odp 1

ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA Zasady oceniania  Za odpowiedzi do poszczególnych zadań przyznaje się wyłącznie pełne punkty. 

Odpowiedzi alternatywne (tylko jedna z nich podlega ocenie) oddzielone są od siebie ukośnikami.



Sformułowanie zapisane w nawiasach nie jest wymagane w odpowiedzi.

Nr zad. 1.

Oczekiwana odpowiedź

Punktacja

a) jest to komórka cudzożywna, ponieważ nie posiada chloroplastów – 1 pkt. b) grzyby – 1 pkt.

2

2.

Za prawidłowe zaznaczenie każdej cechy po 1 pkt. B, E

2

3.

Za podanie każdego argumentu – po 1pkt. Np. Argumenty za: - leczenie chorób, a przez to zmniejszenie cierpienia ludzi - wynalezienie nowych terapii pozwalających leczyć ludzi - otrzymywanie organów do przeszczepów - całkowite wyleczenie z (ciężkich/ przewlekłych/ nieuleczalnych) chorób Argumenty przeciw: - problemy z uzyskiwaniem zarodków - zabijanie zarodków

2

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Uwagi

4.

a) Za poprawne skonstruowanie tabeli wraz z nazwaniem kolumn i wierszy – 1 pkt Za wypełnienie tabeli – 1 pkt. Np. Lipidy Zawartość lipidów w błonie komórkowej w % 75 Fosfolipidy 5 Glikolipidy 20 Cholesterol

4

b) białka mogą znajdować się na powierzchni dwuwarstwy lipidowej lub być w niej zagłębione – 1 pkt. c) jest to błona komórki zwierzęcej, ponieważ błony komórek bakteryjnych i roślinnych nie posiadają cholesterolu – 1 pkt. 5.

a) Za podanie wszystkich faz – 1 pkt. 1 – faza S (interfazy) 2, 3 – profaza mejozy I/ profaza I mejozy

5

b) za opisanie całego mechanizmu – 1 pkt. - zachodzi koniugacja pomiędzy chromosomami homologicznymi - chromatydy chromosomów homologicznych łączą się w miejscach zwanych chiazmami - następuje wymiana odcinków chromatyd chromosomów homologicznych w chiazmach c) genotyp komórki macierzystej: AaBbCc – 1 pkt. Za podanie genotypów gamet – 1 pkt. Za podkreślenie – 1 pkt. abc, abC, ABc, ABC 6.

a) Za prawidłowe ponumerowanie wszystkich faz – 1 pkt. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

3

b) Za podanie nazw – 1 pkt.

2 metafaza

4 telofaza

1 profaza

3 anafaza

c) Za zaznaczenie centrioli oraz określenie ich funkcji – 1 pkt. Centriole biorą udział w tworzeniu wrzeciona kariokinetycznego. 7.

Za podanie nazwy inhibicja kompetycyjna – 1 pkt.

2

Za wyjaśnienie wpływu na przebieg katalizy enzymatycznej z uwzględnieniem sposobu działania inhibitora – 1 pkt. Inhibitor uniemożliwia zajście katalizy enzymatycznej, ponieważ łączy się z centrum aktywnym enzymu, blokując je i substrat nie może połączyć się z enzymem. 8.

Za prawidłowe opisanie osi X i Y – 1 pkt. X – pierwiastki; Y – zawartość w suchej masie komórek [%] Za prawidłowe wyskalowanie osi Y, narysowanie słupków oraz podanie do nich legendy – człowiek / komórki człowieka, rośliny / komórki roślin – 1 pkt.

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

2

Uznaje się wykresy o odwróconych osiach lub inne prawidłowo narysowane wykresy.

9.

10.

11.

12.

13. 14.

Za prawidłowe uzasadnienie – 1 pkt. Penicylinę można bezpiecznie stosować u ludzi, ponieważ (blokuje ona enzym uniemożliwiający tworzenie ścian komórkowych, a) komórki człowieka nie posiadają ściany komórkowej. Za każde dwie poprawne odpowiedzi – 1 pkt. A – P, B – F, C – P, D – P.

1

Za podanie nazwy każdej tkanki wraz z uzasadnieniem – po 1 pkt. A – miękisz spichrzowy, komórki zawierają (liczne) ziarna skrobi B – miękisz powietrzny, występują przestwory międzykomórkowe większe od samych komórek Za podanie nazwy nabłonek jednowarstwowy walcowaty (cylindryczny) – 1 pkt. Za określenie funkcji tkanki oraz podanie przykładu narządu – 1 pkt.

2

Funkcja: wydzielnicza / wydzielanie śluzu Występowanie: np. jelito / pęcherzyk żółciowy / drogi oddechowe Za podanie pełnej definicji chemosyntezy – 1 pkt. a) za podanie nazw wszystkich procesów – 1 pkt. X – karboksylacja, Y – redukcja, Z – regeneracja

2

2

1 5

b) za określenie funkcji rubisco – 1 pkt. Rubisco umożliwia przyłączenie dwutlenku węgla do RuBP / katalizuje reakcję karboksylacji (przyłączenie CO2 do RuBP) c) za podanie nazwy aldehyd 3 – fosofoglicerynowy / glukoza – 1 pkt. d) za określenie roli NADPH i ATP – 1 pkt. - NADPH i ATP – umożliwiają proces redukcji / przemianę kwasu 3 – fosfoglicerynowego do aldehydu 3 – fosfoglicerynowego / ATP dostarcza reszt fosforanowych, NADPH – protonów wodoru (elektronów) do procesu redukcji, Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

d) nie uznaje się odpowiedzi ogólnych – stanowi siłę asymilacyjną.

- ATP – umożliwia fosforylację rybulozo 5 – monofosforanu / regenerację RuBP / dostarcza reszt fosforanowych do procesu regeneracji RuBP / fosforylacji rybulozo 5 – monofosforanu e) za określenie rodzaju procesu wraz z uzasadnieniem – 1 pkt. Proces jest endoergiczny, ponieważ wymaga dostarczenia energii / ATP / zużywana jest energia / ATP. 15.

a) za wyjaśnienie – 1 pkt. Produkty trawienia tłuszczów ulegają przemianie w acetylo CoA i w tej postaci są włączane do cyklu Krebsa b) za podanie źródła – 1 pkt. FADH, NADH / NADH + H c) za podanie roli tlenu – 1 pkt. Tlen jest akceptorem protonów wodoru / elektronów Za wyjaśnienie – 1 pkt. Przy braku tlenu nie zachodzi cykl Krebsa, ponieważ następuje nagromadzenia w komórce NADH (który w nadmiarze jest toksyczny) / nie ma możliwości związania wodoru powstającego w cyklu Krebsa.

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

4