odp 6

MODEL ODPOWIEDZI Zasady oceniania  Za odpowiedzi do poszczególnych zadań przyznaje się wyłącznie pełne punkty.  Odpowiedzi alternatywne (tylko jedna z nich podlega ocenie) oddzielone są od siebie ukośnikami.  Sformułowanie zapisane w nawiasach nie jest wymagane w odpowiedzi. Nr Oczekiwana odpowiedź zad. 1. Za podanie nazw wszystkich składników – 1 pkt. A – reszta fosforanowa, B – zasada azotowa / tymina, C – deoksyryboza 2. Za zaznaczenie A i C oraz uzasadnienie – 1 pkt. A – tRNA ma strukturę przestrzenną przypominającą liść koniczyny, C – RNA jest pojedynczą nicią 3. a) Za podanie nazw obu związków – 1 pkt. W wyniku replikacji powstanie DNA, w wyniku transkrypcji – RNA / mRNA b) Za podanie kolejności nukleotydów w obu związkach – 1 pkt. DNA – TACGGTGAGC RNA - UACGGUGAGC c) Za podanie liczby aminokwasów wraz z uzasadnieniem – 1 pkt. Trzy aminokwasy, ponieważ jeden aminokwas jest kodowany przez jedną trójkę nukleotydów, a w przedstawionym fragmencie kwasu są trzy pełne trójki. 4. a) Za zapisanie homozygoty dominującej oraz heterozygoty – 1 pkt. Homozygota dominująca: CCDD Heterozygota: AaBb b) za podanie oznaczeń literowych genów mogących warunkować obie choroby wraz z uzasadnieniem – po 1 pkt. Daltonizm warunkuje gen f, ponieważ znajduje się na chromosomie X oraz jest recesywny. Mukowiscydozę mogą warunkować geny a lub b, ponieważ są recesywne oraz znajdują się w autosomach / chromosomie 7.

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Punkt acja 1 1 3

3

Uwagi

5.

Za prawidłowe zapisanie genotypów rodziców – 1 pkt. Za zapisanie krzyżówki – 1 pkt. Za podanie prawdopodobieństwa – 1 pkt.

3

Rodzice: Aa, aa Potomstwo:

6.

7.

Prawdopodobieństwo: 50% Za podanie genotypu mężczyzny i możliwych genotypów jego matki – po 1 pkt. Genotyp mężczyzny: XdYBb Genotypy matki: XDXdBB, XDXdBb, XdXdBB, XdXdBb Za prawidłowe zapisanie genotypów gamet rodziców – 1 pkt. Za zapisanie krzyżówki – 1 pkt. Za podanie procentu potomstwa – 1 pkt. Gamety rodziców:

Krzyżówka:

Potomstwo o purpurowych oczach i zredukowanych skrzydłach: 6,5%

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

2

3

8.

a) Za podanie genotypów myszy homozygotycznych – 1 pkt. Białe: bbcc Czarne: BBCC

5

b) Za podanie genotypów pokolenia F1 – 1 pkt. BbCc c) Za podanie genotypów gamet – 1 pkt. BC, bc, Bc, bC d) Za przedstawienie krzyżówki oraz ustalenie liczbowego stosunku fenotypów – po 1 pkt. BC bc Bc bC BBCC BbCc BBCc BbCC BC BbCc bbcc Bbcc bbCc bc BBCc Bbcc BBcc BbCc Bc BbCC bbCc BbCc bbCC bC Fenotypy: 9 (czarne) : 4 (białe) : 3 (brunatne) 9.

a) Za podanie genów sprzężonych – 1 pkt. B sprzężony z c oraz b sprzężony z C

2

b) Za podanie nazwy procesu crossing – over – 1 pkt. 10. 11.

Za prawidłową kolejność genów w chromosomie – 1 pkt. ac, et, hi, bv lub bv, hi, et, ac a) Za sformułowanie wniosku – 1 pkt. Przykład wniosku: Ryzyko urodzenia się dziecka z zespołem Downa wzrasta wraz z wiekiem matki.

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

1 2

12.

13.

14.

15.

b) Z prawidłowe sformułowanie porady – 1 pkt. Kobiety powinny decydować się na urodzenie dziecka w młodszym wieku (np. przed 30 – 35 rokiem życia) Za prawidłowe przyporządkowanie wszystkich chorób – 1 pkt. Zespół Downa B Hemofilia A Fenyloketonuria C a) Za określenie próby kontrolnej – 1 pkt. Nasiona nie naświetlane promieniami UV. b) Za przedstawienie hipotezy – 1 pkt. Przykłady hipotez: Naświetlanie nasion promieniami UV powoduje mutacje / zmiany liczby chromosomów u roślin. Promienie UV są czynnikiem mutagennym. Za wskazanie schematu A wraz z uzasadnieniem – 1 pkt. Schemat A, ponieważ wirus doprowadza szybko do rozpadu / śmierci komórki bakteryjnej / wirus nie przechodzi w fazę utajoną. Za każde dwie poprawne odpowiedzi – 1 pkt. A, C, D – P B-F

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

1

2

1

1