabił; Jackson nie zamierzał robić czegoś takiego własnej córce. Tamtych dwóch wzięło go pewnie za żałosnego patałacha, który nie ma dokąd pójść, nie ma rodziny, w której cieple mógłby się ogrzać w ten świąteczny czas. Mieli rację. W ręku trzymał foliową torebkę z włosem Nathana. „Była w kieszeni pana kurtki” – powiedziała Reggie. Zwróciła mu także pocztówkę, jedną z tych, które Marlee przysłała mu z Brugii. „Tęsknię! Całuję!”. Widokówka wyglądała, jakby przetrwała wojnę. To zabawne, ale musiał przyznać, że tęskni za Reggie bardziej niż za rodzoną córką. Marlee miała wokół mnóstwo ludzi, którym na niej zależało; Reggie mogła ich policzyć na palcach jednej ręki. „Wszyscy jesteśmy samotni, panie Brodie, dlatego musimy się troszczyć o siebie nawzajem”. Domyślił się, że to świąteczny nastrój tak na nią podziałał. Nie uratował jej życia („Jeszcze nie” – podkreśliła), nie spłacił długu spisanego własną krwią. Ciekawe, co teraz robi tamta kobieta z gór. Czy właśnie budzi się w łóżku, w domu

wypełnionym dźwiękami płynących z radia kolęd i zapachem pieczonego indyka, czy wciąż maszeruje po pustych drogach wśród ośnieżonych szczytów, smagana wiatrem i deszczem? Wszędzie były jakieś niedokończone sprawy. Pytania bez odpowiedzi. Zawsze sobie wyobrażał, że tuż przed śmiercią następuje taki moment, kiedy wszystko staje się jasne: niedokończone sprawy zostają domknięte, na każde pytanie znajduje się odpowiedź, to, co zagubione, nareszcie się odnajduje, a człowiek myśli sobie: „No tak, teraz już rozumiem!”, i spokojnie może odejść w mrok albo w światło. Tyle że nic takiego się nie wydarzyło, kiedy sam umarł (niemal słyszał doktor Foster, mówiącą: „Tylko na chwilę”), więc może to były tylko pobożne życzenia. Tajemnice na wieki pozostają nierozwikłane. Jak się tak nad tym zastanowić, znaczyłoby to, że trzeba robić wszystko póki się da, żeby jeszcze za życia uporządkować, co się da. Szukać odpowiedzi, rozwiązywać zagadki, być dobrym detektywem. Krzyżowcem. Pierwotnie zamierzał oddać włos Nathana do analizy DNA. Nathan spędzi ten poranek oraz całe Boże Narodzenie na wsi z Julią i panem Fagasem. Jackson miętosił w palcach brudną torebkę. Postąpiłby szlachetnie, gdyby wrzucił ją do rzeki, pozwolił jej odpłynąć z prądem i zostawił tym samym Nathana w spokoju; tak przypuszczał. Ale to mroźne, szare i jakże angielskie Boże Narodzenie nie nastrajało go zbyt szlachetnie. Wszystko stracił. Nową żonę, poprzednią żonę, pieniądze, dom. Schował torebkę z włosem z powrotem do kieszeni. Tessa nie dostała wszystkiego. Sprzedaż jego domu we Francji się przeciągnęła i pieniądze trafiły na jego konto przed samymi świętami. Nie była to suma do pogardzenia, więc – jak zauważyła Josie – Jackson znów spadł na cztery łapy. Pora zapomnieć, zacząć od nowa. Trochę późno jak na nowy początek. Może po prostu był za starym psem, żeby go można było nauczyć nowych sztuczek? Doszedł do wniosku, że gorzej chyba nie można się czuć. Nagle przypomniało mu się, jak odnalazł Joannę, i ta myśl była niczym promień słońca, niosący pocieszenie nawet w najczarniejszą noc. Nie chodziło o ten drugi raz, kiedy ujrzał ją zalaną krwią, lecz o pierwszy, o tamtą ciepłą noc na wsi w Devonie. Pamiętał, że światło jego latarki zatoczyło szeroki łuk, omiatając łany pszenicy. Zauważył ją dosłownie w ostatniej chwili; niewiele brakowało, a potknąłby się o nieruchome ciałko. W pierwszej chwili pomyślał, że nie żyje. W ciągu dwunastu miesięcy, jakie nastąpiły po jego dwunastych urodzinach, był świadkiem agonii

matki w szpitalu, patrzył na ciało siostry bezceremonialnie wyciągane z kanału, wreszcie znalazł powieszonego brata. Miał dopiero dziewiętnaście lat i wiedział, że nie zniesie śmierci tej dziewczynki, że jej śmierć rozerwie tę nędzną resztkę serca, jaka mu pozostała, on zaś przestanie być starszym szeregowym Brodiem z pułku piechoty księcia Walii, wchodzącego w skład Yorkshire Regiment, i zmieni się w przestraszone dziecko, na zawsze uwięzione samo w ciemności. Ona jednak poruszyła się przez sen. Jacksona ogarnęło takie wzruszenie, że przez chwilę nie mógł wydobyć z siebie głosu. Potem odchrząknął, wyciągnął do góry rękę i krzyknął głośniej niż kiedykolwiek wcześniej i kiedykolwiek potem: „Tutaj! Znalazłem ją, jest tutaj!”. Później wziął ją na ręce i przytulił ostrożnie, jakby była ze szkła, jakby była najcenniejszym, najbardziej cudownym i nadzwyczajnym dzieckiem, jakie chodziło po Ziemi, a zwracając się do pierwszej osoby, która do nich podbiegła – posterunkowego policji – powiedział: „Niech pan patrzy, nie ma nawet jednego zadrapania”.

Scout Tak brzmiało imię psa. – Strasznie długo nie mogłam sobie przypomnieć – powiedziała. Nakryła serce rozpostartymi dłońmi, jakby chciała zatrzymać coś wyrywającego jej się z piersi na wolność. Przypominała ptaszka, który przyciska skrzydełka do tułowia. – Scout – powtórzyła, zwracając się do Reggie. – Dobry był z niego pies. – Na pewno, pani doktor – odparła Reggie. – Na pewno. – „Raz i dwa, raz i dwa, pewna pani miała psa” – powiedziała doktor Hunter do Sadie. – „Kraczą głośno wrony, kra, kra, kra! Marzną nam ogony, kra, kra, kra!” – zanuciła dziecku. A do Reggie powiedziała: Lata, lata ptaszek Przyfrunął pod daszek. Stroszy piórka, podskakuje, Radość wielką wyćwierkuje. Idzie, idzie chłopak, Naszła go ochota. Mam ja strzelbę nienabitą, Za to procę znakomitą. Byle dobrze wycelować I okazji nie zmarnować. Zaraz spadnie ptaszek mały Rosół będzie doskonały. Na co Reggie wyrecytowała:

Zmyka, zmyka ptaszek Hen, za dom, za lasek. Skrzydełkami klap, klap, klap I odleciał sobie w świat. Po czym obie zaklaskały w dłonie, a dziecko się roześmiało i też zaczęło klaskać.

Pragnę podziękować następującym osobom za pomoc i fachowe informacje, których mi nie skąpiły (jeżeli w powieści są jakieś nieścisłości, najmocniej przepraszam – to wyłącznie moja wina): Martinowi Auldowi, podinspektorowi Malcolmowi R. Dicksonowi (policja szkocka), Russellowi Equi, nadinspektorowi Malcolmowi Grahamowi (policja szkocka), mojemu kuzynowi majorowi Michaelowi Keechowi, doktorowi Dougowi Lyle’owi, nadinspektorowi Craigowi Naylorowi (policja szkocka), Bradleyowi Rose, nadinspektorowi Eddiemu Thompsonowi (policja londyńska), doktorowi Anthony’emu Toftowi, wreszcie mojemu kuzynowi Timothy’emu Edwardsowi – nie mniej ważnemu od wyżej wymienionych osób – za tytuł. Geografię doliny Wensleydale potraktowałam dość beztrosko, podobnie jak południowo-zachodniego Edynburga. Wybaczcie – swoboda wypowiedzi literackiej i tak dalej. Poza tym nigdy nie widziałam konia na łące w Midmar, co nie znaczy, że żaden się tam nigdy nie pojawi.

Przypisy końcowe

1. Fragment Ody do słowika Johna Keatsa w przekładzie Zygmunta Kubiaka (wszystkie przypisy pochodzą od tłumaczki). [wróć] 2. Chodzi o Wickermana (wiklinowego pana), ponadnaturalnych rozmiarów kukłę paloną podczas celtyckiego rytuału związanego z urodzajem. W jej wnętrzu umieszczano żywą ofiarę – człowieka albo zwierzę. [wróć] 3. (łac.) Witaj i żegnaj zarazem. [wróć] 4. Ernest Hemingway, Jasne, dobrze oświetlone miejsce w przekładzie Miry Michałowskiej; nada (hiszp.) – nic. [wróć] 5. (hiszp.) Wszystko i nic; tamże. [wróć] 6. (łac.) „Ja lękam się Danajów, chociaż niosą dary”; Wergiliusz, Eneida w przekładzie ks. Tadeusza Karyłowskiego. [wróć] 7. (łac.) Do wielkich osiągnięć przez trudności. [wróć] 8. Psalm 23, za Biblią Tysiąclecia. [wróć] 9. Virginia Woolf, Pani Dalloway w przekładzie Krystyny Tarnowskiej. [wróć] 10. (łac.) Cokolwiek. [wróć] 11. William Szekspir, Henryk IV, część I w przekładzie Leona Ulricha. [wróć] 12. Christopher Marlowe, Tragiczna historia doktora Fausta w przekładzie Juliusza Kydryńskiego. [wróć] 13. Fragment ballady Sir Patrick Spens anonimowego autorstwa w przekładzie Stanisława Barańczaka. [wróć] 14. Homer, Iliada w przekładzie Franciszka Ksawerego Dmochowskiego. [wróć] 15. (łac.) W ostateczności. [wróć] 16. Christopher Marlowe, Tragiczna historia doktora Fausta w przekładzie Juliusza Kydryńskiego. [wróć] 17. Tamże. [wróć] 18. Multi-Agency Public Protection Arrangements (MAPPA) – brytyjski program, w którego ramach służby policyjne, nadzoru kuratorskiego oraz więziennictwa współpracują ze sobą, aby ochronić społeczeństwo przed sprawcami przestępstw z użyciem przemocy i na tle seksualnym. [wróć] 19. Anonim, Sir Patrick Spens w przekładzie Stanisława Barańczaka. [wróć] 20. Fragment Ody do słowika Johna Keatsa w przekładzie Zygmunta Kubiaka. [wróć] 21. William Szekspir, Makbet w przekładzie Leona Ulricha. [wróć] 22. Tamże. [wróć] 23. W Wielkiej Brytanii w ostatki jada się naleśniki. Dzień Naleśnika przypada we wtorek przed Środą Popielcową. [wróć] 24. (hiszp.) Wszystko i nic. [wróć]

25. (franc.) Ona wraca. [wróć] 26. (łac.) Do światła. [wróć] 27. (łac.) Niech się stanie światłość. [wróć] 28. Edgar Allan Poe, Kruk w przekładzie Stanisława Barańczaka. [wróć] 29. List Pliniusza Młodszego do Tacyta w przekładzie Janiny Niemirskiej-Pliszczyńskiej. [wróć] 30. George Byron, Zagłada wojsk Sennacheryba w przekładzie Stanisława Barańczaka. [wróć] 31. Psalm 137, za Biblią Tysiąclecia. [wróć] 32. Tamże. [wróć] 33. Robert Burns, Ma miłość jest jak róży krew… w przekładzie Zofii Kierszys. [wróć] 34. (franc.) Szaleństwo we dwoje. [wróć] 35. Christopher Marlowe, Tragiczna historia doktora Fausta w przekładzie Juliusza Kydryńskiego. [wróć] 36. (franc.) Miejsce. [wróć] 37. William Szekspir, Makbet w przekładzie Leona Ulricha. [wróć] 38. Księga Rodzaju, za Biblią Tysiąclecia. [wróć] 39. Homer, Iliada w przekładzie Franciszka Ksawerego Dmochowskiego. [wróć] 40. (franc.) W gronie rodziny. [wróć] 41. Anonim, Sir Patrick Spens w przekładzie Stanisława Barańczaka. [wróć] 42. (franc.) Szukajcie ciotki. [wróć] 43. Owidiusz, Metamorfozy, księga I w przekładzie Brunona Kicińskiego. [wróć] 44. Ostatnie słowa kapitana Lawrence’a Oatesa, brytyjskiego polarnika, uczestnika wyprawy Roberta Scotta, zanim oddalił się od swoich towarzyszy; jego ciała nigdy nie odnaleziono. [wróć] 45. (łac.) „Broń i męża opiewam”; Wergiliusz, Eneida w przekładzie ks. Tadeusza Karyłowskiego. [wróć] 46. Cytat z filmu W samo południe w reżyserii Freda Zinnemanna. [wróć] 47. (franc.) Reguła gry. [wróć] 48. Fragment wiersza Wiosna i jesień Gerarda Manleya Hopkinsa w przekładzie Stanisława Barańczaka. [wróć] 49. Fragment wiersza Przystając pod lasem w śnieżny wieczór Roberta Frosta w przekładzie Stanisława Barańczaka. [wróć]